Professional Documents
Culture Documents
EEN BIDBOEK
EEN BIDBOEK
Inleiding | Jankees Dieleman 10 Maarten Becks 16 Rob Muylaert 36 Smeltkroes | Subash Taneja 56
Column | Thomas Verbogt 12 Henk Bekkers 18 Anja Sennema 38 Een steun in de rug 58
08 09
0 1
Kunstenaars moeten vaak om ruimte zeuren. En dan Iets maken wat er nog niet was. Een antwoord geven op ken worden. En daarna geven kunstenaars ons de
moeten ze eerst uitleggen waarvoor die ruimte is. Ja, een vraag die nog niet gesteld is. Of een vraag stellen ruimte die we niet voor mogelijk hadden gehouden.
om te doen wat ze willen doen of moeten doen, maar die nog niet bestond. In die ruimte groeien we verder, begrijpen we meer,
dat is geen motivatie waarmee de mensen die het voor worden we gevoeliger dan we waren. Mooi. Ja, goed is
het zeggen hebben, uit de voeten kunnen. Broedplaats, Schuilplaats. Werkplaats. Give it a name. dat.
Maar het moet niet uit te leggen zijn. Soms maakt uitleg stens twee betekenissen. Ik denk aan de eerste die Daarom moeten kunstenaars niet om ruimte hoeven zeuren.
alles dood of oppervlakkig. Het is in wezen zo simpel en me te binnen schiet: een instrument of een manier
tegelijkertijd allesomvattend: kunstenaars maken iets waarmee ijs gebroken kan worden. Dat is een kwets-
wat er nog niet was. Daar gaat het om. Maar ik zei het al: bare gang van zaken, zoals we allen weten. Maar dat
het is verder niet anders uit te leggen dan zo. is er wel altijd aan de hand: het ijs moet eerst gebro-
2 3
Al jaren zoek ik in mijn artistieke extra dimensie. Vanzelfsprekend Verf” kreeg. De beschildering is met
werk de verhouding tussen de hebben ook de modellen een behulp van sponsjes en kwasten
teken- / schilderkunst en de zeer belangrijke inbreng bij het gemaakt.
fotografie. In eerste instantie heb ik slagen van zo’n kunstwerk. Tijdens
dat door middel van fotocollages het beschilderen moeten zij erg Het beschilderen van het lichaam
bewerkstelligd. Sinds 1995 heb ik stil en geduldig zijn, alhoewel volgens mijn ideeën is op zich al
me toegelegd op het creëren van dat soms vele uren kan duren. een kunstuiting. Maar, als deze
bodypaintings, als een expressie Vervolgens moeten ze nog energie beschildering niet goed vastgelegd
van mijn liefde voor deze twee overhouden om de elegantie en wordt op de gevoelige plaat, blijft
uitingen van kunst. stijl uit te stralen, die tijdens het van de grote inspanning niets over.
poseren voor de foto’s vereist zijn. Het is dan de taak van de fotografie
Mijn bodypaintings worden de bovengenoemde extra dimensie
gemaakt op een wijze die zelden De toestand in de productiezalen die de verf aan het lichaam geeft, te
wordt toegepast: van de voormalige DRU fabriek benadrukken. De opnames zijn met
De beschildering is namelijk trok mijn aandacht vanwege de middenformaat camera gemaakt.
geen vervanging voor kleding of afgebladderde verf, die op de Het werk ademt sfeer van mysterie,
verlenging van het decor. Door het muren aanwezig was. Ik nam deze stilte en rust.
toepassen van kleur en vorm vanuit verf als inspiratiebron, waardoor
mijn fantasie, krijgt het lichaam een mijn werk ook haar naam “Oude
4 5
Zonder Titel
2005
gemengde techniek
6 7
Blue Spirit
BLUE SPIRIT
8 9
20 21
22 23
DruNU
lucht lucht
de tijd bevrijdt
empty spaces
24 25
OER
Materie,
Oer inspireert...
werkelijkheid ontstaat.
26 27
28 29
30 31
Respect, tijdloos!
32 33
SNEEWWITJE (1999)
34 35
36 37
de hutten
anja sennema
2005
38 39
hephaistos,
hans sennema
2006
40 41
42 43
De Hutten
Zwart en zweet
Het felle licht van vloeibaar ijzer
Mannen werken zich letterlijk kapot
Nederig naar hun baas
Karig hun loon
Pure romantiek
Hoe wrang!
Inspiratiebron voor kunst
Een muze
44 45
SOMETIMES
SHE ’S THERE
BUT YOU’LL
46 47
Sinds november 2005 heb ik een hal van de Bramerij op het oude
DRU-complex in gebruik als atelier voor mijn werk als beeldhouwer.
Het is een plek waar je de geschiedenis inademt, je ruikt de stof van
jaren terug en je voelt je verbonden met de mensen die er eeuwenlang
gewerkt hebben. In een boekje dat ik kocht in het IJzermuseum vond
ik een stukje tekst uit de oprichtingsjaren (1754) van de ijzerhut.
In deze tekst pleit de Graaf (van Huis Bergh) voor het oprichten van
een IJzerhut aan de oude Meulenbeeke omdat:
“hier aan meer als 100 Ingesetenen de kost konnen hebben met vaaren van
Ouhr, koolen, sand, gegooten yser, ouhr kloppen, suyveren, formen, smeeden,
beeldhouwen, timmeren, gieten, bereijden van leem, aarde en wat dies meer is”.
Henk Welling
48 49
50 51
Het gezegde
52 53
Ineke Beentjes Ehringveld 3 7054 BP Westendorp 0315-298752 Monnie Paashuis Deilhorst 68 7009 LH Doetinchem 0314-344453
schilderen/monumentaal druktechnieken/glas
Els Dekkers Varsseveldseweg 11 7061 GA Terborg Henk Visser Markt 5 7126 AZ Bredevoort 0543-451691
bolwerk@wxs.nl
schilderen/fotografie tekenen/schilderen/film
Job Heykamp Brinkweg 4 7274 AD Geesteren 0545-481753 Michiel Zuidervaart Prinsenstraat 3A 7126 AX Bredevoort 0543-451599
keramiek schilderen/beelden/grafiek
54 55
fabrieken die niet alleen in dienst stonden van het product, maar er van de geschiedenis. Juist kunstenaars kunnen de werkelijkheid af- nieken. De waarde van wat wij willen bewaren voor de volgende ge-
zelf de personificatie van waren. Sinds het einde van de 19e eeuw beelden en verbeelden, waardoor we daarmee – bewust of onbewust neraties schuilt dan ook voor een belangrijk deel in die smeltkroes
SMELTKROES hadden nieuwe productietechnieken een bredere toepassing van ma- – worden geconfronteerd. Kunst is daarom een prikkelende speler van ambachten, welke zo kenmerkend is voor industriële architec-
terialen mogelijk gemaakt. Nieuwe toepassingen van gietijzer lieten als het gaat om het levend houden van het collectieve geheugen van tuur. In het bewaren van ons cultureel erfgoed moet haar karakter
een vrijere vormgeving toe. In de vormgeving van het gebouw wer- de plek. In de revitalisering is kunst een wezenlijk onderdeel omdat niet alleen worden geconserveerd, maar ook worden versterkt.
den materialen gebruikt die in de fabriek zelf werden vervaardigd of het iets toevoegt, iets tastbaars, onbewusts, een herinnering aan iets
In de loop van de geschiedenis zijn verschillende kunstuitingen als vervormd. Tegelijkertijd werd met beton gewerkt, waardoor grotere anders dan er strikt zichtbaar is, of een referentie is naar een andere Als het industriële landschap het ontwerpthema is voor dit historisch
architectuur, constructie en industriële vormgeving innig met elkaar overspanningen mogelijk waren: een smeltkroes van nieuwe ma- wereld – in plaats of in tijd. Zo’n zintuiglijke, niet louter concrete zeer waardevolle terrein, dan maakt het huwelijk tussen architecten,
verbonden geweest. In Hutten Noord is, zowel in de vormgeving van terialen en technieken werd zichtbaar in de architectuur. Zo werd of aanwijsbare ervaring geeft diepte aan de daadwerkelijke situatie. constructeurs en kunstenaars onlosmakelijk deel uit van de revita-
de gietijzeren producten als later in de architectuur van de fabrie- architectuur een symbiose van verschillende materialen en nieuwe Niet alleen in de architectuur, maar ook in de openbare ruimte. lisering. Alleen een innige samenwerking tussen deze kan wezen-
ken zelf, de integrale ambachtelijke benadering zichtbaar geweest. constructievormen. In de vormgeving van het gebouw gingen kunst lijk bijdragen aan de zintuiglijke bewustmaking van ons cultureel
Al vanaf de ingebruikname van de eerste vuurvaste ijzerhut in 1754 en architectuur hand in hand. Ik pleit dan ook voor een innige verweving van kunst en architec- erfgoed. Kunst bij uitstek kan datgene tot leven wekken, wat in dit
– een zogenaamde smeltkroes – is op deze plek getracht het door de tuur. Louter als toevoeging, een cosmetische ingreep of extra laagje, waardevolle cultureel erfgoed besloten ligt.
rivier aangevoerde ijzer om te smelten in producten waarin verschil- Essentieel in het collectieve geheugen van Hutten Noord is dan ook verliest een kunstwerk snel zijn waarde en is de ervaring ervan kort-
lende ambachten als een symbiotisch samengaan het wezen van het de smeltkroes van kunst, industriële vormgeving, architectuur en stondig: er is immers geen verband. Altijd is kunst een integraal on-
product bepaalden. constructie. Nu, ruim honderd jaar na de industriële bloei, speelt de derdeel geweest van architectuur – de architectuur onderdeel van de
verweving van verschillende kunstuitingen opnieuw een essentiële constructie – op zijn beurt weer voortvloeiend uit de mogelijkheden
56 57
DE REGIO, ZOWEL UIT HET BEDRIJFSLEVEN ALS UIT DE SECTOR KUNST EN CULTUUR TONEN PUBLIEKELIJK HUN STEUN
Els Bakker Terborg voormalig Toeristisch Platform Wisch Jack van Liesdonk Doetinchem directeur | bestuurder Stichting Fidessa Welzijn, Ulft
Tonno en Joke Bakker Silvolde Therapeutencollectief Silvolde Hans Mellendijk Varsseveld vormgever en medewerker Kenniscentrum EduArt Arnhem
Henk van Beek Lichtenvoorde voormalig directeur Lucas Dusseldorf Martin en Rita Pragt Silvolde Pragt Producties
Masha Bijlsma Silvolde jazzzangeres Bert Scheuter Varsseveld vormgever, Beek en Es, kunst en communicatie
Ynske Breukelaar Westendorp Ynske Breukelaar Interieurarchitectuur Ronnie Schmitz Terborg ondernemer Schmitz haarmode
Elly Dings Terborg oud wethouder cultuur Wisch Els Stevens Winterswijk beeldentuin ‘De Stegge’
Masja van Dongen-Westerveld Varsseveld registeraccountant Westerveld & Vossers Peter van Tuijl Ulft rector Almende College
Harry Esselink De Heurne tuinarchitect Harrie en Maria Verhey Silvolde Verhey Metaal B.V. Ulft
Gerrit Heinen Varsseveld commissaris Lundia Reinier en Loes van de Voorde Deventer Loes en Reinier International, keramiek galerie
Otto Heinen De Heurne ondernemer Grafische Industrie in Dinxperlo Rob Voorhuis Doetinchem Voorhuis Design
Jan van den Hout Varsseveld algemeen directeur Lovink Industries B.V. Terborg Eric van der Wal Zevenaar directeur/voorzitter Basisbibliotheek Achterhoekse Poort Musiater Zevenaar
58 59
is een uitgave uit maart 2007 van de initiatiefgroep Breekijzer. Lettertypen: Myriad Pro | Minion Pro
Inleiding: Jankees Dieleman De tekst op pagina 5 is een citaat van Francis Picabia uit de
Columns: Thomas Verbogt, columnist revue La Pomme de Pins van Februari 1922.
Subash Taneja, architect Vertaling: Ons hoofd is rond, zodat ons denken
Vormgeving: Beek en Es, kunst en communicatie © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder
Fotografie: Ton van Vliet Deze uitgave is mede tot stand is gekomen dankzij de medewerking schriftelijke toestemming van de betrokken kunstenaar
Drukwerk: Drukkerij Loor van Centrum Beeldende Kunst Arnhem, Ruud Bruinen. en de vereniging Breekijzer.
60 61
De ruimte ... Een bidboek ter ondersteuning van een toekomstig kunstenaarscentrum in het gietelinck in ulft
Bidboek-01_070423.indd 64-65