You are on page 1of 5

luiza xayapuriZe

GvTismsaxurebis leqsika imereTis regionis masalebis mixedviT


(evlogiaºsefiskveri; analogiaºfuZexatiºsaxate... kankeli-ikonostasi)
qarTul marTlmadidebel eklesiaSi liturgikul terminTa umravlesoba berZnu-
li warmomavlobisaa, rac mis nasesxobaze miuTiTebs. magram, Tu mecnier jerar gari-
tis azrs gaviziarebT: `TargmanSi Cveulebriv naklebad SeaqvT leqsika im enidan, rom-
lidanac Targmnian. Tu romelime TargmanSi ucxo sitKvebi ixmareba, maSin igi ukve am
enis sakuTrebacaa da ar SeiZleba isini Targmanis maCveneblad miviCnioT". (c. qurci-
kiZe _ 1973).
da mainc jamTa svlis Sedegad berZnuli terminebis gverdiT gaCnda sakuTriv qar-
Tuli variantebic ZiriTadad im saganTa aGsaniSnavad, romelTanac mrevls axlo ur-
TierToba hqonda.
masalebis ganxilvisas dadasturda, rogorc nasesxeb, aseve qarTul sitKvebSi bge-
raTa fonetikuri cvlileba da mniSvnelobis Secvlac.
imis naTelsaKofad, Tu ramdenad Cans es terminTa SerCevis dros, qarTuli masa-
lebis gverdiT moviKvanT paralelebs sxva qristianuli qveKnebis enebidan.
dGes qarTul marTlmadideblur eklesiaSi, rogorc samGvdelo pirTa, ise mrev-
lis metKvelebaSi gvxvdeba termini evlogia ºeîlogiaºelogia, zogJer ki evloGia
(rac j-s bizantiuri warmoTqmis eqvivalentia). evlogia momdinareobs berZnuli si-
tKvidan _ rac `kurTxevas", `dalocvas" niSnavs, pirdapiri TargmaniT _ `kargi si-
tKva". dGes ase ewodeba mrgval nakurTx purs anu sefiskvers. moviKvanT magaliTebs
dialeqtologiis samecniero-kvleviTi institutis momZiebelTa Jgufebis mier Sekre-
bili masalebidan: `evlogia Sevagzavne sakurTxevelSi", `e…logia Tu aiGe dGes?", (d.
i. 1995 w. 2. 01 #7). `Cemsobas elogias marto loc…amowKurebuls urigebden", `sa-
nam evloGias Camoarigebdnen, manamde Cameiloca…den". (d. i. 1994 w. 15. 03 #11).
dGes evlogiis nacvlad saeklesio _ GvTismsaxurebaSi damkvidrebulia sefiskveri...
gamocemuli leqsikonebisa da Zveli werilobiTi Zeglebis ganxilvam warmoaCina, rom
igi adre mravali mniSvnelobiT ixmareboda. ilia abulaZis (`Zveli qarTuli enis
leqsikoni") sulxan-saba orbelianis (`qarTuli leqsikoni"), d. CubiniSvilis (`qar-
Tul-rusuli leqsikoni"), akaki gelovanisa (`religiur terminTa leqsikoni") da niko
ayaraZis (`religiur sitKvaTa leqsikoni") leqsikonebSi evlogia _ ganmartebulia,
rogorc `dalocva, kurTxeva, mosakiTxi, Sesawiravi, ZGveni". `da evlogiad iKo vedre-
ba GvTisa" (axali aGTqma da fsalmunebi _ 1991 w; 1; 18) `mogvarTues Cuen eulogi-
ai aleqsandriaT T‚To sawKauli zeTi" v. imnaiSvili _ 1975; 189,3) `romelman dau-
teva evlogia eklesias, dauteva igi glaxkTaT…is" (g. mTawmindeli _ 1996; 43, 26-
27).
qegl-Si zemoT aGniSnul ganmartebebs emateba isic, rom evlogiad iwodeboda
Kvelaferi nakurTxi: puri, wKali, zeTi, wminda nawilebi da sxva, risi waGebac saxl-
Si SeiZleboda. giorgi mTawmindeli _ giorgi aleqsandrielis TxzulebaSi `cxovreba
iovane oqropirisa", vkiTxulobT: `aGitaces TiToeulman samoslisa misisagani mci-
red-mcired da wariGes igi evlogiad da sakurneblad sneulTa" 141,24-25.
rusulSi evlogias Seesabameba sitKva C=ì 2ü. igi iseTive mravalmniSvnelobiT ix-
mareba, rogorc Cvens zemoT ganxilul magaliTebSi: a%ã%ì%ëüö/ Kå!32 ƒåìëþ C%ì 2ü"
(timoTe 2,2) (axali aGTqma da fsalmunebi _ 1991 w.). (mlocvelni miiGeben miwas ev-
logiad) `... h " C=ì 2ü .2%ã% K/ë= ì%ë,2"= * a%ã3" (...da evlogiad iKo vedreba GvTisa)
(axali aGTqma da fsalmunebi _ 1991 w.).
e.i. evlogia sazogadod aGniSnavda Kvelafers nakurTxs, rogorc eklesiaSi Sesa-
wiravs, aseve morwmuneTaTvis dasarigebels.
qarTulSi nakurTxi puris aGsaniSnavad ixmareba termini sefiskveri. igi warmoad-
gens xorblis wminda fqvilisagan gamomcxvar mrgval purs. sefis anu meufis kvers
(kveri-mrgvali puri (qegl)), romelzedac sruldeba evqaristiis wminda saidumlo. se-
fiskveri Sedgeba ori nawilisagan, igi warmoadgens ori mrgvali kveris SeerTebas _
aqedan qveda odnav didia, zeda ki momcro, rac qristes orbunebovnebas niSnavs. (ga-
rdacvlilTaTvis gankuTvnil sefiskvers zemodan gamosaxuli aqvs Jvari warweriT: ie-
so qriste nike (Zleva), cocxalTaTvis gankuTvnils ki GvTismSobeli). mas acxobs spe-
cialurad gankuTvnili (mrevli mas mesefiskvres uwodebs) piri: beri an monazoni,
iSviaTad mGvdelic. wmida mamaTa cxovrebidan Cans, rom adre sefiskveri oJaxebSi
cxveboda, romelsac Semdeg eklesiaSi Seswiravdnen (n. KubaneiSvili _ 1991 w.) es si-
tKva xSiria Zvel qarTulSi. gvxvdeba ioane mosxis `limonarSi": `waravlines igi... mi-
Gebad sefiskuerisa" (349, 19) an `Seyames sefiskueri erTi", (138, 129) v. imnaiSvilis
`mamaTa cxovrebanSi": `ara guaqvs sefisk…eri adgilsa C…ensa". (349, 5).
dGevandel metKvelebaSi sefiskveris paraleluri formebia sefisk…eri _ se-
bisk…eri. moviKvanT magaliTebs Cveni institutis momZiebelTa Jgufebis mier mopove-
buli masalebidan: `mic…alebulisaT…is sefisk…eri Sevagzavne", (d. i. 1995, 2. 01
#7) `sefiskveri uzmaT unda yamo dilas, loc…is mere", (d. i. 1994, 10 05) `se-
bisk…ers aqouri molaz…nebi acxobden, ravac vici". (d. i. 1993, 11. 09. #4).
rusul enaSi sefiskveris aGsaniSnavad gamoiKeneba sitKvebi C!%“-%!= an =…2,ä%!
(rusul enaze gamocemul religiur literaturaSi ZiriTadi terminia C!%“-%!=) igi
momdinareobs berZnuli sitKvidan prosfora _ rac moZGvnas niSnavs (a. gelovani _
1990) d. CubinaSvilis ganmartebiT _ `dasarigebels", xolo n. ayaraZis `religiur
sitKvaTa leqsikonSi" _ `Sesawiravs". `C!%“-%!= ä%ë›…= K/2ü *!3ãë3þ , “%“2% 2ü ,ƒ ä"3.
÷=“2åL". (`g=*%… a%›/L" 1990, 642) =…2, ä%!-ic berZnuli sitKvaa da niSnavs Sxam sawina-
aGmdegos.
laTinurSi sefiskveris aGsaniSnavad ixmareba termini `hostia" _ rac zvaraks
niSnavs. ase uwodeben kravs, romelsac ebraelebi paseqis dGes akurTxebinebdnen mi-
cvalebulTa mosaxseneblad da daurigebdnen ers piris gasaxsnelad. aqve SevniSnavT,
rom qarTul eklesiaSi imave mniSvnelobiT ixmareba sitKva tarigi (kravi) _ ase
uwodeben wmida ziarebisaTvis gankuTvnil sefiskvers. ioane oqropiris tipikonSi vki-
TxulobT: `mGvdeli aiGebs wm. tarigisaTvis gankuTvnil sefikvers da daasvenebs da-
faze". sainteresoa sefiskveris franguli enis mier SerCeuli terminic aq `pain benit"-
s (nakurTxi puri) gverdiT gvxvdeba SesitKveba `pain a chanter" (sasimGero puri).
zemoT warmodgenili sitKvebis magaliTze SeiZleba vTqvaT, rom marTalia wmida
saidumlo Kvelgan purze aGesruleba, magram sakuTriv sitKva _ puri _ mxolod qar-
Tul da frangul variantebSi Cans (qarTuli _ `samefo puri", franguli _ `sasim-
Gero puri") am mxriv isini sxvebTan SedarebiT axlos dganan erTmaneTTan. puri aq
simbolizirebulia, igi aris safuZveli sulieri da fizikuri arsobisa, Cven `mraval-
TaTvis gantexili mosatevebelad codvaTa" (maTe 26, 28).
sainteresoa, Tu ra mniSvneloba SeiZina sefiskverma xalxur warmodgenebSi:
micvalebulis sulis mosaxseneblad yirisufali, rogorc TviTon amboben, an sa-
wiravs agzavnis eklesiaSi sefiskverisa da zedaSes saxiT, an Sin akeTebs sakurTxs.
dialeqtologiis samecniero kvleviTi institutisa da calke Cven mier Sekrebil ma-
salebSi sakurTxisaTvis gakeTebul patara mrgval purebs xalxi suliskvers an su-
lipurs eZaxis. amaTTan erTad acxoben odnav gansxvavebul modido zomis kvers, ro-
melsac berik…ers an mekrebers, mekares an kidev mekre-mebajes eZaxian. xalxis
warmodgenaSi igi ris saiqios karebis mcveli, romlis meSveobiTac urigdeba garda-
cvlilebs axlobelTa mier gakeTebuli sakurTxi. sefiskversa da aGniSnul kverebs
(imave kokrebs) Soris kavSiris maCvenebelia Semdegi garemoeba: sakurTxis kverebis
(suliskveris) gamocxobisas gacril fqvilze Jvris saxiT moaKrian marils, aseve moap-
kureben cota Sav Gvinos, wKals da amboben: `moixsenie ufalo mekre-mebajeºmeka-
reºmekreberi... da Semdeg imave moqmedebis gameorebisas CamoTvlian gardacvlil ax-
lobelTa saxelebs; arsebobs meore variantic: ukve gawKobil sufraze, sadac aGniS-
nuli kverebic alagia, oJaxis diasaxlisi danis wveriT gadasaxavs Jvars maT, Semdeg
sxva danarCens da ambobs: `moixsenie ufalo mekareºmekre-mebajeºmekreberi... da Cemi
micvalebulebi..." CamoTvlis saxelebs. gvxvdeba agreTve zemoT moKvanili variantis
SerwKmac, aris odnav gansxvavebuli SemTxvevac, roca diasaxlisi TiToeul kvers cal-
calke arqmevs mekre-mebajis... da sakuTar micvalebulTa saxelebs. ioane oqropiris
wirvis tipikonSi gvaqvs aseTi adgili: `mGvdeli dafaze dasvenebul sefiskvers (aw
ukve tarigs) Tavze laxvaris wveriT gamosaxavs Jvars 3-Jer sitKvebiT: `mosaxseneblad
uflisa GvTisa da macxovrisa Cuenisa ieso qristesi..." aseve eqceva GvTismSoblisa-
Tvis gankuTvnil sefiskversac. amave dros, sxva sefiskverebze msgavsi moqmedebisas ki-
Txulobs gardacvlilTa saxelebs, ris Semdegac xdeba kveTa da wirvis Semdeg
dayrili sefiskveri Camourigdeba mrevls. sakurTxze ki sanTlebis Camowvis Semdeg
diasaxlisi mekaris, mekre-mebajis... da a.S. gankuTvnil kvers unawilebs iq damswre
axloblebs. rogorc eklesiaSi, xalxur variantebSic xdeba kmeva.
marTlmadideblur eklesiaSi xatebis, saGvTo wignebisa da Jvris dasasveneblad
gamoiKeneba maGali daxrili magida, romelsac analogia ewodeba. igi momdinareobs
berZnuli sitKvidan’ §H1Hz2NPH_ rac msgavss, SesatKviss niSnavs, aqedan ana-
logia, msgavseba, SesatKvisoba. gamocemuli leqsikonebis mixedviT, igi aris maGali
daxrili magida xatTaTvis. T. bagrationi amasTanave aGniSnavs, rom `wmida sabasa ka-
nonsa Sina analoGia ars saxe anu xati qristesa anu xuTismSoblisa (T. bagrationi
_ 1979, 81) (`G" bizantiuri warmoTqmaa j-si) aqedan gamomdinare, radgan aGniSnuli
magidac ZiriTadad am xatTaTvisaa gankuTvnili, saxelic aqedan ewoda. termin analo-
giis paralelurad gvxvdeba analoGia. amis dasturad T. bagrationis zemoT aGniSnu-
li sitKvebic gamodgeba. moviKvanT adgils ioane oqropiris jamnis tipikonidan: `Sua
eklesiaSi analogiis win dgamen magidas, romelzedac aris puri, xorbali, Gvino da
zeTi.~
rusulSi analogiis SesatKvisia C%ä%K, å, magram GvTismsaxurebaSi da tipikonebSi
ixmareba =…=ë%L `m= =…=ë%L ëå›=2 j!å“2 , }"=…ãåëåL" (g=*%… a%›/L # 1991, 670) qar-
TvelTa metKvelebaSi (mxolod iq, sadac mrevlSi rusebic arian) iSviaTad gvxvdeba
analoiºanaloe (quTaisis mTavarangelozis eklesia) qarTulenovani mrevli ki ZiriTa-
dad analogiis aGsaniSnavad iKenebs sakuTriv qarTul terminebs: fuZe xati, wirvis
xati, sakurTxevlis xati, saxate, kaTedra, sawigne. SeiniSneba paralelur terminTa
Soris funqciebis ganawileba. am TvalsazrisiT sainteresoa eklesiis msaxurTa da
mrevlis sxvadasxvagvari damokidebuleba. analogia, rogorc zemoT aGvniSneT, erqva
Kvela xatsasvens, dGes eklesiis msaxurTa (mnaTe, mne, diakvani) nawili ase moixseniebs
mxolod gumbaTis qveS, mdebare xatsasvens, rasac mrevli ZiriTadad fuZe xats, iSvia-
Tad sakurTxevlis xats (radgan igi aGsavlis karis win, trapezis pirdapir mdebare-
obs) an wirvis xats eZaxian. Sua saxateze KovelTvis dasvenebulia is xati, romlis
xsenebacaa am periodSi da romelsac eZGvneba wirva, xolo Tuki aseTi dGesaswauli
araa, maSin is, romeli wmindanis an religiuri movlenis saxelzecaa agebuli taZari.
analogiis fuZe xatiT saxeldeba xdeba misi mdebareobis mixedviT. igi dgas Sua ta-
ZarSi, gumbaTis qveS rac mrevlisTvis warmoadgens centrs, fuZes. fuZe xati warmo-
adgens mTavar xats eklesiaSi. saKdarSi Sesulma adamianma pirvelad mas unda sces
TaKvani da Semdeg sxva xatebs. dialeqtologiis institutis mier Sekrebil masalebSi
vkiTxulobT: `Jer fuZe xati unda meiloco da mere sxvasTan mixvide" (d. I. 1995 w.
11.02) sxva xatebisaTvis gankuTvnil magidas mrevli saxates an kaTedras eZaxis. saxa-
tes uwodebs mas mnaTe, mesanTle da mnec. rac Seexeba kaTedras, igi berZnuli si-
tKvaa da skams, savarZels niSnavs. i. abulaZis, s. sabasa da d. CubinaSvilis leqsiko-
nebSi igi ganmartebulia, rogorc maGali dasaJdomeli, saKdari, samGvdelmTavro, sa-
kaTedro taZari, sadac episkoposi an kaTalikosi zis. qegl-Si miTiTebulia isic, rom
kaTedra aris maGali dadgmuli magidis msgavsi viwro dgimi oratorTaTvis. mrevlis
mier saxates aGniSnuli terminiT saxeldeba Zvelad ar gvxvdeba da axali movlenaa.
aGsaniSnavia, rom mrevli iKofa ZiriTadad or kategoriad: Zveli da axali. pirveli,
romelic aTeizmis batonobis drosac dadioda taZarSi da icnobda eklesiur kano-
nebs da meore _ SedarebiT axali mosuli, romelic axla ecnoba saGvTo sJuls. am
ukanasknelisaTvis saero cxovrebaSi kargad nacnobia kaTedra oratorTaTvis da rad-
gan saxate magida mas hgavs, xatsasvens maT kaTedra uwodes. am kategoriis mrevlis me-
tKvelebaSi xSiria: `wmida giorgi marJvniv kaTedraze asvenia", `marcxena kaTedraze
romeli wmindania dabrZanebuli?"
rac Seexeba calke mdgom Tavisufal magidas, romelsac mxolod Jvrisa da saG-
mrTo wignebisaTvis iKeneben, sawignes, iSviaTad kaTedras eZaxian. mGvdeli ki Kvela
xatsasvens analogias uwodebs.
saintereso masalas gvaZlevs qarTuli eklesiis mier terminTa SerCevis principi
sxva qristianul qveKnebTan SedarebiT. Sua taZridan aGmosavleTiT sakurTxevlis
gamomKof dafanJrul zGudes, tixars, romelzedac xatebia Casvenebuli, `kankeli"
ewodeba. igi berZnuli sitKvaa da Jebirs niSnavs. i. abulaZis, sabas, d. CubinaSvilis
_ leqsikonebSi kankelis paraleluri terminebia lanZ…i, ardabagi, dolabi _ da
Kvela maTgani fanJaras, sarkmels aGniSnavs. fanJris ganmartebisas sulxan-saba wers:
`TurqTa enaa, qarTulaT kankeli da lanZvi da ardabagi hqvian". (saba _ 1893; 183)
Zvel qarTul sasuliero literaturaSi kankeli gvxvdeba _ bade, farda, sarkmeli,
moaJiris mniSvnelobiTac mag. `dadges ukana kerZo kankelisa sarkmeli da xedvides da-
sa mas dasulebulsa" (v. imnaiSvili _ 1975; 52, 2) `da iKo kankeli (bade) da broweu-
lebi svetis Tavsa zeda garemois" (iieremia 52,22), `gaukeTe kankeli (cxauri) spilen-
Zisa" _ (gamosvla 27-4) (biblia _ 1989) `xelni misi daesxnes sakurTxevlisa kankelsa
zeda" (126-36) `...da iKo garemois saflavisa kankeli (moaJiri)" _ (171,9). (v.
imnaiSvili _ 1975) aGniSnul wKaroebSi kankelis paralelurad imave mniSvnelobiT
ixmareba sitKva kankledi: `sarkmlidan iKureba, kankelidan gahkivis sisaras deda" (msa-
JulTa 5,28) (`biblia~ _ 1989).
rusul enaze gamocemul `bibliaSi" kankeli Kvelgan Targmnilia, rogorc !å?å2*=:
`qäåë=L * …åì3 !å?å2*3 , ƒ ìåä, ... (, “.%ä 27,4) (`a, Kë, " # 1991) ..." %*…% "/ãë ä/"=å2 ,
"%C, 2 ì=2ü q, “=!, …= “*"%ƒ !å?å2*3..." (“3äåL 6,28) (`a, Kë, " # 1991).
rac Seexeba sakurTxevlis gamKof Jebirs anu kankels, rusulSi mas ikonostasi
ewodeba. igi warmoadgens berZnul sitKvaTSeerTebas (ikwNh_ xati, oHois _ dgoma:
`h*%…%“2=“ 3“2="ëå…= , *%…=ì, , …=ƒ/"=å2“ , *%…%ì2=ì" (`g=*%… a%›/L" 1991, 616).
imave sitKviTa da mniSvnelobiT aGiniSneba kankeli frangulsa da italiurSi _
une iconostate (fr.), uniconostate (ital).
qristianul simbolikaSi kankeli gaazrebulia, rogorc Jebiri, GvTiursa da ada-
mianurs Sua, igi aris sarkmeli zena da qvena samKaros Soris. (Sdr. grigol GvTisme-
tKveli: `sakurTxeveli saxe ars samoTxisa, miT, rameTu daasxa samoTxe edems aGmosav-
leTisas adgilsa maGalsa da Sueniers... xolo taZari saxe ars soflisa amis...")
(`Jvari vazisa~ _ 1992 w. #4) swored, am simbolos gamo daemkvidra termini kankeli
qarTul da berZnul marTlmadideblur eklesiaSi, xolo rusulma marTlmadideb-
lurma eklesiam da kaTolikurma samKarom ki amJerad KuradGeba pirdapir mniSvnelo-
baze gadaitana da ikonostasi irCia. amis safuZvelze SeiZleba vTqvaT, rom qristia-
nul qveKnebs ZiriTadad qristianuli simbolika akavSirebT, xolo maT mier terminTa
SerCevis principi erTmaneTisagan gansxvavdeba.
ganxiluli masalebi gviCvenebs, rom berZnuli terminebi qarTul eklesiaSi inar-
Cunebs pozicias, Tumca sasuliero pirTa, ufro metad ki mrevlis metKvelebaSi
gvaqvs qarTuli terminebis gamoKenebis SemTxvevebic.
damowmebuli literatura
axali aGTqma da fsalmunebi, 1991 _ `axali aGTqma da fsalmunebi~ _ pavle
mociqulis II werili timoTes mimarT, Tb., 1991 w.
n. a y a r a Z e , 1989 _ n. ayaraZe, _ `religiur sitKvaTa leqsikoni~ Tb., 1995 w.
`biblia~ _ 1989 _ Zveli aGTqma, Tb., 1989 w.
~a, Kë, B, 1991 # ~a, Kë, B, #l. 1991 ã.
T. b a g r a t i o n i , 1979 _ T. bagrationi, `leqsikoni qarTuli~ Tb., 1979 w.
ak. gelovani, 1990 _ ak. gelovani, `religiur terminTa leqsikoni" Tb., 1990 w.
~g=*%… a %›/L~ 1991 # ~g=*%… a %›/L~ l , 1991 ã.
v. i m n a i S v i l i , 1975 _ v. imnaiSvili, `mamaTa cxovrebani" Tb., 1975 w.
i. m o s x i `limonari~ _ i. mosxi `limonari~ gamosca I. abulaZem Tb., 1980 w.
g. m T a w m i n d e l i , 1986 _ g. mTawmindeli, giorgi aleqsandrielis `cxovreba
iovane oqropirisa" 968 wlis xelnaweris mixedviT gamosca r. gvaramiam, Tb., 1986 w.
s a b a , 1993 _ sulxan-saba-orbeliani `sitKvis kona~ Tb., 1993, I, II t.
c. q u r c i k i Z e , 1973 _ c. qurcikiZe _ Zveli aGTqmis apokrifuli (arakanoniku-
ri) wignebis qarTuli versiebi, wigni II; gamomc. `mecniereba" Tb., 1973 w.
n. K u b a n e i S v i l i , 1991 _ n. KubaneiSvili, `gza cxovrebisa~ wignSi `wminda
cxovreba~, ganaxlebuli gamocema, Tb., 1991 w.
`Jvari vazisa~, 1992 _ `Jvari vazisa~ _ mGvdelmTavarTa liturGiis
saxismetKvelebiTi ganmarteba (Jruyis monastris xelnaweri), masala momzadebulia
sasulierol akademiis III kursis student luka deviZis mier; Tb., 1992, #4.

SemoklebulTa sia
d. i. _ 1993 w. 11. 09. #4; 1994 w. 10.05. #10; 1994 w. 10.03. #11; 1995 w. 2.
01. #7; 1995 w. 11. 02. #10 _ dialeqtologiis samecniero-kvleviTi institutis
fondSi daculi masalebi; 1993 w. 11 seqtemberi, kaseta #4 (sof. maTxoJi); 1994 w.
10 maisi, kaseta #10 (sof. maTxoJi); 1994 w. 10 marti, kaseta #11 (sof. maTxoJi);
1995 w. 2 ianvari, kaseta #7 (quTaisi); 1995 w. 11 Tebervali kaseta #10 (quTaisi)
qegl _ qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni, t. I_VIII, Tb., 1950_1964.

L. Khachapuridze

Vocabulary of Worship According to the Data of Imereti Region

Summary

In the Georgian Orthodox Church most of the liturgic terms are of Greek origin,but there are also
Georgian accordances.
The distribution of functions between the parallel terms has been noticed (different attitudes from the
side of the clergy and the parish are noteworthy).

You might also like