Solidworks Skripta

OPR-podloge
I/112
SADRAJ

1 VJEBA ...............................................................................................................1
1.1 MODELIRANJE POKLOPCA........................................................................1
1.1.1 Koraci modeliranja poklopca..................................................................1
1.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje ..........................................................2
1.1.3 Ekstrudiranje kvadra..............................................................................2
1.1.4 Skiciranje krunice.................................................................................3
1.1.5 Ekstrudiranje valjka................................................................................3
1.1.6 Skiciranje krunice za oduzimanje materijala ekstruzijom.....................3
1.1.7 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstruzijom...............................4
1.1.8 Izrada zaobljenja....................................................................................4
1.1.9 Izrada ljuske...........................................................................................5
2 VJEBA ...............................................................................................................6
2.1 MODELIRANJE OJNICE ..............................................................................6
2.1.1 Koraci modeliranja.................................................................................6
2.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje ..........................................................7
2.1.3 Ekstrudiranje profila...............................................................................7
2.1.4 Skiciranje krunice 15..........................................................................7
2.1.5 Skiciranje otvorenog crtea za oduzimanje materijala ekstrudiranjem...8
2.1.6 Oduzimanje materijala ekstrudiranjem...................................................8
2.1.7 Odreivanje nagiba ploha......................................................................8
2.1.8 Izrada ljuske...........................................................................................9
2.1.9 Odreivanje nagiba unutranjih ploha ljuske .........................................9
2.1.10 Izrada zaobljenja....................................................................................9
2.1.11 Zrcaljenje znaajki modela...................................................................10
2.2 MODELIRANJE MATICE............................................................................11
2.2.1 Koraci modeliranja matice....................................................................11
2.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje esterokuta ..................................................12
2.2.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala rotiranjem...........................12
2.2.4 Dodavanje materijala rotiranjem profila................................................12
2.2.5 Skiciranje profila za oduzimanje materijala rotiranjem.........................13
2.2.6 Kreiranje dodatne ravnine....................................................................13
2.2.7 Skiciranje profila i oduzimanje materijala rotiranjem............................13
2.2.8 Izrada zaobljenja..................................................................................14
2.2.9 Izrada skoenja....................................................................................14
3 VJEBA .............................................................................................................15
3.1 MODELIRANJE NOSAA ..........................................................................15
3.1.1 Koraci modeliranja nosaa...................................................................15
3.1.2 Ekstrudiranje valjka..............................................................................16
3.1.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji ...........................16
3.1.4 Skiciranje putanje za dodavanje materijala..........................................16
3.1.5 Dodavanje materijala po putanji...........................................................17
3.1.6 Skiciranje krunice 80........................................................................17
3.1.7 Ekstrudiranje sa skoenjem.................................................................18
3.1.8 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstrudiranjem .......................18
3.1.9 Zaobljavanje bridova............................................................................18
3.1.10 Skoavanje bridova .............................................................................19
3.2 MODELIRANJE KUITA..........................................................................20
3.2.1 Koraci modeliranja kuita...................................................................20
3.2.2 Skiciranje krivulje 1 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji .....21
3.2.3 Skiciranje krivulje 2 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji .....21
OPR-podloge
II/112
3.2.4 Kreiranje pomone ravnine ................................................................. 21
3.2.5 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji........................... 22
3.2.6 Skiciranje putanje za dodavanje materijala po putanji......................... 22
3.2.7 Dodavanje materijala po putanji .......................................................... 23
3.2.8 Izrada zaobljenja................................................................................. 23
3.2.9 Izrada ljuske........................................................................................ 23
3.2.10 Skiciranje krunice 20 i oduzimanje materijala ekstruzijom............... 24
3.2.11 Zrcaljenje znaajki modela.................................................................. 24
3.2.12 Skiciranje i ekstrudiranje dviju krunica............................................... 24
3.2.13 Zrcaljenje znaajki modela.................................................................. 25
3.2.14 Izrada skoenja................................................................................... 25
4 VJEBA............................................................................................................. 26
4.1 MODELIRANJE PREKIDAA .................................................................... 26
4.1.1 Koraci modeliranja prekidaa.............................................................. 26
4.1.2 Skiciranje i ekstrudiranje polovice valjka ............................................. 27
4.1.3 Skiciranje i ekstrudiranje profila hvataljke............................................ 27
4.1.4 Ukoavanje ploha................................................................................ 27
4.1.5 Izrada zaobljenja izmeu ploha........................................................... 28
4.1.6 Izrada zaobljenja bridova .................................................................... 28
4.1.7 Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa................................................. 28
4.1.8 Zrcaljenje modela................................................................................ 29
4.1.9 Izrada zaobljenja................................................................................. 29
4.2 MODELIRANJE PRIRUBNICE................................................................... 30
4.2.1 Koraci modeliranja prirubnice.............................................................. 30
4.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje krunice 150.............................................. 31
4.2.3 Kreiranje dodatnih ravnina .................................................................. 31
4.2.4 Skiciranje etiriju krunica................................................................... 31
4.2.5 Dodavanje materijala povezivanjem profila......................................... 32
4.2.6 Izrada ljuske........................................................................................ 33
4.2.7 Izrada skice rebra................................................................................ 33
4.2.8 Izrada rebra......................................................................................... 33
4.2.9 Izrada ostalih rebara............................................................................ 34
4.2.10 Izrada zaobljenja bridova rebara......................................................... 34
4.2.11 Izrada zaobljenja podnoja rebara ...................................................... 34
4.2.12 Izrada provrta 6oduzimanjem materijala ekstrudiranjem................... 35
4.2.13 Izrada krunog obrasca provrta........................................................... 35
5 VJEBA............................................................................................................. 36
5.1 MODELIRANJE ISPUNE GRANE............................................................ 36
5.1.1 Koraci modeliranja............................................................................... 36
5.1.2 Skiciranje krunice 50 i ekstrudiranje cijevi ....................................... 37
5.1.3 Skiciranje dviju krunica 40 i 35 kao profil za dodavanje materijala
preko putanje..................................................................................................... 37
5.1.4 Dodavanje materijala po putanji .......................................................... 38
5.1.5 Pretvorba brida u element skice.......................................................... 38
5.1.6 Oduzimanje matrijala ekstrudiranjem.................................................. 39
5.1.7 Skiciranje i ekstrudiranje cijevi ............................................................ 39
5.1.8 Skiciranje i ekstrudiranje prirubnice..................................................... 40
5.1.9 Izrada linearnog obrasca..................................................................... 40
5.2 MODELIRANJE OPLATE........................................................................... 41
5.2.1 Koraci modeliranja oplate.................................................................... 41
5.2.2 Skica i izrada osnove oplate................................................................ 42
5.2.3 Izrada skice prirubnice ........................................................................ 42
OPR-podloge
III/112
5.2.4 Izrada prirubnica po obodu ..................................................................42
5.2.5 Izrada prirubnice iz brida......................................................................43
5.2.6 Izrada druge prirubnice na bridu..........................................................44
5.2.7 Izrada pobrida......................................................................................44
5.2.8 Izrada jezika.......................................................................................44
5.2.9 Skoavanje kuteva...............................................................................45
5.2.10 Savijanje jezika ..................................................................................45
5.2.11 Oduzimanje materijala ekstruzijom......................................................45
5.2.12 Izravanavanje lima...............................................................................46
6 VJEBA .............................................................................................................47
6.1 MODELIRANJE OPRUGE..........................................................................47
6.1.1 Koraci modeliranja opruge...................................................................47
6.1.2 Skiciranje luka uice opruge ................................................................48
6.1.3 Skiciranje gornje projekcije krivulje ulaznog prijelaza ..........................48
6.1.4 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza ..........................48
6.1.5 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija ......................................................49
6.1.7 Skiciranje krunice kao osnove za zavojitu krivulju..............................49
6.1.8 Kreiranje zavojite krivulje .....................................................................50
6.1.10 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza ..........................50
6.1.11 Skiciranje prednje projekcije krivulje ulaznog prijelaza ........................51
6.1.12 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija ......................................................51
6.1.13 Skiciranje luka uice opruge ................................................................51
6.1.14 Kreiranje kompozitne krivulje...............................................................52
6.1.16 Kreiranje krunice kao osnove profila za dodavanje materijala po
putanji 52
6.1.17 Dodavanje materijala po putanji...........................................................53
6.2 KREIRANJE RAZLIITIH KONFIGURACIJA MODELA OPRUGE.............54
6.2.1 Dodavanje jednadbi izmeu dimenzija modela..................................54
6.2.2 Povezivanje dimenzija s razliitim vrijednostima unutar tablice ...........55
7 VJEBA .............................................................................................................56
7.1 MODELIRANJE MASKE MOBITELA..........................................................56
7.1.1 Koraci modeliranja maske mobitela.....................................................56
7.1.2 Skiciranje luka i kreiranje povrine.......................................................57
7.1.3 Skiciranje referentnih elipsi ..................................................................57
7.1.4 Skiciranje profila za odrezivanje povrine............................................58
7.1.5 Odrezivanje povrine...........................................................................58
7.1.7 Kreiranje ravne povrine......................................................................59
7.1.8 Skiciranje krivulje kao profila 1 za kreiranje povrine po putanji ..........60
7.1.9 Skiciranje krivulje kao profila 2 za kreiranje povrine po putanji ..........60
7.1.10 Kreiranje povrine po putanji ...............................................................60
7.1.11 Skiciranje luka radijusa 100 mm za kreiranje povrine rotiranjem.......61
7.1.12 Kreiranje povrine rotiranjem...............................................................61
7.1.13 Odrezivanje povrina...........................................................................61
7.1.14 Skrivanje i povezivanje povrina..........................................................62
7.1.15 Skiciranje luka radijusa 80mm.............................................................62
7.1.16 Kreiranje povrine popunjavanjem.......................................................62
7.1.17 Povezivanje povrina...........................................................................63
7.1.18 Zrcaljenje i povezivanje povrina.........................................................63
OPR-podloge
IV/112
7.1.19 Dodavanje materijala zadebljenjem povrina...................................... 64
7.1.20 Kreiranje otvora oduzimanjem materijala ekstrudiranjem.................... 64
7.1.21 Skiciranje elipse .................................................................................. 64
7.1.22 Kreiranje linearnog obrasca unutar skice ............................................ 65
7.1.23 Kreiranje otvora za gumbe oduzimanjem materijala ekstrudiranjem... 65
8 VJEBA............................................................................................................. 66
8.1 KREIRANJE SKLOPA POKLOPCA I KUITA......................................... 66
8.1.1 Smjetanje dijelova u sklop................................................................. 67
8.1.2 Kreiranje veze meu bridovima........................................................... 67
8.1.3 Kreiranje veze meu bonim plohama ................................................ 68
8.1.4 Kreiranje veze meu gornjim plohama................................................ 68
8.2 KREIRANJE SLOENIJEG SKLOPA......................................................... 69
8.2.1 Smjetanje nosaa.............................................................................. 70
8.2.2 Smjetanje dijelova zgloba.................................................................. 70
a. Povezivanje ploha nosaa i glavine relacijom koncetrinosti .................. 70
b. Povezivanje ploha nosaa i glavine relacijom koincidentnosti ................ 71
c. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koncetrinosti......... 71
d. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koincidentnosti ....... 71
e. Povezivanje ploha kocke zgloba i druge glavine relacijama koncentrinosti
i koincidentnosti ............................................................................................. 72
f. Povezivanje nosaa i druge glavine relacijom paralelnosti ..................... 72
g. Povezivanje manjeg zatika i druge glavine relacijama koncetrinosti i
tangentnosti ................................................................................................... 73
h. Povezivanje drugog manjeg zatika ......................................................... 73
i. Povezivanje veeg zatika i glavine relacijama koncetrinosti i tangentnosti
73
8.2.3 Smjetanje podsklopa u sklop............................................................. 74
j. Povezivanje podsklopa ruice s glavinom............................................... 74
8.2.4 Rotiranje dijelova sklopa ..................................................................... 74
9 VJEBA............................................................................................................. 75
9.1 Modeliranje i sklapanje arke ..................................................................... 75
9.1.1 Koraci modeliranja i sklapanja arke................................................... 75
9.1.2 Kreiranje osnovnog dijela.................................................................... 76
9.1.3 Ekstrudiranje profila skice ................................................................... 76
9.1.4 Kreiranje uice..................................................................................... 76
9.1.5 Izrada provrta za svornjak................................................................... 77
9.1.6 Izrada provrta za vijke s ravnom glavom............................................. 77
9.1.7 Dodavanje veza izmeu kota pomou jednadbi ................................ 77
9.1.8 Zrcaljenje provrta za vijke.................................................................... 78
9.1.9 Izrada skice (Layout) ........................................................................... 78
9.1.10 Izrada prve skice za odrezivanje uica................................................ 80
9.1.11 Izrada druge skice za odrezivanje uica.............................................. 81
9.1.12 Razmjetaj dijelova (Parts Configurations).......................................... 82
9.1.13 Sklapanje dijelova u sklop................................................................... 82
9.1.14 Kreiranje novog dijela unutar sklopa ................................................... 84
10 Modeliranje i sklapanje zatvaraa.................................................................. 86
10.1.1 Modeliranje pozicije 1.......................................................................... 87
10.1.2 Modeliranje pozicije 2 i 3..................................................................... 88
10.1.5 Sklapanje dijelova ............................................................................... 91
11 VJEBA ......................................................................................................... 92
OPR-podloge
V/112
11.1 Izrada 2D crtea (Drawing) .........................................................................92
11.1.1 Ova vjeba obuhvaa ..........................................................................92
11.1.2 Povlaenje sastavnica iz ACAD 2002..................................................93
11.1.3 Otvaranje crtea na osnovu predloka (Drawing Template) ................94
11.1.4 Priprema predloka..............................................................................94
11.1.5 Promjena svojstava crtea...................................................................95
11.1.6 Kreiranje crtea (Drawing) ...................................................................95
11.1.7 Kotiranje crtea....................................................................................96
11.1.8 Modificiranje dimenzija.........................................................................97
11.1.9 Novi list (Drawing Sheet) .....................................................................98
11.1.10 Ureivanje crtea .............................................................................98
11.2 Kreiranje sastavnice i pozicija dijelova u sklopu (Bill of Materials) ..............99
11.2.1 U ovoj vjebi se prikazuje ....................................................................99
11.2.2 Postavljanje opcija crtea ..................................................................100
11.2.3 Ubacivanje sastavnice dijelova..........................................................101
11.2.4 Promjena sadraja sastavnice dijelova..............................................102
11.2.5 Prikazivanje oznaka pozicija dijelova u sklopu...................................102
12 VJEBA........................................................................................................103
12.1 Modeliranje reetke (3D Sketching) ..........................................................103
12.1.1 U ovoj vjebi pokazat e se uvod u 3D skiciranje ..............................103
12.1.2 Kreiranje okvira reetke koristei 3D skicu ....................................104
a. Kreiranje vanjskog okvira ......................................................................104
b. Kreiranje poprene cijevi reetke ..........................................................105
c. Kreiranje uzoraka ..................................................................................105
12.1.3 Kreiranje druge polovice reetke (Mirror)...........................................106

OPR-podloge
1/112
1 VJEBA
1.1 MODELIRANJE POKLOPCA
Tijekom prve vjebe izradit e se raunalni model dijela prema slici 1. Kvadrat i
krunica projicirat e se u smjeru normale te tako tvoriti kvadar odnosno valjke. Pri
projekciji profila (ekstruziji) nastali volumen se moe dodavati ili oduzimati.

Slika 1. Crte i model poklopca
1.1.1 Koraci modeliranja poklopca
Skiciranje kvadrata 120x120 mm kao osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje skice kvadrata.
Skiciranje i definiranje poloaja krunice 70 na povrini kvadra kao osnove
za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje skice krunice.
Skiciranje i definiranje poloaja krunice 50 na povrini valjka kao osnove za
oduzimanje materijala ekstruzijom.
Oduzimanje materijala kroz cijeli model.
Zaobljavanje bridova i plohe.
Izrada ljuske d=2 mm.
OPR-podloge
2/112
1.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrta) potrebno je nacrtati etverokut
(Rectangle) s donjim lijevim vrhom koji se nalazi u ishoditu i dimenzijama
(Dimension) 120x120 mm. Ova skica definira se zadavanjem slijedeih ogranienja
(Constraints):
krajevi dviju crta (vertikalne (a) i horizontalne (b)) prolaze kroz ishodite
(koincidentni s ishoditem Coincident),
stranice etverokuta su meusobno okomite i paralelne,
dimenzije definiraju meusobnu udaljenosti stranica.

Slika 2. Skica kvadrata 120x120 mm
1.1.3 Ekstrudiranje kvadra

Slika 3. Ekstrudiranje kvadrata
Nacrtani kvadrat potrebno je ekstrudirati (Extrude) u smjeru normale na pozitivnoj
strani ravnine skiciranja za 30 mm, prema slici 3.
OPR-podloge
3/112
1.1.4 Skiciranje krunice
Na odabranoj plohi kvadrata (prema slici 4.) potrebno je nacrtati sredinjicu
(Center Line) po glavnoj dijagonali kvadrata i krunicu (Circle) promjera 70.
Sredinjica ne ulazi u osnovu za izradu Feature-a (znaajke) ve slui kao referentna
linija za odreivanje poloaja sredita krunice. Potrebno je odrediti ogranienje
konicidencije pozicije sredita krunice i polovita (Midpoint) dijagonale. Time je
povezano sredite krunice i sredite kvadrata.

Slika 4. Skica krunice
1.1.5 Ekstrudiranje valjka
Nacrtanu krunicu potrebno je ekstrudirati za 25 mm u smjeru normale na
pozitivnoj strani ravnine skiciranja (slika 5).
1.1.6 Skiciranje krunice za oduzimanje materijala ekstruzijom
Na ravnoj plohi valjka nacrtati krunicu promjera 50 uz definiciju koncentrinosti
(Concentric) s bridom valjka 70.

OPR-podloge
4/112
1.1.7 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstruzijom
Nacrtana krunica osnova je za oduzimanje materijala ekstruzijom (Extruded Cut)
kroz cijeli model (Through All), slika 6.

Slika 6. Provrt izraen oduzimanjem materijala ekstruzijom
1.1.8 Izrada zaobljenja
Izraditi zaobljenja (Fillet) konstantnog radijusa R=5mm na bridovima modela
prikazanim na slici 7.

Slika 7. Zaobljenje bridova
Izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R=2mm svih bridova odabrane prednje
plohe kvadra (slika 8) i dva brida na valjku.

Slika 8 Zaobljenje bridova plohe i valjka
OPR-podloge
5/112
1.1.9 Izrada ljuske
Iz modela napraviti ljusku (Shell) debljine (Thickness) 2mm uz odstranjivanje
zadnje plohe (slika 9).

Slika 9. Izrada ljuske
OPR-podloge
6/112
2 VJEBA
2.1 MODELIRANJE OJNICE
Izradit e se raunalni model dijela prema slici 10. Profil gornje polovice modela.
projicirat e se u smjeru normale, te odrezivanjem i skoavanjem dobiti potreban
oblik od kojeg e se izraditi ljuska. Zaobljavanjem ploha i bridova dobit e se konani
oblik.

Slika 10. Model ojnice
2.1.1 Koraci modeliranja
Skiciranje profila kao osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje profila.
Skiciranje i definiranje poloaja krunice 15 kao osnove za ekstrudiranje.
Oduzimanje materijala ekstrudiranjem krunice kroz cijeli model.
Skiciranje otvorenog profila za oduzimanje ekstrudiranjem.
Odreivanje kosine vanjskih ploha modela.
Odreivanje kosine unutarnjih ploha modela.
Zaobljavanje bridova.
Zrcaljenje modela.
OPR-podloge
7/112
2.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati profil prema slici
11. koritenjem crta (Line), lukova (Centerpoint Arc) sa sreditem u ishoditu uz
ogranienje da je crta s nagibom 15tangentna (Tangent) na vanjski luk.

Slika 11. Skica profila za ekstrudiranje
2.1.3 Ekstrudiranje profila
Ekstrudirati profil u oba smjera nomale (Midplane) tako da ukupna irina modela
bude 80mm.

Slika 12. Ekstrudiranje profila u oba smjera
2.1.4 Skiciranje krunice 15

Na donjoj plohi modela skicirati krunicu 15 sa sreditem udaljenim od lijevog
brida za 15 mm (slika 13.). Oduzeti materijal ekstrudiranjem kroz cijeli model.
OPR-podloge
8/112
2.1.5 Skiciranje otvorenog crtea za oduzimanje materijala
ekstrudiranjem
Na donjoj plohi modela potrebno je nacrtati otvoreni profil tako da je crta pod
nagibom 7koincidentna s gornjim desnim vrhom, na koju se nastavlja tangentni luk
(Tangent Arc). Luk tangengira i koincidira s lijevim bridom modela. Nacrtanu duinu i
luk potrebno je zrcaliti (Sketch Mirror) oko sredinjice koja ide iz ishodita.

Slika 14. Skica za oduzimanje materijala ekstrudiranjem
2.1.6 Oduzimanje materijala ekstrudiranjem
Otvoreni profil sluit e za oduzimanje materijala ekstrudiranjem prema vani i u
smjeru prikazanom na slici15.

Slika 15. Oduzimanje materijala ekstruzijom
2.1.7 Odreivanje nagiba ploha
Potrebno je ukositi (Draft) 3 vanjske plohe modela za 7 (slika 16.) uzimajui
donju plohu modela za neutralnu ravninu.

Slika 16. Skoavanje ploha modela
OPR-podloge
9/112
2.1.8 Izrada ljuske
Izraditi ljusku debljine 10mm iz modela odstranjujui gornju plohu (slika 17).

2.1.9 Odreivanje nagiba unutranjih ploha ljuske

Slika 18. Skoavanje unutranjih ploha ljuske
Potrebno je ukositi (Draft) 3 unutranje plohe ljuske za 7 (slika 18.) uzimajui
gornju plohu modela za neutralnu ravninu.
Na prethodno skoenim plohama potrebno je izraditi zaobljenja (Fillet)
konstantnog radijusa R=3mm (slika 19.), na svim bridovima, koji se nalaze na
presjecitu sa susjednim plohama modela.

Slika 19. Izrada zaobljenja ploha
OPR-podloge
10/112
Zatim je potrebno izraditi zaobljenja na bridovima prikazanim na slici 20.

Slika 20. Izrada zaobljenja bridova
2.1.11 Zrcaljenje znaajki modela
Sve prethodno izraene znaajke (Features) modela potrebno je zrcaliti (Mirror)
oko donje plohe, koja lei u ravnini simetrije modela.

Slika 21. Zrcaljenje modela
OPR-podloge
11/112
2.2 MODELIRANJE MATICE

Slika 22. Model matice
2.2.1 Koraci modeliranja matice
Skiciranje esterokuta kao osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje esterokuta.
Skiciranje profila kao osnove za dodavanje materijala rotiranjem.
Dodavanje materijala rotiranjem.
Skiciranje profila kao osnove za oduzimanje materijala rotiranjem.
Oduzimanje materijala rotiranjem.
Kreiranje dodatne ravnine.
Skiciranje profila kao osnove za oduzimanje materijala rotiranjem.
Zaobljavanje oduzimanjem materijala rotiranjem.
Izrada zaobljenja.
Izrada skoenja.
OPR-podloge
12/112
2.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje esterokuta
U ravnini (TOP) gornjeg pogleda (tlocrt) potrebno je nacrtati esterokut s
promjerom unutranje krunice od 120 mm koristei poligon (Polygon) sa est
stranica i ekstrudirati ga za 20 mm u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine
skiciranja (slika 23).

Slika 23. Skica esterokuta
2.2.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala rotiranjem
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati dva zatvorena
profila i sredinjicu iz ishodita prema slici 24.

Slika 24. Skica profila za dodavanje materijala rotiranjem
2.2.4 Dodavanje materijala rotiranjem profila
Dodati materijal rotiranjem (Revolved Boss) profila oko sredinjice za 360.

Slika 25. Dodavanje materijala rotiranjem
OPR-podloge
13/112
2.2.5 Skiciranje profila za oduzimanje materijala rotiranjem
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati zatvoreni profil
koritenjem crta, tangentnog luka i luka definiranog s tri toke (3 Pt Arc) i sredinjicu
iz ishodita prema slici 26. Oduzeti materijal rotiranjem (Revolved Cut) profila oko
sredinjice za 360.

Slika 26. Skica profila i oduzimanje materijala rotiranjem
2.2.6 Kreiranje dodatne ravnine
Kreirati dodatnu ravninu (Plane) rotacijom nacrtne ravnine (FRONT) za 30 oko
osi modela (Temporary Axes).

Slika 27. Dodatna ravnina
2.2.7 Skiciranje profila i oduzimanje materijala rotiranjem
U kreiranoj ravnini skicirati trokutl prema slici 28. ije katete koincidiraju s
bridovima modela i sredinjicu oko koje e se oduzeti materijal rotiranjem za 360

Slika 28. Skica profila i oduzimanje materijala rotiranjem
OPR-podloge
14/112
Potrebno je izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R=3mm na 2 brida(slika 29).

Slika 29. Izrada zaobljenja
2.2.9 Izrada skoenja
Potrebno je izraditi skoenja od 2mm pod kutem od 45na bridovima oznaenim
na slici 30.

Slika 30. Skoavanje bridova
OPR-podloge
15/112
3 VJEBA
3.1 MODELIRANJE NOSAA

Slika 31. Model nosaa
3.1.1 Koraci modeliranja nosaa
Skiciranje krunice 100 kao osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje skice krunice.
Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje putanje za dodavanje materijala.
Dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje 80 i definiranje poloaja krunice kao osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje krunice s ukoenjem
Izrada provrta 70 i 50 oduzimanjem materijala ekstruzijom
Izrada zaobljenja
Izrada skoenja
OPR-podloge
16/112
3.1.2 Ekstrudiranje valjka
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati krunicu 100 sa
sreditem u ishoditu. Ekstrudirati skiciranu krunicu u smjeru normale na pozitivnoj
strani ravnine skiciranja za 120mm i u u smjeru normale na negatvnoj strani ravnine
skiciranja za 50mm.

Slika 32. Ekstrudiranje valjka
3.1.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji
U ravnini (RIGHT) desnog pogleda potrebno je nacrtati profil prema slici 33. iz
ishodita koristei duine i zaobljenja (Sketch Fillet) koje se trebaju zrcaliti oko
simetrale koja prolazi kroz ishodite.

Slika 33. Skiciranje profila
3.1.4 Skiciranje putanje za dodavanje materijala
U ravnini (TOP) gornjeg pogleda potrebno je nacrtati i pozicionirati crte putanje
koja poinje u ishoditu (slikam 34).
OPR-podloge
17/112

Slika 34. Skica putanje
3.1.5 Dodavanje materijala po putanji
Dodati materijal po putanji (Sweep) odabiranjem skice profila (Profile) i skice
putanje (Path).

Slika 35. Dodavanje materijala po putanji
3.1.6 Skiciranje krunice 80
U ravnini (TOP) gornjeg pogleda potrebno je nacrtati krunicu 80 sa sreditem
koje je koincidentno s bridom dodanog profila (slika 36).

OPR-podloge
18/112
3.1.7 Ekstrudiranje sa skoenjem
Ekstrudirati kruznicu u oba smjera normale (Mid Plane) tako da ukupna visina
ekstruzije iznosi 100mm uz skoenje prema unutra za 5(slika 37).

Slika 37. Ekstrudiranje sa skoenjem
3.1.8 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstrudiranjem
Treba izraditi dva provrta (70 i 50) oduzimanjem materijala ekstrudiranjem kroz
cijeli model koristei krunice skicirane na plohama prema slici 38. Zadati
ogranienje koncentrinosti (Concentric) krunice 70 s vanjskim bridom valjka i
krunice 50 s krnjem stocem.

Slika 38. Oduzimanje materijala ekstrudiranjem
3.1.9 Zaobljavanje bridova
Izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R= 3 mm na vanjskim bridovima prema
slici 39.

Slika 39. Zaobljavanje bridova
OPR-podloge
19/112
3.1.10 Skoavanje bridova
Izraditi skoenja 3 mm pod kutem od 30na unutarnjim bridovima prema slici 41.

Slika 40. Skoavanje bridova
OPR-podloge
20/112
3.2 MODELIRANJE KUITA

Slika 41. Model kuita
3.2.1 Koraci modeliranja kuita
Skiciranje vodilje 1 za dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje vodilje 2 za dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje putanje za dodavanje materijala.
Izrada zaobljenja.
Skiciranje krunice 20 kao osnove za oduzimanje materijala ekstrudiranjem.
Oduzimanje materijala ekstrudiranjem.
Zrcaljenje svih znaajki modela.
Skiciranje dviju krunica 20 i 6 kao osnove za dodavanje materijala
ekstrudiranjem.
Dodavanje materijala ekstrudiranjem.
Zrcaljenje svih znaajki modela.
Izrada skoenja.
OPR-podloge
21/112
3.2.2 Skiciranje krivulje 1 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati vodilju 1 (slika 42.) za dodavanje
materijala po putanji.

Slika 42. Skica krivulje 1
3.2.3 Skiciranje krivulje 2 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati vodilju 2 (slika 43.) za dodavanje
materijala po putanji.

Slika 43. Skica krivulje 2
3.2.4 Kreiranje pomone ravnine
Kreirati pomonu ravninu Plane1 koja je paralelna i udaljena 70 mm od ravnine
(RIGHT) desnog pogleda u smjeru normale negativnog pogleda na ravninu (RIGHT)
kao to je prikazano na slici 44.
OPR-podloge
22/112

Slika 44. Kreiranje pomone ravnine
3.2.5 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji
U kreiranoj ravnini Plane1 skicirati etverokut iji je donji lijevi vrh koincidentan s
vodiljom 2, a polovite gornje stranice s vodiljom 1 (slika 45).

Slika 45. Skica profila
3.2.6 Skiciranje putanje za dodavanje materijala po putanji
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) skicirati putanju (slika 46.) za dodavanje
materijala kao horizontalnu crtu koja ima duinu od profila do shodita.

Slika 46. Skica putanje
OPR-podloge
23/112
Odabiranjem profila (Profile), putanje (Path) i dviju vodilja (Guideline Curves)
dodati materijal prema slici 47.

Izraditi zaobljenja bridova konstantnofg radijusa R=2mm prema slici 48.

3.2.9 Izrada ljuske
Izraditi ljusku debljine 2mm odstranjivanjem triju ploha na modelu kao to je
prikazano na slici 49.

OPR-podloge
24/112
3.2.10 Skiciranje krunice 20 i oduzimanje materijala ekstruzijom
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) skicirati krunicu i oduzeti materijal
ekstrudiranjem u oba smjera normale na ravninu skiciranja, kroz cijeli model (slika
50).

Zrcaliti sve znaajke modela oko donje plohe modela.

Slika 51. Zrcaljenje znaajki modela
3.2.12 Skiciranje i ekstrudiranje dviju krunica
U dodatnij ravnini nacrtati dvije krunice i ekstrudirati ih za 5mm u smjeru
prikazanom na slici 52.

Slika 52. Skica i ekstrudiranje dviju krunica
OPR-podloge
25/112
Zrcaliti sve znaajke modela oko ravnine desnog pogleda (RIGHT).

Slika 53. Zrcaljenje znaajki modela
3.2.14 Izrada skoenja
Izraditi skoenja 1mm bridova prikazanih na slici 54. pod kutem od 45.

Slika 54. Izrada skoenja
OPR-podloge
26/112
4 VJEBA
4.1 MODELIRANJE PREKIDAA

Slika 55.Model prekidaa
4.1.1 Koraci modeliranja prekidaa
Skiciranje i ekstrudiranje polovice valjka
Skiciranje i ekstrudiranje profila hvataljke
Ukoavanje ploha hvataljke
Izrada zaobljenja izmeu ploha
Izrada zaobljenja bridova
Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa
Zrcaljenje modela
OPR-podloge
27/112
4.1.2 Skiciranje i ekstrudiranje polovice valjka
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati luk radijusa R=15 mm sa sreditem
u ishoditu i crtu kao na slici 56. Ekstrudirati skicu za 10mm u smjeru normale na
pozitivnoj strani ravnine skiciranja.

Slika 56. Skica i ekstrudiranje polovice valjka
4.1.3 Skiciranje i ekstrudiranje profila hvataljke
U ravnini desnog pogleda (RIGHT) nacrtati skicu kao osnovu za ekstrudiranje i
ekstrudirati u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja za 5mm. (slika
57).

Slika 57. Skica i ekstrudiranje
4.1.4 Ukoavanje ploha
Ukositi (Draft) 3 plohe za 10 u smjeru prikazanom na slici 58, gdje je ravnina
desnog pogleda (RIGHT) neutralna ravnina.

Slika 58. Skoavanje ploha
OPR-podloge
28/112
4.1.5 Izrada zaobljenja izmeu ploha
Zaobliti dvije plohe zaobljenjem izmeu ploha (Face fillet) uz zadravanje jednog
brida (slika 59).

Slika 59. Izrada zaobljenja izmeu ploha
4.1.6 Izrada zaobljenja bridova
Izraditi tri zaobljenja konstantnih radijusa (5mm. 2mm i 0.5mm) na bridovima
prikazanim na slici 60. Preporua se izrada zaobljenja od veeg radijusa prema
manjim.

Slika 60. Izrada zaobljenja bridova
4.1.7 Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa
Na bridovima prikazanim na slici 61. izraditi zaobljenje varijabilnog radijusa
(Variable radius) zadanog u pet toaka.
OPR-podloge
29/112

Slika 61. Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa
4.1.8 Zrcaljenje modela
Zrcaliti model oko ravnine desnog pogleda (RIGHT).

Slika 62. Zrcaljenje modela
Izraditi zaobljenje konstantnog radijusa R=5mm na bridovima prikazanim na slici
63.

OPR-podloge
30/112
4.2 MODELIRANJE PRIRUBNICE

Slika 64. Model prirubnice
4.2.1 Koraci modeliranja prirubnice
Skiciranje i ekstrudiranje krunice 150 u plou
Kreiranje dodatnih ravnina
Skiciranje krunica u dodatnim ravninama
Dodavanjem materijala povezivanjem krunica
Izrada ljuske
Izrada rebara
Izrada zaobljenja bridova
Skiciranje i izrada provrta 6 oduzimanjem materijala ekstrudiranjem
Izrada krunog obrasca provrta
OPR-podloge
31/112
4.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje krunice 150
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati krunicu 150 i ekstrudirati je u
smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja za 5mm.

Slika 65. Ekstrudiranje krunice u plou
4.2.3 Kreiranje dodatnih ravnina
Kreirati dodatnu ravninu Plane1 paralelnu s ravninom prednjeg pogleda (FRONT) i
udaljene 20mm od prednje plohe ploe. Zatim kreirati ravninu Plane2 udaljenu 30mm
od ravnine Plane1 i ravninu Plane3 udaljenu 40mm od ravnine Plane2 (slika 66).

Slika 66. Kreiranje dodatnih ravnina
4.2.4 Skiciranje etiriju krunica
U ravnini prednje plohe ploe nacrtati krunicu 130 sa sreditem u projekciji
ishodita. U ravnini Plane1 nacrtati krunicu 90 sa sreditem udaljenim od projekcije
ishodita prema slici 67. U ravninama Plane2 i Plane3 nacrtati krunice 70 sa
sreditima koincidentnim sreditu krunice u ravnini Plane1.
OPR-podloge
32/112

Slika 67. Skice krunica
4.2.5 Dodavanje materijala povezivanjem profila
Dodati materijal povezivanjem (Loft) etiri nacrtane krunice koje e predstavljati
profile (Profiles).

Slika 68. Dodavanje materijala preko profila
OPR-podloge
33/112
4.2.6 Izrada ljuske
Izraditi ljusku debljine 5mm oduzimanjem prednje i zadnje plohe modela kao to je

4.2.7 Izrada skice rebra
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati crtu iji su krajevi koincidentni s bridom i
siluetom plohe prikazanim na slici 70.

Slika 70. Skica rebra
4.2.8 Izrada rebra
Prethodno nacrtana crta sluit e kao osnova za izradu rebra debljine 10mm
dodavanjem materijala u smjeru prikazanom na slici 71.

Slika 71. Izrada rebra
OPR-podloge
34/112
4.2.9 Izrada ostalih rebara
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati s istim dimenzijama i ogranienjima kao
u prethodnom koraku osnovu za drugo rebro, te isto ponoviti za crtanje dviju skica u
ravnini desnog pogleda (RIGHT). Na taj nain potrebno je kreirati ukupno etiri rebra

Slika 72. Prikaz rebara
4.2.10 Izrada zaobljenja bridova rebara
Izraditi zaobljenja na gornjim bridovima rebara s konstantnim radijusom R=5mm
(slika 73).

4.2.11 Izrada zaobljenja podnoja rebara
U podnoju rebara potrebno je izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R=0.5mm

OPR-podloge
35/112
4.2.12 Izrada provrta 6oduzimanjem materijala ekstrudiranjem
U ravnini prednje plohe nactrati krunicu 6 s ogranienjem da je njeno sredite
vertikalno s ishoditem i udaljeno od njega 70. Izraditi provrt oduzimanjem materijala
kroz cijeli model.

Slika 75. Izrada provrta
4.2.13 Izrada krunog obrasca provrta
Potrebno je izraditi kruni obrazac (Circular Pattern) provrta kreirajui ukupno 8
provrta koji zatvaraju kut od 360oko osi (Temporary Axes) ploe.

Slika 76. Izrada krunog obrasca provrta
OPR-podloge
36/112
5 VJEBA
5.1 MODELIRANJE ISPUNE GRANE

Slika 77. Model ispune grane
5.1.1 Koraci modeliranja
Skiciranje i ekstruduranje cijevi 50
Skiciranje dviju krunica 40 i 35 kao profila za kreiranje savijene cijevi
Skiciranje 3D skice za putanju za kreiranje savijene cijevi
Kreiranje savijene cijevi dodavanjem materijala po putanji
Skiciranje pretvorbom brida u dio skice i oduzimanje materijala ekstrudiranjem
do povrine cijevi
Skiciranje pretvorbom bridova i ekstrudiranje do povrine cijevi
Skiciranje i ekstrudiranje prirubnice
Izrada linearnog obrasca
OPR-podloge
37/112
5.1.2 Skiciranje krunice 50 i ekstrudiranje cijevi
U ravnini desnog pogleda (RIGHT) potrebno je nacrtati i odrediti poloaj krunice
50 prema slici 78. i ekstrudirati je 600 mm u smjeru normale na pozitivnoj strani
ravnine skiciranja s debljinom stjenke (Thin Feature) 5 mm.

Slika 78. Skica i ekstrudiranje cijevi
5.1.3 Skiciranje dviju krunica 40 i 35 kao profil za dodavanje
materijala preko putanje
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) skicirati krunicu 40 sa sreditem u
ishoditu i kreirati iz nje jo jednu s udaljenou (Offset Entities) 5mm prema unutra
(slika 79).

Slika 79. Skica profila
1.1.1 Skiciranje 3D skice kao putanje
Kreirati 3D skicu (3D Sketch) koristei krivulju (Spline) kroz tri toke (Point) s
koordinatama prikazanim u tablici 1, i kao to je prikazano na slici 80. 3D skica e biti
putanja za dodavanje materijala po putanji.
Tablica 1 Koordinate toaka 3D skice
X Y Z
Toka 1 0 0 0
Toka 2 30 -20 -150
Toka 3 100 -90 -160

OPR-podloge
38/112

Slika 80. 3D skica putanje
Izraditi savijenu cijev dodavanjem materijala po putanji (Sweep) gdje je skica s
krunicama profil, a 3D skica putanja.

5.1.5 Pretvorba brida u element skice
Skicirati na donjoj ravnoj plohi savijene cijevi (slika 82) koristei pretvorbu
elemenata (Convert Entities), u ovom sluaju unutarnjeg brida u element skice
(krunicu).
OPR-podloge
39/112

Slika 82. Pretvorba brida u dio skice
5.1.6 Oduzimanje matrijala ekstrudiranjem
Oduzeti materijal ekstrudiranjem kreirane krunice do unutranje plohe (Up to
Surface) ravne cijevi 50 (slika 83).

5.1.7 Skiciranje i ekstrudiranje cijevi
Skicirati na donjoj ravnoj plohi savijene cijevi koristei pretvorbu oba brida cijevi
(slika 84) u dvije krunice koje treba ekstrudirati do vanjske plohe ravne cijevi 50.

Slika 84. Ekstrudiranje cijevi
OPR-podloge
40/112
5.1.8 Skiciranje i ekstrudiranje prirubnice
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) skicirati prirubnicu kao na slici 85.
koritenjem pretvorbe brida, crte, lukova, krunice i zrcaljenja. Tako nacrtan profil
ekstrudirati 10 mm u smjeru normale negativne strane ravnine skiciranja.

Slika 85. Skica i ekstrudiranje prirubnice
5.1.9 Izrada linearnog obrasca
Potrebno je izraditi linearni obrazac (Linear Pattern) etiriju znaajki modela
(Sweep, Extruded Cut, Extruded Boss) u smjeru osi ravne cijevi s ukupno etiri
instance meusobno udaljene 130 mm, ujedno je u opcijama potrebno ukljuiti
(Geometry pattern) (slika 86).

Slika 86. Izrada linearnog obrasca
OPR-podloge
41/112
5.2 MODELIRANJE OPLATE

Slika 87.Model oplate
5.2.1 Koraci modeliranja oplate
Skiciranje i izrada osnove oplate iz lima.
Skiciranje i izrada prirubnice.
Izrada prirubnica iz bridova.
Izrada pobrida.
Izrada jezika.
Skoavanje kutova jezika.
Savijanje jezika.
Skiciranje krunice i oduzimanje materijala ekstruzijom.
Izravanvanje oplate.
OPR-podloge
42/112
5.2.2 Skica i izrada osnove oplate
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati pomou crta skicu prema slici 88.
Koristei opciju za kreiranje modela od savijenog lima (Sheet Metal) iz skice izraditi
osnovu (Base Flange) oplate visine 100 mm, deblljine (Thicness) 2mm i radijusa
savijanja (Bend Radius) 2 mm.

Slika 88. Skica i kreiranje oplate
5.2.3 Izrada skice prirubnice
Na plohi prikazanoj na slici 89. potrebno je skicirati horizontalnu crtu duljine 20mm
kao osnovu za modeliranje prirubnice.

Slika 89. Skica prirubnice
5.2.4 Izrada prirubnica po obodu
Kreirati prirubnice (Miter Flange) iz skiciranog profila po donjim bridovima
prikazanim na slici 90. Prirubnica ima iste znaajke kao i ostatak lima.
OPR-podloge
43/112

Slika 90. Izrada prirubnice po obodu

Slika 91. Konani izgled prirubnica
5.2.5 Izrada prirubnice iz brida
Iz odabranog brida (slika 92) kreirati prirubnicu (Edge Flange) duljine 20 mm u
smjeru prema slici.

Slika 92. Izrada prirubnice na bridu
OPR-podloge
44/112
5.2.6 Izrada druge prirubnice na bridu
Iz odabranog brida (slika 93) kreirati prirubnicu (Edge Flange) duljine do
odabranog vrha susjedne prirubnice prema slici.

Slika 93. Izrada druge prirubnice
5.2.7 Izrada pobrida
Izraditi pobrid (Hem) na prethodno kreiranoj prirubnici duljine (Lenght) 20mm
i irine procjepa (Gap distance) od 3 mm (slika94).

Slika 94. Izrada pobrida
5.2.8 Izrada jezika
Na odabranoj plohi oplate nacrtati etverokut dimenzija prema slici 95. i iz njega
kreirati jeziak (Tab).

Slika 95. Izrada jezika
OPR-podloge
45/112
5.2.9 Skoavanje kuteva
Odstraniti kuteve (Break Corner) skoavanjem (Chamfer) za 5 mm.

Slika 96. Skoavanje kuteva
5.2.10 Savijanje jezika
Skicirati horizontalnu crtu na odabranoj plohi prema slici 97. i saviti (Sketched
Bend) jeziak za 90 tako da je ploha ispod crte fiksna, a pod opcijom (Bend
position) odabrati (Material Outside).

Slika 97. Savijanje jezika
5.2.11 Oduzimanje materijala ekstruzijom
Skicirati krunicu na vanjskoj plohi oplate prema slici 98. i oduzeti materijal
ekstrudiranjem kroz cijeli model.

OPR-podloge
46/112
5.2.12 Izravanavanje lima
Pomou opcije izravnavanja (Flattened) izravnati oplatu (slika 99).

Slika 99. Izravanavanje lima
OPR-podloge
47/112
6 VJEBA
6.1 MODELIRANJE OPRUGE

Slika 100. Model opruge
6.1.1 Koraci modeliranja opruge
Skiciranje skice Usica1 uice opruge.
Skiciranje gornje projekcije krivulje Ulaz_TOP.
Skiciranje desne projekcije krivulje Ulaz_RIGHT.
Kreiranje krivulje Ulaz iz projekcija.
Kreiranje zavojite krivulje.
Skiciranje desne projekcije krivulje Izlaz_RIGHT.
Skiciranje prednje projekcije krivulje Izlaz_FRONT.
Kreiranje krivulje Izlaz iz projekcija.
Skiciranje skice Usica1 uice opruge.
Kreiranje kompozitne krivulje kao putanje.
Skiciranje krunice kao profila.
OPR-podloge
48/112
6.1.2 Skiciranje luka uice opruge
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati skicu naziva Usica1 s lukom sredita
u ishoditu prema slici 101. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom
Radijus_usice=30 mm.

Slika 101. Skica luka uice opruge
6.1.3 Skiciranje gornje projekcije krivulje ulaznog prijelaza
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati skicu naziva Ulaz_TOP s lukom (slika
102) od 90s poetnom tokom u ishoditu. Dimenziju radijusa povezati (Link value)
s dimenzijom Radijus_usice.

Slika 102. Gornja projekcija krivulje
6.1.4 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza
U ravnini desnog pogleda (RIGHT) nacrtati skicu naziva Ulaz_RIGHT s lukom
(slika 102) od 90 s poetnom tokom koja je koicidentna s krajem luka uice.
Zavrna toka koincidentna je sa sreditem gornje projekcije krivulje.

Slika 103. Desna projekcija krivulje
OPR-podloge
49/112
6.1.5 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija
Kreirati krivulju (Projected Curve) prijelaza naziva Ulaz iz gornje i bone
projekcije tj. iz skica Ulaz_TOP i Ulaz_RIGHT.

Slika 104. Krivulja kreirana iz projekcija
Kreirati dodatnu ravninu Plane1 paralelnu s ravninom desnog pogleda (RIGHT) i
koincidentnu s krajnjom tokom krivulje Ulaz kao to je prikazano na slici 105.

Slika 105. Kreiranje dodatne ravnine Plane1
6.1.7 Skiciranje krunice kao osnove za zavojitu krivulju
U dodatnoj ravnini Plane1 nacrtati skicu krunice nazvanu Helix_Kruznica kojoj je
sredite koincideno s projekcijom ishodita (slika 106).

Slika 106. Krunica kao osnova za zavojitu krivulju
OPR-podloge
50/112
6.1.8 Kreiranje zavojite krivulje
Iz prethodno nacrtane krunice kreirati zavojitu krivulju (Helix) ukupne duljine
200mm koja se sastoji od 15 zavoja kao to je prikazano na slici 107.

Slika 107. Zavojita krivulja
Kreirati dodatnu ravninu Plane2 paralelnu s ravninom desnog pogleda (RIGHT) i
koincidentnu s krajnjom tokom krivulje Helix kao to je prikazano na slici 108.

Slika 108. Dodatna krivulja Plane2
6.1.10 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza
U ravnini Plane2 nacrtati skicu naziva Izlaz_RIGHT s lukom (slika 109) od 90s
ishoditem koincidentnim s projekcijom ishodita. Dimenziju radijusa povezati (Link
value) s dimenzijom Radijus_usice.

Slika 109. Skica desne projekcije Izlaz_RIGHT
OPR-podloge
51/112
6.1.11 Skiciranje prednje projekcije krivulje ulaznog prijelaza
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati skicu Izlaz_FRONT (slika s
poetnom tokom koincidentnom s projekcijom ishodita. Dimenziju radijusa povezati
(Link value) s dimenzijom Radijus_usice.

Slika 110. Skica prednje projekcije Izlaz_FRONT
6.1.12 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija
Kreirati krivulju (Projected Curve) prijelaza naziva Izlaz iz prednje i bone
projekcije tj. iz skica Izlaz_FRONT i Izlaz_RIGHT.

Slika 111. Kreiranje krivulje Izlaz
6.1.13 Skiciranje luka uice opruge
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati skicu naziva Usica2 s lukom sredita
u projekciji ishoditu prema slici 112. Poetna toka luka koincidentna je s krajnjom
tokom krivulje Izlaz. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom
Radijus_usice=30 mm.

Slika 112. Skica luka uice opruge
OPR-podloge
52/112
6.1.14 Kreiranje kompozitne krivulje
Od prethodno kreiranih skica Usica1 i Usica2 te krivulja Ulaz, Helix i Izlaz kreirati
kompozitnu krivulju (Composite Curve) naziva Putanja koja e sluiti kao putanja za
dodavanje materijala po putanji.

Slika 113. Krivulja Putanja
Kreirati dodatnu ravninu Plane3 ija je normala tangentna na krivulju (Normal to
Curve) skice Usica1 i koincidentna s njenom krajnjom tokom (slika 114).

Slika 114. Dodatna ravnina Plane3
6.1.16 Kreiranje krunice kao osnove profila za dodavanje materijala po
putanji
U kreiranoj dodatnoj ravnini Plane3 nacrtati skicu naziva Profil s krunicom
sredita u ishoditu ravnine (slika 115).

Slika 115. Krunica kao profil
OPR-podloge
53/112
Dodati materijal po putanji (Sweep) gdje e kompozitna krivulja Putanja biti
putanja, a profil skica Profil.

OPR-podloge
54/112
6.2 KREIRANJE RAZLIITIH KONFIGURACIJA MODELA OPRUGE

Slika 117. Konfiguracije modela opruge
6.2.1 Dodavanje jednadbi izmeu dimenzija modela
Dodati jednadbu za povezivanje dimenzije promjera krunice koja slui za
osnovu za kreiranje zavojite krivulje nazivanog D1 i radijusa uice nazvane
Radijus_usice. Dimenzija D1 treba biti dvostruko vea od dimenzije Radijus_usice.

Slika 118. Skice
OPR-podloge
55/112
Jednadba glasi:
"D1@Helix_Kruznica" = 2 * "Radijus_usice@Usica1"
6.2.2 Povezivanje dimenzija s razliitim vrijednostima unutar tablice
Dimenziju promjera ice D1 skice Profil, radijusa Radijus_usice skice Usica1 i
dimenzije Broj_zavoja i Duljina krivulje nazvane Helix prikazane na slici 119.
potrebno je povezati s vrijednostima kao u tablici 2.

Slika 119. Dimenzije krivulje Helix
Tablica 2 Dimenzije i njihove vrijednosti u razliitim
konfiguracijama
Design Table for: Opruga
D1@Profil Radijus_usice@Usica1 Broj_zavoja@Helix Duljina@Helix
Konfig-1 3 60 20 200
Konfig-2 20 30 6 200
Konfig-3 10 40 15 160
Konfig-4 10 40 15 500

Na taj nain kreirat e se dodatne etiri konfiguracije modela opruge naziva
Konfig-1, Konfig-2, Konfig-3 i Konfig-4 prikazane na slici 117.
OPR-podloge
56/112
7 VJEBA
7.1 MODELIRANJE MASKE MOBITELA

Slika 120. Model maske mobitela
7.1.1 Koraci modeliranja maske mobitela
Skiciranje luka radijusa 300 mm i kreiranje povrine ekstrudiranjem.
Skiciranje referentnih elipsi.
Skiciranje krivulje i profila za odrezivanje povrine.
Odrezivanje povrine skicom.
Kreiranje ravne povrine.
Skiciranje dviju krivulja kao profila za kreiranje povrine po putanji.
Kreiranje povrine po putanji.
Kreiranje povrine rotiranjem luka radijusa 100 mm.
Odrezivanje povrina rotiranom povrinom.
Skrivanje i povezivanje povrina.
Kreiranje povrine popunjavanjem.
Zrcaljenje povrina.
Dodavanjem materijala zadebljanjem povrina.
Skiciranje otvora i oduzimanje materijala ekstrudiranjem.
Kreiranje linearnog obrasca elipsi unutar skice.
Kreiranje otvora za gumbe oduzimanjem materijala ekstrudiranjem.
OPR-podloge
57/112
7.1.2 Skiciranje luka i kreiranje povrine
U ravnini desnog pogleda (RIGHT) nacrtati luk (Centerpoint Arc) radijusa R=300
mm i sreditem udaljenim od ishodita za 300 mm tako da luk prolazi kroz ishodite.
Ostale dimenzije prikazane su na slici 121. Luk je potrebno ekstrudirati (Surface
Extrude) u smjeru normale na pozitivnoj ravnini skiciranja za 25 mm.

Slika 121
7.1.3 Skiciranje referentnih elipsi

Slika 122. Skica elipsi
U ravnini FRONT prednjeg pogleda nacrtati dvije elipse (Ellipse) sa sreditima
koincidentnim s lijevim bridom kreirane povrine dimenzija prikazanih na slici 122.
Potrebno je nacrtane elipse pretvoriti u referentni dio skice (Construction
Geometry) prikazan na slici 123. vrstom crte toka-crta-toka.
OPR-podloge
58/112
7.1.4 Skiciranje profila za odrezivanje povrine
U istoj skici lijevi brid povrine pretvoriti (Convert Entities) u duinu kao dio skice.
Nacrtati krivulju (Spline) s poetnom tokom koincidentnom s gornjom krajnjom
tokom prethodno kreirane duine. Slijedee tri toke krivulje koincidentne su s
veom elipsom. Prema dimenzijama na slici 123. definirati naredne tri toke krivulje i
zatim nacrtati jo etiri toke na manjoj elipsi tako da je zadnja toka krivulje
koincidentna donjoj krajnjoj toki duine.

Slika 123. Skica profila za odrezivanje
Na desnom prikazu slike 123. prikazana je krivulje s pripadnim kutevima nagibima
(opcija Show Curvature).
7.1.5 Odrezivanje povrine
Povrinu odrezati (Surface Trim) s kreiranom skicom (Trim tool) tako da se
zadri (Pieces to keep) povrina unutar skice kao to je prikazano na slici 124.

Slika 124. Povrina nakon odrezivanja
OPR-podloge
59/112
Kreirati dodatnu ravninu Plane1 paralelnu s ravninom FRONT i udaljenom od nje u
smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine FRONT za 10 mm (slika 125).

Slika 125. Kreiranje dodatne ravnine
7.1.7 Kreiranje ravne povrine
U ravnini Plane1 skicirati profil pretvorbom zaobljenog brida povrine u skicu s
pomakom (Offset) 3 mm te nacrtati duinu koincidentnu s ravnim bridom povrine.
Uz koritenje odrezivanja (Trim) potrebno je dobiti skicu prikazanu na slici 126.
Kreirati ravnu povrinu (Surface Plane) omeenu (Bounding Entities) skiciranim
profilom.

Slika 126. Kreiranje ravne povrine
OPR-podloge
60/112
7.1.8 Skiciranje krivulje kao profila 1 za kreiranje povrine po putanji
U ravnini RIGHT desnog pogleda skicirati Spline kroz tri toke kojoj su poetna i
zavrna koincidentne s gornjim vrhovima povrina, a srednja definirana dimenzijama

Slika 127. Skica profila 1
7.1.9 Skiciranje krivulje kao profila 2 za kreiranje povrine po putanji
U ravnini RIGHT desnog pogleda skicirati Spline kroz tri toke kojoj su poetna i
zavrna koincidentne s donjim vrhovima povrina, a srednja definirana dimenzijama

Slika 128. Skica profila 2
7.1.10 Kreiranje povrine po putanji
Kreirati povrinu po putanji (Surface Loft) tako da su profili (Profiles) skice profila
1 i 2, a vodilje (Guide Curves) zakrivljeni rubovi obaju povrina.

Slika 129. Kreiranje povrine po putanji
OPR-podloge
61/112
7.1.11 Skiciranje luka radijusa 100 mm za kreiranje povrine rotiranjem
Skicirati luk (3 Pt Arc) radijusa R=100 mm s poetnom i krajnjom tokom
koincidentnom s bridom ravne plohe (slika 130) te simetralu.

Slika 130. Skica luka
7.1.12 Kreiranje povrine rotiranjem
Kreirati povrinu rotiranjem (Surface revolve) luka oko simetrale za 20u smjeru
prikazanom na slici 131.

Slika 131. Kreiranje povrine rotiranjem
7.1.13 Odrezivanje povrina
Odrezati povrine (Surface Trim) kreiranom povrinom nastalom rotiranjem (Trim
tool) tako da se zadre (Pieces to keep) povrine kao to je prikazano na slici 124.

Slika 132. Odrezivanje povrina
OPR-podloge
62/112
7.1.14 Skrivanje i povezivanje povrina
Skriti (Hide Surface Body) zakrivljenu i povrinu nastalu rotiranjem kao to je

Slika 133. Skrivanje povrina
Ostale povrine povezati opcijom Surface Knit.
7.1.15 Skiciranje luka radijusa 80mm
Skicirati luk (3 Pt Arc) radijusa R=80 mm s poetnom i krajnjom tokom
koincidentnom s vrhovima otvora u ravnoj povrini (slika 134).

Slika 134
7.1.16 Kreiranje povrine popunjavanjem
Odabiranjem skiciranog luka i rubova otvora na ravnoj povrini (Patch Boundary)
kreirati povrinu popunjavanjem (Surface Fill) kao to je prikazano na slici 135.
OPR-podloge
63/112

Slika 135. Kreiranje povrine popunjavanjem
7.1.17 Povezivanje povrina
Sve povrine povezati opcijom Surface Knit.

Slika 136. Povezivanje povrina
7.1.18 Zrcaljenje i povezivanje povrina
Zrcaliti (Mirror) povezane povrine (Bodies to Mirror) oko ravnine RIGHT desnog
pogleda (slika 137), a zatim sve povrine povezati opcijom Surface Knit.

Slika 137. Zrcaljenje povrina
OPR-podloge
64/112
7.1.19 Dodavanje materijala zadebljenjem povrina
Dodati materijal zadebljanjem povrina (Thicken) na 1 mm.

Slika 138
7.1.20 Kreiranje otvora oduzimanjem materijala ekstrudiranjem
U ravnini ravne povrine skicirati otvor 30x30 mm uz zaobljenja R=3mm kao
osnovu za oduzimanje materijala ekstrudiranjem kroz cijeli model.

7.1.21 Skiciranje elipse
U ravnini ravne povrine skicirati i odrediti poloaj elipse prema slici 140.

Slika 140. Skica elipse
OPR-podloge
65/112
7.1.22 Kreiranje linearnog obrasca unutar skice

Slika 141. Linearni obrazac elipsi
Kreirati linearni obrazac elipsi unutar skice (Linear Sketch Step and Repeat) s 4
retka meusobne udaljenosti 10 mm i 3 stupca meusobne udaljenosti 10 mm u
smjerovima prikazanim na slici 141.
7.1.23 Kreiranje otvora za gumbe oduzimanjem materijala
ekstrudiranjem
Tako kreirana skica slui za oduzimanje materijala ekstrudiranjem kroz cijeli model

OPR-podloge
66/112
8 VJEBA
8.1 KREIRANJE SKLOPA POKLOPCA I KUITA

Slika 143. Sklop poklopca i kuita
OPR-podloge
67/112
8.1.1 Smjetanje dijelova u sklop
Dijelove (Part) poklopac i kuite smjestiti u sklop (Assembly) tako da je ishodite
poklopca koincidentno s ishoditem sklopa (Origin). Poklopac mora biti fiksan
(Fixed), a kuite pomino (Float).

Slika 144. Dijelovi sklopa
8.1.2 Kreiranje veze meu bridovima
Odabrane bridove (slika 145) povezati (Mate) relacijom koincidentnosti. Pozicija
kuita jo nije definirana jer jo postoje stupnjevi slobode koji se trebaju ograniiti
novim vezama.

Slika 145. Povezivanje bridova relacijom koincidentnosti
OPR-podloge
68/112
8.1.3 Kreiranje veze meu bonim plohama
Odabrane bridove (slika 146) povezati relacijom koincidentnosti tako da se nalaze
u istoj ravnini.

Slika 146. Povezivanje ploha relacijom koincidentnosti
8.1.4 Kreiranje veze meu gornjim plohama
Odabrane bridove (slika 146) povezati relacijom koincidentnosti.

Slika 147. Povezivanje ploha relacijom koincidentnosti
OPR-podloge
69/112
8.2 KREIRANJE SLOENIJEG SKLOPA

Slika 148. Sklop i njegovi dijelovi
OPR-podloge
70/112
8.2.1 Smjetanje nosaa
Nosa prikazan na slici 149. smjestiti u sklop kao fiksni dio tako da je ishodite
nosaa koincidentno s ishoditem sklopa.

Slika 149. Smjetanje fiksnog
8.2.2 Smjetanje dijelova zgloba
Dijelovi zgloba prikazani na slici 150. dvije glavine i zglobna kocka smjetaju se
kao pomini dijelovi.

Slika 150. Smjetanje pominih djelova
a. Povezivanje ploha nosaa i glavine relacijom koncetrinosti
Odabrane zaobljene plohe nosaa i glavine (slika 151) povezati relacijom
koncentrinosti (Concentric). Pomini dio moe se tada pomicati (Move
Component) u smjeru prikazanom na desnom prikazu slike 151. te rotirati (Rotate
Component).

Slika 151. Povezivanje relacijom koncentrinosti
OPR-podloge
71/112
b. Povezivanje ploha nosaa i glavine relacijom koincidentnosti
Odabrane plohe (slika 152) povezati relacijom koincidentnosti (Coincident).
Nakon toga pomini dio moe se samo rotirati.

Slika 152. Povezivanje relacijom koincidentnosti
c. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koncetrinosti
Odabrane zaobljene plohe (slika 153) povezati relacijom koncentrinosti.

Slika 153. Povezivanje relacijom koncentrinosti
d. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koincidentnosti
Odabrane plohe (slika 154) povezati relacijom koincidentnosti (Coincident).

Slika 154. Povezivanje relacijom koincidentnosti
OPR-podloge
72/112
e. Povezivanje ploha kocke zgloba i druge glavine relacijama
koncentrinosti i koincidentnosti
Odabrane zaobljene plohe na lijevom prikazu slike 155. kocke zgloba i druge
glavine povezati relacijom koncentrinosti, a zatim plohe oznaene na desnom
prikazu povezati relacijom koincidentnosti.

Slika 155. Povezivanje relacijama koncentrinosti i
koincidentnosti

Slika 156. Sklop nakon povezivanja
f. Povezivanje nosaa i druge glavine relacijom paralelnosti

Slika 157. Povezivanje relacijama koincidentnosti
Donju plohu druge glavine povezati relacijom paralelnosti (Parallel) s plohom
nosaa prikazanoj na slici 157.
OPR-podloge
73/112
g. Povezivanje manjeg zatika i druge glavine relacijama koncetrinosti i
tangentnosti
Odabrane zaobljene plohe na lijevom prikazu slike 158. druge glavine i manjeg
zatika povezati relacijom koncentrinosti, a zatim ravnu plohu zatika prikazanu na
desnom prikazu povezati relacijom tangentnosti s zaobljenom plohom druge glavine.

Slika 158. Povezivanje relacijama koncentrinosti i tangentnosti
h. Povezivanje drugog manjeg zatika
Isti manji zatik koriten u prolom koraku smjestiti u sklop kao drugi manji zatik te
ga povezati s drugom glavinom po istom principu samo na drugom provrtu glavine.

Slika 159. Povezivanje drugog manjeg zatika
i. Povezivanje veeg zatika i glavine relacijama koncetrinosti i
tangentnosti
Vei zatik povezati s glavinom istim relacijama kao u predhodna dva koraka. (slika
160).

Slika 160. Povezivanje relacijama koncentrinosti i tangentnosti
OPR-podloge
74/112
8.2.3 Smjetanje podsklopa u sklop

Slika 161. Smjetanje podsklopa u sklop
U sklop smjestiti sklop ruice (slika 161).
j. Povezivanje podsklopa ruice s glavinom
Zaobljene plohe povezati relacijom koncentrinosti, a ravne plohe relacijama
koincidentnosti (slika 162).

Slika 162. Povezivanje podsklopa ruice s glavinom
8.2.4 Rotiranje dijelova sklopa
Rotiranjem ruice rotirat e se i ostali dijelovi zgloba zbog meusobnih relacija
veza (slika 163) dok e nosa ostati nepomian.

Slika 163. Rotiranje dijelova sklopa
OPR-podloge
75/112
9 VJEBA
9.1 Modeliranje i sklapanje arke

Slika 164. Prikaz sklopa arke
9.1.1 Koraci modeliranja i sklapanja arke
Koritenje skice (Layout).
Povezivanje kota jednadbama (Equations).
Iskljuivanje znaajki (Suppressing features) za kreiranje (Part
configurations).
Sklapanje dijelova.
Kreiranje novog dijela unutar sklopa.
OPR-podloge
76/112
9.1.2 Kreiranje osnovnog dijela
Otvoriti novi dio i u ravnini (Front) nacrtati vertikalnu crtu duine 60mm poevi od
ishodita koordinatnog sustava, prema slici 165.

Slika 165.
9.1.3 Ekstrudiranje profila skice
Nacrtanu crtu ekstrudirati (Extrude Boss/Base) na dubinu 120mm simetrino s
obzirom na ravninu (Front) u oba smjera (Mid Plane) i debljine 5mm (Thickness),
prema slici 166.

Slika 166. Ekstrudiranje
9.1.4 Kreiranje uice
Odabrati plohu te na njoj nacrtati krunicu s sreditem na gornjem desnom vrhu
tako da je tangentna na suprotni brid (slica 167), a zatim dodati materijal po putanji
prema slici 168.

Slika 167
OPR-podloge
77/112

Slika 168.
9.1.5 Izrada provrta za svornjak
Na plohi prema slici 169 kreirati krunicu, nakon ega se oduzima materijal
ekstrudiranjem (Extrude Boss/Base) kroz cijelu uicu (Through All).

Slika 169
9.1.6 Izrada provrta za vijke s ravnom glavom
Na prednjoj plohi postaviti dva provrta (Hole Wizard) za vijak M8 prema
standardu (Ansi Metric) i njihov poloaj kotirati prema slici 170.

Slika 170
9.1.7 Dodavanje veza izmeu kota pomou jednadbi
Ukoliko se eli dodati veza izmeu nekih kota tako da promjenom jedne dolazi do
promjene ostalih kota prema nekoj jednadbi koristi se alat (Equations) koji se nalazi
u alatnoj traci (Tools).Pri tome se u dijalokom okviru prema slici 171. upisuje
eljena jednadba.
OPR-podloge
78/112
U ovom primjeru kota 30mm (slika 170) treba biti dvostruko manja od kote 60mm
(slika 165), a kota 40mm (slika 170) tri puta manja od kote 120 mm koja predstavlja
dubinu ekstrudiranja (korak 9.1.3). Da bi se kote prikazale i omoguio njihov odabir
odabrati lijevom tipkom mia one znaajke koje su definirane traenim kotama, a
zatim se u dijaloki okvir (New Equation) upisuje jednadba.

Slika 171
9.1.8 Zrcaljenje provrta za vijke
Oko ravnine (Front) zrcaliti provrte za vijke (Mirror) tako to se odaberu sa stabla
modela ili sa grafikog podruja (slika172).

Slika 172.
9.1.9 Izrada skice (Layout)
Otvoriti skicu na prednjoj plohi modela, odabrati rub prema slici 173, a zatim
kreirati crtu na udaljenosti 1mm od odabranog ruba (Offset Entities).

Slika 173
OPR-podloge
79/112
Nakon toga nacrtati ostale crte na skici prema slici 174. koristei alate (Convert
Entities, Extend).

Slika 174.
Nacrtati i dimenzionirati dvije vertikalne crte prema slici 175.

Slika 175
Vertikalne crte zrcaliti oko prethodno nacrtane osi koja prolazi kroz ishodite
koordinatnog sustava (slika 176).

Slika 176
Za kote 24mm (slika 176) napisati jednadbu u kojoj su one 1/5 duine modela
(120mm). Dodavanje ove veze vri se na isti nain kao i u koraku 9.1.7.
Sada je potrebno zatvoriti tu skicu i u stablu modela promijeniti joj ime u "Layout
for cuts".
OPR-podloge
80/112
9.1.10 Izrada prve skice za odrezivanje uica
Otvoriti novu skicu na prednjoj plohi osnovnog tijela arke, a zatim koristei alate
(Convert Entities) kopirati vanjski okvir skice "Layout for cuts". Kopiranje se vri
tako to se najprije odabere duina prema slici 177.

Slika 177.
Vertikalne crte potrebno je kopirati koristei alat (Offset Entities) tako da su
pomaknute 1mm prema slici 178.

Slika 178.
Orezati viak crta (Trim) prema slici 179.

Slika 179.
Pomou dobivene skice, kojoj u stablu modela promijenimo ime u "3Cuts",
odrezati model (Extruded Cut) na jednu i na drugu stranu (Through All) prema slici
180.

Slika 180.
OPR-podloge
81/112
9.1.11 Izrada druge skice za odrezivanje uica
Vratiti se u stablu modela korak unazad povlaenjem trake (Rollback bar) iznad
skice "3Cuts", a ispod skice "Layout for cuts".
Zatim otvoriti novu skicu pod imenom "2Cuts" na prednjoj plohi osnovnog tijela
arke, a zatim koristei alate (Convert Entities) kopirati vanjski okvir skice "Layout
for cuts" na isti nain kao u sluaju skice "3Cuts".
Vertikalne crte kopirati koristei alat (Offset Entities) tako da su pomaknute 1mm
prema slici 181.

Slika 181.
Odstraniti viak crta (Trim) prema slici 182.

Slika 182.
Pomou dobivene skice "2Cuts", odrezati model (Extruded Cut) na jednu i na
drugu stranu (Through All) prema slici 183.

Slika 183.
U stablu modela sakriti (Hide) skicu "Layout for cuts" (desna tipka mia na ime
skice).
OPR-podloge
82/112
9.1.12 Razmjetaj dijelova (Parts Configurations)
U stablu modela povui traku (Rollback bar) tako da se ona nalazi ispod svih
znaajki koje su kreirane.
Na dnu stabla nalazi se gumb za otvaranje pogleda (ConfigurationManager).
Desnom tipkom mia odabrati ime dijela i otvoriti dijaloki okvir (Add Configuration),
a zatim u prozoru (Configuration Name) upisati ime "OuterCuts" prema slici 184.

Slika 184
Na dnu stabla otvoriti ponovo pogled (FeatureManager), a zatim desnom tipkom
mia odabrati znaajku "2Cuts" i opciju (Suppress) nakon ega ta znaajka poprimi
sivu boju.
Ponoviti postupak dodavanja imena "InnerCuts" (Configuration Name) za drugi
dio arke "3Cuts". Nakon toga opet otvoriti pogled (FeatureManager), u stablu
modela za znaajku "2Cuts" te odabrati opciju (Unsuppress), a za znaajku "3Cuts"
opciju (Suppress).
9.1.13 Sklapanje dijelova u sklop
Otvoriti novi sklop (Assembly), prikazati koordinatni sustav (View, Origins), a
zatim ubaciti dio u garafiko podruje sklopa tako da se poklapaju koordinatni sustavi
dijela i sklopa (slika 185).

Slika 185.
OPR-podloge
83/112
Ubaciti drugi dio arke u sklop na taj nain to se drei tipku Ctrl na tipkovnici,
lijevom tipkom mia primi prvi dio i povue pokraj njega, a zatim se koristei alate
(Move Component, Rotate Component) drugi dio okrene prema slici 186.

Slika 186.
U stablu modela desnom tipkom mia kliknuti na drugu komponentu koja je
ubaena u sklop, odabrati opciju (Component Properties, Use named
configuration), a zatim iz liste odabrati ime drugog dijela "OuterCuts". Drugi dio se
automatski promijeni prema slici 187.

Slika 187.
Dodati veze izmeu povrina prema slici 188. (Coincident Mate, Concentric
Mate).

Slika 188.
Dio "OuterCuts" moe se okretati (Move Component) u odnosu na dio
"InnerCuts" prema slici 189.

Slika 189.
OPR-podloge
84/112
9.1.14 Kreiranje novog dijela unutar sklopa
Unutar sklopa kreirati svornjak koji e povezivati oba dijela arke. Da bi se
omoguilo kreiranje svornjaka potrebno je u izborniku (Insert) odabrati opciju
(Component, New Part) nakon ega se otvori dijaloki okvir u kojem se upisuje ime
novog dijela.
Pokaziva mia promijeni oblik i trai da se odabere povrina na koju e se vezati
novi dio prema slici 190. U alatnoj traci je ujedno ukljuen alat (Edit Part).

Slika 190.
Pomou alata (Offset Entities) napraviti krunicu koja je udaljena 0,25mm od
krunog brida provrta uice prema slici 191, a zatim zatvoriti skicu.

Slika 191.
Odabrati unutranju povrinu na dijelu "2Cuts" i na njoj otvoriti novu skicu u kojoj
treba kreirati crtu na osnovu postojeeg ruba prema slici 192, a zatim zatvoriti skicu.

Slika 192.
OPR-podloge
85/112
Dodati materijal po putanji (Sweep): za putanju (Path) odabrati crtu sa zadnje
skice, a za profil (Profile) krunicu sa predzadnje skice (slika 193).

Slika 193.
Izradu glave svornjaka zapoinje se odabirom elne povrine tijela svornjaka
prema slici 194.

Slika 194.
Na toj povrini otvori se skica u kojoj treba nacrtati krunicu istog promjera kao i
vanjski promjer uice, odnosno dodati vezu (Coradial), a zatim ju ekstrudirati
(Extruded Boss/Base) na dubinu 3mm prema slici 195.

Slika 195.
Napraviti kuglasto ispupenje na eonoj povrini glave svornjaka pomou alata
(Dome) koji se nalazi na traci s alatima (Features). Postavit visinu zaobljenja
(Height) na 3mm (slika 196).

Slika 196.
U traci s alatima odabrati (Edit Part) i spremiti sklop. Kako su zadane odreene
veze izmeu kota pomou jednadbi, mogue je promijeniti ukupnu duinu arke.
Nakon promjene obnoviti sklop alatom (Rebuild).
OPR-podloge
86/112
10 Modeliranje i sklapanje zatvaraa

3
2
1
4
5
28

Slika 197. Sklop zatvaraa, njegovi dijelovi i crte sklopa
OPR-podloge
87/112
10.1.1 Modeliranje pozicije 1

A A
A-A
8
,
5
3
3
1
6
3
11
M20
6
,
5
22

Slika 198. Model i crte pozicije 1
OPR-podloge
88/112
10.1.2 Modeliranje pozicije 2 i 3

9
2
19,5
32
12,7
2
2
8
5,5
R
6
3
2
7
R
6
,
3
5
5
6
,
4
1
9
3
5
R
6
,3
5
8

Slika 199. Model i crte pozicije 2 i 3 (pozicija 3 se dobije
zrcaljenjem Insert>Mirror Part)
OPR-podloge
89/112
50,8
38,1
28
22
15,5
16
1
6
9
,
6
7
2
R
1
R
2
R
0
,
2
5
6
,
5
R
6
,
3
5

OPR-podloge
90/112

2
5
3
0
M6
1
1
6
,
3
5
5
8
9

OPR-podloge
91/112
10.1.5 Sklapanje dijelova

Slika 202. Sklop zatvaraa
Prvi dio iji se koordinatni sustav poklapa s koordinatnim sustavom sklopa je pozicija
1. Nakon toga se u sklop dodaje pozicija 4, zatim pozicija 2, 3, 5. (Mate, Concentric,
Coincident)
OPR-podloge
92/112
11 VJEBA
11.1 Izrada 2D crtea (Drawing)

Slika 203.
11.1.1 Ova vjeba obuhvaa
Povlaenje sastavnica kreiranih u ACAD 2002.
Otvaranje predloka (Drawing Template).
Priprema predloka (Drawing Template Format).
Promjena svojstava kota.
Kreiranje crtea (Drawing).
Pomicanje pogleda.
Kotiranje crtea.
Modificiranje dimenzija.
Otvaranje novog lista (Drawing Sheet).
OPR-podloge
93/112
11.1.2 Povlaenje sastavnica iz ACAD 2002
Ukoliko se eli povui sastavnica koja je snimljena u formatu .dxf tada treba
pokrenuti SolidWorks i otvoriti postojei dokument (Open). U dijalokom okviru koji
se pojavi odabrati onaj format papira koji se eli ubaciti, nakon ega se pojavi
dijaloki okvir prema slici 204 i 205 u kojem se opcije postavljaju ovisno o potrebi.
Prilikom snimanja, format papira se moe snimiti kao predloak na osnovu kojeg
se moe izraivati tehnika dokumentacija.

Slika 204.

Slika 205.
OPR-podloge
94/112
11.1.3 Otvaranje crtea na osnovu predloka (Drawing Template)
Da bi se otvorio novi crte na osnovu postojeeg predloka potrebno je otvoriti
novi crte (New, Drawing), odabrati opciju (Templates) nakon ega se otvori
dijaloki okvir prema slici 206. U njemu odabrati opciju (Custom sheet format) te
pronai predloak (Browse).

Slika 206. Prozor za odabir formata
11.1.4 Priprema predloka
Ukoliko se eli neto promijeniti na predloku (npr. tekst u sastavnici koji treba biti
isti na svakom crteu) u podruju crtea kliknuti desnu tipku mia, odabrati opciju
(Edit Sheet Format, Properties) nakon ega se moe promijeniti izgled i sadraj
sastavnice.
Osim promjene izgleda formata mogue je promijeniti i ostale postavke koje se
tiu kota, teksta, pogleda itd. (Tools, Options).
Kada se eli spremiti predloak u izborniku (File) odabere se opcija (Save Sheet
Format) nakon ega se pojavi dijaloki okvir prema slici 207 u kojem se pronalazi
mjesto gdje e se snimiti predloak.

Slika 207. Prozor za spremanje formata
OPR-podloge
95/112
11.1.5 Promjena svojstava crtea
Kada se ele promijeniti postavke koje odreuju izgled crtea (npr kota, jedinica,
strelica itd.) u izborniku (Tools) odabere se opcija (Options) pri emu se otvara
dijaloki okvir prema slici 208 u kojem se nalazi popis opcija koje je mogue
promijeniti.

Slika 208. Prozor za podeavanje osnovnih postavki
11.1.6 Kreiranje crtea (Drawing)
Nakon to se otvori novi crte (Drawing) projekcije 2D crtea na osnovu
postojeeg 3D modela mogue je dobiti na dva naina:
1. Tako da se otvori dio/sklop za koji se radi crte. U izborniku (Window)
odabrati opciju (Tile Window Horizontally), a zatim lijevom tipkom mia
povui dio/sklop iz stabla modela u podruje crtea pri emu program
automatski kreira tri standardne projekcije.
2. Tako da se otvori dio/sklop za koji se radi crte. U izborniku (Window)
odabrati opciju (Tile Window Horizontally), u traci s alatima (Drawing)
odabrati alat (Named View), a zatim lijevom tipkom mia povui dio/sklop iz
stabla modela u podruje crtea. Pri tome se otvara s desne strane izbornik u
kojem se odabire pogled (orijentacija projekcije) (slika 210).
Ukoliko se prilikom ubacivanja projekcija na crte pojavi dijaloki okvir prema slici
209, u njemu se moe ukljuiti ili iskljuiti prikaz tangenti koje se pojavljuju na
prijelazu s zaobljenja na ravne povrine.

Slika 209.
OPR-podloge
96/112

Slika 210.
Kao primjer prikazane su tri projekcije modela "Poklopac.sldprt" prema slici 210.

Slika 211.

Da bi se pojedini pogled mogao pomicati odabrati pogled lijevom tipkom mia, a
zatim ga pomicati kada pokaziva promijeni oblik (Pan).
11.1.7 Kotiranje crtea
Kotirati crte mogue je na dva naina:
1. Dodavanjem svih kota na crte koje su kreirane pri izradi skica tijekom
modeliranja dijela : U izborniku (Insert) odabrati (Model Items) pri emu se
otvara dijaloki okvir prema slici 212 u kojem se odabiru opcije (Dimensions,
Import items into all views, Eliminate duplicate model dimensions)
(slika213).
2. Samostalno dodavanje kota na projekcije: U tu svrhu koristi se alat
(Dimension) pri emu se kotiranje obavlja tako da se lijevom tipkom mia
odaberu bridovi i potvrdi smjetaj kote. Ukoliko je kotni broj pri tome u zagradi
potrebno je u izborniku (Tools, Optons, Document Properties, Dimensions)
iskljuiti opciju (Add parentheses by default).
OPR-podloge
97/112

Slika 212.

Slika 213. Kotiranje crtea
11.1.8 Modificiranje dimenzija
Promjenom neke od dimenzija bilo na crteu bilo na modelu to se automatski
reflektira na sve dokumente koji sadre dio/sklop na kojem je dolo do promjene.
Ukoliko se promjena dimenzije eli napraviti u crteu dvostruko kliknuti lijevom tipkom
mia na dimenziju i u dijalokom okviru (Modify) promijeniti veliinu, a zatim obnoviti
crte (Rebuild). Primjer je prikazan na slici 214.

Slika 214. Modificiranje dimenzija
OPR-podloge
98/112
11.1.9 Novi list (Drawing Sheet)
Dodati novi list u istom dokumentu crtea mogue je preko izbornika (Insert) u
kojem se odabire opcija (Sheet) pri emu se otvara dijaloki okvir prema slici 215.

Slika 215. Prozor za otvaranje novog Drawing Sheeta
11.1.10 Ureivanje crtea
Osim standardna tri pogleda na crte je mogue postaviti detalj karakteristinog
mjesta na nekoj od postojeih projekcija (Detail View), projicirani pogled (Projected
View), pomoni pogled (Auxiliary View), presjek postojeeg pogleda s presjenom
ravninom (Section View), djelomini presjek postojeeg pogleda (Broken-out
Section).
Da bi se crte popunio svim potrebnim znakovima obrade, osima, znakovima za
zavarivanje itd. koriste se alati u alatnoj traci (Annotation). Za promjenu vrste i
debljina crta koriste se alati u alatnoj traci (Line Format).
Kao primjer na slici 216 prikazan je crtea poklopca.

Slika 216.
OPR-podloge
99/112
11.2 Kreiranje sastavnice i pozicija dijelova u sklopu (Bill of
Materials)

Slika 217. Crte s tablicom dijelova i pozicija
11.2.1 U ovoj vjebi se prikazuje
Postavljanje opcija crtea.
Ubacivanje sastavnice dijelova (Bill of Materials).
Promjena sadraja sastavnice dijelova.
Prikazivanje oznaka pozicija dijelova u sklopu.
OPR-podloge
100/112
11.2.2 Postavljanje opcija crtea
Otvoriti novi crte i ubaciti izometrijski prikaz sklopa "ujoint.sldasm" na A3 format
papira prema slici 218.

Slika 218.
U izborniku (Tools, Options) pod opcijom (System Options, Drawings) provjeriti
da li je odabrana opcija (Automatic update of BOM) (slika 219).

Slika 219.
Pod opcijom (Document Properties, Detailing) postaviti sve prema slici 220 i
221.
OPR-podloge
101/112

Slika 220.

Slika 221.
11.2.3 Ubacivanje sastavnice dijelova
U izborniku (Insert) odabrati opciju (Bill of Materials) pri emu se pojavi dijaloki
okvir prema slici 222. U njemu se odabere standardni predloak "bomtemp.xls" to
otvara dijaloki okvir prema slici 223 koji slui za smjetaj sastavnice na crte.
OPR-podloge
102/112

Slika 222.

Slika 223.
11.2.4 Promjena sadraja sastavnice dijelova
Da bi se promijenio sadraj sastavnice (Bill of Materials) desnom tipkom mia
kliknuti na sastavnicu i odabrati opciju (Edit Bill of Materials). Nakon to se otvori
Excel tablica (slika 224), u njoj je mogue mijenjati tekst prema potrebi.

Slika 224.
11.2.5 Prikazivanje oznaka pozicija dijelova u sklopu
Za prikaz oznaka pozicija na sklopnom crteu koristi se alat (Balloon) iz alatne
trake (Annotation). Nakon to se promijene sve postavke prema potrebi dobije se
sklopni crte prema slici 217.
OPR-podloge
103/112
12 VJEBA
12.1 Modeliranje reetke (3D Sketching)
Koristei SolidWorks moe se kreirati 3D skica koja se koristi kao putanja pri
upotrebi alata (Sweep), kao krivulja za voenje pri upotrebi alata (Loft) ili kod izrade
cijevovoda (Piping).

Slika 225.
12.1.1 U ovoj vjebi pokazat e se uvod u 3D skiciranje
Izrada skice relativno u odnosu na koordinatni sustav.
Dimenzioniranje u 3D prostoru.
Zrcaljenje kreiranih znaajki.
OPR-podloge
104/112
12.1.2 Kreiranje okvira reetke koristei 3D skicu
a. Kreiranje vanjskog okvira
Koristei alat (3D Sketch) otvoriti novu skicu i u XY ravnini uzdu X osi nacrtati
crtu duine 135mm poevi od ishodita, nastaviti uzdu Y osi crtu duine 15mm te
ponovo uzdu X osi crtu duine 15mm.
Crta duine 240mm nalazi se na Z osi u YZ ravnini. Za prebacivanje iz jedne u
drugu ravninu koristi se tipka Tab na tipkovnici. Na osnovu slike potrebno je dovriti i
ostatak putanje.

Slika 226.
Sva spojna mjesta prema slici 227 je potrebno zaobliti radijusom R5mm.

Slika 227.
Otvoriti 2D skicu i u ravnini (Right) nacrtati krunicu promjera 5mm u sreditu
koordinatnog sustava (slika 228).

Slika 228.
OPR-podloge
105/112
Koristei alat (Sweep) provui profil krunice uzdu 3D putanje prema slici 229.

Slika 229.
b. Kreiranje poprene cijevi reetke
U ravnini (Front) nacrtati krunicu promjera 4mm koja se nalazi 11mm od
ishodita koordinatnog sustava prema slici 230 te je ekstrudirati do povrine profila
na drugoj strani (Up to Surface) prema slici 231.

Slika 230.

Slika 231.
c. Kreiranje uzoraka
Pod izbornikom (View) odabrati opciju (Temporary Axes) koja slui kao smjer za
kreiranje 6 uzoraka poprene cijevi s razmakom 22mm prema slici 232.
OPR-podloge
106/112

Slika 232.
12.1.3 Kreiranje druge polovice reetke (Mirror)
Odabrati krajnju ravnu povrinu oko koje se zrcali geometrija reetke pri tome je
potrebno da je odabrana opcija (Bodies to Mirror) (slika 233).

Slika 233.

Solidworks Skripta

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Solidworks Skripta

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OPR-podloge

You might also like