You are on page 1of 24

Jaargang 3

nummer 22
9 december
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T
2009

03 07 08 23
Opsporen longkanker verbeterd Aderverkalking in been Dieren in TweeSteden ziekenhuis Kaars- en kunstlicht in Gouda

Landelijk EPD komt


Menzis
Groter tekort aan stap dichterbij
Zie pagina 24
zorgmedewerkers Het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) gaat
er nu toch echt komen. De invoering ervan
is tenminste dichterbij gekomen nu vijftien
regio-organisaties vorige week een gemeen-
schappelijke brief ondertekenden waarin ze
hun steun beloven aan minister Klink.

Dat betekent dat de uitgangspuntennotitie


Werken in de Zorg nu is ondertekend door huisartsen,
Bijlage ict-leveranciers, het ministerie van VWS
en vijftien regio-organisaties in onder meer
Noord Holland Noord, Haaglanden, Twente/
Achterhoek en EZDA Amsterdam. Volgens
ict-leveranciers is het mogelijk dat alle zorg-
aanbieders al in 2010 zijn aangesloten. Huis-
artsen hebben de voorkeur voor een lang-
zamere invoering.

Alleen wie in de toekomst personeel heeft, kan de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg garanderen.
Gezamenlijke omzet
van privéklinieken
In 2025 dreigt er een tekort van 450.000 zorg-
werknemers. Dit komt door een groeiende
voor lageropgeleiden, terwijl de tekorten op
lange termijn juist dreigen voor verzorgenden
neemt snel toe
vraag naar zorg en een afname van het aantal en verpleegkundigen op mbo- en hbo-niveau. Het aantal zelfstandige behandelcentra zal
arbeidskrachten. De goede Nederlandse zorg Deze tekorten zijn bij ongewijzigd beleid al steeds verder toenemen. Nu bedraagt hun
Functionele stoelen en banken moet behouden blijven. Daarom is het volgens over enkele jaren te voelen omdat de bevol- aandeel in de markt voor medisch-specialis-

www.medifix.nl - tel. 013-5111111 het Zorginnovatieplatform nu al nodig dat alle king vergrijst. De levensverwachting stijgt en tische zorg nog één procent, maar als het
betrokken partijen in actie komen. daarmee ook de zorgvraag. De beroepsbevol- huidige groeitempo doorzet, kan dat in 2015
king daarentegen groeit steeds minder hard en oplopen tot ruim zestien procent van de markt.
Minister Klink en staatssecretaris Bussemaker krimpt zelfs vanaf 2020. In 2025 is het leve-
(VWS) hebben van het Zorginnovatieplatform ren van zorg dan ook niet primair een kwestie Dit blijkt uit een bericht in het Financieele
(ZIP) het advies ‘Zorg voor mensen, mensen van geld. Alleen wie in de toekomst personeel Dagblad (FD) van vorige week woensdag.
voor de zorg’ ontvangen over het arbeidsmarkt- heeft, kan de toegankelijkheid en kwaliteit van Het FD baseert zich op een onderzoek naar de
beleid voor de zorg voor de komende vijftien zorg garanderen. Bovendien kunnen perso- resultaten van de privéklinieken door advies-
jaar. Het ZIP luidt de noodklok over een groot neelstekorten een loon-prijsspiraal in werking bureau Boer & Croon. Dit onderzoek richt
dreigend personeelstekort in de zorg als er zetten en daarmee de betaalbaarheid van de zich uitsluitend op de privéklinieken die ver-
geen extra maatregelen worden genomen. zorg in het geding brengen, stelt het platform. zekerde zorg leveren, dus niet op klinieken voor
Door de economische crisis lijkt er voldoende Meer hierover in de speciale bijlage Werken cosmetische behandelingen. Het onderzoek
personeel in te stromen, maar dat geldt alleen in de Zorg. laat zien dat de gezamenlijke omzetten van
deze privéklinieken in de periode van 2005 tot
en met 2008 jaarlijks met gemiddeld ruim zes-
Opereren in een ‘astronautenpak’ tig procent zijn gestegen tot 182 miljoen euro.

Ook de orthopedisch chirurgen van het LJKLPQ[JFLFOIVJTTUPFMFOOM


Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB) in 8
8JKIFCCFOFFOTUPFM
Winterswijk voeren sinds kort alle operaties WPPSFMLFXFSLQMFL
WP
waarbij een prothese wordt ingebracht bij een
patiënt uit met een speciale helm op. De helm FOBOEFSTNBLFOXF

is ontwikkeld om het risico van infecties bij IFNTQFDJBBMWPPSV
IF
De facilitaire operaties nog meer te verkleinen. Gemid-
zorgondersteuner deld loopt twee procent van de patiënten in
Nederland die een heup-, knie- of schouder-
prothese krijgen een infectie op. In het SKB
ligt dit percentage lager. De Winterswijkse Vraag gratis catalogus aan
V
www.isshospitalservices.nl
orthopeden streven ernaar dit percentage nog via info@scoremedi.nl
Tel: 030 - 24 24 800
verder omlaag te brengen. LJKLPQ[JFLFOIVJTTUPFMFOOM
CNV PUBLIE
K
Ik zie geen verbetering Jantine! Dat wordt je
WA
EZ

VERARGEBEU ontslag en je krijgt daarbij geen vergoeding.


AAK

HA RDE
L EN
WWW

IJN
.M

V AKB
cas OND.NL
e 01

ontslag op J ti
Jantine (57) werkt
kt all 40 jjaar llang iin d
de zorg mett veell plezier.
l i I
In d
de afgelopen
f l
je oude dag! jaren neemt de werkdruk in het ziekenhuis echter steeds meer toe. Er wordt meer
van het personeel gevraagd en er is steeds minder tijd om aandacht te besteden
aan de patiënten. Haar baas vindt haar insteek om extra tijd in te plannen voor een
praatje met patiënten niet efÀciënt en besluit haar na waarschuwingen ontslag te
geven. Wat gaat er gebeuren? Lees verder op pagina 9. Jantine: 40 jaar trouwe dienst.
Nummer 22
9 december 2009 2 Actueel

Euthanasie baby’s
Colofon
Uitgever:
vraagt nieuwe
richtlijnen
Nederlanders in Afrika
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322456
Tot september 2009 is er slechts één melding
geweest van actieve levensbeëindiging bij
lopen risico
F (0182) 322466 een pasgeborene. Dit lijkt niet te kloppen met
Eindredactie: de werkelijkheid. Waarschijnlijk worden deze
Marja den Otter meldingen niet gedaan omdat de huidige
Opmaak en fotografie: richtlijnen niet aansluiten bij de praktijk
Gouda Media Groep B.V. van het medisch handelen bij ernstig zieke
Druk: pasgeborenen. De richtlijnen voor actieve
Wegener NieuwsDruk Gelderland levensbeëindiging bij pasgeborenen zouden
Verspreiding: daarom moeten worden aangepast. Dit con-
DHL Amsterdam cludeert Hilde Buiting in haar proefschrift,
Redactie-adres: waarop zij vorige week bij het Erasmus MC in
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda Rotterdam promoveerde.
T (0182) 322456
E redactie@ziekenhuiskrant.nl Om te controleren of artsen in Nederland op
Advertentieverkoop: de juiste manier omgaan met actieve levens-
Gouda Media Groep B.V. beëindiging bij pasgeborenen is in 2007 een
T (0182) 322 451 landelijke multidisciplinaire toetsingscommis-
E info@ziekenhuiskrant.nl sie ingesteld. Deze commissie heeft tot sep-
Mw. Anneke de Pater tember van dit jaar echter slechts één melding
Mw. Laura Fuykschot ontvangen, terwijl er naar alle waarschijn-
lijkheid vaker actieve levensbeëindiging bij
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke pasgeborenen heeft plaatsgevonden. Hilde Nederlanders in het buitenland lopen in Afri- vaatziekten, ongelukken, kanker, infecties en
zorg is samengesteld, kan geen van betrokken Buiting onderzocht wat mogelijke verklarin- kaanse landen en het Midden-Oosten de psychische problemen de belangrijkste doods-
partijen aansprakelijk worden gesteld voor even- gen zijn voor het uitblijven van deze meldin- hoogste kans om te overlijden. Dat blijkt oorzaken van Nederlanders over de grens. Bij
tueel voorkomende fouten. gen. Een belangrijke reden is volgens haar uit onderzoek door de Travel Clinic van het psychische problemen hebben we het vooral
dat de huidige richtlijnen niet aansluiten bij Havenziekenhuis in Rotterdam. Belangrijkste over zelfmoord. Ruim zeventig procent van
Algemene servicevragen: de praktijk. Buiting: “In de huidige richtlij- doodsoorzaken in het buitenland zijn hart- de overlijdensgevallen in andere werelddelen
maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur; nen staat dat er sprake moet zijn van actueel en vaatziekten en ongelukken. Nederlandse betreft mannen en dertig procent vrouwen.
telefoon (0182) 322 456 of mail naar: ernstig lijden van de pasgeborene. In de mannen hebben een groter aandeel in deze De gemiddelde leeftijd van overlijden in het
info@ziekenhuiskrant.nl praktijk kijken artsen echter niet alleen naar overlijdensgevallen, dan vrouwen. De gemid- buitenland is 56,1 jaar, in Nederland is dat
het actuele lijden van de zieke pasgeborene, delde leeftijd waarop een Nederlander buiten 76,4 jaar. Hier is kanker de belangrijkste
Abonnementen maar ook naar ernstig lijden in de toekomst. de landsgrenzen overlijdt, is 56,1 jaar. doodsoorzaak, meteen gevolgd door hart- en
adres: Crabethstraat 38-D Dit zou meegenomen moeten worden in de vaatziekten.” Binnen de genoemde regio’s
2801 AN Gouda overwegingen bij het aanpassen van de richt- Gezondheidswetenschapper Arina Groenheide zijn ook weer opvallende verschillen te zien.
Tel: (0182) 322 456 lijnen.” presenteerde de resultaten van haar onderzoek Arina Groenheide “In Marokko zien we het
info@ziekenhuiskrant.nl tijdens het jaarlijkse Havensymposium van de hoogste aantal ongelukken als doodsoorzaak
Prijzen: per jaar 74,20 euro Travel Clinic, op vrijdag 27 november in het en Kenia is de koploper wat betreft infecties.
Te veel sporten geeft World Trade Center in Rotterdam. Ruim 1800 In Zuid-Amerika heb je in Peru het hoogste
Redactie/tips: risico op artrose huisartsen reageerden op haar enquête, die risico om te overlijden aan een infectie of een
Tips voor de redactie, een redactionele tekst of in 2007 en 2008 werd gehouden. “Opvallend ongeluk.” Waarom is het belangrijk om te
een persbericht kunt u mailen naar Sporters tussen de 45 en 55 jaar lopen het is dat de kans op overlijden in de oostelijke weten in welke landen de sterfkans het hoogst
redactie@ziekenhuiskrant.nl risico op artrose als zij hun work-out over- mediterrane regio het hoogst is. Onder dit is? Arina Groenheide “Iedereen weet dat je
De redactie houdt zich het recht voor om artike- drijven. Ze beschadigen hun kraakbeen als gebied vallen onder meer landen als Marokko, in het buitenland een zeker risico loopt. In
len niet te plaatsen of in te korten. zij veel rennen en springen, zo bleek uit een Egypte, Afghanistan en Jordanië. Nederlan- Nederland houden we geen centrale registra-
onderzoek van de University of California. ders hebben daar bijna twintig keer zoveel tie van doodsoorzaken van landgenoten buiten
Verspreiding: kans om dood te gaan dan in Europa, vooral de grenzen. Dit in tegenstelling tot landen als
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar ge- Het Amerikaanse onderzoek werd verricht door hartfalen en ongelukken. In Afrika is de de Verenigde Staten en Groot Brittannië. Door
steld in het personeelrestaurant van alle zieken- onder meer dan 200 mensen met een normaal sterfkans ruim zestien keer zo groot, met in- dit onderzoek kunnen we reisadviezen naar de
huizen in Nederland. Daarnaast wordt de krant gewicht. De mensen die het vaakst sportten, fecties als één van de belangrijkste oorzaken. betreffende regio’s en landen nu verder verfij-
toegestuurd aan leidinggevenden onder wie de hadden vaker last van hun knieën. Zwemmen In Zuidoost-Azië loop je negen keer meer nen. Daardoor kunnen reizigers en expats de
hoofden inkoop in de ziekenhuizen. en fietsen bleken minder klachten op te leveren kans om te overlijden. Infecties zijn ook in risico’s die zij lopen in het buitenland beter
De oplage bedraagt 25.000 exemplaren. dan rennen en springen. Deze mensen sportten dat gebied een belangrijke doodsoorzaak voor inschatten en dat is winst.”
meerdere uren in de week en waren daarnaast landgenoten. In het algemeen zijn hart- en
Webkrant: actief in de tuin of het huishouden. Uit de
De webkrant is op de avond vóór het verschijnen MRI-scans bleek dat zij vaker beschadigingen
van de papieren krant beschikbaar op in hun knieën hadden dan mensen die weinig Ontwerpteam voor protonenkliniek
www.ziekenhuiskrant.nl In de webkrant worden bewogen.
enkele pagina’s dagelijks ververst. Het Holland Particle Therapy Centre kan de tumor nauwkeuriger worden bestraald
(HollandPTC) heeft het team geselecteerd dat dan met röntgenstralen, die worden toegepast
Komende verschijningsdata 2009: de protonenkliniek in Delft zal gaan ontwer- in de gangbare behandelingen. Deeltjes-
Tweewekelijks. Klik op: pen. Dit is een belangrijke stap naar de eer- bestraling verhoogt de kans op genezing en
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning ste Nederlandse kliniek die protonentherapie vermindert de bijwerkingen. Met protonen-
inzet om kanker te behandelen. therapie bij kanker worden in het buitenland
Bezorging: goede resultaten bereikt. In Nederland is deze
Bezorgklachten kunt u mailen naar HollandPTC heeft haar wensen en eisen behandeling tot nu toe niet beschikbaar.
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456 vastgelegd in een Programma van Eisen.
Architectenbureau de Jong Gortemaker Expertise
Algra, constructeur Aronsohn Constructies, Onder de naam HollandPTC bundelen het
installatieadviseur Sweegers en de Bruijn en Erasmus MC, het Nederlands Kanker Insti-
adviesbureau AT Osborne gaan dit program- tuut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis,
ma vertalen naar een ontwerp. De leden van het Leids Universitair Medisch Centrum en
het ontwerpteam hebben ruime ervaring in het de TU Delft hun expertise op het gebied van
ontwerpen en realiseren van bestralingsklinie- kankerbehandeling en stralingstechnologie.
ken en diagnostische voorzieningen. Bij de Gezamenlijk werken zij aan de realisatie van
selectie van het team is gezocht naar experts de eerste protonenkliniek in Nederland. De
die de kernpunten van HollandPTC, zoals verwachting is dat in 2013 de eerste patiënten
patiëntvriendelijkheid en energiezuinigheid, behandeld kunnen worden in de nieuwe facili-
kunnen implementeren in combinatie met de teit, die in Delft gebouwd zal worden. Behalve
strenge eisen die gesteld worden aan de com- het bieden van patiëntenzorg zal HollandPTC
plexe technologie achter protonentherapie. ook onderwijs verzorgen en wetenschappelijk
Bestraling met deeltjes, zoals protonen, is de onderzoek verrichten.
Rennen blijkt niet altijd goed voor de knieën. nieuwste generatie radiotherapie. Hiermee
Nummer 22
Actueel 3 9 december 2009

‘Financiële prikkels zijn de drijfveer voor


Nieuwe strategie concentratie van verloskundige zorg’
opsporen longkanker Het terugdringen van babysterfte was de
afgelopen weken onderwerp van discussie in
de media. Een oplossing om de babysterfte
georganiseerd zijn dan nu het geval is. Met
concentratie verdwijnt echter de zorg dichtbij
huis en wordt de afstand voor de zwangere tot
Nederlandse en Belgische artsen hebben een terug te dringen wordt door gynaecologen het ziekenhuis groter, en dat volgens de KNOV
nieuwe methode ontwikkeld waarmee op een gevonden in centralisatie van verloskundige ook problemen opleveren. “Met de concentra-
eenvoudige manier en met grote nauwkeurig- zorg. Dit betekent dat tweedelijns verlos- tie wordt door een aantal gynaecologen in de
heid kwaadaardige vlekjes in de longen kundige zorg gecentraliseerd wordt op één publiciteit ingezet op een forse toename van
kunnen worden onderscheiden van goedaar- ziekenhuislocatie waardoor 24 uur verlos- het aantal zwangeren dat in het ziekenhuis
dige vlekjes. De nieuwe methode voorkomt kundige zorg gegarandeerd is. De Koninklijke gaat bevallen”, aldus een woordvoerder van
veel onnodige zorgen en spanningen die nu Nederlandse Organisatie van Verloskundigen de KNOV. Het betreft hier alle vrouwen die
bij patiënten ontstaan en bespaart flink op de (KNOV) zegt het opmerkelijk te vinden dat van hun eerste kind bevallen en alle vrouwen
kosten in de gezondheidszorg. Naar verwach- deze mogelijke oplossing tegelijk is aangedra- die langer dan 41 weken zwanger zijn. “Los
ting heeft de methode wereldwijd effect op de gen met de introductie van de nieuwe finan- van het feit dat er geen bewijs is dat hierdoor
werkwijze van artsen. cieringswijze van ziekenhuizen en medisch de babysterfte afneemt betekent dit een forse
specialisten. toename van het aantal verrichtingen in de be-
De artsen voerden hun onderzoek uit binnen treffende grote ziekenhuizen. Het is opvallend
de zogenoemde NELSON-studie, een proef- Concentratie van zorg levert volgens gynae- dat deze oplossingen voor het terugdringen
bevolkingsonderzoek naar het nut van long- cologen een bijdrage aan het terugdringen van babysterfte tegelijkertijd zijn aangedra-
kankerscreening. Bij 7500 scans van rokers van babysterfte. Concentratie betekent dat de gen met de recente introductie van het nieuwe
en ex-rokers tussen de 50-75 jaar die aan dit verloskundige zorg in meerdere ziekenhuizen financieringssysteem voor ziekenhuizen en
onderzoek deelnemen, blijkt er bij maar liefst Rokers bij wie vlekjes werden ontdekt op de longen geconcentreerd wordt op één ziekenhuisloca- medisch specialisten. In dit systeem zitten
de helft één of meerdere vlekjes zichtbaar te werden tot nog toe altijd doorverwezen voor nader tie. Van de nu honderd ziekenhuizen zouden er namelijk nadrukkelijke prikkels om meer zorg
zijn op een scan van hun longen (CT-scan). onderzoek. ongeveer dertig overblijven waar verloskun- te willen verlenen en is voor kleinere zieken-
Deze vlekjes zijn meestal goedaardig, want dige zorg continu gegarandeerd is. Volgens huizen de beschikbaarheid van gynaecologen
bij slechts ongeveer een op de zeventig vlekjes manier te zijn om tot een zeer nauwkeurig gynaecologen zou hierdoor de acute zorg niet goed geregeld.”
gaat het om longkanker. In de andere gevallen onderscheid te komen. Dit voorkomt bij twin- die een zwangere nodig kan hebben, beter
kan het bijvoorbeeld gaan om een litteken of tig procent van de mensen een verwijzing naar
een ontsteking. Tot dusver was het voor artsen een longarts en vermindert het percentage
heel moeilijk om op basis van deze scans herhaal CT-scans met minstens dertig procent.
onderscheid te maken tussen goedaardige Rob van Klaveren, longarts-oncoloog van het
en kwaadaardige vlekjes. Daarom werden Erasmus MC en leider van het onderzoek: “De
mensen bij wie vlekjes werden ontdekt bijna resultaten van dit onderzoek zijn wereldwijd
altijd doorverwezen naar een longarts voor van belang voor artsen die te maken hebben
aanvullend onderzoek. Dit leidt tot onnodige met vlekjes op de longen. Waarschijnlijk zal
zorgen en spanningen bij deze mensen en de nieuwe methode voor al deze artsen een
veel extra kosten in de zorg. Met behulp van belangrijke verbetering betekenen voor hun
moderne, commercieel verkrijgbare compu- dagelijkse praktijk.” De nieuwe methode
ter software is het mogelijk geworden om de kwam mede tot stand dankzij nauwe samen-
volumes en de groeisnelheden van de vlekjes werking met Matthijs Oudkerk, radioloog van
te berekenen. Op basis hiervan ontwikkel- het UMC Groningen. Aan de NELSON stu-
den de artsen een beslissingschema, dat een die werken onderzoekers mee van het UMC
leidraad vormt voor de conclusie of het gaat Utrecht, het Kennemer Gasthuis in Haarlem,
om een goedaardig of kwaadaardig vlekje. De het UZ Gasthuisberg in Leuven, het UMC
methode blijkt een eenvoudige en goedkope Groningen en het Erasmus MC in Rotterdam. Gynaecologen pleiten voor concentratie van verloskundige zorg in een beperkt aantal ziekenhuizen.

St. Elisabeth bouwt JeugdPAAZ Hersentumoren en mobiel bellen


Kinderen met een psychiatrische aandoening, PAAZ staat voor Psychiatrische Afdeling in Over de schadelijke effecten van mobiel Hoewel het aantal mobieltjes explosief steeg
die nu nog tussen wal en schip vallen, kunnen een Algemeen Ziekenhuis. Een dergelijke bellen doen al jaren geruchten de ronde. Zo wees niets op een toename van hersentumo-
vanaf september 2011 terecht in de nieuwe voorziening bestaat al vele jaren voor volwas- zou mobiel bellen onder meer hersentumoren ren. Volgens de onderzoekers was er wel een
Kinder- en JeugdPAAZ die het St. Elisabeth senen, voor kinderen is deze vorm van zorg kunnen veroorzaken. Scandinavisch onder- geleidelijke toename van hersentumoren te
Ziekenhuis Tilburg in 2010 bouwt. Het echter een onbekend fenomeen. Het St. Eli- zoek onder zestien miljoen mensen heeft aan- zien, maar die begon al in 1974 nog voordat
ziekenhuis is naar eigen zeggen het enige sabeth Ziekenhuis biedt al sinds 2001 polikli- getoond dat er geen verband bestaat tussen mobieltjes in zwang waren. Toch houden de
niet-academische ziekenhuis in Nederland nische kinder- en jeugdpsychiatrische zorg, het gebruik van een mobieltje en de ontwikke- bezoekers een slag om de arm, omdat het
dat een dergelijke voorziening gaat bieden. onder leiding van psychiater Diederik Boey- ling van een hersentumor. best meer dan tien jaar kan duren voordat een
kens. Al geruime tijd is duidelijk dat er grote tumor zich door mobiel bellen kan ontwikke-
De kliniek heeft plek voor 24 jongeren in de behoefte is aan aanvullende, integrale kinder- In het onderzoek werd over een periode len. De onderzoekers pleiten daarom voor een
leeftijd van nul tot achttien jaar. Een aantal en jeugdpsychiatrische zorg in een kliniek. van 1974 tot 2003 het aantal gevallen van nog langduriger onderzoek.
bedden is bestemd voor kinderen met zowel Daarom heeft de zorgeenheid Psychiatrie van hersentumoren bij volwassenen geanalyseerd.
fysieke als psychische aandoeningen. De het St. Elisabeth besloten zich hiervoor in te
nieuwbouw kost ongeveer vijf miljoen euro. zetten.
Nederlands MRSA-beleid succesvol
Het Nederlandse MRSA-beleid is succesvol. deze bacterie relatief weinig voor, mede dank-
Minder dan een procent van de inwoners van zij het zogenaamde ‘Search-and-Destroy’
Nederland draagt de MRSA-bacterie bij zich, beleid. MRSA-dragerschap is voor gezonde
mede dankzij het zogenaamde ‘search and mensen niet gevaarlijk, maar kan leiden tot
destroy’-beleid. Om verspreiding van MRSA moeilijk te behandelen infecties bij mensen
nog beter tegen te gaan, moeten meer contro- die bijvoorbeeld een ingreep in het ziekenhuis
les plaatsvinden bij mensen bij wie de behan- ondergaan of een verlaagde weerstand hebben.
deling is afgerond. Dit en meer concludeert Het Nederlandse beleid houdt in dat er actief
wetenschappelijk onderzoeker en coassistent gezocht wordt naar ziekenhuispatiënten en
drs. Femke Mollema in haar proefschrift, personeel werkzaam in de zorg die MRSA-
waarmee zij op 18 november promoveerde positief (‘drager’) zijn en vervolgens worden
aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. behandeld om de MRSA kwijt te raken. In
haar proefschrift bekijkt drs. Femke Mollema,
De bacterie Staphylococcus aureus (S. aureus) wetenschappelijk onderzoeker op de afdeling
is één van de belangrijkste verwekkers Medische Microbiologie en Infectieziekten
van ziekenhuis- en andere infecties. De van het Erasmus MC, hoe vaak MRSA-posi-
variant van de bacterie die niet bestreden tieve mensen MRSA overdragen op hun huis-
kan worden met normale antibiotica, wordt genoten, een groep die nog niet is opgenomen
MRSA genoemd (methicilline resistente in het beleid.
Artist impression a/d amstel architecten Staphylococcus aureus). In Nederland komt
Nummer 22
9 december 2009 4 Advertentie

NI
EU
W

Minder volume, meer voeding

Nieuw Nutridrink Compact!


Hoogwaardige drinkvoeding brengt de voedingstoestand van patiënten met
een risico op ondervoeding snel op een goed niveau en draagt daardoor bij * Voor criteria en aanvraag van vergoeding
verwijzen wij u naar de verklaring dieetpreparaten
aan een sneller en beter herstel en minder complicaties bij ziekte. Onderzoek die u vindt op www.znformulieren.nl en check
de voorwaarden bij de desbetreffende
heeft uitgewezen dat 45-50% van de patiënten moeite heeft met het drinken zorgverzekeraar
van het voorgeschreven volume drinkvoeding.1-4 Daardoor nemen ze minder
voedingswaarde tot zich dan ze nodig hebben. Voor die patiënten is er nu
Nutridrink Compact. Dezelfde voeding – en de juiste vloeibaarheid – als in een
200 ml Nutridrink, maar dan in een 125 ml flesje. Dat is 40% minder volume
en toch een uitstekende consistentie. Met de smaken aardbei, banaan, vanille
en mokka, krijgen uw patiënten de extra voeding die ze nodig hebben, in een
dosering die ze kunnen opdrinken, met een smaak die ze lekker vinden.
1. Journal of Human Nutrition (1999). 2. Lawson et al., Clinical Nutrition (2000). 3. Roberts et al., British Journal of Nutrition (2003). 4. Lad et al., Journal of Health and Aging (2005).
Nummer 22
Voeding 5 9 december 2009

Met koffie minder Weer eerste prijs voor Easy-to-Eat


Op het gebied van eten en drinken in de zorg kreeg Easy-to-Eat van Patisserie Unique en

diabetes type II is Easy-to-Eat de beste innovatie van het af-


gelopen jaar. Voor de tweede keer in drie
maanden pakt Easy-to-Eat de eerste prijs voor
FoodQuest het grootste aantal punten. Easy-
to-Eat is een gebaksdessert en tussendoortje
op basis van gezonde zuivel dat, vanwege de
Het drinken van drie of meer koppen thee of innovatie en is hiermee gelijk toonaangevend. juiste consistentie, door mensen met een slik-
koffie per dag verkleint de kans op diabetes Woensdag 25 november kreeg Easy-to-Eat stoornis probleemloos kan worden gegeten.
type II met ongeveer veertig procent. Dat van de jury de Food Hospitality Innovatieprijs Het product draagt door de hoogwaardi-
schrijven epidemiologen van het UMC Utrecht ‘09. ge eiwitten tevens bij aan een verbeterde
in het tijdschrift Diabetologia van december. voedingstoestand. “Een prima innovatie op
Ze analyseerden de levensstijl van bijna Eerder, op 15 september, ontving Easy-to-Eat het gebied van aanvullende voeding voor
40.000 mensen gedurende tien jaar. uit handen van een deskundige jury van de een specifieke doelgroep, met veel voedings-
Koks! Innovatietrofee al de eerste prijs. Easy- waarde en met een frisse presentatie”, aldus
Het beschermende effect van koffie en to-Eat is een gebaksdessert voor patiënten en de jury van Food Hospitality. “Een echte inno-
thee blijkt uit een analyse van levensstijl en bewoners met slikproblemen. De jury heeft vatie, in de zorg uitermate goed toepasbaar, en
voeding, geïnventariseerd via vragenlijsten. de prijs uitgereikt aan de winnaars ‘Patisse- flexibel te gebruiken, zowel als tussendoortje
De onderzoekers volgden de mensen tien jaar rie Unique’ en ‘FoodQuest’. In september bij als dessert.’ De jury van de Food Hospitality
lang nadat ze hun levensstijl in kaart hadden de Koks! Innovatietrofee werd Easy-to-Eat Innovatieprijs ’09 bestaat uit: Piet Hendrikx
gebracht. Na tien jaar hebben ruim 900 van gekozen uit veertig innovaties en bij Food (Hoge Hotelschool Maastricht), Bob Mulder
de 40.000 gevolgde mensen diabetes type Hospitality uit de 38 aanmeldingen. Anders (Franciscus Ziekenhuis Roosendaal), Ben
II gekregen. Het blijkt dat mensen die drie dan bij de Koks! maakte de jury voor de Rietveld (Gouwe Cuisine) en Peter Broekhof
koppen thee of koffie per dag drinken minder Food Hospitality Innovatieprijs ‘09 eerst een (IFC). Food Hospitality is een onafhankelijk
kans op diabetes type II hebben dan mensen voorselectie. Omdat sommige producten zich vakmedium voor professionals verantwoorde-
die nul tot één kop drinken. Ze lopen ongeveer moeilijk alleen op papier laten beoordelen, lijk voor de organisatie en management van
veertig procent minder risico deze ziekte te zijn vervolgens een aantal inzendingen op eten en drinken in de gezondheids- en oude-
krijgen. Het beschermende effect wordt niet locatie bekeken, getest en geproefd. Mede renzorg. In de decembereditie van Food Hos-
groter door veel meer dan drie koppen per aan de hand van deze bevindingen werden pitality staat uitgebreidere informatie over de
dag te drinken. De epidemiologen gebruik- Het drinken van drie of meer koppen thee of koffie per drie innovaties genomineerd in de categorie winnende innovaties.
ten gegevens uit het bevolkingsonderzoek dag verkleint de kans op diabetes type II met ongeveer Front-Office. In de categorie Front-Office
European Prospective Investigation into veertig procent.
Cancer (EPIC-NL). De deelnemers aan dit
onderzoek hebben over tien jaar genomen bevatten koffie en thee antioxidanten waarvan
2,4 procent kans diabetes type II te krijgen. gesuggereerd wordt dat ze het ontstaan van
Overigens blijken thee- en koffiedrinkers diabetes kunnen remmen. Maar dat verband is
zeer verschillende levensstijlen te hebben. omstreden. In Nederland lijden zo’n 740.000
Het drinken van veel thee gaat samen met mensen aan diabetes, negentig procent daar-
een hogere opleiding, meer bewegen, minder van heeft diabetes type II. Bekende risico-
alcohol drinken, minder roken en minder over- factoren voor het ontstaan van diabetes type
gewicht. Voor stevige koffiedrinkers geldt pre- II zijn overgewicht, hoge bloeddruk en een
cies het omgekeerde. Die leven over het alge- hoog cholesterolgehalte. Een levensstijl met
meen juist ongezonder. Waarom koffie en thee ongezond eten en weinig bewegen draagt sterk
beschermen tegen diabetes is niet duidelijk. bij aan die risicofactoren. Epidemiologen van
Het effect lijkt niet te danken te zijn aan effec- het UMC Utrecht voerden het onderzoek uit
ten van cafeïne, zouten of de bloeddruk. Wel samen met het RIVM.

Erasmus MC-Sophia krijgt moedermelkbank


De gelukkige winnaars: (v.l.n.r) Huib van Leeuwen en Jeroen Majoor van Patisserie Unique en Stan Mertens van
Couveusekinderen kunnen vanaf komend geweest.” Van Goudoever wil een ‘bank’ FoodQuest (foto Helen Sturm).
voorjaar melk krijgen uit de moedermelkbank. waar op gezondheid gescreende moeders hun
Het Erasmus MC in Rotterdam richt deze bank melk kunnen doneren. “Veel vrouwen hebben
op voor baby’s van wie de moeder geen of meer dan genoeg melk voor hun eigen kind Zoutinname omlaag brengen
onvoldoende voeding heeft. en kunnen dus wel wat missen. Zij kolven de
melk thuis af en brengen het naar het Sophia. Onderzoekers van het Topinstituut Food and keld waarbij het zout beter verdeeld wordt in
“Een kind doet het veel beter op moedermelk Wij controleren die melk op ziektekiemen, Nutrition (TIFN) hebben een nieuwe techniek het voedingsmiddel waardoor het zout meer
dan op kunstmelk”, zegt neonatoloog Hans pasteuriseren het en voegen er noodzakelijke ontwikkeld waarmee het zoutgehalte van geproefd wordt. Dit procédé gaat niet ten
van Goudoever in Scanner, het personeelsblad voedingstoffen aan toe. Daarna vriezen we de voedingsmiddelen met een kwart verminderd koste van de smaak. Zoutvervangers of andere
van het Erasmus MC. “Moedermelkkinderen melk in en leggen een voorraad aan zodat er kan worden zonder dat dit afbreuk doet aan toevoegingen worden hierdoor overbodig.
blijken minder vatbaar voor infecties en voldoende flesjes beschikbaar zijn voor onze de smaak.
maken een gezondere geestelijke ontwik- afdeling.” Tot 1971 waren moedermelkban-
keling door. Daarbij krijgen ze veel minder ken een normaal verschijnsel. Ze werden in Deze techniek sluit aan bij het advies van de
vaak ernstige darmziekten. Vorige jaar over- Nederland gesloten omdat steeds meer de Gezondheidsraad die stelt dat de zoutinname
leden 25 kinderen in het Sophia aan zo’n voorkeur werd gegeven aan kunstmelk. Later (natriumchloride) in Nederland moet worden
darmziekte. Wanneer zij moedermelk hadden werden alle banken in de wereld opgeheven teruggebracht van tien tot twaalf gram zout
gekregen, was dit aantal waarschijnlijk vijf door risico’s als hiv en aids. naar maximaal zes gram zout per persoon per
dag. Via voedsel en drinken nemen mensen
zout (natrium) op. In de vorm van keukenzout
VollerKoren wint Jaarprijs wordt het bij de bereiding van voedsel in de
keuken en door de voedingsmiddelenindus-
VollerKoren van GB Plange heeft de Jaarprijs trie toegevoegd. Een belangrijke reden is de
Voedingscentrum 2009 gewonnen. Voller- smaak. Het TIFN heeft een techniek ontwik- Nederlanders krijgen teveel zout binnen.
Koren is een nieuw brood dat 35 procent
meer voedingsvezel en tien procent minder
zout bevat dan volkorenbrood. VollerKoren Hormoon als afslankmiddel
mag een jaar lang het beeldmerk Jaarprijs
Voedingscentrum 2009 dragen. SP-kamerlid Henk van Gerven heeft kamer- te worden. Het hormoon dat in de middelen
vragen gesteld over het gebruik van het zwan- zit, wordt gehaald uit de urine die zwangere
Met VollerKoren krijgen mensen veel meer gerschapshormoon HCG als afslankmiddel. vrouwen inleveren voor het project 'Moeders
vezels binnen met minder sneetjes brood. Wettelijk is dit namelijk niet toegestaan. voor Moeders'. Van Gerven is verbaasd dat de
Volgens de jury is het een luchtig brood dat Inspectie voor de Gezondheidszorg al lang op
goed smaakt. De jury vindt het positief dat In een uitzending van het televisieprogramma de hoogte is van het oneigenlijk gebruik van
VollerKoren brood met de extra vezels een Kassa bleek dat HCG volop door afslank- de urine. De Inspectie laat echter weten met te
‘gewoon brood’ is gebleven. Daarom denkt de klinieken wordt gebruikt. Het middel met de weinig mensen te zijn om hiertegen goed op te
jury dat VollerKoren de gezonde keuze zeker merknaam Pregnyl wordt op recept verstrekt. kunnen treden. Het kamerlid hoopt dat minis-
makkelijk maakt. VollerKoren is te koop bij de Gewoon volkorenbrood bevat 35 procent minder Het is echter bedoeld om vrouwen met een ter Klink dit misbruik tegen zal gaan.
ambachtelijke bakkers van Nederland. voedingsvezel dan VollerKoren. onregelmatige eisprong te helpen om zwanger
Nummer 22
9 december 2009 6 Patiëntenzorg

Lasertherapie voor vergrote prostaat


De maatschap urologie van
Nieuwe MRI voor
ziekenhuis St Jansdal in Harder-
wijk heeft een Green Light Laser
in gebruik genomen. Deze ver-
Westfriesgasthuis
wijdert weefsel van goedaar- De afdeling Radiologie van het Westfriesgast- laboranten en patiënten. De MRI-beelden zijn
dige prostaatvergrotingen door huis in Hoorn heeft op maandag 23 november scherper waardoor deze nog beter te interpre-
het gebruik van hoge energie- een nieuwe MRI-scan gekregen. Deze ver- teren zijn. De buis waarin de patiënten liggen,
lasers. vangt de bestaande MRI die dertien jaar oud is 75 centimeter korter. Dit is prettiger, zeker
is. voor de patiënten die last hebben van claus-
De Green Light Lasertherapie trofobie. De tunnelbuis is breder, waardoor
biedt patiënten veel voorde- Het is een flinke ‘operatie’ geweest om het hij ook voor meerdere patiëntencategorieën
len. Zo kunnen patiënten toch apparaat op de juiste plek te krijgen. Een deel geschikt is. De MRI-scan is een aanvulling op
geholpen worden als er om van de pui is eruit gehaald, met een heftruck de bestaande mogelijkheden. Dirk Prins, unit-
medische redenen niet gestopt is de MRI scan het gebouw in gehesen om hoofd afdeling radiologie: “Het ziekenhuis
kan worden met bloedver- daarna naar de juiste ruimte te worden ge- werkt vanaf 1 januari 2010 met de twee MRI-
dunners. Met de nieuwe laser transporteerd. Vanaf januari wordt de nieuwe scans die voldoen aan de eisen van deze tijd.
wordt een dunne laserdraad in- MRI-scan in gebruik genomen als alle mede- Bovendien is door de aanwezigheid van twee
gebracht in de plasbuis. Krach- werkers zijn getraind. De nieuwe MRI-scan moderne MRI-scans de bedrijfszekerheid toe-
tige laserenergie verwarmt het biedt meerdere voordelen voor de radiologen, genomen en zijn de toegangstijden verbeterd.”
prostaatweefsel en zorgt ervoor
dat dit verdampt. Deze vorm
van behandeling geeft minder
bijwerkingen dan een opera-
tie, zoals erectiestoornissen en
bloedingen. Patiënten mogen
de volgende dag al naar huis
en kunnen binnen enkele dagen
weer beginnen met normale,
niet-inspannende activiteiten. De eerste behandeling met de Green Light Laser wordt uitgevoerd.

RKZ start avondpoli Fertiliteit


Het Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ) in Beverwijk komen. De polikliniek Fertiliteit is een initia-
is recent gestart met een avond- en thema- tief van gynaecologen Garbiela Dias Pereira
polikliniek voor patiënten met vruchtbaar- en Hans van Weering. Beiden hebben veel
heidsproblemen: de polikliniek Fertiliteit. Het ervaring op het gebied van voortplantings-
is voor het eerst dat het RKZ een poli in de geneeskunde. Met de nieuwe polikliniek biedt
avonduren start. de vakgroep Gynaecologie en Verloskunde
uitbreiding en verdieping van de zorg voor
De avondpoli is geopend om het stellen patiënten met een onvervulde kinderwens of
gemakkelijker te maken samen naar de poli te hormonale vruchtbaarheidsproblemen. Vanaf januari wordt de nieuwe MRI-scan in gebruik genomen als alle medewerkers zijn getraind.

Voor iedereen een advies op maat

Daarom
Zorg en Zekerheid
Wilt u meer informatie of een vrijblijvende offerte, kijk dan op www.zorgenzekerheid.nl,
bel (071) 5 825 825 of loop eens binnen bij één van onze (rijdende) verzekeringswinkels
voor een persoonlijk gesprek.
Nummer 22
Patiëntenzorg 7 9 decemnber 2009

Slagaderverkalking Gelderse Vallei helpt duizendste IVF-paar


Voor de duizendste keer startte vorige week alle gangbare zorg kunnen bieden en dat we ze

in been onderschat een echtpaar in Ziekenhuis Gelderse Vallei in


Ede met een IVF-behandeling (In Vitro Fertili-
satie of reageerbuisbevruchting). Sinds 1995
niet hoeven doorsturen naar een academisch
centrum.” Een IVF-behandeling is een zeer
gespecialiseerde behandeling voor paren bij
Mensen met ernstige slagaderverkalking in jes onderzocht gegevens van ruim 4000 men- vinden er in dit ziekenhuis IVF-behandelingen wie een spontane zwangerschap uitblijft. Dit
hun benen lopen net zo veel risico om binnen sen die voor de eerste keer in het ziekenhuis plaats. kan zijn omdat de eileiders bij de vrouw niet
vijf jaar te overlijden als patiënten die een belandden vanwege een ernstig vernauwde doorgankelijk zijn of omdat de zaadkwaliteit
beroerte of hartinfarct hebben doorgemaakt. beenslagader. Op korte termijn (na een maand Caroline Leendertz, fertiliteitarts in Zieken- van de man slecht is. Maar ook paren, die al
Dit concludeert Ilonca Vaartjes, na onderzoek en een jaar) waren er niet opvallend veel huis Gelderse Vallei: “IVF is voor elk paar een lang proberen zwanger te worden en bij wie
met financiële steun van de Nederlandse Hart- sterfgevallen in deze groep. Maar na vijf jaar mijlpaal in hun leven, het is zeer ingrijpend geen duidelijke oorzaak wordt gevonden, kun-
stichting. Artsen en patiënten onderschatten waren veel van deze patiënten overleden, vaak voor hun toekomst: wel of geen leven met een nen baat hebben bij een IVF-behandeling. Iets
de gevaren van vernauwde beenvaten, blijkt aan de gevolgen van slagaderverkalking. De kindje van henzelf. Voor ons als team is het meer dan de helft van de paren die aan IVF
uit haar proefschrift. Vaartjes promoveerde kans om te overlijden was net zo groot als duizendste paar een mijlpaal, omdat we ons beginnen, krijgt ook daadwerkelijk een kind-
recent aan de Universiteit Utrecht. bij patiënten die een beroerte of hartinfarct realiseren dat we de mensen met vruchtbaar- je. Bij deze behandeling wordt samengewerkt
hebben doorgemaakt. heidsproblemen uit onze regio dicht bij huis met het St. Radboud Ziekenhuis in Nijmegen.
Slagaderverkalking in de benen gaat vaak
samen met vernauwing van bloedvaten in het Sluipend gevaar
hart en de hersenen. Mensen met ernstige ver- Slagaderverkalking, de ophoping van vet en SLAZ-pass moet zorg veiliger maken
kalking (atherosclerose) in hun beenslagaders lichaamscellen in de vaatwand van slagaders,
lopen daardoor een verhoogde kans op een is een sluipend en levenslang proces. Naar Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amster- project ontwikkelde. "Die vragenlijsten zijn
hartinfarct of beroerte. Als mensen de juiste schatting hebben meer dan een half miljoen dam introduceerde in de Week van de Patiënt- nu samengevoegd en aangepast aan de eisen
medicijnen slikken en hulp krijgen bij het aan- Nederlanders in meer of mindere mate last veiligheid (van 23 tot 30 november) de SLAZ- van de recente rapporten van de Inspectie voor
passen van hun leefstijl, blijft de kans op een van verkalking van beenslagaders. Door de pass. Met deze complete checklist kunnen de Gezondheidszorg (IGZ).
fatale hart- of vaatziekte zo klein mogelijk. vergrijzing zal dit aantal sterk toenemen. zorgverleners op alle belangrijke momenten
Toch krijgen mensen in het gehele chirurgische traject gegevens Taken afvinken
met beenslagaderver- van de operatiepatiënt controleren. Hierdoor De SLAZ-pass geeft een compleet overzicht
kalking vaak onvoldoende kunnen zij eventuele problemen vroegtijdig van de taken van alle betrokken zorgver-
medische begeleiding, opsporen en verloopt ook de overdracht van leners tijdens het operatieproces. De checklist
stelt Vaartjes. Zo laat een de patiënt tussen de verschillende operatie- gaat met de patiënt mee tijdens zijn gehele
grote internationale studie disciplines soepeler en daarmee veiliger. gang door het ziekenhuis: van polikliniek en
zien dat stoppen met roken opname tot ontslag. Alle betrokken zorgver-
en het verlagen van de De ‘SLAZ-pass’ (Sint Lucas Andreas Zieken- leners - van chirurg, anesthesioloog en ver-
bloeddruk weinig aandacht huis Patient Safety System Pas) is een nieuwe pleegkundige tot anesthesiemedewerker en
krijgen in de behandeling. checklist, ontwikkeld door het Sint Lucas zaalarts - vinken hun taken af en zijn daar-
Ook uit een eerdere studie Andreas Ziekenhuis, om de veiligheid van door continu op de hoogte van de omstandig-
van de Hartstichting blijkt patiënten die een operatie ondergaan te opti- heden van de patiënt." Het Sint Lucas Andreas
dat artsen in Nederland maliseren. "Eerder hanteerden wij al diverse Ziekenhuis startte eind 2008 met de ontwikke-
onvoldoende bloeddruk- checklisten, waaronder het opnameformu- ling van de SLAZ-pass en testte deze zomer
verlagers voorschrijven bij lier en de TOP+-procedure op de operatie- de checklist op de afdeling heelkunde. Op ter-
ernstige beenslagaderver- kamer", vertellen chirurg Bart Vrouenraets mijn wil het ziekenhuis de vragenlijst invoe-
kalking. Patiënten lopen Slagaderverkalking in de benen gaat vaak samen met vernauwing van bloed- en anesthesiemedewerker Marijtje Hermans, ren bij alle snijdende disciplines en integreren
dus onnodig risico. Vaart- vaten in het hart en de hersenen. die de lijst in het kader van haar afstudeer- in het elektronisch patiëntendossier (EPIC).

3ILENTIASCHERMEN
EENHYGIªNISCHALTERNATIEFVOORBED GORDIJNEN

www.medifix.nl - tel. 013-5111111


Nummer 22
9 december 2009 8 Patiëntenzorg

Lezersactie Gezondheidsbeurs
Op 22, 23 en 24 januari wordt in de Jaar- het antwoord weet op de vraag ‘Hoeveel
Buikpijnklachten
beurs Utrecht de derde editie van Gezond
Leven georganiseerd. Een landelijk evene-
ment waar voor elke leeftijd alles te vinden
mensen bezochten in 2009 de Nationale
Gezondheidsbeurs?’ en dat voor 17 december
mailt naar info@ziekenhuiskrant.nl kan een
houden lang aan
is over gezond(er) leven en langer gezond van de winnaars worden. Vermeld in de mail Een op de drie vrouwen heeft nog buikpijn-
blijven. Lezers van de Ziekenhuiskrant ook uw naam en adres, zodat wij u de kaartjes klachten twee jaar nadat ze op de Spoed-
maken een kans op gratis toegangskaartjes kunnen toesturen. eisende Hulp is geweest voor deze klachten.
voor de Nationale Gezondheidsbeurs. Wie Driekwart van de vrouwen die met chronische
buikpijnklachten een gynaecoloog bezoekt,
heeft drie jaar later nog steeds pijn. Het blijft
Dieren op bezoek in TweeSteden ziekenhuis bovendien grotendeels onduidelijk waarom de
overige vrouwen wel van hun pijn afraken. Dit
blijkt uit promotieonderzoek van gynaecoloog
Philomeen Weijenborg van het Leids Univer-
sitair Medisch Centrum (LUMC), waarop zij
9 december promoveert. Weijenborg pleit
ervoor om niet blind te staren op de pijn, maar
te focussen op het omgaan met chronische
buikpijn.

Weijenborg ging na hoe het vrouwen verging


nadat zij zich met acute buikpijnklachten
hadden gemeld op een Spoedeisende Hulp.
Twee jaar na hun bezoek was tweederde van
hen opgeknapt. Maar met name de vrouwen
met een laag inkomen en geweld op jonge
leeftijd in de voorgeschiedenis bleken meer
kans te hebben op het voortduren van hun Driekwart van de vrouwen die met chronische buik-
klachten. Ook inventariseerde Weijenborg pijnklachten een gynaecoloog bezoekt, heeft drie jaar
bij 72 patiënten die met chronische buikpijn- later nog steeds pijn.
klachten bij het diagnostische Chronische
Buikpijn Team van het LUMC kwamen hoe Leren omgaan met pijn
het ze na drie jaar verging. Slechts een kwart Aandacht voor factoren die een rol spelen bij
De Kinderafdelingen van het TweeSteden ziekenhuis (Tilburg/Waalwijk) kregen op de dag voor de Rechten van van hen had in het voorgaande jaar minder dan het chronisch worden van acute pijnklachten
het Kind (20 november) een aantal echte dieren op bezoek onder leiding van Ark van Noach, een organisatie drie maanden pijn gehad. Geen enkele van de is van belang gezien de impact van chronische
die dierenbezoek in het ziekenhuis mogelijk maakt. ’s Middags stond er muziektherapie en schilderen met een vooraf gemeten demografische, klinische of pijn op het dagelijks leven van de patiënte,
kunstenares op het programma. Alles met de bedoeling dat kinderen op deze speciale dag even konden vergeten pijngerelateerde variabelen kon voorspellen maar ook op economische en gezondheids-
dat ze ziek zijn. welke vrouwen zouden herstellen. Ook was zorgkosten. Wanneer de pijnklachten aan-
er geen onderscheid tussen vrouwen die wel houden moeten artsen en patiënten zich niet
of niet waren behandeld. In een vervolgstudie blindstaren op de pijn en de zoektocht naar
‘Hippocrates op Heyendael’ onder 84 vrouwen met chronische buikpijn een oorzaak, concludeert Weijenborg, werk-
bleek wel dat de pijn na drie jaar minder zaam als hoofd van de polikliniek Psycho-
In opdracht van UMC St Radboud heeft his- een geloofsafval die zich in de jaren daarna intens was en dat de vrouwen er beter mee somatische Gynaecologie en Seksuologie in
toricus Jan Brabers de geschiedenis van de met kracht doorzette. konden omgaan dan voorheen. Weer was er het LUMC. “Ik beschrijf een manier om uit de
Nijmeegse faculteit der Medische Weten- geen sprake van enige samenhang tussen de impasse te komen die kan ontstaan als er geen
schappen beschreven. Het boek ‘Hippo- Medische ethiek pijnvermindering en andere factoren. Minder oorzaak te vinden is. De benadering heeft
crates op Heyendael’ behandelt de periode Historicus Jan Brabers heeft in het boek de catastrofaal denken over de pijn hing echter een cognitief gedragstherapeutische insteek,
1951 tot 2001. De faculteit vormt sinds 1999 nodige aandacht geschonken aan dat wat de wél samen met minder pijn, minder depres- waarbij vrouwen kunnen leren omgaan met de
samen met het academisch ziekenhuis het faculteit het meest van haar zusterinstellin- sieve klachten en minder fysieke beperkingen. gevolgen van de pijn.”
UMC St Radboud. gen onderscheidde: de inbreng van de gees-
tes- en gedragswetenschappen in het onder-
Brabers beschrijft de faculteit in haar beteke- wijsprogramma, en dan vooral de inbreng Nieuwe OK's Spijkenisse
nis van een, in historische context geplaatste, van de medische ethiek. Waarbij vanaf de
groep mensen: hoogleraren en studenten. Hij tweede helft van de jaren zestig stevig werd Na een verbouwing van ruim een jaar is de worden op de operatie. Ook de verkoever- of
zoomt vooral in op de generatie grondvesters gediscussieerd over onderwerpen als abortus gehele operatieafdeling met vijf operatie- uitslaapkamer is volledig vernieuwd en uit-
van de faculteit, jonge ambitieuze hooglera- provocatus en euthanasie. kamers van het Ruwaard van Putten Zieken- gebreid met één bed.
ren met hun eigen belangen, spanningen en huis in Spijkenisse totaal vernieuwd.
waarden. Zij begonnen een prestigieus pro- N.a.v. ‘Hippocrates op Heyendael, ontstaan en ont-
ject, dat zij ruim drie decennia later, toen plooiing van de Faculteit der medische Wetenschap- Om de brandveiligheid te vergroten is de
zij in de jaren tachtig met emeritaat gingen, pen van de Radboud Universiteit Nijmegen, 1951- afdeling gecompartimenteerd: mocht er op
vaarwel zeiden in een vrijwel onherkenbaar 2001. Door Jan Brabers. Uitgeverij Valkhof Pers, een operatiekamer brand uitbreken, dan kan
veranderde wereld. In de tussenliggende jaren gebonden, 512 pagina’s. Prijs: 50 euro. er dankzij de brandscheidingen uitgeweken
transformeerde de universiteit van een elite- worden naar een andere operatiekamer. Ook
naar een massa-instelling, namen wetenschap is vrijwel alle technische apparatuur die een
en technologie een adembenemende vlucht potentiële brandhaard zou kunnen vormen,
en vielen kerk en maatschappij ten prooi aan verplaatst naar de technische ruimte boven de
geloofsafval. operatieafdeling. De elektrische installaties,
het datanetwerk en alle installaties die nodig
Studenten zijn voor gebruik bij endoscopische operaties
Hoe anders het leven in de eerste decennia (camera’s, LCD-schermen, opslag van beel-
van het bestaan van de medische faculteit den en video) voldoen aan de strengste veilig-
was, blijkt wel uit de zorgen die men in heidsnormen. Alle operatiekamers zijn getest
katholiek Nederland had over de studenten en gecertificeerd door TNO. Om aan de hoog-
van Nijmegen. Er gingen geruchten over een ste eisen op het gebied van hygiëne te kunnen
‘ongezonde’ en ‘immorele’ mentaliteit in de voldoen, zijn de operatiekamers uitgerust
Nijmeegse studentengemeenschap. Priester met een groot plenum. Dat is het deel van het
en hoogleraar cultuur- en godsdienstpsycho- plafond boven de operatietafel, waaruit kiem-
logie H.M.M. Fortmann sprak deze geruch- vrije lucht in verschillende temperatuurzones
ten in een maandblad voor de katholieke komt. Hiermee wordt voorkomen dat de lucht
geestelijkheid met kracht tegen (pagina 254). die zich in de operatiekamer bevindt, zich ver-
Over het kerkbezoek en de religiositeit van mengt met de lucht vlak boven de patiënt en
de Nijmeegse studenten kon hij slechts met deze zou kunnen infecteren. Voor de patiënten
tevredenheid spreken. Hij zag wel een zekere die geopereerd moeten worden is er nu een
geloofsafval, maar noemde dat niet alar- zogenaamde ‘holding’: een ruimte binnen de De elektrische installaties voldoen aan strenge veilig-
merend. Toch bleek dat het begin te zijn van operatieafdeling waar de patiënten voorbereid heidsnormen.
Nummer 22
Werken in de Zorg 9 9 december 2009

All4jobs

‘Loonsverhogingen
1100 11
11 13
13 15
15 IC's bundelen
krachten
Dilemma's
verpleging

'Lean denken' maakt zorg efficiënter


Een aantal ziekenhuizen in Nederland en
specialisten
ch
Tekort medisch

'lean denken'. Dit is gebaseerd op het Toyota

bieden geen soelaas’ België laat zich al inspireren door 'lean


denken' om efficiënter te werken. Dit werpt
vruchten af. In het boek ‘Lean denken en doen
Productie Systeem, zoals dat binnen Toyota
is ontwikkeld en inmiddels in vele sectoren
wordt toegepast. Centraal daarin is dat werk-
in de zorg’ leggen de Tilburgse hoogleraren nemers continu bezig zijn met het verbeteren
Jos Benders en Bart Berden samen met Marc van hun werkprocessen. Het boek ‘Lean
Rouppe van der Voort uit hoe de zorg op denken en doen in de zorg’ verschaft inzicht
een praktische en efficiënte manier kan wor- in de achtergronden van 'lean denken' en hoe
den verbeterd. Op 2 december ontving minis- het in de praktijk wordt gebracht. Enkele
ter Ab Klink van Volksgezondheid, Welzijn en praktijkdeskundigen zetten hun ervaringen
Sport het eerste exemplaar. op papier. In diverse ziekenhuizen, waaronder
het Laboratorium voor Microbiologie en
Nederland heeft een goed zorgstelsel. Toch Immunologie van het St. Elisabeth Zieken-
staan er ingewikkelde kwesties op de agenda, huis in Tilburg, zijn resultaten bereikt als
zoals een dreigend tekort aan zorgverleners doorlooptijdverkorting, kwaliteitsverbetering,
en de vraag hoe zuiniger om te gaan met de soepeler verlopende arbeidsprocessen en
schaarse middelen. Om dit soort complexe hogere arbeidsproductiviteit. In de Maastro
vraagstukken op een duurzame manier aan Clinic in Maastricht worden nu bestralingen
te pakken, laat een aantal ziekenhuizen in met minder laboranten uitgevoerd.
Nederland en België zich inspireren door

Prof. dr. P. Heutink ontvangt Wetenschapsprijs


Een instelling moet haar personeel aan zich zien te binden, zien te boeien en zo efficiënt mogelijk in te zetten,
vindt het Zorginnovatieplatform. Prof. dr. P. Heutink (VU Medisch Centrum zoals depressie en dementie. De huidige
Amsterdam) heeft op 28 november de Weten- behandeling van de ziekte van Parkinson richt
Het Zorginnovatieplatform is van mening dat op het arbeidsmarktbeleid op een hoger plan te schapsprijs van het Prinses Beatrix Fonds ont- zich vooral op de bestrijding van symptomen,
het mogelijk is om het personeelstekort (in brengen, maatregelen te intensiveren en vanuit vangen. Met deze prestigieuze prijs van een zoals het aanvullen van dopamine in de herse-
2025 wordt een tekort verwacht van 450.000 een gezamenlijke visie actie te ondernemen. miljoen euro wordt onderzoek naar de ziek- nen. Een effectieve therapie die aan het begin
zorgwerknemers) op te lossen. Naast maat- Zorginstellingen zullen de HRM-afdelingen te van Parkinson gefinancierd. Het Prinses van de ziekte op alle processen ingrijpt, ont-
regelen om de instroom van zorgwerknemers strategisch moeten inbedden in hun organisa- Beatrix Fonds reikt de Wetenschapsprijs elke breekt vooralsnog. De Wetenschapsprijs biedt
te vergroten en te behouden voor de sector tie. Het is nodig het HRM-beleid te verbinden twee jaar uit afwisselend voor wetenschap- het team van professor Heutink de mogelijk-
kunnen ook andere maatregelen de vraag aan financiële- en zorgdoelstellingen van de pelijk onderzoek naar spierziekten en bewe- heid om onderzoek te doen naar de proces-
naar arbeid in de zorg terugdringen, zoals de organisatie. Maar daarmee is men er volgens gingsstoornissen. sen die ten grondslag liggen aan het ontstaan
omvang van het verzekerde pakket, preven- het platform nog niet. Alle betrokken partijen van de ziekte van Parkinson. Het onderzoek
tie, mantelzorg en technologische innovaties. zullen de handen ineen moeten slaan om de In Nederland zijn ongeveer 50.000 patiën- richt zich op de identificatie van de genetische
Beleidsmakers moeten daarom de gevolgen zorginstellingen te ondersteunen bij het wer- ten met de ziekte van Parkinson. Belangrijke risicofactoren die de ziekte van Parkinson
voor de arbeidsmarkt veel beter en eerder ven en behouden van voldoende mensen voor symptomen zijn stijfheid van de ledematen, veroorzaken. Met deze informatie wordt het
betrekken in de besluitvorming over deze de zorg. Hiertoe moeten zij gezamenlijk een bewegingsarmoede en tremor, maar patiënten mogelijk om een therapie te ontwikkelen die
onderwerpen, vindt het platform. agenda opstellen gericht op de volgende kabi- hebben vaak ook niet-motorische symptomen ingrijpt in een vroeg stadium van de ziekte.
netsperiode en verder.
Het Zorginnovatieplatform adviseert een
breed pakket van maatregelen. Loonsver- Reageren op advies
hogingen bieden geen soelaas, vindt het plat- Minister Klink heeft bij het in ontvangst
form. De uitdaging is te groot en te complex nemen van het advies aangegeven dat het
voor een enkel wondermiddel, maar de acht- kabinet begin 2010 komt met een reactie op
tien aanbevelingen van het advies moeten de het advies. Daarvoor riep hij alle betrokkenen
oplossing stap voor stap dichterbij brengen. op zélf hun reactie op het advies te geven,
De maatregelen richten zich op vier aspecten op www.zorginnovatieplatform.nl. Het ZIP
die tezamen het personeel binden, boeien en biedt deze reacties begin januari 2010 aan het
zo efficiënt mogelijk inzetten. Ten eerste kan kabinet aan.
de zorgsector haar aandeel op de arbeidsmarkt
vergroten als de werving zich nadrukkelijker
richt op groepen die momenteel onderver-
tegenwoordigd zijn in de zorg. Daarnaast is betrokkenheid (m/v)
het van belang om met arbeidsvoorwaarden
nog beter in te spelen op de veranderende be-
zoekt
hoeften van werknemers. Hiertoe helpt ook schone taak.
het derde aspect, een meer op het individu
toegesneden arbeidsorganisatie. Tot slot is het
cruciaal dat mensen hun leven lang blijven
leren. Iedereen moet alle zeilen bijzetten om
de vele kansen te pakken die er zijn. Het Zorg- Prof. dr. P. Heutink (links), ontving de wetenschapsprijs, waarmee hij verder onderzoek gaat doen naar de ziekte
www.maandag.nl
innovatieplatform roept alle betrokken partijen van Parkinson.
Werken in de Zorg Nummer 22
9 december 2009 10 Advertentie

Zelfde werk... ...andere zorg $OOMREVQXyyNDFWLHI


ELQQHQGH=RUJVHFWRU
2S]RHNQDDUHHQLQWHUHVVDQWHEDDQELQQHQGH=RUJVHFWRU¡"

'DQNXQMHQXRRNWHUHFKWELM$OOMREV

6FKULMIMHLQELQQHQRQ]Hª3HUVRRQOLMNH=RUJ9DFDWXUHEDQN«
KWWS]RUJYDFDWXUHEDQN]RUJYDFDWXUHVDOOMREV]RUJQO
]RGDWZLMMHSURILHONXQQHQªPDWFKHQ«PHWGH
YDFDWXUHVXLWRQVQHWZHUN

-HUHJLVWUDWLHELQQHQGHª$OOMREVYDFDWXUHEDQN«
LVYROOHGLJYHUWURXZHOLMN

$OOppQRQ]HFRQVXOWDQWVHQMLM]HOINXQQHQ
Verpleeg met passie en plezier MHJHJHYHQVEHQDGHUHQLQ]LHQ

tijdens een Zonnebloemvakantie! 9RRUPHHULQIR


Ben jij verpleegkundige of ziekenverzorgende en wil je langdurig zieken LQIR#DOOMREVJOREDOFRP
en gehandicapten de vakantie van hun leven bezorgen? En doe je dat
graag met tijd en ruimte voor persoonlijke aandacht? Sluit je dan aan bij
ons supergemotiveerde team vakantievrijwilligers!

Bel (076) 564 63 65 of


kijk op www.zonnebloem.nl

Jules pakt straks die moeilijke


grepen op zijn viool weer.
Isala klinieken vormen een groot
topklinisch ziekenhuis in Zwolle (ca.
5.700 medewerkers, ca. 1.076 bedden),
waar alles draait om het geven van
hoogwaardige zorg. Patiënten zijn bij
ons te gast en beleven vaak zware,
emotionele tijden. Dat geldt ook voor
hun familie en vrienden. Vanzelf-
sprekend geven we professionele
medische zorg, maar we willen er
ook voor mensen zijn. Met aandacht
en medeleven. Daarom zoeken we
mensen die veel te ‘geven’ hebben en
hun expertise, ervaringen, hoofd en
hart meebrengen.

Intensive Care Intensive Care Zorg dat je deelt met anderen.


intensive care verpleegkundigen arts-assistent intensive care
Fulltime en parttime - Op de IC-afdeling van locatie Fulltime en parttime - Bij de Isala klinieken wordt Intensive
Weezenlanden worden voornamelijk cardiochirurgische patiënten Care in volle omvang bedreven, inclusief de zorg voor neuro-
verpleegd. Op de IC van locatie Sophia liggen patiënten uit alle en hartchirurgische patiënten. Daarnaast functioneert
overige patiëntencategorieën met als speerpunten neuro- ons ziekenhuis als traumacentrum. Je hebt een afgeronde
chirurgie en traumatologie. Je verpleegt patiënten die zeer opleiding basisarts en staat als zodanig geregistreerd. Na een
intensieve zorg nodig hebben. Het is mogelijk te rouleren over inwerkperiode werk je onder supervisie van de intensivisten
de verschillende IC’s en de CCU. Ook kunnen IC-verpleegkundigen op één van de IC-afdelingen. Gelegenheid om de basiscursus
zich aanmelden om te werken bij de MICU. Wil je een dagje Intensive Care (FCCS) te volgen wordt geboden.
meelopen om de sfeer te proeven? Je bent van harte welkom!
Een afgeronde opleiding tot IC-verpleegkundige is vereist. Operatieafdeling
anesthesiemedewerkers
Medium Care Fulltime en parttime - In dit topklinische ziekenhuis vind je vele
mc verpleegkundigen specialismen (waaronder trauma- en hartchirurgie) op de OK
36 uur, deeltijd bespreekbaar - Binnen zorggroep Hart & Longen (18 klinische OK’s en 4 dagbehandeling OK’s). Je kunt participeren
zijn meerdere vacatures op de Medium Care afdeling. De zorg- in het pijnteam en in kwaliteits- of productgroepen. Een uit-
groep staat garant voor veel uitdaging, afwisseling en een dagende omgeving om je loopbaan verder te ontwikkelen.
dynamische omgeving. Dit biedt mogelijkheden om verder Jij beschikt over diploma anesthesiemedewerker, COZ/NVZ.
te groeien. Participatie in nieuwe ontwikkelingen binnen het
vakgebied vinden we erg belangrijk. Verpleegkundige-A of solliciteer direct op
HBO-opleiding tot verpleegkundige aangevuld met Medium
Care aantekening. www.isalawerkt.nl
Nummer 22
Werken in de Zorg 11 9 december 2009

Leerhonk Martini
IC’s ziekenhuizen Ziekenhuis geopend
Mensen in de zorg

bundelen krachten Burgemeester Peter Rehwinkel van Groningen


opende woensdag 25 november officieel het
leerhonk van het opleidingstraject ‘Het Martini
Traumachirurg Marcel Pranger van de
Ommelander Ziekenhuis Groep (Delfzijl/
Winschoten) behaalde onlangs in Berlijn een
Gilde’ in het Martini Ziekenhuis in Groningen. Europese titel voor traumachirurgie. Pranger
mag zich vanaf heden ‘FEBS’ (Fellow Euro-
Het leerhonk dient als thuis- en uitvalsbasis pean Board of Surgery) noemen. In Neder-
voor leerlingen Zorghulp en Helpende Zorg land zijn slechts zeven traumachirurgen die
en Welzijn die in het opleidingstraject de deze titel voeren.
kans krijgen in een veilige omgeving inten-
sief te leren en praktijkervaring op te doen. In de persoon van
De organisaties die samenwerken in deze Dorine Burmanje
bijzondere manier van opleiden zijn: het heeft het Canisius-
Martini Ziekenhuis, Martini Ondersteunende Wilhelmina Zieken-
Dienst, het Alfa-college, het Noorderpoort- huis in Nijmegen
college, de gemeente Groningen en kennis- een nieuwe voorzit-
centrum Calibris. ter gevonden voor de
Raad van Toezicht.
Zij volgt in die func-
Oorkonde voor tie Ed d'Hondt op. De oud-burgemeester
Sylvia Verhage van Nijmegen, tegenwoordig onder meer
voorzitter van GGD Nederland, treedt
Verpleegkundig specialist oncologie Sylvia statutair af na het volmaken van twee
Verhage van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in zittingsperioden. Dorine Burmanje is
Den Bosch kreeg tijdens de 28ste Oncologie- voorzitter Raad van Bestuur van Kadaster
Intensivist Peter Bijlstra: “De IC zorg wordt door de samenwerking verder verbeterd.” dagen in Utrecht de Amgen Oncology Award of Nederland. Daarnaast bekleedt zij ver-
Excellence Oncology Nursing 2009 uitgereikt. schillende nevenfuncties in onder meer het
Negen ziekenhuizen in Brabant en Zeeland consulteren, en samenwerken bij het opstel- Zij is daarmee Oncologieverpleegkundige van onderwijs en het bedrijfsleven.
bundelen de krachten op het gebied van len van zorgprotocollen, zodat de werkwijze het jaar 2009. De 1300 aanwezigen kozen
intensive care zorg (IC). Door vergrijzing in alle ziekenhuizen op dezelfde goede manier Verhage uit vijf genomineerden. Tijdens het twaalfde congres van de Wound-
en toenemende technische mogelijkheden geborgd is. Vooral belangrijk is echter dat care Consultant Society (WCS) in de Jaar-
komen steeds meer mensen in Nederland de ziekenhuizen, indien nodig, patiënten van Sylvia Verhage kreeg een oorkonde en een beurs in Utrecht werd op 18 november de
op de IC. Dit vraagt extra inspanning en elkaar overnemen, zodat de beddencapaciteit bedrag van 1500 euro. In de nominatie werd vijfde WCS Award uitgereikt aan prof.
investeringen van ziekenhuizen. Door inten- beter benut wordt. Ook wordt samengewerkt zij omschreven als een enthousiaste en des- dr. Steven Hovius, hoofd afdeling plas-
sief samen te werken kunnen de ziekenhuizen op het gebied van scholing en het uitwisselen kundige vakvrouw, die opvalt in verpleeg- tische en reconstructieve chirurgie van het
gebruik maken van elkaars kracht en kunde. van de intensivisten. IC’s zijn onderverdeeld kundig Nederland. Ze is als verpleegkundig Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam.
Daardoor kunnen patiënten sneller intensieve in drie categorieën, die aanduiden hoe zaken specialist oncologie al jarenlang actief. Haar Steven Hovius ontving deze prijs in de
zorg krijgen als ze die nodig hebben. als logistiek, apparatuur en beschikbaarheid werkterrein ligt met name op het poliklinisch vorm van een kunstwerk uit handen van
van intensivisten geregeld zijn. Zo is op een vlak voor patiënten die worden behandeld WCS voorzitter René Baljon vanwege zijn
De kwaliteitsverbetering moet onder meer IC van niveau 1 meestal alleen op werkdagen met chemotherapie. De award kwam voor uitzonderlijk verdienstelijke inzet voor de
bereikt worden door het delen van kennis, het overdag een intensivist aanwezig, terwijl dat Verhage als een volledige verrassing: “Ik wist totstandkoming van de Opleiding Wond- en
indien nodig uitwisselen van personeel en het bij niveau 3 IC’s 24 uur per dag is. In het con- van niks dus ook niet van de nominatie. Ik Decubitusconsulenten aan het Erasmus MC.
schuiven met patiënten waardoor benodigde venant is bijvoorbeeld geregeld dat niveau 1 ben echt trots en vereerd. Het geld dat ik heb
opnameplaatsen eerder vrij komen. Daar- IC’s overleg kunnen plegen met intensivisten gekregen gaat naar de directe patiëntenzorg of De Raad van Toezicht van het HagaZie-
mee wordt zorg die nu al op een hoog niveau van ziekenhuizen met een niveau 3 IC. naar de verdere deskundigheidsbevordering kenhuis in Den Haag heeft dr. Mark Van
staat, nog verder verbeterd, stelt intensivist van oncologieverpleegkundigen.” Herstel en Houdenhoven (41) benoemd tot lid Raad
Peter Bijlstra van het St. Elisabeth Ziekenhuis Negen ziekenhuizen Balans valt onder Sylvia's verantwoordelijk- van Bestuur van het HagaZiekenhuis, per
Tilburg, die initiatiefnemer van de samen- De negen ziekenhuizen die het convenant heid en de psychosociale begeleiding van 1 maart 2010. Van Houdenhoven is tot zijn
werking is. hebben ondertekend zijn: Admiraal de Ruyter patiënten staat bij haar centraal. Met haar aanstelling bij het HagaZiekenhuis direc-
Ziekenhuis (Vlissingen, Goes); Amphia activiteiten voor zowel V&VN Oncologie als tielid van de Stichting Rivas Zorggroep
Samenwerken Ziekenhuis (Breda); Franciscus Ziekenhuis V&VN Palliatieve Verpleegkunde draagt zij in Gorinchem. Het nieuwe lid Raad van
Met het convenant willen de ziekenhuizen (Roosendaal); Jeroen Bosch Ziekenhuis (Den bij aan de ontwikkeling van deze vakgebie- Bestuur wordt in het HagaZiekenhuis onder
bereiken dat patiënten altijd de gewenste Bosch); Lievensberg ziekenhuis (Bergen op den. Ze vertegenwoordigt de verpleegkundige meer verantwoordelijk voor de portefeuilles
intensive care behandeling kunnen krijgen. In Zoom); St. Anna Ziekenhuis (Geldrop); St. beroepsgroep bij verschillende partijen, die Financiën en Bedrijfsvoering.
eerste instantie in het ‘eigen’, lokale zieken- Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg); TweeSteden actief zijn in de oncologische zorg.
huis, maar als dat nodig is ook op een intensive ziekenhuis (Tilburg, Waalwijk) en Ziekenhuis
care van een hoger niveau. Op medisch gebied Bernhoven (Oss, Veghel).
kunnen de ziekenhuizen onder meer elkaar Een nieuwe start
Ik ben op bezoek bij mijn oud-collega werkte nog niet ‘in het wit’, maar dat maakte
Sophie. Na haar verhuizing ging ze werken voor haar niet uit. Het echte verplegende
in een ander ziekenhuis. Sophie werd ziek, werk was nog te zwaar voor haar. Ze ging,
heel ziek. Bij haar werd kanker geconsta- om te beginnen, voor twee uurtjes wat kan-
teerd en een ingrijpende periode volgde met toorwerk doen, gewoon om er even te zijn.
een operatie, chemokuren en bestralingen. Stralend vertelt ze de rest van haar verhaal:
Het was erg intens en een zeer vermoeiend “Ik wilde weer zo graag wat doen! Ik miste
traject. Sophie vertelt mij over haar ervarin- mijn werk en de contacten. Ik dacht dat ik
gen: Ze kreeg regelmatig bezoek. Ze hoefde nooit meer aan de slag zou kunnen gaan. Ik
zelf niets te doen, genoot ervan, maar was was wel heel moe, maar het lukte”. Sophie
daarna zó moe. De behandelingen hadden gaat voorzichtig door met het rustig opbou-
een grote invloed op haar doorgaans zo ge- wen van haar werkzaamheden. Wie weet kan
zonde lichaam. Haar toekomst leek onzeker. ze op een later tijdstip haar werk als verpleeg-
Er werd gehuild, maar gelukkig kon ze ook kundige weer helemaal oppakken. Ze durft
lachen. Ze probeerde haar dagelijks leven weer vertrouwen te hebben. Ik gun haar dit
zo goed mogelijk in stand te houden, wat van harte na deze zware periode!
maar ternauwernood lukte. De dagen verstre- Vera
ken langzaam. Toch kwam er een positieve vera@ghz.nl
wending, die bijna onmerkbaar was. Sophie www.ghz.nl/weblog
kreeg weer zin om dingen op te pakken en Vera is verpleegkun-
plannen te maken. Haar gedachten waren dige in het Groene
echter verder dan haar conditie. Ze liep veel Hart Ziekenhuis
te hard van stapel, moest haar plannen nood- in Gouda
gedwongen bijstellen. Heel geleidelijk ging
het de goede kant op. Uiteindelijk kwam
De negen ziekenhuizen hebben samen 110 IC-bedden. Sophie weer terug op de verpleegafdeling. Ze
Werken in de Zorg Nummer 22
9 december 2009 12 Advertentie

Werken
in de
ZORG
Zoek een baan die bij je past!
Hèt uitzend- en detacheringbureau
voor de zorg.

‘Zelfstandige
Heb jij voor zorg en welzijn?
in de zorg:
jouw toekomst?’
Wij zijn altijd op zoek naar kandidaten met hart
voor de zorg! Oók voor de ondersteunende
Maar hoe start je dan als zzp’er? wat komt er allemaal op je af en
wat moet je regelen? CareFirst helpt jou om deze vragen te functies. Ben jij op zoek naar een (andere) baan
beantwoorden. Daarnaast bieden we jou de mogelijkheid om
binnen afzienbare tijd als zzp’er aan de slag te gaan! èn beschik je over relevante diploma’s, bezoek
INTERESSE OF VRAGEN? dan snel onze site www.care2care.nl.
Neem dan contact op met Pieter Koenis [tel. 030 - 229 60 12] of
Jolandi Schreuder [tel. 030 - 229 60 13] voor een vrijblijvend
gesprek om jouw wensen en mogelijkheden te bespreken. Dudokplein 214
Bekijk de actuele vacatures in onze 3315 KH Dordrecht
Dolderseweg 2 | 3712 BP Huis ter Heide
vacature-bank, laat je CV achter of schrijf je in 078 6309292
www.carefirst.nl www.continuecare.nl
voor onze e-mailservice!

Care2Care bemiddelt kosteloos voor zorg– en Je talenten optimaal


welzijnsinstellingen in de omgeving Rotterdam,
ontplooien?
Leiden, Gouda, Alphen aan den Rijn en de
Dan is Maetis Medical Services jouw springplank
Duin- & Bollenstreek. naar een fantastische baan in de zorg. Ben je
gespecialiseerd verpleegkundige (OK-, Anesthesie-,
IC-, CCU-, SEH- of Ambulance-) en ben je toe aan
een nieuwe stap in je carrière? Maetis Medical
Services biedt jou mogelijkheden op maat!

Kijk snel op www.maetismedicalservices.nl of neem


contact op met Karina van der Put, tel: 06 15 86 09 03,
e-mail: info@maetismedicalservices.nl.

Dé weg naar een baan in zorg en welzijn


MAE09021

Gespecialiseerd
verpleegkundige?
Hét uitzendbureau voor zorg en welzijn.
Wij kennen de zorg door en door en weten hoe belangrijk Verpleegkundige/Verzorgende IG
mensen in organisaties zijn. Van verpleegkundigen,
verzorgenden en vakantiemedewerkers tot medici, Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5
managers en ondersteunend (administratief ) personeel. of verzorgende ig? En ben je op zoek naar een
Jij bepaalt zelf waar en hoe je aan de slag wilt. afwisselende baan in de zorg? Neem dan eens
een kijkje op onze vernieuwde website:
PlusZend biedt jou:
s :INVOL VERANTWOORDELIJKENAFWISSELENDWERK www.care4care.nl
zoekt jou! s 6OLOPKANSENMETEENRUIMEKEUSAANFUNCTIES
s 7ERKENOPDEDAGENDIEJIJWILT
s $EMOGELIJKHEIDEENBIJBAANTECOMBINERENMET
Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende
arbeidsvoorwaarden!
je studie of gezin
Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?

Plaats nu je CV op Kortom een baan die bij jou past!

Kijk voor contact en onze


www.care2care.nl vacatures op www.pluszend.nl
Nummer 22
Werken in de Zorg 13 9 december 2009

Verpleging staat Winnende website goed voor feestje

vaker voor dilemma


Krappe indicaties en personeelstekort in de tal als in kwalificatieniveau, de toegenomen
zorg stellen verpleegkundigen en verzorgen- werkdruk en de toegenomen hoeveelheid
den steeds vaker voor dilemma’s. Moeten ze administratieve handelingen. “Houd ik me
zich houden aan de indicatie of de zorg geven aan afspraken en werktijden of besteed ik mijn
die ze zelf nodig vinden? Of moeten ze hun tijd aan de cliënt. Daar komt het belangrijkste
vrije dag opgeven om de onderbezetting op dilemma kort gezegd op neer”, stelt NIVEL-
te vangen? onderzoeker Anke de Veer. “Verpleegkundigen
en verzorgenden zien een andere en ruimere
De meerderheid (zeventig procent) van de indicatiestelling, betere ondersteuning en aan-
verpleegkundigen en verzorgenden vindt dat sturing van het personeel in de zorginstellin-
ze de laatste jaren steeds vaker voor morele gen, en meer en beter opgeleid personeel als
dilemma’s komt te staan, zo blijkt uit onder- voornaamste oplossingen.” Het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht vierde vorige week een feestje omdat de website van dit zieken-
zoek in het Panel Verpleging en Verzorging huis op de eerste plaats staat van de Zorgwebmonitor, een landelijk onderzoek naar de internetprestaties van
van het NIVEL (Nederlands instituut voor Verschillen 92 ziekenhuisorganisaties in het hele land. De website www.asz.nl behaalt de beste overall-score op alle onder-
onderzoek van de gezondheidszorg). Het De dilemma’s verschillen tussen de zorgsecto- zochte onderdelen tezamen. Op de foto staan v.l.n.r. Ben Arnts (Zorgwebmonitor), patiëntenvoorlichter Caroline
onderzoek is uigevoerd in samenwerking ren. Zo speelt de indicatiestelling vooral in de van der Mijle, manager Communicatie Fennegien Wietses, bestuursvoorzitter Leo Schoots, coördinator patiënten-
met het Centrum voor Ethiek en Gezond- thuiszorg en verpleeg- en verzorgingshuizen. voorlichting Natascha Roukema, Jan Pieter Helmholt (Zorgwebmonitor) en communicatieadviseur Anne Zantinge
heid (RVZ). Door krappe indicaties moeten Verpleegkundigen in de algemene ziekenhui- (foto Frederike Slieker/ASz).
verpleegkundigen en verzorgenden cliënten zen ervaren vooral dilemma’s in de omgang
minder zorg bieden dan ze naar hun eigen met medische informatie en bij verschil van
maatstaven eigenlijk zouden willen. Meer dan inzicht met de arts. Zij willen graag extra aan-
de helft staat minstens één keer in de week dacht voor de samenwerking en communicatie
voor dit dilemma (64 procent in de thuiszorg, met de artsen. In de thuiszorg zien verpleeg-
en 47 procent in de verpleeg- en verzorgings- kundigen en verzorgenden een vermindering
huizen). Eenderde van de verpleegkundigen van de administratie als één van de belangrijk-
en verzorgenden komt minstens wekelijks ste oplossingen. Anke de Veer: “De onlangs
voor de vraag te staan om meer te gaan wer- aangekondigde veranderingen in indicatiestel-
ken vanwege de onderbezetting of een vrije ling waarbij de verpleegkundigen weer meer
dag te laten schieten. Als oorzaken noemen de invloed krijgen op de indicatie, zijn dan ook
verpleegkundigen en verzorgenden de manier een goede stap in de richting van het vermin-
waarop de benodigde zorg geïndiceerd wordt, deren van dit soort dilemma’s.”
onderbezetting in het team zowel in aan-

Flevoziekenhuis krijgt veiligheidskrant

Op de eerste dag van de Week van de Patiëntveiligheid, 23 november, verscheen STIPT, de eerste eigen uitgave
van het Flevoziekenhuis over veiligheid. De krant is onder alle medewerkers verspreid. STIPT zal tweemaal per
jaar verschijnen en informeert medewerkers over alle activiteiten binnen het Flevoziekenhuis op het gebied van
veiligheid en vraagt aandacht voor ieders rol in het waarborgen van de veiligheid van patiënten. Op de foto
overhandigen bestuursvoorzitter Jeltje Schraverus en MIP-voorzitter/intensivist Mengalvio Sleeswijk STIPT aan
gynaecoloog Merel van Doorenmalen en Barbara Schouten, als vertegenwoordigers van de medische en ver-
pleegkundige staf.

40 jaar in de zorg Mr. Bond en nu dit! Volgens CNV heeft Jantine recht op Ik ben wel blij hoor met de vergoeding, maar het doet
Ik ben er ziek van! vergoeding totdat
at ze met
et pensioen gaat.
me mij nog steeds pijn dat ik na zoveel jaren ontslagen ben!

cas
e 01
Ik ga nu aan de slag Jantine. Ok Mr. Bond. U heeft ons overtuigd.
Ik kom er op terug. Wij vergoeden 68.000 euro!!!

Hoe is dat mogelijk? Alsnog naar de kantonrechter. Vergoeding tot aan het pensioen!
n!
case close

Vervolg van pagina 1. Volgens de kantonrechter is de werkgever tekort geschoten in zijn verplichtingen naar Jantine toe. Zij had meer begeleiding en scholing moeten
oeten
krijgen om de ontwikkelingen in de zorg bij te kunnen houden. Nu dat niet is gebeurd, mag het dienstverband alleen maar beëindigd worden als aan Jantine een
vergoeding van € 68.000,- bruto wordt toegekend. Hiermee kan zij haar inkomen tot de pensioengerechtigde leeftijd aanvullen.

Wilt u meer informatie over het team achter Mr. Bond? Ontdek nu www.MijnVakbond.NL
Werken in de Zorg Nummer 22
9 december 2009 14 Advertentie

WIL JIJ EEN


NIEUWE UITDAGING
MET DE ZEKERHEID VAN
Werken EEN VAST DIENSTVERBAND?

wanneer het TMI ZOEKT

MEDISCH SECRETARESSES
jou uitkomt? TMI BIEDT
UÊÛ>ÃÌ `ˆi˜ÃÌÛiÀL>˜`
U ÛÀˆ…iˆ` “iÌ de âiŽiÀ…iˆ` Û>˜ een ՈÌÃÌiŽi˜` Ã>>ÀˆÃ
U “iiÀ iÀÛ>Àˆ˜} `œœÀ >v܈ÃÃii˜` ÜiÀŽ
U een >Õ̜ Û>˜>v 24 ÕÕÀ «iÀ ÜiiŽ
U ÃV…œˆ˜} op “>>Ì
WiÀŽi˜ op œÕÜ “>˜ˆiÀt
Een Û>ÃÌ `ˆi˜ÃÌÛiÀL>˜` œv een 0-uÀi˜Vœ˜ÌÀ>VÌ°
www.werkenbijhetmch.nl TiÛi˜Ã Li“ˆ``iÌ TMI > >Àen ۜœÀ <<*½iÀð ˜ÌiÀiÃÃi¶

"Ê -Ê*,/ Ê Ê/°


Ê /
 , ,Ê Ê Ê<",°

ÜÜܰ̓ˆ‡ˆ˜ÌiÀˆ“°˜
Nummer 22
Werken in de Zorg 15 9 december 2009

Aanpak tekort aan Aanmelden voor IGZ ZorgVeiligPrijs


De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) lingen, organisaties, bedrijven en personen

medisch specialisten reikt volgend jaar voor de tweede keer de IGZ


ZorgVeiligPrijs uit. De prijs gaat naar het beste
initiatief in 2009 op het gebied van patiënt- of
die zich bezighouden met zorg, preventie of
medische producten uit om mee te dingen naar
de IGZ ZorgVeiligPrijs. Het winnende initia-
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) start te sturen op de kwaliteit en doelmatigheid cliëntveiligheid in de zorg. tief moet in 2009 een uitstekende prestatie
een consultatie over haar analyse van van de geleverde zorg. De NZa verkent in met aantoonbare resultaten op het gebied van
marktimperfecties in de medisch specialis- het rapport een aantal mogelijkheden om de De inspectie vindt dat positieve prestaties patiënt- of cliëntveiligheid hebben neergezet.
tische zorg. De NZa constateert dat de schaarste tegen te gaan. Een van die opties in de gezondheidszorg ook wel eens mogen De winnaar wordt bekend gemaakt op het
onderhandelingspositie van specialisten vaak is het afschaffen dan wel verlagen van de worden beloond. De zorg kan veiliger worden jaarlijkse IGZ-congres over Patiëntveiligheid
sterker is dan die van de besturen van zieken- numerus fixus en het aantal opleidingsplaat- als goede initiatieven navolging vinden bij op 15 juni 2010 in De Doelen te Rotterdam.
huizen. Oorzaak hiervan is onder meer dat in sen tot medisch specialist. Daarnaast consta- andere aanbieders van zorg, preventie of Meer informatie over de ZorgVeiligPrijs is te
delen van de ziekenhuiszorg schaarste is aan teert de NZa dat specialisten zelf veel invloed medische producten. Dit wil de inspectie vinden op www.igz.nl.
medisch specialisten. Dit kan nadelige gevol- hebben op het aantal opleidingsplaatsen en graag stimuleren. De inspectie nodigt instel-
gen hebben voor de kwaliteit, toegankelijk- de verdeling van specialisten. De NZa doet
heid en betaalbaarheid van de zorg. voorstellen om het ministerie van VWS meer (Advertorial)
grip te geven op het aantal opleidingsplaatsen
Het rapport presenteert een aantal mogelijk- en de kwaliteit en doelmatigheid van de ver- Het belang van praktijkgerichte scholing
heden om de schaarste te verminderen en te deling van specialisten. Een belangrijk doel
komen tot een gelijkwaardige relatie tussen van de consultatie is toetsen of de gepresen- Het is belangrijk dat werkgevers in de maakt het voor mij gemakkelijk om de theo-
specialisten en bestuur. De NZa nodigt haar teerde marktanalyse juist en volledig is. gezondheidszorg investeren in scholing, rie te vertalen naar de praktijk. De les moet
stakeholders uit om te reageren. De NZa con- vindt Ankie van Vuuren. Dat komt de kwaliteit iets toevoegen. Ik wil dat de deelnemers naar
stateert dat delen van de medisch specialisti- Toetsing ten goede en het maakt het werk uitdagen- huis gaan met tenminste drie dingen die ze
sche zorg in Nederland schaarste kennen. Dit De NZa hecht veel waarde aan de input van der voor zorgpersoneel, waardoor het gesti- nog niet wisten en waar ze in de praktijk iets
kan negatieve gevolgen hebben voor de toe- betrokken partijen. Belangstellenden kunnen muleerd wordt binnen de instelling te blijven mee kunnen.” Als voorbereiding op de scho-
gankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van tot 4 januari reageren. Aan de hand van deze werken. Ankie van Vuuren verzorgt scholin- lingsdag kan zij de deelnemers digitaal alvast
de ziekenhuiszorg. Onvoldoende aanbod van reacties toetst de NZa haar opvattingen en gen en trainingen voor alle medewerkers bin- wat stof aanreiken, waardoor zij bijvoorbeeld
zorg kan bijvoorbeeld leiden tot wachtlijsten beleidsvoornemens. Daarnaast stemt de NZa nen de gezondheidszorg. vooraf de protocollen van de eigen instelling
en hoge werkdruk bij specialisten waardoor het advies af met de RVZ die in opdracht van kunnen bestuderen of filmpjes kunnen bekij-
makkelijker fouten worden gemaakt. Een minister Klink in januari een advies geeft “Als verpleegkundige, verplegingsweten- ken die gaan over specifieke vaardigheden.
ander gevolg van schaarste is dat specialisten over de numerus fixus. Mede op basis van schapper en docent vind ik het belangrijk Ankie van Vuuren geeft niet alleen scholing
een sterkere machtspositie hebben dan de de reacties die in de consultatieronde worden een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van op locatie, maar werkt ook samen met oplei-
raden van bestuur van ziekenhuizen. Besturen verzameld wordt het document uitgewekt in de zorgverlening.” Ze doet dat door het ge- dingsinstituten waar zij zich vooral richt op
zijn daardoor vaak onvoldoende in staat om een advies dat begin 2010 wordt afgerond. ven van onderwijs, bij- en nascholing over de ontwikkeling van onderwijs. Kijk voor
onderwerpen zoals preventie, vrijheidsbeper- meer informatie op: www.ankievanvuuren.nl.
kende maatregelen, communicatie, metho-
Hortensius wint EADV-onderzoeksbeurs diek, zelfmanagement,
klinisch redeneren en
De beroepsorganisatie voor diabeteszorg- winnares Hanneke Hortensius bestaat uit vijf evidence based nursing.
verleners EADV heeft haar eerste EADV hoofdlijnen die gebaseerd zijn op vragen met Vooraf overlegt zij met
onderzoeksGRANT uitgereikt aan Hanneke betrekking tot de richtlijnen voor zelfcontrole de instelling wat precies
Hortensius, diabetesverpleegkundige en van diabetespatiënten die nu nog onvoldoende de leervraag is en wat
onderzoeker in het diabetes kenniscentrum beantwoord kunnen worden. Oorzaak hier- men met de scholing wil
van de Isala klinieken in Zwolle. Zij zal deze voor is het algemene gebrek aan goed kwali- bereiken. Instellingen
stimuleringsprijs voor onderzoek door dia- tatief onderzoek naar, direct voor de praktijk kunnen vervolgens
betesverpleegkundigen gaan gebruiken voor relevante, diabetes(verpleegkundige) onder- kiezen de modules af
haar promotieonderzoek naar zelfcontrole bij werpen in Nederland. te nemen of Ankie van
mensen met diabetes mellitus. Vuuren uit te nodigen
Ingrijpende aandoening om de lessen te komen
Met het uitreiken van de onderzoeksGRANT Nederland telt naar schatting ruim 850.000 geven. Daarbij gaat het
wil EADV diabetesverpleegkundig onderzoek mensen met diabetes, het is een ingrijpende niet alleen om de theo-
in Nederland stimuleren en ook mede moge- aandoening die specialistische zorg en be- rie, maar juist ook om
lijk maken. Het doel van het onderzoek moet geleiding vereist. Er zijn dus steeds meer de vraag: Wat kun je
zijn het direct of indirect verbeteren van de professionele diabeteszorgverleners nodig. ermee in de praktijk?
verpleegkundige diabeteszorg in Nederland EADV maakt zich al bijna 25 jaar sterk “Ik kom uit de praktijk,
en daarmee de gezondheid van patiënten met voor diabetesverpleegkundigen en praktijk- spreek de taal van de
(een risico van) diabetes mellitus. EADV ondersteuners. Bijna alle diabeteszorgver- zorgmedewerkers. Dat Ankie van Vuuren
maakt zich sterk voor een stevige positie van leners in Nederland zijn lid van EADV.
haar leden in het werkveld en in de maatschap- In maart 2011 wordt de volgende EADV
pij. Met het instellen van deze prijs verwacht onderzoeksGRANT uitgereikt. Kandidaten
EADV een toename van verpleegkundig die in aanmerking willen komen voor deze ZELFMANAGEMENT - BEHOEFTEGERICHT VERPLEGEN
onderzoek in diabeteszorg. De prijs bestaat stimuleringsprijs kunnen zich aanmelden via
uit een geldbedrag van 5.000 euro, te besteden eadv@eadv.nl.
aan onderzoek. Het promotieonderzoek van
METHODIEK - EVIDENCE BASED NURSING - PREVENTIE
POSTOPERATIEVE ZORG - COMMUNICATIE
Wilt u uw personeel trainen in deze of andere ontwikkelingen binnen de zorg
en bent u op zoek naar een passende scholing?

Wilt u dat het onderwerp helder en enthousiast gebracht wordt zodat het voor uw personeel
ook echt gaat leven?? D
Da
Dan ben
n ik voor
oo
or u de juiste persoon.
oon
n. A
Als ve
erp egku
verpleegkundige, verplegings-
perr en docent
wetenschapper doccen ka
kkan
n ik onderwijs verzorgen waarin
waa
aarr de
de praktijk
pr ktijk
jk centraal
c staat.

meeer informatie
Voor meer i form ove de mogelijkheden kunt u terecht op www
rma e over
ov w.ankiiev nvu
uu
www.ankievanvuuren.nl

Hanneke Hortensius (links) ontving 5.000 euro, te besteden aan diabetesverpleegkundig onderzoek.
Werken in de Zorg Nummer 22
9 december 2009 16 Advertentie







Vacatures



Cliëntcoördinator m/v
18 tot 32 uur per week | De cliëntcoördinator is een steunpilaar voor onze cliënten en is naast

het leveren van directe zorg verantwoordelijk voor een aantal coördinerende taken| Locatie


Vacaturebank Monster en Noordwijk





CV-bank Specialist Ouderengeneeskunde m/v
32 uur per week | Leuke gevarieerde en zelfstandige functie waarvan 16 uur op locatie
 Bernardus in Sassenheim en 16 uur op locatie Van Wijckerslooth in Oegstgeest | Valent–
 Marienstaete– WWZ Oegstgeest
 E-mailservice

Persoonlijke bemiddeling Verplegende / Verzorgende m/v
12 uur per week en Oproepkrachten | Ben jij gediplomeerd Verplegende of Verzorgende,
en loopbaanadvies Flexibel inzetbaar ,heb je ervaring met Thuiszorg cliënten en kun je goed zelfstandig
werken? Reageer dan snel!| ZorgPartners Midden Holland, Thuiszorg Gouda

Ervaren Teamcoach m/v


32 uur per week | Voor een verpleeghuis en Reactiveringcentrum in Alphen a/d Rijn is
www.care2care.nl Care2Care in opdracht van één van haar leden op zoek naar een ervaren Teamcoach. Heb jij
een afgeronde MBO niveau 3-IG, 4 of 5, inclusief BIG– registratie en heb jij ervaring met
chronisch– somatische cliënten? Reageer dan snel!| Care2Care, Alphen a/d Rijn


Dé weg naar een baan in zorg en welzijn

PATIËNTEN MONITOREN
EN JE EIGEN CARRIÈRE BEWAKEN
TMI ZOEKT TMI BIEDT
UÊÛiÀ«ii}ŽÕ˜`ˆ}i˜ ­>i ëiVˆ>ˆÃ>̈iÃ) U Û>ÃÌ `ˆi˜ÃÌÛiÀL>˜`
U œ«iÀ>̈i>ÃÈÃÌi˜Ìi˜ U ÛÀˆ…iˆ` “iÌ `i âiŽiÀ…iˆ` Û>˜ ii˜ ՈÌÃÌiŽi˜` Ã>>Àˆs
U >˜iÃ̅iÈi “i`iÜiÀŽiÀs U “iiÀ iÀÛ>Àˆ˜} `œœÀ >v܈ÃÃii˜` ÜiÀŽ
U }ˆ«ÃÛiÀL>˜`“iiÃÌiÀs U ii˜ >ÕÌo Û>˜>f 24 ÕÕÀ «iÀ ÜiiŽ
U >LœÀ>˜Ìi˜ U ÃV…œˆ˜} o« maaÌ
U `œŽÌiÀ>ÃÈÃÌi˜Ìi˜
U >«œÌ…iŽiÀÃ>ÃÈÃÌi˜Ìi˜
U CSA “i`iÜiÀŽiÀs
U “i`ˆÃV… ÃiVÀiÌ>ÀiÃÃis
a …iÌ LœÛi˜}i˜œi“`i “iÌ ÀiVi˜Ìi âˆiŽi˜…ÕˆÃiÀÛ>Àˆ˜}

WiÀŽi˜ o« œÕÜ “>˜ˆiÀ!


i˜ Û>ÃÌ `ˆi˜ÃÌÛiÀL>˜` of ii˜ ä‡ÕÀi˜Vœ˜ÌÀ>VÌ.
TiÛi˜s Li“ˆ``iÌ TMI a >Ài˜ ۜœÀ <<*½iÀs. ˜ÌiÀiÃÃi?

KOM EENS PRATEN BIJ TMI .


DÉ DETACHEERDER IN DE ZORG. ÜÜܰ̓ˆ‡ˆ˜ÌiÀˆ“°˜
Nummer 22
Patiëntenzorg 17 9 december 2009

Marktwerking zowel Verpleegkundigen voor ‘tuchtcollege’


Wat gebeurt er als een verpleegkundige wordt tuchtcollege is dan ook het kritisch bewust-

verguisd als omarmd aangeklaagd en voor een tuchtcollege moet


verschijnen? Waar liggen de verantwoordelijk-
heden, waar ligt de grens? Dat waren vragen
zijn van de verpleegkundigen bevorderen.
Waarom heb ik die bepaalde keuze gemaakt?
Waar ging het mis en vooral hoe kunnen wij
“Houd op met discussiëren over de nadelen we weten aan het begin van het jaar al dat we die centraal stonden tijdens het fictieve tucht- dit voortaan voorkomen. Met een opkomst van
van marktwerking in de zorg en bereid je als ziekenhuizen tezamen twintig miljard euro college op vrijdag 27 november, georgani- 130 verpleegkundigen is het een aansprekend
voor op die ‘andere wereld’. Anders wordt te besteden hebben.” Hij waarschuwde dat een seerd door Waterlandziekenhuis in Purme- thema gebleken”, aldus Van de Visse.
het nog heel naar, wanneer je je organisatie steeds groter deel van die ‘koek’ dreigt op te rend. Ruim honderd verpleegkundigen lieten
moet inkrimpen. Krimpen kost meer geld dan gaan aan het verdelen van de koek. “Hoeveel zich goed informeren. Casus
groeien.’’ Bestuursvoorzitter Leo Schoots van groter moet de Inspectie worden, hoeveel "Wij hebben zelf een casus bedacht. Fictief,
het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht méér ambtenaren moeten er op het ministerie “Zorg verlenen gebeurt over het algemeen maar berustend op gebeurtenissen uit de
gaf de tegenstanders van marktwerking in de van VWS werken? Ik heb het kantoorgebouw met bijzonder veel passie”, vertelt Ron van realiteit. Wij hebben het echte tuchtcollege
zorg vorige week woensdag weinig ruimte van de Zorgautoriteit zien verdubbelen.” Toch de Visse, teamleider Neurologie en organisa- uit Zwolle bereid gevonden om naar het
tijdens een in het ziekenhuis gehouden mini- staat voor Schoots vast dat marktwerking één tor van dit fictieve tuchtcollege. “Maar zorg Waterlandziekenhuis te komen om deze zaak
symposium over ‘marktwerking en ethiek’. groot voordeel heeft: “Als elk ziekenhuis pro- is niet altijd zorgvuldig. Het is verbazingwek- na te spelen", vertelt Van de Visse. “Ook
beert iets beter te zijn dan de buurman, dan kend en soms zelfs angstwekkend als je ziet hebben wij enkele medewerkers in het zieken-
Er waren genoeg tegenstanders van concur- stijgen de kwaliteit en vriendelijkheid van de hoe snel je als verpleegkundige betrokken huis gevraagd om een rol op zich te nemen. Zo
rentie in de zorg. Zoals Bas van Ouwerkerk, zorg als geheel. Dát is marktwerking.” kunt raken bij onbedoelde gebeurtenissen. konden wij zo realistisch mogelijk een situatie
internist en voorzitter van de commissie Jan de Borst van patiëntenorganisatie Zorg- Reden voor het organiseren van dit schaduw naspelen."
Ethiek van het Albert Schweitzer ziekenhuis, belang was niet zo optimistisch. “Wij ervaren
organisator van het symposium. Volgens Van de narigheid van marktwerking elke dag, als
Ouwerkerk is marktwerking ‘overheidsdwang we de soms schrijnende klachten van patiën-
in marktverpakking’. Hij vindt marktwerking ten horen.” De Borst hekelde de schaalvergro-
strijdig met het publieke belang van de zorg ting van zorgorganisaties, waardoor de energie
en hekelde onder meer de macht van zorgver- ‘naar binnen wordt gezogen’; de toenemende
zekeraars, die steeds meer transparantie eisen aanbesteding van zorg, met als gevolg ver-
en er daarmee blijk van geven dat ze de zorg- nietiging van kennis en ervaring; de ‘vlucht’
sector niet vertrouwen. “Wij moeten steeds in cijfers en gegevens voor verantwoording;
meer regels naleven, tot we geen tijd meer en de afnemende aandacht voor preventieve
over hebben om patiënten te behandelen. De zorg, omdat die op korte termijn geen gewin
zorg wordt daardoor eerder duurder dan goed- oplevert. De Borst: “Terwijl Amerika bij ons
koper.” Schoots is met Van Ouwerkerk eens komt kijken hoe je een socialer zorgsysteem
dat de zorg nooit een échte markt kan zijn. kunt opzetten, bewegen wij ons steeds meer
Schoots: “Als dat zo was, zouden we de vraag richting een Amerikaanse situatie.’’
naar zorg oneindig kunnen laten stijgen. Maar

Boek over aandoeningen rond elleboog


Het elleboogsgewricht is een ondergescho- deze literatuur bij te houden. Daarom heb ik
ven kindje. Behandelaars weten er nog te voor die drukbezette behandelaar een compact
weinig van. Het gevolg daarvan is dat patiën- boek geschreven. Bij gebrek aan tijd kunnen Verpleegkundigen kunnen onbedoeld in lastige situaties terecht komen.
ten soms niet die behandeling krijgen die ze met de samenvattingen uit mijn boek in
nodig is. Reden voor orthopedisch chirurg dr. zestig minuten over ‘de elleboog’ up to date
Denise Eygendaal om, in samenwerking met raken.” Denise Eygendaal is sinds 2000 ortho- Duizendste staaroperatie in Ikazia Ziekenhuis
een aantal elleboogcoryfeeën uit de rest van pedisch chirurg. Ze promoveerde in dat jaar
de wereld, een boek te schrijven met de titel: op instabiliteit van het elleboogsgewricht. De afdeling Oogheelkunde van het Ikazia tuur verkort bovendien de duur van de opera-
The elbow, treatment of basic pathology. Ziekenhuis in Rotterdam bereikte donderdag tie. Een operatie aan grijze staar duurt dertig
3 december een bijzondere mijlpaal. ’s Och- tot veertig minuten. Inclusief voor- en nazorg
Denise Eygendaal, orthopedisch chirurg in tends voerde oogarts J.A. de Beijer-Dominicus staat voor de ingreep een dagbehandeling. Dit
het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout er de duizendste operatie aan grijze staar uit. betekent doorgaans dat mensen na een paar
is gespecialiseerd in het behandelen van Niet eerder verrichtte het Ikazia Ziekenhuis uur weer naar huis mogen.
patiënten met aandoeningen aan de elleboog. zoveel staaroperaties in één jaar.
Het boek dat ze schreef voor de behandelaars Extra oogarts
is gebaseerd op wetenschappelijke feiten. De toename van het aantal behandelde De ingreep wordt vooral uitgevoerd bij men-
Eygendaal: “Fysiotherapeuten, sportartsen, patiënten is te danken aan een verbeterd sen van zestig jaar en ouder. In deze leeftijds-
chirurgen, orthopedisch chirurgen en (huis) logistiek proces op de afdeling Oogheelkun- categorie komt grijze staar relatief veel voor.
artsen hebben in het algemeen veel kennis de. Zo zijn de operatiekamer en de verpleeg- De afdeling Oogheelkunde is onlangs uit-
over heup, knie, schouder en rug, maar weten ruimte gevestigd op dezelfde verdieping. Ook gebreid met een extra oogarts om de wachtlijs-
vaak nog weinig van het elleboogsgewricht. hoeven patiënten, in tegenstelling tot vroeger, ten voor oogbehandelingen verder te kunnen
Het stellen van de juiste diagnose en het toe- geen operatiekleding meer aan. Tijdens de terugdringen. Op de afdeling werken nu vier
passen van de juiste behandelingen worden ingreep houden ze hun eigen kleding aan. Het specialisten.
daardoor soms verlaat of helemaal niet uit- gebruik van moderne, geavanceerde appara-
gevoerd. Daarnaast is het zo dat professio-
nals in de medische sector anno 2009 worden
overspoeld met medische literatuur. Het is in
de dagelijkse praktijk niet goed mogelijk al

Hofpoort reikt zilveren veiligheidsspeld uit


In het kader van de nationale week van de ingevoerd. Alle afdelingen meten en regis-
patiëntveiligheid heeft John Taks namens de treren de pijn van patiënten op dezelfde wijze,
Raad van Bestuur van het Zuwe Hofpoort gebruik makend van de Visuele Analoge
Ziekenhuis in Woerden een zilveren veilig- Schaal (VAS). Door een goede meting kan
heidsspeld uitgereikt aan kinderarts Joost de de pijn voor iedere afzonderlijke patiënt ver-
Bie. Dr. De Bie kreeg de speld voor zijn idee zacht worden. Om ook bij kinderen tot een
op het gebied van patiëntveiligheid, namelijk goede en veilige pijnbestrijding te komen,
een speciale doseringsdraaischijf voor pijn- heeft kinderarts Joost de Bie een speciale
bestrijding bij kinderen. doseringsdraaischijf bedacht. Door middel
van twee draaischijven kan aan de hand van
Goede pijnbestrijding bevordert een snel het gewicht van het kind de juiste dosering
herstel en verkleint de kans op complicaties afgelezen worden. Op korte termijn wordt het
na een operatie. Sinds 2008 heeft het Hofpoort idee verder uitgewerkt, zodat het in praktijk
Ziekenhuis een ziekenhuisbreed pijnbeleid gebracht kan worden. Mevrouw Huisman-Reitsma was de duizendste patiënt. Zij kreeg een bos bloemen van de afdeling Oogheelkunde.
Nummer 22
9 december 2009 18 Advertentie

Even slikken.....
%LM HWHQ HQ GULQNHQ GHQNW PHQ QLHW GLUHFW DDQ
*HOLMNDDQGH%RXZVWHHQWMHVJHHIWHONHYHUVWUHNNLQJYDQ
(DV\WR(DWPDDUOLHIVWJUDPKRRJZDDUGLJHLZLW

RI HWHQ UHODWLHI ODQJ]DDP $DQSDVVLQJ YDQ KHW KHOSHQELMKHWYHLOLJVOLNNHQHQLV]HHUJHVFKLNW


GHVOLNYHLOLJKHLG0HQGHQNWLQGHHHUVWHSODDWV HWHQELHGWWHFKQLVFKJH]LHQHHQRSORVVLQJHFK RPPHHUGHUHPDOHQWHQXWWLJHQDOVH[WUDDDQYXO
DDQKHWJH]HOOLJVDPHQWDIHOHQ(WHQHQGULQNHQ WHUYRHOHQYHHOPHQVHQ]LFKKLHUGRRUQRJPHHU OLQJRSGHGDJHOLMNVHYRHGLQJ
LV YRRUDO HHQ VRFLDDO HQ HPRWLRQHHO JHEHXUHQ SDWLsQW
2PGDW HWHQ HQ GULQNHQ ]R EHODQJULMN LV ]LMQ (DV\WR(DW LV JHVFKLNW YRRU FOLsQWHQ GLH GLN WETENSWAARDIGHEDEN
YRHGLQJVSUREOHPHQGLUHFWYDQLQYORHGRSGHOH YORHLEDDU HQ HHQ ÀMQ JHPDOHQ PDDOWLMG YHLOLJ De energiewaarde van 100 gram Easy-to-Eat is 255 Kcal
YHQVNZDOLWHLW NXQQHQHWHQ9HHOFOLsQWHQ]LHQ(DV\WR(DWDOV Easy-to-Eat weegt ca. 55 gram per Vse > = 140.25 Kcal

HHQZDUHWUDNWDWLH=HYRHOHQ]LFKPLQGHUSDWLsQW Eiwitwaarde van 100 gram Easy-to-Eat is 14,8 gram.


Easy-to-Eat weegt ca. 55 gram per Vse > = 8,14 gram eiwit
1DKHUVHQOHWVHO ELMYRRUEHHOGHHQ&9$HHQRQ HQZRUGHQWHJHOLMNHUWLMGYRRU]LHQYDQHHQRSWL
JHYDORIHHQKHUVHQWXPRU HHQDDQGRHQLQJYDQ PDOHDDQYXOOLQJ
KHW ]HQXZVWHOVHO  ]RDOV 3DUNLQVRQ RI$/6  RI 9HUGHU LV (DV\WR(DW XLWVWHNHQG JHVFKLNW HQ
QD HHQ RSHUDWLH LQ KHW KRRIG KDOVJHELHG NXQ KHHUOLMNIULVRPQDPHGLFLMQJHEUXLNWHVHUYHUHQ
QHQ VWRRUQLVVHQ LQ KHW VOLNSURFHV RQWVWDDQ 'H 3HUYHUVWUHNNLQJEHYDW(DV\WR(DWJUDPKRRJ
R (DW  JUDP KRRJ
JHYROJHQ NXQQHQ YDQ PHGLVFKH DDUG ]LMQ ELM ZDDUGLJHLZLWHQGUDDJWGH]HWRHYRHJLQJELMDDQ
WRHYRHJLQJ
HYRHJLQJ ELM DDQ
YRRUEHHOG HHQ ORQJRQWVWHNLQJ VWLNNHQ HUQVWLJ HHQYHUEHWHUHQGHYRHGLQJVWRHVWDQG-XLVWPHQ
VWDDQG -XLVW PHQ
YHUVOLNNHQ GHK\GUDWLH RI RQGHUYRHGLQJ  PDDU VHQPHWHHQVOLNVWRRUQLVKHEEHQEHKRHIWH
HQQ EHKRHIWH
RRNWRWVRFLDOHSUREOHPHQOHLGHQ DDQ H[WUD YRHGLQJVWRIIHQ ZDDURQGHU
DDUURQGHU
HLZLWHQSDVW(DV\WR(DWSHUIHFW
IHFFW
%LM YHHO PHQVHQ PHW VOLNSUREOHPHQ QHHPW GH LQKHW61$4DVVRUWLPHQW
HHWOXVWDI=H]LMQWHPRHRPWHHWHQRI]HHWHQ
EHZXVW QLHW RPGDW KHW PRJHOLMN YHUVOLNNHQ WRW
JHYROJ KHHIW  9HHO YDQ GH]H PHQVHQ VFKDPHQ (DV\WR(DW KHHIW DP\ODVH
]LFKDOV]HLQJH]HOVFKDSHWHQ6RPPLJHNQRHLHQ UHVLVWHQWH HLJHQVFKDSSHQ GLH
H

Het Bouwsteentje
%RXZVWHHQWMHVEHVWDDQXLWHHQ]HHUOXFKWLJFDNHJHEDNPHWHHQ]DFKWHURPLJHYXOOLQJ
=HEHYDWWHQEHVWDQGGHOHQGLHHHQEHODQJULMNHELMGUDJHOHYHUHQDDQKHWWHUXJGULQJHQ
YDQRQGHUYRHGLQJ%RYHQGLHQEHYRUGHUHQ]HKHWKHUVWHO

9URHJWLMGLJH KHUNHQQLQJ YDQ RQGHUYRHGLQJ LV Als slikken moeilijker wordt…


LQ YHHO ]RUJLQVWHOOLQJHQ GH SUHVWDWLHLQGLFDWRU 2RNKHW%RXZVWHHQWMHLVGRRUPHQVHQPHWVOLN
'H 61$4VFRUH RI GH ¶0867· ZRUGHQ YHHODO SUREOHPHQ HHQ WUDNWDWLH =LM GLH JURI JHPDOHQ
DOVPHHWLQVWUXPHQWJHEUXLNW9ROZDVVHQHQPDDU YRHGLQJ JHVHUYHHUG NULMJHQ NXQQHQ HHQ %RXZ
RRNNLQGHUHQGLHRQEHGRHOGDIYDOOHQNULMJHQRS VWHHQWMHSULPDFRQVXPHUHQ
EDVLVYDQGH]HVFRUHGLYHUVHWXVVHQGRRUWMHVDDQ 0HW QDPH YDQ GH]H JURHS NULMJHQ ZLM ORYHQGH
JHERGHQGLHULMN]LMQDDQHQHUJLHHQHLZLW UHDFWLHVRYHUKHWRSERXZHQGHJHEDNMH

Energie- en eiwitrijk Vriendelijk geprijsde traktatie


+HW%RXZVWHHQWMHLVHHQHQHUJLHHQHLZLWULMNJH
8NXQWGLWJHEDNMHRSJDVWYULMHZLM]HSUHVHQWH
EDNMHYHUNULMJEDDULQGHVPDNHQEDQDDQHQDDUG
UHQDDQXZFOLsQWHQGRRUKHWLQGHPHQXF\FOXV
EHL%HLGHVPDNHQ]LMQ¶YHUDVVHQGOHNNHU·HQHHQ
RSWHQHPHQDOVQDJHUHFKWRIDOVWUDNWDWLHELMGH
ZHONRPH DDQYXOOLQJ RS XZ DVVRUWLPHQW ([WUD
NRIÀHRIWKHH
HQHUJLHYLWDPLQHVPLQHUDOHQHQVSRRUHOHPHQWHQ
ZRUGHQDDQGH%RXZVWHHQWMHVWRHJHYRHJG
9RRU YUDJHQ RYHU KHW %RXZVWHHQWMH VWDDQ ZLM
JUDDJYRRUXNODDU
+HW %RXZVWHHQWMH LV QDDVW HQHUJLHULMN RSJH
ERXZGXLWKRRJZDDUGLJHHLZLWWHQGLHKHWKHUVWHO
EHYRUGHUHQ (pQ %RXZVWHHQWMH YDQ FD !
JUDPGDWGHDIPHWLQJKHHIWYDQHHQSHWLWIRXUEH
YDWJUDPKRRJZDDUGLJHLZLW info@patisserieunique.nl www.bouwsteentjes.nl

WETENSWAARDIGHEDEN
De energiewaarde van 100 gram Bouwsteentjes is 390 Kcal
Bouwsteentjes wegen ca. 55 gram per Vse > = 215 Kcal

Eiwitwaarde van 100 gram Bouwsteentjes is 14,6 gram.


Bouwsteentjes wegen ca. 55 gram per Vse > = 8,00 gram eiwit
Nummer 22
Kliniek 19 9 december 2009

HagaZiekenhuis heeft Sint Lucas Andreas wint Patiëntveiligheid Award


Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is de vollediger geïnformeerd en wordt een ver-

financiering rond winnaar van de Nationale Patiëntveiligheid


Award 2009. Het winnende project Medication
reconcilation is opgezet om medicatiefouten
keerde medicatieoverdracht vaker voorkomen.
Erkennen van fouten is belangrijk, maar voor-
al ook leren van fouten. Met de uitreiking van
bij overdrachtsmomenten te voorkomen. De de award wil het VMS Veiligheidsprogramma
jury en het publiek stemden voor dit initiatief initiatieven belonen die onbedoelde vermijd-
als beste op het gebied van patiëntveiligheid. bare schade kunnen verminderen en voor-
Het ziekenhuis kreeg de prijs uitgereikt onder beeld laten zijn voor de andere ziekenhuizen.
toeziend oog van minister Klink tijdens het
congres Expeditie Patiëntveiligheid, georga- Openheid
niseerd door het VMS Veiligheidsprogramma. Tijdens het congres dat door ruim 500 profes-
sionals werd bezocht pleitte de minister voor
De jury, onder voorzitterschap van Atie Schip- meer openheid. Minister Klink, van Volks-
aanboord, directeur Nederlandse Patiënten gezondheid: ”We weten wat er kan gebeuren
Consumenten Federatie (NPCF), roemde als we niet durven melden. Elkaar de hand
het initiatief. Uit onderzoek van het zieken- boven het hoofd houden en het gebruik van de
huis bleek dat er nogal wat fouten ontston- doofpot zijn taboe in een tijd dat we werken
den met medicijnen als een patiënt wordt aan een zo transparant mogelijk zorgstelsel.
Van links naar rechts: J. Mulder (BNG), H.J. Bellers (Waarborgfonds), G.H.J. Huffmeijer (HagaZiekenhuis), opgenomen voor bijvoorbeeld een operatie Medisch specialisten zijn geen onaantast-
A.M. van Oord (BNG) en R.M.M.A. Droste, (Rabobank). of als een patiënt met medicatie uiteindelijk bare professionals. Fouten melden moet. En
wordt ontslagen. Onder meer door gebrekkige melden moet op elk niveau. Niet om discipli-
Het HagaZiekenhuis in Den Haag heeft de Leyweg en de vernieuwing van onder meer controle van medicatie bij opname en ont- naire of juridische stappen uit te lokken, maar
financiering rond voor de eerste fase van de de Spoedeisende Hulp, het Hartcentrum en slag en onvoldoende betrokkenheid van de juist om de kwaliteit en de veiligheid van de
geplande nieuwbouw en de renovatie van de afdelingen voor Radiologie en Dialyse. patiënt. Met de nieuwe werkwijze is de patiënt zorg te verbeteren.”
bestaande gebouwen. Een consortium van Als fase één van de bouw is voltooid volgt
Rabobank en Bank Nederlandse Gemeenten de besluitvorming voor fase twee met de bij-
ondertekende hiertoe op maandag 30 novem- behorende financiering. Er zijn in totaal drie Da Vinci-robot voert 200ste operatie uit
ber een overeenkomst met het HagaZieken- bouwfases. De nieuwbouw en renovatie van
huis. Het Waarborgfonds voor de Zorgsector het HagaZiekenhuis kosten in totaal 225 mil-
staat borg voor de financiering van de bouw- joen euro. Hiervoor worden de locaties op de
plannen. Leyweg en de Sportlaan ingrijpend gewijzigd.
Op de Leyweg wordt de acute zorg geconcen-
Rabobank en Bank Nederlandse Gemeenten treerd in een hypermodern operatiecentrum.
financieren een bedrag van 127 miljoen euro. De bestaande gebouwen worden gerenoveerd
Van dit bedrag is 100 miljoen euro bestemd en daarnaast verrijst nieuwbouw waarin on-
voor de financiering van fase één van de der meer het Juliana Kinderziekenhuis wordt
bouw; 27 miljoen euro is bestemd voor inves- gevestigd. De gebouwen aan de Sportlaan
teringen in inventaris en een geheel nieuwe worden herontwikkeld tot een centrum voor
infrastructuur voor ICT-voorzieningen. De planbare zorg, met name poliklinische zorg en
eerste fase van de bouw omvat de renovatie dagbehandeling, in combinatie met een zorg-
van de verpleegafdelingen op de locatie hotel.

Flevoziekenhuis opent mijnInfopunt

Op vrijdag 27 november is in het Jeroen Bosch Ziekenhuis de 200ste prostaatoperatie uitgevoerd met de Da Vinci-
robot. Verwijdering van de prostaat is een effectieve behandelmethode als kankercellen nog niet zijn uitgezaaid.
Ervaren urologen kunnen met behulp van de robot nauwkeuriger werken, waardoor de kans op complicaties
kleiner is en het herstel sneller. De 200ste patiënt was de heer Verhulst (67) uit Goes, hier op de foto met uroloog
Bart Schrier.

Financieel alert verbeteren tegen een acceptabele prijs. Dit is


misschien wel wat we hieruit moeten leren.
Alleen de prijs Alles heeft zijn prijs. De hele keten van zorg
Ik schrijf liever niet over zorgverzekeringen. legt voordurend de relatie tussen zorgkwali-
Het lijkt namelijk net alsof ik voortdurend teit en prijs. Terwijl de particulier zich vooral
op een ander spoor zit dan onze klanten. Wij richt op de prijs. Uw gezondheid verdient
denken vaak in de afweging tussen voor- echt meer begrip van u. Als u dit jaar over-
waarden en premie. Wil je een uitgebreide weegt om te wisselen van verzekeraar, laat u
zorgverzekering? Dan hoort daar een premie dan niet alleen leiden door de prijs.
Jeltje Schraverus, bestuursvoorzitter van het Flevoziekenhuis tijdens de openingshandeling. bij die natuurlijk niet de laagste in de markt
is. Hoe logisch dit ook klinkt, toch blijkt de Tim van Dasselaar (links) en Rick Wassenaar
Het Flevoziekenhuis in Almere heeft op pijlers van het zorgconcept Planetree. Mede premie het meest belangrijk te zijn. En die Financiële Planning voor medici
30 november een nieuw informatiepunt daarom heeft het nieuwe infopunt een promi- premie moet zo laag mogelijk. Het belang info@vandasselaar.com
geopend: mijnInfopunt. Dit is een plek waar nente plaats in de centrale hal, pal naast de van een goede gezondheid, wat we eigenlijk
patiënten, familieleden en bezoekers welkom hoofdingang. allemaal wel beamen, wordt snel vergeten als
zijn voor informatie over ziekte en gezond- de premie aan bod komt. “Kunt u voor mij
heid, contact met lotgenoten en folders. Zij de voordeligste zorgverzekeringspremie uit-
kunnen in het infopunt ook informatie op rekenen?” De voorwaarden worden nauwe-
internet opzoeken of een klacht of tip melden. Wassenaar & Van Dasselaar lijks vergeleken. De premie, daar draait het
om. In mijn werk kan ik me hier erg over ver-
De naam verwijst naar mijnFlevoziekenhuis. bazen.
nl, het E-health platform van het Flevozieken-
huis. Het Flevoziekenhuis wil met deze dien- Financieel maatwerk Verband tussen zorg en prijs
sten patiënten meer ‘eigenaar’ maken van hun Aan de kant van de zorgverlening gaat het
eigen zorgtraject. De officiële opening werd voor de maatschap wel om het verband tussen zorg en de prijs.
verricht door Aad Regeer, voorzitter van de Zo is www.zorgvoorbeter.nl een initiatief dat
Cliëntenraad en Jeltje Schraverus, bestuurs- zich erop richt de zorg en de prijs met elkaar
voorzitter van het Flevoziekenhuis. Infor- Keerkring 61 - 2801 DG Gouda in evenwicht te brengen. In de zorgverlening
matievoorziening en service zijn belangrijke www.vandasselaar.com - Tel: 0182-692888 wordt er alles aan gedaan om de kwaliteit te
Nummer 22
9 december 2009 20 Advertentie

2SVODJHQGLVWULEXWLHRSORVVLQJHQYRRUPHGLFLMQHQ
HQ PHGLVFKH KXOSPLGGHOHQ :LM RQGHUVWHXQHQ GH
/2* , 0(',&$/
Medische producten en informatie bij de patiënt
HI¿FLHQF\HQGHPHGLFDWLHYHLOLJKHLGLQ]LHNHQKXL]HQ
HQDQGHUH]RUJLQVWHOOLQJHQ

Behalve uitgever is de Gouda Media Groep


ook reclame- en ontwerpbureau.
HQV
0HGLFLMQZDJ
Folders, brochures, huisstijlen, flyers, visitekaartjes, HOHQZDJHQV
YHUSOHHJPLGG
jaarverslagen, nieuwsbrieven, websites? DJHQV
DQHVWKHVLHZ
JHQVHWF
FRPSXWHUZD

Bel voor meer informatie met 0182-322456.


Zie ook www.goudamediagroep.nl
ZZZORJLPHGLFDOQO7HO

Hammarplast medicijncupjes:
YeiliJ en Jecerti¿ceerd 
Met medicijnen worden nog steeds veel fouten gemaakt.
De inspectie stelt daarom zware eisen aan de distributie.
Met medicijncupjes kan het volgende fout gaan:
- verwisselen van patiënten en deelrondes
- verkeerde doseringen
- laten vallen en vervuiling

De eisen van de inspectie, in heel Europa afgesproken, zijn daarom:


- juist gebruik van de materialen
- nauwkeurige aanduiding van mililiters
- Ferti¿Feren van de Fupjes per stuk
- erkenning door een Ferti¿Ferende instantie

Als u kiest voor de cupjes van Hammarplast kiest u daarom voor veiligheid:
- de oI¿Fiële Ferti¿Fering KeeIt plaats gevonden
- meerdere kleuren per deelronde
/2* , 0(',&$/ - 25 ml en 30 ml verkrijgbaar
Medische producten en informatie bij de patiënt

- er zijn ook dispensers en deelbladen verkrijgbaar.


U kunt de cupjes bestellen bij
per stuk
Logimedical B.V. 3 7 , 5 0
voorKeen $zimed nieuw: €
Molenbaan 6 dispensers voor cupjes l 25m
l
2908 LM Capelle aan den IJssel 30m
T 010 – 258 29 29
I www.logimedical.nl
Nummer 22
Patiëntenzorg 21 9 december 2009

Miljoenen besparen Bouw Onderwijscentrum Erasmus MC van start


De nieuwbouw van het Onderwijscentrum van De centrale ontmoetingsplek in het nieuwe

door betere zorg het Erasmus MC in Rotterdam is gestart. Het


ontwerp van het Rotterdamse bureau Claus en
Kaan Architecten wordt uitgevoerd door aan-
Onderwijscentrum is het lichte en ruimte-
lijke onderwijsplein. Het plein biedt ruimte
aan meer dan 400 werk- en studieplekken, de
nemingsmaatschappij J.P. van Eesteren. De Medische Bibliotheek, computervoorzienin-
bouwkosten bedragen 36 miljoen euro. gen en cateringfaciliteiten. Beeldbepalende
Volgens planning opent het nieuwe Onderwijs- elementen in het ontwerp zijn een glazen
centrum per 1 september 2011 zijn deuren. dakconstructie, die het gehele plein over-
spant, en een enorme boekenwand met twee
In het Onderwijscentrum Erasmus MC komen kilometer wetenschappelijke boeken en tijd-
alle onderwijsactiviteiten van het universitair schriften. Rond het onderwijsplein zijn veer-
medisch centrum samen. Het verrijst in de tig colloquium- en collegezalen gesitueerd,
laagbouw van het faculteitsgebouw en zal met een capaciteit variërend van vijftien tot
‘het kloppend hart’ van het onderwijs vormen. 230 personen.

‘Snel herstel’ succesvol


Patiënten die een heup- of knievervangende deren starten. Tijdens het hele traject worden
operatie ondergaan in het Deventer Zieken- de patiënten begeleid door een verpleeg-
huis, verlaten dankzij het zorgprogramma kundig specialist orthopedie die voor hen
‘Snel Herstel’ doorgaans na vijf dagen het meestal bereikbaar is. Het programma ‘Snel
De meeste fysiotherapeuten behandelen maar weinig Parkinsonpatiënten en hebben daardoor onvoldoende ziekenhuis. Herstel’ werd in 2004 gestart. In het Deven-
specifieke expertise in huis. ter Ziekenhuis zijn inmiddels 2500 patiënten
De kortere ziekenhuisopname is gerealiseerd voor een nieuwe knie of heup volgens ‘Snel
Het beter organiseren van zorg loont. Dit Zij krijgen trainingen om binnen hun netwerk door een pakket aan maatregelen. Het begint Herstel’ geopereerd. Uit onderzoeken blijkt
blijkt uit onderzoek van het UMC St Radboud informatie uit te wisselen en samen te werken allemaal met een goede voorbereiding. Zo is dat patiënten het liefst thuis of in de huiselijke
in Nijmegen naar het nieuwe zorgconcept met elkaar en met de neurologen in hun er een voorlichtingsavond en oefenen patiën- omgeving van een verzorgingshuis herstellen
ParkinsonNet. regio. De ParkinsonNet therapeuten zijn voor ten op een instructiemiddag al met de loop- en baat hebben bij een spoedige revalidatie.
de Parkinsonpatiënt goed te vinden, onder hulpmiddelen. Nieuw is ook dat de patiënten Daarom werd vijf jaar geleden het programma
Onder leiding van hoogleraar bewegings- andere via internet en folders. Zo trekken zij pas op de dag van de operatie worden opgeno- ‘Snel Herstel’ bedacht.
stoornissen prof. dr. Bas Bloem en onder- extra patiënten aan en kunnen ze hun exper- men en direct na de operatie al met het revali-
zoeker zorginnovatie dr. Marten Munneke tise verder vergroten. Bij het onderzoek naar
onderzocht het Parkinson Centrum Nijmegen, de waarde van de ParkinsonNet netwerken
samen met het VU Medisch Centrum en het waren 700 patiënten betrokken. Nooit eerder WZA neemt nieuwe website in gebruik
LUMC, de waarde van het beter organiseren is zo’n grootschalig onderzoek verricht naar
van de zorg voor patiënten met de ziekte van paramedische zorg. Uit de resultaten blijkt
Parkinson. Parkinson is een veel voorkomen- dat door Parkinsonnet enerzijds de kwaliteit
de aandoening die ernstige gevolgen heeft van zorg duidelijk toeneemt en anderzijds de
voor het dagelijks leven. In Nederland lijden kosten aanzienlijk afnemen. De onderzoekers
ongeveer 50.000 mensen aan deze ziekte. Veel berekenden dat de zorg via ParkinsonNet in
Parkinsonpatiënten maken langdurig gebruik een half jaar tijd een besparing van 720 euro
van fysiotherapie, maar de kwaliteit van deze per patiënt opleverde. Dat betekent, dat een
behandeling is wisselend. De meeste fysiothe- jaarlijkse besparing van ruim zeventig miljoen
rapeuten behandelen maar weinig Parkinson- euro mogelijk is. Bovendien ervaren zorgver-
patiënten en hebben daardoor onvoldoende leners en patiënten het ParkinsonNet als een
specifieke expertise in huis. Om de zorg welkome verbetering van de dagelijkse zorg,
voor Parkinsonpatiënten te verbeteren heeft zo blijkt ook uit het onderzoek. Parkinson-
het Parkinson Centrum Nijmegen enkele Net is sinds de start in 2004 enorm gegroeid.
jaren geleden ParkinsonNet ontwikkeld. Dit Het omvat momenteel 64 netwerken die bijna
in samenwerking met de Parkinson Patiënten heel Nederland bestrijken. De netwerken zijn
Vereniging en de Nederlandse Werkgroep voor inmiddels uitgebreid met speciaal opgeleide
Bewegingsstoornissen. ParkinsonNet bestaat zorgverleners uit andere disciplines, zoals
uit regionale netwerken van geselecteerde ergotherapeuten, logopedisten en Parkinson-
fysiotherapeuten, die speciaal zijn opgeleid verpleegkundigen.
voor de behandeling van Parkinsonpatiënten. Het Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA) heeft een nieuwe website. Deze werd dinsdag 1 december feestelijk ont-
huld door vier jeugdige (ex-)patiëntjes. Bij de ontwikkeling van de nieuwe website is vooral veel aandacht besteed
aan de gebruikersvriendelijkheid en aan een persoonlijke uitstraling van het ziekenhuis.
Cheque voor onderzoek hersentumoren
Twaalf miljoen euro naar kankeronderzoek
Minister Ronald Plasterk (OCW) reikte op hoofd Moleculaire Genetica NKI-AVL; prof.
24 november de Koningin Wilhelmina Onder- Cock van de Velde, hoogleraar Heelkunde,
zoeksprijs (KWO) uit. In de Ridderzaal in Den LUMC. Het Koningin Wilhelmina Onder-
Haag ontvingen zes topwetenschappers een zoeksprogramma (KWO) is een persoonge-
bedrag van ieder twee miljoen euro, te beste- bonden subsidie van twee miljoen euro per
den aan multidisciplinair kankeronderzoek. wetenschappelijk kankeronderzoek. Hiermee
De KWO-prijs is de grootste Nederlandse prijs worden toponderzoekers in staat gesteld
in het wetenschappelijk kankeronderzoek. samenhangend en multidisciplinair onderzoek
KWF Kankerbestrijding reikt deze prijzen uit te verrichten. Het onderzoek overstijgt het
tijdens haar jubileumjaar (zestig jaar). niveau van deelvragen en bevordert de verta-
ling van fundamentele kennis naar daadwer-
De prijs werd uitgereikt aan: prof. kelijke toepassing binnen de kankerbestrij-
Jelle Barentsz, hoogleraar Functionele ding. De selectie van onderzoeksprogramma's
Beeldvorming UMC St Radboud; prof. Anton is gebaseerd op advies van de Wetenschap-
Berns, hoogleraar Moleculaire Experimen- pelijke Raad van KWF Kankerbestrijding en
tele Genetica, Universiteit van Amsterdam (inter)nationale deskundigen. De strijd tegen
en voorzitter Raad van Bestuur NKI-AVL; kanker is er een van lange adem. Wetenschap-
Prof. dr. J.J. Heimans, prof. dr. P. van der Valk en dr. J.C. Reijneveld van het VUmc in Amsterdam ontvingen vorige prof. Hans Clevers, hoogleraar Moleculaire pelijke kennis betekent hoop en is de basis
week donderdag een cheque van 50.000 euro. Zij kregen die uit handen van Klaske Faaij-Hofstee, voorzitter van Genetica Universiteit Utrecht en directeur voor preventie, opsporing en behandeling van
de Stichting STOPhersentumoren.nl. Het geld is bedoeld voor hersentumorenonderzoek. Klaske Faaij-Hofstee Hubrecht Laboratorium; prof. Fred Falken- kanker. Daarom besteedt KWF Kankerbestrij-
heeft ruim twee jaar geleden naar aanleiding van de diagnose van haar man deze stichting opgericht ter bevor- burg, hoogleraar Experimentele Hematologie ding ongeveer tachtig procent van haar midde-
dering van hersentumorenonderzoek. Ze heeft dit jaar al vaker geld voor onderzoek uitgegeven. Faaij-Hofstee LUMC; prof. Daniel Peeper, bijzonder hoog- len aan de financiering van wetenschappelijk
kan en wil zich niet neerleggen bij de ondergeschoven positie van hersentumoren binnen de kankerbestrijding. leraar Functionele Oncogenomica, Vumc en onderzoek (in 2008: 54 miljoen euro).
Nummer 22
9 december 2009 22 Zorgkalender

WIJZER
in de
ZORG
Congressen, seminars, cursussen
Typeservice Kruger
MediSign
Gebaart u mee?!
AGENDA
Auri Signum Mani leert u omgaan
met; doven, slechthorenden
Dinsdag 15 december en anderstaligen
• ‘Ruysch Lezing’ verzorgd door professor Marc Feldmann middels gebaren
(Imperial College London), expert op het gebied van reumatoïde artritis
• Locatie: Amsterdam, AMC, Collegezaal 1, van 17.00 tot 18.00 uur
• Informatie: www.amc.nl Voor een work-
shop of cursus
Bel 06-47177131
Donderdag 17 december of mail naar:
• Zorgvisie-congres: ‘Preventief gezondheidszorgbeleid’ info@aurisignummani.nl
• Locatie: Conferentiecentrum Woudschoten, Zeist, van 12.30 en 16.30 uur
• Aanmelden: www.elseviergezondheidszorg.nl
DE GOUDSE SCHOUWBURG Vrijdag 18 december
+ROLGD\RQ,FH
in het Groene hart van Nederland • Symposium ‘Palliatieve zorg bij kinderen en jongvolwassenen’ 6SLULWRIWKH:RUOG
• Bestemd voor: o.a. huisartsen, kinderartsen, verpleegkundigen, nurse practitioners
Dé ideale locatie voor o.a. en paramedici
congressen, bedrijfsfeesten • Locatie: Nijmegen
en seminars • Aanmelden: j.vanwerven-nobel@paog.umcn.nl
• Informatie: www.paogheyendael.nl
Makkelijk bereikbaar met openbaar
vervoer en meer dan 1000
parkeervoorzieningen binnen een Woensdag 13 januari
loopafstand van 5 minuten. • Congres ‘De wanhoop bespreekbaar maken. Suïcidepreventie in de praktijk (zorg)’
• Locatie: Congrescentrum Antropia, Driebergen, vanaf 9.00 uur
Voor meer informatie kijk op • Kosten: 275 euro per dagdeel
www.goudseschouwburg.nl • Informatie: www.medilex.nl
of bel: 0182-513353
Vrijdag 29 januari
Tot ziens in • Symposium ‘Hypofyse. Schildklier, bijnier, niet zonder de meesterklier’
De Goudse Schouwburg!
• Doel: symposium biedt gelegenheid aan verpleegkundigen en andere
geïnteresseerden om kennis te verwerven en inzicht te krijgen in groep patiënten

ZZZKROLGD\RQLFHFRPQO
met hypofyse problematiek
• Locatie: Hotel Leeuwenhorst, Noordwijkerhout
• Inschrijven: verpleegkundigen@nve.nl, o.v.v: naam, adres, telefoonnummer,
e-mailadres, ziekenhuis en functie
• Informatie: www.nve.nl

Dinsdag 9 februari
• ‘Derde Nationaal Voedingscongres – update in klinische en transmurale voeding’
• Locatie: Ede, Reehorst, van 9.00 tot 16.30 uur $PVWHUGDPWPGHFHPEHU
0DDVWULFKWWPGHFHPEHU
• Aanmelden: www.alliantievoeding.nl/nationaal_voedingscongres.htm

Adverteren?
8WUHFKWGHFHPEHUWPMDQXDUL
Donderdag 11 maart
• Symposium ‘Hart in beeld’
Uw advertentie in een • Organisatie: Werkgroep Educatieve Symposia (W.E.S.), regio Rotterdam
• Locatie: ‘Engels’, grandcafé, restaurants en zalen in Rotterdam,
oplage van 25.000 van 9.00 tot 16.15 uur
exemplaren? • Kosten: 60 euro bij voorinschrijving, 70 euro aan de zaal
Bel voor meer informatie met • Aanmelden: wes.rotterdam@xs4all.nl
Laura Fuykschot, 0182 - 322 456 • Informatie: www.wes-rotterdam.nl

9 ( 5 6 & + , - 1 7  * 5 $7 , 6  7 : ( ( : ( . ( / , - . 6  2 3  : 2 ( 1 6 ' $ *  , 1 $ / / (  = , ( . ( 1 + 8 , = ( 1  , 1  1 ( ' ( 5 / $ 1 '  ( 1  2 3  , 1 7 ( 5 1 ( 7

Kerstcircus Ahoy
In samenwerking met producent
Concert- en congresgebouw
Fernand Banning presenteert Ahoy

de Doelen Rotterdam van 18 tot en met


30 december de 39ste editie
Antwoordnummer 1544 van het oudste en
3000 WB Rotterdam grootste kerstcircus van Nederland.
Ahoy Rotterdam
Ahoyweg 10 22, 23 en 24 januari 2010
telefoon 010 2171700 3084 BA Rotterdam
Jaarbeurs, Utrecht
T. 010 293 33 00
Nummer 22
Service 23 9 december 2009

Programma Kaarsjesdag
Stadhuis Gouda in nieuw licht Op Kaarsjesdag, 15 december, staan er veel activitei-
ten op het programma. Een greep uit de activiteiten
Na Gouda bij Kaarslicht, dat op Pronorm de lichtleverancier. Door de volgt hieronder.
15 december wordt gehouden, keuze voor deze nieuwe leverancier
zal het centrum van de stad vanaf en de nieuwe methode van projec- • 11.00 - 21.00 uur: levende kerststal van kinderboerderij
vrijdag 18 december tot en met teren wordt het mogelijk om de pro- De Goudse Hofsteden (Achter de Waag)
3 januari volop in de schijn- jecties op alle zijden te laten wisselen
werpers staan. Het stadhuis fun- met meer abstracte of reële beeltenis- • 14.00 - 17.00 uur: toneelgroep Maskerade vertolkt,
geert in die periode ’s avonds sen. Hierdoor wordt het stadhuis wel gekleed in kleding uit de tijd van Charles Dickens,
als een soort projectiescherm tien keer per uur volledig getransfor- verhalen van Dickens (diverse locaties rond de Markt)
voor abstracte en reële beelte- meerd.
nissen en de Sint-Janskerk met • 14.00 - 22.00 uur: kunstkerstmarkt in museumtuin
de beroemde gebrandschilder- Kinderen (Achter de kerk 14). In het museum zijn verschillende
de ramen - in de volksmond de De Brede School Gouda heeft de exposities te zien
‘Goudse Glazen’ genoemd - wordt 27 aangesloten scholen in Gouda
van binnenuit verlicht. Door deze gevraagd mee te doen met het • 14.15 - 15.15 uur: middagconcert door Duo Subiaco in
techniek worden de ramen als het inkleuren van het stadhuis. Onder het Gouwe Kerk (Hoge Gouwe 41)
ware ‘naar buiten’ gebracht. thema: ‘De mooiste dromen…’ kunnen
basisschoolkinderen met de klas hun • 15.00 - 19.00 uur: toneelgroep Goudse Komedie speelt
Op de Markt ligt vanaf 18 decem- tekening aanleveren. De tekeningen diverse ‘luchtige scènes met als thema Licht (Markt).
ber tot en met 11 januari voor worden stuk voor stuk gefotografeerd,
de liefhebbers een ijsbaan van waarna Pronorm er een geheel van • 17.30 - 18.30 uur: herdersmaaltijd, waarbij een herder
540 vierkante meter met een maakt. Naast het Goudse stadhuis zijn kerstverhaal vertelt (Sint-Janskerk)
echte ‘Hollandse Koek en Zopie worden ook de beroemde, gebrand-
tent’ met een overdekt, verwarmd schilderde ramen van de Sint Janskerk • 20.15 - 22.00 uur: concert koor De Zingerij, met
winterterras. uitgelicht. Normaal gesproken zijn de begeleiding van Syrinx blaaskwintet
ntet (Lutherse kerk,
naar Patrice Warrener. In 2008 werden Goudse Glazen het beste overdag vanuit Lage Gouwe 134)
Stadhuis voor het eerst ook de zijkanten en achter- de kerk te bewonderen. Twee weken in
In 2004, 2005 en 2008 werd het Goudse kant geprojecteerd. Deze projecties het jaar kan dat ook van buitenaf. • 20.15 - 22.00
22. uur: concert Noorderkoor
rkoor
is ve
Stadhuis verlicht door de Franse kunste- waren toen echter nog statisch. Dit jaar is (l
(lage Gouwe
G
Gouwwe 28)

Feest met honderden kaarsen • 20.30 - 21.30


door het Go
0 uur: pr
Goudsch
promenadeconcert
oudsch Kinderkoor en
ert

Jaarlijks
JJa
aa komen tienduizenden mensen hiissto
sto
t riisc
de omliggende historische schee ppanden.
aan
ndeen.
n. de zang
zangers
gers vavan het kaarsjes-
es-
na
n a
naar Gouda om Gouda bij Kaarslicht Van 11.00 uur ‘ss ochtends
ochchtetend
ndss tot
toot avond-scratchkoor
avonnd-scra bieden
en
m
meee te maken. Dit jaar vindt dit evene- avo
voond
22.00 uur ‘s avonds, nds, iiss gevarieerd
geevarie kerstconcert
ert
m e voor de 54ste keer plaats. Achter
ment feeeer.. Er
Gouda in kerstsfeer. Er aan met samenzang
a ang
dee ramen van het historische stadhuis op is een gevarieerd ppro- ro-
ro (Sint-Janskerk).
(Sin
d
dee Markt branden op dinsdag 15 december gramma voor jong ongng
we
w e honderden kaarsen branden.
weer en oud. Naast dit ddiit A activiteiten zijn gratis
Alle
programma kunnen n ttoegankelijk.
Ook
Oo
O o de ramen van de prachtige, oude pan- mensen de kerken,
de rondom de Markt zullen feeëriek ver-
den musea, binnenplaat-
licc zijn door kaarslicht. Het hoogtepunt
li
licht sen en diverse histo-
van Gouda bij Kaarslicht is het programma rische gebouwen van
vanaf 19.00 uur, wanneer de bezoekers samenkomen de stad bezoeken. Allee
rond de enorme kerstboom die traditioneel ieder jaar activiteiten zijn gratis is
is
geschonken wordt door Gouda’s zusterstad Kongsberg toegankelijk.
((Noo
oor
(Noorwegen). Begonnen wordt met het
bbees
bespelen van het mobiele carillon en Vervoer
zan
zza n door het Kaarsjesavond-scratch-
zang Gouda is uitstekend be bbereikbaar
ere
reik
ikbaara pper
er
er

kko
kooroo en het kinderkoor. Daarna volgt attiioon is
openbaar vervoer; het station i op loopafstand van

de toespraak van burgemeester Wim
de het centrum. Automobilisten worden bij binnen-
C
Cornelis en de evangelielezing, ge- komst van de stad doorverwezen naar parkeerter- Crabethstraat 38-D
v
volgd door de kerstsamenzang, on- reinen. Connexxion onderhoudt vanaf deze par- Tel. 0182 - 322 456
ddee
dersteund door de koren. Tijdens deze keerterreinen tussen 16.00 en 22.30 uur een gratis
De Gouda Media Groep is o.a. uitgever van:
saam
samenzang worden de lichtjes in de pendeldienst naar en van het centrum. Meer informatie,
EN
kkeer
kerstboom ontstoken, terwijl de Markt ook over speciale dagarrangementen, is te vinden op DIN
XVE
gra
ven NE
DE
RL
AN
D
EN
OP
IN
TE
RN
ET

de
IN
EN
IZ

D
HU
EN

Bo
NL

7A
EK

.nl
N ZI
en LE
av
VEEN
VEE
INX en gr AL

grav
DD de IN

DINX bo

s
slechts verlicht wordt door de vele www.vvvgouda.nl.
G
WA DA
de NS
WAD bo W
OE

TVAN tvan
OP
S
JK

KRAN kran
I
EL
EK

WDE w.de
W
EE

ww
TW
WW GR
AT
IS

NT
IJ
CH
RS
VE

echte kaarsen achter de ramen van


Sponsor van Gouda bij Kaarslicht 2009

Behalve uitgever is de Gouda Media Groep


ook reclame- en ontwerpbureau.

Folders, brochures, huisstijlen,


briefpapier, flyers, jaarverslagen,
nieuwsbrieven, websites?

Bel voor meer informatie met 0182 - 322 456


Zie ook www.goudamediagroep.nl www.goudamediagroep.nl
Nummer 22
9 december 2009 24

Offerte?
Sms aanbod
naar 4900

een second opinion


voor uw verzekeraar?

Vergelijk uw huidige IZZ verzekering


met Menzis ZorgPlus. Ook speciaal voor
mensen in de zorg. Vaak met ruimere
vergoedingen, een lagere premie en
andere voordelen van Menzis. Iedereen is
welkom. Overstappen kan nog tot en
met 31 december.

Vergelijk op menzis.nl/zorgplus

Adv Ziekenhuis IZZ 264x362.indd 1 27-11-2009 13:22:25

You might also like