You are on page 1of 104

M Dolores M Dolores Rincn Rincn Gonzlez Gonzlez

Universidad de Jan Universidad de Jan



Presentacin Presentacin
Razones Razones para para la la realizacin realizacin de de este este curso curso::

Situacin Situacin del del estudio estudio de de las las lenguas lenguas clsicas clsicas en en el el
actual actual sistema sistema educativo educativo espaol espaol..
Trascendencia Trascendencia de de su su conocimiento conocimiento como como paso paso obligado obligado
hacia hacia una una formacin formacin filolgica filolgica yy humanstica humanstica
posterior posterior..
Necesidad Necesidad de de proporcionar proporcionar unos unos conocimientos conocimientos
bsicos bsicos aa los los universitarios universitarios que que carecen carecen de de ellos ellos oo
necesitan necesitan reforzarlos reforzarlos..
Facilitar Facilitar la la posibilidad posibilidad de de acceder acceder al al conocimiento conocimiento del del
latn latn aa cualquier cualquier estudiante estudiante interesado interesado aa travs travs de de este este
primer primer contacto contacto..

Introduccin al estudio del latn Introduccin al estudio del latn
El indoeuropeo El indoeuropeo
Peculiaridades de la lengua latina. Peculiaridades de la lengua latina.
Formacin y variantes Formacin y variantes
Extensin del latn Extensin del latn
El alfabeto latino: su pronunciacin El alfabeto latino: su pronunciacin
El acento y la cantidad El acento y la cantidad
Vocales y consonantes Vocales y consonantes
El INDOEUROPEO

Hiptesis cientfica basada en el estudio comparativo de
diferentes lenguas antiguas a partir de la Gramtica Histrica.

Ramas:
a) Grupo germnico (ingls, alemn, sueco...)
b) Grupo griego
c) Grupo itlico ( osco-umbro, LATN LATN )
d) Grupo cltico (galo, irlands, bretn)
e) Grupo bltico (lituano, letn)
f) Grupo asitico (snscrito, antiguo indio, veda, persa,
hitita, tocario)
Procesos migratorios de los pueblos indoeuropeos
Extensin de las lenguas indoeuropeas
II.- PECULIARIDADES DE LA LENGUA LATINA

a) Lengua indoeuropea
b) Lengua flexiva (fusionante)
c) Orden de palabras
d) Carencia de artculo
e) Carcter fonolgico de la cantidad frente al acento.
III.- FORMACIN DE LA LENGUA LATINA
sustrato: pueblos mediterrneos (ciprs, higuera, rosa,
golondrina, asno...)
superestrato: etrusco (trminos del teatro y la
adivinacin)
adstrato: osco-umbro; griego

Su lxico es propio de agricultores.
Muy influenciada por el griego como modelo de lengua
literaria.


Etapas (diacrona): Latn arcaico, Latn
preclsico, Latn clsico, Latn tardo.
Latn medieval, Latn renacentista.


Diferentes registros ((sincrona)): literario,
familiar, vulgar o coloquial.


VARIANTES
ROMA ANTIGUA Y SUS FOROS
Maqueta de la Roma Imperial
EXPANSIN DE ROMA EN ITALIA
ROMA Y CARTAGO
ETAPAS DE LA EXPANSIN ROMANA
IMPERIO ROMANO
LENGUAS NEOLATINAS O ROMANCES
V. V.-- EL ALFABETO EL ALFABETO
23 signos tomados del alfabeto griego de
Cumas a travs de los etruscos.
Tiene un destacado carcter fonolgico.
AA BB CC DD EE FF GG HH II KK LL MM NN OO PP QQ RR SS TT VV
XX YY ZZ
Las letras XX, YY, ZZ, se introdujeron ms tarde con
la finalidad de transcribir nombres griegos.
Las letra JJ y VV (letras ramistas) fueron
introducidas por el humanista Petrus Ramus.
VI.-PRONUNCIACIN DEL LATN
Pronunciaciones nacionales
Pronunciacin eclesistica (-ae; -ti-; ce,
ci, cae; ge, gi...)
Pronunciacin clsica. Justificacin
Casos concretos: - ae, c, v, g, ph, th, ch,
qu, gn.
Geminadas.
VII.- VOCALISMO

Las vocales

cantidad voclica: largas ( ) / breves ( )
diptongos: ae, au, oe, eu

Sistema voclico:

cerradas: i (anterior) u (posterior)
medias: e (anterior) o (posterior)
abierta: a

VIII.- EL ACENTO
No tiene carcter fonemtico
No hay tilde
No hay palabras agudas

Palabras llanas, penltima slaba larga
Palabras esdrjulas, penltima slaba
breve
VIII.a.- SISTEMA CONSONNTICO
labiales dentales velares Labio-
velares
O
C
L
U
S
I
V
A
S


ORALES
sonoras
B D G GU
sordas
P T C / K QU

NASALES

M

N
CC
OO
NN
TT
II
NN
UU
OO
SS
Labio-dental Linguo-alveolar
Fricativos-
aspirados
F S
Fricativo-
Vibrante
R
Lateral
L
VIII.b.- SISTEMA CONSONNTICO
I. I.-- EL LATN LENGUA FLEXIVA EL LATN LENGUA FLEXIVA

Lengua flexiva: Aquella que indica la funcin, o
precisa el significado de los trminos, por
medio de morfemas que se aaden a un lexema
o tema.

Clases de palabras:
o variables: nombre, pronombre y verbo.
o invariables: adverbio, preposicin, conjuncin
e interjeccin.

II. II.-- FLEXIN NOMINAL y PRONOMINAL FLEXIN NOMINAL y PRONOMINAL
Gnero
Nmero
Caso.


Forma y funcin de los casos:
Nominativo, Vocativo, Acusativo, Genitivo,
Dativo, Ablativo, Instrumental - Sociativo,
Locativo.
III.- FUNCIN DE LOS CASOS

NOMINATIVO: Sujeto, predicado nominal

VOCATIVO: Funcin impresiva

ACUSATIVO: Objeto directo / (complemento circunstancial)

GENITIVO: Complemento del nombre

DATIVO: Objeto indirecto

ABLATIVO: Complemento circunstancial

LOCATIVO: Lugar en donde

INSTRUMENTAL-SOCIATIVO: Instrumento / lugar por donde
/ circunstancias acompaantes

singular plural singular plural

NOMINATIVO NOMINATIVO -S / - // -M - D (neutros) - S - I //- A (neutros)

VOCATIVO VOCATIVO -- --

ACUSATIVO - M - NS // - A (neutros)

GENITIVO - S /- ES /- OS // - I - IUS - OM // - SOM

DATIVO - EI / - I - EIS - BHOS

ABLATIVO ABLATIVO - D - EIS - BHOS

LOCATIVO LOCATIVO - I
IV.- ORIGEN DE LA DESINENCIAS

FLEXIN NOMINAL
V.- FLEXIN NOMINAL: DECLINACIONES

Nombre: sustantivo y adjetivo

5 declinaciones:

1 temas en - a (Gn. sing.- ae)

2 temas en - o /- e (Gn. sing.- i)

3 - temas en consonante (Gn. sing.- is; Gn. pl. um)
- temas en - i (Gn. sing.- is; Gn. pl. -ium).

4 temas en - u (Gn. - us)

5 temas en - e (Gn. - ei)

V.1.a- TEMAS EN a
(Primera declinacin. Genitivo -- ae)

o Sustantivos y adjetivos (primer tipo)
o Gnero masculino y femenino


o Casos especiales:
- Pluralia tantum (angustiae, divitiae, Kalendae, Athenae)
- Cambio de significado (littera /litterae; copia / copiae)
- Dativo y ablativo plural en -abus (deabus)
V. 1, b.- TEMAS EN a
sustantivos (masculinos y femeninos)
adjetivos (femeninos)
Desinencias:

SINGULAR SINGULAR PLURAL PLURAL
N. - (*-) - ae (*-i)
V. - - ae
Ac. - am (*-m) - as (*-ns)
G. - ae (* -i) - arum (*-som)
D. - ae (*-i) - is (*-eis)
Abl. - (*-d) - is (*eis)
V. 2, a.- SEGUNDA DECLINACIN TEMAS EN -
o / - e (- i)

Sustantivos y adjetivos (primer tipo).
Gnero masculino, femenino (rboles, algunas
ciudades y pases: Corinthus, Aegyptus) y
neutro.
Casos especiales:
- neutros en -us (pelagus, vulgus, virus)
- pluralia tantum (castra, loci / loca)
- Vir - i
- Deus (dei / dii; deis / diis / dis)

V. 2, b.- SEGUNDA DECLINACIN
(- i). Desinencias

SINGULAR PLURAL

N. N. -- us us // er er (* (*--s) s) //-- um um (* (*--m) m) --i i (* (*--i) i) // -- aa (* (*--a) a)

V. V. -- e e

Ac. Ac. -- um um (* (*--m) m) -- os os (* (*--ns ns) ) // -- a a (* (*--a) a)

G. G. -- i i (* (* --i) i) -- orum orum (* (*--som som) ) / --um um (* (*--om om))

D. D. -- oo (* (*--i) i) -- is is (* (*--eis eis))

Abl Abl. . -- oo (* (*--d) d) -- is is (* (*eis eis))

Loc. Loc. -- ii

V. 3, a.- ADJETIVOS DEL PRIMER TIPO (tres
terminaciones)

SINGULAR PLURAL
masc. fem. neutro masc. fem. neutro
N. bonuuss bonaa bonum um bonii bonae ae bonaa
V. bone bonaa bonum um - - -
A. bonum um bonam am bonum um bonos os bonas as bonaa
G. bonii bonae ae bonii bonorum orum -arum arum -orum orum
D. bonoo bonae ae bono o bonis is bonis is bonis is
Ab bonoo bonaa bonoo bonis is bonis is bonis is
V. 3, b.- ADJETIVOS DEL PRIMER TIPO

SINGULAR PLURAL
masc. fem. neutro masc. fem. neutro
N.- pulcher pulchraa pulchrum um pulchrii -ae ae -aa
V. pulcher pulchraa pulchrum um - - -
A. pulchrum um -am am -um um pulchros os -as as -aa
G. pulchr-i i -ae ae -i i pulchr-orum orum /-arum arum /-orum orum

D. pulchr-oo -ae ae -oo pulchr-is is -is is -is is
Ab. pulchr-oo -aa -oo pulchr-is is -is is -is is
VI.1.-TERCERA DECLINACIN (Gn. -IS IS)

Sustantivos masculinos, femeninos y neutros.
Adjetivos de una, dos y tres terminaciones
Temas: en consonante (-um) / en i (-ium)
Temas dobles / nombres especiales:
vis-vis (vires)
iter-itineris
Iuppiter /Iovis
senex- senis
VI. 2.- TERCERA DECLINACIN: Desinencias

casos
SINGULAR PLURAL
animado inanimado animado inanimado
cons.
-i
cons.
-i cons. -i cons. -i
Nom -s -s (is) - - (e) -es -es
-a -ia
Voc. - - - - -es -es
-a -ia
Ac. -em -em/im - - (e) -es -es /-is
-a -ia
Gn. -is
-i
-um ium -um -um
Dat. -ibus
Abl.
Loc.
-e -e /-i -ibus
-i (ruri)
Temas en consonante: gn. pl. -um um // Temas en i: gn. pl. -ium
VI. 3.- TEMAS EN CONSONANTE (Gn. -um)

Gnero animado (masculinos y femeninos)
1) En oclusiva (b, d, g, p, t, c)
N. sing: b + s > bs plebs /plebis
d + s > s pes /pedis
g + s > x rex / regis
p + s > ps princeps / principis
t + s > s miles / militis
c + s > x dux /ducis
VI. 3.- TEMAS EN CONSONANTE (Gn.-um um)

N. singular:
2) en sonante (lquida: l, r; nasal: m, n)
m + s > ms hiems /hiemis
n + s > n / (n) homo /hominis
l + s > l consul /consulis
r + s > r mater /matris
3) en silbante (s)
s + s > s / r vetus / veteris
honor / honoris


casos
SINGULAR
masculino femenino neutro
Nom./Voc
Rex (g-s) Mater (r-s) Flumen (-)
Ac. Regem Matrem Flumen (-)
Gn. Regis Matris Fluminis
Dat. Regi Matri Flumini
Abl. Rege Matre Flumine
PLURAL
Nom./Voc
Reges Matres Flumina
Ac. Reges Matres Flumina
Gn. Regum Matrum Fluminum
Dat. Regibus Matribus Fluminibus
Abl. Regibus Matribus Fluminibus
VI. 3. TERCERA DECLINACIN. Temas en consonante (Gn. Pl.-um)
VI. 3b.- Tercera declinacin. Temas en consonante (Gn. Pl. -um

Peculiaridades:

Nombres de flexin especial:

Bos-bovis (gn. pl. boum, dat y abl. pl. bobus /bubus)
Iter-itineris; Iuppiter-Iovis; senex-senis.

Cambio de declinacin:
Vas-vasis (pl. vasa-orum)

Nombres griegos:
Ac. sing a; -en (aetherem / aethera; Socratem
/Socraten)
Ac. pl. -as (crateres/ crateras)
Gen. os (Thetidis /Thetidos)
VI.- Tercera declinacin (Temas en - i). Peculiaridades

Desinencias:
Los acusativos en -im -is han desaparecido casi por completo
sustituidos por -em y -es.
El ablativo -i ha sido sustituido por -e en la mayora de los
sustantivos.

Supervivencias:
Acusativos:: vim, tussim, sitim, Neapolim, turrim, puppim
Ablativo singular::
Neutros Neutros: mari, : mari, animali animali. .
Adjetivos de dos y tres terminaciones Adjetivos de dos y tres terminaciones: : forti forti, , acri acri..
Participios Participios:: --ii (empleo (empleo como como adjetivo) adjetivo) // --ee (empleo (empleo como como
sustantivo sustantivo))
VI. 4.- TERCERA DECLINACIN. Temas en -i (g. plural -ium)
singular plural singular plural
n. hostis hostes urbs urbes
ac. hostem hostes urbem urbes
g hostis hostium urbis urbium
d hosti hostibus urbi urbibus
ab hoste hostibus urbe urbibus
VI. 4.- TERCERA DECLINACIN (-IS)
Cambios semnticos:
aedes-is (templo) aedes-ium (casa)
parens-ntis (padre o madre) parentes-ium (padres)
finis-is (fin, frontera) fines-ium (territorios))
Pluralia tantum::
Alpes-ium; altaria-altarium; fauces-ium; Manes-ium,
moenia-ium, Penates-ium
VI.-TERCERA DECLINACIN (-is).
Neutros (Gn. pl. um / -ium)
singular plural singular plural
n. caput capita mare maria
a. caput capita mare maria
g. capitis capitum maris marium
d. capiti capitibus mari maribus
Ab capite capitibus mari maribus
temas en consonante temas en -i
VI.- TERCERA DECLINACIN. Adjetivos del
segundo tipo: de dos terminaciones.
singular plural
Masc / fem. neutro Masc / fem. neutro
n omnis omne omnes omnia
a omnem omne omnes omnia
g omnis omnium
d omni omnibus
ab omni omnibus
VI.- TERCERA DECLINACIN. Adjetivos de tres
terminaciones.
singular plural
masc. fem. neutro masc. fem. neutro
n acer acris acre acres acria
a acrem acre acres acria
g acris acrium
d acri acribus
ab acri acribus
VI.- TERCERA DECLINACIN. Adjetivos de una
terminacin.
Participios de presente (amans-ntis); -ax, -ix, -ox
gentilicios (-as, -atis, -is,-itis)
par-paris, simplex, duplex.
singular plural
masc. / fem. neutro masc. / fem. neutro
n ingens ingentes ingentia
a ingentem ingens ingentes ingentia
g ingentis ingentium
d ingenti ingentibus
ab ingenti ingentibus
VII.- CUARTA DECLINACIN
- Sustantivos masculinos, femeninos y neutros
- Carece de adjetivos
- Interferencias con la 2 declinacin
Masc /fem neutro
singular plural singular plural
n manus manus genu genua
a manum manus genu genua
g manus manuum genus genuum
d manui manibus genui genibus
ab manu manibus genu genibus
(-u)
Dat. pl. ubus: lacubus, arcubus, artubus, partubus, acubus,
quercubus.
VII.- DOMUS -I / DOMUS -US
singular plural
n domus domus
a domum (domus) domos
g domus domi (domuum) domorum
d domui (domo) domibus
ab domo domibus
loc domi
VIII.- QUINTA DECLINACIN

Sustantivos femeninos. Slo masculinos: dies (a veces
femenino) y meridies
Interferencias con la 1 y 2 declinacin

singular plural singular plural
n res res dies dies
a rem res diem dies
g rei rerum diei dierum
d rei rebus diei diebus
ab re rebus die diebus


FLEXIN PRONOMINAL FLEXIN PRONOMINAL
I.- Flexin pronominal

a) Personales Demostrativos // // indefinido- interrogativo
// relativo.

Peculiaridades:
Funciones especficas (morfemtica, enftica, dectica, frica).
Relacin con el verbo: persona
Desinencias: ac. neutro d / gen. - ius / dat. - i
Tendencia a reforzarse (egomet,, me ipsum,, hic)
II.1.- Pronombres personales

Dentro del sistema pronominal forman un grupo
muy definido.

Tienen elementos comunes con el verbo: persona

No presentan oposicin de gnero

Ofrecen politematismo: sujeto / / resto de la
funciones; singular // plural

El de tercera persona est representado por un
reflexivo: carece de nominativo y se halla
neutralizada la oposicin singular / plural..
Ac. Se
G. Sui
Dat. Sibi
Abl. Se, Secum
SINGULAR PLURAL
N. Ego Nos
Ac. Me Nos
G. Mei Nostrum
/ Nostri

Dat. Mihi Nobis
Abl. Me, Nobis,
Mecum Nobiscum
SINGULAR PLURAL
N. Tu Vos
Ac. Te Vos
G. Tui Vestrum /
Vestri
Dat Tibi Vobis
Abl. Te Vobis /
Tecum Vobiscum
II.2. II.2.-- PRONOMBRES PRONOMBRES
PERSONALES PERSONALES
III.1.-PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS

singular

HIC HAEC HOC
HUNC HANC HOC

HUIUS
HUIC
HOC HAC HOC

plural

HI HAE HAEC
HOS HAS HAEC
HORUM HARUM HORUM
HIS
HIS

singular

ISTE ISTA ISTUD
ISTUM ISTAM ISTUD

ISTIUS
ISTI
ISTO ISTA ISTO

plural

ISTI ISTAE ISTA
ISTOS ISTAS ISTA
ISTORUM ISTARUM ISTORUM
ISTIS
ISTIS

SINGULAR

ILLE ILLA ILLUD
ILLUM ILLAM ILLUD

ILLIUS
ILLI
ILLO ILLA ILLO

PLURAL

ILLI ILLAE ILLA
ILLOS ILLAS ILLA
ILLORUM -ARUM -ORUM
ILLIS
ILLIS
III.2.- DEMOSTRATIVOS DEMOSTRATIVOS
III.3.- PRONOMBRE FRICO

SINGULAR

IS EA ID
EUM EAM ID
EIUS
EI
EO EA EO

PLURAL

II (EI / I) EAE EA
EOS EAS EA
EORUM EARUM EORUM
IIS (EIS / IS)
IIS (EIS /IS)
III.4.- PRONOMBRE ENFTICO
Su uso con funcin adjetiva establece la analoga con los
adjetivos de 3 terminaciones. En el neutro (nom., ac. sing.)
no se usa la desinencia -d
casos
SINGULAR PLURAL
Masc. Fem. Neutro Masc. Fem. Neutro
Nom ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsa
Ac. ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsa
Gn. ipsius ipsorum ipsarum ipsorum
Dat. ipsi ipsis
Abl ipso ipsa ipsum ipsis
III.5.- PRONOMBRE FRICO-ENFTICO
IS + DEM

caso
SINGULAR PLURAL
Masc. Fem. neutro Masc. Fem. neutro
N.
idem eadem idem iidem /
eidem
eaedem eadem
Ac.
eundem eandem idem eosdem easdem eadem
Gen
.
eiusdem eorundem earundem eorundem
Dat.
eidem iisdem / eisdem
Abl.
eodem eadem eodem iisdem / eisdem
IV.1.- PRONOMBRE RELATIVO

casos
SINGULAR PLURAL
masc fem neutro masc fem neutro
N.
qui quae quod qui quae quae
Ac.
quem quam quod quos quas quae
Gn.
cuius quorum quarum quorum
Dat.
cui quibus
Abl.
quo qua quo quibus
IV.2.- Pronombre interrogativo-indefinido
casos SINGULAR PLURAL
masc fem neutro masc fem neutro
N.
quis / qui quae quid / quod qui quae quae
Ac.
quem quam quod quos quas quae
Gn.
cuius quorum quarum quorum
Dat.
cui quibus
Abl.
quo qua quo quibus
IV.3.- PRONOMBRES INDEFINIDOS
A) Relativo de valor indefinido:
Quicumque quaecumque quodcumque
B) Compuestos de quis:
Ecquis / ecqui, ecquae / ecqua, ecquid / ecquod
Quisnam / quinam, quaenam, quidnam / quodnam
quispiam; quisquis; quivis; quilibet; quisque.
B) Uter utra utrum (utrius, utri)
C) Alius alia aliud (alius alii)
FLEXIN VERBAL FLEXIN VERBAL
I.- FLEXIN VERBAL

1.- Conjugaciones: -are
1
, -ere
2
, -ere
3
, -ire
4
, -ere
mixta
.
2.-Temas: Presente, Perfecto, Supino.
3.- Voces: activa, pasiva y deponente.
4.- Personas: 3
4.- Nmeros: 2
5.-Tiempos: Presente, Pretrito Imperfecto, Pretrito
Perfecto, Pretrito Pluscuamperfecto, Futuro I, Futuro
II
6.- Modos: Indicativo, Subjuntivo, Imperativo.
7.- Formas no-personales: Sustantivos y adjetivos
II.- Cmo se enuncia un verbo?

SUM ES- ESSE - FUI
1 AMO - AMAS AM ARE - AMAVI - AMATUM
2 HABEO - HABES - HAB ERE - HABUI - HABITUM
3 REGO -REGIS - REG ERE - REXI - RECTUM
4 AUDIO - AUDIS - AUD IRE - AUDIVI - AUDITUM
Mixta CAPIO - CAPIS - CAP ERE - CEPI CAPTUM

1 persona 1 persona sing. presente de indicativo: . presente de indicativo: sum / amo
(2 persona (2 persona sing sing. presente de indicativo: . presente de indicativo: es / amas )
Infinitivo presente: Infinitivo presente: esse / amare
11 persona persona del del sing sing.. pretrito pretrito perfecto perfecto de de indicativo indicativo:: fui // amavi
supino: amatum

III. 1. - TEMA DE PRESENTE
Sum-es-esse / amo-as-re / habeo-habes-habre /
rego-is- re / capio-is-re /audio-is-re

s- es- s es- se
ama- ama- s am- re
habe- habe-s hab- re
reg- reg- (i) s reg ()- re
audi- audi- s aud- re
capi- capi-s cap(i)- re

III. 2.- TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE

INDICATIVO: presente, pretrito imperfecto, futuro I

SUBJUNTIVO: presente, pretrito imperfecto

IMPERATIVO: presente, futuro

FORMAS NOMINALES: infinitivo presente, participio
presente, gerundio, gerundivo.
IV.1.- TEMA DE PERFECTO

SUM ES ESSE FU I
AMO - AMAS AM RE - AMAV I AMATUM
HABEO - HABES - HAB RE - HABU I HABITUM
REGO -REGIS - REG RE - REX I RECTU
AUDIO - AUDIS - AUD - RE - AUDIV I AUDITUM
CAPIO - CAPIS - CAP RE - CEP I CAPTUM


FU FU -I
AMAV AMAV -I
HABU HABU -I
REX REX -I
AUDIV AUDIV -I
CEP CEP -I

IV. 2.- TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO
INDICATIVO: Pretrito perfecto; pretrito
pluscuamperfecto, futuro II.

SUBJUNTIVO: Pretrito perfecto; pretrito
pluscuamperfecto.

FORMAS NOMINALES: Infinitivo perfecto
V.- TEMA DE SUPINO
amatum / habitum / rectum / auditum / captum
amat- um
habit- um
rect-um
audit- um
capt- um

FORMAS NOMINALES: Supino, participio perfecto y
participio futuro.
*Con el participio de perfecto y el verbo SUM se forman los
tiempos de perfecto en voz pasiva (pasiva perifrstica)
VI.- VOCES
DESINENCIAS VOZ ACTIVA DESINENCIAS VOZ ACTIVA

- o / - m - mus
- s - tis
- t - nt




DESINENCIAS VOZ PASIVA DESINENCIAS VOZ PASIVA

- or / -r - mur
- ris / -re - mini
- tur -ntur

Voz deponente: *desinencias pasivas
* significado activo
VI.I.- La voz pasiva
Tema de presente: Pasiva sinttica (con
desinencias)

Ejemplo:
am- or
ama- ris / - re
ama- tur
ama- mur
ama- mini
ama- ntur
VI. 2.- La voz pasiva
Tema de perfecto: Pasiva perifrstica
Participio de perfecto del verbo que se conjuga +
verbo SUM en el tiempo simple o compuesto del modo
correspondiente.
Ejemplo:
amatus-a-um sum / (fui) amati-ae-a sumus / (fuimus)
es / fuisti estis / (fuistis)
est / fuit sunt / (fuerunt /
fuere)

puella amata est / puer amatus est
puellae amatae sunt / pueri amati sunt
VII.- VERBO SUM. Tema de presente

MODO INDICATIVO

Presente Pret. Imperf. Fut Imperf

SUM ERAM ERO
ES ERAS ERIS
EST ERAT ERIT
SUMUS ERMUS ERIMUS
ESTIS ERTIS ERITIS
SUNT ERANT ERUNT
VII. a.1.- Tema de presente:: Modo Modo Indicativo Indicativo.
PRESENTE (voz activa)
Tema de presente ++ desinencias personales (activas)

am-o habe-o reg-o audi-o capi-o
ama-s habe-s reg-i-s* audi-s capi-s
ama-t habe-t reg-i-t* audi-t capi-t
ama-mus habe-mus reg-i-mus* audi-mus capi-mus
ama-tis habetis reg-i-tis* audi-tis capi-tis
ama-nt habent reg-u-nt* audi-u-nt* capi-u-nt**
* En las conjugaciones en ere (3) / -re (4) / -ere (mixta) se
intercala una vocal de unin -ee- (ii) / -oo- (uu) entre el tema y la
desinencia.

am - or habe - or
ama - ris / re habe ris / -re
ama - tur habe - tur
ama - mur habe - mur
ama - mini habe - mini
ama - ntur habe ntur

reg-or audi-or capi-or
reg-e- ris /-re audi-ris/re cape-ris/re
reg-i-tur audi-tur capi-tur
reg-i-mur audi-mur capi-mur
reg-i-mini audi-mini capi-mini
reg-u-ntur audi-u-ntur capi-u-ntur

PRESENTE (voz pasiva)
Tema de presente + desinencias personales (pasivas)
VII. a.2.- Tema de presente: Modo Indicativo
VII. b.1.- Tema de presente: Modo Indicativo
PRETRITO IMPERFECTO (activa).
Tema de presente ++ b ++ desinencias personales activas.

ama-ba-m habe-ba-m reg -e- ba m audi -e- ba m
ama-ba-s habe-ba-s reg -e- ba s audi -e- ba s
ama-ba-t habe-ba-t reg -e- ba t audi -e- ba t
ama-b-mus habe-b- mus reg -e- b mus audi -e- b- mus
ama-b-tis habe-b-tis reg -e- b- tis audi -e- b- tis
ama-ba-nt habe-ba-nt reg -e- ba nt audi -e- ba nt

Capi -e- ba- m capi -e- b- mus
Capi -e- ba- s capi -e- b - tis
Capi -e- ba- t capi -e- ba- nt
* En las conjugaciones en ere (3) / -re (4) /-ere (mixta) se intercala una
vocal de unin -ee- entre el tema y el morfema temporal -ba ba-.
PRETRITO IMPERFECTO (pasiva)

Tema de presente ++ ba ++ desinencias personales (pasiva)
VII. b. 2.- Tema de presente: Modo Indicativo

ama-ba-r habe-ba-r reg-e-ba-r audi-e-ba-r
ama-ba-ris /re habe-ba-ris /re reg-e-ba-ris /re audi-e-ba-ris/re
ama-ba-tur habe-ba-tur reg-e-ba-tur audi-e-ba-tur
ama-b-mur habe-b-mur reg-e-b-mur audi-e-b-mur
ama-b-mini habe-b-mini reg-e-b-mini audi-e-b-mini
ama-ba-ntur habe-ba-ntur reg-e-ba-ntur audi-e-ba-ntur


Capi-e-ba-r capi-e-b-mur
Capi-e-ba-ris / -re capi-e-b-mini
Capi-e-ba-tur capi-e-ba-ntur

FUTURO I ((activo yy pasivo))

1 y 2 conjugacin (-are, -ere): Tema de presente + bo,,
bi,, bu + + desinencias personales (activas y pasivas)
VII. c. 1.- Tema de presente: Modo Indicativo
ama-bo habe-bo
ama-bi-s habe-bi-s
ama-bi-t habe-bi-t
am-bi-mus hab-bi-mus
am-bi-tis hab-bi-tis
ama-bu-nt habe-bu-nt
ama-bor habe-bor
ama-be-ris /re habe-be-ris
ama-bi-tur habe-bi-tur
am-bi-mur hab-bi-mur
am-bi-mini hab-bi-mini
ama-bu-ntur habe-bu-ntur
ACTIVA ACTIVA PASIVA PASIVA
VII. c. 2.- Tema de presente: Modo Indicativo
FUTURO I ((activo yy pasivo))
3, 4 y mixta (-ere, -ere, -ire, -ere) .Tema de presente ++ a (1
persona sing.) / e ++ desinencias personales (activas, pasivas)
reg-a-m audi-a-m capi-a-m
reg-e-s audi-e-s capi-e-s
reg-e-t audi-e-t capi-e-t ACTIVA
reg-e mur audi-e mur capi-e-mur
reg-e mini audi-e mini capi-e-mini
reg-e-ntur audi-e-ntur capi-e-ntur
reg-a-r audi-a-r capi-a-r
reg-e-ris /re audi-e-ris/ re capi-e-ris/re
reg-e-tur audi-e-tur capi-e-tur PASIVA
reg-e mur audi-e mur capi-e-mur
reg-e mini audi-e mini capi-e-mini
reg-e-ntur audi-e-ntur capi-e-ntur
VIII.- TEMA DE PRESENTE. VERBO SUM SUM.

Modo Subjuntivo


Presente Pretrito Imperfecto

si si--m es m es--se se--mm
si si--s es s es--se se--ss
si si--t es t es--se se--tt
si si--mus es mus es--se se--mus mus
si si--tis tis es es--se se--tis tis
si si--nt nt es es--se se--nt nt


VIII. a.1- Tema de presente: Modo Subjuntivo.
PRESENTE (activo y pasivo)

1 conjugacin (-are) .- Radical + ee + + desinencias personales
(activas y pasivas)
am-e-m
am-e-s
am-e-t
am-e-mus
am-e- tis
am-e- nt
am-e-r
am-e-ris / re
am-e-tur
am-e-mur
am-e- mini
am-e- ntur


ACTIVA PASIVA
VIII.a.2.- Tema de presente: Modo Subjuntivo.
PRESENTE (activa y pasiva): 2, 3, 4 y mixta (-ere, -ere, -ire, -
ere) .- Tema de presente + a ++ desinencias personales (activas y
pasivas)
habe-a-m leg-a-m audi-a-m capi-a-m
habe-a-s leg-a-s audi-a-s capi-a-s
habe-a-t leg-a-t audi-a-t capi-a-t
habe-a-mus leg-a-mus audi-a-mus capi-a-mus
habe-a-tis leg-a-tis audi-aatis capi-a-tis
habe-a-nt leg-a-nt audi-a-nt capi-a-nt
habe-a-r leg-a-r audi-a-r capi-a-r
habe-a-ris / re leg-a-ris/re audi-a-ris / re capi-a-ris / re
habe-a-t ur leg-a-tur audi-a-tur capi-a-tur
habe-a-mur leg-a-mur audi-a-mur capi-a-mur
habe-a-mini leg-a-mini audi-a-mini capi-a-mini
habe-a-ntur leg-a-ntur audi-a-ntur capi-a-ntur
VIII.b.- Tema de presente:Modo Subjuntivo
PRETRITO IMPERFECTO (activo y pasivo)
Tema de presente + re re + desinencias personales (activas y
pasivas)
ama-re-m habe-re-m reg-ee-re-m audi-re-m cape-re-m
ama-re-s habe-re-s reg-ee-re-s audi-re-s cape-re-s
ama-re-t habe-re-t reg-ee-re-t audi-re-t cape-re-t
ama-re-mus habe-re-mus reg-ee-re-mus audi-re-mus cape-re-mus
ama-re-tis habe-re-tis reg-ee-re-tis audi-re-tis cape-re-tis
ama-re-nt habe-re-nt reg-ee-re-nt audi-re-nt cape-re-nt
ama-re-r habe-re-r reg-ee-re-r audi-re-r cape-re-m
ama-re-ris /re habe-re-ris /re reg-ee-re-ris/re audi-re-ris/re cape-re-ris/re
ama-re-tur habe-re-tur reg-ee-re-tur audi-re-t ur cape-re-tur
ama-re-mur habe-re-mur reg-ee-re-mur audi-re-mur cape-re-mur
ama-re-mini habe-re-mini reg-ee-re-mini audi-re-mini cape-re-mini
ama-re-nt ur habe-re-ntur reg-ee-re-ntur audi-re-nt ur cape-re-ntur

VIII. Tema de presente. SUM

Modo Imperativo


Presente Futuro

2 pers. sing es es-to
3 pers. sing - es-to

2`pers. pl. es-te es-tote
3 pers. Pl. -

VIII. c.1- Tema de presente. Modo Imperativo
Slo tiene dos tiempos: presente y futuro
Carecen de la primera persona (singular y plural)
Tienen tercera persona (singular y plural) cuando la orden no es
de ejecucin simultnea (futuro)

PRESENTE (activo y pasivo)).. Slo segundas personas. Tema de
presente + desinencias especiales: - , -te; -re, -mini
ACTIVA ACTIVA
2 pers. sing. ama habe rege (fac) audi capi
2 pers. pl. ama-te habete regite audite capite
PASIVA
2 pers. sing. ama-re habe-re regee-re audi-re cape-re
2 pers. pl. ama-mini habe-mini regee-mini audi-mini capi-mini
VIII.c.2.- Tema de presente. Modo Imperativo
FUTURO (activo y pasivo). Slo segundas y terceras personas.
Tema de presente + desinencias especiales:
Activas: -to , - to, -tote, -nto.
Pasivas :-tor, -tor, -ntor (no hay forma para la 2 pl.
2 / 3 p. sing. ama-to habe-to regi-to audi-to capi-to

2 pers. pl. ama-tote habe-tote regi-tote audi-tote capi-tote

3 pers. pl. ama-nto habe-nto regu-nto audiu-nto capiu-nto
2 / 3 2 / 3 p. p. sing sing.. ama ama--tor tor habe habe--tor tor reg regii--tor tor audi audi--tor tor capi capi--tor tor

2 p. sing. - - - - -

3 3 p. p. pl pl.. ama ama--ntor ntor habe habe--ntor ntor reg reguu--ntor ntor audi audiuu--ntor ntor capi capiuu--ntor ntor
Verbo SUM. . Formas nominales
Tema de presente
Infinitivo presente: es-se

Tema de perfecto
Infinitivo perfecto: fu-isse

Tema de supino
Infinitivo futuro: fut-urum-am-um (esse)/ (fore)
VIII.c.1.- Tema de presente. Formas nominales.
Sustantivos
Gerundio (slo singular)
Tema de presente ++ -nd-
ac. ama-nd-um, gen. ama-nd-i
dat. ama-nd-o, abl. ama-nd nd-o


Infinitivo presente
- Activo: tema de presente ++ re
- Pasivo: tema de presente ++ --ri, -i (3 y conjugacin mixta -
ere): ama-ri, reg-i, cap-i
VIII.c.3.- Tema de presente. Formas nominales.
Adjetivos:
Participio de presente:
Tema de presente + -nt-
Adjetivo del segundo tipo
ama - nt -s / - ntis amans / amantis
habe-ns / habe-ntis; rege-ns / rege-ntis, audie-ns /audie-
ntis; capie-ns /capie-ntis
Gerundivo:
Tema de presente + -nd-
Adjetivo del primer tipo
Ama-nd-us-a-um / habendus-a-um / regendus-a-um /
audiendus-a-um / capiendus-a-um
IX.1- Tema de perfecto. Verbo SUM
Modo Indicativo

Pretrito Perfecto Pretrito Pluscuamperfecto Futuro II
Fu-i Fu-era-m Fu-ero
Fu-isti Fu-era-s Fu-eri-s
Fu-it Fu-era-t Fu-eri-t
Fu-imus Fu-er -mus Fu-eri-mus
Fu-istis Fu-er-tis Fu-eri-tis
Fu-erunt /re Fu-era-nt Fu-eri-nt
IX.2- Tema de perfecto. Verbo SUM

MODO SUBJUNTIVO MODO SUBJUNTIVO

Pretrito Pretrito Perfecto Perfecto Pretrito Pretrito Pluscuamperfecto Pluscuamperfecto

Fu Fu--eri eri--mm Fu Fu--isse isse--mm
Fu Fu--eri eri --ss Fu Fu-- isse isse--ss
Fu Fu--eri eri --tt Fu Fu-- isse isse--tt
Fu Fu--eri eri--mus mus Fu Fu--isse isse --mus mus
Fu Fu--eri eri--tis tis Fu Fu--isse isse--tis tis
Fu Fu--eri eri--nt nt Fu Fu--isse isse--nt nt

IX.a.- Tema de perfecto: Modo Indicativo
PRETRITO PERFECTO: Tema de perfecto : Tema de perfecto + + desinencias
especiales:
- i - imus
- isti - istis
- it - erunt

Ejemplo:
amav-i amav-imus
amav-isti amav-istis
amav-it amav-erunt

XI. b.- Tema de perfecto: Modo Indicativo
PRETRITO PLUSCUAMPERFECTO: Tema de perfecto + era era ++
desinencias personales (activas)

Ejemplo:
habu-era era-m habu-era era-mus
habu-era era-s habu-era era-tis
habu-era era-t habu-era era-nt
XI.c.- Tema de perfecto: Modo Indicativo.
FUTURO II: Tema de perfecto + + ero ero, , eri eri + + desinencias
personales (activas)
Ejemplo:
rex-ero rex-eri-mus
rex-eri-s rex-eri-tis
rex-eri-t rex-eri-nt
XII.a.- Tema de perfecto. Modo Subjuntivo
PRETRITO PERFECTO: Tema de perfecto + eri eri + + desinencias
personales (activas)

Ejemplo:
cepi-eri-m cepi-eri-mus
cepi-eri-s cepi-eri-tis
cepi-eri-t cepi-eri-nt

XI.b.- Tema de perfecto. Modo Subjuntivo
PRETRITO PLUSCUAMPERFECTO: Tema de perfecto : Tema de perfecto + + isse isse + +
desinencias personales (activas)

Ejemplo:
audiv-isse isse-m audiv-isse isse-mus
audiv-isse isse-s audiv-isse isse-tis
audiv-isse isse-t audiv-isse isse-nt

XI.c.- Tema de perfecto. Formas
nominales (sustantivo).
Infinitivo perfecto
Tema de perfecto activo ++ isse isse

Ejemplos:
Fu- isse isse
amav- isse isse

XII.a.- Tema de supino. Formas nominales
(sustantivos y adjetivos).
Supino
-- 1 1 (acusativo): amatum
-- 22 (dativo/ablativo): amatu

Participio perfecto (pasado / pasivo), adjetivo del primer
tipo
amatus tus-aa-um um

Participio de futuro (activo), adjetivo del primer tipo
amaturus turus-aa-um um

CONSTRUCCIONES PERIFRSTICAS CONSTRUCCIONES PERIFRSTICAS
1. ACTIVA
Participio de futuro + SUM
Amaturus- a- um sum / es / est
Amaturi-ae-a sumus / estis /sunt
Auditurus-a-um sum / es /est
Audituri-ae-a sumus /estis /sunt

Iudices audituri sunt (estn dispuestos a or / van a or /
oirn)
2. PASIVA DE OBLIGACIN
Gerundivo + SUM
Habendus-a-um sum / es / est
Legendi- ae-a sumus / estis /sunt

Carmina legenda sunt (los poemas deben ser ledos / se
han de leer los poemas / se tiene que leer los poemas /
tenemos (tenis, tienen) que leer los poemas)

You might also like