ARAÇ BİLGİSİ İLE EKONOMİK

ARAÇ KULLANIMI
 MOTORLU ARACI OLUŞTURAN
KISIMLAR
Motor,
Güç aktarma organları,
Fren sistemi,
Direksiyon sitemi,
Süspansiyon sistemi,
Elektrik sistemi,
Kaporta ( Karoser ),
Şase motorlu aracı oluşturan ana kısımlardır.
MOTOR (GÜÇ KAYNAĞI):
Yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik enerjiye
çeviren makinelere motor denir.

Motora bağlı yakıt, ateşleme, soğutma ve yağlama

donanımlarından ibarettir.
Yakıtlarına göre motorlar,
Dizel-Benzin-LPG li ve HİBRİD olmak üzere
ayrılırlar.
Benzinli motorun yakıtı benzin;
Dizel motorun yakıtı Mazot (motorin);
LPG'li motorun yakıtı LPG gazıdır.
Hibrit motorlar dizel, benzinli ya da LPG li motorlar
ile elektrikli motorun aynı araçta bulunmasıdır.
Hyundai'nin hazırladığı Elantra LPI HEV hibrid
araçta, hem LPG ile çalışan motor hem de elektrikli
motor kullanılarak yakıt tüketimi ve zararlı gazların
salınımı düşürülüyor.

Hibrid Elektrikli Araç), dünyanın ilk Likit Petrol Gazı

(LPG) ile çalışan ve Lityum Polimer bataryalarını
kullanan ilk hibrid otomobili olma özelliğini taşıyor.
Araçta Likit Petrol Enjeksiyonlu (LPI) 1.6 litre
hacimli Gamma serisi motor ile birlikte 15 kW
gücünde elektrikli motor ve sürekli değişken
şanzıman (CVT) bulunuyor. Bu sayede Elantra LPI
HEV'nin yakıt tüketiminde oldukça düşük rakamlar
elde ediliyor.
 MOTOR TİPLERİ

1.Silindir diziliş şekillerine göre

Sıra tipi, V tipi, Yıldız tipi, Boksör tipi

2.Soğutma Sistemine Göre:

a. Hava Soğutmalı

b. Su soğutmalı

3.Çalışma Zamanına Göre:

a.2 zamanlı

b.4 zamanlı
Benzinli ve Dizel Motorun Ortak
Parçaları
Karter: Motor yağlama yağının deposudur.
Silindir Bloğu: Krank mili ve pistonlara yataklık
yapar.
Silindir Kapağı: Bujiler veya enjektörler, subaplar,
emme ve egzoz manifoltlarının bağlandığı ve silindir
bloğunun üst kısmıdır.
Supap Muhafaza Kapağı: Motorun en üst kısmı
olup, motor yağlama yağı supap muhafaza kapağının
üzerindeki yağ kapağından konur.
Volan: Motora ilk hareketin verilmesi için marş motoru
tarafından döndürülen büyük dişli parça volandır.
Krank Mili: Pistonların doğrusal hareketini dairesel
harekete çevirir.
Piston: Silindir içerisinde doğrusal hareket ederek;
4 zamanı oluşturur: Emme-Sıkıştırma-Ateşleme-
Egzoz
Piston Kolu: Pistonu krank miline bağlar.
Sekman: Sızdırmazlığı sağlayan piston üzerindeki
çelik halkalara sekman denir. Kompresyon ve yağ
sekmanı olmak üzere iki çeşit sekman vardır.
Subap: 4 zamanın oluşumu sırasında emme ve
egzoz işlemlerinin oluşturulabilmesi için açılıp
kapanan kapakçıklara subap denir. Eksantrik mili
tarafından çalıştırılır.Silindir başına bir emme ve bir
egzoz olmak üzere en az iki adet subap bulunur.
Eksantrik (Kam) mili: Asıl görevi subapların açılıp
kapanmasını sağlar.Bunun yanında eksantrik mili;
yağ pompası, distribütör ve yakıt otomatiğini de
çalıştırabilir.Dört zamanın oluşumu sırasında krank
mili 2 tur dönerken eksantrik mili 1 ( bir ) tur döner.
Yağ Pompası: Eksantrik milinden aldığı hareketle
karterden emdiği motor yağını motorun yağlanacak
kısımlarına pompalar.
Radyatör: Motor Soğutma suyunun deposu ve aynı
zamanda suyun soğutulmasını sağlar.
Devri daim ( su pompası ): ‘V’ kayışı ile krank
kasnağından almış olduğu hareketle Soğutma
suyunu motor içerisinde ve radyatörde basınçlı bir
şekilde dolaşımını sağlar.
Vantilatör veya FAN: Radyatördeki soğutma
suyunun soğutulmasını sağlar.
Termostat: Önce motorun erken ısınmasını sağlar,
motor ısındıktan sonra motorun çalışma sıcaklığını
sabit tutar.
Marş Motoru: Akümülatöden aldığı elektrik enerjisi
ile motora ilk hareketi veren elektrik motoruna marş
motoru denir.
Şarj Dinamosu(Alternatör): Motor çalışırken araç
için gerekli olan elektriği üretir. Mekanik enerjiyi
elektrik enerjisine çevirir.
Emme Manifoltu: Silindirler içerisine taze hava veya
taze benzin-hava karışımının gönderilmesini
sağlayan kanallardır.
Egzoz Manifoltu: Silindirlerden çıkan Egzoz
gazlarının toplanarak egzoz borusuna ve
susturucusuna iletilerek dışarı atılmasını sağlar.
Egzoz borusunda veya Susturucuda delik, çatlak vs.
varsa araçtan anormal bir şekilde sesler çıkar.
Egzozunda katalitik konverter bulunan araçlarda
kurşunsuz benzin kullanılması gerekir.
Filtreler: Hava filtresi: Motora giden havayı temizler.

Yağ Filtresi: Motor yağlama yağını temizler.

Yakıt filtresi: Benzin veya mazotu temizler.

b. Benzinli Motorun Diğer Parçaları:

Benzinli motorun çalışabilmesi için yakıt sistemi ve

ateşleme sisteminin birlikte çalışması gerekir.

Yakıt sistemi parçaları: Yakıt sitemi Silindirler

içerisine benzinle hava karışımı gönderir.

Besleme Pompası(Benzin Otomatiği): Benzin

deposundan emdiği benzini karbüratöre iletir.

Karbüratör: Motor için gerekli olan benzin ve hava
karışımını hazırlar. Karışım yaklaşık ( 1/15 )
oranındadır.
Ateşleme Sistemi: Ateşleme sistemi sıkıştırma
işlemi bitmek üzereyken bujiye yüksek voltajı
göndererek ateşlemeyi sağlar.
Endüksiyon Bobini: 12V akü voltajını 15.000 –
25.000 V’a kadar yükselterek bu yüksek voltajı
distribütöre verir.
Distribütör: Endüksiyon bobininden gelen yüksek
voltajı ateşleme sırasına göre bujilere dağıtan
parçadır. Eksantrik milinden hareket alır.
Buji: Distribütörden gelen yüksek voltajla ateşleme
sağlar.
c. Diesel Motorun Diğer Parçaları:
Diesel motor emiş sırasında silindirlere sadece hava
emer, hava sıkıştırılır ve sıkıştırılmış havanın
üzerine enjektörle mazot püskürtülerek ateşleme
yapılır.
Besleme Pompası (Mazot Otomatiği): Depodan
mazotu emerek enjeksiyon pompasına verir.
Enjeksiyon Pompası(Mazot Pompası): Besleme
pompasından gelen mazotu çok yüksek basınçlarda
püskürtme sırasına göre enjektörlere gönderir.
Enjektör: Mazotu ince zerreler ve toz halinde
sıkıştırılmış havanın üzerine püskürterek ateşlemeyi
sağlar.
MOTORLARDA 4 ZAMANIN OLUŞUMU:
Motorların çalışa bilmesi için her silindirin 4 işlemi
(Emme-Sıkıştırma-Ateşleme-Egzoz) yapması
gerekir. Motorlar çalışma zamanlarına göre 2 ve 4
zamanlı olarak ikiye ayrılır. Zamanların oluşumu
sırasında 4 zamanlı motorda piston dört kez hareket
eder, krank milinin iki devrinde bir ateşleme yapılır.
EMME ZAMANI
SIKIŞTIRMA ZAMANI
İŞ ZAMANI
EGSOZ ZAMANI
iki zamanlı motorda zamanların oluşumu sırasında
piston 2 kez hareket eder, krank milinin her
devrinde bir ateşleme yapılır.
DÖRT ZAMANLI BİR MOTORDA TÜM
ZAMANLARIN SIRALANMASI
Dört Zamanlı bir motorda Zamanların oluşumu:
a. Benzinli Motorda: Emme Zamanı: Silindirler
içerisine benzin ve hava karışımı emilir.
Sıkıştırma Zamanı: Benzin ve hava karışımı
sıkıştırılır.
Ateşleme Zamanı ( İş/Güç ): Sıkıştırmanın sonuna
doğru buji ile ateşleme yapılır.Yanma gerçekleşir.
Yanma sonucu yüksek ısı ve yüksek basınç oluşur.
Bu yüksek basınç pistonu hareket ettirerek krank
miline güç verir.
Egzoz Zamanı: Yanmış gazlar dışarı atılır.
b. Diesel Motorda:
Emme Zamanı: Silindirler içerisine sadece hava
emilir.Sıkıştırma Zamanı: Hava sıkıştırılır.
Ateşleme Zamanı (İş/Güç): Sıkıştırmanın sonuna
doğru enjektör tarafından sıkıştırılmış havanın üzerine
ince zerreler halinde mazot püskürtülerek ateşleme
gerçekleştirilir.
Egzoz Zamanı: Yanmış Gazlar dışarı atılır.
MOTOR DONANIMLARI
Motorların çalışmasını ve çalışmanın
devamlılığını sağlayan sitemlerdir.
1. BENZİNLİ MOTORDA YAKIT SİSTEMİ: Emme
işlemi sırasında silindirler içerisine benzin ve hava
karışımının gönderilmesini sağlar. Şu parçalardan
oluşur:
Depo: Benzinin depolandığı yer. Yakıt ikmali
yapılırken motor stop edilmelidir.
Besleme Pompası(Benzin Otomatiği): Depodan
benzini emerek karbüratöre pompalar.
Benzin Filtresi: Benzini temizler.
Karbüratör: Hava filtresinde temizlenerek gelen
hava ile benzin otomatiğinden gelen benzini 1/15
oranında karıştırıp emme manifoltuna
verir.Karbüratör emme manifoltunun üzerinde
bulunur.
Emme Manifoltu: karbüratörden gelen benzin ve
hava karışımının silindirlere ayrı ayrı geçişini
sağlar.
Hava Filtresi: Karbüratöre giden havayı temizler.
Hava filtresi tıkalı ise motor yeterli hava
alamayacağı için motor sürekli zengin karışımla
çalışır. Karbüratör üzerinde motorun çalışma
durumuna göre çalışan bazı devreler vardır.
Rölanti: Ayak gaz pedalından çekilmiş vaziyette
iken motorun çalıştığı devir sayısına rölanti denir.
Yakıt sisteminde rölanti ayarı yapılır.
Jikle: Soğuk havalarda motorun kolay çalıştırıla
bilmesi için zengin karışım hazırlayan tertibata jikle
denir. Jikle karbüratörün hava giriş deliği önünde
bulunur.Mekanik ve otomatik olmak üzere iki
şekilde kumanda edilir. Bunun dışında
Karbüratörde Kapış devresi, yüksek hız devresi,
gaz kelebeği gibi devreler vardır.
NOT: Enjeksiyonlu Benzinli Motorlarda: Emme
manifolduna enjektörlerle benzin püskürtülür, emme
sırasında silindire giden hava püsküren benzinle
karışarak silindire dolar, ateşleme yine buji ile yapılır.
Enjeksiyonlu benzinli motoru olan araçlarda; marşa
basmadan önce enjeksiyon uyarı lambasının
sönmesi beklenir ve gaz pedalına basmadan marş
yapılır
Yakıt sistemi ile ilgili kısa notlar:
Egzozdan siyah duman çıkıyorsa yakıt sarfiyatı
fazladır.
Bunun sebepleri: Hava filtresi tıkalı ise Rölanti ayarı
bozuk ise Jikle çekili unutulmuşsa veya takılı
Kalıyorsa yakıt sarfiyatı artar.
Yakıt içerisinde toz, su, pislik gibi şeyler varsa motor
düzensiz tekleyerek çalışır.
Hava filtresi tıkalı ise basınçlı hava ile temizlenir.
Hava filtresi tıkalı, jikle çekili veya motoru
çalıştırırken fazla miktarda gaz pedalına basılmışsa
motor boğulur. Boğulmuş motoru çalıştırılırken gaz
pedalına sonuna kadar basılarak marş yapılır.
Yakıt sisteminde kışın: Hava filtresi kışlık pozisyona
çevrilir ve Otomatik jikle kışlık pozisyona göre
ayarlanır.
Akümülatör: Motor çalışmazken aracın enerji
kaynağıdır.
Kontak:
Endüksiyon Bobini: 12v akümülatör voltajını 15.000
ile 25.000 volta kadar yükseltir. Bu yüksek voltajı
distribütöre verir.
Distribütör: Endüksiyon bobininden gelen yüksek
voltajı ateşleme sırasına göre bujilere dağıtır.
Distribütör içerisinde
Tevzi Makarası,Platin ve Meksefe (kondansatör)
bulunur.
Buji: Yüksek voltajla tırnakları arasında kıvılcım
oluşturarak ateşlemeyi sağlar.
Ateşleme Sistemi ile ilgili kısa notlar:
Ateşleme sisteminde Buji ayarı, Platin ayarı ve
Avans ayarı yapılır.
Ateşleme ayarlarından birisi bile bozuk olursa
motorun yakıt sarfiyatı fazla, çekişi düşük olur.
Egzozdan siyah duman çıkar.
Platin meme yapmışsa zımpara ile temizlenir. Platin
sık sık meme yapıyorsa meksefe arızalıdır.
Kontak anahtarı ateşleme pozisyonunda açık
unutulursa; ateşleme sisteminde platin veya
endüksiyon bobini yanar.
Kullanma kılavuzuna göre belli KM sonunda araçta
buji ve platin değiştirilmelidir
Buji kablolarından birisi çıkmışsa motor sarsıntılı
çalışır.
Elektronik ateşleme sistemlerinde platin bulunmaz.
Elektronik ateşlemeli sistemler daha yüksek voltaj
ürettiğinden bujilere daha yüksek voltaj gider. Bu da
yakıt sarfiyatını azaltır.
NOT: Enjeksiyonlu Benzinli Motorlarda: Emme
manifolduna enjektörlerle benzin püskürtülür, emme
sırasında silindire giden hava püsküren benzinle
karışarak silindire dolar, ateşleme yine buji ile yapılır.

Enjeksiyonlu benzinli motoru olan araçlarda; marşa

basmadan önce enjeksiyon uyarı lambasının sönmesi
beklenir ve gaz pedalına basmadan marş yapılır.
Yakıt sistemi ile ilgili kısa notlar:
Egzozdan siyah duman çıkıyorsa yakıt sarfiyatı
fazladır.
Bunun sebepleri:
Hava filtresi tıkalı ise
Rölanti ayarı bozuk ise Jikle çekili unutulmuşsa veya
takılı kalıyorsa yakıt sarfiyatı artar.
Yakıt içerisinde toz, su, pislik gibi şeyler varsa motor
düzensiz tekleyerek çalışır.
Hava filtresi tıkalı ise basınçlı hava ile temizlenir.
Hava filtresi tıkalı, jikle çekili veya motoru
çalıştırırken fazla miktarda gaz pedalına basılmışsa
motor boğulur. Boğulmuş motoru çalıştırılırken gaz
pedalına sonuna kadar basılarak marş yapılır.
Yakıt sisteminde kışın: Hava filtresi kışlık pozisyona
çevrilir ve Otomatik jikle kışlık pozisyona göre
ayarlanır.
2. BENZİNLİ MOTORDA ATEŞLEME SİSTEMİ:

Sıkıştırma işleminin sonuna doğru bujiye yüksek

voltajı göndererek ateşlemeyi sağlar. Ateşleme
sisteminin elemanları:
Akümülatör: Motor çalışmazken aracın enerji
kaynağıdır.
Kontak:
Endüksiyon Bobini: 12v akümülatör voltajını
15.000 ile 25.000 volta kadar yükseltir. Bu yüksek
voltajı distribütöre verir.
Distribütör: Endüksiyon bobininden gelen yüksek
voltajı ateşleme sırasına göre bujilere dağıtır.
Distribütör içerisinde
Tevzi Makarası,Platin ve Meksefe (kondansatör)
bulunur.
Buji: Yüksek voltajla tırnakları arasında kıvılcım
oluşturarak ateşlemeyi sağlar.
Ateşleme Sistemi ile ilgili kısa notlar:
Ateşleme sisteminde Buji ayarı, Platin ayarı ve
Avans ayarı yapılır.
Ateşleme ayarlarından birisi bile bozuk olursa
motorun yakıt sarfiyatı fazla, çekişi düşük olur.
Egzozdan siyah duman çıkar.
Platin meme yapmışsa zımpara ile temizlenir. Platin
sık sık meme yapıyorsa meksefe arızalıdır.
Kontak anahtarı ateşleme pozisyonunda açık
unutulursa; ateşleme sisteminde platin veya
endüksiyon bobini yanar.
Kullanma kılavuzuna göre belli KM sonunda araçta
buji ve platin değiştirilmelidir.
Buji kablolarından birisi çıkmışsa motor sarsıntılı
çalışır.
Elektronik ateşleme sistemlerinde platin bulunmaz.
Elektronik ateşlemeli sistemler daha yüksek voltaj
ürettiğinden bujilere daha yüksek voltaj gider. Bu da
yakıt sarfiyatını azaltır.
Akümülatörün Görevi Ve Çalışma Prensibi
Akümülatörün Tarifi : Akümülatörler elektrik
enerjisini, kimyasal enerji olarak depo ederler ve
istenildiği zaman kimyasal enerjiyi, elektrik enerjisi
olarak alıcı cihazların devrelerine verirler.
Akümülatörlerin Çeşitleri : Akümülatörler kurşunlu
ve çelikli olmak üzere iki çeşittir.
Kurşunlu Akümülatörler : Araçlarda, acil
aydınlatma sistemlerinde, telefon santralleri ile
alternatör santrallerinde ikaz bobinlerini beslemek
için kullanılırlar.
Yapısı : Genel olarak bir akümülatör bataryası;
batarya kutusu, elemanlar (Pozitif ve Negatif),
elektrolitten, oluşurlar.
Akümülatör Batarya Kutusunu Oluşturan Bölümler :
(I) Akümülatör kutusu
(II) Eleman oturtma ızgaraları
(III) Plakalardan dökülen aktif maddelerin
toplanma yerleri (Tortu kabı)
(IV) Üst bölme kapakları
(V) Elektrolit doldurma kapakları
 Elemanlar : Pozitif ve negatif plakalarla
seperatörlerden meydana gelir.
(I) Pozitif Plakalar : Antimuanlı kurşundan pres
veya döküm ile ince plaka kafesleri imal edilir.
(II) Negatif Plakalar : Plaka kafesleri pozitifte
olduğu gibi yine aynı şekilde imal edilirler.
(III) Seperatörler : Pozitif ve negatif plakalar
arasına yerleştirilen yalıtkan levhalardır.
İlk Hareket Donanımı (Marş Donanımı)
Görevi: Motora ilk hareket vererek motorun
çalışmasını sağlamaktır
(Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirir)
Parçaları
1.Akümülatör
2.Marş Motoru
3.Marş Selenoidi
4.Kontak Anahtarı
5.Volant Dişlisi
6.Kutup Başları ve Kablolar
Şarj Donanımı
Görevi: Aracın İhtiyacı Olan Elektrik Enerjisini ve
Akünün Şarj Olmasını Sağlamak (Mekanik
Enerjiyi Elektrik Enerjisine Çevirir)
Parçaları
1.Akümülatör
2.Şarj Dinamosu (Altarnatör)
3.Konjektör (Regülatör)
4.Şarj Göstergesi
5.Kontak Anahtarı
6.Vantılatör Kayışı
Ateşleme Donanımı
Görevi: Benzinli motorlarda yakıt hava karışımının
yanmasını sağlamaktır.
Parçaları :
1.Akümülatör
2.Kontak Anahtarı
3.Endiksiyon Bobini
4.Distribitör
a.Platin
b.Kondansatör
c.Tevzi Makarası
5.Bujile
6.Buji Kabloları
Benzinli Motor Yakıt Donanımı
Görevi: Değişik yol ve yük şartlarına göre benzinli
motorlarda yakıt hava karışımını hazırlayarak
silindirlere göndermek
Parçaları :
1.Yakıt Deposu
2.Yakıt Boru Ve Hortumları
3.Yakıt Pompası(Benzin Otamatiği)
4.Karbüratör
5.Hava Filitresi
6.Yakıt Filitresi
7.Emme Ve Egzost Manifoldu
8.Yakıt Göstergesi
Dizel Motor Yakıt Donanımı
Görevi: Motor için gerekli hava ve yakıtı çalışma
şartlarına göre silindirlere göndermektir
Parçaları :
1.Yakıt deposu
2.Yakıt boru ve hortumları
(alçak ve yüksek basınç)
3.Yakıt enjeksiyon pompası (mazot)
4. Besleme pompası
5. Hava filitresi
6. Yakıt filitreleri
7. Enjektörler
8. Emme ve egzost manifoldu
9. Isıtma bujileri
10. Yakıt göstergesi
Yağlama Donanımı
Görevi:
Sürtünmeyi önlemek, temizlik, pası önlemek,
soğutmaya yardımcı olmak

Parçaları :
1.Karter
2.Yağ pompası
3.Yağ filitresi
4.Yağ göstergesi
5.Yağ müşürü
6.Yağ ölçme çubuğu
7.Yağ kanalları
8.Yağ boru ve rekorları
Soğutma Donanımı
Görevi:
Motorun verimli olarak çalışması için en ideal ısı
ortamını sağlar
Parçaları
1.Radyatör
2.Su pompası
3.Vantılatör ve kayışı
4.Termostat
5.Isı göstergesi
6.Radyatör alt ve üst su hortumları
7.Taşırma kabı (ilave su kabı)
 Araçta Bulunan Göstergeler

NOT:GÖSTERGELER ŞÖFÖRÜN GÖZÜ VE KULAĞIDIR

1. Km.saati
2. Motor devir saati
3. Günlük km sayacı
4. Yağ göstergesi
5. Hararet göstergesi
6. Yakıt göstergesi
7. Şarj göstergesi
8. Jikle göstergesi
9. El fren göstergesi
10.Zaman saati
11.Dörtlü flaşör göstergesi
12.Sinyal göstergesi
13.Far göstergesi
14.Sis lambası
15.Emniyet kemer göstergesi
16.Fren hidrolik göstergesi
Güç Aktarma Organları : Motordan aldığı dönü
hareketini tekerleklere ileten sistemdir.

1.Kavrama (Debriyaj) Sistemi

İlk kalkışta sarsıntısız bir hareket sağlayan,motorun
hareketini vites kutusuna iletmeye veya kesmeye
yarayan sistemdir.
2.Vites Kutusu (Şanzuman)
a.Aracın yol ve yük durumuna göre hızını ayarlayan
ve aracın geriye doğru hareket etmesini sağlayan
sistemlerdir.
b.Sisteme mutlaka dişli yağı konulmalı ve periyodik
olarak seviyesi kontrol edilmelidir.
3.Diferansiyel
Şanzumandan alınan hareketi 90 derece kırarak
tekerleklere ileten ve virajlarda iç tekerin az dış
tekerin daha fazla dönmesini sağlayan sistemlerdir.

4.Şaft(Kardan Mili)
Vites kutusu ile diferansiyeli birbirine bağlar ve
hareketin iletilmesini sağlar.
Değişik açı ve yüksekliklerde çalışır
Burkulmalara karşı dayanıklıdır (içi boştur)
Üzerindeki kayıcı mafsal sayesinde uzama ve
kısalma yapabilir
5. Aks milleri
Diferansiyeldeki hareketi tekerleklere ileten millerdir.

6.Tekerlek ve Lastikler
Aracı üzerinde taşırlar
Frenlemede aracın kaymadan durmasını sağlar
İyi bir sürtünme yüzeyi oluşturarak patinajı önler
Fren Sistemi
Görevi:
Hareket halindeki aracı mümkün olan en kısa
mesafede durdurmak ve duran aracıda sabit hale
getirmektir

Kullanılan Fren Çeşitleri

1.Sıvı (hidrolik) fren ayak freni
2.Mekanik fren (el freni)
3.Egzos freni
4.Havalı frenler
Fren sisteminin bazı parçaları şunlardır:
-Fren pedalı
-Merkez pompası
-Fren boruları
-Tekerlek silindirleri
-Fren diski
-Fren balatası
-Kampanalar
-Fren ayar sistemleri
Araç Frenlerindeki Güvenlik Sistemleri
ABS sisteminin avantajları (anti blokaj sistem)
1.Emniyetli durma mesafesi sağlar
2.Aracın direksiyon hakimiyetini kolaylaştırır
3.Aracın yol üzerinde kaymasını önler

ASR sistemimin avantajları (anti patinaj sistem)

1.Aracın savrulmasını önler
2.Güvenli sürüş ve duruş sağlar
Frenin Tutmamasının Sebepleri
1.Sistemde fren hidroliği az veya yoktur
2.Boru ve rekorlarda kaçak, sızıntı vardır
3.Fren balataları aşınmıştır
4.Fren sisteminde hava vardır
5.Fren balataları yağlanmıştır
NOT:EL FRENİ SOĞUK HAVALARDA ÇEKİLİ
BIRAKILMAZ
EL FRENİ ÇEKİLİ İKEN ARACIN HAREKET
ETMESİNİN SAKINCALARI
-Araç zorlanır
-Balatalar ısınır ve aşınır
-Frenler tutmaz ,kampanalar ısınır
Ön Düzen (Direksiyon) Sistemi
Bir aracı istenilen tarafa yöneltmek için ön
tekerleklerin sağa veya sola olan doğrultularını
değiştirir,aracın sevk ve idaresini kontrol eder.

Parçaları :
1.Direksiyon simidi
2.Direksiyon kutusu
3.Direksiyon mili ve kovanı
4.Rotlar ve rot başları
Süspansiyon Sistemi
Görevi: Mekanik, Hidrolik ve Havalı sistemlerdir.Yol
sathından gelecek vuruntu ve sallantıları üzerlerine
alarak aracın rahat ve emniyetli bir şekilde
kullanılmasını sağlar. Süspansiyon sistemi araçtaki
tüm tekerlek bağlantılarında bulunur.

Parçaları :
1.Helezon yaylar veya makaslar
2.Amortisörler
Terimlere yabancı kalmayın; ABS, AC, MSR,
ASR,BAS ne demek?

ESP: Elektronik Stabilize Programı (ESP), sensörler

sayesinde otomobilin seyir halinde çizgisini
korumasına yardımcı olur. Böylece, araç
savrulmadan stabil bir şekilde seyrini sürdürür.

BAS ya da EBA: ''Brake Assist System'' ve

''Emergency Brake Assist''in kısaltmaları olan BAS
ve EBA, sürücünün fren pedalına sert basması
halinde devreye girerek, fren gücünü tam olarak
devreye sokar.
ABS: ''Antiblock Brake System''in kısaltması olan
ABS, sürücülere, tekerlekler kilitlenmeden fren
yapma olanağı sağlar. Ani frenler veya ıslak
zeminlerde devreye giren ABS, kullanılan aracın
manevra ve kontrol yeteneğini artırarak, sürücüye
yardımcı olur.

MSR: ''Motor Schleppmomenten Regelung''un

kısaltması olan MSR, özellikle kaygan zeminlerde,
sürücünün ayağını gaz pedalından çekmesiyle
oluşacak kaymayı, motor torkunu kullanarak
önlemeye çalışır.
ASR: ''Anti Schlupf Regelung''un kısaltması olan
ASR, araçların patinaja düşmeleri önler. Türkçe'ye
antipatinaj sistemi olarak çevrilebilecek ''ASR'',
patinaja geçildiğinde çekiş olan tekerleklere giden
gücü kontrol eder ve tutunmayı sağlar.

EBD: ''Electronic Brake Distributor''ün kısaltması

olan ''EBD'', fren yapılması halinde gücün ön ve
arkadaki akslara dengeli şekilde dağılmasını sağlar.
Böylece, güvenli fren yapılmasına yardımcı olur.
ASC+T: ''Elektronik çekiş kontrol sistemi'' olarak
tanımlanan sistem, aracı seyir halindeyken sensörler
aracılığıyla sürekli takip eder. Sürücü, tehlike
yaratacak durumlarda aracına gaz verse bile, sistem
motor gücünü sınırlar.
EPB veya APB: Klasik el freninin yerine geçen bu
sistemde, el freni, anahtar kontak yuvasından
çıkarıldığında otomatik olarak devreye girer. Sistem,
bazı modellerde, motor yeniden çalıştığında, bazı
modellerde de bir butona basılarak devreden
çıkarılır.
Tiptronic: Araçlardaki şanzımanın manuel ya da
otomatik olarak kullanılmasına olanak sağlar.
Cruise Control: Otomatik hız kontrol sistemi olarak
tanımlanan ''Cruise Control'' sürücü tarafından
devreye sokulduğunda, aracın hızını sabitler.
Sistem devreden çıkarılmak istendiğinde, gaza,
frene ya da sistemi çalıştıran düğmeye yeniden
basılması gerekir. Günümüzdeki bazı yeni nesil
modellerde kullanılan, ''Akıllı Cruise Control'' ise
sensörler aracılığıyla öndeki araçla olan mesafenin
daraldığını tespit eder etmez, aracı yavaşlatır ve
daha sonra hızı tekrar ayın seviyeye otomatik olarak
getirir.
SRS: Otomobil kabinindeki sürücü ve yolcuların bir
kaza anında korunması amacıyla geliştirilen ''Airbag''
veya ''SRS (Suplementary Restraint System)'',
Türkçe'ye ''hava yastığı'' olarak geçti. Emniyet
kemeriyle birlikte kullanılmaları halinde maksimum
koruma sağlayan hava yastıkları, çarpışma
sırasında, çok kısa bir süre içinde otomatik olarak
devreye girer.
EKONOMİK ARAÇ KULLANMA
Klima
Yaz aylarında güneşte kalan aracı çalıştırmadan
önce camları açarak araç içindeki aşırı ısınmış
havayı dışarı atınız.

Aracın kliması çalışırken camları kapalı tutunuz.

Aracın kliması ile havayı ısıtamazsınız...!

Aracınızın klimasını çalıştırdığınızda her 100 km’de

1.0-2.0 litre extra benzin tüketirsiniz.

Ozon tabakasının delinmesine neden olan CFC’lerin

%10’uşehiriçi bölgelerde taşıt klimalarından ileri
gelir.
Yakıt
Yaz aylarında özellikle akşam-gece-sabah
saatlerinde benzin satın alınız. Soğuk saatlerde
benzin satın alarak hem benzin buharlarının
atmosfere kaçmasını önlersiniz hem de daha
yoğun benzin satın alırsınız.

Yakıtın tipini ve markasını dikkatli seçiniz. Benzin

buharının depo kapağı üzerine baskısını önlemek
için yakıt deposunu ağzına kadar doldurmayınız.

Yakıt depo kapağı mutlaka sızdırmaz olmalıdır.

Depo kapağından benzin buharlaşmamalıdır.
Tekerlekler
Lastiklerin hava basınçları yeterli olmalı. Yeterli
miktarda basıncı olmayan lastikler çabuk tahrip olur
ve ömrü kısalır. Yol tutuşu zayıflar, patlamaya ve
yırtılmaya neden olur.

Lastiklerin hava basıncını aracınız soğuk iken

kontrol ediniz. Sıcak lastiğin hiçbir zaman havasını
almayınız.

Lastiklerin hava basınçlarını ayda bir kontrol

ettiriniz. Lastiklere üreticinin tavsiye ettiği yeterli
hava basıncı verilmelidir. Lastiklerin hava basıncı
yeterli olmayan taşıtlar, %5’a varan fazla yakıt
tüketimine neden olur.
Aracınızı yüksek hızda sürmeniz lastiklerin daha hızlı
tahribatına neden olur.

Lastiklerin hava basıncı bir birim (1 1bf/in.2 ) düşükse

%2 daha fazla yakıt tüketirsiniz.
Rölanti
Aracınızı 30 saniyeden fazla rölantide
çalıştırmayınız. Kış aylarında aracınızı hareket
ettirmeden önce motorunuzun ısınması için 1 ila 2
dakika rölantide çalıştırmanız yeterlidir. Bir saatlik
rölanti esnasında 3000 gr. sera gazı CO2’i
atmosfere atarsınız
Araç Sürme

Şehir içi bölgelerde ekonomik ve ideal taşıt hızı

25-95 km./saattir. Gaz pedalını devamlı nazikçe
kullanınız. Ani kalkışlardan ve duruşlardan kaçınınız.
Ani fren yapmaktan kaçınınız. Olması gereken
vitesten düşük viteslerde aracı kullanarak %45’e
varan daha fazla yakıt tüketimine, motorun
yorulmasına ve yıpranmasına neden olursunuz.
Motoru yormamak için mümkün olduğunca aracınızı
uygun viteste kullanınız.
Aracınızın vitesini nazikçe fakat hızlı olarak
değiştiriniz. Aracı ani olarak çalıştırıp hızlandırmak
normal seyir esnasındaki değerden %60 daha fazla
yakıt tüketimine neden olursunuz.
Verimli Yakıt Tüketimi
Bir taşıtın şehir içi yollarda verimli yakıt tüketimi en
fazla 8 litre/100 km. ve şehirlerarası yollarda en
fazla 6 litre/100 km. olmalıdır. Araç satın alırken
aracın yaşını ve 100 km de tükettiği yakıt miktarını
mutlaka öğreniniz.

Hava filtresi kirli ve tıkalı ise filtre motora hava

akışını engeller. Kirli hava filtresi %10 daha fazla
yakıt tüketimine neden olur. Hava filtresini
temizleyiniz/temizletiniz veya değiştiriniz.
Fazla Yük
Yolculuk esnasında aracınızı fazla yükle
yüklemeyiniz. İstiap haddinin üzerindeki her 45 kg. ek
yük, %7 ekstra yakıt tüketimine neden olur. Bir araç
şehir içi yollarda normalde 7 lt./100 km. benzin
tüketiyorsa ve bu araç üzerine ekstra 45 kg. yük
konmuşsa, bu durumda 7.5 lt./100 km. benzin
tüketirsiniz.
Egzoz
Aracınızın egzozundan beyaz duman çıkıyor ve bu
en fazla 5 saniye sürüyorsa motor iyidir. Bu uzun
süre devam ediyorsa (10 sn.den fazla) motorda bir
problem var demektir.

Egzoz gazı siyahsa hava/yakıt karışımı iyi değil,

çok fazla yakıt tüketiliyor ve egzozdan yanmamış
hidrokarbon atılıyor demektir. Enjeksiyon sistemini
kontrol ettiriniz.
 YAKIT TASARRUFU YAPMAK İÇİN İPUÇLARI;

Otomobili rölantide ısıtmayın

Motoru çalıştırıp yola çıktığınızda yaptığınız birinci
kilometre sonunda otomobilin yaktığı benzin üç
dakika rölantide çalışmış kadardır. Yani otomobili üç
dakika ısıtmak için harcanan benzinle 1 km yol
yapabilirsiniz. Bu nedenle uzun süreli durmalarda
motoru durdurmakta fayda var.
Kısa mesafeler için araç kullanmak lüks
Yapılan bir test sonucunda 0 derece santigrad hava
sıcaklığında 1.6 litrelik orta sınıf bir otomobil motoru
marşa basıldığı andan itibaren 100 km'de 40 litreye eş
bir tüketim değeri veriyor. Ancak 4 kilometre yol kat
edildikten sonra otomobilin motoru normal ısısına
kavuşuyor ve tüketim normalleşiyor. Bu nedenle kısa
mesafeler için otomobili kullanmak yerine yürümek
daha sağlıklı ve ucuz oluyor.
Doğru zamanda vites değiştirin, ekonomik
viteste sürün
Birinci vitesi yalnızca otomobili hareket ettirmek için
kullanın ve hemen ikinci, üçüncü ve dördüncü
viteslere geçin. Vitesler değiştirildiğinde motor devri
değişir. Motor devri krank milinin bir dakikada
yaptığı devir sayısıdır. 6000 d/d'lik maksimum devir
sayısı krank milinin saniyede 100 devir yaptığı
anlamına gelir. Her motorun maksimum devir sayısı
olduğu gibi en verimli çalıştığı bir devir de vardır.
Sakin, yol ve trafik koşullarına uyumlu kullanım
Ne kadar kararlı ve uyumlu otomobil kullanırsanız o
denli az benzin tüketir o denli az sinirlenirsiniz ve
otomobiliniz o denli az yıpranır. Akan trafiğin ritmine
adapte olmak ve otomobilin hemen önüne değil daha
ileriye bakarak gelişmeleri izlemek sakin ve trafiğe
uygun sürüşün bir parçası.