Malram

aÍY]«>]m]yfh
(kišiÏ]È[)
tuWeÊ<uÊ¢N
അ ാ രാമായണം
(കിളി ാ ്)
അവലംബം:
...........................................
െമാൈബ എഡിഷ
പി.ആ . ഹരി മാ
(http://www.prharikumar.com)
...........................................
വിഷയ മണിക
ബാലകാ ം ........................................................................... 10
ഉമാമേഹശ രസംവാദം................................................................................13
ശിവ െച കഥാകഥനം .....................................................................21
ലാഭാേലാചന .......................................................................................25
കാേമഷ്ടി .............................................................................................26
ീരാമാവതാരം...........................................................................................27
കൗസല ാസ് തി .......................................................................................29
ബാല ം കൗമാര ം ..................................................................................33
യാഗര ......................................................................................................34
താടകാവധം .................................................................................................37
അഹല ാേമാ ം ........................................................................................40
അഹല ാസ് തി .........................................................................................44
സീതാസ യംവരം ........................................................................................48
ഭാ വഗ ശമനം .....................................................................................55
അേയാ ാകാണ്ഡം.............................................................. 63
നാരദരാഘവസംവാദം ................................................................................64
2
ീരാമാഭിേഷകാരംഭം ...............................................................................71
അഭിേഷകവിഘ്നം .....................................................................................76
വി ി ാഭിേഷകം .......................................................................................84
ല ്മേണാപേദശം ....................................................................................91
രാമസീതാത ം ...................................................................................... 103
യാ ാരംഭം................................................................................................. 106
വനയാ .................................................................................................... 109
ഹസംഗമം ............................................................................................... 110
ല ്മണ ഹസംവാദം ............................................................................ 111
ഭരദ ാജാ മ േവശം ............................................................................... 115
വാല്മീക ാ മ േവശം ......................................................................... 117
വാല്മീകി െട ആ കഥ ........................................................................ 120
ചി ട േവശം ....................................................................................... 123
ദശരഥെ ചരമം........................................................................................ 124
നാരീജനവിലാപം ..................................................................................... 130
ഭരതെ വിലാപം ...................................................................................... 132
സംസ്കാരക ം ..................................................................................... 137
3
ഭരതെ വനയാ ..................................................................................... 139
ഭരതരാഘവസംവാദം ................................................................................ 150
അ ാ മ േവശം ................................................................................. 155
ആരണ കാ ം .................................................................... 158
മഹാരണ േവശം ................................................................................... 158
വിരാധവധം ................................................................................................ 160
ശരഭംഗമ ിര േവശം .............................................................................. 163
നിമ ലസമാഗമം ................................................................................. 164
തീ ്ണാ മ േവശം ....................................................................... 166
അഗ സ ശനം .................................................................................. 169
അഗസ്ത സ് തി ..................................................................................... 171
ജടാ സംഗമം ............................................................................................ 175
പ വടീ േവശം...................................................................................... 176
ല ്മേണാപേദശം .................................................................................. 176
പണഖാഗമനം ..................................................................................... 180
ഖരവധം ...................................................................................................... 183
ണഖാവിലാപം ................................................................................ 190
4
രാവണമാരീചസംവാദം ............................................................................. 193
മാരീചനി ഹം .......................................................................................... 196
സീതാപഹരണം ........................................................................................ 199
സീതാേന ഷണം ....................................................................................... 203
ജടാ ഗതി .................................................................................................. 206
ജടാ സ് തി............................................................................................. 208
കബ ഗതി............................................................................................... 210
കബ സ് തി ......................................................................................... 213
ശബര ാ മ േവശം................................................................................ 216
കി ി ാകാ ം ................................................................. 221
ഹ മ സംഗമം ........................................................................................ 221
ീവസഖ ം ............................................................................................ 225
ബാലി ീവകലഹകഥ .......................................................................... 228
ബാലി ീവ ം................................................................................... 233
ബാലിവധം ................................................................................................. 235
താരേയാ ഉപേദശം ............................................................................ 244
ീവരാജ ാഭിേഷകം ............................................................................. 247
5
ിയാമാ േ ാപേദശം .............................................................................. 250
ഹ മ ീവസംഭാഷണം ................................................................... 253
ീരാമെ വിരഹതാപം .......................................................................... 255
ല ്മണെ റ ാട് .............................................................................. 257
ീവ ീരാമസ ിധിയി ............................................................. 262
സീതാേന ഷേണാേദ ാഗം........................................................................ 263
സ യം ഭാഗതി ......................................................................................... 267
സ യം ഭാസ് തി.................................................................................... 271
അംഗദാദിക െട സംശയം ....................................................................... 274
സ ാതിവാക ം......................................................................................... 278
സ ലംഘനചി .................................................................................... 287
രകാണ്ഡം...................................................................... 292
സ ലംഘനം ........................................................................................... 292
മാ വിഘ്നം ........................................................................................... 293
ല ാല ്മിേമാ ം ................................................................................. 297
സീതാദ ശനം............................................................................................ 299
രാവണെ റ ാട് ................................................................................... 300
6
രാവണെ ഇ ാഭംഗം .............................................................................. 302
ഹ മ ീതാസംവാദം.............................................................................. 307
ല ാമ നം ................................................................................................ 315
ഹ മാ രാവണസഭയി ...................................................................... 321
ല ാദഹനം ................................................................................................ 327
സ ലംഘനം ........................................................................................... 331
ഹ മാ ീരാമസ ിധിയി .............................................................. 333
സീതാ ാ നിേവദനം ....................................................................... 334
കാ ം ........................................................................... 339
ീരാമാദിക െട നി യം....................................................................... 339
ല ാവിവരണം ........................................................................................... 341
യാ ................................................................................................... 343
രാവണാദിക െട ആേലാചന ................................................................... 346
രാവണ ംഭക സംഭാഷണം ............................................................... 349
രാവണവിഭീഷണസംഭാഷണം ................................................................ 351
വിഭീഷണ ീരാമസ ിധിയി ......................................................... 356
കബ നം ............................................................................................. 365
7
േസ ബ നം........................................................................................... 367
രാവണ കസംവാദം ................................................................................ 373
കെ ാ ം .......................................................................... 379
മാല വാെ വാക ം .................................................................................. 381
ാരംഭം................................................................................................... 383
രാവണെ റ ാട് ................................................................................... 393
ംഭക െ നീതിവാക ം .................................................................... 399
ംഭക വധം ......................................................................................... 405
നാരദസ് തി ............................................................................................. 408
അതികായവധം ......................................................................................... 411
ഇ ജി ിെ വിജയം ............................................................................ 414
ഔഷധ ിനായി ഹ മാെ ഗമനം...................................................... 417
കാലേനമി െട റ ാട് ........................................................................... 419
ദിവ ൗഷധഫലം ........................................................................................ 426
േമഘനാദവധം ........................................................................................... 427
രാവണവിലാപം ......................................................................................... 438
രാവണെ േഹാമവിഘ്നം ...................................................................... 440
8
രാമരാവണ ം ........................................................................................ 445
അഗസ്ത േവശ ം ആദിത സ് തി ം ............................................. 456
ആദിത ദയം .......................................................................................... 458
രാവണവധം ............................................................................................... 459
വിഭീഷണരാജ ാഭിേഷകം ........................................................................ 463
സീതാസ ീകരണം ..................................................................................... 465
േദേവ സ് തി ......................................................................................... 469
അേയാ യിേല യാ .................................................................. 471
ഹ മദ്ഭരതസംവാദം ............................................................................... 477
അേയാ ാ േവശം ................................................................................. 479
രാജ ാഭിേഷകം .......................................................................................... 483
വാനരാദിക ്അ ഹം.................................................................... 491
ീരാമെ രാജ ഭാരഫലം ...................................................................... 495
രാമായണ ിെ ഫല തി ................................................................... 496
9
ബാലകാ ം
ഹരി: ീ ഗണപതേയ നമ:
അവി മ
ീരാമ! രാമ! രാമ! ീരാമച ! ജയ

ീരാമ! രാമ! രാമ! ീരാമഭ ! ജയ!
ീരാമ! രാമ! രാമ! സീതാഭിരാമ! രാമ!
ീരാമ! രാമ! രാമ! േലാകാഭിരാമ! ജയ!
ീരാമ! രാമ! രാമ! രാവണാ ക! രാമ!
ീരാമ! മമ ദി രമതാം രാമ! രാമ!
ീരാഘവാ ാ രാമ! ീരാമ! രമാപേത!
ീരാമ! രമണീയവി ഹ! നേമാസ് േത
നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നേമാ
നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നേമാ
ീരാമനാമം പാടിവ ൈപ ിളിെ േ !
ീരാമചരിതം നീ െചാ ീ മടിയാെത.
ശാരികൈ ത താ ം വ ി വ ാെര
ീരാമസ് തിേയാെട പറ ട ിനാ :
കാരണനായ ഗണനായക ാ ക
കാ ണ ി ശിവശ ിസംഭവ േദവ
വാരണ ഖ മമ ാരബ്ധവിഘ്ന െള
വാരണം െചയ്തീ വാനാേവാളം വ ി േ .
വാണീ കനാരതെമ െട നാ തേ
വാണിമാതാേവ! വ വി േഹ! േവദാ ിേക
നാണെമ ിേയ ദാ നാവിേ നടനെ -
യ്േകണാ ാനേന! യഥാ കാനേന ദിഗംബര
വാരിേജാ ഭവ ഖവാരിജവാേസ! ബാേല!
വാരിധിത ി തിരമാലകെളേ ാെല
ഭാരതീപദാവലി േതാ ണം കാേല കാേല
പാരാെത സല ണം േമേ മംഗലശീേല!
10
ഷ്ണിവംശ വ ഷ്ണനായ് പിറെ ാ
വി വിശ ാ ാ വിേശഷി ഹി ണം.
വിഷ് േജാ ഭവ തന ന വ ാസ
വിഷ് താ തെ വ പിറ തേപാധന
വിഷ് ത ായാ ണചരി െമ ാം ക
ഷ്ണനാം രാണക ാവിെന വണ േ .
നാ റേനരായ രാമായണം ചമയ് യ

നാ ഖ ി ബ മാനെ വള െ ാ
വാല്മീകി കവിേ ഷ്ഠനാകിയ മഹാ നി-
താ മമ വരം തരിെകെ ാ ം വ ി േ .
രാമനാമെ ദാകാല ം ജപി ീ ം
കാമനാശന മാവ ഭ മേഹശ ര
ീമഹാേദവ പരേമശ സ േവശ ര
മാമേക മനസി വാണീ വാ വ ി േ .
വാരിേജാ ഭവനാദിയാകിയ േദവ ാ ം
നാരദ ഖ ാരാകിയ നിക ം
വാരിജശരാരാതി ാണനാഥ ം മമ
വാരിജമകളായ േദവി ം ണയ് ണം.
കാരണ ത ാരാം ാ ണ െട ചര-

ണാ ണാം ജലീനപാം സ യം മമ
േചേതാദ ണ ിെ മാലിന െമ ാം തീ
േശാധനെചയ്തീ വാനാേവാളം വ ി േ .
ആധാരം നാനാജഗ യനാം ഭഗവാ ം
േവദെമ േ ാ നാഥ താന െചയ് :
േവദ ിനാധാര ത ാരി ാണാെയാ
േദവ വര ാ തദ രശാപാദിക
ധാ ശ രവിഷ് ഖ ാ ം മതം
േവദേ ാ മ ാ ം മാഹാ ളാ െചാ ാം
പാദേസവകനായ ഭ നാം ദാസ -
പാദജന ാനിനാമാദ നാ െ ാ ǌാ
േവദസ ിതമായ് ീരാമായണം
േബാധഹീന ാ റിയാംവ ം െചാ ീ േ .
11
േവദേവദാംഗേവദാ ാദിവിദ കെള ാം
േചതസി െതളി ണ ാേവാളം ണയ് ണം.
രസംഹതിപതി തദ സ ാഹാപതി
വരദ പി പതി നി തി ജലപതി
തരസാ സദാഗതി സദയം നിധിപതി
ക ണാനിധി പ പതി ന പതി
രവാഹിനീപതിതനയ ഗണപതി
രവാഹിനീപതി ഥമ തപതി
തിവാക ാ ാ ദിനപതി േഖടാനാം പതി
ജഗതി ചരാചരജാതികളാ േ ാ ം
അഗതിയാേയാരടിയ ഹിേ ണ-
മകേമ ഖേമ ǌാനനിശം വ ി േ .
അ ജ മമ സതാം വിദുഷാമേ സര
മ നാഥനേനകാേ വാസികേളാ ം
ഉ ി ല് വാഴ്ക രാമനാമാചാര ം
ഖ ാരായ ത ാ മ േ ാ ം.
ീരാമായണം രാ വിരി വിരചിതം

േകാടി ി മിത ി .
രാമനാമെ പിേ ാ കാ ാള ം
മാ നി വരനായ് വ ക ധാതാ
മിയി ജ േമാ ാ മിനി
ീമഹാരാമായണം ചമയ്െ െചയ് .
വീണാപാണി പേദശി രാമായണം
വാണി ം വാല്മീകിത നാവിേ വാണീടിനാ .
വാണീ ക െമ നാവിേ േലവം െചാ വ
നാണമാ താ മതിെന ാവതിേ ാ .
േവദശാസ് ധികാരിയെ േതാ
േചതസി സ ം മി ീ വി പയാെല.
അ ാ ദീപകമത ം രഹസ മി-
ത ാ രാമായണം ത ശാസനേ ാ ം
അ യനം െചയ്തീ ം മ ജ ിക െ ാം
ി സി ി മസ ിഗ് മി ം െകാേ .
ഭ ി ൈകെ ാ േക െകാ വി െചാ ീ വ-
12
െന ം ി ǌാ രാമമാഹാ െമ ാം
ിമ ളാേയാരി ഥ േക ാകി
ബ നാകി ട നായ് വ ം.
ധാ ീഭാരെ ീ ാ ാദിേദവഗണം
ാ ി ഭ ി ം സ്േതാ ം െചയ്ത ലം
ദുഗ് ാബ്ധിമേ േഭാഗിസ മനായീ
െമ േമ േയാഗനി െചയ്തീ ം നാരായ
ധാ ീമണ്ഡലം ത ി മാ ാണ്ഡ ല ി
ധാ ീ വീര ദശരഥ തനയനായ്
രാ ിചാരികളായ രാവണാദിക തെ
മാ ാ ാ ജ രം ാപി ിേ ാ േശഷം
ആദ മാം ത ം ാപി േവദാ വാക -
േവദ നാം സീതാപതി ീപാദം വ ി േ .
ഉമാമേഹശ രസംവാദം
ൈകലാസാചേല ര േകാടിേശാഭിേത വിമ-

ലാലേയ രത്നപീേഠ സംവിഷ്ടം ധ ാനനിഷ്ഠം
ഫാലേലാചനം നിസി േദവാദിേസവ ം
നീലേലാഹിതം നിജഭ ാരം വിേശ ശ രം
വ ി വാേമാ സംേഗ വാ ഭഗവതി
രി ൈഹമവതി േചാദി ഭ ിേയാെട:
സ ാ ാവായ നാഥ! പരേമശ ര! േപാ ി!
സ േലാകാവസ! സ േ ശ ര! മേഹശ ര!
ശ ! ശ ര! ശരണാഗതജന ിയ!
സ േദേവശ! ജഗ ായക! കാ ണ ാബ്േധ!
അത ം രഹസ മാം വസ് െവ ിരി ി -
െമ ം മഹാ ഭാവ ാരാ ജനം
ഭ ിവിശ ാസ ഷാദിക കാ ംേതാ ം-
ഭ ാ പേദശം െചയ്തീ െമ േക .
ആകയാ ǌാ െ ാ നി ി വടിതേ ാ-
ടാകാം ാപരവശേചതസാ േചാദി .
കാ ണ െമെ റി െ ിെലനി ിേ ാ
ീരാമേദവതത പേദശി ീടണം.
13
തത േഭദ വി ാന ാനൈവരാഗ ാദി
ഭ ില ണം സാംഖ േയാഗേഭദാദിക ം
േ േ ാപവാസഫലം യാഗാദിക ഫലം.
തീ സ്നാനാദിഫലം ദാനധ ാദിഫലം
വ ധ നരാ മധ -
െമ ിവെയ ാെമേ ാെടാെ ാഴിയാതവ ം
നി ി വടിയ െചയ് േക ലം
സേ ാഷമകതാരിേല ായ് വ .
ബ േമാ െട കാരണം േക ല-
മ ത ം തീ ടി േചതസി ജഗ പേത!
ീരാമേദവ തെ മാഹാ ം േക ാ ി-
ല്പാരമാ ഹ ǌാനതിന് പാ െമ ി
കാ ണ ം േധ! കനി ളിെചയ്തീടണ-
മാ ം നി ി വടിെയാഴി ി െചാ വാ .
ഈശ രി കാ ായനി പാ തീ ഭഗവതി
ശാശ തനായ പരേമശ രേനാടീവ ം
േചാദ ം െചയ് േക െതളി േദവ ജഗ-
ദാദ നീശ ര മ ഹാസം െചയ് :-
ധേന ! വ േഭ! ഗിരികേന ! പാ തി! ഭേ !
നിേ ാളമാ മി ഭഗവ ഭ ി നാേഥ!
ീരാമേദവതത ം േക ണെമ മന-
താരിലാകാം ായ് വ മഹാഭാഗ ം.
െമേ ാടിതാ ം േചാദ ംെചയ്തീല ǌാ ം
നി ാെണ േക ി തി ാെര ം ജീവനാേഥ!
അത ം രഹസ മാ െ ാ പരമാ -
തത ാ മറികയിലാ ഹ ായ ം
ഭ തിശയം േഷാ മ ത േല ം
നിത ം ചി കാ ി വ ി തെ ലം
ീരാമപാദാം ജം വ ി സംേ പി
സാരമാ തത ം െചാ വ േക ാ ം നീ.
ീരാമ പരമാ ാ പരമാന ി
ഷ തിത കാരണേനക പര
േഷാ മ േദവനന നാദിനാഥ
14
കാ ണ ി പരമ പര ം
ജഗദു ഭവ ിതി ളയക ാവായ
ഭഗവാ വിരി നാരായണശിവ ക
അദ യനാദ നജനവ യനാ ാരാമ
തത ാ ാ സ ി യ സകളാ കനീശ
മാ ഷെന കല്പി ീ േവാര ാനിക
മാനസം മായാതമ ം തമാക ലം.
സീതാരാഘവമ സംവാദം േമാ -
സാധനം െചാ വന് നാേഥ േക ാ ം െതളി നീ..
എ ിേലാ ം ജഗ ായക രാമേദവ
പ ജവിേലാചന പരമാന ി
േദവക കനായ പം ികണ്ഠെനെ ാ
േദവീ മ ജ ം വാനര ട മായ്
സത രമേയാ ഭിേഷക ം െചയ്ത
സ ാമാ ാ ാ സകേലശനവ യ നാഥ
മി ാദികളാം മി വ ാ മ-
ത മ ാരാം സേഹാദരവീര ാരാ ം
കീകസാ ജാ തനാം വിഭീഷണനാ ം
േലാേകശാ ജരായ വസിഷ്ഠാദികളാ ം
േസവ നായ് ര േകാടി ല േതജസാ
ജഗ ാവ മാം ചരിത ം േക േക ാന ി
നി ലമണിലസ കാ നസിഹാംസേന
ത ായാേദവിയായ ജാനകിേയാ ം ടി
സാന മി ളീ േനരം പര-
മാന ി തി പിലാ ാ ഭ ാ
വ ി നില് േ ാ ഭ നാം ജഗ ാണ-
ന ന തെ പാ കാ ണ ി
മ ഹാസ ം സീതേയാട െചയ് :
ര േപ! ഹ മാെന നീ ക ായ ീ!
നി ി െമ ി ാേനര മിവ -
ത ളളിലേഭദയാ ളെളാ ഭ ി നാേഥ!
ധേന ! സ തം പരമാ ാനെ െയാഴി -
െ ാ ി െമാ േനരമാശ മി യേ ാ.
നി ലനാ ാന ി ിവ പാ മേ
15
നി ത നിത ചാരിക പേ ാ.
കല്മഷമിവേന മിെ ധരി ാ ം.
ത േനാരഥെ നീ ന കണം മടിയാെത
ന െട തത മിവ റിയി ണമിേ ാ
ചി േയ ജഗ േയ! സ േയ! മായാമേയ!
േ ാപേദശ ി ദു ഭംപാ മിവ
ാനാ ികളി േമാ മെനേടാ
ീരാമേദവേനവമ ളിെ യ്തേനരം

മാ തിതെ വിഴി ളിെ യ് േദവി :-
വീര ാ ം മ ട ി നായക േ !
ീരാമപാദഭ വര! േക ാ ം നീ.
സ ിദാന േമകമദ യം പര ം
നി ലം സ േ ാപാധിനി ം സ ാമാ ം
നി യി റി ടാെതാ വസ് െവ
നി യി ാ ളളി ീരാമേദവെന നീ.
നി ലം നിരǌ്ജനം നി ണം നി ികാരം
സ യം ശാ ം പരമാ ാനം സദാന ം
ജ നാശാദികളി ാെതാ വസ് പര-
മീ ീരാമെന റി െകാ ാ ം നീ.
സ കാരണം സ വ ാപിനം സ ാ ാനം
സ ം സ േ ശ രം സ വസാ ിണം നിത ം സ ദാ
സ വാധാരം സ വേദവതാമയം
നി വികാരാ രാമേദവെന റി ാ ം.
എ െട തത മിനിെ ാ ീടാ വ ം
നിേ ാ ǌാ താ ല തിയായെതേടാ!
എ െട പതിയായ പരമാ ാ തെ
സ ിധി മാ ംെകാ ǌാനിവ ഷ്ടി .
ത സാ ി ം െകാെ ാ ഷ്ടമാമവെയ ാം
ത സ പ ി ലാ ീ ധജനം.
ത സ പ ി േ ാ ജനനാദികെള
ത സ പെ യറി വേനയറിയാ .
മിയി ദിനകരവംശ ിലേയാ യി
രാമനായ് സ േവശ ര താ വ പിറ ം
16
ആമിഷേഭാജികെള വധി ാനായ്െ ാ
വിശ ാമി േനാ ം െടെയ ിയകാലം
യായ െ ാ ദുഷ്ടയാം താടകെയ
പ തിമേ െകാ സത രം സി ാ മം
ബ േമാേദന യാഗര ം െചയ്
സി സ ല്പനായ കൗശിക നിേയാ ം
ൈമഥിലരാജ ിനായ് െ ാ േപാ േനരം
ഗൗതമപത്നിയാേയാരഹല ാശാപം തീ
പാദപ ജം െതാ തവെളയ ഹി-
ാദര ം മിഥിലാ രമകം
രൈവരി െട ചാപ ം റി ട
മ പാണി ഹണ ം െചയ് േപാ േനരം
ല് ത െ ാ ഭാ വരാമ തെ
ദ മട ി വ േപാടേയാ ം
ദ ാദശസംവ സരമി ഖേ ാെട
താത മഭിേഷക ി ാരംഭി ാന
മാതാ ൈകേകയി ം ട ിയ ലം
ാതാവാകിയ മി ാ തജേനാ ം െട
ചി ടം ാപി വസി കാലം താത
ാരി രം ാ ം േക േശഷം
ചി േശാകേ ാ ദക ിയാദിക െചയ്
ഭ നാം ഭരതെനയയ രാജ ിനായ്
ദണ്ഡകാരണ ം കാല വിരാധെന
ഖണ്ഡി ംേഭാ ഭവനാമഗസ്ത െന
പണ്ഡിത ാരാം നിമാേരാ സത ം െചയ്
ദണ്ഡെമ ിേയ രേ ാവംശെ െയാ വ .
ി പ വടി ത വാണീ ം കാലം
ഷ്കരശരപരവശയായ് വ ാളേ ാ
രേ ാനായക െട േസാദരി ണഖ
ല ്മണനവ െട നാസികാേ ദം െചയ് .
ഉ തനായ ഖര േകാപി േപാരി ിനായ്
വ ി പതി ാ സഹ ം പടേയാ ം
െകാ ി േ ാ നാഴിക െകാ തെ
പിെ ണഖേപായ് രാവണേനാ െചാ ാ .
17
മായയാ െപാ ാനായ് വെ ാ മാരീച തെ
സായകം േയാഗി സ ഗതി െകാ േ ാ
മായാസീതെയെ ാ രാവണ േപായേശഷം
മായാമാ ഷ ജടാ ി േമാ ം ന കി.
രാ സേവഷം കബന്ധ തെ െ ാ
േമാ ം െകാ േപായ് ശബരിതെ
േമാ ദാന ം െചയ് ി പ ാതീരം.
ത ക ി നിെ ിെ നിേ ാ ടി
മി ന നനായ ീവ തെ
മി മായിരി െത േന ാനം സഖ ം െചയ്
ാരി നായ ബാലികെയ വധം െചയ്
സീതാേന ഷണം െചയ് ദ ിണജലധിയി
േസ ബ ന ം ല ാമ നം പിെ േ ഷം
മി ാമാത ത ാദികേളാ ം ടി
സ നായ ശ വാം ദശാസ െന
ശസ്േ ണ വധം െചയ് ര ി േലാക യം
ഭ നാം വിഭീഷണ ഭിേഷേക ം െചയ് .
പാവക ത മറ ി േ ാെരെ ിെ
പാവനെയ േലാകസ തമാ ിെ ാ
പാവകേനാ വാ ി ഷ്പകം കരേയറി
േദവകേളാ മ വാദംെകാ േയാ യാം
രാജ ി ഭിേഷകം െചയ് േദവാദികളാ
ജ നായി ളീടിനാ ജഗ ാഥ .
യാജ നാം നാരായണ ഭ ി വ സാ-
ജ മാം േമാ െ നല്കീടിനാന് നിരǌ്ജന .
ഏവമാദികളായ ക തെ മായാ-
േദവിയാെമെ െ ാ െച ി ി നം
രാമനാം ജഗ നി ണ ജഗദഭി-
രാമനവ യേനകനാന ാ കനാ -
രാമനദ യ പര നിഷ്കള വിദ ംഗാ-
രാമനച ത വിഷ് ഭഗവാ നാരായണ
ഗമിെ ം നരിരിെ ം കി ി -
മിെ ം തഥാ ദു:ഖിെ മി .
നി ികാരാ ാ േതേജാമയനായ് നിറെ ാ
18
നി തെനാ വസ് െചയ്കയിെ ാ നാ ം.
നി ല പരിണാമഹീനനാന ി
ചി യ മായാമയ െട മായാേദവി
ക െച താെന േതാ ി
ത ായാ ണ െള ാന സരി യാ .
അǌ്ജനാതയനയേനാടി െന സീതാേദവി
കǌ്ജേലാചനതത പേദശി േശഷം
അǌ്ജസാ രാമേദവന് മ ഹസ ം െചയ്
മǌ് ളവാചാ നരവേനാട െചയ് .
പരമാ നാ ബിംബ ി തിബിംബം

പരിചി കാ ജീവാ ാവറിെകേടാ!
േതേജാ പിണിയാ െമ െട മായത
വ ാജെമ ിേയ നിഴലി കപിവര!
ഓേരാേരാ ജലാശേയ േകവലം മഹാകാശം
േനെര നീ കാ ീലേയാ? ക ാ മ േപാെല
സാ ാ െ ാ പര മാം പരമാ ാ
സാ ിയാ ബിംബം നി ലമ സേഖ!
ത മസ ാദിമഹാവാക ാ ംെകാ മമ
തത െ യറി ീടാമാചാര കാ ണ ാ
മ ഭ നാ വനി ദമറി േ ാ
മ ഭാവം ാപി ീ മി സംശയേമ ം.
മ ഭ ിവി ഖ ാ ശാസ് ഗ േതാ ം
സ ഭാവെ ാ ചാടിവീ േമാഹി ീ .
ഭ ിഹീന ാ റായിരം ജ ം െകാ ം
സി ി യി തത ാന ം ൈകവല ം
പരമാ ാവാം മമ ദയം രഹസ മി-
െതാ നാ ം മ ഭ ിഹീന ാരായ്േമവീ ം
നര ാേരാ പറ റിയി െതേടാ!
പരമ പേദശമി ിതി ീെതെയാ ം
ീമഹാേദവ മഹാേദവിേയാട െചയ്ത
രാമമാഹാ മിദം പവി ം ഹ തമം.
സാ ാ ീരാമേ ാ ം വാ നായ്െ ാ
19
േമാ ദം പാപഹരംസ ശമാനേ ാദയം.
സ േവദാ സാരസം ഹം രാമതത ം
ദിവ നാം ഹ മാേനാ പേദശി െത ാം
ഭ ി നാരതം പഠി ീ മാ
നായ് വ െമാ സംശയമി നാേഥ!
ഹത ാദി ദുരിത ം ബ വിധം
ജ േതാ മാ ി വെയ ാകി ം
ഒ േവ നശി േപാെമ െചയ് രാമ
മ ട വരേനാെട സത മേ ാ.
ജാതിനി ിത പരസ് ീധനഹാരി പാപി
മാ ഘാതക പി ഘാതകന് ഹ ാ
േയാഗീ ാപകാരി വ സ്േതയി ദുഷ്ട
േലാകനി ിതേന െന ി മവ ഭ ാ
രാമനാമെ പി ീ കി േദവകളാ-
ലാേമാദ ം ജ നായ് വ മ യ
േയാഗീ ാരാ േപാ മലഭ മായ വിഷ് -
േലാകെ ാപി ീ മി സംശയേമ ം.
ഇ െന മഹാേദവന െചയ്ത േക
തി ീ ം ഭ ി മ െചയ്തി േദവി:-
മംഗലാ ാേവ! മമ ഭ ാേവ! ജഗ പേത!
ഗംഗാകാ ക പരേമശ ര ദയാനിേധ!
പ ഗവി ഷണ! ǌന ഹീതയായ്
ധന യായ് താ യായ് സ യായ് വേ നേ ാ
ഛി മായ് വ മമ സേ ഹെമ ാമിേ ാ
സ മായി േമാഹെമാെ നി ഹാ .
നി ലം രാമതത ാ തമാം രസായനം
ത േഖാ ഗളിതമാേവാളം പാനം െചയ്താ ം
എ ി പ്തിവരിെക തി യേ ാ
നി യമ ലെമാ െചാ ǌാ .
സംേ പി െചയ്തേത േമ മതിയ
കിം ണ ാ വിദ ാകയി യേ ാ
കി ണ ാരാ േ ാ ായ് വരാ
കി ണ ാ നിത സൗഖ ായ് വരാ
20
കിംേദവ ാ ഗതി ം നര േപാെല.
ഉ മമായ രാമചരിതം മേനാഹരം
വിസ്തരി ളിെ യ്തീടണം മടിയാെത.
ഈശ ര േദവ പരേമശ മേഹശ ര
ഈശ രി െട േചാദ മി െന േക േനരം
മ ഹാസ ം െചയ് ച േശഖര പര
രഗാ ി! േക െകാ െക െചയ് .
േവധാ ശതേകാടി വിസ്തരം രാ
േവദസ ിതമ െചയ്തി രാമായണം.
വാല്മീകി നരി പ നാലായിരമായ്
നാ ഖ നിേയാഗ ാ മാ ഷ മായ്
ചമ ാനതിലി ി രാമേദവ
ന പേദശി ീടിനാേനവം രാ.
അ ാ രാമായണെമ േപരിതി ിദ-
മ യനം െച േ ാ ാ ാന ാം
സ തി ധനസ ി ദീ ഘാ ം
മി സ ി കീ ി േരാഗശാ ി ാം.
ഭക്തി ം വ ി ീ ം ി ം സി ി ീ -
െമ ം രഹസ മിെത ിേലാ േക ാ ം നീ!-
ശിവ െച കഥാകഥനം
പം ിക ര ഖരാ സവീര ാരാ

സ തം ഭാേരണ സ പ്തയാം മിേദവി
േഗാ പം േദവതാപസഗണേ ാ ം
സാരസാസനേലാകം ാപി കരേ ം
േവദനെയ ാം വിധാതാവിേനാടറിയി ാ .
േവധാ ം മാ ം വിചാരി േശഷം
േവദനായകനായ നാഥേനാടിവ െച
േവദനം െചയ്കെയേന മെ ാ കഴിവി
സാരേസാ ഭവേനവം ചി ി േദവ ാേരാ-
ടാ ഢേഖദം നെ ിെ ാ േപായി
ീരസാഗരതീരം ാപി േദവ നി-
മാേരാ ടി സ് തി ീടിനാ ഭ ിേയാെട
21
ഭാവനേയാ ം ടി ഷ ം െകാ
േദവെനേ വി ി ീടിനാ വഴിേപാെല.
അേ രെമാ പതിനായിരമാദിത ാ-
െരാ ി കിഴ ദി യ േപാെല
പ സംഭവ തനി േപാ കാണായ് വ
പ േലാചനനായ പ നാഭെന േമാദാ
ാരാ െ ാ സി േയാഗികളാ ം
ദു ശമായ ഭഗവ പം മേനാഹരം
ച ികാ മ സ്മിത രാനന
ച മണ്ഡലമരവി േലാചനം േദവം
ഇ നീലാഭം പരമി ിരാമേനാഹര-
മ ിരവ : ലം വ മാനേ ാദയം
വ സലാǌ്ഛനവ സം പാദപ ജഭ -
വ സലം സമസ്തേലാേകാ സവം സ േസവിതം
േമ സ ിഭകിരീേടാദ ണ്ഡല ാ-
ഹാരേക രാംഗദകടകകടി ം-
വലയാം ലീയകാദ ഖിലവി ഷണ-
കലിതകേളബരം കമലാമേനാഹരം
ക ണാകരം ക പരമാന ം
സരസീ ഹഭവ മ രസ് ടാ രം
സരസപദ ളാ സ് തി ട ിനാ :-
പരമാന േ ! ഭഗവ ! ജയജയ!

േമാ കാമികളായ സി േയാഗീ ാ ം
സാ ാ കാ തിനന താെതാ പാദാം ജം
നിത ം നേമാസ് േത സകലജഗ പേത!
നിത നി ല േ ! നിത ം നേമാസ് േത
സത ാനാന ാന ാ താദ യേമകം
നിത ം നേമാസ് േത ക ണാജലനിേധ!
വിശ െ ഷ്ടി ര ി സംഹരി ീ ം
വിശ നായക! േപാ ി! നിത ം നേമാസ് േത
സ ാ ായതേപാദാനയജ്ǌാദിക ളാ
സാ മെ ാ വ ം ൈകവല െമാ നാ ം
ിെയ ി ിേ ണെമ ിേലാ ഭവ പാദ
22
ഭത്കിെകാ ഴി മെ ാ ിനാലാവതി .
നി ി വടി െട ീപാദാം ജദ -
മ ിേക കാണായ് വ ിെതനി ഭാഗ വശാ
സത ചി ാരായ താപസേ ഷ്ഠ ാരാ
നിത ം ഭ ാ ാ ധരി െ െ ാ നിന്
പാദപ ജ ളി ഭ ി സംഭവി ണം
േചതസി സദാകാലം ഭ വ സല! േപാ ി!
സംസാരാമയപരിതപ്തമാനസ ാരാം
ംസാം ത ഭ ിെയാഴി ി േഭഷജേമ ം.
മരണേമാ മമ മനസി പരിതാപം

കാ ണാ തനിേധ! െപരിെക വള .
മരണകാേല തവ ത ണാ ണ സമ-
ചരണസരസിജസ്മരണ ാവാനായ്
തരിക വരം നാഥ! ക ണാകര! േപാ ി!
ശരണം േദവ! രമാരമണ! ധരാപേത!
പരമാന േ ! ഭഗവ ! ജയ! ജയ!
പരമ! പരമാ ! പര ാഖ ! ജയ!
പര! ചി യ! പരാപര! പത്മാ ! ജയ!
വരദ! നാരായണ! ൈവ ണ്ഠ! ജയ ജയ!
ച രാനനനിതി സ് തിെചയ്െതാ േനരം

മ രതരമതിവിശദസ്മിത ം
അ ളിെ യ് നാഥെന ിേ ാെഴ ാവ -
െമാ മിെ െ ാ ാനിവിേടയ് ഴേ ാെട
വ വാ ലമ െച െക േക
സരസീ ഹഭവനീവ ണ ി :-
നി ി വടി തി ിേലറാെത ക-
െ െ ാ വസ് േലാക ി േപാ ി!
എ ി ണ ി ാം േലാക ി ം
സ ടം ിരി ിതി ാലം നാഥ!
പൗലസ്ത തനയനാം രാവണ ത ാലിേ ാ
ൈ േലാക ം നശി ി മി ം ജഗ പേത
മ വരബലദ ിതമായി തി-
23
നി യം ടി വിശ െ െയ ാമേ ാ!
േലാകപാല ാെര ം ത ാ ി ള വ-
േനകശാസനമാ ി മ േലാകെമ ാം.
പാകശാസനേന ം സമേര െക ിെ ാ
നാകശാസന ം െചയ്തീടിനാ ദശാനന .
യാഗാദിക ം ട ിയ യ
േയാഗീ ാരാം നിമാെര ം ഭ ി .
ധ പത്നികെള ം പിടി െകാ േപായാ
ധ ം മറ ി ടി മര ാദ ം.
മ നാെലാഴി വനി മ ാരാ േമ
ത െവ ം േ കല്പിതം ജഗ പേത!
നി ി വടിതെ മ നായ്പിറ ിനി
പം ിക ര തെ െ ാ ണം ദയാനിേധ!
സ തം നമസ് ാരമി മ രിേപാ!
െച തം നമസ് ാരമി മ രിേപാ!
െച ളിരടിയിണ ചി ി ായ് വേരണേമ.
പ സംഭവനി ണ ി േനരം
പ േലാചന ചിരി ളിെ യ്താേനവം:-
ചി ിേയാെടെ േ വി ചിരകാലം
ലാഭാ ം രാ കശ പ ജാപതി
ദ മായി വരം സേ യ മയാ
തദ ച ത ം ക േദ ാഗമൈദ വ േമ
കശ പ ദശരഥനാ ാ രാജേന നായ്
കാശ പീതേല തിഷ്ഠത നാ വിധാതാേവ!
തസ വ ഭയാ മദിതി കൗസല ം
തസ ാമാ ജനായി വ ǌാ ജനി ീ ം.
മ സേഹാദര ാരായ് േപ ായ് വ ം.
ചി സ പിണി മമ ശ ിയാം വിേശ ശ രി
േയാഗമായാേദവി ം ജനകാലേയ വ
കീകസാ ജ ലനാശകാരിണിയായി-
േമദിനിത ിലേയാനിജയാ ായ് വ -
മാദിേതയ ാ കപിവീരരായ് പിറ ണം.
േമദിനീേദവി തിഭാരം െകാ ാെയാ
24
േവദന തീ െന ാെല െചയ് നാഥ
േവദനായകേന മയ മറ േ ാ
േവധാ ം നമസ് രി ീടിനാ ഭ ിേയാെട.
ആദിേതയ ാെര ാമാധി തീ േനരം
ആദിനായക മറ ീടിേനാരാശ േനാ ി
േഖദ മക ി ീതി ട ട
േമദിനിത ി വീ നമസ് ാര ം െചയ്ത
േമദിനീേദവിേയ മാശ സി ി േശഷം
േവധാ ം േദവകേളാട ളിെ യ്താേനവം:-
ദാനവാരാതി രണാനിധി ല ്മീപതി
മാനവ വരനായ് വ വതരി ീ ം
വാസരധീശാന േയ സാദരമേയാ യി
വാസവാദികളായ നി െമാ േവണം
വാ േദവെന രിചരി െകാ വാനായി
ദാസഭാേവന മിമണ്ഡേല പിറ ണം
മാനിയാം ദശാനന ത ാരാ ം യാ -
ധാനവീര ാേരാ ം െചയ്തവതിേ ാേരാ
കാനനഗിരി ഹാദ ാര േതാ ം
വാനര വര ാരാേയ ം ൈവകീടാെത.
ാമാദികേളാ പ സംഭവ നിജ-
ഭ ശാസനമ െചയ് ട താ നായ്
സത േലാക ം സത രം ധരി ി -
മസ്തസ ാപമതിസ യായ് മ വിനാ .
ത ാല ഹരി ഖ ാരാം വി ധ-
ാെരാ േവ ഹരി പധാരികളായാരേ ാ.
മാ ഷഹരിസമേവഗവി മേ ാെട
പ ത േ ാപലേയാധികളാ ത-
പ ത ല ശരീര ാരായനാരതം
ഈശ രം തീ മാണ ാരായ് വഗ-
േ ശ ര ാ ം വി ഖി വാണാരേ ാ.
ലാഭാേലാചന
അമിത ണവാനാം പതി ദശരഥ-
25
നമലനേയാ ാധിപതി ധ ാ ാ വീര
അമര ലവേര ല നാം സത പരാ-
മനംഗജസമ ക ണാരത്നാകര
കൗസല ാേദവിേയാ ം ഭ ഷയ്േ ം
കൗശല േമറീ ം ൈകേകയി ം മി ം
ഭാര മാരിവേരാ ം േച മ ിക മായ്
കാര ാകാര വിചാരി തലെമ ാം
പരിപാലി ംകാലമനപത ത ം െകാ
പരിതാേപന ചരണാം ജദ യം
വ നം െചയ് േചാദി ീടിനാെന ന
ന ന ാ ാവാെന െചയ്തീടണം.
ാരി ായ്മയാെലനി രാജ ാദിസ-
സ ം ദു:ഖ ദെമ റി ാ ം.
വരിഷ്ഠതേപാധനന് വസിഷ്ഠന േക
ചിരി ദശരഥ പേനാട െചയ് -
നിന നാ ാ ായ് വ മ -
നിന േഖദിേ മനസി നരപേത!
ൈവകാെത വ ണ ഷ ംഗെനയിേ ാ
െചയ്ക നീ ണനിേധ! കാേമഷ്ടിക ം.
കാേമഷ്ടി
ത െട വായ വസിഷ്ഠനിേയാഗ ാ
മ വ ൈവഭണ്ഡകന് തെ ംവ ിനാ .
ശാല ം പണിെചയ് സര തീര ി
േലാകപതി യാഗം ദീ ി ാന കാലം
അശ േമധാന രം താപസ ാ മായി
വിശ നായകസമനാകിയ ദശരഥ
വിശ നായകനവതാരം െചയ്വതിനായി
വിശ ാസഭ ിേയാ ം കാേമഷ്ടിക ം
ഋഷ ംഗനാ െച െ െ ാരാ തിയാെല
വിശ േദവതാഗണം പ്തരായ േനരം
േഹമപാ മായ പായസേ ാ ം ടി
േഹാമ ണ്ഡ ി നി ം
26
െപാ ിനാ വ ിേദവ .
താവകം ീയമി ായസം ൈകെ ാ ക നീ
േദവനി ിതെമ പറ പാവക ം
പതി വര െകാ മറ ി
താപസാ യാ പരി ഹി പതി ം.
ദ ിണെചയ് നമസ്കരി ഭ ി ര് ം
ദ നാം ദശരഥ ത ണം ീതി ം
ദ നാം ദശരഥ ത ണം ീതിേയാെട
കൗസല ാേദവി ം െകാ പവര
ൈശഥില ാ ാ പാതി ന കിനാ ൈകേകയി ം
അേ രം മി യ് കൗസല ാേദവിതാ ം
ത െട പാതി െകാ ീടിനാ മടിയാെത
എ ക പാതി െകാ ൈകേകയി ം
മ വന ക സേ ാഷം ാേന ം.
ത ജക പരമാന ം വ മാ
ഗ ഭ ം ധരി ി വ മ കാലം.
അെ ാേഴ ട ി േ ാണീ നാം ദശരഥ
വിേ ാെരെയാെ വ ി ട ിനാ .
ഗ ഭര ാ ം ജപേഹാമാദിക -
ല്പലാ ിക വാസരം മ ാെല
ഗ ഭചി െള ാം വ ി വ േ ാ -
േ മം െട െട വ ി േപ ം.
ത ണയിനിമാ ാഭരണ േപാെല
വി ാദി ജക ം മി ം േദവക ം
അല്പമായ് ചമ ി സ ാപം ദിനം േതാ -
മല്പഭാഷിണിമാ വ ി േതജേ ം
സീമ ംസവനാദി ിയക ം െചയ്
കാമാ ദാന ം െചയ്തി നരവര !
ീരാമാവതാരം
ഗ ഭ ം പരി മായ് ചമ കാല-

മ ഭക ാ ം നാ വ പിറ ാ ട ട .
ഉ ി പ ഹം നില് കാല ി -
27
ലച തനേയാ യി കൗസല ാ ജനായാ .
ന ം ന വ നവമിയെ ാ തിഥി
ന ാധിപേനാ ടേവ ഹസ്പതി
ക ടക ിലത ിതനായി േ ാ
അ മത ദയം ക ടകം
അ ജ ലാ ി ം ഭാ വ മീന ി ം
വ നായ് മകരംരാശി ത ി
നില് േ ാളവതരി ീടിനാ ജഗ ാഥ
ദി കെളാെ സാദി ി േദവക ം.
െപ ി ൈകേകയി ം ഷ ന ംെകാേ
പിേ ാ മി ം െപ ി ദ യം
ഭഗവാ പരമാ ാ നാരായണ
ജഗദീശ ര ജ രഹിത പേ ണ
വേനശ ര വിഷ് ത െട ചി േ ാ -
മവതാരം െചയ്തേ ാ കാണായി കൗസല യ് ം
സഹ കിരണ ാെരാ മിെ ാ േനരം
സഹ ാ ത ദി യ േപാെല.
സഹ പേ ാ ഭവനാരദസനകാദി
സഹ േന ഖവി േധ ാരാ ം
വ മായി േ ാ നി ലമ ട ം
രചി ര മളക ഷമ ം
കാ ണ ാ തരസസ നയന ം-
മാ ണ ാംബരപരിേശാഭിത ജ ം
ശംഖച ാബ്ജഗദാേശാഭിത ജ ം
ശംഖസ ിഭഗളരാജിതകൗസ് ഭ ം
ഭ വാ സല ം ഭ ാ ക റിവാനായ്
വ മായിരിെ ാ പാവന ീവ സ ം
ണ്ഡല ാഹാരകാ ീ ര ഖ-
മണ്ഡന മി മണ്ഡലവദന ം
പ േലാക െള ാമള പാദാബ്ജ ം
ക ക ാെയാ പരമാന േ ാ ം
േമാ ദമായ ജഗ സാ ിയാം പരമാ ാ
സാ ാ ീനാരായണ താനിെത റി േ ാ
28
രഗാ ിയായ കൗസല ാേദവിതാ ം
വ ി െത െതെര സ് തി ട ിനാള്:
കൗസല ാസ് തി
നമസ്േത േദവേദവ! ശംഖച ാബ്ജധര!

നമസ്േത വാ േദവ! മ ദന! ഹേര!
നമസ്േത നാരായണ! നമസ്േത നരകാേര!
നമസ്േതശ ര! ശൗേര! നമസ്േത ജഗ പേത!
നി ി വടി മായാേദവിെയെ ാ വിശ ം
സ തം ഷ്ടി ര ി സംഹരി .
സത ാദി ണ യമാ യിെ ിനിെത-
മ ാ േപാ മറിവാ േവലയേ .
പരമ പരാപര പര ാഖ പര
പരമാ ാ പര ഷ പരി
അച തനന വ നവ യേനക
നി ല നി പമ നി ാണ ദ നിത
നി ല നിരാമയ നി വികാരാ ാ േദവ
നി മ നിരാ ല നിരഹ ാര ി
നിഷ് ള നിരǌ്ജന നീതിമാ നിഷ്കല്മഷ
നി ണ നിഗമാ വാക ാ േവദ നാഥ
നിഷ് ിയ നിരാകാര നി രനിേഷവിത
നിഷ്കാമ നിയമിനാം ദയനിലയന
അദ യനജന താന നാരായണ
വിദ ാനസപ മ പ മ ൈവരി
സത ാനാ ാ സമസ്േതശ ര സനാതന
സത സ യജീവ സനകാദിഭിേ വ
തത ാ േബാധ പ സകലജഗ യ
സ ാമാ കനേ ാ നി ി വടി നം.
നി ി വടി െട ജഠര ി നിത -
മ മി ാേതാളം ാണ്ഡ കിട .
അ െന ഭവാെന െട ജഠര ി-
ലി െന വസി തിെന കാരണം േപാ ി!
ഭ ാ വിഷയമാ െ ാ പാരവശ ം
29
വ മായ് ാണായ്വ യാെമനി ിേ ാ .
ഭ ാ ലസംസാരദുഃഖാം ധൗ
നിത ം നിമ യായത ം മി േ .
നി െട മഹാമായത െട ബല ിനാ-
ലി നി പാദാേഭാജം കാ മാ ം േയാഗം വ .
ത ാ ണ ാ നിത ാ ി വസിേ ണ-
മി ാണാകിയ പം ദുഷ് തെമാ വാ .
വിശ േമാഹനമായ നി െട മഹാമായ
വിേശ ശ! േമാഹി ി ീടായ്ക മാം ല ്മീപേത!
േകവലമലൗകികം ൈവഷ്ണവമായ പം
േദേവശ! മറയ് ണം മ േ ാ കാ ം േപ.
ലാളനാേ ഷാദ പമായിരിേ ാ
ബാലഭാവെ മമ കാ ണം ദയാനിേധ!
വാ സല വ ാജമാെയാ പരിചര-
ണ ാെല കടേ ണം ദു:ഖസംസാരാ വം.
ഭ ി ി ം വീ വണ ി സ് തി േ ാ
ഭ വ സല േഷാ മന െചയ് :-
മാതാേവ! ഭവതിെ ിഷ്ടമാ െത ാ-

േല മ രമി ചി ി വ ം വ ം.
ദു ദം വള െ ാ രാവണ തെ െ ാ
സേ ാദം േലാക വ ിെ ാ വാ
ം ശ ര ഖാമര വീര ാ
നി ലപദ ളാ സ് തി േസവി യാ
മാനവവംശ ി നി തനയനായ്
മാ ഷേവഷം മിയി പിറ ǌാ
നായ്പിറ ണം ǌാ തെ നി െ
ചി ി നി പി േസവി ചിരകാലം
ജ നി നര കാരണമിേ ാ-
േളവം തകമായ േവഷെ ാ ി
ദു ഭം മ ശനം േമാ ിനായി െ ാ-
ി േ ാ പിെ െയാ ജ സംസാരദു:ഖം
എ െട പമിദം നിത ം ധ ാനി െകാ -
െക ാ വ ീ ം േമാ മി സംശയേമ ം
30
യാെതാ മ നിഹ ന ിെല ംവാദമി-
താദരാ പഠി താ േക താ െച ം
സാധി മവ സാ പ െമ റി ാ ം
േചതസി മരി േ ാ മ സ്മരണ ാം.
ഇ രമ െചയ് ബാലഭാവെ
സത രം കാ ം ൈക ം ട കര േ ാ
ഇ നീലാഭ ര പനര-
വി േലാചന പരമാന ാ ാ
ച ഡാരവി മ ിര ാരക-
വ ിത വി വ വതാരം െചയ്താ
ന ന ായിെത ാ േകേ ാ പം ി-
സ നനഥ പരമാന ാ ലനായാ
ജ െ െ ാ തവ ിെന ാം
വസ് ഷണാദ ഖിലാ ദാന െചയ്താ
വ ാബ്ജം ക ഷ്ടനായ് റെ
മായ് സ്നാനംെചയ് വി നിേയാഗ ാ
ജാതക ം െചയ് ദാന ം െചയ് പിെ
ജാതനായി ൈകേകയീ ത പിേ ാ ം
മി ാ ാരാ ായിതി വ -
മമി ാ ക ദശരഥ ം യഥാവിധി
െചയ്തി ജാതക ം ബാല ാ െ ാവ ം
െപയ്തി സേ ാഷംെകാ ജന ം
സ രത്നൗഘവസ് ാമാദിപദാ -
െള മി ാേതാളം ദാനം െചയ് േദവാനാം
വി വ നാ ി ായി മേഹാ വം
ക കളായിരം െതളി മേഹ ം
സമസ്തേലാക ംമാ ാവാമിവ േല
രമി ീ നിത െമേ ാ വസിഷ്ഠ ം
ശ ാമളനിറം േകാമള മാര
രാമെനെ ാ തി നാമ മി ാനേ ാ
ഭരണനി ണനാംൈകേകയീതനയ
ഭരതെന നാമമ ളിെ യ് നി.
ല ണാന ിതനായ മി ാതനയ
ല ്മണെന തെ നാമ മ െചയ് .
31
ശ െ ഹനി ീ ക നിമി മായ്
ശ ഘ്നെന മി ാ ജാവരജ ം
നാമേധയ ം നാ ം വിധിേ വം
മിപാല ം ഭാര മാ മായാന ി ാ .
സാേമാദം ബാല ീഡാത പര ാരാം കാലം
രാമല ്മണ ാ ം ത ിെലാ ി വാ ം
ഭരതശ ഘ്ന ാെരാ മിെ ാനാ ം
മ വീ പായസാംശാ സാരവശാ
േകാമള ാരാെയാ േസാദര ാ മായി
ശ ാമളനിറം േലാകാഭിരാമേദവ
കാ ണ ാ ത പാംഗവീ ണംെകാ ം
സാരസ വ വ ാലാപപീ ഷംെകാ ം
വിശ േമാഹമനായ പസൗ ര ംെകാ ം
നിേ ഷാന ദേദഹമാ വംെകാ ം
ബ കദ ാംബര ംബനരസംെകാ
ബ രദ ാ രസ്പഷ്ടഹാസാഭെകാ ം
തല ിതപാദാബ്ജദ യയാനംെകാ ം
േചേതാേമാഹന ളാം േചഷ്ടിത െളെകാ ം
താത മ മാ ം നഗരവാസിക ം
ീതി ന കിനാ സമസ്േത ിയ െമ ാം
ഫാലേദശാേ സ ാശ പ ാകാരമായ്
മാേലയമണി തി പ ീ ം രള ം
അǌ്ജനമണി തിമǌ് ളതരമായ
കǌ്ജേന ം കടാ ാവേലാകന ം
ക ാല ാരമണി ണ്ഡലം മി ീ
സ ദ ണസമണ്ഡമണ്ഡല ം
ശാ ലനഖ ം വി മമണിക ം
േച ട കാ സ രമണിക മേ മേ
േകാ ചാ ീ െ ാ കണ്ഠകാണ്േഡാേദ ാത ം
മാലക വനമാലകേളാ ം
വിസ് േതാരസി ചാ ം ളസീമാല ളാ
നിസ് ല ഭവ ലാǌ്ഛന മം േച ം
അംഗദ ം വലയ ക ണ -
മം ലീയ െകാ േശാഭി കര ം
32
കാ നസ ശപീതാംബേരാപരി ചാ ം
കാ ിക ര െള ിവ പലതരം
അല ാര േസാദര ാേരാ െമാ-
രല ാരെ േ ാ മിേദവി നാഥ .
ഭ ാവി ധിവാസ ാേയാരേയാ യി
െപാ ാ മാനിനിതാ ം കളി വിള ിനാ
തല ി െല ാമ െതാ ദിനം
തി ം വ ി ി േലാക മാന ി .
ബാല ം കൗമാര ം
ദ തിമാെര ാല ം െകാേ വം ര ി ി
സ തി കൗമാര ം സ ാപി ി െമെ
വിധിന നായ വസിഷ്ഠമഹാ നി
വിധി ക പനയി ി ബാല ാെര
തികേളാ നരംഗ പാംഗ
സ് തിക പസ് തിക മ മെമ ാം
പാഠമായ പാ ാെലെ ാര തമവ
പാടവേമ ം നിജശ ാസ തെ യേ ാ.
സകലചരാചര വായ് മ വീ ം
ഭഗവാ തനിെ ാ വായ് ചമ ീ ം
സഹ പേ ാ ഭവ നാം വസിഷ്ഠെ
മഹത േമ ം ഭാഗ െമ െചാ ാവേതാ ാ
ധ േവദാംേഭാനിധിപാരഗ ാരായ് വ
തനയ ാെര കെ ാ ദശരഥ
മനസി വള െ ാ പരമാന ം
നിനായകേന മാന ി ി ന ായ്
ആേമാദം വള ി േസവ േസവകഭാവം
രാമല ്മണ ാ ം ൈകെ ാ ാര േപാെല
േകാമള ാരായ്േമ ം ഭരതശ ഘ്ന ാ
സ ാമി ത കഭാവം ൈകെ ാ ാര ദിനം.
രാഘവന കാലേമകദാ കൗ ഹലാ

േവഗേമറീ െ ാ രഗരത്നേമറി
33
ാണസ ിതനായ ല ്മണേനാ ം േച
ബാണ ണീരബാണാസര ണിക
കാനനേദേശ നട ീടിനാ നായാ ിനായ്
കാണായ ദുഷ്ട ഗസ യം െകാലെചയ്താ .
ഹരിണഹരികരികരടികിടികിരി-
ഹരിശാ ലാദികളമിതവന ഗം
വധി െകാ വന ജനക കാ വ
വിധി വ ം നമസ്കരി വണ ിനാ .
നിത ഷസ ഷസ ായ ളി
ഭ ിൈകെ ാ സ ാവ നം െചയ്തേശഷം
ജനകനനിമാ ചരണാം ജം വ ി-
ജേനാ ം േച പൗരകാര െള ാം
ചി ി ദണ്ഡനീതി നീ ാെത േലാകം ത
സ തം രǌ്ജി ി ധ പാലനം െചയ്
ബ േളാ ം ത ാേരാ ം േച
സ ഷ്ടാ നാ ഷ്ടേഭാജനം കഴി ഥ
ധ ശാസ് ാദി രാേണതിഹാസ േക
നി ല ാന ലീനേചതസാ നിത ം
പരമ പരാപര പര ാഖ പര
ഷ പരമാ ാ പരമാന ി
മിയി മ ഷ നായവതാരം െചയ്േതവം
മിപാലക ി ൈകെ ാ വാണീടിനാ
േചതസാ വിചാരി കാ കിേലാ പരമാ
േമ േമ െച േ ാന ി േ ാ വികാര ം
ചി ി ി പരിണാമമി ാെതാരാ ാന
െമെ ാ മഹാമായാൈവഭവം ചി ം! ചി ം!
യാഗര
അ ാലം വിശ ാമി നാകിയ നി ല-

ഖ മേയാ യ് ാ ാെറ ീടിനാ .
രാമനായവനിയി മായയാ ജനിെ ാ
േകാമളമായ പം െ ാ പരാ ാനം
സത ാനാന ാന ാ തം ക െകാ വാ
34
ചി ി നിറ ാ വഴി ഭ ിേയാെട.
കൗശിക തെ പതി ദശരഥ-
നാ സം മേ ാ ം ത ാന ം െചയ്
വിധിന നേനാ ം െചെ തിേരറ യഥാ-
വിധി ജ ംെചയ് വ ി നി ഭ ാ
സസ്മിതം നിവര തെ ാ െചാ ീടിനാ-
നസ്മ മി വ ി സഫലമായ്.
നി ി വടിെയ ിയ ലം താ-
ാ രാ ാവായി ǌാനിഹ തേപാനിേധ!
ഇ െന നി െള ീ ം േദശം
മംഗലമായ് വ ാ സ ം താേനവ ം.
എെ ാ ചി ിെ ിയെത മിേ ാ
നി ി വടിയ െച ണം ദയാനിേധ!
എ ാലാ െത ാം െചയ്വാ ǌാ മടിയാെത
െചാ ാ ം പരമാ ം താപസ ലപേത!
വിശ ാമി ം ീതനായ െചയ്തീടിനാ
വിശ ാസേ ാ ദശരഥേനാട േനരം :-
ǌാനമാവാസിേതാ ം പി േദവാദികെള
ധ ാനി െചയ്തീ േഹാമെ ട േ ാ
മാരീച ബാ ഖ ാരാം ന ര-
ാരി വ മ ചര ാരാ േ ാ ം
അവെര അ ഹി യാഗെ ര ി ാനാ-
യവനീപേത! രാമേദവെനയയയ്േ ണം.
ഷ്കേരാ ഭവ തേ ാ ം നി പി
ല ്മണേന ം െട ന കണം മടിയാെത
ന വ ീ ക നിന മഹീപേത!
ക ാണമേത! ക ണാനിേധ! നരപേത!
ചി ാച ലനായ പം ിസ ന പ
മ ി വിേനാേടകാേ െചാ ീടിനാ
എ െചയ്വ േരാ! ന ന തെ മമ
സ ജി ീ വതിനി േ ാ ശ ിെയാ ം
എ ം െകാതി കാല ി ൈദവവശാ
സി ി തനയനാം രാമെന ിരി േ ാ
നി യം മരി ം ǌാ രാമെന നല്കിടാ ാ-
35
ലന യനാശം െട വ ം വിശ ാമി
എെ ാ ന തിേ ാെള നി ി വടി
ചി ി തിരി ളിെ യ്തീ കേവണം.
എ ിേലാ േദവ ഹ ം േക ാ മതിേഗാപ ം

സ ട ാേക സ തം ധരാപേത!
മാ ഷന രാമ മാനവശിഖാമേണ!
മാനമി ാത പരമാ ാ സദാന ന്
പ സംഭവ ം ാ ി ലമായി
പ േലാചന മിഭാരെ ളനായ്
നി െട തനയനായ് ൗസല ാേദവിത ി
വ വതരി ി ൈവ ണ്ഠ നാരായണ .
നി െട ജ ം െചാ വ ദശരഥ!
ം നീ ാ ജ കശ പ ജാപതി
ത െട പത്നിയാ മദിതി കൗസ േക-
ള ി വ ം ടി തി ാവാനായ്
ബ വ ര ം തപ െചയ് നി
രാ നി വിഷ് ജാധ ാനാദിേയാ ം
ഭ വ ല േദവ വരദ ഭഗവാ ം
ത ീഭവി നീ വാ ിെ ാ വരെമ ാ .
നായ്പിറേ ണെമനി ഭവാെന
സത രമേപ ി കാരണമി നാഥ
നായ്പിറ ി രാമെന റി ാ ം
ഥ ീ ! േശഷ തെ ല ്മണനാ ം
ശംഖച ളേ ാ ഭരതശ ഘന ാ
ശ ൈകവി േക െകാ ാ ംമിനി ം നീ.
േയാഗമായാേദവി ം സീതയായ് മിഥിലിയി
യാഗേവലായാമേയാനിജയാ ായ് വ .
ആഗതനായാ വിശ ാമി മവ ത ി
േയാഗം ടീ വതിെന റി ീേടണം നീ
എ ം ഹ മി വ വ മ ാതാ ം
െന െടയയ ീ ക മടിയാെത.
സ ഷ്ടനായ ദശരഥ ം കൗശികെന
36
വ ി യഥാവിധി ജി ഭ ി ം
രാമല ്മണ ാെരെ ാ െപായ്െ ാ ാ െമ-
ാേമാദം നല്കി പതി ാെര.
വരിക രാമ! രാമ! ല ണ! വരികെയ
രിെകേ മാറിലണ ഗാഢം ഗാഢം
ണ ണ ട ക ശിര ി
ണ വ വാനായ്േപാവിെന രെചയ്താ .
ജനകജനനിമാ ചരണാം ജം ി
നിനായക പാദ ം വ ി ട
വിശ ാമി െനെ വ ി മാര ാ
വിശ ര ാ ം പരി ഹി നീ ം.
ചാപ ണീരബാണഖഡ്ഗപാണികളായ
പതി മാര ാേരാ ം കൗശിക നി
യാ മയ ി ാശീ വാദ ം െചാ ി
തീ പാദ ാേരാ ം നട വിശ ാമി .
മ ം േപായ് ചില േദശം കടേ ാരന രം
മ ഹാസ ം ളിെ യ് നി:
രാമ! രാഘവ! രാമ! ല ്മണ മാര! േക
േകാമള ാരാ ബാല ാരേ ാ! നി
ദാഹെമെ ം വിശെ െ മറിയാെത
േദഹ ളേ ാ ം നി െ ലം
ദാഹ ം വിശ ാകാെതയിരി ിനായ്
മാഹാ േമ െ ാ വിദ കളിവ ര ം
ബലവാ ാേര! നി പഠി ജപി ാ ം
ബല ം നരതിബല ം മടിയാെത.
േദവനി ിതകളീവിദ കെള രാമ
േദവ മ ജ പേദശി നി
പിപാസാദിക ം തീ ബാല ാ മാ
യെ ാേള ഗംഗ കട ീടിനാ വിശ മി .
താടകാവധം
താടകാവനം ാപി ീടിേനാരന രം
ഢേ ര ം പറ വിശ മി :
രാഘവ! സത പരാ മവാരിേധ! രാമ!
37
േപാ മാരി ീവഴിയാ േമയി കാലം.
കാടി ക ാേയാ നീ? കാമ പിണിയായ
താടക ഭയ രി വാണീ ം േദശമേ ാ.
അവെളേ ടി ാ ം േന വഴി നട ീല
വനവാസിജനം വേനശ ര! േപാ ീ!
െകാ ണമെള നീ വ ജാതി മതി-
നിെ ാ േദാഷെമ മാ നി പറ േ ാ
െമ െവെയാ െച ǌാെണാലി െച രാമ-
െന ാേലാക െമാ വിറ ി േനരം.
െച ǌാെണാലി േക േകാപി നിശാചരി
െപരിെക േവഗേ ാ മ ഭ ി ാനായ്
അേ രെമാ ശരമയ രാഘവ ം
െച താടകാമാറില് െകാ ി രാമബാണം
പാരതില് മല ചിറക വീണ േപാെല
േഘാര പിണിയായ താടക വീണാളേ ാ.
സ ര് ര ാഭരണ ഷിതഗാ ിയായി
രിയായ യ ിതെ ം കാണായ് വ .
ശാപ ാല് ന ംചരിയാെയാ യ ിതാ ം
ാപി േദവേലാകം രാമേദവാ യാ.
കൗശിക നീ ം ദിവ ാ െളെയ ാ-
മാ രാഘവ പേദശി സല ണം.
നി ല ാരാം മാര ാ ം നീ ം
രമ കാനേന ത വസി കാമാ േമ
രാ ി ം പി ി വര് സ ാവ നം െച
യാ ം ട ിനാര് ആ യാ ല കാേല.
ി സി മം വിശ ാമി ം നി-
ഖ ാ ാരതിേര വ ി ര േനരം
രാമല ണ ാ ം വ ി നികെള
േ മ ള്െ ാ നിമാ ം സ ാരം െച ാര്.
വി മി ന രം രാഘവന് തി വടി
വിശ ാമി െന േനാ ി ീതി ള് െച :
താപേസാ മ! ഭവാന് ദീ ി യാഗമിനി
താപം ടാെത ര ി ീ വേന ം െച ം.
ദു രാം നിശാചര ാെര ാ ി ാ
38
ന മാ വാന് ബാണംെകാ ǌാന് തേപാനിേധ!
യാഗ ം ദീ ി ി കൗശികന കാല-
മാഗമി ി ന ര ാര് പടേയാ ം.
മധ ാ കാേല േമ ഭാഗ ി ല് നി ത
ര ി ം ട ിനാര േനരം.
പാരാെത ര ശരം െതാ രാമേദവന്
മാരീച ബാ വീര ാെര േയാഗി ാന്
െകാ ി ബാ വാമവെനെയാ ശര-
മേ രം മാരീച ം ഭീതി േ ാടീടിനാ .
െച ി രാമബാണം പി െല െട െട
ഖി നാേയറിെയാ േയാജന പാ ാനവന്.
അര് വം ത ില് െച വീണി രാമബാണ-
മേ രമതിെട ം െച ി ദഹി ായ്.
പിെ മെ ം ശരണമി ാ വ-
െമെ ര ിേ ണെമ ഭയം ീടിനാന്.
ഭ വ ലനഭയം െകാ ലം
ഭ നായ് വ ാന ട ി മാരീച ം.
പ ലര് ലകാലനായ സൗമി ി ം
മ പടെയ ാം െകാ ി ശര ളാല്.
േദവകള് ി െച ി സേ ാഷ ാല്
േദവദു ഭികള് േഘാഷി ിത േനരം.
യ കി രസി ചാരണഗ ര് ാര്
തല് േണന ി തിേ മാന ി ാര്.
വിശ ാമി ം പരമാന ം ണര്-
ാ ലേന പ േളാ ം
ഉ ംേഗ േചര് പരമാശീര്വാദ ം െച

വ ാെര ം ജി ി ി വാ ല ാല്.
ഇ ദിനേമാേരാേരാ രാണ ള്
പര രസ ി കൗശികനവ മായ്.
അ ള് െച ി നാലാം ദിവസം പിെ നി:
39
ജനകമഹീപതിത െട മഹായ
മിനി ൈവകാെത കാ ാ േപാ നാം വ ാേര!
െചാെ ം ൈ യംബകമാകിയ മാേഹശ ര
വി വിേദഹരാജ ി ലിരി .
ീമഹാേദവ തെ വ ിരി രാ
മിപാേല ാരാല ിതമ ദിനം.
േ ാണിപാേല േരാ മീവ മ െചയ്
കാണണം മഹാസത മാകിയ ധ രത്നം
താപേസ ാേരാ മീവ മ െചയ്
പതിബാല ാ ം െടേ ായ് വിശ ാമി
ാപി ഗംഗാതീരം ഗൗതമാ മം ത
േശാഭ േ ാ ണ േദശമാന ദം.
ദിവ പാദപലതാ മഫല ാ
സ േമാഹനകരം ജ സ യഹീനം.
ക കൗ കം വിശ ാമി െന േനാ ി
ണ്ഡരീേക ണ മീവ വ െചയ് .
ആ മപദമിതമാ മേനാഹര
മാ യേയാഗ ം നാനാജ സംവീതം താ ം
എ മാ ാദ ായി മനസി േമ
തത െതെ ത െച ണം തേപാനിേധ!
അഹല ാേമാ ം
എ േക വിശ ാമി ര െചയ്

പ ഗശായി പര തേ ാ പരമാ ം:
േക ാ ം രാ െമ ിേലാ മാര! നീ
വാ മി ാത തപ ഗൗതമ നി
ഗംഗാേരാധസി നേ ാരാ മ ി ല
മംഗലം വ ി ീ ം തപസാ വാ ംകാലം
േലാേകശ നിജ തയാ േ ാരഹല യാം
േലാക രിയായ ദിവ കന കാരത്നം
ഗൗതമ നീ െകാ വിധാതാ ം
കൗ കം ഭാര ാഭ ാ ാരായവ .
ഭ ഷാ ചര ാദി ണ ക-
40
െ ം സാദി ഗൗതമ നീ ം
ത െട പത്നിയാേയാരഹല േയാ ം േച
പ ശാലയില വസി ചിരകാലം.
വിശ േമാഹിനിയാേയാരഹല ാ പംക

ദുശ്ച വന ം മാ ധവശനായാ
െചെ ാ ിവായ്മല ം പെ ാ ം ലക ം
ച േമറീ ം ട ാ മാസ ദി തി-
െനെ ാ കഴിെവ ചി ി ശതമഖ
െച ാ ബാണാ ിെകാ സ ാപം യാ
സ തം മന ാ ി രഗാ ീ പം
ചി ി ചി ി നംഗാ നായ് വ ാനേ ാ.
അ രാ നി വി േധ മിതിനിേ ാ-
ള രം ടാെതെയാര രെമെ േ ാ
േലാേകശാ ജ തന ന െട പം
നാകനായക െകാെ ാ യാമാദിയി
സ ാവ ന ിന് ഗൗതമ േപായേനര
മ രാ ാ ടജാ േര പരവശാ
ാമാവഹല െയ ാപി സസം മം
സത രം റെ േനര ഗൗതമ ം
മി ത ദയെമാ ീെല ക
ബ സേ ഹം െച േനര കാണായ്വ
ാരാതി നിേ ഷ്ഠെന ലാലേ ാ
വി സ്തനാെയ ം േവപ നി ാ .
ത െട പം പരി ഹി വ വ
തെ തിേകാപം ൈകെ ാ നീ ം
നി നി ാരാ െത ി ദുഷ്ടാ ാേവ!
െചാ െചാെ േ ാ നീെയ േമ പരമാ ം
വ ാെത മമ പം ൈകെ ാ വാെന ലം?
നി നായ ഭവാേനെതാ മഹാപാപി?
സത െമേ ാ െചാ ീടറിേ നേ ാ തവ
ാ ം പറയായ്കി ഭസ്മമാ വനിേ ാ .
െചാ ിനാന േനരം താപേസ െന േനാ ി
സ േ ാകാധിപനായ കാമകി രനഹം
41
വ ായ്മെയ ാമകെ ി ഢത ം െകാ-
െ ാം നി ി വടി െപാ െകാേ ണേമ.
സഹ ഭഗനായിബ്ഭവി ഭവാനിനി
സഹി ീ ക െചയ്ത ദുഷ്ക ഫലെമ ാം
താപേസശ രനായ ഗൗതമന് േദേവ െന
ശപി ാ മമകം േ ാളഹല ം
േവപ നില് ക െചയ്
താപേസാ മനായ ഗൗതമ േകാപേ ാെട.
കഷ്ടെമ ം തവ ദു ം ദുരാചാേര!
ദുഷ്ടമാനേസ! തവ സാമ ം ന പാരം
ദുഷ് തെമാ വാനിതി െചാ ീ വ
നിഷ് തിയാ െ ാ ദു രമഹാ തം.
കാമകി രി! ശിലാ പ ം ൈകെ ാ നീ
രാമപാദാബ്ജം ധ ാനി ിവിെട വസി ണം
നീഹാരാതപവാ വ ഷാദിക ം സഹ-
ാഹാരാദികേള ം ടാെത ദിവാരാ ം
നാനാജ െളാ മിവിെട ായ് വരാ
കാനനേദേശ മദീയാ േമ മേനാഹേര.
ഇ െന പല ദിവ വ രം കഴി േ ാ
ളിെ ള ം രാമേദവ മ ജ ം
ീരാമപാദാംേഭാജസ്പ ശ ീയീ ം നാ
തീ ം നി ദുരിത െള ാെമ റി ാ ം.
പിെ നീ ഭ ിേയാെട ജി വഴിെപാെല
ന ായി ദ ിണംെചയ് ി ി
നാഥെന സ് തി േ ാ ശാപേമാ ംവ
തമാനസയായാെലെ ം ഷി ാം.
എ െചയ് നി ഹിമവ പാ ശ ം ാ
ന െതാ ിവിെട വാണീടിനാളഹല ം
നി ി മലരടിെ ളി െ ാടിേയല്പാ
െനെ ാ കഴിെവ ചി ി ചി ി ി
സ ാപം സ തം വസി
സേ ാഷസ ാനസ ാനേമ! ചി ാമേണ!
ആരാ ം ക ടാെതാ പാഷാണാംഗിയായ്
േഘാരമാം തപെ ാ മിവിെട വസി
42
ന ിനിയായ ഗൗതമപത്നി െട
കല്മഷമേശഷ ം നി െട പാദ ളാ
ഉ ലനാശം വ ീടണമി തെ
നി ലയായ് വ ീ മഹല ാേദവിെയ ാ .
ഗാഥിന ന ദാശരഥിേയാേടവം പറ-

ാ ൈ ം പിടി ടജാ ണം ാ .
ഉ മാം തപേ ാ മിരി ം ശീലാ പ
മേ കാ െക കാ ിെ ാ നിവര .
ീപാദാം ജം െമെ വ ി രാമേദവ
ീപതി ര പതി സ പതി ജഗ പതി
രാേമാഹെമ പറ ാേമാദം നാഥ
േകാമള പന് നിപത്നിെയ വണ ിനാ .
അേ രം നാഥ തെ ാണായിതഹല യ് ം
വെ ാരാന േമ ം െചാ ാവത യേ ാ.
താപസേ ഷ്ഠനായ കൗശിക നിേയാ ം
താപസ യം നീ മാ േസാദരേനാ ം
ശാപനാശനകരനാെയാ േദവ തെ
ചാപബാണ േളാ ം പീതമാം വസ് േ ാ ം
ീവ വ േ ാ ം സ്മിതവ േ ാ ം
ീവാസാം ജദലസ ിഭേന േ ാ ം
വാസവനീലമണിസ ാശഗാ േ ാ ം
വാസവാദ മരൗഘവ ിതപാദേ ാ ം
പ ദി െമാെ നിറ കാ ിേയാ ം
ഭ വ ല തെ ാണായിതഹല യ് ം.
ത െട ഭ ാവായ ഗൗതമതേപാധന
തേ ാ രെചയ്ത േമാര് ാളേ ാ .
നി യം നാരായണ താനി ജഗ ാഥ
ന േ ാജവിേലാചന പ ജാമേനാഹര .
ഇ മാ നി ചി ി ാനംെചയ് ഭ ാ
സത രമ ഘ ാദിക െകാ ജി ീടിനാ .
സേ ാഷാ െളാ കീ ം േന േളാ ം
സ ാപം തീ ദണ്ഡനമസ് ാര ം െചയ്താ
ചി കാ ി േല ം വ ി ഭ ിേയാ
43
ാനം െചയ് രǌ്ജലിബ േ ാ ം
വ മാെയാ ളകാ ിതഗാ േ ാ ം
വ മ ാത വ ഗദ്ഗദവ േ ാ ം
അദ യനാേയാരനാദ പെന
സേദ ാജാതാന ാബ്ധിമ യായ് സ് തിെചയ്താ
അഹല ാസ് തി
ǌാനേഹാ! താ യാേയ ജഗ ാഥ!

നിെ ാണായ് വ ലമ മ െചാ ാം.
പ ജ ാദികളാലേപ ിതം പാദ
പ സംല പാം േലശമിെ നി േ ാ
സി ി ഭവ സാദാതിേരക ാലതി
െ േമാ ബ ക പകാലമാരാധി ാ ം?
ചി െമ ം തവ േചഷ്ടിതം ജഗ പേത!
മ ഭാേവന വിേമാഹി ി ീ േതവം
ആന മയനാേയാരതിമായിക
ന നാതിേരക ന നചലനേ ാ ഭവാ .
ത പാദാം ജപാം പവി ാ ഭാഗീരഥീ
സ ഷണവിരി ാദികെള ാെര ം
മാ ീ ംത ഭാവ ാലേ ാ
സി ിേ നേ ാ ǌാ ം ത പാദസ്പ ശമിേ ാ !
പ ǌാ െചയ്ത ണ െമ വ ി ൈവ
ണ്ഠ! ത ണ്ഠാ നാം ദു ഭ േ ! വിഷ്േണാ!
മ നായവതരിേ ാ ഷം േദവം
ചി േമാഹനം രമണീയേദഹിനം രാമം
മ തവീര ം രം ധ രം
തത മദ യം സത സ മാദ ഹീനം
നിത മവ യം ഭജി ീ േ നിനി നിത ം
ഭ ൈത വ മ ാെര ം ഭജി ീ േ ന .
യാെതാ നാഭിത ി ായി വിരി ം
യാെതാ നാമം ജപി ി മഹാേദവ
േചതസാ ത ാമിെയ ǌാ നിത ം വണ േ .
നാരദ നീ ം ച േശഖര താ ം
44
ഭാരതീരമണ ം ഭാരതീേദവിതാ ം
േലാക ി നി ന ഹം കീ ി
കല്മഷഹരം രാമചരിതം രസായനം.
കാമരാഗാദിക തീ ാന ം വ വാനായ്
രാമേദവെന ǌാ ം ശരണം ാപി േ .
ആദ ദന യേനകനവ നനാ ല
േവദ ന ാരാ െമ ാ ം േവദാ േവദ
പരമ പരാപര പരമാ ാ പര
പര ാഖ പരമാന ി നാഥ
ഷ രാതന േകവ യംേജ ാതി
കലചരാചര കാ ണ ി
വനമേനാഹരമാെയാ പം
വന ി ല ഹെ വ വാ
അ െന രാമച െന ദാകാലം
തി ിന ഭ ാ ഭജി ീ േ ന് മനസി ǌാ
സത പരി നാന നാ ാരാമ
നതി ിയ നിജമായാ ണബിംബിതനായി
ജഗദു ഭവ ിതി സംഹാരാദിക െചയ്വാ
നഖണ്ഡ വിഷ് നാമ
േഭദ പ ൈകെ ാെ ാ നി ണ ി
േവദാ േവദ മമ േചതസി വസി ണം.
രാമ! രാഘവാ! പാദപ ജം നേമാസ് േത
ീമയം ീേദവിപാണിദ യപ ാ ിതം
മാനഹീന ാരാം ദിവ ാരാല േധ യം
മാനാ ം ിലകാമാ ാ ജഗ യം.
ാവി കര ളാ ാളിതം പേ ാപമം
നി ലം ശംഖചേ ലിശമ ാ ിതം
മ?േനാനിേകതനം കല്മഷവിനാശനം
നി ലാ നാം പരമാസ്പദം നേമാസ് േത
ജഗതാ യ ഭവാ ജഗ ായ ം ഭവാ
ജഗതാമാദി തനായ ം ഭവാനേ ാ.
സ ത ളി മസ നേ ാ ഭവാ
നി ികാരാ ാ സാ ി തനായ ം ഭവാ
അജനവ യ ഭവാനജിത നിരǌ്ജന
45
വചസാം വിഷയമ ാെതാരാനേ മേ ാ
വാച വാചേകാഭയേഭേദന ജഗ യ
വാച നായ് വേരണെമ വാ ി സദാ മമ
കാര കാരണക ഫലസാധനേഭദം
മായയാ ബ വിധ പയാ േതാ ി
േകവലെമ ാകി ം നി ി വടിയ
േസവക ാ േപാ മറിവാന തേ ാ
ത ായാവിേമാഹിതേചതസാമജ്ǌാനിനാം
ത ാഹാ േനെരയറി ടായേ ാ
മാനേസ വിശ ാ ാവാം നി ി വടിതെ
മാ ഷെന ക പി ീ േവാര ാനിക .
റ മക െമ ാട െമാെ നിറ-
ിരി നിത ം നി ി വടിയേ ാ
നദ യ സമ നിത നി ലേനക
നവ ശാ നസംഗ നിരാകാര
സത ാദി ണ യ യാം ശ ി ന്
സത ി വാ ം ജീവാ ാവായ നാഥ
ഭ നാം ി ദ നാംേയാഗ ദ
സ ാനാം ി ദ സി ാനാം സി ി ദ
തത ാധാരാ ാേദവ സകല ജഗ യ
തത നി പമ നിഷ്കള നിരǌ്ജന
നി ണ നി ല നി ല നിരാധാര
നിഷ് ിയ നിഷ്കാരണ നിരഹ ാര നിത
സത ാനാന ാന ാ താ ക പര
സ ാമാ ാ ാ പരമാ ാ സ ാ ാ വി
സ ി ാ ാ സമസ്േതശ ര മേഹശ ര
അച തനാദിനാഥ സ േദവതാമയ
നി ി വടിയായെത ം ഢാ ാവാ-
യ യാ േ ാ ǌാെന െനയറി ?
നി ി വടി െട തത െമ ാ ം ǌാേനാ
സ തം േയാ േയാ നമസ്േത നേമാ നമ:
യ ാപി വസി ീടി െമ ാനാ ം
െപാ ളിരടികളിലിള ം വരാെതാ
ഭ ി ാകേവണെമെ ാഴി പരം ǌാ-
46
ന ി ീ േ ന നമസ്േത നേമാ നമ:
നമസ്േത! രാമ! രാമ! ഷാ ! വിഷ്േണാ!
നമസ്േത! രാമരാമ! ഭ വ ല രാമ!
നമസ്േത നാരായണ! സ തം നേമാസ് േത
സമസ്തക ാ ണം ഭവതി കേരാമി ǌാ
സമസ്തമപരാധം മസ ജഗ പേത!
ജനനമരണദു:ഖാപഹം ജഗ ാഥം
ദിനനായകേകാടിസ ശ ഭം രാമം
കരസാരസ ഗ തശരചാപം
ക ണാകരം കാളജലദാഭാസം രാമം
കനക ചിരദിവ ാംബരം രമാവരം
കനേകാ ലരത്ന ണ്ഡലാ ിതഗണ്ഡം
കമലദലേലാലവിമലവിേലാചനം
കമേലാ ഭവനതം മനസാ രാമമീേഡ.
രത: ിതം സാ ാദീശ രം ര നാഥം
േഷാ മം ി സ് തി ാ ഭ ിേയാെട.
േലാേകശാ ജയാ മഹല താ ം പിെ

േലാേകശ രാ യാ േപായി പവി യായ്.
ഗൗതമനായ തെ പതിെയ ാപി ട-
നാധി ം തീ വസി ീടിനാളഹല ം.
ഇസ് തി ഭ ിേയാെട ജപി ീ മാ
നായഖിലപാപ ം നശി ട
പരമം ാന ം ാപി മ യ
വ ൈമഹികസൗഖ ം മ ജ ാ നം.
ഭ ാ നാഥെന ദി സ ിധാനം െചയ് െകാ-
ിസ് തി ജപി ീടി സാധി ം സകല ം.
ാ ി ജപി ീടില േമ ാം.
തല്പഗ കനകസ്േതയി രാപായി
ധരണീ രഹ ാ പി മാ ഹാ േഭാഗി
ഷാധമേന െമ ി മവ നിത ം
േഷാ മം ഭ വ ലം നാരായണം
േചതസി രാമച ം ധ ാനി ഭ ാ ജപി-
ാദാരാ വണ കി സാധി മേ ാ േമാ ം.
47
സദ െന ായീടി പറേയണേമാ േമാ ം
സദ : സംഭവി ീ ം സേ ഹമി േയ ം.
സീതാസ യംവരം
വിശ ാമി ം പരമാന ം ാപി േ ാ

വിശ നായക തേ ാടീവ മ െചയ്താന്:
ബാലക ാേര! േപാക മിഥിലാ രി നാം
കാല ം ഥാ കള ീ കയ തേ ാ
യാഗ ം മഹാേദവചാപ ം ക പിെ
േവഗേമാടേയാ ം താതെന ാണാം.
ഇ രമ െചയ് ഗംഗ ം കട വ
സത രം െച മിഥിലാ രമകം .
നിനായകനായ കൗശിക വിശ ാമി
നിവാടം ാപി ിെത േക േനരം
മനസി നിറെ ാ പരമാന േ ാ ം
ജനകമഹീപതി സം മസമന ിതം
ജാസാധന െമ ഭ ിേയാ -
മാചാര േനാ ഷിവാടം ാപി േനരം
ആേമാദ ം ജി ാചാരം നി
രാമല ്മണ ാെര ാണായി േപ ം
ച ര ാെര േപാെല പാേലശ ര-
ന ന ാെര േചാദി േപ ം:-
ക ക വ ി ീടിന ജഗേദക-
ര ാരാമിവരാെര േക ി ണം.
നരനാരായണ ാരാകിയ ികേളാ
നരവീരാകാരം ൈകെ ാ കാണായതിേ ാ ?
വിശ ാമി മ േക െചയ്തീടിനാ :
വിശ സി ാ ം മമ വാക ം നീ നരപേത!

വീരനാം ദശരഥ ത െട ാരി
ീരാമ േജഷ്ഠനിവ ല ്മണ ാമവ -
എ െട യാഗം ര ി ീ വാനിവെര ǌാ
48
െച ിെ ാ േപാ ീടിേനനി കാലം.
കാടകം േനരം വെ ാ നിശാചരി-
താടകതെ െയാ ബാണംെകാെ യ് െകാ ാ -
േപടി ം തീ സി ാ മ ം യാഗ-
മാട ടാെത ര ി ീടിനാ വഴിേപാെല.
ീപാദാം ജരജ:സ് ഷ്ടിെകാ ഹല ത
പാപ ം നശി ി പാവനയാ ീടിനാ .
ചാരേമശ രമായ ചാപെ ാ ാ ില്
പാരമാ ഹ നീയ കാ ീേടണം.
ഇ രം വിശ ാമി ത െട വാക ം േക
സത രം ജനക ം ജി വഴിേപാെല.
സ ാരേയാഗ ാരാം രാജ ാെര -
ി ീതി വ ി ജനക ം
ത െട സചിവെന വിളി നിേയാഗി ാ
െച നീ വ േ ണമീശ ര െട ചാപം.
എ േക മ ി വര നടെകാ ാ-
നേ രം ജനക ം കൗശികേനാ ം െചാ ാ :-
രാജന നനായ ബാലക ര വര
രാജീവവിേലാചന ര ദാശരഥി
വി ി ല ട വലി റി ീടി
വ ഭനിവ മമ ന നയ്െ നം.
എ ാമീശ രെനേ െചാ വാെതനി ിേ ാള്
വി ിഹ വ ീ െക െചയ് നി.
കി ര ാെര നിേയാഗി ി മ ീ ം
ാരേ ാ വ ചാപവാഹക ാ ം.
സത രമ ായിരം കി ര ാ ം ടി
ത ശാസനചാപെമ െകാ വ ാ .
ഘ ാസഹ മണിവസ് ാദിവി ഷിതം
ക ാ ം ൈ യംബകെമ ി മ ീ ം.
ച േശഖര െട പ ിവി ക രാമ-
ച മാന െ ാ വ ി ീടിനാ .
വിെ ാേമാ? ല ീടാേമാ? വലി ാേമാ?
െചാ െക േക െചാ ിനാ വിശ ാമി :-
എ ാമാമാ െചയ്താ ം മടിേ
49
കല ാണമി ലം വ ടീ മേ ാ.
മ ഹാസ ം രാഘവന േക
മ മ ം േപായ് െച നി ക ി ചാപം.
ജ ലി േതജേ ാ െമ േവഗേ ാെട
ല വലി ട റി ജിത മം.
നി േനരമീേര േലാക -
െമാ മാെ ാലിെ ാ വിസ്മയെ ജനം
പാ മാ ം ം ഷ്പ ഷ്ടി േമാേരാ-
േമ വാദ ം മംഗലസ് തിക ം
േദവകെളാെ രമാന ം േദവ-
േദവെന സ് തി മപ്സരസ് ീകെള ാം
ഉ ാഹം ൈകെ ാ വിേശ ശ ര െട വിവാ-
േഹാ വാരംഭേഘാഷം ക കൗ കം ാ .
ജനക ജഗ ാമിയാകിയ ഭഗവാെന
ജനസംസദി ഗാഢാേ ഷ ം െചയ്താനേ ാ.
ഇടിെവ ീ ം വ ം വി റിെ ാ േക
ന ി രാജാ ാ രഗ െളേ ാെല.
ൈമഥിലി മയി േപടെപാെല സേ ാഷം ാ .
കൗ ക ായ് വ േചതസി കൗശീക ം
ൈമഥിലിതെ രിചാരികമാ ം നിജ-
മാതാ ാ ം ടി ന ായി മയി ാ .
സ വ െ ൈമഥിലി മേനാഹരി
സ ഷണ മണി േശാഭേയാെട
സ മാല ം ധരി ാദരാ മ ം മ -
മ േ ാജേന ി സ പം വിനീതയായ്
വ ട േനേ ാ പലമാല മി ാ േ
പി ാെല വരണാ മാല മി ീടിനാ .
മാല ം ധരി നീേലാ പലകാ ി േന ം
ബാലക ീരാമ േമ ം വിള ിനാ .
മിന നയ് പനായ് േശാഭി ീ ം
മിപാലകബാല തെ വ ക ം
ആന ാം ധിത ി വീ ട കിനാര്
മാനവവീര വാഴ്െക ാശി ം െചാ ീടിനാ .
അേ രം വിശ ാമി തേ ാ ജനക ം
50
വ ി െചാ ാനിനി ാലെ ളയാെത
പ ം െകാ യ ീടണം ത ാെര
സത രം ദശരഥ പെന വ വാ .
വിശ ാമി ം മിഥിലാധിപ താ ം ടി

വിശ ാസം ദശരഥ തനി വ ംവ ം
നിേ ഷ ാ െള തിയയ ി
വി മേ ാ നടെകാ ി ത ാ ം.
സേ ശം ക പം ിസ ന താ മിനി
സേ ഹമി റെ െക രെചയ്
അ ിമാ പാ ായനാകിയ വസിഷ്ഠ ം
പത്നിയാമ തിതാ മായ് റെ
കൗ കം ച രംഗവാഹിനിേയാ ം
കൗസല ാദികളായ ഭാര മാേരാ ം ടി
ഭരതശ ഘ്ന ാരാകിയ ാ ം
പരേമാ വേയാഗ വാദ േഘാഷ േളാ ം
മിഥിലാ രകം ി ദശരഥ
മിഥിലാധിപ താ ം െചെ തിേര െകാ ാ .
വ ി ശതാന തേ ാ ം െടെ
വ നാം വസിഷ്ഠെന േ ാ ം െടെ
അ ഘ പാദ ാദികളാല ി യഥാവിധി
സല് രി ി യഥാേയാഗ വീ താ ം
രാമല ്മണ ാ ം വ ി പിതാവിെന
സാേമാദം വസിഷ്ഠനാമചാര പാദാബ്ജ ം
െതാ മാ ജന േള ം യഥാ മം
െതാ ീരാമപാദാംേഭാജമ ജ ാ
െതാ ഭരതെന ല ്മണ മാര ം
െതാ ശ ഘ്ന ം ല ്മണപാദാംേഭാജം
വ സി േച താത രാമെന ണ ി
ല ്മണേന ം ഗാഢാേ ഷ ം െചയ് പ .
ജനക ദശരഥ ത െട ൈക ം പിടി-
േമാദേ ാ രെചയ്തി മ രമായ്:-
നാ കന കമാ െ നി െകാ ാനായ്
51
നാ ാ ഭവാ തനി േ ാ താ ം
ആകയാ നാ മാര ാ ം വിവാഹം െച-
യ്താകിേലാ നി പി ാേല േമ മടിേ
വസിഷ്ഠ താ ം ശതാന ം കൗശീക ം
വിധി ം നാ വ ം യഥാ മം
ചി മായിരിേ ാ മണ്ഡപമ ം തീ
മാലക ഷ്പഫല ി നാനാ-
രത്നമണ്ഡിതസ്തംഭേതാരണ ം നാ ി
രത്നമണ്ഡിതസ പീഠ ം വ ഭ ാ
ീരാമപാദാംേഭാജം ക കി ന രം
േഭരിദു ഭി ഖ വാദ േഘാഷ േളാ ം
േഹാമ ം കഴി ത ിയാം ൈവേദഹിെയ
രാമ ന കീടിനാ ജനകമഹീ ം
തല്പാദതീ ം നിജശിരസി ധരി ട-
ളകാംഗേ ാെട നി ി ജനക ം
യാെതാ പാദതീ ം ശിരസി ധരി
േതശവിധി നീ ാദിക ഭ ിേയാെട
ഉ ിളതെ േവ ല ്മണ മാര ം
കാമ ാംഗിമാരാം തകീ ി ം മാണ്ഡവി ം
ഭരതശ ഘ്ന ാ ന െട പ ിമാരാ-
യ്പരമാന ം വസി ാെര ാവ ം
ശികാ ജേനാ ം വസിഷ്ഠേനാ ം ടി
വിശദസ്മിത ം പറ ജനക ം:-
ം നാരദന െചയ് േക ിരി ǌാ-
െന െട മകളായ സീതാ ാ െമ ാം
യാഗ േദശം വി മാ തേ ാ-
േളകദാ സിതാമേ കാണായി കന ാരത്നം
ജാതയാേയാ ദിവ കന കതനി ǌാ
സീതെയെ ാ നാമം വിളിേ ന ലം
ിയായ് വള ǌാനിരി ം കാല ി -
ല നാരദെന ിനാെനാ ദിനം
എേ ാ മഹാ നി താന െചയ്താനിേ ാ
നി െട മകളായ സീതാ ാ ം േക നീ:-
52
പരമാന ി ഭഗവാ നാരായണ
പരമാ ാവാമജ ഭ വ ല നാഥ
േദവകാര ാ ം പം ികണ്ഠനി ഹ ിനായി
േദേവ വിരി ാദികള ി യാ
മിയി ര ാന േയ വ വതരി ി
രാമനായ് മായാമ േവഷം റി ാ ം
േയാേഗശ മ ഷ നായീ േ ാളി കാലം
േയാഗമായാേദവി ം മാ ഷേവഷേ ാെട
ജാതയായി തവ േവശ്മനി ത ാരണാ
സാദരം ീരാമ െകാ മടിയാെത
ഇ ം നാരദന ളിെ യ് മറ ി
ിയായ് വള ി ഭ ിൈകെ ാ താ ം
സീതെയ ീരാഘവെന െന െകാ ാ
േചതസി നി പി ാെല െനയറി .
എ േതാ ിരി േ ാെളാ മാനേസ േതാ ി
പ ഗവി ഷണ ത ഹശ ാ.
ത ശാസനചാപം റി ീ മാ
ഭ ാവാ മ ിെ െ ാ പണം
ചി ി നി പി വ ി പ ാെര
ശ ിയി ിതിെന ഥ ീപാലക ാ ം
ഉ തഭാവെമ ാമകെല ള ട
ി ം െക േപായ ട ിെ ാ ാരേ ാ.
അ ത ഷനാ ല്പലേന തെ
ത സാദ ാലി സി ിേ ഭാഗ വശാ
ദ കസമനായ ചി ഷെന േനാ ി
പി പാ െതളി െചയ്തി ജനക ം
അദ േമ സഫലമായ് വ മാ ഷജ ം
ഖേദ ാതാ തസഹേ ാേദ ാത പേ ാ ം
ഖേദ ാതാന േയ പിറെ ാ നി ി വടി
വിദ സം മായ ജീ തെമ േപാെല
ശ ിയാം േദവിേയാ ം നായ് ാ ക ലം
ഭ വ ല! മമ സി ി മേനാരഥം.
ര പ ജചരണാേ സ തം മമ
ഭ ി സംഭവിേ ണം ി ം ലഭിേ ണം.
53
ത പാദാ ജഗളിതാം ബി ധരി-
പേലാ ഭവ ജഗെ ാ േവ ഷ്ടി .
ത പാദാം ജഗളിതാം ധാരണം െകാ
സ ഷണ ജഗെ ാെ സംഹരി .
ത പാദാം ജരജ:സ് ഷ്ടിെകാ ഹല ം
കി ബിഷേ ാ േവ െ നി ലയായാ .
നി ി വടി െട നാമാകീ നം െകാ
ബ മക േമാ െ ം ാപി .
സ തം േയാഗ ാരാകിയ നീ ാ
ചി ി ായ് വേരണേമ പാദപ ജദ യം.
ഇ േമാേരാേ െചാ ി സ് തി ജനക ം
ഭ ിൈകെ ാ െകാ ീടിനാ മഹാധനം.
കരികള ം പതിനായിരം േത ം
രഗ െള ം ന കീയിനാ റായിരം
പ ി െമാ ല ം ദാസിക ം
വസ് ദിവ ളാ ം ബ വിധം.
മാലക ദിവ രത്ന പലതരം
േത കം േകാടി കാ നാഭരണ ം
സീതാേദവി െകാ ീടിനാ ജനക ം
ീതിൈകെ ാ പരി ഹി രാഘവ ം
വിധിന ന ഖ ാരാം നികെള
വിധി കം ഭ ാ ജി വണ ിനാ .
സ ാനി ി മ ാദിമ ികെള ം
സേ ാദം ദശരഥ ം റെ .
കല്മഷമകെ ാ ജനക േപ ം
ത കളായ സീതതെ മാേ ഷി
നി ലഗാ ിയായ ി പതി താ-
ധ െള ാ പേദശി വഴിേപാെല.
ചി യ മായാമയനായ രാഘവ നിജ-
ധ ദാര േളാ ം ടേവ റെ .
ദുനാദ േത ം വീണ ം ഴ ക
ംഗകാഹള ം മ ളമിടയ് ക -
ംഗാരരസപരി േവഷ േളാ ം
ആനേത തിരകാലാളായ പടേയാ -
54
മാന േമാ ം പി മാ ാതാ േളാ ം
േവഗേമാടേയാ യ് ാ ാറ തിരി േ ാ-
ളാകാശേദശ വിമാന ം നിറ േത.
സ ാഹേ ാ നട ീ േ ാ ജനക ം
പി ാെല െച യാ യയേ ാരന രം
െവ െകാ ടതഴെവ ചാമര േളാ ം
തി മണ്ഡലം െതാ മാലവ േളാ ം
െചെ ാടി റക െകാ ിതധ ജ ം
മമലയജകസ് രിഗ േ ാ ം
നട വിരേവാ േയാജനവഴി
കട േനരം ക ദു ിമി െള ാം.
ഭാ വഗ ശമനം
അേ രം വസിഷ്ഠെന വ ി ദശരഥ
ദു ിമി െട കാരണം െചാ െക ാ .
മ വ! റെ ാ ഭീതി ാ മിേ ാ
പിേ ടമഭയ ാെമ റി ാ ം.
ഏ േമ േപടിേ ന േത വ
േഖദ ാേക കീ ി ം വ ി ീ ം.
ഇ രം വിധി തന ളിെ േ രം
പ തിമേ കാണായ് വ ഭാ വെന ം
നീലനീരദനിഭനി ലവ േ ാ ം
നീലേലാഹിതശിഷ ബാഡവാനലസമ .
നായ്പര ബാണാസന ം
പ തിമേ വ നി േ ാ ദശരഥ
ബ സാ സം വീ നമസ്കാര ം െചയ്താ
ി ംെക നി മ ജന ം.
ആ നായ് പം ിരഥ ഭാ വരാമ തെ
േപ വ ി ഭ ാ കീ ി വ പലതരം:-
കാ വീര ാേര! പരി ാഹി മാം തേപാനിേധ!

മാ ാണ്ഡകാലം പരി ാഹി കാ ണ ാം േധ 1
ിയാ ക! പരി ാഹി മാം ജമദ ി-
55
! മാം പരി ാഹി േര കാ ജ! വിേഭാ!
പര പാേണ! പരിപാലയ ലം മമ
പരേമശ ര ിയ! പരിപാലയ നിത ം.
പാ ിവസ ദയര തീ ി ളി-
ാ യാ പി ഗണത ണം െചയ്ത നാഥാ!
കാ െകാ ക തേപാവാരിേധ! പേത!
കാ ളിരിണ തവ ശരണം മമ വിേഭാ!
ഇ രം ദശരഥ െചാ താദരിയാെത
ബ േരാേഷണ വ ിജ ാല െപാ ീ ം വ ം.
വ ംമ ാ ാ മണ്ഡലം േപാെല ദീപ്ത ാ
സത രം ീരാമേനാട ളിെ യ്തീടിനാ :-
ǌാെനാഴി േ ാ രാമനി ി വന ി
മാനവനായ ഭവാ , ിയെന ാകിേലാ
ന നി ര ണെമേ ാ ംെചയ് വാന്
വി ി നിനേ ംവ ഭ േ ാ േക .
നീയേ ാ ബലാ ൈശവചാപം ഖണ്ഡി െതെ -
ക ി െ ാ ചാപം ൈവഷ്ണവം മഹാസാരം
ിയ ലജാതനാകി നീയി െകാ
സത രം േയാഗി ി നിേ ാ ം െചയ്വാ
അ ായ്കി േ ാെട സഹരി ീ -
ി സേ ഹെമനിെ ധരി ാ ം
ിയ ലാ ക ǌാെന തറി ീേല?
ശ ത ം ന ി പ പേ െ േ ാ നീ.
േര കാ ജേനവം പറേ ാരന രം

േ ാണി ം പാരെമാ വിറ ഗിരക ം
അ കാരംെകാെ ാെ മറ ദി ക ം
സി വാരി െമാ കല ിമറി ി
എെ ാ വ ിെതേ ാ േദവാദിക ം
ചി ഴ ി താപസവര ാ ം
പം ിസ ന ഭീതിെകാ േവപ
സ ാപ ായ് വ വിരി തനയ ം
നാം പര രാമ തേ ാട െചയ് :
56
െചാെ ം മഹാ ഭാവ ാരാം ൗഢാ ാ

വ ാെത ബാല ാേരാടി െന ട ിയാ
ആ യമവ െ േ ാ തേപാനിേധ!
സ ാ മ ലധ െമ െന പാലി ?
നി ി വടി തി ിേല തി-
ര േ ാ പിെ വ നി പി ാ .
അ നായിരിെ ാ ബാലക േ ാ ണ-
ബ നം ഭവി സ തം ചി ി ാ ം.
ിയ ല ി ഭവി ക ം െചയ്േത
ശ ാസ് േയാഗസാമ മി ാതാ ം
ശ മിേ ാദാസീനേഭദ െമനി ി
ശ സംഹരംെചയ്വാ ശ ി മി യേ ാ
അ കാ ക േപാ ം ലംഘി ീ ത
നി ി വടി െട ചി ിതമ ലം
വി ി ത ാ ം ǌാനാകിേലാ ല ീടാ-
മെ ി തി േ ാകേവ
ര മാരനി ിരാപതി രാമ

ക കേളബര കǌ്ജേലാചന പര
ച ഡാരവി മ ിരമേഹ ാദി-
ാരേക നി വ ിത േദവ
മ ഹാസ ം വ ി മേ തരം
ന ി ദശരഥന ന വി ം വാ ി
നി േനരമീേര േലാക -
െമാ ി നിറെ ാ േതജസാ കാണായ് വ .
ല ബാണേമകെമ െതാ ാ
വലി നിറ ട നി ി ജിത മം
േചാദി പതിതേ ാ ര പതി
േമാദേമാട ളിെ യ്തീടണം ദയാനിേധ!
മാ ണം നിഷ്ഫലമായ് വരികയി മമ
ഭാ വരാമ! ല ം കാ ി ീടേവണം
ീരാമവചനംേക േ രം ഭാ വ -
മാ ഢാന മതി രമ െചയ് :-
57
ീരാമ! രാമ! മഹാബാേഹാ! ജാനകീപേത!

ീരമണാ ാരാമ! േലാകാഭിരാമ! രാമ!
ീരാമ! സീതാഭിരാമാന ാ ക! വിഷ്േണാ!
ീരാമരാമ! രമാരമണ! ര പേത!
ീരാമരാമ! േഷാ മ! ദയാനിേധ!
ീരാമ! ഷ്ടി ിതി ളയേഹ േ !
ീരാമ! ദശരഥ ന! ഷീേകശ!
ീരാമരാമരാമ! കൗസല ാ ജ! ഹേര!
എ ിേലാ രാ ം േക െകാ ാ ം മമ
പ ജവിേലാചന! കാ ണ വാരിേധ:
ച തീ ി െചെ ം ബാല കാേല
ച പാണിെയ െ തപ െചയ്േത ചിരം
ഉ മാം തപ െകാ ി ിയ െളെയ ാം
നി ഹി ദിനം േസവിേ ഭഗവാെന
വിഷ് േസവിത ഭജനീയനീശ ര നാഥ
മാധവ സാദി മ േരാഭാേഗ വ
സാദരം ത നായ ളിെ യ്തീടിനാ
ഉ ിഷ്േഠാ ിഷ്ഠ ! ഷ്േടാഹം തപസാ
േത സി ി േസവാഫലം നിനെ റി ാ ം
മേ േജാ ഭവാെന മറി ാ ം
ക വ ം പല ഭവതാ പേത!
െകാ ണം പി ഹ ാവാകിയ േഹഹയെന
െചാെ ം കാ വീര ാ നനാം േപ െന
വ ജാതി മവ മ ലാംശജനേ ാ
വ ഭം ധ േ ദ ി വേന മേ ാ
ിയവംശമി പെ ാ പരി ി
േ നി ഹി കാശ പ ദാനം െചയ്ക
ഥ ീമണ്ഡലെമാെ ിെ ാ ിെയ ാപി-
മമായ തേപാനിഷ്ഠയാ വസി ാ ം
പിെ ǌാ േ താ േഗ മിയി ദശരഥ -
ത െട തനയനായ് വ വതരി ീ ം
അ ക ിടാം ത ിെല ാെല െട േതജ-
58
ന നം ദാശരഥിത ിലാ ീ ക നീ.
പിെ ം തപ െചയ്താ ളയാ -
െമെ േ വി വസി ീ ക മഹാ േന!
എ െചയ് മറ ീടിനാ നാരായണ
ത ിേയാഗ െള ാം െചയ്തി ം ǌാ ം നാഥ!
നി ി വടിതെ വ വതരിേ ാ
പം ിസ ന തനേ ാ നീജഗ പേത!
എ ി െ ാ മഹാൈവഷ്ണവേതജെ ാം
നി ലാ ീ വാനായ്ത ി ശരാസനം
ാദിേദവകളാ ാ ി െ േ ാ
ക മായാബലംെകാ സാധി ി നീ.
സാ ാ ീനാരായണ താനേ ാ ഭവാ ജഗ
സാ ിയായി ം വിഷ് ഭഗവാ ജഗ യ
ഇ ിേ ാ സഫലമായ് വ ി മമ ജ ം
െ യ്െതാ തപ ാഫല െമ ാം വ .
ഖ ാരാ ം ക കി ീടാെതാ
നി ലമായ പം കാണായ് വ ലം
ധന യായ് താ നായ് സ നായ് വേ നേ ാ
നി െട പ ി സ തം വസി ണം.
അ ാേനാ ഭവ െള ാം ജ ാദിഷഡ്ഭാവ
ാനസ പനാം നി ലി േ ാ േപാ ീ!
നി ികാര ാ പരി നായിരിെ ാ
നി ാണ ദനേ ാ നി ി വടി പാ ാ .
വ ിയി മം േപാെല വാരിയി ര േപാെല
നി െട മഹാമായാൈവഭവം ചി ം ചി ം.
യാവ പര ം മായാസം തം േലാകേമാ ാ
താവ പര മറിയാവ ഭവ ത ം.
സ ംഗംെകാ ലഭി ീടിന ഭ ിേയാ ം
ത േസവാരത ാരാം മാ ഷ െമെ െമെ
സ ായാരചിതമാം സംസാരപാരാവാരം
ത കരേയറീ ി കാലംെകാേ .
ത ാനപര ാരാം മാ ഷജന -
ാനം നീ േവാ സ ലഭി ീ ം.
59
സ വര നി േ ാ വാക ാന-
ാ ി ദി ീ ം ത സാദ ാലേ ാ .
ക ബ ി നി ാ േവ െപ ഭവ-
ി യപദ ി ലാഹ ലയി ീ ം.
ത ഭ ിവിഹീന ാരാ ജന
ക പേകാടിക െകാ ം സി ി യി യേ ാ
വി ാന ാന ഖം േമാ െമ റി ാ ം
അ ാനം നീ ീ ത േബാധം മമ സി ി ണം.
ആകയാ ത പാദപ ളി സദാകാല-
മാ ലം ടാെതാ ഭ ി സംഭവി ണം.
നമസ്േത ജഗ പേത! നമസ്േത രമാപേത!
നമസ്േത ദാശരേഥ! നമസ്േത സതാം പേത!
നമസ്േത േവദപേത! നമസ്േത േദവപേത!
നമസ്േത ഖപേത! നമസ്േത ധരാപേത!
നമസ്േത ധ പേത! നമസ്േത സീതാപേത!
നമസ്േത കാ ണ ാബ്േധ! നമസ്േത ചാ ി!
നമസ്േത രാമരാമ! നമസ്േത രാമച !
നമസ്േത രാമരാമ! നമസ്േത രാമഭ !
സ തം നേമാസ് േത ഭഗവ ! നേമാസ് േത
ചി േയ ഭവ രണാം ജം നേമാസ് േത
സ തി ായിെ ാ സ ിതമായ ണ -
െമാെ നി ബാണ ി ല മായ് ഭവി ണം.
എ േക െതളി േ രം ജഗ ാഥ
മ ഹാസ ം െചയ് ഭാ വേനാ െചാ ാ :-
സേ ാഷം ാപിേ ǌാ നി ി വടി ി-
െലെ ചി ി െത ാലവെയ ാം തേ .
ീതിൈകെ ാ ജമദ ി മേ ാ
സാദരം ദശരഥ നട െചയ് :-
ഏതാ മ ഹ െ െ റിെ ി
പാദഭ ാരി ം പാദപ ളി ം
േചതസി സദാകാലം ഭ ി സംഭവിേ ണം
മാധവ! ര പേത! രാമ! കാ ണ ാം േധ!
ഇസ്േതാ ം മയാ തം ജപി ീ മാ
60
ഭ നായ് തത നായീടണം വിേശഷി ം
ത വ േ ാ ത പാദാം ജസ് തി
ചീേ സംഭവി തി ായ ഹി ണം.
അ െന തെ െയ രാഘവ നിേയാഗ ാ
തി ിെന ഭ ി േര കാതനയ ം
സാദരം ദ ിണം െചയ് ി ി
ീതനായ് െച മേഹ ാചലം ീടിനാ .
പതി ദശരഥ താനതിസ ഷ്ടനായ്

താപ മക ത നാം രാമ തെ
ഗാഢമായാേ ഷം െചയ്താന ാ േളാ ം
ൗഢാ ാവായ വിധിന നേനാ ം ടി
ാേരാ ം പടേയാ ം െച േയാ യി
സ മാനസനായ് വാണീടിനാ കീ ിേയാെട.
ീരാമാദിക നിജഭാര മാേരാ ം ടി
ൈസ്വരമായ് രമി വാണീടിനാെര ാവ ം
ൈവ ണ്ഠ രിത ി ീഭഗവതിേയാ
ൈവ ണ്ഠ വാ ം േപാെല രാഘവ സീതേയാ ം
ആന ി മായാമാ ശേവഷം ൈകെ ാ-
ാന ം വസി ീടിനാന ദിനം.
േകകയനരാധിപനാകിയ ധാജി ം
ൈകേകയീതനയെന ിെ ാ െച വാ
തെനയയ കെ ാ ദശരഥ
േസാദരനായ് േമവീ ം ശ ഘ്നേനാ ം ടി
സാദരം ഭരതെനേ ാവാനായ് നിേയാഗി ാ-
നാദരേവാ ം നട ീടിനാരവ ക ം.
മാ ല തെ ഭരതശ ഘ്ന ാ
േമാദ െ ാ വസി ീടിനാര കാലം.
ൈമഥിലിേയാ ം നിജന നേനാ ം േച
കൗസല ാേദവിതാ ം പരമാന ം ാ .
രാമല ്മണ ാരാം ാേരാ ം നിജ-
ഭാമിനിമാേരാ മാന ി ദശരഥ
സാേകത രിത ി ഖി വാണീടിനാ
പാകശാസനനമരാലേയ വാ ംേപാെല..
61
നി ികാരാ ാവായ പരമാന ി
സ േലാകാന ാ ം മ ഷ ാ തി
ത െട മായാേദവിയാകിയ സീതേയാ -
െമാ ി വാണേയാ ാ രിത ിലേ .
ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ

ബാലകാണ്ഡം സമാപ്തം
62
അേയാ ാകാണ്ഡം
താ മക ളള തേ ! വരിെകേടാ
താമസശീലമകേ ണമാ നീ.
ദാേമാദര ചരിതാ തമി ി -
മാേമാദ െ ാ െചാ സരസമായ്.
എ ിേലാ േക ി ി ǌാ െചാ വ
പ െമ ാമക ം പലജാതി ം.
സ ടേമ ം വരിക മി േ ാ
പ ജേന കഥക േക ീടിനാ .
ഭാ വിയാകിയ ജാനകിത െട
ഭാഗ ജലനിധിയാകിയ ജാനകിത െട
ഭാഗ ജലനിധിയാകിയ രാഘവ
ഭാ വ ത െട ദ ം ശമി ി
മാ ം പി ി േയാ ാ രി
താതേനാ ം നിജമാ ജനേ ാ ം
ധാ തനാം വര തേ ാ ം
ാതാ േളാ ം പടേയാ െമാ ി
േമദിനീ ിയാം ഭാമിനിതേ ാ ം
വര തിേരെ ാ പൗരജനേ ാ ം
െച മഹാരാജധാനിയകം
വ ി സൗഖ ം ജഗ ി രാഘവ -
ത െട നാനാ ണഗണം കാ കയാ
പരേമശ ര ജഗദീശ ര
ക തഗണ ഷണ ഷിത
ചി പനദ യ ത ǌ്ജയ പര
ഭ ദ ഭഗവാ ഭവഭǌ്ജന
ാണിയാകിയ േദവി ട രാമ-
ഭ കഥാ തസാരം െകാ േ ാ
വി മ ല ാധരിയായ ഗൗരിയാ-
മ ി ത മാന വിവശയായ്
ഭ പാദ ണാമംെചയ് സം -
ഭ ിേയാ ം നേരവമ െചയ് :
63
നാരായണ നളിനായതേലാചന
നാരിജനമേനാേമാഹന മാധവ
നാരദേസവ ന് നളിനാസന ിയ
നാരകാരാതി നളിനശര
നാഥ നരസഖ നാനാജഗ യ
നാദവിദ ാ ക നാമസഹ വാ
നാളീകബാ വ വംശസ വ
ീരാമേദവ പര േഷാ മ
കാ ണ വാരിധി കാമഫല ദ
രാ സവംശവിനാശനകാരണ
സാ ാ നാന ദ മാ
ഭ ജേനാ മ ി ി ദ
ശ ി ശരണാഗതവ ല
വ നവ നന നയാമയ
സ ിവി വി ദി ിത
ന േരശ രനായ ദശാസ
ി െകാ വ തെ ചരി
ന ദീപം ജീവിതാവധി േക ി ം
പ്തിവരാ മമ േവ ില ി ം.
ഇ ം ഭഗവതി ഗൗരി മേഹശ രി
ഭ ാ പരേമശ രേനാ െചാ േ ാ
മ സ്മിതം െചയ് മ ഥനാശന
രീ! േക െകാ െക ളിെ യ് .
നാരദരാഘവസംവാദം
എ ിെലാ ദിനം ദാശരഥി രാമ

പ ജേലാച ഭ പരായണ
മംഗലേദവതാകാ ക രാഘവ-
നംഗജനാശനവ ിത േകശവ
അംഗജലീല : ര ി
മംഗലഗാ ിയാം ജാനകിതേ ാ ം
നീേലാല്പലദളശ ാമളവി ഹ
64
നീേലാല്പലദളേലാലവിേലാചന
നീേലാപലാഭ നി പമ നി ല
നീലഗള ിയ നിത നിരാമയ
രത്നാഭരണവി ഷിതേദഹനായ്
രത്നസിംഹാസനം തേ ലനാ ലം
രത്നഭണ്ഡം െവ ാമരംെകാ
പത്നിയാ വിജിതനായതിേകാമള
ബാലനിശാകരഫാലേദേശ ലസ-
ാേലയപ മല രി ിെന
ബാലാ സ ിഭകൗസ് ഭക ര
ാേലയഭാ സമാനനയാ സമം?
ലീലയാ താം ലച ണാൈദ രതി-
േവലം വിേനാദി ി േ രം
ആേലാകനാ ം മഹാ നി നാരദ
േലാകമേ ാളല രി ീടിനാ .
ഗ് ശര ല േതജെ ാ ം
സ്പടികസ ാശശരീരനായ്
സത രമംബര ി നി ാദരാ-
ൈ വ േവഗാലവതരി ീടിനാ .
ീരാമേദവ ം സം മം ൈകെ ാ
നാരദെന െ േന സാദരം
നാരീമണിയായ ജാനകിതേ ാ ം
പാരി വീണാ നമസ്കരി ീടിനാന്.
പാദ ാസനാചമനീയാ ഗ്ഘ ക-
മാേദ ന ജിതനാെയാ നാരദ
മ ം നിവര തേ ാട െചയ് :
വേ പദം ക ണാനിേധ! സാ തം
നാനാവിഷയസംഗം േമവിന
മാനസേ ാ സംസാരികളാ ളള
മാനവ ാരായ ǌ ചി ി ാ
ാനിയാ ം തവ പാദപേ ഹം
ക െകാ വാനതിദു ഭം നി യം
പ ǌാ െചയ്െതാ ണ ഫേലാദയം-
െകാ കേ ാനവകാശ ം വ ി
65
ണ്ഡരീേകാ വ ! മഹാ േന!
എ െട വംശ ം ജ ം രാജ വ-
മി വി മായ് വ തേപാനിേധ!
എ ാലിനിെയ കാര െമ ം ന-
െരേ ാട െചയ്കേവണം ദയാനിേധ!
എെ ാ കാര ം നി പിെ ളളി?
സേ ാഷ െ ാ െചയ്ക ം േവണം.
മ െന ാകി ം കാ ണ െ ി
സേ ഹമി സാധി ി െന ാേമ.
ഇ മാക ര വര തേ ാ
ഗ് ഹാേസന നിവരനാകിയ
നാരദ ം ഭ വ ലനാം മ -
വീരെന േനാ ി രസമ െചയ് :
എ ിെനെ േമാഹി ി തി നീ
സ തം േലാകാ കാരികളായതി-
ചാ ര െളളാ വാ കേള ം
മാ ര േമാ െചാ ീ തി െന?
ഗ് ളാ ളള വാക െളെ ാ
ചി േമാഹം വള േ ര പേത!
ലൗകികമാ ളള വാക െള ാ ം
േലാേകാ മ ാ േവ ിവ മേ ാ.
േയാേഗശനായ നീ സംസാരി ǌാെന
േലാേകശ! െചാ സത മേ ഢം.
സ വജഗ ി ം കാരണ തയായ്
സ വമാതാവായ മായാഭഗവതി
സ വജഗ പിതാവാകിയ നി െട
ദിവ ഹിണിയാ നി ണയം.
ഈേര േലാക ം നിെ ഹമേ ാ
േച ം ഹ നാക െത ളള ം
നി െട സ ിധിമാേ ണ മായയി -
നി ജനി നാനാ ജക ം.
അ േ ാജസംഭവനാദി ണാ മാ
െയാെ ാഴിയാെത ചരാചരജ .
66
ഒ േവ നി പധ ം നരാകയാ-
െലാ ം പറ സംസാരിെയ ം.
ഇ േലാകജ സ വദാ
ഖ നാ ം പിതാവായ ം നീയേ ാ.
ര ാസിതവ േഭദം
സത രജസ്തേമാനാമ ണ യ-
യായീടിന വിഷ് മഹാമായാ
ശ ിയേ ാ തവ പത്നിയാ ം.
സത െള നി ി മവ
സത ം ത േയാ മതിനി സംശയം.
മി ാ കള വസ് ളി
സ നാ ളള ഹനാഥ മഹാമേത!
േലാകത മഹാേഗഹ ി ഭവാ-

േനകനാെയാ ഹ നാ ം.
നാരായണ നീ രമാേദവി ജാനകി
മാരാരി ം നീ മാേദവി ജാനകി.
സാരസസംഭവനായ ം നീ തവ
ഭാരതീേദവിയാ ം ജാനകി.
ആദിത നെ ാ ഭവാ ഭാ ജാനകി
ശീതികിരണ നീ േരാഹിണീ ജാനകി
ആദീേതയാധിപ നീ ശചീ ജാനകി
ജാതേവദ നീ സ ാഹാ മഹീ ത
അ ജ നീ ദണ്ഡനീതി ം ജാനകി
രേ ാവര ഭവാ താമസി ജാനകി
ഷ്കരാ ഭവാ ഭാ വി ജാനകി
ശ ത നീ സദാഗതി ജാനകി
രാജരാജ ഭവാ ഭാ വി സംപ കരീ സീതാ
രാജരാജ നീ വ രാ ജാനകി
രാജ വര മാരാ! ര പേത!
രാജീവേലാചന! രാമദയാനിേധ!
നേ ാ ഭവാ ാണി ജാനകി
സ മം നീ ലതാ പിണി ജാനകി
വിസ്തരിെ ിേനെറ റ ീ ?
67
സത പരാ മ! സ ണവാരിേധ!
യാെതാ യാെതാ ിംഗവാചകം
േവദാ േവദ ! ത സ വ േമവ നീ.
േചേതാവിേമാഹന! സ് ീലിംഗവാചകം
യാെതാ െതാ േവ ജാനകീേദവി ം.
നി ളി വ െമ ിേയ മെ ാ -
െമ േമ ക ീല േക ാ മി േ ാ.
അ െന െളളാ നിെ ിര റി-
െ െന േസവി െകാ ജഗ പേത!
മായയാ ടി മറ ിരി െ ാ
നീയെ ാ നമവ ാ തമായ ം.
പിെ യതി നി ളള മഹ ത -
െമ തതി നി ായി ം.
സ വാ കമായ ലിംഗമതി നി-
വിപേത! ന ായ് ചമ ം
എ തഹ ാര ിപ ാണ-
നി ിയജാലസം മാേയാ േ ാ
ജ തി ഖദു:ഖാഭിക
നി ല ാ ജീവെന െചാ ം.
െചാ ാവത ാതനാദ വിദ ാഖ െയ-
െ ാ കാരേണാപാധിെയ ം ചില .
ല ം ്മ ം കാരണെമ ം
ലമാം ചി ി ളേളാ പാധി യം.
എ ിവ ാ വിശിഷ്ടം ജീവനായ -
മന നനാം പര പരമാ ാ
രാജീവേലാചനനാ നീയേ ാ.
നി നി ായ് വ ി േലാക
നി തിഷ്ഠിതമായിരി ം
നി ലേ ലയി െമാ േവ
നി കളിയാ ിെതാെ േയാ ംവിധൗ.
കാരണെമ ാ ി ം ഭവാ നി യം
നാരായണ! നരകാേര! നരാധിപ!
ജീവ ം ര വി സ െമ ളള
ഭാവനെകാ ഭയെ വഹി .
68
േനേര പരമാ ാ ǌെന റി േ ാ
തീ ം ഭവഭയ ത ദു:ഖാദിക .
ത ഥാനാമ വണാദിെകാ ട-
ാ ി ായ് വ ം മാ ഭ ി ം.
ത േബാധ ം മന ാ ി ദി ി ം
ഭ ി ത ാന ായാ
ി ം വ ീ മിെ ാ സംശയം.
ത ത ാരിേലകെന-
ല്പ നാെമെ ം ക േതണേമ!
മായയാെലെ േമാഹി ിയാേത ജഗ-
ായക! നിത മ ഹിേ ണേമ!
ത ാഭിപ ജ ി നിേ കേമാ
ായി ച ഖ മ പിതാ.
നി െട പൗ നായ് ഭ നായ് േമവിേനാ-
െമെ യ ഹിേ ണം വിേശഷി ം.
പിേ ം പിേ ം വീ നമസ്കരി-
െച ീവ ം പറ ീടിനാന് നാരദ .
ആന ബാഷ്പപരി തേന നായ്
വീണാധര നി പിെ ം െചാ ിനാ :
ഇേ ാളിവിേട ǌാ വ കാരണ-
ല്പലസംഭവ തെ നിേയാഗ ാ .
രാവണെനെ ാ േലാക പാലി ാ
േദവകേളാട െചയ് കാരണം
മ നായ് വ ജനി ദശരഥ-
നാെയ േതാ നി യെമ ി ം
ജ നാേയാ ഭവാരന ശരഥ
രാജ ര ാ മഭിേഷകമി ാലം
െച മാെറെ ാ െ ിരി ി
നീ മതി ലമായ് വ ീ ം
പിെ ശ ഖെനെ ാ െകാള വാ-
െന വകാശ ായ് വരായേ ാ.
സത െ ര ി െകാള െകെ േ ാ
സത രം െച പറെക െചയ്
69
സത സ ഭവാെന ി ം മാനേസ
മ ജ ം െകാ വിസ് തനായ് വ ം.
ഇ രം നാരദ െചാ േക തി-
രമായ െചയ്തി രാഘവ :
സത െ ലംഘി യിെ ാ നാ ം ǌാ
ചിേ വിഷാദ ാകായ്കയ് ലം
കാലവിളംബനെമ ിെന ീ
ലമതി ം പറ ീ വ .
കാലാവേലാകനം കാര സാ ം ണാം.
കാലസ പനേ ാ പരേമശ ര .
ാരബ്ദക ഫലൗഘ യം വ -
േ രെ ാഴി മാരാവതി ാ േമ.
കാരണമാ ം ഷ യാസെമ-
ാ മറിയാതിരി മി േ ാ.
നാെള വന ി േപാ ǌാ
നാളികേലാചന പാദ ത ാരണ
പിെ ശസംവ രം വനം-
ത ി നിേവഷെമാ വാണി വ .
എ ാ നിശാചരവംശ ം രാവണ -
തെ ം െകാ ദി േ ാ.
സീതെയ ാരണ തയാ ിെ ാ
യാ ധാനാന യനാശംവ വ
സത മിെത ള് െചയ് ര പതി-
ചി േമാേദന നാരദനേ രം
രാഘവ തെ ദ ിണ ം െചയ്
േവേഗന ദണ്ഡനമസ് ാര ം െചയ്
േദവ നീ ന ം ൈകെ ാ
േദവേലാകം ഗമി ീടിനാനാദര .
നാരദരാഘവസംവാദമി െന
േനെര പഠി താ േക താേനാ താ
ഭ ിൈകെ ാ െച മ ഷ
ി ലഭി മതിനി സംശയം.
70
േശഷമി ം കഥ േക ണെമ ിേലാ
േദാഷമക വാ െചാ ǌാ .
ീരാമാഭിേഷകാരംഭം
എ ിേലാ രാജാ ദശരഥേനകദാ

സ ലിതാന രാ ാറിരി േ ാ
പ ജസംഭവ വസിഷ്ഠനാം
ത ലാചാര െന വ ി െചാ ിനാ :
പൗരജന ംമ ി ഖ ാ ം
ീരാമെന ശംസി ിെതെ ാ ം.
ഓേരാ ണഗണം ക വ ക-
നായ് വ ി ǌാ െമാ ാകയാ
രി േജ ഷ്ഠനാം രാമ മാരെന
ീപരിപാലനാ മഭിേഷക-
െമ ം ൈവകാതം െചേ ണെമ ǌാ
കല്പി ടിേ ാേഴത ിെനെയ ില-
വിേലാ നിേയാഗി ം േവണം.
ഇ ജക രാഗമവ -
െ േ ാ മ മേതാ ക ീലേയാ?
വ ീലമാ ലെന ാ തിേ െറ
േമ േപായ ഭരതശ ഘ്ന ാ .
വ മ ദിനം തെ
ണ മതീവ ഷ ം ന ന ം.
എ ാലവ വ വാ പാ യി ിനി-
െയാ െകാ മ നി യം മാനേസ.
എ ാലതി േവ സംഭാര -
ളി തേ ഹത സംഭരി ീടണം.
രാമേനാ ം നി ി വടി ൈവകാെത
സാേമാദമിേ ാേഴ െച റിയി ണം.
േതാരണപങ് ികെള ാ യ ക
ചാ പതാകകേളാ മത തം.
േഘാരമാ ളള െപ റനാദ ം
രി ദി കെളാെ ഴ േവ.
71
മ വനായ ദശരഥനാരാ
പിെ മ െര േനാ ിയ െചയ് :
എ ാം വസിഷ്ഠന ളിെചച ംവ ം
കല ാണ െ ാെ ാ ിെ ാ നീ.
നാെള േവണമഭിേഷകമിളമയായ്
നാളീകേന നാം രാമ നി യം.
ന ിതനായ മ െചയ്താ -
വ ി െചാ ാ വസിഷ്ഠേനാടാദരാ :
എേ ാ േവ െത െചയ്താ -
മ രെമ ിേയ സംഭരി ീ വ .
ചിേ നി പി ക മേ േരാ-
ടി ം വസിഷ്ഠ നി മ െചയ് :
േക നാെള ല കാേല ചമയി

േചല് ിമാരായ കന കമാെര ാം
മ കേ പതിനാ േപ നി ണം
മ ഗജ െള െപാ ണിയി ണം.
ഐരാവത ലജാതനാം നാല്െ ാ -
നാരാ വേരണമല രി േണ
ദിവ നാനാതീ വാരി ളായ്
ദിവ രത്ന ളമഴ് ി വിചി മായ്
സ കലശസഹ ം മലയജ-
പ െകാ വായ്െക ി െവ ീടണം.
ലിേ ാ വ ക ിഹ
ഛ ം വ ദണ്ഡം മണിേശാഭിതം.
ാമണിമാല രാജിതനി ല-
വസ് മാല ളാഭരണ ം
സ ത ാരാം നിജനം വ ിഹ
നില് ശപാണികളായ് സഭാ ിേക.
ന കിമാെരാ വാരവ ജനം
ന കഗായകൈവണികവ ം
72
ദിവ വാദ േളാ ാം േയാഗി ണ-
നീശ രാ േണ നി മേനാഹരം.
ഹസ്ത ശ പ ിരഥാദിമഹാബലം
വസ് ാദ ല ാരേമാ വ ീടണം.
േദവാല േതാ ം ബലി ജ ം
ദീപാവലിക ം േവണം മേഹാ വം.
പാലേര ം വ വാ നിേയാഗി
േശാഭേയാെട രാഘവാഭിേഷകാ മായ്.
ഇ ം മ േര ം നിേയാഗി നീ-
സത രം േതരി േരറി വിസിഷ്ഠ ം
ദാശരഥി ഹെമ ം ഭാസ ര-
മാ സേ ാേഷണ സ ാപ സാദരം
നി േനരമറി ര വര
െച ട ദണ്ഡനമസ്കാര ം െചയ്താ .
രത്നാസന ം െകാ ി ീ തദാ
പത്നിേയാ മതിഭ ാര മ
െപാ ലശ ിതനി ലവാരിണാ
ാ ക കി പാദാബ്ജതീ ം
ഉ മംേഗന ധരി വി നായ്
ചി േമാേദന ചിരി ളിെ യ് :
ണ വാനാേയനടിയനതീവ േക-
ളി പാേദാദകതീ ം ധരി യാ .
എ ി േന രാമച വാക ം േക
ന ായ് ിരി വസിഷ്ഠന െചയ് :
ന നെ ം നി െട വാ ക-
െളാ െചാ ിതിേ ാ പാ ജ!
ത പാദപ ജതീ ം ധരി ാ
ദ കൈവരി ം ധന നായീടിനാ .
ത പാദതീ വി നായ് വ ി
മ പിതാവായ വിരി ം പേത!
ഇേ ാ മഹാജന പേദശാ -
മ തവി മ! െചാ നീെയേടാ.
ന ായറി ിരി ി നിെ ǌാ-
നി വനാ െത മിെ െടാ!
73
സാ ാ പര മാം പരമാ ാ
േമാ ദ നാനാജഗ യനീശ ര
ല ്മീഭഗവതിേയാ ം ധരണിയി-
ലി ാലമ ജനി ി നി യം.
േദവകാര ാ സി ം ക ണയാ
രാവണെനെ ാ താപം െക ാ ം
ഭ ജന ി സി ി ാ -
മി മവതരി ീടിന ീപേത!
േദവകാര മതീവ ഹ ം ന-
േരവം െവഷി ിടാ ി ǌാനിദം.
കാര െള ാമ ഷ്ഠി സാധി
മായയാ മായാമ ഷ നായ് ീനിേധ!
ശിഷ നേ ാ ഭവാനാചാര േനഷ ǌാ
ശി ി േവണം ജഗ ിതാ ം േഭാ!
സാ ാ ചരാചരാചാര നേ ാ ഭവാ-
േനാ ി പി ണാം പിതാമഹമ ം ഭവാ .
സ േവഷ േഗാചരനായ ര ാമിയായ്
സ വജഗദ വാഹകനായ നീ
ത വാ കമാെയാ വി ഹം
ത ാ നിജാധീനസംഭവനാ ട
മ േവേഷണ ദശരഥ നായ്
ീതേല േയാഗമായയാ ജാതനാം.
എ േ ധരി ിരി ǌാ-
െനേ ാ ധാതാ താന െചയ്കയാ .
എ തി ാ ര ാന യ ി
േ േരാഹിതനായി ദാ.
ǌാ ം ഭവാേനാ സംബ കാം യാ
നം േരാഹിതക മ ഷ്ഠി
നി മാ ളള െചയ്താെലാ
ന ായ് വരികില ം പിഴയ േ ാ
ഇ സഫലമായ് വ മേനാരഥ-
െമാ േപ ി ǌാനി ി ം.
േയാേഗശ! േത മഹാമയാഭഗവതി
േലാൈകകേമാഹിനി േമാഹിപ ിയായ് േമ.
74
ത സംഗാ സ വ മിേ ാളിദ-
മ വ വ ം മയാ രാമ! ചി .
രാജാ ദശരഥ െചാ കാരണം
രാജീവേന ! വേ നിവിേട ǌാ .
ഉ ഭിേഷകമ നാെള
ക െചാ വാനാ ഴറിവേ നഹം.
ൈവേദഹിമേയാ മപവാസ ം െചയ്
േമദിനിത ി ശയന ം െച ണം.
ചര േ ാടിരി ǌാേനാേരാേരാ
ക െച െ ാ വാ ൈവകാെത.
വ ീ ഷ ി നീെയ െചയ്
െച േതരി കേരറി നിേ ഷ്ഠ ം.
പിെ ീരാമ ം ല ്മണന തേ ാ
േന ചിരി െചയ് രഹസ മായ് :
താതെനനി ഭിേഷകമിളമയായ്
േമാേദന െച മ നാ നി യം.
ത നിമി മാ ം ǌാനതിെ ാ
ക ാ നീ രാജ േഭാ ം നീയേ .
വ ! ത ം മമ ബഹി: ാണനാകയാ-
വ ി േകാ ി െകാ കാ നീ.
മ മനാ ം ഭവാ നി യം
മ രി ാനി ിതി നേ ാടാ ം.
ഇ രേമാേരാ െചയ്തിരി േ ാ
ീ േഗഹം വിശ വസിഷ്ഠ ം
ാ െമ ാം ദശരഥ തേ ാ
ചി േമാദാലറിയി സമസ്ത ം.
രാജീവസംഭവന തേ ാ
രാജാ ദശരഥനാന വകം
രാജീവേന ാഭിേഷക ാ
ജാവിധാേനന െചാ േക യാ
കൗസല േയാ ം മി േയാ ം െച
കൗ കേമാ ജി ി ല ്മിെയ.
നാേഥ! മഹാേദവി! നീേയ ണെയ
േചതസി ഭ ാ വണ ി! വാണീടിനാ .
75
അഭിേഷകവിഘ്നം
സത സ പവീര ദശരഥ
ാഭിേഷകം കഴി ീ െമ േമ.
േകകയ ീവശഗതനാകയാ-
ലാ ല ളളി വള ിേത ം.
ദു േ ഭഗവതീ ദുഷ് തനാശിനീ!
കാ കനേ ാ പതി ദശരഥ
കാമിനി ൈകേകയീചി െമ ീശ രാ!
ന വ ം വ േ ണ െമ ി െന
െചാ ി വിഷാദി ിരി േനരം
വാനവെര ാ െമാ നി പി
വാണീഭഗവതിതേ ാടേപ ി :
േലാകമാതാേവ! സരസ തീ! ഭാരതീ!
േവഗാലേയാ െയ ള കേവണം.
രാമാഭിേഷകവിഘ്നം വ ീ വാ-
നാമവരാ ം മ ി നി പി ാ .
െച ട മ രത െട നാവിേ -
െ വസി വെളെ ാ െചാ ി
പിെ വിരേവാ ൈകേകയിെയെ ാ -
തെ പറയി െകാ ട ണം.
പിെ യിേ ാെ ളളാം മടി -
െത മര ാ പറേ ാരന രം
വാണി ം മ രതന് വദനാ േര
വാണീടിനാ െച േദവകാര ാ മായ്.
മ വ ചാപബാണ ം ൈകെ ാ
ത െട ൈസന സേമതം േതരിേലറിനാ .
നിേ ാ ടേവ വി ിലകം
സ നായ് െച രേരാേട ിേ ാ
ഛി മായ് വ രഥാ കീലം േപാരി-
െല തറി മി ദശരഥ .
സത രം കീലര ി നി െട.
ശ േള വധം െചയ് ീ ം
നി നാേയാ ദശാ േര
76
നി െതാഴി ക തിസേ ാഷ െ ാ
െച ളി േമനി ണ ണ ട
ിരി പറ ി പ ം:
നി ചരിതം ന ന നി പി ാ
ര വരം തരാം നീെയെ ര ി -
െകാ ലം വരി െകാ ാ ം നീ.
ഭ വാക ം േക നിയതമേ ര
ചി സേ ാദംകല െചാ ീടിനാ :
ദ മാേയാ വരദ യം സാദരം
ന സ്തം ഭവതി മയാ പതീശ ര!
ǌാെനാരവസര ി ലേപ ി ാ-
നംവരാെത തരിെക േത േവ .
എ പറ ിരി വരദ യ-
മി േപ ി െകാേളളണം മടിയാെത.
ǌാ ം മറ കിട ി േമ
മാനേസ േതാ ീ ബലാലീശ രാ യാ.
ധീരതേയാടിനി ി മിേ ാ േ ാധാ-
ഗാരം വിശ േകാേപന കിട നീ.
ആഭരണ ം െപാ ിെ റി തി-
േശാഭ േ ാ കാ ലഴി ി
േമനി ം െപാടിെകാ ണി ിഹ
മിയി േ മലിനാംബരേ ാ ം
ക നീരാേല ഖ ം മലക ം
ന ായ് നന കര കര െകാ-
ി െകാ ക വരദ യം പതി
സത ം പറ ാ റ ി മാനസം
മ ര െചാ േപാേലയതിേന െമാ-
ര രം ടാെത െച ൈകേകകി ം
പ മിെതാെ നിെ കല്പി
ചി േമാേഹന േകാപാലയം േമവിനാ .
ൈകേകയി മ രേയാ െചാ ാളിനി
രാഘവ കാനന ി േപാേവാള ം
ǌാനിവിെട ിട ീ വ, ന ായ്കി
ാണേന ം കള ി വ നി യം.
77
പരി ാണാ മി ഭരത
പതി െചയ്താനഭിേഷകെമ ി ǌാ
േവെറ നിന േഭാഗാ മായ് ന വ
േദശ ളതിനി സംശയം
ഏ മിതിെ ാരിള ം വരായ്കയതി നീ
േചതസി ചി ി കാര ം വ ം ഢം.
എ പറ േപായീടിനാ മ ര
പിെ യ മ ഷ്ഠി രാ ി ം.
ധീരനാേയ ം ദയാന ിതനായ് ണാ-
ചാരസം നായ് നീതി നായ് നിജ-
േദശികവാക ിതനായ് ശീലനാ-
ശിഷ്ടനാ ളളവെന ിരി ം
ദുഷ്ടസംഗംെകാ കാലാ ര ിനാ
സ നനി നായ് വ ം ഢം.
ദു നസംസ േമ മകലേവ
വ ി േവണം യത്േനന സ മാ
ക ളം പ ിയാ സ ം നിഷ് ഭം.
എ ിേലാ രാജാദശരഥനാദരാ
പ ജേന ാഭ ദയംനിമി മായ്
മ ി തികേളാ ം പറ െകാ-
ഃ രമകം ളീടിനാ .
അേ രമാ ിയതമയാകിയ
ത െട പത്നിെയ ാണായ്ക കാരണം
എ ം വിഹ ലനാേയാ പ ം
ചി താരി നി പി ിതീ ശം :
മ ിരംത ി ǌാ െച ംവിധൗ
മ മിസ്തംെചയ്തരിേക വ ം രാ.
രിയാമിവളിെ േപായിനാ
മ മാ ി േ ഷെമ ാനേസ.
െചാ വി ദാസികേള! ഭവ ാമിനി
കല ണഗാ ി മെ േപായിടിനാ ?
ഏവം നരപതി േചാദി േനര
േദവിത ാളിമാ ം പറ ീടിനാര് :
78
േ ാധാലയം േവശി ിതതി ല-
േമ മറി ീല ǌ േളാ മ വ!
ത ഗത ാ നി ി വടി േദവിത
ചി മ സരി ീ ക ൈവകാെത.
എ േക ഭേയന മഹീപതി
െച രിക ി സസം മം
മ മ ം തേലാടി േലാടി ിേയ
രീ െചാ െചാെ ി വ േഭ!
നാേഥ! െവ നില ളള െപാടിയണി-
ാത േമാ കിട െത നീ?
േചേതാവിേമാഹന േപ! ണശീേല!
േഖദമ ായെതെ േ ാ െചാെ േടാ.
മ ജാ മാ ളളവരാ േമ
വി ിയം െചയ്ക മി നിനെ േടാ.
നാരികേളാ നര ാേരാ ഭവതിേയാ-
ടാെരാ വി ിയം െചയ്ത വ േഭ!
ദണ്ഡ െന ാകി ം വ െന ാകി ം
ദണ്ഡെമനി തിനി നി പി ാ .
നി നെന മിഷ്ട നിനെ ി-
ല പതിയാ ിെവേ നവെന ǌാ .
വ െന നമവ നാ ീ വ
വ നാ ീടാമവ െന േവ കി .
നം നിന ധീനം മമ ജീവനം
മാനിനി േഖദി തിെന കാരണം.
മ ാണേന ാ ിയതമനാ -
തിേ ാെളനി മ നാം രാഘവ
അ െന ളള രാമ മമ ന ന
മംഗളശീലനാം ീരാമനാെണ ǌാ
അംഗനാരത്നേമ! െചയ്വ തവ ഹിത-
മി െന േഖദി ിയായ്ക മാം വ േഭ!
ഇ ം ദശരഥ ൈകേകയിതേ ാ
സത ം പറ േക െതളി വള്
ക നീ ം ട ാന ം െചയ്
മ വ തേ ാ മ രെചയ്താ :
79
സത തി നാ ളള ഭവാ മമ
സത ം പറ േനെര ിെല െട
പ മാ ളളതിെന റ ീ വ
വ മാ ീടായ്ക സത െ മ വ!
എ ിേലാ പ രാ രാേയാധേന
സ ടം തീ ഭ ിേ ഭവാെന ǌാ .
സ ഷ്ടപി നായ ഭവാ മമ
ചി ി ര വര നല്കീലേയാ?
േവ നാളേപ ി െ
േവ ം വര തരിെക െചാ ി ǌാ
െവ ിരി ഭവാ ല ര -
മി ി വാ ീ വാ പേത!
എ തിെലാ രാജ ാഭിേഷകം ഭവാ-
നി ഭരത െചേ ണെമ ം;
പിെ മേ രാമ വനവസ ി-
നി തേ ഗമിേ ണെമ ളള ം.
പതിവീര ജടാവല് ലം
താപസേവഷം ധരി വനാ േര
കാലം പതി ാ വ രം വാഴണം
ലഫല ം ജി മഹീപേത!
മി പാലി ാ ഭരതെനയാ ണം
രാമ ഷസി വന ി േപാകണം.
എ ിവ ര വര ം നല്കി-
ലി മരണെമനി ി നി യം.
എ ൈകേകയി പറേ ാരന രം
മ വ േമാഹി വീണാനവനിയി
വ േമ ി പതി േപാെല വി
സത രേചതസാ വീണി പ ം.
പിെ മാ ം െച േനര
ക നീ വാ വിറ പാധിപ ,
ദു ഹവാ ക േക ായെത േ ാ!
ദു പ്നമാഹ ! കാ കേയാ മമ
ചി മം ബലാ ാകേയാ മമ
ത സമയ പ ിതമാകേയാ
80
കിംകിേമത തം ശ ര! ൈദവേമ!
പ ജേലാചന! ഹാ! പര േമ!
വ ാ ിെയേ ാെല സമീേപ വസി
ഖമതിയായ് ൈകേകയിത ഖം
േനാ ിേനാ ിബ്ഭയം ദശരഥ
ദീ ഗ്ഘമായ് വീ വീ േ വ രെചയ്
എ ീവ ം പറ ഭേ നീ-
െയ നിേ ാ പിഴ രാഘവ ?
മ ാണഹാനികരമായ വാ നീ-
യിേ ാ രെചയ്വതിെന കാരണം?
എേ ാ രാമ ണ െള വ ി
െമ ാം പറ ി , നിന-
ി ി േതാ വാെനെ ാ കാരണം?
നി െട രാജ ം തരാമേ ാ
ധന ശീേല! രാമ േപാേകണെമ േ ാ?
രാമനാേല ം ഭയം നിന ാകാ
മിപതിയായ് ഭരതനി ാ ം.
എ പറ കര കര േപായ്
െച ട കാല വീ മഹീപാല ം.
േന ം വ ി ൈകേകയി ം
ധാ ീപതീശ രേനാ െചാ ീ േ ാ :
ാ െന ാകേയാ മിപേത ഭവാ
ാ ിവാക െചാ െത ി െന
േഘാര ളായ നരക ളി െ
േച മസത വാക െചാ ീടിനാ .
പ ജേന നാം രാമ ഷ ി
ശ ാവിഹീനം വന ി േപാകായ്കി
എ െട ജീവെന ǌാ കള ീ വ
മ വ ി നി ിെ ാ സംശയം.
സത സ വി രാജാ ദശരഥ-
െന െമ ളള കീ ി ര ി ണം.
സാ മാ െ െവടി കാരണം
യാതനാദു:ഖാ തി ാേ .
രാേമാപരി ഭവാ െചയ്ത ശപഥ ം
81
മിപേത! ഥാ മി യാ ീെടാലാ.
ൈകേകയിത െട നി വാക ം
രാഘവേനാ വിേയാഗം വ ം
ചി ി ദു:ഖസ േ നിമ നായ്
സ ാപേമാ േമാഹി വീണിടിനാ .
പിെ ണ ി ം കിട ം മക -
തെ േയാ ം കര ം പറ ം സദാ
രാമരാേമതി രാേമതി ലാേപന
യാമിനി േപായി വ ര ല യായ്.
െച േണാദയ ി സാദരം
വ ിക ഗായക ാെര ിവെര ാം.
മംഗളവാദ സ് തിജയശബ്േദന
സംഗീതേഭദ േളാ ിവേ െ ാ ം
പളളി റി ണ ീടിനാരേ ര-
ളളി ായ േകാേപന ൈകേകയി ം
ി രവെര നിവാരണ ം െചയ്താ ;
വി മം ൈകെ ാ നി ാരവ ക ം.
അേ ാളഭിേഷകേകാലാഹലാ മായ്
ത രെമാെ നിറ ജന ളാ .
മിേദവ ാ ം മിപാല ാ ം
മിസ് േശാ ഷലാദി ജന ം
താപസവ ം കന കാവ ം
േശാഭേത െവ െകാ ട തഴ
ചാമരം താലവ ം െകാടി േതാരണം
ചാമീകരാഭരണാദ ല ാര ം
വാരണ വാജിരഥ പദാദി ം
വാരനാരീജനം പൗരജന ം
േഹമരത്േനാ ലദിവ സിംഹാസനം
േഹമ ംഭ ം ശാ ലച ം
മ ം വസിഷ്ഠ നിേയാഗി െതാ േവ
െമാഴി ാ സംഭരി ീടിനാ .
സ് ീബാല ാരവധി രവാസിക-
ളാബ കൗ ഹലാബ്ധി നിമ രായ്
രാ ിയി നി ം ൈകവി മാനേസ
82
ചീ പരമാ േ ാ േമവിനാ .
ന െട ജീവനാം രാമ മാരെന
നി ലരത്നകിരീടമണി തി-
രമ മകരായിതമണി ണ്ഡല-
സ ഗ് േശാഭിതഗ ല ം
രീക ദേലാചനഭംഗി ം
രീകാരാതി മണ്ഡല ം
ച ികാ രമ സ്മിതാഭ ം
ള സമാനദ ം
ബ ക ന സമാനാധരാഭ ം
ക രരാജിതകൗസ് ഭരത്ന ം
ബ രാഭം തി മാ ദര ം
സ ാ സ ിഭപീതാംബരാഭ ം
േ ലമീേത വിള ി മി ീ
കാ നകാ ിക ം ത മ ം
ംഭി േലാ മ ി രം ക
ി ീ കാണ്ഡ ം
ംഭീ മസ്തകസ ിഭജാ ം
അംേഭാജബാണനിഷംഗാഭജംഘ ം
ക ംകല കാമ വര ം
ി േ ാ റവടിേശാഭ ം
അംേഭാജ ല മാമം ിതല ം
ജംഭാരിരത്നം െതാ ം തി േമനി ം
ഹാരകടകവലായാം ലീയാദി
ചാ തരാഭരണാവലി ം
വാരണവീരന് ക ി തിറേ ാ
ഗൗരാതപ ം ധരി രിേക നിജ-
ല ്മണനാകിയ േസാദര തേ ാ ം
ല ്മീനിവാസനാം രാമച ം ദാ
കാണായ് വ ന ിനിെയ ിദം
മാനയതാരി െകാതി ന െ ാം
േ ാണീപരി തനാകിയ രാമെന-
ാണായ് വ ം ഭാേത ബത നി യം.
രാ ിയാം രാ സി േപാ തിെ
83
ചീ വിഷാദേമാടര ക െ ാ
മാ ാണ്ഡേദവെന ാണാ േനാ ി ം
പാ പാ ാന ാ താബ്ധിയി
വീ കി ം പിെ ം െപാ ി ം
വാണീടിനാ രവാസികളാദരാ .
വി ി ാഭിേഷകം
അേ രമാദിത ദി ീടിനാ
മ വ പളളി റി ണ ീലി ം.
എെ ാ ലമതിെന മാനേസ
ചി ി ചി ി മ മ ം തദാ
മ ി വരനാ മ -
മ ഃ രമ ം ാനതി തം.
രാജീവമി േഗാേ ാ ത! പേത!
രാജരാേജ വര! ജയജയ.
ഇ ം പെന സ് തി നമസ്കരി-
ാന ംെചയ് വ ി നി േ ാ
എ ം ഖി നായ് നീ ം വാ
ിയി െ കിട ം നേര െന
ചി ാ ലതയാ ക മ ം
സത രം ൈകേകയിതേ ാ േചാദി ാ :
േദവനാരീസേമ! രാജ ിയതേമ
േദവി ൈകേകയി ജയജയ സ തം.
േലാകപാല തി പക വാ
ലെമേ ാ മഹാരാജവ േഭ!
െചാ െകേ ാ െട േക ൈകേകയി ം
െചാ ിനാളാ മ േരാടേ രം :
ധാ ിപതീ നി ായീല
രാ ിയിെല താരണമാകയാ
സ ന ാെത ചമ ി ത െട
ചി ിനസ ത ത ം ഭവി യാ .
രാമരാേമതി രാേമതി ജപി ം
രാമെന െ മനസി ചി ി ക ം
84
ഉദ ജാകരേസവ ം െചയ്കയാ-
ലത മാ ലനായി മ വ .
രാമെന ാണാ ദു:ഖം േപ
രാമെനെ വ ക ൈവകാെത.
എ േക മ ം െചാ ിനാ :
െച മാരെനെ ാ വരാമേ ാ.
രാജവചനമനാക ǌാനിഹ
രാജീവേലാചേന! േപാ െത െന?
എ േക പാല ം െചാ ിനാ :
െച നീതെ വ ക രാമേന.
രനാേയാ രാമ മാരനാം
ന ന ത ഖം ൈവകാെത കാണണം.
എ േക മ ഴറിേ ായ്
െച കൗസല ാ തേനാ െചാ ിനാ :
താത ഭവാെന േ ാ വിളി
സാദരം ൈവകാെത ളളകേവണം.
മ ി വരവാക ം േക രാഘവ
മാ തരമവ തേ ാ െചാ ിനാ :
സൗമി ിേയാ ം കേരറി രേഥാപരി
േ മവിവശനാം താത മ വീ ം
മ ിേര െച പിതാവി പദദ യം
വ ി വീ നമസ്കരി ിടീനാ ,
രാമെനെ െ ാലിംഗനം െചയ്വാ
മിപനാ സ ായ സം മാ
ബാ നീ ിയ േനര ദു:േഖന
േമാഹി മിയി വീണി പ ം.
രാമരാേമതി പറ േമാഹിേ ാ
മിപെന േവേഗന രാഘവ
താതെനെ െ ാേ ഷ ം െചയ്
സാദരം തെ മടിയി കിട ിനാ .
നാരീജന ള ക ന ര-
മാ ഢേശാകം വിലാപം ട ിനാ .
േരാദനം േക വസിഷ്ഠ നീ ം
േഖേദന മ ിരം ി സത രം.
85
ീരാമേദവ ം േചാദി ിതേ രം
കാരണെമേ ാ താതദു:ഖ ി
േനെര പറവിനറി വെര -
േനരം പറ ി േകകയ ി ം:
കാരണം താതദു:ഖ ി നീതെ
പാരി ഖം ദു:ഖ ലമേ ാ ണാം.
േചതസി നീ നി പി ിെല തിനി
താത ദു:ഖനി ിവ വാ .
ഭ ദു:ഖാപശാ ി കി ത യാ
ക വ മാെയാ ക െമ ായ് വ ം.
സത വാദിേ ഷ്ഠനായ പിതാവിെന
സത തി നാ ീ ക നീയ
ചി ഹിതം പതീ നി യം;
രി േജ ഷ്ഠനാ നീയേ ാ.
ര വരം മമ ദ മായി
പ നി താതനാ സ ഷ്ടേചതസാ.
നി ാെല സാ മാ ളേളാ ര -
മി തേരണെമ ി ം െചയ്േത .
നിേ ാട പറ ീ വാ നാണി
ഖി നായ് വ ി താതനറിക നീ.
സത പാേശന സംബ നാം താതെന-
ത രം ര ി തി േയാഗ ഭവാ .
ാമമാ ം നരക ി നി ട
ത െട താതെന ാണനംെചയ്കയാ
െന ളള ശബ്ദം വിധി ശത-
പ സ വെന തറിക നീ
മാ വചന ലാഭിഹതനായ
േമദിനീപാല മാരനാം രാമ ം
എ േമ ം വ ഥിതനായ് െചാ ിനാ :
ഇ െയ ാം പറയണേമാ മാതാേവ
താത മായിട ജീവെന െ ം
മാതാ തെ ം സീതെയ െ ം
ǌാ േപ ിേ നതിനി സംശയം
മാനേസ േഖദമതിനിെ നിേ ം.
86
രാജ െമ ാകി ം താത നിേയാഗി ി
ത ാജ െമ ാെല റിക ത ജിേ െചാല്കി ം
ത ണം ǌാ േപ ി നറിക നീ.
പാവക ത പതിേ ണെമ ി -
േമവം വിഷം ടിേ ണെമ ാകി ം
താത നിേയാഗി ിേല േമ സംശയം
േചതസി െച ിെ നിെ റിക നീ.
താതകാര മനാ പ്തെമ ാകി ം
േമാേദന െച ന ന മ .
പി ാ നി നായി െച വന്
മ മനാ ളള നറി ാ ം.
ഉ െമ ാകി മി ാര െമ ാെല
ക വ മെ െവ ട വ
പിേ ാ ലെമ െചാ ന-
മി െമ ാം പരി ാതം മയാ നാ.
ആകയാ താതനിേയാഗമ ഷ്ഠി ാ-
നാ ലേമ െമനി ി നി യം.
സത ം കേരാമ ഹം സത ം കേരാമ ഹം
സത ം മേയാ ം മറി ര ായ് വരാ.
രാമ തി േകേ ാ ൈകേകയി ം
രാമേനാടാ െചാ ീടിനാളാദരാ :
താത നിന ഭിേഷകാ മാ ം-
നാദരാ സംഭരിേ ാ സംഭാര -
െകാ ഭിേഷകം ഭരത െച ണം;
ര ാം വരം പിെ െയാ േവ .
നീ പതിനാ സംവ രം കാനേന
താപസേവേഷണ വാ ക ം േവണം.
നിേ ാട നിേയാഗി ാ മടി
മ വനി ദു:ഖമാ ം
എ േക ീരാമ ം െചാ ിനാ :
ഇ തിെനെ ാ ൈവഷമ മായ
െചയ്കഭിേഷകം ഭരത ǌാനിനി
ൈവകാെത േപാേവ വന ി മാതാേവ!
എ െതേ ാ െചാ ാ പിതാവ
87
ചി ി ദു:ഖി തിെന കാരണം?
രാജ െ ര ി തി മതിയവ
രാജ േപ ി തി ǌാ ം മതി.
ദ മേ രാജ ഭാരം വഹി
ദ െമെ റിേ മ യ് മ-
േ ഹംമാ ം ഭരിെ വിധി യാ .
ആകാശഗംഗമയ പാതാളേലാക
േവേഗന െകാ െച ാ ി ഭഗീരഥ
പ്തി വ ി പി , ം
പ്തനാ ീടിനാ താത ത െട
യൗവനം നല്കി രാനര ം വാ ി,
ദിവ ാരായാ പി സാദ ിനാ .
അല്പമാ ളേളാ കാര ം നി പി
മ പിതാ ദു:ഖി തിനി വകാശം.
രാഘവവാക േമവം േക പതി
േശാേകന ന ന തേ ാ െചാ ിനാ :
സ് ീജിതനായതികാ കനാെയാ
രാജാധമനാ െമെ ം ൈവകാെത
പാേശന ബ ി രാജ ം ഹി നീ
േദാഷം നിന തിേന മകെ ടാ.
അ ായ്കിെലേ ാടസത േദാഷം പ -
മേ ാ മാര! ണാം േധ! രാഘവ!
ീപതീ ദശരഥ ം ന-
രി ം പറ കര ട ിനാ :
ഹാ! രാമ! ഹാ ജഗ ാഥ! ഹാഹാ രാമ!
ഹാ രാേമ! ഹാഹാ മമ ാണവ ഭ!
നിെ ിരി െപാ െത െന?
എെ ിരി നീ േഘാരമഹാവനം-
ത ി ഗമി െത െന ന ന?
എ ി രം പലജാതി പറക ം
ക നീേരാേലാല വാ കരക ം
ന ായ് െക െക കി ം
പിെ െട ദീ ഘമായ് വീ ം
ഖി നാേയാ പിതാവിേന ട
88
ത െട ൈകയാ കള ജലംെകാ
ക ഉം ഖ ം ട ര മ
ആേ ഷനീതിവാൈഗ്വഭവാദ ളാ-
ലാശ സി ി ാ നയേകാവിദ തദാ.
എ ിെന താത ൈഥവ ദു:ഖി -
െതെ ാ ദ മിതി , മഹീപേത!
സത െ ര ി െകാള വാ ǌ
ശ ി േപാരായ്ക മി ി ര ി ം.
േസാദര നാ ം ഭരി ി ീ ക
സാദരം ǌാനരണ ി ം വാ വ .
ഓ ിലി രാജ ഭാരം വഹി തി
സൗഖ േമ ം വന ി വാണീ വാന്.
ഏ േമ ദ മി ാെത ക ം മമ
മാതാ കൗസല തെ ംവ ി
ൈമഥലിേയാ ം പറ ിനി ൈവകാെത
േപാവതി ായ് വ േ െന െചയ്
േദവ ം മാ േഗഹം േനരം
ധാ ികയാകിയ മാതാ സസ തം
ാ ണെരെ ാ േഹാമ ജാദിക
ാഭ ദയ ിനായ്െ ാ െച ി
വി മതീവ ദാന െചയ്താദരാ
ഭ ിൈകെ ാ ഭഗവ പാദാം ജം
ചി ി ന ാ റ ിരി േ രം
െചെ ാ െന ം ക തി േ ാ.
അ ിേക െച കൗസല േയാടേ രം
സേ ാഷേമാ മി െചാ ീടിനാ :
രാമ പഗതനായ ക ീേല
മിപാല ിേയ! േനാ ീ െക േ ാ
വ ി നില് രാമ മാരെന
മേ തരം െക ണ ീടിനാ .
എെ കേന ഖാം ജം വാ വാ
ബ ായ പാരം വിശ േയാ?
വ ി ീ ജി തിനാ നീ
എ മാതാ പറേ ാരന രം
89
വ േശാകെ യട ി ര വര
ത െട മാതാവിേനാട ളിെ യ് :
ഇേ ാ ജി ാനവസരമി േ !
ി മരണ വാസ ി േപാകണം.
പാ േകകയ ിയാമ യ്
മ പിതാ ര വരം െകാ ീടിനാ .
ഒ ഭരതെന വാഴി െയ -
െമെ വന ി യ്യ്െ മേ ം.
ത പതി ാ സംവ രം വസി-
വ ീ വന് പിെ ǌാ ൈവകാെത.
സ ാപേമ ം മന ി ാകാെത
സ ഷ്ടരായ് വസി ീ ക മാതാ ം.
ീരാമവാക േമവം േക കൗസല
പാരി േമാഹി വീണിടിനാളാ ലാ .
പിെ േമാഹംതീ ി ദുഃഖാ വം-
ത ി കി ര കര ട
ത െട ന ന തേ ാ െചാ ിനാ-
ളി നീ കാനന ി െപായീ കി
എെ ം െകാ േപാേകണം മടിയാെത.
നിെ ിരി ാ ണാ ം െപാ േമാ?
ദ കാരണ ിനാ നീ േപാകി ǌാ
ദ ധരാലയ ി േപായീ വ .
ൈപതേല േവ വി േപായ പ വി -
ളളാധി പറ റിയി ീട തേ ാ.
നാ വാേഴണം ഭരതെന ാകി നീ
കാ വാേഴണെമ േ ാ വിധിമതം?
എ പിഴ ൈകേകയിേയാ നീ
ചി ി പേനാ ം മാരാ! ബലാ .
താത ം ǌാ െമാ ം ത ംെകാ
േഭദം നിന െച ിെ നി യം
േപാേകണെമ താത നിേയാഗി ി , ǌാ
േപാക െത െച േ ാ.
എ െട വാക െ ലംഘി പതി-
ത െട വാചാ ഗമി താകിേലാ
90
ǌാ െമ ാണ െള ത ജി ീ വ
മാനവവംശ ം പിെ ടി േപാം.
ത കൗസല ാവചന ളി െന
ചി താേപന േകേ ാ സൗമി ി ം
േശാകേരാഷ നിറ േന ാ ിനാ
േലാക െള ാം ദഹി േപാ ം വ ം
രാഘവ തെ േനാ ി റ ീടിനാ :
ആ ലെമ ി കാരണ ാവാ
ാ ചി ം ജഡം ം വ ജിതം
ശാേ തരം പാഹീനം ശഠ ിയം
ബ ി താതേന ം പിെ ǌാ പരി-
പ ികളാ ളളവേര െമാ േവ
അ ക വീ ി യ ഭിേഷകെമാ-
ര രം ടാെത സാധി െകാള വന്.
ബ മിേ മിതി േശാകി തി-
ന ദാ വസി ീ ക മാതാേവ!
ആര ാഭിേഷകം കഴി ീ വാ
ശൗര െമനി തി െ നി യം.
കാര മ ാ െച താകിലാ-
ചാര ം ശാസനം െചയ്ക േത വ .
ഇ ം പറ േലാക യം ത ഷാ
ദഗ് മാ ാ സൗമി ി നില് േ രം
മ ഹാസം െചയ് മേ തരം െച
ന ി ഗാഢമായാലിംഗനം െചയ്
രനി ി ിരവി ഹ
ഇ ീവരാ നി ാദി ാരക-
വ ാം ി ാരവി -
ച ബിംബാനനനി ഡ ിയ
വ ാ മ ാരദാ പമന്.
ല ്മേണാപേദശം
91
വ സൗമിേ മാര നീ േക ണം
മ രാദ ം െവടിെ െട വാ ക ,
നി െട ത മറി ിരി
േമ ǌാെനേടാ, നി ളളിെലെ ാ ം
എെ റി ളള വാ ല ര ം
നിേ ാളമി മ ാ െമ ളള ം
നി ാലസാ മായിെ ാ ക ം
നി യെമ ി െമാ ി േക നീ.
ശ മാ െ ാ രാജ േദഹാദി ം
വിശ ം നിേ ഷ ദാന ധനാദി ം
സത െമ ാകിേല ത യാസം തവ
മത ായ്കിെല തിനാ ഫലം?
േഭാഗ െള ാം ണ ഭാച ലം
േവേഗന നഷ്ടമാമാ േമാ നീ
വ ിസ പ്തേലാഹ ാം ബി നാ
സ ിഭം മ ജ ം ണഭം രം
ച ഃ വണഗള മാം ദ രം
ഭ ണ ി േപ ി േപാെല
കാലാഹിനാ പരി സ്തമാം േലാക -
മാേലാലേചതസാ േഭാഗ േത .
മി ാ കള ാദിസംഗമ-
െമ മല്പകാല ിതേമാ നീ.
പാ െപ വഴിയ ലംത ിേല
താ രായ് ടി വിേയാഗം വ േ ാെല
നദ ാ െമാ കാഷ്ഠ േപാെല -
െമ ം ച ലമാലയസംഗമം
ല ്മി മ ിരയേ ാ മ ഷ
നില് േമാ യൗവന ം നര വം?
സ പ്നസമാനം കള ഖം ണാ-
മല്പമാമാ ം നി പി ല ്മണ!
രാഗാദിസ ലമാ ളള സംസാര-
മാെക നി പി ി സ പ്ന ല ം സേഖ!
ഓ ഗ വനഗരസമമതി
ഖ ാ നിത മ മി ീ .
92
ആദിത േദവ ദി ി േവേഗന
യാദഃപതിയി മറ ി സത രം,
നി ം വ ി ദയൈശേലാപരി
വി തം വ ി പിെ ം ഭാസ് ര .
ഇ ം മതി മ േ ാ ജ
ചിേ വിചാരി തി കാലാ രം.
ആ േപാ േത മറിവി
മായാസ ി ി ിട യാ .
വാ ക േമാ ജരാനര ം
ചീ േമാേഹന മരി ി ചില .
േനേ ിയംെകാ ക ിരിേ ന-
േരാ റി ീല മായത ൈവഭവം.
ഇേ ാളി പക പില്പാ രാ ി ം
പില്പാ പിെ ക ായ് വ ം.
ഇ കാരം നി പി ഢാ ാ
ചി ഷ ഗതിേയ മറിയാെത
കാലസ പനാമീശ ര ത െട
ലീലാവിേശഷ െളാ േമാമായ്കയാ
ആമ ഭാം സമാന മാ ട
േപാമേത ം ധരി തി ാ േമ.
േരാഗ ളാ ളള ശ ംവ
േദഹം നശി ി േമവ ം നി യം.
ത ം െടാ േനരം പിരിയാെത
ഛി ം പാ പാ ളളിലിരി .
േദഹംനിമി മഹം ി ൈകെ ാ
േമാഹം കല ജ നി പി ം,
ാ േണാഹം നേരേ ാഹമാേഢ ാഹെമ-
ാേ ഡിതം കല ീ ം ദശാ േര
ജ ഭ ി കാഷ്ഠി േപാകിലാം.
െവ െവ ീറായ് ചമ േപായീടിലാം.
മ ി കീഴായ് മികളായ്േപാകിലാം
ന േദഹംനിമി ം മഹാേമാഹം.
ത ഭ്മാംസര ാ ിവി േരതസാം
സേ ളനം പ തകനി ിതം
93
മായാമയമായ് പരിണാമിയാേയാ
കായം വികാരിയാ ളേളാ ിത വം.
േദഹാഭിമാനംനിമി മാ ായ
േമാേഹന േലാകം ദഹി ി തി നീ
മാനസതാരി നി പി ം തവ
ാനമി ാെയ റിക നീ ല ്മണ!
േദാഷ െളാ േവ േദഹാഭിമാനിനാം
േരാേഷണ വ ഭവി ിേതാ നീ.
േദേഹാഹെമ ളള ിമ ഷ
േമാഹമാതാവാമവിദ യാ ം
േദഹമേ ാ ി ǌാനായതാ ാെവ
േമാൈഹകഹ ിയാ ളള വിദ േക :
സംസാരകാരിണിയായതവിദ ം
സംസാരനാശിനിയായ വിദ ം.
ആകയാ േമാ ാ ിയാകി വിദ ാഭ ാസ-
േമകാ േചതസാ െചയ് േവ ം.
ത കാമേ ാധേലാഭേമാഹാദിക
ശ ളാ െത മറിയ നീ.
ി വിഘ്നം വ വാെന ം
ശ ി േളളാ തി േ ാധമറിെകേടാ.
മാതാപി ാ മി സഖികെള
േ ാധംനിമി ം ഹനി ി മാ .
േ ാധ ലം മനസ്താപ ായ് വ ം
േ ാധ ലം ണാം സംസാരബ നം.
േ ാധമേ ാ നിജ ധ യകരം
േ ാധം പരിത ജിേ ണം ധജനം.
േ ാധമേ ാ യമനായ നി യം
ൈവതരണ ാഖ യാ ഷ്ണ ം.
സേ ാഷമാ ന നം വനം
സ തം ശാ ിേയ കാമ രഭി േക .
ചി ി ശാ ിേയ െ ഭജി നീ
സ ാപെമ ാെലാ ജാതി ം വരാ.
േദേഹ ിയ ാണ ാദിക െ ാ-
മാഹ േമെല വസി താ ാ േക .
94
സ യം േജ ാതിരാന മായ്
ത ാ മായ് നിരാകീരമായ് നിത മായ്
നിവികല്പം പരം നി വികരം ഘനം
സ ൈവകകാരണം സ വജഗ യം
സ ൈവകസാ ിണം സ വ നീശ രം
സ വദാ േചതയി ഭാവി െകാ ക നീ.
സാര നായ നീ േക ഖദു:ഖദം
ാരബ്ദെമ ാമ ഭവി ീടണം
ക േ ിയ ളാ ക വ െമാ േവ
നി ായമാചരി ീ െകേ വ .
ക സംഗ െളാ ി ം ടാെത
ക ഫല ളി കാം ം ടാെത
ക െള ാം വിധി വ ം പര-
ണി നിേത സമ ി െച ണം.
നി ലമാ െളളാരാ ാ തേ ാ
ക െളാ േമ പ കയിെ ാ
ǌാനി റ െത ാേമ ധരി ത -
ാനസ പം വിചാരി സ തം
മാനെ െയാെ ത ജി നിത ം പര-
മാന െ ാ മായാവിേമാഹ
മാനസ ി നി ാ കളക നീ
മാനമേ ാ പരമപദാമാസ്പദം.
സൗമി ിതേ ാടിവ മ െചയ്
സൗ ഖ േമാ മാതാേവാ െചാ ിനാ :
േക േ ണമേ െതളി നീെയ െട
വാ കേള ം വിഷാദ ാെകാലാ.
ആ ാ േന േമ പീഡ ാ -
താ ാവിെനയറിയാതവെരേ ാെല.
സ വേലാക ളി ം വസി ീ
സ വജന ം ത ളി ത ളി
ല വദാ ടിവാഴ്െക ളളതി േ ാ
സ വ യേ ാ ജനനി നീ േകവലം
ആ പതി ാ സംവ രം വന-
േദേശ വസി വ ǌാ
95
ദു:ഖ െള ാമകെല ള ട-
നിേവാ മ ഹി ീടണം
അ നെ ളളിലി െയ ാലതി-
ി െയ റ ീേടണമ ം.
ഭ ത ാ കരണമേ പാതി-
ത നിഷ്ഠ ാ വ നാെമ നി യം
മാതാ േമാദാല വദി ീ കി-
േല േമ ദു:ഖെമനി ി േകവലം.
കാനനവാസം ഖമായ് വ ം, തവ
മാനേസ േഖദം റ വാണീ കില്.
എ പറ നമ രി ീടിനാ
പിെ ം പിെ ം മാ പാദാ ിേക
ീതിൈകെ ാെ സംഗസീമ്നി േച-
ാദരാ നീ ബാഷ്പാഭിേഷകം െചയ് .
െചാ ിനാഴാശീ വചന ളാ കൗ-
സല ം േദവകേളാടിര ീടിനാ :
ഷ്ടിക ാേവ! വിരി പ ാനസ!
ഷ്ടദയാബ്േധ! േഷാ മ! ഹേര
ത ǌ്ജയ മഹാേദവ ഗൗരീപേത
ാരി ായ ദിക്പാലക ാേര!
ദു േ ! ഭഗവതീ! ദു:ഖവിനാശിനീ!
സ ിതിലയകാരിണി! ച ിേക!
എ കനാ നട േനര ം
കല്മഷം തീ ി ീ േനര ം
ത തി െക റ ീ േനര ം
സേ ാഹമാ ര ി ീ വി നി .
ഇ ം ാ ി ത നാം രാമെന-
ബാഷ്പം ഗാഢഗാഢം ണ ട ,
ഈേര സംവ രം കാനേന വസി-
ാരാ വരിെക ഭവി ീടിനാ .
ത േണ രാഘവം നത ാ സഗദ്ഗദം
ല ്മണ താ ം പറ ാനനാ ലം :
എ ളളി ായി േ ാ സംശയം
നി ള ാ േക തീ േലാം.
96
ത പാദേസവാ മായി ടിയ -
മിേ ാ വഴിേയ വിടെകാ വെന േമ.
േമാദാലതി ായ വദി ീടണം
സീതാപേത! രാമച ! ദയാനിേധ
ാണ െള ള ീ വന ായ്കി-
േലണാ ല വദന! ര പേത!
എ ി നീ േപാ െകാ ാ െമ ാദരാ
പ ജേലാചന താ മ െചയ് .
ൈവേദഹിതേ ാ യാ െചാ ീ വാ
േമാേദന സീതാ ഹം ളിനാ .
ആഗതനായ ഭ ാവിെന വ
േവേഗന സസ്മിത ാന ം െചയ്
കാ നപാ മായ േതായംെകാ
വാǌ്ഛയാ ാ ക കി സാദരം
മ ാര െ ാ മ സ്മിതംെചയ്
രി മ മ ം പറ ീടിനാ :
ആ മക ടി ടാെത ീപാദ-
ചാേരണവ െമ പാനിേധ?
വാരണവീരെന മമ വ േഭ
ഗൗരാതപ ം താല ാദി ം
ചാമരദ ം വാദ േഘാഷ ം
ചാമീകരാഭരണാദ ല ാര ം
സാമ പാലേര ം പിരി തി-
േരാമാ േമാെര ളളിയെത േ ാ
ഇ ം വിേദഹാ ജാവചനം േക
ീപതി ത താനിമ െചയ്
ത ി ദ കാര ണ രാജ ം മമ
ണ ംവ വാ താതനറിെകേടാ.
ǌാന പാലി തി ാ േപാ
മാനേസ േഖദമിള വാണീ ക.
മാതാ കൗസല തെ ം ഷ-
െചയ് േഖന വസി നീ വ േഭ!
ഭ വാക ം േക ജാനകി ം രാമ-
ഭ േനാടി മാഹ െചാ ീടിനാ :
97
രാ ിയി െട ിരി ാ െപാറാേതാള-
മാ േ ാ ഭവാെന ിതാവി ം :
എ രിെ വനരാജ ം ത വതി-
നി േതാ ീ വാെനെ ാ കാരണം?
മ വ താന േയാ കൗ കേ ാ -
മി െല രാജ ാഭിേഷകമാരംഭി .
സത േമാ െചാല്ക ഭ ാേവ വിരേവാ
െമ ം ചി േമാ ാലിദം
എ േക െചയ് ര വര
തന ീ ലമൗലിമാലിേക േക നീ.
മ വ േകകയ ിയാമ യ്
േമ ര വരം െകാ ീടിനാ ,
വി വ നാ ി രാ ര ി-
നന നവി മം ൈകെകാ േപായനാ .
ഒ ഭരതെന വാഴി െയ -
െമെ വന ി യ്െ മേ ം.
സത വിേരാധം വ െമ ത െട
ചിേ നി പി േപടി താത ം
മാതാവിനാ വര ം െകാ ി
താത, ന െകാ ǌാനി േപാ .
ദ കാരേണ പതി ാ വ രം
ദ െമാഴി വസി വ വാ ǌാ .
നീയതിേ ം ട ം പറെകാ
മ കള മാതാ മായ് വാഴ്ക നീ.
രാഘവനി ം പറ േകെ ാ
രാകാശശി ഖിതാ മ െചയ് :
ി നടേ വന ി ǌാ , മമ
പി ാെല േവണെമ ള വാന് ഭവാ .
എെ ിരി േപാ ചിതമ-
െ ാ െകാ ം ഭവാെന ധരി ണം.
കാ ം ിയവാദിനിയാകിയ
നാേഗ ഗാമിനിേയാ െചാ ീടിനാ :
എ െന നിെ ǌാ െകാ േപാ
തി ി മര നിറ വന ളി
98
േഘാരസിംഹവ ാ കരൈസരിഭ-
വാരണവ ാളഭ ക കാദിക
മാ ഷേഭാജികളാ ളള രാ സ
കാനനംത ി മ ം ദുഷ്ടജ
സംഖ യി ാേതാള വാ ാ
സ ടം ഭയമാം ന െ ാം.
നാരീജന ിെന ാം വിേശഷി െമാ-
േ െറ ാം ഭയെമ റി ീെടേടാ
ലഫല ള് കട കഷായ
ബാേല ജി തിനാ ംത :
നി ലവ ǌ്ജനാ പാ പാനാദി
സ ീര ളിെ ാ േനര ം.
നിമ്േനാ ത ഹാഗഹ രശ രാ-
ദു ാ െമ ംക ക ം
േനേര െപ വഴി മറിയാവത
ാെര ം കാ ാ മി റി ീ വാ .
ശീതവാതാതപപീഡ ം പാരമാം
പാദചാേരണ േവണം നട ീ വാ .
ദുഷ്ടരാ ളേളാ രാ സെര ാ-
െലാ ം െപാ യി ാ മറിെകേടാ!
എ െട െചാ ിനാ മാതാ തെ ം
ന ായ് പരിചരി ി ി ീ ക.
വ ീ ക പതി ാ സംവ രം
െച ാലതി ടനിെ ാ സംശയം
ീരാമവാ േകേ ാ ൈവേദഹി -
മാ ഢതാേപന പിേ ം െചാ ിനാ :
നാഥ പതി തയാം ധ പത്നി ǌാ-
നാധാര മി മെ നി ാ േമ.
ഏ േമ േദാഷ മി ദയാനിേധ
പാദ ഷാ തം ട ായ്കേമ
നി െട സ ിധൗ സ തം വാണീ -
െമെ മ ാ ാ ം പീഢി േമാ?
വ ം ലഫലജലാഹാര ള്
വ േഭാ ിഷ്ടെമനി േതാപമം.
99
ഭ ാ തേ ാ െട നട േ ാ-
െള ം ളള ക ം ള ം
ഷ്പാസ്തരണ ല െളനി ം
ഷ്പബാേണാപമ! നീ െവടി ീെടാലാ.
ഏ േമ പീഡ ാകയിെ ലം
ഭീതി േമ െമനി ി ഭ ാേവ!
ക ി ദ ിജ േജ ാതി ാ വിശാരദ
നി യിെ േ ാ പ ളിെചയ് :
ഭ ാവിേനാ ം വന ി വസി തി-
െന ം ഭവതി സംശയമിേ ം
ഇ ം ൈരവ ǌാ േക ിരി
സത മതി ി െമാ െചാ ീ വാ
രാമായണ പല ം കവിവര-
രാേമാദേമാ പറ േക ǌാ .
ജാനകിേയാ ടാെത ര വര
കാനനവാസ ി െന േപായി ള ?
ഉേ ാ ഷ തിെയ േവറി ?
ര െമാ വിചാരി കാ ിേലാ.
പാണി ഹണമ ാ േമാ ണം
ാണാവസാനകാല ം പിരി േമാ?
എ ിരിേ നെരെ േപ ി
തേ വന ിനായെ ാ െ ള കി
എ െമ ാണപരിത ാഗ ം െചയ്വ-
നി തേ നി ി വടിത ാെണ.
എ ി െന േദവി െചാ േകെ ാ
മ വ മ സ്മിതം െചയ് :
എ ിേലാ വ േഭ! േപാരിക ൈവകാെത
സ ടമി ി െചാ ി ാേക ാ.
ദാനമ തി ായ്െ ാ െചയ്ക നീ
ജാനകീ! ഹാരാദി ഷണെമാ േവ.
ഇ മ െചയ്ത ല ്മണ തേ ാ
ീ േരാ മ ാെര വ ക-
ത ാദെമ െചയ്തേനരം ദ ിേജ-
േ ാ മ ാെര വ ി മാര ം.
100
വസ് ളാഭരണ പ -
മ മവധിയി ാേതാളമാദരാ
സദ ൃ രായ് ംബികളാകിയ
േവദവി ാനികളാം ദ ിേജ ാ
സാദരം ദാന െചയ് ബ വിധം
മാതാ ത െട േസവക ാരായ
േദവസ മ ാ ം െകാ ി .
പിെ നിജാ ഃ രവാസിക ം മ-
ന മാം േസവക ാ ം ബ വിധം.
ദാന െചയ്കയാലന മ രായ്
മാനവനായകനാശീവചന ം
െചയ്തി താപസ ാ ദ ിജ ാ ം
െപയ് െപയ്തീ ിത ജല ം.
ജാനകീേദവി മേ ാട നി-
ാന െ ാ ദാന നല്കിനാ .
ല ്മണവീര മി യാ െയ-
േണകൗസല ൈകയി സമ ി
വ ി േനരം മി ം െന
ന ിെ സമാേ ഷ ം െചയ്
ന ായ ഹംെചയ് തനയ
പിെ പേദശവാ രെചയ്താ :
അ ജ തെ രിചരിെ േ ാ -
മേ നട െകാേളളണം പിരിയാെത,
രാമേന നിത ം ദശരഥെന ളളി-
ലാേമാദേമാ നി പി െകാളളണം.
എെ നകാ ജെയ റ െകാ
പിെ യേയാ െയേ ാ ീടടവിെയ.
മായാവിഹീനമീവ റ ി
േപായാ െമ ി ഖമായ് വരിക േത.
മാ വചനം ശിരസി ധരി െകാ-
ാദരേവാ െതാ സൗമി ി ം
ത െട ചാപശരാദിക ൈകേ ാ
െച രാമാ ിേക നി വണ ിനാ .
ത േണ രാഘവ ജാനകിതേ ാ ം
101
ല ്മണേനാ ം ജനകെന വ ി ാ
േപാ േനര പൗരജന െള
രാഗേമാെട കടാ ി ഹലാ .
േകാമളനായ മാര മേനാഹര
ശ ാമളരമ കേളബര രാഘവ
കാമേദേവാപമ കാമദ ര
രാമ തി വടി നാനജഗദഭി
രാമനാ ാരാമനം ജേലാചന
കാമാരിേസവിത നാനജഗജഗ യ
താതാലയം തി േപാ േനര
സാദം കല േ ാ പൗരജന ം
പാദചാേരണ നട ക
േഖദം കല പരസ്പരം െചാ ിനാ :
കഷ്ടമാഹ കഷ്ടം! പശ പശ ! ഹാ
കഷ്ടെമ ി െന വ ൈദവേമ!
േസാദരേനാ ം ണയിനിതേ ാ ം
പാദചാേരണ സഹായ ം ടാെത
ശ രാക കനിമ്േനാ ത ത
ദു ഗ്ഘടമാ ളള ദു മാ ളി
ര പ ി കാഠിന േമ
ഗ് ദുതരസ്നി പാദ ളാ
നിത ം വനാേ നടെ കല്പി
ീശചി ം കേഠാരമാേ േലാം.
വാ ല ം ദശരഥ തേ ാളം
മ രിലാ മി ി െലേയാള ം
ഇ ി േതാ വാെനെ ാ കാരണം?
എ േക ട െചാ ിനാനന ം :
േകകയ ി ര വരം പ-
േനകിനാ േപാല കാരണം രാഘവ
േപാ ി വന ി ഭരത ം
വാഴ്െക വ ം ധരാമണ്ഡലം.
േപാക നാെമ ി വന ി ടേവ
രാഘവ തെ ിരി ാ െപാ േമാ?
ഇ കാരം രവാസികളാ ളള
102
വി ാദിക വാ േകേ ാരന രം
വാമേദവ രവാസിക തേ ാ
സാേമാദേമവമ െചയ്തിതേ രം.
രാമസീതാത ം
രാമെന ി ി ദു:ഖിയായ്കാ േമ
േകാമളഗാ ിയാം ജാനകി ല ം
ത മാ ളള െചാ ǌാ
ചി ം െതളി േക ീ വിേനവ ം.
രാമനാ സാ ാ മഹാവിഷ്
താമരസാ നാമാദിനാരായണ .
ല ്മണനായതന ജനകജാ
ല ്മീഭഗവതീ േലാകമായാ പരാ.
മായാ ണ െള ാനവലംബി
കായേഭദം ധരി ിതാ ാ പര .
രാജസമായ ണേ ാ ടേവ
രാജീവസംഭവമായാ പ ദ യം
വ മായ് ഷ്ടി സത ധാനനായ്
ഭ പരായണ വിഷ് പം
നിത ം ര ി െകാള ിതീശ ര-
നാദ നജ പരമാ ാ സാദരം.
േവഷ ാ േമാ ണ നാ-
യ ിജാവ ഭ സംഹരി ം.
ൈവവസ ത മ ഭ ി സ നായ്
േദവ മകരാവതാരമ ഷ്ഠി
േവദ െള ാം ഹയ ീവെനെ ാ
േവധാവിനാ ിെ ാ തീ രാഘവ .
പാേഥാനിധിമഥേന പ മ രം
പാതാളേലാകം േവശി േനരം
നിഷ്ഠരമാെയാ ാ തി
ഷ്േഠ ഗിരീ ം ധരി തീ രാഘവ .
ദുഷ്ടനാേയാ ഹിരണ ാ െനെ ാ ി
ഷ്ടിയായ േത േമ േ ാണിെയെ ാ ി
103
കാരണവാരിധിത ി ളി ം
കാരണ ഷനാ മീ രാഘവ .
നി ാദേമാ നരസിംഹ പമായ്
ാദെന രിപാലി െകാള വാ
ര ളായ നഖര േളാെ ാ
േഘാരനാേയാ ഹിരണ കശി ത
വ ഃ േദശം പാടനം െചയ്ത ം
ര ാച രനാം ല ്മീവരനിവ
ലാഭാ മദിതി ം ഭ ി -
ി സാദരമ ി കാരണം
എ ം കാ ണ േമാടവ ത െട
നായി ാ ജനായ്പിറ തി-
ഭ നാെയാ മഹാബലിേയാ െച-
ി ടിയാ ി ജഗ യം
സത രം വാ ി മ ത ാ ന കിയ
ഭ ിയനാം ിവി മ മിവ
ധാ ീ രേദ ഷികളായ് ജനിെ ാ
ധാ ീപതി ലനാശം വ വാ
ധാ ിയി ഭാ വനായി ിറ ം
ധാ ീവരനായ രാഘവനാമിവ .
ധാ ിയിലിേ ാ ദശരഥ നായ്
ധാ ീ താവരനായ്പിറ ീടിനാ ,
രാ ി ര ലെമാെ നശി ി
ധാ ീഭാരം തീ ധ െ ര ി ാ .
ആദ നജ പരമാ ാ പരാപര
േവദ ന ാെത േവദാ േവദ പര
നാരായണ േഷാ മനവ യ
കാരണമാ ഷ രാമ മേനാഹര
രാവണനി ഹാ ം വിപിന ി
േദവഹിതാ ം ഗമി തി -
കാരണം മ രയ ൈകേകയിയ-
ാ ം ഭ മി ായ്ക രാജാ മ േ ാ.
വിഷ് ഭഗവാ ജഗ യന് മാധവ
വിഷ് മഹാമായാേദവി ജനകജാ
104
ഷ്ടി ിതിലയകാരിണിതേ ാ ം
ഷ്ട േമാദം റെ തി ിേ ാ .
ഇ െല നാരദ വ െചാ ാനവ -
എേ ാ രാഘവ താ മ െചയ് :
ന രാന യനി ഹ ി ǌാ
വ ം വന ി നാെള റെ ം.
എ ലം ഗമി രാഘവ-
നി വിഷാദം കളവിെന ാവ ം.
രാമെന ി ി ദു:ഖിയായ്കാ േമ
രാമരാേമതി ജപി ിെന ാവ ം.
നിത ം രാമരാേമതി ജപി
മ ത ഭയാദികെളാ േമ
സി ി േമവ െമ നി യം.
ദു:ഖസൗഖ ാദി വികല്പ ളി ാെത
നിഷ്കള നി ണനാ ാ ര മ
ന നാതിേരകവിഹീന നിര ന-
നാന നന്തനനാ ല .
അ െന ളള ഭഗവ പ ി-
െന േന ദു:ഖാദി സംഭവി ീ ?
ഭ ജനാനാം ഭരാ നായ് വ
ഭ ിയ പിറ ീടിനാ തേല.
പങ് ിരഥാഭീഷ്ടസി മായ് വ
പങ് ികണ്ഠ തെ െ ാ ജഗ യം
പാലി തി ായവതരി ീടിനാ
ബാലിശ ാേര! മ ഷ നായീശ ര .
രാമസീതാരഹസ ം രീ ശ-
മാേമാദ വകം ധ ാനി വ െ ാം
രാമേദവ റേ ാ ഭ ി -
മാമയനാശ ം സി ി േമവ ം.
േഗാപനീയം രഹസ ം പരമീ ശം
പാപവിനാശനം െചാ തി കാരണം
രാമ ിയ ാ ഭവാ ാെരേ ാ ǌാ
രാമ ത ം പരേമാപേദശം െചയ് .
വാമേദവ വിരമിേ ാരന രം
105
വാമേദവവചനാ തം േസവി
രാമെന നാരായണെന റി ട
പൗരജനം പരമാന മാെയാ
വാരാ ിധിയി കിനാേരവ ം.
താപ ം തീ ി പൗരജന ം
താപസേ ഷ്ഠ ം േമാദാെല ളളി.
യാ ാരംഭം
രാഘവ താതേഗഹം േവശി ട

വ ാ ലഹീനം വണ ിയ െചയ്
ൈകേകയിയാകിയ മാതാ തേ ാ :
േശാകം കള ാ മേ മനസി േത.
സൗമി ി ം ജനകാ ജ ം ǌാ ം
സൗ ഖ മാ േപാവാനായ് റെ .
േഖദമകെല ള ിനി ǌ െള
താതനാജ്പി േവ ൈവകാെത.
ഇഷ്ടവാക ം േക ൈകേകയി സാദരം
െപെ െ നീ ി സസം മം
ീരാമ ം ൈമഥിലി മ ജ ം
ചീര െവേ െറനല്കിനാള ം.
ധന വസ് േപ ി രാഘവ
വന ചീര പരി ഹി ീടിനാ .
ഷ്കരേലാചനാ യാ വല് ലം
ല ്മണ താ ാന േനരം.
ല ്മീ ഭഗവതിയാകിയ ജാനകി
വല് ലം ൈകയി പിടി െകാ ാ ലാ
പ െമ ളളിെല ളളതറിവാനായ്
ത േണ ല യാ ഭ ഖാം ജം
ഢമായ് േനാ ിനാെള െന ǌാനി
ഗാഢ െത ളള ചി യാ.
മംഗലേദവതാവ ഭ രാഘവ-
നിംഗി തദാ വാ ി ഷമാം
വല് ലം ദിവ ാംബേരാപരി േവഷ്ടി
106
സ ാരമാനംകല നി ീടിനാ .
എ കെ ാ രാജദാര -
മന രാ ളള ജന െമാ േവ
വ ദു:ഖ ാ കര േക
നി ളീ ം വസിഷ്ഠമഹാ നി
േകാേപന ഭ ി ൈകേകയിതേ ാ
താേപന െചാ ിനാെന ി േതാ വാ ?
ദുഷ്േട നിശാചരി! ദു മാനേസ!
കഷ്ടേമാ േ ാളം കേഠാരശീേല! ഖേല!
രാമ വന ി േപാേകണെമ േ ാ
താമശീേല! വരെ വരി നീ?
ജാനകീേദവി വല് ലം ന വാ
മാനേസ േതാ ിയെതെ ാ കാരണം?
ഭ ാ പതി തയാകിയ ജാനകി
ഭ ാവിേനാ െട യാണം െചയ്കി
സ വാഭരണവി ഷിതഗാ ിയായ്
ദിവ ാംബരം ഗമി ീ ക.
കാനനദു:ഖനിവാരണാ ം പതി-
മാനസ ം രമി ി സദാകാലം
ഭ ഷ ം െചയ് പിരിയാെത
ചി ാ ചരി ീ െകേ വ .
ഇ ം വസിഷ്േഠാ ി േക ദശരഥ
നത ാ മ േരാേടവമ െചയ് :
രാജേയാഗ ം രഥമാ വ ക
രാജീവേന യാണായ സത രം.
ഇ ാ രാമവക് ാം ജം പാ
! ഹാ! രാമ! സൗമിേ ! ജനകേജ!
രാമ! രാമ! ിേലാകാഭിരാമാംഗ! ഹാ!
ഹാ! മമ ാണസമാന! മേനാഹര!
ദു:ഖി മിയി വീ ദശരഥ-
ാ ഴി കര േനരം
േത െമാ മി നി ി മ ം
ീരാമേദവ മേ ാള െചയ് :
േതരി കേര ക സീേത! വിരവി നീ
107
േനരമിനി ള ീട േത േമ.
രി വ ി േതരി കേരറിനാ-
ളി ിരാവ ഭനാകിയ രാമ ം
മാനേസ േഖദം കള ജനകെന
വീ വണ ി ദ ിണ െചയ്
താ െതാ ട േതരി കേരറിനാ ;
ബാണചാപാസി ണീരാദികെള ാം
ൈകെ ാ വ ി താ ം കേരറിനാ
ല ്മണനേ ാ മ മാ ലാ
ദു:േഖന േത നട ീടിനാ , പ ം
നില് നില്െ െചാ ാ , ര നാഥ ം
ഗ ഗേ തി േവഗാല െചയ്തി ;
നി ലമായി േലാക മേ രം.
രാജീവേലാചന ദുേര മറ േ ാ
രാജാ േമാഹി വീണി തേല.
സ് ീബാല ാവധി രവാസിക
താപം വിലപി പി ാെല
തിഷ്ഠ തിഷ്ഠ േഭാ! രാമ! ദയാനിേധ!
ഷ്ടി തമാേയാ തി േമനി
കാണായ്കിെല െന ǌ െപാ ?
ാണേനാ േപായിതേ ാ വിധി ൈദവേമ
ഇ രം െചാ ി ലപി സവ ം
സത രം േതരി പിറേക നടെകാ ാ .
മ വ താ ം ചിരം ലപി ഥ
െചാ ാ പരിചാരക ാെരാടാ ലാ :
എെ െയ ിനിെ ാ േപായ് ീരാമ -
ത െട മാ േഗഹ ി ലാ വി .
രാമെന േവറി ജീവി ǌാനിനി
മിയി വാഴ്െക തിെ നി യം .
എ േകേ ാ ത ജന ം
മ വ തെ െയ കൗസല ത
മ ിര ി ലാ ീടിനാരേ രം,
വേ ാ ദു:േഖന േമാഹി വീണി .
108
പിെ ണ കര ട ിനാ ,
ഖി യായ്േമ കൗസല തേ ാ ം.
വനയാ
ീരാമ ം തമസാനദിത െട
തീരം ഗമി വസി നിശാ േഖ
പാനീയമാ പജീവനംെചയ്
ജാനകിേയാ ം നിരാഹാരനാെയാ
േല ശയനംെചയ് റ ിനാ
ല ്മണ വി മ ം ധരി ിേക
ര ി നി മ മാേയാേരാ
ദു:ഖ ം പറ ാ ലാ .
പൗരജന ം െച രിേക
ീരാമെനയ െകാ േപായ് ടായ്കി
കാനനവാസം ന െമേ വ ം
മാനസ ി റ മ വിനാ .
പൗരജന ി പരിേവദനം ക
ീരാമേദവ ളളി നി പി :
ര ദി ാലയയ് മി ിവ
കാര ി ം വ ം വിഘ്നെമ ാലിവ
േഖദം കല തള റ ി ;
േബാധമി ിേ ാളിനി ണ ം േപ
േപാക നാമിെ ാേഴ ക േതെമ
രാഘവ വാ ക േക മ ം
േവേഗന േത െമാ മി ിതേ രം
രാഘവ ാ ം ജനകത ജ ം
േതരിേലറീടിനാേര മറി ീല
പൗരന ളേ രം മ ം
െച േയാ ാഭി ഖം ഗമി ി ഥ
െതെ െതേ ാ തേ നടെകാ .
ം കിട രവാസികെള ാം
പിെ ാള് ത ണ േനാ േനരം
ക ീല രാമെനെയ കര തി-
109
കണ്ഠിത ാരായ് രി േമവിനാ .
സീതാസേമതനാം രാമെന തം
േചതസി ചി ി ചി ി ദിനം
മി ാദികേളാ മിടേച
ചി ാ വസി ീടിനാേരവ ം.
മംഗലസ്നാന ംെചയ് സഹാ ജം
ംഗിേവരാവി േര രവീടിനാ .
ദാശരഥി ം വിേദഹതനീജ ം
ശിംശപാ േല േഖന വാണീടിനാ .
ഹസംഗമം
രാമാഗമനമേഹാ വെമ -
മാേമാദ െ ാ േക ഹ തദാ
സ ാമിയായിഷ്ടവയസ നാ േളളാ
രാമ തി വടിെയ വ ി ാ
പക മനേ ാ ഭ ൈത്യവ സത രം
പക ഫലമ ഷ്പാദികെള ാം
ൈകെ ാ െച രാമാേ വിനി ിപ
ഭ ൈത വ ദ നമസ് ാര ം െചയ് ,
െപെ െ േ േ ല്പി വ സി
ാ ഢമണ ാേ ഷ ം െചയ്
മ ഹാസം മാ ര വകം
മേ തരം ശല ശ്ന ംെചയ് .
ക വിേലാചന ത തി േമനി ക-
ലി ഹ രെചയ് :
ധന നാേയനടിയനി േകവലം
നി യം ൈനഷാദജ ം പാവനം.
ൈനഷാദമാ ളള രാജ മി െമാ
ഷണഹീനമധീനമേ ാ തവ.
കി രനാമടിയേന ം രാജ ം
സ ടം ടാെത ര ി െകാള ക.
സേ ാഷ െ ാ ിനി നി ി വടി
സ തമേ വസി ളീടണം.
110
അ ഃ രം മമ മാ ീടണ-
മ ദാ പാദപ േര ളാ .
ലഫല പരി ഹിേ ണേമ!
കാേല കനിേവാട ഹിേ ണേമ!
ഇ രം ാ ി നില് ം ഹേനാ
ഗ ഹാസം രാഘവ :
േക നീ വാക ം മദീയം മമ സേഖ!
സൗഖ മിതി പരമിെ നിേ േമ.
സംവ രം പതി ാ കഴിയണം
സംവസി ീ വാ ാമാലയ ളി .
അന ദ ം ജിെ മിെ
മേന വനവാസകാലം കഴിേവാളം.
രാജ ം മൈതത ഭവാ മ ഖിയേ ാ
ജ നാം നീ പരിപാലി സ തം.
കണ്ഠഭാവം െച ാക ം േവ
െകാ വരിക വട ീരമാ നീ.
ത ണം െകാ വ വട ീര ം
ല ്മണേനാ ം കല ര മ
വട ീര തികെളെ ാ
ബ മാേയാ ജടാമ ടെ ാ ം
േസാദര ത ാ ശലാദ ളാ
സാദരമാസ് തമായ തല്പ േല
പാനീയമാ മശി ൈവേദഹി ം
താ മായ്പളളി െകാ ീടിനാന്.
ാസാദ നി പര േ യഥാ രാ
വാസ ം െചയ് റ ീ േപാെല
ല ്മണ വി മ ം ധരി ിേക
ര ി നി ഹേനാ ടേവ.
ല ്മണ ഹസംവാദം
ല ്മീപതിയായ രാഘവസ ാമി ം

ല ്മിഭഗവതിയാകിയ സീത ം
േല കിട ക തി-
111
ദു:ഖം കല ബാഷ്പാ ലനായ് ഹ
ല ്മണേനാ പറ ട ിനാ :-
ഷ്കരേന െന ീലേയാ സേഖ!
പ തല്േപ വി ദാ േല കിട-
േ ാജേന റ മാറായി .
സ ത േപ ഭവേനാ േമ സ േര
ണ ഷ ജനകാ ജേയാ ം
പ ി െകാ ം മി ിഹ
പ വപ സീമ്നി വനാ േര.
ീരാമേദവ ദു:ഖ ാ വാ
കാരണ തയായ് വ ി ൈകേകയി.
മ രചി മാ ായ ൈകേകയിതാ
ഹ ! മഹാപാപമാചരി ാളേ ാ.
ത ാ േഹാ ികളി മാഹ സൗ
മി ി ം സത ര രം െചാ ിനാ :-
ഭ മേത! മദ ചനം രാമ-

ഭ നാമം ജപി ീ ക സ തം.
കസ ദു:ഖസ േകാ േഹ ജഗ േയ
കസ ഖസ ാ വാ േകാപി േഹ േഖ!
സ േലാക ം ഖദു:ഖകാരണം.
ദു:ഖ ഖ ദാനം െചയ് വതി ാ
കാ ിേലാ ക ാലി നി യം.
ഏക മ ഖദാതാ ജഗതി മ-
േ ക മമ ദു:ഖദാതാവിതി ഥാ
േതാ ത ാന ിക െ െ ാ ം
േതാ കയി ധ ാ േത േമ.
ǌാനതിനി ക ാെവ േതാ
മാനസതാരി ഥാഭിമാേനന േക
േലാകം നിജക ബ ം സേഖ!
േഭാഗ ം നിജക ാ സാരിക
മി ാര ദാസീനബാ വേദ ഷമ-
നേഭദ ി മം
ചി മേ നി പി ാ സ ക
112
യ വിഭാവ േദ ത യഥായഥാ
ദു:ഖ ഖം നിജക വശഗത-
െമാെ െയ ാ െകാ നിന ിതി
യദ ദ ദാഗതം ത കാലാ േര
ത ജി തിസ നായ് വാഴണം.
േഭാഗ ിനായ്െ ാ കാമി ംേവ
േഭാഗം വിധി തം വ ി ംേവ
വ േമാ േ ാളം വിഷാജഹ ഷാദിക
ചിേ ഭാ ഭക ഫേലാദേയ
മ േദഹം ണ പാപ െളെ ാ
നിത ം വിധിവിഹിതം സേഖ!
സൗഖ ദു:ഖ സഹജേമവ േമ
നീ ാവത രാ ര ാരാ ം.
േലാേക ഖാന രം ദു:ഖമായ് വ -
മാ ലമി ദു:ഖാന രം ഖം
നം ദിനരാ ിേപാെല ഗതാഗതം
മാനേസ ചി ി ിലി മെ േടാ!
ദു:ഖമേ ഖമാ ം വ ം പിെ
ദു:ഖം ഖമാ സം മാ ം വ ം.
ര മേന ാന സം മാേയവ -
ജലപ െമ േപാേല സേഖ!
ആകയാ ൈധേര ണ വിദ നം ദി
േശാകഹ ഷ ടാെത വസി .
ഇഷ്ടമാ തെ വ േ ാ -
മിഷ്ടമ ാ തെ വ േ ാ ം
ഷ്ടാ നാ മ ധജനം
ഷ്ടെമ ാം മഹാമാേയതി ഭവാനാ .
ഇ ം ഹ ം മി ാ ജ മായ്
ാ േഭദം പറ നില് േ രം
മി ദി ി സത രം രാഘവന്
നിത ക ം െചയ്ത ളിെ യ് .
േതാണിവ െക േ ാ ഹ ന
േതാണി ം െകാ വ ാ വണ ിനാ .
113
സ ാമി ിയം േ ാണികാ സമാ ഹ താം
സൗമി ിണാ ജനകാ ജയാ സമം.
േതാണി ഴ മടിയ തെ
മാനവവീര! മമ ാണവ ഭ!
ൃംഗിേവരാധിപന് വാ േക േ രം
മംഗലേദവതയാകിയ സീതെയ
ക ം പിടി കേര ി ഹ െട
ക ം പിടി താ ം കേരറിനാ .
ആ ധെമ ാെമ സൗമി ി -
മായതമാെയാ േതാണി കേരറിനാ .
ാതിവ േ ാ െട ഹ പര-
മാദരേവാ വഹി ി േതാണി ം.
മംഗലാപാംഗിയാം ജാനകീേദവി ം
ഗംഗെയ ാ ി ന ായ് വണ ിനാ .
ഗംേഗ ഭഗവതി! േദവി! നേമാ സ് േത
സംേഗന ശം ത മൗലിയി വാ
രീ! ൈഹമവതി! നമസ്േത നേമാ
മ ാകിനീ! േദവി ഗംേഗ നേമാ സ് േത.
ǌ വനവാസ ം കഴി ാദരാ-
ലി വ ാ ബലി ജക ന വാ
ര ി െകാ ക നീയാപ ടാെത
ഭ ാരിവ േഭ ഗംേഗ! നേമാ സ് േത.
ഇ രം ാ ി വ ി ിരി േവ
സത രം പാര ലം ഗമി ീടിനാ
േതാണിയി നി തഴ ിറ ീ ഹ
താ െതാ തേപ ി ാ മേനാഗതം.
െട വിടെകാ വതി ടിയ െമാ-
രാട ടാെതയ ന കീടണം.
ാണ െള ള ീ വന ായ്കി-
േലണാ ബിംബാനന! ജഗതീപേത!
ൈനഷാദവാക േക മനസി സ-
േ ാേഷണ രാഘവേനവമ െചയ് :-
114
സത ം പതി ാ സംവ രം വിപി-
ന ി വസി വ വ വിരവി ǌാ
ചി േമാേദന ഗാഢാേ ഷ ം െചയ്
ഭ െനേ ാെക യ ര മ
ഭ ാ നമസ് രി ǌ്ജലി ംെചയ്
മ മ ം േതാണീേമേല ഹ വീ ം
മ ിരം ചി ി മ വിനാ .
ഭരദ ാജാ മ േവശം
ൈവേദഹിതേ ാ ടേവ രാഘവ

േസാദരേനാ െമാ ഗെ െ ാ
സാദരം ാ േഖന വസി ി
പാദപ േല ദലാഢ തല്പ േല.
മാ ാണ്ഡേദവ ദിേ ാരന രം
പാ ിവന ഘ ാദി നിത ക ംെചയ് .
െച ഭരദ ാജനായ തേപാധന
ത ാ മപദ ി ാദരാ
ചി േമാദേ ാടി േ ാ േനര
ത കാണായിെതാ വ തെ ം.
അേ ാളവേനാട െചയ് രാഘവ-
നിെ ാേഴ നീ നിേയാ ണ ി ണം.
രാമ ദശരഥന ന ത -
ഭാമിനിേയാ മ ജേനാ ം വ
പാ ിരി ി ടജാ ിേകെയ
വാ ൈവകാെത ണ ി െയ േ ാ
താപേ ഷ്ഠേനാ ചാരി െചാ ാ-
േഭാഗസേ ാഷേമാ െചാ ീടിനാ :-
ആ േമാപാേ ദശരഥാ -
ാ ിതവ ല! പാ ി ീ .
ത ാ ഭരദ ാജനി ം സ ായ
ഹസ്േത സമാദായ സാ ഗ്ഘ പാദ ാദി ം
ഗത ാ ര മസ ിധൗ സത രം
115
ഭ ൈത വ ജയിതാ സഹല ്മണം
ഷ്ട ാ രമാവരം രാമം ദയാപരം
ഷ്ട ാ പരമാന ാബ്ധൗ കിനാ .
ദാശരഥി ം ഭരദ ാജപാദ -

ളാ വണ ിനാന് ഭാര ാ ജാന ിതം.
ആശീ ചന ം നി ംഗവ-
നാശയാന നിയ ളിെ യ്
പാദരജസാ പവി യാ ീ നീ
േവദ ക! മമ പ ശാലാമിമാം
ഇ േതാടജമാനീയ സീതയാ
സത സ പം സഹാ ജം സാദരം.
ജാവിധാേനന ജി ട ഭര-
ദ ാജതേപാധനേ ഷ്ഠന െചയ് :-
നിേ ാ സംഗമ ാകകാരണ-

മി വ തപ ാഫല െമാ േവ
ാതം മായാ ദേവാദ ം ര പേത
തമാഗാമികം വാ ക ണാനിേധ!
ǌാനറി ാ പരമാ ാ ഭവാ കാര -
മാ ഷനായി മായയാ തേല
ണാ പ സം ാ ിതനാകയാ
ജ? ായി യാെതാ ിെന ം
കാനനവാസാവകാശ യ ം
ǌാനറി ീടിേനനി തിെനെ േടാ!
ാന ഷ്ട ാ തവ ധ ാൈനകജാതയാ
ാന േ ! സകലെ ം ക ǌാ -
എ ി ǌാ വളെര റ ീ
സ ഷ്ട ാ താ നാേയനഹം
ീപതി രാഘവ വ ി സാദരം
താപസേ ഷ്ഠേനാേടവമ െചയ്
ബ ളാ േ ാ ǌ െള
ചി േമാദേ ാട ഹിേ ണേമ
116
ഇ മേന ാനമാഭാഷണ ം െചയ്
ത കഴി ി രാ ി നി മായ്.
വാല്മീക ാ മ േവശം
ഉ ാന ം െചയ് ഷസി നിവര-

രാ മാരക ാ മായ്
ഉ മമായ കാളി ീനദീഷ്ടമാ േ ണ േപായ്-
ചി ടാ ിെയ ാപി ി ജവാ .
ത വാല്മീകിത ാ മം നി ലം
നാനാ നി ലസം ലം േകവലം.
നാനാ ഗദ ിജാകീ ം മേനാഹരം
ള മ ലതാപരിേശാഭിതം
നിത മഫലദലസം തം
ത ഗത ാ സമാസീനം നി ല-
സ മം ഷ്ട ാ നമസ് രി ീടിനാ .
രാമം രമാവരം വീരം മേനാഹരം
േകാമളം ശ ാമളം കാമദം േമാഹനം
ക രമി ീവേര ണ-
മി ാദി ാരൈകരഭിവ ിതം
ബാണ ണീരധ രം വിഷ്ടപ-
ാണനി ണം ജടാമ േടാ ലം
ജാനകീല ്മേണാേപതം ര മം
മാനേവ ം ക വാല്മീകി ം തദാ
സേ ാഷബാഷ്പാ ലാ നായ് രാഘവ
ത തി േമനി ഗാഢം ണ ീടിനാ
നാരായണം പരമാന വി ഹം
കാ ണ പീ ഷസാഗരം മാ ഷം
ജയിത ാ ജഗ ജ ം ജഗ യം
രാജീവേലാജനം രാേജ േശഖരം
ഭ ി ഗ്ഘ പാദ ാദിക െകാ ഥ
ി ദനായ നാഥ സാദരം
പക മ രമ ഫല ല -
െളാെ നിേവദി േഭാജനാ ം ദാ
117
ാ പരി മംതീ ര വര
നത ാ നിവര തേ ാട െചയ് :-
താതാ യാ വന ി റെ
േസാദരേനാ ം ജനകാ ജെയാ ം
േഹ േവാ ǌാ പറേയണെമ ി േ ാ
േവദാ ിനാം ഭവതാമറിയാമേ ാ
യാെതാരിട േഖന വസി ാ
സീതേയാ ം ടിെയ െച ണം
ഇ ീ ിെലാ കാലം വസി ീ വാ
ചിേ െപരിെക ാശ മഹാ േന!
ഇ െന ദിവ ാരിരി
മംഗലേദശ ഖ വാേസാചിതം.
എ േക വാല്മീകി മഹാ നി
മ സ്മിതം െചയ്തിവ മ െചയ് :-
സ േലാക ം നി വസി
സ േലാേക നീ ം വസി ീ .
ഇ െന സാധാരണം നിവാസ ല-
മ െനയാകയാെല െചാ ാവ ം
സീതാസഹിതനായ് വാ വാനിെ ാ
േദശം വിേശഷണ േചാദി കാരണം
സൗേഖ ന േത വസി ാ മ ിര-
മാഖ ാവിേശേഷണ െചാ ǌാ .
സ ഷ്ടരായ് സമ ഷ്ടികളായ് ബ -
ജ ളി േദാഷഹീനമതികളായ്
ശാ രായ് നിെ ബ്ഭജി വ ന െട
സ ാ ം നിന ഖവാസമ ിരം.
നിത ധ ാധ െമ ാ േപ ി .
ഭ ാ ഭവാെനബ്ഭജി വ െട
ചി സേരാജം ഭവാനി ീ വാ-
മമായ് വിള ീ മ ിരം.
നിത ം നിെ രണമായ് ാപി
നി ദ രായ് നിസ് ഹരായ് നിരീഹരായ്
118
ത ജാപകരാ മാ ഷ
ത ന:പ ജം േത ഖമ ിരം.
ശാ ാരായ് നിരഹ ാരിക മായ്
ശാ രാഗേദ ഷമാനസ ാ മായ്
േലാഷ്ടാശ്മകാ ന ല മതികളാം
േ ഷ്ഠമതിക മനസ്തവ മ ിരം
നി സമസ്തക സമ ി
നി േല ദ മാേയാ മനെ ാ ം
സ ഷ്ടരായ് മ വ മാനസം
സ തം േത ഖവാസായ മ ിരം.
ഇഷ്ടം ലഭി ി സേ ാഷമിെ ാ -
മിഷ്േടതരാപ്തി താപ മി
സ ം മാേയതി നി ിത വാ
ദിവ മനസ്തവ വാസായ മ ിരം.
ഷഡ്ഭാവേഭദവികാര െളാെ -
വിേലാ ിേലാ േദഹ ിേന
ത് ഡ്ഭവ ഖദു:ഖാദി സ ം
ചിേ വിചാരി ിലാ ാവിനിേ ം
ഇ റ ഭജി െട
ചി ം തവ ഖവാസായ മ ിരം.
യാെതാ ഭവ ം പരം ചി ഘനം

േവദസ പമന േമ ം സതാം
േവദാ േവദ മാദ ം ജഗല് ാരണം.
നാദാ പം പര മച തം
സ ഹാശയ ം സമസ്താധാരം
സ ഗതം പരാ ാനമേലാപകം
വാ േദവം വരദം വേരണ ം ജഗ-
ദ ാസിനാമാ നാ കാ ം സദാ
തസ ചിേ ജനകാ ജയാ സമം
നി ംശയം വസി ീ ക ീപേത!
സ താഭ ാസ ഝീ തേചതസാ
സ തം ത ല്പാദേസവാരതാ നാം
സ തം ത ാമമ ജപ ചി-
119
സേ ാഷേചതസാം ഭ ി വാ നാം
അ തനായ് വസി നീ സീതയാ
ചി ിതചി ാമേണ! ദയാവാരിേധ!
വാല്മീകി െട ആ കഥ
ക ാ തം തവ നാമമാഹാ േമാ
വ ി തി ാ മാവ മ േ ാ.
ചി യനായ നി നാമമഹിമയാല്
നിയായ് ചമ ǌാെനേടാ!
ദു തി ǌാ കിരാത ാ മായ് രാ-
നി രിയാദ െചയ്േത പലതരം.
ജ മാ ിജത ം ം
ക െമാെ െവടി ǌാ
സമാചാരത പരനാെയാ
ത ണി മായ് വസിേ ചിരം
േര ം വളെര നി ി ി
നിസ് പം േചാര ാേരാ െടേ
നിത ം േചാരനായ് വി ംമ ം ധരി-
െ ജ െളെ ാേ ചതി ǌാ .
എ വസ് പറിേ ദ ിജ ാേരാ -
മ നീ വന ി നിേ കദാ
സപ്ത നിക വ ക ǌാ
ത േവേഗന െചേ നിമാ െട
വസ് ാദിക പറി ീ വാ ഢനായ്
മ ാ മാ ാണ്ഡേതജ പിക
നി യം ാപ്തനാം ദുഷ്ടനാെമെ ം
വി തം നി നേഘാരമഹാവേന
ഷ്ട ാ സസം മെമേ ാട െചയ്
തിഷ്ഠതിഷ്ഠ ത യാ ക വ മ കിം?
ദുഷ്ടമേത! പരമാ ം പറെക
ഷ്ട ാ നിവര ാര െചയ്തേ ാ
നിഷ് രാ ാവായ ǌാ മവ കേളാ-
ടിഷ്ടം മദീയം പറേ പാ ജ!
120
ദാരാദിക െ നിെ ം
ദ് ഡ് പീഡിത ാരായിരി .
ികഴി ി വഴിേപാ േരാ ǌാ
നിത ം പിടി പറി മാറാ
നി േളാ ം ഹി ീടണേമതാ -
മി െന ചി ി േവേഗന വ ǌാ .
െചാ ാ നിവര ാര േക ട-
െനെ ാ മ സ്മിതം െചയ് സാദരം.
എ ി നീ ǌ െചാ േക ണം
നി ംബേ ാ െച േചാദി നീ
നി െളെ ാ ി ǌാ െച പാപ
നി െട െ ാ വാ ീ േമാ?
എ നീ െച േചാദി വ േവാളം
നി ീ മൈ വ ǌ നി ംശയം.
ഇ മാക ണ ǌാ വീ േപായ് െച മ -
ദാരാദികേളാ േചാദ ംെചയ്േത .
ദുഷ്ക സ യംെചയ് ǌാ നി െള-
െയാെ ഭരി െകാ ദിനം തി
ത ഫലെമാെ ാ നി വാ ീ േമാ?
മ പാപെമാെ ǌാ തെ ജിെ േ ാ?
സത ം പറേയണെമ ǌാ െചാ തി-
രമായവരേ രം െചാ ിനാ :-
നിത ം െച ക ണഫലം
ക ാെവാഴി മ ന ജി േമാ?
താ ാ നിര രം െച ക
താ ാന ഭവി ീ െകേ വ .
ǌാ മ േക ജാതനി േ ദനായ്
മാനേസ ചി ി ചി ിെ ാേരാതരം
താപസ ാ നി ദി ി
താേപന െച നമസ് രി ീയിേന .
നിത തേപാധനസംഗമേഹ നാ
മായ് വ ിെത :കരണ ം
121
ത ക്ത ാ ധ രാദ ം െര ǌാ
ഭ ാ നമസ് രിേ പാദസ ിധൗ
ദു തിസാഗേര മ നായീ വാ
നി മി ീ െമെ ണാ നാ
ര ി െകാേ ണേമ ശരണാഗത-
ര ണം ഷണമേ ാ മഹാ നാം
സ്പഷ്ടമിത ാ പതിതം പദാ ിേക
ഷ്ട ാ നിവര ാ മ െചയ് :-
ഉ ിഷ്ഠ ഭ ിഷ്ഠ േത സ തം
സ സ്ത സ് ചി ി ൈദവാസ് േത
സദ : ഫലം വ ം സ നസംഗമാ-
ദ ിദ നാനാം മഹത േമതാ ശം
ഇ തേ ത െ ാ പേദശ-
െമ ാ നിന ിതിനാേല ഗതിവ .
അേന ാന മാേലാകനം െചയ് മാനേസ
ധന തേപാധന ാ ം വിചാരി
ദു േന ം ദ ിജാധമനാമിവ
ദിവ ജന ാ േപ െന ാകി ം
ര രേ തി ശരണം ഗമി വ
ര ണീയ യത്േനന ദുഷ്േടാപി വാ.
േമാ മാ േ ാപേദേശന ര ി ണം
സാ ാ പര േബാധ ദാേനന.
ഇ ാ രാമനാമവ ദ യം
വ ത സ്തവ േപണാ െചാ ി ാ .
നിത ം മരാമേരേത വം ജപി നീ
ചി േമകാ മാ ിെ ാ നാരതം.
ǌ ളിേ ാ വ േവാള ം ന-
രി െനതെ ജപി ീ ി നീ.
ഇ മ ഹം ദത ാ നീ ാ
സത രം ദിവ പഥാ ഗമി ീടിനാ .
നത ാ മേരതി ജപി ി േ നഹം
ഭ ാ സഹ ഗം കഴിേവാള ം.
െകാെ ട ടി മ ി
122
ം മറ ചമ ി ബഹ ം.
താപേസ ാ മെ ിനാ
േഗാപതിമാ ദയം െചയ്ത േപാെല.
നിഷ് മി ീെട െചാ േക ǌാ
നിര മി ീടിേനനാ നാ ദരാ
വല്മീകമ േതാനി ജനി യാ-
ല നീ ാരഭിധാന ം െചയ്താ .
വാല്മീകിയാം നിേ ഷ്ഠ ഭവാ ബ -
ലാമനായേവദിയായ് നാക നീ
എ െചയ്െത ി നിക -
മ ട ി ǌാനി െന വ ം.
രാമനാമ ി ഭാവം നിമി മായ്
രാമ! ǌാനി െനയായ് ചമ ീടിേന .
ഇ സീതാ മി ാ ജ ാേരാ ം
നിെ ദാ കാ തി വകാശ ം
വ ിെതനി ം െചയ്ത ണ ം
ന ായ് ഫലി ക ണാജരനിേധ!
രാജീവേലാചനം രാമം ദയാപരം
രാേജ േശഖരം രാഘവം ച ഷാ
കാണായ ലം വി നാേയനഹം
ാണനി ണ! ിദശ ലപേത!
ചി ട േവശം
സീതയാ സാ ം വസി തിനാെയാ

േമാദകര ലം കാ ി വ ǌാ .
േപാ ാ െമെ ിനാന ിേക
േച ശിഷ പരി തനാം നി.
ചി ടാചലഗംഗേയാരാ രാ
ചി മാേയാ ടജം തീര മാ നീ.
െത ം വട ം കിഴ ം പടി ാ -
മ ി വിേമാഹനമായ് ര ശാല ം
നി ി വിെടയിരിെ െചയ് ;
മ ഥ ല ജനകജതേ ാ ം
123
നി ലനാകിയ ല ്മണ തേ ാ ം
ാ നാ മ വീടിനാ രാമ ം
വാല്മീകിയാ നിത ജിതനായ് സദാ.
കാമ ാംഗിയാ ജാനകിതേ ാ ം
സാദരനാകിയ ല ്മണ തേ ാ ം
സാദരമാന െ ാ േമവിനാ
േദവ നിവരേസവിതനാെയാ
േദവരാജ ദിവി വാ േപാെല.
ദശരഥെ ചരമം
മ ിവരനാം മ േമറിേയാ-
ര ചാ െച േയാ ീടിനാ .
വസ്േ ണ വ മാേ ദ ക നീ-
രത മി ി വീ ം ട മ-
േ ം റ ഭാഗ നി ിെ
ധീരതേയാ പെന വണ ിനാ .
ധാ ീപത! ജയ വീരമൗേല! ജയ
ശാസ മേത! ജയ ശൗര ം േധ! ജയ
കീ ിനിേധ! ജയ സ ാമി ! ജയ ജയ
മാ ാണ്ഡേഗാ ജാേതാ ം സേമ ജയ.
ഇ രം െചാ ീ സ് തി വണ ിയ
ത േനാടാ േചാദി വണ ിയ
ത േനാടാ േചാദി േപാ മ :
േസാദരേനാ ം ജനകാ ജേയാ -
േമെതാ ദി ിലിരി രാഘവ ?
നി നായതി പാപിയാെമേ ാ
െചാ വാെനേ ാ െചാ ിയെത െട
ല ്മണെന പറ വിേശഷി
ല ്മീസമയായ ജാനകീേദവി ം?
ഹാ! രാമ! ഹാ! ണവാരിേധ! ല ്മണ!
വാരിജേലാചേന ബാേല മിഥിലേജ!
ദു:ഖം മരി ാ ട
ദുഷ് തിയാെമ രിക ിരി ാ ം
124
മ േള ം കെ നി മരി ാ -
മി ാലമി ാെതവ ത ം.
ഇ ം പറ േക േപ േനാ-
ാപേമാ രെചയ് മ ം:
ീരാമസീതാ മി ാ ജ ാെര-
േ രിേല ിെ ാ േപാേയ തവാ യാ.
ംഗിേവരാഖ രസവിേധ െച
ഗംഗാതേട വസി ീടംദശാ േര
ക െതാ തി ൃംഗിേവരാധിപ
െകാ വ ഹ ലഫലാദിക .
ൈ ക െകാ െതാ പരി ഹി-
മാര ാ ജട ം ധരി ി .
പിെ ര മെനേ ാ െചാ ിനാ-
െനേ നി പി ദു:ഖിയായ്കാ േമ.
െചാേ ണെമ െട താതേനാ ം ബലാ-
ല ി ാകാതിരി ണം.
സൗഖ മേയാ യിേല ം വന ളി
േമാ സി ി ം െപ വഴിയായ് വ ം.
മാതാവി നമസ് ാരം വിേശഷി
േഖദെമെ റി ാക േത ം
പിെ ം പിെ ം െചാ ക പിതാവതി-
ഖി നായ് വാ ക പീഡിതനാകയാ
എെ ിരി ദു:ഖമേശഷ ം
ധന വാക ാ തം െകാ ട ീടണം
ജാനകി ം െതാ െതേ ാ െചാ ിനാ-
ളാനനപ ം താഴ് ി മ ം മ ം
അ കണ ം വാ സഗദ്ഗദം
ശ പാേദ സാഷ്ടാംഗനമസ്കാരം
േതാണികേരറി ഹേനാ ടേവ
ാണവിേയാേഗന നിേ നടിയ ം
അ െരെ ിറ ിേ ായ് മ േവാള-
മി െര നി ശവശരീരം േപാെല
നാല നാഴിക െച വാെറ ൈധര
മാലംബ മ ം നി നായീടിേന
125
ത കൗസല കര ട ിനാ
ദ േ ാ പ പേ വരദ യം
ഇഷ്ടയാേയാ ൈകേകയി രാജ േമാ
ഷ്ടനായ ന കിയാ േപാരായി ിേതാ?
മ െന ാനനാേ കളവതി-
നി ാപിെയ പിഴ ി ൈദവേമ!
ഏവെമ ാം വ ി നിേയ പരി-
േദവനം െചയ തിെനെ ാ കാരണം?
പതി കൗസല െചാെ ാ വാ ക
താേപന േക മ ം പറ ീടിനാ :-
ിെലാ െകാ ിവയ് േപാെല

ണ മി ാെത മാം േഖദി ിയായ്ക നീ.
ാണ യാണമ താേപാധന
ാണവിേയാേഗ ശപി കാരണം
ദു:ഖ െ ാ മരി ാ ട െമ
ാ ി മയ് ായ്ക വ േഭ!
േക നീ ശാപ കാരം മേനാഹേര!
സാ ാ തപസ ികളീശ ര ാരേ ാ.
അ രാ ൗ ശരജാല ം ചാപ ം
ഹസ്േത ധരി ഗയാ വിവിശനായ്
വാഹിനീതീേര വനാ േര മാനസ-
േമാേഹന നില് േനരെമാ നി
േദേഹന മാതാപിതാ നിേയാഗ ാ
സാഹസേ ാടി റെ
ംഭ ംെകാ നീ േകാ വാ വ വ
ംേഭന െവ മ േപാ ംവിധൗ
ംഭ ി നീരകം ശബ്ദം േക
ംഭി ി ിലംേഭാഗദമിതി
ചി ി ട നാദേഭദിനം സായകം
സ ായ ചാേപ ഢമയ ീടിേന .
ഹാ! ഹാ! ഹേതാസ്മ ഹം ഹാ! ഹാ! ഹേതാസ്മ ഹം
126
ഹാേഹതി േക ി മാ ഷവാക ം
ǌാെനാ േദാഷമാേരാ േമ െചയ്തീല
േകന വാ ഹ ! ഹേതാ ഹം വിേധ ഥാ
പാ ിരി ി മാതാപിതാ ാ-
രാ ിൈകെ ാ ത ീ ദാഹി യാ
ഇ രം മ നാദംേക ǌാനതി
സ്തനായ്ത െച േലാ ം തദാ
താപസബാലക പാദ ളി വീ
തേപന െചാേ നി തേനാ ǌാ :
സ ാമി ! ദശരഥനായ രാജാ ǌാന്
മാമപരാധിനം ര ി േവണേമ.
ǌാനറിയാെത ഗയാവിവശനാ-
യാന ത ീ ടി ം നാദെനേ ാ
ബാണെമയ്േതനതിപാപിയെയാ ǌാ
ാണ കള ിനി ൈവകാെത.
പാദ ളി വീ േകണീ െമേ ാ
േഖദം കല െചാ ാ നിബാലക :-
ക മേ ത ാവത ാ േമ
ഹത ാ പാപ ായകി േത
ൈവശ നേ ǌാ മമ പിതാ ാെര-
യാശ സി ി നീേയ േമ ൈവകാെത.
വാ ക േമറി രാനര ം
േന ംകാണാെത പാ ി ീ
ദാേഹന ǌാ ജലം െകാ െച വാ .
ദാഹം െകാ നീ ത ീ െകാ ിനി
ാ െമ ാമവേരാടറിയി
സത െമ ാമവേരാടറിയി
സത െമ ാലവ നിെ ംര ി ം
എ െട താത േകാപ ാകിേലാ
നിെ ം ഭസ്മമാ ീ മറിക നീ.
ാണ േപാകാ പീഢ േ ം
ബാണം പറി നീ ൈവക േത േമ.
എ േക ശേല ാ ാരണംെചയ്
127
പിെ ജലം കലശ ം ൈകെ ാ
ദ തിമാരിരി വിേടയ്
സം മേ ാ ǌാ െച ം ദശാ േര
തേയാ േന ം േവ െപ-
രാ ി വിശ ദാഹി േഹാ
വ ി െമ ത ീ േപാെയാ
മി മറ കള ിേതാ
മ ിെ ാരാ യം ǌ െ ാ നാ ം
മ ം ഭവാെനാഴിെ ൈവകി വാ
ഭ ിമാേന ം െമ ാമതി-
സ നായ് വ ിേതാ നീ മാര! ബലാ .
ഇ കാരം നി പി ിരി ംവിധൗ
മല്പാദവിന ാസജധ ാനി േക ായി
കാ െ മാ ം മദീയം തദാ േക
താല്പര േമാ പറ ജനക ം :-
ൈവ വാെന ലം മമ ന ന!
േവേഗന ത ീ തരിക നീ സാദരം.
ഇ മാക ണ ǌാ ദ തിമാ പദം
ഭ ാ നമസ്കരിെ ം ഭീതനായ
െന ാമറിയി ിതേ രം
ന േയാ ാധിപനാകിയ
ഥ ീവര ǌാ ദശരഥെന േപ
രാ ൗ വനാേ ഗയാ വിവശനായ്
ശാ ല ഖ ഗ െള ം െകാ
പാര ി േ നദീതീേര ഗാശയാ
ംഭ ി നീരകം ശബ്ദം േക
ംഭിവര നിജ ി രംത ി-
ലംഭ െകാ ശബ്ദെമേ ാ യാ-
ല യേ നറിയാെതയ ം ബലാ
െകാ േനര കര ി േക-
െ ം ഭീതനായ്ത െച ീടിേന .
ബാലെന നമസ്കരിേ ന -
ലമവ െമേ ാ െചാ ീടിനാ :-
128
ക മേ മമ വ തി തവ
ഹത ാപാപ ാകയിെ േടാ.
ക ം െപാടി വയ േമെറ
പ ശാേലേ വിശ ദാഹെ ാ !
എെ ം പാ ിരി ം പിതാ ാ ം
ത ീ െകാ െയെ േ ാ െചാ ിനാ
ǌാന േക ഴേ ാ വേ നിനി
ാനികളാം നി െളാെ മി ണം
ീപാദപ ജെമ ിേയ മ ി
പാപിയാേയാരടിയ വലംബനം.
ജ വിഷയ പാവശ ാരേ ാ
സ തം താപസ ംഗവ ാ നി
ഇ മാക ണ കര കര വ
െര ം ദു:ഖം കല െചാ ീടിനാ :-
െനവിെട ിട ി ഭവാ
തൈ വ ǌ െളെ ാ േപായീേടണം
ǌാന േക വ തെ െയ തി-
ദീനതേയാ ക ട കാ ിേന .
കഷ്ടമാഹ കഷ്ടം! ക െമ വ
െതാ തേലാടി തനയശരീര ം
പിെ ലതരം െചാ ി വിലാപി
ഖി തേയാടവെരേ ാ െചാ ീനാ :-
നീയിനി ന ചിത ചമ ീടണം
തീ േമ ം ജ ലി ി ൈവകീടാെത.
ത ǌാ ം ചിത ിേനനേ രം
േ ണ സാകം േവശി വ ക ം
ദഗ് േദഹ ാ മായ് െച വ ം
ാരിേലാകം ഗമി വാണീടിനാ .
തേപാധനനേ രെമേ ാ
േശാക ാ മരിെ െചാ ിനാ .
ശാപകാലം ന ാഗതമായി
താപസവാക മസത മാ ംവരാ.
മ വേനവം പറ വിലാപി
129
പിെ ം പിെ ം േക ട ിനാ
ഹാരാമ! ! ഹാ! സീേത! ജനകേജ!
ഹാരാമ! ല ്മണ! ഹാ ഹാ! ണാം േധ!
നി േളാ ം പിരിെ രണം ന-
രി െനവ ൈകേകയിസംഭവം.
രാജീവേന െന ി ി ചി ി
രാജാ ദശരഥ രാലയം
നാരീജനവിലാപം
ദു:ഖി രാജനാരീജന ം ന-
െരാെ വാവി കര ട ിനാ .
വ സി താഡി േക േഘാഷ
ത ണം േക വസിഷ്ഠ നീ ം
മ ികേളാ ഴറി സം മ-
മ : രമകം ളിെ യ് :-
ൈതലമയേ ാണിത ിലാ ധരാ-
പലക ത ട േക വ ീടായ്വാ .
എ െചയ് ത ാെര ംവിളി-
ി തേ നി േവേഗന േപാകണം.
േവഗേമറീ ം തിരേയറിെ
േകകയരാജ മകം െചാ ക
മാ ലനായ ധാജി ിേനാടിനി-
േയ േമ കാലം കളയാതയ ണം
ശ ഘ്നേനാ ം ഭരതെനെയ തി-
വി തം െച െചാ െക യ ീടിനാ .
സത രം േകകയരാണ മ ം
നത ാ ധാജി ിേനാ െചാ ീടിനാ :-
േക േപ ! വസിഷ്ഠന െചയ്ത
വാ ക ശ ഘ്നേനാ ം ഭരതെന
ഏ േമ ൈവകാതേയാ യ് യയ്െ
തവാക ം േക േനരം നരാധിപ
ബാലക ാേരാ േപാെക െചാ ിനാ
130
കാേല റെ ി മാര ാ ം
ഏതാ മെ ാരാപ കെ ി
താതെന ാകി ം ാതാവിനാകി ം
എ കെ ിെത ി പലതരം
ചി ി ചി ി മാ േ ഭരത ം.
സ ാപേമാ മേയാ ാ രി
സേ ാഷവ ിതം ശബ്ദഹീനം തഥാ
ഷ്ടല ്മീകം ജേനാദ്ബാധവ ിതം
ഷ്ട ാ വിഗേതാ വം രാേജ െമ ിദം
േതേജാവിഹീനമകം ി െച
രാജേഗഹം രാജല ണവ ിതം
ഷ്ട ാ വിഗേതാ വം രാജ െമ ിദം
േതേജാവിഹീനമകം ി െച
രാജേഗഹം രാജല ണവ ിതം
ത ൈകേകടിെയ മാര ാ
ഭ ാ നമസ്കരി ീടിനാര ിക.
െന സേ ാേഷണ മാതാ -
ായ ഗാഢമാലിംഗ മടിയി വ-
മാംേഗ ക ാ േചാദി ി
ഭ മ ീമ ല ി െലാ േവ?
മാതാവി ം പി ാ ജന -
േമ േമ ദു:ഖമി ീ പറക നീ
ഇ രം ൈകേകയി െചാ േനര തി-
രമാ ഭരത ം െചാ ിനാ :-
േഖദ െന ാണാെ നി ി
താതെനവിെട വസി മാതാേവ!
മാതാവിേനാ പിരി രഹസി ǌാ
താതെന കാ ിെലാ നാ െമ.
ഇേ ാ ഭവതി താേന വസി െത-
വില േമ താപ ം ഭീതി ം
മല്പിതാെവ പറെക േക
ത ിയമാ ൈകേകയി ം െചാ ിനാ :-
131
എ കെന ദു:ഖി ാനവകാശം
നി േനാവാǌ്ഛിതെമാെ വ ി ǌാ .
അശ േമധാദിയാഗ െള ാം െചയ്
വിശ െമ ാട ം കീ ി പര ിയ
സ ഷ ാ ഗതി ലഭി ീടിനാ
ത പിതാെവ േകെ ാ ഭരത ം
േ ാണീതേല ദു:ഖവിഹ ലചി നാ-
യ് വീ വിലാപം ട ിനാെന ം.
ഭരതെ വിലാപം
ഹാ! താത! ദു:ഖസ േ നി ജ മാ-

േമെതാ ദി ി േപായി പേത!
എെ ം രാജ ഭാരെ ം രാഘവ
ത െട ക ി സമ ിയാെത പിരി-
െ െപായ്െ ാ പിതാേവ! ണവിേധ!
ǌ മാ ടേയാരിനി ൈദവേമ!
നീവ ം കര േനര-
ാപ ൈകേകയി ക നീ ം ട-
ാശ സി ീ ക ദു:േഖന കിം ഫല
മീശ രകല്പിതെമ ാമറിക നീ.
അഭ ദയം വ ീടിേന ǌാ തവ
ലഭ െമ ാെമ ലഭി തറിക നീ.
മാ വാക ം സമാക ണ ഭരത ം
േഖദപരവശ േചതസാ േചാദി :-
ഏതാ െമാ പറ തിേ മമ
താത മരി േനര മാതാേവ!
ഹാ: രാമ! രാമ! മാര! സീേത! മമ
ീരാമല ്മണ! രാമ! രാമ! രാമ!
സീേത! ജനക േതതി ന: ന-
രാ രനായ് വിലപി മരി ി
താതന േക േനരം ഭരത ം
മാതാവിേനാ േചാദി ാനെത േ ാ!
താത മരി േനര രാമ ം
132
സീത ം സൗമി ി മരിക ിേ !
എ േക ൈകേകയി ം െചാ ിനാ
മ വ രാമനഭിേഷകമാരംഭ
സ യായ ക േനര ǌാ-
െന െട ന ന തെ വാഴിേ ണം
എ പറ ഭിേഷകം ട ിേയ
നിേ ാടതി കാരം പറയാമേ ാ.
ര വരം മമ ത തവ പിതാ
പ തിെലാ ിനാ നിെ വാഴിെ
രാമ വന ി േപാെക മേ ം
മിപ തേ ാടി കാലമ ിേ .
സത പരായണനായ നരപതി
ഥ ീതലം നിന ംത രാമെന
കാനനവാസ ിനായയ ീടി ്
ജാനകിേദവി പാതി ത മാലംബ
ഭ ാ സമം ഗമി ീടിനാളാ സൗ-
മി ി ം ാതാവിേനാ െടേ ായാ .
താതനവെര നില വിലാപി
േഖേദന രാമരാേമതി േദവാലയം
ാനറിെക മാ വാക ം േക
ദു:ഖി മിയി വീ ഭരത ം.
േമാഹം കല േനര ൈകേകയി -
മാഹ േശാക ിെനെ ാ കാരണം.
രാജ ം നിന സ ാപ്തമായ് വ ി
ജ നായ് വാഴ്ക ചാപല ം കള നീ.
എ ൈകേകയി പറ േക ട-
െനാ േകാപി േനാ ീടിനാ മാതരം
േ ാധാ ിത ി ദഹ േപാമ െയ-
ാധി ീടിനാ ക നിേ ാ ക ം
ഭ ാവിെനെ ാ പാേപ! മഹാേഘാേര!
നിസ് േപ! നി േയ! ദുഷ്േട! നിശാചരി!
നി െട ഗ ഭ ി വിേ െനാ
ണ ി ാെത മഹാപാപി ǌാനേഹാ!
133
നിേ ാ രിയാട തിനി ǌാ െച
വ ിയി വീ മരി ന ായ്കിേലാ
കാള ടം ടി ീ വന ായ്കി
വാെള ാ ക ീ വ .
വ കണ ി ം ǌാ ǌാ മരി ീ വ-
നിെ ാ സംശയം ദുഷ്േട! ഭയ രി!
േഘാരമാ ംഭീപാകമാകിയ
നാരകംത ി വസി മി ലം
ഇ രം മാതരം ഭ ി ദു:ഖി
സത രംെച കൗസല ം ണ ീടിനാ
ക നീേരാ ം െമലി തിദീനയായ്
ഖി യാേയാ കൗസല െചാ ീടിനാ :-
ക േദാഷ ളിെത ാമകെ ി-

െത ക ര കെ കാരണം
ീരാമ മ ജാത ം സീത ം
ചീരാംബരജടാധാരികളായ് വനം
ാപി ിെതെ ം ദു:ഖാം രാശിയി
താേപന മ യാ ീടിനാ നി യം.
ഹാ! രാമ! രാമ! ര വംശനായക!
നാരായണ പരമാ ജഗല്പേത!
നാഥ! ഭവാ മമ ന നനായ് വ
ജാതനായീടിനാ േകവലെമ ി ം
ദു:ഖെമെ ിരി ീെലാരി -
ാ ിേലാ ാ വിധിബലമാം േലാം.
ഇ ം കര മാതാ തെ ം
നത ാ ഭരത ം ദു:േഖന െചാ ീനാ :-
ആ രമാനസയാകായ് ി െകാ
മാതാ ǌാ പറ േക ണം
രാഘവരാജ ാഭിേഷകം ട ിയാ
ൈകേകയിയാകിയ മാതാ മാതാേവ!
ǌാനറി ി ി രാഘവ ത ാണ
ǌാനരി േ യെത ിേലാ മാതാേവ!
134
ഹത ാശതജാതമാം പാപ -
മേ ജി ി ǌാ നി യം
ാ ജനാം വസിഷ്ഠ നിെയ ം
ധ ദാര ള തിതെ ം
ഖഡ്േഗന നി ഹി ാ പാപ -
െമാെ യ ഭവി ീ ക ǌാ .
ഇ െന നാനാ ശപഥ ം െചയ്
തി ിനദു:ഖം കല ഭരത ം
േക േ രം ജനനി ം െചാ ിനാ
േദാഷം നിനേ മിെ റി ǌാ
ഇ ം പറ ണ ഗാഢംഗാഢ-
മാംേഗ ക ാള ക വ-
െരാെ വാവി കര ട ിനാ-
ര ഥ േക വസിഷ്ഠ നീ ം
മ ിജനേ ാ മ േപാെട ി
സ ാപേമാ െതാ ഭരത
േരാദനംക െചയ് വസിഷ്ഠ ം
േഖദം മതിമതി േകളി േകവലം
ദശരഥനായ രാജാധിപ
സത പരാ മ വി ാനവീര വാ
മ ഖ ളാം രാജേഭാഗ ം
യഥാവിധി യജ്ǌ ംബ -
ത ാ ബ ധനദ ിണ ം ദാ
ദത ാ ിവിഷ്ടപം ഗത ാ യഥാ ഖം
ലബ്ധ ാ ര രാ ാസനം ദു ഭം
ാരി ഖ ിദശൗഘവ നാ-
യാന േമാടിരി തിെന നീ
യാനനം താഴ് ി േന ാം കീ .
നാാ ജ നാശാദിവ ിത
നിത നി പനവ യനദ യ
സത സ പ സകലജഗ യ
ത ജ ാദിഹീന ജഗ ാരണ
135
േദഹമത ം ജഡം ണഭം രം
േമാൈഹകകാരണം! ിവിേരാധകം
ിവിഹീനം പവി മെ ാ േമ
ചിേ വിചാരി ക ാെലാരി ം
ദു:ഖി തി വകാശമിേ േമ
ദു:േഖന കിംഫലം ത വശാ നാം
താതെന ാകി ം െന ാകി ം
േ തരായാലതി ഢരാ വ
മാറ ല െതാഴി റവിളി
േ െറ ള േമാഹി വീണീ േവാ
നി ാരെമ ം സംസാരേമാ ിേലാ
സം ംഗെമാേ ഭകരമാ
ത സൗഖ ം വ ീ വാ ന
നിത മാ െ ാ ശാ ിയറിക നീ.
ജ ാകി മരണ ം നി യം
ജ ം മരി വ വ ം നി യം
ആ ംത താേതാരവ െയ-
േ ാ ണെമ ാം സ ക വശവതം
തത മറി വിദ ാെനാരി ം
മി ാ കള ാദിവസ് നാ
േവ െപ േ ര ം ദു:ഖമിേ േമ :
ാണ്ഡേകാടിക ന ളായ ം
ണാ ഷ്ട ളായ ം പാ ിേലാ
സംഖ യി ാേതാള ിെത ാ ണ-
ഭം രമാ ജീവിതകാല ി-
െലെ ാരാ ാ മഹാ ാനിനാ ം
ബ െമ ീേദഹേദഹിക െ ം
ചി ി മായാ ണൈവഭവ -
മ ദാ ക വ െ സം മം
ക ിത പ ാ ല ാം വി വ
സംപതി ീ മാ തിനശ രം.
ാ നേദഹ ക ണാ പിെ ം
ാപ്തമാം േദഹി േദഹം രപി-
ജീ േദഹ ള േപ ി
136
േശാഭം നവേദഹ െകാ .
കാലച ി മണേവഗ ി
ലമി േഭദ ളറിക നീ.
ദു:ഖ ിെനെ ാ കാരണം െചാ നീ
ഖ ജനമതം േക ǌാന െചാ വാ
ആ ാവിനി ജനനരണ -
മാ നി ചി ി ഷഡ്ഭാവ മി .
നിത ാന സ പന് സകേലശ ര ശാശ ത
ദിസാ ി സ ാ ാ സനാതന-
നദ യേനക പര പരമ ശിവ .
ഇ മനാരതം ചി ി ചി ി
ചിേ േഢമായറി ദു:ഖ ം
ത ാ ട കക സ ഹ ം
സത രേമ ം വിഷാദ ാെകാലാ.
സംസ്കാരക ം
താ വചനം പന ന
ത ാ യഥാവിധി സംസ് ാരക ം
മി ത ാമാത േസാദേരാപാ ായ
നാേയാ ഭരത മാര ം
താതശരീരെമേ ാണിത ി നി-
ാദര െമ നീരാടി .
ദിവ ാംബരാഭരണാേലപന ളാ
സ ാംഗെമ ാമല രി ീടിനാ
അ ിേഹാ ാ ിത ാല ിേഹാ ിെയ
സംസ് രി ംവ മാചാര സം തം
ദത ാ തിേലാദകം ദ ാദശവാസേര
ഭ ാ കഴി ി പിണ്ഡമാദരാ
137
േവദപരായണ ാരാം ദ ിജാവലി-
േ ാദനേഗാധന ാമരത്നാംബര-
ഷണാേലപനതാം ല ഗ
േതാേഷണ ദാന ംെചയ് സേസാദരം
വീ നമസ്കരി ാശീ ചനമാ-
ദാന ംെചയ് വി നായ് േമവിനാ
ജാനകീല ്മണസം നാ ട
കാനനം പി രാമ മാരെന
മാനേസ ചി ി ചി ി ദിനം
മാനവവീരനാേയാ ഭരത ം
സാ ജനായ് വസി ീടിനാന ിനം
നാനാ നേ ാ മനാ ലം
ത വസിഷ്ഠ നീ നി ല-
സ മ ാ മായ് വ സഭാ ിേക
അ േ ാ ഹാസനസ ിഭനാം നി
സ ാസേന മ വീടിനാനാദരാ
ശ ഘ്നസം നായ ഭരതെന
ത വ ിയേനരമവ ക ം
മ ികേളാ ം രവാസികേളാ -
മ രാന ം വള മ വിനാ
ി നി ഭരത മാരേനാ-
ടംേഭാജസംഭവന ന െചാ ിനാ :-
േദശകാേലാചിതമാ വാ ക
േദശീകനായ ǌാനാ െചാ ീ വ
സത സ തവ താത ദശരഥ
ഥ ീതലം നിന ദ ന കീടിനാ
ാഭ ദയാ േമഷ ൈകേകയി
ദ മാേയാ വരദ യകാരണം.
മ മഭിേഷകം നിന ǌാ
മ ികേളാ മ േപാ െചയ്തീ വ
രാജ മരാജകമാം ഭവാനാലിനി
ത ാജ മെ ധരി മാര! നീ
താതനിേയാഗമ ഷ്ടി ം േവണം
പാതക മത ായ്കിേലവ ം
138
ഒെ ാഴിയാെത ണ നര ാ
വ സാദ ിനാ .
എ െചയ് വസിഷ്ഠ നിേയാ
ന ായ്െ ാ ണ ി ഭരത ം
ഇ ടിയ രാജ ംെകാ കിം ഫലം
മ വനാ ം മമ ജ
ǌ ളവ െടകി ര ാരേ
നി ളിെത ാമറി േ ാ േമ .
ഭരതെ വനയാ
നാെള ല ാേല േപാ ക ǌാ

നാളീകേന െനെ ാ ി േപാ വാ
ǌാ ം ഭവ മ തീേദവി ം
നാനാ രവാസിക മമാത ം
ആന േത കാലാ തിര ടേയാ -
മാനകശംഖപടഹവാദ േ ാ ം
േസാദര രതാപസസാമ -
േമദിനീപാലകൈവശ ാദി ം
സാദരമാ ൈകേകയിെയാഴി
മാ ജന മായി േപാകണം.
രാമനി ാഗമി ീ േവാളം ǌ
മിയി തെ ശയി േത .
ലഫല ള് ജി ഭസിത
മാേലപനംെചയ് വല് ല ം
താപേവഷം ധരി ജട
താപം കല വസി േത .
ഇ ം ഭരത പറ േക വ-
െര ംന െ െചാ ീടിനാ .
ചിേ നിന ി േതാ ിയത ത-
ര ാരിലത മനേ ാ നീ.
സാ േളവം കഴ് േനര-
മാദിത േദവ ദി ഭരത ം
139
ശ േനാ െട റെ ി
ത മ നിേയാേഗന ൈസന ം
സത രം രാമെന ാണാ നട ി
ചിേ നിറ വഴി േമാദേ ാ ം.
രാജദാര കൗസല ാദിക തദാ
രാജീവേന െന ാ ാ നട ി
താപസേ വസിഷ്ഠ ം പ ി ം
താപസ േ ന സാകം റെ .
മി കിള െപാ ീ ം െപാടിക ം
േവ ാമനി െച പര ചമ ി .
രാഘവാേലാകനാന വിവശരാം
േലാകരറി ി മാ േഖദ ം
ംഗിേവരാഖ രം ഗമി ീ ട
ഗംഗാതേടെച നി െപ ട.
േകകയ ീ ത പടേയാടമി-
ാഗതനായ േക ഹ തദാ
ശ ിതമാനസനായ് വ ത െട
കി ര ാേരാ െചാ ാനിതേ രം:-
ബാണചാപാദി ശസ് ം ൈകെ ാ

േതാണികെളാെ ബ ി സ രായ്
നില്പിെന ാവ ം ǌാന െച ക-
ിേ ാ വ ൈവകീടാെത
അ ിേക െച വ ി ാലവ െട-
യ തമറി ീ േ ാ.
രാഘവേനാ വിേരാധ ിെന ിേലാ
േപാക താ മവരിനി നി യം
െര ാകി കട ക ം േവണം
പ തിേ ം വിഷാദ ം ടാെത
ഇ ം വിചാരി റ ഹ െച
സത രം കാല് ല് നമസ് രി ീടിനാന്.
നാനാവിേധാപായ ം കാഴ്ചവ-
ാന ം െതാ നി ീടിനാ .
140
ചീരാംബരം ഘനശ ാമം ജടാധരം
ീരാമമ ം ജപ നാരതം
ധീരം മാരം മാേരാപമം മഹാ-
വീരം ര വരം േസാദരം സാ ജം
മാരസമാനശരീരം മേനാഹരം
കാ ണ സാഗരം ക ഹ തദാ.
മിയി വീ േഹാ ഹമിത ാ -
ണാമ ം െചയ് ഭരത മേ രം.
ഉ ാപ ഗാഢമാലിംഗ ര നാഥ-
ഭ ം വയസ മനാമയവാക ം
ഭ ാ ഹേനാ പിെ ം െചാ ിനാ-
മ േഷാ ംസരത്നം ഭവാ
ആലീംഗനം െചയ് വേ ാ ഭവാെന േലാ-
കാലംബന തനാകിയ രാഘവ .
ല ്മീഭഗവതിേദവിെ ാഴി സി-
ി േമാ മെ ാ വ മേതാ നീ.
ധന നാ നീ വന ി -
ലി തിനിെ ാ സംശയം മ സേഖ!
േസാദരേനാ ം ജനകാ ജേയാ -
േമെതാരിട റ ീ ര നായക
സീതേയാ ടി നീയവിടം ദാ
കാ ി രിെക േക ഹ തദാ
വാ മി ാെതാ സേ ാഷേചതസാ
ഭ ഭരതനത മെന ത -
ചിേ നി പി ട നട ീടിനാന .
യ ഗത ാ ഹ സത രം െചാ ിനാ :-
ക ാ െമ ി ശാസ് തം സീതയാ
െകാ വ ത മഹാശയന ലം.
ക ഭരത ം ബാഷ്േപാദകം
െതാ വിറ സഗദ്ഗദം െചാ ിനാ .
ഹാ! മാരി! മേനാഹര! ജാനകി!
ാസാദ ്നി വ തല്പ േല
േകാമളസ്നിഗ് ധവളാംേബരാസ് േത
141
രാേമണ േശേത മഹാ ഖം സാ കഥം?
േശേത ശമയ വിഷ്ടേര നിഷ് േര
േഖേദന സീതാ മദീയാ ജ നാ
മേ ാഷകാരണാെല ചി ി
മേ ഹമാ പരിത ജി ീ വ .
കില്ബിഷകാരിണിയായ ൈകേകയിത
ഗ ഭ ി നി ജനിെ ാ കാരണം
ദുഷ് തിയായതിപാപിയാെമെ ം
ധി രി ീടിേന പിെ ം പിെ ം
ജ സാഫല ം വ ിത ജ
നി ലമാനസ ഭാഗ വാെന ം
അ ജ തെ രിചരിെ െ ാ ം
വ ം വന ി േപായതവനേ ാ.
ീരാമദാസദാസ ാ ദാസനാ-
യാ ഢഭ ി േ ഷ ǌാ ം സദാ
നിത ം േസവി െകാ വെന ാ വ ം
മ ജ ി ഫലെമ നി യം.
െചാ നീെയേ ാെടവിെട വസതി
കൗസല ാതനയനവിേടയ് ൈവകാെത
െച ǌാനി ിെ ാ േപാ വ-
െന േക ഹ രെചയ്താ :-
മംഗലേദവതാവ ഭന് ത ലി-

ി െന െ ാ ഭ ി ാകയാ
ണ വാ ാരി വ േ സര ഭവാ
നി യെമ ിേലാ േക മഹാമേത!
ഗംഗാനദികട ാല െ ം
മംഗലമാ ചി ടാചലം
ത നി േട വസി ി സീതയാ
ത െട േസാദരേനാ ം യഥാ ഖം.
ഇ ം േഹാ ിക േക ഭരത ം
ത ഗ ാമേഹ ശീ ം ിയസേഖ!
ത മമ തടിനിെയസസത രം
ക മിേദ ാഗം സമ േ ാ ഭവാദ നീ
142
ത ാ ഭരതവാക ം ഹ സാദരം
ഗത ാ വി ധനദിെയ ട വാ
ത ജനേ ാ െട സം മം
വിസ്താര ം മഹാേ പണീ തം
അ സാ ലേദശം നിറ ീടിനാ-
ന േതാണി വ ിനാ .
ഊ മാെയാ ഴ െമ തി-
േല ം വലിെയാ േതാണിയി താ ദാ
ശ ഘ്നേനാ ം ഭരതേന ം നി-
സ മനായ വസിഷ്ഠേന ം തദാ
രാമമാതാവായ കൗസല തെ ം
ഉ മയാം മി ാേദവിതെ ം
ഥ ീശപത്നിമാ മ വെര ം
ഭ ാ െതാ കേരറി മ ം ഴ-
സ്തഭീത ാ കട ീടിനാനാദരാ .
ഉ തടിെയ ി നാ ലം
േ നട ി വ പട ം തദാ
ശീ ം ഭരദ ാജതാപേസ ാ മം
വ ാ േഗാ ം വിേരാധം വിനാ
സ ാപ സ ീതനായ ഭരത ം!
വ പടെയാ േവ െര നി ീയിനാ
താ ജ മാ ടജാ േണ
സാന മാവിശ നിേ ാരന രം
ഉ ല ം മഹാേതജസം താപസം
വിജ രാ ാനമാസീനം വിധിസമം
ഷ്ട ാ നനാമ സാഷ്ടാംഗം സേസാദരം
ഷ്ടഭ ാ ഭരദ ാജ നീശ രം
ാത ാ ദശരഥന നം ബാലകം
ീൈത്യവ ജയാമാസ നീ ം
ഷ്ടവാചാ ശല ശ്ന ം െചയ്
ഷ്ട ാ തദാ ജടാവല് ലധാരിണം
ഷ്ടികല െചയ്താനിെതെ േടാ
കഷ്ടമിേ ാ പപ മെ ാ േമ.
143
രാജ ം പാലി നാനാജന ളാ
ജ നാേയാ നീെയ ിനായി െന
വല് ല ം ജട ം താപസ-
ഖ േവഷതെത രി ഹി ീ വാ
എെ ാ കാരണം വ പടേയാ മാ-
ഹ വനാ േര വ െചാ നീ
ത ാ ഭരദ ാജവാക ം ഭരത -
മി ം നിവര തേ ാ െചാ ിനാ :-
നി ി ിേലറാെത േലാക ി-
െലെ ാ ാ മഹാ േന!
എ ി ം വാസ്തവം ǌാ ണ ി നി-
ടം േപാവാന ഹിേ ണേമ
രാമാഭിേഷകവിഘ്ന ി കാരണം
രാമപാദാബ്ജ ളാണ തേപാനിേധ!
ǌാേന േമെയാ റി ീല രാഘവ
കാനന ിെ വാ ല ം
േകകയ ിയാമ ാവ വാ ായ
കാേകാളേവഗേമ ലമതി .
ഇേ ാള േനാ േനാ ǌാനതി-
നി ാദപ ം മാണം ദയാനിേധ!
ീരാമച ത നായ് ല്പാദ-
വാരിജ ം ഭജിെ ിേയ മമ
മ േഭാഗ ളാെലെ ാ ഫലം!
മതിെ ാഴി ിെ ാരാകാം ിതം.
ീരാഘവ ചരണാ ിേക വീ സം-
ഭാര െള ാമവെട മ ി
പൗരവസിഷ്ഠാദികേളാ ടേവ
ീരാമച ഭിേഷക ം െചയ്
രാജ ിനാ ിെ ാ േപായി
ജ നാം േജഷ്ഠെനേ വി െകാ വ .
ഇ െന േക ഭരതവാക ം നി
മംഗലാ ാനേമനം ണ ീടിനാ
144
ംബി ്നി സേ ാഷി ളിനാ
കിംബ നാ വ ! ാ െമാെ ǌാ
ാന ശാ ക റി ിരി ി
മാനേസ േശാക ാെകാലാ േക നീ
ല ്മണെന ാ നിലേ േമ ഭ ി
ല ്മീപതിയായ രാമ നി യം.
ഇ ിനി ല് രി ീ വ നിെ ǌാ
വ പടെയാ മിെ ാ സംശയം.
ഊ ം കഴി റ ി ല കാേല
േവണം ര നാഥെനെ വാ .
എ ാമ െചയ് വ െമനി തി-
നിെ ാ ൈവ ഖ െമ ഭരത ം
കാ ക കി മാചമ നീ -
േമകാ മാനസനായതിവി തം
േഹാമേഗഹ നായ് ധ ാന ം െചയ്തി
കാമ രഭിെയ േണ കാനനം
േദേവ േലാകസമാനമായ് വ ി
േദവകളായി മ ത ം
േദവവനിതമാരായി ലതക ം
ഭാവനാൈവഭവെമ മ തം!!
ഭ ഭ ാദി േപയ ള് േഭാജ ം

ി സാദനം മ ം ബ വിധം
േഭാജനശാലക േസനാ ഹ ം
രാജേഗഹ െമ മേനാഹരം.
സ രത്ന തനി ിതെമാ േവ
വ ി തി പണി ന ം
ക ണാ ശാസ് ഷ്േടന വസിഷ്ഠെന
സേ ാദേമാ ജി ി ിനാ .
പ ാ സൈസന ം ഭരതം സേസാദര-
മി ാ േപണ ജി ന രം
പ്തരായ് ത ഭരദ ാജമ ിേര
പ്തരായാരമരാതിസ ിേഭ
ഉ ാന ം െചയ് ഷസി നിയമ
145
ത ാ ഭരദ ാജപാദ ിനാ
താപസ തേ ാട ം ൈകെ ാ
പതിന ന ാ ം റെ
ചി ടാചലം ാപ മഹാബലം
ത പാ ി െര കി ിദ ിേക
മി മാേയാ ഹ ം മ ം
ശ ഘ്ന ം താ മായി ഭരത ം
ീരാമസ ശനാകാം യാ മ -
മാരാെ ാേരാേരാ നിവര ാേരാ
താ െതാ േചാദി മത ാദരം.
വാ ര മന സൗ-
മി ിേയാ ം മഹീ ിമാേരാ ം ദാ?
ഉ മനായ ഭരത മാരേനാ-
രം താപസ ാ മ െചയ് :-
ഉ രതീേര രസരിത: േല
ചി ടാ ിത പാ േശ വഹാ േമ
ഉ മ ഷ വാ ിെത േക-
െ ം കൗ കേ ാെട ഭരത ം
തൈ വ െച േനര കാണായ് വ ി-
തത തമായ രാമച ാ മം.
ഷ്പഫലദേല വ ീത
ശഷ്പരമണിയ കാനനമണ്ഡേല
ആ കദളീബ ളപനസ -
ളാ ാതകാ നനാഗ ാഗ
േകര ഗ ം േകാവിദാര ം-
േമരണ്ഡച കാേശാകതാല ം
മാലതീജാതി ഖലതാവലീ-
ശാലികളായ തമാലസാല ം
ംഗാദി നാനാവിഹംഗനാദ ം
ംഗമാതംഗ ജംഗ വംഗ -
രംഗാദ നാനാ ഗ ാതലീല ം
ഭംഗ ാ സമാേലാക െര ഭരത ം
ാ സംല വല് ലാലം തം
146
ഷ് രാ ാ മം ഭ ാ വണ ിനാ
ഭാഗ വാനായ ഭരതന േനരം

മാ രജസി പതി കാണായ് വ
സീതാരര നാഥപാദാരനി
തനമായതിേശാഭനം പാവനം
അ ശാബ്ജധ ജവ മ ാഗിെകാ-
ിതം മംഗലമാന മ നായ
വീ ം പണി ം കര ം തദാ
േമ ത മൗലിയി േകാരിയി ീടിനാ .
ധേന ാ ഹമി േഹാ ധേന ാ ഹമി േഹാ!
ം മയാ തം ണ രം പരം
ീരാമപാദപ ാ ിതം തല-
മാരാെലനി കാ ാനവകാശ ം
വ തിേ ാ രി ാദപാം -
ളേന ഷണംെചയ് ഴ ിേത ം
േവധാ മീശ ം േദവകദംബ ം
േവദ ം നാരദാദി നിക ം.
ഇ േമാ തേ മരസാപ് ത-
ചി നായാന ബാഷ്പാ ലാ നായ്
മ മ ം പരമാ മസ ിധൗ
െച നിേ ാ േനരത കാണായി .
രം രാമച ം പരമാന -
മ ിരമി ാദി ാരക -
വ ിതമി ിരാമ ിേരാര: ല-
മി ാവരജമി ീവരേലാചനം
ാദളനിഭശ ാമളം േകാമളം
ജം നീലനളിനദ:ല ണം
രാമം ജടാമ ടം വല് ലാംബരം
േസാമബിംബാഭ സ വ ാ ജം
ഉദ ണാ ണാ തേശാഭിതം
വിദ മാംഗിയാം ജാനകിയാെയാ
വിേദ ാദമാനമാ ാനമവ ാ ലം.
147
വ സി ീവ ര ണമവ യം
ല ്മീനിവാസം ജഗ യമച തം
ല ്മണേസവിതപാദപേ ഹം
ല ണല സ പം രാതനം
ദ ാരിേസവിതം പ ീ വാഹനം
േരേ ാവിനാശനം ര ാവിച ണം
ച : വണ വരപല ഗം
ി ിതാേനകപ ജാണ്ഡം പരം
കാ ണ ം ദശരഥന ന-
മാരണ വാസരസികം മേനാഹരം
ദു:ഖ ം ീതി ം ഭ ി ം ൈകെ ാ
ാല് വീ നമസ് രി ീടിനാ .
രാമനവെന ം ശ ഘ്നേന മാ-

േമാദാെല നിവ ി സം മം
ദീ ഘബാ ലാലാലിംഗനംെചയ്
ദീ ഘനിശ ാസ മേന ാന െ ാ
ദീ ഘന ളി നി ബാഷ്േപാദകം
ദീ ഘകാലംവാ േസാദര ാെര ം
ഉ ംഗസീമനി േച നരപി
വ മണ ാന കം.
സ ംഗേമെറ െ ാ സൗമി ി ം
ത മേയ ഭരതാം ിക ിനാ .
ശ ഘ്ന മതിഭ ികല സൗ-
മി ിത പാദാം ജ ീടിനാ :
ഉ ഷാ മാരായ പ ല-
മേ ജലാശയംക േപാെല തദാ
േവേഗന സ ിധൗ െച ാ ക
രാഘവ ന ി േമനി മേനാ തം
േരാദനംെച മാതാവിെന
പാദ ളി നമി ാ ര നാഥ ം.
ഏ മാ ി ൈകെ ാ കൗസല ം
ബാഷ്പധാരാഭിേഷകംെചയ്
ഗാഢമാ ിഷ ശിരസി ക ട-
148
ഢേമാദം ല ം ര തദാ
അന രാ െ ാ മാ ജനെ ം
പിെ നമസ് രി ീടിനാനാദരാ .
ല ്മീസമയായ ജാനകിതെ ം
ഗാഢമാ ിഷ കൗസല ാദിക സമാ-
ഢേഖദം ട ീടിനാ ക നീ .
ത സമാഗതം ഷ്ട ാ വരം
ഭ ാ വസിഷ്ഠം സാഷ്ടാംഗമാ ാ ട
നത ാ ര മനാ െചാ ീടിനാ-
െന ം ഭാഗ വാ ǌാെന നി യം
താത സൗഖ മ ീ? നിജമാനേസ

േഖദ േ ാ നെരെ ിരികയാ ?
എെ ാ െചാനനെതേ ാ െചാ ീ വാ-
െന സൗമി ിെയെ ാ പറ ം?
രാമവാക ംേക െച ാ വസിഷ്ഠ ം
ധീമതാം േ ഷ്ഠ! താേതാദ മാ േക :-
നിെ ിരി തെ നി പി
മ വ പിെ ം പിെ ം ദു:ഖി
രാമരാേമതി സീേതതി മാേരതി
രാേമതി ല ്മേണതി ലാപംെചയ്
േദവേലാകംെച ാനറിക നീ
േദവേഭാേഗന ഖി സ ഷ്ടനായ്
ക ലാഭം വചനം മിയി

ക ണ ര വര വീണി മിയി
ത ണ ൈ ീലാപി ിേത ം
ല ്മണേനാ ജനനീജന ം
ദു:ഖമാേലാക മ ജന -
െമാെ വാവി കര ട ിനാ .
ഹാ! താത മാം പരിത ജ വിധിവശാ-
േലെതാ ദി ി േപായിതേ ാ ഭവാ .
ഹാ! ഹാ! ഹേതാ ഹമനാേഥാസ്മി മാമിനി
സ്േനേഹന ലാളി താര വാസരം
149
േദഹമിനി ത ജി ീ ക ǌാ
േമാഹെമനി ിനിയി ജീവി യി .
സീത ം സൗമി ിതാ മ േമ
േരാദനം െചയ വീണീടിനാ തേല
ത ശായാം വസിഷ്േഠാ ിക േക വ-
പെമാ ി മ വിനാ .
മ ാകിനിയിലിറ ി ളി വ
മേ തര ദക ിയ ം െചയ്താ .
പിണ്ഡം മ സഹിതം ലീസ ഫല-
പിണ ാകനി ിതാ ാം െകാ വ ി
യാെതാര ം താ ജി മ
സാദരം ന പി െമ േ
േവദസ് തിക വിധി െതേ ാ തി-
േഖേദന പിണ്ഡദാനാന രം തദാ
സ്നാനംകഴി ണ ാഹ ം െചയ്തഥ
സ്നാനാദന രം ാപി ിതാ മം.
അ പവാസ ം െചയ്തിെത ാവ ം
വ ദി ീടിനാനാദിത േദവ ം.
മ ാകിനിയി ളിെ സ ം
വ ി േപാ ാ േമ വസി ീടിനാ .
ഭരതരാഘവസംവാദം
അേ രമാ ഭരത ം രാമെന-

െ െതാ പറ ട ിനാ :-
രാമ! രാമ! േഭാ! രാമ! മഹാഭാഗ!
മാമകവാക ം െചവിത േക ണം
ഉ ടിയനഭിേഷകസംഭാര
െകാ വ ി െകാ ിനിൈവകാെത
െചയ്കേവണമഭിേഷകസംഭാര
െകാ വ ി െകാ ിനിൈവകാെത
െചയ്കേവണമഭിേഷക ം പാലനം
െചയ്ക രാജ ം തവ ൈപ ം യഥാചിതം.
േജഷ്ഠമാം ധ ം ജാപരിപാലനം
150
അശ േമധാദി ം െചയ് കീ യാ ചിരം
വിശ െമ ാം പര ി ലത േവ
േര ം ജനി ി രാജ ം നിജ-
ലാ ി വന ി േപാകണം.
ഇേ ാള ചിതമേ വനവാസ-
മ തവി മ! നാഥ! സീദ േമ.
മാതാ ത െട ദുഷ് തം താവക
േചതസി ചി ി ദയാനിേധ!
ാത ത െട പാദാം ജം ശിര-
സ ാദായ ഭ ി ി മ െചയ് .
ദണ്ഡനമസ്കാര ം െചയ് നി ി
പണ്ഡിതനായ ഭരത മാര ം
ഉ ാപ രാഘവ ംഗമാേരാപ
ചി േമാേദന ണ െചാ ീടിനാ .
മദ ാക മ േക ാ ം മാര! നീ
യ േയാ ം മയാ ത ൈഥവ തം
താതെനെ തി ാ സംവ രം
ീതനായ് ാനനം വാഴ്െക െചാ ിനാ
പിതാ നിന രാജ ം മാ സ തം
ദ മായീ നെര കരണം
േചതസാ പാ ി ന ി വ മി-
ാനനിേയാഗമ ഷ്ഠി ം േവണം.
യാെതാ പി വാക െ ലംഘി
നീതിഹീനം വസി ി തേല
ജീവ തനവ പിെ നരക ി
േമ ം മരി ാ മിെ ാ സംശയം
ആകയാ നീ പരിപാലി രാജ ം
േപാക ǌാ ദണ്ഡകം ത ില് വാണീ വന്.
രാമവാക ംേക െചാ ാ ഭരത ം

കാ കനായ താത ഢമാനസ
െചാ വാക ം ാഹ മ മഹാമേത!
മ വനായ് ഭവാ വാഴ്ക മടിയാെത
151
എ ഭരതവാക ംേക രാഘവ
പിെ ം മ സ്മിതംെചയ് െചാ ിനാ :-
മിഭ ാ പിതാ നാരീജിതന

കാമി മ ഢാ ാ മ േകള്.
താതനസത ഭയംെകാ െചയ്തതി-
േന േമ േദാഷം പറയ േതാ നീ.
സാ ജന നരക ി മതി-
ഭീതി ി മസത ി മാനേസ
എ ി ǌാ വാഴ്വ വേന നി ി വടി
സ ടെമ ിേയ രാജ ം വാ ക
േസാദരനി ം പറ േക തി-
സാദരം രാഘവ താ മ െചയ് :-
രാജ ം നിന െമനി വിപിന ം

ജ നാം താത വിധി ി േമ.
വ ത യമായ ഷ്ഠി ാ ന
സത വിേരാധം വ െമ നി യം.
എ ി ǌാ ം നി ി വടിപി ാെല
കി രനായ് മി ാ ജെനെ ാെല
േപാ വാ കാനന ി ത െത ി
േച വാ െച പരേലാകമാ ǌാ .
നിേത ാപവാേസന േദഹ േപ ി -
നിേത ാവമാ നി നി യി ിേക
ദ ഭവിരി കിഴ തിരി നി-
േ ാ െവയില ഭരത ം
നി ി ക േ ാ ര വര
ത േബാധനാ ം നയനാ സം യാ
െചാ ാ വിേനാടേ ാ വസിഷ്ഠ ം
െച ൈകേകയീ തേനാ െചാ ിനാ :-
ഢനായീെടാലാ േക നീെയ ിേലാ

ഢമാേയാ ാ ം പാ ജ!
രാമനാ നാരായണ പര
152
താമരേസാ ഭവന ി കാരണം
മിയി ര ല ിലേയാ യി
മിപാലാ ജനായി ിറ ി .
രാവണെനെ ാ ധ െ ര ി
േദവകെള രി പാലി െകാ വാ
േയാഗമായാേദവിയായ ജാനകി
േഭാഗീ വരനാ ല ്മണ
േലാകമാതാ ം പിതാ ം ജനകജാ
രാഘവ ാെര റിക വഴിേപാെല.
രാവണെനെ ാ വതി വന ി
േദവകാര ാ ം റെ രാഘവ .
മ രാവാക ം ൈകേകയിചി -
നി ം േദവ തെമ റിക നീ.
ീരാമേദവനിവ ന ി -
ാ ഹം നീ ം പരിത ജി ീ ക.
കാരണ ഷാ യാ സത രം
നീ രാജധാനി േപാക മടിയെത.
മ ികേളാ ം ജനനീജനേ ാ -
മ മി ാത പടേയാ മിെ ാേഴ
െച േയാ ാ രി വസി നീ
വ ീ മ ജ താ മ ജ ം
േദവി മീേര സംവ രാവധൗ
രാവണ െ വധി സ കം.
ഇ ം ിക േക ഭരത ം
ചിേ വള െ ാ വിസ്മയം ൈകെ ാ
ഭ ാര മസ ിധൗ സാദരം
ഗത ാ മസ് ത ാ സേസാദരം
പാദുകാം േദഹി രാേജ ! രാജ ായ േത
പാദ ാ മമ േസവി െകാ വാ .
യാവ വാഗമനം േദവേദവ! േമ
താവേദവാനാരതം ഭജി ീ വ .
ഇ ം ഭരേതാ ിേക ര മ
െപാ ാരടികളി േത െമതിയടി
153
ഭ ിമാനായ ഭരത ന കിനാ
നത ാ പരി ഹി ീടിനാന് ത ി ം.
ഉ മരത്നവി ഷിതപാദുകാ-
മാംേഗ േച രാമനേര േന
ഭ ാ ദ ിണം ത ാ നമസ് രി-
ായ വ ി െചാ ാ സഗദ്ഗദം
മന ബ്ദ േ ഥമദിേന ഭവാ
വ തിെ വ ീ കില്പിെ ǌാ
അന ദിവസ ഷസി ജ ലി ി
വ ിയി ാടി മരി േ ാ.
എ േക ര പതി ം നിജ-
ക നീ ം ട ട േപാ െചാ ിനാ .
അ െനതെ െയാര രമി തി-
ന ǌാന തേ വ ം നി യം.
എ െചയ് വിട ംെകാ ി
ധന ഭരത നമസ് രി ീടിനാ .
പിെ ദ ിണ ംെചയ് വ ി
മേ തരം റെ ഭരത ം
മാ ജന ം മ ിവര ാ ം
ാതാ മാചാര ം മഹാേസന ം
ീരാമേദവെനേ തസി േച െകാ-
ാ ഢേമാേദന െകാ േപായീടിനാ .
ംഗിേവരാധിപനായ ഹെന ം
മംഗലവാചാ പറ യ ീടിനാ .
പി നട ഹ വഴികാ വാ
പി േപ െപ ട ം നടെകാ ി .
ൈകേകയിതാ ം താ വദംെകാ
േശാകമക നട മക മായ്
ഗംഗ കട ഹാ വാേദന നാ
ലംഗ ടെയാ ം െട മാര ാ
െച േയാ ാ രി ര വര
തെ ം ചി ി ചി ി ദിനം
ഭ ാ വി ാ രവാസിക
154
നിത േഖന വസി ിെത ാവ ം
താപസേവഷം ധരി ഭരത ം

താേപന ശ ഘ്ന ം തേ ാ ട
െച ന ി ാമമ േപാ ി
വ ിതാന ം ജഗദ ാസിക െ ാം.
പാദുകാംവ സിംഹാസേന രാഘവ-
പാദ െള സ ല്പി സാദരം
ഗ ഷ്പാദ െകാ ജി െകാ-
ിേക േസവി നി ാരി വ ം
നാനാ നിജനേസവിതനാെയാ
മാനവവീര മേനാഹര രാഘവ
ജാനകിേയാ മ ജേനാ ം ദാ
മാനസാന ം കല ചിലദിനം
ചി ടാചേല വാേണാരന രം
ചിേ നി പി െകാ ര വര
മി വ ളേയാ യി നി വ-
െ മിവിെടയി ാലിനി ട
സത രം ദണ്ഡകാരണ ിനായ്െ ാ
ബ േമാദം ഗമി ീ കേവ ം.
ഇ ം വിചാര ധരി ീ ത മ-
ത മനായ സൗമി ി മായ്തദാ
തത ാജ ചി ടാചലം രാഘവ
സത സ നടെകാ ാ വനാ േര.
അ ാ മ േവശം
അ ിത ാ മം നീ െന
ഭ ാ നമസ് രി ര നാഥ ം.
രാേമാഹമദ ധേന ാസ്മി മഹാ േന!
ീമ പദം തവ കാണായകാരണം.
സാ ാ മഹാവിഷ് നാരായണ പര
േമാ ദെന തറി നീ ം
ജി ിത ഘ പാദ ാദിക െകാ തം
155
രാജീവേലാചനം ാ ഭാര ാന ിതം.
െചാ ിനാ പാലന ന ാേരാ
െചാെ െമ െട പ ി േകള്.
എ ം തപസ ിനിമാരി വ-
മയായ ധ ാ തേപാധനാ
പ ശാവാ േഹ വസി ി
െച ക ാ ം ജനക പാ േജ!
എ േക രാമാ യാ ജാനകി
െച യ യാപദ വണ ിനാ .
വേ ! വരികരിേക ജനകാ േജ!

സ സംഗമം ജ സാഫല േമാ നീ.
വേ പിടി േച ാലിംഗനം െചയ്
ത ഭാവം െതളി നിപത്നി ം
വിശ ക് ാവിനാ നി ിതമാേയാ
വിശ വിേമാഹനമായ ദു ല ം
ണ്ഡല ംമംഗരാഗ െമ ിവ
മണ്ഡനാ മന യ നല്കീടിനാ .
ന പാതി ത മാ ിത രാഘവ
തേ ാ െട നീ േപാ മം.
കാ ി നിന റയായ്െകാരി ം
ശാ നാ ം തവ വ ഭ തേ ാ ം
െച മഹാരാജധാനിയകം
ന ായ് ഖി ചിരം വസി നീ.
ഇ മ ഹ ം െകാ ാദരാ
ഭ രേ ഗമിെ യ ീടിനാ .
ഷ്ടമായ് വേര ം ജി ി ഥ
ഷ്ടികല തേപാധനന ി ം
ീരാമേനാട െചയ് ഭവാനേഹാ
നാരായണനായതറിേ നഹം
നി ഹാമായാ ജഗ യവാസിനാം
സേ ാഹകാരിണിയായ നി യം.
ഇ രമ ി നീ വാക ം േക
156
ത രാ ൗ വസി ര നാഥ ം.
േദവ മാേദവിേയാട ളിെ യ്തി-
േതവെമ ാ കിളിൈ തല ാലേമ.

അേയാ ാകാണ്ഡം സമാപ്തം.
157
ആരണ കാ ം
ബാലിേക! ക ലമൗലിമാലിേക! ണ-
ശാലിനീ! ചാ ശീേല! െചാ ീ മടിയാെത
നീലനീരദനിഭ നി ല നിരǌ്ജന
നീലനീരജദലേലാചന നാരായണ
നീലേലാഹിതേസവ നിഷ്കള നിത പര
കാലേദശാ പ കാ ണ നിലയന
പാലനപരായണ പരമാ ാ തെ
ലീലക േക ാ മതിയാകയിെ ാരി ം.
ീരാമചരിത ളതി ം വിേശഷി
സാരമാെയാ ിസാധനം രസായനം.
ഭാരതീ ണം തവ പരമാ തമേ ാ
പാരാെത പറെക േക ൈപ ിളി െചാ ാ .
ഫാലേലാചനന് പരേമശ ര പ പതി
ബാലശീതാം മൗലി ഭഗവാ പരാപര
ാേലയാചലമകേളാട െചയ്തീടിനാ
ബാലിേക! േക െകാ ക പാ തി ഭ ിേയ!
രാമനാം പരമാ ാവാന പനാ ാ-
രാമനദ യേനകനവ യഭിരാമ
അ ിതാപസ വരാ േമ നി മാ-
െയ ം ഖി വാണീടിനാെനാ ദിനം
മഹാരണ േവശം
ത ഷസ ായ ത നിത ക ം െചയ്ത
നത ാ താപസം മഹാ നമാരംഭി ാ .
ണ്ഡരീേകാ േവഷ്ട !ǌ നി-
മണ്ഡലമണ്ഡിതമാം ദണ്ഡകാരണ ി
ദണ്ഡെമ ിേയ േപാവാനായ ഹിേ ണം
പണ്ഡിതേ ഷ്ഠ! ക ണാനിേധ! തേപാനിേധ!
ǌ െളെ വഴി േ ണമതിനിേ ാ-
ളി നി യയ്േ ണം ശിഷ രി ചിലെര ം
158
ഇ െന രാമവാക മ ിമാ നി േക
തി ീ ം കൗ ലം ടന െചയ് :
േന ളള മാ ം ഭവേനവ ം കാ ീ ി-
താ ളളതേഹാ തവ േന വഴി കാ ീ വാ !
എ ി ം ജഗദ കാരിയാം നിനെ ാ
സ ടം േവ ാ വഴി കാ ീ ം ശിഷ െര ാം.
െച വി നി ി നടെ വേരാ
െചാ ി മാ നിതാ െമാ പി ാെല െച ാ .
അേ രം തിരി നി ളിെ യ് നി-
തേ ാ രാമച വ ി ഭ ി ം:
നി ി വടി കനി െ ളളീടണ-
മ ിേക ശിഷ ജന േ ാ വഴി േമ.
എ േക ാശീ വാദം െചയ് ട മ ം മ ം
െച ത പ ശാല ി ളിനാ .
പിെ ം േ ാശമാ ം നട ാരവരേ ാ
ില ാ മഹാവാഹിനി കണായ്വ .
അേ രം ശിഷ കേളാട െചയ് രാമ-
നി ദി കട തിെന പായ ള ?
എ േക വ ക ം െചാ ിനാെര ദണ്ഡം
മ വ! ന േതാണി െ ധരി ാ ം
േവേഗന ǌ കട ീ താ -
മാ ലം േവ ാ ǌ േ ാ പരിചയം
എ ിേലാ േതാണി കേരറീടാെമ വ െചാ ാ
ശ ടാെത ശീ ം േതാണി ം കട ിനാ .
ീരാമ സാദി താപസ മാരക-
ാേരാ നി കട േപാെക െചാ ാ .
െച ടന ിപാദം വ ി മാര ാ-
െരാെ ാഴിയാെത രാമ ാ മറിയി ാ
ീരാമസീതാ മി ാ ജ ാ മഥ
േഘാരമാ ളള മഹാകാനനമകം ാ .
ഝി ിഝംകാരമാദമണ്ഡിതം സിംഹവ ാ -
ശല ാദി ഗഗണാകീ മാതപഹീനം
േഘാരരാ സ ലേസവിതം ഭയാനകം
രസ ാദി ം ക രാഘവ െചാ ാ :
159
ല ്മണ! ന ായ് നാ റ ം േനാ ിെ ാ ക
ഭ ണാ ികളേ ാ ര സാം പരിഷക .
വി ിനി ന ായ് ഴിെയ ലയ് ം േവണം
നെ ാ ശര രി ിടി െകാ ക ക ി .
ി നീ നട ണം വഴിേയ ൈവേദഹി ം
പി ാേല ǌാ ം നട ീ വ ഗതഭയമ.
ജീവാ ാപരമാ ാ മധ യാ ം
േദവിയാം മഹാമായാശ ിെയ േപാെല
ആവേയാ േ നട ീ ക േവണം സീതാ-
േദവി െമ ാെലാ ഭീതി ായ് വരാ.
ഇ രമ െചയ് ത കാേരണ -
േഷാ മ ധ രനായ് നടേ ാ േശഷം
പി ി ാ ടെനാ േയാജന വഴിയേ ാ
ില ാറെ ാ ഷ്കരിണി ം ക ാ .
കല്ഹാേരാല്പല ദാം ജ ര േതാല്പല-
ഷ്േപ ീവര േശാഭിതമ ജലം
േതായപാന ം െചയ് വി ാ ാരായ് -
ായാ തേല നരി യഥാ ഖം.
വിരാധവധം
അേ രമാ കാണായ് വ ി വ ത-
ത തമായ മഹാസത മത ാരവം
ഉ ത ം കരാേളാ ലദംഷ് ാന ിത-
വ ഗഹ രം േഘാരാകാരമാ ണ േന ം
വാമാംസ ലന സ്ത ലാ ി
ഭീമശാ ലസിംഹമഹിഷ വരാഹാദി
വാരണ ഗവനേഗാചരജ ം
ഷ ാ ം കരേ ം ളളി ളളി
പ മാംസ െള ാം ഭ ി ഭ ി ംെകാ-
ിലലറി വ ീടിനാന േനരം
ഉ ാനം െചയ്ത ചാപബാണ ൈകെ ാ ഥ
ല മണ തേ ാട െചയ്തി രാമച :
കേ ാ നീ ഭയ രനാെയാ നിശാചര-
160
ന െട േനേര വ ല തരം.
സ ാഹേ ാ ബാണം െതാ േനാ ിെ ാ
നി െകാള ക ചി റ മാര! നീ
വ േഭ! ബാേല! സീേത! േപടിയായ്േക െമേടാ
വ ജാതി ം പരിപാലി െകാ വനേ ാ.
എ െചയ് നി ാേന െമാ ിളകാെത
വ ടന ി രാ സ വര ം
നിഷ് രതരമവെന ാശ െപാ ം വ -
മ ഹാസം െചയ്തിടിെവ ീ ം നാദം േപാെല.
ഷ്ടിയി നി കന ക വീ ംവ ം
ഷ്ടേകാേപന േലാകം െǌ മാ രെചയ്താ :
കഷ്ടമാഹ കഷ്ടം നി ളാരി വ ം
ദുഷ്ടജ േള ളള വ കാ ിലിേ ാ
നി ിതസ്തഭയം ചാപ ണീരബാണ-
വല് ലജടക ം ധരി നി േവഷം
കയ്െ ാ മേനാഹരിയാെയാ ധാരിേയാ -
േ മതിബാല ാരേ ാ നി .
കി നഭയം വിനാ േഘാരമാം െകാ ാ ി
സ രി ീ െമെ ാ ലം െചാ വി ?
രേ ാവാണികള് േക ത ണമ െചയ്താ-
നി ാ ലനാഥ മ ഹാസാന രം:
രാമെനെ നി േപെര ട പത്നിയിവ
വാമേലാചന സീതാേദവിെയ േ ാ നാമം
ല മണെന നാമമിവ ം മ േസാദര
ി വനാ രം ജനകനിേയാഗ ാ
രേ ാജാതികളാ മി െന ളളവെര
ശി ി ജഗ യം ര ി ാനറിക നീ.
ത ാ രാഘവവാക മ ഹാസ ം െചയ്
വ ം പിള െ ാ സാല ം പറിേ ാ ീ
നാം നിശാചര രാഘവേനാ െചാ ാ :
ശ നാം വിരാധെനെ െ നീ േക ി ിേ ?
ഇ ിേലാക ിെലെ യാരറിയാെത ളള-
െത ം ഢ ഭവാെന ിഹ ധരിേ ന് ǌാ .
മ യം നിമി മായ് താപസെര ാമിേ ാ-
161
ളി േദശെ െവടിെ ാ േവ െരേ ായാ .
നി ജീവി യിലാശ ളളിെല ി-
ലംഗനാരത്നെ മാ ധ ം െവടി-
െ ാ േമാടിേ ാവിന ായ്കിെലനി ിേ ാ
തി ീ ം വിശ ട ീ വ ഭവാ ാരാ .
ഇ രം പറ വ ൈമഥിലി തെ േനാ ി-
ത രമ ക രാഘവനേ ാ
പ ിക െകാ തെ ഹസ്ത ള േ ാ
ി രാമം തി വക് ം പിള തി-
സത രം ന രന ാന േനര--
മസ് െകാ ഖണ്ഡി ീടിനാ പാദ ം,
ബ േരാഷേ ാടവ പിെ മ േ ാ-
മാംഗ ം റി ീടിനാെനയ് രാമ .
ര ം പര ി മിയില ക
ചി കൗ കേ ാ ണ ൈവേദഹി ം.
ം ട ിനാരപ്സരസ് ീകെള ാ-
മത ം േയാഗി േദവദു ഭിക ം.
അേ രം വിരാധ ത ളളി നി ാെയാ
ധന പെന ാണായ് വ ിതാകാശമാ േ
സ ഷണം ര സ ിഭകാ ാ
ര ശരീരനായ് നി ലാംബരെ ാ ം
രാഘവം ണതാ ിഹാരിണം ണാകരം
രാേക ഖം ഭവഭǌ്ജനം ഭയഹരം
ഇ ിരാരമണമി ീവരദളശ ാമ-
മി ാദി ാരക വ ിതപദം
രം മാരം തിജനമേനാ-
മ ിരം രാമ രാമച ംജഗതാമഭിരാമം
വ ി ദണ്ഡനമസ് ാര ം െചയ് ചി ാ-
ന ം വ പിെ സ് തി ് ട ിനാ :
ീരാമ! രാമ! രാമ! ǌാെനാ വിദ ാധര
കാ ണ േ ! കമലാപേത! ധരാപേത!
ദു വാസാവായ നിത െട ശാപ ിനാ
ഗ വിതനാേയാ രാ ി രനാേയനേ ാ.
നി ി വടി െട മാഹാ ം െകാ ശാപ-
162
ബ ം തീ േമാ ം ാപിേ നി നാഥാ!
സ തമിനി രണാം ജ ഗം തവ
ചി ി ായ് വേരണേമ മാനസ ി ഭ ാ.
വാണിക െകാ മാനകീ നം െച ാേകണം
േന െകാ രാമലിംഗ കാണാേകണം
ഉ മാംേഗന നമസ് രി ായ് വ ീേടണ-
മഭ ാ ത നായ് വേരണം ǌാ
നമസ്േത ഭഗവേത ാന േയ നേമാ
നമസ്േത രാമായാ ാരാമായ നേമാനമ:
നമസ്േത രാമായ സീതാഭിരാമായ നിത ം
നമസ്േത രാമായ േലാകാഭിരാമായ നമ:
േദവേലാക ി േപാവാനായ ഹിേ ണം
േദവേദേവശ! നെരാ േപ ി ീ േ .
നി ഹാമായാേദവിെയെ േമാഹി ി ീടാ-
യ്കം ജവിേലാചനാ! സ തം നമസ്കാരം.
ഇ െന വി ാപിതനാകിയ ര നാഥ-
ന െനതെ െയ െകാ വര ം.
െന ിേയ ക കയി െയെ
ഭ ി ായാ ടന് ി ം ലഭി ീ ം.
രാമേനാട ം ൈകെ ാ വിദ ധര
കാമലാേഭന േപായി നാക േലാക ം ാ
ഇ ഥ െചാ ി സ് തി ീടിന ഷ
ദുഷ് തമക േമാ െ ം ാപി ീടാം.
ശരഭംഗമ ിര േവശം
രാമല മണ ാ ം ജാനകിതാ ം പിെ

ീമയമായ ശരഭംഗമ ിരം ാ .
സാ ാലീശ രെന മാംേസ ണ െളെ ാ
വീ താപസവര ജി ഭ ിേയാെട
ക പക ാദികളാലാതി ം െചയ്ത ചി ാ-
ന െ ാ ശരഭംഗ മ െചയ് :
ǌാനേനകംനാ പാ ിരി ിത
ജാനകിേയാ ം നിെ ാ തിനാശയാേല.
163
ആ വ ാ ചിരം തപസാ ബ തര-
മാ ിേ നേ ാ ണ മി ǌാനവെയ ാം
മ നായ് പിറേ ാ നിന ത ീടിേന
നദ ǌാ േമാ ിനാ േദ ാഗം േ നേ ാ.
നിെ ംക ണ ം നി ലാ ി-
െയ ിേയ േദഹത ാഗം െച െത തെ
ചി ി ബ കാലം പാ ǌാനി ി
ബ മ ൈകവല േ ം ാപി േ .
േയാഗീ നായ ശരഭംഗനാം തേപാധന
േയാേഗശനായ രാമ ത പദം വണ ിനാ .
ചി ി ീ േ ന തം ചരാചര-
ജ ള ഭാേഗ വസ ം ജഗ ാഥം
ീരാമം ദു വാദള ശ ാമളമംേഭാജാ ം
ചീരവാസസം ജടാമ ടം ധ രം
സൗമി ിേസവ ം ജനകാ ജാസമന ിതം
സൗ ഖ മേനാഹരം ക ണാരത്നാകരം.
കണ്ഠഭാവ ം നീ ി സീതയാ ര നാഥം
ക ക ിരി േവ േദഹ ം ദഹി ി
േലാേകശപദം ാപി ീടിനാ തേപാധാന-
നാേകശാദിക ഷ്പ ഷ്ടി ം െചയ്തീടിനാ
പാകശാസന പദാംേഭാജ ം വണ ിനാ .
ൈമഥില ാ സൗമി ിണാ താപസഗതി ക
കൗസല ാ തനയ ം കൗ ക ായ് വ
തൈ വ കി ി കാലം കഴിേ ാരന രം
ാരി ഖ ാ െമാെ േ ായ് സ ം ാ .
നിമ ലസമാഗമം
ദ കാരണ തലവാസികളായ നി-

മ ലം ദാശരഥി വ േക േക
164
ച ദീധിതി ലജാതനാം ജഗ ാഥ
രീകാ തെ ാ ാനായ് വ ീടിനാ .
രാമല ്മണ മാ ം ജാനകീേദവിതാ ം
മാ നിമാെര വീ നമസ്കാര ം െചയ്താ .
താപസ ാ മാശീ ാദം െചയ്തവ കേളാ-
ടാേഭാഗാന വിവശ ാരായാ െചയ്താ :
നി െട തത ം ǌ ളി റി ിരി
പ േഗാ മതല്േപ പളളിെകാള ഭവാ
ധാതാവ ി ലം ഭാരം കളവാനായ്
ജാതനായി വി മാ ാ ല ി
ല മണനാ േശഷ ം, സീതാേദവി
ല ്മിയാ തേ ാ, ഭരതശ ഘ്ന ാ
ശംഖച , ളഭിേഷകവിഘ്നാദിക ം
സ ടം ǌ തീ ീ വാെന നം.
നാനാതാപസ ലേസവിതാ മ ലം
കാനനം കാ ാനാ നീ െടേ ാ ീേടണം
ജാനകിേയാ ം സ ാ ജേനാ ം ടി
മാനേസ കാ ണ ായ് വ മേ ാ ക ാ
എ െചയ്ത നിേ ഷ്ഠ ാേരാ ടി
െച വേരാേരാ നിപ ശാലകള് ക ാര്.
അേ രം തലേയാ െമ കെള ാേമാേരാ
ക േപാെല ക രാഘവ േചാദ ം െചയ്താ :
മ മസ്തക മ ി െമ ാ-
മൈ വ ലെമേ ാ ി ാവാനേഹാ!
തദ ാക ം േക െചാ ാ താപസജനം രാമ-
ഭ ! നീ േക നിസ മ ാെരെ ാ
നി യം രേ ാഗണം ഭ ി നിമി മാ-
യിേ ശമ ിവ ാപ്തമായ് മ ി നാഥാ!
താ ാ മി ം കാ ണ പരവശ-
ചി നാേയാ േഷാ മന െചയ് :
നിഷ് രതരമായ ദുഷ്ടരാ സ ല-
െമാെ ാഴിയാെത െകാ നഷ്ടമാ ീ വ ǌാ
ഇഷ്ടാ പം തേപാനിഷ്ഠയാ വസി സ-
ഷ്ട ാ താപസ ലമിഷ്ടി ം െചയ് നിത ം.
165
സത വി മനിതി സത ം െചയ് ത
നിത സം ജ മാനനായ് വനവാസികളാ
ത തൈ വ നിസ മാ മ ളി
ീന ിനിേയാ മ ജേനാ ം ടി
സ ംസ ഗാനേ നംവസി കഴി ി
വ രം േയാദശ, മ ാലം കാണായ് വ .
തീ ്ണാ മ േവശം
വിഖ ാതമായ തീ ്ണാ മം മേനാഹരം

ഖ താപസ ലശിഷ സ യ ണം
സ ണഗണസ മ പമം
സ കാലാന ദാേനാദയമത തം
സ പാഗപലതാ ല്മസം ല ലം
സ സ പ ി ഗ ജംഗനിേഷവിതം
രാഘവനവരാജ തേ ാ ം സീതേയാ -
മാഗതനായിെത േകെ ാ നി േ ഷ്ഠ
കംഭ സംഭവനാ മഗസ്ത ശിേഷ ാ മ
സം ീത രാമ മേ ാപാസനരത നി
സം മേ ാ െച ിെകാ ി േപാ
സം ജി ളിനാന ഘ പാദ ാദികളാ .
ഭ ി ജലേന നായ് സഗദ്ഗദം
ഭ വ ലനായ രാഘവേനാ െചാ ാന്
നി വടി െട നാമമ െ െ
സ തം ജപി ǌാ മ രനിേയാഗ ാ
ശ ര ഖവ മാം പാദമേ ാ
നി ഹാമായാ ണവം കട െനാ േപാതം.
ആദ മി ാെതാ പരമാ ാവേ ാ നീ
േവദ മെ ാ നാ മാരാ ം ഭവ ം.
ത ദ്ഭ ത ത നായീടണം ǌാ
ത ത്പാദാം ജം നിത ാ ി ദി ണം
ഭാര ാ നിലയാ പ ി വീ
ബ നായ് കീ െമ നി ി വടി
166
ഭ വാ ല ക ണാകടാ ത ാ-
രി ീടണേമ സത രം ദയാനിേധ!
മാംസാേമ ാ ഗലപി മാ ം
ഗാ േമാ േ ാളമതികശ്മല, മതി -
ളളാ യാം മഹാേമാഹപാശബ ം േഛദി-
ാ ിനാശന! ഭവാ വാ െക ി നിത ം.
സ ത െട ളളി വാണാ ം
സ ദാ ഭവാ തെ േകവലെമ ാകി ം
ത ജപരത ാരായ ജന െള
ത ഹാമായാേദവി ബ ി ീ കയി .
ത ജപവി ഖ ാരാം ജന െള
ത ഹാമായാേദവി ബ ി ീ ം.
േസവാ പഫലദാനതല്പര ഭവാ
േദവപാദപ െളേ ാെല വിേശ ശ! േപാ ീ!
വിശ സംഹാര ഷ്ടി ിതിക െചയ ാനായി
വിശ േമാഹിനിയായ മായ ത ണ ളാ
പ ജഭവ വിഷ് പ ളായി
ചി പനായ ഭവാ വാ േമാഹാ നാം
നാനാ പ ളായിേ ാ േലാക ി
ഭാ മാ ജലം തി െവേ െറ കാ േ ാെല.
ഇ െന ളള ഭഗവ സ പെ നിത -
െമ െനയറി പാസി ǌാ ദയാനിേധ!
അൈദ്യവ ഭവ രണാം ജ ഗം മമ
ത മായ് വ ി മ തേപാബലവശാ
ത മ ജപവി ാ നാം സാദി ം
നി ലനായ ഭവാ ചി യെന ാകി ം
സ യമായി പര മായ പമായ്
ക ണാമേഗാചരമാെയാ ഭവദ് പം
ത ായാവിഡംബനരചിതമ മാ ഷ കം
മ ഥേകാടി േകാടി ഭഗം കമനീയം
കാ ണ േന ം കാ കബാണധരം
സ്േമര ര ഖമജിനാംബരധരം
സീതാസം ദം മി ാ ജനിേഷവിത-
പാദപ ജം നീലനീരദകേളബരം
167
േകാമളമതിശാ മന ണമഭി-
രാമമാ ാരാമമാന സ ണാ തം
ത മദ മമ േന േഗാചരമാേയാ-
രി ി േമനി നിത ം ചിേ വാ ക േവണം
ി ംഭ ാ നാമ രി ായീടണം
മെ ാ വരമേപ ി േ നി േപാ ീ!
വ ി ിസ് തി ീടിന നിേയാ
മ ഹാസ ം രാഘവന െചയ് :
നിത പാസനാ മായിരിെ ാ
ചി ം ǌാനറി േ കാ ാനായ് വ േന!
സ തെമെ െ ശരണം ാപി മ-
േ ാപാസക ാരായ് നിരേപ ാ മായ്
സ ഷ്ട ാരാ ളള ഭ ാ െ െ നിത ം
ചി ി വ ംതെ കാണായ് വ ീ മേ ാ.
ത തേമത സ്േതാ ം മ ിയം പഠി ീ ം
സ തി വരനാം മ വിേശഷി ം
സദ്ഭ ി ഭവി ീ ം ാന ാ-
മല്പ മതിനി സംശയം നി പി ാ .
താപേസാ മ! ഭവാെനെ േ വി ലം
ാപി മേ ാ മമ സാ ജ ം േദഹനാേശ
ഉെ ാരാ ഹം തവാചാര നാമഗസ്ത െന-
വ ി െകാ വാെന തിനാവതിേ ാ ?
തൈ വ കി ി കാലം വസ് ാത ാ ഹ-
െമ മഗസ്ത ാ മം േന?
ഇ ം രാേമാ ി േക െചാ ിനാ തീഷ്ണ -
മസ് േത ഭ , മ േതാ ിയതതി ǌാ
കാ േവനേ ാ വഴി െടേ ാ നാ
വാ െമ ിേയവസിേ ണമി ിവിെട നാം
ഒ നാ ǌാ ം ക ിെ വിെന
ഷ്ടേമാദേ ാെടാെ ്േ ായ് ാണാമേ ാ.
ഇ മാന ം രാ ി ം കഴി േ ാ-
ാനം െചയ്ത സ ാവ നം ത ാ ശീ ം
ീതനാം നിേയാ ം ജാനകീേദവിേയാ ം
േസാദരേനാ ം മ ം നട മ ാേ േപായ്
168
െച ി രാമനഗസ്ത സഹജ ം
വന േഭാജന ം െചയ്ത വെര ാവ -
മേന ാന സ ാപ ം െചയ്തി േ ാ േശഷം
അഗ സ ശനം
ഭാ മാ ദി േ ാള ഘ ം നല്കി മഹാ-
കാനന മാ േഗ നടെകാ ി മ ം മ ം
സ ഫല മാഢ പാദപലതാ-
സം തം നാനാ ഗസ യനിേഷവിതം
നാനാപ ിക നാദം െകാ തിമേനാഹരം
കാനനം ജാതി ൈവരരഹിത ജ ം
ന നസമാനമാന ദാനാഢ ം നി-
ന ന േവദ നിമി ിതമനിപമം
ഷി വര ാരമര നിക ം
സേ ാദം വാ ം മ ിരനികര
സംഖ യി ാേതാള േ ാേരാേരാതരം ന
സംഖ ാവ ററമി ാതവ ം.
േലാക മിതിേനാ േനരെ േ
ാരാ േ ാ െചാ കാ ം േതാ ം.
ആ ര േമാേരാ ിവ ക ക വ ം െച-
ാ മ ി റ ഭേദേശ
വി മി ന രമ ളിെചയ് രാമ
വി തനായ തീഷ്ണ തേ ാടിനിയിേ ാ
േവേഗന െച ഭവാനഗസ്ത നീ േനാ-
ടാഗതനാേയാെരെ യ ണ ി ീടണം.
ജാനകിേയാ ം ാതാവായ ല ്മണേനാ ം
കാനനദ ാേര വസി ീ ി പാ മം.
ത ാ രാേമാ ം തീ ്ണ ഹാ സാദമി-
ത ാ സത രം ഗത ാചാര മ ിരം ദാ
നത ാ തം വരമഗസ്ത ം നി ല-
സ മം ര മഭ സ യ തം
രാമമ ാ വ ാഖ ാ തത്പരം ശിഷ ാ ാ-
യ് ാമദമഗസ്ത മാ ാരാമം നീശ രം
169
ആ ഢവിനയംെകാ ാനതവ േ ാ -
മാരാ വീ ട ദണ്ഡനമസ് ാര ം െചയ്താ :
രാമനാം ദാശരഥി േസാദരേനാ ം നി
ഭാമിനിേയാ ി ാഗതനായി ിേ ാ
നില് റ ഭാഗ കാ ണ ബ്േധ! നി
ഴലിണ ക വ ി ാ ഭ ിേയാെട.
േ ത ക ാ ി ക റി ിരി
കംഭസംഭവ നേര ി മ െചയ്താ :
ഭ ം േത, ര നാഥമാനയ ി ം രാമ-
ഭ ം േമ ദി ിതം ഭ വ ലം േദവം.
പാ ി ീ ǌാെന നാ കാ ാ
ാ ി സദാകാലം ധ ാനി രാമ പം
രാമരാേമതി രാമമ ം ജപി തി-
േകാമളം കാളേമഘശ ാമളം നളിനാ ം.
ഇത ാ സരഭസ ായ നി വ-
േരാ മ മേ ചി മത ഭ ാ നി-
സ മേരാ ം നിജശിഷ സ യേ ാ ം
ഗത ാ ീരാമച വക് ം പാ െചയ്താ :
ഭ ം േത നിര രമസ് സ തം രാമ-
ഭ ം േമ ദിഷ്ട ാ ചിരമൈദവ സമാഗമം
േയാഗ നായിരിേ ാരിഷ്ടാതിഥി ബലാ മമ
ഭാഗ േത ന സം ാപ്തനായി ഭവാ
അദ വാസരം മമ സഫലമ യ
മ പ ാഫല ം വ ി ജഗല്പേത!
ംഭസംഭവ തെ രാഘവ താ ം
ത ി ം ൈവേദഹി ം സം മസമന ിതം
ി ഭ ാ ദ നമസ് ാരം െചയ്തേ ാ
കംഭജ ാ െമ െ േ ല്പി ശീ ം
ഗാഢാേ ഷ ം െചയ് പരമന േ ാ ം
ഢപാദീശാംശജനായ ല ്മണേന ം
ഗാ സ്പ ശനപരമാ ാദജാത വ-
േ കീലാലാ ലനായ താപസവര
എേകന കേരണ സം ഹ േരാമാ ാന ിതം
രാഘവ െട കരപ ജമതി തം
170
സ ാ മം ജഗാമ ഷ്ടാ നാ നിേ ഷ്ഠ-
നാ ിതജന ിയനായ വിേശ ശം രാമം
പാദ ാ ഗ്ഘ ാസന മ പ ഖ മാ-
പാദ സ ജ ഖമാ പവിഷ്ടം നാഥം
വന േഭാജ െകാ സാദരം ജി ി
ധന നാം തേപാധനേനകാേ െചാ ീടിനാ
അഗസ്ത സ് തി
നീ വ ം പാ ǌാനി ി ം
േദവകേളാ ം കമലാസനേനാ ം ഭവാ
ീരവാരിധിതീര ി നി െചയ്
േഘാര രാവണ തെ െ ാ ǌാ മ ല-
ഭാരാപഹരണം െചയ്തീ വെന തെ
സാരസാസന! സകേലശ ര! ദയാനിേധ!
ǌാന ട ി വ ിവിെട വാണീടിേന-
നാന സ പനാം നി ട ക െകാ വാ
തപസജനേ ാ ം ശിഷ സംഘാതേ ാ ം
ീപാദാം ജം നിത ം ധാനി വസി ǌാ
േലാക ഷ്ടി േമകനായാന നായ്
േലാകകാരണ വികല്േപാപാധിവിരഹിത
ത െട മായ തനി ാ യ തയായി
ത െട ശ ിെയ ം തിമഹാമായ
നി ണനായ നിെ യാവരണം െചയ്തി
ത ണ െളയ സരി ി ീ ം
നി വ ാജം േവദാ ിക െചാ നിെ ം
ദിവ മാമവ ാ െമ പനിഷദ ശാ .
മായാേദവിെയ ല തിെയ ം െചാ ം
മായാതീത ാെര ാം സം തിെയ ം െചാ ം
വിദ ാ ാരവിദ െയ ം പറ വേ ാ
ശ ിെയ ല നാമം െചാ പലതരം.
നി ാ സംേ ാഭ മാണയാകിയ മായ ത ി -
നി ായ് വ മഹ െമ േ ാ െചാ .
നി െട നിേയാഗ ാ മഹ ി േല-
171
നി ായ് വ നരഹ ാര ം രാ
മഹ ംമഹ ാര ം സംസാര ം
മഹാേദ ദികേളവം ായിെ ാ ീ .
സാത ികം രാജസ ം താമസെമ ീവ ം
േവദ മായ് ചമ ി െമ റി ാ ം.
താമസ ി നി ായിതി ിയ ം
േതേജാ പ ളായ ൈദവത ം പിെ
സാത ിക ി നി മന ായ് വ
പകം ലിംഗമിവ ി നി ായി
സ വ ാപ്ത ലസ യ ി നി
ദിവ നാം വിരാ മാ ായിെത േക .
അ െന ളള വിരാ ഷ തെ യേ ാ
തി ീ ം ചരാചരേലാക ളാ ം
േദവമാ ഷതിര േഗ ാനി ജാതിക ബ -
ാവരജംഗമൗഘ മാ ായ് വ .
ത ായാ ണ െള മാ യി േ ാ
ാ ം വിഷ് താ ം ായ് വ
േലാക ഷ്ടി രേജാ ണമാ യി േ ാ
േലാേകശനായ ധാതാ നാഭിയി നി ായി
സത മാം ണ ി നി ര ി ാ വിഷ്
ം തേമാ ണംെകാ സംഹരി ാ ം
ബി ിജാതകളായ ിക ണ യം
നിത മംശി ജാ സ പ്ന ം പ്തി ം
ഇവ രിെ ാം സാ ിയായ ചി യ ഭവാ
േമാദേമാടേ ാളംഗീകരി മായതെ
ത ലം ണവാെനേ ാെലയായി ഭവാ
ത ഹാമായ ര വിധമായ് വ ാളേ ാ.
വിദ മവിദ െമ ളളേഭദാഖ യാ
വിദ െയ േ ാ െചാ നി ിനിരത ാ .
അവിദ ാവശ ാരായ് വ ി ീടിന ജനം
ിനിര ാെര െ േഭദ ള .
േവദാ വാക ാ േവദികളായ് സമ ാരായ്
പാദഭ ാരാ ളളവ വിദ ാ ക ാ
അവിദ ാവശഗ ാ നിത സംസാരികെള-
172
വശ ം തത ാ െചാ നിര രം.
വിദ ാഭ ാൈസകരത ാരായ ജന െള
നിത ാെര െചാ ത ാ .
ത േ ാപാസക ാരാ ളള ഭ ാ
നി ലയായ വിദ താേന സംഭവി ീ ം.
മ ളള ഢ ാ വിദ ാെക ം
െച ി റായിരം ജ കഴി ാ ം,
ആകയാ ത ിസ ാരാ വ-
േരകാ ാരിേ ം സംശയേമാ ാ ,
ത ി ധാഹീന ാരാ വ െ ാം
സ പ്ന ി േപാ ം േമാ ം സംഭവി മി .
ീരാമ! ര പേത! േകവല ാന േ !
ീരാമണാ രാമ! കാ ണ ാ തസിേ ാ!
എ ി വളെര ǌാനി െന പറ
ചി ി ി സാരം കി ി െചാ വ ധരാപേത!
സാ സംഗതിതെ േമാ കാരണെമ
േവദാ ാരായ വിദ ാ മാ െചാ ീ
സാ ളാ സമചി ാരേ ാ
േബാധി ി ീ മാ ാ ാ ംഭ ാ ായ്
നിസ് ഹ ാരായ് വിഗൈതഷണ ാരായ് സദാ
ത ഭ ാരായ് നി ാഖിലകാമ ാരായ്
ഇഷ്ടാനിഷ്ട ാപ്തിക ര ി ം സമ ാരായ്
നഷ്ടസംഗ ാ മായ് സന സ്തക ാ ളായ്
ഷ്ടമാന ാരായ് ത പര ാരായ്
ശിഷ്ടാചാൈരകപരായണ ാരായി നിത ം
േയാഗാ ം യമനിയമാദിസ ാരാ-
േയകാേ ശമദമസാധന ാരായ്
സാ ളവേരാ സംഗതി ാ േ ാ
േചതസി ഭവ കഥാ വേണ രതി ാം
ത ഥാ വേണന ഭ ി ം വ ി ീ ം
ഭ ി വ ി ീ േ ാ വി ാന ായ് വ ം
വി ാന ാനാദിക െകാ േമാ ംവ ം
വി ാതെമ ാ ഖ ി നി ിെത ാം
ആകയാ ത ി ം നി േല േ മവായ് ം
173
രാഘവ! സദാ ഭവിേ ണേമ ദയാനിേധ!
ത ദ്പാദാബ്ജ ളി ം ത ാരി െമ-
വി ഭ ി നെരെ ാ ാകണം
ഇ േ ാ സഫലമായ് വ മമജ -
മി മ ം വ ി സഫലമായ്.
ഇ േ ാ തപ ി ം സാഫല ായ് വ
ഇ േ ാസഫലമായ് വ മേ ം
സീതായാസാ ം ദി വസി സദാ ഭവാ
സീതാവ ഭ! ജഗ ായക! ദശരേഥ!
നട േ ാ മിരി േ ാ െമാേരട
കിട േ ാ ം ജി േ ാ െമ േവ ാ
നാനാക ള ഷ്ഠി േ ാ സദാകാലം
മാനേസ ഭവ പം േതാേ ണം ദയാം േ !
ംഭസംഭവനിതി സ് തി ഭ ിേയാെട
ജംഭാരിത ാ ം നി ിപ്തമായ ചാപം
ബാണ ണീരേ ാ ം െകാ ഖഡ്ഗേ ാ ം
ആന വിവശനായ് പിെ മ െചയ്താ :
ഭാര തമായ രാ സവംശം നി ാ
പേത! വിനഷ്ടമായീടണം ൈവകീടാെത.
സാ ാ ീനാരായണനായ നീ മായേയാ ം
രാ സവധ ിനായ് മ നായ് പിറ ം.
ര േയാജനവഴി െച േ ാളിവിെട നി-
േ ാ ണ മിയാകിയ പ വടി,
ഗൗതമീതീേര നെ ാരാ മം ചമ തി
സീതയാ വസി േപായ് േശഷ െ ാ കാലം
തൈ വ വസി നീ േദവകാര െള ാം
സത രം െചെയ്ക ന ത നല്കി നി.
ൈത ത സ്േതാ സാരമഗസ്ത ഭാഷിതം
ത ാ സമന ിതം രാഘവ തി വടി
ബാണചാപാദിക ം തൈ വ നിേ പി
വീ ണ നമസ്കരി ഗസ്ത പാദാം ജം
യാ മയ ി മി ാ ജേനാ ം
ീത ാ ജാനകിേയാ െമ ീ േ രം.
174
ജടാ സംഗമം
അ ി ംഗാഭം ത പ തിമേ ക
പ ിസ മനാ ം നാം ജടാ ഷം
എ ം വള െ ാ വിസ്മയം രാമ
ബ േലാേഷണ മി ാ ജേനാ െചാ ാ :
ര സാം വരനി ിട നി-
ഭ കനിവെന നീ ക തി േയാ സേഖ!
വി ി ത ീ നീ ഭീതി ാെകാ ാ
െകാ വനിവെന ǌാ ൈവകാെതയിനിയിേ ാ .
ല ്മണ തേ ാടി ം രാമ െചാ േക
പ ിേ ഷ്ഠ ം ഭയപീഡിതനായിെ ാ ാ :
വ ന ഹം തവ താത െച ി-
െല മിഷ്ടനായ വയസ നറി ാ ം.
നി ി വടി ം ǌാനിഷ്ടെ െ യ്തീ വ ;
ഹ വ ന ഭവഭ നാം ജടാ ǌാ .
എ ിവ േക ബ സ്േനഹ െ ാ നാഥ
ന ായാേ ഷംെചയ് നല്കിനാന ഹം:
എ ി ǌാനിരി തിന വസി നീ
സ ടമിനിെയാ െകാ േമ നിന ി ;
ശ ിേ നേ ാ നിെ ǌാന കഷ്ടം! കഷ്ടം!
കി ര വരനായ് വാ ക േമലി ഭവാ .
175
പ വടീ േവശം
എ െചയ് െച ി പ വടി-
ത ിലാ ാ സീതാല മണസേമതനായ്.
പ ശാല ം തീ ല ്മണ മേനാ മായ്
പ ഷ്പ െകാ തല്പ ാ ിനാ .
ഉ മഗംഗാനദി രതീേര -
േഷാ മ വസി ി ജാനകീേദവിേയാ ം.
കദളീപനസാ ാദ ഖില ഫല ാ-
തകാനേന ജനസംബാധവിവ ിേത
നീ ജ േല വിേനാദി ി േദവിതെ
ീരാമനേയാ യി വാണ േപാെല വാണാ .
ഫല ലാദിക ം ല മണനിദിനം
പല ംെകാ വ െകാ ം ീതിേയാേട.
രാ ി ലറ ാെത ചാപബാണ ം ധരി-
ാ യാ ര ാ മായ് നി ീ ം ഭ ിേയാേട
സീതെയ മേ യാ ി വ ം ാത:കാേല
ഗൗതമിത ി ളി ഗ്ഘ ം കഴി ട
േപാ േ ാ സൗമി ി പാനീയ ം െകാ േപാ ം.
വാരംവാരം ീതി ി െന വാ ംകാലം
ല ്മേണാപേദശം
ല ്മണെനാ ദിനേമകാേ രാമേദവ -

ഴ ി വിനയാനതനായിെ ാ ാ ഃ
ിമാ ഗെ യ െചേ ണം ഭഗവാേന!
ഭ നാമടിയേനാടജ്ǌാനം നീ ംവ ം.
ാനവി ാനഭ ിൈവരാഗ ചി െമ ാം
മാനസാന ംവ മാറ െചയ്തീടണം.
ആ ം നി ി വടിെയാഴി ി ിവെയ ാം
േനേരാേട പേദശി ീ വാ മ േല.
ീരാമന േക ല ്മണ തേ ാടേ ാ-
ളാ ഢാന മ െചയ്തി വഴിേപാെല:
േക ാ െമ ിലതി ഹ മാ വേദശം
176
േകേ ാളം തീ ം വികല്പ മെമ ാം.
ിനാ മായാസ പെ ǌാ െചാ ീ വ-
നേ ാ പിെ ാനസാധനം െചാ ാമേ ാ.
വി ാനസഹിതമാം ാന ം െചാ വ പിെ
വിേ യമാ സ പെ ം െചാ ാെമേടാ!
േ യമാ പരമാ ാനമറി േ ാ
മായാസംബ ഭയെമാെ നീ ീ മേ ാ.
ആ ാവ ാെത േദഹാദിവസ് ളി-
ലാ ാെവ േബാധം യാെതാ ജഗ േയ,
മായയാ ഡ നി ണയമതിനാേല
കായസംബ മാ ം സംസാരം ഭവി .
ഉ േ ാ പിെ വിേ പാവരണ െള
ര പം മായയ്െ റിക സൗമിേ നീ.
എ തി േ തേ ാ േലാകെ ല്പി -
െത റികതി ല ്മേഭദ േളാ ം
ലിംഗാദി ാ മാമവിദ ാ പമ ം
സംഗാദിേദാഷ െള ംഭവി ി ം.
ാന പിണിയാ ം വിദ യായ മേ -
താന ാപ്തിേഹ തെയ റി ാ ം.
മായാകല്പിതം പരമാ നി വിശ െമേടാ!
മായെകാ േ ാ വിശ െ േതാ ി .
ര ഖ ി െല ഗ ിേപാെല
നി യം വിചാരി ിേല െമാ ി യേ ാ.
മാനവ ാരാ കാണെ ം േക ായ ം
മാനസ ി സ്മരി െ െമ ാം
സ പ്നസ ിഭം വിചാരി ിലി ാെതാ േ ാ
വി മം കള ാ ം വികല്പ ാേക .
ജ സംസാര ലമായ േദഹം
ത ലം കള ാദി സംബ െമ ാം.
േദഹമായ പ തസ യമയം
േദഹസംബ ം മായാൈവഭവം വിചാരി ാ .
ഇ ിയദശക മഹ ാര ം ി
മന ം ചി ല തിെയ ിെത ാം
ഓ ക ാ െമാ മി രി തേ ാ
177
േ മായ േദഹെമ േ ാ നാമം.
എ ിവ ി നി േവെറാ ജീവന ം
നി യം പരമാ ാ നി ല നിരാമയ .
ജീവാമസ പെ യറി െകാ വാ
സാധന െളേ െകാ ക സൗമിേ ! നീ.
ജീവാ ാെവ ംപരമാ ാവാെവ േമാ ി
േകവലം പര ായശബ്ദ െള റി ാ ം.
േഭദേമതിേമയി ര െമാ േ നം
േഭദ െ പറ ത ാരേ ാ.
മാന ം ഡംഭം ഹിംസാ വ ത ം കാമം േ ാധം
മാനേസ െവടി സ ഷ്ടനായ് സദാകാലം.
അന ാേ പാദിക ം സഹി സമ ാ
മന ഭാവ മകെല ള ദിനം
ഭ ിൈകെ ാ േസവ ം െചയ് നിജ
ചി ി ം േദഹ ി ം െചയ് െകാ
നിത ം സ ിള ം വ ാെത
സത െ മാ യി ാന സ പനായ്
മാനസവചനേദഹ െളയട ി -
ാനേസ വിഷയസൗഖ െള ി ിയാെത
ജനനജരാമരണ െള ി ി ി-
ലനഹ ാരേത ന സമഭാവനേയാ ം
സ ാ ാവാ ലെമ റ മനേ ാ ം
സ ദാ രാമരാേമത മിതജപെ ാ ം.
ദാരാ ദി നിസ്േനഹത ം െചയ്
സ ി െമാ ി ം ടാെത നിര രം
ഇഷ്ടാനിഷ്ട ാപ്തി ല ഭാവേ ാ സ-
ഷ്ടനായ് വിവി േല വസിേ ണം.
ാ തജന മായ് വസി െതാ -
േമകാേ പരമാ ാനത പരനായി
േവദാ വാക ാ ളവേലാകനംെചയ്
ൈവദികക മാ നി സമ ി ാ .
ാന മകതാരി റ ചമ ീ ം
മാനേസ വികല്പ േള േമ ാെകാ ാ.
ആ ാവാ െതെ േ ാ േകള െമ ി-
178
ലാ ാവ േ ാ േദഹ മാണ ാഹ ാരം
മാനസാദികെളാ മിവ ി നി േമേല
മാനമി ാെത പരമാ ാ താേന േവേറ
നില്പി ചിദാ ാ മവ ം ം
ത പദാ ാ ǌാനിഹ ത പദാ മായി
ാനംെകാെ െ വഴിേപാെല ക റി ീടാം
ാനമാ െതെ ാ വസ് തെ .
ാന ാ വി ാനംെകാ തെ
ǌാനിെത റിവി സാധനമാകയാേല.
സ പരി ണനാ ാ ചിദാന
സ സത ാ ഗതനപരിേ ദ നേ ാ.
ഏകനദ യ പരനവ യ ജഗ യ
േയാേഗശനജനഖിലാധാര നിരാധാര
നിത സത ാനാദില ണ ാ ക
പാധികളി േവറി വ മായാമയ
ാനംെകാ പഗമ േയാഗിനാേമകാ നാം
ാനമാചാര ശാസ് ൗേഘാപേദൈശക ാനം.
ആ േനാേരവം ജീവപരേയാ ലവിദ ാ
ആ നി കാര കാരണ ം ടിേ
ലയി ീ േ ാ േ ാരവ യേ ാ ി
ലയേ ാടാ േവറി ിരി താ ാെവാേ .
ാനവി ാനൈവരാഗ േ ാ സഹിതമാ-
മാന മായി ൈകവല സ പമി-
വ േമ പറവാ മിതറിവാ -
ം ന ണ േ ാരി ാ ം ജഗ ി
മ ിയി ാതവ െ ം ദു ഭം േക
മ ിെകാ തെ ൈകവല ം വ ംതാ ം.
േന െ ാ ം കാ തി പണി
രാ ിയി തെ പദം ദീപ െ ാകിേല
േന വഴിയറി ീടാവിത േമ
ീരാമഭ ി െ ാകിേല കാണായ് വ .
ഭ ന ായ് കാശി മാ ാ നം
ഭ ി കാരണ െമെ േക ാ ം നീ.
മ ാേരാ നിത സംഗമമ ം
179
മ ാെര നിേവാ േസവി ം
ഏകാദശ ാദി താ ഷ്ടാന ം ന-
രാ ലെമ ിേയ സാധി െകാ ക മഥ
ജനം വ ന ം ഭാവനം ദാസ ം ന
േഭാജനമ ിവി ാണാം െകാ മഥ
മ ഥാപാഠ വണ െചയ്ക ം ദാ
മ ണനാമ െള ീ ി െകാ ക ം
സ തമി െമ വ ി ം ജന െ ാ-
ര രം വരാെതാ ഭ ി മാ ായ് വ ം.
ിമാ ഗം താവക ശ്നാ സാരവശാ-
മായ നിനെ ാെല ധരി നീ.
വ വമ നെമ ം ഹ ം മമ
ഭ ാ െ ാഴി പേദശി ീട തേ ാ.
ഭ െന ാകിലവ േചാദി ീെല ാകി ം
വ വ മവേനാ വിശ ാസം വരികയാ
ഭ ിവിശ ാസ ാ നാം മ നി
നിത മായ് പാഠം െചയ്കില ാനമക േപാം.
ഭ ിസം ാരാം േയാഗീ ാ നം
ഹസ്തസം ിതയേ ാ ിെയ റി ാ ം.
പണഖാഗമനം
ഇ രം സൗമി ിേയാട ളിെ യ് ന-

രി ിരി േനരമി ീടിേനാരന രം
ഗൗതമീതീേര മഹാകാനേന പ വടീ-
തേല മേനാഹേര സ രി ീ െ ാ
യാമിനീചരി ജന ാനവാസിനി വിേമാഹിനി,
പ ജധ ജ ലിശാ ശാ ിത ളായ്
ഭംഗി േതടീ ം പദപാത ള േനരം
പാദസൗ ര ം ക േമാഹിതയാകയാെല
കൗ ക െ ാ രാമാ മമകാപാ ാ .
ഭാ മണ്ഡലസഹേ ാജ ലം രാമനാഥം
ഭാ േഗാ ജം ഭവഭയനാശനം പരം
മാനവവീരം മേനാേമാഹനം മായാമയം
180
മാനസഭവസമം മാധവം മ ഹരം
ജാനകിേയാ ം െട വാണീ ക
മീനേകതനബാണപീഡിതയായാേള ം.
രേവഷേ ാ ം മ ഹാസ ം െപാഴി-
ി ിരാവരേനാട് മ മാ രെചയ്താ :
ആെരേടാ ഭവാ ? െചാ ീടാ െട െന ം
േനേരാെട ിവിേട വ വാ ലെമ ം,
എെ ാ ലം ജടാവല് ലാദികെള ാം?
എ ി ധരി ി താപസേവഷെമ ം.
എ െട പരമാ ം േ ǌാ പറ ീടാം
നിേ ാ നീെയേ ാ പിെ േ ാദി മേ ാ.
രാ േസശ രനായ രാവണഭഗിനി ǌാ-
നാഖ യാ ണഖ കാമ പിണിയേ ാ.
ഖര ഷണ ിശിരാ ളാം ാതാ
രിേക ജന ാേന ǌാനിരി സദാ.
നിെ ǌാനാെര മറി ീല ം ന-
െരേ ാ പരമാ ം െചാ ണം ദയാനിേധ!
രീ േക െകാ ക ǌാനേയാ ാധിപതി-
ന ന ദാശരഥി രാമെന േ ാ നാമം.
എ െട ഭാര യിവ ജനകാ ജാ സീത
ധേന ! മ ാതാവായ ല ്മണനിവെനേടാ.
എ ാെലെ ാ കാര ം നിന മേനാഹേര!
നി െട മേനാഗതം െചാ ക മടിയാെത.
എ േക േനരം െചാ ിനാ നിശാചരി-
െയേ ാ െടേ ാ രമി െകാേ ണം നീ;
നിെ ം പിരി േപാവാ മമ ശ ി േപാരാ
എെ നീ പരി ഹി ീടണം മടിയാെത.
ജാനകി തെ ടാ ി ിരി
മാനവവീരനവേളാട െചയ്തീടാ :
ǌാനിഹ തേപാധനേവഷ ം ധരിേ ാേരാ
കാനനംേതാ ം നട ീ സദാകാലം.
ജാനകിയാ മിവെള െട പത്നിയേ ാ
മാനേസ പാ ാ െവടി ീട െതാ െകാ ം
സാപത്േന ാഭവദു:ഖെമ ം കഷ്ടം കഷ്ടം!
181
താപെ സഹി തിനാള നീ െമേടാ!
ല ്മണ മമ ാതാ ര മേനാഹര
ല ്മീേദവി തെ െയാ ം നീെയ ാംെകാ ം
നി ളി േ േമെറ നി യം മേനാഹേര!
സംഗ ം നി ിേല ം വ ി മവെനേടാ!
മംഗലശീലന പെന ം നിന-
നീ െച പറ ീ ക ൈവകീടാെത.
എ േക േനരം സൗമി ി സമീേപ േപായ്-
െ വളേപ ി ാ ഭ ാവാെക തെ .
െചാ വേളാ ചിരി വ രെചയ്താ-
െന െട പരമാ ം നിേ ാ പറ ീടാം.
മ വനായ രാമ ത െട ദാസ ǌാേനാ
ധേന ! നീ ദാസിയാവാ ത വള യേ ാ.
െച നീ െചാ ീടഖിേലശ രനായ രാമ
തേ ാ തവ ലശ ലാചാര െള ാം.
എ ാലേ രം തെ കയ്െ ാ മേ ാ രാമ
നിെ െയ േക രാവണസേഹാദരി
പിെ ംര ലനായകേനാ െചാ ാ-
െളെ നീ പരി ഹി ീ ക ന നിന-
െ ാ െകാ േമെയാ സ ട ായ്വരാ
മ വാ! ഗിരിവന ാമേദശ േതാ -
െമേ ാ െട നടേ ാേരാേരാ േഭാഗെമ ാ-
മേന ാന ംേച ജി ായ് വ മനാരതം.
ഇ രമവ രെചയ്ത േക േനര-
രമ െചയ് രാഘവ തി വടി:
ഒ നായാലവനരിേക ഷി ാ-
െനാ ി േവണമതിനിവ െ നി ിേ ാ .
ഒ ി േവണമവനതിനാെര തിര-
ിരി േ രമിേ ാ നിെ ം ക കി ി,
വ ം ൈദവെമാ െകാതി ാലിനി നിെ
വരി െകാ മവനി സംശയേമ ം
െതരിെ ിനി ാലം കള ീടാെത െചല്ക
കരെ ഹി ീ ം ക െ വെനേടാ!
രാഘവവാക ം േക രാവണസേഹാദരി
182
വ ാ ലേചതെ ാ ം ല ്മണാ ിേക േവഗാ
െച നി േപ ി േനര മാര -
െമേ ാടി രം പറ ീെടാ െവ േത നീ
നി ിലിേ െമാ കാം െയ റിക നീ
മ വനായ രാമ തേ ാ പറ ാ ം.
പിെ മ േക രാഘവസമീേപ േപായ്-
െ നി േപ ി ാളാശയാ പലതരം.
കാമ മാശാഭംഗംെകാ േകാപ മതി-
േ മ മാലസ ം രാ സിയേ ാ
മായാ പ ം േവ െപ ǌ്ജനൈശലംേപാെല
കായാകാര ം േഘാരദംഷ്ട ം ൈകെ ാേ ം
ക െ ാ സീതാേദവിേയാട േ ാ
സം മേ ാ രാമ ത നി േ രം
ബാലക ക ശീ ം തി ചാടി വ
വാ റ രി ാ ം ല ം െമ ാം
േഛദി േനരമവളലറി റയി
നാദെ െ ാ േലാകെമാെ മാെ ാലിെ ാ .
നീലപ ത ിെ കളി നി ചാടി
നാല വഴിവ മ വിയാ േപാെല
േചാര െമാലി ി കാളരാ ിെയേ ാെല
േഘാരയാം നിശാചരി േവഗ ി നടെകാ ാ .
രാവണ തെ വര ിനിയിേ ാെള
േദവേദവ മ െചയ്തി രാളിനാ .
ഖരവധം
രാ സ വരനായീടിന ഖര പി
പ മ വനിയി പ തം വീണേപാെല
േരാദനംെചയ് ി തനംെചയത നിജ-
േസാദരിതെ േനാ ിെ ാ ിനാനാ ഖര :
ത വ ി സത രം ഢേവശി -
ത െചാ ാെരെ േ ാെട ം വിരേയ നീ.
വീ വീ േ ം വിറ ലറി ഗദ്ഗദ-
മാ േ ാ ഭീത ാ െചാ ിനാളവളേ ാ :
183
മ ത മാ ദശരഥ മാരി വ -
മ ണവാ ാെര ം സി മാ
രാമല ്മണ മാെര വ നാമെമാ
കാമിനി െട സീതെയ വ േപ .
അ ജ നിേയാഗ ാ നാമവരജ
ഖഡ്േഗന േഛദി ി മ ചാദികെള ാം.
രനായീ ം നീയി വെരെ ാലകചയ്
േചാര ന ക ദാഹം തീ മാെറനി ിേ ാ .
പ മാംസ ം തി ര ം പാനം െചയ്കി-
ലി വ ീ ം മമ നി യമറി ാ ം.
എ ിവ േക ഖര േകാപേ ാ രെചയ്താ :
ദു യേമെറ മാ ഷാധമ മാെര
െകാ മ ഭഗിനി ഭ ി ാ െകാ ണ-
െമ തിനാ പതിനാ േപ േപാക നി
നീ െടെ കാ ിെ ാ ീെട ാലിവ-
രാ തം വ ീ ം നിന മടിയാെത.
എ വേളാ പറ യ ാ ഖരേന -
ത ാരാം പതി ാ രാ സെര ം.
ല ദ്ഗര സലാസിചാേപ ഭി ി-
പാലാദി പലവിധമാ ധ മായി
മാരാ വിളി ത ാരായ് െച
സ ാരായ ാര േനരം.
ബ ൈവേരണ പതി ാ വ െമാ മി
ശസ് ൗഘം േയാഗി ാ ംനിെ ാരി േല.
മി േഗാേ ാ തനാ േമാ മ രാമ
ശ ളയേ ാ ശസ് ൗഘം വ േ രം
േത കേമാേരാ ശരംെകാ വ ഖ ി ട
ത ിജനെ ം വധി ാേനാേരാ ിനാ .
ണഖ മ ക േപടി മ ി-
ാഷ്പ ം കി ഖര ി വീണലറിനാ
എ െപായ് ള ി നിേ ാ െട റ-
ി നി യ വ പതി ാ വ ം െചാ ക നീ.
അ െചേ േനരം രാമസായക െകാ-
ി ിനി വരാതവ ം േപായാ െതേ ാ വ
184
എ ണഖ ം െചാ ിനാള േക
വ േകാപ ാ ഖര െചാ ിനാന േനരം:
േപാരിക നിശാചര പതി ാലായിര ം
േപാരി ഷണ മ ജ ിശിര ം
േഘാരനാം ഖരേനവം െചാ േക േനരം
രനാം ിശിര ം പട ം റെ .
വീരനാം ഷണ ം ഖര ം നടെകാ
ധീരതേയാ ം െചയ്വതി ഴേ ാേട.
രാ സ ട െട മാം േകാലാഹലം
േക ായേനരം രാമ ല ്മണേനാ െചാ ാ :
ാ ംന മാെറെ ാ േഘാഷമി
നേ ാ ി വ രേ ാബലം
േഘാരമായിരിേ ാ ാമിേ ാ
ധീരതേയാ മ നീെയാ കാര ം േവണം.
ൈമഥിലിതെ െയാ ഹയിലാ ിെ ാ
ഭീതി ടാെത പരിപാലി േവണം ഭവാ .
ǌാെനാ േനേപാ മിവെരെയാെ െ ാ വാ
മാനേസ നിന സേ ഹ ായീെടാലാ.
മെ ാ ം െചാ ിെ െ െ യാണ മി
ക വാ ഴലിെയ ര ി െകാേ ണം നീ.
ല ്മീേദവിേയ ം െകാ െനതെ െയ
ല ്മണ െതാ േപായ് ഗഹ രമകം ാ .
ചാപബാണ േള െമ പരികര-
മാേഭാഗാന റ ി സ നായി.
നില് േനരമാ വിളി ന ര-
െരാെ വെ ാ മി ശസ് ൗഘം േയാഗി ാ .
പാഷാണ െള ിവെകാ േമ ം
േ പി ി േവഗാ ഷ്കരേന െമയ്േമ .
ത ണമവെയ ാെമയ് ബ ി രാമ
രേ ാവീര മാെര ം സായകാവലി കി
നി ഹി ി നിശിതാ ബാണ ത ാ-
ലേ വ െ ാ രാ സ ടെയ ാം.
ഉ നാം േസനാപതി ഷണന േനര-
സ ിഭനായ രാമേനാട ി .
185
കിനാ ബാണഗണ,മവെ ര വര
േവേഗന ശര ളാെല ണി ായമാ ി
നാ ബാണ െളയ് രഗം നാലിെന ം
കാലേവശ്മനി േച സാരഥിേയാ ം െട,
ചാപ ം റി ത േക ം കള േ ാ
േകാേപന േതരി നി മിയി ചാടിവീണാ .
പില്പാ ശതഭാരായസനി മിതമായ
െകല്േപ ം പരിഘ ം ധരി വ ാനവ .
ത ബാ തെ േഛദി ീടിനാ ദാശരഥി
ത പരിഘ ാ ഹരി ി സീതാപതി.
മസ്തകം പിള വ വിയി വീ സമ-
വ ിപ നം േവശി ി ഷണ ം.
ഷണ വീണേനരം വീരനാം ിശിര ം
േരാേഷണ ശരംെകാ രാമെനെയയ്താ ,
ം ഖ ി രാമ ബാണ െളയ്താ
െമയ് ട റി ീടിനാ ിശിര ം
ബാണ െളയ്താനേ രം ദാശരഥി
ംഖ ി നരായിരം ബാണെമയ്ത .
അവ ം റി വന തം ബാണെമയ്താ-
നവനീപതിവീരനവ ം ിനാ .
അ ച ാകാരമായിരിേ ാര ത ാ-
മാംഗ ം റി പ ാടിനാ .
അേ രം ഖരനാദിത ാഭ േതടീ ം രഥം-
ത ിലാ ാ കരേയറി ǌാെണാലിയി
വ രാഘവേനാ ബാണ കീടിനാ-
െനാ ിെനാെ യ് റി ീടിനാനവെയ ാം.
രാമബാണ െകാ ം, ഖരബാണ െകാ ം
മി മാകാശ ം കാണ താെതയായി.
നിഷ് രതരമായ രാഘവശരാസനം
െപാ ി ാ ഷ്ടിേദേശ ബാണെമയ്താ ഖര ,
ച ം ിനാ േദഹ ം ശര െകാ-
െ ാെ ാഴിയാെത പിള ീടിനാന േനരം,
താപസേമാടേ ാ കഷ്ടം കഷ്ടെമ രെചയ്താ .
ജയി താക രാമ ജയി താകെയ
186
ഭയേ ാടമര ം താപസ ാ ം െചാ ാ .
ത ാേല കംേഭാ വ ത െട ക ി ം
ശ നാ നി ിപ്തമായി ശരാസനം
ൈ യി കാണായ് വ ിെത ം ചി ം ചി ം!
ഖ ൈവഷ്ണവചാപം കയ്െ ാ നില് േ രം.
ദി കെളാെ നിറേ ാ ൈവഷ്ണവേതജ-
െ ാ കാണായ് വ രാമച െനയേ ാ .
ഖ ി ാ ഖര െട ചാപ ം കവച ം
ലഹാരകിരീട മര ണാല്.
തെനെ ാ രഗ ം േത ം െപാടി-
ാദിനായകന ീടിന േനര ി
മെ ാ േതരി കരേയറിനാനാ ഖര
െതെ െപാടി ി രാഘവന മേ ാ .
പിെ ം ഗദ മായ നാ ഖര
െതെ െപാടി ി രാഘവന മേ ാ .
പിെ ം ഗദ മായ നാ ഖര
ഭി മാ ിനാ വിശിഖ ളാല ം രാമ
ഏറിയ േകാപേ ാെട പിെ മെ ാ േതരി-
േലറിവ സ് േയാഗം ട ിനാ ഖര .
േഘാരമാമാേ യാസ് െമയ്ത ര
വര വാ ണാസ്േ ണ ത ീടിനാ ജിത മം.
പിെ ൗേബരമസ് െമയ്തൈത ാസ് ംെകാ
മ വ ത ക രാ സവീര
ൈന തമസ് ം േയാഗി ി യാമ ാസ്േ ണ
വീരനാം ര പതി ത കള േ ാ
വായവ മയ ൈമ ാസ് ംെകാ ജഗ-
ായക ത ക രാ സവീര
ഗാ വമയ ഗൗഹ കമസ് ംെകാ
ശാ മായ ക ഖര ം േകാപേ ാെട
ആ രമസ് ം േയാഗി ക രാമ
ഭാ രമായ ൈദവശാസ് ംെകാ ത യാ
തീ ്ണമാൈമഷീകാസ് െമയ്ത ര പതി
ൈവഷ്ണവാസ്േ ണ കള ാ ത ാ
സാരഥിതെ െ ാ രഗ െളെ ാ
187
േത െമേ ം െപാടിെപ കള േ ാ
യാ ധാനാധിപതി ല ം കയ്െ ാ തി-
േ ാേധന ര വരേനാട ീ േ രം.
ഇ ൈദവതമസ് മയേ ാരള െച-
ി ാരിതലയ ീടിനാ ജഗ ാഥ .
വീണി ല ാനഗേരാ രദ ാേര തല
ണി ി വ ബാണ മ േനരം
ക രാ സെര ാമാ െട തലെയ
കണ്ഠഭാേവന നി സംശയം ട ിനാ .
ഖര ഷണ ിശിരാ ളാം നിശാചര-

വര ം പതിനാലായിര ം മരി ി .
നാഴിക േ ാ െകാ രാഘവ ത ാ,-
ഴിയി വീണാളേ ാ രാവണഭഗിനി ം
മരി നിശാചര പതി ാലായിര ം
ധരി ാരേ ാ ദിവ വി ഹമ േനരം
ാന ം ലഭി ി രാഘവ േപാ നി .
മാനേസ നരവേരവ മ േനരം
രാമെന ദ ിണംെചയ് ട നമസ്കരി-
ാേമാദം ി സ് തി ാ പലതരം:
നമസ്േതശ ര! ദയാവാരിേധ! ര പേത!
രമി ീടണം ചി ം ഭവതി രമാപേത
ത പാദാം ജം നിത ം ധ ാനി നിജന-
വമരണദു:ഖ െള ള .
ല്പാ മേഹശെന പ െചയ് സേ ാ-
ഷി ി ǌ ി ത നായേനരം,
േഭദവി മം തീ സംസാര ല-
േ ദന ഠാരമായ് ഭവി ഭവാനിതി
ാ ി ǌ മഹാേദവേനാട ല-
േമാ െചയ് പരേമശവരന േനരം:
യാമിനീചര ാരായ് ജനി നി ളിനി
രാമനായവതരി ീ വാ ǌാ ം മൗ.
രാ സേദഹ ാരാം നി െള േഛദി
േമാ ം ത ീ വനി സംശയേമ ം.
188
എ െചയ് പരേമശ രന ലം
നി യം മഹാേദവനായ ം ര പതി.
ാേനാപേദശം െചയ് േമാ ം ത ീടണ-
മാന സ പനാം നി ി വടി നാഥാ!
എ വരേപ ി േനര ര വര
മ ഹാസ ം സാന മ െചയ് :
വി േഹ ിയമന: ാണാഹ ാരാദിക -
െ ാ േവ സാ ി തനായ പരമാ ാ
ജാ പ്നാദ വ ാേഭദ ം മീേത
സാ ിയാം പര ം സ ിദാന േമകം.
ബാല കൗമാരാദികളാഗമാപായികളാം
കാല ദിേഭദ ം സാ ിയായ്മീെത നില് ം
പരമാ ാ പര മാന ാ കം
പരമം ധ ാനി േ ാ ൈകവല ം വ ം.
ഈവ പേദശംെചയ് േമാ ം നല്കി
േദവേദേവശ ജഗ ാരണ ദാശരഥി
രാഘവ േ ാ നാഴികെകാ െകാ ാ
േവേഗന പതി ാ സഹ ം രേ ാബലം.
സൗമി ി സീതാേദവിതേ ാ െട വ
രാമച െന വീ നമസ്കാര ം െചയ്താ .
ശസ് ൗഘനി മാം ഭ വി ഹം ക
ബാഷ്േപാദം വിേദഹാ ജ മ ം മ ം
ൈ ക െകാ തേലാടിെ ാ ി ീടിനാ-
െളാ േവ മതി വ ം മാ ീടിനാ .
രേ ാവീര ാ വീ കിട ക
ല ്മണന് നിജ ദി വിസ്മയം േതടീടിനാ .
രാവണ തെ വര ിനിയിേ ാെള
േദവേദവ മ െചയ്തി ളിനാ .
പിെ ല മണ തെ ൈവകാെത നിേയാഗി ാന്:
െച നീ നിവര ാേരാ െചാ ീടണം.
ം െചയ്ത ം ഖര ഷണമി ിശിരാ
സി ിെയ ാപി ം പതി ാലായിര ം
താപസ ാേരാടറിയി നീ വരിെക
പാപനാശനന െചയ്തയേ ാ േശഷം,
189
മി ാ തേപാധന ാേരാ െചാ ാ-
നമി ാ ക ഖര മരി ാ
മ ാലിനി ാലം ൈവകാെതെയാ ീ -
മമ ൈവരികെള റ നിജനം.
പല ം ടി നി പി നി ി ീടിനാ
പലലാശിക മായ ത ായ്വാ േപ ം.
അം ലീയ ം ഡാരത്ന ം കവച -
മംേഗ േച ീ വാനായ്െ ാ വി ീടിനാ .
ല ്മണനവ ം െകാ വ ാ രാമ -
ാല് വ െതാ തീടിനാ ഭ ിേയാേട;
അം ലീയകെമ ം ജവിേലാചന-
നം ല ിേ ലി , ഡാരത്ന ം പിെ
ൈമഥിലിതനി നല്കീടിനാ , കവച ം
ാതാ തനി ണി ീ വാന ളിനാ .
ണഖാവിലാപം
രാവണഭഗിനി ം േരാദനംെചയ് പിെ

രാവണേനാ പറ ീ വാ നടെകാ ാ .
സാ ാലǌ്ജനൈശലംേപാെല ണഖ ം
രാ സരാജ ി വീ ട റയി ാ
ല ം ം കാ ം ടാെത േചാര മാ-
യല ം ഭഗിനിേയാടവ രെചയ്താ :
എ ി വേ ! െചാ ീെടേ ാ പരമാ ം
ബ ായെത ൈവ പ ം വ ീ വാ ?
ശ േനാ താ േനാ പാശിേയാ േബരേനാ
ദുഷ് തം െചയ്തവ തെ ǌാെനാ വാ .
സത ം െചാെ േനരമവ രെചയ്താ-
െള ം ഢ ഭവാ മ പാനസ
സ് ീജിതനതിശഠെന റി ിരി ?
രാജാെവെ െകാ െചാ നിെ ഥാ?
ചാരച ം വിചാര മിേ ം നിത ം
നാരീേസവ ം െചയ് കിട ീെട ായ്േ ാ ം
േക തി േയാ ഖര ഷണ ിശിരാ
190
േമ പതിനാലായിര ം ടി ം?
ഹരാ േ ന രാമ േവേഗന ബാണഗണം
ഹരിെ ാ ിനാെനെ ാ കഷ്ടേമാ ാല്.
എ േക േചാദി ീടിനാ ദശാനന
എേ ാ െചാ ീേടവ രാമനാ െത ം
എെ ാ ലമവ െകാ വാെന െമ ാ-
ല ക തനി നല്കീ വനവെന ǌാ .
േസാദരി െചാ ാള േക രാവണേനാ :
യാ ധാനാധിപേത! േക ാ ം പരമാ ം.
ǌാെനാ ദിനം ജന ാനേദശ ി നി-
ാന ം താേന സ രി ീ ം കാലം
കാനന േട െച ഗൗതമീതടം േ ;
സാന ം പ വടി ക ǌാ നില് േ രം.
ആ മ ി ത രാമെന േ ജഗ-
ദാ യ ത ജടാവല് ല ം
ചാപബാണ േളാ െമ ം േതജേ ാ ം
താപസേവഷേ ാ ം ധ ദാര േളാ ം
േസാദരനായീ ല മേണാേനാ ം ടി-
ാദരമിരി േ ാള െച ǌാ ം.
ീരാേമാ ംേഗ വാ ം ഭാമിനിതെ ാ
നാരികള ം മ ി േ ാ േലാക ി
േദവഗ നാഗമാ ഷനാരിമാരി-
േലവം കാ ാ മി േക ാ മി നം
ഇ ിരാേദവിതാ ം ഗൗരി ം വാണിമാ -
മി ാണിതാ ം മ പ്സരസ് ീവ ം
നാണം െ ാളി ീ മവെള വഴിേപാെല
കാ േ ാളനംഗ ം േദവതയവളേ ാ.
ത പതിയാ ം ഷ ജഗ പതിെയ
കല്പി ാം വികല്പമി ല്പ മിതിനിേ ാ .
ത പത്നിയാ ീ വാ ത വളിവെള
കല്പി െകാ ി േപാ ീ വാെനാ െ േ .
മ ചനാസാക േ ദനം െചയ്താനേ ാ
ല ്മണ േകാപേ ാേട രാഘവനിേയാഗ ാ
ാ ം ഖരേനാ െച ǌാനറിയിേ
191
ാ ംന രാനീകിനിേയാ മവ
േരാഷേവേഗന െച രാമേനാേട േനരം
നാഴിക േ ാ െകാ വെനാ ിനാ .
ഭസ്മമാ ീ ം പിണ ീ കി വിശ ം ണാ
വിസ്മയം രാമ െട വി മം വിചാരി ാ !
ക േന മിഴിയാളാം ജാനകിേദവിയിേ ാ
നി െട ഭാര യാകി ജനമസാഫല ം വ ം.
ത കാശ ിലാ ീ വാ ത വ -
ാഹംെചയ്തീ കിെല ം ന ഭവാ .
ത ാമ െള ാം പ ാ ിയാ മവ-
ംേഗ വസി െകാ ാ േദവാരാേത!
രാമേനാേട ാ നി ാ നിന ശ ി േപാരാ
കാമൈവരി ം േനേര നില് െതതി േ ാ .
േമാഹി ിെ ാ ജാതി മായയാ ബാല ാെര
േമാഹനഗാ ിതെ െ ാ േപാരിേക .
േസാദരവിവചന ളി െന േക േശഷം
സാദരവാക ളാലാശ സി ി ം
ത െട മണിയറത ില കം ാ
വ തിേ ം നി ചി ാക ലം.
എ ം ചി ം ചി േമാ േ ാളമിദെമാ
മ നാ േ ാ നാഴിക േനരംെകാ
ശ നാം ന ര വര ഖര താ ം
ൈവദഗ് േമ ം േസാദരരി വ ം
പ ിക പതി ാലായിര ം ടി േപാ !
വ ം മാ ഷന രാമെന നം
ഭ വ ലനായ ഭഗവാ പേ ണ
ിദാൈനക ി ി ിയ
ധാതാ ം ാ ിേ ാ കാരണമി
തേല ര േല മ നായ് ിറ ിേ ാ
എെ െ ാ വാെനാ െ വ ാെന ിേലാ
െച ൈവ ണ്ഠരാജ ം പരിപാലി ാമേ ാ.
അെ ിെല ം വാഴാം രാ സരാജ െമ ാ-
ല ലിെ ാ െകാ ം മനസി നി പി ാ .
കല ാണ ദനായ രാമേനാേടല് തി-
192
െന ാജാതി ം മടിേ ǌാെനാ െകാ ം.
ഇ മാ നി ചി ി റ രേ ാനാഥ
ത ാനേ ാ ടത ാന ം ാ .
സാ ാ ീനാരായണ രാമെന റി ഥ
രാ സ വര ം വ ാ േമാ ാ :
വിേദ ഷ ാ രാമ തെ ാപിേ
ഭ ിെകാെ ി സാദി യി ഖിേലശ
രാവണമാരീചസംവാദം
ഇ രം നി പി രാ ി ം കഴി ി
ചി ഭാ ദയാ ി നി വ .
േതരതിേലറീടിനാ േദവസ യൈവരി
പാരാെത പാരാവാപാരമാം തീരം ത
മാരീചാ മം ാപി ീടിനാനതി തം
േഘാരനാം ദശാന കാര ഗൗരവേ ാ ം.
മൗന ം ജടാവല് ലാദി ം ധരി-
ാന ാ കനായ രാമെന ധ ാനി ി
രാമരാേമതി ജപി റ സമാധി -
ാേമാദേ ാ മ വീടിന മാരീച ം
ലൗകികാ നാ ഹ ി ലാഗതനായ
േലാേകാപ വകാരിയായ രാവണ തെ
ക സം മേ ാ ാനംെചയ് -
െകാ ത ാറിലണ ാന ാ േളാ ം
ജി യഥാവിധി മാനി ദശകണ്ഠ
േയാജി ചി മിേ ാ േചാദി മാരീച ം:
എെ ാരാഗമനമിേതകനായ് െ െയാ
ചി െ േപാെല േതാ ഭാവ ി
െചാ ക രഹസ മെ ിേലാ ǌാ ം തവ
ന വ വാ േ ാരി നേ ാ.
ന ായമായ് നിഷ്കല്മഷമായിരി കാര ം
മായെമ ിേയ െചയ് വാ മടിയിേ നിേ ം.
മരീചവാക േമവം േക രാവണ െചാ ാ-
നാ മിെ നി നിെ േ ാെല േ രം.
193
സാേകതാധിപനായ രാജാ ദശരഥന്
േലാൈകകാധിപ െട ാരാ േപാ
രാമല ്മണ ാെര ി വരി കാലം
േകാമളഗാ ിയാേയാരംഗനാരത്നേ ാ ം
ദണ്ഡകാരേണ വ വാ ിത,വ ബലാ-
െല െട ഭഗിനിത നാസികാ ച ം
ക ം േഛദി േക ട ഖരാദിക
െച ി പതി ാലായിര മവേര ം
നി താേനകനായിെ തി രണ ി
െകാ ി േ നാഴികെകാ രാമ .
ത ാേണശ രിയായ ജാനകിതെ ǌാ -
മിേ ാേഴ െകാ ി േപാ ീ വതി നീ
േഹമവ ം െ ാ മാനായ്െ ടവിയി
കാമിനിയായ സീതതെ േമാഹി ി ണം.
രാമല ്മണ ാെരയക ി ര ാ
വാമഗാ ിെയയേ ാ െകാ ǌാ േപാ ീ വ
നീ മമ സഹായമായിരി ി മേനാരഥം
മാമകം സാധി ീ മി സംശയേമ ം.
പം ിക രവാക ം േക മാരീച ി
ചി ി ഭയേ ാ മീവ രെചയ്താ :
ആ പേദശി ി ലനാശനമായ
കാരിയം നിേ ാടവന് നി െട ശ വേ ാ.
നി െട നാശം വ ീ വാനവസരം-
തെ പാ ിരിേ ാ ശ വാ തവ .
ന നിന ǌാ െചാ വ േക ാകി
ന തേ ം നിന ിെ ാഴിലറിക നീ.
രാമച നി ഭീതിെകാ കതാരി
മാമേക രാജരത്നരമണിരഥാദിക
േക േ ാളതിഭീതനാ ǌാേനാ നിത ം;
രാ സവംശം പരിപാലി െകാ ക നീ ം:
ീനാരായണ പരമാ ാ തെ രാമ
ǌാനതി പരമാ മറിേ േക നീ ം.
നാരദാദിക നിേ ഷ്ഠ ാ പറ പ-
േ ാേരാേരാ ാ േകേ പൗലസ്ത േഭാ!
194
പ സംഭവന് ം ാ ി കാലം നാഥ
പ േലാചനന െചയ്തി വാ ല ാ .
എ ǌാ േവ െചാ െക േക
ചി ി വിധാതാ മ ി ദയാനിേധ!
നി ി വടിതെ മാ ഷേവഷം
പം ിക ര തെ െ ാ ണം മടിയാെത.
അ െനതെ െയ സമയംെചയ് നാഥ
മംഗലം വ വാ േദവതാപസ െ ാം.
മാ ഷന രാമ സാക്ഷാ ീനാരായണ -
താെന ധരി േസവി െകാ ക ഭ ാ.
േപായാ ം രം ഖി വസി നീ
മായാമാ ഷ തെ േ വി െകാ ക നിത ം.
എ ം പരമകാ ണിക ജഗ ാഥ
ഭ വ ല ഭജനീയനീശ ര നാഥ .
മാരീച പറ േക രാവണ െചാ ാ :
േനരേ പറ നി ലനാേ ാ ഭവാ
ീനാരായണസ ാമി പരമ പരമാ ാ-
താനരവിേ ാ വ തേ ാ സത ം െചയ്
മ നായ് പിറെ െ െ ാ വാ ഭാവി
സത സ ല്പനായ ഭഗവാ താെന ിേലാ
പിെ യ മെ ാ വാനാളാെരേടാ?
ന നി ാനം ǌാനി െനേയാ ീെലാ ം.
ഒ െകാ ം ǌാനട ീ കയി നം
െച ൈമഥിലിതെ െകാ േപാരികേവണം.
ഉ ിഷ്ട മഹാഭാഗ! െപാ ാനായ് മ െച-
െ മക ക രാമല ്മണ ാെര.
അേ രം േതരിേല ിെ ാ ി േപാ ീ വ
പിെ നീ യഥാ ഖം വാ ക േ േ ാെല.
ഒ ിനി മ നീ രെച താകി-
െല െട വാ ണാ ീ ി തെ .
എ േക വിചാരി ി മാരീച ം:
ന ദുഷ്ടാ ധേമ നിര ാണം വ ാ
െച ടന് നരക ി വീ ട കിട ണം,
ണ സ യംെകാ നായ് വ മേ ാ
195
രാമസായകേമ മരി ാെല ചി ി-
ാേമാദം റെ ാ െമ െചാ ാ :
രാ സരാജ! ഭവാനാ ാപി ാ െമ ി
സാ ാ ീരാമ പരിപാലി െകാ ക േപാ ീ!
എ രെചയ് വിചി ാ തികല െ ാ
െപാ നിറമാ െ ാ ഗേവഷ ം ാ .
പം ിക ര േതരിലാ ാ കേരറിനാ
െച ാ ബാണ ം േതരിേലറിനാന േനരം.
െച ാ മാനിനിയായ ജാനകിതെ ി
ചി ി ദശാസ മ നായ് ചമ ി .
മാരീച മേനാഹരമാെയാ െപാ ാനായി
ചാ ിക െവ ിെകാ േന ര ം
നീല െകാ േച ഗ് ഭാവേ ാേടാേരാ
ലീലക കാ ി ാ ി ാ ി ം പിെ
േവേഗന റെ ം ി ാടി മ -
രാഗഭാേവന െരേ ായ്നി കടാ ി ം
രാഘവാ േലാപാേ സ രി േ ാള്
രാേക ഖി സീത ക വിസ്മയം ാ .
രാവണവിേചഷ്ടിതമറി ര നാഥ
േദവിേയാട െചയ്താേനകാേ , കാേ േക നീ
രേ ാനായക നിെ െ ാ േപാവതിനിേ ാ
ഭി േപണ വ മ ിേക ജനകേജ!
നീെയാ കാര ം േവണമതി മടിയാെത
മായാസീതെയ ണശാലയി നി ീടണം.
വ ിമ ല ി മറ വസി നീ
ധേന ! രാവണവധം കഴി േവാളം.
ആ യാശ േലാരാ ി ീടണം ജഗ-
ദാ യ േത! സീേത! ധ ര ാ ം ിേയ!
രാമചേ ാ ി േക ജാനകീേദവിതാ ം
േകാമളഗാ ിയായ മായാസീതെയ
പ ണശാലയിലാ ി വ ിമ ല ി
െച ി ി മഹാവിഷ് മായ മേ ാ .
മാരീചനി ഹം
196
മായാനി ിതമായ കനക ഗം ക
മായാസീത ം രാമച േനാ രെചയ്താ :
ഭ ാേവ! ക ീലേയാ കനകമയ ഗ-
െമ ം ചി ം ചി ം! രത്ന ഷിതമിദം.
േപടിയി ിതിേന െമ മ വ-
ീ മ െ െമ േതാ ം.
കളി ാനതി ഖ ി ന ി
വിളി ീ ക വ െമ േതാ നം.
പിടി െകാ ി േപാ ീ ക ൈവകീടാെത
മടി ീട േത ം ഭ ാേവ! ജഗ പേത!
ൈമഥിലീവാക ം േക രാഘവന െചയ്
േസാദര തേ ാ : നീ കാ െകാ കേവണം
സീതെയയവ െ ാ ഭവ ാകാെത,
യാ ധാന ാ കാനനംത ിെല ം.
എ െചയ് ധ ബാണ െള ട
െച ി ഗെ ൈ െ ാ വാ ജഗ ാഥ .
അ െച േ രം േവഗ ിേലാടി ള-
ടാെയ േതാ േ ാ മ ം മ ം
അ വ മേ ാ പിടി ാ ഭാവി ീ ം
പ ത േമാ െര തി ചാ മേ ാ
ഇ െനതെ െയാ ര ായ േനര-
െമ െന പിടി േവഗ ിതിേന ം
എ റ ാശവി രാഘവെനാ ശരം
ന ായിെ ാ ട വലി വി ീടിനാ .
െപാ ാ മ െകാ മിയി വീണേനരം
വ ലേപാെലെയാ രാ സേവഷം ാ .
മാരീച തെ യി , ല ്മണ പറ
േനരേ യ ര നാഥ ം നി പി .
ബാണേമ വനിയി വീണേ ാ മാരീച ം
ാണേവദനേയാ കര ാനേ ാ പാപം!
ഹാഹാ! ല ്മണ! മമ ാതാേവ!സേഹാദരാ!
ഹാഹാ! േമ വിധിബലം പാഹി മാം ദയാനിേധ!
ആ രനാദം േക ല ്മണേനാ െചാ ാ
സീത ം, സൗമിെ ! നീ െച ക ൈവകീടാെത
197
അ ജ െട വിലാപ േക ീേല ഭവാ-
ാരായ നിശാചര ാ െകാ ം േ
ര ി െകാ ക െച ല ്മണ! മടിയാെത
രേ ാവീര ാരിേ ാ െകാ മെ ിലേ ാ!
ര ്മണന േക ജാനകിേയാ െചാ ാ :
ദു:ഖിയായ് ാേര ! േദവീ! േക ണം മമ വാക ം.
മാരീച തെ െപാ ാനായ് വ തവ ന -
േചാരെന േമവം കര തവ തെ
അ നായ് ǌാ മി േക േപായക േ ാ
നി ി വടിേയ ം െകാ േപായീടാമേ ാ
പം ിക ര തനി തി പായമി-
െത റിയാെതയ െച ിത യ
േലാകവാസിക ാ ം ജയി ടായേ ാ
രാഘവ തി വടിതെ െയ റിയണം.
ആ നാദ ം മമ േജ ഷ്ഠ ാകയി
രാ ിചാരിക െട മായയിതറി ാ ം
വിശ നായക േകാപി ീ കിലര ണാ
വിശ സംഹാരം െചയ ാന് േപാ െമ റി ാ ം
അ െന രാമ ത ഖാം ജ ി നി-
െ െന ൈദന നാദം ഭവി ീ നാേഥ!
ജാനകിയ േക ക നീ കി കി
മാനേസ വള െ ാ േഖദേകാപ േളാ ം
ല ്മണ തെ േനാ ിെ ാ ിനാള േനരം:
രേ ാജാതിയിലേ നീ ായി നം.
ാ നാശ ിനേ കാം ിയാ തവ
േചതസി ദുഷ്ടാ ാേവ! ǌാനിേതാ ീലയേ ാ.
രാമനാശാകാം ിതനാകിയ ഭരതെ
കാമസി മവ ത െട നിേയാഗ ാ
െടേ ാ ി നീ ം രാമ നാശം വ ാ
ഢമാെയെ ംെകാ െച വാ നം.
എ േമ നിനെ െ ി കയി താ -
മി മ ാണത ാഗം െചയ്വ ǌാനറി ാ ം.
േചതസി ഭാത ാഹരേണാദ നായ നിെ
േസാദര ാ ധരി ീല രാഘവേന ം
198
രാമെനെയാഴി ǌാ മെ ാ ഷെന
രാമപാദ ളാെണ തീ കയി േ ാ.
ഇ രം വാ േക സൗമി ി െചവി ര ം
സത രം െപാ ി വനരവേളാ രെചയ്താ :
നിന നാശമ ിരി ി പാര-
െമനി നി പി ാ ത ടാതാ ം
ഇ രം െചാ ീ വാ േതാ ിയെതേ ച ീ!
ധിക്ധിഗത ം രചി ം നാരിക െ ാം.
വനേദവതമാേര! പരിപാലി െകാ വി
മ വംശാധീശ രപത്നിെയ വഴിേപാെല.
േദവിെയേ വകെളബ്ഭാരേമല്പി മ ം
ജ തെ ാ നട സൗമി ി ം.
സീതാപഹരണം
അ രം ക ദശക ര മദനബാ-
ണാ നായവതരി ീടിനാനവനിയി .
ജട ം വല് ല ം ധരി സന ാസിയാ-
ടജാ േണ വ നി ി ദശാസ ം.
ഭി േവഷെ രേ ാനാഥെന
ത ണം മായാസീതാേദവി ം വിനീതയായ്
നത ാ സം ജ ഭ ാ ഫല ലാദിക ം
ദത ാ സ ാഗതവാക ാ പിെ ം െചാ ാ :
അൈ വ ഫല ലാദിക ം ജി െകാ-
ി ിരിേനരമി ീ ക തേപാനിേധ!
ഭ ാ വ മിേ ാ ത ിയെമ ാം െച ം
ഡാദി ം തീ വി മി ാ ം ഭവാ .
ഇ രം മായാേദവീ ഗ് ാലാപ േക
സത രം ഭി പി സസ്മിതം േചാദ ം െചയ്താ :
കമലവിേലാചേന! കമനീയാംഗി! നീയാ-
രമേല! െചാ ീ നി കമിതാവാെര ം?
നിഷ് രജാതികളാം രാ സരാദിയായ
ദുഷ്ടജ കാനന മിത ി
നീെയാ നാരീമണി താേന വാ െതെ ാ-
199
രാ ധപാണിക മി േ ാ സഹായമായ്?
നി െട പരമാ െമാ േവ പറ ാ ǌാ-
െന െട പരമാ ം പറ താ ം.
േമദിനീ തയ േക രെചയ്തീടിനാ .
േമദിനീപതിവരനാമേയാ ാധിപതി
വാ മി ാെത ദശരഥനാം പാധിപ-
േജ ഷ്ഠന നനായ രാമന തവീര -
ത െട ധ പത്നി ജനകാ ജ ǌാേനാ
ധന നാമ ജ ം ല ്ണെന നാമം.
ǌ വ ം പി രാ യാ തപ ിനാ-
യി വ ിരി ദ കവനം ത ി
പതി ാലാ കഴിേവാള ം േവണംതാ -
മതി പാ ീ സത െമ റി ാ ം.
നി ി വടിെയ ǌാനറി ീേല ം ന-
െര ിനാെയ ീ െചാേ ണം പരമാ ം.
എ ിേലാ േക ാ ം നീ മംഗലശീേല! ബാേല!
പ ജവിേലാചേന! പ ബാണാധിവാേസ!
പൗലസ്ത തനയനാം രാ സരാജാ ǌാ
ൈ േലാക ി െലെ യാരറിയാെത ?
നി മേല! കാമപരിതപ്തനായ് മ ǌാ
നി ല, മതി നീ േപാേരണം മയാസാ ം.
ല യാം രാജ ം വാേനാ നാ ി ം മേനാഹരം
കി രനാേയ തവ േലാക രീ! നാേഥ!
താപസേവഷം രാമനാെല ഫലം?
താപ െ ാ കാ ിലി െന വസിേ
ശരണാഗതനാേയാെരെ നീ ഭജി ാ -
മ ണാധരീ! മഹാേഭാഗ ജി ാ ം.
രാവണവാക േമവം േക തിഭയേ ാ ം
ഭാവൈവവ ം ജാനകി െചാ ാ മ ം:
േകവലമ ി മരണം നിന ിേ ാ-
േളവം നീ െചാ ാകി േ ീരാമേദവ ത ാ .
േസാദരേനാ ം ടി േവഗ ി വ മിേ ാ
േമദിനീപതി മമ ഭ ാ ീരാമച .
െതാ േമാ ഹരിപത്നിെയ ശശ ി ?
200
കഷ്ടമാ വാ െചാ ാെത ദുരാ ാേവ!
രാമബാണ െകാ മാറിടം പിള നീ
മിയി വീഴാ കാരണമി നം.
ഇ െന സീതാവാക ം േക രാവണേന ം
തി ീ ം േ ാധം ിതനായേ രം
ത െട പം േനേര കാ ിനാ മഹാഗിരി-
സ ിഭം ദശാനനം വിംശതി മഹാ ജം
അǌ്ജനൈശലാകാരം കാണായേനര ി-
ലǌ്ജസാ ഭയെപ വനേദവതമാ ം.
രാഘവപത്നിേയ ം േതരതിെല വ-
ാകാശമാ േ ശീ ം േപായി ദശാസ ം.
ഹാ ഹാ! രാഘവ! രാമ! സൗമിേ ! കാ ണ ാബ്േധ!
ഹാഹാ! മ ാേണശ രാ! പാഹി മാം ഭയാ രാം.
ഇ രം സീതാവിലാപം േക പ ീ ം
സത ര ാനം െചയ്െത ിനാ ജടാ ം.
തിഷ്ഠതിഷ്ഠാേ മമ സ ാമിത പത്നിേയ ം
ക െകാെ വിേട േപാ ഢാ ാേവ!
അധ ര ി െ നക , മ ംെകാ
മാം േരാഡാശം െകാ േപാ േപാെല
പ തിമേ പരേമാ ത ിേയാ ം
രാജ െമാ പ വാനാ െ ാ
രാജെനേ ാെല ബ ൈവരേ ാടതി-
നായേ െച ം ട ിനാ .
അബ്ധി ം പ ാനില ബ്ധമായ് മ ി-
ത ികളിള വി തമ േനരം.
കാ നഖ െളെ ാ ചാപ െപാടിെപ -
ാനന ം കീറി റി വശംെക
തീ ്ണ ാ ംെകാ േത ടം തക ി
കാ ണംെകാ െകാ വീഴ് ിനാനശ െള.
ത െപ കിയ പ പാത േള
രാ സ വര ം ച ല ായ് വ .
യാ ം ട ിമ ീ ി െമാ ീെത-
ാ ി ഴെ ാ രാ ിചാരീ നേ ാ .
ധാ ീ ിെയ ധാ ിയി നി ി ന-
201
േരാ ത ച ഹാസമിള ി ല തരം
പ ിനായക െട പ േഛദി േ ാ-
ള ിതിത ി വീണാന മനായി വന്.
രേ ാനായക പിെ ല ്മീേദവിേയ ം െകാ-
തചി േ ാ ം ദ ിണദി േനാ ി
മെ ാ േതരിേലറിെ െ നടെകാ ാ
മ ാ ം പാലി ാനി വരായിെ േ ാ-
ി ി വീണീ ക നീേരാ മേ ാ
ക വാ ഴലിയാം ജാനകീേദവിതാ ം
ഭ ാ തെ ാ ം പറെ ാഴി-
മനായ നിെ ജീവ ം േപാകായ്െക
ീ ി ം വരം പ ിരാജ നല്കി
ീമ ലമക ാ േമല്േപാ േപായാ .
അേ ാ! രാഘവ! ജഗ ായക! ദയാനിേധ!
നീെയെ േപ ി െത ഭ ാേവ! നാഥാ!
രേ ാനായകെനെ െ ാ ിതാ േപായീ
ര ിതാവായി ാ മിെ നി േ ാ! പാപം!
ല ്മണാ! നിേ ാ ǌാ പ ഷം െചാേ നേ ാ
ര ി െകാേ ണേമ േദവരാ! ദയാനിേധ!
രാമ! രാമാ ാ രാമ! േലാകാഭിരാമ! രാമ!
മിേദവി െമെ െവടി ാളി കാലം.
ാണവ ഭ! പരി ാഹി മാം ജഗ പേത!
കൗണപാധിപെനെ െ ാ ഭ ി ം േ
സത രം വ പരിപാലി െകാേ ണേമ
സത േചതസാ മഹാസത വാരിേധ! നാഥാ!
ഇ രം വിലപി ം േനര ശീ ം രാമ-
ഭ നിെ െമ ശ യാ ന ǌചര
ചി േവേഗന നട ീടിനാന േനരം
ീ ി ം കീഴ്േപാ ാ േനാ േനരം
അ ിനാഥാേ ക പ വാനര ാെര
വി തം വി ഷണസ യമഴി ത-
രീയാ ഖ ം െകാ ബ ി രാമ-
ഭ കാ ാ േയാഗംവരിെക കതാരി
സ് ത ാ കീഴ്േപാ നിേ പി ി സീതാേദവി
202
മ നാം ന രനറി ീല മേ ാ .
അബ്ദി ീര ത പ നം ഗത ാ ം
ാ മേ മഹാേശാകകാനനേദേശ
തേല മഹാശിംശപാത േല
ദ മാരായ നിജ രേ ാനാരികെള ം
നിത ം പാലി െകാ െക റ ി തെ
വസ്ത വസി ീടാ ദശാനന .
ഉ േമാ മയായ ജാനകീേദവി പാതി-
ത മാ ിത വസി ീടിനാള കാലം.
വസ് േകശാദിക െമ ം മലിനമായ്
വ ം ി സ പ്തമാം ചി േ ാ ം
രാമരാേമതി ജപധ ാനനിഷ്ഠയാ ബ -
യാമിനീചര ലനാരിക െട മേ
നീഹാര ശീതാതപവാതപീഡ ം സഹി-
ാഹാരാദികേള ം ടാെത ദിവാരാ ം
ല യി വസി ിതാതാ െ ാ മായാ-
സ ടം മ ഷ ജ ി ലാ ി ാ ?
സീതാേന ഷണം
രാമ ം മായാ ഗേവഷെ ൈ െ ാെ ാ

കാമ പിണം മാരീചാ രെമയ് െകാ
േവേഗന നടെകാ ാനാ മം േനാ ി ന-
രാഗമ ാതലായ രാഘവ തി വടി.
നാല ശര ാ നടേ ാരന രം
ബാലക വരവീഷ രേവ കാണായ് വ .
ല ്മണ വ ക രാഘവ താ -
ാ ി നി പി കല്പി കരണീയം.
ല ്മണേന മറി ീലേ ാ പരമാ -
മി ാലമിവെന ം വ ിെ േത വ .
രേ ാനായക െകാ േപായ മായാസീതാ
ല ്മീേദവിെയ േ ാ മ ാ ം ലഭി ?
അ ിമ ല ി വാ സീതതെ
ലഷ്മണനറി ാലി ാര ം വ ടാ.
203
ദു:ഖി െകാ ǌാ ം ാ തെന േപാെല
ൈമ ിതെ ിര ാ േപായ്െ ാമേ ാ
രേ ാനായക െട രാജ ിെല ാ ിെ
ത ലേ ാ ം െട രാവണ തെ െ ാ ാ
അ ിമ േല വാ ം സീതെയ ത വ ാജാ
ൈകെ ാ േപാകാമേയാ യ് ൈവകാെത പിെ
അ യധ േമാ രാജ െ വഴിേപാെല
ര ി കി ി ാലം മിയി വസി ീടാം
ഷ്കേരാ വനി ം ാ ി നിമി മാ-
യ വംശ ി ǌാ മ നായ് പിറ ം
മായാമാ ഭനാ െമ െട ചരിത ം
മായാൈവഭവ ം േക ം െചാ ക ം
ഭ ിമാ േ ണ െച ം ഭ ന യാേസന
ി ം സി ി ീ മി സംശയേമ ം.
ആകയാലിവെന ം വ ി ദു:ഖി ǌാ
ാ ത ഷെനേ ാെലെയ കതാരി
നി യി വരജേനാട െചയ്തീടിനാ :
പ ശാലയി സീതയ് ാെരാ ണ ?
എ ിനിേ ാ േപാ ജാനകിതെ ലാ-
െല ി െവടി നീ, രാ സരവേള ം
െകാ േപാകേയാെകാ ഭ ി കളകേയാ
ക ജാതിക െ േ ാ താ േതാ ാ ?
അ ജവാക േമവം േക ല ്മണ താ -
മേ നി ട ടന് െതാ വിവശനായ്
ഗദ്ഗദാ ര രെചയ്തി േദവി െട
ദു ഹവചന ബാഷ്പ ം കി കി:
ഹാ ഹാ ല ്മണ! പരി ാഹി! സൗമിേ ! ശീ ം
ഹാ ഹാ രാ സെനെ നി ഹി ീ മിേ ാ
ഇ രം ന ര ത വിലാപ േക
ഗ് ഗാ ി ം തവ നാദെമ റയ് യാ
അത ം പരിതാപം ൈകെ ാ വിലപി
സത രം െച ര ിെ െ േ ാട െചയ് .
ഇ രം നാദം മമ ാതാവി ായ് വരാ
ചി േമാഹ ം േവ സത െമ റി ാ ം
204
രാ സ െട മായാഭാഷിതമി നം
കാ ണം െപാ െ ǌാ പല െചാേ .
എ േക േദവി പിെ രെചയ്താ-
െളേ ാ പലതരമി വെയ മിേ ാ
നി ി ി നി െചാ വാ പണിെയ ാ .
സ ാപേ ാ ǌാ ം ക െപാ ിെ ാ
ചി ി േദവകെള ാ ി ര ാ മായ്,
നി ി മലരടി വ ി ാ വിടെകാേ ന്.
എ ി ം പിഴ ി േപാ സൗമിേ നീ
ശ ായീടാേമാ ദു വചന േക ാ ?
േയാഷമാ െട വാ സത െമേ ാ വ
േഭാഷെന െമ നീയറി തിേ ?
ര സാം പരിഷക െകാ െപായ് ളകേയാ
ഭ ി കളകേയാ െചയ്തെത റി ീല.
ഇ െന നിന ടജാ ഭാഗ ി െച-
െ േമ േനാ ി ാണാ ാ ലെ രാമ
ദു:ഖഭാവ ം ൈകെ ാെ ം വിലപി ാ
നിഷ്കളനാ ാരാമ നി ണനാ ാന :
ഹാ ഹാ വ േഭ! സീേത! ഹാഹാ ൈമഥിലീ! നാേഥ!
ഹാ ഹാ ജാനകീേദവീ! ഹാഹാ മ ാേണശ രി!
എെ േമാഹി ി തി ായ് മറ ിരി േയാ?
ധേന ! നീ െവളി വ ീ മടിയാെത.
ഇ രം പറക ം കാനനം േതാ ം നട-
േന ഷി ം കാണാ വിവശനായ്
വനേദവതമാേര! നി േ ാക
വനേജ ണയായ സീതെയ സത ം െചാ വി .
ഗസ യ േള! നി േ ാക
ഗേലാചനയായ ജനക ിതെ ?
പ ിസ യ േള! നി േ ാക
പ ്മളാ ിെയ മമ െചാ വി പരമാ ം.
േമ! പറ ീ വി പരമാ ം
ഷ്കരാ ിെയ നി െള ാ േ ാ ക
ഇ േമാേരാേ പറെ ം ദു:ഖം
സത രം നീെള ിരെ േമ ക ീലേ ാ.
205
സ ക് സ േ ശ ര സ സ ാ ാവാം
സ കാരണേനകനചല പരി
നി ല നിരാകാര നിരഹ ാര നിത
ചി യനഖ ാന ാ ക ജഗ യ .
മായയാ മ ഷ ഭാേവന ദു:ഖി ീടിനാ
കാര മാ ഷ ഢാത്മ െളെയാ ി ാനായ്.
ത ാ ഖദു:ഖേഭദ െളാ ം
ചിേ േതാ ക മി ാനമി ായ്കയാ .
ജടാ ഗതി
ീരാമേദവേനവം തിര നട േ ാ
േതരഴി ട വീണാ ലമടവിയി
ശസ് ചാപ േളാ ം ടേവ കിട -
െത മ കാണായി മേ മാ ം.
അേ രം സൗമി ിേയാട ളിെ യ് രാമ :
ഭി മാെയാ രഥം കാെണേടാ മാര! നീ.
തന ംഗിതെ െയാ രാ സ െകാ േപാേ ാ-
ളന രാ സനവേനാ േപാ െചയ്തീടാ .
അേ രമഴി േത േ ാ ിതാ കിട
എ വ ീടാമവ െകാ ാേരാ ഭ ി ീടാേരാ?
ീരാമേനവം പറ ി ിരി നട േ ാ
േഘാരമാെയാ പം കാണായി ഭയാനകം.
ജാനകിതെ ി പ്തനാെയാ യാ -
ധാനനി ിട ത നീ ക ീലേയാ.
െകാ വനിവെന ǌാ ൈവകാെത ബാണ ം
വി മി ാ ത ീെട േക േനരം
വി സ്ത ദയനായ് പ ിരാജ ം െചാ ാ :
വ ന ഷം തവ ഭ നാെയാ ദാസ
മി െമ ം തവ താത വിേശഷി ം
സ്നിഗ് നായിെ ാ പ ിയാം ജടാ ǌാ .
ദുഷ്ടനാം ദശ ഖ നി െട പത്നിതെ -
െകാ ാകാേശ േപാ േ രമറി ǌാ
െപെ െച ത വെന ം െചയ്
206
ി േത ം വി ം െപാ ി കള േ ാ
െവ ിനാ ച ഹാസംെകാ വ ǌാ മേ ാ
ഷ്ടേവദനേയാ ം മിയി വീേണനേ ാ.
നി ി വടിെയ െ ാഴി മരിയായ്െക-
ി ിരാേദവിേയാ വര ം വാ ിെ ാേ .
പാ ണെമെ പയാ പാനിേധ!
ഴലിണ നിത ാ ി വസി ണം.
ഇ രം ജടാ ത വാ ക േക നാഥ
ചി കാ ണ ം െചെ ി ത -
ക െകാ തേലാടീടിനാനവ ട
ദു:ഖാ തനയനേ ാ ം രാമച .
െചാ െചാ േഹാ മമ വ ഭാ ാ ം നീ-
െയ ാ െമ േക െചാ ിനാന് ജടാ ം:
രേ ാനായകനായ രാവണ േദവിതെ -
ിണദിശി െകാ േപായാെന റി ാ ം.
െചാ വാനി ശ ി മരണപീഡയാേല
ന വ വതിനായ ഹിേ ണം.
നി ി വടി തെ ക ിരി േവ
ബ മ ീ ംവ ം മരി നവകാശം
വ ഭവ പാപാ മാകയാലഹം
ണ ഷ! േഷാ മ! ദയാനിേധ!
നി ി വടി സാ ാ ീ മഹാവിഷ് പരാ-
ന ാ ാ പരമാ ാ മായാമാ ഷ പി
സ തമ ഭാേഗ വസി ീ കേവണം
നി ി േമനി ഘനശ ാമളമഭിരാമം
അ കാല ി ലീവ ം കാണായ ലം
ബ മ നാേയ ǌാെന നം
ബ ഭാേവന ദാസനാകിേയാരടിയെന-
ക മസമ രതലം ത ാ
ബ വ ല! മ ം െതാ േളണെമ ാ
നി ി മലരടിേയാ േച ീടാമേ ാ.
ഇ ിരാപതിയ േക ട തേലാടിനാ
മ മ ം ാ ാന ം വ ീ ംവ ം
അേ രം ാണ െള ത ജി ജടാ ം
207
മ ിടം ത ി വീണേനര ര വര
ക നീ വാ ഭ വാ ല പരവശാ-
ല േ ാജേന പി മി മാം പ ീ െ
ഉ മാംഗെ െയ ംഗസീമ്നി േച ി-
രകാര ാ മായ് േസാദരേനാ െചാ ാ :
കാഷ്ഠ െകാ വ നെ ാ ചിത തീ
ണമ ിസംസ് ാര ി ൈവകീടാെത.
ല മണന േക ചിത ം തീ ീടിനാ
ത ണം ളി സംസ് ാര ം െചയ് പിെ
സ്നാന ം കഴി ദക ിയാദി ം െചയ്
കാനേന ത ഗം വധി മാംസഖ ം
ിേ വ ജലാദിക ം ന കീടിനാ
നെ ാ ഗതിയവ ാവാന് പി മായ്.
പ ികളിവെയ ാം ഭ ി ഖി ാ ം
പ ീ ന െകാ പ്തനായ് ഭവി ാ ം.
കാ ണ ീ കമേല ണ മ ൈവരി
സാ പ ം ഭവിെ സാദരമ െചയ്
അേ രം വിമാനമാ ഹ ഭാസ രം ഭാ -
സ ിഭം ദിവ പം െ ാ ജടാ ം
ശംഖാരിത പം വിഷ് പാ ഷദ ാരാ
ജിതനായി സ് തി െ നികളാ
േതജസാ സകലദിഗ്വ ാപ്തനായ് ാണായ് വ .
സ തഗാ േ ാ യെര ിെ ാ -
തഭ ിേയാേട രാമെന സ് തി െചയ്താ :
ജടാ സ് തി
അഗണ ണമാദ മവ യമ േമയ-

മഖിലജഗ ഷ്ടി ിതിസംഹാര ലം
പരമം പരാപരമാന ംപരാ ാനം
വരദമഹം ണേതാസ്മി സ തം രാമം
മഹിതകടാ വി പിതാമര ചം
രഹിതാവധി ഖമി ിരാമേനാഹരം
208
ശ ാമളം ജടാമ േടാ ലം ചാപശര-
േകാമളകരാം ജം ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
വനകമനീയ പമീഡിതം ശത-
രവിഭാ രമഭീഷ്ട ദം ശരണദം
രപാദപ ലരചിതനിലയനം
രസ യേസവ ം ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
ഭവകാനനഭവദഹനനാമേധയം
ഭവപ ജഭവ ഖൈദവതം േദവം
ദ ജപതി േകാടിസഹ വിനാശനം
മ ജാകാരം ഹരീം ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
ഭവഭാവനാഹരം ഭഗവ സ പിണം
ഭവഭീവിരഹിതം നിേസവിതം പരം
ഭവസാഗരതരണാം ിേപാതകം നിത ം
ഭവനാശായാനിശം ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
ഗിരിശ ഗിരി താ ദയാം ജാവാസം
ഗിരിനായകധരം ഗിരിപ ാരിേസവ ം
രസ യദ േജ േസവിതപാദം
രപമണിനിഭം ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
പരദാരാ പരിവ ിതമനീഷിണാം
പര ഷ ണ തിസ ഷ്ടാ നാം േസവ ം
പരമാന മയം ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
സ്മിത രവികസിതവ ാംേഭാ ഹം
സ് തിേഗാചരമസിതാം ദകേളബരം
സിതപ ജചാരനയനം ര വരം
ിതിനി ിനീവരം ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
ജലപാ ൗഘ ിതരവി മ ലംേപാെല
സകലചരാചരജ ളളി വാ ം
പരി ാ ാനമദ യമവ യേമകം
പരമം പരാപരം ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
വിധി മാധവശം പേഭേദന ണ-
ിതയവിരാജിതം േകവലം വിരാജ ം
ിദശ നിജനസ് തമവ മജം
ിതജാമേനാഹരം ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
മ ഥശതേകാടി രകേളബരം
209
ജ നാസാദിഹീനം ചി യം ജഗ യം
നി ലം ധ ക ാധാരമപ നാധാരം
നി മമാ ാരാമ ണേതാസ്മ ഹം രാമം.
ഇസ് തി േക രാമച ം സ നായ്
പ ീ തേ ാട ളിെചയ് മ രമായ്
അസ് േത ഭ ം ഗ പദം േമ വിഷ്േണാ: പരം
ഇസ്േതാ െമ തി ം പഠി ി ം േക െകാ ാ
ഭ നാ ളളവ വ ീ ം മ ാ പ ം
പ ീ ാ! നിെ േ ാെല മ പരായണനായാ
ഇ െന രാമവാക ം േകെ ാ പ ിേ ഷ്ഠ-
ന െനതെ വിഷ് സാ പ ം ാപി േപായ്
ജിതമായ പദ ം ാപി േത
നി ലരാമനാമം െചാ ജനംേപാെല
കബ ഗതി
പിെ ീരാമ മി ാ ജേനാ ം ടി

ഖി നായ് വനാ രം ാപി ദു:ഖേ ാ ം
അേന ഷിേ ാേരാ ദിസി സീതെയ ാണായ്കയാ
സ ൈധേര ണ വനമാ േ സ രി േ ാ
രേ ാ പേ ാെടാ സത െ ാണായ് വ
ത ണേമവം രാമച മ െചയ്താ
വ സി വദന ം േയാജനബാ ം
ച രാദിക മി, െ െ ാ സത മിദം?
ല ്മണ! ക ാേയാ നീ കേ ാളം ഭയ ാം
ഭ ി മിേ ാളിവന് നെ െയ റി ാ ം
പ ി ം ഗ മെ ം ചി ം ചി ം!
വ സി വ ം കാ ം തല മി താ ം
ര പിടി ട ഭ ി ം േ തെ
ര ി ം കാര ം ക ീല നി പി ാ
ത ജമ ാരായി മാര! നാം
കല്പിതം ധാതാവിനാെലെ ാല വ ം
രാഘവേനവം പറ ീടിേനാരന ര-
മാ ലമകെ ാ ല മണ രെചയ്താ
210
േപാ ം വ ാ ലഭാവെമ ിനി വിചാരി ാ-
േനാേരാേരാ കരം േഛദി ണം നാമി വ ം
ത ണം േഛദി ി ദ ിണ ജം രാമ
ല ്മണ വാകമരം േഛദി ാന േനരം
രേ ാവീര മതിവിസ്മയം രാമ-
ല ്മണ ാെര േചാദി ാ ഭയേ ാെട
മ ജ െള േഛദി ീ വാ ശ ാരാ-
യിബ് വന ിലാ ായിലിതി കീഴി
അത് താകാര ാരാം നി ളാരി വ ം
സ രഷ ാെര കല്പി ീ േ ǌാ ം
േഘാരകാനന േദശ ി വ വാ ം
കാരണെമ നി ള് സത ം െചാ കേവണം.
ഇ രം കബ വാക േകെ ാ -
േഷാ മ േചാദി ട രമ െചയ് :
േക ാ ം ധശരഥനാമേയാ ാധിപതി-
േജ ഷ്ഠന നനഹം രാമെന േ ാ നാമം.
േസാദരനിവ മമ ല ്മണെന നാമം.
സീതെയ മമ ഭാര യാെയാ നാരീ.
േപായി ǌ നായാ ി േനരമതി-
മായാവി നിശാചര ക െകാ േപായാ
കാനനം േതാ ം ǌ തിരി നട േ ാ
കാണായി നിെ യതിഭീഷണേവഷെ ാ ം
പാണിക െകാ തവേവഷ്ടിത ാരാകയാ
ാണര ാ ം േഛദി ീടിേന കര ം
ആെരേടാ വി ത പം ധരിേ ാ ഭവാന്?
േനേരാേട പറെക രാഘവ േചാദി േ ാ
സ ഷ്ടാ നാ പറ ീടിനാ കബ ം:
നി ി വടി തെ ീരാമേദവെന ി
ധന നായ് വേ നഹം, നി ി വടിതെ
ിലാ ാ കാണായ് വെ ാ നിമി മായ്
ദിവ നായിരിെ ാ ഗ നഹം പ-
യൗവനദ ിതനായ് സ രി ീ ം കാലം
രീജനമേനാൈധര ം ഹരി തി-
രനാെയാ ǌാ ീഡി നട േ ാ
211
അഷ്ടാവ െന ǌാനപഹസി ി
ഷ്ടനായ് മഹാ നി ശാപ ം നല്കീടിനാ
ദുഷ്ടന െളളാ നീ രാ സനായ് േപാെക ാ
ഷ്ടനായ് ിെ ശാപാ ഹം ന കീടിനാ
സാ ാ ീനാരായണ ത ി വടി തെ
േമാകഷദ ദശരഥ നായ് േ താ േഗ
വ വതരി നി ബാ ള ാ
വ ീ മേ ാ ശാപേമാ ം നിനെ ടാ!
താപസശാപംെകാ രാ സനാേയാ ǌാ
താേപന നട ീ ം കാലമെ ാ ദിനം
ശതമന വിെന ാ േ നതി ഷാ
ശതേകാടിയാ തലയ ശതമഖ
വ േമ ി ം മമ വ ീല മരണമ-
തബ്ജസംഭവ തെ ാ വര ിനാ .
വ ന ായ്ക ലം ി മേഹ -
മാംഗെ മമ ക ിയിലാ ീടിനാ .
വ പാദ മമ ക ിയിലായേശഷം
ഹസ്ത െമാ േയാജനായത ളായ്
വ ി ീ േ ന ി ശ ാ യാ
സത സ യം മമ ഹസ്തമ മായാ
വ േ ണ ഭ ി ǌാ വ ിേ നി നാ -
േമാ മ! ര നായക! ദയാനിേധ!
വ ി ം ജ ലി ി േദഹ ം ദഹി ി ാ
പിെ ǌാ ഭാര ാമാ െമാ േവ െചാ ീ വാ .
േമദിനി ഴി തിലി ന മി
വീതിേഹാ െന ജ ലി ി ി സൗമി ി ം
തൈ വ കബ േദഹം ദഹി ി േനരം
തേ ഹ ി നി ിതനായ് ാണായി
ദിവ വി ഹേ ാ ംമ ഥസമാനനായ്
സ ഷണപരി ഷിതനായേ രം
രാമേദവെന ദ ിണ ം െചയ് ഭ ാ
മിയി സാഷ്ടാംഗമായ് വീ ട നമസ്കാരം
െചയ് ിെതാ നി പിെ
മാന നാംഗ മാന വിവശനായ്
212
േകാ മയി െ ാ ഗദ്ഗദാ രവാണികളാം
േകാമളപദ ളാ സ് തി ട ിനാ :
കബ സ് തി
നി ി വടി െട തത മിെതാ വ ം
ചി ി ാലറി ടാവതെ ാകി ം
നി ി വടി തെ സ് തി ാ േതാ ീ
സ തമ ത ംെകാെ െ ാ മഹാേമാഹം
അ മാദി മി ാെതാ പര ം
അ രാ നി െതളി ണ വസി ണം
അ കാര ളക ാന ദി ണം
ബ മ േമാ ാപ്തി മ ളണം.
അവ മതി ്മമാേയാ ഭവ പം
വ ഭാേവനേദഹദ യവില ണം
പേമക, മന കലം ശ ം ജഡം
ദു ാഹ മനാ കമാകയാ ാനിക
എ െനയറി മാനസവ തിരി ം
മ ീടാെതാ പരമാ ാനം ന ം
ാ ാഭാസ ൈളളക മായ ജീവ
ാദി സാ ി തം െമ നം
നി ികാര ണി നിഖിലാ നി നിേത
നി ിഷയാേഖ േലാകമ ാനേമാഹവശാ
ആേരാപി െ െതാ ൈതജസം ്മേദഹം
ൈഹരണ മ വിരാട് ഷനതിസ ലം
ഭാവനാവിഷയമാെയാ േയാഗീ ാണാം
േകവലം ത കാണായീ ജഗെ ാം
തമായ ം ഭവ മായ ം ഭവിഷ ം
േഹ നാ മഹ ാദ ാ ത ലേദേഹ
ാ േകാേശ വിരാട് േഷ കാണാ
സ യെമ േപാെല േലാക പതി ാ ം
ംഗനാം വിരാട് മാനാകിയ ഭഗവാ ത-
ംഗ ളേ ാ പതി ാ േലാക ം നം.
213
പാതാളം പാദ ലം പാ ഷ്ണിക മഹാതലം
നാഥ! േത ഫം രസാതല ം തലാതലം
ചാ ജാ ളേ ാ തലം ര പേത
ഊ കാ തവ വിതലമതല ം
ജഘനം മഹീതലം നാഭി േത നഭ ലം
ര നാേഥാര ലമായ രേലാകം
കണ്ഠേദശം േത മഹ േ ാകെമ റിേയണം
മായ ജനേലാകെമ നം
ശംഖേദശം േത തേപാേലാകമ തി മീേത
പ ജേയാനീവാ,മാകിയ സത േലാകം
ഉ മാംഗം േത േഷാ മ! ജഗ േഭാ!
സ ാമാ ക! േമഘജാല േകശ ം
ശ ാദി േലാകപാല ാെര ാം ജ േത
ദി ക ക മശ ിക നാസിക ം
വ മായ വ ി േന മാദിത തെ
ചി െമ ം മന ായ ച നേ ാ
ഭംഗമേ ാ കാലം ിവാക്പതിയേ ാ
േകാപകാരണമഹ ാരമായ .
വാെ ാം ഛ ക ദംഷ്ടക യമനേ ാ
ന പം ിെയ ാം ദ ിജപം ികളേ ാ.
ഹാസമായ േമാഹകാരിണി മഹാമായ
വാസനാ ഷ്ടിസ്തവാപാംഗേമാ ണമേ ാ
ധ ം നി േരാഭാഗമധ ം ഷ്ഠഭാഗം
ഉേ ഷനിേമഷ ദിനരാ ികളേ ാ
സപ്തസാഗര നി ിേദശ ളേ ാ
സപ്തമാ ത ാ ം നിശ ാസഗണമേ ാ
നദികെള ാം തവനാഡികളാ ം
ഥിവീകര േപാല ികളാ ം
ാദൗഷധ േത േരാമ ളാ ം
നാം േദവ തെ ദയമാ ം
ഷ്ടിയായ ം തവ േരതെ റിയണം
ഷ്ടമാം മഹീപേത! േകവല ാനശ ി
ലമാ ളള വിരാട് ഷ പം തവ
കാേല നിത ം ധ ാനി വ ാം ി.
214
നി ി വടിെയാഴി ി കാ നവസ്
സ തമീ പം ചി ി വണ േ
ഇ ാലമിതി ാ ം ഖ മായിരിേ ാ ി-
തി ാണാകിയ പെമേ ാ ം േതാ ീടണം.
താപസേവഷം ധരാവ ഭം ശാ ാകാരം
ചാേപ കരം ജടാവ ലവി ഷണം
കാനേന വിചിന ം ജാനകീം സല ്മണം
മാനവേ ഷ്ഠം മേനാ ം മേനാഭവസമം
മാനേസ വസി തി ാലയം ചി ി േ
ഭാ വംേശാ തനാം ഭഗവ ! നേമാനമ:
സ മേഹശ രനീശ ര മഹാേദവ
ശ നവ യ പരേമശ രിേയാ ടി
നി ി വടിേയ ം ധ ാനി െകാ കാശ ാം
സ തമി ളീ മായ്
തൈ വ ളാ ളള ജന ്
തത േബാധാ ം നിത ം താരക വാക ം
രാമരാേമതി കനി പേദശ ം ന കി-
േ ാമനാം നാഥ വസി ീ സദാകാലം.
പരമാ ാ പര ം നി ി വടി
പരേമശ രനായതറി വഴിേപാെല
ഢ മാ ഭവ െമ െനയറി
ടിേ ാകയാ മഹാമായാേമാഹാ കാേര?
രാമഭ ായ പരമാ േന നേമാ നമ:
രാമച ായ ജഗ ാ ിേണ നേമാനമ:
പാഹിമാം ജഗ ാഥ! പരമാന പ!
പാഹി സൗമി ിേസവ ! പാഹിമാം ദയാനിേധ!
നി ഹാമായാേദവിെയെ േമാഹി ി ീടാ-
യ്കം ജവിേലാചന സ തം നമസ്കാരം.
ഇ മ ി ഭ ാ സ് തി ഗ േനാ-
മ ഷനാം േദവ മ െചയ്
സ ഷ്ടനാേയ തവ സ് ത ാ നി ലഭ ാ
ഗ േ ഷ്ഠ! ഭവാ മ പദം ാപി ാ ം
ാനം േമ സനാതനം േയാഗീ ഗമ ം പര-
മാന ം ാപി നീ മ സാദ ാെലേടാ!
215
അ മ നെരാ ഹി ǌാ-
നിസ്േതാ ം ഭ ാ ജപി ീ ജന ം
ി സംഭവി ീ മി സംശയേമ ം;
ഭ നാം നിന ധ:പതനമിനി വരാ.
ഇ െന വരം വാ ിെ ാ ഗ േ ഷ്ഠ
മംഗലം വ വാനായ്െ ാ െചാ ീടിനാ
ില ാ കാണാം മതംഗാ മം ത
സ തി വസി ശബരീ തപസ ിനി
ത പാദാം ജഭ ിെകാേ ം പവി യാ-
െയേ ാ ം ഭവാെന ം ധ ാനി വി നായ്
അവെളെ ക ാ ാ ം െചാ മവ-
ളവനീ തതെ ലഭി ം നി െ ാ
ശബര ാ മ േവശം
ഗ േനവം െചാ ി മറേ ാരന രം

സ ഷ്ട ാരാെയാ രാമല ്മണ മാ ം
േഘാരമാം വന േട മ ം മ ം േപായ് െച
ചാ തേച ശബര ാ മമകം ാര്.
സം മേ ാ ം ത ായ താപസി ഭ ാ
സ തി ി പാദാംേഭാ ഹ ഗ ി
സേ ാഷ ാ േന േളാടവ മാ-
ന െ ാ പാദ ാ ഗ്ഘ ാസനാദികളാേല
ജി ത പാദതീ ാഭിേഷക ം െചയ്
േഭാജന ി ഫല ല ന കീടിനാ
ജ ം പരി ഹി ാന ി ി
രാജീവേന ാരാം രാജന ന ാ ം
അേ രം ഭ ി െതാ െചാ ാളവ
ധന യായ് വേ നഹമി ണ ാതിേരകാ
എ െട ത ാരായ നിജനം
നിെ ം ജി േനകായിര ാ വാണാ
അ ǌാനവേര ം ഷി ി ി
പിെ േ ായ് പദം ാപി ാരവ ക ം.
എേ ാ െചാ ാരവേര േമ േഖദിയാെത
216
ധേന ! നീ വസി ാ മിവിെട െ നിത ം.
പ ഗശായി പര ഷ പരമാ ാ
വ വതരി ി രാ സവധാ മായ്.
നെ ംധ െ ം ര ി െകാ വാനിേ ാ
നി ല ചി ട ി വ ിരി .
വ ീ മിവിേട രാഘവെന ാലവ -
തെ ം ക േദഹത ാഗ ം െചയ്താ ം നീ.
വ ീ െമ ാ േമാ ം നിന െമ നം
വ ിത ം ഭാഷിത ം സത മേ ാ.
നി ി വടി െട വര ം പാ പാ
നി ി വടിെയ ം ധ ാനി വസി ǌാന്.
ീപാദം ക െകാ വാ മ ത ാരാം
താപസ ാ േപാ ം േയാഗം വ ീലയേ ാ.
ാനമി ാെത ഹീനജാതിയി ഢ
ǌാനിതിെനാ മധികാരിണിയ യേ ാ.
വാങ്മേനാവിഷയമ ാെതാ ഭവ പം
കാ ാ മവകാശം വ മഹാഭാഗ ം.
ഴലിണ ി സ് തി െകാ വാ മി-
മല ിലറിയേ ാക, ദയാനിേധ!
രാഘവന േക ശബരിേയാ െചാ ാ-
നാ ലം ടാെത ǌാ പറ േക നീ.
ഷസ് ീജാതിനാമാ മാദികള
കാരണം മമ ഭജന ി ജഗ േയ.
ഭ ിെയാെ ാഴി മ ി കാരണേമ ം
ിവ ീ വാ മി മേ െമാ ം.
തീ സ്നാനാദി തേപാദാനേവദാ യന-
േ േ ാപവാസയാഗാദ ഖിലക ളാ
ഒ ിനാെലാ ം ക കി കയി -
െയെ മ ിെയാഴിെ ാ െകാെ ാ നാ ം,
ഭ ിസാധനം സംേ പി ǌാ െചാ ീ വ-
േമ! േക െകാ ക ിവ ീ വാനായ്.
ഖ സാധനമേ ാ സ നസംഗം, പിെ
മ ഥാലാപം ര ാംസാധനം, ാമ ം
മ േണരണം പിെ മദ േചാവ ാഖ ാ ത ം
217
മ ലാജാതാചാേര ാപാസനമ ാമ ം
ണ ശീലത ം യമനിയമാദികേളാ -
െമെ ാെത ജിെ താറാമ ം,
മ േ ാപാസകത േമഴാമ,െത ാമ ം
മംഗലശീേല! േക ധരി െകാേ ണം നീ.
സ ത ളി ം മ തി ാക ം
സ ദാ മ ാരി പരമാസ്തിക ം
സ ബാഹ ാ ളി ൈവരാഗ ം ഭവി ം
സ േലാകാ ാ ǌാെനെ േ ാ റയ് ം,
മ വിചാരം േകെളാ താമ ഭേ !
ചി ി ലമാദിസാധനം നം
ഉ മായി ഭ ിസാധനം നവവിധ-
േമ! ഭ ി നിത മാ വിചാരി ാ ?
തിര േഗ ാനിജ െ ാകി ം ഢ ാരാം
നാരിക െ ാകി ം ഷെന ാകി ം
േ മലഷണയായ ഭ ി സംഭവി േ ാ
വാമേലാചേന! മമ ത ാ തി ാം.
ത ാ ഭവസി നായാല് ി ംവ ം
ത ജ നി മ മതേപാധേന!
ജാനകീമാ മറി ീടി നീ പറയണം
േകന വാ നീതാ സീതാ മ ിയാ മേനാഹരി?
രാഘവവാക േമവംേകെ ാ ശബരി -
മാ ലമക മാറാദരാ രെചയ്താ :
സ മറി ിരി നി ി വടി
സ െന ാകി ം േലാകാ സരണാ ം
േചാദി ലം പറ ീ വ സീതാേദവി
േഖദി ല ാ രിത ി വാ നം.
െകാ േപായ ദശകണ്ഠെന റി ാ ം
ക ി ദിവ ശ ാത ല മകെള ǌാ .
ിലാ ാ റെ ാ െതേ ാ െച ാ
പ യാം സര ിെന ാണാം, ത േരാഭാേഗ
പശ പ തവര ശ കാഖ ം, ത
വിശ സി ിരി ീവ കപിേ ഷ്ഠ
നാ മ ികേളാ ം െട മാ ാ ാ ജ
218
ബാലിെയേ ടി സേ തമായ ദിനം;
ബാലി നിശാപം േപടി െച ടാ;
പാലനം െചയ്ക ഭവാനവെന വഴിേപാെല
സഖ ം െചയ് െകാ ക ീവ തേ ാെട ാ
ദു:ഖ െള ാം തീ കാര ം സാധി ീ ം
എ ി ǌാന ി േവശം ഭവ പാദ-
പ ജേ ാ േച െകാ വാ ട .
പാ േ ണം മ മാ ം ഭവാനൈ വ േമ
തീ േ ണം മായാ തബ നം ദയാനിേധ!
ഭ ി ി ാ േദഹത ാഗ ം െചയ്
ി ംസി ി ി ശബരി കാലം.
ഭ വ ല സാദ ിലി വ െ ി-
െ ീ ം ി നീചജാതിക െ ാകി ം.
ഷ്കരേന സാദി ിേലാ ജ
ദുഷ്കരമായിെ ാ മിെ ധരി ണം.
ീരാമഭ ിതെ ിെയ ി ി ി ം
ീരാമപാദാംേഭാജം േസവി െകാ ക നിത ം
ഓേരാേരാ മ ത ധ ാനക ാദിക ം
െര ജി ത നാേഥാപേദശാ
ീരാമച തെ ധ ാനി െകാ ക നിത ം
ീരാമമ ം ജപി ീ ക സദാകാലം.
ീരാമച കഥേക ം െചാ ക ം
ീരാമഭ ാെര ജി െകാ ക ം.
ീരാമമയം ജഗ െമ റയ് േ ാ
ീരാമച തേ ാൈടക ം ാപി ീടാം.
രാമരാേമതി ജപി ീ ക സദാകാലം
ഭാമനി! ഭേ ! പരേമശ രി! പേ േണ!
ഇ മീശ ര പരേമശ രിേയാ രാമ-

ഭ ാ മ െചയ്ത േക േനരം
ഭ ിെകാേ ം പരവശയായ് ീരാമ
ചി റ ി ലയി ാണി ം.
219
ൈപ ിളിൈ ത താ ം പരമാന ം
ശ ര! ജയി െള ി ളിയാ .

ആരണ കാണ്ഡം സമാപ്തം
220
കി ി ാകാ ം
ഹരി ീ ഗണപതേയ നമ :
അവി മസ്
ഹ മ സംഗമം
ശാരികൈ തേല! ചാ ശീേല വരി-

കാേരാമേല! കഥാേശഷ ം െചാ നീ.
െചാ വെന ിലനംഗാരി ശ ര
വ ഭേയാട െചയ്ത കാര
കല ാണശീല ദശരഥ കൗ-
സല ാതനയനവരജ തെ ാ ം
പ ാസരസ്തടം േലാകമേനാഹരം
സം ാപ വിസ്മയം ളീടിനാ :-
േ ാശമാ ം വിശാലം വിശദാ തം

േ ശവിനാശനം ജ ലം
ഉ പ ക ഹാര ദനീ-
േലാല്പലമണ്ഡിതം ഹംസകാരണ്ഡവ
ഷട്പദേകാകില ടേകായഷ്ടി
സ സിംഹവ ാ കരേസവിതം
ഷ്പലതാപരിേവഷ്ടിത പാദപ
സ ഫലേസവിതം സ ഷ്ടജ കം
ക കൗ ഹലം ത ീ ടി-
ി ം തീ മ ം നട ീടിനാ .
കാേല വസേ ശീതേള തേല
േലാകപാലബാല ാരി വ ം
ഋശ കാ ീ പാ ശ േല സ തം
നിശ ാസ െകാ വി ലാപേ ാ ം
സീതാവിരഹം െപാറാ കരക ം
താ ധാ ി പറക ം
ആധികല നട ം വിധൗ
221
ഭീതനായ് വ ദിനകര ം
സത രം മ ികേളാ ം തി പാ-
ംഗമായ ൈശലാ േമറീടിനാ .
മാ തിേയാ ഭേയന െചാ ീടിനാ-
നാരീവ തി വ സ രായ്
േനേര ധരി വരിക നീ േവേഗന
ധീര ാെര െമ േതാ ം ക ാ .
അ ജ െചാ യാെലെ ലാലി

നി ഹി ാനായ് വ വര ീ?
വി മ വെര ം േതജസാ
ദി കെളാെ വിള കാ ക നീ.
താപസേവഷം ധരി ിരി ി
ചാപബാണാദി ശസ് േ ാ
നീെയാ വി േവഷം വേരാ
വാ ത! െച േചാദി റിയണം.
വ േന ാലാപഭാവ െകാ വ
ചി െമെ റി ാ വിരവി നീ
ഹസ്ത െകാ റിയി ീ ന െട
ശ െള ിലതെ ി നി െട
വക് േന ാലാഭാവ െകാ വ
ചി െമ തറി ാ വിരവി നീ
ഹസ്ത െകാ റി ീ ന െട
ശ െള ിലതെ ി നി െട
വക് സാദമ സ്േമരസം യാ
മി െമ ളള െമേ ാ െചാ ണം.
ക സാ ീ ത വാ ക േക വ
ാ ചാരീേവഷ്മാലംബ സാദരം
അǌ്ജസാ െച നമസ്കരി ീടിനാ-
നǌ്ജനാ ംഭ പാദാം ജം.
കǌ്ജര ാെരെ ാ വിനീതമായ്
അംഗജ തെ യിെ ാ കാ ി -
ി െന കാണായ നി ളി വ ം
ആെര റികയിലാ ഹ
222
േനേരപറയണെമേ ാ സാദരം
ദി കളാ ഭാൈസവ േശാഭി ി -
മ നിശാകര ാെര േതാ
ൈ േലാക ക ത ാ ഭവാ ാെര-
ാേലാക േചതസീ ഭാതി സൈദവ േമ
വിൈശ കവീര ാരായ വാ ളാ
മശ ീനീേദവകേളാ മ െത ിേയ
വിൈശ കകാരണ ത ാരിെയാ
വിശ പ ാരാമീശ ര ാ നി
നം ധാന ഷ ാ മായയാ
മാ ശാകാേരണ സ രി ി
ലീലയാ ഭാരനാശനാ ം പരി-
പാലന ി ഭ ാനാം മഹീതേല
വ രാജന േവേഷണ പിറെ ാ
ണ ഷ ാ ണവാ ാ
ക ജഗ ിതിസംഹാരസ -
ദ തൗ ലീലയാ നിത സ ത ാ
ിന ം നരനാരായണ ാെര-
ാരിലി േതാ നിര രം
ഇ ം പറ െതാ നി ീ
ഭ െന പറ ര മ :-
പശ സേഖ! വ പിണം ല ്മണ!

നിേ ഷസബ്ദശാസ് മേനന തം
ഇെ ാരപശബ്ദെമ േമ വാ ി
ന ൈവയാകരണ വ നി യം
മാനവവീര മേ ാള െചയ്
വാനരേ ഷ്ഠെന േനാ ി ല തരം :-
രാമെനെ െട നാമം ദശരഥ-
മിപാേല തനയനിവ മമ
േസാദരനാകിയ ല ്മണ േക നീ
ജാതേമാദം പരമാ ം മഹാമേത!
ജാനകിയാകിയ സീതെയ െ ാ
മാനിനിെയ െട ഭാമിനി ടേവ
223
താതനിേയാേഗന കാനന സീമനി
യാത ാരായി പ െചയ്തീ വാ
ദണ്ഡകാരേണ വസി നാളതി-
ചണ്ഡനാേയാ നിശാചര വ ട
ജാനകീ േദവിെയ െകാ ീടിനാ
കാനേന ǌ തിരി നട .
ക ീലവെളെയാേരട മി ിഹ
ക കി ീ നിെ നീയാേരാേടാ സേഖ?
െചാ ീ െക േകെ ാ മാ തി
െചാ ിനാ ിെ ാ ഹലാ :-
ീവനാകിയ വാനേര പ -
താേ വസി ിത ര പേത!
മ ികളായ് ǌ നാ േവ േ ാ
സ തം െട ിരിയാെത വാ .
അ ജനാകിയ ബാലി കപീശ ര-
നാ ി ള ീടിനാ ത ിെയ
ീവ പരി ഹം തെ -
മ ജ തെ പരി ഹി ീടിനാ
ഋശ കാചലം സേ തമായ്വ
വിശ ാസേമാടിരി ിത ാ ജ
ǌാനവ ത െട ത ാനാ െ ാ
വാനര വാ തനയ മഹാമേത!
നാമേധയം ഹ മാനǌ്ജനാ ജ-
നാമയം തീ ര ി െകാേ ണേമ.
ീവേനാ സഖ ം ഭവാ െ ി
നി ഹി ാമി വ മരികെള
േവലെച ാമതിനാേവാളമാ ǌാ-
നാലംബനം മെ നി ി ൈദവേമ!
ഇ ം തി മനെ ിെല
ക ാപെമ ാമക ം ദയാനിേധ!
എ ണ ി നിജാ തി ൈകെ ാ
നി തി ിലാ ാ മാ തി.
േപാക മമ സ്ക േമറീ വി നി -
224
ളാ ലഭാവമകെല ള ാ ം.
അേ ാ ശബരിത വാ കേളാ ക-
ല്പലേന ന വാദ ം െചയ് .
ീവസഖ ം
ീരാമല ്മണ ാെര ിലാ-

ാറെ നട ി മാ തി
ീവസ ിധൗ െകാ െച ീടിനാ
വ ം കളക നീ ഭാസ്കരന ന!
ഭാഗ മേഹാ ഭാഗ േമാ േ ാളെമ ം
ഭാസ് രവംശസ ഭവ ാരായ
രാമ ം ല ്മണനാ മ ജനം
കാമദാരാ മിവിേടയ്െ ി.
ീവേനാടിവ ം പറ ീശ -
രാേ മഹാത ായാതേല തദാ
വിൈശ്വകനായക ാരാം മാര ാ
വി ാ േചതസാ നി ളീടിനാ .
വാതാ ജ പരമാന െ ാ
നീതിേയാട ാ ജേനാ െചാ ിന :-
ഭീതികളക നീ മി േഗാേ വ
ജാത ാരാെയാ െയാേഗശ ര ാരീ-
ീരാമല ്മണ ാെര ിയ-
താെര ം േപടി േവ ഭവാനിനി
േവേഗന െച വ ി സഖ ംെചയ്
ഭാഗവത ിയനായ് വസി ീ ക.
ീതനാേയാ ീവ മേ ര-
മാദര ായ സസം മം
വിഷ്ടപനാഥനി ളീ വാ
വിഷ്ടരാ ം ന പ വജാല
െപാ ി വനിയിലി ാന േനര-
മിഷ്ടനാം മാ തി ല ്മണ െമാടി-
ി ക സാവി ീവ ം
225
ഷ്ടേമാദാെലാടി ി ളീടിനാ .
ഷ്ടി െ ാവ മി ീടിനാ .
നഷ്ടമായ് വ ി സ ാപസംഘ ം.
മി ാ ജേനാ ല ്മണ ീരാമ-
ാ െമ ാമറിയി േനരം
ധീരനാമാദിത ന േമാേദന
ീരാമച േനാടാ െചാ ീടിനാ :-
നാരീമണിയായ ജാനകീേദവിെയ
ആരാ റി ത നി യം
ശ വിനാശന ി ടിയെനാ
മി മായ് േവലെച ാം തവാ ാവശാ .
ഏ മി നീ പി േഖദി -
താധികെളാെ യക വ നി യം
രാവണ തെ ലം വധം െചയ്
േദവിേയ ം െകാ േപാ ക ǌാ
ǌാെനാരവ കേ െനാ നാള
മാനവവീര! െതളി േക ീടണം:-
മ ിക നാ േപ ം ǌാ മായച-
ലാേ വസി കാലെമാ ദിനം
ഷ്കരേന യാേയാ ത ണിെയ
ഷ്കരമാ േ ണ െകാ േപായാെനാ
രേ ാവരന േനരമ രി
ര ി തി ാ മി ാ ദീനമായ്
രാമരാേമതി റയി േ ാ തവ
ഭാമിനിതെ യവെള േത വ .
ഉ മയാമവ ǌ െള േത-
േ ാ മാംേഗ ക േനരം പരവശാ
ഉ രീയ ി െപാതി ാഭരണ -
ള ീശ േരാപരി നിേ പണം െചയ്താ .
ǌാന ക ിെ ി വ-
േ ന കാണണെമ ിേലാ ക ാ ം.
ജാനകിേദവിത ാഭരണ േളാ
226
മാനവവീര! ഭവാനറിയാമേ ാ.
എ പറ െത െകാ വ
മ വ തന് തി ി വ ീടിനാ .
അ േ ാേജ െന േനാ ം േനരം
ക നീ തെ ശലം വിചാരി .
എെ ണേ പിരി ിേതാ നി ം
തന ംഗിനാകിയ ൈവേദഹിേയാടേ ാ!
സീേത! ജനകാ േജ! മമ വ േഭ!
നാേഥ! നളിനദലായേലാചേന!
േരാദനംെചയ് വി ഷണസ യ-
മാധി ം തി മാറില ഴ് ി ം
ാ ത ാരാം ഷ ാെരേ ാെല
േലാൈകകനാഥ കര ട ിനാ .
േശാേകന േമാഹം കല കിട
രാഘവേനാ പറ ി ല ്മണ :-
ദു:ഖിയായ്േക േമ രാവണ തെ ം
മ ടേ ഷ്ഠസഹാേയന ൈവകാെത
നി ഹി ം ജേന യാം സീതെയ
ൈകെ ാ െകാ ാം സീദ േഭാ ഹേര!
ീവ ം പറ ാന േക ടന്
വ ിയായ്േക േമ രാവണ തെ ം
നി ഹി ാ ന കീ വ േദവിെയ
ൈകെകാ ക ൈധര ം ധരി ീപേത വിേഭാ!
ല ്മണ ീവവാ കളി െന
ത ണം േക ദശരഥ ം
ദു:ഖ െമാ ി മ വിനാ .
മ ടേ ഷ്ഠനാം മാ തിയേ രം
അ ിേയ ം ജ ലി ി ഭമായ
ല ം പാ െച ി ി സഖ ം
ീവരാഘവ ാര ിസാ ിയായ്
സഖ ംെചയ് പരസ്പരം കാര ം
ീവരാഘവ ാര ിസാ ിയായ്
227
സഖ ം െചയ് പരസ്പരം കാര ം
സി ി െമ റ ാ േഖദം കള-
ംഗമായ ൈശലാേ മ വിനാര്.
ബാലി ം താ ം പിണ യതി
ലെമ ാ ണ ി ങീടിനാ :
ബാലി ീവകലഹകഥ
പ മായാവിെയേ ാര േരശ -
ായി മയ ത െട നായ്
ിനാ മി ാ മദി വ-
നാ തനായ് നട ീ ം ദശാ േര
കിഷ്കി യാം രി വിളി ി
മ ടാധ ീശ രനാകിയ ബാലിെയ.
ിനായ വിളി േക തി-
നാം ബാലി റെ െച ട
ഷ്ടിക െകാ താഡി െകാ തി-
ദുഷ്ടനാം ൈദത ം േപടി മ ിനാ .
വാനരേ ഷ്ഠ േമാടിെയ ീടിനാ
ǌാ മ ക െച ി പി ാെല
ദാനവ െച ഹയി ി
വാനരേ ഷ്ഠ െനേ ാ െചാ ിനാ
ǌാനതി ിവ തെ െയാ വ
നം വിലദ ാരി നില് നീ നി ഭയം
ീരം വരികില ര മരി ീ ം
േചാര വരികിലട േപായ് വാഴ്ക നീ.
ഇ ം പറ തി ി ബാലി ം
ത വിലദ ാരി നിേ നടിയ ം
േപായി കാലെമാ മാസെമ ി -
മാഗതനായ മി കപീശ ര
വ ി േചാര വില ഖം ത ി നി-
െ ി നി വ പരിതേപാ ം
അ ജ തെ മായാവി മഹാ ര
228
നി ഹി ാെന റ ǌാ ം തദാ
ദു:ഖ െ ാ കിഷ്കി ീടിേന
മ ടവീര ം ദു:ഖി കാലം
വാനരാധീശ രനായഭിേഷക ം
വാനേര ാെരനി െചയ്തീടിനാ .
െച ി കാലം റെ ാ പിെ ം
വ ി ബാലി മഹാബലവാ തദാ
ക ി ǌാ മഹാബലവാ തദാ
െകാ വാെനേ ാ േകാപി ബാലി ം
െകാ വാെനേ ാട ഭേയന ǌാ-
െന ാട ം പാ ിരി താെ ം
നീെള നട ഴ ീ ം ദശാ േര
ബാലി വരികയി ശാപ ിനാ
ഋശ കാചേല വ ി ീടിേന
വിശ ാസേമാ ǌാ വിശ നാേഥ! വിേഭാ!
ഢനാം ബാലി പരി ഹി ീടിനാ-

ഢരാഗം മമ വ ഭ തെ ം
നാ ം നഗര ം പത്നി െമ െട
വീ ം പിരി ദു:ഖി ിരി ǌാ .
ത ല്പാദപേ സ്പ ശകാരണാ-
ലിേ ാളതീവ ഖ ായ് വ
മി ാത്മേജാ ിക േകേ ാരന രം

മി ദു:േഖന സ പ്തനാം രാഘവ
ചി കാ ണ ം കല െചാ ാ തവ
ശ വിെനെ ാ പത്നി ം രാജ ം
വി െമ ാമട ി വാ ǌാ
സത മി രാമഭാഷിതം േകവലം.
മാനേവേ ിക േക െതളിെ ാ
ഭാ തനയ മി െന െചാ ിനാ :-
സ േ ാകനാഥജനാകിയ ബാലിെയ-
229
െ ാ വാേന ം പണി നി യം
ഇ വേനാളം ബലം മെ ാ വ ം
െചാ വ ബാലിത ബാ പരാ മം.
ദു ഭിയാ ം മഹാ രന് വ കി-
ഷ്കി ാ രദ ാരി മാഹിഷേവഷമായ്
ിനായ് വിളിേ ാ േനര തി-
നാം ബാലി റെ െച ട
ൃംഗം പിടി പതി ി മിയി
ഭംഗം വ ി വി ി റി ട
ഉ മാംഗെ ഴ ിെയറി ി
ര ം വീ മതംഗാ മ േല.
ആ മേദാഷം വ ിയ ബാലിേപാ-
ശ കാചല ി വ ാകി
ബാലി െട തല െപാ ിെ റി ട
കാല രി ക മദ ാക ഗൗരവാ .
എ ശപി േക കപീ -
മ ട ിയിവിെട വ വീല.
ǌാ മ െകാ ിവിെട വസി

മാനേസ ഭീതി ടാെത നിര രം
ദു ഭിതെ തലയി കാ െകാ
മ രംേപാെല കിട ി ഭവാ
ഇ ിെത െ റി ീ ശ
െകാ ം കപിവീരെന നി യം.
എ േക ചിരി ര മ
ത െട ാ െ വിര െകാ
തെ െയ േമല്േപാെ റി ീടിനാ
െച വീ ദശേയാജനപര ം.
എ ക െതളി ീവ ം
ത െട മ ിക ം വിസ്മയെ
ന നെ കഴ് കഴ് വ
ന ായ്െതാ െതാ നി ീടിനാ
പിെ മ ാ ജ പറ ീടിനാ
230
മ വ! സപ്തസാല ളിവയേ ാ
ബാലി മ ിടി ീ വാനാ
സാല േള മിവെയ റി ാ ം
ാരി പിടി ിള േ രം
പ െള ാം െകാഴി േപാേമഴി ം
വ ി നില് മിവെ െയാരെ യ്
െപാ ി ി ബാലിെയെ ാ ായ് വ ം ഢം
ര ാ േജാ ികളീ ശം േകെ ാ
ര ാന േയാ തനാകിയ രാമ ം
ചാപം കഴിെയ ലെ ാ സായകം
േശാഭേയാേട െതാ െ യ്ത ളീടിനാ .
സാല േള ം പിള റെ
ൈശല ം മി ം േഭദി പിെ ം
ബാണം ജ ലി തിരി വ ാ ത
ണീരമ േപാ േ ാരന രം
വിസ്മിതനാെയാ ഭാ തനയ ം
സസ്മിതം ിെ ാ െചാ ീടിനാ :-
സാ ാ ജഗ ാഥനാം പരമാ ാ
സാ ി ത നി ി വടി നി യം
പ ǌാ െചയ്െതാ ണ ഫേലാദയം
െകാ കാ ാ െമനി േയാഗം വ
ജ മരണനി ിവ വാ
നി ല ാ ഭജി ഭവ പദം
േമാ ദനായ ഭവാെന ലഭി യാ
േമാ െമാഴി േപ ി തി ǌാന്.
ദാരാ രാജ ാദി സമസ്ത ം
വ മേ തവ മായാവിരചിതം
ആകയാ േമ മഹാേദവ! േദേവശ! മ-
ാകാം യി േലാേകശ! സീദ േമ
വ ാപ്തമാന തികരം പരം
ാപ്േതാ ഹമാഹ ഭാഗ ഫേലാദയാ
മ ിനാ ഴി ഴി േനരം നിധി
തെ ലഭി േപാെല ര പേത!
231
ധ ദാന തതീ തപ:
ക േ ഷ്ടാദിക െകാെ ാ ം
വ ടാ ബ സംസാരനാശനം
നി യം ത ല്പാദഭ ിെകാെ ിേയ
ത ല്പാദപ ാവേലാകനം േകവല-
മിേ ാളകെ ംത പാബലം.
യാെതാ ചി ം നി ി വടി
പാദാം ജ ിലിളകാ റയ്
കാ ണം േപാ െമ ാകിലവ തനി-
െ ാെ നീ ീ മ ാനമന ദം.
ചി ം ഭവാ റയ് ായ്കി മതി
ഭ ിേയാെട രാമരാേമതി സാദരം
െചാ വ ദുരിത േവര
ന നാേയ ം വി നാം നി യം.
മദ പെന ി ം ഹ്മഘ്നെന ി ം
സേദ ാ വി നാം രാമജപ ിനാല്
ശ ജയ ി ം ദാര ഖ ി ം
ചിേ െയാരാ ഹമിെ നിേ േമ.
ഭ ിെയാഴി മെ ാ േമ േവ ീല
ിവ വാ ! ദയാനിേധ!
ത ല്പാദഭ ിമാ േ ാപേദശം െകാ

മല്പാപ പാടയ ിേലാകീപേത!
ശ മ മി ാദിേഭദ മം
ചി ി നഷ്ടമായ് വ ി പേത!
ത പാദപ ാവേലാകനം െകാെ നി-
പ മായി േകവല ാന ം
ദാരാദിസംബ െമ ാം തവ
ശ ിയാം മായാ ഭാവം ജഗ പേത!
ത ല്പാദപ ജ ി റയ് ണ-
െമെ ാ ാെ നി രമാപേത!
ത ാമസ ീ ിയയാകണ-
െമ െട ജിഹ സദാ നാണെമ ിേയ
232
ത രണാംേഭാ ഹ ളിെലെ ാ
മ നം െച ായ് വരിക കര ളാ
നി െട ചാ പ കാണായ് വരി-
െക െട ക ക െകാ നിര രം
ക െ ാ േക ായ് വേരണം സദാ
നി െട ചാ ചരിതം ധരാപേത!
മ രണദ യം സ രി ീടണ-
മച തേ േതാ ം ര പേത!
ത ല്പാദപാം തീ േളല് ാകണ-
െമേ ാ മംഗ െകാ നിത ം ഭവല്പദം.
ഭ ാ നമസ്കരി ായ് വേരണം -
മാംഗംെകാ നിത ം ഭവല്പദം.
ഇ ം കഴ് വെന രാഘവ
ചി ം ളി പിടി ല്കീടിനാ .
അംഗസംഗംെകാ കല്മഷം േവര
മംഗലാ ാവായ ീവെന ദാ
മായയാ ത േമാഹി ി ിതേ രം
കാര സി ി ക ണാജലനിധി.
സത സ പ ചിരി ളിെ യ്
സത മേ നീ പറ െതേടാ സേഖ!
ബാലി ീവ ം
ബാലിയെ വിളി ി
കാലം കളയ േത മിനിെയേടാ!
ബാലിെയെ ാ രാജ ാഭിേഷകംെചയ്
പാലനം െചയ് െകാ വ നിെ നി യം.
അ ാ ജന േക നട ി
കിഷ്കി യാം രി േനാ ി നിരാ ലം.
അ േലാ ഭവ ാരായ രാമ ം
ല ്മണവീര ം മ ിക നാ വ ം
മി ജ െച കിഷ്കി ാ രദ ാരി
ിനായ് വിളി ീടിനാ ബാലിെയ
ഥ ീ ഹ ം മറ നി ീടിനാ
233
മി ഭാേവന രാമാദികളേ രം.
നാം ബാലിയലറിവ ീടിന

മി തനയ ം വ സി ിനാ .
ാരി ം മി തനയെന
പ റാ വലി ീടിനാ .
ബ േരാേഷണ പരസ്പരം ത ിെല
മതീവ ഭയ രമായി .
ര മണിേ ക പധര ാരായ്
ശ ികല പവെരാ ം െപാ േ രം
മി ാ ജേന ാരി േന-
തി ം തിരി റിയാവെ ാ ം
മി വിനാശാനാശ യാ രാഘവ-
നസ് േയാഗ ം െചയ്തീല േനരം.
ാരി ഷ്ടി േയാഗം െകാ
ര ം ഛ ി ഭീതനാേയാടിനാ
മി തനയ ം സത രമാ നായ്
ാരി മാലയം ി .
വി സ്തനായ് വ മി തനയ ം
ഥ ീ ഹാ ിേക നി ളീ
മി ാന േയാ തനാകിയ രാമേനാ-
െട മാ ാപ ഷ െചാ ിനാ :-
ശ വിെനെ ാ െകാ ി േയാ തവ

ചി ിേലാ തറി ീല ǌാനേ ാ!
വധ െന ാകി വധി കള ാല-
മേ ണ മാം നി ി വടി താ തെ
സത ം മാണെമേ ാ േ ന ം ന-
െര ം പാരം പിഴ ദയാനിേധ!
സത സ ഭവാെന ǌാേനാ ം
വ മേ ശരണാഗതവ ല!
മി ാ േജാ ികളി രമാ ലാ
താര മ രം െചാ ിന
ബ ാ േന നായാലിംഗനംെചയ്
234
ചിേ ഭയെ ടായ് േക ം മമ സേഖ!
അത േരാഷേവഗ കല െ ാ
മേ ഭവാ ാെര ിരിയാ
മി ഘാതിത മാശ ǌാനേ രം
വാനായതി സ് ം ധരി നീ
ചി മം വരായ് വാെനാരടയാളം
മി ാ ജാ! നിന ാ വനിനി
ശ വാ െ ാ ബാലിെയ ത രം
ിനായ് വിളി ാ ം മടിയാെത
വിനാശന നാമ ജ
ത വശഗതെന റ ീ നീ
സത മിദമഹം രാമെന ാകിേലാ
മിഥ യായ് വ ടാ രാമഭാഷിതം.
ഇ ം സമാശ സ മി ാ ജം രാമ-
ഭ മി ാ ജേനാ െചാ ിനാ :-
മി ാ ജഗേള ഷ്പമാല െ നീ
ബ ാ വിരേവാടയയ് ിനായ്
ശ ഘ്ന ജ മാല ം ബ ി
മി ാ ജെന േമാദാലയ ീടിനാ .
ബാലിവധം
ാരി െന ിനായ്െ ാ
മി ാ ജ വിളി ീടിനാ പിെ ം
നായ്നി കിഷ്കി ാ രദ ാരി
ത ാ മഹാസിംഹനാദം രവി ത
ബ േരാഷം വിളി നാദം തദാ
ത ാതിവിസ്മിതനാെയാ ബാലി ം
ബ ാ പരികരം ായ സത രം
ബ ൈവരം റെ േ ാ േനര
ഭ രേ െച ബ ാ േന യായ്
മേ ത െചാ ീടിനാ താര ം:-
ശ ാവിഹീനം റെ െതെ ാ
235
ശ ിെനനി േക നീ
വി ഹ ി പരാജിതനായ്േപായ
ീവനാ വ ീ വാ കാരണം
എ ം പാരം പരാ മ െ ാ
മി മവ പി ണ നി യം.
ബാലി ം താരേയാടാ െചാ ീടിനാ

ബാേല! ബലാെലാ ശ ാെകാലാ
ക യ ീ നീ ൈവക േത േമ
നീെയാ കാര ം ധരിേ ണേമാമേല!
ബ വായാ േതാ ീവ
ബ മിെ േ ാ ൈവര ിനാ േമ
ബ വാ വേനകെന ാകിേലാ
ഹ വ െന ാലവ മറിക നീ
ശ വാ വ വ ഹാ ിേക
ിനായ് വിളി ി ം േക ട
രനാ ഷനിരി േമാ?
ഭീ വാ ിലട െചാ നീ.
ൈവരിെയെ ാ വിരവി വ വ ǌാ
ധീരത െകാെ ാ ിരി നീ വ േഭ!
താര ം െചാ ാള േക വേനാ

വീരശിഖാമേണ! േക ാ െമ ി നീ
കാനന ി നായാ ി േപായി
താേന മമ തനംഗദനേ രം
േകേ ാ ദ െനേ ാ െചാ ാന
േക ി േശഷം യേഥാചിതം േപാക നീ.
ീരാമ ദശരഥനാമേയാ ാധിപ
രാമെന വ ത െട ന ന
ല ്മണനാ മ ജേനാ ം നിജ-
ല ്മീസമയായ സീതേയാ മവ
വ ി ീടിനാ ദണ്ഡകകാനേന
വന ാശനനായ് പ െചയ്തീ വാ
ദുഷ്ടനാ െ ാ രാവണരാ സ
236
ക െകാ ാനവ ത െട പത്നിെയ
ല ്മണേനാ മവെളയേന ഷി
ത ണ ശ കാചേല വ ി
മി ാ ജെന ം ത ക ീടിനാ
മി മായ് വാഴ്കെയ േന ാന െമാ ി
സഖ ം െചയ് െകാ ാര ിസാ ിയായ്
ദു:ഖശാ ി ി വ മാ ട
ാരി െനെ ാ കിഷ്കി യി
മി ാ ജ! നിെ വാഴി െനെ ാ
സത ം െചയ് െകാ ി രാഘവ .
സത രമ തനയ മേ രം
അേന ഷണംെചയ്തറി സീതാേദവി
തെ ം കാ ി വെന ം ത ി
അേന ാന േമവം തി ം െചയ്തി
വ ിതിേ ാള കള ാ ീവെന
ൈസ്വരമായ് വാഴി െകാ കയിളമയായ്
യാഹി രാമം നീ ശരണമായ് േവേഗന
പാഹി മാമംഗദം രാജ ം ലംചേത.
ഇ ിെന െചാ ി ര കാ ം പിടി-

െന താര നമസ് രി ം വിധൗ
വ ാ ലഹീനം ണ ണ -
രാഗവേശന പറ ി ബാലി ം:-
സ് ീസ ഭാവംെകാ േപടിയായ്േക േമ
നാസ്തി ഭയം മമ വ േഭ േക നീ
ീരാമല ്മണ ാ വ െത ിേലാ
േച െമേ ാ മവെര നി യം
രാമെന സ്േനഹെമേ ാളമി ാ േമ
രാമനാ സാ ാ മഹാവിഷ്
നാരായണ താനവതരി മി-
ഭാരഹരണാ െമ േക ǌാ .
പ േഭദം ഭവാനി നി യം
നി ണേനകനാ ാരാമനീശ ര
ത രണാം േജ വീ നമസ് രി-
237
ി യാ ǌാ ിെ ാ ി േപാ വാ
മ ഹ ി പകാര േമ ം
ീവെന ാ െമെ െ േ ാ നീ.
തെ ബ്ഭജി വെരബ്ഭജി ീ -
മന ഭാവം പരമാ ാവിനി േ ാ.
ഭ ിഗമ പരേമശ ര വ േഭ!
ഭ ിേയാ പാ ിെലേ ാളമി ാ േമ
ദു:ഖ ം നീ ി വസി നീ േവശ്മനി
ഷ്കരേലാജേന! ണാം േധ!
ഇ മാശ ാസ ാരാതി ം
നായ് സത രം ബ ാ പരികരം
നി മി ീടിനാ ായ സത രം
നി ഹി ീ വാ ീവെന ധാ.
താര മ കണ ം വാ വാ-
ാ ഢേഖദമക ീടിനാ .
പ ംകടി ലറിെ ാ ബാലി ം
നി നിെ ണേ ാ േനരം തദാ
ഷ്ടിക െകാ താഡി ി ബാലിെയ
ഷ്ടനാം ബാലി ീവേന ം തദാ
ഷ്ടി ി ഹരി ിര േവ
െക ി ം കാ ൈക പരസ്പരം താഡനം
ത ി ം െകാ ം തല ത ളി
െകാ ി േമ ം പിടി കടി മ-
ി വീ ം ര ര -
ീ ം കല നഖംെകാ മാ ി ം
ചാടി തി ം െട തി ം
മാടി ം െടെ ാ ം
ഓടി ഴി ം വാടിവിയ ം
മാടിവിളി ം േകാപി ം
ഊേടവിയ ം നാഡിക ചീ ം
ഷ്ടി േയാഗം ക നില്പവ
ഷ്ടി ളി ം വാഴ് ി സ് തി ം
കാല ം കാലകാല ാ േപാ
238
ബാലി ീവ ിെനാ ാ ഢം.
ര സ ത ി െപാ ംേപാെല
ര ൈശല ത ി െപാ ം േപാെല ം
ക വരാ െകാ ാടി കഴ് ി ം
ക ീല വാ െമാ േമ േമ.
അ െകാ െ ാ മാല ബാലി -

ച ത ന കിയ മാല ീവ ം
േഭദമിെ ാ െകാ ം ത ിെല ി ം
േഭദി ിത തനയ വി ഹം
സാദ േമ ം കല ീവ ം
േഖദേമാേട ര നാഥെന േനാ ി ം
അ ജ ഷ്ടി ഹര േളല് യാ
ീവേന ം തള െ
ക കാ ണ ംകല േവേഗന ൈവ-
ണ്ഠ ദശരഥന ന ബാലിത
വ : േദശെ ല മാ ിെ ാ
ഷണ്ഡം മറ ാ മേഹ മാ-
മസ് ം െതാ വലി നിറ ട
വി തമാ ാറയ ളീടിനാ .
െച ബാലിത മാറി തറ ള-
െവാ ലറിവീണീടിനാ ബാലി ം.
മി െമാ വിറ ിതേ ര
രാമെന ി സ് തി മ ത .
േമാഹംകല മാ ം പിെ
േമാഹ ം തീ േനാ ീടിനാ ബാലി ം
കാണായിതേ ര മെന ദാ
ബാണ ം ദ ിണഹസ്േത ധരി ന -
പാണിയി ചാപ ം ചീരവസന ം
ണീര ം ദുസ്േമരവദന ം
ചാ ജടാമ ടം ിടെ
മാറിട ി വനമാല ം
ചാ ായത ളാ ജ ം
239
ദള വി ശരീര ം
പ ഭാേഗ പരിേസവിത ാരായ
ല ്മണ ീവ ാെര മǌ്ജസാ
ക ഗ ഹി പറ ി ബാലി -
ായ േഖദേകാപാ ലേചതസാ :-
ക ഗ ഹി പറ ി ബാലി -
ായ േഖദേകാപാ ലേചതസാ :-
എ ǌാെനാ നിേ ാ പിഴ -
െമ ിെനെ െ ാലെചയ് െവ െത നീ
വ ാേജന േചാരധ െ ം ൈകെ ാ
രാജധ െ െവടി െത ി െന?
എെ ാ കീ ി ലഭി ിതി െകാ ?
ചി ി രാജ േലാ ഭവനേ ാ നീ
വീരധ ം നി പി കീ ിെ ി
േനേര െപാ ജയിേ ണേമവ ം.
എെ ാ ീവനാ തമായ ം
എ മെ ാ തമ യാ ം?
രേ ാവര തവ പ ിെയ തി-
ന ാ ജെന രണമായ് ാപി
നി ഹി ഭവാെനെ െയ ാകിേലാ
വി മം മാമകം േക റി ീേല?
ആരറിയാ േലാക ി ം
വീരനാെമ െട ബാ പരാ മം?
ല ാ രെ ി ടാചലെ ാ ം
ശ ാവിഹീനം ദശാസ േനാ ം െട
ബ ി ǌാനരനാഴികെകാ നി-
ിേക വ െതാ േത മാദരാ .
ധ ിഷ്ഠെന ഭവാെന േലാക ി
നി ല ാ പറ ര പേത!
ധ െമെ ാ ലഭി തി െകാ
നി ലമി െന കാ ാളെനേ ാെല
വാനരെ തിെ യ് െകാ ിെ ാ
മാന ായെതെ പറക നീ.
വാനരമാംസമഭ മേ ബത
240
മാനേസ േതാ ിയെത ി പേത!
ഇ ം ബ ഭാഷണംെചയ് ബാലിേയാ-
രമായ െചയ് ര മ :-
ധ െ ര ി തി ാ ധ മായ്
നി രം നട ി നീെള ǌാ .
പാപിയാേയാരധ ിഷ്ഠനാം നി െട
പാപം കള ധ െ നട വാന്
നിെ വധി ി ǌാ േമാഹബ നായ്
നിെ നീേയ മറിയാ െമേടാ!
ീ ഭഗിനി സേഹാദരഭാര ം
കള ം മാതാ േമ േമ
േഭദമിെ േ ാ േവദവാക മ
േചതസി േമാഹാ പരി ഹി വ
പാപികളി വ േമ ം മഹാപാപി
താപമവ ിതിനാെല വ മേ ാ.
മര ാദ നീ ി നട വ കെള
ശൗര േമ ം പ ാ നി ഹി ഥ
ധ ിതി വ ം ധരണീതേല
നി ലാ ാ നീ നി പി മാനേസ.
േലാകവി ിവ വാനായ്െ ാ
േലാകപാല ാ േപാകായ് വേരാടി ം
പാപ ിനായ് വ ം പാപിക േ ം.
ഇ മ െചയ് െതാ േവ േക ാ
ചി വി ി ഭവി കപീ ം
രാമെന നാരായണെന റി ട
താമസഭാവമക സസം മം
ഭ ാ നമസ് ത ാ വ ി െചാ ിനാ-
നി ം മമാപരാധം മിേ ണേമ.
ീരാമരാമ! മഹാഭാഗ! രാഘവ!
നാരായണ നി ി വടി നി യം.
ǌാനറിയാെത പറ െത ാം തവ
മാനേസ കാ ണ േമാ മി ണം.
241
നി ി േമനി ം ക ക ാ നി-
ിേക താവകമായ ശരേമ
േദഹ േപ ി തി േയാഗം വ -
ദാഹ ! ഭാഗ െമെ ാ െചാ ാവ ം
സാ ാ മഹാേയാഗി നാമപി ദു ഭം
േമാഭ ദം തവ ദ ശനം ീപേത!
നി ി നാമം മരി ാന് ട േ ാ
സ ാപ െ ാ െചാ ം ഷ
േമാ ം ലഭി താകയാലി േമ
സാ ാ ര: ിതനായ ഭഗവാെന
ക ക േപാ നി െട സായകം
െകാ മരി ാനവകാശമി ാലം
ഉ ാെത െട ഭാഗ ാതിേരകമി-
േ ാ പല ം ലഭി തീശ ര :
നാരായണന് നി ി വടി ജാനകി

താരി മാതാവായ ല ്മീഭഗവതി
പം ികണ്ഠ തെ നി ഹി ാനാ
പം ിരഥാ ജനായ് ജനി ഭവാ
പ ജ മ ി യാെല ം
പ വിേലാചന! ǌാനറി ീടിേന
നി െട േലാകം ഗമി ാ ട ീ -
െമെ യ ഹിേ ണം ഭഗവാേന!
എേ ാ ല ബലനാ മംഗദന്
ത ി തി ാതിരി ണം.
അ തനയ മംഗദബാല -
െമാ െമനിെ ൈകെ ാ കേവണേമ
അ ം പറി ൈ െകാ ടിയെന-
യ േപാ െമെ േലാ ക ം േവണം.
എ േക ര മ ബാണ ം
െച പറി തേലാടിനാ െമ േവ.
മാനവവീര ഖാം ജ ം പാ
വാനരേദഹ േപ ി ബാലി ം
േയാഗീ ദുരാപമാ െ ാ
242
േലാകം ഭഗവ പദം ഗമി ീടിനാ .
രാമനാേയാ പരമാ നാ ബാലി

രാമപദം േവശിേ ാരന രം
മ ടൗഘം ഭയേ ാേടാടി േവേഗന
ി കിഷ്കി യായ രാജിേര
െചാ ിനാ താരേയാഗാ കപിക ം
സ േ ാകവാസിയായ കപീശ ര
ീരാമസായകേമ രണാജിേര
താേര! മാരെന വാഴി ൈവകാെത
േഗാ രവാതി നാ ം ഢം ബ ി
േഗാപി െകാ ക കിഷ്കി ാമഹാ രം.
മ ികേളാ നിേയാഗി നീ പരി-
പ ിക ി കട ാതിരി ണം.
ബാലിമരി േകെ ാ താര -
മാേലാലവീ ക നീ ം വാ
ദു:േഖന വ സി താഡി താഡി
ഗദ്ഗദവാചാ പറ പരതരം :-
എ ിെനനി ിനി ം രാജ -

െമ ി തലവാസ േമ ഥാ?
ഭ ാ തേ ാ െട മടിയാെത
തേലാകം േവശി ക ǌാ
ഇ ം കര കര വ െച ത
ര പാം ളണി കിട
ഭ കേളബരം ക േമാഹം
േനാ െടേയ ം വിവശയായ്
വീണി െച പാദാ ിേക താര ം
േക ട ിനാ പിെ ലതരം:-
ബാണെമയ്െതെ ം െകാ ീ നീ മമ
ാണനാഥ െപാറാ പിരി െലെടാ
എെ തിേയാ െടയയയ് ിേലാ
കന കാദാനഫലം നിന ം വ ം
243
ആര നാം നി ാല തമ േയാ
ഭാര ാവിേയാഗജദു:ഖം ര പേത!
വ ംതീ മ മായ് വാഴ്ക നീ
ീവ! രാജ േഭാഗ േളാ ം ചിരം.
ഇ ം പറ കര താരേയാ-
രമായ െചയ് ര വര
തത ാേനാപേദേശന കാ േണ ന
ഭ വിേയാഗദു:ഖം കള ീ വ .
താരേയാ ഉപേദശം
എ ി േശാകം ഥാ തവ േക നീ
ബ മിേ മിതി മേനാഹേര!
നി െട ഭ ാ േദഹേമാ ജീവേനാ
ധേന പരമാ െമേ ാ െചാ നീ.
പ താ കം േദഹേമ ം ജഡം
സ ിതം ത ങ്മാംസര ാ ിെകാെ േടാ!
നിേ ഷ്ടകാഷ്ഠ ല ം േദഹേമാ നീ
നി യമാ ാ ജീവ നീരാമയ .
ഇ ജനനം മരണ മി േക-
ള ാകായ്ക നിനേ േമ.
നില് മി നട മി േക
ദു:ഖവിഷയ മ േകവലം.
സ് ീ ഷ ീബേഭദ മി
താപശീതാദി മിെ റിക നീ.
സ ജ ജീവേനക പരനദ യ-
നവ യനാകാംശ ല നേലപക
മായ് നിത മായ് ാനാ കമായ
തത േമാ െ ദു:ഖ ി കാരണം?
രാമവാക ാ തം േകെ ാ താര ം
രാമേനാടാ േചാദി ി പിെ ം :-
നിേ ഷ്ടകാഷ്ഠ ല ം േദഹമായ ം

സ ിദാ ാ നിത നായ ജീവ ം
244
ദു:ഖ ഖാദി സംബ മാ െ -
െതാെ യ െചയ്കേവണം ദയാനിേധ!
ധേന ! രഹസ മാ േക നീ.
യാെതാരള േദേഹ ിയാഹ ാര-
േഭദഭാേവന സംബ ായ് വ ം
അ നാേളയ് മാ ാവി സംസാര-
െമ മവിേവകകാരണാ നി യം.
ഓ ി മിഥ ാ തമായ സംസാര ം
പാ താേന വിനിവ ി യിെ േടാ!
നാനാവിഷയ െള ധ ായമാനനാം
മാനവെന െനെയ േക നീ.
മിഥ ാഗമം നിജസ പ്േന യഥാ തഥാ
സത മാ േക ാ െമ ിേലാ
നമനാദ വിദ ാബ േഹ നാ
താനാമഹം തി ാ തല് ാര മായ്
സംസാര ാമപാ കമായ ം.
സംസാരേമാ രാഗേരാഷാദിസം ലം
മാനസം സംസാരകാരണമായ ം
മാനസ ി ബ ം ഭവി ം
ആ മന മാനത ം ഭവി യാ-
ലാ നസ്ത തബ ം ഭവി .
ര ാദിസാ ി ാകകാരണം
സഫടിക ം തദ മായ് വ ം
വസ് തയാ പാ ലി ത ǌ്ജനാ
ചിേ വിചാരി കാ ക നീ ്മമായ്.
ീ ിയാദി സാമീപ ാകയാ-
െല മാ ാവി സംസാര ം ബലാ .
ആ ാസ ലിംഗമാേയാ മന ിെന
താല്പര േമാ പരി ഹി ി േ ാ
ത ഭാവ ളാ കാമ െള-
ത ാദികളാം ണ ളാ ബ നായ്
േസവി യാലവശത ം കല
ഭാവി െകാ സംസാേര വല .
245
ആദൗ മേനാ ണാ ഷ്ട ാ തതസ്തദാ

േവദം വിധി ം ബ വിധക
ര ാസിതേഭദമയ ളായ്
മി ം ത മാന ഭാവ ളായ്
ഇ െന ക വേശന ജീവ ബലാ-
െല മാ ത വം മി ീ .
പിെ മസ്തസംഹാരകാേല ജീവ-
ന മനാദ വിദ ാവശം ാപി
തിഷ്ഠത ഭിനിേവശ ാ നരഥ
ഷ്ടികാേല വാസനയാ സമം
ജായേത േയാ ഘടീയ വത് സദാ
മായാബല ാലതാ െ ാഴി ാെമേടാ!
യാെതാരി നിജ ണ വിേശഷണ
േചതസി സ ംഗതി ലഭി ീ
മ ഭ നായ ശാ ാ ാവി ന-
രേ ാളവ മതി മദ ിഷയാ ഢം?
ാ ം കഥാ വേണ മമ
സ പവി ാന ം ജായേത.
സദ് നാഥ സാേദന മാനേസ
ഖ വാക ാ വിജ്ǌാന ായ് വ ം.
േദേഹ ിയമന: ാണാദികളി നി-
ാഹ േവെറാ നമാ ാവി
സത മാന േമകം പരമദ യം
നിത ം നി പമം നിഷ്കളം നി ണം
ഇ മറി േ ാ നാമെ ാേഴ
സത ം മേയാദിതം സത ം മേയാദിതം.
യാെതാ വിചാരി തി െന
േചതസി സംസാരദു:ഖമവനി .
നീ ം മയാേ ാ േമാ വി യായ്
മായാവിേമാഹം കള മേനാഹേര!
ക ബ ി നി ട േവ െപ .
നി ല ണി തെ ലയി നീ.
246
ചിേ നിന കഴി ജ ി -
െല ംഭ ി െ ില െകാ
പ േമവം നിന കാ ി
താപമിനി ള ാ മേശഷം നീ.
മ പമീ ശം ധ ാനി െകാ ക ം
മദ ചനെ വിചാരി െകാ ക ം
െചയ്താ നിന േമാ ംവ ം നി ം
ൈകതവമ പറ േകവലം.
ീരാമവാക മാനേ ന േകെ ാ

താര ം വിസ്മയം വണ ിനാ .
േമാഹമക െതളി ി ചി ം
േദഹാഭിമാനജദു:ഖ ം േപാ ിനാ .
ആ ാ തിെകാ സ ഷ്ടയാ-
യാ േബാേധന ജീവ യായിനാ .
േമാ ദനായ രാഘവ തേ ാ
കാ ണം സംഗമമാേ ണ താര ം
ഭ ി ി നാദിബ ം തീ
യായാെളാ നാരിെയ ാകി ം.
വ െമ ാമകെലേ ായ്െതളി ി
ീവ മിവ േകേ ാരന രം
അ ാനെമ ാമക സൗഖ ം
വി ാനേമാടതിസ നായാ േലാ.
ീവരാജ ാഭിേഷകം
ീവേനാട െചയ്താനന ര-
മ ജ നാമംഗദ തെ ം
ി സംസ്കാരമാദിക െള-
ണ ാഹപര മാഹ െചയ്ക നീ.
രാമാജ്ǌയാ െതളി ാ ീവ -
മാേമാദ െമാ ി ട ിനാ .
സൗമ യാ െ ാ താര ം ം
ാ ണ മമാത ധാന ാ ം
247
പൗരജന മായ് േപേ ചിതം
േഭരീ ദംഗാദി വാദ േഘാഷെ ാ ം
ശാസ്േ ാ മാ േ ണ ക ം കഴി ഥ
സ്നാത ാ ജഗാമ ര മസ ിധൗ
മ ികേളാ ം ണമ പാദാം ജ-
മ ദാ പറ ാ കപി ംഗവ :-
രാജ െ ര ി െകാ കേവണമിനി-

ജ നാ ം നി ി വടി സാദരം
ദസനാ േ ാരടിയനിനി വ
ശാസന ം പരിപാലി സ തം
േദവേദേവശ! േത പാദപ ദ യം
േസവി െകാ വ ല ്മണെനേ ാെല-
ീവവാ കളി രം േക ട-
നേ ചിരി െചയ് ര മ :-
നീ തെ ǌാനതിനിെ ാ സംശയം
ീതനായ്േപായാ മാ മമാ യാ.
രാജ ാധിപത ം നിന തേ നിനി-
ജ നായ്െച ഭിേഷകം കഴി നീ.
നെമാ നഗരം കയി
ǌാേനാ പതി ാ സംവ രേ ാളം.
സൗമി ി െച മഭിേഷകമാദരാ
സാമ മാരെന ിെ നീ
യൗവരാജ ാ മഭിേഷചയ േഭാ!
സ മധീനം നിന രാജ ം സേഖ!
ബാലിെയേ ാെല പരിപാലനംെചയ്
ബാലെന ം പരിപാലി െകാ ക നീ.
അ ിശിഖേര വസി ǌാ-
നദ തി ചാ ാസ മാ ലാ .
പിെ വരിഷം കഴി ാലന ര-
മേന ഷണാ ം യത്ന െചയ്ക നീ.
തന ംഗിതാനിരിേ ടമറി വ-
െ േ ാ െചാല്ക ം േവണം മമ സേഖ!
248
അ നാ ം ര ി വസി നീ
നിത ഖേ ാ ദാരാ ൈജ മം.
രാഘവ തേ ാട ം ൈകെ ാ
േവേഗന സൗമി ിേയാ ീവ ം
െച രി ഭിേഷക െചയ്
വ ി രാമാ ിേക മി ാ ജ .
േസാദരേനാ ം വ ഷണാേഖ ഗിരൗ
സാദരം െച കേരറി ര മ
ഉ ത ശിഖരം േവശി
നി േനരെമാ ഗഹ രം കാണായി.
സ്ഫടികദീപ്തികല വിള ിന
ഹാടകേദശം മണി വേരാ ലം
വാതവരിഷഹിമാതപവാരണം
പാദപ ംഫല ലസ ിതം.
തൈ വ വാസായ േരാചയാമാസ സൗ-
മി ിണാ ീരാമഭ മേനാഹര
സി േയാഗീ ാദി ഭ ജനം തദാ
മ േവഷം നാരായണ തെ
പ ി ഗാദി പം ധരി ന ഹം
പ ി ജെനബ്ഭജി ട ിനാ .
ാവരജംഗമജാതികേളവ ം
േദവെന ഖി മ വിനാ .
രാഘവ ത സമാധിവിരതനാ-
േയകാ േദേശ മ ം ദശാ േര
ഏകദാ വ ി സൗമി ി സസ് ഹം
രാഘവേനാ േചാദി ളീടിനാ :-
േക യിലാ ഹം പാരം ിയാമാ -

മാഖ ാഹി േമാ ദം േലാകീപേത!
വ ാ മിക േമാ ദം േപാല
വ ി െചയ്കേവണം ദയാനിേധ!
നാരദവ ാസമിരി ാദിക സദാ
നാരായണ ജെകാ സാധി
249
നിത ം ഷാ െമ േയാഗീ ാ
ഭ ാ പറ െത േക ǌാ .
ഭ നായ് ദാസനാ േ ാരടിയ
ി ദ പേദശി ളണം.
േലാൈകകനാഥാ! ഭവാന െചയ്കിേലാ
േലാേകാപകാരകമാക േ ാ.
ല ്മണേനവ ണ ി േനര
ത േണ ീരാമേദവന െചയ് :
ിയാമാ േ ാപേദശം
േക നീെയ ി മ ജാവിധാന ി-
േനാ ിലവസാനമിെ റിക നീ
എ ി ം െചാ വാെനാ സംേ പി
നി േ ാ വാ ല ം യാ .
ത െട ത െട േഹ ാ മാ േ ണ
മ ിട ി ദ ിജത ായ് വ ാ
ആചാര േനാ മ ംേക സാദര-
മാചാര മാരാധി മാെമേടാ!
കമല ി ലാകി മാം ന-
ര ിഭഗവാ ലാകി മാെമേടാ!
ഖ തിമാദികളിെലാ ാകി -
മ ലാകി മ ി ലാകി ം
ണ്ഡില ി ം ന സാള ാമ-
െ ിേലാ ന മെമ ം.
േവദതേ ാ ളായ മ െകാ-

ാദരാ േ പനാദി വിധിവഴി
കാേല ളി േവണം േദഹ േയ
ലമറി സ ാവ നാദിയാം
നിത ക ംെചയ് പിെ സ ക ണാ
മായ്െചയ്ക സ ല്പമാദിേയ
ആചാര നായ ǌാെന കല്പി
250
ജി ഭ ിേയാേട ദിവസം തി.
സ്നാപനംെചയ്ക ശിലയാം തിമാ
േശാഭനാ ം െചയ്കേവണം മാ നം.
ഗ ഷ്പാദ െകാ ജി വ
ചി ി െതാെ ലഭി മറിക നീ.
ഖ തിമാദികളിലല ാര-
െമാെ സാദെമനിെ റിക നീ.
അ ൗ യജി ഹവി െകാ ാദരാ-
ല െന ലണ്ഡില ി െല ാകിേലാ
ിേല സ ജൗ വ മായവ
സ ാദനം െചയ് േവണം ട വാ
േയാ ം െട വരിെയ ാകി ം
ഭ നാ വ ത ാലതി ിയം.
ഗ ഷ്പാ തഭ േഭാജ ാദിക-
െള പിെ റേയണേമാ ǌാേനേടാ!
വസ് ാജിന ശാദ ളാലാസന-
മമായ കല്പി െകാ ണം.
േദവസ സ േഖ ശാ നായ് െച ി -
ാവി ദാ ലിപിന ാസം കഴി ണം.
െചയ്ക തത ന ാസ ം േകശവാേദ ന
െചയ്ക മമ ിപǌ്ജരന ാസ ം
പിെ മ ന ാസ ം െചയ് സാദരം
ത െട ി വാേമ കലശംവ
ദ ിണഭാേഗ മാദികെള ാ-
മ തഭ ൈത്യവ സംഭരി ീേടണം.
അ ഗ്ഘ പാദ ദാനാ മാ ം മ
പ ാ മാചമനാ െമ ി െന
പാ ച ഷ്ടയ ം വ െകാ ണം
േപ മെ ാ നി പണം ടാെത.
മല് ലാം ജീവസം ാം തടിദു ലാം

മേല ഢം ധ ാനി െകാ ണം.
പിെ സ േദഹമഖിലം തയാ വ ാപ്ത-
െമ റയ്േ ണമിള ം ടാെത.
251
ആവാഹേയ തിമാദി മ ലാം
േദവസ പമായ് ധ ാനി േകവലം
പാദ മ ഗ്ഘ ം തഥാ മ പ മി-
ത ാൈദ ഃ ന: സ്നാനവസ് വി ഷൈണ :
എ പചാരെമ ാല-
ത െ ാ ാെമനിെ േത .
ആഗേമാ കാേരണ നീരാജൈന -
പദീൈപ ിേവൈദ ഃ ബ വിസ്തൈര :
യാ നിത മായ ി െകാ കി
യാ ǌാ ം ജി മറിക നീ.
േഹാമമഗസ്േത ാ മാ ണ്ഡാനേല!
ലമ ംെകാ െച ാമെത ിെയ
ഭ ാ ഷ ംെകാ മാെമേടാ!
ചി താരി നിനയ് മാര! നീ.
ഔപാസനാ ൗ ച ണാ ഹവിഷാഥ
േസാപാധിനാ െചയ്ക േഹാമം മഹാമേത!
തപ്തജാം നദ ഖ ം മഹാ ഭം
ദീപ്താഭരണ വി ഷിതം േകവലം
മാേമവ വ ിമ ിതം ധ ാനി
േഹാമകാേല ദി ഭ ാ േധാ മ
പാരിഷദാനാം ബലിദാന ംെചയ്
േഹാമേശഷെ മാപേയ വി .
ഭ ാ ജപി മാം ധ ാനി മൗനിയായ്
വ വാസം നാഗവ ീദലാദി ം
ദത ാമദേ മഹാ ീതി കം
ഗീതസ് തിപാഠാദി ം െചയ്
പാദാം േജ നമസ്കാര ം െചയ് ട
േചതസി മാ റ ി വിനീതനായ്
മ മാ ം സാദെ ം ന-
മാംേഗ നിധായാന കം
ര മാം േഘാരസംസാരദിതി -
ാ നമസ്കാര ം െചയ്തന രം
ഉദ സി ി ട ത ങ്മഹ ി -
252
ലി ം ദിനമ ജി മ േഖ!
ഭ ിസം നാ മ ദാ
നിത േമവം ിയാേയാഗമ ഷ്ഠി ി
േദഹനാേശ മമ സ പ ം വ -
ൈമഹിക സൗഖ െള െചാേ ണേമാ?
ഇ ം മേയാ ം ിയാേയാഗ മം
ഭ ാ പഠി താ േക താ െചയ്കിേലാ
നിത ജാഫല വെന ം
ഭ ിയന െചയ്താന േനരം.
േശഷാംശജാതനാം ല ്മണ തേ ാട-
േശഷമിദമ െചയ്േതാരന രം
മായാമയനായ നാരായണ പര
മായാമവലംബ ദു:ഖം ട ിനാ .
ഹാ! ജനകാ േജ! സീേത! മേനാഹര!
ഹാ! ജഗേ ാഹിനി! നാേഥ! മമ ിേയ!
എവമാദി ലാപംെചയ് നി ം
േദവേദവ വരാെത ചമ ി
സൗമി ിത െട വാക ാ തംെകാ
സൗ ഖ േമാ മ ം ചിലേനരം.
ഹ മ ീവസംഭാഷണം
ഇ െന വാ കാലെമാ ദിന-
മ കിഷ്കി ാ ര ി വാ
ീവേനാ പറ പവനജ-
നേ വണ ിനിേ കാ മാംവ ം
േക കപീ ! നിന ഹിത ളാം
വാ ക ǌാ പറ വ സാദരം :-
നി െട കാര ം വ ിര മന്
േമ സത ത േഷാ മ .
പിെ നീേയാ നി പി ീലേത െമ-
െന െട മാനേസ േതാ ിതി േഹാ
ബാലി മഹാബലവാ കപി ംഗവ
253
ൈ േലാക സ ത േദവരാജാ ജ
നി െട ലം മരി ബലാലവ
േമ കാര ം വ ിെ ാ ി ?
രാജ ാഭിേഷക ം െചയ് മഹാജന-
ജ നായ്താര മായി ീ നീ
എ നാ ിരി ി െനെയ ം
ചി ി േതാ ധരി നീ.
അദ വാ േശ ാവാ പരേശ ാഥവാ തവ
ത ഭവി മതിനി സംശയം.
ത പകാരം മറ ഷ
ച തിെനാ േമ ജീവി ിരി ി ം.
പ താേ നിജ േസാദര തേ ാ -

ീശ ര പരിതാേപന വാ .
നിെ ംപാ പറ സമയ ം
വ ം നീേയാ ധരി തിേ േമ.
വാനരഭാേവന മാനിനീസ നാ-
യ്പാന ംെചയ് മതിമറ ന ഹം
രാ ക മറിയാെത വസി
േകാ കെള ം ന ന ി െന.
അ ജനായ ശ ാ ജെനേ ാെല
നി ഹി ീ ം ഭവാെന ം നി ം.
അǌ്ജനാന ത െട വാ േക-
ǌ്ജസാ ഭീതനാേയാ ീവ ം
ഉ രമായവ തേ ാ െചാ ിനാ
സത മേ നീ പറ നി യം.
ഇ രം െചാ മമാത െ ിേലാ

ഥ ീശനാപ െമ കയി േ ാ.
സത രെമ െടയാ േയാ ം ഭവാ
പ ദി ി േല മയ ീടണം
സപ്തദ ീപ ിത ാരായ വാനര-
സ മ ാെര വ വാനായ് തം
േനേര പതിനായിരം കപിവീരെര-
254
ാരാതയയ് സേ ശപ െ ാ ം.
പ ി ി വേരണം കപി ലം
പ ം കഴി വ െത ാകിേലാ
വധ നവനതിനിെ ാ സംശയം
സത ംപറ ാലിള ിേ േമ.
അǌ്ജനാ േനാടി ം നിേയാഗി
മ ളമ ിരം ി ീടിനാ .
ഭ നിേയാഗം രസ് ത മാ ത-
ം വാനരസ മ ാെര ം
പ ദി ി മയ ാനഭിമത-
ദ ം കപീ ാ മേ രം
വാ േവഗ ചാേരണ കപി ല-
നായക ാെര വ വാനായ് ദാ
േപായി ദാനമാനാദി പ്താ നാ
മായാമ ഷ കാര ാ ാമതി തം.
ീരാമെ വിരഹതാപം
രാമ ം പ ത നി ദു:ഖി
ഭാമിനിേയാ ം പിരി ി വാ ംവിധൗ
താേപന ല ്മണ തേ ാ െചാ ിനാ
പാപമേ ാ! മമ കാ ക! മാര! നീ
ജാനകീേദവി മരി ിേതാ ചില്
മാനസതാേപന ജീവി ിരി േയാ?
നി യിേ മറി മി േ ാ.
ക ി ഷെനേ ാ സം ീതനായ്
ജീവി ിരി ിെത െചാ ീ കി
േകവലെമ മിഷ്ടനവ മമ
എ ാ ിരി െത ാകി ǌാ-
നി ബലാ െകാ േപാ വ നി യം
ജാനകീേദവിെയ കളള തെ
മാനസേകാേപന നഷ്ടമാ ീ വ
വംശ ം െടെയാ െ ാ
സംശയേമ മിതിനി നി യം.
255
എെ ം കാണാ ദു:ഖി ിരി
നിെ ǌാെന ിനി ാ വ േഭ!
ച ാനേന! നീ പിരി കാരണം
ച മാദിത െനേ ാെലയായി
ച ! ശീതാം ളാലവെളെ
മ ം മ ം തേലാടി േലാടി ദാ
വ തടവീ െകെ ം സാദരം
നി െട േഗാ ജയേ ാ ജനകജ
ീവ ം ദയാഹീനനേ േലാം
ദു:ഖിതനാെമെ ം മറ ാനേ ാ.
നിഷ് കം രാജ മാ ലഭി വ
ൈമ ിമാേരാ െട ദിവാനിശം
മദ പാനാസ ചി നാം കാ ക
വ ം തഘ്നേ മി ാ ജ!
വ ശര ാലെമ ക വ
വ ീലയേ ാ പറ വ ം സേഖ!
അേന ഷണം െചയ് സീതാധിവാസ -
മിേ ടെമ റി ീ വാനായവ
േ ാപകാരിയാെമ മറ യാ
നവ തഘ്ന ാരി നി യം
ഇഷ്ടരാ ളള ജനെ മറ
ദുഷ്ടരി ീവേനാ നീ.
കിഷ്കി േയാ ം ബ േളാ ം െട
മ ട േ ഷ്ടെന നി ഹി ീ വ
അ ജമാ ം ഗമിേ ണമി ിനി-
ീവ മതിനിെ ാ സംശയം.
ഇ മ െചയ്ത രാഘവേനാടതി-
നാെയാ സൗമി ി െചാ ീടിനാന്
വധ നാെയാ ീവെന ത രം
ഹത ാ വിടെകാ വനദ തവാ ികം
ആ ാപയാ മാെമ പറ ി
ാ നാേയാ മി ാതനയ ം
ആദായ ചാപ ണീരഖണ്ഡ്ഗ ം
േ ാേധന ഗ മഭ ദ തം േസാദരം
256
ക ര പതി െചാ ിനാ പിെ -
െ ാ നിേ ാടിനി ം പറ .
ഹ വന ീവ മമ സഖി
കി ഭയെ ീ െകേ വ .
ബാലിെയേ ാെല നിന ം വിരേവാ
കാല ര ി േപാകാമറിക നീ
ഇ മവേനാ െച െചാ ാലതി-
രം െചാ ം േക െകാ നീ
േവേഗന വ ാലതി ന പമാ-
മാ തേമാ ക വ മന രം.
ല ്മണെ റ ാട്
അ ജ ാ യാ സൗമി ി സത രം
ീവ രാജ ം തി നട ീടിനാ
കിഷ്കി േയാ ം ദഹി േപാമെ ാേഴ
മ ടജാതികെള േതാ ം വ ം.
വി ാന ിസ നനാ ല-
ന ാനിയാ ളള മാ ഷെനേ ാെല
ദു:ഖ ഖാദിക കയ്െ ാ വ ി
ദുഷ് തശാ ി േലാക ി ാ വാ
ം ദശരഥ െചയ്ത തേപാബലം-
ത െട സി ി വ ിെ ാ ാ ം
പ ജസംഭവനാദിക ായ
സ ടം തീ ര ി െകാ ാ ം
മാ ഷ േവഷം ധരി പരാപര-
നാന ി ജഗ യനീശ ര .
നാനാജന ം മായയാ േമാഹി
മാനസമ ാനസം തമാകയാ
േമാ ം വ െത െന ǌാെന
സാ ാ മഹാവിഷ് ചി ി ക ി
സ ജഗ ായാനാശിനിയാകിയ
ദിവ കഥെയ സി യാ യഥാ
257
രാമനായ് മാ ഷവ ാപാരജാതയാം
രാമായണാഭിധാമാന ദായിനീം
സ ഥാമി പ ി െലാ േവ
വിഖ ാതയാ വാനാന ഷ
േ ാധ ം േമാഹ ം കാമ ം രാഗ ം
േഖദാദി ം വ വഹാരാ സി േയ
ത ിയാകാലേദേശാചിതം നിജ-
ചിേ പരി ഹി ീടിനാനീശ ര .
സത ാദികളാം ഗണ ളി ാന -
ര െനേ ാെല ഭവി നി ണ
വി ാന ിയാം സാ ി ഖാ ക
വി ാന ശ ിമാനവ നദ യ
കാമാദികളാലവിലിപ്തനവ യ
േവ ാമവദ് വായപ്തനന നനാമയ
ദിവ നീശ ര ാ സനകാദിക
സ ാ കെന ിലരറി ീ േവാ
നി ാലാ ാ ളാ ളള ഭ ാ
സമ ക് േബാധന ാെമ െചാ
ഭ ചി ാ സാേരണ സǌ്ജായേത
ി ദ നി നിേഷവിത
കിഷ്കി യാം നഗരാ ികം ാപി
ല മണ ം െച ǌാെണാലിയി ി
മ ട ാരവെന േപടി
ച :കി കിലശബ്ദം പരവശാ
വേ ാപരി പാ ക ം മര ം
വി മേ ാ ൈകയി പിടിേ വ ം
േപടി മല വിസ ി
ചാടി ട ിനാര മി ം തം
മ ട െ െയാെ െയാ വാ-
ാ ിലഭ ദ തനായ സൗമി ി
വി ം ഴിെയ ല വലി ി
ഭ ക ം വ ാെതയായി
ല ്മണനാഗതനായതറി ഥ
ത ണമംഗദേനാടിവ ീടിനാ
258
ശാഖാ ഗ െളയാ ി ള താ
േനകനായ്െ നമസ്കരി ീടിനാ
ീതനായാേ ഷ ംെചയ്തവേനാ
ജാതേമാദം മി ാ ജ െചാ ിനാ
ഗ വ ! ത ം പി വ െന െചാ-
ിെ യ്ത കാര ം പിഴയ് െമ ാ നീ.
ഇ യാ ളള െചയ്ത മി െ വ-
ി ാലന മവിളംബിതം വ ം.
ഉ നാമ ജെനേ ാട െചയ്
നി ഹി ീ വാ ീവെന ണാ
അ ജമാ ം ഗമി ണെമ
ീവ ാ ിെല ിലേത വ
എ െചയ്ത െച പറെക
െചാ േകെ ാ ബാലിതനയ ം
ത ളളി ായ ഭീതിേയാ മവ
െച ീവെന വ ി െചാ ിനാ
േകാേപന ല ്മണ വ ിതാ നി
േഗാ രദ ാരി റ ഭാഗ, ിനി
കാേപയഭാവം കള വ ി െച-
ാപ ത ായ്കി ായ് വ ം ഢം.
സ സ്തനായ ീവന േക
മ ി വരനാം മാ തി തേ ാ
ചി ി െചാ ിനാനംഗദേനാ -
ട ിേക െച വ ി സൗമി ിെയ
സാ നം െചയ് ിെ ാ േപാരിക
ശാ നാെയാ മി ാതനയെന
മാ തിെയ റേ വമയ ഥ
താരേയാട ാ ജ പറ ീടിനാ
താരാധിപാനേന! േപാകണമാ നീ
താേര! മേനാഹേര! ല ്മണ ത െട
ചാര െച േകാപെ മി ി
സാരസ സാരവാക ളാ , പിെ നീ
ിെ ാ ി േപാെ െ ം േവേഗന
കാ ി ഷഭാവേ ം നീ ണം
259
ഇ മ ാ ജ വാ ക േക വ
മ ക ാം േവശി നി ീടിനാ
താരാതനയ ം മാ തി ം ടി
ീരാമേസാദര തെ വണ ിനാ
ഭ ാ ശല ശ്ന ം െചയ് സൗ-
മി ിേയാടǌ്ജനാന െചാ ിനാ
എ റ ഭാേഗ നി വാ-
ന : ര ിലാ ാെറ ളളണം.
രാജദാര േള ം നഗരാഭ ം
രാജാ ീവേന ം കനിേവാ
ക പറ ാലന രം നാഥെന-
വണ ിയാ സാ മ ാം തം
ഇ ം പറ ക ംപിടി ാ സൗ-
മി ിേയാ ം മ ം മ ം നട ി .
ഥപ ാ മ വീ ം മണിമയ-
സൗധ ം രീേശാഭ ം ക ക-
ാന െ ാ മ ക ാം െച
മാനി നി േനര കാണായ് വ
താേരശ ല ഖിയായ മാനിനീ
താരാ ജഗ േനാേമാഹിനി രി
ല ്മീസമാനയായ് നി , തേ രം
ല മണ തെ വണ ി വിനീതയായ്
മ സ്മിതം െചാ ാളേഹാ, തവ
മ ിരമായതിെത തറി ീലേയാ
ഭ നാെയ മനായ് തവ
ത നാെയാ കപീ േനാടി െന
േകാപ ായാലവെനെ ാ ഗതി?
ചാപല േമറിമി ാതിക േ ാ ണം.
മ ടവീര ബ കാല േ ാ
ദു:ഖമ ഭവി ീ ദീനനായ്
ഇ ാലമാ ഭവ പയാ പരി-
ര ിതനാകയാ സൗഖ ം കല വ
വാണാന ം വിപരീതമാ ീടായ് ക-
േവണം ദയാനിേധ! ഭ പരായണ!
260
നാനാഗിഗ രംേതാ ം മ
വാനര ാെര വ വാനയവ
പ സഹ ം ത ാെര വി ി
പ ദി ീ ം കപി ല ൗഢ ം
വ നിറ കാ കിവിെട ന-
െരാ ി ം ദ മിനിയി നി യം
ന ര ലെമാെ െയാ വാ
ശ രേ കപിസ മ ാെര ാം
കള മി ാന ിതനാകിയ
ത നാം ീവെന , വ മായ്
ീരാമേദവപാദാം ജം വ ി
കാര മാ സാധി ാമറി ാ ം.
താരാവചനേമവം േക ല ്മണ
പാരാെത െച ീവെന ം ക
സ പം വി സ്തനായ ീവ ം
സത ര ന ം െചയ് വ ി .
മ നായ് വിഹ ലിേത ണനാം കപി-
സ മെന േകാേപന ല ്മണ
മി ാ ജേനാ െചാ ിനാ നീ ര -
സ മ തെ മറ െത ി െന?
ാരി െനെ ാ ശര, മാര -
കര ിതെമ മറിക നീ
അ ജമാ ം ഗമി യിലാ ഹം
ീവ െണ നാഥന െചയ് .
ഇ രം സൗമി ി െചാ േക തി-
രം മാ ത ം െചാ ിനാന്
ഇ മ െചയ തിെന കാരം
ഭ േന ം േഷാ മ കപി-
സ മേനാ ി മി ാ ജനി ം
സത ം ലംഘി യി കപീശ ര
രാമകാര ാ ണ ിരി ി
താമസെമ ിേയ വാനര ംഗവ
വിസ് തനായി ീ കയേ ം
വിസ്മയമ ാ ക ീലേയാ ഭവാ ?
261
േവേഗന നാനാദിഗ ര ി നി-
ാഗത ാരായ വാനരവീരെര?
ീരാമകാര മേശേഷണ സാധി -
മാമയെമ ിേയ വാനരനായക .
മാ തി െചാ േക സൗമി ി -
മാ ഢല നായ് നി ം ദശാ േര
ീവന ഗ്ഘ പാദ േദന ജ-
െചയ്ത ഭാേഗ വീ വീ ം വണ ിനാ :
ീരാമദാേസാഹമാഹ ! രാഘവ-
കാ ണ േലേശന ര ിതനദ ǌാ
േലാക യെ ണാ മാ ംെകാ
രാഘവ തെ ജയി മേ ാ ബലാ
േസവാ േമാ ി സഹായമാ ം ǌ -
േളവ ം ത നിേയാഗെ വഹി .
അ ാ ജ െമാഴി േക സൗമി ി -
ാ ഴി വേനാ െചാ ീടിനാ
ദു:േഖന ǌാ പ ഷ പറ -
െമാെ മി മഹാഭാഗനേ ാ നീ
നി ണയമധിക ായാ
സ ടംെകാ പറ ി ǌാെനേടാ!
ൈവകാെത േപാക വന ിന് നാമിനി
രാഘവ താേന വസി െമേടാ.
ീവ ീരാമസ ിധിയി
അ െന തെ റെ െക ി നാ-
മി ിനി ാ യിെ ീവ ം
േതരി കേരറി മി ാ ജ മായി
േഭരി ദംഗശംഖാദി നാദേ ാ ം
262
അǌ്ജനാ നീലാംഗദാ ൈദ രല-
മǌ്ജസാ വാനരേസനേയാ ം തദാ
ചാമരേശ താതപ വ ജനവാ
സാമരൈസന നാഖ ലെനേ ാെല
രാമ തി വടിെയെ കാ തി-
ാേമാദേമാ നട കപി വര
ഗഹ രദ ാരി ശിലാതേല വാ
വിഹ ലമാനസം ചീരാജിനധരം
ശ ാമം ജടാമ േടാജ ലം മാനവം
രാമം വിശാലവിേലാലവിേലാചനം
ശാ ം ദുസ്മിതചാ ഖാം ജം
കാ ാവിരഹസ പ്തം മേനാഹരം
കാ ം ഗപ ി സ യേസവിതം
ദാ ം ദാക ദുരാ കപിവര
േതരി നി ാ താഴ ിറ ീടിനാ
വീരനാേയാര സൗമി ിേയാ ം തദാ
ീരാമപാദാരവി ാ ിേക വീ
രി ഭ ാനമസ് രി ീടിനാ
ീരാമേദവ ം വാനരവീരെന-
ാ ണ േമാ ഗാഢം ണ ീടിനാ :
സൗഖ മ ീഭവാെന, രെചയ് ട-
ൈനക ഭാേവന പിടി ി ീടിനാ
ആതിഥ മാ ളള ജ ം െചയ്തള-
വാദിത ം ീതി ാ േലാം.
സീതാേന ഷേണാേദ ാഗം
ഭ ിപരവശനായ ീവ ം
ഭ ിയേനാ ണ ി ിതേ രം
വ നി കപി ലെ നി-
െ ാ പാ േളണമാദരാ
263
ാ േവല െചയ്തീ വാ തെ ാ
മ ടവീരരി ാണായെതാ േവ
നാനാകലാചലസംഭവ ാരിവ
നാനാസരിദ ീപൈശലനിവാസിക
പ ത ല ശരീരികേളവ -
ീപേത! കാമ പികെള ം
ഗ ം കല നിശാചര ാ െട
ദു ീര െമ ാമട വാ േപാ വ .
േദവാംശസംഭവ ാരിവരാകയാ
േദവാരികെളെയാ മിവരിനി.
േകചി ഗജബല ാരിതി താ
േകചി ദശഗജശ ി േളളാ
േകചിദമിതപരാ മ ളളവ
േകചി േഗ സമ ാരറി ാ ം
േകചി േഹ നീേലാപല പിക
േകചി കനകസമാനശരീരിക
േകചന ര ാ േന ം ധരി വ
േകചന ദീ ഘവാല ാരഥാപേര
സ്ഫടിക സ ാശശരീരിക
ൈവദഗ് മിവേരാളമി ാ ം
നി ഴ ജ ി റ വ
സംഖ യി ാേതാള കപിബലം
ലഫലദലപക ാശന ാരായ്
ശീല ണ ളള വാനര ാരിവ
താവകാ ാകാരികെള നി യം
േദവേദേവശ! ര ല ംഗവ!
ഋ ലാധിപനാ ളള ജാംബവാ
ഷ്കരസംഭവ നിവനേ ാ.
േകാടിഭ ക ാധിപതി മഹാ-
ൗഢമതി ഹ മാനിവെന െട
മ ി വര മഹസത പരാ മ
ഗ വാഹാ ജനീശാംശസംഭവ
നീല ഗജന് ഗവയ ഗവാ ദീ ഘ-
വാലാധി വ ൈമ വിവദ ം
264
േകസരി മാ തി താത മഹാബലി
വീര മാഥി ശരഭ േഷണ ം
ര ഖ ധരി ഖ ദു ഖ
േശ ത വലീ ഖ ം ഗ മാദന
താര ഷഭ നള വിനത മമ
താരാതനയനാമംഗദനി െന
െചാ ളള വാനരവംശരാജാ ാ
െചാ വാനാവത ാേതാള േ ാ.
േവ െതെ ിവേരാട െചയ്
േവണെമ ാലിവ സാധി െമാ േവ
ീവവാക മി ം േക രാഘവ
ീവെന ിടി ാലിംഗനം െചയ്
സേ ാഷ ാ േന ാം ജേ ാ -
മ തമ െചയ്തി സാദരം:
മ ാര ഗൗരവം നി ംനി യ-
ാ ിേലാ ക വം ഷ നീ
ജാനകീമാ ണാ ം നിേയാഗി നീ
വാനരവീരെര നാനാദിശി സെഖ!
ീരാമവാക ാ തം േക വാനര-
വീരനയ ി നാ ദി ി ം
റായിരം കപി വീര ാ േപാകണ-
േമാേരാ ദിശി പടനായക ാെരാ ം
പിെ വിേശഷി ദ ിണ ദി ിന-
ത ത ാ പല ം േപായ് ിരയണം
അംഗദ ജാംബവാ ൈമ വിവിദ ം
ംഗ നള ം ശരഭ േഷണ ം
വാതാ ജ ീ ഹ മാ മായ് െച
ബാധെയാഴി ട ക വ ീടണം.
അ തഗാ ിെയ നീെള ിര ി
നാളിനക വ ീടണം
ഉല്പലപ ാ ിതെ ം കാണാെത
നാ കഴി ി വ വ
ാണാ ികം ദ മാ ജി ണ-
േമണാ േശഖര ത ാെണ നി യം
265
നാ േ ാ മി ം നിേയാഗി
കാലേമ േപായാ ം െമ യ ീടിനാ
രാഘവ തെ െ ാ തരിേക െച
ഭാഗവേതാ മ മി ീടിനാ
ഇ ം കപിക റെ േനര
ഭ ാ െതാ തി വാ തനയ ം
അേ ാളവെന േവേറ വിളി ാദരാ-
ല തവി മ താ മ െചയ്
മാനേസ വിശ ാസ ാവതി നീ
ജാനകി ക ി െകാ ീടിതപ സേഖ!
രാമനാമാ ിതമാമം ലീയകം
ഭാമിനി ളളി വിക ം കളവാനായ്
എ െട കാര ിേനാ ി മാണം നീ-
െയ ിേയ മ ാ മിെ നി യം
പിെ യടയാളവാ മ െചയ്
മ വ , േപായാ െമ യ ീടിനാ
ല ്മീഭഗവതിയാകിയ സീതയാം
ഷ്കരപ ാ ിെയെ ാ േപാെയാ
രേ ാവരനായ രാവണ വാ
ദ ിണദി േനാ ി പിസ യം
ല ം ാരി തനയ ം
ഷ്കരസംഭവ ം നീല ം
ഷ്കരബാ വശിഷ ം മ ളള
മ ടേസനാപതിക മായ് തം
നാനാനഗര ാമേദശ
കാനനരാജ ര ളി ം തഥാ
ത തൈ വ തിര തിര തി-
സത രം നീെള നട ം ദശാ േര
ഗ വാഹാ ജനാദികെളാ േവ
വി ാചലാടവി തിര േ ാ
േഘാര ഗ േള ം െകാ തി തി-
രനാെയാ നിശാചരവീരെന-
േവഗേ ാട ാരി ദശ-
കണ്ഠെനേ ാ കപിവര ാെര ാം
266
നിഷ് രമാ ളള ഷ്ടി ഹാേരണ
ദുഷ്ടെനെ െ നഷ്ടമാ ീടിനാ .
പം ി ഖന ിവെന മാനേസ
ചി ി പിെ ം േവേഗന േപായവ
സ യം ഭാഗതി
അ കാരാരണ മാ ീടാനാ-
ര രാ ദാഹ ം വ ി ിേത ം
കേ ാ താ േദശെ ാ ം
മ ടവീര ണ ിവരെ ാ
ജിഹ േയാ ം നട േനരെ ാ
ഗഹ രം ത കാണായി വിധിവശാ .
വ ീ ണഗണ മാേയാ തി-
ലി യ ീ ജലെമേ ാ നില് േ ാ
ആ പ ൗ ഹംസാദി പ ിക-
േദേശ പറ ാരതി നി ട
പ ളി നി വീ ജലകണം
മ ട ാ മ ക കല്പി ാ .
ന ജലമതി െ നി യ-
െമ ാവ ം നാമിതിലിറ ീ ക
എ പറേ ാ േനര മാ തി
ിലിറ ിനാ മ വ ക ം
പി ാെല ത ിലിറ ി നട േ ാ
ക കാണാ ിതി െകാ േ ര-
മേന ാന െമാ ക ംപിടി ാ ലാ
ഖി തേയാ ം നട നട േപായ്-
െ ാരതീവ രം ത ക ി
ിലാ ാറതിധന േദശ ലം.
സ മയം മേനാേമാഹനം കാ വ -
ക ി േമ മാന കരം പരം
വാപിക മണിമയവാരിയാ-
ലാ കളായതീവ വിശദമായ്
പക ഫല ളാ ന ളാ
267
കല്പ മ ല മായ്
പീ ഷസാമ മ േ ാണസം ത
േപയ ഭ ാ സഹിത ളാ
വസ്ത പലതരം തൈ വ
വ രത്നാദി പരി ഷിത ളായ്.
മാനസേമാഹനമായ ദിവ ലം
മ ഷവ ിതം േദവേഗേഹാപമം
ത േഗേഹ മണികാ നവിഷ്ടേര
ചി തി ക ാെരാ ിെയ
േയാഗം ധരി ജടാവ ലം
േയാഗിനി നി ല ധ ാനനിരതനായ്
പാവകജ ാലാസമാങകല തി-
പാവനയായ മഹാഭാഗെയ
ത േണ സേ ാഷ മനെ ാ
ഭ ി ം ഭീതി ം വണ ിനാ .
ശാഖാ ഗ െള േമാദം
േയാഗിനി താ മവേരാ െചാ ിനാ :
നി ളാരാ െത പറയണ-
മി വ ീ വാ ല ം െചാ ണം
എ െന മാ മറി വാെറ -
െമ ിനിേ ാ െത ം പറയണം.
എ ിവ േകെ ാ വാ തനയ ം
ന ായ് വണ ി വിനീതനായ് െചാ ിനാ :
ാ െമാ േവ േക ാ െമ ിേലാ
സത െമാഴി പറ മാറി ǌാ
ഉ രേകാസല ി ലേയാ െയ-
മമാ െ ാ രി തേല
തൈ വ വാ ദശരഥനാം പ
ായ് ചമ ി നാ േപ .
നാരായണസമ േജ ഷ്ഠനവ കളി
ീരാമനാ െത മറി ാ ം
താതാ യാ വനവാസാ മായവ
ാതാവിേനാ ം ജനകാ ജയായ
സീതയാം പത്നിേയാ ം വിപിന േല
268
േമാേദന വാ കാലെമാ ദിനം
ദുഷ്ടനാ ദശാസ നിശാചര
ക െകാ ാ േപായീടിനാ പത്നിെയ.
രാമ ം ല ്മണനാ മ ജ ം
ഭാമിനി തെ ിര നട േ ാ
അ ാ ജനായ ീവെന
സഖ ം െചയ്തി ത ിലേന ാന മായ്
എ തി ജനാകിയ ബാലിെയ-
െ ാ ീവ രാജ ം ന കിനാ
ീരാമ മതി ത പകാരമാ-
യാരാ സീതെയ വരിെക
വാനരനായകനായ ീവ ം
വാനെര?◌ാെരയയ ിെത ാട ം
ദ ിണദി ിലേന ഷി തിെനാ -
ല ം കപിവര ാ ǌ ം
ദാഹം െപാറാ ജലകാം യാ വ
േമാേഹന ഗഹ രം ിതറിയാെത.
ൈദവവശാലിവിെടേ ാ വ ിഹ
േദവിെയ ാണാതായ ംഭാഗ െമ ം.
ആെര ം ǌ േള മറി ീല
േനേരയ െചയ്കേവണമ ം േഭ!
േയാഗിനിതാ മ േക വേരാ
േവേഗന മ സ്മിതം െചാ ിനാ :
പക ഫല ലജാല െളാ േവ
ഭ ി തപാനം െചയ് പ്തരായ്
ി െതളി വ വിെന ാ മമ
ാ മാദിേയ െചാ ി വ ǌാ .
എ േക വ ലഫല ം
ന ായ് ജി മ പാന ം െചയ്
ചി ം െതളി േദവീസമീപം
ബ ാǌ്ജലി നിേ ാരന രം
ചാ സ്മിത മǌ്ജസാ േയാഗിനി
മാ തിേയാ പറ ട ിനാ :
വിശ വിേമാഹന പിണിയാകിയ
269
വിശ ക ാ ജ േഹമാ മേനാഹരീ
േഭദംെകാ സ ഷ്ടനാ ിനാ
ഗ്േ േശഖര തെ ,യ ലം
ദിവ രമിദം നല്കിനാനീശ ര
ദിവ സംവ രാണാമ താ തം,
ഉ വം വസി ാളിഹ രാ
ത ഖി ǌാനിഹ നാമ്നാ സ യം ഭാ
സ തം േമാ മേപ ി ിരിെ ാ
ഗ ി സദാ വിഷ് തല്പരാ.
േലാകം േവശി ി േഹമ ം
നി ലഗാ ി െമേ ാ െചാ ിനാ :
സ തം നീ തപ ം െചയ്തിരിെ േടാ,
ജ ള വരിക മി േ ാ
േ താ േഗ വിഷ് നാരായണ വി
ജാതനായീ ം ദശരഥപി നായ്
ഭാരനാശനാ ം വിപിന േല
ഭവപതി സ രി ീ ം ദശാ േര
ീരാമപത്നിെയ െകാ മതി-
രനായീ ം ദശാനനന ാലം.
ജാനകീേദവിെയയേന ഷണ ിനായ്
വാനര ാ വ ം നി ഹാമ ിേര
സ രീ ടവെര ീതി നീ
മ ട ാ പകാര ം െചയ് േപായ്
ീരാമേദവെന വണ ക
നാരായണസ ാമിതെ ര മ
ഭ ാ പരെന സ് തി ാ വ ം തവ
ിപദം േയാഗിഗമ ം സനാതനം
ആകയാ ǌാനിനി ീരാമേദവെന
േവേഗന കാ തി ായ്െ ാ േപാ
നി െള േനേര െപ വഴി വ
നി െള ാവ ം ക ട ീ വി .
ചി ം െതളി വ ക ട ീടിനാ .
സത രം ിതാടവി ി .
270
ചി ം വിചി ം വിചി െമേ ാ വ
പ തി െട നട ട ിനാ .
സ യം ഭാസ് തി
േയാഗിനി ം ഹാവാസ േപ ി
േയാേഗശസ ിധി ാളതി തം.
ല ്മണ ീവേസവിതനാകിയ
ല ്മീശെന ത ാ ദ ിണം
ഭ ാ സഗദ്ഗദം േരാമാ സം ം
നത ാ ത ാ ബ വിധം:
ദാസീ തവാഹം ര പേത! രാേജ !
വാ േദവ! േഭാ! രാമ! ദയാനിേധ!
കാ തി ായ്െ ാ വേ നിവിെട ǌാ
സാമ മി ാെത ജഗ പേത! ീപേത!
ǌാനേനകായിരം സംവ രം തവ
ധ ാേനന നിത ം തപ െചയ്തീടിേന .
ത പസ ശനാ ം തേപാബല-
മൈദ്യവ നം ഫലിതം ര പേത!
ആദ നാേയാ ഭവ ംനമസ ാമി
േവദ ന ാരാ േമ ഭവാ നി യം.
അ ഹി ിതം സ േതഷ പി
സ തമല മാദ ഹീനം പരം
മായാമയനായ മാ ഷവി ഹ
അ ാനികളാലറി ടാെതാ
വി ാന ിയേ ാ ഭവാ േകവലം
ഭാഗവത ാ ഭ ിേയാഗാ മായ്
േലാേകശ ഖ ാമരൗഘമ ി യാ
യി വ വതീ ണനാം നാഥെന-
ാമസിയായ ǌാെന റി ം!
സ ി യം തവ ത ം ജഗ േയ
ക ിത് ഷനറി ം തിനാം
പം തേവദം സദാ ഭാ മാനേസ
താപസാ : ിതം താപ യാപഹം
271
നാരായണ! തവ ീപാദദ ശനം
ീരാമ! േമാൈ കദ ശനം േകവലം.
ജ മരണഭീതാനാമദ ശനം
സ ാ ഗദ ശനം േവദാ ദ ശനം
കള മി ാ വി തിെകാ-
െ ം ദ ിതരാ ളള മാ ഷ
രാമരാേമതി ജപി യിെ േമ
രാമനാമം േമ ജപി ായ് വേരണേമ!
നിത ം നി ണ യമാ ായ
നിത ായ നിഷ്കി നാ മായ േത നമ:
സ ാ ാഭിരാമായ നി ണായ ി -
ണാ േന സീതാഭിരാമായ േത നമ:
േവദാ കം കാമ പിണമീശാന-
മാദിമധ ാ വിവ ജിതം സ
മേന സമം ചര ം ഷം പരം
നിെ നിനെ ാഴി ാ റി ീടാ ?
മ വിഡംബനം േദവ! േത േചഷ്ടിതം
ചിേ നി പി ിെല റിയാവ ം?
ത ായയാ പിഹിതാ ാ കാ
ചി യനായ ഭവാെന വിധം
ജ ംക ത ം െച തി ാെത
നി ലാ ാവാം ഭവാനവ ാ േര
േദവതിര ങ്മ ജാദികളി ജനി-
േ വമാദ ളാം ക െചയ്വ ം
നി ഹാമായാവിഡംബനം നി യം
കല്മഷഹീന! ക ണാനിേധ! വിേഭാ!
േമദിനിത ി വിചി േവഷേ ാ ം
ജാതനായ് ക െച ം ഭവാ .
ഭ രാ ജന നിത ം
ത ഥാപീ ഷപാനസി ിെ
െചാ ി ചില , മ ം ചിലരിഹ
െചാ ി ; വി േകാസല പതി-
ത െട േഘാരതേപാബലസി േയ
നി യെമ ; ചില പറ ി
272
കൗസല യാ ാ മാനനായി ിഹ;
ൈമഥിലീഭാഗ സി ിെ ി ചില ;
ഷ്ടാ താനേപ ി യാ വ ിഹ
ദുഷ്ടനിശാ ചരവംശെമാ വാ
മ നായ് വ പിറ ി നി യം
ിയിെല ചില പറ ി ;
പാല നായ് വ പിറ ി
ഭാരനാശന ിെ ി ചില ;
ധ െ ര ി ധ െ നീ വാ
ക സാ ീ ല ി പിറ ി
േദവശ െള നി ഹി െപാ
േദവകെള രിപാലി െകാ വാ
എ െചാ ി ദിവ നിജന-
െമാ ം തിരി റിയാവ മ േമ.
യാെതാ ത ഥക െചാ -
മാദരേവാ േക ം നിത മായ്
നം ഭവാ വെ ട ീ േവാ
കാണാമവ നി പാദപേ ഹം
ത ഹാമായാ ണബ നാകയാ
ചി യമായ ഭവ പെ ǌാ
എ െന വ മറി ീ -
െത െന െചാ ിസ് തി മഹം!
ശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം
രാമം സേഹാദരേസവിതം രാഘവം
ീവ ഖ കപി ലേസവിത-
മേ ഭവ ം നമസ ാമി സാ തം
രാമായ രാമഭ ായ നേമാ നേമാ
രാമച ായ നമേസ്ത നേമാ നേമാ
ഇ െന െചാ ി സ യം ഭ ം വീ
മംഗലവാചാ നമസ്കരി ീടിനാ
ി ദനായ രാമ സ നായ്
ഭ യാം േയാഗിനിേയാട ളിെ യ് :
സ ഷ്ടനാേയനഹം തവ ഭ ിെകാ-
െ േ ാ മാനേസ കാം ിതം െചാ നീ?
273
എ േക വ ം പറ ീടിനാ :
ഇ വ മമ കാം ിതെമാ േവ.
യ ാപി വസി ി ം ത പാദ-
ഭ ി ിള കാതിരി ണം.
ത പാദഭ േത സംഗം ന-
വിെലേ ാ ാക ം േവണം.
ാ ത ാരാം ജന ളി സംഗമ-
േമകദാ സംഭവി ീടായ്ക മാനേസ
രാമരാേമതി ജപി ായ് വേരണേമ
രാമപാേദ രമിേ ണെമ ാനസം
സീതാ മി ാ ജാനിത ം രാഘവം
പീതവസ് ം ചാപബാണാസനധരം
ചാ മ ട കടകകടി -
ഹാരമകരമണിമയ ല-
രേഹമാംഗദാദി വി ഷണ-
േശാഭിത പം വസി േമ മാനേസ.
മെ നിേ േമ േവ ാ വരം വിേഭാ!
പ ായ്ക ദു ംഗ ിെലാ ം.
ീരാമേദവന േക വേളാ
ചാ മ സ്മിതം ളിെ യ് :
ഏവം ഭവി നിന മഹാഭാേഗ!
േദവീ! നീ േപാക ബദര ാ മ േല.
തൈ വ നിത െമെ ധ ാന ം െചയ്
ാ കേളബരം പ താ കം
േച െമ പരമാ നി േകവേല
തീ ം ജനനമരണദു:ഖ ം.
താര മവാക ാ തം ദാ
ഗത ാ തൈദവ ബദര ാ മ േല
ീരാമേദവെന ധ ാനി ി ട
നാരായണപദം ാപി ിതവ യം.
അംഗദാദിക െട സംശയം
മ ടസ യം േദവിെയയാരാ
274
ഷണ്േഡ വസി ം ദശാ േര
എ ദിവസം കഴി ിെത ം ധരാ-
ിെയെയ േമ ക കി ായ്ക ം
ചി ി േഖദി താരാ ത നിജ-
ബ ളാ വേരാ െചാ ിനാ :-
പാതാള ഴ നട നാ-
േമ മറി ീലവാസരം േപായ ം
മാസമതീതമായ് വ ി നി യം.
തെയ റി മി നാം.
രാജനിേയാഗമ ഷ്ഠിയാെത ഥാ
രാജധാനി നാം െച കിെല േമ
നി ഹി ീ മതിനി സംശയം
ീവശാസനം നിഷ്ഫലമായ് വരാം
പിെ വിേശഷി ശ തനയനാ-
െമെ വധി മതിനിെ ാര രം.
എ ിലവെ ാ സേ ാദെമ -
തെ ര ി രാമ തി വടി.
രാമകാര െ ം സാധിയാെത െചല്കി
മാമകം ജീവനം ര ി യി വ .
മാതാവിേനാ സമാനയാ ം നിജ-
ാതാ ത െട ഭാര െയ നി പം
ാപി വാ വാനര ംഗവന്
പാപി ദുരാ ാവിെന താ ം?
തല്പാ ശ േദേശ ഗമി തി ǌാ-
നിേ ാളിവിെട മരി േത .
വ കാര ം നി െപായ്െ ാ െക
െചാ ി ര േനരം കപിക ം
ല ദു:േഖന ബാഷ്പം ട െപാ
െചാ ിനാ മി ഭാവേ ാ സത രം.
“ദു:ഖി െതാ ജാടി മി െന

ര ി തി ǌ ളറിക നീ
ഇ നാം േപാ ഹയിലകം
275
ന ായ് ഖി വസി ാം വയം ചിരം.
സ സൗഭാഗ സമന ിതമാെയാ
ദിവ രമ േദവേലാേകാപമം
ആരാ മിെ ാ നാ ം ഭയം സേഖ!
താേരയ േപാക നാം ൈവക േത േമ”.
അംഗദ തേ ാടിവ ം കപി ല-
ംഗവ ാ പറ േക യാ
ഇംഗിത നയേകാവിദ വാതജ-
നംഗദെന കി റ ീടിനാ :-
“എെ ാ ദു ിചാരം? േയാഗ മ ിദ-
മ കാര നിനയായ്വിനാ േമ
ീരാമേന ം ിയ ഭവാെന െട
താരാ തെന ത ാനേസ സദാ
പാരം വള െ ാ വാ
േനേര ധരി ീല ǌാെനാഴി ാ േമ.
സൗമി ിെയ ാളതി ിയ നീതവ
സാമ ം തി ി െ േടാ.
േ മ ിേന മിള ായ് വരാ-
േഹമ ി േ ാ നിറേ ടകെ .
ആകയാ ഭീതി ഭവാെനാ നാ േമ
രാഘവ േപാ നി ായ് വരാ സേഖ
ശാഖാ ഗാധിപനായ ീവ ം
ഭാഗവേതാ മ ൈവരമി ാരി ം
വാ ല ാക േത േമ
നാകാധിപാ ജന ന! േകളിദം.
ǌാ ം തവ ഹിത ി സ ന-
ാനിക വാ േകേ ം മിെ
വാനരൗഘം പറ ീലേയാ െചാ നീ?
രാഘവാസ് ി േഭദ മാെയാ േമ
േലാക യ ി ലിെ റിക നീ.
അല്പമതിക പറ േബാധി ി
ദു േബാധ ായ് ചമയ േത േമ.
ആപ വ ീ കാല
276
േശാഭി യിെ േടാ സ നഭാഷിതം.
ദു നെ റി വിശ സ ം
സ നേ ാ വിപരീതഭാവ ം
േദവദ ിജ ലധ വിേദ ഷ ം
ബ ളി വാെ ാ ൈവര ം
വ ി വ ി വംശനാശ ി
ക ത ം തനി ായ് വ േമ.
അത ഹ ം രഹസ മാ െ ാ
ാ മേ ാ െചാ വ േക നീ.
ീരാമേദവ മ ഷ നേ ാെ േടാ
നാരായണ പരമാ ാ ജഗ യ ,
മായാഭഗവതി സാ ാ മഹാവിഷ്
ജായാ സകലജഗേ ാഹകാരിണി
സീതയാ , ല ്മണ ം ജഗ-
ദാധാര തനാ ളള ഫണീശ ര
േശഷ ജഗ പ വി മാ ഷ-
േവഷമമായ വ പിറ ിതേയാ യി .
രേ ാഗണെ െയാ ി ഗ യ-
ര വ വാ പ വിരി നാ
ാ ിതനാകയ രാ ിവ നായ്
മാ ാ േഗാ ിലാ പരായണ
ീകണ്ഠേസവ ജനാ ന മാധവ
ൈവകണ്ഠവാസി ദയാപര
മ നായ് വ ി വതിരി ീടിനാ .
ത വ ം നാം പിരി ീ വാ
ഭ നിേയാേഗന വാനരേവഷമായ്
ിയി വ പിറ ിരി ം.
പ നാേമ ം തപ െചയ്തീശെന-
വണ ി സാദി മാധവ -
ത െട പാരിഷദ ാ െട പദം
ത ിെതേ ാ ം പരിചരി ി ി ം
ൈവ ണ്ഠേലാകം ഗമി വാണീ വാ
ൈവേക േത മിെ റി ീ നീ.
അംഗദേനാടിവ ം പവനാ ജ
277
മംഗലവാ ക െചാ ി ലതരം
ആശ സി ി ട വി ാചലം
കാശ പീ ിെയ േനാ ിേനാ ി തം
ദ ിണവാരിധിതീരം മേനാഹരം
മേഹ ാചേലപദം ദാ.
ദുസ്തരേമ മഗാനം ഭയ രം
ദുഷ് ാപമാേലാക മ ടസ യം
ാദി ാ ജാദികെളാെ ം
സ്തരായത ാ ല ി ട
ചി ി ചി ി മ ി തേന ാന -
െമ ിനിെ യ സ തേമാ നാം.
ഗഹ രം പരി മിെ ം
വിശ ല ാരായ് ഴി ി മാസ ം.
ത ാരി മാതിെന ീല നാം ദശ-
കണ്ഠേന ം ക കി ീല ക പി
ീവ ം തീ ്ണദ നേ േലാം
നി ഹി ീ മവ നെ നി യം.
നാ ളള ീവ വധി യി
നിേത ാപവാേസന ത ഭവി
ി ന ന പാ േ ാളെമ-
ി ം നി പി റ കപി ലം
ദ ഭ വിരി കിട ിെത ാവ ം
കല്പി തി െന നെ െയേ ാ വ .
സ ാതിവാക ം
അേ ാ മേഹ ാചേല ഹാ രാ
ം റ പ െ റെ
നാ ളേളാ ദ് വര
ീധര വാേരാ ംഗ പനായ
ഷ്ട ാ പരെ ിട ം കപികെള-
ഷ്ട ാ പറ ി കലാധിപ
പ മി ാതേതാെരനി ൈദവം ബ
ഭ ണം ത ഭാഗ മേ ാ ബലാ .
278
ി ി ാണഹാനി വ
സം ീതി ഭ ി ാ ദിനം
വാക ംേക മ ടൗഘം പരി-
സ്തരായേന ാന മാ െചാ ീടിനാ :
അ ീ ല നാേയാ ാധിപ
സത രം െകാ ിവി െമ ാെര ം.
നിഷ്പലം നാം മരി ീ മാറായി
കല്പിതമാ ംത േത േമ.
ന ാെലാ കാര ം തമായീല
ക േദാഷ പറയാലെത േഹാ!
രാമകാര െ ം സാധി തി നാം
സ ാമി െട ഹിത ം വ തി േ ാ.
വ മിവനാ മരിെ വ -
െമ ം പാപികളാകതെ വയം.
നി ലനായ ധ ാ ാ ജടാ ത
മേയാ േ ാളം പറയാവത േ ാ.
വ ി തി പണി ാവ െട
ണ േമാ ാ മെ ാ കി േമാ?
ീരാമകാര ാ മാ മരി വ
േച മാറായി രാമപാദാം േജ
പ ിെയ ാകി ം േമാ ം ലഭി ി
പ ീ വാഹേനാ ഹം വിസ്മയം
വാനരഭാ ിതം േക സ ാതി ം
മാനസാന ം കല േചാദി ി :
ക പീ ഷസമാനമാം വാ ക
െചാ താരി ജടാ െവ ി െന?
നി ളാെര പറ ിതേന ാന -
മി വ വി ഭയെ ടായ്േക െമ.
ഉ േകാ പൗ മേ ാട േക -
സ ാതിത െട ിലാ ാ െച-
ംേഭാജേലാചന ത പാദപ ജം
സംഭാവ ഃ സേ ാദ െ ാ െചാ ിനാ .
ര ലജാതനായ ദശരഥ-
നാര മഹാവിഷ് നാരായണ
279
ഷ്കരേന മാം രാമ തി വടി
ല ്മണനായ സേഹാദര ം നിജ-
ല ്മിയാം ജാനകിേയാ ം തപ ിനാ-
യ് ി കാനനം താത യാ രാ.
ക െകാ ീടിനാ ത ാലെമ ം
ദുഷ്ടനാ ളള ദശ ഖ സീതെയ-
ല ്മണ ം കമേല ണ ം പിരി-
േ ാണീ ി റയി േക
ത ണം െച ത ംെചയ്താ-
ന ണദാചാരേനാ ജടാ വാം
പ ി വര,നതിനാ വലെ ാ
രേ ാവര നിജച ഹാസംെകാ
പ ം െവ ിയ , ാന േനരം
പ ീ ം പതി ാ ധരണീതേല
ഭ ാവിെന ാ െമാ േവ
സത ം പറെ ാഴിെ േമ നി െട
ത വരാെക ഹി ാ ധരാ-
ി ം, ത സാേദന പ ീ ം
രാമെന ാ മറിയി
രാമസാ ജ ം ലഭി ി ഭാഗ വാ .
അ േലാ വനാകിയ രാമ -
മ ജേനാട ിസാ ികമാംവ ം
സഖ ം െചയ് ട െകാ ി ബാലിെയ;
ീവനായ്െ ാ രാജ ം ന കിനാ
വാനരാധീസ രനായ ീവ ം
ജാനകിെയ ിര ാ ക ീ വാ
ദി ക നാലി ം േപാകാനയ ി
ല ം കപിവര ാെരേയാേരാ ദിശി.
ദ ിണദി ി േപാ ി ǌ ം
രേ ാവരെന ം ക തിെ േമ.
നാളിനക െച ീടായ്കി-
ലേ ാളവെര വധി ം കപിവര .
പാതാളമ വാസരം േപായ -
േമ മറി ീല, ǌ ള െകാ
280
ദ ഭ വിരി കിട മരി തി-
േ ാ ഭവാെന ം ക കി ി ബലാ .
ഏതാ റി ി നീെയ ിേലാ
സീതാവിേശഷം പറ തേരണേമ.
ǌ േട പരമാ ാ -
ളി േന െളളാ നീയറി ീെടേടാ.
താേരയവാ ക േക സ ാതി -
മാരീഢേമാദമവേനാ െചാ ിനാ . :
ഇഷ്ടനാം ാതാെവനി ജടാ , ǌാ-
െനാ നാ വേനാ പിരി ം.
ഇ േനകായിരം വ രം ടി ǌാ-
െന െട േസാദര വാ േക ീടിേന .
എ െട േസാദരനാ ദക ിയ
യ്െ േ െയ ജലാ ിേക െകാ േപായ്
നി െച ി ി ദക ാദിക ;
നി വാക്സഹായം െചയ നാ ǌാ .
അേ ാളവെനെയ കപിക -
മബ്ധിതീര െവ ീടിനാരാദരാ .
ത ലിേല കളി ǌ്ജലി ം നല്കി
വ നാം ാതാവിനായ്െ ാ സാദരം.
സ നായ് സ ാതി ജാനകിത െട
ാ മാ പറ ട ിനാ :
ംഗമായീ ം ി ടാചേലാപരി
ല ാ രി മേ സ മായ്.
ത മഹാേശാകകാനേന ജാനകി
ന രീജനമേ വസി .
രെമാ േയാജന
േനേര ന കാണാം നാകയാ .
സാമ മാ ലംഘി തി വ
മിത ജെയ വ ം വം.
േസാദരെനെ ാ ദുഷ്ടെനെ ാേ ണ-
േമെതാ ജാതി ം; പ മി േമ.
യത്േനന നി കടേ ണമാ േപായ്
രത്നാകരം പിെ വ ര മ
281
രാവണ തെ ം നി ഹി ം ണാ-
േലവമിതി വഴിെയ നി യം.
രത്നാകരം ശതേയാജനവിസ് തം
യാത്േനന ചാടി ട ല ാ രം-
ൈവേദഹിെയ പറ ട-
നി ര ാടി ട വ ം
ത ി നി പി നാ െമെ ാ മി
ത ിലേന ാന ം പറ ട ിനാ .
സ ാതിത െട വ ാ -
ളേ ാ വാനര ാേരാ െചാ ീടിനാ :
ǌാ ം ജടാ വാം ാതാ മായ് രാ-
മാേനന ദ ിതമാനസ ാ മായ്
േവഗബല പരീ ി തി തി-
േവഗം പറ ി േമല്േപാ ǌ ം.
മാ ാണ്ഡമണ്ഡലപര പതി-
ാ രായ് വ ദികരരശ്മിയാ .
ത േണ തീ ം പിടി ിത ജ
പ ട ളിലേ ാളവെന ǌാ
ര ി തി ട പി ിലാ ിടിേന .
പ ം കരി ǌാ വീണി മിയി .
പ ദ യേ ാ വീണാന ജ ം;
പ ിക ാ യം പ മേ ാ നിജം.
വി ാചേല ശിരസി വീണിടിേന .
ാണേശഷ ാ ണ േ ാ േനര
കാണായി ചിറ ം കരി ി െന.
ദിഗ് മം േദശ ളറിയാ
വി ാ മാനസനാ ഴ െന
െചേ നിശാകരതാപസ ത െട
ണാ മ ി ാഭാേഗ ാദയാ .
ക മഹാ നി െചാ ിനാേ ാ
പ ക േളളാരറി നിമി മായ് ;
എ സ ാേത! വി പനായ് വ തി-
െന ലമിതാരാലകെ ം?
എ ം ശ നാേയാ നിന ി
282
ദഗ മാവാെന പ ം പറക നീ.
എ േക ǌാെന െട ാ -
െമാെ ാഴിയാെത നിേയാ െചാ ിേന .
പിെ ം ിെ ാ േചാദി ി
സ മായ് വ ചിറ ം ദയാനിേധ!
ജീവനെ രിേ പായമി-
േ വെമേ ാ െചാ ി േരണേമ!
എ േക ചിരി മഹാ നി
പിെ യാവശനായ ളിെചയ് ;
സത മാ ളള െചാ ǌാ
ത ം നിനെ ാ വ ം ഷ നീ.
േദഹംനിമി മീ ദു:ഖമറിക നീ
േദഹേമാ ി ക സംഭവം നി യം.
േദഹ ി േളാരഹം തി ക െച .
മിഥ യാ േളളാരവിദ ാസ വ-
വ വാ േളളാ ഹംകാരേമാ നീ.
ചി ായേയാ സം മായ് വ േത
തപ്തമാ േളളാരയഃപി വ സദാ.
േതന േദഹ ി താദാ േയാേഗന
താെനാ േചതനവാനായ് ഭവി .
േദേഹാഹേമാ ളള ി ായ്വ -
മാഹ നമാ ാവി മായയാ.
േദേഹാഹമൈദവ വ ക ക ാഹമി-
ത ാഹ സ ല്പ സ വഥാ ജീവ ം
ക െചയ് ഫല ളാ ബ നായ്
സേ ാഹമാ ജനനമരണമാം
സംസാരസൗഖ ാദുഃഖാദിക സാധി
ഹംസപദ മറ ചമ .
േമല്േപാ മാ കീഴ്േപാ ം മി തി
താ പര വാ ണ പാപാ ക സ യം
എ ം ണ െചയ്േത വളെര ǌാ
വി ാ േപണ യ ദാനാദികള്
ദു തി നീ ി ഖി വസി ണം
സ ം ഗമിെ കല്പി ിരി േവ
283
ത ഭവി ഖി വാ ംവിധൗ
ഉ മാംഗം െകാളള വീ മേധാ വി.
ണ െമാ ിയാലി ത ണ്ഡേല
െച പതി ശാല ാദികളായ് ഭവി-
ാേമാദ െ ാ വാ ം ചിരതരം.
പിെ ഷ ജി േഭാജ -
തെ ച വിധമായ്ഭവി ം ബലാ .
എ തിെലാ േരത ായ് ചമ
െച സീമ ിനീയിലായ് വ ം.
േയാനിര േ ാ സം മായ് വ
താേന ജരാ പരിേവഷ്ടിത മാം.
ഏകദിേനന കല കലലമാ
േമകീഭവി ാല ം പിെ െമ ാേവ
പ രാ ം െകാ ദാകാരമാം
പ ദിനം െകാ പിെ യഥാ മം
മാംസേപശിത ം ഭവി മതി
മാസാ കാേലന പിെ ം െമ േവ
േപശീ ധിരപരി തമാവ -
മാ തസ ാമ േരാ പ ി ം വ ം
പിെ െയാ മാേസന സ ിക-
ളംഗ േതാ ം േമണ ഭവി ീ -
മം ലീജാല ം നാ മാസ ിനാ .
ദ ം നഖപങ് ി ം ഹ ം
സ ി ം നാസികാക േന ം
പ മാസംെകാ , ഷഷ്ഠമാേസ നഃ
കി നേപാ ം പിഴയാെത േദഹിനാം
ക േയാശ്ഛി ം ഭവി മതിസ് ടം.
പിെ േമാേ ാപ നാഭി പാ ം
സപ്തേമ മാസി ഭവി ം, നരപി
ഷ്ടമായീ ം ജാര ലാ േര,
ഒ പതാം മാേസ വള ം ദിനം തി;
ക ം കരചരാണാദിക ം വ ം.
പ േമ മാസി ൈചതന വാനായ് വ -
മǌ്ജസാ ജീവ േമണ ദിേനദിേന.
284
നാഭി ാല്പരേ ണ മാതാവിനാ
സാേപ മായ ാ രസ ിനാല്
വ േത ഗ ഭഗമായ പിണ്ഡം -
ത വരാ നിജ ക ബല ിനാ .
വജ ംക ം നിജം
സ വകാലം നി പി നി പി
ദുഃഖി ജാഠരവ ി തപ്തനാ-
യ്ത ാരണ പറ ട ിനാ :
പ റായിരം േയാനികളി ജനി-
െ ക ള ഭവിേ നഹം.
ദാരാ ബ സംബ -
െമ റായിരംേകാടി കഴി ി .
നിത ംബഭരൈണകസ നാ-
യ്വി മന ായമായാ ി ിതന ഹം.
വിഷ് സ്മരണ ം െചയ് െകാ ീല ǌാ
ഷ്ണ ഷ്േണതി ജപി ീേലാരി ം.
ത ഫലെമ ാമ ഭവി ീ ി-
തിേ ാളിവിെട ിട ǌാനി െന.
ഗ ഭപാ ി നിെ ബാഹ േല
െകല്േപാെടനി റെ െകാളളാ ?
ദുഷ്ക െമാ േമ െച തി ǌാ
സ ജാല െച േത ള .
നാരായണസ ാമിതെ െയാഴി മ-
ാെര ം ജി യി ǌാെന േമ.
ഇത ാദി ചി ി ചി ി ജീവ ം
ജാതനാം േയാനിരേ ണ പീഡാന ിതം
പാല മാേനാപി മാതാപിതാ ാരാ
ബാല ാദിദുഃഖ െള െചാ ാവ ം!
യൗവനദുഃഖ ം വാ ക ദുഃഖ ം
സ വ േമാ േ ാേല ം െപാറാ സേഖ!
നി ാല തമാ ളളെത ി
വ ി ǌാ പറ ഥാ ബലാ ?
േദേഹാഹെമ ളള ഭാവനയാ മഹാ-
േമാേഹന സൗഖ ദുഃഖ ാ .
285
ഗ ഭവാസാദി ദുഃഖ ം ജ വ-
േ ാ വനാശ ം േദഹ ലം സേഖ!
ല ്മാ കേദഹദ യാ പരം
േമേലയിരി താ ാ പര േകവല .
േദഹാദികളി മമത േപ ി
േമാഹമക ാ ാനിയായ് വാഴ്ക നീ.
ം സദാ ശാ മാ ാമവ യം
ം പര മാ മദ യം
സത ം സനാതനം നിത ം നി പമം
തത േമകം പരം നി ഗ് ണം നിഷ്കളം
സ ി യം സകതാ കമീശ ര-
മച തം സ വജഗ യം ശാശ തം
മായാവിനി െമ റി േ രം
മായാവിേമാഹമക െമ ാവ ം
ാരബ്ധക േവഗാ പം വി
ജാതനായീ ം ദശരഥ നായ്.
ന േര െന നി ഹി േ ാ
ബ ജന ി ിവ വാ
ദ കാരണ ി വാ ം വിധൗ ബലാ
ച നാ ളള ദശാസ നാം രാവണ
രീേകാ തയാകിയ സീതെയ
പ ിത ാരായ രാമസൗമി ിക
േവ െപ ിരി േനര വ ത-
ാപ ിനായ് ാ െകാ േപാം മായയാ.
ല യി െ ാ െവ ീ ം ദശാ േര
പ ജേലാചനെയ ിര ീ വാ
മ കടരാജനിേയാഗാ കപി ലം
ദ ിണവാരിധി തീരേദേശ വ ം.
ത സമാഗമം നിേ ാ വാനര-
െ െമാ നിമിേ ന നി ംശയം.
എ ാലവേരാ െചാ ിെ ാ നീ
തന ംദി വാ േദശം ദയാവശാ .
അേ ാ നിന പ നവ ളാ-
വി ീ മതിനി സംശയം.
286
എെ റ േബാധി ി ിതി െന
ം നിശാകരനായ മഹാ നി.
വ കാ ി ചിറ ക നാ-
െയേ വിചി േമ!ന നെ ം.
ഉ മതാപസ ാ െട വാക ം
സത മ ാെത വരികയിെ േമ.
ീരാമേദവകഥാ തമാഹാ -
മാരാ േമാ ാലറിയാവതേ ം.
രാമനാമാ ത ി സമാനമാ-
യ്മാമേക മാനേസ മ േതാ ിലേഹാ!
ന േമേ വേരണേമ നി
കല ാണഗാ ിെയ കിേ ണേമ!
ന ായതി യത്നം െചയ്കില വ-
മി തെ കടയ് ായ ം നി യം.
ീരാമനാമസ് തിെകാ സംസാര-
വാരാ ിധിെയ ട ിേതവ ം.
രാമഭാര ാേലാകനാ മായ് േപാ
രാമഭ ാരാം നി െ ാരി ം
സാഗരെ ട ീ വാേന െമാ-
രാ ല ാകയിെ ാ ജാതി ം.
എ പറ പറ മറ ിത-
ത തനായ സ ാതി വിഹായസാ.
സ ലംഘനചി
പിെ പിവര ാ കൗ േ ാ -
മേന ാന മാ പറ ട ിനാ ,
ഉ ം മഹാന ച ഭയ ര-
മേ സ മാേലാക പി ലം
എ െന നാമിതീെന ട വാ-
െറ ം മ കര കാ ാനിമി േ ാ.
ആവതി ാ ചി ി േഖദി
ചാവതിെന ാവകാശം കപികേള!
ശ തനയത ജനാമംഗദ
287
മ ടനായക ാേരാ െചാ ിനാ :
എ ം േവഗബല ളള ര ാ
ശ ി ം വി മ ം പാര േ ാ
നി െള ാവ , െമ ാലിവരി െവ-
ീ വെ േ ാെടാ ന് പറയണം.
ǌാനിതിനാെള വേ ാ ന െട
ാണെന ര ി െകാളളഉ ം ഢം.
ീവരാമസൗമി ിക ംബ
വ ം കള ര ി മവ .
അംഗദനി െന െചാ േക വ
ത ളി ത ളി േനാ ിനാേരവ ം.
ഒ ം പറ ീെലാ മംഗദ
പിെ ം വാനര ാേരാ െചാ ിനാ
ചിേ നി പി നി െട ബലം
േത ക ച താ േദ ാഗ വകം.
ചാടാെമനി ദശേയാജനവഴി
ചാടാമി പെതനിെ െ ാ കപീ.
ചാടാെമനിെ പര -
മ ടി നാ പതാെമ മേ വ ം.
അ പത പെത പ മാെമ -
െമ പ ചാടാെമനിെ െ ാ വ ം.
െതാ ചാ വാ ദണ്ഡമിേ കെന-
വ വേമാ േയാജന േ ാ.
ഇ ന ിലാ ം കട ാവത-
ി ട മ ടവീരേര! നി യം.
ം ിവി മ േലാക ം
ഛ നായ് ടിയായള ം വിധൗ
യൗവനകാേല െപ റ ം െകാ ി
േവ വ ം വല െവ ീടിേന .
വാ ക സ്തനാേയനിദാനീം ലവ-
ണാബ്ദി കട ാ മി േവഗം മമ.
ǌാനി പെ ാ വ ം ദ ിണം
ദാനവാരി െചയ്േത ദശമാ യാ.
കാലസ പനാമീശ ര ത െട
288
ലീലകേളാേ ാളമ തെമ ം,
ഇ മജാ െചാ േക തി-
രം ാരിപൗ ം െചാ ിനാ :
അേ ാ ചാടാെമനിെ നി യ-
മിേ ാ േപാ വാ ദണ്ഡ ാകിലാം.
സാമ മി മ ാ െമ ാകി ം
സാമ ഭവാനിതിെന ി ം
ത ജന ളയയ് യിെ േമ
ത രിേലക ാെമ േത വ .
ആ േമയി സാമ മനശനം.
ദീ ി തെ മരി ന വയം
താേരയേനവം പറേ ാര രം
സാരസസംഭവന െചാ ിനാ :
എ ജഗ ാണന ന നി െന
ചി ി ിരി േത ം പറയാെത?
കണ്ഠനായ് െ യി കളകേയാ?
ക ീല നിെ െയാഴി മ ാേര ം.
ദാ ായണീഗ ഭപാ നാെയാ
സാ ാ മഹാേദവഹീജമേ ാ ഭവാ .
പിെ വാതാ ജനാക ,വ -
തേ ാ ല ബലേവഗേമാ ിേലാ.
േകസരിെയെ ാ താപം കളെ ാ
േകസരിയാകിയ വാനരനാഥ
നായǌ്ജന െപ ളവാെയാ
സത ണ ധാന ഭവാ േകവലം.
അǌ്ജനാഗ ഭച തനായവനീയി-
ലǌ്ജസാ ജാതനായ് വീണേനരം ഭവാ
അ േയാജന േമല്േപാ ചാടിയ-
ം ǌാനറി ിരി മാനേസ.
ച കിരണ ദി െപാ േ രം
മണ്ഡലംതെ െട നീ
പക െമേ ാ ഭ ി ാ ന യാ
ശ െട വ േമ പതി ം.
ദു:ഖി മാ തന് നിെ ം െകാ േപായ്-
289
ി പാതാളമേ ാ ി ിക
േ ാടി വാനവ തെ ാ -
ല്പലസംഭവ വ െ ാ ം
ത മായ് വ ഹി ീടിനാ
ത വരാ േലാകനാശം വ െ ാ ം
കല്പാ കാല മി തിെയ
കല്പി തി ിള ം വരാ നി യം.
ആമ്നായസാരാ ിക െചാ ി
നാമ്നാ ഹ മാനിവെന സാദരം.
വ ം ഹ വീ േല റികയാ-
ല രി മറ ിേതാ മാനേസ?
നി ൈകയില േയാ ത രാഘവ-
നം ലീയ െമ ിെനേ ാ നീ.
ത ദ്ബലവീര േവഗ വ ി തി-
നി ി ലാ മാമെ േടാ.
ഇ ം വിധി ത െചാ േനരം വാ -
ായ സത രം ീതനായ്
ാ മാ മാെറാ വ .
സ ദാ ! സിംഹനാദംെചയ് ളീനാ .
വാമന ിെയേ ാെല വള വ
മി രാകാരനായ് നി െചാ ിനാ :
ലംഘനംെചയ് സ െ ം പിെ
ല ാ രെ ം ഭസ്മമാ ി ണാ
രാവണെന ലേ ാ െമാ ി ǌാ
േദവീേന ംെകാ േപാ വനിെ ാേഴ.
അ ായ്കിേലാ ദശകണ്ഠെന ി
െമ േവ വാമകര ിെല ട
ട യേ ാ ല ാ രെ ം
െട വല കര ിലാ ിെ ാ
രാമാ ിേക െവ ൈകെതാ തീ വന്
രാമാം ലീയെമ ക ി ാകയാ .
മാ തിവാ േകേ ാ വിധി ത-
നാ ഢകൗ കം െചാ ിനാ പിെ ം:
േദവിെയ തിരിേയവരിക നീ
290
രാവണേനാെടതി ീ വാ പിെ യാം.
നി ഹി ീ ം ദശാസ െന രാഘവ
വി മം കാ വാനേ രമാമേ ാ
ഷ്കരമാ േ ണ േപാ ം നിനെ ാ
വിഘ്നം വരായ്ക! കല ാണം ഭവി ! േത.
മാ തേദവ രിേക തവ
ീരാമകാര ാ മായേ ാ േപാ .
ആശീ വചന ംെചയ് കപി ല-
മാ േപാെക വിധിേ ാരന രം
േവേഗന േപായ്മേഹ ി കേളറി
നാഗാരിെയേ ാെല നി വിള ിനാന്.
ഇ ം പറ റിയിേ ാ ത ം
ബ േമാദേ ാടി ിത ാലേമ.

കിഷ്കി ാകാ ം സമാപ്തം.
291
രകാണ്ഡം
ഹരി : ീഗണപതേയ നമ :
അവിഘ്നമസ് .
സകല ക ല വിമല തിലകിത കേളബേര

സാരസ പീ ഷ സാര സ സ േമ
കഥയ മമ കഥയ മമ കഥകളതിസാദരം
കാ ലീലക േക ാ മതിവരാ.
കിളിമകെളാടതിസരസമിതി ര ലാധിപ
കീ ി േക ീ വാ േചാദി ന രം
കളെമാഴി മഴകിെനാ െതാ െചാ ീടിനാ .
കാ ണ ിെയ ി ി മാനേസ.
ഹിമശിഖരി തെയാ ചിരി ഗംഗാധര-
െന ിേലാ േക െകാ െക ളിെ യ് :-
സ ലംഘനം
ലവണജലനിധി ശതകേയാജനാവിസ് തം
ലംഘി ല യി െച വാ മാ തി
മ ജപരി ഢ ചരണനളിന ഗളം ദാ
മാനേസ ചി ി റ ി നി ലം
കപിവരെരാടമിതബലസഹിത രെചയ്തി
ക െകാ വി നി െള ിെല ാവ ം.
മമ ജനകസ ശനഹമതിചപലമംബേര
മാേനന േപാ ിതാശേരശാലേയ
അജതനയതനയശരസമമധികസാഹസാ-
ലൈദ വ പശ ാമി രാമപത്നീമഹം.
അഖിലജഗദധിപെനാ വിരെവാടറിയി നി-
ദ താ നാേയ താ േ ാസ്മ ഹം
ണതജന ബ ജനനമരണഹര നാമകം
ാണ യാണകാേല നി പി വ
292
ജനിമരണജലനിധിെയ വിരെവാ കട മ-
നാ കിം നസ്തസ േതാസ്മ ഹം.
തദ മമ ദി സപദി ര പതിരനാരതം
തസ ാം ലീയ ശിരസി േമ
കിമപിനഹി ഭയ ദധിസപദി തരി ം നി
കീശ വരേര! േഖദിയായ്േക േമ.
ഇതിപവനതനയ രെചയ് വാ ം നിജ-
േമ യ ി ര ി ര ം
അതിവി ലഗളതല മാ ിവമാ ിനി-
ാ ിതാം ിയാ നയനനായ്
ദശവദന രിയി നിജ ദയ റ ി
ദ ിണദി മാേലാക ചാടീടിനാ .
പതഗപതിരിവ പവന തനഥ വിഹായസാ
ഭാ ബിംബാഭയാ േപാ ം ദശാ േര
മാ വിഘ്നം
അമരസ ദയമനിലതനയബലേവഗ -
ളാേലാക െചാ ാ പരീ മാ ം തദാ
രസെയാ പവന ത ഖഗതി ട വാ
ം നട ി നാഗജനനി ം.
ത രിതമനിലജമതിബല ളറി തി-
്മ ശാ വരിെക േക വ
ഗഗനപഥി പവന ത ജവഗതി വാ
ഗ േ ണ െച ത ിധൗ േമവിനാ .
കഠിനതരമലറിയവളവെനാ രെചയ്തി
ക ീലേയാ േഭവാെനെ പിവര!
ഭയരഹിതമി വഴി നട വ കെള
ഭ ി തി മാം കല്പി ിതീശ ര .
വിധിവിഹിതമശനമി നമദ ത യാ
വീര! വിശെ നിേ േ ാ നീ.
മമ വദന ഹരമതി വിരവിെനാ ക നീ
മെ ാ േമാ കാലം കളയായ്െകേടാ!
293
സരസമിതി രഭസതരമത രസാഗിരം
സാഹസാ േക നിലാ ജ െചാ ിനാ :-
അഹമഖിലജഗദധിപനവര ശാസനാ-
ലാ സീതാേന ഷണ ി േപാ
അവെള നിശിചര രിയി വിരവിെനാ െച ക-
ദ വാ േശ ാ വാ വ ǌാ .
ജനകനരപതി ദുഹി ചരിതമഖിലം തം
െച ര പതിേയാടറിയി ǌാ
തവ വദന ഹരമതിലപഗതഭയാ ലം
താല്പര െ ാ വ ീ വ
അ തമകതളിരിെലാ െപാ മറിവീലഹ-
മാ മാ ം േദഹി േദവി! നേമാ സ് േത.
തദ കപി ലവരേനാടവ രെചയ്തി

ദാഹ ം ം െപാ േത േമ
മനസി തവ ഢമിതി യദി സപദി സാദരം
വാ പിള ീെട മാ തി െചാ ിനാ .
അതിവി ല ട െമാ േയാജനായാമമാ-
യാ ഗന നി ക വ .
അതിലധികതര വദനവിരെമാടനാ ല-
മ തമായ േയാജനാവിസ് തം
പവനതനയ മതി ഝടിതി ദശേയാജനാ-
പരിമിതി കല കാണാേയാരന രം
നിജമനസി കെമാ രസ ം തദാ
നി ാളി പ േയാജനവാ മായ്.
ഖ ഹരമതിവി ലമിതി ക തി മാ തി
േയാജന വ മായ് േമവിനാ .
അലമലമിതയമമലന ജയമാ െമ-
പ േയാജന വാ പിള ീടിനാ
അ െപാ പവന തനതി ശശരീരനാ-
യം ല നാ ളിനാ .
തദ ല തരമവ തരതേപാബലാ
ത റ റെ െചാ ിനാന്:-
294
ൃ ഖി! ര ഖപേര! രേസ! േഭ!

േ ! ജംഗമാതാേവ! നേമാ സ് േത!
ശരണമിഹ ചരണസരസിജ ഗളേമവ േത
ശാേ ! ശരേണ ! നമസ്േത നേമാ സ് േത!
വഗ പര ഢവചന നിശമന ദശാ േര
േച ം ചിരി ം പറ രസ ം :-
വരിക തവ ജയമതി േഖന േപായ് െച നീ

വ ഭാ ാ വ ം ദാ ര പതി-
െയാടഖിലമറിയി ത േകാേപന
രേ ാഗമെ െമാെ െയാ ണം.
അറിവതി തവ ബലവിേവക േവഗാദിക-
ളാദിേതയ ാരയ വേ നഹം
നിജചരിതമഖിലമവളവെനാടറിയി േപായ്
നി രേലാകം ഗമി ാ രസ ം.
പവന തനഥ ഗഗനപഥി ഗ ഡ ല നാ-

യ്പാ പാരാവാരമീേത ഗമി േ ാ
ജലനിധി മചലവരേനാ െചാ ീടിനാ
െച നീ സല് രിേ ണം കപീ െന
സഗരനരപതിതനയെരെ വള യാ
സാഗരെമ െചാ ിെത ാവ ം
തദഭിജനഭവനറിക രാമ തി വടി
തസ കാര ാ മാേസ ാ മിവ
ഇടയിെലാ പതനമവനി തല് ാരണാ-
ലി യാ െപാ ി ള തീ ീടണം.
മണികനകമയനമലനായ ൈമനാക ം
മാ ഷേവഷം ധരി െചാ ീടിനാ :-
ഹിമശിഖരിതനയനഹമറിക കപിവീര നീ-

െയേ ലി തള ം തീ െ േടാ.
സലിലനിധി സരഭസമയ യാ വ ǌാ
സാദ ം ദാഹ ം തീ െപായ്െ ാ െകേടാ!
295
അ തസമല മതി മ രമ ര -
മാ പക ം ഭ ി െകാ ക നീ.
അലമലമിത ത രാമകാര ാ മാ-
യാ േപാ വിധൗ പാ െത േമ
െപ വഴിയിലശനശയന െചയ്െക ം
േപ മെ ാ ഭാവി െയ ം
അ ചിതമിതറിക ര ലതിലകകാരയ -
ള േപാ സാധിെ ാഴി െതാ േമ.
വിഗേതഭയമിനി വിരെവാടി ǌാ േപാ
ബ സല് ാരം പരി ഹിേ നഹം
പവന തനിവ രെചയ് ത ൈകകളാ
പ താധീശ രെന േലാടീടിനാ .
നരവ മനിലസമ ഴറി നടെകാ
ണ ജേന രം തി സം മാ .
തദ ജലനിധിയിലതിഗഭീരേദശാലേയ
സ തം വാെണ ം ഛായാ ഹിണി ം
സരിദധിപ പരി പരിേചാ േപാ വ
ത നിഴലാ പിടി നി ീടിനാ .
അ െപാ മമ ഗതി ട ിയതാെര -
ത രാ പാ കീഴ്േപാ േനാ ീടിനാ
അതിവി ലതരഭയകരാംഗിെയ ള-
വം ിപാേതന െകാ ീടിനാ ത േണ.
നിഴല പിടി നി ിെ ാ തി
നീചയാം സിംഹികെയെ ാ ന രം
ദശവദന രിയി വിരേവാ േപായീ വാ
ദ ിണദി േനാ ി തി ീടിനാ
ചരമഗിരിശിരസി രവി ം േവശി ി
ല ാേഗാ രാേ കപീ ം.
ദശവദനനഗരമതി വിമല വി ല ലം
ദ ിണവാരിധിമേ മേനാഹരം
ബ ലഫല മദല ത വിടപിസ ലം
വ ീ ലാ തം പ ി ഗാന ിതം
296
മണികനകമയമമര രസ ശമം ധി-
മേ ി ടാതേലാപരി മാ തി
കമലമക ചരിതമറിവതി െച േപാ
ക ി ല ാനഗരം നി പമം.
കനകവിരചിതമതി കിട ം പലതരം
ക കട ാ പണിെയ മാനേസ
പരവശതെയാ ഝടിതി പലവഴി നി പി
പ നാഭ തെ ധ ാനി േമവിനാ .
നിശി തമസി നിശിചര േര ശ പനായ്

നി േ ശനേദേശ കട െനേ ാ വ
നിജമനസി നിശിചര ലരിെയ ധ ാനി
നി രൈവരി രം ഗമി ീടിനാ .
തിചപല മധികചപലമചലം മഹ
കാര ം റി ാകാര ം മറ-
വനിമകളടിമല മകതളിരിേലാ െകാ-
ണǌ്ജനാന നനǌ്ജസാ നി ഭയം.
ല ാല ്മിേമാ ം
ഉട ക കിെനാ സമമിട കാ ി വ-
ി മട ാ ട ം ദശാ േര
കഠിനതരമലറിെയാ രജനിപരിേവഷമാ-
യ് ാണായിതാ ല ാ ീേയ ം തദാ.
ഇവിെട വ വതി പറെക ലം ഭവാ-
േനകനായ് േചാരേനാ െചാ നി വാǌ്ഛിതം
അ ര രനരപ ഗാദി ജ മ-
ാ േമ വ ടാ ǌാനറിയാെത.
ഇതി പ ഷവചനെമാടണ താഡി ിെതാ-
േ െറ േരാേഷണ താഡി കപീ ം
ര ലജവരസചിവവാമ ഷ്ടി ഹാ-
േരണ പതി വമി ി േചാര ം
കപിവരെനാടവ െമ േ െചാ ീടിനാ
കേ െനെടാ തവ ബാ ബലം സേഖ!
297
വിധിവിഹിതമി മമ ൈരവ ധാതാ താ
വീര! പറ ിെതേ ാടി േന.
സകലജഗദധിപതി സനാതന മാധവ

സാ ാ മഹാവിഷ് ി നാരായണ
കമലദലനയനനവനിയിലവതരി -
ാ ണ േമാടഷ്ടവിംശതി പര േയ
ദശരഥ പതിതനയനായ് മമ ാ നാ
േ താ േഗ ധ േദവര ാ മായ്
ജനക പനര മകളായ് നിജ മായ ം
ജാതയാം പം ി ഖ വിനാശ ിനായ്
സരസി ഹനയനനടവിയിലഥ തപ ിനായ്
സ ാ ഭാര നായ് വാ ം ദശാ േര
ദശവദനനവനിമകെള മപഹരി ടന്
ദ ിണവാരിധി ിരി നാ
സപദി ര വരെനാട ണജ സാചിവ ം
സംഭവി ം ന ീവശാസനാ .
സകലദിശികപിക തിരവാ നട തി
സ നായ് വ േമക തവാ ിേക.
കലഹമവെനാ ത്ഡടിതി ട മളെമ ം
കാതരയായ് വ ം നീെയാ നി യം
രണനി ണെനാ ഭവതി താഡന ംെകാ
രാമ ത ന േകണമ ര ം
ഒ കപിെയാെടാ ദിവസമടിത്ഡടിതിെകാ കീ നീ.
േയാടിവാ ിെ ാ െക വരി ം
ക ണെയാ ഗതകപടമായ് നിേയാഗി യാ
കാ ി േ നിവിെട ലകാല ം.
ര പതിെയാടിനിെയാരിടെരാഴിെക നടെകാ ക നീ
ല ം നി ാ ജിതയയിരിെ േടാ!
നിഖില നിശിചര ലപതി മരണ ം
നി യേമ മ ചമ ി .
ഭഗവദ ചര! ഭവ ഭാഗ ം ഭവാനിനി

പാരാെതെച ക ീ ക േദവിെയ
298
ിദശ ലരി ദശ ഖാ : രവേര
ദിവ ലീലാവേന പാദപസം േല
നവ മഫലസഹിതവിടപി തശിംശപാ
നാമ ി വ ിലതി ചാ
നിശിചരിക ന വിലഴെലാ മ വി െ േടാ!
നി ഗാ ിയാം ജാനകി സ തം
ത രിതമവ ചരിത ടനവെനാടറിയി േപാ-
യം ധി ം കട ംബരാേ ഭവാ
അഖിലജഗദഥിപതി ര മ പാ മാ-
മസ് േത സ സ്തിരത േമാ ംസേമ!
ല മ രവചനമിതി െചാ ി മറ ി
ല യി നി വാ ീ മല മ ം.
സീതാദ ശനം
ഉദകനിധി ന വി മ ം ി താ ിേമ-
ംഘിേത ൗ പവനാ ജനി
ജനകനരപതിവരമക ം ദശാസ ം
െചേ വിറ ി വാമഭാഗം േലാ.
ജനകനരപതിദുഹി വര ദ ാംഗ ം
ജാതെന ാകി വ ം ഖദു:ഖ ം.
തദ കപി ലപതി കട ി ല യി
താനതി ്മശരീരനായ് രാ ിയി .
ഉദിത രവികിരണ ചി െ ാ ല യി-
െലാെ ിര ാെനാേരടെമാഴിയെത.
ദശവദനമണിനിലയമായിരി ം മമ
േദവിയിരിേ ടെമേ ാര് മാ തി
കനകമണിനികര വിരചിത രയിെല േമ
കാണാ ല ാവചനേമാ ീടിനാ .
ഉടമെയാ മ ര രി കനിവിെനാ െചാ ിേയാ-
ദ ാനേദേശ തിര ട ിനാ .
ഉപവന മ തസമ സലില ത വാപി -
299
ംഗസൗധ ം േഗാ ര ം
സഹജ തസചിവബലപതിക ഭവന ം
സൗവ സാലധ ജപതാക ം
ദശവദനമണിഭവനേശാഭകാ ം വിധൗ
ദിക്പാലമ ിരം ധി തമായ് വ ം
കനകമണിരചിതഭവന ളിെല േമ
കാണാ പിെ ം നീെള േനാ ം വിധൗ
മചയ രഭിെയാ പവനനതി ഢമായ്
െട ട ിെ ാ േപാ ട
ഉപവന തരത വര -
തമാ ശിംശപാ ം
അതിനിെടകടമഖിലജഗദീശ രിതെ -
മാ നഗാ കാ ിെ ാ ീടിനാ .
മലിനതര ചി രവസനം ദീനമായ്

ൈമഥിലിതാ ശഗാ ിയാെയ ം
ഭയവിവശമവനിയി ം സദാ ദി
ഭ ാ തെ നിന നിന ലം
നയനജലമനവരതെമാ കിെയാ കി തി-
നാമെ രാമരാേമതി ജപി ം
നിശിചരിക ന വിലഴെലാ മ മീശ ര
നിത സ പിണിെയക മാ തി
വിടപിവരശിരസി നിബിഡ ാദാ ത
വിസ്മയം മറ ി ീടിനാ .
ദിവസകര ലപതി ര മ ത െട
േദവിയാം സീതെയ കപിവര
കമലമകളഖില ജഗദീശ രിത ട
കേ താ േ ാസ്മ ഹം താ േ ാസ്മ ഹം
ദിവസകര ലപതി ര മ കാര ം
ദീനതെയ ിേയ സാധി ിതി ǌാ
രാവണെ റ ാട്
300
ഇതിപല മകതളിരിേലാ കപിവര-
നി ിരി േനരമിരി ം ദശാ േര
അ ര ലവര നിലയ ി റ നി-
ാ ചില േഘാഷശബ്ദ േക ായി.
കിമിതമിതി സപദി കിസലയചയ നിലീനനാ-
യ് ീടവേ ഹം മറ മ വിനാ .
വി ധ ലരി ദശ ഖ വരെവ ം
വസ്മയേ ാ ക കപി ǌ്ജര
അ ര ര നിശചരാ വരാംഗനാ -
മ തമാ ംഗാരേവഷ ം
ദശവദനനനവരതമകതളിരി ത
േദഹനാശം ഭവി െത ീശ ര!
സകല ജഗദധിപതി സനാതന സ യ
സാ ാ േന ം ക ക ǌാ
നിശിതതര ശരശകലിതാംഗനായ്േ വേല
നി ലമായ ഭഗവ പാദാം േജ
വരദജനമ മ താന മാം
ൈവ ണ്ഠരാജ െമനിെ കി ?
അതി ബത സമയമിദമിതി മനസി ക തി ǌാ-
നംേഭാജ ിെയെ ാ േപാ ീടിനാ .
അതി െമാ പരിഭവെമാ ഴറി വ ീലവ-
നാ ിനാശകാലം ന ാഗതം.
ശിരസി മമ ലിഖിതമിഹ മരണസമയം ഢം
ചി ി ക ാലതിനി ച ലം
കമലജ മറിയ ക മളേവ േമ
കാലസ പനാമീശ ര ത തം.
സതതമകതളിരിലിവ ക തി ര നാഥെന
സ ാ നാ ചി ി ചി ി ിരി േവ
കപിക ലവരനവിെടയാ െച ം േ
ക ി രാ ിയി സ പ്നം ദശാനന .
ര ജനനതിലകവചേനന രാ ൗ വ ം
ക ില് കപിവര കാമ പാന ിത
പെയാെടാ മിസ ശ ്മശരീരനായ്
301
സ്നം രവരമന ിഷ നി ലം
ത നികരവരശിരസി വ ി ാദരാ
താ മക തെ ം ക രാേമാദ ം
അഖിലമവെളാ ബത പറ ടയാള -
മാ െകാ ടനാശ സി ി േപാം
അ െപാ തിലവനറിവതി ǌാന് െച ക-
ാധിവള വ വാങ്മയാസ് ളാ
ര പതിെയാട മവനേശഷമറിയി
രാമ മി െകാപി ടേന വ ം
രണശിരസി ഖമരണമതിനിശിതമാ
രാമശരേമെ നി ം വ ം ഢം.
പരമഗതിവ വതി പരെമാ പേദശമാം
പ ാവി മമ പാ യിേ േമ.
രനിവഹമതിബലവശാ സത മായ് വ ം
സ പ്നം ചില ചിലകാലെമാ ണം.
നിജമനസി പല മിതി വിരെവാ നി പി
നി ിത നി മി ീടിനാ രാവണ .
കനക മണിവലയകടകാംഗദ ര
കാ ീ ഖാഭരണാരാവമ ിേക
വിവശതര ദയെമാ േക േനാ ംവിധൗ
വിസ്മയമാ ാ ക േരാ വി
നി ധരി നിശിചര ലാധിപ ത വര-
െവ ം ഭീതയായ് വ ി സീത ം.
ഉരസിജ മ ടകളാ മറ ാധി -
മാംഗം താഴ് ി േവപ ഗാ ിയായ്
നിജരമരണ നി പമശരീരം നിരാ ലം
നി ലം ധ ാനി രി ം ദശാ േര
ദശവദനന ഗശര പരവശതയാ സമം
േദവീസമീേപ െതാ തിര ീടിനാ .
രാവണെ ഇ ാഭംഗം
അ സരണ മ രരസ വചനവിഭവ ളാ-
302
ലാന പിണിേയാ െചാ ീടിനാ :-
ൃ ഖി! സീദ സീദ േമ.
നിഖിലജഗദധിപര േരശമാേലാക മാം
നി ിേല നീ മറെ ി ീ വാ ?
ത രിരമതി കെമാ െമാ േനാ ീ മാം
ത ദ്ഗതമാനസെന റിെകെ നീ.
ഭവതി തവ രമണമപി ദശരഥത ജെന-
ാ ാ ചില കാണാം ചിലെ ാെളേടാ
പലസമയമഖിലദിശി ന ായ് ിരകി ം
ഭാഗ വതാമപി ക കി ാ പരം.
ഖി! ദശരഥതനയനാ നിനേ േമ
രി! കാര മിെ ധരി നീ.
ഒ െപാ മവ നെരാ ി മാശയി-
േ ാ ാെലാ ണമി വേനാമേല!
ഢമനവരത പ ഹനം െചയ്കി ം
ചിരമരിേക വസി ി ം
തവ ണസ ദയമലിെവാ ജി ി ം
താല്പരിയം നി ിലി ാവേന മാ.
ശരണമവെനാ വ െമാരി മി ിനി
ശ ിവിഹീന വരിക മി േ ാ.
കിമപി നഹി ഭവതി കരണീയം ഭവതിയാ
കീ ിഹീന തഘ്നന് േലാം നി മന്.
മദരഹിതനറിയ ക മളവാ േമ
മാനഹീന ിേയ! പണ്ഡിതമാനവാ .
നിഖിലവനചരനിവഹമ ിത ശം
നിഷ്കി ിയ േഭദഹീനാ ക
ശ പച െമാരവനി ര വര മവെനാ മി-
ശ ം േഗാ ം േഭദമിേ േമ.
ഭവതിെയ െമാ ശബരക ണിേയാ മാ നാ
പാ ക ാലവനി േഭദം ിേയ!
ഭവതിെയ മകതളിരിലവനിഹ മറ ി
ഭ ാവിെന ാ ി തിനി മതി.
ത യി വി ഖനവനനിശമതി നഹി സംശയം
ത ാസദാേസാഹമദ ഭജസ മാം
303
കരഗതെമാരമലമണിവര ട േപ ി
കാചെ െയ കാം ി ിേതാമേല!
രദിതിജ ദ ജ: ജഗാപ്സേരാ ഗ
രീവ ം പരിചരി ം ദാ
നിയതമതിഭയസഹിതമമിത ബ മാേനന
നീ മല്പരി ഹമായ് വ വീ കളി
കളയ സമയമിഹ െച െവ േത മമ
കാേ ! കള മായ് വാഴ്ക നീ സ തം.
കളെമാഴിക പല മിഹ വി പണിക െച മ-
ാല ം േപടി െ െ മേനാഹേര!
ഷ ണിഹ മനസി ക തനാല്
ജ നാം ണ മാെന റിക മാം
സരസമ സര സദയമയി തവ വശാ ഗം
സൗജന സൗഭാഗ സാരസ സ േമ!
സരസി ഹ ഖി! ചരണകമല പതിേനാ സ്മ ഹം
സ തം പാഹി മാം പാഹി മാം പാഹി മാം.
വിവിധമിതി ദശവദനന സരണ കം
വീ െതാ േപ ിേ ാരന രം
ജനകജ മവെനാടതിനിടയിെലാ ല്െ ാടി
ജാതേരാഷം ിയി െചാ ീടിനാ !-
സവി കല തിലകനിലതീവ ഭീത ാ ഭവാ

സന ാസിയായ് വ ി വ ം കാണാേത
സഭയമതി വിനയെമാ നീവ ഹവിര േര
സാഹസേ ാ മാം ക െകാ ീലേയാ?
ദശവദന! ഢമ ചിതമി നിനയ് നീ
ത ഫലം നീതാന ഭവി ം തം.
ദശരഥജ നിശിതശര ദലിതവ ഷാ ഭവാ
േദഹം വിനാ യമേലാകം േവശി ം.
ര ജനനതിലകെനാ മ ജനിതി മാനേസ
രാ സരാജ! നിന േതാ ം ബലാ
ലവണജലനിധിെയ ര ലതിലകന മം
ലംഘനം െച മതിനി സംശയം.
ലവസമയെമാ നിശിത വിശിഖ പരിപാേത
304
ല ം ഭസ്മമാ ീ മര ണാ .
സഹജ ത സചിവബല പതികെളാ ടേവ
സ മാം നി െട ൈസന ം നി യം
അവനവന നി ണഭരനവനിഭരനാശന
അദ ധാതാവേപ ി കാരണം
അവതരണമവനിതലമതിലതിദയാപര-
നാ െചയ്തീടിനാ നിെ െയാ വാ
ജനക പവര മകളായ്പിറേ നഹം
െചേ യതിെ ാ കാരണ തയായ്.
അറിക തവ മനസി നരിനി വിരവിേനാ വ-
ാ മാം െകാ േപാം നിെ ം െകാ വ .
ഇതി മിഥില പതിമക പ ഷവചന േക-

േ ം നാെയാ ദശാന
അതിചപല കര വി കരാളം കരവാള-
മാ ിെയെ ാ വാേനാ ിനാ .
അ െപാഴിതിലതിക ണെയാ മയത ജ -
മാ ഭ ാരം പിടി ട ീടിനാ .
ഒഴിെകാഴിക ദശവദന! മമ വേചാ ഭവാ-
െനാ ാത കാര േമാരായ്ക ഢ േഭാ!
ത ജ മ ജത ണിെയ െയാ ടയവ െമ ിേയ
ദീനയായ് ദു:ഖി തീവ ശാംഗിയായ്
പതിവിരഹ പരവശതെയാ മിഹ പരാലേയ
പാ പാതി ത മാലംബ രാഘവം
പകലിര നിശിചരിക പ ഷവചനം േക
പാരം വശം െക ിരി ി മിവള്
ദുരിതമിതിലധികമിഹ നഹി നഹി ദു േത!
ദുഷ്കീ ി േച േമാ വീര ംസാം വിേഭാ!
രദ ജ ജഗാപ്സേരാ ഗ
രീവ ം നിന വശവതം.
ദശ ഖ മധികജളനാ മണ്േഡാദരീ-
ദാ ിണ വാ ക േക സല നായ്
നിശിചരികെളാ സദയമവ രെചയ്തി
305
നി ള് പറ വശ വ വി .
ഭയജനന വചനമ സരണ വചന ം
ഭാവവികാര െകാ ം ബ വിധം
അവനിമകളകതളിരഴിെ ലാ വി-
ന േപാ ര മാസം പാ നി ി ം.
ഇതിരജനിചരികെളാ േമവിനാ .
അതികഠിന പ ഷതര വചനശരേമല് യാ-
ലാ ാ േഭദി ി ി സീത ം
അ ചിതമിതലമലമട വി നി െള-
േ ാ ിജട മാ െചാ ീടിനാ :-
വചനമി മമ നിശാചരസ് ീകേള!

ശീലവതിെയ നമസ് രി ീ വി .
ഖരഹിത ദയെമാ റ ിേനെനാ ǌാ
സ പ്നമാഹ കേ നിദാനീം ഢം
അഖില ജഗദധിപരഭിരാമനാം രാമ -
ൈമരാവേതാപരി ല ്ണവീര ം
ശരനികര പരിപതന ദഹനകണജാേലന
ശ ാവിഹീനം ദഹി ി ല ം
രണശിരസി ദശ ഖെന നി ഹി മം
രാ സരാജ ം വിഭീഷണ ം നല്കി
മഹിഷിെയ മഴകിെനാ മടിയി വ ാദരാ
മാനി െച േയാ ാ രം േമവിനാ .
ലിശധരരി ദശ ഖ ന പിയായ്
േഗാമയമായ മഹാ ദം ത ിേല
തിലരസ ട വനലിവിെനാടണി ട
ത ാ നളദമാല ം നിജ നി
നിജസഹജ സചിവ ത ൈസന സേമതനായ്
നി നായ് വിസ്മയം േതടിേന .
രജനിചര ലപതി വിഭീഷണ ഭ നായ്
രാമപാദാബ്ജ ം േസവി േമവിനാ .
ക ഷതക കളവിനിഹ രാ സസ് ീകേള!
ക െകാ ാമി സത മേ ഢം.
ക ണെയാ വയമതി കതിപയദിനം ദാ
306
കാ െകാേ ണമിവെള നിരാമയം.
രജനിചര വതികളിതി ിജടാവേചാ-
രീതിേക തഭീതി ിടിനാ .
മനസി പരവശതെയാ റ ിനാേരവ ം
മാനേസ ദു:ഖം കല ൈവേദഹി ം.
ഹ മ ീതാസംവാദം
ഉഷസി നിശിചരികളിവ ട മമ ഭ ി -
വരായിെ ാ മ േമ
മരണമിഹ വ വതി െമാ കഴി ക ീല
മാനവവീര െമെ മറ ി
കളവനിഹ വിരവിെനാ ജീവനമദ ǌാ
കാ ം ക ണാഹീനെന ം.
മനസി രിവ പര േമാ സേ ാേപന
മ മ െമ േന നി ാ ലാ
തരളതര തയെമാ ഭ ാരേമാ േ ാ
താ കിടെ ാ ശിംശപാശാഖ ം
സഭയപരവശതരളമാലംബ ബാഷ്പ ം
സ തം വാ വിലാപം ട ിനാ .
പവന തനിവ പല മാേലാക മാനേസ
പാ പ െ ര ട ിനാ :-
ജഗദമലനയനവരാേഗാേ ദശരഥ
ജാതനായാനവ ത െട രായ്
രതിരമണ ല രായ് നാ േപ ി
രാമഭരതസൗമി ിശ ഘ്ന ാ
രജനിചര ലനിധനേഹ ത പി
രാ യാ കാനനംത ി വാണീടിനാ
ജനക പ ത മവരജ മായ് സാദരം
ജനകീേദവിെയ ദശാനന
കപടയതിേവഷമായ് ാ െകാ ീടിനാ
കാണാ ദുഃഖി രാമ ം ത ി ം
വിപിന വി വിരെവാ തിര നട േ ാ
307
വീ കിട ം ജടാ വിെന
പരമഗതി നരവ ന കിയ ാല വത്
പ തപാ ശ നട ം വിധൗ തദാ
തരണി തെനാ സപദി സഖ ം െചയ്തി
സത രം െകാ ി ശ തെന ം.
തരണിതനയ മഥ കപീ നായ് വ ി
ത ത പകാരമാ ീവ ം
കപിവരെര വിരവിെനാ നാ ദി ി ം
ക വ വാനയേ ാരന രം
നരവരിെലാ വനഹമ വ ീടിേന
ണ വാനായ സ ാതിത വാ ിനാ .
ജലനിധി െമാ ശതകേയാജനാ വി തം
െചേ തി ചചാടി ട ീടിേന .
രജനിചര രിയി വ തിരേ നഹം
രാ ിയില താതാ ഹവശാ .
ത നികരവരമരിയ ശിംശപാ ം
ത ലേദേശ ഭവതിേയ ം ദാ
കനിവിെനാ ക താ നാേയനഹം
കാമലാഭാ ത ത നായീടിേന .
ഭഗവദ ചരരിലഹമേ സര മമ
ഭാഗ മേഹാ! മമ ഭാഗ ം! നേമാസ് േത.
വഗ ലവരനിതി പറ ട ീടിനാ
പിെ യിളകതി ാനര ണം.
കിമിതി ര ലവരചരി ം േമണ േമ

കീ ി ിതാകാശമാ േ മേനാഹരം.
പവന പെയാ പറ േക ി േയാ?
പാപിയാെമ െട മാനസ ാ ിേയാ?
ചിരതരെമാ െപാ റ ാെത ǌാനിഹ
സ പ്നേമാ കാ ാനവകാശമി േ ാ.
സരസതരം പരിചിതമാ ക ാ തം
സത മായ് വ ിതാ മമ ൈദവേമ.
ഒ ഷനി മമ പറ െവ ാകില-
ത മ ി േമ കാണായ് വേരണേമ.
308
ജനക പദുഹി വചനംേക മാ തി

ജാതേമാദം മ മ മിറ ിനാ .
വിനയെമാ മവനിമക ചരണനളിനാ ിേക
വീ നമസ്കരി ാ ഭ ി കം
െതാ െച തകെലയവനാ നി ീടിനാ
ഷ്ട ാ കലപിംഗ ല ശരീരമായ്.
ഇവിെട നിശിചരപതി വലീ ഖേവഷമാ-
െയെ േമാഹി ി തി വരികേയാ
ശിവശിവ കിമിതി ക തി മിഥില പ ി ം.
േചതസി ഭീതികല മ വിനാ .
തി ദശ ഖ െപ െത നി പി
ി ി ക കപീ ം
ശരണമിഹ ചരണസരസിജമഖിലനായിേക!
ശ ി േവ റെ ാ െമെ നീ.
തവ സചിവനഹമിഹ തഥാവിധന േഹാ
ദാേസാസ്മി േകാ സേല സ രാമസ ǌാ
ഖി കപി ലതിരകനായ ര ാ ജ
ീവ ത ജഗ ാണന ന
കപടെമാ വെരാ െമാ െപാ മറി ീല
ക ണാ വാചാ മനസാപി മാതാേവ!
പവന ത മ രതര വചനമ േക ട
പ ാലയാേദവി േചാദി ിതാദരാ :-
ഋത ദു ടവ വാക ം െതളി-
ി െന െചാ വ റ ം േലാം
സദയമിഹ വദ മ ജ വാനരജാതിക
ത ളി സംഗതി സംഭവി ീ വാ .
കലിത ചി ഗഹന വി കാരണെമെ േടാ
കാ ണ വരാ ിേധ : കപി ǌ്ജര!
തി മനസി ഭവതി െപരിെക േ മ െ -
െതേ ാ െചാ തി ല ം െചാനീ
ൃ ഖി നിഖിലമഖിേലശ
309
ീരാമേദവനാണ സത േമാമേല!
ഭവതി പതിവചനമവലംബ ര ംഗമാ-
യാ യാശ മാ മ ി ം
മ വിന െപാ തിെലാ കനക ഗമാേലാക
മാനി പിേ നട ര പതി
നിശിതതര വിശിഖഗണ ചാപ മായ് െച
നീചനാം മാരീചകെനെ ാ രാഘവ
ഉട ട ലെയ ടജ വി വ േപാ-
ായ ാ േമാ പറയാവേതാ?
ഉടനവിെടയവിെടയടവിയിലടെയ േനാ ി -
െമാ കര തിര ഴ ം വിധൗ
ഗഹന വി ഗഗനചരപതി ഗ ഡസ ിഭ
േക കിട ം ജടാ വിെന
അവ മഥ തവ ചരിതമഖിലമറിയി ള-
വാ െകാ ി ിപ ീ ം.
നരടവികളിലവരേജന സാകം തം
തിരി കബ ഗതി നല്കി.
ശബരി മ വിന നിവരാ േമ െച ട
ശാ ാ ക ി ം െകാ ീടിനാ .
അഥ ശബരിവിമലവചേനന േപാ ശ -
കാ ി വരപാ േശ നട ം വിധൗ
തരണി തനി വെര മഴകിെനാ ക തി-
താല്പര െ ാ യ ിെതെ ദാ
ബത രവി േലാ ഭവ ാ െട സ ിധൗ
ചാരീേവഷമാലംബ െച ǌാ
പതി ലവര ദയമഖില മറി തി-
നി ല ാെര മലിെല ട
തരണി ത നികട വി െകാ െച ീടിേന
സഖ ം പരസ്പരം െച ി ിതാ ǌാ .
ദഹനെന മഴകിെനാ സാ ിയാ ിെ ാ
ദണ്ഡമി വ മാ തീ ീ വാ
തപന ത ഹിണിെയ ബലാലട ിെ ാ
താരാപതിെയ വധി ര വര
ദിവസകരതനയ െകാ ി രാജ ം
310
േദവിെയയാരാ കാ ാ കപീ ം
വഗ ലപരി ഢെര നാ ദി ി ം
േത കേമൈകകല ം നിേയാഗി ാ .
അ െപാ ര പതി മലിെവാടരിേക വിളി-
ം ലീയം മമ ക ി ന കീയിനാ .
ഇ ജനക പതിമക ക ി െകാ നീ
എ െട നാമാ രാന ിതം പിെ ം
സപദി തവ മനസി വിശ സസി േയ
സാദരം െചാ ാനടയാളവാക ം.
അ ഭവതി കരതളിരിലിനി വിരവി ന വ-
നാേലാകയാേലാകയാന കം.
ഇതി മ രതരമനിലതനയ രെചയ് ട-
നി ിരാേദവിത കയയി നല്കീടിനാ .
നരധിക വിനയെമാ െതാ താദരാ-

ല്പിേ ാ ി വാ ി വണ ിനി ീടിനാ .
മിഥില പ ത മ ക ിതി ീതയായ്
േമേ െലാ മാന ബാഷ്പാ ലാ
രമണമിവ നിജ ശിരസി കനിവിെനാ േച ി
രാമനാമാ ിതമം ലീയം ദാ.
വഗ ലപരി ഢ! മഹാമതിമാ ഭവാ
ാണമാതാ മമ ീതികാരി ഡം.
ഭഗവതി പരാ നി ീനിധൗ രാഘേവ
ഭ ിനതീവ വിശ ാസ ദയാപര .
പല ണ ടയവെരെയാഴിെക മ ാെര ം
ഭ ാവയ മി മ ിധൗ.
മമ ഖ മ ദിനമിരി ം കാര ം
മല്പിരിതാപ ം ക വേ ാ ഭവാ .
കമലദലനയനനകതളിരിലിനി മാം തി
കാ ണ ാം പരിചറിയി നീ.
രജനിചരവരനശനമാ െമെ െ ാ
ര മാസം കഴി ാെല നി യം
അതിനിടയി വ വതി േവല െചയ്തീ നീ
അ നാ ം ാണെര രി ീ വാ ,
311
ത രിതമിഹ ദശ ഖെന നി ഹിെ െട
ദു:ഖം കള ര ിെ െചാ നീ.
അനില തനയ മഖിലജനനി വചന േക-
ാ ലംതീ വാനാ െചാ ീടിനാ :-
അവനിപതി തെനാടടിയ ഭവദ ാ ക-
ള ണ ി തി േമ
അവരജ മഖില കപി ലബര മായ് തി-
ാ വ മതിനിെ ാ സംശയം
തസചിവ സഹജസഹിതം ദശ ീവെന
ര ാ ജാലയ ി യ ം ണാ .
ഭവതിെയ മതിക ണമഴകിെനാ വീ നി
ഭ ാവേയാ യ്െ മാദരാ .
ഇതി പവന തവചന ടമെയാ േക േപാ-
തി ിരാേദവി േചാദി ളീടിനാള്.
ഇഹവിതത ജലനിധിെയ നിഖില കപിേസനേയാ-
േടെതാ ജാതി കട വ ം
മ ജപരി ഢനിതി വിചാരി േനര
മാ തി ൈമഥിലിേയാ െചാ ീടിനാ :-
മ ജപരി ഢെന മവരജെന മ െപാ

മ വാനരൈസന െ ം ണാ
മമ മലി വിരവിെനാെട കട വ
ൈമഥിലീ! കിം വിഷാദം ഥാ മാനേസ
ല തരമമിത രജനിചര ല മേശേഷണ
ല ം ഭസ്മമാ ീ മനാ ലം.
തമതി ത ! മമ േദഹ ാമിനി
േ ഹം വിനാ ഗമി ീ വേനാമേല
വിരഹ ക ഷിത മനസി ര വര മാം തി
വിശ ാസമാ വ ീ വാനായ് ദാ
തരിക സരഭസെമാരടയാള ം വാക ം
താവകം െചാ വാനായ െച ണം.
ഇതി പവനതനയവചേനന ൈവേദഹി -

മി ിരിേനരം വിചാരി മാനേസ
312
ചി രഭരമതി മ മമല ഡാമണി
ചി യി മാ തിൈകയ നല്കീടിനാ .
ൃ തനയി നെരാരടയാളവാക ം ഭവാ
ത ാ ധരി ക േ പറ ീ നീ.
സപദി നര െപാ വിശ ാസെമ െട
ഭ ാവി ായ് വ െമ നി യം.
ചിരമമിത ഖെമാ തപസി ബ നിഷ്ഠയാ
ചി ടാചല ി വാ ം വിധൗ
പലലമ പരിചിെനാ ണ വാ ചി ി ǌാ
പാ ം കാ ി ീ ം ദശാ േര
തി ടി മഴകിെനാ മടിയി മമ വ ട
തീ പാദ വരെവാ റ ീടിനാ .
അ െപാ തിലതി ചപലനായ ശ ാ ജ-
നാ കാകാ തി വ ീടിനാ
പലെപാ പലലശകല െകാ ീടിനാ
ഭ ി െകാ വാെനേ ാ ǌാ തദാ
പ ഷതര ട ടെനെ റി ീടിേന
പാഷാണജാല െകാ െകാ വ
വ ഷി മമ ശിതചരണനഖര ണ്ഡ ളാ
വായ്േപാ കീറിനാേനെറ പിതനായ്
പരമ ഷ ട ണ േനാ ം വിധൗ
പാരെമാലി േചാരക ാ ലാ
ണശകലമതി പിതനാെയ മം
ദിവ ാസ് മ ജപി യ ീടിനാ
സഭയമവനഖിലദിശി പാ നട ി
സ ടം തീ ര ി െകാ ീ വാ
അമരപതി കമലജഗിരീശ ഖ ാ -
മാവതെ യേ ാരവ ാ േര
ര തിലകനടിമലരിലവശെമാ വീണി
ര ി െകാേ ണെമെ പാനിേധ!
അപരെമാ ശരണമിഹ നഹി നഹി നേമാസ് േത
ആന േ ! ശരണം നേമാ സ് േത.
ഇതി സഭയമടിമലരി വീ േകണീടിനാ-
313
നി ാ ജനാം ജയ മേ രം
സവി ലതിലകനാഥ സസ്മിതം െചാ ിനാ
സായകം നിഷ്ഫലമാ കയിെ േമ
അതി തവ നയനമതിെലാ നാം േപാം നി യ-
ന രമി നീ െപായ്െ ാ ക നി ഭയം.
ഇതി സദയമ ദിസെമെ ര ി വ-
നി േപ ി െതെ െട ദുഷ് തം.
ഒ പിഴ െമാ െപാ തിവെനാ െചയ്തീല ǌാ-
േനാ ാലിെത െട പാപേമ കാരണം.
വിവിധമിതി ജനക പ ദുഹി വചനം േക
വീരനാം മാ ത ം െചാ ിനാ :-
ഭവതി നരിവിെട മ വീ േത േമ
ഭ ാവറിയായ്ക െകാ വരാ ം
ത്ഡടിതി വ മിനി നിശിചരൗഘ ം ല ം
ശാഖാ ഗാവലി ഭസ്മമാ ം ഢം.
പവന തവചനമിതി േക ൈവേദഹി ം
പാരി േമാേദന േചാദി ളിനാ :-
അധിക ശത രിഹ ഭവാ കപിവീര -
മീവ വര േയാ െചാ നീ.
നിഖില നിശിചരരചലനിഭ വി ല ിക
നി ളവേരാെടതി െത െന?
പവനജ മവനിമക വചനമ േക ട
പ ത ല നായ് നി ാനതി തം.
അഥ മിഥില പതി തേയാ െചാ ീടിനാ-
നǌ്നനാ ഭǌ്ജനന ന :-
ഇ ക കകമലരിലി െന വ-
രി ി പെ ാ െവ ം പടവ ം.
പവന ത ദുവചനമി െന േക ട
പ പ ാ ി ം പാ െചാ ീടിനാ :-
അതിവിമലനമിതബലനാശരവംശ ി-
ന ക നീയതിന മിെ േടാ!
രജനി വിരെവാ കഴി മിനി ഴ െക ില് നീ
314
രാ സസ് ീക കാണാെത നിരാ ലം
ജലനിധി മതിചപലമിേ കട
െച ര വരെന ാ ക ന ന!
മമ ചരിതമഖിലമറിയി ഢാരത്ന
മാ ി െകാ വിരെയ നീ.
വിരവിെനാ വരിക രവി ത ൈസന ം
വീര മാ ാരി വ മയ് ഭവാ .
വഴിയിെലാ പിഴ പേരാധ െമ ിേയ
വാ ത! േപാ ന വ ം വം.
വിനയഭയ ക ഭ ി േമാദാന ിതം
വീര നമസ്കരി ീടിനാന ിേക.
ിയവചനസഹിതനഥ േലാകമാതാവിെന-
ിെ ം വല വ ീടിനാ
വിടതരിക ജനനി! വിടെകാ വാനടിയ
േവേഗന േഖദംവിനാ വാഴ്ക സ തം.
ഭവ ഭമയിതനയ! പഥി തവ നിര രം
ഭ ാരാമാ വ ീ ക നീ.
ഖെമാടിഹ ജഗതി ചിരം ജീവ ജീവ നീ
അനിലതനയ മഖിലജനനിെയാ സാദരം
ആശീ ചനമാദായ പി വാ ിനാ .
ല ാമ നം
െച തകെലെയാ വിടപിശിഖര മമ വ
ചി ി ക ാ മനസി ജിത മം.
പര രിയിെലാ പതികാര ാ മായതി-
പാടവ െ ാ തം നിേയാഗി ി
സ യമതിെനാരഴിനിലെയാഴി സാധി ഥ
സ സ ാമികാര ിന രെമനനിേയ
നിജ ദയച രതെയാടപരെമാ കാര ം
നീതിേയാേട െചയ് േപാമവ മ .
അതി രബമഖിലനിശിചര േലശെന
യ േപാ ക പറ േപായീേടണം.
315
അനി െപ വഴി മിതി ഡമിതി ചി െച-
യ്താരാമെമാെ െ ാടി ട ിനാ .
മിഥില പമക മ മതിവിമലശിംശപാ-

െമാഴി െതാെ ക വ
മദലഫലസഹിത ല്മമ ീത -
െപാ ിയലറി വീ ം വിധൗ
ജനനനിവഹ ഭയജനന നാദേഭദ ം
ജംഗമജാതികളായ പത ിക
അതിഭയെമാടഖിലദിശി ദിവി ഖ പറ ട
ആകാശെമാെ രെ ാ ശബ്ദ ം
രജനിചര രി ഝടിതി കീഴ്േമ മറി ി
രാമ ത മഹാവീര പരാ മ .
ഭയെമാട െപാ നിശിചരിക ണ ി
പാ േനരം കപിവീരെരാ ാണായി.
ഇവനമിതബലസഹിതനിടിനിനദെമാ -
െമെ ാ ജ വിെത ി വ ം?
ഖി! തവ നികട വി നി വിേശഷ
രഗാ്ര തി! െചാ ീലേയാ െചെ ാേടാ!
മനസി ഭയമധികമിവെന ǌ
മ ാടാകാരം ധരി ിരി ം.
നിശി തമസി വ തി കാരണെമ െചാ
നീയറി ീലേയാ െചാ ിവനാെരേടാ?
രജനിചര ല രചിത മായകെളാ േവ
രാ ി ര ാ െ ാഴി റിയാവേതാ?
ഭയമിവെന നികട വി ക മ ാനേസ
പാരം വള െത ാവതീശ ര!
അവനിമകളവെരാടി െചാ േനര വ-
രാ ലേ ശ രേനാ െചാ ീടിനാ :-
ഒ വിപിനചരനമിതബലനചലസ ിഭ-
ദ ാനെമാെ െ ാടി കള ി
െപാ വതി ക തിയവനവഗതഭയാ ലം
െപാ ി ി ൈചത ാസാദെമാ േവ.
316
സലധരനനിശമ കാ വെര ം
ല്െപ ത െകാ ീടിനാ മം.
ഭവനതമതിെലാ വെര മവ ഭയമി േഹാ
േപായീലവനിവി ിനി ം േഭാ!
ദശവദനനിതി രജനിചരിക വചനംേക
ദ േകാപമേ ാധവിവശനായ്
ഇവനിവിെട നിശി തമസി ഭയെമാഴിെയവ വ-
േന െമളിയവനെ നി യം.
നിശിതേപാകാ റായിരം വീര ാ
നിശിചര ലാധിപാ ാകര ാരതി-
നി ഭയം െചാ ക മാ തി
ശിഖരി ലെമാ മവനി വനിള ംവ ം
സിംഹനാദം െചയ്ത േക രാ സ
സഭയതര ദയമഥ േമാഹി വീണി
സം മേ ാട ീടിനാ പിെ ം.
ശിതവിശിഖ ഖനിഖില ശസ്തജാല െള
ശീ ം േ ാേയാഗി േനരം കപീ ം
പരി വിരവിെനാ യ ജിത മം
ഗരംെകാ താഡിെ ാ ീടിനാ .
നി ത നിശിചരനിധനനിശമന ദശാ േര
നി ഭരം ി ന േര ം.
അഖിലബലപതിവരരിൈലവൈരെ െക-
ത േരാേഷാ നിേയാഗി ന രം
പരമ രണനി ണെനാെടതി പ ത ം
പ േസനാധിപ ാ ഭവി
തദ ദശവദന ദിത ധാ െചാ ീനാ
ത ബലമ തം മ ഭേയാ തിദം.
പരിഭവെമാടമിതബലസഹിതമപി െചെ ാ
പ േസനാധിപ ാ മരി ീടിനാ .
ഇവെന മമ നികട വി ഝടിതി സഹജീവേനാ-
ടി ബ ി െകാ വ ീ വാ
മഹിത മതിബല സഹിതെമ വെരാ നി ട
മ ി ാ റെ വി ശം.
317
ദശവദനവചനനിശമനബലസമന ിതം
ദണ്ഡ സല ഖഡ്േഗ ചാപാദിക
കഠിനതരമലറി നിജ കരമതിെല ട
േര ാര ാ കപീ ം
വനതല ലെയ രലറി മ ം വിധൗ
രിശസ് ം േയാഗി ാര ണം
അനിലജ മവെര വിരേവാ െകാ ീടിനാ-
നാ േലാഹസ്തംഭതാഡന ാലേഹാ!
നിജസചിവതനയെര വ മമിത ൈസന ം
നി രേലാകം ഗമി േക യാ
മനസി ദശ ഖ താപ ം ഭീതി ം
മാന ം േഖദ ം നാണ ം േതടിനാന്.
ഇനിെയാ വനിവെനാ ജയി തിനി മ-

ി െന ക ീല മ ǌാനാെര ം
ഇവെരാ വെരതിരി കില ര രജാതിക-
െള േമ നില് ാറി ജഗ േയ.
അവ പര െമാ കപിെയാേട മരി ിത-
േ ാ! തം നശി ി മാമകം.
പല മിതി ക തിെയാ പരവശത ൈകെ ാ
പാരം തള െ ാ താതേനാടാദരാ
വിനയെമാ െതാഴിതിളയമക രെചയ്തി
വീര ംസാമിദം േയാഗ മേ േമ.
അലമലനിതറികല ചിതമഖില താ-

മാ േഖദം ൈധര ശൗര േതേജാഹരം
അരിവരെന നിമിഷമിഹ െകാ വ വെന-
മാര ം നി മി ീടിനാ .
കപിവര മ െപാ േതാരണേമറിനാ .
കാണായിത മാരെന ിധൗ
ശരനികരശകലിത ശരീരനായ് വ തി
ശാഖാ ഗാധിപ താ മ േനരം
നിവിെനാ ഗഗന വി നി താണാ ത
318
നി ദ്ഗരം െകാെ റി ീടിനാ
ശമന രി വിരവിെനാ െച ീടിനാ
ശ നാമ മാര മേനാഹര .
വി ധ ലരി നിശിചരാധിപ രാവണ
ാ മാഹ േക ദു:ഖാ ാനായ്
അമരപതിജിതമമിതബലസഹിതമാ ജ-
മാ േഖദേ ാടണ െചാ ീടിനാ :-
ിയതനായ! വചനമിഹ തവ സേഹാദര

േ താധിപാലയം േക ീേല?
മമ തെന രണശിരസി െകാ കപീ െന
മാ ാണ്ഡജാലയ ി യ ീ വാ
ത രിതമഹമ ബലെമാ േപാടീ വ
ത നിഷ്േഠാദകം പിെ ന കീ വ .
ഇതി ജനകവചനമലിേവാ േക ാദരാ-
ലി ിജി ം പറ ീടിനാ ത േണ :-
ത ജമനസി ജനക തവ േശാകം മഹാമേത!
തീ െകാ വ ǌാ പരാഭവെമാ േവ
മരണവിരഹിതനവനതി ി സംശയം
മെ ാ വ ബലാല വ ീ േമാ?
ഭയമവ മരണ തമിെ കാ കി ǌാ
ാസ് െമയ് ബ ി െകാ ീ വ .
വനതലമഖിലമരവിേ ാ ഭവാദി ം
േദവാരിക ത വര ിനാ .
വലമഥനമപി ധി ജയി നേ ാെടാ
വാനര വെ തിരി മ തം!
അ ക മളവിലിഹ നാണമാെമ ം
ഹ മശേക ാ പി ǌാനവിളംബിതം
തിഭിരപി നി തിഭിരപി ഛ നാപി വാ
ഛ്േറണ ǌാ ത സമീേപ വ വ
സപദി വിപദുപഗതമിഹ മദാ തം
സ ദ ിനാശകരം പരം നി യം
സ ഖമിഹ നിവസ മയി ജീവതി ത ം ഥാ
സ ാപ ാ ക മാം.
319
ഇതി ജനകെനാ നയഹിത ള് ചി ട-

നി ജി ം റെ സ നായ്
രഥകവചവിശിഖധ രാദിക െകാെ ാ
രാമ തം േജ മാ െച ീടിനാ
ഗ ഡനിഭനഥ ഗഗന ല്പതി ീടിനാ
ഗ ന കം മാ തി വീര വാ
ബ മതി മകതളിരി വ പരസ്പരം
ബാ ബലവീര േവഗ കാ കയാ .
പവന തശിരസി ശരമ െകാെ യ്തി
പാകാരിജി ായ പ ാസ വി മ .
അഥ സപദി ദി വിശിഖെമ െകാെ യ്
മ ാ ബാണ പദ ളി ം തഥാ
ശിതവിശിഖമധികതരെമ വാ േമെലയ്
സിംഹാനാേദന പ ം ിനാ .
തദ കപി ലതിലകന െകാ നായ്
സ്തേഭന തെനെ ാ ി സത രം
രഗ തരഥ മഥ ത്ഡടിതി െപാടിയാ ിനാ
ര ചാടിനാ േമഘനിനാദ ം.
അപരെമാ രഥമധിക വി െതാ ടേനറിവ-
സ് ശസ് ൗഘവരിഷം ട ിനാ
ഷിതമതി ദശവദനതനയ ശരപാേതന
േരാമ ന ാ കീറി കപീ ം.
അതി െമാ െക തിയവനിെ കാ കയാ-
ലംേഭാജസംഭവബാണെമയ്തീടിനാ
അനിലജ മതിെന ബ മതിെയാ ടനാദരി-
ാഹ േമാഹ വീണി തേല.
ദശവദന തനനിലതനയെന നിബ ി
ത പിതാവി ി വ വണ ിനാ .
പവനജ മനസിെയാ പീഡ ായീല

പ േദവ ാര് െകാ വര ിനാ .
നളിനദളേന നാം രാമ ി വടി
നാമാ തം ജപി ീ ം ജനം സദാ
320
അമല ദി മ മഥന ഭ ി വി രാ
യ ാനക തബ നം ണാ .
ചിര വിരചിതമപി വി ച പരിപദം
ിരം ാപി മിെ ാ സംശയം
ര തിലക ചരണ ഗമകതളിരി വെ ാ
രാമ ത ബ ം ഭവി ീ േമാ?
മരണജനിമയവി തി ബ മി ാേതാര
മ ബ നംെകാെ സ ടം?
കപടമതികലിതകരചരണവിവശത ം
കാ ി ിട െകാ േ ാരന രം
പല മതി കെമാ നിശിചരരണ ട
പാശഖണ്േഡന ബ ി കാരണം
ബലമിയ മമരരി െകാ ി ിടെ ം
ാസ് ബ നം േവ െപ ിതെ ാേഴ.
വ ഥ മവകതളിരിലി െയ ാകി ം
ബ െന ഭാവം കള ീലവ
നിശിചരെര െകാ ാ േപാ ംവിധൗ
നി ലനായ് കിട ാ കാര ഗൗരവാ .
ഹ മാ രാവണസഭയി
അനിലജെന നിശിചര ലാധിപ ി വ-

ാദിേതയാധിപാരാതി െചാ ീടിനാ :-
അമിത നിശചരവരെര രണശിരസി െകാ വ-

നാ വിരി ാസ് ബ നായീടിനാ
ജനക! തവ മനസി സചിവ ാ മായിനി-
െ േ വിചാര കാര ം നീ വിധീയതാം.
വഗ ലവരനറിക സാമാന ന ിന
ത ിവ ിെന ാെമാര ക .
നിജതനായ വചനമിതി േക ദശാനന
നില് ം ഹസ്തേനാേടാ െചാ ീടിനാ :-
321
ഇവനിവിെട വ വതി കാരണെമെ -
െമ നി വ െത ം
ഉപവന മനിശെമാ കാ നനവെര -
േ ാ മ ന രെര ം-
ത രിതമതിബലെമാ തക െപാടി ം
മേയാടാ െട തെന ം
ഇവെനാടിനി വിരവിെനാ േചാദി നീെയ -
മി ാരി െചാ േക ഹസ്ത ം
പവന തെനാ വിനയനയസഹിതമാദരാ
പ നീയാരയ വ കേപ!
പസദസി കഥയമമ സത ം മഹാമേത!
നിെ യയ വി നി യം
ഭയമകിലമകതലിരി നി കള ാ ം
സഭയ്െ ാ മി ഭ പാ നീ
അ തവചന മലമധ ക -
മ ലേ ശരാജ ി ലിെ േടാ!
നിഖില നിശിചര ലബലാധിപ േചാദ
നീതിേയാ േക വാ തനയ ം
മനസി ര ലവരെന രപി നി പി
മ ഹാേസന മേ തരം െചാ ിനാ :-
സ് ടവചനമതിവിശദമിതി ജള േഭാ!
ജ നാം രാമ ത ǌാനറിക നീ
വനപതി മമ പതി ര ര ജിതന്
ണ ഷ േഷാ മ പര
ജഗ ലപതിശയനനമലനഖിേലശ ര
േദവാരാതി ി ി ദ
രമഥന ദയമണി നിലയന നിവാസിയാം
േതശേസവിത തപ ാ ക
ജഗ ലരി മണിരഥ ജ മാധവ
പതി തിവി ഷണ സ ിത
നിജ ജനകവചനമ സത ാമാ ീ വാ
നി ല കാനന ി റെ
ജനകജ മവരജ മായ് മ നാ
322
െച നീ ജാനകിെയ െകാ ീേല?
തവ മരണമിഹ വ വതിെ ാ കാരണം
താമരേസാ ഭവകല്പിതം േകവലം.
തദ ദശരഥതനയ ം മതംഗാ േമ
താേപന ത ി മായ് ഗമി ീടിനാ
തപനതനയെനാടനലസാ ിയായ് സംഖ ം
താല്പര െ ാ െചയ്േതാരന രം
അമരപതി തെനെയാ ബാേണന െകാ ട-
ന ാ ജ കിഷ്കി ം ന കിനാ
അടിമലരിലവനമനമഴകിെനാ െചയ് വ-
ാധിപത ം െകാ ാധിതീ ീടിനാ .
അതിനവ മവനിതനയാേന ഷണ ിനാ-
യാശക േതാ േമൈകക റായിരം
വഗ ല പരി ഡെര ല തരമയ തി-
േലകനഹമിഹ വ ക ീടിേന .
വനജവിടപികെള ട ടനിഹ തക ം
വാനരവംശ തിശീലം വിേഭാ!
ഇകലി നിശിചരവരെരെയാെ ടി ം-
െമെ വധി തിനായ് വ കാരണം
മരണഭയമകതളിരിലി യാെത വി
മെ ാ ജ ളിെ നി യം.
ദശവദന! സമര വി േദഹര ാ മായ്
ത ത വ െ നി ഹിേ നഹം
ദശനി ത ശതവയസി ജീ െമ ാകി ം
േദഹിക േ ം ിയം േദഹേമാ നീ.
തവതനയ കരഗളിത വിധിവിശിഖപാേശന
ത ǌാ ബദ്ധനാേയെനാ കാ ണം
കമലഭവ ഖ രവര ഭാേവന േമ
കായ ിേന േമ പീഡ ായ് വരാ.
പരിഭവ െമാ െപാ മരണ മകെ ടാ
ബ ഭാേവന വ ീടിേനന ǌാ
അതി െമാ െപാ തിെലാ കാരണ േക-
ളദ ഹിതം തവ വ ദ നായ്
323
അകതളിരിലറി റ വ േ -
ാനെമാെ നീേ ണം ധജ ം.
അ ജഗതി ക ക ണാ നാം ധ െമ-
ാേ ാപേദശമ ാനിനാം േമാ ദം.
മനസി ക ക വനഗതിെയ വഴിേയ ഭവാ
മ നായീെടാലാ േമാഹമഹാം ധൗ
ത ജ മനസി ദശവദന! രാ സീം ിെയ
ൈദവീം ഗതിെയ സമാ യി ീ നീ.
അ ജനനമരണഭയനാശിനി നി യ-
മന യാ സംസാരകാരിണി.
അ തഘന വിമലപരമാ േബാേധാചിത-
നത മാന േയാ തനേ ാ ഭവാ
കളക തവ ദി സപദി തത േബാേധന നീ
കാമേകാപേദ ഷേലാഭേമാഹാദിക
കമലഭവ തതനയന നനാകയാ
ക രഭാവം പരി ഹിയായ്ക നീ
ദ ജ ര ജഖഗ ഗ ജഗേഭേദന
േദഹ ിെയ ജ ീ നീ
തി ണപരവശതയാ ബ നായ് വ ം
ാണേദഹ ളാ ാവ റിെകേടാ!
അ തമയനജനമലനദ യനവ യ-
നാന േനക പര േകവല
നി പമനേമയനവ നിരാ ല
നി ണ നിഷ്കള നി മ നി ല
നിഗമവര നിലയനന നാദ വി
നിത നിരാകാരനാ ാ പര ാ ം
വിധിഹരിഹരാദിക ം തിരിയാതവ
േവദാ േവദ നേവദ ന ാനിനാം
സകലജഗദിദമറിക മായാമയം േഭാ
സ ി യം സത േബാധം സനാതനം
ജഡമഖിലജഗദിദമനിത മറിക നീ
ജ ജരാമരണാദി ദു:ഖാന ിതം
അറിവതി പണി പരമ ഷ മിറിമായ -
324
ള ാനമാ നാ ക െതളിക നീ.
പരമഗതി വ വതി പരെമാ പേദശ ം
പാ േക ീ െചാ ി ǌാ .
അനവരതമകതളിരിലമിതഹരിഭ ിെകാ-
ാ വി ി വ െമ നി യം
അകമല മഘമക മളവതിവി മാ-
യാ തത ാന ദി ം ഢം.
വിമലതരമനസി ഭഗവ വി ാന-
വിശ സേകവലാന ാ തിയാ
രജനിചര വനദഹന മ ാ രദ യം
രാമരാേമതി സൈദവ ജപി ം
രതിസപദി നിജ ദി വിഹായ നിത ം ദാ
രാമപദധന ാന ി റയ് ം
അറി െച തകതളിരിെലാ ഷ െ ി-
ലാഹ േവ താകയാലാ നീ
ഭജ ഭവഭയാപഹം ഭ േലാക ിയം
ഭാ േകാടി ഭം വിഷ് പാദാം ജം
മ മഥന ചരണസരസിജ ഗളമാ നീ
മൗഢ ം കള ഭജി െകാ ീെടേടാ!
തിക മിനി മനസി കനിെവാ കള ൈവ-
േലാകം ഗമി ാ വഴി േനാ നീ.
പരധനകള േമാേഹന നിത ം ഥാ
പാപമാ ി കീഴ്േപാ വീണീെടാലാ.
നളിനദലനയനമഖിേലശ രം മാധവം
നാരായണം ശരണാഗതവ ലം
പരമ ഷം പരമാ ാനമദ യം
ഭ ിവിശ ാേസന േസവി സ തം
ശരണമിതി ചരണകമേല പതി ീെടേടാ!
ശ ഭാവെ ത ജി സ ഷ്ടനായ്.
ക ഷമനവധി ഝടിതി െചയ്തിെന ാകി ം
കാ ണ മീവ മി മ ാ േമ.
ര പതിെയ മനസി ക കിലവ തേല
ര ാമ ാകയി ജ ം സേഖ!
325
സനക ഖ നിക വചന ളിേതാ െ േടാ
സത ം മേയാ ം വിരി ാദി സ തം.
അ തസമ വചനമിതി പവനതനേയാദിത-
മത േരാേഷണ േക ദശാനന
നയനമി പതി മഥ കന ചിത മാ ട
ന ാ ി മിഴി െചാ ീടിനാ :-
തിലസ ശമവെനയിനി െവ ി വി
ധി ാരമി ക ീല മ ാ േമ.
മമ നികട വി വടിെവാെടാ മി മാം
മെ ാ ജ ളി െന െചാ േമാ?
ഭയ െമാ വിയന മി കാ ാനി
പാപിയാേയാ ദുഷ്ടാ ാ ശഠനിവ .
കഥയ മമ കഥയ മമ രാമെന ാ െചാ ?
കാനനവാസി ീവെന ാെരേടാ?
അവെര മന രം ജാനകി െകാ വ .
ദശവദനനചനമി േക േകാപം
ദ ംകടി കപീ ം െചാ ിനാ :
നിന തവ മനസി െപ െത ം ന നീ
നിേ ാെടതിെരാ റായിരം
രജനിചര ലപതികളായ് െǌളി െ ാ
രാവണ ാെരാ മിെ തി ീടി ം
നിയതമി മമ െച വിരല് േപാരാ പിെ
നീെയ െച െതേ ാ കശ്മല!
പവന തവചനമി േക ദശാസ ം
പാ ശ ിത ാെരാടാ െചാ ീടിനാ :-
ഇവിെട നിശിചരെരാ വരാ ധപാണിയാ-
യി േയാ ക െനെ ാ വാ െചാ വി .
അ െപാ തിെലാ വനവേനാട ീടിനാ-
നേ ാ വിഭീഷണ െചാ ിനാ െമ േവ :-
അ ത ദുരിതമി തെനെകാ െക-

ാ പ ാ െചാ ീ വി ?
326
ഇവെന നയമിവിെട വിരേവാ െകാ ീടിനാ-
െല െനയ റി ി രാഘവ
അതി നരിവെനാരടയാള ാ ി നാ-
മ യേ ണമതേ ാ േപാചിതം.
ഇതി സദസി ദശവദന സഹജവചേനന താ-
െന ിലത െന െചയ്െക െചാ ിനാ .
ല ാദഹനം
വദനമപി കരചരണമ ശൗര ാസ്പദം

വാനര ാ വാ േമ ശൗര മാ .
വയമതി ടിതി വസേനന വാ േവഷ്ടി
വ ി െകാ ി ര ിെല ാട ം
രജനിചരപരി ഢെര വാദ ം െകാ ി
രാ ിയ വേ ാ കളളെന ി െന
നിഖിലദിശി പല മിഹ േക മാ
നീേള വിളി പറ നട വി .
കലഹതകനിവനറിക നിസ്േതജെന ത -
ി നി നീ ീ ം കപി ലം.
തിലരസ താദിസംസി വസ് ളാ
തീ ം െത െതെര ം ദശാ േര
അ ബലനചലതരമവിെട മ വീടിനാ-
നത ായത ലമായി വാ തദാ.
വസനഗണമഖില െമാ ി മ ി
വാ മതീവ േശഷി ി പിെ ം.
നിഖിലനിലയനനിഹിതപ ാംബര ം
നീെള ിര െകാ വ ീടിനാ .
അ ടെനാ ി വാ േശഷി ക ള-
വ മി ം െച െകാ വ ീടിനാ .
തിലജ ത സ്േനഹസംസി വസ്
ദിവ പ ാം കജാല ം ിനാ .
നി തി െപ തിവ വ ന ളിെ ാ ിനി
സ്േനഹ െമ ാമ ീതേശഷ ം.
അലമലമിതമലനിവെന ം ദിവ നി-
327
താ േതാ ീ വിനാശ ിെന ാ ചില .
അലമിഹ വസനമിതി നനലമിനി വാലധി-
യ് ാ െകാ വി ൈവക േത േമ.
നരവ മ െപാ തീ െകാ ീടിനാ
ാ േദേശ ര രാരാതിക
ബലസഹിതമബലമിവ ര ഖ ംെകാ
ബ ാ ഡതരം ത ാ കപിവരം
കിതവമതിക മിെതാ കളളെന ി െന
ത ാ രവമരം ഗത ാ രവരം
പറകെള ട ടനറ റ ിെന
പ ിമദ ാരേദേശ െച ന രം
പവനജ മതി ശരീരനായീടിനാ
പാശ മേ ാ ശിഥിലമായ് വ ി
ബലെമാടവനതിചപലമചലനിഭഗാ നായ്
ബ ം േവ െപ േമല്േപാ െപാ ീനാ .
ചരമഗിരിേഗാ രാ വാ േവേഗന
ചാടിനാ വാഹക ാെര ം െകാ വ .
ഉ പതിെയാ ര മട യരമിയ ര-
ത്േനാ ംഗസൗധാ േമറി േമവീടിനാ .
ഉദവസിതനികര ട പരി േവഗേമാ
ത പിെ ത സത രം
കനകമണിമയനിലയമഖിലമനിലാ ജ
ക ി ക ി വ ി ിത ി ം.
തിചപലതെയാടവനചലേമാേരാ മണി-
ാസാദജാല ട ിനാ ,
ഗജ രഗരഥബലപദാതിക പങ് തി ം
ഗമ ളാ ളള രമ ഹ ം.
അനലശിഖക മനില ത ദയ ം െതളി-
ാഹ ! വിഷ് പദം ഗമി തദാ.
വി ധപതിെയാ നിശിചരാലയം െവേ ാ
ാ െമ ാമറിയി െകാള വാ
അഹമഹമികാധിയാ! പാവകജ ാലക-
ളംബരേ ാള യ െച ദാ.
വനതലഗതവിമലദിവ രത്ന ളാ
328
തിപരി മാ ളള ല ം
നരനില തനിതി ദ ി െത ി ം
തിപരി മായ് വ ിത തം.
ദശവദനസഹജ ഹ െമ ിേയ മ ളള
േദവാരിേഗഹ െവ ടീ ജവം.
ര ലപതി ിയ ത നാം മാ തി
ര ി െകാ ാ വീഭീഷണമ ിരം
കനകമണീമയനിലയനികരമ െവേ ാേരാ
കാമിനിവ ം വിലാപം ട ിനാ .
ചി രഭരവസനചരണാദിക െവ ാ
ജീവ ം േവ െപ മൗ പതി ം
ഉട കി കി ട ഴറിയലറി ാ -
തമായ സൗധ ളിേലറി ം
ദഹന ടനവിെട മ ദഹി ി
താഴ വീ പിട മരി ം
മമ! തനയ! രമണ! ജനക! ാണനാഥ! ഹാ!
മാമകം ക മേ ാ! വിധി ൈദവേമ!
മരണ ട ട കി കി വരിെക
മാ വാനാ മി േ ാ ശിവ ശിവ
ദുരിതമി രജനിചരവരവിരചിതം ഢം
മെ ാ കാരണമി ിതിേന േമ.
പരധന മമിതപരദാര ം ബലാ
പാപി ദശാസ പരി ഹി ാ േലാം.
അറികില ചിതമ മേദന െചയ്തീടായ്വി-
നാ മതിെ ഫലമി നി യം.
മ ജത ണിെയെയാ മഹാപാപി കാമി
മ ളളവ മാപ ായിതി െന.
തദുരിത ം കാര മകാര ം
ി െചയ് െകാേളളണം ധജനം.
മദനശരപരവശതെയാ ചപലനായിവ
മാഹാ ളള പതി തമാെര ം
കരബലെമാട ദിനമണ പിടി തി-
കാമീ ചാരി ഭംഗം വ ീടിനാ .
അവ മനസി മ വിന തേപാമയപാവക-
329
നദ രാേജ പിടിെപ ി േകവലം.
നീശിചരിക ബ വിധെമാേരാേ പറക ം
നില് ംനിലയിേല െവ മരി ം
ശരണമിഹ കിമിതി പലവഴി ടേനാടി ം
ശാഖിക െവ റി ട വീഴ്ക ം
ര ലവേരഷ്ട ത ിയാമാചര-
രാജ മ േയാജന ം ണാ
സരബ വിഭവ തേഭാജനം നല്കിനാ
സ ഷ്ടനായി പാവകേദവ ം.
ല തരമനിലതനയ തനീധിത ിേല
ലാം ല ം ത തീ െപാലി ീടിനാ .
പവനജ ദഹനപി തിേ േമ
പാവകനിഷ്ടസഖിയാകകാരണം.
പതിനിരതയാകിയ ജാനകിേദവിയാ
ാ ിതനാകയാ ം ണാവശാ .
അവനിതനയാ പാൈവഭവമ ത-
മത ശീതളനായി വ ി ം.
രജനിചര ലവിപിനപാവകനാകിയ
രാമനാമസ് തിെകാ മഹാജനം
തനയധനദാരേമാഹാ െര ാകി ം
താപ യാനലെന ട ീ .
തദഭിമതകാരിയാ ളള ത സ-
ാപം താനേലന ഭവി േമാ?
ഭവതിയദി മ ജജനനം വി സാ തം
പ ജേലാചനെനബ്ഭജി ീ വി .
വനപതി ജഗപതിശയനഭജനം വി
തദൗവാ സം തതാപാപഹം.
തദ കപി ലവര മവനിതനയാപദം
താ െതാ നമസ് ത െചാ ിനാ :
അഹമിനി ഴറി നടെകാള വന െര-
യ് ാ ാപയാ ഗ ാമി രാമാ ികം.
ര വര മവരജ മ ണജ മായ് ത-
മാഗമി ീ മന േസനാസമം.
മനസി തവ െച പരിതാപ ാെകാലാ
330
മ രം കാര മിനി നതാ േജ!
െതാ തമിതവിനയമിതിെചാ വ തേ ാ
ദു:ഖ െ ാ പറ ി സീത ം :
മമ രമണചരിത രെചയ്ത നിെ
മാനസതാപമക ി മാമകം
കഥമിനി മഹമിഹ വസാമി േശാേകന മ -
ാ ാ വണസൗഖ ംവിനാ
ജനക പദുഹി ഗീര ിെന േക വ
ജാതാ ക ം െതാ െചാ ീടിനാ :
കളക ചമിനി വിരഹമലചി ട മമ
സ്ക മാേരാഹ േണന ǌാ െകാ േപായ്
തവ രമണസവിധ പഗമ േയാജി ി
താപമേശഷമദൈദ്യവ തീ ീ വ .
പവന തവചനമിതി േക ൈവേദഹി ം
പാരം സാദി പാ െചാ ീടിനാ :
അതി തവ ര മളവിെ ാ ദ െമ-
ാ ിനി വ ി വിശ ാസമദ േമ.
ഭചരിതനതിബലെമാടാ ദിവ ാസ്േ ണ
േശാഷണബ നാൈദ്യരപി സാഗരം
കപി ലബേലന കട ജഗത് യ-
ക കെനെ ാ െകാ േപാകാ മാം.
മറിെവാെടാ നിശി രഹസി െകാ േപായാല
മവ് ാണനാഥകീ ി േപാരാ ഢം.
ര ലജവരനിവിെട വ ം െചയ്
രാവണെനെ ാ െകാ െപായ്െ ാള വാ
അതിരഭസമയി തനയ! േവലെചയ്തീ നീ-
യ നാ ം ധരി ീ വ ജീവെന.
ഇതി സദയവെനാട െചയ്തയ ീടിനാ-
ളി ിരാേദവി ം, പിെ വാതാ ജ
െതാ തഖിലജനനിെയാ യാ വഴ ി
ം മഹാ വം ക ചാടീടിനാ .
സ ലംഘനം
331
ി വന ലെയ െരാ ലറീടിനാ
തീ നാദം േക വാനരസംഘ ം,
ക വിനിെതാ നിനദമാ േക ായ ം
കാര മാഹ ! സാധി വ ി .
പവന ത,നതി നഹി സംശയം മാനേസ
പാ കാ െകാ േക ാലറിയാമ ം.
കപിനിവഹമിതി ബ വിധം പറ ംവിധൗ
കാണായിത ിശിരസി വാതാ ജം.
കപിനിവഹവീരേര! ക ി സീതെയ
കാ വീരനനപ ഹ ാലഹം
നിശിചരവരാദ യമാകിയ ല ം
നിേ ഷ ദ ാന ം ദഹി ി ി .
വി ധ ലൈവരിയാ ം ദശ ീവെന
നിസ്മയമാ ാ ക പറ ി .
ടിതി ദശരഥ തെനാടി ഥ െചാ വാ
ജാംബവദാദികേള! നട ീ വി .
അ െപാ പവനതനയെന മവരാദരി-
ാലിംഗ ഗാഢമാ ംബ വാലാ ലം
ക കെമാ കപിനിചയമനിലജെന ി
മി ാ വിളി േപായീടിനാ .
വഗ ലപരി ഢ ഴറി നടെകാ േപായ്
വണാചലം ക േമവീടിനാ .
മദലഫലമ ലതാത മാം
ല്മസമാ തം ീവപാലിതം
ധിതപരിപീഡിതരായ പി ലം
ദ ിനാശാ മാ ാ പറ ീടിനാ .
ഫലനികരസഹിതമിഹ മ രമ ര ം
ഭ ി ദാഹ ം തീ നാെമാ േവ
തരണീ തസവിധ പഗമ
താമസം ൈകവി ണ ി സാദരം.
അതിന വദി േളണെമ ാശ -
ംഗദേനാടേപ ിേ ാരന രം
അതിനവ മവെരാ ടനാ െയെ യ്കയാ-
ലാ മ വനം ിെത ാവ ം.
332
പരിെചാടതി മ രമ പാന ം െചയ്തവ
പക ഫല ഭ ി ം ദശാ േര
ദധി ഖ മനിശമ പാലനംെചയ്തി
ദണ്ഡധര ാര ത യാ
പവന ത ഖകപിക ഷ്ടി ഹാേരണ
പാേ ാ ഭയെ വ മതി തം.
ത രിതമഥ ദധി ഖ മാ ീവെന-
മാേലാക ാ െചാ ിനാ :
തവ മ വന ി ഭംഗം വ ിയാ
താേരയനാദികളായ കപിബലം.
ചിരമ തവ ക ണയാ പരിപാലി
ിരമാധിപേത ന വാേണനഹം.
വല്മഥന തതനയനാദിക െളാ േവ
വ മ ത ജനെ ം െവ ടന്
മ വനമി െപാ തഴി ിെത ി െന
മാ ലവാക മാക ണ ീവ ം
നിജമനസി രപി വള േ ാേഷണ
നി ലാ ാരാമേനാ െചാ ീടിനാ :
പവനതനയാദിക കാര ം സാധി
പാരം െതളി വ ി നി യം.
മ വനമത െയ ാകിെലെ
മാനിയാെത െച കാ കയി ാ േമ.
അവെര വീരെവാ വ വതി െചാ െച-
ാ ിനി േഖദി േവ ാ ഥാ ഭവാ .
അവന മ േക ഴറിെ െചാ ീടിനാ-
നǌ്ജനാ ാദികേളാ സാദരം.
ഹ മാ ീരാമസ ിധിയി
അനിലതനയാംഗദജാംബവദാദിക-
ളǌ്ജസാ ീവഭാഷിതം േക യാ
നരവ മ െപാ വാ സേ ാേഷണ
ര് േവഗം നട ാ െച ീടിനാ .
ക െപരിയ ഷമണി രാമ തി വടി
333
ണ ഷ േഷാ മ പര
രമഥന ദി മ മഖിലജഗദീശ ര
ഷ്കരേന ര രേസവിത
ജഗപതിശയനനമല ിജഗ പരി-
തേസാദര മാധവ
ജഗനിവഹാശനവാഹന േകശവ
ഷ്കര ീരമണ രാതന
ജഗ ല ഷണാരാധിതാം ിദ യ
ഷ്കരസംഭവ ജിത നിര ണ
വനപതി മഖപതി സഖാം പതി മ പതി
ഷ്കരബാ വ ിയസഖി
ധജന ദി ിത േദവാരാതി
ഷ്കരബാ വവംശസ വ
ജബലവതാം വര ണ ജനാ ക
പതിന ന മിജാവ ഭ
വനതലപാലക തപ ാ ക
രി തി ദ ണ ജനാ ിത
ജവ ലാധിപ രീകാനന
ഷ്പബാേണാപമ രികാ ണ വാ
ദിവസകര ം സൗമി ി ം ദാ-
ദിഷ്ട ഭജി ിേക സ തം
വിപിന വി ഖതരമിരി ക
വീ വണ ിനാ വാ ാദിക .
നരഥ ഹരീശ ര തെ ംവ ി
േമാദം പറ ാനǌ്ജനാ ജ :
സീതാ ാ നിേവദനം
കനിവിെനാ കേ നഹം േദവിെയ

ക േര ാലേയ സ ടെമ ിേയ.
ശല ടന് വിചാരി താവകം
െട മി ാതനയ ം സാദരം.
ശിഥിലതംചി രെമാടേശാകവനികയി
ശിംശപാ ലേദേശ വസി ീടിനാ .
334
അനശനെമാടതി ശശരീരയായന ഹ-
മാശരനാരീപരി തയായ് ചാ
അഴ െപ കി കി ബ ബാഷ്പ ം വാ വാ -
േ ാ! സദാ രാമരാേമതി മ ം
രപി ജപി ജപി വിലാപി
ഗ് ാംഗി േമ േനര ǌാ തദാ
അതി ശശരീരനായ് ശാഖാ േര
ആന െ ാ ി േ നനാ ലം.
തവ ചരിതമ തസമമഖിലമറിയി ഥ
ത ിേയാ ം നി ി വടിതെ ാ ം
െച ടജ വി രഹിതയായ്മ ം വിധൗ
െച ദശാനന െകാ േപായ ം
സവി തെനാ ഝടിതി സഖ ായ ം
സം നാ ജ തെ വിധി ം
ിതിദുഹി രേന ഷാ ം കപീ നാ
കീശൗഘ മാ നി മായീടിനാ .
അഹമവരിെലാ വനിവിേട വ ീടിേന-
ന വം ചാടി ട തി വി തം.
രവിതനയസചിവനഹമാ ഗന ന
രാമ ത ഹ മാെന നാമ ം.
ഭവതിെയ മിഹ ഝടിതി ക െകാേ നേഹാ
ഭാഗ മാഹ ! ഭാഗ ം! താ േ ാസ്മ ഹം
ഫലിതമഖിലം മമാദ യാസം ശം
പ ജാേലാകനം പാപവിനാശനം
മമ വചനമീതി നിഖിലമാക ണ ജാനകി
മ ംമ ം വിചാരി മാനേസ :
വണ ഗളാ തം േകന േമ ാവിതം?
ീമതാമേ സരനവ നി യം
മമ നയന ഗളപഥമായാ ണ വാ
മാനവവീര സാേദന ൈദവേമ!
വചനമിതി മിഥിലതനേയാദിതം േക ǌാ
വാനരാകാേരണ ്മശരീരനായ്
വിനയെമാ െതാ തടിയി വീ വണ ീേന
വിസ്മയേ ാ േചാദി ി േദവി ം :
335
അറിവതി പറക നീയാെര െതേ ാടി
ത ാദി ാ ം വിചാരി ന രം
കഥിതമഖിലം മയാ േദവ ാ
കǌ്ജദളാ ി ം വിശ സി ീടിനാ .
അ െപാ തിലകതളിരില കളവതി ǌാ-
നം ലീയം െകാ ീടിേനനാദരാ .
കരതളിരിലതിെന വിരേവാ വാ ി ദാ
ക നീ െകാ ക കി ള ട
ശിരസി ശി ഗള വി ല ട ി ം
ശീ മണ വിലാപി ിേത ം :
പവന ത! കഥയ! മമ ദുഃഖെമ ാം ഭവാ
പ ാ േനാ , നീ ക ിതേ ാ സേഖ!
നിശിചരികള ദിന പ വി ം
നീയ െച െചാ െക െചാ ീടിനാ .
തവ ചരിതമഖിലമലിേവാ ണ ി ǌാ
ത ിേയാ ം കപിേസനേയാ ം തം
വയമവനീപതിെയ വിരേവാ ിെ ാ
വ ദശാസ ല ം ടി ട .
സക കമേയാ ാ രി ാ െകാ േപാം.
സ ാപ ളളി ാക േത േമ.
ദശരഥ ത വിശ ാസാ മായിനി
േദഹി േമ േദഹീ! ചി ം ധന മാദരാ .
നെരാടയാളവാ ം പറ ീ ക
ണ ഷ വിശ ാസസി േയ.
അ മവനി തെയാടഹമി െന െചാ ള-
വാ ഡാരത്നമാദരാ നല്കിനാ .
കമല ഖീ കനിവിെനാ ചി ടാചേല
കാ മായ് വസി ാെളാ ദിനം
കഠിനതരനഖരനികേരണ പീഡിെ ാ
കാക ാ ം െചാ െക െചാ ിനാ
തദ പലതരമിവ പറ ം കര -
ാപം കല മ ം ദശാ േര
ബ വിധവേചാവിഭാേവന ദു:ഖംതീ
ബിംബാധരിേയ മാശ സി ി ǌാ
336
വിട ടനഴെകാ വഴ ി േപാ ി
േവേഗന പിെ മെ ാ െചയ്േതനഹം.
അഖിലനിശിചര ലപതി ഭിഷ്ടാസ്പദ-
മാരാമെമാെ ാലെചയ്േതനസംഖ കം.
ദശവദന തെന ര മാരെന-
ധരാലയ ി യി ീടിേന .
അഥ ദശ ഖാ ജ ാസ് ബ നാ-
യാശരാധീശെന പറ ǌാ .
ല തരമേശഷം ദഹി ി ബത
ദ ാ രം പിെ ം േദവിത പദം
വിഗതഭയമടിയിണ വണ ി വാ ിേ ാ
വീ ം സ ം ചാടി ട ǌാ
തവ ചരണനളിനമ ൈനവ വ ി ി
ദാസ ദയാനിേധ! പാഹി മാം പാഹി മാം.
ഇതി പവന തവചനമാഹ ! േക ള-
വി ിരാകാ ം ീതി ിനാ .
രജന ദുഷ്കരം കാര ം തം ത യാ
ീവ ം സാദി ി േകവലം.
സദയ പകാരമിെ യ്തതി ാദരാ
സ വസ ം മമ തേ നിന ǌാ .
ണയമനസാ ഭവാനാ തമായതി -
ത പകാരം ജഗ ി ലിെ േടാ!
നരപി രമാവര മാ ത െന-
േമാദം ണ ീടിനാനാദരാ .
ഉരസി രപി രണ ല്കീടിനാ-
േനാെ ടാ മാ ത ഭാേഗ ാദയം!
വനതലമതിെലാ വനി െനയി േഹാ!
ണ ൗഘസൗഭാഗ ാെയേടാ!
പരമശിവനിതി ര കലാധിപ ത െട
പാവനയായ കഥയ െചയ്ത
ഭഗവതി ഭവാനി പരേമശ രി േക
ഭ ിപരവശയായ് വണ ീടിനാ .
കിളിമക മതിസരസമി െന െചാ
337
േക മഹാേലാക ം െതളിേയണേമ.

രകാ ം സമാപ്തം.
338
കാ ം
നാരായണ ഹേര! നാരായണ ഹേര!
നാരായണ ഹേര! നാരായണ ഹേര!
നാരായണ! രാമ! നാരായണ! രാമ!
നാരായണ! രാമ! നാരായണ! ഹേര!
രാമ! രമാരമണ! ിേലാകീപേത!
രാമ! സീതാഭിരാമ! ിദശ േഭാ!
രാമ! േലാകാഭിരാമ! വണവാ ക!
രാമ! നാരായണാ ാ രാമ! പേത!
രാമകഥാ തപാന ാന -
സാരാ തി സാമ മിേ േമ
ശാരികൈ തേല! െചാ െചാ ി ി ം
ചാ രാമായണ ം മേനാഹരം
ഇ മാക ണ കിളിമക െചാ ിനാ
ചി ം െതളി േക ീ വിെന ിേലാ.
ച ഡ പരേമശ രനീശ ര
ച ാനേന! െചവിത ദാ രാമ-
ച ചരിതം പവി ം ൃ ിേയ!
ീരാമച വൈനകനായക
താരക ാ ക ക ണാകര
മാ തി വ പറ േക ി-
ലാ ഢേമാദാല െചയ്തിതാദരാ :
ീരാമാദിക െട നി യം
േദവകളാ മസാ മാ േ ാ
േകവലം മാ തി െചയ്തേതാ ം വിധൗ
ചിേ നി പി േപാ മശക മാ-
മബ്ധി ശതേയാജനായതമ മം
ലംഘി രാ സവീരേര ം െകാ
ല ം െപാ ി ി വിസ്മയം.
ഇ െന ത ാെരാ -
339
െമ െമാ നാ മിെ നി യം.
എെ ം ഭാ വംശെ ം ല ്മണ -
തെ ം മി ാ ജെന ം േകവലം
ൈമഥിലിെയ വ കാരണം
വാതാമജ പരിപാലി ി ഢം.
അ െനയായെത ാ,മിനി ട-
െന െന വാരിധിെയ ട ീ ?
ന മകരച ാദി പരി -
മാ സ ം കട േപായ്
രാവണെന ടേയാ െമാ ി ǌാ
േദവിെയെയ കാ ി ൈദവേമ!
രാമവാക ം േക ീവ ം ന-
രാമയം തീ മാറാ െചാ ീടിനാ :
ലംഘനം െചയ് സ െ ം ബത
ല ം ഭസ്മീകരി വിളംബിതം
രാവണ തെ ലം െകാലെചയ്
േദവിേയ ം െകാ േപാ ǌാ .
ചി ാക േത േമ മാനേസ
ചി യാ കാര വിനാശിനി
ആരാ േമാ ാ ജയി ടാെതാ
രരി ാണായ വാനരസ യം.
വ ിയി ചാേടണെമ െചാ ീടി ം
പിെ യാെമ െചാ വര ിവ ,
വാരിധിെയ ട ാ പായം പാ
േനരമിനി ളയാെത ര പേത!
ല യി െച നാം ിെത ാകിേലാ
ലേ ശ ം മരി ാെന നി യം.
േലാക യ ി ലാെരതി ി
രാഘവാ! നി തി ി മഹാരേണ
അസ്േ ണ േശാഷണംെചയ്ക ജലധിെയ
സത രം േസ ബ ി ി മാം ഢം
വ കണ ി ാം ജയം തവ
ന നിമി കാ ക ര പേത!
ഭ ിശ ന ിതമി േ ാ ിക-
340
ളി മാക ണ കാ ംത േണ
ിലാ ാ െതാ നില് ം വാ -
സംഭവേനാ േചാദി ളീടിനാ :
ല ാവിവരണം
ല ാ ര ി ാ
ശ ാവിഹീനെമേ ാടറിയി നീ
േകാ മതി കിടെ ിവെയാ േവ
കാ ി രികേവണം വചസാ ഭവാ .
എ േക െതാ വാതാ ജ
ന ായ് െതളി ണ ി ളീടിനാ :
മേ സ ം ി ടാചലം വള-
ത തമതി ്നി ല ാ രം
ാണഭയമി യാെത ജന
കാണാം കനകവിമാനസമാനമായ്.
വിസ്താര െ േയാജന
കനകമതിലതി േമ
േഗാ രം നാ ദി ി ണ്ങതി-
േശാഭിതമായതിേന നിലക ം
അ െനതെ യതി ി ിലായ്
െപാ ം മതി കേള െ ാ േപാെല
ഏഴി ം ന ാ േഗാ രപം ി ം
ഴ മായി പെ േഗാ രം
എ ാ ി ം കിട ത ഗാധമായ്
െചാ വാ േവല യ ാലപം ി ം
അ േകാ ദി ിെലേ ാ രം കാ തി-
നിശാചര ാ പതിനായിരം.
ദ ിണേഗാ രം ര ി നില്
രേ ാവര റായിരം സദാ
ശ രായ് പ ിമേഗാ രം കാ
ന ര പ റായിരം
ഉ രേഗാ രം കാ നില്പാനതി-
ശ രാ െ ാ േകാടി നിശാചര .
341
ദി ക നാലി തില -
തേയാ ന കാ ീ വാ
അ : രം കാ തി േപ
മ ശാലയ് തിലിര ി നം.
ഹാടകനി ിതേഭാജനശാല ം
നാടകശാല നട പിെ ം.
മ നശാല ം മദ പാന ി
നി നമാ നി ലശാല ം
ല ാവിവരചിതാല ാരേഭദമാ-
ത ാപഹം പറയാവ ന ം
ത രംത ി നീെള ിരേ നഹം
മ പിതാവി നിേയാേഗന െചേ ബലാ
ഷ്പിേതാദ ാനേദേശ മേനാേമാഹേന
പ ജാേദവിേയ ം ക ിേന .
അം ലീയം െകാ ാ ഡാരത്ന-
മി വാ ിെ ാ ടയാളവാക ം
േക വിടവഴ ി റെ
കാ ിേയ പിെ റേ ാരവിേവകം.
ആരാമെമ ാം തക , കാ
വീരെരെയാെ േണന െകാ ീടിേന .
രേ ാവരാ ജനാകിയ ബാലക-
ന മാരനവെന ം െകാ ǌാ
എ േവ ാ ി റ ീ വ
മ വ! ല ാ ര ി തി
നാെലാ ൈസന െമാ ി േവേഗന േപായ്
കാേല ദശ ഖെയ െചാ ിേയ .
ന െത ാം പിെ , രാവണ േകാേപന
െചാ ിനാന് ത െട ത േരാടി േഴ
െകാ ക ൈവകാതിവെനെയ േ രം
െകാ വാ വ വേരാ വിഭീഷണ
െചാ ിനാന ജ തേ ാ മാദരാ :
െകാ മാറി ത ാെരയാ േമ
െചാ രാജധ ളറി വ
െകാ ാതയയ് ടയാളെ
342
ന താ െത േ ാ ദശാനന
െചാ ിനാ വാലധി ി െകാ വാ
സസ്േനഹവാസസാ ം െപാതി വ-
ര ിെകാ ിനാരേ ാളടിയ ം
െപാ ിേ നി േയാജന
വ മാ ല ാ രം സത രം
മ വ! ല യി പടയി നാ-
െലാ െമാ ിേന ത സാദ ിനാ .
ഒ െകാ മിനി ാലവിളംബനം
ന േപാക റെ കാ നാം.
സ രായ് ബ േരാഷം മഹാ-
ാനമാ വി മം
സംഖ യി ാേതാള മഹാകപി-
സംേഘന ല ാ രി ശ ാപഹം
ലംഘനംെചയ് ന രനായക-
കി ര ാെര േണന പി പതി-
കി ര ാ െകാ , ദശാനന-
തി ം തീ സംഗരാേ ബലാ
പ ജേന െയെ ാ േപാരാം വിേഭാ!
പ ജേന ! പരം ഷ! േഭാ!
യാ
അǌ്ജനാന ന വാ ക േക ഥ
സǌ്ജാതകൗ കം സംഭാവ സാദരം
അǌ്ജസാ ീവേനാട െചയ്തി
കǌ്ജവിേലാചനനാകിയ രാഘവ :
ഇേ ാ വിജയ കാലം പട-
യ് ല്പ േമാദം റെ േകവ ം.
ന മ ം വിജയ ദം
രേ ാജന മാം ലം ഹതി ദം
ദ ിണേന സ് രണ േമ
ല ണെമ ാം ന ജയ ദം
ൈസന െമ ാം പരിപാലി െകാ ണം
343
ൈസന ാധിപനായ നീല മഹാബല
ം ന ഭാഗ മി ഭാഗ ം
പി പട ം പരിപാലി െകാ വാ
വ രാം വാനര ാെര നിേയാഗി
രംഭ മാഥി ഖരാ വ
ി ǌാ മാ തി കണ്ഠ േമറി മ -
പിേ മി ാ ജനംഗേദാപരി
ീവെനെ ിരിയാതരികേവ
നി മി ീ ക മ വീര ം
നീല ഗജ ഗവയ ഗവാ ബലി
ലിസമാനനാം ൈമ വിവിദ ം
പ ജസംഭവ േഷണ ം
ംഗ നള ം ശതബലി താര ം
െചാ വാനരനായക ാേരാ
െചാ വാനാവത ാെതാ ൈസന ം
ടി റെ േക േമ ൈവക -
താട ാക താ ം വഴിെ േടാ!
ഇ മ െചയ് മ ടൈസനിക-
മേ സേഹാദരേനാ ം ര പതി
ന നാഥ ം ഭാസ്കരേദവ ം
ആകാശമാ േ വിള േപാെല
േലാകനാഥ ാ െതളി വിള ിനാ .
ആ വിളി കളി ള േലാ-
കാ ി തീ ീ വാ മ ടസ യം
രാ ി രേരശ രരാജ ം തി പര-
മാസ്ഥയാ േവഗാ നട ട ിനാ .
രാ ിയിെലാെ നിറ പരെ ാ
വാ ി നട േപാെല
ചാടി േമാടി േമാേരാ വന ളി
േതടി ം പക ഫല ജി ം
ൈശലവനനദീജാല പി ി
ൈശലശരീരികളായ കപി ലം
ദ ിണ സി ത രതീര ം
മേഹ ാചലാ ിേക േമവിനാ .
344
മാ തിത െട കണ്ഠേദേശനി
പാരിലിറ ീ ര ലനാഥ ം
താേരയകണ്ഠമമ സൗമി ി ം
പാരിലിഴി വണ ിനാന ജം.
ീരാമല ്മണ ാ ം കപീ ം
വാരിധിതീരം േവശി ന രം
ര ം വാരിധിത െട പ ിമ-
തീരം േവശി ിതേ ാ പാധിപ
ര ാ ജേനാട െചയ്തിതാ നാം
വാരി സ ാവ നം െചയ്
വാരാ ിധിെയ ട ാ പായ ം
ധീരരാ വെരാ ി മ ി
പാരാെത കല്പി േവണമിനി ട
വാനരൈസന െ ര ി െകാ ണം
േസനാധിപ ാ ശാ ാദിക
രാ ിയി മായാവിശാരദ ാരായ
രാ ി ര ാ പ വി ീ േവാ .
ഏവമ െചയ് സ ംവ ി
േമവിനാ പ താേ ര നാഥ ം.
വാനര ം മകരാലയം ക
മാനേസ ഭീതി കല മ വിനാ .
ന ച ൗഘഭയ രെമ -
ം വ ണാലയം ഭീമനിസ നം
അത തതരംഗാഢ മഗാധമി-
രണം െചയ്വതി താര് േമ.
ഇ െന സ ം കട െച-
െഡ െന രാവണ തെ വധി ?
ചി ാപരവശ ാരായ് കപിക -
മ ാ രാമപാ േശ മ വിനാ .
ച മേ ാ ദി െപാ ീടിനാ
ച ഖിെയ നി പി രാമ ം
ദു:ഖം കല വിലാപം ട ിനാ-
െനാെ േലാകെ യ കരി ീ വാന്.
ദു:ഖഹ ഷഭയേ ാധേലാഭാദിക
345
സൗഖ മദേമാഹകാമജ ാദിക
അ ാനലിംഗ ി വെയ െന
ാന പനാ ചിദാ നി
സംഭവി ? വിചാരി കാ കിേലാ
സംഭവി ി േദഹാഭിമാനിനാം
കിം പരമാ നി സൗഖ ദു:ഖാദിക
സ സാദ ി ലി രേ േമ.
സ തി നിത മാന മാ ം പരം
ദു:ഖാദിസ ം ിസം ത
ഖ നാം രാമ പരാ ാ പരം മാ
മായാ ണ ളി സംഗതനാകയാ
മായാവിേമാഹിത ാര് േതാ ം ഥാ.
ദു:ഖിെയ ം ഖിെയ െമ ാമ -
െമാെ േയാ ാലബാധ ാ െട
രാവണാദിക െട ആേലാചന
അ ഥ നില് ദശരഥ -
മ ാ ജാദികളായ കപിക ം
വാരാ ിധി വടേ രവ
വാരിധിേപാെല പരേ ാരന രം
ശ ാവിഹീനം ജയി ജഗ യം
ല യി വാ ലേ ശ ര തദാ
മ ിക തെ വ ി വിരേവാ
മ നിേകതനം ി ീടിനാ .
ആദിേതയാ േര ാദിക മ -
താെതാ ക മാ തി െചയ്ത ം
ചി ി ചി ി നാണി രാവണ
മ ികേളാ േക ി ാനവ ക :
മാ തി വ ിവിെടെ യ്ത ക -
ളാ മറിയാതിരി മ െ ാ
ആ ം കട താെതാ ല യി-
േ ാ വ കം െ ാ വാനരന്
ജാനകിതെ ം ക പറെ ാ
346
ദീനത ടാെതഴി ാ പവനം
ന ര ാെര ം വധിെ െട
നാമ മാരെന ം െകാ
ല ം െപാ ി സ ം
ലംഘനംെചയ്െതാ സ ടെമ ിേയ
സ നായ് േപായേതാ േ ാളം ന ി-
െല ം നാണമാമിെ ാ സംശയം.
ഇേ ാ കപി ലേസന ം രാമ -
മബ്ധിത രതീേര മ േ ാ .
ക വ െമ ന ാലിനിെയ ം
ചിേ നി പി കല്പി നി ം.
മ വിശാരദ ാ നി െള െട
മ ിക െചാ േക ലമായ്
വ ീെലാരാപ ിനി ം മമ ഹിതം
ന ായ് വിചാരി െചാ വി ൈവകാെത.
എ െട ക കളാ ം നി -
െള ിേല സ്േനഹ ം നി കച ലം.
ഉ മം മ മം പിേ തധമ -
മി ം ിവിധമാ വിചാര ം
സാ മിദമിദം ദു ാധ മാമിദം
സാധ മെ പ ം
േക ാ പല െമാ േപാെല മാനേസ
വാ െമാഴി േതാ ീ ം ദാ
ത ിലേന ാന ം പറ േനര
സ തം മാമകം ന ന ീ ശം.
എ റെ ാ ി കല്പി മം
പിെ ര ാമ മ മം െചാ വ
ഓേരാതരം പറ ന
തീ വാനായ് തിപാദി ന രം
ന തിെതൈ കമത മാേയവ -
ി റ കല്പി പിരിവ
മ മമാ മ മെത ിേയ
ചി ാഭിമാേനന താ താ പറ
സാധി തി ദുസ്ത ം പറ
347
ബാധി മേ വ ം പറ ീ ഷ യാ
കാ ഷ േചതസാ കല്പി ടാെത
കാല ം ദീ ഘമായി പരസ്പരം
നി ം പിരി മ േമാ
നി മാ േ ാ ധമമെത ം.
എ ാലിവിെട ന െ ന െത-
െ ാ ി നി വിചാരി െചാ വി .
ഇ െന രാവണ െചാ േക ള-
വിംഗിത ാ നിശാചര െചാ ിനാ :
ന നെ േമാ േ ാള ിലി-
തിെ ാ കാര വിചാര ായ ം
േലാക െള ാം ജയി ഭവാനിെ ാ-
രാ ലെമ ഭവി മാനേസ?
മ നാം രാമ നി ഭയം തവ
ചിേ ഭവി െമ മ തം!
ാരിെയ രാ േ ജയി ട
ബ ാ വിനി ിപ പ േന സത രം
വി തയാെയാ കീ ി വള ം
നാം േമഘനിനാദനേതാ നീ
വിേ ശെന രാ മേ ഭവാ
ജിത ാ ജിത മം േപാ ം ദശാ േര
ഷ്പകമായ വിമാനം ഹി -
മ തെമ േമാ കേ ാള ം.
കാലെനേ ാരി ജയി ഭവാ േ ാ
കാലദ ാെലാ ഭയ ാ ?
ാരമാേ ണതെ വ ണെന
സംഗര ി ജയി ീലേയാ ഭവാ ?
മ േദവകെള റേയണേമാ
പ ലരാ മ െചാ നീ!
പിെ മയനാം മഹാ ര േപടി
കന കാരത്നെ ന കീലേയാ തവ?
ദാനവ ാ കരംത െപാ
മാനവ ാെരെ ാെ െചാേ ണേമാ?
348
ൈകലാസൈശലമിള ിെയ ട-
നാേലാലമ ാനമാടിയകാരണം
കാലാരി ച ഹാസെ നല്കീലേയാ
ല േ ാ വിഷാദി ാ മനസി േത?
ൈ േലാക നിവാസികെള ാം ഭവ ബല-
മാേലാക ഭീതികല മ
മാ തി വ ിവിെടെ യ്ത ക
വീരരാ ന േ ാ ി നാണമാം
നാെമാ േപ ി കാരണാേല െമാ-
രാമയെമ ിേയ െപായ്െ ാ മവന്.
ǌ ളാരാ മറി ാകിെല േമ-
യ വ ജീവേനാേട േപാകയി േ ാ.
ഇ ം ദശ ഖേനാടറിയി ട
േത കേമാേരാ തി ം െചാ ിനാ :
മാനേമാടി ിനി ǌ ളിേലകെന
മാ ഷജാതികളി േലാക ി
വാനരജാതി മിെ ംവ ം
ഇെ ാ കാര വിചാരമാ ി ല-
െരാ ി ടി നി പി െയ ം
എ ം പാരമിള ം ന -
ാരിേലാ േളണം ജഗ േഭാ!
ന രവരരി ം പറ ള-
ാപെമാ റ ദശാസ ം.
രാവണ ംഭക സംഭാഷണം
നി ം ൈകവി ംഭക തദാ

വി തമ ജ തെ വണ ിനാ .
ഗാഢഗാഢം ണ ഢേമാദം നിജ-
പീഠമതിേ ലി ി ദശാസ ം
ാ െമ ാമവരജ തേ ാ
ചി ാ രാേഗണ േക ി ന രം
ഉ ാരി ായ ഭീതിേയാ മവ
ന രാധീശ രേനാ െചാ ിനാ :
349
ജീവി മിയി വാഴ്െക തി മമ
േദവത മാ കി ന ം
ഇേ ാ ഭവാ െചയ്ത ക െളാെ ം
ത ാണഹാനി തെ ധരി നീ.
രാമ ഭവാെന ണം ക കി കി
മിയി വാഴ്വാനയയ് യിെ േമ.
ജീവി ിരി യിലാ ഹ െ ി
േസവി െകാ ക രാമെന നിത മായ്
രാമ മ ഷ നേ കസ പനാം
ീമാ മഹാവിഷ് നാരായണ പര
സീതയാ ല ്മീഭഗവതി
ജാതയായാ തവ നാശംവ വാ
േമാേഹന നാദേഭദം േക െച ട
േദഹനാശം ഗ വ ി
മീന െള ാം രസ ി േമാഹി
താേന ബളിശം വി ി മരി
അ ിെയ േമാഹി ശലഭ
മ മായ് ത ഭവി ിത ം
ജാനകിെയ േമാഹി കാരണം
ാണവിനാശം ഭവാ മകെ ം.
ന തേ െമനി ിെത ം
ഉ ിലറി രി ിെത ാകി ം.
െച മതി മന തി കാരണം
െചാ വ ം കഴി ജ ിെല
വാസനെകാ , നീ താ േമ
ശാസനയാ മട കയി ,
വി ാന ദിവ ാ േപാ ം മ-
ാനിക േ ാ പറേയ തി േ ാ!
കാ ിയെത ാമപനയം നീയ
നാ ി േ ാ മാപ ിനായ് നി യം
ǌാനിതിനി ിനി രാമേന ം മ
വാനര ാെര െമാെ െയാ വാ
ജാനകിതെ യ ഭവി ീ നീ
മാനേസ േഖദ ാക േത േമ.
350
േദഹ ിന രം വ േപാം േമ
േമാഹി താഹ സാധി െകാ ക നീ
ഇ ിയ വശനാം ഷ
വ ീ മാപ നി യേമാ കാ .
ഇ ിയനി ഹ ഷ
വ ം നിജ സൗഖ െളാ േവ.
ഇ ാരിയാം ംഭക േ ാ ി േക ള-
വി ജി ം പറ ീടിനാനാദരാ :
മാ ഷനാകിയ രാമേന ം മ
വാനര ാെര െമാെ െയാ ി ǌാ
ആ വ വന െയെ യ്കിെല-
ാശരാധീശരേനാ െചാ ീടിനാ .
രാവണവിഭീഷണസംഭാഷണം
അേ രമാഗതനായ വിഭീഷണ
ധന നിജാ ജ തെ വണ ിനാ .
ത രിക ി ി ശാനന
െചാ ാനവേനാ പഥ ം വിഭീഷണ :
രാ സാധീശ ര! വീര! ദശാനന!
േക ണെമ െട വാ കളി നീ.
ന െചാേ ണെമ ാവ ം തനി-
വേരാ െചാ ധജനം
കല ാണെമ ല ിെന -
െമ ാവ െമാ മി ചി ി ണം.
ിനാ േതാ നീ രാമേനാ-
ടി ിേലാക ി ന രാധിപ?
മ ഹസ്ത വികട ം
പ്തഘ്നയ ാ കാദിക ം തഥാ
ംഭക ജം മാലി ജംഘ ം
ംഭ നി ംഭനക ന ക ന
വ മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം
ംഭഹ ം ിശിര തികായ ം
േദവാ ക ം നരാ ക ം മ -
351
േദവാരിക വ ദം ാദി വീര ം
പാ ം േശാണിതാ ം പിെ വി-
പാ ാ ം മകരാ ം
ഇ െന ംഗേര ബ ി വീരനാ-
മി ജി ി മാമ വേനാെടേടാ!
േനേര െപാ ജയി തിനാ േമ
ീരാമേനാ ക തായ്ക മാനേസ.
ീരാമനായ മാ ഷന േക-
ളാെര റിവാ മാമെ ാ വ ം.
േദേവ മ വ ി മ വ
ൈവവസ ത ം നി തി മ േക .
പാശി മ ജഗ ാണന പി-
േ ശ മ വനീശാന മ
േവധാ മ ജംഗാധിപ മ-
ാദിത വ മ വ .
സാ ാ മഹാവിഷ് നാരായണ പര
േമാ ദ ഷ്ടി ിതിലയകാരണ
ം ഹിരണ ാ െനെ ാലെചയ്തവ
പ ിയായ്, മ ിടം പാലി െകാ വാ .
പിെ നരസിംഹ പം ധരി ി
െകാ ഹിരണ കശി വാം വീരെന.
േലാൈകകനായക വാമന ിയായ്
േലാക യം ബലിേയാ വാ ീടിനാ .
െകാ ാനി പെ ാ ട രാമനായ്
മ വ ാെരയ രാംശമാകയാ
അ രെരെയാെ െയാ വാ
മ ിലവതരി ീ ം ജഗ യ .
ഇ ദശരഥ നായ് വ ി
നിെ െയാ വാെന റി ീ നീ
സത സ ല്പനാമീശ ര ത തം
മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം.
എ ിെല ി പറ െതെ ാ
ശ ാകിലതി െചാ ീ വ .
േസവി വ ഭയെ െ ാ െ ാ
352
േദവനവ ക ണാകര േകവല
ഭ ിയ പരമ പരേമശ ര
ി ം ത ി ം ന ം ജനാ ന
ആ ിതവ ലനം ജേലാചന-
നീശ രനി ിരാവ ഭ േകശവ ,
ഭ ിേയാ ം ത തി വടിത പദം
നിത മായ് േസവി െകാ ക മടിയാെത.
ൈമഥലീേദവിെയെ ാെ െ ാ ത -
പാദാം ജ ി നമസ്കരി ീ ക.
ൈകെതാ താ ര ിെ െചാ ിയാ
െചയ്തപരാധ െള ാം മി വ
ത പദം നല്കീ േമവ ം ന െട
ത രാേനാളം പയി മ ാ ം.
കാടകം േനര തിബാലക
താടകെയെ ാലെചയ്താെനാര ിനാ
കൗശിക ത െട യാഗര ാ മായ്
നാശം ബാ ഖ ാ നല്കിനാന്.
ാലടിവ ക ാമഹല യ്
ദുഷ് തെമ ാെമാ ിയേതാ നീ.
ൈ യംബകം വി ഖ ി സീതയാം
മ മിഴിയാെള ം െകാ േപാ േ ാ
മാ മേ ഠാരാ ധനാകിയ
ഭാ വ തെ യി മ തം.
പിെ വിരാധെനെ ാ കള ം
െച ഖരാദികെളെ ാല െചയ്ത ം
ഉ തനാകിയ ബാലിെയെ ാ ം
മ വനാകിയ രാഘവന േയാ?
അ വം ചാടി ട ിവിേട വ-
േ ാജേന െയ പറ ട
വ ി ല ാ രെ സമ ി
സ നായ്േ ായ മാ തി െചയ്ത ം
ഒെ ാഴിയാെതയറി ിരിെ തവ
ന ന ാഹ ! േതാ തി െന!
ന സ നേ ാ ൈവരം ഥാ.
353
തന ംഗിതെ െ ാ മടിയാെത.
നഷ്ടമതികളായീ മമാത ാ-
രിഷ്ടം പറ െകാ ി മേതാ നീ
കാല രം ഗമിയാതിരിേ കി
കാലം ൈവകാെത െകാ ൈവേദഹിെയ
ദു ബലനാ വ ബല തേ ാ-
വി മ രംവ ട ിയാ
പില്പാ നാ ം നഗര ം േസന ം
ത ാണ ം നശി ീ മര ണാല്.
ഇഷ്ടം പറ ബ ളാ േമ
കഷ്ടകാല ി ലിെ നി യം.
ത െട ദു യംെകാ വ തി-
നി നാമാള േപാെക േവ െപ
െച േസവി ം ബലെന ബ -
ളേ രേമാ ാ ഫലമി മ വ!
രാമശരേമ ത വ േ ര-
മാമയ ിെലനി െകാ
േനെര പറ ത ǌാനിനി
താരാ മകെളെ ാ ൈവകീടാെത.
േമ പട ം നശി ട-
ന െമ ാെമാ ിയാ മാനേസ
മാനിനിെയെ ാ ാെമ േതാ ിയാ
ാന മി െകാ തിേനാ നീ.
ിേല ി വിചാരി െകാ ണം
വ േനാേട ാ വ ം ഫലേമവ ം.
ീരാമേനാ കലഹം ട ിയാ-
ലാ ം ശരണമിെ തറിയണം.
പ ജേന െനേ വി വാ
ശ രനാദികെള േമാ നീ.
രാ സരാജ! ജയി ജയി നീ
സാ ാ മേഹശ രേനാ പിണെ ാലാ.
െകാ േന വ ജാനകീേദവിെയ-
െകാെ െ ാ ഖി വസി നീ.
സംശയെമ ിേയ ന ക േദവിെയ
354
വംശം ടി കളയായ്കേവണേമ!
ഇ ം വിഭീഷണ പിെ ം പിെ ം
പ മാ െചാ േകെ ാ
ന രാധിപനായ ദശസ ം
നായ് േസാദരേനാ െചാ ീടിനാ :
ശ ള ശ ളാ
മി ഭാവേ ാടരിേക മ വിന
ശ ശ ളാ േതവ ം
ത വ മവെര നി യം.
ഇ രെമേ ാ െചാ കിലാ നീ
വ നാെമ ാലതിനി സംശയം.
രാ ി രാധിപനി രം െചാ ള-
േവാ ാ വിഭീഷണ ഭാഗവേതാ മ :
ത വശഗതനായ ഷ
സി ൗഷധ േമല് യിേ േമ.
േപാ മിവേനാടിനി ǌാ പറ
പൗ ഷംെകാ നീ ാേമാ വിധിമതം?
ീരാമേദവപാദാം േഭാജെമ ി മ-
ാ ം ശരണെമനി ി േകവലം.
െച ാല് വീണ ിേക സ തം
നി േസവി െകാ വ ജ നാ .
സത രം നാലമാത ാ മായവ-
നി ം നി പി റ റെ .
ദാരധനാലയമി ത ൗഘ ം
െര പരിത ജ , രാമപാദാം ജം
മാനസ ി റ ി ഷ്ടനായ്
വീ വണ ിനാന ജ ത പദം
േകാപി രാവണ െചാ നാനേ ര-
മാപെ നി വ ം ഭവാ .
രാമെനെ േസവി െകാ ാ െമാ-
രാമയമി തിനിെ നി യം.
േപാകായ്കയിേലാ മമ ച ഹാസ ിനി-
േ കാ േഭാജനമായ് വ ം നീെയേടാ!
എ േക വിഭീഷണ െചാ ിനാ-
355
െന െട താത ല നേ ാ ഭവാ
താവകമായ നിേയാഗമ ഷ്ഠി -
നാവെത ാമ സൗഖ മേ ാ മമ
സ ടം ǌാ ല ാക േത -
െമ ിേലാ ǌാനിതാ േവേഗന േപാ .
മി ാ കള ാദികേളാ -
മ ഖി ചിരം വസി നീ
ലവിനാശം നിന വ വാ
കാല ദശരഥമ ിേര രാമനായ്
ജാതനായാ ജനകാലേയ കാലി ം
സീതാഭിധാേനന ജാതയായീടിനാ
മിഭാരം കള ീ വാനായ് മതി-
ാേമാദേമാടി വ ാരി വ ം.
എ െന പിെ ǌാ െചാ ഹിേതാ ിക-
ള ഭവാ ിേലല് േഭാ!
രാവണ തെ വധി ാനവനിയി
േദവ വിധാതാവേപ ി കാരണം
വ പിറ ി രാമനായ് നി യം
പിെ യതി ന ഥാത ം ഭവി േമാ?
ആശരവംശവിനാശം വ ം േ
ദാശരഥിെയ രണം ഗേതാസ്മി ǌാ .
വിഭീഷണ ീരാമസ ിധിയി
രാവണ ത നിേയാേഗന വിഭീഷണ

േദവേദേവശപാദാബ്ജേസവാ മായ്
േശാകം വിനാ നാരമാത മാ ട-
നാകാശമാ േ ഗമി ാനതി തം.
ീരാമേദവനി തി
േനേര കളി നി ൈ സ്തരമവ
വ വ േ ന െചാ ീടിനാെന ം
ഭ ിവിനയവി മതിസ് ടം:
രാമ! തമാരമണ! ിേലാകീപേത!
സ ാമി ജയ ജയ! നാഥ! ജയ ജയ!
356
രാജീവേന ! ! ജയ ജയ!
രാജശിഖാമേണ! സീതാപേത! ജയ!
രാവണ ത െട േസാദര ǌാ തവ
േസവാ മായ് വിടെകാേ ദയാനിേധ!
ആമ്നായ േ ! ര പേത! ീപേത!
നാമ്നാ വിഭീഷണ ത ഭ േസവക
േദവിെയ ത ചിതം നീെയ
രാവണേനാ ǌാ ന െചാ ിേയ .
േദവിെയ ീരാമനായ്െ ാ ന െക-
ാേവാളേമ ം പറേ പലതരം
വി ാനമാ െമ ാ പേദശി -
ത ാനിയാകയാേല തിേ േമ.
പഥ മാ െചാ ിയേത മ-
പഥ മായ് വ ിതവ വിധിവശാ .
വാ മാെയെ വധി ാന ി
കാള ജംഗേവേഗന ലേ ശ ര
ത ഭയ ാലടിയ െമ ം
ചി ാ ലതയാ പാ പാ ി ിഹ
നാലമാത ാ മായ് വിടെകാേ െനാ-
രാലംബനം മെ നി ി ൈദവേമ!
ജ മരണേമാ ാ ം ഭവ ര-
ണാം ജം േമ ശരണം ക ണാം േധ!
ഇ ം വിഭീഷണവാക േക ള-
ായ ീവ ം പറ ീടിനാ :
വിേശ ശ! രാ സ മായാവിെയ ം
വിശ ാസേയാഗ നെ നി യം.
പിെ വിേശഷി രാവണരാ സ -
ത െട േസാദര വി മ വ
ആ ധപാണിയായ് വ ാനമാത ം
മായാവിശാരദ ാെര നി യം.
ഛി ം റെ ാ കാ കി ം ന െട
നി യിെല ി ം നി ഹി ീ േമ.
ചി ി ട നിേയാഗി കപികെള
ഹ വ നി ിവനിെ ാ സംശയം.
357
ശ പ ി ജന െള
മി െമേ ാ ടന് വിശ സി തി
ശ െള െ വിശ സി ീ -
മമാ െത േതാ േ ണേമ.
ചി ി ക ിനി നി ി ി-
െലെ ഭിമതെമ െച ണം.
മ വാനരവീര ം ചി ി
ം വരായ്വാ പറ ാ പലതരം.
അേ ര ായ വ ി മാ തി
െചാ ാ വിഭീഷണ മെന ം
വ ശരണം ഗമി വ തെ നാം
ന ര ി െതെ െട മതം
ന രാന യ ി ജനി വ
ശ േളവ െമ വ ീ േമാ?
ന വ ാമവരി െമ -
െത ാവ ം നി പി െകാേ ണേമ!
ജാതിനാമാദിക ണഗണ-
േഭദെമ േ ധ ാ െട മതം
ശാശ തമാ ധ ം പതിക -
ാ ിതര ണെമ ശാസ്േ ാ ി ം.
ഇ ം പല ം പലവിധം െചാ വ
ചിേ ധരി െചയ് ര പതി:
തി െചാ പപ െമ ം
വീര! വിഭാകര ! വരിെകേടാ!
ǌാ പറ േക ിെന ാവ ം
ജാംബവദാദി നീതി വര ാേര!
ഉ വീശനായാലവനാ ിത ാെര
സ േശാ രേ നശ പചാനപി
ര ിയാ ാലവ ഹാ േകവലം
ര ിതാവശ േമധം െചയ്ത ണ വാ
എ െചാ ി േവദ ശാസ് ളി
ണ പാപ ളറിയ േത േമ
മി െമാ കേപാതം നിജ േപടേയാ-
െടാ ിെ ാ വനംത ില് േമവീടിനാ .
358
ഉ തമാെയാ പാദപാേ തദാ
െചെ ാ കാ ാളെനയ് െകാ ീടിനാ
ത െട പ ിണിെയ രതാ േര
വെ ാ ദു:ഖം െപാറാ കര വ
തെ മറ ി ീ ം ദശാ േര
വ ി കാ ം മഴ ം, ദിേനശ ം
െച ചരമാബ്ധി ത ി മറ ി ,
ഖി നായ് വ വിശ കിരാത ം
താനിരി ി രടതി
ദീനതേയാ നി കാ ാളെന-
ക ണകല കേപാത ം
െകാ വ ാ െകാട ി വ ി ം.
ത െട ക ലി കേപാതിെയ
വ ിയിലി ാ തി ീടിനാ
എ െകാ വിശ ട ീടാ
പിെ ം പീഡി രി ം കിരാത
ത െട േദഹ ം നല്കിനാനേ ാ വ
വ ിയി വീ കിരാതാശനാ മായ്.
അ േപാ ം േവണമാ ിതര ണം
മ െന ാേലാ പറേയ തി േ ാ
എെ രണെമേ ാ ി വ വ-
െന മഭയം െകാ മേത .
പിെ വിേശഷി െമാ േക ീ വി-
െനെ തി തിനാ മിെ േമ.
േലാകപാല ാെര ം മ കാണായ
േലാക െള ം നിേമഷമാ ം െകാ
ഷ്ടി ര ി സംഹരി ീ വാ-
െനാ േമ ദ െമനി ി നി യം,
പിെ ǌാനാെരബ്ഭയെ ദാ
വ ീ വാ െചാ വെന മടിയാെത.
വ ിയായ്േക മി െചാ ി മാനേസ
ീവ! നീ െച വെന വ ക.
എെ രണംഗമി വ ǌാ-
െന മഭയം െകാ മതി തം.
359
പിെ യവ െ ാ സംസാരദു:ഖ ം
വ ടാ നെമ മറിക നീ.
ീരാമവാക ാ തം േക വാനര-
വീര വിഭീഷണ തെ വ ിനാ
ീരാമപാദാ ിേക വീ സാഷ്ടാംഗ-
മാ ഢേമാദം നമസ്കരി ീടിനാ .
രാമം വിശാലാ മി ീവരദള-
േസാമബിംബാഭ സ ഖാം ജം
കാമദം കാേമാപമം കമലാവരം
കാ ം ക ണാകരം കമേല ണം
ശാ ം ശരണ ം വേരണ ം വര ദം
ല ്മണസം ം ീവമാ തി-
ഖ കപി ലേസവിതം രാഘവം
ക ിെ ാ േത ം വിനീതനാ-
ായ സേ ാഷേമാ ം വിഭീഷണ
ഭ ിയനായ േലാൈകകനാഥെന
ഭ ിപരവശനായ് സ് തി ീടിനാ :
ീരാമ! സീതാമേനാഹര! രാഘവ!
ീരാമ! രാേജ ! രാജീവനേലാചന!
ീരാമ! രാ സവംശവിനാശന!
ീരാമപാദാം ജം നമസ്േത സദാ.
ച ാം േഗാേ ാ ഭവായ നേമാനമ-
േകാദ ധരായ നേമാനമ:
പ ിത ത് രീകച ാംശേവ
ഖ പര ിയായ നേമാനമ:
രാമായ ീവമി ായ കാ ായ
രാമായ നിത മന ായ ശാ ായ
രാമായ േവദാ േവദ ായ േലാകാഭി-
രാമായ രാമഭ ായ നേമാനമ:
വിേസ ാ വ ിതിസംഹാരേഷതേവ
വിശ ായ വിശ പായ നേമാനമ:
നിത മനാദി ഹാ ായേത നേമാ
നിത ായ സത ായ ായേതനമ:
360
ഭ ിയായ ഭഗവേത രാമായ
ി ദായ ക ായേത നമ:
വിേശ ശനാം നി ി വടിതാനേ ാ
വിേശ ാ വ ിതിസംഹാരകാരണം
സ തം ജംഗമാജംഗമ ത -
ള ഹി വ ാപ്തനാ ം ഭവാ .
നി ഹാമായയാ ടി ിട മ-
നി ലമാം പര ാനിനാം
ത ലമാ ണ പ ളാ
ജ മരണ ായ് വ ി ം.
അ നാേള ം ജഗെ ാ േവ ബലാ
സത മായ് േതാ മതിനി സംശയം.
എ നാേള റിയാെതയിരി ി-
തദ യമാം പര ം സനാതനം
രാരാദി വിഷയ ളിലതി-
സ ികല രമി ിതന ഹം
ആ ാവിെനയറിയായ്കയാ നി യ-
മാ നി കാേണണമാ ാനമാ ാനാ
ആദികാേല ഖെമ േതാ ി മ-
േത ം വിേവകമി ാതവ മാനേസ
ഇ ാ ിധ രേ ാവ ണനില-
ച ാജാഹിപാദികെളാെ ം
ചി ി ിേലാ നി ി വടി നി യ-
മ മാദി മി ാെത ൈദവേമ!
ൈകലേസവ പനായീ ം ഭവാ
ല ളി വ തി ല ം ഭവാ
നമ വി നി ണീയാ ഭവാ
മാനമി ാെത മഹ ം ഭവാ
സ േലാകാനാം പിതാവായ ം ഭവാ
സ േലാേകശ മാതാവായ ം ഭവാ
സ ദാ സ ധാതാവായ ം ഭവാ
ദ ീകേര ശയന! ദയാനിേധ!
ആദിമധ ാ വിഹീന പരി -
നാധാര ത പ ിനീശ ര
361
അച തനവ യനവ നദ യ
സ ിത് ഷ േഷാ മ പര
നി ല നി മ നിഷ്കള നി ണ
നി യി ാ മറി ടാതവ
നി ികാര നിരാകാര നിരീശ ര
നി ികല്പ നി പാ യ ശാശ ത
ഷഡ്ഭാവഹീന തി പര മാ
സ ഭാവ സനാതന സ ഗ
മായാമ ഷ മേനാഹര മാധവ
മായാവിഹീന മ ൈകടഭാ ക
ǌാനിഹ ത ല്പാദഭ ിനിേ ണി
ാന മാ സ ാപ ര പേത
ാനേയാഗാഖ സൗധം കേരറി ം
മാനേസ കാമി വേ ജഗ പേത
സീതാപേത! രാമ! കാ ണി േകാര
യാ ധാനാ ക! രാവണാേര! ഹാ
പാദാം ജം നമസ്േത ഭവസാഗര-
ഭീതനാെമെ ര ി െകാളളേണ
ഭ ി പരവശനായ് സ് തി ീടിന
ഭ െന െതളി ര മന്
ഭ ിയ പരമാന െ ാ
ഗ് സ്മിത േമവമ െചയ്
ഇഷ്ടമാ ളള വരെ വരി സ-
ഷ്ടനാം ǌാ വരദാൈനകതല്പര
ഒ േമതാപെമാ െനെ -
കി ിയാ പിെ ാകയിേ ാ നീ
രാമവാക ാ തം േക വിഭീഷണ-
നാേമാദ െ ാ ണ ി ളിനാ
ധന നാേയ ത ത നാേയനഹം
ധന േത തകാമനാേയനഹം
ത ല്പാദപ ാവേലാകനംെക ǌാ-
നിേ ാ വി നാേയനി സംശം
മ സമനാെയാ മി േഹാ
ത സമനായ് മെ ാ വ മി ിഹ
362
ത സ പം മമകാണായകാരണാ
ക ബ നശി തിനായിനി
നി ലമാം ഭവദ് ാന ം ഭ ി ം
ത ദ് ധ ാന ്മ ം േദഹി േമ രാഘ
ചിേ വിഷയ ഖാശയിേ േമ
ത പാദപ ജഭ ിേരവാസ് േമ
നിത മിള െമാഴി പാനിേധ!
ഇ മാക ണ സ ീതനാം രാഘവ
ന രാധിപ തേ ാട െചയ്
നിത ം വിഷയവിര രായ് ശാ
ഭ ി വള തി മതികളായ്
ാനികളാ ളള േയാഗിക മാനേസ
ǌാനിരി മമ സീത മായ് ദാ
ആകയാെലെ ം ധ ാനി സ തം
വാഴ്ക നീെയ ാല് നിന േമാ ം വ ം
അ മ നി ാ തമാെയാ
ഭ ികരസ്േതാ മത നായ്
നിത ം െചാല്ക ം േക ം െചയ്തി ം
ി വ മതിനിെ ാ സംശയം
ഇ മ െചയ് ല ്മണ തേ ാ
ഭ ിയന െചയ്തി സാദരം
എെ നിേവാ ക തിെ ഫല-
മി തെ വ േ ണമതി നീ
ല ാധിപനിവെന ഭിേഷക ം
ശ ാവിഹീനമ േപാ െചയ്തീ ക
സാഗരവാരി ം െകാ വ ീ ക
ശാഖാ ഗാധിപ ാ മായ് സത രം
അ ച ാ മാകാശ മി ം
മ ഥ ം ജഗ ി ളള ിവ
വാഴ്കല ാരാജ േമവം മമാ യാ
ഭാഗവേതാ മനായ വിഭീഷണ
പ േന വാക ം േക ല ്മണ
ല ാ രാധിപത ാ മഭിേഷക-
മ േപാ വാദ േഘാേഷണ െചയ്തീടിനാ
363
വ രാം വാനരാധീശ ര ാ മായ്
സാ വാേദന ഴ ീ ജഗ യം
സാ ജന ം ീതി ീടിനാ
ആദിേതേയാ മ ാ ഷ്പ ഷ്ടി -
മാധിേവറി െചയ്തീടിനാരാദരാ .
അപ്സരസ് ീക ം ഗീത ളാ-
ല േഷാ മെനബ്ഭജി ീടിനാ
ഗ കി ര കിം ഷ ാ -
മ ദാ സി വിദ ാധരാദി ം
ീരാമച െന വാഴ് ി സ് തി ി
േഭരീനിനാദം ഴ ിനാ ം
ണ ജേനശ രനായ വിഭീഷണ -
തെ ണ ീവ ം െചാ ിനാ :-
പാേര ര ി ം നാഥനായ് വാ മീ
ീരാമകി ര ാരി ഖ ഭവാ
രാവണനി ഹ ി സഹായ -
മാേവാളമാ െചേ ണം ഭവാനിനി
േകവലം ǌ ം നട
േസവയാ സി ി േമ മ ഹം.
ീവവാക മാക ണ വിഭീഷണ-
നേ ചിരി വേനാ െചാ ീടിനാ :-
സാ ാ ജഗ യനാമഖിേലശ ര
സാ ി ത സതല ി മാകയാ
എ ശ െള മി േക .
ഢ നാന േനകാ ക
ട നാ യം മ ാ മിെ േടാ
ഢത മേ ന േതാ
ഢ ി ണഭാേവന മായാബലാ .
തദ ശ ാെരാെ നാെമ റി െകാ-
ദ യഭാേവ േസനവി െകാ ക നാം.
ന ര വേരാ ിക േകെ ാ
ഭ നാം ഭാ ജ ം െതളി ീടിനാ .
364
കബ നം
രേ ാവരനായ രാവണ െചാ കയാ

ത േണ വ കനാം നിശാചര
ഷ്കേര നി വിളി െചാ ീടിനാ
മ ടരാജനാം ീവേനാടിദം:-
രാ സാധീശ ര വാ ക േക നീ
ഭാസ്കര േനാ! പരാ മവാരിേധ!
ഭാ തനയനാം ഭാഗേധയാം േധ!
വാനരരാജ! മഹാ ലസംഭവ!
ആദിേതേയ താ ജനാകയാ
ാ സമാന ഭവാ മമ നി യം
നിേ ാ ൈവരെമനിേ മി മ-
െ ാ വിേരാധം നിന മിേ േമ.
രാജ മാരനാം രാമഭാര ാമഹം
വ ാേജന െകാ േപാേ നതിെന േത?
മ ടേസനേയാ മതിവി തം
കിഷ്കി യാം നഗരി െപായ്െ ാ ക നീ
േദവാദികളാ മ ാപ മാെയാ
േകവലെമ െട ല ാ രെമേടാ!
അല്പസാര ാ മ ഷ െമ ം
ദു ല ാരായ വാനര ഥ ം
എെ ാ കാ െതേ ാടിവിെട വ-
കാരം നിന ീടായ്ക നീ ഥാ.
ഇ ം േകാ ിക േക കപി ല-
ായ ചാടി ിടി ാനതി തം.
ഷ്ടി ഹര േള കനതി-
ിഷ്ടനാേയ ം കര ട ിനാ :-
രാമരാമ! േഭാ! കാ ണ വാരിേധ!

രാമ! നാഥ! പരി ാഹി ര പേത!
തെരെ ാ മാറി പ ാ േമ
നാഥ! ധ െ ര ി െകാേ ണേമ.
വാനര ാെര നിവാരണം െചയ്താ
365
മാനവവീര! ഹേതാ ഹം പാഹി മാം
ഇ ം കപരിേദവനം േകെ ാ
ഭ ിയ വരദ േഷാ മ
വാനര ാെര വില ിനാനേ ര-
മാന െ ാ യ ക തദാ
െചാ ിനാ ീവേനാ ǌാെനെ ാ
െചാേ ത ദശ ീവേനാട
െചാ ീ െക േക ീവ ം
െചാ ിനാനാ കേനാ സത രം :-
െചാ ബാലിെയെ ാെല ഭവാെന ം

െകാ ണമാ സ ബലാന ിതം
ീരാമപത്നിെയ െകാ ീടിന
േചാരേന ം െകാ ജാനകിതെ ം
െകാ േപാേകണെമനി കിഷ്കി യ്
ര ി തിെന െച െചാ ീ നീ.
അ ാ േജാ ിക േക െതളി ള-
വ ാന േയാ ഭവ താ മ െചയ് :-
വാനര ാേര! കെന ബ ി െകാ-

നെമാഴി കാ െകാ ീ വി
ǌാ രെചയ്േതയയയ് ാവിെത -
മാന േമാട െചയ് ര വര .
വാനര ാ ം പിടി െക ിെ ാ
ദീനതൈകവി കാ െക ിെ ാ
ദീനത ൈകവി കാ െകാ ീടിനാര
ശാ ലവി മം കപിബലം
ശാ ലനായ നിശാചര വ ക-
ാ നായ് രാവണേനാ െചാ ീടിനാ
വാ ക വ മ േകെ ാ
രാ േരശ രനാകിയ രാവണ-
നാ ി േ ം ദീ ഘചി ാന ിതം
ചീ േഖദേ ാ ദീ ഘമാേയ ം
വീ പായ കാണാ ി ീടിനാ .
366
േസ ബ നം
തല് ാലമ േലാ ഭവ രാഘവ-

ന ാ ജാദി കപിവര ാേരാ ം
രേ ാവരനാം വിഭീഷണ തെ ാ ം
ല ്മണേനാ ം വിചാരം ട ിനാ
എ പായം സ ം കട ാെന
ചി ി കല്പി നി െള ാ മായ്
എ െചയ്ത േക വേരവ -
െമാ ി ടി നി പി െചാ ിനാ :-
േദവ വരനാേയാ വ ണെന-

േ വി േവണെമ ാ വഴി ം ത ം.
ന ി േതാ ിയത െന തെ െയ-
വതീേര കിഴ േനാ ിെ ാ -
ത േ ാജേലാചനനാകിയ രാഘവ
ദ ഭവിരി നമസ് രി ീടിനാ-
ന തവി മ ഭ ി െ ം.
േഹാരാ പാസി ിതി െന
േലാക ി ം നാഥനാമീശ ര
ഏ മിളകീല വാരിധി മതി-
േ ാേധന ര ാ േന നാം നാഥ ം
െകാ വാ ചാപബാണ നീ ല ്മണാ!
ക െകാ ാ ം മമ ശരവി മം
ഇ െപ വഴി മീ നനതിെ ി-
ലവ ം ഭസ്മമാ ി മ ീ വ .
ം മദീയ ാ വള -
മി ǌാനി ാെതയാ വ നി യം.
സാഗരെമ േപ ം മറ ി-
ലാ ലെമ ിേയ വാ കിെല േമ
നഷ്ടമാ ീ വ െവ ം കപി ലം
ഷ്ടേമാദം പാദചാേരണ േപാകണം
എ െചയ് വി ം ഴിെയ ല-
367
വേ ാട െചയ് ര വര :-
സ ത ം ക െകാേ ണേമ
ദു ാരമായ ശിലീ ഖവി മം
ഭസ്മമാ ീ വ വാരാ ിധിെയ ǌാ
വിസ്മയെമ ാവ ം ക നില്േ ണം
ഇ ം ര വര വാ േക േ രം
ഥീ ഹ ം കാനനജാല ം
ഥ ി ം െട വിറ ചമ ി
മി ം മ ി നിറ തിമിര ം
അബ്ധി ം േ ാഭി മി ാ കവി വ-
ംഗമായ തരംഗാവലിെയാ ം
സ്ത ളായ് പരിതപ്ത ളായ് വ ി-
തത ന തിമിഝഷാദ ം.
അേ ാ ഭയെ ദിവ പെ ാ -
മ തി ദിവ ാഭരണസ നായ്
പ ദി ം നിറേ ാ കാ ാ നിജ-
ഹസ്ത ളി പരി ാഹ രത്ന ം
വി സ്തനായ് രാമപാദാ ിേക വ
സ പം ദണ്ഡനമസ്കാര ം വ
ര ാ േലാചനനാകിയ രാമെന
ഭ ാ വണ ി സ് തി ാ പലതരം.
ാഹി മാം ാഹി മാം ൈ േലാക പാലക!

ാഹി മാം ാഹി മാം വിഷ്േണാ ജഗല്പേത!
ാഹി മാം ാഹി മാം പൗലസ്ത നാശന!
ാഹി മാം ാഹി മാം രാമ! രമാപേത!
ആദികാേല തവ മായാ ണവശാ
ത െളബ്ഭവാ ഷ്ടി േനരം
ല ളാ പ ത െള-
ാലസ പനാ ം നി ി വടി
ഷ്ടി ിേത ം ജഡസ ഭാവ ളായ്
കഷ്ടമിതാ നീ ാ തവ മതം.
പിെ വിേശഷി തി ം ജഡത മായ്
368
തെ ഭവാ നെരെ നി ി ം
േ ഭവ ിേയാഗസ ഭാവെ യി-
ന ഥാ ക മാ ശ രായ്.
താമേസാ ത ളാ ത
താമസശീലമായ് േ വ വിേഭാ!
താമസമേ ാ ജഡത മാ ം
കാമേലാഭാദിക ം താമസ ണം
മായാരഹിതമായ് നി ണനായ നീ
മായാ ണ െളയംഗീകരി േ ാ
ൈവരാജനാമവാനായ് ചമ ഭവാ
കാരണ ഷനായ് ണാ ാ മായ്.
അേ ാ വിരാ ി നി ം ണ ളാ -
ല്പ രായി േദവാദിക തദാ
ത സത ി നി േ ാ േദവക
ത േജാ ത ളായ് േജാശാദിക
ത േമാ തനായ് തപതി താ -
മ ഷ! രാമ! ദയാനിേധ!
മായയാ നായ് ലീലാമ ഷ നായ്

മായാ ണ െളൈ െ ാ നാരതം
നി ണനായ് സദാ ചിദ്ഘനനാെയാ
നിഷ്കളനായ് നിരാകാരനായി െന
േമാ ദനാം നി ി വടിതെ ം
ഖനാം ǌാെന െനയറി ീ .
ഖജന സ ാ ാപക-
േമാ ി ണാം ഹിതം ദണ്ഡമായ ം
ദുഷ്ടപ നാം യഥാ ല ടം തഥാ
ദുഷ്ടാ ശാസനം ധ ം ഭവാ ശാ.
ീരാമേദവം പരം ഭ വ ലം
കാ ണ ഷം കാ ണ സാഗരം
നാരായണം ശരണ ം േഷാ മം
ീരാമമീശം ശരണം ഗേതാസ്മി ǌാ .
രാമച ാഭയം േദഹി േമ സ തം
രാമ! ല ാമാ മാ ദദാമി േത.
369
ഇ ം വണ ി സ് തി വ ണേനാ-
മ ഷ താ മ െചയ് :-
ബാണം മദീയമേമാഘമതി ിഹ
േവണെമാ ല െമ തി ം
വാ മി ാെതാ ല മതി നീ
കാ ി േരണെമനി വാരാ ിേധ!
അ വനാഥ ം െചാ ിനാനേ ര-
മന നകാ ണ സിേ ാ! ജഗല്പേത!
ഉ രസ ാം ദിശി മ ീര തേല
ചി മ ല േദശം ഭി ദം.
ത പാപാ ാ നിശാചര-
െര ം പാര പ വി ീ േവാ
േവഗാലവിേടയ് യ ബാണം തവ-
േലാേകാപകാരകമാമ നി യം.
രാമ ം ബാണമയ ാന േനര-

മാമയം േതടീ മാഭീരമണ്ഡലം
എ ാെമാ ി േവേഗന ബാണം േപാ
െമ േവ ണര ം ിതാദരാല്
ആഭീരമണ്ഡലെമാെ നശി യാ
േശാഭനമായ് വ ത േദസം തദാ
ത ലേദശ മ െതാെ ം
ഖ ജനപദമായ് വ ിതിെ ാ ം.
സാഗരം െചാ ിനാ സാദരമേ ര-
മാ ലെമ ിേയ മ േല സത രം
േസ ബ ി നളനാം കപിവര-
േന മവെനാ ദണ്ഡ ായ് വരാ.
വിശ ക ാവി കനവനാകയാ
വിശ ശില്പ ിയാതല്പരെന ം
വിശ ദുരിതാപകാരിണിയായ്തവ-
വിശ െമ ാം നിറ ീ കീ ി ം
വ ി െമ പറ െതാ ട-
നബ്ധി ം െമെ മറ ഴീടിനാ .
370
സ ഷ്ടനാെയാ രാമച തദാ

ചി ി ീവല ്മണ ാേരാ ം
ാ നായീ ം നളെന വിളി ട-
നാ െയെ യ്തി േസ ബ േന.
ത േണ മ ട ഖ നാ ം നള
ഷ്കരേന െന വ ി സത രം
പ ത ല ശരീരികളാകിയ
ദു ാരവീര മിയ കപിക ം
സ ദി ി ം നി സരഭസം
പ തപാഷാണപാദപജാല
െകാ വ വ വാ ിെ െതെര
ണ്ഠവിഹീനം പ ട ിനാ .
േനേര ശതേയാജനായതമാ ട-
നീര േയാജന വിസ്താരമാം വ ം.
ഇ ംപ ട ം വിധൗ രാമ-
ഭ നാം ദാശരഥി ജഗദീശ ര
േവ ാമേകശം പരേമശ രം ശ രം
രാേമശ രെമ നാമമ െചയ്
േശാഭനമായ േ ന സം ാപ
പാപഹരായ ിേലാകഹിതാ മായ്
ജി വ ി ഭ ാ നമസ് ത
രാജീവേലാചനേനവമ െചയ് :-
യാെതാ മ നിവിെട വ ാദരാ

േസ ബ ം ക രാേമശ രെന ം
ഭ ാ ഭജി ിതേ ാളവ -
ഹത ാദി പാപ േളാ േവ െപ തി-
നായ് വ ടം മമാ ഹാ
ി ം വ ീ മിെ ാ സംശയം.
േസ ബ ി മ ന ം െചയ്
േതശനാകിയ രാേമശ രെന ം
ക വണ ി റെ നായ്
ണ്ഠത ൈകവി വാരാണസി
371
ഗംഗയി സ്നാന ം െചയ് ജിത മം
ഗംഗാസലില ം െകാ േപാനനാദരാ
രാേമശ രനഭിേഷക ം െചയ്തഥ
ീമ സ േ കള തദ്ഭാര ം
മ നം െച മ െനേ ാ സാ-
ജ ം വ മതിനിെ ാ സംശയം.
എ െചയ്തി രാമ തി വടി
ന ായ് െതാ േസവി ിെത ാവ ം.
വിശ ക ാ ജനാം നള ം പിെ

വിശ ാസേമാ പ ട ിനാന്
വി തമ ിപാഷണത ളാ-
ല ിേന തീ പതിനാ േയാജന
തീ ിതി പ േയാജന പിേ ാ
ാം ദിനമി പെ ാ േയാജന
നാലാം ദിനമി പ ിര ായ -
േപാെലയി പ ി മ ാംദിനം
അ നാ െകാ ശതേയാജനായതം
ച ലെമ ിേയ തീ േ ാരന രം
േസ വിേ േല നട കപിക -
മാത ഹീനംകട ട ിനാ .
മാ തികണ്േഠ കേരറി ര മ
താേരയകണ്േഠ മി ാതനയ ം
ആ ഹ െച േബലാചല ക-
േളറിനാ വാനരേസനേയാ ം തം
ല ാ രാേലാകനാശയാ രാഘവ
ശ ാവിഹീനം േബലാചേലാപരി
സം ാപ േനാ ിയ േനര ക ി
ജംഭാരിതന് രിെ ാ ല ാ രം.
സ മയ ജ ാകാരേതാരണ-
ം മേനാഹരം ാസാദസം ലം
ൈകലാസൈശേല സ ിഭേഗാ ര
ജാലപരിഘശതഘ്നീസമന ിതം
372
ാസാദ ്നി വിസ്തീ േദേശ ദാ
വാസവ ല ഭാേവന രാവണ
രത്നസിംഹാസേന മ ിഭി േല
രത്നദണ്ഡാതപൈ പേശാഭിേത
ആലവ ം െവ ാമര ം
ബാല ണിമാെരെ ാ വീയി
നീലൈശലാഭം ദശകിരീേടാജ ലം
നീലേമേഘാപമം ക ര മ
വിസ്മയം െകാെ ാ മാനി മാനേസ
സസ്മിതം വാനര ാേരാ െചാ ിനാ :
േ നിബ നാേയാ കാ ര
തെ വിരേവാടയയ് മടിയാെത
െച ദശ ീവേനാ ാ -
െളാെ ാഴിയാെതയറിയി ൈവകാെത.
രാവണ കസംവാദം
എ െചയ്ത േക െതാ തവ
െച ദശാനന തെ വണ ിനാ .
പം ി ഖ മവേനാ േചാദി ാ-
െന നീ ൈവ വാന കാരണം െചാ െകേടാ!
വാനേര ാരറി പിടി ഭി-
മാനവിേരാധം വ ിയാേരാ? തവ
ീണഭാവം കല ീ വാ കാരണം
മാനേസ േഖദം കള െചാ ീെടേടാ!
രാ ി േരാ ിക േക ക പര-
മാ ം ദശാനനേനാ െചാ ീടിനാ :-
രാ സരാജ വര! ജയ ജയ
േമാേ ാപേദശമാ േ ണ െചാ ീ വ
സി ത രതീേരാപരി െചെ ാ-
ര െമ ിേയ ǌാ തവ വാക
െചാ േനര വെരെ ിടി ട
373
െകാ കളവാ ട ം ദശാ േര
രാമരാമ േഭാ! പാഹി പാഹീതി ǌാ-
നാമയം കര നാദം േക
തനവധ നയ നയ ിെന-
ാദരേവാട െചയ് ദയാപര
വാനര ാ മയ ാര െകാ
ǌാ ം ഭയം തീ നീെള നട ട
വാനരൈസന െമ ാം ക െപാ ി
മാനവവീരന യാ സാദരം.
പിെ ര മെനേ ാ െചാ ിനാ

െച നീ രാവണ തേ ാ െചാ ക
സീതെയ ന കീ െകാ കിലി ായ്കി-
േല േമ ൈവകാെത ം ട ക
ര ി െമാ ഴറിെ യ് െകാ ണം
ര ംകണെ നിെ പറയണം
എ ബലംെകാ സീതെയ െകാ-
നായ് േപാ ി ി െകാ ഭവാ
േപാ മതി ബലെമ ിെലേ ാ
േപാരിനായ്െ ാ റെ കാ നീ
ല ാ ര ം നിശാചരേസന ം
ശ ാവിഹീനം ശര െളെ ാ ǌാ
ഒെ െ ാടെപ െ ി വ ി
േ ാ േരാഷ മാ തീ ീ വ
ന ര ലേ ഷ്ഠ ഭവാെനാ
ശ െന ാകില് റെ കാ നീ.
എ ളിെ യ്തി ളീടിനാ

നി െട േസാദര തേ ാ ടേവ
ീവല ്മണ ാേരാ െമാ ി
നി ഹി ാനായ് ഭവ ം രണാ േണ
ക െകാ ാ മസംഖ ബലം ദശ-
കണ്ഠേ േഭാ! കപി ംഗവപാലിതം
പ തസ ിഭ ാരായ വാനര-
374
ി േവ ഗ ന ം െചയ്
സ േലാക ം ഭസ്മമ ീ വ
ഗ ം കല നില് ി നി ഭയം.
സംഖ മാ ം ഗണി ാവത ിഹ
സംഖ വതാംവരനായ മാര ം
ാരേമറിയ വാനരേസനയി
സംഘ ധാ ാെരേ െകാ ക :-
ല ാ രെ ം േനാ ി േനാ ി തം
ശ ാവിഹീനമലറിനി വ
റായിരം പടേയാ ം രി േള
നീ വാ ഴേ ാ വാ െപാ ി
കാല ം േപടി മ മവേനാ
നീലനാം േസനാപതി വ ിന ന
അംഗദനാ മിളയരാജാവതി-
നേ പ കി സമ ഭ
വാ െകാ മിയി ത ത െന
ബാലിത ന നന ി ൃംേഗാപമ
തല്പാ ശ സീമ്നി നില് വാതജ
ത ഘാതക രാമച ിയ
ീേവാ പറ നില് വ-
നാം േശ ത രജതസമ ഭ
രംഭനേ തവ ി നില് വ
വ പനാ ശരഭ മഹാബല
ൈമ നേ തവ ത ി വിവിദ ം
ാരൈവദ ന ന ാരേ ാ.
േസ ക ാവാം നളനതിനേ
േബാധേമ ം വിശ ക ാ ത ക
താര പനസ ദ വിരത ം
വീര ഷഭ വികട വിശാല ം
മാ തിത പിതാവാകിയ േകസരി
രനായീ ം മാഥി ശതബലി
സാരനാം ജാംബവാ ം േവഗദ ശി ം
വീര ഗജ ം ഗവയ ഗവാ ം
375
ര ദധി ഖ േജാതി ഖനതി-
േഘാര ഖ ം ദു ഖ േഗാ ഖ
ഇത ാദി വാനരനായക ാെര ǌാ
േത കെമ െന െചാ ം േഭാ!
ഇ രം വാനരനായക ാര -
പേ േകാടി തറി ാ ം
ഉ ം െതളി േപാ ായി പെ ാ
െവ ം പടയവ ളളതവെയ ാ
േദവാരികെളെയാ ാവാനായ് വ
േദവാംശസംഭവ ാരിവേരവ ം
ീരാമേദവ ം മാ ഷന ാദി-
നാരായണനാം പരം േഷാ മ
സീതയാ േയാഗമായാേദവി
േസാദര ല ്മണനായതന രം
േലാകമാതാ ം പിതാ ം ജനകജാ-
രാഘവ ാെര റിക വഴിേപാെല
ൈവരമവേരാ സംഭവി ീ വാ
കാരണെമെ േതാ നീ മാനേസ
പ താ കമായ ശരീര ം
പ ത മാ ഭവി െമ ാവ ം
പ പ ാ കത െളെ ാ
സ ിതം ണ ഭാവ ളാ ബ മായ്
ത ങ്മാംസേമദാ ി മല ളാ
സേ ളിതമതിദു െമ ം
ǌാെന ഭാവമതി മായ് വ ം
ാനമി ാ ജന േതാ നീ
ഹ ജഡാ കമായ കായ ി -

െലെ ാരാ ാ ഭവി ധീമതാം
യാെതാ ലമായ് ഹത ാദിയാം
പാതകൗഘ ത ളാ ം
േഭാഗേഭാ ാവായ േദഹം ണംെകാ
േരാഗാദി ലമായ് സ തി ം ഢം
376
ണ പാപ േളാ ം േച ജീവ ം
വ ഖദു:ഖബ നം
േദഹെ ǌാെന കല്പി ക
േമാഹ ിനാലവശേത ന െച
ജ മരണ മ ലമായ്
സേ ാഹിത ാ വ ഭവി
േശാകജരാമരണാദിക നീ വാ
നാകയാ േദഹാഭിമാനം കളക നീ.
ആത്മാ നി ലനവ യനദ യ-
നാ ാനമാ നാക െതളിക നീ
ആ ാവിെന സ്മരി ീ ക സ ത-
മാ നി തെ ലയി നീ േകവലം
ദാരാ ഹാദി വസ് ളി
സ ി കള വിര നായ് വാ ക
കരശ ാദി േദഹ ളിലാകി ം
േഭാഗം നരകാദികളി േ ാ
േദഹം വിേവകാഢ മായ ം ാപി ി-
താഹ പിെ ദ ിജത ം വ ി
ക വാമ ഭാരതഖണ്ഡ ി
നി ലം ജ ം ഭവി ീടിനാ
പിെ ാ േമാ േഭാഗ ിലാ ഹം
ധന നാ വേനാ മഹാമേത!
പൗലസ്ത നാം ഹാമണാഢ ഭവാ
ൈ േലാക സ ത േഘാരതേപാധന
എ ിരിെ നര ാനിെയേ ാെല
പിെ ം േഭാഗാഭിലാഷെമ ി െന
ഇ ട ി മസ്തസംഗ ം
ന ായ് പരിത ജി ീ ക മാനേസ.
രാമെന െ സമാ യി ീ ക
രാമനാ താ ാപരനദ യ
സീതെയ രാമ െകാ െ ാ ത -
പാദപ ാ ചരനായ് ഭവി നീ.
സ പാപ ളി നി നായ്
ദിവ മാം വിഷ് േലാകം ഗമി ായ് വ ം
377
അ ായ്കിലാ കീഴ്േപാ േപായ്
െച ം നരക ിലിെ ാ സംശയം.
ന തേ ǌാ നിന പറ
ന ജനേ ാ േചാദി െകാ െകേടാ!
രാമ രാേമതി രാേമതി ജപി െകാ-

ാമയം േവറി സാധി േമാ ം
സ സംഗമേ ാ രാമച ം ഭ -
വ സലം േലാകശരണ ം ശരണദം
േദവം മരതകകാ ികാ ം മരാ-
േസവിതം ചാപബാണാ ധം രാഘവം
ീവേസവിതം ല ്മണസം തം
ര ാനി ണം വിഭീഷണേസവിതം
ഭ ാ നിര രം ധ ാനി െകാ കിേലാ
ിവ ീ മതിനി സംശയം.
ഇ ം കവാക മ നനാശനം
ത ാ ദശാസ ം േ ാധതാ ാ നായ്
ദഗ് നായ്േപാ ം കെന േതാ മാ-
റത േരാേഷണ േനാ ി രെചയ്താ :-
ത നാ നീയാചാര െനേ ാെല

നിസ് പം ശി െചാ വാെന കാരണം?
പ നീ െചയ്േതാ പകാരേമാ യാ-
കാ ണ െമനി െകാ ǌാ
ഇ െകാ തിെ കല്പി ിെത
ി നി ാ മറയ േപാക നീ.
േക ാ െപാ താെതാ വാ ക
േക െപാ ാ മ െമനി ി
എ െട ി നീ കാ ണം നില് ിേലാ
വ ം മരണം നിനെ േമ.
എ േക േപടി വിറ വ
െച ത മ ിരം ി ീടിനാ .
378
കെ ാ ം
ാ ണേ ഷ്ഠ രാ ക നി ല
ാ ണ ം പരിപാലി സ തം
കാനന ി വാന നായ് മഹാ-
ാനികളി ധാനത ം ൈകെ ാ
േദവക ഭ ദയാ മായ് നിത ം
േദവാരിക വിനാശ ിനായ്െ ാ ം
യാഗാദിക വിനാശ ിനായ്െ ാ ം
യാഗാദിക െചയ് േമവീടിനാ
േയാഗം ധരി പര നിഷ്ഠയാ
ാരകാഭ ദയാ ിയായ് രാ സ-
നി ാപരനായ് മ ം ദശാ േര
നി ജ്ജരൈവരി ലേ ഷ്ഠ നിശാചര

എെ ാ ന കാപകാര ിെന-
ര ം പാ പാ ിരി ം വിധൗ
ംേഭാ ഭവനാമഗസ്ത കാ േമ
സം ാപ്തനായാെനാ ദിവസം ബലാ .
ജിതനാമഗസ്ത തേപാധന
സംേഭാജനാ ം നിമ ിതനാകയാ
സ്നാ ം ഗേത നൗ ംേഭാ ഭേവ തദാ
യാ ധാനാധിപ വ ദംഷ് സര
െച ാനഗസ്ത പം ധരി രാ
െചാ ാ കേനാ മ ബാസാന ിതം
ഒ നാ മാംസം ി ി
ഷ്ടമാ േ ണമി ന െ േടാ!
ഛാഗമാംസം േവണമേ ാ കറി മമ
ത ാഗിയേ ാ ഭവാ ണസ മ
എ ളേവ ക പത്നിേയാ ം തഥാ
െചാ ാനത െനെയ വ ം െചാ ാ
മേ കപ ിേവഷം ധരി വ
ചി േമാഹം വള ീടിനാ മായയാ
മ മാംസം വിള ിെ ാ േ ാ
379
തൈ വ വ ദംഷ്ട മറ ീടിനാന്
മ മാംസം ക ൈമ വ ണി ം
നായ് ി ം കെന പി ി
മ െര ബ്ഭ ി രാ സനായിനി
ഥ ിയി വാ ക മ േപാൈവഭവാ
ഇ ം ശപി േക ക താ -
െമ ം ചി മിെതെ ാ കാരണം?
മാംേസാ രം ജി ണെമനിെ
ശാസനെചയ്ത ം മ ാ മ േ ാ
പിെ യതി േകാപി ശപി -
െമ െട ദുഷ്കരെമെ പറയാ
െചാലി െചാെ പറ നീ സേഖ!
ന ാ മിെതേ ാ െചാ ണം
എ േക ക മഗസ്ത േനാ-
ടേ രമാ സത ം പറ ീടിനാ
മ ന ിെ ിയേശഷമീ
തി നേ ാ വീ ം വ െചയ്
വ ǌ്ജനം മാംസസമന ിതം േവണെമ-
ǌ്ജസാ ǌാന േക െചയ്ത ം
ഇ ം േകാ ിക േകേ ാരഗസ്ത ം
ചിേ ം വിചാരി ളിനാ :-
ാ ാ െകാ കേ ാരള-
ാപേമാട െചയ്താനഗസ്ത ം
വ ിത ാരായ് വയം ബത യാമിനീ-
സ ാരികളി െചയ്ത ം നി യം
ǌാ മതി ഢനായ് ചമേ ബലാ
നം വരാ വിധിത തെമ േമ
മി യായ് വ ടാ മമ ഭാഷിതം
സത ധാനനേ ാ നീ മാകയാ
ന വ ം േമലി നി യം
കല ാണമായ് ശാപേമാ ംന വാ
ീരാമപത്നിെയ രാവണ െകാ േപാ-
380
യാരാമസീമനി വ െകാള ം ഢം
രാവണ ത നായ് നീ ം വ ം ചിരം
േകവലം നീയവനിഷ്ടനാ ം വ ം
രാഘവ വാനരേസന മായ് െചേ ാ-
രാ ലെമ ിെയ ല ാ രാ ിേക
നാ റ ം വള ിരി െ ാ
കാലമവ യറി വ ീ വാ
നിെ യയയ് ം ദശാനനന നീ
െച വണ ക രാമെന ാദരം
പിെ വിേശഷ െളാെ ാഴിയാെത േപായ്
െച ദശ ഖ തേ ാ െചാ ക
രാവണനാ തേ ാപേദശം െചയ്
േദവ ിയനായ് വ ം നരാ നീ
രാ സഭാവമേശഷ േപ ി
സാ ാ ദ ിജത ം വ ം ഢം
ഇ മ ഹി കലേശാ ഭവ
സത ം തേപാധനവാക ം മേനാഹരം.
മാല വാെ വാക ം
ചാരനാെയാ ക േപായന രം
േഘാരനാം രാവണ വാ മ ിേര
വ ി രാവണമാതാ ത പിതാ
ഖി നായ് രാവണെന െചാ വാ
സല് ാര ം ശല ശ്ന ം െചയ്
രേ ാവര മി ി യേഥാചിതം
ൈകകസീതാത മതിമാ വിനീതി മാ
ൈകകസീന ന തേ ാ െചാ ിനാ :-
െചാ വ ǌാ തവ ന പിെ നീ
െയ ാം നിനെ ാ വ മ ഷ്ഠി
ദു നിമി ളീ ജാനകീ ല യി
വ തില്പിെ പല കാ
ക ീലേയാ നാശേഹ ളായ് ദശ-
381
കണ്ഠ േഭാ! നീ നി പി മാനേസ
ദാ ണമായിടിെവ ിതന ഹം
േചാര ം െപ ി ഷ്ണമാെയ ം
േദവലിംഗ ളിളകി വിയ
േദവിയാം കാളി ം േഘാരദംഷ്ടാന ിതം
േനാ ദി ി ചിരി കാണാ
േഗാ ളി നി ഖര ജിനി
ഷിക മ ാരേനാ പിണ
േരാഷാ ന ല േളാ മ േമ
പ ഗജാലം ഗ ഡേനാ ം തഥാ
നിെ തി ീടാ ട നിശ്ചയം
നാേയ ം കരാളവികടനായ്
വ ം പിംഗല ഷ്ണമായ് സ തം
കാലെന കാ ിെത ാട ം
കാലമാപ ി െ ാ ി നി യം
ഇ രം ദു നിമി ായതി-
നൈ വ ശാ ിെയെ യ് െകാേ ണേമ
വംശെ ര ി െകാ വാേന േമ
സംശയെമ ിേയ സീതെയെ ാ േപായ്
രാമപാേദ വ വ ി ൈവകാെത
രാമനാ വിഷ് നാരായണ
വിേദ ഷെമ ാം ത ജി ഭജി െകാ -
കദ യനാം പരമാ ാനമവ യം
ീരാമമപാദേപാതം െകാ സംസാര-
വാരാ ിധിെയ ട േയാഗികള്
ഭ ിെകാ :കരണ ം മായ്
ിെയ ജ്ǌാനിക സി ി െകാ
ദുഷ്ടനാം നീ ം വി നാം ഭ ിെകാ-
െ ാ േമ കാലം കളയാെത ക നീ
രാ സവംശെ ര ി െകാ ക
സാ ാ െനേ വി െകാ ക
സത മേ ǌാ പറ േകവലം
പഥ ം നിന ി ചി ി മാനേസ
382
സാ ന ം ദശ ഖ തേ ാ
ശാ നാം മാല വാ വംശര ാ മായ്
െചാ േക േപാരാ ദശ ഖ
പിെ യ ാല വാ തേ ാ െചാ ിനാ :-
മാനവനായ പണനാം രാമെന

മാനേസ മാനി തിെന കാരണം?
മ ടാലംബനം ന സാമ െമ
ാ ിേലാ വ ജളെന ം
രാമ നിേയാഗി യാ വ ിെതേ ാ
സാമ ം പറ ഭവാ നി യം
േനരെ േപായാ മി ി േവ നാ
ചാര െചാ ി വി നി യം
ഭവാനതിസ്നിഗ് നാം മി മി-
ത ിക േക ാ െപാ ടാ ഢം
ഇ ം പറ മാത മാ മായ് ദശ-
വ ം സാദ ്നി കേരറിനാ
ാരംഭം
വാനരേസന ം ക കേമ ബ -
മാന ം ൈകെ ാ ിരി ം ദശാ േര
ിനായ് രജനീചരവീരെര
സത രം ത വ ി വാ ം വിധൗ
രാവണെന േകാപി രാഘവ-
േദവ ം സൗമി ിേയാ വി വാ ിനാ
പ കിരീട ം ൈകകളി പ ം
േനാെടാ ശരീര ം ശൗര ം
പ കിരീട ം ട ം നിമി-
ഷാ േ ന ഖ ി േനര രാവണ
നാണി താഴ ിറ ി ഭയംെകാ
ബാണെ േനാ ി േനാ ി ിരി ീടിനാ
ഖ ഹസ്ത ഖ വര ാ-
െരാ േവ വ െതാ േതാരന രം
383
േമ ീ വി േകാ യി ട-
നത ഭീത ാ വസി യി നാം
േഭരി ദംഗഢ ാപണവാനക-
ദാ ണേഗാ ഖാദ വാദ ം
വാരണാേശ ാഷ് ഖരഹരിശാ ല-
ൈസരിഭസ ഖ യാന ളി
ഖഡ്ഗ േല ചാപ ാസേതാമര
ദ്ഗരയഷ്ടി ശ ി രികാദിക
ഹസ്േത ധരി െകാ സ്ത ഭീത ാ ജവം
സ രാ ത ിേയാ-
ടബ്ധികള ിക ി ംത ണ-
തമായി സത േലാകേ ാളം
വ ഹസ്താശയി ാ ഹസ്ത ം
വ ദംഷ് തഥാ ദ ിണദി ി ം
ദു വനാരിയാം േമഘനാഥ തദാ
പ ിമേഗാ രദ ാരി ീടിനാ
മി വ ാമാത ത ജനേ ാ -
രദ ാരി ദശവ ം
നീല ം േസന ം ദിേ ാ േര
ബാലിതനയ ം ദ ിണേഗാ േര
വാ തനയ ം പ ിമേഗാ േര
മായാമ ഷ നാമാദിനാരായണ
മി തനയസൗമി ി വിഭീഷണ-
മി സം നാ രദി ി ം
ഇ റ ി രാഘവരാവണ-
ം മായ് വ വിചി മായ്
ആയിരം േകാടി മഹാേകാടികേളാ -

മയിരമ ദമായിരം ശംഖ
ആയിരം ഷ്പ ളായിരം കല്പ -
ളായിരം ല ളായിരം ദ
ആയിരം ളികളായിരമായിരം
േതായാകര ളയ െള ി െന
സംഖ കേളാ കല ് കപിബലം
384
ല ാ രെ വള ാരതി തം.
െപാ ി ട പാഷാണ െളെ ാ ം
ഷ്ടിക െകാ ം സല െളെ ാ ം
ഉ ീ ഹം െകാ ീധരം െകാ ം
സ േതാ ല ാ രം തക ീടിനാ
െകാ മതി ം കിട ം തക ട
മി ാ വിളി േ രം
ഷ്ടിേപാെല ശരജാലം െപാഴി ം
െവ െകാ പിള കിട ം
അസ് ശസ് ച ശ ിക-
ള ച ാകാരമാ ളള പ ിക
ഖഡ്ഗ ല ളീ ിക
ദ്ഗരപം ിക ഭി ിപാല ം
േതാമരദ സല യഷ്ടിക
ചാമീകര ഭ ശതഘ്നിക
ഉ ളായ വ ളിവ െകാ
നി ഹി ീടിനാ ന ര ം
ആ ി ദശാസ നവ ക
േപ മറിവതിനായയ ീടിനാ
ശാ ലനാദിയാം രാ ി ര ാെര
രാ ിയി െചാ ാരവ ം കപികളായ്
മ േട മാരറി പിടി ടി-
ല് ടേരാേഷണ െകാ വാ ട േ ാ
ആ നാദം േക രാഘവ ം ക -
ണാ ാ െകാ ാനഭയം തം
െച വ ം കസാരണെരേ ാെല
െചാ േക വിഷാേദന രാവണ
മ ി ട വിദ ിഹ മായ് ദശ-
ക ര ൈമഥിലിവാ മിടം ാ
രാമശിര ം ധ മിെത ട
വാമാ ി ില ാ വ ീടിനാ
ആേയാേധന െകാ െകാ േപാേ െന
മായയാ നി ി വ ക േ ാ
സത െമേ ാ വിേലാപി േമാഹി
385
ഗ് ാംഗി വീ കിട ം ദശാ േര
വേ ാ ത വിരേവാ രാവണ
തെ ം െകാ േപാ ീടിനാനേ രം
ൈവേദഹിതേ ാ െചാ ാ സരമ ം
േഖദമേശഷമകെല ളക നീ
എ ാം ചതിെയ േതറീടിെതാ േവ
ന വ ം വ ം നാ നാ ിലി-
ിെ ാ സംശയം കല ാണേദവേത!
വ ഭ െകാ ം ദശാസ െന നി യം
ഇ ംസരമാസരസവാക ം േക
ചി ം െതളി ി ീടിനാ സീത ം
മംഗലേദവതാവ ഭാ ാവശാ-
ലംഗദ രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ
ഒ കി സീതെയെ ാ വെ െട
ിലാ ാ വ ീ ക ൈവകാെത
ിനാ റെ ക ായ്കി-
ല ിലട ിരി ി ം
രാ സേസന ം ല ാ നഗര ം
രാക്ഷസരാജനാം നിേ ാ ടേവ
സംഹരി ീ വ ബാണെമയ്െത ളള
സിംഹനാദം േക തി േയാ രാവണ!
ജ ാനാദേഘാഷ ം േക തിേ ഭവാ
നാണം നിനേ മി േയാ മാനേസ?
ഇ മധിേ പവാ ക േക തി-
നാെയാ രാ ി രവീര ം
ാരി തനയെനെ ാ െക
ന രാദിപ ാേരാ െചാ ിനാ .
െച പിടി ാ നിശാചരവീര ം
െകാ ഴ ിെയറി ാ കപീ ം
പിെ യാ ാസാദ ം തക ീടിനാ-
െനാ തി യ േവേഗന േപായ്
മ വ തെ െ ാ -
െളാെ ാഴിയാെത ണ ിനാനംഗദ
പിെ േഷണ ദ നള ഗജ
386
ധന ഗവയ ഗവാ മ ത
എ ിവരാദിയാം വാനരവീര ാ
െച ഴ കിട ം നിര ിനാ
ക ം മല ം മര ം ധരി ാ
നി നിെ പറ ം േനരം
ബാണ ചാപ ം വാ ം പരിച ം
ാണഭയം വ ംെവ മ ം
ദ ം സല ഗദക ം
ഭി ിപാല ം ദ്ഗരജാല ം
ച ം പരിഘ മീ ിക
കച ം മ മിത ാദിക
ആ ധെമ ാെമ പിടി െകാ-
ാേയാധന ിന ാരാര ം
വാരണനാദ ം വാജിക നാദ ം
േത ക നാദ ം ǌാെണാലി നാദ ം
രാ സരാ ം സിംഹനാദ ം
തേയ ം കപിക നിനാദ ം
തി ി ഴ ി ഴ ി പ -
െമ മിട മാെ ാലിെ ാ േത.
ജംഭാരി ാം നിലി ം കി ര-
കിം േഷാരഗ ഹ കസംഘ ം
ഗ സി വിദ ാധരചാരണാ-
ദ രീ ാ േര സ രി ം ജനം
നാരദനാദികളായ നിക ം
േഘാരമാ ളള ം ക െകാ വാ
നാരികേളാ ം വിമാനയാന ളി-
ലാ ഹ ഷ്കരാേ നിറ ീടിനാ
ംഗനാമി ജിേ ാന േനര-
മംഗദ തേ ാടതി കപീ ം
തെനെ ാ േത ം തക ാ േമഘ-
നാദ ം മെ ാ േതരിേലറിടിനാ
മാ തി തെ േവ െ ാ ചാ ീടിനാ
ധീരനാ ം ജം മാലി നിശാചര
സാരഥിതേ ാ ടേവ മാ തി
387
േത ം തക വെന െ ാ ലറിനാ
മി തനയ ഹസ്തേനാേട ി
മി ാരിേയാ വിഭീഷണവീര ം
നീല നി ംഭേനാേട ാ തപനെന-
ാല ര ി യ ാ മഹാഗജ
ല ്മണേന ാ വി പാ േനാടഥ
ല ്മീപതിയാം ര മ തെ ാ ം
ര ധ ജാ ിധ ജാദിക പ േപ
ത േണ േപാ െചയ് ാ രാലയം
വാനര ാ ജയം വ ിതേ രം
ഭാ ം വാരിധിത ി വീണീടിനാ
ഇ ജാ ജേനാേട േതാ േപാ-
യി ിജി ംബരാേ മറ ീടിനാ
നാഗാസ് െമയ് േമാഹി ി ി ബത
രാഘവ ാെര ം വാനര ാെര ം
വ കപികേള ം നര ാെര -
െമാെ ാഴിയാെത ജയിേ നിെത വ
െവ ിെ റ െകാ ി േമളി
െച ല ാ രം ത ി േമവീടിനാ
താപസ ം േദവസ ഹ ം
താപംകല വിഭീഷണവീര ം
ഹാഹാ വിഷാേദന ദു:ഖനിമ രായ്
േമാഹിത ാരായ് മ ം ദശാ േര
സപ്തദ ീപ ം സപ്താ വ ം
സപ്താചല േ ാഭമാം വ ം
സപ്താശ േകാടിേതേജാമയനായ് വ-
ാ ിേപാെല പവനാശനനാശന
അബ്ദിേതായം ദ ിധാ ഭി ാസപ -
േ ാ തേലാക യേ ാടതി തം
നാഗരിരാമപദം വണ ീടിനാ
നാഗാസ് ബ നം തീ ി ത േണ
ശാഖാ ഗ മസ് നി രായ്
േശാക ം തീ െതളി വിള ിനാ
388
ഭ ിയ ദാ പ ി വര
ബ സേ ാദമ ഹം ന കിനാ
ിെ ാ ത വാദ ം ൈകെ ാ
േമല്േപാ േപായ് മറ ീടിനാ താ ം.
േ തി ം ബലവീര േവഗ -
ത ാരാം കപിവര ാെര ാം
മ വ ത നിേയാേഗന മര ം
ം ശില െമ െ റി ീടിനാ .
വ ശ െളെ ാ മമാ ജന്
മ ിരം ിരി തി േമ
വ ാരവ മിെ െ ാ വിസ്മയം
ന തെ െമേ പറയാ
െച റി ീ വിെനെ ാ േഘാഷമി-
െത ദശാനന െചാെ ാരന രം
െച ത ാരറി ദശാനന
തേ ാ െചാ ിനാ ാ െമാ േവ.
വീര ബലേവഗവി മം ൈകെ ാ
ര ാ ജാതികളായ കപി ലം
ഹസ്ത േതാ മലാത ം ൈകെ ാ
ഭി ിത മാംഗ ിേ നില് േ ാ
നാണ െ ി റ റെ -
കാ െള ിെല ാ പറക ം
േക തിേ ഭവാെന വ െചാ ം
േക ദശാസ ം േകാേപന െചാ ിനാന് :-
മാനവ ാെര േമെറ മദ

വാനര ാെര ം െകാെ ാ ീ വാ
േപാക ാ പടേയാ ടേവ
േവേഗന ം ജയ വരിക നീ.
ഇ മ ഹം െചയ്തയ ാനതി-
നാം ാ ം നട ീടിനാ
ഉൈ സ്തരമായ വാദ േഘാഷെ ാ ം
പ ിമേഗാ ര െട റെ ാന്.
മാ തിേയാെടതി ാനവ ം െച
389
ദാ ണമായി െമ ം.
േവലസി െവെ ം ശരാസനം

ലം സലം പരിഘഗദാദിക
ൈകെ ാ വാരണവാജി രഥ ളി-
േ ാേടറി രാ സവീര ം.
ക ം മര ം മല മായ് പ ത-
ല ശരീരികളായ കപിക ം
ത ളിേല െപാ മരി ിെതാ-
മി ം മഹാവീരരാ വ .
േചാര മാറാെയാ കി ലവഴി
ര വരനാം മാ തി ത േണ
ഉ തമാെയാ ി െകാ ടി
തെ യട െ െ ാെ റി ീടിനാ
േതരി നി ാ ഗദ െമ ട
പാരിലാ ാ ാ ം ചാടിനാ
േത ം തിരക ം െപാടിയായി
മാ തി ി വ ി ി േകാപ ം
രാ ി രെരെയാ ി ട ിനാ-
നാ ി ക ാ ം
മാ തിെയ ദെകാ ടി ീടിനാ
ധീരതേയാടതിനാ ലെമ ിേയ
പാരം വള െ ാ േകാപവിവിശനായ്
മാ തി ര ാമെതാെ റി ീടിനാ
ാ േന െകാ ര ി -
ലാ ാ െച ഖി വാണീടിനാ .
േശഷി രാ സ േകാ യി ി
േഘാഷി ിതംഗനമാ വിലാപ ം
ാ മാഹ േക ദശാസ ം
ചി താപേ ാ പിെ ം െചാ ിനാ :-
വ ഹസ്താരി വര മഹാബല
മ ദംഷ് തെ േപാക ിനായ്
മാ ഷവാനര ാെര യി ഭി-
390
മാനകീ ാ വരിെക യ ീടിനാ .
ദ ിണേഗാ ര െട റെ
ശ ാ ജാ ജേനാെടതി ീടിനാ
ദു ിമി ായതനാ ത
െച കപികേളാേട മഹാബല
ശിലാൈശല ഷ്ടിെകാേ ം
രേ ാവര ാ മരി മഹാരേണ
ഖഡ്ഗശസ് ാസ് ശ ാദികേളേ
മ ട ാ ം മരി ാരസംഖ മായ്
പ ംഗ മാ െപ ട
ന ര ാ നഷ്ടമായ് വ ി
ര നദികെളാലി പലവഴി
ം ട ി കബ ം ബലാ .
തേരയ ം വ ദംഷ് ം ത ളി
േഘാരമാേയ ം പിണ ിനില് ം വിധൗ
വാ ം പറി ട വ ദംഷ് ഗള-
നാളം റിെ റി ീടിനാനംഗദ .
അ ഥ േക ാ ന രാധിപ-
േ മക ന തെ ം
വ പടേയാ മയ ാന േനരം
ക ായി േമദിനി േ രം.
ദു വനാരി വരനക ന
പ ിമേഗാ െട റെ ാ
വാ തനയേനാേട വ ം നിജ-
കായം െവടി കാലാലയം േമവിനാ .
മാ തിെയ സ് തി മഹാേലാക ം
പാരം ഭയം െപ ദശകണ്ഠ ം
സ രി ാ നിജ രാ സേസനയി
പ ദ യാസ ം ക ാന േനരം
രാേമശ രേ ാ േസ വിേ മാ-
രാമേദശാ ം േബലാചേലാപരി
വാനരേസന പര ം േകാ ക-
നമായ് വ ം കേ ാരന രം
391
ി ം ഹസ്തെനെ ാ വരിെക
കല്പി േനരമവ വ ിനാ .
നീയറി ീലേയാ ാ െമാ േവ

നായക ാ പടയ് ാ മി ായ്കേയാ
െച െച രാ സവീരെര-
െ ാ ം ക ിരി യി ി നാം
ǌാേനാ ഭവാേനാ കനിഷ്ഠേനാ േപാ െചയ്
മാ ഷവാനര ാെരെയാ വാന്
േപാ താെര െചാെ േക വ
േപാ തി ǌാെന ൈക ിനാ .
ത െട മ ിക നാ േപ വ
െച നാലംഗ ട ം വ ിനാര്.
നാെലാ ല യി പടയ്െ ാ-
മാലംബനമാം ഹസ്ത മഹാരഥ
ഭഹ ം മഹാനാദ ം ദു ഖ
ജംഭാരിൈവരിയാം വീര സ ത
ഇ െന േ ാ മ ിക നാ വ ം
തി ിന വ ടേയാ ം നട ി .
ദു ിമി ായ ക വ
ത കതാരി റ സ നായ്
രദ ാരേദേശ റെ
പാവക േനാേടേ ാരന രം
മ ട ശിലാ ാചലം െകാ
രേ ാഗണെ െയാ ി ട ിനാ
ച ഘഡ്ഗ ാസശ ി ശസ് ാസ്
മ ട ാ േമെ ാെ മരി
ഹസ്തിപര ാ മശ ംച
ര ം നദികളാെയാെ െയാലി
അംേഭാജസംഭവന ന ജാംബവാ
ംഭഹ വിേന ം ദു ഖെന ം
െകാ മഹാനാദേന ം സ ത
തെ ം പിെ ഹസ്ത മഹാരഥ
392
നീലേനാേട ട ദ ം െചയ്
കാല രി ി ളീടിനാ .
േസനാപതി ം പട ം മരി
മാനിയാം രാവണ േക േകാപാ നായ്.
രാവണെ റ ാട്
ആെര ം േപാരി യയ് തി ിനി

േനേര െപാ ജയി േ ാ
നേ ാ െട േ ാ ക േപാ ീ ക
ന െട േത ം വ െക ാനവ .
െവ തിേപാെല ട ം പിടി ി
െപാ യമാെയാ േതരി േരറിനാ .
ആലവ ം െവ ചാമര ം
നീല ഴക ം ടക ം
ആയിരം വാജികെളെ ാ ിയ
വാ േവഗം േതരി കരേയറി
േമ ശിഖര േപാെല കിരീട
ഹാര ളാദിയാമാഭരണ ം
പ ഖ മി പ ൈകക ം
ഹസ്ത ളി ചാപബാണാ ധ ം
നീലാ ിേപാെല നിശാചരനായക
േകാലാഹലേ ാ െട റെ ാ .
ല യി മഹാരഥ ാെര ാം
ശ ാരഹിതം റെ ാരേ രം
മ ം മ ിക ത ിമാ ം മ -
മ ംബ ം ൈസന പാല ം
തി ി ിര ി വട ഭാഗ
ഖ മാം േഗാ ര െടെ െതെര
വി മേമറിയ ന ര ാെര-
െയാെ േരാ വി ക ര വര
മ സ്മിതം െചയ് േന ാ സം യാ
മ ം വിഭീഷണ തേ ാട െചയ് :-
393
ന വീര ാ വ കാെണേടാ!
െചാേ ണെമേ ാടിവെര യഥാ ണം
എ േക വിഭീഷണ രാഘവ -
തേ ാ മ സ്മിതംെചയ് െചാ ിനാ :-
ബാണചാപേ ാ ബാലാ കാ ി -
ാന ി വ തക ന .
സിംഹധ ജം േതരി കരേയറി
സിംഹപരാ മ ബാണചാപേ ാ ം
വ വനി ജി ാകിയ രാവണ-
ന ന നെ ം ജയി ാനവ .
ആേയാധന ി ബാണചാപ -
ായതമാെയാ േതരില് രേയറി
കായം വള വി ഷണം തി-
കായ വ രാവണ ത ക .
െപാ ണി ാന ി വ വ-
തേന ം മേഹാദര മ വ!
വാജിേമേലറി രിഘം തിരി വ-
നാജി േര വിശാല നരാ ക .
െവെ തി കേളറി ി ല ം
ി ിരി വ ിശിര േ ാ
രാവണ ത ക മേ തിനേ
േദവാ ക േതരി വ മ വ!
ംഭക ാ ജ ംഭനേ തവ
ത ി നി ംഭ പരിഘാ ധനേ ാ
േദവ ലാ കനാകിയ രാവണ-
േനവേരാ ം നെ െവ വാ റെ .
ഇ ം വിഭീഷണ െചാ േക തി-
രം രാഘവ താ മ െചയ് :-
േ ദശ ഖെനെ ാല െചയ് ട
ചി േകാപം കള ീ വനി ǌാ
എ ളിെ യ് നി േ രം
വ പടേയാ െചാ ാ ദശാസ ം :-
394
എ ാവ ം നാെമാഴി േപാ ാലവ
െച മക കടെ ാ ഭാഗേമ
പാ ശ കട െകാ ം േ
കാ െകാ വി നി െച ല ാ രം
ിനി ǌാ േപാ മിവേമാ
ശ ിയി ായ്ക മി ിതിേ േമ
ഏവം നിേയാഗി േനരം നിശാചര-
േരവ ം െച ല ാ രം േമവിനാ .
ാരകാരാതി രാവണ വാനര-

െ െയയ്െതയ് ത ി വി ീടിനാന്.
വി ം ശര മാ ൈകെ ാ കൗ
സല ാതനയ ം േപാരിെ ാ മി ാ
വ പനാ േ ാരിവേനാ േപാരി
ിലടിയന ഹം ന കണം
എ സൗമി ി ം െച ിര ീടിനാ
മ വ താ മ െചയ്തിതേ രം :-
ാരി ം േപാരി വി സ്തനായ് വ ം
ന േര േനാേട ാലറിക നീ
മായ നിശാചര േ ം
ന ായ മി ിവ ാ െമാരി ം
ച ഡ ിയനാക ിവ
ച ഹാസാഖ മാം വാ ാ ധം
എ ാം നി പി ചി റ ി
െച ണമേ ാ കലഹ ിെനെ ാം
ശി ി െചയ്തയേ ാരന രം
ല ്മണ ം െതാ താ വി വാ ിനാ .
ജാനകീേചാരെന േ ാ േനര
വാനരനായകനാകിയ മാ തി
േത ടംത ി തി വീണീടിനാ-
നാ ാനായ് വ വിശാചരനാഥ ം
ദ ിണഹസ്ത േമാ ി റ ി
രേ ാവരേനാ മ ത ം :-
395
നി ര ാെര ം താപസ ാെര ം
സ നമായ്മ ജനെ ം
നിത പ വി നിന വ-
െ മാപ കപി ല ാെലേടാ!
നിെ യടി െകാ വാ വ നി േ ാ-
െരെ യടി െകാ നാ വ നില് േ ാ-
െലെ െയാഴി െകാ വീരെന ാകി നീ.
വി മേമറിയ നി െട നാ-
മ മാരെനെ ാ ǌാെനേടാ!
എ പറെ ാ ടി ാ കപീ ം
ന ായ് വിറ വീണാ ദശകണ്ഠ ം
പിെ ണ െചാ ാനിവിേട ി
വ കപികളി ന നേ ാ ഭവാ
ന?െയ ായെതനി ി ി െകാ
ന െട ത െകാ ാ മെ ാ വ ം
ത വരാെത ജീവി വരി േ ാ
ത വ ീല നിന െകാ ǌാ
എ ം ദു ബലെന വ ന ി-
ലി ിരിേനരമി ം െപാ തീടണം.
എ േതരെ ാ ടി ാ ദശാനന
പിെ േമാഹി വീണാ കപീേ ഷ്ഠ ം
നീലനേ രം തിെകാ രാവണ-
േ േല കേരറി ിരീട പ ി ം
വി തേ ം െകാടിമര ിേ -
ാസേമാ മ ട പ ി ം
ചാടി േമണ ം ട ിനാ
പാടി ട ിനാ നാരദ ം തദാ.
പാവകാസ് ംെകാ പാവക െന

രാവണെനയ് ട ത ിവി ീടിനാ
ത േണ േകാപി ല ്മണ േവേഗന
രേ ാവരെനെ ാന േനരം
ബാണഗണെ വ ഷി ാരി വ ം
കാമ താെത ചമ ി േപാ ളം
396
വി റി കള ി ല ്മണ-
ന നി ദശകണ്ഠ ം.
പിെ മയ െകാ േ ാ േവ സൗമി ി-
ത െട മാറിലാ ാ ചാ ീടിനാ .
അസ് െകാ ത താ സൗ-
മി ി ം ശ ിേയ ാ വീണീടിനാ .
ആടേലാെട വീണ മാരെനെ െ -

ീ വാനാ ഭാവി ദശാനന
ൈകലസൈശലെമ ദശാസ
ബാലശരീരമിള താ ി .
രാഘവ ത െട ഗൗരവേമാ തി-
ലാഘവം ി രാവണവീര ം.
ക നില് െ ാ മാ ത ം
മ ിയണെ ാ ടി ാന് ദശാസ െന
േചാര ം ഛ ി േതരി വീണാനവ
മാ തിതാ ം മരെന േണ
ഷ്സമാനെമ െകാ ാദരാ
ചി ഷ ി വ വണ ിനാ .
മാ ം പിരി ദശ ഖ ക ിലാ-
ാ മയദ മാം ശ ി ം
ൈ േലാക നായകനാകിയ രാമ ം
പൗലസ്ത േനാ ം ട ിനാ .
ഗ വാഹാ ജ വ ി െചാ ിനാ

പം ി ഖേനാ ിെന െട
കണ്ഠേമറിെ ാ നി ളിെ ാ ക
ണ്ഠതെയ ിേയ െകാ ക ദശാസ െന.
മാ തി െചാ േക ര മ-
നാ ഹ ത കണ്ഠേദേശ വിള ിനാ .
െചാ ാ ദശാന തേ ാ രാഘവ
നിെ യ ക ാ െകാതിേ േലാം
ഇ തിനാ േയാഗം വ ിതാകയാ
നിെ ം നിേ ാ െട വേ ാെര ം
397
െകാ ജഗത് യം പാലി െകാ വ-
െന െട ിലര ണം നി നീ
എ െചയ് ശസ് ാസ് കിനാ-
െനാ ിെനാെ ാ െമയ്താ ദശവക് ം.
േഘാരമായ് വ ി േപാ മേ ര
വാരാ ിധി മിളകി മറി .
മാ തിതെ െമയ് റി ി
രനാേയാ നിശാചരനായക .
ീരാമേദവ ം േകാപം തി-
ധീരത ൈകെ ാെ െ ാ സായകം
രേ ാവര െട വ : േദശെ
ല മാ ി േയാഗി ാനതി തം.
ആലസ മായി ബാണേമ േ രം
പൗലസ്ത ചപ ം വീണി തേല.
ന രാധിപനായ ദശാസ
ശ ി യം ക സത രം രാഘവ
േത ം െകാടി ം ട ം തിര ം
ചാ കിരീട ം കള ീടിനാ .
സാരഥിതെ ം െകാ കള ള-
വാ ഢതാേപനനി ദശാസ ം
രാമ ം രാവണ തേ ാട െചയ്താ-
നാമയം പാരം നിന മാനേസ.
േപായാ മി ഭയെ ടായ്േക േമ
നീയിനി ല യി െച ി ാ ം
ആ ധവാഹനേ ാെടാ െ െകാ-
ാേയാധന ി നാെള വേരണം നീ.
കാ വാ ക േക ഭയെ
േവഗ ില നട ദശാനന
രാഘവാസ് ം ടെര ട െ െ ാ-
രാ ലം തിരി േനാ ി േലാം.
േവപ ഗാ നായ് മ ിരം ാപി
താപ ായ ചി ി േമവിനാ .
398
ംഭക െ നീതിവാക ം
മാനേവ പിെ ല ്മണനതെ ം

വാനരരാജനാമ ാ ജെന ം
രാവണബാണവിദാരിത ാരായ
പാവക ാദി വാനര ാെര ം
സി ൗഷധെകാ ര ി ത െട
സി ാ െമ ാമ െചയ് േമവിനാ
രാ ി േര ം ത ജനേ ാ
േപ ം നിജാ ികേളാ െചാ ീടിനാ :-
ന െട വീര ബല ം കീ ി ം
ന മ ഷകാരാദി ം
നഷ്ടമായ് വ ിെതാ ി ത ം
കഷ്ടകാലം ന ാഗതം നി യം.
േവധാ താ മനാരണ പ ം
േവദവതി ം മഹാന ിേകശ ം
രംഭ ം പിെ നള ബരാദി ം
ജംഭാരി ാം നിലി വര ാ ം
ംേഭാ ഭവാദികളായ നിക ം
ശംഭ ണയിനിയാകിയ േദവി ം
ഷ്ടേപാബലം പാതി ത -
നിഷ്ഠേയാേട മ സതിക ം
സത മായ് െചാ ിയ ശാപവച ക
മിഥ മായ് വ ടാെയ നി യം.
ചി ി കാ ി ന ിനി ം ന-
െരെ ാ ന ജയി െകാ വാനേഹാ!
കാലാരി ല നാ ം ംഭക െന-
ാലം കളയാ ണ ക നി േപായ്
ആ മാസം കഴിെ ി ണ ീ -
മാറി റ ീ വ മി-
െ ാ നാേള കഴി നി -
ളേ ാ ണ വി വ കാര ം.
399
രാ സരാജനിേയാേഗന െചേ ാേരാ
രാ സെര ാെമാ െ ണ വാ
ആനകദു ഭി ഖ വാദ -
മാന േത കാലാ തിര ടക ം
ംഭക േ ാരസി പാ മാ ം ജഗ -
ക ംവ ിനാെരെ ാ വിസ്മയം!
ംഭസഹ ം ജലം െചാരി ീടിനാ
ംഭക വണാ േര പിെ ം
ംഭിവര ാെരെ ാ നാസാര ്റ-
സം തേരാമം പിടി വലി ി ം
ി രമ ലറി മാനക
ജംഭാരിൈവരി ക മിേ േമ.
ംഭാസമാരംഭേമാ ണ ി
സം മിേ ാടിനാരാശരവീര ം.
ംഭസഹ ം നിറ മദ ം
ംഭസഹ ം നിറ ര ം
സംേഭാജ മ ം േപാെല കെ ാ-
രി ം കല െ േ ി ീടിനാ .
വ ളാദിയായ് മ പജീവന-
വ െമ ാം ജി ാന ചി നായ്
ാചമന ം െചയ്തിരി ം വിധൗ
ത ജന ം വ വണ ിനാ .
കാര െള ാമറിയി ണ ിയ
കാരണ ംേക പം ികണ്ഠാ ജ
എ ിേലാ ൈവരികെളാെ ാലെചയ് ǌാ
സ ടംതീ വ വെന ി െന
െചാ ി റെ േനരം മേഹാദര
െമെ െ ാ പറ ാന േനരം :-
േജ ഷ്ഠെന െതാ വിടവാ ി
വാ ം വരാെത െപായ്െ ാ ക ന
ഏവം മേഹാദര െചാ േക വ
രാവണ തെ ം െച വണ ിനാ .
400
ഗാഢമായാലിംഗനം െചയ്തി ിനാ-
ഢേമാദം നിജ േസാദര തെ ം
ചിേ ധരി തിേ ാ നീ കാര
ാ െമ ിേലാ േക ാ മിെ േടാ :-
േസാദരി ത െട നാസാ ച െള
േ ദി തി ǌാ ജാനകീേദവിെയ
ീരാമല ്മണ ാരറിയാെത ക-
ാരാമസീമ്നീ െകാ വ ീടിേന .
വാരിധിയി ചിരെക ി ട വ
േപാരി വാനരേസന മായ് വ
െകാ ാ ഹസ്താദികെള ലെര -
െമെ െമയ് റി ാ ജിത മം.
െകാ ാെത െകാ യ ാന കാരണ-
മ ǌാ നിെ ണ ിേന .
മ വ ാെര ം വാനര ാെര ം
െകാ നീെയെ ര ി െകാേ ണേമ.
എ േക െചാ ാ ംഭക ം
ന നെ ം ന േത ന േകള്
ന ം തീയ ം താനറിയാതവ
ന തറി െചാ വ െചാ ക
ന വ ം േക െകാ കി ം ന -
ത ാതവ േ ാന ാ ?
സീതെയ രാമ ന െക ി െന
േസാദര െചാ ാനതി േകാപി നീ
ആ ി ള ി ന നേ ാ കാ
നാ ി നി ാ വാ ീ ണെമാ േവ
ന വ ംവ ം കാലമെ ം
െചാ ാമ െകാ ം മെ േടാ!
ന െതാ രാ ം വ ാവത-
വ മാപ ണ നാ
കാലേദശാവ ക ം നയ ം
401
ല ം ൈവരിക കാല ം വീര ം
ശ മി ംമ പ -
മ ഷകാരാദി േഭദ ം,
നാ പായ മാ നയ ം
േമലി വ െമാെ നി പി
പഥ ം പറ മമാത െ ിേലാ
ഭ സൗഖ ം വ ം കീ ി ംവ ി ം
ഇ െന െ ാരമാത ധ ം െവടി-
െ െന രാജാവ് നിഷ്ഠെമ ാല
ക ഖം വ മാ പറ െകാ-
ന ഹമാ ാഭിമാന ം ഭാവി
ലവിനാശം വ മാ പറ െകാ-
ന ഹമാ ാഭിമാന ം ഭാവി
ലവിനാശം വ മാ നിത ം
ഢരാ േ ാരമാത ജന ളി
ന കാേകാളെമ െചാ േവാ-
ര വിഷ വ െ ിയി േ ാ.
ഢരാം മ ിക െചാ േക ീ കി
നാ ം മന ം ല ം നശി േപാം.
നാദേഭദം േക േമാഹി െച േച-
ാധി മരി ം ഗ ലം
അ ിെയ േമാഹി ശലഭ
മ രായ ിയി വീ മരി
മ ം രസ ി േമാഹി െച-
െ ബളിശം സി യാ
ആ ഹെമ ി േലറിയാലാപ
േപാ വാന ാതവ ം വ ം.
ന െട വംശ ി ം ന നാ ി -
ലനാശം വ വാനായേ ാ
ജാനകിത ിെലാരാശ ായ ം
ǌാനറിേ ന രാ ി രാധിപ!
ഇ ിയ വശനായിരി വ-
െന മാപെ ാഴി ിെ നി യം.
402
ഇ ിയ ാമം ജയി ിരി വ-
െനാ െകാ ം വരാ നമാപ ക
ന തെ തറി ിരിെ ലാ
െചാ െമാ ി െലാ നഭി ചി
ജ ാ ിത വാസനയാലതി-
നാവതേ മതി വശനായ് വ ം.
എ ാലതി നി ാ മന ിെന-
െട ശാസ് വിേവേകാപേദശ
െകാ വിേധയമാ ിെ ാ ിരി വ-
േ ാ ജഗ ി ലാര േമാ നീ?
ം വിചാരകാേല ǌാ ഭവാേനാ
തെ പറ തിേ ഭവിഷ ഫലം?
ഇേ ാ പഗതമായ് വ തീശ ര-
കല്പിതമാ ത ാവത േ ാ.
മാ ഷന രാമ േഷാ മന്
നാനാജഗ യ നാരായണ പര
സീതയാ േയാഗമായാേദവി
േചതസി നീ ധരി ീ െക ി െന
നിേ ാ തെ പറ ത ീലേയാ
മ വ! േമെയ േതാരാ ം?
ǌാെനാ നാ വിശാലയാം യഥാ ഖം
കാനനാേ നരനാരായണാ േമ
വാ േനര നാരദെന രി-
േതാേഷണ ക നമസ് രി ീടിേന .
ഏെതാ ദി ി നി ാഗതനായിെത-
ാദരേവാട െചയ്ക മഹാ േന!
എെ ാ ാ ജഗ ി -
ല രം ടാത െചയ്കെയെ ാം
േചാദി േനര നാരദെനേ ാ
സാദരം െചാ ാ ദ െളാ േവ.
രാവണപീഢിത ാരായ് ചമെ ാ
േദവക ം നിമാ െമാ മി
േദവേദേവശനാം വിഷ് ഭഗവാെന
േസവി ണ ി സ ടെമാ േവ
403
ൈ േലാക ക കനാകിയ രാവണ
പൗലസ്ത നതീവ ദുഷ്ട ഖല
ǌ െളെയ ാ പ വി ീ ി-
െത മിരി താെത ചമ ി .
മ നാെല ിേയ ത വിെ -
ം വിരി നാ േമ കല്പിതം
മ നാെല ിേയ ത വിെ -
ം വിരി നാ േമ കല്പിതം
മ നായ്തെ പിറ ഭവാനിനി
സത ധ െള ര ി േവണേമ.
ഇ ണ ി േനരം ം
ചി കാ ണ ം കല ളിെ യ് :-
ഥ ിയി ǌാനേയാ യം ദശരഥ-

നായ് വ പിറ ിനി ത രം
ന രാധിപ തെ ം നി ഹി-
തീ ീ വനി േലാക ി
സത സ ല്പനാമീശ ര ത െട
ശ ിേയാ ം ടി രാമനായ് വ ം
നി െളെയ ാെമാ മവനിനി
മംഗലം വ ം ജഗ ി ം.
എ െചയ് മറ മഹാ നി
ന ായ് നി പി െകാ ക നീ മാനേസ.
രാമ പര മായ സനാതന

േകാമളനി ീവരദളശ ാമള
മായാമ ഷ േവഷം രാമെന-
ാേയന വാചാ മനസാ ഭജി നീ.
ഭ ിക ാ സാദി ം ര മ
ഭ ിയേ ാ മഹാ ാനമാതാെവേടാ!
ഭ ിയേ ാ സതാം േമാ ദായിനി
ഭ ിഹീന ാ ക ം നിഷ്ഫലം.
സംഖ യി ാേതാള വതാര
പ ജേന നാം വിഷ് വിെന ി ം
404
സംഖ ാവതാം മതം െചാ വ നി െട
ശ െയ ാമകെല ള ീ വാ .
രാമാവതാരസമമ െതാ േമ
നാമജപ ിനാേല വ ം േമാ ം
ാസ പനാ ശിവന് പര
മാ ഷാകാരനാം രാമനാ ം
താരക െമ െചാ ം
ീരാമേദവെന െ ഭജി നീ.
രാമെന െ ഭജി വിദ ന-
മാമയം ന സംസാരസാഗരം
ലംഘി രാമപാദെ ം ാപി
നി ലാനേ ലയി ിതന ഹം.
മായാവിേമാഹ െള ാം കള ടന്
നീ ം ഭജി െകാ കാന ിെയ.
ംഭക വധം
േസാദരേനവം പറ േക തി-
േ ാധം ദശാസ ം െചാ ിനാ :
ാേനാപേദശെമനി െചയ്വാന
ǌാനി ണ ിവ ി, യഥാ ഖം
നി െയ േസവി െകാ ക, നീയ ം
ിമാെന മി റിേ നഹം.
േവദശാസ് ം േക െകാളളാമിനി
േഖദമക ഖി വാ നാ .
ആെമ ിലാ െച ാേയാധനം െചയ്
രാമാദികെള വധി വരിക നീ.
അ ജ വാ കളി രം േക ള-
നാം ംഭക നട ീടിനാ .
വ ം ൈകവി േ ര മ
നി ഹി ാ വ ം േമാ െമേ ാ വ
ാകാര ം കട ംഗൈശലരാ-
ജാകാരേമാടലറിെ ാ തി തം
405
ആയിരംഭാരമി െകാ ളള ത-
ാ ധമാ ളള ല ം ൈകെ ാ
വാനരേസനയി േ ാ േനര
വാനരവീരെര ാവ േമാടിനാ .
ംഭക ത വര ക ാ ലാ
സം മം വിഭീഷണ തേ ാ
വ ളള രാ സേനവനിവ പറ-
കംബരേ ാള യര തം!
ഇ ംര മ േചാദി ളവതി-
രമാ വിഭീഷണ െചാ ിനാ .
രാവണേസാദര ംഭക മമ-
വജെന ം ശ ിമാ ിമാ .
േദവ ലാ ക നി ാവശനിവ-
നാവതി ാ േമ ാ ജയി ീ വാ .
ത രി െള ാമറിയി െച-
ി യാ വജ കാല് വീണിടിനാ .
ാതാ വിഭീഷണ ǌാ ഭവ ിമാ
ീതി െ െ യ ഹിേ ണേമ!
സീതെയ നല് ക രാഘവെന ǌാ-
നാദര വമാേവാളമേപ ിേ .
ഖഡ്ഗ ം ൈകെ ാ നി ഹി ീ വാ-
തേയാ മ ക ǌാ
ഭീതനായ് നാലമാത ാ മായ്േപാ
സീതാപതിെയ രണമായ് ാപിേ .
ഇ ം വിഭീഷണവാ ക േക വ
ചി ം ക ണ ാന ജെന.
പിെ റ തേലാടി റ ി
ധന നേ ാ ഭവാനി കിേ േമ.
ജീവി ിരി പലകാല ഴിയി
േസവി െകാള ക രാമപാദാം ജം
ന െട വംശെ ര ി തി നീ
നി ല ഭാഗവേതാ മെന ം.
നാരായണ ിയെന ം നീെയ
നാരദ തേ പറ േകേ നഹം.
406
മായാമയമി പ െമ ാ, മിനി-
േ ായാ െമ ി നീ രാമപാദാ ിേക
എ േക ഭിവാദ ം െചയ്തതി-
ഖി നായ് ബാഷ്പ ം വാ വാ ീടിനാ
രാമപാ ശ ം ാപ ചി ാവിവശനായ്
ീമാ വിഭീഷണ നില് ം ദശാ േര
ഹസ്തപാദ ളാ മ ടവീരെര
നാെയാെ ടി ട ിനാ
േപടി ടാ കപിക -
േമാടി ട ിനാര് നാനാദിഗ േര.
മ ഹസ്തീ െനേ ാെല കപികെള-
റായിരം െകാ ാനര ണാ .
മ ടരാജന കെ ാ മല
ൈകെ ാെ റി മാറി വ
ിനാ ലെമ െകാ തി-
വി സ്തനായ് വീ േമാഹി ിത ജ .
അേ ാളവെന േ ാെട െകാ-
ല് േമാദം നട നിശാചര .
േ ജയി ീവെന ംെകാ
ന േരശ ര െച േനര
നാരീജനം മഹ ാസാദേമറിനി-
ാ ഢേമാദം പനിനീരി ിയ
മാല ം കളഭ ം കിനാ-
രാലസ മാ തീ ീ വാനാദരാ .
മ ടരാജനേത േമാഹം െവടി-
ടേരാേഷണ ം െചവിക ം
ദ നഖ െളെ ാ റി െകാ-
രീേ പാ േപാ ാനതി തം.
േ ാധ േമ മഭിമാനഹാനി ം
ഭീതി െ ാ ര ാഭിഷി നായ്
പിെ ം വീ ം വ ക തി-
സ നായ മി ാ ജ ,
പ ത ിേ മഴെപാഴി ംവ ം
ദു ാരബാണഗണം െപാഴി ീടിനാ .
407
പ റായിരം വാനര ാെര ം
വക് ിലാ ിയടസ് മവ ട .
ക നാസാവില േട റെ ം
പിെ ം വാരിവി മവ തദാ.
രേ ാവര മാ രം നി പി
ല ്മണ തെ േപ ി സത രം
രാഘവ തേ ാട ാന ക
േവേഗന ബാണംെപാഴി ര മ .
ദ ിണഹസ്ത ം ല ം രാഘവ
ത േണ ബാണെമയ്താ ഖ ി യാ
ാ േണ വീ വാനര ം
ന ര ാ െമാ മരി ി .
വാമഹസ്േത മഹാസാല ം ൈകെ ാ
രാമേനാേട മ നിശാചര .
ഇ ാ മയ് ഖ ി ാന വീ -
മി ാരിക പല ം മരി ീ നാ .
ബ േകാപേ ാടലറിയ ി
ന രാധിപ പിെ മ െര
അ ച ാകാരമായ ര െകാ-
ംഗപാദ ം റി ീടിനാ .
വക് േമ ം പിള വി വാ
ന േര തി േ രം
പ ിക വായി നിറ ര മ
ാരിൈദവതമായ് വിള ീടിേനാ-
രസ് െമയ് മാംഗെ ംഖ ി
ാരിതാ ം െതളി ാന േനരം.
ഉ മാംഗം രദ ാരി വീ റി-
ബ്ധയി വീണി േദഹ മേ രം.
നാരദസ് തി
സി ഗ വിദ ാധര ഹ ക-
യ ജംഗ ഖഗാപ്സേരാ ം
408
കി രചാരണകിം ഷ ാ ം
പ ഗതാപസ േദവസ ഹ ം
ഷ്പവ ഷം െചയ് ഭ ാ കഴ് ിനാ
ചില് ഷം േഷാ മമദ യം.
േദവ നീശ ര നാരദ ം തദാ
േസവാ മ േപാടവതരി ീടിനാ .
രാമം ദശരഥന ന ല്പല-
ച ാനനം കാ ണ പീ ഷ-
സ ം ം സദാശിവം
രാമം ജഗദഭിരാമമാ ാരാമ-
മാേമാദമാ കഴ് ട ിനാ :-
സീതാപേത! രാമ! രാേജ ! രാഘേവ!

ീധര! ീനിേധ! ീ േഷാ മ!
ീരാമേദവ! േദേവശ! ജഗ ാഥ!
നാരായണാഖിലാധാര! നേമാസ് േത.
വിശ ാസാ ി ! പരമാ ാ ! സനാതന!
വിശ േ ! പര േമ! ൈദവേമ!
ദു:ഖ ഖാദികെള ാമ ദിനം

ൈകെ ാ മായയാ മാ ഷാകാരനായ്
നായ് ാനസ പനായ്
സത സ പനായ് സ േലാേകശനായ്
സത ിെല ീവസ പനായ്
സത ധാന ണ ിയനായ് സദാ
വ നായവ നായതി സ നായ്
നിഷ്കളനായ് നിരാകാരനായി െന
നി ണനായ് നിഗമാ വാക ാ മായ്
ചിദ്ഘനാ ാവായ് ശിവനായ് നിരീഹനായ്
ച ീലനകാല ഷ്ടി ം
ച ിമീലനംെകാ സംഹാര ം
ര ം നാനാവിധാവതാര ളാ
ശി ി ധ െ ം പരിപാലി
409
നിത ം ഷ തികാലാഖ നായ്
ഭ ിയനാം പരമാ േന നമ:
യാെതാരാ ാവിെന ാ ിെതെ ാ ം
േചതസി താപേസ ാ നിരാശയാ
ത പ ിനായ്െ ാ നമസ് ാരം
ചി ാ പ േഭാ! നിത ം നേമാസ് േത.
നി ികാരം വി ാന പിണം
സ േലാകാധാരമാദ ം നേമാ നമ:
ത സാദം െകാെ ാഴി മെ ാ ിനാ
ത േബാധ ായ്പരിക മി േ ാ
ത പാദപ ക േസവി തി-
ിേ ാെലനി വകാശ ായ ം
ചില് ഷ േഭാ! നി പാൈവഭവ-
െമെ ാ െമ ി വാഴ്ക ജഗ പത!
േകാപകാമേദ ഷമ രക ണ -
േലാഭേമാഹാദി ശ ാകയാ
ിമാ ളി സ രി ീ വാ
ശ ി മി നി മായാബലവശാ .
ത ഥാ പീ ഷപാന ം െചയ് െകാ-
ാ ി നിെ ം ധ ാനി നാരതം
ത ജ ംെചയ് നാമ രി-
ി ാപ ി െലാെ നിര രം
നി ചരിത ം പാടി വി നായ്
സ രി ാനായ ഹിേ ണേമ.
രാജരാേജ ! ര ലനായക!
രാജീവേലാചന! രാമ! രാമാപേത!
പാതി ം േപായ ഭാരമി നീ
ബാധി ംഭക തെ െ ാ കയാ .
േഭാഗീ നാകിയ സൗമി ി ം നാെള
േമഘനിനാദെനെ ാ മാേയാധേന
പിെ മേ ാ ദശ ീവെന ബ്ഭവാ
െകാ ജഗ യം ര ി െകാ ക.
ǌാനിനി േലാക ി േപാ
410
മാനവവീര! ജയി ജയി നീ!
ഇ ം പറ വണ ി സ് തി തി-
ഭ ിമാനാകിയ നാരദ ം തദാ
രാഘവേനാട വാദ ം ൈകെ ാ
േവേഗന േപായ്മറ ീടിനാനേ രം.
അതികായവധം
ംഭക മരിേ ാ ാ ം
ക ം വ മാ േക ദശാനന
േമാഹി മിയി വീ ന ട
േമാഹ ം തീ മാ ം െകാ
പിെ ലതരം െചാ ി വിലാപി
ഖി നാേയാ ദശ ീവെന ദാ
െച െതാ ിശിര -
തനാേയാരതികായവീര ം
േദവാ ക ം നരാ ക ം ബ -
േരവം മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം
മ െമാ മി തി-
ശ ിേയറി ം നിശാചരവീര ാ
എ േപ ം സമര ിെനാ െ .
ദുഷ്ടനാം രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ :-
ദു:ഖി തിെന കാരണം ǌ െച-
െ ാെ രി െളെ ാ വരാമേ ാ
ിനായയ ീ കി ǌ െള-
ളാെലാ പീഡ ായ് വരാ.
എ ിേലാ നി േപായ്െ ംെചയ്
സ ടം തീ െ െചാ ാ ദശാനന
ക ടാേതാള െപ ട-
ം െകാ െപായ്െ ാ വിെന ാവ ം
ആ ധവാഹന ഷണജാല -
മാേവാള ം െകാ ാ ദശ ര
െവ ം കണേ പര െപ ട-
യ് ി മഹാരഥ ാരിവെര വ ം
411
േപാ റെ െച ക ള-
േ ാട കവി വര ാ ം
സംഖ യി ിേതാള െപ ട-
വ കട േപാെല വ ക ള-
വ ക വീ ിലാ ീടനാ സത ര-
െമെ ാ വിസ്മയം െചാ ാവതേ ം.
ക ം മല ം കര ം െകാെ ാ
െച വീരേരാേട നിശാചമ
െകാ ിതാ കപിവര ാെര ം
ന ശസ് ാസ് കി ണാ േര
വാരണവാജി രഥ ം കാലാ ം
ദാ ണ ാരായ രാ സവീര ം
വീ വരി േചാര ഴക ം
താണായി പലതാെയാലി ം.
അ മി ാെത കബ ം പല-
ത ിേക മാടി ട ീ തദാ.
രാ സെരാെ മരി ക ിതി-
തേയാ മ ാ നരാ ക
േമ ി തിര റേമറി-
യ കെനെ ാെല േവഗാല േ ാ
അംഗദ ഷ്ടിക െകാ വ ത ട
ഭംഗം വ ി യമ ര ാ ിനാ .
േദവാ ക ം പരിഘ മായ് വ

േദേവ തനയേനാേട ി .
വാരണേമറി ിശിര മണ ി .
വേരാ ംെപാ തീടിനാംനംഗദ
േദവാദിക ം കഴ് ിനാനേ രം
ക നില് ം വാ ം നീല ം
മ ിവ ാ ണ ാര േനരം.
മാ തിെകാ ി േദവാ കെന ം
വീരനാം നീല മേഹാദര തെ ം
രനാ ം ിശിര ി തലകെള
412
മാ തി െവ ി ള െകാ ീടിനാ .
വ െപാ താന മഹാപാ ശ നേ രം
െകാ കള ാ ഷഭ മഹാബല
മ ം മരി ാ കപി-
സ മ ാേരാെടതി തതതിസത രം.
വിൈശ്വകവീരനതികായനേ ര-
മശ ളായിരം ിയ േതരതി
ശസ് ാസ് ജാലം നിറ വി ം ധരി-
സ് നത തചി നായ്
ിനായ് െച ǌാെണാലി മി
ന രാേ ഷ്ഠ ന േ ാ
നില് താ ഭയെ വാനര-
െരാെ വാ െപാ ി മ ി ട ിനാ .
സാമ േമെറ േ ാരതികായെന

സൗമി ി െച െച ാന േനരം.
ല ്മണബാണ െച ം വിധൗ
ത േണ ത ങ് ഖ ളായ് വീ േപാം
ചി േ മാവത ാേ -
മ നായ് സൗമി ി നില് േനരം
മാ തേദവ ം മാ ഷനായ് വ
സാരനാം സൗമി ിേയാ െചാ ീടിനാ :-
പ വിരി െകാ െ ാ ക ക-
െകാ ിവേനല് യി ാ ധം
ധ െ ര ി െകാ വാനി ിനി
ാസ് െമയ്തിവ തെ വധി നീ
പിെ നി ാ വധി െ മി ജി-
തനായ ദശാനന തെ ം
െകാ പാലി ം ജഗ യം രാഘവ-
െന പറ മറ സമീരണ .
ല ്മണ ം നിജ ജ ത പദ-
ാ ി ന ാ റ ി വ ി
ഷ്പകരസംഭവബാണം േയാഗി
413
ത േണ കണ്ഠം റി ാന േനരം
മൗ പതിേ ാരതികായമസ്തക-
മാേമാദ െ ാെ കപി ലം
രാമാ ിേക വ ൈകെതാ തീടിനാ-
രാമയം േശഷി രേ ാഗണം.
ഇ ജി ിെ വിജയം
രാവണേനാടറിയി ാരവ ക
ഹാ! വിധിെയ ലറി ദശകണ്ഠ ം
മ ം ത ിമാ ം മ മ -
േ ം പടനായക ാ ം
മ ിക ം മരി ീടിനാേര വ-
െര ിനി ന ശ ര! ൈദവേമ!
ഇ ം വിലാപി േനര െച ി -
ജി ം നമസ് രി ീടിനാ താതെന.
േഖദ ാക േത േമ മാനേസ
താത ǌാനിഹ ജീവി ിരി േവ
ശ െളെ ാലെചയ് വ -
ം തീ ി ി േളണേമ.
സ നായ് വാ ക ചി ം ൈകവി
േ ജയി ാന ഹിേ ണേമ.
എ േക തനയേന ം ണ-
െ േ ഖേമ ജയി വരിക നീ.
വ പനാം ം ി താതെന
ത പടെയാ ം നട ട ിനാ
ശംഭന സാദം വ വാനായ് െച
ജംബാരിജി ം നി ംഭില ി
സംഭാരജാല ം സ ാദ സാദരം
സംഭാവ േഹാമമാരംഭി ിതേ രം.
ര മാല ാബര ഗ ാ േലപന-
നായ് ത പേദശാന ിതം
ഭ ി ലി ി ിേദവെന
ശ ി തനി വ ി വ വാനായ്.
414
ന രാധിപ െമ ം
വ വ സ രമ രസ് തം
ക വ മാ ക ം കഴി ഥ
ചി ഭാ സാദ ാലദി തം
ശസ് ാസ് ചാപരഥാദികേലാ മ-
ാനവിദ ം ലബ്ധ ാ നിരാ ലം
േഹാമസമാപ്തിവ ി റെ
രാമാദികേളാ േപാരിനായാശര
േപാ ളം െ ാ േനരം കപിക ം
രാ സെരെ ാ ീടിനാ .
േമഘജാലം വരിഷി േപാെല
േമഘനാദ കണ കി ട ിനാ .
പാഷാണപ ത ാദിക െകാ

ഭീഷണ ായ വാനരവീര ം
ദാ ണമായ് ഹരി ട ിനാ
വാരണവാജി പദാതി രഥിക ം
അ ക ത രിയി െച -
ംവ കെ ാ രാവണി
സ ാപേമാ മ ാന ം െചയ്
സ തം കിനാ ാസ് സ യം.
വര ാ വീ ട ിനാ .
വ പരാം മ ട ാ െട െമ ി വ-
ം മി മ ം
അ ക െകാ പിള െത െതെര
ക ം കല േമാഹി വീണിടിനാ .
അ ബാണം വിവിദേന ന-
െരാ ൈമ മ ഗജേ ം
െതാ ബാണം നള ം തറ ിത-
േമ ഗ നാദന െമ ി ം
ഈെരാ േത ി നീല ം
മീര ബാണ ള് ജാംബവാ െമ ി ം
ആ പനസ േമ വിനതനീ-
415
രാ േഷണ െമ ദ ം
ആറ ബാണ ഷഭ ം േകസരി-
ാ െമാര ം െട വേ ി
പ ശതബലിയ്െ ാ ം
പ െമാെര മാഥി േമ ി
പ ം നരി പ േമ ി
ശ ിേയ ം േവഗദ ശി േപാെല
നാല്പ െകാ ദധി ഖെ ി ം
നാല്പ ര ഗവാ േമ ി
ഗവയ മ ശരഭ ം
െമാ നാ േമ ഖ ം
ദു ഖേന ിതി പ ിനാല
സ ാനമായ പ താര ം
േജ ാതി ഖ മ പേത ന-
രാത േമാെട പത ിവദന ം
അംഗദേ െല പ െകാ ി
ംഗനാം ീവേന ശരശതം
ഇ ം കപി ലനായക ാര -
പേ േകാടി ം വീണി തേല.
മ ട ാരി പെ ാ െവ -
മ തനയ ം വീേണാരന രം
ആവതിേ മിതി ന െ
േദവേദവ ാ മേന ന മേ രം
വ ാ ലം പറ നില്േ ഷാ
രാഘവ ാെര െമയ് വീഴ് ീടിനാ
േമഘനാദ മഹാവീര തധര .
േശാകവിഷ മായ് നി ലമായി
േലാക ം കൗണപാധീശജയ ിനാ-
ലാഖണ്ഡലാരി ം ശംഖനാദം െചയ്
േവേഗന ല യി ി ീടിനാ
േലഖസ ഹ ം മാഴ്കി ഗതാശയാ
416
ഔഷധ ിനായി ഹ മാെ ഗമനം
ൈകകസീ ന നായ വിഭീഷണ

ഭാഗവേതാ മ ഭ പരായണ
േപാ വ േമലിലാപ ǌാെനേ ാ
േപാ ളം ൈകവി വാ ി നി ീടിനാ .
െകാ ി ം മി ി ിട തി ാണ-
വരാെര റിേയണെമേ ാ
േനാ ിേനാ ി രി ട ിനാ-
നാ േമ ം വാ മേ രം
ആരിനി െതാ സഹായ ിെന-
ാരായ്ക േവണെമേ ാ വ ം തദാ
ശാഖാ ഗ കിട വ കളി
ചാകാതവരിതിലാെര േനാ വാ
ഏകാകിയായ് നട േനരം ത
രാഘവഭ വിഭീഷണെന
ത ിലേന ാന മറി ദു:ഖം
നി ല്മാ നട ീടിനാ പിെ ം.
പേഥാജസംഭവന ന ജാംബവാ
താതന ഹംെകാ േമാഹം തീ
ക മിഴി ാന താ ിരി േ ാ
െച വിഭീഷണ േചാദി ിതാദരാ :-
നി െട ജീവ േ ാ കപി ംഗവ!

ന ായിെയ ി നീെയെ യറി ിേതാ?
ക മിഴി ടാ ധിരം െകാ
നി െട വാ േക ി വിഭാതി േമ
രാ സരാജ വിഭീഷണെന
സാ ാ പരമാ െമേ ാ െചാ ക.
സത ം വിഭീഷണനായ ǌാെനേടാ!
സത മേത നെര േക വ
േചാദി ിതാശരാധീശ ര തേ ാ
േബാധ േ ാ ഭവാേന മാകയാ
േമഘനാദാസ് േള മരിെ ാ
417
ശാഖാ ഗ ളി ന െട മാ തി
ജീവേനാേട നെര ാ മാെ ി-
ലാവെത ാം തിരേയമമിനിെയേടാ!
വാതാ ജനി വാ ല ായ ം?
രാമസൗമി ി ീവാംഗദാദിക-
ളാമവേരവരി ം വിേശഷി നീ
േചാദി െത സമീരണ േന?
േമാദി െത വെന റിേ ം?
എ ിേലാ േക നീ; മാ തി െ ി
സ ടമി മ ാ മറി ാ ം
മാ ത മരി ിെത ാകി മ-
ാ മിെ ാെ മരി തിെ ാ േമ.
സാരസസംഭവ വാക ം േക
മാ തി ം ബ മാനി സാദരം
ǌാനിതേ ാ മരി ീെല വ കാല് -
ലാേമാദ െ ാ വീ വണ ിനാ
ഗാഢമായാേ ഷ ം െചയ് ജാംബവാ
െട ലയി ക െചാ ീടിനാ :-
േമഘനാദാസ് േള മരിെ ാ
ശാഖാ ഗ െള ം പിെ ന െട
രാഘവ ാെര ം ജീവി ി വാ-
നാ വരാ മി നീെയ ിേയ
േപാകേവണം നീ ഹിമവാെന ം കട-
ാ ലമ ൈകലാസൈശലെ ാളം
ൈകലാസസ ിധിയി ശഭാ ി-
േമ ദിവ ൗഷധ ളറിക നീ.
നാ ദിവ ൗഷധ ളവ ി
നാലി ം നാമ ം േക െകാ ക
ി വിശല കരണിെയെ ാെ േടാ
പി സ ാനകരണി ാമ ം
ന വ കരണി നാലാമ ം
െചാ വ ǌാ തസǌ്ജീവനി സേഖ!
418
ര ൃംഗ യ കാണാമവ-
ര ി ം മേ മ ക നില്പ ം
ആദിത േനാളം ഭ നാലി ം
േവദസ പ െള റിക നീ.
വാരാ ിധി ം വന ൈശല ം
ചാ നദിക ം രാജ കട-
ാരാ വരിക വ ക ം െകാ
മാ തന ന! േപാക നീ ൈവകാെത.
ഇ ം വിധി ത വാ ക േക വ
ഭ ാ െതാ മേഹ േമറീടിനാ .
േമ വിേനാളം വള ചമ വ
വാരാ ിധി ം ലപ ത ം
ല ം രാ സ ം വിറയ് ം വ ം
ശ ാരഹിതം ക േ ാടലറിനാ .
വാ േവേഗന തി യ ംബേര
േപായവ നീഹാരൈശല ം
ൈവരി മണ്ഡ ം ശ രൈശല ം
േനേര ധരാനദി മളകാ രം പി ി
േമ ഗിരി ഷാഭാ ി ം ക
മാ തി വിസ്മയെ േനാ ീടിനാ .
കാലേനമി െട റ ാട്
മാ തന നനൗഷധ ി
മാ തേവേഗന െപായതറിെ ാ
ചാരവര ാ നിശാചരാധീശേനാ-
ടാ മറിയാെത െച െചാ ീടിനാ .
ചാരവാക ംേക രാ ി രാധിപ
പാരം വിചാരം കല മ വിനാ .
ചി ാവശനായ് മി ള-
വ ഹ ി നി റെ
രാ ിയിലാ ം സഹായ ം ടാെത
രാ ി രാധിപ കാലേനമിഗ-ഹം
ാപി ളവതിവിസ്മയം വ-
419
നാ േമാദം െതാ സ സ്തനായ്
അ ഘ ാദിക െകാ ജി േചാദി ാ-
ന േ ാദയം വ ം േ ല തരം.
ഇെ ള വാെനേ ാ കാരണ-
മി െന മ ളളക ടി ടാെത?
ദു:ഖനിപീഡിതനാകിയ രാവണ-
ന ാലേനമിതേ ാ െചാ ീടിനാ :
ഇ ാലൈവഭെമ െചാ ാവ -
െമാെ നിേ ാ െചാ വാന വ ം
ശ ിമാനാകിയ ല ്മണെന െട
ശ ിേയ ാ വീണിടിനാ തേല.
പിെ വിരി ാസ് െമയ് മമാ ജ
മ വ ാെര ം വാനര ാെര ം
െകാ രണാ ണംത ി വീഴ് ീടിനാ .
െവ ി റ മടി ി ിതാ ജ
ഇ ജീവി ി െകാള വാ മാ ത-
ന നനൗഷധ ി േപായീടിനാ .
െച വിഘ്നം വ േ ണമതി നീ.
നിേ ാ പായ ം െചാ ാമതിെ േടാ.
താപസനായ് െച മാ മേ
പാപവിനാശനമാ ളള വാ ക
െചാ ി േമാഹി ി കാലവിളംബനം
വ കണ ി ം നീ വ ീടണം.
താമസവാ കള് േക േനരം കാല-
േനമി ം രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ
സാമേവദ !സ വ ! ലേ ശ ര
സാമമാെമ െട വാ േക േ ണേമ!
നിെ റി മരി തിനി ാല-
െമ ളളിേല ം മടിയി നി യം.
മാരിചെന ണേ മരി ാ മന-
താരിെലനിേ മിെ ാ ച ലം.
മ ം ത ിമാ ം മ മ ം
മ െട ന മ ം ത ം
ഒെ മരി നീ ജീവി ി ി
420
ദു:ഖെമാഴിെ െ ാ ഫല ളള ം?
എ രാജ ംെകാ പിെ െയാ ഫല-
െമ ഫലം തവ ജാനകിെയെ ാ ം?
ഹ ! ജഡാ കമായ േദഹം െകാ -
െമ ഫലം തവ ചി ി കാ െകേടാ.
സീതെയ രാമ െകാ െ ാ നീ
േസാദരനായ്െ ാ രാജ ം വ ക
കാനനംത ി നിേവഷ ം
മാനസ ിേയാ ടി നിത ം
ത ഷസ ായ േതാേയ ളി-
ത ഭ ിേയാട േ ാദയം ക
സ ാനമസ്കാര ം െചയ് ശീ േമ-
കാേ ഖാസനം ാപി ഷ്ടനായ്
സ വവിഷയസംഗ ം ൈകവി
സ േവ ിയ ം ത ാഹരി ട
ആ നീ ക ക ാ ാനമാ നാ
സ ാേ ാദയംെകാ സ വേലാക ം
ാവരജംഗമജാതികളാ ളള
േദവതിര ക് മ ഷ ാദിജ ം
േദഹ ീ ീയാദ ം നിത നാം
േദഹി സ വ ി മാധാരെമ ം
ആ സ്തംബപര ാെയേ ാ
താ പര െ ാ ക ം േക ം
ഒെ തിെയ െ െചാ െ ം
സ മായെയ ം പറ ീ
ഇ േലാക ി േനകധാ
സ ിതിവിനാശ കാരണം
േലാഹിതേശ ത ഷ്ണാദിമയ ളാം
േദഹ െള ജനി ി ം മായാ.
ഗണം കാമേ ാധാദികെള ാം
ിക ം ഷ്ണാഹിംസാദികെളേടാ
തെ ണ െളെ ാ േമാഹി ി
തെ വശ ാ മാ ാവിെനയവ .
ക ത േമാ ത ഖ ണ െള
421
നിത മാ ാവാ മീശ ര ത േല
ആേരാപണംെചയ് തെ വശ ാ ി
േനെര നിര രം ീഡി െകാള .
നാ ാപരേനകവേളാ
നായ് വ റ കാണഉ ി .
ത െടയാ ാവിെന ാ മറ ി-
തന ഹം മായാ ണവിേമാഹ ിനാ
േബാധസ പിയാേയാ വിനാ .
േബാധിതനായാ നി േ ിയ മായ്
കാ തിതാ ാവിെന സ്പഷ്ടമായ് സദാ
േവ െത ാമവ വ തദാ.
ദുഷ്ട ാ തി ണ േളാടാ േവ -
െപ ജീവ നായ് വ ം േദഹി ം.
നീ േമവം സദാ ാനം വിചാരി
മായാ ണ ളി നി വി നായ്
ആദ തിവി നാ ാവിതി
ാത ാ നിരസ്താശയാ ജിതകാമനായ്
ധ ാനനിരതനായ് വാ െക ാ വ -
മാന േമ ം വികല്പമിേ ാ നീ.
ധ ാനി തി സമ നെ ിേലാ
മാനേസ പാവേന ഭ ിപരവേശ
നിത ം സ ണനാം േദവെനയാ യി-
ത ാസ ാ നിര രം
പ ക ികാമേധ വ പീ-
േറാല്പേല തര്നഗണാ ിേത നി േല
്േണ ദുതേര സീതയാ സം ിതം
ല ്മണേസവിതം ബാണധ രം
വീരാസന ം വിശാലവിേലാചന-
ൈമരാവതീ ല പീതാംബരധരം
ഹാരകിരീടേക രാംഗദാം ലി-
േയാ രത്നാ ിക ല ര-
ചാ കടകകടി കൗസ് ഭ
സാരസമാല വനമാലികാധരം
ീവ വ സം രാമം രമാവരം
422
ീവാ േദവം ം ജനാ നം
സ വ ദി ിതം സ േവശ രം പരം
സ വവ ം ശരണാഗതവ ലം
ഭ ാപര നായ് ധ ാനി ി
നായ് വ ം ഭവാ നി ണണയം.
ത രി ം േക െകാ ക ം െചാ ക -
രി ം രാമരാേമതി സ തം
ഇ െന കാലം കഴി െകാള ാകി-
െല െന ജ പിെ ാ ?
ജ ജ ാ ര ി ളേളാ
കല്മഷെമാെ നശി േപാം നി യം.
ൈവരം െവടി തിഭ ിസം നായി
ീരാമേദവെന െ ഭജി നീ.
േദവം പരി േമകം സദാ ദി
ഭാവിതം ഭാവ പം ഷം പരം
നാമ പാദിഹീനം രാണം ശിവം
രാമേദവം ഭജി ീ നീ സ തം.
രാ േസ കാലേനമി പറേ ാ
വാ ക പീ ഷ ല ള് േക യാ
േ ാധതാ ാ നായ് വാ മായ് ത ഗളം
േഛദി തിെ ാ െ െചാ ീടിനാ .
രാ സരാജ! ദുഷ്ടാ ! മതി മതി
സ ഭാവമി െകാ കിം ഫലം?
നി െട ശാസനം ǌാന ഷ്ഠി ന-
െത െട സ ഗതിെ ധരി നീ.
സത സ പെ വ ി തി ǌാ-
നദ സ ദ നാേയ മടിയാെത.
എ പറ ഹിമാ ിപാ േശ ശം
െച ി ാ നിേവഷമായ് ത േണ.
കാണായിതാ മം മായാവിരചിതം
നാനാ നിജനേസവിതമായ ം.
ശിഷ ജനപരിചാരകസം -
ഷ ാ മം ക വാ തനയ ം
ചി ി നി ാനിവിെടെയാരാ മ-
423
െമ ലം പ ക ി മി ǌാ
മാ വി ംശം വരികേയാ േകവല-
േമാ ണെമ?േനാവി മ ീ?
നാനാ കാര ം താപസെന
പാനീയപാന ംെചയ് ദാഹം തീ
കാണാം മഹൗഷധം നില് മത തം
േ ാണാചലം ര ംഗവാ ഹ ാ .
ഇ ം നി പിെ ാ േയാജനായതം
വിസ്താരമാ മായാ മമ മം
രംഭാപനസഖ രേകരാ ാദി-
സ മത േതായവാപീ തം
കാലേനമി ിയാമാചര ം ത
ശാലയി ത ിക് സദസ ാദികേളാ ം
ഇ യാഗം ഢമാ ാറ ഷ്ഠി
ച ഡ സാദം വ ീ വാ
ഭ ാ ശിവ ജ ം െചയ് വാ
ന േര നാം താപസ്േ ഷ്ഠെന
വീ നമസ്കാര ം െചയ് ട ജഗ
ാണതനയ മി െന െചാ ിനാ :
രാമ േതാഹം ഹ മാനിതി മമ
നാമം പവനജനǌ്ജനാന ന
രാമകാര ാ മായ് ീരാം രാശി
സേമാദമി േപാ തേപാനിേധ!
േദഹര ാ മിവിേടയ് വ ി
ദാഹം െപാറാ ത ീ ടി ീ വാ .
എ ജല ലെമ െചേ ണ-
െമ േമ പാ െതെ േമാഗതം.
മാ തി െചാ േക നീശാചര
കാ ണ ഭാവം നടി െചാ ീടിനാ :
മാമകമായ കമണ്ഡ ം ജല-
മാമയം തീ േവാളം ടി ീ ക.
പക ഫല ം ഭ ി ന രം
ദുഃഖം കള റെ ാ റ ക
ഏ ം പരി മിേ ഭവാനിനി
424
ത ം ഭവ ം േമലി ഭവി ം
ദിവ ശാ ക റി ിരി ി
വ മായ െകാ െചാ ീ വാ .
വാനര ാ ം മി ാതനയ ം
മാനവവീരനിരീ ിതരാകയാ
േമാഹ ം തീ െ നീ ിെത ാവ -
മാഹവ ിെ ാ മി നി ീടിനാ .
ഇ മാക ണ െചാ ാ പി ംഗവ-
െന ം കാ ണ ശാലിയേ ാ ഭവാ .
പാരം െപ േമ ദാഹമ െകാ
േപാരാ കമണ്ഡ സം ിതമാം ജലം.
വാ തനയേനവം െചാ േനര
മായാവിരചിതനായ വ വിെന
േതായാകരം െച കാ ിെ ാ െ
ഭേയാ ദാ കാലേമനി ം െചാ ിനാ
േന നിമീലനം െചയ് പാനീയ ം
പീത ാ മമാ ികം ാപി സത രം
എ ാ നിന ൗഷധം ക കി വാ-
നി നെ ാ മേ പേദശം െചയ്വ
എ േക വിശ ാേസന മ തി-
െച ാനയ വ വിേനാ ം ദാ.
ക മട വാപീതടം ാപി
ത ീ ടി ാ ട ം ദശാ േര
വ ഭയ രിയായ മകരി -
തനായ മഹാകപിവീരെന
തി കളവാെനാ െ േനര
ക മിഴി കപീ ം േനാ ിനാ .
വക് ം പിള കേ ാ മകരിെയ
ഹസ്ത െകാ പിള ാ കപിവര .
േദഹ േപ ി േമല്േപാ േപായി
േദഹി ം മി േപാെല തദത തം.
ദിവ വിമാനേദേശ ക ിതേ രം
ദിവ പേ ാ നാരീമണിെയ ം.
േചേതാഹരാംഗിയാമപ്സരസ് ീമണി
425
വാതാ ജേനാ െചാ ാള േനരം.
നി െട കാ ണ ാകയാെലനി-
ി വ ശാപേമാ ം കപിവര!
െമാരപ്സരസ് ീ ǌാെനാ നി-
ത െട ശാേപന രാ സിയായ ം
ധന മാലീതി േമ നാമം മഹാമേത!
മാന നാം നീയിനിെയാ ധരി ണം.
അ ണ ാ േമ നീ ക താപസ
ന ര കാലേനമി മഹാഖല
രാവണേ രിതനായ് വ ി വ
താവക മാ വിഘ്നം വ ീ വാ
താപസേവഷം ധരി ിരി ി
താപസേദവ േദവാദി ഹിംസക
ദുഷ്ടെന േവഗം വധി കള ിനി-
ഷ്ടേമാദം േ ാണപ തം ാപി
ദിവ ൗഷധ ം െകാ െച ിനി
വ ാദവംശമേശഷെമാ ക
ǌാനിനി േലാക ിന് േപാ
വാനരവീര! ശലം ഭവി േത.
േപായാളിവ ം പറ വ , മാ തി
മായാവിയാം കാലേനമിത ിേക
െച ാ, നവേനാട് െചാ ാന ര ം:
വ ീ വാനി ൈവകിയെതെ േടാ?
കാലമിനി ളയാെത വരിക നീ
ലമേ ാപേദശം െചയ നാ ǌാ
ദ ിണ ം ത ഭിവാദ ം െചയ്ക
ദ നായ് വ ം ഭവാ നി യം
ത േണ ഷ്ടി ം ബ ാ ഢതരം
ര : വേരാ മാംേഗ കപി വര
ഒ ടി ാന െകാ വ ം തദാ
െച ീടിനാ ധ രാജാലയം
ദിവ ൗഷധഫലം
426
ീരാ വെ ം േ ാണാചലെ ം
മാ തി ക വണ ി േനാ ം വിധൗ
ഔഷാധാവാസാ ഷഭ ി ം ക ി-
തൗഷധെമാ േമ ക മി േ ാ.
കാണാ േകാപി പ തെ ി
േ ണാ ബിംബംകണെ ിടി വ
െകാ വ േപാ രാഘവ ി വ-
ി തീ ീടിനാ വ ടയ് േ രം
െകാ േന വ ം ീതി ാ നീല-
കണ്ഠ മാന മായ് വ ിേത ം
ഔഷധ ി കാ ത ിയ േനര
േദാഷമകെ േ ിെത ാവ ം
മി വ ംതെ യാ ണ-
മി തെ ൈശലമിെ ാ സംശയം
അ ായ്കിെല െന രാ ി രബലം
െകാ ി െത െചയ്േതാരന രം
െമ യ ാ കപി ംഗവ
വ ാനരനിമിഷംെകാ പിെ ം
േ മരി നിശാചര ാ ട
ന േര നിേയാേഗന രാ സ
വാരാ ിധിയിലി ീടിനാ, െര -
കാരണം ജീവി തി രേ ാ ണം
േമഘനാദവധം
രാഘവ ാ ം മഹാകപിവീര ം
േശാകമക െതളി വാ ംവിധൗ
മ ടനായക ാേരാ െചാ ിനാ-
ന തനയ മംഗദ ം തദാ :
നി താ ം റ ിനി വാനര-
െരാെ ട റി മതി ക
വയ് ഹ ളിെലാ േവ െകാളളി ം
െളാെ റി െത െതെര
പ തടാക കിട ക
427
േഗാ രദ ാരാവധി നിര ീ ക
മി െമാെ െയാ ി നിശാചര-
ളളവരി െ ിേലാ
െവ െപാറ ാ റ റെ -
മ ക വീ ി യയ് ാമ ണം.
എ േക വ െകാളളി ം ൈകെകാ
െച െത െതെര വ ട ിനാ
ാസാദേഗാ രഹ േഗഹ ം
കാസീസകാ ന പ താ ം
ആ ധശാലകളാഭരണ -
മായതന ംമ നശാല ം
വാരണ ം വാജി സ ഹ ം
േത ക ം െവ െവ വീണീ .
സ േലാകേ ാളെമ ി ദഹന ം
ശ േനാട റിയി ാനനാ ലം
മാ തി തിേലെറ ന ായ് ചമ-
േ ാ ല ാ രം തിയായ് വ ി
രാ ി രസ് ീക െവ ലറി ാ -
മാ ി െത െതെര ാക ം
മാ ാണ്ഡേഗാ ജനാകിയ രാഘവ
ളള ശര െപാഴി ം
േഗാ ീരിജി ം ജയി െമ ം
പാ േ ാളമ തെമ പറക ം
രാ ി ര ാ നിലവിളേഘാഷ ം
രാ രസ് ീക േക േഘാഷ ം
വാനര ാ നി ല േഘാഷ ം
മാനേവ ധ ാനാദേഘാഷ ം
ആനക െവ ലറീ േഘാഷ ം
ദീനത രഗ നാദ ം
സ തം തി ി ഴ ി മ ി
ചി ദശാനനവീര ം
ംഭക ാ ജ ാരി െ ാ
ഭേനാടാ നീ േപാെക െചാ ിനാ
ത ിയാ ളള നി ംഭ മേ രം
428
ി ǌാെന തി റെ ാ
ക ന താ ം ജംഘ െമ ം
വ ളള പാ ം േശാണിതാ ം
വ പടേയാ ം റെ െച ള-
വി ം കല ാ കപിവീര ം
രാ ിയിലാ െപാ െതാ
രാ ി ര ാ െത െതെര ചാക ം
ശസ് ാസ് െകാ കപിക ം
ഗാ േഭദി ധാ ിയി വീഴ്ക ം
ഏ പിടി മടി മിടി മ-
േ ം കടി ം െപാടി ം പരസ്പരം
ചീ ം പറ ം മരാമരം
േതാ േപാകായ്െക െചാ ിയ ം
വാനരരാ സ ാ െപാ താരഭി-
മാനം നടി ം ത ജി ം കേളബരം.
നാല നാഴികേനരം െപാ തേ ാ
കാല രി ിേത രേ ാഗണം.
ക ന വ േപാട ാന േനര-
മ െകാേ മക കപിക ം
ക ം കല െ ാഴി ാര ക ഥ
ജംഭാരിന ന ം േകാപി
ക ന തെ വധിേ ാരന രം
പിേ ട ാ ജംഘ ം
പാ ം തഥാ േശാണിത േന ം
േകാപി ാര േനരമംഗദ
കൗണപ ാ വേരാ ം െപാ തതി-
ീണനായ് വ ി ബാലി തനയ ം.
ൈമ മാ വിവിദ മായ്
മേ തരം വ ാര േനരം
െകാ ാ ജംഘെന ാേരയ മഥ
പിെ യ ം വിവദ മഹാബല
െകാ ി േശാണിതേന െന മഥ
ൈമ ം പാ െനെ ാ വീഴ് ിനാ
ന രവര ാരവ നാല്വ ം
429
ത രം േവശിേ ാരന രം
ംഭനണ ശരംെപാഴി ീടിനാ
വ രാം വാനര ാെരാെ മ ിനാ
ീവ ം േതരിലാ ാ ചാടി വീ-
തേയാടവന് വി കള ീടിനാ
ഷ്ടി ം െചയ്ത േനര ംഭെന-
െ െ െ െ റി ീടിനാനബ്ധിയി
വാരാ ിധി ം കല ിമറി തി-
േഘാരനാം ംഭ കേരറി വ ീടിനാ
ര ാ ജ മ ക േകാപി
ര ാ ജാലയ ി യ ീടിനാ
ീവന ജെനെ ാ േനരമ-
ത നി ംഭ പരിഘ മാ ട
സംഹാര െനേ ാെല രണാജിേര
സിംഹനാദം െചയ്ത ാന േനരം
ീവെന ി ിലി വാതാ ജ-
നേ െച ാ നി ംഭെന േണ.
മാ തിമാറിലടി ാ നി ംഭ ം
പാരി ി വീ ത പരിഘ ം
ഉ മാംഗെ റിെ റി ാനതി-
നാേയാ ജഗ ാണ ം
േപടി മ ിനാ േശഷി രാ സ
െട ട ാ കപിവീര ം
ല യി ട ാരവ ം െച
ലേ ശേനാടറിയി ാരവ ക .
ംഭാദിക മരിേ ാ ദ ം േക
ജംഭാരി ൈവരി ം ഭീതി ീടിനാന്
പിെ ഖരാ ജനാം മകരാ േനാ-
ടന നേകാേപന െചാ ാ ദശാനന
െച നീ രാമാദികെള യി ി
വ ീ െക േനരം മകരാ ം
ത െട ൈസന സേമതം റെ
സ ാഹേമാ മ രണാ േണ.
പ ഗ ല ളായ ശര െള
430
വ ീകീലാകാരമായ് െചാരി ീടിനാ
നി ടാ ഭയെ വാനര
െച ഭയം തരിെക രാമാ ിേക
നി പറ േക ളേവ രാമ-
ച ം വി ം ഴിെയ ല ട
വി ാളികളി ളളവ തേ ാ
നിെ ണ ബാണ കീടിനാ
ഒ ിെനാെ ാ െമയ്താ മകരാ ം
ഭി മായീ ശരീരം കമലാ ം
അേന ാന െമാ ം െപാ നി േ ര-
െമാ തള ചമ ഖരാ ജ
അേ ാ െകാടി ം ട ം തിര ം
ത പാണിത ിലി െ ാ ചാപ ം
േത ം െപാടിെപ ാെനയ് രാഘവ
സാരഥി തെ ം െകാ ാന േനരം
പരില ാ ചാടി ല ംെകാ
പാരമ മകരാ െന ദാ
പാവകാസ് ംെകാ കണ്ഠ ം േഛദി
േദവക ാപ െമാ തീ ീടിനാ
രാവണിതാനതറി േകാപി വ-
േ വെര ം െപാ താ റ ാ ി
രാവണേനാടറിയി ാന േക
േദവ ലാ കനാകിയ രാവണ
ഈേര േലാകം ന ംപടി പരി-
ചാരക ാേരാ ടി റെ ാ
അേ ാള ക േമഘനിനാദ ം
ത പാദ ം പണി െചാ ീടിനാ
ഇേ ാളടിയനരികെള നി ഹി-
വി ായ സ ടം േപാ വാ
അ : രം ി ളീ ക
സ ാപ ാക തി കാരണം
ഇ ം പറ പിതാവിെന വ ി
ാരിജി ം റെ േപാരിനായ്
േ ാദ മം ക സൗമി ി െച കാ-
431
േനാടി ണ ി ളിനാ
നിത ം മറ നി ി െന രാവണ-
കപിവര ാെര ം നെ ം
അസ് െളയ് ടന ം വ -
െത നാേള െപാ ണമി െന?
ാസ് െമയ് നിശാചര ാ ല-
ലനാശം വ ക സത രം
സൗമി ി െചാ വാ ി െന േക ഥ
രാമഭ സ ാമി താ മ െചയ്
ആേയാധന ി േലാ വേരാ -
മാ ധം േപായവേരാ ം വിേശഷി
േനേര വരാതവേരാ ം, ഭയം
പാദാ ിേക വ വീ വേരാ ം
ൈപതാമഹാസ് ം േയാഗി െതേടാ!
പാതക ാമത ായ്കിേലവ ം
ǌാനിവേനാട് േപാ െചയ്വെന ാവ ം
ദീനതെയ ിേയ ക നി ീ വി
എ െചയ് വി ം ല ിേക
സ നായ കെ ാ രാവണി
ത േണ ചി ി കല് ി ല യി -
മായാസീതെയേ രി വ ട
പ ിമേഗാ ര െട റെ
നി ലനായ് നി േനരം കപിക ം
േതരി മായാസീതെയ ദു:ഖി
മാ തി താ ം പരവശനായി
വാനരവീരെര ാവ ം കാണേവ
ജാനകീ േദവിെയ െവ ിനാ നി യം
അേ ാ! വിേഭാ! രാമരാേമതി വാവി
മ മിഴിയാ റവിളി ീടിനാ .
േചാര ം പാരി പര ിത ക .
മാ തി ജാനകിെയ േതറീടിനാ
േശാഭയിേ ം ന ിനി ി-
നാ പ ിതി പരെമ ളളതീശ ര!
നാമിനി വാ ക സീതാവധം മമ
432
സ ാമി തേ ാ ണ ി ാ കപികെള!
ശാഖാ ഗാദിപ ാേര ം വാ ി
േശാകാ രനായ മാ ത ന ന
െച ക രാഘവ ം തദാ
െചാ ിനാ ജാംബവാ തേ ാ സാ ലം:
മാ തിെയ െകാ ിേ ാ േപാ ി !
േപാരി റംതിരി ീ മാറി വ
നീ െടയ െച ീ ക സത രം
േലാേകശ ന ന! പാ േത േമ
ഇ മാക ണ വിധി ത ം കപി-
സ മ ാ മായ് െച ല തരം
എ െകാ ി വാ ിേ ാ ി ഭവാ ?
ബ െമ , േ ാ തെ നട നീ
എ േനരം മാ താ ജ െചാ ിനാ-
നി േപടി വാ ീ കയ ǌാ
ഉെ ാരവ ായി , തിേ ാേഴ
െച ജഗ സ ാമിേയാ ണ ി ണം
േപാരിക നീ മിേ ാ ിനി െയ ട
മാ തി െചാ േക , വ താ മായ്
െച െതാ ണ ി ി ൈമഥിലി-
ത െട നാശ ാ െമേ േമ.
മിയി വീ േമാഹി ര മ
സൗമി ി താ മേ രം തി മടി
െച മടിയിെല േച ീടിനാ ,
മ വ ത പദമǌ്ജനാ ം
ഉ ംഗസീമനി േച ാന ക
നി ം രാെയാെ നി കപിക ം
ദു:ഖം െക തിനാ ളള വാ ക-
െളാെ റ ട ീ മാര ം
എെ ാ േഘാഷ ായെത ാ നീ
ചി ി വിേട വ , വിഭീഷണ
േചാദി േനരം മാര പറ ി
മാതിരിശ ാ ജ െചാ ാ
ക ിണ െകാ ി ിരി വിഭീഷിണ-
433
നേ ാ! ര ാെര റി വിേഭാ!
േലാേകശ രിയായ േദവിെയെ ാ വാ
േലാക യ ി ലാ ായ് വരാ
മായാനി ണനാംേമഘനിനാദനി-
ാര മ ഷ്ഠി െത ിെന ാ േക
മ ട ാ െച പ വി ീടാെത
ത ിലാ നി ംഭിലയി െച
ട ത െട േഹാമം കഴി തി-
നായ്െ ാ കേ ാ പായമത തം
െച ിനി േഹാമം ടേ ണ മ ായ്കി-
െല മവെന വധി താ േമ
രാഘവ! സ ാമി ! ജയജയ മാനസ-
വ ാ ലം തീ െ േ ല് ദയാനിേധ!
ല ്മണ മടിയ ം കപി ല-
ഖ വര മായി േപാകണം
ഓ കാലം കള ീട േത േമ
യാ യയ്േ ണ െമ വിഭീഷണ
െചാ േക ളവാലസ ം തീ
മ വ േപാവാന ജǌ ന കീടിനാ
വസ് ാ െള ാം ധരി േന-
ര താ നായ് ീരാമഭ ം
േസാദര തെ ം രാ സ ംഗവ-
േസാദര തെ ം വാനര ാെര ം
െച ദശ ീവന ന തെ ം
െകാ വരിെക ഹം ന കിനാ
ല ്മണേനാ മഹാകപിേസന ം
രേ ാവര ം നട ാര േനരം
ൈമ വിവിദ േഷണ നള നീല-
നി ാ ജാ ജ േകസരി താര ം
ര ഷഭ ശരഭ വിനത ം
വീര മാഥി ശതബലി ജാംബവാ
വാതാ ജ േവദദ ശി വിശാല ം
േജ ാതി ഖ ഖ ബലി ംഗവ
േശ ത , ദധി ഖന ി ഖ ഗജ
434
േമ ര ഗവയ ഗവാ ം
മ മിത ാദി െചാ ളള കപിക ം
മ ം നട ി ല മണ തേ ാ ം
ി നട വിഭീഷണ താ മായ്
െച നി ംഭില നിറ ി
ന രവര ാെര ഴലേവ
നി ി േഹാമം ട ീടിനാ രാവണി
ക ം മല ം മര െമ െകാ-
െ ാവ മായ കപിക ം
എ േമ ം െകാ വീ ട ിനാ-
ര മി ാേതാേരാ രാ സ വീര ം
കയി േഹാമം ന ി ിനി-
ലെരെ ക ിെയാഴിെ
ക ി രാവണി വി ം ശര ം
െക േ ാെട േപാരി ീടിനാ
ി േവഗം മാ ത-
സംഭവ തെ നി ീടിനാ
വ നി ംഭിലയാ റേമേലറി
നി ം ദശാനന മേ രം
ക വിഭീഷണന് സൗമി ി തേ ാ
ണ്ഠതതീ പറ ട ിനാ
വീര! കഴി ീല േഹാമമിവെന ി
േനെര െവളി ക ടാ ഢം
മാ ത ന ന തേ ാ േകാപി
േനരി വ ക തിേ ഭവാ ?
ത സമയമ ിതിവ ിനി
ം ട ക ൈവക േത േമ
ഇ ം വിഭീഷണ െചാ േനര സൗ-
മി ി മസ് ശസ് കീടിനാ
ത സ് ശസ് െകാ ത ി -
ജി മത മസ് െളയ്തീടിനാ
അേ ാ ക ിെല മ ത-
േമാദം മാരെന ാദരം.
ല ്മണപാ േശ വിഭീ ണെന
435
ത ണം െചാ ാ ദശാനന ം
രാ സജാതിയി വ പിറ നീ
സാ ാ പി വ നേ ാ മമ േകവലം
മി ദി വ െ െയാ വാ
ശ ജന ി ത നായി െന
നിത ം േവലെച േതാ ീടിനാ-
െല ം ന നെ േത െചാ ാ
േഗാ വിനാശം വ ം ജന
പാ കേ ാളം ഗതിയി നി യം.
ഊ േലാക ാപ്തി സ തി െകാ േ
സാ മാ െത േ ാ ധമതം
ശാസ് നാം നീ ലെ െയാ വാ-
നാ യാ േവലെച മ തം
എ േക വിഭീഷണ െചാ ിനാ
ന നീ ം നി പിതാ മറിക നീ
വംശം ടി തി നീേയ േമ
സംശയമി വിചാരി മാനേസ
വംശെ ര ി െകാള വനി ǌാ-
നം മാലി ലനായകാ ഹാ
ഇ െന ത ി പറ നി േ രം
മ ാെത ബാണ കി മാര ം
എ ാമെതയ് റി കള ഥ
െചാ ിനാനാ സൗമി ി തേ ാടവന്
ര ദിനം മമ ബാ പരാ മം
ക തിേ നീ മാര വിേശഷി ം?
ക െകാ ക ായ്കിലി ǌാ നി ട -
െകാ ജ ഭ ണേമ വാ
ഇ ംപറേ ബാണ െകാ സൗ-
മി ി െട ട കീറിനാേന ം.
പ ബാണം വാ െനേയ ി
സത രം പിെ വിഭീഷണ തെ ം
ശരെമയ് വാനരവീര -
േമെറ റി വശംെക വാ ിനാ
ത േണ ബാണം മഴെപാഴി ംവ ം
436
ല ്മണ കിനാ ശ ാരിേമനിേമ
ാരിജി ം ശരസഹേ ണ സൗ-
മി ി കവചം ിയി ീടിനാ
ര ാഭിഷി ശരീരികളായി
ന ര ം മി ാതനയ ം
പാരമ ബാണം േയാഗി
േത ംെപാടി തിരകെളെ ാ
സാരഥി തെ തല ം റി തി-
സാരമാേയാ വി ം റി ീടിനാ
മ വ പം ി കണ്ഠാ ജനേ രം
ഊ മാേയാ വി ം ഴിെയ ല-
േ മ ബാണ ള് കീടിനാ
സത രം ല യി േത ം ി
വി തം വ ി രാവണ ം
ആ മറി ീല േപായ ം വ ം
നാരദ താ ം ശംസി ിതേ രം
േഘാരമാ ായ സംഗരം കെ ാ
സാരസസംഭവനാദിക െചാ ിനാ
പ േലാക ി ലി െന ളള േപാ-
ായതി ിനി ാക മി
ക ാ മീ ശം വീര ഷ ാ-
േ ാ ജഗ ി മ ിവെരേ ാെല.
ഇ ം പല ം ശംസി നി തി -
മേ ദിവസ യം കഴി ശം
വാസരം കഴിേ ാരന രം
വാസവൈദവതമസ് ം മാര ം
ലാഘവം േച കേരണ സംബ ി
രാഘവന് തന് പദാംേഭാ ഹം മാനേസ
ചി ി റ ി യ ാന െച
പം ി കണ്ഠാ ജ കണ്ഠ ം േഛദി
സി ജല ി തി വി മാ-
യ രാ ണിയി വ ശരം.
മിയി വീണി രാവണിത ട-
ലാമയം തീ ി േലാക യ ി ം
437
സഷ്ട മാനസ ാരായ േദവകള്
സ തം സൗമി ിെയ സ് തി ീടിനാ
ഷ്പ ം വരിഷി ാ ട ട-
നപ്സര സ് ീക ം ം ട ിനാ
േന ളായിര ം വിള ീ തദാ
േഗാ ാരിതാ ം സാദി ിേത ം
താപമക കഴ് ട ിനാ
താപസ ാ ം ഗഗനചര ാ ം
ദു ഭി നാദ ം േഘാഷി ിേത മാ-
ന ി ിതാ വിരി മേ രം
ശ ാവിഹീനം െച ǌാെണാലിയി
ശം ംവിളി ട സിംഹനാദം െചയ്
വാനര ാ മായ് േവേഗന സൗമി ി
മാനേവ ചരണാം ജം ിനാ
ഗാഢാമായാലിംഗനംെചയ് രാഘവ-
ഢേമാദം ക ീടിനാ നി
ല മണേനാ ചിരി ളി െചയ്
ദുഷ് രെമ ം നീ െചയ്ത കാരിയം
രാവണി േ മരി കാരണം
രാവണ താ ം മരി ാനറിക നീ
നായ് നേ ാ ിനായ് വ ം
േശാക ാലിനി ദശ ീവ ം.
രാവണവിലാപം
ഇ മേന ാന ം പറ ിരി േ രം
മരി േകെ ാ രാവണ
വീണി മിയി േമാഹം കല തി-
ീണനായ് പിെ വിലാപം ട ിനാ :
ഹാ ഹാ മാര! മേ ാദരീന ന!
ഹാ ഹാ മാര! വീര! മേനാഹര!
മ േദാഷ െള െചാ ാവ
ദു:ഖമിെത മറ ളളി ǌാ
വി വ ം ദ ിജ ാ ം നിമാ -
438
മി ന ാ റ ീ മാറായി
നെ ം േപടിയി ാ മിനി മമ
ജ ം നിഷ്ഫലമായ് വ ിതീശ രാ!
ണ പറ ം നി പി -
മ കര ട ിനാ .
എ െട മരി ജാനകി-
ത െട കാരണെമ െകാ ǌാ
െകാ വ ത െട േചാര ടിെ ാഴി-
െ േമ ദുഃഖമട കയി േമ.
ഖണ്ഡ േമാ ി ിരി ലറി
നി മി ീടിനാ നാം രാവണ .
സീത ം ദുഷ്ടനാം രാവണെമ
ഭീതയാെയ ം േവപ ഗാ ിയായ്
ഹാ! രാമ! രാമ! രാേമതി ജപെ ാ -
മാരാമേദേശ വസി ം ദശാ േര
ിമാനായ പാ ശ നയ ന-
ത മ ക രസ മ വാ
രാവണ തെ നി ി റ-
യാവെത ാം പറ ീടിനാ നീതിക .
ല ി ജനി ഭവാനിഹ
നി ലെന ജഗ യസ തം.
താവകമായ ണ വ ി തി-
നാവതേ ാ ി ഹ മന ം.
േദവേദേവശ രനായ രൈവരി-
േസവക ാരില് ഘാനനേ ാ ഭവാ .
പൗലസ്ത നായ േബരസേഹാദര
ൈ േലാക വ നാം ണ ജനാധിപ
സാമേവദ സമസ്തവിദ ാലയ
വാമദേഗവാധിവാസാ ാ ജിേത ിയ
േവദവിദ ാ ത ാനപരായണ
േബാധവാ ഭാ വശിഷ വിനയവാ
എ ിരിെ ബഭവാനി ാ േര
ന നെ േമാ കല്പി ം
സ് ീവധമാകിയ ക ിനാ നീ
439
ഭാവി ം തവ ദുഷ്കി ിവ നം.
രാ ി േര വര! േഭാ! മയാ-
സാ ം വിരേവാ േപാരികേപാരിനായ്.
മാനവ ാെര ം വാനര ാെര ം
മാേനന േപാ െചയ് െകാ കള നീ.
ജാനകീേദവിെയ ാപി െകാള ക
മാനസതാപ ം െര നീ ി ക.
നീതിമാനായ പാ ശ പറ
യാ ധാനാധിപ േക സ ഷ്ടനായ്
ആ ാനമണ്ഡേപ െച ി െ -
മാ യാ മ ികേളാ ം നി പീ .
ശിഷ്ടരാ ളള നിശാചര ാ മായ്.
ഷ്ടേരാഷം റെ ി േപാരിനായ്.
െച രേ ാബലം രാമേനാേട ള-
െവാെ ാഴിയാെതെയാ ിനാ രാമ ം.
മ വ തേ ാെടതി ി രാവണ
നി േപാ െചയ്താനേഭദമായ് നി ഭയം
പിെ ര മ ബാണ െളെയയ്
ഭി മാ ീടിനാ രാവണേദഹ ം.
പാരം റി തള വശംെക
ധീരത ം വി വാ ി ദശാനന .
േപാ മിനി മമ േപാ െമേ ാ തി-
ഭീ വായ് ല ാ രം ന രം.
രാവണെ േഹാമവിഘ്നം
െനെ നമസ്കരിെ ം
ഷ്കവദനനായ് നി െചാ ീടിനാ :
അ ാ ജാദീയാം മ ടവീര -
മ ാന േയാ തനാകിയ രാമ ം
ഒെ െയാ മി വാരിധി ം കട-
ി ര വ ല ാ രം ാപി
ശ ാധി ഖ നിശാചര ാെര -
െമാെ െയാ ി ǌാേനകാകിയായി .
440
ദുഃഖ െ ാ ിരി മാറായി
സ േരാ! ǌാ തവ ശിഷ നേ ാ വിേഭാ!
വി ാനിയാകിയ രാവണനാലിതി
വി ാപിതനായ മഹാ നി
രാവണേനാ പേദശി ിെത ി നീ
േദവതമാെര സാദംവ ക
ശീ െമാ ഹ ം തീ ശ
േതാല് ം കാരമതിരഹസ േല
െച ി ാ നീ േഹാമം ട ക
വ ം ജയെമ ാ നിനെ േടാ!
വിഘ്നംവരാെത കഴി ാകി-
ല ിക ി നി റെ ം
ബാണ ണിരചാപാശ രഥാദിക
വാനവ രാ മജ നാം പിെ നീ.
മ ം ഹി െകാ െകേ ാ സാദര-
മ െമ ിേയ േഹാമം കഴി നീ.
നിേയാ ലമ ം േക
രേ ാഗണാധിപനാകിയ രാവണ
പ ഗേലാകസമാനമായ് ീ ി
ത െട മ ിരംത ില് ഹാതലം.
ദിവ മാം ഗവ ഹവ ാദി േഹാമായ സ-
വ ത സ ാദിച െകാ വ
ല ാ രദ ാരെമാെ ബ തി
ശ ാവിഹീനമ ം നായ്
ധ ാന റ ി ത ഫലം ാ ി
മൗന ം ദീ ി േഹാമം ട ിനാ .
േവ ാമമാ േ ാള ിതമാെയാ
േഹാമ മം ക രാവണേസാദര
രാമച കാ ിെ ാ ീടിനാ
േഹാമം ട ി ദശാനന മ വാ!
േഹാമം കഴി ടി കിെല േമ
നാമവേനാ േതാ ീ ം മഹാരേണ.
േഹാമം വാനായയ ീ ക
സാേമാദമാ കപി ലവീരേര.
441
ീരാമ ീവശാസനം ൈകെ ാ
മാ ത ാംഗദാദികെളാ േവ
േകാടി ടേയാ ം മഹാമതി-
േലറി ട രാവണമ ിരം
രപാലക ാെര ം െകാ
മ ടവീരെരാ മി നാ ലം
വാരണവാജിരഥ േള ം െപാടി-
ാരാ ത ദശാസ േഹാമ ലം.
വ ാജാ സരമ നിജകരസം യാ
ചി ി ദശ ീവേഹാമ ലം.
േഹാമ ഹാദ ാരബ നപാഷാണ-
മാമയഹീനം െപാടിെപ ംഗദ
ത ഹയിലകം േനര
ന േര െന ാണായിന്തിേക.
മ ളളവ ക മംഗദാ യാ
െതെ െച ഹയിലിറ ിനാ .
ക മട ട ധ ാനി ിരി മ-
ണ ജനാധിപെന വാനര
താഡി താഡി ത ജന െള-
ീഡി െകാല്ക ം സംഭാരസ യം
ിെലാെ െയാരി േല േഹാമി
ഖ ി ി ല േമഖലാജാല ം.
രാവണ ൈകയിലി മഹ വം
പാവനി ശീ ം പിടി പറി ട
താഡനം െചയ്താന െകാ സത രം
ീഡയാവാനരേ ഷ്ഠ മബാബല .
ദ െകാ ം നഖ െകാ ം ദശ-
ക രവി ഹം കീറിനാേന ം.
ധ ാന ിേന മിള ായീല
മാനേസ രാവണ ം ജയകാം യാ.
മണ്േഡാദരിെയ ിടി വലി ത-
നെമ ാം ിയി ീടിനാ .
വി സ്തനീവിയായ് ക കഹീനയായ്
വി സ്തയായ് വിലാപം ട ീടിനാ :
442
വാനര ാ െട ത െകാ ീ വാ
ǌാെന ദുഷ് തം െച ൈദവേമ!
നാണം നിന ി േയാ രാ േയശ ര
മാനം ഭവാേനാളമി മ ാ േമ.
നി െട ിലി ാ കപിവര-
െരെ ല ടി ചി ി ിടിെപ
പാരിലിഴയ് ം ക ിരി
േപാേര പരിഭവേമാ ി ജളമേത!
എ ിനായ്െ ാ നി ധ ാന ം േഹാമ -
മ തമിനിെയേ ാ ദു േത!
ജീവിതാശാ േത ബലീയസീ മാനേസ
ഹാ! വിധിൈവഭവെമ തം
അ ം ഷ ഭാര യേ ാ വി
ശ വ വെള ിടിെ ം
ബ െ ം ക ിരി യി
ത ഭവി മേമവ ം.
നാണ ം പത്നി ം േവ ിലിവ ത -
ാണഭയംെകാ ഢ മഹാഖല .
ഭാര ാവിലാപ േക ദശാനന
ൈധര മക ത വാ മായ് സത രം
അംഗദ തേ ാട ാന ക
ംഗശരീരികളായ കപിക ം
രാ ി േരശ രപത്നിേയ മയ-
ാ വിളി റ േപാ ീടിനാ .
േഹാമമേശഷം ട ി വയെമ
രാമാ ിേക െച ൈകെതാ തീടിനാ .
മേ ാദരിേയാട സരി േ രം
പ ിതനായ ദശാസ ം െചാ ിനാ :
നാേഥ! ധരി ൈദവാധീനെമാ ം
ജാതനായാ മരി തി േമ
കല്പി െത ാമ ഭവി ീേടണ-
മിേ ാള ഭവനമി രം മാമകം.
ാനവിനാശനം േശാകമറിക നീ.
അ ാനസംഭവം േശാകമാ -
443
മ ാനജാതമഹ ാരമായ ം.
നശ രമായ ശരീരാദികളിേല
വിശ ാസ ം നര ാനസംഭവം.
േദഹ ലം ദാരാദിബ ം
േദഹി സംസാര മ കാരണം.
േശാകഭയേ ാധേലാഭേമാഹസ് ഹാ-
രാഗഹ ഷാദി ജരാ ത ജ
അ ാനജ ളഖിലജ -
മ ാനസ പനാ ാ പരനദ യ
നാന സ പനേലപക
ഒ ിേനാടി സംേയാഗമതി മ-
െ ാ ിേനാടി വിേയാഗമരി ം.
ആ ാനമി െന ക െതളി ട-
നാ നി േശാകം കളക നീ വ ഭേമ!
ǌാനിനി ീരാമല ്മണ ാെര ം
വാനര ാെര ം െകാ വ ീ വ .
അ ായ്കിേലാ രാമസായകേമ ൈക-
വല ം ാപി നിെ ാ സംശയം.
എെ രാമ െകാലെച കി സീതെയ-
െ ാ കള ടെനേ ാ ടേവ
പാവക ത പതി മരി നീ
ഭാവനേയാ െമ ാ ഗതി ം വ ം.
വ ി േക മേ ാദരി ം ദ-
ശ ീവേനാ പറ ാള േനരം:
രാഘവെന യി ാന താ േമ
േലാക യ ി െല ധരി നീ.
സാ ാ ധാന േഷാ മനായ
േമാ ദ നാരായണ രാമനായ ം.
േദവ മകരാവതാരമ ഷ്ഠി
ൈവവസ തമ തെ ര ി ം
രാജീവേലാചന െമാ ല -
േയാജനവിസ് തമാേയാ മായ്
ീരസ ഥനകാേല രാ
േഘാരമാം മ രം ഷ്േഠ ധരി ം
444
പ ിയായ് ം ഹിരണ കശി ത
മാറിടം ൈകനഖംെകാ പിള ം
ടി മ ബലിേയാ യാചി
േലാക ം ടിയായള ം
ിയരായ്പിറേ ാര ര ാെര
േ വധി തി ായ് ജമദ ിത -
നായ് രാമനാമെ രി ം
ിപതിയായ രാമനിവ തെ .
മാ ാ വംേശദശരഥ നായ്
ധാ ി തവരനാകിയ രാഘവ
നിെ വധി ാ മ ഷ നായ് തേല
വ പിറ െമ ധരി നീ.
വിനാശം വ വാ ം തവ
ത ഭവി ാ മായ് നീയവ െട
വ ഭെയ െകാ േപാ ഥാ
നി നാകയാ ഢ ജള േഭാ!
ൈവേദഹിെയെ ാ ീ ക രാമ
േസാദരനായ്െ ാ രാജ ം ന ക.
രാമ ക ണാകര നെര ം
നാമിനി ാനനം വാഴ്ക തപ ിനായ്.
മേ ാധരീവാ േകേ ാ രാവണ
ച പരാ മ െചാ ാന േനരം :
മി ാമാത േസാദര ാെര ം
തവ ി ǌാേനകനായ് കാനേന
ജീവി ിരി ഭംദിയെ േടാ
ഭാവി വ ം ഭവി യിെ ാ േമ.
രാഘവ തേ ാെടതി ം െചയ്
ൈവകണ്ഠരാജ മ ഭവി ീ വ .
രാമരാവണ ം
ഇ ം പറ ിെ ാ െ
ബ േമാദം റെ ി രാവണന്.
ലബലാദിക സംഗര ി ത -
445
ാേല റെ വ ി തേല.
ല ാധിപ സഹായമായ് േവേഗന
സംഖ യി ാത ച രംഗേസന ം
പ പടനായക ാ െമാ ി
പ ക െന ി റെ ാ .
വാരിധിേപാെല പര വ
മാരിതി ാം കപിക കെ ം
ഭീതി വാ ീ ക
നീതിമാനാകിയ രാമ ം െചാ ിനാ .
വാനരവീരേര നി ളിവേരാ
മാനം നടി െചേ ല് താ േമ
ǌാനിവേരാ േപാ െചയ്െതാ ീ വ-
നാന െ ാ ക െകാ േകവ ം.
എ െചയ് നിശാചരേസനയി
െച ചാടീടിനാേനകനാമീശ ര
ചാപബാണ ം ൈകെ ാ രാഘവ
േകാേപന ബാണജാല തീകിനാ .
എ നിശാചര വേ തി-
രാമ ാ െ േപാെല
രാമമയമായ് ചമ ി സം ാമ-
മി െമെ ാ ൈവഭവമേ രം.
എേ ാ തെ െപാ ി രാഘവ-
െന േതാ ീ രജനീചരെ ാ േവ.
ദ ാദശനാഴികേനരെമാ േപാെല
യാ ധാനാവലിേയാ ര മ
അസ് ം വരിഷി േനരമാ ംത
ചിേ തിരി റിയായതിേ േമ.
വാസരരാ ി നിശാചരവാനര-
േമദിനീവാരിധി ൈശലവന ം
േഭദമി ാെത ശര നിറ ി
േമ ര ാരായ രാ സവീര ം
ആന ം േത ം തിര ം കാലാ ം
വീ മരി നിറ ി േപാ ളം.
കാളി ം കീളിക ം കബ ം
446
കാളനിശീഥിനി ം പിശാച ം
നാ ം നരി ം ക ക കാക
േപ ം െപ ഭയ രമാംവ ം
രാമചാപ ി മണിത നിനാദ ം
േവ ാമമാ േ ടെര ടെരേ
േദവഗ വയ ാപ്സാേരാ ം
േദവ നി നാം നാരദ ം തദാ
രാഘവ തെ സ് തി ട ിനാ-
രാകാശചാരികളാന വകം.
ദ ാദശനാഴികെകാ നിശാചര
േമദിനിത ി വീണിടിനാെരാ േവ.
േമഘ ി ളളി നി ബിംബംേപാെല
രാഘവ തെ ം കാണായി േ രം.
ല ്മണ താ ം വിഭീഷണ ം ന-
ര തനയ ം മാ ത ം
മ ളള വാനരവീര ം വ ി
ം നിറ ി , രാഘവനേ രം
മ ടനായക ാേരാട െചയ്തി-
തി ണേ മാ െചയ്തീ വാ
നാരായണ ം പരേമശ െമാഴി-
ാ മിെ േക ǌാ േമ.
രാ സരാജ ം വന േനരം
രാ സസ് ീക റവിളി ിനാ .
താത! സേഹാദര! ന ന! വ ഭ!
നാഥ! ന വലംബനമാരേ ാ
യാേയ ം വി പയാ ളെളാ
ന രാദിപേസാദരി രാമെന
ി കാരണമാപ ിെതാ േവ
വ ി വ മ ി കാരണം.
ണഖയ്െ മതി പരം
േപെ മാള േയാ ദശക ര ?
ജാനകീെയെ ാതി ാ ലം ടി-
ാെനാ ഢ മഹാപാപീ രാവണ .
അ ഹരമാേ ണ ഖരാദിെയ
447
േ വധി ം ാരി െന
തവ ി വാഴി ീവെന-
ത രം വാനര ാെരയയ ം
മാ തി വ ിവിെട ക ം
വാരിധിയി ചിറെക ി ട ം
ക ിരിേ ന േതാ െത -
േ ാ വിചാരമാപ ി ാ ?
സി ാമ ായ്കി വിഭീഷണ െചാ ിനാ
മ നായ ം ധി രി ീടിനാ .
ഉ മ ന വിേവകി വിഭീഷണ
സത വ േമലി ന ായ മവ .
നീചനിവ ലെമാെ ടി തി-
നാനചരി ാനി ത രണ ി ം.
ന തനമാെര ം ത ിമാെര ം
െകാ ി മ ളളമാത ജനെ ം
എ ാമ ഭവി ീ വാ പ താ
വ ായ്മെചയ്ത െമ ാം മറ ിേതാ?
സ മായ ം േദവസ മായ ം
നി ിരിയാദമട ിനാേന ം
നാ ിലിരി ം ജകെള ീഡി
കാ ിലാ ി മ ീടിനാന് കശ്മല
അ മന ാേയന നിത മാ ി ം
മി ജനെ െവ ചായ് ം
ാ ണെരെ ാല െചയ്ക ം മ ളള
ധാ ിക ാ തെലാെ യട ം
പാരം ജനേദ ഷ ിവ-
നാെര മി പ െമാരി ം.
ഇ ഹാപാപീെചയ്േതാ ക ിനാ
നെ ം ദു:ഖി മാറാ ിനാനീവ .
ഇ ം രസ് ീജന ി വിലാപ
ന രാധിപ േക ദു:ഖാ നായ്
ശ െളെ ാെ ാ വാനി ിനി
ിനാ റെ െക ി നാം.
എ േക വി പാ മതി -
448
േ മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം
ഉ രേഗാ ര െട റെ
ശസ് കി ട ിനാേര ം.
ദു ിമി ായതനാദരി-
തനായ നിശാചരനായക
േഗാ രവാതി റെ നി ി
ചാപലെമ ിേയ വാനരവീര ം
രാ സേരാടതി ാര കേ -
േ ാട നിശാചരവീര ം.
ീവ ം വി പാ ം ത ളി-
മാംവ ം െപാ താര േനരം.
വാഹനമാകിയ വാരണവീരെന-
ാഹനം ൈകെ ാ വാനരരാജ ം
െകാ ക വി പാ മഥ
െവ ിനാ വാനരനായകവ സി.
ഷ്ടേകാപേ ാ മ ടരാജ ം
െന ിേമെലാ ടി ാന െകാ വ
െതെ കാല രം േമവിനാ .
േതരിേലറിെ ാ ാന് മേഹാദര
േത ം തക ീവനവെന ം
ത ര ി യ ക തി-
നായ് വ ാ മഹാപാ ശ ം.
അംഗദ െകാ ാനവെന മേ രം.
െപാ ം മിഴികേളാടാശരാധീശ ം
േപാ മദേ ാ മ കപികെള-
ാമാസാസ് ംെകാ വീഴ് ിനാ ഴിയി .
രാമ ൈമ ാസ് െമയ് ത ി
താമസാസ് മേ ാ ദശാനന .
ആ രമസ് െമയ്താന വ ള-
വാ ര ാരായിതാ കപിക ം.
വാരണ കര ടേ ാഷ് ക-
സാരേമേയാരഗൈസരിഭവായസ-
വാനരസിംദ ക കാക -
ാനനമായ്വ മാ രാസ് ാ കം
449
ഗരപ സശ ിപരശ ധ-
ഖഡ്ഗ ര ാസബാണാ ധ ം
മായ് വ പര ക ള-
വാേ യമസ് െമയ്താ മ നീര ം.
െച ന െ ാളളിക മി ന
തി മാദിത ന ിെയ ി രം
േജ ാതി മയ ളായ് െച നിറ ള-
വാ രമസ് ം േപായ്മറ ബലാല്.
അേ ാ മയ െകാ േ ാ ദിവ ാസ് െമ-
യ്തേല്പതരാ ധം കാണായിത ിേക.
ഗാ വമസ് ം േയാഗി തിെന ം
ശാ മാ ീടിനാ മാനവവീര ം.
സൗര ാസ് െമയ്താ ദശാനനനേ രം
ൈധേര ണ രാഘവ ത സ് െമയ്ത ം
ഖ ി േനരമാഖ ലൈവരി ം
ച കരാം സമ ളാം ബാണ
പ െകാ യ് മ േഭദി ള-
മ ഷനാകിയ രാഘവ
ശര െളയ്താന െകാ ട
കീറി റി ന േര ം.
ല ്മണേന ശര ളാ േ ാ
ത േണ േക ഖ ി വീഴ് ീടിനാ .
അ ശരെമയ് തെന ം െകാ
ച ലഹീനം റി ി ചാപ ം
അശ െള ദെകാ വിഭീഷണ
ത െകാ ാ,ന േനരം ദശാനന
തേല ചാടിവീണാ േവ െകാ തി-
േ ാധാ വിഭീഷണെന േയാഗി ി .
ബാണ െകാ യ് റി ി
വീണി ം ി മഹീതേല.
അേ ാ വിഭീഷണെനെ ാ മാറവ
കല്പി ം മയ െകാ േ ാ േവ
ൈകെ ാ ചാ വാേനാ ിയ േനര
ല ്മണ ല് ബാണ െളയ്തി .
450
ന രാധിപ ത ടെലാ േവ
ര മണി റി വല ടന്
നില് ം ദശാനന േകാപി െചാ ിനാ
ല ്മണ തേ ാ ന നീെയ ം
ര ി വാ വിഭീഷണെന ദാ.
ര ി ി ന നിെ ന,െര െട
ശ ിവ ക ാ ,മിെ ാ
ശ നാകി ഭവാ ഖ ി േവലി ം.
എ പറ േവേഗന ചാ ീടിനാ
െച തറ ി മാറ ശ ി ം.
അസ് െകാ ത താ ട
വി സ്തനായ് ത വീ മാര ം.
േവ െകാ ല ്മണ വീണ ക ളളി
മാ െകാ രാമ ം നി വിഷ നായ്.
ശ ി പറി തി ാ ം കപിക
ശ ി േപാരാ ര ലനായക
ൈ ക െകാ പിടി പറി ട-
േ ാപേമാ റിെ റി ീടിനാ .
മി തനയ േഷണജഗ ാണ-
ാദികേളാെട െചയ്തിതാദരാ .
ല ്മണ ത െട മി ിനി
ര ി െകാ വി വിഷാദി േത ം.
ദുഃഖസമയമ ിേ ാള ഴേ ാ
രേ ാവരെന വധി ǌാ .
കല ാണ െ ാ ക െകാ വി നി -
െള ാവ മി മ രകൗശലം.
ശ ാ ജെന വധി ം േവഗ ി-
ല ാ ജാദികേളാ െമാ മി
വാരിധിയി ചിറെക ി ട ം
േപാരി നിശാചര ാെര വധി ം
രാവണനി ഹസാ മായി വ
േകവലമിേ ാളഭി ഖനായി .
രാലണ ം ബത! രാഘവ ം ടി
േമ ക മിയിെല ളളതി ിനീ.
451
രാ ി േര െനെ ാ വ നി ണയം
മാ ാ വംശ ി ളളവനാകി ǌാ .
സപ്തദ ീപ ം സപ്താ ിക ം
സപ്താചല ംച ര ാ ം
ആകാശ മികെള ിവ ളള നാ
േപാകാെത കീ ി വ ി ം പരി ǌാ .
ആേയാധേന ദശകണ്ഠെനെ ാ വെനാ-
രാ ധപാണിെയ ാകി നി ംശയം.
േദവാ േരാരഗചാരണതാപസ-
േരവ ം ക റിേയണം മമ ബലം.
ഇ മ െചയ് ന േര േനാ-
ടസ് െളയ് ം ട ിടിനാ .
രാഘവരാവണ ാ ത ിലേന ാന ം
േമഘ മാണി െചാരി േപാെല
ബാണഗണം െപാഴി ീ േനരം
ǌാെണാലിെകാ ഴ ി ജഗത് യം.
േസാദര വീ കിട േതാ ളളി-
ലാധി ര ലനായക
താേരയതാതേനാേടവമ െചയ് :
ധീരതയി ിേന ം മമ
തേല വാഴ്കയി ന െതനി ിനി
ാതാ തേ ാ െട മരി ം.
വില്പിടി ം തിേ േമ
െകല് മി ാെത ചമ ന ിഹ.
നില്പാ േമ മ മന ി ം
വി േമറിവ ി േമല് േമ .
ദിഷ്ടെനെ ാ വാ പായ ം ക ീല
നഷ്ടമായ് വ ി മാന ം മാനേസ.
ഏവമ െചയ്തേനരം േഷണ ം
േദവേദവ തേ ാടാ െചാ ീടിനാ :
േദഹ ിേന ം നിറം പക ീെലാ
േമാഹമേ മാരെ നി മ്ണയം.
വ േന േമ ം വികാരമി-
തീ ിേ ണ മവരാജ .
452
എ ണ ി നിലാ ജ തേ ാ
പിെ നി പി െചാ ാ േഷണ ം:
േ ണെ വിശല കരണിയാ-
മ ി െകാ വ ീ ക
എ ളേവ ഹ മാ ം വിരേവാ
െച മ ം െകാ വ ീടിനാ .
നസ ംെചയ് േഷണ മാരനാ-
ലസ ം തീ െതളി വിള ിനാ .
പിെ മൗഷധൈശലം കപിവര
മി വ ം തെ യാ ിനാ
മ വ തെ വണ ിനാ ത ി ം
ന ായ് െക ണ ി രാമ ം
നി െട പാരവശ ം കാ ക കാരണ-
െമ െട ൈധര ം േപായി മാനേസ
എ േക രെചയ് മാര -
െമാ തി മന ി ാകണം
സത ം തേപാധന ാേരാ െചയ്ത ം
മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം
ൈ േലാക ക കനാമിവെനെ ാ
പാലി െകാ ക ജഗത് യം ൈവകാെത.
ല ്മണ െചാ േക ര മ
രേ ാവരേനാെടതി ാനതി തം.
േത െമാ മി വ ദശാസ ം
േപാരി രാഘവേനാെടതി ീടിനാ .
പാരി നി ി ാ വംശതിലക ം
േതരി നി ാശരവംശതിലക ം
േപാരതിേഘാരമായ് െചയ്േതാ േനര
പാരമിള ം ര മ െ
നാരദനാദിക െചാ േക യാ
പാരം വള െ ാ സം മേ ാ ട
ഇ ം മാതലിേയാ െചാ ാ മമ
സ നം െകാ െ ാ നീ ൈവകാെത
ീരാഘവ ഹിതം വ മാ നീ
453
േത ം െതളി െകാ മടിയാെത
മാതലിതാ േക ട േത മായ്
തലംത ിലിഴി െചാ ീടിനാ :-
രാവണേനാ സമര ിനി ǌാ

േദേവ ശാസനയാ വിടെകാ ി
േതരതിലാ കേര ക േപാരിനായ്
മാ ത ല േവേഗന നട വ .
എ േക രഥെ ംവ ി
മ വ േതരിലാ ാ കേരറിനാ
തേ ാ ല നായ് രാഘവെന
വി ിലാ ാെറാ േനാ ി ദശാനനന്
േപമഴ േപാെല ശര കീടിനാ .
രാമ ം ഗാ മസ് െമയ്തീടിനാ .
രാ സമസ് ം േയാഗി േനരം
രാ സരാജ ം മാെയ ം
രനാഗ ളാമസ് െ മാ വാ
ഗാ ഢമസ് െമയ് ര നാഥ ം
മാതലിേമ ം ദശാനന ബാണ -
െളയ് െകാടി ം റി കള ി
വാജിക ം ശരേമ േമ ന-
രാജി ം േഘാരമായ് വ ര വര
ൈകകാ തള േത ി നില് ം വിധൗ
ൈകകസീന നായ വിഭീഷണ
േശാകാതിേരകം വള നി ീടിനാ
േലാക േമ ം വിഷാദം കല ി .
കാല ര ിനയ നിനിെയ

ലം േയാഗി ിതാശരാധീശ ം
അസ് െ ാ തടെപാറാേ ാ ട
ാരിത െട േതരിലി െ ാ
ശ ിെയ യ ര നാഥ ം
പ റ ി വീ ത ല ം
ന േര െട രഗ െള
454
ശസ് െകാ റി ി രാഘവ
സാരഥി േത ം തിരി ടി ാ നാ-
യ് േപാരിെലാഴി നി ീടിനാനേ രം
ആലസ െമാ കേ ാ േനരം ത
പൗലസ്ത ം തേനാ െചാ ീടിനാ :-
എ ിനായ്െ ാ നീ പി ിരി ബലാ-

ല നായ് ǌാന ദു ലനാകേയാ?
ടലേരാെടതി ാ ǌാെനാ േനാ-
േടാടിെയാളി വാെറ ക ഭവാ ?
നീയ തെനനി ിനി രാമ
നീയതിബാ വെന റിേ നഹം.
ഇ ം, നിശാചരാധീശ പറ തി-
രം സാരഥി സത രം െചാ ിനാ :-
രാമെന സ്േനഹ ായി മ മ -

സ ാമിെയ േദ ഷ ായി മ േമ
രാമേനാേട െപാ നില് േ ര-
മാമയം തള ക ǌാ
സ്േനഹം ഭവാെന റിേ മാകയാ
േമാഹമക േവാളം േപാ ളം വി
െരനി ാലസ െമ ാം കള ിനി-
േ ാരി േ ണെമ കല്പി േ .
സാരഥിതാനറിേയണം മഹാരഥ-
ാ െട സാദ ം വാജിക സാദ ം
ൈവരിക ജയാജയകാല ം
േപാരി നിമ്േനാ തേദശവിേശഷ ം
എ ാമറി രഥം നട വ-
നേ ാ നി ണനാ ത േഭാ!
എ േക െതളി ഥ രാവണ-
െനാ ണ െ ാ ൈകവള ം െകാ -
ി ിനിേ ര ാ ീ ക
പിേ ാ മി ിനിെയാ െകാ െമേടാ!
455
ഇേ ാ നാെളേയാെടാ തിരി ീ ം
മ വേനാ േപാെര റിക നീ.
ത ം േതരതിേവേഗന ിനാ
േ ാധം ി രാമ ം
ത ളിേല മണ െപാ തള-
വ മി ം നിറ ശര ളാ .
അഗസ്ത േവശ ം ആദിത സ് തി ം
അ െന േപാ ക നില് േ ര-
െമ െനെയ റി ീലഗസ്ത തദാ
രാഘവ േതരിലിറ ി നി ീടിനാ-
നാകാശേദശാ ഭാകരസ ിഭ .
വ ി നി ര ലനാഥനാ-
ന മിയ െചയ്താനഗസ്ത ം
അഭ ദയം നിന ാ വ വാ-

നിേ ാഴിവിേട വ ി ǌാെനേടാ!
താപ യ ം വിഷാദ ം തീ േപാ-
മാപ മ വ മക േപാം.
ശ നാശം വ ം േരാഗവിനാശനം
വ ി മാ സല് ീ ിവ നം
നിത ാമദിത ദയമാം മ മി-
മെമ ംഭ ാ ജപിെ േടാ.
േദവാ േരാരഗചാരണകി ര
താപസ ഹ കയ രേ ാ ത
കിം രാഷാപ്സേരാ മാ ഷ ാദ ാ ം
സ തി ര െന െ ഭജി ം.
േദവകളാ താദിത നാകിയ
േദവനേ പതി ാ േലാക ം
ര ി ം നിജരശ്മിക െകാ വ
ഭ ി മവ കല്പകാലാ േര
ം വിഷ് ം ീമഹാേദവ ം
ഷ ഖ താ ം ജാപതി ം
456
ശ ം ൈവശ ാനര ം താ ം
രേ ാവര ം വ ണ ം വാ ം
യ ാധിപ മീശാന ം ച ം
ന ജാല ം ദി രി ം
വാരണവ മാര ം മാര ം
താരാഗണ ം നാനാ ഹ ം
അശ ിനീ മഷ്ടവ ം
വിശ േദവ ാ ം സി ം സാ ം
നാനാപി ം പിെ മ ം
ദാനവ ാ രഗസ ഹ ം
വാരമാസ സംവ രകല്പാദി-
കാരകനായ ം ര നിവ തെ
േവദാ േവദ നാം േവദാ കനിവ

േവദാ വി ഹ േവദ േസവിത
ഷാ വിഭാകര മി ഭാകര
േദാഷാകരാ ക ത ഷ്ടാ ദിനകര
ഭാസ്കര നിത നഹസ്കരനീശ ര
സാ ി സവിതാ സമസ്തേലാേക ണ
ഭാസ ാന് വിവസ ാ നഭസ ാ ഗഭസ്തിമാ
ശാശ ത ശം ശരണ ശരണദ
േലാകശിശിരാരി േഘാരതിമിരാരി
േശാകാപഹാരി േലാകാേലാകവി ഹ
ഭാ ഹിരണ ഗ ഭ ഹിരേണ ിയ
ദാന ിയ മഹ ാ സനാതന
സപ്താശ ന നാശ സകേലശ ര
പ്തജനാവേബാധ ദ മംഗല
ആദിത ന ന ണനന ഗ
േജ ാദി യ തപന സവിതാ രവി
വിഷ് വിക ന മാ ാണ്ഡനം മാ-
ഷ്ണകിരണ മിഹിര വിേരാചന
േദ ദന പര ഖേദ ാത േദ ാത-
നദ യ വിദ ാവിേനാദ വിഭാവ
വിശ ഷ്ടി ിതി സംഹാരകാരണ
457
വിശ ന ന് മഹാവിശ പ വി
വിശ വിഭാവന വിൈശ്വകായക
വിശ ാസഭ ി നാം ഗതി ദ
ചണ്ഡകിരണ തരണി ദിനമണി
ണ്ഡരീക േബാധ ദനര മാ
ദ ാദശാ ാ പരമാ ാ പരാപര-
നാദിേതയ ജഗദാദി ത ശിവ
േഖദവിനാശന േകവലാ ാ ബി
നാദാ ക നാരദാദി നിേഷവിത
ാനസ പന ാനവിനാശ
ധ ാനി െകാ ക നീ നിത മിേ വെന
സ തം ഭ ാ നമസ്കരി ീ ക.
ആദിത ദയം
സ ാപനാശകരായ നേമാ നമ:

അ കാരാ കരായ നേമാ നമ:
ി ാമേണ! ചിദാന ായ േത നമ :
നീഹാരനാശകരായ നേമാ നമ :
േമാഹവിനാശകരായ നേമാ നമ :
ശാ ായ രൗ ായ സൗമ ായ േഘാരായ
കാ ിമതാം കാ ി പായ േത നമ :
ാവരജംഗമാചാര ായ േത നേമാ
േദവായ വിൈശ്വകസാ ിേണ േത നമ :
സത ധാനായ ത ായ േത നമ :
സത സ പായ നിത ം നേമാ നമ :
ഇ മാദിത ദയം ജപി നീ

ശ യം വ ീ ക സത രം.
ചി ം െതളി ഗസ്േത ാ ി േകേ ം
ഭ ി വ ി കാ ം ിനാ .
പിെ വിമാന േമറി മഹാ നി
െച വീണാധേരാപാേ മ വിനാ .
458
രാവണവധം
രാഘവ മാതലിേയാട ളിെ യ്തി-

താ ലെമ ിേയ േത നട ീ നീ.
മാതലി േതരതിേവേഗന ിനാ-
േന േമ ച ലമി ദശാസ ം
ടി െപാടിെകാ ദി മടനിട-
ടി ശര െമെ ാ വിസ്മയം!
രാ ി രെ െകാടിമരം ഖണ്ഡി
ധാ ിയിലി ദശരഥ ം
യാ ധാനാധിപ വാജിക തെ ം
മാതലിതെ േമെറെയയ്തീടിനാ .
ലം സലം ഗദാദിക ം േമ
േമേല െപാഴി ി രാ സരാജ ം
സായകജാലം െപാഴി വ ം റി-
ാേയാധന ി ി ം രാമ ം
ഏ മണ മക ം വലംവ -
േമ ിമിടംവ െമാ പി വാ ി ം
സാരഥിമാ െട സൗത കൗശല ം
േതരാളിക െട കൗശല ം
പ കീഴി ക തി നാമീവ -
ാക മി ിവ മിനി േമലി .
എ േദവാദിക ം കഴ് ീടിനാ
ന നെ െതളി ി നാരദ .
പൗലസ്ത രാഘവ ാ െതാഴി കാ കയാ
ൈ േലാകവാസിക ഭീതി ീടിനാ .
വാതമട ി മറ ി ര ം
േമദിനിതാ ം വിറ ി പാരമായ്
പാേഥാനിധി മിളകി മറി ി
പാതാളവാസിക ം ന ീടിനാ .
അം ധിയം ധിേയാെടാെ തി ി -
മംബരമംബരേ ാെടതി ീടി ം
രാഘവരാവണ ി ം സമം
459
രാഘവരാവണ െമാഴി ി .
േകവലമി െനനി കഴ് ിനാ
േദവാദിക മേ ര രാഘവ
രാ ി രെ തലെയാ ട
ധാ ിയിലി ാന േനരമെ ാെഴ
െട ള കാണായിതവ തല
െട റി കള ര ാമ ം
ഉ ായിതേ ാഴ ം പിെ രാഘവ
ഖണ്ഡി മിയിലി ാനര ണാ .
ഇ ം റി െ ാ തലകെള
ഥ ിയിലി ര ലസ മ
പിെ ം പ തലയ്െ ാ വാ മി-
െ േ വിചി േമ ന നെ ം
ഇ െന റായിരം തല േപാകി -
െമ റവി വ തല പ ി ം
രാ ി രാധി തെ തേപാബലം
ചി ം! വിചി ം വിചി മേ േലാം.
ംഭക മകരാ ഖര ബാലി
വ പരാം മാരീചെന ിവരാദിയാം
ദുഷ്ടെരെ ാ ബാണ ിനിെ തി-
നിഷ് രനാമിവെനെ ാ വാ മടി
ഉ ായിതി ശകണ്ഠെനെ ാ വാ
ക ീ പായ േമ െമാ ീശ ര!
ചി ി രാഘവ പിെ മ ശ-
ക രെ ി ബാണ കീടിനാ .
രാവണ ം െപാഴി ീടിനാ ബാണ
േദവേദവ തി േമനിേമലാേവാളം.
െകാ ശര െള ര വര-
ായി ിെലാ നിനവേ രം
ഷ്പസമ ളായ് വ ശര ം
െകല് റ ദശാസ നി യം.
ഏ ദിവസം വനീവ േമ
േരാേഷണ നി െപാ േതാരന രം
460
മാതലിതാ ം െതാ െചാ ീടിനാ-
േന ം വിഷാദ ാകായ്ക മാനേസ.
മഗസ്ത തേപാധനനാദരാ
ത ബാണംെകാ െകാ ാം ജഗ േഭാ!
ൈപതാമഹാസ് മതായെത ി െന
മാതലി െചാ േക ര വര
ന പറ നീയെതെ ാടിനി
െകാ ീ വ ദശകണ്ഠെന നി യം.
എ ളിെ യ് ൈവരി മസ് െ

ന ാെയ െതാ ി രാഘവ .
ര ാനല ാരതി തരം വ
വാ ം മ രേമ മ മായ്
സിശ െമ ാം കാശിെ ാ സായകം
വിശ ാസഭ ാ ജപി യ ീടിനാ .
രാവണ തെ ദയം പിള -
േദവി ം േമാദി വാരിധിയി
േചാര ക കി കി വിരേവാ
മാ തേവേഗന രാഘവ ത െട
ണിയി വ ി വീ െതളിേവാ
ബാണ െമെ ാ വിസ്മയമേ രം
േതരി നി ാ മറി വീണീടിനാ
പാരി മരാമരം വീണേപാെല തദാ.
കല്പക മല കിനാ-
ല്പ േമാേദന വാനവേരവ ം
അ േലാ ഭവ നി േമല് േമ
ശ ം േന െളാെ െ ളി ി
ഷ്കരസംഭവ ം െതളി ീടിനാ-
ന ം േനേര ദി ാന േനരം
മ മായ് വീയി ട ീ പവന ം
ന ായ് വിള ീ ച ശേലാക ം
താപസ ാ ം ജയജയശബ്േദന
താപമക കഴ് ട ിനാ .
േശഷി രാ സേരാടിയകം
461
േകഴ ട ിനാെരാെ ല ാ േര
അ ജ മാ തി നീലാംഗദാദി ം
മ ടവീര മാ കഴ് ിനാ .
അ ജ വീണ ക വിഭീഷണ
വ ി രിക െച ി ാ ലാ
ദു:ഖം കല വിലാപം ട ിനാ-
െനാെ വിധിബലമേ ാ വ ം
ǌാനിെതാെ റ ീടിേന േമ
മാനം നടിെ െ ം െവടി ീടിന
വീര! മഹാശയേനാചിതനായ നീ
പാരിലീവ ം കിട മാറായ ം
ക ിെത ാം ǌാന ഭവിേ ണെമ-
ൈദവ ിനിതാ െ ാഴി ാവ ം.
ഏവം കര ം വിഭീഷണ തേ ാ
േദവേദേവശന െചയ്തിതാദരാ :-
എേ ാടഭി ഖമായ് നി േപാ െചയ്

ന ായ് മരി മഹാ രനാമിവ
തെ റി കരയ േത േമ
ന പരേലാക ി സേഖ!
വീരരാ രാജാ ധ ംന
േപാരി മരി വീര സ സി ി
പാരം തിക െ ി േയാഗം വരാ
േദാഷ െള ാെമാ ിതിവ ിനി
േശഷ ിയയ് ട ക ൈവകാെത.
ഇ മ െചയ് നി േ രം
ത മണ്േഡാദരി േക വ ീടിനാ
ല ാധിപ മാറി വീ കര മാ-
ത െ ാ േമാഹി ം ന ട
ഓേരാതരം പറ ം പിെ മ
നാരീജന ം േക ട ിനാ .
പം ിരഥാ ജേ ാഴ െചയ്
462
പം ി ഖാ ജ തേ ാ സാദരം :-
രാവണ ത ട സംസ്കരി ീ ക
പാവകെന ലി ി ിനി ത രം.
ത വിഭീഷണ െചാ ാനിവേനാള-
മി പാപം െചയ്തവരി തേല
േയാഗ മേ മടിയനിവ ട
സംസ്കരി ീ വാെന േകേ ം
വ ബ മാനേമാെട ര മ
പിെ ം െചാ ാ വിഭീഷണ തേ ാ :-
മ ബാണേമ രണാേ മരിെ ാ
ക രാധീശ രന ി പാപ
ൈവര മാമരണാ െമ ാ ി-
േതറിയ സദ്ഗതി ാവതി നീ
േശഷ ിയക വഴിേയ കഴിെ ാ -
േദാഷം നിന തിേന മകെ ടാ.
ച നഗ ാദിെകാ ചിത മാ-
നേ ന ി നിവര ാ മായ്
വസ് ാഭരണമാല െകാ ം തദാ
ന രാധിപേദഹമല രി-
ാ വാദ ം േഘാഷി െകാ ി-
േഹാ ികെള സംസ്കരി വ േമ
രാവണേദഹം ദഹി ി ത െട
ജനാ ദക ിയ ം െചയ്
നാരിക ദുഃഖം പറ േപാ ിെ
ീരാമപാദം നമസ്കരി ീടിനാ .
മാതലി ം ര നാഥെന വ ി
ജാതേമാദം േപായ് രാലയം േമവിനാന്.
െച നിജനിജമ ിരം ി
ജന ാവേലാകനം െചയ് നിേ ാ മക ം
വിഭീഷണരാജ ാഭിേഷകം
463
ല ്മണേനാട െചയ്തി രാമ ം
രേ ാവരനാം വിഭീഷണനായ് മയാ
ദ മാേയാ ല ാരാജ
ചി േമാദാലഭിേഷകം കഴി നീ.
എ േക കപിവര ാെരാ ം
െച േശഷി നിശാചര ാ മായ്
അ വേതായാദി തീ ജല ളാ
സ കലശ ജി േഘാഷി
വാദ േഘാഷേ ാ താപസ ാ മാ-
യാ വിളി ഭിേഷക ം െചയ്തി
മി ം ച ദിവാകരാദി ം
രാമകഥ െളള വിഭീഷണ
സേ ശനായ് വാ െക കിരീടാദ -
ല ാര ം െചയ് ദാന രസ് തം.
ജ നാേയാ വിഭീഷണനായ്െ ാ
രാജ നിവാസിക കാഴ്ച ം വ ി .
വാ ഹലം വിഭീഷണ
കാഴ്ച െമ ാെമ ി െകാ വ-
ാ യാ രാഘവ ത ാല് വ ഭി-
വാദ ംെചയ് വനിഭീഷണനാദരാ .
ന േര സാദ ിനായ് രാമ-
ഭ നെത ാം പരി ഹി ീടിനാ .
ഇേ ാ ത ത നാേയനഹെമ
ചിത് ഷ സാദി ളീടിനാ
അേ വിനീതനായ്വ ി നി
ീവെന നരാലിംഗനംെചയ്
സ ഷ്ടനായ െചയ്തി രാഘവ
ചി ി െത ാം ലഭി ന െ േടാ
ത ഹായേതേന രാവണ തെ ǌാ-
ാഹേമാ വധി ി നി യം
ലേ ശ രനായ് വിഭീഷണ തെ ം
ശ ാവിഹീനമഭിേഷക ംെചയ് .
464
സീതാസ ീകരണം
പിെ ഹ മാെന േനാ ിയ െചയ്

മ വ നീ േപായ് വിഭീഷണാ യാ
െച ല ാ രം റിയി ണം
തന ംഗിയാകിയ ജാനകിേയാടിദം
ന രാധിപനി ഹമാദിയാം
ാ െമ ാം പറ േക ി ണം
എ ാലവ െട ഭാവ ം വാ മി-
െ േ ാ വ പറക നീ സത രം.
എ േക പവനയതനയ ം
െച ല ാ രം ാപി ന രം
വ നിശാചര സ രി ീടിനാ
ന ിതനാെയാ മാ ത ം
രാമപാദാബ്ജ ം ധ ാനി ിരി
മീ തെയ നമസ്തരി ീടിനാ :-
വക് സാദമാേലാക കപിവര
ാ െമ ാം പറǌഅ ട ിനാ :-
ല ്മണേനാ ം വിഭീഷണ തെ ാ ം
ീവനാദിയാം മ ട ാേരാ ം
രേ ാവരനാം ദശ ീവെനെ ാ
ദു:ഖമക െതളി േമവീടിനാന്.
ഇ ം ഭവതിേയാെടാെ റെക
ചി ം െതളി െചയ്തിതറി ാ ം.
സേ ാഷെമ ായി സീതയ്െ -
െ െചാ ാവ ജാനകീേദവി ം
ഗദ്ഗദവ േ ന െചാ ിനാെള ǌാ
മ ടേ ഷ്ഠ! െചാേ െചാ നീ.
ഭ ാവിെന െകാ വാ പായെമ-
െ പാ േ ണമിനി ം ൈചവ ǌാ .
േനര തി േയാഗം വ ി നീ
ധീരത മി ിനി ം െപാ ീ വാ
വാതാ ജ ം ര വര തേ ാ
465
ൈമഥിലീഭാഷിതം െച െചാ ീടിനാ .
ചി ി രാമ വിഭീഷണ തേ ാ
സ ഷ്ടനായ െചയ്താ വിരെയ നീ
ജാനകീേദവിെയെ വ ക
ദീനത േപാ കാണായ്കെകാ മാം
സ്നാനം കഴി ി ദിവ ാംബരാഭര-
ണാ േലപാദ ല മണിയി
ശില്പമാേയാ ശിബികേമലാേരാപ
മല് േരാഭാേഗ വ ക സത രം.
മാ തിതേ ാ െട വിഭീഷണ-
നാരാമേദശം േവശി സാദരം
മാരായ നാരീജനെ െ ാ
ഗ് ാംഗിെയ ളി ി ചമയി
ത ിെല ി െകാ െച േ ര-
ായ് ചമ ിെതാ േഘാഷനിസ നം
വാനരവീര ം തി ി ിര ിയ-
ാനകീേദവിെയ െകാ ീ വാ
മി ണ കെ ാ
യാഷ്ടിക ാരണ ാ ിയക ിനാ .
േകാലാഹലം േക രാഘവന് കാ ണ -
ശാലി വിഭീഷണ തേ ാട െചയ് :-
വാനര ാെര പ വി ാ േ ാ
ǌാ രെചയ്തി നിേ ാടിെതെ േടാ!
ജാനകീേദവിെയ ാലതിെ ാ
ഹാനിെയ ത പറ ീ നീ
മാതാവിെനെ കാ േപാെല
ൈമഥിലിെയെ ക ാ േമവ ം
പാദചാേരണ വേരണെമ ിേക
േമദിനീന ിനി കിം എ ഷണം?
കാര ാ മായ് രാ നി ിതമാേയാ
മായാജനകജാ പം മേനാഹരം
ക േകാപം വാച വാദ െള-
466
ണ്ഡരീകാ ബ വിധം െചാ ീനാ .
ല ്മണേനാ മായസീത ം ചാ
ത േണ െചാ ിനാേള േമ ൈവകാെത :-
വിശ ാസമാ മദ് ഭ ാവി ം മ

വിശ ി വാ വ ംവ വാ
ണ്ഡ ില ിെയ ന ായ് ജ ലി ി
ദണ്ഡമിേ െമനി തി ചാ വാ .
സൗമി ി മ േക ര മ-
സൗ ഖ ഭാവമാേലാക സസം മം
സാമ േമ വാനര ാ മായ്
േഹാമ ണ്ഡം തീ ജ ലി ി
രാമപാ ശ ം േവശി നി ീടിനാ .
മീ ത മേ രം സ യായ്
ഭ ാരമാേലാക ഭ ാ ദ ിണം
താ സ് യം ബ ാǌ്ജലിെയാ ം
േദവദ ിേജ തേപാധര ാെര ം
പാവക തെ ം വ ി െചാ ിനാ :-
ഭ ാവിെനെയാഴി ന െന ǌാ മമ
ചിേ നി പി െത ിലതി നീ
സാ ിയേ ാ സകല ി മാകയാ
സാ ാ പരമാ മി റിയി നീ.
എ പറ ട വലംവ
വ ിയി ാടിനാ കി ി ഭയം വിനാ
ദു വനാദിക വിസ്മയെ ി
നി ലമായി േലാക മേ രം.
ഇ ം കാല ം പാശി ം വാ ം
ാരകാധിപ ാ ം േബര ം
മ ാകിനീധര താ ം വിരി ം
രിമാരാ മപ്സരസ് ീക ം
ഗ കി രകിം ഷ ാ ം
ദ ക ാ പി നിക ം
ചാരണ ഹ കസി സാ ാ ം
467
നാരദ ം ഖ ജന ം
മ വിമാനാ ചാരികെളാ േവ
ം നിറ ി രാമ തി വടി
നി ം േദശ ി ലേ രം
വ ി ിെത ാവേര ം നേര ം.
രാമത ം പരമാ ാനമേ രം
േ മ െ ാ കഴ് ട ിനാ :-
സ േലാക ി ം ത ാ ഭവാനേ ാ
സ ി ം സാ ിയാ ം ഭവാ
അ ാനവി ഹനാ ം ഭവാ-
ന ാനനാശനനാ ം ഭവാ
ഷ്ടിക ാവാം വിര നാ -
മഷ്ടവ ളിലഷ്ടമനായ ം
േലാക ിനാദി ം മ മ -
േമകനാം നിത സ പ ഭവാനേ ാ.
ക ളായ മശ ിനീേദവക
ക കളായ മാദിത ച ാ
നായ് നിത ാനായദ യനാെയാ
നാ ം നിത ം ഭവാനേ ാ.
നി െട മായയാ ടി ിട വ
നിെ മ ഷ െന ിേലാ ീ േവാ
നി െട നാമസ്മരണ േ ാ ി
ന ായ കാശി മാ േബാധ ം
ദുഷ്ടനാം രാവണ ǌ െട പദ-
െമാെ ാഴിയാെതയട ി നാ നി യം
നഷ്ടനായാനവനി നി ാലിനി
ഷ്ടസൗഖ ം വസി ാം ത ല് ണയാ
േദവകളി ം കഴ് ം ദശാ േര
േദവ വിരി ം വ ി വാഴ് ിനാ :
വേ പദം പരമാന മദ യം
വേ പരമേശഷ ിതികാരണം
അ ാ ാനികളാല് പരിേസവിതം
468
ചി സ ാമാ മവ യമീശ രം
സ ദി ിതം സ ജഗ യം
സ േലാക ിയം സ മ തം
ര ാകിരീടം രവി ഭം കാ ണ -
രത്നാകരം ര നാഥം രമാവരം
രാജരാേജ ം രജനീചരാ കം
രാജീവേലാചനം രാവണനാശനം
മായാപരമജം മായാമയം മ -
നായകം മായാവിഹീനം മ ദ ിഷം
മാനവം മാനഹീനം മ േജാ മം
മാ ര സാരം മേനാഹരം മാധവം
േയാഗിചി ം സദാ േയാഗിഗമ ം മഹാ-
േയാഗവിധാനം പരി മചത തം
രാമം രമണീയ പം ജഗദഭി-
രാമം സൈദവ സീതാഭിരാമം ഭേജ.
ഇ ം വിധാ സ് തി േക രാഘവ
ചി മാന ി ി േ രം
ആ യാശ ജഗദാ യ തയാ-
മാ ിതവ ലയായ ൈവേദഹിെയ
കാഴ്ചയായ്െ ാ വ ാ വണ ിനാ-
നാ െ ാ നി ിെത ാവ ം
ലേ ശനി ഹാ ം വിപിന ി നി-
ലാേരാപിതയാകിയ േദവിെയ
ശ ാവിഹീനം പരി ഹി ീ ക
സ ടം തീ ജഗ യ ി ം
പാവകെന തി ജി രാഘവ
േദവിെയ േമാദാ പരി ഹി ീടിനാ .
പേ ഹാ ം ജാനകീേദവിെയ
സ ാേ സമാേവശ േശാഭി ിേത ം
േദേവ സ് തി
സം ന തദാ രാമെന നി ര-
469
സംേഘന സാ ം വണ ി സ് തി ി :-
രാമച ! േഭാ! പാഹി മാം പാഹി മാം
രാമഭ ! േഭാ പാഹി മാം പാഹി മാം
ǌ െള ര ി തി മ ാ -
തി െന കാ ണ പീ ഷവാരിേധ!
നി ി നാമാ തം ജപി ീ വാ
സ തം േതാേ ണെമ േപാ ി! മാനെസ
നി ചരിതാ തം െചാ വാ െമെ ാ -
െമ െചവിെ ാ േക ാ മ ദിനം
േയാഗം വ വാന ഹി ീടണം
േയാഗ േ ! ജനകാ ജാവ ഭ!
ീമഹാേദവ ം നി ി നാമ
രാമരാേമതി ജപി ിതന ഹം
ത പാദതീ ം ശിരസി വഹി ി-
െതെ ാ മാ ി മാവ ഭ .
ഏവം പലതരം െചാ ി സ് തിെ ാ
േദേവ േനാട െചയ്തി രാഘവ :-
ത ഭവി കപി ലവീരെര-

യ കള ജീവി ി ം േവണം
പക ഫല കപിക ഭ ി െ ാ-
െഴാെ മ രമാ ി മ ീ ക
വാനര ാ ടി ാ നദിക ം
േതനാെയാ േകണെമ േക ി ം
എ ാമ െചയ്തവ ം വരിെക
കല ാണ െ ാ ഹി ീടിനാ .
ന ാ റ ി ണ വെരേ ാെല
മ വ തെ െ ാ താരവ ക ം
ച ഡ പരേമശ ര ം രാമ-
ച െന േനാ ിയ െചയ്തിതേ രം:-
നി െട താത ദശരഥ വ ിതാ

നി വിമാമനമമ നിെ ാണ്മാ
െച വണ െക േപാ േക ഥ
470
മ വ സം മം വണ ിനാന്.
ൈവേദഹിതാ ം മി ാതനയ -
മാദരേവാ വ ി ജനകെന
ഗാഢം ണ െന കയി ംബി
ഢനാേയാ പരമ ഷെന
സൗമി ിതെ ം ൈമഥിലിതെ ം
േ മ ം ണ ാന മ നായ്
ചി യേനാ പറ ദശരഥ-
െന കനായി പിറ ഭവാെന ǌാ
നി ല േ ! ധരി തി ാകയാ
ജ മരണാദി ദു:ഖ തീ ി
നി ഹാമായ േമാഹി ിയായ്െകെ ം
കല്മഷനാശന! കാ ണ വാരിേധ!
താതവാക ം േക രാജച തദാ

േമാേദന േപാവാന വദി ീടിനാ .
ഇ ാദിേദവകേളാ ം ദശരഥ
െച മരാവതി മ വിനാ
സത സ തെ വ ി യാ
സത േലാകം െച ക വിരി ം
കാ ായനീേദവിേയാ ം മേഹശ ര
ീത ാ ഷാ ഢനാെയ ിനാ .
ീരാമച നിേയാേഗന േപായി
നാരദനാദി മഹാ നി ം
ഷ്കരേന െന വാഴ് ി നിരാ ലം
ഷ്കരചരിക ം നട ീടിനാ .
അേയാ യിേല യാ
മ വ തെ വ ി േപ ി ി
പിെ വിഭീഷണനായ ഭ ദാ
ദാസനാെമെ റി വാ ല -
േ താ െമ ിലൈ വ സ ഷ്ടനായ്
മംഗലേദവതയാകിയ സീതയാ
471
മംഗലസ്നാന മാചരി ീടണം.
േമളമായി വി ം കഴി ി
നാെളയേ ാേ യ്െ ക മാം.
എ വിഭീഷണ െചാ േക ട
മ വ മ വ താ മ െചയ് :-
േസാദരനായ ഭരതനേയാ യി-

ലാധി ം സേഹാദര തെ ാ ം
എെ ം പാ ിരി ി ǌാനവ
തേ ാ ടിെയാഴി ല ാര
ഒ മ ഷ്ഠി െയ തിെ േടാ
െചെ ാ രാജ ി വാ െക ം
സ്നാനാശനാദികളാചരിെ ം
നമവേനാ ടിേയയാവി
എ പതി ാ സംവ രം തിക-
െത ം പാ വന് വാ .
െച ീല ǌാന തെ െയ ാലവ
വ ിയി ചാടി മരി േമ പിേ ാ
എ െകാ ഴ ി ǌാനിഹ
വ സമയ േമ മ -
െച െകാ വാ പണി തി േമ
നി ി വാ ല മി ായ്ക മ േമ.
സല് രി ീ നീ സത രെമ െട
മ ടവീരെരെയാ േവ സാദരം
ീതിയവ വ ാെലനി ം വ ം
ീതിയതിെ ാ ച ലമി േകള്.
എെ നിേവാ ജി തി ഫലം
വ ം കപിവീരൈര ജി ാ .
പാനാശനസ രത്നാംബര ളാ
വാനര ാ ലംഭാവം വ ംവ ം
ജ ം െചയ് കപിക മായ്െച
രാജീവേന േന ി വിഭീഷണ
ി മേയാ യ്െ വാനിഹ
472
ഷ്പകമായ വിമാന േ ാ.
രാ ി രാധിപനി ണ ി
വാ േക ാ േയാ ം േഷാ മ
കാല നീ വ ീ െക ാനഥ
പൗലസ്ത യാന ം വ വ ി ി .
ജാനകിേയാ മ ജേനാ ം െച
മാനവവീര വിമാന േമറിനാ .
അ ാ തജാദി കപിവര ാെരാ ം
ന രാധിപേനാ ം ര മന്
മ സ്മിതം െചയ്തിതാദരാ
മേ തരം ǌാനേയാ യ് േപാ .
മി കാര ം തമായി നി ളാ
ശ ഭയമിനി നി കെ ടാ
മ ടരാജ! ീവ! മഹാമേത!
കിഷ്കി യി െച വാഴ്ക നീ സൗഖ മായ്-
ആശരാധീശ! വിഭീഷണ! ല യി-
ലാ േപായ് വാഴ്ക നീ ം ബ വ ം.
കാ നി മ െചയ് േനര
േവഗ ി വ ി വ ക ം െചാ ിനാ :-
ǌ ം െട വിടെകാ േയാ ചി-

ല കൗസല ാദികെള ം വ ി
മംഗലമാ ാറഭിേഷക ം ക
ത ത വിെട വാണീ വാ-
ാകേവണം തി മനെ ിേല
ണ്ഠത ǌ തീ ജഗ േഭാ!
അ ിെനതെ ന മഭിമതം
നി മ െന േതാ ിടത തം!
എ ിേലാ വ വിമാനേമറീ വി
സ ടെമ ിേയ മി വിേയാഗജം
േസനയാ സാ ം നിശാചരരാജ ം
വാനര ാ ം വിമാനേമറീടിനാ .
സംസാരനാശനാ യാ ഷ്പകം
473
ഹംസസമാനം സ ല്പതി തദാ
ന േര ീവാ ജ ിയാ-
നാം രാമനംെ ാ വിമാന ം
എ ം േശാഭി ിതംബരാേ തദാ
മി ബിംബം കണേ ധനദാസനം.
ഉ ംഗസീമ്നി വിന സ സീതാം ഭ -
വ ല നാ ദി ം നരാേലാക
വേ ! ജനകാ േജ! വ േഭ!
സേ വിേത! സരസീ ഹേലാചേന!
പശ ി ടാചേലാ മാം ിതം
വിശ വിേമാഹനമായ ല ാ രം
ാ ണം കാണതിലി േശാണിത-
ക മമാം സാ ി ം ഭയ രം
അൈ വ വാനരരാ സ ാ ത ി-
െല ം േഘാരമാ ായ സംഗരം
അൈ വ രാവണ വീ വരി ിെത-
സ് േമ േമ! നി െട കാരണം
ംഭക മകരാ െമ െട-
യ െകാ മരി ി വ േഭ!
ാരിജി മതികായ ം ന-
ര സൗമി ിത സ് േമ േമ!
വീ മരി ി പിെ ംമ
കൗണപ ാെര പിക െകാ ീടിനാ .
േസ ബ ി ം കാെണേടാ സാഗേര
േഹ ബ ി തതി നീയ േയാ?
േസ ബ ം മഹാതീ ം ിേയ! പ
പാതകനാശനം ൈ േലാക ജിതം
ക ാ ാം ദുരിതവിനാശനം
ക ാ മ തി രാേമശ രം
എ ാ തിഷ്ഠിതനായ മേഹശ ര
പ ഗ ഷണ തെ വണ നീ.
അ വെ െ രണമായ് ാപി ി-
മനായ വിഭീഷണന് വ േഭ!
474
ഷ്കരേനേ ! േരാ വി കാേണേടാ
കിഷ്കി യാ ം കപീ രീമിമാം.
ത ാ മേനാഹരം ഭ വാക ം ദാ
ഥ ീ ത മേപ ി ിതേ രം :-
താരാദിയാ വാനര രി-
മാെര ം ക െകാ േപായീടണം
കൗ ഹലമേയാ ാ രി വാസിനാം
േചതസി പാര ായ് വ ം നി യം
വാനരവീര െമാ നാ േ ാ
മാനിനിമാെര ിരി ി ീ
ഭര വിേയാഗജദു:ഖമിെ േ ാള-
മി ിേലാക ി ലാരറി ി ?
എ ാലിവ െട വ ഭമാെര -
മി തേ ിെ ാ േപായീേടണം.
രാഘവ ൈ േലാക നായക ി -

ാ തമേ ാളറി വിമാന ം
േ ാണീതലം േനാ ി മ മ ം തദാ
താണ ക െചയ് ര മ :-
വാനരവീരേര! നി നിജനിജ
മാനിനിനാെര വ വിേനവ ം.
മ ടവീരര േക േമാേദന
കിഷ്കി നിജാംഗനമാെര ം
േപാെക െചാ ി വിമാനം കേര ിനാ .
ശാഖാ ഗാധിപ ാ ം കേരറിനാ .
താരാ മകളായ ജാനകീേദവി ം
താരാ മാദികേളാ േമാദാന ിതം
ആേലാകനാലാപ മ ഹാസാദി ഗാ-
ഢാലിംഗന ചലനാദിക െകാ
സംഭാവനം െചയ്തവ മായ് േവേഗന
സം ീതി തിരി വിമാന ം
വിൈശ്വകനായക ജാനകിേയാട -
ളിെ യ്തി പരമാന സം തം :-
475
പശ മേനാഹര! േദവി! വിചി മാ-
ശ കാചല ംഗെമ ം
അൈ വ ാരി െനെ ാ ം
ഗ് ാംഗി പ വടി നാമി േ ടം.
വ ി െകാ കസസ്ത ാ മം ഭ ി -
ി ീവരാ ി! തീ ്ണാ മെ ം
ചി ടാചലം പ നാം വാേണട-
മൈ വ ക ഭരതെന നാെമേടാ!
ഭേ ! ദാ ഭരദ ാജാ മം കാ ക
ികരം യ നാതടേശാഭിതം
ഗംഗാനദിയതി േ തതി
ൃംഗിേവര ഹ വാ നാെടേടാ
പിെ ര നദിയതി േ
മന മേയാ ാനഗരം മേനാഹേര!
ഇ മ െചയ് േനര രാഘവ -
ചി മറി ാ താ വിമാന ം.
വ ി ി ഭരദ ാജ നീ െന
ന ി ഹംെചയ് നീ ം.
രാമ ം േചാദി ിതേ ാളേയാ യി-
ലാമയേമ െമാ ി യ ീ േന!
മാ ജന ി ം സൗഖ മ ീ മമ
േസാദര ാ മാചാര ജന ി ം
താപസേ ഷ്ഠന െചയ്തിതേ രം
താപെമാ വ മി േയാ ാ േര
നിത ം ഭരതശ ഘ്ന മാര ാ
മാ ം ഫല ല ം ഭ ി
ഭ ാ ജടാവ ലാദിക ം
സത സ പനാം നിെ ം പാ പാ-
ാഹ സിംഹാസേന പാദുകം വ
േമാഹം ത ജി ഷ ാǌ്ജലി ം െചയ്
ക െള ാമതി സമ ി
സ ത ാരായിരി ിെതേ ാ ം.
ത സാദ ാലറി ിരി ി
476
ചില് ഷ േഭാ! ാ െമാെ ǌാ .
സീതാഹരണ ം ീവസഖ ം
യാ ധാന ാെരെയാെ വധി ം
പരാ മ ം മ തി ത െട
പരാ മ ം ക ിെതാ േവ
ആദിമധ ാ മി ാത പര -
േമ ം തിരി താെതാ വസ് നീ
സാ ാ മഹാവിഷ് നാരായണനായ
േമാ ദ നി ി വടി നി യം.
ല ്മീഭഗവതി സീതയാ ം
ല ്മണനായതന ജഗ േഭാ!
ഇ നീ മാേ ണം മമാ മം
െച േയാ ാ രം ീട നാ .
ക ാ തമാം നിവാ േക േപായ്
പ ശാലാമകം ി രാഘവ
ജിതമായ് ാ ഭാര ാസമന ിതം
രാജീവേന ം ീതി ീടിനാ .
ഹ മദ്ഭരതസംവാദം
പിെ മാ ം നി പി ഥ
െചാ ാനനിലാ ജേനാ രാഘവ
െച േയാ ാ രം ാപി േസാദര
തെ ം ക വിേശഷമറി നീ
വ ീ െക െട ാ ം ന-
െരാെ ാഴിയാെതയവേനാ െചാ ണം
േപാ േനരം ഹെന ം െച ക-
േ കാ മായറിയി ീടവ ക .
മാ തി മാ ഷേവഷം ധരി േപായ്
ീരാമ ം ഹെന ം േക ി
സത രം െച ന ി ാമ
ഭ നായീ ം ഭരതെന ിനാ .
477
പാദുക ം വ ജി നാരതം
േചതസാ രാമെന ധ ാനി നായ്
േസാദരേനാ മമാത ജനേ ാ -
മാദര ം ജടാവല് ലം
ലഫല ം ജി ശാംഗനായ്
ബാലേനാ ം െട വാ ക
മാ തി ം ബ മാനി ിേത -
മാ മി ി ഭ ാരവനിയി
എ കല്പി വണ ി വിനീതനായ്
നി മ രമാ ാ െചാ ീടിനാ :-
അ ജ തെ മാേ ണ നി-
േ നിരാമയം കാണാം ണനിേധ!
സീതേയാ ം മി ാ ജ തേ ാ -
മാദരേവ ം വഗബലെ ാ ം
വീവേനാ ം വിഭീഷണ തെ ാ -
മാ രേ ാബലം തെ ാ ം
ഷ്പകമാം വിമാന ിേ േലറി വ-
ിേ ാളിവിെടയിറ ം ദയാപര .
രാവണെനെ ാ േദവിേയ ം വീ
േദവകളാലഭിവ ിതനാകിയ
രാഘവെന വ ി മാനേസ
േശാക ം തീ വസി ാമിനി ിരം.
ഇ മാക ണ ഭരത മാര ം
ബ സേ ാദം വി ിതനായ് വീ
സത രമാശ സ്തനായ േനരം ന-
ായ ഗാഢമാലിംഗന ം െചയ്
വാനരവീരശിരസി ദാ പര-
മാന ബാഷ്പാഭിേഷക ം െചയ്തി .
േദേവാ മേനാ നേരാ മേനാ ഭവാ-

േനവെനെ റി ി പെയാ ം
ഇഷ്ടവാക ം െചാ തി പമായ്
ഷ്ട ാ ത വതിനി മേ േമ
478
േശാകം മദീയം കള ഭവാ ǌാ
േലാകം മഹാേമ സാകം തരികി ം
ല മായ് വ ടാ നെര ി ം
െചാ ീെടേടാ രാമകീ നം സൗഖ ദം.
മാനവനാഥ വാനര ാേരാ
കാനേന സംഗമ ായെത െന?
ൈവേദഹിെയ െകാ വാറ െന?
യാ ധാനാധിപനാകിയ രാവണ ?
ഇ രം േചാദി രാജ മാരേനാ-
രം മാ ത ം െചാ ിനാ :-
എ ിേലാ നി ളി ി ടാചല-
ി നി ാധി കല പിരി നാ
ആദിയായിേ ാള േ ാരവ ക-
ളാദര െ ാ െചാ ǌാ .
ഒെ ാഴിയാെത െതളി േക ീ ക
വ േപാം ദു:ഖവിനാശം തേപാനിേധ!
എ പറ റിയി ാനഖില ം
മ വ ത ചരി ം പവി ം പരം.
ശ ഘ്നമി ത ാമാത വ ം
ചി ം! വിചി െമേ ാ െകാ ീടിനാ .
അേയാ ാ േവശം
ശ ഘ്നേനാ ഭരത മാര -

മത ാദരം നിേയാഗി ാനന രം
ജ നാം നാഥെന േ ര
രാജ മല രിേ ണെമ ാട ം
േ േതാ ം ബലി ജേയാ മ-
ത ാ യാ ദീപാവലി ാ ണം
തൈവതാളിക വ ിസ് തിപാഠ-
കാദിജന െമാെ വ ീടണം
വാദ െള ാം േയാഗി ം േവണം
പാദ ാദിക െമാ ണേമവ ം
479
രാജദാര ളമാത ജന ം
വാജിഗജ രഥപം ിൈസന ം
വാരനാരിജനേ ാ മല രി-
ാ ഢേമാദം വേരണെമ ാവ ം.
േച െകാടി റക െകാടിെ ാ േവ
മാ മടി തളി ി ം േവണം
ംഭ ം പദീപ ം
രദ ാരി േച സമസ്ത ം
താപസ ം രവ ം
പതിവീര െമാെ വ ീടണം
പൗരജന ളാബാല ാവധി
ീരാമെന ാ തി വ ണം
ശ ഘ്ന ം ഭരതാ യാ ത രം
ചി മാ ാറ ല രി ീടിനാ .
ീരാമേദവെന ാ തി ായ് വ
പൗരജന നിറ ിതേയാ യി
വാരേണ ാെരാ പതിനായിരം
േത മ ം പതിനായിര
റായിരം രഗ -
റായിര കാലാ പടക ം
രാജനാരീജനം ത ിേലറിെ ാ
രാജ മാരെന ാ ാ ഴറിനാ .
പാദുകം നി വ ഭരത ം
പാദചാേരണ നട ട ിനാ .
ആദര െ ാ ശ ഘ്നനാകിയ
േസാദര താ ം നട ാന േനരം
ച ാഭമാം ഷ്പകമേ രം
കാണായ് ചമ ി െര മേനാഹരം.
പൗരാജദികേളാ ഹലാല്
മാ ത പറ ാന േനരം :-
ണാ നി ിതമാകിയ ഷ്പകം
ത?േ◌ലരവിേ ം സീത ം
480
ല ്ണ ീവ ന രാധിപ-
ഖ രാ െ ാ ൈസന സമന ിതം
ക െകാ വി പരമാന വി ഹം
ണ്ഡരീകാ ം േഷാ മം പരം
അേ ാ ജന ീതിജാതശബ്ദം ഘന-
മ േദശേ ാള പതി ബലാ .
ബാല സ് ീത ണവ ാരവ-
േകാലാഹലം പറയാവതേ േമ
വാരണവാജിരഥ ളി നി വ
പാരിലിറ ി വണ ിനാേരവ ം
ചാ വിമാന സം ിതനാം ജഗ -
ാരണ തെന ഭരത ം
േമ മഹാഗിരി നി േശാഭയാ
ര െന േപാെല വണ ീടിനാന്.
ചി ഷാ യാ താണി െമ േവ
ഷ്പകമായ വിമാന മേ രം
ആന ബാഷ്പം കല ഭരത ം
സാ ജനായ് വിമാനം കേരറീടിനാ .
വീ നമസ് രിേ ാകര ജ ാെര
േ ാണീ ംഗസീമ്നി േച ീടിനാ
കാലമേനകം കഴി ക ീടിന
ബാലക ാെര െക കിനാ
ഹ ഷാ ധാരയാ േസാദര നി
വ ഷി വ ഷി വാ ല ര ം
വ ി വ ി വാ േനര
ശ ഘ്ന ജ ം ഭരത പദം
ഭ ാ വണ ിനാനാ സൗമി ിെയ
ശ ഘ്ന ം വണ ീടിനാനാദരാ .
േസാദരേനാ ം ഭരത മാര ം

ൈവേദഹി ത പദം വീ വണ ിനാന്.
ീവനംഗദ ജാംബവാ നീല -
നാം ൈമ വിവിദ േഷണ ം
481
താര ഗജ ഗവയ ഗവാ നള
വീര ഷഭ ശരഭ പനസ ം
ര വിനത വികട ദധി ഖ
ര ദ ശതബലി ദു ഖ
സാരനാ ം േവഗദ ശി ഖ ം
ധീരനാ ം ഗ മാദന േകസരി
മ േമവം കപിനായക ാെര ം
മാനേ ന ഗാഢം ണ ി .
മാ തിവാചാ ഭരത മാര ം
ഷേവഷം ധരി കപിക ം
ീതി ം ശലം വിചാരി തി-
േമാദം കല വസി ാരവ ക ം
ീവെന നിെവാ ണ ഥ
ഗദ്ഗദവാചാ പറ ഭരത ം:
നം ഭവ ഹാേയന ര വര
മാനിയാം രാവണ തെ വധി ം
നാ ത ാ ദശരഥ പനി-
ാലമ ാമനായി മ ഭവാ .
പ മ ാതാ ഭവനിനി ǌ ങ
കി ന സംശയമിെ റിെകേടാ
േശാകാ രയായ കൗസല ത പദം
രാഘവ ഭ ാ നമസ് രി ീടിനാ .
കാേല കനി ണ ാ ട ല-
ാ ം ര ി മാതാവിേ രം.
ൈകേകയിയകിയ മാ പദെ ം
കാ നാ മി ാപദാബ്ജ ം
വ ി മ മാ ജനെ ം
ന ി വ മണ ത കിനാ .
ല ്മണ ം മാ പാദ ിനാ-
ാ ഴി ണ ാരവ ക ം
സീത ം മാ ജന െള വ ി
േമാദ െ ാ ണ ാരവ ക ം
ീവാദിക ം െതാ തീടിനാ-
482
രേ വിനീതയായ് നി ി താര ം.
ഭ ിപരവശനായ ഭരത ം
ചി മഴി തല്പാദുകാദ ം
ീരാമപദാരവി ളി േച
പാരില വീണാ നമസ് രി ീടിനാ .
രാജ ം ത യാ ദ െമ ി രാദ ǌാ
ജ നാം നി സമ ി ിതാദരാ
വ മ മം സഫലമായ് വ ി
ധന നാേയനടിയനി നി യം
ഇ മേനാരഥെമ ാം സഫലമാ-
യ് വ ി മല് സാഫല ം േഭാ!
പേ തിലി പതി ട ാ ട-
ിഹ രാജഭണ്ഡാര ം പേത!
ആന ം േത ം തിര ം പാ കാ-
നമി ാെത പതി ട േ ാ.
നി െട കാ ണ ാകെകാ ǌാ-
നി േയാളം രാജ മ ര ി ം
ത ാജ മെ ാ ം ഭവാനാലിനി വ-
രാജ ം ǌ േള ം വനെ ം
പാലനംെചയ് ഭവാനിനി മേ -
മാലംബനമി കാ ണയവാരിേധ!
രാജ ാഭിേഷകം
ഇ ം പറ ഭരതെന വ-
െര ം പാരം ശംസി വാഴ് ിനാ ,
സ ഷ്ടനായ ര ലനാഥ -
മ ദാ വിമാേനന മാേനന േപായ്
ന ി ാേമ ഭരതാ േമ െച ഥ
മ ം മഹീതലം ത ിലിറ ിനാ
ഷ്പകമായ വിമാനെ മാനി
ചി ഷന െചയ്താനന രം :-
483
െച വഹി നീ ൈവ ണ തെ
േ ണേ വിേശഷി നീ ദാ
വ ീ ǌാ നി പി േനര
നിെ വിേരാധി മിെ ാ ം.
എ െചയ്ത േക വ ി േപായ്-
െച ളകാ രി വിമാന ം.
േസാദരേനാ ം വസിഷ്ഠനാമാചാര -
പാദം നമസ്കരി ര നായക
ആശീ ചന ം െചയ് മഹാസന-
മാ െകാ വസിഷ്ഠ നീ ം
േദശികാ യാ ഭ ാസേന വി
ദാശരഥി മി ളീടിനാ .
അേ ാ ഭരത ം േകകയാ ി -
ല്പലസംഭവ വസിഷ്ഠ ം
വാമേദവാദി മഹാ നിവ ം
മിേദേവാ മ ാ മമാത ം
ര ി തലെമ േപ ി ി
ല ്മീപതിയായ രാമേനാടേ രം.
സ പനാ ാരാമനീശ ര
ജ നാശാദികളി ാത മംഗല
നി ല നിത നി പമനദ യ
നി മ നിഷ്കള നി ണനവ യ
ചി യ ജംഗമജ ഗമാ ത
സ യ സത സ പ സനാതന
ത ഹാമായയാ സ േലാക ം
നി ി ര ി സംഹരി വ
ഇ െനയവ െചാ േക ള-
വിംഗിത മ ഹാസ രസ് തം
മാനേസ േഖദ ാക താ േമ
ǌാനേയാ ാധിപനായ് വസി ാമേ ാ
എ ിലതിെ ാ ീ െക ാെമ
പ ജേലാചനാ യാ സം മാ
അ ാ നായ് ശ ഘ്ന ം തദാ
484
ശ്മ നി ക ാെര വ ിനാ
സംഭാര മഭിേഷകാ േമവ ം

സംഭരി ീടിനാരാന േചതസാ
ല ്മണ താ ം ഭരത മാര ം
രേ ാവര ം ദിവാകര ം
േപ ജടാഭാരേശാധന ം െചയ്
സം േമാദം ളി ദിവ ാംബരം
മാല ാ േലപാദ ല ര -
ളാ ഹലം ൈകെ ാ ാരതം
ീരാമേദവ ം ല ്മണ ം ന-
രാ ഢേമാദമല രി ീടിനാ
േശാഭേയാെട ഭരത ണ്ഡലാദിക-
ളാഭരണ െള ാമ പമായ്.
ജാനകീേദവിെയ രാജനാരീജനം
മാനി ല രി ി ാരതി ദാ
വാനരനാരീജന ി ം കൗസല
താനാദരാല ാര ന കിനാ
അേ രമ മ മഹാരഥം
ന ായ് ചമ േയാജി ി നി ിനാ
രാജരാജ മ വീര ദയാപര
രാജേയാഗ ം മഹാസ നേമറിനാ
ര തനയ മംഗദവീര ം
മാ തിതാ ം വിഭീഷണ ം തദാ
ദിവ ാംബരാഭരണാദ ല ാേരണ
ദിവ ഗജാശ രഥ ളാലാ ാ
നാഥ ക ടിയായ് നടനനീടിനാ
സീത ം ീവപത്നികളാദിയാം
വാനരനാരിമാ ം വാഹന ളി
േസനാപരി തമാരായനാരതം
പിേ നട ി ശംഖനാദേ ാ ം
ഗംഭീരവാദ േഘാഷ േളാ ം തദാ
485
സാരഥ േവല ൈകെ ാ ാ ഭരത ം
ചാ െവ ാമരം ന േരേ ം
േശ താതപ ം പിടി ശ ഘ്ന ം
േസാദര ദിവ വ ജന ം വീയിനാ
മാ ഷേവഷം ധരി ചമ
വാനേര ാ പതിനായിര
വാരേണ ാ ക ിേലറി രി-
വാരജന മായ് നട ീടിനാ
രാമനീവ െമ ം േനര
രാമമാ ം െച ഹ േളറിനാ .
ക ിനാന രം ഷം പരം
ണ ഷമാേലാക നാരീജനം
േഗഹധ െമാെ മറ ി
േമാഹപരമശമാരായ് മ വിനാ
മ മ ം െച രാഘവ വാസവ-
മ ിര ല മാം താതാലയം ക
വ ി കം മാതാ ത പദം
വ ി ിതന പി ിയമാെര ം
ീത ാ ഭരത മാരേനാടേ ര-
മാ യാ െചാ ാനവിളംബിതം ഭവാ
ഭാ തനയ ം ന േര ം
വാനരനായക ാ ം യേഥാചിതം
സൗേഖ ന വാഴ്നതിേനാേരാ ഹ ളി-
ലാ കേവണമവെര വിരെയ നീ.
എ േക െചയ്താ ഭരത ം
െച വേരാേരാ ഹ ളി േമവിനാ
ീവേനാ പറ ഭരത -
മ ജനിേ ാഴഭിേഷകക ം
മംഗലമാ ാ നീ കഴി ീടണ-
മംഗദനാദികേളാ ം യഥാവിധി.
നാ സ ി ം െച തീ ം
കാേല വ ക ിനാ േവ ം
486
എ ിേലാ ജാംബവാ ം മ -
മംഗദ താ ം േഷണ ം ൈവകാെത
സ കശല ത ി മലയജ-
പ േ ന വായ്െ ി വാരി ം ജി
െകാ വരിെക യേ ാരളവവ
െകാ വ ീടിനാര െന സത രം.
ണ നദീജലം ഷ്പകരമാദിയാ-
മന തീ ളി സലില ം
ഒെ വ ിവ പദാ
മ ട ംവ ിനാ ത േണ.
ശ ഘ്ന മമാത ൗഘ മായ് മ

പദാ സംഭരി ീടിനാ .
രത്നസിംഹാസേന രാമേന ം േച
പത്നിേയ ം വാമഭാേഗ വിനിേവശ
വാമേദവ നിജാബാലി ഗൗതമ
വാ ീകിെയ ിവേരാ ം വസിഷ്ഠനാം
േദശിക ാ ണേ ഷ്ഠേരാ ം ടി
ദാശരഥി ഭിേഷക ംെചയ്തി .
െപാ ി കലശ ളായിരെ മ-

ന നേശാഭം ജപി ാ മറക ം
ന േര ം വാനരവീര ം
രത്നദണ്ഡം ചാമരം വീയിനാ .
ശ ഘ്നവീര ട പിടി ീടിനാ
ിയവീര പചരി ീടിനാ .
േലാകപാല ാ പേദവതമാ -
മാകാശമാ േ കഴ് നി ീടിനാ
മാ ത ൈകയി െകാ യ ാ ദിവ -
ഹാരം മേഹ മ ലനാഥ
സ രത്േനാ ലമായ ഹാരം ന-
ീശ ര മല രി ീടിനാ .
േദവഗ യ ാപ്സേരാ ം
േദവേദേവശ രെനബ്ഭജി ീടിനാ
487
ഭ ാ ഷ്പ ഷ്ടി ംെചയ് കാ-
ണ നിധിെയബ്ഭജി ിെത ാവ ം.
സ്നിഗ് ാദളശ ാമളം േകാമളം

പ പേ ണം ര േകാടി ഭം
ഹാരകിരീടവിരാജിതം രാഘവം
മാരസമാനലാവണ ം മേനാഹരം
പീതാംബരപരിേശാഭിതം ധരം
സീതയാ വാമാ സം യാ രാജിതം
രാജരാേജ ം ര ലനായകം
രാജീവബാ വവംശസമ ഭവം
രാവണനാശനം രാമം ദയാപരം
േസവകാഭീഷ്ടദം േസവ മനാമയം
ഭ ിൈകെ ാ മാേദവിേയാ ം വ
ഭ മേ ാ സ് തി ട ിനാ :-
രാമായ ശ ി ായ നേമാ നമ:

ശ മളേകാമള പായ േത നമ:
ണ്ഡലിനാഥകല്പായ നേമാ നമ:
ണ്ഡലമണ്ഡിതഗണ്ഡായ േത നമ:
ീരാമേദവായ സിംഹാസന ായ
ഹാരകിരീടധരായ നേമാ നമ:
ആദിമ ാ ഹീനായ നേമാ നമ:
േവദസ പായ രാമായ േത നമ :
േവദാ േവദ ായ വി േവ േത നേമാ
േവദജ്ǌവ ായ നിത ായ േത നമ:
ച ഡ കഴ്േ ാ േനരം വി -
േധ ംഭ ാ കഴ് ി ട ിനാ :-
വരംെകാ ഹം തനാെയാ
ദു ദേമറിയ രാവണരാ സ
മ പദെമ ാമട ിനാ കശ്മല
ത െനെ ബ ി മഹാരേണ
ത സാദ ാലവ തനാകയാ-
488
ലിേ ാെളനി ലഭി ി സൗഖ ം.
അ ിവ േമാേരാതരമാപ -
വ ാല തീ ര ി െകാ വാ
ഇ കാ ണ െമാ മിെ -
മ ഷ! ǌാ പറേയണേമാ?
എ ാം ഭവ ക ണാബലെമ ിമ-
ിെ ാരാലംബനം നാഥ! നേമാസ് േത.
ആദിത വ ഖ ാ -
മാദിേതേയാ മ ാ മ േനരം
ആശരംവംശവിനാശകനാകിയ
ദാശരഥിെയ െവേ െറ കഴ് ിനാ :-
യ ഭാഗ െള ാമട ിെ ാ ാ-
ന ാനിയാകിയ രാവനരാ സ
ത ടാ ാലെതാെ ലഭി ി
ദു:ഖ ം തീ ി ǌ ൈദവേമ!
ത പാദപ ം േഭാ! ന കീട ഹം
രാമായ രാജീേവ ായ േലാകാഭി-
രാമായ സീതാഭിരാമായ േത നമ:
ഭ ാ പി ം ീരാമഭ െന-
ി മഴി കഴ് ട ിനാര്:-
ദുഷ്ടനാം രാവണ നഷ്ടനായാനി

ഷ്ടരായ് വ ി ǌ ം ൈദവേമ!
ഷ്ഠി ം വാ ി േലാക യ ി -
ലിഷ്ടി ായിതിഷ്ടലാഭ ിനാ
പിണ്േഡാദക ദി ായ കാരണം
ദണ്ഡ ം തീ ി ǌ ൈദവേമ!
യ ാെരാെ സ് തി ാരന രം!
രേ ാവിനാശനനാകിയ രാമെന :-
ര ിത ാരായ് ചമ ി ǌ ം
ര ാവരെന വധി ലം ഭവാ
പ ീ വാഹന! പാപവിനാശന!
489
ര ര േഭാ! നിത ം നേമാ സ് േത.
ഗ സംഘ െമാെ സ് തി ി
പം ികണ്ഠാ ക തെ നിരാമയം :-
അ നാം രാവണ തെ ബ്ഭയെ

സ തം ǌ െളാളി കിട ം
ഇ ട ി വ ചരി ം
ന ായ് സ് തി പാടിെ ാ നാരതം.
സ രി ാമിനി ാ ണ വാരിേധ!
നി ചരണാം ജം നിത ം നേമാ നമ:
കി ര ാ ം കഴ് ട ിനാ
മ വ തെ മേനാഹരമാംവ ം:-
ദു യേമറിയ രാ സരാജെന-
െ ാ കള ട ǌ െള ര ി
നിെ ബ്ഭജി ാനവകാശ ായി
വ നി െട കാ ണ ാൈവഭവം
പ ഗതല്േപ വസി ം ഭവ പദം
വ ാമേഹ വയം വ ാമേഹ വയം
കി ഷ ാ പര ഷ പദം
സംഭാവ ഭ ാ കഴ് ാരതി തം :-
ക ിത ാരായ് വയം ഭയ െ ാളി-

െ േപാ ി! രാവണെന േക േ രം
അംബരമാ േ നട മാറി ിനി
നി പാദപ ം ഭജി ായ് വേരണേമ!
സി സ ഹ മേ ാ മേനാരഥം
സി ി ലം കഴ് ി ട ിനാ :-
േ ദശ ീവെനെ ാ ǌ
ചി ഭയം തീ കാ ണ വാരിേധ!
ര ാരവി ാഭ ഭവ പദം
നിത ം നേമാ നേമാ നിത ം നേമാ നമ;
വിദ ാധര ാ മത ാദരം
490
ഗദ പദ ാദിക െകാ കഴ് ിനാ
വിദ ന ി തിരിയാത
തത ാ േന പരമാ േന േത നമ :
ചാ പം േത മപ്സരസാം ഗണം
ചാരണ ാ രഗ ാ വ ക
ം നാരദ ഹ ക -
മംബരചാരിക മ വ ക ം
സ്പഷ്ടവ േ ാദ രപദ ളാ
ഷ്ട ാ കനെ സ് തിെ ാരന രം
വാനരാദിക ഭഗവാ െകാ അ ഹം
രാമച ാന േഹണ സമസ്ത ം
കാമലാേഭന നിജനിജ മ ിരം
ാപി താരക ം ധ ാനി
താപ യ മക വാണീടിനാ .
സ ി പര മാ ാന -
മച തമദ യേമകമനാമയം
ഭാവനയാ ഭഗവ പദാംേഭാജ ം
േസവി ി ാ ജഗത് യവാസിക .
സിംഹാസേനാപരി സീതയാ സം തം
സിംഹപരാ മം ര േകാടി ഭം
േസാദരവാനരതാപസരാ സ
േദവ നിേശഷവ മാണം പരം
രാമാഭിേഷകതീ ാ മാം വി ഹം
ശ ാമളം േകാമളം ചാമീകര ഭം
ച ബിംബാനനം ചാ ായത ജം
ച ികാമ ഹാേസാ ലം രാഘവം
ധ ാനി വ ഭീഷ്ടാസ്പദം ക ക-
ാന െ ാ ി ിെത ാവ ം.
വാനരാദിക ്അ ഹം
വിശ ംഭരാ പരിപാലന ം െചയ്

വിശ നാഥ വസി ീ ംദശാ േര
491
സസ സ മായ ിതനവി -
വ ളായി ഹ ം
െള ാമതിസ ാദസം
പക േളാ കല നി ീ .
ദു ഷ്പ ള ാല ഴിയി
സ ഗ ളായ് വ ിെതാ േവ.
റായിരം രഗ പ ം
റായിര ി റം പിെ ം
േകാടി വ ഭാര ം
ാ ണ െകാ ര മ
വസ് ാഭരണമാല ളസംഖ മായ്
ീ േരാ മ ാ നല്കീടിനാ .
സ രത്േനാ ലം മാല ം മഹാ ഭം
വ ൈവചി മനഘമ പമം.
ആദിത ം നല്കീനാനാദരാ-
ലാദിേതയാധിപ തനയ ം
അംഗദദ ം െകാ േ ാരന രം
മംഗലാപാംഗിയാം സീതയ് നല്കിനാ
േമ ം േലാക യ ം െകാ ി ം
േപാരാ വിലയതിന ിെന ളെളാ
ഹാരം െകാ ക ൈവേദഹി ം
പാരം സാദി മ സ്മിതാന ിതം
കണ്ഠേദശ ി നി െ ി
ര ൈകെ ാ ം പിടി േനാ ീടിനാ
ഭ ഖാബീജ ം മാ തിവക് ം
മേ മണിമയമാകിയ ഹാര ം.
ഇംഗിത േഷാ മനേ രം
മംഗലേദവതേയാ െചാ ീടിനാ
ഇ വ കളിലിഷ്ടനാ താ-
മല ി നിന മേനാഹേര!
നല്കീടവ നീ മ ാ മി നീ-
ാ തഭംഗം വ വാേനാമേല
എ േക ചിരി ൈവേദഹി ം
മ ം വിളി ഹ മാ നല്കിനാ
492
ഹാര ം വിള ിനാേന ം
മാ തി ം പരമാ സം ം.
അǌ്ജലിേയാ ം തി ി നി ീ -
മǌ്ജനാ െന ര വര .
മ മരിേക വിളി െചയ്തിതാ-
ന പരവശനായ് മ രാ രം :
മാ തന ന! േവ ം വരെ നീ
വീരാ! വരി െകാ േക ം മടിയാെത.
എ േക വ ി കപീ ം
മ വ തേ ാടേപ ി ളിനാ :
സ ാമി േഭാ നി ി വടിത െട
നാമ ം ചാ ചരി ളള നാ
മിയി വാ വാന ഹി ീടണം
രാമനാമം േക െകാ വാനാനാരതം
രാമജപസ്മരണ വണ ളി
മാമകമാനേസ പ്തിവരാ വിേഭാ
മ വരം മമ േവ ാ ദയാനിേധ
മിള മി ാെതാ ഭ ി ം
ഉ ായിരിേ ണെമ േകേ ാ
ണ്ഡരീകാ ന ഹം നല്കിനാന്.
മ ഥ ളള നാ നായ്വാഴ്ക നീ
ഭ ിെകാേ വ ത ം സേഖ
ജാനകീേദവി ം േഭാഗാ തിക
താേന വരിെക ഹി ീടിനാ .
ആന ബാഷ്പപരീതാ നായവ
വീ നമസ് ത പിെ ം പിെ ം
രാമസീതാ യാ പാരം പണിെ
രാമപാദാബ്ജ ം ചി ി ചി ി
െച ഹിമാചലം തപ ിനായ്.
പിെ ഹെന വിളി മ വര
ഗ സേഖ! ര ഗിേവരം ഭവാ
മ രി ം ചി ി വാഴ്ക നീ.
േഭാഗ െള ാം ജി ചിരം ന-
േരകഭാവം ഭജി ീ െകേ ാ നീ.
493
ദിവ ാംബരാഭരണ െള ാം െകാ -
വ ാജഭ യാ വഴ ിനാ .
േ മഭാേരണ വിേയാഗദുഃഖംെകാ
രാമനാലാ ിഷ്ടനായ ഹ തദാ
ഗംഗാനദീപരിേശാഭിതമാെയാ
ംഗിേവരം േവശി മ വിനാ .
ല മി ാത വസ് ാഭരണ ം
മാല കളഭഹരിച നാദി ം
പിെ ം പിെ ം േവ േവാളം നല്കി
മ വ നി ല ഷമാദ ം
സ ാന ം െകാ യ ീടിനാ
സേ ാദ െ ാ േപായാരവ ക ം.
ന േര വിഭീഷണനേ രം
ഭ ാ നമസ് രി ാ ചരണാം ജം.
മി മായ് നീ ണേ ാ ലം മമ
ശ െളയിേ െനാ ജാതി ǌാ .
ആച താരകം ല യി വാഴ്ക നീ
നാശമരികളാ ാകയി േത.
എെ മറ േപാകാെത നി പി
ണ ജനാധിപനായ് വസി ീെടേടാ
വിഷ് ലിംഗെ ം ജി നിത ം
വിഷ് പരായണനായ് വി ാ നാ
നായ്വാണീെടെക നിേയാഗി
ാഫലമണീസ ഭാര ം
ആേവാള ം െകാ ാ േപാവാനയ-
ാവി ദാ ണ ീടിനാ പിെ ം.
ചിേ വിേയാഗദുഃഖംെകാ ക നീ-
രത മി ി വീ ം വണ ി ം
ഗ ദവ േ ന യാ ം െചാ ിനാ
നി മി ാെനാ ജാതി വിഭീഷണ .
ല യി െച നേ ാ മാ-
ത െമാഴി ഖി വാണീടിനാ .
494
ീരാമെ രാജ ഭാരഫലം
ജാനകീേദവിേയാ ം ടി രാഘവ-
നാന െ ാ രാജേഭാഗാന ിതം
അശ േമധാദിയാം യാഗ ം െചയ്
വിശ പവി യാം കീ ി ം െപാ ി .
നിേ ഷസൗഖ ം വ ി ജക
വിശ െമ ാം പരിപാലി ളിനാ .
ൈവധവ ദുഃഖം വനിതമാ ിെ ാ
വ ാധിഭയ െമാ മി േ ാ
സസ പരി യേ ാ ധരി ി ം
ദസ ഭയ െമാേരട മി േ ാ.
ബാലമരണമകെ മാറി
കാേല വരിഷി മേ ാ ഘന ം.
രാമ ജാപര ാ നര ാ വി
രാമെന ധ ാനി േമവ ം സ തം.
വ ാ മ തനി തനി ളള-
െതാ മിള ം വ കി ാ േമ.
എ ാവ ക മാനേസ
ന െതാഴിെ ാ ചി യി ാ േമ.
േനാ മാറി ാ േമ പരദാര -
േളാ മി പര വ മാ േമ.
ഇ ിയനി ഹെമ ാവ
നി മി പരസ്പരമാ േമ.
ന ന ാെര ിതാ ര ി -
വ ം ജകെള ര ി രാഘവ .
സാേകതവാസികളായ ജന
േലാകാ ര ഖെമേ ാ ിതി പരം?
ൈവ ണ്ഠേലാകേഭാഗ ി ല മായ്
േശാകേമാഹ ളക േമവീടിനാ .
495
രാമായണ ിെ ഫല തി
അ ാ രാമായണമിദെമ -
മത േമാ മം ത ǌ്ജയേ ാ ം
അ യനം െചയ്കി മ ന നാ
ി സി ി മതിനി സംശയം.
ൈമ ീകരം ധനധാന ി ദം
ശ വിനാശനമാേരാഗ വ നം
ദീ ഘാ ര ദം പവി ം പരം
സൗഖ ദം സകലാഭീഷ്ടസാധകം
ഭ ാ പഠി ി ം െചാ കി ം ത േണ
നായീ ം മഹാപാതക ളാ .
അ ാഭിലാഷി ലഭി ം മഹാധനം,
ാഭിലാഷി ലഭി ം മഹാധനം,
ാഭിലാഷി േന ം തഥാ.
സി ി മാര ജന ളാ സ തം.
വിദ ാഭിലാഷി മഹാ ധനായ്വ ം.
വ ാ വതി േക ീ കി നെ ാ
സ തി ാമവ െ നി യം.
ബ നാ ളളവ നായ ീ -
മ ി േക ീ കില വാനായ്വ ം.
ദു െള ാം ജയി ായവ മതി-
ദുഃഖിത േക ി ഖിയായ്വ മവ
ഭീതനി േക ി നി ഭയനായ്വ ം.
വ ാധിത േക ിലനാ രനായ് വ ം.
തൈദവാ ാ മാ ട ാക-
മാധികെള ാമക േപാം നി യം
േദവപി ഗണതാപസ ഖ ാ-
േരവ േമ ം സാദി മത രം
കല്മഷെമ ാമക മെതയ
ധ ാ കാമേമാ സാധി ീ ം.
അ ാ രാമായണം പരേമശ ര-
ന ി തയ് പേദശി ിതാദരാ
നിത ം ാ ഭ ി -
496
യനം െചയ്കി ം ദാ േക ി ം
സി ി െമ ാമഭീഷ്ടെമ ി െന
ബ േമാദം പരമാ മിെതാ േവ
ഭ ാ പറ ട ീ കിളിൈ ത ം
ചി ം െതളി േക മഹാേലാക ം.

കാ ം സമാപ്തം.
ഇത ാ രാമായണം സമാപ്തം.
ഭം.
497

Malram

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Malram

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

aÍY]«>]m]yfh

ശിവ െച കഥാകഥനം .....................................................................21

കൗസല ാസ് തി .......................................................................................29

ബാല ം കൗമാര ം ..................................................................................33

അഹല ാേമാ ം ........................................................................................40

അഹല ാസ് തി .........................................................................................44

സീതാസ യംവരം ........................................................................................48

രാമസീതാത ം ...................................................................................... 103

വനയാ .................................................................................................... 109

ഹസംഗമം ............................................................................................... 110

ല ്മണ ഹസംവാദം ............................................................................ 111

ഭരദ ാജാ മ േവശം ............................................................................... 115

വാല്മീക ാ മ േവശം ......................................................................... 117

വാല്മീകി െട ആ കഥ ........................................................................ 120

ചി ട േവശം ....................................................................................... 123

ദശരഥെ ചരമം........................................................................................ 124

നാരീജനവിലാപം ..................................................................................... 130

ഭരതെ വിലാപം ...................................................................................... 132

സംസ്കാരക ം ..................................................................................... 137

ഭരതരാഘവസംവാദം ................................................................................ 150

അ ാ മ േവശം ................................................................................. 155

ആരണ കാ ം .................................................................... 158

മഹാരണ േവശം ................................................................................... 158

വിരാധവധം ................................................................................................ 160

ശരഭംഗമ ിര േവശം .............................................................................. 163

നിമ ലസമാഗമം ................................................................................. 164

തീ ്ണാ മ േവശം ....................................................................... 166

അഗ സ ശനം .................................................................................. 169

അഗസ്ത സ് തി ..................................................................................... 171

ജടാ സംഗമം ............................................................................................ 175

പ വടീ േവശം...................................................................................... 176

ല ്മേണാപേദശം .................................................................................. 176

പണഖാഗമനം ..................................................................................... 180

ഖരവധം ...................................................................................................... 183

ണഖാവിലാപം ................................................................................ 190

മാരീചനി ഹം .......................................................................................... 196

സീതാപഹരണം ........................................................................................ 199

സീതാേന ഷണം ....................................................................................... 203

ജടാ ഗതി .................................................................................................. 206

ജടാ സ് തി............................................................................................. 208

ശബര ാ മ േവശം................................................................................ 216

കി ി ാകാ ം ................................................................. 221

ഹ മ സംഗമം ........................................................................................ 221

ീവസഖ ം ............................................................................................ 225

ബാലി ീവകലഹകഥ .......................................................................... 228

ബാലി ീവ ം................................................................................... 233

ബാലിവധം ................................................................................................. 235

താരേയാ ഉപേദശം ............................................................................ 244

ീവരാജ ാഭിേഷകം ............................................................................. 247

ഹ മ ീവസംഭാഷണം ................................................................... 253

ീരാമെ വിരഹതാപം .......................................................................... 255

ല ്മണെ റ ാട് .............................................................................. 257

ീവ ീരാമസ ിധിയി ............................................................. 262

സീതാേന ഷേണാേദ ാഗം........................................................................ 263

സ യം ഭാഗതി ......................................................................................... 267

സ യം ഭാസ് തി.................................................................................... 271

അംഗദാദിക െട സംശയം ....................................................................... 274

സ ാതിവാക ം......................................................................................... 278

സ ലംഘനചി .................................................................................... 287

സ ലംഘനം ........................................................................................... 292

മാ വിഘ്നം ........................................................................................... 293

ല ാല ്മിേമാ ം ................................................................................. 297

സീതാദ ശനം............................................................................................ 299