TERMA RUJUKAN

KAJIAN KEBERKESANAN LATIHAN INSTITUT SOSIAL MALAYSIA (ISM)

KEPADA PEGAWAI-PEGAWAI JABATAN KEBAJIKAN MASYARAKAT
MALAYSIA (JKM)
LATAR BELAKANG
1. Penilaian merupakan satu proses yang penting di dalam setiap
pendekatan perancangan program latihan. Kaedah penilaian yang
komprehensif yang lazim dipakai adalah berpandukan kepada model
Kirkpatrick yang berasaskan penilaian pelbagai sudut berdasarkan
kepada empat (4) kriteria utama iaitu: (1) reaksi atau reaction
(2) pembelaaran atau learning (!) perlakuan atau behaviour dan (4)
hasil atau result.
2. "amun begitu# seak penubuhan $%&# penilaian ke atas latihan formal iaitu
kursus dan bengkel latihan yang dianurkan oleh $%& hanyalah
menggunakan kaedah pen!aan "eak# (reaction) pe#e"$a
#e!epa# $a%a$ !a$han iaitu menggunakan B&"an' Pen!aan
Pe#e"$a yang diedarkan dan dikutip sebelum tamat latihan. Penilaian
ini bertuuan untuk mendapatkan reaksi atau pandangan peserta
terhadap angkubah latihan seperti persepsi mereka mengenai
pencapaian obektif latihan# pencapaian obektif isi kandungan#
penyampaian penceramah# keberkesanan kaedah latihan# penggunaan
di tempat kera# kelicinan pengurusan latihan# tempat tinggal dan
makan minum. Rating yang diperoleh daripada penilaian reaksi atau
pandangan ini dianggap sebagai kenyataan keberkesanan latihan.
Kaedah ini yang uga dinamakan smiling sheet sering digunakan oleh
para uru perunding latihan bagi menunukkan kepada stakeholders
telah 'tercapainya( Return on Investment (RoR) terhadap kursus yang
dilaksanakan.
!. )alam hal ini# pendekatan penilaian yang sedang dilaksanakan tidak
dapat mengukur dengan sebenarnya pembelaaran# perubahan
perlakuan di tempat kera dan hasil latihan. *ntuk mengukur
pembelaaran (learning)# pengukuran pe"(andn'an pen'e$ah)an
pe#e"$a #e(e!)% dan #e!epa# #e# !a$han perlu dialankan.
Perubahan yang sebenar uga perlu dilihat untuk mengukur
pe"(andn'an pe"!ak)an ((eha*&)") d $e%pa$ ke"+a #e(e!)%
dan #e!epa# %en'had" #e# !a$han. )alam perindustrian# hasil
(result)# latihan adalah diukur dari segi peningkatan output dan kualiti
barangan# hasil ualan# keuntungan syarikat serta pengurangan kos
produk. *ntuk program latihan $%&# hasil (result) adalah tercapai bila
berlakunya pembelaaran (learning) semasa sesi latihan dan
perubahan perlakuan (behaviour) dalam prestasi kera peserta.
4. +usteru itu# satu kaian yang komprehensif perlulah dilaksanakan
menggunakan kaedah ,an' ##$e%a$k %en'k)$ -a"a--a"a
pen,e!dkan ,an' #an$.k dalam %en')k)" pe%(e!a+a"an
(learning) dan pe"!ak)an (behaviour) peserta bagi %en!a
ke(e"ke#anan #e(ena" p"&'"a% !a$han ,an' dan+)"kan &!eh
ISM kepada pe'a/a-pe'a/a JKM. $ni adalah untuk memastikan
baha,a latihan yang dialankan adalah bertepatan dengan hasrat
untuk melahirkan pega,ai +K& yang profesional.
OBJEKTI0 KAJIAN
-. Kaian ini bertuuan untuk :
(a) &enilai seauh mana keberkesanan program latihan kursus yang
dikendalikan oleh $nstitut %osial &alaysia ($%&) dalam
meningkatkan pengetahuan dan prestasi kera pega,ai +abatan
Kebaikan &asyarakat (+K&).
(b) &erangka strategi dan pelan tindakan untuk
memperkemas.meningkatkan keberkesanan program latihan
kursus yang dianurkan oleh $%& dalam melahirkan pega,ai
+abatan Kebaikan &asyarakat (+K&) yang profesional.
BIDANG KERJA
/. +uru perunding di kehendaki mengkai dan menilai tetapi tidak terhad
kepada obektif0obektif di perenggan - di atas# keberkesanan
pembangunan dan pengurusan program latihan kursus yang
dikendalikan oleh $%& untuk pega,ai0pega,ai +K& dan merumuskan
perkara berikut:
a) Reka (en$)k #e# !a$han k)"#)#
&aklumat hendaklah didapatkan daripada peserta latihan#
fasilitator# dan perancang program melalui kaedah seperti
pemerhatian# temu bual dan borang soal selidik untuk
merumuskan ke%an$apan %&d)!1k)"k)!)% #e# !a$han
k)"#)# dengan menilai:
i. Pelaksanaan sebenar modul.kurikulum1
ii. Ketepatan kandungan latihan (kandungan
modul.kurikulum)1
iii. Kepakaran tenaga pensyarah.penceramah)1
i2. Kesesuaian metodologi latihan yang digunakan1
2. Kesesuaian angka masa.tempoh latihan1
2
2i. Peralatan pembelaaran yang digunakan.

() Pen'!(a$an pe#e"$a
&aklumat hendaklah didapatkan daripada peserta latihan melalui
kaedah seperti penyemakan dokumen kedatangan# pemerhatian#
temu bual# dan borang soal selidik untuk merumuskan ke!-nan
pe"an-an'an dan pen')")#an #e# !a$han k)"#)# dengan
menilai:
i. Kesediaan peserta untuk menyertai sesi latihan1 dan
ii. Penglibatan peserta di dalam sesi latihan termasuk
perbincangan dan latih amal.
-) Kep)a#an pe#e"$a
&aklumat hendaklah didapatkan daripada peserta latihan melalui
kaedah seperti temu bual atau borang soal selidik sebaik sahaa
tamat latihan untuk merumuskan ke-ende")n'an dan
kep)a#an pe#e"$a %ene"%a pe%(e!a+a"an #e# !a$han
k)"#)# dengan menilai:
i. Kualiti penyampaian penceramah1
ii. Kesesuaian bilik latihan dan tempat latih amal1
iii. Kesesuaian kandungan latihan (kandungan
modul.kurikulum)1 dan
i2. Kesesuaian kaedah pembelaaran.
d) Pen'e$ah)an2 ke%ah"an dan #kap pe#e"$a
&aklumat hendaklah didapatkan daripada peserta latihan#
fasilitator# dan perancang program melalui kaedah uian bertulis#
penyemakan dokumen# pemerhatian# temu bual dan borang soal
selidik untuk merumuskan ke$epa$an kaedah pen')k)"an
pen'e$ah)an2 ke%ah"an dan #kap pe#e"$a #e# !a$han
k)"#)# yang menadi obektif program latihan di $%& dengan
menilai:
i. Kefahaman kepada kandungan latihan (kandungan
modul.kurikulum)1
ii. Ketepatan metodologi penilaian pencapaian peserta1 dan
iii. Ketepatan kaedah penilaian kursus.
e) Pen'')naan pe%(e!a+a"an #e!epa# p"&'"a% !a$han
&aklumat hendaklah didapatkan dengan menggunakan kaedah
seperti pemerhatian# temu bual dengan penyelia# dan laporan
sendiri oleh peserta kursus atau gabungan kaedah dalam tempoh
tiga (!) hingga enam (/) bulan selepas tamat sesi latihan bagi
merumuskan ke(&!eh!ak#anaan pe%(e!a+a"an #e# !a$han
k)"#)# d $e%pa$ ke"+a dengan menilai:
3
i. Kesesuaian aplikasi pembelaaran di tempat kera peserta1
dan
ii. 3malan pembelaaran oleh peserta selepas tamat sesi
latihan kursus.
3) I%pak da"pada pen'')naan pe%(e!a+a"an
&aklumat hendaklah didapatkan dengan menggunakan kaedah
seperti penyemakan dokumen rekod abatan# pemerhatian# temu
bual dengan penyelia dan borang soal selidik pelanggan abatan
yang dapat mengesan kesan pengamalan pembelaaran sesi
latihan kursus oleh peserta di tempat kera bagi merumuskan
%pak #e# !a$han k)"#)# d ISM kepada pe#e"$a !a$han
#e"$a +a(a$an %a#n'-%a#n' dengan menilai perubahan
prestasi kera selepas peserta mengaplikasikan pembelaaran sesi
latihan kursus di tempat kera.
4. &embangunkan dan mengedarkan borang soal selidik# mengadakan
perbincangan# temu bual dan pemerhatian# membangunkan soalan dan
mengadakan uian serta mengenal pasti senarai dan menyemak
dokumen rekod di $%& atau +K& yang rele2an untuk tuuan kaian.
5. &emperakukan cadangan yang komprehensif untuk memperkemas dan
menambah baik pembangunan dan pengurusan program latihan kursus
$%& kepada pega,ai0pega,ai +K& di masa akan datang1 dan
6. &enyediakan 7aporan Kaian yang lengkap dan mudah difahami mengikut
miles-stone yang dipersetuui untuk pertimbangan +a,atankuasa
Pemandu dan +a,atankuasa 8eknikal yang ditubuhkan.
19. &enganurkan bengkel bagi membincangkan draf laporan akhir kaian.
:engkel perlulah dihadiri oleh agensi keraaan berkaitan# ";<# ahli
profesional dan para akademik.
JANGKAAN HASIL
11. %etelah selesai menalankan tugas mereka# uru perunding hendaklah
dapat menghasilkan perkara0perkara berikut:
i) 7aporan Kaian Keberkesanan 7atihan $nstitut %osial &alaysia
($%&) Kepada Pega,ai0Pega,ai +abatan Kebaikan &asyarakat
&alaysia (+K&) dalam bentuk hard copy dan soft copy; dan
ii) 7aporan kaian hendaklah dalam bentuk yang mudah dan
menarik termasuk adual# graf# carta# raah# dan gambar foto.
4
12. +uru perunding uga dikehendaki mengemukakan laporan a,al# laporan
interim# draf laporan akhir dan laporan akhir kaian untuk
pertimbangan +a,atankuasa Pemandu dan +a,atankuasa 8eknikal
dalam tempoh masa yang ditetapkan. 7aporan0laporan tersebut
hendaklah mengandungi sekurang0kurangnya perkara0perkara yang
berikut:
(i) 7aporan a,al hendaklah mengandungi kerangka kaian dan
analisis# metodologi termasuk kerangka sampel# kaedah
persampelan# kaedah pungutan data# kaedah analisis data#
pemboleh ubah (variables and measures) dan sorotan kaian
lepas (literature review);
(ii) 7aporan interim hendaklah mengandungi data dan maklumat
yang dipungut# analisis data.maklumat# penemuan a,al dan
perbincangan serta perkara0perkara yang terkandung dalam
laporan a,al1
(iii) )raf laporan akhir hendaklah mengandungi penemuan kaian dan
perakuan0perakuan dasar atau cadangan dasar termasuk pelan
tindakan (ika perlu) serta perkara0perkara yang terkandung
dalam laporan interim1
(iv) 7aporan akhir hendaklah mengandungi semua penemuan kaian#
perakuan0perakuan atau cadangan0cadangan# pelan tindakan#
ringkasan eksekutif# penghargaan# ruukan dan lampiran0
lampiran serta perkara0perkara yang telah dibuat
penambahbaikan daripada draf laporan akhir.
1!. +uru perunding dikehendaki mengemukakan 199 salinan laporan akhir
yang lengkap (hard copy). +uru perunding uga dikehendaki
mengemukakan dua salinan softcopy laporan akhir termasuk semua
data dan maklumat yang dikumpulkan dalam kaian ini.
METODOLOGI KAJIAN
14. +uru perunding perlu mencadangkan %e$&d&!&' ,an' (e"#e#)aan
(e"a#a#kan M&de! Pen!aan K"kpa$"-k bagi menalankan
kaian ini.
TEMPOH DAN SKOP KAJIAN
1-. %emua tugas seperti digariskan dalam bidang kera di atas perlu
disiapkan dalam tempoh 12 bulan dari tarikh pelantikan uru
perunding. +uru perunding diminta mengemukakan adual kera
berdasarkan bidang kera dan tempoh masa yang ditetapkan.
1/. %kop kaian adalah meliputi LAPAN (4) #e# !a$han k)"#)# iaitu
EMPAT (5) #e# !a$han (a' #e$ap P)#a$ Pen'a+an di $%& dengan
p)"a$a 67 pe#e"$a #e$ap k)"#)# yang akan dikenal pasti daripada
Kalendar 3kademik $%& bagi tahun 2995.
5
ANGGARAN KOS
14. +uru perunding diminta menyediakan anggaran kos kaian dalam
cadangan ke,angan. 3nggaran kos hendaklah mengikut kadar dan
peraturan yang ditetapkan oleh Kementerian Ke,angan &alaysia.
KUMPULAN PERUNDING
15. Kumpulan perunding hendaklah terdiri daripada syarikat.=rma yang
(e"da3$a" den'an Ke%en$e"an Ke/an'an Ma!a,#a dalam
(dan' S&#& Ek&n&% di ba,ah k&d (dan' 859899 (Pen')")#an
O"'an#a#)2 85::99 (Pen')")#an S)%(e" Man)#a)2 85:899
(Pen')")#an La$han)2 85:699 (Pen')")#an K)"#)#1Se%na"
dan Penddkan) atau 856799 (Pen')")#an K)a!$);
TANGGUNGJAWAB JAWATANKUASA PEMANDU DAN JAWATANKUASA
TEKNIKAL KEMENTERIAN PEMBANGUNAN WANITA2 KELUARGA DAN
MASYARAKAT
16. %ebuah +a,atankuasa Pemandu yang dipengerusikan oleh Pengarah
$nstitut %osial &alaysia atau ,akilnya dan para ahlinya terdiri daripada
dua orang ,akil yang dilantik oleh Keraaan dan dua orang ,akil yang
dilantik oleh Perunding. +a,atankuasa ini akan berfungsi sebagai badan
yang menyelaras dan menga,al selia peralanan kaian dari segi dasar
dan ke,angan.
29. %ebuah +a,atankuasa 8eknikal yang dipengerusikan oleh 8imbalan
Pengarah $nstitut %osial &alaysia atau ,akilnya dan ahli0ahlinya terdiri
daripada dua orang ,akil yang dilantik oleh Keraaan dan dua orang
,akil yang dilantik oleh Perunding. +a,atankuasa ini akan berfungsi
sebagai badan yang akan mengkai# menyelaras dan memberi input
dalam aspek teknikal.
21. +uru perunding adalah bertanggunga,ab kepada kedua0dua
a,atankuasa ini.
In#$$)$ S&#a! Ma!a,#a
Ke%en$e"an Pe%(an')nan Wan$a2 Ke!)a"'a dan Ma#,a"aka$
6