6677-6679

MAR KANUNU
(1)

Kanun Numaras : 3194
Kabul Tarihi : 3/5/1985
Yaymland R. Gazete : Tarih : 9/5/1985 Say : 18749
Yaymland Dstur : Tertip : 5 Cilt : 24 Sayfa : 378

BRNC BLM
Genel Hkmler
Ama:
Madde 1 Bu Kanun, yerleme yerleri ile bu yerlerdeki yaplamalarn; plan, fen, salk ve evre artlarna uygun
teekkln salamak amacyla dzenlenmitir.
Kapsam:
Madde 2 Belediye ve mcavir alan snrlar iinde ve dnda kalan yerlerde yaplacak planlar ile ina edilecek
resmi ve zel btn yaplar bu Kanun hkmlerine tabidir.
Genel esas:
Madde 3 Herhangi bir saha, her lekteki plan esaslarna, bulunduu blgenin artlarna ve ynetmelik
hkmlerine aykr maksatlar iin kullanlamaz.
stisnalar:
Madde 4 2634 sayl Turizmi Tevik Kanunu, 2863 sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanunu, bu
Kanunun ilgili maddelerine uyulmak kayd ile 2960 sayl stanbul Boazii Kanunu ve 3030 sayl Byk ehir
Belediyelerinin Ynetimi Hakknda Kanun ile dier zel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu Kanunun
zel kanunlara aykr olmayan hkmleri uygulanr.
Trk Silahl Kuvvetlerine ait harekat, eitim ve savunma amal yaplar iin, bu Kanun hkmlerinden hangisinin ne
ekilde uygulanaca Milli Savunma Bakanl ile Bayndrlk ve skan Bakanl tarafndan mtereken belirlenir.
Tanmlar:
Madde 5 Bu Kanunda geen terimlerden bazlar aada tanmlanmtr. Nazm mar Plan; varsa blge veya evre
dzeni planlarna uygun olarak halihazr haritalar zerine, yine varsa kadastral durumu ilenmi olarak izilen ve arazi
paralarnn; genel kullan biimlerini, balca blge tiplerini, blgelerin gelecekteki nfus younluklarn, gerektiinde yap
younluunu, eitli yerleme alanlarnn gelime yn ve byklkleri ile ilkelerini, ulam sistemlerini ve problemlerinin
zm gibi hususlar gstermek ve uygulama imar planlarnn hazrlanmasna esas olmak zere dzenlenen, detayl bir
raporla aklanan ve raporuyla beraber btn olan plandr.
_____________________
(1)Bu Kanunda, 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayl l zel daresi Kanunu hkmlerine aykrlk bulunmas durumunda, 5302 sayl Kanun
hkmlerinin uygulanaca, sz konusu Kanunun 70 inci maddesi ile hkm altna alnmtr.

6680

Uygulama mar Plan; tasdikli halihazr haritalar zerine varsa kadastral durumu ilenmi olarak nazm imar plan
esaslarna gre izilen ve eitli blgelerin yap adalarn, bunlarn younluk ve dzenini, yollar ve uygulama iin gerekli
imar uygulama programlarna esas olacak uygulama etaplarn ve dier bilgileri ayrntlar ile gsteren plandr.
Yerleme Alan; imar plan snr iindeki yerleik ve gelime alanlarnn tmdr.
mar Adas; imar planndaki esaslara gre meydana gelen adadr.
mar Parseli; mar adalar ierisindeki kadastro parsellerinin mar Kanunu, mar Plan ve ynetmelik esaslarna gre
dzenlenmi eklidir.
Kadastro Adas; kadastro yapld zaman var olan adadr.
Kadastro Parseli; kadastro yapld zaman kadastro adalar iinde bulunan mlkiyeti tescilli parseldir.
Yap; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeralt ve yerst inaat ile bunlarn ilave, deiiklik ve
tamirlerini iine alan sabit ve mteharrik tesislerdir.
Bina; kendi bana kullanlabilen, st rtl ve insanlarn iine girebilecekleri ve insanlarn oturma, alma,
elenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yaryan, hayvanlarn ve eyalarn korunmasna yarayan yaplardr.
lgili idare; belediye ve mcavir alan snrlar iinde belediye, dnda valiliktir.
Bakanlk; Bayndrlk ve skan Bakanldr.
Mcavir Alan; imar mevzuat bakmndan belediyelerin kontrol ve mesuliyeti altna verilmi olan alanlardr.
evre dzeni plan;
lke ve blge plan kararlarna uygun olarak konut, sanayi, tarm, turizm, ulam gibi yerleme ve arazi kullanlmas
kararlarn belirleyen plandr.
(Ek : 26/4/1989 - 3542/1 md.) Fen adamlar; yap, elektrik tesisat, shhi tesisat ve stma, makine, harita-kadastro ve
benzeri alanlarda mesleki ve teknik renim veren en az lise dengi okullardan mezun olmu veya lise mezunu olup, bir
retim yl sreyle bakanlklarn am olduu kurslar baaryla tamamlam olanlar ile 3308 sayl raklk ve Meslek
Eitimi Kanununa gre ustalk belgesine sahip olan elemanlardr.
Ayrca, bu Kanunda ad geen dier tanmlar Bakanlka hazrlanacak ynetmelikte tarif edilir.
KNC BLM
mar Planlar ile lgili Esaslar
Planlama kademeleri:
Madde 6 Planlar, kapsadklar alan ve amalar asndan; "Blge Planlar" ve "mar Planlar", imar planlar ise,
"Nazm mar Planlar" ve "Uygulama mar Planlar" olarak hazrlanr. Uygulama imar planlar, gerektiinde etaplar halinde
de yaplabilir.
Halihazr harita ve imar planlar:
Madde 7 Halihazr harita ve imar planlarnn yaplmasnda aada belirtilen hususlara uyulur.
a) Halihazr haritas bulunmayan yerleim yerlerinin halihazr haritalar belediyeler veya valiliklerce yaplr veya
yaptrlr. Bu haritalarn tasdik mercii belediyeler ve valilikler olup tasdikli bir nshas Bakanla, dier bir nshas da ilgili
tapu dairesine gnderilir.
b) Son nfus saymnda, nfusu 10.000'i aan yerlemelerin imar planlarnn yaptrlmalar mecburidir.
Son nfus saymnda nfus 10.000'i amayan yerlemelerde, imar plan yaplmasnn gerekli olup olmadna
belediye meclisi karar verir. Mevcut imar planlar yrrlktedir.
6681

c) Mevcut planlarn yerlemi nfusa yetersiz olmas durumunda veya yeni yerleme alanlarnn acilen kullanmaya
almasn temin iin; belediyeler veya valiliklerce yaplacak mevzi imar planlarna veya imar plan olmayan yerlerde
Bakanlka hazrlanacak ynetmelik esaslarna gre uygulama yaplr.
Haritalarn alnmasna veya imar planlarnn tatbikatna memur edilen vazifeliler, vazifelerini yaparlarken 2613 sayl
Kadastro ve Tapu Tahriri Kanununun 7 nci maddesindeki selahiyeti haizdirler.
Planlarn hazrlanmas ve yrrle konulmas:
(1)

Madde 8 Planlarn hazrlanmasnda ve yrrle konulmasnda aada belirtilen esaslara uyulur.
a) Blge planlar; sosyo - ekonomik gelime eilimlerini, yerlemelerin gelime potansiyelini, sektrel hedefleri,
faaliyetlerin ve alt yaplarn dalmn belirlemek zere hazrlanacak blge planlarn, gerekli grd hallerde Devlet
Planlama Tekilat yapar veya yaptrr.
b) mar Planlar; Nazm mar Plan ve Uygulama mar Planndan meydana gelir. Mevcut ise blge plan ve evre
dzeni plan kararlarna uygunluu salanarak, belediye snrlar iinde kalan yerlerin nazm ve uygulama imar planlar ilgili
belediyelerce yaplr veya yaptrlr. Belediye meclisince onaylanarak yrrle girer. (Yeniden dzenleme drdnc
cmle: 12/7/2013-6495/73 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye bakanlnca tespit edilen ilan yerlerinde ve
ilgili idarelerin internet sayfalarnda bir ay sreyle e zamanl olarak ilan edilir.Bir aylk ilan sresi iinde planlara itiraz
edilebilir. Belediye bakanlnca belediye meclisine gnderilen itirazlar ve planlar belediye meclisi onbe gn iinde
inceleyerek kesin karara balar.
(1)

Belediye ve mcavir alan dnda kalan yerlerde yaplacak planlar valilik veya ilgilisince yaplr veya yaptrlr.
Valilike uygun grld takdirde onaylanarak yrrle girer. (Yeniden dzenleme nc cmle: 12/7/2013-6495/73
md.) Onay tarihinden itibaren valilike tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarnda bir ay sreyle e
zamanl olarak ilan edilir. Bir aylk ilan sresi iinde planlara itiraz edilebilir. tirazlar valilie yaplr, valilik itirazlar ve
planlar onbe gn ierisinde inceleyerek kesin karara balar.
(1)

Onaylanm planlarda yaplacak deiiklikler de yukardaki usullere tabidir.
Kesinleen imar planlarnn bir kopyas, Bakanla gnderilir.
mar planlar alenidir. Bu aleniyeti salamak ilgili idarelerin grevidir. Belediye Bakanl ve mlki amirlikler, imar
plannn tamamn veya bir ksmn kopyalar veya kitapklar haline getirip oaltarak tespit edilecek cret karlnda
isteyenlere verir.
c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarm arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Kanununda belirtilen izinler
alnmadan tarmsal ama dnda kullanlmak zere plnlanamaz.



(1) Bu maddenin birinci fkrasnn (b) bendinin drdnc cmlesi ile ikinci fkrasnn nc cmlesi, Anayasa Mahkemesinin 29/1/2012
tarihli ve E.: 2011/106, K.: 2012/192 sayl Karar ile iptal edilmi olup, daha sonra 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayl Kanunun 73 nc
maddesiyle yeniden dzenlenmitir.

6682

) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) Bakanlka belirlenen tanmlar ve esaslara gre hazrlanp onaylanan halihazr
haritalar, plan, plan deiiklii ve revizyonlar, parselasyon planlar, yap ruhsat ve yap kullanma izin belgeleri ile imar
mevzuatna konu edilen dier corafi veri ve bilgilerin, ilgili idareler ile kurum ve kurulularca; Bakanlar Kurulunca
belirlenen usul ve esaslara uygun ekilde ve saysal olarak; retilmesi, elektronik ortamda ilan edilmesi, Bakanlka tesis
edilecek elektronik ortam zerinden paylalmas, arivlenmesi ve gncellenmesi zorunludur. Yap ruhsatna ilikin
ilemlerde bu veriler esas alnr.
d) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) Arazi kullanm ve yaplamada sadece meknsal strateji planlar, evre dzeni
planlar ve imar planlar kararlarna uyulur. st kademe planlar Bakanlka onaylanan bu Kanunun istisnas olan alanlar ile
korumaya ynelik dier zel kanunlara tabi alanlara ilikin alt kademe planlarn onay, ask ve kesinleme ilemleri bu
Kanunun 9 uncu maddesine gre gerekletirilir. Alt kademe planlarn, st kademe planlarn kesinletii tarihten itibaren en
ge bir yl iinde ilgili idarece st kademe planlara uygun hale getirilmesi zorunludur. Aksi halde, st kademe planlar
onaylayan kurum ve kurulular alt kademe planlar en ge alt ay iinde uygun hale getirir ve resen onaylar. Bu sre iinde
ruhsat ilemleri, yrrlkte olan uygulama imar planna gre gerekletirilir. Bu bent uyarnca yaplacak ilemlerde bu
maddenin (c) bendi hkmlerine uyulur.
e) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) Kamu kurum ve kurulular veya plan mellifleri; ilgili kamu kurum ve
kurulularndan plana ilikin grlerini alr. Kurum ve kurulular, grlerini en ge otuz gn ierisinde bildirmek
zorundadr. Gr bildirilmesi iin ett ve analiz gibi uzun sreli alma yaplmas gereken hallerde ilgili kamu kurum ve
kurulularnn talebi zerine otuz gn gememek zere ilave sre verilir. Bu sre ierisinde gr bildirilmedii takdirde
plan hakknda olumsuz bir grn bulunmad kabul edilir.
f) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) Kentsel asgari standartlar, Bakanlka belirlenen esaslar dorultusunda evre dzeni
plan ile belirlenebilir. Uygulamaya ilikin kararlar, yrenin koullar, parselin bulunduu blgenin genel zellikleri, yapnn
nitelii ve ihtiyac, eriilebilirlik, srdrlebilirlik, evreye etkisi dikkate alnarak ve lleri verilerek Bakanlka belirlenen
esaslara gre uygulama imar plannda belirlenir.
g) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) Bakanlk; ilgili idareler, kamu kurum ve kurulular ile gerek ve tzel kiiler
tarafndan yaplan mekansal planlamaya, harita ve parselasyona, ett ve projelendirmeye, yap ruhsat ve yap kullanma izni
dzenlemeye, enerji kimlik belgesi hazrlanmasna ilikin i ve ilemler ile yap malzemelerini; denetlemeye, aykrlklar
hakknda ilem tesis etmeye, aykrlklar gidererek mevzuata uygun hale getirmeye ynelik deiiklik yapmaya ve
onaylamaya, yap tatil tutana tanzim etmeye, mhrlemeye, ykm karar almaya ve ykm gerekletirmeye, ilgililer
hakknda idari yaptrm karar vermeye yetkilidir. Bu grevlerden, yap tatil tutana tanzim etmeye, mhrlemeye ve ykm
kararna ilikin rapor dzenleme ii ile denetlemeye ilikin grevler, Bakanln merkez ve tara tekilatnda, deneti
belgesini haiz personel tarafndan gerekletirilir. lgililer Bakanlk denetileri tarafndan istenilen her trl bilgi ve belgeyi,
istenilen sre ierisinde vermek zorundadrlar. Bakanlk denetilerinin seimi, eitimleri, grev, yetki ve sorumluluklar ile
alma usul ve esaslar Bakanlka belirlenir.

6682-1

) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) Bykehir belediyesi snrnn il snr olmas nedeniyle mahalleye dnen, nfusu
5.000in altnda kalan ve krsal yerleim zellii devam eden yerlerdeki uygulamalar, bykehir belediye meclisince aksine
bir karar alnmadka, uygulama imar plan yaplncaya kadar 27 nci madde hkmlerine gre yrtlr. Krsal alanlarda i
yeri ama ve alma izni; kadimden kalan veya yapld tarihteki mevzuat kapsamnda yola cephesi olmakszn ina edilen
yaplar ile ky yerleik alanlarda kalan yaplara krsal yap belgesine, yerleik alan snr dndaki dier yaplara ise yap
kullanma izin belgesine gre verilir. Kylerde bulunan konutlarda, i yeri ama ve alma izni alnarak ev pansiyonculuu
yaplabilir. Kamuya ait bir yaya veya tat yoluna cephe salanmadan yap ina edilemez, parsel oluturulamaz. Yerleme ve
yaplama zellikleri, mimari doku ve karakteri, gelime dzey ve potansiyeli asndan nem arz eden kylerde bu
zellikleri korumak, gelitirmek ve yaatmak amacyla muhtarlk katlm ile ilgili idarelerce ky tasarm rehberleri
hazrlanabilir. Ky tasarm rehberleri ilgili idare meclisi karar ile onaylanr ve uygulanr.
h) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) Kylerde ve krsal zellik gsteren dier yerlemelerde yaplarn ett ve projeleri
ilgili idarenin veya Bakanln tara tekilatnn mimar ve mhendisleri tarafndan hazrlanabilir. Bakanlka; bu Kanun
kapsamndaki yerlemelere ilikin enerji verimli, iklim duyarl ve ekolojik zellikli plan ve projeler hazrlanabilir veya
hazrlattrlabilir, bu nitelikli yaplar ina edilebilir veya uzun vadeli kredilendirilmek suretiyle desteklenebilir.
) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) Harita, plan, ett ve projeler; idare ve ilgili kanunlarnda aka belirtilen yetkili
kurulular dnda meslek odalar dahil baka bir kurum veya kuruluun vize veya onayna tabi tutulamaz, tutulmas
istenemez. Vize veya onay yaptrlmamas ve benzeri nedenlerle mellifler veya bunlara ait kurulularn bro tescilleri iptal
edilemez veya yenilenmesi hibir ekilde geciktirilemez. Melliflerden bu hkm ortadan kaldracak ekilde taahhtname
talep edilemez.
i) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) darelerce onaylanm; mevcut durumu gsteren halihazr haritalar, parselasyon
planlar ile teknik ve idari dzenlemeleri ieren bu Kanun kapsamndaki planlarn deiiklik ve revizyonlarnda ilk mellifin
gr veya izni aranmaz.
j) (Ek: 12/7/2013-6495/73 md.) lgili idareler, Bakanlka belirlenen esaslara gre mimari estetik komisyonu kurar.
Komisyon, yaplarn ve onayl mimari projelerinin zgn fikir ifade edip etmediine karar vermeye yetkilidir. zgn fikir
ifade etmeyenlerde yaplacak deiikliklerde ilk mellifin gr aranmaz. zgn fikir ifade eden mimarlk eser ve
projelerinde; eser szlemesinde ileme izni verilenler ile eserin btnln bozmadna, estetik grnmn
deitirmediine, teknik, ynetsel amalar ve kullanm amac nedeniyle zorunlu olduuna karar verilen deiiklikler
mellifinin izni alnmakszn yaplabilir. Bu durumda ilk mellif tarafndan talep edilebilecek telif creti; ilgili meslek
odasnca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yaplarda yzde yirmisini, inaat sren yaplarda
yzde on beini geemez.

6682-2

mar planlarnda Bakanln yetkisi:
(1)
Madde 9 Bakanlk gerekli grlen hallerde, kamu yaplar ve enerji tesisleriyle ilgili alt yap, st yap ve iletim
hatlarna ilikin imar plan ve deiikliklerinin, umumi hayata messir afetler dolaysyla veya toplu konut uygulamas veya
Gecekondu Kanununun uygulanmas amacyla yaplmas gereken planlarn ve plan deiikliklerinin, birden fazla belediyeyi
ilgilendiren metropoliten imar planlarnn veya ierisinden veya civarndan demiryolu veya karayolu geen, hava meydan
bulunan veya havayolu veya denizyolu balants bulunan yerlerdeki imar ve yerleme planlarnn tamamn veya bir ksmn,
ilgili belediyelere veya dier idarelere bu yolda bilgi vererek ve gerektiinde ibirlii salayarak yapmaya, yaptrmaya,
deitirmeye ve re'sen onaylamaya yetkilidir.
(Ek : 24/11/1994 - 4046/41 md.) Belediye hudutlar ve mcavir alanlar ierisinde bulunan ve zelletirme
programna alnm kurululara ait arsa ve arazilerin, ilgili kurululardan gerekli gr, (Belediye)
(2)
alnarak evre mar
btnln bozmayacak (Ek ibare: 3/4/1997 - 4232/4 md.) imar tadilatlar ve mevzi imar planlarnn ve buna uygun imar
durumlarnn Babakanlk zelletirme daresi Bakanlnca hazrlanarak zelletirme Yksek Kurulunca onaylanmak
suretiyle yrrle girer ve ilgili Belediyeler bu arsa ve arazilerin imar fonksiyonlarn 5 yl deitiremezler. (Ek ibare :
3/4/1997 - 4232/4 md.) ilgili belediyeler grlerini onbe gn iinde bildirir.
Bir kamu hizmetinin grlmesi maksad ile resmi bina ve tesisler iin imar planlarnda yer ayrlmas veya bu amala
deiiklik yaplmas gerektii takdirde, Bakanlk, valilik kanal ile ilgili belediyeye talimat verebilir veya gerekirse imar
plannn resmi bina ve tesislerle ilgili ksmn re'sen yapar ve onaylar.
Bakanlk birden fazla belediyeyi ilgilendiren imar planlarnn hazrlanmasnda, kabul ve onaylanmas safhasnda
ortaya kabilecek ihtilaflar halleder, gerektiinde re'sen onaylar.
(Ek fkra : 20/6/1987 - 3394/7 md.; ptal : Ana.Mah. 26/9/1991 tarih ve E. 1990/38, K. 1991/32 sayl Karar ile.)
Kesinleen planlar ilgili belediyelere ve valiliklere tebli edilir. Bu planlarn uygulanmas mecburidir.
Re'sen yaplan planlardaki deiiklikler de yukardaki usullere tabidir.
(Ek fkra: 3/7/2005 - 5398/19 md.) 4046 sayl Kanun kapsamnda gelir ortakl modeli ve iin gereine uygun sair
hukuki tasarruflar yntemine gre zelletirme ilemleri yaplan hizmet zelletirilmesi niteliindeki yatrmlarn yaplaca
yerlerde hazrlanan veya hazrlattrlan plnlar, zelletirme daresince deerlendirilmek ve szlemeye uygunluu
konusundaki gr de alnmak kayd ile ()
(3)
re'sen onaylamaya Bayndrlk ve skan Bakanl yetkili olup, her trl
ruhsat ilgili belediye en ge iki ay iinde verir.
(3)


(1) 9/7/2008 tarihli ve 5784 sayl Kanunun 24 nc maddesiyle; bu maddenin birinci fkrasnda yer alan ile ilgili ibaresi ve enerji
tesisleriyle ilgili alt yap, st yap ve iletim hatlarna ilikin eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
(2) Parantez ii hkm; 3/4/1997 tarih ve 4232 sayl Kanunun 4 nc maddesi ile metne ilendii ekilde deitirilmitir.
(3) Bu fkrada yer alan " imar mevzuatndaki kstlamalara tbi olmakszn" ibaresi, Anayasa Mahkemesinin 5/1/2006 tarihli ve
E. :2005/98, K. :2006/3 sayl Karar ile iptal edilmitir.

6682-3

mar programlar, kamulatrma ve kstllk hali:
Madde 10 Belediyeler; imar planlarnn yrrle girmesinden en ge 3 ay iinde, bu plan tatbik etmek zere 5
yllk imar programlarn hazrlarlar. Be yllk imar programlarnn grlmesi srasnda ilgili yatrmc kamu kurulularnn
temsilcileri grleri esas alnmak zere Meclis toplantsna katlr. Bu programlar, belediye meclisinde kabul edildikten
sonra kesinleir. Bu program iinde bulunan kamu kurulularna tahsis edilen alanlar, ilgili kamu kurulularna bildirilir. Be
yllk imar programlar snrlar iinde kalan alanlardaki kamu hizmet tesislerine tahsis edilmi olan yerleri ilgili kamu
kurulular, bu program sresi iinde kamulatrrlar. Bu amala gerekli denek, kamu kurulularnn yllk btelerine
konulur.
mar programlarnda, umumi hizmetlere ayrlan yerler ile zel kanunlar gereince kstlama konulan gayrimenkuller
kamulatrlncaya veya umumi hizmetlerle ilgili projeler gerekletirilinceye kadar bu yerlerle ilgili olarak dier kanunlarla
verilen haklar devam eder.
Kamuya ait gayrimenkuller:
Madde 11 mar planlarnda; meydan, yol, park, yeil saha, otopark, toplu tama istasyonu ve terminal gibi umumi
hizmetlere ayrlm yerlere rastlayan Vakflar Genel Mdrlne ait gayrimenkuller ile askeri yasak blgeler, gvenlik
blgeleri ile lke gvenlii ile dorudan doruya ilgili Trk Silahl Kuvvetlerine ait harekat ve savunma amal yerler hari
Hazine ve zel idareye ait arazi ve arsalar belediye veya valiliin teklifi, Maliye ve Gmrk Bakanlnn onay ile belediye
ve mcavir alan snrlar iinde belediyeye; belediye ve mcavir alan hudutlar dnda zel idareye bedelsiz terk edilir ve
tapu kayd terkin edilir. Ancak, bu yerlerin zerinde bina bulunduu takdirde, arsas hari yalnz binann halihazr kymeti
iin takdir edilecek bedel denir. Bedeli ve deme ekli taraflarca tespit olunur.
Bu suretle maledilen arazi ve arsalar belediye veya zel idare tarafndan satlamaz ve baka bir maksat iin
kullanlamaz. Bu hususta tapu ktnn beyanlar hanesine gerekli erh konur.
Bu yerlerin kullanl ekli, yeni bir imar planyla deitirilip zel mlkiyete konu olabilecek hale getirildii
takdirde, bu yerler devir alnan idareye belediye veya zel idarece ayn usulle iade edilir. Buna aykr davran sabit olan
ilgililer ahsen sorumludur. Bu terkinler hibir ekilde resim, har ve vergiye tabi deildir.
(Deiik : 25/2/1998 - 4342/35 md.) Hazrlanan imar plan snrlar iindeki kadastral yollar ile meydanlar, imar
plannn onay ile bu vasflarn kendiliinden kaybederek, onaylanm imar plan karar ile getirilen kullanma amacna konu
ve tabi olurlar.
(Ek fkra: 24/7/2008-5793/14 md.) Hazinenin zel mlkiyetinde veya Devletin hkm ve tasarrufu altnda bulunan
ve aalandrlmak zere izin verilen tanmazlardan projesine uygun olarak aalandrlanlar, imar plan kararyla baka
amaca ayrlamaz.

6683

Cephe hatt:
Madde 12 mar planlarnda gsterilen cephe hattndan nde bina yaplamaz. Herhangi bir arsann cephe hattnn
gerisinde kalan ksm, plan ve ynetmelik esaslarna uygun bina inaatna yetmiyorsa, be yllk imar program iinde olup
olmadna gre, 10 uncu maddede belirtilen mddetler ierisinde 18 inci madde hkmleri tatbik edilmedii veya baka bir
ekilde halline imkan bulunmad takdirde mal sahibinin yazl mracaat zerine, bu arsann tamam ilgili idarelerce
kamulatrlr.
mar planlarnda umumi hizmetlere ayrlan yerler:
Madde 13 (Birinci fkra iptal: Ana.Mah.nin 29/12/1999 tarihli ve E.:1999/33, K.:1999/51 sayl Karar ile)
mar programna alnan alanlarda kamulatrma yaplncaya kadar emlak vergisi denmesi durdurulur.
Kamulatrmann yaplmas halinde durdurma tarihi ile kamulatrma tarihi arasnda tahakkuk edecek olan emlak vergisi,
kamulatrmay yapan idare tarafndan denir. Birinci fkrada yazl yerlerin kamulatrma yaplmadan nce plan deiiklii
ile kamulatrmay gerektirmeyen bir maksada ayrlmas halinde ise durdurma tarihinden itibaren geen srenin emlak
vergisini mal sahibi der.
(nc fkra iptal: Ana.Mah.nin 29/12/1999 tarihli ve E.:1999/33, K.:1999/51 sayl Karar ile)
Onaylanm imar planlarnda, birinci fkrada yazl yerlerdeki arsa ve arazilerin, bu Kanunda ngrlen dzenleme
ortaklk pay oran zerindeki miktarlarnn mal sahiplerince ilgili idarelere bedelsiz olarak terk edilmesi halinde bu terk
ilemlerinden ayrca emlak alm ve satm vergisi alnmaz.
rtifak haklar:
Madde 14 Belediye veya valilikler, imar planlarnn uygulanmas srasnda, bir gayrimenkuln tamamn
kamulatrmadan o yerin muayyen saha, ykseklikte ve derinliindeki ksm zerinde kamu yarar amacyla irtifak hakk tesis
edebilir.
Belediyeler veya valilikler, mmkn olan yer ve hallerde mal sahibinin muvafakatiyle, bedelsiz irtifak hakk verme
karlnda, bedelsiz irtifak hakk tesis edebilir.

NC BLM
fraz ve Tevhid leri
fraz ve tevhid:
Madde 15 mar planlarna gre yol, meydan, yeil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere ayrlan yerlere
rastlayan gayrimenkullerin bu ksmlarnn ifrazna veya tevhidine izin verilmez.
mar parselasyon plan tamamlanm olan yerlerde yaplacak ifraz veya tevhidin bu planlara uygun olmas arttr.
mar planlarnda parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yaplacak ifrazlarn, asgari cephe genilikleri ve byklkleri
ynetmelikte belirtilen esaslara gre tespit edilir.
mar plan dnda kalan alanlarda ynetmeliklerinde tayin edilecek miktarlardan kk ifrazlara izin verilmez.

6684

Tescil ve yuun izalesi:
Madde 16 Belediye ve mcavir alan hudutlar iindeki gayrimenkullerin re'sen veya mracaat zerine tevhid veya
ifraz, bunlar zerinde irtifak hakk tesisi veya bu haklarn terkini, bu Kanun ve ynetmelik hkmlerine uygunluu belediye
encmenleri veya il idare kurullarnca onaylanr.
Onaylama ilemi, mracaatn belediyelere veya valiliklere intikalinden itibaren en ge 30 gn iinde sonulandrlr
ve tescil veya terkini iin 15 gn iinde tapuya bildirilir.
Tapu dairesi, tescil veya terkin ilemini bir ay iinde sonulandrmak zorundadr.
Bu Kanun hkmlerine gre yulandrlan gayrimenkullerin sahipleri ilgili idarenin teblii tarihinden itibaren alt ay
iinde aralarnda anlaamadklar veya yuun izalesi iin, mahkemeye mracaat edilmedii takdirde ilgili idare hissedarm
gibi, yuun izalesi davas aabilir.
Taraflarn rzas veya mahkeme karar ile yuun izalesi ve arazi taksimi de yukardaki hkmlere tabidir.
Kamulatrmadan arta kalan ksmlar:
Madde 17 Belediye veya valilik, kendi mal olan veya imar planlarnn tatbiki sonucu kamulatrmadan artan
paralarla, istikameti deitirilen veya kapanan yol ve meydanlarda hasl olan sahalardan mstakil inaata elverili olmayan
paralar, bitiiindeki arsa veya bina sahibine bedel takdiri suretiyle satmak, gayrimenkul sahiplerinin yola giden yerlerden
dolay tahakkuk eden istihkaklarn bedel takdiri suretiyle deitirmek ve komu gayrimenkul sahibi takdir edilen bedelle
satn almaktan imtina ederse, yulandrp satmak suretiyle imar planna uygunluunu temin eder.
Bunlardan mstakil inaata elverili olanlar, kamu yarar iin, belediye veya valilike yeri alnan ahslarn
muvafakatlar halinde istihkaklarna karlk olarak bedel takdiri ve icabnda denklik temini suretiyle deitirmeye belediye
ve valilik yetkilidir.
Ayrca belediye veya valilikler ile yulu olan mstakil inaat yapmaya msait bulunan imar parsellerinde, belediye
veya valilikler, hisselerini parselin dier hissedarlarna bedel takdiri suretiyle satmaya, ilgililer satn almaktan imtina ederse,
yuun izalesi suretiyle sattrmaya yetkilidir.
Bu maddeye gre bedel takdirleri ve bu bedellere itiraz ekilleri 2942 sayl Kamulatrma Kanunu hkmlerine gre
yaplr.
Arazi ve arsa dzenlemesi:
(1)

Madde 18 mar hududu iinde bulunan binal veya binasz arsa ve arazileri malikleri veya dier hak sahiplerinin
muvafakat aranmakszn, birbirleri ile, yol fazlalar ile, kamu kurumlarna veya belediyelere ait bulunan yerlerle
birletirmeye, bunlar yeniden imar planna uygun ada veya parsellere ayrmaya, mstakil, hisseli veya kat mlkiyeti
esaslarna gre hak sahiplerine datmaya ve re'sen tescil ilemlerini yaptrmaya belediyeler yetkilidir. Sz edilen yerler
belediye ve mcavir alan dnda ise yukarda belirtilen yetkiler valilike kullanlr.
________________
(1) Bu maddede geen cami ibaresi, 15/7/2003 tarihli ve 4928 sayl Kanunun 9 uncu maddesiyle, ibadet yeri olarak deitirilmi ve
metne ilenmitir.
6685


Belediyeler veya valiliklerce dzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsalarn datm srasnda bunlarn
yzlmlerinden yeteri kadar saha, dzenleme dolaysyla meydana gelen deer artlar karlnda "dzenleme ortaklk
pay" olarak dlebilir. Ancak, bu maddeye gre alnacak dzenleme ortaklk paylar, dzenlemeye tabi tutulan arazi ve
arsalarn dzenlemeden nceki yzlmlerinin yzde krkn geemez.
(1)

(Deiik nc fkra: 3/12/2003-5006/1 md.) Dzenleme ortaklk paylar, dzenlemeye tbi tutulan yerlerin ihtiyac
olan Milli Eitim Bakanlna bal ilk ve ortaretim kurumlar, yol, meydan, park, otopark, ocuk bahesi, yeil saha,
ibadet yeri ve karakol gibi umum hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden baka maksatlarla kullanlamaz.
Dzenleme ortaklk paylarnn toplam, yukardaki fkrada sz geen umumi hizmetler iin, yeniden ayrlmas
gereken yerlerin alanlar toplamndan az olduu takdirde, eksik kalan miktar belediye veya valilike kamulatrma yolu ile
tamamlanr.
Herhangi bir parselden bir miktar sahann kamulatrlmasnn gerekmesi halinde dzenleme ortaklk pay,
kamulatrmadan arta kalan saha zerinden ayrlr.
Bu fkra hkmlerine gre, herhangi bir parselden bir defadan fazla dzenleme ortaklk pay alnmaz. Ancak, bu
hkm o parselde imar plan ile yeniden bir dzenleme yaplmasna mani tekil etmez.
Bu dzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsalarn dzenleme ortaklk pay alnanlarndan, bu dzenleme sebebiyle ayrca
deerlendirme resmi alnmaz.
zerinde bina bulunan hisseli parsellerde, yulanma sadece zemine ait olup, yuun giderilmesinde bina bedeli
ayrca dikkate alnr.
Dzenleme srasnda, plan ve mevzuata gre muhafazasnda mahzur bulunmayan bir yap, ancak bir imar parseli
iinde braklabilir. Tamamnn veya bir ksmnn plan ve mevzuat hkmlerine gre muhafazas mmkn grlemeyen
yaplar ise, birden fazla imar parseline de rastlayabilir. Hisseli bir veya birka parsel zerinde kalan yaplarn bedelleri, ilgili
parsel sahiplerince yap sahibine denmedike ve aralarnda baka bir anlama temin edilmedike veya yuu giderilmedike
bu yaplarn eski sahipleri tarafndan kullanlmasna devam olunur.
Bu maddede belirtilen kamu hizmetlerine ayrlan yerlere rastlayan yaplar, belediye veya valilike
kamulatrlmadka yktrlamaz.
Dzenlenmi arsalarda bulunan yaplara, ilgili parsel sahiplerinin muvafakatlar olmad veya plan ve mevzuat
hkmlerine gre mahzur bulunduu takdirde, kk ldeki zaruri tamirler dnda ilave, deiiklik ve esasl tamir izni
verilemez. Dzenlemeye tabi tutulmas gerektii halde, bu madde hkmlerinin tatbiki mmkn olmayan hallerde imar plan
ve ynetmelik hkmlerine gre mstakil inaata elverili olan kadastral parsellere plana gre inaat ruhsat verilebilir.
________________
(1) Bu fkrada yer alan otuzbeini ibaresi, 3/12/2003 tarihli ve 5006 sayl Kanunun 1 inci madddesiyle metne ilendii ekilde
deitirilmitir.
6686

Bu maddenin tatbikinde belediye veya valilik, deyecekleri kamulatrma bedeli yerine ilgililerin muvafakat halinde
kamulatrlmas gereken yerlerine karlk, plan ve mevzuat hkmlerine gre yap yaplmas mmkn olan belediye veya
valilie ait sahalardan yer verebilirler.
Veraset yolu ile intikal eden, bu Kanun hkmlerine gre yulandrlan Kat Mlkiyeti Kanunu uygulamas, tarm ve
hayvanclk, turizm, sanayi ve depolama amac iin yaplan hisselendirmeler ile cebri icra yolu ile satlanlar hari imar plan
olmayan yerlerde her trl yaplama amacyla arsa ve parselleri hisselere ayracak zel parselasyon planlar, sat vaadi
szlemeleri yaplamaz.
Parselasyon planlarnn hazrlanmas ve tescili:
Madde 19 mar planlarna gre parselasyon planlar yaplp, belediye ve mcavir alan iinde belediye encmeni,
dnda ise il idare kurulunun onayndan sonra yrrle girer. Bu planlar bir ay mddetle ilgili idarede aslr. Ayrca mutat
vastalarla duyurulur. Bu srenin sonunda kesinleir. Tashih edilecek planlar hakknda da bu hkm uygulanr.
Kesinleen parselasyon planlar tescil edilmek zere tapu dairesine gnderilir. Bu daireler ilgililerin muvafakat
aranmakszn, sicilleri planlara gre re'sen tanzim ve tesis ederler.
Bir parsel zerinde birden fazla bina ve tesislerin yapm gerektiinde (Kooperatif evleri, siteler, toplu konut inat
gibi) imar parselasyon planlar ifraza gerek kalmadan bu ihtiyac karlayacak ekilde dzenlenir veya deitirilir ve burada,
talep halinde, Kat Mlkiyeti Kanunu hkmleri uygulanr.

DRDNC BLM
Yap ve Yap ile lgili Esaslar
Yap:
Madde 20 Yap:
a) Kurulu veya kiilerce kendilerine ait tapusu bulunan arazi, arsa veya parsellerde,
b) Kurulu veya kiilerce, kendisine ait tapusu bulunmamakla beraber kamu kurum ve kurulularnn vermi olduklar
tahsis veya irtifak hakk tesis belgeleri ile,
mar plan, ynetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yaplabilir.
Yap ruhsatiyesi:
Madde 21 Bu Kanunun kapsamna giren btn yaplar iin 26 nc maddede belirtilen istisna dnda belediye veya
valiliklerden (....)
(1)
yap ruhsatiyesi alnmas mecburidir.
Ruhsat alnm yaplarda herhangi bir deiiklik yaplmas da yeniden ruhsat alnmasna baldr. Bu durumda;
bamsz blmlerin brt alan artmyorsa ve nitelik deimiyorsa ruhsat, hibir vergi, resim ve harca tabi olmaz.
Ancak; derz, i ve d sva, boya, badana, oluk, dere, dorama, deme ve tavan kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat
tamirleri ile at onarm ve kiremit aktarlmas ve ynetmelie uygun olarak mahallin hususiyetine gre belediyelerce
hazrlanacak imar ynetmeliklerinde belirtilecek tayc unsuru etkilemeyen dier tadilatlar ve tamiratlar ruhsata tabi
deildir.


(1) Bu aradaki "...veya yeminli serbest mimarlk ve mhendislik brolarndan..." ibaresi; Anayasa Mahkemesinin 11/12/1986 tarih ve E.
1985/11, K. 1986/29 sayl karar ile iptal edilmitir.
6687

Belediyeler veya valilikler mahallin ve evrenin zelliklerine gre yaplar arasnda uyum salamak, gzel bir
grnm elde etmek amacyla d cephe boya ve kaplamalar ile atnn malzemesini ve rengini tayin etmeye yetkilidir. Bu
Kanunun yrrle girmesinden nce yaplm olan yaplar da bu hkme tabidir.
Ruhsat alma artlar:
Madde 22 Yap ruhsatiyesi almak iin belediye, valilik (....)
(1)
brolarna yap sahipleri veya kanuni vekillerince
dileke ile mracaat edilir. Dilekeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geecek belge), mimari proje, statik
proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesaplar, rperli veya yoksa, ebatl kroki eklenmesi gereklidir.
Belediyeler veya valiliklerce (....)
(2)
ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanl bulunmuyorsa mracaat tarihinden
itibaren en ge otuz gn iinde yap ruhsatiyesi verilir.
Eksik veya yanl olduu takdirde; mracaat tarihinden itibaren onbe gn iinde mracaatya ilgili btn eksik ve
yanllar yaz ile bildirilir. Eksik ve yanllar giderildikten sonra yaplacak mracaattan itibaren en ge onbe gn iinde yap
ruhsatiyesi verilir.
Gelitirme alanlarnda yap ruhsat:
Madde 23 skan hudutlar iinde olup da, imar plannda beldenin inkiafna ayrlm bulunan sahalarda her ne
ekilde olursa olsun, yap izni verilebilmesi iin;
a) Bu sahalarn imar plan esaslarna ve ynetmelik hkmlerine uygun olarak parselasyon planlarnn belediye
encmeni veya il idare kurulunca tasdik edilmi bulunmas,
b) Plana ve bulunduu blgenin artlarna gre yollarnn, pis ve ime suyu ebekeleri gibi teknik alt yapsnn
yaplm olmas,
arttr.
Ancak, bunlardan parselasyon planlar tasdik edilmi olmakla beraber yolu, pis ve ime suyu ebekeleri gibi teknik
alt yaps henz yaplmam olan yerlerde, ilgili idarenin izni halinde ve ilgili idarece hazrlanacak projeye uygun olarak
yaptranlara veya parselleri hizasna rastlayan ve ynetmelikte belirtildii ekilde hissesine den teknik alt yap bedelini %
25 pein deyip geri kalan % 75 ini alt yap hizmetinin ilgili idaresince tamamlanaca tarihten en ge alt ay iinde demeyi
taahht edenlere de yap ruhsat verilir. Kanalizasyon tesisinin yap bitirilip kullanlmaya balanaca tarihe kadar
yaplmamas halinde, fosseptik veya benzeri geici bir tesis yaptrlmas yoluna gidilir. Bu yaplmad takdirde yapya
kullanma izni verilemez. Ana tesis yapldnda yap sahibi veya sahipleri lam ayaklarn bu tesise balamaya
mecburdurlar.
Toplu mesken alanlarnda, ilgili ahs veya kurumlarca ilgili idarenin izni ile btn ina ve ikmal edilen teknik
altyapnn iki tarafndaki dier parsellerin sahiplerinden, kendi parsellerine isabet eden bedel alnmadka, kendilerine yap
ruhsat verilmez.
Toplu mesken alanlarnda altyap tesisleri belediyelerce onayl projesine gre ilgili ahs veya kurumlarnca
yaplmsa belediyece altyap hizmetleri nedeniyle hibir bedel alnmaz.

(1)Bu aradaki ".... veya yeminli serbest mimarlk ve mhendislik ..." ibaresi; Anayasa Mahkemesinin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K.
1986/29 sayl karar ile iptal edilmitir.
(2)Bu aradaki "... veya yeminli serbest mimarlk ve mhendislik brolarnca..." ibaresi; Anayasa Mahkemesinin 11/12/1986 tarih ve E.
1985/11, K. 1986/29 sayl karar ile iptal edilmitir.
6688

Alnan bu paralar teknik altyapy yaptranlara veya bu mebla nceden ilgili idareye deyenlere aynen geri verilir.
u kadar ki, bir yolun iki tarafndaki parsel sahipleri bahis konusu yol bedellerini ve bir kanalizasyon ebekesinden
istifade eden veya etmesi gereken parsel sahipleri teknik altyap bedellerini ilgili idareye vermedike ilgili idarenin bu
tesisleri ina ve ikmali mecburiyeti yoktur.
Mevcut binalarda esasl deiiklikler ve ilaveler yaplmas da bu madde hkmlerine bal olmakla beraber, bunlarn
tamirleri iin yukardaki artlar aranmaz.
Bu maddenin tatbikinde 6183 Sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmleri tatbik olunur.
Tatbikatla ilgili dier hususlar imar ynetmeliinde belirtilir.
mar planlar ilke kararlar ile younluk ve yap dzeninde dzeltme ve yenileme getirilen yerleik alanlardaki
uygulamada mevcut ehirsel teknik ve sosyal altyapnn tevsii ya da yenilenmesi gereken durumlarda, ehirsel hizmetlerin
yerine getirilmesi ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen katlma paylar bu hizmetlerden yararlanacak arsa, yap ya da bina
sahiplerinden usulnce alnr.
mar planlarnda meskn saha olarak belirtilen yerlerde ise, gayrimenkul sahiplerince pis su mecralarnn, yapnn
bulunduu sokaktaki lam ebekesine veya varsa umumi fosseptie balanmas, lam ebekesi veya umumi fosseptik
olmayan yerlerde mahalli ihtiya ve vesaite gre ilgili idarece verilecek esaslar dahilinde gayrimenkuln iinde, lzumlu
tesisatn yaplmas mecburidir. Bu balantlar mal sahibi tarafndan ilgili idarece yaplacak tebligatla verilecek mddet
zarfnda yaptrlmad takdirde ilgili idare tarafndan yktrlr.
Yeminli serbest mimarlk ve mhendislik brolarnn kuruluu, yetki alanlar ve sorumluluklar:
Madde 24 (ptal :Ana. Mah. 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K. 1986/29 sayl karar ile.)
Yeminli serbest mimarlk ve mhendislik brolarnn snflandrlmas:
Madde 25 (ptal : Ana. Mah. 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K. 1986/29 sayl Karar ile.)
Kamuya ait yap ve tesisler ile sanayi tesislerinde ruhsat:
Madde 26 Kamu kurum ve kurulularnca yaplacak veya yaptrlacak yaplara, imar planlarnda o maksada tahsis
edilmi olmak, plan ve mevzuata aykr olmamak zere mimari, statik, tesisat ve her trl fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve
kurulularnca stlenilmesi ve mlkiyetin belgelenmesi kaydyla avan projeye gre ruhsat verilir.
Devletin gvenlik ve emniyeti ile Trk Silahl Kuvvetlerinin harekat ve savunmas bakmndan
gizlilik arz eden yaplara; belediyeden alnan imar durumuna, kat nizam, cephe hatt, inaat derinlii ve
toplam inaat metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarnca tasdik edildii, statik ve tesisat sorumluluunun
kurumlarna ait olduunun ilgili belediyesine veya valiliklere yaz ile bildirdii takdirde, 22 nci maddede saylan belgeler
aranmadan yap ruhsat verilir.
(nc fkra iptal: Ana. Mah. 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K. 1986/29 sayl Karar ile.)

6688-1

Kylerde yaplacak yaplar ve uyulacak esaslar
(1)

Madde 27 (Deiik: 12/7/2013-6495/73 md.)
Belediye ve mcavir alanlar dnda kylerin ky yerleik alanlarnda, civarnda ve mezralarda yaplacak konut,
entegre tesis niteliinde olmayan ve imar plan gerektirmeyen tarm ve hayvanclk amal yaplar ile kyde oturanlarn
ihtiyalarn karlayacak bakkal, manav, berber, ky frn, ky kahvesi, ky lokantas, tantm ve tehir bfeleri ve ky halk
tarafndan kurulan ve iletilen kooperatiflerin iletme binas gibi yaplar iin yap ruhsat aranmaz. Ancak ett ve projelerinin
valilike incelenmesi, muhtarlktan yazl izin alnmas ve bu yaplarn yresel doku ve mimari zelliklere, fen, sanat ve
salk kurallarna uygun olmas zorunludur. Ett ve projelerin sorumluluu mellifi olan mimar ve mhendislere aittir. Bu
yaplar valilike ulusal adres bilgi sistemine ve kadastro planlarna ilenir. Ky yerleik alan snrlar dnda kalan ve entegre
tesis niteliinde olmayan ve imar plan gerektirmeyen tarm ve hayvanclk amal yaplarn yap ruhsat alnarak ina
edilmesi zorunludur. Tarm ve hayvanclk amal yaplarn denetimine ynelik fenn mesuliyet 28 inci madde hkmlerine
gre mimar ve mhendislerce stlenilir.
Onayl st kademe planlarda aksine hkm bulunmad hllerde ky yerleik alan snrlar iinde, jeolojik adan
zerinde yap yaplmasnda mahzur bulunan alanlar ile kyn ana yollar ve genilikleri, hlihazr harita veya kadastro
paftalar zerinde il zel idarelerince belirlenir. Belirlenen yollar, ifraz ve tevhit suretiyle uygulama imar plan karar
aranmakszn kamu yarar karar alnarak oluturulur.
Ky yerleik alan snr ierisinde, 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayl Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Kanunu
hkmleri uygulanmaz.
Ky yerleik alan snrlarnn parselleri blmesi durumunda yerleik alan snr 5403 sayl Kanun hkmlerine tabi
olmakszn ifraz hatt olarak kabul edilir.
l evre dzeni plannda aka belirtilmedii takdirde, ihtiya duyulmas hlinde, kyn gelime potansiyeli ve
gelime dzeyi de dikkate alnarak ky yerleik alan snrlar ve zel kanunlara ilikin hkmler sakl kalmak kaydyla bu
alanlarda yaplama karar ve ifraz artlar belediye snr il snr olan yerlerde bykehir belediye meclisi, dier yerlerde il
genel meclisi karar ile belirlenir. Tespitler kadastro paftasna ilenerek tapu sicilinde belirtilir. htiya duyulmas hlinde
mevcut ky yerleik alan snrlar il genel meclislerince yeniden belirlenebilir.
mar plan olmayan ky yerleik alan snrlar ierisinde kyn ihtiyacna ynelik olarak ilk ve orta retim tesisi,
ibadet yeri, salk tesisi, gvenlik tesisi gibi yaplar iin imar plan art aranmaz. Ancak yer seimi, valilike oluturulan bir
komisyonca hlihazr harita veya kadastro paftalar zerinde kesin snrlar ile belirlenir. Bu yap ve tesislere uygulama
projelerine gre ilgili yatrmc kamu kurum ve kuruluu adna yap ruhsat ve yap kullanma izni verilir.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin hususlar Bakanlka hazrlanan ynetmelikle belirlenir.
____________________
(1) Bu madde bal Ruhsata tabi olmayan yaplar ve uyacaklar esaslar iken 8/8/2011 tarihli ve 648 sayl KHKnn 22 nci maddesiyle
Kylerde yaplacak yaplar ve uyulacak esaslar eklinde, daha sonra da bu madde bal 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayl Kanunun
73 nc maddesiyle metne ilendii ekilde deitirilmitir.
6689

Melliflik, fenni mesuliyet, antiye eflii, yap mteahhitlii ve kaytlar:
(1)

Madde 28 (Deiik: 9/12/2009-5940/1 md.)
Bu Kanun kapsamndaki mimarlk, mhendislik ve planlama hizmetine ilikin harita, plan, ett, proje ve eklerinin
dzenlenmesi ve bunlarn yerine getirilmesinin; uygulamada bulunulacak alann, yerleme merkezinin ve yapnn snfna,
zelliine ve byklk derecesine gre, uzmanlk alanlarna uygun olarak 38 inci maddede belirtilen meslek mensuplarna
yaptrlmas mecburidir. Mellifler ve uygulamada bulunan meslek mensuplar, ilerini bu Kanuna ve ilgili dier mevzuata
uygun olarak gerekletirmekten sorumludur.
Yapda inaat ve tesisat ileri ile kullanlan malzemelerin kamu adna denetimine ilikin fenni mesuliyet, ruhsat eki
ett ve projelerin gerektirdii uzmanl haiz meslek mensuplar tarafndan ayr ayr stlenilmek zorundadr. Fenni mesul
mimar ve mhendisler uzmanlk alanlarna gre; yapnn, tesisat ve malzemeleri ile birlikte, bu Kanuna, ilgili dier
mevzuata, uygulama imar planna, ruhsata, ruhsat eki ett ve projelere, standartlara ve teknik artnamelere uygun olarak ina
edilmesini denetlemekle grevlidir. Yap sahibine ve idareye kar sorumlu olan fenni mesuller, uzmanlk alanna uygun
olarak yapda yetki belgesi olmayan usta altrlmas veya antiye efi bulundurulmakszn yapm iinin srdrlmesi veya
yapnn mevzuata aykr yaplmas veya istifalar halinde, bu durumlar alt i gn iinde ilgili idareye yazl olarak
bildirmek zorundadr. Aksi takdirde, fenni mesuller kanuni mesuliyetten kurtulamaz. Bildirim zerine, en ge i gn
iinde 32 nci maddeye gre ilem yaplr.
Fenni mesuln istifas veya lm halinde, baka bir meslek mensubu fenni mesuliyeti stlenmedike yapnn
devamna izin verilmez. Fenni mesuln istifas halinde, istifa tarihinden nce yaplan ilere dair sorumluluu devam eder.
Yeni atanan fenni mesul, daha nce yaplan ilerin denetlenmesinden ve eksiklik ve hata var ise giderilmesini salamaktan ve
bildirimde bulunmaktan da sorumludur. Tespit edilen bu eksiklik ve hatalar giderilmedike inaatn devamna izin verilmez.









(1) Bu madde bal Fenni mesuller ve mesuliyetleri ile mteahhit sicilleri: iken, 9/12/2009 tarihli ve 5940 sayl Kanunun 1 inci
maddesiyle metne ilendii ekilde deitirilmitir.
6690

Fenni mesuller, Bakanlk tarafndan karlan ynetmelikte belirlenen snf, zellik ve bykle sahip bulunan
yaplarn denetimi faaliyetine yardmc olmak zere, 38 inci maddeye gre uygun nitelikte ve sayda fen adam istihdam
etmek mecburiyetindedir.
Fenni mesuller, uzmanlk alanlarna gre yapm ilerinin denetimine ilikin ayrntl btn belgeler ile mimarlk ve
mhendislik hizmetleri raporunu idareye vermek ve yap kullanma izin belgesini imzalamak mecburiyetindedir. Yapya
ilikin bilgiler, ilgili idarece, ett ve proje melliflerinin, fenni mesullerin, yap mteahhitlerinin ve antiye efi mimar veya
mhendisin yesi bulunduu meslek odasna, yelik kaytlarna ilenmek zere bildirilir.
Fenni mesuller, mesuliyet stlendikleri yap ile alakal olarak yap mteahhitlii, antiye eflii, taeronluk ve
malzeme satcl yapamaz. Yap sahibi, yapsnn fenni mesuliyetini stlenemez.
27 nci madde kapsamndaki yaplar ile entegre tesis niteliinde olmayan ruhsata tabi tarm ve hayvanclk yaplarna
ait 22 nci maddede yer alan ett ve projeler, il zel idarelerince veya Bakanln tara tekilatnca hazrlanabilir. Bu tarm ve
hayvanclk yaplarna dair fenni mesuliyet, il zel idaresinin veya Bakanln tara tekilatnn mimar ve mhendisleri
tarafndan stlenilebilir.
Yap mteahhidi ve antiye efi; yapy, tesisat ve malzemeleriyle birlikte bu Kanuna, ilgili dier mevzuata,
uygulama imar planna, ruhsata, ruhsat eki ett ve projelere, standartlara ve teknik artnamelere uygun olarak ina etmek,
neden olduu mevzuata aykrl gidermek mecburiyetindedir. Yap mteahhidi ve antiye efi, ilgili fenni mesullerin
denetimi olmakszn inaat ve tesisatlarna ilikin yapm ilerini srdremez, inaat ve tesisat ilerinde yetki belgesi olmayan
usta altramaz.
Bakanlktan veya Bakanlka yetkilendirilmi idareden yetki belgesi almakszn, inaat ve tesisat dahil yapm ilerinin
mteahhitlii stlenilemez. Yetki belgeleri geici veya daimi olarak dzenlenebilir. Gerek kiilere ve zel hukuk tzel
kiilerine yap ina eden mteahhitlerin kaytlar, her yap iin ayr ayr tutulur. Bu kaytlarn birer nshas, ilgili yap
mteahhidinin yetki belgelendirmesi ilemlerinde deerlendirilmek zere Bakanla gnderilir. Mteahhitlere yetki belgesi
verilmesi ilemleri, bu kaytlar da deerlendirilerek Bakanlka yrtlr.
Fenni mesullerce denetime ilikin mimarlk ve mhendislik raporlar hazrlanan, yap sahibi, fenni mesuller ve ilgili
idare elemanlarnn birlikte dzenledii tespit tutana ile tamamland belirlenen, ancak, yap mteahhidinin yapm
ilerinden doan vergi ve sigorta primi borlarnn ve dier sorumluluklarnn gereinin yerine getirilmemesi sebebiyle yap
kullanma izin belgesi verilmesi ilemleri tamamlanamayan yaplar iin, yapnn mteahhidi olmayan yap sahibinin talebi
zerine, ilgili idarece durum tespit edilerek yap kullanma izin belgesi verilir. Bu belgenin bir rnei, ilgili kurumlara ve
ilgililerin kaytlarna ilenmek ve deerlendirilmek zere ilgili meslek odalarna ve Bakanla gnderilir.
Yap sahibi, ruhsat sresi dolmam olan bir yapnn ett ve proje melliflii, yap mteahhitlii ve antiye eflii
grevlerinden herhangi birini stlenmemi ise btn sorumluluk, ilgisine gre ett ve proje melliflerine, yap mteahhidine,
antiye efine ve ilgili fenni mesullere aittir.
6690-1

Ruhsat mddeti:
Madde 29 Yapya balama mddeti ruhsat tarihinden itibaren iki yldr. Bu mddet zarfnda yapya balanmad
veya yapya balanp da her ne sebeple olursa olsun, balama mddetiyle birlikte be yl iinde bitirilmedii takdirde verilen
ruhsat hkmsz saylr. Bu durumda yeniden ruhsat alnmas mecburidir. Balanm inaatlarda mktesep haklar sakldr.
Ruhsat yenilenmesi ve plan tadili srasnda ayrca har alnmaz. Ancak inaat sahasnda art, bamsz blmlerin
brt alannda veya niteliinde deime olmas halinde yeniden hesaplanacak hartan evvelce denen har tutar, tenzil
edilir. Yeni durumda hesaplanan har tutarnda azalma olmas halinde iade yaplmaz. Dier kanunlardaki muafiyet hkmleri
sakldr.
Ruhsat ve eklerinin yap yerinde bulundurulmas mecburidir.
Yap kullanma izni:
Madde 30 Yap tamamen bittii takdirde tamamnn, ksmen kullanlmas mmkn ksmlar tamamland
takdirde bu ksmlarnn kullanlabilmesi iin inaat ruhsatn veren belediye, valilik (...)
(1)
brolarndan; 27 nci maddeye
gre ruhsata tabi olmayan yaplarn tamamen veya ksmen kullanlabilmesi iin ise ilgili belediye ve valilikten izin alnmas
mecburidir. Mal sahibinin mracaat zerine, yapnn ruhsat ve eklerine uygun olduu ve kullanlmasnda fen bakmndan
mahzur grlmediinin tespiti gerekir.
Belediyeler, valilikler (...)
(2)
mal sahiplerinin mracaatlarn en ge otuz gn iinde neticelendirmek
mecburiyetindedir. Aksi halde bu mddetin sonunda yapnn tamamnn veya biten ksmnn kullanlmasna izin verilmi
saylr.(...)
(2)

Bu maddeye gre verilen izin yap sahibini kanuna, ruhsat ve eklerine riayetsizlikten doacak mesuliyetten
kurtarmayaca gibi her trl vergi, resim ve har deme mkellefiyetinden de kurtarmaz.
Kullanma izni alnmam yaplar:
Madde 31 naatn bitme gn, kullanma izninin verildii tarihtir. Kullanma izni verilmeyen ve alnmayan
yaplarda izin alnncaya kadar elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden ve tesislerinden faydalandrlmazlar. Ancak,
kullanma izni alan bamsz blmler bu hizmetlerden istifade ettirilir.
Ruhsatsz veya ruhsat ve eklerine aykr olarak balanan yaplar:
Madde 32 Bu Kanun hkmlerine gre ruhsat alnmadan yaplabilecek yaplar hari; ruhsat alnmadan yapya
baland veya ruhsat ve eklerine aykr yap yapld ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (...)
(3)
tespiti ve ihbar veya
herhangi bir ekilde bu duruma muttali olunmas zerine, belediye veya valiliklerce o andaki inaat durumu tespit edilir. Yap
mhrlenerek inaat derhal durdurulur.
Durdurma, yap tatil zaptnn yap yerine aslmasyla yap sahibine tebli edilmi saylr. Bu tebligatn bir nshasda
muhtara braklr.
Bu tarihten itibaren en ok bir ay iinde yap sahibi, yapsn ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak,
belediyeden veya valilikten mhrn kaldrlmasn ister.
Ruhsata aykrlk olan yapda, bu aykrln giderilmi olduu veya ruhsat alnd ve yapnn bu ruhsata uygunluu,
inceleme sonunda anlalrsa, mhr, belediye veya valilike kaldrlr ve inaatn devamna izin verilir.

(1) Bu aradaki "... veya yeminli serbest mimarlk veya mhendislik ..." ibaresi; Anayasa Mahkemesinin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K.
1986/29 sayl karar ile iptal edilmitir.
(2) Bu aradaki "... veya yeminli serbest mimarlk ve mhendislik brolar ..." ibaresi ile bu fkrann sonunda bulunan "... Ancak mracaat
yeminli serbest mimarlk ve mhendislik brosuna yaplm ise bu hkm uygulanmaz. Yeminli bro, mracaat bu sre ierisinde
msbet veya menfi mutlaka sonulandrmak zorundadr ..." biimindeki son iki cmle, Anayasa Mahkemesinin 11/12/1986 tarih ve E.
1985/11, K. 1986/29 sayl karar ile iptal edilmitir.
(3) Bu aradaki "... veya yeminli serbest mimarlk ve mhendislik brosunca .." ibaresi; Anayasa Mahkemesinin (1) nolu dipnotda yazl
Karar ile iptal edilmitir.
6691

Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykr veya ruhsatsz yaplan bina, belediye encmeni veya il idare kurulu
kararn mteakip, belediye veya valilike yktrlr ve masraf yap sahibinden tahsil edilir.
Umumi hizmetlere ayrlan yerlerde muvakkat yaplar:
Madde 33 mar planlarnda bulunup da mracaat gnnde be yllk imar programna dahil olmayan yerlerde;
plana gre kapanmas gereken yol ve kmaz sokak zerinde bulunan veya 18 inci madde hkmleri tatbik olunmadan
normal artlarla yap izni verilmeyen veya 13 nc maddede belirtilen hizmetlere ayrlm olan ve haklarnda bu madde
hkmnn tatbiki istenen parsellerde zerinde ynetmelik esaslarna uygun yap yaplmas mmkn olanlarnda sahiplerinin
istekleri zerine belediye encmeni veya il idare kurulu kararyla imar plan tatbikatna kadar muvakkat inaat veya tesisata
msaade edilir ve buna dayanlarak usulne gre yap izni verilir.
Bu gibi hallerde verilecek mddetin on yl olmas, yap izni verilmezden nce belediye encmeni veya il idare kurulu
kararnn gn ve saysnn on yllk mddet iin muvakkat inaat veya tesisat olduunun, lzumlu l ve artlarla birlikte
tapu kaydna erh edilmesi gereklidir. Muvakkatlk mddeti tapu kaydna erh verildii gnden balar.
Birinci fkrada sz geen bir parselde, esasen kullanlabilen bir bina varsa bu parsele yeniden inaat ve ilaveler
yaplmasna izin verilmeyecei gibi, birden fazla muvakkat yapya izin verilen yerlerde dahi bu yaplarn lleri toplam
ynetmelikte gsterilen miktarlar geemez. Bu maddenin tatbikinde kadastral parsel de bir imar parseli gibi kabul olunur.
Plan tatbik olunurken, muvakkat inaat veya tesisler yktrlrlar. On yllk muvakkatlk mddeti dolduktan sonra veya
on yl dolmadan yktrlmas veya kamulatrlmas halinde muvakkat bina ve tesislerin 2942 sayl Kamulatrma Kanunu
hkmlerine gre takdir olunacak bedeli sahibine denir.
naat, tamirat ve bahe tanzimi ile ilgili tedbirler ve mkellefiyetler:
Madde 34 naat ve tamiratn devam ve bahelerin tanzim ve aalandrlmas srasnda yolun ve yaya
kaldrmlarnn, belediye veya valiliklere ve komulara ait yerlerin igal edilmemesi ve buralardaki yeralt ve yerst
tesislerinin tahrip olunmamas ve bunlara zarar verilmemesi, tat ve yayalarn gidi ve geliinin zorlatrlmamas, yap, yol
snrna metre ve daha az mesafede yapld takdirde her trl tehlikeyi nleyecek ekilde yap nnn tahta perde veya
mnasip malzeme ile kapatlmas ve geceleri aydnlatlmas, mecburidir.
Yap, yol kenarna yapld takdirde ilgili idarece takdir edilecek zaruri hallerde yaya kaldrmlarnn bir ksmnn
igaline yayalar iin uygun gei salamak ve yukardaki tedbirler alnmak artyla msaade olunabilir.
Bu gibi hallerde mlk sahibi veya inaat deruhte eden kii veya kuruluun sahipleri gelip geenlere zarar vermeyecek
ve tehlikeyi nleyecek tedbirleri alrlar.
Zemin katlarda, dkkan yaplmasna msaade edilen yaplarda, yaya kaldrm ile ayn seviyedeki n baheleri
yayaya ak bulundurulacak, yayalarn can emniyetini tehlikeye drecek duvar ve manialar yaplamaz.
6692

Bu gibi yerlerde ve parsel hudutlarna merdiven yaplmas zaruri hallerde rht ykseklii 0,15 metreden fazla olamaz.
Bina n cephe hatt ile yol aras ve tabii zeminin kazlmas:
Madde 35 Binalarn zemin seviyesi altnda kat kazanmak maksadyla, bina cephe hattndan yola kadar olan
ksmda, zeminin kazlarak yaya kaldrmnn seviyesinin altna drlmesine msaade edilmez.
Her ne sebeple olursa olsun evvelce n baheleri yaya kaldrm seviyesinden 0.50 metreden daha aada teekkl
etmi bulunan binalarla bu gibi arsalarn sahipleri, gelip geenlerin emniyetini temin etmek zere, yol kenarna ynetmelikle
belirtilen veya civarn karakterine gre ilgili idarece tespit edilen ekilde bahe duvar veya parmaklk yapmaya ve gereken
emniyet tedbirlerini almaya mecburdurlar.
Kapc daireleri ve snaklar:
Madde 36 Kapc dairesi ve snak ayrlmas mecburiyeti olan binalarda, bu dairelerin ynetmelikte belirtilen art
ve lleri havi bulunmas lazmdr.
Kapc daireleri anabina iinde olabilecei gibi, nizamlara, fen ve salk artlarna aykr yaplmamak, brt 40
metrekareyi gememek art ile bahenin herhangi bir yerinde veya mtemilat binalar ierisinde de tertiplenebilir.
Beki, bahevan, kaloriferci gibi mstahdemin ikametine yer ayrlmas halinde bu yerlerde de ayn artlar aranr. 29
ve 30 uncu maddelerdeki hkmler bu maddede sz geen daireler hakknda da uygulanr.
Nerelerde ve hangi binalarda kapc dairesi ve snak ayrlmas gerektii imar ynetmeliklerinde gsterilir.
Otoparklar:
Madde 37 mar planlarnn tanziminde planlanan beldenin ve blgenin artlar ile mstakbel ihtiyalar gznnde
tutularak lzumlu otopark yerleri ayrlr.
Otopark ihtiyac bulunan bina ve tesislere lzumlu otopark yeri tefrik edilmedike yap izni, otopark tesis
edilmedike de kullanma izni verilmez.
Kullanma izni alndktan sonra otopark yeri, plana ve ynetmelik hkmlerine aykr olarak baka maksatlara tahsis
edilemez. Bu fkra hkmne aykr hareket edildii takdirde ilgili idarece yaplacak tebligat zerine en ge ay ierisinde bu
aykrlk giderilir. Mlk sahibi tebligata ramen mddeti ierisinde gerekli dzeltmeyi yapmaz ise, belediye encmeni veya il
idare kurulu karar ile bu hizmet ilgili idarece yaplr ve masraf mal sahibinden tahsil edilir.
BENC BLM
eitli Hkmler
Halihazr haritalarn, imar planlarnn ve yap projelerinin hazrlanmas ve uygulanmas:
Madde 38 Halihazr harita ve imar planlarnn hazrlanmas ve bunlarn uygulanmasnn fenni mesuliyetini;
uzmanlk, alma konular ve ilgili kanunlarna gre, mhendisler, mimarlar, ehir planclar deruhte ederler.
(Deiik : 26/4/1989 - 3542/2 md.) Yaplarn, mimari, statik ve hertrl plan, proje, resim ve hesaplarnn
hazrlanmasn ve bunlarn uygulanmasyla ilgili fenni mesuliyetleri, uzmanlk konularna ve ilgili kanunlarna gre
mhendisler, mimarlar ile grev, yetki ve sorumluluklar ynetmelikle dzenlenecek olan fen adamlar deruhte ederler.
6693

Yklacak derecede tehlikeli yaplar:
Madde 39 Bir ksm veya tamamnn yklacak derecede tehlikeli olduu belediye veya valilik tarafndan tespit
edilen yaplarn sahiplerine tehlike derecesine gre bunun izalesi iin belediye veya valilike on gn iinde tebligat yaplr.
Yap sahibinin bulunmamas halinde binann iindekilere tebligat yaplr. Onlar da bulunmazsa tebligat varakas tebli yerine
kaim olmak zere tehlikeli yapya aslr ve keyfiyet muhtarla birlikte bir zabtla tespit edilir.
Tebligat mteakip sresi iinde yap sahibi tarafndan tamir edilerek veya yktrlarak tehlike ortadan kaldrlmazsa
bu iler belediye veya valilike yaplr ve masraf % 20 fazlas ile yap sahibinden tahsil edilir.
Alakalnn fakruhali tevsik olunursa masraf belediye veya valilike btesinden karlanr. Tehlike durumu o yap ve
civarnn boaltlmasn icabettiriyorsa mahkeme kararna lzum kalmakszn zabta marifetiyle derhal tahliye ettirilir.
Kamunun selameti iin alnmas gereken tedbirler:
Madde 40 Arsalarda, evlerde ve sair yerlerde umumun salk ve selametini ihlal eden, ehircilik, estetik veya trafik
bakmndan mahzurlu grlen enkaz veya birikintilerin, grlt ve duman tevlideden tesislerin hususi mecra, lam, ukur,
kuyu; maara ve benzerlerinin mahzurlarnn giderilmesi ve bunlarn zuhuruna meydan verilmemesi ilgililere tebli edilir.
Teblide belirtilen mddet iinde teblie riayet edilmedii takdirde belediye veya valilike mahzur giderilir; masraf
% 20 fazlasiyle arsa sahibinden alnr veya mahzur tevlit edenlerin faaliyeti durdurulur.
Arsalarn yola bakan yzleri:
Madde 41 Belediyeler veya valiliklerce belirli yollar zerinde mahzurlu bina bulunan veya binasz arsalarn yola
bakan yzlerinin tayin edilen tarzda kapatlmasna karar vermeye selahiyetlidir. Bu takdirde gayrimenkuln sahipleri,
belediye veya valilike verilen mddet iinde bu yerleri kapatmaya mecburdurlar. Bu mkellefiyete uyulmamas halinde
belediye veya valilike gerei yaplarak masraf arsa sahibinden tahsil edilir.
dari meyyideler:
(1)

Madde 42 (Deiik: 9/12/2009-5940/2 md.)
Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatna aykrlk tekil eden fiil ve hallerin tespit edildii tarihten itibaren on i
gn iinde ilgili idare encmenince sorumlular hakknda, stlenilen her bir sorumluluk iin ayr ayr olarak bu maddede
belirtilen idari meyyideler uygulanr.
Ruhsat alnmakszn veya ruhsata, ruhsat eki ett ve projelere veya imar mevzuatna aykr olarak yaplan yapnn
sahibine, yap mteahhidine veya aykrl alt i gn iinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapnn mlkiyet
durumuna, bulunduu alann zelliine, durumuna, niteliine ve snfna, yerlemeye ve evreye etkisine, can ve mal
emniyetini tehdit edip etmediine ve aykrln byklne gre, beyz Trk Lirasndan az olmamak zere, aadaki
ekilde hesaplanan idari para cezalar uygulanr:

(1) Bu madde bal Ceza hkmleri: iken, 9/12/2009 tarihli ve 5940 sayl Kanunun 2 nci maddesiyle metne ilendii ekilde
deitirilmitir.
6694

a) Bakanlka belirlenen yap snflarna ve gruplarna gre yapnn inaat alan zerinden hesaplanmak zere,
mevzuata aykrln her bir metrekaresi iin;
1) I. snf A grubu yaplara , B grubu yaplara be Trk Liras,
2) II. snf A grubu yaplara sekiz, B grubu yaplara onbir Trk Liras,
3) III. snf A grubu yaplara onsekiz, B grubu yaplara yirmi Trk Liras,
4) IV. snf A grubu yaplara yirmi, B grubu yaplara yirmibe, C grubu yaplara otuzbir Trk Liras,
5) V. snf A grubu yaplara otuzsekiz, B grubu yaplara krkalt, C grubu yaplara elliiki, D grubu yaplara altm
Trk Liras,
idari para cezas verilir. Bu miktarlar her takvim yl bandan geerli olmak zere o yl iin 4/1/1961 tarihli ve 213
sayl Vergi Usul Kanununun mkerrer 298 inci maddesi hkmleri uyarnca tespit ve ilan edilen yeniden deerleme
orannda bir Trk Lirasnn ksuru da dikkate alnmak suretiyle artrlarak uygulanr.
b) Mevzuata aykrl yap inaat alan zerinden hesaplanmas mmkn olmayan, yapnn cephelerini ve dier yap
elemanlarn deitiren veya yap malzemesi iin ngrlen gereklere aykr bulunan uygulamalar iin, Bakanlka
yaymlanan ve aykrla konu imalatn tespiti tarihinde yrrlkte bulunan birim fiyat listesine gre ilgili idarece belirlenen
bedelin % 20si kadar idari para cezas verilir.
c) (a) ve (b) bentlerine gre cezalandrmay gerektiren aykrla konu yap;
1) Hisseli parselde dier maliklerin muvafakati alnmakszn yaplm ise cezann % 30u,
2) Kamuya veya bakasna ait bir parselde yaplm ise cezann % 40,
3) Uygulama imar plannda veya parselasyon plannda Kamu Tesisi Alan veya Umum Hizmet Alan olarak
belirlenmi bir alanda yaplm ise cezann % 60,
4) Mevcut haliyle veya ngrlen bir afet tehlikesi karsnda can ve mal emniyetini tehdit ediyor ise cezann %
100,
5) Uygulama imar plan bulunan bir alanda yaplm ise cezann % 20si,
6) Yaplamaya yasaklanm bir alanda yaplm ise cezann % 80i,
7) zel kanunlar ile belirlenmi zel imar rejimine tabi bir alanda yaplm ise cezann % 50si,
8) Ruhsatsz ise cezann % 180i,
9) Ruhsat hkmsz hale gelmesine ramen inaat srdrlyor ise cezann % 50si,
10) Yap kullanma izin belgesi alnm olmakla birlikte, ruhsat alnmakszn yeni ina faaliyete konu ise cezann %
100,
11) na faaliyetleri tamamlanm ve kullanlmyor ise cezann % 10u,
12) na faaliyetleri tamamlanm ve kullanlyor ise cezann % 20si,
13) evre ve grnt kirliliine sebebiyet veriyor ise cezann % 20si,
(a) ve (b) bentlerinde belirtilen ekilde tespit edilen para cezalarnn miktarna gre ayr ayr hesap edilerek ilave
olunur. Para cezalarna konu olan alann hesaplanmasnda, aykrlktan etkilenen alan dikkate alnr.
6694-1

18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mkellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu
maddelere aykr davranan yap veya parsel sahibine, harita, plan, ett ve proje melliflerine, fenni mesullere, yap
mteahhidine ve antiye efine, ilgisine gre ayr ayr olmak zere ikibin Trk Liras, bu fiillerin evre ve salk artlarna
aykr olmas halinde drtbin Trk Liras, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altbin Trk Liras idari para cezas
verilir.
Yapld tarih itibaryla plana ve mevzuata uygun olmakla beraber, mevcut haliyle veya ngrlen bir afet tehlikesi
karsnda can ve mal emniyetini tehdit ettii veya edecei ilgili idare veya mahkeme karar ile tespit olunan yaplara, ilgili
idarenin yazl ikazna ramen idarece tannan sre iinde takviyede bulunmayan veya bu yaplar 39 uncu madde uyarnca
ykmayan yap sahibine onbin Trk Liras idari para cezas verilir.
27 nci maddeye gre il zel idaresince belirlenmi ky yerleme alan snrlar iinde kyn nfusuna kaytl olan ve
kyde srekli oturanlar tarafndan, projeleri il zel idaresince incelenerek fen, sanat ve salk artlarna uygun olmasna
ramen muhtarlk izni olmakszn konut ve zat maksatl tarm ve hayvanclk yaps ina edilmesi halinde yap sahibine
yz Trk Liras idari para cezas verilir. Bu yaplardaki dier aykrlklar ve ruhsata tabi tarm ve hayvanclk maksatl
yaplardaki aykrlklar iin verilecek olan idari para cezas, yz Trk Lirasndan az olmamak zere, ikinci fkraya gre
hesaplanan toplam ceza miktarnn bete biri olarak uygulanr.
Yukardaki fkralarda belirtilen fiil ve hallerin, yapnn ina edilmesi sreci iinde tekrar halinde, idari para cezalar
bir kat artrlarak uygulanr.
Yukardaki fkralar uyarnca tahsil olunan idari para cezalar, ayn fiil nedeniyle 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayl Trk
Ceza Kanununun 184 nc maddesine gre mahkm olanlara faizsiz olarak iade edilir.
Yapnn bu Kanuna, ilgili dier mevzuata, plana, ruhsata, ruhsat eki ett ve projelere uygun hale getirilmesi iin
idarenin yazl izni dahilinde yaplan i ve ilemler mhr bozma suu tekil etmez.
Melliflerin, fenni mesul mimar ve mhendislerin, yap mteahhitlerinin, antiye efi mimar ve mhendislerin, imar
mevzuatna aykr fiillerinden dolay verilen cezalar ve haklarndaki kesinlemi mahkeme kararlar, kendi kaytlarna
ilenmek ve ilgili mevzuata gre cezai ilem yaplmak zere, yesi bulunduklar meslek odasna ve Bakanla ilgili idarece
bildirilir. Bu kiiler, verilen ceza sresi iinde yeni bir i stlenemez.
Yap mteahhidinin yetki belgesi;
a) Yapm iinin ruhsata ve ruhsat eki ett ve projelere aykr olarak gerekletirilmesi ve 32 nci maddeye gre verilen
sre iinde aykrln giderilmemesi halinde be yl,
b) Yapm iinde ruhsat eki ett ve projelere aykr olarak gerekletirilen imalatn can ve mal gvenliini tehdit
etmesi halinde on yl,
c) Bakanlka olumsuz kayt deerlendirmesi yaplan hallerde bir yl,
sreyle Bakanlka iptal edilir. Yap mteahhidinin, yapm ilerinden doan vergi ve sigorta primi borlarn
dememesi ve dier sorumluluklarn yerine getirmemesi hallerinde yetki belgesi bir yldan az olmamak zere Bakanlka
iptal edilir ve bunlara sorumluluklarn yerine getirinceye kadar yeni yetki belgesi dzenlenmez. Yetki belgesi iptal edilen
yap mteahhidi yeni yetki belgesi dzenleninceye kadar yeni i stlenemez, ancak mevcut ilerini tamamlar. Yetki belgeli
yap mteahhidi olmakszn balanlan yapnn ruhsat iptal edilir ve yap mhrlenir.
6694-2

Yrrlkten kaldrlan hkmler:
Madde 43 a) 9/7/1956 tarih ve 6785 sayl mar Kanunu ve 1605 sayl Kanun ile ek ve deiiklikleri,
b) 11 Ocak 1963 tarih ve 141 sayl Bursa Merkez lesindeki Gedik ve Zeminlerin Tasfiyesine Dair Kanun,
c) 28/5/1928 tarih ve 1351 sayl Kanun (menkul ve gayrimenkulleri, varsa itirakleri, btesi, gelirler ve personelin
zlk haklar ile birlikte Ankara Byk ehir Belediye Bakanlna balanr.)
d) 3/6/1937 tarih ve 3196 sayl Kanun,
e) 18/1/1966 tarih ve 710 sayl Kanun,
le dier kanunlarn bu Kanuna aykr hkmleri yrrlkten kaldrlmtr.
Ynetmelik:
(1)

Madde 44 I - a) Enerji, sulama, tabii kaynaklar, ulatrma ve benzeri hizmetlerle ilgili tesisler ve mtemilatndan
hangileri iin ruhsat alnmayaca,
b) mar planlarnda okul, ibadet yeri, salk, spor, sosyal ve kltrel tesisler ile kamu kurulularnn yaplar iin
ayrlacak yerler ve bu konu ile ilgili dier hususlar,
c) Arazi ve arsa dzenlemesinin uygulanma ekil ve artlar,
d) Ruhsata tabi olmayan yaplarda uyulacak esaslar,
e) (Deiik: 9/12/2009-5940/3 md.) Her trl inaat ve tesisat dahil yapm ilerine dair yap mteahhitlerinin yetki
belgelendirilmesi ilemlerine; yap mteahhitlerinin i gruplarna, ihtisaslamalarna ve yklenilecek iin byklne gre
snflandrlmasna ve bunlarn sahip olmalar gereken asgari eitim, i tecrbesi, teknik donanm ve kapasitesi, mali
durumu, idari yaps ve personel artlar ile niteliklerine; yap mteahhitlerinin faaliyetlerinin denetlenmesine, kaytlarnn
tutulmasna ve deerlendirilmesine; mimar ve mhendis unvanl antiye efi altrlmas mecburi ve yap mteahhidi
olmakszn da yaplmas mmkn olan yaplara; antiye eflerine, yapm ve denetim ilerinde istihdam edilecek fen
adamlarna ve yetki belgeli ustalara ilikin usul ve esaslar ile dier hususlar, Milli Eitim Bakanl, alma ve Sosyal
Gvenlik Bakanl, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii, Trkiye Esnaf ve Sanatkarlar
Konfederasyonu, Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birliinin grleri alnarak,
f) mar plan yapm ve deiiklikleriyle ilgili kriterlerin tespiti ve imarla ilgili dier hususlar,
g) mar planlarnda parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yaplacak ifrazlarn asgari cephe genilikleri ve
byklkleri,
h) (ptal : Ana. Mah. 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K. 1986/29 sayl Karar ile.)
i) Yerleme alanlaryla ilgili genel esaslar,
j) Halihazr harita alm ve imar planlarnn yapmn ykmlenecek mellif ve mellif kurulularn ehliyet
durumlarnn yeniden dzenlenmesine ait esaslar,
Bakanlka karlacak ynetmelikle belirlenir.
_________________
(1) Bu maddede geen cami ibaresi, 15/7/2003 tarihli ve 4928 sayl Kanunun 9 uncu maddesiyle, ibadet yeri olarak deiti rilmi ve
metne ilenmitir.
6694-3

II - (Deiik : 26/4/1989 - 3542/3 md.) 38 inci maddede saylan mhendisler, mimarlar ve ehir planclar dnda
kalan fen adamlarnn grev, yetki ve sorumluluklar, ilgili Bakanlklar ile Trk Mhendis Mimar Odalar Birlii
(T.M.M.O.B.) ve Yksek renim Kurumunun grleri alnarak Bakanlk ve Milli Eitim Bakanlnca birlikte karlacak
ynetmelik ile tespit edilir.
III - Otopark ayrlmas gereken bina ve tesisler ile dier hususlar Bakanlka karlacak ynetmelikte tespit edilir.
Otopark yaplmasn gerektiren bina ve tesislerin neler olduu, otopark ihtiyacnn miktar, l ve dier artlar ile bu
ihtiyacn nasl tespit olunup giderilecei ise, bu ynetmelikte belirtilir.
Mcavir alan:
Madde 45 Mcavir alan snrlar belediye meclisi ve il idare kurulu kararna dayanarak vilayetlerce Bakanla
gnderilir. Bakanlk bunlar inceleyerek aynen veya deitirerek tasdik etmeye veya deitirilmek zere iadeye yetkilidir
Mcavir alann ilgili belediye snrna bitiik olmas gerekmez. Ayrca, bu alanlar kyleri de ihtiva edebilir. Mcavir
alandan karlma da ayn usule tabidir. Bakanlk gerekli grd hallerde mcavir alana alma ve karma hususunda resen
karar verebilir.
ALTINCI BLM
2960 Sayl Boazii Kanunu ile lgili Hkmler
Madde 46 Bu Kanunla 2960 sayl Boazii Kanununun 6 nc maddesine gre kurulan organlar kaldrlmtr. Bu
kurulularn grev ve sorumluluklar aada belirtilen ereve dahilinde stanbul Byk ehir ve ilgili le Belediye
Bakanlklarnca yrtlr.
yle ki : 2960 sayl Boazii Kanununun 2 nci maddesinde belirlenen ve 22/7/1983 onay tarihli plana gre
Boazii alannda gsterilen "Boazii Sahil eridi" ve "ngrnm" blgelerindeki uygulamalar stanbul Byk ehir
Belediye Bakanlnca, "gerigrnm" ve "etkilenme" blgelerindeki uygulamalar da ilgili le Belediye Bakanlklarnca
yaplr.
Madde 47 48 (Bu maddeler 18/11/1983 tarih ve 2960 sayl Boazii Kanununun 3 nc maddesinin "f" ve "g"
bentleri ile 10 uncu maddesinin deitirilmesi ile ilgili olup mezkr kanundaki yerlerine ilenmilerdir.)
Ek Madde 1 (Ek : 30/5/1997 - KHK - 572/1 md.)
(1)

Fiziksel evrenin engelliler iin ulalabilir ve yaanlabilir klnmas iin, imar planlar ile kentsel,sosyal,teknik
altyap alanlarnda ve yaplarda, Trk Standartlar Enstitsnn ilgili standardna uyulmas zorunludur.
Ek Madde 2 (Ek:31/7/1998-4380/1 md.; Deiik: 15/7/2003-4928/9 md.)
mar planlarnn tanziminde, planlanan beldenin ve blgenin artlar ile mstakbel ihtiyalar gz nnde tutularak
lzumlu ibadet yerleri ayrlr.
l, ile ve kasabalarda mlk idare amirinin izni alnmak ve imar mevzuatna uygun olmak artyla ibadethane
yaplabilir.
badet yeri, imar mevzuatna aykr olarak baka maksatlara tahsis edilemez.

(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddede yer alan zrller ibaresi engelliler eklinde
deitirilmitir.
6694-4

Ek Madde 3 (Ek: 3/7/2005 - 5398/12 md.; Deiik: 24/7/2008-5793/15 md.)
(1)

zelletirme programndaki kurululara ait veya kurulu lehine irtifak ve/veya kullanm hakk alnm arsa ve araziler
ile zel kanunlar uyarnca zelletirilmek zere zelletirme programna alnan arsa ve arazilerin, 3621 sayl Ky Kanunu
veya 2634 sayl Turizmi Tevik Kanunu kapsamnda kalan yerler dahil olmak zere genel ve zel kanun hkmleri
kapsamnda yer alan tm alanlarda imar planlarn yapmaya ve onaylamaya yetkili olan kurum veya kurululardan gr
alnarak evre imar btnln bozmayacak her tr ve lekte plan, imar plan ile deiiklik ve revizyonlar mellifi ehir
plancs olmak zere Babakanlk zelletirme daresi Bakanlnca yaplarak veya yaptrlarak zelletirme Yksek
Kurulunca onaylanmak ve Resmi Gazetede yaymlanmak suretiyle kesinleir ()
(1)
yrrle girer. lgili kurulular bu
madde kapsamnda yaplan planlar devir tarihinden itibaren be yl sreyle deitiremezler. Bu sre ierisinde imar
planlarna ilikin olarak, verilecek mahkeme kararlarnn gereklerinin yerine getirilmesini teminen yaplacak imar plan
deiikliine ilikin i ve ilemler zelletirme daresi Bakanlnca bu maddede belirtilen usul ve esaslara gre
gerekletirilir. lgili kurulular grlerini onbe gn iinde bildirirler. Bu madde kapsamnda yaplan her lekteki plan ve
imar planlarnda 2863 sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanununun 17 nci maddesinin (a) bendinin ikinci ve
sekizinci paragrafndaki hkmler uygulanmaz. zelletirme srecinde ihtiya duyulmas halinde, bu planlara gre yaplacak
imar uygulamasna ilikin parselasyon planlar zelletirme daresi Bakanl tarafndan yaplr veya yaptrlr. Bu
parselasyon planlar zelletirme daresi Bakanlnca onaylanr ()
(1)
Bu planlara gre yaplacak yaplarda her trl ruhsat
ve dier belgeler ile izinler, ilgili mevzuat erevesinde yetkili kurum ve kurulularca verilir.
Ek Madde 4 (Deiik: 12/7/2013-6495/73 md.)
Mera, yaylak ve klaklarn geleneksel kullanm amacyla geici yerleme yeri olarak uygun grlen ksmlar
valilike bu amala kurulacak bir komisyon tarafndan tespit edilir. Bu yerlerin ot bedeli alnmakszn tahsis amac
deitirilerek tapuda Hazine adna tescilleri yaplr. Bu tanmazlar, bu madde kapsamnda kullanlmak ve deerlendirilmek
zere, belediye ve mcavir alan snrlar iinde kalanlar ilgili belediyelerine, dier alanlarda kalanlar ise il zel idarelerine
veya zel kanunlarla belirlenen ilgili idarelere tahsis edilir. zel kanunlar kapsam dnda kalan alanlarda belediyesince veya
il zel idaresince geici yerleme alannn vaziyet plan ve yaplama artlar hazrlanr ve onaylanr. Bu tanmazlardan kamu
hizmetleri iin gerekli olanlarn dndakiler, il zel idaresince veya belediyesince ve zel kanunlarla belirlenmi alanlarda
ilgili idarece kadastro verileri ilenmi hlihazr haritalar zerine yaplm vaziyet planna veya onayl imar planna uygun
olarak talep sahiplerine bedeli karlnda yirmi dokuz yla kadar tahsis edilebilir. Bu yerlerde umumi ve kamusal yaplar
hari, ina edilecek yaplarn kat adedi bodrum hari olmak zere ikiyi, yap inaat alan 200 metrekareyi geemez. Bu
yaplarn yresel mimariye uygun ve yresel malzeme kullanlmak suretiyle yaplmas zorunludur. Bu fkrann
_____________
(1) Bu maddenin birinci cmlesinde yer alan ve bu Kanunun 8 inci maddesinde yer alan ilan ve askya dair hkmlerden muaf olarak
ibaresi, yedinci cmlesinde yer alan ve 19 uncu maddede belirtilen ilan ve askya dair hkmlerden muaf olarak kesinleir ve
yrrle girer. ibaresi, 28/12/2011 tarihli ve 28156 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Anayasa Mahkemesinin 9/6/2011 tarihli ve
E.: 2008/87, K.: 2011/95 sayl Karar ile iptal edilmitir.

6694-5

uygulanmasna, bu fkra kapsamnda tahsis edilecek mera, yaylak ve klaklarn il genelindeki toplam mera, yaylak ve
klaklarn binde beini gememek zere orannn belirlenmesine, bu yerlerin kiralanmak suretiyle tahsisine, tahsis srelerine,
yllk kira bedeli tanmazn emlak vergisine esas metrekare birim bedeli toplamnn yzde birinden az olmamak zere tahsis
bedellerinin belirlenmesine, tahsil edilen bedellerinin yars Hazine pay olarak genel bteye gelir kaydedilmek, dier yars
ise ilgili belediyeye veya il zel idaresine ait olmak zere gelirlerin kullanm ekline, tahsis sresinin sona ermesine,
komisyonun oluumuna ve dier konulara ilikin esas ve usuller, ileri Bakanl, Maliye Bakanl, Gda, Tarm ve
Hayvanclk Bakanl, Orman ve Su leri Bakanl ile Kltr ve Turizm Bakanlnn uygun grleri alnarak Bakanlka
hazrlanan ynetmelikle belirlenir.
Mera, yaylak ve klaklarn 2634 sayl Kanun uyarnca ilan edilen turizm merkezleri ile kltr ve turizm geliim
blgeleri kapsamnda kalan ksmlar, ot bedeli alnmakszn tahsis amac deitirilerek tapuda Hazine adna tescil edilir ve
bu yerler, 2634 sayl Kanun erevesinde kullanlmak ve deerlendirilmek zere Kltr ve Turizm Bakanlna tahsis edilir.
Ek Madde 5 (Ek: 16/5/2012-6306/14 md.)
3/7/2005 tarihli ve 5393 sayl Belediye Kanunu ve bu Kanuna gre karlacak ynetmeliklerden imar
uygulamalarna ilikin olanlar, bu Kanun ile bu Kanun uyarnca yrrle konulan ynetmelikler ve beldenin artlar da
gzetilerek, evre ve ehircilik Bakanl tarafndan onaylandktan sonra Resm Gazetede yaymlanarak yrrle girer.


6695


YEDNC BLM
Geici Hkmler ve Yrrlk, Yrtme
Yaplarn amacnda kullanlmas:
Geici Madde 1 Herhangi bir sahada bulunan ve 2981 sayl Kanunun yrrlnden sonra yaplan yaplar
blgesinin teekkl artlarna, imar plan esaslarna ve ynetmelik hkmlerine aykr maksatlar iin kullanlamaz. Bu gibi
yaplar Kanunun yaym tarihinden itibaren 3 ay iinde ina ettirenlerce eski ekline getirilir. Aykrlk bu sre sonunda
dzeltilmezse Belediye veya valilike yaplr veya yaptrlr ve masraf % 20 fazlas ile yap sahibinden tahsil edilir.
Baka amala kullanlan otopark yerleri:
Geici Madde 2 Kanunun yrrle girdii tarihten nce yap kullanma izni alnp, ruhsat ve eklerine aykr olarak
baka maksatlara tahsis edilmi ve 2981 sayl Kanun kapsamna girmeyen otopark yerlerinden otopark ynetmeliine gre
otopark tahsisi gerekenleri hakknda 37 nci maddenin son fkrasna gre ilem yaplr.
nce verilen ruhsat ve izinler:
Geici Madde 3 Kanunun yrrle girdii tarihten nce imar plan ve mevzuatna uygun olarak verilen ruhsat ve
izinler geerlidir.
Mterek giri
Geici Madde 4 Kanunun yrrle girmesinden nce tapuda mterek giri olarak tescil edilip fiilen kamu
tarafndan yol olarak kullanlan tapu kayd yol olarak terkin edilmeyen gayrimenkullerin imar plannda kamu
hizmet ve tesislerine ayrlanlar belediye ve mcavir alan snrlar iinde belediye encmeni dnda ise il idare kurulu karar
ile muvafakat aranmakszn imar planndaki tahsis amacna uygun olarak tapuda terkin edilir.
rf belde, paftos:
Geici Madde 5 Belediye hudutlar ve mcavir sahalar iinde veya dnda bulunan gedik ve zeminler (rf belde-
paftos) tamamen yklp yok olarak (mntafi ve mnhedim) varlklarn kaybedip, kaybetmediklerine baklmakszn bu Kanun
hkmlerine gre tasfiye olunurlar.
Tasfiyeye tabi tutulan tanmaz mallardaki zemin haklar bedele evrilmitir.
Zemin hakk bedeli, ait olduu tanmaz maln zemine ait son emlak vergi deerinin 1/5'idir. Bu ekilde belirlenecek
zemin hakk bedeli, tapu idaresince gedik sahibinin mracaat halinde zemin hakk sahibi adna emaneten milli bir bankaya
yatrlr. Mracaat edilmedii takdirde zemin sahibi lehine kanuni ipotek tesis edilir.
Zemin hakk bedelinin 1/4' pein, bakiyesi en ge yl iinde yllk eit taksitlerle denir ve bu bedele bankaca
vadesiz mevduat faizi uygulanr. Pein miktar ve taksitler 40 000 TL. dan az olamaz. Bu ilemlerden sonra tapu sicilinde
gerekli terkin ve tashihler resen yaplr.
Bankaya emaneten yatrlan veya ipotekle temin edilen zemin hakk bedeli zerindeki iddialar genel hkmlere
tabidir.
Geici Madde 6 2981 sayl Kanuna gre dzenlenmi ve tasdik edilmi olan slah imar planlarnn
uygulanmasnda, inaat ruhsat verilmesine ilikin art ve ekilleri tespite, belediye ve mcavir alanlar iinde belediyeler,
dnda valilikler yetkilidir.

6696

Geici Madde 7 (Birinci fkra iptal: Anayasa Mah.nin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11 K. 1986/29 sayl
Karar ile.)
Boazii alannda mevcut ekme katlar ayn gaberi iinde kalmak art ile tam kata ibla edilir. Ancak teras kullanma
hakk daha nce tapuya tescil edilmemi olan at kat malikleri emlak vergisi iin beyan edilen daire bedelinin daire
metrekaresine blnerek bulunan bir metrekare deerinin kazanlan alan ile arpm sonucu bulunan deeri hisse nisbetlerine
gre dier kat maliklerine der. Kendileri bulunmadklar takdirde bu bedel isimlerine milli bir bankaya yatrlr.
Ynetmeliklerin karlma sresi:
Geici Madde 8 Bu Kanunun uygulanmasn gsteren ynetmelikler Kanunun yaymndan itibaren en ge 6 ay
iinde karlr.
Geici Madde 9 (Ek : 30/5/1997 - KHK - 572/2 md.)
Bu Kanunun Ek 1 inci maddesinde ngrlen dzenlemelerin yaplm ve yaplacak altyap alanlarnda ve yaplarda
gerekletirilmesi iin, imar ynetmelikleri ve kamu binalar ile ilgili mevzuatta 1/6/1998 tarihine kadar Bayndrlk ve skan
Bakanl tarafndan gerekli deiiklikler yaplr.
Geici Madde 10 (Ek : 8/1/2002 4736/2 md.)
Kullanma izni verilmeyen ve alnmayan yaplara belediyelerce yol, su, kanalizasyon, doalgaz gibi alt yap
hizmetlerinin birinin veya birkann gtrldnn belgelenmesi halinde ilgili ynetmelikler dorultusunda fenni
gereklerin yerine getirilmi olmas ve bu Kanunun yaym tarihinden itibaren alt ay ierisinde ba vurulmas zerine
kullanma izni alnncaya kadar geici olarak elektrik, su ve/veya telefon balanabilir.
Bu madde kapsamnda elektrik, su ve/veya telefon balanmas herhangi bir kazanlm hak tekil etmez.
Geici Madde 11 (Ek : 9/7/2008-5784/25 md.)
Bu maddenin yrrle girdii tarihe kadar yap (inaat) ruhsat alnm ve buna gre yaplm olup, kullanma izni
verilmeyen ve alnmayan yaplara; yol, elektrik, su, telefon, kanalizasyon, doal gaz gibi alt yap hizmetlerinden birinin veya
birkann gtrldnn belgelenmesi halinde, ilgili ynetmelikler dorultusunda fenni gereklerin yerine getirilmi olmas
ve bu maddenin yaym tarihinden itibaren bavurulmas zerine, kullanma izni alnncaya kadar ilgili mevzuatta tanmlanan
ait olduu abone grubu dikkate alnarak geici olarak su ve/veya elektrik balanabilir. Bu kapsamda, ilgili belediyeden
datm irketlerine elektriin kesilmesi talebinin sz konusu olmas halinde abonelii iptal edileceinden, su ve/veya elektrik
balanmas herhangi bir kazanlm hak tekil etmez. Ancak, yap (inaat) ruhsat alnm ve buna gre yaplm olma art
12/10/2004 tarihinden nce yaplm olan yaplarla ilgili olarak uygulanmaz.
Bu maddenin yrrle girdii tarihten nce yaplan abonelikler de ait olduu gruba dntrlr.
Geici Madde 12 (Ek: 9/12/2009-5940/4 md.)
Bu Kanunun 44 nc maddesinin (I) numaral fkrasnn (e) bendinde ngrlen konulara ilikin ynetmelik bir yl
iinde yrrle konulur.

6696-1

Geici Madde 13 (Ek: 9/12/2009-5940/4 md.)
Bu maddenin yrrle girmesinden sonra inaat, tesisat, elektrik, sva ve benzeri branlarda yetki belgesi almak
isteyenlerden, hangi branta i yaptklarn belgeleyenlere usta olduklarn gsterir geici yetki belgesi verilir. Bu belgeler
1/1/2012 tarihinden itibaren srekli yetki belgesine dntrlr.
Geici Madde 14 (Ek: 16/5/2012-6306/14 md.)
Bu maddenin yrrle girdii tarihten nce belediyelerce imar uygulamalarna ilikin olarak karlm olan
ynetmelikler, ek 5 inci maddedeki esaslar erevesinde bu maddenin yaym tarihinden itibaren en ge bir yl iinde
hazrlanarak anlan maddedeki usule gre yrrle konulacak ynetmeliklerle deitirilir. Aksi takdirde, anlan
ynetmelikler bir yllk srenin bittii tarih itibaryla yrrlkten kalkar.
Yrrlk:
Madde 49 Bu Kanunun 43/b, c, d, e; 46; 47 ve 48 inci maddeleri ile geici 7 nci maddesi yaym tarihinde; dier
maddeleri yaymn takiben 6 ay sonra yrrle girer.
Yrtme:
Madde 50 Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.
6697

3194 SAYILI KANUNA EK VE DEKLK GETREN
MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMES TARAFINDAN PTAL EDLEN HKMLERN
YRRLE GR TARHN
GSTERR LSTE


Deitiren
Kanunun/ ptal
Eden Anayasa
Mahkemesinin
Kararnn
Numaras

3194 sayl Kanunun deien veya iptal edilen maddeleri

Yrrle Giri Tarihi
3394

30/6/1987
3542

4/5/1989
4046

27/11/1994
4232

8/4/1997
KHK/572

6/6/1997
4342

28/2/1998
4380

2/8/1998
4736
2 nci maddesi
19/1/2002
4928

19/7/2003
5006

17/12/2003
5403
8
19/7/2005
5398
9, Ek Madde 3
21/7/2005
5784
9 ve Geici Madde 11
26/7/2008
5793
11 ve Ek Madde 3
6/8/2008
5940 28, 42, 44, Geici Madde 12, 13
28 inci maddesinin sekizinci fkrasnn son cmlesinde yer alan inaat
ve tesisat ilerinde yetki belgesi olmayan usta altramaz hkm ile
dokuzuncu fkrasnn mteahhitlere yetki belgesi verilmesine ilikin
hkmleri
17/12/2009



1/1/2012


6698



Deitiren
Kanunun/ ptal
Eden Anayasa
Mahkemesinin
Kararnn
Numaras

3194 sayl Kanunun deien veya iptal edilen maddeleri

Yrrle Giri Tarihi
KHK/648
8, 27, Ek Madde 4,
17/8/2011
6306
Ek Madde 5, Geici Madde 14
31/5/2012
Anayasa
Mahkemesinin
29/1/2012 tarihli
ve E.: 2011/106,
K.: 2012/192
sayl Karar
8, 27, Ek Madde 4


2/4/2013 tarihinden
balayarak alt ay sonra
(2/10/2013)
6462
Ek Madde 1
3/5/2013
6495
8, 27, Ek Madde 4
2/8/2013