Computer Virus (Marathi)

keÀeBH³egìj Jne³ejme: mJe©He DeeefCe GHee³e
ceeOeJe efµejJeUkeÀj
keÀeBH³egìj Jne³ejme: mJe©He DeeefCe GHee³e
F& - DeeJe=Êeer
© ceeOeJe efµejJeUkeÀj
cegKeHe=ÿ / mepeeJeì /De#ejj®evee

mebieCekeÀ ÒekeÀeµeve, keÀ}eefJeYeeie
eEkeÀcele 110 ©He³es
ÒekeÀeµekeÀ
efJeéeveeLe Keeboejs
mebieCekeÀ ÒekeÀeµeve
5-6 µeebleer efveJeeme, meble jeceoeme jes[,
ceg}gb[ (HetJe&), cegbyeF& -400081.
ot j OJeveer / He@ À keÌ m e: 5681650/5688682
E mail: prakashan@indiatimes.com
ceePee ceg}iee ef®e. Deeefole ³eebme,
l³ee®³ee efHe{ermeeþer®e lej
Deµee HegmlekeÀeb®eer Kejer efvekeÀ[ Deens.....
Deveg¬eÀceefCekeÀe
z keÀneB mes let Dee³ee Deewj keÀneB legPes peevee nw 9
z `Jne³ejme' cnCepes vescekesÀ keÀe³e ? 14
z `Jne³ejme' SkeÀ vekeÀes Deme}s}e HeengCee 20
z ìsve keÀceeb[ceWìmed, DeLee&le one keÀeveceb$e 26
z `Jne³ejme'®ee ceveesjbpekeÀ Fefleneme 36
z DeHeÀJeeb®ess HeerkeÀ DeLee&le `Jne³ejme neskeÌmesme' 55
z Jee@cme&,ìêspeve ne@mexme DeeefCe }e@efpekeÀ yee@cyme 61
z `Jne³ejme' ®es ÒekeÀej 68

Deveg¬eÀceefCekeÀe
z `Jne³ejme' ®es pevceoeles 73
z HeÀe@ume De}ece&med 80
z HeeefjYeeef<ekeÀ µeyo Je µeyoÒe³eesie 84
z Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer. SkeÀ GÊece GHee³e 95
z keÀener Flej DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme 103
z `Jne³ejme'®es oµe&veer mJe©He 105
z Heg{s keÀe³e? 112
z `Jne³ejme'- keÀener cenlJee®³ee JesyemeeF&ìmed 117

Jee®ekeÀnes,
`keÀeB H ³eg ì j Jne³ejme: mJe©He Deeef C e GHee³e' ns ¿ee ef J e<e³eeJejer } kes À JeU
cejeþerleer}®e veJns, lej meJe& Yeejleer³e Yee<eebceOe}s Heefn}s HegmlekeÀ Deens. Fbûepeerle
meO³ee 'Computer Security' ne efJe<e³e `ne@ì' ceeve}e peelees. `ne@ì' efJe<e³eeJej HeÀìeHeÀì
HegmlekesÀ osCes ns `Fbûepeer' ®es Jewefµeä³e. l³eecegUs Fbûepeerle `keÀeBH³egìj Jne³ejme' ne
efJe<e³e ¿eeHetJeea®e DeveskeÀ }sKekeÀebveer HegmlekeÀele DeeCe}s}e Deens. cee$e ner HegmlekesÀ
KetHe keÌ}erä DeeefCe leebef$ekeÀlesveer Yej}s}er Deensle. `Jne³ejme' nener µesJeìer SkeÀ
Òeesûeece®e Deens. l³eecegUs ÒeesûeeeEceie }BiJespesme DeeefCe keÀes[me l³eele ³esCes DeHeefjne³e&
Deens. HeCe ÒeesûeeeEceie Je keÀes[me Dee}er keÀer HegmlekeÀ meeceev³e ceeCemee®³ee DeeJeekeÌ³eeyeensj
peeles. ¿ee HegmlekeÀele keÌ}eräHeCee DeeefCe keÀes[med ìeU}s}s Deensle. keÀejCe meeceev³e
cejeþer Jee®ekeÀe}e ne efJe<e³e keÀUeJee ³eemeeþer ns HegmlekeÀ Deens. Jne³ejme keÀmee
le³eej keÀjeJee ns efµekeÀJeCeejs HegmlekeÀ keÀe{eJes Demee efJeIeelekeÀ GÎsµe cetUele®e Demet
µekeÀle veener. l³eelener Heg{s peeTve ¢äerkeÀesve Demee Deens keÀer `keÀeBH³egìj Jne³ejme'®es
mJe©He keÀUuîeeveblej, DeeÊeeHe³e¥le®ee l³ee meboYee&leer} Fefleneme keÀUuîeeveblej Je
Jne³ejmeJejer} GHee³eeb®eer ceeefnleer efceUeuîeeveblej kegÀCee}ener Demes Jeeìt ve³es keÀer
DeeHeCe Jne³ejme le³eej keÀ©ve Heent ³ee. ogmeN³ee yeepet}e mebieCekeÀe®es pegpeyeer %eeve
DemeCeejebvee, eEkeÀJee Deieoer meJe&meeceev³eebveener ner `Jne³ejme' ®eerpe keÀe³e Deens ns
keÀUeJes, ¿ee meboYee&le keÀe³e keÀeUpeer I³eeJeer ³ee®eer peeie©keÀlee l³eeb®³eele ³eeJeer
Demeener ceeveme ¿ee HegmlekeÀeceeies Deens. Lees[keÌ³eele keÀeBH³egìj mee³evme®es efJeÐeeLeea
Je meJe&®e leceece Jee®ekeÀebmeeþer ns HegmlekeÀ Deens.
mebieCekeÀe®³ee peieele `Jne³ejme'®³ee ceeies SkeÀ efYeleer ³egkeÌle DeeefCe iet{ l³ee®ess
Je}³e Deens. peieYej Deepener mebieCekeÀ JeeHejCeeje®³ee ceWotle ¿ee Jne³ejme®eer SkeÀ
met#ce efYeleer Demeles®e. ner efYeleer efvecee&Ce keÀjCeejs pes ceWot Deensle l³ee Jne³ejme
je³eìme&®eer ceeveefmekeÀlee vescekeÀer keÀµeer Deens l³ee®es ÒekeÀjCener ¿ee HegmlekeÀele Deens.
`Jne³ejmes m e'®eer ceeef n leer Heg m lekeÀeyeens j peeTve ef c eUCeejeb m eeþer mees ³ eer ® es JneJes
cnCetve ÒecegKe Jesye meeF&ìme®eer ³eeoer Je l³eeb®ee Heefj®e³ener efo}e Deens. SketÀCe®e
HegmlekeÀ GHe³egkeÌle neslee neslee ceveesjbpekeÀner JneJes ³eemeeþer DeeìeskeÀeì Òe³elve kesÀ}e
Deens. ¿ee keÌ}erä efJe<e³ee}e ceveesjpebkeÀ keÀjCes ns DeeJneve®e nesles. les DeeJneve
³esLes efkeÀleHele Hes}}s Deens ns Jee®ekeÀebveer®e meebiee³e®es Deens.
¿eeHetJeea Dee}suîee `Jesye ef[Pee³eeEveie:leb$e DeeefCe ceb$e' lemes®e `F& ces} Je ®e@ì'
¿ee ceeP³ee oesve HegmlekeÀeb®³ee ÒemleeJevesle ceer cejeþer µeyo, cejeþer Yee<ee DeeefCe
mebieCekeÀe®³ee peieele jespe veJ³eeves ³esTve He[Ceejs Fbûepeer µeyo ³eeyeÎ} ef}efn}s
nesles. HegmlekesÀ cejeþerletve nJeerle keÀejCe Fbûepeer HegmlekesÀ DeveskeÀ cejeþer Jee®ekeÀeb®³ee
He®eveer He[le veener l e. DeeHeuîee ceele= Y ee<es l et v e ne ef J e<e³e mecepeeJet v e Ies C es mees H es
peeles . nJes m es Jeeìles . HeCe Òel³es k eÀ Fb û epeer µeyoe}e cejeþer He³ee& ³ e µees O ee³e®ee
DeÆeneme Deelee DeµekeÌ³e DeeefCe DeJ³eJene³e& Pee}s}e Deens. leelHe³e&, JeCe&veemeeþer
meesHeer cejeþer, mHeäerkeÀjCe meesH³ee cejeþerle mecepes} ( ns cenlJee®es !) Demes ÐeeJes
Je cetU Fbûepeer µeyo lemes®e þsJeeJes Deµeer YetefcekeÀe ¿eener HegmlekeÀe®es JesUer keÀe³ece
Deens . Het J eea ® ³ee oes v ner Heg m lekeÀeb ® es mJeeiele ceneje<ì^ Y ej Pee}s . ef k eÀl³es k eÀeb v eer ner
HegmlekesÀ Jee®etve DeeHeuîee Jesye meeF&ìmed le³eej kesÀuîee. efkeÀl³eskeÀebvee ¿ee #es$eele
DeefOekeÀ jme Jeeìt }eie}e. legce®³ee He$eebJeªve DeeefCe µeskeÀ[es F& ces}Je©ve pesJne
ns keÀU}s lesJne meceeOeeve Jeeì}s. Þeceeb®es ®eerpe Pee}s Demes Jeeì}s.
efce$enes, cejeþerle ¿ee efJe<e³eeJej cetUele®e keÀceer HegmlekesÀ. cee$e ûeeceerCe Yeeie,
efpeun³ee®³ee efþkeÀeCeer efµekeÀCeejs npeejes efJeÐeeLeea ³eeb®esmeeþer Deµeer cejeþer HegmlekesÀ
Demee³e}e nJeerle Deµeer ¢äer þsJetve `mebieCekeÀ ÒekeÀeµeve' ves DeeHe}s keÀe³e& ®ee}efJe}s
Deens. DeeHe}e ¿ee HegmlekeÀeJejer} DeefYeÒee³e ceePee DeeefCe `mebieCekeÀ ÒekeÀeµevee'®ee
Glmeen Jee{efJeC³eemeeþer mene³³eYetle nesF&} DeeHeCe DeeHeuîee met®evee, DeefYeÒee³e
DeJeµ³e HeeþJee. Heg{uîee HegmlekeÀebmeeþer, DeeJe=Ê³eebmeeþer l³eeb®ee GHe³eesie nesF&}.
¿ee®e HegmlekeÀe®³ee pees[erves `1001 meJeexlke=Àä JesyemeeF&ì ef[jskeÌìjer' ÒekeÀeefµele
Pee}er Deens. Yeejleer³e Yee<esle Deµeer meJeexlke=Àä JesyemeeF&ìmed meef®e$e osCeejer ef[jskeÌìjer
Deece®³ee lejer ceeefnleerle veener. ner HegmlekeÀs DeeHeuîee}e Jee®etve DeeJe[}er lej
mebieCekeÀ JeeHejCeeN³ee DeeHeuîee ogmeN³ee efce$ee}e `mebieCekeÀ ÒekeÀeµeve' ®³ee keÀe³ee&®eer
Je HegmlekeÀeb®eer ceeefnleer `F& ces}'ves pe©j keÀUJee. `mebieCekeÀ ÒekeÀeµevee'®³ee Òemeejemeeþer
legce®ee ne menYeeie ¿eeHeg{sner nJee Deens...
mshirvalkar@hotmail.com
keÀneB mes let Dee³ee Deewj
keÀneB legPes peevee nw ?
yeN³eeHewkeÀer yepesì yeebOetve DeeHeCe Iejer eEkeÀJee Dee@efHeÀmeele keÀeBH³egìj DeeCelees.

keÀOeer yeBkesÀ®eb keÀpe& IesTve lees DeeCe}s}e Demelees eEkeÀJee keÀOeer meeþJe}s}s Hewmes
Ke®et & v e l³ee®es Deeieceve Pee}s } s Demeles . ceie DeeHeCe l³ee}e peHele Demelees .
l³eele OetU peeT ve³es, kegÀCeer l³ee}e nele }eJet ve³es Deµeer keÀeUpeer Iesle}er
peele Demeles . ``SJe{s Hew m es ìekeÀ}s l e, ne keÀeB H ³eg ì j ef y eIe[Ceej lej veener
vee?'' Demeb SkeÀ ìW µ eve [es k eÌ ³ eeJej Demeleb . ``DeeHeuîee}e l³eele}b keÀener
keÀUle veener, Giee®e efyeIe[e³e}e vekeÀes'' cnCele Iej®es Deepeer-Deepeesyee DeeefCe
Je[er } Oeejer ceb [ Uer l³eeHeemet v e ®ekeÌ k eÀ ®eej nele }eb y e jenleele. Iejele
meeHeÀmeHeÀeF&®es keÀece keÀjCeeje veeskeÀj eEkeÀJee keÀeceJee}er yeeF& ³eebvee efleLes ve
peeC³ee®eer leekeÀero efo}s}er Demeles. yebo Deme}suîee keÀeBH³egìjJej ®ekeÌkeÀ ìesHe[b
Deeef C e Heeb I e©Ce ®e{Je}b peele Demeleb . HeeUC³eeleuîee yeeUe}e meeb Y eeUeJeb
lemeb DeeHeCe DeeHeuîee keÀeBH³egìj}e meebYeeUle Demelees.
Ket H e meeb Y eeUt v e meg O oe keÀOeer - keÀOeer yeeUe}e meoea nes l es . Lees [ emee leeHe
®e{lees. meejKeb j[b meg© nesleb. meJee¥vee keÀeUpeer GlHeVe nesles. ceie [e@keÌìjeb®eer
Hee³ejer DeeHeCe ®e{lees. [e@keÌìj yeeUe}e leHeemeleele. Heesì oeyetve Heenleele.
mìsLeemkeÀesHeves leHeemetve Heenleele, DeeefCe cnCeleele `ÌeeyejC³eemeejKeb keÀener
veener. Lees[b Jne³ejme FvHesÀkeÌµeve Deens. Deew<eOe oslees³e. oesve efoJemeele þerkeÀ
nes F & } .'' [e@ k eÌ ì jeb ® ³ee Deew < eOeeves Kej®e yejb Jeeìleb . yeeU Heg v ne nb m et - Kes U t
}eieleb. leeHe kegÀþuîee kegÀþs HeUtve ies}s}e Demelees. meoea KeeskeÀuîee®ee ceeiecetme
~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 9~~

Gj}s}e vemelees. Lees[keÌ³eele keÀe³e, lej [e@keÌìjeb®³ee l³ee Deew<eOeeves yeeUe®³ee
µejerjele efµej}s}e `Jne³ejme' nÎHeej lejer Pee}s}e Demelees, eEkeÀJee veenermee
lejer Pee}s } e Demelees . cejeþer l e `Jne³ejme' }e DeeHeCe ef J e<eeCet cnCelees .
ef J e<eeves Yej}s } e DeCet - js C et Demee®e l³eeceeie®ee DeLe& Deens . ceO³es ® e keÀener
keÀejCeeves nJes l e cnCee, HeeC³eele cnCee, KeeC³eeef H eC³eele cnCee keg À þ}s lejer
Jne³ejme ³esleele DeeefCe ceie l³eeb®eer SkeÀ meeLe®e meieUerkeÀ[s Hemejles. HeÀkeÌle
DeeHeuîee®e Iejele}b yeeU `Jne³ejme FvHes À keÌ µ eve' ves keÀCnle Demeleb Demeb
veener . DeemeHeeme®eer yeeUb n er [e@ k eÌ ì jeb k eÀ[s Dee}s } er Demeleele. ceie DeeHeCe
cnCelees ``meO³ee leeHee®³ee `Jne³ejme' ®eer meeLe Dee}er³e meieUerkeÀ[s.'' ogmejb
SKeeob ef v ejes i eer yeeU Heent v e l³ee®³ee DeeF& } e DeeHeCe cnCelees ``meeb Y eeUe
nes ç , keÀeUpeer I³ee. meO³ee `Jne³ejme' ®eer meeLe Deens . Deece®³ee yeeUe}e
FvHesÀkeÌµeve Pee}³e.'' ceie FvHesÀkeÌµeve Pee}suîee yeeUepeJeU DeeHeCe ogmeN³ee
efvejesieer yeeUe}e ³esT osle veener. keÀejCe FvHesÀkeÌµeve SkeÀekeÀ[tve ogmeN³eekeÀ[s
Heme© µekeÀleb.
DeeHeuîee DeepeejHeCeele}e Jne³ejme DeeefCe keÀeBH³egìj®ee Jne³ejme ³eeb®³eele
Deves k eÀ ÒekeÀej®eb meec³e Deens . Jne³ejme ceeCemee®³ee µejer j ele ef µ ejlees , lej
keÀeB H ³eg ì j®ee Jne³ejme l³ee®³ee ne[& ef [ mkeÀceO³es Dev³e SKeeÐee Òees û eececeO³es
eEkeÀJee cescejerle efµejlees. JewÐekeÀer³e Jne³ejme efµejuîeeves meoea, KeeskeÀ}e, leeHe
Jeiew j s }#eCeb ef o met }eieleele. ceeCemee}e DeµekeÌ l eHeCee Jeeìt }eielees . leme®e
keÀeBH³egìj®ebner Deens. keÀeBH³egìjceO³es Jne³ejme efµej}e keÀer keÀOeer keÀeBH³egìj cebo
®ee}t }eielees. ef®e$eefJeef®e$e mebosµe efomet }eieleele. keÀOeer-keÀOeer DeeHeuîee}e
nJee lees keÀeB H ³eg ì j ceOe}e [s ì e ieeU}e ies } s } e Demelees . keÀOeer DeeHeuîee}e
DeveessUKeer Deµee HeÀeF&ume eEkeÀJee [sìe De®eevekeÀ keÀeBH³egìjceO³es efomet }eie}s}e
Demelees. Lees[keÌ³eele meebiee³e®eb lej keÀeBH³egìj®³ee `l³ee' Jne³ejmecegUs DeeHe}e
keÀeBH³egìj ®ekeÌkeÀ Deepeejer He[}s}e Demelees. DeeHeuîee yeeUe®eer peµeer kesÀefJe}JeeCeer
DeJemLee Pee}er nesleer leµeer®e keÀeefnµeer DeeHeuîee keÀeBH³egìj®eerner Pee}s}er Demeles.
Deelee keÀeBH³egìj}ener yeeUemeejKee®e keÀenerlejer GHee³e keÀjC³ee®eer JesU Dee}s}er
Demeles. Jne³ejme vescekeÀe keÀme}e Deens, ns leHeemeC³ee®eer DeeJeµ³ekeÀlee efvecee&Ce
Pee}s}er Demeles. lees leHeemetve efveoeve nesF&} lesJne Deew<eOe keÀesCeles ÐeeJes les
þjCeej? cnCepes ® e `[e³eivees e f m eme'ner Dee}s , Deeef C e `ces e f [ ef m eve' ner Dee}s .
DeeHeuîee ¿ee Heg m lekeÀe®ee ef J e<e³e®e ne Deens . Heg { }er s meJe& ÒekeÀjCes DeeHeCe

Jne³ejme®es mJe©He HeenCeej Deenesle DeeefCe l³eeJej®es GHee³ener }#eele IesCeej
Deenes l e.
DeeleeHe³e¥le®eb Yee©[ SskeÀuîeeveblej cnCepes Jee®euîeeveblej legcner ce}e SkeÀ
meeOee Òeµve efJe®eeje}. legcner cnCee} ``Denes ç keÀeBH³egìj cnCepes SkeÀ ³eb$e
Deens. keÀeBH³egìj ³ebJe keÀjlees, l³ebJe keÀjlees Demeb cnCelee, ceie Deµeer mees³e keÀe
keÀjerle veener keÀer keÀeBH³egìjceO³es Jne³ejme efµe©®e µekeÀCeej veener. ceeCemee}e
megOoe DeeHeCe Hees}erDees®ee [esme, yeermeerpeer®eer eEkeÀJee osJeer®eer Jeiewjs }me ìes®elees.
ceie les Jne³ejme efve<ÒeYe nesleele. Demee keÀener µeesOe keÀeBH³egìj®³ee yeeyeleerle
}eie}e³e keÀer veener ? ''
leg c ner ef J e®eej}s } e Òeµve Deieoer ef y evelees [ Deens . ceeCemeemeeþer pej }me
Demet µekeÀles, lej keÀeBH³egìjmeeþer keÀe veener Demet µekeÀle? legce®³ee Òeµvee®eb
GÊej Demeb Deens keÀer ``keÀeBH³egìjmeeþerner ÒeefleyebOekeÀ GHee³e Deensle. HeCe DeveskeÀoe
ÒeefleyebOekeÀ GHee³e ³eespetvener keÀener JesUe Jne³ejme Deele efµejleele®e''. JeeleeJejCeele
pemes JesieJesieUs Jne³ejme efvemeie& le³eej keÀjerle Demelees, DeeefCe Deµee veJeveJ³ee
Jne³ejmecegUs keÀOeer keÀOeer [e@keÌìjebveener efveoeve nesT µekeÀle veener Demes leeHe
eEkeÀJee KeeskeÀ}s Jeiewjs meeLeerves ³esle Demeleele lemeb®e keÀeBH³egìj®ebner Deens. veJeveJes
Jne³ejme keÀeBH³egìj®³ee efJeéeelener le³eej nesle Demeleele, ceie l³eeb®es efveoeve
keÀje³e®es DeeefCe veblej l³eeJej GHee³e µeesOee³e®ee Demee ÒekeÀej keÀjeJee®e }eielees.
ne GHee³e efveIeslees peerJe cegþerle Oe©ve yemeC³ee®eer HeeUer ³esles. ceeCemeb [esÈ³eele
les} Iee}tve o#elee IesT }eieleele. DeeefCe, lejerner Je=ÊeHe$eele DeeHeCe yeelec³ee
Jee®elees®e. `}Jn }sìj' veeJee®ee Jne³ejme Dee}e³e. `yeye} yee@³e' veeJee®³ee
Jne³ejmeves meieUerkeÀ[s ne:nekeÀej G[Je}e³e. cesef}mee Jne³ejmeves peie neoj}s
Jeiewjs Jeiewjs.
ceb[Uer, legcner kegÀþ}bner #es$e I³ee. l³eele `Hee@PeerìerJn' DeeefCe èfveiesìerJn'
Demes oes v ner IeìkeÀ ns DemeCeej®e. meb i eCekeÀe®eb #es $ e l³ee}e DeHeJeeo keÀmeb
DemeCeej? mebieCekeÀ ceeveJepeeleer®³ee mesJesmeeþer SkeÀ osJeotle GYee jneJee lemee
GYee jeef n }e Deens . l³ee®³ee ef J ekeÀemeemeeþer ®ee}}s u îee keÀeceele cnCepes
mekeÀejelcekeÀ eEkeÀJee efJeOee³ekeÀ eEkeÀJee `Hee@PeerìerJn' keÀeceele `Jne³ejme' meejKee
SKeeoe efveiesìerJn ÒekeÀej Dee}e vemelee lej®e veJe} Pee}s Demeles. keÀesCel³eener
#es$eele ®eebieuîee-JeeF&ìe®eer }{eF& vesnceer®e ®ee}t Demeles. HetJeeaner nesleer, Deepener
Deens ® e. ef n jes Deme}e keÀer Jner } ve Dee}e®e. keÀeUe jb i e Deeef C e Heeb { je jb i e
Demee³e®es®e. Lees[keÌ³eele keÀe³e, lej Deepeefceleerme lejer keÀeBH³egìj Jne³ejmeJej
þece Deeef C e jeceyeeCe Demee meJe& m eceeJes µ ekeÀ GHee³e GHe}yOe veener . veJeveJes
Jne³ejme ³esCeej, l³eeJej veJeveJes GHee³ener ³esCeej. veJes Jne³ejme Dee}s keÀer les
vegkeÀmeeve keÀjCeej, DeveskeÀ mebieCekeÀebvee leeHe DeeCeCeej, DeµekeÌleHeCee DeeCeCeej,
ceie l³ee leeHeeletve mebieCekeÀ Hegvne GþCeej. yeje nesCeej DeeefCe Hegvne keÀecee}e
}eieCeej.
DeeHe}s Deepe®es Dee³eg < ³e ns meb i eCekeÀeef J evee keÀuHeves l ener DeeCelee ³es C eej
veener. 31 ef[meWyej 1999 ®³ee je$eer yeeje Jeepelee `Jee³eìtkesÀ' ®ee Òee@y}sce
nes C eej cnCet v e peie kes À Je{s OeemleeJe}s nes l es ns }#eele Deens vee? keÀeneR v ee
Jeeìle nesles keÀer ¿ee `Jee³eìtkesÀ' cegUs efJeceeves He[Ceej, yeBkeÀe yeg[Ceej eEkeÀJee
yeb o He[Ceej, Je= Ê eHe$es n er ³ee³e®eer veener l e, Jeenlet k eÀ J³eJemLee þHHe nes F & } ,
#esHeCeem$es DeeHeesDeeHe G[leer}, yee@cye DeeHeesDeeHe HegÀìleer}. keÀoeef®ele ceeveJe
peeleer ® ee®e meb n ej nes F & } FLeHe³e¥ l e®eer ®e®ee& les J ne Pee}er nes l eer . keÀuHevee
keÀje, SkeÀe `Jee³eìtkesÀ'®³ee oes<eecegUs, cnCepes mebieCekeÀe®³ee®e SkeÀe oes<eecegUs
keÀe³e keÀe³e nesCeej Deµee keÀeUpeerves peieYej®eer ceeveJe peele eE®elesle meeHe[}er
nesleer. ns®e mebieCekeÀ SKeeÐee Ye³eevekeÀ Jne³ejmecegUsner Deµee ieeWOeUele meeHe[t
µekeÀleele, DeeefCe cnCetve®e DeepekeÀe} `keÀeBH³egìj efmekeÌ³egefjìer' ns SkeÀ veJes®e
#es$e Go³ee}e ³esT }eie}s Deens. ¿ee #es$eele}e cenlJee®ee Yeeie `keÀeBH³egìj
Jne³ejme'®³ee DeY³eemeeves Yej}s } e Deens .
keÀuHevee keÀje, keÀer 1981 mee}er Dee³e.yeer . Sce. keb À Heveer v es Heef n uîeeb o e
Heme&ve} keÀeBH³egìj yeepeejele DeeCe}e. lelHetJeea meeceev³e ceeCemee}e `keÀeBH³egìj'ne
ÒekeÀej keÀOeer DeeHeuîee Iejele ³esF&} ³ee®eer keÀuHeveener veJnleer. 1981 mee}er
pesJne Dee³e.yeer.Sce. kebÀHeveerves Heermeer keÀeBH³egìj DeeCe}e lesJne keÀener Je<ee¥le®e
DeeHeuîeeHeg { s `Jne³ejme'veeJee®es meb k eÀì keÀe³ece®es GYes jenCeej Deens , ³ee®eer
mHeä keÀuHevee l³eebveener veJnleer. cnCepes®e, Heme&ve} keÀeBH³egìj®³ee Jne³ejme®ee
Fefleneme ne Deieoer iesuîee 20 Je<ee¥le}e cnCepes DeeleeDeelee®ee®e Deens. HeCe
iesuîee leerve ®eej Je<ee¥le ns ÒekeÀjCe peieeHeg{s SkeÀ Ye³eevekeÀ DeeJneve cnCetve GYes
Deens . pemepemee Fb ì jves ì , F& ces } , ®e@ ì , HeÀeF& u me [eTve}es [ eR i e Jeiew j s
megefJeOeeb®ee Òe®eej DeeefCe Òemeej neslees Deens, lemeleµeer ner Jne³ejme®eer mecem³ee
DeefOekeÀeefOekeÀ Gûe nesle ®ee}}er Deens.
Deelee SJe{er ®e®ee& ceer kes À uîeeveb l ej leg c ner ce}e keÀe³e ef J e®eejCeej ns ceer
peeCet v e Deens . leg c ner ef J e®eejCeej keÀer JeeleeJejCeele}s Jne³ejme ns ef p eJeeCet
Demeleele. HeeCeer, nJee, DeVe efkeÀbJee Dev³e ceeiee&ves ns peerJe µejerjele peeleele.
les L es jenleele Jemleer keÀjleele. Jee{leele ceie GHeêJe keÀjleele. keÀOeer keÀOeer
l³eele ceeCetme oieeJetner µekeÀlees. ns efpeJeeCet efvemeie&®e pevcee}e Iee}le Demelees.
keÀeBH³egìj®es Jne³ejme vescekesÀ keÀmes Demeleele? lesner efpeJeeCet Demeleele keÀe? les
keÀeBH³egìjceO³es Deele keÀmes efµejleele? Deele peeTve les Jemleer keÀjleele keÀe?
Jee{leele keÀe? vescekesÀ keÀe³e nesles? keÀeBH³egìj ©ceceO³es peeleevee ®eHe}e -yetì
yeensj keÀe{e³e}e meebieleele. l³ee®es keÀejCe Jne³ejme }eiet ve³es ns®e Deens keÀe?
ceb[Uer, legcner ce}e DeveskeÀ Òeµve SkeÀe®e JesUer efJe®eej}s}s Deensle. Deieoer
yegefve³eeoer cnCeeJes Demes Òeµve Deensle. legce®es ``Jne³ejme' keÀerme Pee[ keÀer HeÊeerr
nw'' ns legcne}e peeCetve I³ee³e®e³e. ``Jne³ejme'' keÀnBemes let Dee³ee Deewj, keÀneB
legPes peevee nw'' ne legce®ee meJee} Deens. ce}e Jeeìleb keÀer ns peeCeC³eemeeþer
DeeHeCe JeUt ³ee Heg{uîee ÒekeÀjCeekeÀ[s, DeeefCe leesHe³e¥le IesT ³ee SkeÀ ye´skeÀ -
peeef n jeleeR m eeþer veener , Leb [ [es k eÌ ³ eeves `Jne³ejme' peeleer ® ee mecee®eej
Ies C ³eemeeþer . ....

`Jne³ejme' cnCepes vescekesÀ keÀe³e?
ce}e oes v e Ie[}s } s Òemeb i e DeeþJeleele. yeng O ee 1988 mee} DemeeJes ceer
SkeÀe íes ì îee Je= Ê eHe$ee®es keÀece Henele Demes . ¿ee Je= Ê eHe$ee®ee cepeket À j les J ne
veJ³eeves®e keÀeBH³egìjJej kebÀHeespe nesT }eie}e neslee. yeensj®³ee SkeÀe [erìerHeer
meW ì jceO³es Deecner ef } ner } s } er Heeves Ies T ve pee³e®ees . ef l eLes Òel³e#e ef l eLe}s
Dee@Hejsìj lees kebÀHeespe keÀjerle DeeefCe Deecne}e ÒegHesÀ osle. efleLe}er keÀeBH³egìj ©ce
cnCepes SkeÀ keÀe®es®eer He@keÀyebo Hesìer®e nesleer. yeensj ceesþe yees[& }eJe}s}e neslee
- ``ke=ÀHe³ee DeeHe}s yetì DeeefCe ®eHe}e yeensj keÀe{e.'' efleLe}s Dee@Hejsìj ne
efve³ece Deieoer keÀìe#eeves HeeUle. mJele:ner ®eHe}e yeensj keÀe{le. ogmeN³eebveener
l³ee®es ieebefYe³e& mecepeeJetve osle. ce}e keÌJeef®ele l³eeb®³ee l³ee keÀe®es®³ee Hesìerle
peeC³ee®eer JesU ³esF&. ceie ceerner efvece&U ceveeves ®eHe}e-yetì yeensj keÀe{er.
SkeÀ efoJeme ceer mekeÀeUer ÒegHesÀ IesC³eemeeþer l³ee [erìerHeer meWìjceO³es ies}es.
eflekeÀ[s µegkeÀµegkeÀeì neslee. keÀe®es®³ee Hesìerle oesve Dee@Hejsìj yeme}s nesles. yengOee
l³eeb v ee ceer Deeuîee®eer r ®eent } }eie}er . l³eeb v eer JeUt v e ceeP³eekeÀ[s Heeef n }s .
oesIeeb®eener ®esnsje $eeefmekeÀ neslee. ®esnsN³eeJej eE®eleener Hemej}s}er efome}er. `ceer
yeens j ®e Leeb y eeJeb ' Deµee DeLee& ® eer Ket C e l³eeleuîee SkeÀeves ce}e kes À }er . ceer
l³eeyejngketÀce yeensj®³ee yeekeÀeJej yeme}es. yeje®e JesU Pee}e. Depetve oesIesner
Deele®e nes l es . yemet v e yemet v e ceer DemJemLe Pee}es . yeekeÀeJeªve Gþ}es Deeef C e
keÀe®es®³ee ojJeep³eeJej ``ìkeÀç ìkeÀçç'' kesÀ}er. Hegvne l³eeb®ee $eeefmekeÀ YeeJe.
oesIes DeeHemeele keÀenerlejer yees}}s DeeefCe ceie l³eele}e SkeÀpeCe pe[ HeeJe}ebveer
yeensj Dee}e. cnCee}e, ``Òee@y}sce Pee}e³e. ÒegHesÀ Deelee efceUCeej veenerle.''

``keÀe³e Pee}b ?'' ceer efJe®eej}b.
``Jne³ejme Dee}e³e keÀeBH³egìjceO³es. yengleskeÀ [sìe G[e}e³e.'' lees cnCee}e.
ceer Deiec³e ®esnsje kesÀ}e. keÀeBH³egìj}e DeepekeÀe} Jne³ejme Jeiewjs }eielees Deµeer
®e®ee& ceer les J nener Ss k eÀ}s } er nes l eer . HeCe Òel³e#e lees }eieuîee®es ceer ÒeLece®e
Henele neslees. Giee®e®e keÀenerlejer efJe®eeje³e®eb cnCetve ceer efJe®eej}b `` Jne³ejme
Dee}e³e? lees keÀmee keÀe³e?''
``keÀe³e ceeefnle? FLes yees[& }eJetve megOoe }eskeÀ SskeÀle veenerle. ®eHe}e yetì
Iee}t v e Deele ³es l eele. Jne³ejme }eieCeej veener lej keÀe³e nes F & } ?'' l³ee®es
DeeHe}s lelJe%eeve.. l³eele ceer keÀeB H ³eg ì j®ee De[eCeer . ..
keÀeBH³egìj®³ee yeeyeleerle lesJne HetCe& DeveefYe%e Demeuîeeves l³ee Heg{s ceer keÀener
yees}eJes ³ee®eer meercee mebHe}er nesleer. kegÀCeerlejer ®eHe}e-yetì Iee}tve keÀeBH³egìj®³ee
©ceceO³es iesuîeeves keÀeBH³egìjceO³es `Jne³ejme' efµej}e Demee ceePee iees[ iewjmecepe
Pee}e. `Jne³ejme' ef µ ejuîeeves Òe@ e y}s c e Pee}e Deeef C e l³eeceg U s Deelee Òeg H es À
efceUCeej veenerle ns leelHe³e& mecepetve IesTve ceer lesLetve meìkeÀ}es.
`Jne³ejme' DeeefCe keÀeBH³egìj ³eeb®eer SkeÀ$e ieeþ ceeP³ee %eeveele lesJne ÒeLece®e
He[}er nes l eer . keg À Ceer l ejer ceePee ne iees [ iew j mecepe DeeCeKeer Heg { s Jee{Je}e.
keÀeB H ³eg ì j}e Deef p eyeele Oet U ®ee}le veener . cnCet v e®e keÀeB H ³eg ì j ©ce}e Smeer
}eJeleele. OetUercegUs keÀeBH³egìj}e Jne³ejme FvHesÀkeÌµeve nesleb Demeb veJeb DeeefCe
®egkeÀer®eb %eeve ceeP³ee [eskeÌ³eele Iegme}b neslebb, DeeefCe ``Demes} yegJee Jne³ejme
OetU DeeefCe IeeCeercegUs Hemejle Demes} DeeefCe keÀeBH³egìjceO³es efµejle Demes}''
Demeb cnCetve ceer ceeP³ee keÀeceekeÀ[s JeU}es neslees. efkeÀleer lejer ceefnves Heg{s ceePee
ne YeesUsHeCee DeeefCe iees[ iewjmecepe keÀe³ece neslee.
1989 mee}er Heefnuîeeboe ceeP³eekeÀ[s Heermeer-Sìer 286 ne keÀeBH³egìj ceer
Dee@efHeÀmeceO³es DeeCe}e. Deelee Deecner yeensj®³ee [erìerHeer meWìjceO³es keÀece osCes
yebo kesÀ}b nesleb. keÀe³ee&}³eeleuîee veJ³ee keÀeBH³egìjJej®e ÒegHesÀ, kebÀHeespe Jeiewjs keÀece
meg© Pee}s nesles. keÀeBH³egìj®³ee keÀerr yees[&}e lesJne ceer n}kesÀ®e mHeµe& keÀ©ve
Heeefn}e neslee. SkeÀ efoJeme ogHeej®eer JesU nesleer. Deece®ee Dee@Hejsìj ceeP³eekeÀ[s
Ieeyej}suîee cegêsves Dee}e, cnCee}e ``meensye ce}e Jeeìleb keÀeBH³egìj efyeIe[}e³e,
`Jne³ejme'®ee ces m es p e ³es l ees ³ e. Fb e f p eveer ³ ej}e yees } JeeJe' }eieCeej '' lees
Ieeyej}s } e Heent v e ceer n er peje ®ejkeÀ}es . HeCe meeJe©ve ceener l eieeje®ee DeeJe
DeeCele cnCee}es ``keÀe³e ces m es p e keÀe³e ³es l ees ³ e?'' Deecner oes I es cee@ e f v eìjµeer
ies } es . }e} ®eew k eÀìer l e yeìyeìer l e cees þ îee De#ejele ces m es p e nes l ee '' Alert!
Your system is infected by 'Miechalangelo Virus'. `Jne³ejme'
®ee mebosµe mHeä®e neslee. keÀeUpeer³egkeÌle ceveeves Deecner Fbefpeveer³ej}e Hee®eejCe
kesÀ}s. HeÀesveJeªve l³ee}e mebosµe meebefiele}e. `neì& De@ì@keÀ' DeeuîeeJej DeeHeCe
[e@keÌìj}e HeÀesve keÀjleevee DeeHe}e mJej keÀmee Demes}, lemee®e Deece®ee mJej
nes l ee.
``nb DeepekeÀe} efcekeÀ Deens meieUerkeÀ[s'' HeÀesveJeªve Deece®ee Fbefpeveer³ej
menpe µeyoele cnCee}e.
`` èfcekeÀ' veener, cee³ekesÀ}DeBpe}es Jne³ejme®ee cesmespe Deens.'' ceer l³ee®eer
®etkeÀ og©mle keÀjerle cnCee}es.
Deece®³ee Fbefpeveer³ejves ceePes DeieeOe De%eeve DeesUKe}s DemeeJes. lees cnCee}e
``keÀeBH³egìj `Dee@HeÀ' keÀje ceer Dee}es®e.'' keÀener JesUeves Fbefpeveer³ej ceneµe³e
ye@ i e Ies T ve Dee}s . Deecner l³eeb ® ³ee Dee%es Ò eceeCes `Dee@ H eÀ' kes À }s } e keÀeB H ³eg ì j
l³eebveer Dee@ve kesÀ}e. Deelee ceer DeeefCe Deece®ee Dee@Hejsìj oesIesner GlmegkeÀlesves
Heent }eie}es neslees. Fbefpeveer³ej Deelee vescekebÀ keÀe³e keÀjCeej ³ee®eer Deecne}e
GlmegkeÀlee nesleer. keÀeBH³egìj `Dee@ve' Peeuîeeveblej Hegvne lees®e cesmespe Dee}e.
'' Alert! Your system is infected by 'Miechalangelo Virus''.
Deece®³ee Fbefpeveer³ej®ee ®esnsje efmLele Òe%e®e neslee. l³eebves µeebleHeCes ye@ie GIe[}er.
Deeletve SkeÀ HeÌ}e@Heer keÀe{}er. leer keÀeBH³egìjceO³es Ieele}er. keÀeBH³egìj `Dee@HeÀ'
keÀ©ve Heg v ne Dee@ v e kes À }e. Deele cee$e lees Jne³ejme ces m es p e Dee}e veener .
Fbefpeveer³ejves keÀenerlejer ìeF&He kesÀ}s. ce}e DeeþJeles keÀer l³eeves 'Clean : mich'
Demes keÀener l ejer ìeF& H e kes À }s nes l es . keÀener #eCeeb v eer meb o s µ e Dee}e
'' Miechalangelo' removed system cleaned."
Deece®³ee Fbefpeveer³ejves SkeÀe meeO³ee HeÌ}e@Heerves keÀener #eCeele `cee³ekesÀ}Sbpes}es'
veeJee®ee Jne³ejme keÀe{uîee®es Heentve l³ee®³eeyeÎ}®ee ceePee Deeoj efÜiegefCele
veJns , ®ekeÌ k eÀ µeleieg e f C ele Pee}e. ceer l³ee®³eemeeþer Deeoyeer v es `mHes µ e} ®ene'
ceeieJe}e. Deelee ceePeer Jne³ejmeyeÎ}®eer Glkeb À þe peeie= l e Pee}er nes l eer .
``Deecner keÀOeerner yetì ®eHe}e Iee}tve keÀeBH³egìjpeJeU peele veener. ceie ne
Jne³ejme keÀmee Dee}e?'' ceer Fb e f p eveer ³ ej}e meJee} kes À }e.
``yetì-®eHe}e DeeefCe `Jne³ejme'®ee mebyebOe®e keÀe³e?'' l³eeves®e ce}e G}ìe
meJee} kes À }e.
`Òet U IeeCeer c eg U s ® e Jne³ejme }eielees vee?'' ceer Deelee ceePes De%eeve
ÒekeÀì kesÀ}s.
``ís ís, OetU DeeefCe IeeCeer®ee Jne³ejmeµeer keÀme}ener mebyebOe veener. IeeCeercegUs
Jne³ejme Jeiewjs Hemejleele les cesef[keÀ} efHeÀu[ceOe}s keÀeBH³egìj®es Jne³ejme Demes
Hemejle veenerle.'' Fbefpeveer³ejvess meebefiele}s.
``HeCe ceie ne Jne³ejme Deece®³eekeÀ[s keÀmee Dee}e? mekeÀeUHe³e¥ l e lees
veJnlee.'' ceer ef J e®eej}s .
``yeensj®eer HeÌ}e@Heer DeeCe}er nesleer keÀe?'' Fbefpeveer³ejves efJe®eej}s
ceer Deece®³ee Dee@ H ejs ì j}e yees } eJe}s .
``Denes ns keÀe³e cnCeleens l e? DeeHeCe yeens j ®eer HeÌ } e@ H eer DeeCe}er nes l eer
keÀe?''
Dee@Hejsìj ®eHeeHe}e. cnCee}e, ``nesç ceeP³ee efce$eekeÀ[tve ceer ®eej HeÀeBì
veJes DeeCe}s nes l es . l³ee®eer HeÌ } e@ H eer DeeCe}er nes l eer ' '
``l³ee HeÌ } e@ H eer l e Jne³ejme DemeCeej yeIee'' Fb e f p eveer ³ ej cnCee}e.
``³ee oeKeJelees ' ' Demeb cnCele Fb e f p eveer ³ ejmeens y e Gþ}s .
``Denes vekeÀes peeT Ðee. Giee®e Hegvne Jne³ejme }eiee³e®ee'' ceer keÀeUpeerves
cnCee}es .
``keÀener nes l e veener . ³ee.'' Fb e f p eveer ³ ej ceneµe³eeb v eer leer HeÀeB ì ®eer HeÌ } e@ H eer
keÀeBH³egìjceO³es Ieele}er, DeeefCe Jne³ejme mke@Àve®ee Deece®³ee®e keÀeBH³egìjceOe}e
SkeÀ Òeesûeece ®ee}t kesÀ}e. leer HeÌ}e@Heer `Jne³ejme mke@Àve' kesÀuîeeveblej efome}s keÀer
l³eele `cee³ekes À }Sb p es } es ' Jne³ejme Deens .
``ns yeIee. ¿ee®e HeÌ } e@ H eer l et v e lees Dee}e. HeÌ } e@ H eer keÌ } er v e keÀ© keÀe?''
l³eeves Deece®³ee Dee@ H ejs ì j}e ef J e®eej}s .
``les HeÀeBì Hegme}s peeCeej veenerle vee?'' Deece®³ee Dee@Hejsìj}e efce$ee®³ee
HeÌ}e@Heer®eer keÀeUpeer nesleer.
``veener veener. HeÀkeÌle Jne³ejme keÀe{lees'' cnCele Fbefpeveer³ejves Hegvne leer
ceieemeµeer ® e 'Clean : mich' Jeiew j s keÀceeb [ ìeF& H e kes À }er . Heg v ne lees ® e
Miechalangelo' removed. System cleaned Jeiewjs mebosµe Dee}e.
Deelee l³ee HeÌ } e@ H eer l e}e Jne³ejmener ies } e nes l ee.
``legce®³ee efce$ee®³ee keÀeBH³egìjceO³esner Jne³ejme DemeCeej yeIee'' Fbefpeveer³ejves
Dee@ H ejs ì j}e meeb e f i ele}s .
SJnevee ceeP³ee }#eele ³esT }eie}s nesles keÀer DeeHeuîee µejerjele}e jesiee®ee
Jne³ejme DeeefCe ne keÀeBH³egìj®ee Jne³ejme ³eeb®ee DeLee&DeLeea keÀener mebyebOe vemelees.
Jne³ejme ne IeeCeercegUs eEkeÀJee OegUercegUs Jeiewjs ³esle vemelees. cee$e lees HeÌ}e@Heerletve
keÀeBH³egìjceO³es DeeefCe keÀeBH³egìjceOetve HeÌ}e@Heerle Deµee ÒekeÀejs Heme© µekeÀlees.
ce}e ns n er }#eele Dee}s nes l es keÀer Deece®es Jne³ejmeyeÎ}®es De%eeve DeHeÀeì
DeeefCe %eeve µegv³e nesles, DeeefCe cnCetve®e Deecner Ieeyeªve ies}es neslees. Kejb
lej Ieeyeªve keÀener nes C eej veJnles . Fb e f p eveer ³ ej}e ³ee®eer ®eeb i e}er ceeef n leer
nesleer. l³eecegUs®e lees µeeble neslee. Deece®³eemeejKee ie[ye[tve -ieeWOeUtve ies}s}e
veJnlee.
``keÀe³e nesç legce®³ee ye@iesletve legcner legce®eer HeÌ}e@Heer keÀe{}erle, DeeefCe keÀener
#eCeele lees Jne³ejme keÌ } er v e kes À }ele. leg c e®eer ner HeÌ } e@ H eer keÀener Keeme Deens
keÀe? ceer Fb e f p eveer ³ ej}e ef J e®eej}s .
``veener ner meeOeer®e HeÌ}e@Heer Deens. HeCe leer keÌ}erve Deens. l³eele Jne³ejme
veener . l³eele `mkeÀ@ v e' Deeef C e `keÌ } er v e'®ee Òees û eece Deens . lees JeeHeªve®e ceer
èfcekeÀ' keÀe{}e.''
``legcner èfcekeÀ' cnCelee³e. l³ee®es veeJe lej `cee³ekesÀ}Sbpes}es' Deens vee?''
ceer Deelee mJele:®es %eeve Jee{Jee³e}e mejmeeJe}es neslees.
`èfcekeÀ ns `cee³ekesÀ}Sbpes}es' ®es keÀes[ vesce Deens. Jne³ejme ef}efnCeejeves
keÀes [ ef } ef n leevee èf c ekeÀ' cnCet v e ef } ef n }s Deens . '' Fb e f p eveer ³ ej cnCee}e.
``keÀes[? keÀme}b keÀes[?'' ceer efJe®eej}b.
``Jne³ejme®eb Òees û eece keÀes [ '' Fb e f p eveer ³ ej Deelee ceeP³ee leeJe[er l et v e
meg ì C³eemeeþer ye@ i e meeJe© }eie}e nes l ee.

`` cnCepes Jne³ejme®eb Òees û eeE c eie Jeiew j s Demeleb . '' ceePeb ef J e®eejCeb ®ee}t ® e
nes l eb .
``Jne³ejme ne SkeÀ Òeesûeece®e Demelees. HeÀkeÌle lees `ve@mìer' Òeesûeece Demelees.''
`ve@mìer' cnCepes Kees[keÀj-kegÀjeHeleer ne DeLe& megowJeeves ce}e ceeefnle neslee.
Dee}s}e mHesµe} ®ene mebHeJetve ye@ie DeeJeªve Fbefpeveer³ej ies}e Keje, HeCe
peelee peelee lees ceePes iees [ iew j mecepe ot j keÀªve ies } e nes l ee. Deelee ceer
DeelceefJeéeemeHetJe&keÀ Flejebvee mecepeeJetve meebiet µekeÀle neslees keÀer `Jne³ejme cnCepes
ogmejs-eflemejs keÀener vemeles. leesner SkeÀ Òeesûeece®e Demelees, HeÀkeÌle lees `ve@mìer'Òeesûeece
Demelees . '
Deecner Deece®³ee Òeg H eÀeb m eeþer Deeef C e keb À Hees e E p eiemeeþer les J ne JnW ® eg j e Deeef C e
Hes p eces k eÀj ns Òees û eece JeeHeje³e®ees , ns Òees û eece Deecner Hew m es cees p et v e l³ee l³ee
kebÀHeveerkeÀ[tve efJekeÀle Iesle}s nesles. keÀejCe les Òeesûeecme l³ee kebÀHev³eebveer yeveefJe}s}s
nes l es .
Fbefpeefve³ej iesuîeeveblej ce}e ne®e Òeµve He[}e keÀer `Jne³ejme' nener pej
HespeceskeÀjmeejKee SkeÀ Òeesûeece®e Demes} lej lees keÀesCe yeveefJelees? HespeceskeÀj ne
GHe³egkeÌle Òeesûeece Deens. Jne³ejme ne [eskesÀogKeer DeeCeCeeje efJeOJemebkeÀ Òeesûeece
Deens. lees keÀesCe keÀµeemeeþer le³eej keÀjs}?
Jne³ejmeyeÎ}®es ceePes De%eeve Depetve DeHeÀeì Hemej}s}s Deens ³ee®eer ce}e
les J ne keÀuHevee Dee}er . HeCe ceeP³ee %eevee®ee Heef n }e Oe[e ef i ejJet v e Pee}e
neslee. ceeP³ee keÀe³ee&}³eele lees Ie[}s}e `cee³ekesÀ}Sbpes}es' Jne³ejme®ee Òemebie
ce}e ns efµekeÀJetve ies}e neslee keÀer `Jne³ejme ne SkeÀ keÀeBH³egìj Òeesûeece®e Demelees'
DeeefCe p³ee DeLeea lees keÀeBH³egìj Òeesûeece Deens l³ee DeLeea kegÀCeerlejer ceeCemeeves®e
lees yeveefJe}s}e DemeCeej. keÀejCe Òel³eskeÀ keÀeBH³egìj Òeesûeece ne ceeveJeefveefce&le®e
Demelees .
`Jne³ejme' ®es %eeve ce}e os C eejs ns oes v e ieg © SkeÀ lees Òemeb i e cnCepes
DevegYeJe DeeefCe lees Fbefpeveer³ej (mee#eele ieg©®e keÀer lees) ³eebvee ceer keÀOeer efJeme©
µekesÀve keÀe?'

Jne³ejme: SkeÀ vekeÀes Deme}s}e HeengCee
keÀuHevee keÀje keÀer legce®³ee Iejer SkeÀ Deveentle HeengCee De®eevekeÀ ³eslees. ³eslees
keÀme}e, Kejb lej lees leg c e®³ee Iejer peyejomleer v es Ieg m elees . ne Heeng C ee lemee
efve©HeêJeer Deens. lees legcne}e ceejle veener, Ieje®eer cees[lees[ keÀjerle veener.
legce®³ee Iejele}b keÀener Keele megOoe veener. cee$e ne HeengCee SkeÀe YegleeìkeÀerves
Heíe[}s}e Deens. lees DeeHe}s DeveskeÀ [ye}jes} le³eej keÀjlees. cnCepes ¿ee
Heeng C ³eemeejKee®e DeeCeKeer SkeÀ Heeng C ee leg c e®³ee Iejele le³eej nes l ees . ns
[ye} jes } Jee{le®e peeleele. one nes l eele, µeb Y ej nes l eele, npeej nes l eele,
DeeefCe Heg{s ner mebK³ee Jee{le®e peeles. ³eecegUs legce®³ee Iejeleuîee ceeCemeebvee
De[®eCe nesles. Iej®eb meieUb ÌejHeCe' mebHetve peeT }eieleb. legcne}e Jeeìleb
keÀer ¿ee HeengC³ee}e nekeÀ}tve ÐeeJeb. DeeHeuîee Iejele nener vekeÀes, l³ee®eer leer
[ye} jes } ©Hes n er vekeÀes l e...
keÀeBH³egìj Jne³ejme ¿ee HeengC³eemeejKee®e Demelees. lees legce®³ee vekeÀUle,
legce®eer HejJeeveieer ve efJe®eejlee legce®³ee keÀeBH³egìjceO³es efµejlees. efleLes DeeHe}s
[ye} jes } ef v ecee& C e keÀ© }eielees . vekeÀUle Deeef C e ef J eveeHejJeeveieer ef µ ejCes
DeeefCe DeeHeuîee DeveskeÀ Òeeflecee eEkeÀJee Òeleer le³eej keÀjerle jenCes ns keÀeBH³egìj
Jne³ejme®es ÒecegKe iegCeOece& Deensle.
Deelee DeeHeCe Jej Ies l e}s } b les Deveent l e Heeng C ³ee®eb GoenjCe Lees [ b Heg { s
vesT. mecepee, ne De®eevekeÀ efµej}s}e GHeìmegbYe HeengCee legce®³ee Iejeleuîee
ceeCemeebvee, veelesJeeF&keÀebvee cee© }eie}e lej! legce®³ee Iejeleuîee meeceevee®eer
lees [ HeÀes [ keÀ© }eie}e lej? Ieje®³ee eE Y eleer , ojJeepes , ef K e[keÌ ³ eemeg O oe

GKe[t }eie}e lej? DeeefCe ns ¬eÀew³e&keÀce& keÀjC³eemeeþer l³eeves DeeHe}s DemebK³e
[ye} jes} keÀ©ve leer meieUer ceb[Uer Demee®e efJeIeelekeÀ G®íeo ceeb[t }eie}er
lej?
lej DeeHeuîee}e ¿ee Heeng C ³ee®ee mecee®eej I³eeJee®e }eieCeej. l³ee}e
DeeHeuîee Iejelet v e l³ee®³ee meJe& [ye} jes } mekeÀì ng m eket À ve yeens j keÀe{eJeb
}eieCeej. Òemeb i eer Hees } er m eeb v ee yees } JeeJeb }eieCeej. Deeef C e pej ne Heeng C ee
lejerner n}Áe ®ee}t®e þsJet }eie}e lej Hees}erme l³ee}e yebogkeÀerves þej keÀjCeej.
ns meejb DeesIeeve®e Dee}b.
keÀeB H ³eg ì j Jne³ejme ne Het C e& ef v e©HeêJeer n er Demet µekeÀlees , Deeef C e lees Het C e&
GHeêJeerner Demet µekeÀlees. GHeêJeer Jne³ejme mebieCekeÀele jenCeb HeÀej®e OeeskeÌ³ee®eb
Demeleb. efve©HeêJeer Jne³ejme keÀener keÀeU jeefnuîeeves lemee ceesþe HeÀjkeÀ He[le
vemelees .
Jne³ejme keÀe³e keÀjlees?
DeeHeCe iesuîee ÒekeÀjCeele Heeefn}b keÀer `Jne³ejme' nener SkeÀ Òeesûeece®e Demelees.
HeÀkeÌ l e lees ®ees j emeejKee Demelees . lees ieg H e®eg H e meb i eCekeÀele ef µ ejlees . ieg H e®eg H e
cnCepes keÀmee? lej, leg c e®³ee ef c e$ee®³ee Ie©ve DeeCe}s u îee HeÌ } e@ H eer l et v e lees
Deele efµe© µekeÀlees. legcner pesJne HeÌ}e@Heer ìekeÀlee DeeefCe l³eele keÀe³e Deens ns
HeenC³eemeeþer `S' [^ e F& J nJej ceeTmeves [ye} keÌ } er k eÀ keÀjlee les J ne ÒeLece
HeÌ}e@Heer®³ee yetì meskeÌìj®es keÀece megg© nesles. HeÌ}e@Heer®ee legce®³ee mebieCekeÀeµeer
mebHeke&À ÒemLeeefHele keÀjC³eemeeþer keÀener ÒeesûeeeEceie keÀes[med DeeJeµ³ekeÀ Demeleele.
¿ee ÒeesûeececeOetve }Hetve Jne³ejmemeensyener Deele efµejleele. Deµee ÒekeÀejs }Hetve
Deeef C e ieg H e®eg H e ef µ ejeJeb Deµeer leer ³ees p evee®e Demeles . Deieoer peeCet v e yeg p et v e
kes À }s } er . SkeÀoe Deele ef µ ej}e keÀer l³eeves keÀe³e keÀjeJeb ³ee®es n er ef v e³ees p eve
Jne³ejme Òeesûeece le³eej keÀjCeejeves efJe®eejHetJe&keÀ keÀ©ve þsJe}s}s Demeles. cnCepes®e,
Jne³ejme ne kegÀCeerlejer ceeCemeeves®e Del³eble efJe®eejHetJe&keÀ le³eej kesÀ}s}e SkeÀ
GHeêJeer DeeefCe veleêä Òeesûeece Demelees.
keÀeB H ³eg ì jmeeþer }eieCeeje ®eeb i e}e Je GHe³eg k eÌ l e Òees û eece Demees keÀer
Jne³ejmemeejKee vekeÀesmee DeeefCe IeelekeÀer Òeesûeece Demees Òeesûeecej}e lees le³eej
keÀjeJee }eielees . ¿ee}e®e DeeHeCe Òees û eece ef } ef n Ces Demes n er cnCelees . cnCet v e®e

`Jne³ejme je³eìj', `Dee@Lej Dee@HeÀ o Jne³ejme' Jeiewjs µeyoÒe³eesiener Fbûepeerle
JeeHej}s peeleele. keÀesCeleener Òeesûeece le³eej keÀje³e®ee lej l³eemeeþer keÀeBH³egìj®³ee®e
ÒeesûeeeEceie }BiJespesme JeeHejeJ³ee }eieleele. Delphi, Assembly, Visual
Basic Jeiew j s m eejK³ee Òees û eeeE c eie Yee<ee Je l³eeb ® es keÀes [ med JeeHe©ve®e Òees û eece
ef}neJes }eieleele. ¿ee Yee<ee Je keÀes[med Del³eble efpekeÀerjer®³ee keÀenerµee kebÀìeUJeeC³ee
DeeefCe keÌ}erä Demeleele. l³ee JeeHe©ve SKeeoer efveefce&leer keÀje³e®eer Demees keÀer
keÀenerr efJeOJebme keÀje³e®ee Demees, l³eemeeþer Hegjsmee efJe®eej, efve³eespeve Je HeefjÞece
ns keÀjeJes®e }eieleele. Òel³eskeÀ Òeesûeece ns Òeesûeecejmeeþer SkeÀ DeKeb[ DeeJneve®e
Demeles .
DeeHeCe Heenlees keÀer `cee³e¬eÀes m ee@ H eÌ ì Je[& ' meejKee SkeÀ GHe³eg k eÌ l e Òees û eece
}es k eÀ IejeIejele JeeHejleele. µes J eìer èE J e[es p e' ne lejer keÀe³e Deens ?
cee³e¬eÀesmee@HeÌìves le³eej kesÀ}s}s leesner SkeÀ Òeesûeece®e Deens. l³eele efJeefJeOe ef¬eÀ³ee
DebleYet&le Deensle. ¿ee Òeesûeece®³ee mene³³eeves legce®ee mHeerkeÀj ®ee}le Demelees.
cee@efveìjJej jbie ³esle Demeleele, ef®e$es }neve-ceesþer nesle Demeleele, ìsef}HeÀesveceOetve
mebHeke&À ÒemLeeefHele nesle Demelees. Lees[keÌ³eele ÒeesûeeeEceie®³ee Yee<ee ceO³es Òe®eb[
leekeÀo Demeles. l³eeb®ee JeeHej keÀ©ve legce®³ee mebieCekeÀe®³ee mHeerkeÀjJej legcner
íevemes ieeCes SsketÀ µekeÀlee. HeCe ne®e ÒeesûeeeEceie Yee<eeb®ee og©He³eesie keÀjCeeje
Demes} lej? lees Demesner ÒeesûeeeEceie keÀjer} keÀer oj JesUer `Sbìj' yeìCe oeye}le
lej legcne}e ieeC³eeSsJepeer SKeeoer IeeCesj[er efµeJeer SskeÀe³e}e ³esF&}. mHeÀesìe®ee
DeeJeepe ³esF&}. SKeeÐee Deµee Òeesûeeceves legce®³ee keÀeBH³egìjceO³es iegHe®egHe efµe©ve
ef µ eJ³ee Ðee³e}e meg © Jeele keÀjCes nener SkeÀ Jne³ejme®ee®e ÒekeÀej cnCeeJee
}eies } .
HeCe mecepee legcner ceveesjbpevee®³ee cet[ceO³es Deenele. legce®³ee SkeÀ efce$eeves
leg c ne}e SkeÀ ieb c eleer o ej Òees û eece ef o }e. ne Òees û eece }es [ kes À uîeeveb l ej pej
leg c ner keÀer yees [ & J ej®es yeìCe oeye}s l e lej ef J eef µ eä DeeJeepe ³es l ees . cnCepes
mecepee `S' yeìCe oeye}s lej JeeIee®ee DeeJeepe ³es l ees . `yeer ' oeye}s lej
ef ® eceCeer ® ee DeeJeepe ³es l ees Jeiew j s . Deelee ne Òees û eece leg c ner leg c e®³ee F®ís v es
legce®³ee mebieCekeÀele }es[ kesÀ}e Deens. yeìCe oeyeuîeeveblej lees efµeJeer osF&}
eEkeÀJee JeeIee®ee DeeJeepe keÀe{er}. pes keÀener ÒeesûeececeO³es Demes} leµee ef¬eÀ³ee
nesleer}. veblej legcner nJeb lej lees Òeesûeece keÀe{tve ìekeÀe}. SkeÌPeerì keÀje}.

eEkeÀJee DeveFvmìe@}' keÀje}.
Jne³ejme Òeesûeece DeeefCe kebÀvmì^keÌìerJn (efJeOee³ekeÀ-®eebie}e) Òeesûeece ³eele
HeÀjkeÀ ne keÀer efJeOee³ekeÀ ÒeesûeececeO³es l³eeleer} efJeefµeä ef¬eÀ³ee legce®³ee ceveeÒeceeCes
Je F®ísÒeceeCes nesleele, legcne}e l³ee eEve³eef$ele keÀjlee ³esleele. lees Òeesûeece yebo
keÀjC³ee®eer Jee mebieCekeÀeletve keÀe{tve ìekeÀC³ee®eer mees³ener Òeesûeecejves kesÀ}s}er
Demeles. cegK³e cnCepes lees Òeesûeece legcne}e ceole keÀjC³eemeeþer, mees³e-megefJeOee
legcne}e efceUeJeer ³eemeeþer le³eej kesÀ}s}e Demelees. Demes Òeesûeece le³eej keÀjleevee
l³eele vepej®egkeÀerves keÀener oes<e Jee GCeerJeener jentve peele Demeleele. l³eebvee
DeeHeCe `yeie' (Bug) Demes cnCelees . ns oes < e Jee GCeer J eeb c eg U s keÀener Jes U e
mebieCekeÀele De[LeUs Jee J³el³e³e ³esT µekeÀleele. HeCe `yeie'}e DeeHeCe `Jne³ejme'
Demes cnCele veener .
`Jne³ejme' ne Òeesûeece legcne}e ceole keÀjC³eemeeþer le³eej Pee}s}e vemelees.
lees keÀenerlejer ®esäe-kegÀ®esäe Je kegÀjeHeleer keÀe{C³eemeeþer®e pevcee}e Ieele}s}e
Demelees. legce®es ®eebie}s ®ee}Ceejs Òeesûeece yebo He[eJes, GÊece JesieJeeve HeOoleerves
®ee}Ceeje mebieCekeÀ De®eevekeÀ ieesie}iee³eermeejKee mebLe ®ee}t }eieeJee, legce®³ee
meb i eCekeÀele}e [s ì e ieeU}e peeTve leg c e®eer $es O ee-ef l ejHeer ì G[eJeer Demee®e
l³eeceeies nslet Demelees. ner iebcele kesÀJeU HeÀkeÌle legce®³ee®e mebieCekeÀeJej JneJeer
Demee keÀener GÎs µ e vemelees . Keje GÎs µ e ne Demelees keÀer ner $es O ee-ef l ejHeer ì
meieUerkeÀ[s HemejeJeer. SkeÀe mebieCekeÀeletve ogmejerkeÀ[s peeJeer. SkeÀe HeÌ}e@Heerletve
ogmeN³ee HeÌ}e@Heerle peeJeer. mebHetCe& vesìJeke&ÀJej®³ee meJe&®³ee meJe& mebieCekeÀebceO³es
l³eeb®ee efµejkeÀeJe JneJee. ne Jne³ejme pesJe{e DeefOekeÀ OegceeketÀU Iee}er} lesJe{er
cepee Jne³ejme je³eìj}e Jeeìle Demeles. Lees[keÌ³eele keÀe³e, lej `Jne³ejme'
¿ee efJeIeelekeÀer Òeesûeece®eer efveefce&leer ceeCemee®³ee®e efJeke=ÀleerYeN³ee ceWotletve efvecee&Ce
nesle Demeles. ceeCemeele èfJeke=Àleer' efvecee&Ce nesle vemeleer lej ¿ee peieele legcne}e
SkeÀner Jne³ejme ef o me}e vemelee. Òees û eeeE c eie ef µ ekeÀe³e®es , l³eemeeþer ces n vele
keÀje³e®eer DeeefCe les efceUJe}s}s %eeve }eskeÀeb®eer $esOee-eflejHeerì G[JeC³eemeeþer,
efJeOJebmeemeeþer JeeHeje³e®es ner efJeke=Àleer veener lej keÀe³e?
leg c ne}e keÀoeef ® ele ceener l e Demes } eE k eÀJee vemes } `pees µ eer ' veeJee®ee SkeÀ
Jne³ejme Deens. ne Jne³ejme keÀe³e keÀjlees? lees Je<e&Yej keÀenerner keÀjerle veener.
keÀme}sner vegkeÀmeeve keÀjerle veener, keÀer mebieCekeÀele ceboHeCeener DeeCele veener.

HeÀkeÌ l e 18 peeves J eejer Gpee[}er keÀer l³ee®³ee Deb i eele ³es l es . meb i eCekeÀ ®ee}t
kesÀuîee yejesyej lees mebosµe oslees keÀer 'Type Happy Birthday Joshi'.
cnCepes legcner legce®³ee keÀer yees[&®ee JeeHej keÀ©ve ' Happy Birthday Joshi'.
Demes ìeF&He keÀjeJes Demee l³ee®ee Deeosµe Demelees. pej legcner les ìeF&He kesÀ}s
veenerle lej lees legce®ee mebieCekeÀ }e@keÀ keÀ©ve þsJelees. legcne}e keÀece keÀ© osle
veener. HeCe legcner 'Happy Birthday Joshi'. Demes ìeF&He kesÀ}sle lej lees
legcne}e keÀece keÀ© oslees. HeCe Hegvne keÀener JesUeves 'Type Happy Birthday
Joshi'. Demee ngketÀce HeÀcee&Jelees. Deelee ns Jee®eleevee legcne}e nbmet ³esle DemeCeej.
meieUe efJeveesoer ÒekeÀej Jeeìle DemeCeej. HeCe, ``keÀesCel³ee peesµee®ee ne 18
peevesJeejer®ee Jee{efoJeme ceeP³ee veefµeyeer Dee}e'' Demeb l³ee keÀeBH³egìjJeeuîee}e
Jeeìle Demeleb, lees efye®eeje Ieece Hegmele Demelees l³ee®eb keÀe³e?
HeCe eEkeÀef®ele efJeke=Àleer ner lej meJee¥ceO³es®e Demeles. yeeef}µe yegOoer Demes}
lej ceie DeeCeKeer ef J e®eeje³e}e®e vekeÀes . Þeer ke= À <Cee®³ee yee}}er } e DeeHeCe
ke=À<Ce®eefj$eele Jee®elees. lees Pee[eJej ®e{tve }Hetve ieJeUCeeR®eer ce[keÀer oie[
cee©ve HeÀes[e³e®ee. eEkeÀJee l³eeb®³ee Iej®eb }esCeer iegHe®etHe KeeTve ìekeÀe³e®ee lej
Demes®e ns Jne³ejme®esner ÒekeÀej.. HeCe les keÀOeer keÀOeer leeW[e}e HesÀme DeeCeleele.
DeypeeJeOeer ©He³eeb ® eb veg k eÀmeeve keÀjleele. ®eej Hew m es peJeU veener l e cnCet v e
ceeCemee}e DeVe efceUle veener, DeefeCe YetkeÀyeUer He[eJes }eieles Demee DeeHe}e
osµe Deens. jne³e}e efveJeeje veener, Debieele Iee}e³e}e Hegjsmes keÀHe[s veenerle
cnCet v e Leb [ er v es ieejþt v e ceeCemes cejleele. keg À Hees < eCeeves ceg } b yeeu³eeJemLes l e®e
efPepele Demeleele. HeCe ogmejerkeÀ[s efjkeÀecee JesU Deme}suîee efJeke=Àle ceWotletve
ef v eIee}s } s Jne³ejme keÀjes [ es ©He³eeb ® es veg k eÀmeeve kes À JeU ieb c ele yeIeC³eemeeþer
keÀjerle Demeleele. DeepeHe³e¥le peieele Lees[s Lees[kesÀ veenerle 50,000 Hes#ee
Deef O ekeÀ Jne³ejme ef } ef n }s ies } s Deens l e. l³eeb v eer DeepeHe³e¥ l e ef k eÀleer veg k eÀmeeve
kesÀ}s Demes} ¿ee®ee efJe®eej keÀje.
HeCe ns keÀOeer mebHee³e®es veener. keÀejCe ceeCemeeleer} efJeke=Àleer ner ¿ee peiee®³ee
Deb l eeyejes y ej®e meb H es } Demes Òees û eeeE c eie ef J eOeel³eeves ® e keÀ©ve þs J e}s } s Deens .
$eÝ<eer-cegveeRveer leHe keÀje³e®es DeeefCe je#emeebveerner leHe keÀ©ve efJeef®e$e Jej efceUJetve
$eÝ<eer - ceg v eeR v ee íUe³e®es ne lej Fef l eneme®e Deens . ns ® e ieg C eOece& meb i eCekeÀ
peieleeleuîee Jne³ejmevee DeeefCe SketÀCe®e mebieCekeÀ #es$ee}e }eiet nesleele..

Deelee ns SJe{b Jee®euîeeveblej legce®ee SkeÀ efveefµ®ele Òeµve DemeCeej keÀer ne
`` Jne³ejme®ee G®íeo ceeies }eiet ve³es cnCetve keÀe³e keÀjeJes?''
Heg{uîee ÒekeÀjCeele legcne}e meebielees SketÀCe one efve³ece, pes `Jne³ejme'®ee
³eµemJeer meecevee keÀjC³eemeeþer legcne}e keÀe³ece®es GHe³eesieer He[leer}.

ìsve keÀceeb[ceWìmed, DeLee&le one keÀeveceb$e
iesuîee ÒekeÀjCeele DeeHeCe Heeefn}b keÀer Jne³ejme®ee pevce efJeke=Àleerletve neslees

Deeef C e ner ef J eke= À leer Flejeb ® es veg k eÀmeeve keÀ©ve l³eelet v e Deeveb o ef c eUJeCeejeb ® eer
Demeles . DeeHe}e meb i eCekeÀ Deµee ef J eke= À leer } e, cnCepes DeLee& l e®e Jne³ejme}e
yeUer He[t ve³es ³eemeeþer one keÀeveceb$e ¿ee ÒekeÀjCeele efo}s Deensle. ns keÀeveceb$e
keÀìe#eeves HeeU}sle lej `Jne³ejme' ®ee ÒeJesµe legce®³ee mebieCekeÀele nesC³ee®eer
µekeÌ ³ elee Deieoer og e f c e& U jener } .
efve³ece Heefn}e
`DeBìer Jne³ejme' Òeesûeece JeeHeje, DeeefCe ne Òeesûeece DeÐe³eeJele þsJee.
mebieCekeÀ JeeHejCeejeb®es pes meJex#eCe kesÀ}s ies}s Deens l³eeletve efometve Dee}s
keÀer megceejs 55 ìkeÌkesÀ mebieCekeÀ Jne³ejme ÒeefleyebOekeÀ Òeesûeece (Anti-Virus)
JeeHejle veenerle. l³eebvee Demes Jeeìles keÀer Deµee Òeesûeece®eer l³eebvee DeeJeµ³ekeÀlee®e
veener . yeN³ee®e peCeeb v ee ³eele}s ieeb e f Y e³e& keÀUle veener , l³eeceg U s ® e les DeB ì er
Jne³ejme Òeesûeece IesC³eele ®ee}{keÀ} keÀjerle Demeleele. Òel³eskeÀ osµee}e pemes
mewv³e nJes lemes Òel³eskeÀ mebieCekeÀe}e DeeHe}e DeBìer Jne³ejme Òeesûeece nJee ne
Heef n }e Deeef C e Deieoer meeOee Demee cet } Yet l e ef v e³ece Deens . `Jne³ejme' ®es
Dee¬eÀceCe keÀener jespe nesle veener ns Kejs Deens. HeCe pesJne keÀOeer nesF&} lesJne
legce®es DeBìer Jne³ejme Òeesûeece®es mewv³e npej vemes} lej legce®³ee mebieCekeÀe®ee
menpe Deeef C e oe©Ce HejeYeJe þj}s } e.
mewv³ee®es®e GoenjCe DeeHeCe Heg{s ®ee}t þsJet. }#eele I³ee keÀer mewv³e megOoe

DeÐe³eeJele þsJeeJes }eieles. SkesÀkeÀeUer mewv³eekeÀ[s {e}er-le}Jeejer Demele. Iees[s
Demele. Yee}s, oeb[HeÆs, nÊeer, jLe Demele. Deelee les vemeleele. HeCe mecepee,
SKeeoe ceeieeme}s } e os µ e {e}er - le}JeejeR ® es mew v ³e yeeUiet }eie}e lej ?
l³ee®³ee mewv³eeJej efJeceeveeletve SkeÀ yee@cye ìekeÀ}e keÀer µe$et®es keÀece HeÀÊes! l³ee®es
le}JeejOeejer mewv³e efJeceeveeJej le}Jeej HesÀketÀ µekeÀleele keÀe³e? l³eemeeþer j[ej
Deeef C e ef J eceeveef J ejes O eer lees H eÀe®e nJ³eele. Lees [ keÌ ³ eele keÀe³e, peg v es keÀe}yee¿e
yeepetme þsJetve veJes DeÐe³eeJele leb$e%eeve legce®³eekeÀ[s mebj#eCeeLe& Demee³e}e®e
nJes. mewv³e Demees keÀer DeBìer Jne³ejme oesIeebveener ne®e efve³ece }eiet veener keÀe?
`Jne³ejme' ef } ef n Ceejs eE k eÀJee le³eej keÀjCeejs ns leg c e®³ee meb i eCekeÀe®es µe$et ® e
Demeleele. l³eeb ® es Jne³ejme cnCepes leg c e®³ee meb i eCekeÀe®³ee ef o µes v es Hes À keÀ}s } er
#esHeCeem$es Demeleele. legce®ee mebieCekeÀ p³ee®ee cegkeÀeye}e keÀ© µekeÀCeej veener
Deµeer Jne³ejme©Heer #es H eCeem$es µees O eC³eele ³es l es . ceive Demeleele. l³eeb v eer
µeesOe}s}s SKeeos veJes Jne³ejme #esHeCeem$e legce®³ee DeBìer -Jne³ejme mewv³ee}e
mecepe}s veener lej ? Deeef C e keÀmes mecepeCeej?? keÀejCe leg c e®ee DeB ì er
Jne³ejme ®eej ceefnv³eebHetJeea®³ee Jne³ejmevee DeesUKelees. l³eeveblej®es Jne³ejme
lees DeesUKele vemes} lej l³eeb®ee cegkeÀeye}e keÀjC³ee®ee Òeµve kegÀþs GodYeJelees?
cnCetve®e DeBìer Jne³ejme Òeesûeece®³ee meboYee&le}e cenlJee®ee Yeeie ne keÀer legce®ee
DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece DeÐe³eeJele þsJee.
vee@ì&ve, ce@keÀHeÀer, [e@. mees}esceve Jeiewjs megÒeefmeOo DeBìer Jne³ejme kebÀHev³eeb®³ee
Jesye meeF&ìmed Deensle, DeeefCe ¿ee meJe& kebÀHev³ee melele veJeveJ³ee Jne³ejme®³ee
mebj#eCee®³ee ¢äerves mebµeesOeve keÀ©ve DeeHeuîee ûeenkeÀebvee DeÐe³eeJele megOeeefjle
Heg j JeC³ee Fb ì jves ì Je©ve Les ì os l e Demeleele. veJee Jne³ejme Dee}e keÀer lees
DeesUKetve l³ee}e LeesHeefJeC³ee®³ee ¢äerves DeeJeµ³ekeÀ les keÀes[med DeeefCe leb$e ¿ee
megOeeefjle Yeeieebletve legcne}e efceUle Demeles. l³eebvee `}eF&Jn DeHe[sì' Demes
cnb ì }s peeles . veJ³ee Jne³ejme®³ee Ket C eeb v ee `Jne³ejme [s H eÀer v eer µ evme' Demes
cnbì}s peeles. `}eF&Jn DeHe[sì' ceOetve veJ³ee `Jne³ejme [sHeÀerveerµevme' legcne}e
ef c eUle peeleele. l³eeceg U s Deieoer keÀe}-HejJeekeÀ[s ® e veJee Dee}s } e Jne³ejme
Deme}e lejer legce®ee mebieCekeÀ l³ee}e De®etkeÀ DeesUKelees DeeefCe l³ee®ee meecevee
keÀ©ve l³ee}e veeceesnjce keÀjlees.
cnCetve®e, FLes meebieeJesmes Jeeìles keÀer ®eebieuîee DeBìer Jne³ejme Òeesûeecemeeþer

Keef®e&}s}er jkeÌkeÀce ner Kejs lej GÊece iegbleJeCetkeÀ®e ceevee, DeeefCe melele ne
`DeB ì er Jne³ejme' Òees û eece `}eF& J n DeHe[s ì ' ®ee GHe³ees i e keÀ©ve DeÐe³eeJele
jeKee.
efve³ece ogmeje
DeveHesef#ele De@ì@®eceWìmed GIe[t vekeÀe
leg c ne}e ke= À <Ce®eef j $eeleer } Heg l eveeceeJeµeer ® eer iees ä ceener l e Deens vee?
yeeUke=À<Cee}e kegÀµeerle IesTve Òesceeves DeeHe}s otOe Heepee³e}e Dee}s}er HegleveeceeJeµeer
vescekeÀer keÀµeemeeþer Dee}er nesleer? SKeeÐee J³ekeÌleerefJe<e³eer DeeHeuîee}e efvejefleµe³e
Òesce Deme}s, DeemLee Deme}er keÀer DeeHeCe cnCelees `` ce}e l³ee®³eeyeÎ} eEkeÀJee
efle®³eeyeÎ} De@ì@®eceWì Deens. Deµeer De@ì@®eceWì HegleveeceeJeµeer}e yeeUke=À<CeeyeÎ}
nes l eer keÀe? leer Jej Jej Òes c e oeKeef J ele nes l eer . ke= À <Ceeves l³ee}e HeÀmeeJes Je
DeeHe}s efJe<eejer otOe H³eeJes Demee efle®ee keÀHeìer [eJe neslee. ke=À<Ceeves lees DeesUKe}e
DeeefCe efle®ee [eJe efle®³eeJej®e G}ìJetve efle}e HeUJetve }eJe}s. HeCe ke=À<Ceeves
efle®eer ner De@ì@®eceWì DeesUKe}er vemeleer lej?
ceer legcne}e `De@ì@®eceWì' yeÎ} ¿ee `Jne³ejme'®³ee HegmlekeÀele keÀener meebielees
Deens les `F& ces}' yejesyej ³esCeeN³ee `HeÀeF&} De@ì@®eceWì' yeÎ}®e DemeCeej ns
legcner DeesUKe}s Deens. HeCe ceer cegodoece®e legcne}e HegleveeceeJeµeer®es GoenjCe
ef o }s . keÀejCe Jne³ejme YeN³ee `F& ces } De@ ì @ ® eceW ì med ' ¿ee ves n ceer HeÀmeJ³ee
Demeleele. Je©ve l³ee GHe³egkeÌle Demeuîee®ee DeeYeeme Demelees, cee$e Deeletve l³ee
HegleveeceeJeµeer®es efJe<e IesTve DeeHeuîee mebieCekeÀ©Heer ke=À<Cee}e peerJes ceeje³e}e®e
Dee}suîee Demeleele. GoenjCeeLe& meebielees. 2001 mee}®³ee HesÀye´gJeejer ceefnv³eele
Dee}s}e `De@vee keÀe@efve&keÀesJee' ne Jne³ejme DeeþJee. leesner SkeÀe meeO³ee HeÀeF&}
De@ì@®eceWìceOetve®e Hemejle ies}e. SkeÀe HeÀeF&}yejesyej `De@vee keÀe@efve&keÀesJee'¿ee
ceeokeÀ Deeef C e ceocemle meg b o jer ® es íe³eeef ® e$e Deens , lees Hene Demee meb o s µ e
neslee, DeeefCe meesyele l³ee íe³eeef®e$ee®eer `pesHesie'(jpeg) HeÀeF&} De@ì@®e kesÀ}s}er
nes l eer . Òel³e#eele lees HeÀes ì es veJnlee. lees Jne³ejme nes l ee. p³eeb v eer ner Kees ì er
De@ì@®eceWì DeesUKe}er les Jee®e}s. p³eebveer DeesUKe}er veener les keÀesmeU}s.
`}Jn yeie' eEkeÀJee `}Jn }sìj' veeJee®ee 2000 mee}er Dee}s}e Jne³ejmener
Demee®e SkeÀ De@ ì @ ® eceW ì ®e nes l ee. `F& ces } yejes y ej leg c ne}e SkeÀ }Jn }s ì j

Deens les Hene Demee mebosµe DeeefCe yejesyej `}Jn }sìj' ®eer HeÀeF&} De@ì@®eceWì
nesleer. l³eele vee `}Jn' nesles vee `Òesce'. Deele neslee SkeÀ ceneYe³eevekeÀ Jne³ejme
keÀer p³eeves DeypeeJeOeer [e@}me&®es vegkeÀmeeve kesÀ}s DeeefCe efkeÀl³eskeÀ efoJeme keÀece
yeb o Hee[}s .
yeN³ee®eoe ¿ee De@ì@®eceWìmed legce®³eekeÀ[s ³esleele l³ee legce®³ee Deieoer peJeU®³ee
efce$eekeÀ[tve eEkeÀJee veele}ieekeÀ[tve. l³ee ®eìkeÀve GIe[tve HeenC³eemeeþer legcner
mJeeYeeef J ekeÀ®e DeOeer j Demelee. HeCe ner DeOeer j lee DeeJeje. Lees [ e meg % eHeCee
oeKeJee. keÀoeef®ele legce®ee lees efce$e Jee veelesJeeF&keÀ l³ee `HeÀeF&} De@ì@®eceWì}e'
HeÀme}e Demes } , Deeef C e l³ee HeÀmeJeCet k eÀer l et v e®e ef v e<HeeHe ceveeves leer `F& ces } '
l³eeves legce®³eekeÀ[s `HeÀe@Je&[&' kesÀ}er Demes} lej? eEkeÀJee lees efce$e /veelesJeeF&keÀ
GHeefmLele vemeleevee l³ee®³ee vekeÀUle l³ee®³ee mebieCekeÀe®ee JeeHej keÀ©ve kegÀCeerlejer
ef l emeN³eeves ® e ner De@ ì @ ® eceW ì ceg o d o ece HeeþJe}er Demes } lej? keÀener n er Demet
µekesÀ}. cnCetve®e ÒeLece meeJeOe Jne. DeeHeuîee DeBìer Jne³ejme Òeesûeece®ee JeeHej
keÀ©ve leer HeÀeF&} De@ì@®eceWì `mke@Àve' keÀ©ve I³ee. l³eele Jne³ejme vemeuîee®eer
Kee$eer Peeuîeeveblej®e ceie Deµeer De@ì@®eceWì GIe[e.
DeveHes e f # ele Dee}s u îee De@ ì @ ® eceW ì ceO³es Jne³ejme DemeC³ee®eer µekeÌ ³ elee 50
ìkeÌkesÀ Demeles ne DevegYeJe Deens.
efve³ece eflemeje
legce®ee keÀeBH³egìj JeeHejC³ee®ee DeefOekeÀej Flejebmeeþer ce³ee&efole þsJee.
meeceev³ele: legce®ee keÀeBH³egìj ne legcner®e JeeHeje. Flejebmeeþer lees cetUele®e
Keg}e keÀ© vekeÀe. HeCe yejs®eoe ns µekeÌ³e nesle veener. SkeÀ®e keÀeBH³egìj DeveskeÀ
peCe JeeHejle Demeleele. Deµee JesUer ¿ee onener keÀeveceb$eeb®es Òeefµe#eCe legce®ee
keÀeB H ³eg ì j JeeHejCeeN³ee Flejeb v eener ef c eUs } Deµeer J³eJemLee keÀje. ef J eµes < ele:
yeens j ®eer HeÌ } e@ H eer , meer [ er eE k eÀJee lelmece ÒekeÀej®eer ceeO³eces JeeHejele ³es C eej
Demeleer} lej ®eebie}e Je DeÐe³eeJele DeBìer Jne³ejme DeeefCe ceespekeÌ³ee J³ekeÌleeRvee®e
l³ee JeeHejC³ee®ee Deef O ekeÀej Deµeer ef µ emle leg c ner þs J eCeb DeeJeµ³ekeÀ jener } .
kegÀCeer cegodoecetve DeeCetve Jne³ejme ìekeÀCeej vemes}ner, Hejbleg yejs®eoe De%eeveeletve
Jee Yees U meìHeCeelet v e ®eg k eÀe nes l eele Deeef C e Oet l ee¥ ® es Jne³ejme DeeHe}e [eJe
meeOeleele.

efve³ece ®eewLee
JesU®³ee JesUer mee@HeÌìJesDej He@®esme }eJetve I³ee.
efkeÀ}Á³ee}e GÊece leìyeboer Demeles, HeCe kegÀþslejer SKeeos YeeskeÀ jentve peeles
Deeef C e µe$et ® es mew v ³e ef l eLet v e®e Deele ³es l es Deµeer GoenjCes Fef l enemeele keÀceer
veenerle. èEJe[espe' ne Òeesûeece DeeHeCe yegnmebK³e ceb[Uer JeeHejle Demelees. `F&
ces}'meeþer `DeeTì}tkeÀ' DeeefCe `DeeTì}tkeÀ SkeÌmeÒesme' ns cee³e¬eÀesmee@HeÌì®es®e
Òeesûeecme DemebK³e ceb[Uer IejeIejeletve DeeefCe keÀe³ee&}³eebletve JeeHejle Demeleele.
HeCe `cesef}mee', `}Jn }sìj' DeeefCe `De@vee' Jne³ejmesmeveer ¿ee `DeeTì}tkeÀ'
DeeefCe `DeeTì}tkeÀ SkeÌmeÒesme' ceOeer} efmekeÌ³egefjìer nes}®ee GHe³eesie keÀ©ve®e
DeeHe}s Jne³ejme peieele HemejJe}s ner Jemleg e f m Leleer Deens . ces e f } mee Jne³ejme
1999 ceO³es ³esTve iesuîeeveblej cee³e¬eÀesmee@HeÌìves Sce.Sme.Dee@efHeÀmemeeþer SkeÀ
He@®e (SkeÀ HegjJeCeer megOeejCee Òeesûeece) DeeHeuîee Jesye meeF&ìJeªve ceesHeÀle efo}e
neslee. HeCe DeveskeÀebveer ¿ee `He@®e'keÀ[s og}&#e kesÀ}s. p³eebveer ne `He@®e' }eJe}e
neslee l³eebvee veblej®³ee Jne³ejmesme®ee $eeme Pee}e veener. HeCe p³eebveer og}&#e
kesÀ}s l³eeb®³eeJej keÀHeeUe}e nele }eJee³e®eer JesU Dee}er.
cnCetve®e DeeHeCe pes Òeesûeecme JeeHejlees l³eeb®es He@®esme JesU®³ee JesUer }eJetve
I³ee. ns He@®esme cnCepes jesieeb®³ee ÒeeEleyeOekeÀ }meermeejKes®e Demeleele.
efve³ece Hee®eJee
HeÌ}e@Heer / meer[er JeeHejC³eeHetJeea ÒeLece Jne³ejme mke@Àve keÀje.
1999 mee}er meg Ò eef m eOo `ke@ À mHejmkeÀer Jne³ejme }@ y e' ves Hee³ejs ì s [
mee@HeÌìJesDeme&®³ee megceejs 100 meer[erpe Jne³ejme mke@Àve kesÀuîee. l³eebvee Dee{Utve
Dee}s keÀer l³eeleuîee 23 meer[erpeceO³es Jne³ejme nesles. DeepekeÀe} Jne³ejme
HemejC³ee®es ÒeceeCe `F& ces}' ceO³es meJee&efOekeÀ cnCepes 85 ìkeÌkesÀ Demeles ns Kejs
Deens. Hejbleg Deepener HeÌ}e@Heerpe Je meer[erpeceOetve Jne³ejme®ee OeeskeÀe Leebye}s}e
veener. HeÌ}e@Heer mke@Àve keÀjC³eemeeþer Deepe®³ee JesieJeeve DeBìer Jne³ejme Òeesûeecmevee
HeÀkeÌle keÀener meskebÀo®e }eieleele HeCe l³eecegUs Heg{®es DeveskeÀ leemeeb®es cevemleeHe
ìUleele. lej ceie ner o#elee keÀe IesT ve³es?

efve³ece meneJee
mee@HeÌìJesDej [eTve}es[ keÀjlee³e? meer[erletve Fvmìe@} keÀjlee³e?
meeJeOeeve!
Demeb vesnceer meebefiele}b peeleb keÀer Hee³ejsìs[ mee@HeÌìJesDeme&ceOetve Jne³ejmesme
Hemejleele. l³eeceg U s Hee³ejs ì s [ mee@ H eÌ ì Jes D eme& H eemet v e Jne³ejme®ee Keje Oees k eÀe
Deens. lemee OeeskeÀe megÒeefmeOo kebÀHev³eeb®³ee DeefOeke=Àle meer[erpe eEkeÀJee l³eeb®³ee
DeefOeke=Àle meeF&ìJe©ve [eTve}es[ keÀ©ve Iesle}suîee mee@HeÌìJesDeme&ceO³es vemelees.
HeCe mel³e HeefjefmLeleer ner Deens keÀer hee³ejsìs[ mee@HeÌìJesDeme& meer[erpe Demeesle
keÀer [eTve}es[med, l³eeceOetve Jne³ejmesme®ee pesJe{e OeeskeÀe Demelees lesJe{e®e
OeeskeÀe K³eeleveece kebÀHev³eeb®³ee meer[erpe Jee [eTve}es[medceO³es Demet µekeÀlees.
l³eeceg U s mee@ H eÌ ì Jes D ej Fvmìe@ } keÀjC³eeHet J eea meJe& mees m e& HeÀeF& u me Je Sket À Ce®e
mee@HeÌìJesDej Jne³ejme mke@Àve keÀ©ve I³ee. Jne³ejme mkeÀ@vemeeþer efo}s}e JesU
ne keÀOeerner efvejLe&keÀ mecepet vekeÀe. leer Òeef¬eÀ³ee SkeÀ DeeJeµ³ekeÀ Òeef¬eÀ³ee Deens.
SKeeÐee Devees U Keer yeeìleer l e}b jb i eer l e HeeCeer keÀme}er n er ®eew k eÀµeer ve keÀjlee
legcner H³ee} keÀe³e? vekeÌkeÀer®e veener! keÀejCe les HeeCeer keÀenerner Demet µekesÀ}.
Deieoer efJe<emegOoe!! cnCetve®e DeeHeCe veerì leHeemeuîeeefµeJee³e les IeµeeKee}er
DeesleCeej veener. mee@HeÌìJesDeme&ner Deµeer®e l³ee DeveesUKeer jbieerle HeeC³eemeejKeer
leHeemetve cnCepes mke@Àve keÀ©ve I³ee. SkeÀ®e GoenjCe meebielees. les `cee@³e¬eÀesmee@HeÌì'
yeÎ}®es Deens. cnCepes®e Hegjsmes Deens. `cee³e¬eÀesmee@HeÌì'®³ee meeF&ìJejer} SkeÀe
HeÀeF&}ceO³es efkeÀl³eskeÀ DeeþJe[sHe³e¥le `keÀvmesHì' veeJee®ee ce@¬eÀes Jne³ejme neslee.
veblej ner kesÀme KetHe ieepe}er. meebiee³e®es leelHe³e& SJe{s®e keÀer ÒeefmeOo kebÀHeveer
Deens cnCetve [esUs PeeketÀve J³eJenej vekeÀes. [esUs GIe[s þsJetve®e keÀece keÀje.
mee@ H eÌ ì Jes D eme& ® ³ee meb o Yee& l eer } DeeCeKeer SkeÀ iees ä cnCepes pes J ne leg c e®ee
keÀeBH³egìj ceWìsvevmemeeþer eEkeÀJee efjHesjeRiemeeþer Jeke&Àµee@HeceO³es HeeþJe}e peelees
lesJne efkeÀl³eskeÀoe efleLetve lees Jne³ejme IesTve ³eslees. keÀejCe lesLeer} leb$e%e
SkeÀ®e meer[er Je HeÌ}e@Heer efJeefJeOe keÀeBH³egìme&meeþer JeeHejle Demeleele. l³eecegUs
SkeÀe keÀeBH³egìjceOetve ogmeN³eele Jne³ejme efµejC³eeme JesU }eiele veener. cnCetve®e
efjHesDej nesTve Deeuîeeveblej legce®ee keÀeBH³egìj J³eJeefmLele mke@Àve keÀ©ve I³ee.

efve³ece meeleJee
DeBìer -Jne³ejme ÒeesûeececeOeer} GHe}yOe leb$eeb®ee HetCe& JeeHej keÀje!
DeveskeÀeb®ee Demee mecepe Demelees keÀer `DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece' cnCepes Jne³ejme
mke@ À vej. meeceev³ele: kes À JeU Jne³ejme mke@ À vej Demes } lej lees DeeHeCe meeb i et
les J ne Jne³ejme mke@ À ve keÀjs } , eE k eÀJee µes [ îeg } eR i e kes À }s } s Demes } lej l³ee
JesUeHe$ekeÀevegmeej Jne³ejme mke@Àve keÀjs}. Hejbleg ceOeuîee JesUele lees `Jne³ejme'
ÒeefleyebOekeÀ mebj#eCe osCeej veener. DeepekeÀe}®es ÒeefmeOo DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme
mke@ÀeEveie ®³ee yejesyejerves Dev³ener mebHetCe& mebj#eCe osleele. l³eele SkeÀ keÀe³ece
keÀece keÀjCeeje DeB ì er - Jne³ejme cee@ e f v eìj Demelees . ne cee@ e f v eìj leg c ner pejer
yesmeeJeOe Deme}ele lejer melele peeie©keÀ Demelees. GoenjCeeLe& mecepee legcner
yetì Jne³ejmeJee}er HeÌ}e@Heer Deele ìekeÀ}erle lej Heg{uîee #eCeer lees mebosµe oslees
keÀer l³eele Jne³ejme Deens. mecepee legcner SKeeoer [eTve}es[ kesÀ}s}er HeÀeF&}
GIe[le Demee} DeeefCe l³eele Jne³ejme Demes} lej lel#eCeer lees leµeer met®evee
osF&}. ³ee}e èfjDe} ìeF&ce' ÒeesìskeÌµeve cnCeleele. Demes cee@efveìme& ns cescejer
jsefme[svì Òeesûeecme Demeleele. legce®³ee keÀeBH³egìj®³ee leUeµeer GpeJeerkeÀ[s pesLes
efmemìce ì^s cnCepes [s [sì®es Je mHeerkeÀj®es Dee³ekeÀe@ve Demeleele lesLes®e yeepet}e
ne cee@ e f v eìj DeeHe}e Dee³ekeÀe@ v e þs J et v e leg c e®³ee meb i eCekeÀe®es meb j #eCe keÀjer l e
Demelees. lees keÀejCeeefµeJee³e keÀOeerner ef[mesye} (DekeÀe³e&µeer}) keÀ© vekeÀe.
ces c ejer js e f m e[s v ì DeB ì er -Jne³ejme cee@ e f v eìj®³ee yejes y ejer v es og m eje SkeÀ
mee#eeroejner DeBìer-Jne³ejme Òeesûeeceyejesyej ³eslees. l³ee®es veeJe `Fbìsûeerìer ®eskeÀj'
lees legce®³ee HeÀeF&ume Je HeÀesu[me& (ef[jskeÌìjerpe) lemes®e [ermkeÀ meskeÌìme&Jej
}#e þsJeerle Demelees. efJeveekeÀejCe SKeeÐee HeÀeF&}®eer meeF&pe yeo}}er Demes}
Jee Dev³e keÀener DeveekeÀ}veer³e yeo} l³ee}e Dee{U}s lej l³ee®eer met®evee lees
osle Demelees. l³eele keÀener Jne³ejme Deens keÀer keÀe³e ns legcner leHeemeeJes Demes
l³ee®es meebieCes Demeles.
eflemeje ÒekeÀej Demelees èfyensJeer³ej} iee[&.' ne De%eele Je veJ³ee Jne³ejme®ee
µees O e l³eeb ® ³ee keÀes [ Jeªve veJns lej l³eeb ® ³ee ke= À leer l eer } ¬eÀce leHeemet v e Ies l e
Demelees. cnCepes legcner `}eF&Jn DeHe[sì' kesÀuîeeveblej Dee}s}e veJee Je De%eele
Jne³ejmener legcner ¿ee leb$eeves DeesUKet µekeÀlee.

¿ee meJe& leb$eeb®ee SkeÀef$ele GHe³eesie keÀ©ve DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece JeeHej}e
lej `Jne³ejme'®ee n}Áe legce®³ee mebieCekeÀeleer} [sìeHe³e¥le Heesnes®eCes DeµekeÌ³eÒee³e®e
Deens .
efve³ece DeeþJee
legce®ee keÀeBH³egìj meg© keÀ© µekeÀCeejer SkeÀ Deµeer mìeì& DeHe ef[mkeÀ
keÀ©ve þsJee keÀer peer 100 ìkeÌkesÀ Jne³ejmeefJejefnle (keÌ}erve) Deens. Deµeer
ef[mkeÀ JesieUer DeeefCe megjef#ele þsJee.
keÀener JesUe Jne³ejme }eie}s}e keÀeBH³egìj ®ee}t nesT µekeÀle veener. l³ee®ee
DeLe& Demee vemelees keÀer Jne³ejmeves l³eeleer} HeÀeF&ume ef[}erì kesÀuîee Deensle.
HeÀkeÌ l e Flekes À ®e Demeles keÀer leg c e®eer Dee@ H ejs ì eR i e ef m emìce ( cnCepes eE J e[es p e
meejKee Òeesûeece) meg© nesT µekeÀle veener. Deµee JesUer legce®eer keÌ}erve mìeì&
DeHe ef[mkeÀ keÀecee}e ³esF&}. leer JeeHejleevee efle®es `jeF&ì ÒeesìskeÌµeve' }eJe}s}s
Deens vee ns ÒeLece Hene. keÀejCe `jeF&ì ÒeesìskeÌµeve' vemes} lej Jne³ejme legce®eer
mìeì& DeHe ef[mkeÀner Jne³ejmece³e keÀ©ve ìekesÀ}. `jeF&ì ÒeesìskeÌµeve' cnCepes
l³ee ef[mkeÀJej veJeer HeÀeF&} keÀe@Heer nesCeej veener. cee$e leer HeÌ}e@Heer keÀeBH³egìj
`jer [ ' keÀ© µekes À }, Je l³eeves keÀeB H ³eg ì j ®ee}t nes T µekes À }. Deµee ÒekeÀejs
`keÌ}erve yetì' keÀªve cnCepes keÌ}erve HeÌ}e@Heerves keÀeBH³egìj ®ee}t keÀªve veblej
Jne³ejme efjHesDej keÀjlee ³eslees.
DeepekeÀe} `vee@ì&ve'meejKes DeeOegefvekeÀ DeBìer-Jne³ejme Òeesûeecme megOeeefjle
Deµee `jsmkeÌ³et ef[mkeÌmed' le³eej keÀje³e}e meebieleele. l³ee `jsmkeÌ³et ef[mkeÀme'
Del³eble GHe³egkeÌle Demeleele. `vee@ì&ve'®ee DeBìer-Jne³ejme Òeesûeecener ¿ee ef[mkeÀJej
Demelees, lemes®e lees JesUesJesUer `}eF&Jn DeHe[sì' ceOetve DeÐe³eeJelener jeKe}e
peelees. legce®³eekeÀ[s pej `PeerHe [êF&Jn' Demes} (l³eeble 100 Sce.yeer eEkeÀJee
250 Sce. yeer . Deµee cees þ îee DeekeÀeje®eer HeÌ } e@ H eer JeeHej}er peeles . DeeHe}er
ves n ceer ® eer HeÌ } e@ H eer 1.44 Sce.yeer . ®eer Demeles ns leg c ne}e ceeef n le®e Deens .
`Dee³eescesiee' kebÀHevee®es `PeerHe [êF&Jnpe' efJeµes<e ÒeefmeOo Deensle.) lej Deµee
`PeerHe [êF&Jnpe' Jej le³eej kesÀ}suîee Je JesUesJesUer DeHe[sì kesÀ}suîee `jsmkeÌ³et
ef[mkeÀmed' legcne}e Jne³ejme®³ee efJejesOeele KetHe®e eE®eleecegkeÌle keÀjerle Demeleele.
íes ì îee HeÌ } e@ H eer p e (1.44 Sce.yeer . ®³ee) JeeHejuîee lej js m keÌ ³ et ef [ mkeÀ'®³ee
mes ì meeþer meeceev³ele: 5 les 7 HeÌ } e@ H eer p e }eieleele. HeCe pej l³eele}er

SKeeoer HeÌ}e@Heer De®eevekeÀ efyeIe[}er keÀer Heb®eeF&le nesles. l³eecegUs l³ee®es oesve
mesì þsJeCes GHekeÀejkeÀ Demeles. ns Lees[s JesUKeeT keÀece Deme}s lejer efvejLe&keÀ
veener . l³ee®ee GHe³ees i e kes À Jne nes F & } meeb i elee ³es C eej veener . pes J ne l³eeb ® ee
GHe³eesie nesF&} lesJne®e l³eeb®es Kejs cees} legcne}e keÀUs}.
efve³ece veJeJee
legce®³ee keÀeBH³egìjceOeer} `[sìe' ®ee `ye@keÀ DeHe' efve³eefceleHeCes þsJee
¿ee efve³eceeves `Jne³ejme' }e ÒeefleyebOe nesCeej veener, HeCe lees `mebkeÀìmece³eer
yeens j ³es C ³ee®ee ceeie& ' Deens SJe{b vekeÌ k eÀer . mecepee Ket H e keÀeUpeer Ies T vener
SKeeoe Jne³ejme Iegme}e®e. lej keÀe³e? mecepee l³eecegUs legce®ee meieUe [sìe
ef[}erì Pee}e, eEkeÀJee keÀjHì nesTve ies}e lej keÀe³e? legce®eer ne[& ef[mkeÀ
HetCe& HeÀe@jce@ì keÀjeJeer }eie}er lej keÀe³e keÀjCeej? Deµee JesUer legce®³ee neleele
legce®³ee [sìe®eerr ogmejer Òele Demes} lej legcner nbmelecegKeeves mebkeÀìe}e meeceesjs
peeT µekeÀe}. mecepee legcner SkeÀ íeve keÀefJelee kesÀ}erle eEkeÀJee keÀLee ef}efn}erle.
leer Jele&ceeveHe$ee}e Heesmìeves HeeþJe}erle, DeeefCe leer veblej ieneU Pee}er lej?
efle®eer ogmejer Òele legce®³eekeÀ[s Demes} lej legcne}e keÀener®e cevemleeHe nesCeej
veener. HeCe ogmejer Òele vemes} lej! leµeer®³ee leµeer keÀefJelee /keÀLee legce®³ee
}sKeCeerletve Hegvne GlejCeb DeJeIe[®e. `ye@keÀ DeHe' ®eb cenlJe ns®e Deens. l³eele
HeÀepeer} DeelceefJeéeeme DeeCet vekeÀe. keÀeUpeer Iesle pee. efve³eefcele `ye@keÀ DeHe'
keÀjerle pee. yejs®e peCe `ye@keÀ DeHe'®es oesve eEkeÀJee leerve leerve mesì þsJeleele.
ÒekeÀjCe Jes U KeeT Deme}b lejer GHe³eg k eÌ l e®e Deens . DeepekeÀe} yeB k eÀeb ® es meJe&
J³eJenej keÀeBH³egìme&Je©ve nesleele. l³eecegUs yeBkeÀe leerve leerve `ye@keÀ DeHe'mesì
þs J eleele. l³eeb v eer `ye@ k eÀ DeHe' þs J ee³e}e ìeUeìeU kes À }er Deeef C e l³eeb ® ³ee
keÀeBH³egìjceOe}e [sìe ef[}erì Pee}e lej? keÀuHevee keÀje keÀe³e ieeWOeU ceepes}!
`ye@keÀ DeHe' ®es cenlJe ns Demes Deens. [sìe G[Ces Jee ieneU nesCes ns kesÀJeU
Jne³ejmecegUs®e nesF&} Demes veener. Deeie, ®eesjer, efyeIee[ Deµee HeefjefmLeleerlener
`ye@keÀ DeHe' ®ee meneje cnCepes KejeKegje `YeieJeeve keÀe meneje' mecepee³e}e
nJee. DeepekeÀe} meeO³ee HeÌ}e@HeeRJ³eefleefjkeÌle ce@ivesìerkeÀ ìsHme, meer[erpe, PeerHe
[êF&Jnpe Fl³eeeEoJej `ye@keÀ DeHe' Iesle}e peelees ns legcne}e ceeefnle®e Deens.

efve³ece oneJee.
keÀOeerner ieeWOeUtve peeTve ie[ye[erle ke=Àleer keÀ© vekeÀe.
}#eele I³ee, keÀer meejs keÀener Deens. DeBìer Jne³ejmener Deens, `ye@keÀDeHe' ner
Deens. meieUb Deens. HeCe lejerner keÀeBH³egìj}e Jne³ejme }eie}e³e. eEkeÀJee DeBìer-
Jne³ejmener veener. `ye@keÀ DeHe' ner þsJe}s}e veener, DeeefCe `Jne³ejme' }eie}e³e.
[sìe ef[}erì nesC³ee®ee KetHe oeì mebYeJe Deens. meieUb mebHeuîeemeejKeb Jeeìle³e.
DeeYeeU keÀesmeUuîeemeejKeb Jeeìle³e. HeCe leµeener HeefjefmLeleerle keÀOeerner ieeWOeUtve
peeT vekeÀe. DeeHeCe HeÀkeÌ l e cnCelees `DeeYeeU keÀes m eU}b ' HeCe les keÀOeer n er
keÀes m eUle vemeleb ns }#eele I³ee. µeeb l e jne. ieeW O eUt v e peeTve keÀener l ejer
G}ì®e keÀ©ve þsJee}, DeeefCe megKe©He megìkeÀe keÀ©ve Ieslee Dee}er Demeleer
efleLes Giee®e®e HeÀeboe keÀ©ve þsJee}.
µes J eìer `Jne³ejme' ne SkeÀ Òees û eece Deens . l³eeb ® ³eeJejner Deves k eÀ GHe®eej
Deensle®e. legcne}e l³ee®eer ceeefnleer vemes} lej ceeefnleieeje}e yees}Jetve I³ee.
cegK³e cnCepes ne ceenerleieej legce®eb keÀece HegÀkeÀì eEkeÀJee ®ene®³ee SkeÀe keÀHeeJej
keÀjs} Deµeer DeHes#ee yeeUiet vekeÀe. l³ee®ee cesnveleevee efJe®eeªve I³ee. efveefµ®ele
keÀ©ve I³ee. keÀejCe HegÀkeÀì®eer DeHes#ee keÀje} lej lees l³ee®es keÀece veerì keÀjCeej
veener. l³eele vegkeÀmeeve legce®es®e Deens. Demes ns one efve³ece. ns keÀevecebb$e Hegvne
Hegvne Jee®ee DeeefCe ceveesceve þmeJee. mebieCekeÀe®³ee ogefve³esle ns keÀeveceb$e Deelcemeele
keÀjCeejer J³ekeÌleer keÀHeeUeJej nele cee©ve nleye} Pee}er³e Demeb legcne}e keÀOeer
ef o meCeej veener . Deieoer Deejµeele meg O oe.

`Jne³ejme'®ee ceveesjbpekeÀ Fefleneme
1977 mee}. ceg b y eF& l e Deepe pees Jeve ©ce keÀer ® eve HeÌ } @ ì 10 }eKeeb v ee
ef J ekeÀ}e peelees , lees 1977 mee}er pes c e les c e 80,000 ©He³eeb v ee ef c eUle
neslee. ¿ee®e 1977 mee}er SefÒe} ceefnv³eele `De@He}' kebÀHeveerves `De@He}-ìt'
ne Heme& v e} keÀeB H ³eg ì j (Heer . meer ) ÒeLece®e yeepeejele DeeCe}e. les J ne l³ee®eer
eE k eÀcele nes l eer 1300 Deces e f j keÀve [e@ } me& , cnCepes ® e Deoceemes 60,000
©He³es. }eskeÀebvee l³ee keÀeUele 80,000 ®es Iej IesC³ee®eer SsHele vemes, lej les
60,000 ©He³eeb ® ee `De@ H e} ìt ' keÀe³e Ies C eej? l³eeceg U s Yeejleele 1977
mee}er Heme& v e} keÀeB H ³eg ì j®ee Òemeej veieC³e nes l ee cnCee eE k eÀJee peJeUpeJeU
veJnlee®e. DecesefjkesÀle l³ee®ee Òe®eej nUtnUt nesle ®ee}}e neslee, HeCe l³eele
Òe®eb [ PeHeeìe veJnlee.
1981 mee}er Dee³e.yeer . Sce. keb À Heveer v es Deepe leg c e®³ee Deece®³ee Iejele
ef o meCeeN³ee Heer . meer . ®ee DeJeleej ÒeLece®e peieeHeg { s DeeCe}e. HeCe Sket À Ce®e
meeceev³e ceeCet m e l³eeHeemet v e yeje®e ot j nes l ee. cees þ îee DeJepe[ GÐees i eeb c eO³es
keÀeB H ³eg ì j DeeCe}s lej ceeCemes yes k eÀej nes l eer } , Deeef C e cnCet v e keÀeB H ³eg ì j}e
efJejesOe keÀje³e®ee Demes Jeejs lesJne Jenele Demele. keÀeceieej mebIeìvee lej keÀeBH³egìj}e
DeeHe}e µe$et ® e ceevele.
HeCe pemepeµeer Je<ex ceeies He[le ies}er lemelemee keÀeBH³egìj®ee GHe³eesie ®e®exle
³es T }eie}e. 1982 mee}®eer ner Ie[}s } er iees ä Hene:
efj®e[& m¬eWÀìe, Je³e Je<ex ®eewoe. F³eÊee 9 Jeer ceO³es µeeUsle efµe#eCe ®ee}t.
keg À þs n er ³eb $ e ef o me}b keÀer ef j ®e[& ® ³ee ceW o t } e ef k eÀ[e ®eeJes . js e f [ Dees GIe[,

ìsef}HeÀesve GIe[. Jee³eeEjie efHeÀjJe Demes efj®e[&®es GHeodJ³eeHe ®ee}le. Deµee
¿ee DeeOeer®e `ceke&Àì' Deme}suîee efj®e[&}e 1982 ®³ee ef¸emecemeceO³es Jeef[}ebveer
`DeHe@} ìt' ne keÀeBH³egìj IesTve efo}e. l³ee®³ee keÀener efce$eebkeÀ[s HetJeea®e Demes
keÀeB H ³eg ì me& Dee}s } s nes l es . ns ef c e$e DeeHeuîee µeeUs l et v e ìes c me' keÀe@ H eer keÀ©ve
DeeCele Deeef C e Iejer Kes U le. ef j ®e[& v es Deelee DeeHe}s GÐees i e js e f [ Dees Deeef C e
ìs e f } HeÀes v eJe©ve n}Jet v e keÀeB H ³eg ì jJej `mes ì ' kes À }s . ef c e$e pes ies c me µeeUs l et v e
keÀe@ H eer keÀ©ve DeeCet v e Iejer Kes U le les keÀener Jes U eves De®eevekeÀ yeb o He[leer }
Deeef C e l³ee peeieer ef j ®e[& m¬eW À ìe®es Jee$eì meb o s µ e ef o meleer } Deµeer Yeb k eÀme
ef j ®e[& v es meg © kes À }er . ¿ee ÒekeÀejeceg U s ef j ®e[& ® es ef c e$e neoj}s . les l³ee}e
DeeHeuîee keÀeB H ³eg ì jpeJeU ef H eÀjket À os F & v eele. FLes ef j ®e[& } ener ieHHe yemeJes v ee.
Deelee l³eeves SkeÀ íes ì e Òees û eece le³eej kes À }e. lees µeeUs ® ³ee keÀeB H ³eg ì j®³ee
Dee@HejsìeRie efmemìceceO³es ìekeÀ}e. p³ee p³ee JesUer l³ee®es efce$e DeeHe}er HeÌ}e@Heer
Ies T ve ies c e keÀe@ H eer keÀje³e}e ³es l eer } les J ne l³ee®ee lees íes ì e Jee$eì Òees û eece
iesceyejesyej DeeHeesDeeHe Deele efµejs} Deµeer J³eJemLee efj®e[&ceneµe³eebveer keÀ©ve
þsJe}er. Heg{s l³ee®e HeÌ}e@Heerletve DeeCeKeer eflemeN³ee-®eewL³ee keÀeBH³egìjJejner ne
Òees û eece Hees n es ® eeJee Demes Òe³elve ef j ®e[& v es meg © kes À }s . DeeHeCe ne Jne³ejme
ef}efnlees³e ³ee®eer keÀuHevee l³eeJesUer efj®e[&}e®e keÀe³e HeCe peieele keÀesCee}e®e
ne®e lees efj®e[& m¬eWÀìe

veJnleer. keÀejCe Deµee Òeesûeecmevee l³eeJesUer `Jne³ejme' ns veeJe DeÐeeefHe efo}s
ies}s veJnles. efj®e[&ves yeveefJe}s}e lees 'Elk Cloner' Jne³ejme neslee.

HeCe ef j ®e[& ® ³ee ¿ee Yeb k eÀmeyeepeer ® ee Òe®eej De@ H e} keÀeB H ³eg ì jJej HeÀejmee
Pee}e veener . Sket À Ce®e `De@ H e}' keÀeB H ³eg ì j Deeef C e Dee³e.yeer . Sce. ®es Heer m eer
³eeb c eO³es Jne³ejme®ee Keje Oeg c eOe[ekeÀe meg © Pee}e lees Dee³e.yeer . Sce.®³ee®e
keÀeB H ³eg ì me& c eO³es . HeCe lejer n er 1986 mee}eHe³e¥ l e }es k eÀeb v ee `Jne³ejme' ner
ves c ekeÀer keÀe³e ®eer p e Deens ns ceeef n leer ® e veJnleb . ³ee®eb keÀejCe Dee³e.yeer . Sce.
Heer m eer J ej®ee Heef n }e Jne³ejme le³eej Pee}e lees peeves J eejer 1986 ceO³es .
legcne}e keÀoeef®ele ceeefnlener vemes} HeCe ne Heefn}e Jne³ejme le³eej Pee}e
lees Heeef k eÀmleeveele }enes j ceO³es . ne Jne³ejme le³eej keÀjCeejs oes v e YeeT -
yemeerle HeÀ©keÀ DeuJeer DeeefCe Decepeo HeÀ©keÀ DeuJeer ³eeb®eb SkeÀ ogkeÀeve }enesjceO³es
nesleb. les keÀeBH³egìj®es Yeeie DeeefCe Hee³ejsìs[ mee@HeÌìJesDej efJekeÀle Demele. l³eeb®³ee
ogkeÀevee®es veeJe nesles Brain Computer Services. l³eeb®³ee ¿ee ogkeÀevee®³ee
veeJeecegUs l³eebveer le³eej kesÀ}suîee Jne³ejme}e l³eebveer®e `ye´sve' ns veeJe efo}s.
Dee³e.yeer . Sce. Heer m eer J ej®ee peieele}e ne Heef n }e Jne³ejme 360 kes À .yeer .
DeekeÀeje®³ee HeÌ}e@HeerJej le³eej kesÀ}e ies}e.
lemee ne Jne³ejme efve©HeêJeer neslee. lees ne[& ef[mkeÀ®es vegkeÀmeeve Deefpeyeele
keÀjerle vemes. HeÌ}e@Heer®³ee yetì meskeÌìjceO³es l³ee®eer mLeeHevee keÀ©ve lees HemejefJeC³ee®ee
Ieeì yemeerle-Decepeo yebbOetbveer Ieele}e neslee. `HeÌ}e@Heer'®ee yetì meskeÌìj keÀeBH³egìj
mJele:®e DeeHeesDeeHe keÀe³e&jle keÀjerle Demelees, DeeefCe l³eemeeþer HeÌ}e@Heer®³ee yetì
meskeÌìjceO³es SkeÀ Òeesûeece DeefmlelJeele Demelees ¿ee SJe{îee®e lelJeeJej `ye´sve'
Jne³ejme®eer keÀe³e&HeOoleer DeeOeej}s}er nesleer. ne Jne³ejme HeÌ}e@Heer®³ee INT
13 ¿ee Yeeieele }Het v e yemes . SKeeÐee ceeef n leieejeves pej `Jne³ejme' ®ee
HeÌ } e@ H eer l e}e Yeeie Jee®eC³eemeeþer yet ì mes k eÌ ì j Heeef n }e lej l³ee}e kes À JeU
Dees e f j ef p eve} yet ì mes k eÌ ì j®e ef o mes } Deµeer J³eJemLee yemeer l e-Decepeo ³eeb ® ³ee
meg H eer k eÀ `ye´ s v e' ceOet v e ef v eIee}s } er nes l eer . Lees [ keÌ ³ eele, µees O et v ener meeHe[Ceej
veener Deµee ÒekeÀej®ee cnCepes 'Stealth' ¿ee ÒekeÀejele}e ne Heefn}e Jne³ejme
nes l ee.
ye´sve Jne³ejme ne Jne@uîegce }sye} yeo}tve les '(C) Brain' Demes keÀjerle
Demes. '(C)' ne ÒekeÀej yengOee keÀe@HeerjeF&ìmeeþer neslee, DeeefCe ye´sve ns ogkeÀevee®es
veeJe nes l es . ¿ee Jne³ejmeceO³es Kee}er } meb o s µ e nes l ee:
Welcome to the Dungeon

(C) 1986 Basit & Amjad (Pvt. ) Ltd.
Brain Computer Services
730 Nizab Block Allama Iqbal town
Lahore - Pakistan
Phone: 430791, 443248, 280530
Beware of this Virus
Contact us for Vaccination...... $#@%$@!!
keÀeneR®³ee celes yemeerle Je Decepeo ³eebveer ne Jne³ejme le³eej keÀjC³eeceeies
l³eeb®es J³eeJemeeef³ekeÀ keÀejCe nesles. HeeefkeÀmleeveele Hee³ejsìs[ mee@HeÌìJesDej efJekeÀCes
ne iegvne ceeve}e peele veener. DeeHeCe efJekeÀ}s}s mee@HeÌìJesDej Flej keÀesCee}e
Heg v ne keÀe@ H eer keÀ©ve ef J ekeÀlee ³es T ve³es Demee Òe³elve `ye´ s v e' Jne³ejme ceeies
DemeeJee Demes ns cele Deens. HeCe Heg{s `ye´sve' Jne³ejme DecesefjkesÀlener Hemej}e.
1986 ®³ee Flej Ieìveener DeeHeCe }#eele IesT ³ee. ¿ee Ieìvee peeieeflekeÀ
Deensle. l³eeb®ee Jne³ejmeµeer keÀenerner mebyebOe veener. HeCe ¿ee Ieìveeb®eer®e veeJes
veblej `Jne³ejme' vee efo}er ies}er Deensle. GoenjCeeLe& 1986 mee}er `n@}s®ee
OegcekesÀlet' peieeJeªve ies}e. jefµe³eele ®ewveexefye} DeCet YeÆerle ceesþe DeHeIeele
Pee}e. l³ee®e Je<eea Sce.Sme. `[e@ m e'®es 3.2 ns Jnpe& v e yeepeejele Dee}s ,
Deeef C e l³eele 3.5 Fb ® e DeekeÀeje®eer íes ì er HeÌ } e@ H eer ÒeLece®e JeeHejlee ³es T
}eie}er .
3.5 Fb ® e DeekeÀeje®eer HeÌ } e@ H eer

1986 mee}er pevcee}e Dee}er.
Lees[keÌ³eele 3.5 Fb®e DeekeÀeje®eer HeÌ}e@Heer 1986 mee}er pevcee}e Dee}er.

ye´sve Jne³ejme 360 kesÀ.yeer. ®³ee 5.2 Fb®e DeekeÀeje®³ee HeÌ}e@HeerJe©ve Hemej}e
ns l³eecegUs mHeä Deens.
1986 ®³ee ef[meWyejele Virdem veeJee®ee Jne³ejme Dee}e. lees pece&veerle

le³eej kesÀ}e ies}e neslee. ne Jne³ejme HeÀeF&}}e FveHesÀkeÌì keÀjCeeje neslee.
Berger Virus DeeefCe Rush Hour Virus ns DeeCeKeer oesve Jne³ejmener
DeeHe}e pevce 1986 ®ee Demeuîee®es meeb i eleele.
1987 mee}
SkeÀerkeÀ[s Dee³e.yeer.Sce. Heermeer®ee Òemeej peesjele ®ee}t neslee. ogmejerkeÀ[s
¿ee keÀeBH³egìjmeeþer veJeveJeer mee@HeÌìJesDeme& le³eej kesÀ}er peele nesleer. cee³e¬eÀesmee@HeÌìves
DeeHeuîee Sce.Sme.[e@ m eceO³es melele meg O eejCee keÀjC³ee®ee meHeeìe ®ee}Je}e
nes l ee. èE J e[es p e' Òees û eece ef # eleer p eeJej ³es C ³ee®eer ef ® evns ef o met }eie}er nes l eer ,
DeeefCe peieeleuîee yegOoerceeveeb®eer DeeCeKeer YebkeÀmeyeepeer veJeveJ³ee Jne³ejmesmeceOetve
peieeHeg { s ³es T }eie}er nes l eer .
Dee@keÌìesyej 1987 ceO³es DecesefjkesÀle [s}JesDej efJeÐeeHeerþele `ye´sve' Jne³ejme
De®eevekeÀ cees þ îee ÒeceeCeeJej Hemej}e. meg © Jeeleer ® es meejs Jne³ejme ceie
efvejefvejeÈ³ee efJeÐeeHeerþebletve ieepet }eie}s. veesJnWyej 1987 ceO³es DecesefjkesÀleer}
}er n e³e ef J eÐeeHeer þ ele veJee Jne³ejme Dee}e. l³ee®es veeJener l³eeceg U s `}er n e³e
Jne³ejme' Demes®e Deens. ne Jne³ejme keÀeBH³egìjceOeer} Command.com
veeJee®³ee HeÀeF&}}e }eiele Demes. Command.com ner HeÀeF&} keÀeBH³egìj®³ee
cescejerle Demeles. l³eecegUs leebef$ekeÀ ¢ä³ee 'Lehigh' ne Jne³ejme peieele}e
Heefn}e memory resident + file infector ÒekeÀej®ee Jne³ejme Deens.
Fm$ee³e}ceOeer} efnye´t efJeÐeeHeerþele ef[meWyej 1987 ceO³es Jerusalem
veeJee®ee Jne³ejme Dee}e. pes © me}s c e ner Fm$ee³e}®eer jepeOeeveer . l³ee®es ® e
veeJe ¿ee Jne³ejme}e efo}s ies}s nesles. }erne³e ne pejer cescejerleer} HeÀeF&}}e
}eiele Demes, lejer lees mJele: cee$e cescejerle peeiee keÀªve jnele vemes. pes©me}sce
ne peieele}e Heefn}e Jne³ejme Demee neslee keÀer pees cescejerleuîee HeÀeF&umevee
}eieCe keÀjerle Demes, DeeefCe Jej mJele:ner cescejerle jnele Demes. pes©me}sce ne
Jne³ejme p³eeves ef}ner}e l³eeves Deµee ÒekeÀej®es leerve Jne³ejme Deieesoj ef}efn}s
nesles ns pes©me}sce®ee Òemeej Peeuîeeveblej }#eele Dee}s. Deieesoj®es pes leerve
Jne³ejme l³eeves ef } ef n }s l³eeb ® eer veeJes l³eeves Suriv 1,2,3 Deµeer þs J e}er
nesleer. 'SURIV' cnCepes 'VIRUS' ¿ee µeyoe®eer G}ìerkeÀ[tve ceeb[}s}er
De#ejs. .COM DeeefCe .EXE ÒekeÀej®³ee Òeesûeece HeÀeF&umevee efYe[tve }eieCe

keÀjCeeje pes © me}s c e ne®e peieele}e Heef n }e Jne³ejme Deens . ne Jne³ejme
Deiees o j®e }eieCe Deme}s u îee HeÀeF& } }ener Heg v ne }eieCe keÀjer l e Demes . ne
pes©me}sceceOeer} SkeÀ oes<e (Bug) ceeve}e peelees. pes©me}sce ne ef[meWyej
1987 ceO³es ÒeLece®e ef o meuîeeves lees Hemejs H e³e¥ l e 1988 mee} Gpee[}s
nesles. l³eecegUs `pes©me}sce'®es Kejs keÀle=&lJe (?) ns 1988 mee}ele®e efome}s.
1987 mee}®ee DeeCeKeer SkeÀ Yeejer Jne³ejme cnCepes `mìesv[.' 'Stoned'
ne Heefn}e `ceemìj yetì jskeÀe@[&' (MBR) Jne³ejme. v³egPeer}b[ceOeer} JeseE}iìve
efJeÐeeHeerþeleer} SkeÀe efJeÐeeL³ee&ves lees le³eej kesÀ}e. ¿ee®e mee}er Dee@mìêr³eeleer}
SkeÀe µeeUkeÀjer ceg}eves èqJnSvvee' veeJee®ee Jne³ejme ef}efn}e. `pes©me}sce'
Deeef C e èq J nSVee' ner oes v e cenlJee®es µenjs l³eeJes U er Jne³ejme cnCet v e ieepet
}eie}er èfJnSVee' Jne³ejme®es meefJemlej mJe©He (Source Code) Je l³ee®eer
'disassembly (Ghee³e) ³eeb®eer ceeefnleer osCeejs SkeÀ HegmlekeÀner 1987 mee}er®e
}iees}ie ÒeefmeOo Pee}s. ¿ee HegmlekeÀele 'Burger' DeeefCe 'Number One'
¿ee Jne³ejmesme®eerner ceeefnleer nesleer.
13 leejKes ® ³ee µeg ¬ eÀJeejer Dee}s u îee SkeÀe Jne³ejmeves oef # eCe Deef Ö eÀkes À le
nene:keÀej ceepeefJe}e. l³eeves ¿ee efoJeµeer ( 13 leejerKe DeeefCe µeg¬eÀJeej )
keÀeBH³egìjceOeer} HeÀeF&ume ieeUe³e}e (deletion) meg©Jeele kesÀ}er.
1988 mee}
DeeleeHe³e¥ l e Sce.Sme.[e@ m e 3.0 ®³ee®e ceeef } kes À le nes l ee. 1988 mee}er
ÒeLece®e [e@me®es 4.0 ns Jnpe&ve DeJelej}s. l³eecegUs 32 cesie@yeeF&ìHes#ee ceesþer
ceesþer ne[& ef[mkeÀ
ne[& ef [ mkeÀ JeeHejlee ³es T }eie}er . 2001-2002 ceO³es DeeHeCe 20

peer y eer ® eer cnCepes 20,000 Sce.yeer . ®eer ne[& ef [ mkeÀ JeeHejle Deenes l e. HeCe
12 Je<ee¥HetJeea HeÀkeÌle 32 Sce.yeer JeeHejlee ³esT }eie}er ³ee®esner DeÒegHe nesles ns
SskeÀleevee De®ebyee Jeeìlees.
1988 mee}®es meJee¥le ceesþs Jewefµeä³e cnCepes `DeBìer-Jne³ejme' mJe©Hee®ee
Jne³ejme ÒeLece®e HeenC³eele Dee}e. ne Jne³ejme cnCepes `[sve PegkeÀ' (Den
Zuk) cee®e& 1988 ceO³es Fb [ es v es e f µ e³eeleer } [s v eer ³eevees j jeceOeveer ³eeb v eer
yeeb[gbie ³esLes ne Jne³ejme yeveefJe}e. ne Jne³ejme `ye´sve' Jne³ejme µeesOetve lees
keÀe{tve ìekeÀer. SJe{s®e veJns, lej Hegvne l³ee ef[mkeÀ}e `ye´sve' ®eer yeeOee nesT
ve³es Demes leebef$ekeÀ }meerkeÀjCener (immunization) keÀjer. ne Jne³ejme le³eej
keÀjCeejs jeceOeveer ³eeb®es He$e Heg{s HesÀye´gJeejer 1991 ceO³es `Jne³ejme yeg}sìerve'
ceO³es ÒeefmeOo Pee}s. l³eele l³eebveer Den Zuk Jne³ejme DeeHeCe®e yeveJe}e
neslee ns keÀyet} kesÀ}s.
S[me Jne³ejmeves DeeHe}s DeefmlelJe Deµee ef®e$eeves oeKeJe}s. meeceev³eleë

Jne³ejmeyejesyej Dee}s}er ef®e$es ner efJeke=Àle mJeªHee®eer®e nesleer..
¿ee®e Je<eea pece& v eer l e keÀemkes À [ (Cascade) veeJee®ee Jne³ejme le³eej

Pee}e. ne cescejerle jnele Demes, HeCe keÀenerlejer meebkesÀeflekeÀ ef®evns JeeHe©ve lees
mJele:®es mJe©He yeo}tve jnele Demes. l³ee}e leebef$ekeÀ Yee<esle Encryption
Demes cnCeleele. keÀemkesÀ[ ne Heefn}e 'Encrypted' ÒekeÀej®ee Virus ceeve}e
peelees .

1988 ns mee} `Jne³ejme' meeþer SJe{s ieepe}s keÀer peieeleuîee meJe&
cenlJee®³ee Je=ÊeHe$eebveer DeeefCe efve³elekeÀeef}keÀebveer l³eeJej }sKe ef}efn}s. `yeerPevesme
JeerkeÀ' (Dee@iemì), `HeÀe@®³eg&ve' (ef[meWyej), `v³egpe JeerkeÀ' ( veesJnWyej), `ìeF&ce'
(Hes À ye´ g J eejer Deeef C e meHìW y ej oes v eoe), `Jeef k e¥ À ie Jeg c eve' (meHìW y ej), `yeeF& ì ',
`Heer m eer ce@ i ePeer v e', `mee³evme' `HeÌ ³ eg ® eef j mì' Deµee Deves k eÀ peie Òeef m eOo
`DeBìer Jne³ejme' iegª Heerìj vee@ì&ve.. megªJeeleerme l³eebveer oeJee kesÀ}e

neslee keÀer Jne³ejme veeJee®ee ÒekeÀej®e DeefmlelJeele veener. HeCe veblej les
Jne³ejmecegUs®e DeefOekeÀ Òeefme×erme Dee}s..
ef v e³elekeÀeef } keÀeb v eer l³eeJej meef J emlej Je= Ê eeb l e ef } ef n }s . `Heer m eer Jeer k eÀ' ¿ee
mebieCekeÀefJe<e³ekeÀ ceeefmekeÀeves l³eeJe<eea SketÀCe 20 }sKe `Jne³ejme' ¿ee efJe<e³eeJej
ef o }s ¿eeJe©ve ns Je<e& keÀmes `Jne³ejmece³e' Pee}s nes l es ns leg c e®³ee }#eele
³es F & } .
DeveskeÀ DeY³eemekeÀebveer ¿ee®e Je<eea `Jne³ejmesme' Jejer} GHee³eeb®³ee ¢äerves
meb µ ees O eve keÀje³e}e meg © Jeele kes À }er nes l eer . 1988 mee}®³ee 13 leejKes } e
Dee}s u îee SkeÀe µeg ¬ eÀJeejer peieeleer } Deves k eÀ keb À Hev³ee Deeef C e ef J eÐeeHeer þ eb ® ³ee
keÀeB H ³eg ì jceO³es pes © me}s c e Jne³ejme Ieg m e}e. Deces e f j keÀe, ³eg j es H e Deeef C e ceO³e
HetJexleer} osµeebceOetve ieeWOeUe®³ee yeelec³ee ³esT }eieuîee. ne ieeWbOeU ®ee}}s}e
Demeleevee®e peieÒeefmeOo keÀe@H³egìj lep%e Heerìj vee@ì&ve ³eeves SkeÀ DeHeÀ}eletve
ef J eOeeve kes À }s . l³eeves meeb e f i ele}s keÀer `keÀe@ H ³eg ì j Jne³ejme' veeJee®ee ÒekeÀej®e
cetUele DeefmlelJeele veener. ¿ee meeN³ee DeHeÀJee DeeefCe oblekeÀLee Deensle. DeLee&le
¿ee efJeOeevee®³ee Heg{®³ee®e Je<eea `Heerìj vee@ì&ve' ®eer efmeceBìskeÀ kebÀHeveer DeBìer
Jne³ejme Òeesûeece yeveefJeC³ee®³ee keÀecee}e }eie}er ner ieesä JesieUer.

¿ee®e ieeW O eUele DeeCeKeer SkeÀe veJ³ee ÒekeÀeje}e Tle Dee}e. ne ÒekeÀej
cnCepes Jne³ejmeefJe<e³ekeÀ DeHeÀJee. Fbûepeerle l³eebvee `neskeÌme' (Hoax) Demeb
cnCeleele. SkeÀ DeHeÀJee Deµeer nes l eer keÀer ``pees cee@ [ s c e 2400 yee@ [ js ì ves
®ee}s } l³eelet v e SkeÀ Ye³eevekeÀ Jne³ejme Ieg m eCeej Deens . '' keg À Ceer `ceeF& k eÀ
jes®esve}s' (keÀener }eskeÀ l³ee®ee G®®eej ceeF¬eÀes ®e@ve} Demee keÀjleele) l³ee®³ee
veeJes meb o s µ e npeejes `yeer yeer Sme' ef m emìcme JeeHejCeejeb k eÀ[s HeeþJe}e ies } e.
³eeceg U s Ieeye©ve peeTve 2400 ®ee ®eeb i e}e Jes i e ef c eUle Demet v ener }es k eÀ
Keyejoejer cnCet v e 1200 ®³ee ceb o Jes i eeves cee@ [ s c e JeeHe© }eie}s .
Jne³ejmeefJe<e³ekeÀ DeHeÀJee (Hoax) Deepener Hemejle Demeleele, DeeefCe l³eeves
ieeWOeU G[t ve³es cnCetve }eskeÀebvee meeJeOeeve keÀjCeeN³ee mJeleb$e JesyemeeF&ìmedner
Deepe Dee}s u îee Deens l e. l³ee®eer ceeef n leer DeeHeCe ¿ee®e Heg m lekeÀele Heg { s SkeÀe
mJeleb$e ÒekeÀjCeele IesCeej Deenesle.
vees J nW y ej 1988 ceO³es `cee@ e f j me' veeJee®ee SkeÀ ves ì Jeke& À Jej HemejCeeje
Jne³ejme Dee}e. DecesefjkesÀleer} 6000 keÀeBH³egìj l³ee®³ee efJeUK³eele meeHe[}s.
`veemee' ®es meb µ ees O eve keW À êner l³eelet v e meg ì }s veener . ne Jne³ejme `Fb ì jves ì
Jee@ c e& ' ®³ee ÒekeÀejele}e nes l ee. lees mJele:®³ee Deieef C ele Òeleer le³eej keÀ©ve
vesìJeke&ÀJejer} Flej keÀeBH³egìjkeÀ[s HeeþJetve osF&. l³eecegUs vesìJeke&À þHHe nesle.
¿ee `cee@efjme' Jne³ejmecegUs l³ee Je<eea megceejs 480 keÀesìer ©He³eeb®es vegkeÀmeeve
Peeuîee®eer veeW o Deens .
1988 mee}er [e@ . mee@ } es c eve ³eeb ® es DeB ì er - Jne³ejme ìg } keÀer ì ÒeLece®e
yeepeejele Dee}s . [e@ . mee@ } es c eve ne meJee¥ l e peg v ee DeB ì er - Jne³ejme Òees û eece
ceeve}e peelees .
1989 mee}
`Jee@eEµeiìve Heesmì' ns DeeHeuîee `ìeF&cme Dee@HeÀ Fbef[³ee' meejKes DecesefjkesÀ®es
Òe®eb [ KeHee®es Je= Ê eHe$e l³ee®³ee 17 meHìW y ej 1989 ®³ee Deb k eÀele cees þ îee
ceLeÈ³ee®eer yeeleceer nesleer:
" Computer Virus Sparks a User Scare;
Some Analysts say the 'Friday the 13th' Fears Are
Overblown"

¿ee yeeleceer l e cnb ì }s nes l es keÀer 13 leejKes ® ³ee µeg ¬ eÀJeejer ³es C eeN³ee
Jne³ejmeHeemetve Jee®eC³eemeeþer mebieCekeÀOeejkeÀ DeeìeefHeìe keÀjerle Deensle. Kejb
lej ¿ee Je= Ê eele oes v e Jes i eJes i eÈ³ee Jne³ejme®ee G}Á s K e Demee³e}e nJee nes l ee.
Heefn}e cnCepes `[eìe¬eÀeF&ce' Jne³ejme. ne 12 Dee@keÌìesyej veblej (kesÀJnener)
³esCeej neslee. lej, ogmeje Jne³ejme cnCepes `pes©me}sce' lees 13 leejKes®³ee
µeg¬eÀJeejer ³esCeeje neslee. ³eesiee³eesieeves 13 Dee@keÌìesyej 1989 jespeer µeg¬eÀJeej®e
neslee. DeeefCe l³eele®e Je=ÊeHe$eeb®es ceesþceesþs ceLeUs Deeuîeeves }eskeÀebceO³es Òe®eb[
Ieyejeì Hemej}er nes l eer .
`[eìe¬eÀeF&ce' Jne³ejmeves 13 Dee@keÌìesyej les 31 ef[meWyej ¿ee keÀeUele
npeejes ne[& ef[mkeÀme ®ekeÌkeÀ HeÀe@jce@ì kesÀuîee. ³ee®³ee yeelec³ee ne@}b[ DeeefCe
ef y e´ ì veceO³es SJe{îee ieepeuîee keÀer `Jne³ejme' ne µeyo keÀeB H ³eg ì j peieleele
Òe®eb [ onµeleer ® ee µeyo yeve}e.
1989 ®³ee meHìWyej ceefnv³eele `Dee³e.yeer.Sce' kebÀHeveerves DeeHe}e DeBìer-
Jne³ejme Òeesûeece yeepeejele DeeCe}e. SkeÀerkeÀ[s Jne³ejmesme®eer mebK³ee Jee{le®e
nesleer. `HetÀceeb®et,' `Jn@keÌmeervee', [eke&À De@JnWpej `ÖeÀes[es',`³eebkeÀer,' Jeiewjs Jne³ejmener
kegÀÒeefmeOoer HeeJele®e nesles.
1989 ®³ee ef [ meW y ej ceef n v³eele AIDS veeJee®ee SkeÀ `ì^ e s p eve ne@ m e& '
Jne³ejme peieleele Òe®eb[ ieepe}e. AIDS ®³ee 20,000 ef[mkesÀìmed efve³ee&le
keÀjC³eeble Deeuîee. l³eeJejer} }sye}Jej ef}efn}s nesles "AIDS Information
Diskelte Version 2.0" SketÀCe 90 JesUe ¿ee ef[mkesÀì yegì Peeuîee keÀer
l³eeleer} ìêspeve Òeesûeece ef[mkeÀJejer} meJe&®³ee meJe& HeÀeF&ume®eer veeJes yeo}tve
leer DeveekeÀ}veer³e encrypted Yee<esle yeo}tve ìekeÀer. keÀesCeleerner HeÀeF&}
Dees U Kelee ³es l e vemes . kes À JeU SkeÀ®e HeÀeF& } Jee®elee ³es F & . l³eeJej ef } ef n }s } s
Demes `` 189 [e@ } j®es ef y e} les Hees m ì yee@ k eÌ m e 7, Heveecee'' ¿ee HeÊ³eeJej
HeeþJeeJes . ne Jne³ejme ef } ef n Ceeje®ee µees O e veb l ej Ies C ³eeb l e Dee}e Je l³ee}e
pes } ®eer nJee KeeC³eeme HeeþJe}s ies } s .
1990, 1991 Deeef C e 1992
1990 mee}®eer cenlJee®eer Deeblejjeäêr³e Ieìvee cnCepes FjekeÀ®eer kegÀJesleJej
mJeejer . ¿ee®e Je<eea èf J e[es p e 3.0' Deeef C e 80486 HeOoleer ® ee keÀeB H ³eg ì j
yeepeejele Dee}e. SkeÀerkeÀ[s ¿ee jepekeÀer³e, DeeefLe&keÀ DeeefCe meeceeefpekeÀ Ie[ecees[er
nesle nesl³ee DeeefCe ogmejerkeÀ[s Jne³ejme peieleelener Òe®eb[ G}e{e}er ®ee}uîee
nes l ³ee.
Dee³e.yeer . Sce., [e@ mee@ } es c evemeejKes DeB ì er - Jne³ejme Òees û eecme yeepeejele
nes l es . }es k eÀ l³eeb ® ee JeeHejner keÀ© }eie}s nes l es . ³eeceg U s Deelee `Jne³ejme'
le³eej keÀjCeejs ef J e©Oo DeB ì er - Jne³ejme Òees û eecme Deµeer }{eF& meg © Pee}er
nesleer. `Jne³ejme' ®es veJeveJes Demes ÒekeÀej efveIet }eie}s nesles keÀer pes DeBìer-
Jne³ejme Òees û eece}ener Dees U Kelee ³es C eej veener l e.
`yeuies e f j ³ee' ne Demee os µ e Deens keÀer ef p eLes `Jne³ejme' le³eej keÀjCes ne
iegvne ceeve}e peele veener. l³eecegUs yeuiesefj³eele `Jne³ejme'}e Òe®eb[ Òeeslmeenve
efceUe}s. lesLes SkeÀ `yeg}sìerve yees[& meefJn&me' (yeer yeer Sme) `Jne³ejme'meeþer
meg© Pee}er. ner meefJn&me le³eej Jne³ejme }eskeÀebvee osle Demes. HeCe l³eemeeþer
Deì Deµeer nesleer keÀer efveoeve SkeÀ lejer veJee Jne³ejme l³eebveer meefJn&me}e efo}e
Heeefnpes. l³eecegUs }eskeÀ íesìs-ceesþs Jne³ejme le³eej keÀ©ve osT }eie}s. ¿ee
ÒekeÀejecegUs yeuiesefj³ee cnCepes `Jne³ejme'®eer SkeÀ ceesþer He@ÀkeÌìjer®e yeve}er.
`DeB ì er - Jne³ejme' }e veceef J eC³eemeeþer pes Jes i eJes i eÈ³ee ÒekeÀej®es Jne³ejme
ef } ef n }s peeT }eie}s l³eele 1990 mee}er ÒeLece®e `Hee@ e f } cee@ e f H e& À keÀ' ¿ee
ÒekeÀejeleer} Jne³ejme Hene³e}e efceUe}e. `Hee@ef}cee@efHe&ÀkeÀ' Jne³ejme ne iegHle
meebkesÀeflekeÀ (encrypted) Yee<esle Demelees, DeeefCe ner Yee<ee G}ie[tve Hene³e®³ee
(decryption) HeOoleer melele yeo}l³ee jenleele. l³eecegUs Polymorphic
Viruses Jej GHee³e µeesOeCes efpekeÀerjer®es nesTve yemeles.
`Jne³ejme' ®ee ogmeje veJee ÒekeÀej Dee}e lees `Deece&jeRie'®ee. `Deece&jeRie'
ceO³es DeBìer -Jne³ejme Òeesûeece ne Jne³ejme cee©®e µekeÀCeej veener Deµeer J³eJemLee
kesÀ}}er Demeles.
DeeÊeeHe³e¥le pes Jne³ejmesme Dee}s}s nesles les `yetì' ÒekeÀej®es cnCepes `yetì
jskeÀe@[&' ceO³es jenCeejs eEkeÀJee `Òeesûeecme' (.Com eEkeÀJee exe HeÀeF&} ) vee
yeeOee keÀjCeejs Demele. HeCe 1990 Heemetve `ceuìerHeeìe&F&ì' Jne³ejme Dee}s.
`ceuìerHeeìe&Fì' cnCepes Demes Jne³ejme keÀer pes `yetì' meskeÌìj}ener }eieleele
DeeefCe `Òeesûeecme' veener yeeOee DeeCeleele.
¿eeKes j er p e mJele:®³ee Deeieceveeceg U s Jee{}s } er HeÀeF& } meeF& p e }Heef J eCes ,

DeeHe}s keÀes [ }Heef J eCes s Deµee ÒekeÀej®es `mìer u Le' Jne³ejmes m e lej 1986
mee}eHeemet v e®e Òe®eef } le nes l es ns DeeHeCe Het J eea Heeef n }s ® e Deens . `ye´ s v e' ne
`mìeruLe' Jne³ejme®e neslee.
1990 mee}er ieepe}s } s Jne³ejme cnCepes `HeÌ } er H e' Jne³ejme. ne
`ceuìer H eeìe& F ì'lej nes l ee®e, HeCe `Hee@ } er c ee@ e f H e& À keÀ' ner nes l ee. Lees [ keÌ ³ eele,
`DeB ì er - Jne³ejme' yeveef J eCeejeb H es # ee ®eej HeeJe}s Heg { s jent v e `Jne³ejme' le³eej
keÀjle jenCes Demes ÒekeÀej peesceeves ®ee}}s nesles.
1990 ®³ee ef[meWyejceO³es pes cenlJee®es DeBìer-Jne³ejme' Òeesûeecme GHe}yOe
nesles l³eeb®eer ³eeoer Hene:
1. [e@ . mee@ } es c eve
2. SHeÀ. Òee@ì
3. Leb [ jyeeF& ì
4. `meesHeÀesme'®es Jn@keÌmeerve
5. `Dee³e.yeer.Sce' ®es èqJn©mke@Àve'
6. `ce@keÀ HeÀer' ®es èqJn©mkeÀ@ve'
7. `Dee³ejerme' ®es `DeBìer Jne³ejme H}me'
DeeefCe Demes®e DeeCeKeer [PeveYej DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme Deelee GHe}yOe
Pee}s nesles. cee$e 1990 DeKesjerHe³e¥le `vee@ì&ve DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece' yeepeejele
Dee}s}e veJnlee. l³ee®eer HeÀkeÌle ®e®ee& meg© Pee}er nesleer.
1991 mee}er FjekeÀ - DecesefjkeÀe ³egOoe®ee keÀeU neslee. `cee³e¬eÀesmee@HeÌì'ves
`[e@me 5.0' ¿ee®e Je<eea yeepeejele DeeCe}e. `Fbìs}' ves keÀceer Ke®ee&®es 80486
S ns keÀeBH³egìj yeepeejele DeeCe}s.
cee®e& 1991 ceO³es `Jner . meer . Sme 1.0' ne Ye³eevekeÀ Òees û eece ÒeLece®e
ef o me}e. Jner . meer . Sme. cnCepes `Jne³ejme keb À vmì^ k eÌ µ eve mes ì .' Lees [ keÌ ³ eele,
Jne³ejme le³eej keÀjC³ee®ee Òeesûeece. ¿ee Òeesûeeceveblej Demes®e DeeCeKeer keÀener
mesìmed DeeefCe keÀerìme yeveefJe}s ies}s. `veesJnsDej ce@ve' mebIeìves®es `Jner.meer.S}'
cnCepes `Jne³ejme keÀbmì^keÌµeve }@ye' ne Òeesûeecejer ³ee®e keÀeUele Dee}e. ³eele

kes À JeU ceeTmeves keÌ } er k eÀ keÀ©ve veJeveJes Jne³ejme le³eej keÀjlee ³es l e nes l es .
³eeveblej Phalcon/Skism's ³eeb®es Ps-MPC cnCepes Phalcon/Skism's
Mass Production & Construction of Viruses ne Òeesûeece Dee}e.
l³eecegUs ¿ee Je<eea legcne}e µeskeÀ[es dJne³ejmesme Demes efomeleer} keÀer p³eeb®³ee
veeJeele VCL eEkeÀJee PS-MPC Deens.
1991 mee} ieepeefJeCeejs Jne³ejme cnCepes Tequila, Spam, Dir II
Jeiewjs. jespe yeveCeejs µeskeÀ[es Jne³ejme, efceUCeejer DeHeÀeì ÒeefmeOoer, G[e}s}e
ieeWOeU ³eecegUs `DeBìer-Jne³ejme' ns #es$e cnCepes Hewmee keÀceeefJeC³ee®es #es$e yeve}s.
l³eele èfmeceBìskeÀ' ¿ee ye}e{îe kebÀHeveerves DeeHe}e Norton Anti Virus yeepeejele
DeeCe}e. DeveskeÀ íesìîee íesìîee DeBìer-Jne³ejme kebÀHev³ee ®ekeÌkeÀ efJekeÀle IesTve
DeeHe}er cekeÌ l es o ejer ef v ecee& C e keÀje³e}e meg © Jeele kes À }er . 1992-93 Deeef C e
94 ceO³es èfmeceBìskeÀ' ves Certus, Fifth Generation, Central Point
Deµee kebÀHev³eener efJekeÀle Iesleuîee.
Deelee 1992 ®es Je<e& Gpee[}s . ¿ee Je<ee& l eer } `meb i eCekeÀ peielee'leer }
meJee¥le ceesþer Ieìvee cnCepes èfJe[espe 3.0' ®eer megOeeefjle DeeJe=Êeer 'Windows
3.1' yeepeejele Dee}er. HetJeea®³ee 3.0 ceOeer} DeveskeÀ oes<e 3.1 ves otj kesÀ}s
nesles. }eskeÀ Deelee Dos 5.0 yejesyej 'Windows 3.1' ceO³es iebglet }eie}s
nesles. ¿ee®e Je<eea DeveskeÀ Jewefµeä³eHetCe& DeeefCe veeefJev³eHetCe& Jne³ejme efvecee&Cener
Pee}s. l³eelener keÀener Demes:
- 'ExeBug' ne Jne³ejme CMOS ®es keÀes[ yeo}tve Clean Booting
}e ÒeefleyebOe keÀ© }eie}e.
ö 'Invol' ne 'sys' ÒekeÀej®³ee HeÀeF&}}e }eieCeeje Heefn}e Jne³ejme
Dee}e.
ö 'Win Ver 1.4' ne Heefn}e eEJe[espe Jne³ejme ¿ee®e keÀeUele Dee}e.
HeCe ns Je<e& neojJetve ìekeÀ}s les 'Michelangelo' ¿ee Jne³ejmeves. megceejs
50 }eKe keÀeB H ³eg ì me& ¿ee Jne³ejmeves yeb o Hee[}s .
`Jne³ejmesme'®es ns }esCe Heg{s Demes®e ®ee}Ceej DeeefCe ceie ®eebie}e Òeboe'
nesCeej Deµee Deeµesves DeveskeÀ veJ³ee `DeBìer Jne³ejme Òee@[keÌì' kebÀHev³ee ¿ee Je<eea

ceO³eblejer ³esTve ies}suîee jsmkeÌ³eg Jne³ejmeves }eieuîeeveblej Deµee efJeef®e$e ef®e$eeves
DeeHe}s DeefmlelJe oeKeefJe}s. meeceev³eleë Jne³ejme®es }sKekeÀ keÀenerner Fcespe ìekeÀle
veenerle, HeCe keÀeneRveer leer Jne³ejme}e pees[}er nesleer..
ef v eIeeuîee. HeCe 1993 mee}eHeemet v e `Jne³ejmes m e' ®³ee #es $ eele keÀener m ee
og < keÀeU ef o met }eie}e. ceie ¿ee `new µ ee, veJeµee Deeef C e ieJeµee' keb À Hev³eener
DeeHees D eeHe yeb o He[uîee.
1993 Deeef C e 1994
1993 ceO³es `cee³e¬eÀes m ee@ H eÌ ì ' ves [e@ m e 6.0 yeepeejele DeeCe}e. ¿ee
`[e@ m e' DeeJe= Ê eer y ejes y ej cee³e¬eÀes m ee@ H eÌ ì ves mJele:®ee DeB ì er Jne³ejme Òees û eecener
ef o }e nes l ee. ne®e ÒekeÀej Dee³e.yeer . Sce. ves n er kes À }e. DeeHeuîee Heer m eer - [e@ m e
6.1 yejesyej l³eebveerner DeBìer-Jne³ejme efo}e. 1993 ceO³es Dee}s}s cenlJee®es
Jne³ejmes m e cnCepes Tremor, Satan Bug, Monkey, Strange,
Cruncher Jeiewjs.
1994 ceO³es `cee³e¬eÀesmee@HeÌì' ves DeeHe}er µesJeì®eer [e@me DeeJe=Êeer 6.22
yeepeejele DeeCe}er. ¿ee Je<eea Dee}s}e 'Kaos4' ne Jne³ejme meeOeer ' txt '
HeÀeF& } cnCet v e 'Encode'' kes À }s } e Demes . HeCe veb l ej lees executable
Programme cnCetve decode nesF& DeeefCe veblej Jne³ejme yevetve Hemejs.
Flej Dee}suîee Jne³ejmesmeceO³es chill, Junkie, Pathogen, One_Half
DeeefCe Natas ns cenlJee®es cnCelee ³esleer}.
1995, ¬eÀebleerkeÀejer Je<e&
1995 mee}er èfJeb[espe-95' ®eer Òeefle#ee nesleer. l³ee®es HetJeea®es veeJe èfµekeÀeiees'

Demes nesles. èfJeb[espe-95' ns yeejmes veblej Pee}s. ¿ee veJ³ee eEJe[espe DeeHe@jsìeRie
ef m emìce®ee Heef j Ceece DeB ì er Jne³ejme Òees û eecmeJej keÀmee nes F & } ³ee®eer ®e®ee&
DeeefCe ef®eblee oesvner ®ee}t nesl³ee. l³eeJesU®es yengleskeÀ Jne³ejmesme ns yetì Jne³ejmesme
nesles. èfJeb[espe-95' ves `[e@me' nÎHeej kesÀuîeeveblej yetì Jne³ejmesme Heme©
µekeÀCeej veener l e ns mHeä®e nes l es . l³eeceg U s pes pes DeB ì er Jne³ejme Òees û eecme
`[e@me' Jej DeeOeej}s}s nesles l³eeb®ee ce=l³et Deelee DeìU neslee. HeCe Dee@iemì
1995 ceO³es SkeÀ veJee®e ÒekeÀej ef o met v e Dee}e. lees cnCepes `keÀvmes H ì'
(Concept) Jne³ejme. `ke@ À vmes H ì' ne Heef n }e `ce@ ¬ eÀes ' Deens . lees
'WordBASIC' ¿ee Yee<esle ef}efn}e ies}e. cee$e lees kesÀJeU Fbûepeer Yee<esmeeþer®e
neslee. `ce@keÀ' Jee `Heermeer' Deµee oesvner ÒekeÀej®³ee keÀeBH³egìme&Jej Fbûepeer Yee<esle
`Je[&' ÒeesûeececeO³es pej lees Dee}e lej®e lees keÀe³ee&efvJele nesle Demes. ¿ee veJ³ee
`Jne³ejme'®es ef[ìskeÌµeve keÀmes keÀjeJes ³ee®ee efJe®eej SkeÀerkeÀ[s `DeBìer Jne³ejme'
keb À Hev³ee keÀjer l e nes l ³ee, Deeef C e og m ejer k eÀ[s 1995 mee}e®³ee DeKes j er H e³e¥ l e
DeveskeÀ veJeveJes ce@¬eÀes Jne³ejme pevcee}e Ieele}s peele nesles.
cee$e Deelee veJ³ee èfJe[eWpe' DeJeleejecegUs `Jne³ejmesme'vee efµejkeÀeJe keÀjCes
KetHe®e DeJeIe[ Pee}s nesles SJe{s vekeÌkeÀer.
1996 ceeieer} HeeveeJe©ve Heg{s....
1996 ceO³es `v³eg k eÌ } er ³ ej', SveDees H eer , `Je PPet ' Jeiew j s ce@ ¬ eÀes Jne³ejme
Dee}s. HeCe les HetJeea®³ee ce@¬eÀesJne³ejmesme meejKes®e nesles. 1996 ®es Jewefµeä³e
ns keÀer Keeme èfJe[eWpe-95' meeþer le³eej Pee}s}e Heefn}e Jne³ejme `yeesPee'
¿ee Je<eea pevce}e. `DeB ì er Jne³ejme' keb À Hev³eeb v eer l³ee®ee yeje®e ieepeeJeepee
kesÀ}e. `nsDej' (Hare) veeJee®ee Jne³ejmener Demee®e ³esTve ies}e. HeCe l³eele
DeveskeÀ oes<e (Bugs) Demeuîeeves lees Hemej}e veener. `cee³e¬eÀesmee@HeÌì SkeÌmes}'
®³ee mÒes[µeerìmevee }eieCe }eJeCeeje Heefn}e Jne³ejme `}@je@keÌme' (Laroux)
os K eer } 1996 ®eer pevceleejer K e meeb i elees .
1997
¿ee Je<eea®³ee HesÀye´gJeejer ceefnv³eele èf}vekeÌme' (Linux) Dee@HejsìeRie efmemìce}e
}eieCeeje Heef n }e Jne³ejme (Linux. Bliss) ne Heef n uîeeb o e®e Hene³e}e
efceUe}e. `cee³e¬eÀesmee@HeÌì Dee@efHeÀme 97' Òeesûeece ojc³eeve Dee}e neslee. l³eecegUs

ce@¬eÀes Jne³ejmesmeveer DeeHe}e cees®ee& `Dee@HeÀerme-97' keÀ[s JeUJe}e. Share-
Fun ne SkeÀ leme}e®e ÒekeÀej neslee.
vesìJeke&ÀJe©ve `HeÀeF&} ìêvmHeÀj ÒeesìeskeÀes}' ®ee (FTP) GHe³eesie keÀ©ve
HemejCeeje Heefn}e Jne³ejme `nescej' (Homer) 1997 ®ee®e.
'mIRC' ne Fb ì jves ì ceeO³eceelet v e ®ee}Ceeje `®e@ ì ' ®ee SkeÀ Del³eb l e
}eskeÀefÒe³e Demee Òeesûeece. ¿ee ÒeesûeececeOetve efµejCeejs mIRC Worms ns ¿ee
Je<eea ÒeLece®e Hene³e}e ef c eUe}s .
HeCe Heg{uîee®e megOeeefjle DeeJe=ÊeerceO³es 'mIRC' Òeesûeeceves megOeejCee kesÀ}er
DeeefCe l³eecegUs ns mIRC Worms efomesveemes Pee}s.
¿ee®e Je<eea Dr. Solomon DeeefCe Mc Afee ¿ee kebÀHev³eebceO³es peeefnjele
keÀjC³eeJe©ve JeeoeJeeoer Pee}er DeeefCe ÒekeÀjCe keÀesìe&le ies}s. ¿ee Jeeoele veblej
`vee@ì&ve'®eer efmeceBìskeÀ kebÀHeveerner meeceer} Pee}er. Heg{s ¿ee®e Je<eea 'Mcafee
Associates' ®es ©Heeblej Network Associates ¿ee kebÀHeveerle Pee}s.
1998: J³eeJemeeef³ekeÀ G}e{e}er efìHes}e
ces 1998 ceO³es Dee³e.yeer.Sce. kebÀHeveerves DeeHe}e `DeBìer-Jne³ejme' Òeesûeece
LeebyeJe}e DeeefCe `vee@ì&ve DeBìer-Jne³ejme' ®ee nele neleele Iesle}e. oesIeebceO³es
keÀjej Pee}e DeeefCe `Dee³e.yeer.Sce'®³ee GlHeeoveebyejesyej `vee@ì&ve'®ee DeBìer -
Jne³ejme ef o }e peeT }eie}e. l³eeceg U s `DeB ì er - Jne³ejme' ®³ee yeepeejHes þ s l e
HeÀej ceesþe HeÀjkeÀ He[}e DeeefCe `vee@ì&ve' ®ee oyeoyee keÀcee}er®ee Jee{}e.
SkeÀer k eÀ[s `[e@ . mees } es c eve' Deeef C e `ce@ k eÀ HeÀer ' DeB ì er - Jne³ejme ³eeb ® ³eele
®ee}}s u îee pees j oej keÀes ì & y eepeer Deeef C e keÀe³eÐee®³ee }{eF& v es De®eevekeÀHeCes
JesieUs®e JeUCe Iesle}s. `ce@keÀ HeÀer' ves megceejs 3200 keÀesìer ©He³es ( 640
oµe}#e [e@ } me& ) os T ve ®ekeÌ k eÀ `[e@ . mees } es c eve' keb À Heveer ef J ekeÀle®e Ies T ve
ìekeÀ}er. l³eecegUs keÀesì&yeepeer lej Leebye}er®e HeCe `[e@. mees}esceve' ®es mJeleb$e
Deef m lelJe meb H e}s . Kejb lej `[e@ . mees } es c eve' ns SkeÀ GÊece DeB ì er - Jne³ejme
GlHeeove nes l es . ¿ee meeN³ee J³eeJemeeef ³ ekeÀ G}e{e}er OekeÌ k eÀeoe³ekeÀ Deµee®e
nes l ³ee.
SkeÀer k eÀ[s J³eeJemeeef ³ ekeÀ peieleele ns J³eJenej nes l e Demeleevee og m ejer k eÀ[s

èfJeb[espe' meeþer®es DeeefCe `cee³e¬eÀesmee@HeÌì Dee@efHeÀme' meeþer®es Jne³ejme ³esle®e
nesles. vesìJeke&À DeeefCe Fbìjvesì®ee Òemeejner ®eebie}e nesle neslee. 'Ms. Excel'
meeþer 'Excel.Laroux' ne Jne³ejme, lej ms. Access meeþer 'Accessiv'
ne Jne³ejme ÒeLece®e pevcee}e Dee}s. petve 1998 ceOeuîee 'Wing5.CIH'
¿ee Jne³ejmeves Lees[e DeefOekeÀ®e OetceeketÀU Ieele}e. peeJee Yee<esleer} HeÀeF&umemeeþer
'Java StrangeBrew' ne Heefn}e Jne³ejmener ¿ee®e Je<eea Dee@iemì ceefnv³eele
Dee}e. Visual Basic Scripts Jej DeeOeej}s}e 'VBScript Rabbit' ne
Jne³ejme veesJnWyej 1998 ceO³es Dee}e. Fbìjvesì®eer Yee<ee cnCepes HTML
(Hyper Text Mark Language) l³eeJej DeeOeeefjle 'HTML.Internal'
veeJee®ee Jne³ejmener Dee}e.
Lees[keÌ³eele, Deelee ns mHeä Pee}s}s nesles keÀer pegvee Dos Òeesûeece Deelee
peJeUpeJeU mebHe}e Deens, DeeefCe l³ee®³eeJej DeeOeeefjle Pee}s}s npeejes pegves
Jne³ejmener l³eeceg U s kes À je®³ee ìes H e}er l e ies } s } s Deens l e. meg O eeef j le èf J eb [ es p e'
Òees û eece®es ceeO³ece Jne³ejmes m emeeþer `[e@ m e' meejKes Deveg k et À } veJnles . HeCe
`Fbìjvesì' ®es ceeO³ece Jee{les Demeuîeeves Jne³ejme le³eej keÀjCeejs Fbìjvesìmeeþer
veJes Jne³ejme DeeCeleer } Deµeer µekeÌ ³ elee Ket H e®e nes l eer , Deeef C e 1999 Je
2000 mee}ele ner ef Y eleer Kejer þj}er .
1999 Deeef C e 2000
`Fbìjvesì' ®³ee ceeO³eceeleer} `F& ces}' ne ÒekeÀej peieYej Hemej}e neslee.
¿ee `F& ces } ' cnCepes ceg e f l e& c eb l e meb ® eej®e nes l ³ee. ne meb ® eej pej Jne³ejme
Òemeejemeeþer JeeHej}e lej keÀece meesHes nesF&} Demee efJe®eej Jne³ejme ef}efnCeejeb®³ee
[es k eÌ ³ eele ³es C es Deieoer mJeeYeeef J ekeÀ®e nes l es . Pee}s n er lemes ® e. `ces e f } mee' ne
peieÒeefmeOo `F& ces}' Jne³ejme 1999 ceO³es Dee}e DeeefCe l³eeves peieYej®³ee
keÀeBH³egìjme&vee De#ejµe: neojJe}s. ne Keje lej Macro ÒekeÀej®ee Jne³ejme
neslee. lees `cee³e¬eÀesmee@HeÌì Je[&' ceeiex keÀeBH³egìjceO³es ³esF&, DeeefCe ceie `cee@³e¬eÀesmee@HeÌì
Dee@HeÀerme' ceOeer} `DeeTì}tkeÀ' eEkeÀJee DeeTì}tkeÀ SkeÌmeÒesme ¿ee ÒeesûeecekeÀ[s
JeUs, lesLetve lees `F& ces}' ceeiex Heg{s Hemejs. `cesef}mee' Jne³ejme®eer Òe®eb[ ®e®ee&
Pee}er DeeefCe lees le³eej keÀjCeeje®ee µeesOe DecesefjkeÀve FBI ¿ee iegHlensj mebIeìvesves
peieYej Ies l e}e. µes J eìer lees ef } ef n Ceeje}e DeìkeÀner Pee}er . cee$e 1999
mee}er Jne³ejmeHes # ee cees þ er ®e®ee& nes l eer leer Y2K ®eer . HeCe 31 ef [ meW y ej

1999 ®³ee je$eer yeeje Jeepelee Y2K ®³ee efYeleer®ee yeej HegÀmekeÀe þj}e.
2000 mee} menpeHeCes DeeefCe HeÀejmes keÀme}sner vegkeÀmeeve ve keÀjlee Gpee[}s.
³eeJe©ve }#eele Dee}s keÀer yejs®eoe meeO³ee meeO³ee ieesäer yesmegceej peeefnjeleeRcegUs
je#emeemeejK³ee Yeemet }eieleele, DeeefCe JesU Dee}er keÀer l³ee #eg}ÁkeÀ Demeuîee®es
ef o meles .
2000 mee} ns 'I Love You' Jne³ejmeves ieepeJe}s. ne Jne³ejmener `F&
ces } ' ceeiex ® e HemejCeeje nes l ee. ceeCemee®³ee YeeJeef v ekeÀles } e mHeµe& keÀjCeejer
`HeÀeF&} De@ì@®eceWì' `F& ces}' yejesyej HeeþJe}er lej ceeCemeb leer HeÀeF&} keÀme}ener
efJe®eej ve keÀjlee HeìkeÀve GIe[leele DeeefCe l³eeletve }eKees-keÀjes[es mebieCekeÀebceO³es
Jne³ejme efµe© µekeÀlees. ns' Dee³e }Jn ³et' Jne³ejmeves oeKeJetve efo}s. meesyele
legce®³eemeeþer `}Jn }sìj' Deens, les Jee®ee Demee mebosµe ÒeLece `F& ces}' osF&.
les `}Jn }s ì j' Jee®eC³eemeeþer leer HeÀeF& } GIe[}er keÀer Jne³ejme Hemejs .
Hemejleevee lees `cee³e¬eÀesmee@HeÌì DeeTì}tkeÀ' ceOeer} De@[^sme yegkeÀele Deme}suîee
meJe& `F& ces } ' HeÊ³eeJej ner Jne³ejme FvHes À keÌ ì s [ HeÀeF& } HeeþJet v e os F & . ner
Òeef¬eÀ³ee SKeeÐee ceneiegCeekeÀeje meejKeer Òe®eb[ Hemejle peeF&. 'Love Virus'
eE k eÀJee 'Love Bug' Demes n er JeCe& v e ¿ee Jne³ejme®es kes À }s peeles . 2000
mee}er `DeB ì er - Jne³ejme' Òees û eece me#ece Pee}s } s Demeuîeeves Deeef C e veJ³ee
Jne³ejmesme®eer ceeefnleer FbìjvesìJe©ve ®eìkeÀve efo}er peele Demeuîeeves Jne³ejmesme®es
ÒeceeCe KetHe®e keÀceer Pee}s nesles.
2001 DeeefCe veblej
2001 mee}erner Fbìjvesì Je vesìJeke&ÀJej DeeOeej}s}s Jne³ejmesme®e Òemeejele
Deens l e. ³eg e f v ekeÌ m e, }er v ekeÌ m e, eE J e[es p e Deµee ef J eef J eOe Dee@ H ejs ì eR i e ef m emìcme,
Fbìjvesì, Jesye yeéTPeme&, ®e@ì Deµee efJeefJeOe ceeO³eceebletve veJeveJes Jne³ejmesme
ns Yeef J e<³ekeÀeUelener ³es l e jenleer } . cee$e Deelee ³es C eejs veJeveJes Òees û eecme,
yeéTPeme& Jeiewjs Deµee megOeeefjle mJe©Heele ³esle Deensle keÀer efoJemesefoJeme Jne³ejme
ef } ef n Ceejeb ® es keÀece DeJeIe[ nes l e ®ee}}s Deens . `F& ces } ' HeÀeF& } De@ ì @ ® eceW ì
GIe[C³eeHetJeea leer leHeemetve IesC³ee®eer ÒeJe=Êeer ÒemLeeefHele nesle Deens. Lees[keÌ³eele,
megOeeefjle Òeesûeecme, megOeeefjle DeBìer-Jne³ejme Òeesûeecme, veJ³ee Jne³ejmesme®³ee
[sefHeÀveerµevme (GHee³e) Fbìjvesì Je©ve lJeefjle Òemeeefjle nesCes DeeefCe SketÀCe®e
mebieCekeÀ JeeHejCeejebceO³es Dee}s}er peeie©keÀlee ³eecegUs `Jne³ejmesme'®es DeeJneve

HetJeeaHes#ee KetHe®e keÀceer OeeskeÀeoe³ekeÀ jeefn}s Deens. cee$e les mebHetCe&HeCes mebHe}s
Deens Demes cnCelee ³esCeej veener. peesHe³e¥le `Jne³ejmesme' ceeie®eer efJeke=Àle DeefCe
efJeOJebmekeÀ ÒeJe=Êeer ceeCemeele Deens leesHe³e¥le veJeveJes Jne³ejmesme ³esle®e jenCeej.
Feflenemeele keÀener vee keÀener Yej ner He[le®e jenCeej. meejb keÀener ceeCemeeJej
DeJe}b y et v e Deens . lees `ceeCet m e' leg c ne Deecne meJee¥ c eO³es ® e }He}s } e Deens .

DeHeÀJeeb®es HeerkeÀ
DeLee&le `Jne³ejme neskeÌmesme'
`DeHeÀJee' ner leg c ne-Deecne}e veJeer veener . SKeeÐee jepekeÀer ³ e ves l ³ee®³ee
ce=l³etHeemetve les `DecegkeÀ SkeÀe µenjele obie} nesles³e' JeiewjsHe³e¥le leNnsleNns®³ee
DeHeÀJeeb ® es Heer k eÀ DeeHeCe Heeef n }s } s Demeles . Demes DeHeÀJeeb ® es Heer k eÀ pes J ne
Jne³ejmesmeyeÎ} Hemejles lesJne ieeWOeU, Ieyejeì, ®e®ee& DeeefCe l³eeletve ÒeefmeOoer
Demee ¬eÀce ef o melees . peer ceb [ Uer KejeKeg j e Jne³ejme le³eej keÀjleele l³eeb ® es
GefÎä kegÀCee SkeÀe J³ekeÌleer®³ee keÀeBH³egìj}e vegkeÀmeeve Heesnes®eJeeJes Demee J³ekeÌleeriele
mJe©Hee®ee vemelees . les keÀener Deceg k eÀ SkeÀe®³ee ef J ejes O eele}b µe$eg l Je vemeleb .
SKeeÐee efJeefµeä efJeYeeieele ieeWOeU ceepeJeeJee Demeener ce³ee&efole nslet l³eeceeies
vemelees. Jne³ejme KetHe HemejeJee, KetHe ieeWOeU ceepeeJee, l³eeletve KetHe ®e®ee&
JneJeer , Je= Ê eHe$eeb l et v e Òeef m eOoer nes T ve Ieyejeì Hemejuîeeveb l ej Jne³ejme
yeveJeCeeje®ee Deelcee Leb [ nes l ees . ne Demeg j er Deeveb o keÀener ceb [ Uer Jne³ejme
le³eej ve keÀjleener efceUJet Heenleele. l³eemeeþer les `F& ces}' ceeO³ecee®ee GHe³eesie
keÀjleele. DeeHeuîee megHeerkeÀ (?) [eskeÌ³eeletve les keÀenerlejer keÀuHevee keÀe{leele.
ner keÀuHevee DeLee&le®e Jne³ejmeyeÎ}®eer Demeles. Lees[keÌ³eele les SkeÀ keÀeuHeefvekeÀ
Jne³ejme®e pevcee}e Iee}leele. Deelee keÀuHeves l e keÀe³e, JeeÆs } les keÀjlee
³esles. l³eemeeþer ÒeesûeeeEceie Lees[s®e keÀjeJes }eieles? ceie ner DeHeÀJee- ÒemeejkeÀ
ceb[Uer DeeHeuîee keÀuHevesleuîee Jne³ejmesmeyeÎ}®eer `F& ces}' keÀener ceb[Uervee
HeeþJeleele. l³eele ``lees DecetkeÀ DecetkeÀ Jne³ejme ³esle Deens. l³eeHeemetve meeJeOe
jne. DecegkeÀ SkeÀe efJe<e³eeyeÎ} SKeeoer `F& ces}'Dee}er lej leer }ies®e ef[}erì

keÀje. l³eele ceneYe³ebkeÀj Jne³ejme Deens. lees meejer cescejer KeeTve ìekeÀlees.
meejer ne[& ef[mkeÀ Kejeye keÀjlees. Jeiewjs Jeiewjs'' ce®e ce®e ner ceb[Uer keÀjleele.
HeCe l³eelener meJee¥le DeeCeKeer cenlJee®ee Yeeie les efJemejle veenerle. lees cnCepes
``ner `F& ces}' legce®³ee meJe& efce$eebvee HeeþJetve l³eebvee meeJeOe keÀje, l³eeb®ee ogJee
I³ee'' Demeb `F& ces}' ceOetve meebiee³e}e les efJemejle veenerle. l³eemeeþer ner®e `F&
ces } ' Heg { s ef c e$eeb v ee `HeÀejJe[& ' keÀje Demee me}Á e l³eeb v eer DeeHeuîee `F& ces } '
ceO³es®e efo}s}e Demelees. ceneYe³ebkeÀj Jne³ejme®eer yeeleceer Jee®etve legcner ÒeLece
ieb Y eer j nes l ee, ceie leg c e®³ee ef c e$eeb ® eer keÀeUpeer n er leg c ne}e keÀjeJeer µ eer Jeeìles
Deeef C e `F& ces } ' HeÀe@ J e& [ & keÀjC³eeFlekeÀer mees H eer iees ä og m ejer keÀes C eleer ? ner
HeÀej®e mees H eer iees ä leg c ner keÀ©ve ìekeÀlee. ceie ns }es C e Heg { s Heg { s Hemejle
®ee}}s keÀer p³eeves ner DeHeÀJee HemejJe}er l³ee®es ceveesjbpeve nesles. lees ceveeleuîee
ceveele Ket < e nes l ees . ne meeje Jne³ejme DeHeÀJes ® ee yeepeej Fb û epeer l e Virus
Hoaxes cnCet v e Deelee Òeef m eOo Deens . DeeÊee He³e¥ l e peieele Demes Deves k eÀ
Hoaxes ieepe}s . l³eele}s keÀener lej Flekes À ef J evees o er nes l es keÀer }es k eÀeb v eer
l³eeJej keÀmee keÀe³e efJeéeeme þsJe}e ³ee®es®e DeeHeuîee}e Dee½e³e& Jeeìles. mecepee
GÐee ceer legcne}e SkeÀ DeHeÀJes®eer `F& ces}' HeeþJe}er keÀer ''Switch-2001''
veeJee®ee Ye³eevekeÀ Jne³ejme Dee}s}e Deens. l³eeHeemetve meeJeOe jne. ne Jne³ejme
ÒeLece legce®³ee keÀeBH³egìjceO³es efµejlees. lesLetve lees ne[& ef[mkeÀceeiex keÀeBH³egìj®³ee
Hee@Jej meH}e³eceO³es peelees. ceie F}skeÌìêrkeÀ Jee³ejceeiex legce®³ee cesve efmJe®eHe³e¥le
Hees n es ® elees Deeef C e leg c e®ee HeÌ ³ eg p e Iee}Jet v e leg c e®³ee F}s k eÌ ì ^ e r k eÀ ceer ì jceO³es
efµe©ve legce®es F}skeÌìêrkeÀ efye} ®eewHeìerves Jee{Jelees. cnCetve®e meeJeOeeve! DeeHeuîee
meJe& efce$eebvee ner `F& ces}' HeÀe@Je&[& keÀ©ve meeJeOe keÀje. les legce®es DeeYeej®e
ceeveleer}'' Deelee ceeP³ee keÀuHevesletve Dee}s}e ne ''Switch-2001'' Jne³ejme
keÀeBH³egìjHeemetve les F}skeÌìêrkeÀ ceerìjHe³e¥le ÒeJeeme keÀjer} veener lej DeeCeKeer
Heg{s peeF&}. keÀuHevee®e µesJeìer leer! efleves efkeÀleer OeeJeeJeb ³ee}e kegÀþ}er ce³ee&oe?
HeCe l³ee}e DeeHeCe efkeÀleer HeÀmee³e®eb, ns DeeHeuîee}e keÀU}b Heeefnpes. pesJne
DeeHeCe Deµeer DeHeÀJes®eer `F& ces}' HeÀe@Je&[& keÀjlees lesJne vekeÀUle DeeHeCe®e leer
DeHeÀJee HemejJele Demelees , ns DeeHeCe }#eele I³ee³e}e nJeb . leg c e®ee ef J eéeeme
yemeeJee cnCetve efkeÀl³eskeÀoe Deµeer DeHeÀJes®eer `F& ces}' ye[îee kebÀHeveer®³ee veeJes Jee
ÒeefmeOo J³ekeÌleer®³ee veeJesner kesÀ}er peeles. cnCepes GoenjCeeLe& cee³e¬eÀesmee@HeÌì
Je ef y e} ies ì me®³ee veeJes `F& ces } ' HeeþJe}er peeF& } . l³eele ef y e} ies ì me

legcne}e meebies} keÀer `³esl³ee yegOeJeejer èEJe[espe'}e Jne³ejme®ee OeeskeÀe Deens.
¿ee efoJeµeer legce®ee keÀeBH³egìj ®ee}t keÀ©®e vekeÀe. efce$eebveener ns keÀUefJeC³eemeeþer
ner `F& ces}' HeÀe@Je&[& keÀje.''
Lees[keÌ³eele, SJnevee legce®³ee veerì }#eele Dee}s}s Deens keÀer Virus Hoax
cnCepes ves c ekes À keÀe³e, Deeef C e l³ee®eer Jeeme}ele keÀµeer }eJee³e}e nJeer . ns
DeJeµ³e keÀje:
1. Kee$eer kesÀuîeeefµeJee³e `F& ces}' HeÀe@Jee&[& keÀ© vekeÀe. http://www.
virusbtn.com ¿ee meeF&ì}e Yesì Ðee, eEkeÀJee http://www.vrnyths.com
¿ee meeF& ì }e Yes ì Ðee. ¿ee meeF& ì med veJ³ee Je peg v ³ee Jne³ejmes m e®eer lemes ® e
Hoaxes ®eerner ceeefnleer legcne}e efJeéeemeen&lesves osT µekeÀleele.
2. Dee}s}er `F& ces}' ner Hoax eEkeÀJee DeHeÀJee Deens ns keÀUuîeeveblej leer
leeye[leesye ef[}erì keÀ©ve ìekeÀe.
peieele ieepe}suîee DeHeÀJee (Hoax)
1. S.Dees.S}. / ìeF&ce Jee@ve&j neskeÌme
Deieoer Deef}keÀ[s keÀener Je<ee¥HetJeea `DecesefjkeÀe Dee@ve}eF&ve (S.Dees.S}.)' Je
`ìeF& c e Jee@ v e& j ' lemes ® e `F& . Sce.Dee³e' ¿ee keb À Hev³eeb ® es SkeÀ$eer k eÀjCe Pee}s ns

leg c ne}e DeeþJele Demes } . ¿ee leer v e peieeleer } ye}e{îe keb À Hev³ee Deens l e
DeeefCe megceejs 5000 keÀesìer ©He³eeb®eer G}e{e} ¿ee SkeÀ$eerkeÀjCeecegUs Pee}er
Demee Deboepener J³ekeÌle kesÀ}e ies}e Deens.
¿ee SkeÀ$eerkeÀjCee®eer ®e®ee& ®ee}}s}er Demeleevee®e SkeÀe `F& ces}' ves ®eebie}er®e
KeUyeU G[Jet v e ef o }er . ¿ee `F& ces } ' ceO³es cnb ì }s nes l es keÀer `F& ces } '
ceeO³eceelet v e `meb i eer l e' Heeþef J eC³ee®³ee GÐees i ee®es meJex # eCe ¿ee leer v e keb À Hev³ee
keÀjer l e Deens l e. HeeþJe}s u îee `F& ces } '}e SkeÀ ieg H le keÀes [ eR i e kes À }s } s Deens .
l³eecegUs ner `F& ces}' keÀesCee}e HeeþJe}er ies}er Deens ³ee®ee jskeÀe@[& `S.Dees.S}.'
keÀ[s Deens. legcner Heermeer JeeHejle Demee keÀer ce@keÀeRìe@µe. l³eeves HeÀjkeÀ He[le
veener. `F&.Sce.Dee³e.' kebÀHeveerves peenerj kesÀ}s Deens keÀer pej ner ces} legcner 10
peCeebvee HeÀe@Je&[& kesÀ}erle Je l³ee one peCeebHewkeÀer pees pees ner ces} Heg{s HeeþJeer}
l³ee Òel³eskeÀeceeies legcne}e 10 HeeQ[e®ee ®eskeÀ HeeþefJeC³eeble ³esF&}.''
ner `F& ces } ' HeeþJeCeeje Heg { s cnCelees keÀer ``ce}ener ne ÒekeÀej SKeeoe
`Fb ì jves ì mke@ À ce' DemeeJee Demes Heef n uîeeb o e Jeeì}s . HeCe keÀe}®e ce}e
`F& . Sce.Dee³e' Deeef C e `ìeF& c e Jee@ v e& j ' keÀ[t v e SkeÀ `F& ces } ' Dee}er Deeef C e
l³eeÜejs ceeP³ee Iej®ee HeÊee efJe®eejC³eeble Dee}e. Deepe®e mekeÀeUer ce}e 10
HeeQ [ e®es Jne@ T ®ej Deeef C e 50 HeeQ [ e®ee ®es k eÀ ef c eUe}e. JneJe®ej JeeHe©ve
kegÀþuîeener `S®e.Sce.Jner' [er}jkeÀ[tve legcner ke@Àmesì/meer[er efceUJet µekeÀlee''
``¿ee Dee@HeÀj®ee HeÀe³eoe legcnerner IesT µekeÀlee. vegmeleer `F& ces}' HeÀe@Je&[&
keÀjC³eele legce®eb keÀe³e vegkeÀmeeve Deens?'' Deelee ¿ee DeHeÀJes®ee ÒekeÀej Hene.
¿eele Jne³ejme kegÀþsner veener. ceesþer veeJes JeeHej}s}er Deensle. ³eespevee JeemleJeJeeoer
JeeìeJeer , Deeef C e HeìeJeer Deµeer Yee<ee Deens . Jej veg m eleer `F& ces } ' HeÀe@ J e& [ &
keÀjC³eele DeeHe}s keÀe³e vegkeÀmeeve Deens?' Demee Òeµvener efJe®eej}e³e. ns meejs
HeìC³eemeejKes ® e Deens . ceie Heg { }s one peCe DeeCeKeer one-oneb v ee cnCepes
µeb Y ejeb v ee Deeef C e les Heg { uîee npeejeW v ee ¿ee ces } HeeþJeCeej Deeef C e peieele}s
`F& ces } meJn& m e& ' ¿ee®e ces } veer YejYeªve JeenCeej. keÀener `Dees J njHeÌ } es '
nesTve þHHener nesCeej. ns meejs Pee}s keÀer SKeeoe Jne³ejme ieeWOeU Iee}Ceej
veener SJe{e ieeWOeU nesCeej. cnCepes®e `DeHeÀJee' HemejJeCeeN³ee®ee GÎsµe meHeÀ}
nes C eej.

2. `Jn@}bìeF&ve` neskeÌme
`` 14 HesÀye´gJeejer 2000 ¿ee `Jn@}bìeF&ve' [s ®³ee efoJeµeer legcne}e SkeÀ `F& ces}'
³esF&}. l³ee®ee efJe<e³e Deens "Be my Valentine" ¿ee `F& ces}' ceO³es SkeÀ Ye³ebkeÀj
(deadly) bJne³ejme Deens. lees legce®³ee èEJe[espe' Òeesûeece Hegmetve ìekeÀer}. ke=ÀHee keÀªve ner
ces} GIe[t vekeÀe. ef[}erì keÀ©ve ìekeÀe. DeeefCe Flejebveener meeJeOe keÀje.''
ner DeHeÀJee 27 peevesJeejer 2000 jespeer HemejJe}er ies}er nesleer. l³eecegUs DeveskeÀ Òesecf ekeÀebveer
DeeHeuîee KeN³eeKegN³ee `F& ces}' ner ve Jee®elee [er}erì keÀ©ve ìekeÀuîee DeeefCe ®eebieuîee
`Jn@}bìeF&ve' Dee@HeÀme& ieceeJeuîee.
keÀe³e ne HeÀepeer}HeCee!! iee{Je kegÀþ}s!!!
3. `F&}dHeÀ yeeT}' iesce neskeÌme
``legcne}e FROGAPULT.EXE DeeefCe ELFBOWL.EXE ¿ee oesve
HeÀeF&ume iesce cnCetve HeeþefJeC³eeble ³esleer}. l³eele ígHee Jne³ejme Deens. ne Jne³ejme
ef¸emeceme®³ee efoJeµeer keÀe³ee&efvJele neslees Je legce®eer mebHetCe& efmemìce OegJetve ìekeÀlees,'' Demee
Fµeeje osCeejer SkeÀ G}ìîee ÒekeÀej®eer DeHeÀJee nesleer. Òel³e#eele ¿ee oesve HeÀeF&ume DeefmlelJeele
nesl³ee. DeeefCe les Deieoer meeceev³e Demes iescme nesles. l³eele `Jne³ejme'®ee Debµe Deefpeyeele

veJnlee. ef¸emeceme®³ee efveefceÊeeves ceg}s pes iescme SkeÀceskeÀebvee HeeþJeleele l³eele ns iescme
KetHe®e }eskeÀefÒe³e nesles. DeLee&le, SKeeÐee}e ¿ee®e HeÀeF&umeceO³es Jne³ejme }HeJetve HeeþJee³e®ee
Demes} lej DeµekeÌ³ener veJnles. HeCe ner Òel³eskeÀ HeÀeF&} `Jne³ejmeYejer®e' Deens ns efJeOeevener
Kejs veJnles.
Deµee®e ÒekeÀej®es DeveskeÀ neskeÌme DeepeHe³e¥le Dee}s DeeefCe Heg{sner ³esle jenleer}. efYeleer
oeKeefJeCes (`Jne³ejme'®eer efYeleer HeenC³eemeejKeerr Demeles) eEkeÀJee ceesnele Hee[Ces (ceesHeÀle,
HeÀe³eoe JeiewjWmeejKes µeyo `ceesn' ®eeUJeleele) ¿ee oesve ceeveJeer YeeJeefvekeÀ lelJeeb®ee JeeHej
neskeÌmeceO³es Demelees. ``F& ces}' HeÀe@Je&[& keÀje, Flejebvee keÀUJee'' Demee ceve:HetJe&keÀ Deeûen
Demelees. efJeéeeme yemeeJee cnCetve KetHeoe cee³e¬eÀesmee@HeÌì, S.Dees.S}, ìeF&ce Jee@ve&j Jeiewjms eejKeer
ceesþer veeJes JeeHej}s}er Demeleele.
SKeeoe neskeÌme Jne³ejmeHes#eener ceesþs vegkeÀmeeve keÀ© µekeÀlees ns l³eecegUs®e efJeme©ve
®ee}Ceej veener.

Jee@cme&, ìêspeve ne@mexme
DeeefCe
}e@efpekeÀ yee@cyme
meb i eCekeÀe®eer Jee{le ®ee}}s } er iejpe Deeef C e Jee{lee Òemeej ³eelet v e SkeÀe
meb i eCekeÀe}e pees [ t v e og m eje meb i eCekeÀ GYee jeef n }e. SkeÀe®e peeieer Deves k eÀ
meb i eCekeÀ Dee}s les J ne ceie ves ì Jeke& À ®eer iejpe ef v ecee& C e Pee}er . meJe& meb i eCekeÀ
neleele nele Iee}tve SkeÀceskeÀebµeer mebJeeo keÀjleer} SkeÀceskeÀebvee SkeÀceskeÀeb®ee [sìe
os l eer } - Ies l eer } lej Jes U Jee®es } ns }#eele Dee}s . ceie ¿ee iejpes l et v e
`vesìJeke&À' ®ee µeesOe DeeefCe veblej efJekeÀeme nesle ies}e.
1982 ®eer iees ä Hene. SKeeÐee keÀeieoHe$ee®³ee HeÀes ì es k eÀe@ H eer } e DeeHeCe
Deelee meje&me `Pesje@keÌme keÀe@Heer' Demeb cnCelees. Òel³e#eele `Pesje@keÌme' ns kebÀHeveer®es
veeJe Deens. Hejbleg ¿ee kebÀHeveer®eer `HeÀesìeskeÀe@Heer' keÀjC³ee®eer ³eb$es FlekeÀer ÒeefmeOo
Pee}er keÀer }eskeÀ l³ee keÀe@Heerpevee®e `Pesje@keÌme keÀe@Heer' cnCet }eie}s. ¿ee Depem$e
ceesþîee `Pesje@keÌme keÀe@Heexjsµeve' kebÀHeveerle DeveskeÀ mebieCekeÀeb®es vesìJeke&À nesles.
Òel³es k eÀ meb i eCekeÀele `vekeÀes Deme}s u îee' ìW H ejjer HeÀeF& u me le³eej nes l e. ¿ee
ìWHejjer HeÀeF&ume DeeHeesDeeHe keÀe{tve ìekeÀCeeje SkeÀ Del³eble GHe³egkeÌle Òeesûeece
`Pesje@keÌme' ves le³eej kesÀ}e. ne Òeesûeece mJele:®e `vesìJeke&À' ceeiex efvejefvejeÈ³ee
mebieCekeÀebceO³es peeF& DeeefCe `ìWHejjer' HeÀeF&ume keÀe{tve meeHeÀmeHeÀeF& keÀjC³ee®es
keÀece keÀjer . ner J³eJemLee Kejes K ejer ® e mees ³ eer m keÀj, Jes U Jee®eJeCeejer Deeef C e
mJe³eb®eef}le Deµeer nesleer. Heg{s kegÀCeerlejer ¿ee ÒeesûeececeO³es keÀenerlejer ìe[ye['

kes À }er . ¿ee ie[ye[er c eg U s lees Òees û eece ìW H ejjer HeÀeF& u meyejes y ej Flej [s ì ener
ieeUt v e ìeket À }eie}e. ner He[Pe[ ceneYe³eevekeÀ nes l eer . ³eeceg U s `Pes j e@ k eÌ m e
keÀe@Heexjsµeve' kebÀHeveer neoj}er. `YeerkeÀ vekeÀes, HeCe kegÀ$ee DeeJej' Demeb cnCeC³ee®eer
HeeUer l³eeb ® ³eeJej Dee}er . ¿ee Òees û eece®³ee keÀ®eeìîeelet v e meg ì C³eemeeþer ceie
`Pesje@keÌme'ves mJele:®ee DeeefCe mJele:meeþer SkeÀ DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece®e le³eej
kesÀ}e. Demes GHee³eelcekeÀ pes keÀener Heefn}s meg©Jeeleer®es DeBìer-Jne³ejme Òeesûeecme
le³eej Pee}s l³eele ne `Pesje@keÌme' ®ee 1982 ®ee Òeesûeecener meceeefJeä Deens.
ceer ne `Pesje@keÌme' kebÀHeveerle}e efkeÀmmee legcne}e Deµeemeeþer meebefiele}e keÀer
`Jee@ce&' cnCepes keÀe³e les legce®³ee veerì }#eele ³eeJes `Jne³ejme' DeeefCe `Jee@ce&'
³eele keÀener þUkeÀ HeÀjkeÀ Deens. HeCe yengleskeÀ }eskeÀ Deepener `Jne³ejme' DeeefCe
`Jee@ce&' ns SkeÀ®e mecepeleele. `Pesje@keÌme' kebÀHeveerle}e `ìWHejjer' HeÀeF&} ieeUCeeje
ne SkeÀ ÒekeÀej®ee `Jee@ce&' neslee. peesHe³e¥le lees kesÀJeU `ìWHejjer' HeÀeF&ume ( l³ee
vekeÀesµee®e Demele) ieeUle neslee leesHe³e¥le lees GHe³egkeÌle neslee. Heg{s l³eeves vekeÀes
les GHeod J ³eeHe kes À }s les J ne l³eeJej GHee³e ³ees p eeJee }eie}e.
`Jne³ejme' ne Òees û eece SkeÀe meb i eCekeÀeJej mJele:®³ee Deves k eÀ Òeleer le³eej
keÀjer l e Hemejlees . og m eN³ee meb i eCekeÀeµeer l³ee®ee meb H eke& À ³es C ³eemeeþer keÀener l ejer
iees ä Ie[eJeer }eieles . cnCepes GoenjCeeLe& Jne³ejme }eie}s } er HeÌ } e@ H eer ¿ee
mebieCekeÀekeÀ[tve l³ee mebieCekeÀekeÀ[s peeJeer }eieles. lesJne®e SkeÀe®ee FvHesÀkeÌìs[
yetì jskeÀe@[& ogmejerkeÀ[s peeCeej. eEkeÀJee, SKeeoer HeÀeF&} `F& ces}' Jee lelmece
ceeiee&ves ogmeN³ee mebieCekeÀele peeTve lesLes leer kegÀCeerlejer GIe[}er lej®e Jne³ejme
Heme© µekeÀlees . leme®e yejs ® eoe Jne³ejme ne og m eN³ee SKeeÐee EXE eE k eÀJee
Com ÒekeÀej®³ee HeÀeF&}ceO³es }Helees. pesJne ner EXE eEkeÀJee Com HeÀeF&}
DeeHeCe GIe[lees les J ne Jne³ejmener keÀe³e& j le nes l ees . Deµee Deves k eÀ EXE
HeÀeF&umeceO³es SkeÀe®e Jne³ejme®eer l³eeves le³eej kesÀ}s}er SkesÀkeÀ Òele (keÀe@Heer)
Demet µekeÀles. keÀejCe Jne³ejme mJele:®³ee DeveskeÀ Òeleer mJele:®e le³eej keÀ©ve
keÀece keÀjlees.
HeCe `Jee@ c e& ' ®ee mJeYeeJe Lees [ e Jes i eUe Deens . `Jee@ c e& ' ne Skes À ef þ keÀeCeer
Leeb y et v e keÀejJeeF& keÀjC³eeHes # ee Jes i eJes i eÈ³ee meb i eCekeÀeb c eO³es mJele:nt v e®e Ye´ c eCe
keÀjer l e `yeeje ieeJe®eb ' HeeCeer ef H ele peeCes Hemeb l e keÀjlees . l³eeceg U s `ves ì Jeke& À '
DeeefCe `Fbìjvesì' ns l³ee®³eemeeþer YećeCee®es `ne³e Jes' Deensle. `Jee@ce&' kegÀCee}e

HemejJeeJee }eiele veener. lees mJele:®e Hemejlees. mJele:®e YećeCe keÀjlees `Fbìjvesì'
Je `ves ì Jeke& À ' ³eeb ® ee Jes i e Òe®eb [ Deens . SkeÀe HeÌ } e@ H eer l et v e og m eN³ee HeÌ } e@ H eer l e
Jne³ejme Hemeje³e}e Ket H e Jes U }eies } . HeCe `ves ì ' ®³ee Ye´ c eCeelet v e ef J eÐeg l e
Jes i eeves `Jee@ c e& ' Heme© µekeÀlees . `Jee@ c e& ' ne mJeleb $ e Òees û eece `[s ì e'®ee ef J eOJeb m e
keÀ© µekeÀlees. eEkeÀJee lees [sìe yeo}tner µekeÀlees.
Lees[keÌ³eele, `Jee@ce&' ne SkeÀ `mes}dHeÀ kebÀìW[' cnCeeJee Demee Òeesûeece Deens.
lees mJele:®³ee mJeleb$e Òeleer meeceev³ele: vesìJeke&À ceeiex Dev³e mebieCekeÀebceO³es
ves T ve mees [ lees . `Jne³ejme' }e SKeeÐee Dev³e Òees û eececeO³es peeTve Ieg m eeJes
}eieles. `Jee@ce&' }e l³ee®eer iejpe vemeles. lees mJeleb$e®e jenlees. cegK³elJes oesve
ÒekeÀej®es `Jee@ c e& ' Demeleele. Heef n }e ÒekeÀej cnCepes `nes m ì keÀeB H ³eg ì j Jee@ c e& '
DeeefCe ogmeje ÒekeÀej Deens `vesìJeke&À Jee@ce&.'
`nes m ì keÀeB H ³eg ì j Jee@ c e& ' ne Het C e& H eCes SkeÀe®e meb i eCekeÀele jenlees Deeef C e
`ves ì JekeÀ& ' ®³ee keÀves k eÌ µ eve®ee GHe³ees i e keÀ©ve Dev³e meb i eCekeÀeb c eO³es ef µ ejlees .
pesJne lees SkeÀe vesìJeke&ÀceOeuîee ogmeN³ee mebieCekeÀele peelees lesJne l³ee®ee Heefn}e
DeJeleej meceeHle neslees. cnCepes®e `nesmì keÀeBH³egìj Jee@ce&' ne SkeÀ vesìJeke&ÀJej
SkeÀìe®e FkeÀ[tve eflekeÀ[s efHeÀjlees. keÀener peCe ¿ee ÒekeÀej®³ee Jee@ce&}e `j@efyeì'
Demesner cnCeleele. `j@yeerì,' DeLee&le FkeÀ[tve eflekeÀ[s G[îee ceejerle efHeÀjCeeje
memee. `nesmì keÀeBH³egìj Jee@ce&'®ee mJeYeeJe l³ee meµeemeejKee®e Deens.
ogmeje ÒekeÀej `vesìJeke&À Jee@ce&' ®ee leesner mJeleb$e Òeesûeece®e. mJele:ntve mJeleb$eHeCes
®ee}Ceeje®e. HeCe l³ee®es DeeHeeHe}s efJeYeeie Demeleele. ¿ee efJeYeeieebvee `mesieceWì'
Demeb cnb ì }b peeleb . ns mes i eceW ì `ves ì Jeke& À ' ceOeuîee Jes i eJes i eÈ³ee ceµeer v eJej
SkeÀe®e JesUer keÀece keÀjerle Demeleele. Òel³eskeÀ efJeYeeie ne JesieJesieÈ³ee ÒekeÀej®eer
ke=Àleer keÀjerle DemeCeb µekeÌ³e Demeleb. keÀener JesUe SkeÀe®e vesìJeke&ÀJej®³ee oesve
efvejefvejeÈ³ee keÀeBH³egìjceO³es Deme}suîee JesieJesieÈ³ee mesieceWìceO³es DeeHeeHemeele
menkeÀe³e& Demeles. les SkeÀceskeÀeb®³ee neleele nele Iee}tve DeeHe}er keÀejJeeF& keÀ©
µekeÀleele. ¿ee ÒekeÀejebvee keÀener JesUe `Dee@keÌìesHeme' Demener cnbì}b peeleb.
keÀuHevee keÀje keÀer SkeÀe `Jee@ce&' ves yeBkesÀ®³ee keÀeBH³egìjceO³es efµe©ve SkeÀ ígHes
DekeÀeTbì GIe[}s Je l³ee DekeÀeTbìceO³es keÀener jkeÌkeÀce ìêvmHeÀj keÀ©ve Iesle}er.
yeBkesÀ®³ee }#eele Dee}s keÀer mebieCekeÀele DecegkeÀ DecegkeÀ Jee@ce& Deens. lees `Jee@ce&'
µees O et v e ieeUt v e ìekeÀ}e ies } e. `Jee@ c e& ' ®es Deef m lelJe les L es meb H e}s . HeCe l³eeves

le³eej keÀ©ve þsJe}s}s les yeesieme DekeÀeTbì! l³ee®es keÀe³e? les lemes®e jenCeej.
l³ee DekeÀeTbìceO³es DecegkeÀ-lecegkeÀ jkeÌkeÀce efve³eefcele ìêvmHeÀj keÀjC³ee®eer `Jee@ce&'®eer
met®evee leµeer®e jentve ies}er Demes} lej l³ee yeesieme DekeÀeTbìceO³es ìêvmHeÀme&
®ee}t®e jenCeej. Lees[keÌ³eele, SkeÀ ÒekeÀejs `Jee@ce&' ®ee ce=l³et Pee}e Je DeefmlelJe
mebHe}s lejer l³ee®es Yetle®e peCet efµe}ÁkeÀ Demeles.
`Jee@ce&' DeeefCe `Jne³ejme' ³eeb®³eele JewÐekeÀer³e eEkeÀJee [e@keÌìjer Yee<esle mHeä
keÀ©ve HeÀjkeÀ meebiee³e®ee lej `Jee@ce&' ne meeOes ìîegcej Deens (benign tumor)
DeeefCe `Jne³ejme' ns ke@Àvmej®es ìîegcej (malignant tumor) Deens. DeLee&le
oesvner ìîegceme& ner Deefveä®e. HeÀkeÌle meeOes ìîegcej Dee@Hejsµeve keÀªve keÀe{tve
ìekeÀ}s keÀer meb H eles . HeCe ke@ À vmej®es ìîeg c ej SkeÀe ef þ keÀeCeent v e Dee@ H ejs µ eveves
keÀe{}s lejer ogmejerkeÀ[s GodYeJet µekeÀles. keÀejCe ke@Àvmej ne µejerjYej Hemej}s}e
Demelees .
meg Ò eef m eOo `ces e f } mee' Jne³ejme eE k eÀJee, `SkeÌ m H}es D ejjPeer H e' eE k eÀJee `}Jn
}sìj' ns meejs `Jee@ce&me' nesles. l³eebveer DeefOekeÀ DeefOekeÀ mebK³esves mebieCekeÀele
ÒeJes µ e keÀjC³ee®ee Òe³elve kes À }e. 1987 mee}er èf ¸ emeceme' veeJee®ee Jee@ c e&
Dee}e neslee. lees cee@efveìjJej èf¸emeceme ìêr'®es ef®e$e oeKeefJele Demes. 1988
®ee `cee@efjme Fbìjvesì Jee@ce&' nener OetceeketÀU ceepeJetve iesuîee®eer veeWo Deens.
peeves J eejer 2001 mee}er peieele 30 keÀes ì er }es k eÀ Fìb j ves ì JeeHejer l e
Deens l e Demee Deb o epe J³ekeÌ l e kes À }e peelees . pej ns meejs SkeÀe®e ÒekeÀej®es
mee@HeÌìJesDej DeeefCe efmemìcme JeeHejerle Demeleer} lej SkeÀ Jee@ce& l³ee Òel³eskeÀekeÀ[s
Hees n es ® et µekeÀlees . ``Jne³ejme ef v e³eb $ eCee®³ee Heeb j Heeef j keÀ HeOoleer `Jee@ c e& ' ®³ee
yeeyeleer l e keÀeceer ³es l e veener . l³eemeeþer `DeB ì er - Jne³ejme' keb À Hev³eeb v eer Deef O ekeÀ
efJe®eej kesÀ}e Heeefnpes'' Demes Godieej `veeì&ve' kebÀHeveer®es efjme®e& [e³ejskeÌìj
mìerHeÀve ìêr}eRie ³eebveer vegkeÀles®e SkeÀe J³eeK³eeveele keÀe{}s.
ìêspeve ne@mexme
`ì^ e s p eve ne@ m e& ' ®eer Ss e f l eneef m ekeÀ keÀLee leg c ner vekeÌ k eÀer ® e Jee®e}er Demes } .
`ìê@³e' µenje®³ee ÒeJesµeÜejeµeer SkeÀ Ye}e ceesþe }ekeÀ[er Iees[e ³esTve GYee
jeefn}e. lees SKeeÐee FceejleermeejKee Depem$e neslee. ìêspeve }eskeÀebmeeþer ner
SkeÀ efce$elJee®eer Yesì Deens Demes l³eebvee JeeìuîeecegUs l³ee Iees[îee}e ìêspeve

}es k eÀeb v eer DeeHeuîee ì^ e @ ³ e µenjele ÒeJes µ e ef o }e. ne ®eekeÀeb ® ee }ekeÀ[er Iees [ e
µenjele efµej}e DeeefCe l³eeletve µeskeÀ[es ûeerme mewefvekeÀ µem$eem$es IesTve De®eevekeÀ
yeensj He[}s DeeefCe l³eebveer ìê@³e µenje®ee Hee[eJe kesÀ}e Deµeer leer ieesä Deens.
¿ee ieesäerµeer Deefleµe³e meec³e Demeuîeeves®e l³ee efJeefµeä IeelekeÀ Òeesûeecmevee
`ìêspeve ne@mexme' Demes cnbì}s peeles. Kejb lej `ìêspeve ne@me&' ne SkeÀ efJeéeemeIeele
Deens. Òel³e#eele SkeÀ GHe³egkeÌle mee@HeÌìJesDej Deens Demee DeeYeeme le³eej keÀ©ve
`les [eTve}es[ keÀªve JeeHejeJes' Demee me}Áe `ìêspeve ne@me&' oslees. keÀOeer lees
SKeeoe iesce Demeuîee®es meebielees eEkeÀJee SKeeoer ³egìeref}ìer.
`Fvej meke& À } keÌ } ye' veeJee®ee SkeÀ n@ k eÀj ûeg H e Deens . l³eeves SkeÀ ®es m e
(yegOoeryeUe®ee) Òeesûeece le³eej kesÀ}e. ke@Àve[eleer} SkeÀe cesveÖesÀce keÀeBH³egìj®³ee
Dee@Hejsìjµeer ner n@keÀj ceb[Uer ¿ee ÒeesûeeceJej yegOoeryeU KesUe³e®eer. `yegOoeryeU
Kes U uîeeves keÀe³e nes C eej Deens ? ' Demee Yees U meì ef J e®eej l³ee Dee@ H ejs ì jves
kesÀ}e. HeCe ne `®esme Òeesûece' cnCepes SkeÀ ìêspeve neslee. ®esme KesUlee KesUlee
ner n@keÀj ceb[Uer l³ee cesveÖesÀce keÀeBH³egìjceO³es keÀOeer Iegme}er ns l³ee Dee@Hejsìj}e
keÀU}s megOoe veener. efye®eeje meieÈ³ee yeepetbveer ®eskeÀcesì nesTve ies}e.
`yeg}sìerve yees[& meefJn&me' (yeer.yeer.Sme.) ne SkesÀkeÀeUer KetHe®e }eskeÀefÒe³e
ÒekeÀej neslee. lesLes }eskeÀebvee SKeeoe DeekeÀ<e&keÀ `ûeeHeÀerkeÌme' Òeesûeece Ðee³e®ee
Deeef C e lees Òees û eece cnCepes `ì^ e s p eve ne@ m e& ' Deens ns keÀUs H e³e¥ l e pees ef J eOJeb m e
keÀje³e®ee lees keÀ©ve Ðee³e®ee Demes ÒekeÀej Ie[}s}s Deensle.
Lees[keÌ³eele, `ìêspeve ne@me&' ®³ee DeeleceO³es keÀenerner Demet µekeÀles. Jne³ejme

ner Demet µekeÀlees, eEkeÀJee `Jee@ce&' ner Demet µekeÀlees eEkeÀJee oesvnerner Demet µekeÀleele.
cee$e Jne³ejmeÒeceeCes `ì^ e s p eve ne@ m e& ' mJele:®³ee Deves k eÀ Òeleer le³eej keÀjer l e
veener, eEkeÀJee DeeHeesDeeHe Hemejle veener. cee$e SkeÀoe keÀe l³eeves DeeHe}s ojJeepes
GIe[}s keÀer lees keÀme}er n er o³eecee³ee ve oeKeJelee DeeHe}e GÐees i e keÀ©ve
ceeskeÀUe neslees.
yeBkesÀleer} keÀeBH³egìjceO³es efµe©ve lesLeer} Òel³eskeÀ DekeÀeTbìceOetve Deieoer oesve
Hee®e ©He³eebSJe{er veieC³e jkeÌkeÀce keÀe{tve leer SkeÀe yeesieme DekeÀeTbìceO³es pecee
keÀje³e®eer DeeefCe veblej l³ee yeesieme DekeÀeTbì ceO³es pece}s}er jkeÌkeÀce keÀe{tve
I³ee³e®eer ne iegvnener SkeÀe `ìêspeve ne@me&' Jej DeeOeej}s}e Deens. ¿ee iegv¿ee}e
'Salami Slicing' Demes cnCeleele.
}e@efpekeÀ yee@cye
`}e@ e f p ekeÀ yee@ c ye' Deeef C e `ì^ e s p eve ne@ m e& ' ³eele yejs ® e meec³e Deeef C e SkeÀ
cenlJee®ee HeÀjkeÀ Deens . oes I es n er ceneYe³eb k eÀj ef J eOJeb m e keÀjC³eemeeþer Òeef m eOo
Deensle. `ìêspeve ne@me&' ®³ee Deele efJeIeelekeÀ `Jne³ejme' Jee `Jee@ce&' }He}s}s
Demeleer}. HeCe `}e@efpekeÀ yee@cye' ne SKeeÐee ÒeesûeeceO³es eEkeÀJee `[sìe' ceO³esner
}He}s}e Demet µekeÀlees. cenlJee®ee HeÀjkeÀ ne keÀer `}e@efpekeÀ yee@cye' ne SKeeÐee
`ìeF&ce yee@cye' ÒeceeCes efJeefµeä JesUer eEkeÀJee efJeefµeä ke=Àleerveblej HegÀìlees DeeefCe
OegceeketÀU Iee}lees.
yejs ® eoe `}e@ e f p ekeÀ yee@ c ye' ®ee JeeHej met [ Ies C ³eemeeþer n er kes À }e peelees .
l³ee®eer DeveskeÀ GoenjCes Deensle. SkeÀe keÀce&®eeN³ee}e keÀeceeJe©ve keÀe{tve ìekeÀC³eeble
Dee}s. ¿ee keÀce&®eeN³eekeÀ[tve kebÀHeveerves Hegjsmes keÀece keÀ©ve Iesle}s nesles DeeefCe
Jesleve cee$e DeHegjs efo}s}s nesles. kebÀHeveerves DeeHeuîeekeÀ[tve pes keÀece Dev³ee³eeves
keÀ©ve Iesle}s Deens l³ee®ee met[ l³ee}e I³ee³e®ee neslee. l³eeves SkeÀ `}e@efpekeÀ
yee@cye' l³eeves keÀeBH³egìjJej kesÀ}suîee keÀeceele®e Hes©ve þsJe}e. l³eele J³eJemLee
Deµeer nesleer keÀer kebÀHeveer p³ee #eCeer l³ee}e keÀeceeJe©ve keÀe{tve ìekeÀer} DeeefCe
p³ee #eCeer l³ee®es veeJe keÀce&®eeN³eeb®³ee ³eeoerletve keÀeBH³egìjJe©ve [er}erì keÀjer}
lel#eCeer ne `}e@efpekeÀ yee@cye' HegÀìs}. `}e@efpekeÀ yee@cye' HegÀìs} cnCepes SKeeÐee
Ye³eevekeÀ Jne³ejme Deele efµejs} eEkeÀJee ®ekeÌkeÀ meejer efmemìce Je [sìe®e Hegme}e
peeF& } `}e@ e f p ekeÀ yee@ c ye' ne one Je<ee¥ v eer n er Heg À ìt µekeÀlees . l³ee}e keÀeUe-
JesUe®eer ce³ee&oe veener. cnCepes®e efkeÀl³eskeÀ Je<ex lees Deele iegHe®egHe jentner µekeÀlees.

kegÀCee}ener keÀme}ener mebµe³e ³esle veener.
yejs®eoe `}e@efpekeÀ yee@cye'®ee JeeHej y}@keÀces}eRiemeeþerner kesÀ}e peelees. kegÀCeerlejer
legce®³ee keÀeBH³egìjceO³es `}e@efpekeÀ yee@cye' þsJe}e Deens. DecegkeÀ SkeÀ jkeÌkeÀce Ðee,
lej lees yee@cye keÀmee efvekeÀeceer keÀje³e®ee les meebiet'' Deµee ÒekeÀej®es y}@keÀ-ces}eRie
keÀ© µekeÀlees . keÀener Jes U e `}e@ e f p ekeÀ yee@ c ye'®ee JeeHej `Fvµeg j vme' cnCet v ener
kes À }e peelees . Ket H eoe keÀvmeuìb ì Jee meH}e³ej SKeeÐee keb À Heveer } e meb H et C e&
Òeesûeece le³eej keÀ©ve oslees, Jee keÀeBH³egìme& mesì-DeHe keÀ©ve oslees. l³ee®es Hewmes
pej l³eeves efJeefµeä DeJeOeerle efo}s veenerle lej `}e@efpekeÀ yee@cye' HegÀìlees DeeefCe
meeje [sìe veenermee neslees. efye}sJemeg}ermeeþer Demee yee@cye Hes©ve þsJeCeejs }eskeÀ
DeeefCe mebmLee peieele Deepener Deensle. Dee@mìsêf}³eeleer} cesjer}B[ }e³eye´jerves
SkeÀe efmemìce®es efye} leer efmemìce veerì ®ee}le veener cnCetve Ðee³e®es veekeÀej}s.
cee$e meg o w J eeves }e³eye´ j er } e lees `}e@ e f p ekeÀ yee@ c ye' Deiees o j®e ef c eUe}e Deeef C e
Heg{}e DeveLe& ìU}e. `}e@efpekeÀ yee@cye'ner `ìêspeve ne@me&' ÒeceeCes mJele:®³ee
Òeleer le³eej keÀjerle veener.
¿ee `Jee@ c e& ' , `ì^ e s p eve' Deeef C e `}e@ e f p ekeÀ yee@ c ye' ®³ee ÒekeÀjCee®ee meejeb µ e
keÀe³e? Deefveä DeeefCe efJeIeelekeÀ Deµee ÒeesûeecmeceOeer} efJeefJeOelee les oµe&efJeleele.
mebieCekeÀe®³ee `cescejer' ®es keÀe³e& ceboieleer}e DeeCeCes, `mebieCekeÀe'®³ee SketÀCe®e
keÀecekeÀepeele De[LeUs DeeCeCes, l³eeJej leeCe DeeCeCes, efJeefJeOe [sìe mebkeÀìele
Hee[Ces eEkeÀJee GKe[tve ìekeÀCes ns meejs `Jne³ejme' ®es keÀle=&lJe ¿ee ÒekeÀejebceO³esner
Deens . Lees [ keÌ ³ eele, pemes Jne³ejmes m e Heemet v e meeJeOe jne³e}e nJes , lemes
³eeb®³eeHeemetvener meeJeOeeve Demee³e}e®e nJes. `ìêspeve' DeeefCe '}e@efpekeÀ yee@cye'
ns Jee@ c e& Deeef C e Jne³ejme®³ee leg } ves l e Ket H e®e keÀceer ef o met v e ³es l eele. cnCet v e
yejs®eoe l³eeb®ee efJe®eej kesÀ}e peele veener cee$e ³ee®ee DeLe& l³eeb®ee OeeskeÀe keÀceer
Deens Demeb cee$e Deefpeyeele veener.

`Jne³ejme' ®es ÒekeÀej
Deepeef c eleer m e meg c eejs 55000 Jne³ejme ³es T ve ies } s } s Deens l e. l³eeb ® ³ee
Deves k eÀ leNne Deens l e. les keÀeB H ³eg ì j®³ee yet ì mes k eÌ ì jceO³es jenCeejs nes l es keÀer
SKeeÐee HeÀeF& } yejes y ej ³es C eejs nes l es , mJele:®es Deef m lelJe Het C e& H eCes }HeJet v e
jenCeejs nesles keÀer DeeHe}s keÀes[ #eCees#eCeer yeo}tve DeesUKet ve ³esCeejs, GHee³e
keÀe{lee ³esT ve osCeejs nesles, cescejerle }HeCeejs, eEJe[espe Òeesûeecemeeþer le³eej
Pee}s}s Deµee µeskeÀ[es ÒekeÀejele Jne³ejmesmevee efJeYeeielee ³esF&}. Òel³eskeÀ peCe
DeeHeeHeuîee Hejerves Demes `Jneje³enerYejs' JeieeakeÀjCe keÀjer}. HeCe {esyeUceeveeves
cnCee eE k eÀJee Jneje³eìer Y ejs ceg K ³e ÒekeÀej meeb i ee³e®es Pee}s lej les Kee}er }
ÒeceeCes :
p³ee ieesäeRvee Jne³ejmesme®eer }eieCe nesles lees efvekeÀ<e Oe©ve Jne³ejmesme®es
Kee}er } ÒekeÀej Hene:
1. efmemìce meskeÌìj Jne³ejmesme: KegÎ ef[mkeÀ®³ee efve³eb$eCeemeeþer Deme}suîee
ceeefnleer}e®e ns Jne³ejme yeeOee DeeCeleele. `[e@me' ®ee yetì meskeÌìj Je ef[mkeÀ®es
Heeìeaµeve meskeÌìj leey³eele IesCeejs Jne³ejme ³eele cees[leele.
2. HeÀeF&} Jne³ejmesme: Com Je EXE lemes®e BAT ¿ee ÒekeÀej®³ee
HeÀeF&ume DeeHeuîee}e Òeesûeece HeÀeF&ume cnCetve ceenerle Deensle. ¿ee ÒeesûeececeO³es
pee³e®es Je lees Òeesûeece GIe[}e ies}e keÀer DeeHe}er keÀejJeeF& ®ee}t keÀje³e®eer ne
ÒekeÀej ns Jne³ejme keÀjleele.
3. ce@¬eÀes Jne³ejmesme: `ce@¬eÀes' ns cee³e¬eÀesmee@HeÌì Dee@efHeÀmecegUs efJeµes<e }eskeÀefÒe³e

Pee}s. lesner SkeÀ ÒekeÀej®es Òeesûeece®e. l³eecegUs Jne³ejmes ®³ee ¢äerves les SkeÀ
`mebOeer®e' Demeleele.
4. kebÀHe@efve³eve Jne³ejmesme: DeefmlelJeele Deme}suîee EXE HeÀeF&}®³ee
peeieer Com ÒekeÀej®eer Jne³ejme HeÀeF& } le³eej keÀje³e®eer Je `[e@ m e' ®³ee
efve³eceeÒeceeCes EXE HeÀeF&}®³ee Deieesoj Com HeÀeF&} ®ee}le Demeuîeeves
DeeHeesDeeHe®e Jne³ejmeYejer Com HeÀeF&} ®ee}Jetve ieeWOeU Iee}e³e®ee Demee
¿ee `kebÀHe@efve³eve' ®ee mJeYeeJe Deens.
5. keÌ}mìj Jne³ejmesme: DeeHe}er ne[& ef[mkeÀ Demees keÀer HeÌ}e@Heer ef[mkeÀ.
leer JesieJesieÈ³ee Yeeieele efJeYeeie}s}er Demeles. l³eebvee DeeHeCe keÌ}mìj cnCelees.
Jes i eJes i eÈ³ee keÌ } mìme& c eO³es Jes i eJes i eÈ³ee ef [ js k eÌ ì jer p e Demeleele. GoenjCeeLe&
pej DeeHeCe cee³e¬eÀes m ee@ H eÌ ì Je[& Òees û eece JeeHejle Deme}es lej cee³e¬eÀes m ee@ H eÌ ì
Je[&®eer ef[jskeÌìjer DeeefCe l³ee ef[jskeÌìjerleuîee HeÀeF&ume kegÀþuîee lejer keÌ}mìj
ceO³es ef[mkeÀJej Demeleele. pesJne DeeHeCe `Je[&' Òeesûeece ®ee}t keÀjlees lesJne ¿ee
ef[jskeÌìjerleuîee EXE eEkeÀJee Com HeÀeF&ume ®ee}leele. keÀejCe leµeer met®evee
PATH ceO³es Demeles . cee$e ¿ee Jne³ejmeceg U s leg c ner l³ee Òees û eece®eer EXE
HeÀeF&} ve ®ee}Jelee Jne³ejme®es keÀes[ keÀe³ee&efvJele keÀjlee. keÀejCe ¿ee ÒekeÀejele}e
Jne³ejme leµee ÒekeÀejs [e@ m e FvHeÀcex µ eve yeo}le Demelees . Lees [ keÌ ³ eele, HeÀej
ieeWOeUtve ve peelee FlekeÀ®e }#eele I³ee keÀer ne ef[jskeÌìjer Jne³ejme Deens.
6. ye@®e HeÀeF&} Jne³ejmesme: autoexec.bat veeJee®eer HeÀeF&} legcner
SskeÀ}er®e DemeCeej. p³ee HeÀeF&ume®es extention 'BAT' Demeles l³eebvee ye@®e
HeÀeF&} cnCeleele. ¿ee SkeÀ ÒekeÀej®³ee Òeesûeece HeÀeF&ume Demeleele. GoenjCeeLe&
autoexec.bat ceO³es keÀeBH³egìj meg© Peeuîeeveblej keÀe³e keÀe³e Òeesûeece Jee ke=Àleer
JneJeer ³ee®³ee meg®evee Demeleele. l³eeÒeceeCes legce®ee keÀeBH³egìj meg© neslees. Heg{s
peeTve DeeCeKeer GoenjCe Ðee³e®es lej legce®eer met®evee Demes} keÀer keÀeBH³egìj
meg © Peeuîeeyejeyes j Hes p eces k eÀj Òees û eecener meg © JneJee lej leµeer met ® evee
autoexec.bat HeÀeF&}ceO³es oslee ³esles. lej Deµee ye@®e eEkeÀJee bat HeÀeF&}vee
}eieCe }eJeCeeje Jne³ejme ne `ye@ ® e HeÀeF& } Jne³ejme' cnb ì }e peelees .
7. meesme& keÀes[ Jne³ejmesme: Òel³e#e SKeeÐee Òeesûeece®³ee keÀes[ceO³es ne
Jne³ejme DeeHe}s keÀes[ner efcemeUlees, DeeefCe keÀe³e&Yeeie meeOelees.

Jne³ejmes m e®eer }eieCe keÀjC³ee®eer peer HeOole Deens l³ee HeOoleer Ò eceeCes n er
Jne³ejmesme®es ÒekeÀej Hee[lee ³esleele. l³eeleer} cegK³e DeeefCe cenlJee®es ÒekeÀej
Demes :
1. Hee@}ercee@efHe&ÀkeÀ Jne³ejmesme: ne `Jne³ejme' DeeHe}s iegCeOece& mJe©He
yeo}les þs J elees .
2 mìeruLe Jne³ejmesme: DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece®³ee ¢äermener DeeHeCe He[t
ve³es Deµeer keÀeUpeer IesTve }HeC³ee®eer peeiee efveefµ®ele keÀjerle Jemleer keÀjCeeje
Jne³ejme cnCepes mìer u Le Jne³ejme.
3. HeÀemì DeB[ m}es FveHesÀkeÌìme&: DeBìer Jne³ejme Òeesûeece®³ee®e HeeþerJej
yemet v e HeÀeF& u mevee }eieCe }eJeer l e peeCes ns ³eeb ® es Jew e f µ eä³e. DeB ì er Jne³ejme
pesJne SkeÀ SkeÀ HeÀeF&} mke@Àve keÀjC³eemeeþer GIe[lees lesJne ne Jne³ejme Deµee
Òel³eskeÀ HeÀeF&}}e DeeHe}er }eieCe keÀjlees. pemepemee DeBìer Jne³ejme Heg{s Heg{s
peelees lemelemee nener leer Òel³eskeÀ HeÀeF&} FveHesÀkeÌì keÀjerle keÀjerle µesJeìer mebHetCe&
ef[mkeÀ®e Jne³ejmece³e keÀ©ve ìekeÀlees. ³ee}e `HeÀemì FveHesÀkeÌìeRie' cnCeleele.
m}es FveHesÀkeÌìj Jne³ejme cee$e Òeesûeece GIe[tve ®ee}uîeeveblej®e leer HeÀeF&}
FveHesÀkeÌì keÀjerle Demelees.
4. mHeeme& FveHesÀkeÌìj: DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece}e HekeÀ[lee ³esT ve³es ³eemeeþer
Òe³elve keÀjerle Dee}s}s ns Jne³ejmesme Demeleele. ³eeb®³ee leNne l³eecegUs JesieÈ³ee®e
Demeleele. GoenjCeeLe& SKeeoer HeÀeF&} eEkeÀJee Òeesûeece 20 JesUe GIe[uîeeveblej
ne Jne³ejme keÀe³ee&efvJele nesF&}; efkeÀbJee p³ee HeÀeF&ume®³ee veeJee®eer meg©Jeele
DecegkeÀ-lecegkeÀ DeeÐee#ejebveer nesle Demes}. lesJe{îee®e HeÀeF&ume FveHesÀkeÌì nesleer}.
eEkeÀJee p³ee HeÀeF&}®eer meeF&Pe DecegkeÀ lecegkeÀ FlekeÌ³ee ÒeceeCeele Demes}, l³eebvee®e
ne Jne³ejme }eieCe keÀjer}. Deµee DeveskeÀ HeOoleer ¿ee ÒekeÀejele ³esleele.
5. Deece&[& Jne³ejmesme: `Deece&[&' ³ee®ee µeyo keÀesµeele}e DeLe& èf®e}Kele
Ieele}s}e' Demee Deens. ¿ee ÒekeÀejele}s Jne³ejme efve<ÒeYe keÀjCes eEkeÀJee Kee}mee
keÀjCes DeJeIe[ Demeles . ³eele DeB ì er - Jne³ejme yeveef J eCeeje}e oeo }eiet ve³es
³eemeeþer KetHe DeeìeefHeìe kesÀ}s}e Demelees. ¿ee Òe³elveele yejs®eoe ns Jne³ejme
DeekeÀejeves ceesþs nesleele.
6. ceuìerHeeìe&Fì Jne³ejmesme: Jej pes pes efJeefJeOe ÒekeÀej DeeHeCe Heeefn}s

l³eeleuîee SkeÀeHes#ee peemle ÒekeÀejele cees[Ceejs Jne³ejme cnCepes `ceuìerHeeìe&Fì'
Jne³ejme. cnCepes lees `mìer u Le' ner Demes } , cnCepes }Het v e yemeCeejener
Demes } Deeef C e `Deece& [ & ' ner Demes } . Demes Deves k eÀ ieg C eOece& OeejCe keÀjCeejs
Jne³ejme yejs ® eoe DeeCeKeer leeHeoe³ekeÀ Demeleele. yejs ® eoe lees kes À JeU `yet ì
meskeÌìj' FveHesÀkeÌì keÀjCeeje Deens Demeb Jeeìleb. HeCe l³eeves `yetì' meskeÌìjyejesyej®e
cescejer, Òeesûeece HeÀeF&} JeiewjsJejner n}Áe kesÀ}s}e Demelees.
7. ke@ÀefJnìer (mHesmeHeÀer}j) Jne³ejmesme : }eieCe }eieuîeeveblejer l³ee
HeÀeF&}®eer meeF&pe HetJeeaFlekeÀer®e jneJeer, Je yeo} }#eele ³esT ve³es Demee ¿ee
Jne³ejme®ee Òe³elve Demelees. DeLee&le ns HeÀej DeJeIe[ Demeuîeeves Deµee ÒekeÀej®es
Jne³ejmesme KetHe®e keÀceer Deensle.
8. ìves}eRie Jne³ejmesme: DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece mebieCekeÀele melele Ie[CeeN³ee
yeo}ebJej }#e þsJetve Demeleele. l³eecegUs SKeeoe Jne³ejme Iegmelees Deens keÀer
keÀe³e FkeÀ[s l³eeb®eb }#e yeejkeÀeF&ves Demeleb. Deµee DeBìer-Jne³ejme Òeesûeecme®eb
}#e ®eg k eÀJet v e ne Jne³ejme Les ì `[e@ m e' Je `yee³ees m e' ceO³es peeTve meJee¥ l e
Kee}er jentve }Hetve yemelees. ³ee}e `ìves}eRie' leb$e cnCeleele. keÀener DeBìer-
Jne³ejme Òeesûeecmener Jne³ejme µeesOeC³eemeeþer ns leb$e JeeHejleele.
9. ke@ÀceesHeÌ}spe Jne³ejmesme: Jej Jej efomee³e}e SkeÀ meeOes mee@HeÌìJesDej
Jeeìs} HeCe pees Deeletve Jne³ejme Demes} Demee ÒekeÀej ke@ÀceesHeÌ}spe Jne³ejme.
Deieoer HetJeea pesJne DeBìer-Jne³ejme Òeesûeecme Hegjsmes Òeiele veJnles lesJne ns Jne³ejme
l³eebvee HeÀmeJet µekeÀle. HeCe Deelee Demes Jne³ejme Òeesûeecme le³eej keÀjCes DeµekeÌ³eÒee³e
Deens, keÀejCe Deelee®es DeBìer-Jne³ejme Òeesûeecme KetHe®e Òeiele Deensle. l³eecegUs
¿eeHeg { s Yeef J e<³eele ¿ee ÒekeÀej®es Jne³ejmes m e keÀOeer ® e ef o meCeej veener l e. Demes
Jne³ejme le³eej keÀjC³eemeeþer KetHe®e keÀä He[leele nsner SkeÀ keÀejCe l³eeb®³ee
og e f c e& U les c eeies Deens .
10. Jne³ejme [ê@Hej: ne ÒekeÀej cnCepes Jne³ejme cnCelee ³esCeej veener.
lees ì^ e s p evemeejKee ÒekeÀej Deens . Jne³ejme [^ e @ H ej ne SkeÀ mJeleb $ e Òees û eece
Demelees. pesJne ne Òeesûeece GIe[tve ®ee}Je}e peelees lesJne l³eeletve Jne³ejme
yeens j He[lees , cnCepes Jne³ejme `[^ e @ H e' kes À }e peelees . cnCet v e l³ee®es veeJe
`Jne³ejme [^ e @ H ej' Demes Deens . `DeB ì er Jne³ejme` mke@ À eE v eieceO³es yejs ® eoe ¿ee
Òeesûeece®³ee Deeleuîee Jne³ejme®es efJe<eejer keÀes[ }#eele ³esle veener. Hejbleg `[ê@He'

Peeuîeeveb b l ej les }#eele ³es l es . Lees [ keÌ ³ eele, `ì^ e s p eve' ®ee®e ne SkeÀ ef c eveer
DeJeleej Deens Demeb cnbìuîeeme JeeJeieb nesCeej veener. `Jne³ejmesme'®es ns Pee}s
ÒecegKe ÒekeÀej. íesìs íesìs DeeCeKeer efvekeÀ<e Oe©ve keÀener peCe DeeCeKeer keÀener
ÒekeÀej meebiet µekeÀleer}. HeCe keÀceer-DeefOekeÀ ÒeceeCeele ns ¿ee Jejer} ÒekeÀejele
yemeCeejs ® e DemeCeej. l³eeceg U s leer ³eeoer ³es L es ve }eb y eJelee DeeHeCe JeUt ³ee
Heg{uîee ÒekeÀjCeekeÀ[s ...

Jne³ejme®es pevceoeles
[e@. Dees} (OWL) keÀ[s keÀme}erner [e@keÌìjsì veener. lees JewÐekeÀer³e [e@keÌìjner
veener. lees Deme®e veeJeeceeies [e@keÌìj }eJelees. Kejb lej meO³ee lees yeskeÀej Deens.
keÀece µeesOelees³e. HetJeea l³eeves mesumeceve®eer veeskeÀjer kesÀ}s}er Deens. Deepe lees 21
Je<ee¥®ee Deens. DeeF&yejesyej lees mejkeÀejer Yee[îee®³ee Iejele jenlees. ceO³eceJeieea³e
pescelesce cnCeeJeer Deµeer l³ee®eer HeefjefmLeleer Deens. [e@. Dees} Je³ee®³ee 12 J³ee
Je<ee& H eemet v e Jne³ejme ef } ef n lees ³ e. lees GÐees i e Deepener ®ee}t Deens . SJe{îee
Je<ee&le l³eeves 20 Jne³ejmesme le³eej kesÀ}s. l³ee}e HeÀesìesûeeHeÀer®ee íbo Deens.
yeeiekeÀece, ef J eµes < ele: HeÀU Pee[s }eJeCes l³ee}e DeeJe[les . DeeHeuîee ef v emeie&
íe³eeef ® e$eeb ® ee meb û en l³ee}e Heg { uîee Je<eea Òeef m eOo keÀje³e®ee Deens . Sket À Ce,
[e@ . Dees } meO³ee lejer ef o µeener v e Deens . HeÀkeÌ l e Jne³ejme le³eej keÀjCes ¿ee
J³eefleefjkeÌle l³ee®³ee Dee³eg<³eele efveefµ®ele Demeb keÀener®e veener. [e@. Dees}}e
Jne³ejme ef}neJesmes keÀe Jeeìleele? vescekebÀ Demeb keÀe³e Deens keÀer ns Deefveä,
efve©He³eesieer keÀece lees keÀjlees? `Heermeer Jeu[&' ceeefmekeÀeves `Dee³e.meer.keÌ³et' cnCepes
Dee@ve}eF&ve ®e@ì®³ee ceeO³eeceeletve [e@. Dees}®eer vegkeÀleer®e ceg}eKele Iesle}er.
`Dee³e.meer.keÌ³et' ceeO³eceeletve yees}Ceeje peieeletve vescekeÀe kegÀþtve yees}lees³e ns
keÀUCeb DeµekeÌ³e Demeles. l³eecegUs n@keÀme& eEkeÀJee Jne³ejmekeÀlex ¿ee ceeO³eceeletve
ef v eOee& m leHeCes ceg } eKeleer os l e Demeleele. [e@ . Dees } ne `Hes À o[& meHe¥ ì ' ¿ee
ieìe®ee meom³e Deens. ¿ee ieìe®es veeJe `HesÀo[& meHe¥ì' cnCepes efHemes Deme}s}e
meeHe. veeJeeHeemetve®e efJeke=Àleer meg© Pee}er. ¿ee `HesÀo[& meHe¥ì'®es SketÀCe meele
meom³e Deensle. les Dee@mì^sef}³ee, DecesefjkeÀe Je ³egjesHeceOeer} osµeeble}s Deensle.

`Heermeer Jeu[&' ceeefmekeÀe®eer [e@. Dees} ¿ee®³eeµeer Pee}s}er ner yeele®eerle Hene:
• ¿ee Jne³ejmeµeer legPee mebyebOe Dee}e keÀmee? let ef}efn}s}e Heefn}e
Jne³ejme keÀesCelee?
[e@ . Dees } : SkeÀoe ceeP³ee HeÌ } e@ H eer J ej `mìes v [ Jne³ejme' Dee{U}e. ne
keÀe@ceve Demee yetì meskeÌìj Jne³ejme Deens. kegÀCeerlejer lees v³egPeer}b[ceO³es ef}efn}e³e.
ceie ceer keÀener HegmlekesÀ Jee®e}er DeeefCe peeCetve IesC³ee®ee Òe³elve kesÀ}e keÀer ne
Jne³ejme keÀmeb keÀece keÀjlees. veblej ce}e®e Jne³ejme ef}ne³e}e DeeJe[t }eie}e.
Heg{s ns HeenC³ee®ee íbo®e pe[}e keÀer DeeHeCe keÀmes keÀece (Jne³ejme ef}efnC³ee®es)
keÀjlees³e DeeefCe Flej keÀmes keÀece keÀjleensle.
• HeCe, Heefn}e Jne³ejme let keÀesCelee DeeefCe keÀOeer ef}efn}eme?
[e@. Dees}: Heefn}e Jne³ejme ceer ef}efn}e l³ee®es veeJe Facade. lees Kejb
cnCepes ceer ceeP³ee ef c e$eemeeþer ef } ef n }e. l³ee}e lees nJee nes l ee. l³ee®³ee
Jee{efoJemee®³ee efoJeµeer cnCepes 27 HesÀye´gJeejer jespeer ne[& ef[mkeÀ®ee efJeOJebme
keÀjCeeje ne Jne³ejme nes l ee. l³ee}e lees cees þ îee keb À Hev³eeb ® ³ee ce@ v es p eme& m eeþer
nJee neslee. ce@vespeme&vee keÀeceieejeb®eer efyeukegÀ} keÀoj vemeles Demee l³ee®ee jes<e
nes l ee. ceer le³eej kes À }s } e ne Jne³ejme `mìer u Le' ÒekeÀej®ee nes l ee. ceeP³ee
efce$eeves lees keÀOeer JeeHej}e keÀe veener ns ceenerle veener. HeCe Je<e&-oesve Je<ee¥veer lees
Deces e f j kes À leuîee SkeÀe ef J eÐeeHeer þ ele ies } e les L es lees µeeb l eHeCes keÀe{t v e ìekeÀ}e
ies}e. lesLes lees kegÀCeer HemejJe}e ns ce}e ceenerle veener.
• legP³ee efce$ee®ee nslet lees l³ee®³ee kebÀHeveerle HemejJeC³ee®ee neslee?
[e@ . Dees } : ce}e ceener l e veener . l³ee®³ee Jee{ef o Jemee}e l³ee}e keÀener l ejer
JesieUb DeeefCe ®eebie}b nJeb nesleb. yemeb.
• Deelee He³e¥le let Demes efkeÀleer Jne³ejmesme HemejJe}s Deensme?
[e@. Dees}: ceer mJele: SkeÀner veener. ce}e pej Jne³ejme HemejJee³e®ee Demelee
lej l³eemeeþer KetHe keÀece keÀjeJeb }eie}b Demeleb. íesìs Jne³ejme ®eìkeÀve le³eej
nesleele. DeO³ee& #eCeele les cejleele. les keÀener®e keÀ© µekeÀle veenerle. keÀenerlejer
peyejomle keÀjCeeje DeeefCe DeeHe}er íeHe oerIe&keÀeU þsJetve peeCeeje Jne³ejme

ce}e le³eej keÀjeJee }eie}e Demelee. HeCe ce}e Flej keÀeces nes l eer cnCet v e ns
keÀjlee Dee}b veener . ceer kes À }s } e Jne³ejme ®eìkeÀve meb H et v e ef J emej}e ies } e
Demelee lej ce}e JeeF&ì Jeeì}b Demeleb.
• let cnCeleesme keÀer ®eìkeÀve mebHetve efJemej}e Demelee lej leg}e JeeF&ì
Jeeì}b Demeleb. leg}e vescekebÀ keÀe³e cnCee³e®e³e?
[e@ . Dees } : `Jne³ejme'®es ef [ PeeF& v e le³eej keÀjleevee Ket H e ef J e®eej keÀjeJee
}eielees. SKeeÐee íesìîee ceg}e}e efµekeÀJeuîeeÒeceeCes l³ee®³eekeÀ[s HeneJeb }eieleb.
ceie leg c ner l³ee®³eele ieb g l et v e peelee. pej lees Jne³ejme meieUer k eÀ[s Hemej}e
DeeefCe l³ee®eer ®e®ee& peieYej Pee}er lej legcne}e DeefYeceeve Jeeìlees. keÀäe®eb
®eerpe PeeuîeemeejKeb Jeeìleb. pej lees DeuHee³eg<eer þj}e DeeefCe ce®íjemeejKee
ces } e lej leg c ne}e og : Ke nes l eb . pej l³ee}e ef p eJeb l e HekeÀ[t v e `Pet ' ceO³es
Òeoµe&veeLe& þsJe}b ies}b lej HeÀej®e JeeF&ì.
• pej let mJele: Jne³ejme HemejJele veenerme cnCeleesme, lej ceie les let
ef}efnleesme keÀµeemeeþer?
[e@ . Dees } : ceer Jne³ejme ef } ef n lees ³ee®es keÀejCe leb $ e%eeveeleer } les Òel³es k eÀ
Òeieleer®es HeeT} Demeles. l³ee®ee ce}e DeefYeceeve Jeeìlees. lees pej ef[ìskeÌì ve
neslee Hemejle jeefn}e lej l³ee®ee DeLe& legcner KetHe®e Òeieleer meeOe}s}er Deens
Demee neslees. Demes leb$e%eeve legcner efJeketÀner µekeÀlee.
• legPeb veeJe `Dees}' cnCepes Iegye[ Demeb Deens. les veeJe let keÀe Iesle}me.
Iegye[ lej kegÀ©He DeeefCe DeYeê Demeleb.
[e@. Dees}: ís ís. Iegye[b KetHe keÌ³etì Demeleele. Iegye[b Ketveµeerner Demeleele.
HeCe lees lej ef v emeiee& ® ee®e v³ee³e Deens . HeCe Ieg y e[b ner yeg O oer c eÊes ® eb Òeleer k eÀ
Demeleele ns }#eele I³ee.
• yejb. ogmejer ieesä. let Demegjer meceeOeeveemeeþer Jne³ejme ef}efnleesme Demeb
cnb ì } lej?
[e@. Dees}: ns yeIee ceer Deesj[tve meebefiele}b keÀer ceer ngµeej Òeesûeecej Deens. ceer
yegOoerceeve Deens. ce}e keÀece Ðee. lej keÀesCeer osF&}! cnCeleer}, Demes npeejes
He[}sle. HeCe ceer cnbì}b keÀer `HesÀkesÀ[' Jne³ejme le³eej keÀjCeeje lees ceer®e.

lej }eskeÀ Deeojeves Heenleer}. ceeP³eekeÀ[tve leb$e%eeve efJekeÀle Iesleer}. ce}e
Òeµve efJe®eeje³e}e Ieeyejleer}. veenerlej FbìjJ³etceO³es Òeµve efJe®eeªve efJe®ee©ve
ceePee keÀ®eje keÀjleer } . pes J e{e Jne³ejme cees þ e, les J e{e ceeCet m e cees þ e.
• HeCe leg}e Demeb Jeeìle veener keÀe keÀer legce®³ee Jne³ejmesmecegUs efvejHejeOe
}eskeÀebvee $eeme neslees. l³eeb®ee keÀenerner oes<e vemeleevee l³eeb®es vegkeÀmeeve
nesles, DeeefCe l³ee}e peyeeyeoej legcner }eskeÀ Demelee?
[e@. Dees}: ceer Demeb kegÀþs cnCee}es keÀer vegkeÀmeeveermeeþer ceer Jne³ejme yeveJelees?
ceer SJe{®e cnCee}es keÀer ceePee Jne³ejme ne ÒeoerIe&keÀeU peieeJee DeeefCe l³ee®eer
®e®ee& JneJeer . Jne³ejmeceg U s mJele:®eb veg k eÀmeeve keÀ©ve Ies C eejs }es k eÀ mJele:®e
l³ee}e peyeeyeoej Demeleele. ns cnCepes cee³e¬eÀesmee@HeÌìves legcne}e `HeÀe@c³ee&ì'
keÀceeb [ ef o }er Deens . leer leg c ner DeHeIeeleeves JeeHe©ve mJele:®eer ne[& ef [ mkeÀ
Hegmetve ìekeÀ}erle lej l³ee}e keÀe³e cee³e¬eÀesmee@HeÌì}e peyeeyeoej OejCeej? ceer
Jne³ejme yeveJe}e. HeCe Flejeb v eer lees HemejJe}e. l³eeb v ee peyeeyeoej Oeje.
• HeCe `HesÀkesÀ[' meejK³ee Jne³ejmecegUs p³ee®eb vegkeÀmeeve Pee}b, p³ee}e
$eeme Pee}e, l³eeyeÎ} leg}e menevegYetleer veener Jeeìle?
[e@. Dees}: menevegYetleer? ³esme, Jeeìles. HeCe peyeeyeoejer veener IesCeej l³ee®eer.
nb pej ceer Jne³ejme le³eej kes À }e; leg c e®³ee keÀeB H ³eg ì jceO³es ceer mJele: lees
HemejJe}e Deeef C e leg c e®es veg k eÀmeeve kes À }s lej leer ceePeer peyeeyeoejer jener } .
l³ee}e ceer peyeeyeoej. keÀe[îeeHes ì er l eer } keÀe[er v es leg c ner Iej Hes ì Je}s l e lej
keÀe[îeeHesìîeeb®eer kebÀHeveer keÀµeer keÀe³e peyeeyeoejer IesF&}?
[e@ . Dees } ¿ee 21 Je<eea ³ e Jne³ejme ef v ecee& l ³ee®es lelJe%eeve Heeef n }s l e?
legcne}e yegOoerceÊee DeeefCe efoµeenervelee neleele nele Iee}tve peeleevee efomeleer}.
ne le©Ce l³ee®eer yegOoerceÊee ®egkeÀer®³ee efoµes}e JeUJetve ®ee}}e³e. otOe yee}keÀe®³ee
ceg K eele He[e³e}e nJeb . HeCe ns s }es k eÀ les ieìejele Dees l ele Deens l e. l³ee®es
keÀenerlejer lelJe%eeve meebieleensle Demee ÒekeÀej Deens.
Dee³e.yeer . Sce. keb À Heveer v es Jne³ejme®³ee Deµee pevceoel³eeb ® eer cevees O eejCee
peeCetve IesC³eemeeþer yejs®e mebµeesOeve kesÀ}s Deens. l³eeb®esmeeþer mebµeesOeve keÀjCeejs
meeje iee@[&ve DeeefCe Lee@ceme Je@ìmeve ns oesve mebµeesOekeÀ cnCeleele, ``kegÀþslejer

Demeb l eg ä lee jeef n }s } s ns DeuHeJe³eer v e yeg O oer c eeve le©Ce Demeleele. keg À Cee®³ee
Dee³eg<³eele efvejLe&keÀlee Demeles, eEkeÀJee keÀesCee}e ie}&ÖeWÀ[ vemeles, kegÀCeer kegÀ©He
Demelees. Jeiewjs.'' meeje iee@[&ve efnves DeepeHe³e¥le 100 Hes#ee peemle Jne³ejme
je³eìme&®³ee ceg}eKeleer Iesleuîee Deensle. l³eeb®es ceevemeµeem$e mecepeeJetve IesC³ee®ee
Òe³elve efleves pesJe{e kesÀ}e³e lesJe{e Dev³e kegÀCeer keÌJeef®ele®e kesÀ}e Demes}. SkeÀe
Jne³ejme je³eìjves lej DeeHe}er meJe&efveefce&leer (meJe& Jne³ejmesme) efle}e meceefHe&le
kesÀ}s Deensle. leer cnCeles keÀer ``KetHe Jne³ejme je³eìme& Demes Demeleele keÀer pes
kes À JeU Le´ e r } cnCet v e Demes keÀes [ med ef } ef n leele. l³ee ot j ieeceer Heef j Ceeceeb ® eer
l³eebvee veerì keÀuHeveener vemeles yejs®eoe.''
``Deelee yejs ® e le©Ce Je ìer v es p eme& n@ k eÀeR i ekeÀ[s JeU}s Deens l e, Deeef C e les
`Jne³ejme ef}efnCes' ns keÀceer Òeleer®es ceevet }eie}s Deensle'' Demes meebietve meeje
iee@[&ve cnCeles keÀer `` Deelee Jne³ejme ef}efnCes cnCepes yengOee HetJeea®es Jne³ejme
meg O ee©ve eE k eÀJee l³eele DeeCeKeer Yej Iee}t v e les mees [ Ces . Deelee HeÀej Lees [ er
Deesefjefpeve@ef}ìer Jne³ejme je³eìeRieceO³es Gj}er Deens. ¿ee G}ì n@keÀeRieceO³es
YejHet j ng µ eejer , yeg O oer Deeef C e ®eeleg ³ e& HeCee}e }eieles . yeg O oer c eeve ef k eÀµees j Je
le©Ce Je³eerve J³ekeÌleeRvee les DeefOekeÀ DeekeÀef<e&le keÀjles. yeN³ee®e ceg}erner Jne³ejme
ef } ef n CeeN³ee Deens l e.''
DeeCeKeer SkeÀ cenlJee®ee ceg Î e meeje iee@ [ & v e meeb i eles . leer cnCeles keÀer
``n@ k eÀeR i e ne ef v e³eb $ eCee®ee Yeeie Deens . ³eµe ef c eUeuîeeveb l ej leg c e®³ee neleele
efve³eb$eCe ³esles l³eele meÊes®es meceeOeeve Demeles. HeCe ¿ee G}ì Jne³ejme yeve}e
keÀer lees legce®³ee leey³eeletve otj peelees. l³ee®³ee HemejC³eeJej Jee ³eµe-DeHe³eµeeJej
legce®es keÀme}sner efve³eb$eCe jnele veener.''
``SkesÀ keÀeUer Jne³ejme je³eìme&®es Je³e 14 les 17 ns Demes. Deelee les 25
les 32 Deens.'' Demes iee@[&ve cnCeles. `cesef}mee' Jne³ejme ef}efnuîee®ee DeejesHeer
[sefJn[ efmceLe ne 30 Je<ee¥®ee Deens.''
`Fbìjvesì'cegUs Je `F& ces}' megefJeOescegUs Jne³ejme keÀes[eRie SkeÀceskeÀebvee HeeþJeCes,
l³eeJej ®e@ ì ceOet v e ®e®ee& keÀjCes mees H es Pee}s Deens . yeN³ee®e peCeeb v eer Jne³ejme
yeveefJeC³ee®eer ìîegìesefj³eume DeeHeuîee JesyemeeF&ìmedJej þsJe}er Deensle. keÀeneRveer
lej Jne³ejme le³eej keÀjC³ee®es meesHes Je le³eej Òeesûeece®eb JesyemeeF&ìJej [eTve}es[

keÀjC³eemeeþer þs J e}s Deens l e. De@ v ee keÀe@ e f v e& k eÀes J ee ne 2001 ®³ee Hes À ye´ g J eejer l e
Dee}s}e `F& ces} De@ì@®eceWì' ceOetve HemejCeeje Jne³ejme Deµee®e le³eej ìt}®ee
JeeHej keÀ©ve peieele HemejJe}e neslee. l³eecegUs Deelee ne SkeÀ HeesjKesU yevetve
iesuîeemeejKee Jeeìlees.
``keÀener ceg}er DeeHeuîee yee@³eÖeWÀ[medvee Ket<e keÀjC³eemeeþer cesnvele IesTve
Jne³ejme yeveef J eleele. ³eeceg U s l³ee yee@ ³ eÖeW À [®³ee meke& À }ceO³es leer meeceeJe}er
peeF& } Deµeer ef l e®eer mecepet l e Demeles ' ' Demes n er meeje iee@ [ & v e ef n ves cnb ì }s
Deens. ``cee$e yejs®e Jne³ejmesme ns FlekesÀ ef{meeUHeCes keÀes[ kesÀ}s}s Demeleele
DeeefCe l³eele FlekesÀ oes<e Demeleele keÀer l³eeb®³eele HemejC³ee®eer leekeÀo®e vemeles.''
ns DeeHe}s efvejer#eCe meeje iee@[&veves veeWoJe}s Deens.
FJn} veeJee®³ee SkeÀe Jne³ejme je³eìj®eer keÀLee meeje iee@[&veves meebefiele}er
Deens. ¿ee FJn}ves yejs®e Jne³ejme yeveJe}s DeeefCe mees[}s. SkeÀoe cee$e lees
mJele:®e Deµee SkeÀe Jne³ejme®ee yeUer þj}e. FJn}®ee®e KetHe [sìe Hegme}e
ies}e. FJn}ves l³ee [sìemeeþer KetHe HeefjÞece kesÀ}s}s nesles. FJn} cnCelees ``
lees ÒekeÀej Ie[uîeeveb l ej ceeP³ee [es k eÌ ³ eele OeeW [ e He[uîeeÒeceeCes Pee}s . ceer
mJele:}e®e ef J e®eej}s keÀer leeme ve leeme ces n vele keÀ©ve pecee kes À }s } e [s ì e
HegmeC³ee®ee keÀe³e DeefOekeÀej Deens keÀesCee}e? ceeP³ee Jne³ejmesmeveerner Deµeer®e
keg À Cee®eer lejer ces n vele HeeC³eele Iee}Je}er DemeCeej. ¿ee ÒekeÀejeveb l ej ceer
Jne³ejme ef } ef n Ces mees [ }s . ''
Jne³ejme®es pevceoeles DeeefCe l³eeb®es ceve Je l³eeceOeer} iegbleeiegble ner Deµeer
Deens. efkeÀµeesjJe³eeleuîee ke=À<Cee®³ee ieesäer DeeHeCe Heenlees, Jee®elees. otjoµe&veJejner
l³ee ef o meleele. ke= À <Ce Pee[eJej yeme}s } e Demelees . yejes y ej ef c e$e Demeleele.
SkeÀer k eÀ[s veoer J e©ve HeeCeer Ye©ve ieJeUCeer ceeleer ® es Ie[s [es k eÌ ³ eeJej þs J et v e
®ee}}s u îee Demeleele. ¿ee ieJeUCeeR v eer ces n veleer v es HeeCeer Yej}s } s Demeles .
Heoj®es ®eJe} ìeketÀve Ie[s Kejsoer kesÀ}s}s Demeleele. HeCe ke=À<Ce Pee[eJe©ve
l³ee Yej}suîee Ie[îeebJej Ke[s ceejlees. Ie[e HegÀìlees. HeeCeer meeb[les. ieJeUCeer®eer
cesnvele HeeC³eele peeles. ke=À<Ce DeeefCe l³ee®es menkeÀejer nmet }eieleele. l³eebvee
³eele ceewpe Jeeìles. ke=À<Ce DeeefCe l³ee®es menkeÀejer DeeefCe ns DeuHeJe³eerve Jne³ejme
je³eìj ³eeb®³eele keÀener meec³e legcne}e efomeles keÀe?
ne cetU ceeveJeer mJeYeeJe pej HegjeCekeÀeUeHeemetve ®ee}le Dee}e Deens lej

lees keÀmee Leeb y eCeej? keÀe} Jne³ejme Oeg c eeket À U Iee}le nes l es , Deepe n@ k eÀme&
OegceeketÀU Iee}leensle. GÐee?? GÐeener Demee®e keÀenerlejer veJee ÒekeÀej efomes}.
µesJeìer `ceeCetme' ne ®eej DebiegUs Jej Gjle®e Demelees. l³eeJej ceeCemee®ee keÀe³e
F}epe ®ee}Ceej?

HeÀe@ume De}ece&med
Jne³ejme cnCepes ves c ekes À keÀe³e, `Jne³ejme' }eieuîee®eer }#eCes keÀes C eleer ,
efkeÀleer ÒekeÀej®es Jne³ejme Òe®eejele Deensle Jeiewjs ceeefnleer DeeHeCe HetJeea®³ee ÒekeÀjCeebletve
Heeefn}er Deens. Jne³ejme keÀmee Deele ³eslees, keÀesCel³ee ceeiee&ves ³eslees, vescekebÀ keÀmeb
keÀece keÀjlees DeeefCe cetUele®e lees ³esT ve³es ³eemeeþer keÀe³e keÀjeJeb nsner DeeHeCe
keÀener ÒekeÀjCeeb c eO³es Jee®e}s } b Deens . `Jne³ejme' ns le³eej nes l e®e jenCeej
Deeef C e l³eeJej Òel³es k eÀ Jes U er veer ì leHeemet v e®e GHee³e µees O eeJee }eieCeej ns n er
Deelee DeeHeuîee}e ceenerle Deens. DeeHeuîee}e Deelee ®eej ÒecegKe ieesäer nJ³ee
Deens l e:
1) cetUele®e p³ee #eCeer Òe®eef}le Jne³ejme ÒeJesµe keÀjC³ee®ee Òe³elve keÀjer}
l³ee®e #eCeer l³ee}e oejele®e De[Jetve l³ee®ee ÒeJesµe nesle Deens Demee HetJe&mebosµe
DeeHeuîee}e ef c eUe³e}e nJee.
2) veerì keÀeUpeer IesTvener eEkeÀJee DeveJeOeeveeves Pee}suîee ®egkeÀercegUs Jeiewjs
mecepee SKeeoe Òe®eef}le Jne³ejme Deele efµej}e®e lej l³ee®eer yekeÀesì HekeÀ[tve
l³ee}e cetUemekeÀì yeensj HeÀsketÀve osCeejer ³eb$eCee DeeHeuîee}e nJeer Deens.
3) Deieoer veJes, veJ³ee ÒekeÀej®es cnCepes De%eele Demes Jne³ejme Dee}s lej
l³ee®eerner HetJe&meg®evee efceUe³e}e nJeer.
4) p³ee Jne³ejmeJej GHee³e meeHe[}s } e veener , eE k eÀJee l³ee}e yekeÀes ì
HekeÀ[tve yeensj keÀe{lee ³esCes DeµekeÌ³e Deens Deµee yengOee veJ³ee eEkeÀJee De%eele
Jne³ejme}e DeeHeuîee®e keÀeBH³egìjJej SkeÀe eEjieCeele keÀeW[tve l³ee®eer efJeIeelekeÀ

µekeÌleer DeeefCe ÒeJe=Êeer DeeHeuîee}e yebefomle keÀjlee ³ee³e}e nJeer.
DeeHeuîee ¿ee ®eej ceeieC³ee Deepe®es Òeef m eOo `DeB ì er Jne³ejme Òees û eecme'
yeN³ee®e ÒeceeCeele HetCe& keÀjerle Deensle. ceer cegodoece `yeN³ee®e ÒeceeCeele' Demee
µeyoÒe³eesie keÀjlees Deens; DeeefCe l³ee®es keÀejCe cnCepes keÀesCeleener `DeBìer Jne³ejme
Òeesûeece' ne HetCe& DeeefCe efyeve®etkeÀ Demet µekeÀle®e veener. keÀejCe mejU Deens,
Jne³ejme®ee OeeskeÀe #eCees#eCeer Deens, DeeefCe Jne³ejme®es mJe©He keÀesCel³ee #eCeer
yeo}s} ns kegÀCeer®e meebiet µekeÀle veener. cnCepes®e keÀesCeleener DeBìer Jne³ejme
Òees û eece ne DeeHeCe 100 ìkeÌ k es À HejHes À keÌ ì Deenes l e Demeb mJele:yeÎ} cnCet
µekeÀle veener . DeLee& l e, peeef n jele keÀjleevee l³eeb v ee lemeb cnCeeJeb }eies } ner
ieesä JesieUer. peeefnjeleerle}s efomeCes DeeefCe Òel³e#eele}s DemeCes ³eele KetHeoe
HeÀjkeÀ Demelees ns DeeHeCe }neveHeCeeHeemetve peeCetve Demelees.
lej, ceg o d o e ne keÀer DeeHeuîee GHejes } Á s e f K ele ®eej ceeieC³ee Het C e& keÀjCeejs
`vee@ ì & v e DeB ì er J ne³ejme', `SHeÀ. Òee@ ì ', ce@ k eÀ HeÀer DeB ì er J ne³ejme Jeiew j W m eejKes
DeB ì er Jne³ejme Òees û eece Ket H e veeJeepe}s } s Deme}s , Ket H e }es k eÀef Ò e³e Deme}s
DeeefCe KetHe ÒeceeCeele DeeHeuîee}e les mebj#eCe osle Deme}s lejer l³eeb®³ee osKele
SKeeoe Jne³ejme DeeHeuîee keÀeBH³egìj®³ee Heeþerle Kebpeerj KetHemet µekeÀlees. cnCepes®e
meeOeb GoenjCe osTve meebiee³e®eb lej Deieoer y}@keÀ ke@Àì keÀceeb[es Deme}s DeeefCe
Deieoer Pes[ H}me megj#ee Deme}er lejer DeveHesef#eleHeCes vesl³eeJej Ketveer n}Áe
nesT µekeÀlees. eEkeÀJee Jee@®eceve Demetvener ®eesjer nesT µekeÀles. Demes nesles cnCetve
keg À Ceer Jee@ ® eceve}e keÀe{t v e ìekeÀle veener l e. eE k eÀJee ``Pes [ -H}me' meb j #eCee®ee
GHe³eesie veener'' Demeb cnCele veener. Fceejleer}e Jee@®eceve Deme}e lejer DeeHeuîee
Ieje}e kegÀ}tHe }eJetve DeeHeCe DeeCeKeer keÀeUpeer Iesle®e Demelees.
leelHe³e&,`DeBìer Jne³ejme Òeesûeece' meejKee SkeÀ Jee@®eceve SkeÀ `Pes[-H}me'
meejKeer ³eb$eCee Òel³eskeÀ mebieCekeÀe}e Demee³e}e®e nJeer. leer KetHe®e GHe³egkeÌle
Deens. HeCe ns `DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme' vescekeÌ³ee keÀesCel³ee ÒekeÀej®³ee ®egkeÀe
keÀjleele? les mebosµe osleevee ®egkeÀleele. ³ee}e `HeÀe@ume De}ece&med' Demeb cnbì}b
peeleb. ¿ee ®egkeÀe oesve ÒekeÀej®³ee Demeleele.
oesve ÒekeÀej®³ee ®egkeÀe
1) Heefnuîee ÒekeÀeje}e cnCeleele `HeÀe@ume Hee@PeerìerJn' ( False Positive).

DeeHeCe cejeþer l e l³ee}e `®eg k eÀer ® ee ef Y eleer ³ eg k eÌ l e Fµeeje' Demes cnCet ³ee. ¿ee
ÒekeÀejele legcner `DeBìer Jne³ejme Òeesûeece' JeeHe©ve Jne³ejme Deens keÀe ³ee®eer
®ee®eCeer (mke@ÀeEveie) keÀjlee DeeefCe ®ee®eCeer HetCe& keÀ©ve lees meebielees keÀer `DecegkeÀ
lecegkeÀ' ÒekeÀej®ee Jne³ejme efµej}s}e Deens. ¿ee FµeeN³eele efYeleer Demeles. HeCe
Òel³e#eele lemes vemeles. keÀenerlejer JesieÈ³ee®e ieesäer}e lees Jne³ejme mecepe}s}e
Demelees. DeeefCe DeeHeuîee}e ®egkeÀer®ee efYeleer³egkeÌle Fµeeje osle Demelees.
2) ogmejer ®etkeÀ cnCepes `HeÀe@ume efveiesìerJn' (False negative). DeeHeCe
cejeþer l e cnCet ³ee `®eg k eÀer ® ³ee ef v eef µ ®eb l eer ® ee Fµeeje' eE k eÀJee `®eg k eÀer ® ee ef n jJee
efmeive}'. legce®³ee SJnevee }#eele Dee}®e Demes} keÀer `DeBìer Jne³ejme Òeesûeece'
ves efpeLes js[ efmeive} osTve `Jne³ejme' ®ee Fµeeje Ðee³e}e nJee neslee efleLes
lees ve oslee meejs `Dee}yes}' Demeuîee®eer ®egkeÀer®eer ceeefnleer l³eeves osCes cnCepes
HeÀe@ume efveiesefìJn.
Jejer} oesvner ÒekeÀejele `HeÀe@ume efveiesìerJn' ner ®etkeÀ HeÀej ceneieele He[Ceejer
Demeles . SKeeÐee HeÀeF& } ceO³es Jne³ejme veener ns keÀUuîeeveb l ej DeeHeCe leer
GIe[}er DeeefCe l³eeletve ceneYe³ebkeÀj Jne³ejme yeensj He[tve l³eeves keÀeBH³egìj®ee
[s ì e ef i eUt v e ìekeÀ}e keÀer meejs ® e meb H e}s . ®eg k eÀer ® ee ef n jJee ef m eive} os C eeje
`DeBìer Jne³ejme Òeesûeece' megOoe lees efieUtve ìeketÀ µekeÀlees (DeLee&le èf[}erì'
keÀjlees eEkeÀJee `keÀjHì' keÀjlees).
`HeÀe@ume Hee@PeerìerJn' ne Heefn}e ÒekeÀej l³ee ceeveeves keÀceer leeHeoe³ekeÀ Deens.
keÀejCe lees DeeHeuîee}e DemJemLe keÀjerle Deme}e DeeefCe ieeWOeUtve ìekeÀle Deme}e
lejer Òel³e#eele vegkeÀmeeve keÀener®e keÀjerle vemelees. òie[eHes#ee Jeerì ceT' cnCelee
³esF&} SJe{e®e keÀe³e lees HeÀjkeÀ oesIeebceO³es Deens.
[e@. ÖesÀ[ keÀesnsve®ee mebosµe
[e@. ÖesÀ[ keÀesnsve ns keÀeBH³egìj Jne³ejme efjme®e&®³ee #es$eeleer} SkeÀ HeÀej
ceesþs veeJe Deens. [e@ keÀesnsve ³eebveer®e 1983 ceO³es `Jne³ejme' ns veeJe Deµee
Òees û eecmevee ÒeLece ef o }s Deeef C e les veb l ej Òe®eejele ³es T ve ©{ Pee}s SJe{s
meeb e f i ele}s lejer l³eeb ® ³ee meb µ ees O evee®es cees } DeeHeuîee }#eele ³es F & } . [e@ .
keÀesnsve ³eebveer ¿ee®e efJe<e³eeJej DeeHe}er Ph.D. efceUJe}er Deens. les cnCeleele
``Òel³eskeÀ `Jne³ejme ef[ìskeÌµeve Òeesûeece' ceO³es DeieefCele `HeÀe@ume Hee@PeerìerJn'

DeeefCe DeieefCele `HeÀe@ume efveiesìerJn' ns DemeCeej®e.''
DeepekeÀe} pes megOeeefjle `Jne³ejme mke@ÀeEveie Òeesûeece' Deensle l³eele `HeÀe@ume
Hee@PeerìerJn' DemeC³ee®eer µekeÌ³elee KetHe keÀceer Demeles. `mke@Àvej Òeesûeece' pesJne
`yet ì mes k eÌ ì j' eE k eÀJee `HeÀeF& u me' Jeiew j s mke@ À ve keÀ©ve Jne³ejme Deens keÀe ns
leHeemele Demelees les J ne lees l³ee}e ceener l e Deme}s } s ef J eef µ eä Jne³ejmes m e®es
keÀes[med µeesOele Demelees. pej leµee®e ÒekeÀej®es keÀes[med pej SKeeÐee meeO³ee
HeÀeF&}ceO³es Demeleer} lej l³ee}e Jeeìs} keÀer efleLes Jne³ejme Deens. l³eecegUs
Jne³ejme mke@ À eE v eie (µees O eC³ee®es leb $ e) keÀjleevee leHeemeCeer m eeþer pes keÀes [ med
þjJe}s peeleele les cenlJee®es þjleele. Deepeefceleerme `HeÀe@ume HeerPeerìerJn' ®eer
µekeÌ³elee KetHe keÀceer Deens SJe{b meebefiele}b lejer Hegjs Deens. DeLee&le l³eemeeþer
legce®ee DeBìer Jne³ejme Òeesûeece ne Deepe®³ee leejKesHe³e¥le DeÐe³eeJele nJee ns
}#eele I³ee.
DeeOegefvekeÀ keÀeUeleer} `DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme' DeeefCe `Jne³ejme' ³eeb®³eele
Kejs lej je$ebefoJeme SkeÀ ³egOo®e ®ee}}s}s Demeles. veJee Jne³ejme Dee}e keÀer
keÀener #eCeele l³eeJej GHee³e osC³ee®eer mHeOee& Demeles. lej ogmejerkeÀ[s Jne³ejme
le³eej keÀjCeejs Òe³elve keÀjerle Demeleele keÀer DeBìer-Jne³ejme Òeesûeecmevee l³eebveer
mener mener ®ekeÀJeeJess. ¿ee Òe³elveele ns `HeÀe@ume De}ece&med' ³esC³ee®eer µekeÌ³elee
Demeles .

keÀener HeeefjYeeef<ekeÀ µeyo Je µeyoÒe³eesie
keÀeBH³egìj Jne³ejme je³eìeRie ner Òeesûe@eEceie®eer®e SkeÀ µeeKee cnCeeJeer }eies}.

ef l e®ee ef J ekeÀeme nes l ee nes l ee keÀener ef J eef µ eä Fb û epeer µeyo Je µeyoÒe³ees i e ©{
Pee}s . ¿ee µeyoeb v ee ef J eef µ eä DeLe& Deeef C e Heeée& Y et c eer Demeles leer Oe©ve®e les
JeeHej}s peeleele. Demes keÀener µeyo, µeyoÒe³eesie DeeefCe l³eeb®es DeLe& FLes efo}s
Deens l e:
Active X
Active X ns íes ì s íes ì s Deeef C e mJeleb $ e Òees û eecme®e Demeleele. les
cee³e¬eÀesmee@HeÌì®³ee Component Object Model (COM) HeOoleerJej
DeeOeej}s}s Demeleele. mee@HeÌìJesDeme&ceO³es ns íesìs le³eej Òeesûeecme Ieele}s keÀer
l³ee mee@HeÌìJesDej}e les meef¬eÀ³elee (functionality) osleele DeeefCe SkeÀe yeepet}e
lees l³ee mee@HeÌìJesDej®ee®e Yeeie Jeeìlees. FbìjvesìJej Active X ns Jesye HespesmeJej
ìekeÀlee ³esleele. pees yeéTPej Active X ³egkeÌle Demelees lees Jesye Hespe GIe[lee®e
Active X ef¬eÀ³ee [eTve}es[ keÀ©ve SKeeÐee ÒeesûeeceÒeceeCes ef¬eÀ³ee Ie[Jelees.
Active X Control ne mebHetCe& efmemìceJejner efve³eb$eCe efceUJet µekeÀlees. cee$e
keÌJeef®ele keÀener Active X Control ns Deefveä Jee malicious Demet µekeÀleele.
l³eeb ® ³eeHeemet v e meeJeOe jne³e}e nJes .
Algorithm
SKeeoe leeefke&ÀkeÀ ¬eÀce Jee ieefCele keÀjC³eemeeþer efJeefµeä ef¬eÀ³eeb®ee (steps)
¬eÀce DeeJeµ³ekeÀ Demelees. l³ee}e Algorithm cnCeleele. ef[efpeì} meerives®eme&,

[sìe HeÀeF&} ef[¬eÀerHì Jee Sve¬eÀerHì keÀjC³eemeeþer keÀener efJeefµeä ef¬eÀHìesûeeHeÀerkeÀ
Deuiees j er L ece JeeHej}s peeleele.
Anti-antivirus virus
pees Jne³ejme DeBìer Jne³ejme ÒeesûeeceJej n}Áe keÀ©ve les efve<ÒeYe keÀjC³ee®ee
Òe³elve keÀjlees l³ee}e Anti-antivirus virus Demes cnCeleele.
Attack
efmemìce (mebieCekeÀ) efmekeÌ³egefjìer}e veeceesnjce keÀjC³ee®ee Jee leer Dees}eb[C³ee®ee
Òe³elve. De@ì@keÀ ne De@keÌìerJn (meef¬eÀ³e) eEkeÀJee He@meerJn (efveef<¬eÀ³e) Demet µekeÀlees.
De@keÌìerJn De@ì@keÀ ne [sìe Hegmetve ìekeÀlees Jee l³ee®ee efJeOJebme keÀjlees. He@meerJn
De@ì@keÀ [sìe pejener ve yeo}lee lees HeÀkeÌle Jee®elees. mebieCekeÀµeem$eele JesieJesieUs
`De@ì@keÀ' meebefiele}s peeleele. l³eele `ye´tì HeÀesme& De@ì@keÀ', `HeemeJe[& De@ì@keÀ',
`HeemeJe[& mveerHeÀeRie', èf[vee³e} Dee@HeÀ meefJn&me' JeiewjW®ee meceeJesµe Deens.
Back Door
Òeesûeece le³eej keÀjleevee Òeesûeecej ns l³eele mJele:meeþer keÀener efJeµes<eeefOekeÀeje®ee
ojJeepee þsJeleele. ³esLetve HeÀkeÌle Òeesieecej®e Deele peeT µekeÀlees. Flejebvee ne
ojJeepee keÀUlener veener. ne ÒeJesµe ÒeesûeececeOeer} oes<e Jeiewjs otj keÀjC³eemeeþer
Demelees . cee$e pej n@ k eÀme& v eer ne ojJeepee µees O e}e lej ÒekeÀjCe DeJeIe[
Demeles. ³esLetve Iegmetve oes<e otj keÀjC³eeSsJepeer oes<e efvecee&Ce keÀjC³ee®eer Òeef¬eÀ³ee
ceie meg© nesT µekeÀles.
Back Orifice
`ye@keÀ DeesefjHeÀeF&me' ne Òeesûeece The Cult of the Dead Cow (cDc)
ves le³eej kesÀ}e Deens. ne Jne³ejme veJns. les SkeÀ efjceesì De@[efceveermì^sµeve ìt}
Deens. otj jentve mebieCekeÀeJej leeyee þsJeC³eemeeþer®eer leer }yee[er Deens. pej
n@keÀjves les Fvmìe@} kesÀ}s lej l³ee®³eekeÀ[s mebHetCe& mebieCekeÀe®ee/vesìJeke&À®ee leeyee
jent µekeÀlees. HeemeJe[&med DeeefCe iegHle [sìe l³ee}e efceUt µekeÀlees Je n@keÀj}e lees
iegHe®egHe efJeefµeä `F& ces}' HeÊ³eeJej HeeþJelee ³eslees. `ye@keÀ DeesefjHeÀeF&me' ne
efJemleej#ece Òeesûeece Deens. Flej Òeesûeecej lees Jee{Jet µekeÀleele Jee yeo}t µekeÀleele.

Background Scanning
keÀener DeBìer Jne³ejme ÒeesûeecmeceO³es ³ee®eer mees³e Demeles. SkeÀerkeÀ[s HeÀeF&}
GIe[leevee Jee yebo nesleevee Jee ®ee}efJe}er peeleevee eEkeÀJee efle®eer efveefce&leer nesle
Demeleevee DeBìer Jne³ejme Òeesûeece efle®esner Jne³ejme leHeemeC³eemeeþer mke@ÀeEveie
keÀ© µekeÀlees . ns mke@ À eE v eie cnCepes Jne³ejme mke@ À eE v eie. p³ee DeB ì er Jne³ejme
Òeesûeecmevee Deµeer mees³e vemeles efleLes meJe& HeÀeF&ume yebo kesÀuîeeveblej®e mke@ÀeEveie
keÀjlee ³esles.
Bimodal virus
oesve ef¬eÀ³eeb®ee Jne³ejme. GoenjCeeLe& Demee Jne³ejme keÀer pees yetì jskeÀe@[&med
os K eer } ef y eIe[Jelees Je HeÀeF& u meveener }eieCe keÀjlees .
BIOS
Basic Input/Output System. Dee@HejsìeRie efmemìce®ee Yeeie. BIOS
cnCepes met#ce Òeesûeecme®ee SkeÀ meb®e®e Demelees. keÀeBH³egìj ®ee}t nesleevee efmemìce
ef[mkeÀkeÀ[s peeC³eeHetJeea lees ¿ee meb®ee®ee JeeHej keÀ©ve ®ee}t neslees. BIOS ne
`jer[ Deesv}er cescejer' le Demelees DeeefCe efleLes l³ee}e De{UHeo Demeles.
Brute Force Attack
HeemeJe[& cnCepes keÀe³e lej DeeHeuîee keÀer yees [ & Jejer } yeìCes oeyeC³ee®ee
SkeÀ ¬eÀce. Deµee meJe& yeìCeeb®es meJe& mebYeeJ³e ¬eÀce leHeeme}s lej kegÀþs vee kegÀþs
HeemeJe[& ne DemeCeej®e. Demes meJe& ¬eÀce SkeÀ SkeÀ keÀjer l e µees O et v e HeemeJe[&
efceUJeCes ³ee}e Brute Force Attack cnCeleele.
Bug
SKeeÐee mee@HeÌìJesDej Jee ÒeesûeececeO³es ®egketÀve jentve ies}s}e oes<e. ne oes<e
DeveJeOeeveeves jeefn}s}e Demelees, lees þsJeC³eeceeies keÀener GÎsµe vemelees.
Cavity Virus
Jne³ejme p³ee HeÀeF&}ceO³es efµejlees l³ee HeÀeF&}®eer meef¬eÀ³elee ve Iee}Jelee
Je efle®³ee DeekeÀejceeveele (Size) Jee{ ve keÀjlee efleLes peeiee keÀ©ve lees jenlees.
l³ee}e Cavity Virus cnCeleele. HeÀeF&}®eer meeF&pe Jee{uîeeme lesLes Jne³ejme

Demeuîee®es keÀUles. les keÀUt ve³es cnCetve Jne³ejme ner J³eJemLee keÀjerle Demelees.
Check Sum
HeÀeF&}®³ee iegCeOecee&Je©ve efle®ee SkeÀ ¬eÀceebkeÀ þjlees. HeÀeF&}ceO³es keÀekeÀCeYej
pejer yeo} Pee}e lejer efle®ee Check Sum yeo}lees. `®eskeÀ mece' yeo}}suîee
HeÀeF&}ceO³es Jne³ejme DemeC³ee®eer µekeÌ³elee Demeles.
Cluster Virus
meb i eCekeÀe®³ee ef [ js k eÌ ì jer l eer } ìs y e} Svì^ e r p e ne Jne³ejme Deµee ÒekeÀejs
yeo}lees keÀer l³ee ef [ js k eÌ ì jer l eer } Flej Òees û eece ®ee}t nes C ³ee®³ee Deiees o j
Jne³ejme DeeHe}e Òeesûeece ®ee}t keÀjlees. Jne³ejme®es keÀes[ kesÀJeU SkeÀe®e efþkeÀeCeer
Demeles. cee$e keÀesCel³eener ÒeesûeeceJej keÌ}erkeÀ kesÀ}s lejer Jne³ejme Òeesûeece®e jve
nes l ees . ne Jne³ejme ef [ js k eÌ ì jer ìs y e} yeo}le Demeuîeeves Demes Yeemeles keÀer
ef[jskeÌìjerleer} Òel³eskeÀ ÒeesûeececeO³es l³ee®eer }eieCe Pee}er Deens.
Cold Boot
keÀeBH³egìj Hee@Jej Dee@HeÀ keÀ©ve cnCepes F}skeÌìêrkeÀ®es yeìCe HetCe& yebo keÀ©ve
Hegvne ®ee}t keÀjCes ³ee}e `keÀesu[ yetì' Demes cnCeleele. yejs®eoe `keÀesu[ yetì'
keÀ©ve veblej `jsmkeÌ³et ef[mkeÀ' ìeketÀve Jne³ejme keÀe{eJee }eielees.
Warm Boot
keÀeBH³egìj®eer Hee@Jej Dee@HeÀ ve keÀjlee, kesÀJeU Control+Alt+Delete ner
yeìCes oeyetve keÀeBH³egìj ®ee}t keÀjCes ³ee}e Jee@ce& yetì cnCeleele.
Compromise
Authorisation (HeemeJe[& Je }e@efieve JeeHe©ve ÒeJesµe) vemeleevee [sìe
(ceeefnleer) osCes-IesCes Jee GIe[ keÀjCes.
Cookie
keÀeBH³egìj®³ee ne[& ef[mkeÀJej SkeÀe HeÀeF&}ceO³es efJeefµeä ìskeÌmì ce@ìj (µeyo)
þs J et v e les JeeHejCes . Jes y e meeF& ì med ® e Demes ce@ ì j þs J eleele Deeef C e ³eg p ej pes J ne
Hegvne l³ee Jesye meeF&ìJej peelees lesJne ¿ee ce@ìj®ee (kegÀkeÀer®ee) GHe³eesie keÀjleele.
GoenjCeeLe& efJeefµeä JesyemeeF&ìJej pej `}e@efieve vesce' ìeF&He keÀjeJes }eiele

Demes} lej Jesye meeF&ì mJele:®e les kegÀkeÀerletve Iesles. ceie ³egpej}e les ìeF&He
keÀjeJes }eiele veener. `µee@eEHeie keÀe[&' ®eer ceeefnleer, `³egpej ÒesHeÀjvmesme' Jeiewjsmeeþer
lemes®e Jesye meeF&ì keÀmìceeF&pe keÀjC³ee®³ee Òeef¬eÀ³esle kegÀkeÀer YetefcekeÀe yepeeJele
Demeles .
Denial of Service (DoS)
mebieCekeÀeJej Jee efmemìceJej Demee De@ì@keÀ keÀer p³eecegUs DeefOeke=Àle }e@efieve Je
HeemeJe[& DemeCeejebvee l³eeb®ee DeefOekeÀej veekeÀej}e peelees. meeceev³ele: n@keÀme&
meJn&j FlekeÀe DeesJnj}es[ keÀjleele keÀer l³ee ieoeacegUs KejesKej JeeHejCeejebvee
efleLes ÒeJesµe efceUle veener, eEkeÀJee efceUe³e}e efJe}bye neslees. keÀener JesUe meJn&jJejer}
[sìe yeo}uîeeves Jee l³ee®ee efJeOJebme kesÀuîeevesner Denial of Service ®eer
mecem³ee GodYeJet µekeÀles.
Direct Action Virus
[e³ejs k eÌ ì De@ k eÌ µ eve Jne³ejme ne mJele: lJeef j le ces c ejer l e peelees , les L et v e
Dev³e HeÀeF&umeceO³es efµejlees Je µesJeìer cescejerletve yeensj He[lees.
File Viruses
meeceev³ele: Com Je EXE ¿ee oes v e ÒekeÀej®³ee HeÀeF& u mevee HeÀeF& }
Jne³ejmesme }eieCe keÀjleele. cee$e SYS, DRV, BIN, OVL DeeefCe OVY
¿ee ÒekeÀej®³ee HeÀeF&umeveener les }eieCe keÀ© µekeÀleele.
Firewall
vesìJeke&ÀceO³es DemeCeeN³ee keÀeBH³egìme&yejesyej yeensjer} keÀeBH³egìme&®ee Lesì mebHeke&À
nesCes `HeÀe³ejJee@}' cegUs ÒeefleyebefOele nesles. yeensjer} keÀeBH³egìme& Je vesìJeke&ÀJejer}
keÀeBH³egìj ³eeb®³eele mebHeke&À nesleevee HeÀe³ejJee@} keÀeìsjer leejeb®³ee kegbÀHeCeemeejKes
keÀece keÀjles. ³esLetve®e ÒeJesµe nesleevee ÐeeJe³ee®eer ceeefnleer osTve peeJes }eieles.
HeÀe³ejJee@} Òeesûeece vesìJeke&ÀceO³es ÒeJesµe osleevee lees keÀeUpeerHetJe&keÀ leHeemetve®e
oslees. Dev³eLee ÒeJesµe veekeÀejlees. keÀesCee}e keÀmee Je kegÀþHe³e¥le ÒeJesµe Ðee³e®ee
³ee®es efve³ece HeÀe³ejJee@}}e DeeKetve efo}s keÀer leer l³eevegmeej keÀece keÀjles.
Hijacking
mebieCekeÀeJej keÀece ®ee}}s}s Demeleevee ceO³es®e ³esTve J³el³e³e DeeCeCes Je

l³ee ®ee}}suîee keÀeceele nmle#esHe keÀjCes ³ee}e ne³epe@keÀeRie cnCeleele. efJeOeerJele
meb i eCekeÀ JeeHejCeeje keÀOeer ceO³es ® e meb i eCekeÀ Demeg j ef # ele mees [ t v e og m ejer k eÀ[s
ies}e lej l³ee®³ee DevegHeefmLeleerle `ne³epe@keÀeRie' nesT µekeÀles. Kesjerpe Fbìjvesì®³ee
ceeO³eceeletvener efjceesì ne³epe@keÀeRie µekeÌ³e Demeles.
Hole
DeeHeCe keÀe³eÐeele HeÀì jenCes Demes cnCelees . les J ne pees DeLe& DeHes e f # ele
Demelees lemee®e DeLe& Òeesûeece Jee mee@HeÌìJesDej®³ee megj#esle jeefnuîeeme }eJelee
³esF&}. 'Hole' ne µeyo meeceev³ele: 'Security Hole' (megjef#elelesleer}
HeÀì) ¿ee DeLee&ves®e JeeHej}e peelees.
In the wild
ÒeeCeer oesve ÒekeÀej®es Demeleele. SkeÀ, ÒeeCeer mebûene}³eele}s eEkeÀJee `Pet'ceOe}s
Deeef C e, og m ejs , peb i e}ele ceg k eÌ l e Deme}s } s . pes Jne³ejme yeens j Hemej}s } s
Deensle l³eebvee 'In the Wild' Demee µeyoÒe³eesie JeeHej}e peelees. Lees[keÌ³eele
Òe³eesieµeeUs®³ee yeensj He[tve Jne³ejmeves }eieCe kesÀ}er Deens ns efmeOo Pee}s keÀer
lees 'Wild List' ceO³es peelees.
Zoo
`Jne³ejmes m e' ®ee Òe³ees i eµeeUs l eer } meb û en. lees ceg K ³elJes meb µ ees O ekeÀeb m eeþer
Demelees .
Zoo Virus
mebµeesOekeÀebveer le³eej kesÀ}s}e ne Jne³ejme kesÀJeU DeY³eemeemeeþer Demelees.
lees mebµeesOeve ie=ne®³ee yeensj keÀOeerner ies}s}e vemelees, Jee peieele kegÀþuîeener
mebieCekeÀe}e l³ee®eer }eieCe keÀOeerner Pee}s}er vemeles.
Key
èfJeb[espe' ¿ee Dee@HejsìeRie efmemìce®es Je l³ee Debleie&le ®ee}CeeN³ee Òeesûeecme®es
efve³eb$eCe keÀjC³eemeeþer èEJe[espe'ceO³es `jefpemìêr' veeJee®ee SkeÀ efJeYeeie Demelees.
efleLes DeveskeÀ ieesäeR®eer veeWo Demeles. ¿ee veeWoervegmeej èEJe[espe' Je Dev³e Òeesûeecme
®ee}leele. pesJne veJee SKeeoe Òeesûeece mebieCekeÀele ìekeÀ}e peelees lesJne l³ee®³ee

veeWoer jefpemìêrle nesleele. ¿ee veeWoervee Key Demeb cnbì}b peeleb. ¿ee Key
ceO³es pej Jne³ejmeves keÀener yeo} kesÀ}s lej l³ee®es IeelekeÀ HeefjCeece nesleele.
Library File
èfJeb[espe' ceOeer} mee@HeÌìJesDeme& eEkeÀJee Òeesûeecme ®ee}C³eemeeþer DeeefCe cegK³elJes
efJeefJeOe ÒeesûeecmeceO³es }eieCeejer leer®e leer keÀes[med meeJe&peefvekeÀefjl³ee JeeHejC³eemeeþer
Library File ®eer ³eespevee Demeles. ¿ee HeÀeF&umevee DLL cnCepes Dynamic
Link Library Files Demes cnCeleele. pes J ne SKeeÐee DLL HeÀeF& } }e
Jne³ejme®eer }eieCe nesles lesJne leer HeÀeF&} JeeHejCeejs pesJe{s Òeesûeecme Deensle
l³ee meJee¥Jej l³ee®ee HeefjCeece nesle Demelees. keÀejCe leer SkeÀ HeÀeF&} ns meieUs®e
Òeesûeecme efceUtve JeeHejle Demeleele.
Mailbomb
npeejes ® ³ee meb K ³es v es SkeÀe®e Jes U er F& ces } HeeþJet v e meJn& j mHes m e Ye©ve
ìekeÀCes Je Flej ³esCeeN³ee KeN³ee F& cesumevee ÒeefleyebOe efvecee&Ce keÀjCes. ne®e ÒekeÀej
DeekeÀejeves yejer®e ceesþer `F& ces}' Jee De@ì@®eceWì HeeþJetvener keÀjlee ³eslees.
Malicious Code
mebieCekeÀe®es vegkeÀmeeve keÀjC³ee®³ee ¢äerves ef}efn}s}s Òeesûe@eEceie keÀes[.
Malware
Jne³ejme, ìêspeve ne@mexme, ce@ef}efµe³eme De@keÌìerJn kebÀìsìmed Fl³eeeEomeejK³ee
vegkeÀmeevekeÀejkeÀ Òeesûe@cmevee Malware cnCeleele.
Master Boot Record (MBR)
mebieCekeÀe®³ee ceemìj yetì meskeÌìjceO³es Deme}s}e 340 yeeF&ìmed®ee SkeÀ
íesìe Òeesûeece. ne Òeesûeece ef[mkeÀ®es Heeefì&µeve ìsye} Jee®elees, keÀesCeles Heeefì&µeve
yegìeRiemeeþer JeeHeje³e®es les þjJelees DeeefCe l³ee Heeefì&µeve®³ee Heefnuîee meskeÌìj}e
peeTve lesLeer} ÒeesûeecekeÀ[s mebieCekeÀe®ee leeyee meesHeJelees. SkeÀe ne[& ef[mkeÀJej
SkeÀ®e ceemìj yetì jskeÀe@[& Demelees.
MP3 file
Moving Picture Experts Group Audio Layer 3 File. efle}e

MP3 cnCet v e Dees U Ke}s peeles . ¿ee HeÀeF& u meceO³es Del³eb l e keÀe@ c Òes m [ Demes
Dee@ef[Dees ì@^keÌme Demeleele. les FbìjvesìJej Del³eble }eskeÀefÒe³e Deensle. }#eele
IesC³eemeejKeer ieesä ner keÀer MP3 HeÀeF&ume cnCepes Òeesûeecme veJnsle. l³eecegUs
l³eebvee Jne³ejmesme®eer }eieCe nesT µekeÀle veener.
Not in the Wild
pes Jne³ejmesme l³eeb®³eeleuîee oes<eebcegUs ³eµemJeerHeCes Heme© µekeÀle veenerle
l³eebvee 'Viruses not in the wild' Demes cnbì}s peeles.
Payload
Jne³ejme®ee n}Á e Peeuîeeveb l ej pees Heef j Ceece ef o met v e ³es l ees l³ee}e `Hes
}es[' Demeb cnbì}b peeleb. `[ê@Hej' eEkeÀJee `ìêspeve ne@me&'®³ee ceO³es pes Jne³ejmesme
}He}s } s Demeleele l³eeb v eener `Hes }es [ ' Demeb meb y ees O eleele.
Rogue Programme
Òeesieecme eEkeÀJee [sìe®es vegkeÀmeeve keÀjC³eemeeþer eEkeÀJee mebieCekeÀe®eer megj#ee
J³eJemLee lees[C³eemeeþer JeeHejuîee peeCeeN³ee keÀesCel³eener Òeesûeece}e Rogue
Programme cnCeleele. l³eele `ì^ e s p eve ne@ m ex m e', `}e@ e f p ekeÀ yee@ c ye',
`Jne³ejme' Deµeeb®ee meceeJesµe Deens.
Self-garbling Viruses
DeBìer Jne³ejme ÒeesûeeceHeemetve Jee®eC³eemeeþer mJele:®es keÀes[ IeesU Iee}tve
mJele:®e yeo}Ceeje Jne³ejme ne mes}dHeÀ-ieeye&}eRie Jne³ejme cnCetve DeesUKe}e
peelees . pes J ne ns Jne³ejme Hemejleele les J ne les DeeHe}s keÀes [ yeo}leele.
l³eecegUs DeBìer Jne³ejme Òeesûeece l³eebvee DeesUKet µekeÀle veener. ¿ee Jne³ejmeceO³ess
SkeÀ Del³eb l e íes ì e Òees û eece keÀes [ Demelees ; ne íes ì e keÀes [ meejs keÀes [ `[er
keÀes[' keÀ©ve ìekeÀlees.
Signature
DeBìer Jne³ejme mke@ÀeEveie keÀjCeeje Òeesûeece SKeeoe efJeefµeä Jne³ejme Deens
keÀer veener ns leHeemeC³eemeeþer keÀener efJeefµeä HeOoleer®eer De#ejj®evee µeesOele
Demelees . Òel³es k eÀ Jne³ejme®eer `meer i ves ® ej' (De#ejj®evee) Jes i eJes i eUer Demeles .

leµeer De#ejj®evee meeHe[}er veener lej lees Jne³ejme meb i eCekeÀele veener Demeb
DeBìer Jne³ejme Òeesûeece peenerj keÀjlees.
Sparse Infector
mHeeme& FvHesÀkeÌìj ne keÀener efJeefµeä HeefjefmLeleerle®e HeÀeF&umevee }eieCe
keÀjlees . GoenjCeeLe& ef J eef µ eä HeÀeF& } 10 J³eeb o e pes J ne GIe[}er peeF& }
lesJne®e lees efle}e }eieCe keÀjer} eEkeÀJee peer HeÀeF&} 128 kesÀ.yeer.Hes#ee }neve
Demes } ef l e}e®e l³ee®eer }eieCe nes F & } . ns Jne³ejmes m e melele Je Jeejb J eej
}eieCe keÀjerle vemeuîeeves l³eebvee µeesOeCes DeJeIe[ peeles.
String
me}ie Deµeer De#ejeb ® eer j®evee cnCepes `mì^ e R i e'. GoenjCeeLe& :
'' afsHc*&@~'' ner mìêRie Deens. Lees[keÌ³eele De#ejs, mebK³ee Je KetCeeb®eer
me}ie ceeef } keÀe cnCepes `mì^ e R i e'. DeB ì er Jne³ejme Òees û eecme ns Jne³ejme®³ee
efJeefµeä mìêRipe efveJe[tve l³eebvee `meerives®ej' cnCeleele.
Timestamp
SKeeoer HeÀeF& } p³ee ef o Jeµeer le³eej Pee}er , Je p³ee leejKes m e yeo}}er
ies } er leer leejer K e SKeeÐee HeÀeF& } Jej Jee SKeeÐee [s ì eceO³es veeW o }er peeles .
p³eeJesUer DeeHeCe SKeeÐee HeÀeF&}®³ee Properties Henelees lesJne ne ìeF&ce
mìB H e DeeHeuîee}e ef o melees .
TOM
Top of Memory. yengmebK³e mebieCekeÀebceO³es ner ef[PeeF&ve ce³ee&oe 640
kesÀ.yeer.®eer Demeles. yetì jskeÀe@[&}e keÀener ner meieUer cescejer }eiele veener. lees
keÀener Yeeie J³eeHetve yeje®e Yeeie ceeskeÀUe mees[lees. ¿ee ceeskeÀÈ³ee Yeeieele }HeC³ee®eer
³egkeÌleer yejs®e yetì Jne³ejmesme keÀjleele. ner ìe@He Dee@HeÀ cescejer®eer mebK³ee (Value)
Heeef n }er Je l³eele cees þ e HeÀjkeÀ ef o me}e lej Jne³ejme DemeC³ee®eer µekeÌ ³ elee
oeì. cee$e Dev³e keÀejCeebcegUsner Demee HeÀjkeÀ efomet µekeÀlees nsner lesJe{s®e Kejs
Deens .
TSR
Terminate and Stay Resident. TSR Òeesûeece ne ®ee}t Peeuîeeveblej

cescejerle yemelees. ¿ee ÒeesûeececeOetve l³ee ÒeesûeececeO³es peeCes ³eecegUs µekeÌ³e nesles.
cee$e keÀener TSR Òees û eece ns ® e Jne³ejmes m e Demeleele. les ces c ejer l e jenleele
DeeefCe Dev³e HeÀeF&umevee }eieCe keÀjleele.
Tunnelling
DeBìer Jne³ejme Òeesûeecmevee veerì keÀece keÀjlee ³esT ve³es ¿ee ¢äerves ef[PeeF&ve
kes À }s } s Jne³ejme®es leb $ e. DeB ì er Jne³ejme Òees û eecme ns Dee@ H ejs ì eR i e ef m emìce®ee
leeyee Deieesoj DeeefCe µeerIe´lesves Iesleele. l³eecegUs Dee@HejsìeRie efmemìce Jne³ejme
Òeesûeece ®ee}Jet µekeÀle veener. ìves}eRie Jne³ejmesme ¿ee yeeyeleerle DeBìer-Jne³ejmeµeer®e
mHeOee& keÀ© Heenleele. les DeBìer-Jne³ejmeves Dee@HejsìeRie efmemìce®ee leeyee IesC³ee®³ee
Deieesoj Dee@. efmemìce®ee leeyee Iesleele Je Jne³ejme Òeesûeece ®ee}Jeleele. Deelee
cee$e veJes DeBìer Jne³ejmesme Demes ìves}eRie Jne³ejmesme DeesUKet }eie}s Deensle.
Vaccination
keÀener DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme ns leb$e JeeHejleele. mebieCekeÀeleer} HeÀeF&ume®eer
ceeefnleer ns leb$e veeWoJetve þsJeles. ¿ee ceeefnleer®³ee yeensj l³eele keÀener yeo} nesle
Demes} lej l³ee®eer ceeefnleer ¿ee leb$eeÜejs ³egpej}e efo}er peeles. ¿ee leb$ee}e
`Jn@efkeÌmevesµeve' Demes veeJe Deens. Jn@efkeÌmevesµeve oesve ÒekeÀej®es Demeles. `Fbìve&}'
Je `SkeÌmeìve&}'. `Fbìve&}' ¿ee ÒekeÀejele l³ee l³ee HeÀeF&} ceO³es®e ner ceeefnleer
þs J e}er peeles . lej `SkeÌ m eìve& } ' ¿ee ÒekeÀejele mJeleb $ e HeÀeF& } ceO³es leer
þs J e}er peeles .
Variant
SKeeÐee Jne³ejme®eer megOeeefjle DeeJe=Êeer cnCepes Variant. Jne³ejme®es keÀes[
l³ee Jne³ejme®³ee je³eìjves DeLeJee Dev³e kegÀCeerlejer yeo}tve og©mle keÀjCes ner
ef¬eÀ³ee l³eele DebleYet&le Deens. pej cetU Jne³ejmeceO³es HeÀej íesìs yeo} Demeleer}
lej yengleskeÀ DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme ns Variant ner DeesUKeleele. cee$e pej
ns yeo} HeÀej cees þ îee ÒeceeCeeJej Demeleer } lej DeB ì er Jne³ejme les Dees U Ket
µekeÀle veenerle.
VBS
eqJnp³egDe} yesefmekeÀ m¬eÀerHì. leer SkeÀ ÒeesûeeeEceie Yee<ee Deens. ³egpej}e ve

keÀUlee SKeeoe Òeesûeece GIe[Ces, JeeHejCes Je yebo keÀjCes ¿ee VBS ÒeesûeeeEceieceO³es
µekeÌ³e Demeles. ner HeÀeF&} VBS ¿ee SkeÌmìsbµeve®eer Demeles. VBS Òeesûeecme ns
HTML HeÀeF& } ceO³es ìekeÀlee ³es T µekeÀleele Je Jes y e Hes p eÜejs les active
content ³esT µekeÀles.
`Jne³ejme'®³ee peieleeleer} keÀener efveJe[keÀ HeeefjYeeef<ekeÀ µeyo®e ³esLes Dee}s
Deensle. Demes DeeCeKeerner efkeÀl³eskeÀ µeyo Jee µeyoÒe³eesie ©{ Pee}s}s Deensle.
SKeeÐee DeB ì er Jne³ejme®³ee Jes y e meeF& ì Jej peeTve l³eeb ® eer ceeef n leer n er Ies l ee
³es F & } . cenlJee®³ee Jes y e meeF& ì med ® eer ceeef n leer Heg { er } SkeÀe ÒekeÀjCeele Dee}er
Deens .

Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer. SkeÀ GÊece GHee³e
`Jne³ejme'®³ee mecem³es}e leeW[ Ðee³e®eb lej SKeeoe DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece

DeeHeuîee mebieCekeÀeJej Demee³e}e nJee. DeepekeÀe} Demes DeveskeÀ Òeesûeecme yeepeejele
Deensle. ©.500/- Heemetve les ©. 15,000/- He³e¥le l³eeb®³ee efEkeÀceleer Deensle.
meeceev³ele: ¿ee Fbìjvesì®³ee ceesHeÀle peceev³eele DeeHeCe µeesOele Demelees `®eebie}e
DeeefCe ceesHeÀle' Òeesûeece. DeBìer-Jne³ejme®es DeveskeÀ Òeesûeecme FbìjvesìJej GHe}yOe
Deensle. HeCe mebHetCe& efJeéeemeen& Demes l³eeletve µeesOetvener meeHe[le veenerle. cee$e
`Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer.' ne SkeÀcesJe Òeesûeece ceeP³ee HeenC³eele Demee Deens keÀer
pees ceesHeÀle lej Deens®e, HeCe HetCe& efJeµJeemeen&ner Deens. l³ee®³ee ¿ee iegCeebcegUs
Deepe lees peieeleuîee Heefnuîee ®eebieuîee Hee®e ÒeesûeecmeceO³es ieCe}e peelees.
[eTve}es[ keÀje.
Inoculate IT FbìjvesìJeªve ceesHeÀle [eTve}es[ keÀ©ve JeeHejlee ³eslees.
l³eemeeþer legcne}e HeÀkeÌle SkeÀ HeÀe@ce& Dee@ve}eF&ve YejeJee }eielees. ¿ee HeÀe@ce&ceO³es
legce®ee `F& ces}' HeÊee efJe®eej}e peelees. l³ee F& ces} HeÊ³eeJej ceie legcne}e
legce®ee Òeesûeecemeeþer®ee vebyej HeeþefJe}e peelees. Òeesûeece Fvmìe@} keÀjleevee lees
vebyej ìeF&He keÀjeJee }eielees.
ne Òeesûeece Computer Associates ¿ee kebÀHeveerves le³eej kesÀ}e Demetve
lees l³eeb ® ³ee Kee}er } Jes y e meeF& ì Jej [eTve}es [ eR i emeeþer GHe}yOe Deens :
http://antivirus.cai.com pej FLes [eTve}es[eRiemeeþer keÀener De[®eCe
³esle Demes} lej http://www.download.com Jej pee. lesLeer} Utilities

Jej iees}eleer} efþkeÀeCeer keÌ}erkeÀ kesÀuîeeJej ³esCeeje HeÀe@ce&
Yejuîeeveblej [eTve}es[ megª neslees.
efJeYeeieeleer} Anti-Virus GHeefJeYeeieele 'Inoculate IT' ®eer eE}keÀ Dee{Us}

l³eeJej keÌ}erkeÀ keÀje. ¿ee meeF&ìJej HeÀe@ce& YejeJee }eiele veener ne SkeÀ HeÀe³eoe
Deens .
`Fvee@keÌ³eg}sì' ®es HeÀe³eos
yeepeejele GHe}yOe Deme}suîee }eskeÀefÒe³e McAfee Virus Scan Je
Norton Anti Virus ®³ee leg}vesle `Fvee@keÌ³eg}sì' DeveskeÀ }eYe ³egpejmeeþer
oslees. McAfee Hes#ee 6 ìkeÌkesÀ keÀceer efmemìce efjmee@mexme `Fvee@keÌ³eg}sì'}e
}eieleele. `vee@ ì & v e'®³ee leg } ves l e `Fvee@ k eÌ ³ eg } s ì ' }e 65 ìkeÌ k es À keÀceer ne[&
ef[mkeÀ mHesme }eieles. `Fvee@keÌ³eg}sì' ìêspeve ne@mexme, Jee@cme&, ce@¬eÀes, 1 yetì
Jeiew j s m en meJe& ÒekeÀej®es Jne³ejmes m e µees O et v e les keÀe{t v e ìeket À µekeÀlees .
`Jne³ejme'leHeemeC³eemeeþer efmemìce mke@Àve, Jne³ejme³egkeÌle F& ces} cesmespesme®eer
met®evee osCes Kesjerpe èEJe[espe SkeÌmH}esDejj' ceO³es Fbìsûesì nesTve ceeTmeves
jeF&ì keÌ}erkeÀ kesÀuîeeJej `Fvee@keÌ³eg}sì'®ee cesvetner efceUlee, Je l³eeÜejs èEJe[espe

SkeÌ m H}es D ejj' ceOeer } HeÀeF& } Jee ef [ js k eÌ ì jer eE k eÀJee meb H et C e& [^ e F& J n os K eer }
DeeHeCe mke@Àve keÀ© µekeÀlees.
Fvmìe@}sµeve
`Fvee@keÌ³eg}sì' Òeesûeece Fvmìe@} nesleevee SkeÀe HeÌ}e@Heer®eer ceeieCeer keÀjlees.
ner HeÌ}e@Heer lees `jsHeÀjvme ef[mkeÀ' cnCetve le³eej keÀjlees. De[®eCeer®³ee JesUer
efmemìce efjyetì keÀjC³eemeeþer ner jsHeÀjvme ef[mkeÀ GHe³eesieer He[les.
Fvmìe@}sµeve megª Peeuîeeveblej efomeCeeje Heefn}e m¬eÀerve..
legce®³ee mebieCekeÀeJej pej DeeCeKeer SKeeoe DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece Demes}

lej `Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer.' lees keÀe{tve ìekeÀe³e}e meebielees. lees keÀe{uîeeefµeJee³e
jsHeÀjvme ef[mkeÀ le³eej keÀjC³ee®³ee meboYee&leer} ne mebosµe..

`Fvee@keÌ³eg}sì'®es Fvmìe@}sµeve nesle veener.
Deelee leg c ner `[eTve}es [ ' keÀ©ve Ies l e}s } er IPESetup.exe ¿ee
HeÀeF& } Jej ceeTmeves [ye} keÌ } er k eÀ keÀje. keÀener ef c eef v eìeb l e®e PeHeeìîeeves
Fvmìe@ } s µ eve meb H eles . ceO³es ® e lees HeÌ } e@ H eer ® eer ceeieCeer keÀjer } les J ne HeÌ } e@ H eer
ìeketÀve Reference Disk le³eej keÀjC³eemeeþer YES Jej keÌ}erkeÀ keÀje.
Deelee leg c e®³eekeÀ[s meb i eCekeÀeJejer } ne[& ef [ mkeÀJej `Fvee@ k eÌ ³ eg } s ì ' }eie}s } s
Deens, DeeefCe neleele `Fvee@keÌ³eg}sì' ves le³eej keÀ©ve efo}s}er jsHeÀjvme ef[mkeÀ
Deens . Fvmìe@ } s µ eve veb l ej `Fvee@ k eÌ ³ eg } s ì ' }ies ® e®e Deeef C e mJele:nt v e leg c e®ee
mebieCekeÀ mke@Àve keÀ©ve Jne³ejme®eer leHeemeCeer keÀjlees. l³eeveblej lees legcne}e
keÀeBH³egìj yebo keÀ©ve Hegvne ®ee}t keÀje³e}e cnCepes èfjyetì' keÀje³e}e meebielees.
Deelee Fvmìe@}sµeve Òeef¬eÀ³ee mebHe}er Deens DeeefCe legcner `Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer.'
JeeHeje³e}e cees k eÀUs Deenele.
Fvmìe@}sµeve mebHeuîeeveblej ne efjmìeì& eEJe[espe®ee m¬eÀerve ³eslees
Jne³ejme DeHe[sìmed
veJeveJes Jne³ejmes m e ³es l e Demeleele, Deeef C e l³eeJej veJeveJes GHee³e ef v eIele
Demeleele. ¿eemeeþer De#ejµe: owvebefove mlejeJej DeeHe}s `Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer'
DeeHeuîee}e DeHe[sìs[ þsJeCeb DeeJeµ³ekeÀ Deens. Computer Associates
keÀ[tve ns DeHe[sìmed osKeer} ceesHeÀle efceUleele. ¿eemeeþer FbìjvesìJej Dee@ve}eF&ve
Demeleevee `Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer' ®³ee TOOLS ¿ee cesvetJej keÌ}erkeÀ keÀje, Je

'AUTO DOWNLOAD' Jej keÌ}erkeÀ keÀjleevee®eer efmLeleer
l³eeveb l ej AUTO DOWNLOAD Jej keÌ } er k eÀ keÀje. AUTO

DOWNLOAD ³ee®ee DeLe& veJ³ee Jne³ejmemeeþer I³eeJe³ee®es DeHe[s ì med
De@ìesce@efìkeÀ}er [eTve}es[ keÀ©ve IesCes. legcner AUTO DOWNLOAD
Jej keÌ } er k eÀ kes À uîeeveb l ej SkeÀ HeÀeF& } [eTve}es [ nes F & } , veb l ej ner HeÀeF& }
Òel³e#e DeHe[sì®eer HeÀeF&} [eTve}es[ nesleevee®eer efmLeleer

Fvmìe@} kesÀuîeeveblej legce®es `Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer.'DeHe[sìs[ jener}. Deµee
ÒekeÀejs oesve-®eej efoJemeebveer DeHe[sìmed Iesle jeefnuîeeme Jne³ejme' ®eer mecem³ee
[eTve}es[ Pee}e. [eTve}es[ Pee}s}er HeÀeF&} `Fvmìe@}' keÀje³e®eer keÀe?

DeLee&le®e, keÀje³e®eer. YES Jej keÌ}erkeÀ keÀje.
íesìe DeHe[sì Deens. HeCe keÀOeer keÀOeer ceesþe DeHe[sìner efceUle Demelees.
leg c ne}e Yes [ meeJeCeb ef v eJJeU DeµekeÌ ³ e®e.

Òeefµe#eCe, ceeefnleer DeeefCe ceole
`Fvee@ k eÌ ³ eg } s ì Dee³e.ìer . ' yejes y ej ³es C eejer Help os K eer } Ket H e GHe³eg k eÌ l e
Jne³ejme Svemee³ekeÌ}esHesef[³ee. ®eebie}er ceeefnleer....

`Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer' JeeHeje³e}e efµekeÀJeCeejer nsuHe eEJe[es.
Deens. ¿ee®es oesve Yeeie Deensle. SkeÀele Deens Virus Encyclopedia.

ogmeN³eele Deensle Help Topics. pej meJe&meeceev³eHeCes Jne³ejmeyeÎ} efJeµes<e
keÀener peeCetve I³ee³e®eb Demes} lej Encyclopedia Hene. ¿ee Yeeieele Jne³ejme®es
ÒekeÀej, l³eele yetì meskeÌìj Jne³ejme, HeÀeF&} eEkeÀJee ceuìerHeeìe&F&ì Jne³ejmesme,
ce@¬eÀes Jne³ejmesme, neskeÌme Jne³ejmesme Deµeer meefJemlej ceeefnleer Deens. Jne³ejme
keÀmes Hemejleele Jeiewjs ceewef}keÀ ceeefnleer Deens. Help efJeYeeie ne Innoculate
IT ne Òeesûeece keÀmee JeeHejeJee, l³eeleer} cesvetceO³es keÀe³e Deens, yeìCeeb®ee Jeiewjs
GHe³eesie keÀmee keÀjeJee ns HeOoleµeerjHeCes meebefiele}s Deens.
¿eeKesjerpe http://www.cai.com/virusinfo/encyclopedia/
¿ee JesyemeeF&ìJej ies}ele lej Jne³ejmesmeyeÎ}®eer Deieoer }sìsmì cnCeeJeer

`Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer' JeeHeje³e}e efµekeÀJeCeejer nsuHe eEJe[es.
Deµeer ceeef n leer , Jne³ejmes m e®eer ³eeoer Jeiew j s Hene³e}e ef c eUs } . Lees [ keÌ ³ eele,
`Fvee@keÌ³eg}sì' kegÀþsner keÀceer He[le veener. SJe{b meieUb ceesHeÀle osCeeje ogmeje
keÀesCeleener Òeesûeece veener. DeeefCe cnCetve®e l³eeJej ¿ee HegmlekeÀeble mebHetCe& meef®e$e
Deeef C e ceg Î s m et o ceeef n leer ef o }er Deens .

Deepe GHe}yOe DemeCeejs
keÀener Flej
DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme
`vee@ ì & v e DeB ì er Jne³ejme 2001' yeÎ} ceeieer } SkeÀe ÒekeÀjCeele DeeHeCe
ceeef n leer Ies l e}er . `vee@ ì & v e DeB ì er Jne³ejme' ne ì^ e ³e} meb H euîeeveb l ej ef J ekeÀle
I³eeJee }eielees . l³ee®eer Deepe®eer eE k eÀcele Deoceemes ©. 2500/- Deens .
p³eeb v ee cees H eÀle Je ®eeb i e}e DeB ì er Jne³ejme Òees û eece nJee Deens l³eeb ® es m eeþer
Inoculate IT ne GÊece DeB ì er Jne³ejme Òees û eece Deens . l³ee®eer ceeef n leer n er
DeeHeCe ceeieer} ÒekeÀjCeele Iesle}s}er Deens. ¿ee oesve DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme
J³eefleefjkeÌle Kee}er} efo}s}s Òeesûeecmener ÒeefmeOo DeeefCe keÀceer DeefOekeÀ }eskeÀefÒe³e
Deens l e. l³ee Òees û eecme®eer veeJes Je l³eeb ® ³ee Jes y e meeF& ì med ® es HeÊes ³es L es ef o }s
Deens l e. ns Òees û eecme ef J ekeÀle I³eeJes }eiele Deme}s lejer l³eeb ® ³ee eE k eÀceleer
HejJe[C³eepees i ³ee Deens l e.
Òeesûeece®es veeJe [eTve}es[eRiemeeþer Jesye
meeF&ì®ee HeÊee
1. McAfee VirusScan 5.* http://www.nai.com
2. Kaspersky Anti-Virus 3.5 http://www.avp.ch

3. F Prot 3.09 http://www.complex.is/f-prot/mirrors.html

4. Quick Heal 6 http://www.quickheal.com
5. Panda Anti Virus Platinum 6.3 http://pandasoftware.com
6. Antidote for PC Viruses http://www.antidote4pc.com

(Personal Edition 2000)
7. F-Secure Anti Virus 4.08 http://www.fsecure.com
8. Thunderbyte Anti Virus http://www.thunderbyte.com
9. PC-cillin http://www.antivirus.com
10. Command Anti Virus http://Commandcom.com
11. AVG Anti Virus 6.0 http://www.grisoft.com
12. Sophos Anti Virus http://www.sophos.com

`Jne³ejme' ®es oµe&veer mJe©He
meeceev³ele: Jne³ejmes m e ns Heef j Ceecee®³ee mJe©Heele®e DeeHeCe Heenlees .

ne[& ef[mkeÀ Hegme}er ies}er Deens, mebieCekeÀ cebo ®ee}t }eie}e Deens, keÀenerlejer
ef J eef ® e$e De#ejs ef o met }eie}er Deens l e, keÀener Òees û eecme GIe[Ceb yeb o Pee}s } b
Deens. Jeiewjs Jeiewjs. Jne³ejmesme menmee mJele:®ee ef®e$eelcekeÀ mebosµe ceeies þsJeerle
veenerle. ³eeceeieer} cenlJee®es keÀejCe cnCepes ef®e$eecegUs `Jne³ejme'®ee DeekeÀej
(bytes) Jee{lees. Deµee HegÀie}suîee DeekeÀeje®ee Jne³ejme }HeJeCes Jee HeÌ}e@Heerletve
HemejJeCes ceie DeJeIe[ peeles . `[e@ m e'®³ee ceeieeme}s u îee keÀeUele}s Jne³ejme
je³eìme& cnCet v e®e ef ® e$e Jeiew j W ® ³ee Yeeveie[er l e keÀOeer He[}s veener l e. Deieoer
meg©Jeeleer®³ee cnCepes 286 ®³ee keÀeUele lej ceesvees¬eÀesce cee@efveìme& (ke=À<Ce-
OeJe}) Demele. l³eecegUs ef®e$ee}e leµeener ce³ee&oe nesl³ee. ¿ee ÒekeÀjCeele keÀener
`Jne³ejmes m e'®eer ef ® e$es ef o }er Deens l e. Deieoer De}er k eÀ[s Dee}s u îee `ves k es À [
JeeF&HeÀ' eEkeÀJee lelmece Jee@cme&veer `HeÌ}@µe' ef®e$eeb®ee DeJe}bye kesÀ}e. Jee@cme& ns
ceg K ³elJes De@ ì @ ® [ HeÀeF& } ®³ee mJe©Heele ies u îeeves `meeF& p e' Jee{}er cnCet v e
HeÀejmes efyeIe[le veJnles. l³eecegUs Jee@cme&ceO³es pesJe{er ef®e$es efomeleele lesJe{er
Flej Jne³ejmes m eceO³es ef o mele veener l e. ³es L es keÀener Deef } keÀ[®eer lej keÀener
pegv³ee keÀeUeleer} `Jne³ejmesme'®eer ef®e$es efo}s}er Heg{er} HeeveebJej Deensle:

Alliance2, Macrovirus
Alliance ¿ee ce@¬eÀes Jne³ejmeves ceeies þsJe}s}er eEJe[es.
Atom. Macrovirus
Atom ¿ee ce@¬eÀes Jne³ejme®eer Òeeflecee Deµeer nesleer...

Boza, first windows 95 virus
Heefn}e eEJe[espe 95 Jne³ejme yeesPee Demee efome}e.
Bandung.1.macrovirus
`yeeb[gbie' ¿ee ce@¬eÀes Jne³ejme®es oµe&ve.

wiederhof.macrovirus
JeeF&[ê@HeÀ ce@¬eÀes Jne³ejme®eer KetCe
Olympic virus
DeeeE}efHekeÀ Jne³ejme®ee ne 1994 ®ee DeJeleej

Larour Excel, Macro virus
}@ìj ce@¬eÀes Jne³ejme®eer ner efHe}Ás..
suicide virus
suicide Jne³ejmeves ceeies þsJe}s}s ns efJeke=Àle ef®e$e.

Flasher virus
`HeÌ}@µej' Jne³ejme ieepe}e veener. HeCe ¿ee ef®e$eeJe©ve

Jne³ejme ef}efnCeeje®ee yeeef}µeHeCee keÀUlees.
Leprosy virus
ns ef®e$e ceeies þsJetve peeCeeje `}sÒemeer' Jne³ejme Hellraiser Deµeer HegÀµeejkeÀer

ceejle cnCelees I will be back.

Deieoer Deef}keÀ[er} `veskesÀ[ JeeF&HeÀ' ¿ee
Jne³ejmeyejesyej Dee}s}e HeÌ}@µe cegJner.
ieepe}suîee 'Love Letter ' ¿ee Jne³ejme®eer

De@ì@®[ HeÀeF&} Deµeer efomele nesleer.

Heg{s keÀe³e?
Sket À Ce Deelee Jne³ejme ne ÒekeÀej }#eele Dee}e. keÀeB H ³eg ì j Jne³ejme}e

Ieeye©ve peeC³ee®eer iejpe veener. lees HeÀkeÌle keÀeBH³egìj®es Òeesûeecme DeeefCe [sìe
³eebvee OeeskeÀe Heesnes®eJet µekesÀ}. ne [sìe DeeefCe Òeesûeece Hegvne menpeHeCes }eJelee
³esT µekeÀleele. keÀeBH³egìj®³ee ne[&JesDej}e l³eeletve keÀme}sner vegkeÀmeeve nesle
vemeles. De®eevekeÀ peeCeejer Jeerpe ner keÀeBH³egìj Jne³ejmeHes#ee Ye³eevekeÀ Demeles.
keÀejCe Jnesuìspe®³ee De®eevekeÀ Je µeerIe´ Jej Kee}er nesC³eeves keÀeBH³egìjceOe}er
SKeeoer ef®eHe Jee Dee³e/meer Kejeye nesT µekeÀles. l³eele}s vegkeÀmeeve DeefOekeÀ
Deens. HeCe }eskeÀ Jne³ejme}e peemle Ieeyejleele lesJe{s les Jeerpes®³ee ÒeJeeneleer}
®e{-Gleeje}e Jee Kebef[le nesC³ee}e Ieeyejle veenerle. Demeb keÀe nesleb!
³ee®eb cetU ceeCemee®³ee ceveele Deens. Jne³ejmesmevee ÒeefmeOoer FlekeÀer efceUle
ies}er keÀer les Deensle l³eeHes#ee KetHe®e Ye³ebkeÀj Jeeìt }eie}s. keÀener keÀesìer ©He³es
vegkeÀmeeve Pee}s Jeiewjs DeekeÀ[s Jee®eveele Dee}s keÀer ceeCetme nyekeÀlees. ogmejer
ieesä cnCepes Ye[keÀ ÒeefmeOoeryejesyej melele ÒeefmeOoer ner nelees[îeemeejKes keÀece
keÀjles. nelees[e ne SkeÀoe oie[eJej DeeHeì}e lej oie[ HegÀìle veener. HeCe
lees leer v e ®eej Jes U e IeCe Iee}t v e ceej}e lej oie[ Heg À ìlees . leme®e ¿ee
Jne³ejme®³ee yeeyeleerle Pee}³e. melele les®e les keÀeveeJej Deeuîeeves Je `meeJeOe
jne, meeJeOe jne' Demee nenekeÀejner KetHe Peeuîeeves meeJeOe jeefn}s}s megOoe
Ieeye©ve®e meeJeOe jenleele. De%eeveeHeesìer efYeleer, efYeleerHeesìer efveef<¬eÀ³elee DeeefCe
Hegvne efveef<¬eÀ³elesHeesìer De%eeve Demeb keÀenermeb nesleb. legce®³eekeÀ[s pej `ye@keÀHe'
keÀ©ve þsJe}s}e Demes} lej, [sìe peeC³ee®eer efYeleer legcner keÀe yeeUieeJeer ?

`G}ì ³esT os Jne³ejme Dee} lej, DeeHeCe meecevee keÀ© ³ee' Demee efyeveOeemle
¢äerkeÀesve HeÀej keÀceer }eskeÀ þsJeleele. Giee®e®e IeeyejC³eeves Jne³ejme je³eìme&®ee
FlekeÀe HeÀe³eoe Pee}e³e keÀer keÀener efJe®ee© vekeÀe.
Deelee meeOeer `F& ces}' ®eer ieesä I³ee. `F& ces}' yejesyej Dee}s}er HeÀeF&}
leHeemeuîeeef µ eJee³e Gle©ve Ies T vekeÀe' ne meeOee ef v e³ece Deens . HeCe ¿ee
efve³ecee®³ee yeeyeleerle DeeJeµ³ekeÀlee vemeleevee DeeHeCe efveOee&mle jenlees. ¿eeJesUer
keÀme}erner efYeleer DeeHeuîee [eskeÌ³eele vemeles. leer keÀe? Deefle Glmeenele DeeHeCe
De@ ì @ ® eceW ì GIe[lees . ceie l³eelet v e Jne³ejme ef µ ej}e keÀer DeeHeCe ieeW O eUlees ,
Ieeyejlees, ``[sìe ies}e [sìe ies}eçç''Demee ìenes HeÀes[lees.
`Heg{s keÀe³e' ³ee®ee efJe®eej keÀjerle Demeleevee yeeleceer Dee}er³e keÀer `veemee' ner
Deces e f j keÀve mejkeÀej®eer Keiees } µeem$e meb µ ees O eve Òe³ees i eµeeUe F.me. 2003
ceO³es cebieUeJe©ve He=LJeerJej F& ces} HeeþefJeC³ee®eer le³eejer keÀjles³e. ³ee®es ÒeHeespe}
le³eej Demetve l³ee}e mejkeÀej®eer ceev³elee efceUlee®e Jesieeves le³eejer HetCe& nesF&}.
Deelee Òeµve ne Deens keÀer ceb i eUeJe©ve GÐee Heef n }er `F& ces } ' FLes ³es F & } .
HejJee keÀener De@ì@®eceWìmed osKeer} ³esleer}. ¿ee De@ì@®eceWìmedner leHeemeeJ³ee }eieCeej
keÀe³e? He= L Jeer J e©ve ceb i eUeJej peeCeejer `F& ces } ' `ces e f } mee' eE k eÀJee `}Jn
}sìj' meejKee Jne³ejme HeeþJeCeej keÀe? DeeefCe cebieUeJejner KeUyeU G[Ceej
keÀe? ³ee®eb GÊej Deens keÀer DeeHe}s `F& ces}' Òeesûeecme Debleyee&¿e megOeejC³ee®eer
iejpe Deepe Deens . p³ee `F& ces } ' ceO³es `Jne³ejme' Deens Deµeer `F& ces } '
DeeHeesDeeHe ef[}erì nesC³ee®eer J³eJemLee l³ee Òeesûeece}e keÀjeJeer }eies}. eEkeÀJee
De@ ì @ ® eceW ì ceOet v e Jne³ejme keÀe{t v e ìeket À ve ceie®e leer Hees n es ® eJeC³ee®eer #ecelee
DemeCeejs F& ces} Òeesûeecme ³esl³ee keÀener Je<ee&le yeveefJeCes Deelee DeeJeµ³ekeÀ Pee}s
Deens .
nelee®³ee yeesìeb®es þmes cee@efveìj®³ee keÀe®esletve mke@Àve nesTve l³ee®ee GHe³eesie
HeemeJe[& cnCet v e nes T }eies } Deµeer oeì µekeÌ ³ elee Sket À Ce meb µ ees O eve Heenlee
Deepe efomeles. Deepe DeeHeCe keÀener De#ejs Jee keÀener keÀermìêskeÌme®ee GHe³eesie
HeemeJe[& cnCetve keÀjlees. ns HeemeJe[&med ye´tì HeÀesme& mee@HeÌìJesDej JeeHe©ve n@keÀ
keÀjCeejer ceb[Uer peieele npeejes Deensle. l³eecegUs KetHeoe }eskeÀebvee HeemeJe[&
DeeefCe l³eeJej DeeOeeefjle `F& ces}' Je `Fbìjvesì' ³eeb®esJej HetCe& efJeéeeme þsJeleevee
DeJeIe[ peeles. SkeÀe yeesìemeejKes ogmejs yeesì Je þmee vemelees. ³ee®ee®e GHe³eesie

HeemeJe[&®³ee peeieer keÀ©ve megj#ee cetuîe Jee{efJeC³ee®ee Òe³elve GÐee nesC³ee®eer
µekeÌ ³ elee Deens . Deµee Jes U er ceeCemee}e yes µ eg O o keÀ©ve Je l³ee®³ee yees ì e®³ee
þµee®ee JeeHej keÀ©ve peyejomleer nesCes µekeÌ³e Deens keÀe³e? nes³e Deens. keÀejCe
ne ceveg < ³e mJeYeeJe Deens . ceveg < ³e SkeÀer k eÀ[s Òeieleer keÀjer l e jenCeej Deeef C e
ogmejerkeÀ[s l³ee®eer owJeieleerner Deµee ÒeJe=ÊeeRvee pevce osle jenCeej. ns nesle®e
jenCeej.
DeepekeÀe} yeng l es k eÀ Jne³ejmes m e ns Fb ì jves ì ®³ee ceeO³eceelet v e ³es l eele.
mee@ H eÌ ì Jes D eme& ® ³ee HeÀeF& u me Devees U Keer meeF& ì Je©ve [eTve}es [ keÀjleevee ns
nceKeeme nesles. De@ì@®eceWì mebbµe³eemHeo Jeeì}er lejer leer GIe[C³eeletve®e jecee³eCe
nesles. `F& ces}' Üeje Hemej}s}s ns keÀener Ye³eevekeÀ Jne³ejme Hene. ¿ee íesìîee
íesìîee Òeesûeecmeveer DeeHe}e®e mebieCekeÀ JeeHe©ve [eJe meeOe}s}e Deens. yengleskeÀ
peCe `F& ces } ' De@ ì @ ® eceW ì GIe[t v e vekeÀUle leer Flejeb v ee HeeþJele ies } s . l³ee
Jne³ejmesme®ee GHee³e osKeer} ³esLes meebefiele}s Deensle. l³ee l³ee meeF&ìJe©ve les
[eTve}es [ keÀªve I³ee.
Wscript. KakWorm
ef[meWyej 1999 ceO³es ÒeLece efometve Dee}e. cee³e¬eÀesmee@HeÌì®³ee DeeTì}tkeÀ

SkeÌ m eÒes m e®ee GHe³ees i e keÀ©ve `F& ces } ' De@ ì @ ® eceW ì Üejs lees Hemejle peelees .
DeeTì}tkeÀ SkeÌmeÒesmeceO³es SkeÀ megj#eeefJe<e³ekeÀ oes<e Deens. l³ee®ee JeeHej ne
Jee@ce& keÀjlees. Deelee ne oes<e otj keÀjC³eemeeþer cee³e¬eÀesmee@HeÌìves SkeÀ He@®e Òeesûeece
ef o }e Deens . lees Kee}er } HeÊ³eeJe©ve [eTve}es [ keÀjlee ³es F & } .
http://www.microsoft.com/technet/ie/tools/scrpteye.asp
¿eeveblej Dee}s}e megOeeefjle Wscript. KakWorm.B ne JesieUe Deens.

' 'B' ®eer ¿eele Yej He[}er Deens. cetU®³ee Wscript. KakWorm ®eer ner
megOeeefjle DeeJe=Êeer Deme}er lejer lees keÀe{C³eemeeþer JesieUer HeOole DeJe}byeeJeer
}eieles. l³ee®ee DeekeÀej HeÀkeÌle 4116 yeeF&ìmed Deens. ne Jne³ejme keÀe{C³ee®eer
HeOole Je ¿ee meb o Yee& l eer } meef J emlej ceeef n leer m eeþer Kee}er } Jes y e meeF& ì Jej
pee.
http://www.symantec.com/avcenter/venc/data/
wscript.kakworm.html

W95. MTX
¿ee Jne³ejme®eer meefJemlej ceeefnleer FLes I³ee.
http://www.symantec.com/avcenter/venc/data/w95.mtx.html
ne 17 Dee@ i emì 2000 jes p eer ef o met v e Dee}e. lees keÀe{t v e ìekeÀCes Del³eb l e
DeJeIe[ Deens . cee$e Jej ef o }s u îee Jes y e Hes p eJej lees keÀe{t v e ìekeÀC³ee®es ceeie&
ef o }s } s Deens l e.
W32. Navidad
ne SkeÀ ceeme ces } eR i e keÀjCeeje Jee@ c e& Òees û eece Deens . 3 vees J nW y ej 2000
jes p eer ef o met v e Dee}e. 32768 yeeF& ì med ne l³ee®ee DeekeÀej Deens . Jee@ c e&
keÀe{tve ìekeÀC³ee®ee GHee³e
http://www.symantec.com/avcenter/venc/data/w32.navidad.fix.html
³es L es GHe}yOe Deens .
W32. Magistr
ne Demee Jne³ejme Deens keÀer p³ee®³eele F& ces} Worm ®es iegCeOece& ner
Deens l e. 13 cee®e& 2001 jes p eer Dee{Ut v e Dee}e. ne Jne³ejme Ye³eevekeÀ
Deens. lees èfJeb[espe' ceOeer} CMOS Je Flash BIOS ef[ef}ì keÀjlees.
Òel³eskeÀ Heb®eefJemeeJ³ee HeÀeF&}ceOe}e [sìe Hegmetve l³ee peeieer YOUARESHIT
Deµeer De#ejs Yeªve ìekeÀlees.
Happy 99.worm
28 peeves J eejer 1999 jes p eer ef o met v e Dee}e. F& ces } De@ ì @ ® eceW ì Üejs ® e
Hemejlees. ner De@ì@®eceWì happy99.exe eEkeÀJee happy.exe Deµeer veeJee®eer
Demeles .
Jejer} Jne³ejme Heeefn}s keÀer Jeeìleb Heg{s keÀe³e nesCeej Deens? }eskeÀ efkeÀleer
ef o Jeme, ef k eÀleer ceef n ves Demes HeÀmeCeej? }es k eÀ HeÀme}s veener l e lej F& ces }
Jne³ejmesme eEkeÀJee Jee@cme& ³eµemJeer nesleer} keÀe? Deelee }eskeÀ HeÀmele veenerle,
Demes Jne³ejme ®ee}le veenerle ns keÀU}s keÀer Jne³ejme ef}efnCeejsner DeeHeesDeeHe
veeGceso nesleer} keÀer veener? ³eemeeþer®e Flejebµeer mebHeke&À, keÀenerµeer Oe[e[er,
Lees [ s m es Oew ³ e& Jee Oeeef j ä³e Demee³e}e nJeb . Deelee meO³ee HeÀej Lees [ s veJes

Jne³ejme ³es l e Demeleele. ³es C eejs ns peg v es ® e Jne³ejme veJ³ee ©Heele Deens l e.
Jejer } Jne³ejme ³es L es ceg o d o ece ef v eJe[t v e ef o }s . keÀejCe ³eeb ® ³ee®e µes k eÀ[es
ef v ejef v ejeÈ³ee DeeJe= l ³ee yeve}s u îee Deens l e.
DeB ì er Jne³ejme Òees û eecme meO³ee Ket H e®e mceeì& Pee}s l e. keÀeìîeeves keÀeìe
efveIeeJee cnCeleele lemes `Jne³ejme' ¿ee Òeesûeecmevee `DeBìer Jne³ejme' ne Òeesûeece
cee© Heenlees. DeBìer Jne³ejme DeefOekeÀ mceeì& Peeuîeeves yejs®e peCe Jne³ejmenerve
nes C eej Deens l e. yeveCeeje Òel³es k eÀ Jne³ejme ceejC³ee®eer leekeÀo SkeÀ ef o Jeme
DeeHeCe µeesOeCeej®e Deenesle. HeCe leesHe³e¥le ..? Lees[e Oeerj OejeJee, Jee®eeJeb,
DeY³eeme keÀjeJee DeeefCe Ye³eieb[ ìeketÀve ÐeeJee. ³eemeeþer HeÀej G®®e efµe#eCee®eer
iejpe veener. Lees[emee efveef½e³e DeeefCe lees le[erme v³ee³e}e yejer®eµeer F®íeµekeÌleer
nJeer Demeles.

`Jne³ejme': keÀener cenlJee®³ee JesyemeeF&ìmed
`Jne³ejme' ®es peie ceesþs Deens.

oesve oµekeÀeble 50,000 Jne³ejme
³esCeb ³ee®ee DeLe& ojjespe ojcene
meg c eejs 300 Jne³ejmes m e le³eej
nes C eb Demee nes l ees . ¿ee Jes i eeves
Jne³ejmes m e®eer mecem³ee GYeer
jeef n uîeeves ¿ee #es $ eele Deves k eÀ
DeY³eemekeÀ Dee}s, DeveskeÀ kebÀHev³ee
Deeuîee. Deves k eÀ meb µ ees O eve
Òe³eesieµeeUe GY³ee jeefnuîee. veblej
ner ceb[Uer FbìjvesìJejner Dee}er.
peiee}e Jne³ejmes m e®eer ceeef n leer
HegjJet }eie}er. Deµee keÀener npeej
meeF&ìmed Deepe FbìjvesìJej Deensle.
l³eeleer } ¿ee Deieoer nelee®³ee
yeesìeJej ceespeC³eeSJe{îee meeF&ìmed
FLes Heg{er} HeeveebJej efouîee Deensle:

http://www.vmyths.com
ner SkeÀ Del³eble ceeefnleerHetCe& meeF&ì Deens. Jne³ejmeefJe<e³eer®³ee

DeHeÀJeeb®ee ceeieesJee IesTve l³eele efkeÀleHele leL³e Deens ns meebieCeejer
ner meeF&ì. DeeÊeeHe³e¥le®³ee DeHeÀJee DeeefCe }esCekeÀ{îee FLes Hene.
Deµee DeHeÀJee DeeCeKeer Heg{s Heme© ve³esle ³eemeeþer keÀe³e keÀeUpeer
I³eeJeer ³ee®es ceeie&oµe&vener ner meeF&ì osles. `Jne³ejme' efve³eb$eCeeµeer
Lesì ¿ee meeF&ì®ee mebyebOe veme}e lejer efve<keÀejCe ieeWOeU G[tve
l³eelet v e keÀener l ejer vekeÀes les Ie[Ceb ìeUC³eemeeþer ® e cenlJee®eer
keÀeceieer j er ner meeF& ì keÀjer l e Demeles . ³eeleer } DeHeÀJee meef J emlej
Jee®eCes ns SkeÀ ceveesjbpeve®e Deens.

http://www.f-secure.com
f-secure ns SkeÀ pegves DeBìer-Jne³ejme mee@HeÌìJesDej Deens.

1988 mee}er mLeeHevee Pee}s}er f-secure ner kebÀHeveer cetU ns}eEmekeÀer
(efHeÀve}b[) ®eer Deens. peieele megceejs 90 osµeebceO³es efle®es efJelejkeÀ
Demetve 1997 He³e¥le efle®es GlHeeove ns Del³eble }eskeÀefÒe³e nesles.
DeveskeÀ HegjmkeÀejner efleves efceUJe}s}s nesles. Heeceìe@He mebieCekeÀemeeþer
Deelee l³eebveer DeBìer Jne³ejme yeveefJe}s}e Demetve WAP meeþer osKeer}
FSAV ns DeBìer-Jne³ejme GlHeeove le³eej kesÀ}s Deens. DeeleeHe³e¥le®³ee
Jne³ejmesme®es JeCe&ve ¿ee meeF&ìJej SkeÀe efJeYeeieele GHe}yOe Deens.
¿ee Kesjerpe Jne³ejmeefJe<e³ekeÀ leep³ee yeelec³ee ns l³eeb®es Jewefµeä³e
Deens .

http://www.symantec.com
efmeceBìskeÀ ner megÒeefmeOo vee@ì&ve DeBìer Jne³ejme®eer meeF&ì.

³esLetve legcner vee@ì&ve DeBìer-Jne³ejme 2001 Jee DeeCeKeer DeHe[ssìs[
mee@HeÌìJesDej [eTve}es[ keÀ© µekeÀlee. Deelee èfmeceBìskeÀ' ves keÀeBH³egìj
efmekeÌ³egefjìerceO³es SkeÀ HeeT} Heg{s ìekeÀ}s Deens. `vee@ì&ve Fbìjvesì
ef m ekeÌ ³ eg e f j ìer 2001' ns Jes i eUs mee@ H eÌ ì Jes D ej l³eeb v eer ef o }s Deens .
ef m eceB ì s k eÀ®³ee ¿ee meeF& ì ®es Jew e f µ eä³e cnCepes `Jne³ejmes m e'®es
meef J emlej leHeµeer } Je l³eeJejer } GHee³e. Deepeef c eleer m e vee@ ì & v e
DeBìer-Jne³ejme ns meJee¥le ÒeYeeJeer DeBìer-Jne³ejme mee@HeÌìJesDej ceeve}s
peeles . DeekeÀejeves les Ket H e cees þ s Deens . Hejb l eg veJ³ee ³es C eeN³ee
Jne³ejmes m eJejer } GHee³e, [s H eÀer v eer µ eve DeHe[s ì med , Dee@ v e}eF& v e
DeHe[sìmed, ¿ee Jewefµeä³eebveer }eskeÀ `vee@ì&ve' keÀ[s DeekeÀef<e&le nesleele.
`Heerìj vee@ì&ve' ³eebveer èfmeceBìskeÀ' }e DeeHe}er kebÀHeveer efJekeÀuîeeveblej
`vee@ì&ve' ³eeb®es lesLeer} mLeeve kesÀJne®e mebHe}s Deens. kesÀJeU veeJe
cee$e Gj}s Deens .

http://www.mcafee.com
¿ee®e HegmlekeÀeleer} `Jne³ejmesme'®ee ceveesjbpekeÀ Fefleneme

ns ÒekeÀjCe Hene. legcne}e efomes} keÀer `vesìJeke&À De@meesefmeSìdmeveer
[e@. mees}esceve ns Jne³ejme mee@HeÌìJesDejner efJekeÀle IesTve ìekeÀ}s.
l³eeceg U s `ce@ k eÀ HeÀer ' ®ee Skes À keÀeU®ee mHeOe& k eÀ peCet `ce@ k eÀ HeÀer '
®³ee®e Iejele HeeCeer Ye© }eie}e. Deepe `ce@keÀ HeÀer' ®es veeJe ceesþs
Deens . cee$e èf m eceB ì s k eÀ'ves SkeÀ HeeT} Heg { s ìekeÀ}s Deens . Skes À
keÀeUer Jne³ejme mke@ÀeEveie ner `ce@keÀ HeÀer' ®eer cekeÌlesoejer nesleer ns
meebietvener Kejs JeeìCeej veener Demee keÀeU meO³ee Deens.

http://www.antivirus.com
`Heermeerefmeef}ve' DeBìer Jne³ejme Òeesûeece®eer ner Jesye meeF&ì.

DeepekeÀe} pes ÒecegKe DeBìer-Jne³ejme mee@HeÌìJesDej efvecee&les Deensle
les DeeHeuîee JesyemeeF&ìJej ÒeeLeefcekeÀ ceeefnleer, Jne³ejmesme®eer JeCe&ves
Je l³eeJej®es GHee³e, lemes ® e DeHeÀJee, Heeef j Yeeef < ekeÀ µeyo, veJes
Jne³ejme Je l³eeb ® ³ee yeelec³ee ner meeceg û eer os l e Demeleele.
Heer m eer e f m e}er v e®³ee `ì^ W [ cee³e¬eÀes ' keb À Heveer v es n er leer ef o }er Deens .
1989 mee}er meg © Pee}s } er ner keb À Heveer Deelee `vee@ ì & v e'
GlHeeoveeb m ecees j mHeOex l e yejer ® e ceeies He[uîee®eb ef o mele³e.
Antivirus.com ns [escesve vesce HeÀej cenlJee®es Deens. Demes veeJe ¿ee
kebÀHeveerves HeìkeÀeJe}s keÀejCe ¿ee #es$eele}er leer SkeÀ pegveer efKe}e[er
Deens .

http://www.nai.com
`ce@keÀ HeÀer' ®³ee kebÀHeveer®eer®e ner SkeÀ meeF&ì
http://www.avp.com
`mesì^b} keÀceeb[' ns DeBìer-Jne³ejme mee@HeÌìJesDej nUtnUt mHeOexle ³esle Deens.

http://www.quickheal.com/default.htm
`keÌJeerkeÀ ner}' ne SkeÀ }eskeÀefÒe³e Yeejleer³e DeBìer-Jne³ejme Òeesûeece
http://www.ncsa.uiuc.edu/
`ve@µeve} keÀeBH³egìj meskeÌ³egefjìer De@meesefmeSµeve'®eer ner cenlJee®eer meeF&ì

http://www.av.ibm.com
Dee³e.yeer.Sce. HetJeea DeBìer Jne³ejme}e KetHe®e cenlJe osle Demes. Deelee l³eebvee
les efoJeme DeeþJeeJes }eieleele.
http://www.cert.org
DecesefjkeÀve mejkeÀej®eer ceole IesTve keÀeBH³egìj megj#esmeeþer pevepeeie=leer

keÀjCeejer mebmLee.
http://www.eicar.com
¿ee meeF&ìJej SkeÀ meeOeer SkeÀe DeesUer®eer HeÀeF&} Deens. les keÀes[ malicious Deens.
HeCe lees Jne³ejme veJns l³ee}e Test file cnCeleele.
http://www.wildlist.org
SkeÀ cenlJee®eer mebmLee. ner peieeleer} Jne³ejmesme®eer ³eeoer þsJeles

http://www.sophos.com
meesHeÀesme ner SkeÀ ®eebie}er Jne³ejme meeF&ì Deens. `Jne³ejme' ne efJe<e³e ³esLes meesH³ee
Yee<esle mecepeeJe}e ies}e Deens.
http://www.grisoft.com
S.Jner.peer. DeBìer Jne³ejme®eer meeF&ì. ³esLes ceesHeÀle
[eTve}es[ GHe}yOe Deens.

Computer Virus (Marathi)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Computer Virus (Marathi)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

keÀeBH³egìj Jne³ejme: mJe©He DeeefCe GHee³e

cegKeHe=ÿ / mepeeJeì /De#ejj®evee

eEkeÀcele 110 ©He³es

ot j OJeveer / He@ À keÌ m e: 5681650/5688682

z keÀneB mes let Dee³ee Deewj keÀneB legPes peevee nw 9

z `Jne³ejme' cnCepes vescekesÀ keÀe³e ? 14

z `Jne³ejme' SkeÀ vekeÀes Deme}s}e HeengCee 20

z ìsve keÀceeb[ceWìmed, DeLee&le one keÀeveceb$e 26

z `Jne³ejme'®ee ceveesjbpekeÀ Fefleneme 36

z DeHeÀJeeb®ess HeerkeÀ DeLee&le `Jne³ejme neskeÌmesme' 55

z Jee@cme&,ì^espeve ne@mexme DeeefCe }e@efpekeÀ yee@cyme 61

z `Jne³ejme' ®es ÒekeÀej 68

z `Jne³ejme' ®es pevceoeles 73

z HeeefjYeeef<ekeÀ µeyo Je µeyoÒe³eesie 84

z Fvee@keÌ³eg}sì Dee³e.ìer. SkeÀ GÊece GHee³e 95

z keÀener Flej DeBìer Jne³ejme Òeesûeecme 103

z `Jne³ejme'®es oµe&veer mJe©He 105

z Heg{s keÀe³e? 112

z `Jne³ejme'- keÀener cenlJee®³ee JesyemeeF&ìmed 117

yeN³eeHewkeÀer yepesì yeebOetve DeeHeCe Iejer eEkeÀJee Dee@efHeÀmeele keÀeBH³egìj DeeCelees.

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 9~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 10~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 13~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 14~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 18~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 19~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 20~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 21~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 22~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 23~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 24~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 25~~

iesuîee ÒekeÀjCeele DeeHeCe Heeefn}b keÀer Jne³ejme®ee pevce efJeke=Àleerletve neslees

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 26~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 27~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 28~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 29~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 30~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 31~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 32~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 33~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 34~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 35~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 36~~

ne®e lees efj®e[& m¬eWÀìe

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 37~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 38~~

3.5 Fb ® e DeekeÀeje®eer HeÌ } e@ H eer

Lees[keÌ³eele 3.5 Fb®e DeekeÀeje®eer HeÌ}e@Heer 1986 mee}er pevcee}e Dee}er.

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 39~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 40~~

ceesþer ne[& ef[mkeÀ

ne[& ef [ mkeÀ JeeHejlee ³es T }eie}er . 2001-2002 ceO³es DeeHeCe 20

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 41~~

S[me Jne³ejmeves DeeHe}s DeefmlelJe Deµee ef®e$eeves oeKeJe}s. meeceev³eleë

¿ee®e Je<eea pece& v eer l e keÀemkes À [ (Cascade) veeJee®ee Jne³ejme le³eej

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 42~~

`DeBìer Jne³ejme' iegª Heerìj vee@ì&ve.. megªJeeleerme l³eebveer oeJee kesÀ}e

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 43~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 44~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 46~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 47~~

~~ Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 48~~

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 9

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 10

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 13

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 14

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 18

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 19

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 20

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 21

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 22

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 23

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 24

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 25

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 26

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 27

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 28

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 29

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 30

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 31

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 32

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 33

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 34

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 35

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 36

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 37

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 38

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 39

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 40

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 41

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 42

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 43

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 44

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 46

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 47

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 48

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 49

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 50

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 51

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 52

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 53

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 54

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 55

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 56

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 57

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 58

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 59

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 60

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 61

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 62

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 63

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 64

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 65

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 66

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 67

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 68

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 69

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 70

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 71

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 72

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 73

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 74

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 75

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 76

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 77

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 78

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 79

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 80

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 81

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 82

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 83

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 84

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 85

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 86

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 87

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 88

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 89

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 90

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 91

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 92

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 93

Jne³ejme (mJe©He DeeefCe GHee³e) - 94