Monitor Bedrijvenaanbod Amerstreek 2013 Aanbod bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte
juli 2013
Een uitgave van de gemeente Oosterhout rapporteur: vakgroep Onderzoek & Statistiek (O&S) van de afdeling Service en Ondersteuning (SO) rapport gereed: 30072013 oplage: digitale pdf-versie vindplaats: www.oosterhout.nl/over-de-gemeente/feiten-en-cijfers/onderzoek
Mede door de prima ligging en gunstige regionale afzetmarkt is de leegstand in Oosterhout lager dan gemiddeld, zo blijkt uit de eerste Monitor Bedrijvenaanbod Amerstreek. Het aanbod aan bedrijfsruimte en de leegstand van kantoren is lager dan het Nederlandse gemiddelde en aanzienlijk lager dan in andere Brabantse steden, zoals Breda, Eindhoven, Roosendaal of Tilburg. Ook de winkelleegstand is lager dan in Nederland en vergelijkbare winkelgebieden. Bijna de helft van de leegstand in winkelgebied Ooster- hout-Centrum betreft frictie leegstand (minder dan 1 jaar leeg). Eind juni 2013 stonden er in de gemeente Oosterhout een kleine 100 bedrijfspanden te huur en / of te koop met een totale oppervlakte van bijna 160 duizend vierkante meter. Eind september 2009 ging het om 55 bedrijfspanden met een oppervlakte van in totaal 63 duizend vierkante meter. Na een zwak her- stel in 2010-2011 door een lichte opleving van de economie, is het aanbod aan bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte gestaag toegenomen. Met name in het laatste half jaar steeg het aanbod commercieel (bebouwd) vastgoed in Oosterhout fors. Die stijging is vooral het gevolg van het op de markt komen van een paar vrij grote bedrijfsobjecten op het bedrijventerrein Weststad-Zuid. Op een aantal andere bedrijventerreinen (Everdenberg, Vijf Eiken en De Wijsterd) is juist sprake is van een lichte daling van het aanbod. Met de Monitor Bedrijvenaanbod Amerstreek 2013 wordt het bedrijvenaanbod in de drie Amerstreek- gemeenten gedetailleerd in kaart gebracht. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt in het aanbod aan bedrijfs- , kantoor- n winkelruimte. Het gaat hierbij om alle bedrijfsruimte die op het betreffende meet- moment te koop / te huur staat, dus ook bedrijfspanden die nog niet leeg staan maar mogelijk op korte termijn wel. Het onbebouwde aanbod (bedrijfsgrond en nog te bouwen bedrijfspanden) wordt hierin niet meegenomen. Jaarlijks zal er een nieuwe monitor verschijnen. Om de vinger aan de pols te houden, worden de onder- liggende data overigens per kwartaal geactualiseerd.
1.1 Onderzoeksopzet Een aantrekkelijk ondernemingsklimaat is een belangrijke basisvoorwaarde voor een gezonde lokale economie. Daarom houdt de gemeente periodiek een Bedrijvenenqute om meer inzicht te krijgen in het vestigingsklimaat, de bedrijfsomgeving en de gemeentelijke dienstverlening aan ondernemers. Het belang van dergelijk onderzoek is door de economische crisis alleen maar groter geworden. Een aantrekkelijk ondernemingsklimaat houdt ook in dat er voldoende aanbod aan bedrijfsruimte is, zodat bedrijven kunnen groeien. Daarom heeft het gemeentebestuur gevraagd om een monitor waarmee het bedrijvenaanbod / de leegstand in beeld wordt gebracht. De vakgroep Onderzoek & Statistiek van de gemeente Oosterhout houdt sinds 2009 het bedrijven- aanbod in de gemeente Oosterhout bij. Daarbij wordt per kwartaal het gehele aanbod aan bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte genventariseerd dat op dat moment in Oosterhout te koop / te huur is. Dit wordt gerapporteerd in de Economische Monitor Oosterhout. De vraag van het gemeentebestuur gaat echter verder en richt zich ook op de twee andere Amerstreek- gemeenten. Via de voorliggende Monitor Bedrijvenaanbod Amerstreek 2013 wordt het bedrijven- aanbod in de Amerstreek gedetailleerd in kaart gebracht. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt in het aanbod aan bedrijfs- , kantoor- n winkelruimte. Het gaat hierbij om alle bedrijfsruimte die op dat meet- moment te koop / te huur staat, dus ook bedrijfspanden die nog niet leeg staan maar mogelijk op korte termijn wel. Het onbebouwde aanbod (bedrijfsgrond en nog te bouwen bedrijfspanden) wordt niet mee- genomen. Jaarlijks zal er een nieuwe monitor verschijnen. Om de vinger aan de pols te houden, zullen de onder- liggende data overigens per kwartaal worden geactualiseerd.
1.2 Bronnen Om het bedrijvenaanbod op een systematische en eenduidige wijze te monitoren, wordt gebruik gemaakt van verschillende bronnen. Voor het totaalbeeld per gemeente en per bedrijventerrein wordt gebruik gemaakt van het aanbod (commercieel vastgoed) dat PropertyNL verzamelt aan de hand van het aanbod dat vastgoedmakelaars in portefeuille hebben. Voor Oosterhout wordt aanvullend ook nog gebruik gemaakt van gegevens van DTZ Zadelhoff, n van de grootste vastgoedadviseurs en makelaars in Nederland, en de databestanden van Locatus, die allerlei informatie verzamelt over alle winkels en consumentgerichte dienstverlenende bedrijven.
1.3 Leeswijzer De monitor is als volgt opgebouwd: Hoofdstuk 2: Analyse van het bedrijvenaanbod in de drie Amerstreekgemeenten (Drimmelen, Geer- truidenberg n Oosterhout). Aangezien dit deel een nulmeting is, is het (nog) niet mogelijk om terug te gaan in de tijd. Hoofdstuk 3: Gedetailleerde analyse van het bedrijvenaanbod in de gemeente Oosterhout. Daarbij wordt ook de ontwikkeling vanaf 2009 in beeld gebracht. Hoofdstuk 4: Gedetailleerde analyse van het bedrijvenaanbod per bedrijventerrein in de gemeente Oosterhout, inclusief het stadscentrum. Daarbij wordt per terrein ook de ontwikkeling vanaf 2009 in beeld gebracht.
6 2 Bedrijvenaanbod in de Amerstreekemeenten
2.1 Algemeen Op 1 april 2012 waren er in de drie Amerstreekgemeenten in totaal 7.641 bedrijven en organisaties gevestigd. Samen boden zij werk aan 47.779 personen. Daarmee is de Amerstreek, met ruim 14 pro- cent van alle bedrijven en bijna 14,5 procent van alle arbeidsplaatsen, de op n na belangrijkste economische speler in West-Brabant. Alleen Breda telt meer bedrijven en arbeidsplaatsen.
Tabel 2.1 Bedrijven en werkzame personen in de Amerstreekgemeenten (2012)
bedrijven en organisaties werkzame personen Drimmelen 2.100 8.798 Geertruidenberg 1.594 11.432 Oosterhout 3.947 27.549 Amerstreek 7.641 47.779
2.2 Aanbod bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte Eind juni 2013 stonden er in de Amerstreek bijna 125 bedrijfspanden te huur en / of te koop met een totale oppervlakte van ruim 275 duizend vierkante meter. Aangezien deze monitor voor de gemeenten Drimmelen en Geertruidenberg een nulmeting betreft, is het niet mogelijk om voor de Amerstreek terug te kijken in de tijd.
Tabel 2.2 Aanbod bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte in de Amerstreekgemeenten (juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking: Onderzoek & Statistiek
Aangezien Oosterhout en Geertruidenberg de meeste (niet-agrarische) bedrijvigheid kennen, is het aanbod dat te huur en / of te koop staat daar ook het grootst.
Grafiek 2.1 Aanbod bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte in de Amerstreekgemeenten (juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking: Onderzoek & Statistiek 7 Op de onderstaande kaart is te zien wat de exacte locatie is van de bedrijfsobjecten (bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte) die eind juni in de Amerstreek te huur en / of te koop stonden. Hieruit wordt duidelijk dat de meeste objecten te vinden zijn op de verschillende bedrijventerreinen (bedrijven en kantoren) en in het Oosterhoutse stadscentrum (winkels).
Kaart 2.1 Objecten op de markt in de Amerstreek (juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Google
In het volgende hoofdstuk wordt dieper ingegaan op het aanbod aan commercieel vastgoed (bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte) in de gemeente Oosterhout.
Weststad-Noord Statendam-Noord Statendam-Zuid Stadscentrum Oosterheide Everdenberg Vijf Eiken De Wijsterd Dombosch II Hoevestein t Spijck Brieltjenspolder Weststad-Zuid Weststad-Zuid Dombosch I 8 3 Bedrijvenaanbod in Oosterhout
3.1 Algemeen Op 1 april 2012 waren er in de gemeente Oosterhout in totaal 3.947 bedrijven en organisaties geves- tigd. Samen boden zij werk aan 27.549 personen. Oosterhout is daarmee een belangrijke economische speler in de regio West-Brabant. Alleen de gemeenten Breda, Roosendaal en Bergen op Zoom tellen ieder meer bedrijven en arbeidsplaatsen. Mede door de prima ligging en gunstige regionale afzetmarkt is de leegstand in Oosterhout beter dan gemiddeld. Het aanbod aan bedrijfsruimte en de leegstand van kantoren is lager dan het Nederlandse gemiddelde en aanzienlijk lager dan in andere steden in Brabant.
Grafiek 3.1 Aanbod-voorraadratio (bedrijfsruimten) en leegstand (kantoren) 0% 3% 5% 8% 10% 13% 15% jan.2011 juli 2011 jan.2012 juli 2012 jan.2013 juli 2013 Bedrijfsruimten
7% 9% 11% 13% 15% 17% 19% 21% 23% jan.2011 juli 2011 jan.2012 juli 2012 jan.2013 juli 2013 Breda Eindhoven Etten-Leur Oosterhout Roosendaal Tilburg Nederland Kantoren
Toelichting: De aanbod-voorraadratio (bedrijfsruimten) is de verhouding tussen aanbod (bedrijfsruimten) en voorraad (bedrijventerreinen) uit- gedrukt in een percentage. De leegstand (kantoren) betreft de aangeboden ruimte in opgeleverde gebouwen die op het moment van inventarisatie niet (meer) in gebruik is ten opzichte van de totale kantorenvoorraad uitgedrukt in een percentage.
gemeente Oosterhout | gegevensbron: DTZ Zadelhoff | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek
3.2 Aanbod bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte Eind juni 2013 stonden er in de gemeente Oosterhout een kleine 100 bedrijfspanden te huur en / of te koop met een totale oppervlakte van bijna 160 duizend vierkante meter. Eind september 2009 ging het om 55 bedrijfspanden met een oppervlakte van in totaal 63 duizend vierkante meter.
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek
9 Na een zwak herstel in 2010-2011 door een lichte opleving van de economie, is het aanbod gestaag toegenomen. Met name in het laatste half jaar steeg het aanbod commercieel vastgoed (bebouwd) in Oosterhout fors. Die stijging is vooral het gevolg van het op de markt komen van een paar vrij grote bedrijfsobjecten op bedrijventerrein Weststad.
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek
Op de volgende pagina is te zien waar de objecten precies gelokaliseerd zijn. Om de ontwikkeling in beeld te brengen, is de situatie in juni 2013 (kaart 3.1) naast die in juni 2011 (kaart 3.2) geplaatst. Of het om grote of kleine bedrijfsobjecten gaat, is te zien in hoofdstuk 4, waar het aanbod in Oosterhout wordt weergegeven per bedrijvenlocatie.
Kaart 3.1 Objecten in Oosterhout op de markt (juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-Informatie
10 V Vi ij jf f E Ei ik ke en n E Ev ve er rd de en nb be er rg g M Me ei id do oo or rn nl la aa an n B Br re ed da as se ew we eg g O Oo os st te er rh he ei id de e S St ta at te en nd da am m- - Z Zu ui id d S St ta at te en nd da am m- - N No oo or rd d W We es st ts st ta ad d- -Z Zu ui id d W We es st ts st ta ad d- -N No oo or rd d D De e W Wi ij js st te er rd d C Ce en nt tr ru um m A27 A27 A59 Leijsenhoek Torenstraat Arendshof Rulstraat
N N Kaart 3.2 Objecten in Oosterhout op de markt (juni 2011)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-Informatie
11 V Vi ij jf f E Ei ik ke en n E Ev ve er rd de en nb be er rg g M Me ei id do oo or rn nl la aa an n B Br re ed da as se ew we eg g O Oo os st te er rh he ei id de e S St ta at te en nd da am m- - Z Zu ui id d S St ta at te en nd da am m- - N No oo or rd d W We es st ts st ta ad d- -Z Zu ui id d W We es st ts st ta ad d- -N No oo or rd d D De e W Wi ij js st te er rd d C Ce en nt tr ru um m A27 A27 A59 Leijsenhoek
N N De Wetering 12 3.3 Detailhandel Het Oosterhoutse stadscentrum wordt getypeerd als een hoofdwinkelgebied groot. Het stadswinkel- gebied heeft 271 winkels, tegen het gemiddelde van 305 in vergelijkbare winkelgebieden. Oosterhout- Centrum heeft een verkoopvloeroppervlakte van 47.315 vierkante meters aan detailhandel, ten opzichte van 62.024 vierkante meters in vergelijkbare winkelgebieden. Het Oosterhoutse stadswinkelgebied laat zich qua omvang en structuur het best vergelijken met de stadscentra van Veenendaal, Almelo, Oss, Amstelveen en Zaandam. Het Oosterhoutse winkelgebied wordt goed gewaardeerd en trekt bezoekers uit de hele regio. Mede daardoor is de leegstand het aantal leegstaande winkels in Oosterhout-Centrum met 6,4 procent aanzienlijk lager dan in vergelijkbare winkelgebieden (10,3%) en zelfs lager dan het Nederlandse ge- middelde (6,6%).
Grafiek 3.4 Winkelleegstand 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Nederland Oosterhout-Centrum Hoofdwinkelgebied Groot
gemeente Oosterhout | gegevensbron: Locatus | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek
Bijna de helft van de leegstand in het winkelgebied Oosterhout-Centrum (48%) betreft frictie leegstand. Dit houdt in dat het betreffende winkelpand niet langer dan 1 jaar leeg staat. Bij 33 procent van de leeg- staande winkelpanden gaat het om langdurige leegstand (1 tot 3 jaar leeg) en bij bijna 19 procent om structurele leegstand (langer dan 3 jaar leeg). De structurele leegstand komt daarmee uit op 1,2 procent van het totale winkelaanbod in Oosterhout-Centrum. 13 4 Bedrijvenaanbod per bedrijventerrein in Oosterhout
In dit hoofdstuk wordt het bedrijvenaanbod per bedrijventerrein in beeld gebracht, inclusief het stads- centrum. Per gebied wordt de informatie getoond op twee paginas:
Op de eerste pagina wordt de volgende informatie getoond: Algemene kengetallen over het betreffende bedrijventerrein; Kengetallen over het aanbod dat te huur en / of te koop staat op de laatste peildatum (30 juni 2013); Indicatoren over het betreffende bedrijventerrein (aandeel ten opzichte van het totaal in Oosterhout); De dynamiek van het aanbod aan bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte op het betreffende bedrijven- terrein (per kwartaal vanaf september 2009 t/m juni 2013); Het aandeel van het aanbod aan bedrijfs- , kantoor- en winkelruimte op het bedrijventerrein ten op- zichte van het totale aanbod in Oosterhout (per kwartaal vanaf september 2009 t/m juni 2013).
Op de tweede pagina wordt op een kaart van het bedrijventerrein de volgende informatie getoond van de situatie tijdens de laatste peildatum (30 juni 2013): De exacte locatie van het pand (of deel van het pand); Of het gaat om bedrijfs- , kantoor- of winkelruimte (elk een eigen kleur); De grootte (vierkante meters) van het pand (proportionele cirkel); en Of het gaat om structureel aanbod (1 jaar of langer op de markt).
14 4.1 Stadscentrum Oosterhout
Kengetallen Centrum: Aanbod vastgoed-bebouwd (te huur / te koop): Netto oppervlakte (m 2 ) aantal objecten oppervlak (m 2 ) aandeel * Aantal bedrijven 588 Bedrijfsruimte 0 0 0,0% Werkzame personen 3.657 Kantoorruimte 9 3.352 16,2% Objecten op de markt 29 Winkelruimte 20 4.625 81,9% Noot: * aandeel t.o.v. totaal m 2 in de gemeente Oosterhout
Indicatoren (aandeel t.o.v. totaal in de gemeente Oosterhout): 14,9%
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek 15 Aanbod vastgoed-bebouwd in het Centrum (eind juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-informatie S S = structureel aanbod (1 jaar of langer op de markt)
N Cirkels: bedrijfsruimte kantoorruimte winkelruimte
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek 17 Aanbod vastgoed-bebouwd op Everdenberg (eind juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-informatie
S S = structureel aanbod (1 jaar of langer op de markt) A27
N Cirkels: bedrijfsruimte kantoorruimte winkelruimte
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek 19 Aanbod vastgoed-bebouwd op Oosterheide (eind juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-informatie
S S = structureel aanbod (1 jaar of langer op de markt) A27
N Cirkels: bedrijfsruimte kantoorruimte winkelruimte
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek 21 Aanbod vastgoed-bebouwd op Statendam-Noord (eind juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-informatie S S = structureel aanbod (1 jaar of langer op de markt)
N Cirkels: bedrijfsruimte kantoorruimte winkelruimte
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek 23 Aanbod vastgoed-bebouwd op Statendam-Zuid (eind juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-informatie
S S = structureel aanbod (1 jaar of langer op de markt)
N Cirkels: bedrijfsruimte kantoorruimte winkelruimte
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek 27 Aanbod vastgoed-bebouwd op Weststad-Noord (eind juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-informatie
S S = structureel aanbod (1 jaar of langer op de markt) A59
N Cirkels: bedrijfsruimte kantoorruimte winkelruimte
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek 29 Aanbod vastgoed-bebouwd op Weststad-Zuid (eind juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-informatie
S S = structureel aanbod (1 jaar of langer op de markt)
N Cirkels: bedrijfsruimte kantoorruimte winkelruimte
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek 31 Aanbod vastgoed-bebouwd op De Wijsterd (eind juni 2013)
gemeente Oosterhout | gegevensbron: PropertyNL | databewerking en analyse: Onderzoek & Statistiek | kaartondergrond: Geo-informatie
S S = structureel aanbod (1 jaar of langer op de markt)
N Cirkels: bedrijfsruimte kantoorruimte winkelruimte