Pra Merdeka

HBML 4103: SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU
1.0 PENGENALAN
Sejarah perkembangan Bahasa Melayu perlu di lihat dari sudut etomologi kata Melayu.
Catatan Cina menyatakan bahawa sebuah kerajaan Mo-lo-yeu mempersembahkan hasil
bumi kepada Maharaja Cina sekitar tahun 644-64 Masihi. !stilah Melayu dapat dilihat
dari dua segi iaitu pengertian yang sempit dan pengertian yang luas. Bagi pengertian
pertama istilah ini merujuk kepada bangsa-bangsa "ustronesia yang terdapat di
semenanjung #anah Melayu dan kawasan tradisional yang disebut sebagai gugusan
kepulauan Melayu. Berdasarkan kajian yang telah dilakukan oleh para pengkaji$ Bahasa
Melayu didapati tergolong dalam %ilum bahasa-bahasa "ustris yang mempunyai tiga
rumpun utama iaitu "ustroasia$ #ibet-China dan "ustronesia.
Bahasa Melayu telah berkembang daripada status kuno kepada moden setelah melalui
beberapa proses penyerapan daripada bahasa-bahasa Sanskrit$ "rab$ Cina dan !nggeris.
Bahasa Melayu &uno merupakan keluarga bahasa 'usantara dan berkembang dari abad
ke-( hingga abad ke-)* sebagai bahasa pentadbiran dan bahasa lingua %ran+a.
,enuturnya terdapat di semananjung tanah Melayu$ kepulauan -iau dan Sumatera.
Bahasa Melayu &uno melalui .aman kegemilangannya semasa berada di bawah kerajaan
Sriwijaya. ,ada abad ke -)* Bahasa Melayu &uno beralih kepada Bahasa Melayu &lasik
dengan dibuktikan penemuan batu-batu bersurat seperti batu bersurat Minye #ujuh$ "+eh
/)*012. Bahasa Melayu klasik merupakan kesan langsung pengaruh agama !slam yang
berkembang dengan pesat bertunjangkan tulisan 3awi yang menggunakan aksara "rab.
Bahasa Melayu &lasik dikatakan mengalami .aman kegemilangannya semasa berada di
bawah &erajaan Melaka. Bahasa Melayu &lasik mempunyai kesigni%ikannya tersendiri.
Bahasa ini dikatakan sebagai titik bermulanya Bahasa Melayu Moden.
Bahasa Melayu merupakan bahasa yang mempunyai bentuk yang amat sederhana dan
mudah menerima unsur asing. Si%atnya mudah dilentur buat memenuhi keperluan semasa
menjadikan Bahasa Melayu terpenting dalam sejarah bahasa-bahasa kepulauan Melayu.
4isebabkan si%at dan bentuk Bahasa Melayu yang diyatakan$ maka mudahlah juga
Bahasa Melayu menerima penyerapan unsur-unsur asing seperti "rab dan bahasa !nggeris
khususnya.
)
1.1 Faktor Menyebabkan Wujud Unsur Asing Dala !a"asa Melayu
a2 "pabila lahir tamadun5ilmu baru$ Bahasa Melayu terpaksa meminjam unsur
asing untuk eberikan ke#a"aan ke$ada #enoena atau benda baru
itu. Contohnya ketika agama 6indu mula memasuki alam Melayu banyak
perkara baru yang berkaitan agama baru itu perlu diperjelaskan$ lalu lahirlah
pinjaman daripada Bahasa Sanskrit seperti syurga$ neraka$ sembahyang$
puasa dan sebagainya. &emudian apabila ilmu sains dan teknologi melahirkan
benda serta +iptaan baru$ Bahasa Melayu perlu meminjam perkataan
Bahasa !nggeris seperti komputer dan tele7isyen.
b2 "da juga perkataan Bahasa Melayu yang tidak ene$ati aksud bahasa
asing$ terutama bagi perkataan Bahasa !nggeris dan Bahasa "rab. Contohnya
perkataan radio lebih tepat jika dibandingkan dengan tetuang udara. 3uga
perkataan riba lebih tepat berbanding bunga.
+2 Selain itu$ sikap orang Melayu yang suka eniru ba"asa asing juga
menyebabkan wujud perkataan pinjaman seperti boikot /pulau2$ daddy
dan mummy.
%.0 PENGA&U' !A'A(A )NGGE&)(
Sebelum !nggeris bertapak di #anah Melayu$ Bahasa Melayu menjadi satu-satunya
bahasa perantaraan bagi penduduk 'egara ini. Bahasa Melayu men+apai kedududkan
yang tinggi$ ber%ungsi sebagai bahasa perantaraan$ pentadbiran$ kesusasteraan dan bahasa
pengantar di pusat pendidikan !slam.
,engaruh bahasa !nggeris dalam bahasa Melayu merupakan pengaruh paling ketara dan
paling meluas masa kini$ dan la.imnya perkataan !nggeris dipinjam ke dalam bahasa
Melayu apabila tiada perkataan tempatan untuk menggambarkan situasi baru yang
memanggil satu panggilan khusus merujuk kepadanya. Contohnya perkataan sebegini
adalah konotasi/+onno+tation2$ kompromi/+ompromise2 dan siri /series2. #etapi
8
kebingungan dan bantahan sering timbul apabila perkataan !nggeris yang diterima masuk
ke dalam Bahasa Melayu terlalu banyak sehinggakan ada yang bertindak sebagai
pengganti perkataan yang telah wujud.
Selain daripada itu$ terdapat perkataan yang baru dibawa masuk ke
dalam bahasa Melayu dan sering digunakan untuk menyatakan khususnya
konsep moden dan istilah sains dan teknologi tetapi ia tidak berumbi
dalam masyarakat Malaysia. &umpulan itu mengandungi perkataan yang
dipinjam dari bahasa !nggeris dan Belanda.#erutamanya perkataan Bahasa !nggeris
digunakan dalam istilah akademik dan sains yang diambil dari 9ropah dan bilangannya
masih bertambah dengan pesatdalam bidang tersebut. !ni adalah kerana banyak istilah
bidang sains dan teknologi disebarkan oleh media massa bahasa !nggeris ke seluruh
dunia pada masa ini. Contoh-+ontoh perkataan yang lahir dari pengaruh !nggeris
terhadap bidang Sains$ Matematik dan #eknologi ialah:
Sains Matematik #eknologi
). "tom ). lejar ). logistik
8. karbon 8. logik 8. enjin
*. %osil *.aljebra *.automatik
Melihatkan itu$istilah bahasa !nggeris agaknya akan menduduki
sebahagian besar dalam kata pinjaman dalam bahasa Melayu tetapi ini
tidak akan berlaku kerana perkataan tersebut diterima untuk menunjuk
konsep baru$ istilah sains dan bidang popular$ oleh sebab itu agaknyaia mudah
dihapuskan apabila perkara yang lebih baru dan maju mun+ul
dan diambil masuk ke dalam bahasa tertentu pada masa hadapan.
*
4alam proses perkembangan Bahasa Melayu$ banyak pengaruh daripada dunia Melayu
telah menyerap masuk khususnya Bahasa "rab dan Bahasa !nggeris. Se+ara kasar kata
pinjaman Bahasa !nggeris dapat dikelaskan kepada dua golongan$ iaitu kata-kata yang
telah meresap masuk sejak dahulu lagi. &ata-kata ini tidak diran+ang pengambilannya.
;leh itu$ kata ini tidak menunjukkan ejaan yang seragam malah ada yang telah
disesuaikan dengan sebutan lidah Melayu misalnya preman, joli, buku, sekolah dan lain-
lain. &umpulan kedua ialah kata-kata yang diran+ang pengambilannya khususnya istilah.
9jaan kata-kata ini lebih mirip kepada ejaan asal dalam Bahasa !nggeris misalnya asid$
akti7iti$ diploma$ kritik dan$lain-lain.

&aedah penulisan kata pinjaman bahasa !nggeris ini mengikut pola yang telah ditentukan.
,emilihannya tidak terbatas kepada umum sahaja tetapi juga meliputi istilah dalam
bidang khusus. ,ola-pola tersebut ialah:
a teta$ a
album album
plasti+ plastik
a enjadi e
/bagi kata-kata yang telah lama terserap ke dalam BM2
a+re ekar
agent ejen
allowan+e elaun
apple epal
ai enjadi e
+ampaign kempen
mail mel
train tren
mosai+ mosaik
4
ke+uali bagi trailer tetap dieja trailer
au teta$ au
audit menjadi audit
auditorium auditorium
autonomy autonomi
* +sebelu ,okal a- u- o konsonan. dila#a/kan sebagai +k. enjadi +k.
+lassi+ menjadi klasik
+oat kot
+o+oa koko
+ube kiub
* +sebelu e- i- dan y. yang dila#a/kan sebagai +s. enjadi +s.
+eiling menjadi siling
+ent sen
+ir+us sirkus
** enjadi k
a++ount akaun
a++ordian akordian
*" yang dila#a/kan +*. enjadi +*.
+harge +aj
+hart +arta
Mar+h Ma+
*" yang dila#a/kan sebagai +k. enjadi +k.

ar+hite+t menjadi arkitek
me+hani+ mekanik
s+heme skema
*l enjadi kl
+lassi+ klasik
+lini+ klinik
+lause klausa
ke+uali +lass dan +lub menjadi kelas dan kelab
e teta$ e
e+onomy ekonomi
ele+tri+ elektrik
emotion emosi
e +yang tidak dibunyikan. $ada ak"ir kata digugurkan
ar+ade menjadi arked
brake brek
+ake kek
+ase kes
e /yang tidak dibunyikan2 pada akhir kata menjadi a
+aste menjadi kasta
note nota
s+ale skala
ea teta$ ea
6
+reati7e menjadi kreati%
gear gear
ideal ideal
ea yang dila#akan +i. enjadi i
bee%steak menjadi bi%stik
+ream krim
peas pis
ke+uali sergeant menjadi sarjan
ee enjadi i
beer menjadi bir
jeep jip
puree puri
ei teta$ ei
atheist menjadi ateis
protein protein
ke+uali re+eipt menjadi resit
eo teta$ eo
geometry menjadi geometri
neon neon
stereo stereo
eu teta$ eu
neutral menjadi neutral
petroleum petroleum
(
ke+uali amateur dan museum menjadi amatur dan mu.ium
e0 enjadi u
pewter menjadi piuter
s+rew skru
ke+uali stew tetap stew
# teta$ #
%a+t menjadi %akta
%o+us %okus
%ormal %ormal
ke+uali %iesta dan %reeman menjadi pesta dan preman
g teta$ g
gas menjadi gas
glass gelas
goal gol
ke+uali bagi kata yang sudah lama terserap ke dalam BM seperti general$
margarine$ gira%%e menjadi jeneral$ majerin$ .ira%ah.
i teta$ i
indi7idual menjadi indi7idu
s+ript skrip
unit unit
ke+uali pen+il menjadi pensel
<
i yang dila#a/kan sebagai +ai. enjadi ai
%ile menjadi %ail
pipe paip
slide slaid
ia teta$ ia
diale+t menjadi dialek
piano piano
radiator radiator
ie teta$ ie
diesel menjadi diesel
oriental oriental
orientation orientasi
ke+uali bagi kata %iesta$ plier dan s+ien+e menjadi pesta$ playar dan sains.
ie $ada ak"ir kata enjadi i
+alorie menjadi kalori
+oolie kuli
io teta$ io
polio menjadi polio
radio radio
studio studio
0
iu teta$ iu
a=uarium menjadi akuarium
premium premium
stadium stadium
ng teta$ ng
+ongress menjadi kongres
singlet singlet
dubbing dabing
o teta$ o
note menjadi nota
editor editor
se+tor sektor
oa enjadi o
boat menjadi bot
+o+oa koko
goal gol
oo yang dila#a/kan +u. enjadi u
monsoon menjadi monsun
+artoon kartun
taboo tabu

ke+uali book menjadi buku
ou yang dila#a/kan +u. atau +e. enjadi u
)1
+oupon menjadi kupon
journal jurnal
soup sup
ou yang dila#a/kan +au. enjadi au
+ounter menjadi kaunter
pound paun
a++ountant akauntan
1 enjadi k
=ui. menjadi kui.
s=uash skuasy
s=uadron skuadron
s teta$ s
gas menjadi gas
stamp setem
salad salad
s* enjadi sk
s+ale menjadi skala
s+ope skop
s+ript skrip
s+ dila%a.kan /s2 bagi s+ien+e menjadi sains
))
s*" enjadi sk
s+heme menjadi skema
s+olasti+ skolastik
ke+uali s+hool menjadi sekolah
t" enjadi t
ethi+s menjadi etik
marathon maraton
theory teori
u enjadi a
bus menjadi bas
+ustom kastam
tru+k trak
u teta$ u
+ushion menjadi kusyen
republi+ republik
uni7ersity uni7ersiti
u yang dila#a/kan +iu. enjadi iu
+ube menjadi kiub
%use %ius
tube tiub
ue di ak"ir kata enjadi u
glue menjadi glu
issue isu
)8
ue di ak"ir kata +sele$as 1 atau g. digugurkan
anti=ue menjadi antik
+he=ue +ek
+atalogue katalog
ui enjadi u
bis+uit menjadi biskut
jui+e jus
re+ruit rekrut
, enjadi b +bagi kata2kata yang tela" laa tersera$ ke dala !M dan tela"
anta$ ejaannya.
go7ernor menjadi gabenor
pri7ate prebet
7iolin biola
, teta$ ,
no7el menjadi no7el
7itamin 7itamin
uni7ersity uni7ersiti
3 yang tidak terletak $ada a0al kata enjadi ks
e>press menjadi ekspres
ma>imum maksimum
se> seks
tetapi > di awal perkataan tetap > seperti >-ray
)*
y yang tidak terletak $ada a0al kata enjadi i
harmony menjadi harmoni
lorry lori
y yang dila#a/kan sebagai +ai. enjadi ai
style menjadi stail
type taip
ke+uali nylon menjadi nilon
/ teta$ /
.in+ menjadi .ink
.ip .ip
4onsonan ganda enjadi konsonan tunggal
aggresi7e menjadi agresi%
battery bateri
lorry lori
4ata yang terdiri dari$ada suku kata ditaba" a di "ujungnya
lens menjadi lensa
lymph limpa
pulpa palpa
ke+uali bag /beg2$ brake /brek2$ gas /gas2$ gol% /gol%2 %ilm /%ilem2$ plan /pelan2
)4
4E()MPULAN
Bahasa Melayu telah mengalami e7olusi sejak awal .aman hingga ke hari ini. 97olusi ini
berlaku kerana pertembungan budaya dengan bahasa-bahasa lain. #idak ada bahasa di
dunia ini yang wujud se+ara homogen. Semua bahasa terpaksa melalui proses e7olusi
yang mana komponennya adalah bahasa-bahasa lain. 97olusi ini berlaku dengan +ara
saduran$ penyerapan dan pengambilan sepenuhnya. Berkat proses e7olusi ini$ bahasa
Melayu mampu wujud sehingga ke hari ini dalam bentuk yang dinamis dan moden.
Bahasa Melayu tidak beku atau pupus kerana ia mampu membiak. Se+ara %itrah bahasa
Melayu itu dilengkapi dengan mekanisme pembiakan sehingga mampu mengharungi
peringkat-peringkat e7olusi sehingga bermartabat di mata dunia sebagai satu daripada
bahasa-bahasa yang terbanyak penuturnya.
?97olusi bahasa Melayu men+erminkan penerimaan kita dan dunia terhadap kewibawaan
bahasa Melayu - bahasa yang tidak mengalami e7olusi men+erminkan bahasa yang beku
dan bakal pupus. &ewajipan kita melestarikan bahasa ter+inta agar kita bertempat jangan
sampai tidak bertempat kerana pupus bahasa.?
)
5.0 6AMAN P&AME&DE4A
Semasa 3epun memerintah #anah Melayu dari tahun )048 hingga tahun )04$ semua
jenis sekolah dipaksa tutup ke+uali sebilangan ke+ilnya digunakan untuk mengajar
Bahasa 3epun. Selepas kembalinya tentera British dengan pembentukan Malayan @nion
pada tahun )046$ kerajaan British +uba memperkenalkan polisi baru dengan menerima
Aaporan Cheeseman sebagai dasar pelaksanaannya. Bagaimanapun$ ran+angan itu tidak
dapat dilaksanakan kerana kerajaan pada ketika itu terlalu sibuk dengan kerja membaik
pulih sekolah yang banyak mengalami kerosakan dalam masa pemerintahan 3epun.
,ada tahun )046$ selepas pembentukan ,ersekutuan tanah Melayu$ kerajaan British
menubuhkan 3awatan &uasa ,usat ,enasihat ,elajaran untuk mengkaji polisi pendidikan
di bawah pentadbiran baru. 3awatankuasa itu kemudian mengemukakan laporan 6olgate$
bagaimanapun +adangan 3awatankuasa itu ditolak oleh majlis ,erundangan ,ersekutuan
kerana bantahan terhadap penggunaan Bahasa !nggeris sebagai bahasa pengantar yang
tunggal bagi semua sekolah di ,ersekutuan.
Semasa pentadbiran British$ sekolah-sekolah di #anah Melayu dipe+ahkan kepada empat
aliran $ iaitu Sekolah !nggeris$ Sekolah Melayu$ Sekolah Cina dan sekolah #amil. Setiap
sekolah mempunyai bahasa penghantarnya sendiri dan kurikulum yang berbe.a di antara
satu sama lain. 'amun menjelang kemerdekaan$ timbul kesedaran untuk mewujudkan
satu sistem persekolahan. Beberapa jawatankuasa telah ditubuhkan untuk mengkaji
sistem persekolahan pada masa itu dan menghasilkan laporan-laporan berikut:
). Aaporan Barnes /)0)2 B menyemak dan memperbaiki keadaan pendidikan kaum
MelayuC
8. Aaporan Denn-Eu /)0)2 B menyemak pendidikan kaum CinaC
*. ;rdinan ,elajaran /)082 B mengesyorkan sekolah kebangsaan sebagai +orak
sistem persekolahan kebangsaanC dan
4. Aaporan -a.ak /)062 B meletakkan asas bagi perkembangan sistem pendidikan
untuk memupuk perpaduan melalui Sistem ,elajaran &ebangsaan untuk semua$
Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama serta kurikulum kebangsaan$
sukatan pelajaran dan sistem peperiksaan yang sama bagi semua sekolah.
)6
5.1 Penyata !arnes- 1780
,ada ;gos )01$ satu jawatankuasa yang diketuai oleh A.3. Barnes ditubuhkan bagi
mengkaji masa depan sistem pendidikan di #anah Melayu. Setelah menjalankan
kajian$ satu penyata yang dikenali sebagai ,enyata Barnes disediakan dan
dikemukakan kepada &erajaan British pada tahun )0). Aaporan Barnes
men+adangkan perombakan segala sistem pendidikan dengan menubuhkan dua jenis
sekolah sahaja iaitu sekolah Melayu dan !nggeris. ,enyata ini mengandungi syor-
syor yang dikemukakan oleh jawatankuasa ini. "ntara syor-syor ini ialah:
a. Sekolah 7ernakular digantikan dengan sekolah kebangsaan.
b. Sekolah kebangsaan dibuka kepada semua kaum dan diajar oleh guru dari pelbagai
kaum dan keturunan.
+. Sekolah rendah B Bahasa Melayu dan Bahasa !nggeris sebagai bahasa pengantar.
Sekolah menengah B Bahasa !nggeris menjadi bahasa pengantar.
d. Semua murid diberi pelajaran per+uma di sekolah rendah selama 6 tahun.
e2 Meningkatkan kualiti guru$ meningkatkan pen+apaian pedagogi pelajar di maktab
dan men+adangkan kurikulum latihan guru yang lebih bersesuaian.
%2 Men+adangkan apa-apa sahaja untuk membaiki pentadbiran$ sama ada dengan
menubuhkan ,enguasa ,endidikan #empatan atau badan tempatan dengan %ungsi
yang sama.
,enyata ini dibantah oleh kaum Melayu$ Cina dan !ndia. &aum Melayu membantah
kerana kedudukan Bahasa Melayu tidak diberi kedudukan yang wajar. Bagi Cina$ sekolah
kebangsaan dianggap seolah-olah mengan+am kebudayaan dan Bahasa Cina yang mereka
banggakan. ;rang !ndia menentang kerana permintaan mereka supaya kedudukan
sekolah #amil dikaji telah ditolak oleh kerajaan.
)(
5.% La$oran Fenn2Wu +1781.
Aaporan ini disediakan berikutan rasa tidak puas hati terhadap Aaporan Barnes. 4iketuai
oleh 4r. Denn /Setiausaha &erja Bersekutu - 'egara China2 dan 4r. Eu /,ertubuhan
Bangsa-Bangsa Bersatu2. Mengkaji semula Aaporan Barnes serta melayan kehendak
masyarakat Cina yang menganggap laporan tersebut bertujuan menghapuskan bahasa dan
budaya orang Cina. #erdapat beberapa +adangan yang dibuat$ kemudiannya menjadi asas
kepada ;rdinan ,elajaran /)082.
#erdapat beberapa syor di dalam Aaporan Denn-Eu. "ntaranya ialah:
i. Sekolah 7ernakular dibenarkan ber%ungsi dan menggunakan tiga bahasa$ iaitu
Melayu$ Cina dan #amil$ dan bahasa kebangsaan juga diadakan.
ii. Sekolah-sekolah aliran jenis kebangsaan /!nggeris2 dikekalkan.
iii. Sekolah-sekolah 7okasional teruss dikembangkan untuk menampung
keperluan tenaga pekerja mahir yang diperlukan untuk pembangunan negara.
Aaporan Denn-Eu ditolak oleh @M'; kerana tidak menguntungkan orang Melayu.
Aaporan Denn-Eu dikatakan memperke+ilkan keupayaan Bahasa Melayu sebagai bahasa
pengantar.
5.5 9rdinan Pelajaran- 178%

;rdinan ini diluluskan pada September$ )0)$ hasil dari Aaporan Barnes dan Aaporan
Denn-Eu. ,enyata ini telah membawa perubahan besar kepada susunan sistem
pelajaran 'egara ini. Matlamat ,enyata ,elajaran )08 ialah:
@ntuk membekalkan dan mengekalkan pengetahuan$ kemahiran dan perwatakan
yang baik untuk tiap-tiap indi7idu.
@ntuk menggalakkan dan membolehkan sesuatu kaum menyesuaikan diri dalam
masyarakat berbilang bangsa di negara ini.
)<
@ntuk berusaha membentuk warganegara yang bersatu di seluruh 'egara yang
terdiri dari berbagai kaum.
Melalui penyata ini$ kerajaan British men+adangkan :
a. ,enubuhan dua jenis sistem persekolahan$ iaitu satu sekolah yang mengunakan
bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar dan satu lagi sekolah yang mengunakan
bahasa !nggeris sebagai bahasa pengantar
b. &emudahan pelajaran bahasa Cina dan bahasa #amil jika terdapat permintaan dari
ibubapa dengan bilangan murid ) orang sebagai pelajar.
+. Bahasa !nggeris akan menjadi pelajaran wajib bagi sekolah Melayu dan bahasa
Melayu akan menjadi pelajaran wajib bagi sekolah !nggeris
'amun halangan dan masalah yang hadapi adalah :
a. &ekurangan guru terlatih untuk sekolah kebangsaan
b. #entangan dari kaum Cina dan !ndia terhadap bahasa pengantar kerana mereka
mahukan bahasa ibunda mereka sendiri
+. &ekurangan kewangan bagi pembiayan ran+angan
;leh itu$ 3awatankuasa &has sekali lagi men+adangkan :
i ,engunaan bahasa Melayu dan !nggeris dijalankan se+ara beransur-ansur
ii ,engunaan tiga bahasa di sekolah Cina dan #amil se+ara beransur
iii Menghadkan bilangan murid masuk ke sekolah !nggeris
i7 ,enubuhan sekolah menengah 7okasional
,ada bulan September )08$ satu jawatankuasa ,enasihat ,usat ditubuhkan bagi
mengkaji Aaporan Barnes dan Aaporan Denn-Eu. 3awatankuasa ini mengesyorkan
)0
beberapa +adangan yang kemudian diluluskan menjadi ;rdinan ,elajaran )08. "ntara
+adangannya ialah:
a. ,enubuhan 8 jenis sekolah yang menggunakan Bahasa !nggeris dan Bahasa Melayu
sebagai bahasa pengantar.
b. ,elajaran selama 6 tahun dengan Bahasa !nggeris dan Bahasa Melayu sebagai
bahasa pengantar di sekolah rendah.
+. Sekolah kebangsaan yang di+adangkan oleh Barnes dilaksanakan.
d. Sekolah Cina dan #amil tidak termasuk dalam konsep sistem sekolah kebangsaan.
;rdinan ,elajaran )08 tidak dapat dilaksanakan kerana berlakunya 4arurat.
5.: Penyata &a/ak- 178;
3awatankuasa -a.ak ditubuhkan pada *1 September )0 untuk mengkaji ;rdinan
,elajaran )08. 3awatankuasa ini dipengerusikan oleh 4ato "bdul -a.ak bin
6ussein. 6asil kajian jawatankuasa ini terkandung dalam Aaporan -a.ak yang
dikemukakan pada bulan "pril )06. Berikut ialah kandungan Aaporan -a.ak:
1. Sekolah Rendah
a. &eempat-empat sistem persekolahan dalam peringkat sekolah rendah akan terus
diadakan$ yang mana kurikulumnya akan dipinda dan disesuaikan dengan
menyerapkan unsur-unsur kebangsaan di dalamnya.
b. Sekolah rendah dibahagikan kepada Sekolah -endah &ebangsaan /S-&2 atau
Sekolah @mum yang menggunakan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar
dan Sekolah -endah 3enis &ebangsaan /S-3&2 atau Sekolah 3enis @mum iaitu
meliputi sekolah !nggeris$ Cina dan #amil yang menggunakan Bahasa !nggeris$
Cina dan #amil sebagai bahasa pengantar.
81
+. Bahasa Melayu dan Bahasa !nggeris merupakan matapelajaran wajib bagi
semua sekolah.
d. Murid keturunan Cina dan #amil di sekolah aliran !nggeris diberi peluang
mempelajari bahasa ibundanya jika terdapat permintaan dari ibubapa mereka
dengan syarat mempunyai ) orang atau lebih murid ingin belajar.
e. Furu-guru mestilah mempunyai Sijil Sekolah Menengah -endah dan mendapat
latihan sepenuh masa setahun dan diikuti latihan separuh masa 8 tahun.
%. @ntuk membentuk identiti yang sama bagi generasi berbilang bangsa yang akan
datang$ satu sukatan pelajaran yang sama harus digubal bagi semua sekolah
rendah. !si kandungan buku-buku teks haruslah mengandungi unsur-unsur
kehidupan di ,ersekutuan #anah Melayu.
2. Sekolah Menengah
a. Sekolah menengah dibahagikan kepada * peringkat iaitu sekolah menengah
rendah /* tahun2$ sekolah menengah atas /8 tahun2 dansekolah pra-@ni7ersiti /8
tahun2.
b. @ntuk membentuk sistem pendidikan kebangsaan$ adalah di+adangkan satu
jenis sekolah menengah sahaja yang Bahasa Melayu dan Bahasa !nggeris
sebagai matapelajaran wajib. Murid-murid akan menduduki peperiksaan akhir
yang sama.
+. #erbuka kepada semua kaum dan menggunakan sukatan yang sama.
d. Bagi memasuki sekolah menengah rendah$ mesti lulus ,eperiksaan Masuk
Sekolah Menengah. Murid-murid sekolah menengah rendah boleh memasuki
sekolah menengah atas jika mendapat Sijil -endah ,elajaran dengan gred yang
baik.
3. Sistem peperiksaan
8)
a. Sekolah menengah rendah
,eperiksaan di peringkat #ingkatan * /peperiksaan bersama2 dan mesti lulus Sijil
-endah ,elajaran /S-,5AC92 bagi memasuki sekolah menengah atas.
b. Sekolah menengah atas
,eperiksaan bersama di #ingkatan untuk memperolehi Sijil ,ersekutuan #anah
Melayu yang sama tara% dengan Cambridge ;7erseas Certi%i+ate.
+2 ,ra-@ni7ersiti
,eperiksaan di ,ra-@ tahun kedua untuk memperolehi Sijil #inggi ,elajaran
/S#,56SC2 untuk memasuki uni7ersiti.
Aaporan -a.ak telah diluluskan pada "pril )0( dan dikuatkuasakan sebagai ;rdinan
,elajaran )0(. Aaporan -a.ak ditentang oleh orang Melayu kerana tiada ketegasan
dalam pelaksanaan bahasa kebangsaan. ;rang Cina menentang kerana sesetengah
+adangan dikatakan menitik beratkan ,endidikan Bahasa Melayu dan Bahasa !nggeris
hingga mengabaikan pendidikan Bahasa Cina. ,ersatuan Furu-Furu Sekolah Cina
mendesak supaya semua peperiksaaan rasmi menggunakan bahasa pengantar seperti
yang digunakan oleh sekolah masing-masing. ,ada keseluruhannya$ walaupun
terdapat bantahan daripada sesetengah pihak$ hampir semua +adangan dalam Aaporan
-a.ak berjaya dilaksanakan dalam tempoh yang dijangkakan. "ntara %aktor
kejayaaannya ialah:
Aaporan ini direstui dan disokong oleh kerajaan yang dipilih oleh rakyat.
&ea.aman kerajaan menjayakan sistem pendidikan kebangsaan yang
di+adangkan dalam Aaporan -a.ak.
Mutu sekolah dapat dipertingkatkan dengan +ara meningkatkan syarat
kelayakan guru untuk mengajar di sekolah kebngsaan.
88
:.0 )MPL)4A() DAN 4E(AN DA&)PADA LAP9&AN2LAP9&AN
i. (atu 4urikulu Menye$adukan &akyat.
Satu &urikulum satu negara berjaya menyatupadukan masyarakat berbilang kaum. ,ada
.aman pemerintahan British$ pihak kerajaan British sengaja mengasingkan kaum Melayu$
Cina dan !ndia dalam kawasan berbe.a dan sistem pendidikan yang berbe.a. ;rang Cina
dan !ndia yang merupakan kaum pendatang ketika itu diajar berdasarkan sukatan
pelajaran negara China dan !ndia sehingga tidak wujud semangat patriotik dan
mun+ulnya si%at prejudis antara kaum. ,endek kata$ pendidikan .aman British$ terlalu
+ondong ke arah negeri asal.
Sekolah-sekolah yang wujud pada .aman British sesuai untuk sesuatu kaum sahaja $ tiada
bahasa pengantar tunggal$ kedudukan geogra%i yang berbe.a menghadkan pergaulan$
serta kurikulum yang tidak sehala. ,endek kata$ pihak British tidak menitikberatkan
objekti% perpaduan dalam sistem pelajaran . Eujudnya sistem pendidikan pelbagai kaum
ini menghasilkan %enomena benih-benih perpe+ahan$ malahan tidak wujud perkongsian
dan persamaan antara kaum di #anah Melayu. Masing-masing bergerak dengan urusan
masing-masing. 'amun$ mengambil kira syor-syor daripada laporan-laporan yang
dihasilkan$ ianya bejaya menyatupadukan masyarakat berbilang kaum ini melalui
kurikulum yang seragam yang dibina adalah untuk mendukung +ita-+ita negara
mewujudkan perpaduan berpandukan rukun negara sehingga ke hari ini.
6ubungan &urikulum dengan perpaduan negara adalah sangat rapat$ selain memberi ilmu
pengetahuan$ kurikulum membentuk keperibadian dan perwatakan murid yang baik yang
boleh membawa kepada sikap toleransi dan perpaduan. Murid dari semua kaum
mengikuti kurikulum seragam melalui sukatan pelajaran yang sama kandungannya$
kegiatan luar bilik darjah dan pengambilan peperiksaan awam yang sama. ;leh itu$
pelajar-pelajar lebih terbuka dalam memahami masyarakat berbilang kaum di Malaysia
ini.Murid-murid dari semua kaum diajar berdasarkan &urikulum seragam yang
ber%okuskan #anah Melayu. Melalui kurikulum yang sama ini$ Aepasan sekolah
&ebangsaan memiliki +iri seperti pengalaman sekolah yang sama$ menerima jenis
pendidikan yang sama dan mempunyai orientasi dan pandangan dunia yang sama. 6al ini
mewujudkan semangat patriotik kepada #anah Melayu dan sikap saling bertolak-ansur
8*
dan memahami kepelbagaian kaum dan pemahaman bahawa perkongsian dalam negara
yang berbagai kaum adalah perlu bagi menjamin keamananan negara ter+inta.
ii. Penggunaan !a"asa Melayu Menyatu$adukan &akyat
;bjekti% untuk perpaduan ter+apai melalui Bahasa Melayu /BM2 sebagai pengantar di
sekolah-sekolah. Aaporan -a.ak dan diikuti ,enyata -ahman #alib )061 menegaskan
BM sebagai bahasa kebangsaan untuk menyatupadukan rakyat beraneka rupa dan
pemikiran. ,enggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar se+ara langsung berkait
rapat dengan usaha pembinaan negara. Bahasa Melayu digunakan dalam konteks untuk
membantu perpaduan kebangsaan dan menjadi wahana yang berkesan untuk komunikasi
pelbagai kumpulan etnik dan masyarakat pelbagai dialek. Selain itu$ Bahasa Melayu juga
dapat membantu pembentukan jati diri bangsa Malaysia yang menggunakan bahasa
komunikasi yang mudah di%ahami. ,enggunaan BM tidak menimbulkan isu penghapusan
penggunaan Bahasa Cina dan #amil untuk memelihara peerpaduan kaum. 6anya di
sekolah menengah &ebangsaan sahaja penggunaan BM dipraktikan dengan tujuan
memupuk perpaduan antara kaum.
,enggunaan BM mampu mewujudkan perhubungan dan perse%ahaman antara kaum
tanpa menimbulkan rasa +uriga dari mana-mana pihak. Aangkah ini akan
memper+epatkan perpaduan dan keharmonian. ,ada tahun )0(1$ selepas tragedi kaum
)060 penekanan BM sebagai pengantar dan Bahasa &ebangsaan di perkuatkan dan
dijalankan dengan +ara yang paling berkesan. &ementerian ,elajaran Malaysia telah
menegaskan penggunaan BM disemua peringkat bermula dengan aliran sastera kerana
banyak buku BM berbanding sains.
4ari hari ke sehari BM semakin meluas penggunaannya dan Majoriti rakyat Malaysia
boleh bertutur dalam BM. &ini BM menjadi bahasa pengantar utama disemua peringkat
sekolah. Menjelang )0<*$ semua kursus tahun pertama di uni7ersiti tempatan
mengunakan BM sebagai bahasa ,engantar. 4engan ini$ soal satu bahasa pengantar$ satu
sistem pelajaran dan satu sukatan pelajar telah ter+apai.
#anpa penggunaan dan pengenalan BM sebagai bahasa pengantar dan kebangsaan$ sudah
pasti proses pewujudan masyarakat yang bersatu padu tidak mampu dibina kerana
tunjang dan asasnya yang tiada. 6al ini kerana sebelum Aaporan -a.ak$ masyarakat
pelbagai kaum dinegara ini +enderung melakukan tugas sendiri tanpa mempedulikan
84
kaum lain. Malahan komunikasi tidak wujud akibat masalah bahasa. Seolah-olah itik
ber+akap dengan ayam. #idak memahami antara satu sama lain dan mewujudkan sikap
prejudis. 3ika saling tidak mampu berkomunikasi dengan baik bagaimananakah
perpaduan harus ter+apaiG. 4engan itu$ BM berperanan sebagai alat menyatupadukan
rakyat dalam proses untuk men+apai perpaduan negara yang di+ita-+itakan. Sesuai
dengan matlamat ini BM dijadikan satu matapelajaran wajib di semua peringkat dan
jenis sekolah dan kelulusan matapelajaran ini adalah dijadikan syarat utama untuk
mendapatkan kelulusan dalam peperiksaan awam seperti S-,5AC9$ S,M5MC9 dan
S,HM5MCH9.
iii. (ekola" 4ebangsaan Menyatu$adukan &akyat
&ewujudan sekolah &ebangsaan men+apai objekti% perpaduan kaum. &ewujudan sekolah
kebangsaan seperti yang disyorkan telah menggalakkan penyatuan pelbagai jenis kaum
dalam satu sekolah. Situasi ini membantu perpaduan kaum apabila pelajar mula
bersahabat dan berakti7iti bersama dibawah satu bumbung dan menggunakan semua
kemudahan sekolah yang sama tanpa ada diskriminasi. Bermula dari titik ini$ pelajar
dapat memahami adat$ budaya$ pemikiran dan perkara-perkara sensiti% yang tidak boleh
diungkit dalam sesebuah kaum. Malahan pelajar juga dapat memupuk semangat kekitaan
ataupun spirit de +orps antara murid yang mempunyai latar keturunan yang pelbagai.
#idak dina%ikan bahawa kewujudan sekolah-sekolah jenis &ebangsaan tetap wujud$ tetapi
sekolah-sekolah ini juga bersi%at terbuka kerana pelajarnya bukan sekadar daripada satu-
satu kaum sahaja malahan terdapat juga kaum lain walaupun se+ara minoriti bersekolah
disekolah terbabit. Malahan$ sekolah-&ebebasan diberikan kepada para pelajar untuk
memilih tempat mereka yang mereka ingini serta mempelajari subjek yang seragam.
8
8.0 4E()MPULAN
4asar pentadbiran penjajah Bristish adalah semata-mata untuk menjaga kepentingan
mereka di #anah Melayu. "dalah wajar bagi pentadbir British mengamalkan polisi pe+ah
belah dalam kalangan orang Melayu supaya British boleh memerintah #anah MeCayu
selama-lamanya. ;leh itu penddidikan 7ernakular Melayu dibekalkan oleh mereka adalah
setakat dalam peringkat sekolah rendah sahaja. #ujuannya ialah mendidik anaka-anak
melayu sampai peringkat yang hanya mampu hidup di kampung sahaja.
,emikiran dan tujuan sistem pendidikan pada awal kemerdekaan adalah berlandaskan
daripada ususl-usul yang terkandung dalam Aaporan -a.ak. Aaporan-laporan yang
dihasilkan sebelum merdeka /,ra merdeka2 juga adalah asas kepada dasar pendidikan
nasional yang berterusan hingga ke hari ini walaupun masih banyak kelemahan dalam
pelaksanaannya namun ianya +uba ditangani dengan pelbagai dasar lain yang
diperkenalkan selepasnya seperti "kta ,elajaran )06) dan laporan 3awatankuasa &abinet
)0(0. &edua-dua dasar ini menitikberatkan pendidikan untuk perpaduan negara dan
penghasilan tenaga rakyat dengan meletakkan Bahasa &ebangsaan sebagai bahasa
pengantar utama dan kurikulum sekolah yang sama kandungannya.
Banyak kesan positi% terhadap perpaduan yang wujud di negara ini hasil daripada Sistem
,endidikan &ebangsaan yang diperkenalkan melalui laporan-laporan yang dikemukakan
khususnya Aaporan -a.ak. Sistem ,endidikan &ebangsaan dapat membantu
mengurangkan sikap prejudis dalam kalangan rakyat Malaysia.
86
&U<U4AN
Dran+is Eong 6ong &ee I 9e #iang 6ong. )0(4. ,endidikan di Malaysia.
Singapura: 6einemann ediu+ational Books.
6aris Md 3adi. )001. 9tnik$ ,olitik dan ,endidikan. &uala Aumpur: 4ewan
Bahasa dan ,ustaka.
!brahim saad. Pendidikan dan Politik di Malaysia .&uala Aumpur: 4ewan Bahasa
dan ,ustaka$ )0<62$ ms. 44
Mohd Junus Mohd 'or$KSeminar &ebangsaan ,enilaian ,elaksanaan &BS- :
Prinsip, Konsep dan Rasional KBSR. 8)-8 Mei )001 : )-)1.
Mok Soon Sang. 811*. Peperiksaan Penilaian Tahap Kecekapan Skim Perkhidmatan
Guru. &uala Aumpur: &umpulan Budiman S4'. B64.
Musa bin 4aia. )0(6. Sejarah ,erkembangan ,endidikan dan ,ersekolahan.
&elantan: ,ustaka "man ,ress.
;mar Mohd 6ashim. )00). Penisian Misi Pendidikan. &uala Aumpur: 4ewan
Bahasa dan ,ustaka.
-aminah 6j Sabran I -ahim Syam.)0<<. Kajian Bahasa. ,etaling 3aya: Dajar Bakti.
Su%ean 6ussin. )00*. ,endidikan di Malaysia: Sejarah$ Sistem dan Dalsa%ah.
&uala Aumpur: 4ewan Bahasa dan ,ustaka.
Aaporan 3awatankuasa &abinet Mengkaji ,elaksanaan 4asar ,elajaran.)0<1.
&uala Aumpur:4ewan Bahasa dan ,ustaka.
8(
8<

Pra Merdeka

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pra Merdeka

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HBML 4103: SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU

HBML 4103: SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU

You might also like