BUMI

Bumi merupakan planet ketiga daripada matahari. Ia juga boleh dirujuk sebagai Bumi, Planet
Bumi atau Terra.
[1]
Rumah kepada jutaan spesies,
[2]
termasuklah manusia, bumi juga merupakan satu-satunya tempat
di dalam semesta di mana kehidupan diketahui wujud. Pembuktian saintiik menunjukkan
bahawa planet ini telah terbentuk kira-kira !."! bilion tahun yang lalu,
[#][!]["][$]
dan kehidupan
mun%ul di permukaannya di dalam tempoh satu bilion tahun. &umi dijangkakan telah berusia
selama !,$'' juta tahun. (arak purata &umi dengan matahari adalah 1!).$ juta kilometer.
&umi mempunyai lapisan udara dan medan magnet yang dipanggil magnetosera yang
melindung permukaan &umi daripada angin suria, sinaran ultra merbahaya, dan radiasi dari
angkasa lepas. *apisan udara ini menyelitupi bumi sehingga ketinggian +'' kilometer dan yang
selebihnya dianggap angkasa lepas. *apisan udara ini dibahagi kepada ,roposera, -tratosera,
.esosera, ,ermosera, dan /ksosera.
*apisan o0on, setinggi "' kilometer, wujud di lapisan -tratosera dan .esosera dan melindungi
bumi daripada sinaran ultra lembayung. Perbe0aan suhu permukaan &umi adalah di antara
-+' 12 sehingga "" 12 bergantung kepada iklim tempatan. -ehari di &umi bersamaan 2! jam dan
setahun di bumi bersamaan #$".2" hari. &umi mempunyai jisim seberat "),+$' juta juta tan,
dengan luas permukaan "1' juta km persegi. 3etumpatan &umi pada ","'' kilogram setiap
meter persegi digunakan sebagai unit perbandingan ketumpatan berbanding planet yang lain,
dengan ketumpatan &umi sebagai 1.
&umi mempunyai garis pusat sepanjang 12,+"$ kilometer. 4ra5iti &umi diukur sebagai 1' 6 kg-
1 dijadikan unit ukuran gra5iti planet lain, dengan gra5iti &umi sebagai 1. &umi mempunyai 1
satelit asli iaitu bulan. +'.78 permukaan bumi diseliputi air. 9dara &umi terdiri daripada +78
nitrogen, 218 oksigen, dan 18 wap air, karbon dioksida, dan gas lain. &umi dianggarkan
mempunyai teras dalam bumi yang terdiri daripada besi nikel beku setebal 1,#+' kilometer
dengan suhu men%e%ah !,"'' 12, diselitupi pula oleh teras luar yang %air setebal 2,1'' kilometer,
diselitupi pula oleh mantle silika padu setebal 2,7'' kilometer membentuk 7#8 isipadu bumi,
dan akhir sekali diselitupi oleh kerak batu silika hampir 1'' kilometer tebal.
3erak bumi lebih nipis di dasar laut iaitu sekitar " kilometer. 3erak bumi terbahagi kepada
beberapa bahagian dan bergerak melalui pergerakan plat tektonik :teori hanyutan benua;
menghasilkan gempa bumi. Pun%ak tertinggi adalah gunung /5erest setinggi 7,7!7 meter, dan
lautan terdalam men%e%ah 1',)2! m. ,asik tertinggi adalah tasik ,iti%a%a, dan tasik terbesar
adalah *aut 2aspian. *autan terbesar ialah *autan Pasiik. *ebih 2<# kawasan &umi dilitupi oleh
air dan 128 daripada kawasan &umi merupakan padang pasir.