I

.117

l' SAG 0 ca

AD O.THO MAE ....

. THE a L 0 -C I A.M.

l

E X P u C .A 'Il'o CON N 1!. X I o N IS, ET ordinis ioiius.fommtC'T·h~ologjC_&D. r:rhom~!!

per omnes d~s materias. .

CIRCA ILLA VER.BA ~'J. ET V'\T _INTENTIO noflra fub aliquibus cerris limiribus com prehendarur .&c.

N TEll '. meitffl1.'2aliudnWJopotdzpone,.epl"d!f~;'id,qtf{Jd omnes Ec- . po/ittlm ~jl. quod if! Cbrifl«: 1 ifuJ, v t idew incletieDer quir Apoflolus , furer quod fundamentum toDoelores . 'tin s Theologici adrficijalritudo confurgir.ne~*l~I'in ordinan -qu~ enimaliuddiuina iita fapienriapro obie-

.... .,... __ """'"'""_ :da Iscra fa . ao~ $£ fundamelltore[picit~ quam diuina clari- '.

MIt~1=::tI pientiz de' . ratis irnmenfum lumen, ~ cuius [pJetldoris dlu-

f'BJ:.n.'L.J.u ltrina D.. Ilrarlonerefelgens , qua" ciuiras glori'o{a Hie-

Thoma ex rpfa1em, etf a ccelo per fidem , obfccritaremq;

celluiffe.at defcendar, adhuc ramen intelledum, mentern- .

que obhoc que noflramfic eleuar, &: illurninar, vtjimili_,

-iure fibrSa fit lUintn eius lapitli P t'eciofo, ta~'luam lapidi

__ idiir-~I!'.' ,,"r pietis no- . ;afpidi jieu, cfyi!allu, vt drcitur Apccalyp, l I.

men vind icaffe, cumiuxta Philof, 1. Metaph, <l.2a propter indiger lumen hoc artificioie or. proprium Iapieniis ~IUI1l1S fir ordinare ,neftla . dinari, & a (ap-ienti.arcllit~ao difponi in redi'lui hanc Iumrnam Theologicam arsenuus le- I ficium fidei, fiquidem lumen eius , dum adhuc geric, dub irare poreft. Etl: aurem finiilis ordi- . peregrinarur , defcendirque de ccelo.Iimile di-

natio fcienriarum, di[polttioni archired i fun- citur lapidi, iddl, non aliqua radiorum emif-

damenra zdificij Ilernentis , iuxra quod 'Apo- fione, quaf fol emicans , red quaf couflruendo

fiol. de Ie dicit r.Corinth. 3. Vt[apiC1U4Nhj. ~di6cioapttlm;artificiofa difpofitione politum

trt11JJ jundamentum pofoi. Et quidem fonda~. .lucem Iuam, veritatemq, manifeflans, Propter

. L , quod

/

. !

"

s ,

JIg

Orelo ql4Ajlionum,

q~'G(bJ Ecclelinm Efli:lS prpphet.'l in predi- . in Nairn. I l~. o8:onario qLl~rto qd illnm

ei one dwinl loquitur I & dicit (cap. 54·) Ecct . verficulum , V iam iu/lijic;-.tioflttm ttwrum Z'/'1.· . ega /ltrl1a112 pel' ordinem I.ipides,tt.io~, (tt'fun:..· jlr~,t me; fiir( qt;idfatia!) ('1" ordirltm fief .. aabo it in [appbiris, & p(}fJa~~ ta.fp~dlt)'J pro- eire !iJCiendi\ non 11 ptifeed: cognitionis : oj. pttgyac/,.{MwJ, & po}:ta.l tues m Japtdes flulp. !mddnt pl« ritmqilt pritprYfera. Ita 0,4:;1i.r

los, & omlJeHerminoJ taos ;'ilap;des ddidtra· igfw1antia ,'ontmbat negot/orJlmnatul'amfop.

bije.> , 'vniuer{rJJjilioi fUOJ do8o,s d Domino, &0 mamqt!e meritorum . lilt a.utem qui. did,ifie·

tmdtmldirum pacisjilfj.f tnikHac enim cir- rit p,ymo myfleria Deh·deinde ordinem m,-

cnnlocutione , & prophetica lapidum allege- . jltrio;·14m. ixerceJur in inir$lbilibus 1Jd., ria.diu IG<l' huius IapientieIermonemindicari ClEare renrandum eO: cum confidenria diuilli a Prophets nonobfcure Hyeron.exprejsiefu- _ auxilij vuiuerfum iflum.ordinem rorius fumper: eundem locum lib. 15 .• in Efaiam. vbi ex- . -inre Theologic~, connexionemque trattatiopon ens iilud verbum ftmdabo te in flpphiris ;,::. num , & mareriarum quam fingularirer Diuus quod iuxta 70. vedionem legit) pr..eparrFtibi 'Thomas inuenir , & feelicieer perfecir , prius

ca"btmwillm, carbunt'ulus t inquit ~ qtji para- incommuni declarare ; (ingularum vere qua: ..

tu_r jiue pet'or'difJemjlerniturvid~tl!'r v:J1bi 's- fiiollllrn do&ril)<\ll1, & 'difpolirlonem Cumma.

mtUJ i?l'mo do8J'in.e > qui jt-gato errore tm«; tim prre!hingemus cum ad illasIuis lQcis ex-

br<J1"'JI·th.ilJuminat corda credmtium:Er.hoc ip-. ponendas , di(putandafqueaci;dreri1l1~s. . j

Iurrr ,faeis y iuide rTgnincant verba. Prophete,. .. f

durn lapides Was deiiderabiles 'cxplicans oniuiifos I mquit ,filioJ tUOJ doBos a Do'mi'IO.De do ttl-illa 'ergo in h~!(:;"metaphora lapidum tanto ordine difpofirorum loquitur. qui pro effeau. & fine ponir I vniuerfos filios, doeecs eua-

Iuros. ' , . .' .

. igirur grande hoc tni~ifterlurrJ .Ilernendi per ordincm lapide s inos ceeleflis fapienria, erf per mulros f(l.ntiorllm Patrum ,ac doao-', rum Eccefie labores procurarum fit ~ felil tl':: ' men illius confumrnatio Diuo Thome Aquinari iorercmnes :i diuina proaidentia reIeruata efl:: ipfe enim in hac Theologie fum- . rna ira vniucrfarn Theologiam non fine·infufione (eel etli in ordinem redegir J ita adrnirabili difpofirione flrauir Japices iflos defiderabi les , vt nihil fapienrius ; nihil congruenrius , nihi l ordinarius potuerir excogitari ded itJXtd Nwnp/~1' /fbi. mo,yj,'atum in monte._." vr alter Moylcs (Exod. 25, )ficinjpexit, &fecit. Vel porius v t alter Dauid quiYotius ' Tempii tdrficandi menfuram a crerefiibus' ideis cxcul p(ir,omnia ( inquir )tleneruntfcrip-

. fa mam« Domini ad me' 'l# intelligerem 'l.mJ· llcr/a opera £xtmpla'T'ii primo Paralip. 28. G.:.!J re principalior , & efficacior y ia ad inda- . g;nd~m, percipicndarnque Angelici 0060- rrs rr.entc m in ram admirabi li Tllwlogire'

. ad. ificio illa ell, fi prius artente difquiramus' 'crd'\it'rnqm:m ill tr:iaanda , '& dilponenda j[i:a h;n 01<1 obferuauit ab vna queflione ad 011 iam , & ab vna materia ad aliam quaf au- . reis quibufdarn nexibils difcurrens. Nec.enim . fapicn1li, aut DotlOtis non.en lure mere •

. tur, qtlJ Icientia , Cjuafi4addHcit ordinem ig ....... E· Xplicat;ergoproemialtquzn. circ~i'pram

1 norat ) fed vt -pukhre admonet Ambrolius'" Icientiam Theologi~, ex, inde dncit rn al-

, . wm

. -. '\ ..

TJ(liJdA PA7(TJTID Theologi.lo

O· . Rdinaturus ergo DillLlS Thomas [denrificum Theoiogie proceflum , illud perpettlo obferuauir vt a communior ihus admi- , nus communia- a.,c:wus ad caufata , & a no-

. tiorious ad minus nota procederer • Primo ergocoolidcrauie ip(am Icienriarn in qusflioDe prima proemiali, explicando qualis fit quantum ad fuam necefsiratern ) dighi eatem, Ipecificarionern, modumque procedendi, Secunda conliderat obieCtum taUs Icieuria , & circa.varias eius materias ordine fuo difcur- -, rie , circa illas enim ordinatio tcquiritur , quia varia:', & diuerfe funt: circa ipfamvere rationem formalem obita" ordo nonrequiritur , quia ranturn ell vna , & ideo formalis

. ratio in aliqua Icienria potins tOordinat.jua materialis obiecti, qua in ordinata, Fllit aurem neceflarium tra:Ciate prius-de ipfa {dentia , deinde de obitCi:o ,: quia:' iiltra8anda aliqua Icientia prill~ audii:otibils Inorefcere

: debet vrilitas, dignitafque ralis (tienti:r quam quod djfputationei de' fingulis eius materiis

pertra clemur ~. '.

ct ~ C A O'1J t e c TV M, flu rm4terias 1htologi' diuifto.· .

.:~

'_''':

tUmDlO. Thorn. iddl in l1'o!emJum difputa tiorJiJjiwc en i m e!1 ii, JJnHuJucere.vr exphcat Ambrof.hbro 4 io Lucam CJ pit. '). circa illa verba Chrifrl ad Petrllm~Dlle inaJtum, & 1(1.-. I(at/Nti" 'V~ftra,Etblutem .al~a prQfUll~iicas obiedum Theologie , habet corm pro obiedo Deum fecundulli ipfam rarionern deiraris in omni Iua ainpl irudine , idef] non Jecundom v;' nun, vel alterum atcriburum, verbi gratia.fecllnd~m rarionem fapiemi;r , vel iuflitire, &d fed (ecundum ipfarn effenriam , &: rarionern Deinris toinlli1ql~e eius.attribura, quam P!~

, JJ.!tlsqUIJJam e_ffindi immenfom, &- inJinitum' VO(:1t N.1liani!.tnU5 oracione fecunda in fandum pafcha, III hoc ergo obiecto ita alto , &infinite ordinem-procedendi parrirur Dinus Thomas conliderando ipfum duplicirer, Iciucee in df endo , & in caufando', iiquidem ex de fequirur operar i , vr autem inquit D:uus Tho- . mas.opu'c. 70~ in orincipio , li&,t fcicntiadu fl'e4turis. fru de 1fiajbtl~ Dei, . apudnatui'altS fit r-r- qUtl!7J flie~ti~ de TJM. tamtn apud

Tlm/ogqJ creatoris conf_Jeratio Prlfue'nit cott; [fd!!1'4tionmt &l'tatU'f'd. Licet aurem de rpfo . elTcD.:i princrpalis fir Theologj~tra:=rarus.ta- . men quia in hac.viea c_ogllo[dmlls Deum per Ipecnlum _creaturarUIn, &,amigma effe 8uumdc

, iprQ Deo in caufarido , atdc: rebus ab eo cau{leis prolixior apud Thedloguril diipuratic

eft .. ~ . - ' .. - . . ..

• \ttauteai de rieo in calira~do~(eu·i~ quanturn caufa crea.tur3rumdt.,difput~tio ordinari poisic, excludi debent a Dco ex quaruor cau(arulll generibus dna: ,Jcilicet materialis, &'. formalis ioformans , feu conflituens aliquam _ naturam r marerialis quidem , quia fundamf, / in porenrialirace , qua:: repugnac. afiui paro, . qui ell Deus i formalis autern informanss-quia

i mportat' dependent ram. feu inferior i ta[em~fiue ad tatum, quodconfliruir quia rotumefl maius parre.tiuead rubi.efl:uOl,cui inb~tet,Deusautc cum fit ens perfc;:a:ifsimuIDJ&aetus purus refl'e au nullius eli inferior, neque ab aliquoefldependens, Ex: al ijs vere duabus cautis , fcilicet efficienti, & finali, qUI: Deo conaeniunr, con- ~Iiderat Du,JUs Thomas tres genera.les rnodos ... caufandi per quos tatum Tbeologie ordinem . parritur, Pf'iwo cairn Deus efficit: in genere caufe dfeCi:iu::e, vel producendo res. vel conferuando , & gubernando alias. Secunde Deus finllizlt' non [alum tanquam finis vniuerfalis omnium crearurarum , dequo breuifsime rraltat Diuus Thomas vbi agit de prcceffu effe-

d iuo creaturarutn, Icilicet in pri rna parte qu~£bone 44. f~d muleo_ principalius tanqu:un fie

..... ~

..

II'.

nis parricularis crearurarum ~ation.alum, 'j quibus affequibilis eft, & fruibUisper aC1~S

. inrel l!=ttus , & voluorat-is. & hoc modo res .. non tam.procedunt d Deo , qu:i.m,regredinn. turad ipfum , i quo. procefferuor, "Sed-quia . r~,rionaliscre:uura ddic:end6 a propria dignuare per pcccaeum , fit fill1ilis creaturis irrarionalibus in rion perueniendo a~d Deum, ft;d mlcndo. in frui tione bani creari cum auerfione :i Deo' • liquidem b()mo /lim in bo"on .V1~t. ~()n intdle~it. r:0t_JJpa"attlNj ju~

· ~:ntufllnjipi~nttbuJ, ¢'" J!mz.t}s foClu1: yt il;. 'its ( RralOl. 48.,)ld CIW? eerno modo eaufar, . & operarur Deus , .vr repararor ·pe(catorum qui flint de~eaus·ab vielmo fine f quos (olm. Deus reparare potetl, quia ficue decidere. :t prill1oef6l;:iehti~, .quOd en anihilari ) [OlllS . Deus reparare poten j qui portae omnia ver •. bo virrhtis (uz , fie deficere ab vltimo fine; quod ell: peccare , folus Deus reparare porefl, qui purgationem pccc~torum facie :Iuc enim . duo opportuneconiunxic ApofloJus in Filio .. Deiad Habr, ,. dum inqnin ~i fumJit JPIm. •.

· dar glrJl·iie !, -& jigl4l'a /Ubjlarni;e eius pot'/ans olnnia. v~,.b'o vf,.tutis jU<f,purgali6ntTfJ;.ptt:rato;. . ,.~m j.J.ciin_H &(. ~!l eo eni';D quod porrat ~ rna, caufaliras efficient!!;, 111 eo vero quod purgarionem peccatorum fa cit , reparatoris of£i;.

cium defignatur, . ~ .

., Igitqr Diuos Thomas iuxta hane. tripli= cern 'confiJeratlOnem Dei canfantis , [cilicet . . yt. prindpilltn effeCiiuuw, \ft-be,atitudo 60a .. · · .Iizans , vt fa luaror reparans.~illifit coram do •. 6rinam-fumrnz Theolbgia:) ,Vt parer ill inicio ' fecundequefhonis nuiusptimre parris: Et Gc

a Dcoin Je, &' in eflendo.per Deum effiCltll:: tem , & finalizantcm, &: (alllantePl, rtgredi.l:uri ad Deum vt fruendum in fe in y ltirna'gioria re -. fu~(eCf~oni~; Q90d. eft plane aureur» Theolo-

- gi~ circulum complete t que~ diu ina S. Thome

Iummacircumgirar; .. -.

- !lJ: ID ~ V N J. C V ·1 Q.yll_ P·A R1' I :-'

. ... ~ ·,!orreJpondtat. ') _.

P RI, MAP A .It s, .

E' ··X "his diuillonibus fecit Diuus· Tho·., · . mas tres prineipales ll~rtes [OtlUS fummre I Theolog! (a:. In prima centiders uie -Deum fe-cundum. fe ,& deinde VI: .caufnm-:efficien· tern creaturarum ~ Bt,:,t~aCtatlls de De();J~

· ~Dndu~_ {e: conrinee duas partes _ Prima cO: de pea quoad euritarern , & arrribura abfoIota, (iue in effendo , fiuc jn operando aq~He.

· flione Iecunda, v Ique ad yjgefimam feprimam.,.

, L 1 Srcun'!

. - .

\ .

" -.!.

, -Ordo q~AJl;onum,

Secunda agi t de Deo quoad relariua , [eu my.' } ati!bus, quious ad ealem finern rendimus, vel ikrium T~inir;ltis a qmeitione,z7. vfque ad f ab eo reccd.mus. Et iO:a tractatio iterum.ett

, bipartita , Nam primo contiderantur attns • 'ifri incommuni quo ad ea , qUa! ad eorum 010- ralitatern concurrunr , til requiruntur , & hoc ;[1 totaprima Iecunde, Deinde ~giturdeiHis in Ipeciali.Iecundum diuerfas virtures " ad (lU~,S pertinene, v el Ii ieia, a quibus procedurn, &ho,; in Iecunda Iecunda, ficque complerar tota ma-. teria moralis humanorum actuurn,

Igitur aCtus morales in communi conliderantuc in primafecundz' quanrurolad duo.Primo quantum ad ipfos aCtus in Ie , eorumque

, moralirarem , Secundo quoiad principia, 3- quibus formanrur "diriguntllt, vel procedunr, Eft autem moralitas regulaeioaduum Iiberotum penes pracepra, regulafque rationis, Vilde Iormale 'moralrtatis 'in' illis 'aaibus eft,

. quod GOt regulati , materiale veto quod {~nc Iiberi , & voluntarij ~ [olum enim attus.liberi fnnt capaces huius regulationis per rationem f.1d;:e, qua: enim necetlario fiune , regulatione inretledus non indigent; Vnde ralis Iiberras , & moraliras in aliquibus adibus inueuitur qua..fi proprie , & per Ie , in al i j S quafi Iecundario , & participatiue, Proprie, Be perIe inuenirur in attibu5 procedenribus a porentijs rationalifius j fcilicer intelleftu , & voluntare , in quibus per Ie prime reperitur ratio voluntarij , oorigina!iter in inrelledu, Iorrnaliter ,in' volunrate epareiciparine vero, ,& Iecundario inuenitur in a8:ibus appetlrus Ienfitiui , qui runt pafsiones, Inter Hlos antern attusper fe volunearios iuuenitur varie-. tas, & ordo, Natti quidam fum: abfoluti , fi ..

. cut Gmplex voluntas , alijcollatiui , ficucinrentio I quz' refride fin em non abfolnte , fed vt a(fequendum pet media, & eleB:io, qu:c refpicit media t vt ordinata ad finem, &' alii :Lan'S, qui ad ele Ctiom:m requirunturvvel ad cam confequuntur. ficue confenfu$~ coufilium, "fus ; imperium , &c. Et in his aaibus' cum procedamr modo rationallvideft ex vno illatine, & moriue .ad alinm , quidarn runt priores I habenroue e(ficaciam, vt ex illis Iequantur alij , & fie in ratione mouendi , & imperandi vocanrur interiores , alij vero, qui ex illis [eqmmtllr vocantur exreriores', quafi extra ilIas, ranquam mon , & Imperari ab il-,

) lis. Ee ideo agit Diuus Thomas eodem or-

, dine de 38:ibus moralibus ;i.lll1:dtione Iexra vfque ad 2 z. incipiens 3' voiuntario ,- & in', voluntario , quod ex parte materiali requiritur ad rnoralirarem, deinde de a8:ibus volunraris abfolutis , & caulis moeiuis qu~

volun~

"

1+ T;:JI,~htus vero de Deo vt eaufa efl1(ietl~ e11, aonti!'let trcs panes. Prima ell de ipfa pro~ duEtione_, & canfalitare Dei, ram quoad modun di-iciendi per crearionem.quarn quoad rationem caufe exemplaris , &. finalis pro omni crcarura generaliter,3 qureft. 44 v fque ad 47- Secunda cit de efFetl:ibus ipfis procedenribusd Deo , quorum diUinEtio, & varietas in hoc toeo vniuerfogeneraliter Iumittn-ex duglici capite. Primo penes bonum, & m:trt1m;loc~ll, perfectum I & imperfectum , feu defeCtt1or~m. Secunda pooes fpirimale, & corporate • & ex his mix tum. Et purum Ipirituale ful1t' AngeIit

, pururn corporate funt corpora huius vniuerfi faCta in opere Iex dierum, Mixtum antem ex. corporali , 8& fpirituali eft homo. Et de omni- ~ bus ifiis cam quoad natura eorum, & effentiam quam, quoad proprieraces , & operationes, & produceionem in etfe.agit a Q1l9ll • .4 7- y {que ad 103. Tertia eft de gnbernatione , qua Deus conferuar creaturas t & agir in illas , fiue per fe imme di~te mcuendo.tiaernediantibus quibuf,

, dam agendo in alias. Creaturaaurem quibus Deus gubernae hoc vniuerfum, prima [unr Angeli, per quos illuminat alios, & docer,&: eor6·' poralia regir, Secundc funt corpora ca:leftiatquorum mcmifla inferiora generanmr , &: cor ... rumpuntur, Tertio funt homines, qui tam per animam,quam per corpus potlunt.inalios agereo Et de iRa gubernarione Dei; tam per fe immediate~quam medianribus alijs crearuris tra{:tat a quellione 103. vfqne ad ,qua:llionem 119. qua. terminatur prima pars [umma: Thea.

logit., ' '

,.

~< " ~;.' ,

" ,

s ECl''].[DA- 'PARS, PRIM A

ficundte. -

,

IN' fecuudi,parte J que ob fuj Iongitudinem. diuifa eft in duas , quarum vna appellataelt 'prima [eelInda:, idefr prima pars fecundre par~ tis, & alia vocaca eft fecunda Iecunde , ideft Iecnnda pars fecunda: partis: in hac ergo fecunda parte confiderauit Diu. Thorn, 'Deunl;' vt finem afleqnibilem a creatura rationali per' a8:us fuils ,quibus, vel tenditad iflum finero. fi aBus: 6ntboni, vel deniar, ~'obliquatur ab Ipfo fifint peccata , '& ideo contideratio de Deo vt fine aOequibili a nobis, biparrita eft. Primo enim confidcratur finis vltimus in rei qui en Deus, & de hoc agit D. Thorn. a quefiiollC- I. vfque ad ~!' Secundo agirur deipfi$

; •••••• ,,''' :~.:- 'R

, "

, J TiimApariis. _

, : rxtra,6peratio enim eO: nl1ximd Nopda nam- plural iras, & pet'3,ttribllrar.emOtlentia ifrasco

tt vI; natura ea. '~ " , -: . - . 'diriones Deum cognofcimusv ia etiam remo-

, Ad ifta aure~cClnGder~n?a j_ fu\~ ~~}nd~me ; bonis~ Stint lu:eriHjuinqt1e arrriburs, (cilicee

tis, artendenda ert radix-omnium ,Jctllcet .pfa' ',finlplicitlS contra compofidonem.;perteaio ratioletus puri , qua Deus habet finiplidter ' contra irtipcrfeaHnerh~ infinitas i;ontnHfuli--

, effe primum em: ens enirn potetltialc etll~ci!1e- tat ioriem ; .imrriutabilitas contra mutab ilita-

- rills aCttlin perfechjlle~-quia potentia perfici- ~em; vniras CDhu~ diiufionem , {ell plutalira~' ,

t·ur per.aCtum, vnde ~n.s 'p(l,tenti~le n()l1, porefl tern, Nam ex: eo qiiod el] :labs purusfine ali- _ ' '

effe pnmum ens fimplicicer , ~ confequemer, 911:t po:c;ialirare ni.hil_ell per quod mihoretur,

neqoe Deus,quiari.0n:tili<; Dei irit~l!igi mus ens rmpernciatur , v clllrn~tetLit~. alit dererminetur

pritnum.& perfeCt,lfstltium fimplicirer. -<ll!od aEtus lIle, & perfedio, vnde bon eflinuenire in

fi aliqriid haberetde pote_uti-lf, & non effet lim-' illo rhains, aucrninus , & .cori fequenter ; neque

pliCiter aatis purus.pro Col parte potentialita- torum t &parte~. qura omne toturri C:ll maiiis ,

tis non effet Deus I'quia. non em:t firnpliciter {ria parte, caret .ergo compofirione, Carctetii',

, primurri ens, Iedaliquid po!lerius in enee.fcili- inipe,rf(!B:ione, quia fi deeffet ei aliqua perfe:"

-eet ens potentiale, vnde Deus fecundum fe tO~ aici effet iripotenria ad illam , & fie J10n dIet

tum non dfet CIlSperfcdifsimutrl,& prinmm, 6 adus pilrus.Caretedam liinita.t~one~quia hill':'

non elTer aCl.us piuus. . ,' .. ;<." ;, Ji carer perfe&.ione;S· fie ad nullam limitatur,

, . Duplex autem, c()nceptus dliltnglllturm, bnttireilimlimit~~,io exaliqua pcrenrialirare

s&Ll pord, alter per modurn rranfcendentalcm non perrnirentenecunmetn aaualitatein; &

quarenns eris increaturn t [ell diu!oull1;:quod eli perfe dioner», Carer etiammiirabilijaee, quia"

a6tus purus comrnunirer (e habet-ad elferi': ;~ad nihilell in potentia.ad nihil mut:td poteG. riarn, & atrribura, quod enim efi commune ria; Caret denique multiplicarione; fetidiujfione, ,turz; & pafsionibds qiuti rranlcendeneale ell: '9uia fi diti,ide,r~t~r ~~iq.uid. perfeS:~onis. e~e,t in refpedu i llorum !icui CDS creatum tra nfcenderi v no ~ que non 10 a 110; fiquidem a b illa diuiditur

. taliter k hJ,bStrefpeC\ueorum, que comieniut . &vnaabalia non partiGiparuf! ergo viii dcetTet crearurse, Alter,eil:per modum nature. quare- petfectioqua: ea iDalia,&: c cotra. Debet ergo nU5 iii telligiruraliqtiid in Dco per rnodum con .efle vnrim,quod en aaus,pimis~ " J ' Ilimentis gradumcill_Sj&:,liaturamtoridillinEte, ,,', Ex his autern a,tttihmis , qure fnl1t il13giS a pafsionibus , fellauributis.·DI{fi::remia au- " bdicali: in enti~~te.,~~q~ll~tpr alia tria q~3.fi rem conftirutiuacuiufcurnqce natura: veuari de' ' ,- a~ccfforla; lit confe~uta ad lib. Ad per£echo. bet ex propria eius operatione ;Qt1ia, natura eft - nem enim Iequitur bqiJita~. ~ia vriumquodqi principium motlis j feu operationis, Propria 'ill ranrum eil: bqnurn, feu appet rbile , in quanautem , & per feoperatio Dei d\ ititelligere, , :ttupefiperfegtllu, ex perfedione enim in fc quia h~c eft mafirne imrharerialis.B; fegrega- _ .Iequitur-quod ht commonicaciuum fui, &. perta a porentialirare.V ride dej'jat{lra Dei,fcu de {e,8iuurO alterius per modurn tinis;Ad infiniea-

. :laU puro fub conceptu riartir;;r.ib i itadauit Do "tern etiam Iequitur imrnenfiras , v t eO: itlhrlit3.s Thorn, vbi propriam eins operarionem exph- 'ql1antitatis,& rafio pra:Hmti;t local is, licer ad cautt, qux eft inrelligere, fcilicer iRqi:.irefi .. 14. ,,~ontaaumhuius pr2:-[ei1cia: inDeo hoijfuffidat £lUX non dillingnirur a narura' propter fummam C cil1finitas inrarioue ennraris, fed etiam inrario ,perfef,ionein, &_puritatem illius JCblS. AoteGc " -neopefationis , & aftibni$ quia efl: COI'it;:thlS

, denrer vero explicauit acturn purmn ab iLia: vir~ualis, ,qui l!0n ,Otell: ~liQ.uj.d .t_.:1bgere ilifi .

qua-Il. 3-. fnb -concep~il ~lilG rtanfcendentali ,,·pando, vel efficiendo, &qW:ldll1lnU5dl-;debet eneisincreati.feu (ubG:5ria: dilliM, vt comunis dare omnia etiam primnm elt;:: ,& fie debet inell ad artrrbnta, qu:~')lli cotieniullC,in qu'lntmri'/ .rime efle in ornnibus.qnod ell: efle immenfum, ens increarum dtj& a creato.daltinctumt 8;' h~c ',," Denique:ldimlTIlltabjlit~tem fequirur ererni-

dicimus quod pertinent ad cITe entiratiuii'Deitas ~quja quodef immurabflenonpoteft eius quod eft efle.increarum. ' : ,', .dnracio menfurari Qiotu; & tempore, fed ~ rer-

- Ex. ratione aurcm aCtus purUecunoum d);ilO'~ Licetaurem verira ~ fit youth ex tranfcen .. eepturn ends incrcati oriunrur quinqlic: princi- " : .denralibus, non t;Hri~n hie tractatur ~ D. Tho. pa: ia f & <jtJ:Ht radicalia arrribura pertinentia '.quia veriras , vr rranfcendenralis pertiner ad ad ipfiuIl_cLfe.nei per que remouent 111" a ratio- "cogiiO(db ill ta tt:!11 pafs iuarn ,& idw ttaCt:1tul· ne a8:iis puri quinq-ue cofiditiol'lc!.,feU,defettl1s '-, a D.ThOIll. quzll. 12. pofi:\traaatum.le'entiends creati,&, potentialis~(cilicet~ompo!lrig" - ~rate Dei~ veriras autetn fotmalis p~rt~net ad impcrfc:-ttio, limitatio,.~ut;.tio, ~ diui!io; [eUlji 'aCtum intt;l1eB:uS ~ ideoque agi,tur de !]l~ poft

" L-1- uacta,

ll.J

r: .. ~ .. ..'

t .

'I:

, "'". \.

, .f

~".~,-',

~'. -

, _.'

/ilf, ,

tr::;tb tum de ·intdltttione diuin:tqux11.:. ) 6. gtndi non penes a&u3.Htatcm ipfam i~tt'J1e.

lFirnr hocordiue rruclat D,Tho1I1• de his "dualitatls , que perriner ad gradum nature,

anrib~tis entir;itiui~ ~ qua; fum oCtO. PriIl10.Cum autcm Lit duplex operario , altera immaddi01plicitac,; Dei, qu:£ opponimr compcfi- ,. nensvaltera rrarfiens, priusagitD. Thorn .. de

'tioni creace q. ~. Deinde de perfeaione q. 4.· ooeratione irnmanenti .Ii qll~fi .. J 4.¥fqu, ~C 2"5.

EtQlllJ. ad pel'feEi:ionem Iequitur bonit as agit ponca aurern de operatione rranfeunte, feu po

de iila duplicirer- Primo incomrnuni quafi, 5. rent ia execuriua inqull'll. 2 5~ .EO enim a£l:io

Deinde in particulari de bonirate diu ina, q. 6. immancns ex fua natura prior tranfeunre, tum

Tertio agic de iefinitaee entitatina q. 7. Ee quia magis inrjma irfi operanti ,'u:mqui3. im-

quia inflnitatcm Iequirur quanriras infinita," manens eft direaiua, tranficns yero executiua ..

feu immenfitas agit de illa q. s. ~ano agit exccurioautem (l1pponitdire&iom:m. .

de [mrnutabilitate q. 9. Et quia ad irnmu tabi- . A ttributa ergo qure inuoluiitoperationem

Iitarem fequitur ~ternit:ls,agit deilla qll~{t. rc, immauentem in Deo tali ordine :difiribllit D.

Tandem traetat de ... nitare Dei q; it r, . Thorn. quod prius confiderar ea, Gt1~ pure, &

': In Iecuodo ordine attriburorom agit deipfa prdcisc pertinent ad inrelleeum, quia mtelli-

cognofcibilirate pafsina Dei, qua; dHlcut v e- g~rc prltcedit velle , deinde ea. 'lute prred~e

ritas tranfcendenralis eius.Es prius cocfidera- pertinent ad v oluntatem.Srad eius operariones

·tu~ hi Deo efle cognofcibilem pa{~ic~ , qndm & virtutes, Terrio de illis astriburis , qU:iE Innt

etfe cognolcleiucm : tum quia cognofcibilitas. rnixra ex operatione intellcdus, & voluntatis •

. pl.fsiua eft quid vnluerfaliusciim inueniatur in quia pertinent ad vnam porenriam , vt moue- .

.. omni tote. & con Iequsrur ad conceptumrranf- nir aD alia.Iicur prouidentia, fell prudenria rtr", .

cendentalern ipfius enciratis , ratione cuius di- riner ad inrellccmm Impcranrcm I & ordi nan-

citur aliquid cognofciblle j cife autem cognof- tern fenmdllilH)110dpra:fupponit ,& mouctut

citiuum pertiner ad operari.ideoque confequi- ab efficacia voluntaris I fine qua preuidcntia

rnr dererrninatum grad urn nature.naturaenim ineffiC:lx, & caffa reddirur, Neque opportui t

en pr incipium operandi. Vode cootlen'ienteragere de alijs aCl:ionibus irnmancntibns , quia agit D. Thorn, de coguofcibilirare pafsiua Dei non poflunr dariin Deo nih operariones intelprius quam de aaiua, fed quia cognofcibilitasJetlus, & volunraris . gme enim pertinent :id pa(siuJ.diciturperordinemad aliquod cognof- . fenfus corporeos in Deo non funr, Igitur ea, cens , porefl comparari cognofcibilieas pafsiua, qure pertinent ad intell ellt~m diuinum pm'elSe

Dei, vel in ordinead ipfum intellednm diuihii tra8:at Diu. Thorn, a quaflione 14. vfque ad

cognofceme,&"cl1mhoc fupponat ipfllm Deum J 9. rali ordine , quod primo conliderat ipfum

.", intelligere, &cognofcere adjue c·onfidera:bi- ·intelligereinfe~ &quoad fpccificatione fuao1,

rnr infra agerdo de fcienria Dei. Vel potell . &obicCta,adqua:feextendir.,&mcdt:mintel .. (:omparari;td intellecsum creatnm cognofcen-. ligendi, & hoc traft-atq~ 1 i. Deinde ·cor,!ide •.

tern ipfum Deum, quod maxime fit per vitio- tat perfediones, qua: conueniunr ipfi inteil igen

nem bead,&: ideo agir de illa in hacquafr. u. ci ratione iiltelleGiualiratis! dm ex parr,e ftb~ia vero ex cogninone Dei fequitur nomina .ictti, quam ex parte obictri, .Ex parte obiecti t10 eius ; quia vnumquodque nominamus ficut I j conuenirinrelllgenti rerftflio vita')quia.iJiiteicognofcimus agirur'de nominibos Dei, ~·de A .ligere operatio viralis dt,& conucnir viuemi.·

modo, quo iOa nomina ipfum fignificaut in Ex patte autem abie6i precipua perh9:io in-

quxfr. 13. . relligenris ell verieas, Iicut carere verirare.Ieu

In tertia ordine.areriburornm cofideratu1: 'effefalfum magna imperfccHo en.' Veriras RU· illa atrribura , quae pertinent ad ordinem ope- .. tern vel efl: [alum cognira , & afiecura ab Intelratioum , & confequenrer agirur de ipfa Icien- ·'ketu, vel edam formara , & procedens ab ipfo

. tia Dei fub concepru nature , fell gradus con. Gent res arrefa8:a: procedunt ab arre, & per co.

Ilituentis naturam , ratio enim natura: exope- formitatem ad regulas arris veriratem fuam

.rarione dignorcitur, cuius in rebus creatis n!oo forriuntur, Et ad hoc requiritur exemplar, feu

tura c:ftprincipillm, in Deo antem non eft prin. idea ,qt1£ permodum arris canfet rem ideararn,

eipium per madum actus primi ordinari ad fe~ Sic ergo rra dat D. Thorn. poilimelligere di-

cu~du':ll,red a81laHtas ipfa puraJ&:vltima:ope- ninum de vita.de veritare, de ideis ranquam de

ratroms. ~ad f aliqua artribura intellei:9:io- pet fetl:ionibus irire lldtll:l!i ta tisdiuillZ. Prius,

Dis difiinglluntur.vt Iapientia , prudentia, &c.' . ramen a git de ideis, deinde de veritare, & v ltii~ fohi~ eJlpe."es ali9ulSparticubres habitu- mo de vita, quia hoc poflulabar connexio , & dmes cm:a ;tbqua.obleLta:J vel.modum anin- . ,. ordodoetrina: J e-p quod in qua:ft. de fcicntia

, , often-

.1., '

,

, .

Summ~:D. fIho.

volnntat i s. Delude dli: 'aCtlbus(oJliril1is, vt ~'tnr. Et de virrutibus , & viti) s difiit1gu,it fer>re intentione, eledione, imperio, Bic. Deiride de principales vir rur.es , ad qU:1S eriam pertinene c" ipfa moratirate formalr , & modo quo conue- .dona Spiritus [and:i tis corr cfpondentis, & Iub:

, nit'aCtibus inrerioriblls, feu imperanribus , & . "quibllS contincnrur alia: minos pr incipales ; & ' cxteriorrbus, [eu imperatis.& denique de pro- :ql1ibll~ opponun: Dr fila fpcciali:J vitia. Ei his.': prieraribus.que confequuntur moralitare,hcut· . otres fum If irturesTheo:o;icx,Ii.:les, fpes,&th; .

eft merltum, & denleritum~laus,& vituperium, ritas.de quibus, & de donis iJJi S correfponden ..

&c. Cl.!;ia vero moral itas eriam fecundario, & tibus, & de vitijs cis oppoiitis :lgimr a q~ t -. vf~'

plrticlp:Ulue inuenitur in aBibus apperirus 'que ad 47. alie quatnorfunr virnries cardinafenticiui quarenus mouenrur a ratione qui aa:u~ . les.Icilicer prudcnti,a',.iuft'icia} forrirudo, & tern geoeralitervocanmrpa[siones,quia cum rrauf : peranria. Ervocantur carclinalc3,qllia fum prin

muratione corporali contingunt;ficut amor,&,: cipales.Ieu pri,m:E non :i111;11 icirer, & ab rO~ote', .

odium,trHlitia,&gaudii,lm. {pes, 8: timor;8:c •. '. fed inter morale s ,eo quod vDaqua:ql11: illarum ideo agie depafsionibus, earumque propriera- . in fua rqareria principaliOrem mcdum ohferua( tibus aq.u..vfquead 49• .'. . vel difticiliorem mareriarn v iucit, Eead Was'

Secundumquod conliderat.D, Tho. circa _ cardiuales ,muIta' oii.iol: reducuntur I qU:E funt

aB:usmorales incfimuni fum illornm principia. quail parte~ potential es earnm , idetl virtutes

EtdiuidituriHaconfideratioinduoc<lpita. Na minusprincipalcs .guia; in-alia rnrreria mi- '

quedam principiafunt elicientia ipfos aCtus: nus difficiliJ ai1r principali, modum alicuius di-

.quedam exterius mouenria-Erquidem princi .. ·, fl:arumvirtut~m cardinaliumin fUl mora li tate' pia elicienria, vel fUl'lt porenrie anime , vel ha- Iequunrur, Et de iihs virtutibus, cardinalibus', birus Iuperadditi. Potentie font proprierltes. alijrqu~ potentialibus , qua: ad illas .redacuu- . naturales iplius animx,&ideo tra datur de illis .ror ;_& de donisSpirirus Jantii illi s correlponin 1. p. vbi agimrde narurahorninisad quam" dentibus', ac devitijsoppofiris tra~adq. 47~

. confequuntur. VndefolL\mrC'ftatageredC"ptin~. vrque:ad iiI. ' .. '. . .' i . .

cipijs eli ciriuis.qui (ll1l~ habitus. De quibusa- De Ilatibus aurem, r~t1 tni11ifierijsfpiritua..;

g.it pl:~mo incommuni.deinde rec~ndt\m diu~fio l~bl~s.trl~bf D. Th0tn. Theologi~e, non pol~';. nem v lttutum,& donorum"p~opnetatcfque IP";. ·.tI ce, idefl non fecundum quod pertinent-ad nuji s conuenientes.Denique devi rijs,& peccatis, nifleriareipublice ciunt s, fed fecu,ncit'iru quod quz virturibus opponuntur, ~de iftisagit a q.;; ji1uenili~tutin ecclefiallica poliela ,Teuregimi;. 49.vfque ad 90. . . _,;; _. -'.."~ ,:: ')D(:::& fictraAar de Ilatibus J feu mitlifierijs fe-

_ Principia vero extrinfecns mOuentia(q~.· .. cuadum quod ~ertinet1tad'corpus Ecclefia , & dicuntur exrinfcca non quia non pofsint.impr! ··.·di{}jngliun~[jr.apApot1olo J. Corinth. tZ e • per mete: aliqoid intra animam , fed quia fi quid it1l~:triigeriera,dlllfi dicit, diui/iorJugratiatiifont. primunr en tanqu:t effe8usDeie:ttrinfccusmo .& diui/ionlS mini/ll'ation;;;&diuifione:i opera·

u::llcis) funt in duplicigenere.quedam qU:l: rna " tionu.!;~,enim diuifiones grariani fignificat gra uent inttruedo ex p;ttte.obie€ti perlegem.per-. . tias gra.6sdata$ t'qua: non omnibus font comutinct enim ad Iegemdare notitiam eorum, qure nes,ficurdonu Propherie, linsuarit, Ierrnonis, ageoda,v.c1. viranda funt.<l.!!re~am vero rnouenr. ~cl1rationis,&c.Et deHlis agit a q, t 7i~ ~fq; ad adiuuando infirmitatem lfoll:ra-m I & prebendo:' .t 7 9' Diuifiones verooperario!1u atrendnntur . vires per grariarn, Er ideo de1egeflgid. q.90. : <Jecundii diuerfasvit3.s,fcil.aBiui,St conreplaei vfque ad ~ oe.De gratia vero~& eius dfeaibusua,aliu~ enim efl filldiii ooerationis in Martha, ~

:i. q'~ to o.wfque ad 1'4' . .' , aliud conteplatiol1is'inM:lria,&de~trill{q; per

SEC (/ '1{D.A' S. E C V N D vEe " fe&ione agir vfqi ad o , I 3 r , Deniq, diuifiones

S ECllnda pars principalis de aCtibus hnma-.": miniflrationli perrinee ad diuerfa offid.1,vel fta nis, quibus rendimus , vel deuiamus:i fine, '. 'tlls.qui ill Ecclefis'diiiinguunrur ~ nam qnofdam agic deillis in Ipeciali per varias [pedes virtu- " pofo;, Deus ."ipqJlbloI,tlHOI DoBor!!..& PPjlo. t(lm)& virionm.Vt' autem tam immenfamva« ,.'1,&-,. vt dicitur Ephef. 4. De officijs autem

. rietarern hurnanorurn aCtuum in fpeciaii in or·' nihil hie traerat D. Them. quia officia.Ieu dig-

dinero redigeret D. Thorn. contideraait quor~ . nitaees in Bcclefia.velfunr orciiilis,vel iurifdidam actus humancs pereinere general iter ad ·ltionis.Si ordinis.agemr de illis in traCi:atll de omnes ftatus hominis Iicut fUl1t vitia, &: virtu- Sacramenro ordinis. Si iurifdi ftionis pertiner res , quarum .omnes homines JUDt capacesi de. jllis agere a4illrifpetitosJ:lgiwr enirnin iure

. quofdam adpeculiaresflams , in quibusdiuerfa de officio le£ari.atthidiaconi:decalii.&c.~a

plillHieria, feu Qfficia,aut profefsiones exercen rein pr:i[~nti folum conlidera t d'uei'fos {brus!

. '. . , L J . qUI

: :~. .

, :."

.i

":".,.

-v, .:_.~ J.I..~~

~\

,': '·"'1 : .:'

0")0 'qu;ejlionu;",

qui ordinantur ad perfedione in ECclefia '(11~'.n ,ex Marre Vlrgine r.3rcetldo~ qll:irn.ijuoa~lpro.~

de (btu couiugatoruro.qui ei] j,i1lperfed!?~~agi ~gr~lTl1m in hoc mi.lh~o,ConllerratlIs inter 11Otni~ ,

tur ill tra d:;!tu de S~,r;lmentO lV1ammonJJ)l1a-n,cji , eofque Iuis aCtionibus, ~ f~niRmi1;>us in~

ms autem perfettic)nis k>1!)~1 en duplex ~ a'l t,~t' flruens ~ &: pertraniiens bel~daclendo, & qUI) , ,

Epi(copon!nl, qui ex officio habenr fiatlnll ad earcffum ex hac vita per pa.rsiohem,&: mor';

per tie i end i a lios at1i~e ~ & id,e (} (upp~nt~nttlr in .tern ~oper:lt'ns fafutem i.n medio terra : ,~,de'ili~, ,

(e p~r[eai: alter Religioforum.qui exflam fuo . qucquoad4'egreffutn'f:IllS ad Patrem] quocorcnJol1t ad a.cqL1irendam Iibi perfe'aionem per tonarus eft gloriaJ& honore ; fedens ad.(lexte"; prQfe{siollctn fuorurn votorum. Er de iflis tla~, : bm'ei~ls ill cxcelfis. E.tdt: hoc agipiq. z7. vf.. bb:l5agidqu~n:.131.vfqueadq.139.qtla:'en - 'que ad '60.,' , " " .'~~', ~' ,',

vlrima Iecunda Iecunde, " ' Tertius rra Batus eO: de medijs fe.u mftru-

. ; mentis, quibus bane f;ljutem,& iuftificationem

, T E R:t I A PAR S., ,ChrifillsDominus ad nos deriuat ,&:applicat.

" ': Ee hec rUllt Iacramenea, quibus eius fidem pro-

I" N tertia parte confiderar D. Thorn. beuli1 .tefiaulUr, &illi vnimnr ranquairrper f¥fub,ola~

" v r repararorem nollrorum defeduum , qui'::' feu ligna pra~Hca., ,eX: parte I!bl1ra.pt'ore~atiu3.

bus ab rpfo aflequcndo per peccatum defici- , '"dei, & e:t parte Dei ctfc¢iiba g~atji~:'ln;\iirtu.;. mus , &. per,quem tanC],idm per vian] ad fineui "tt fal1guinis.Chrilti. E.tae [epcem (acramentis., v lrirnurn noltre fahlds peruenimas , quod-eft ,faro i~ communi ~ quam in parriculari 2git in

confiderare Deuul'tlon vt creantem ; fed vt faP. Hlo,t~aa:atu d,qu'£'fi. 60-., v(qne ad 90. in qlla~

uaneem, &: hoc ell: Verbum iocarn:ltum.Cuius dum pceni tentiz p:me s D. T hom. ex p licar, cru-

confiderationem D. Thom.Inquatuor princi; da , &. irnmatura mors ccelcftctn ~uenti~elo.

pales tracratus difiribuit., Primus ¢!l: 'deip[;i ' .' .: quij venam exficcai..lit? & torius Theologice 'incarnatione; in qua, conlideratur.tumipfa iri- ~Hciplinz fila abrupir.Ex inde vero fupplersm

carnatio infe , tum ex parte perfone allumen. el1;quoddeerat de facrarnenns ex ipfius leo.ur.i

tis; turn ex parte haturreaailmpt:t~tum e'x par- fliper",.fentento. a qiJa:fi. I. addicicnum .vfque

te perfe 8:i0I111m ~ flue q uas aR'tifupfi tin eadem ' ad 69. ' , " , .

,natura, vt gratia, fcienria .potehtia~lnerjtuin~" - QnartllSdeniqtletra8:i.tus ell de rermino.ad &c. vel etiafn iinperfed:,idbiun'; aut infirmita- .quem peruenimus per.verbllrn incarnaturn, feitum, _<lua.,ad tempus in natura atfumpt:I'l:eJi. , Iicet de ~terna, & perfeCta beatirndine rnrefuquit. v t opus r,edelnptionisper~ceretDr :tiue reCtione: corporum, &, g~oriaahima: a q. 69.yf ..

perfc.ft:iohumt que a nobis illi del?entur,vt e.fl: ,que ad Joo. ,-:' "<'. ';. >

adoratio, & durat ifie traCtatu~a quzft. f ~vf. '::' ill:z.funtprincipaliores partes rorius Theo-:

quea~2.6. ' , - (, "', ., \ logi:i;&generale~ejusdii.lifio~es.~uncGPQr"

,. Secundus tra8ltl1S eO: demodo.quo vixit" , tee (jgi1latimperom~e.s matenas~dlfcprrcr~.&

&. conuerfamm ell: internos Vetbum,i,ncarna-, earum connexronem, ordinem-

tum, ram quoad ingreffumeids in huucmundii que oftendere. ' -

OJ( V1WAT10 /?! 1(/ MA EPA1(T IS7El(' SP'AS

, 'qu4liDnes. '"ft) materias. . .' " '

E'-· Xp~ditaprimaqllreilioile; in qiia-vdupr4·

, diximus agitur de ipfa·fcieotia Theologje ranquarn in qll;lfriont Procmiali: incipii ~ q. ". D. Thorn, agere de obicdo ralis Icienrie, quod eft Deus V[ ill fe.ln quo primo confider: at , id, quod perrinet ad qu~£l:ionein ail dl: ; dein!<;' ad Cju<rftioriem quid eft. De qu~fiione a n eft tradar . .0. Tbom, vnica qua:fiione, qua: eft Iecunda p-r i m J: parri s, tum o£l:edeiJdo quomodo Deli el)e fit demonllraoile, tum proponendo demon-: ftr<triones id oftencenres,

Pon: trachtum de Deo quoad an dl fcqui~. hil inuefugario de quidditatcDci.Etprimg,

'~git D-Thom. de his, quz'perdnertdnDeoad , abfolurs vfque ad q.z1' deiude de his, qua: per ..

":tinem'ad relaeiua, '

. In tra8aticne aurem abfolutornm , Iolli-.

cite oponet aduerrere.quanra mentis ceHia~dine ordinauit S. Thorn, dillributicnem dini-

'borumattriDO[OmtD.:N:'1'lTI omnia attribura in ' rriplici ordine collocat. i)rimo ea ;ou:r ;pcrri~,' . nent ad ordinem qoafi entirar iunmDei.Sccue-. do.queadcognofcibilitatem pafsinam.quie v~, numquodque dt. c,ogiloft:ibilein quantum ens,

, , & ratione fuz entitatis~.T ereio, ilU~,pjlrtiiidl.t ad ordinern operatiuum., fiue ad iiltta j liile ad

, e~trlt

, .,

~ ~. ' .-

;,'0

, '

!'

Prim" partir. 12,

, ollc:nde :';1 E: D. ~h(Jrn. fcicllti3n1 Dei elTe cau- ' .re-gulatum. Sic crgodillil1guit _D. tho~, dll_ faI11'rerLln~, &- Ql10d erat fcienna pf;rCtica rcr-pl~x gltntlSachltlm ~ feu virtucum in voluntare .peltu crearurarum, vndc (hl.tirn opporrebar 0" diuim: aHud eomm , qui pr~cj(c ditlin!;unn.1f llendere ipfa principia ~ q!JX Iunt cxe mplatia,· ,'ve,ne~, ordinem ad apperibile in ratione conue-

, feu idc~, ~",p:lr,u: intdkdus Iorrnatiue creatll·' ' ,cl.)~l1ientjs. vel dir conneuienr is t vramerur, Ee rarumr dein&ag(~de verirare , qU<f ill crearu, 'de h!s.:'1git in h:H: ql7:~1l.: 2.0 con[iderJndoam9~

'ris eranfcendenralirer inuenirur , & fllmittlf !e.m. &g-aud~mn in D¢:q.niin' reliqua, qux pt:r-

, .pet -conforrniratem :ld. ifl:a e~emp!aria.· feu '&'!llent·,ad ,fl1gnlU ~ v.,eL,.ardui t:lt em , obiedi non

, Idea'S diuio~,s.;ali]ujbu~tonnJ.ntur res naturales funtfotmalite.r~~ ~i~e_9-c;~n D~o,qlli,a i~p~r.

-lien! res nrre fada:.ab arre, licetveritas forma- f~tb .. In fcq\)Cntl.allwe~:tJ![~lpneq9:qfld~rat

'lis feuiudicij, fQ]I.:d;in intelleeill dew!' • Erpo- :v irrures v~'lumar 1,~,d%p~:!~Cll11J,llln r.1,(jO~em

,firemoagit de v ita, qu;r ex parte (ubiecti iorel moralzram.l]£,c a,~tq~lin. peoredlictmcur_ad

,lig¢ntis Ie tenet, hoc enim v iuir intd!igendQ. duo. j~il igetid: i~al~i;Il1~~_,~& mi(cri~ordiam~

, Arque ita de ideis agitq\.1a'O:. 15. De v er itare , oN .lmvinut'e's',L·nqr;ties, vt:i§c.rfauttlr circa p~r~

ver:o qll~fi. i 6 •. Deoppofito ~ritati~, qua: ea fio~cs.,vrordi.nmtW'ftlb [;:1tj?ne, v~1 ci~(~,Q'pe

.fa16tas qua:fi:. f 1. De perfectione ~ero e~ par- r;ltl<?flrs el'ga,~lrcrbl~~J~,l1~}p-f-1nt~)r,F;r-~a:par

te [ubie8:i intdligen~is, quz ea,VltOl Dcz,agic fiones,;,y[ temper~ll)tl;LJfvrntudo~ &.e •. Deo co..

qua:o:. i 8. ' ,', ' . nenire no~i10ffuntnlli~(netapha[ic~'~'tl\l"nin

, De atrributis autem perrinencibus ad ope , .Deo non fine pa('ii.ol1es;~ Vnd{& iljr3:~![e,dcor

rarionem voluntstis ab (o,lute,&', pr;.l:cife~ inci- ,d(;l Iecunduru, quod i~npon1E p.afs,idn,clu i:r-illi':'

pi, a¢ere a quxft. I~, 'l£\ld fie diuidir D . .Tho, t.j~ ergamiferiam pl:oxjmi. non Dill l:i1et;lpho~ '. ,

'It primQa_gJ.cde Ip/a voluntare ~vt Cl)ollituk .' rjp:D,,:oc.(jl:ueniF:~.t au~ef~ ~ed;~liru.r~~ir(;~

in Deo vere.& proprie apperimm elicirum ex operanones ad alrerum.vr Iu{btla, hherjbtas, cognitione ortum. Deinde de aCtibus; que illi ' '~c. nonrepuguat eire iq .Deo durn lriod,OlQbcouueniunt, & tertio de Yirtutibu~,qu~ ill i ae- jed:iQn~f!1·adJupeiiorC.~ non impdtte!)~~vt1\C

, nibuuntur. A gj raurem prius ~" &: feorfim Diu. . Ii gio, obf enlln~ia,.& Cunili a,r ed ordinarionem

Tho. de volunrare, quam deaaibus eius,qu~4 luperioris_erga iQfetiora lP,(lOlendo, & ifia te.cht

"90 fedt,quaodo ~git de in:elleBu inqu~fr. (4,. : _cunturad, m;_ferico~i3Jt!,& Ittaitiam, quia oin~' , eoquod':1BUs intelligendi non dmh~bet ra'f ',' nis volunras Dei erga creamras t'vel fit fecunnonemopereeionis ,qu:J.~ipf4~ fnmmam j 8(' . dom puram gr.atiamj at6t:,pertin~~~(r milerivlrimaaCtualitate imelleEtualicatis.&: ,umna' .c;prdiam,quz rele,ua~(:reaturam,~ defea,il, rep

. turain Deo cuft]tllatur ipfo gt~dQ intellig~~i :iqdigcu~j~ f veUi,l {~~undtlm aliquem madiu»

v c habet ra tiolleo13Cl:u5 pu r i I cMequeuter non ',deb iei {altem ex: (UPPQtI t~one ,.& pad{)&- fie

t'rat.f;anrt de a.till intel] igeildi ifeorfim ab intei-' pe;tinetadiufti.tiam. Vndeqj'irur P(alm,. _ 24. ' letht lpfo.& natura. A6l:us autem volendi non .Omnts.'{1i~ Domini,mijlricorditJ, & 'Perita4 ..' conflituit naturarn , fed fupponit intel1e&u!l\i,~ . idd\: operationes t~~~ntes ad creaturas , vt

tare conftirutam ~ & Iic volitio plus hab~tde via-. '.. ,.,', . '. ;,(.,

operatjone, quia non eO: priml~m. conltiruens, , . Tertia loco cOlJfidcrit D. Thorn. Ina artribu qua III d e.gradu 1 j ntell ed io :vero: plus-de gr\ldu" ta , qu It nee funtfql i~s in tel ie, C!LlS ;' nee fQl;,US ' aCins puri I quam de operatione, ideoque feor- • voluntaris.Ied intellcdus vt moti it voJuniaie, ' film ab i1'lo principioeliciente, quod eG:volun~:<' .ficut fum: aaus praHici .difponent~h ,,~-:prdi'" t:lS explicannjvr p~r hoc etiam,co.nfietvoJun-', .nantes lib ere de-his, 'l11:E ord,ilJari.&,imperati· taretn inDco cife apperitum eljcirum non in- .r:.po(funt. Deus aurem in--oriline ~4 fe I}OH <lS,~t' ua tum. -Agf~ ergo pri roo de if'f~: ,vQJuncace fe- ,per imperium, & ordiua rionem Ii bt:ra in ~qui.a. cundum fe,q~~H.( 9.Deinde dr; eius atIibus.~ ,_voluntas diuina ft:rt\lt, neceffano erga{e ;IC?lI1

v irturibus, Dupiicicer enimiuaolunrate fumi ~. .1kf~mmum bOnlll11.v:nd,e ,;ir~a fe Jo:um .~ab~c., rur dlilin!}io altujlm. Vllo'tlIo,do refpeduob- _A.!llQfCmnccelf;ninm.:B< gal1~JUm fU.l,TllTlulll.R4 ie&i apperibilis , VI: conneniens ad amandam, ·:ged:.!l ergo crearur;trum,exen:etDtuS,?[t115 pr~ 'vel difconeeoiens ad rugiendij:ficl1t diflingun-: .&i~Qs,libetos ordil1a.mes , & di,fpcmfC1re,s d~ . rur amor,& odium, (pes, &ga.uditlJ1lT& fimilia, .iHis. Et quia omnia creata (U~dpQnlr:Deo;, V,I:

AHo modo Iurnizur diOinetio lll'l.llUffi no-per or . JUJ~rcmQ Domino, ideo .refpea~ pQ.)~jll.m ba,. dinem adapperibilile ,y!t:ft(~ 'fed ad apperibile .. p'e~ procedere per.pr~.lli4ellti<ltn ,f~u pru,de~-

v~ ~~gl~latumt & menrU~~J1Um:r,jriollt:,& fie ftJ,n- ~iam, cuius pra:dpl1us,aB:Il.~ eft i!J)p,erare. vr di ....

da.tut diuerfitas \,jrtutl!m:m:(jtati,um)qui~ oh ,~~ "cit D. Them. 2 t 2:! qurei)-. 47 .art:.8. ~3Te om--, , allen moralitatis eft a Pl)eti»jl~:, feu v,0lib il~v,t ' l,i;t~ qUI: ret aau~,pta~icos ad qUo.s, ,wncl'Irrit '

, - .. ordi-

f . '.':

.~ ..

1 Z )" Ordo,qu~Jiionil"'" ,

: ordinario intclh:4ius;'& efficaci:t vO]L1ntatis in-. intra, fiue adexrra ad creaturas, per quinque. C._~,-<~L~ .~:.

ueniun: tit in Deb, reducit D. Thorn. ad.proui- '(j_ll<f'fiiol1('s., . i" ,

dcnciam, {ell prudentiam , .qua deonmibus dif- , ,Circa prjmurn, cum rnyflerium Trinitatis "

ponir, Et de itla :1git primo in gCllerali in hactonll£ht' in hoc, quod iint 10 Deo trcs periona qll:l: n. 2:!. DC-lOde in fequebti agit de Ipeciali rea liter diflinEt:t cum fiimma v nieare ciicllti:"

'p,:ouide ncia.que rranfnutrir dfi,acitertr('atcl~, ,tal'holica fides procedir euitando duplicem hili

tam rz rioualern ad finem Jupernaturalem, Et: rdim extreme contrariam , ex quibas '=t~rz

die i rur fpccialis tum ex 'parte finis ad quem in hac materia or1gibat:r [uor,(cilkct Sabelli],

ducir, qui en beatitude [upernattlr:llis t rum ex ,& Adj. Sabellius eiiitn fie voluit faluare vllim- .

parte perfonarum, quia non omnes, fedquofda tern in Deo., quod eriam omnes.perfonasfecie

rantcm adducir ad illttm finem , turn ex parte vnarn realiter , & in fe, Iolumque eas difiinxit

mod i, q 11I a ef6caciter ad finem perduci tj & ideo penes.d iuerfs offie ialell.dfe6:11ud dtra,& fie

pr:rde[tio:1tiua prouidErl:l dicitur, &- ita de pra: vt filium Deum faceret , negauirefle filltlln~

defiinadone agitqu:!!ft.z 3 .In qud1:.ai.ltem :.4. Arius e contra fit difiin~it perfonas in Deo, ,

explieat merapboram, q~ in fCr;pn\ra pra:·. Quod negauir confhfianrialitatern, & \'niratem

\ detlinaeio dicitur hber vitre, tum proca parte, , i~ eflenna , & tic v t facerei fillm~ negauic effe

qua tiber dicit fcripeuram ordjriatarn ad rl~C·' DCUril. Vt aure vtrurnqj euiret fi{les catholica '

, currendum memotie , & fie eft firma Dei noti- ponir ~ifl:il;."ione perfonaru non.tieri in aliquo

; tiade pr$deCl:inatis! tum pro ea parte qua JiberabfQiuro,& effentiali.Ied penes relariones rea-

,,' erdinatur ad defignJndum aliqnos ad aliquod les oppofiras , eo-quod inter ornnes oppotitio-

,officium, feu munus , efeCti autem , ad Iuore- Des Cola relatiua inucniri potefl: fine imperfe-

'tIluinillimusddigll31ltUr, fcilicet adfmendem ,Bione,&diuifionenarura- in Deo.vt S. Thorn,

Dea. - " aduertir qvr.de potent.arr ic.Ssad 4. ~'ln r.ad '

Denique poll anribura explicanria aCl:us pu- Ahlbaldumdifrind:. 2.6. C]1la!1t. 2, art. ~. & J. ' ,

re immanemes lnDeo esplicar D. Thorn. at- quia-relique oppofiriones filmr tollendo ;:lli~' ,

'triburumomniporentiz, qua dicit principium quid, & ponendo in ip(a fubftaneia rei, cui CD[)-

<execueicum I & per modum aetionis tranfeun- ueniunt, quia fiunt penes uegarionem;: & affir·

, tis ad extra,&fic agit de omniporentia in qua" marionem ~ [oj a relatiua oppofitio fit refpicien

ftioce 2. 5-' do, & rendendo ad terminum oppofirllm J non

Ex omnibus antem lltis huculque traCta'; tollendo illum,'& fie nonfacit dltiilionem inefle \

'~tis qua: fummam, & infini tam Deiperfcdio- fed in refpechi';omnia aurern fllnt·vnu in Dep,.

'nero in eflendo, & operando expllcanr colligit vbi nonobuiat relationis oppofitio.Rur.fus ne-

D. Thorn. conuenire Deot-hllfllnanl'beadtudi-cdlC efihlliC 'relarioni :tppor..ere fundamenta. 'nem,qri~ ell Iiarus omnium bonorum aggrega- Ialrern ad hoc v texerceatur 're[[Ieaus 0Pf1Vfi. tione perfecms , \' r in cognirionem, & fruitio-> ,tionis,quia re/pettus.qui exercerur fine funda, nerncadir, E,; fie de bearicudine Dei agitqua=: ' mente, realis nonefhnon porell autem alrquis

Ilione :l6. , ,,' refpe8us realis fandari in diuinis, nif in aliqua

procefsione, feu originc communicatjna natu-

MY S TE RIV M TR 17{ IT ATIS. r;r, non diuifiua i quia omnis alia relatio , qll~

': .' .,' ' . Iuper aliud fundsmentuni fundatllrftJ~1pol1it ex-

P Oft c~nfideratione~ perfeaioriuma~{otu->~, trell?3. di~tinaa non facir, origoalltem,fcn PIO rarum, qu:!! conuenrunt Deo.vz maxime v- . 'CC(SIO enarn extrema ipfa, tefpc:duCque pro" I nus eO, reflar conliderare intra Deura ea 3 qu.~ducit. In Deo auremanrecedenter adrelatiopertinent ad dillin8:ionem Perfonarum.se my. ',.nes non poffllflt fupponi aliqua extrcllla diflin-

fierium Trinitatjs.qgamconfiderarionemdi. 'tta inter qua: relario.exercearur , ouia omne ,:ftribllit Diu. Thom.in rres prrcipuas panes.quodant~cedkrelationem eft abfoj~cum,& (9 'Primo confiderarea, qua: fe habene vt pra:cog- ~ 'fequemer non dtfHr.8:um~' rtid vnum. Et fie [ola

nita quedam, & prefuppotiraad diftinltionem procefsio 1 feu origo potell fundare relationes

':perrona.rl1m~ & runt duo, Icilicer pr~ce(sioDC'~, ~e:lles,noll fupponendo extrema dif!inB.aante

.lIt: relariones , & hoc p~r duas qusflionesvSe- -ipfas H:lati01ies·. fed per ipfa s relariones extre(undo confiderat ipfas perfonas conflimt3s,&' rna dHl:incta confl itucndo, quia relariones ipfz dilHn8as in Ie, tum in communi, rumin parri- ,fubftantialcs fUlit~& nonaccidenrales.Idee erc~l.iri, d~ qua!i,bet differendo perdecem que- go agit de procefsionibus diu'inist:mqu:un ~e fhones. Tertlo ea , que confequuntur ad per. , ' fl1ndalllentis relationum ad intra inq.J7.de JP

fonas!ecundumearum comparadoneQl)fiucad, 'fisautcmrel:\cionibl1s',jilq~28~" .• E'

x~

"

.: .'

, .

'/ ..

.. ..

·;, .... c _.

. I ,

" 'r:frimA partif.

Explicaris \tern precefsionibus , & rebtiooibns f equi rur fecunda pars buies tra Ct., til s; Icilicet a gere iptis perfonl.sJed.mdlimC:)qllaru couflimeio, & diflindio a relatiombus, fell pro

cefsiouibus pender, In hoc. aur em gtnera] iter '. \' .

veniunt confideranda duo. Primum id.quod en . E ?C hoc loco mripir agere D. Thom,d.e Ded,

commune omnibusperfonis j Iecundo ld; quod' . !t~ cauianco, qbi hucufque egerarde Deo in

vnicuique eO: peculiare , & proprium, In com- 'eflendo m orcmc 3d.le::. In proc efsione 3ufcm ..

'11111ni comideranturquaruor ~ Primo quidditas, . creaturarum confider .. r D. Thoh~. tria. Priinb.·: '.'

feudefinicioj nut conceptus perfone incommu- '9LiOd gCI\llS (<{ilia; COnlle~ilat -primo prjricipio~ " ... ' .

. . ni, & hoc qure!l.z9; Secundo -: di6ifio, feu plurl.~qllod eu Deus; Secondo modum caufandi tam'·

']jrlS perfonarumtlu:rft. 30. 'Terrio ea, qua: plu- .ex parte ipfius caufe ) qtlainci patte rei caufa- '

rahtarem hanc confd}Ullntur;.& quomodo 110- ~or. Terri~ ~C5 ipfas caufatasj·earumque vati~

'minibus pluralitatis, diuerfiratis, vel roljtlldl-tatem..,Pr1rhum .. e"pe~it 9~:tfuone 44 ellen- _' •.•. '

nis vrendum fir; &Hoc qllxfi. ~o ~lrto cog,: dens t qu~d p"r~rno p:~?CIPI0 ~o[]ue~lr. genus···.

nofcibilitas perfonarum j & cbufequenter ea, U· CC311(a: effifl~nt1s, fil1ahs,.Sf ~xemplans.;'lPatc,:" norninatio; & difcretio; quod ficper notiones, . riam vero~ffe remcrearama Deo,noI) pi'imanl :.

& hoc quzf\:. 31. Ex inde vera agit de 6ogt1lis. canfam , B? fie materialem califaliratem prime _

perfonis inpamculari.Et prime depetfcna Pa .principio non conuenire. Secundum tra.¢lat q; . trisqurell. j j~ Dei ride de. perfona Fiji; qual1ti1-~5. &-46. Vbi tr.rdar .de modo, fe renenre ex

ad ranonern.zs rimous verbi qu:rfi. H~quaorl1rri"p.:lrte Deicaufantis quzft. 45., Et de modote •

. vera ad rar ionem imaginis qureH. 3 5~ Terrio de .he~te feex parte crearu~arunl quz{l~4(i.~M()"· . perron:. Sprrirus (3.11(1i, tum quamumad ratio- '1(;:Ous aurem ex parte Del 'c:lufantis confidera- i. nern Ipirirus quxfl:. 36., Iumendo fpiritum non ·tur folumiri genere caurae ef6eientis II nam de·

prout opp?n~rur (orpor~o, fi.e enim ell: .al.iq.uid .~auralitatefi.nllH.l~~iustr~8:an~um eniDj .2.~'

commune rribus pertonis , fed pronc dicitim-" .agendode fine vltlfuo r.atlonahs creatuia: ~,4_e pl~l rum. $,; e fiicaciam volunraris procedentem •••.. exemplariautem Copra 'luz,fr. i S ja~utl_l ~n.Mo, a Parre ,'& Fi lio Ipirantibus . tum iaquanrum" ~; dus ergoex parte efficientisin Deo ~ll; quod ell dileceio , feu amorIpirirus quilt. 37. T\1P.1'· :';·,prddll~a[ elf nihilo ,quiafi euprimum princi-.' . in quantum en donurn prbccd~ns) &: emiflum a·;~: pium Gmpli.citer~. ~ inomni genere.riihil pra:~ .

donante qu:r. 3 s. . '. ", ,j:,. .' 'i-". .:". 'fupponit, ex quo pro,dlkar fiqi:iidcm eriam ipr~;

: Circa rert iamparrern huius trattatus.cori~ . ',.maieri!l·prima.creata e{l'~ De6_; ergoproducic. 6de~Jt Di?: Tho~;. qui~911ecdmp~~ationes:;'k~x no~ mat~Fia ,:al~:i~non,rroducere[ ipfam. pet! onaru m. Pnmo in ordine ad,e{{entl3.mjqu:e';marenam,ergo ex ruhtlo.& hoc etf crearc.b6l-. j!lis cerrninatur, &ad nomina effentialia, qui-· "des autern ex patre crearurarura procedeodutn· bus !ignific ati1r~& hoc qutfi. ]9' Secondo coni: ~ .•. confiderarur Theologic~qua:tlllnad,~oc~q':lo4 ' ..

parantur ad relauones, quibus vr formis perfo-. ,. , incapir create m tepore, & nonab:1'te,rnO.hbc' ,..

m! ibus conflituuntur perfone, & de hoc q,~ 4o~ .,:bllm pertiuet.addeclararionem articuli fidei.' ,_

Terrio eomparantur ad actl1S norionales Iecun- ," quo fatemur Deumcreafle In inirio ternporis, .... ,

dum quos originanrur perlone; vel producnntv- ,'. Circa tertimii~Jc~lie.~tCii'l;a re~ ipfasprd- ..

& de hoc qua: Ib4 I. ~:md comcarantnr inrer·.·".cedemes a Deo.ear:utbqUediu~r(jt3ret &. ,hl1itl [~CJuat1fl1nl ad ~qllllitatem, magnitudine, coe-' .', ·8:ionein. intendir.Dc'Ihum.modo Theel Mdc 0: ,

terni ra rem t & lim il ia, & de hot qud -41.<l!!in~ . agere de ette6:ibu s. Hti~ -procedenrib us Ii Deo, tocomparanrur quem.d crearuras ; ad quas mit- .Iecundum quod ex ill is.iritegrarur ~o~ vnipet-..

tunrur perfonz non pro operecreationis, quod' . f~m I quod en integer, & tot:ili~.efl:cthls Dei.'

efl: commune ommbusperfonis , nee eontfcnit_., Vnde pri-ts incommuni oflendit.dan dili~ijta-,'

illis n'ili vt Iuricvnum, fedprooperealiquc fan· .' tcm.&illreqLl::tlit:uem rerllmcum,vnit~te mun .. ·· 8:ifica{'ibt1is ~ .. in quo vel. vii1bilitet apparent, . di;qua:dl:vriiras o(d~nis~~ vt~ju[qile Deus ell .. ,'

per(onre, v t filius;per' incarnarione, &. Spiritus , cau(~,& hocfacit q 47'. , . " .

fandus per apparirionem ; vel inuilibiliter ha- . '}kinde defcendir ad.ezplicandumirrfpe-.

bitJ.minanima.perfallclificationem,&dc ciali res ipfas, ex quibns inregratur mundus .

tali mifsione perfoaarumagit -perfua genera. ~t -licet .res create 4~uidantur

, qu;rO:. 41. . .per decem prrediCamenta _confiderando P1~ta.., .

C. t,) phyfice prredic;ara quidditatilla, ex qpibuscolt-

{bot, tamen Theologlts t\oncolluaerat,quidditates

r··· .'

,

.

~.

r

P7(OCE5S1d C7\.EATV7(A., , fUm" Veo. \

,-),:,

"

.'

__ :r', " ..

.'

~ :,

.;, .-

tares crearurarum nif prout runt effc8;us Dei ob it rust explicate ordinem creamrarum l eo -'

iU[~r3ntt's hoc !J-.!:i-Je-diml; vnde folum confi- , modo qno proceflernnt a DeD irum eriamquia dcmtprindpJ.i ia genera, ex quibus v niuerfum mixtum , feu cornpofirum eJ. aliquibus extrecOllefcir.& id,qnod tacit in~ql!alitatem,& gra. mis melius cognolcitur habita cognitione ex-

duationem in rebus !/[linerfi. Genera pracipua trernorum, & (ic cum homo componacur ex (pi'

[ul1twrporaJe, & Ipiriruale, & ~l[ his n:ixwm. riru, 8: corpore.rede de illo agitur pof] traa~:

J nrquuiras eurem .& graduario J Iumitur pc:- tum de natura r piri tual i. & corporal i, ,,'

lies perfedum ~ & imperfeB:uro, feu defeduo- Confiderarioncm autem creature ,{pi~itUt&'

fillJl!ql1~d g,enentfit~rdi~itl1rbohu.m, & m.llii, Jis, fell An~elorllm fie difiribnir D, Tho. quod

vnde folmu illaexplicat in prefenri. Et deinde confiderar in illis, tria principalia capita, J.?ri-

quia (01li[11 perrinetad TheolbgUrrl fie cxplica Ina rubfianti:tmt & effenriam eorum fecundum

rc dilHna:ionem,& mulriplicitarern creawr::.rii fe abflrahendo ab,exillentia.& produdiene.Se

quodc6ftet nihil fubtrahi a iurifdid.ione Dei, cundo confiderarefie naturale exifleneie, feu:

fcdelfecrearoremomnilllh vifibilimn, & inui- produdionem eorum. Terrio eife Iupernatu-

Jibiliam.neqtle aliquam difi:ind-ionem,fcu inre- -rale in grati:l,& gloria,& oppofitum eorum.fci-

qualftatemdari in creaniris , qua: exigar duo Iicer peceamm,&damn3tione.Primum 6,e era-

, fumma, & prima principiaficut pofuerour Ml· 8:::.t D. ThoLU. quod primo ;tgit de ipta effentia

~ 'nichei dari vnum principium bonum, & alte~, 'f(;u Iubflantia, deinde de proprieratibus 'confe, rummslum- & ab vno, quod efi Deus fubrrahe., quentibus.que funt il'ltelleiins,& voluoras,eq;;;. , bant corporalem creaturam dicenres eire! rumque operntionibus. ,~ar!lrani ,:feu fubflan ..

malo principfo. Vndc:td dftetii:letidtlm 9,uod ,. riam confiderat , fum abfolute in (e qt1reft 50"

\'lliuer6ras crearurarurn fit ab vnico principio.,. rumcomparatiue ad corpora.. Comparari au- "

ideH iDed creatore neceffe fuit diftinguere il.~i tern potefiAngelus,v·el ad corpus.quod jJfumlt la genera ~ qure aliqui fubtraxert.ult a ;Deo'. & , vt in eo appareae, licet naruraliter vnirum non oinoiailliatttibuc:re,fdl. Ipiriruale , & corpo- 'habeat, vel ad corpus , cui afsifl:ir t.'lilfjuam 10-

ralc.bonnrn.Sc malum, ' I " CO per virrualemquanritarem, vel quod rnouer

Circa dil1:intlionem ergo boni,& maii omif- & in quo mouerur co quod exiltentia ad locum

fo Dono de quo Lim fupraquef], 'S'. atium ~ftJ & ,mutabiJis efl, nee de exiiientia in 10c'0 trattni

de quo nullus dubirat , quod fit a~Deo, hie fo- potell, nifi eeiam trattando de motu Iocali, Et

lum traBlt\k malo, de qoo ibi non egie, quia de ccrnparatione adcorpnra , que Angeli afiu- ' magis c6ducebat hie ad eiCp1icanda inequalita : mun~,&naturaliter vni ra nonhaber agitq, 5 r, tern, & difrind:ionem crearurarum' •. Et aglrde ' De compararione ad corpora, v e funr locaagit malo incommnni f nam defpediali malo , quod ' qu;tfl:. 5z.De morn 'cro circa. ralia loca qlla:-

ettlllorale tta&andum efl in I. '%. Et fie de malo. Ilione 5' J. . ,

'incommllni {olum agit duo. Primo de natura Cirea proprietates primo agirde inrelle-

mali. eiufque diuifione in malumculpre,& pCe~; ltu; deinde de volunrare, De imeHe6u conli- ,

na:, &c.gt hoc q. 48. Deinde de caufamali in-> .derae quatuor.Primo ipfam potenriarn cognof" '

communi Q'49" ' citiuamquefl. 5+ Secunda medium, per quod

Circa diuuionem verp.pelles Ipiriruale , & fi t cognitio , Icilicerfpecies Angelicas' q. 55' ' corporate longior tradatus €il: comprehendens, , Terti 0 obieera , ad qu::e Ie extendit cognino varlss naturas ~ qu~ in hac diuifione includun- ' .Angelica s qure vel funt immarerialia , & fpiritur. Agir ergo prius de natura pure fpirimali, 'tl1alia, & de his agir qllzfl. 56. Vel fum corpoquam Theologi Angelum, idclt Dei nunrium, rea, aut corporaliter manifeftabitia ficur cog~ Philofophl iotelligenriamvocant , dequaagie ' "nitiones cordis J qua: per ligna corporea mani.£ qua:fi. 5o.v[que ad 65 .Secundo de natura pu,,:, . , feilantllr, & myileria grarif" qne exrernis mi-

're corporali, qU% proce[sir:1 Deo in opere Iex r'aculisapparerefolenr,&:dehisllgitgll::dl.p." '

dieruma qu~!l,65 ~vfque ad 7 s .Terrio de mix- ,,<l!!_arro confiderar modum cognofcedi,vtquod -ro ex fpiririlali,&corporali,qllod ell homo i q. ,'fiat fine difcurfn, & fine compofieione.s; fimili- 7s·vrquead t03e Er licet J)omo fitdignior.' bus, & de hoc agir queft. 58. Devoluntare ve .. ' "(juam creatcra pure corporea, agir ramen prius ro tfacbt duo: prime de ip[.1 pmentia, feu li- '

de ~na; quam. d:: homine , ,rum qu_ia RoIl: Ange- . bernarbirrio quell, 59. Secund?' aftum tam los, \lelcu~ itlis fatl:a eO: ImmedJ.ate natueapu ,natllraJe,quam liberum voltmta:;is,& hoc qll~-

:r~,orpotahs.dicete IcripturasIn prindpiocreallione 60. ' ,

,JI~t DellS ccelum , &; rerram 2 deinde vero {etta, '. S~cl1ndl1m quod con6derat,poO: naturas, & dIe faehu efthornoj Theologusautem maximepropricutes AnpeloruJefi ipforurn exjfientia~

, is> , fea

, ;'1

..

, I

' ... {

, ~

~~

" '1',',',

~ '::'

:·f~"~

'~.

. Prlm~ flcundA) > I

Ceo "produSiojoeife,& fimiliter tempus, & 10- :qU2.~1Lll, terrzm:tn?fdhttio, &c. Tertium opus

cum.in quo fuerunt Angeli creati, &: de hoc 3- . fuj tOHIJ.lusficutcorpa>bbu!i elementalibus ad, git q. 61o'·Ter.tio&vltimo confiderj,~ eire [u" _ ditaJotJtqu:l:Gam rnrx ~~.vinentia) vt in a ere:

. pernatura!e,adquodAngeli fUllt-eleuan.Primo volucresy'.in~cl'J:t p;l~e8,in terra belii~~ corpo-

qui dem quoad gratianl'j&; glori~m,& e~ us me .. ' r_ibm. vet:(.):ca:'k ih bus v irtns a liqna fup.e[1acidir&

ritum q, 61. ~'<l:!.od tatum expedit D. Tho, Vila _ :efi. ad c ffid e ndum a.'.1 i u e hunc OWl mo::'in infe~ qu;d1iol,e,-.'eo:quod·difficult~tes particulates, rionbus; ~::tuI11fi1ir~Mrdomp1t:tiQnjs.,.& derndr.ito, de l>eaririJditle ;,8tg~atia Iuntcom- :,~on(urnmati(jnis " qffar.obqu\:5pl1 a' nouis'gc'" muncs hominibus cum Angelis ,~& ideo alijs "rieribus rerum facie-rroi:;;'cootinuando v "to. gu:':

iQcis,tra~abyur..-Se-(,und6 a:git de oppofieo gra- bernationem eorum in nouisindiuidui s. _ _

[·ra:, quod e {t:peccatum ; & quale,&quaodo po.; f<l.i,:.eon1ille fecurus D.Th.eode modo diflri-

ruehe 'a:ccidJire~-quzftione_ 63' Tertia ~git ~It proce{[umc~eatui'a:'corporalis a Dec; &:

lle'oppo6tO'gI9ri~;quod,eO: damnatio, feu p~ 'it3.primo incommuni, & generali ofiendit crea

b1 pedca:ntiu(n ';tum- quoad ob tenebrationem turam corporalema Deo procedere nonab An

-;int'e II e'aOs"~~lm quoad obflinariosem volunta- gelis , & de hoc agi tin qu:dl. 6 S.· De indefpe- .

liSt tuquold'doloreinalligadoncdgfJis,q.64. . cialiter.agit de fi~gulisopenbus fupra diEtis. -.:,!~ ..: -Poil:con6d¢ratione,m natura: Angelica:, qua: . .Primoquidemdeopere crearionis proucdiftin

'eft purcHpiiitualis r~ftatiti'quirere de alio gene guitur.ab operediftindienis, ofl:endens qua'

receeaeurannn a: UfO proce:dentium~'quz eft '~aln corporaper creationem (jnt faeta, & quo ...

X' ure:corpC)t~ •. ,Citc,a 9uam con6~erat.I?' Th. . ... '.'. -, · .. m.odo non ~e.ri~t fa~tta ioformia qu.?a.d forma. re l'heologlc,?ordme,m doarl~! quotra-:tlonem, & dlftmd:tonem, {ubflantlaiem,iJed ndum dhdehoc procdfu fecuodumquod per ~f;-quoad aliquam jnfarmitatem aecidenralem, rineradfidem, & haberur perreuelationem fa-'Cc~r/quz poltea,_;perfeetil foit.: Et de hoc agit qUZft.l

era: Icriprure , &: ita difidbuit ordinern ,trada:- 66. Secundo agir.de operediO:inttioiiis:, quod! '

tionis eius comodo, quo fcriprura nobis tradi- . per tres dies triplicirer faaa e~, Primo diftin.die producsionem creature corporalis, lnue- ",guendo 1ucem,& 'tenebras quod perrinet ad nimusaute~ i~ ~eriptllr3 di~iogui.'l.~tuor ge-,;~:!::~orpus_-C?=lefte,& ficagil d~ l~ci_s produtt~o. nera operum d \U morum, quibus opifi cmm, mun):ne queflione (,7' Secun4a die diflmguendomoi perfefuun fuit~ rei 1 icct opuscrcationis,-opus/'\i:cr aerem ~ ~ :lqmtn ~cum diuifre (UDt iquz f~j diftina:ionis~opus ornarus, opUs complerionis .~·<:"periores, iddl:Dubiwn .ab ioferioribus, quZ

& c6f!lma.tionis. Et Iicec pofler Deus fo.la crea '.;.:fum·in mari medianrefirmameDto,'idefi Iecun- ," tione eotarn bane perfeaione~ • .&·c6plementii ,<:)la aeris regione, inqua.aqu2' Jlubium'l!rman-. producere ficur fecit in A ngelis, tameniuxta en ':,:~ tur, & quafiliganecr ne eJJIIIlpant parirer.deor-. iufque naruram fe &'CO modans praci f e creauit ,cfum. N eque enim aqua: perueni eba nr ad fir~; id.quod pure indigebat ex mhilo produei,fieut, .•. mentum fiel,larllm, vr per tale nrmameD1,lUrt corpora cceleflia , 6: elementalia , qua: veroex'~',~ete(fe foerieeasdiuidere.e dehocopereagie fubieao per edtl.:tionem potfun~. & petunr ge-,qu:dl:6 S. Tertia die &6:a eft diuifio.inter fi-' nerari.peredactionem e [ubietio produxit. Et ,.quam, & terram cogregata aqua. in vnum,& :tp~ przter~3 quia in prima rerum formatione n6 foparente terra tum germine, &- P lands, qure iJ-

'. . lum debe bat oA:endi poten1:i~ creantis, fed eti.l:Jam vefiiunt. £t d£hoc agit qudi. 69~ PoG:

._ fapientia ordinanris, &im_perfeaio, ac depen-' ,:~opusautem dillin6ionis,lecutia e{l0pus 'orna- ". dentia rei creatz, quod iDaximeoO:.endebaiu~,· . 'tuS per alios tres dies, tum in corporibus.cee ... ~ componendo vniuerfumordine qriadanifUa: fa- . lellibus , tum in elementalibus. Nap) quarta

p ient ie, ~,dJ,~i endo quo dcorpora tranfitent de . . .dle orna ti fuotcEl: Ii per hoc.qued luminaria ac- _ {taw huperfetio :1& perfe6tum •. 'Bt .idec faaa~ . 'ccperunt Ipecialem aliquam virtutem;&: modi creatione prirnorum corporum, quantum ad ef:-· '.', ad generaeionem rerum ordinatum diftingucD-:

fe ex nlhilo ( in quo etiam includitur diil:i~aio:,:' do varia remporain. rnerfibns " &: anni.s,ficut:.li fubllam:ialis eorum, diciturenlm [ilitre creaea camponerentur rote horologij. Et de hocagi e c~lum,& terram , & aquam,-&c. q14~ funt cor-: quzll.,70. <l!!iDtad~e faau~ eft ornatus aquOl'.

pora fubG:a.ntiali rer dill:inCta )inezpit opus dif~ & aeris producendo 1n aqua pifces , in aere vo-:

tiudionis , feu fegregatiouis pel' aliquem mo- hicres. Et de hoc agit quzB:. 7.1. Sexra die pro~

tum quantum ad aliqua accidentalia ficut per dua-us eft: Of oat us terra: in animantibus , ac:· r:

motum lucis diuifio, tenebrarum & diei, per Cc-,· denique in bomine i:anq.am· pr:,:6de) ~:D~: gregaeionem aquarqtn.,finnamentum nabium mino illius. Bt.-.de hoc agit.quzO:iOlle 7~,'j ab aquis iuferionbus ; pet' CODgrcgationem a:,: Tertiomopusfoit comp1etionis,&EOnfuJ~?~~~

" N tlOms

. r.·

IJO

tionis qlla!1do compfeult Deus die fcptimo o~ quxi}, 79. Ee quiaad cogn i:: ionem i1ltcJle611~ pus {UUIll.~ reg uieui e ab vninerfo opere, qll~cf - feq ui rur ap pe ti tU S ;lgi t .d e VI. ap pe ri ti ua homi-

patrarat ,. Et de ~oc agi t q. 7 1. Et pro per~e alO hi s, Primo quidem incom m mii~, & Iecundem fe

De dodd!]<%! 3gu: de ommbus, ~ep>~em dle~es qu~n,80, Deinde in fpeciali de appeeim fCDrt; .

{ecundum 31iquas eorum~ondmones, 6: dlffi... tiuo,qui miniflrat, &- przambu~at ad rar:ionale

twtares,q.74. ', . . .f:' q.&-I.&deiride vclaneareq, 8:. Etquia inue- .

.Et"pedita conliderat~one ctearur~ I?ur~ {pm.. ni tUl:'ll1,vol unra te indifferetia;& libertas proue

tlla/ls,&" pure corporalis wt proeedir a Deo.re- mouetur ab indi1ferentia iudit:jHagit de libero

frac rraaare de cred.turac:ompofira ex fpiritna:"! a~bitrjo q. 83.,:: ....,.

J i,& corpor3:li)qriz efihomo; vr quart poCl: mai '. Circa operationtt anim:e agit primodc:

iorem rnundurn de rninori traCi:etllr. 'Et (kur,in modo, quo intdligit anima ;vni~a:, deindedc

maiori mundo creature .corporales [e haben~ modoquo i-nrclJi-git feparara:deuperationibus

flclltcorpus)&Angeli (icutfpirJtl1s non quidem verO: vol,l:Jntat.is~,. &:habiti~us., quia' m~rak.

inform:ms,fed mouens.S minifirans, ita. inmi..;. fune , & habent tationem,yirtutis ,v.ct vitii. nod mfido;'luod eft.homodarur Ipiritus.qu! eft. agetur in h:1. Be :I .2. fiCht eHam rdehabitibus

animaintormans,& corpus.quod a fpiriru viui- itireJ1eausJ'qurefuntvirmtesj. ~t fapientia,prtl

fieaM, & regitur, Theologus aurem noncon- dentia, &e.IgiturdeoperatiOnibbs,. fell a~l:i-

Iiderat principalirer natura horninis nif ex par-: bus intelligendi agit D.,Thoni(aifi:inguendtJ

fe·anima:;licer edam confiderel' corpus Vt adlp de illispenes obieda. cognrea .. ~2 font in tri",

fum anima dicit hablnrdinem, & {ecundlllrige~ plici differentia, quedam infra fe, {eilieet cor; ,

rieralem rationem.qua eft etfeausDei lieue ill"? pora. Sec,ul?do.ipfamet anima in {c. Tertio Qj . uaq;gr.agitllf de prodndione corporis huma .. ;\, qua: funt fupta fe;fcilicetinteUiged~,& Deus •

. ni,Dam de ip(o vt eft ens mobile,& corrupt ibi- " 1 n cognofcendo corpora, Ienqaiddiraees {cnu-

. Ieperdneragere ad PhiJo(oPhii, n~n ad.Theo- biles', quz runt magis connaturales. nobis pr~,

JbgUm. ~tjncip~liter ergoconliderat Theolo- hoc flatu, tria conliderat. Primo medium cog-

~L1sdeanunatvt InteUeauallsnaturaefl,&:{pe nofcendi, qua: runt fpeci,es J' ve dependent' i

cialiteradDeumordinatbflo ., .. phantafmstibus ;8caccipillnturarebus,&.hoG

Igitur traCf:atllmddlOminein duas partesi'~'. C}ua:'£l:.84. Secl1udo ordinem,&modum cognofdiujditS.Doaor,ficutfec;idlnpat~riade Ange· cendisordinemquidem quia quedam runt prio .. lis.Namprill)Q agitd~nafu~ahbminisfecund6, ra,aJia·poLleriora, quedarnmagis ,. vel minut

fe,deiode de produaione eius indl'e,& procetlb vhiuerfalia in intelligendo: modum aurem quia .

a Dee. De nartira.hoministradar i q. n. vfq;·. cognofcit compol1endo,& diuidendo , ducur ... 'ad go. per qaindecimquefliones .De eius vero,· rendo, &c. Ee de hoc agir q. 8.;. T errio confJd.;- .

prodlltii6ne per duodedm:i q .90. Yfq; ad 102. rat res ipfas cognieas, & ob ietl;a, ad qua: poreA: . In ipfaergo natura hominis quantum eO ex par. . fe extendere intell eails,.v. g. ad lingulariai fu ...

teallimre(prollt tratbtura Theologo) confid e':;· tura infinita, &c~ & hoc q, 86.IncognofcendO

r.l1:D.Tho.dfcndarn~& porentias, & operatic .autE fe ipf:.rm, &. ea qu:r intra fe funr corfderat

n es fieuein A Ilgel i S" Ikelfc!ltia~Jeu f ubftailtia quomodo liat q. 87 .In cognofcend'o vc:ro inrel

corfiderar d uo, Prima i pfam f ubftailti a abf ohr ~ Ii getiaSt &-Deii q ure fupra fe r unl: q. 8 S .Vltima. tel &: fecundmn f e,q.~71' 'Deindc comparatil1e'· agi,t de modo. quo bacomnia inte]Jjginilima fecundum habirndinem :idoorpus,cui vnitlll:"vt·· . itdlatu fcparationisq.lg.&- fie tinitur tfaBatus

lorItla,in quo differr 3 fubftarii:ijs. totalitetfcpa· de natura haminis ex parteanimz. ,

ratis,&\' de: hoc agir q.16 iDe flatu vera anime Tta_ftatii vero de p~,oduftione hominis Thea feparatz extra corpus non agii hie, fed infra po, logice craClatur aD. Th, prour traditur aScrip. Ilquarntradsuir de modo operarionis anim:rji 'turaeoliderandoquatuor, quz ~nipla prima ho eo quod ille frattJs maxime immntat animam minisprodud:ione fcdprura nobisded:nat.Pri in modo operandi fine dependeti" a corpore. . •. '.rno emm ponit pr9du6ione ip{am~du dicit Fa~

Circa poteneias anima confidera r eas pri-' . ciamus hOll)inE .fedt DCIl5 hOin!nE,crcauit ho-

mo ingene!aliq'17".Ueinde irrfpecial i ~Et quia: mine. Sec lido deelarae fin~ eies, feilicerad ima

. prjlld~ales p~t~ntiz fbur intelli!aus~ & volun ..: ,inem nofiram,vt I'rzht, &c. Terti~ Ilatum in ta,5 q~I'b~S ~mdhants& deferoiuDt:potenti:r'qilo homo eft coodims, quia fecit illu Deus re{~t1~~lUZ aglt prime de~P!is 'pOt~~t~js· i(etdit~-:' .trum,&: fine pe~cato in fiatu innocedZ'.~uar~o UI~ qP~ ~r~cedllnt,& lllll_btlran~ tpU IQrcll,eat...:dcdararlocU, m qhO pofuit Deus hominl;fcJl • . u:e,dm In fcnGbus ~xternis·j qu.rm int~rnis,~: ~n par.adifo,ft operarctur,,&cufrodiret iJlti.Ad

hoc qQ~ft. 78. De Ip{a..yerQintd~c&i1:za, agk ~ ,hit quatuorreducit D. T .cOfJderatione de pro-

" . dulhond'

Trim.ficund~~~ 'IJ 1

dudione hominis- Et prime. quantum ad pro- '-:fe immcdi:zte operando , quedam ed:! n.edian du6:ioue m ipfam cotiderai.p.ertresquff\ioneso '. i:iQusalij's caefis (ecllridis iuxra quod dicit AuPrimo quidem produdioaem 3.ni.(1l~ qil't.fi.si~. ,g",U: ~.d~ Trinir.cap.a.qucd corpora grofsiora Secun@.produ~ionem corpo~.is li~Dlan~ q. ~!. _pe.r~ubtiliora reglmtur, &~omnia. (orpora per. Delndeprodudionem corpOrlSadlu.9~l ~JCllt. ,JpmtnrO vir't rationalem , & fpirirus peccaroc ."etc~rporis mulieris ,' que PH ~o~.iupgit:ur ad .per [pir.i.til iuflum, & fpiritus iuilus pet Denm, cvita:,g~ner~tioriifq~e. (ubminj{hatto~e::Q£a~. . ~a~~ ~d cia.Clam contiderarione gubernatio. .tum ad fecund~m fC.lhcet fin.em ~om~~ls, q~ljt. ~n.f~ d~U1nz ()p~~rtet;c,?nfi9c.r.1re pr inlO mini-

· cr:a tus e£l: idlro.agltle~ & h m ~IH u~IRs.'91 Del, [~~3 t~o~etn Qea ~mmedtatain m ,rea! Il~ a. S~ct1n &·10 quo CO~611:3t hac Imag9,&·fi~I~lty;~o~~a; . "d,o. me?11:,ra~9u.atenus per.vnam~gl~ inaliam • . 8at q.9 3. Qaantllm ad t~r[1u!11lclli.C~t Prl!l\~ -IJ,. <:;lr'.:a ~rlt.nuJll corifi~eraf D. Th.imrnedia.ftatum hominis, diuidit Illnm ex plrtea~l1o:\~"lam gllbertlatlone Dei iri'creaturas tamlt'Clm.& ex parie corporis. E~ parte anitmCaccepie :'durii fe,quam fedidiietfetlus,quos. irlej;i. L·ci~.' fiat um in intelle8u qtiide quantu ad pi eniorem j pc ipla Iecundf r~; .t'l quomodo (ubd:! uter om'inrelligcntiam,& £cientiam,deqoaagir,q. 9+ '.'~jagllberpationidiili'riz ag;t q. to j. De dft: Ctt In voluntate verb quoad reCiicudinem, gdtiz,bus veri) gubeniadoriis cOljder.1r; cjuci~ vc:! Iunt

.& iuftiti~origin.:11is4~de quo q'9S e , In' vfu ve- ,'ipfa dkilll1atio, &coferuatiq.reru indf~,iic; CO [0 huius iuflirie accepir dominium in omnes. . .,currus auxilij ad operandii.Decorerul.:ionein creaturas inferioresjde quo agit q, 9 6. Ex plt ~d{e,& omnimods depeadenria creature :i Deo re vero corporis confideratnr il:att-iS rile, &in .in eX:Jfledo,&deeiui oppo6t(},fcil..anibil;>tio'ordine ad re quantum ad conferri.1tiQnem indi-nt; fi (hfpen&u'ur Dei coferuarfo ,agir q.~ ID4.De :uidui, ~ inordine ad alios quo a~ propagatio· . ~cocurru vera adoperandfi tum gener;t!ir.;;rC~lm • nem f peciei per generationem, In ordine ad fc;PttIljl~.~aufa creaea,i:funJpeci;t.litcrcii i.nrc!leBu confiderarur immorralitas itlius lh~us;l1onqtii . {t(YO!\Jllrare intra q!l~S potentias rolu~D.eusil-

· demficuc ill Zlod:t vbi dicrmr corpus luturi.tm )lbitur • &(lperatiu,win rniractilofe in op~Hbus fPirituale,i~ell: pe~fe.ae fubiedum fplritu,i, i_n<,~,~:~d~~ti,bus ?r~ina[juin Rl?duiri ~peri1ndil&

flatu autcm mnccenn ~'erat adhuccorpus :t~ll.., " ~c: graol,bus ttll.racu!orum :lglt q, 105. ' .

· male, i4eO: indigens cibis, &alterationibus Cub '"C, Circa [itlindii rtil~gilbernatioue Dei media ,jea:um J licetper extrinfecsm Dei prouiden-. . tini, quatenus mediante vua creatura :lgit in' .ti~, 8£ reparationemefus ligni vit~immunis ' ~~aliam, .. ~on6derat·l>~:I'h9.yri;lne n1rita~ione, feu .' ,,f. mone redderetur~& de hoc agie qnadt:. 9 7,1n .. )i~ionf fieri fecund-a tripl~,x.genus· creaiurz fu-

.. ordine auternad gcni{3.tiopemcoofiderarur fta "Vra, po6tQ,fCcil.pur~fpidtPalisJ Ku:Angelk2', 'tuS ille , tum ex parte principi]: generanris; ;ve) p.ul'{eorporaJis Je~ul1duqtlod vnumcorpus .qnia fieret generaeio modo, comeouni per co,- aglt in :a.'1i!1d,Yel horriiDi~~qui en t6fbpsex cor

ininioneOl, licet non cum beil:ia.1itate concu- )?~rajiJ3(rpiritt~ali.~Circa pI.:imu,potefl:Angtlus

pi fccf'tiz ,qua: nunc eft, III de hocsgl e qu:.dl.g 8:.' . lmmutare, &' a:gere vel in '3 U:erii Angelii~ vel in Tum eriam contideratue exparteprol is .gene- '.' ~~re<1tura ccirpo~ralc,v:el in.hernine .In al terii AD r.atz,& quo :tdcorpus qUll}tulr!.ad.perfefuO-. j~!!tflpotep;age.re,Yelaaione Hierarchica.que ncm.jo qua. generarerur ,&di: hoc in quzil.,99 .rdHtiperioris in inferiore. vel a Ctirine communi Be quoad animam tum quoad 'pe-rfdtiol;lem iu- ~. omnibus tqua1is en locutio, I?eprilriaadionc

.' fHti~orjginal.is, qti:t trans~~deretu[ in pro· .. ~~it.q" 106: & v~cat i~la !l~umitJatione~rub.qua lem, de quo aglt qU%£l:. 100. TU.mqU03d fci en- .. cQpr~hen~ltur pergano ,.qu~ remouet ne[(len .. tiam 1 feu v[um rarionis a.ndaretut in prole, de .. :Ji:im veritatis,'& ipfa Illuminatio.que l{etitate q no q .l4)1 .n enique qua ntum adquartum, reil.. . ';o~~~dit proporri onato ino~o ad (3 p [~~~t;fe.ri6-. de loco, in quo pofieus eO: homo in fuaprirna .'·.,.ts.(jcH~e fori:ilicat~ius 1uft1c:n) & deniq; perfeproduCtione,qui eft.paradifus agit q~IO~. .-: ·=~'*~,ciu.~ad aliqpe ln~d~Ripc.riore.cognofce~i

. . . _.. deuJ't ir.feriQf~;. ficq; f~T:lm inflamat volunra ..

Gt! BBR7'{_ATI0 CRB~TrR.ARV M~~ r~em.:pc:;aJi~ v~i(;a8:ion¢~-qu3: dlfirhpJe:tlri-

, d,~;ioi qUa cOnC~pt~'y~ju~nioral [rtf' (ici:ul lUS

P' OR ezpedieam co~fider:l~iooe~;de proc(~. ·p~t ordinarioneinad aleerum redditur ptrtines fu creaturarum a Dee {equ:_itur agere de ea': ~~A illu,m,& ~o.nfc.q~~ntcr tQlJitur llldra1icas~· rum gubcrnatione, $c adminiA:radoue, in quas ~~'u1l:a·tiua~·ef'pe;lt~iP\i~:a:.git q. I,!1 ~;".: "-.' ~ continuo Deus operatur, iuxtilHlud loan. 5.I'P . Et quia mter (~p'ertores , & wftnorcs An .. I,,. . .,,,,tll v/qu, moJo 'oJif,.at~l, & 'tgo 0l"of.·· .gelos necetfatio debetd a ti ordo, .{f,t. pr~6d~~.

· A-~miniLlr~~ autem De"s aeatUl'as, qui:i3i ~i' . ria,quzJ;Iicrarchiarpconfiimat ,'agit deord(· ". .' . .' - ~ . ..' •. .)4,' ... n~hu~s

IJ) Ordo qu~jJiOi'litm,

nibus , &' I-licrsrthijs Ange!omrn: de ordina- fed immutarillud fecundom' motnalldc3.lcl1i~

rione quidembonorum Ieeundum adiones il- 'qui eft ·pt:rfc:dior.& vniuerfal ior,tp'quodp; ura

las iltuminauaa s ~ & perfediuas qua:a. 108. . porell applic.J.rt;&Gc ;lppi'it:'adO'<i-ctitia piifs:juis

De crdinarione y ero malorum , qui illumin~-. 'faciunt Allgdi niulra mira'bili'aj ~ dCl1p'c:lgi~'

tioncm, & pcrfettionem fupernaruralem 110n qUa:fr.fIQi·' .. ,. . .. :' , ; ;,:>:;(1 ',: ' •.. ;

inflmHlt, cumrint in renebris graeice, fed {olum J;fej:mmu'tati(ihe Vel'tJ:&:gtiberilatione.an

pnncipazurn , direB:iollemqlle naturalem.ha- ge10riun erg::!' liominem tr:H~:bt:dtlo; Prialllm

bem:igitqu~ll. 109. Difunguitur aute.m prin- quid ex virtutenaturali pdfs~rn j deinde qoid

drams, fell Hierarchiain Angd is fecunduih . ex::mirs~brie, ve.t'perrhifsi6neD~h' Ex'pr()pri~

magis, vel minus vniuerfalcm , &'fuperiorem ·.'quideO'rvirt'Qi:e-poifllnt agere in iiit:eU'ecti.ln"i ho

moduUlinteUigendi, inde enim diuerfus infln- mi\ji,$'rrluri1iIl:indo~ jIlum'ficbe &.~lidm Ange ..

XL1S, & guberoati().i,oducitur. Et'horc feeundum 'Jum:, I:on ramen j~fl1~dehdoll1m~'"!.,r~bi~~oc ell

"tris accipi p()ifun~~'~~idam.enim Angeli con- 'proprtutn crearons m~ra'inr'ent:aupy: poHlmt

lideranfres; 8t ordInal de illis Iecundum quod . edam mouere' voluntarem medio otH~do pro.

'procedunt i prirno priacipio', quod eft Deus, pofiro, aut cornmotione pafsionis, nonrarnen

qui modus conuenie prime Hierarchie, i qua. intra voluntatem per illapfum operaiido, Ima-

. res ordinanrur , & difponuntur Iecundum ea,.' 1;inatiohemalltem ac fenfum direa~ irnmura-

que immediate procedunt , & difcernuntur a re poffont mouedo Jocalieer eli, ql1~'con'currunt

PeD I vnde & Incendunt voll1ntate (icut Sera:' 'ad fenfationem , quia corporea Innr, 'E. de his

.,phim, $[ 11luaram inteJleltum ficur Cherubim, ·agitqi.lit.~.! I J •. De his aurem , qi.1tippcranilir .l'cfpedo omnium crearurarf intellea.ualifI yni . Angeli~x mifsione Dei quantumad bqll'os? v e"~

uerfaliter ed5. gubernariue.quia il1~ potedf,vt ex permilsione quantum adriialos~o{te'dit:duo.

"p'o'(~ vniuerlalifsime in'lI?ediate a Deo'nj~t,en .Primodari rnifsionemin AI~geiis~ S~i;tmdo

flr;&dcnlque mdlclaDel,&decreta. ofl:endl.Ult. .' e1fe8:us mifsionis, De mifsione :rg:t"~tla:ftio-

& exercent, v r immediate procedunt d Deo G- . he 112. oflenditque omnes Angelo!> ri-~tti, rtd .

'(;ll~ Throni, & iHi fum ordines prim'z"llierat- . dinerfimode.nam (upericres mittunrur ad' pr~chix> ficLita['ud Regem Ini ~ qUi ei~{sjfiunt in ··fidendum, & dirige,ndllm j &hi ptopriedicuri. his,qU31 immediilte prbcedu~"[ a Reg~,[unt pti- . ~[,b! a(sifiere, Deb ~·af5:jfl~nd~!,:g~rliJhi_s:.'ahJ

. llli irijlli~.ri, & gubernarores', feu delatere Re~ mtreenrur ad exequendllm / & l1i:'dib.'mtur pro-

~gis. 4;l\jA~gel(f9bfi.d.erarit;,'& ordinil~Jt de!~ . j~rie minifirantt:s ~ .quoad·%~ihiherhlm fxre-

l5 os, proqc pl:oc~ifnt a 'catifis vniuetf:ilib~s ,:iius "lkei::ttiaftJ. -aCsjfiaritD'etbfsHh!nri~ vi".

'creJ~is, .. ~i:'ut Dominariones, qui e·ti<;l·itJ j\n1l:e:- fionis be~i:re/ Vnde rota prima: 'I:Iiera:reHia:~ &

'lis p,oni's~' qui'funt caufa y'oiuerfale,s .'przii'- 'primus ordo [ecuridt Hierarchie', (ClJi2~t'Do-.

d.Clif;, &. domina'nrt1r f p~>renates, 'quz malosruir.atione.s non nlinunturadeiequetidll'm:. De, -: Angelos'coercent:' Vfrtutes~,qua:creliJsm9."- ..•. "Cff'eClibLls autemmifsionis ; quoad ftjQn(j!" An-

.c., ueut ~ & (1e con~~,t~,itlir .r~~unda Hi~r~r~hi~,:: . -gel os afteditor hoc pr:rcipue quo~d ,u{{~djam .Iicur <lpud Regem: :giil?etnato~~s :Pr~:llji#~i~.'· .bomiomn, tum cuiufcumqjin lingulari~.nrm'v hi ,'win I Pia;~defqueCohfilidr.i1Jj1., A,W: 'd.e~lque .' tierfaIiter'aticuiu~ regof,vet pr,oll'ind;t";q~t&~lS .cori(iaetailt ratipn~i' rerum, :vt proc;:ed~nt a'deferuillnt 'Arc~*~geti;vd d~a:tri Prrntjl'~r'us: . p:op-(ijs~'& PJfti:Ci1Iaribli.S:~#~q{f~(~~4?W,y,,-. ':~. r~c~li1~!J f~l-~q~t.er eos eir~::p~tgai;.~~i?o,rra-

t~mi!IJl .. :~~Cl1r1p~~~.'. &~()~,p~rtrn~c;:t.ad.,fer- .. rlftii,S~.~:d.~ JA~fg~tq. 1 J,3,.P,c: etfe,6,!pm autram l;l\eprch)am ~qu.r- dl:c),ecutluar~rum,' .Jen1p\::'i1I~r~~~t1r~ret Angelos males ,'ideft de

, qU~l~;<;ill\sidne ',~ei '~unt in hoc h1urid6.,~~~t:· ·'·:t·hation~,& irt:"p'ugnatione'homil1u agitq. I 14-

· ~Pl~~ J.>~sem;.~1n.l~rl exec~t'i'.tes~lln~:Jrfiit?i .: Deimni~t3.~jbneaute~, &,gl~ber~atione, ,

:H~seh~l.!!?s. h,ct~_I;l.~ra ~~~r~;atem ~\~~ ~~r~~~ . qua ~n~, ,:ea~u~a,corp'oraIIs aglt mal~.:l,'!ltam

<.ts\!o;n\ eorum.q~~ ex~qllC!h~a' runt dlue~li'oral- -corporutoinferiotum, qUlragllntperfctillliales

. )~.eJit:i:r1~C Ii i~rarchiaA;~lngu~n~Ll~ •. ' ~.~ "'::~.:~ rariones, q ualri~9J:PorlllIl (eel en iUQ1lqU;t agunt

.' , . " :Sqn~der:uo' ,q':l?m~~p;,~,ngeh'1,~ ?~~~Jn per ~otumllodile;til~l!l ~u(en: alj;';f~i idllleti~s

,p~F,,~~r:aIn~~!r,~ fpn,l,~:~~~ed,?~~~q~~r~,~Btifw'p· J~p~rt?!e,Sr m,Q~u ,wrelhgenwe ct:~l~at,~,:" fg1t ~#S .&.~?er?N:'· ~ ~~~,tl~ cr~:~;q~~~U~~.~.orr~· ~~9·.1 I 5.E.t qb~~f~fp;o~a.a.gunt.e;. nec.:efslt~!e,&

· ra~em, 11:l~\!~allt~~, ~,hlm~?r~~~~u~dI,t~_r (p_lJ~. }d~o.~rd) ~~.t1t).i ~ fen es caufar u. c0tr:liF~l JIl ha: .~LJI '; ~:'~On~~~l\!;~te~,:~~ t~te~ft.ur ", t1?n tamen .~~f~p!ce'~Hj~.~&rliIimu~ab il~ dif p"(ir1f~~~e ~o,Q~

· g~1~~~9 fqr~a111~~.~~a ~!;?I1~. l~ lud l.m.ll1ut"'~t, . qUld~ fa"t u A!. Xe,rrln.r .aglt?~ far,? tp 16}?fi,ende ~qtll~ non b~~~t;~f}l~g~llls YI~.g~ner~twalti ;~,.. .:dO.qllodfatu,pq~ptouenlra r¢16 refp~Bu om ,feml~ale01cOrfQ.~uiahllultO mums creatiuain, ,'piil eJfeauCtc·orpbralfil edam contillgent!jj~fc:d

a pro~

r: !~

r-:J

:', '

"

" '

.",

~; ',Tf'ii'fJ~'fl,cund~:

a prcuidcntia Dei, que en inf.aHlbiiis , & "!li-' ,!io:modo per vil'tu~em':-feminalem ,fi~l1t alia

v erfaW\ima J' & fecnndum quod eft In nco di-t9rpora, quod nonhabent; Al'(gd,i. -Deprime, '.: ,.,'

cieur gl)bcrnatio.fcll prouidenna attilJa:~fe[un- :quodpertiner:tdJl1od,uni dccendi ,fenB lorn).

dum vera quod 'ill caofis creatis recipirur ilia :na~pi ;&, mouendi.ag.it qua-fl-. 117' De; modo,

"djrpofirio~& ordinatio Dei~dic irnr fatlllD quafi aurem immlltaooiper_feminale»:l rarionem, & '

,,a!iquiJ j Deo loenrum, ~ pr.'tfarull11 quod jm.~pt,op:1gati()nem fine .hoc, quod animarariona-

murari non eorefl. ' , 11:is.[fadlJc~rilr; 'fed it Deo fiat per crearioncm

, "Delliqu'\! de (mmutadone,St gttberIlltfo. ;tgH' qu~n. r t 8. ImqlUtatio\l'ero hominis cir-

ne crearurarurn per hominem coruiderar Dit1~ C3. fe eft ill a, qna: fit c-irca proprium corpus DU-

Thom. quod 110 no po'dl immmurare aliqsid ' triendo illud , at ltaagitde nutrime,~;o ' -

.exera Ie , vel circa (e. Extra fe immnrar dupli- quidt. 119. E~ fie finitur pd.-" '

cicer vno modo per v irtutem intel1etl:iuarfl* & rtJaP.ars.;'

motum localem exequentemficut Angeli. A· (.1'.)

. 1

,E o 'l1'P #1 " -' '.:":,,

., L\ ' " ,

il}

:'.

r :

01\VIW,AT10) ~T CqWWEX10 '{11':, pe rt J,henl ad p,.j"!'hIYJJ !ecundlf.

.. :'.: ~:.

, I

, , .

If 0 S TQ..V AM trlctwi, D. Th.'·' nes aliosfines , quiafupremus, '& ptimuse(l. \!J_! de Deo !tl Ie, & v t eH caufa effe5i·'fI'ertio quomodo vltra illum nihil reflet deji~I~-f t~<t~cre~tur~rum,_ incipir in h3.~ fe- derandum , quia vltimus ell, &cc,onfeqllenter ~~ ~Il ,~d:t parte <1.gene, de Deo , v'. ell· debet eire fatiatiuum,-& confumrnariuumom-

ppf:d\\i:dis.1tfeqllibil1s a crean;ra.Soli'tmau- nis perfetlionis intelte8:ualis riatu'r;z .fic-

tern D:::llseH affe~lu;bilis pel:' intelledmn.& vo 'que beadtlldinem"& fceliciratem eius 'conIH ..

Lil1tat~m. co1.!nidon~ Ic ilicet:. & arnore , ouia \. [-uit. Duasprimas form:l.litates finis, vltimi

", alia: ooerationes non poilunr ipfum arting~re;' i:rafrJ.t ,SloBt1-s Doctor qu.zfi. r. aliam vero -cum (:; iri ttl a l es non iillt. & ideo fo!um a creatu-: '. formal i ratem, qu~, bearinidinis en tritbr per '(a. intelle&ua.li alfequi pocefl. Br rdiCta crcaru' qmtuot' qu~ftioneskq.uerttes. Confiderat et» ' ra AlllZdicadecuiusbeatirudine;eitlfq(]eaffe,.~n inprima qudliorie rarionem finis v]timi curione in prima parte_~dLltn eit.' -rellar agere "·lll quantum humanus , (eil icer quod ita 6nali-, de Deovt fine\affeqllihiliperadus humanos, '"zetquad non pure moueaturhomovfedmoqui magis nobis non funt. magi(que oClcelfarij .ueatfe in illuin, lit: agat propter Illum cunrcolvtpote quibus , vel ad Deum accedimus per ihtione,& ccmparanone ad media,&: 6;: etiam virtutes, vel :-:b eo recedimus per vitia, & pee- ';_fpecificjeaetus hUm:lDOS finis proximus , feu ' elf", ideoque iili aaus vocantur morales , quia_,tt ·obiefmrrl illorum vt induens' rarionemobiefti, humani runt ,& ad morem, fcu conf uetudinem 4\, ad qund quis Ie rnouet, Confiderat etiarn ratiohUm.1namfpett:mrineo,i,n quo homo diftingni ,nem finis vlrimi in eo squod eft vniuerfa fibi t.ur.ibruro. ' , ," ,ftibordiOlri finaliaando , & ideovnus 'effe de-

~, Igirur in hac r, a , duo {mlt principali.1", bet:.fi hoc modo v ltirnns ell, alias non [Dbo,"; de quibus agitur. Primo de ipfo fine homiais, .' dinareefib] omnia.nee propter iIlumelfentorn-

vt homo efl.Secundo de aChbus meralibusjfeu. nia, Et hoc q. I. ' ' ," '

voluntatijs incornmuni , eorumqne principijs, ; Ex inde agitde fillevldmo quantum ad ret;'./"

quibns ad hune finern tel1ditur~' ' / riam formaliratem quarenus induit raeionem

Circa primu confiderar D.Tho.priocipaliter beatirudin:s,81fcelidtatis v ltimo perficientis,

in Deo rarionem finis vltimi ~ mmquia Deo _& Iatiantis ptig.nalemc,re3tDr.a~, -hoc ipfo, .

non conuenie eflefinem nifi fupremum, 8i vlti-. quod \l' ltirnus efl:, tic enim nihil vlrra relinquie

mum. tum quia. coaniro fine vltimo facile fi~ defiderandurn. In hrc ~t1t~m be;;,-tt:ud:jletria .

~ DeS medi] , feu non ;lrimt cognofcunmr, Inti;" confidtramllr. fciticet-i pfa beatitude i~ Ie ~ Ila-

De .1tltenl vlrimo pronr ad moralirarem perei- . 'tu~ he.!lriwdjn1s .~e.ll.C~. Gl1X ad b_~<ltlr?d~n~l~

net, & alTcquihi1is dl per morales aCTu'/q110- exiaunmf,& alfequlbl!JtJS,.1tQUem2tmfslbl!I-

rum caput eft vldm1l5 lin is , [res formalirares t.as,~ius~ Primu-n, (cilicet beaeirudinem ipflm

princip~les con6d;:r.:tt Dams Thomas. Pril110, c-on~~~rat D_. Th~m& cbicct_[ue'! ide~.~~ parqUl-f:ltIOne eft601s humanus, &:,hum~no IUO,. , , re rermqna muemtur , & ,forrnJ.hter, ruel~ ex do attin~ibilis ,hoc enim .perrinee: ad mora- " ,.parte aCtus, quo apprehencirur , quod dtii ..

"l,itatem, ~Secundo quomodo fllbol'.dinet fibi QIO nis ., (P;-;' 8t finis quo, namfinisoui dicuur ipfa '

"- M l res

- (

"

1 J f OrdQ..cl"~j2iQnum)

r~s,qu~ ea- fin~s$' ~n~s;qllo,dicitlll' ip.fa p?I1'ef5~o~' . de vnaquaque Ipecie a8:uUlri humanorum in fin f~ll artingt:llWi. nnrs, Igirur beat irudinem ip- , guIati agerurin,..~. De prmcipio aurerneffi{alll,feufinem vJtimum,qui conriderar Di'Iho, ' cienre ; quod ea ipfa anima, & porent ia eius

quail. 2. rum neganne otlcudendo in quo non tradatum eft in r. p. agendo de amrna Solum

CQn~ilJ.t,rciJ ieee illll11j1ac:reatura~ tum pOliti- ergo reliar in hac I. 2. agere de principijs ruo-

ue/cilicCt in ip[o Deo.cui cum fit bonum vni:- ral ibns, qua: fuper adduntur porentijs ad atills

w:.:rLtlifs imum CO! us potelljmplerevniu~rfaJen1 humanos, flue intrinlecis, vt habitus virtu rum

caplclmern inrell edns ,It voluntaris.: Bearia- '& viriorum , fiue extriilfcds t feu ab exreriori

tuJin'em aLltCm formalem I feu finem v I rimum, principio prouenienribus, v t lex, & gr:l6a.

quo con!iderac,D. Thom. qu~fr. 1. oa~n~endo quomodo conflfiat 10 operanone paws, intelleClhia: non v olunearis, fed Intelle dus prefertim fpecula ti 11 i f eo 'quod prius debe t res al iqua apprenendi. & teneri ql1am voluntas illatrui,,' a.ppreh~ilfio aurem, ,& renrio Dei pet i!)te,lIc:- IN a&ibus humanis corfiderandis confllmir

{tum fit,& fie in illaoperatione cotlGG:it artin- D. Thorn, quadraginta tres qu~fiiol1es a q.

gcotia finis v lrimi, " ' 6. vfque ad 49. Sunr aurem duo ordines a~uu

De beatitudineautem quantum ad fl:awli1 humanorum , (eumoralinm. O!ridam qui June

agit gwdl.4. oftendens qUie debeanr concurre- ' morales. S humani ex [ua propria ratione, eo

read bearicudinem , ex P.'lfCC quidem intcIle:£'.· quod Iunt a ails porentiarum rarionalium , & ' li:LlS .,jlio, fell comprehersio., & potTefsio Dei; ., fpiriruaJiull1, quibus proprium eft rarionali I &

ex parte vclunracis fummadeleaatio, & g:ni- humano modo rendcre in fua obiecta. Erne

dium,&indehciensretHtwo,expartecorpo- ifiisagita gllzlt.6. vfque ad 2.2. Allj aurem

ris quodreddatur irnmortale, & omnino perfe- actus fimr,qui Iolum (unt morales parricipariue

aum l &omatum donbus gloria::, ex parte bo- & ex rnotione priorurn, de Ie aurcm Iunt com-

ncrumexteriorurn quod nullo Indigeat, ex pal' munes hOl11ihibm,& bruris Gem & ipfa' poren-

te amicorum. quod habear coneeuienremfo- tie:i quibus procedunr , Icilicet altus zpperi-

cietarem. Denique de alTequibiIitare· huius tus fenfitiui;qui vocanrur pafsiones, iili enim

beatitudinis,& j n arnifslbilieare eius femel a(- edam in brutis inneniunrur, Sed quia homo

fe<;urz, & quomodo nonpofsit in hac vita con per rationem pafsiones [LIas gubemat ruxta if,

{cqui,nec pet aliquamadionem naruralem, vel' 1ud Genef. 4.Sub tterit appetitul eius , &- tu alicliius ere a t~ ) red f 01 ius Dei fLl pernaturaliter ;/ominahe,.il ilJiul t eria m I Ita: pa (s i ones mora ~ c:ltuantis ad fedan! videndumagic q.5. . •. , _ liratcmparticipant,inquamtnnregi.liantOr, &

Explicara rar.ione finis, & inquanrum hu" ... moueutur a ratione,&ideoagit de illis a q.,H. manus etl, & in qUJm:~1l1 vlti~uttl, & be.atifi.>J!.;q vfque ~d 49· .. . i.' _ , cans, refi:1t agere de Ipfis acbbus moralibus;: -.' Circa aaus .qm e liciuneur a porenrrjs ra .... G?.Ibus I~omo peruenit.ad talem finem, vel de- _ eionalibus ;relidis 3cl:lbus mere (pccl.llatiuis

uiat ab ilIo, quod eIt Iecundam principale in, in cognirione , deqnibus fdficiecteradum ell,

hJ.C: parte traCtandllm.Sed quia operatienes rna In I. p; ql1zft. 84' folum in prefen ri :lgendum

rales ad e~aaam Iuinotieiam poflulane ; non: .. efl de aa:ibils moralibus , quibus ad fine-in ten-

, (?!um rrafta:i in communi, fed etiam in Ipecia dirur, & ad media. ,Et iiH aaus neceflario de-

II lI]:'1:ta.p~rt.ICQIares eorurn materias, ideo rra- hem effe voluurari] , quia vo!untas c{t;ad quam

~arde ,Ill ~s In ~e~ete,~illconlmuniin hac I.~4 pertinet finis, &'czteras potentias mouet ad

Infpeciali vero In 2..~. - tines fuos. ~ja'Veto ipfa voluntas non potefl;

. ; Ad tractandUfil vero de illis incommcni fibi ipf elfe'regulaj quit dirigatur 2 & rcde cen-

f:'.~lt D:~hollJ~.dllOS traaa~lJs principales.Pri- dar ad linem deb itum, cum (repif~inn! voluntas.,

rno de iplis a81bus humanis fecundnmfe, Se- deficiar, fi nihil aliud apperir , qua mquod fibi

ctl.ndo de principijs eorum, Etquia principia Iiber , ita quod (<;Ilum fit pro ratione voluntas,

, alicuins r~i difqufrunrurpereins (auf as , que ideo opporreeactum humar.um pro ea parte,.

f~nc finah_s,~ ~f.ficien_s. marerialis 2 & for~a- qu~ rendir ad finem vr appenbilem efle volun-

'lIs, dep.r~nClpJ06nahaaLlumhum3notum m- . tarmm , & pro ea parte qua tend it adfinemvt . com~lUnllam t~aa::t trim eO: in qui~que pt~ce. ' reftum, &.d eb itum, elfe regulatumdtat10_ audenribus qua:fhoo1bus. De materia ~eto circa 'tent eH, qua: regular hominerriquiapropI:lUJIl

c3.CJuam ve~(a(lt~r tales adus i & de forma.hoc hominis eO viuere fecundem rationem- Igirur

eft) 4e [peedi ca tl no eorum melias ag etur cum ad ex.plicandumaaushumanos.& morales pri -,

_ ~ . m~

"

Pl( I JV1P S TJ( ACTATP s de fJ[fibus humqnlS. '

.~!_ I .'

t

I

f;

r

~. .

:;_...

. 'Priml:jecund:e·'JI·

.~~ confiderat D. Thorn. id J quod percinerrd tlo videtur c6trariai:-i-radonivolunt':trij,Ei:J;~¢~ .

'I;'ationem voluntari] , quod quati marenaluerfe . queritdbo de iHo moriuo. Primo quod Sl:lm fir

.. tenet in aaibus humanis , & hod quotff.6;: vf.principiii mouens adhunc.ptimii aa~lIn,iUn\ ex . que ad 18. Deinde contiderar id , quod regula-.parte o·oieai proponri J 5l fpedficantis ;i.tlum, .": eionis eft> quod formaliter [pea-at ad t~oralita.~-tuin ex parte moutmi:; ad i!lum efficjeth"q~ia _'~ -rem, & hoc quaf], 18_ v bi agime deboaitate.sc -',yoli.mtas in ptjn;o;1Ctllllonpoiefi fe 'ipfanlD}():.: . .maliria, qua' ex regutal:ione , .aurdeniarione ~.phe, effeBjue~cum non'lbpronat:priorlh\a~~~,;,-

regula proeeeiunr, '.-.. . 1ihcUlus vi redecar potenrialitateinfuzvir[utis;,

. Circa ra cionemvolcntari] (olifideritt pri- 'inadum,fcd mcueri debtt 'ao c;:xtritifeC_~:lg~D~.

mo D. Thorn. qu idfie ratio volU~t:Irij. Secun- te; quod; (oluorefi Deus , 8cde hQc.prii1~piO ~;.

'do quomodo dillinguacur per vatios aCtus vO-inotiuo agit qUa:fi. ii. SecilhdQilerc; qi'litltdc' luntarios.Qgnnturn sd'rationem volunrarij co .: modo.qao mouerur voluntas , fCilicetriec.cifa:' Iideratnr, & ip[a fubflantia voluntarij , & eius ... tio,vellibere, tum ab ipfo obkao)vn4tfu'~i-" ' .• accidentia, Subllauria qnidem olfendendo intnrfpccificatio, rum ab inferi9ri appc;ti~u~;a . 'luoconfifiar vnlunrarium, fcjllccr_ cnins prin- .quovoluneas i~diniltiJrt[1JllJa moikDf~extrjn .: ' ·cjpiumellintra cum cognirione tilliS, & COD fe- . ':(eeo. quod ell Dens $ qui fba "niuerf~liiate"~.;.· quenrer de his, qua: irnpediunc t3km r.afondn . - fallibiiireropetari pordHine impofido.rte ne- ".

.voluntarri.ve: quia principlutneorumdl: extra tefsitatis,& ablatione, Iibe~atisJ&dc ho..:agiC:, .

vel quiatollir cognirionem 1ft v ioletia. merus, quzn.IO~ ,,' --, .. ' :.. c.,:' ._

concupifcenria, ignofailcia,&c. Et de hoc agit ',' Poll hunca5:utilltotimtatis,(1)i eftprltnus qu:tf\:-. 6. Df:: accidennbus autern voluntari], - . ,circa finem Iequitur de alio,:ittu.quicHali,J ab-.

QI),1" fnnt circunft.!:Jtix,&dt' earum numero agic (oUite veriatur circa finem, & eftfmitio non"

qn.zll. 7. . . qUldfuri jlIa fruirio perl~tt::h- qiJz eUcumaR:c"-

. Sccundo explicat variet'aum,& difl:iht'tid . curione~&poH'efsi9flereaH finis , Jed imperfe-: nem 3.;;t~:wmvo;l;nt;itis.lnquoprima dift-inCtia . -eta, qu3i (eqtiitur.1dpi:l~umanlOrein;. ~ com- • (umi porcfi penes actus elicitos, & imperaws. _,placenriam'finis i qaarid6{oluru babeturinren Imperams Iernper fupponit :liique attum pdo -. -. ~jol:ialij:er) & mcipit mouerevt primum in in. rem; ,aqua imperetur , & ideo non porell.im. .'. teneione. ~t ideo agic D. Thorn. de fruitionc . mediate eife circa finem , fed circa ordinata ad . _ ;:irillnedi:m! poll'6niplicem I volitionem finis~ . finern Eticitus aurem circa. vtrtimqoe' effe po- .· .. quia:licc~'frilitioperfcaa,_ &' confummatafit refl.Et ideo po~efl: fedidofumidjftillfrio aetuu ····.~ .... ltitriinn ih aClibils ,voluDtatisJ fiqui4emqnier. voluataris, quod quidam lont circa finem, ali] ...:~it amnis -¢~rDsbbtfntc:lfihe, binep inehoara circa media.C] rca hne inuenirur triplex aCtus; .•• JllaquicS inre-3ibati.quaooo pr-imoh~betur du 0 qui refpici unr finern ab [dIu Ct!. fei I ieee vo~ ,t;,Jtitei1(ioaaH rer perarnorem, fequitut hnmedialt1~t_as .• feu volitio Iirnplex , & fruitio_, qu.1_.:.~te'~dpti_m:~ .. ·&fi~pli£e.mvolitioQem. Etira quiefcir , feucompiacce voluntas l[l.finev~h,:,:>;:,,'3.g1tde frUltlOnt;q.l t. '... . ' ... . . rio, Tertius re Ipici r finem comparariue ad me- '.~.'.~> 1 etrius aCtus, quem voluntas habet circa

. dia,!Il eft inrenno.De primo adu :l.git qli:dl:. S_.::6nem non ell:,ia~nabfolut~s~ _fed-cornparatiUl._1s;

nee enim a.gir de vohmtate quae ,eft poteiltiaj:'~;'pDftquam enim voltlnt~s aliql!id vult, ita ~t In--' fed qO,1' en a crus J fell fimp] ex voli rio.Antequa < ,,' 'l'i~:rcat, & complaceatinill<J; incipit rcfplcerc ., .' .vero a.glt de rccundo~al'l, qui eO: fruitio,inter .. '. ad alfecutionem talisreil~fitnoi1 folUm.:unat.

poni c D. Thoro duas qUa!£l:iones de moriuo VO: {ed~ eriam inteqdit,hoc ea,jncen~at ~n:equ~ rem .' [untans.quod ideo.fecitS.D. qtlia llmplex va.·.. iH~m.& mouetur ab iinl'erfe8~J& mrennona .... ' lido eO: prirnus actus voluaearis .ad quem non·: li frtiitione rei.ad perfettaQi, & con{ummatam. poteQ mouerivolunras ex aliqao prius volitolEt iftc laOS eft ineenrio, quo nonabfolute , &:

Iiquidem ipfe en primes omnium!& ideodrigt-> ilud(}6nem amat j_fed eria~didtrerpe~'-:Dlad" nar io, & morio iftiusprimi a aus remanet ob(.. .' v iatrl~& media, qlll~llS ad Ipr~n",pC:J;UenlIl pof- " curs, & larens, cum ramen in a li j S 38: ibn S mi)~: fit. E!: de hoc a liu einfque oble~r;_to>q uod non fo. . tiuum.& oriso illOfUID mall i fdte confkt redu-". lilmeD finis.vJtimus, fed etiamquilibetalius . tendo p'oftcti'o.es a ceus ill primes) Gem volun- ' agit.q. t '-. Et in iftis tribus attibus v olitioDC,'

ta s el igit rnedia , quia inrendicfinem, & inten- firilplici, frui~io~l& !ntent}on: ,onfifiunto~_ >

di t,quiaa·mar. I pre v erD primus; a~lOr nOll P~. nesattus,qul ordtne IntentlOnIS ver(aQl::ut C1C:. tetlexalio prio.ri :lBu caufari ,&:i&o ij-,eda!i;;: (a: nnt-m. ..' ,. .• . . __ . ter D~·Th6m. inquirit de eim;motluo, feu ori~'- - ·port-iftos altus jnclplt hablwdo volunfa~;JJ inc) nnla debet efi'e.ab e"rra,q~6a abquo ~oj tis ad media,: ad qu:e Qcfccndit ~x. int_entio~c .'

~ , .., . Mt ~~

/

ii'

tinis,,& incipit 0000 ere~utio~i~. Circa media~. & hz-c applicatio dicirur, v fils, gno v~ It.mtas autem mouetur volunras dapliclrer, Vno ~o..:' vrituralijs potencijs ad e"eqlltl~du~. Agl,t <It:' do ad :If'pecendum j Ila, lie ha~e~dtlm effie acrter ~ tern D. T hom.pri us de vlu;qu:l,m de imperro It ..

, ' in.atfca.u ... Alio modo r~~1;C!t II J~ ~d exequen- ,. cerquoad exreriora imperium preccdar. vfum, ::~ ~dtJln, & habendom n:allcerm ettectu. Ad ha- t urn quia vfus cIt aCtus ipfius voluntatis Impe-

'bt:noulIl quidem efi1dciter in atfea u requiri-: riurn vero rarionis ,ordoautem dodrine exi-

cur eldl:io, qua d~.tennll~;lt ~e volu~,tas c:ffica~ gzb:lt vt prius de o~nibus acti?LlS v~luritatis cirerad proCequenduI11ahqnod rnedlllmdecer.,! agerctum~Ol qui:'l v iUS d~ fe~nl~erfal!r.lr !lUUS '

mil1are. Et quia .h i.;:,j>alil:us efl:\pr<ccipuu~ inter eft, quam rrnperrum ,qUIa aliquis vfus pra CC~

, e05'.qu~bus ~ohjntasrefpicirmedia) &antecer, dit imperium, fcilicer ille quo voluntas appii-

',' ',' ,litattus cx.ecUtitlos~agit'deeleaioneq~ft l1- cat inrellectum ad el, qUa! anreelectionem re~

, ~ed !ii;~t :ldfimpli5em va[itjon~m finis ~c9ui~, qt]iruntl!r~ v(usvero,q?I'app~icat pot~nti~s exe

;J9 fl~llrah,9u?~(pecla.l~mO\l~n~la q_uo orlgm:~ ,cntiu:-r.s 1 equi tur po{bmp~r;um. Aglt ergo de

,ui:"i,~~;:~~ eleo:ionem reqmntur aliquod mott·, 'v[uq<l6.Deimper'io verO'q.17-' ' "

1lulli;pe{ql1od immediate originetur, Er qui-. 'Et fie in vniuerfum daodecirn a,8tls nume- ,

delJl'p~jtrilUnl11otiuum, &ratiovolendi t1itjiil:~ rantl1r:rblpprehcnlione finisvfque ad execu,t:fl:nnisiQcentus,c:x illius quippe arnore VOilllr'ftioncin eills.Primo ex parte intcHeCtus ell .ap.-: tuinclioarur adaccepzanda media.quibus pro., prehenfio finis , feu boni, Secundo ex pane vo (~:it~dlhlln. Sednon'dHllfficiens morinum IUlltJ,tis en Iimplex volnntas cirCl finem. Ter.ddetcnninalldum in parriculari vnum mediii : tio ell fruitio imperfe da infinc iutentionalirer t",:"'~t\'nr'~' 'a'II,J opra:fertFm 'luanda plura occurrunt , !lili ' , '3pprehe~ro.' <l.\:.~rto :11 inrenrio , qui iam.t;~

collatio, & dererminatfo de conuenienha :raus comparacruus IH1I5 erea media. Bt ttl

1l1ufcuiufque med j j ad ralem fioem. lila aurem ad: US pereinen t ad ° rdi nern i~ltellticnjs. Dei n- '

" nario ~ebet #eri per confilium.quod in- de incipit habitude votendi media. Et quinro ,

., c1uditinquifitionenl', feu collajionem , & iudi- , volbma,s mouet intelle dum ad confiliar.dum, cium, feil deterrninationem, Iudiciumaurem' 'qu.z morio eO: quidam v Ius ante clcdioncm, ,

in apperendis pr:rcipu.~ datUf· fecundum exp~ .. ,' Se,1CtO dhonfiIi urn ex parte inrelleftus. Sepri- . rientiam, & Ienfiim, quo placetid, de quo iudi- mo confentus ex parte volunraris circa media

: eatur, tii adhere tur ill i per compl~ce~ti:1m. Be confi1iau. 0 CianO. el eerie derermina t iua me-

, ,h:rcaJh::efio; [ell Ienfus pereiner ~d v olfirarem, 'diomtn. Et hacpercinencad ordillemexenuio. ".,' 'ql1~ fe applicarad complacendu~demedjjsjt1~ , ,',nis in ipfo atfeth::. Denique incipithabltudo " 'Cllt fruidode line; '& voc:!tllr confenfus , quia , ' in via executiua real iter. Et 110[10 ell: preceptfi , ccllariue ad fin em [emit. Vodead eJeaionem, ':,'feu irnperiumad exeqeendum, Decimo vfus vo

, ranquam moriuum praceditex parte intelle·;'>luntatis applicans alias potcnrias ad exequcn- , .. ,8us confili~lm, de qUQ agir qli?=fr..14. Et expar·,*'dum. Vnde~jnlO. execurio :lal111~. Dl1oce.;., ,te voluntaeis t & complaceoria confenfus J' de ,:'cimo alfecutlo finis, & perfeCta fruieio .• Er hec " ,:Ql1Q agicq, 15- Eledioautemaddit fupracon-:" perrinenrad ordinem execurionis in efie8:u.

',.;, Te~(um dererminarionem medij , qU9~,eJjgit,,;·,. Contideratis·altiblls voluntarijs, in quan, "qufa cOnti n.gl t mterdulU plura media canlilia->~'tum volnntarij funt, & confeq neat er vr funt rna

U placere quod pertinet ad cofenfum,&;: pollea, ,teria regnlabilis a moralieare, refl:at wn6dera'determi~ari Yltjm~ltevoh1ntatem ad vnum pra: ,,:'re illos quantum adipfam moraliratem , & vt

" alia, &: In hoc pcrficiturekdio., . JonnaHter regulatifune , tic ordinari Iecundum

Pofl d,etlionellJ,per q.uam volu~lt3~ ~oue-- ",'rarioriem; quiaenim proprinm hominis en vi. tur ~d ~edla,vt babentur In a1fe~u~ tncrpir mo- ", ,uer;_e, fecundl1~ ratioge~ opportet, quod vo.uen Iroluo.tas ad habendum media mre,& exe~, ,-Juntas feramr inapperibile regulatum Iecunquendum illa, Be ad hoc funt duo actus,fdlicer: ,tt,!.Clnl'regu~as rationis, Et hoc dicitur morale. ,'VFU5,~ im.pe!iu~. A? e%equen~um c.:nim!equi " .ide!l: r~rioll;l1e, feuregulis"racionis fubiedum,

, tJtur in pr~mls duechos qua ordinarur ab intel- rarroms enim- proprium efi morem imponcre,

, leftn t quid 'agendum fit , quia execuno debet & habere.' ,

",~«e ra~ionabl1is, ~ ~rdinata,,& ad hocdeferl!it .,';,. 19iturdeipfa formali.moralirare fecutJ9um ,.un~enum I quod mn mat qUId,· & quo ordine " qU3.m dicu·nturatlus bani, ycl mali duo tra8:at

agendum.fit ,,& pr:.:ter~are~uiritur applicadQ •• ~D~ Thorn. Primo de ipfa rfCl1ndutn Ie yfque ad \l'OIulltatls, quaahre potequa: :i voIQ~tatenol1'",,'qu~n.2 I. Secundo de propriet3tiQus-eius ouz ralum ordiilat~, fcd etia mvolonuri c Cuos ac· ,;:)JHone ~I.<l.!:!.antuin ad primum c,on6dcra t 'no ,tus cxcquantur quatenu~ fllbduutur yo]untati~ , ' ,~hom. quod ~oralitas inlleoirut ip ~aibl1S pro-,

'J' •

,/

"

t .

I, '

.: .

. .. ','

Prjm.e;ficund~.

proportlonaeo'modo ad ipfam voJut1tatem,qu~ alios; & quia voluntasex fine mouemr , tales

ferrur ill obi eci:a , narn vel tend] t , '& fertur ab- 'afl:us debenr habere finem pro Qbieeto, & no ....

!{oluLe in obieCtii, velex vno mouerur ad alilldt mine volunratis illos comprebendie D. Thorn.

6cfit'ex fine prius volico ted it ad media, & iHe quia volttio , feu volaneas fimplex eft circa fi~

"a8lls mouens , & prior dicitur ;laUS interior, nem, Sedficmagendo fupra de volunrate , feu

J. ltusvero morus , & pofterior , .dicirur exre- fimplici volirioue, fait nccelfariu agcrede eius.

-dar) quia extra illum primem exit; ~ab iIIo 'I}lOtiilO eo quod'cRprimus a8ltS volnnraris,

nioueiul\ quamui S aliquando dicarur a Ctl.lS ex- ,ita trac;tando de moral itare aB:uum in tcriorum

eerier, non folOm quia eO: extra alium aa:uin ill Ieupriinorum.fuie necelfarium agere de princi-

ejd~m: poumria.f ed quia perrinet ad aliarn po- pio, feu motiuoregulationis , Be inOralitatis

;tentiaroj &~Il: exrra poeenriam mouenrem, 6. eorum i quia non habcnc illam pardcipatiue ~

(:ut'aau~_f~nfibnesdj(untur exteriores refpe- priori aliquo aau mouente, cum ipfi 6nt primi,

au athlumfpirituilititU, a qlliblls,dirigimut. fed i folo obiedo eoeu quieftfinis.T-ale :iutern

igitur fecundum·hoc, ttil traa-ill D. Thorn, o_~ieEiii Cordtur bonit:lt,e motaJe.perdtpenqe ' " _

"de attibaslUotalibus. Prime:} de ipfa moral ira- haa lege regu1ante,,&aDeo leglSlato.[~, feu

1:e·ab-folute,8(incommuni. Secundo de mora. diuina voliitate, & a ratione pr9Ponete1feu a~

iit3te attuum:inttrionim, Ieuimperantium, plicanrf medic ditbmihe.confcientj;t, & ideo

-Tertio de ttitftalit:rcea d:Utltn e ~ reriorern. htcetfe foi e agere.de- confQrmitace CUm conC ..

.- .: .~Iltumad primum conGderatD. Thorn. . '. "entia erranre , veinal) ctran~e, emndinin, quibus v:ijs attlls'plrticipent moralicatem.eif- ' y;oluntate~cum lege,&c.Et.ho:c q.il,9., < ~:~ ,:

que conuen ia:t"; N 1 m pra::ter bonizarem.nam- '. ~a:ntmi);1d rertium, (emcet de moralit:i~ rei em, qU3:Tl11~at erial i r er prrfupponitur- ad ":10.;.. r- c.te aEttium ~x~eriotum,id~,eorum quinl0Q~ ralem , ip(a bonieas , vel mali[ia~idell:,c(jnfor. tur,~ imperantur eialijs. priodbus;colilideral initas'pleilaa:d regularn, vel deficiens ab illa, ,·D.,Tho.qUodhoofolum:habentdependitiami porel] fe eenere, vei'~:t parte fpeciei, vel ex par ~ fbO'l')roprio·obieao,-&:cir41.ih£laDtijs,~fed:etia

'telnditlidtut>ionis • qUia devrroque iudicat,& ,;:,~b aCtu priof~,&'it~tet'ltitiridinis jq~almpc::ri:.. regu', at ratio, P ;'j nc: piaautemfpeciei iio aSi •.. ,~1iuri& mOritntU1;~'a)i4eo:id quo_d habmtri:pre bt~s,[tlnt obiect:! s & ideoab obiedo perfe:l();.;,'l;'r'iobblecw-qaaritu.ad ll1oraJitat~,nphab~2tjoq~end() fumitut tnoraliras. Requilita_ aute adjtl~fl~a1i' ralin<!j~ntil{ed folumextlependeotiati

. diuidua tiMe funt circunflantia, inter qliaspr:~ : c;>J~geregUlante,8¢obiea.c:fuo.regQlatb~ ,Mot'a!-' It ipua 'ell fin is ,. qu~ non eil pura dt~nffantiato :}Jitat~ 4lJtem tjuafriJ:i2lie t;e;tIordUie. .ad;fittem. :fed eriam canfa mouens a qua depeader. bonif ·Wpar.tilip'ant-atNpfu Fiori: IBu; iDteJJtioni.s ~wi eas as:tls ext erioris , fell rnoti vt a· primo mo~. i~~;:!ierfa.tu~cirgai8nemi *;ex,.;jri¢ei~t.iattur,bonit uenre, & ita in ratione mouentis formalius:,-&;':::ta:s::lIb&tlsiill1per~~ds;.:<~innac·bon!tatepat:" :aanalius fe habet finis,q11llnuisin:r.ationefpe:{:'~id~ilfaj~Uirie;:,tadccearcrtidnqralit.etbonltaJ; cificantls tormalll1s _ fe habear obi ettl1m. : SIC /\'fa'tlus futtfr:m;~t'~t~qi:.irilpL'f,1uriS'9&:' imp-~a- __ ergo contiderat D. Tho.qnod'quatuor vijs pre- ~ '. ' ,'tl; prQpri~ tamen:boriita~ idmHmperati,i9dl:

ueni t bonitas; & malitia aB:ui ~ Primo bonitas.." :tlla~ quaw. tuibeti \f'ilo/Obidlo;, -dffiinfta·db,' . iliwtalis ~ql1Z !HJterial1terpra:fu.pponitur ad :' ~qU3rri :habtt ~Umq-tcab:aapimper.alltc:;~ •. ~ morate.Secundoex:parteebiediJumiturfpe-: __ ~oc;iWtq.to,-,.·:; .r: :';:~i; T:~;::'~ ~.:: ,;i;~:; '""'"1 ~.;: cies moralieatis. Tercloc;cpariefiuh,pedtii: mo_' L: , Explic:l1:ara.tiorie:maralitatisi t:nnip;,a:i ,,' raliras tanqua ex caafa ptimQ~iJQc:ntefec~ -bus interiori~u~; qrlim uterjor_jbUSi;ag~# <. :_ illcentioilc. :~arto ex: parte:r.eliquaru; .dtc'mr:' rproprioeatibu& rooraHtat:is',,·quae. fmu rr.esi {,it-: .. L: . fi:.anti~r~,tanquiaccidel1tiii~or4Iitat~s.Qe_~tp.! '. Iicet r.c~i~udo! l'c pcccatu~~~dabjt~;&;,,=jtq-, . \l~S etlarn:O?n; repugnet"9uod- .oo~~tlo. VDlUS _ '. =f~!lb~l~e )m~~tum,-:~ de~~~~umj-:d_!_ijtllbu~

·c ~ r~u 1l00an~l~ r c_duooet;".» )'~~t~n~m'~~.,.c:' 1I~n':q,;:1I,j,,: ':; ~:: p .' :,' ~ J)}',,:' -"re!.cq .~ 1 ~ ,J t:: i ; 1. .

. crer tranfeundo lU.condrttOuetn'lllHctb., Si a~,.· ,~,-:-::P,oflquam e~pltG?tut! D"'-jCIlrG~;n&ts:htt'

tern obiectum ClG ea partcfqu~~it8:um eftn, . 'Dt;msqui.pei:tinen~l1diia.tdte:a~t;n_,:.&'v_Q!IlJl.. - ~ determiner aliquam rationell1'lconformitatis;;\ _ :ta~em. ;ideotjlfe-pcd'e ~J!lcpr-opri.e:f.unt:,a~ e -

vel deformic:ltis ad rationem~eterDlioate ,d.,' " humani, a:gir~eilI(leps~dc:3il;ibus<qui.·P2rtu;i"'!

citur meraliter indifferens (ptlll'lti1:m ad fpO:· 'patiu" fllri~·huti:l.tDt.;:trertinentqubad'ippeti. . ciem, (euobieaum~ Et!;l~his:agitq;'lg. - ~~;,( _'.auDrep6tiuum:qui~i:ft,ollnmuni,s)bm1riotblJ~·

. .. Qe:fnrubl ad Iecendum tonfiderat p. Tbo:. .& brDtis~-Jtl n(i)minera~tndl ,gnhei1aabjJjs·~" _ Oloratitaterha8aam int~riOrUfD"qUOd efhi~j~, -ratiol1c~ &:v:ocanturilli a:fius p#s1o[Ws.:lt~uia . ". rillit~s attul.l[Q qui runt priore$. at ll19ucnt :aa,'" Omni\_m'i~mutaWme: i;or(lOll:difui'Orj~'

.' - appe,!'

.IJ'I.

.. ';

appcti;t",Dc his ergo pafsio~ibl1~ d~lo m?r~ Io- . do, rril1s~nim monerur hon-o in bonum ab(o"

lito ccnl!,;erat D" ThoOl,PnJTIO agu de illis in lute, ~:u~m in bonum v r arduum, alio n.odo fu,,:, .'

cotflfIluni,f ecundo in ipcciali. Incomm uni t on- . rnitur ordo pafsionum intra. tandem pot~tiarn

fjderat"r'O·lwor • .Pr-imo quiddit.att:'mpa[sioni.s q uatenuspafsicnes Circa bOJ)u. przcedum par ..

iflt:om!;l~uni. Secundb diiiifionctn pafsionllm.' fiones circa l'nalum,(icl1t inconcupifcibil] amoe

Tertio moralir:ncm in bonirare., & malitia, pra:ctdit odium, & in irafcibili ,fpes prR'cedit-

<l£1rcoordiI'H:m pa~l>ionllin inter fe, , .' rimorem , & audaciam , prius enrm fperar quis

Ctpn~utllad primum s couliderar D. Tho; ,.ilrori3m I quamaudeaeconrramalem , &dc:

.quornodo animO!: conueniaebabere pafsiones, hoc3gitq.,~."", ' " .. ,

non iolum pafsiol1e communirer ditta qualis Expedita conliderarionc pafsionumincom-

(:rlJlil inuenirur in potcnnjs rpiriruOlJibus I Ied muni 3gitde j Ilis in tpeciali, Be prime de hi.

enalnpropria ~ idefl, cum tranfo;utationc cor qU;;E pt rtinent ad concupifcibilem •. Secuodc de

poraliJficut ill [enfiriuis & in apperi ru, ~ de hoc hi~,qlla: pertine!lt adirafcibHem.lnconctrpifci-

agitq.'u.. • . ',' . b111 pr:lma pafsio eff amcr, Dequo eonlideran-

: ;" Q.:!.ant mil a~ {e.c~l~ldllm.J ~uml tur ddhnlt 10 rur tria. P ri mo jpfa quiddiras amoris.Secpndo

parsionum C~ rriplrci prm'JplO. Prrmo (11. par tim cauf:r. Tertif) etfedus. Dequiddieaee con-

re diuerfa poteptiz •. Secnndo ex parre diuerf fil\c:ratql1reU.26:quomodoamoditpafsio.quQ

obie8:i fcculldum contrarieratem; Tereio e,!=. . modo differat ab amore iotcUeltuali qui eO: d~ ...

. diftind-o modo. &. a pplicatione .obie ti i, vrpc; .. , ] cCl: io, quomodo a cha riraee qu~ fupra commaJ. . · Des abfens,& prafens, Juxta primum moduf1I. . nem arnorem addit a:fiimationem ref amate .. ' dilferllncquali in generepafsiones Irafcibilis, .' quafide re cara , &denique quomodo diuida-

· & concupi(cibil,is, vt ira Beamor ~ rpes, & gaur, tor arnot in amorem coocllpifcentilr j &: amici-

lHunduxta fccundum modem dilHnguntur paf ti:or, & .de hoc agit quzfi. 26. De caufts vero.3-

fienes edam in eadcm:poromi:t,.~ parte ditter~; rnoris agit qtizfi.:3 7' ollendens quomodo ex be

,'0: Ii Qbietti contra:rijs·y,tll:inlor·.&: abdada~J amor, .: ' no originctur amort &: ex eius experienria, vel :'.! :.: .. & odium. gaudiumi &trifiida.'Denique iuxt:(:· cognirione, fimilirudine, &c. DeffeCiibus ~u': . . tertium modum diftinguunturp.afsioncsex di~" . tern a u:ori s agi r qUZfi'1 8. quos confidera e cau-

. ·tHnctupprchenfioneqtiaobieBUm,vdHtur,&' fari ab'amore.vel in genere caufzformalis, ,el .applicjtur, &; rn~u~t!" Y~ timor: verfatur c;ir~~ " . efficienris , vel finalis, In gentre quidem caufl£ tnllunl1bfens, tri£h~Ja crrca pr~rettS, defidenu . '. formalis fscit amor "fftetum qui dicimr voio •

. circa reUl,futll~m» Jruitiocirea' prafentelllJ .', :. a.ffediua ad amatum.In genere cavf£ efficieneis qu ia. ex ha~ diuerfa a ppHcatione; & appre hen-;,;;. pi ori cau(ar tam j 11 parte a p preherfina I quam Clone con(llrgun~ sJiuerfa m~t!uain. o~i:ao I &}:'!"; itlP~rtc: appetiriua , nam in prjrnis, facie inhade hoc aglt qll:tfr. -2 3ocOUJgltquc In vruuer.rum;~~;<, (Jone,quz 10 parte a pptc· hen6ua faci t v t amans

'ctTevndecim'pafsionc:s j {e:it incQntupifcibili,:ji,,' muirurn inherear in cogi rando de re amata , &:

Ie ilicee arnot, &: odium,quz refpidunt bonun1:i~>jn parte appcr irius, v t per COOlp lac ent jam mul .~&: malum abfol uee , de6dcri1lm &fugaj ~uz.'rcf-:;(:; tem radicerur ~ . & inhneat in cord e. Sec undo "

'p,iciunt bonull1& malu.n,abfens.:dde:1ftatio, &,;J~'\Jacit exrafim, fi arnot J;tyehcmens, quarenus " " :iriftjri:a~ qllZ refpicinnt bonum ;'& 'nla.lumipl'~~.:\: 'vult ferri extra fe ad fruidonem ·amati, & non .: .fens •. Quinq~c a'!tcI!' funt in irafcibil.is~cilic.et;,{'jnt~a .f~ cohiberi , quod p~zfert!m fit.ill amor.e .\(pes;:&defperatlo cuca-bonum. pofs ibile , vel i~,,:;'amlclu:r, nam In concupifcenria poriustrahit

,c :jmpofJibiJe,cimor:& :audacia. circnna,lum v in- :;,}:ri:rm ad fe, quam feratur.ad ill\lm. T errio facit -liehdum" vel non vlncendear, ira. circa maJuqf:;~:~~r.clum quatenns.ex .amore moeeror quis ad re·prefcds,&1mlJilinens.,: .: .' . '. ,._::i1~.~'peIler.dllm omneJmpedimenrum, vel confor. i' • .00antultJ idrcrtium, f.cilic.ctde botlir3te!;~;r\;rit1m in amato •. Denique f1cir IiCju~fa.Etionem

&:rualitia pafs~on~~ agi.t quzft. 24. Partid:*;\;i;'!:;l'e.noueod.oduriciam,Cjua: impedit ne amatnm ::·pin!eilim pafsiones bonum,& malum mpraJc;,~'f~,inttet in !:or,& fruir·ionem quando amatum eft '.', .' ' "{c:cundum quod diriguntur' ratione: ,eo qU.adr(.pr:rfens, &: J.angaoremJ feu trifti darn quando .~appetjtus fcnutiuus fuboR imptriourionil"':6c Y:;;i~!3bfens.&,feruorem defiderando inrenle .H~c -ita rep.l1l.ltionern ab ina par.ticipaiu.: ,,(I; :!i:.lrj, :::'Otnl113 c3ufar. a:mor:e.tfecHue, in genere vero

• > •• ;~()adqLJartuin.rcilicrtdc: ardine ~fSHt,~~;~;cCa,)f_!r finalis:C3\lfat oraeia media, Ieures qua:

"bum j~fC~ fe-~ confidcrai D. Tbom. duplicita;:::";rai~one finisamari appetuntnr, ....

'roO'e crch nan, iddl:: quodvna fit prior altera.':2 ~l'" , Q!!.ia vc:ro cOntrariotullJe;ld!:Rl en· ratio ;¥.D<? ~~o C'~pa~t~ pot7n.ti~rum,ficut conell- :~l,.~ .. ,ir: de odio, 'luodeLl ,ontral'ium amori qua:~

:'l'lftJbllls przecdu: uar'lbdcmabfolbtcloqt16- 'iftlone 1 ~.; < ••.• • ,.~;,

".-: ." . Secuo6

1 ..

".'. , .... 1

. , ,

.\

"~ ..

p,.imt4flcunJ". lJ,

, " r

. Seeunda 'plfsio tOneil pi (dbilis eft delidc-: fuel' quibat; velonginafdr j vel ctertit p,ra:~

rium de qQo.& e.ius oppo6ro ag'jr,qDrefi. jo. ret-i:im ee aJiqQainiur,ia, vel parlli pen~onc~

"'Terti! pafsio concupifcibilis eft deJetla.. tte,tillo ~zftioD!'47.Tertio cao6dera.rctfctoi .

do (eu'gaudlum, & etus OPl'6fitllm fcilicet', 8'!.s"·irz,caur:lt eni:'ll.rcruorcrit c~rdis,pe.r~ur

idRitia.De dddi:addnec6fiderat :quatuofii I1:a.tl0nem . YfU"~Nt'i'onjs ;, Ie· fimili:t;&.'dc hi$

Pdmo:eius ~ata'ram ~«Rioti'J t. SecundcJ~~i~<l2,~O:ion"'4". EtOcfi;nirul; ti'a&:uDs. de (au(as et'qiJibus generatur d~letl.!:tio " atit ubbus huma.nisi/' v'::' . •. . . '.

q~ibdsdirponimur~ad·;iilafil.\;~*,nwn,; it. ~i' f ./.,:.:~ ,. '. __ ,': " .: _ •

Tertio.elfeliaseiDs,vt qB'od"~latetc:or,qlJod ",'t;RACTJJfTFS"S Bel' N DVS:

caufetTgjRdmflutde6deiiii 8t:6mmaQ!!&~." L' .: '~., .. .. ,.' , .:

ftia. 3 '1'. Q!!:lr~,o.:boniti1.t~ ril vel rrtaliti II ll) mo~ '~Jl .J? hone lt~aa~Dm. y~ ~dpra di dina i : pet ralc~lI14'elea:l~i()fiis ~,& quoModO. pofsit etre A. nneugett de p.ibclp1is at\uulD hum~

regulltfiora1id.m,qu~,~:t'b<~f~·habet,'ftq,liies . ~tJ\.' norlidl rionCillib\lCcainque , tit,ibr.4i:d~ Ii.

&" vlthrlutla,quqd ~efiElct3mt'lnfine:;&de hoC: . Inas i fed de·Jitil\cipj}s in:o~aliblls efficienti-. (tu:tofWJo. H.,SiIriHi '~$oiigie de opptt6t~ "b,us,fiue .jntridfecis.tiuc: ettr·infeci!!jintrimcF" p~$ione~qqielltrifth:i* fcg.doJor.toqo:l pri '~HuQt: hpbitus" . .,e~'\tlt.tuo6tve~ .itio a 'ii qui;;.

mo c:oDGdel'atieiusi1ltpra.:l'ifpcties in quas ,'-,bits aaus htunanj·ptotedum:. Prii'ic;i.pia~verd ., d~UiditDr:~*~i9 .• 1~.Se'Dnd. OiO.9!.S !.Slid" ejt1' ~a;xd'inreta fpotta, 4u:r.;qosm;Ol1ebl;\O~Hn" caafas ex quibusC:::Iu'faturdo(or Q!!.z:R. 36~ . ftroclldo per Jcge~,~tiil: adiUuando pet . .gra- .

, "'ertioagit~e~lfeaibusd91otisQe,Za'31.#am,.lgitur~~et~'8'tid1im·d~hlbidbo~ pro, ~~rto Mretned.ijs quibus mitiga.ri potelt iii ;;tedit D. ThOti1as tilot:cr(ofico ;t. C()fumbni" . ~t:O:~On:.l.S': <l!!ln~o ~e ~?,[Ji~ate,.&1 mali~~ ,J;badd ri1in'us C'ortlmunia ; & ita pfliis;uaa&tr . moral! t~dbtJ!~nam .rrdhtl3 crlam porelbn" jle hibJdbas in edrtunolii.dciride de- htbiti ... duere tationem bon~hont:IU, aUf vtili$,,~vj! ;i;b~$ virl:l;}olisin,fpeci'W Dehabidbosin com demus in pceilitc.ntia de quo ~zllion. j,. .' .Ola nittaB:at quatbOriPi'imo _q~idditarem ha-

.,' PoR pafsiories concupi(cibilis agit in pir. ·>birutilrii&·~ecefsjratetb poocndi jJJo$.~2:f ..

, ti,calari de pafsionibus itarcibilis. Et ptimd' ::tioit.·49.Sccu.hdo r,!bic:aum:~ai c:onuebi~nt;

t4gicde fpc, &defptr.tionc , lit htliu~.ef{'cnJ. ~:t.m'cz patte natote, quaiJidtrponantj.qulQI ciani. C~dra.S lie etreaus limal<tue opPblir;a.~ . :":ICS patte porentilrum cum quibas operancut . derpcrationtm vai,a OJ!zftiod".tornplc~i" <ac qUd ~gh: ~t!LHOD. fo. T cr~iij coaliderac CDridea'4o~ . , ..",. tilirashabitulldt,criplidtet. Ptuno qa.utdt21

SCCQ~do agit de timore in quo Gent in' '+~d ctfe &rubRaotrim.~orDm • .,t quod fidt nol"'! ·.Ujspafsionibus quatudr confider-at. Prime» ,,~tt1ra,Jitet ac:qailibj1esi ~ .. ~I esiofufionc, &e. ti.iltur~fII elus , & [pedes, in quas. dlUid~car!O' ,;t;<l!iftlon.~ I.~ecu:ndo qaaotu'!1 a~ augmei1 .. " ~z(bon.4r. Secundo .tgt._~ de obfeCto cuno- :,r,:t~a'i "liue In I.otctlfionc .' (iu~ iO drenfione.

. :ris) quod e fi malum at dount JlI eu.rum,. &:' id~o -1·~i Q[cR. ~ 1. Tereie c:)aoad diminudooc1IJfca.

, Don eonuenie m:t10 culpe p~rfc Joqoendo.>·A'~orrop'tioaem <l2:rll:io". Sj,Denique coni. ~ia culpa n~D eft arduavohi~~ar~,f¢d.inr~n '., de~at~ir(!a ~abj~D~ incC?~mu~r rarionem tom eft cll~pa to ql1antum v010DfJrla, eses ta,· .. ',"iuratls~frbultl~udllll$ &. d!uJ6oDls.bJ_l:endens men eWeeus Ml.zimc timed poifuot,fed obit; in fP~ potentia- poKe c:tfc' mnJros habitus, &m rimaris eft tnllum p~n~ ,_& malum nl.' tnum :unem',habituiri non cornponi entit:!lti. tar~,& de hoc agi~ Cl.!!~Ctibn.4J ~ T ettioagit. at et ploribus;diRina.ionem vero c:orum {fi. de caufa: ri moris'cx:pan:e ipudsthneoris_ de ' mit ab obi!;:d:is ~ dluifionem .. ero vc ad prr

quo tl:aeta r, Q~:1:aion"H.~arr:o agit deeH'c fens Ittipet (u~it pebesbonum & malum, .

eib1,tstimjjrj~,. qll.i ojediante iMagination" &dehisagit ~zftion.'4' ,~,' . _

. caUfJDtl,lt non (olum in appe~iru_ fed ~tj3m. ' PoO: conliderarionem vet» btbitunm jn

" in ipfis v"itibu$ corporis per retraliionem (pi.' comll)uni •• gitdc iHisip fpeciali ~on defcen .. rituuht~d~qD!J agit<l!.~tHon'44': ' dendo'ad (pc:;cicuthomas.id enulltraBarot,. <l:!arta p.ltsjQ ifafcibilis'e:,ll3Iidacia, ctiias" _ in 1. ;.. fed penes get-era;&' rationes. arquc

JiacUt'am e .. ufa$~& effedus conlidet.t~&f':" conditioaes genertles .i~tom & yjeiorQRJ.

tion.iJ ~. -, :, . -', de .ircutibos,qdidc rtf dqQC ad qaa'(Hon'11~

Q!inrlpaTsio ell ir~ in qua confideraz: tria. de vi.ti;s .ero.,& peccadsa "."Cq;ad go. _

prltno.eius ql1idj~atem;t!(fpecjes in qQl$di: Cir~a titnitcs ergo f primo "on6der~n;.

uiditur,(cUicet fel,mloja;$: f'urot, de quibus" tar duo gepera prjncjpali* uirrurum ; qua •

• .git Qa~ftiori ... 6.S~(;wida,6.6dc:ratciD$ CID d.a~ protc.duqtc.oJDID~j." ordiAaiioJllo1: .

f

(40 Ordoq~;ejli(jf!UFJ1'

iO:iegulando,& mouend'q-.~ C!-?S' htlmanos.quJ!-( tW"jt cer t i ru d in em, & re 8 i tudirJ.e [!1 ;ci r-ca:1/}""

dam fecundum ~ltior(ltutldHrtlum, & regll:oo,: rum J~l;j aurem habitus i,~ccrri pnUHnr·d~n!h

Iariouem Spiricus .[anCtj.~.~ pri~.re VOC:1ll,tul\:. nare ad t~lfL1m j & ita non reddune iW;~j~t~tll1 virmtes, (ecilndre.dpft,t~·lJ'lyu~utJbus ,on6~ perf=:dumcirca fuum obie~~um q~,q,.j.~,!I:!'f£'! rinD. Tho In. quinque, "Ptjmo. eJfeilti.aIl1.Se~, rLlIDJ virtus autem'ef] difpoPtlQ pc#e~l.. Er.d~ cundOfubicCium .. : T~~~j9dil,dfip.nem penes di;:: his tr.itl:at Q'.57.·· ' ··;r. n;', . '; .• f·; .'. llcr{a gener,'!. ~arto cautas V irtutum. Q!!intcl' : . . Secundum-genus :virtutum, : runt ~Irtute~ prQP:iecJtcs gelleraJesearum •.• ,. ~;, . mqrah:sjin q~arl!m diilin;8:jo,ne explic:!'~~a di~.

Cin:a. r)1tura!l1,<iJfJld$·.~m,ll1)lnj; cOl.lir,', CtIIr.rirpene.s q\J~tUor habltud)Oes.iqu~\-l-'plls co

£i;' D. The, eius derininonem, &quiddiratern: fid~yri pOfT'um:. ,rPr~ma~ eft ad, j~.t4q~·Pflbent, ciifcurrcooo per:ej,U:$!p~s,fl';iJif;etquod6t.lta;,. £orm~m.~. Dlodpro.~ci~lC,~t:Jd p~~~ S~ _ bicus,feuquaJitaS"cqOOcli,agt::lJJS." quod fi~~. ~unda h.ab-jt;t;lY~~Ll:·.a~ id a quoh~Jls9tJm.~,~I,a; r:triuus,quJ: dl.differeMia c9mm1mior,quod lit.·, m()d~r!la~",m, ~ ;egul!lndam~ fci-1;~'q~·.~4 pafsio_ bonus moraliterqu~e~9itferetlt1-a'{Jtimate'Q, nes ,_,.,d opet~tiiO(lest',TJniaJ}<l~ifJ#'? eft:afl, . flituriuavirtutis, &deho:c agirq;H';o<' .. ",' ,;',' < . fp,c:cies.pcnesquas. diHjdUnt~r P¢d.esilY i.rt\~t<;"

. Ii \Circafl1bietiumv irturi!dnpiimis c;urrili~:'> roomies. ~Qgat.t3: pJ.b~t'udocfi:a:d~aque ~acw~~ . habitu~opera.ti~lls,reijdt O~Thom.a fUbie6d'/:' in virtutibus moralibus nlaiore~vet~rllnore", ,.. irt urem id quod operatiuum non .ell, fed fq (;~ prine ipaliratem • ex his enim omnibu~j!jfc'f0 lutn porentias anitn;Z"poo fubied-o v-il'tutuma,(+"" nirur idquod pertinee ad dillin8:ionc:mJ & dio;

fignat,qu~r'i'lltcapace$operation~,scum~iqua: \ . uiliopem,ha,r:uII;1virtutum. : ,

inditferentia. Et mil: runtvolunt~(sl appaitu~~t,. ,Circa ririm~. ollemJit D. Th. difiingui Yirtu~., ,enficiuu$,,&' inteHe.etus; fed'cum hac diff~eqfJ'/: tes morales.non fQlii.tp i~tel1eaualj(>us fpeci( tia quod vimlteSvOluntatil,&.appeti~usPb~·:·:~' lariuis glib inqiales. fUllc,fed edam apra,8:ids•

· rolL1~ reddunr o~era.tion~m iptam p~feaa~~~( . ideq ~,fir.t1deria conHa So;r~tc,qui ell:ifijma~a;' & bonam, fed et1am_opcrantenn:q~la redlfi-;·:· . omn¢s~vmutes efle prudcttas.Sed ramen ylrt,\ canrinclinarionem ,~odus fuppofiti quam:um:~ .. res a prudentia recipiunt regulationem penes, , ad vfull, & el..ecutioD~~m op~randi. Virtutc:~,.;:". dererminarionemmedij, & a.pplicationcm 44. . . ': aueeminrelleduales reM~nt.quidcm operatio:'''; ad operandum hie, &' nunc.Be rurfus, ipfa p~ neon rdtimin 3.ttll1geCldoverum ex'plr~~Ob7.:, . dentia'depel1dc::~· a rettifidtione appeti'~s it(

jecti.. fed non reddune (ubieaufn reaificatll~;:,>Jllaterijs virrurumqoantum adintenHQne.mU'!':.

J' qtl()ld111~hnati?n~m ,& executionem ~peran~~.".nis.fj enim ali.quis re.(;lam i~te~tion~n.~qp:Q~:-,.<. dl.E~dcl1oc·agltq.S6.:. '. .~'::: bet, nee exilla mouetur,prudeDte~ltidlcare'

. Cjrcadifl:in~joni.p, feu diuifionem v jrtLl~~ ',' non potc:rit. Rea:intario autem jnrcntiopis;ilt tili dtftinguit in primis n. Thoro. generaliter'.\i;2,~atcrij~ v irtutum ad iprasm,~t virttltes perti{ .. , tria getle~ayirtutum ~ quedarn enim f unt jntel-<:~~~Snet~ non f ecundum aCl:um cdnC ummitu t &. vI ti.. . . leClllales ~ alia: morales, alia: Theologii::r t ro.;)\~:~t::mumq..iicA: eledio, quiavirtes morali"5enlaa~i'

. quod homo , vel, perficitnr quoad jntelleaumJ;~:bitus eleCtiuns, fed quantum ad atturn primum: modo natural i, & hoc fac it;!" irtus int ~UeCtualis ';(~& incbo:au quo dif ponirur apperieus a Yirrut.e;

- 'let mo.raliterquoadV91untate~&3pperitllinio,:n\erga fine circa foam mlceria,in q~lc,b,ttu moue " ordine ad .finem naturale ,&. hoc fad t: vir~us"mo ~{~: fur non a prudentia,(ed<1 fyndere(j qD~.,.~refpicit

· ra.lisacquifita; vel perficiturmodo fup~r~atu-i' ;~' prindpiavniDerra1ifsima~& bonam incommu-

. rali, fiue in imelletl::u, fiue involunraee • &Junt ',~. -ni. Ee fie de di!HnBiooc vjrtutum a prudentia,_· .. \"irtUtesThc:ologic~ adquas fequuntur ali~in-:.. ,&' dependentia prudentiza virtutibus agit,'

furlle.. .• --.? . •. '. '. quodl.JS.· ..' ,

• Iguur ~Dla gene1'3 ".lrtLltllm mtelle8ua-··. . r • Clre;! fecuooum, m3terl~ Vtr~Dtnm mor~ •. llum tractaill. Thorn. ymca quzft. Sunt au-:,. hum ell duplex, qu£dam emm virrures orditern quinque genera harum virtutum, tres per- .. ,'nam operationes , feu morns v()luntatis,quztil ficillot partem fpe,cula:tiu~m .. fcilic"et habitus~{t~vcro pafsiones ,' feu morns appetitus fenfitiui. feu intelled:us principior:utq, {apjentia,& f'ieri~·;·\.Pafliionesautem vel (unt .inordinat2, & exce.~ia. Duonro perfic;iimt intel1et!um pra8:idi,. ',:dc:ntes regulamrationis , vel ordiriat:r , & fub ..

· !emcet .p_fud':;htia qU! perficir in ordiQc ad;Jgi... . 'leB2 ~g~ljs rarionis, velc"onfiderantur ,vt or'; bilia, id.dl ad dlrigendos adus morales homi- 'dj~abiles, lit fDfceptiD~ regular! .. oni~.: Pri-:n0 . nis , &- ars qua\' pe.rfieitin ordine ad faaibi1ia,;modQ non funt materia virtueis, fed contrartan . ideG,ad opera ipfa,feu etfe'dus per cerras regu. : .,jqr iUi. Secundo modo funt aeus elicIti iv jrJa5fjt~ifPdos. Sohlln enirn i6i habitus impor~1 :IDte, ideo enim ponitm virtus in apperi~ ~en";

-,r ~ . . . nnuo

/"

tprjm~!ifunJJi

fitiua, vI: prod.utlle pafslones moderatas.feure- "~.·;~o\'irt1ltesmOt'3:jesfujjt magis princip:<les gulatas:l~emo mod~ funt propns ~atena vrr- .: "!D officio,' &f~tione~!irt¥:th, .quia_nCiifid(f1[ .', t!ltUfil! q~la ~.on.fi~eratur tit furCept!l~uU1 forma '. :'lpf.U_JI_t ~fum; &.ttercttiU'ln-ihcJinatHloi,s'j 1 qua

· hSlratloDls.Vlr,:~QJls,qu~ ettregulado. Virtures .. ;t1mpltCiter homo denominamrbonss &rea.us~ _ ~m~m q?Z ~ ~r:~D£ur~·cil'Cl. ope~ati,~l1~S volun-·>Vi~tu:~s.a\1te~ inte~.leall:l1t~.j~~·~Mi~m~:op~~ _ ,

tans vt tu_l1ltlaa:ontment!a. , &6mlllaoon ~ . ," ~atlon~s'l8c~u"'rlgelltl~ 0t:J(tl:l-ftmt,pru\~ll?al!o ,b~l1t'pafslones. pr.o~t erra regruand.a),bene.u ',rr.:s.qtua attmguot obleCtu: abllr..: litliis.&jiilllla ~el)p~fi'~nt. b!!.? ~l"e illas pro eife a.ibus~q~a.t'e~' . _teria l.iu S I k.iI:'weru. Sifet~ modo,fiat c (j pa.nns 1='&.r upenpp .. part e t:~dutldat ·1llOtUSIDlOfe- .,.rattoi]ftUftlJUnturquatuor Y 1ft utes cardi ni!l t~;

riorern. Ei tle. de iita co~~ar~~,ione virtumrn . " }eu'p~,-illdp~~es inmOrlH~i1!j",~f£il,pl'udetitii~ .ad{u.l.m 11l1;,erJ~~& ~ ullhnt\.lontearUID pe- ·~;lullma;futtltu&. &tcinlPft:,h'lti3.~;i dit;t:o.

· nes ~di uerfas Jm~~_t i~ s regu lantes ;' agic (;[11'!!. . ."'tar pr:i~cipa1~s-fqtiia-priricipaliores. &,diffiCi-

· ·nion,:)9.~ :, _ ,"-' '.;::. '.' . , ,'H(j.res.mii:aia.$'itBn(~r"hb~_·n1oderailttir;i1. ~::: : .Circs t~fdum lup-ponity,jr~lltCrn mora- _ c:la::v:r-o ,v·ttttlHfSdicaOturm.ibiJs principales, Jenl in vOil1n~3,.f~ ~;J),'o'lJ~pc:titli :nonelfe. t~ntuE_Jl):.feu:potent:iale s t ·qllzin eodemmodo operandi

· vrnm , fed plures :illX.t~ diuerfas ~itt~na,~ di-· ;.,.millusdiffidti6i'es tnaterl:.:srtiodtranrur ~ vel. '." ':' 'uerfo difrarnine,:.$: modo regulabiles , heet :;ttiam ~dit;Yiltur. catdihiles ~ ·quia Ikitirllc In .

;:ib vna. vi rtlue_ ;J;'Jg\llamC,j' Jcilicetpl'uderttia . . "cis fa luant~ll"; conajtiones: requifitz:t d ",·Ihu· .

omnia illa diaarI)ioa pmcedanr·, quia in V_QO ;, ;:;tes~ fcilicetdifetetio irHlitu'do. moderatie;

· .hoe . vita::hwnan~ vninotur .. fed ,in diuer6s.~ir& firmicassSi deriique-tertio inQrlo cont~rltr&- • ml.~cr.iJs regulandis diuerfimode retipiuutul.':<)ut' prindpal.it.as· in :vircutlblisO feculldulYidj;.. ""

· .regulationes. ,E~;·!icdiuHio vjrtu~is mpralis~{..~uerros Ilarus quos potdb:lki«:1n v irrus habe.in fuas fpecies· Jumitur ex diuedicate .mate~:,;tfir~- qiftingtl11ntur in virtures'pbliticas , qUi [0;" ria: proxima, ~zd3.menim'vt dixilDusmo~~i::H;lu'>l:re£p;dunt _colIimlincmmbdum operabdi

. deranmcoperan OtU~S v oluntaels , qtWlam par -f~~tin CODU i e il humano • ariD purgat6rias 1 pur. . {jOt1~S appetitus i <l.£a: moderaneur opera-:,,;::~;:g3..ti animi, & d::elllplarc::sj.q~ dHlinB:lo fir- . tiones voi.lmpl.t1S'l 'H:t refpiciunt opcratJo-1'1;j:(iDitur ~ec\ttidllm eleb:;ttlonern ;l Cijnui8u hu. .' . nem erga. alterumin -rstione debiri 't& a:qua:'O'!2rnano ad tendeiltiam,&aJs-irtdla'ttoneadDeum c,

, Iitaris Jaci.C:~ld;1' • &::6c perrincnead ill[iltiatn~ '},~l1a: ill fr.atu..incipientiumfliilt purgatoria I,in ex qua irernm. diuerfe virtutes oriunrur fe- .. ,' flatu perfe8:orom purg1ti anillli,in ftatU diuine ..

cun.lum diuerfam rarionem debiri , vd~U1- exe1l1ptares, &:dehisagitq;6~.

litatis reddende , qU% in fecunda fecundz.qu;r- PofrvIrtlltes morales fequlturtertiutl1 ge-

.itioae SQ. numerantur ; ,clordinant'opera-, nu s virtarum , Icilicet virClitcs Theologiclt, 'tiones voluntatis t:rga fe vrcontinentia, hu,;:;~'::qUltdil1ingunriir ab" inteHcliuali1?u's ,& momiiiras t &: 'fimilia" ~Virtutes autem quz ver- .'. : ralibus , eo quod per illas ordinatur homo in -, fantur circa, pafsiones diliet1ificaillllr) n~Jn fa· . 31tiorcm,fincm. klHcer in bearieudinem Cuper tum iuxra diuerfitatem pafsionnm cum'pof. .1l!tur.:tlem, qui cum excedar omnes v ires llatu" . fit VI11 virtusduas pafsiones extremas mo- n"oppo::et:fuper.aOdi homini principiaaHqu:l derari , fed,iuxtadiuerfam .diffi¢ultarcm. & . fupra naruram , qua ordinent ilium ad ralemfidi8:amen regulandi aliqearn pafsionem, E~- nem. Et tali:! principia, quia refpiciunt ipfum fie numerar Diuus Thomas hie decem virtu- . " Deum 10 fe, qui eft finis fuperoatura.lis dites morales cin;:a pafsiones, fdljcet fortitudQt;': ,_;cuntlir virtures Theologies , & funt ranrum rempernncia.Iibsralitas, magnifieentia, tnagna,,': •.. tres , quia ad rendendum infinem debet per~. nimit.:l.S.phylqthimilt ideil: arnot honorissman r, ei inrellcdus , & voluntas ; jn~e!leaU5 qm-

, fuetudo, aroicitia, verrras t eutrapel ia, quas 8(, dem per fuperna tura lem reuela nonem; qua

plurcs ~lils i? lpeciali ~~a~abi~ in~. ':1. nunc cogn~rC:it fillcm ifrum_fupet~aruraleiO, & ~z~

antem lolum In eenerali llldlat illas-in hacqu~ eft fides t qU:l: ell prrma virtus Thcolog1C~.

{Hone 60. t',' ~ Voluntas al1!emindiger perfidduplidter,pn-

Ci rca' qnarmm difl:inglliev irtutes mcrsles ' roo per, intentionem ad fille~._ vta~equendum

penes principales , '&tninus principales, Prin-, qui cum fit ita exced~ll~ relpicaur.a VOlOO!3.tci

cipalicas antern in virtutibus moralibus porefl; 'it ~rduus , lit fie refpicirur per [peru. Secunda contiderari , vel per compa:ationem ad ~ntcl}e~, _ ord1l1lrur. :l.? fi~lem_ per arno.~e?, perfcau?I :1:' 8;n:lles, vel percompar:mooemnlor.ahulD tn-· hzrendo tlh~& ".n:.cno? Ie Itll;8r hoc fu~J[ chao

rer fe, 'I el per compararionem ad diner Ios fta:- ritas.& de hac dlfhncbor.e 1; rrtumm aglt qua·'

tus quorum vnus eftl'rirn;ipalioraltero.PtiQi(l, ftionc 62.

· . .

.. i

Poll

· ","

Jift Or.drJ'~fJi{¥ionuh!' ,

, , ' PQfl::c.x~"llicar.111H{fentialU:,y'irtutum["b~. . '.: De :ql1arta proprietare.ofienditql1:E1'i3'tn 'ieEtllln;- diuitiones f{~.da,S,feq,iji_gJ.r;:agete ;dc~ . virtutes per~aneanr .po~ ~anc'vi~am, &Qll:E.

catlG~, '& propria s t~qt1jjvirt~[UAl~~'~'loqui-tur, ,nQrl;, narn. alique fimpl~clter e,l.1ac.u~n~l1tr" ,~t , de.caufJ; cfil cleI1~,t:,p,er:qgamu,~ DQQIS: caufa tur, .,' fides.;&. [pes propter: d¢fcilum 'obled:f.,quod , iirf'us, vdexa{fpetudilieqp"el'lltli,iuvirtmibbs . eft non vifum non potftfi'um', & fi01i1itel"vinu·

,acq!liIiHs, vet exJu{ilfione irifup~rnatiJralibusj ,tes'appeti~us fen~tiui'.proptef!{lefeau~ fub: '

&dehoc traa~~,q.~3i: :," ::;,,;:,::~.::,,: '.- ie8'inon manenr mahlmafepatara. Ah~ver~

VI ti~o.agk;de;propriet'atibus,virttitulrij virtnres muranrmodum ~ & ftatbrttl'ropter,dl-

qua: fune q~t,"or:.',I?i:jma,·efl: habere, mediumuerfummodum operandi animifeparatzi& de euitando pettegut~tion~mexce(fum,& defe- ;hoc,agitq.'61·" ' •. " ,,:; "". ';" :" ,tiu,!!Liil ~~¢)tta:rt;gul~bjli. Secunda:efr habe-.;· 'HuclltqtieegitDil1. Thorn, devirruribus; te:co~e~ioQ~wi(l~er: (~_ration~ptiqcipij 4 quo .ql1~ proprievirtures funt. Reihit a¢erede ill'is

omnis iJta ~r~gtil,ati6j)mJ:jeQ.it ,3cilicct aprrl- qua: excedunr communem regularionem vir-

d\!ii~ia. Tertia eO: ha~.~r:¢.;iilCJ!qqaJitateJri inter rutum; eaquod ab al~ipri mcnfura prouemune

'fer: eli:) q'uodmateria r~gl]labiJ,is ditiertiinodt, .quia nonr.egtJ~ntll!. ip1In&liar¢:pet'regula's ra;par~i¢jpa t otdiii¢tn.ra_~jon,is. Q,[li.rti ~fr babe- ',' fionts ~ & 'ordlOarmm, modurtr operandi eins; repermenenriam, veUo',hac vjta'J"'eLe~iam 'fed per regulam , '&motionein'"Spiritus fanpo(}:oil1a;m , lice dub, aHo:f:lam propter, pe:rm~Bj_, & id~o'Y-9ca:n tur doria t' quia:fupti debitum

, llentiam fubietti, quo.d¢ll anima. De prima. modurn humanurn menfuranr..Dequibus agit 'ergoproprie~a[e J Icilicer.de mediovirrntuma tda. Primo de, ipfa narura faliu~:dorionlm,& quod COtluenit,omnibus,virtritibus moralibusj," diO:inchone ':1 virmeibus eonimque numero, quia materia earum moo.erabilis eft: ,:& porefi.: , Deinde de dupl~cigenereiauum t qui ex i llis pere:(cell'um,~elperdefi:aum cadere a medio.' feqlj'imtur~fciljcetbeatitudil1es ;&fruCi'us Spi:' rationis, non autem conuenirvirrueibus Theci.~·,j,ritus (anCti., :" " '. ': togicis,ql1~ ref piciqnr pro materia ipfam regu- .. ,Circapri~mm, c<;>nftderat Diuus Thrllamque en Deus,I1OP id qeod eflregulabile,& • '. mas;quod virfus cum fit perfe~a di(pofitio

pefeaib!leab illo,agitq.6;4.·, ", .: , " r , ',' potemiz:,&v!timum,quod potdi, illa pro:

De Iecunda verQ proprktate "quz dieon· .- , prie dicitur VIreos, qureineodem ordine po~

nexio v irtutum qU:E Illis.conuenie non ratione' rentie illam perficir,quia'vItiroum in aliqlla

matt:rj~ quam llwderantur) quzJunt'difijnct~ re d1:eiufdem rarionis , cum eo; cuias ethlri ..

pafsiones non habenres inter Ie connexionerm mum~ Si,vero vltra modum , & ordinem 'ralis .'

neque ratione forma: fpecificantis qua: funrdi- '. potentia: eleuee, plus ell 'quam v irtus , &: elf uerfa obie(ia Formalia virmtum , fed ratione. .donam Dei Jpeciale, & hac ratione omnes haforma: ordinaneis , &dirigentis, qua: prebet. bitus fuper'naturilesdki pO«untdona SpirlItatum, modemq, virtutis, & hsec efrprudentia" tus {ahai, Sed, adbuc inter ipfoseU differen~

ad quam requirimr reB:ificatio inrentionis.in ria tquia aliqui habitus, fuperna.tur3.Jes !ieee,

omni materia virtutum vt omnes.p!lfsjtdirige~" quoad .fubfiantiam, 'idef] refpeBu obieai, Be re in tech eleCi:idneo:Vnititttur eriam "it'tutes ' finis dquo fpcdficantur ftipernatlirales Iinr,

in altiori forma ordin,al~te illas ad finemfuper- adhuc tamenil1c.modo .regulandi menfurantur

naturalem , qUa! eflchariras ad qua requiruntur menH:ira accomodara modo rationis,ql1am fdli

omnes virtutes, quia charitas impletrotarn Ie.. .,' cet paten affequiratio illuJl:rata lumine fupergem, po{funt tam en manere v irtutes in Ilaru ": Ritura:H. Si vero fint aliqui habitus, qui incliimpe r fecto, & quoad enrira rem fine conne x io- 'neDtad Iequeudam rnori onem S pi r i rus (Inne inrer fe a agie Inquam de, hac proprierare " 8:i , non toatLhtam ad regulas ordinarias, qu:tft 6,. " ". .' , 'rnodumque 'iiiniratum rarionis , fed imcta

De rerria proprierate, fcilicer de inequali- menfuram, qua ipfe rnenfirs fuerit, tales ha- '.

tate virrutum , Iiue.comparando inrelleduales bitus , & quoad fubfl:antiarn I & quoad rno-

cllmmoralibus~(jl1e~heolog:llescumvtrifque ,dum excedunr rarionem virruris , & Ipeciali

, fitle mor~les inter fe, qUa! etiam inequalitatem ,modo'dkllnrur dona-, & Ifaia: decimo pri-

habenr licet ab vno peincipio.quod ell: pruden- rna vocanrurfpititus , quia non ex indufiria,

ria regult!otllr. in Ie tarnendiuerfam regula- '& modo humane, fed ex morione, & Ipirariotionem, & diuerfam rationem .formalem fe-.' ne SpiritllS fantlifpcciali modo regulantis ~tlndum bonum ration~s recipiut;t;prop.terdi-mouctur mens t ira quod diuerfa modo non uerfum ordinem matenzregulabdls,agltqua!.::df"e8:iua,:;tantum ,I fed' regulatiua difcer

thone 66. nit dona Spiritus Sa;nai a virrutious t qua: •

eriam

, \

;

I I

!

~firjm~ flgf!"dil~~

eti::lm:'JolU: diclUJtUJ' .quantum ad infQ!ionem. Et, tic Ju.pponune "hominem eire coniundurn Spiruui. Slll,&,pcr grariam, :i v irtutes Thco, ro~i~s; ",t.ficfJ.cil,e mobilis ab ipjo ,. Deinde vewperfi"j'e: .. ~ mouet Spiritus SWAils Y:!1k: 11EtfaHori Inqdo inrelledum & vqlum~t~w,:. intelle ctml1 quide m pcr qua ruor ,dQf1~,j: ~.I.J~:; eteusnc.mensernad cognofcendum ~c;.peoJ & coalili andumde a g endi s; donum q~l~d~m.! pte -:

'llea'u'i penerrando.res reuelatas ~p;o , dopum, verofcicnriz, de illis iq(~;c.2l]doex c£fec9.ibus~, V,t a U;:o'donii 'lero fapi~d<f ,e~ ,g~fiL~13i ~xpe{~~

-ria diuinorfrdeillis ill!:\(c;andp ~ ~onU!nx ~r;O "c;:~ tili.j di fcernendo de :l~ndi s, III vol iitate aurenr perfic itint q i~,dW,'3.,·' ,\liJ,91 c j rca Wl] n 1.1 'lPz _fu~t adalterum moueturhorno per .donumpieraris qll:m:lllls p~r:g~:1l~illJ!lcon(ider3t Deumvt l?,1~ ~m, & alios hOJlli~S,vt frarres , quoad ea veroqux pereinenaad ~~PilCl1P i icibilem"pe[.~c;iql~ pc~"donull1, eimons.qu] re rrahi t~, .;oocupir!=cda. Illlh.Q£oadea vcr,oqua:' pcrtinenr.ad irafcibi .. , Iemperticiturper donum forrirudinis, E~ dehis agit qu:dt.6B. ' ' ' " ' , Qlo3.d fecundum vero.tambeatitudines,

quam truEtus dicuneur athis doeomm, fed b.Cltitudines dicuntur aCtus e,ltceHeJlti(~!~itqui ex, morione fpcciali SpiritusSan8:i apprppinquir; &a.rs imi Lam hominem ad bea titudine, eonium-. matam, qua: ~a in p~tri:1,:i C~hlS proP!llqilita.,' te , &. fpe ifti :>.aus: denominanmrbeaeitudtne~,& numeranrur 0& a ChrifioDomino Molthxi '). 'Sicut paupertas Spiritusquz rotaliter ,cxuit cor hominis a <l.uacunqu~ crearura.etl elC cellencifsimus adus, a dono SpiritusSm3i pro, .;edens;& lie de alijs , Fruaos autem dicuncur .lla:usdonorum, fed non ita excelic:ntes:&:Jpc~ ciales ficut beatirudines-Ied magis communes &: ordinatij ~ ,& nurneranturl c. ab Apofl:olo d Galatas, 5.fru£tus aueem Spiritus ~ Charicas; gaudium,&:c.Deprimisagitqua:ft:. 69' de frutiibus veroquzO:. 70.

Pofitra8:atum de virtut~bus rdbt, agere de vitijs & peccatis, dequibus tra8:at D~Tho. :iqU~UiOll. 7 L vfque ad 90.hocordine. Prime; cootlderat peccarurn Iecundum abfo lutam confidera rionem & effentiam fnam; deindc: fceun ~ dum ea , qua: 6bi conueniunt per compararloI)em e.c habitudinem adcxerinleca , O:!!.:fperti- ' neut adeflenciampeccati , &an6ta&us velha bitU5.&:quomodo,fit contra virturem, &.. con":'; tra radicem virtueis, qu:r: eft natura rarionalis. aajrquzl\ion. 7t. <l2.ani:uDlfietoad habirUdh n~s cotlfiderat D~ Thorn. quinquehabit~ioe~~ qt1J.sdicitpeccatuqladex.trinfec~ • ~rima p~~" comparatiotiem adobicBa", ~ '1r9~~~ntias,

&: <', ~li~t~t.inc.ipta$Jpi:~u}:4i~jng~~ntur' pe,qa~ !a.'~.' s.eqm~3i i.P~: 5'9mp'a.ratiollr;:nrpeC''ltC?mm 1t\t.erl~, q\lat)ti!mad;gr.:l,p:~tatem; pa,r,i ~fL;~rn, .;in" ~q~1it3te~1 ~c~:,T:~I~p,er ,~djne~~d [Dlt!{;, t.h!m 'capa~, :lWJJJ;a~~ :dl! .. 1.1g\l~\ per ordinern ad

, C:i~f.l.s!P.cCC~H>QqWl.Q&nt;!. pel" ordinem ap df~

€cP$.;:l~':·.litt~~~"-'" .. ~ ~'~'. h:" :.~ .• •. - .. ' ~

De'ptima hlhitudioe traEiat qllZ!H~n:"7>'~' dirq1r'~Ji~p:er :~mnijl,;p'~i:;\c.p;a" qQa; p6l1l!nt

, difting~1tr~:~,,~.a:taJ9que,l~~,)p get)el:e"v"erbi, gf:ltii\:o~~~~_lt!n, G.ir~unftantiz~ etfc:a\l~darnDulll feq\rL\rn,t:.luf~ &alia httlHia. De (~cllfi\a. habitl1ditfeJ~mcet, d~ grauiraee ,&: ina:quJ.;;'~ l,itat~ p~£'r;:<l.rC'.rum *,ca,lIIl,s aggrauari~ibu,spi,~ ca,t;:t'agit.q~:tLHono' 7 3. De'rertia habitudit1f;

/£.oJ!ieet :d.G ,,r!1~ieftO, ;;giJ: qUaifti<?f! • .74;: ~o~ qtlid,emQe, ~l!m:~do quod Jell fUPR9f1w, fed de f~bicC~o q~o re~ p~tentijs caRaci~us pe~'c~ti,i~ dj:t:~~'f ~nI~~ 'perfc lOcjllent;!9,[OIa volunras qn;t,~q::pgtet:l~ia lib era eli cap.\lx,pecca.t£,p:uth" , ci~a [~~,w~a~R e;!l~i aaliai,~Qt'ep~~1l\ q!l~ l,ib~ttatJ;

3.llqtlarnpatt!C:JP~nt~.: ;.7';~ .. -'~ " ',-,; C!2:lna h:lbitu.do,pc~~~t[~t.t,ia clilfas.qiia.' Q ;effe,(;u uas, au ~ dif pOlle~u:~ (n:l:lrerial is ,ell,iiii perrinee ad, f9b itl:i,tun, ~ fin.u is ad finem de 'l(;)ibusiam ,a8:lim eft', for~~i\l~~'~i;te~ ad J pc~!ficat~9Qt:Il),dequa age~ur,tra€tandodc:: Gngu':',' lis. fpeciebus in fec~n?:l. fe,cll,n#:. f Er r,in:~, agre dccau!i~ peccau 10 generali, S,::cundo in Ipeciali; I il'generaii 4~~inguit caufam ineerio~em &' extertorern peccari ,. J ntericr q,uidelli ';aufa ~,a,!i~'r;i: q~nw~ a~ fpeClficationdt1ex

,pam:obie di '. alia qlllnturr..ad: eiercitir.m ex

'. par.teJobJe.':~H.E:{ par~~,?bie¢ti,pl1(aeu bonum apparcns di\1o!1!1m rationi .. Sed quia bonum non mouer Dill v ~ prqpofimm; concurrit ex parte, obiecri ratio pl~!J0uen5 cum ,defe.:tu,· quia debcre till i a ani, adhf~ere tegu1a tionem & non adhiber .. Difpofiti~e' aurem ad obie-' B:uI!l6c~ .proponendllm concurrit reMus tau) exterior, quam interior " &, spperitus fcnfi.' riuus, ,quia, qualis V!1ufquifqll,e ell, talis 6-, nis videmr ei , & ~t;t dilll:dimode, apparet o9ieCtl1m~t dieerfa di(pofition~ , ~pp~ritilsl' &, pafsionis • Ex parte aurem lubledi concurrie volunras vt libera ', quia eft pocenria inclinatiua rorius fubieai • Caula autem ex~c:r~or ,vel porefl effe esrerius efficiens, ve 1 di (pollf:ns, v cl final i zan s. E.'( rernnm mouens' yeld6ciens,fi moueat pra:[ci Ie proponendo, po t~l1: elte quicumq; pcrfuadenslvd m:1nifdla~sJ aUt pr6por:ens 6bjedum; fi autem rnol1cat,mtra v()luntarern ef~ciendo cit folus Deus. De~ nique per modum difronentis. :aui l1r,aliun~isv,nu~ ,pecc:l.ttim potcllN_ eIre talif~ a~tc-

.. J. 2 a: tenus,

i if f OrJIJ·.'ljil~if)"';iffl,

a 1 rerius ,. 'lei cfiiit~n'u!"'m;9,3aliiJ"~ifponitad flt!in-=t"tt;ndat defe8l1itf:l ·&:!toutirurad prjn;

llt:crum6bi'liffillCm. vel qllltentiS:Y,nus atlus' cipiumdeficiens , & exnihilo. De hoc.agu

pr~ bet alreri mitetiam;vtglila;libi(Hni~al1~rj-: Gu~i1. 7 9,:De'dia.bo]oauten1quoffiodo fitta~i~

rial itigio,vel qii~itenusV:rius 6~:11if:at~jlium;vt;; fa peo:"!:~; i"":iJ'icet ttri~at!dc},&Ji.lggcr.eQo,jdefl:

qui f~r:ttur pr~pt~r fotbic~.t~ontm:, q~ar:ttio~e' "!ollc.ndo ex pJ,!tc·ptcpofiribni-S obie~i,~ut' Co:

C'X v ItljS capitalibus, qll1afunt magis appen« flam Ilnmlit:fr;~'o phanrafmata,&fpeCICSJPl:lgl'

b~Jia,orjunturali..;t .. Et de his caulis in :genc:rali· natiuas :tgi'·~q.80. - ,.:' .; n.. . :::

agitq.n.···' ': ' , .' .... .,,:, De hornine autem difHriglfir,:qunmado:6"

De caulls apt'em in part iC1iI1 ari; primo,agI~l caufa pecca.ti;poteff enimhomo eflecaufa pc<;.;.

de jntedoribus~.deindede exrerioribus. Intc~' cati.in~~ltcro-horpine ~ug.gereMo;atproPOil(n':,

r iore s canfe font eres, (d~iC;t rsno proponenss 00 0 bie B:1I1 T t&de hoc non 'ell fpeda:h s diffimt

appeeirus fcnlitiuus a-Jlki.ens, & difponens ~-d tas, (~d mouer.eornodo .ql1o:t!iab~lu!'~lice.tt.(Jri

propofitiooem'ooie& i , & volunras praue dlf. ita fubtili rer Li Iiomodo'cecfat peccarum :in:d uj

porita.; E:t parte quidem rationis clarnmeil,:. homirie traducendo iJlud~per :ge~etationt'm,'

quod ratio ipfaOlJ.cr Ie nohconcurrir ~ fed,oPP(F quod eft peccanun originate aquot~tcra q·tl0'Z:.

lir:um rationis quod eft ignorantia pr381c:l:, &' dammodo tauf3ntur,in:quo tria wnfidera·ntllr.:

defeB:us rea= regular,iools,feuinconfiderado,' Primo eius rradudio quomodo v idelicer ex v;.:

ac de hac ignorantia agir q. 76:' .., .', 110 dcriue'tut' ad alium, : Secondo eius efl'cnti:P.;

Ex: parte vera apperirus fenEit'iui pafsio' TertioeiuHl.lbielium. Tradultitlnemofifl1dit

mouet voluntatem qu:tfi p~raccidens,-& media-: effe pofsibilem J quia licer peccarum fit defe-

tc ~ vel diRrahendo raeionem tauI.ctiam impe- fius yolurit-a.1'iils ~ ramen Ii fit peccarum natbra

diendo .illamfifortis fit. velailiclendo, & fa- {uffidt;quod'fifvolnntariumvoluntatenaturzj

ciendo apparere obied:um conueniens per pro feu principi] propaganris namranxnon volonra

pofidonem phantafmatum ~ & cornmoeionem, re propria pttfollre propagata:. V oluntas enim

Et tic quomodo pafsio fit caufa peccari, &: quo- natarz e£l:: voluntas capitis totius natura', (UlUS

modo alleuiet,vel cl.(u(et peccatumsanr etiarri'. attio voluntadc'elidra habet volunrarium cf;

rrahae 'ad confen Inm deliberltum de his , &:~ feBurn Ioomni natura j f e c.leduata,& propaga

fimiJ ibus agit q.17. '. . . '. ., ta, Cj:u.e fe habet ficur membrum eiu~.Etita pee

. Ex parte volunta tis mouer ad peccandnnf ca tum rradu€tum non eft peccarum aCtuaJ e, jeD

malitia, qure en inordinara , & praUl difpotido' per modem aaus J 'iRe enim tradnci non porell

volunraris , qua:iffidtur ad bonum temporale,' mparnulurn, qui nihil operatur.fed eft peccani

feu creatum, noncurando de difpendio Ipiri- petrnodueffeB:us tradc8:fa primocapire.qucd

tuali ~ &. fie fadt iudicare pradice .intelledum terminatiu enon eliciriuc diciecrvolunrariem,

vt inr er duo bona ,' al rerum Ipirituale , & me- quia ell termi nus quidam, idefl: priuatio.fen rna

lius , aleerumremporale , & minus, potius ve- cula deriuata abadu volenraris peccjitis J qlll!:

- lit pari difpendium in bono meliori fciens dn~ fuit inprimo capite inquo fuerunt omnes ali.

melms quam dimittere minus propter adhre- volunratesvirtualirer tanquam voluntates ho

lion em voluntatis ad iHud,& tunc ex cerra ele-: minum propagandorumab illo,& de hocagie

ti;ione diciturpeccare, idefr eligeredefe6ii vt queflione 8 r. '.

quid minus,&qua6 exinduflria recedere aDeo Ex hocaurem coofidcratur drentia huius

propter malam difpofiriouem, &- habitii prauii peceari quod nonef] peccarem attuale, Icd ha-

voluntaris.& ideo qui peccat ex habituspeccat bituale, idc:frmacula peccari habirualir er , &'

ex cerra malitia, & de hoc agie q. 7 8. permanenter ex peccaro reli 8:.3 , in qva inue-

Sec-undo agit de caufts exrerioribus mouen nirur , & formale • & mareriale huius peccari.

tibus.Cauf~ autem exreriores funt' ,vel Deus Pormale HHus' maculz df priuatio nitoris

efficienter agcns ~ vel diabolus, aut homo {l!g- grarie , 8c Iplendoris rarionis ~ non pura pri-

gefiione, :lur perfusfione mouentes. De Deo uariopbyfica , fie enim porius haberet rano-

quomodo inftuat non in peccatum, r"d in enri, nem pccna-,fed priuatio ruoraHs, feu volunrsria

tarem ipfam peccati caufando pure tffidenrer quod habet per ordinem ad voluntatem aquA

illam, & quantum ad id quod pofiriuum, 8: caufata ell:, feil. ad volnntatem primi parentis,

perfezrem en, & a virtute nature.atqueenam vt capitis omnium ad cOIr.rnUJliC3ndam gratia

ab aurhore natura: proced~ns. non a~tc:'m defi- emnibns 6 nOD peecaret , vel priuationem eius

cl~nt~r ~ & qua~ru~ ad. Jd quod ~ imperfe- fi peccarer, Et ficut omninm aHorum peccaro-

61001 S , & defic I enne 3 Deo , . &. a natura ra.. rum macule confiAunt jo hac priuatione volun-

tional.i: ita quodllccinjp(ummetpo6du\JJlJi~ • lariat ita & macula orishialis, !ieet in alij.

pc:cca~

<'Pri~~Jecund:J~ , ., .'~ 141'

pecca,tis [alum rnaculetur pesfena quai pC'c~ar;. ,i·catirasI Iequlrurbabiritdb adfiios dfeati~;qi~i~, .• '

, ~in origiillii. ~u.ternotnne~ perronre ql1a:fl1erb:n~, ;"Tgenera1it~[fl1nnr.es., . (, I? .l1ead ~0nu',;, '.

'membra capms peccantts. Muerule aurem ..... batu~;r~ SeC11hJo ad. an)

huius peccaci dicirur etfe'eoncllpikenria .,id .• ,',T.ertfooinordine . 'eft omnium v irjum lllima':,infect io I ~ Jiffo]u-.;?;\,~b()11I1m.n:ltUrz , .. p e ~ ...... I~I.I .. , .... uqurcrorauter

; tio t non qu idem quo~hzc fit' ma,teri! can frP'·)~~lit,aJ~qt.i.id ~olum tuens i pf qrI? pecc:tt~tIlaqua~ plrsj"v~e I con~.:" :,nec dlmmuir.T

,.ilirmiuum dlius, fed<4ltMaterl3 corrupta J &:.: .. Ul.J""""~''l.v~r~ra~ ·~v .. " ...

infcet.l ab ·i£1:o peicaNl'l"'~fl:ethls. dus ; qua- ' •.. , •.. :.,; ..... ,,!,~'''Li'.~'' 'tenus nonfolum tOllitgiati!tm, fedetl:toodo,.),;·.· num origlnalis iulhdz , quo vires.aniniz . ,'," ." .. ·~,.~&lIV •• I&

tidebantur fubieL1iJ:'fictlt Ii a.fieuius. morbi. . ' .. '

'teriadicatnrcaput, 'vel venrer, vel cor ~ quia .·:i:··ijj·'·; '.'~,'-Iu~,!!tJ''"'1J

talem parretn corrumpie , & fie I.:U_'u··, _U.J·III.'''UL; eJfrQli~lta, &;'infe8a ell materia Ie 'Dec:ca1:l ginaiis V.I: t;ffeCi:U5 fub(ec1:1tus 1icut ·.-,... .. r-.~.-cnidi eft materia animoil- I & caufatfi

"'hoc agit.q~8i. . ' .•.. ' ~ ' ... , '.

: D;:'Jubiecto' aut~mot~gin:a,!is.. .' .

ten1it elfe:mi rrum, .. &: !Ionc.ttne:p ,quia' no.t eft ;;:1',>H pccdti .per modum fu'Jie;l=ti . c ~ tii(.j o(hu ~~'l1tl1l'n rraducend i h oc·P:e.~~.:t ....

quieenus d\:'meJi9~ 'gcllerandi Q~.rl1irt;m, .eniendianimarn e.iruit& cc;mfeqll.idt:erTuo . roo ~cneranti & capiti t" ". lie homo ~ne:nb riipr"r,1g,tt~m ~(;~:

B:.quii l113.clil i . im "'.~.""""" •. .' .... l.

.8.6 •. , :S4pce ...

"infidi: . ,tum,.. .. ' pec-';

capaces.peccad, poc~n~.ian1;;t9.!:~~, . ,v r in,'

"am, v~ 1Il,(tr?Dlen~~m propa.gat"IoDls morral, bm;'

. -& de h(jtagi>~ q;$} •.... ,.., ."':." . ltimil.qui k- '.

. . ylti!D.?;{~~~·¢a~r~.¥"e:Xt7r~dres ~~$filt~, . . .. .ex alii) .

Intellores.qLlMi~ffe'h111s,.Jgtt<\e ca~1.r~.~lrpO: ,. . . Hrepariliile, .

nenre , ,aue'fiiiahxlnte .quirenus 'rou(t1~peCC\l:·. . . d .. aru preDt (ecundif

t.:l;n ell: caufa alterius ,qaod.potetl: eire, v~l de vnum pecdtiiut:prena alrerius .

merieorie f-ecuodunf.quod Deus . Etquia peccatum veniale, &. rnor-

peccarum per~ittit labi in ali' , & de- . di~~rfos reatus··difl:ingllnrlir.·. a.· " .

. ndrragit in przfenti; .yel:potefi dfe, vnumpeo- >'" de n&iOrie-.>coruIri quiotjj~d duo. Pri- .

caturn. clufa ~![e~iiisi"g~jidifpol1e.ils ~jllyd;..·,mo Iecundum comparationem voids ad aliud, . velper modl:}ni fill~Hud .c.aufans.· Genera1i-:,;:;::j:jl.~t"qU:Omododit1itiguaIitilrt ikvn[JnJ pofsit fierj ', tel' aucern rLTnSa~.o:gerrerali~ princip,ia 'Pecca-:;£;:;.'~'lel non fieri aliud. Et nbc qua:1V 8S. Sec:ond(j torurrr, Ici! icet<up!41~s,'& (iiperbia. ilhH:c?JMpeciali.teragitde·jpfove':lial!, & quantiiad.efprxb'~nsln3.,teriintp'e.tt~ds, l1a-cvt .pri:ipriam ;'?Jeefu~ll quem cati(at .ip anima s . qui efl macula, . e~c7il elltia~·:.,: &P~~f~~i~l1c;:nqu;&ren·s., SpC;~:i::'\: 'not'l q ui~~ pr.iua.n.s gratia.~ ~edpriuans fcr.uorci,. cialirer ~erC1 zl,~~:pe!=~ata'W:eh~~el1~ n'lalorem>c feu extenlione quadam gratl~ ad ea, qll3: Ipfam app·etibilitatein~'ijahetlt;'e~ij,l"l1ratiolle.1l:I fin.i~i;.~ .. jnoper:.ando!etardare po{funt:& fiD].ilitet quan CjU1tenusw iIHsortgini~~i~li3" qUlt pro.'p~ei:'trim ad fubietxum In q~opotefr, vel nonpoteft ilia fiunt, v el onii,t"tunt~r~'&'iae.o: v <?c:1ntu'~ ~d ti;l. ,reperiri peccau:im v eniale, &: de hoc agi t qua::. capiralia.quiafiriis dlc:iputt & principifi eoru,' .fiione 89. .'. . ... :, < qU<l! adfinern ordinantur, Et; de hoc agit q·,84.. . ExpJi earls prinCipi js aa~um humanorurn

Poil; ,habitlldlnem peccaa.a.d omnes f~~ ,intrinfedsiqu2 funt hab.itu~virtl1.o(ij\'~l:vjtiQf1! .

. .. .'.' . ·N 1 :E.li:~.

ExpliC2.t D. Thom~ prindpja exrrinfeca tail,li qu::rdefcendit- e~ eorruprlone peccari otigina~ aa:~u, DicllntUrautc principia c:"t~illfeca,no-n -Iis, De hac vltima non agit. q'tHa trad atum db

quia aliqnidnon ponanr ill~ri~(elJl1~l 1~ anima, cum de pectaw original i ageretur, De alijs a-

licutponit grai:~:l J (~d qUl~lll~d, mtl'.Ih[e~um, gi; in prefenri , & prime de lege :;etcrna'luot-

quod ponune non ha[)~t. r~rmClplUil1 :norl?n~,S, thone 9 .?' Se'tmdo de lege naturali quell, 94~

ib infra ~ fed ab exterior! .mouenre Hi1prl1"JiI· Terti of8 e lege humanaper eres.quefliones.P fl'

" , rnrvr moueamr homo, fltaut<'m commune om' 'nlO conlideraodo eiUli:f¥lwram t & originem a ni mouenci ~ vrexeius moreJonealiquid jmp;::i, ,ltge natLlra!ij& coM~imlC:Hequifitas) vtfit re .. rnitnr in~r;n[ec{~mjnmobil,i;Ilh:.dtamenquod,o Ctaj& diutuoriem jJ.1;"~1U,U leges fecl1nd~m diimpri rn i t"., fi ,ef. pe~,modt1m moti:oni 5, tunc pi!f. ucrfos ei us re (peallS; -& hoc qu:rft .. 9.'5' Ddnde: ci{~fnbie~llP9r~t#tirvt.,:t1ibordiriitum tnO~' confiderar eius poteOatem,& execunonem, we

'uen! ic:ttetiofiaql1oitriprimtrur~&:6c dicitut. . circa quas m3.terias verfari,porsit~& circa qbas abfol!.1[.epriIlCip;Urri,e~trin[ecumJlab-i~(~sv·~,(,~· perfonas , &~ 'lll .. m obligationern hnponat, &: 'ro. yoc:wtpt:i D.,Tl~?iIl;- p:rini;iPia:iij#jrJec:i:~i~~h(Jf:'q~ 96. Denique de tnUt~bilii:ate legis huaaioilU1nhurrJa:n~rl1i6\qlliafeliabeiit;v~c'~p.1¢;i~t;' ruin~fiil(~, lirnpliciterqu:lndo abrogarur, fine ni6ritfi pmemia:,&' ~cpot~~.fubordinarittir,ipt!}t~ eXplrte " vtquando d~{rcn[~tur}ilgit qua:llio.:

. anima vr principro)nOlle#f'iinqllalltumhab~i1A;Sk ne9]. , "" ", " , ' .' .

ttlS e:ius fune , licetfi~~tf~p~p~~t!lralQs<1?':c~;;;J;::( De lege zutemdiuina pbfieiua agir rra8a!}'; tedpri princrpio impdmanS.~i'& fiJ.ilti: &:Tu~(}; ,. dqir ius de Icgcveieri~~einde de l,ege,f1ollaiDc: ha,c copdcratjo~ead ~gfi~W;Psrdn~411~;'3.9':~f":j l~ge, V'e;:~ri~pr~m.() C?d1(,erar ill.'lm i[Jcomf!!llenam ipfa grana ha~ltuaht~, ; '",,:'" , 'f'"i';'; rn. Secundodiltindionem preceptorum eruss,

", ' Igitur re1iaopri~cip"i~:t~t'xtri~re50 ,;:g'upl[;: InCGm:l1~ni conf.derar eius condiriones , vI: '~~,tmodum perru:ifi,)~~s;y,~rf~~g~ftiq~lsFotdt::?t, q~l?nlOd~ fit data quO tel~lpore ,Cqtlo~~do o" moueread honul!l,v~~malum,gequolan1 In <,( btigauenc , ~ hoc queflione 98 -. Ems "ero , pra aaum.ea.~agi~ i~P\a;f~,ilti DITho.d~prin~.0J pr;cepta pritilo confiderat in generc oflendens ,cipio ex:,tdnfe<;(jm~:uellt(!,aa:b9nunj vniuerf ;t~k\i~\: tria nli£fe generapreceprorum in lege. Prima

liter ,quod fit dQpli~it'e~ vel in~rtjendg, & regu,~-,:prz~~pta m9ralia:ql!~ difponcbalilt de.attibuj Jandaqud4 facit Iex,vefa:diuuando, & mouen-,;,~~humarii!l generaliter , & czremonialia , qme do,q_uod L~dt,gr:itia'~&d~lcge agit,aq .90'v.['l;:,' difponebam pereinenria a,c'culrum Dei iniHai ad 1 ~ S;.de gratia vera a .I09~vJqtr~ as fine~, ,:ri,;, populo ~, i,u~cjalia ~ ,qua:. dc:t;r.Tmi?~pt ea. " ClrGa legem prruS;!glt p.l'ho. more fohto"<tf}U:l adIudlCla,& regimen popjili perrinebann de ill a 1ncommuni,deinqe}n,p:lrtkillari. 1Ilco~:ii~:f'~<'&' de~JC' diuifiom: mcommnniagttquefhone muni confidcr.il: [ria:~ {cil~~et efl"eni:iam}diujOo~;'Wn'\-'9' .Ex inde ":1:1'0. agit de Gngutis,generi[;)os-. hcm,& c!fectus ('Orilmu~iores~E{J'enti,amcon~tJ:t~;Etprimo de pr:tceptis moral ibus q~Ta:('onti~ f,d era t q. 9 o. oitendens q~od<1 ex"eIl: ' ord ina tio':S:~t'tlentUr in de ca 1 ogo de q &ibus~ . &i eb'ium iob U--i

-' fl~a ab ~o q~f gubernat ~Ult~,tu~irlem~ Yi;c1~i;'~~1g~tio_l1,C;{.& a~ finr ~ifpenfabi1i:(;,t.j:. ,an pr:rdJ , ,q"na crdm,atIOeil:,formal~ter l'.e!tm~t~glpt~l ":~:~;l, plant"fubft,antlam ~I.rtutmn, vel ~tI~~~ modern, 'kfhllD qUi res cOnp1r~tt'~ ordinae, & qUla,ei .. Jf,'~ :c agn qUi1:ftJOne t.OO~ De (:£rem~-U!.;l1bL:s veto, fica't eft pra:fupponit. volunrarem., & :quiaad~;!'., preceptis agit per tres pa~tes ,:~oflfiderando in .. ml ti'ruJine m f e habet; promul ga rionem tequi';);:2;£· il Iill tria.' Pri mo-di O:in~i6n em '0 Il'lni u m pra:nt. Dioi!lo~em autcm i~ variasleges~',vt~ter:-';F:" ceptorum czremoo,i:i1iPDl,:,QU<t, ~edl'lcebat:tur n:1:.'l1. narurarern, ~m:ma~&c .,Fonfide~at q.9 r:.i' ad ~~a~uor' generaj,~~a::darpem~ era~t CI~C&

, Efte8:us aurem legis corrmuniores, & rntenros. " fatnficla ,_ qll:rdam:ClfC3:lacra ; idellcirca In~ lege ml'i funt ~res) Icilicer proliibere rerpe~u .ftrumenea deferlictitia! ci~ut .dinino, quadam , rnalorum,pr:rclpere refpecftu boaorem.permit- . : circa facramenra, &ran~b~cat,lOn es legales;

we refpe au inditterenriumjtraB:atq. 92• .,- ,,'gu:rdam circa Obferu:mtias in,thodo minifrran-o

De lege autem in particulari confider.at ~, :di, vt in cibis, ~:potibus, ~c~ Er de hac diflinp.Thom.drcfe~ditferentiai.legis,fcilicet lex "dione agir qllttflionc. wi{ Secundo coll~de ... ~terna quz eO: 10 menrediuina ad guherooJl- ,'fat caufas ,1iteia.les;&: 6glirales horum pre·dum ?nmia, le:c mttUrali~ qua" e~ nobis natura. ~ .. -ceprorum, q~t)d Iatifsirne traa~t qLl~io~ Iirer lll'lpre~Jldeft cogniea per Ipfum lumen na ' ,'be 102. Tertio ccn~dcrat dU'ratwnenHtlotoralc,quod dllu~enprin~ipi<?rii ih pradicis;fum prll'ceptotum ~~qui~eniri:digprab3?l" &

lex humana, qu3I'! a naturali deriuarur per pore- protdl:abantut Chriflum ventumm, eIllfquc

{titem legidtrtam ~ lex.diuina pofitius que ell: ~:.R.e&~mptionc:in oporruir , quod eonfemma-

duplex: VC[US~ & uoua. & denique lex fO!Ilitis~ "a Redcmptionc;ChriHi, in 'Cruce man ere];

... vacua:

circa pra=ce'Pr::t~qltiairn

.. ag}t qu::dl:. • - .. ,~. '.

Poft confiderationem ]

.tatio d - u' a!,;l:a.~1inliJ

itltrc:sparces fecundum fe~ ;,eC:Ull_C10tc:aU1am .. u" .... ; ... ·,)O~_~~ ...

cftLlseiti.s. _ _ .,'.- .

Cin:a ipfani.grati:uri,redjn(lum fe_' '. i:onfidera t n~Thoni.per:tres q u:rfi:iones '~i

eet de eius necefsitare, qhog .pertinet .a~

";tiq-nem _an ei1:)de' eitl~~lfentii'quod;.·pettin~t q'uiftionem quid eO: t 8td~ di.uifia.rie eius.lrite",_ .: •

lligimu's a.ilt~rn ~o~ine·gr~ti2·geDerali~er, lo'~.::,. ; . ' ".

quendo aliqUld,'(juOd gratmto' datllr!~- & non eft, - _ .. .~; a8:~h ~~~;, io

debi tum ali:eri.Et :quia in' duobus. creaturajpe n '.;. _.: 'Jjo~&:mQtiQne,q!l£ ~~p~~ p~i pium ': , -tIet i pea in qp~#ndo,[cilicet inf6rma, fdt . .. ; , .: ~ ~: 1 j ; .~Omn~s ~rati~pQq·~~~n~ (~.: :~, . tute,qii're dl:tati?~g-endi l & in.applkation~;, ,~;,:;;:--:,;- -' : ... :ineJ~tp:,p:~:,hp.e~~: 1.:, o-i 1':, e:: qua rnouetutaCl-igen4um,.in vtriJq'tte Cuper addi _. ,- ':' ;:j; .: -. ,:.:: - ,: .u~a~~~ 91\~ft~ '1Jn [;' ; U ii :~'i:,: ~ ,-

poteft i P'ea' gtat\litum b·oilurr,·., ,f~iliCct fOl~ 114-

'.-- ; ; 'I' '. rr"-'

..• ~;:~~ 2~. '\_j~' \. '~~~

-~

\.

S:ecund'i£fi clin~.e.' ~_ YlClJltl eorum figtliHdttd ,&> ric erar manti a. ' mam, [et'i~ir~tem agendi, vei prO~tmain,

I\, Ier quanrurn ad vim fdt ligriificationis J !ia:ii,<, "thadttl-s,yd radicalem~vt'graria~llt eeiam \:J tamen aliquanrnlnm vri ilia ranquam morni:i '. "t~O: (tiperaddcre gra.t~itum atlxHlum mono-: ad Cepdiendil d,cum honore,&: de hacdtiratid<.·jhi~,+ril,~appljc1.tioriis ad.. . .... ' .... ,' .... "'.' L ... "''''''''.,

ne agirq, to j. '., _ _::,_:\,trUp1queo[tcllaitur '.

De precepcis ai.ltemc~re~ijtiialibiis agit pt!i- "·~~I%~tani e~ p~~,te .

duas quzltiones.Prilllo, traClandode illis fcc,u ·.~yetum, qu:unet

dum fe,of1:endens, quod ea qriiJ: lex determine- ;,~~~ n·o'n"r-n.~{-,,.,'l i~j'grati'~'JfG-q'tl,pm~)do

bat, circa Iudicla nClnetaritdite8:e figdrll.lia,.&: ,'i" . ','

. pr6rdl:;niua Chrifii ~ ficu!: cret't#lQoialiai v na~: non dfet peccanim modo vti il1is in aliquaRe.. ,:._"

publica, non ~amen nlodb' obligant ,quia hm\: ',hlt'6pr'p,

ceffaliit toea ilia lex. Seciindo verc)'dHliri ir:··':·~: ',<pec:c:a~~!.~

generapra:ceptorttrii iudiCi;jJium; que l\O"-"U\OUU tur ldqti:uticirgel1er;H~iIiqh~datri " ..... regimen, &:iudi~ium, ~itca prjndp~~. . .

~ cines, alJa:_c:rg~'exha~e,?s~, alia c:rga",., ',''', ....... 'LL.". cam conilerf.itioriern ,- &: ·dehisUg illl ri m qu~ft. i6s:,->'- :i.;',::,-<;'~--:> ...•...... '-

.' pofi.kg';~y~;~;,eri1igtt'd~l~ge;: ' .

. breuirer t'riaconftderii;Pl'imo . (uncul1)fe~'v irtueemad . tionem vrqu~f ad firjem

tie Io6;Secunclo' ..

para;:iu~ ad 07", ~ .. ?"""' UL,!;mICll!~

pleat ill.arn~~ . (l1:ttitatis~&'l iQaiol'is'perfe

T 'oconuper

. i'·

'"; .'

. ,

I' .~. ~,; ",1'0 ,_! .J~.:j: .r-:

\

··t 'j

". : 1411

Ordo qu~jlionum;

o R D / N A 'I J 0 S E ern D'IE SEC T/ l\l D J1 per ju4S 9.u~fliont~,~ matt ridS .

. -:J

Po S T conGdcratitmem'attmiffi hu~a~o~' 'Prfm(\ enim aaie de ipfa virtute. Sec'l\l1(ln, de

. rum incommuni traB:at. DvThom. in hac donis Spiritus SanCti'ci correlpodentil 'us. r er

2,l.d~ aB ibus hUlnanis'i.1lpardiulari, Icilicet tio I de vjrijs oppofitis, ~artO de [lrIT cep is,

Iecundum fpcci~cas rari~nes.y'ittLltllm, at vi- qua: dantur de Fide, &dl1rat vfque ad quarno-

"tioru;"_ . ,:.,~;,_.,r ','.'>~'" :" ,'. nC!11,16.. . !

jlJ cotTIPr.diCi1JcridtirOail~~Wtotatn 'hatIi; ,.; Orca primum,' v irtusF idei.coofiderstur qu~n rmreriarn mor:ahimiproce9,~f,ls D,<f:h<.:lm.:i .c.om. HUll;;d rria.P rim.o qua m urn ad eius obiedum, .

. . mnnior'ibqs,f!P)ninns cQ~fpt1nia d~fFrgi}it.l}t13:>;,,: vnde (urni:w 'j pecificatio •. ~c,~updo,quantumad .'; d~m~g u~~~~~:t ineni cornmunir ~r,*,~pm.ef bo;:.;:(;:c . a ~t' m, ei l~n am ~ht.eriorelil.,q uarn ¢xteri~rern~ .,!nlll~s.~ O[dl~F1PtfiiltlH~\~P~II1~PrIT)~ q1;l~(j"~~r =» ~1 ~c Hn01cdlat1~s,Jpecifi~a.Furab .OblCCl:O •

• ', vero qlix ord'l,1a~.r fpt;Cl~tf~~Ra:~sl,~~;~a,n.f1;::f. Ti:!r., ,0 qtl3~tllm <J,d ]p(u,~·~a~Jtutnlql:l1. median gunrllarum communem jlult\tltt.~tes~ & vltJ.'r~h te l Eto (petJficatllr.PmnUOltrattat . inquef], iii' ad h~c eninicomijluniteril'l~E~r\~::h~mo~c5P .... :,~ ...• 1. '~~tndens r7.tid~etnJo.r~Ne?lQ~ietti.fidei, ~mJntelle~llm,&votll~it.,::l~~rp.;~)NlL,tp,~!:,,~a.. 8: c;.~as condl:lOnesex;psr,te'?bleetnequdius:. tern aut fU,o't ~ntellec,tual.~.~~·~l¥:J;g~;9.}~J~]$.~{~ c. ,', . ·~~I? formalis efi,ver~ta~.pn,t;l'areuelaDS,.CO~

.. es-D e Intclleduali P:!:}S ;tlq~3JjWlll prif fep1?'\ diri ones funt d uz. Prj rna quod re~ ,fi c ret] cia ra

, non PeJ[jnen~,. drte~~(a,Ii,f.dn(l,~:e~~lf.,io~e:d cum,!\e~iahte [eli imo~iq d~ufl1or~uelllt;l. fir, .

. . humanOrtl9:iq~1·"fll.g~:;.tf~~~lunti,9u~ltIUJS )!. non (it t;lfa,.neqt:~ cogn~tac.wdenfer~ fed obfen '. f~~undu~ q~od per,~t~le?t ~d8P~~::~Plp~us~San,sJ" ~a. Se(ul\da',~O~!d I t:o~,i1) quo~ lit p~'opofi ra per . ch)vrJcleOtl:l, f.apl~nqa,. &~~.rellectus)agetur~t\>::-m(humelltllm.· fen o.rganunl infallibile , quod de illis in ho,dr.i(j:aSii.q.t1i<;t cocrrerponderit:'V}~i'\,;V·pro.!1obiS: efiEcddta, It ii capm eins fl1prt;n-umt

". tutibus T hiblogic,is'.Ptopr i ~ ergo pen il'lc;t ad,~~> ,"ql1dd:e.fr·Ronianu~Ponti fo". Pro 'Pi irnis am t m ':'pr«[ens ageie'de vittutlbus Theplogitis;8rmo~',:':,flJnd;lH)tiblJs, Fidei,qni ;:Y~!S ~ali]tradidernnc '. .ralibus. Et'theologicz furipres~Fides~ Spes,&:' .. In,it ;re~eJadp:iIDrridia[e-ri.l.a~aDeci·, vel mi-

Chidtas.Mcirales·a(itemprin.clpalt;s·, feu Cal\:,., :riHh:~jo'Adgelor1!m.tradir:l. D,eIJ()c ergo,fped

.,. dlnales.ad gu~sni-ter_fE mirit~s pdnc~~.le:s reJ~':: :i\' :fidl.ti{l(i1~ ~6nditi.o,n.ibus. agit.q~a:fl. J. ,

. cuntur runt quatuor ~Pmdetitl;!,I.ufh~laIFor.tF~~\,,{1 ~De'~auautem>qUl efiffi1nledlatUm[pecdica . . .: jlld~. & T elPpe~irit1a!' iI?,~uar.iim,vna qtlagl~~~r::~: t?m,ab·~uc:~f?J~tt9.jg~r qua:fr~ 1,~ &z. 3JPe. in[e~

, ,"~t1hdera t D.' Thom.pramo;l p [am lilrtqtt:itllf~~y;}! -rron q(ndem::ldu'F ide}, ~ 4~ ems neeefsi ea re, ,. (tH)JO'" itium oPP91i~l,l!ll', ttrti9,d,~9~m $.;rtirt~:l~ :,~ qe.,hiS;ql~re·n:neht1i'tl~omines.e~plicite ere"tJs Sandi d: c6rre(pondetisJquarJopr~c.ept:,~m~~1';':· dcre a gl~;quz fl: ron.i·:ae'attu vero '6:.i:eriori,qui )". rfiq~;qd datur de;;+ili <lirtufe.:Ei: hie ~r~aattl~M;';i~'; .. ettcql1felsio FJdef,&"decius necefsirate.adfa-

.:: '_;:t<;t'ut.iy irti.li::urii,putad .. rq\h~;'d quzn·:i~n~~':·'/~!~¥l;tl,ut:em :!grt qnadnon~3... .' .' .. ' .. . ,

~'. 'Q£lE' v~ropertjm!l'it'Ja'df peciale~'fii,(t1s~pcr;;:f2C-: ·~orta6um Fidc1,agit de habitu., qui me~'mi(icirh fraaa~lrur aq~:rm i7,1-. vf~1}ea~.anem,~f1i. :diant{:,aClurp·ecinc3;tur •. Ip.qUo·conGderar qua:1ibridlfcurrendo eon p~ne_s) 'fiatuY'pof-ith:tJ1~~t, :tuor.:Prjmt):ipfqm ha~it.unffctrindum fe. Secun' : (0u'ciHiJ ~s~ fed penes flatus Ecd<iliaftiooS>-~l~tt:,~ "oift;ii:l5 caufam marerialem, .queefl fubicfi urn.

Tk~~J?iiJ~o~~' v't n~t~:u~m-us fu~jr~,!i~end:?in~\~:. '·.'Terri~ eil1s:ca:t~fa-rl1 cf6cic~i:eITl. ~artO c~us ef co!nmt'ni de' hac fecUl.)~3: fecuildre,&Jb&a arn-:;'7i:,Jc:lhls l n all! ma,Prilllurt'l confiderar qt1~{hon'4 plil'iS ffi~eihits~g.endodeJfl:is' n?ribu'S.~lrpeci:l . '. "quomodo fcilicer-, habftu s Fidei fitvirtus , & l~. Hz c~ff e$& ~~~;h1;t~iu~,Q h~~i.is,partis l fd- .c c. 'i~~O,modo differae !nform~s~,~;fofmata •. & quem licer trall.afc:ea--"qurepertlnet1tadcommunem . _,ofchnemh2peat:m czteras v·~r,tlltes, De fecun"ium ~ominum:rno[ali~vel ~ Ipeciales flatus. . ,~do ki: icet;d~fiibitl:8 t::>;jgit4i.l9ffii9;n~ 5 ,tam de

" •. ; ~". . "ffibieariiq~[)~qniic:H;jnt~!Ie;aD$~;, quam'defuaie

p 1 7J E S. 80 quod, quj fune Angeli dum fuerunr viarores, &: homines.qui non (unt in fidele~,.uon veto da:nnati, neque heretici , De tertj~ ag.it queflion. 6. oflendens quomodo fides enarn In formis en infufa a Deo.De quarto agit qua:lt7 ' ofleudens J quod pra:tet altus fidci:iqui runt e!i:

CUI

IN choa t ergo D. Thom.tra8:atum de v irtt:lti· • ~ps,jlffpedali d pd,m,a "ir:fpr~i!heologica, \ -qua en~Pide5- !i & ~lUldlt totum elUS tradarum JUXta: ordillcm afsignatum in quatllor partes.

- .. ~

s,

cid'ab ipfl ,-duoalij effCaLl~ iUiattribuuntur, vt'mou.eoti; & dirigenci.fcilicet timor propter (uinma:in Dei excellenriam, quam nobis rc'; aelet, & purificatio cordis ,quia eft inirium ill"; ftifidt.tionis.' in yoluntate i & ratio expellendr errores in imelle8:u.

. Eeplicara v·irturcfidci. t:imquoad aaum~' q»iriHluoad,habitum tractar de Iecunda parre huius rtJarerl3!,:fciJicct,de,donis Spiritus fana~ corrcfpondentibusfidei,qua: funt duo, fcilicee donum illte1JeaUS. &: donum fdenti;r. Cum e· nim ad fidem' principaliter' pertinear atfentiri rebus credendis.s; hoc {uperet naturale Iume~ cum fie circa' res fUPCl'ila'tUrales,opporret,quod deturhomil\i:!uPlcnaliqilod' ad penetrandum, lie caprendcm res iflas cre'd'endas,&ftmul,detur .,is, feu habitiras ad iudicandum , &difcernendum illas,' nullusenimaffenutur a«~nfufirmo, Ie certo i qui ell: quafi v Itiana rcrol utio inrelle~USJ DiG prius penccr¢t,·ac capiat,feu bene ap!lO prebendae id, cui a{fentitur ,. & Iirnul difcernat & iudicet de his,'quibus atfentiedum efi,ab his, quibus non eft ~ffi:ntieodl1m. Ee quidern ad affcnticndum veritati rei propter Ie ipfam oppot tee priusinrelligere, feu apprehendere ~ & caperc ip(a.r:n veritatem in fe ipfa,adaffenticndum sntem rei ve-reuelaee opporteecapere ipfam reuelaeionem', fc-u rem ipfam ,vt reuelatam, In fide quidem,quz;ell reuelacioteftificans obfcure.opporeee Inrell eau' capere rem vt I:cllificatlm, feu credibilem: inreuelarione anrem clara.qualis fiee inpaeria extra Verbum, &: extra lumen glori~,opportetcapere~& ioeelligere re . uelationem i11:1.£O prone clara reuelaeio efr. Sic ergo donum inrelleaus differt j 6deinvia,quia fides ordinarer ad allentiendum credendis ex authoritate dicentis, donum antem Intelledus ad penetrandum , &: capiendurn credibilitatenr ipfam. feu teffificatioriem , in pat ria autem ordinatur ad capiendum, &: peneuandum reuelaelones ipfas claras extra Verbum, nonad aflen riendum reuelatisvHec autem penetratio, & .intell igenria tl1DC eft donii Spiri rus fan6:i, cum aliquis intelligit ex quadam coniun&ione, &: connaroralirare ad ipfas res reuelaras, feu rene lationem i pram, v e habc:tur ex motione Spiritus fanEti, juxta illnd, r, Ioann, 20. P'"aio~o· ,el 'fI01 dt omnibus ~ vbi eft fermo formalis, quod in quantum v ngie, docee, oleum enim J at lucctt!le vngit,donumautem Spiritus (anai no in quantum lucer.fed inquaotumvngir, ideO: in qUlntumafficit. & connaturalizat , feudemulcet nos ad res fuperoaturales,docet,&fic edam dill:inguitur Ilumineglori:r in patriaiJ quia lumen j.loriz ex ipfa: effig,ia: l~ini$.& quatilu~

cendo penetrar di_l:l·in1.rtI·.e(fent"iam in;:ta illud Pfalm._J 5. In luminetuo'Videbimus lumm:dohum auremintelleeus quaf vng~ndo. &: conbatura,liz:.mdo.ad n~s· (upernatura.les. eas pen!:"!

trat, Dc hocergo ag!t:q. ~.,. . .,. .

: -: .De dono :l.uremfcientii agi~ qudl-.9. qu. d!fl:inguituri.donoimcllettus,& a donofaplen t~a:) & ab ipfa ·fide , quia.ad Ictcntiarn pettine: iudicare de aliquo per fuamcaufarn, De his autern qi.ia:, [unt(r~dend!l~6.de.~ ncniudicat difcll. tiendo fiue eorum v':t;r:i~.at~m., tiu.ecredibillrareni.ifedeanmmobediendo, tefiific.ationi Dd r • afleneitur.Similirerdonum int'ellec9.us:non fert itidioium difcutiendode.re aliquaper fllamclu Iam, fed Iol urn penetl'fl.fj e,:·apptehcildit remll. lam, Ditlingnitur ~r.go dQt:lu fcien't,iz a:b vtroqi quia iudicat decredendis fecundii aliqua caufa, feu merita credibUir;ltlS, 9' pen:im:,l:a4 iudiciu difcretionis, feu difeuf&ionis.PiWe~tau~em a. dono fapiencia pep.tjs:(U~l~r[umq1e~l.iii~ feu ,,~u-: fam per quam iudicat de .ipfo ol?icaot cam ad fapientiam pertinet.iudicare per caufamfnpremam, &,:ilti[silllam,ad fcientiam verp'pet can filll inferiorem, Decredendis ergo [i iudicat, &: difcerniraliquis.ex quadam vnione, & connaru ralirare ad Deum Iecnndum quodgufiat de ci9s bonir:u:e,fic eft donum fapiencie , &: ficcorrefponder cbaritari, qua: vnitnos Deo Iecundum atfeBum,& guRum •. Si v:ero iudicar.de crcdendisee quadam coniun8.ionead Deum vt reuelantern in tempore ,. i deoque dife ern it reuelara

a non reuelarisscredenda a:non credendis.dicitur haberefcien t'iam,quia judica~ penes dfeaii

. aliquem temporal em non folU penesaffedum, ,. Pof\: dona correfpondentia fidei Iequitur agere de tertia parte huius materia.fcilicet de vitijs oppofitis fidei. Ponune autem iRa viria opponi, vel direfte ipfi fidei., eiufque a4iui interiori, vel Ipecialiter aaui eius exreriori , reilicee confefsioni fidei, vel denique donis corref pondentibus fidei. Fidei Iecundem Ieopponi-

-rur infideliras, nonquidem pure negatiua,qLTalis i nueni turin his, oui nihil audlerunr de fide, 6e enirn potius ell'p~i1aquam culpa,fepinfidc lieas priuariua, qua: nonacquiefcir fidei cognitZJ &.diuidirur.in tria illa genera.Paganifmus, Iudaifinus , & Herefis, fub quibus mul ti pof- .

.;" funt errores conrineri iuxta fpeciales materia; quas neganr. Ee lic'de'in'fidelitate iacommuni, lie "is. quz inlideliratem concernnnt aglt q.ro, Specialitel' vera 'propter Ipecialem di.fficul,ratern agit de herefi, & apofia6a, de hzreG qUldi

q • .r r; Dc apoflafia vero q. u. . .

, Arvcro confefsioni fidei, qua elldus aaUl Cl:xterior opponieur blafphemi:1. ql1%.cfi der?-. ~atl.·

, .

"

'.

IrO

'gada "Hcuiwl'c:tcdletH bOtJ,itlti$ p~a1ferlim.,; diLlin~ .E~ UI: hocpeccaro agic Dupli,st.(!r.P:rh' rob fe cundumfe, &. inco.mll,b[1l',& hoc q • 1 'g.,;, Secundo in rpeCl;d i de blaf pht'il1ja. iUa·~ ql1:.l:'~ en peccarum in Spirirunr fardhlDl'; C;l~att[Ju&\ , homo din:6k ponit ob£bcullim refllils',(!ni ' pecc.ato;·um, i~l1 ~i;mO_C~t e:L~dqlHl Spirkti.si; i:lntttismapedlC Hi !lQtH'S el cctlonetn peccarn&quia Spirituif:l1ltto'!;lPPwpriaiur pccca.to- i rum rernifsie , dii:u'n{ur ,erre peL:car.1 in Spiri-t turn fan Cfill!l'. Et [uotfex.fc:iJicer defperarios: pni fllmp'tio~hllpamitenh.a,,·obf~il1alio cordis, - impllgn:itio,verjraris o:gtrit:r,& inuidentra rra: terila: gr;ltUl'_~Ex qui bus f 01:1 i mpa:ni rentia Ii-i 'nalis en firnplicirer irremifsibilis.tam in hoc' r~'\1to; quam in fururovatia veri) dicuntur ir·; remifsibilii propter Ipecialem difficulratC1m

're'mi(sionis, qcarenus huiufmodi pcccata ex' Ipecie [ua affernnt Impedimenrem , & repulfionem remedijconrra peccata ecmodo quo aliqui morbi 'dicuntur incurabiles , liccr [0': urn hanc relifl:emiam pofsit vincere virrus in finiraSpiritus (aneth & de hoc ;1git quzfiio", he 1-4- ' . " .,,'; . At verb donis correfpondeneibns fidei~: ; fcilicet fcienri 1:' I & intelJectui opponnnrur

tria peccsra. N<t1TJ fcieilti~ opponimr igno .. , ranria ~ de qua quomodo fit peccarmn trada-; tum eil r , z.CJll:.efL 76. Dono aurem inrellel3us opponirur cceciras, & hebetude mentis,

.: qu~ pertinent ad priaa rionem luminis {oiri"; tua lis, qQX prinario aliquando en (olum'pre~; , ns peccari , V[ cumdicinrr Sap.2. Exta:catdt

'OJ malitia, vbi ponirur mal it ia caufa ceeci ... , tans, ~Iiqujndove!o eft volfiraria derelietio 'hl',uinis imclleCl:uaJis,vrcllmdiciturPfaJ'3 5- , . ~p luitintdl ~gtre vt bene .1geretJ aut cum ex

nirnia cocllpifcenria rernporahurn hebeeamr quis ad non intelligendum ~ vt cum dicirur . Pfalm. ;7, Supe~Gecidit i"nis (hoed! inordi ... nata concupifcenria ) &- ~on vide runt fa'lem, iddl lumenfpirimalevDe his ergopcccatis 2gltq.q .. ' ' , Viti mum quod agitur in hac materia ell deprzcepris fidei ad credendu , & circa aaus

. donorum fcienrie; & intdleltus, & de hoc a, girqua:ft. 16.

. .

'..'E Odem ordineagir D. Tho. de hac! Y'jrta.: , . te,atq; de ~econfiderando quatuor circa illam. Primo ipfam (pem. Se~llndoi!onum, jJlj correfpondens , ~T errio viria .oppotiea, ~arto' precepra de aBn fpc:i,6,Circa ~pfalD

[p em duo v eoiiii1t;c(ili1fid,tal1da."r~i Iicetra tjo,. ipf:., & eflenria vjr.ttlr~s i'pej,& eius (uP!(;B:um. In ipi:l ratione (pelcotlt1det:tnnlr:~m~csH1a:, fa rrnal i ,3 res, f ci I ice,r rati 0 ob ieb_i [pecifi cantis; que eRiprum hOPlllll frnendllLu(fdl Deus) ve arduurn, fumendo Iy arduumj nonfolnm par-, flUe proeo,.ql1od iQ fe en valde excellens, feu excedeus nollram faculrarem, fed etian];tttiu4, p:ro eO<jllOJefi.~ incens difficul tat ems 8iardui-:", ratern ~ quod efi Deusvt auxilians.. Secor.d" rH1tJ:llitls eO: ratio virturis ,:d~llderatiQ ralis virruris, hilicet quod lit Theologica, .iddUla:-i tens Deil pro obi{;$o;fc:um3teriaattiJJgenda.: deinde di[t~nB:io ab alijs virtutibns.deindeordo ad fidcm,&,haritatcJD: Et:dt';his <lgi~ql1a:(t~ 17. DdllbjeEto aut.imfpei agitt.m:~dejilh~ icdo quo.quod efl.voluntas, veerninenrer Irrar(;ibilis,,&reipjciens.arduum,qvilin~e rllbi.e~ ao quod J ollendirquequomodc inaeniatur in viaroribus in quibns cerrimdinemhabetfecuri taris ex parte auxili j diuini non c~r~i,tu~_ip~~ euentus futuri ex parte [ubie~lj fper~mt]~.Non inuenirur aurern in beatis ,neque indamnaris, Et de hoc agit;q. t 8., " _ :', ,';

, Secundum.quod explicatin materia. de fpc, eA donum Spiritus (antH ei correlpondens, rei, Jice.t dO~t1~l ti~oris, qui proprie eA: ti~~r 6- ' halls, dzfhnguHurque a lIIundano,&: (erull':J ab ·jlJovt afibiconrr:atiO:J quia timor mundanus e{lma!us,vtpote rimens perdere res mfidanas eriarn contra Deum, ab ifio aueem vt ab imper .feCto, quia. timor feruilis timet, perdere Deum propter prellam, timor autem filialis proprer Ieipfum, &proptet(ulpam. Ee in hoc rimore filiali etiarndanturdiuerfigradus , quia 'rimor lniti3lis. & adhuc imperfc::ctus, quaJisefi in !_ncipiencibes, timet magis ipfom malum t quod eH culpa, & aJiquid eriam habet adinndum de rimore pren.-e. Perfedus autem [imortiJjalis • nonrarnrimer ipfum malum di~e8(hliue culpf. fiue pa:nre,fed ipfum Deii reueretur vt omniporente non vt pracife porens bene facere, fed vt -porenseriam malum infJigerehlcem anihilaeio nis,& deflrudlonis, (( ftc ;enerat in animo mo tum qnendam contradinum l & refilienrem in propriampannearem, ficquerefpicie ipfum bo .. num diuinum, non Y't profequibile, fedvt refugibile , cum connorarione mali pofsibilis in oblique, Et de hoc timoreagit q, J9 •

. , Terrioagiedevitijs oppofiris fpei .Oppo-nuntur autem Ipei duo vitia , fcilicer defpera,.tio, & prefumpeio, Defperario quid(m, quia ,defiruit in bono Iperaro rarionem futuri , vel polsibllis, ideoqueatfcqui dc:fperat. Prz(ump tio autem. ddtruinatiQnc:m ardui, quia exiGi-

mac

SiC1Ancl~:ftcuntlii. "I JI

_ mat defadli polte c6-firequitai~ bonum, verbi'fa raiionefol'inali fubqua ten4it ad Deem j Ici'gratia fine meritis , aut Iinemedio teq('lifitis. ·.Heft fubrarione alIlieitiz ,qu:r:fmjdatLlr"ini:o,Bt de dcfper~doneagit q. 1.0, de pr:rfuniptione .. municationebQporum diliiilortlm, &fupcrna" .vet'Ciq.Z:-I. " .' ... ,:' ,...., :turlliilrrtNndebppottetqubdprimorefpiCiat ..,. Vltimoagit depreceptis Spei,& tiinofis; ·"ipfu[nPeum~qui e{blUthor t:ilium bonoifi. Se '

qui fpei'correfpondel)& hoc q .• 2 'h " .. ' :-euildario autem omneillll&qtlod in t,dibi.is bo- .

." ,:r:: .','" , . '~is fup_~rQil:rllralibiis:c6ttluilic~re npbifctlRt po , '

" ; .. : I <'~'::.::C HA,W' J i :A,s ' 'teft,&)nif~lit :8nge!h & homines edam pee-

. ._. ::.\ .' - , • . ;catores ,quia adMc cotluertipof(rint,;&:'etiili:ri

, ~~. '. < ,.,:: ;:; "-,. ,>: ,_orpora noO;ra.;·quz runt orgaria-deft!riiieritia

: Q~: - ~ atu~ pdn~ip,al-~~' :co~fidera~turedam . virtuti ,.non autem' demones , 'ncqrie-;aiH3arll ..

: Ctrcalfi~rfivlrtu~~'J hcetahquantulums)3:d'~,: qui non' funt 'Capaces'fuperil~r~\ihm .

'irnmuraro ordirre .pro!'te'r 'conuenienriam do-: :borioturtl.Et de illis o~iea:is'agit quzll.i5o'Dc. 'at~nre.Agi~eriim ~e-ipfa:djarit:a:~~,& vitij s iUi 'orcline autem int'eripfa bbie&a feriland~jri~m- • dppo~,ris·p~liS qct1rn,: de, ~.rio:ei .correfponde.n- ::r~ ~t pr!~~ ft,iliig~t~F pe~s,d~~~d~- pr-0~i~us! t~i'eo quail danmr p!u~~ ~lrtutes;& effe aus ar .&jnterpro~llnClS11hmagls dlhgeildi funt. qlll 'ti ex chlti[ate,quibu.s'fu'~lta'<iitia opponumut, ,'vel frintrii3.{hris·,:&- eicellentioris bonitatisi' & ita priij§.deblllt: ag'ere·~eiftis vitijs , llctitde ; fiie:rma)orkcolunaiohis~d ipfumdil igentem~, 'Hlis ~'iriutiljl1s ~-quaIIltkdtino. Q2.are traCtat- j!khis enim dliObM pti:nCipijs' fumiti:II;' ordo

primo de chiritai:e fe~\jridui:n' fe. ,·-Secunda de .; ':C1iidtatis~' .. Et dei lid ~gi t ihit~:z 6'.'\ -; -. '. .

. 'aB ibu~eius,~.&·etfe'aib~'s§ feuy:irtutibl,ls exill:&:l":' - Sectind urur, :~e:quo agiturin'h:ic materia. orris, Tertio de vitis oppofitis ,tam e~arit>ad, . ,ill dea.aibu$~&effeEtjbl's chariraris.Ec'diffin- , quam h!s·virtu6ibus.~art{fde:-pt':rceptis cha- ' i~lljmMs ini:~r iaus,&etfeaus, quod actus :Vir~· rjta't'i s.' fli!.ihto de dono illi- cort'erpondel'lt'e~· --lui: IS: propri e' dlJrre'~qui elici ttid vjrtute'! ef~ Se x to' de p ecca tis oppofitis hiiic ~.' . .:~e,ctl.k3.u tern e1ljile,tjbi. ~ 1:1 i OlperitO r , v el re-

. 'Cir::a;pritnuiIi;diarit'as 11He, cC?'nG_~eratura ~'.:'fultat}aut.ihlp'titn'i,tilt·~ 'velrelinquitur ex,tali D ~ Tho.m~.~u in' abf ohlte' ~ vt;tfrv:ittu~rqiire(Ja!fa '. ;.\tirfute~·{juc :hot ~atp~rre~ltlt1dant iam ,!tile per, fliperllaplrari~ airliCitia: erga: Deurti~&' ideo' PC'[:: JtiJ~:eHoril; dt'qtlb v' ideatufCalet; - Z ~ 2." q .i. is·~. aniorerri;artingens 'iprum;iI'fdl::in'(e~ & ptdptet;' ··;iit. i;.' ~ .§; ':lU 'i:'; Ig'ittir liriiD'o agitDitl,.Thom. fe immediate, in quo obieau~:- dusfQr.malc: '\li!aau cli.:l.6bltlS, deinde'de effe8:ibus: AC1-u~., explica hfcilieet bonitatemDc::iinfe, ~vt pet'. ~ettdilea:'!o~ qii:t'nbb' fb'li:im diddi[J'Jplicetn be- . amiciriam comuriidbilis:.eft, -& 'i~eomaX:i-mi. " '-neubl'entia,ui; 'fed etf~,'01 additvblbnem.iife8:i:'

el1o'uniurifvirtumm', quia maxiLlie:attitlgidi:. 'i'taijl:~~g~'altdui:i,':: Er ae'116t~~it~. "7. oflen-.:

ncrn earum , &. ceteras mdnet ,'~ dehclcagit c1'ensquomoJo f~ habeaterga :beum~ & pro:id;. ,

q uxll:. i Ff li:n etiam corilide~atrl~:t6para'tiue.· ,mo S ':&: i L1 imicos :> < ~ quomodo Hhi dil eRio;£i i: tam in ordine ad fubicaum~inqild ell cha~ifasi, . magis, v ellniri~l,s:l~ctitoria erga amicurn ;. vel qnlm inordi:ri~' ad: ?oieau~ :ma~eriale't~tca _ ~,nli#ctt'?)'~..,. ..,:,'., _:,., .~,. qu~dree"te~lt. Clrc.a ~u?le~mconfid~ra~'" ., £?eUldeveroa~'ttdeeffea~~\ls:_~ba..nt~t,ls. &. lllbieCtii, mquo ell,fC'lhcet I/'oi:untas,& ~on.EtqU!demgrlllleSVlrn!tes quateOl1s.acnarlfare didoneslqu~ un COl1Ueni~lltex'eo,~~o~ iriJa~i' i~;ebintrir? :-liq(l~m e~eallm. i'~3.lritate ~cir: fubicCto efl:.Pdma,quod a folo Deo mfudat~r,· tmntur, fcilicet directionem m6nem'chant:t-

quia foll1s'Detts'potell·in:t'a.vo~ul1ta.teminabi~ tis"9lla:ati6n·e.Charit:l~;. dicirur for~~ II irtilrii~

Secunda I quodaugeatur m~ubl~a.o fe.c!lnd~ Sed J'r'i 'pr~fel1tl son. agJtur d~ hoce~t'?tl. ~ed

quod magis ac magis inten~ltilr'lRll,lo, l:~e:?~ d~ fpe_c[allblls.e~~a.~:rl1~ I, q~H ex aBu d:leEt~o.

habeat terminurn auzmentr ex parte prmciprj nisoriunrur.dicimus ernm quod aallS dileftio«

innuencis. Tertia, q~od habeat aid~r(os'f_btuS:, . llisiffi_pona·t beneuolenriam , cumquada vnio-

in fubi eeto Iecundii quod ell c haritas' incipien- nea·tfhtttua ad i,~;' qnod~il i!;itut_. B,x Hoc e;go

dum, proficienrium, & perfe8:~rllm. OJ.!.:ut:t; :tau Iecundcmjpfarn r~p~~~vmoms ~tfe~lUa:

quod pofsie amitti " 8( per~i e'x~~y.t~;vo1unta.' D.afcurtur ~~? df~B:us mterJOres charitatis.Ici' ~

tis' mntabilis, Etde hocagltq.z.4.' , . ". h~e.t·g~,udl~~; ~.pax t ~dquo~ n_onreqUltIt~r.

Circaobie&lmveidmatenate:idquode~" dtftJnci:l. varus- a cbaritatc , qU1~n,o~;ad~l1n~

tenditut charitas confideratduo, Primo, qua:: fpec'rah~i-ll rarionem fdrm3Jem, feu dl!licultatE'

ohieCta !lilt ad qua: Ie extendii:. Secundoordi) {upr:l,o~ie5.t1m ch.ati~:I~!~, fed gaud~um_ell ~ ,

nem.quo charitas ilia obieCi:i refp~ci_t.Obie~~: ~.us ~l1Ida\l1,yd ,pJ (s~o caufat"_eX' vDlon~ ~m,~~ .

ad qmde·excenditcharitasdefumuntur exip> tt vtpTxrel';s eft mterllls.Etde hoc effctiu agit

qu;-eit,.

-. ~._ •• -r-

r 1 z, Ordo qUAjliorJUtll,

oiJ:1!il:ion • .2:8. Patautemell: tUtlquilJitasor4i- Er itenlm Pfalm.J t8. Dormitauitllniml1 mea

i:!S,& cO[lcordia eft vniD_Cord!l~m ordinara ~ ~ p,.,,#;edio, & ralis tri~j,tla, vt opponiturbo~~ .

petrinet ad Ibt~lm, fell dlrpohtlOner_nquan(jl~ diuino ell Ipeciale vitJurn;dequoAponol.z,~u

ex chari tate rt:lJdarn f ecundum vmonem aife- Corimh'7.T rijliliafiuuli "!ortem 0p,el'atur/k

(l:os ad prOlinlos.Etde iGa pace agir quzfrion. ita ell: peccatum morrale ,q~lla O?poUJ,t~r bono

2 9.Ex: rationeautem be!leuolentiz, q~a ,{o!l!- diuino per ch.uit:ltC'?J habito, ,&.e~t vltlll~ c~_·

mils bonum alteri • nar(;u:ur aft'edus mifericor- pirate, quia ad fug'~ndam tnfimam! feu tre-

di:t,quz ramenaddie Ipecialem diflicultatelP.~ diumhomo multa facie, aut non ref ugH • .Et de

& i4co .reqnirir Ipecial em virturem orram ex hoc agie quzftion.l S. <At.~ero gil~dio dta~it~.

chatjrate j requirie enim mifericordia mod era. tis, vt dl: de bono proximi opponuur Ipeciali-

rionem trifiitia:leudoloris de maloalieno , & tel' illuidia.LietlcenimdebollC}~lieno multipJi

refpiclt fpecialem ra~io~ew .in pr~ximo, Icil i- ci rerpofsimus rriflari v t pa ret ex P hiJ. i n ':2~ne

cet,v!, fubI euandum a mr feria, feu defdlu.Ee thoric- ramen !puidia fpecialiter tt'ifta rut Jc bo

de· hac virrureagie qu~ft. 30. . _ J 110 proximi quarenus excedit bO~l1[[J propriuQl

In erfbus autem {cqlJentibos qua:UionibLJs meqm,quodfacitquaDdamjn£ql!!ll!tate!lll~ (l,e

agit_D. TJ.tom. de911i~u[dam cife~ibu.s ext_~; refpicit bouumproximi formalifsime , ql1a~

.. tiorlbus ramchariratis , quam mlfencordlz. .renus proximns eft timJlismihi~ refpicir enim

P r fnJus efl benerici en ria J C) tJ~ or i rnr ex bene uo b OOJ1,ttJ ;nl rerius, , yt. ?i ~jnllt illUlItprop~j ~ ex-

lentiihll e abfolurealred vulr bonnm , & facie. cell ennasnon qUIa dlmlnUatqualieff,,8:lue,&

· Etde hoc agitqu,J:aion~11~Secul~dus effetl:us. eollendo id , ,quod eft in me, fie enim porius ri-

tft eleemotine.que eG :lallS mifcrlcordi~, quia met~r,quc:lm inuid.:ttu:,f.ed ex eo pr~cife, quod

iilbleuat miteriamalienam, fiue!ircorporaJiss alter crefcir,& inequalis fi[ nuhil&6c fo!umre

fiue {piritLl!lJis.Et de hac agit quzftion • .1~' He latiue dimieuir.eddeo iuuidia eflmter fimiles, ,

quia vna Ipecies eleemolin~,qua! Ipecialem ha- & ~q1:!ales,& pertinee ad pufsilanimem, qui no

bet conliderancnem eft corre~iofraterna,q~ potell proprHi gloriam augere,fed alreriusvule

'luis non fecunclitm iufl:idam ~ feu regulas iufri-, juxta [ua digJinlJj·s&id eO de f e eft pee cat u mer tit'.qua: p rocedi e per Inquifirionem, denuncia- . , tale, & capitaJ.e,qnja moriuum eins,fdlicet glo tionern.anr accufarionem, fed fecundtlm chari- .. ria propria ell: mOtillU valde apperibile ad.mul tatem fine la:{ionefam~,& honoris proximi qua ta alia faciend3,vel npnrefugiend3. Et de hoc

· tum POCel1:i querie emeodarionem frarris quafi ~ vjtio.:tgitq. 36. • . . .

Jargiendo ei el eemofinam corredionis, non to·. Secundus elfe8Us charit:tds era t pax.que im

Jlendo ah illofamam honoris contra eius \'0- portatvnione,& trapquiIliratem,uJ.tn incorde,

Junrarem.fic enimnon dIct eleernolina , fed in qua rationedidturcocordia,tum inverhis.tnm

iuQi tia,ideo/'Igir de ilJa,& de ordine in illa fer- in.taCtis. Ei ergo qnarenus tft concord ia oppo-

uandoqua:fi·31· niturdifcordia,deqnaagit q. 37. Pad vero vt

In tertia parte huius marerie agi~ D. Thorn. importar tranquillirarem in v erbis oppenirur

de peccatis oppofiris charira,ti~& eius atiibus, conrenrio.qee importat impngnarionem veri-

~ effe&ibus • Et qnidem ipfi charlraei, & eius rarls inordmarn modo invcrbis,& clamore.Er

princlpa I i aCt ui,qui eft djl e;"'1 io dlreBe opponi de hac 3git q. 18~ Paci vero v I: importat tran-

. turodium Dei, qui eft pefsimum , & maximum quill irarem in faiUs, & operibus opponuntur ,

vitium, & minus habet deappetibi!i,leude mo quatuorviti:t,fcilicer: (chJ(ma, Bellum, rixa~&

t!UO ~olunratis,qLl!a_maxim~ contrariarur 2":0 fedi~jo,qu:t hoc modo difiinguumur ,quod (~hjf_

rh_& Ideo non e~ vrnum capirale, ex quo aha malmpugnat vnitatem Eq:teG1:,qure eft vmras

?flan(ur,r~d potJ~svltimurn, & pr?fundi(simii, relarhia, feu ordinis , quo omnia membra ordi-

10 quod aha termmalltllr,& proprrum damnato naneur fub vno capite principal; in ec:!is,& ca-

mtrl.Ec de hoc agitqlJa:0:·14. plee v icario In terns. &. ell: vnitas chariratis,

Dei nd~ ag! e de y.~ rijs, {}tla!. oppon,Deur e~e~i quia omnia membra vegeta nrur d Sp iri tu [anJ

bus chari ran S, (Cl ncer gaudIO, pacr, & mr fen- 80, qui hab irare facie vnius mori Sill dorno , &

cordia. Gaudio opponunrur duo vitia, fcilicee bzc dicitur communio fanBorutn feMan&ita.-

accidia, &: inui(!il. CIlarita~ enim & gaudet d.c t~s,.& ch.1ritatis.Erqui impugnat ~niratem or-

· Deo, ~ ~~ prOlumo.Eq~al1dJO d~ Deo a pp~n!. dlnls , nolens feruare v nirarem cum IiIO capite ~

t~r _milltla. quedam de Deo ~ r~u de rebus dJU1: ' (chi r maticos eLl. Bellum aurem imporrat con~

n~ S 10 quant~m genetat~r ~~b 1.8 t:rdi~m, & faGI tmdi a i onet:nt& toUit vnionem inter rempub I i

.. «J1UhJ quodda de rehllSdlUl,1HS 1uXta fHud P[a). cams& rempublicam, & ita perrioct foh)rn ad.

:~06. Omntmeflamabommata ifJ anima to';;. P:incipeDlJ & ,aputrejpubli~z I qui habet ius.

vtcndi

v ren<1i:gladio ad confcru,.ii One m t{)tius COUlRl:.mi~:J.ns;. Hi:':'l v er o !nJ[Jorl":lt c0nrradidid. nem interperfonas parriculares v n'illS Re-ipLl' blicz, vel commnnicaris • Scdirio dcnique til: 'd!tfohltio pads inter pluresparres eiufderrRei publice, vt cum tllmnltuaturvn:l-ITIu[tiLlidocon tra aliam.Erde Ichifmare ;~git lW::di:jf)n. 39 .de B elloquefticn.ao.de Rixa qurefl, 4 I .de Iedirione.quellion, 42.. . ,

T ertius effe8uscharitatiS erat rnif ericordia, & beneficenria , COntrol qUJ m 0, ppomm tur pI ura viria ~ qUa! eriam lime contra alias v irruces, qnr pertinent adparrespetenna les illfii[ i<t','n ill ib eral ita.s;ingr<Hitudo~&c. de qui bus pdfl.:d agerur.Sed contra benefisentiam •.. vt fpeci:lli-

. [~r oritur ell: charirate ,. opponirur Icandalum, quod indi&is t vel Eld:is preber alteri occatioIKIn ruinz fpiritl1alis, & ficprecipue opponitur correctioni frarerne , qllol: inrendit reparationem ruine , Et ifta occafio poreft effe Iolu.n pafsiua idei] orta ex ill difpofitione fubiefriliue ex malitia.quod eO: fcandalum pharifaicum quod reputat vt fcandalolum, quod Icandalurn non eft ,rille oriatur ex iguorantia , vel infirmltate Iubiecri , quod dicirur fcandalum pufiilo ... rum.~" hecnon Iunt Icandala perfe.fed per accidens ClC indifpofirione fubi,eBi. ~odo .au~ rem occafio prebetur rllinxfpiritu~dl nonfohim ex in difpofitiorie Iubi ed: it fed ex ipfa operatione t & fado.agentis,dicirur Icandalurn 2C'<' tiuurn.Et hoc quidem fi fohim fe habear vt con Iequensad aCtionem alias peccamioofam .,fetl ,j ncentarn ex alio fine ,quam ex ruina proximi, tunc [candalum 'eft quidern perle confecurum, fed non perfe conltirutiuutn Ipeciei • quia iam fupponit Warn. & fie Iohunell circuntlancis aggrauans, perfe tamen conuenicus illipecca- 1:0 ,vt 'pafsio , $1 vel'o intcndarur ruim a lr erius, 'tanquam finis pede inrenrus ~ tunc fcandalum -non Ic habebir , vt propria pafsio confecuta, fed 1/'[ Ipeciem con[btucns Ipeciahrer contra. charuaris i.):ffeduin. Ee.de hoc' agit quellroae. 43.

In quarta parte huius materia: :tgit D, Thorn, de przceptis chariraris.tam in ordine ad Deii, quam in ordine ad proxirnum , &. quomodo ad "implcamr hoc prreceptum in hacv ita; & de his

fimitibus agit Q'440 '

In vltima denique p:me 2git de dono corref'pondente charirari , quod ell: fapientia, Gl10d 'quidem drentialiter eilin intelle dn , quia importae indicium de diuinis per alti Isimam cau{am non quod folum importer aflenfumad res -creditas , quod perrinet ad fidern.fed indicium difcretinum, p!:'r quandam diuinorum expe-

.fJJ

-rientiam , quod 3d 'fidem n01\ perriner • H3,~ . bet autern radicern , & fimdamcneem in voluntate ~&·charitate. eo quod indica re perarrif'. fimam caufam 'contingitduplici tel'. Vnn me'do ex :pritlcipi;s per intellcdum jlluttratis,' lie acquificis, & fie Ie habet Iapienria humana, ; qua: norrelt donum • Alio modo ex conlunttio-

. ne , & conuaturalitare ad ipfam caufarn aleifsi ' 'm:lm)qu~ dl: Dens quafiex gL1H:U, & fapore ipfins, ficut dicitur.Pfalm. 33. Gufiatc. & oidete, vhi virus orimr ex gufiu, &f;J~:'ore; ideoque di -cirurlapienriaquaf fapida fcientia, !leur ilk, cui connaturalis efbcaitiras t iudicat de cafrieate mclius quam', qui Icientiam callitatis acqui :rit ;fir autern connatural is, & couiullCta alieni :C:lu[:t alrifsima per vnionem charitaris iuxra illud I,. ad Corinth. 6. ~i adbd1rct Deo V7%U5 Jpi,.itUJ eft.&' Hierotheus dicirur a Dyoni(;o in

:! .De dininis norninibus. Pet{eC1uJinJiJlinimon

. ilt tfddifiet'l-J,fiJ ot patiemdiuina • Ec ralis fl· -pientia ell: donurn , quia delurfum detcendir, vt

-dicitur Iacob J,De hoc ergo dono, &beatitu-

'dine ei correfpondenrc ,fcllicet bead pacifici, eo quod pax efl: trariquillitas ordinis , & ad fapientem pertinetordinare.agit qu:dl:·4;. Ql!ia. 'verOf~pienti.ioppooitul' vitium ftuJrittot,qllia 'ftct1tfipit',lltia oritur 'ex'lmrgatione(cordis , I<. 'coniubG.l:ione'adDeum, ita Iiultieia maxime oriture.x inguinJetione cordis , &: ideo eft filia . l'uxur'ix1 cuiusindiuiduuseffedus c:ft hebetude : fenfli"ilin,a gi-t de. hoc virio qureftion~ 4~.

, . .: '·.'1Y,E ,P, r 1{ TV, __ T,I 11 ,P S ":' :,";" 'CardmaUbus. '.. .

'P l('VV ~~w. T rs. ~

'C' '.' I R C' 1\ virtutes Cardinaleseodem , t~; f~re ordine procedit D. T.:~lQm. (Ql,um . . , .. ,que addit tr:-a<=ta.rede parribus ralium

,,' v irtlltum;.qu,Q,d.llpn facirin Th\:C?lo~

gicis, eo quod vjrtu;;;:!lCg.~di~:l.Ics~qula pnncl palioresJul1thabenr: fL1~ff!< alias v~lrtt:tc:st::!n~ : quam.partes.aut poq::ntIa~es; aut .fu~lettlUas:

Circa Prudentiam ergo c6n.Gderat gllmq:~.1e. Pri , n:oi'pfam .t:rlll.lemi~m_ _f'fundml1 !e . Secun- 00 parres eiusv.Terric 90num,el~or~dpon ..

. dens. ~arto vita oppofira, <.l.!!.IOW ems prre~

cepta.' '. ,', . .

'; Circa,prm1lmlrracht DlUt~S Thomas ~ e[~ ·JentiarnPrudenti3:v nica qurefhone. Inrarione .enirn pratlica duo runt genera virtut~, fdJi(e~

:ln, & Prudemi::t}&,ars habet pro obie 8:0 facti . bil~)pruccdav ero agiblle~q~l differut inl:o~'i'

. 0 ~lb~e

IJ4

Ordo qu.fJ7 ionam,

ag+bile en Opl1S voluntarinrn, feu arbitrarium, idc:oLJllt' nondirigitUf perccmas"ac dererrninaras rcgLljas ficut ars, fed pcr al'bitrarias,& prudermales.Faeiibile auremdicirur opus t 'It ar-. tifidofum I cuius rarfonon ejtarbitraria , fed dererrninata Iecundurn regulas arris , Er ideo precipua laus prudentie c~k in applicatione ad ope,randum, & precipuus eins aftu! ell imperare $ qnantumcunque enim 'luis fci:tt, quid debear facere , Ii, non applicer ad operationem quando debet , eft irriprudens I quod non COI1- tingir in arre, non enim dicirur malus artifex, quia non Ieapplicat ad operandurn , fed quia non bene caller arrern • Sic ergo pereiner ad prudenriam dirigere acrus volunrarios .; hu morales , ne deficiant .3 ref'iwdine in ip(a applicarione indiuiduali • VnU non perrinet sd prudenriarn recr.ficare voluntarem circa inzenrionern flni', fedcirca eledionem , & dererminatiorcm mediorum eo quod finis_,.& rettiwdo eins dererminara eft a narur3,& ideo di rip-hur pet fynderdim , CJt1~ cognofcicprima principia pradica , & fe habet linn habitus principionml, ideoque ell aliquid altius pn,dent ia . Sed media non runt dererminata a na~ rura jj(ut ipfefinis , fed fecun8w diuerfas citcunflanrias variautur , Etideo ad inneniendum .medium in Gngulari conneniens , & rettifica· tum Iecundum omnes circunilantias , opus ell: ,teaO dj(curfu, &: direB:iollc applicante hie, '

& nunc ~ & hoc fit per prudenriam .Q£a,re ad prudenriarn non perriner finem ipfum rarionis dererminsre " & prafticuere , fed fuppoiita inten e ione finis re Ci:i,deterrhi nare , & ord i nare de conuenientia mediorum ,inlingulari _ Er quia Iupponie redam inrenrtonem in qualibet rnaretia ~ &: hec etiam perriner ad ipfas virrures ideo d icitur prudentia fupponere ornnes v irtu-

! tel rnorales, non 6mpliciter , & perfeae'~ fed quantum ad red::ai'; inrenrionem in fua mate'riaJquz intentiodirjgitudfy~derefi non a pru-

denria s Iedquanrumad aau vltimumpei feltu -virmeis , qui ell.'eleClio .dererminari medij Iecundum omnes cireuntlannas, Gc prrefupponic prudenriam lB\dJrigitut ab ilia. Erde hocagir , qu:-ell·47·

Secunda agir de parribus prudentie. Inqualibet aurem virtute Cardinali tria genera par .. tium difl ingunnmr , fcilicet partes inregrales, partes [llbie6:illl~, & partes porenriales • Inte'grales fune, qua: concurrunt ad con{litlltjonem~'

vel integritatem rei. Subie{i-iuz funtfpecies ~ contenre fub aliquo genere, Porentiales runt 'virrures.vel porencie alicuius rei.quarum quz-libet oonada:quat totam elTeDtialllrei,fcd (efpi

cinne fil~!I] parricularem operationem.In virtu te ergo prndenrix, ii Lr rc:rfeaiones.fc:u difpoil~ riones , qua: concuirunt ad integrandum, fdi conlliruendum a [tll£n prudentie ,dicllntur parres eius integrales.Etafsignanmro80.fcilicet memoria, Ratio, Inrelledus.Dociliras, Solerria (qU7 edam dicitur enfiochia ) prouidenria, cirC(ln1peCtio,& cautio. <l!.!_arum prima.quinq; ordinaotur ad reCti: cognofcendurn ramin confilio.quam iniudicio.licque perficiunt cllbl1lii, :x fyndim quse deferuiunt prudentie, Trill v er 0 vlr ima ordinanrnr ad re8e precipiendum, & pracipue pernciunt ipfarn prudentiam, P,H[eS autern rub~eaiua: prudenrie, funt diuerfe fpe-' des [ub ilia contenta , quz Iumoorur ex diner-

, [0 modo gubernandi ~ & dirigendiiuxra durerfos nnes,Gem ell diuerfa prudentia, pollri(a,& ceconomicaSs miJitarisl&c.Parres denique 1'0 renriales (unt virrutes adiun8:r prudenrre ,qua: ,refplcunt actus minus principales illiusJin virmribus enim ille.dicenrurCardinales, {tll principales.quz relpiciunt principalemrnareti. IDt feu actum in Iuo modo regulandj.~a:'Hro refpiciunr materia minus principalem, aut minus difficilern juxta modum operand] ralis virruris

, dicunrur minus principales.Ieu potenrial es.Et

, fie cum refped:u prudentie principal ior , & thf· neil ior aCtus fit reae precipere , minus aurern principal is • & difficilis fit iudicare,& COil IH ia. ri , ideo f ynefis,& eebulra , & gnome.que ver,f.amurcirca iudiciii:, & con61ium Iune fecundarie, feu minus principales virrures prudeneie, :' Igitur de omnibus iflis parribus incommuni agit qurefi.48. In Ipeciali vero agit departibus inregralibus qU;Eflion.49, De fubieetiuis vero queflion, ~o.Sunt autern qu:ltuor Ipecies prude ti;r,fcilicet regnariua , qure perrinet adprincipem, poJitica,qu:t perriner ad ciues.vt pruden-: -rer Ie habeanr Jnobediendo , ficur principes in gllbern3ndo:c:rconomjca,qu~ dirigirfamiliam, & miliraris , que dirigirmiliriam non falum in gnbernando milires , led eriam in expellendo ho!l:es • De parribus porentialibus agi[ qua:fdon. 5 I. Qg~ [unt fyncfis, eubnl ia & gnomes co quod lice t principalis a6 us rrudentia: fit pracipere , ramen eriam perriner ad prudentern confiliari , & iudicare defaciendis , Et ifia vincunr diuerCas djfficl,lltates; quidam enim funebene corfiliariui ~ & male iudicatiui s alij e contra. Et bonum confilium perriner ad ell" buliam.Bonfi aute iudicif de agendis pertinet ad fynefim. Vnde apud Gra:cosfenfativocamur fyneti,&: infenfati a(yneti.GnolTlc aur em , qu~ 'ea ide quod perfpicuirss iudicij.imporrar iudi

, cig de agedis, quo:\d cafus clera ordinarias, &

per

.Secu"~ftfuiNJJ.;

- per 'prrndp i~ aId or-a mouetur J &compara tnr 'Cprr.efpondcn teo Q[~rtOcdc(p.rrrcepti siullh j.:t •.

;ad Cyoe6m~ficu~ fJ_'p-iemia ld-fdepti~m. ", .: .J ~'-)::' Ctrcaprimum,-ordjnc doEtriqz procedens

T e~[!o ag i r de dono S piri ru ~ Sa il~ i cer- ,expli('.at.'prius,ObicaUln for'ro.a I @iufiitil1:t,quod

;;tcfpondi:ntc: [)I'J.ldc:t1tiz.. quod:cfrdt?aqm~wnfi- -ellJ~ificatiuilm"dejnde h;ibil~lm -; f~.J.\'v irtu-

-Hj. Et potius ; did n~r d0t1111n (C)t'Ifi hj.i,·: ~tHlm. ..tem,~ lU~ I:_fi res ·tpf(;ifiQttai & vj t i lim ci-'O ppofi-

dOO,uffi pt:udentia:,:quia pr.ifUlipalts adus pt-U- fltUm ,-qtJ08dl in~Oiti~J5c&nri.tu(~dllmeili$

'dc'l~da efrpta'cipere:, qu(jd:ltlagisdl mouere, i propriumv. qui .~(b fe~dfr.e:'·v:hicuiqtle~. quod -quam rnoueri '. 1)dna~Utem.spititUs:i-S'lntti 'fuunHlft.. 0bicthlmjiIftitia:-.cj} iJt:mqLiod, ius,

fadltnc' - hominem b eM··mobi1eDl :a'S piritu -{'¢t\ iufiom,.hoccnim T~fpki.t -juUirii ranquarn 8:l.0CCo',·pOtiu! qbiirrHr.ouontcm:"&I ideo ma:· - ·obu~6um :;;Et de hoc une, <:iulque-diuerOnHC:,

: g'isdi ci cur 'donum' wnfillj .quam: prUclenthl: •. ac: ,"t'de'iure-~tural i,& dtlur.e :g'~ndumo-&'jd:eiufe

-dchocagi:t,qu:Eft~S l:i,' " . :. i" " : '. ': \lofitiubii &alijslimililjbusSlgitq.S;'.' .. 1'3

, <b-1i'tO agitde- vir ij S ,oppofitispruden" {, Gil'c-a lubham fp:edJi4:aittlm". fcilicee :virtlt~

,ti~. CUI- a.liqO-avi-tia· 0PPOllum:ur,'per .defc- tem iutHba: confideta-t D. -Tbom. eius _defnni~

~au m , a I i:\' per: 'eXGetf urn· ~ P~t ,def.e a;um:(on~ ,tioneRt;; f cii.l' tee !Moleft c0'lftAnS., & pnpe'l/~

rranantur ea, qilOE .. reddunr hominem- impru- ft)qlu,Jlai ~ i~n habj!tus voluntat:em id<:liQan.s)

'clentcm • Per excdliml vero' ,. ·(jure excedunt . iHtf jiiut1I"vnieuitju( tl'ibJtm_, & elmrfribic;", in prmkl1cra j;vtallthia, dolus ,nll1lia; Iollici- ·autn~f quod!cH: voluntas~.c:oquod fe ha bet '111 eudo , &-c;l)ev itljs'per defeCtum agit qu:t("-ordine ad alcerum, & lie modo ratioll3;lk&:noa" ~ion.5 3.-Vr:de ilnfmldenri3. inconfideratio-· {ienfitiU0 procedk~'_'&' quia'rrerpicit·d~biIUIO

· ue , tCII1eti'tat·c., 'ioc()ntl:a~tia'~' ~e.·~' ()~p~- h:l1dendrit11t;fctl daQ<funiootipedidt cognitio~

· nuntur p'r[ldentl.ar » &:-p1rulfu.s·:etu~ ~ :S'pcclal!- aem ,fed volllntateri:1.~quz. incllnataddand11m~

rervero.de n~gltgentia ,qtf:;C: oppOOl'Ulr foHr.~. - ;J;:ful1,etiaril conliderat dignitatcm.iu[!;ittz;qU3: -cirudini, &ddlruLt pnideniiarri fpC!cialhn~ i3lldismoromnibus. iirrutibusmoralihll!!·,:qu~ do ~ f!tilic~tper'oll1ifsiot1em',~Y:~l tc:mif~iOnem, " {unt cir,irpars.ioneS:{lr~fc::rtim iufliria - legalis. & de ilkia~-ic:qu3l{\::'4.'· , :: ..' ::; :;'. ? (;:, .. :' 'qu;trc.fpi:cirbooumcommunedcu debitutnk~ ..

, . cPe.t'e:cceiu'trt~~tttemopponuntot' pruden- 'gls ~::u;dliteaotljc':; feu principalneref In

· ti:e ,& [ol\idt-tl~ini: ~ea ,qui!i:'iel dirigullt'me'- .p~lncip¢f:qu,i ordin:lt;!£·gubernat bonum com.

:dia· hH~ralnChNfi"lumfiliem ~ &;:ft(::dicitur munf:,-minifierialiter,3Btcm f & fubie8:LucHn.

pi'udeo'till;:dlUis~;:·-vel'q·u·3rdf'Ca 6oem:ilUqu~m. fuhditis :,: :CJl1i: iUi - obediant, Et de ifta&t;it

:bonu.nl,- vel ml:hittf[tE:mreqttendum -":fleurme. ·qurefiiOri~·S S. '. , ,

'dijs,_,(~u'viispra'lfis) vt anutia',' fraus', dolu~ ;:;. ·De'v-itio.3utem initiflitiZ! 3P.:it qu%i1ion. 59.;.

'nimil (olliciitudo-filtUmrum:\ Be de his agit 'ollendens quomodcfir cOlltr:(pecial~m,y irtu-,

qu~ltH~' . '.,: ; ..... .t.t, . . 1!el11,~fciJiccduniti:un, &.c:xgenere{uo ell: '.

- , Vltimoagit·de preceptis pl'b'denti~ ,de liC!ctatum mortale , quia eft contra bonnm-al-

qua indecalago non inueninx Ipeciale prz- -eerius ,. f¢tl.icet proximi ,-cx quo perfe fequitur .

iceptum '. quia folum ibitradnntur.ea., . qu~ id:ut.num i 1,1 rus , :uqucadei'nlh:otltrawal'ita-

'immediate, deducuneur ex vniuerfaI-iCsiIDis ltem.qU:E amat bonum prorimi. .i:». . :

. 'principii's • '1_n lege autem Euangelica qozell: ' .. , , DC!: iCto:'I_ero iull:itic agit quZ-U:iOll~aO;ofien

lex perfcS:ionis, ~Udeo eequirithomiaem ma dens.quodpercinet ad irifiitiam , quafi duplex 'gis infrrul!ium,d:numeft pr~ceptl1m de pruden- .. . 'aetnsJdli-cet reddereenicuique quod fnum.e n', tit Mlth.l0. Efroteprude:nt¢s ficuderpentes. . <,p:pcnmet quafiadCltecudone:& fedido deter

'Bt de hoc agirq, 16, . . .... minlre,iddt-ludicareNualitate,&proportiolle:

.. 1. r7.S-._·+ J'T ,'.-~. , .. inrer ipfas res,& hocvocatur medium rei ad dJ'f

. "1 a. ferentiammedijraeionis , quod pernnce eriam

T Rattatus iu~iti~durati qual\ioneS74 vr. ad aliasvirtutesquarenus reipiciunt regulario-

_ 'quead qU~lllon.-r u. propter maltas p_arl. nem aBullmqui egrediunrud volunrare.pronj;

ees pocentiale~~'qu~ fub iuRitiacontincntur. . ab ilia egrediumur .. Jullitia autem rio Iolum FQ

·Et propterc::a nonagir D. Thorn. feorfimdevi. nitregularionem rationis in ipfoaau\lolut1ta.

rijs oppofitis tuilitior:, fed in vna qnaque virtu, ti~,fea edam in ipfis rebus" vel perfonis deter-

tefub iu(\:iria conrenra.explicae oppofitum v.i.. minat :lql1alifateJ&proportione~"on quia idH

rium , Qetuor ergo principaUa capira-craB:at tiz eliciatipfum Ja-um iudicij.qui eO ad-us cog

-in ju{H.ti~.Prim.o de ipfa iuil:itia:in fe.iecurido nitioni<;.hoc enim efra at:s fyndis.qua:.dl pars

de p'artihuseius, ulm fubie8:inis, tum integra" prudentia, fed iufli ria di fponit VQ luntatcm, v t

1 ibes, tum potenti,alibus • T ~tio_ de do-no illi rouc;nicntcr moueatur int el \eeu~ ad i\idiciilljj~

., 0 2. S,cun~

_i

"IJd

. SGCUm~l\m quod pert'il!¢t ad initer~3.flI·:iJtl'

llid:E" ett;:laeredc~ius,pat,qb.us;: Eql1'-imo occurrunt pir:~es filbieaiu*"fcdIp«ies.:iuru1:i~,; qUI? fnnteres f (dli~et ib_~ltj~:l~ga~:5,~~tibutiU:!'i&" ,ommutatlUa:~ctJlDrtlittri ::ulRitla:e:oofii t ua t ordinemad att'"ti.nttJ pbt'eft:lftc .erdc.con 6derari , vel illter:¥al:tedh 6.::::partem,)dc~ j[ltel" dU;1S perfonas<priuafas'f' vel i'9terfo. rum i & partem ; .v~l·~ c r-.c::onuerfo, inter: . pailterti~' :8,!:towmo',]1t:imo 'lUddoc.onfuttHtur·lll· n:itia-cO"mmtitatma .... ;S.ttufido.mod6,cdifiribli· tiua , quatellus2'a··d~iie~eri~latllr ad iPart~~ rei pub h ce: cooueniens .. d·ifrrib utithi .' T ¢(,tio modo, eft. iullitldeg.lliS:.! . qua. qua:libet !p«".t :rona. refpickbon~n1 'c,?inmqne ; & :uehitum tegi.s .. :.Omiffil' aurern ·jufiitia: legili .,\'de.~ua tra d.a rum eft qudlione. "5 8·~ ag-ehdQ.' d(\dig~

'njud~ iufl:iti~f qua: non ref pioie debitum,par~i" culare., fedcommuniter debitum omnium v it ... (lltum ~. ex quibus coalefcir: Bonum, '.CelmlUti~ De, cantnrn agit, de. 3:1 ia" .dupl lei f p'«ie, ,i" qua artendi tur particufare .debicumr feu :n1eQii.mi, ,~. a1iam. .. aoquaHticem."Ieruatdiftdblltiaaij aliarn .. commutatiuac: Dil1:riblltiua.enim:rdt picir. crqualitareID1 propl?ttionaiitatis:.: idell flllld-1toi m.iri proporrione pc:. fdnr ad .rem , q Il:r: .ei dill:ri:buitur, & V;OC:ltt!r Il'ieditlm,~qua)ita; .tis' 'geomerrici. Comrnutariua auren» r.cfpi ... cit Itqli1Iitatcm Iecundum fe ;fcilicet valorem ipfllm.~ .& iquali.tatefri rei-ad remIicur fitin"': corhmurationibus, feu contra8ibus,& VOC3!tlr medium ~qrilmatis atirhmetice, Et fie de.inis dUjb~srpedcbusagitq.61' 'J")

Explicatis ,fpeciebus ,,agit de princjpal~ busaEtibus earum .. Ecquidem altus iuOitia: oi1l:riblitiil:r perficirur per iudicium,quo decernirur dilhibutiopra:miorum. Et de iudicio traa:atum dl: in qu:dHone 60. ABus -autein jufritire 'coirlmuratiilr eft redderealteri parri(ulari,.quodfUPrri efi.Duplicirerautem h(jtfit .. Primo rationealicuius a8;ionis.vel i:6mmut..a~ tionis volunrarie.ficutfit indiuerfis·contracii~ 'bus;ve} fecundorseione inuoluntarie aaionjs~ fell iriiiirl3!, vel damni ,quod fit per reftitutianem, Primum non potefi: traBarinifi agetido de omnibus conrraetious, de quibus tamen non percinet agere ad .Theologum , nifi quaeencs Iicite, vel illicite fluor ;8ddeo melius e:tpli~ cabitur quando agerur de peccatis Opp06i:is il.lfHtia''; De Iecundo fdlketde rdlitutiboe agit in ~ll'.rfe"ti Q. 6i. ':.' . : Poll: Ipecies iuitlrla! oj & C!lruii1 aaus,agit .P,Tho. de v!tijs oppo(1tis itHsduabusfpccie.

bus iuf~i!i~.Et prulilO agit de peccaro oppofiro i\lll:itiz diihilHltiua:, quod eft acceptio pCl'fej

OJJo. 'qli~~ionuml

narum ).qua:.:lt~e:ndit~d condirionem pctr()fJ~, &: ~?~ ad prQpqr,t~o~l<:m ~tlmp~;tu1.i().Et cl~ hoe

·agltq,6 . .r •.. {:·_l'!:" : .. ,.' :.:,". '., .

; .. ,Sec,uOdY[Agit.·dc,: v~·~·H~ ·oPRqfi~s. :iufiit.hlt' .' com tntl cat iu:r:., qii~ fUnt.ioWultij1llchHf.ferell. tjl;&: ira agiede ;.ui~ v fqpe<ad: qtl<f'Q •.. j 8. pQf-' . fuut:autem6c "In<lrdillt:m:ret!·\gi. N am iuHiti.a

J cQmmiJtll:tiilavetfatJu:: 'circa totn,lluta tiones re.rum, :i>offuo:i. autem commutaeiones illz fieri, vel cum cOhf~nru,& vo.ltmt~t~VtriUfqlle pat"tis, &'6cpr9pr~,~ Iune ~dj.one~. 'Olbm~ltatiq., vel poffmit fieri alrero muuo , feu .p41tJeMtt '" funt commuta.;ipnes·inuol"ntari:r:.· Ci~tJ cummura ciene s, ~'i:lllolilnt~tjllspotefr commi H i ,i,u ii.ifiitia. fllle initlti~'1 vel,faao, vel v erbp'ifJt!.o. vel in per[ijni.ro ptopt:jaJ:Q j·.Ye! .inconinn 8zn~, vel inres PQlfe!falkSi pdi:.nQ mOG"O';lm ti r iniu,ria l'cr QP(nj,:l ~dipQJt&; M bOI; a gi~ q,. 64. v el p t:r 'p~l~t~!U tma.qtffiThe¢,r~p.J6n%·.(\it pd h:ll.l!:iJ;l,- . tioneni,:ve~~"i'®JJeth, jb~4(cttatiQnetn, &c. ·Er;de hoc~git:q\~~L6 j.Jp .p~rf()OO_1Jl vero.con hln~Ji,t, !'Q!tu:i.a~, yt.:Jjp, l-:xorf.utpt:t a ... lulreriuril ;:ilt! i,l1-fiijat;nHcr al1ptluu,~v.eLiR (01)(;;11 • .gl1in~ Pf:'~ inc~n-tiiD, & de, hi's ag~tur ir,fl'a tra taando.f.li;Jp.J.:.:te.b[u,s h1Xuriot. In res.autem poffcffas fit. iniuna Ii :lccjpi~Q~ur:;i~}uito Dornine, ·velper £"~f.uo.ct;:l1l:te,vd (tef,bpi6l inahlfeft e~

.& vwJ.eQtet. Eti.d_ehoptgi[·qoi6l:i::~:: ! ': •

" .. S;bfer!9 i n,iuria' fia t,verl,>Qjpart;ft,1i eii "v el .in iudicio."yej .e.~~rajudi'ium']itconfiderai D. ,Thom~qiwd; .in· :illdicio quinq~c modis potd} .fieri H~ainiilri~: dk; !;xtra, i~ciutP ali; s ,qujn~ quevIn iu~~t,!to.ql1i~.gqjnque:pef(tim .ad ilJud concurrunr J fcilicer iudes; accufaror·'( feo de-nunciaror ) teAl.h i:.eus.~dUbcatus.EI de iniulHtia ex parte ip~~'is.agjt.qil:r:Q.~.67 e, De pecca .to ex parteac~uf~t.oril'qQ~fi!(S'8.,Dc;:.rC'o, & in . iufiitia, v~liufiitiaiHi~s qlltft .. t59~,De injuria :&p~ccatq ~~ p,~rt~teA:is qil~fr.·70. bduiufiitiam ~l:partea.di;'eC:arj qp~fi~ :., I:.:; AdJftos 2U. [emredl!ci.1DtUt·aJ;ij miniflri iuf'litiot,&'peccata

feu illiu'ftjtj;l:~Xipar~e Ulo~i.lm. . . .

Similiter extra ii:tdi,iuDl poten ·fie·ri iniu.r~a per ver~a ~ fe~ q~~cutrJque ~li.a fi~lla exteriora manlf!!cR"atlU3: defC!ous aJIt'l'll qumque modis, fcilicet. contumelia , miirmerariooe]. fufut~atione;, .ir;i'ifione; &: rnaledidionc, Q.e.r fie ddHnguililtui';;.qhod per-contumeliam tolIitur honor alienus prafercim mnnifeflando a:Jiquamal:l:culpz.; vt quod. lit Ha:r:eticl1s, vel fur; nam dicendo .aJit}Ua mala ranz pmpric cIl t:oDuitium,dicendo aurem minora.tiene, v el indigentuannllicw us ell iinprciperii!.in;quod tow tum ftJbappeHatibile conrumeliz ihdudjrur. ~t de hi, a&lt :qUl:ft. 7z'14ura;n~ratw :lurem_

. ka

,

I I

I

S~cund~ jC,cUndA\ 117

Teu detr:tCiio non rollie rotaliter honorem, . rum , aliad'efl enim non ladere , alind reddere

Iedfamam denigrar, Er de hoc agir qu~H. 73. debitum. & vnum violatur per omifsicnem,

-Suffuratio iu:emdi:italiqt:a mala d:proxin:is ,~,liudpcr, comifsionem , 1t de his ~£it qua:-

JemlnanJo difcordias. Et de hoc agu qneiho- iilOne· 7 9.

-ne 74. Irrifio manifeJht malum aliquod , feu ,Pqtt HaT-tes integrates, & fubiectinas iu-

'.dl:feCtum proxirni ad inferendem pudorern, Jeri fiitia:: ;.git D. 1'10, de p:mibus porenrialibus-

cqtlf~fiollem. ¥~_.de ho~ agitq~a':fijol1e 7 '). q_lla:!~lOt varie, &: ~·ILl)t~. lit pnlr'o agit de il-

Deuique male~laJO msnifeitat aliquod malum .hs incomrpunr , dcinde in Ipeciali, Partes au-

~riOll :lffirmandoilin.lJed irnprecando proximo. tern poreuciales ill aliqua virrnteIimt illi habi-

.~~ d;, h?c il.gi[ ql~re£t. 7~' Et hac funt pecc~ta .. tos., f~u If irtptes qua: 'ol~uenit:nt cum princi"lmu{ml~ circa comuranones , feuadiOnes m- p;1.1.1 vmuecrn modo Je~den(H, & refpiciendi

uo1ti:ltana~s. .' , ... OblCth.lr:- t f~d differu~t l~ m~teria, qui3, vir-

Orca comutationes autem volnntarias, quZ" tus cardinalis , feu principalis .refpicir marc-

fiunr c~ c~!lfe~[l~'2 &. ~ontraa.u.~olum duo p:::c~ ria~ magis ~·rioc~,pa1ero '. &: d~fficilt:m, panes

cara principalia inueniuntur.Icilicet fraudulen- .vero porenriales In rnaterra mInUS difficili , aut . ria, & vfura. Bt quidern fraudulentia verfatur . principaliIeruanr modum ralis virtutis, Ratio .circa empeiones, &venditiones, vel alios fimi- .autem iullitie cOilfifilt in eo, quod reddarur 011-

les contradus , .. qui aliquomodo conueniunt_ted id,.quod eil Wi debitum Iecundum aquali- . cum emprione, vt tocario.condudlo, Iocietas, .. ;,tate~~ Vpce in ilia materia Ialuatur.principa •..

. negoriarie , &.atia: Iirnilcs , contra quos fi. pee- - ,lIS ratio iufiiri:r, in qua redditur rizorofum de.catur per fraudulentiipeccatur. Et de illaagic·bitum, & fit rigorofa orqi.lillitlS. <l!:.:r veri> dc::-

.q, 77. Vfurailut~m verfatur cire,:! rt1utUUnl, vel . ficiunt a rigore debiri, vel rigure ~qilalirJtis~

COlltra8'!ls,qulhabentaliquamfimilitudinem &; ramen aliquid debiti Ieruane , aut aliquo-

mutui Ialtem virtualirer fecundutil anticipatas modo aqualieatem :faCitlllt, aliam habenr rna-

folutiones, &: de hacagit qua:~18.Circaalias:tcriam i~ajt~:i: minus principalem , feu poren-· .

. aurcm commutariones voluntarias non inue- jtialem~ ,E" his ergo duobus principijs diftin .. nitur Ipecies aliqua peccari prerer furtll~ ,ra- :guntur potecriales panes ill ftit ia: , nam quz-

.. pifia)fraudulel1tiaill;:& ~[ur~D:l~. "., ..,damJ~.rl1a,t;l.t rigorofum_ debitum a~ alterum, .

:Explicaris partibns fubietiillis ,Je~ [Pf:~ '.·,~on ramenpoffunr Ieruare :rquatitatein in-· ciebus ipllirizagit de parribus integralibus, _ .reddendo illud, Alia: e contra po(funt' reddere ql.lX non funt partes componentes entiratiue, •. ;zquale. Jed non habene debitum iigorofuni; fed funt condiuones alique ,.{cu.djfpol1tiones .Ieu legale, iddl iure aliquo, feu lege aftrj,. concurrentes ad pc:rfeCtiol;lemiiltegralerri iQ~'auQ1, fed morale, Ieu ex. quadam Imndbirc: fiiti<t. Et fie ponuntur dua: ·parte~~Jl~egrales·e!irtmis. .In prime ordine collocantur ill It: V iriullit1Ol! ,fdlicet facere bonum J &::,deciinare· a,tutes ,:,qua': reddunt debimmDeo , paremi .. ,1l1:tlo. Pocehautem depliciterfumi hoc qUod bus , & Iuperioribus , feuexcellenrioribus boeit facere bonum, & declinare ~malof Vnom.inibus, his enim.perfonis.maaimeobligamodo ;t tenet feex pane operantis quare- .mur ; Jed' ad zqualitatem reddere non poffunus facirathnn bonum, ideft'!uilJene.egre-mus. Erin-ordiuead Deum datur Religio, diatur ab ipfo operante, Alio modo fit bonum in ordine a:d parentes pieras , in ordine ad fuex parte rei extef,iodsquareDusin iJ1aconfl:i- '-'·periores obferuanria, In Iecundo ordine de .. tuitur :rqualiras, vel irurqualitas ~ &: 6e idem ... .bitum morale, feu honeflatis, dnplicirer co"," .eft bonumj quod iuftmn •. Pnmo modo facere fiderarur , v=. modo. raliter quod fine ill.o bonum , 8£ declinare a malo eft commune .: ~honeftas ~ lFtutts confemari non poref ,qllla omni v irtuti , nec fant due parres., fedvna, 1St._ p~qiq~t ~d debitam correfpondeariaminrer eadem, quia faciendo bonum hoc, ip{odedi- homines 1,& hec eft triplex, 112m ex parte ip:natur a malo. Secundo aurem modo fpeda:'· fius debentis attendrtur veraciras f vr fine liter inuenitur in iullitia,& funtduz p:J.rtes· .. tllenqacio, & 68:ionc procedatur , ex parte eius, non vnus, &idern motus,fulUe,nd9dec1i~ '. vero eins.cui debetur, areenditur recompenfa- .... nationem a malo non pro receffir a. rna 10 ~ vt :i . tio ; quod facit in bonis grarieudo , in. rna-

termino i quo )..~&' faeere botmin·pro acceflil- lis vero,yindicatiot Alia inodo,~~n6derat~r

ad rerminum ad-quem t fed facere; b~num eft. hoc debitum non ranqnam fimpllcltet. reql~l-

conftitu.;fe ~qualc, at declinare ~ ~10 , en firum ad conferuandam honefiatem VlrtutlS~ non inferre nocumentum,qncdoo:f~1ntdiner~ . fed vt mel ius conferuetut , & ad hoc ordifa t & qui facit V DUm ~ Don 'iQD~iD11Q J~du1t:':;: ~tUt ,dupl.~x 'I inns, fdli£¢ot lih,r~lita$_'4" ~

.., . 1 ~q

Ordo qu1J ionum,

IJ8

:tiLbi!it:l.s, ~euamic!ria. Erdeb!s 'partib~s in commU111 Jgtl: qllx!hon.e 80. De l~lS vero ~~rribus in particular! agrc Iequenribus quaftionibus,

De prima ergo parte poteneiali iufl:ida'~

qLlir efl: Religio agie a ql1~!li~l~e 8 I.in qua ~da pril1cipaliaconfiderato Primo ipfam effenrinm ReJigionis. Secundo diuerfos aa:us, qui cadum fuper diuerfas marerias, Terti 0 viria oppofira, De ipfa effentia Religionis, & diftinctione ipfius a virtutibus Theologicis, & moralibus, eiufque perfeceione agir q. 8 I ~

ACtus vero Religionis vari] J & multipljces funt ratione diuerfe rnareria , quz ,1ffuwitur in cultumdiuinum, & ficnon difiinguotur

. in rationeformali v inuds.1icthdifiinguantur ex parrematerie, fieut difiinguunrur in eodem homine diuerfe partes ererogenee non dirtin •. fiione fpecificaformali 3 fed mareriali, Igirur 'Religio porell (ubijcere Deo, &incu!rumeius fel aliquid rpirituaJe, & interfus , vel alil!lll~d corporale , & exterius, Ex: parte rei inrerioris oblatesaue illi fubijcimus volunraremnoflram per prcmprirudmem, ~ applicarionem expe~ dirsm ad agendum ea. qua: Dei runt I & fie eO: deuotio( namf id faciat per firmiraremaliqui rradirionis, vel prornifsionis erirvotum)& fie de deuotione agit q. 82. Vel fubijcimns Deo

. intelteCtl1m eleuando meneemlnDeum , & tic

eiloraiio'de quasgir q- 81. ,

· . Afrus .vero qui exreriorem maretiam'in

eulturn Dei oftertlorJ,IIel idfaciune fubijdendo . & ordinando aIiquid ad cultum dininum , vel

· aliquid diuinumatfumendo' in eius reuerentis, PrittlO modo po{fumus cultni diuino fubijcere, vel corpus propriii, vel res propria's, quas pof..

· fidcmus. Si Iubijcimus corpus, id lit peradora-" tionem J de qua agit qua:fiione .84. Si (Mbijci~ mus res pofTetfas , vel jd fadmes abdicando il-

· Jas a nob is J vel promirrendo, & reddendo pro~ miffa. Si abdicamnsd nobis ,: vel id facimus Immutando illas inhonorem Dei ,:' & in proteftadonem fianme illius excelleneie , & fie fir:

, perfacrificium,' dequo agir qu:tft. 8 j. 'vel cas tradirnus ad {ilftentarl onem minillrorum iDei, & tali a Iunr, velliuipJiees oblationes, feu pd. mid:!: ~ vel decime , &. de oblarionibus agit q. ;86.de decimi s vero qua:fi:. 87. Cl.!!.od fi promir, tendo aliquid vel nosipfos, fubijcirnus Deo eft ,'VOtunl J quod ell: aaus Religionis, quia fit in . reuerenriam Dei. <l!:!.od doplicirer fieri pateR vel permodnm nude promifsionis , & tunc ell: vorum (implea , vel fuperaddendo traditione, feu confecra rionem rei promitf z cum accepra-, ~ioDe .E.cdefiz Domine Dei, & ralis promi{$io

epnfccrJtiua dicirur vorum folemne , eo quod tunc aliquid folemu.z.ir] potlular quando confummatur , &\ complerur. lice. Ecclefia pofsie r e ligiofum reddere , & pro itatureligio(o acceptare non name rradirione , & confecrariose vouenris , fed Cola nuda promifsione ex parte ipfius, & (implici voro, Ee de jHis agit qme{bone 88.

~od fi incnitum Dei afTumamlls aliquid diilinum; cuius aurhoritatern inrerponimosfecundurn obferuanriam reliaiofam.hoc fit vrendC' nomine diuino J quo nobis aurboriras Dei 11soificatur. Et hocnomine triplicirer vri pof.. Iumus in cnlru diuino.Primo in ordine ad (.()11-: firmldor.e veritaeis ,qu~quiaDeo infallibiliter nota ell, inrerponimus ipfum ibteficlIl ad often c dendam v eritarem, quam'dicimus erfecerraro, & hac prorefiario pertineradculrum Dei.quia fie proreframur D cum fife Iummam v erie 3t em,

& hoc fit pcriuramentfi , dequosgir qurefr. 89_ Secundo vero vtimur nomine diuino non ad confirmandam noflram veritatem, & obligando DOS ad eius certitudinern, fed ad exrorquendam veritatem ab alia perinrerpoflrionem nomini s diuini ,'_ & ftc ell: adiuratio ~ qua vel per mod umcompulfionis ad i nramus demones, vel

. per modum deprecaeionis homines, &' de hac adiura rione agit qua:ft. 90. Denique v ti poffu r mas nominedinino ad Iaudandnm ipfum, & inuocandom pro auxiJio J IX' fie eft iiJuocatio, de

qna agie q.jrr, . . '. . .

Ex inde agie de peccatisoppofitis religioni,cul aliquaopponnnmr pet exceffum,alia per defelium. Per excetfum opponitur [fuperfiitio, per defedum irreligiofitas •. De fuperfi:irione

primoagit in.c6mu.,iJdeitlde de eius Ipeciebur , , lncamuni agit quzfr. 92. oftendendo quomo-

do {uperftitio eft {upcrfiuiras in cultu diuino, non quidem in cuftu vero , inquo nulla porefl dari nimieras J fed inalfquibus , qua: ad verern cultum nonpertinentio' Species aure m fupe raitionis diuidunture:x:duplicipdncipio, Dam vel

, exhibeturcultusveroDeo,fed modo indebiro, '. vel exhiberur culms non vero Deo,fed crea turrequz exifriniatur Deus. De primo genere fupe!!titionis',,· Icilicer de i ndeb ira modo culrus ' circa resexternas agit :qua:fl. 9 3. De fecundo generecultusagit per rresquefhones fecllndii Ires Ipeciesi» hoc genere fupcrftidonis. Nam cnltus, 8{ refpidt perfonam 3 cui exhibemr , &:

" figna proteflat-~ua diuinitatis, per que exhibe-

tur, EtquidemfiaUquis erret in perfona exhi.' :bendo culrurn creature, & nOD DeD, fie eft idolatria, de quaagit-br rquaLl. 94. Siquis aurem :, erret cirCa G£Ila protdbtiua dipinirarjs id du-

. pliciter

S,cund.e j;tund4. 119

-P 1 ici ter contingi t t &' fie fiunr alia dezfpecies ~~{fe, 8( nofl:rz gubern3tioriis, licctin{eriori mo ,fuped1::itionis, nam figna,& ceremonie.quibus do, q':l:1ro:i Dea,&; ideo nonpollumus.ad ~quaculrum Deo exhibemus, vel ordinantur ad no- Jitatem redderejquia nonpoflomus eis dare ef-

ftram illfir.u(iionem ,qua edocernur d Deo, v t le~ ficut dederun t nobis; Et ita de pierare agie per le Ctiones, oraeionesj.Iacramenca, &e. vel ~qua:ft. 101. .". .' ". "'. ,.;: -, .. ordinantur ad diredlonem a8.uum noflrorum : .. ,·T e~~i~ vi~tus poeeneialis iufHtizl que red

obferuando ea , qua: Deus' infl:ituit. Et.contra :"dlt debitum ngorofuw, f(;'d non aila,'qllalitate

. primum oppoouur.fuperfbirlo .diuinatiua ,.QLlt: .refpicie Principes , fe.upcrfonas. i'lexu:llultll

inOrui vult a demone , inteudensaliquid Icire conicitutas , ~Ult. te hab.ent'vrprincipium no-

ab ipfo perexpreffam, vel tacitiinuoeationf, ·frrregubernatlollls, fed non nollri dre,~ quia

&: de i!taagit qua:ft.9 Sofecundum diuerfos mo-e,os-ranql1am (uperiores'.c.olill!usl'lonadzqua~ do'>, quibus ifia;diuiMtio a,~mone pouulatur I ilitatem reddimus, Etvirtas coleus talern ex, fie uc per ni cromane iam, v;e~' augucium, i el ar Qf.cell~ntiam \'o~atllro?feruantia.de ~ua 3git pti .piciurn, vel perinfpea:ionem'afl:rarum, vel H~ ,P'!o mcornmum qurefl:u;me loa.DcH:dededl,a. -neamenrcrummanus it' & alijs umili bus.modiS-o'bus eius Ipeciebus, .fdlicet dul ia,.& obedienna Contra fecundum autem opponiturfuperl1itio;qurellionc 10 3 ,·Be quefl. I 04.Difiitiguitur ante

.. obferuationum vt quando ob Ieruantur 'aliquaouliaab.obeJ.ietia,illgencre obferuanria, quia

6gna \!' t~.ruaaeres lligatur~, & fimilia;nonad tltilla refpicir fuperiorem in ratione .exce llen- .

cognofcendum futura, Iolum quod eO: dillimlre·~ti~, & honotis.obedienria aueem refpicit lureJed ad alios etfe&us Iicut ad Ianirate, ad inuen-r"ioreinv,t pracipientem , .& ideo dulia jlnp,(jr· tioriem.thefamiiad Icienrias adifct;ndas,&. Gmi '.fiH-feruitmem I feuinf.erioritatem ad aJ~etuml

,Iia. Erde hacfuperfhrione agkq,96.. . Vt ad Dominum , &. ideo .fr~da.litcr figf)ific.<lt

. , Per defeClum autem cppouituereligionl obferaaneiam , quam-exhibemns (atlcti~,. quia

:V ieium irreligio fJ tatis , quod pertinet ad con-> max irne [tlllt domi ni , &: honora biles p~OpUtr temptum., (ell irrctJerenciam Dei; potellaurem .,parricip3.tiOllem diulmtatis, Per.obedientiam fieri irreuerenria.vel in ipfum Deum, ..... el in res ' .. autem veneramur fopericrem inIuis pra:(cptis Iacras,&: dicaras ad.eius.caltum, I~ ipfum Den .' :& fie eft fpecialis virtus quatenus. hanc venera-:

. dupl icirer, v. no" modo contra: ipfaro Dei excel- .. ;tiotle.m rribuit precipieuri , nam vt Iolum facit .lentiamin Ie., alia modo contra eins nomen, . i executjonem. Pftcc:pto,rllm per omnes dius ,Contra dcellentiam Dd, 'aut fit foUenao a ' virtutumtranfcendir, qui funt in pracepro. De D;;o bonorem peridolacriam.de qua iam [ul'ra < .inobedlendaauteDl qutefl: peccatfi in oppofi-

piaum eil: • aut minuendo honorem Dei dubio. 'tum.& mnc.efl Ipeciale contra obedientiam,

tando aliqao modode ipfo, volendo fumere ex- <quando ex cO~reIIlp[~ precepri fpeci~l~te~ tol-

-. perimenmm de eius poteft;lte I' aut fcientia,. Brur,venerano fuperiorrs.quem te(plCJ~ virtus

quod fit pet rentationem Del.de quo agit qua:~d>edi<::;ntia:,agit q.10 5··' .'

ftione97' At vero COntra nomen Dei fit irre- -; .Poll iflas virrutes por.enti,:l!es,qua: refpi- . uerentia per periueium J feu fal[urn inramenni, . .ciunr debitum rigorofum, Ied noll, a~:I:qualita'dcquoagit.q.'98 •.. ' ;.' '.. '. tern Ieeuuntur alis alreriusclafsis ,qua ccon-

Circa res autem raeras·fitirreuei'entia,·aut· . :tra pofl'unt reddere adequalirarem.Ted (Jep ha- . violando earum fanait.at~m;aut cU~. re tel1lp~' . bent debitum rigorofum, feu legale" Iedfofum rali commatando, Pruno modo diciturfacrj- ex houeflare \P irturis , in qua dix; mus efle duos legium, quod multis modis fieri potefl:,{cilic~t'ordines , alterum earumv irmrnm , fine qui bus vel per Irreuerenriam in perfonas Dee fa.cras, . non potell conferuari honeflas v irrueis in de. aut locafacra, ant.res ccntinentes [an8:i tate,1) ito conn i8:U5 hum ani I alia: ver (, f 0 I um ord i . ve fune Iacrarnenra, vel reliquie fanClorui, 8£ d¢nantur.ad rnelius conleruandf tale debitum, In hoc facril egio agit q .99, Secundo autemmo- . primo ordioefunt tres It irru tcs , (cil icer graddo fit irreuerentia per fimoniam,qua:etiam·op- .. · ··tudo, vinaicario, & veraciras I in fecundo {UDI: . ponitur religioni, &:. ddfia agft q. 100'., " , .: . ,: dp:c, fdHceq,ff"abi 1 ita s, 811 i berali ta s, De prj •. , Poflreligionem fequitur intervirtures po .mis tribus tratl:at D. Tho. hoc moine I primo tenriales iuniti~,qU:z Iubent debitum rigoro-· . de gratitudine, & vitio oppofito , Iecundo .de

fum, fed non ad :equalit:ttemredduDt, feqnitur' .v indicatione, tertio de veraci tate, &: vi ti j S op

in quam pieeas I quz refpicit debitum redden- :politis. In hoc enim de bi to hondlati s confer-

dum parentibus, patriz, &: coefanguineis, qui- uando. vel obligatio na Ici rur ex aliqua a 8:io-

bus fpecialiSfubica.io debetur., coquod a pa;"· . nc,qoam alijfaeiunt erga nos. &. e3m recomrentibusJ & patria:habemus priDcipium DO!lr~, . -:: penfare ti:nen\ur, fiue ip bono. fiue in malo,

- 0 -t aut.

160 :, Ordo~·qri£flioYJut?J,

2nto:!.(diut ex nobis ip6s'~& non pt:mpter rc git:m:,otlJndo aliqnis Intel1ditwntrotdicereaJ':

co:npen[at:ioilcm coru!tl,qUa:fiUllt propter ntis teri I',em ex defe8.n 3f)'OriS vl)ientis'animos, fie

Iicur efr veracit:as. ' ', -.' ~ enirn pertiuer Old difcordiam, fedvt6tei grauis

Igitur ad rc~ompen~a.l1dl:lm debJt.u~ ortu -in coriut:r1ando ,:& contirifier ipfl11tr,tic enim

ell benefit: i js nob lsc_olla u S , q~2 non lOClUCI.U:t toll i tur de b i rumconui a us hutr:alli; , ,Et de hoc

d,bitumleg.:tle,&ngoro{ll'm"eucxpiH5to,(ed agit,}:Il6.. '.."'. ", .,

prlWitum. -& honeflum "vcrfatur gracirndo;dc ' Altera vrrrus Icilicet Iiberaliras maxrme

Gila egir q.u~J1. ~o6. De v iriu autem oPFofioo, 'vidctur,e1ong:ui a ratione iufHtia: ,rigorof~.

quod eft IngratHlld~; per qm.m omunrur :e~-,quia 0'011 tribnit alteri quodfuum d~ > fed quod

di gCltia, per bendiqo accepro, vel commrrtr- .ef da ntis, fed ramen feruar aliquam rarioriem

tur reddendo malum.pro bono agit qua:H. JOJ. debiti Iecnndum honeflatem, & deccnriam v ir

Ad tec()H;penfanduari~utcrn pro malis, idefl: ad 'turis, quarenus ipfi conuictui hernano debit um

repfiAl~n~~lm noc.llrnelltu~ illat.urn inten .. d el!- ell aliquid alijs Iargiri, & non folum id fair ex

do COhlbJtlolicm Infcrentls,& aliorum quiete, compafsionemifene aliene , quod pertinet ad

eftvUtus~qua: .dicitur vindi~at~o. non,folu impe mifericordiam , fed eriam nco interuenienre

d it:nd 0 rare mal u, lit procedi e ab I pro inferente, mif eria, Cl.l!are liberali tas non ponitaquali ta-

&:ett inipro,6c,enim reprimitur per correfrio- tern inter ipfas res, Ied ordinarid , qnod decer :

nem fra t ernam, Ied vt ell nocinii mihi, vel ali js erga al rerum in ratione dantis,& largienti s, &

, {ecl1ndiidebitum COl1ui£tus J1l1hJ3ni. Cl.E.odqui~ ideo perrinet ad ipf;: m componere appc[ilu in

dem perfona publica r~pri!l~it ex d~bito (ui of., -ordine ad'ea.quib" vtcndii eIt.,quod generalitcr

ficij (ectmdum legem lu{bua:, pnuata aurem nomine pecunia appellamusjvr Icilicet non it!

pcrfona ex honefratevinutis, vel fe ipfum de. apperacquis pecunism.vr nolit eam emirrere,

fendendo ~ vel ad magiflratum recurrendo, Et& largiri quando conuenit humane conuidui, de hac vi ndicaeione agi r q. 108. ' .: vnde moderatur pafsiones concnpifcibi lis in

De veracitareautem , qua homo talirer fe dare, & acceptofecundum quod couducit ad de

exhibet indiB:is, vel fa8:is, ficur intus fe habet bitum,& decentiam huius conuidus, vl'lde Don

non mentiendo, ad quod quidem non tenetur ex ell primo & per Ie moderarina pafsicnum J Ied

debito legali t feu contra 8:u, fed ex: nonefiace - rediriua debiti.Magnificentiavero quia verfavirtuti s, & debito conui B"us humani.agie quz- ' tur circamagnos fumptus, in qua non eft ratio tHone 109. Veracirati aurem opponuntur qua- 'debiti, fed ratio ardui , pettinetadfortifurline.

tuor vir ia , narn in verbis contrariatur aliquid De hberalitate ergo agit qureft.1 J 7.l11i anrem

veracirat.i per mendacium , in f:lClis aurem per opponuntnr duovlria J alterum per defe8:um,

hypocrilim, (eu firnularionem. Et de mendacie : -{c.ilice~ au~rida.qllr efiarn';lr ihordinatus.babe :lglt quzJ1ione t 10. ;de hypocrifi qua-ft. J I ,,,,' di poOefSlones, leu pecul'lIafu ~ non largiendo V trUIllque autem paten fieri dnplicirer, vel ex i1Jam etiam quando conuenit fecundum conuito llendo fe (upra id , quod eO , vel diminuendo .' 80m humanum. Er quia poifefsio rerum eft val filllubte: quod habet fcienter declinando ave. de apperibilis, eo quod homines maxime enritare Be primum fifper iictanriamJdequa agit' piunr fufficientiam rerum , cum hsc fit vna ex' qU<tft.l r z , Secundum per ironiam dequl agi~, conditionibus feelicieaeis, ideo auaritia eft vi,qtl~(l. I l}. . . ~'. tium capitate ,quia ex ea ranquamex motiuo;

Vl trmo 10 hoc ordinevirturum poteneia- & fille homo mulra alia facir, feu non recufat~&

'Hum iuHitiz ponunmrvirtuees.que ordinannrr fie agie de auaritiaquefl, JI 8. Per exceffum au. '

ad conf eruand urn deb itu m honellaris I &: decen- Urn opponi tur prodigal ita s , q ure f up e [fluit h)

ri~ non fimpliciter; fed in melius, Ad quod or- . amore dandi,quando~& "bi non opponet,& de

'dil1amurdu:rllirtut~s,rdljcetaffabilitas,&Ii~ llacagitqJ19." ,:'

bcraliras- Et affabiliras ordinamr ad hoc vI ho'., Pr~ter ornnesifias vlrmees porenriales iu: mocOlllliuat arrerl ddcetabil iter ficut decetjn:' fiiti~, & fubie8inas; qUI: refpiciunt ioflitiam

v ctbii,& faa-is, quod eft aliquale debinan de- '·patricularedl.rtfl:at agerc de quadam virtute ad 'eenti:r, licer non (jrdcbitumri!!:orofum,&Je-' iunllaiufritiz 'h:galil, que vocarnr epicheia, - gale.Et de hoc agit qurell. I I 4.0pponuntur au- ,qu~ ordinatur ad obferuationem legis pro ali .. tcm illi duo v itia,alterum per exceflum, fcilictt 'quo cafu extra ordiaario.inqno A Ilaretor rigo adnlario, quando.aliquis ita dele Babiliter vultri, & verbis legis ob liquare rur a retHtudine,tt

'sited conuillere, vt velit per omnia placere ideo cpicheia ,didat non effe tunc attenden-' ~et.iam Cjuado malum efi,dequ3 agit qozft.11 5.' .dumad verba legis, fed ad intcotionem legis AlterulI1 v itium eft pcrdefcaum, f'ilicc:tlit~~ ":, a~!~'~WQ;an~p4er~tl'.fedt}Ui~ponpo~

" S,Gu¥4!tull4A.

'leX,pmllCSc:af"s comprehendcre i~ pai"ticul:1riJras;idco requiriturprlatip.diter iijrttls do ap';

ideo fiin al iquo defici t lex, epicheia, Icu liqui.. petih.i feootiuo adordina ridum pafsicr,e~ ),y,

usdiaat quid fic obferuandumecnfecundum difponatur re6:aelc:8Io velunratis remote HP.,

,verbaJegis:, fed fecundnm a:qu:tac:emiUius, ti~ ptdh~ento. Et cum 'fir d\Jpi~x 'appetitus'.;;I.I,e~

cut lex vuiuerfalirer di&.1eti'lepQfi~4,_e1f.e redden cancupifc:ibilis • alter irafci·bilis , t.cqllirinJt ill!

da , ramen incafuqno furiofus j?cbt enfemde- ~l!~iendas parsionesmodel;.at.a~ in <:.(lmup4fc~-t

pofitum , xqu i tas_ di tiafnoll dre 'tuac redden~ bili tempera nrb , in ir.afcibji i forti~l1(do;' p~i:4S.

dum. Iraque epich eia cQra:igit, iegenl quantum tamenaguur de fortitu-d;ne;f qnia dlIlQb-Hior,

ad:fuamrvniu.-c:rf:tliratem J .quacdofcilicer .red- 'eo quotlmodcratiti:ira{cibile, qua:, rendit ir..-ar,:"

dererur injqualex" II vniucrfaJirer pro omni.ca dUUtIH Obiettum autemeius , Jen,tIl,3.tc,ria

f1i,ddleret obferuari.etiamf damhum feqiiere" ~edjara,qllideint 8: i't:m,Gta tnnc pericul a" ~

tur.Er de ida agit q. no. ',-, '" ," 4hbresihqilquicbinque; fe4 m:1~imi,qi:tia he-

; Poll omnesparres illfiitia: fequitrit ager.~ roo debet formate iboDllm rationis ):& :vjninis

de dono iW cort'e[pondent~; !quod dl pieras, conera:ql1a:c\1mqu~,pericula'; ita vt"prQ-nullo

hoc enim foJum:inter·aOC3· Spiritus- [anai di- teceda[ ,a-ratione" Vrtde maxin1C~ priil;Cipati!'

cit ordinem debid ad akctUllh ~9nfidet,:mdo ter deber tendere contra.mazima peri(:.W.1.~qtli

Deumv t 1) a tre m ;~ fide les 9n'ltl!:S:,yt fra qe,s enim firmarur conti'aiHa ,£,;n: He firJl7a:t bd:bnua

fecundumfpirittftn;adopti0tiiS:i& [ph ifta ratjo~ minora'i' &,jdeo iUe diFiturfonisfifupliclw· ..

ne it'avnil1erf~ri_ 'cornprc:bendit: omnia., qUai qt1_i maxima 'pericula contemnit, 'v,i:pericula

pcrtinenr.ad rationem dcbiti., Er;deJfio-dol\d bel!i,a~& pericala mortis, ObiechlOilallt:c,fen

agirq. lH., . .: ,;;-, ' tnaterJa i~medjata (:ircaqmuIHartqll~i1':n~ir:€a

~ Vitimuin quo~con6deratur iniurudafune pafsiones verraturforritu~u*tftj.tnor;j&;a,iil.da~

prece pta quz de iIla dant ur, & omnia pr~(:epra Ci~Mlt!ia pericula 110 ,retrahrint vtil.unta,rc :Jlj(i in

iullitj'o.e concineneur in decalogo,inquoptecep quan·ultimemut & i-deo,oppnttet )ic,p_fOt'iitUd~

eadzucur Iecendum'ordinem ad alcc:runh [cili- ' tolla:til1Qc inlpedimentinimoi'is;quaooo,.dtiin

cet Deum, vel proximurn, E:ttriapt~b:ia.'pr~~ mo~er~tus&:' fimili[l:~debetfepririlcre,ilimii

ce pta pertinenr.a d Deum.{lgartii addebitum auda6am;ndlggr.ediatur aliq~is pei'icuJa,v]rra

pietatiserga parentes;alia.fex prohi~cnt iniu~. qua opporter.Et fie de iiaturafortittiditiis.,& dl;)

cias,ad.ali;!'s pet'-(Qnas~ '&,ex conrequentiprohi~, aauc:ius illc6mutii, agit,q. 12.3. De aau vera

berur COllcupdcentia {pecialiter circa adtdte,.; perfeCl'iCsimo, qui-ell marrytiii elicitiue <»"ru :i

i'i urn ~ &: fu rrum, q'uadum: ad aheruquia res ve- forritndi ne;& imperatiue a chsri rate; & de his

, neree habenc rarionem maxjmideleCtabilis~&: qu\t ad martyrum requiruritur ,.vel confequim~

pecunia ranouemmaxirne yti1itatis~ ideoque lur,agitq.I-24.- , ' ,"J :.. ., ' -'

(pedal iter iU:Qrumcoocupi{ccntia prohibecur. :!' Explicara natura, '&'lI,\ft'u, fortitudinis agic

¥t de hocagicqua::friooei u. ' .de virijs illi-oppofiris. tumaut'cm fortitudo

" "etfe turinter ,timorf' s, &auiJadas, cosi:ingit

F 0 i{T 1T r» 0.:; ::" peccardnJonitudjne,vel ex parte tiinoris~vel

, ' , : ," '. " . ex parte audaci:l:,& iilv tr;;tq; vel perexceffuin, ,,~! per defe8um. Ex parte timoris oppclllitur fortitudini imrooderate~ timof;quaodo aliqcis edam pro caUr2 rationabili recufar fe exponere perkulls, & de illo timofcagit qua-ft. i2 f. Per. exceflinn autem oppoi1itur imp'auid;ta.:'; quando aliquis eriam quando eft rati6na~ilfs (aura timeridino timer,&de iR-a agir q. i 26. Si IIi; Ii eer cx'pai# audadt opponi tllr forti ~,udjpi:, vel nimia a~atia, vel defe41us :mdaClz. Vt enim4i6t PhHbr.- ,J. Erhicor. cap.j.~,Audates runt prilloisntes 'i &voleDresant,e-p~rlcula;fcd in ip6s dfktaunt;.Vnde per excefI'um eft immoderara atld3ciaqilal1do quis :Ulte oinile, (1)n6~ ljumpf'tllo13t,& fine ratidn¢.Perdtfc.&llmau:, tem quaiido Q111'S' etiam pon confiliumnon.audec, ileql'ieha;(jet executionem confrantem.Et quia <hoc, commupitet aeddie c:x.timor,~j qui

Impc:-:

. ~ l-. .

'y. , . Ertia lIi.reus ~rJina1isl~n fo.rritu~~ tire. ,'Iuamddhibult D. Th~. ordinem t,~!i~,~~ •. d'i inqoamcrprecipua capita ficut In reIJqP1s v ireunbus, Primo explicat i pram nat~i3tl\ fortirudinis, eiu[cjlleaetdm. &,vitiaoppo6ta. Se,;; cundo partes eius, Trertio donumeitom:Jpon dens.~a:rtopr:iceptaiHili8._ ,.:;_ ',-

Quod atrinet ad natura fortitudinis expli .. : cat illalri, tam quoad fubiea~;-in-qu~ efi forrirudo ,quam qt10ad obiedums fe~ macenam;; Qi"zaqulnive'tfatut. SubkCl:umqUidem dhp.o: petitus fenfiriuus irafdhiIlsi quiaHcet aCtus cleftionis virriJds proprie, &direaelira v_o.~, Iuneate, qU% eft potentia arbritatina, at eh:€ti~: ua, tamenquia ele:ltio l1onpoteft tCae eligete quan~iq eft impe4ita per pa[siones immod~~~';

/

I d ~ . ";Ord~;lJ1.'~jl;on",m,

imncil i ta:uttA cian)", '~dc:3 "non ponitur .tanqua.1lI 4 ua m circa pericula morris,patientia aut~m, 'fl

diitinCtmn vir!lllna timon:' ~,J.i"ec p(ob'abi1~fi~ pn{euerantia, ql1xcom:{pondent ,aGtul r~l"

quod derur vi dutll pecul iare oppoll[U,?::it~d~ nend i' pront eeianr eft in alia m:ucria.quam err-

ele per defcd.!lm;9uod v.ocafinr ~ecord!a;JulJ~ cit peri'cilla mortis.:Igirur primo agit dc·magr.

ccrqu:mdo qUls non l::'<tInlore ff~d exd.cfe~u nanimirare, qU:E'refpicir magnumhonorem,(eu

4f)ci,quia ~OI1 {~crat:e~onf eCl1t.l:rru, ll?n aud et! opera ilia,: ,c:x quibus magnushonor fequi po ..

liccr non rrmear, & Lic1I.i:e audacia J agltq, .1'27' -teft.Vnde."mag!'k1nirt",.itas vtfit virrus de~etrer

Secunda Icquimr'agerc.de partibus forti- picere nondired:e.ipfum honorem, .Ied'id f ad

tudinis de q uibusprius agi c i ncornmuni , dein- quodconrequitur.honor , quia, honor verll_s fo-

de in (peciali, Incommuni.difhngni; D. Tho. Ium kqnlcur,ad'Y4rtutcm, vr qtlOd3mfdhm~

illa tria genera. panium.fcrlicer partes (llbieai niOlm.ejus.Vndc.oO"ll deber.apperi proptt'f (e~

uas , imegraks,& potenciales. De (llbicfiiuis quarenus publica tefli6cario ea; fed propreevir

nihil :J.gici quia caret illis forrirudo propter Ii.. ftJtem,ad qUllrn{equitur.,Et ficmoderamr mag

mirationern mat~ria:jcirca quam ver(anll:,fcili.. nan imieas aggrefsirmem,f(u fpem milgm hono

cercirca maxima pericula; qualia.funr pericula ris.ne hdmoi3utnimis.ferattU' inhooeJrcm,:lUE.

inorti!.)& ideo quia maxima pericula funt I non' intendedo ipfumratione fui-,&rio ratione virtu

admirrit.dinifionem in diuerfas (pecier.Parre.s tis.aut irrrendedo ipfum fupta debirampropor

autern inregrales difiinguir D. Tho. in forriru- tiones &tirniliie.rfirmar animu,vt rendat in e3~

dine fecundumtllos'duos aetus , qui funt:aggrc qua:' runt dign:droncire fccuooii proporrionf de

di.$:' futlioerc • circa quos danrur quatuor bita'tniideoqllen1axilnecompatitrir'CumhlJm~-+

tirClltCs, quI:' 6rmant animumin aggrediendo, lir~te.ql~re ~eprj~i[ a.~irnu~ ab honore ind~·b;;.

& fu{ljnedo;ql1il inaggrediendo res ardu3.ssquijl tocx confi~eT.atlOl1e propn] d·riea-us •. E~ I icet

folum pert inenr ad 'foreieudinem, atrenditue qnaliber v-irtus intra fuarn rnareriam pofsir fa:.;

quoad axecueionemrerum magnarom rnagni- cere, nonfolum id , quod paruumefl ,fedetiani

ficenria ;quoad fperandumvero,&:nondiffi~ id.qnod.magnumsamen ad magnanimnm per ..

dendnm de y lctotia. magnanimitas,quzamp!i. tiilet inJpf1snletvirtutibllS inrendere. magniru

ficar!nirnutnad fidnciam vincendi, Infuflinc:n" dinem:Operis, ngnIol11.m vr condirioeius di,

do vero eriam finnamr animus quoad duo, {ei.,; fed vr import-at fpecialem rarionem formalem

licct quantum ad rrilgnirudinema1i per patitn-:· ardui per.aggrefsionem vincendam. Ed]c de

riarn.quanrum ad dnnurniraeem vero,&con-: magnanimii:ateagitq. U9' .'. r!

rinuaticnern per perfeneraneiamj ~ua: duo timr De v-itijs aueem oppo6ris magnanimirar]

inconco p-i (db iIi ,quia moderanrur rr jfli ria s, fed agit q uartior quzitionib us- Iequ enr ib us. N am

ramen dicun tur plrteS inregrales fortitl1dinis~ magnanimitati per excetrum opponunrur tria

qu~ ell: in ir-afcibili, quia ira. (cibjlis oritur ex vida ~ Icilicet pr:rfllmptio, ambieio I ina-

(oncupifcibili ,& lie redundae jJJ~in jrafcibjie'~ nis gloria, perdefeftum aurem puiilanimiras;

Partes \fera. porentiales forrirudinis {unt ift.·,: Qe~ fJcdiftinguuntur j flam magnanimiras ref. merquaruor virrures , quandoverfanrur.circa . pICJt' opera magna cum. moderarione propermateriarn diflinaam ab ipfa prj ncipal! mate- . rionis debire, lItw magnum opus fequitur horiafcrrieudinls, ita quod circa pericnla mortis, " nor, & dfelftus honoris eft gloria. V ode ratio.

& pericula rna xi rna, fiDe aggredi end3-',. tiD~ :(u';; ne magriioperis opponirur magnanirnit3ti Pl1!

Oi nend a, iRa: v inures bah ent vim partium inre- fumpti o;qu~ tenpj tin magna fine proper r;o nt"

gr.1Jium" CirC:1 aliam vero materiam, ve~bi R<:fpeau 'vero honoris confequuri opponitur.

gratia cir~afll"'t1ptus, vel honoree, vel maJa.for ambieio , quadnordinate3ppetit honomu iu-·

tunz, &' c. vr rures quz verfantur,d icuntu'r pa.r- .' deb itum propter honorari.RefpeCtu vera gl o~,

res porenris! es fortitud inis, J ieee eifdem nami rire, que eft eff"eClus honoris, & dicirur clara,

nibns.nominenmr..quibus partes integral es, fi- norieia cum laude; opponirur inanis .gloriaj

c'ui: etiam intellectiuum, & fenfitiuum, vt con« qua: nimisappceit clarirarem non .fnndaram

rinentur.in anima rarionali funt parres poren- . in honore debito, aur.vhra quam meretur- Ee.

riales ciusjfeCllndllmveroquor;J conrjnenturfuli ha:cquia nimis apperirnr tanquarn fini~,(o~fii-

gradu viuenris funr Ipeciesillins, Er fie.de iftjs~ tuir vjtium eapitale, Be fie de vr~fmnpfJone

parribllsillcommuni agirq, n8~ " , agitqu~ll. 130. De ambitione q I. De ina •.

·;E:dnde agit de iingulis parribus pote~tia.' ni gloria i J2. De vitio aurem oppofito perde-

Iibus forritudinis, qUI: flint quaruor afsignatz, feCS:llm,fciIicct pufilanimirare , per qui aliquis

fdliccr rnagnanirmras, & magnilieenria, qu:e" recurat inrendere etiam id,quod cfiiibi debitii,

torr~!e.odcnt a.~gtefsiani circa 0& tiam materia,. ~ proportionatum as:i t q. 131.

Secundi

I

Secunda v irtus potenelalis fortjtl1dinis eO:

. magoificentia,qur refpicir magna-opera exterior.1,qUJ: proprie dicunrurfafnbilia ticue mag Dl.oimitlS refpicie magna agibilia ,quz.pertinent ad vitturem.Ieu amplitudine animi, Omnis aurem arduitas in faciendo opera exteriors ·roa!i!;ll:l pronenit ex: fumptibus t qui nomine pe(l1~ia: detignantur , & ficut ad faciendas dona-

: tioncs pecunie ordinatur Iiberalieas , quae quia per modum donationis emittie peeu. niam, & donatio rnaxinlC pereiner ad amorem, .idco pr:r.cipue perriner ad liberalitatem moderari amorem pecuni Zi &: elicere amorem dandi, fie ctiarn ad msgnificuin pertinee dirigere magnos fumptus in exterionbus operibus , non in ratione donationis.fedin ratione magni, &ardui , quod indiget aggrefsione , & fortimdine non circa pericula mortis.que eO: fpecialis ma-

· reria foreirudinis, fed circaespenlas, & Cump. tus exeernos, Et ideo eius aQ'os non ell in COl1- cupifcib iii circa amorem pecunia! donande.led in irafcibili fub ratione cxpendcndi,& faciendi magoos fumprus , licet prefhppofieiue etiam a.norem pecunie fopponae etTe moderarum, ne alias impediatur ex illo circa fumptus magnos faciendos. Ee de hac virtute agicq.134.

De vitijs vero oppofitis magnificclltiz agit quell, I 35. Suoe autem duo, alrerum per dcfe8:um. Icilicet paruificentia ,quz folum intedit paruitatem fumpruum, & nonaudet in ali 'quid magnum. Alterum per exceAhm, quod

Grece dicieur bonaulia y Larine confumptio, que fine limi[e,~ rarioneconfumie pecuoias.

Pott magnanimitatem, & magnificcntia, que funt v irtures potentiates fortJcudinis ex partea8us aggeelsionis, agitde alijsduabus 'qua!: correlpondenr aaUl full:inendi, fcmcet pa-

rientia , ill perfeuerantia, &patientiaquidem . .fultinet mala.quatenus difficultatemf.:lcium: ex parte ipfius acerbitatis,feumagnitadiocm rna· ·Ii fecuRdUm [e,citra eamenpericulamortis.quia

hzc funt principalis materia fortitudinis , pa·

· rieneia aurem vt potential is virtus eius circa alia mala communia debet v trfad. Et ideo per· . tinet ad parientiam moderari trifHtias iolUrge .. res firmandoaelmum ne illis (uccumbat, quod non faciunt alie virtures , quz edam circa trlil:itiam verfantur in [uis pecullaribus materijs,

. ficut pcenitenria , &: mifericordia eliciendo il~' las rnoderatas, Patientia aurem contra mas e .. dam infurgenees firmat animum De fucciibat .. ficut continentia detinet animum DC (uccum-

· bat concupifcentie infurgenti , & in hoc dillin- ' gLJitllr itc:mperanda ,quz illam in fe madera-

. tur, Et ita patientia pertinct ad copcupifdbi-

ie~ rationefri£l:iti~ contraquam firmat animu, .PfobJ.bile ramen eimonreiidcre in ipfo appe-trru Ienfitiuo, fed in ,olutnate, qU;UIl firmat ad ,refillendum~t:rifritijs Iicut conrinenria 'in ipfa

lr~6?et.~d·re~G:endum concupifcenrijs, &. fie de panenna agltq. 13.6•

. V ltim:t v i rtns porentiali s forrituclinis ex parte 3C\US fufiincndi eft perfem:rantia,qt:lz ref picit. futHne~~!am h'l~li fec~ndutn qucd.habet fpcclalem dlfncI.11tatem ex ipfa diuturnitare operis. Licee enim diuturnitas videatur circunftantiaoperis, tamenfecundurn quod fptciale diffieul tatern fa cit in malis fuitinendis induci t .eriam fpecialem raeionem motiuj.petitque [1'. eialern v irtucem, ita quod hem patientia mode. ratur tl'i£Hrias ex acerbitate mali przfenti5 in .. fcrgenres.ira perfeueraneia moderator tiillores 'defatigarioni s J aut defea.us propter diuturni. tatem mali impendenres, Et ita eft in irafcibili, &: pars potenrialis forrirudinis, eo quod firmat aDimatri non contra pericula mortis, fcd contra difficultatern ex diuturnitate mali .. prouenieorem, ~od 6 perfeueranria fit vlque ad finem,efl: coufumata, tam ex parte e1eetionis, qudmexecurionis, Si vero habet quis propofi·tum, &: eledionemperfeuerandi, iam habet actum virrutis perfeuerantiz, licer execurio irn-

" pediatur , quia hec non ell ex ponra cletl:ione. fed ex mero auxilio gtatiz diuinz.Et de hac vir .tute agirq. 137.

· Vitia autem oppofita perfeuerantiz. funt

· duo, Icilicet per defednmtnollrries, & per exceffum pertinacia. Dicitur enim mollis qui de

.' facili cedit rangenri I ex hoc antem quod ali-

· quis vincatur i magnis pafsionibus non dicirur . moilis , quia eriam forti lsima quzque cedune magni s conrrari js t fed dici tur mollis , quia cc~ dit modicis pafsionibus , aut rerroribus, precipue quando ex fola carentia volupta.tis ali; quis cedit, quia careneia dele4ationis Cola eft debile mouens, & ita qui non {uRinet laborio-

· fa. quia diu non poteil: carere~deleaatione,di~ citur mol lis • Pertinax autem dicirur, qui indebite firrnatur in propria fentenria , & propter hoc non rccufat mala diuturna full:inere. Vnde opponitur per exceflum perfc:t1eranri~ , licer in hac quod ef] caufa perrinaci:r,fcilicet nimis de

le &ri de propria v idoria i 11 propofi to f uo t" ad hefione propria fel1retia: afsimiletur mom • qui nimis apperit deledationes t nee fllil:ioet. earum carennam. Et de his vitij s agir quelhone lJ8.

· Poil: explicates partes fortirudinis, agic

de dono illi correlpondente , quod eriamdicitu.r donum forcitudinis , pet quod mouerurquis

. a Spi;'

~', '

1 t~J. ,@rd6q~.»JN~:1J·uiJJ,

ii S\Jiritll S111&Oi!d mfrilienda", \7cJaggl.'eq,ieiiL tet criarn id a(slgn:1re ttmrer~nti~,ql1re eft vir~d~'tq~l~ctitr,q;j(~ 2rc~1~S',U:l?:11!1;~n.nque :!~r~rerli: - tus-cardinalis.Iurcr c mcia aurern bosa {eniibi hUriJanam f:Jcuirm:m ex (010 G1Uwd al1::.lho. Et1iaiJ Ire dcl.e,;'la.tiones (illlt:V ehementiores, ql1~

·de hoc dono.ac Bcattldine(llli·correfporid~t1re, flim-magis tJitnlra]es J natura enim lrtll-ximc in-

i.klti'qul erurium,t~ fi tiunt iufritialnlqllod efl: cl ina tllr; & prorC't,d(t inconferuarioncm fui di

ea vnldc :u3numlagit qmdt.l 3"91. '.' c.,. quoad fpecicm) quam quoad indiuidnum, & rna

, , Vltimo do; przceptis:fottitudiois , tt par- gis· inconfermu:ionem Ipeciei ,: quia eft bonum

'th:meius,quiblls iubemnr effe forte'S i & v irili- vniuerfal ius , a quo eriam pender indiuiduum,

teragere agie qu#l:.t40/. .. .- . . .: ; Et cirea.cebferuationem fpeciei verfanrur nne

. , rea.circa coferuarionem indiuidui, alirnenta;& ileIecfitYiuflCSiflz pereluenr ad raCium, quia.li;.

_ ceraJ.imeota enamper guflum !cnti~ ntur.qua 11 rum ad·I"olpon:ni,ficu1i eriam per olfatl.tm; ~~D::Jltum ad odorcm , & pet vifum quantum ad p:l. chrirudinem, ramen in 'quanrum nntririua fo- ' '111m pertinent ad taaun);nur.rjn,'-~r enirn (ali(~o~

& frigido,[icco,& hlln.iid(r;tl'l 6c dicit Pbiio{ophus quod Ienfus t~aus eft Ienfnsalimenr i . Et '(ic·ttulperanda, qua: efl: virrus cardinalis ha b~r proID1-1!e'tiadckCtatjones-ta8us. qua: fum difil .' Gil l i mi ad refranandum. 'lit hoc ·explicl.t quref..;

tiond4I.· - .

. . De vitij~· aurem oppofitis .remperarme agit qwdlion;142.Sunt :I utem duo, feilicetpet. df'fedUlti: iitremperantia.que in ordinate 3ppetit deh!Cta't-iones taBus, SI in-eisimmerairur,

-alterum perexceffum, & dicitur inrfnfibilirls~ . quando edam aliquis rcfugit ordinatum v fum

Ientibilicm, . .

Circa fecundum,fciIicercirca partes rempe-.

, . ranri;E~gitprimo de illis inccmmuni •. Secuu·do in Ipeciali • Incemmuni agitqu%fi:ion. J 43· dii'ting-l1cndo illud triplek genus pareiuroinregralium\ofubieCtiuarum~&-poteutialium..Partes inregrales funeverecuudia , &. honefl:as , per. -quas rernperanria opponirur turpitudjni:vf'.re~ cundia fogiendo turpimdinem, honeflas a~an •

. do eius oppotirum , maxime enim turp~s Illn~ -motus ,quos remperaoelamoderat ur ,qm3 m_a:u me befliales IParres fubici:tiure funt dl1~icJ~ :licet catl:itas,& ab ninetiti"a~(Callit~s admodersn 'da venerca, &: abflinenria adrooderandas dele. ftationes Circa alimenmm, Et catli rari deier ..

uit pudicitia.que moderator cxrcriora GgnaJ& - morns ordinaros ad venerea , caftiras vero ipfam cklecl:ationem veneris 1 A bJl irientia eriam diuid irur .in fobri erar enl.,. C] [!~ Diode ra tur j mmo .deranriampoms , &jn abfiinenti2m.ci:-ca ci· hos , Panes potenriales fum illse virtutes, qua: ill alia materia, quamindelctt;.nionibus ~36~S < moderatur cxcdfum pafsionum ; vel inc 1 rna tl~

- nis.Erquedam rnoderantar in \7olumare, vt CO .tinentia;C:nia:refrreOlt voluntaeem ne cedar p.:t[ . fionibus i;lfurC'entibus,alia 'ffiodcraotur in it ~.f .. ,. c;jbili~vc iraier manfue~ud,inem, & ckment~~ ..

H~~ll)ll.!: .

) ·,T ElVLiE1{-AwT1 A.

. -. .

'D' $. !ra~ vir_tt.~te t~ij_agi~ D:'n:('iln.t~nql1~m . 'i'"nnClpa1i<l capltu.Pnmo enirnagirde IP;1i."iHutc:temrel';ind~,& virijsoppolitlS • .: Sedode cius parrious qua: mulre t & varia: runt. Tel'tio de pnccepnsque danrur deipfa.De de noauretl1 SpiritusSandt correfpordente ternperantjre non :l-git D. Thorn. quia vt dicit ifta qu:tfiion.14I.articlll.llad l. tlO'ndan~t,donl1m aliqnod direcre ,&primJ.rio relpondens temperltlti;r,[ed perdonum tirnoris fecundario.re .. ,fra:nanwrdekctatiotlc:scarhis iuxta illudPfal O1i I ,3 .Cor;jigctimol'e tuo earnes meas.Sed timor primario., & perfe exhibet Deo reuerenriam.eius poreneiam formidando.S; ex inde re.fllirat configenria carnium, qua: cum tanra formid inc. non'ander erumpere contra Deum.

Igirur circa primnrn explicar D. Thorn. pri:'mo rpfamnaturarn rcmperantie • fopponendo, -quodpafs ionesin nobis funr duplicis generi s, .quedam qua: fugiunr mula quedam.que confequunrur bons apperims.Er illfugiendo mala no ell: periculumnif ex aliquo adiundo quarenus, Icilicct nimis fugiendo prerermittit.aliquis ali quod bonum rationis, v e euirer malum. Vnde

.. Vit[l1S, qua: tales pafsiones reducir ad medium -princ ipal iter operator 6rmando animum .in bo:00 ue przrermittar illud propter fugiendum malnm.Pafs iones veroJt1uibus rendimus inbona fenfibilia ex ipla vehemeneia , & exceffu pro fequendi retrahnne d bono rarionis.ita quod re. cetlus a bono rationis prouenit ex multo excef fuproiecutionis circa tefibi1ia.experim~rcnjm .quC)dmagnitudo concupilcendi facie emollef;

c:re cor, & euigorar illud, Vnde oportet,quod .v rrrus qua: red:lcit ad medium talespalsiones, .id faci:u refr;£ll1ndo t& arnpurando excrefcen .. .riam , & imn.oderantiarnillarum, & hoc facit

-' -remperaru ia, .quz proprie refrenar , & modnm ponir pafsionibl1s pro fcquenribus bona fenfibi

.: I_l;l.,qua!cs hmt deleCw,tiones.C!.!_:ia vero'virtlld "p.ril1cip3.1~, f::u Cardinali -corretpondet diffid- . ~ ~~or)& pnncipauor materia fue Iphera, opor~

~ .

Securtd~flcund;e,;,':';

Humiliras enim moder:nur nimiam audacism, "i:ius'oblrgatione ,It: modo obferi.lliuii:]ecunfen Ipemerga excellentiarn propnam in volun "lh:m legem potiriaam, agit q.; ] 47." ,.,..;

Ute. A!iremoderantur ee ,qUa! pettieenmd li"w _.; .. Cirta feCllndum, fcilicet v itrnm .Qrjpp!i~

teriorern eopOfitionem.vt moddHa.& aliaqure ttlmabftittcntire, quod eft guta ,.3git.q4&.;fii.o~

darn que ad modeiliarn reducuntur, . ,.~ . 'tIC I 4',. ofleiK\ens quomodo ftt virium capita-

Explicatis parribus incommuni.agn 'de il- rle , .qUl3 ell de re m2.xill1e deleftabil i, &:.con~·

lis in parriculari, Ee l?rimo de partibns illt"gra fequenter , ,qll~, habet rationem finis prO'f,t(:t

libus, Icilicerde vereeundia ,.&hondhrc, per -qnern alia.multa apptti.l~t\lt, vel 110n rccufsn-

q1He homo ma'xime rcfugit tnrpitlidil1t'O,. E.~ t\lr~ NdneH aurem ex foo 'gel1en:ptCfHui:u

'primo agit de verecundiavqnarenusaliquis til- morrale I <'jllia' dirette llqncOmr<l:n:lt ur . !IiI"",

mer confun~i, &: exprobrari de rurpi, Vnd'C ~ioni'DeiJ & proxdmi I fed ex al~q\.ib;tdil~lk

dlffert :i peenirentia, quia hac doler depee ca to laO . votdl .reddi peccatum mom.le, Ic ilic e t,

fecundum fe ~ vt ell offtdiuum Dei, vcrecun- ~vtld: t,;anmo. fecuroin falute corporis ,n) ex

dia aurem fi.lgit turpimdmesn peccari prour ti;. conternptu Dei. quarenus ita aliqiiis t;{w~f~

met infamiam, & coufufioncm illius', &. ideo drill :rttees· gnli , quod ad fadsf~d(Pcilim

'non conuenit hominiperfecto., m:ql:e efi IT i r: .jJli tranfgrc:dinlf pracepra Dei. Et (it' i~gi~ Je

tUS, fed pafsio quedarnrlaadabilis., quarenus @:nlaq,I-48.. ". .

non profequitur dirdH bonum ,fed fugit rna- .; " Circa tt'rtium,a2it Diuus Thomas de alia

.lum propter exprobrationem illius, c&, ita ve- ;f~ecif,lubfiinenri:r;q\l'3; dl fobrieras.qce np.c'c.;

recuodia non Ie habet ad remperanriam per Ill~. ratur deh:eatioIlC m porus inebriaris , eo qtlClt

'QUill parris comooneneis , fed difponenris ad ' . ntis delectncio per Ie 'priir.ohabet:wllcH~'i~

illam , & itaagit de verecandia.qnafe. t 44-De .fom ranonis fX ifuu'oEtate potus , qui d:m:l.-:

honeuate aucem, per quam aliquis arnat PIlI,. leria, -ralisadus I :51 ideo importa.tdilhr~b om

-chritudmern virrutis non !olmnincomaiUoi,i!(; in;lpedih!ep~l1m contra rationem pnrtet ipff:m

enim omnisviteus hcnelra ell , f~u·hQnoredig_: t1cle5ariuncf{) cibi, & porus abfoluee , ideo.-

na , fed fpecialirerprout excludit turpiIUdir!t, que .fmI0:n· dil'ull&.~rnmoralitatt'n)., & fk cxi-

t1.1Z exconcupit'cenriarei.tllqJ1S oritnr iuxrz git,.d;itin8.aill virturem, quz prirno & per f~

iHud Apollol i , 'I. ad "Coruuh, 12~' QU& p:~ta- mddercrur del ed3<tionem potns , v~ tollentis

mu: ignr;bi/iot'{pnembrd. ejie corporiJ. bis bo- vfum raricnis •. & ha:c eflfobrieras de,<jLgl agic,

nrJl'cmabtmdat;tiorcmcircumJamtUi&qu.ein quzfh149 •. :; .; , .. ." "." .. '

~hOll1l.:l Jim.: noftra. abunaantioreTJrbMd/atem ,. CIrca, qbai'ti.lln, fcilied: de v·itio oppe6 ..

·habmt. Ecfic agit de hOGdb,teq~I4'j.:· tofobriet3ti,qQod eft ebrieras , tlgir qu~flio ..

.. De partibus aurem fubie6.iuis agit iuci- ne r s o. Efbaueem.ebrieras peccatum morrale

·piendoab:J.bthnentia.CircaquamtrJ.D;atqlla- ex Ino genere , eo quod per i\l311. .. prinat k:1,

rucr, Primo de !Pecie at>ltin::nti3i! circa cibos, liquis '/ ill rarioms non modo nxttn .. li ticnt

&: de precipuo eius :l.du , qui ell ieiunium- Se- per iorr.uum in quo fulpendlmHlr omncs ;;c~

cundo de eius vitio 0PP0!1tQ. quod eO: gula. nones ~ nee ex ponit Ie aliqnis pcricul 0 ope-

Terrio de alrers ~lJecie,qu::; eiHoorict3:$, Quat r~ nJi mala, kd. modo prxtcn1J rurali aufe-

to de eius viriooppofito, quod eLl ebrieras.Cir rendo vfnm rat innis ,&: non [l1f1xr:d(nc(~ em"

ca primurn ofiendit abllinenuarn .<:1rC3. cI408 nes atbollesexreriores ,fed n.odo btniali

effe Ipeciaiem virtutem ex fpc;:ialimareri~, Iaciendo illas , quod~l.\:.ab lmrinfeco ccrniete-

quam habet moderari , qua: etiarn habet fpecl:! re fe periculo graui peccandi , " nocendir Iicee

lem difficult:uem, eo quod v (us aliment! cum ex igl;Or.1.ntia forruudinis porus, V~ 1 ex nccef-

fit tam nee effar ius namre , delcdario illius efl: firare alicuius medicine pofsit aliquando e x-

vehementior, &' ira valde d.fficil is refr~naLio~ cufari; . '. .

-nis , deleehtio auremcirca ... dl:imenta, &.alia . Secunda [pecies remperanrie pen aH\i~

fiooiliat quibus fouetur natura, medica d.1:,quia . nenriam eft cafiirJs ~ qua: rnoderat cr dc:letta"",

natura. edam non preriofis vefhbus fouclur, tiones v enereas t & quidem comrruni modo'

proue aurem [pe~at ad popatn, & ~alhll?' nlc:'~ moderarrr illas ct;Hjtas, per excellentism au-

. deratur :i modellia. Et lie de abC.menU:! agrt rem virs in itas , cirClll1l.bntias aurem , & fif'n:i

q~re[t. 146• Deprincipa Ii autem attn duslfci.exterio~~,plldiciti:J.. Sic ergo ::git prime de ca-

licer ieiunio,qno afRgimus corpllS per (u?fm,. . [!:irate I'x ptldicitia, qua: ab ill~ no dinirgui!\l~.

8ionem ciboruL11 ad moderandls concuplfcen- Secundo de virginitare. Ttrtlo de v icio oppa-

tias~ Be vaGandu!U .exerdtio virtutl1111, & de lito cafl:itati eiufqndpecicbu:>.

P Circa

O,.do qti.eJlionum,

. Cirel prlmem c3.fiiras .ell fpecialjs vir~monio, cartiras aueem communis non rc::~dit

rus dL1inda. ab abI1:inemla' ,qu/J rnoderatur iIlamillicit3ro. <l£are v!rgil1itas vt Iacrata

{ped::dem mareriarn -v 01 ea, ddtinCta 0101':1- Deo per vorurn , non fo:ui11 addir.ctrcurr.Lan-

Iiras ; alio eoim modo moderarur ratio de..·tjam relligionis,f~ eriam intra rnateriam pro-

led ... r ioncs :ll:menri, ,a!iomodo dc:lecbrio.· priam caftfratis nafcimr noua ,& . fpeciatis

nes veneris, .&alia mojo eft vnum licitum virrus Ieruandi omnemin experientiam vcr.e-

qt):i!'~ ~J iu,~. Pudf~iria aurem non diLling~li~ ris , non eft enim inconueniens in (peciebus

tur ·3 ca.htare , quia moderarurflgna J & err- cafriraeis , & Iuxurie oriri diftinttam (pecie~l1

curnuanrias exteriores veneris. de quibus rna- ex Iitppofinone alrerius virturis ranquam ex

gis pudorarnnr, fed omnia pertinent ad ean- condirlone requiiira .ficu[ adulreriumex Iup-

de rn i rbidinem, & circa eundem fiuem ordi, potinone illiuftitire peccarum ,~e(:i3Ie luxu.-

Da.ntu. l &: fie eadem menfura menfuranrur :i ti:1! eft, Et hec virrus virginita~is efi reparabi-

rarione , Be .de iila virtute, aglt qu~fiione lis, eius vero materia, fcilicer inexperien-

k 51"· . , '. ria veneris irreparabilis eft habi ra ftft'Jciti-

C11'Ca Iecundum agir de virginirare , qua: perienria. Et fie agitde ilia q. I )~.. .

ell: excellenrifsirna caitiras , ficur maguificen- Circa tertium tra8at de V irio oppcfiro-~

tia eH: excellennfsima Iiberaliras • .ELl aueem caftirari ,quod eft.lllxriria, & de tins fpccie-

diilingucnda triplex. virgtniras. Vlla natura- bus in Iequenti quafrione. Deluxuria often-

lis ~ alia moralis I & ha:c en duplex. quadam . dit quorsodofir .. peccarurn merta!e exfuo g<;,~ moralis. lUo~alime ,fr.a~us. ,al~a moralis ~ora. .*~r.e, '& capita le, ECt ,qu!dcm n~or~ale ~,quia litare v rrmns (peclahs dlfimCta::l caflieare, ,~'peCC,l!llm hoc confiillt rn abufuinordiuaro

Nrrur afis virginitas confiflir in ipfa iJ)teg~i-" refolutionis feminalis , qUI: ab ipfa natura,

tate membrorum impolluta , preberque mate- &. surhore eius ordinara etl ad generarionem

riarn Ieruandam a v irtute virginiraris , dici, prolis , vnde ft femen refoluarur , aut contra

tur enirn virgo qu:lli virens • &: illud dicirur modum ipfius namra , qua: talem refo.eno-

firens ~ quod non eft adufium a Iuperabundan- nem determinauie ad generarionem , ant ccn-

tia caloris . Vnde' hac naruralis virginitas tra modum educarionis prolis inde nafciru-

importar virorem carnis , idefl: nOD eife aduf- t:r, quia 'iragenerationi inrenditnr , quod c)t

Ul11 a. calere c9ncllpi{ct'nti;r"qtltt ell in con- vi illius non Jequirur debita edtlcatfo prolis,

Iumarione msxrme delc:8ationis, Srarus. au- 'V t in fimplici fcrnrcatione , exv i CUiU5 ron

rem v trginjtati~ exp:trte quidem marerie fup. obHgant Ie parenres ad conuiuendum , cum ra-

ponit carnern nOl'lelfe volunrarie corrnp- men ex vrriufqne conui8.n naruralirer J & per

ram , feu adullam , &Ol.ddir ex parte formalis fe dependear debita educario prolis '. ideo

rarionis propofirum fie perfcuerandi fine ex- ex illo inordinate abufu Juxurie fir contra

perienr ia veneris Iicur calliras vidualjs in charirarem debiram Deo , & proxtmo in re

clrne experra vent-rem irnportat propolitum graui qualis en ordo natura: in gencrationc

fernandi omnimodsrn cafrirarern, Sed hoe li- hominis, Eft autem peccarnm capita Ie , quia

cet ex parte materi e ~ qU;E err inexperien- materia eius en rnaxirne dekti:tbilis , & con.

ria toe.us veneris imporr et maiorem excel-. fequenrer maxime appetibilis , vnde induit

lencia m 3 ta,lt1en ex \,ar~e rarionis formaiis, rarionem cau(z finalis ex quo mulra oriunrur

feu propofiri non add.e diflinCl:am virrurem peccata.aur Don recufantur propter jIJud,& d~

prrerer cailirarem communcrn , quia 110n eO: hocagirq.n'3.

illud propofitum omnino fin-Enm. fiqllldemDe rpedebus anrem luxuria 3gi r qlla-IHo.

non peccar virgo linttpferir vt inquit Apollo- tie 154. Eas vero defumir Sar dus Thomas,

lvs,' &- 11C 1 ic~t trangat hoc propofirurn non vel ex parte per(on::e generande , qt:a: en finis

fJ~!r. cO!'t~a .. vIrttl(~n;~ .\it ergo ~x parte pro- aftus generarini ~ vel ex pant: pe; (ona' ,(~m

pO,'CI. vlrgtnH:l.,s corunruat f~eClaJem virru- qua. confumarur IUC aous: e x diuerfo emrn

tern [upra caftirarem comrnunern , opporter, abufil circa vtramqne perfonam diuerfa orj-

q:'cld hoc _propoG[llm reddatur Ipecialiter v~r~ tur deordirario luxllrj~. Ex parte perfona:

I:nnrtJ!(l ClrC2 emnem experienriarn venerrs, I!enerand:r. abl1(us Inxuria vel roraliierircpe-

i~.:. (1'101 reddat iilarn illicitarri, etiarn quoad dir ipfarn generanonem ex vi ;;J8u~, qucd efl

Ir';'pg'rmiom, &;. I:oc non ~oti'n elfenifi'p~r ponere impedimeruum phyllrum ipri gwera-

VO'I.ltl1 pel' ('ur);:i lOiUtn reJdl( howo fibi l)h~ tioni in refclmlone lemjna Ii t vel fch~lll

Ci(a.~1 expcrktitiall1 veneris etiam in matri~ impediulf debita cdueatio pr61is , licee non

gem:

\ . '~'; .. '.;;

, . '\ . . ~., '" '::.:,~-

\ .

\ ' .

v

..... \

seoeracio phyGca,quo~ en impedimentum moo' ~ale prolis generaude . Si prime mojo fiat ·ea peccatum contra naturam.: Et dicitur contra naturam , quia phyfice , & naturalirer im?edit generationcm in abufii Ieminis , & fie opponitur eeiam ipf naturz fenGtiua: I & habet rres {pedes. hoc peccatum contra na.turam , . Icilicee beO:ialitatem quando fit codrus emu viuente;a.lteriu5 fpeciei : & Iodomiam, in qua .Iolum variatur fexus intra eandem fpeciem hum;mam:.& mollitiern, qu::e tine a.cc.ellilad.al:rc:;rulU' [ernen refoluit, 81' hoc' eft' peccatum:mortale, ex: Iuo gcnere, ·diUl in ul3.fculo., quam in fxmimi) quia io .vrroq.,e .Ieminalis humor I .eiurquerefo!u60 'ad folamgenerarionem ordmarur , licec prineipaliu5, & a8:iuius femen virile. Si autein Bon impedieur phyfica generatio prolis , fed forum debita .educatio illius,· quia. fcuicer "p)x<:r:tes non Ie obligant ad coouiuendumfiroul pro_ educaeione prolis ,·cum tamen per Ie req uiracurIn (pecie humana., quod ab v-noque pareuce, prole s educetur , tic eft Em. plcx fornicaeio ,5uillS peccari malitia ex eo Iohnn deJPmitur-', -quia ex rali generltione

.fie damnum p~oli ,quia. ·illi qui fie conueniune ad generandnm conitienunc- fe tll1tura.1.irer· pa-rentes, &:·[)ohmf: Ie, conl1:it'Uer.e mturaliter .educatores. oOtendd .fe ooiigare ad edocan .. -dnm in quantum.paceneeav.quiapoffime adinuicem dikederc •. Ee , licet . aliquis velit

. -prolem fie ~ufc~p.tam .educare, &. alere ~ quia ramen id nbfl.fadt ex ob!,igltiQilC mutua v .. iniu[que. pJtenris c',. -fed ex propria voluntare rnon excuttta&mrl illumj qui-rtaturalicercon:Ilicuit parerees, {3l poltalatjTi.un1G .efleeda-carores .. ~ Si "e(od~ordimtije,.'lm;:uria!' fiat, .ncn fohlm ex:;p.art,c".protis:geoetanOa::., led .euiamex parte peLfon~.'i· que.adgeneraric- . . ,nem·a:ffumitur ,"l~efu\ eane ·diuerfa: Jpecies lu~xuri:e , nam veh,affmnltllr.perfon:l:.cui debe-tur- Ipecialis .reuerentia 'tif;uLeil,confangui;.DCa., &·6e eiVinceitus, vel :perfona; qw: eft ~in alterius ,pott':na.~e.,. qureqnidt'\l1·fi ficin 'pm:elbue alteciua quantum ad .coniuginrnre'fultlt aduleerinm " quod-faciciniuriam con-iugi.; .Si.autem .ut in.;pore.i.l:ate slterius quan.

. tU01:ad cuilodiam. yil'gini:a.ti's C naturatiter ;enitti fceminre v:irgine~ cuQQdi":lotu~vfque .ad

. ma eri monium , .qui a vi rginit3.s;jdldo 5 nat u'tz in feerninis , ve. dillinguitur:.a: ~?~e ex bo'nis fortuIlx'') &die efUl:upfum,.,$1 3.l1tem·{i.t 'I'erfona', qu~ ea~n alteriq5' potertat~ ql1aD· -tum.' a.dconre~rat\oQc;m.',. & .. votIJ.Pl Lfuctl.1m

· . ._

-Deo.fic.eil facrilegium, <l.£.Qd fi addatur viu'. ·lentia,qua. extrahacur fre.ulloa ab co in cuius eft

poteltare , dicitur r~ptus. De i~isergoagit

Qlla:.H:.I.;=\-.. . • ".

.: : .EJi:phfatis partibus· fl1,bieaiu~~ :t~.mpe-.

rant~re,. :lglt_D:IUU~Thom.:ts,de partibus po. tcntialibus 1ll1l1S ,qua: [11I~t·.Hes . Icilicet.sonrinenria " dementia, & tnOd~hi:J.. Conti-

nentia [~mi p~ltdl dup~ici;c:r; vno modo pro refrenatione ipfa pafsienum ad venerem ~ fie ell i~em, 9u~Qc:a(Htas;. Ali~ modo ~'torefiUeFlU~. ratl,orus ,ad ~fslOnes mfurg~utes, .& fie fQ£IJltur 10 p[~(enp. , & eO: aliql1id im-

.perfetl:ius temperantia , a.:qua6 fecllnciur ium .rerpea-u,a.!ius , quia non refrznat ipfas par.fiones, fcd detinet. rationem ne ;i vehemen .. -tibus pafsionibus deducatur', &: ffc continens .habet minus efficacern vim raeionis l' quam

temperatus ,quia non- extendicur ad ooolan. .dum appetirum , fedparitur in eo vehernences .pafsiones , [edfr:ln:itur .. ne, deducarur ab illb;

, vnde non pcteft.aliquis firsul dfe continens •. :&·.tempf;ratns in.s du ~ fed Jolum in habitu, Et quia vehementifsime Iunt pafsiones con'cupifceot,iz circa cibos, &: venerea , ideo can.tineoth_;~i~q iUas~~t continentia fimpliciter, -Ec de hac agirq.r 55. •.. ,.' ,'. . ':- :"p~ vitio ~ero i~li ()PPOUto ~ quod eil: in ;continentia ,_ ;3gj"~ :qurefti9fie Iequenti , que .etiam.perrioet ad;,!q)u~~te!l1 ficu't eius con- .

,trari~qJ;dlt1OdeftcontinentiaJ co quod per-" ~mitt1t 1I0~ul)tatemd\1ci· a.pafsionibus J nee dirmat. .contra illas quando.Infurgune ... Vnde .' 'incopr,inens non pe~eat:; e~habjt1,l.v.QtHnta: tis t fed ex pafsione il1ruTg~llte circa-quam'

· -non &"it_. te6[teoriam ., ,& quia incontinens : foit;ul1 jf£liefit p~eqljre' .~1' _ pa fsione, non verto;e~hlbitll i:~,~ali~~~:.:Nrsio autern quam .. ;Ul8. fr¢qtlcnter v-i-Pf:l1t; non rameu habituat ,vQlunt2.tenl;a!l .eHgen:~u!lb· fed JO.!OlTI relin • ,qujt .illam. difpofitam, vt non refiftat paf~;rldni t fed dncarurab. illa J ideo ex Irequen;t:.n~s <aC}ib.u~ ion ,x9otjnenriz, nQngeoera ... '. tuc habitus, fed difpofitio praua volunta[i s,

· :<uiJls;ftgnqme{\:··, qnodvolunras nonfirma· tur. e;rga: _Qbiea:um~ prauum, fed 'patius tran-fa8;9: :;i!$tl.&.··p~rs.i9ne., inecnrinens fernie p~I1.iJ:~Q~iam·;\iht-e.Q)peratus autem ron J quia . :'lub~t'hu.pj}:QID: ~Ug~~di~ praue , non autem : foluffl-diJpgllojl"ejp ;~n rdifrendi. Et fie de in-

contjl1~ntia agit;q.:H6. . . .'

· . :. , SeClllld~ ;pars:;: p()t~tltialis teme~q·nti.z _elt·' clementia. ,&.~manJ"e~Lldo adqua.s .pert~-tinct ~c::frl!na[e, iram. in~ ordine ad· mah.u~,,,· .. ' . .. .. i' ~. - lienlJn1

> ;,'.

,'::

\

I'

'(j

;68 Ordo qu.ejiionum, ,

l ienurn non omen in materia princ:ip'aJi marurirarem., &. 6e compldHtur aliquas ~-

tCnlt~cr;mi~ , s= el.l con(Urjrcenti~. Dj~- ~ic:'nes infe~iort's. & : i IQu3S exreriores )dl~

fen aurern mantucrucro , & dementia , quta uidirurque a D'uQ 1 homa In qnaruor fpe-

cl emeuriz luber pro materia mirigario .. ' cies , quia qn;auor funt in ql1i~us home rna-

nern ·pCen~rum.'p.r<efertim I_eg~lium intra }~. x_ime comporirionem ,~ marunrarem ollea-

mites ramen llllhwr: ~ & Jdeo ell: fuperto- dir , non erga malum alienum , Iicut clemcn-

tIS ad inferiorem ~ & maxime decet Prin- ria, & manruerudo ~ fed circa proprias ac-

cipcrO : manluerudoaurem moderatnr iram, riones , Primum efl in appetitu excellentie, .

vt lilatiu:tmmali. non 3utempcrnasiegis,& quo aliquis vnit fupra allos efferri , & noa

ideo man (uerudo proprie verfarur inter a-qua. tenere locum fuum, .& ita maximc rollie or-

Ies, E!: de i!l:ls agit q, 157- . dincm, & comporirionernf nimiusfie , Secun-

De v itijs· autem oppofiris iRis virtuti- dum eft in appetitu curiofiratisvane circa cog ..

bus agirdaabus quettionibus feqeeneibus. nirioncm rerum prefertim [enfibiJium, 'hoc

Et primo agit de vitio oppotito manfuetudi- enim maxime foluit mreriorem con1poildQ';'

ni , quod eft iracundra , que per exceflum 0(>- nem , & diuerrir a grauitare negotiorum.

ponirur manfuerudini ) nam per defeCtum op- Tertium ell circa a ttiofl,es· exteriores . fiue

ponitur aliud I'itillm inuominarum , fcilicee feriofas , fiue ludicras in quibus maxime re-

defe ceus ira: quando erram cum caufa ratio- lucer hominis compofitio, & grauiras, Q,E.:u-

nabiri a liquis non vult irafci , Er quia vin- tum eft circa apparatllm exreriorem, & or"',

dich dl valde appetibilis, vtpore vaJde fa- natum perfona: ~ in quo maximedominarut

tiatlu.l ~ ideo h:.bet racionern finis propter luxus. -& ita maxirneindiger compotirione,

quem mulra alia 6unt , vel non recufanrer, & modellia , Er circa primum verfamr flu-

ideoque eCl: vitium capitale , Habet autem militas , Circa Iecundum filldiofitas. Circa

plures Jpecies 50' ratione peccari t Iicec ira tertium ill rebus ludicris verfatur eutrapeliaj

que en- pafslo fit eiufdem Ipeciei , eo quod in feriotis bona ordiuario.Circaqnareemver-

ex diucrfo moriuo aliqui mouentur ad vin- fatur ornarns , Sic ergo agit de modefiia in

di8:am ~ alij enim dicuntur acuti , qui acce- communi qurefi.16 o, c

lerant motum ir.(c:x vindiCla repentina ap- Exinde verb agit de fpedebus mode8i2

prehenfa ; ali] dicunrur amari, quia nimiam ordine potito, Er primo de humiHrate. .Inqua

tti1l:i riam concipiunsex iniuria, &: quafi fel- corfidera t' primo ipfam y.irtutem. Sec undo vi-

Je replenrur , til ex hoc moriuo escieane iram.t'ium oppotirnm, quod eft fupcrbiac Tertio.

Ai ij deniqlle dicunrur difficiIes , quia appre- Ipecialirer de fuperbia primi hominis ~ & pQ!-

hendunr vjndida.m vr Iariariuam , & fie nimis nis ip(am confequutis, Circa humiliratem

afficiuntur ad iHamt~ difficile remouentur-De ofl:endit proprium motiuum humilirarjs,&: mo f

his ergo agitq.158.· ',' ralitarenneicfque viminrefr~nando,& detinen

De vitigaurem oppofito clementie a- do motum in bonores improporrionaros ex:

git qu~fiione I 59. Ell: aurern .crudelitas J qua COJifiderationepropriorum defed.ullm, ex quo

quis habet animum~rudum, & non,Jenemin 'edam faeit a:O:imare fe indignum eo honore

trtidgandis pcchis propter culpas. <l2_od fi quo dignus ell: abfolute I Be in re, quia vere

. H,ccdlt in illa' csudelitare gaudendo de.era- zfrimae fe ·jndignum honoee quem habet,

cjaru alionnnproprer delectatione~de pc. quantum ell: ex parte proprij.defeetus , hcet

nis ~ didtur feritas t feu :[zuitia-, quia inhocex:'parte donorumDei non reftimet Ie indig-

· btfl:ijs afsimilatur'homo t lit de his agit qUa::~num , nee deijciae animum, Vnde motiuum

fi-iOlle 159. ,: . humilitatis maxirnc orirur ex reuerenria , Be

Tertia pars, -po rentialis temperantia:: eA: ·fubieaione adDeum & ad alios bomines.com-

modeflia. Ee licet a1iqui nimis ample acci- ·parando ad illos It,acfeaus proprios -r ex qui: piant nlode{}iamipro moderaeione omnium'ac~ bus eonfiderat fe indignurn , Vndemagna~ · tuum inurlorllm, vel exreriorum prztcrde-nimita5 ~ .& .humiliras verfanrur circa idem, -lelitationestafros :" ~lij :autem riimi~ -fl.dac ~fcilicet 'circa.honores proportionaeos , Ied.ex

. accipiune . mo'~dl:ia:m "pro' Iola .modetatione diuerfornotiuo.ma:gnanimitas quafiafcenden-

· att~~';U. eX,terIor_mn :ta~eh'_ Diuas Thomas d?,8& impellendo ad rna,gnos honor~s,propor~

'aCClplt: modefham media. VJJ , prout com. 'nonaros ramenfecundumdona Dei, & pctfe ..

pled:i~Qr . moderaclonem . circa omges attio. tHones proprias ; & fee und ario ~epri.mit hono-

'QCS, qUi!:: ordinantur ad ' compofidonem, & res improportiOnatos, ncn qUldem ex cc~li.

, . derano-

, .

, '

deratione .d;;feB:us proprij, vthumilitas , fed cumque.materla-, &:ideo eIt: vitium capitaex comparatione honoris Improportionari ad ." lri;,. ,qui3.exc~lIentiaeft mulrum apperib ilis, proporrionaturn . H UUl iii ras ve ro quaf def- .~. ~ rta ha,bctrat ionem 'finis propter. quam niul-

. ceudendo in contideratione .propri] deJettus ." ta pqfft;lnt appcti ~ vel non recufarl..Ee habet repnrat qoidem feindigmlmqrnni honore quan·p. 1:'.0.fubieSo vo!uritatem , qnla nun refp;cit . tum eft ex: v·j dcfedulllil, flait tamenin hono- . fo~~ excellenrlam corporal ern .' fed erism re proporeiomtc Jibi~fIOn deijciendo animum fpmtualem., &: vniu~rfalit-er omnem in qua. v Itraid, .quod .Iibi debenx.quanrumeft excu1l1que materra , &. ideo pert inere di.:bct Old parte donorum Dei ~ & ,ita" procedie refr",. , VOlull.~,l.tefl1iquz e_fl: potentia fpiritualis, &: v ni~ nando , & ponendo ·modum. inrnotibus -ten-tierf;lhs J qnarenus habervim tcndendi in res dentibus immpder;lte in excellentiam e . Etarduas per Ipem, & audaciam, &c. Et: fit de fu"

ideo. quia. materia. refr~natiotlis eius non ell: perbiaaglrq, 1 62.. . '. .

dcle3ai:iotatl:u!1, que efl principalis materia ';'. ·Quill.vero in foperbiahabee fpec.ii!em,

remperanne , fed excellentia propria, ideo c;onli(jeradonem, ficur & gmuitatem pecca-

dl pars porenrialis cemperanrie,: Ex parre.ea- ~.t.um ptimi hominis,agit de illohic Diu. Thomen moriui ex quo procedit , fciIicet ex re- mas, Voluit~llim primus homo dfe lif-ut

ucrenria diuina refpectu cuius recognofcle . Deus non iJ1 Gmilitudine natun:, fed in fi mi-

propr io s defcCt'usexcelIeritior ell reliquis vir. litudine fdentia:, Geut Angelus in fimilirudi-

rutibus moralibus, Vnde edam relulrat ma- ne poreflatis : AngeluseniOl ex Iua namra ximus profe8:us ~ fcilicee quod bomo fobij-erat plenus Icientia, homo veto earn ha-: ciat Ie ornni. ordinationi reCta: , quia retpe- bebae iofufamex graruita donarione non ex· du Ilull ius regulz fe ~O:ittl.:i:t excellentiorem, : fDa naeera , &' ideo Angelus non in fcientia, Etfie agit de hu mili tate q. 16'1... "fed in poreflare, &: maieflate .volulr effe (1-

, S ecundo .conflderae virium oppofitnm J . mitis Dco appetens fedc:rc: in monte teG.a ..

quod pet excefliun eft fuperbia, per defeCtum menti quafi independenrer ,. vel 6nglllariter

vera uimia abiedio , quando quis applicat volens etle magnus, Homo vera voluit efle b-

Iead villa ~ eeiam vltra. quamdecee virtuo- milis Deo ill plenitudine fcientia volens fdre

fUIll setiam Iecundum dona Del. Superbia au- bonum, & malum nellt Dij fine fubitCti(u)e, &.

rem direCte oppooitur humiliraei , tum ex _ regularione ad Deutn.· Et .6e de rup~f.bia i.& patt'e....-~otiui eius., tum exparte marerie, . 'grauitare huius peccaeiagieq. 1,6;J •. '>'·:t',_;"';:': circa quam verfamr , tum ex .{lam: obie8.i, .',. .De etfeCtibus vero huius pec:(~tf/ide.!t.dlf__.· .

quod appetir, Ex parte rnotiui , quia humili- ~(2Il1S e~Jllo (~utltis~v~ ~¢mor~¢~-"e:,,:c-~t~fio:~~~,·t:, ::'

eas ex reuerenria diuina Iubijcit fe, & repu- . 3, paradifo t IX alijs fimllibl1s-agttql!i:I!~~I,·64.·:" ' .. -. rat fe indignurn omni honore quantum eft, ;'Dec:lufaverQhuiu!S peccaH;i fcilicetdricnta ... -;

ex parte lui defedus ; tupetbia vera excutie :"tione I &: modo atqueordine.quo gdb,dt,agit .'

a [e diuinam reuerenriarn , vel. pofitine , til: "qua:lh]6 5;--:-::<·:;-" __ > .... -. . ... , . . .

direae conternnendo Deum , 'quo_d ell: fum-' Secundafpetiestnbildtia: cO: fiutllO{1tas,- .' .'

mum genl,l~ fl1perOi~, vel priuatine tant.urn ,qua! re~~~nat;,~e_~~efsiti~t.li.a~petitum.fciendi,,;, ', ,'." . .c".

q.\l:mdo .,qms ad profequendam excellentiarn feu cunorttat~m .. Vndeftudl_ofitas nonverfa-. ' .....

propriam Iubtrahit Ie a Deo non dando ei jut immmediate:circaipfam cognitionem , fed ".

reuerentiam , & honorern, fed fibi arrogan- '. cdrca applic;ttj~ncll1 ad cognofcen~l1m, qn~

do. Ex parte materia: I quia humilitas refpi-: .• applicatio cl.l::i'&us voluntatis,qni dicitur vfus·

cit defe~us ,proprios, fuperbia ambulat in&ideonudiofitaseJ\:ib',vol~tate', ~um.prop~

magnis , & mirabilibus Iuper fe , Ex parte ter aaum·qucmr~fl'~Dat)qule£l_~prIlcatlov.o~.

obiecti , quia humilitas refpicit propriam de- luntatis j tum propter ~~plirudlDe~ lIl~rer~,·

icdionem quantum dl: ex parte fQorum de- . circa quam verfatiir~j4~'i~,~ap~llcaHon~m t

fechmm, fuperbia pro priam celfitudinem non ad coguofcendcm, tUD1]4.igPt~l~(]e mt~Hett1u~

in hac i vel jlb materia ~ fed. in omnibus, ~ tumJe!,ritiua.Etql1ia,m?de~tU;t:~ppet~t\lOl feu,

ita licee material iter , feu ex· parte marene appJiSationem cogllorCdldl~lde¢ea Vlt_tllS ~o '

~emot<C videatur fuperbia gen~ralite!, includi rariS'~8t'de illaagit q. I 6~'f' . . , ,,-')_:.' ._~

10 ornm peccaro t quarenus In eo muemmr De oppofiro aurem v rero, quod ~~:o~tl~'!'

aliquis conremptus Dei auerrendo fe ab.eius . us? agir queflione 1~7. Imp~rta~ a:uttm m'" regula , !!it lege J ramen formahr:er Ioperbia eft .. ord1l1:J.tum exceflum urea apphcatlOntl,(I1 VO" fpeciale peccarum ex parte fui motiui , qua- . luntatis ad cognofcendum. '(ode ~ppo~t~.t tenus intendie propriam excellentiam in qua: formalifsime intelligere marenam hUIUS VI:I)I

p ~ full ..

170 OrdoqYAIlidf1um",

rei jicetqtmd fit iriordjn.1.~a .applkario: ad cog~: ~:Edam pertinent ad .ope.rationem, .vr 'gr~-'

l1i'tionemcinqu::lI1wnrcognirio'" flam eriam hi:.., ria Ianiramm , & gra~I:{ v H! utum, ~'Jr(;a. vO-.

'xmiuius. & g1110filS q'.l3JrUnr :inordinatu v{u.u' luntarem all rem msgis verfJ~ut..pra~la fan{t~-:

t:lI5l' us qt1~m ien[im!Jsj& cognofcin~ugJ no"t'lta:'; " ficans J & chariras • qua:. reCl:lfi:3r ,cltcavlt~~, men ad cognarcendnm,{ed ad deledandum.cu-'. mum fiDem, quam gratIa §fa~ls da~a_. Pe~dl.

rio[tlS cnirnquxrir fen6bi Iia-etiam li rnoleflent l1ilionesOllltc01:0peratiol1';lm m.telllgH Diuus

quia (alum qua:rit COrum cog~jtio~em. !3-~ = Th?mas diuerfos,mod.os vl~cnd~ficut eft~vlra,

hac radice difcermrur de Ie ci'.i no currofaa lIbl- OlEtm;!, & contempJatlua, quz dicuntur dluer.

dillQfa, quod jih: nafcitur ex v fti rangibi'huIi'U {olE v it''!:; 'q~\ia .diuerfis a8:io~i~u5-' feu op;ra.

vr delecranr , 'ilJavt przcife faciunc cognof-: rionibusexercenrur . Per diuifiones denique

cere. ; . ;, oliiliHradonum iritelligj[ diuerfos flatus, of-

Tertia rpedes mode!lj~ eflc ircaadiones, feu , ficia , & miniileria, qu~ funrin Ecclefia , 11·

morusex reriores.Iiae Ierio (os,fiue ludicros.cir cut eft llatu~ .Epifcoporum reJigioforum,&(.;

ca quos v erfamr eurrapel ia, & bona ordinatio, Ex: hisenimomnibus (.ompQnitur corfu. mi-

non quide"in ratione dcb iri , & honeilatis ficut Ilicum Ecdefi2' '

aifabilitas t & veriras,qu;r funt partesiuftiti:E, fed fec:>:r':idii moJer;lcione v t non ercedar quis, aur deficiae in his, qtlzagit Iecundsmcornpo , ritionem :. &:<lecentiam exrernam etiam in re-: creaeione ludicn t, Ecde hIS vitcutibusj& rn..; pcrflttita.rc~ ac defedu ludi'3git q.16 8~' " ::,

~art.:l fpede$modcil:j~efrcirca appsratum t:1C rerio rem in vefliru, 8£ comitartJ,&' omni ornaru exrerno, de quo & vitijs oppofiris; pr;efen:iru de {uperfll1o ornaru in malieribus, & culmfLlc:Jtoagitq.169. _

Vltimo agit de preceptis remperanrie, pra:(ertim circa res 'Ienereas,& precepris ariaruaivlrrueum remperaucie 3.diunBarum, qu~·

{Holle 170. .'

'0 l( 4TI) .lIE' as; AT is

'd"i~" '

. -'-I

' -

, 'I :~

~~

1":

~~

-

E T primo incipit ;I diuifionibtls gts.tia", rum, [eu a gratijs gq.tisdaris,; In quibns fecundum tria genera pofitai'primo occurrune ea , qu~ pertinent ad cognieionem, It· exig~nt

. fpec.ale lumen, 'quod fub lumine prophenco comprehendirur , Circa' prophetiam .aurem primo coniiderantur ea, qna: perrinene ad prophetiam fecundem fe , deinde qua: perrineut: ad Ipecialem quandarn pc:rfecHonemprop_he..; tire, quz dicitur raptus. Circa prophetlam quatuor coniideranrur. Primo ipfa etlentj~ pro' pbetiz. Secundecaufa eius, Tertio, medTlUll, Ieu {pee ies quibus fit.Quarto diuifiones eius.

Circa primum conl'"tdci3t effcntiam-prophetie, tum ex parte fui generis , quia per.

p.OfreJ:pHc3tasomnes virtut~s)&vida,q'(1f riner ad cognirionem ; rum ex, parte djffe ..

gel1t:ralicer ad omnes homines perrinere renrie • quia perrinecad rellelarionellidiuin:l.m

,poflunt,agir vleimo locode his, quz fpecialircr per modem tranfeumis repra:[entanreln~& n:a-

ad ~J iquos {latus, vd condiriones hominum nifeltallte aliquid, & ex parte: obieCti marenq-

pertinere poffunc.Eencncoofideranrer i Theo lis extendit Ie ad omne mud, quod filbijdmr

logo Ilams ordinis polirici, fed ordinis Eccle- druino lumini, pra-cipllc! ramen Ie exrendir 3,d-

ft:ifiiclr &"chrilliarii, qui a Spiriru f:tneo def- futura ~ feu longe diftamia, Pertiner ad cogor-

c'endut diuidente lingclis proue vult, Has aute tionern propheria forma1irer, licer difpofitille

conditioncs, & mioitleria reducit Apoltohlsad volunrarem oertinere pofsir. Duplex enim ad tria ~enera prim:!! ad Corinth. f 2. vbi di.. ,aCtio ex parreDei , & pafsio e s pure noflra cit d:rdfio1].o gi'afianl':nfont, &- diuijione.tope· ! concurrir ad propheriarn, Vo:! qll~G :mrcccclen rat;o'IJ~m ; & dJuijioncJ minfjl1'dtionum, Vbi terdifponens, fcilicee modo volunratis • qua dicendo di uitioncs grariarum ,fignificat Ie 10- " eleuetur inrentio mends ad percipienda diui·

, guide gr:nijs ~';ltisdaris~ qua: non dantur orn- na , &' hec dichur infpirario lob. ,~'2.1n!pirtl-

n:'-"ns tomtnm-,ittT. fed dnndunrur aliquibns.'io omnipotentil dAl inteUigtvtiam. A'ia eft Grari~atltem gratis data: diuidunrnr per rria reuelario , qua: illuRrat inrelle cturn vr perci-

genera., oo:tOlC)Il£dampcrrinent ad cognirio- piat qurelibi :i Deo reuelanrur • _ &: ibi com-

nem, vt p:-ophttii,di(cretiofpirituii,&c. ~z~ pletur prophetia , quia ibi rot lirur obfcuritas

dam nertlne!l[ at! loquueionem , v [ fermo (2,. jgnaranti;rfor~literlob 12 .Quf ,.me/at pro·

pientia:, fcrmo Icienria donum linguarum, &C. ftmdade tenthI'll. Hoc autel!1h!mCllIlOn aamr

per

S7'EC1A.LIJJPS . ftanlJlIS.

Seeu.d .. ficundt#.

per modumhlbitus i~te!'eaui propht't.r J fed eionis formalis elfend:diter, vel ex parte Cui .

per modem Jt1l11ini s tranfeuntis , qur datur de- tibic:d:i marerialis.aut ex part(: medij per quod

p!de:cr-ab inrpir;ttioneJc~ reueiarione ,aEtuali, " fitrc:przfentatio[ci prophctl,ta:,r'Clln,hm; rna-

eo quod prophetia ordinatur ad cognofcendas Sis, v el minus .abfiractas ,'lIlt expl' (ffas (i Jl1 il ItU

res Iupernaturales , .& nobisooculras non cog~ ncs,&duplex botcdiuifio vltima.eft accidetalis,

niris principijs in quibus ccnuneneur.eo quod Primo modo pr?p~~tiaell VnillS Ipeciei arho ..

prophera, non vider diuiaam etfemiam, inqna m3: ~ ~ec diuiditur 10 al.i3.s fpe cies , quia ratio

raliaobieB:a concinenmr, nee ad illins vifio- formahs eft eadem, Icil.ce: reuelatio dinina

nero pateLl conrinuari ~ lieut The-alogia nof- extra Verbum reueJam,ficut e riam lumen re-

tra, & (cienria infiua, fed potius vifadiuina ef- uelationis fidei eO: vnius tantum {prelei, & fie

fentia,prophet,i~ el,lacuab{itur, prophetia enim dixit SanCtus Do6:or,fupra qv:r.lHQD. 17 J .lu:ri

videt res qllafi in fimilitudine J &- I'oigmatc, & culo rertio, ad terrium , quod prophecia habet

a lOllge,in diuina autem clTentia omnia viden- " vnitarem fpecifilEam formaliter. S~(nndolr,odo

tur in pleno Iemine I & lie non poreil prophera diuiditur propheria in propheriam ptafciemiz

ex. principijs i.n fepetman~ntet7& habirualiter &. cominarionis ; "am propheria prltfdentia- re

habiris cogllitiooem fuiobi~di deducere, ideo fpkiHcS,vtabfQlutcHadenda funt:comiuJ.t:io

que dependerab aliqua Hluftratione, (jue mani nis aurem fecundum ordinem rondidonarem,

fel.h.tione aCi:aalitcrfada ab alio.qui ilia prin-& quantum eftex part I:. caufarum inferiorurn

dpi~videt~fciHcet aDea.Fides ante infunditur difpofirarinn ad pOI;l~ildum 'tffettum. T trtio

per modem habitus, quia non da.tut3d vide~ modo difiillguntur tria genera propherie, duo -

dum remaliquam ex vi aticuius.principi] ,{eu ,extrema qiur proprie non attilliunt rationem i1Iuftr:itioois ; fed ad affentienQl1(J'j teltimonio pl'opheti re, fed' v el dificiunr ab ilia J vd excedicencis ideoque flondl lumen pure inretle- ',dunt,&, vaum medillffi>quod eft proprieprophe

, Cfuale,quod radicem habeac m atiqaa manifef~ .ria. Primum extremum infiro\)m; & imperfe-

tatione Iuorum principiorum, fed dlluqieri in- Clllm efi,qu3ndo aliquisagitur in(Hllehl,aut inC

teUe'chlS~vt moria volunrate ~ & in ipfa habetpiratione Dei ,fed non accipir illufirai:ioneni '(oum princjpiU.Bcfic agit:de cLTc:ntia. ptopheti~ fnpemarnralem ~ Itt quando Sanfon fuit mows , "quzft'17:1., ; >,,' ',' , ",;td percutiendos PhiJilleos. Alit1d extremum , S~cundo agit de caefa propheti~ efficienoi tit per excefsum.quando aliqnisaccipir lUu{\ra

teo Be qllidemrefpedu ptopheti~ fupe,rriatura.;.t~qnem tam perfea:amJv E babeat v ifionem pu-

'lis quantum ad infu 1ioncm,lumillis propherici, , reinte lJe8ualC'1tl circa veri rates filp<::ruatura le~ inmediara caufa eu Qe'us,lictt quantum ad pto . finevifione i,magil'laria citra v ifionem ramen ell .pofitionem obie dorum , 1St difpo!itionem,at-', ,uin<t" dferiti;:e.irr forrafsis conringir in raptu, & que cocrdioarionem Ipecierum, ram ex parte .perrinerad excellenrifsimos propheras , IH;ut ima.gjna! iuoe,quam intelled:us1mL':diitibusAn· " Hie qtfi dicit ~. Regem 23' M ibi Jo~ultis eft fo~ gelis caofercr prophetia, Geut vnus AngeluS ,#s jfiatl Jicut /Me suror« mane ab[qlle fmbt~ iIImninat alium, Prophetia autem naturalis, b'IUY'milat. Vbktpatteluminis puniturcl:m

qua cogn(}[tun~ur aliqu~ futurain c3.l1~is mHU- ',t<lS non ficar {olls,quali5 en villo dftr:ri:r diui-

ralibus, velex imprefsione damonum non ha·, ,ti~, fed inferior ad illam lficut lux aurore, qua-. ber pro caufa inrnediara Deum I & de hac agit ,tamen excedituodem , & obfcuriracem fidei: qllll:tt '72. ." ,'npartca1Jtemeirisquodvidt'tilr? ponitur eua-

, Terrio agitdemedto,perquqdlurl_1enpro- euario oubium id'dl: phantafm:lttlm wrpora-.

pheticum attingit obie8:~.E~ ~oc ~1cd,um ~unt lium.Medium antem genus propherie e~ qua~

fred es al iAl'IZ create feu Iimilitudines, quibus do aliquid reuelatur, cum corporal i, v ~ I ~11::l gl-

, res propherare reprre1enrantur, qu:r aliqnando : naria v ifiont\hll'c enim inuoluit il1telll£lbllem , infundul1tur de nouo a Deo, aliqua ndo qua- furtc " veritatein velamine aliquo , ,vel obfcur j tate ex

acquifire oer fenfus,nollo II -at fuperiori modo parte rei y if:rqu:Hi hl~ j~t_et. ~tJ,bes , &. hoc p~r~

coordinan~Qr feClll1dumquod requiritur ad ha- 'rineeproprie ad prophetia (hellur emm 2.. Pe-

'bendum 'iudlcium de iiiH rebusinquo iudicio ' rri r, Babt/iJ ji,.miorem p""opbeticum firmo7

comp!etu::l.8uspro~hedc:?s .... N~~ r~quiri(ur rmn , elli bmef(lciris attmdmteJ ~af'iq~M'N /ualienatto:l fer:6bllspra:fertlrrlJnrerlOnbus, fed,ernlt lucent; in.ca/igitJofo 1()~Q : v.b~ c.a.llg.? pro ..

potius propheria ordinarii fi~ CU~ conuerfione pherie non ponm~t ~x pane ,u~.'mllln: l?eer:--

ad ph:iQta(mata., &de hoc ag'HI.rn. ' nx, fed exparre rei vffre ktl med,11 -n c31lgmo[o

~a'rto agit de diuifionibus propherie. Po loco,&quafi inter nubts. Er in hoc genere pro-

ten aurem diuidi prophctia) vel ex parte fuz, ra phctire runt diuerfi gt:ldus ,qu: a aliqu:t udo [eu~ ..

. ' . P i \a.ttn::

171

. \:,'

OrdGq.ltJ~'li~ num,

n.iracula non da.tur homini aliqua poteflas habi tualis , quia nulla porcflas creara per modurn caufa- principalis.e ad fuum1ibieumpoteft ope rari Iupra tatum comunem curfum nature iJQ~' mnrando res ipfas,fed Deus vtitur ranquam inIlrumenro aliquo adu interiori , vel exteriorj hominis ad fadedas tales immuraticnes ad co. firmationemfidei, &' vtilitatemEcclcfia:~ &dc ' hoc agit quzfi:ion. 178.

lstur :1.1 iquid, cnn: fir.n~ c~Jrpor3.1 ~exte~l1o ficu~ ol l;:;. !-u.:::'~n(;l,':i vzrgall Jg ilans Hieremia I.Ah quando in (O!;l viiionc imaginariaaliquid auditur, v cl v iderur l & quanto esprefsiusseanto eft altior gradus, vt fiquis v idea.tvigilando pe.fettius elt}qllllll dormiendo.Er iterum fi vjgil(ln~ do v jdcac pcrfonsrn fibi Ioqueerem, v el in Ipecie Am~clj,\leljnfpecie Dei, runc enim efifig. nurn , quod magis apropinquat ad caufarn prophetia::4De his ergo diuifionibus propberiz , Be quomodo nullaearurn conueniat bearissquia in ipfo Dco immediateomnia videm agir queflio ne 174. _

Pofl: propheeiam agie deraptu.qui non im '. . .'

porrar difli nttum lnmena propherico, fcd mo- p on diuiGone$ g~athrum qua: funt: gr:i~ dum fpecialem , fcilicet quod fiat modo quo- tis dare , fequunturdiuifiol1es operacio- ,

dam cleuante cognirionem ~ foo connatural] Dum Iecundum quas homines viuunr J & ideo>

modo, qui eft pet conuertionem ad Ienfus , rap. .generaliter reducuntur ad illam duplicemw i '":, (US aucem al ienat ~ (enr. bu s ad perci pienda di-, tam actiuam & contemplatiuam , eoquod pro.,. nina.quando eft raptns fupernaturalis.licet ali-. pria vita horninis eflfecundumrationemirario quando fiat alienatio a fenfibus edam 'per can- autem diuidirur ada:quatein fpeculatinam, &. Ias natural es, v tin arrept itij s.Raprus ergo im~ , pra8:icam,& h ~c eft attiua, vefconrempla tilla. pona r , hunc modam. cxcedentem conna tura-, Et ideo agit de v ita a aiua, & conremplsrma;

Iem modum cognitionis, & ita fit cum quadam primo rn communi quantum ad vtrumque mem

vio lent ia abflrahente intelledum a counamra- brum diui fionis qu:rfiicp. 179. Secunda de qua

li modo cognofcendi, q~ violenria non com:': libef Ieorfum fecundum Ie, Tertlo de compara;.

petit voluntari, quando e~ce{siuCfertur in rem tione vtriufqueinter fe. . , ...~.

amstarn per extafim , qma toeum hoc fit per . 10 Ipeciali ergo agit de vir~ contemplati;

amorem, & vohmtariam indinationcm. Et de' ba, in quaconfiderar eius elfentiarn,obie8:um.·

hoc abir qua:fi. 17'$. . .: attusJ&difpofitioriesantecedentes, &conco.

, Secunda. gr,uia gratis dara ell donum lin- mitantes, EtfentiaIis ratio coo templa tiu:E ia-

gnarum, quod quantum ad filbfranriam aliquid tenditfolzmverlratis cognieionem. Precipua

naturale elt , fcilicet diuerfa idiomata Icire;: aucem veritas quz inrendi potefl: eft cognitio quoad modumanrernporefi effe [upern3.turaJe~ finis vltimhqui eftve~diuina • Bt quia "is vel quia iufundirur d Deo , & nonacquiritDr,;' appeririua eft quz inteodit, & ex intentione Iicuz ali~ fcientie naturales pollimt per.ac- ·moue[aiias porel1tiasidamipfumintelleCtii, cidens i nfundi , vel quia Ioquendo propria lin-. ideo vita contemplarina moeiue dl: in volunea-. gua. fir diuinirus, vt inrelHgatur aliquis ab ho- '·te,formaliterin imelleau. Et ex parte volunrni nibus al rerius 1 ingue: conuenieatius aurem ' raeis pertinent dif politiue ad ipfam, &' aneece-

fit priori modo, vt etiam il le.qui Ioquirurpofsie denrer v irtures morales quibus perficirur pars

alios J oque nres fuis 1 inguis inrelligere , Erde appeririua.ne ratio conremplantis pereurberur

hoc agit qurrfr. 176. 'per pafsiones, &fiCvtmolleatl1r, quis ad con-

Tertia gratia. gratis dataefl gratia (erma templandum pr:tfuponitur volunras quieta ik·

ni s, i deft, q nod a.! iqu i s habeat eflicaciam in per reB:i6ca ra per virtu res. Ex part e aurem v irtu-

fl1adendo. tu:.nquoad inflrudionem intelle&us tis intelleCtiuz in qua forrnalirer exercetur

;l.\ldietHis. rttm quoad mouendum affeCtum.vt li : cuntemplatio, edam plures al!us concurruntj , b~nter audjatl& amer ea qua: proponunrur. Ad . .coneeroptamur enim veriratern aliquarndedu-

, qllod non requirircrfuperaddi nouum habitum .··..8:Jm ex principijs qui bus nobis manifeflarur, .

! cognofcitiuum, fed folumfic moueri :iDeo ho- &: ideo reqniritur primo acceprio principio-

, minern in loqucrdo.qcod beneproponar,& au- rum:deindededuCl:io feumanifdl:atio verirads

disror- & fie perluadcar. Er de hocagie q. 177. . contempland£ ex illis, & tandem circa verit3~

~a rza gratia gratl s data eft gratia mira":" tern dcdutl:am fixa cognitio,& hec efl ipfa ron

cnlorum qua; etiamappellamr operatiov irru- templatio. Ex parre obieetorum, Iicer princi-

~_ili1l.&. (ub ea concinetur gratia fal1ita.wm,quja . pali[etvtrfeturdrcaveriratem dioinam,t3men etiarn miraculofe fanat • Ad facicQdADl aut~m vt perueDiat ad illam progrc:djttlr per effe8us

creates

7)IVISJOWES operationum.

I

;

eriam, omittit ftatum marrimonil, perriner

- :enimad(acramentummatrimonij.Vnde [olum traa:1t de Ha to perfedorumma m flatu:'> i net pie. tium,& proficienriem redncuntur ad Ilarumper ' fe&orumfkut imperfedum ad perfedum. Seatus ergo perfeCtorllffi confiderarur a D;- Tho. duplicirer .Primo in communi, Secundo in Ipeciali quoad dupHc~ 1tatiiEpifcopo'rU.&Religioforu. In communi cofideradtatbm perfecnouis, - quod fumitur ex charitate Jqoa: vt dicit Apof •. talus eft vinculum perfeCtionis t eo quod vnit n05 Deo inquo cOllliilit fumma perfettio noftra • Poteft autern dapliciter perfici chariras vno modo per eotalem.exclufionem fuiconrrarij,idefl: peccsri mortal is, & fine hac perfectio-

- ne non porcfl chariras haberi.alio modo per ex clufionem eorum qua: impedient t _& retardant excellenriam chariraeis, fiue qeanrum ad Deu,

POll diui60nes grjtia.[l1m, &operationuil1 fiue qnantum ad proximum ~ qra: excellenria . fequieuragerede his qua: pertinent ad diui-maior charitatis confidc:ratur in maiori vacafiones minilkatidrium fecundl1m varia of6cia,· eione amoris Dei, vel beneficientie erga proxi

& flatus que miniGrant_in Ecclefia, Circa quod moos, &ad hec ordinantut confilia qurbus me-

confiderat duo • Prirnoi pfam .rationem flatus lius di fponimtlr ad vacandum Deo, Be quia fla-

& oflicij in commuai.deinde in particulari, Cir tusimporrat obligarionem aliquam qua aJi .

--C3 primumdiftinguit D.Thom. triplicemdi- - quis immobiliratur ad aliquid , ideo ncn elt uerfitatem in membris EccJeliz~qui funrfide- -·jdem eire perfeallm~& habere fiatum perfe&io Ies • Vnaqure ordinamr adperfe8ionem ,~li:i . nis.fed flatus inuoluit obligarlonem ad perfequa: ordiuaror ad actionem, tertia qua: ordioa.. ,- 8:ionem, non auremomnisqui Ie obligar ad ali (Dr ad pulchritudinem.& ordinaramdifpofirio- -quid,fracim habet illud.Q2are Iiarus petft:8io nem Eccietie , Adperfetlionem ordinarur di- . ~ nis importat obligation em 'ad ea. qllre perfe .. uerfitas Ilaruurn ,ficut dicitur flatus perfedo- '8:ionis runt in charteaee & viraChrifiiana. Be rum.proficientium , t1dtJeipiendum. Dicitur:nafcitur duplex modus ralis ,obligationis: enim Rams difpofirio aliquaIecundum aliquamnam velporefl aliquis fe obligare ad faciendum immobilitatem & quietem t Quia tunc fiatuf : ea quibus acqnirie fibi perfeaioll(mtv~1 ad facum quiefcitur. In moralibus antem inmobili- - ; ciendum ea quibus al ijs earn commnnica t; & us fit fecundum al iquam obligarionem prefer- .. primo modo eft flatus perfeClorum quail par-: tim procedentem ex voro., vel contratlu,ed1ci. 'fiueJ& tales runt religiofi,ptire1igionem (111m fecundum rationern obligarionis fumitur ratio -imendiit fieri perfedi in Ie, Secundo .lute modo {tams. ficue eft Llatusmatrimo'nialis,telligio[o-;'; -, 'c:ft fiauispetfedor\lm quaf ac.tiue I ficur lunt rum,Epircoporum,&c.Et fecundemquid, &- jm . Prelati ad quos pertinc:talios pafcere, & doceperfca:e inueni~ul: fiatusin profidentibus,& in,re,ql1odefi- eornmunicare perfeerionem.fed non

ei pientibus. Ad atlione s autem diuerfas e xer- :_qualefcpmque prela ti huncflatum hab em t (ed cendas ordiaanrur in Ecclefia diuerfa of6c~a, dlli qui exobtigatione perpetuo adfkringuntue

_ quia v t dicitur Romanor. I. 1.N tin omNia mrm·'~,adpakendum al iosetiam ponendo pro ouibus \ br« eundem' anum babmt f ficue eft de officio J animam fuam, qui. en excellenrifsimcs acrus Diaeoni • &. Subdiaconi , &c:. Ad pulchritudi-: charit:ltis.& tales {utlt Epifcopi, vode &. conue nem aurem qUI: canfurgit ex. ditlinftione, &:dif ;:nie'nter e." prime ordine {latus perfeetorum wi politioneordfnis in Eccldia ordinatur diuerCt-- ·,fitur ad fecundum , ideO: ex religiofis Epifcopi ras graduum, v t fcilicet in offici j s ~ at £l:: ari bu s _:affumuntur,6 ramen rcligiofi funt. De hoc ergo

aHus habeae ~nferiorem gradum aliusaltiorcm._ . agie q. J S+. . .. .

-E.tde-hocagtrquzR. J81": ,,--_ : -":- - In(peclahauternagltprlmooefratuEplf

. In parciculari aueem Dot13git hieD. Tho- -coporurn.qui efl:petfeaior,quomodO\lidelicet

. mas de diuerfitat~,offidorum,ydgr3duumqu~ pofsit apperi fi defidererurvt opus, non ft defi,

pertinent ad [acra minifieria'9u.ia de his a~itllr deret~r y t prre~ati~&: dignitas;V ndeApoflol us

traa:a.ndo,de_Sacra~i;ntoordlDls • -Pe.O:~tlbus :_.non dl,Xlt, qUI Eptfcopatum defiderar > bonam

prela- -¥.,-

creates tanqulm per difpofitiones aneeceden- . !te~~nee ramen peruenir ad vi{ioncm Dei niU in alia viea.Ee de hoc agitqtla:Ll.ISoo

Secundo agir de vita aCl:iua,quz effenriali, rer ordinatur ad operatior.em • & ideo. v irtutes 'morales per quas dirigimur in operanonibus virtuotis non (olum dilpotiriue , fed eriam cUen tialiter pertinent ad ipfarn.cumper eas exercea tur.Et de hac agir quxftion. l Sr.De compara, . tioneanrern vtril1fque vj[~ altiure, & conrem-

. plariue inter(e,puta qua: fit dignior,&qu~ nam rna ioris meriri ex fuo genere, til an fe inuicem jmpedianr,:tgitqu:rft,181 •.

'DiViS/OWES

miniftrationum. _

\

I

17J

Z'14 Ordoq~#ihntim,

pr;;elarionem defider.at , red bonum opus, 10-' dicebanc circlatliones religioforurn volendo

qucns valde f?rmaI_irer in Iy ,opus, quat] dicac non eife illis Iicieas , ll':m docere.predicarc. rra

rnrenum OpUSl11 ranone operisdefiderar.Etfi- B:arc (~cularia negotiaqLlJ.ndo iJ t:,igit clur i-

militer an pofsit recufari, vel deferi propter pe tas,emt:ndicau,& de eleemofims VIUtrC& 3.] I,e

riculnm,&c. &dehis agit qureil:.x8 5. fimiles aCtiones qU::I! adfinern charit:tds ordi-

. Sec undo agir de alia Ihru perfcdionis. fei - nanfl1r.& emma reguJam non funr , quas Ol,t no

Iicer re!igioioruoo de quo trad.tt quatuor , Pri- dit licere rcligiofis q. 187. J

rna , i~ quo coafiil'at itle ilatus , Secundo, qUlr: ,Circa .ertitlm,fcilicetdiuiOOllem~&- varie-

actIOnes Iicire conuenianr religiofis , Terrio, .tatem rcligionumtonendit.om~e.sreljgioilesco

de di u i tione religionlllU .<t!_arro, d e ingreifu in uenire in v no fine comr:num , fCll ieee '. ~uod 3.d

religionem.Circaprimum.itatns religionis im ~perfc(tiO!lemchariratlS rendanr, (edl'lttrrre 10

portae manciparionem , & obligarionem ad medijs feu finibus particulanbus , quos vna

fetuiendurn Deo , &tendendum ad perfedio- quxgtteir.tcndit ad:dfequenrlum diucrfirnode

nem charirsris per exclntionem eorum qua: id mum finem, vel edam Iecundum quod habcn-

pojfunr inlpedirc • Ec quia rria funt qu:r homi - rut in IIOa. rel igione diuerfa ex~rcitia, 9t1:!.1l1 in

nern maxime recrahunr • .& impediunt iDeo, alia Iecuodum maiorem.vel mmorerrrngo-cm, -reil iccr bona exteriors qua: poisidcnrur.bonum . vel autleritatem ,,&c. Vnde:d omnia. il!:l::d proprij corporis, quod per deledarionem fenli. qua: fe exrendie perfed:iocharitatis circa DUJ bilium implerur.inrer que excelluntde1e6:ario& proximum potefl religiotendere, & Iecun-

'ues venerca , $.: denique bonum propria: vo.. dum diuerfa opera diuerfimode inftitui , v erbi

Iunraris.quod m4xime colill:ir in Iiberrate pro gratia ad opera vita: conremplanue, vt ad oran I

pria.ideo (b.rus perfeaionis inreligiofis tria if clum,!l:udi'ndum,pfallendum, vel ad opera vj~re

ta d.b et amputate P.d mum per votum pauper. a aiure, v tad docendum. predicandum.red j men

.. tst i s ~ f ccundum per votum caflitatis , tertium . dum.cerandnm.in 6rmos,vel· etiam ad v rraque J!

. .'porv a t li obedieutia; & debent eiTe voto firro1taopera Iirnnl, r cilicet vi fa': :laiu: , & comemp \3.~

vtperpctui.fl:abilitate habear er parte fu! ticut tiuct,&: de-his agitqmcfl:. t88.· '. -,

requirirur ad rarionem.Ilaeus.Er adhec tria rt:· _ Circa quartum, fcilicer in~ffL1m retigio-

ducunrur omnia qua: [undo mundo, rcilicet co 'nisoflendir, qui lint apriad ingreffu~\quomo. cupi Icenria carnis.conrra quam etl: cafliras :co- . do licear ob hgari voro ad illum & quomodo ,cL,pifc~n.ti,a oculorum qu~ pertinerad pofiefsio : -pofsinr pueri ad ~eligi.?hem'ind~ci}&.a?lllitti,

, nem ?llI~tJ:lrum,conrra qllam ~fip~upertas: fll.,. . ' quomodo enam liceacde ,,_na rel.l!?w-:

perbia Vlt:J: qu.r eft-libera elario Ipirirus , COD- . 'De ad aliam r:ranfire,&_3ha fimilia _

tr.l quam eft [uoi<:8;lo obedienrie • Er de hoc .' ad ingrelfum pertinentia

_agitqu~jtI86 •. " ',;... . -. tra6tatqua!fiione: .

Circa Iecendurn excludir ea quz aliqui . I 89. . -;',-.

. ., ... ~

OR Dl N A,'T1 0, 'I E RTl £, ~ A'R'P'I-S

~ .. '.' per iudS tndtt",jas,FS qd~io~es. . , -,.:, -,~, ,"

.. .:, ... ;:r;" .. ':':' .. < t:·-'_'~I.;I;~"".~~;-;·····r'-

.• •.. • 0 S'Tqnam D.Thom,egkde:Deoi-agit de;m~dijs quibus eivn.imu~& quibus -rep! . ..' '. vt dbn (e, & vr.efbcanfa effit'tiua "rationern hin:c nobis appJiCat;fcilice:.l:.!e Sacra, . .: , 1i.~ creaturarmn., ~l' _fped,ialiter finis : mentis; 'T errio de ip[o effi au & hoe ad i]Uetn

. . crestureranona lsa quem perue . • peruenI~ris-p~t_ha[]crepara-do,nem~ fcilicet.de

nire potef] ptr{hosaa'~3re{btagerede Deilt~t 'gtolia_immQr~aJi. .". _,.

tit via per {):uam-regrcdimur ad ipfumperre- -i ' '-,,' r >, ,-" ~

dernpeionem a peccaris ,quod ,eft agerede Deo . v t Saluatore de cuius gratia: pi enitudine omnes accepi mus, & a quoderiuamr rotaefficacia,' 8(: valor repararionts lloilrread Decm.Et tratl:.1':'

. turn iQum de Deo S-'!llatore.diuidit D:Thom.,

'in tres partes principales.Prirno enirnagirde '. ipfo Miiterio Incarnacionis ,:&depcrfeCtloni.·bus conucniercibus Chrifiodc: eiufq; ~tlionj. ::bllS, &: V ira 'V Ique ad qua:fiionem 60. Sewndo

;>"<~)~d} ST E i{ !Jt:_'l14~ ... : , ··,""JtiC4ffJ4tifhi.is.,··' .. .. ~.~

,,. - ~.... .." ,~~, ... -, -

.A D err,l.icandum In~~liaf:i~,is:mi~etillm . pr-fnJltll~ D.Thom.mqu:ruwn.,:J .id qL10d ,pretine[:ld'qurelt'ionema;il efr~ vitlelic-et de con '11enielltia ,Inc.1tn.ationis.Cuiu5 prlncipalis can

. 4a~ &mo::iutln1 ex pane Deifcie eins immentit bonitas,

rr,rti,tpartis." ,

bonlras , &:vifcera miferkordie quibus vifi- nonincegrum, &- fuppo6tatum/ed f<:orfulr. cor

eauie nos oriens ex aim. Ex parte aurem n,ouri pus,feorfum anirnam.accidentalirer ramen v ni

moriuum principale fUit blus nollra, propter ta V erbo, Fides aute~thoHca , hanc vnio-

quam delcendie .dc ccelis , & homofad.u.sdh nemfic exphcar, quodperfonafeufcppotirum

Vnd~ conGderatur a D, Thorn, conuenienria diuinum (idem enim (um) aifump6t ad fe non

Tncarnationis, 8& ex: parte Dei, ~t maxime fe . quidem hominem Iuppofita rem , Ied 11:UU1~ro

comunicaret creitur;r. • &necefsitas ex parte hunia~;1!D ~ontl~ntem quidemcorpore , &. ani-

, noili.-i non abfolura , fedvt taus finis confeque-. ma vnms m rationenacurz non tamen in fe fub

retur.fcilicetfltisfa8:io pro peccato rigurofa, , {1ftc:ntem; fed .impediea propria perfonalitare

. &. plena redempcio.Ec ex eodern principia eria Iuppofitandam ipfo Iuppofito , &: perfona diui-

colligir , quod fi hec redernprio fllit rnociuum na .. Ec.ita commu.1H~aijit illi Iunm fuppofitum,

propter quo.l Incarnaeio decreta dtfi hoc mo- non v r earn accitkntalitel' fUl\entaret;v el dena

tjuum ceflarer.aliud decretum daretur t v t alio minarer.Ied v t fubfl:itialitcl" terminat5. feu rub

modo venirer.vel abfolut~ non venirer 0 Be ita. fillenteredderet.Et ideo ex tal! vnione reddira

de hac conuenientia Incamationis agit qua:r.. eft illaperfona dupliciter (ub{iM~,.iddl ill dupli

tion, t. _, Cinarura,& ideo in ratione, &' officio rubfiUen~

E'C inde expedita.qmdl:ione all eO:, tran!1t D. qi compofitaeft non fimplex ; idefhlOn in vna

Thorn. ,ad explicandam raeionern, & fubfran.. t;aotUmna'tllra fubuAc:ns. De hac ergo v-nione,

ham huius inW:erij. Totaaurem fubO:ahtia In- a.:: '!\1!d ponae (eu immutet ex parte humanit:1.

carnarionis conGflit in vnione duarum natura- tis,&' quomodo {it maxima vnio ex parte eius

rum diuine ,.& humane mvna perfona Verbh ill quo faaa efi.fcilicetin perfon",!n Trinieare

Vnd'e eius coniideratio conftO:ir, tum in cogni- enim perfone non vniuntur , fed funr vnom, &

ne ip.ins vnionis , tum ill cognitione exrremo-: quomodo edam dicatur faaa per grad:l.Iil , &:

rum,& ita prime agir de 1PC! vnione s Secundo quct merita ad earn COllcutrc;rint.tra&a.t in qu~-

de extremis vnicis , Dc vnione conliderat eius ,{bon. i.. . , .,_

rarionem oflendendc elf':! lange didertam ab . Ex:plic:ltavnioneagicdeextreroi$vnitis.EA:

ornni ea, ,qUilllldgnduerunt phylo(ophi, & eX: autern quoddarn extremum a{!umens, fcihcet

illis accep::r:l," H>;:'e'c.d. Philofophi enim nurn VerbulU &j,liud extremutUalJumpmm, rcili-

quam agnouerunt vnionem Iubuanrialemque tee natura hnmana, cumqua .alique criamper-

eITet ad aliquod JtippoiltUn1 i & non ad.coDtli- feCtiones c()a!fumprre funt vt gratia,& fdentia;

tuendam aliquam naruram, fed potius ri.;ltura!i alique enam irnperfediones in natura affllmp.:

rei inqueret In(;jnfnf~s, &: impermixtas in ea- ta de relitl:a: [u'or, Primo ergo <'I_gie de exrremo .

dem pafotl:t;Vnde Heretic! hoc eriam non vaafsumente,(ltlod ell pet rona ad qllam6t afl'ump ..

leut e s imcilig:;;re declini uerunr in dims exrre. tio mediau.e ornmporenria tanquarn v irrute

rnos errores, b,;iJi enirn.vr Eotic hes, & Diof- efficiente affu:lJptiol)em, & ideo omnicotenr ia

corus nimium volentes taluare.quod vnio e{fet· (eu natura dicitur principi urn quo affumcndi,

fttbihntialis dixerfit, quad fa \'!:l erar vnio in na Per'ona aurcm aflumensintclligirur termina-

tura ,ita quod ex diuioa , t..: hununa refulrabat re naturam lfl"umptam ratione proprietatis reo

vua natura, non autem rnauebat vrraq, m con· . latina! qUa! eft ipra perfonalirasdiuina , & quia

fnTa, in eadem per foua . \Tode cogebantur ad· communicant relariones ditiina: in eadem vir- .

mitrere in natura diuiua mnraeionem feu viola ruse poifunt omnes perfone affomere eandem

tionem , Alij per aliud exrrcmurn vr Nellorius rt;lturam~&vna perfona plures naturas.quia tn.:.

vt (aluarcnt omnimodam diil:in8:ioncm, & im- finitz eminenrie eft in terminando J & de. hoc

permixrionem narurarum • neg':;'l1crunt ef-' agir qu~[\:. 3. . " ' .. , . , fe vnionem {ubGantjalem fed accidentalem, Deinde aait de eseremo al1'umptOloquo pnponendo.quod vtraque natura erat etiam diltin . rna cort~de~atur ipfa natura ;l.lfumpt.a, deinde

8:a perfona,& its non vniebantur in eadem per perfectiones COJ(fllmptlE, & tan:lcrn lmp_etfec-

, fona fublhnriali. Alij veto propius accedentes nones . Circa ipfam naturam pnmo confidera-

ad v eriratern ca rholicarn dixerunt perfonam, tur natura ipfa vt res inn:gra alfumpt:i-: Secun-

quidem in Chri,fio efle vn:lrrl,ld fuppo{jta duo, do cartes iflius nature quas ettamaffumpfir,

ouia exiCtirnJ.batV erbum alfuJrlDlt{fehominem Te~tio ordinem ill affumendis partibus ferua ..

1hjJpoGt:ltllm~&: hoc ad [uam perrouam 'afilllnp~ tum.Circa ip[am naturam ofl:endit atTumptanl

6 If,:tide!hd Cuam digojtatem,d;ll:inguente,~ il:- dfe naturam humallam infiogulari, nontamen

ter perfO!tlffi & (uppouw.m. Erdenique alij vt a{fumpfit hOI't1inero, vel per(onam,ne re~aoe:-

Inc cor6gerent dixerunta[umpfiifchominem rcnt in Chrifio du;:eperfon:r:, I & fie nonfier~t

VOlO

OrJo qu..ejliOfJ!Jm;.

vnio :Ubf1"l;tiilHter.Erdc bocagitq'lrdl:ion.'f.

C i rca pJm;s aurem na r u~'~ tmlll~lllr qUf fLlnt corpus J&lHli~2 pro .vt conmtuunt natl1ra~lof-' rendrt iliasfudfc v ruras ycrbo contra aliquos ' Ha-redcos, qui errauerunr , & circa corpus, '/5(.' ,irc:l.?ninlamChrilli.~idam enim ncgaueriil: corr us Chri!l:i fmire v e rum. fed phanrafhc a, vt M.::.'nicn;ri.Q~idam vero dixeruorfuiffe verum ,orpu~, fed co::ldc non corrupribile ~ neque ex carne &: Lnf;ultle.Vnde ofiendiraftlmpllffe v erum corpus,cum carrie 81 far.guil1e, :1/ omnibus p:lrrib.lls perrint'nribus ad veriratem huma Il~ lla.tcu.Circl snimam vero aliqui Harerid ncgan\':Till1urfunJptiCfe animcrn, fee Ver~tltJ) loco anima: Ie b,bni(fc,vt Arrius , & Apollma:..

I tis, qu_od era~.roll~re ve~itatcm b.l1a~at1re flatu; r~.AllJ vero L<l~e(.nnt haou:!Te arumam, fed no ilientem , fed loco IT,enris intratfe Verburn.ve quidarn ex Apollinllrit1is dixerunr , & contra hos agir qnadl. 5' ' ," ,

Circa ordinml veto feruamm in atfumcndis partib~IS, Cl.m-:orC? att~n~ltl1r penes pri?S, ~ po1terllls, {It!hng::nt prronrarem ternpon S, & narnre.Er prioriras feu ordo reroporis omnino excludirur ~ quia Verbum aiTull!pl1t eosarnhuma.Ilirarem {iu1l11; &. confequenter omnes eins p~rtes. p'rioribs aurern n:::t~!rz:, feu caufalira.· tis arrenditur.vel ex pane relaflumpt<r'Jvel ex parte ipfius sgenr!s , vel affllmemis. Ex parte reialfllmpC:lr inuenimr H]:] pa.rs prior alia, verbi vrati;l anima cuarn corpls , tum dignirare, tu:~ caltl~lir;!te. reddit enirn carnem informat:i.:rJ~ & animatam , ~ (Onfcqi:eilter humanarn, Ee fie e:l parte rei affnrnpt.l:' media aaimaaffumplit corpris , t:1flquam mediante parte' digniori , & digl1ilicante; a eque conilitucntt carnem , ficut & anirram affumptie mediant¢ (pi. .titu , quia pr.r fpidtum habet cffe ad imsginem ; Dei ~ &. confequenter congruir fini :iffllmprio'

nis, qui el] reformatio imaginis Dei in homi~e. Ex pane aurem agenris ordo natura arrenditur , tum in intentione tum in executione. brdineergo inrenrionis prius lO'llmpllt roram l"Jatnr<lm,quam partes, quia. id quod ell rorurn, &. inregruOl,prihdpaliu8,& prius intenmm eil, quam quod el] incomplerumjs imperfedum Iicue partes. Ordine vero execurionis eft e cont!'a, quia prius ~n executione incipitur ah imperfe~o,qu.i,onfilmmetur, & cornplearur per. feCtuo" & fir:incho;mit a partibus allempric, Eede Hl:o ordiilcagitqux!t6.

Po~ explie.arom extremum alfu'mpttlnJ qllOad oatun tn~& partes eiu~ e:t quibns conaituimr ~ confequenrer co'nfic!erzr perfrttlones ,~a!fumpcas in humanitate' qua:pril'clpUe attan

cuntnr ex: parte anjm~ QU~ dh:ap:t~ jfranrll'! ,.j pnfccHonum ~ Et con fidel at tresperfe8:ioncS', maxima! in animaChrib,f,;iJicetgrariam qno;" ' perfieiebacanimarn I &: vclcntaremj (cieneiam» QU1! perfecir incc1lectumH:otentiam qn:r cl.c¢l,' lcnriamin operando pr.rbuir. . .. ,.)

Circa gratiam contiderat D Thorn. eius ex- :

, cellen!:iatn primo inquannn» eflgrariaperfonal is, &fpeciaJes perfeaione.l ponir in .anima. ChriHi, Secundo gr:l. ria m capitis qllatenus C'X! : plenitudine fua pomit graeism inalios derina- ~j re .<!tOlIH tliTl2d primum ollendir fPJilfe in Chrif:, ttl gr:ltiam hsbirualem qur aeCidentalcm fan- ,. tir'Z.l;'cm conferr pr:rter [anCt iraten: perlonalc.:m qua ex vruone ad perfonam Vcrbi anima. nonfo lum p;m!~ipallit accidenrali modo ciillin;!m narur;.mJed eriarn ei immediate CDl1iul1.:ta. en: in perfona, & ccnfors tj8:a eit diulnre narure non mediante Iolum qUi! lir2 re t fed etiam perfonalirare , ~. prrerer hoc habuit grariam habituaIem cum ornni excelleuria virrutum, &: dono-. ru:u ql1~~ impetfe<±iionem aliquarn H:atus non ha bent, vr Iides & fpes.Edi' dicirer efle in eo pie nirudo gtlti~,qui.:; omnes dfcdus gratia: > qui dict1nr perf(8:iollem in WEH.ofUm; ac denique infinitas gratia' quz trip!ex dre potdl:,:.da in fllbfhmria gratire I alia Iccundum quantiratf'm, alia fecundumrelarione , Infilli:as in Ihbi't2miJ. gntlz non ~n infinit3s abfolnra in omni geue-. rc (fie enim folus Deus.efl infinirus.} Ied in ge-, nere deterrninaro, fcilicet gratire; & fie dicimr jnfinir3. illa forma in genere, & (ubfiantia raliS' forn~3! qll~ habet omnem pe.1fec1:ionem. perrinenremad fuum genus, &(ic en Id~m inlinitas, quod plenitudo, Infinit3.s fecundom quauriratem , iddl: Iecundurn ausmenturn inrenficnis eriam darur in gratia thrilH,r;ut:! tnflln:ma Ial rem de porcnri ... ordinaria.quam naruralirer exi git illa [pedes grati:r,lket der-orcntia abfoluta ro(sj tcrefcc:tc,& non fit iofinira, Infinitas Ie cnndum relarionem elf infinit;J.s dianiraris 11:0- ralis,quam gratia ChriHi habet c,? ctmltlDCiione adperfonamdiuinam , & pcrrdpetillin::td jllamJ& hoc modo etiarn dl in6ni.ta. E~ de hac grariaficperfonalirer coofiderara agi.q. 7.

De graria aurem Chrifii provr ~'11 grat.b capi tis :rgit quzflion. 8 .:Ccnnmit enim in gr3ria Chrifl:i triplex conditio qu.e in ratione clpids: concurrir , & ideo meraphoriced icirur C:lpl1r; irmenieur enim ratio principi] feu primatus,ra rio perfedioni!l; & ratio influxlls fell dire{Yi~. nis.Ra[jo quidem principij feu prin1:ltUS, qm<l magis appropinquat ad Deu[11.R3tlO pcrfeErio nis ,quia in jpfo ell plenitudo gr2t!amm!ficl1t. in c:lpite efl: plenitndo {en(tlum.Rmo den1qllc 1n4

fluendi,

t'lucnd i)quia de pfenicndine eins Qmncs acccpi- . mes. Et hoc ecii re{peal! Angelorf quos przcedit in gratil,& plenirndioe, & deriuar ad eos mulros etfe,aus grariz,et!'i 00 permodti redep- . rionls, E.tdc.ifb. gratia capitis agirq, 8.

Secunda perfe8ioatfumpta a 6lio Dei ell fcientia; in ipfo enim fimr omnes tefauri (apieD·· tiz,&: fcieneie Dei. Er de hac fcienria agit prirna inc6muni,deindc ilt(peciali • .In communi i oRendic llonfolu elfeinCbrifiofdentiamdiui nam, que conuenie illi inquantf eft Deus, fed etii ft;ientii creati,qt1~ conuenie illi in quanHj homo, Be· hll:'ceft in rriplici genere j eft enitn in illo fcientia beara quantii ad v ifione Dei, f.l eft fcienriaper fe infufa ~ qua coguofcie extra verbum, tam rupernl,t'ut:1lia ;qmID natural ia modo (ublb,ntiaru[eparataru. E~ deniq; eO cognitio nJturllis (ecundtiqua modohumano ex fcn6b·' & phanrafmatibl'ls cognidone haufit ficurcere ri homines.D~ hac fci€ria in comuni agit q.9.

Exinde agirde iBis fcienrijsin particulari .. :

E~ pri.no de Icienria beau per quam iDtuitiue anima Chrifii v ider Deum.non ramen comptehc:nfiuc;attingit ramen omnia q~ Deus atrin ... gitfci entia vifionis , qui.a omniaereara fubieeta fUl1tci,& de omnibus habet iudicarc,& ita omnia videt in Deo.sedehocagirq.ro,

Secunda fcienria eft per Ie infoC1. in qua confide-ratur, tum obieciumad quo.l exzendieur, tum modus. & ratio rahs fciencie, Obiedum quidem efl omne illnd ad quod fe extendie rene : lacio diuina,& naturale lumen.prerer vi(ionem . diuine etTeRti:z.qu,~ pertinnie ad v ifionem,bea· , tam. Mod.us aurem huius fcientia: comideraeur in tribus, Primo quod non habuit dependeodentiama phanrafmaribus de necefsitate.ficur nee fcientia qu~ ell in fublHtijs feparatis.Secfi do~quod non foir depend ens :i di rcurfu,licet po. tuerit vri ill 0, iuxtamodumanime rational is. Terrio fuic fcieda habitualis, idell difiin8:a pee diuerfos habitus.quia habuit (pedes intetligibiles minus vniuerfales quam Angeli,& fonrhn res diuerfas feibitieaees Et de ifia agitq. I I.

Tertia Icienria ea acquiIita per quam cognouit Chriflus omnia quz Iumine intel leaus age tis ell: Ienfibus cognofci poffunr, Nee ramen fuit peraccidens infufa iila fc ieneia , fed modo. canna rursl i a cqui fi ra • fuppofito quod habc:ba t alias fcientias,&: ita acquitirio iOius nonfuppo nebat ignorantia, N on ta.!ll~ didicie aliquid ab . hominibus, vel Angel is.fed ab obieCtis haufir •. licet minifrerio Angelcru porueriz fti ad prz-, fentidafibialiquaobied:l.Etde hocagitq. 12·

Vltima perfc:8:io qua atfumpfitanima Chri-· il:i eft porentia. Non quiaomDi potctia diuin:r.

fit ei c6mtnuc:tta, fed quia potellar.; habuit duplicirer, Vno modovt cauCa principalis • .A iio modo, v.t in~rumetalis;n principalishabuie vir' eutemad gubernandum proprium corpus,& die penendos adus fuos, &ad Wuminandu per gra tiz,&.fcientia: plenitudine omnes creaturas ra: tionales, Tanqui. inllrumenrahs habuit pore-: fiatem ad ornnes immutationes miraculofasfa ciendas.que ordinari pOffllOt ad myfl:eri6 incar narionissnoramenad creaodfi, vel anihil;ltidfi.' Et de hae potefiareagitq. I 3. :

Numeraris perfedionibus .llfumptis in natura humana,(:6Ii&erat defec!lus,feu imperfc:aio nes quas fu Uinlfit & affumpfit.Suntaute in duplici genere:qu«di ex parrecorporis.quadd ex parte ani rna-. Ex parte quid! eorpori s aflum plit· dc:fe B:us ,qui comiraneurcorpus pafsibile, vere enim laoguores noftros ipfe tulic,& dolores 110 ftros i pee portauir.Er ex fuppofitionc:, quod <if .. fumpfit corpus pafsibile eli a affumpfit n~cd1ii tate fublacendi cis ex parte naturasnon needs i fatC contra aa ex peccato; fimpliciter rame v 0 lunrarie eos af{umpfit a(fumedo tale corpus. Et:

de his defedibus ex parte corporis agit q. 14- .

De defcClibus aute ex: parte anim~ agi t q. J 1'.

C5liderari mill) pof~ut.vel exparre intell t'th~ quantf ad ignorantiam,vcl ex parte voluntaris quantil ad peccani, vel ex parte apperitas fenli tiui quanni ad pafsiones regularas, vel quantii ad exorbiranres per fomite .peccat], Igitur ex pJenitudine gr3ti::r habirualis &. perfonalis exc1ufum ell: ab animaChriLH qnidquid peccati ell: a8:111Iiter.vel habimalirer.Iine indill:ltionis,8c . fomitis in iUud;tocu hoc enim opponirur plcni tudiui grati~. Ex: plenitudine aute Icienrie ex: .. cIuffi eft quidquid ad ignora'ntiii priuatiua p~r. tinet,Pafsiones aute regularefuerunt in Chri. fio etia Ii pcznalitate aliqui imporrent Gcut tri fiit:ia,dolor,timor.ira, & fimih:s,perfteri(sime ramen fubiettz rationi,& de his agit q.r 5-

Explicate myfierio incarnarioni s quanni ad vnione ,& extrema a{fumpta,ac perfeetiones ,!C defeB:us humane natura.lequitur ordine doi!ri nz agere de his, qU:E confequunrur tale vnioni· & myfteriii,& attribuntnr Chriil:o. Reducjnur aute ad triplicem ditferenriam. <l£xdam enim cooliderarur in ordine adipfum Chrjfiii. Quadam iuordine ad Patrern. ~:r:diinordillead' nos.In ordine adChrillfl,cum mylleriii hoc con 6 Ib t in cornmuu i ca ti one dnarum naturarum in vnirare (uppofiti,tria confequunrur ex pofieione talis vnionis, Qglrdam pertinent ad com. nmnica.;;ione,quatenus predicara vnius n3rQra: couenientia fuppofito dicuntur de altera in con creto , &hzc vacatur communic:J.tio:idioma-'

Q... tum.

: , " ..

178

rurn Q~dam vero perrinentad VnitAte 'in.ip-'. naturam.non ramen habueruntcontrarietatem . fo dfc t.. p~rfoJla. <12..l'a-JlTI vero ad pl'uralitate! ina: velunrates.Ied Iumman j conformirate , & . inoperandtJJqlll.tn;ltUr~ que Innt princspiurn- de hoc agir q.18. ~od\t{roh.ablltj;it etiam . operationis m,1I1fenUlI: inconfutir.· ,: .' " duas operariones hllmana!& di'uini,& 'luomo;"

, Igirur de co.nmunicaeione idiomatlJm,· de per humanamerueritfibi.Smobis ;lgi,tqol9.,~

agit q. 16. oflendens .quod omnia predicats, 1 Explicatis his,quz: confequuntur ad vl-li(.ot£

qua: ratione mture dicuneurde lilppofiropof .. :l _ Incarnaeionis in ordine ad ipfumChriftllm,con -

funr pr8:~lcari de vtraque natura in corcreeo' Iequenter agir de his, qu.conCcquuntur vnio-: .

fumpra.quiafumi.incoru.:remdHumi profup-. nern in ordine ad Parrern,: In quibes qufdam: pofi co, &' fie veritlcatur3qllod Deus dt rrorruus Iunr.qne Chrillus exhibet Paeri .. 'alia qnll Pa" .. &P:1fillS,&,C. &qllo&hpmo tIt creator,&' Deus. .ter exluher Chriflo. Et quidem Chrifius txhi .. -,_

&c. 5-1 ramen fumantun narure in abtiracto ron bet Parri.Primo [ubieclione de qus agir q.20~

fic ralis communicatin • quia non (un untur pro ~ Secund6 exh-bee orarionem ranquam -aduoca .. ;

fu p pofiro, f'cd pro na ru ra, t": db rna nfiri neon f\l- . tus non: er, &p rof e edam orau i t,fcmperquduit: .

fa .&(ic eil.f.llfua1;quod diuiniras en IT,ortUJ,1I el exauditus pro.eo.quod efficacirer rogauit, He

quod hurnanitJsndr.&e. Ee fil'llil itet fi inter- de hoc agit q~ :n. TereioexhiberPan-i mini- .:

ueniara liqua appcilazio, przcifio.vel applica-: Iierium Sacerdotlj offerens Ie ipfumin hofham'

rio, qU:J: impediar iltam ccmmnnicatione fient· ad.deflirutionem peccati, ,Edit; deSacerdorio

dicitur.quod ille homoponirur in pt~dicame'n; eiufqtveeffec.hrqui erernos ell'ratione glad_

to.non ramenDeus.Si auremaliquod przdlcO(~). ad quamdcdncir.agir q.u. EaaUttmqlla:Pap' tum non conueciat (up-politO Iolumrarione na::~; terexhiber Chrillo redlleu.tur ad-duo, NarD tuta-. fed eriam ratione tui.& importer aliq113tfii primo dar illi filiationem non adOptiuam, fcd! repugnantiam ad fuppotitu, nondicitur de illo' naturalem , remporaliter ramen comunkati in abfotnte.Icd (olum cum reduplicatione narure.: incarnarione, Ecficdeadoptione aKit q.2. J.Se

(leur nOH dicitur.qnod Chriflus efi creatura nitl "undo Pater dar Chrillo pred efiinati one ~ rum:

in C!UlIltUOl homo ,quia CiTe crearuram ell: ali- pafsiue , fcilicet vt predefnnemr ille homo ad quid ita rranlcendens, quod eriam poteratdid· hoc v t lit filius Dei naturalis in eadem Iuppofi

de foppofieo ratione Cui. to, ita quod Iolum fecundum rationem dillin-

<ll!.0ad ea vera qure confequuntur vnitatem guitur fubiectum praodeflin1tionis, Icilicet per

fllppo6ti feu perfone in.Chrirto oflendir, C!uod, Iona illa vt homo a rermino ad qeem , {cjl.ad~ In Chrfflo ed: cantnmvnfi-eifefbbflanriale.qura: filiarionem-aaturalem vt gratis comunicat3m i' hoc diretfe pertinet ad fuppofhorn.quod l'impli' quam eriampredeflinaeicnemadinam , vt fci-'

cirerexiiiie vt quods nature enim & partes fo- Iicet Chdftus fit caula noflre predeflinarionis

Jum coexi aunt v t glIO; Et iimili rcr vnitas nume ex: parte omnium dfeCtuum eius, Er fie agit de

tails non mulriplicatur in Chritlo propter vni-. predeflinariooe Chrifti q~ 24. .

earem Iuppofiti, Et fie abfolute eft vnum non" Denique contiderar D. Th.ea quz.conrc-qt1p.

duo. Er de his agit q. 17. -. '. tur vnioneincarnationis in ordinead nos. Ha-e'

Q:.:oad ea vero qmt confequunrue pluralita":'.autem reducir ad duo; (cilicft ad ea-qu~ nos detern naturarurnquoad potentias vel operario-. bemus exhibere Chrifto.& ea ql1~ Cluifius exnes.oflendi r duo. Pr im 0 fu iff e in Chrif] 0 duas hib ee nobis. Nos qu idemtenemur exhiber e i I':

. voluntat es.huraanam rei I icet,&diuina:m.Dein l i omnimodam Iubieetionem , & reuerenriam,

de fuilfe plures operariones.Erouidemplurali- ., ipfalll perfonsm eriam v t indurarn humanira- .. rarem voluntaturn negauerunr plures Hzreti.· te ador ando adorarione latrie, Vnde in 5.rynod, vel quia negabanr in Chri!l:o effe animam, do ponitnr anathema ei, qui novn.1 adoranone vt Apollillads,velquia. dicebantefle vnarnna-'. . Deum incarnarum ador.u.~.T Jdoratio,& cru taram ex diuina J &hunlana, vt Enriches s vii; d,& imagini Chrifl:i etiarn defertur refpe&iuequia etfi fatebanrer duas naturas dHlinGias di- . ad Chti {tum, & non abfolute raeionefui. Eins

cebant ramen hurnanam elfe inl1:rumenrum di·. aurem Matri, & fanfi:ifsima: humanirati conu-,

uine , & fie ad humanam non pertinere ipfum derate precife ratione plenirudinis gratia-,hy." .

vdle,& monere.Ied Iolurn cxcqui,& mOlleri,&' perdulia dehemr.reliquisverofandis duli:l.-Ec

fie rnn ctat·vQlunt~s ni'u in diuina natura (jcut· fie agir: de adorarioneq.x 5' Ea ame.quR' Chri,,:'

Sergi~ls , & Macharius di xeruntvFides aurern Ilus nobis exhiber includuntur jll-oflicio media (;;;' thol icafare r ur ,quod in ell riflo ell dup lex v 0 tori s, qllod-cMeq uitur ad j n (:1m3 done; t..: pe r i 1 hmras.alter:1 d iujoa,alrera human:!, & fimilicet - .' Iud Chr~inus nos reconciliatDw.& exhibet rio

. omnes ahz.pot:cndct pertim:ntesadhumanl~ , bis dOllil Gratia:.-Etfic de: medi;l.tLlre ;,gir q. 26~ ~

. Vitllt

, ,y ita, & Gif/.1 CbriJii. -'

"C' Xptic:luit hucuCq; D. Th, naturam myfle£" ri] mcarnarionis.cxrrerna vni ra , & ea qm!: 'ex,tal i vnione conf eqnuucur Ioqqcndo fecuodii Ie, 8l quaf in geoere. Nunc i 0 Iingulari defc adi t ad explicandu modum t quo executioni demandata eft hec ineff.lbilis vnio, 8( quomodo opus fuum in media anooru Deus viuificauerir , operatus Ialntem in mcdio lerr:r.. Et fie agir de his que ChriU:us egic in hac vita , Cuius con (ideratiooem:fell rnediratione in qnatuor principales partes D.Tb.partiror.Primo confiderat ingref fuOl Filij Dei in hunc mcdumuafcendo ex Vir _gi'Qe, Secnndo progreG"nm viue eius in hoc m{t do, T ertio exitum 4;ius de ml1f1do.~arto cut

, tationem eius Iupra rnundii, Ci!:ca primum me ditatar D.Tho. ingre{fum'Chrifriaconeeptio. ne eius, vfqDe,3.d bapti(Plum; tunc enim quafi C,l!pit hominibus inotefcere progrefas v ita! e ... ius. lit iraagit deconcc)tiove,natiuitlte,eillf. que man; fdl:atione .ciecunclfione, alijfque lega.' hbll~l&de baptifmo, ' ,

Cieca concepeione Chrilli coofiderar primo marrern conci p ientem, Secundo proJem concep tarn eiulque p erfeeeionem.Crrce Matre,n.confiderae di Ioofieionem eius circa tanram diGl1it3.

. ~ ~

tern, tum ex pane anime t tum ex parte corpo-

ris. Ex: parte quid~ anima difpofira e!t per ple~ nifsimam fan~itaLem, qu vi.:;ir ex omni parte peccarumd conceptione (U:1,& ex tunc fomite. Ieu inclinacionern appentus habuit iigan:Jm; tetaliter aurem eJCtinttu. ac [ub L> rum ; quando, Chrillii concepir. Li g:_;r i autem dici rur femes, quando Iota excrinfecaDci proredionesne eriipat in alique inordinatum motnrn , derinetur; e:ninguiqulndo per intrinfecfi Iobi efrioncrn.

'-' appttitus Ienfiriuns maner rationi fubieaus. fi cutin Ilatu innocencie. Hoc Iecundu conrulit carni Virgjoi,~ caroChril1i qu5Joefi concepra, in qua. primo rcfplendult hoc donum-primti ve

- ro habuie eciam ab inirio- Er de hoc agitq.2.7.

Ex parte vero corporisfuit JiCpofita tripl ici rer, PrimO, abfoluee in (e,&:inordincad.Deum pt:r itnffilculatifsima virginicirem etiam voeo firmat1i.& III PUtu,& polt partf ill ~fam,de quO

~ agit q. 3 g. Secundo in ordine ad homines per jefponfatione accipiendo coniuge lofeph,& de hoc agie q.l9. Tcrrio in ordine ad Angelos in annnnciatiol'le , qDZ fibi per Angel,um fa &I: a ell, vt in raarernitatem Dei eontlentiret.Ee de hoc agitq. 30. " ,,'

Poi\: confideratione de Matre ,agi t de prole eoncepea.eiutq; conceptione.Circa quam qua. t110t' confiderat. ,Pri[l1O materia. feu materia Ie principium ex quo aiTllmpt:l_, & farmata eft ilia

I

~

1'19

.caro , tam-remota prollrfiUt in progcnirorfbus fecundiimateriz originem , erti non fecundem fe~inale ratione, qui ptoxima qu;e fn! rex Pl1- rifsimo fanguine Virginis , non ex Iemine. Et de.hac materiaagieq; 31, Secundo coufiderae

"principiy. adiuu huius conceprionis.quodfuie v.irtus ,Spiritus fana. immediate operis in Vir ginemobumbrans, &: fupplens v ltll1tem feminis.non in Iimilitudinem fui generans ~ idenque nee fuit Parer Chrifii, &. dehoc agit q_ 3l.Tei:' ti()'(onfiderat modu collceptionis,qllod Ic il • .fa _8:a fuerii orga Diu tio in inllanti. v tpot e ab infiniravirrnre Spiritus S. Et de hoc agltq, J ,. <It!.arto coGderar perfe4tionero prot is c6cept~, quia in illo inltanti fuit anima vnira Verbo, ha biiltq; plenitadinem gratiz,&'glori:r, &'Ll1eritu feu ':lChunliberi arbirrij.Ee dehoc agieq, 34. '

. poa conceptions ChrHli, Iequirur eius nariuiras.de qua duo coofiderar.Primd earn in fe,&: fecundu circunllanrias loci,& temporit,~cjil{)modo conueniat nerfoae ratione nature, Etde • hoc :tgit q. 3 5. S~cundo conGdcr3teil1Sl1I2ni:feltationem, tum P,afioribus, tmflMagi~, & quo erdine 8( ratione fatiafuerit,& hoc q, 36.

PoH: na rini tarem Iequi tnt circuncifio t & alia legai ia ob I'C-ruara circa pu eru, vt purificatio Ma tris,&o~lati-o inTemplo,dequibus agit q, 37' Vldmo- :lgiide b:tprifmoChriO:i, quia ihi ter":' minaui'ting'!"elfum fuum in mundo:& exinde CIipit progreffus eius in manifdl:ando fe mundo, Fuitalltcm neceffe premitrere baptifmfl loan .. n is, rum 'I"t in ip fo bapti zarerur Chm nus , rum v,t homines afluefcerenr bapti(tJ1o::iChriilo in- . ftitl1~ndo,.lk ad peenicentia difponcrenrm., Et ideo prius agit de baptifmo Joannis rauqnii de quoda preparacorio q • .3 S.De baptifmo autem Cbri~ti, elufque circunilantijs , & reflimonijs quibus declaratm en Filius Dei.agir q, 39-· .: .• , Secudo loco ngit D.Th.de progreffu ChrHli in hac vi tao Er primn agit in communi de modo coauerfarioois eius non eligendo vita aufter:i9 &folirarii. fed cum hominibus comul1lGldnii valde tamen virtuolam & regulara ad Ie , vt fie alijs prodeffer, cliquo agir q. 40. Deindevero ' confiderat in fpeciali ejus a8jones'ql;ibus nos' inlormauir, Be reformauit.IO:~aute a8::~ones,a"; li;c fuerunr circa diabaluID vincendo ipfum in renratione , alie circa homines inllruendo ip. fos indoB:rjna quam rradidir , etf non fcripfir, Alia:: fuenmt: circa alias crearuras circa quas miracula exercnie , vt inlhurnenrum diuini Verbi ad ollenfionem fUa! diuiniratis t fJ.' 'con. firmarionern fidei. De primo genere adionurn Icilicer de tent3tioneChriiH,agit c;uxO:i(m'4 ~ ~ lle fecur-dol [,mcet de do8.rin:t cius q. 4t.De:

, , <l.... i ' tertio

, '

-:

ISo

. tertia fcil.demiracitHs agir per eresqnefliones. P,imo in aelleredemjr:l,culisChrilli~& qua ,vir. ruce & rel~PQre ez fi.;~cerit, &" quam fufficiente"r per ea dil1init~~eJl1ot1:end:ritl & h?c·Q'4?' Secundo in (peclJ.l! de 6ngolt.sgenenblls miracuIoru,111$ (uncquJruor, tcil, circa fpiriraales rub fianti.1s expel iedo dsernones imperio; circa ere Jefha corpora tepore pa (sionis, circa homines fanando, illuminando , refutcirando, circa 'irrationales creaturas.vr mulr iplicando panern, CO uereendoaquam il1vinum,&c. & de his agie q, 44- Terdomfingnlaci agie demiracnlc ,'Gllod fecin circa Ie in eransfiguraeione ofiendendo

gloriall1flum,&dehocagitq,45' . ~ ..

'Terrio loco confideraj D.Th.egrefsll Chrifiie x hoc mundo per pa(sione & mortem. ybi tria medirarur D. Tho. Primo pHsionem, que caufauir egr.ctfumJc mundo.Secunda. mone in qua confummara en. Terrio confecuta poll mor rem , fcil, in corpore fepulruram, in anima def-

o centum ad ieferos,

Circa pa[sionequatuor przocipua venitie me diranda .Primu eft: pafsio ipfa fecund ii fe, tum quoad conuenientif propter nollram (all1~e , 8= Dei clarificltione,tunl quoad [pecic pafsionis fei i.i n cruce, tum quoad acerbitare dolori s I & i~nonini:r ,qUJ! omnibus penfitis omnem paCJionern h~ius ... it2 excefsir, De hoc agit'q. 46. . Secundfidl:caufapafsionis.expartequide Dei furnma benigniraee praordmandc iI1a.infpiran

do ell iRo voluntate pariendi,&non proregedo cum j perfecuroribus.Exparte verb hominem fumma crudelirare jl1G per[equentiu,& trathn rium.turnPrincipes,mm plcbei.rnm genriles, ~ de.hoc agit q'47. Tertiii dl.elfeCtus pafsionis quoad modo operandi iltos , tum merendo, tum facisfaciendo.mm redimedo I tum.phyfice feu eJficienterop~rando f.llm·e iloltralll, vr inarum entii verbo c&iundfi,&dc hocq'48.<l£ar to eft, res ipfas qLlJS operarus en per pafsione, rcil.in ordine ad nos redimedo a peccaro.ss recodl iando IlOS Dec,inordinc·ad Ie meredo fuprema ex a] tatiooe nominis (uj; & de hoc q.49.

Potl pafsione.meditatur D.Th. rerminu, &; .confummsrione eius, feil. mortem, in qua fait vera fenaraeio anime a corpore, etf non vtrinf que d Verbo, ratione cuius msnfit corpus idem lllJrnero.ac V iuum.idencirate fupp06ci. .

Ten io i oco confide rat confecnra pofl mone, . nu,e fnerunrdt1()fci I circa corpus fepulrura.de qua a)2:ir q. 5 I.Circa anirnarn vero defcenfus ad infercs • & quos elfettl.ls ib, fecerir , & inquem Iorun: der(enderir~& de hoc agir q.p.

Pol] egro;;,jlll11 (_ hriHi ex hoc mundo , reflae ag<.:rc: de tegreifu eius Iupra mundu.n, & gloria

qua coronatus en. Efl2t!re Chri'Llus ex"dq,rtls tripucircr. Priulo per r:'C!l: j re{urrefhonisr.;!k immorra litar isiu [c. Seullido per afcentiermn quoaddccenriarn i ocr. Ten io pcrfe'fsl"GI\eni:;;.d de xt eram Dei 'per (uri-:mam dignit.:1tt'rn.'; t .:

. Circa r , exalra tiol1e,qu:l! ell relllrrtCti(i;!'l'C~ dirarnr D. Th. qui ruor. Primo ipfam rtfui'fecrionern quanr II ad contlenicmii,tempus,&ca·u [am a q~;; facla eft, & ?Qcq. 53·S~Cllnd~cQ{idc rarql1,dn;::[tem corporrs refUlgent! S, rcrJ.·ql1tid fner;" verum,inregru,gloriofllm,Clin1 ckattlci: b-, &c.&:110cq.54. Terrion'sriifeH:lficr£l,CfCr rrEtionis, quod fl1fficjcntibusarglllT1t:I1ti£n~,::n~ fefrata ell no omnibus.fed rellibus it Deo prior din<i.tis,& hoc ql1rer. 55. ~arto confiderat effi. cacii,BI cauf:!.IitaterefnrreCl-ionis Chrifl i , ti't~' in animas, quia ,.eforl'&Xit propttr;upjicii. tionem fl'!firtl;n, rumi 11. corpora~qui a fiifi:i'tabit corpora no/ira conjig?A.t'ando ciirpo·ri claritat u

JUte,{'\; dt. hocagitq.s6. . . _. ._

SectlmhCbriGi exalratio flJir per;irceIl£orie~ qua corporaliter ft:cfid6. hllmallall~ttl!5( inql1a. folU potuir afcendere J exaltatus'efl fupcr cmnes Callos, & Iuper oml:e crearurfi , & eii eiu:q; elfeCius quoad nos aperiedo nobis via in (<rill,

,...& largiendo dona homimbus, comidcrar q. ~7.

Tertia exalratio fuit illdjgnirate,&potdhire [umrna. In dignitate ql1icle quia ["Ctt<lC dpc tedi Patris.fecundf dilHna (juice pertorem in omnimoda requalitate, feclll1di.i Itu.m:mi .aUt em naruram Ieder ad dextera} idellin Inpremisl-o nls Dei tOll ituirur, & de hac f efsione agit~. , 8~ In potellare ame fnprerna conllimtusefl Index viuorum & morruorfi, &. Parer omne iudicinm dedit filio, per reterna quide generatione dedit ei poteftare eflenrialirer fUIIHl) 3.perincarl1;H io

:!.nem ame dedit ei in hnmana natura fummapar ticipariue, quz taara eLl vt ad cmnes homines,

. & Angc:los f e extendat , qui ei vr bernini mini" flmnt. & ab ipfofal rem accidentalia premia habere po(funt, & de hoc :lgitq. 5"9~ .

. . Sac7amtnta E,c/eji~. .'

P Of] ex plica di incarnationern Vcrbi"djnini. . incipit abhac q.<igere de lT~edjjs~ql1~ nobis reliquit ad comunicad:i (f6c~'ci3 f~r:guifli.~ rl1i~ Et funr Iacramenra.de qmbus prime cqll6derar ioconJUui.Deinde de vncqLiC(H!C infpeciati.In comunj corfiderar quinque. Primo quidd':ta:e Iacramenei. Secondo nece(dtare, qr:r quia diuerfa fllit~uxt~ diuerfos fl:atlls~ nOl,'potuit rra(:tari ante coanitfi []tl!ddit:l~e f:lcr3.mcmi, Gl13: ex genere (ll~ eftvn~. Terrio e6(d~rat dfedlls. ~~n6 C:lLlrarn'<l!~_into numerrim-

. Circa r.aair de quidd~rare {:lcr::l"T'·m!i dlen-

dens genus ip6us, quod eft in ~cnCif;" !ir:;ni ,fl cut

.. ~"t~

I

Icceptii, & definirum dbb his qui in Eccle6a eradiderunt.rarione Iacramenn 0.!.odejl jignnm rei jacrifl&c. Et Iic g enus eius elt iignum. Bit" ferenna aucem eius dicirur , quod. fit rei .faird , quod inrctligitur non rei facr:r., II r m (e facra efl , fcd vt nobis Iacra qui vrimur illo fig no. ideO: 1/ e [acrans nos; Et fie debet clle pra- 8:ice feu aB:iue facrans, fed ly praCiict;, &:a8iU!~ non debet furni ati:illt! in geriere,t\:: linea caufe , ucenimextraheretur illa differentia a .fiio geoere, quod ell tlgnum, fed intra Jineam figni deber iutelligi de ligno pra€tico,vt pm&i ce fignilicante , licet rarionern caufe induere pb lsir.Ied vtadiedam,& ai rerius linee.nou V,I: conilituentern rarionem Sacramenti. QQIJ au-

rem d1: 6goum refpea.u hoininis ,quUcll(i~ili~ bus ducitur , debet eO'c fenfibile, tUm ex parte

. marerie qUi: aflumitur ,ti'im ex parteform~ qua fignificatio determinatur , fcilicet per verba, &

do:. inc agi t qudl:. 60. .

: Circ a e. oflendir necefsirarem horumfacramemorum.qui orta efl pofl peccamm.cum fint ' rnediciue,' & fignificariue gratia: redemptiua per Ckio:ulu.Vode ficut inomni fratupoO: pee

. catum ftlitnecelfaria gratia redemptiua • ita &:

Iacramenta qua: Iimt fYlUbola proreflarlua il lius gratire.& applicatiua.licetImperfecriora

: anre Euangelium, quam poll, minnfque effica.cia.Anee peccaturn autem homo.Iicetper fen·· fibili3accipen::tcogni[ionem~ n011 ramen gra- ' itiam ~ fed cam ex luageaerarione habebae a., ])-;:0 acceptam, nee medicinalirer fibi dabarur,

, .e.: lienee f:lcr:unemalirer. Et.de hoc agieq, 61. ._. CirCJ. ~ .duplicern dfe8um confidcrat , V uii (("jrnunem omnibus facramenris , fcilicet dare '£ra rlam,a lterum fp eci alem qui bufdam .Ici I ic ee . ilUprimerechara£t~rem. De primo agit in hac qu~n. trai:tatq; mmrem caufaram que e fi gra~ t .a non fa lum COI111J,l1l1iter diCta, fed vr facrame ta lis,iddl: vt Ipeciali modo rnedicinalis-peccati9& curatina ex auxilio Dei. &. parriciparione Redemptionis Chrifii in vita Chrithana , tum etiam modem caufandi hanc gratjam,~u~ ex ge nerc Iacramenti folum ell: in ratione fi.r.;ni pra- 8:ici, ad quod ruf6cit 6gnifkare grariam ill fui exhib itione & pra:(entia collatam , etfinon a fe,&fic fuerune facramenra anricue.Sacramenea autem Eaangelica proprerefficaciam op&:. tis operati figniticam gratiarn 110n [alum, ve in fui ex.hibitionerundam, fed vr a [e in quantum inllrnmenta, & rymho~a pafsionis Chnfl:i per .. fed a;pafs io aurem ChriO:i fuit medicinalis ~ ve inrtrutnentum Verbo coninndum phifke,& ita in!l:ruOlenta fepar1ta cum etiam t:fficaci3m par ticipem plf~ionis Chriiti, quia perfeCta inftru~

'~ ~

Ii! ;J{

~.

;1

~~I~

'~:'~,\ "

;'i?"

21'

F~~

..

'" '.~

~ir

~.-c

"~1

:'Il'

;

"

~

i

,mentafunr,p:trticipallt daregratiamcaufando ·in linea inttrumenti , lkedn linea fui generis, . .fcilicee Sacramenti fignifice.nt iHaD:l vt daodl a

fe,. Et de hoc :igit qmdl" 6 :. ", : .' ., , ..

; v . ,' Alius etfeaus dtcharatl:er, qui nonabomni\ ,:bus Sacramenrisdatu-, fed ab illis. qua: Ipecia:liter conHituunt homines miniftrolsChdfl:i, & .psrticipes facerdori] eies ad vaiiicle recipien·dum,vel dandum aliqua Iacrac.en ta.& exercen da eaque Iunecultus Dei in v irtU1:eChriO:i,qui

.- rtiiuis in genfl"e moris.ea mal~mini{lte t, aut re cipianr, fed in- vi charaderi s valid' e. Er ideo imprimirur aliquodfignaculum [pii·ituale quo co formanrur facerdotio Chrini yt: minifhi eius, rdeoq; non perrinerhoc fignaculum ad dlemii anime.quia ncnordinarnr ad eleniandem in efle, licut gra ria.fed ad deputandum iin mi niftrando, .& fie pertiuet .ad potenriam miniflraeiuarn eorum que [uotculrl1S ChriHiani, vt vere & valide 6ant,& fie eft in inte'ile5u: non ranquam ha bitus.qui Innt reCtific:l.ntcs porentias, & conl,tituunt caulam modo P' 'incipali agente, fed per modfi minifterialist & I )articipata: potenti:z n6 ad bene.vel male.fedudvalide fadendii,vel re .cipiendum qll:llfnot cui tUS Chrilliani.Trnptimi . rur autE hoc lignlculii hn cripliciSacrameroBa.p tifmi,Confirm.ationis, &. Ordinis.quia hec Ipe dales depurant minHl:rQs;Baptifmus ad valide .recipiendaalia &'tCIamenta,&; ea qua: fimtfide,)iu;conlirmatioad valide proreltandum, &. defendendum, ordo nd va.lide ordinandii. & traden

. ·dum·Sacraroenta.Et de hoc agit qrndt. 6 J.

Circa .<t-con6d(::rat D. Tho.caulfunJ Sacr~mc torii,tii principa.tem illfl:itLlentem & operants, q ui eft Deus, & e:x cellenei [simo modo humani'us Chrifli eius ilnfirumentumjri'im proxime mi niftdire~qui Iune homines mind1riChrim q.6 4 •

Circa S.colli€iit numerfi Sacramer.rorfi qua:

. {untfeptem,e3.qj c6p.3rat inter fe quoad ex:cellf tiaJ~wecefsitate"s.:min.iftcriutnq. 6 5~ Vbi pul . chre iuxta modum, qui in vita naturali inueni, turvqnoad generatiooem rei,robora t/one,nucri ti(}oe,fanatione :i morbis • .&: conu~ldn;:nti~rr:t

tt,ultiplicaticne, ~ gobernaeiooern dinwnir~·ti.s,feptem coord1nltSactamenta,vt generatlo n.i correfpondeat baprifmus.roborarioni con6t' 1"l1atio,nutritioni Eucharillia, Ianacioni peenitc 'tia,conuale[centia: a reliquijs prauis extrema

. vnaio, multiplicationi matrimonium. gobernationi orda.

'BAPT1SMP'S.

CIrca hoc Sacramentum duo generalia c:q,i ta confiderat. Primo ipfum Sacramentum in fe.Secundo pr:rpara[Qria ad ip[ulil1.Cjrca ip-

Q.3 fum

18 z,

fum S,ur:tmc:ntu~lqu:'lt(]Or t~aa~t. ordine (u~~ Primo n3turam cms.SC'C:l1ndOmll11£l:rum.,Tet~ rio fubi.cdtlm,~ano'dfd:tll1n.NJ.tura baptif rni fumiturex eins mareria , ,&,forma quod Ici- 1icet tit ablnno ex aqt1::t fitriplidi8t naturali di dd5Itaform:lquJ:'dl:: E}!.otebaptiZIJin.nomin, Patf!M &Fily &- Spiritut,San8i..Et hoc expl] csr q 66. Mimttcr bapdrt1i:exofficiot& Iolemnicaf e ei] Presbyter vel Epi fcopus, ex necefsi .. tate eriam alH inferiorcs" imo; quiJihet homo, qui proferat formam & ablnar feciidumre_Ctam illceotionem;Ecde(iz. Ee de hocagit q, 67.Su" biecrum en omois homo natus in mundam.omnibus enirn l1c,ce«:lriu~~efr baptifmus.deber autem effe nacus.vt oofsir renafci , aut total iter, aurquanrfi ad 'Pri~cipalcm pareemaliquam extta vrerum, Dif!}oiitio autem[ubiefii in adultis quidem efi voJullt!lS bap!:i[mit&[alre aliqua atrrjrio~non confdsiQ;in paruulis volunras pareatui aut ruroni, contra quamnonlicet. Et de hoc .1gir q~ 68. Effec9:us baptifini Jell: tfiremiffio culpre. til remifsio [otiJ)s po:nre, tom infufio grari.o%', & virrumm. ~od Ii llCt:us qui'S accedar.remoro obice per plinitentia in quanta ob e)(~h3.b et dfetl:us regen.erarionis vt regenerarionis virrurefufcepn baptifmi.Et de hoc agir

'qu:cfl:ion. 69- ' . ' '.

Circa prseparatoria ad facramentum baptif, llli,colideratduo.Primum id quod in lege vere ri pr~p3 raui t per modum tigur:e ad ba prifmum, fcilicee circficiiio, & de eius riw,& effeetuJciH:cer.q uornodo tollebar pecca i"11 edam ill paruulis in6de Chrj(li proteftara inillotigllo,ad cius prefenriarn ,{ed non ad eius ffficientia[ij~ de' hoc agir q. 70" Secundum eft idqeod in fu[cep .. " tionenofh i baprifmi, vt prapnratorif Ie habet pet modum ceremonie I v t exorci fmus,& cache' ciflllus,de quo agit qllXfr. 7 I.;

C 0 GJ.i F /7( MAT 10.

'V N icaqu:efl:ion. 'comprehend it omnia qua: , ad hoc Sacramentum fpe6ant,fcilicet natura!D eius quoad mareriam qua: efivntlio chrif roans confeeti ex oleo, & balfamo benedid;is ab Epifcopo , &. quoad formam qua: eft SigrJote~ jigl10 crucis ,&c.Et Iecundo miniflrum eius.qui ordinarre efi Epifcopus , ex comifsioneaurem Par~ eriam presbyter, &tert;o effedum eius, . fcllicer char .. ttcrem,& graciain roboral1,tcm;& quarto fubiecru1iJ fuCceptiuulD I fcilicet omnes b.1ptiZlti,& it! parte dererminaea corporis, reicilicer in fronte)fJe ercbefcam profireri'.6dem.

, £tdehocagir qurefl:'72.

'E VC HA~/STI A.

Alt1plifsimamlmius Sacramenri D1lteriam

'ft ptem conriderarionibus difiribuit S. T.ll(,m. ,pc:r vndecirn q\la'fi.ion~ ~}t:,: i ordiue, P[ia:r~I~on' fiderat hoc Sacramentum , qnoad an efl ,OJlpHtans de eius necefsitate,lnlb~utione,& figll~'is Ql1Z preceflerunr illnd, 2. de eius materia t:1 r e-mora qUlr e.G penis &. viaum, qlla proXJn)<I'Sl ~ funt fpecies ccnfecratreconunel'l.tes, Chntium & Iic ne(,effefuir'rraderct& explicate hanc.couuertione, 3. de eius forma.4. de d.feCi;ibus. s ;~e fulCipiendbui , & eius v fu.6 .de mini!h:o.,J. de

r Itu, ~ Incdq[.acrificij. "',""

Circa ,Juppolico,t]uod Eucharillia ~ft S:l- , cramenrurn cenrinens [ub (peciebus p<lnlS > & "jni.corptls~&f2.ngl)intm Chrifii,& W:ltJdl) ~i banrern 6gnificaos,di[cl.lrrit D. Tho. cJtc~ v m· rarcm hui~ls S .. cramenei.tam f.pe6fic;!mCjl1a: dl: per modum conniuil , quod integr;;rur ex pli.n:i-· bus rerum Ipeciebus Old fefea ion::ni or~jjl:H is, quam nnmericarn.qualis iriqualibet {cmpci(}r.c;_ inuenirnr.Ieu in Sacrameuto.vt ordinaro ad vn~ cam fumprionem qu:tndo adu fumirur , vel ex ipfa plurificationemateriali , & phiLical-lDu ia_" 'rum.quando actu non Iumitar , De ipfa quoque necefsirare huius Sacr:lIreti :lgit; quod nor, dt neceflariumnecefsirare medij (]_uirum ad {u":m a.ftuaicm Iumprionem, Iicut baptifmns ~ qui re generarimls efi!& fie ratione lrt'ius dfetTiorlir,. , & receprionis neceffarius.. Eucnarifiia;;m t. m

cib:uiul e6:,& nmritiua~&fic eius (umprio fnpponit vitam, nondat , Eft ramenneceflarsa .necefsirate medi] eius finaJizatio n:fpe6p aliorum Sacrameneorem , iddl cnodalia omnia ordinenmr ad jpfum Vt confumm~titJuro ceterorum, qUale-nus proprius eius dftlius til' vnire nos Chrifro, fine cuius vnione nor; h<ibe,JJlUS v jtarn:!.J.!!..i mtln~u Cdt meam ~ame~ itlm# rfJand,t!J-cgo iruo,Ite,Vnu rorpns tl)ultiji:tl:us. 9ui smo pam,&- calicI pal'tifipam" .Et licc( sb

_ ali [s Sacramentis detur iita vnitas.efl t2me ex ordine ad Eucharifliam , cui propne artribuitur,& ratione huius ordinis qui fumit al ia Sacramenta diciturin vow rumereEucharil1iam. non in voro.idell indeflderio exprdfo.{cdinali quo quod de fe ordinatur ad Euchari HjaU1~ vt ad finern.De his ergo :tgitqu;;::H. 7 J, .

Circa 2.agit de materia huius S"crameti pCJ: quaruer quzilioncs • Et prime esplicat materiam remotam qua: eft panis triticcus,& vionm devire.cui modieaaqeaadmifcenda efi,cth non fkde necefsirate Sacrarnenti,fed fX-pU:Ccpro. '&de hocagitq.74~Deinde ('xplica[ 1r.areri~m proximam quz funt Ipecies con(ecrai'a: (~t;:z: ncntes corpus Cbrilli per rr:lnfllbf.hnrl<tt:n,e ,-, panis, & vini ibipofimm • Ad q·:od necetle dt primo explicar:: ipfam conu~r[;cnen' penis in

corpus,

1

I, i,

.. ' I .. 'j

corplls,deindequl£ confequnturex tali conner{ionc.Primum fcilicer conuerfione explicar of-. tendens eam dari, quia corpus Chrifti vere ell .

· hic,& nOD per motum localem deferendo ccelum,&ac::quirendo locum in hofiijs tam rnuleis, fed manendo in cceloiOportet ergo.quod incipiat eA"e hie tier hoc quod panis conuertatur in JpfUm,&: nO per conuerfionem formal~3fie enim {ala forma. ChrHh quz eO: anima introduceretur in materiaarpanis,& fie non corpusChrifii, quodefl in ceelo, fed aliud quod acquirerer (IUS anima de nouo ex introdadione in materia pa-

. ilis dTet hie. Rcfiat ergo quod fit conuerfio totjU!) fubO:antiz panis in totarn fubflantiarn pre exiflenrem corporis Chri.Gi; cuius formalis rer minus fit corpus,vtconuer[um ex pane, non vt

I produ&um, & fie denouo.dependens a Deo raeionenoueconuerrionis ex pane, non ratione: noui cik. Vnde panisnonanihilatur ,quia non

· de611it in nihil abfolate, fed.in corpus Chrifi:i. quod ell aliquidlic~t 6t nihil panis, fieut,omnis terminusad quem eG: nihil termini d quo, non 'abfohue riihil.Dehis ergo :gitquzO:. 7 S .' .. Ex ifta autemconuerfione confequunturduo 'J. in corpore ·Chrifii modus exillendi Iacramcntaliter,: .in fpeciebus panis ac v'ini modus

· ,exiUendi perfe (ine Iubiedo.Et quanrum ad pri - . mum, modus ille facramentalisouo: Chriltus hie exi!Hc attc:nditur in quatuor.fcilicer q\lan._ -tum ad toralitarem fubfiantiz, in quam fit conuerfio.quia torafubftantiacorpoeisChrifh hie dt; I ieet quedam ex vifignifie;Ltjonis verbor ii~ i1dlicet idquoddirede exprimunrverba.quedam per concoinitantiam , f,Hieet qu:t: illi rei ,exprdfz per verba in re coniunda, fed non fignificatafunr, :I. quanrum ad correfpondentiam . ad qeantiearem hofi:ill',quia corpus Chriili non Cltl hie modo quantiratiuo, ,licet quantitas eius hie fit t fed ad modum fubfiantla: totum in totn, - & meum inquaiibet parte.quia conuerfio panis . qnantficumq; minimi ~ non fit in parrem.fed in corpus Chriftitetcm, 3.Qe.antum ad locum & motum.quia nond~ hie vt in loco circumfcripriue.neq, vt mobile perfe lncalirer I fed mouetur per accidens admotumfpecierurn, 4,06 ell: .hic modo viCibjli~ &.fc:nfibili., quia. non modo

extenfo , I~ne quo non poteflfeneiri, Etde his agitq.76~Qi3: vero conlequenrurin Ipeciebus panis,&vinifcilicetJquod finraccidentiafine fu bie8:o;traBat q. 77. Vbi confiderar quomodo maneant ina accidenria, tum:in effcndo;tum in . operando, In effendomanent:extra (ubie&1m, nee enim in herenr in pane.quia dellruirur, nee . in corpore.Chnlti.qnia non ell-capax accidentimn.p:mis,nec in ae'f¢ ill quo mouentur non in-

bzrcnt,ob eandemraeionem.manent ergo con{ermta iDeo ill etle quod ante habebane , (inc dependeneia a fl\llieCl:o quam habcbanr. ] n (J pe

rando autem t &; patiendo.eodem medo fe haqCl1tficutante,quiavicc fubieai eflquanritas fu{l~nt"!.ta.perre)&itaigit &patitur. quidquid f,!blcCl.upa~eretur lI[q~lC: ad, corruptionem fpc

clcr?ID~Ag!t. erg? deho~ q'77. _, .

· Clrc~ 3·tcl)".:,clfca f~~nia~oflcndit, quam fit conuernens formavtrlUfq.fpecid,qll~ na rn fint de eius rubftandaliquid.ditat~,qua: de~integrita re.quontodo.earumfignificatio per Iy hoc veri ..

· ficetur,& operetur,& que virtusilli& imptima-tur inflrumentallter.a Deo ad hanc optt a rio-

llem.Bt de hisagir quaft. 7 8. . ..

· Circa 4< confiderat effe8u huius Iacramen- .

ti,qui eft gratia nos ci ba[}s& vniens ChrWo (0 {umate inati:lvita,& in choare tn Ub.VnJ.e ef.feaus huius Sacramenti ell adeptio glori~ pfr nlQdii vltime vnionis,feruor& perfeCtlochar;; taeis que vnit nos Chrifto.& c6fequemcr abla rio venialium.Se pteferuario a FCCc.ati~;hlOrtaIe autem non tollit direit e~ quia feruor charita ,tis fuppon.r chorit;ltem,~ ahmemumfupponie vit3.,t1on prime ilIi dar.De his ergo Ol.gitq.79:.

Circa. 5.reil. de recipienribus hoc facramell.., tu,tra:&at D. Tho.de fumptione , tUm facr~ld tali,&: in rc,tum Ipiritnali, & in voto.De requi litis ~tiaCl"l & difponentibus hominem ad hanc fumptionem. Debet enim torus homo difroni., Inintellc;Ctu habendo iudicium rcrionis.non ca rendo difcrerione illius -, In volt1tl~atcexpel"en do pecca tum fi quodefl morjale non (Ollilf per contri eionern, Jed er iam per, confcf6io'ne Ie P' o bando, In corpore vt fit ieiunus , non pollutus etiam in fomro quanturnaddeccntiam, niG:l.4 fit necefsiras.De~liquedefreq\leptia,vel ce{fatione a communione quomodo c:rrpediat, agit: de his omnibus q. 80. De vfuautemquoipfe Chriflus fpecilliter v fus eft I quandpjnfiituil: hoc Sacramentum, quem fruet.llnl in Iehabue-

· rir , quo modo corpus Iuum dederir nodo impafsibili.licet in [e eITet pafsibile agie q.!; I. .

. Circa 6. agit de minillro hnius Sac'ramcnti, < qui ell Sacerdos legirimeordinatus ~. Er pctetl valide conficerej hcer malus fit & .1IJClte agar, Iicet de gradatus,e1cominunicatus~ha:reticus, 8lc.quia potellas r:iiqua rollitur qU:l ell charaaer indel ebilis .. Er-Iacrificiti eundem habet vS lorem cuanrcm ad id quod fundatur in perfona ChrifH'& opere operaro.non quantuad id quod fundatur in perfona facerdoris • ·Dehoc ergo

~git cjuadl:.82. . ..

Circa 7.fcilicet de ritu conficlendi hoc factaJilcntum, at: de ratione facrifiei},agit oitep_dendo

'l..i tUID

\ .

.,.

~,,;<:f(~j;;"'; ,

18+ OY'Joq"~iof1um;

rurn huius r:!cri5cij fnbBantii,quQd exparre rei rrquirere infuftone grati:r ,l1ce fcrmalieer Seri

jmltloJar~ eft ice cum Iacrificiocrucis.ex parte per eam.qnia venial ia 1'011 oppomlnrut hab itui

modi diuersu,quia hie inCfLlclltoJ&: myRico mo gratill',:lijr eins inrerfior.i. Tolluntur ergo ru_

do [anguis fU!l,iiwr, cofccrandofeorfum c;:alice' . motu aliqliS in Deu qui v irtualiter, vel forn.a ..

a psne.Er ,deo incofecratione vtriufq; Ipeciei, liter fit dirplicecia iIlOlll,& fie re!jnqt~at lloima

qaaeenus myOiceJ~~~uis fepar~tur a. corpore non rerardar f a.veniali.vt feratur in Deu.Vn.

perficicur hoc f.1Cntit:lu. Tum et!ide circunllan de &qul'da Iacramentalia ex illfiialti(m~Ec-

tijs,czremonijs,& modo facrificidi,agitq.S 3. clefie dicuntur toll ere venialia ficut' a (pelfw :!~

POB NIT E NT 1 A. . qua: benediBa:t&fimilia,qui3.obinfiitutionem

D l! hoc eria Iacrameto lata eft materia, qui Ecclefie efficacies excirationem iJI~m confe-

in {ex precipua capicaf), Th.parritur.Pri-, runt. Et de hoc 3gitq~87. "

Illll a gi t de i pfa pcenitet ia f en1lJd6 f e I Secundo' . In 3. ,ff~au c.fiderat peCC3t3 feme 1 dimi{fa,

de: eius eff"eBibus. T errio de parribus qu:r fLln~ etUi Ii irerum homo peccet non redire fcc rirr.u

contJ:'ido,cofefsio,fatisfaCl:io latifsime.vb] ra- fe , quia macula ilia quz tranfijt non di iw i.m

tione fatisfaa:ioni~ tria de indulgenriisagtmr, volira, red alia; fine vclunrate autc~ COil pooi uir

~art'o de fnbieetis fufcipietibus hoc facrame- macula volonearia peccari,& fine macula. Deus

tii. <l.!!imo de miniflris &poteft:ue clauifi, vbi non impurar peccatfi.aur punir. ~ia (::·n C p~'

ctiadc: cefutls,QU:r ad ligatione,&abfolurione' uius peccar, quipof] rcmi{sjc,rie reJ:;.b.itllft("j, 11

pettiQenr.6. de publica & folemni prenirc!ria. tur redire peccara prareriea fecu(l(i quid t x cir

Circa, .duo (untin pttOireti3, Icil, ratio fa- cunflantia ingraeirudinis • .Et de hoc :1£itq. 88.

Ct'llllt"t4 & ratio virrutis; de facramsro agit q. In + dfetlu corfiderat D. Th.j-eenirenticm 24-'1' bi ofiedi t eius necefs i tate quI' ell pro o m, dfe reparatrice, &" gratia: amiff 1:,& merirorum, nibus polt baptj(mti tapfis, & timiliter materii . qmr quis antea fecit,quori nt,· obliuifcirur Dc.'

& forma; materia funt aetus p~nitc:ntis intus qui Iemel ilia acceprauir , fedfolum impeditur

rlerefiaris peccata, & exrerius illadereflara CO homo per peccarfi.ne fbi reddamr pt&:niu jJlo

fitentis. :forma alltl en abfolntio data a facer- rem. Sublaro aurf pcccaro per rrenirt'llti£, di- '

doee.Ee fic definitur Iacramenrum pcenirenrie, cunrur reuiuifcere , quia Deusreddit jJJis pl:l:.

tjuod!ll ~onfefsio pmatoru tum~hfotutio,Jtfo- mium, Qgia. ramen conringie aliqlH~ ita repir'e

&trdotis. De pcenireneia aute vt dl virtus inte- refurgere.quod ei parum de gratia habituaf de

rior ~git q. 85. oflendens quomodo fit virtus, nouo datur.eo quod Dells dar menfurarn gratia:

& fpecialis \firtlls.Etl: quidc virtussquia deter- vnicniq, iuxta proprjidifr0f]tione J ccnringu;

tatur, &; doler depeccaro vt efbcoatra Den. & etiamqnod refurgens I peccaro 3 non ftatinl "(

rdtjrudin~ rarionis.Special is virtus efr,quia li \'i buius refurgenrie per peenirenti i tepida m

cee amplifsimimlterii refpiciat,ideflpeccafu, accipiat totam intenlionfgrati:t ,qucu{(jue fer-

modo ramen fpeciali,idefi per modii recompen nenrius Ie dif pona r; vel in ha c vita, velv t pH. ba

farionis, &e:xpia:ionis iniurie fad;t Deo, que bile eUin exitu ab hac vira.vbi anima feparara

aliquid difHnBumeft:i culru , coli enim debet rfficacius operarur , nee ramen neuam grat iam

Deus etiam non olfeofns,& fic eft in voluntare, meretnr, De hac ergo recnperarione virturum

EtdehoC3;tit q.!5. agitq.8g., . . ...

Circa :l.co6der2t D.Th.quatuordfeflus prz . Circa 3.indpit D. Tho.conliderare partes

cipuos peenitentie.Primus eft remifsio morra peenirentie, przfertimilJas quz ex parte ipfius

Ijij. ~ .Remifsio venial i u. 3 • I mpedire reditum materia: fe tenene ficut partes Jnregrale S ad fa

peccati dimifsi. 4.Reuiui Icenria merirorfi.recu cramenrnm panirenti:t requifif~. Et j:l1~ fUM

reratioq~ virturu, In primo effetiu confiderat trcs, Coneririof fub qua :I nririo jmeIligJtn)

D.Th.io peccaro rolli debere & culpi,& reani contefsio exprefsiu.a peccarorum cum dolo re,

pom:t'a:ternre.& di[pofinones pranas ex pecca & f.uisfa8:io.Et,fic de illis alij{q. parribus ua't

to reJiaas.CuJpa co!lit prenitetia vty irtus dlf- tl:at incommnni qUJ:fi:. 90. '

po(itiue, v t Iacramenni ex opere opera to inUrn Sed dum infpcciaIi parar D. Them, eas ex':

mentaliter, &~ode modo tolJit rearfi erernum, plicare., &' cetera vfque in fin em profcqni , .ab

quicomirarnr culpa.cemutamr ramen in reatf jpfovJtirnoline preuenitur reuelanreei condea

ten:'pomIis p~na:,6 peenirenria plene non farie Iahec in TempJ:o;glorie fu~,"'t non ipfefinem

"faclat. Prauasautemdirpo6dones I &: habitus. :;rheologiz qui ell: ~loria be:ltitudinis, ,

non (lati m toll it .Ied exerci t io v irturum in con . f'.Jjb .. r,e~ , f ed Dell Rilli p~o

~rarjum. Et de hoc agi [q. 86. . pramio donaree-

In,. eifeCtuoaeJ:lditremif,jonheniali~n,! (.t.) .

Tr.;CTA';'

d>,'