Presentacin Presentacin Razones Razones para para la la realizacin realizacin de de este este curso curso::
Situacin Situacin del del estudio estudio de de las las lenguas lenguas clsicas clsicas en en el el actual actual sistema sistema educativo educativo espaol espaol.. Trascendencia Trascendencia de de su su conocimiento conocimiento como como paso paso obligado obligado hacia hacia una una formacin formacin filolgica filolgica yy humanstica humanstica posterior posterior.. Necesidad Necesidad de de proporcionar proporcionar unos unos conocimientos conocimientos bsicos bsicos aa los los universitarios universitarios que que carecen carecen de de ellos ellos oo necesitan necesitan reforzarlos reforzarlos.. Facilitar Facilitar la la posibilidad posibilidad de de acceder acceder al al conocimiento conocimiento del del latn latn aa cualquier cualquier estudiante estudiante interesado interesado aa travs travs de de este este primer primer contacto contacto..
Introduccin al estudio del latn Introduccin al estudio del latn El indoeuropeo El indoeuropeo Peculiaridades de la lengua latina. Peculiaridades de la lengua latina. Formacin y variantes Formacin y variantes Extensin del latn Extensin del latn El alfabeto latino: su pronunciacin El alfabeto latino: su pronunciacin El acento y la cantidad El acento y la cantidad Vocales y consonantes Vocales y consonantes El INDOEUROPEO
Hiptesis cientfica basada en el estudio comparativo de diferentes lenguas antiguas a partir de la Gramtica Histrica.
Ramas: a) Grupo germnico (ingls, alemn, sueco...) b) Grupo griego c) Grupo itlico ( osco-umbro, LATN LATN ) d) Grupo cltico (galo, irlands, bretn) e) Grupo bltico (lituano, letn) f) Grupo asitico (snscrito, antiguo indio, veda, persa, hitita, tocario) Procesos migratorios de los pueblos indoeuropeos Extensin de las lenguas indoeuropeas II.- PECULIARIDADES DE LA LENGUA LATINA
a) Lengua indoeuropea b) Lengua flexiva (fusionante) c) Orden de palabras d) Carencia de artculo e) Carcter fonolgico de la cantidad frente al acento. III.- FORMACIN DE LA LENGUA LATINA sustrato: pueblos mediterrneos (ciprs, higuera, rosa, golondrina, asno...) superestrato: etrusco (trminos del teatro y la adivinacin) adstrato: osco-umbro; griego
Su lxico es propio de agricultores. Muy influenciada por el griego como modelo de lengua literaria.
Diferentes registros ((sincrona)): literario, familiar, vulgar o coloquial.
VARIANTES ROMA ANTIGUA Y SUS FOROS Maqueta de la Roma Imperial EXPANSIN DE ROMA EN ITALIA ROMA Y CARTAGO ETAPAS DE LA EXPANSIN ROMANA IMPERIO ROMANO LENGUAS NEOLATINAS O ROMANCES V. V.-- EL ALFABETO EL ALFABETO 23 signos tomados del alfabeto griego de Cumas a travs de los etruscos. Tiene un destacado carcter fonolgico. AA BB CC DD EE FF GG HH II KK LL MM NN OO PP QQ RR SS TT VV XX YY ZZ Las letras XX, YY, ZZ, se introdujeron ms tarde con la finalidad de transcribir nombres griegos. Las letra JJ y VV (letras ramistas) fueron introducidas por el humanista Petrus Ramus. VI.-PRONUNCIACIN DEL LATN Pronunciaciones nacionales Pronunciacin eclesistica (-ae; -ti-; ce, ci, cae; ge, gi...) Pronunciacin clsica. Justificacin Casos concretos: - ae, c, v, g, ph, th, ch, qu, gn. Geminadas. VII.- VOCALISMO
cerradas: i (anterior) u (posterior) medias: e (anterior) o (posterior) abierta: a
VIII.- EL ACENTO No tiene carcter fonemtico No hay tilde No hay palabras agudas
Palabras llanas, penltima slaba larga Palabras esdrjulas, penltima slaba breve VIII.a.- SISTEMA CONSONNTICO labiales dentales velares Labio- velares O C L U S I V A S
ORALES sonoras B D G GU sordas P T C / K QU
NASALES
M
N CC OO NN TT II NN UU OO SS Labio-dental Linguo-alveolar Fricativos- aspirados F S Fricativo- Vibrante R Lateral L VIII.b.- SISTEMA CONSONNTICO I. I.-- EL LATN LENGUA FLEXIVA EL LATN LENGUA FLEXIVA
Lengua flexiva: Aquella que indica la funcin, o precisa el significado de los trminos, por medio de morfemas que se aaden a un lexema o tema.
Clases de palabras: o variables: nombre, pronombre y verbo. o invariables: adverbio, preposicin, conjuncin e interjeccin.
II. II.-- FLEXIN NOMINAL y PRONOMINAL FLEXIN NOMINAL y PRONOMINAL Gnero Nmero Caso.
Forma y funcin de los casos: Nominativo, Vocativo, Acusativo, Genitivo, Dativo, Ablativo, Instrumental - Sociativo, Locativo. III.- FUNCIN DE LOS CASOS
INSTRUMENTAL-SOCIATIVO: Instrumento / lugar por donde / circunstancias acompaantes
singular plural singular plural
NOMINATIVO NOMINATIVO -S / - // -M - D (neutros) - S - I //- A (neutros)
VOCATIVO VOCATIVO -- --
ACUSATIVO - M - NS // - A (neutros)
GENITIVO - S /- ES /- OS // - I - IUS - OM // - SOM
DATIVO - EI / - I - EIS - BHOS
ABLATIVO ABLATIVO - D - EIS - BHOS
LOCATIVO LOCATIVO - I IV.- ORIGEN DE LA DESINENCIAS
FLEXIN NOMINAL V.- FLEXIN NOMINAL: DECLINACIONES
Nombre: sustantivo y adjetivo
5 declinaciones:
1 temas en - a (Gn. sing.- ae)
2 temas en - o /- e (Gn. sing.- i)
3 - temas en consonante (Gn. sing.- is; Gn. pl. um) - temas en - i (Gn. sing.- is; Gn. pl. -ium).
4 temas en - u (Gn. - us)
5 temas en - e (Gn. - ei)
V.1.a- TEMAS EN a (Primera declinacin. Genitivo -- ae)
o Sustantivos y adjetivos (primer tipo) o Gnero masculino y femenino
o Casos especiales: - Pluralia tantum (angustiae, divitiae, Kalendae, Athenae) - Cambio de significado (littera /litterae; copia / copiae) - Dativo y ablativo plural en -abus (deabus) V. 1, b.- TEMAS EN a sustantivos (masculinos y femeninos) adjetivos (femeninos) Desinencias:
SINGULAR SINGULAR PLURAL PLURAL N. - (*-) - ae (*-i) V. - - ae Ac. - am (*-m) - as (*-ns) G. - ae (* -i) - arum (*-som) D. - ae (*-i) - is (*-eis) Abl. - (*-d) - is (*eis) V. 2, a.- SEGUNDA DECLINACIN TEMAS EN - o / - e (- i)
Sustantivos y adjetivos (primer tipo). Gnero masculino, femenino (rboles, algunas ciudades y pases: Corinthus, Aegyptus) y neutro. Casos especiales: - neutros en -us (pelagus, vulgus, virus) - pluralia tantum (castra, loci / loca) - Vir - i - Deus (dei / dii; deis / diis / dis)
V. 2, b.- SEGUNDA DECLINACIN (- i). Desinencias
SINGULAR PLURAL
N. N. -- us us // er er (* (*--s) s) //-- um um (* (*--m) m) --i i (* (*--i) i) // -- aa (* (*--a) a)
V. V. -- e e
Ac. Ac. -- um um (* (*--m) m) -- os os (* (*--ns ns) ) // -- a a (* (*--a) a)
G. G. -- i i (* (* --i) i) -- orum orum (* (*--som som) ) / --um um (* (*--om om))
D. D. -- oo (* (*--i) i) -- is is (* (*--eis eis))
Abl Abl. . -- oo (* (*--d) d) -- is is (* (*eis eis))
Loc. Loc. -- ii
V. 3, a.- ADJETIVOS DEL PRIMER TIPO (tres terminaciones)
SINGULAR PLURAL masc. fem. neutro masc. fem. neutro N. bonuuss bonaa bonum um bonii bonae ae bonaa V. bone bonaa bonum um - - - A. bonum um bonam am bonum um bonos os bonas as bonaa G. bonii bonae ae bonii bonorum orum -arum arum -orum orum D. bonoo bonae ae bono o bonis is bonis is bonis is Ab bonoo bonaa bonoo bonis is bonis is bonis is V. 3, b.- ADJETIVOS DEL PRIMER TIPO
SINGULAR PLURAL masc. fem. neutro masc. fem. neutro N.- pulcher pulchraa pulchrum um pulchrii -ae ae -aa V. pulcher pulchraa pulchrum um - - - A. pulchrum um -am am -um um pulchros os -as as -aa G. pulchr-i i -ae ae -i i pulchr-orum orum /-arum arum /-orum orum
D. pulchr-oo -ae ae -oo pulchr-is is -is is -is is Ab. pulchr-oo -aa -oo pulchr-is is -is is -is is VI.1.-TERCERA DECLINACIN (Gn. -IS IS)
Sustantivos masculinos, femeninos y neutros. Adjetivos de una, dos y tres terminaciones Temas: en consonante (-um) / en i (-ium) Temas dobles / nombres especiales: vis-vis (vires) iter-itineris Iuppiter /Iovis senex- senis VI. 2.- TERCERA DECLINACIN: Desinencias
casos SINGULAR PLURAL animado inanimado animado inanimado cons. -i cons. -i cons. -i cons. -i Nom -s -s (is) - - (e) -es -es -a -ia Voc. - - - - -es -es -a -ia Ac. -em -em/im - - (e) -es -es /-is -a -ia Gn. -is -i -um ium -um -um Dat. -ibus Abl. Loc. -e -e /-i -ibus -i (ruri) Temas en consonante: gn. pl. -um um // Temas en i: gn. pl. -ium VI. 3.- TEMAS EN CONSONANTE (Gn. -um)
Gnero animado (masculinos y femeninos) 1) En oclusiva (b, d, g, p, t, c) N. sing: b + s > bs plebs /plebis d + s > s pes /pedis g + s > x rex / regis p + s > ps princeps / principis t + s > s miles / militis c + s > x dux /ducis VI. 3.- TEMAS EN CONSONANTE (Gn.-um um)
N. singular: 2) en sonante (lquida: l, r; nasal: m, n) m + s > ms hiems /hiemis n + s > n / (n) homo /hominis l + s > l consul /consulis r + s > r mater /matris 3) en silbante (s) s + s > s / r vetus / veteris honor / honoris
casos SINGULAR masculino femenino neutro Nom./Voc Rex (g-s) Mater (r-s) Flumen (-) Ac. Regem Matrem Flumen (-) Gn. Regis Matris Fluminis Dat. Regi Matri Flumini Abl. Rege Matre Flumine PLURAL Nom./Voc Reges Matres Flumina Ac. Reges Matres Flumina Gn. Regum Matrum Fluminum Dat. Regibus Matribus Fluminibus Abl. Regibus Matribus Fluminibus VI. 3. TERCERA DECLINACIN. Temas en consonante (Gn. Pl.-um) VI. 3b.- Tercera declinacin. Temas en consonante (Gn. Pl. -um
Peculiaridades:
Nombres de flexin especial:
Bos-bovis (gn. pl. boum, dat y abl. pl. bobus /bubus) Iter-itineris; Iuppiter-Iovis; senex-senis.
Cambio de declinacin: Vas-vasis (pl. vasa-orum)
Nombres griegos: Ac. sing a; -en (aetherem / aethera; Socratem /Socraten) Ac. pl. -as (crateres/ crateras) Gen. os (Thetidis /Thetidos) VI.- Tercera declinacin (Temas en - i). Peculiaridades
Desinencias: Los acusativos en -im -is han desaparecido casi por completo sustituidos por -em y -es. El ablativo -i ha sido sustituido por -e en la mayora de los sustantivos.
Supervivencias: Acusativos:: vim, tussim, sitim, Neapolim, turrim, puppim Ablativo singular:: Neutros Neutros: mari, : mari, animali animali. . Adjetivos de dos y tres terminaciones Adjetivos de dos y tres terminaciones: : forti forti, , acri acri.. Participios Participios:: --ii (empleo (empleo como como adjetivo) adjetivo) // --ee (empleo (empleo como como sustantivo sustantivo)) VI. 4.- TERCERA DECLINACIN. Temas en -i (g. plural -ium) singular plural singular plural n. hostis hostes urbs urbes ac. hostem hostes urbem urbes g hostis hostium urbis urbium d hosti hostibus urbi urbibus ab hoste hostibus urbe urbibus VI. 4.- TERCERA DECLINACIN (-IS) Cambios semnticos: aedes-is (templo) aedes-ium (casa) parens-ntis (padre o madre) parentes-ium (padres) finis-is (fin, frontera) fines-ium (territorios)) Pluralia tantum:: Alpes-ium; altaria-altarium; fauces-ium; Manes-ium, moenia-ium, Penates-ium VI.-TERCERA DECLINACIN (-is). Neutros (Gn. pl. um / -ium) singular plural singular plural n. caput capita mare maria a. caput capita mare maria g. capitis capitum maris marium d. capiti capitibus mari maribus Ab capite capitibus mari maribus temas en consonante temas en -i VI.- TERCERA DECLINACIN. Adjetivos del segundo tipo: de dos terminaciones. singular plural Masc / fem. neutro Masc / fem. neutro n omnis omne omnes omnia a omnem omne omnes omnia g omnis omnium d omni omnibus ab omni omnibus VI.- TERCERA DECLINACIN. Adjetivos de tres terminaciones. singular plural masc. fem. neutro masc. fem. neutro n acer acris acre acres acria a acrem acre acres acria g acris acrium d acri acribus ab acri acribus VI.- TERCERA DECLINACIN. Adjetivos de una terminacin. Participios de presente (amans-ntis); -ax, -ix, -ox gentilicios (-as, -atis, -is,-itis) par-paris, simplex, duplex. singular plural masc. / fem. neutro masc. / fem. neutro n ingens ingentes ingentia a ingentem ingens ingentes ingentia g ingentis ingentium d ingenti ingentibus ab ingenti ingentibus VII.- CUARTA DECLINACIN - Sustantivos masculinos, femeninos y neutros - Carece de adjetivos - Interferencias con la 2 declinacin Masc /fem neutro singular plural singular plural n manus manus genu genua a manum manus genu genua g manus manuum genus genuum d manui manibus genui genibus ab manu manibus genu genibus (-u) Dat. pl. ubus: lacubus, arcubus, artubus, partubus, acubus, quercubus. VII.- DOMUS -I / DOMUS -US singular plural n domus domus a domum (domus) domos g domus domi (domuum) domorum d domui (domo) domibus ab domo domibus loc domi VIII.- QUINTA DECLINACIN
Sustantivos femeninos. Slo masculinos: dies (a veces femenino) y meridies Interferencias con la 1 y 2 declinacin
singular plural singular plural n res res dies dies a rem res diem dies g rei rerum diei dierum d rei rebus diei diebus ab re rebus die diebus
a) Personales Demostrativos // // indefinido- interrogativo // relativo.
Peculiaridades: Funciones especficas (morfemtica, enftica, dectica, frica). Relacin con el verbo: persona Desinencias: ac. neutro d / gen. - ius / dat. - i Tendencia a reforzarse (egomet,, me ipsum,, hic) II.1.- Pronombres personales
Dentro del sistema pronominal forman un grupo muy definido.
Tienen elementos comunes con el verbo: persona
No presentan oposicin de gnero
Ofrecen politematismo: sujeto / / resto de la funciones; singular // plural
El de tercera persona est representado por un reflexivo: carece de nominativo y se halla neutralizada la oposicin singular / plural.. Ac. Se G. Sui Dat. Sibi Abl. Se, Secum SINGULAR PLURAL N. Ego Nos Ac. Me Nos G. Mei Nostrum / Nostri
Dat. Mihi Nobis Abl. Me, Nobis, Mecum Nobiscum SINGULAR PLURAL N. Tu Vos Ac. Te Vos G. Tui Vestrum / Vestri Dat Tibi Vobis Abl. Te Vobis / Tecum Vobiscum II.2. II.2.-- PRONOMBRES PRONOMBRES PERSONALES PERSONALES III.1.-PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS
singular
HIC HAEC HOC HUNC HANC HOC
HUIUS HUIC HOC HAC HOC
plural
HI HAE HAEC HOS HAS HAEC HORUM HARUM HORUM HIS HIS
ILLI ILLAE ILLA ILLOS ILLAS ILLA ILLORUM -ARUM -ORUM ILLIS ILLIS III.2.- DEMOSTRATIVOS DEMOSTRATIVOS III.3.- PRONOMBRE FRICO
SINGULAR
IS EA ID EUM EAM ID EIUS EI EO EA EO
PLURAL
II (EI / I) EAE EA EOS EAS EA EORUM EARUM EORUM IIS (EIS / IS) IIS (EIS /IS) III.4.- PRONOMBRE ENFTICO Su uso con funcin adjetiva establece la analoga con los adjetivos de 3 terminaciones. En el neutro (nom., ac. sing.) no se usa la desinencia -d casos SINGULAR PLURAL Masc. Fem. Neutro Masc. Fem. Neutro Nom ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsa Ac. ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsa Gn. ipsius ipsorum ipsarum ipsorum Dat. ipsi ipsis Abl ipso ipsa ipsum ipsis III.5.- PRONOMBRE FRICO-ENFTICO IS + DEM
caso SINGULAR PLURAL Masc. Fem. neutro Masc. Fem. neutro N. idem eadem idem iidem / eidem eaedem eadem Ac. eundem eandem idem eosdem easdem eadem Gen . eiusdem eorundem earundem eorundem Dat. eidem iisdem / eisdem Abl. eodem eadem eodem iisdem / eisdem IV.1.- PRONOMBRE RELATIVO
casos SINGULAR PLURAL masc fem neutro masc fem neutro N. qui quae quod qui quae quae Ac. quem quam quod quos quas quae Gn. cuius quorum quarum quorum Dat. cui quibus Abl. quo qua quo quibus IV.2.- Pronombre interrogativo-indefinido casos SINGULAR PLURAL masc fem neutro masc fem neutro N. quis / qui quae quid / quod qui quae quae Ac. quem quam quod quos quas quae Gn. cuius quorum quarum quorum Dat. cui quibus Abl. quo qua quo quibus IV.3.- PRONOMBRES INDEFINIDOS A) Relativo de valor indefinido: Quicumque quaecumque quodcumque B) Compuestos de quis: Ecquis / ecqui, ecquae / ecqua, ecquid / ecquod Quisnam / quinam, quaenam, quidnam / quodnam quispiam; quisquis; quivis; quilibet; quisque. B) Uter utra utrum (utrius, utri) C) Alius alia aliud (alius alii) FLEXIN VERBAL FLEXIN VERBAL I.- FLEXIN VERBAL
1.- Conjugaciones: -are 1 , -ere 2 , -ere 3 , -ire 4 , -ere mixta . 2.-Temas: Presente, Perfecto, Supino. 3.- Voces: activa, pasiva y deponente. 4.- Personas: 3 4.- Nmeros: 2 5.-Tiempos: Presente, Pretrito Imperfecto, Pretrito Perfecto, Pretrito Pluscuamperfecto, Futuro I, Futuro II 6.- Modos: Indicativo, Subjuntivo, Imperativo. 7.- Formas no-personales: Sustantivos y adjetivos II.- Cmo se enuncia un verbo?
SUM ES- ESSE - FUI 1 AMO - AMAS AM ARE - AMAVI - AMATUM 2 HABEO - HABES - HAB ERE - HABUI - HABITUM 3 REGO -REGIS - REG ERE - REXI - RECTUM 4 AUDIO - AUDIS - AUD IRE - AUDIVI - AUDITUM Mixta CAPIO - CAPIS - CAP ERE - CEPI CAPTUM
1 persona 1 persona sing. presente de indicativo: . presente de indicativo: sum / amo (2 persona (2 persona sing sing. presente de indicativo: . presente de indicativo: es / amas ) Infinitivo presente: Infinitivo presente: esse / amare 11 persona persona del del sing sing.. pretrito pretrito perfecto perfecto de de indicativo indicativo:: fui // amavi supino: amatum
III. 1. - TEMA DE PRESENTE Sum-es-esse / amo-as-re / habeo-habes-habre / rego-is- re / capio-is-re /audio-is-re
s- es- s es- se ama- ama- s am- re habe- habe-s hab- re reg- reg- (i) s reg ()- re audi- audi- s aud- re capi- capi-s cap(i)- re
III. 2.- TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE
INDICATIVO: presente, pretrito imperfecto, futuro I
SUBJUNTIVO: presente, pretrito imperfecto
IMPERATIVO: presente, futuro
FORMAS NOMINALES: infinitivo presente, participio presente, gerundio, gerundivo. IV.1.- TEMA DE PERFECTO
SUM ES ESSE FU I AMO - AMAS AM RE - AMAV I AMATUM HABEO - HABES - HAB RE - HABU I HABITUM REGO -REGIS - REG RE - REX I RECTU AUDIO - AUDIS - AUD - RE - AUDIV I AUDITUM CAPIO - CAPIS - CAP RE - CEP I CAPTUM
FU FU -I AMAV AMAV -I HABU HABU -I REX REX -I AUDIV AUDIV -I CEP CEP -I
IV. 2.- TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO INDICATIVO: Pretrito perfecto; pretrito pluscuamperfecto, futuro II.
FORMAS NOMINALES: Infinitivo perfecto V.- TEMA DE SUPINO amatum / habitum / rectum / auditum / captum amat- um habit- um rect-um audit- um capt- um
FORMAS NOMINALES: Supino, participio perfecto y participio futuro. *Con el participio de perfecto y el verbo SUM se forman los tiempos de perfecto en voz pasiva (pasiva perifrstica) VI.- VOCES DESINENCIAS VOZ ACTIVA DESINENCIAS VOZ ACTIVA
- o / - m - mus - s - tis - t - nt
DESINENCIAS VOZ PASIVA DESINENCIAS VOZ PASIVA
- or / -r - mur - ris / -re - mini - tur -ntur
Voz deponente: *desinencias pasivas * significado activo VI.I.- La voz pasiva Tema de presente: Pasiva sinttica (con desinencias)
Ejemplo: am- or ama- ris / - re ama- tur ama- mur ama- mini ama- ntur VI. 2.- La voz pasiva Tema de perfecto: Pasiva perifrstica Participio de perfecto del verbo que se conjuga + verbo SUM en el tiempo simple o compuesto del modo correspondiente. Ejemplo: amatus-a-um sum / (fui) amati-ae-a sumus / (fuimus) es / fuisti estis / (fuistis) est / fuit sunt / (fuerunt / fuere)
puella amata est / puer amatus est puellae amatae sunt / pueri amati sunt VII.- VERBO SUM. Tema de presente
MODO INDICATIVO
Presente Pret. Imperf. Fut Imperf
SUM ERAM ERO ES ERAS ERIS EST ERAT ERIT SUMUS ERMUS ERIMUS ESTIS ERTIS ERITIS SUNT ERANT ERUNT VII. a.1.- Tema de presente:: Modo Modo Indicativo Indicativo. PRESENTE (voz activa) Tema de presente ++ desinencias personales (activas)
am-o habe-o reg-o audi-o capi-o ama-s habe-s reg-i-s* audi-s capi-s ama-t habe-t reg-i-t* audi-t capi-t ama-mus habe-mus reg-i-mus* audi-mus capi-mus ama-tis habetis reg-i-tis* audi-tis capi-tis ama-nt habent reg-u-nt* audi-u-nt* capi-u-nt** * En las conjugaciones en ere (3) / -re (4) / -ere (mixta) se intercala una vocal de unin -ee- (ii) / -oo- (uu) entre el tema y la desinencia.
am - or habe - or ama - ris / re habe ris / -re ama - tur habe - tur ama - mur habe - mur ama - mini habe - mini ama - ntur habe ntur
PRESENTE (voz pasiva) Tema de presente + desinencias personales (pasivas) VII. a.2.- Tema de presente: Modo Indicativo VII. b.1.- Tema de presente: Modo Indicativo PRETRITO IMPERFECTO (activa). Tema de presente ++ b ++ desinencias personales activas.
ama-ba-m habe-ba-m reg -e- ba m audi -e- ba m ama-ba-s habe-ba-s reg -e- ba s audi -e- ba s ama-ba-t habe-ba-t reg -e- ba t audi -e- ba t ama-b-mus habe-b- mus reg -e- b mus audi -e- b- mus ama-b-tis habe-b-tis reg -e- b- tis audi -e- b- tis ama-ba-nt habe-ba-nt reg -e- ba nt audi -e- ba nt
Capi -e- ba- m capi -e- b- mus Capi -e- ba- s capi -e- b - tis Capi -e- ba- t capi -e- ba- nt * En las conjugaciones en ere (3) / -re (4) /-ere (mixta) se intercala una vocal de unin -ee- entre el tema y el morfema temporal -ba ba-. PRETRITO IMPERFECTO (pasiva)
Tema de presente ++ ba ++ desinencias personales (pasiva) VII. b. 2.- Tema de presente: Modo Indicativo
1 y 2 conjugacin (-are, -ere): Tema de presente + bo,, bi,, bu + + desinencias personales (activas y pasivas) VII. c. 1.- Tema de presente: Modo Indicativo ama-bo habe-bo ama-bi-s habe-bi-s ama-bi-t habe-bi-t am-bi-mus hab-bi-mus am-bi-tis hab-bi-tis ama-bu-nt habe-bu-nt ama-bor habe-bor ama-be-ris /re habe-be-ris ama-bi-tur habe-bi-tur am-bi-mur hab-bi-mur am-bi-mini hab-bi-mini ama-bu-ntur habe-bu-ntur ACTIVA ACTIVA PASIVA PASIVA VII. c. 2.- Tema de presente: Modo Indicativo FUTURO I ((activo yy pasivo)) 3, 4 y mixta (-ere, -ere, -ire, -ere) .Tema de presente ++ a (1 persona sing.) / e ++ desinencias personales (activas, pasivas) reg-a-m audi-a-m capi-a-m reg-e-s audi-e-s capi-e-s reg-e-t audi-e-t capi-e-t ACTIVA reg-e mur audi-e mur capi-e-mur reg-e mini audi-e mini capi-e-mini reg-e-ntur audi-e-ntur capi-e-ntur reg-a-r audi-a-r capi-a-r reg-e-ris /re audi-e-ris/ re capi-e-ris/re reg-e-tur audi-e-tur capi-e-tur PASIVA reg-e mur audi-e mur capi-e-mur reg-e mini audi-e mini capi-e-mini reg-e-ntur audi-e-ntur capi-e-ntur VIII.- TEMA DE PRESENTE. VERBO SUM SUM.
Modo Subjuntivo
Presente Pretrito Imperfecto
si si--m es m es--se se--mm si si--s es s es--se se--ss si si--t es t es--se se--tt si si--mus es mus es--se se--mus mus si si--tis tis es es--se se--tis tis si si--nt nt es es--se se--nt nt
VIII. a.1- Tema de presente: Modo Subjuntivo. PRESENTE (activo y pasivo)
1 conjugacin (-are) .- Radical + ee + + desinencias personales (activas y pasivas) am-e-m am-e-s am-e-t am-e-mus am-e- tis am-e- nt am-e-r am-e-ris / re am-e-tur am-e-mur am-e- mini am-e- ntur
ACTIVA PASIVA VIII.a.2.- Tema de presente: Modo Subjuntivo. PRESENTE (activa y pasiva): 2, 3, 4 y mixta (-ere, -ere, -ire, - ere) .- Tema de presente + a ++ desinencias personales (activas y pasivas) habe-a-m leg-a-m audi-a-m capi-a-m habe-a-s leg-a-s audi-a-s capi-a-s habe-a-t leg-a-t audi-a-t capi-a-t habe-a-mus leg-a-mus audi-a-mus capi-a-mus habe-a-tis leg-a-tis audi-aatis capi-a-tis habe-a-nt leg-a-nt audi-a-nt capi-a-nt habe-a-r leg-a-r audi-a-r capi-a-r habe-a-ris / re leg-a-ris/re audi-a-ris / re capi-a-ris / re habe-a-t ur leg-a-tur audi-a-tur capi-a-tur habe-a-mur leg-a-mur audi-a-mur capi-a-mur habe-a-mini leg-a-mini audi-a-mini capi-a-mini habe-a-ntur leg-a-ntur audi-a-ntur capi-a-ntur VIII.b.- Tema de presente:Modo Subjuntivo PRETRITO IMPERFECTO (activo y pasivo) Tema de presente + re re + desinencias personales (activas y pasivas) ama-re-m habe-re-m reg-ee-re-m audi-re-m cape-re-m ama-re-s habe-re-s reg-ee-re-s audi-re-s cape-re-s ama-re-t habe-re-t reg-ee-re-t audi-re-t cape-re-t ama-re-mus habe-re-mus reg-ee-re-mus audi-re-mus cape-re-mus ama-re-tis habe-re-tis reg-ee-re-tis audi-re-tis cape-re-tis ama-re-nt habe-re-nt reg-ee-re-nt audi-re-nt cape-re-nt ama-re-r habe-re-r reg-ee-re-r audi-re-r cape-re-m ama-re-ris /re habe-re-ris /re reg-ee-re-ris/re audi-re-ris/re cape-re-ris/re ama-re-tur habe-re-tur reg-ee-re-tur audi-re-t ur cape-re-tur ama-re-mur habe-re-mur reg-ee-re-mur audi-re-mur cape-re-mur ama-re-mini habe-re-mini reg-ee-re-mini audi-re-mini cape-re-mini ama-re-nt ur habe-re-ntur reg-ee-re-ntur audi-re-nt ur cape-re-ntur
VIII. Tema de presente. SUM
Modo Imperativo
Presente Futuro
2 pers. sing es es-to 3 pers. sing - es-to
2`pers. pl. es-te es-tote 3 pers. Pl. -
VIII. c.1- Tema de presente. Modo Imperativo Slo tiene dos tiempos: presente y futuro Carecen de la primera persona (singular y plural) Tienen tercera persona (singular y plural) cuando la orden no es de ejecucin simultnea (futuro)
PRESENTE (activo y pasivo)).. Slo segundas personas. Tema de presente + desinencias especiales: - , -te; -re, -mini ACTIVA ACTIVA 2 pers. sing. ama habe rege (fac) audi capi 2 pers. pl. ama-te habete regite audite capite PASIVA 2 pers. sing. ama-re habe-re regee-re audi-re cape-re 2 pers. pl. ama-mini habe-mini regee-mini audi-mini capi-mini VIII.c.2.- Tema de presente. Modo Imperativo FUTURO (activo y pasivo). Slo segundas y terceras personas. Tema de presente + desinencias especiales: Activas: -to , - to, -tote, -nto. Pasivas :-tor, -tor, -ntor (no hay forma para la 2 pl. 2 / 3 p. sing. ama-to habe-to regi-to audi-to capi-to
2 pers. pl. ama-tote habe-tote regi-tote audi-tote capi-tote
3 pers. pl. ama-nto habe-nto regu-nto audiu-nto capiu-nto 2 / 3 2 / 3 p. p. sing sing.. ama ama--tor tor habe habe--tor tor reg regii--tor tor audi audi--tor tor capi capi--tor tor
2 p. sing. - - - - -
3 3 p. p. pl pl.. ama ama--ntor ntor habe habe--ntor ntor reg reguu--ntor ntor audi audiuu--ntor ntor capi capiuu--ntor ntor Verbo SUM. . Formas nominales Tema de presente Infinitivo presente: es-se
Tema de perfecto Infinitivo perfecto: fu-isse
Tema de supino Infinitivo futuro: fut-urum-am-um (esse)/ (fore) VIII.c.1.- Tema de presente. Formas nominales. Sustantivos Gerundio (slo singular) Tema de presente ++ -nd- ac. ama-nd-um, gen. ama-nd-i dat. ama-nd-o, abl. ama-nd nd-o
Infinitivo presente - Activo: tema de presente ++ re - Pasivo: tema de presente ++ --ri, -i (3 y conjugacin mixta - ere): ama-ri, reg-i, cap-i VIII.c.3.- Tema de presente. Formas nominales. Adjetivos: Participio de presente: Tema de presente + -nt- Adjetivo del segundo tipo ama - nt -s / - ntis amans / amantis habe-ns / habe-ntis; rege-ns / rege-ntis, audie-ns /audie- ntis; capie-ns /capie-ntis Gerundivo: Tema de presente + -nd- Adjetivo del primer tipo Ama-nd-us-a-um / habendus-a-um / regendus-a-um / audiendus-a-um / capiendus-a-um IX.1- Tema de perfecto. Verbo SUM Modo Indicativo
Pretrito Perfecto Pretrito Pluscuamperfecto Futuro II Fu-i Fu-era-m Fu-ero Fu-isti Fu-era-s Fu-eri-s Fu-it Fu-era-t Fu-eri-t Fu-imus Fu-er -mus Fu-eri-mus Fu-istis Fu-er-tis Fu-eri-tis Fu-erunt /re Fu-era-nt Fu-eri-nt IX.2- Tema de perfecto. Verbo SUM
Fu Fu--eri eri--mm Fu Fu--isse isse--mm Fu Fu--eri eri --ss Fu Fu-- isse isse--ss Fu Fu--eri eri --tt Fu Fu-- isse isse--tt Fu Fu--eri eri--mus mus Fu Fu--isse isse --mus mus Fu Fu--eri eri--tis tis Fu Fu--isse isse--tis tis Fu Fu--eri eri--nt nt Fu Fu--isse isse--nt nt
IX.a.- Tema de perfecto: Modo Indicativo PRETRITO PERFECTO: Tema de perfecto : Tema de perfecto + + desinencias especiales: - i - imus - isti - istis - it - erunt
XI. b.- Tema de perfecto: Modo Indicativo PRETRITO PLUSCUAMPERFECTO: Tema de perfecto + era era ++ desinencias personales (activas)
Ejemplo: habu-era era-m habu-era era-mus habu-era era-s habu-era era-tis habu-era era-t habu-era era-nt XI.c.- Tema de perfecto: Modo Indicativo. FUTURO II: Tema de perfecto + + ero ero, , eri eri + + desinencias personales (activas) Ejemplo: rex-ero rex-eri-mus rex-eri-s rex-eri-tis rex-eri-t rex-eri-nt XII.a.- Tema de perfecto. Modo Subjuntivo PRETRITO PERFECTO: Tema de perfecto + eri eri + + desinencias personales (activas)
XI.b.- Tema de perfecto. Modo Subjuntivo PRETRITO PLUSCUAMPERFECTO: Tema de perfecto : Tema de perfecto + + isse isse + + desinencias personales (activas)
XI.c.- Tema de perfecto. Formas nominales (sustantivo). Infinitivo perfecto Tema de perfecto activo ++ isse isse
Ejemplos: Fu- isse isse amav- isse isse
XII.a.- Tema de supino. Formas nominales (sustantivos y adjetivos). Supino -- 1 1 (acusativo): amatum -- 22 (dativo/ablativo): amatu
Participio perfecto (pasado / pasivo), adjetivo del primer tipo amatus tus-aa-um um
Participio de futuro (activo), adjetivo del primer tipo amaturus turus-aa-um um
CONSTRUCCIONES PERIFRSTICAS CONSTRUCCIONES PERIFRSTICAS 1. ACTIVA Participio de futuro + SUM Amaturus- a- um sum / es / est Amaturi-ae-a sumus / estis /sunt Auditurus-a-um sum / es /est Audituri-ae-a sumus /estis /sunt
Iudices audituri sunt (estn dispuestos a or / van a or / oirn) 2. PASIVA DE OBLIGACIN Gerundivo + SUM Habendus-a-um sum / es / est Legendi- ae-a sumus / estis /sunt
Carmina legenda sunt (los poemas deben ser ledos / se han de leer los poemas / se tiene que leer los poemas / tenemos (tenis, tienen) que leer los poemas)