Tema 2.

A nutrición
humana
 ¿qué é a nutrición?
• Un ser vivo ten que nutrirse para
seguir vivo, xa que precisa meteria e
Enerxía
• Obtemos así principios inmediatos
– Orgánicos
– Inorgánicos
• A Enerxía os seres humanos
obtémola os seres humanos a partir
de procesos químicos sobre a mat.
Orgánica. Neste proceso interveñen
 Alimentación e nutrición
• Alimentación consiste na
obtención, preparación e inxestión
dos alimentos. A nutrición é o
proceso mediante o cal os alimentos
inxeridos se transforman e se
asimilan, ou o que é o mesmo, se
incorporan ó organismo dos
seres vivos.
Os nutrientes: precisos para
a vida
• Proporcionan enerxía
• Na respiración celular obtemos
enerxía co:
– Osíxeno aportado polo Ap. Respiratorio
(através do circulatorio)
– Nutrientes aportados polo dixestivo e as
reservas do organismo
– Os refugallos de desfeito son eliminados
polo Aparato circulatorio que as
transporta ó excretor e ó respiratorio
(CO2)
• Respiración celular:
– Imprescindible a presencia de O2
– Lévase a cabo nas células
– Proceso bioquímico complexo para
conseguir E
• Combustión dos nutrientes
Nutrient
• Xérase substancias de refugo (comoes
o
CO2)
– As reaccións máis importantes son na
mitocondria
O2
O2
Vaso
sanguíneo CO2
CO2
 Xacobo de Toro©2008

• O aparato dixestivo:

– preparación dos
alimentos. ( http://www.supersaber.com/digestivo.htm Flash

)
dixestion

• Formado por:
– Tubo dixestivo
– Glándulas accesorias

ANIMACIÓN EN FLASH
DA DIXESTIÓN
 Xacobo de Toro©2008

• O aparato dixestivo: preparación dos

alimentos. (
http://www.supersaber.com/digestivo.htm
Flash dixestion)
• Tubo dixestivo (8m)
• Variable en forma e diámetro. Dende a
boca ao ano.
– Cavidade bucal
– Farinxe
– Esófago
– Estómago
– Intestino delgado
– Intestino groso
 Xacobo de Toro©2008

• Glándulas accesorias: Verten

secrecións ó tubo (enzimas entre
outros)
• Salivares
• Gástricas
• Intestinais
– Fígado
– Páncreas
 2. A PREPARACIÓN DO Xacobo de Toro©2008

PROCESO DIXESTIVO:
PREDIXESTIÓN
• ¿Onde?No aparato dixestivo e polo
proceso da dixestión:
• A dixestión é o proceso de
transformación dos alimentos que
son inxeridos en sustancias máis
sinxelas para ser absorbidos
• No proceso actuarán enzimas
dixestivas.
– Procesos:
• Predixestión:
– Mastigación
–
 A MASTIGACIÓN:
Xacobo de Toro©2008

• Mecánico: trituración alimentos

• Realizado polos dentes e axudados pola
lingua (mestura os alimentos coa
saliva)
 Xacobo de Toro©2008

A INSALIVACIÓN:
• Estimulada por órganos sensoriais:
– gusto,
– vista
– Ou olfato.
• Producción de saliva: líquido producido nas
glándulas salivares
• Axuda a formación do Bolo alimenticio:
saliva e alimento triturado
• Funcións da saliva:
– Facilita o traslado do bolo cara farinxe e esófago
– Inicia a dixestión, contén enzima dixestiva que
transforma almidón en azucres sinxelos.
– Bactericida
 Xacobo de Toro©2008

A DEGLUTICIÓN
• É a acción de tragar o alimento
axudado pola lingua. Evítase que
entre nas vías aéres pola epiglote
• Avance do bolo alimenticio é grazas
aos movementos peristálticos:
contracción das capas musculares
da parede do tubo dixest.
• Comprende o paso por:
– Farinxe ou gorxa
– Esófago
– Estómago
 Xacobo de Toro©2008

3.O PROCESO DIXESTIVO

Cardi
• Recuberto por glándulas na súa parede as

interna que segregan xugo gástrico,

pero protexido do mesmo por unha
Pílor capa
de mucus. o

• O xugo gástrico secrétase pola

percepción dos alimentos e co contacto
cos mesmos no estómago. Está formado
por:
– Pepsina: enzima involucrada na dixestión das
proteínas
– HCl (Ac. Clorhídrico):
• Activa a pepsina
• Disgregación fibras dos alimentos
• Efecto bactericida sobre o alimento
 Xacobo de Toro©2008

• Ca entrada do bolo se produce unha

contracción das capas musculares do
estómago que favorecen o movemento
e amasado do quimo (mestura do bolo
coas secrecións gástricas de
consistencia fluída).
• Canto máis tempo pas,a maior
acidificación e licuefacción do quimo
debido a secreción dos xugos gástricos.
• Cando a acidez é elevada ábrese o
píloro e o quimo pasa ao intestino
delgado, na zoa do duodeno.
 Xacobo de Toro©2008

• Vómito: Expulsión do quimo que está

no estómago.
– Causado por:
• Substancias tóxicas
• Alimentos en mal estado
• Enfermidades
 3.2. Dixestión no intestino Xacobo de Toro©2008

delgado:
• Intestino delgado
• Ten glándulas na mucosa que libera
xugo intestinal: enzimas que
dixiren todo tipo de nutrientes.
• Está formado por:
– Duodeno (25 cm)
– Xexuno: tramo longo
– Íleo
– Válvula ileocecal
• Fígado:
– Grande e violáceo
– Localízado á dereita do
abdome, diante do estómago
 Xacobo de Toro©2008

• Vesícula biliar:
– Órgano localizado preto do duodeno
– Función:
• Almacea o bile producido polo fígado
• Libera a bile a través da Ampola de Vater.
– Cando?: só cando entra quimo no intestino
– Composición bile:
• Sales biliares: dixestión das graxas por
emulsión( para a acción dos xugos
dixestivos)
• Auga, graxas e colesterol
 Xacobo de Toro©2008

• Páncreas:
– Glándula localizada embaixo do
estómago
– Función:
• Endocrina: produce hormonas
regulando a [glucosa] en sangue e
glucóxeno no fígado.
• Dixestiva: libera xugo pancreático a
través da Ampola de Vater.
– Composición xugo pancreático:
• Enzimas dixestivas para:
– Glícidos, graxas e proteínas
• Bicarbonato sódico: neutraliza a
acidez do quimo.
 Xacobo de Toro©2008

• Proceso dixestivo:
– No intestino: lévase a maior % dos
procesos dixestivos:
• Quimo entra en contacto coas secrecións
verquidas por páncreas,fígado e intestino
formando o quilo.
– Existen unha serie de reaccións
químicas durante a dixestión mediadas
por enzimas:
 Xacobo de Toro©2008
Amidó Malto Glicos
n sa a
Amilasa
Patac
as Maltasa

Sacaro
sa Glicosa
Az &Fructosa Sacara
ucr
e: sa
A
Gol Graxas Glicerina & Ac.
os
a graxo

Lipasa
Aceite

Proteín Pepsina
as
Péptid Tripsina
Carne
os Erepsina
Péptidos
curtos e
 Xacobo de Toro©2008

• 3.3. Absorción dos nutrientes:

• Absorción: é o paso dende intestino
delgado ao sangue de:
– Nutrientes
– Sales minerais
– Vitaminas

• Superficie de absorción total no

intestino delgado: 400 m2.
• Lugar: nas vilosidades intestinais moi
capilarizados.
– Cada vilosidade está formada por células
que a súa vez presentan pregues: as
microvilosidades
 3.4. No intestino groso:
Xacobo de Toro©2008

• O quilo pasa a través da válvula ilocecal ao

int. Groso, que é:
– Máis curto (1m)
– Maior diámetro
• Diferéncianse os tramos:
– Cego e apéndice
– Colon: Desenvólvense flora intestinal que
xeran vitaminas
• Ascendente
• Transverso
• Descendente
– Recto e ano
 Xacobo de Toro©2008

• Funcións:
– Reabsorción da auga
– Formación das feces por compactación e
explusión delas.
– Fabricación de vitaminas polas bacterias
endosimbiónticas
• Fin:
– Traslado ate o ano das feces por
movementos peristálticos e expulsión
do organismo
 Enfermidades do
dixestivo (Ler
definicións do libro)
• Cavidade bucal:
– Caries:
– Xenxivite
• Estómago
– Gastrite
– Úlcera
Ictericia

• Fígado
– Hepatite
– Cirrose
– Cálculos biliares
 • Intestino: Gastroenterite

– Infeccións intestinais:
• Gastroenterites
• Cólera
• Febres tifoideas

Cólera:
consecuencias
graves!, incluso
morte
 Salmonelose

– Intestino:
• Salmonelose Apendicite

• Apendicite

• Estrinximento

• Diarrea
 Xacobo de Toro©2008

O Aparato respiratorio
 Xacobo de Toro©2008

• Respiración celular:
– Imprescindible a presencia de O2
– Lévase a cabo nas células
– Proceso bioquímico complexo para
conseguir E
• Combustión dos nutrientes
Nutrient
• Xérase substancias de refugo (comoes
o
CO2)
– As reaccións máis imporatantes son na
mitocondria
O2
O2
Vaso
sanguíneo CO2
CO2
 Xacobo de Toro©2008

¿Quén será o responsable do

intercambio de gases??
• O aparato respiratorio:
– Capta O2 do aire pata transferilo ao
sangue
– Recolle CO2 do Proporción
Gas sangue para
no expulsalo
N2 (nitróxeno) aire(%)
78%
ao exterior
O2 (osíxeno) 21%
CO2 (Dióxido de 0’04%
carbono)
Outros 0’96%

• Formado por:
– Vías respiratorias
 Xacobo de Toro©2008

• Punto de entrada: Fosas

nasais e boca.
– Conectadas pola farinxe,
quentan o aire de entrada
• Fosas nasais:
• Moi capilarizadas e sinuosas:
misión:quencer o aire
• Farinxe:
– Atopamos nela as amígadalas,
implicadas no sistema inmune
• Larinxe:
• Regulada na entrada pola
epiglote.
• Formada por cartilaxes para
mantela aberta
• Atópanse despois da epiglote as
corda vocais:
– Repregramentos anulares que emiten
sons ao vibrar co aire
 Xacobo de Toro©2008

Cordas vocais
• Tráquea: Xacobo de Toro©2008

– Conducto de lonxitude = 12
cms
– Formado por aneis de
cartilaxe

• Árbore bronquial:
– Bronquios:
• División da tráquea en dous
• Formada por aneis de cartilaxe
• Penetran no pulmón
– Bronquiolos
• Divisións dos bronquiolos
• Sen aneis de cartilaxe
• Alvéolos pulmonares
– Formacións moi pequenas en
forma de saco ás que se
conduce o aire que chega
 Xacobo de Toro©2008

• Pulmóns:
Pulmón
– Organo elástico e esponxoso
– Rede formada por :
• Bronquios
• Bronquiolo
• Alvéolos
• Capilares sanguineos
• Están rodeados pola pleura:
– Formada por 2 membranas
– No medio hai líquido pleural
 Xacobo de Toro©2008

• A ventilación
pulmonar:
• Intervén o diafragma e
músculos da caixa
torácica
• En repouso= 16
veces/min e 8 L
 Enfermidades do aparato
respiratorio víricas
• Resfriado: infección vírica.
Non se curan con
antibióticos
 Enfermidades do aparato
respiratorio víricas
• Gripe: infección vírica. Síntomas
semellantes ó catarro. NON se curan
con antibióticos.
 Enfermidades do aparato
respiratorio causadas
comunmente por bacterias
• Bronquite
 Enfermidades do aparato
respiratorio causadas
comunmente por bacterias
• Farinxite
 Enfermidades do aparato
respiratorio causadas
comunmente por bacterias
• Neumonía
 Enfermidades do aparato
respiratorio causadas por
alerxias
Asma: Alerxia:
O APARATO CIRCULATORIO
 O sangue
Formado por:

• Líquido viscoso
• Ser humano= 5’5 L
• Ten moitas funcións:
– Transporta
• O2 e nutrientes
• Hormonas
– Recolle productos de refugallo:
• CO2, urea, ac. Úrico
– Intervén na defensa do organismo
(Sistema inmunitario)
– Regulación da Tª corporal

03/04/08 Xacobo de Toro. Marzo do 2008

 Eritrocitos=Glob.vermellos=Hemacias

• Carecen de núcleo
• Discoides
• Conteñen hemoglobina (contén Fe)
• Transportan O2 e CO2

Transporta O2

03/04/08 Xacobo de Toro. Marzo do 2008

 Leucocitos=Glob.
Blancos

Interveñen na
•Cit.
defensa do
Granulad
organismo
o
•Núcleo
polilobula
do
•Fagocita •Proden anticorpos
n

•Fagocitan

03/04/08 Xacobo de Toro. Marzo do 2008

Agranulocitos:

Sen
granulacións

03/04/08 Xacobo de Toro. Marzo do 2008

 Trombocitos ou plaquetas
• Entre 200 000 -300 000 /mm3
• Permiten a coagulación do sangue.

03/04/08 Xacobo de Toro. Marzo do 2008

 Vasos sanguíneos
• Arterias e
arteriolas:
conducen o sangue
procedente do
corazón
• Veas e vénulas:
conducen o sangue
cara o corazón.
• Capilares
03/04/08 Xacobo de Toro. Marzo do 2008