«Ú«◊¡≈È ‹Ø √øÍ≈Á’∆
√≈Ò D, ¡≥’ : F
Á√ßÏ - ‹ÈÚ∆, B@@I
PUNPUN/2006/17457
Óπº÷ √øÍ≈Á’ : Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ
√øÍ≈Á’ : ¡‹Ó∂ «√ºË»
√«‘ √øÍ≈Á’ : ‰‹∆ fiÈ∂
Óπº÷ ÍÃÏøË’ : ¡«ÓºÂ «ÓºÂ
√øÍ≈Á’∆ ÏØ‚
! Ó∂ÿ ≈‹ ºÒ≈
! ‘«Í≥Á Ï≈Û (’ÀÈ∂‚≈)
! ‚≈. ‘∆Ù ÓÒ‘ØÂ≈ Ï«ÓßÿÓ
! √π÷Ú∆ À‰≈
! ‚≈. ◊π«ÚøÁ «√øÿ ¡ÀÓ. ‚∆.
Á ⁄øÁ≈
√Ò≈È≈ ⁄øÁ≈ F@/-
ÁØ √≈Òª Á≈ ⁄øÁ≈ A@@/-
«ÚÁ∂Ùª Ò¬∆ √Ò≈È≈ ⁄ßÁ≈ E@@/-
Ò≈¬∆¯ ÓÀ∫Ï«ÙÍ A@@@/-
«ÚÁ∂Ùª ”⁄ Ò≈¬∆¯ ÓÀ∫Ï«ÙÍ E@@@/-
⁄øÁ∂ Ì∂‹‰ Ò¬∆ ÍÂ≈ :-
¡«ÓºÂ «ÓºÂ
Â’Ù∆Ò «ÈÚ≈√, ’º⁄≈ ’≈Ò‹ Ø‚,
◊Ò∆ ÈßÏ H,
ÏÈ≈Ò≈ - ADHA@A (Í≥‹≈Ï)
ÎØÈ : @AFGI-BDAGDD
Email : tarksheel@yahoo.com
Web site : www.tarksheel.com
√Ò≈‘’≈∆ ÏØ‚
! ¡ÚÂ≈ «◊ºÒ (’ÀÈ∂‚≈)
! ‚≈. Í«ÚæÂ ¡Ó◊Û∑
! ≈‹ ’ÀÒ◊∆ (’ÀÈ∂‚≈)
! ÿÚ∆ «ÏÒ≈√Íπ∆ (’ÀÈ∂‚≈)
! ‹◊Á∂Ú ’øÓØÓ≈‹≈
⁄È≈Úª Ì∂‹‰ Ò¬∆ ÍÂ∂
n ¡‹Ó∂ «√ºË» C/o ‹ø‚∂ ‘∂¡ ‚À√,
⁄ø‚∆◊Û∑ Ø‚, ÈÚª Ù«‘Õ
ÓØÏ≈«¬Ò : @IDFC@-FCII@
n Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ, Â’Ù∆Ò «ÈÚ≈√,
◊Ò∆ ÈßÏ H, ’º⁄≈ ’≈Ò∂‹ Ø‚,
ÏÈ≈Ò≈-ADHA@A (Í≥‹≈Ï)
ÓØÏ≈«¬Ò : @IHHHG-HGDD@
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
«Ú¤Û∂ √≈Ê∆¡ª Á∂ Ȫ ıÂ
√≈Ê∆ ÍÃ∂Ó≈ÈßÁ Â∂ ÍÃ∂Ó Ó√Â≈È≈ ‹∆,
√≈Ê∆˙ Â∞√∆∫ √≈‚∆ Â’Ù∆Ò Ò«‘ ˘ ¤º‚ ’∂ ËÂ∆ «Ú⁄ √Ó≈
◊¬∂ ‘ØÕ Â∞‘≈‚∂ ‹≈‰ Á≈ Áπº÷ ª Í‘≈Û «‹º‚≈ ‘À Í Ï∂Úº√ ‘ª, ’∆Â≈
’∆ ‹≈ √’Á≈ ‘À? Â∞√∆∫ √≈‚∂ Ò¬∆ «√Â≈∂ ω ◊¬∂ ‘Ø «’™«’ «√Â≈∂
¡≈͉∂ ı≈ÂÓ∂ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆ ⁄≈ȉ Á∆¡ª «ÙÓª ËÂ∆ Â∂ Ì∂‹Á∂ «‘øÁ∂
‘È «’™«’ ¿∞È∑ª ÂØ∫ ⁄ºÒ∆ ‘ج∆ ÍÃ’≈Ù Á∆ ¡≈ı∆ «’È Ú∆ √À∫’Û∂ √≈Òª
«Ú⁄ ËÂ∆ Íπº‹Á∆ ‘ÀÕ Â∞‘≈‚∂ ’∆Â∂ ’≈‹ ÷≈√ ’’∂ Â∞‘≈‚∆¡ª Íπ√Â’ª
√≈˘ Â’Ù∆Òª ˘ √À∫’Û∂ √≈Òª º’ ¡◊Ú≈¬∆ «ÁøÁ∆¡ª «‘‰◊∆¡ªÕ
√≈Ê∆ ÍÃ∂Ó≈ÈßÁ ‹∆, Â∞√∆∫ AIIE Á∆ ¡≈͉∆ «¬’ ‘¯Â∂ Á∆ Î∂∆
ÁΩ≈È Í≥‹≈Ï Á∂ Â’Ù∆Òª ˘ ‹Ø Ï≈«Ï¡ª Á∆¡ª ⁄Ò≈’∆¡ª Ï≈∂ ‹≈‰’≈∆
«ÁºÂ∆Õ ¿∞√Á≈ Á∂‰ ¡√∆∫ «’Ú∂∫ Á∂ √’Á∂ ‘ª? Â∞‘≈‚∆ Íπ√Â’ “⁄ÓÂ’≈ª
«Íº¤∂ «Ú«◊¡≈È” Á≈ ‹Ø ÂØ‘¯≈ Â∞‘≈‚∂ ’ØÒØ∫ √≈˘ «Ó«Ò¡≈ ‘À ¡√∆∫ √ÓfiÁ∂
‘ª «’ Í≥‹≈Ï∆¡ª ˘ «¬√ ÂØ∫ Úº‚≈ ÂØ‘¯≈ ’ج∆ ‘Ø ‘∆ È‘∆∫ √’Á≈?
√≈Ê∆ Ó√Â≈È≈ ‹∆, Â∞‘≈‚∆¡ª Íπ√Â’ª “«’ø±-ÍÃø±” È∂ Í≥‹≈Ï
Á∂ ‘˜≈ª «Ú¡’Â∆¡ª ˘ «’ø±-ÍÃø± ’È≈ «√÷≈ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ ¡º‹ º’
Ú∆ Ï‘π √≈∂ «Ú¡’Â∆ ¡≈ÁÓ∆ È‘∆∫ ω∂ Â∞‘≈‚∆ Íπ√Â’ ¡≈ÁÓ ÂØ∫
¡º‹ º’ ¿∞È∑ª ˘ ¡≈ÁÓ∆ ω≈¿∞‰ Á≈ ÚºÒ √Á∆¡ª º’ «√÷≈™Á∆ ‘∆
‘∂◊∆Õ
Â’Ù∆Ò ’≈¯«Ò¡ª «Úº⁄Ø∫ Â∞‘≈‚∂ «Úº÷ ‹≈‰ È≈Ò ‹Ø ÷ºÍ∂ ÍÀÁ≈
‘Ø ◊¬∂ ‘È ¿∞È∑ª ˘ Í»È Ò¬∆ √≈˘ «ÁÈ ≈ «¬º’ ’È≈ ÍÀ‰≈ ‘ÀÕ
√≈‚≈ Ú≈¡Á≈ «¬‘ ‘∆ ‘À «’ ¡√∆∫ Â∞‘≈‚∆ «¬º¤≈ ¡È∞√≈ ÓÁ∂ ÁÓ Âº’
Ú∆ Â’Ù∆ÒÂ≈ Á≈ fiø‚≈ Ïπ¶Á º÷ª◊∂Õ
-Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ
Ó‘≈È «Ú«◊¡≈È∆
n ◊z∆◊ ‹Ω‘≈È ÓÀ∫‚Ò : «¬‘ Ì≈Ú∂∫ «’æÂ∂ Ú‹Ø∫ «Ú«◊¡≈È∆ È‘∆∫ √∆, Í ‘π‰
¡√∆∫ ¿π√ ˘ ¡ÈπÚ«ß Ù’∆ Á≈ «ÍÂ≈Ó≈ ’«‘ßÁ∂ ‘ªÕ «¬√ Ó‘≈È «Ú¡’Â∆ Á≈ ‹ÈÓ AHBB
¬∆. «Ú⁄ ¡≈√‡z∂Ò∆¡≈ Á∂ «¬’ «’√≈È Í«Ú≈ «Ú⁄ ‘Ø«¬¡≈Õ √’»πÒ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿π‘
Ï»πÈ «Ú÷∂ «¬æ’ Ó· «Ú⁄ Íπ‹≈∆ Ú‹Ø∫ «‘‰ Òæ◊ «Í¡≈Õ ¿π√ È∂ ¡æ· √≈Ò Ó‡ Á∂
ÍΩ«Á¡ª ¿πÍ ˜Ï∂ ’∆Â∂ ¡Â∂ Áæ«√¡≈ «’ ‘∂’ Ò椉 «ÈÔß«Âz ’È Ò¬∆ ÁØ ’≈’
ÓΩ‹»Á ‘ππßÁ∂ ‘ÈÕ
n ‚≈. ¡À⁄. ‹∆. ÷π≈È≈ : «¬È∑ª Á≈ ‹ÈÓ AIBB ¬∆. «Ú⁄ ≈¬∂Íπ (‘π‰ Í≈«’√Â≈È)
«Ú⁄ ‘Ø«¬¡≈Õ ¿πÈ∑ª È∂ ¡ÀÓ. ¡À√. √∆. Íø‹≈Ï Ô»È∆Ú«√‡∆ ÂØ∫ ’∆Â∆ ¡Â∂ Í∆. ¡À⁄.
‚∆. «¬ß◊ÒÀ∫‚ ÂØ∫ ’∆Â∆Õ ¡≈͉∆ ÷Ø‹ ÁΩ≈È ¿πÈ∑ª È∂ ¡ÈπÚß«Ù’ ’Ø‚ Á∆ ÷Ø‹ ’∆Â∆
Â∂ ÍzÔØ◊Ù≈Ò≈ «Ú⁄ ‚∆. ¡ÀÈ. ¬∂. Á∂ ¡‰» Á≈ «ÈÓ≈‰ ’∆Â≈Õ
n ÓÀ»ÒØ’ : ÓÀπ»ÒØ’ È∂ AHBG «Ú⁄ ¡ÙπæË ‘Ú≈ (Mal-¡ÙπæË) ¡Â∂ (Aria-‘Ú≈)
˘ ÓÒ∂∆¡≈ Á≈ È≈Ó «ÁæÂ≈Õ
n ØÈ≈Ò‚ Ø√ : «¬√ «Ú«◊¡≈È∆ È∂ AHIG «Ú⁄ ÓÒ∂∆¡≈ Óæ¤ Á∆ ÍπÙ‡∆ ’∆Â∆Õ
n ‹Ø‘È√È : «¬√ «Ú«◊¡≈È∆ È∂ AI@I ¬∆. «Ú⁄ ÓÀ∫‚Ò Áπ¡≈≈ ÚÂ∂ ◊¬∂
’≈’ ÙÏÁ Ò¬∆ ‹∆È ÙÏÁ Á∆ ÚÂØ∫ ’∆Â∆ √∆, «‹√˘ ¡æ‹ ¡√∆∫ ‹∆Ș ’«‘ßÁ∂
‘ªÕ
3 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 Ô≈Áª Á∂ fiØ÷∂ ”⁄Ø∫ Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ
‹∂Ò∑ Á∆¡ª ؇∆¡ª
«¬º’ «ÁÈ Ó∂≈ ¤Ø‡≈ Ì≈ √π«øÁ Ó∂∂ ’ØÒ Ú≈√± Ù≈√Â∆ Á∂ ’≈È≈Ó∂
¡≈«¬¡≈ Â∂ ’«‘‰ Òº«◊¡≈ «’ ““¡≥Ë«ÚÙÚ≈√ª Á∆ ÓØ ◊ ∂ ÂØ ∫ ÿª Ò¬∆
ª ‘ºÁ ‘∆ ‘Ø ◊¬∆ ‘ÀÕ”” ¿∞√È∂ Áº«√¡≈ «’ ““¡º‹ ◊∂‡ ◊«æÒª ω≈¿∞‰ Ú≈Ò∂
’ºÒ∑ ª ‹∂Ò∑ Á∆¡ª ؇∆¡ª Ú∆ «Ú’‰ Òº◊ ͬ∆¡ª «¬º’ ÎÀ’‡∆ Ó≈Ò’ Á≈ ÎØÈ
‘ÈÕ”” ÓÀ∫ ¿∞√˘ Íπº«¤¡≈ «’ «’Ú∂∫? ª ¿∞‘ ’«‘‰ ¡≈«¬¡≈ ¿∞‘ ’«‘‰ Òº«◊¡≈
Òº«◊¡≈, ““‹ÁØ∫ ’ج∆ «Ú¡’Â∆ «’√∂ ‹ØÂÙ∆ º’ Í‘øπ⁄ «’ ““¿∞∫fi ª Ú≈√± Ù≈√Â∆
’’∂ Íπº¤Á≈ ‘À «’ Ó∂∂ Óπ’ºÁÓ∂ Á≈ ’∆ ω∂◊≈?”” ª √≈‚∂ Ò¬∆ Ò≈‘∂ÏøÁ È∂ «’¿∞∫«’
‹ØÂÙ∆ ‹∆ ¿∞√˘ ’«‘ «ÁøÁ∂ ‘È «’ ““ÂÀ˘ ¤∂ Ó‘∆È∂ ¿∞‘ ÒØ’ª Á∂ ω∂ ω≈¬∂ ÿ „π¡≈ «ÁøÁ∂ È∂ ¡Â∂ √≈˘
‹∂Ò∑ Á∆¡ª ؇∆¡ª ÷≈‰∆¡ª ‘∆ ÍÀ‰◊∆¡ªÕ”” ‹ÁØ∫ ¿∞‘ π˜◊≈ «ÓÒ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Í ÓÀ∫ Â∞‘≈˘ «¬º’ ¡‹∆Ï
«Ú¡’Â∆ ‹ØÂÙ∆ ‹∆ ˘ ¿∞Í≈¡ ’È Ò¬∆ ’«‘øÁ≈ Ú≈Í∆ √º⁄∆ ◊ºÒ ‘∆ Áº√‰ Òº«◊¡ªÕ ÁØ ’∞ Ó‘∆È∂
‘À ª ‹ØÂÙ∆ ‹∆ ’«‘øÁ∂ ‘È «’ ““«¬√Á≈ ¿∞Í≈¡ ÏÛ≈ Í«‘Òª «¬º’ ÿ Á∆¡ª ◊∂‡ ◊«ºÒª ω≈¿∞‰ Á≈ ’øÓ
Ó«‘ø◊≈ ‘ÀÕ”” ‹ÁØ∫ ◊Ã≈‘’ ’∆Ó Íπº¤Á≈ ‘À ª ‹ØÂÙ∆ «¬º ’ ÈΩ ‹ Ú≈È È∂ Ó∂  ∂ √Íπ  Á ’∆Â≈Õ «¬º ’ Ú≈√±
‹∆ ’«‘ «ÁøÁ∂ ‘È «’ ““«¬‘ ¿∞Í≈¡ ¤ºÂ∆ ‘˜≈ πͬ∂ Ù≈√Â Á≈ Ó≈‘ Ú∆ ¿∞µÊ∂ ¡’√ ¡≈¿∞∫Á≈ «‘øÁ≈
«Ú⁄ ÍÚ∂◊≈Õ”” ‹ÁØ∫ ◊≈‘’ Íπº¤Á≈ ‘À «¬‘ «’Ú∂∫ ª √∆Õ ¿∞ ‘ ¡’√ ‘∆ «’‘≈ ’Á≈ √∆, ““¤∂  ∆ ‘∆
‹ØÂÙ∆ ‹∆ ¯Ó≈¿∞∫Á∂ ‘È ““‹∂ »≥ ؘ ⁄≈ ؇∆¡ª ¡«‹‘∆ ÷πÙ÷Ï∆ ¡≈¬∂◊∆ «’ √≈∂ Í«Ú≈ Á∂ «⁄‘«¡ª
÷≈Ú∫∂ Â∂ ¤∂ Ó‘∆È∂ Á∆ «¬‘ ؇∆¡ª Á∆ ’∆Ó ÍÃÂ∆ Â∂ Óπ√’≈‘‡ ‘ØÚ∂◊∆Õ”” ‘Ø«¬¡≈ «¬√Á∂ ¿∞Ò‡ ’≈Ò∂
؇∆ E@/- Á∂ «‘√≈Ï È≈Ò ¤ºÂ∆ ‘˜≈ ‘ØÚ∂◊∆ Â∂ Í∆Ò∆¬∂ È≈Ò ¿∞√ ÈΩ‹Ú≈È Á∆ ÓΩ ‘Ø ◊¬∆, ¿∞√Á∆
‹∂Ò∑ Á≈ Ú≈‚È ؇∆¡ª ÂÀ˘ ÿ Íπ⁄≈ «Á¡≈ ’∂◊≈Õ ÿ Ú≈Ò∆ ¡≈͉∂ ÁØÚ∂∫ ÍπºÂª ˘ ÒÀ ’∂ Í∂’∂ ‹≈ ÏÀ·∆Õ
√≈≈ ÍÃÏøË ÓÀ∫ ¡≈͉∂ ¡≈Í ’ Á∂Úª◊≈Õ «¬√ Â∑ª ‘π‰ ¿∞√ ’Ø·∆ «Ú⁄ «‘ «‘≈ «√¯ «¬’ºÒ≈ «¬’«‘≈
±ø ‹∂Ò∑ Á∆¡ª ؇∆¡ª ¡≈͉∂ ÿ ÏÀ· ’∂ ¡Â∂ ÷≈ Ϙπ◊ Ë≈‘ª Ó≈ Ó≈ ’∂ Ø∫Á≈ ’«‘øÁ≈ «‘øÁ≈ ‘ÀÕ
’∂ Óπ’ºÁÓ∂ «Ú⁄Ø∫ Ï∆ ‘Ø ‹≈Ú∂∫◊≈Õ”” ““ÒØ’Ø Ó∂∂ ÿ «Ú⁄ Ú≈√± Ù≈√Â ’≈‘Á≈ ¡≈«¬¡≈
Â’Ù∆Òª Á∆ º«÷¡≈ Ò¬∆ ¯Ω‹ Ó∂∂ ÿØ∫ ⁄≈ ‹∆¡ª ˘ ÒÀ «◊¡≈Õ””
¡ø«ÓÃÂ√ «˜Ò∑∂ ÂØ∫ Â’Ù∆Ò Ò«‘ Á∂ «’√∂ ÷∆≈ «’ºÊ∂ ‘À?
‘ÓÁÁ Á≈ ÎØÈ ¡≈«¬¡≈ ¿∞‘ ’«‘‰ Òº«◊¡≈ «’ «¬º’ «Í≥‚ «Ú⁄ ¡√∆∫ Â’Ù∆Ò Ó∂Ò≈ ’ ‘∂
““ÓÀ∫ ª «’√∂ ‘Ø √’∆Ó Â∂ ’øÓ ’ «‘≈ ‘ªÕ”” Ó∂∂ √ªÕ √π√≈«¬‡∆ È∂ ¡≈͉∂ ‘∆ ’∞fi Ú’ª ˘ ‹≈Á»
Íπº¤‰ Â∂ ’«‘‰ Òº«◊¡≈, ““Â∞‘≈‚∂ Ú◊∂ ÏπºË∆‹∆Ú∆ Á∂ ‡«º’ «Ú÷≈¿∞‰ Ò¬∆ ÏπÒ≈«¬¡≈ ‘øπÁ≈ ‘ÀÕ «¬‘ Ú’
√≈‚∆ ’ΩÓ Á≈ √Ó≈«¬¡≈ È∂, Â∞‘≈‚∆ ≈÷∆ «¬È∑ª √Ë≈È ‘∆ ‘øπÁ∂ ‘È Â∂ ’¬∆ Ú≈ ¿∞È∑ª ˘ «Ë¡≈È
√’≈ª È∂ ª ’È∆ È‘∆∫ «¬√ Ò¬∆ ÓÀ∫ ¡«‹‘∆ ÎΩ‹ Ú∆ È‘∆∫ «‘øÁ≈ «’ ¿∞‘ Ó≈¬∆’ ¡º◊∂ ÷Û∑∂ ‘È Â∂ ¿∞‘
ω≈¿∞‰≈ ⁄≈‘øπÁ≈ ‘ª ‹Ø Â’Ù∆Òª Á∆ ≈÷∆ Ò¬∆ ¡≈͉∂ √‘≈«¬’ ˘ ¡≈Ú≈˜ Ó≈Á∂ ‘ÈÕ ““˙¬∂ Ï»«‡¡≈
Ï⁄ÈÚºË ‘ØÚ∂Õ «¬√ ’øÓ Â∂ ‹∂ Ó∂≈ ÿ Ï≈ Ú∆ Òº◊ ±ø ÷∆≈ ª ÒÀ ’∂ È‘∆∫ ¡≈«¬¡≈ ¡≈ͪ Ϫ‘ Úº„‰
‹≈Ú∂◊≈ ÓÀ∫ Ò≈ Á∂Úª◊≈Õ”” Ú≈Ò≈ ‡«º’ «’Ú∂∫ «Ú÷≈Úª◊∂?””
√≈Ò B@@C, B@@D, B@@E, B@@F, B@@G ¡Â∂ B@@H Á∆¡ª ÓÀ◊˜∆È “«Ú«◊¡≈È ‹Ø” Á∆¡ª
√» Î≈¬∆Òª √≈‚∂ ’ØÒ ¿∞ÍÒÏË ‘ÈÕ ÚË∆¡≈ «‹ÒÁ Á∂ «Úº⁄ ¤∂-¤∂ ÓÀ◊˜∆Ȫ Á∆ «¬º’ Î≈¬∆Ò «√Î
H@ πͬ∂ ¡Â∂ ÁØ √≈Ò Á∆¡ª Î≈¬∆Òª AEE πͬ∂ «Úº⁄ «ÂøÈ √≈Òª Á∆¡ª Î≈¬∆Òª BBE πͬ∂ ¡Â∂
⁄ ⁄≈ √≈Ò Á∆¡ª Î≈¬∆Òª BIE πͬ∂ «Ú⁄, Í≥‹ √≈Ò Á∆¡ª Î≈¬∆Òª CFE πͬ∂ ¡Â∂ ¤∂ √≈Òª Á∆¡ª
Î≈¬∆Òª Â∞‘≈˘ DCE πÍÀ «Úæ⁄ ÍÃ≈Í ‘Ø √’Á∆¡ª ‘ÈÕ Âπ√∆∫ «¬‘ Î≈¬∆Òª Ú∆.Í∆.Í∆. ≈‘∆∫ Ú∆ ¯ØÈ
È≈ ÈßÏ @AFGI-BDAGDD ”Â∂ ¯ØÈ ’’∂ Óß◊Ú≈ √’Á∂ ‘ØÕ

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 4 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 mYfIkl swieMsz
ÂÈ≈¡ ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∆¡ª È∂ ÷ØÍÛ∆ Â∂ Ú≈Òª
Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª - ÂÈ≈¡ Á∂ ’≈È Ú≈Ò «⁄º‡∂ ‘Ø
‹ªÁ∂ ‘È ‹ª fiÛ‰ Òº◊Á∂ ‘ÈÕ «¬‘ ◊ºÒ «’ÊØ∫ º’
√º⁄ ‘À, «¬√ Á≈ ª ÍÂ≈ È‘∆∫, Í «¬√ √ÏøË «Ú⁄
Ó≈«‘ª Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ Ó≈È«√’ Â∂ Ì≈ÚÈ≈«Ӓ
ÂÈ≈Úª Á∂ ÁΩ≈È ⁄ÓÛ∆ Á∂ «‡Ù»˜ ÂØ∫ ‘؉ Ú≈Ò≈
fiÛ≈Ú π’ ‹ªÁ≈ ‘À, «‹√ Á∂ ÎÒ√»Í Ú≈Ò «¬’ÁÓ
«⁄º‡∂ ª È‘∆∫ ‘øπÁ∂, Í «‹¿∞∫-«‹¿∞∫ ¿∞◊‰ Òº◊Á∂ ‘È,
¿∞È∑ª «Ú⁄ √¯ÀÁ∆ fiÒ’‰ Òº◊Á∆ ‘À, ¿∞∫‹ ⁄ÓÛ∆ Á∂
Ó≈‘ «√ ¿∞µÂ∂ «√æ’∆ ˘ Ú∂÷’∂ ‘∆ Áº√ √’Á∂ ‘È
«’ ¿∞‘ ÓÈ∞º÷ ÂÈ≈¡ Í»È ‘À ‹ª È‘∆∫Õ Á¡√Ò
ÂÈ≈¡ Úˉ È≈Ò «√æ ’ ∆ ÚË ‹ªÁ∆ ‘À Õ
«¬‡Ò∆ Á∂ ÷Ø‹∆¡ª Á≈ Ó≥ȉ≈ ‘À «’ ÂÈ≈¡
È≈Ò ÷ØÍÛ∆ Á∆ «¬’ ‘Ø ÍÃ∂Ù≈È∆ ÍÀÁ≈ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ
«¬√ ˘ ¡ÒØÍ∆√∆¡≈ ¬∂∆¬‡≈ ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ «Ú⁄
√Ì ÂØ∫ Í«‘Òª «√ ‹ª «⁄‘∂ ¿∞µÍ ‹Ò‰ Ó«‘√»√
‘øπÁ∆ ‘ÀÕ ¿∞√ ʪ ÂØ∫ Ú≈Ò fiÛ‰ Òº◊Á∂ ‘ÈÕ «¬‡Ò∆
Á∆ ‘∆ Í≈‚±¡≈ Ô±È∆Ú«√‡∆ Á∆ ‚≈’‡ ‚≈. ‹»Ò∆¡≈
Í∂ ⁄ ∆È∆ ¡Â∂ ¿∞ √ Á∂ ’∞ fi √«‘ÔØ ◊ ∆¡ª Áπ ¡ ≈≈
¡ÒØÍ∆√∆¡≈ ¬∂∆¬‡≈ Á∂ DH@ Ó∆˜ª ¿∞µÍ ’∆Â∂ ◊¬∂
¡«Ë¡ÀÈ ÂØ∫ «¬‘ ◊ºÒ √≈‘Ó‰∂ ¡≈¬∆ ‘À «’ «¬È∑ª ”⁄Ø∫
HG.E ÍÃÂ∆Ù Ó∆˜ Óπº„Ò∂ F Ó‘∆«È¡ª ÂØ∫ Í«‘Òª
‘∆ Ì≈∆ Ó≈È«√’ ÂÈ≈¡ ”⁄Ø∫ Òøÿ ‘∂ √È Â∂ «¬È∑ª
”⁄Ø∫ FF.F ÍÃÂ∆Ù ÒØ’ª È∂ ¿∞√∂ ÁΩ≈È ’ج∆ Úº‚∆
«È≈Ù≈ fiºÒ∆Õ «Ó√≈Ò Ú‹Ø∫ Í«Ú≈ ‹ª ÁØ√ª «Ú⁄
«’√∂ Á∆ ÓΩ ‹ª ‹πÁ≈¬∆ Á∂ ◊Ó Á≈ √≈‘Ó‰≈ ’È≈
«Í¡≈Õ
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
-√π÷Ó≥Á «√øÿ ±
◊πº√≈ Â∂ Ë∆‹ Á∆ ÿ≈‡ ω √’Á∂ ‘È «ÁÒ
Á∂ Ø◊ Á≈ ’≈È - √ÀÈÎª«√√’Ø Á∂ Íë√ºË «ÁÒ Á∂
Ó≈«‘ ‚≈. Ó∂¡ ÎÀ‚◊À’ Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ √≈Ê∆ ‚≈. ∂¡
Ø‹ÓÀÈ Áπ¡≈≈ «Ò÷∆ ◊¬∆ Íπ√Â’ “‡≈¬∆Ó ¬∂ Ï∆∂Ú∆¡
¡À∫‚ Ô±¡ ‘≈‡” È∂ «¬√ ÙøÁ∂‘ ˘ «ÏÒ’∞Ò Ô’∆È
«Ú⁄ ÏÁÒ «ÁºÂ≈ ‘À «’ ¡«‹‘∆¡ª «ÏÓ≈∆¡ª Á∆ ‹Û∑
«‘ø√≈ÂÓ’ Ì≈ÚÈ≈Úª, ◊πº√∂ Ú≈Ò≈ √πÌ≈¡ ¡≈«Á ‘ÀÕ
Â∞‘≈‚∂ ”⁄Ø∫ ‹Ø ÒØ’ «¬√ ¡≈Á È≈Ò ◊Ã√ ‘È, ¿∞È∑ª
Ò¬∆ «¬‘ ⁄ø◊∆ ıÏ È‘∆∫ ‘ÀÕ
«¬√ Â∑ª Á∂ √πÌ≈¡ Ú≈Ò∂ D@@ ÂØ∫ Ú∆ ÚºË
ÒØ’ª Á∆ Úº÷-Úº÷ ‹ª⁄ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á
«¬√ ◊ºÒ Á∆ ‹ª⁄ ’∆Â∆ ◊¬∆ «’ ¿∞È∑ª Á∆¡ª È≈Û∆¡ª
π’∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘È ‹ª È‘∆∫Õ «¬√ ÷Ø‹ Ó◊Ø∫ ¿∞‘
«¬√ ÈÂ∆‹∂ ¿∞ µ Í ¡º Í Û∂ «’ ÓÈ∞ º ÷ Á∂ ◊π √ À Ò ∂ Â∂
«‘ø√≈ÂÓ’ √πÌ≈¡ Á∆ ÍÛÂ≈Ò Ó◊Ø∫ «ÁÒ Á∂ Ó∆˜
‘؉ ‹ª È≈ ‘؉ Á∆ Ì«Úº÷Ï≈‰∆ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆
‘ÀÕ
◊ÌÚÂ∆ ¡Ω  ª Ò¬∆ ÙØ  ıÂÈ≈’ -
◊ÌÚÂ∆ ¡Ωª Ò¬∆ ÂÈ≈¡ Í»È ¡Â∂ ÙØ◊πÒ Ì∂
Ó≈‘ΩÒ «Ú⁄ ’øÓ ’È≈ ¿∞È∑ª Á∂ ◊Ì «Ú⁄Ò∂ Ϻ⁄∂
¡Â∂ ÷πÁ Ò¬∆ ıÂÈ≈’ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ ¡Ó∆’≈ «Ú⁄
«¬√ √ÏøË ”⁄ ’∆Â∆ ◊¬∆ ÷Ø‹ ¡È∞√≈ «¬√ Â∑ª Á∂
Ó≈‘ΩÒ «Ú⁄ E-F ÿ≥‡∂ ’øÓ ’È Ú≈Ò∆¡ª ◊ÌÚÂ∆
¡Ωª «Ú⁄Ø∫ G@
Íà  ∆Ù Á≈
‹‰∂Í≈ √Ó∂∫ ÂØ∫
Í«‘Òª ‘؉ Á∆
√ ø Ì ≈ Ú È ≈
«‘øÁ∆ ‘À ¡Â∂
‹∂ ’  π ˜ ◊≈
«Ú⁄ F ÿ≥‡∂ ÂØ∫
Úº Ë √Ó∂ ∫ º ’
÷Û∑ ∂ ‘Ø ’∂ ’ø Ó
’È≈ ÍÚ∂ ª
√Ó∂∫ ÂØ∫ Í«‘Òª
‘Ø ¬ ∂ ‹‰∂ Í ∂ Á≈
Ϻ⁄≈ ¡≈Ó È≈ÒØ∫
ÿº ‡ Ú˜È Á≈
‘ø π Á ≈ ‘À ¡Â∂
¿∞ √ Á∆ √Ó∂ ∫ ÂØ ∫
5 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 Í«‘Òª Á∆ ÓΩ ‘؉ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ Ú∆ «‘øÁ∆
‘ÀÕ
È’Ò∆ ◊Ì Ú∆ ω √’Á≈ ‘À Óª Á∆
ÓΩ Á≈ ’≈È - «¬’ Â≈˜≈ ÷Ø‹ «Ú⁄ «¬‘
ÂºÊ √≈‘Ó‰∂ ¡≈«¬¡≈ ‘À «’ Ϻ⁄∂Á≈È∆ È≈Ò
√ÏøË «‡¿±Ï Á∂ ¡√≈Ë≈È ‘؉ Á∆ ‘≈ÒÂ
«Ú⁄ ◊Ì È≈ ·«‘‰ ÂØ∫ Í∆Û ¡Ωª Á∂
«¬√ «‡¿±Ï «Ú⁄ ‘∆ Ϻ⁄≈ ·«‘ √’Á≈ ‘À,
‹∂’ “«Ú‡Ø ◊Ì Ë≈È ÍÉ≈Ò∆” ‹ª “¬∂.
¡≈. ‡∆.” Á∆ ÓºÁÁ È≈Ò Ïº⁄≈ ÍÀÁ≈ ’È
Á∆ Íà « ’«¡≈ ¡˜Ó≈¿∞ ‰ Á≈ ÔÂÈ ’∆Â≈
‹≈Ú∂Õ ¡«‹‘∂ ◊Ì ·«‘‰ ˘ “«È¿±Ï∆ ◊Ì”
Ú∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Ïº⁄∂Á≈È∆ ÂØ∫ Ï≈‘ ‘؉
’≈È Ïº⁄∂ Á∂ √∆’ «ÈÓ≈‰ «Ú⁄ π’≈Ú‡ª
ÍÀ∫Á∆¡ª ‘ÈÕ Ïº⁄∂ Á∂ Úˉ ÁΩ≈È «‡¿±Ï · Ú∆
√’Á∆ ‘À Â∂ ¿∞√ ‘≈Ò «Ú⁄ Óª Á∆ ÓΩ Ú∆ ‘Ø √’Á∆
‘ÀÕ
ıÂÈ≈’ »Í ”⁄ ÚË ‘∆ ‘À ¬∂‚˜ - «ÚÙÚ
«√‘ √ø√Ê≈ Á∆ «¬’ Â≈˜≈ «ÍØ‡ «Ú⁄ ¡≈«÷¡≈
«◊¡≈ ‘À «’ ÁπÈ∆¡≈ «Ú⁄ ‘ ؘ B@,@@@ ÒØ’ ¬∂‚˜
Ø◊ Á∂ Ó≈» ¡√ ‘∂· ¡≈ ‘∂ ‘ÈÕ √≈Ò Ì «Ú⁄
¡Àµ⁄. ¡≈¬∆. Ú∆ Ú≈«¬√ Á∆ Ó≈ ‘∂· ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂
ÒØ’ª Á∆ «◊‰Â∆ «¬’ Òº÷ ÂØ∫ ¿∞µÍ ‘Ø ‹ªÁ∆ ‘À,
«‹‘Û∆ «Ùø◊≈Íπ≈, ’∞ÚÀ ¡Â∂ ÏÀ»Â Á∆ ¡≈Ï≈Á∆ Á∂
Ï≈Ï ‘ÀÕ
«ÍØ‡ «Ú⁄ «’‘≈ «◊¡≈ ‘À «’ ÁπÈ∆¡≈ Ì
«Ú⁄ Òº◊Ì◊ F@ Òº÷ ÒØ’ «¬√ Ø◊ ÂØ∫ Í∆Û ‘È
«‹√ Á≈ ÓÂÒÏ ‘À «’ ‘ A@@ «Ú¡’Â∆ «Íº¤∂ B
«Ú¡’Â∆ «¬√ Ø◊ Á≈ «Ù’≈ ‘ÈÕ «ÍØ‡ «Ú⁄ «¬‘
Ú∆ ¡≈«÷¡≈ «◊¡≈ ‘À «’ ‹∂’ «¬√ Ø◊ ”Â∂ ’≈Ï»
È≈ Í≈«¬¡≈ «◊¡≈ ª ¡≈¿∞∫Á∂ ’∞fi √≈Òª ”⁄ ¬∂Ù∆¡≈
«Ú⁄ «¬√ Ø◊ ÂØ∫ √Ì ÂØ∫ ÚºË ÒØ’ ÍÃÌ≈«Ú ‘؉◊∂Õ
◊ÌÚÂ∆¡ª Ò¬∆ ÿ≈Â’ ‘À ’Ω¯∆ - ¶‚È
Á∂ «Ú«◊¡≈È∆¡ª Á∆ «¬’ ‡∆Ó È∂ ¡≈͉∆ «¬’ ÷Ø‹
«Ú⁄ Áº«√¡≈ ‘À «’ «ÁÈ «Ú⁄ ÁØ ’ºÍ ÂØ∫ ÚºË ’≈∆
’Ω¯∆ Í∆‰ Ú≈Ò∆¡ª ◊ÌÚÂ∆ ¡Ωª ˘ ◊ÌÍ≈Â
‘Ø √’Á≈ ‘À Õ
«Ú«◊¡≈È∆¡ª Á∆ √Ò≈‘ ‘À «’ ’Ω¯∆ Í∆‰
È≈Ò ◊Ì¡Ú√Ê≈ Í∂‡ ”⁄ ˜«‘ ωÁ≈ ‘ÀÕ «‹√
’≈È ◊Ì «‚º◊ √’Á≈ ‘ÀÕ ¡≈Ó ÂΩ ”Â∂ ؘ≈È≈
«ÂøÈ ’ºÍ ’Û’ ’Ω¯∆ Í∆‰ È≈Ò C@@ ◊Ã≈Ó ˜«‘
ωÁ≈ ‘À, «‹√ È≈Ò ◊ÌÍ≈ Á≈ ıÂ≈ ÚºË ‹ªÁ≈
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
‘ÀÕ
Ó≈Ó»Ò∆ ºª Á∆ ÿ≈‡, ’¬∆ Ó≈» Ø◊ª ˘ √ºÁ≈
- ¡Ó∆’∆ «Ú«◊¡≈È’ª È∂ ¡≈͉∆ «¬’ ¶Ó∆ ÷Ø‹
¿∞Íø «¬‘ ÍÂ≈ Ò◊≈«¬¡≈ ‘À «’ ÌØ‹È «Ú⁄Ò∂
Ó≈Ó»Ò∆ «‹‘∂ ºª Á∆ ÿ≈‡ Á≈ ’¬∆ Ó≈» «ÏÓ≈∆¡ª
È≈Ò «√ºË≈ √ÏøË ‘ÀÕ
«Ú«◊¡≈È’ª Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ «ÏÓ≈∆ ÍÀÁ≈
’È Ú≈Ò∂ ’¬∆ Ø◊≈‰± ÷»È «Ú⁄ «¬È∑ª ºª Á∆
ÿ≈‡ ‘؉ ’’∂ Ï‘π ‹ÒÁ∆ ÚËÁ∂-ÎπÒÁ∂ ‘È, √◊Ø∫
«¬‘ ¡≈͉≈ ¡√Ò∆ √πÌ≈¡ ÏÁÒ ’∂ Í«‘Òª È≈ÒØ∫
Ú∆ «’Â∂ ÚºË Ù’Â∆Ù≈Ò∆ ‘Ø ’∂ √∆ Á∆ «ÌÛÈ Ù’Â∆
”Â∂ ‘ÓÒ≈ ’Á∂ ‘ÈÕ
«¬È∑ª «Ú«◊¡≈È∆¡ª Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ ‹∂’
Â∞‘≈‚∂ ÌØ‹È «Ú⁄ «’√∂ ÷≈√ «⁄øÈ∑-Ó≈Â º Á∆
ÿ≈‡ ‘ØÚ∂ ª ÌÀÛ≈ ¡√ ’È Ú≈Ò≈ Ø◊≈‰± Ó≈»
Ø◊≈‰± Ú∆ ω √’Á≈ ‘ÀÕ
...... Â∂ ¡≥ «Ú⁄ - ÚËÁ∆ ¿∞Ó Á∂ È≈Ò
⁄π√Â/Áπ√ «‘‰ Á∂ Ò¬∆ ’«·È ’√Â, «‹Ú∂∫
«’ ‹≈«◊ø◊ ¡≈«Á ”Â∂ ˜Ø «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À, Ò∂«’È
«¬’ ÈÚ∆∫ ÷Ø‹ È≈Ò «¬‘ √≈Ï ‘Ø«¬¡≈ «’ «¬√ È≈Ò
√∆ Á∂ ¡≥Á ÷»È ’ÒØ«‡√ ‹øÓ‰ Òº◊Á∂ ‘È, «‹√
È≈Ò ıÂÈ≈’ Ø ◊ Ú∆È√ Ê≈ÓÏØ « √≤√ Á≈ ıÂ≈
«˜¡≈Á≈ ÚºË ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Ô±È∆Ú«√‡∆ ¡≈¯ Ú≈«Ùø◊‡È
Á∆ ÷Ø‹ ’Â≈ ‚≈. √»√È ‘À’Ï‡ È∂ FE √≈Ò ‹ª
¿∞√ ÂØ∫ ¿∞µÍ Á∂ Òº◊Ì◊ E@@ ÒØ’ª ”Â∂ A@ √≈Ò
º’ ÷Ø‹ ’∆Â∆Õ ‚≈. ‘À’Ï‡ Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ Â∂˜
’√ Ú∆È√ Ê≈ÓÏØ«√√ Á∂ ıÂ∂ ˘ ÚË≈ «ÁøÁ∆ ‘ÀÕ
Í «¬√ Ó≈ÓÒ∂ «Ú⁄ ¡‹∂ ÷Ø‹ ’È∆ Ï≈’∆ ‘ÀÕ
ÍÂ≈ : «Í≥‚ Â∂ ‚≈’ : ÷Ø√≈ ͪ‚Ø, (ÓØ◊≈) - ADB@DH
6 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 Ó∂∆¡ª ⁄≈ ’π ◊æÒª √π‰ ‹≈˙
Âπ‘≈˘ «˜ßÁ◊∆ ÓπÏ≈’ ‘ØÚ∂! ¡≈͉∂ æÏ ˘ Úæ÷-Úæ÷ Â∆«’¡ª È≈Ò ¡≈͉∂ Úæ√
¡⁄≈È’ ‘∆ Âπ√∆∫ ¡æ‹ ‹ªÁ∂ ‹ªÁ∂ «ÓÒ ◊¬∂ ’∆Â≈ ‘Ø « ¬¡≈ ˛Õ ’Ø ¬ ∆ ¿π √ ˘ Íz Ó ∂ Ù  ’Ø ¬ ∆
‘Ø ÓÀ∫ «˜¡≈Á≈ Á∂ Âπ‘≈˘ È‘∆∫ Ø’ª◊≈Õ «’¿π∫«’ √Óª √ÏÙ’Â∆Ó≈È ’ج∆ ⁄È‘≈≈ Áæ√Á≈ ˛ Â∂ «¬‘Ȫ
Ï‘π ÿæ‡ ˛ Â∂ ’∆ÓÂ∆ ˛Õ Âπ‘≈˘ ⁄≈ ’π ◊æÒª «¬√ ËÓª È∂ æÏ Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ Ú∆ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ ‹◊∑≈ æ÷∆
Ò¬∆ Áæ √ ‰≈ ⁄≈‘π ß Á ≈ ‘ª «’ Âπ √ ∆∫ √Ó≈‹ Á∂ ˛Õ ’ج∆ ¡√Ó≈È ”⁄ ’ج∆ ÓßÁ Ó√«‹Áª «Ú⁄, ’ج∆
«√‹‰‘≈ ‘ØÕ Âπ‘≈‚∂ ¡æ◊∂ Áπæ÷-√πæ÷ ÎØÒ‰ Â∂ ÓÀ˘ ÓÈ Á∂ ¡ßÁ Â∂ ’ج∆ ’‰ ’‰ «Ú⁄ ÓΩ‹»Á Áæ√Á≈
√’»È «ÓÒ∂◊≈Õ Ó∂∂ ÓÈ ÂØ∫ ÏØfi ‘Ò’≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ ¡æ‹ ˛Õ ¡æ‹ «Ú«◊¡≈È È∂ ’‰ ˘ «ÂßÈ Ì≈◊ª «Ú⁄ ÂØÛ
«‹√ ≈‘ ”Â∂ Âπ√∆∫ ‹≈ ‘∂ ‘Ø ¿π‘ ’ß«‚¡ª Ú≈Ò≈ «ÁæÂ≈ ˛ ‘π‰ æÏ «’‘Û∂ Ì≈◊ «Ú⁄ ˛ ’ج∆ È‘∆∫
˛Õ ÍÀ Ò‘»-Ò»‘≈‰ ‘؉ Á∂ Ï‘π ⁄ª√ ‘ÈÕ «¬√ Ì»Ò- Áæ √ Á≈Õ
ÌÒ¬∆¡≈ Ú≈Ò∂ ≈‘ Â∂ Âπ‘≈˘ Ò≈¬∆Òº◊ √Ó≈‹ ÂØ∫ «¬«Â‘≈√ Á∂ ÍøÈ∂ ÎØÒ‰ Â∂ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛
«¬Ò≈Ú≈ ’πfi È‘∆∫ «ÓÒ∂◊≈Õ √ß√≈ ˘ Áæπ÷ª Á≈ ÿ «’ ÁπÈ∆¡ª «Ú⁄ «‹ßÈ∆¡ª Ú∆ ÒÛ≈¬∆¡ª ÒÛ∆¡ª
Áæ√’∂ Ú◊Ò≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ «ÙÂ∂ È≈Â∂ Â∂ ÓØ‘ ◊¬∆¡ª ‘È √Ì ÂØ ∫ «˜¡≈Á≈ ËÓ Á∂ Ȫ Â∂ ‘∆
Ó≈«¬¡≈ Á∂ Óæ’Û ‹≈Ò «Ú⁄ Î√≈’∂ ¡√Ò∆ ≈‘Úª ÒÛ∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ Ï∂’√» ÒØ’ª Á≈ ÷»È ËÂ∆
ÚæÒ ‹≈‰ ÂØ∫ Ø«’¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ ‹ßÂª ÓßÂª Â∂ ⁄æ’ª Á∆ «‘æ’ Â∂ Ú‘≈’∂ ȯª, ’ΩÓª, Ó‹‘Ϫ Ú≈Ò∆¡ª
Á≈ fi»·≈ Â∂ Î∂Ï∆ √Ï‹Ï≈◊ «Á÷≈’∂ Âπ‘≈‚∆ Ï∂«Ó√≈Ò Î√Òª ÍÀ Á ≈ ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ Ï∂ ⁄ ≈∆ ËÂ∆ Â∂
¡ÀÈ‹∆ ˘ ÏÏ≈Á ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ ’∆, «’¿π∫, «’Ú∂∫ ÓÈπæ÷Â≈ Ø∫Á∆ ‘∆ «’√∂ È∂ Ú∆ «¬√ Á∂ ¡æÊ» Íß»fi‰
Á∂ ¡ʪ ˘ √Ófi‰ Ú≈Ò∆ Âπ‘≈‚∆ ÏπæË∆ ˘ √Ó≈‹∆ Á≈ ¿πÍ≈Ò≈ È≈ ’∆Â≈Õ √Ì È∂ ¡≈ÍØ ¡≈͉∂ ËÓ
⁄∂ÂÈ≈ ÂØ∫ ’Ø‘ª Á» ’’∂ «¬√ È≈Ò ÌæÁ≈ «÷ÒÚ≈Û ˘ ¿π Œ Œæ ⁄ ≈ Â∂ Í«Úæ   «Á÷≈¿π ‰ Ò¬∆ ‘ ‘æ Ê ’ß ‚ ≈
’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ «‹√ √Â∂ Â∂ Âπ√∆∫ Âπ∂ ¡≈ Ú«Â¡≈Õ «Èæ Á∆¡ª Ï∂-Ú‹∑≈ ÒÛ≈¬∆¡ª
‹◊Â≈ «√øÿ ̺‡∆
‘∂ ‘Ø ¿π‘ ·∆’ È‘∆∫ ˛Õ Âπ‘≈‚∂ ÓØ«„¡ª È∂ ÓÈπæ÷ È≈ÒØ∫ ÓÈπæ÷ Á≈ Íπ≈ÂÈ «ÙÂ≈
¿πÍ ˜πßÓ∂Ú≈∆ Á∆¡ª Ì≈∆¡ª-Ì≈∆¡ª Íø‚ª ÏßÈ∑’∂ ‘∆ ÂØÛ √π櫇¡≈Õ «‹È∑ª √Á’≈ ¡æ‹ ◊∆Ï∆, Ìπæ÷Ó∆
æ÷∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘ÈÕ Âπ‘≈‚∂ «ÒÙ’Á∂ ¡≈’≈Ù «Ú⁄Ø∫ Â∂ ¡ÈÍÛ∑Â≈ «ÂßÈØ ⁄‡≈È Ú◊∆¡ª √Óæ«√¡≈Úª Á∂Ù
ÓÀ˘ Á∂Ù Á≈ ß‚∆ ؉≈ Ø «‘≈ Ì«Úæ÷ «Á«√¡≈Õ Âπ‘≈˘ Á∆ «‘æ’ Â∂ ÎØÛ≈ ω∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘ÈÕ ¡«‹‘≈ ’ج∆
Ø’ ’∂ «¬√ Ò¬∆ ’«‘ «‘≈ ‘ª Âπ√∆∫ ‘Ó-¿πÓ ‘؉ Ó≈◊ ÁÙ’ È‘∆∫ «ÓÒ «‘≈ ‹Ø «⁄æ’Û «Ú⁄ Î√Á∂
’’∂ Ïπ≈ È‘∆∫ ÓÈ≈¿π◊∂Õ Á∂Ù ˘ Ï⁄≈ √’∂Õ ‘ ’ج∆ ÿ؇≈«Ò¡ª «Ú⁄ Ϋ√¡≈
¡æ‹ Ú’Â ¶Ó∆¡ª-¶Ó∆¡ª Ï≈‘Úª Í√≈’∂ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ «’√∂ «Úæ⁄Ø∫ Ú∆ ‹∆ÚÈ-∂÷≈ «Ú÷≈¬∆ È‘∆∫
Âπ‘≈˘ ÏπÒ≈ «‘≈ ˛Õ «¬√ ˘ ÒØÛ ˛ Âπ‘≈‚∂ Ú◊∂ Á∂ ‘∆Õ «‹√ ‘æÊ «Ú⁄ Á∂Ù Á∆ Ú≈◊‚Ø ¡≈ ‹ªÁ∆
Ú∆ª Á∆Õ Ì‡’∆ ‘ج∆ «˜ßÁ◊∆ ˘ ÈÚ∆∫ √∂Ë Á∂‰ Ú≈Ò∂ ˛ ¿π‘ ¡≈͉∆¡ª ’¬∆ Íπ√ª Âæ’ ÍÀ√≈ ’Ó≈’∂ ÒªÌ∂
ÈΩ‹Ú≈Ȫ Á∆Õ ’Ï∆«Ò¡ª Á∂ «È‹≈Ó ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ¡æ‹ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ Á∂Ù Ì◊Â∆ Ú≈Ò∂ ◊∆ ÎÀÙÈ Ï‰∂ ‘ج∂
Âæ’ ¡√∆∫ ¡≈Í√∆ ´æ‡-÷√πæ‡ Á≈ «Ù’≈ ‘πßÁ∂ ¡≈¬∂ ‘ÈÕ Á∂Ù Ò¬∆ «‘æ’ª ’æ„’∂ ÒÛÈ Ú≈Ò∂, ‘æ√-‘æ√ Ϊ√∆
‘ªÕ ‹ÁØ∫ ÓÈπæ÷ ‘∆ ÓÈπæ÷ Á∆ ´æ‡ ’Á≈ ˛ Ï‘π ӫ‘√»√ Á∂ æ√∂ ¸ßÓ‰ Ú≈Ò∂ ÍæÊª Á∂ ω’∂ ⁄Ω∫’-¸≈«‘¡ª
‘ß π Á ≈ ˛Õ √æ Ë ª Â∂ ¡Ó≈È «⁄æ ‡ ∂ «ÁÈ ’ÂÒ ‘π ß Á ∂ «Ú⁄ ÷Û∂∑ ‘È ÒØ’ ¿πŒŒæÊ∂ Ù«‘ Á≈ ’»Û≈ √πæ‡Á∂ ‘È,
‹≈ÍÁ∂ ‘ÈÕ ¡æ‹ «¬È√≈È ÂØ∫ ÙÀÂ≈È Ï‰’∂ ’πfi ÒØ’ ’ª ’Ï»Â ¿πÈ∑ª Á∂ «√ª ”Â∂ «Ïæ·ª ’Á∂ ‘ÈÕ «¬√
¡‰ÌØÒ ÒØ’ª ˘ ´æ‡ ‘∂ ‘ÈÕ ‘ Í≈√∂ ÈÎ Á∆¡ª Á∂ Ù ˘ ¡≈˜≈Á ’Ú≈¿π ‰ Ò¬∆ Òæ ÷ ª ’π  Ï≈È∆¡ª
◊«‘∆¡ª ÷≈¬∆¡ª Íπæ‡∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ ÂÒÚ≈ª, ‘ج∆¡ª «Î «’Â∂ Îß◊∆¡ª È∂ «¬‘ ÓπÒ’ ¤æ«‚¡≈ ª
«ÂzÙ»Òª Á∆ «Èæ Á∆ ÒÛ≈¬∆ È∂ ÓÈπæ÷Â≈ Á≈ ‹∆‰≈ ¡√∆∫ ¡≈˜≈Á∆ Á∂ ‹ÙÈ «Ú⁄ ‘∆ AB Òæ÷ Ó≈√»Ó ÒØ’ª
ÁπÙÚ≈ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ ÓÈπæ÷ Áπ¡≈≈ ‘∆ ω≈¬∂ Á∆¡ª ‹≈Ȫ ÒÀ Ò¬∆¡ªÕ «‘ßÁ», «√æ÷, Óπ√«ÒÓ «¬æ’
ËÓª È∂ «¬æ’ Á»√∂ ˘ Î≈‚∆ ’È Ò¬∆ ¡æ‚∆ ⁄؇∆ Á»√∂ Á∂ «„æ‚Ø∫ ÁπÙÓ‰ ω ÏÀ·∂Õ Ó≈ÈÚÂ≈ Á≈ ÷»È
Á≈ ˜Ø Ò≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ √≈∂ ¡≈͉≈-¡≈͉≈ Ú‘≈«¬¡≈ «◊¡≈ «¬æ˜Âª Òπæ‡∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ Ì≈¬∆ È≈ÒØ∫
≈◊ ¡Ò≈Í ‘∂ ‘ÈÕ «¬‘Ȫ Á∂ ·∂’∂Á≈ª È∂ ¡≈ÍØ Ì≈¬∆ Úæ÷ ‘؉ Â∂ «¬æ˜Âª È≈Ò «÷ÒÚ≈Û ’∆Â≈ «◊¡≈,
«Ú«◊¡≈È ‹Ø 7 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ÿ √≈Û∂ ◊¬∂Õ «¬‘ ª ˛ Ó∂∂ Á∂Ù Á∆ «ÎÒ≈√Î∆Õ
«¬‘Ø «‹‘∆ «ÎÒ≈√Î∆ ˘ ¡√∆∫ ¡æ◊ Ò≈¿π‰∆ ˛Õ
ÓÈπæ÷ ª ÓÈππæ÷ Á∂ «Í¡≈ Á≈ ÙÀÁ≈¬∆ ˛ «¬æ’
Á»‹∂ Á∆ ‘ÓÁÁ∆ Ò¬∆ Ò≈Ò∑≈ √πæ‡Á≈ ‘ÀÕ «¬‘ ’πfi
√Ófi‰ Á∂ Ï≈Ú‹»Á Ú∆ ‹≈ÂÍ≈Â, ËÓ ’Ó, ¿»⁄
È∆⁄ Á∂ Ë≈«◊¡ª «Ú⁄ Ïπ∆ Â∑ª ¿πÒ«fi¡≈ ‘Ø«¬¡≈
˛Õ ÓÀ∫ Âπ‘≈˘ Áæ√Á≈ ‘ª «’ ÓÈπæ÷ È≈ÒØ∫ ÓÈæπ÷ «’Ú∂∫
‡π櫇¡≈ ˛Õ Íø‹≈Ï Á∂ Ò◊Ì◊ «¬æ’ ’ØÛ ÒØ’ ‚∂≈
√æ⁄≈ √ΩÁ≈ Á∂ Íz∂Ó∆ ‘ÈÕ ’πfi ≈Ë≈ √π¡≈Ó∆ ‘È, ’πfi
«Èß’≈∆ ‘È, ’πfi ¡≈Ù»ÂØÙ Ï≈Ï≈ Á∂ ⁄∂Ò∂ ‘È Â∂ Ï≈’∆
¤Ø‡∂-¤Ø‡∂ Ï≈«Ï¡ª Á∂ ⁄∂Ò∂ ‘ÈÕ «¬‘ ÒØ’ «¬æ’ Á»‹∂
Á∂ ’Á∂ «„æ‚Ø∫ ÁØ√ ȑ∆∫ ‘Ø √’Á∂ «’¿π∫«’ «¬‘Ȫ
Á∆¡ª Ë≈È≈Úª ¡Òæ ◊ -¡Òæ ◊ ‘ÈÕ Íz ∂ Ó ∆ Â∂
≈Ë≈√π¡≈Ó∆ Ó∆‡, Ù≈Ï ÂØ∫ ȯ ’Á∂ ‘È Í
«Èß’≈∆ ’«‘ßÁ∂ ‘È Âπ√∆∫ √≈‚∂ ’ØÒ ¡≈˙Õ Ó∆‡, Ù≈Ï
Ïπ∆ ⁄∆˜ È‘∆∫ ˛Õ Ïπ∂ ª «√¯ ¡≈ÁÓ∆ Á∂ «÷¡≈Ò
‘ÈÕ
‹∂’ «¬‘ √≈∂ ÒØ’ Íz∂Ó∆, «Èß’≈∆, ≈Ë≈
√π¡≈Ó∆ ‘؉ Á∆ Ï‹≈«¬ ‘ «’√∂ ˘ «Í¡≈ ’È
Â∂ Íz«ÚÂ∆ Á∆ «¬æ˜Â ’È Ú≈Ò≈ «¬È√≈È∆¡Â Á≈
ËÓ ¡Í‰≈¿π∫Á∂ ª «¬‘ «˜ßÁ◊∆ ‡∂‚∂-Ó∂‚∂ √«Â¡ª
«Úæ⁄Ø∫ Ú∆ ÷πÙ‘≈Ò∆ ÚæÒ Ï∂ÍzÚ≈‘∆ È≈Ò ’ÁÓ ¡æ◊∂
ÚË≈¿π ∫ Á∆Õ ¡æ ‹ Áπ È ∆¡ª «Ú⁄ Íø ‹ ≈Ï ˘ Ï‘π Â
ÍÀ Á ≈Ú≈ Ú≈Ò≈ ≈‹ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ ˘
¡ßÈÁ≈Â≈ Á∂ «÷Â≈Ï È≈Ò ÈÚ≈«‹¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√
Á∂ «’√≈È È∂ ÁπÈ∆¡≈ Ì «Ú⁄ ¡≈͉∂ «√Á’ Â∂
‘æ ‚ -æ ◊ ÛÚ∆ «Ó‘È √Á’≈ Óæ Ò ª Ó≈∆¡ª ‘È
«’¿π∫«’ Íø‹≈Ï Á∆ «Óæ‡∆ Ï‘π ‘∆ ¿πÍ‹≈¿» ˛Õ
«¬√ Í∂‡ Í≈Ò‰ Ú≈Ò∆ ËÂ∆ Â∂ ‹∂’ «¬√∂
Â∑ª ‘∆ «Èß’≈∆, ≈Ë≈ √π¡≈Ó∆ Â∂ Í∂zÓ∆ Íz≈ÊÈ≈
ÿ ‹ª È≈Ó ÿ ω≈¿π∫Á∂ ‘∂ ª «¬‘ ˜Ó∆È ÿ‡Á∆
‘∆ ‹≈¬∂◊∆Õ ‹∂’ È≈Óÿ ‹ª Íz≈ÊÈ≈ ÿª «Ú⁄
√«Â√ß ◊ √π ‰ È È≈Ò Áπ È ∆¡ª √π Ë  ‹≈Ú∂ «Î
¡Á≈Òª ω≈¿π‰ Á∆ ’∆ ÒØÛ ˛Õ ¡æ‹ Á∂Ù «’¿π∫
ˆ∆Ï ‘Ø «‘≈ ˛Õ «¬√ Á∂ Ó»Ò ’≈È ’∆ ‘ÈÕ ÒØ’
√«Â√ß ◊ ‹ª Ú⁄È Íz Ú ⁄È √π ‰ È Ò¬∆ ‚∆˜Ò,
͇Ø Ò , ÍÀ √ ≈, √Óª √Ì ÏÏ≈Á ’ ‘∂ ‘ÈÕ
¡≈Ú≈‹≈¬∆ ÚËÁ∆ ˛ ‘≈Á√∂ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ ’∆ «¬‘Ø «‹‘∂
√«Â√ß◊ ‹ª ÍzÚ⁄È ¡≈Ó ¡≈ÁÓ∆ ‹ª Á∂Ù Á∂ «‘æÂ
Ò¬∆ √‘∆ ‘ÈÕ ‚Á∂ Ó≈∂ ‘Ø ¬ ∂ ¿π È ∑ ª Íz Ú ⁄Ȫ Á∂
‹ÈÓÁ≈Â∂ Ï≈‚∆◊≈‚ª È≈Ò ÿπßÓÁ∂ ‘ÈÕ ¬∂. √∆. ’≈ª
«Ú⁄ ⁄æÒÁ∂ ‘ÈÕ ¿π‘ ’∆ ‹≈‰Á∂ ‘È «’ «Íø‚≈ ¨‘
Á∂‰ Ú≈Ò∆ ËπæÍ Â∂ ‘ß‚-ÌßÈÚ∆∫ «Ó‘È ’∆ ‘ßπÁ∆ ˛Õ
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
«¬æ’ «Ó‘È ’È Ú≈Ò∂ Ó˜Á» Ú≈√Â∂ Í«Ú≈ ˘
؇∆ ÷Ú≈¿π‰ Ò¬∆ Ò≈Ò∂ ͬ∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ Êæ’∂ ‡πæ‡∂ ¿π√Á∂
√∆ ˘ Óß‹∆ Â∂ ÍÀ‰ È≈Ò fiæ‡ È∆∫Á ¡≈ ‹ªÁ∆ ˛Õ
¿π‘ Ï∂⁄≈≈ ’∆ ÍzÚ⁄È √π‰∂◊≈Õ ‘ √πæ÷ √π«ÚË≈ «Ú⁄
ÒÏ∂˜ ‘ج∂ Ï≈«Ï¡ª ˘ ÍzÚ⁄È È‘∆∫ ¡≈¿π‰◊∂ ª
’∆ ¡≈¬∂◊≈Õ ‹ÈÓ Á∂‰ Ú≈«Ò¡ª ˘ ÒØ’∆ Íπæ¤Á∂ È‘∆∫
Í ‚∂«¡ª «Ú⁄ Á»√«¡ª Á∂ ⁄È ¤»‘Á∂ ‘ÈÕ «¬‘Ȫ
‚∂«¡ª «Ú⁄ Ó∆‡, Ù≈Ï Âª ¤æ«‚¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛,
Í ¡≈ÁÓ∆ Á≈ Ï∂ÈÚ≈Ù È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ ¿π√
Á∂ ¡ßÁÒ∂ ÓÈ ˘ ’ج∆ È‘∆∫ ÏÁÒ √’Á≈Õ ¡«‹‘∂
Ï‘π ÒØ’ «ÓÒÁ∂ ‘È ‹Ø ¡ßª Á∂ Á◊∂Ï≈˜ ‘ßπÁ∂ ‘ÈÕ
˙ÙØ ˘ ¡Ó∆’≈ «Úæ⁄Ø∫ «’¿π∫ ’æ«„¡≈ «◊¡≈ «’¿π∫ ¿π√
˘ ‘ΩÒ∆ ◊Â∆ Ú≈Ò≈ ˜«‘ Á∂ ’∂ Ó≈«¡≈ «’¿π∫«’
¿π√ Á∂ ⁄∂Ò∂ ¿π√ Á∆ ¡≈Û «Ú⁄ √Óæ◊«¶◊ Á≈ ËßÁ≈
Ú∆ ’Á∂ √ÈÕ ’≈Ò ≈√Íπ«ÂÈ ˘ «¬√ Ò¬∆ Ó≈«¡≈
«◊¡≈ «’¿π∫«’ ¿π‘ Ú∆ ËØ÷∂Ï≈˜ ÌØ◊ «ÚÒ≈√∆ ≈‹◊π»
Ï«‰¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ ¡æ‹ ‘ ÷∂Â «Ú⁄ ÏÏ≈Á∆ Á≈
¡≈ÒÓ √≈¯ «Á÷≈¬∆ «ÁßÁ≈ ˛Õ ¡Âß’Ú≈Á È∂ Á∂Ù ˘
ÓØ«„¡ª ÂØ∫ ÎÛ∑’∂ ‘¨‰ «ÁæÂ≈ ˛Õ Á∂Ù ÏÏ≈Á∆ Á∂
’◊≈ Â∂ ÷Û∑≈ ˛Õ √‘æÁØ∫ Í≈ Ú≈Ò≈ ÚÀ∆ «¬√ ˘
‡∆∆¡≈ Șª È≈Ò Âæ’Á≈ ˛Õ «¬Ê∂ ◊∆Ï «ÁÈØ∫ «ÁÈ
◊∆Ï ‘πßÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ ¡Ó∆ «¬æ’ Á»‹∂ È≈ÒØ∫ ¡Ó∆
‘؉ Ò¬∆ «◊È∆‹ Ïπæ’ Â∂ ÎØÏ√ Íæ«Âz’≈ «Ú⁄ Ȫ
Á‹ ’Ú≈¿π‰ Ò¬∆ Ï∂-ÒØ‘Û∂ Á∆ ÓπÈ≈Î≈÷Ø∆ ’’∂
Áπ È ∆¡ª ˘ ·æ ◊ «‘≈ ˛Õ «¬æ ’ Í≈√∂ ª «ÚÙÚ
¡≈«Ê’ ÓßÁ∆ Á∂ ÁΩ «Úæ⁄Ø∫ Á∆ ◊π˜ «‘≈ ˛ Á»√∂
Í≈√∂ Í»‹≈, ˻Ϊ, ‘ÚÈÔæ◊ª, ¡◊ÏæÂ∆¡ª, Â∆Ê
ÁÙȪ ¡≈«Á Â∂ ¡Ϫ π«Í¡≈ ÏÏ≈Á ’∆Â≈ ‹≈
«‘≈ ˛Õ «¬‘Ȫ Θ»Ò ÷⁄∂ Á∂ √Á’≈ ’ØÛª ÒØ’ª
Á≈ «„æ‚ Ì«¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ◊∆Ï ÒØ’ª ˘ ’Ó-
’ª‚ª Á∆¡ª √Óª «Ú⁄ ¿πÒfi≈’∂ ¿πÈ∑ª ˘ ¿πÍ ‘∆
È‘∆∫ ¿πŒŒæ·‰ «ÁæÂ≈ ‹≈ «‘≈Õ ËÂ∆ ¡≈͉∂ «Íø‚∂ ”Â∂
√ßÂ≈Í ‘ß„≈ ‘∆ ˛Õ «¬√ Á∆ ¤≈Â∆ ¿πŒŒæÍ ÏßϪ, ÏßÁ»’ª
Á∆ ÷∂Â∆ ¿π◊≈¬∆ ‹≈ ‘∆ ˛Õ ‘ ÓπÒ’ Á»√∂ ÓπÒ’
˘ È∆⁄≈ «Á÷≈¿π‰ Ò¬∆ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘«Ê¡≈
ω≈ «‘≈ ˛Õ ‹≈ÈÚ, ‹≈ÈÚª ˘ Ó≈È Ò¬∆ ÷øÌ,
¸ßfi Â∂ ÍÀª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’Á≈ ‘À Í Ó»÷ ÓÈπæ÷
È∂ ª ¡≈͉∆ ‘∆ ‹≈Â∆ Á∂ «ÚÈ≈Ù Ò¬∆ ÿ≈Â’
‘«Ê¡≈ ω≈ Ò¬∂ ‘ÈÕ ÿπÓß‚∆, ‘ß’≈∆ Â∂ ¡ßÈ∑≈ ‘Ø«¬¡≈
ÓÈπæ÷ Íz≈«¥Â∆ È≈Ò ËØ‘ ’ «‘≈ ˛Õ
«¬√ Á∂ Ù ˘ ⁄Ò≈¿π ‰ Ú≈Ò∂ Ù≈√’
⁄ßÁ√π¡≈Ó∆ «‹‘∂ ª«’ª ÂØ∫ Íπæ¤∂ Ï◊À ◊æÁ∆ Â∂
È‘∆∫ ÏÀ·Á∂Õ ¿π‘ È∂Â≈ Á∂Ù Á≈ ’∆ ÌÒ≈ ’∂◊≈ ‹Ø
8 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ÷πÁ ‘∆ ‹ÈÓ ’πß‚Ò∆ Á∂ ¡‡πæ‡ ’πß‚Òª «Ú⁄ Ïπ∆ Â∑ª
Ϋ√¡≈ ‘Ø « ¬¡≈ ˛Õ Á∂ Ù ˘ ⁄Ò≈¿π ‰ Ú≈Ò∆ √ß √ Á
¡«‹‘∂ √ª√Áª Á∆ ⁄؉ ’Á∆ ˛ ‹Ø ≈‹È∆Â∆ ÂØ∫
’Ø∂ ¡‰‹≈‰ Â∂ ’Ø‘ª Á» ‘ßπÁ∂ ‘ÈÕ Òæ’ «‘Ò≈¿π‰
Ú≈Ò∂ ◊Ø « Ïß Á ≈ «‹‘∂ √ª√Á ¡Í≈Ë∆ «’√Ó Á∂
√‘≈Ï»Á∆È ¡Î‹Ò ¡ß√≈∆, Óπ÷Â≈ ¡ß√≈∆, «ÎÒÓ∆
’Ò≈’≈, «÷‚≈∆, ◊≈«¬’ ’Ò≈’≈ ’∆ Á∂Ù ˘ ⁄Ò≈
√’Á∂ ‘ÈÕ Ì≈ Á∆ ◊ßÁ∆ ≈‹È∆Â∆ Á∂Ù ˘ ÷»‘
Á∆ ÍΩ‰ ”Â∂ ¤æ‚ ¡≈¬∆ ˛Õ ◊∆Ï Â∂ ¡ÈÍÛ∑ ÒØ’ª
ÂØ∫ Ú؇ª ·æ◊‰ Ò¬∆ È∂Â≈ È≈‡’ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬æ’
Á»√∂ ¿πÍ «⁄æ’Û √πæ‡Á∂ ‘ÈÕ «Î ‹ÁØ∫ «¬‘ ÒØ’
«‹æ ‹ªÁ∂ ‘È ¡≈Í√ «Ú⁄ ◊Ò∂ «ÓÒÁ∂ ‘È «Î ¿π√
«¬Ò≈’∂ «Ú⁄ Íø‹ √≈Ò ◊∂Û≈ Ú∆ È‘∆∫ Ó≈Á∂Õ ¡«‹‘∂
Ú∆ ‘Ø Ï‘π Ó≈ÓÒ∂ ‘È ‹Ø √πÒfi≈¿π‰ Ò¬∆ Ï≈’∆
‘ÈÕ
√≈Ê∆˙ Âπ√∆∫ ¡≈͉≈ √Â≈ ’ج∆ Ú∆ ¸‰Ø
ÓÀ∫ ÁÏ≈¡ È‘∆∫ Í≈ «‘≈Õ ‹∂’ Ó∂∂ ÙÏÁª «Ú⁄ ÌØ≈
Ì Ú∆ ‘’∆’ ˛ ª ÏÁÒ «Á˙ «¬‘Ø «‹‘∂ È≈ÓÁ
√Ó≈‹ ˘Õ ¿π÷≈Û √πæ‡Ø ÎØ’∆¡ª Ë≈È≈Úª ˘ Â∂ «¬‘Ȫ
˘ ÍÀÁ≈ ’È Ú≈«Ò¡ª ˘Õ ‘ßÌÒ≈ Ó≈Ø ÍÒ‡ √πæ‡Ø
«¬‘Ø «‹‘∂ √ß’∆È √Ø⁄ Ú≈Ò∂ Ôπæ◊ ˘ «’¿π∫«’ «˜ßÁ◊∆
Ïπ∆ Â∑ª Á‘≈Û ‘∆ ˛Õ ¿πŒŒæÒ∆ Òæ◊∆¡ª ‘ج∆¡ª √Ø⁄ª
˘ ËØ √πæ‡Ø Â∂˜≈Ï È≈ÒÕ ‘ Í≈√∂ Â’ ‘∆ Â’ Ș
¡≈Ú∂Õ Âπ‘≈‚∂ ’ØÒ ÏπæË∆ Â∂ «ÚÚ∂’ ÁØÈØ∫ ‘∆ ‘«Ê¡≈
‘ÈÕ ˜Ó≈È∂ Á∂ ‡Ø˜Ø, Î≈¿πÈ, ◊À√Ò Âπ‘≈‚∂ ‘Ω√Ò∂
˘ «’√∂ Ú∆ ‘≈Ò «Ú⁄ ’Ó˜Ø È‘∆∫ ’ √’‰◊∂Õ
Ï∂«Î’ ‘Ø ’∂ ¡≈͉∂ ¡√Ò∆ Ó’√Áª ÂØ∫ ’Ø‘ª
Á» ̇’ ‘∆¡ª ‹π¡≈È∆¡ª ˘ ◊Ò∂ Ò◊≈˙Õ ÿ
ÿ «Ú⁄ «Ú«◊¡≈È Á∂ Á∆Ú∂ Ï≈Ò «Á˙Õ ‘ ÓÀÁ≈È
ÓØ⁄∂ Ϋ‘ ’ØÕ ¡≈͉∂ √Â∂ «Ú⁄ ¡≈¿π‰ Ú≈Ò∂
‘ Íæ’∂ ØÛ∂ ˘ ÒªÌ∂ ’ √πæ‡ØÕ ¡≈Ò√≈¬∆ Â∂ √π√Â
ͬ∆ ‹Ú≈È∆ ˘ Á√ª È‘πß¡ª Á∆ «’ ’È Ò¬∆
Íz∂ØÕ Âπ√∆∫ ‘∆ Ó∂∂ Á∂Ù Á∂ ÚÂÓ≈È ‘∆Ø ‘ØÕ ¡æ‹ ˜»Â
˛ Âπ‘≈˘ «¬æ’ √æ⁄∂ ÍæÊ-ÍzÁÙÈ Á∆Õ Ó∂∆¡ª ’‘∆¡ª
‘ج∆¡ª ◊æÒª ˘ ÌπæÒ‰≈ È‘∆∫ «¬‘Ȫ ¿πŒŒæÍ ¡ÓÒ
’È≈ ˛Õ ‘Ø √’Á≈ «˜ßÁ◊∆ Á∆¡ª √ßË»∆¡ª ≈‘Úª
Âπ‘≈˘ Óß«˜Ò Âæ’ «Ò‹≈‰ Ò¬∆ ¡≈Í≈ ’πÏ≈È ’
√πæ‡‰Õ «˜ßÁ◊∆ ˘ ÈÚ∂∫ «√∂ ÂØ∫ «‹¿π‰ Ò¬∆ «Â¡≈
’ØÕ Ù∂ Ù≈‘√»∆ Á∂ Ú≈’ª ˘ «¬æ’ Ú≈ «Î Áπ‘≈˙Õ
Áπæ÷ª È≈Ò ‹ß◊ ’’∂ ‘∆ √πæ÷ª ˘ «‹æ«Â¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
¡≈͉∂ «ÁÒ «Ú⁄ ÿ ω≈¬∆ ÏÀ·∂ ‚ ˘
Ï≈‘ ’æ„Ø «Î ‘∆ ÓΩ Á≈ ‘¿»¡≈ Âπ‘≈‚∂ ÂØ∫ ⁄Ø
Á∂ Íz¤≈Ú∂ Úª◊»ß Á» Èæ√∂◊≈Õ √Óπæ⁄∆ ÓÈπæ÷Â≈ Á∆ ÌÒ≈¬∆
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
Ò¬∆ ¡«‹‘∂ ’ßÓ ’Ø «’ ‹ÈÂ≈ Âπ‘≈‚∆ «Ú⁄≈Ë≈≈
Á∆ ◊πÒ≈Ó ‘Ø ‹≈Ú∂Õ ¡≈ÁÓ∆ Ó ‹ªÁ∂ ‘È Í ¿π‘Ȫ
Áπ¡≈≈ ’∆Â∂ ’ßÓ È‘∆∫ ÓÁ∂Õ ¡√Ò∆ ÓÈπæ÷ ª ¿π‘
‘ßπÁ∂ ‘È, ‹Ø «ÚÒ’∑Á∆ ‘ج∆ Ó≈ÈÚÂ≈ Á∆¡ª Í∆Ûª
˘ Í«⁄≈‰Á∂ ‘ÈÕ ¡≈͉∂ Ò¬∆ ª ‘ ’ج∆ ÓÁ≈
˛Õ Á»√«¡ª Ò¬∆ ÓÈ Ú≈Ò∂ «ÚÒ∂ ‘∆ ÓÈæπ÷ ‘ßπÁ∂
‘ÈÕ «‹È∑ª ÒØ’ª Á∂ «‹◊ «Ú⁄ √æ⁄ ’«‘‰ Á∆ «‘ßÓÂ
È‘∆∫ ‘ßπÁ∆ ¿π‘ «˜ßÁ◊∆ Á∂ ¡√Ò∆ Ú≈Ò∆Ú≈«Ù È‘∆∫
‘Ø √’Á∂Õ Â≈∆ı Ú∆ ¿π‘Ȫ Á∆ Ϫ‘ ÎÛÁ∆ ˛, ‹Ø
ÓÈπæ÷∆ ´æ‡-÷√πæ‡ Á∂ «ÚÍ∆ ӻߑ ÷ØÒ∑Á∂ ‘ÈÕ Ï≈ÁÙ≈‘
‹‘ª◊∆ ÂØ ∫ «¬æ ’ ¡ß ◊ ∂ ˜ ‚≈’‡ ‡≈Ó√ Ø ¡ È∂
¡≈͉∆ ’ΩÓ Ò¬∆ ÚÍ≈ ’È Á∆ «¬æ’ ¡«‹‘∆ ¤Ø‡∆
«‹‘∆ Óß◊ Óß◊∆ «’ ¡√∆∫ √À∫’Û∂ √≈Ò ¡ß◊∂˜ª ÂØ∫
¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ ´‡≈¿π∫Á∂ ‘∂Õ ¿π‘Ȫ Á∂ ‹≈‰ ÂØ∫
Ï≈¡Á Ù≈Ó¬∂Á≈ Â∂ Íø‚∂-Íπ‹≈∆ √≈˘ «ÁÈ ≈Â
´æ‡ ‘∂ ‘ÈÕ «¬‘ √Ì ’πfi Á∂÷Á∂ ‘ج∂ Ú∆ ‹Ú≈È∆¡ª
Á≈ ÷» È È≈ ÷Ø Ò ∑ ∂ ¿π ‘ Ȫ Á∂ ‚Ω Ò ∂ È≈ Î’‰ ª
¡«‹‘∆¡ª ‹Ú≈È∆¡ª ˘ «‘æ’ ’æ„’∂ «‹¿π‰ Á≈ ’ج∆
‘æ’ È‘∆∫ ˛Õ ‹∂’ Âπ√∆∫ Ó≈ÈÚÂ≈ Á∂ Í«‘∂Á≈ ‘Ø
ª ‹ÈÂ≈ Á∂ ‘æ’ª Á∆ Í»È-Íz≈ÍÂ∆ Ò¬∆ ‹æÁØ-‹«‘Á
Ùπ» ’ØÕ ‘Ω√Ò≈ Í≈‰∆ Ú◊≈ ÍÂÒ≈ ‘Ø ’∂ ‡πæ‡ Ìæ‹
◊¬∆¡ª Ï∂-◊À ‹Ú≈È∆¡ª ˘ «Î ÂØ∫ «˜ßÁ◊∆ «‹¿π‰
Ò¬∆ ¿πÂÙ≈«‘ ’ØÕ ‹ÁØ∫ Âπ√∆∫ Ïπæ„∂ √Ó≈‹ Á∆¡ª
ÎÀÒ≈¬∆¡ª ’π∆Â∆¡ª ¿πŒŒæÍ ‘ÓÒ≈ ’Ø◊∂ ª √ßÿÙ
Á≈ √≈‘Ó‰≈ ª Âπ‘≈˘ ’È≈ ‘∆ ͬ∂◊≈Õ «¬‘Ø «‹‘∂
È∂’ ’ßÓª «Ú⁄ ‹≈Ȫ Ú∆ ◊π¡≈‰∆¡ª ÍÀ ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ
¡ßË-«ÚÙÚ≈√ª «ÚπæË ÒÛÈ Ú≈Ò∆ ÒÛ≈¬∆ «Ú⁄ Ò‘»
Á≈ ‘ «¬’ ’Â≈ Ú‘≈ Á∂‰≈Õ «¬æ’ «ÁÈ √Óª Âπ‘≈‚∂
‘æÊ ‘ج∂◊≈ Â∂ «√ fiπ’≈’∂ ¡≈Á≈Ï Ú∆ ’‘∂◊≈Õ Âπ‘≈‚∂
Áπ¡≈≈ Ò≈¬∂ Ï»‡∂ ˘ ¡≈¿π‰ Ú≈Ò∆¡ª È√Òª ¡≈͉∂
Ò‘» È≈Ò «√‹Á≈ ’Á∆¡ª «‘‰◊∆¡ªÕ
¿π·Ø √≈Ê∆˙ «ÌzÙ‡ √Ó≈‹ Â∂ ¡ßË «Ú√Ú≈Ùª
«Úπ æ Ë ÒÛ∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ ÒÛ≈¬∆ Úæ Ò ¡≈͉∆
Â’Ù’Â∆ Á∂ Í«ÚæÂ ’ÁÓ Ï∂ÍzÚ≈‘∆ È≈Ò ¡æ◊∂
ÚË≈˙ √Â∂ «Ú⁄ ¡≈¿π‰ Ú≈Ò∆ ‘ π’≈Ú‡ ¡≈͉∂
¡≈Í ⁄’È≈⁄» ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆Õ ÂªÂ«’-«Úæ«Á¡≈ Á∆
¤≈Â∆ ˘ ¡«‹‘∂ Â∆ª È≈Ò «ÚßÈ √πæ‡Ø «’ ÓπÛ’∂ ’ج∆
·æ◊ «¬È√≈È∆¡Â ˘ Ò‘»-´‘≈È È≈ ’ √’∂Õ √ß√≈
«Ú⁄ ¡ßË’≈ ˘ Á» ’È Ò¬∆ Á∆Ú∂ ˘ ¡≈͉∂ «√
”Â∂ ÏÒÁ∆ ¡æ◊ æ÷‰∆ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ ¿π‘ È≈ Ïπfi‰ Ú≈Ò∂
Á∆Ú∂ ÓÀ∫ Âπ‘≈‚∂ «√ª Â∂ Á∂÷‰ Á∆ Ò≈Ò√≈ æ÷Á≈ ‘ªÕ
‹≈˙ ’∆Ø, ’∆Ø Â∂ È≈√Â∂ÁÓ√ Á∆¡ª Ì«Úæ÷ Ï≈‰∆¡ª
˘ ¿πÈ∑ª ÷»‘ª «Ú⁄ √πæ‡ Á∂ÚØ «‹‘Û∂ ¡æ‹ «¬√Â∂Ó≈Ò
9 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 È‘∆∫ ’∂ ‹ªÁ∂Õ ‹Ò-÷Ø‹∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂ Ï∂Â≈˜ Ï≈ÁÙ≈‘
’‘≈¿π‰ Ú≈Ò∂ ˛≈È∆ ◊z≈√ Á∆¡ª fi»·∆¡ª ’‘≈‰∆¡ª
˘ ·πæ‚≈ Ó≈ √πæ‡ØÕ ‹Ø «¬‘ ’«‘ßÁ≈ √∆ «’ ÓÀ∫ ‹≈Á»¬∆
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
Șª È≈Ò ËÂ∆ «Ú⁄ Í≈‰∆ «’æÊ∂ ˛ Áæ√ √’Á≈ ȱø ÿ ÿ Í‘πø⁄≈¿∞‰ Ò¬∆
‘ªÕ
ÙÀÂ≈È ‚ÀÒ∆¡Ò ‘ØÓ Á∆¡ª ¿πÈ∑ª Ë≈È≈Úª «¬º’ «ÚÙ∂Ù √’∆Ó Ùπ» ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘ÀÕ
˘ Ò∆Ø Ò∆ ’ Á∂ÚØ «‹‘Û≈ «¬‘ Ú«‘Ó ÎÀÒ≈ «‘≈
√∆ «’ ¿π ‘ ¡≈ÂÓ≈Úª È≈Ò ◊æ Ò ª ’Á≈ ˛ Â∂ “«Ú«◊¡≈È ‹Ø” Á∆ ÁØ √≈Òª Á∆ ÓÀ∫Ï«ÙÍ A@@
È∂ÍØÒ∆¡È Á∂ Á√Âı ¡≈ÂÓ≈Úª ÂØ∫ ’Ú≈ √’Á≈ πͬ∂ ‘ÀÕ «‹‘Û≈ √«‘ÔØ◊∆ «¬√Á∂ ÈÚ∂∫ Í≈·’
˛Õ Ï∂‹≈È ’π√∆¡ª, Ó∂˜ª ˘ ¡≈͉∂ ¡≈Á∂Ùª È≈Ò Ï‰≈¬∂◊≈ ¿∞‘Ȫ ȱø ‘∂· «Ò÷∂ «¬È≈Ó «ÁºÂ∂ ‹≈‰◊∂Õ
‘Ú≈ «Ú⁄ ¿π¤≈Ò √’Á≈ ˛Õ √ßÔπ’ ≈‹ ¡Ó∆’≈
Á∂ «ÈÚ≈√∆ ¡≈Ê ¡À‚Ú‚ «√‡ÒÚÀÒ Á∆¡ª ¿π‘ Í≥ ‹ Í≈·’ ω≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ȱø
’‘≈‰∆¡ª ˘ ÁπÈ∆¡ª √≈‘Ó‰∂ Èß◊≈ ’Ø «‹√ ≈‘∆∫ G@ πͬ∂ ÓπºÒ Á∆¡ª «’Â≈Ϫ
¿π√È∂ ÒØ’ª ˘ Ó»÷ ω≈«¬¡≈ «’ ¿π√È∂ ¡≈ÂÓ≈Úª «¬È≈Ó Ú‹Ø∫ Ì∂‹∆¡ª ‹≈‰◊∆¡ªÕ
Á∂ ’«‘‰ Â∂ ÍØ‡ ¡≈Ê Ù«‘ Ú√≈«¬¡≈Õ ⁄∆È∆
Á√ Í≈·’ ω≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ȱø
‚≈. Ó≈«‡ß◊ √πæÓ Á∆¡ª √≈∆¡ª ◊æÒª fi»·Ò≈ Á∂ÚØ
«‹√ È∂ ÒØ’ª ˘ «¬√ Ò¬∆ ·æ«◊¡≈ «’ ¿π‘ ‘˜≈ª AF@ πͬ∂ ÓπºÒ Á∆¡ª «’Â≈Ϫ
Ó∆Ò ÂØ ∫ ¡≈͉∂ ÿ ÏÀ · ∂ Ø ◊ ∆¡ª Á≈ «¬Ò≈‹ «¬È≈Ó Ú‹Ø∫ Ì∂‹∆¡ª ‹≈‰◊∆¡ªÕ
¡≈͉∆¡ª ¡ÁÌπæ ْÂ∆¡ª È≈Ò ’ √’Á≈ ˛Õ Ú∆‘ Í≈·’ ω≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ȱø
«¬‘Ø «‹‘∆¡ª ÍÂ≈ È‘∆∫ «’ßÈ∆¡ª ’π ’‘≈‰∆¡ª ‘È
‹Ø «¬’ÁÓ Â’‘∆‰ ‘ÈÕ «‹√ Â∑ª ’Ò∑∆¡ª Á∂ ’ØÓÒ
CD@ πͬ∂ ÓπºÒ Á∆¡ª «’Â≈Ϫ
«‘Á∂ ·’∂ «⁄æ‡∂ ÎπæÒ «÷ÛÁ∂ ‘È ¿π√∂ Â∑ª ‘∆ ÁπæË «¬È≈Ó Ú‹Ø∫ Ì∂‹∆¡ª ‹≈‰◊∆¡ªÕ
«⁄æ‡∂ √Ó≈‹ Á∆ «√‹‰≈ ’ØÕ ÂØÛ √πæ‡Ø ¿π√ Â≈‹» Í≥‹≈‘ Í≈·’ ω≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ȱø
˘ ‹Ø ¡Ó∆∆-◊∆Ï∆ ˘ Î’ È≈Ò ÂØÒÁ≈ ˛Õ A@@@ πͬ∂ ÓπºÒ Á∆¡ª «’Â≈Ϫ
‹∂’ Âπ√∆∫ ⁄ß◊∆ ÓΩ ÓÈ≈ ⁄≈‘πßÁ∂ ‘Ø Âª
«˜ßÁ◊∆ È≈Ò √‘∆ Â’Ù∆Ò «Ú⁄≈Ë≈≈ È≈Ò «Í¡≈ ¡Â∂ «¬º’ ÍÃÙø√≈ ͺÂ
’ØÕ «⁄«ÈßÁ≈ ÂØ∫ √Ω∫ ‘∆¡ª ‹Ú≈È∆¡ª ˘ ÓØ„∂ ÂØ∫ «¬È≈Ó Ú‹Ø∫ Ì∂‹∂ ‹≈‰◊∂Õ
ÎÛ’∂ ‘¨‰Ø «’¿π∫«’ √Ω‰ È≈Ò «¬«Â‘≈√ È‘∆∫ ⁄∂
‹ªÁ∂Õ Í≈·’ª Á∆ «¬’º·∆ «Ò√‡ Í»∂ ͫ¡ª ¡Â∂ ÏÀ∫’
‘π‰ ÓÀ∫ ¡≈͉∂ ÙÏÁ «¬Ê∂ ‘∆ ÷ÂÓ ’Á≈
‚≈¯‡ √Ó∂ ‘∂· «Ò÷∂ ÍÂ∂ Â∂ Ì∂‹∆ ‹≈Ú∂ :
‘ªÕ Â’≈Ò∑≈ ÍÀ ¸æ’∆¡ª ‘ÈÕ È≈Ò∂ Âπ√∆∫ Ú∆ ª ¡æ◊∂
Úˉ≈ ˛Õ ‘π‰ Âπ√∆∫ ‹≈ √’Á∂ ‘Ø Â∂ ‹≈ ’∂ ¡≈͉∂ ¡«ÓºÂ «ÓºÂ
Ó’√Á «Ú⁄ ’≈ÓÔ≈Ï ‘Ø Ú Ø Õ ‘ª √æ ⁄ «¬ß È ≈ ˜»  Â’Ù∆Ò «ÈÚ≈√, ’º⁄≈ ’≈Ò‹ Ø‚,
’‘ª◊≈ «’ Ó∂∆ «˜ßÁ◊∆ Ï∂Ùæ’ Ïπæ„∆ ‘Ø ‹≈Ú∂ Âπ‘≈‚∂ ÏÈ≈Ò≈ - ADHA@A (Í≥‹≈Ï)
⁄ß◊∂ Â∂ √«⁄¡≈» ÈÂ∆«‹¡ª Á∆ ¿π‚∆’ ‘∆ È‘∆∫ «ÁÈ-
≈ ¡≈√ Ú∆ ’Á≈ ‘ª◊≈Õ Á∂«÷˙ «’Â∂ Ó∂∆¡ª
◊æÒª ˘± ÌπæÒ È≈ ‹≈‰≈ «’¿π∫«’ «¬«Â‘≈√ ’Á∂ «’√∂ È؇ n «¬È≈Ó «Ú⁄Ò∆¡ª «’Â≈Ϫ Â∞‘≈‚∆ ⁄؉ ¡È∞√≈
˘ Ó≈Î È‘∆∫ ’Á≈Õ «¬√ «Ú⁄ Ó∂≈ ’ج∆ √π¡≈Ê ÓÀ◊˜∆È «Úº⁄ ¤Í∆ «Ò√‡, «√¯ Â’Ì≈Â∆ ÍÃ’≈ÙÈ
‹ª ¡≈͉≈͉ È‘∆∫ ¤π«Í¡≈ ˛Õ ÓÀ∫ ª «√¯ «¬’ ‹ª «ÚÙÚÌ≈Â∆ ÍÃ’≈ÙÈ «Úº⁄Ø∫ ‹Ø ¿∞ÍÒºÏË ‘؉◊∆¡ª
Â’Ù∆Ò ‘؉ Á∂ È≈Â∂ ÓÈπæ÷Â≈ Á∆ ÌÒ≈¬∆ Ò¬∆ Âπ‘≈‚∂ ‘∆ «ÓÒ‰◊∆¡ªÕ
È≈Ò ⁄≈ ’π ◊æÒª ’∆Â∆¡ª ‘ÈÕ nn «’Â≈Ϫ ȱø Ì∂‹‰ Á≈ ‚≈’ ÷⁄ ¡Á≈≈ “«Ú«◊¡≈È
nn ‹Ø” Á≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 10 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

’∂√ «‘√‡∆
ÁòËó îÅåÅ ×¹ðîÆå¯
◊πÓ∆ ’Ω È∂ ÌÀØ∫ «Óº‡∆ ⁄πº’∆ ‘ج∆ √∆Õ ¿∞‘
¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ ÷ºÏ∆ ÷≈È √ÓfiÁ∆ √∆ ¡Â∂ ¡≈͉∂
¤∂ Îπº‡∂ ¡Â∂ ÂÀ‘Û Ú◊∂ ‹π¡≈È ¡≈ÁÓ∆ ˘ ¿∞‘È∂
’≈Ï» ’∆Â≈ «Í¡≈ √∆Õ ¿∞‘Á≈ ¡≈ÁÓ∆ ¿∞‘Á∂ «¬Ù≈«¡ª
Â∂ Ⱥ⁄Á≈ √∆Õ ¿∞‘ «Èº’∆ «‹‘∆ ◊ºÒ Â∂ ¡≈͉∂ ÿ
Ú≈Ò∂ ˘ fi¬∆∫¡ª ÒÀ ’∂ ÍÀ∫Á∆ ¡Â∂ ¿π‘ Ó»‘«˙∫ ÷∆∫÷∆∫
’ ÁøÁ∆¡ª ’º„Á≈ «‘øÁ≈ √∆Õ Ó√∆∫ Ò≈¡ Í≈ ’∂
Í≥‹ Îπº‡ ’ºÁ Ú≈Ò∆ ◊πÓ∆ È∂ ¡≈͉∂ «ÂøÈ Óπø‚∂ ¡Â∂
«¬’ ’∞Û∆ Ú∆ Í»∆ Â∑ª ¡≈͉∂ Úº√ ”⁄ ’∆Â∂ ‘ج∂
√ÈÕ Ó˜≈Ò ¡≈ ’ج∆ «È¡≈‰≈ ¿∞‘Á∆ ÿ»∆ ÂØ∫ È≈
‚∂Õ ◊πÓ∆ ’Ω È∂∑∆ Úª◊ ÁΩÛ∆ ̺‹∆ «ÎÁ∆ √∆
«‹ºÁª «’Â∂ ¿∞‘È∂ ‰ «‹ºÂ‰≈ ‘ØÚ∂Õ ¿∞‘˘ Òº◊Á≈
√∆ «’ ÁπÈ∆¡ª «Ú⁄ «¬’ºÒ∆ ¿∞‘ ¬∆ ·∆’ ¡≈ ¡Â∂
¿∞‘Á≈ Â≈È≈Ù≈‘∆ ‚ø’≈ Úº‹Á≈ «‘‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ
◊πÓ∆ ˘ «√Î «¬‘ ‘ø’≈ √∆ «’ ¿∞‘ ’∆È∆¡≈
ÂØ∫ «¬ø◊ÒÀ∫‚ ¡≈¬∆ √∆Õ Ï√ «¬‘ ¬∆ ¿∞√ ¡‰ÍÛ∑ ÊØÊ∆
Á∆ ’∞¡≈Ò∆Î∆’∂ÙÈ √∆, «‚◊∆ √∆ ¡Â∂ ÍÛ∑≈¬∆ √∆Õ
√’±Ò Á≈ ª ¿∞‘È∂ ’Á∂ Ó»ø‘ Ú∆ È‘∆∫ √∆ Á∂«÷¡≈Õ
ÿ ”⁄ Í»∆ √Á≈∆ ⁄æÒ‰ ’’∂ «¬√ ““Óª Á∆ Ó∆ÂØ””
È∂ ’Á∂ ÿØ∫ Ï≈‘ «’√∂ ÎÀ’‡∆ ”⁄ ’øÓ Ú∆ È‘∆∫ √∆
’∆Â≈Õ ’∆È∆¡≈ «Ú⁄ ª ’øÓ ’È Á≈ √π¡≈Ò ¬∆
È‘∆∫ √∆ ÍÀÁ≈ ‘øπÁ≈Õ ¿∞µÊ∂ ª «¬‘È∂ ÿ Á≈ ’øÓ ’È
Ò¬∆ Ú∆ ’≈Ò∂ ÈΩ’ º÷∂ ‘ج∂ √ÈÕ ◊πÓ∆ ’Ω ˘
«¬‘ Ú∆ Ó≈‰ √∆ «’ ¿∞‘È∂ «ÂøÈ Óπø‚∂ ‹øÓ∂ √È, «ÂøÈ
’∞Û∆¡ª È‘∆∫ ¡Â∂ ¿∞‘ ¡≈͉∂ ‹≈‰«Á¡ª Ïπºfi«Á¡ª
«Ú⁄ «¬√ ◊ºÒ Á∆ ÍÀ∫· Ú∆ ω≈¿∞∫Á∆ √∆Õ ËøÈ √∆
¿∞‘Á≈ ÿ Ú≈Ò≈ √π‹∆ «√øÿ «‹‘Û≈ «¬√ ’πÒº¤‰∆
Â∆∫Ú∆∫ È≈Ò ’º‡ «◊¡≈ √∆Õ ’ج∆ ‘Ø ‘øπÁ≈ ª «¬‘˘
Ï‘π Á∂ Á≈ ÿØ∫ ÂØ«¡≈ ‘πøÁ≈Õ
◊πÓ∆ ’Ω Á∂ ÷»Á∆ √πÌ≈¡ Á≈ ÈÂ∆‹≈
«¬‘ «È’«Ò¡≈ «’ Úº‚≈ Óπø‚≈ «√ºËÛ Ï‰ «◊¡≈ ¡Â∂
¿∞‘Á∆ Ù÷Ù∆¡Â ÏΩ‰∆ «‘ ◊¬∆Õ ¿∞‘ √’±Ò Í≈√ Ú∆
È≈ ’ √«’¡≈ ¡Â∂ Óª Á∂ ◊Ø‚∂ Óπº„ ÏÀ·‰ ‹Ø◊≈
«‘ «◊¡≈Õ ‚≈’‡ª, ‘√ÍÂ≈Òª ¡Â∂ ÁÚ≈¬∆¡ª Á∂
⁄º ’ ª È∂ ¿∞ ‘ Á∆ «√‘ Â∂ Ú∆ ÏÛ≈ Ó≈Û≈ ¡√
Í≈«¬¡≈ ¡Â∂ ¿∞‘ È∆Ó-Í≈◊Ò ‘Ø «◊¡≈ √∆Õ √Ì ÂØ∫
¤Ø‡≈ Óπø‚≈ ⁄Ø∆¡ª ⁄’≈∆¡ª ”⁄ ‹≈ Ϋ√¡≈ ¡Â∂
Íπ«Ò√ Á∂ „À‘∂ ⁄Û∑ «◊¡≈Õ ¿∞‘Á≈ Ï‘πÂ≈ √Óª √’±Ò
Á∆ Ï‹≈¬∂ Ϻ«⁄¡ª Á∆¡ª ˜∂Ò∑ª ¡Â∂ ·≈«‰¡ª ¡≥Á
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
Ï∆«Â¡≈Õ ◊º Ì Ò≈ ’≈’≈
⁄π √ Â «È’«Ò¡≈ Í
ÍÛ∑≈¬∆ ¿∞‘ Ú∆ ’ج∆ È≈
’ √«’¡≈Õ Ó≈Û≈ Ó؇≈
÷∂‚ª ÚºÒ ˜» «Ë¡≈È
«ÁºÂ≈ ¡Â∂ ’≈¬∆ ’ø≈λ
«√º ÷ «◊¡≈Õ ÿ «Ú⁄ ‚≈. ‘∆Ù ÓÒ‘ØÂ≈ ÏëÓ≥ÿÓ
«√¯ ’∞ Û ∆ ‘∆ √’± Ò ÓØÏ≈ : @GGFC@ACDBD
Í≈√ ’ √’∆Õ ’∞ Û ∆ Á∂ ÷ ‰ Í≈÷‰ ˘ Ú∆ Ú≈‘Ú≈
√∆ ¡Â∂ ’ºÁ ’≈· Ú∆ ¿∞‘Á≈ «Í˙ Â∂ «◊¡≈ √∆,
Óª Â∂ È‘∆∫Õ Á»Ø∫ Í≈Ø∫ «¬’ «ÙÂ∂Á≈∆ ”⁄ ¿∞‘Á≈
«¬’ ‹≈¡Ò∆ ¡≈¬∂ È≈Ò ‹Á ’≈˘È∆ «Ú¡≈‘ ’
«ÁºÂ≈ «◊¡≈ ª ¿∞‘Á∆ ¿∞Ó √Â≈∑ª ’∞ Ú«∑¡ª Á∆
√∆Õ ¿∞‘ ‹≈¡Ò∆ ¡≈¬∂ ““ÌΩ”” ˘ Ú∆ Óª Ë∆ È∂ «ÁÈ∂
Â≈∂ «Á÷≈ «ÁºÂ∂Õ ¿∞‘˘ Ú√ ’È Ò¬∆ «¬È∑ª ’¬∆
‘º Ê ’ø ‚ ∂ ÚÂ∂ ¡Â∂ ‹Á ¿∞ ‘ «¬È∑ ª Á∂ ‹≈Ò ”⁄Ø ∫
«ÂÒ’Á≈ «Á«√¡≈ ª ¿∞‘˘ Á≈÷»Á≈‰≈ ⁄Ï≈¿∞‰ Ò¬∆
¿∞‘Á∆ Íπ«Ò√ ’ØÒ ‹≈¡Ò∆ ‘؉ Á∆ «Ù’≈«¬Â ’
«ÁºÂ∆Õ Íπ«Ò√ È∂ Ó‘∆È≈ ’∞ ‹∂Ò∑ ”⁄ º÷‰ Ï≈¡Á ““Î√∂
ÎΩ‹∆”” ˘ Ú≈«Í√ Ì≈ Ì∂‹ «ÁºÂ≈Õ «Î Ⱥ’ È≈Ò
Ò’∆ª ’„Ú≈¿∞‰ ¡Â∂ ¤∂ ’∞ √≈Ò ÷º‹Ò ÷π¡≈ ’È
Ï≈¡Á Ú≈«Í√ Ó≥◊≈ «Ò¡≈ «’, ““Á∂÷∂ √≈‚∂ ‘ºÊ! ¡√∆∫
ª ÂÀ ˘ º ’ Ò∂ Úª◊ «√º Ë ≈ ’ «Á¡ª◊∂ Õ ”” ‹Á
““Ï«‘Ó≈Â≈-◊πÓ∆ÂØ”” Á≈ ‹π¡≈¬∆ Ú≈«Í√ ¡≈«¬¡≈ ª
¿∞‘Á∂ Í≈√ÍØ‡ Â∂ ͺ’∆ ÓØ‘ Òº◊ ⁄πº’∆ √∆Õ «‹√
Â∑ª ’«‘øÁ∂ ‘È «’ ““’∞ºÂ∂ Á∆ Í»¤ ˘ AB Ú∑∂ Ì»’È∂
”⁄ Í≈¬∆ º«÷¡≈ Í ¿∞‘ «√ºË∆ È≈ ‘ج∆ √◊Ø∫ ¿∞Ò‡≈
Ì»’È≈ «Úø◊≈ ‘Ø «◊¡≈Õ”” «¬‘ ‘≈Ò ¬∆ ◊πÓ∆ÂØ ¡Â∂
¿∞‘Á∆ ÎÛª Ó≈È∆ Ë∆ Á≈ √∆Õ ‹Á ÓªÚª Ë∆¡ª È∂
Á∂«÷¡≈ «’ “‹π¡≈¬∆” ¡‹∂ Ú∆ ’≈Ï» È‘∆∫ ¡≈ «‘≈
√∆ ª Ë∆ È∂ ‘ØÓ «Ó«È√‡ ’ØÒ «Î «Ù’≈«¬Â ’
«ÁºÂ∆ «’ ““«¬‘˘ ÏøÁ∂ Á≈ ÍπºÂ”” ÏÈ≈¿∞‰ Ò¬∆ «Î
Ì≈ Ì∂«‹¡≈ ‹≈Ú∂Õ «¬Ó∆◊∂ÙÈ ¡¯√ ‹Á Íπº¤
ÍÛÂ≈Ò ’È ¡≈«¬¡≈ ª Í≈√ÍØ‡ Á∂÷ ÷؇∂ ÍÀ√∂
Úª◊ Ú≈«Í√ ÓπÛ «◊¡≈Õ ◊πÓ∆ÂØ Á≈ ‹π¡≈¬∆ ‹√Ï∆
Ì≈Ú∂∫ ÚÒÀ ”⁄ ͺ’≈ √∆ Í ¿∞‘Á∂ «‹¿∞∫Á∂ «‘‰
Á≈ ’ج∆ ⁄º‹ È‘∆∫ √∆Õ ◊πÓ∆ÂØ Á∆ Ò≈‚Ò∆ Ë∆, √º‹∂
‹π¡≈¬∆ ˘ ¡≥◊∂˜∆ ¡Â∂ Í≥‹≈Ï∆ ”⁄ ◊≈Ò∑ª ’º„Á∆
¡Â∂ ¿∞‘Á∂ ÏÁÓ≈Ù Ì≈ ¿∞‘˘ Ó≈È Á∆¡ª ËÓ’∆¡ª
11 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 «ÁøÁ∂Õ ‹√Ï∆ «¬ø«‚¡≈ ÂØ∫ Ï∆. ¬∂. Í≈√ ’’∂ ¡≈«¬¡≈
√∆ Í ““Ó≈Â≈ ◊π  Ó∆ÂØ ” ” ¿∞ ‘ ˘ ¡’√ ’«‘ø Á ∆,
““«¬ø«‚¡≈ Á∆¡ª ÏÛ∆¡ª Ï∆¡ª ˘ «¬ø◊ÒÀ∫‚ ”⁄ ’Ω‰
Íπº¤ÁÀÕ Ï∆¡≈ Í≈√ ª «¬Ê∂ fiº÷ fiØ’Á∂ «ÎÁ∂ ¡≈Õ””
Óª Ë∆ Á∆ Ï’ÛÚ≈‘ È∂ ‹√Ï∆ Á∂ «‘Á∂ ˘ ¤ºÒ‰∆
’’∂ º÷ «ÁºÂ≈ ¡Â∂ ¿∞‘Á≈ ÓÈ Áπº÷ Á∆ ̺·∆ ”⁄
Â≈ Â≈ ‘Ø«¬¡≈ «Í¡≈ √∆Õ ‹√Ï∆ Á∂ ‡πº‡∂ «ÙÂ∂Á≈,
‹√Ï∆ ˘ ¬∆ Ó≈Û≈ ’«‘øÁ∂Õ ‹√Ï∆ Á∆ ‘≈Ò ’∞º’Ûª
‘ºÊ ¡≈¬∂ ⁄»‘∂ Ú◊∆ √∆ ‹Ø Â∂˜ Ú≈¤Û Úª◊ ¿∞‘Á∂
‘ Í≈«√¿∞∫ √»Ò Ú◊∆¡ª «Âº÷∆¡ª ⁄πøfiª Ó≈ ‘∂ √ÈÕ
‹√Ï∆ Á∂ Ò‘»-´‘≈‰ «‘Á∂ Â∂ ͺ‡∆ ’È Ú≈Ò≈
ª ’ج∆ ’∆ ‘؉≈, ¿∞‘Á∂ ª Í∆Û-Ì’∞øÈ∂ ˜ıÓª ˘
√«Í‡ Á≈ ±øÏ≈ Ò≈ ’∂ √≈Î ’È Ú≈Ò≈ Ú∆ ’ج∆
È‘∆∫ √∆Õ ¿∞‘ «ÁÈ ≈ ÂÛÍÁ≈ Í ¿∞‘˘ «’ÂØ∫
’ج∆ „ج∆ È‘∆∫ «ÓÒ ‘∆ √∆Õ ¡≈÷ ¿∞‘Á≈ ’Û Í≈‡
«◊¡≈ ¡Â∂ «Ú¡≈‘ ‡π‡ ºπ «◊¡≈Õ «¬√ √Ó∂∫ ÁΩ≈È ◊πÓ∆Â
’Ω È∂ ¡≈͉∂ Úº‚∂ È∆Ó-Í≈◊Ò ’≈’∂ Ò¬∆ «¬ø«‚¡≈
ÂØ∫ ’∞Û∆ Î√≈ «Ò¡ªÁ∆ √∆Õ Ò≈‚ª «Í¡≈ª ¡Â∂ ⁄≈Úª
È≈Ò Í≈Ò∆ √π«ÚøÁ «¬√ ¡Ω‹Û Í«Ú≈ ”⁄ ¡≈ Î√∆
√∆Õ «¬ø«‚¡≈ ÂØ∫ ¿∞‘È∂ Ú∆ Ï∆. ¬∂. Í≈√ ’∆Â∆ √∆
¡◊ª‘ ¡ÀÓ. ¬∂. ”⁄ Á≈÷Ò≈ ÒÀ‰ Ï≈∂ «Â¡≈∆ ’
‘∆ √∆ «’ ¿∞‘Á≈ «ÙÂ≈ ÚÒÀ ”⁄ ‘Ø «◊¡≈ √∆Õ
Á» Í≈ Á∂ Áº√ Í≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «Ú⁄ØÒ∂-«ÙÂ∂Á≈ È∂
Ó≈√»Ó «‹øÁ È≈Ò ËØ÷≈ ’∆Â≈ √∆Õ √π«ÚøÁ Á∂ ◊πøÁ∂
¡Ó≈È Âª ¿∞√ Ú∂Ò∂ ¬∆ ÷º÷Û∆¡ª ‘Ø ◊¬∂ √È ‹Á
¿∞‘ Í«‘Ò∆ Ú≈ ¬∂¡ÍØ‡ Â∂ ¡≈͉∂ ““„ØÒ «√Í≈‘∆””
˘ «ÓÒ∆ √∆Õ √π«ÚøÁ Á∂ ’ø ˘ ¿∞‘Á∂ ¡≈¿∞‰ Á≈
’ج∆ ⁄≈¡ ‹ª ÷πÙ∆ È‘∆∫ √∆Õ ¿π‘ «¬’ Í≈Ò± ’∞ºÂ∂
Úª◊ ÚÂ≈Ú ’ «‘≈ √∆Õ «¬√ «Ú⁄ ¿∞‘Á≈ ’ج∆
’√» Ú∆ È‘∆∫ √∆Õ ؘ Á∆¡ª ≥◊ Ïø◊∆¡ª Á√ ª
¿∞‘ ◊ØÒ∆¡ª ÷ªÁ≈ √∆ ª «’ ¿∞‘Á∂ Í≈◊Ò͉ ˘
’≈Ï» ”⁄ º«÷¡≈ ‹≈ √’∂Õ √π«ÚøÁ Á∆ ‘≈Ò ““Î√
◊¬∆ ª ·’‰ ’∆”” Ú≈Ò∆ √∆Õ ‘¯Â∂ ”⁄ ¬∆ ¿∞‘˘»
«¬√ ÿ Á∆ √≈∆ ‘≈Ò √Ófi Òº◊ ◊¬∆ √∆ ¡Â∂
¿∞‘ «¬‘ √Ì √Ófi ’∂ ÿπº‡∆ Úº‡∆ ◊¬∆ √∆Õ ◊πÓ∆ÂØ
È∂ √π«Ú≥Á Á∂ ¡≈¿∞‰ Á≈ Ï‘πÂ≈ ΩÒ≈ Ú∆ È≈ Í≈«¬¡≈
«’ «’Â∂ ¿π‘Á∂ Óπø‚∂ Á≈ ’øÓ ÷≈Ï È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ Î∆¡ª√∆
(FIANCEE) Á∂ ÂΩ ”Â∂ ¡≈¬∆ √π«ÚøÁ Á≈ «ÂøÈ ’∞
‘¯«Â¡ª Ï≈¡Á ¬∆ ’≈˘È∆ «Ú¡≈‘ ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈
¡Â∂ Á»‹∂ «ÁÈ ¬∆ ◊πÁπ¡≈∂ Ò≈Úª Á∂ ’∂ «Ú¡≈‘
Ú≈Ò≈ √Ì ’øÓ Í»≈ ’ «ÁºÂ≈Õ ◊πÓ∆ÂØ È∂ ¡≈͉∂
ÿ «√¯ ¿∞È∑ª ÷≈√ ÷≈√ ÒØ’ª ˘ √º«Á¡≈ «‹È∑ª
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
Â∂ ¿∞‘Á≈ Í»≈ Ø‘Ï √∆ ¡Â∂ «¬‘ ¿∞‘Á∂ Ó»‘∂ ’∞√’Á∂
º’ È‘∆∫ √ÈÕ ‹√Ï∆ Á≈ ¡‹∂ «Ú¡≈‘ Í»∆ Â∑ª
«ÂÛ«’¡≈ È‘∆∫ √∆ ¡Â∂ ÒØ’-Ò≈‹ Ò¬∆ ““‹π¡≈¬∆-
≈‹≈”” Ú∆ ÷≈√ ÒØ ’ ª «Ú⁄ Ù≈ÓÒ √∆Õ ÿ ¡≈¬∂
Í«Ú≈’ ÁØ√Â, √Á»Ò «√øÿ √«Â √Ã∆ ¡≈’≈Ò ’È
Ï≈¡Á ‹Á ‹√Ï∆ È∂ √πÌÀ ¡≈ ’∂ ¬∆ Íπº¤ «Ò¡≈ «’,
““¡ª‡∆ ‹∆ È‘∆∫ ¡≈¬∂?”” ª ¿∞‘Á∂ ‹π¡≈Ï Á∂‰ ÂØ∫
Í«‘Òª ¬∆ ¿∞µÊ∂ ÏÀ·∆ ◊πÓ∆ÂØ ÏØÒ Í¬∆, ““¡≈‘ Â∂∂
√≈‘Ó‰∂ ÏÀ·∆ ª ¡≈ ˺÷ ‹∂‘∆, ÂÀ˘ «Á√Á∆ È‘∆∫Õ””
‹√Ï∆ ˘ ÏÛ≈ Ïπ≈ Òº◊≈ «’ ÓÀ∫ «’¿∞∫ «¬‘ Íπº¤ «Ò¡≈
√∆Õ ¿∞‘ √Á»Ò ¡Â∂ ¿∞‘Á∆ ÍÂÈ∆ Á∆ ‘ج∆ Ï∂«¬˜Â∆
Á≈ ’≈È Ú∆ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ √Ófi‰ Òº◊ «Í¡≈Õ
√Á»Ò ¿∞µ· ’∂ ÿØ∫ Ï≈‘ ⁄Ò≈ «◊¡≈ ¡Â∂ ¿∞‘Á∆
√≈ʉ Ï≈Ê»Ó Á≈ Ï‘≈È≈ ω≈ ¿∞µ· ◊¬∆Õ √π«ÚøÁ
⁄πºÍ ⁄≈Í «¬’ ÷»ø‹∂ ”⁄ ÏÀ·∆ √∆ ¡Â∂ ‹√Ï∆ ‘π‰
¿∞‘Á∂ È≈Ò ““‘ÀÒØ ‘≈¬∂”” ’È Òº◊ «Í¡≈Õ «¬‘ ◊ºÒ
Ú∆ ◊πÓ∆ÂØ ˘ ≈√ È≈ ¡≈¬∆ ª ¿∞‘È∂ √π«ÚøÁ ˘
‘π’Ó «ÁºÂ≈, ““’∞Û∆¬∂ ‹≈ ¿∞µ· √≈«¡ª Ò¬∆ ⁄≈‘
ÒÀ ’∂ ¡≈Õ”” ‹√Ï∆ Á∂ «Ú¡≈‘ Á≈ Í»∆ Â∑ª ÌØ◊
ÍÀ ‰ ÂØ ∫ Í«‘Òª ÁØ ’∞ Ú≈ «Î ¿∞ ‘ √π « Úø Á  ˘
√‘π«¡ª Á∂ ÿ √Ì Á∂ √≈‘Ó‰∂ «Ó«Ò¡≈ √∆Õ
√π«ÚøÁ Á∂ «Ú¡≈‘ Á≈ ’øÓ «ÈÏÛÈ ÂØ∫ ‘¯Â∂
’∞ Ï≈¡Á ¬∆ ¿∞‘˘ «¬’ Á∂√∆ ’ºÍÛ∂ «√¿∞‰ Ú≈Ò∆
ÎÀ’‡∆ ”⁄ ’øÓ Â∂ ´¡≈ «ÁºÂ≈Õ ¿∞‘ √Ú∂∂ √πÚº÷Â∂
’øÓ Â∂ ⁄Ò∆ ‹ªÁ∆ ¡Â∂ «Âz’≈Òª ͬ∆¡ª ÿ ¡≈¿∞∫Á∆Õ
ÿ ¡≈’∂ √π«ÚøÁ ˘ ؇∆ Í≈‰∆ Á≈ ¡≈‘ Ú∆ ’È≈
ÍÀ∫Á≈Õ ◊πÓ∆ÂØ √≈≈ «ÁÈ ÷∆Á≈ ÎØÙ∆ ’Á∆ «‘øÁ∆
‹ª ‡∆. Ú∆. Á∂÷ ¤º‚Á∆Õ ◊πÓ∆ÂØ, √π«ÚøÁ ˘ «¬‘
Ú∆ ‘Á≈«¬Âª «ÁøÁ∆ «‘øÁ∆, ““ÎÀ’‡∆ ”⁄ «’√∂ È≈Ò
Ï‘πÂ≈ ◊πº‚∆ ‹ØÛ È≈ º÷∆∫Õ ¡≈͉∆¡ª Â∆Ú∆¡ª ˘
Íπº·∆ ͺ‡∆ ÍÛ≈¿∞‰ Á∆ ÏÛ∆ Ó≈Û∆ ¡≈Á ¡≈Õ Ï√
¡≈͉∂ ’øÓ È≈Ò Ú≈√Â≈ º«÷¡≈ ’Õ”” ‘¯Â∂ Ï≈¡Á
«ÓÒÁ≈ ÍÀ-ÍÀ«’‡ ◊πÓ∆ÂØ Ùπ’Ú≈ Ù≈Ó ˘ ¬∆ ÒÀ
ÒÀ∫Á∆Õ √π«ÚøÁ Á∆ ‘≈Ò ÓπºÒ Á∆ Â∆Ú∆∫ Ú◊∆ √∆Õ
¿π‘Á≈ ‘≈Ò ◊πÒ≈Óª Ú◊≈ √∆ «‹Ú∂∫ ¿∞‘ Òº’Û Á∆
’º·ÍπÂÒ∆ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ «Ó؇ ’ø‡ØÒ È≈Ò ⁄ÒÁ∆ ‘ØÚ∂Õ
⁄ø◊∆ ÌÒ∆ ¡Â∂ ·∆’ ·≈’ √π«Ú≥Á ÿ ”⁄ ◊»ø◊∆
ω∆ «‘ø Á ∆Õ ¿∞ ‘ ’Á∂ ’Ø ¬ ∆ ◊º Ò ’Á∆ ª
““√º √ » Ó ≈Â≈”” ¿∞ ‘ ˘ ⁄π º Í ’≈ «Áø Á ∆Õ ◊π  Ó∆ÂØ Á∆
Ò≈‚Ø≈‰∆ Ë∆ Ú∆ Ï‘πÂ≈ √Óª Óª «Í¿∞ Á∂ ÿ ¬∆
«‘øÁ∆ «’¿∞∫«’ ¿∞‘Á≈ ‹√Ï∆ È≈Ò «¬º‡-÷«Û’≈
⁄ÒÁ≈ «‘øÁ≈ √∆Õ ¿∞‘ Ú∆ ¡≈͉≈ ȘÒ≈ √π«ÚøÁ
12 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 Â∂ «√º‡Á∆Õ Óª Ë∆ Á∂ ’ÏØÒ √π«ÚøÁ ˘ ⁄∆ ’∂ º÷
«ÁøÁ∂Õ √π«ÚøÁ ˘ «¬‘ ◊ºÒ ÿÛ∆ ÓπÛ∆ ‹⁄≈¬∆ ‹ªÁ∆
«’, ““ÂÀ˘ ¡√∆∫ È’ ”⁄Ø∫ √Ú◊ ”⁄ «Ò¡ªÁ≈Õ ÚÒÀÂ
¡≈¿∞‰ ˘ ª ÒØ’∆∫ Â√Á∂ «ÎÁ∂ ¡≈Õ È≈Ò∂ Â∂∂
Ó≈«Í¡ª ’ØÒ ‘À ¬∆ ’∆ √∆? ‚ø◊ Á∆ ‚ø◊ ª ¿∞È∑ª
Á∆ ؇∆ ⁄ÒÁ∆ ¡≈Õ Ùπ’ ’, ±ø ÚÒÀ ¡≈ ◊¬∆
¡ªÕ”” √π«ÚøÁ Â∂ Ì≈Ú∂∫ ’Á∂ «’√∂ È∂ ‘ºÊ È‘∆∫ √∆
⁄πº«’¡≈ Í ’∞º÷ ÏØÒª Á≈ ¡√ √∆’ Ó≈ ’∞‡≈¬∆
È≈ÒØ∫ «˜¡≈Á≈ ◊«‘≈ √∆Õ √π«ÚøÁ ¡Â∂ ¿π‘Á∂ Ó≈«Í¡ª
Á∆ Íπ‰ ¤≈‰ Ú≈Ò∂ ÏØÒ ¿π‘Á∂ «ÁÓ≈◊ Â∂ ¤≈Í∂ Úª◊
¤Í ◊¬∂ √È ‹Ø ¿∞‘Á∂ «ÁÓ≈ˆ ˘ ‘ Ú∂Ò∂ ’∞∂ÁÁ∂
√ÈÕ ÎÀ’‡∆ ”⁄ √π«ÚøÁ È∂ «¬’ ÁØ ¡Ωª È≈Ò
¡≈͉≈ Áπº÷ √ªfi≈ ’È Á∆ ’Ø«ÙÙ Ú∆ ’∆Â∆ Í ¿∞È∑ª
Ú∆ ͺÒ≈ fi≈Û «ÁºÂ≈, ““±ø ª ’∞Û∆¬∂ «¬Ê∂ ¡≈ ’∂ Î√
◊¬∆Õ Â∂∆ ◊Á»Á √º√ Ï≈∂ ¡√∆∫ ’∆ ’‘∆¬∂, √≈˘
ª Òº◊Á≈ ¡≈ ‚Õ Ï√ Ó≈Û∂ ÂØ∫ ‚È≈ Â∂ ‘ ‘
’È≈ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ¡≈Õ”” «¬’ «ÁÈ Ú≈‘Ú≈ Ï¯Ï≈∆
‘ø π Á ∆ ‘∆ √∆ ¡Â∂ √≈∆ ≈ Ú∆ «¬‘ «√Ò«√Ò≈
⁄ÒÁ≈ «‘≈ √∆ ‹∂‘Á≈ ÈÂ∆‹≈ «¬‘ ‘Ø«¬¡≈ «’ Ï≈‘
√Ì ’∞ºfi ‹ø«Ó¡≈ «Í¡≈ √∆Õ √π«ÚøÁ ‹Á √Ú∂∂ ’øÓ
Â∂ ‹≈‰ Òº◊∆ ª Óª Ë∆ È∂ ¿∞‘Á∂ È≈Ò ¿∞µ·Á∂ ¬∆
ÏØÒ ’ÏØÒ Ùπ» ’ «ÁºÂ≈ «’, ““¿∞È∑ª Ò¬∆ ⁄≈‘ «’¿∞∫
È‘∆∫ √∆ ω≈¬∆?”” √π«ÚøÁ Á≈ ¡◊Ò≈ «Í¤Ò≈ √≈‹∂
¬∆ ÎØÒ Ó≈«¡≈ ¡Â∂ ¿∞‘ Ø∫Á∆ ’∞ÒªÁ∆ ’øÓ Â∂ ⁄Ò∆
◊¬∆Õ «¬’ ÁØ Ï∆Ï∆¡ª ÌÀ‰ª È∂ ¿∞‘Á∆¡ª Ø ’∂ ‘ج∆¡ª
Ò≈Ò ¡º÷ª Á∂÷∆¡ª ª ◊ºÒ ÂØÈ Ò¬∆ «’‘≈, ““√ÈØ¡
È≈Ò √Ì ’∞ºfi ¬∆ ‹øÓ «◊¡≈, ¡ÀÈ∆ √ÈØ¡ ª ¡º◊∂
’Á∂ È‘∆∫ √∆ ͬ∆Õ”” ÏÒ ‹Ò∆ √π«ÚøÁ ÂØ∫ «‘ È≈
‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ ¿∞‘ ÏØÒ∆, ““√ÈØ¡ ª ÓÀ∫ ¿∞√ «ÁÈ Í¬∆
‹≈‰± «‹ºÁ‰ Ó∂∆ √º√ ¡Â∂ ÈÈ≈‰ Á∆¡ª ˜πÏ≈Ȫ ‹øÓ
‹≈‰◊∆¡ªÕ”” √π«ÚøÁ Á∆ ◊ºÒ √π‰ √Ì ‘º√ ͬ∆¡ª
Í √π«ÚøÁ ¡º’∆ ͬ∆ √∆ ¡Â∂ «Î ÏØÒ∆, ““¡À‘Ø «‹‘∆¡ª
´Â∆¡ª Â∆Ú∆∫¡ª ÓÀ∫ ’Á∂ È‘∆∫ Á∂÷∆¡ªÕ ÿ √≈≈
«ÁÈ ÏÀ·∆¡ª √À‡∆¡ª ÂØÛÁ∆¡ª «‘øÁ∆¡ª, ’ج∆ ’øÓ
È≈ ’≈Õ Ï√ ÓÀ˘ Á∂÷ Óº⁄ ¿∞µ·Á∆¡ª «‹ºÁª ÓÀ∫ ’ج∆
«¬È∑ª Á≈ «ÿ¿∞ Á≈ ÿÛ≈ ‚ØÒ∑ «ÁºÂ≈ ‘ØÚ∂Õ”” ’øÓ ’È
Ú≈Ò∆¡ª È≈Ò Á∆¡ª ˜È≈È∆¡ª È∂ √π«ÚøÁ ˘ Ó≈Û∆
Ó؇∆ Â√ºÒ∆ «ÁºÂ∆ Í ¿∞‘Á≈ ÓÈ √«Û¡≈ «Í¡≈ √∆Õ
È≈Ò∂ «¬‘ ’‘≈‰∆ «¬’ «ÁÈ Á∆ ÊØÛØ √∆, ‘ ؘ
Á≈ «’º√≈ √∆Õ ¿∞‘ «Ù’≈«¬Â ’∂ ª ’∂ ’∆‘Á∂ ’ØÒ?
¿∞‘Á≈ ¡≈ÁÓ∆ ª Í«‘Òª ¬∆ Áπ¡≈¬∆¡ª Â∂ √∆Õ «¬È∑ª
«ÁȪ ”⁄ √π«ÚøÁ ◊ÌÚÂ∆ ‘Ø ◊¬∆ ¡Â∂ √≈Ò ’∞
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
Ï≈¡Á ¿∞ ‘ È∂ «¬’ Ϻ ⁄ ∆ ˘ ‹ÈÓ «Áº  ≈Õ √π « Úø Á 
√Ø«⁄¡≈ √∆ «’ ÿ ”⁄ ÈÚª ‹∆¡ ¡≈¿∞‰ Â∂ ¿∞‘Á∂
È≈Ò ‘øπÁ∂ ÚÂ≈Ú ”⁄ Ù≈«¬Á ’∞ºfi ÈÓ∆ ¡≈ ‹≈Ú∂
Í «¬‘ ¿∞‘Á∆ ◊Ò¯«‘Ó∆ √∆Õ ’∞Û∆ ‹øÓ‰ Â∂ ÿ
”⁄ √π«ÚøÁ ÂØ∫ «ÏȪ ’ج∆ Ú∆ ÷πÙ È‘∆∫ √∆Õ √π«ÚøÁ
Á≈ Ϻ⁄∆ Á∆ ¡≈ÓÁ Â∂ ÊØÛ∑≈ «‹‘≈ «ÁÒ Òº◊‰≈ Ùππ»
‘Ø «◊¡≈ √∆Õ ¡≈͉∂ Óª «Í¿∞ ˘ ¿∞‘È∂ ’Á∂ ¡≈͉∂
È≈Ò ‘πøÁ∂ ◊Ò ÚÂ≈Ú Ï≈∂ È‘∆∫ √∆ Áº«√¡≈ Í
¡À∫Â’∆ ¿∞‘È∂ ˜» «⁄º·∆ ”⁄ «Ò÷ «ÁºÂ≈ √∆ «’, ““’∞Û∆
‹øÓ‰ Â∂ «¬Ê∂ ÿ ”⁄ ’ج∆ ÷πÙ È‘∆∫Õ”” Ϻ⁄∆ Á∂ ‹ÈÓ
ÂØ∫ ‚∂„ ’∞ Ó‘∆È∂ Ï≈¡Á ¬∆ √π«ÚøÁ È∂ «Î ’øÓ Â∂
‹≈‰≈ Ùπ  » ’ «Áº  ≈Õ √º √ ◊π  Ó∆ ’Ω  Ϻ ⁄ ∆ Á∆
Á∂÷Ì≈Ò ’È Ò¬∆ «¬√ ’’∂ ≈˜∆ ‘Ø ◊¬∆ √∆ «’¿∞∫«’
ÿ ”⁄ ‘π‰ ‘ ‘¯Â∂ ÍÀ√∂ È‘∆∫ √È ¡≈ ‘∂Õ ÿ
”⁄ «√Î ÁØ ‹‰∂ ¬∆ ª ’øÓ ’Á∂ √È, √π«ÚøÁ
¡Â∂ ¿∞‘Á≈ √‘π≈, Ï≈’∆ ‡ØÒ≈ Óπ¯Â Á∆¡ª ؇∆¡ª
ÂØÛ «‘≈ √∆Õ √π«ÚøÁ ˘ ¡≈͉∂ ◊∆Ï Óª Ï≈Í ¡Â∂
«ÂøÈ ÌÀ‰ª ¡Â∂ «ÂøÈ Ì≈Úª Á≈ «¯’ √∆Õ √ºÂª
«È¡≈«‰¡ª ”⁄Ø∫ √π«ÚøÁ ¬∆ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ √∆Õ √π«ÚøÁ
È∂ ¡≈͉∆¡ª ÌÀ‰ª, Ì≈Úª ¡Â∂ Óª «Í¿π ˘ Â√ºÒ∆¡ª
«ÁºÂ∆¡ª √È «’ ÚÒÀ ͑πø⁄ ’∂ ¿∞‘ ¿∞È∑ª √Ì ˘
Ó≥◊Ú≈ ÒÚ∂◊∆, Í «¬‘ ¿∞‘Á∆ ÷πÙΫ‘Ó∆ ‘Ø «ÈÏÛ∆Õ
È‘∆∫ ª ÚÒÀ ¡≈¬∆¡ª ’¬∆ χÒΩ∆¡ª È∂ ¡≈ÁÓ∆
˘ Ï√ ’’∂ ¡≈͉≈ √≈≈ ‹∆¡≈ ‹ø ÚÒÀ Ó≥◊≈
«Ò¡≈ √∆ ¡Â∂ ¡≈ÁÓ∆ Á∂ ÌÀ‰ Ì≈Úª ¡Â∂ Óª «Í¿∞
˘ ·πº· «Á÷≈ «ÁºÂ≈ √∆Õ Í √π«ÚøÁ ˘ ª ¡≈͉∂
‹≈È Á∂ Ò≈Ò∑∂ ͬ∂ √∆ «’ «¬√ «⁄º’Û ”⁄Ø∫ «’√∂ Â∑ª
Ï≈‘ «È’«Ò¡≈ ‹≈Ú∂Õ «¬√ ¿∞Ë∂Û Ïπ‰ ”⁄ ¬∆ ¿∞‘Á∂
Í≥‹ √≈Ò «È’Ò ◊¬∂Õ «¬È∑ª Í≥‹ª √≈Òª «Ú⁄ ‘
Ú«¡≈¬∆ ◊ª, Óºfi Úª◊ √π«ÚøÁ È∂ ⁄≈ Ϻ⁄∆¡ª ˘
‹ÈÓ «ÁººÂ≈Õ ⁄ΩÊ∆ Ϻ⁄∆ Ú∂Ò∂ ‘√ÍÂ≈Ò ”⁄ «’√∂ Á∂√∆
‘ÓÁÁ È√ Á∂ ’«‘‰ Â∂ √π « Úø Á  È∂ ¡≈͉≈
¡Í∂ÙÈ ’≈ «Ò¡≈Õ È√ È∂ «’‘≈, ““ÌÀ‰∂ ÂÀ˘ «¬‘
’√≈¬∆ Ó≈ Á∂‰◊∂Õ Â±ø «¬È∑ª ˘ ’Á∂ ÷πÙ È‘∆∫ ’
√’Á∆Õ ¡≈͉∂ √∆ Á≈ ‘≈Ò Âª Á∂÷, «’Ú∂∫ È∞º⁄Û
«◊¡≈Õ Â»ø ’ج∆ «È¡≈‰∂ ÍÀÁ≈ ’È Ú≈Ò∆ ÓÙ∆È ÊØÛ∑∆
¡ªÕ ¡≈͉∆ «√‘ Á≈ «÷¡≈Ò º÷Õ ‹∂ ¡≈͉∂ Ò¬∆
È‘∆∫ ª ¡≈͉∆¡ª Ó≈√»Ó «‹øÁª Á≈ ª ’∞ºfi «÷¡≈Ò
’Õ Óπø‚≈ ‘؉ Â∂ «¬È∑ª «’‘Û≈ Â◊Ó≈ Á∂ Á∂‰ÀÕ Íº’
⁄πº’∆¡ª ¡≈Áª È‘∆∫ ’Á∂ ÏÁÒÁ∆¡ª ‘øπÁ∆¡ªÕ”” È√
Á∆¡ª ◊ººÒª Á≈ √π«ÚøÁ Â∂ ÏÛ≈ ‚±øÿ≈ ¡√ «Í¡≈
√∆ ¡Â∂ «¬√ ’’∂ ¡Í∂ÙÈ Ò¬∆ ¿∞‘È∂ ‘ª ’ «ÁºÂ∆
13 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 √∆Õ
ÿ Á≈ Ó≈‘Ω Ò Í«‘Òª Ú◊≈ √∆ ¡Â∂
√π«ÚøÁ È∂ «Î ’øÓ Â∂ ‹≈‰≈ Ùπ» ’ «ÁºÂ≈ √∆Õ
√π«ÚøÁ ˘ Â≈˜≈ ‘Ú≈ Á∆ ÒØÛ √∆ ª «’ «¬√ ’≈Ò÷
È≈Ò Ì∂ Ó≈‘ΩÒ ”⁄Ø∫ «’Â∂ ¡≈’√∆‹È «ÓÒ √’∂Õ ¿∞‘˘
¡≈͉∂ Óª «Í¿∞ ¡Â∂ ÌÀ‰-Ì≈ Ú≈ Ú≈ Ô≈Á ¡≈
‘∂ √ÈÕ ¿∞È∑ª ˘ «Ó«Ò¡≈ Í≥‹ √≈Ò ‘Ø ◊¬∂ √È ¡Â∂
√π«ÚøÁ Á≈ ÓÈ ’Á≈ √∆ «’ ¿∞π‘ «¬ø«‚¡≈ Î∂≈ Í≈
¡≈Ú∂Õ ¡⁄≈È’ «¬’ «ÁÈ ¿∞‘Á∂ Í∂‡ ”⁄ ÁÁ ‘؉≈
Ùπ» ‘Ø «◊¡≈ ª ¿∞‘˘ ‘√ÍÂ≈Ò «Ò‹≈‰≈ «Í¡≈Õ
¿π‘Á∆ ÈÈ≈‰ ¿∞‘Á∂ È≈Ò ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ ‘√ÍÂ≈Ò ”⁄
⁄À’¡ºÍ Ú∂Ò∂ Á∂«÷¡≈ «’ Í«‘Òª ’∆Â∂ ¡Í∂ÙÈ ”⁄
«¬ÈÎÀ’ÙÈ √∆Õ «¬√ Ï≈∂ ‹Á ÈÈ≈‰ ˘ ÍÂ≈ Òº◊≈
ª ¿∞‘È∂ √Ì Á∂ √≈‘Ó‰∂ ¬∆ Ï’ÛÚ≈‘ ’È≈ Ùπ»
’ «ÁºÂ≈Õ ‚≈’‡ª ¡Â∂ È√ª È∂ √π«ÚøÁ ˘ ÁÚ≈¬∆
Á∂ ’∂ ÿ ÂØ «ÁºÂ≈Õ ÿ Í‘øπ⁄ ‹Á ¡Í∂ÙÈ Ï≈∂
¡ÚÀÛ-Ó≈Â≈-◊πÓ∆ ’Ω ˘ ÍÂ≈ Òº◊≈ ª ¿∞‘È∂
’Ò∂Ù ÷Û∑≈ ’ «Ò¡≈Õ Óª Ë∆ È∂ Ò ’∂ √π«ÚøÁ Á∆
Ïπ∆ Â∑ª ◊ ω≈¬∆ ¡Â∂ ¿∞‘ ◊∆ω∆∫ «¬’ Í≈√∂
ÏÀ·∆ Ø∫Á∆ ‘∆Õ ¿∞√ «ÁÈ ¿∞‘È∂ ’∞ºfi È≈ ÷≈Ë≈ Í∆Â≈Õ
Á»‹∂ «ÁÈ ’øÓ ÂØ∫ Ú≈«Í√ ¡≈¿∞∫«Á¡ª √Á»Ò
«√øÿ «ÓÒ «Í¡≈ ¡Â∂ ◊ºÒª ◊ºÒª ”⁄ √π«ÚøÁ È∂
‹√Ï∆ Ï≈∂ Íπ¤º «Ò¡≈ «’ ¿∞‘ «’Ê∂ «‘øÁ≈ √∆Õ √Á»Ò
È∂ ‹√Ï∆ Á≈ ÍÂ≈ Áº√ «ÁºÂ≈ ¡Â∂ √π«ÚøÁ È∂ √Á»Ò
«√øÿ È≈Ò Íº’∆ ·º’∆ ’∆Â∆ «’ «¬’ Ú≈ ÓÀ˘ ‹√Ï∆
È≈Ò ˜» «ÓÒ≈ Á∂Ú∂Õ √Á»Ò ’ØÒØ∫ √π«ÚøÁ Á≈ Áπº÷
√‘≈ È≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ ¿∞‘È∂ ÷Â≈ ÓπºÒ ÒÀ ’∂ ‹√Ï∆
Á∂ ÿ Ó»‘∂ «¬’ «ÁÈ Ò≈‘ ¡ªÁ≈Õ ¿∞√ «ÁÈ √π«ÚøÁ
ÿØ∫ ◊πÁπ¡≈∂ ‹≈‰ Á≈ Ï‘≈È≈ ω≈ «ÓÊ∆ √’∆Ó
ÓπÂ≈Ï’ √Á»Ò ˘ Ï≈‘ «¬’ ‹◊∑≈ «ÓÒ Í¬∆ √∆Õ
‹√Ï∆ È∂ ‹Á ¡⁄≈È’ √π«ÚøÁ ˘ Á∂«÷¡≈ ª ‘º’≈
Ϻ’≈ «‘ «◊¡≈Õ √π«ÚøÁ È∂ ÂÒ≈ ’∆Â≈, ““Ì≈¡
‹∆, Ó∂∆ ’ج∆ ÓÁÁ ’ØÕ”” Í ‹√Ï∆ ¡≈Í Ïπ∆
Â∑ ª Ϋ√¡≈ «Í¡≈ √∆Õ ¿∞ ‘ Á∂ Â∂ ¿∞ ‘ Á∂ √‘π  ∂ È∂
Óπ’ºÁÓ≈ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆ «’, ““‹√Ï∆ «¬ø«‚¡≈
«Ú¡≈‘ ’È Á∂ A@ Òº÷ πͬ∂ ¡Â∂ Ú∆‘ ÂØÒ≈ √ØÈ≈
ÁÚ∂Õ”” ‹√Ï∆ È∂ ¡≈͉∆ Әϻ∆ Áº√∆ ¡Â∂ √π«ÚøÁ
÷≈Ò∆ ‘ºÊ ÿ Ú≈«Í√ ¡≈ ◊¬∆Õ √Á»Ò ‹Á √π«ÚøÁ
˘ Ú≈Í√ ¤º‚‰ ¡≈«¬¡≈ ª ¿∞‘˘ ÿ Á∂ ’ØÒ ¬∆
◊πÓ∆ÂØ «ÓÒ Í¬∆ ¡Â∂ ¿∞‘˘ √Ì √º⁄ √º⁄ Áº√‰≈
«Í¡≈Õ ÿ Í‘øπ⁄ √π«ÚøÁ Á≈ Ï‘π Ïπ≈ ‘≈Ò ’∆Â≈
«◊¡≈ ¡Â∂ ¿∞‘Á≈ È≈ ‹√Ï∆ È≈Ò ‹ØÛ ’∂ ÏÛ∂ «Ó‘‰∂
«ÁºÂ∂ ◊¬∂Õ ÁØ ‘¯«Â¡ª Ï≈¡Á √π«ÚøÁ ˘ «√ø◊Ò
«‡’‡ Â∂ Ì≈ Ì∂‹ «ÁºÂ≈ ¡Â∂ ¿∞‘ ÓπÛ Ú≈«Í√ È≈
¡≈¬∆Õ ◊πÓ∆ÂØ Â∂ √π«ÚøÁ ¡Â∂ ⁄≈ Ϻ⁄∆¡ª Á∆¡ª
¡≈‘ª Á≈ ’ج∆ ¡√ È‘∆∫ √∆Õ

¡ß’ª Á≈ ¡‹»Ï≈
’∆ Âπ√∆∫ ‹≈‰Á∂ ‘Ø «’ «¬’ ‘∆ ¡ß’ Á≈ «√Î «ÂßÈ Ú≈ ¿πÍÔØ◊ ’’∂ √Ì ÂØ∫ Úæ‚∆ √ß«÷¡≈ «’Ú∂∫ «Ò÷∆ ‹ªÁ∆
˛? ¡≈˙ ’Ø«ÙÙ ’’∂ Á∂÷Á∂ ‘ªÕ «¬‘ ª ¡≈ͪ ‹≈‰Á∂ ‘ª «’ √Ì ÂØ∫ Úæ‚≈ ¡ß’ I ˛Õ I+I+I? È‘∆∫ I&I&I «¬√ ÂØ∫
Ú∆ Úæ‚≈ ˛Õ
(I&I)I ? ‘ª «¬‘ ’≈Î∆ Úæ‚∆ ˛ «’¿π∫«’ «¬√ ˘ ÷ØÒ∑ ’∂ «Ò÷ª◊∂ ª «¬‘, ’πfi ¡«‹‘≈ Ș ¡≈Ú∂◊≈-
(I&I)&(I&I)&(I&I)&(I&I)&(I&I)&(I&I)&(I&I)&(I&I)&(I&I)
√Ø ÿ≈ Ò◊≈¿π‰ È≈Ò ◊æÒ Ï‰ ‘∆ ˛ «¬√ Ò¬∆ «’¿π∫ È≈ I Á∆ ÿ≈ I ¡Â∂ ¿π√Á∆ Ú∆ ÿ≈ I Ò◊≈’∂ Á∂÷Á∂
Ի:
^ (II)I «¬√ «Ú⁄ «¬’ ‘∆ ¡ß’-I ˛ ¡Â∂ «¬√ Á∆ ÚÂØ∫ Ú∆ «ÂßÈ Ú≈ ‘Ø ‘∆ ˛Õ «¬√ Á∆ ◊‰È≈ ’È Á∆
’Ø«ÙÙ ’Á∂ ‘ª-(II)I = (I&I&I&I&I&I&I&I&I)&(I&I&I&I&I&I&I&I&I)&.....«¬√ Â∑ª ÈΩ Ú≈Õ
˛ È≈ ¡‹»Ï≈! «¬√ Á∆ ◊‰È≈ ’È≈ ª Ï‘π ‘∆ ’«·È ’ßÓ ˛Õ ¡æ‹ Âæ’ «’√∆ ◊«‰Â Ó≈«‘ È∂ Ú∆ «¬√ √ß«÷¡≈
Á≈ ÍÂ≈ È‘∆∫ Ò◊≈«¬¡≈Õ Ì≈Ú (II)I Á∆ ◊‰È≈ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ ¿π‘ ’«‘ßÁ∂ ‘È «’ «¬‘ «ÁÓ≈◊ ˘ Ê’≈ Á∂‰ Ú≈Ò≈ ’ßÓ
˛Õ ‘ª ¿πȪ∑ ÒØ’ª È∂ «¬‘ ˜» ÍÂ≈ Òæ◊≈ «Ò¡≈ ˛ «’ ‹Ø √ß«÷¡≈ ‘ØÚ◊
∂ ∆ ¿π√ «Ú⁄ CF ’ØÛ I@ Òæ÷ ¡ß’ ‘؉◊∂? √Ø⁄«Á¡ª
‘∆ «√ ⁄’≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ˛ È≈! ‘Ø Ú∆ «ÁÒ⁄√Í Íz◊‡≈Ú∂ ’∆Â∂ ‘È Ó≈«‘ª È∂ «¬√ Ï≈∂, «‹Ú∂∫ «’ ‹∂’ «¬√ √ß«÷¡≈
˘ √≈Ë≈È ◊Â∆ È≈Ò ÍÛ∑È≈ Ùπ» ’ª◊∂ ª «¬’ √≈Ò ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ √Óª Ò◊∂◊≈Õ ‹∂’ ’≈◊˜ Â∂ «Ò«÷¡≈ ‹≈Ú∂ ª
«¬’ ‘˜≈ «¬’ √Ω ⁄Ω‘‡ (AAFD) Ó∆Ò ¶Ï∆ ’≈◊˜ Á∆ Íæ‡∆ Á∆ ˜» ÍÚ∂◊∆Õ
˛ È≈ ’Ó≈Ò Á∆ √ß«÷¡≈! ˛≈È∆‹È’ ◊æÒ «¬‘ ˛ «’ «‹√Á∂ Ï≈∂ ¡√∆∫ «¬ßÈ≈ ’πfi ‹≈‰Á∂ ‘ª ¿π√ ˘ ª ¡√∆∫
‹≈‰Á∂ ‘∆ È‘∆∫Õ Ïæ√ «¬ßȪ ‹≈‰Á∂ ‘ª «’ (II)I È≈Ò «¬‘ √Â≈ ÷πæÒ∑Á≈ ˛Õ
Í∂Ù’√ : ‹√Ú∆ Ï∂◊ÓÍπ∆

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 14 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 Ó≈È«√’ Ø◊ª Á∂ Ó∆˜ª «‘ √Ò≈‘
n Ù≈Ï, ¡¯∆Ó, «√◊∂‡, Ìø◊
Ú◊∂ È«Ù¡ª ÂØ∫ ÍÑ∂˜ ’ØÕ
n Ó≈È«√’ Ø◊ª Á∆ ÁÚ≈¬∆ È≈Ò
Ó∆˜ Á∆ ‘≈Ò «Úº⁄ ⁄ø◊≈ ¡√ ¡≈¿∞‰
˘ ’∞fi ‘ÎÂ∂ Òº◊ √’Á∂ ‘ÈÕ «¬√ ’’∂
«¬‘ Ï‘π ˜»∆ ‘À «’ ÁÚ≈¬∆ ˘ Ò◊≈Â≈
¡Â∂ ‚≈’‡ Á∆ √Ò≈‘ Óπ  ≈«Ï’ «Ò¡≈
‹≈Ú∂Õ
n ¡≈Ó ÂΩ ”Â∂ «¬‘ Ú∂÷‰ «Ú⁄
¡≈«¬¡≈ ‘À «’ Ó≈È«√’ Ø◊∆ ‹ª ¿∞È∑ª Á∂
«ÙÂ∂Á≈ ÁÚ≈¬∆ ˘ «¬º’ Ú≈∆ Ó∆˜ Á∂
·∆’ ‘øπÁ∂ È≈Ò ‘∆ ÏøÁ ’ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ ‹∂
ÁÚ≈¬∆ ˘ ¿∞√Á∂ ’Ø√ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘∆ ÏøÁ
’ «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂ ‹ª Ï◊À ‚≈’‡∆ √Ò≈‘
ÂØ∫ ÷π≈’ ˘ ÿ‡≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂ ª «ÏÓ≈∆
ÁπÏ≈≈ Ùπ» ‘؉ Á≈ ÷Â≈ ÚºË ‹ªÁ≈ ‘À ¡Â∂
«¬‘ Ø◊ ¡º◊∂ ÂØ∫ ‘Ø «˜¡≈Á≈ «Ú◊Û √’Á≈
‘ÀÕ «‹√ ˘ «Ï¡≈È È≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’∂ Õ
n ¡≈͉∂ ÓÈ Â∂ «˜¡≈Á≈ ÏØfi Â∂ ÁÏ≈¿∞ n Ìπº÷ È≈ Òº◊‰∆Õ
È≈ Í≈¿∞Õ ·∆’ √Ó∂∫ Â∂ √Ω‰≈, ¡≈Ó ’È≈ Â∂ ⁄ø◊∆ n ÿÏ≈‘‡, Ï∂ ⁄ À È ∆ ¡Â∂ ÂÈ≈˙ «Úº ⁄
÷π≈’ Â∂ ÷≈‰≈ ˜»∆ ‘ÀÕ «‘‰≈Õ
n Ï∆Ó≈∆ Á∆ Ùπ»¡≈ Á∆¡ª «ÈÙ≈È∆¡ª ‘øπÁ∂ n «÷fiÁ∂ «‘‰≈ ¡Â∂ ¤Ø‡∆ ¤Ø‡∆ ◊ºÒ Â∂ ◊πº√≈
‘∆ («‹Ú∂∫ «’ ÿº‡ È∆∫Á ¡≈¿∞‰≈, ◊πº√≈ ¡≈¿∞‰≈, ÓÈ ¡≈¿∞‰≈Õ
¿∞Á≈√ «‘‰≈ ‹ª «˜¡≈Á≈ ÏØÒ‰≈) ‚≈’‡ ˘ «ÓÒØÕ n «Îº‡ ÍÀ‰∂Õ
n Ó≈È«√’ Ø◊∆ Á∂ «¬Ò≈‹ «Úº⁄ Ò≈ÍÚ≈‘∆ n ’‚ÚºÒ ÍÀ‰∂Õ
È≈ ÚÂØÕ n ¡≈͉∆ «Èº  Íà  ∆ «˜ø Ó ∂ Á ≈∆¡ª Úº Ò
n ¡«‹‘∂ Ø◊∆ ˘ Ú’Â √Ó∂∫ ÁÚ≈¬∆ Á∂‰ «Ë¡≈È È≈ ‘Ø ‰ Õ
Á∆ «˜øÓ∂Á≈∆ ÿ Á∂ «’√∂ «√¡≈‰∂ ˘ ÒÀ‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ n ÓÁª ˘ È≈ ÓÁ ‘Ø ‹≈‰ Á≈ ¡«‘√≈√
‘À, «’™«’ «¬‘ Ø◊∆ Ò≈ÍÚ≈‘ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ‹ª ÌØ◊ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘∆ Ú∆˜ ÷Ò≈√ ‘Ø ‹≈‰≈ ¡Â∂
Ó≈È«√’ Ø◊ª Á∆ ͤ≈‰ : Ó≈È«√’ Ø◊ª «¬√Â∆¡ª «Úº⁄ Ó≈‘Ú≈∆ Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª Á≈
Á∆ ͤ≈‰ ‘∂· «Ò÷∂ Òº¤‰ª ÂØ∫ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ‘À : ‘؉≈Õ
n È∆∫Á ·∆’ Â∑ ª È≈ ¡≈¿∞ ‰ ∆Õ n ¡≈͉∂ ¡≈Í ◊ºÒª ’Á∂ «‘‰≈ ‹ª ΋»Ò
n Ø◊∆ È‘≈¿∞‰ Ë؉ Â∂ √≈Î √πÊ∂ Í«‘≈Ú∂ ÏØÒ∆ ‹≈‰≈Õ
ÂØ∫ ⁄∂ÂøÈ È‘∆∫ ‘øπÁ≈Õ n Â∑ª Â∑ª Á∆¡ª ¡Ú≈˜ª √π‰≈¬∆ Á∂‰∆¡ªÕ
n «¬’º Ò ∂ ÏÀ · ∂ «‘‰≈ Â∂ ¡≈͉∂ ¡≈Ò∂ - n Ï‘π ٺ’∆ ‘Ø ‹≈‰≈ ¡Â∂ «¬‘ Ó«‘√»√
Áπ¡≈Ò∂ «Úº⁄ «ÁÒ⁄√Í∆ È≈ ÒÀ‰≈Õ ’È≈ «’ √≈∂ ÒØ’ ¿∞√ ˘ Ó≈È ‹ª ¿∞√ Á≈ È∞’√≈È
n ¡≈Ó ÂΩ ”Â∂ «√ Áπ÷Á≈ «‘øÁ≈ ‘ÀÕ ’È Â∂ Â∞Ò∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ
n Ø◊∆ ¡«‹‘∆¡ª «Ù’≈«¬Âª ¡≈Ó ’Á≈ n ¿∂∞Â∂«‹Â ‘ج∂ «‘‰≈ ‹ª «‡º’ ’∂ ÏÀ· È≈
‘À - ¤≈Â∆ «Úº⁄ ÁÁ, «„º‚ «Úº⁄ Úº‡ ÍÀ‰∂ ¡Â∂ √’‰≈Õ
‘Ó∂Ù≈ «÷fi∂ «‘‰≈, √∆ «Úº⁄ ¡«‹‘∆ Íë’«¡≈ ‘؉∆ n ÒØÛ ÂØ∫ ÚºË Ù≈Ï, ¡Î∆Ó Â∂ ‘Ø È«Ù¡ª
«Ú«◊¡≈È ‹Ø 15 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 Á∆ ÚÂØ∫ ’È∆Õ
n Ï≈-Ï≈ «¬º’Ø «Ú⁄≈ ¡≈¿∞‰≈, «‹Ú∂∫
Ï≈-Ï≈ ‘ºÊ √Î≈¬∆ Á≈ Ú«‘Ó ’È≈Õ
n Ó≈È«√’ Ø◊ ˙Í∆ ’√ È≈Ò ‘øπÁ∂ ‘ÈÕ
n «¬√Â∆¡ª Á∆ Ó≈‘Ú≈∆ ‹∂ «√ ˘ ⁄Û∑
‹≈Ú∂ ª ¿∞‘ Ó≈È«√’ Ø◊ ω ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ
Ó≈È«√’ Ø◊ª Á∂ ’≈‰ : Ó≈È«√’ Ø ◊ ª
Á∂ ’≈È ‹≈ȉ Ò¬∆ Ï‘π √≈∆¡ª ÷Ø‹ª ‘Ø ‘∆¡ª
‘ÈÕ Ø◊∆¡ª Á∆¡ª Ï‘πÂ∆¡ª Ó≈È«√’ Ï∆Ó≈∆¡ª
¡«‹‘∆¡ª ‘øπÁ∆¡ª ‘È, «‹øÈ∑ª Á≈ ’≈È Òº«Ì¡≈ ‹≈
√’Á≈ ‘ÀÕ «¬‘ Ø◊ Ú≈Â≈Ú‰ È≈Ò ‹π«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈
Ú∆ ‘Ø √’Á≈ ‘À, «‹Ú∂∫ «’√∂ «Ú¡’Â∆ È≈Ò ’¬∆ ¡«‹‘∂
‘≈Á√∂ Ú≈ÍÁ∂ ‘È «‹È∑ª ¡º◊∂ ¿π‘ Ï∂Ú√ ‘ØÚ∂ ª
¿∞‘ Ó≈È«√’ Ø◊∆ ω ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
«¬‘ Ó≈È«√’ Ø◊‹È’ ’≈Ȫ È≈Ò Ú∆ ‹πÛ∂
‘Ø √’Á∂ ‘È, «‹Ú∂∫ «’ Í«Ú≈ Á∂ «’√∂ ‘Ø ‹∆¡
˘ Ú∆ «¬‘ «ÏÓ≈∆ ‘؉∆Õ
«¬√ Á≈ ’≈È «ÁÓ≈◊ Á∂ ¿∞ √ Ì≈◊ ˘
ÍÃ Ì ≈«Ú ’È Ú≈Ò≈ √≈«¬«‰’ ‹ª ‘≈ÓØ È
¡√øÂ∞ÒÈ Ú∆ ‘Ø √’Á≈ ‘À, «‹‘Û≈ √≈‚∆ ÓÈØ-ÁÙ≈
Ò¬∆ «˜øÓ∂Ú≈ ‘ÀÕ «¬√ È≈Ò √≈‚∆¡ª Ì≈ÚÈ≈Úª ¡Â∂
Úº¬∆¬∂ «Úº⁄ ÂÏÁ∆Ò∆ ‘؉ Òº◊Á∆ ‘ÀÕ
Ù∆‹Ø Î ∂ È ∆¡≈ : Ù∆‹Ø Î ∂ È ∆¡≈ «¬’ ◊ø Ì ∆
Ó≈È«√’ Ø◊ ‘À, «¬√ Á≈ ¡√ «’√∂ ¡≈ÁÓ∆ Á∆ Í»∆
Ù÷Ù∆¡Â Â∂ ÍÀ √’Á≈ ‘ÀÕ «¬√ Ø◊ Á≈ ¡√ ¡≈ÁÓ∆
Á∆ √Ó≈«‹’, ¡≈«Ê’, ÍÛ∑≈¬∆ √ÏøË ¡Â∂ ÿ∂¨
ͺ÷ª Â∂ ÍÀ∫Á≈ ‘ÀÕ √Ó∂∫ ÓπÂ≈«Ï’ «¬Ò≈‹ È≈ ‘؉ Â∂
«¬‘ «ÏÓ≈∆ ÚËÁ∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ «¬√ «ÏÓ≈∆ Á∆¡ª Óºπ÷
«ÈÙ≈È∆¡ª ‘È :
’ºÒ∂ ÏÀ· ’∂ ÏÛ-ÏÛªÁ∂ «‘‰≈, ◊ºÒª ’È≈,
Óπ √ ’≈‰≈Õ ¡≈Ú≈˜ª √π ‰ ≈¬∆ Á∂ ‰ ∆¡ª «ÏȪ «’√∂
’≈È Ùº’ ’È≈Õ «ÏȪ «’√∂ ’≈È ؉≈ ‹ª ‘º√‰≈Õ
«ÏȪ «’√∂ ’≈‰ ÿøπÓ∆ ‹≈‰≈Õ ¡≈͉∆ Á∂÷ Ì≈Ò
È≈ ’È∆Õ «ÏȪ «’√∂ ’≈È ÒÛ≈¬∆ fi◊Û≈ ’È≈Õ
¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ √≈Ê∆ Â∂ «ÏȪ «’√∂ ’≈È Ùº’ ’È≈Õ
¿∞ Á ≈√∆ Á≈ Ø ◊ («‚ÍÀ Ù È) : ÓÈ Ï‘π Â
«˜¡≈Á≈ ¿πÁ≈√ «‘‰≈, ’øÓ «Úº⁄ ÓÈ È≈ Òº◊‰≈,
‘ ڒ ʺ’∂-ʺ’∂ «‘‰≈, ¡≈ÂÓ «ÚÙÚ≈√ ÿº‡
‹≈‰≈, ¡≈͉∂ ’øÓ «Úº⁄ ÍÎ≈ÓÀ∫√ ÿº‡ ‹≈‰∆, È∆∫Á
Á≈ ÿº ‡ ‹ª «˜¡≈Á≈ ¡≈¿∞ ‰ ≈, Ìπ º ÷ ÿº ‡ Òº ◊ ‰∆,
«⁄Û«⁄Û≈ÍÈ «‘‰≈, «Ë¡≈È (’ø√ȇÃ∂ÙÈ) «Úº⁄ ’Ó∆
¡≈¿∞‰∆, «˜øÁ◊∆ ÏØfi Òº◊‰∆, ‘∆‰ Ì≈ÚÈ≈ Á∂ «Ú⁄≈
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
¡≈¿∞‰∂, «ÏȪ «’√∂ ’≈È ؉≈, ÓÈ ‹ª ¡≈ÂÓ
‘º«Â¡≈ Ï≈∂ «Ú⁄≈ ¡≈¿∞‰∂Õ
Ú«‘Ó Ø ◊ (¡Ø Ï √«√Ú ’ÓÍÒ«√Ú
«‚√¡Ø‚) : Ú«‘Ó Ø◊ «¬º’ Â∑ª Ó≈È«√’ Ø◊ ‘À
«‹√Á∂ Í∆Û ¡≈ÁÓ∆ Á∂ «ÁÓ≈◊ «Úº⁄ «¬’ «Ú⁄≈/
’ÒÍÈ≈ Ï≈-Ï≈ ¡≈™Á∆ ‘À «‹√Á≈ ’ج∆ ÓÂÒÏ
È‘∆∫ ‘ø π Á ≈Õ «¬‘Ø «‹‘∂ «Ú⁄≈ª/’ÒÍÈ≈Úª È≈Ò
¡≈ÁÓ∆ ÂÈ≈Ú «Úº⁄ «‘øÁ≈ ‘À ¡Â∂ ÂÈ≈Ú ˘ ÿº‡
’È Ò¬∆ ¿∞√˘ «¬√ Â∑ª Á∂ ’øÓ ’È∂ ÍÀ∫Á∂ ‘È
«‹√ Á≈ «’ ’ج∆ Ú∆ ÓÂÒÏ È‘∆∫ ‘øπÁ≈Õ «‹Ú∂∫ «’
ÁÚ≈˜≈ ÏøÁ È≈ ‘؉ Á≈ Ú«‘Ó ‘؉≈ Ï≈-Ï≈ ‘ºÊ
ÓÀÒ∂ ‘ج∂ Ó«‘√»√ ’È∂Õ «¬√ Â∑ª Á∂ «Ú⁄≈ ÓÈ «Úº⁄
¡≈¿∞‰ È≈Ò ÂÈ≈Ú ÚËÁ≈ ‘À ¿∞‘Ȫ «Ú⁄≈ª ‹ª
’øÓ ’È ÂØ∫ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ Ø’‰ Â∂ ¡≈ÁÓ∆ Á≈
ÂÈ≈Ú ‘Ø Ú∆ «˜¡≈Á≈ ÚË ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ¡≈͉∂ ÂÈ≈Ú
˘ ÿº‡ ’È Ò¬∆ ¡≈ÁÓ∆ ˘ «ÚÙ∂Ù ’øÓ ’È∂ ÍÀ∫Á∂
‘ÈÕ «‹√ ’≈È ¿∞√Á∂ ÍÃÂ∆«ÁÈ Á∂ ’øÓ «Úº⁄ π’≈Ú‡ª
¡≈™Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª Á∂ ¡≈ÁÓ∆ Ï≈-Ï≈ ‘ºÊ
Ë؉ Á∂ ¡≈Á∆ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘ Ø◊ «’√∂ ˙Í∆ ’√
ÂØ Ø ∫ È‘∆∫ ‘ø π Á ≈Õ «¬‘Ø «‹‘∂ Ø ◊ ∆ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ª-
’ÒÍÈ≈Úª ÂØ∫ ÍÃ∂Ù≈È «‘øÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘Ȫ ˘ Â∞‘≈‚∂
«Í¡≈ Â∂ ÓºÁÁ Á∆ ÒØÛ ‘ÀÕ
Ï≈¬∆ÍØ Ò  «‚√¡Ø  ‚ : Ï≈¬∆ÍØ Ò 
«‚√¡Ø‚ Á∂ ÁØ Íº÷ ‘øπÁ∂ ‘ÈÕ «¬’ «Úº⁄ Ó∆˜
¿∞Á≈√∆ Ó«‘√»√ ’Á≈ ‘À ¡Â∂ Á»‹∆ «Úº⁄ «ÏȪ «’√∂
’≈È ÷πÙ∆ Ó«‘√»√ ’Á≈ ‘ÀÕ «¬√ Ó≈È«√’ Ø◊ Á∂
ÁØ Í«‘Ò» ‘ÈÕ
(¿). ¿∞ÈÓ≈Á-ÌØ‹∆ (Ó∂È∆¡≈) Á∂ ’∞ºfi Óπº÷
Òº¤‰ :- Ï‘π «˜¡≈Á≈ ◊ºÒª ’È∆¡ª, Úº‚∆¡ª-
Úº‚∆¡ª ◊ºÒª ’È∆¡ª, ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ Ï≈’∆ ÒØ’ª
ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÏπºË∆Ó≈È √Ófi‰≈, «˜¡≈Á≈ ÿ≥πÓ∆ ‹≈‰≈,
Ï‘π  «˜¡≈Á≈ ÷π Ù ‹ª «⁄Û«⁄Û≈ «‘‰≈, ÍÀ √ ≈
«˜¡≈Á≈ ÷⁄ ’È≈Õ
(¡). ¿πÁ≈√∆ («‚ÍÀÙÈ) Á∂ ’∞ºfi Òº¤‰ ‘È
: ÓÈ Ï‘π «˜¡≈Á≈ ¿∞Á≈√ «‘‰≈, ’øÓ «Úº⁄ ÓÈ
È≈ Òº ◊ ‰≈, ‘ ڒ ʺ ’ ∂ - ʺ ’ ∂ «‘‰≈,
¡≈ÂÓ«ÚÙÚ≈√ ÿº ‡ ‹≈‰≈, ¡≈͉∂ ’ø Ó «Úº ⁄
ÍÎ≈ÓÀ∫√ ÿ‡ ‹≈‰∆, È∆∫Á Á≈ ÿº‡ ‹ª «˜¡≈Á≈
¡≈¿∞‰≈, «⁄Û«⁄Û≈ÍÈ «‘‰≈, «˜øÁ◊∆ ÏØfi Òº◊‰∆,
‘∆‰ Ì≈ÚÈ≈ Á∂ «Ú⁄≈ ¡≈¿∞‰∂, «ÏȪ «’√∂ ’≈È
؉≈, ÓÈ ‹ª ¡≈ÂÓ‘º«Â¡≈ Ï≈∂ «Ú⁄≈ ¡≈¿∞‰∂Õ
«¬‘ Ø◊ ˙Í∆ ’√ ‹ª ‹≈Á» ‡»‰∂ È≈Ò È‘∆∫ ‘øπÁ≈Õ
-ÓÈØ«ÁÙ≈ ‘√ÍÂ≈Ò ÏÈ≈Ò≈
16 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ÍÀÁÒ ⁄æÒØ Â∂ ‘Ø ÂßÁπ√Â
ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ Á≈ ¡≈ÈßÁ ‘∆ ¡Òæ◊ ˛Õ Ò◊Ì◊ ⁄æÒ‰ È≈Ò ¡«‹‘≈ ’πfi È‘∆∫ ‘ßπÁ≈Õ
BE@@ √≈Ò Í«‘Òª «‘ÍØ¥‡ ∂ √ È∂ «¬√˘ ““√ÚØÂÓ ¡ΩÙËæ ∆”” n √≈‘ Íz‰≈Ò∆ Á≈ ÂøÁπ√ ‘؉≈ : «ÈÔÓ »Í
«’‘≈ √∆Õ ¡æ‹ Ú∆ «¬‘ ¡Ø◊Â≈ Á∆ «¬’ √Ò ’πß‹∆ ˛Õ È≈Ò ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ È≈Ò Î∂Ϋۡª ¡Â∂ Úæ÷∆¡ª Á∆¡ª
ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ È≈Ò √∆ ¡Â∂ ÓÈ ˘ Ï‘π Ò≈Ì Íz≈Í Ó≈√Í∂Ù∆¡ª Á∆ ’≈‹’πÙÒÂ≈ Ú∆ ÚËÁ∆ ˛Õ √≈‘ ÈÒ∆,
‘ßπÁ≈ ˛Õ «¬√ È≈Ò ÂÈ-ÓÈ Ó‘∆È È≈Ò∆¡ª ¡Â∂ Î∂Ϋۡª
ÁØÚ∫∂ ÂßÁπ√ «‘ßÁ∂ ‘È ¡Â∂ Á∆ Ù’Â∆ Á ÚË ‹ªÁ∆ ˛Õ
Ïπ æ Ë ∆ Á∆ ’≈ÏÒ∆¡Â «Ú⁄ Î∂Ϋۡª Á∂ Ú≈ Ú≈ ÎÀÒ‰
Ú≈Ë≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ ÓÈπæ÷ Á∂ √∆ Â∂ √ß π ◊ ÛÈ È≈Ò ¡ß Á » È ∆
Á∆ ¡æË∆ Â≈’ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÷∂  ÎÒ ÚËÁ≈ ˛,
Â≈’ ª √∆ Á∂ ⁄æÒ‰ ¡≈’√∆‹È ◊z«‘‰ ’È Á∆
Ò¬∆ ω∆ ‘ج∆ ˛Õ ⁄æÒ‰ √Ó∂∫ √ÓÊ≈ ÚËÁ∆ ˛, Ó‘∆È
ÍÀ, ‹ªÿª, Òæ’ ¡Â∂ «Íæ· È≈Ò∆¡ª √≈Î «‘ßÁ∆¡ª ‘È,
Á∆¡ª Ó≈√Í∂ Ù ∆¡ª ’ß Ó Â≈‹≈ ‘Ú≈ ¡ßÁ «Ò‹≈‰ Á∆
’Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘ √ÓÊ≈ Úæ Ë Á∆ ˛, ¡«Ë’
Ó≈√Í∂Ù∆¡ª ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ Ó≈Â≈ ”⁄ ¡ßÁ»È∆ ’≈ÏÈ
«÷æ ⁄ ’∂ √∆ Á∂ Ì≈ ˘ ‚≈¬∆¡≈’√≈¬∆‚ ◊À√ Ï≈‘
√ßÌ≈ÒÁ∆¡ª ‘È ⁄æÒ‰ √Ó∂∫ «È’ÒÁ∆ ˛Õ
‚≈«¬¡≈Î≈Ó ¡Â∂ Íæ√Ò∆¡ª n ÍÀ Á Ò ⁄æ Ò ‰≈ Âπ ‘ ≈‚∆
Á∆¡ª Í∂Ù∆¡ª ˘ Ú∆ «˜¡≈Á≈ ¿»‹≈ ˘ ÚË≈¿π∫Á≈ ˛ : ÍÀÁÒ
’ßÓ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ ª ÓÈπæ÷ ⁄æÒ‰ È≈Ò, «ÁÒ, «ÁÒ Á∆¡ª
÷πæÒ∑ ’∂ Í»∆ Â∑ª √≈‘ ÒÀ √’∂Õ Ó≈√Í∂ Ù ∆¡ª Á∂ ‹≈Ò Á∆
ÓØ«„¡ª ¡Â∂ ◊ÁÈ Á∆¡ª Í∂Ù∆¡ª Ú∆ ⁄æÒ‰ √Ó∂∫ «√ ¡ÁÌπ æ  ’√ ‘ß π Á ∆ ˛Õ ÍÀ Á Ò ⁄æ Ò ‰ È≈Ò
˘ «√æË≈ æ÷‰ «Ú⁄ Í»∆ √‘≈«¬Â≈ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ ⁄æÒ‰ ¡ÀÊ∆Ø√’Ò∂Ø«√√ ÂØ∫ Ï⁄≈˙ ‘πßÁ≈ ˛Õ «‹‘Û≈ «ÁÒ ¡Â∂
√Ó∂∫ ¡√∆∫ √∆ Á∆ ‘∂’ Ó≈√Í∂Ù∆ Á∆ ÚÂØ∫ ’Á∂ ‘ªÕ «¬√ ËÓ‰∆¡ª Á≈ √Ì ÂØ∫ Úæ‚≈ ÁπÙÓ‰ ‘ÀÕ «¬‘ ÂßÁπ√Â∆,
Â∑ª ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰≈ √∆ ˘ ’¬∆ Â∑ª Á≈ Ò≈Ì Í‘ß⁄ π ≈¿π∫Á≈ √πæ«÷¡Â ’ΩÒÀ√‡zΩÒ Ì≈Ú √ßÿ‰Â≈ Ú≈Ò∆ «ÈÍØÍz؇∆È
˛Õ (HDL) Á∆ Ó≈Â≈ ÚË≈¿π∫Á≈ ˛Õ ËÓ‰∆¡ª «Ú⁄ ÷»È Á∂
n «¬‘ ¡≈’√∆’≈’ «’«¡≈ ˛ : ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰≈ ◊æÂÒ∂ Ï‰È ÂØ∫ Ø’Á≈ ˛Õ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰≈ ÈÚ∆¡ª ÷»È Á∆¡ª
Í»È »Í «Ú⁄ ¡≈’√∆’≈’ ’√ ˛Õ ⁄æÒ‰ √Ó∂∫ √≈‚∂ ËÓ‰∆¡ª «Ú⁄ Â≈˜∂ ÷»È Á∆ ◊Â∆ ÚË≈¿π∫Á≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª
√∆ «Ú⁄ ¡≈’√∆‹È Á∆ ’Ó∆ È‘∆∫ «‘ßÁ∆Õ «¬√ ’’∂ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰≈ ÓÈπ÷ æ ˘ ÁØ ıÂÈ≈’ ‘Ó«Ò¡ª ÂØ∫ Ï⁄≈¿π∫Á≈
‘∆ «¬‘ «¬’ Í»‰, √πæ«÷¡Â ’√ ˛ «‹√˘ I@ √≈Ò ˛Õ «ÁÒ Á≈ ÁΩ≈ ¡Â∂ «ÁÓ≈◊∆ (Brain Hamarage) ÁΩ≈
Á∆ ¿πÓ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆ √Ò »Í «Ú⁄ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ «¬√ ’’∂ ‘∆ «ÁÒ Á∂ ÁΩ∂ ÂØ∫ Ï⁄‰ Ò¬∆ √Ì ÂØ∫ ÚË∆¡≈,
˛Õ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ √Ó∂∫ Âπ√∆∫ ÷πæÒ∑∂ ÂΩ ”Â∂ √≈‘ ÒÀ √’Á∂ ‘Ø √√Â≈, √Ò Â∆’≈, ÍÀ Á Ò ⁄æ Ò ‰≈ ˛Õ «ÚË∆ ˘
‹ª ÒÀ∫Á∂ ‘Ø ¡Â∂ ¿π√Á∆ Í»∆ ÚÂØ∫ Ú∆ ’Á∂ ‘ØÕ «¬√ Á≈ ¡Í‰≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
ÓÂÒÏ ˛ «’ √∆ Á∆ ’ج∆ Ú∆ Ó≈√Í∂Ù∆ ¡≈’√∆‹È Á∆ n ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰≈, ÷»È Á∂ ÁΩ∂ ˘ ’߇ØÒ ’Á≈
Íz≈ÍÂ∆ ÂØ∫ «ÏȪ È‘∆∫ «‘ßÁ∆Õ √∆ ˘ Í»∆ Â∑ª ¡≈’√∆‹È ˛ : ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ È≈Ò ÷»È Á∂ ÁΩ∂ Á≈ Ú«Ë¡≈ Á‹≈ ÿ‡
È≈ «ÓÒ‰ ’≈È √∆ «Ú⁄ ’¬∆ Â∑ª Á∂ Ï∂’≈ ÍÁ≈Ê ‹ªÁ≈ ˛Õ ‹∂’ Âπ√∆∫ ‘≈¬∆ ÏÒæ‚ ÍzÀÙ ÂØ∫ Í∆«Û ‘Ø Âª
‹Ó∑≈ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘È ‹ÁØ∫ «’ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ È≈Ò √∆ «Ú⁄ Âπ√∆∫ «¬√ ’√ ˘ Í÷ ’∂ Á∂÷ √’Á∂ ‘ØÕ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰
’ج∆ Ú∆ Ï∂’≈ ÍÁ≈Ê ‹Ó∑≈ È‘∆∫ ‘ßπÁ≈ ¡Â∂ Í»≈ √∆ È≈Ò Â‰≈˙ ÷ÂÓ ‘ßπÁ≈ ˛, ÷»È Á∂ ÁΩ∂ «Ú⁄ √πË≈ ‘ßπÁ≈
√π⁄≈»π „ß◊ È≈Ò ’ßÓ ’Á≈ ˛Õ «˜¡≈Á≈ Ì≈ ¸æ’‰ È≈Ò ˛ ¡Â∂ Ì≈ ˘ ÿæ‡ ’È «Ú⁄ ÓÁÁ «ÓÒÁ∆ ˛Õ «¬√
‹ª ÁΩÛÈ È≈Ò ¡≈Í ˘ «¬È∑ª ÂØ∫ ¤π‡’≈≈ È‘∆∫ «ÓÒÁ≈ ’√ È≈Ò ¿πÍÒ∂ ÷»È Á∂ ÁΩ∂ ˘ H «ÏßÁ»¡ª Âæ’ ÿæ‡
‹ÁØ∫ «’ «¬√ È≈Ò ¡≈Í ˘ Íz∂Ù≈È∆ ‘Ø √’Á∆ ˛ Ízß» ÍÀÁÒ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 17 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 n Ù»◊ ÂØ∫ √πæ«÷¡≈ ÍzÁ≈È ’Á≈ ˛ : ÍÀÁÒ
⁄æÒ‰ √Ó∂∫ «¬√ ÂØ∫ ‘؉ Ú≈Ò∂ Ò≈̪ ˘ «Ë¡≈È ”⁄ æ÷ ’∂,
Ù»◊ Á∆ «ÏÓ≈∆ Á≈ «¬Ò≈‹ Ú∆ «ÈÔÓ »Í «Ú⁄ ’∆Â≈
‹≈ √’Á≈ ˛Õ Ù»◊ ÂØ∫ Í∆«Û «Ú¡’Â∆ «ÈÔÓ »Í «Ú⁄
ÍÀÁÒ ⁄æÒ ’∂ ¡Â∂ ¡≈͉≈ Ì≈ ÿæ‡ ’’∂ «¬√ «ÏÓ≈∆
ÂØ∫ ¤π‡’≈≈ Í≈ √’Á∂ ‘ÈÕ «‹È∑ª ÒØ’ª ˘ ¡‰»Úß«Ù’ ÂΩ
”Â∂ Ù»◊ ‘ج∆ ‘ØÚ,∂ ¿πȪ∑ Ò¬∆ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰≈ ÚÁ≈È √≈ÏÂ
‘Ø √’Á≈ ˛Õ
n ‘æ‚∆¡ª Á∆ √π«æ ÷¡≈ ¡Â∂ ӘϻÂ∆ : ⁄≈Ò∆ «Ó߇
Âæ’ Â∂˜∆ È≈Ò ⁄æÒ‰ È≈Ò ‘æ‚∆¡ª Á∆¡ª Ó≈√Í∂Ù∆¡ª Á≈
Ú≈Ë≈ ‘ßπÁ≈ ˛ ¡Â∂ ‘æ‚∆¡ª Á∆ ӘϻÂ∆ ÚËÁ∆ ˛Õ Ï≈Ò◊
ÒØ’ª «Ú⁄ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ È≈Ò ˙√‡∆˙ÍØΩ«√√ ¡Â∂ ‚∆.
«ÓÈ∂Ò≈¬∆‹∂ÙÈ Á∆ Ø’Ê≈Ó ‘ßπÁ∆ ˛Õ
n Ó؇≈Í∂ ˘ ÿæ‡ ’È Ò¬∆ ≈Ó Ï≈‰ : ÍÀÁÒ
⁄æÒ‰ ˘ ¡≈Ó ÂΩ ”Â∂ ’√ Á∂ «ÁzÙ‡∆’؉ ÂØ∫ ÚË∆¡≈
È‘∆∫ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ÍzÂ ß » «¬‘ √æ⁄ È‘∆∫ ˛, Ì≈Ú∂∫ Âπ√∆∫ ÍÀÁÒ
⁄æÒØ, ÁΩÛØ, ‹ª ‹Ω«◊ß◊ ’Ø, Ï≈Ï Á»∆ ÂÀ¡ ’È Ò¬∆
Ï≈Ï Ó≈Â≈ ”⁄ ‘∆ ’ÀÒØ∆ ÷⁄ ‘ØÚ∂◊∆Õ «¬’ «ÈÙ«⁄Â
Á»∆ Á≈ ¡«Ì¡≈√ Ò◊Ì◊ «¬’Ø «‹‘≈ ‘∆ ‘ßπÁ≈ ˛Õ Â∂˜
⁄æÒ‰≈ √À ’È≈ ‹ª Â∂˜ ÁΩÛÈ≈ «¬√ Á∂ ¡‰«◊‰Â Ò≈Ì
‘ÈÕ ’ÀÒØ∆ Á∆ Ó≈Â≈ Ï≈Ï ‘∆ ÷⁄ ‘ßπÁ∆ ˛Õ
n Ó≈È«√’ √«ÊÂ∆ ÂØÂ≈˜≈ «‘ßÁ∆ ˛ : ‰≈˙
ÂØ∫ Óπ’Â∆ Á≈ √Ì ÂØ∫ √Ω÷≈ «¬Ò≈‹ ˛ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰≈Õ «¬√
È≈Ò Â‰≈˙ ÿæ‡ ‘ßπÁ≈ ˛, ÓÈ ˘ ÙªÂ∆ «ÓÒÁ∆ ˛Õ ‘
ؘ Á∆¡ª Ó≈È«√’ «⁄ßÂ≈Úª ÂØ∫ Óπ’Â∆ Íz≈Í ‘ßÁ π ∆ ˛ ¡Â∂
√∆ ˘ ÈÚ∆∫ ¿»‹≈ Íz≈Í ‘ßπÁ∆ ˛Õ ÎπÂ∆ ¡≈¿π∫Á∆ ˛Õ
ÈÚ∆¡ª ¿πÓ∆Áª ¡Â∂ ¿πÓ◊ ß ª ÍÀÁ≈ ‘ßÁ
π ∆¡ª ‘ÈÕ ¸‰ΩÂ∆¡ª
Á≈ √≈‘Ó‰≈ ’È Á∆ Â≈’ «ÓÒÁ∆ ˛ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ È≈Ò
√∆ «Ú⁄ ¡È∂’ «È¿»- Ø ‘≈ÓØÈ ’ßÓ ’È Òæ◊ ÍÀ∫Á∂ ‘ÈÕ
¡À∫‚«Ø ÎÈ ¡Â∂ ¡À«√Î∂«ÒÈ Ò◊Ì◊ ÓÈ ˘ √æ÷ π ÙªÂ∆ «ÁßÁ∂
‘ÈÕ
n «ÈÔÓ ¡≈Á ω≈˙ : «¬√ ÚæÒ «Ë¡≈È
˜» æ÷Ø «’ ¡≈͉∆ √ÓÊ≈ ¡Èπ√≈ ‘∆ ÍÀÁÒ ⁄æÒÕØ «’Â∂
«¬ßfi È≈ ‘ØÚ∂ «’ Í«‘Ò∂ ‘∆ «ÁÈ Íø‹ «’ÒØÓ∆‡ √À Á≈
«ÈÙ⁄≈ ’ ÒÚØÕ Ùπ¡ » ≈ ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ ’Ø ¡Â∂ «Î ‘ΩÒ∆-
‘ΩÒ∆ ⁄≈Ò ÚË≈˙Õ Í«‘Ò∂ ‘ÎÂ∂ «Ú⁄ ÍzÂ∆«ÁÈ AE-B@
«Ó߇ ‘∆ ⁄æÒÕØ ¿π√ÂØ∫ Ï≈¡Á ÍzÂ∆ ‘ÎÂ≈ A@ «Ó߇ Âæ’ ◊Â∆
ÚË≈¿π∫Á∂ ‘Ø ¡Â∂ ⁄ΩÊ∂ ‘ÎÂ∂ Âæ’ ¡≈͉∆ √À ˘ DE «Ó߇
Âæ’ ÚË≈ Ò˙Õ
√À Á∆ ÔØ‹È≈ :
«ÁÈ A-G AE-B@ «Ó߇
«ÁÈ H-AD BE-C@ «Ó߇
«ÁÈ AE-BA CE-D@ «Ó߇
«ÁÈ BB DE «Ó߇
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
n ‘ÎÂ∂ «Ú⁄ ÿæ‡Ø ÿæ‡ ⁄≈ Íø‹ «ÁÈ ÍÀÁÒ ⁄æÒØ
: ¡≈Í Á≈ «¬‘ ‘Ω√Ò≈ «‘‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ √À ’È
Ò¬∆ ¿πÂÙ≈‘ ÿæ‡ È≈ ‘ØÚÕ∂ Ùπ» Ùπ» «Ú⁄ ¡≈Í Á≈ ÓÈ ‚ØÒ
√’Á≈ ˛, ÍzÂß » «¬ßfi È≈ ‘؉ «Á˙Õ √À ’È √Ó∂∫ √≈Ê ÒÀ‰
Ò¬∆ ¡≈͉∂ «’√∂ ÁØ√ ˘ ‹ª ‹∆ÚÈ √≈Ê∆ ˘ «Â¡≈ ’Ø
È‘∆∫ ª ¡≈͉≈ Ú≈’ÓÀÈ, √ß◊∆ √π‰È Ò¬∆ ⁄Ò≈ Ò˙Õ
‹∂’ √À ’È Á∆ ¡≈Á ÍÀ ‹≈Ú∂ ª «’√∆ Ú∆ π’≈Ú‡
˘ «Ú⁄ È≈ ¡≈¿π‰ «Á˙Õ
n ÎπÂ∆ È≈Ò ⁄æÒØ : ‹∂’ Âπ√∆∫ ÂßÁπ√ ‘Ø Âª
«¬ßÈ∆ Â∂˜ ⁄æÒØ «’ Âπ‘≈‚∂ «ÁÒ Á∆ ËÛ’‰ ¿πÍÒ∆ ¡Â∂
‘∂·Ò∆ ÍÛ∑ Á∂ «Ú⁄’≈ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ «ÁÒ Á∆ ËÛ’È
Á∆ ¿πÍÒ∆ ÍÛ∑ ˘ ÂÀ¡ ’È≈ √Ω÷≈ ‘ßπÁ≈ ˛Õ ¡≈͉∆
¿ππÓ ˘ BB@ «Ú⁄Ø∫ ÿ‡≈ «Á˙Õ ‹∂’ Âπ‘≈‚∆ ¿πÓ DE
√≈Ò ˛ ª ¡≈͉∆ ¿πÓ ˘ BB@ «Ú⁄Ø∫ ÿ‡≈ «Á˙ Ì≈Ú
BB@-DE= AGE, Âπ‘≈‚∂ «ÁÒ Á∆ ËÛ’‰ AGE ‘؉∆
⁄≈‘∆Á∆ ˛ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á «¬√ ¿πÍÒ∆ «ÁÒ Á∆ ËÛ’È
Á≈ F@ ¡Â∂ H@ ÍzÂ∆Ù ÍÂ≈ ’Ø : AGE&F@/A@@=A@E
¡Â∂ GE&H@/A@@=AD@Õ «¬√ Ò¬∆ ‹∂’ Âπ‘≈‚∆ ¿πÓ
DE √≈Ò ‘ØÚ∂, Âπ‘≈˘ «¬ßÈ≈ Â∂˜ ÁΩÛÈ≈ ‘ØÚ∂◊≈ «’ Âπ‘≈‚∂
«ÁÒ Á∆ ËÛ’‰ A@E ÂØ∫ AD@ ÍzÂ∆ «Ó߇ Á∂ «Ú⁄’≈ ‘ØÚÕ∂
¡≈͉∆ ÈϘ Á∆ ¿π√ √Ó∂∫ ‘∆ «◊‰Â∆ ’Ø ‹ÁØ∫ Âπ√∆∫ Í»∆
Â∂˜∆ È≈Ò ⁄æÒ ‘∂ ‘ØÕ ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ Á≈ √Ú¿πÂÓ Ò≈Ì
«¬√ ⁄≈Ò Â∂ ⁄æÒ‰ È≈Ò ‘∆ Íz≈Í ‘ØÚ∂◊≈Õ
n ‚≈’‡ Á∆ √Ò≈‘ ˜» Ò˙ : ‹∂’ Âπ√∆∫
ÂßÁπ√ ‘Ø ¡Â∂ Âπ‘≈‚∆ ¿πÓ D@ √≈Ò ÂØ∫ ÿæ‡ ˛ ª Âπ√∆∫
ÍÀÁÒ ⁄æÒ‰ Á≈ ¡«Ì¡≈√ Âπß Ùπ» ’ √’Á∂ ‘ØÕ Ízß»
«’√∂ Íz’≈ Á≈ Ø◊ ‘؉ ’≈È ¡≈Í ˘ √≈ÚË≈È∆ Ú‰∆
⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ «¬√ ‘≈Ò «Ú⁄ ¡≈Í ˘ ¡≈͉∂ ȘÁ∆’∆
‚≈’‡ È≈Ò √Ò≈‘ ÓÙÚ≈ ˜» ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
A. ‹∂’ ¡≈Í Á∆ ¿πÓ D@ √≈Ò ÂØ∫ ¿πÍ ˛Õ
B. ¡≈Í Á≈ ÷»È Á≈ ÁΩ≈ AF@/A@@ ... ‹ª «¬√
ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ˛Õ
C. ‹∂’ Âπ√∆∫ «ÁÒ Á∂ Ø◊, Ù»◊ ‹ª ‹ØÛª Á∂
ÁÁ ÂØ∫ Í∆«Û ‘ØÕ
D. ¡≈Í ˘ «ÁÒ Á≈ ÁΩ≈ ÍÀ ’∂ ‘«‡¡≈ ‘ØÚ∂Õ
E. ¡≈ÍÁ∂ Í«Ú≈ «Ú⁄ ÿæ‡ ¿πÓ «Ú⁄ «ÁÒ
Á≈ ÁΩ≈ ÍÀ‰ Á≈ «¬«Â‘≈√ ‘ØÚ∂Õ
n Ø◊ Á∂ ⁄∂Â≈ÚÈ∆ Ú≈Ò∂ Ò椉ª ÚæÒ ˜»
«Ë¡≈È «Á˙ : ¿πȪ∑ Ò椉ª ÚæÒ ˜» «Ë¡≈È «Á˙ «‹È∑ª
«Ú⁄ Âπ‘≈˘ «’√∂ Ø◊ ‘؉ Á∆ √ßÌ≈ÚÈ≈ Ó«‘√»√ ‘ØÚÕ∂ ‹∂’
ÍÀÁÒ ⁄ÒÁ∂ √Ó∂∫ ¡≈Í ˘ ⁄æ’ ¡≈¿π‰, Ï∂‘ØÙ∆ ¡≈ ‹≈Ú∂,
¤≈Â∆ «Ú⁄ ‹’ÛÈ Ó«‘√»√ ‘ØÚ∂ ‹ª ¤≈Â∆ «Ú⁄ ÁÁ ‘ØÚÕ∂
«ÁÒ Á∆ ËÛ’‰ ÚË∂ ¡Â∂ ¡⁄≈È’ √≈‘ Á≈ ÿπæ‡ ‘؉≈
Ó«‘√»√ ‘ØÚ∂ ª Âπß ¡≈͉∂ ‚≈’‡ È≈Ò √ßÍ’ ’ØÕ
- √ÂÈ≈Ó «√ßÿ “√ß»È∆”
18 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ÏÒÚ∆ Ï≈√∆, ’ÀÒ∆¯ØÈ∆¡≈
ivigAwnk ^brW
! ¡º◊ È≈Ò ÍºÊ ÂØ∫ ¡Ω˜≈ ω≈ √’Á≈ √∆ ͺÊ
‰‹∆ fiÈ∂, ¯ØÈ IHAEF-@GGAG

¡È∞√≈ ÎØÈ «Úº⁄ Â∞‘≈˘ Â∞‘≈‚∂ «٫¡ª Á∆ «Ï‘Â

Ô∞ º ◊ Á≈ Ó≈ÈÚ ‹≈‰’≈∆ «ÓÒ √’Á∆ ‘À Â∂ ’¬∆ Ú≈ «¬‘ Âπ‘≈‚∆
¶‚È - ͺÊ Ô∞º◊ «Ú⁄ Òπ‘≈ ¡º◊ Á∆ ¡≈͉∆ √Ófi ÂØ∫ Ú∆ ⁄ø◊∆ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ «¬‘ ÷Ø‹
ÚÂØ∫ ’ ’∂ «Âº÷∂ ¡Ω˜≈ ω≈«¬¡≈ ’Á∂ √ÈÕ «¬‘ √Ó≈‹ «Ú«◊¡≈È∆¡ª ¡Â∂ ¿∞È∑ª ÒØ’ª Ú≈√Â∂ ÈÚ∆¡ª
’øÓ ‘π‰ ÂØ∫ AFD@@@ √≈Ò Í«‘Òª ‘øπÁ≈ «‘≈ ‘ÀÕ √øÌ≈ÚÈ≈Úª Á≈ Á ÷ØÒ∑ √’Á∆ ‘À ‹Ø «¬‘ ‹≈ȉ≈
«¬‘ Á≈¡Ú≈ «Ú«◊¡≈È∆¡ª È∂ ’∆Â∆ ÈÚ∆∫ ÷Ø‹ «Ú⁄ ⁄≈‘øπÁ∂ ‘È «’ ÒØ’ √Ó≈‹’ ÂΩ ”Â∂ «’Ú∂∫ «Ú⁄Á∂
’∆Â≈ ‘ÀÕ «¬√ Íë’«¡≈ ˘ «¬‘ √∂’ Á∂‰ Á∆ «ÚË∆ ¡Â∂ √ø Í ’ ω≈™Á∂ ‘ÈÕ «¬√ ÷Ø ‹ Ú≈√Â∂ «¬’
(‘∆‡ ‡∆‡ÓÀ∫‡) «’‘≈ ’Á∂ ’ΩÓªÂ∆ ‡∆Ó È∂ ÓÀ√∂«⁄¿±√‡√
√ÈÕ Í«‘Òª «¬‘∆ √Ó«fi¡≈ «¬ø√‡∆«⁄¿±‡ ¡≈Î ‡À’È≈ÒØ‹∆
‹ªÁ≈ √∆ «’ √∂ ’ Á∂ ‰ Á∆ Á∂ ID «Ú«Á¡≈Ê∆¡ª ˘
«¬√ «ÚË∆ Á∆ ÚÂØ∫ BE@@@ ¡«‹‘∂ √ÀµÒÎØÈ Á∂ «ÁºÂ∂ «‹øÈ∑ª
√≈Ò Í«‘Òª ‘Ø«¬¡≈ ’Á∆ «Úº⁄ ¿∞È∑ª Â∂ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∆
√∆, Í ‘π ‰ ÷Ø ‹ ∆¡ª Á∆ ‘ ’≈Ò Á≈ «’≈‚ Á‹
’Ω Ó ªÂ∆ ‡∆Ó È∂ ¡≈͉∂ ’È Á∂ √≈·Ú∂ ¡  ÂØ ∫
◊øÌ∆ ¡«Ë¡ÀÈ Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ «¬Ò≈Ú≈ «¬‘ ‹≈ȉ Ò¬∆
Á≈¡Ú≈ ’∆Â≈ ‘À «’ Ó≈ÈÚ Ï«Ò¿±‡πºÊ Ú∆ Òº◊≈ ‘Ø«¬¡≈
ͺÊ ÂØ∫ ¡º◊ Á∆ ÚÂØ∫ ’’∂ √∆ ’Á∂ «’√∂ È∂ ÎØÈ ÏøÁ ’
«Âº÷∂ ÏÒ∂‚ AFD@@@ √≈Ò «ÁºÂ≈Õ «¬øÈ∑ª «Ú«Á¡≈Ê∆¡ª
Í«‘Òª Ú∆ ω≈ «Ò¡≈ ˘ ¡≈¬∂ ÎØÈ Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ √Ó∂∫
’Á≈ √∆Õ «Ú«◊¡≈È∆¡ª Á∂ ÍÀ ‡ È ˘ ‹ÁØ ∫ Ú≈«⁄¡≈
¡È∞ √ ≈ ¡º ◊ È≈Ò Ï‘π  «◊¡≈ ª ÍÂ≈ Òº«◊¡≈ «’
«˜¡≈Á≈ Â≈ÍÓ≈È ÚË≈¿∞‰ «Ú«Á¡≈Ê∆ √Ó∂∫ Á∂ «Ò‘≈‹
È≈Ò ÒØ ‘ ≈ Â∂ ‘Ø  Ë≈ª È≈Ò ‘∆ «¬‘ ‹≈‰ ÒÀ∫Á∂ √È
Á∆¡ª «ÚÙ∂Ù√Â≈Úª ‘∆ ÏÁÒ «’ ¿∞È∑ª ˘ ÎØÈ ’È Ú≈Ò≈
‹ªÁ∆¡ª ‘È, «¬√ ’’∂ ’Ω‰ √∆Õ ¿π‘ A@@ «Ú⁄Ø∫ IE
¡≈«Á Ó≈ÈÚ ÍºÊ ˘ ◊Ó Ú≈ √‘∆ ͤ≈‰ ’ ÒÀ ∫ Á∂
’’∂ «Âº÷∂ ¡Ω˜≈ ω≈ ÒÀ∫Á≈ √ÈÕ «‹‘Û∂ «Ú«Á¡≈Ê∆
√∆Õ «¬√ ÷Ø ‹ ‡∆Ó Á∂ Óπ º ÷ ¡«‹‘≈ È‘∆∫ ’ √’Á∂ √È
«Ú«◊¡≈È∆ ’≈«¬Ò Ï≈¿±È, Áº÷‰∆ ¡Î∆’≈ «Ú⁄ ¿∞È∑ª Á∂ ÚË∂∂ «ÓºÂ È‘∆∫ √ÈÕ ’¬∆ ¡«‹‘∂ Ú∆ √È
’∂͇≈¿±È, Ô±È∆Ú«√‡∆ «Ú⁄ ÍÃØÎÀ√ ‘È Á≈ ’«‘‰≈ «‹‘Û∂ ’øÓ Á∂ √Ó∂∫ «Ú⁄ ¡≈͉∂ ÁØ√ª ˘ ÎØÈ ’Á∂
‘À «’ ¡≈«Á Ó≈ÈÚ ¡º◊ Á∆ Úº÷-Úº÷ Â∑ª ÚÂØ∫ ’È≈ √ÈÕ
‹≈‰Á≈ √∆Õ ¿∞È∑ª «’‘≈ «’ ¿∞√ Ôºπ◊ Á≈ Ó≈ÈÚ Ï∂‘ºÁ ! ؘ Á∆ Â∂˜ √À ÚË≈™Á∆ ‘À ¿∞Ó
¡’ÒÓ≥Á √∆Õ ÓÀ∫ È‘∆∫ √ÓfiÁ≈ «’ Ì≈Ù≈ Á∂ «Ó¡≈ Òø‚È - ؘ Á∆ Â∂˜ √À Â∞‘≈‚∆ ¿∞Ó Á∂
«ÏȪ ¡«‹‘∆ Óπ‘≈ ¡◊Ò∆¡ª Í∆Û∆¡ª Á∂ √ÍπÁ Ú∂ ÚË≈ √’Á∆ ‘ÀÕ Ú≈«Ùß◊‡È Â∂ ’ÀÒ∆ÎØÈ∆¡≈ Á∂
’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ‘ÀÕ Í≈ÒØ ¡≈Ò‡Ø Á∂ ÚÀ‡È‹ ¡Î∂¡‹ ÓÀ‚∆’Ò √À‡ª Á∂
! ¡≈͉∂ √ÀµÒÎØÈ ÂØ∫ Íπº¤Ø Â∞‘≈‚≈ ’∆Ï∆ ÁØ√ ’Ω‰ ÷Ø‹≈Ê∆¡ª ÚºÒØ∫ ’∆Â∂ ¡«Ë¡ÀÈ ¡È∞√≈ ‘ Ø‹ B@
‘À? ÂØ∫ D@ «Ó≥‡ Âæ’ Á∆ Â∂˜ √À Ú‚∂∆ ¿∞Ó Á∂ ÒØ’ª
«È¿±Ô≈’ - ’∆ Â∞√∆∫ ‹≈ȉ≈ ⁄≈‘øπÁ∂ ‘Ø Á∆ ¿∞Ó ”⁄ Ú≈Ë≈ ’ √’Á∆ ‘ÀÕ «¬√ ÷Ø‹ ‡∆Ó Á∆
«’ Â∞ ‘ ≈‚∂ ¡√Ò ÁØ √  ’Ω ‰ ‘ÈÕ «¬√Á≈ ‹Ú≈Ï ¡◊Ú≈¬∆ ’È Ú≈Ò∂ Í∆‡ ’Ø’∆ÈØ√ Á≈ ’«‘‰≈ ‘À
Â∞‘≈‚∂ √ÀµÒÎØÈ ÂØ∫ «ÓÒ √’Á≈ ‘ÀÕ «¬’ ÈÚ∆∫ ÷Ø‹ «’ Ì≈Ú∂∫ √º⁄ ª «¬‘∆ ‘À «’ Ïπ„≈Í≈ Â∂ ÓΩ ¡‡ºÒ
«Ú«◊¡≈È ‹Ø 19 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ‘È Í «√Î ‘∂’ ¿∞Ó ”⁄ ¡È∞√≈ Áº÷‰∆ ¡Ó∆’≈ Á∂
√∆’ ÂΩ  ”Â∂ ⁄π √ Â- ϪÁª Á∂ √ø◊∆ È≈Ò ¿∞√
Áπ√ «‘‰ È≈Ò ÁØȪ Á∆ Á≈ ’≈Î∆ ÍÃ∂Ó ‘ÀÕ ÏªÁª ˘
Á ”⁄ ‘∂  Î∂  ’∆Â≈ ‹≈ ‹ÁØ ∫ ‚ Ú≈Ò≈ √ø ◊ ∆Â
√’Á≈ ‘ÀÕ «¬√ ‡∆Ó È∂ Úº÷- √π‰≈«¬¡≈ «◊¡≈ ª Í≥‹ ’∞
Úº÷ ͺËª Â∂ √∆’ ÂΩ ”Â∂ «Ó≥ ‡ Ó◊Ø ∫ ¿∞ È ∑ ª ’≈‘Ò
√◊Ó ÒØ ’ ª Á∂ Óπ ’ ≈ÏÒ∂ «Ú÷≈¿∞‰∆ Ùπ» ’ «ÁºÂ∆ Í
√π√ «’√Ó Á∂ G@ ÂØ∫ IB ‹ÁØ∫ ¿∞È∑ª ˘ ‘Ò’≈ √ø◊∆Â
√≈Ò Á∆ ¿∞Ó Á∂ ¡≈ÁÓ∆¡ª √π‰≈«¬¡≈ «◊¡≈ ª ¿∞È∑ª
Â∂ ¡«Ë¡ÀÈ ’∆Â≈Õ ‡∆Ó È∂ ¤≈Òª Ó≈È∆¡ª ¤º‚ ’∂ √ªÂ
Á∂«÷¡≈ «’ ‘ ÁØ «Ó≥‡ Á∆ «⁄ºÂ ÷≈‰-Í∆‰ ÚºÒ Óπ‘≈
’√ È≈Ò ÓΩ  Á A@ ÓØÛ Ò¬∆Õ ÷Ø‹’≈ª È∂ Ó◊Ø∫
Î∆√Á∆ ÿº ‡ ‘ø π Á ∆ ◊¬∆Õ Áº«√¡≈ √∆ «’ «¬√ ÷Ø‹ È≈Ò
¡√Ò ”⁄ ¡«Ë¡ÀÈ ”⁄ G@- ‹≈ÈÚª È≈Ò √ø ⁄ ≈ Á∂
IB √≈Ò Á∂ C@@ ÂØ ∫ Úº Ë ÷∂Â ”⁄ ÈÚ∆∫ ÍÃ≈ÍÂ∆ ‘ج∆
¡≈ÁÓ∆ Ò¬∂ ◊¬∂ Õ ‡∆Ó È∂ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª «’‘≈ ¡≈Ó Ó≥«È¡≈
«¬ø È ∑ ª Á∂ √∆’ ÌŒ≈ Â∂ ‹ªÁ≈ ‘À «’ ‹≈ÈÚ «√Î
«√◊‡ÈØÙ∆ Á∂ È≈Ò-È≈Ò Ìπº÷∂ Â∂ ‚ Á∂ Ó≈∂ ‘∆ √ø⁄≈
‚≈’‡∆ «Í¤Ø’Û Ú∆ «Ú⁄≈ ¡Ë∆È «Ò¡≈Õ «¬øÈ∑ª ’Á∂ ‘È Í ◊ºÒ ª «¬√ ÂØ∫ ¡º◊∂ ‘ÀÕ
Á≈ ¤∂ √≈Ò «Ë¡≈È º«÷¡≈ «◊¡≈ Â∂ «¬øÈ∑ª Á∆¡ª Ô±È∆Ú«√‡∆ ¡≈Î «Ú√’≈«√È-ÓÀ‚∆√È Á∂
√◊Ó∆¡ª ‹ª ÓΩ ¡≈«Á «’≈‚ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ ÷Ø‹’≈ ⁄≈Ò√ √ÈØ¡‚È È∂ «’‘≈ √ø◊∆ÂÓ¬∆ ºÂ
’√ Á∂ ¡Ë≈ Â∂ Ïø«Á¡ª ˘ ⁄≈ ÙÃ∂‰∆¡ª √π ‰ È Ú≈«Ò¡ª Á∂ ÚÂ∆∂ «Ú⁄ ’¬∆ √Á∆Ú∆∫
«Ú⁄ Úø«‚¡≈ «◊¡≈ «ÏÒ’∞Ò ÿº‡ «Î‡ÈÀµ√ ◊πºÍ Á∂ ÂÏÁ∆Ò∆¡ª «Ò¡≈™Á∆¡ª ‘ÈÕ Í √ø ◊ ∆ È≈Ò
A@@ ¡≈ÁÓ∆ «¬√ ÁΩ≈È Ó∂Õ «‹√ ÂØ∫ ¿∞ÍÒ∂ √◊Ó ‹≈ÈÚ √ªÂ ‘øπÁ∂ ‘È ÿº‡ «‘Ò‹πÒ ’Á∂ Â∂ ÚºË
◊πºÍ Á∂ GD Á«Ó¡≈È∆ ’√ ’È Ú≈Ò∂ ED Â∂ ÷ªÁ∂-Í∆∫Á∂ ‘ÈÕ ’≈‘Ò Ú∆ ÿº‡ «Ú÷≈™Á∂ ‘ÈÕ ¿∞È∑ª
√Ì ÂØ∫ ÚºË ’√ ’È Ú≈Ò∂ DF ¡≈ÁÓ∆¡ª Á∆ «’‘≈ «’ ÷Ø ‹ È≈Ò «¬‘ √ͺ Ù ‡ ‘Ø « ¬¡≈ «’ «¬√
ÓΩ ‘ج∆Õ «¬‘ Ú∆ Á∂«÷¡≈ «◊¡≈ «’ ÊØÛ∂∑ «‹‘∂ ÚºË ‹≈ÈÚ Á∆ «¬‘ ÚøÈ◊∆ ª ˜» ‘∆ √ø⁄≈ Á≈ Ì≈Ú
÷»È Á∂ ÁÏ≈¡ Ú≈Ò∂ ÒØ’ ‹∂’ √∆’ ÂΩ ”Â∂ «Îº‡ ‹≈‰’≈∆ ÒÀ‰ ÂØ∫ ÚºË Ó≥ÈÁ∆ ‘ÀÕ
«‘ø Á ∂ ‘È Âª ¿∞ ‘ ¶Ó≈ √Óª «‹™Á∂ ‘ÈÕ «¬√
¡«Ë¡ÀÈ ”⁄ DGCE ¡≈ÁÓ∆ (¡Ω√ ¿∞Ó EF √≈Ò) «ÚÙ∂Ù ËßÈÚ≈Á
Ò¬∂ ◊¬∂ ‹Ø ÷»È Á∂ ¡≈Ó ÁÏ≈¡ Á∂ ¿∞⁄ÂÓ Í≈√∂ Ú≈Ò∂
«È¿± ˜ ∆ÒÀ ∫ ‚ ”⁄ «‘ß Á ∂ √≈Ê∆ ¡ÚÂ≈
√ÈÕ A@ √≈Ò Á∂ √Ó∂∫ ÁΩ≈È «¬øÈ∑ª ”⁄Ø∫ √Ì ÂØ∫ ÚºË
«√øÿ «È¿±˜∆ÒÀ∫‚ ‹Ø «’ Ù‘∆Á Ì◊ «√ßÿ ⁄À∆‡∂ÏÒ
’√ ’È Ú≈«Ò¡ª ”⁄ GE Î∆√Á∆ ÚºË «‹¿∞‰
‡º√‡ È≈Ò ‹πÛ∂ ‘ج∂ ‘È È∂ ÓÀ◊˜∆È “«Ú«◊¡≈È
√ÓºÊ≈ Á∂÷∆ ◊¬∆Õ «¬‘ «√º‡∂ Ï≈√∆ÒØÈ≈ Á∆ Ô±Í∆¡È
‹Ø” ˘ «È¿±˜∆ÒÀ∫‚ «Úæ⁄ Ú√Á∂ Íø‹≈Ï∆¡ª Á∂ ÿ
√π√≈«¬‡∆ ¡≈Î ’≈‚∆¿πÒØ‹∆ ’ª◊√ ”⁄ Í∂Ù ’∆Â∂ ÿ «Ò‹≈‰ Á∆ Óπ«‘øÓ «Úº„∆ ‘ج∆ ‘ÀÕ «¬√ ’Û∆
◊¬∂Õ Â«‘ «¬È∑ª È∂ «Ú«◊¡≈È ‹Ø Á∂ Í«‘Òª D@
! ‹≈ÈÚ Ú∆ √ÓfiÁ∂ ‘È √ø ◊ ∆ ˘ Ò≈¬∆Î ÓÀ∫Ï«ÙÍ («¬æ’ Òæ÷ πÍÀ) Ì∂‹∆¡ª ¡Â∂ «¬√
Ú≈«Ùø◊‡È - √ø◊∆ Á∂ ÓÈ∞º÷∆ ‹‹Ï≈ ¿∞µÂ∂ Ó‘∆È∂ «Î B@ Ò≈¬∆¯ ÓÀ∫Ï«Ùæͪ (Í‹≈‘ ‘˜≈
¡√Í≈¿± ‘؉ Ï≈∂ ª ’ج∆ Ùº’ ‘∆ È‘∆∫ Í ÈÚ∆∫ πÍÀ) ‘Ø «¬’æ·∆¡ª ’’∂ Ì∂‹∆¡ª ‘ÈÕ ¡Á≈≈
÷Ø‹ ¡È∞√≈ ϪÁª ¿∞µÂ∂ Ú∆ √ø◊∆ Á≈ ¡√ ‘πøÁ≈ «Ú«◊¡≈È ‹Ø √≈Ê∆ ¡ÚÂ≈ «√øÿ Á∂ «¬√ ¿∞µÁÓ
‘ÀÕ Í Ù ‘À «’ «¬‘ √ø◊∆ Ú∆ ϪÁª Ú≈Ò≈ Á∆ ÙÒ≈ÿ≈ ’Á≈ ‘Ø«¬¡≈ ¿πÈ∑ª ”Â∂ Ó≈‰ Ó«‘√»√
‘∆ ‘Ø Ú ∂ Õ ¡Ó∆’∆ ÷Ø ‹ ’≈ª Úº Ò Ø ∫ ’∆Â∆ ◊¬∆ ÷Ø ‹ ’Á≈ ‘ÀÕ

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 20 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 √≈Ë» √øª Á∆ ¡√Ò∆¡Â
ºÏ Á∂ ÏøÁ∂ ’‘∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂
√≈Ë» √øª Á∂ ’øÓª ˘ ‹∂’ È∂Û∂ ÂØ∫
Á∂«÷¡≈ ‹≈Ú∂ ª √Ófi «Úº⁄ ¡≈ ‹ªÁ≈
‘À «’ √≈Ë» Á∂ Ï≈‰∂ «Ú⁄ ¿∞È∑ª Á∆
¡√Ò∆¡Â ’∆ ‘ÀÕ
√≈Ë» √ø  ª ¡Â∂ Í≥ ‚ ∂
Íπ‹≈∆¡ª Á∆ ◊ºÒ ºÏ «’™ È‘∆∫
√π‰ «‘≈, «¬√ Á≈ ‹Ú≈Ï Ù≈«¬Á
‘∆ Ì◊Ú≈È/ºÏ Á∂ «¬‘ ÁÒ≈Ò Á∂
√’‰Õ ÍÃø± «¬È∑ª Á≈ «ÚØË ÍÃÁÙÈ
’È≈ «¬‘ √≈Ï ’Á≈ ‘À «’ ºÏ
Á∆ ‘Ø∫Á ’ج∆ ◊ºÍ ‘ÀÕ
Ì◊ª ˘ «ÁÈ ≈ º Ï
Á∆¡ª «√¯Âª/Ú«‚¡≈¬∆ ◊≈-◊≈ ’∂
Áº√‰ Ú≈Ò∂ √≈Ë» √ø «Í¤Ò∂ A √≈Ò
ÂØ∫ Ì≈Â∆ ‹ÈÂ≈ Í≈‡∆ Á∆ √’≈ Á∂ √≈‘Ó‰∂ ’Á∂
‘≈Û∂ ’º„Á∂ ‘È Âª ’Á∂ ËΩ∫√ Á∂‰ Ò◊Á∂ ‘È «’
√≈‚∆¡ª Ó≥◊ª Í»∆¡ª ’Ø È‘∆∫ ª ¡√∆∫ √’≈ ‚∂◊
«Á¡ª◊∂, Ù≈Í Á∂ «Á¡ª◊∂ ‹ª Î∂ ≈‹ «Ú¡≈Í∆
¡≥ÁØÒÈ ¤∂Ûª◊∂Õ
‹Á «¬È∑ª ÂØ∫ ’∞ºfi È‘∆∫ ’ ‘πøÁ≈ ª Óπº÷
Ó≥Â∆ «ÈÚ≈√ Á≈ «ÿ≈¿∞ ’È Á∆ ËÓ’∆ Á∂‰ Ò◊Á∂
‘ÈÕ «¬È∑ª √øª ˘ «¬‘ «◊¡≈È ÍÃ≈Í ‘Ø «◊¡≈
‘À «’ «‹‘Û≈ ¿∞È∑ª ˘ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À ¿∞‘ Ó≥Á «Ú⁄
ÏÀ·∆ ͺÊ Á∆ Ó»Â∆ È‘∆∫ Á∂ √’Á∆, ‹∂ Óπº÷ Ó≥Â∆
«ÙÚ≈‹ «√øÿ ⁄Ω‘≈È ⁄≈‘π‰ ª ˜» Á∂ √’Á∂ ‘ÈÕ
Ó≥◊ª ’∆ ‘È : √Ú∂∂ Ù≈Ó ¡≈Â∆, ÍÃÚ⁄È,
Ôº◊ ‘ÚÈ ’’∂ Ì◊ª ÂØ∫ ÍÀ√≈ fi‡’≈ ’∂ ¡≈͉≈
Í∂‡ Í≈Ò‰ Ú≈Ò∂ «¬È∑ª Óπ¯Â÷Ø √≈Ë» √øª Á∆¡ª Ó≥◊ª
Ï∂‘ºÁ √≈¯ ‘È «’ Ó· Ó≥Áª Á∆ ˜Ó∆È ‹≈«¬Á≈Á
√≈˘ Á∂ «Á¿∞, ÷∂Â∆ «’√≈È∆ Á∂ Ò¬∆ Ú∆ ˜Ó∆È «Á¿∞,
Ó·Ó≥Áª «Úº⁄ √’≈∆ ÁıÒ ¡≥Á≈˜∆ ÏøÁ ’Ø «’™«’
Ì◊ ˘ Ì◊Ú≈È/ºÏ º’ ¡√∆∫ Í‘πø⁄≈™Á∂ ‘ª «¬√
Ò¬∆ ¿∞√ Á∆ ÍÀÈÙÈ Ú∆ «Á˙Õ
«˜¡≈Á≈Â √≈Ë» √ø «’øÈ∆ Ù≈‘∆ «˜øÁ◊∆
«‹™Á∂ ‘È «¬‘ «¬‘Ȫ ˘ È∂Û∂ ÂØ∫ Á∂÷‰ Ú≈Ò∂ «Ï‘Â
‹≈‰Á∂ ‘ÈÕ ÙπºË «ÿ¿∞ «Ú⁄ ‚∞ÏØ ’∂ ’º„∆ ◊¬∆ Â
؇∆ ¡Â∂ Í’Ú≈È/ÌØ‹È «¬‘ ÷ªÁ∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª Á∂ È≈Ò
√ø»ÓØ ¤≈Í ¡ºËÈß◊∂ ⁄∂«Ò¡ª Á∆ Í»∆ ¯Ω‹ ⁄ÒÁ∆ ‘À
ª ‚ Ò◊Á≈ ‘À «’ Ó≥◊‰ ¿∞µÂ∂ È≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
ª ÷Ø‘ ÒÀ‰ Á∆ «‘øÓ «¬È∑ª «Ú⁄ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆
⁄πºÍ⁄≈Í Á∂ «Á˙Õ
Î∂ Ú∆ «¬‘ √≈Ë» ÏÛ∂ “«√ºË∂” ‘øπøÁ∂ ‘ÈÕ Ì◊ª
˘ «ÏȪ ’≈È Âø◊ È‘∆∫ ’Á∂, ËÓ ’∆ ‘πøÁ≈ ‘À
«¬√ Á∆ È∞Ó≈«¬Ù Ì ’Á∂ ‘ÈÕ ’∞øÌ Á∂ Ó∂Ò∂ «Úº⁄
«¬È∑ ª Á∆ Ù≈ÈØ ÙΩ ’  Á∆ È∞ Ó ≈«¬Ù ¡Â∂ Áπ ’ ≈È
Á∂÷‰ÔØ◊ ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ Ì≈Ò≈, ’‡≈, ÂÒÚ≈ ÂØ∫ ÒÀ ’∂
¡≈Ëπ«È’ «Ú≈ÒÚ º’ «¬‘ º÷Á∂ ‘ÈÕ
ºÏ Á∂ «¬È∑ª Ïø«Á¡ª ˘ «’√Á≈ ‚ ‘À «¬‘
ª «¬È∑ª Á≈ ºÏ «’Ë∂ ‘ØÚ∂ ª ‹≈‰∂ ÍÃø± ¿∞‹≈◊
«¬‘ ‘πøÁ≈ ‘À «’ ’ÊÈ∆ ¡Â∂ ’È∆ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Ú⁄
«¬‘ Ò∆‚ª Á∂ Ú∆ Ï≈Í ‘ÈÕ
‘π‰ Ù≈«¬Á √»Ï∂ Á∂ √≈Ë» √øª ˘ ⁄ºÒ‰ «Ú⁄
Ú∆ Â’Ò∆¯ ‘؉ Òº◊∆ ‘À, «¬√ Ò¬∆, «¬‘ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘È
«’ √Ì ’∞ºfi «¬‘Ȫ Á≈ ‘ØÚ∂, «ÚÙ∂Ù ÂΩ ÂØ∫ Ó·Ó≥Á
Á∆¡ª ˜Ó∆Ȫ ¡Â∂ ‹≈«¬Á≈Á, «‹√ Á∆ ’∆Ó ¡Ϫ
÷Ϫ «Ú⁄ ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ ÒØ’ª ˘ Ó≈«¬¡≈ Á∂ ÓØ‘ ÂØ∫ Á»
«‘‰ Á≈ Í≈· ÍÛ∑≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ √≈Ë» √ø ¡≈Í «’√
‘ºÁ º’ Ó≈«¬¡≈ Á∂ ⁄º’ «Úº⁄ ͬ∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª
Á∆ «¬º¤≈ ¡Â∂ Ó≥◊ª ÂØ∫ √≈¯ ˜≈«‘ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ
«’ºÊ∂ ‘À ºÏ : ºÏ √Ú «Ú¡≈Í∆ ‘À, Í≈Ò‰‘≈
‘ÀÕ Á≈Â≈ ‘À ¡Â∂ ‹Ø Ó≥◊Ø ¿∞‘ Á∂∫Á≈ ‘À Ú◊∂ ÍÃ⁄º«ÒÂ
Ú≈’ª ˘ ÍÛ∑’∂ ¡Â∂ Ú∂⁄’∂ ‹∆ ‘∂ «¬È∑ª √≈Ë» √øª
Á∆¡ª Ó≥◊ª Á∆ √»⁄∆ Á∂÷ ’∂ ‘À≈È∆ ÿº‡ «⁄øÂ≈ ÚºË
‘πøÁ∆ ‘À «’ ‹∂’ √º⁄ «Úº⁄ ºÏ ‘πøÁ≈ ª ¡≈͉∂ «¬È∑ª
21 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ÚÍ≈∆¡ª Á∆ ª ˜» √π‰Á≈Õ
ËÓ ◊øʪ Á∂ ¡Èπ√≈ √Ì ’∞ºfi ºÏ Á≈ ‘À
Ï≈’∆ ‹Ø ‘Ø «‘≈ ‘À ¿∞‘ ¿∞√ Á∆ Ò∆Ò∑≈ ‘ÀÕ √»Ï≈/
Íê √’≈ «¬√ Ò∆Ò∑≈ ¿∞µÂ∂ Ô’∆È È≈ ’Á∂ ‘ج∂
«¬È∑ª Á∆¡ª Ó≥◊ª ¿∞µÂ∂ ◊Ω È‘∆∫ ’ ‘∆ ª ÍÂ≈
È‘∆∫ «’™ √≈Ë» √ø √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ ¡Á≈Ò Ô≈È∆
ºÏ Á∂ ÁÏ≈ «Ú⁄ ◊π‘≈ È‘∆∫ Ò◊≈ ‘∂Õ
√º⁄≈¬∆ ª «¬‘ ‘À «’ «¬‘Ȫ ˘ «Ï‘Â
ÍÂ≈ ‘À «’ ºÏ «¬º’ ¡«‹‘∆ ’ÒÍÈ≈ ‘À «‹√ È≈Ò
Ó≥Á «Ú⁄ ÏÀ· ’∂ ¡≈ÈßÁ È≈Ò ÍÀ√≈ ’Ó≈«¬¡≈ ‹≈
√’Á≈ ‘ÀÕ ÒØ’ª «Úº⁄ ÌØ√≈ Ï«‰¡≈ ‘∂Õ «¬√ Ò¬∆
Ë≈«Ó’ ÍÃÍ≥⁄ (ËØ÷≈, ¤ºÒ, fi»·) ⁄ÒÁ∂ «‘‰∂ ⁄≈‘∆Á∂
‘ÈÕ «ÁÈ ≈ ºÏ Á∆ √∂Ú≈ ’È Ú≈«Ò¡ª È∂ √’≈
Á∂ √≈‘Ó‰∂ ‘≈Û∑∂ ’º„Á∂ ‘ج∂ ºÏ Á∆ ÍØÒ ÷ØÒ∑ ’∂ º÷
«ÁºÂ∆ ‘À «’ ¿∞‘ «’Ë∂ È‘∆∫ ‘ÀÕ ‘πøÁ≈ ª «’√∂ ‘Ø
Á∂ √≈‘Ó‰∂ ؉ Á∆ ÒØÛ È≈ ÍÀ∫Á∆, È≈ «’√∂ Ó≥Â∆,
Óπæ÷ Ó≥Â∆ Á≈ ÿ ÿ∂È≈ ÍÀ∫Á≈Õ
Ì◊Ú≈È √πº«÷¡≈ ’Á≈ ‘À, «¬‘ Á≈¡Ú≈
Ú∆ «’øÈ≈ ÷Ø÷Ò≈ ‘ÀÕ «¬√ Á≈ ¡≥Á≈˜≈ «¬√∂ ◊ºÒ ÂØ∫
Ò◊≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À «’ «Úø Ë Ô «¬Ò≈’∂ «Úº ⁄
√’≈ Í≥‚∂ Íπ‹≈∆¡ª ˘ Ò≈«¬√ø√∆ «Ú≈ÒÚ Á∂‰
Á≈ ¡ÀÒ≈È ’ ⁄πº’∆ ‘À «’™«’ ‘ ؘ ¿∞µÊ∂ Ó≥Á
´º‡ ‘πøÁ∂ «‘øÁ∂ ‘È Ô≈È∆ √’≈ ˘ Ú∆ ÍÂ≈ ‘À «’
ºÏ È‘∆∫ ‘ÀÕ ¡º‹ º’ «’√∂ Ó»Â∆ È∂ ´‡∂∂ Á∆ ◊ÁÈ
È‘∆∫ Í’Û∆Õ
«’™«’ ’Ó≈¬∆ Á≈ ˜∆¡≈ ⁄Ò≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
«¬√ Ò¬∆ √≈Ë» √ø ‘≈¬∂ ÂΩÏ≈ Ó⁄≈¿∞‰ Ò◊Á∂ ‘È
«’ Á∂÷Ø ’∆ ˜Ó≈È≈ ¡≈ «◊¡≈ ‘À «’ ºÏ Á≈ ÿ
Ú∆ ⁄Ø ´‡∂∂ È‘∆∫ ¤º‚ ‘∂Õ √º⁄≈¬∆ «¬‘ ‘À «’ ºÏ
˘ «¬‘ È‘∆∫ ¤º‚ ‘∂Õ ‹∂ ¤º‚ Á∂‰ ª È≈ Ó≥Á
«‘‰◊∂ È≈ ‹≈«¬Á≈Á È≈ Î√≈Á ª Î∂ ´º‡ ÷√πº‡
Á∆ ÈΩÏ ‘∆ È‘∆∫ ¡≈Ú∂◊∆Õ «¬‘ ⁄Ø ´‡∂∂ ‘È Âª
’≈˘È ¡Í≈Ë∆ ‘∆, ÍÃø± «¬È∑ª Á≈ «◊¡≈È √≈Ë» √øª
ÂØ∫ Úº‚≈ ¡Â∂ «˜¡≈Á≈ Ò◊Á≈ ‘ÀÕ «¬È∑ª ˘ ÍÂ≈ ‘À
«’ Í≥‚ ‹∆ «ÏȪ ’∞ºfi ’∆Â∂, √≈∆ Á’Ù‰≈ «Ò‹≈
’∂ Í≥‚Â≈‰∆ ˘ Á∂ ¡≈¿∞‰◊∂ ª ¡√∆∫ «’™ «‘Ó
’∆¬∂Õ ‹Ø Ú∆ ‘À ºÏ Á≈ ‘ÀÕ ‘π‰ ⁄≈‘∂ ¿∞√˘ √∂Ú’
¿∞⁄≈‰ ‹ª ¡√∆∫ Ò¬∆¬∂, ¯’ ’∆ ÍÀ∫Á≈ ‘À «√Ú≈¬∂
«¬√ Á∂ «’ Í’Û∂ ◊¬∂ ª ÎΩ‹Á≈∆ Á≈ Óπ’ºÁÓ≈ ⁄ºÒ∂◊≈
¡Â∂ √≈˘» √˜≈ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆Õ «¬È∑ª Á∆ Ș «Ú⁄ √˜≈
Ú∆ ºÏ Á∆ Ó˜∆ ‘ÀÕ
¡√Ò∆ ºÏ ’Ω‰ ‘À - ËÓ Á∂ Ȫ ¿∞µÂ∂ Ó·
¡Â∂ Ó≥ Á ª Á∆ ¡Ϫ Á∆¡ª ˜Ó∆Ȫ ¿∞ µ Â∂ ’Ϙ≈
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
‹Ó≈¬∆ ÏÀ·∂ √≈Ë» √ø ’≈˘È‰ «¬√ ˘ ¡≈͉∂ Ȫ
⁄≈‘øπÁ∂ ‘ÈÕ ºÏ ‘øπÁ≈ ª Ù≈«¬Á Á∂ Á∂∫Á≈ Íø± √’≈
ÍÂ≈ È‘∆∫ «’¿∞∫ «‘⁄«’⁄≈ ‘∆ ‘À, «‹‘Û∆ È≈ √≈Í
ÂØ∫ ‚ ‘∆ ‘À È≈ √ºÂ≈ (‘’±ÓÂ) ÷Ø‘∂ ‹≈‰ Á≈ ‚
÷≈ ‘∆ ‘ÀÕ
ºÏ Á∂ ‘øπÁ∂ ¡≥ÁØÒÈ ¡Â∂ Ìπº÷ ‘ÛÂ≈Ò Ú◊≈
Ï∂’≈ Á≈ ’øÓ ’ ‘∂ √≈Ë» √ø Óπº÷Ó≥Â∆ Á∂ ¡º◊∂
‘ºÊ ‹ØÛ ’∂ ‘≈Û∂-’º„‰ ª «¬ø‹ ‹≈ÍÁ≈ ‘À ¡√Ò∆
ºÏ ª «¬‘∆ ‘È «‹È∑ª ˘ ÒØ’ª È∂ Ú؇ Á∂ ’∂ ⁄π«‰¡ª
‘À, «’√∂ ºÏ È∂ È≈Ó˜Á È‘∆∫ ’∆Â≈Õ
«¬È∑ª √≈Ë» √øª Á∆ Á≈Á≈«◊∆ «ÙÚ≈‹ «√øÿ
«¬’ √≈Ò ÂØ∫ ÏÁ≈Ù ’ ‘∂ ‘È ¡Â∂ «¬È∑ª Á∆
Ë≈«Ó’ ¡Â∂ ≈‹È∆Â’ ¡«‘Ó∆¡Â √Ófi’∂, ¿∞È∑ª
˘ ‡’≈ Ú∆ ‘∂ ‘ÈÕ Íø± ¡≥ÁØÒÈ ÷ÂÓ È‘∆∫ ‘Ø
«‘≈Õ ’≈È, √≈∆¡ª «‘øÁ»Ú≈Á∆ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª «¬È∑ª
√≈Ë» √øª Á∂ È≈Ò ‘È ¡Â∂ «ÚË≈È √Ì≈ ⁄؉ª «Ú⁄
Ì≈‹Í≈ ˘ «‹Â≈¿∞‰ Ò¬∆ «¬È∑ª Á∂ Ú؇ ‹π‡≈¬∂ ‹≈‰◊∂Õ
¡≈͉∂ ’∆Â∂ Á∆ ÒØÛ ÂØ∫ ÚºË ’∆Ó «¬‘
Ó≥◊ ‘∂ ‘È ¡Â∂ √’≈ «¬È∑ª Á∆¡ª Ó≥◊ª Í»∆¡ª
’’∂ ¡≈Ó ¡≈ÁÓ∆ Á∆ È≈˜◊∆ Óπ º Ò È‘∆∫ ÒÀ ‰ ≈
⁄≈‘øπÁ∆Õ ÒØ’ √Ì≈ ⁄؉ª Á∆ ‘≈ Ì≈‹Í≈ Á∂ ◊Ò∂ È‘∆∫
¿πÂ ‘∆ ‘À ¡Â∂ «¬√∂ √≈Ò √Ê≈«È’ √ø√Ê≈Úª Á∆¡ª
⁄؉ª Ú∆ ‘ÈÕ ¡«‹‘∂ «Ú⁄ Ú؇ ‹∂’ «Ú◊Û «◊¡≈
ª «Ùßÿ≈√È «‘æÒ‰≈ ÂÀ¡ ‘ÀÕ «¬√ ËÓ √ø’‡ ÂØ∫
«ÙÚ≈‹ √’≈ «’Ú∂∫ «Èχ∂◊∆ «¬‘ Á∂÷È≈ Ú≈’¬∆
«ÁÒ⁄√Í∆ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ‘ØÚ∂◊∆Õ
«¬È∑ª √≈Ë» √øª Áπ¡≈≈ ¡«‘Ó ◊ºÒ «¬‘
‹Â≈¿∞‰ Á∆ ‘À «’ ºÏ «’Ë∂ È‘∆∫ ‘ÀÕ Î∂ ËÓ Á∂
Ȫ ¿∞µÂ∂ Í≈÷≥‚, „Ω∫◊, ´º‡ ÷√πº‡ «’¿∞∫Õ ‹Ø È‘∆∫ ‘À
¿∞√Á∂ Ȫ ¿∞µÂ∂ ÍÀ√≈ ’Ó≈¿∞‰≈, Ï≈ÁÙ≈‘ ⁄Ò≈¿∞‰≈
Ú≈’¬∆ «’√∂ ⁄ÓÂ’≈ ÂØ∫ ÿº‡ È‘∆∫ ‘ÀÕ
«‹‘Û∆¡ª ⁄∆˜ª ºÏ È‘∆∫ Á∂ √«’¡≈ ‹∂’
√’≈ Á∂ Á∂Ú∂◊∆ ª √ͺه ‘À, ºÏ ÂØ∫ Úº‚∆ √≈ÏÂ
‘Ø ‹≈Ú∂◊∆ ¡Â∂ ÒØ’ª Á≈ ÌØ√≈ ºÏ ÂØ∫ ¿∞µ·∂ «¬‘
Ì≈‹Í≈ √’≈ È‘∆∫ ⁄≈‘øπÁ∆Õ ‘∆ ◊ºÒ √≈Ë» √øª
Á∆ ª ¿∞‘ ¡≈͉∆ ¡Û∆ ¿∞µÂ∂ ¿∞Â≈» ‘Ø ¡≈¬∂ ‘È
¡Â∂ ’≈˘È ¡≈͉∂ ‘ºÊ «Ú⁄ ÒÀ‰ Á≈ √ø’∂ Á∂‰
Òº◊∂ ‘ÈÕ ¡«‹‘∆ ‘≈Ò «Ú⁄ √Ó≈‹ ¿∞µÂ∂ Ì≈ ¡Â∂
Í‹∆Ú∆ √≈Ë» √øª ˘ Á≈È Áº÷Ù‰ª Á∂ ’∂ Í≈ÒÈ
Ú≈Ò∂ ÒØ’ ıπÁ Á≈, √Ó≈‹ ¡Â∂ Á∂Ù Á≈ È∞’√≈È ’
‘∂ ‘ÈÕ
ËøÈÚ≈Á √≈«‘ ÓÀ◊˜∆È “√«Â≈” √ÂøÏ (Á»‹≈) B@@I
-Ì≈ ̻ى √Ã∆Ú≈√ÂÚ, ¡È∞Ú≈Á : ÍÚÈ ’πÓ≈ ºÂØ∫
22 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 √≥«Í¿±‡ ’∆ ˛.....
¡‹Ø ’ ≈ Ô∞ ◊ «Ú«◊¡≈È Á≈ Ô∞ ◊ ‘À , «¬≥‡ÈÀµ‡ ÂØ∫ ’ج∆ Ú∆ «◊¡≈È ‘≈√Ò ’È Ò¬∆ «¬‘
Â’È≈Òؘ∆ Á≈ Ô∞◊ ‘À, ’≥«Í¿±‡ Á≈ Ô∞◊ ‘ÀÕ ‘ ¿∞ÂÈ≈ ‘∆ ’≈◊ ‘À «‹ÂÈ≈ «’ ¡≈Ó ’≥«Í¿±‡Õ
«¬’ Á¯Â, ’≥ÍÈ∆, √’»Ò, √≥√Ê≈ «Ú⁄ ’≥«Í¿±‡ ‘ª, ¯Â≈ ’∞fi ÿº‡ ‘ÀÕ Í «ÚÙ∂Ù ◊ºÒ ª «¬‘
Ï’«√¡ª Á∆ ⁄Ó’ «Á÷≈¬∆ Á∂ ‘∆ ‘À ¡Â∂ ’∆-ÏØ‚ª ‘À «’ «¬√ ˘ ÏÀ ‡ ∆ Â∂ ⁄Ò≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À Õ
Á∆ «‡º’-«‡º’ √π‰≈¬∆ Á∂‰ Òº◊ ͬ∆ ‘ÀÕ ‘ ʪ Â∂ «¬√Á≈ «‚˜≈¬∆È «Â¡≈ ’È «Ú⁄ ¡À È ’Ø 
«’≈‚ ’≥«Í¿±‡ª ”⁄ √≥Ì≈Ò∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ ıÂØ- √≈¯‡Ú∂¡ «ÒÓ‡‚ ’≥ÍÈ∆ Á∆ √‘≈«¬Â≈ Ò¬∆ ◊¬∆
«÷Â≈Ï ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ı∆ÁØ-ÎØı º’ √Ì ‘À , ‹Ø «’ «¬√ ı∂   Á∆ «¬’ ÓØ ‘ ∆ ’≥ Í È∆ ‘À Õ
’∞fi ’≥«Í¿±‡ È∂ √≥Ì≈«Ò¡≈ Ò◊Á≈ √≥«Í¿±‡ «¬’ ÒÀ͇ΩÍ Á∆ Â∑ª ÍØ‡¬∂ÏÒ
‘À Õ Í «¬‘ √Ì ’∞ fi «‹º Ê ∂ ‘ ‘À ‹Ø «’ «’Â∂ Ú∆ ⁄πº’ ’∂
¡≈Ó-÷≈√ È≈Ò √≥Ï≥Ë ‘؉ «Ò‹≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈
’’∂ Ò◊Ì◊ ‘ ‘À , ‹Á«’ «¬√Á∆¡ª
«Ú¡’Â∆ ’≥ « Í¿± ‡  √‘» Ò Âª ÒÀ Í ‡Ω Í Á∂
Ï≈∂ ÊØÛ∑≈ ‹ª Ï‘∞ Óπ’≈ÏÒ∂ ’∞fi ÿº‡ ‘È,
‹≈‰Á≈ ª ‘À , Í ÁØ ‘ ª Á∆ ’∆Ó Á≈
◊∆Ï ‹ª ‘∂·Ò∂ ÂÏ’∂ Á∂ ˜Ó∆È ¡√Ó≈È Áª ¯’
¡«Ë’ ÒØ’ª È∂ «¬√ ˘ «√¯ ‘ÀÕ ÒÀ͇ΩÍ Á∆ ’∆Ó «¬√ ÂØ∫
’∞fi Á»∆ ÂØ∫ ‘∆ «¬√˘ Ú∂«÷¡≈ ‘À BE-C@ ◊∞‰≈ «˜¡≈Á≈ ‘ÀÕ «¬’
¡Â∂ «¬√∂ Ò¬∆ «¬√ Ú◊ Ò¬∆ ¡≈Ó √≈Ë≈‰ «Ú¡’Â∆ Ò¬∆ ª
’≥ « Í¿± ‡  «¬’ ‘¿± ¡ ≈ ‹ª ¡⁄≥ Ì ∂ Á∆ ÒÀ͇ΩÍ Ú∆ ¿∞‘∆ ’≥Ó ’∂◊≈ ‹Ø «’ «¬’
⁄∆˜ ‘À ¡Â∂ ’≥«Í¿±‡ ’Ø√ª Á∆¡ª Áπ’≈Ȫ √≥«Í¿±‡!
‘∂ Ù«‘ «Í≥‚ «Ú⁄ ÷πÒ‰ È≈Ò «‹Ê∂ ÈΩ‹Ú≈È Ú◊ «¬√ Á∆ √Ì ÂØ ∫ Ω « ⁄’ ¡Â∂
‹ª Ϻ⁄∂ «¬√ ÙÀ¡ Ï≈∂ ’∞fi ‹ª ’≈¯∆ ‹≈‰Á∂ ‘È, Ó‘ºÂÚÍ»È √‘»Ò ËÚÈ∆ Ȫ Á∂ √≈ËÈ Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆
¿∞Ê∂ Úº‚∆ ¿∞Ó Ú≈Ò∂ ¡«Ë’Â ÒØ’ «¬√ ˘ ¡‰÷πÒ∑∆ ‘À ‹Ø «’ ÏØÒ∂ ‘ج∂ ÙÏÁ ˘ «‘≥Á∆ ‹ª «’√∂ Ú∆ Ì≈Â∆
◊≥ „ √Ófi∆ ÏÀ · ∂ ‘È Â∂ «¬√ Ï≈∂ ◊º Ò ’ÈØ Ú∆ Ì≈Ù≈ Á∂ «Ú⁄ «Ò÷‰ Á∂ √ÓæÊ ‘À ¡Â∂ «‘≥Á∆ ‹ª
«fi‹’Á∂ ‘ÈÕ «¬√Á≈ Óπº÷ ’≈È ’≥«Í¿±‡ Á≈ ’≈¯∆ ’≥ È Û Ì≈Ù≈ «Ú⁄ «Ò÷∂ ÙÏÁ ˘ ÏØ Ò ’∂ Ú∆ √π ∞ ‰ ≈
ÒØ’ª Á∆ Í‘∞≥⁄ ÂØ∫ Ï≈‘ ‘؉≈ Ú∆ ‘ÀÕ «¬√∂ √Óº«√¡≈ √’Á≈ ‘ÀÕ √≥«Í¿±‡ Á≈ Í∆’ØÍ∆‡≈ Ô≥Â Á≈ «¬‘ ◊∞‰
Á∂ ‘º Ò Ò¬∆ Ì≈Â∆ «Ú«◊¡≈È’ª È∂ ‘À «’ ÊØÛ∆ «‹‘∆ √À«‡≥◊ Á∂ È≈Ò Â∞√∆∫
√≥«Í¿±‡ Ȫ Á∂ ’≥«Í¿±‡ Á≈ «ÈÓ≈‰ Íz:Ø ¡À⁄.¡À√.«‚≥ÍÒ «’√∂ Ú∆ Ì≈Ù≈ ˘ «¬√ Á∂ «Ú⁄ Í≈ √’Á∂
’∆Â≈ ‘À ‹Ø «’ «¬’ ’∆-ÏØ‚ «‘ ¤Ø‡≈ ¯ØÈ : IHHHEFIFFI ‘Ø, ¿∞√˘ ’≥«Í¿»‡ √Ófi‰ Òº◊∂◊≈ ¡Â∂
’≥ « Í¿± ‡  ‘À ¡Â∂ √Ë≈‰ Â∂ Ó«‘≥ ◊ ∂ ÏØ Ò ‹ª «Ò÷ √’∂ ◊ ≈Õ √≥ « Í¿± ‡  Á≈
’≥«Í¿±‡ ÚÒØ∫ ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ Ò◊Ì◊ √≈∂ ’≈‹ ¡ÀÍÒ∆’∂ÙÈ «¬≥‡¯∂√ √»⁄È≈ Ó≈’¡ºÍ Ì≈Ù≈ Â∂
ÏÛ∆ ÍπıÂ◊∆, ÊØÛ∆ ÿº‡ ¯Â≈ Í ¿∞ÂÈ∆ ‘∆ Ù∞ºËÂ≈ ¡≈Ë≈« ‘À ¡Â∂ «¬√ Á≈ Ó’√Á ◊≈‘’ ˘ «¬’
Á∂ È≈Ò ¡≥˜≈Ó Á∂ √’Á≈ ‘ÀÕ √≥«Í¿±‡ «¬’ «√≥ÍÒ √Ê≈¬∆, √Ø‘‰≈ ¡Â∂ ÍzÌ≈ÚÙ≈Ò∆ ¯≥‡ ¡À∫‚ ÍzÁ≈È
’≥«Í¿±‡ (Simple+Computer = Simputer) Ì≈Ú ’È≈ ‘À Õ «¬‘ √Ω ÷ ∂ Â∂ √≈Ë≈‰ ¡≈¬∆’Ȫ Â∂
√≈Ë≈‰ ’≥«Í¿±‡ ‘ÀÕ ¡≈Ë≈« ‘À ¡Â∂ ‡À ’ √‡-‡» - √Í∆⁄ «¬≥ ‹ ‰ Á∆
Ì≈Â∆ «Ú«◊¡≈È’ √≥ √ Ê≈, Ï≥ ◊ ÒΩ  Á∂ ÓΩ‹»Á◊∆ ’’∂ √Ê≈«È’ Ì≈Ù≈ √Ófi‰ Á∂ √ÓºÊ Ú∆
«¬≥‹∆È∆¡ª ÚÒØ∫ «ÚÙ∂Ù ÂΩ Â∂ Ì≈Â∆ «’√≈Ȫ Â∂ ‘ÀÕ «¬√Á∆ √Ì ÂØ∫ ¡«‘Ó Â∂ ’∆ÓÂ∆ ⁄∆˜ ‘À, ““√Ó≈‡
¡≈Ó ÒØ’ª Ò¬∆ ω≈¬∂ «¬√ ¤Ø‡∂ Í ÍπıÂ≈ ’≥«Í¿±‡ ’≈‚ ∆‚U «‹√Á∆ ÓÁÁ Á∂ È≈Ò Â∞√∆∫ ¡≈͉∂
Á∆¡ª ÚË∂  ∂ ÷» Ï ∆¡ª ª ¡≈Ó ’≥ « Í¿± ‡  Á∂ È≈Ò ¡≈«Ê’ ¡Â∂ ÏÀ∫’ √≥Ï≥Ë∆ Ó√Ò∂ ¡≈√≈È∆ Á∂ È≈Ò
«ÓÒÁ∆¡ª ‹∞ÒÁ∆¡ª ‘∆ ‘ÈÕ ’∞fi ÷≈√ ¡≥Â ‘È √Ófi≈ √’Á∂ ‘Ø Õ Â∞ √ ∆∫ «√¯ ¡≈͉∂ ÍÀ « √¡ª Á≈
‹Ø «’ «ÈÓÈ«Ò÷ ‘È: «¬√Á≈ ¡≈’≈ ’∆Ó Â∂ «‘√≈Ï «’Â≈Ï ‘∆ ⁄≥◊∆ Â∑ª È‘∆∫ º÷Ø◊∂, √◊Ø∫ ’ÀÙ
√‘» Ò Âª ÿº ‡ ‘È Í ‚≈‡≈ √≥ Ì ≈Ò ’∂ º ÷ ‰ ¡Â∂ ˘ √≥Ì≈Ò‰ Ò¬∆ Ú∆ «¬‘ ÍzÌ≈ÚÙ≈Ò∆ ‘ÀÕ ‘Ø ª
«Ú«◊¡≈È ‹Ø 23 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ‘Ø  Úº ÷ -Úº ÷ «Ú¡’Â∆ ‹ª √Ó» ‘ ¡≈͉∂ √Ó≈‡ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ‘ÀÕ «¬√ «Ú⁄ √Í∆’, Ó≈¬∆’zدØÈ
’≈‚ª Á∆ ÚÂØ∫ «√¯ «¬’ √≥«Í¿±‡ Â∂ Ú∆ ’ ‹À’, ¡≈ ‹∂-AA ‡ÀÒ∆¯ØÈ ‹À’ ¡Â∂ √Ó≈‡ ’≈‚
√’Á∂ ‘ÈÕ «¬≥‡ÈÀµ‡ ÂØ∫ ’ج∆ ‹≈‰’≈∆ Íz≈Í ’È Á∂ «¬≥‡¯∂√ Ú∆ ‘ÈÕ «¬√ Â∂ Â∞√∆∫ ◊≈‰∂ «’≈‚
Ò¬∆ ‹ª ’ج∆ Ú∆‚∆˙, ȈÓ≈ ‹ª Ó‘ºÂÚÍ»È √Ø ’ √’Á∂ ‘Ø, √π‰ √’Á∂ ‘Ø ¡Â∂ Ú∆‚∆˙ Â∂ Â√Ú∆ª
˘ ‘Ó∂Ù≈ Á∂ Ò¬∆ ‹ª ‚≈¿±ÈÒØ‚ ’È Á∆ √‘»Ò Ú∆ Á∂÷ √’Á∂ ‘ØÕ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Ú≈«¬ÒÀ√ ÍØ‡
Ú∆ «¬√ «Ú⁄ ¿∞ÍÒæÏË ‘ÀÕ ’ج∆ Ì≈Ù≈ «√º÷‰ ‹ª Á∆ √‘» Ò Â Ú∆ ‘À Õ «¬√ «Ú⁄ «Â≥ È ““È∆Ó‘U Óπ Û
«√÷≈¿∞‰ Á∂ Ò¬∆ «¬√ «Ú⁄ ’∂˙√’ Ú∆ ÓΩ‹»Á ‘ÀÕ È«Ú¡≈¿∞‰ÔØ◊ ÏÀ‡∆¡ª Ò◊≈¿∞‰ Á≈ Ú∆ ÍzÏ≥Ë Ú∆
«¬√Á≈ √Ì ÂØ∫ Úº‚≈ ¯≈«¬Á≈ ª «¬‘ ‘À «’ «¬‘ ‘ÀÕ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Ï≈‘∆ √‡Ø∂‹ ˘ AF ¡ÀÓ.Ú∆.
¤Ø‡≈ ‘À ¡Â∂ «¬‘ «’Â∂ Ú∆ «Ò‹≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ÂØ∫ «¬’ ◊∆◊≈ Ï≈¬∆‡ º’ ÚË≈¿∞‰ Á∆ √‘»Ò Ú∆
‘ÀÕ ’∆Ó Ú∆ ÿº‡ ‘À ¡Â∂ ‡∆ Ú∆, ∂‚∆˙, Í√, ÍzÁ≈È ’∆Â∆ ‘ÀÕ √≥«Í¿±‡ ‹∆.¡ÀÈ.Ô»./Ò≈¬∆ÈÀ’√
Ú∆‚∆˙, ¯ØÈ, ¡«Ë¡≈Í’, √Ò≈‘’≈ ¡Â∂ ‘Ø ÍÂ≈ ˙Í∂«‡≥◊ «√√‡Ó Â∂ ¡≈Ë≈« ‘À «‹√ Á∂ È≈Ò ÍÒ
È‘∆∫ ’∆-’∆ ̱«Ó’≈ «ÈÌ≈¿∞∫Á≈ ‘À «¬‘! F-CGE- √’«͇ Ú≈Â≈Ú‰ Ú∆ ‘ÀÕ «¬‘ √≈¯‡Ú∂¡ «ÚÙ∂Ù
AI «¬≥⁄ ¡≈’≈ Ú≈Ò∂ BE@ ◊≈Ó Ì≈∂ √≥«Í¿±‡ ÂΩ Â∂ «¬√ Ô≥Â Ò¬∆ «Â¡≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘À,
Á∆ ’∆Ó ACGBH ∞ Í ¬∂ ‘À Õ √≥ « Í¿± ‡  ÓØ Ï ≈¬∆Ò ‹Ø «’ ÷πÒ∑∂ √Ø Ú≈Ò∂ ÍÒ∂‡Î≈Ó Â∂ ‘؉ ’’∂ √Ω÷≈,
’≥«Í¿±«‡≥◊ Â’È∆’ Â∂ ¡≈Ë≈« ‘À ¡Â∂ «¬√ Á≈ Â∂˜ ¡Â∂ ˜» ’∂∫Á ‘ÀÕ «¬√ È≈Ò ÚÀÏ Ï≈¿±˜,
ÍzØ√À√ (’≥«Í¿±‡ Á≈ «ÁÓ≈◊) CB «Ïº‡ «¬≥‡Ò Á≈ ¬∆ Ó∂ Ò Íz ≈ Í ’È ‹ª Ì∂ ‹ ‰ Á∆ √‘» Ò Â ¡Â∂
Ï«‰¡≈ ‘À «‹√Á∆ ¯Â≈ B@@ ÓÀ◊≈ ‘‡˜ ‘À ¡Â∂ «¬≥‡ÈÀµ‡ ˘ ¡≈√≈È∆ È≈Ò ⁄Ò≈¿∞‰ Ò¬∆ √≈ËȪ
«¬√Á∆ Ï≈‘∆ ÎÒÀÙ ÀÓ √ÓÊ≈ AF ÂØ∫ CB ÓÀ◊≈Ï≈¬∆‡ Á∆ ÌÓ≈ ‘ÀÕ
‘À (“«¬√Á∆ ‚∆ ÀÓ CB ¡ÀÓ Ï∆ ‘À) ‹Ø «’ √Ê≈¬∆
ÓÀÓ∆ Ú‹Ø∫ ’≥Ó ’Á∆ ‘ÀÕ «¬√ È≈Ò EF ’∂ Ú∆ I@ rdZHkkjrh izdk'ku] cjukyk dh fgUnh
ÓΩ‚Ó ‹∞«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À, ‹Ø «’ «’√∆ Á»√∂ ’≥«Í¿∞‡ o vaxzsth esa izdkf'kr iqLrdsa
Á∂ È≈Ò Ô».¡À√.Ï∆. «¬≥‡Î∂√ Ò≈ ’∂ ‹Ø«Û¡≈ ‹≈ √’Á≈
1. vkSj nso iq#"k gkj x;s 25/-
‘À Õ «¬√Á∆ ≥ ◊ ⁄Ó’ √Óº Ê ≈ CB@ CB@ ‘À Õ ’∞ fi
√≥ « Í¿± ‡ ª ”⁄ «¬’‘∆ ¡À Ò .√∆.‚∆. √ͺ  Ù «Áº ÷ 2. nso vkSj nkuo 40/-
Íz‰≈Ò∆ ÚÂ∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ 3. Hkqrksa dk f'kdkj 40/-
ÿº‡ ÂØ∫ ÿº‡ ı⁄ «Ú⁄ ÚºË ÂØ∫ ÚºË 4. foKku vkSj ijkfoKku 40/-
Â∂ ÚË∆¡≈ ÂØ ∫ ÚË∆¡≈ √‘» Ò Âª Íz Á ≈È ’È Á≈ 5. jkS'kuh 20/-
Ó’√Á «¬√Á∆ «Ú’∆ «Ú⁄ Ú≈Ë≈ ’È Á∂ È≈Ò 6. izekRek dc] dgka] vkSj dSls \ 20/-
È≈Ò ’≥«Í¿±‡ ˘ ¡≈Ó ÒØ’ª º’ Í‘∞≥⁄≈¿∞‰≈ Ú∆ 7. fgIuksfVte D;k] D;ksa vkSj dSls \ 15/-
‘À Â∂ «¬√∂ ’’∂ «¬√ «Ú⁄ ÚË∆¡≈ ÂØ ∫ ÚË∆¡≈ 8. d.k&d.k esa foKku 15/-
√Ê≈«Í ¡Â∂ Óπ‘≈ Ú≈Ò∆¡ª ’≥ÍÈ∆¡ª Á≈ √≈Ó≈È 9. T;ksfr"k >qB cksyrk gS ! 30/-
Í≈«¬¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ «¬‘ ÷πÁ ¡√À∫ÏÒ È‘∆∫ ’∆Â≈ 10. rdZ'khy tknqxj 20/-
‹≈ √’Á≈ ¡Â∂ «¬√ Á∂ È≈Ò ’∆ ÏØ‚ Ú∆ È‘∆∫ ‘∞≥Á≈, 11. oSKkfud tknqxj 20/-
«¬√ Ò¬∆ ‚≈‡≈ ¯∆‚ ’È Á∆ √‘»Ò ¿∞ÍÒÏË 12. jtuh'k csudkc 30/-
È‘∆∫ ‘À, Í ¡≥’«Û¡ª È≈Ò √≥Ï≥«Ë ‹≈‰’≈∆ Á‹
13. eSa dkSu gwa 20/-
14. vrhr ds lk;s esa 40/-
«¬º’ Í≈·’ ‘Ø........ 15. ysfdu ;s lp gS 40/-
¡Á≈≈ “«Ú«◊¡≈È ‹Ø  ” «Í¤Ò∂ Á√ Ú«∑ ¡ ª ÂØ ∫ 16. thou laxzke 30/-
«Ú«◊¡≈È’ √Ø⁄ ˘ ÿ-ÿ Í‘πø⁄≈¿∞‰ Ò¬∆ ÔÂÈÙ∆Ò 17. le; dk bfrgkl 20/-
‘ÀÕ «¬√ ÒØ’-ͺ÷∆ ¿∞Í≈Ò∂ «Úº⁄ Â∞‘≈‚∂ ÔØ◊Á≈È Á∆ Ï‘πÂ
18. fnekxh fodkl dSls djsa 20/-
˜» ‘ÀÕ √≈∂ Í≈·’ª ˘ Ï∂ÈÂ∆ ‘À «’ ¿∞‘ ¡≈͉∂
«ÙÂ∂Á≈ª, ÁØ√ª-«ÓºÂª «Úº⁄Ø∫ ÿº‡Ø-ÿº‡ «¬º’ ‘Ø 19. ‡Ê„UËŒ ÷ªÃ Á‚¢„U ∑§Ë ∑ȧ¿U øÈÁŸ¢ŒÊ ⁄UøŸÊ∞¥ 50/-
«Ú¡’Â∆ ˘ «¬√ Á≈ ÓÀ∫Ï ω≈¿∞‰ «Úº⁄ √‘≈¬∆ ‘Ø‰Õ √≈‚∂ 20. œ◊¸ ∑§ ŸÊ◊ ¬⁄U ŒÁ⁄UãŒªË 30/-
√Ó≈‹ Á≈ ’«Ò¡≈‰ Â≈‘∆˙∫ ‘Ø √’Á≈ ‘À ‹∂ «Ú«◊¡≈È’ 21. ¤ÊÈU∆U ∑§Ë ¬È¡Ê 40/-
√Ø⁄ Ú≈Ò∂ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆ «◊‰Â∆ ÚË∂∂ ‘ØÚ∂◊∆Õ 22. Fortune Telling Exposed 70/-

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 24 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 Â’Ì≈Â∆ ÍÃ’≈ÙÈ Áπ¡≈≈ ÍÃ’≈«Ù Íπ√Â’ª
‘π‰ Â∞√∆∫ ’ج∆ Ú∆ Íππ√Â’ ¯ØÈ ’’∂ ‚≈’ ≈‘∆∫ Ú∆ Ó≥◊Ú≈ √’Á∂ ‘Ø, √≈‚≈ ¯ØÈ ÈßÏ ‘À : @AFGI-BDAGDD
! Â’Ù∆Ò √≈«‘ EA. «Î √πÒ◊∂ È≈ ⁄ø«◊¡≈Û∆/Óº÷‰ «√øÿ ‹Ω‘Ò D@/-
A....Â∂ Á∂Ú ÍπÙ ‘≈ ◊¬∂/¡Ï≈‘Ó ‡∆. ’≈Ú» BE/- EB. È∆Ò∆ ¤Â∆/¡Ó‹∆ «„ºÒØ∫ C@/-
B. Á∂Ú, ÁÀ∫ Â∂ »‘ª/¡Ï≈‘Ó ‡∆. ’≈Ú» C@/- EC. Ú≈Â≈Ú‰ Á≈ ÍÃÁÙ » ‰/‚≈. ‹«ÂøÁÍ≈Ò «√øÿ C@/-
C. ΩÙÈ∆/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ B@/- ED. Íë√ºË «Ú«◊¡≈È’ ÷Ø‹ª/‚≈. ‹«ÂøÁÍ≈Ò «√øÿ C@/-
D. Â’Ï≈‰∆/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ B@/- EE. Â’Ù∆Ò Ú≈Â≈/Óº÷‰ «√øÿ ‹Ω‘Ò H@/-
E. Â’‹ØÂ∆/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ B@/- EF. Â’Ù∆Ò ÏØÒ∆¡≈/≈Ó √»Í ÙÓ≈ AE/-
F. ̻ª-Í∂ à ª È≈Ò Ô∞Ë º «’Ú∂∫?/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ C@/- EG. ‹Ø«ÂÙ ¡Â∂ ª«Âz’/‚≈. ¡≈. ‹∂ «√øÿ C@/-
G. «Ú«◊¡≈È Â∂ Í≈«Ú«◊¡≈È/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ D@/- EH. Â’Ù∆Ò ÁÙÈ/Óº÷‰ «√øÿ ‹Ω‘Ò C@/-
H. «‘ÍÈØ«‡˜Ó ’∆, «’¿∞∫ Â∂ «’Ú∂∫???/√‹∆ ÂÒÚ≈ A@/- EI. Â’Ù∆Ò ’≈«Ú «Ú¡≥◊/¡Ó‹∆ «„ºÒØ∫ C@/-
I. «Ú«◊¡≈È’ ‹≈Á»◊/√‹∆ ÂÒÚ≈ B@/- F@. ◊∂Û ⁄π≈√∆ Á≈/◊π⁄È È±Íπ C@/-
A@. ’‰-’‰ «Úº⁄ «Ú«◊¡≈È/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ AE/- FA. ÍÃ≈⁄∆È Ì≈Â∆ √º«Ì¡≈⁄≈/÷πÙÚø Ï◊≈Û∆ C@/-
AA. Ó≈Á∂ ÂØ∫ ÓÈπ÷ º º’/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ A@/- FB. ÁÙÈ ÍøÍ≈/«◊¡≈È «√øÿ ÏºÒ E@/-
AB. ‹Ø«ÂÙ fi»· ÏØÒÁ≈ ‘À/ÓÈ‹∆ ÏØÍ≈≈¬∂ B@/- FC. ¡≥’ª Á≈ ‹≈Á»/√‹∆ ÂÒÚ≈ C@/-
AC. «‘ÍÈØ«‡˜Ó Â∞‘≈‚∂ Ò¬∆/‡∆. ¡À√. ≈˙ BE/- FD. ’√ª «’™ ‘øÁ π ∆¡ª È∂/√‹∆ ÂÒÚ≈ C@/-
AD. «⁄º·∆¡ª «Ò÷ Â’Ù∆Òª ȱø Í≈¬∆¡ª/«ÓºÂ ¡Â∂ ÂÒÚ≈ C@/- FE. ‹Ø«ÂÙ Â∂ ª«’/‚≈. ¡≈.‹∂. «√øÿ C@/-
AE. Â’Ù∆Ò ‹≈Á»◊/√‹∆ ÂÒÚ≈ B@/- FF. Ï∂◊≈È∆ ËÂ∆ ¡≈͉∂ ÒØ’/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ D@/-
AF. ºÏ ’ÁØ∫, «’ºÊ∂ Â∂ «’Ú∂∫?/≈‹≈ ≈Ó B@/- FG. ¡≈ÂÓ≈ ÓπÛ‹ÈÓ Â∂ ¡Á≈ÒÂ/√∆Ó≈ √ÏÒØ’ D@/-
AG. ¡Ωª ¡Â∂ Ó≈È«√’ Ø◊/√‹∆ ÂÒÚ≈ AE/- FH. ‹∆Ú ‹ø±¡ª Á∆ ¡ÁÌπºÂ ÁπÈ∆¡ª/‰‹∆ fiπÈ∂ C@/-
AH. Â’Ù∆Ò «ÁÓ≈◊∆ ’√ª /Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ B@/- FI. «◊¡≈È «Ú«◊¡≈È/¡ÓÈ ‰‹∆ C@/-
AI. ⁄∆È∆¡ª ̱ «¬ø‹ Ì‹≈¬∂/√‹∆ ÂÒÚ≈ AE/- G@. «¬ø◊√ØÒ Á∂ ¡ÈÓØÒ Ï⁄È/√øÍ≈. ¡«ÓºÂ «ÓºÂ D@/-
B@. «Ú«◊¡≈È ‘∆ «Ú«◊¡≈È/√‹∆ ÂÒÚ≈ AE/- GA. √ج∆ «Úº⁄ «Ú«◊¡≈È/√‹∆ ÂÒÚ≈ C@/-
BA. ÈΩ‹Ú≈Ȫ Á∂ Ó≈È«√’ Ø◊/√‹∆ ÂÒÚ≈ AE/- GB. «◊¡≈È √≈◊ Á∆ Ô≈Â≈/√øÍ≈. Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ B@/-
BB. ⁄ÓÂ’≈ª «Íº¤∂ «Ú«◊¡≈È/Ï∆. ÍÃÓ∂ ≈ÈßÁ BE/- GC. ºÏª «ÏȪ Óπ’Â∆/√‹∆ ÂÒÚ≈ B@/-
BC. ÓÈØ‹ ø È ≈‘∆∫ «Ú«◊¡≈È/√‹∆ ÂÒÚ≈ B@/- GD. Ú≈√± Ù≈√Â ’Ø≈ fi»·/Ï‘≈Á «√øÿ ËΩÒ≈ D@/-
BD. «‘ÍÈØ«‡˜Ó «’Ú∂∫ «√º÷∆¬∂ ?/√‹∆ ÂÒÚ≈ B@/- GE. √≈«¬‰’ ‹≈Á»◊/√‹∆ ÂÒÚ≈ AE/-
BE. √‡∂‹ Á∂ ‹≈Á»/ È«øÁ B@/- GF. ◊둉ª Á∆ ’‘≈‰∆/√‹∆ ÂÒÚ≈ C@/-
BF. ÈøÈ≈∑ ‹≈Á»◊/È«øÁ AE/- GG. «Í≥‚ Á∆ √ºÊ/‰‹∆ fiÈ∂ C@/-
BG. ÈßÈ≈∑ Â’Ù∆Ò/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ AE/- GH. «Ú«◊¡≈È Á∂ ⁄ÓÂ’≈/‚≈. ‹«ÂøÁÍ≈Ò «√øÿ E@/-
BH. ÍÀÛ ‹Ø ’≈¯Ò≈ ω∆ (√ÚÀ ‹∆ÚÈ∆)/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ E@/- GI. ÓÀ∫ ºÏ ȱø «’¿∞∫ È‘∆∫ Ó≥ÈÁ≈/√‹∆ ÂÒÚ≈ D@/-
BI. «ÁÓ≈◊∆ «Ú’≈√ «’Ú∂∫ ’∆¬∂?/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ B@/- H@. Ëπ÷Á∆ Ú‰Ó≈Ò≈ Á≈ √øÚ≈Á ÓÈ∞÷ º /Ó∆ ÷º‡Û≈ B@/-
C@. ’ØÚ» Â’Ù∆Ò «’Ú∂∫ Ï«‰¡≈?/‹Ø√Î ¡À∫‚≈ÓØ’ » ± CE/- HA. «Ú«◊¡≈È Á≈ √Ó≈‹ ”Â∂ ÍÃÌ≈Ú/Ï‡À∫‚ √Ò D@/-
CA. Ó≈È«√’ Ø◊ Â∂ √≈‚≈ √Ó≈‹/‚≈. Á∆ÍÂ∆ B@/- HB. ˙Í∆ ’√/√Ï‹∆ ¿∞µ÷Ò≈ D@/-
CB. ⁄ÓÂ’≈ª Á∆ ÁπÈ∆¡ª/¡‹Ó∂ «√ºË» C@/- HC. Â’Ú≈Â≈/‰‹∆ fiÈ∂ E@/-
CC. √Ó∂∫ Á≈ «¬«Â‘≈√/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ B@/- HD. √≈‚≈ ÁØ√ «Ú«◊¡≈È/‚≈. ‹«ÂøÁÍ≈Ò «√øÿ E@/-
CD. «’‘Û≈ ◊π,» «’‘Û∆ Óπ’Â∆?/≈‹≈ ≈Ó D@/- HE. ÓÈ∞º÷∆ √∆ Á∂ ‘º√/‚≈. ‹«ÂøÁÍ≈Ò «√øÿ E@/-
CE. ÍÃÂ
∂ , ¡≈ÂÓ≈, ÍπÈ ‹ÈÓ Â∂ ’√ª/‚≈. ’ØÚ» D@/- HF. Ï≈«Ï¡ª Á≈ Ï≈Ï≈/‰‹∆ «√øÿ ÍÃ∆ C@/-
CF. ’≈Ó≈ª Á≈ ÍÃÁ≈Î≈Ù/‚≈.¡Ï≈‘Ó ‡∆ ’ØÚ» E@/- HG. ¡≈˙ «Ú«◊¡≈È ÍzÔØ◊ ’’∂ «√æ÷∆¬∂/ÏÒ«‹ßÁÍ≈Ò C@/-
CG. ˜È∆Ù Ï∂È’≈Ï/‚≈. ’Ó‹∆ «√øÿ C@/- HH. Ï≈Ï≈ ≈ÓÁ∂Ú Â’ Á∆ ’√Ω‡∆ ”Â∂/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓæÂ C@/-
CH. ÷∂‚ ÷∂‚ ”⁄ «Ú«◊¡≈È/Ï«‹øÁÍ≈Ò «√øÿ B@/- HI. «ÚÙÚ «’≈‚/◊◊ÈÁ∆Í fiÈ∂ C@/-
CI. ‹º◊ ⁄È≈ Á≈ √º⁄/¡Ó‹∆ «„ºÒ∫Ø B@/- HI. È≈√‡z∂‚Ó√ Ï∂È’≈Ï/‹∂Ó˜ ∂‚∆ AE@/-
D@. ÓÈ∞÷º Á∆ ’‘≈‰∆/‚≈. ‰‹∆ «√øÿ B@/-
DA. ËÓ ÓÈ∞÷ º Â≈ Â∂ «Ú«◊¡≈È/‚≈. √πÙ∂ ÂÈ D@/- ! «ÚÁ∂Ù∆ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∆¡ª ¡È∞Ú≈Á Íπ√Â’ª
DB. ¯√Òª ’«‘‰ ’‘≈‰∆/Á∂«ÚøÁ Ó∂Ú≈Û∆ C@/- A. ÓÈØ«ÚÙÒ∂Ù‰/«√◊Ó≥‚ Î≈«¬‚ E@/-
DC. «¥ÙÈ Ï◊≈Û∆/÷πÙÚø Ï◊≈Û∆ E@/- B. ÍÃÓ≈ÂÓ≈ Á∆ ¿∞ÂÍÂ∆, «¬√ ÌÓ Á≈ Ì«Úº÷/«√◊Ó≥‚ Î≈«¬‚ E@/-
DD. ’∆ fi»· ’∆ √º⁄/◊π⁄È È±Íπ B@/- C. ÍÀ◊Ï ø  Ó»√≈ Â∂ «¬º’ ¬∆ÙÚÚ≈Á/«√◊Ó≥‚ Î≈«¬‚ D@/-
DE. ËÓ ’∆ ‘À?/◊∆È «¬ø◊√ØÒ A@/- D. √«Ì¡Â≈ Ú «’ √≈Í/«√◊Ó≥‚ Î≈«¬‚ E@/-
DF. Ó≈˙ Á∂ Á∂Ù ”⁄/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ B@/- E. ⁄È≈ÂÓ’ √≈«‘ Â∂ ÓÈØ«ÚÙÒ∂Ù‰/«√◊Ó≥‚ Î≈«¬‚ E@/-
DG. Â’Ù∆Ò ‘∂’ª/Óº÷‰ «√øÿ ‹Ω‘Ò F@/- F. Íπ≈ÂÈ √Ó≈‹/¡ÀÒ. ¡À⁄. ÓΩ◊È AE@/-
DH. Â’Ù∆Ò √πÈ‘ ∂ /∂ Óº÷‰ «√øÿ ‹Ω‘Ò F@/- G. ‹∆Ú Á∆ ¿∞ÂÍÂ∆/⁄≈Ò√ ‚≈ÚÈ AE@/-
DI. ⁄ÓÂ’≈ª Á∂ ‘º√/˜∂Ó˜ ª‚∆ AE@/- H. ÓÈ∞÷º Á∆ ¿∞ÂÍÂ∆/⁄≈Ò√ ‚≈ÚÈ A@@/-
E@. √ÂÔ∞◊ º ÂØ∫ ’ÒÔ∞◊ º º’/÷πÙÚø Ï◊≈Û∆ B@/- ! «√‘ √ÏøË∆ √≈«‘Â
«Ú«◊¡≈È ‹Ø 25 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 A. Ù»◊ Ø◊/‚≈. «Ù¡≈Ó √πÁ ø  Á∆ÍÂ∆ A@/- CG. «¬«Â‘≈√ ÓÀÈø± √‘∆ √≈Ï ’∂◊≈/«ÎÁ∂Ò ’≈√ÂØ C@/-
B. ÏÒº‚ ÍÀÙ Ã /‚≈. «Ù¡≈Ó √πÁ ø  Á∆ÍÂ∆ A@/- CH. «’¿±Ï≈ √¯È≈Ó≈/ÍÃ.Ø ◊πÓ∆ «‡Ú≈‰≈ G@/-
C. ’À∫√/‚≈. «Ù¡≈Ó √πÁ ø  Á∆ÍÂ∆ A@/- CI. Ó≈√‡ √≈«‘Ï/Ó‘ªÙÚ∂Â≈ Á∂Ú∆ C@/-
D. ¿∞Á≈√∆ Ø◊/‚≈. ÍÓ‹∆ «√øÿ A@/- D@. Á∂Ù Ì◊ ÍÃÂ≈Í «√∫ÿ ËÈΩÒ≈/Â∂‹Úø Ó≈È C@/-
E. «Ó◊∆ Ø◊/‚≈. ÍÓ‹∆≤ «√øÿ A@/- DA. Ù‘∆Á Ì◊Ú≈È «√øÿ ÒΩ∫◊Ú Ø ≈Ò∆¡≈/ÏÒÚ∆ ⁄øÁ B@/-
F. «√‘ √øÌ≈Ò/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò «√øÿ C@/- DB. Á∂Ù Ì◊Â-’≈Ó∂‚ ‘È≈Ó «√øÿ ⁄Ó’/ÏÒÚ∆ B@/-
G. ÂøÁπ√ «’Ú∂∫ ‘∆¬∂/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò «√øÿ C@/- DC. «√º÷ Ú∆ª Á∂ È≈Ó ÷πÒ º ∂∑ ıÂ/Óº÷‰ «√øÿ ‹Ω‘Ò C@/-
H. ‚≈’‡ Á∆ √Ò≈‘/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò «√øÿ BE/- DD. ◊≈Ê≈ ’≈Ò∂ Í≈‰∆¡ª Á∆/‘’∂Ù ⁄ΩË∆ D@/-
I. «√‘ ÎπÒÚ≈Û∆/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò «√øÿ E@/- DE. ¡‹Ø’≈ √«Ì¡≈⁄≈ Ï∂È’≈Ï/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò E@/-
A@. ¡º÷ª Á∆ √øÌ≈Ò/‚≈. ÏÒ‹∆ «√øÿ «„ºÒØ∫ A@/- DF. «˜Ò∑≈ √ø◊» Á∂ Ù‘∆Á/ÏÒÏ∆ ÒΩ∫◊Ú Ø ≈Ò E@/-
AA. ¡ΩÂ, Ϻ⁄∂ Á∆ «√‘ √øÌ≈Ò/‚≈. ÓØ‘È C@/- DG. «¬È’Ò≈Ï∆ «¬«Â‘≈√ Á∂ √π«È‘∆ Í≥È/∂ ⁄ÓÈ Ò≈Ò E@/-
AB. √π÷≈Ú∂∫ «Í¡≈ √ÏøË/‚≈. ‰‹∆ «√øÿ C@/- DH. √¯ØÙ∆ ’∆ ÂÓ≥È≈/Ù‘∆Á ≈Ó ÍÃ√≈Á «Ï√«ÓÒ E@/-
AC. «ÍÂ≈-ÍπÂ∆ √øÚ≈Á: «√‘ Á∂ Í«‘¨/‚≈. «√¡≈Ó √øÁπ  Á∆ÍÂ∆ B@/- DI. √»‘∆¡ª «’Ȫ Á≈ Ô≈ ‹ÀÓÒ Íº‚≈/«‹øÁ E@/-
AD. √≈‚∂ Ϻ⁄∂ √≈‚∂ «⁄≈◊/‚≈. ‘«ÙøÁ ’Ω F@/- E@. È’√Ò∆ Ù‘∆Á ‹ÀÓÒ «√øÿ ͺ‚≈/¡‹Ó∂ «√ºË» E@/-
AE. ¡≈¿∞ √∂‘ ÍÃÂ∆ ‹≈‰∆¬∂/‚≈. ÓØ‘‰ C@/- EA. √≈Ó≈‹∆ Â≈’ª «¬≈’ ‹ø◊/ÏÒ«‹øÁ ’؇Ì≈≈ B@/-
AF. Ϻ«⁄¡ª Á∆¡ª ÓÈØ«Ú«◊¡≈È’ √Óº«√¡≈Úª/‚≈. ‘«ÙøÁ ’Ω F@/- EB. √ø ≈Ó ¿πÁ∞ ≈√∆ Á∂ ⁄؉Ú∂∫ ◊∆Â/«¬’Ï≈Ò ¿πÁ ∞ ≈√∆ B@/-
AG. ÎÀÒ ‘∆ Ó‘ªÓ≈∆ ¬∂‚˜/‚≈. ‹«ÂøÁÍ≈Ò D@/- EC. Ù‘∆Á Ì◊ «√øÿ Á∆¡ª ⁄Ω‰Ú∆¡ª «Ò÷ª/ÍÃ.Ø ÚÛÀ⁄ D@/-
AH. Ϻ«⁄¡ª Ï≈∂ «◊¡≈È, «Ú«◊. Â∂ ÓÈØ«Ú«◊¡≈È /‚≈. ‘«ÙøÁA@@/- ED. ‚≈«¬∆ Ï≈Ï≈ ‘∆ «√øÿ ¿∞√Ó≈È/ÍÃ.Ø ÚÛÀ⁄ E@/-
AI. ÈÙ∂ «’Ú∂∫∂ ¤æ‚∆¬∂/‰‹∆ fiÈ∂ E@/- EE. ‹∆ÚÈ Â∂ ⁄È≈ Ò≈Ò≈ ‘«Á¡≈Ò/‚≈. ’ØÓÒ E@/-
! «¬È’Ò≈Ï∆ √≈«‘ EF. √Ó’≈Ò Á∂ √ÈÓπ÷ º /ÏÒ«ÚøÁ G@/-
A. ÍÏÂØ∫ Ì≈∆ ÓΩ (È≈ÚÒ)/¡«ÈÒ Ú≈Ú∂ AE/- EG. «‹ºÂª◊∂ ‘È∂∂ ȱ/ø Ó‰∆Ó≈Ò≈ E@/-
B. ÂØÂ⁄ Ø ≈È (È≈ÚÒ)/Â∂Â√π’Ø Â∞Ô
Ø ª◊∆ B@/- EH. Ì≈Â∆ ‹∂Òª∑ ”⁄ Í≥‹ Ú∑/∂ Ó∂∆ ‡≈¬∆Ò H@/-
C. Ì◊ «√øÿ Á∂ ⁄π‰Ú∂∫ «Ú⁄≈/√≈ÚÒ≈ ≈Ó A@/- EI. «’º√≈ Ù‘∆Á Ì◊ «√øÿ/ÍÃ.Ø Á∆Á≈ «√øÿ D@/-
D. ‹ÁØ∫ ÷∂ ‹≈◊∂ (È≈ÚÒ)/«¥ÙÈ ⁄øÁ B@/- F@. ‹Ø«◊øÁ Ï≈‘Ò≈/«¬øÁ‹∆ ÈßÁÈ D@/-
E. ⁄Ó’Á≈ Ò≈Ò «√Â≈≈ (È≈ÚÒ)/Ò∆ «√∑È-Â∆¡È B@/- FA. √º⁄ Á≈ fiø‚≈/ÓØ‘È «√øÿ ’∞º’Û«Í≥‚∆¡≈ B@/-
F. Ì≈ Á≈ Óπ’Â∆ √øÿÙ/ÈΩ‹Ú≈È Á√Â≈ C@/- FB. Í«ÚºÂ √»Ò∆/ÓØ‘È «√øÿ ’∞º’Û«Í≥‚∆¡≈ B@/-
G. Ì◊ «√øÿ Á∆ ˜∂Ò∑ ‚≈«¬∆/√ºÂÔÓ ÚÓ≈ E@/- FC. Â≈∆÷ ◊Ú≈‘∆ Á∂Ú◊ ∂ ∆/ÓØ‘È «√øÿ ’∞º’Û«Í≥‚∆¡≈ B@/-
H. √»‘∆ √Ú∂/√ÚÀ √≈⁄∆ C@/- FD. Â≈∆÷ Ø È≈ √’∆/ÓØ‘È «√øÿ ’∞’ º Û«Í≥‚∆¡≈ B@/-
I. Ø‘ Á∆ «¬Ï≈ (◊∆Â)/≈Ó √»Í ÙÓ≈ C@/- FE. Í≥‹≈Ï Á∆ È’√ÒÏ≈Û∆ Ò«‘/ÏÒÚ∆ ÍÚ≈È≈ D@/-
A@. ◊»‹ø Ï◊≈Ú Á∆/‹√Á∂Ú ÒÒÂØ∫ H@/- FF. Ϊ√∆ Á∂ ÂıÂ∂ ÂØ∫/‹»Ò∆¡√ ¯∆⁄’ E@/-
AA. Ù‘∆Áª Á∂ ¡≥◊ √ø◊/«ÙÚ ÚÓ≈ E@/- FG. È∆Ò∂ ͺÂ∂/ «¬Ó≈È∞¡Ò ’˜≈’∂«Ú⁄ E@/-
AB. ÓÀ∫ È≈√«Â’ «’¿∞∫ ‘ª/Ì◊ «√øÿ E/- FH. ˆÁ∆ Ï≈Ï≈ ‹Ú≈Ò≈ «√øÿ/ÏÒÚ∆ ÍÚ≈È≈ C@/-
AC. Ù‘∆Á ⁄øÁ Ù∂÷ ¡˜≈Á /«ÙÚ ÚÓ≈ A@/- FI. »√∆ Ï≈Ò ’‘≈‰∆ “Ò≈÷∆”/ ¡Èß ⁄∂ıÚ B@/-
AD. Ù‘∆Á ≈‹◊π» /«ÙÚ ÚÓ≈ A@/- G@. Ó‘≈È ÔØË≈ √‡≈«ÒÈ/ÏÒ«‹øÁ C@/-
AE. Ù‘∆Áª Á∆ «Ú√≈Â/Ì◊Ú≈È, √Á≈«√Ú D@/- GA. Ì◊ «√øÿ Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈/’ÓÒ∂Ù ÓØ‘È A@/-
AF. ◊Á∆ ◊πÒ≈Ï ’Ω B@/- GB. ◊πÒ≈Ó∆ ÂØ∫ Óπ’Â∆/ÎÀ‚«’ ‚◊Ò√ B@/-
AG. Óº¤∆ Â∂ Í≈‰∆ (⁄∆È∆ È≈ÚÒ)/⁄ÀÈ ÂÀµ◊ ’∆ B@/- GC. ÍÃ.Ø ‰Ë∆ «√øÿ Á∂ ⁄؉Ú∂∫ Ò∂÷ F@/-
AH. ¿πµ·Ø ÈΩ‹Ú≈ÈØ∫/«¥ÙÈ ’ΩÍ≈Ò C@/- GD. √øÿ√Ù∆Ò ÔØË≈ ‘∆ «√øÿ Â’ E@/-
AI. «Ó«Ê‘≈√ «¬«Â‘≈√ Â∂ «¬«Â‘≈√’ ÍÁ≈ÊÚ≈Á/Ì≈◊ «√øÿ √º‹ C@/- GE. √≈Ó≈‹∆ fiæ÷Û/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò ¡ÀÓ. ‚∆. H@/-
B@. ÷∂ª Á∆ Ïπº’Ò ”⁄Ø∫ (◊∆Â)/«Ó≥ÁÍ≈Ò Ìº·Ò C@/- GF. √≈Ó≈‹ Á∂ Ó≈» ÍzÌ≈Ú/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò G@/-
BA. ‹Ø ‘≈∂ È‘∆∫ (È≈ÚÒ)/ÍÃ.Ø ‘Ì‹È «√øÿ C@@/- GG. Ù‘∆Á Ï≈Ï≈ Ïπfi » ≈ «√ßÿ/¡‹Ó∂ «√æË» AE@/-
BB. Ù‘∆Á ¿±ËÓ «√øÿ/√π÷Á∂Ú «√ºË» A@/- GH. ◊Á∆ Ï≈Ï≈ Á»Ò≈ «√ßÿ/‹ÈÀÒ ¡æ⁄Ú≈Ò C@/-
BC. ‹∆ÚÈ √ø◊≈Ó/√Ø‘‰ «√øÿ Ì’‰≈ C@/- GI. ‹∆ÚÈ √ßÿÙ - ÁÙÈ ÷‡’Û A@@/-
BD. «√º÷ Ú∆ª È≈Ò ’∞fi ◊ºÒª/Óº÷‰ «√øÿ ‹Ω‘Ò H@/- H@. ◊πÒÓ∆ Ú≈Ò∆ ‹±È Ïπ∆ / ◊π⁄È ‹ÀÂ∫Ø E@/-
BE. √≈Ó≈‹∆ ËΩ∫√ ˘ Úø◊≈/ÈÚÂ∂‹ «√øÿ AE@/- HA. √≈Ó≈‹∆ ‹Ø’ª/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò A@@/-
BF. ¡º‹ Á∂ ˜Ó≈È∂ «Úº⁄/ÁÙÈ ÌØÂÈ≈ BE/- HB. «ÚÙÚ«Ú¡≈Í∆ ¡≈«Ê’ ÓßÁ∆/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò A@@/-
BG. ’Ò≈ «˜øÁ◊∆ Â∂ È’√Ò∆ √Ø’≈/ÏÒÚ∆ ÍÃÚ≈È≈ D@/- HC. «¬È’Ò≈Ï∆ ÔØË≈ ÓÀ‚Ó ’≈Ó≈/√±¯∆ ¡Ó‹∆ D@/-
BH. ¡Ó Ù‘∆Áª Á∆¡ª Ô≈Áª/≈‹≈ ≈Ó √≈ÙÂ∆ C@/- HD. √≈«‘ Á≈ √≈◊ : Í≈Ù/√Ø‘‰ «√ßÿ √ß˱ B@@/-
BI. ‹ø◊ÒÈ≈Ó≈/√ÂÈ≈Ó A@@/- HE. Íø‹≈Ï ”⁄ ’ΩÓ∆¡Â Â∂ ˜æ¬∆ √Ú≈Ò/’Ó Ï√‡ E@/-
C@. Ì◊ «√øÿ Á∆ È≈√«Â’Â≈/¡Ó‹∆ √»Î∆ B@/- HE. ‘∆ØÙ∆Ó≈ Á∂ ÎπÒ
æ /¡ÀÁÂ≈ Ó≈«√ FE/-
CA. Â≈«ÓÒ ◊π««Ò¡ª Á∂ Á∂Ù ”⁄/‘«‹øÁ E@/- HF. Ù‘∆Á ÓÁÈ Ò≈Ò „∆∫◊≈/¡.√.÷ÒÏ∆ AB@/-
CB. ’∞·≈Ò≈ ’ª‚/ÏÒÚ∆ ⁄øÁ ÒΩ∫◊ØÚ≈Ò A@/- HG. ◊≈Ê≈ «’ÙÈ◊Û∑/Á∂√ ≈‹ ¤≈‹Ò∆ C@/-
CC. Ù‘∆Á ’Â≈ «√øÿ √≈Ì≈/«ÚÙÚÌ≈Â∆ A@/- HH. ¤æÒª Ò«‘ Á∆¡ª/‹√Á∂Ú «√ßÿ ÒÒÂØ∫ C@/-
CD. √ø◊≈Ó∆ «Í≥‚/‹ÈÀÒ «√øÿ ¡º⁄Ú≈Ò F@/- HI. «’Ú ’πÛÀ Âπ‡À Í≈«Ò/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò A@@/-
CE. ‘≈’Ó «√øÿ √Ó≈™/√π÷ÁÙÈ ÈºÂ AE@/- I@. ‹ß˜∆ª ÏÈ≈Ó Ó∂‘È’Ù/‚≈. ¡‹∆ÂÍ≈Ò A@@/-
CF. Ï≈Ò «√Í≈‘∆ (⁄∆È∆ È≈ÚÒ)/Ù∆ ’∞¡ª◊ Ô≈˙ C@/- IA. «’ Á∆ ’Ú‡/◊πÓ∂Ò ÏΩ‚∂ E@/-

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 26 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 «ÚÙÚ Ì≈Â∆ ÍÃ’≈ÙÈ Áπ¡≈≈ ÍÃ’≈«Ù «’Â≈Ϫ
‘π‰ Â∞√∆∫ ’ج∆ Ú∆ Íππ√Â’ ¯ØÈ ’’∂ ‚≈’ ≈‘∆∫ Ú∆ Ó≥◊Ú≈ √’Á∂ ‘Ø,
√≈‚≈ ¯ØÈ ÈßÏ ‘À : @AFGI-BDAGDD
! ÍÃØ. «’ÙÈ «√øÿ «Òı Íπ√Â’ª BD. ◊Ò∆ Èß: D/«Ï’Ó‹∆ ȱ E@/-
A. ¡≈˜≈Á ¡Ω E@/- BE. ¡Ê≈Â/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/-
B. ¡≈ÁÓ ‹≈ Á≈ Ó√Ò≈ Â∂ √≈«‘ G@/- BF. ≈‘»’∂±/Ï≈Ï» «√øÿ Ï≈Û D@/-
BG. Í≈Í∆/«Ï’Ó‹∆ ȱ B@/-
C. «∫¬È’Ò≈Ï∆ «Ú√≈ G@/- BH. Â∞«Á¡ª Â∞«Á¡ª/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/-
D. Ú≈ ÓÒ∑≈ Á∆ Ó‘Ò≈1 ¡Â∂ ¡≈√≈ Á∆ Ú≈ A@@/-
BI. √’Ò/◊πÍÃ∆ «√‘‹∆ C@/-
E. Ú≈ Ó≈fi ¡Â∂ «√Ë ◊Ø√«‡ A@@/-
C@. Ô≈Áª Á≈ ÍπÂÒ≈/Ë«Ó≥Á Ï≈Ú≈ E@/-
CA. ÏÒÁÕ «Ù«Ú¡ª Á≈ √∂Ë/ ÍÃØ. ‘Ì‹È A@@/-
! ‡À’È∆’Ò CB. ’ΩΩ‰ «‹º«Â¡≈/‘⁄øÁ «◊øÒ «Ó¡≈‰∆ C@/-
A. ’ø«Í¿±‡ Ï≈∂ Óπ„ º Ò∆ ‹≈‰’≈∆/√∆.Í∆.’øÏ‹ Ø E@/- CC. «¬Â¯≈’/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/-
B. ÌÚÈ «ÈÓ≈‰ «’Ú∂∫ ’∆¬∂?/«¬ø‹.≈‹ ’∞Ó≈ ¡◊Ú≈Ò E@/- CD. «ÍºÍÒ Ú≈Ò≈ ÓØÛ/‹∆ «√øÿ √øË» D@/-
C. Ó√Â≈È≈ Ó؇ «Ó√Â∆/ÍÃÓ∂ «√øÿ Ó√Â≈È≈ D@/- CE. ‹º‡ Á∆ ‹»È/‚≈. ≈‹ ’∞Ó≈ ◊◊ B@/-
D. «È¿»˜ ± ∆ÒÀ∫‚ «’Ú∂∫ ‹≈¬∆¬∂/‹«ÂøÁ Íø‹Â»±∆ D@/- CF. »Í Á∂ ø◊/Ï≈Ï» «√øÿ Ï≈Û D@/-
CG. «ÁÈ ⁄Û∑È Âº’/‹∆ «√øÿ √øË» C@/-
E. Í≥‹≈Ï∆ Ì≈Ù≈ Á≈ ¡«Ë¡≈ÍÈ/ÍÃ.Ø «¬’Ï≈Ò «√øÿ G@/-
CH. «⁄‘∂/Ó«‘ßÁ Í≈Ò «√ßÿ Ë≈Ò∆Ú≈Ò A@@/-
F. ¡Ó∆’≈ «’Ú∂∫ ‹≈¬∆¬∂/‹«ÂøÁ Í≥‹Â±∆ E@/- CI. ‹π¡≈Ï Á∂‘ ’Ω‰/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/-
G. «¬ø‹∆È∆¡«ø◊ ’Ø√ª «Úº⁄ Á≈÷Ò≈ «’Ú∂∫/ÏÒ«ÚøÁ H@/-
H. ‡ÀÒ∆«Ú˜È/√∆.Í∆. ’øÏØ‹ B@/- ! ‘≈√ «Ú¡≥◊
I. ÓØÏ≈«¬Ò ÎØÈ/√∆.Í∆. ’øÏ‹ Ø B@/- A. ‚ø◊ ¡Â∂ ⁄Ø̪/’∞ÒÚø ≈¬∂ ÙÓ≈ A@/-
A@. ’ø«Í¿±‡/√∆.Í∆. ’øÏ‹ Ø B@/- B. ÍÚ≈√∆ ËøÁ∂/’∞ÒÚø ≈¬∂ ÙÓ≈ A@/-
AA. ØÏ‡Ø /√∆.Í∆. ’øÏ‹
Ø B@/- C. Ó∂∂ Ù≈«◊Á/’∞ÒÚø ≈¬∂ ÙÓ≈ B@/-
AB. √ø⁄≈ Á∂ √≈ËÈ/√∆.Í∆. ’øÏ‹ Ø B@/- D. ‡Ø‡’∂ Ìø‚ª Á∂/Ï»‡≈ «√øÿ ⁄Ω‘≈È D@/-
E. ‘Ø «Î/«Èø‹È ÙÓ≈ C@/-
AC. √»⁄È≈ Á≈ ¡«Ë’≈ ’≈È±È ø -B@@E B@/-
F. ⁄ºÒ «◊¡≈ Â∆ È‘∆∫ Â∞º’≈/◊πÁ∂Ú «√øÿ «◊ºÒ B@/-
AD. ¡≈˙ ’ß«Í˙‡ «√æ÷∆¬∂/∂ «¥Í≈Ò «√ßÿ Íøȱ E@/- G. ØÚÂπ ‹≈«¬ √π ‘√À/‹√Úø «√øÿ ¡«◊¡≈È∆ AE/-
AE. √Û’ ‘≈Á«√¡ª ÂØ∫ «’Ú∂∫ Ï⁄≈¡/‰‹∆ fiÈ∂ F@/- H. Ó√Ò≈ Ò‡’ «◊¡≈/Ó≥◊ ’∞Ò«‹øÁ D@/-
! È≈ÚÒ I. ‘º√Ø ÍÀÊ∆/Ó≥◊ ’∞Ò«‹øÁ C@/-
A. ÍÏÂØ∫ Ì≈∆ ÓΩÂ/¡«ÈÒ Ú≈Ú∂ AE/-
B. ÂØÂØ⁄≈È/Â∂Â√π’Ø Â∞ØÔª◊∆ B@/-
! √¯È≈Ó∂
C. ‹ÁØ∫ ÷∂ ‹≈◊∂/«¥ÙÈ ⁄øÁ AE/- A. Ó∂∆ ‚ÀÈÓ≈’ Î∂∆/’∂. ¡ÀÒ. ◊Ø«¬Ò B@/-
D. ⁄Ó’Á≈ Ò≈Ò «√Â≈≈/Ò∆ «√∑È-Â∆¡È B@/- B. Ó∂∆ ËÂ∆ Ó∂∂ ÒØ’(Ì≈ Ô≈Â≈)/≈Ó Ó» BE/-
E. ÙË≈ Á∂ ÎπºÒ/Ï≈» √ÂÚ◊ B@/- C. Í«’Ó≈ (Áº÷‰∆ Ì≈ Ô≈Â≈)/≈Ó Ó» «√øÿ AE/-
F. Óº¤∆ Â∂ Í≈‰∆/⁄ÀÈ ÂÀµ◊ ’∆ B@/- D. ◊ΩΩÂÓ Á∆ ◊ØÁ («ÈÍ≈Ò Ô≈Â≈)/≈Ó Ó» «√øÿ AE/-
G. «٫¡ª Á∂ ø◊/«¬øÁ «√øÿ ı≈ÓØÙ AE/- E. ÍÂ≈Ò (¡Ó∆’≈ ’ÈÀ‚≈ Ô≈Â≈)/≈Ó Ó» «√øÿ C@/-
H. ’˜¬∆ √πÍÈ∂/«¬øÁ «√øÿ ı≈ÓØ≤Ù BE/- F. Á∆≈ ‡≈Ú (‚∞Ϭ∆ Ô≈Â≈)/≈Ó Ó» «√øÿ C@/-
I. ªÏ∂ Á≈ ø◊/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø B@/- G. Í»Ï∆ Ï»‘≈ («√øÿ≈Íπ Ô≈Â≈)/≈Ó Ó» «√øÿ C@/-
A@. ÓΩ Á ÓΩÂ/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/- I. ͺÊ ÏØÒÁ∂ ‘È/≈Ó Ó» «√øÿ D@/-
AA. ÏøÁ ◊Ò∆ Á∂ Ï«ÙøÁ∂/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/- A@. Ï∂◊≈È∆ ËÂ∆ ¡≈͉∂ ÒØ’/Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ D@/-
AB. ºÂ≈ Ê∂‘/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/- AA. ËÂ∆ Á∂ ¡≈ Í≈ (¡Ó∆’≈ Ô≈Â≈)/Ó≥◊ ’∞Ò«‹øÁ C@/-
AC. ÿ’∆‰/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/- AB. Úº÷∆ ËÂ∆ Úº÷∂ ÒØ’/‘Ì‹È ‘ÒÚ≈Ú∆ C@/-
AD. «Óº‡∆ Á≈ ÓπºÒ/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/- AC. Ó∂∆ ¡Ó∆’≈ Î∂∆/«ÈßÁ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ C@/-
AE. ’Ø«Ò¡ª Á∂ ÁÒ≈Ò/’Ω ⁄øÁ ≈‘∆ B@/- AD. ¡º÷∆∫ Á∂÷ È≈ º‹∆¡ª/«ÈÍ≈Ò «√øÿ ‹Ò≈ÒÁ∆Ú≈Ò C@/-
AF. Ú≈ ÚØÒ∂/Ï∆ «¬øÁ «√øÿ «„ºÒØ∫ BE/- AE. √πÈ‘∆ «ÁȪ Á≈ √¯/‘Ì‹È ‘ÒÚ≈Ú∆ C@/-
AG. «Úø◊ «Ûø◊∂ ≈‘/ÍÃØ. ‘Ì‹È «√øÿ D@/-
AH. Ù∆’/ȤºÂ fiπ‡∆’≈ C@/- ! ‹∆ÚÈ∆¡ª
AI. ’≈«ÂÒ ’Ω‰ (‹√»√∆ È≈ÚÒ)/ÓÈÍ≈Ò «Ù∆ B@/- A. Ó≈È Í≥‹≈Ï Á∂/«ÈßÁ ÿπ«◊¡≈‰◊∆ F@/-
B@. «¬º’ √∆ √∆¯ª/√Á»Ò «Ùøÿ ÁÁ B@/- B. ¡Ó ¡≈Ú≈˜ (ÔÓÒ≈ ‹º‡)/«ÈßÁ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ BE/-
BA. ...Â∂ Ò‘» Ú«‘øÁ≈ «‘≈/‚≈. «Ïº¨ ≈¬∂√ C@/- C. ÒØ’ ◊∆ Ú◊≈ ‘ø√ (‘ø√ ≈‹ ‘ø√)/«ÈßÁ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ A@@/-
BB. √Ó≈‹ Á∂ ’ÀÁØ∫/fiπ‡∆’≈ B@/- D. Ú‚ÓπºÒ≈ Í≈√/«ÈßÁ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ E@/-
BC. Ó‹∆ÚÛ≈/’Â≈ «√øÿ Ó≈È AE@/- E. ËÂ∆ ÍπºÂ/«Ú‹À ÏøÏ∂Ò∆ E@/-

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 27 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 F. ·∆ ⁄≈ȉ∆ Á≈ ◊∆Â/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ C@/- CE. √πÍÈ∂ Â∂∂ Ó∂∂/‹Ø«◊øÁ «√øÿ ‹Ø◊∆ E@/-
G. ◊πÍ≈Ò «√øÿ Í≈Ò Á≈ ◊≈«¬’∆ √¯/√ÚÈ «√øÿ ‡«‘‰≈ C@/- CF. √º⁄ Á∂ ¡≈√ Í≈√/Ó≈√‡ √ÂÈ≈Ó «√øÿ B@/-
H. Í‹≈ Ó≥‚Ò Á≈ ‹ªÏ≈‹ Ì◊Ú≈È «√øÿ/ÏÒÚ∆ ⁄øÁ E@/- CG. «Ï÷∂ ÓØÂ∆/‘◊Ø«ÏøÁ «√øÿ Ù∂÷πÍπ∆¡≈ C@/-
I. «‹øÈ∆ ≈‘∆∫ ÓÀ∫ Â∞«¡≈/◊πÏıÙ «√øÿ ≈‘∆ E@/- CH. ÚÂÓ≈È Á∂ Á͉ ¡≥Á/¡Ó ’ØÓÒ C@/-
A@. √º⁄∂ «ÁÒØ∫/«ÈßÁ ÿπ«◊¡≈‰◊∆ C@/- CI. Ș Á∆ ÒØ¡/Â∂‹≈ «√øÿ Ω∫Â≈ D@/-
AA. ‡»√∂ Á∆ ‡«‘’/√∆. Ó≈’ø‚≈ AE@/- D@. Óπº·∆ Ì √π¡≈‘/ÓÈ‹∆ ÏØÍ≈≈¬∂ C@/-
AB. Í≥‹≈Ï Á∂ √º◊∆ ÎπºÒ/ÏÒ«‹øÁ Ó≈È E@/- DA. «’È «’È Ó∂∆ ’«ÚÂ≈ ≈‰∆/Ì◊ «√øÿ ËÚÈ E@/-
AC. Ó∂≈ «Í≥‚ Ï‘≈ÁÍπ/‰‹∆ «√øÿ F@/- DB. √øÁÒ∆ ‘Ú≈/Â∂‹≈ «√øÿ Ω∫Â≈ B@/-
AD. Ì≈ Á∂ Ó‘≈È √ø◊∆Â’≈/¡À√. ¡ÙØ’ ÌΩ≈ B@@/- DC. ÏØÒ ’ÒÓª Á∂/Â∂‹≈ «√øÿ Ω∫Â≈ D@/-
AE. √ø «√øÿ √∂÷∫Ø Á≈ È≈‡ Ù≈√Â/‚≈. √ÂÈ≈Ó «√øÿ ‹º√Ò F@/- DD. √Ó∂∫ Á≈ √º⁄/¡Ó∆’ «√øÿ ÂÒÚø‚∆ C@/-
AF. Ó≈»ÊÒ ”⁄ Ú◊Á≈ Á«¡≈/ÓÈ‹∆ «√øÿ D@/- DE. √ÚªÂ∆ ÷πÙÏ» «ÂºÂÒ∆/‹√Úø ÍÓ≈ ⁄ÓÈ C@/-
AG. “’º÷ ’ø‚∂”/◊πÈ≈Ó ¡’∆Á≈ G@/- DF. ‹Ò Â∂ ÎπºÒ ÂÁ≈/◊π‹ «√øÿ «◊ºÒ C@/-
AH. Ì≈¬∆ »Í ⁄øÁ ‹∆ / «◊¡≈È∆ ÍÃ∆ÂÓ «√øÿ A@@/- DG. Ì≈Ò/∂ÙÓ «⁄ºÂ’≈ C@/-
AI. ‘È≈Ó Á≈√ √«‘≈¬∆/«ÈßÁ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ E@/- DH. ÙÏÁª Á∆ ÒØ¡/Á∆Í ‹∆Ú∆ C@/-
B@. √Âø◊∆ «√¡≈√Â/‹◊√∆ ͺ÷∆ E@/- DI. «‘˜ ÂÀ∫‚Û≈/¡Ò∆ ≈‹Íπ≈ C@/-
BA. Ï≈Ï≈ Î∆Á Ùº’ ◊ø‹/ÍÃØ. ◊πÓ∆ «√øÿ «‡Ú≈‰≈ E@/- E@. ͺÊ Á∂ «¬È√≈È/‹√Ú∆ ̨∆¡≈ E@/-
BB. ‘È∂∂ ”⁄ ⁄≈ȉ Á∆ ÒØ¡-‚≈. Ó∂Ù/‰‹∆ AE@/- EA. √ÿ∆ Á∂ ’ÓÒ≈¬∂ ÎπºÒ/ÓÈ∆Ù≈ E@/-
BC. Ì≈¬∆ »Í ⁄ßÁ/‘⁄È «√ßÿ A@@/- EB. ‚±øÿ∂ √≈◊/√»Í «√øÿ Ó≥‚∂ E@/-
BD. fiæ÷Ûª ”⁄ Ú◊Á≈ Á«¡≈/‰‹∆ Íz∆ A@@/- EC. ÓÀ∫ √Ø⁄Á≈ ‘ª/ÍÃÙØÂÓ ÍºÂØ C@/-
ED. Ï≈’∆ ‘À «˜øÁ◊∆ Á≈ √¯/◊◊È‹∆ ÏÒÚ≈Û∆¡≈ C@/-
BE. √πª Á∂ Ú≈«√/√Ú‰ ‡«‘‰≈ AE@/-
EE. ‹˜Ï≈ª Á∆ ⁄∆√/«√’øÁ fiÈ∂ D@/-
BF. ‹∆ÚÈ∆ ◊π± ‘◊Ø«ÏßÁ ‹∆/◊π⁄È ’Ω ABE/- EF. ◊∆ª È≈Ò «Í¡≈/ÓØ‘‰ «√øÿ Ú≈√∆ C@/-
! ’«ÚÂ≈-◊∆Â-◊˜Òª EG. √Ø‘‰∂ ÏØÒ Í≥‹≈Ï Á∂/ÓØ‘‰ «√øÿ Ú≈√∆ C@/-
A. ’ÒÓ Â∂ ’‡≈/Á«ÚøÁ C@/- EH. ¡≈͉∂ «‘º√∂ ÁÕ ÏØÒ/Ìπ«Í≥Á √øË» E@/-
B. ’ÀÁØ∫ Ï‹≈Ú∂ ÚøfiÒ∆/‹Ø◊∂ Ìø◊Ò B@/- EI. «ÌøÈ∆-«ÌøÈ∆ ıπ√Ï»/‹√Úø ÍÓ≈ ⁄ÓÈ F@/-
C. ¡øÈ∑∆ ΩÙÈ∆/√π«øÁ ’Ω B@/- F@. ÈÁ∆ ÓÀÀ˘ Í∆ ◊¬∆/‹√«‡√ ÏÒÁ∂Ú ≈¬∂ A@@/-
D. ¡≥Ï∆ ¡º÷/ÍÃØ. «ÚøÁ ̺·Ò E@/- FA. ‹Á Ú∆ ÚÂÈ ÍÂ∂/⁄È ’ΩÙÒ A@@/-
E. √¯∆È≈/‹√Úø ÍÓ≈ ⁄ÓÈ B@/- FB. ’∞Û∆¡ª È∆ «⁄Û∆¡ª Ó≈¬∂/Ìπ«Í≥Á Ìø◊»π E@/-
F. Í∆¡≈ Â∂ ÍÍ∆‘≈/‹ÈÀÒ ¡º⁄Ú≈Ò B@/- FC. ÁÚ∂Ù «‹™Á≈ Î∂ Ú∆/’Ó‹∆ ̨∆¡≈ C@/-
G. ¿π‚∆’/ÓÈ‹∆ «√øÿ √≈◊ C@/- FD. ÏØØÒ ’ÒÓª Á∂/‘È∂’ «√øÿ È∂’ D@/-
H. ’«‘ ÍÃ∂Ó∆ √º⁄ Ï≈Â/≈Ó Ò≈Ò ÍÃ∂Ó∆ C@/- FE. ø◊ √Ø⁄ª Â∂ √πÍÈ∂/«Ïº’ «√øÿ «ÚÔØ◊∆ E@/-
I. «ÚÒ’Á∂ √≈˜/ ¡ÓÍ∆ ’Ω D@/- FF. ˜ıÓª Á∆ ÒØ¡ /¬∂. Í∆. «√øÿ Í≈Ò∆ C@/-
A@. «ÚÒ’‰∆/‹Ø«◊øÁ ÔØ◊∆ C@/- FG. ÁØ √≈’∂/ «Í¡≈≈ «√øÿ ’∞ÒªÓ Ú≈Ò≈ A@@/-
AA. ’ÒÓ Á∆ Ù’Â∆/Ú∆ «√øÿ «ÈÚÀ C@/- FH. ÒØ’ ◊≈Ê≈Úª/ÓØ‘‰ «√øÿ Ï≈√∆ C@/-
AB. ≈ √¯ Â∂ ΩÙÈ∆/‹È’ ≈‹ ‹È’ C@/- FI. Í≈˙ Ìø◊Û≈/ÓØ‘‰ «√øÿ Ï≈√∆ C@/-
AC. √πÓ∂Á≈È∆/‚≈. ¬∆ÙÚ «Á¡≈Ò E@/- G@. ‘¯ª Á∆ «‹ºÂ/‚≈. ◊πÈ≈Ó «√øÿ ÷Ø÷ E@/-
AD. ¤‰’≈‡≈ ◊∆ª Á≈/’πÒÚø «√øÿ Ò«‘∆ B@/- GA. √πÒÿÁ∂ Íø«È¡ª Á∆ Á≈√Â≈È/¡Ó ÏÀÈ∆Í≈Ò E@/-
AE. ‘≈Á√∂/«ÚøÁ «’È B@/- GB. ¡˜Ï ÂÓ≈Ù≈ «¬‘ «˜øÁ◊∆/ È∆Ò’ÓÒ ÙÓ≈ C@/-
AF. ¡≥ÁÒ∆¡ª Ò≈Ùª/√πÒº÷‰ Ó∆ (ÍÃØ:) C@/- GC. ÏÒÁ∆¡≈ ¤≈Úª/ √Ï‹∆ ’Ω “‹º√” D@/-
AG. Ô≈Áª Â∂ Í¤≈Ú∂∫/‹«ÂøÁ Í≥‹Â±∆ B@/- GD. ÙÏÁ √πÍÈ≈ Â∂ √ø◊≈Ó/ ÍÃ.Ø ‘Ì‹È «√øÿ A@@/-
AI. ¿∞√ ȱø Ó∂≈ √Ò≈Ó/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ C@/- GE. Óπ’Â∆ Á∆ «¬æ¤≈ È‘∆∫/¡Ó‹∆ «„æÒ∫Ø E@/-
B@. √º⁄ ‹≈‰∆∫ «Í¡≈«¡≈!/√≈Ë» «√øÿ Ï∂«ÁÒ B@/-
GF. √ßÂß◊∆ Í∆∫ÿ/‹√Úß ÍÓ≈ ⁄ÓÈ F@/-
BA. Íπ’≈/‹Ø«ø◊Á «√øÿ ‹Ø◊∆ C@/-
BB. √øÁÒ∆ Ó«‘’/√π‹∆ «√øÿ Í≥¤∆ B@/- GG. √π⁄æ ≈ «Í¡≈/¡«ÈÒ √¯ØÙ BE/-
BC. ‘√Á∆¡ª ’Ïª/¡Ó«øÁ √øË» B@/- GH. ¡‰◊ΩÒ∂ ≈‘/ÏÒÚß ÎÚ≈Ò∆ E@/-
BD. ◊º·∆ ÓÓ∆∂ Á∆/‹√Úø ÍÓ≈ “⁄ÓÈ” B@/- GI. √ß◊Â≈Ù/√ØÓ≈ √ÏÒØ’ C@/-
BE. «¬Ù’∂ Á≈ «ÒÙ’≈≈/⁄øÈ≈ “≈‰∆Ú≈Ò∆¡≈” B@/- H@. ⁄ßÁÈ Á∂ π÷æ /√π÷ÁÙÈ ◊◊ E@/-
BF. √ºËª Á∂ «√È≈Ú∂∫/‰‹∆ «√øÿ ’øÚÒ C@/- HA. ıπÙÏ» Íø‹≈Ï Á∆/◊π≈«ÁæÂ≈ «√ßÿ √ßË» E@/-
BG. «Í¡≈√∆ Ó«‘’/ÍÃØ. √≈Ë» «√øÿ C@/- HB. Ú’Â Á∂ √¯∂ Â∂/≈‹∆Ú “«ÚÁØ‘∆” E@/-
BH. Í«‘Ò∂ Í≥È∂/‘Ì‹È ‘ÒÚ≈Ú∆ C@/- HC. ‘¯ª Á≈ √¯/◊π⁄È È±Íπ F@/-
BI. ÂØÒÚ∂∫ ÏØÒ/¡ÙÎ «◊ºÒ C@/-
HD. √¯ Ï≈’∆ ˛/√π÷Á∂Ú «ÏÒ◊≈ E@/-
C@. Ó‹∆ÚÛ∂/¡ÚÂ≈ «√øÿ «ÏÒ≈√Íπ∆ E@/-
CA. ’Ò≈Ó «Ó˜≈/√π÷Á∂Ú «√øÿ ¡ΩÒ÷ B@/-
HE. ÓÛ∑∆ Á≈ Ò≈Û≈/È∆ G@/-
CB. Í◊Û∆ ¡‹∂ √øÌÒ∆ È‘∆∫/◊πÓ∂Ò ÏΩ‚∂ B@/- HF. ⁄ßÈ Á∆¡ª «ÙÓª/√∆.¡ÀÒ. «√ß◊Ò≈ E@/-
CC. Ô≈Áª Á∆ Ó«‘’/»ÍÁ«ÚøÁ ’Ω B@/- HG. ÁÁ «ÁÒª Á∂ Ó∂/∂ Ó∂Ú≈ «√ßÿ √¯∆ E@/-
CD. ’ÒÓ Á∆ ÷πÙÏØ/Ò÷«ÚøÁ «√øÿ ÌπºÒ C@/- HH. √æ⁄ Á≈ «Í¡≈/‘◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ Ù∂÷Íπ∆¡≈ H@/-

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 28 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 ! È≈‡’ CG. √ØÈ «Ó◊ Á∆ Ú≈Â≈/‹√Í≈Ò «√ßÿ Ó≈È E@/-
CH. ’Ó˜Ø ÍzÓ≈ÂÓ≈/Íz◊‡ «√ßÿ ‹ßÏ E@/-
A. √ºÂ∆ Ú∆‘∆∫ √Ω∫/ÍÃØ. √Ï‹∆ B@/-
CI. ÷∆¡ª ÷∆¡ª/¡Ó∆’ ÂÒÚß‚∆ E@/-
B. √»‹ ‚∞ºÏ‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á/‹Ø◊∂ Ìø◊Ò AE/-
D@. ‘≈∆ ‹ß◊ Á≈ È≈«¬’/◊π⁄È È±Íπ C@/-
C. √∆Â≈«¬‰/‚≈. ÍÃ∆ÂÓ √ÀÈ∆ B@/-
DA. ÿØÛ∂ Ú≈Ò≈ ⁄Ω∫’/¡Ó∆’ ÂÒÚß‚∆ E@/-
D. ◊≈Ê≈ ’≈Ò∂ Í≈‰∆¡ª Á∆/‘È∂’ ⁄ΩË∆ D@/-
E. √˜≈ √º⁄ ˘/Ï≈» √ÂÚ◊ B@/- ! Ò∂÷
F. ÁÁ ¡‰‹øøÓ∆¡ª Ë∆¡ª/«ÈÌÀ «√øÿ Ë≈Ò∆Ú≈Ò D@/- A. «ÁÙ≈/≈«‹øÁ ÚÓ≈ A@/-
G. ‹∆ÚÈ Á∂ ß◊ Óß⁄ Â∂/◊π⁄È ’Ω ⁄Í«⁄Û∆ E@/- B. «˜øÁ≈ «ÁÒ∆ ‘À «˜øÁ◊∆/√π÷«ÓøÁ Ù«‘‰≈ D@/-
! ’∞‡∂ÙȪ C. ⁄ºÒ‰≈ ‘∆ ‘À «˜øÁ◊∆/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ D@/-
D. ÎÒØø‹È∆ Á∂ ÎπºÒ/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø BE/-
A. «◊¡≈È ⁄∂ÂÈ≈/Ï≈Ï» ≈Ó ◊πÍÂ≈ B@/-
E. ‹∆ÚÈ ÂÒÏ «ÈÚ≈«/‹√Úø «√øÿ ¡«◊¡≈È∆ B@/-
B. «Ú⁄≈ ÁÙÈ/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ C@/-
F. Ú∂Ò∂ ’∞Ú∂Ò∂/«ÈßÁ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ C@/-
C. ’Â≈ ’Â≈ √ÓπøÁ/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ D@/-
G. «˜øÁ◊∆ Á∆ √Ω◊≈Â/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø AE@/-
D. «˜øÁ◊∆ Á∂ «√È≈Ú∂∫/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ D@/-
H. Â∆‹∆ ¡º÷/¡Ó ’ØÓÒ E@/-
! √º«Ì¡≈⁄≈ I. ÚøÈ-√ππÚøÈ/ÍÃØ. ÓÈ‹∆ «√øÿ «√ºË» A@@/-
A. ÓÒÚ¬∆ √º«Ì¡≈⁄≈/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/- A@. ¡≥Á Ï≈‘/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ E@/-
B. Í≥‹≈Ï∆ «Áº÷ Â∂ ÁÙÈ/˙Ó ÍÃ’≈Ù ◊≈√Ø C@/- AA. √º⁄ ȱø Â∂...../È«◊øÁ «√øÿ ‘∆’≈ E@/-
C. Í≥‹≈Ï∆ ◊≈«¬’∆ Â∂ ÍÃÓπº÷ √Ø’≈/‘«Ó≥Á Ó≈ÒÛ∆ C@/- AB. ⁄؉Ú∂∫ Ò∂÷/ ÍÃØ. ◊πÓ∆ «√øÿ «‡Ú≈‰≈ A@@/-
D. Ó≈‚È ‹π◊È∆/ÓÈ‹∆ «√øÿ √≈◊ C@/- AC. √ø‹∆ÚÈ∆/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ A@@/-
E. Ó∂∆ «Óæ‡∆ Ó∂∂ ÒØ’-«Íø‚ ÷πæ‚∆ ’Òª/≈Ó √»Í ÙÓ≈ C@/- AD. Ó∂∆ ÍæÂ’≈∆ Á∂ ß◊/ÍzØ. ÓÈ‹∆ «√ßÿ «√æË» A@@/-
! ’‘≈‰∆¡ª AE. «٫¡ª Á≈ ’ÂÒ/‚≈. ‘∆Ù ÓÒ‘ØÂ≈ G@/-
A. ’‰∆¡ª/≈Ó Ó» «√øÿ A@/- ! Ϻ«⁄¡ª Ò¬∆ Íπ√Â’ª
B. È⁄∆’∂Â≈ Á∆ ÓΩÂ/¡‹Ó∂ «√ºË» B@/- A. ÂØÂ⁄
Ø ≈È/Â∂Â√π’Ø Â∞Ô
Ø ª◊∆ B@/-
C. «’¿±Û∂ Á∆ Ó«‘’/⁄∂ÂÈ «√øÿ B@/- B. ◊πÒ∆Ú Á∆¡ª Ô≈Â≈Úª/‹ØÈ≈ÊÈ √«Ú· AE/-
D. «È≈Ò≈ Á∆¡ª ⁄؉Ú∆¡ª ’‘≈‰∆¡ª/‚≈. ‹Ø«◊øÁ «È≈Ò≈ C@/-
C. Ó≈ÒÚ≈ ¡À’√ÍÃÀµ√/√π«øÁ «√øÿ È∂’∆ C@/-
E. «¬Â‘≈√ Á∂ ÷≈Ò∆ Í≥È∂/«ÈßÁ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ C@/-
D. Ï≈ˇ «⁄≈◊/ÏÒ«‹øÁ Ó≈È AE/-
G. √πÍÈ∂ Â∂ √øÂ≈Í (¡Ó∆’∆ ’‘≈‰∆¡ª)/ÍÃ.Ø ‘Ì‹È «√øÿ E@/-
E. √π«È‘∆ Ì«Úº÷/ÏÒ«‹øÁ Ó≈È BE/-
H. ¡‰◊ΩÒ∂ ¡≈ÁÓ∆/◊πÓ∂Ò Ó‚≈‘Û C@/-
F. √∆ È≈Ó≈/ÈÚ≈‘∆ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ BE/-
I. ’º⁄∂ ’Ø«·¡ª Á∂ Ú≈√∆/◊πÓ∂Ò Ó‚≈‘Û C@/-
G. ◊È∂∆¡ª/ÈÚ≈‘∆ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ D@/-
A@. ‹≈◊Á∂ ÒØ’/◊πÓ∂Ò Ó‚≈‘Û C@/-
H. ¡≈ ‹≈ ÓØ≈/√πÒº÷‰ Ó∆ (ÍÃØ:) C@/-
AA. ËÂ∆ Ò‘» ´‘≈‰/◊πÓ∂Ò Ó‚≈‘Û C@/-
I. ÒØØÛ ’≈„ Á∆ Óª/√πÒº÷‰ Ó∆ (ÍÃØ:) B@/-
AB. ‹ø◊ ‹≈∆ ‘À/◊πÓ∂Ò Ó‚≈‘Û C@/-
A@. ÷≥‚ «÷‚≈¿∞‰∂/√πÒº÷‰ Ó∆ (ÍÃØ:) B@/-
AC. «ÚÚ«‹Â Íπ√Â’/√πÒº÷‰ Ó∆ (ÍÃØ:) C@/-
AA. ÓØ‡Ø ¡ª‡∆/√πÒº÷‰ Ó∆ (ÍÃØ:) C@/-
AD. ’∂√» Á∆ ‡«‘’/◊πÍ≈Ò «√øÿ ȱ C@/-
AB. ‹ÒÚ≈ πºÂª Á≈/√πÒº÷‰ Ó∆ B@/-
AE. ¡«‘√≈√/√ÚÈ «√øÿ ‡«‘‰≈ BE/-
AC. Ó∂≈ √’±Ò/Â√∂Ó Ó«‘ÂØ C@/-
AF. «⁄Û∆¡ª Á≈ ⁄øÏ≈/Ìπ«Í≥Á «√øÿ Ï∂Á∆ E@/-
AD. ‹À˜∆È≈Ó≈/‘È∂’ «√øÿ ≈‰≈ C@/-
AG. «Ó«Ò ’À ’‘ ’‘≈‰∆¡≈/Ìπ«Í≥Á «√øÿ Ï∂Á∆ E@/-
AE. Ó∂≈ Ï√Â≈/¡Ó∆’ «√øÿ ÂÒÚø‚∆ C@/-
AH. ¡≥ÁÒ∆¡ª Ò≈√ª/√πÒº÷‰ Ó∆ (ÍÃØ:) C@/-
AF. ’≈«Ú Í‘≈Û∂/¡Ó∆’ ÂÒÚø‚∆ B@/-
AI. Á≈È≈ ÁπÙÓ‰/√πÒº÷‰ Ó∆ (ÍÃØ:) C@/-
AG. ÿ Á∆ Ω‰’/¡Ó∆’ ÂÒÚø‚∆ C@/-
B@. √ÃÚ‰∆ √π‰∆ ’‘≈‰∆¡ª/‹√Úø «√øÿ ¡«◊¡≈È∆ B@/-
AH. √≈‚∂ ◊π»/¡Ó∆’ «√øÿ ÂÒÚø‚∆ C@/-
BA. È’ ’øπ‚/¡‹Ó∂ «√ºË» AE/-
AI. √≈‚∂ Á∂ÙÌ◊Â/¡Ó∆’ «√øÿ ÂÒÚø‚∆ C@/-
BB. „ÒÁ∆ ÁπÍ«‘/ÌØÒ≈ «√øÿ √øÿ∂Û≈ E@/-
B@. ÈÓØÒ∆¡ª/ÈÚ≈‘∆ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ C@/-
BC. ¡ºÒ∑∂ ˜ıÓ/◊πÓ∂Ò «√øÿ ⁄≈‘Ò B@/-
BA. Ïæ⁄∂ ÓÈ Á∂ √æ⁄∂/¡‹Ó∂ «√ßÿ ÓØ‘∆ E@/-
BD. ÏÁÒÁ∆ √Ø⁄/¡ÓÈ ‰‹∆ A@/-
BB. ‘∆∂ ÍπæÂ Ó≈Úª Á∂/¡Ó∆’ ÂÒÚß‚∆ C@/-
BE. ˙Í≈ ÷∂Â/ÁÙÈ «√øÿ ◊π» C@/-
BC. √≈‚≈ √’»Ò/¡Ó∆’ ÂÒÚß‚∆ E@/-
BF. ÒºÍ «⁄‰◊ª Á∆/«ÙÚ «¬øÁ «√øÿ E@/-
BD. Ó≈√±Ó/ÈÚ≈‘∆ ÿπ«◊¡≈‰Ú∆ D@/-
BG. ’≈‘∆ Úº„/‹Ø◊∂ Ìø◊Ò E@/-
BE. ’«ÚÂ≈ ≈‘∆∫ «Ú«◊¡≈È/ÍzØ. ÏÒ«ÚßÁ ⁄≈‘Ò E@/-
BH. «⁄Û∆¡ª/ÍÓ‹∆ Í≥Ó≈ Í∂∫‡ C@/-
BF. √≈‚∂ ¡«Ë¡≈Í’/¡Ó∆’ «√ßÿ ÂÒÚß‚∆ C@/-
BI. Ò∂÷≈/Ï»‡≈ «√øÿ Ë≈Ò∆Ú≈Ò C@/-
C@. Í≥÷ «Í≥‹≈ Á∂ ÍÚ≈√/ÍÃØ. ‘Ì‹È «√øÿ A@@/-
CA. ¡Ó ’‘≈‰∆¡ª/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ E@/-
«⁄º·∆ ͺÂ Ò¬∆ ÍÂ≈ ‘À :
CC. «√ÒÂ/√π«øÁ Ï≈Û E@/- ¡«ÓºÂ «ÓºÂ, Â’Ù∆Ò «ÈÚ≈√,
CD. ¡≈«Á ¡ø /¡Ó ’ØÓÒ A@@/- ◊Ò∆ ÈßÏ-H, ’º⁄≈ ’≈Ò‹ Ø‚,
CE. ⁄πºÍ Á∂ ÏØÒ/Ìπ«Í≥Á “‹ÀÂØ C@/- ÏÈ≈Ò≈-ADHA@A Í≥‹≈Ï
CF. ¡√∆∫ Â∞√∆∫/‚≈. ¡Ó ’ØÓÒ E@/- ¯ØÈ : @AFGI-BDAGDD
«Ú«◊¡≈È ‹Ø 29 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ’≈«Ú «’¡≈∆ ¡≈Í«‰¡ª Ú∆ πº√ ‹≈‰≈ √∆
Í≥Ê ˘ ıÂ≈ Ì◊ «√øÿ ÂØ∫
‘π’ÓÈ≈Ó≈ ’„Ú≈ Á∂‰≈ √∆
‹∂ Ì◊ «√øÿ Ù‘∆Á È≈ ‘πøÁ≈
-Á«ÚøÁ «√øÿ, IHEE@-GC@AH ‹∂ »ø «‹ºÂ Ó«È√‡ ωÁ≈
Ï≈Ï»¡ª Á∂ «Î ¡«Ûº’∂ ⁄Û∑Á≈
⁄ø◊≈ ‘Ø«¬¡≈ Ì◊ «√øÿ ’∆ ‘πøÁ≈ ‘À ÒØ’≈‹ «¬‘
±ø Ù‘∆Á ‘Ø «◊¡≈ ÂÀ˘ ø◊ «Ú÷≈ Á∂‰≈ √∆
Ï⁄ ‹ªÁ≈ ª ’∆ ‘Ø ‰ ≈ √∆
ÓπÒ’ ¡≈͉∂ Á≈ ‘≈Ò Ú∂÷ ’∂ «ÌÃÙ‡≈⁄≈ Â∂ Ï∂Ø‹◊≈∆
±ø Ú∆ «√ ÎÛ ’∂ ؉≈ √∆ Ìπº÷ ˆ∆Ï∆ ¡Â∂ «ÏÓ≈∆
ÂÀÊØ∫ È‘∆∫ √∆ fiºÒ∆ ‹≈‰∆
«¬‘ √≈Ï ’È Ò¬∆ ÏØÒ∂ ’øȪ ˘ ÷Ø‘Ò‰ Ò¬∆
«’ ±ø ‘∆ Ì◊ «√øÿ ‘À∫ Î∂ ¡√À∫ÏÒ∆ Á∂ «Úº⁄ ‹≈ ’∂
Á¯Âª Á∂ «¬√ ◊Ë∆◊∂Û «Úº⁄ ±ø ª ÏøÏ ⁄Ò≈ Á∂‰ ≈ √∆
ÂÀ ˘ Ú∆ Î√‰≈ ÍÀ ‰ ≈ √∆
«Î √Ì ÷ºÁË≈∆¡ª «ÓÒ ’∂
Î∆‚Ó Î≈¬∆‡ Ú≈Ò∆ ÍÀÈÙÈ ÂÀ˘ Á«‘ÙÂ◊Á ¡≈÷ ’∂
«ÏÈ «ÙÚ Á∂ È‘∆∫ Òº◊‰∆ √∆ ’∂ √ Â∂  ∂ Â∂ Í≈ Á∂ ‰ ≈ √∆
Î≈«¬Òª «Úº⁄ ¿∞Òfi≈ ’∂ ÂÀ˘ ÒØ’ ≈‹ Â∂ ‘ÓÒ≈ ’«‘ ’∂
Ï≈Í» Ô≈Á ’≈ Á∂ ‰ ≈ √∆ Ϊ√∆ Â∂ Ò‡’≈ Á∂ ‰ ≈ √∆
⁄ø◊≈ ‘Ø«¬¡≈ ±ø Ù‘∆Á ‘Ø «◊¡≈
«ÏÈ ◊π»¡ª ÂØ∫ Ϻ⁄∂ Â∂∂ Ï⁄ ‹ªÁ≈ ª ’∆ ‘Ø ‰ ≈ √∆Õ
«Úº⁄ √’±Òª πÒ ‹≈‰∂ √∆
ÍÛ∑ ‹ªÁ∂ ª Ï∂Ø‹◊≈∆
Â∂  ≈ ı» È √π ’ ≈ Á∂ ‰ ≈ √∆ «¬’ √πÈ∂‘≈
- «’È‹∆ ’Ω “Áº¨Ú≈Ò≈” (ÓØ◊≈)
‹∂ ±ø «Úº⁄ «¬ÒÀ’ÙÈ ÷ÛÁ≈
¡’ÒØ∫ ÍÀÁÒ «¬√ ‹ÈÂ≈ È∂ Ó∂≈ «¬’ √πÈ∂‘≈ ‘À √≈‚∂ ¡º‹ Á∂ ÈΩ‹Ú≈Ȫ ˘
ÂÀ ˘ ◊π º · ∂ Ò≈ Á∂ ‰ ≈ √∆ ÿ Á∆ πº÷∆ «Óº√∆ ÷≈ ’∂ ÏøÁ ’Ø Ìø◊ Á∆¡ª Áπ’≈Ȫ
˘
¡’Ò «¬ÒÓ Á∂ ÚÀ∆ ÒØ’∆ ÈÙ≈ ª ‘À Ï≈»Á ÂØ∫ ÌÀÛ≈
Â∂∆ ±Â∆ «’√ √π‰È∆ √∆ ‹Ø «ÏȪ ¡º ◊ Á∂ Ï≈Ò Á∂ Ú ∂ ͺ Ê  Á∂ Ó’≈Ȫ ˘
Í≥‹∂, Ì◊Ú∂∫, ◊ªË∆ ‡ØÍ∆ Ϻ « ⁄¡ª Á∂ ÍÛ≈¿∞ ‰ ˘ ÍÀ √ ≈ ‘À È∆ «’√∂ Á∂ ’Ø Ò
Ò ’∂ ÂÀ˘ „≈‘ ÒÀ‰≈ √∆ ÁØ ÍÒ ÈÙ∂ Á∂ ÷≈Â Ú∂⁄ Á∂¬∆¬∂ ¬∆Ó≈Ȫ ˘
«’‘Û≈ ÊØ‚∂ Â∂ ¡À‚≈ ‘ÓÒ≈ ‘Ø «◊¡≈
fiπ»·≈ Ó»·≈ ͺ‡ √’À∫‚Ò «‹√ Á∂ «Ú⁄ ÊØ‚≈ √øÁ∂‘ ∆ √Ø «◊¡≈
ÂÀ˘ «Úº⁄ ¿∞Òfi≈ ÒÀ‰≈ √∆ «‹‘Á∆ «÷º⁄ ’≈È ÈÙ≈ ÊØ˘ ¤Ø‘ «◊¡≈
«’√∂ ’∞Û∆ ÂØ∫ fi»· ’‘≈ ’∂ «’È‹∆ ÁØ ÍÒ «Ú‘Ò∂ Ï«‘ ’∂
⁄«ºÂ‘∆‰ ¡÷Ú≈ Á∂‰≈ √∆ √π‰Ø Â’ Á∂ ÎÓ≈Ȫ ˘
«¬‘∆ «¬’ √πÈ∂‘≈ ‘À
’∂ √ ’‡≈ ’∂ ͫ ‘Ø «◊¡≈ Ó∂≈ ¡º‹ Á∂ ÈΩ‹Ú≈Ȫ ˘

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 30 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 «ÁÙ≈Úª
«‡≈ : ‘À‚Ó≈√‡ ‘∂Ó ≈‹ Ë»∆
ÎØÈ Èß : IDAGB-BCFG@
√»‹ ⁄Û∑Á≈ «‹√ «ÁÙ≈ ”⁄Ø∫,
¿∞‘ Í»Ï «ÁÙ≈ ’«‘Ò≈™Á∆ ‘ÀÕ
÷Û∆¬∂ ‹∂ Í»Ï ÚºÒ Ó»ø‘ ’,
ª Ó◊ ͺ¤Ó «ÁÙ≈ ¡≈™Á∆ ‘ÀÕ
Í»Ï ÚºÒØ∫ ¡≈¬∆ √∆ ‘Ú≈,
¡≈Ò√ ¡Â∂ È∆∫Á «Ò¡≈™Á∆ ‘ÀÕ
ͺ¤Ó ÚºÒØ∫ ⁄ºÒ∆ ÷πÙ’ ‘Ú≈,
¯√Òª ˘ ı»Ï ÎÒ Ò≈™Á∆ ‘ÀÕ
√º‹∂ ‘ºÊ ¡≈Ú∂ Áº÷‰ «ÁÙ≈,
÷ºÏ∂ ‘ºÊ ÚºÒ ¿∞µÂ Ï⁄ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ
Áº÷‰ Á∆ ‘Ú≈ ‘À ◊Ó ‘πøÁ∆,
‹Ø ¡≈Ó ÂΩ Â∂ ‘È∂∆ «Ò¡≈™Á∆ ‘ÀÕ
¿∞Â Á∆ ‘Ú≈ ˘ ’«‘øÁ∂ Í‘≈Û,
¿∞‘ Ú∆ ’Á∂ ’Á∂ Ó∆∫‘ ÍÚ≈™Á∆ ‘ÀÕ
‘Ú≈ ¡Â∂ «ÁÙ≈ Á≈ √Ïø Ë ’≈¯∆,
ÓΩ√Ó Á∆ Ì«Úº÷Ï≈‰∆ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ
√ÓπøÁª, ‹ø◊Òª Â∂ ÍπÒ≈Û ”⁄,
«ÁÙ≈Úª È≈Ò Óø˜Ò ‘≈√Ò ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ
◊∆Â
-‹√«Í≥Á ÏÁ∂Ù≈, IHHHF-BAB@E
ıπÁ «˜øÁ◊∆ «‹¿∞‰ Á≈ È≈ ‹≈‰Á∂ ’ج∆ ÚºÒ,
«’øfi ‘Øª Ú≈Ò∂ Ó√Ò∂ ¿∞‘ ’È◊∂ ‘ºÒ,
«‹È∑ª Á∆¡ª Ïπº’Òª ”⁄ ‘È∂ ÍÃÌ≈ Úø‚Á∂,
Ï≈Ï∂ È«Ù¡ª Â∂ ÌÓª Á∆ Á≈ Úø‚Á∂Õ
Î∂È ‘ºÊª «Úº⁄ Ó≈Ò≈ «Í≥‚∂ ÓÒ‰ ÌÏ»Â∆¡ª,
ÒØ’≈¬∆ ÌÓª ”⁄ Í≈™Á∂ ⁄≈Òª ⁄ºÒ‰ ’√»Â∆¡ª,
Óπø‚≈ ‹øÓ‰ Á∆ ÍπÛ∆ È∂ √Ω◊≈ Úø‚Á∂,
Ï≈Ï∂ È«Ù¡ª Â∂ ....................................
«√∂ Á∂ ÈÙº¬∆ ‚∂«¡ª ”⁄ √∂Ú≈Á≈ º÷∂ È∂,
Í≥‹-√ºÂ ⁄∂Ò∆¡ª Â∂ È≈Ò∂ Í«‘∂Á≈ º÷∂ È∂,
¤º‚Ø ÓΩ Ú≈Ò≈ ‚ ÏØÒ ¡«◊¡≈ Úø‚Á∂Õ
Ï≈Ï∂ È«Ù¡ª Â∂ ....................................
¡≈¿∞‰ «Í≥‚ª Á∆¡ª ÏπÛ∆¡ª Ú∆ ÏøÈ∑-ÏøÈ∑ ‡ØÒ∆¡ª,
√Ø‘Ò∂ Ï≈Ï≈ ‹∆ Á∂ ◊≈¿∞‰, ω ÷∂‚Á∆¡ª ‚ØÒ∆¡ª,
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
√» «Ú⁄ ¡≈’∂ «⁄Ó‡∂ Á∂ È≈Ò ⁄ø‚Á∂,
Ï≈Ï∂ È«Ù¡ª Â∂ ....................................
Í≥‹≈Ï «Ú⁄ √π ÏÛ∆ ¿∞µ⁄∆ ÌÓª Á∂ ≈◊ Á∆,
“‹√«ÍøÁ” Â’ Ú≈Ò∆ √≈‚∆ ’≈‘ÂØ∫ √Ø⁄ Ȭ∆˙∫ ‹≈◊
Á∆,
¡≈ı ’ÁØ∫ º’ «‘‰◊∂ Í≈÷≥‚∆ Úª◊ È≈◊ ‚ø◊Á∂,
Ï≈Ï∂ È«Ù¡ª Â∂ ....................................
√Ó∂∫ Á∆ ‘»’
-ÍÃÙØÂÓ ÍºÂØ
ÈÚ∂∫ √≈Ò Á∆ ÒØ’Ø ÊØ˘ Á∂Úª ’∆ ÚË≈¬∆,
√≈Ë-«√¡≈√ ÁØÈØ∫ Ò’∂ ‹ªÁ∂ ´º‡ Ó⁄≈¬∆Õ
Á∂Ù Ó∂∂ Á∂ ÒØ’Ø ‹≈◊Ø ÏÛ∆ Á∂ ÂØ∫ √πºÂ∂,
«ÁÒ Á∂ ⁄≈¡ ’Á∂ ‘؉ È≈ Í»∂ ÊØÛª Á∂ «Ú⁄ ÿπº‡∂Õ
”’º·∂ ‘Ø ’∂ Ú≈Û ˘ Íπº‡Ø, ‹≈Ú∂ ÷∂ ˘ ÷≈¬∆,
ÈÚ∂∫ √≈Ò Á∆ ÒØ’Ø....................................
‘º‚ ÌøÈÚ∆ «Ó‘È ’’∂ «Î Ú∆ Ìπº÷≈ ÓÁ≈,
÷πÁ’Ù∆¡ª Á∂ √Â∂ ÍÀ ’∂ «Î È≈ «Ò«‘¡≈ ’˜≈Õ
«’Â∆ ’≈Ó≈ «’Ë ‹≈Ú∂, Í≈Û∂∑ Á∂‰ Áπ‘≈¬∆,
ÈÚ∂∫ √≈Ò Á∆ ÒØ’Ø....................................
Òº⁄ «¯ÒÓª, ´º⁄∂ ◊≈‰∂ ÏπºË∆ «ÌÃÙ‡ ‘À ’∆Â∆,
ı»È Á∂ «ÙÂ∂ «Îº’∂ ÍÀ ◊¬∂, ¿∞µ· ⁄ºÒ∆ ÍÂ∆Â∆Õ
ÈÙ∂ ØÛ∑∆ ‹≈‰ ‹Ú≈È∆, ÂÛΉ Ï≈Í Â∂ Ó≈¬∆,
ÈÚ∂∫ √≈Ò Á∆ ÒØ’Ø....................................
«Ú‘ÒÛ √≈˪ ´º‡ ’∂ ÷≈Ë≈ ËÓ Á∂ Ȫ Â∂ √≈˘,
√º⁄ fi»· Á∆ Í÷ ‘À ¡≈«ı, ’È∆ Í¿± Â∞‘≈˘Õ
Ò؇» „≈‰≈ Ú∂⁄ ’∂ ÷≈‹», ÊØ˘ √‰∂ ÷πÁ≈¬∆,
ÈÚ∂∫ √≈Ò Á∆ ÒØ’Ø....................................
’∞º÷ «Ú⁄ È≈ Ë∆¡ª Ó≈Ø, «¬È∑ª Ù≈È ÚË≈¿∞‰∆,
«‹È∑ª Á∂ Ò¬∆ Ë∆¡ª Ó≈∂∫, Ïπ’∆ Ó»ø‘ È∆ Í≈¿∞‰∆Õ
’∞Û∆¡ª ‘ ’øÓ ”⁄ Ó»‘∂ ’∆ ‹≈‰ ⁄Û∑≈¬∆,
ÈÚ∂∫ √≈Ò Á∆ ÒØ’Ø....................................
«ÙÚÂ÷Ø∆, Ï∂¬∆Ó≈È∆ «ÁÈ∂ Ó≈Á∆ ‚≈’∂,
⁄ºÒ ‘Ø¿± Á∆ È∆Â∆ ˘ ‘π‰ ¡≈ͪ ’∆¬∂ Í≈√∂Õ
◊À √Ó≈‹ «√‹∆¬∂, ͺÂØ ÌÀ‰ª Ì≈¬∆,
√≈Ë-«√¡≈√ ÁØÈØ∫ «ÓÒ’∂ ‹ªÁ∂ ´º‡ Ó⁄≈¬∆Õ
31 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ‘ ÍzÌ≈ÚÙ≈Ò∆ «Ú¡’Â∆ ÒØ’ª Á∆¡ª Șª «Úº⁄ Í≈ˆÒ ‘πøÁ≈ ‘À
«¬√ ËÂ∆ ”Â∂ √Ó∂∫-√Ó∂∫ «√
Úº ‚ ∂ - Úº ‚ ∂ «‘Ï, Á≈«ÈÙÚ Â∂
«Ú«◊¡≈È∆ ÍÀÁ≈ ‘ج∂ ‘È, «‹È∑ª È∂
¡≈͉≈ √πº÷-¡≈≈Ó ¤º‚ ’∂ ÓÈ∞º÷Â≈
Á∂ ÌÒ∂ Ò¬∆ ’øÓ ’∆Â≈ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª È∂
ÓÈ∞º÷ ˘ √≈¯-√πÊ∆ Â∂ √≈Ú∆∫-ͺË∆
«˜øÁ◊∆ «‹¿±‰ Á∆ ‹ª⁄ «√÷≈¬∆ ¡Â∂
¡«È¡ª Â∂ ˜πÒÓ «ÚπºË √øÿÙ ’È
Á∆ Ú∆ ÍÃ∂‰≈ «ÁºÂ∆ ‘ÀÕ Í «¬√ √Ì
’∞ fi Á∂ Ï≈Ú‹» Á «¬‘ «¬º ’ ’Ω Û ∆
√º ⁄ ≈¬∆ ‘À «’ ‹ÁØ ∫ Ú∆ ’Ø ¬ ∆
ÍëÂÌ≈Ù≈Ò∆ «Ú¡’Â∆, √º⁄ ˘ ÒØ’ª
√≈‘Ó‰∂ «Ò¡≈¿∞ ‰ Ò¬∆ √Ê≈ÍÂ
Ò∆‘ª ÂØ∫ ‘‡Ú∆∫ ◊ºÒ ’Á≈ ‘À ª
ÒØ’∆, ¡≈͉∂ Óπº„Ò∂ ÍÃÂ∆’Ó Ú‹Ø∫, ¿∞√ Á≈ «ÚØË
’Á∂ ‘ÈÕ ◊ºÒ ’∆, ÈÚ∂∫ Â∂ «ÚÒº÷‰ «Ú⁄≈ª ˘ ¡≈Ó
ÒØ’∆ Í√øÁ È‘∆∫ ’Á∂Õ «¬‘Ø ’≈È ‘À «’ ““’ج∆ ÈÚª
’ÁÓ ⁄πº’‰ ¡Â∂ «’√∂ «’√Ó Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ ÂØ∫ ÒØ’
√Ì È≈ÒØ∫ ÚºË ‚Á∂ ‘ÈÕ””-ÁØ√ÂØÚ√’∆Õ
Á¡√Ò, ¡√∆∫ ¡≈͉∆¡ª ¡≈Áª Â∂
«ÚÙÚ≈√ª Á∂ ◊πÒ≈Ó ‘ªÕ «¬‘Ø ’≈È ‘À «’ «¬º’ Ú≈
ͺ’ ⁄πº«’¡≈ «ÚÙÚ≈√, Ô≈È∆ ¡⁄∂ ÓÈ ”⁄ ¡≈͉∆
ʪ ω≈ ⁄πº’≈ «ÚÙÚ≈√ ¿∞Ó Ì √≈‚∂ È≈Ò «ÈÌÁ≈
‘ÀÕ ÓÈØ«Ú«◊¡≈È √≈«¬ø√ Á∂ ËÈßÂ, «√◊Ó≥‚ Î≈¬∆‚
(AHEF-AICI) Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ ““⁄∂ÂÈ Ú√±,
’ºÍÛ∂ Úª◊ Í≈¬∆ Â∂ ¿∞Â≈∆ ‹≈ √’Á∆ ‘À, ‹ÁØ∫ «’
¡⁄∂ ÓÈ Á∆ ¡Ú√Ê≈ ÏÁÒ∆ È‘∆∫ ‹≈ √’Á∆Õ”” «¬√
Â∑ª √πÌ≈«Ú’ ‘∆ ‘À «’ Ï‘πÂ∂ ÏøÁ∂ Ò’∆ Á∂ ¯’∆
ω ’∂ ¡≈͉∆ «˜øÁ◊∆ ÏÂ∆ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ’ج∆
«ÚÒ≈ ‘∆ »Û∆Ú≈Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ ÂØ∫ ¿∞µÍ ¿∞µ· ’∂
¡≈͉∂ Ò¬∆ Â∂ √Ó≈‹ Ò¬∆ ÈÚ∂∫ √Â∂ Á∆ ÷Ø‹ ’Á≈
‘ÀÕ ¡«‹‘∂ ΩÙÈ «ÁÓ≈ˆ «Ú¡’Â∆ ˘ ¡≈Ó ÒØ’∆,
«√«Î«¡≈, Í≈ˆÒ ‹ª È≈√«Â’ ’«‘ ¤º‚Á∂ ‘ÈÕ
«¬√ √ÏøË «Ú⁄ ‹ØÈ≈ÊÈ √«Ú· È∂ «’øÈ∆ ÚË∆¡≈
◊ºÒ ’‘∆ ‘À : ¡ı∂ - ““‹ÁØ∫ ’ج∆ ¡√Ò∆ ÍëÂÌ≈Ù∆Ò
«Ú¡’Â∆ «¬√ ÁπÈ∆¡≈ «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ‘À ª Â∞√∆∫
¿∞√ ˘ «¬√ «ÈÙ≈È∆ ÂØ∫ ‹≈‰ √’Á∂ ‘Ø : √≈∂ Ó»÷
«¬º’-Óπº· ‘Ø ’∂ ¿∞√ Á≈ «ÚØË ’È◊∂Õ””
‘À≈È∆ Á∆ ◊ºÒ ‘À «’ Ï≈Ï≈ È≈È’ «ÚπºË
Ú∆ √≈∂ Ó»÷ «¬’Óπº· ‘Ø ◊¬∂ √ÈÕ ¿∞È∑ª È∂ AEÚ∆∫
√Á∆ Á∂ «¬√ Ó‘≈È «‘Ï, ÍÃ⁄≈’ Â∂ √πË≈’ ˘
“Ì»ÂÈ≈” Â∂ “Ï∂Â≈Ò≈” «’‘≈Õ «¬Ú∂∫ ‘∆ Ì◊Â∆ Ò«‘
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
ÁΩ≈È ÏÃ≈‘Ó‰Ú≈Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ Â∂
‹≈Â-Í≈ Á∂ «ÚØË ”⁄Ø∫ ¿∞µÿ∂ √»‹ª
(Ì◊ Ú∆Á≈√, ’Ï∆, È≈ÓÁ∂ Ú
¡≈«Á) È∂ ‹ÁØ∫ √Ó≈‹ «Ú⁄ Ï≈ÏÂ≈
Â∂ √º⁄ Á∆¡ª «’Ȫ «Ï÷∂È∆¡ª Ùπ»
’∆Â∆¡ª ª ¿∞È∑ª ˘ Ú∆ «ÚØËÂ≈
Á≈ √≈‘Ó‰≈ ’È≈ «Í¡≈Õ «¬‘Ø ’∞ºfi
Á» √ ∂ ËÓª Á∂ «‘Ïª È≈Ò Ú∆
Ú≈Í«¡≈Õ ‘˜ Óπ ‘ ø Ó Á √≈«‘Ï
‹ÁØ∫ («‘≈ Á∆) ◊π¯≈ ÂØ∫ ÈÚª ÍÀˆ≈Ó
ÒÀ ’∂ ¡≈¬∂ ª ¿∞‘ «Ú¡’Â∆◊Â
◊π‰ª Á∂ È≈Ò-È≈Ò ÍÀˆøÏ∆ Ù≈È
Á∂ Ó≈Ò’ Ú∆ ω ⁄πº’∂ √È, Í Óº’∂
Á∂ ÒØ’ Ï«˜Á ‘∂ «’ ¿∞‘ ¡≈͉∂
ÍÀ ˆ ≈Ó Á≈ Íà ⁄ ≈ Ïø Á ’ Á∂ ‰ Õ ¿∞ È ∑ ª ”Â∂ ’¬∆
‹≈ÈÒ∂Ú≈ ‘ÓÒ∂ Ú∆ ’∆Â∂ ◊¬∂, Í ÓΩ ‘ Ú≈ ¿∞È∑ª
Á∂ È≈Ò ÷«‘ ’∂ ¶ÿÁ∆ ‘∆Õ ¬∆√≈ Ó√∆‘ ˘ Â√∆‘∂
«ÁºÂ∂ ◊¬∂ ¡Â∂ √Ò∆Ï ”Â∂ ‡ø«◊¡≈ «◊¡≈Õ
Ò∂ ÷ ’, ’Ú∆ Â∂ Ïπ º Ë ∆‹∆Ú∆ Ú∆ ’¬∆ Ú≈
¡≈͉∆¡ª «Ò÷ª ’≈È ’√»Â∆ √«ÊÂ∆ «Úº⁄ Î√
‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ ÒØ’ “Âج∂-Âج∂ ’È Òº◊Á∂” ‘ÈÕ ÒØ’ª
È∂ ª Ï≈Ï≈ ÏπºÒ∑∂ Ù≈‘ ˘ Ú∆ È‘∆∫ √∆ Ïı«Ù¡≈Õ ÏπºÒ∑∂
Ù≈‘ È∂ ÒØ’ª Á∆ «ÚØËÂ≈ Á≈ √≈‘Ó‰≈ ÏÛ∂ Ë∆‹
Â∂ ·∑øÓ∂ È≈Ò ’∆Â≈Õ ¯πÓ≈È ‘À :
ÂÀ˘ ’≈¯ ’≈¯ ¡≈÷Á∂,
±ø ¡≈‘Ø ¡≈‘Ø ’«¡≈ ’Õ
Ï≈Ï≈ ÏπºÒ∑∂ Ù≈‘ Á∆¡ª ¿∞’ √Âª √≈‚≈
Ó≈◊ ÁÙÈ Ú∆ ’Á∆¡ª ‘È, Ô≈È∆ ’√»Â∆ √«ÊÂ∆
«ÿ ‹≈‰ ”Â∂ Ò∂÷’/’Ú∆ ˘ ⁄πºÍ ’ ’∂ √π‰ ¤º‚‰≈
⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ Óπ¡≈¯ ’È≈! «¬ºÊ∂, ÓÀ∫ ¡≈͉≈ «Èº‹∆
‹Ï≈ Â∞‘≈‚∂ È≈Ò √ªfi≈ ’È Á∆ «¬‹≈˜Â ÒÀ «‘≈
‘ª : AE ’∞ Ú∑∂ Í«‘Òª, ‹ÁØ∫ ÓÀ∫ ÓÈ∞º÷∆ √À’√ √ÏøË∆
¡‰¤Ø‘∂ Â∂ ⁄π‰ΩÂ∆¡ª Ì∂ «Ú«Ù¡ª ˘ ¡≈͉∆ ’ÒÓ
Á∆ ÈØ’ ”Â∂ «Ò¡ªÁ≈ ª Ï‘πÂ∂ ÒØ’ª Á∆¡ª Șª
«Úº⁄ ÓÀ∫ «’√∂ Í≈ˆÒ ÂØ∫ ÿº‡ È‘∆∫ √∆Õ...Í «¬‘ Ó∂∂
Í≈ˆÒ͉ Á≈ ‘∆ «¥ÙÓ≈ ‘À «’ ÓÀ∫ “ÙÃØÓ‰∆ √≈«‘Â’≈
¡ÀÚ≈‚” »Í∆ ‡∆√∆ Á∂ Ï∂ ˘ ‘≈√Ò ’ √«’¡≈ ‘ªÕ
ıÀ!
ÓÈ∞ º ÷ Â≈ Á∂ ÌÒ∂ Ò¬∆ “’Ó«ˇ¡ª” Úª◊
ÈÚ∆¡ª ÷Ø ‹ ª ’È Ú≈Ò∂ ’¬∆ ¿∞ µ ⁄ ’Ø ‡ ∆ Á∂
«Ú«◊¡≈È∆¡ª Á∆ »Û∆Ú≈Á∆¡ª ÚºÒØ∫ ’∆Â∆ Áπ◊Â
«¬«Â‘≈√ Á∂ Í≥«È¡ª ˘ ÙÓ√≈ ’Á∆ ‘ÀÕ ’∞ºfi «¬º’
32 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ⁄؉Ú∆¡ª «Ó√≈Òª Í∂Ù ‘È : ‹∆Ú-«Ú’≈√ «√˪Â
Á∂ ‹ÈÓÁ≈Â≈ ⁄≈Ò√ ‚≈«ÚÈ (AH@I-AHHB) ˘
¡≈͉∆ ◊ºÒ Ó≥ÈÚ≈¿∞‰ Ò¬∆ ¶Ó≈ √øÿÙ ’È≈
«Í¡≈, «’™«’ ¿∞√ Á≈ «¬‘ «√˪ Ï≈¬∆ÏÒ Á∆
’√Úº‡∆ ”Â∂ ÷≈ È‘∆∫ √∆ ¿∞ÂÁ≈ (‚≈«ÚÈ Á≈ «¬‘
«√˪Â, ϪÁ ÂØ ∫ ÓÈ∞ º ÷ º ’ Á∂ √¯ ˘ ÍÃ Ó ≈‰ª
√≈«‘ «√ºË ’Á≈ ‘À)Õ «¬Ú∂∫ ‘∆ ◊Ò∆«Ò˙ Á∂ «√˪Â
˘ Ú∆ Ï≈¬∆ÏÒ Â∂ ¬∆√≈¬∆ ËÓ Á≈ «ÚØË ◊Á≈«È¡≈
«◊¡≈ (◊Ò∆«Ò˙ È∂ «¬‘ «√ºË ’∆Â≈ «’ √»‹ È‘∆∫
ËÂ∆ ÿπøÓÁ∆ ‘À)Õ
ÓÈØ  Ø ◊ ª Á∂ «¬Ò≈‹ √Ïø Ë ∆ Í«‘Ò∆ Ú≈
«Ú«◊¡≈È’ Ò∆‘ª ”Â∂ ‹≈‰’≈∆ Á∂‰ Á≈ «√‘≈,
Ó‘≈È ÓÈØ « Ú«◊¡≈È∆ Â∂ ÓÈØ « ÚÙÒ∂ Ù ‰ Á∂ Ï≈È∆
«√◊Ó≥ ‚ Î≈¬∆‚ Á∂ «√ Ϻ fi Á≈ ‘À , Í ¿∞ √ Á∂
‹∆ÚÈ’≈Ò ÁΩ≈È ¿∞√ ˘ “√À’√ ÓÀ‚” (SEX MAD)
’«‘ ’∂ Ï∂«¬º˜Â ’∆Â≈ «◊¡≈ («¬‘ ◊ºÒ Úº÷∆ ‘À «’
¡º‹ √À’√ √ÏøË∆ ¿∞√ Á∂ «√˪ª ˘ ÁπÈ∆¡ª Í»‹Á∆
‘À)Õ «¬√∂ «√¡≈‰Í Â∂ ¡«◊¡≈ÈÂ≈ Á∂ Ì∂Û «Ú⁄ ’¬∆
«Ú«◊¡≈È∆¡ª ˘ ¡≈͉∆ ‹≈È ÂØ ∫ ‘º Ê ËØ ‰ ∂ ͬ∂ Õ
≈‹√ºÂ≈ Ò¬∆ ıÂ≈ √Ófi∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ÍëÂÌ≈Ù∆Ò
«Ú¡’Â∆¡ª ˘ Ú∆ ‹Ï-˜πÒÓ Á≈ √≈‘Ó‰≈ ’È≈
«Í¡≈ ‹ª ‹∂Ò∑ª «Ú⁄ ‚º’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ «ÚÙÚ Íë√ºË
Îª√∆√∆ «⁄ºÂ’≈ ÚÀÈ◊≈◊ ˘ √Ó∂∫ Á∂ ‘π’Ó≈È
È∂ Í≈ˆÒ ’«‘ ’∂ Í≈◊Òı≈È∂ ”⁄ ÌÂ∆ ’Ú≈ «ÁºÂ≈
√∆Õ Ô±È≈È∆ «¯Ò≈√¯ ¡È≈’√≈◊Ø√ ˘ ¬∂ÊȘ ÂØ∫
‹Ò≈ÚÂÈ ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ √∆Õ AFÚ∆∫ √Á∆ Á∂ Íë√ºË
«Ú⁄≈Ú≈È «◊˙Á≈ÈØ ˘ «‹™«Á¡ª ÏøÈ∑ ’∂ √≈Û
«ÁºÂ≈ √∆Õ
¡√∆∫ «¬√ ÈÂ∆‹∂ ”Â∂ Í‘πø⁄∂ ‘ª «’ ÍëÂÌ≈Ù∆Ò
«Ú¡’Â∆ ÈÚ∂∫ √«Â¡ª Á∆ ÂÒ≈Ù «Ú⁄ ‘πøÁ∂ ‘È,
‹ÁØ∫ «’ ¡≈Ó ÒØ’∆ Í◊‚ø‚∆¡ª ”Â∂ ‘∆ Â∞È≈ Í√øÁ
’Á∂ ‘ÈÕ ...Í Í◊‚ø‚∆¡ª ‹ª ÿ√∂-«Í‡∂ √«Â¡ª
”Â∂ Â∞È Ú≈«Ò¡ª ÂØ∫ «’√∂ ·Ø√ ÍÃ≈ÍÂ∆ Á∆ ¡≈√ È‘∆∫
’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆, «’™«’ «¬‘, ¿∞‘ ÒØ’ ‘πøÁ∂ ‘È
‹Ø ‹∆ÚÈ Ì Ì∂‚ª Úª◊ “Ϫ...Ϫ” ’Á∂” «¬º’ Á»‹∂
Á∂ Ó◊ Â∞Á∂ «‘øÁ∂ ‘ÈÕ «¬Â¯≈’Úº√, Í≥‹≈Ï «Úº⁄
«¬È∑ª Ì∂‚ª Á∆ Ï‘π-«◊‰Â∆ √Á’≈ ‘∆ ‚∂≈Ú≈Á «ÁÈ
Áπº◊‰∆ Â∂ ≈ ⁄Ω◊‰∆ Âº’∆ ’ «‘≈ ‘ÀÕ
«¬√ ËÂ∆ ”Â∂ ¡º‹ ‹Ø ’∞fi Ú∆ ⁄ø◊≈ Ș
¡≈ «‘≈ ‘À , ¿∞ ‘ √Ì ’∞ fi ¿∞ È ∑ ª Íà « ÂÌ≈Ù∆Ò
«Ú¡’Â∆¡ª Á∆ ÏÁΩÒ ‘∆ √øÌÚ ‘Ø √«’¡≈ ‘À, «‹È∑ª
˘ √Ó’≈Ò∆ √Ó≈‹ Í≈ˆÒ ‹ª È≈√«Â’ ’«‘øÁ≈ «‘≈
‘ÀÕ ‹ÁØ∫ Ú∆ ¡√∆∫ ÁπÈ∆¡ª Á∂ «¬«Â‘≈√ ”Â∂ «¬º’ √√∆
«‹‘∆ fi≈ Ó≈Á∂ ‘ª ª «¬‘ ◊ºÒ ¿∞µÌ ’∂ √≈‘Ó‰∂
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
¡≈™Á∆ ‘À «’ ’Ò≈, √≈«‘Â, «Ú«◊¡≈È, ÈÚ∆¡ª
÷Ø‹ª, «¬Ù’ Â∂ ‹ø◊ Á∂ ÓÀÁ≈È «Ú⁄ Ȫ ÍÀÁ≈ ’È
Ú≈Ò∂ √≈∂ ÓÈ∞º÷ √≈‘√∆ ¡Â∂ ¡≈͉≈ √Â≈ ¡≈Í
ω≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ √ÈÕ √Ø, ““‹∂ Â∞√∆∫ √¯ÒÂ≈ ÍÃ≈ÍÂ
’È∆ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘Ø Âª Â∞‘≈˘ ÿ√∂ «Í‡∂ ≈‘ª ”Â∂ Â∞È
Á∆ Ï‹≈¬∂ ÈÚ∂ ∫ ≈‘ Òº Ì ‰∂ ÍÀ ‰ ◊∂ Õ ””- ‹Ω È ‚∆.
Ω’«¬ÎÀÒÕ ¿∞∫fi Ú∆ ‚≈ ÂØ∫ ¡º‚≈ ‘Ø ’∂ ¿∞µ‚‰ Á≈
¡≈͉≈ ‘∆ Ó˜≈ ‘ÀÕ
«¬«Â‘≈√ ◊Ú≈‘ ‘À «’ ‚≈ ÂØ∫ ¡º‚∂ ‘Ø ’∂
¿∞µ‚‰ Ú≈«Ò¡ª È∂ ‘∆ ‹∆ÚÈ «Ú⁄ Úº‚∆¡ª ÓºÒª
Ó≈∆¡ª ‘ÈÕ √Ó∂∫ Á∆ ∂ ”Â∂ ÍÀÛª Í≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «¬‘
ÒØ’, ““¡≈Í ◊Ú≈¬∆¡À Â≈ √‘π Í≈¬∆¡ÀÕ”” Á∂ ‹˜Ï∂
È≈Ò ÌÍ» ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ Á∂ ¿∞Ò‡, √Ê≈Í Ò∆‘ª
”Â∂ Â∞È Ú≈Ò∂ ’Ó˜Ø Ó≈È«√’Â≈ Á∂ Ó≈Ò’ ‘πøÁ∂ ‘È
¡Â∂ ‹ÒÁ∆ ‘∆ √Ó∂∫ Á∆ Ï∂ÁÁ Ë»Û «Ú⁄ ◊πøÓ ◊Ú≈⁄
‹ªÁ∂ ‘ÈÕ √Ø, Ó∂∂ Í≈·’Ø! ““«٫¡ª Á∂ «Íº¤∂ È≈
⁄ºÒØ, √◊Ø∫ ¿∞µÊ∂ ‹≈˙ «‹ºÊ∂ ’ج∆ ≈‘ È≈ ÒºÌ∂ ¡Â∂
¡≈͉∂ «Íº ¤ ∂ «¬º ’ Ò’∆ ¤º ‚ ‹≈˙Õ””-≈Ò¯
¡ÀÓ√È! ¿∞∫fi Ú∆ ¡º‹ Á∂ Ô∞º◊ «Úº⁄ Í◊‚ø‚∆¡ª ”Â∂
Â∞È≈ Â∞‘≈‚∂ Ò¬∆ ‘ºÂ’ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ‘ÀÕ
◊ºÒ ˘ √Ó∂‡«Á¡ª, «‹È∑ª È∂ ’∞ºfi «ÈÚ∂’Ò≈,
ÓΩ«Ò’ ¡Â∂ ¡ÈØ÷≈ ’È≈ ‘πøÁ≈ ‘À ¿∞‘ ≈‘ª ”Â∂ È‘∆∫
Â∞Á∂Õ Á»‹≈, ’∞ºfi È≈ ’∞fi ÈÚª ’È Á∆ «⁄‰ˆ
‘Ó∂Ù≈ ¿∞È∑ª Á∂ «ÁÒØ-«ÁÓ≈ˆ ”⁄ √πÒÿÁ∆ «‘øÁ∆ ‘ÀÕ
¡«‹‘∂ ÍÃÌ≈ÚÙ∆Ò «Ú¡’Â∆¡ª ˘ ÒØ’∆ Í≈◊Ò ’«‘
¤º‚Á∂ ‘ÈÕ ¡≥◊∂˜∆ Á∆ «¬º’ ’‘≈Ú Ú∆ ÍÃ⁄º«ÒÂ
‘À «’ ““‘ ÍëÂÌ≈Ù≈Ò∆ «Ú¡’Â∆ (GENIUS) Í≈ˆÒ
‘πøÁ≈ ‘ÀÕ”” √Ø, ‹ÁØ∫ ÒØ’∆ «’√∂ ¡√Ë≈È Ó≈È«√’
ÔØ◊Â≈ Ú≈Ò∂ «Ú¡’Â∆ ˘ Í≈ˆÒ ’«‘‰ Òº◊ ‹≈‰
ª √ÓfiØ ¿∞√ Á≈ «¬Ù’ ÍÃÚ≈È ⁄Û∑ «◊¡≈ ‘ÀÕ...«Î
«¬√ “Í≈ˆÒ͉” «Úº⁄Ø∫ ¿∞√ ˘ ¡≈ÈßÁ ÍÃ≈Í ‘؉
Òº◊Á≈ ‘ÀÕ ‹Ω‘È ‚≈¬∆«‚È, «¬√ ÂºÊ ”Â∂ ¡≈͉∆
ÓØ‘ ’∞ºfi «¬√ Â∑ª Ò≈™Á≈ ‘À : “THERE IS A
PLEASURE SURE,/ IN BEING MAD, WHICH
NONE BUT MADMAN KNOW !” ıÀ! ◊ºÒ Á≈
«È⁄Ø Û Í∂ Ù ’«Á¡ª «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À «’
Í≈◊Ò͉ (Á∆Ú≈È◊∆) ‘∆ Â∞ ‘ ≈˘ «’√∂ Óπ ’ ≈Ó Â∂
Í‘πø⁄≈ √’Á≈ ‘ÀÕ «’√∂ ¿∞Á» Ù≈«¬ È∂ ı»Ï «’‘≈ ‘À:
Ó√ÒØ∫ ’≈ ‘ºÒ «È’Ò ¡≈¬∂◊≈ «¬’ «ÁÈ Á∂÷È≈,
¡≈«’ÒØ∫ ’∆ ¡≥‹πÓÈ Ó∂∫ ¬∂’ Á∆Ú≈È≈ Ì∆ ‘ÀÕ
(Ú∂÷ ÒÀ‰≈, √Óº«√¡≈Úª Á≈ ‘ºÒ «¬º’ «ÁÈ
«Èº’Ò ¡≈Ú∂◊≈, ¡’ÒÓ≥Áª Á∆ Ó‹«Ò√ «Úº⁄ «¬º’
Í≈ˆÒ Ú∆ ÏÀ·≈ ‘ÀÕ)
-‚≈. ‘⁄øÁ «√øÿ √«‘øÁ∆, ¯ØÈ @AGFC-BBBEDA
33 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 Â’Ù∆ÒÂ≈ Á≈ Ë» Â≈≈ Ï∆. Íà ∂ Ó ≈Èß Á
(Óπæ÷ ÍøÈ∂ Á∂ ¡ßÁÒ∂ Í∂˜ Á∆ Ï≈’∆)
ÓÀ˘ ¡º‹ Ú∆ Ô≈Á ‘À «’ ‹ÁØ∫ Ú∆ ÍÃÓ ∂ ≈ÈßÁ ’≈ «Úº⁄
ÏÀ·Á≈ ¿∞‘ ’≈ Á∆¡ª Ï≈∆¡ª ˘ Ò≈’ ˜» ’Ú≈ «ÁøÁ≈Õ
Ù≈«¬Á «¬√ √ÏøË∆ ¿∞√˘ Í«‘Òª ‘∆ ’ج∆ Ó≈Û≈ ˜Ï≈ ‘Ø
⁄πº«’¡≈ √∆Õ «¬º’ «ÁÈ Ó∂∂ «ÍÂ≈ ‹∆ ÍÃ∂Ó≈ÈßÁ ‹∆ ˘ ’«‘‰
Òº◊∂ «’ Â∞√∆∫ «¬‘ ≈‘ «’Ú∂∫ Ϋۡ≈? ª ¿∞‘ ’«‘‰ Òº◊∂Õ
““Â≈«ÓÒÈ≈‚± «Úº ⁄ ’Ø √ ≈’≈‚∂ «Ú÷∂ Ó≈Á≈Ó
Ï≈Ò≈Ú√Â’∆ Á∂ ÙË≈¨¡ª Á∂ ÿ ‹ÈÓ ÒÀ ’∂ ÓÀ∫ Ú∆ ¡≈͉∂
Ï⁄ÍÈ «Úº⁄ ¿∞√Á≈ Ì◊ ω «◊¡≈Õ Ï≈Ò◊ ‘؉ ÂØ∫ Í«‘Òª
‘∆ ÓÀ∫ ’∞≈È, ◊∆Â≈, Ó‘ªÌ≈ ¡Â∂ Ï≈¬∆ÏÒ ¡≈«Á Ë≈«Ó’
◊øʪ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’ «Ò¡≈ √∆Õ Ë≈«Ó’ π⁄∆ Â∂ «√º÷‰ Á∆
‹«◊¡≈√≈ ÓÀ˘ ‘Áπ¡≈ ÒÀ ◊¬∆Õ ¿∞µÊ∂ ÓÀ∫ Ï‘π √≈∂ √≈˪ √øª
È≈Ò ¡≈͉∆ ¿∞Ó Á∂ ÁØ Á˜È Ú∑∂ ÏÂ∆ ’∆Â∂ ¡Â∂ ¿∞È∑ª
Á∆¡ª Ï‘π √≈∆¡ª ‹≈Á» Á∆¡ª ⁄Ò≈’∆¡ª Á∆ ‹≈‰’≈∆
ÍÃ≈Í ’∆Â∆Õ AIFI «Úº⁄ ÙÃ∆¶’≈ ÀÙ≤È«ÒÙ‡ ¡À√√ Ø ∆¬∂ÙÈ Á≈
ÍÃË≈È ‚≈. ¡Ï≈‘Ó ‡∆. ’ØÚ» Ì≈ Ô≈Â≈ Â∂ ¡≈«¬¡≈Õ
ÓÀ∫ ¿π∞√ È≈Ò ‘Ø Âπ∞«¡≈Õ Ï‘π √≈∂ ‹≈Á» Á∂ ‡«º’ ÓÀ∫ ‚≈’‡
’ØÚ» ÂØ∫ «√º÷∂ Â∂ ¿π∞√˘ «√÷≈¬∂ Ú∆Õ «¬√∂ Â∑ª ÓÀ∫ ¿π∞√Á∂ ≈‘ª
Á≈ ͪË∆ ω «◊¡≈Õ
Íø‹≈Ï ¿π√ ∞ √Ó∂∫ ¡ºÂÚ≈Á Á≈ √øÂ≈Í ‘ø„≈ ’∂ ÷πÒ º ∆∑ ¡ª
‘Ú≈Úª «Úº⁄ √≈‘ ÒÀ‰ Á≈ ÔÂÈ ’ «‘≈ √∆Õ Â’Ù∆Ò
√◊Ó∆¡ª Ú∆ Í»∂ ˜Øª ÙØª È≈Ò ⁄ºÒ ‘∆¡ª √ÈÕ ¡ıÏ≈,
‡ÀÒ∆«Ú˜È ‘ Í≈√∂ ‘∆ Â’Ù∆Ò ıÏª Ò∂÷ª Á≈ ‘Û∑ ¡≈«¬¡≈
‘Ø«¬¡≈ √∆Õ √≈‚∂ ’øÓ „ø◊ª ÂØ∫ ÷πÙ ‘Ø ’∂ ÍÃ∂Ó≈ÈßÁ ‹∆ √≈˘ ÁØ
¡ÈÓØÒ ÂØ‘¯∂ Í≥‹≈Ï∆ ÒØ’ª Ò¬∆ Á∂ ◊¬∂Õ
¿∞È∑ª Á≈ Í«‘Ò≈ ÂØ‘¯≈ ¿∞√Á∆ «’Â≈Ï “«Ó∂’Ò
Ú√‹ √≈«¬ø√” Á∂ Í≥‹≈Ï∆ ¡À‚∆ÙÈ Á∂ ’≈Í∆ ≈«¬‡ √ÈÕ ¿∞√Á∆
Î∂∆ ÂØ∫ Â∞ø Ï≈¡Á ¡√∆∫ ¿∞√ «’Â≈Ï Á∂ Í≥‹≈Ï∆ ¡È∞Ú≈Á
Ò¬∆ ‹π‡ ◊¬∂ ¡Â∂ ÿº‡ ÂØ∫ ÿº‡ ’∆Ó Â∂ Í≥‹≈Ï∆ Í≈·’ª «Úº⁄
“⁄ÓÂ’≈ª «Íº¤∂ «Ú«◊¡≈È” Á∂ Ȫ ‘∂· ÒÀ ¡≈¬∂Õ √≈˪-√øª
Áπ¡≈≈ ’∆Â∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª AE@ ⁄Ò≈’∆¡ª Á∂ ÍÁ∂Î≈Ù «¬√
«’Â≈Ï «Úº⁄ ’∆Â∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ «¬√ «’Â≈Ï Á∂ ’¬∆ ¡À‚∆ÙÈ ¡º‹
Í≥‹≈Ï∆ Í≈·’ª Á∂ ÿª «Úº⁄ ÓΩ‹»Á ‘ÈÕ ¿∞È∑ª Á≈ Í≥‹≈Ï
Ú≈√∆¡ª ˘ Á»‹≈ ÂØ‘¯≈ √ª¬∆ Ï≈Ï≈ Á∆ «¬º’ “Ú∆‚∆˙ «ÎÒÓ
√∆Õ” «‹√ «Úº⁄ √ª¬∆ Ï≈Ï≈ ‹∆ È∂ Ò≈ÙÈ ‡πÏØ ÎÓ Áπ¡≈≈
‘ÀÁ≈Ï≈Á «Ú÷∂ ω≈¬∂ ◊¬∂ «¬º’ ‘≈Ò Á∂ ¿∞Áÿ≈‡È √Ó∂∫ ¿∞√
‘≈Ò Á∂ ¡≈’∆‡À’ ˘ «¬º’ √ØÈ∂ Á∆ ⁄ÀÈ Ì∂∫‡ ’È≈ √∆Õ √ª¬∆
Ï≈Ï≈ Á≈ √À’‡∆ √ØÈ∂ Á∆ ⁄ÀÈ ˆÒÂ∆ È≈Ò √ª¬∆ Ï≈Ï≈ Á∂ ÷ºÏ∂
‘ºÊ «Úº⁄ ÎÛ≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ È˜Á∆’ ‘∆ √‡∂‹ Â∂ Ì≈ Á∂ ÍÃË≈È
Ó≥Â∆ È«√Ó‘≈ ≈¿∞ Â∂ «ÂøÈ ÍÃ≈ª Á∂ Óπ÷ º Ó≥Â∆ «Ï≈‹Ó≈È
√ÈÕ «¬√ Ò¬∆ √ª¬∆ Ï≈Ï≈ Á∆ Әϻ∆ ω ‹ªÁ∆ ‘À «’ ¿∞‘
«¬√ √ØÈ∂ Á∆ ⁄ÀÈ ˘ ÷ºÏ∂ ÂØ∫ √º‹∂ ‘ºÊ «Úº⁄ «Ò‹≈Ú∂Õ «¬√ Â∑ª
«¬‘ ¤Ø‡∆ «‹‘∆ ˆÒÂ∆ √ª¬∆ Ï≈Ï≈ Ò¬∆ Úº‚∆ ‘Ø «ÈºÏÛ∆
«’™«’ ‹ÁØ∫ Ú∆. ‚∆. ˙. ˘ √ÒØ ÓØÙÈ Â∂ Ú∂«÷¡≈ «◊¡≈ ª
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
Ï≈Ï≈ ⁄ÀÈ ˘ ÷ºÏ∂ ‘ºÊ ÂØ∫ √º‹∂ ‘ºÊ «Úº⁄ ÒÀ ‹ªÁ≈ √ͺه «Ú÷≈¬∆
«ÁøÁ≈ √∆Õ √À’‡∆ Áπ¡≈≈ ’∆Â∆ «Èº’∆ «‹‘∆ ˆÒÂ∆ ’≈È
√ª¬∆ Ï≈Ï≈ ˘ ¡≈͉∂ ‘∆ ÏÀµ‚ »Ó «Úº⁄ F ‹»È AIIC ˘ ¤∂
«Ú¡’Â∆¡ª ˘ ◊ØÒ∆ Ó≈È∆ ͬ∆Õ ÍÃØ◊≈Óª Á∆ √Ó≈ÍÂ∆ Â∂
¡√∆∫ Ï∆. ÍÃ∂Ó≈ÈßÁ ‹∆ ˘ «ÁºÒ∆ Ú≈Ò∆ ◊º‚∆ «Úº⁄ «Ï·≈ «ÁºÂ≈Õ
Ó∂∆ Á»‹∆ ÓπÒ≈’≈ Ï∆. ÍÃ∂Ó≈ÈßÁ ‹∆ È≈Ò ’∞Ù∂Â
«Ú÷∂ ‘ج∆Õ «‹ºÊ∂ ‘«¡≈‰∂ Á∆ Â’Ù∆Ò √π√≈«¬‡∆ È∂ Ï∆. ÍÃÓ ∂ ≈ÈßÁ
‹∆ ˘ Ó«‘Ó≈È Á∂ ÂΩ Â∂ ÏπÒ≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ ¿∞√ √Ó∂∫ ¿∞Ȫ∑
È∂ Áº«√¡≈ «’ √ª¬∆ Ï≈Ï∂ Áπ¡≈≈ ’∆Â∂ ’ÂÒª Ò¬∆ ¿∞È∑ª ˘
‘≈¬∆’Ø‡ Â∂ √πÍ∆Ó ’Ø‡ º’ Ú∆ «¬√ ’∂√ ˘ «Ò‹≈‰≈ «Í¡≈
‘ÀÕ Í √’≈∂ ÁÏ≈∂ Íπ◊ º Á∆ ‘؉ ’’∂ ¿πÈ
∞ ª∑ È∂ √≈‚∂ ÍÀ È‘∆∫
Òº◊‰ «ÁºÂ∂Õ ¿∞È∑ª È∂ «¬È∑ª ’ÂÒª √ÏøË∆ «¬º’ ¡º· √Ω Í∂‹ª
Á∆ «Ò÷∆ «’Â≈Ï Ú∆ ÓÀ˘ ¡ºË∆ ’∆Ó Â∂ «ÁºÂ∆Õ «’™«’ ¿∞Ȫ∑
Áπ¡≈≈ ⁄Ò≈¬∂ ‹ªÁ∂ ÓÀ◊˜∆È “«¬ø‚∆¡È √’ÀÍ«‡’” Á≈ ÓÀ∫
Ò≈¬∆Î ÓÀ∫Ï √ªÕ””
Â∆√∆ Ú≈ ¡√∆∫ ¡ªË≈ ÍÃÁÙ ∂ Á∂ Ù«‘ «Ú‹ÀÚ≈Û≈
«Ú÷∂ È≈√«Â’ ’∂∫Á «Úº⁄ «ÓÒ∂Õ «¬ºÊ∂ ‚≈’‡ ◊Ø∂ Á∂ ÍπºÂª
ÒÚÈÓ Â∂ «Ú‹À¡Ó È∂ «¬º’ ¡≥Â≈Ù‡∆ È≈√«Â’ ’≈ÈÎø√
Á≈ «¬ø˜≈Ó ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ Ï∆. ÍÃ∂Ó≈ÈßÁ Á∂ ÍπºÂ Á∆
‘º√Ó¬∆ ‘≈Òª «Úº⁄ ‘º«Â¡≈ ‘Ø ◊¬∆ √∆Õ Ùº’ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈
√∆ «¬‘ ’≈≈ ¿∞√Á∂ «’√∂ ’º‡Û «ÚØË∆ Úº‚∆ Í‘π⁄ ø º÷‰ Ú≈Ò∂
√ø È∂ ’Ú≈«¬¡≈ √∆Õ Ï∆. ÍÃÓ ∂ ≈ÈßÁ ¡È∞√≈ ¿∞‘˘ ÍÃ√ Ø ‡∂‡ Á≈
’À∫√ Óπº„Ò∆ √‡∂‹ Â∂ ‘∆ √∆Õ Í «¬È∑ª ÁØÚ∂∫ Í‘≈Û «‹º‚∂ Áπº÷ª
Á≈ ¿∞√Á∂ «⁄‘∂ ¿∞µÍ ’ج∆ Ú∆ ÍÃÌ≈Ú È˜ È‘∆∫ √∆ ¡≈™Á≈Õ
¿∞‘ ¿∞Ú∂∫ ‘∆ Óπ√’≈™Á≈ «‘≈ Â∂ ‘Ò’∂ ÎπÒ’∂ Ó˜≈’ª È≈Ò
¡÷ΩÂ∆ Ï≈«Ï¡ª Á∂ «ÚπË º ¡≈͉≈ ÍÃ⁄≈ ’Á≈ «‘≈Õ ¡º‹ ’ºÒ∑
¿∞√Á≈ √≈≈ ˜Ø Í»∂ Ì≈ «Úº⁄ Â’Ù∆Òª Â∂ È≈√«Â’ª ˘
‹Ê∂ÏøÁ ’È Ò¬∆ Òº«◊¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ ‹ÁØ∫ Ú∆ Ó∂∂ ÒØ’ «¬√
«Ú¡’Â∆ Á∂ ‹∆ÚÈ √øÿÙ Ï≈∂ ‹≈‰’≈∆ ÍÃ≈Í ’ ÒÀ‰◊∂
ª «¬√ «Ú¡’Â∆ Á≈ ÔØ◊Á≈È ¿∞È∑ª Á∂ ÓȪ ¿∞µÂ∂ Úº‚∆ ¤≈Í
¤º‚◊∂ ≈Õ
√≈˪ √øª Á∂ ÍÁ∂Î≈Ù ’È Ò¬∆ «¬√ √ıÙ∆¡Â
È∂ Í»∂ Ì≈ Á∂ «Í≥‚ª, Ù«‘ª «Úº⁄ G@@@ Á∂ ’∆Ï ÍÃØ◊≈Ó
Í∂Ù ’∆Â∂Õ Ì≈ √’≈ Á∂ √≈«¬ø√ ¡À∫‚ ‡À’È≈ÒØ‹∆ «ÚÌ≈◊
È∂ Ï∆. ÍÃÓ
∂ ≈ÈßÁ Á∂ «Ú«◊¡≈È ˘ ÔØ◊Á≈È Ò¬∆ «¬º’ Òº÷ πͬ∂
Á≈ «¬È≈Ó Ú∆ «ÁºÂ≈Õ «¬‘ √ıÙ∆¡Â D ¡’±Ï B@@I ˘
’À∫√ ’≈È √≈˘ √Á∆Ú∆ «Ú¤ØÛ≈ Á∂ ◊¬∆Õ ¿∞√Á∆ «¬º¤≈
¡Èπ√≈ ¿∞√Á∆ «ÓÃÂ’ Á∂‘ Â≈«ÓÒÈ≈‚± Á∂ Ù«‘ ÍØ‚≈ȱ Á∂
ÓÀ‚∆’Ò ’≈Ò‹ Â∂ ‘√ÍÂ≈Ò ˘ √ΩÍ «ÁºÂ∆ ◊¬∆Õ Ï∆. ÍÃ∂Ó≈ÈßÁ
«¬√∂ Ù«‘ Á≈ Ú√È∆’ √∆Õ ¿∞√Á∆ Ú√∆¡Â ¡È∞√≈ ¿∞√È∂
¡≈͉∆ √Óπº⁄∆ ‹≈«¬Á≈Á ‹Ø BF «’Â≈Ϫ Á∂ »Í «Úº⁄ ‘À ¿∞‘
ÎÀ‚∂ÙÈ ¡≈¯ «¬ø‚∆¡È ÀÙÈ«ÒÙ‡ ˘ Á∂ «ÁºÂ∆ ‘ÀÕ
-Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ
IHHHG-HGDD@
34 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ¡≈‘ √≈Ê∆ ÍÃ∂Ó «√øÿ Ó√Â≈È≈
(Óπæ÷ ÍøÈ∂ Á∂ ¡ßÁÒ∂ Í∂˜ Á∆ Ï≈’∆)
√Óª Ï∆ÂÁ≈ «◊¡≈ «¬√Á∂ È≈Ò ‘∆ Ó√Â≈È≈ ‹∆
Á∆¡ª «’Â≈Ϫ Á∆ «◊‰Â∆ Ú∆ ÚËÁ∆ ◊¬∆Õ “¡≈ÁÓ ÂØ∫ ¡º‹
º’” ¡Â∂ “«’øÂ- ± ÍÃÂø ”± Ȫ Á∆¡ª Íπ√Â’ª È∂ ª ¿∞√Á∆ ◊π‚º ∆
¡√Ó≈È∆ ⁄≈Û∑ «ÁºÂ∆Õ Á∂Ù∆ «ÚÁ∂Ù∆ Ú√∂ Â’Ù∆Ò Ò∂÷’
‹ª Í≈·’ ‹ÁØ∫ Ú∆ Ó∂∂ ’ØÒ ÏÈ≈Ò∂ ¡≈™Á∂ ¿∞‘ Ó√Â≈È≈
‹∆ È≈Ò ÓπÒ≈’≈ ’È∆ È≈ ÌπºÒÁ∂Õ ’¬∆ Ú≈∆ ¡√∆∫ √∂÷≈
ȘÁ∆’ ÏÈ≈Ò≈ ◊∂Û≈ Ó≈ ¡≈™Á∂ ¡Â∂ ’Á∂ Ó√Â≈È≈
‹∆ ˘ ÏÈ≈Ò∂ √ºÁ ÒÀ∫Á∂Õ
«‹Ú∂∫ ‘πÁø ≈ ‘ÀÕ «¬º’ «ÁÈ ◊πÓ «◊¡≈È «ÓÙÈ∆
’≈Ò‹ ´«Ë¡≈‰≈ Ú≈«Ò¡ª Á≈ ¯ØÈ ¡≈ «◊¡≈Õ ’«‘‰ Òº◊∂
““Ó√Â≈È≈ ‹∆ ˘ ÒÀ ’∂ √≈‚∂ ’ØÒ ¡≈¿∞Õ È≈Ò∂ √≈‚∂
«Ú«Á¡≈Ê∆¡ª ˘ √øÏØËÈ ’Ø Â∂ È≈Ò ‘∆ «’Â≈Ï “«’ø±-
ÍÃø±” Ï≈∂ ’∞ºfi ◊ºÒª ’ ÒÚª◊∂Õ”” ¡√∆∫ √ºÁ≈ ÓȘ» ’
«Ò¡≈ Â∂ Òπ«Ë¡≈‰∂ Ò¬∆ Ϻ√ ÎÛ Ò¬∆Õ ¿∞Ȫ∑ È∂ √≈‚∆ ⁄ø◊∆
¡≈¿∞ Ì◊ ’∆Â∆ Â∂ ¡√∆∫ ÁØÚª È∂ «Ú«Á¡≈Ê∆¡ª ˘
√øÏËØ È Ú∆ ’∆Â≈Õ Ó√Â≈È≈ ‹∆ È∂ ’≈Ò‹ Ú≈«Ò¡ª ˘ «’‘≈
«’ ¡√∆∫ Â∞‘≈‚∂ ‹Ó‘»∆ ‘º’ª Á∆ ’Á ’Á∂ ‘ª Â∂ ¡≈√
’Á∂ ‘ª «’ Â∞√∆∫ Ú∆ √≈‚∂ ‹Ó‘»∆ ‘º’ª ˘ ωÁ≈ √«Â’≈
Á∂ÚØ◊∂Õ «¬√ «Ú⁄≈ ◊ØÙ‡∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á ’≈Ò∂‹ Ú≈Ò∂ √≈˘
’«‘‰ Òº◊∂ «’ ‹∂ Â∞√∆∫ «¬√ «’Â≈Ï “«’ø±-ÍÃø±” «Úº⁄ A-
B ÂÏÁ∆Ò∆¡ª √≈‚∂ ¡È∞√≈ ’ Á∂ÚØ Âª ¡√∆∫ «¬√ «’Â≈Ï
Á∆¡ª Ú∆‘-Â∆‘ ‘˜≈ ’≈Í∆¡ª Ú∂⁄ √’Á∂ ‘ªÕ Í
Ó√Â≈È≈ ‹∆ ’«‘‰ Òº◊∂ «’ Â∞√∆∫ ¡≈͉∂ √πfi≈¡ √≈‚∂ ’ØÒ
«Ò÷Â∆ »Í «Úº⁄ Ì∂‹ Á∂ÚØ ¡√∆∫ «Ú⁄≈ ’ ÒÚª◊∂Õ ‹∂
«¬‘ √≈˘ ·∆’ Òº◊Á∂ ‘ج∂ ª ÂÏÁ∆Ò∆¡ª ’∆Â∆¡ª ‹≈
√’Á∆¡ª ‘ÈÕ Í ¿∞Ȫ∑ È∂ «’Â≈Ï Ï≈∂ ¡≈͉∂ √πfi≈¡ √≈‚∂
’ØÒ È≈ Ì∂‹∂Õ
‘ Ú≈ Ó∂∂ Í≈√ ¡≈¿∞‰ Â∂ ¿∞È∑ª Á∆ Һ Â∂
ͺ‡∆ Ϻfi∆ ‘؉≈, «’™«’ «¬º’ ‘≈Á√∂ «Úº⁄ ¿∞È∑ª Á∆ ÒºÂ
Á∆ ‘º‚∆ ‡πº‡ ◊¬∆ √∆ Â∂ ¿∞√ ‘º‚∆ Á∂ «Èº’∂-«Èº’∂ ‡π’Û∂ ‘
Ó‘∆È∂ ÁØ Ó‘∆È∂ Ï≈¡Á Ï≈‘ «Èº’Ò ¡≈™Á∂ Â∂ «¬√ Â∑ª
˜ıÓ ·∆’ È≈ ‘πÁ ø ≈Õ «¬√ Á∂ «¬Ò≈‹ Ò¬∆ ¿∞Ȫ∑ È∂ ¡ÀÒÍØ Ê
À ª,
‘ØÓØÍÀʪ Â∂ ÚÀÁª ÂØ∫ ‘ √øÌÚ √‘≈«¬Â≈ Ò¬∆ Â∂ ’¬∆ Ú≈
¡ÍÃ∂ÙÈ Ú∆ ’Ú≈¬∂ ◊¬∂ Í ˜ıÓ AD √≈Ò Âº’ ¿∞È∑ª Á∂
È≈Ò ‘∆ «‘≈ Í «¬√ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ¿∞Ȫ∑ È∂ «¬√ ˘ ¡≈͉∆
√◊Ó∆ «Úº⁄ ’ج∆ π’≈Ú‡ ÍÀÁ≈ È≈ ’È «ÁºÂ∆Õ √≈‚∆
‘ØÓ∆˙ÍÀÊ∆ Á∂ ’≈◊ ‘؉ ‹ª È≈ ‘؉ Ï≈∂ Ï«‘√ ‘
Ó∆«‡ø◊ «Ú⁄ ‘πøÁ∆ «‘øÁ∆Õ
√≈‚≈ Á»√≈ «ÚÙ≈ ¿∞È∑ª Á∆ Ì≈Â∆ «’√≈È
Ô±È∆¡È Òº÷ØÚ≈Ò «Úº⁄ ’øÓ ’È Á≈ ‘πøÁ≈Õ «’™«’ ÓÀ∫
√ÓfiÁ≈ √ª «’ Òº÷ØÚ≈Ò ‘π’Ó≈È ¡’≈Ò∆ «Ë Á≈ ÏøÁ≈
‘À «‹È∑ª ˘ ‹ÈÂ’ √øÿÙª «Úº⁄ «’√∂ «’√Ó Á≈ «ÚÙÚ≈√
È‘∆∫ √∆Õ Í ¿∞È∑ª È∂ ‘ Ú≈ «¬‘ ’«‘‰≈ «’ ÓÀ˘ «¬√
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
◊ºÒ Á∆ ‹≈‰’≈∆ ‘À Í ÓÀ∫ «‹‘Û∂ «Ú¡’Â∆¡ª ˘ Òº÷Ú Ø ≈Ò
Á∂ ÒÛ Ò≈«¬¡≈ ‘À ÓÀ∫ ¿∞È∑ª ÂØ∫ ¡≈͉≈ ÷«‘Û≈ «’Ú∂∫ Ú∆
¤∞‚≈ È‘∆∫ √’Á≈Õ
√√∂ Ú≈Ò∂ Ï≈Ï∂ Ï≈∂ ¡≈¬∆ «⁄º·∆ Á∂ Ó√Ò∂ Â∂ ‹ÁØ∫
Ï≈Ï∂ Á∂ ÙË≈¨¡ª È∂ ’¬∆ ʪ Â’Ù∆Òª Â∂ ‘ÓÒ∂ ’∆Â∂
ª ¿∞√ √Ó∂∫ ¿∞‘ Â’Ù∆Ò √π√≈«¬‡∆ Á∂ ÏÈ≈Ò≈ Ô±«È‡
Á≈ ÍÃË≈È √∆Õ Í ¿∞‘ ⁄≈‘πøÁ≈ √∆ «’ Â’Ù∆Òª ˘
Â’Ù∆Ò √π√≈«¬‡∆ ‘«¡≈‰≈ Á∂ ÍÃË≈È Ó≈√‡ ≈‹≈ ≈Ó
Â∂ Ï≈Ï∂ Á∂ ÙË≈¨¡ª ÚºÒ∫Ø ’∆Â∂ ◊¬∂ ‘ÓÒ∂ Á≈ ◊øÌ∆ ÈØ«‡√
ÒÀ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ √∆ Â∂ «¬º‡ Á≈ ‹π¡≈Ï ÍºÊ ‘∆ Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈
√∆Õ Í ÓÀ∫ ¿π√˘ Ë∆‹ º÷‰ Ò¬∆ ’«‘øÁ≈ ª ¿∞‘ «¬√
◊ºÒ ˘ ÏÛ≈ ¡Ω÷≈ ‘Ø ’∂ ‘˜Ó ’Á≈Õ
¡≈͉∂ «Í≥ ‚ √∂ ÷ ∂ «Úº ⁄ ‘∆ ¿∞ √ È∂ D@-E@
Í«Ú≈ª ˘ Â’Ù∆Ò Ò«‘ È≈Ò ‹Ø«Û¡≈ ¿πÈ∑ª ’ØÒ
ÓÀ◊˜∆È ÿ-ÿ Í‘πø⁄≈™Á≈ Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆ Ùø’≈ È«ÚÂ∆
’È∆ ¿∞√ Á≈ «ÈºÂ Á∆ √◊Ó∆ ‘πøÁ≈Õ
ÏÈ≈Ò∂ «Úº⁄ ’ج∆ Ú∆ √≈«‘Â’ √Ó≈◊Ó ‘πÁ ø ≈ ª
ÍÃ∂Ó «√øÿ Ó√Â≈È≈ ‹∆ Á∆ ‘≈˜∆ Ô’∆È∆ ‘πøÁ∆ Â∂ ¿∞‘ ‘
Íπ√Â’ Ï≈∂ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ Ú∆ ˜» º÷Á∂Õ Ó∂≈ «¬‘ ‘
√ø Ì Ú ÔÂÈ ‘π ø Á ≈ √∆ «’ ¿∞ ‘ ¡≈͉∆¡ª √≈∆¡ª
√◊Ó∆¡ª Â’Ù∆Ò Ò«‘ ≈‘∆∫ ÒØ’ª Á∂ Ò∂÷∂ Ò≈Ú∂ Í
«Î Ú∆ ¿∞‘ ¡≈͉≈ ’∞ºfi √Óª ’«ÚÂ≈Úª Â∂ Ú≈«Â’,
«Í≥◊Ò Â∂ ¡≈»‹ ¡≈«Á «Ú«Ù¡ª Â∂ Ò≈ «ÁøÁ≈, «Í≥◊Ò Â∂
¡≈»˜ Â∂ ¿∞√Á≈ ’øÓ ‚≈’‡∂‡ ͺË Á≈ √∆Õ ¡≈͉∆
«˜øÁ◊∆ Á∂ ¡≥«ÂÓ √≈Òª «Úº⁄ Ó√Â≈È∂ Á∆ ¡«√‘ÓÂ∆ Á∂
Ï≈Ú‹»Á ¿∞√Á∂ ÍØÂ∂ È∂ «ÚÁ∂Ù ‹≈‰ Ò¬∆ «¬º’ ‡zÚ À Ò ¬∂‹‡ø
Á∂ ‘ºÊØ∫ Úº‚∆ ’Ó Á∆ ·º◊∆ ÷≈ Ò¬∆Õ Í √Ê≈È’ ÍπÒ√
Â∂ ÍÃÙ≈√È È∂ ¿∞È∑ª ˘ ËØ÷∂Ï≈˜ª ˘ «◊ïÂ≈ ’È Ò¬∆
’ج∆ ÔÂÈ È≈ ’∆Â∂Õ «¬√ Â∑ª «˜øÁ◊∆ Á≈ √øÿÙ ¿∞√
Ò¬∆ ‘Ø ◊πøfiÒÁ≈ ‘Ø «◊¡≈Õ
BE ¡’±Ï ˘ √Ú∂∂ A@ ’∞ Ú‹∂ ¿∞‘ È≈√Â≈
’’∂ ¡≈͉∂ √‡º‚∆ ‡∂ÏÒ Â∂ ‘∆ ÍÛ∑È «Ò÷‰ Ò¬∆ ÏÀ·≈
√∆ «’ ÓΩ È∂ Á√Â’ Á∂ «ÁºÂ∆Õ ËÂ∆ ÂØ∫ Ò¬∂ √ÀµÒ ËÂ∆
˘ Ú≈Í√ ’È Á≈ √Óª ¡≈ «◊¡≈ √∆ Í Í«Ú≈ ÓÀ∫Ïª
È∂ ¿∞√Á∆ ¡≥«ÂÓ «¬º¤≈ Á∆ Í»Â∆ Ò¬∆ ¿∞√Á≈ «ÓÃÂ’ √∆
«Á¡≈ÈßÁ ÓÀ‚∆’Ò ´«Ë¡≈‰≈ ˘ ÷Ø‹ ’≈‹ Ò¬∆ √Ω∫Í
«ÁºÂ≈Õ
«¬√ Â∑ª Í≥‹≈Ï Á∆ Â’Ù∆Ò Ò«‘ Á≈ «¬º’
fiø‚≈ ÏÁ≈ FI √≈Ò Á∆ ¿∞Ó «Úº⁄ ‘∆ Â’Ù∆Ò
’≈¯«Ò¡ª, «ÓºÂª ¡Â∂ √’∂ √ÏøË∆¡ª ˘ ¡Ò«ÚÁ≈ ’«‘øÁ≈
‘Ø«¬¡≈ √Á∆Ú∆ «Ú¤ØÛ≈ Á∂ «◊¡≈Õ ÍÀÁ≈ ‘؉≈ Â∂ Ó ‹≈‰≈
«˜øÁ◊∆ Á≈ Á√± ‘À Í «¬√ Â∑ª ÍÀÁ≈ ‘ج∂ ÷º«Í¡ª ˘
Í»È≈ Ú∆ Â’Ù∆Ò ÌÒ∆ ̪ ‹≈‰Á∂ ‘ÈÕ
- Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ
35 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 È≈√«Â’ ‘؉≈ ◊ΩÚÓ¬∆
î˺ éÅÃåÕ ÇÕò¶º ìÇäÁ»?
Ó∂≈ ‹ÈÓ Ì≈Ú∂∫ «¬º’ Ë≈«Ó’ Ó≈‘ΩÒ «Úº⁄
‘Ø«¬¡≈ Í ÓÀ∫ Ï⁄ÍÈ «Ú⁄ ‘∆ ◊πÁπ¡≈∂ ÿº‡ ‘∆
‹≈«¬¡≈ ’Á≈ √∆Õ Ó∂≈ «¬º’ Ï⁄ÍÈ Á≈ «ÓºÂ ‹Ø
‘π‰ ¯Ω‹∆ ‘À, ÓÀ˘ ◊πÁπ¡≈∂ ÒÀ ‹ªÁ≈ Â∂ ÓÀ∫ ¿∞√˘
¡≥Á Ì∂‹ ¡≈Í Ï≈‘ ÷Û∑ ‹≈‰≈Õ ÓÀ˘ ÓºÊ≈ ‡∂’‰≈
Ï‘π ¡Ω÷≈ Òº◊Á≈ √∆Õ Ó∂∂ Í«Ú≈ Á∂ √≈∂ ‹∆¡
Ë≈«Ó’ ÍëÚÂ∆ Ú≈Ò∂ √ÈÕ Ó∂∆ Á≈Á∆ ‹∆ È∂ ≈Ë≈
√π¡≈Ó∆ Ú≈«Ò¡ª Á≈ È≈ÓÁ≈È «Ò¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ ÓÀ˘
Ú∆ ¤Ø‡∂ ‘πø«Á¡ª ’¬∆ Ú≈ ¿∞È∑ª È≈Ò ‚∂∂ «Ï¡≈√
‹≈‰ Á≈ ÓΩ’≈ «Ó«Ò¡≈Õ ÓÀ∫ «√¯ ÿπøÓ‰-«ÎÈ Ò¬∆
‘∆ «◊¡≈ √∆Õ Ó∂∂ Á≈Á∆ ‹∆ Ë≈«Ó’ «Ú⁄≈ª Ú≈Ò∂
‘ÈÕ Ó∂∂ Ϙπ◊ª ÚºÒØ∫ ÓÛ∑∆¡ª Ó√∆ª Á∆ Í»‹≈ ’È∆
¡≈Ó «‹‘∆ ◊ºÒ √∆, ÿ Á∆ √πº÷-Ù≈Â∆ Ò¬∆ √øª
Á∂ ‚∂«¡ª ¿∞µÂ∂ ‹≈‰≈, «¬‘ ¡√ ’∞ºfi ’∞ Ó∂∂ ¿∞µÍ
Ú∆ ‘Ø«¬¡≈Õ «Í≥‚ Á∂ √’±Ò «Úº⁄ ÍÛ∑«Á¡ª ’∞fi «˜¡≈Á≈
«√º÷‰ ˘ È‘∆∫ «Ó«Ò¡≈Õ Í ‹ÁØ∫ «◊¡≈Ú∆∫ ‹Ó≈Â
«Úº⁄ Ù‘∆Á Ì≈¬∆ ÓÂ∆ Á≈√ √∆È∆¡ √À’ø‚∆ √’±Ò
(ÒÛ’∂ ) ÒΩ ∫ ◊Ø Ú ≈Ò Á≈ıÒ≈ «Ò¡≈ ª ÊØ Û ∑ ∆ «‹‘∆
⁄∂ÂÈÂ≈ ¡≈¿∞‰∆ Ùπ» ‘ج∆, «¬ºÊ∂ Ó∂∆ ÓπÒ≈’≈ Ó≈√‡
ÏÒÏ∆ ⁄øÁ ‹∆ ÒΩ∫◊ØÚ≈Ò È≈Ò ‘ج∆Õ ¿∞È∑ª Á∆¡ª
ÊØÛ∑∆¡ª «‹‘∆¡ª ⁄È≈Úª Ú∆ ÍÛ∑∆¡ª ‹Ø Â’Ù∆Ò
«Úº⁄ ¤Í∆¡ª √ÈÕ ÏÒÏ∆ ⁄øÁ ‹∆ È≈√Â’ ‘È ÓÀ∫
√π«‰¡≈, Í “È≈√Â’” ’∆ ‘À, ÓÀ˘ ÍÂ≈ È‘∆∫ √∆Õ
Ï≈¡Á «Ú⁄ ‹ÁØ∫ ÓÀ∫ √’≈∆ ‰Ï∆ ’≈Ò‹ √ø◊»
Á≈ıÒ≈ «Ò¡≈ ª ÓÀ˘ ÍÂ≈ Òº◊‰≈ Ùπ» ‘Ø«¬¡≈ «’
“È≈√Â’” ‘؉≈ ’∆ ‘ÀÕ ¿∞µÊ∂ Í«Û∑¡≈ Â’Ù∆Ò √≈«‘Â
¡º ‹ ÓÀ ˘ Ú∆ È≈√Â’ ω≈™Á≈ ‘À Õ Í≥ ‹ ≈Ï∆
Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈ «Ú÷∂ ÍÛ∑«Á¡ª ÓÀ∫ Â’Ù∆Ò
√≈«‘ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’∆Â≈, ‹Ø Â’Ù∆Ò √≈«‘ «Ú⁄Ø∫
«◊¡≈È ‘≈√Ò ’∆Â≈ Â∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í ¿∞µÍ Ò≈◊»
’∆Â≈Õ
Â’Ì≈Â∆ Íà ’ ≈ÙÈ, ÏÈ≈Ò≈ Úº Ò Ø ∫
ÍÃ’≈«Ù «’Â≈Ï “ÓÈπº÷ Á∆ ¿∞ÂÍÂ∆” Ò∂÷’ ⁄≈Ò√
‚≈«ÚÈ È∂ ÓÀ˘ È≈√Â’ Ï‰È ¿∞µÍ Әϻ ’
«ÁºÂ≈Õ «Î ÓÀ∫ Ó≈’√, ¬∂∫◊Ò˜, ÒÀ«ÈÈ, Ì◊ «√øÿ
√‡º‚∆ ’∆Â≈Õ «’Â≈Ϫ ÂØ∫ «◊¡≈È ‘≈«√Ò ’’∂ Ó∂∂
«Ú⁄≈ Â’Ó¬∆ ‘ج∂ ‘ÈÕ ÓÀ∫ Ú∆ ’Á∂ ¡≥Ë-«ÚÙÚ≈√ª
¿∞µÍ «ÚÙÚ≈√ ’Á≈ √∆Õ Ó∂≈ Í»≈ Í«Ú≈ ËÓ
È≈Ò ‹π « Û¡≈ √∆Õ √à ∆ Ó∂ ÿ ≈‹ «Óº   ‹∆ Á∆¡ª
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
«’Â≈Ϫ ÍÛ∑È Á≈ ÓΩ’≈ «ÓÒ «◊¡≈Õ ¿∞È∑ª È≈Ò ¯ØÈ
Â∂ Ú∆ ’¬∆ Ú≈ ◊ºÒÏ≈ ‘ج∆Õ ¡≈Ó ’’∂ ÓÀ∫ Ó‘∆È∂
Á∂ ¡ı∆ «Ú⁄ «’Â≈Ϫ ˜»  ÷∆ÁÁ≈ ‘ª Â∂
«˜¡≈Á≈Â «’Â≈Ϫ Â’Ù∆Ò √≈«‘ Á∆¡ª ‘πøÁ∆¡ª
‘ÈÕ ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ ÓÀ∫ ¡≈͉∂ Í«Ú≈ ˘ Ú∆ Â’ È≈Ò
‹ØÛÈ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’∆Â∆ ‘À Â∂ ’≈¯∆ ‘ºÁ º’ ’≈ÓÔ≈Ï
Ú∆ «‘≈ ‘ªÕ Í≥‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈ «Ú⁄
Ó∂∆ «¬º’ ‹Ê∂ÏøÁ∆ ’øÓ ’Á∆ ‘À «‹√Á≈ È≈Ó “(S.F.I)
√‡»‚À∫‡√ ÎÀ‚∂ÙÈ ¡≈¯ «¬ø‚∆¡≈” Á≈ Ó∆ ÍÃË≈È ‘ª
Â∂ √≈‚∆ ‹Ê∂ÏøÁ∆ Â’Ó¬∆ «Ú⁄≈ª Á∆ ‘ÀÕ ¡√∆∫
¡≈͉∂ ÚºÒØ∫ Â’Ù∆Ò √π√≈«¬‡∆ Á≈ ÍÃ⁄≈ ’Á∂ ‘ª
«’™«’ ¡√∆∫ ¡≈͉∂ Íà  ∆ ⁄∂ Â È ‘ª √≈˘
«Ú«Á¡≈Ê∆ √≈Ê∆¡ª ˘ ⁄∂ÂÈ ’È≈ ÍÚ∂◊≈Õ ‹Ø ÓÀ˘
Â’Ù∆Ò √≈«‘ È∂ «ÁºÂ≈ Ù≈«¬Á ‘Ø ’ج∆ È≈ Á∂
√’Á≈Õ “Â’Ù∆Ò” Â∂ “«Ú«◊¡≈È ‹Ø” ÓÀ◊˜∆È Ó∂∂
“‘ÓÈ «Í¡≈∂” √≈Ò∂ ‘È Â∂ «‘‰◊∂Õ
ÓÀ∫ ¡≈͉∂ ’∆Ï∆ ÁØ√ª ˘ Ú∆ Â’Ó¬∆
«Ú⁄≈ª Ú≈Ò∂ ω≈¿∞‰ Á≈ ÔÂÈ ’ «‘≈ ‘ª Â∂
‘Ó∂Ù≈ ¡≈͉∂ ÚºÒØ∫ ’Ú≈¬∂ √ÀÓ∆È≈ª «Ú⁄ ¿∞È∑ª È≈Ò
≈ÏÂ≈ ’≈«¬Ó ÷Á≈ ‘ªÕ ÓÀ∫ ‘π‰ ºÏ Á∆ ‘Ø∫Á ˘
√Ú∆’≈ È‘∆∫ ’Á≈ Â∂ È≈ ‘∆ ’Á∂ ’ª◊≈Õ Ó∂∂ ¡≥Á
¡ø Ë -«ÚÙÚ≈√ Â∂ fi» · ∂ ∆Â∆ «Ú≈˜ª Ò¬∆ ’Ø ¬ ∆
«ÁÒ⁄√Í∆ È‘∆∫ ‘ÀÕ ÓÀ∫ È≈√Â’ ‘؉ ’’∂ Ó∂≈ ¯˜
ωÁ≈ ‘À «’ ÓÀ∫ ÒØ’ª ˘ ’Ó-’ª‚ª ÂØ∫ Ú«‹Â ’ªÕ
ÓÀ∫ √øª, Í≈÷≥‚∆¡ª Á≈ ÷≥‚È ’Á≈ ‘ª Â∂ «Ú«◊¡≈È
¿∞µÍ «ÚÙÚ≈√ º÷Á≈ ‘ªÕ Ó∂∆ «Ú«Á¡≈Ê∆ Ú◊
˘ Ï∂ÈÂ∆ ‘À «’ ⁄∂ÂÈ ‘؉≈ Ò≈˜Ó∆ ‘ÀÕ È≈√Â’ ‘؉
◊ΩÚÓ¬∆ ‘À, Ó∂∂ Ò¬∆Õ
-≈«‹øÁ „º‚∆¡ª
¡ÀÓ. ¬∂. Í≥‹≈Ï∆, IHHHB-HA@FD
«√º«÷¡≈ «ÚÌ≈◊ ÚºÒØ∫ “«Ú«◊¡≈È
‹Ø” √’±Òª Ò¬∆ ÍÃÚ≈«È ‘À
ÓÀ ◊ ˜∆È “«Ú«◊¡≈È ‹Ø  ” ‚≈«¬À ’ ‡
«√º«÷¡≈ «ÚÌ≈◊ Í≥‹≈Ï, ⁄ø‚∆◊Û∑ Á∂ ‘π’Ó Èß: D/
B-B@@C «ÓÂ∆ B-E-B@@C ¡À‚∆‡ Í≥‹≈Ï∆ ≈‘∆∫
≈‹ Á∆¡ª √≈∆¡ª «Úº « Á¡’ √ø √ Ê≈Úª Ò¬∆
ÍÃÚ≈«È ‘ÀÕ
36 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 √◊Ó∆¡ª
n Â’Ù∆Ò √π√≈«¬‡∆ Ì≈ Á∆ «¬’≈¬∆ ¯∆Á’؇
È∂ Áπ√«‘≈ ¡Â∂ «ÁÚ≈Ò∆ «¬º’ Úº÷∂ ¡≥Á≈˜ «Úº⁄ ÓÈ≈¬∆Õ
Áπ√«‘∂ Ú≈Ò∂ «ÁÈ √≈∂ ÓÀ∫Ï «¬’º·∂ ‘ج∂ ¡Â∂ ÂÒÚø‚∆ Ï≈¬∆Í≈√
È«‘ª Â∂ A@@ ÍΩÁ∂ Ò◊≈¬∂ Â∂ Í«‘Òª Ò◊≈¬∂ ‘ج∂ ÍΩ«Á¡ª ˘
Í≈‰∆ Ò≈«¬¡≈Õ «ÁÚ≈Ò∆ Ú≈Ò∂ «ÁÈ Ú∆ √≈∂ ÓÀ∫Ï ¯∆Á’؇
Á∂ «ÏË ¡≈ÙÓ «Ú⁄ «¬’º·∂ ‘ج∂ ¿∞µÊ∂ «‘øÁ∂ Ϙπ◊ª ˘ ÎÒ
Î»‡ Úø‚∂ Â∂ ¿∞È∑ª È≈Ò Áπº÷ √πº÷ √ªfi≈ ’∆Â≈Õ «Î È«‘»
√‡∂‚∆¡Ó ¯∆Á’؇ «Ú÷∂ B@@ Á∂ ’∆Ï Ï»‡∂ Ò◊≈¬∂ Â∂ Í≈‰∆
Í≈«¬¡≈ «◊¡≈Õ Ïº«⁄¡ª Á∆ √Ø⁄ ˘ «Ú«◊¡≈È’ ω≈¿∞‰ Ò¬∆
«¬’≈¬∆ ÍÃË≈È Ò÷«ÚøÁ ‘≈Ò∆ È∂ √’±Òª «Ú⁄ ‹≈Á» ÙØ¡ ’∆Â≈Õ
‹≈Á» Á∆¡ª ⁄Ò≈’∆¡ª Ϻ«⁄¡ª ˘ Áº√∆¡ªÕ ’∞fi º ’ÀÓ∆’Òª Ï≈∂
√Ófi≈«¬¡≈ «◊¡≈Õ ¿∞µÿ∂ ◊∆Â’≈ ◊πª«ÁºÂ≈ «√øÿ √øË» È∂
Ϻ«⁄¡ª È≈Ò ¡≈͉∂ «˜øÁ◊∆ Á∂ ˜Ï∂ √ªfi∂ ’∆Â∂Õ Ïº«⁄¡ª
˘ ̱ª ÍÃÂ
∂ ª Á∆¡ª ◊ºÒª Ï≈ª ÂØ∫ «È’Ò‰ Ò¬∆ ÍÃ∂  ’∆Â≈Õ
√’≈∆ ¡ÀÒ∆ÓÀ∫‡∆ √’±Ò, √∆ Ú≈Ò∆, ◊π‹∆ «√øÿ ÍÏ«Ò’
√’±Ò Ï≈‹∆◊ Ï√Â∆ «Ú⁄ «¬‘ ÍÃØ◊≈Ó ’∆Â∂, Ϻ«⁄¡ª ÚºÒØ∫
√π¡≈Ò Ú∆ Íπ¤º ∂ ◊¬∂ «‹È∑ª Á≈ ‹π¡≈Ï «¬’≈¬∆ ÍÃË≈È È∂ «ÁºÂ≈Õ
«¬√ ÓΩ’∂ √π÷⁄ÀÈ «√øÿ ʪÁ∂Ú≈Ò≈, ÏÒ’≈ Ó≥‚, √πÌ≈Ù ◊ØÚ,
«¬ø√ÍÀ’‡ √«‘’≈∆ √Ì≈Úª ˜∆≈ Á∂ ‹◊Í≈Ò «√øÿ Ï≈Û Ú∆
‘≈˜ √ÈÕ
n √≈Ê∆ ◊πÓ∂Ò ÏΩ‚∂ Á∂ IG √≈Ò≈ «ÍÂ≈ √Ã∆ ⁄ÛÂ
«√øÿ ‹∆ «Ú¤ØÛ≈ Á∂ ◊¬∂ √ÈÕ ¡≈͉∂ √«Ó¡ª «Ú⁄ ¿∞È∑ª È∂
¡◊ª‘ÚË» Ò«‘ª Á≈ ÌÍ» √«‘ÔØ◊ «ÁºÂ≈Õ ‘ «’√Ó Á∂
‡»«‰¡ª, ‡≈Ó‰ª ¡Â∂ Í≈÷≥‚∆ √≈˪, √øª Á∆ ¿∞Ȫ∑ È∂ ÷πÏ ø ·ºÍ‰
Á≈ ÔÂÈ ’∆Â≈Õ ¿∞È∑ª Á∂ √ÍπºÂª Á∂ √«‘ÔØ◊ È≈Ò «Í≥‚ Á∂
√’±Ò «Ú⁄ «¬’ ‘≈Ò ’Ó∂ Á∆ ¿∞√≈∆ Ú∆ ’Ú≈¬∆Õ «¬È∑ª
Ϙπ◊ª Á≈ ÌØ◊ «Í≥‚ ÏΩ‚∂ «Ú÷∂ √Â≈¬∆ √ÂøÏ ˘ Í≈«¬¡≈
«◊¡≈Õ Â’Ù∆Ò √π√≈«¬‡∆ ÚºÒØ∫ Ú∆ «¬√ √Ó∂∫ ¡≈͉∆ ‘≈˜∆
´¡≈¬∆ ◊¬∆ ¡Â∂ ¡≈͉∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ Á≈ ÍÃ⁄≈ Â∂ Í√≈ ’∆Â≈
«◊¡≈Õ √≈Ê∆ ◊πÓ∂Ò ÏΩ‚∂ ÚºÒØ∫ Â’Ù∆Ò √π√≈«¬‡∆ Ì≈ ˘
√‘≈«¬Â≈ Ú‹Ø∫ E@@/- Ì∂∫‡ ’∆Â∂ ◊¬∂Õ
n Â∆‘ √ÂøÏ ˘ «¬√ ÓÀ◊˜∆È Á∂ Óπº÷ √øÍ≈Á’ √Ã∆
Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ Á∆ ‹∆ÚÈ √≈ʉ √Ã∆ÓÂ∆ ’∞√Ó ÒÂ≈ Á∆
«‡≈«¬ÓÀ∫‡ Â∂ ¿∞√Á∂ √«‘ÔØ◊∆¡ª ÚºÒ∫Ø «ÚÁ≈«¬◊∆ Í≈‡∆ Á≈
¡≈ÔØ‹È ’∆Â≈ «◊¡≈Õ √Ã∆ÓÂ∆ ’∞√Ó ÒÂ≈ √∆. ‚∆. Í∆. ˙.
Ù«‘‰≈ ÚºÒØ∫ «¬√ ÓΩ’∂ Â∂ ¡≈͉∂ √«‘ÔØ◊∆¡ª ˘ Â’Ù∆Ò
√≈«‘ Ì∂∫‡ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ
n ÁØ ¡’±Ï Ì≈Ú∂∫ Ó‘≈ÂÓ≈ ◊ªË∆ Á∂ ‹ÈÓ «ÁÈ
Ú‹Ø∫ ÓÈ≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À Í Â’Ù∆Òª È∂ «¬√ «ÁÈ Â∂ «¬º’
«ÈÚ∂ ’ Ò∂ „ø ◊ È≈Ò Â’Ù∆Ò Ó∂ Ò ∂ Á≈ ¡≈ÔØ ‹ È ’’∂
ÓÈ≈«¬¡≈Õ «¬‘ Ó∂Ò≈ ‹◊≈Úª Á∂ ȘÁ∆’ «Í≥‚ ⁄∆ÓÈ≈ «Ú÷∂
¡≈ÔØ‹Â ’∆Â≈ «◊¡≈Õ «¬√ ˘ √øÏË Ø È √∆ Á∆ Â’Ù∆Ò √ø√Ê≈
Á∂ Óπ÷∆ ¡ÚÂ≈ «◊ºÒ È∂ ’∆Â≈Õ ¿∞Ȫ∑ È∂ Áº«√¡≈ «’ Â’Ù∆Ò
√π√≈«¬‡∆ Á∂ ÓÀ∫Ï È∂ ‡∆. Ú∆. ¡Â∂ ¡ıÏ≈ª ≈‘∆∫ ¡≥Ë-
«ÚÙÚ≈√ª ˘ ÎÀÒ≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ Ï≈«Ï¡ª Á∆¡ª Ì≈‹Ûª ¿∞√ ÓπÒ’
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
«Ú⁄ Ú∆ Í≈¬∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘ÈÕ Â’Ù∆Ò ¡≈◊» Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ
È∂ √‡∂‹ Á≈ √ø⁄≈ÒÈ ’∆Â≈Õ ‘«ÚøÁ Á∆Ú≈È≈ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆
«Ú⁄ È≈‡’ ÷∂‚∂ ◊¬∂ ¡Â∂ ‹◊Á∂Ú ’øÓÓ Ø ≈‹≈ Á∂ ‡«º’ª È∂ ÒØ’ª
Á∆ Ì∆Û ˘ ’∆Ò «Ò¡≈Õ ’∞ºÒ «ÓÒ≈’∂ ‘˜≈ª ÁÙ’ª È∂
Â’Ù∆Òª Á∂ «¬√ ÔÂÈ Á∆ ÌÍ» √≈‘‰≈ ’∆Â∆Õ
n Â’Ù∆Ò √π√≈«¬‡∆ Ì≈ Á∂ Ò◊Ì◊ B@ ’∞
ÓÀ∫Ïª Á∆ Ó∆«‡ø◊ ȤºÂ «√øÿ Ô≈Á◊≈∆ ‘≈Ò ÓØ◊≈ «Ú÷∂ ‘ج∆Õ
«¬√ «Ú⁄ √≈Ò B@A@ ¡Â∂ B@AA Ò¬∆ ÈÚ∆∫ ÓÀ∫Ï«ÙÍ Ì≈Â∆
Óπ«‘øÓ ⁄Ò≈¿∞‰ Á≈ ¯À√Ò≈ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ √π√≈«¬‡∆ ÚºÒ∫Ø ⁄Ò≈¬∆
‹≈ ‘∆ √∆ Á≈È ‹ª ¡º÷ª Á≈È Á∆ Óπ«‘øÓ Â∂ Â√ºÒ∆ ÍÃ◊‡
’∆Â∆ ◊¬∆Õ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ √Ó∂∫ Ò¬∆ Ï‘π √≈∂ ’≈‹ ¿∞Ò∆’∂
◊¬∂Õ
n ÍÃ∂Ó «√øÿ Ó√Â≈È≈ ‹∆ Á≈ √˪‹Ò∆ ÍÃØ◊≈Ó
«ÂøÈ ÈÚøÏ ˘ «Í≥‚ √∂÷≈ «Ú÷∂ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ Â’Ù∆Ò
¡≈◊»¡ª √‹∆ ÂÒÚ≈, Ó∂ÿ ≈‹ «ÓºÂ, √π÷ÚøÂ, ≈«‹øÁ,
¡ÚÂ≈ «◊ºÒ, √π÷ÁÙÈ ÈºÂ, È≈«¬‰ ÁºÂ, Óºÿ ’»Ò∆¡≈,
Â∂‹Úø Ó≈È ¡Â∂ √øÍ» È ‡ºÒÚ ∂ ≈Ò∆¡≈ ¡≈«Á È∂ √≈Ê∆ Ó√Â≈È≈
˘ ÙË≈ Á∂ ÎπºÒ Ì∂∫‡ ’∆Â∂Õ
n «Í¤Ò∂ «ÁÈ∆∫ BE.A@.@I ˘ Ù‘∆Á ÏÒÁ∂Ú «√øÿ
ÚÀÒÎ∂¡ ’ÒºÏ ≈«‹. Ó≈‰’‘∂Û∆ (√ø◊») ÚºÒ∫Ø Ù‘∆Á ÏÒÁ∂Ú
«√øÿ Á∆ Ô≈Á ”⁄ Î∆ ÓÀ‚∆’Ò ⁄Àµ’ ¡ºÍ ’À∫Í Á≈ ¡≈ÔØ‹È
’∆Â≈ «◊¡≈Õ ’À∫Í Á≈ ¿∞Áÿ≈‡È √. ÏÒÚø «√øÿ ⁄∂¡ÓÀÈ
ÏÒ≈’ √øÓÂ∆ Ó≈Ò∂’؇Ò≈ È∂ ’∆Â≈Õ «¬√ ’À∫Í ÁΩ≈È «‘øÁ
‘√ÍÂ≈Ò Ó≥‚∆ ¡«‘ÓÁ◊Û∑ Á∂ ‚≈’‡ª, ‚≈. √πÈ∆ «‘øÁ, ‚≈.
ÍπÈ∆ «‘øÁ ¡Â∂ Ò∂‚∆ ‚≈. ‹ØÂ∆ «‘øÁ ÚºÒ∫Ø ¡≈͉∆ √Óπ⁄ º ∆ ‡∆Ó
È≈Ò ’∆Ï ‚∂„ ’∞ √Ω Á∂ ’∆Ï Ó∆˜ª Á∆ ⁄Àµ’¡ºÍ ’∆Â∆ ◊¬∆
¡Â∂ ÁÚ≈¬∆¡ª Óπ¯Â Úø‚∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ ¡º¤≈ «√øÿ ’ÒºÏ
ÍÃË≈È Á∆ √ÍÃ√Â∆ ‘∂· «¬‘ ’ÒºÏ «Í≥‚ ¡Â∂ ¡≈Ò∂ Áπ¡≈Ò∂
˘ ‘«¡≈ Ì«¡≈ º÷‰ Ò¬∆ ¡’√ ‘∆ Ï»‡∂ Ò◊≈™Á∂ «‘øÁ∂
‘ÈÕ «¬√ ¿∞µÁÓ∆ ÈΩ‹Ú≈È ÚºÒ∫Ø ’≈¯∆ ÓÀ◊˜∆È «Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
Á∂ Í≈·’ Ú∆ ω≈¬∂ ‹≈ ⁄π’ º ∂ ‘ÈÕ «¬√ √Ó∂∫ √Ó»‘ ◊≈Ó Í≥⁄≈«¬Â,
ÚÀÒÎ∂¡ ’ÒºÏ ¡Â∂ ‚≈. ÏÒÚø «√øÿ ÚºÒØ∫ Ò∂÷’ ‰‹∆Â
fiπÈ∂ Á≈ «ÚÙ∂Ù √ÈÓ≈È ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ‘√ÍÂ≈Ò Á∆ √Óπ⁄ º ∆ ‡∆Ó
¡Â∂ ◊πÁ∂Ú «√øÿ ÈßÏÁ≈ fiπÈ∂ Á≈ Ú∆ √ÈÓ≈È ’∆Â≈ «◊¡≈Õ
Ìπ«Í≥Á «√øÿ ’ÀÈ∂‚≈, ÓÈ‹∆ «√øÿ ’ÀÈ∂‚≈, ¡ÓÈÁ∆Í «√øÿ
⁄«‘Ò È∂ ’ҺϪ Á∆ ¡≈«Ê’ ÓºÁÁ ’∆Â∆Õ ’Ϻ‚∆ «÷‚≈∆
‹≈«’ ‘π√È À Á≈ Ú∆ «ÚÙ∂Ù √ÈÓ≈È ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ’À∫Í ˘ È∂Í∂
⁄Û∑≈¿∞‰ Ò¬∆ ‹◊‹∆ «√øÿ, ¡ÚÂ≈ «√øÿ, Ï»‡≈ ÷ª,
ÓÒ’∆ «√øÿ ¡Â∂ «ÏøÁ «√øÿ È∂ «ÚÙ∂Ù Ì»«Ó’≈ «ÈÌ≈¬∆Õ √‡∂‹
√À’‡∆ Á∆ «˜øÓÚ ∂ ≈∆ ’∂√ «√øÿ È∂ «ÈÌ≈¬∆Õ √Ó≈◊Ó Á∂ ¡ı∆
Â∂ √Í≥⁄ √Ã∆ÓÂ∆ ÍÓ‹∆ ’Ω È∂ √≈«¡ª Á≈ ËøÈÚ≈Á ’∆Â≈Õ
n Ù‘∆Á Ì◊ «√øÿ Á≈ ‹ÈÓ «Á‘≈Û≈ Í«‡¡≈Ò≈
Á∂ È∂ÛÒ∂ «Í≥‚ «√øÏÛØ «Ú÷∂ Ô∞Ú’ √∂Ú≈Úª ’ÒºÏ ÚºÒ∫Ø ÓÈ≈«¬¡≈
«◊¡≈Õ Í∆ÍÒ˜ Ê∆¬∂‡ ¡ÓÒØ‘ ÚºÒØ∫ Ù‘∆Á Ì◊ «√øÿ Á∂
‹∆ÚÈ Â∂ ¡Ë≈ Ì»‰ ‘º«Â¡≈ ¡Â∂ È«Ù¡ª Â∂ È≈‡’ ÷∂‚∂
◊¬∂Õ Â’Ù∆Ò ¡≈◊» √Â∆Ù ’πÓ≈ ¡≈ÒØÚ≈Ò ¡Â∂ ÿÏ∆
ÏÏÒª ≈‹Íπ≈ È∂ ‘À≈È∆‹È’ ‡«æ’ «Ú÷≈¬∂Õ
37 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ˜Ó∆È ¿∞Í‹≈¿» ‘Ø ‹≈Ú∂Õ ÓÀ∫ Â∞‘≈˘ «Óº‡∆ Á∆ ‡≈Ò∆ √π‡Ú≈’∂
Ùø’≈ È«ÚÂ∆....? «ÁøÁ≈ ‘ª, «ÏȪ «’√∂ ’≈∆◊ Á∂ Í«ÚÂÈ Á∂÷ª◊∂ ¿∞√
«Ú⁄Ø∫ «’‘Û≈ Ó«‘Ò ¿∞√Á≈ ‘ÀÀ? Áº√ØÕ
n ÍÁ≈Ê ’«‘øÁ∂ È∂ È≈ ÍÀÁ≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈,
- ’∞Á ⁄øÁÓ≈ Â∂ Ú∆ ‘ÀÕ ⁄øÁÓ≈ Â∂ Ú∆
È≈ «Ó‡≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ «Î «¬‘ ¡≈«¬¡≈ «’ÊØ∫Õ
¿∞Ò’≈Úª «‚æ◊Á∆¡ª ‘∆ «‘øÁ∆¡ª ‘ÈÕ «÷º⁄ Ù’Â∆ ÿº‡
’«‘øÁ∂ È∂ ÁπÈ∆¡ª ÍÁ≈Ê ÂØ∫ ω∆ ‘ÀÀ? «Î «¬√Á≈ «Ú’≈√
‘؉ ’≈È «Óº‡∆ ¿∞Â≈‘ª ˘ «˜¡≈Á≈ ¿∞‚Á∆ ‘ÀÕ ¿∞Ò’≈Úª
«’Ú∂∫ ‘Ø«¬¡≈? «¬‘ È≈ ’«‘‰≈ Í«ÚÂÈ È≈Ò ‹ª ÓΩ√Ó
Á∂ «‚º◊‰ È≈Ò ‡Ø¬∂ ÍÀ∫Á∂ ‘È Í ⁄øÁÓ≈ Â∂ ÍÃÓ≈ÂÓ≈ ÓΩ‹Á »
¡È∞’±Ò √∆, Í«ÚÂÈ ’∆‘È∂ Á∂«÷¡≈ «¬‘ √Ì ‘øπÁ≈Õ
È‘∆∫ ‘ÀÕ «’™«’ ÍÃÓ≈ÂÓ≈ ÓÈ∞º÷ ‹≈Â∆ Á∆ ¿∞Í‹ ‘ÀÕ «¬√
ÏÒ«’ √º⁄ «¬‘ ‘À «’ ÍÁ≈Ê ÍÀÁ≈ ’∆Â≈ «◊¡≈, ÓΩ√Ó
Ò¬∆ «‹ºÊ∂ ÓÈ∞÷
º ‘ØÚ◊∂ ≈ ¿∞µÊ∂ ‘∆ ÍÃÓ≈ÂÓ≈ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ Â∞√∆∫
¡È∞’±Ò ω≈«¬¡≈Õ Í«ÚÂÈ Á∂ «ÈÔÓ Ï‰≈¬∂ ◊¬∂Õ ‘
Ù≈«¬Á «¬√ ◊ºÒ ˘ È‘∆∫ ‹≈‰Á∂ «’ ËÂ∆ Á∂ ¿∞µÍ ‡Ø¬∂
⁄∆˜ ¿∞‘ ÍÀÁ≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‹Ø «¬√ Ò¬∆ Ò≈ÌÁ≈«¬’ √∆?
«‡ºÏ∂ ‘Ú≈Úª Á∂ Ú‘≈¡ È≈Ò Ï‰ ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ √«Ó¡ª
√ͺه∆’È «Á˙Õ
Á≈ ◊∂Û Ó≈»ÊÒª ˘ ¿∞Í‹≈¿± ‹ø◊Òª «Ú⁄ ÏÁÒ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ
- ÍÁ≈Ê √Á≈ √∆ ¡Â∂ √Á≈ ‘∂◊≈Õ «¬‘ «¬º’
√ÓπøÁ ÂØ∫ Ú≈√Í Ï‰ ’∂ ¿∞«‚¡≈ Í≈‰∆ ¡≈͉∂ ¡≈Í Ó∆∫‘
ÓÈΩ ‘À «‹√ ˘ «Ú«◊¡≈È’ Ó≥È ’∂ ⁄ºÒÁ∂ ‘ÈÕ ¡≈√«Â’
Á∂ »Í «Ú⁄ Ú ÍÀ∫Á≈ ‘ÀÕ Á«¡≈ ‘Ø∫Á «Ú⁄ ¡≈ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
Ú∆ «¬√ ◊ºÒ «Ú⁄ Ô’∆È ’Á∂ ‘È «’ ÍÃÓ≈ÂÓ≈ √Á≈ √∆
Ù≈«¬Á ¡«‹‘∂ Í«ÚÂȪ ˘ ±√∆∫ ’Á∂ È؇ È‘∆ ’∆Â≈Õ
Â∂ √Á≈ ‘∂ ◊ ≈Õ «¬√ Â∑ ª «¬‘ ÁØ «’√Ó Á∆¡ª
¡≈¬∂ «ÁÈ √Ϙ∆¡ª Á∆¡ª ÏÁÒ ‘∆¡ª ÈÙÒª ÚºÒ
«Ú⁄≈Ë≈≈Úª «¬√ È∞’Â∂ Â∂
Â∞‘≈‚≈ «Ë¡≈È È‘∆∫, Â∞√∆∫ ’Á∂
«¬º ’ ‘∆ ‘Ø ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ “Ùø’≈ È«ÚÂ∆” ’≈ÒÓ Ò¬∆ ¡≈͉∂ ÍÃÙÈ È‘∆∫ ’‘Ø ◊ ∂ «’ «¬‘
Ï≈’∆ ‘∆ ÍÁ≈ʪ Á∂ ‘∂· «Ò÷∂ ÍÂ∂ Â∂ Ì∂‹Ø : «Ú«◊¡≈È’ª È∂ ÏÁÒ∆¡ª
Í«ÚÂÈ Á∆ ◊ºÒÕ ÓÈ∞º÷∆
¡≈Ô± Ï‘π √∆Ó ‘À, ËÂ∆ Â∂ Ó∂ÿ ≈‹ «Óº   ‘ÈÕ «’™«’ Â∞‘≈‚∆¡ª ¡º÷ª
¿∞µÂ∂ ª ͺ‡∆ ÍÃÓ≈ÂÓ≈ Ú≈Ò∆ ‘∆
‹ª Ïë‘Ó≥‚ «Ú⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Â’Ù∆Ò «ÈÚ≈√, ◊Ò∆ Èß. H, ’∂.√∆. Ø‚, ÏÈ≈Ò≈
Ϻfi∆ ‘ج∆ ‘ÀÕ «¬‘ ͺ‡∆ «‹øÈ≈
Í«ÚÂÈ Òº÷ª ‹ª ’ØÛª
«⁄ ¿∞ÂÁ∆ È‘∆∫ ˙È≈ «⁄
√≈Òª Ú≈ÍÁ∂ ‘ÈÕ ‹∂ «¬‘ «’‘≈ ‹≈Ú∂ «’ ¡º‹ ÂØ∫ A@ ’ØÛ
Â∞√∆∫ ¡≈͉∂ «ÁÓ≈ˆ Á∆ ÚÂØ∫ È‘∆∫ ’ √’Ø◊∂Õ
Ú∑∂ Í«‘Òª Ì≈ Á∂ ¿∞Â «Ú⁄ «‘Ó≈Ò≈ ÍÏ ȑ∆∫ √∆
n ÓÈ∞º÷ Á∂ ¡≥Á «¬øÈ≈ ‹«‡Ò «√√‡Ó «’√È∂
¡Â∂ È≈ ‘∆ ¡º‹ ÂØ∫ A@@ ’ØÛ Ú∑∂ Í«‘Òª Úº÷-Úº÷
ω≈«¬¡≈Õ ÓÈ∞º÷∆ √∆ ºÏ Á≈ ¡ÁÌπ «¥ÙÓ≈ ‘ÀÕ «¥Í≈
Ó‘ªÁ∆Í ÓΩ‹»Á √ÈÕ Ï‘π √≈∂ Á«¡≈ ’Á∂ «¬ºÊ∂ ‘πøÁ∂ √È
’’∂ ’∞Á Â∂ ’ج∆ ◊ºÒ È≈ √º‡ ∞ ‰≈ «’¿∞∫«’ «¬’ ‘∆ ⁄∆˜
¿∞‘ ıÂÓ ‘Ø ◊¬∂ ¡Â∂ Ï‘∞ √≈∂ ÈÚ∂∫ Á«¡≈ ‘Ø∫Á «Ú⁄
Á∂ ÁØ Èª ‘È ‹Ø ¡√∆∫ ‘∆ «ÁºÂ∂ ‘ÈÕ ¿∞∫fi ¿∞‘ «ÈÈ≈Ó
¡≈ ◊¬∂Õ «¬È∑ª ÂÏÁ∆Ò∆¡ª Á∂ √ϻ ËÂ∆ Á∆¡ª «‘¡ª
‘À? Áº√ØÕ
«Ú⁄ ÓΩ‹»Á ‘ÈÕ √ÓπøÁª «Ú⁄ ÚË ‘∆ Á»∆ «¬√ ◊ºÒ Á∆
- ÓÈ∞º÷ Á∆ ¡Ó∆Ï∂ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ÓÈ∞º÷ Ï‰È Âº’ Á≈
◊Ú≈‘ ‘À «’ «’√∂ Ú∂Ò∂ Ó‘ªÁ∆Í «¬º’ Á»‹∂ È≈Ò ‹πÛ∂ ‘ج∂
¡Ϫ Ú«∑¡ª Á≈ «¬«Â‘≈√ ‘ÀÕ ‹∂ Â∞√∆∫ «¬‘ Ï≈ÁÒ∆Ò
√ÈÕ Ó≈¿±‡¡ÀÚÀ√‡ Á∆ ‘ √≈Ò ÚË ‘∆ ¿∞⁄≈¬∆ «¬‘
ÍÛ∑È≈ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘Ø Âª Ó∂∆ «’Â≈Ï “√Ó∂∫ Á≈ «¬«Â‘≈√” ˜»
Á√≈™Á∆ ‘À «’ ’Á∆ «‘Ó≈«Ò¡≈ Á∂ ‘∂·ª Ú≈Ò∆ ËÂ∆
ÍÛ∑ØÕ «¬‘ Â∞‘≈‚∂ «ÁÓ≈ˆ ˘ ÷ØÒ∑‰ Ò¬∆ ’≈¯∆ ‘ØÚ∂◊∆Õ
√ÓπøÁ ‘πøÁ∆ √∆Õ
n ËÓ ‹ÈÂ≈ Ò¬∆ ¡¯∆Ó ‘ÀÕ ËÓ Á≈ ºÏ
n ’∞Á ˘ Ó≥ÈÁ∂ ‘Ø, ºÏ ˘ È‘∆∫Õ «¬‘ ’∆ ◊ºÒ
È≈Ò ’ج∆ √ÏøË È‘∆∫Õ ¡≈√«Â’ Â∂ È≈√«Â’ ÁØÚ∂∫ ◊ÒÂ
‘ج∆Õ «√º’∂ Á∂ ÁØ Í«‘¨ ‘øπÁ∂ ‘ÈÕ ’∞Á “Â∂ ºÏ” Í≥‹≈Ï∆
‘ÈÕ ºÏ ˘ ÷πÙ≈ÓÁ ’È Â∂ ¿∞√˘ È≈ Ó≥ȉ ”⁄ ¿∞√˘
Á∂ ÁØ Ò¯˜ ‘È ‹Ø ¡√∆∫ ¡≈Í ‘∆ ω≈¬∂ È∂Õ ¡√Ò «Ú⁄
’ج∆ ¯’ È‘∆∫ ÍÀ∫Á≈Õ ¿∞√Á∆ Ù’Â∆ ¡√∆Ó ‘ÀÕ Â∞√∆∫ ËÓ
¿∞√ “ºÏ” Á≈ ’ج∆ Ȫ È‘∆∫ ‘À È≈ ¡≈’≈ ‘ÀÕ «¬’ Ó»Â∆
Á∂ ·∂’∂Á≈ª Á∂ ͺ‹ ÷ØÒÁ∂ ‹Ø ◊Ò ’øÓ ’Á∂ ‘È, ¿∞‘
«Íº¤∂ Ó»Â∆’≈ Á∂ ‘ºÊ ‘øπÁ∂ ‘ÈÕ «¬º‚∆ «ÙÃ√‡∆ «Ú⁄ «’√∂
ÙÒ≈ÿ≈ÔØ◊ ‘À «Î ºÏ ˘ «Ú⁄ «’¿∞∫ ÿÛ∆√Á∂ ‘Ø? ºÏ
’≈∆◊ Á≈ ‘ºÊ È‘∆∫ ‹Á«’ «¬º’ ¤Ø‡≈ «‹‘≈ «Óº‡∆ Á≈
«Ó‘ÈÂ∆ Â∂ «¬’ºÒ≈ ‘À, ¿∞‘ ‘ Ú’Â ÈÚ∆∫ «√‹‰≈ «Ú⁄
̪‚≈ Ú∆ ÿπ«Ó¡≈ ω≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ «Î «¬‘ √≈∆ ÁπÈ∆¡ª
Òº◊≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ
Á≈ ¡≈⁄∆‡À’ “„ª⁄≈” «’√∂ ’≈∆◊ ÂØ∫ «ÏȪ «’Ú∂∫ √øÌÚ
- ¡√Ò «Ú⁄ ºÏ ª ‘À ‘∆ È‘∆∫Õ «¬√ Ò¬∆ ¿∞√
‘ÀÕ ¡º÷ª ÏøÁ ’’∂ «’¿∞∫ ’«‘øÁ∂ ‘Ø Í«ÚÂÈ È≈Ò ‘Ø«¬¡≈,
Ï≈∂ ’∞fi
º «Ò÷‰≈ ‹ª ÏØÒ‰≈ ‘Ú≈ «Ú⁄ ÂÒÚ≈ª ⁄Ò≈¿∞‰≈
«Î ‘ ⁄∆˜ ¿∞√∂ ʪ «’¿∞∫ «Îº‡ ‘Ø ◊¬∆ «‹ºÊ∂ «‹√Á∆ ÒØÛ
‘À Í ºÏ Á∆ ‘Ø∫Á Á≈ «Ú⁄≈ ¡Ϫ ÿª ˘ ÏÏ≈Á ’
√∆Õ «‘Ó≈«Ò¡≈ «’¿∞∫ ‘À ¡≈͉∂ ¿∞µÍ ª ‹Ø Ó∆‘ª È≈Ò

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 38 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I

 «‘≈ ‘ÀÕ Ì≈ «Ú⁄ ‘∆ Á∂÷ Ò˙ «’Ú∂∫ ºÏ Á∂ «Ú⁄≈ Á≈
Î≈«¬Á≈ «¬æÊØ∫ Á∂ «√¡≈√ÂÁ≈È ◊ºÁ∆¡ª ¿∞Í «Ï≈‹Ó≈È
‘؉ Ò¬∆ Ú ‘∂ ‘ÈÕ ◊øÁ∆ ÂØ∫ ◊øÁ∆ ≈‹È∆Â∆ «¬ºÊØ∫ Á∂
Ë≈«Ó’ √Ê≈Ȫ «Ú⁄Ø∫ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‘∆ ‘ÀÕ ¡Ϫ πͬ∂ ·º◊‰
Ú≈Ò∂ ·º◊ ÌØÒ∆ Ì≈Ò∆ ‹ÈÂ≈ ˘ ‘ √≈Ò ºÏ Á∂ Ȫ Á∂ ¿∞µÍ
⁄؉ª «Ú⁄ Ï≈˜∆ Ó≈ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ √Ì ÂØ∫ Úº‚∂ Ò∆‚ ω∂
ÏÀ·∂ ‘ÈÕ «¬‘ Ï◊Ò∂ Ì◊ Âπ‘≈˘ ’«‘øÁ∂ ’∞ºfi ‘Ø ‘È ¡Â∂
’Á∂ ’∞ºfi ‘Ø ‘ÈÕ «¬‘ √≈≈ ’∞fi ÍÃÓ≈ÂÓ≈ Á∂ Ȫ Á∂ ¿∞µÍ
‘Ø «‘≈ ‘ÀÕ
- ¡ÓÈÁ∆Í «√øÿ, BPM Kalyan (M. Kotla)
--------------------o--------------------
n ’ÒØ«Èß◊ «ÚË∆ ’∆ ‘À?
- ’ÒØ«Èß◊ «ÚË∆ «Ú⁄ «’√∂ ‹∆«Ú Ú√± «Úµ⁄Ø∫
«¬º’ √ÀµÒ ÒÀ ’∂ ¿∞√ Á≈ ’∂∫Á’ ’º„ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «’√∂
‘Ø ‹∆Ú Á∂ √ÀµÒ Á≈ ’∂∫Á ¿∞√ «Ú⁄ Í≈ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
«¬√ Â∑ª ‹Ø ÈÚª ‹∆Ú ‘Ø∫Á «Ú⁄ ¡≈™Á≈ ‘À ¿∞√ Á∂ ◊π‰ª
«Ú⁄ ÂÏÁ∆Ò∆ ¡≈ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ «‹Ú∂∫ ‚ΩÒ∆ Ȫ Á∆ Ì∂‚ Á∆
’ÒØ«Èß◊ ’∆Â∆ ◊¬∆ √∆Õ «¬√ „ø◊ È≈Ò Â∞√∆∫ «¬º’Ø ‹∆Ú
‹ª «Ú¡’Â∆ Á∂ ◊π‰ª Ú≈Ò∂ ‹∆Ú ‹ª «Ú¡’Â∆ Òº÷ª Á∆
Â≈Á≈Á «Ú⁄ ÍÀÁ≈ ’ √’Á∂ ‘ØÕ
n ‹πÛÚ∂∫ Ϻ⁄∂ ’ÁØ∫ ÍÀÁ≈ ‘øπÁ∂ ‘È?
- Óª Á∂ Í∂‡ «Ú⁄Ò≈ «È√∂⁄ ¡ª‚≈ ‹∂ ÁØ Ì≈◊ª
«Ú⁄ Óπº„Ò∆ ‘≈Ò «Ú⁄ ‘∆ ‡πº‡ ‹≈Ú∂ ª ÁØ Ïº«⁄¡ª Á∆
ÍÀÁ≈«¬Ù ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ Í «¬‘ ÁØÚ∂∫ Ϻ⁄∂ ‹ª ª ÁØ ‹πÛÚ∆¡ª
ÌÀ‰ª ‘؉◊∆¡ª ‹ª ÁØÚ∂∫ ‹πÛÚ∂∫ Ì≈ ¡Â∂ «¬È∑ª Á∆¡ª
Ù’Òª ¡Â∂ ◊π‰ Òº◊̺◊ «¬º’Ø «‹‘∂ ‘؉◊∂Õ ‹∂ ÁØ Úº÷ Úº÷
¡ª‚∂ Úº÷-Úº÷ Ùπ’≈‰±¡ª ÂØ∫ «È√∂⁄ ‘Ø ‹≈‰ ª «¬‘
Ú∆ ÁØ ‹πÛÚ∂∫ ÌÀ‰ ‹ª Ì≈ ‹ª ÁØÚ∫∂ ‘Ø √’Á∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª «Ú⁄
«¬’Ø «‹‘∂ ◊π‰ ‘Ø‰≈ ˜»∆ È‘∆∫Õ
n «¬’ ¡Ω Á∂ ¡º· Ϻ⁄∂ (¡Ó∆’≈ «Ú⁄) ÍÀÁ≈
‘ج∂ «’¿∞∫?
- ¿∞√ Á≈ «È√∂⁄ ¡ª‚≈ Óπ„Ò∆ ‘≈Ò «Ú⁄
‘∆ ¡º· Ì≈◊ª «Ú⁄ ‡πº‡ «◊¡≈ ¡Â∂ ¡º·∂ Ì≈◊ª È∂ ¡≈͉∆
¡Òº◊ ¡Òº◊ ‘Ø∫Á ω≈ Ò¬∆ ¡Â∂ «Ú’√ ‘؉≈ Ùπ» ’
«ÁºÂ≈ ‹ª ¿∞√ «¬√Â∆ Áπ¡≈≈ ÍÀÁ≈ ’∆Â∂ ◊¬∂ ¡º· ¡ª‚∂
¡Òº◊ ¡Òº◊ Ùπ’≈‰±¡ª Áπ¡≈≈ «È√∂⁄ ‘Ø ◊¬∂ ¡Â∂ ¿∞Ȫ∑
È∂ «Ú’≈√ ’È≈ Ùπ» ’ «ÁºÂ≈Õ
n ’∆ ÒÀÏØ‡∆ «Ú⁄ ω≈¿∞‡∆ ‹∆Ú ÍÀÁ≈ ’∆Â∂
‹≈ √’Á∂ ‘È?
- ‹∆ ‘ª √≈«¬ø√Á≈È ’≈ÏÈ ‚≈¬∆¡≈’√≈¬∆‚,
‘≈¬∆‚Ø˜È ¡Â∂ Ó∆ÊÀÈ «Ú⁄Ø∫ «Ï‹Ò∆ «‚√⁄≈‹ ’’∂ «¬º’
√ÀµÒ∂ ‹∆Ú Á∆ ÍÀÁ≈«¬Ù ’ ⁄πº’∂ ‘ÈÕ
n ÏÒÀ’ ‘ØÒ Á≈ ’∆ ‘º√ ‘À?
- ÏÒÀ’ ‘ØÒ ¡«‹‘∂ «Í≥‚ ‘πøÁ∂ ‘È «‹‘Û∂ ÍÃ’≈Ù
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
Á∆ ÍÀÁ≈«¬Ù ’È≈ ÏøÁ ’ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ «‹Ú∂∫ ¡º‹ ÂØ∫ Íø‹
√Ω ’ØÛ Ú«∑¡ª Ï≈¡Á √≈‚≈ √»‹ ÍÃ’≈Ù ÍÀÁ≈ ’È≈ ÏøÁ
’ Á∂Ú∂◊≈Õ ¿∞√ √Ó∂∫ «¬‘ ËÂ∆ Á∂ ÒØ’ª ˘ «Ú÷≈¬∆ Á∂‰Ø∫
‘‡ ‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂ ¡≈͉∆ ◊π»Â≈ ¡≈’Ù‰ Ù’Â∆ ’≈È
«¬‘ √πø◊ÛÈ≈ Ùπ» ’ Á∂Ú∂◊≈Õ «¬√ Â∂ ‹∂ ¡√∆∫ «¬√ ¿∞µÍ
’ج∆ ÍÃ’≈Ù «’È≈ Í≈Úª◊∂ ª «¬‘ ÍÃ’≈Ù Á∆¡ª «’Ȫ
˘ Ú∆ Ú≈Í√ È‘∆∫ Ì∂‹∂◊≈Õ «¬√ Ò¬∆ ÏÒ∂’ ‘ØÒ Á»Ï∆Ȫ
≈‘∆∫ Ú∆ Ú∂÷∂ È‘∆∫ ‹≈ √’Á∂Õ Í «¬È∑ª Á≈ ¡≥Á≈˜≈ «¬√
◊ºÒ ÂØ∫ Ò≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À «’ «¬√ Áπ¡≈Ò∂ ’∞ºfi ◊ë‘ ⁄º’
Ò≈ ‘∂ ‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ¿∞µÊ∂ ’ج∆ È≈ ’ج∆ ¡«‹‘≈ «Í≥‚
‘À ‹Ø Ș È‘∆∫ ¡≈™Á≈Õ
n ⁄øÁÓ≈ ¿∞µÍ Í≈‰∆ Á∆ ÷Ø‹ È≈Ò «’‘Ø «‹‘≈
Ì«Úº÷ ‘ØÚ∂◊≈?
- ⁄øÁÓ≈ ¿∞µÍ Í≈‰∆ «ÓÒ‰ Á∆ √» «Ú⁄
«¬ºÊ∂ ÓÈ∞º÷∆ Ï√Â∆¡ª Ú√≈¿∞‰≈ √øÌÚ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈, «’™«’
Í≈‰∆ Á∂ «Úÿ‡‰ È≈Ò ¡≈’Ù∆‹È Ú∆ ÍÀÁ≈ ’∆Â∆ ‹≈
√’Á∆ ‘ÀÕ ‹Ø ‹∆Ú ‹ø±¡ª Á∂ «‘‰ Ò¬∆ ¡Â∆ ˜»∆ ‘ÀÕ
n ’∆ ’Á∂ Ó≥◊Ò ◊ë‘ ¿∞µÍ ‹∆ÚÈ √∆?
- «¬√ ◊ºÒ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ ‘À «’ ’Á∂ Ó≥◊Ò ◊ë‘
Â∂ ‹∆ÚÈ ÍÀÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ Í Ú≈Â≈ÚÈ Á∆¡ª Ó≈Û∆¡ª
‘≈Òª ’≈È ¿∞‘ ¡≈͉∆ ‘Ø∫Á ’≈«¬Ó È≈ º÷ √«’¡≈
¡Â∂ ıÂÓ ‘Ø «◊¡≈Õ
n ’∆ √ºÍ ‹ª √ºÍ‰∆ «Ú⁄Ø∫ «¬’ ˘ Ó≈È Â∂ Á»‹∂
«Ú⁄ ÏÁÒ≈ ÒÀ‰ Á∆ √Ófi (√ÓÊ≈) ‘øπÁ∆ ‘À?
- «¬‘ ¡≥Ë-«ÚÙÚ≈√ ‘ÀÕ √ºÍª ‹ª √ºÍ‰∆¡ª «Ú⁄
«Ú’√ «ÁÓ≈ˆ È‘∆∫ ‘π ø Á ≈Õ «¬√ Ò¬∆ ¿∞ È ∑ ª «Ú⁄
Ì≈ÚÈ≈Úª Ú∆ È‘∆∫ ‘πøÁ∆¡ªÕ
- ‹√«ÚøÁ «√øÿ, «Í≥‚ «’ÙÈÍπ≈ (ÓØ◊≈)
--------------------o--------------------
n √«ÂÔ∞◊, Â∂Â≈, Áπ¡≈Í Â∂ ’«ÒÔ∞◊ ¡≈«Á
Ô∞◊ª Ï≈∂ ’∞fi «Ú«◊¡≈È’ √⁄≈¬∆ ‘À ‹ª È‘∆∫? «¬‘ ‘ΩÒ∆
‘ΩÒ∆ ÏÁÒÁ∂ ‘È ‹ª «¬º’ ÁÓ ‘∆ ÏÁÒ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
- «‘øÁ» «Ó«Ê‘≈√ Á∆¡ª Ï‘π √≈∆¡ª ◊ºÒª
¡«‹‘∆¡ª ‘È «‹È∑ª ˘ ¡º‹ Á∂ «Ú«◊¡≈È’ ◊ºÍ √ÓfiÁ∂
‘ÈÕ «’™«’ ËÂ∆ Á∆¡ª «‘¡ª «Ú⁄Ø∫ «ÓÒ∂ ÓÈ∞÷ º ∆ «Ú’≈√
Á∂ √ϻ «¬È∑ª ◊ºÒª Á∆ ÍπÙ‡∆ È‘∆∫ ’Á∂Õ ÓÈ∞÷ º ∆ √º«Ì¡Â≈
Á∂ Íπ≈‰∂ √ϻ Ó∂‘◊Û∑ ¡Â∂ «√øË ÿ≈‡∆ Á∆ √º«Ì¡Â≈
«Ú⁄Ø∫ «ÓÒ∂ ‘ÈÕ ‹Ø «√¯ A@ ’∞ ‘˜≈ √≈Ò Íπ≈‰∆¡ª ‘ÈÕ
«¬√ Ò¬∆ √«ÂÔ∞◊, Â∂Â≈, Áπ¡≈Í ¡Â∂ ’«ÒÔ∞◊ «√¯
«Ó«Ê‘≈√’ ◊ºÒª ‘ÈÕ
n ÓÈ ˘ «¬’≈◊ «⁄ºÂ (concentrat) ’È
Á≈ ’ج∆ √Ω÷≈ „ø◊ ’∆ ‘À?
- ÓÈ ˘ «’√∂ Ú∆ «ÚÙ∂ Ú≈√Â∂ «¬’≈◊ ’È
Á≈ „ø◊ ¡≈͉∆ «ÁÒ⁄√Í∆ Á∂ «ÚÙ∂ È≈Ò ‹π«Û¡≈ ‘πøÁ≈
39 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ‘ÀÕ «‹√ ◊ºÒ «Ú⁄ Â∞‘≈˘ «ÁÒ⁄√Í∆ ‘À ¿∞√∂ Â∂ Â∞√∆∫ ¡≈͉∂ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Ó≥Âª ≈‘∆∫ ÿº‡ «ÁÓ≈ˆ Ú≈Ò∆¡ª Óº÷∆¡ª ˘
¡≈Í ˘ «¬’≈◊ «⁄ºÂ ’ √’Á∂ ‘ØÕ ’∆Ò‰≈ ¡√øÌÚ ‘ÀÕ
- √π÷Á∂Ú ⁄øÁ «‡≈«¬‚ ‘Àµ‚‡∆⁄ n ‚≈’‡ ÁÚ≈¬∆¡ª Ú≈Ò∆ Í⁄∆ ¿∞Â∂ RX
√. Ì. √. È◊, ÏÈ≈Ò≈ (¡≈ ¡À’√) «’™ «Ò÷Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Á≈ ’∆ ÓÂÒÏ?
--------------------o-------------------- - ¡≈ ¡À’√ Á≈ ÓÂÒÏ ‘πøÁ≈ ‘À ÓÀ∫ ª Â∞‘≈˘
n ’∆ ÿª «Úº⁄ ¡È≈ Á≈ Ï»‡≈ Ò≈¿∞‰≈ ’∞Ù◊È ÁÚ≈¬∆ ÒÀ‰ Á∆ √Ò≈‘ «ÁøÁ≈ ‘ª Â∞‘≈˘ ·∆’ ’È≈
‘πøÁ≈ ‘À? ÍÃÓ≈ÂÓ≈ Á∆ Ó˜∆ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ «¬‘ ‚≈’‡ª «Ú⁄
- ¡≥Ë «ÚÙÚ≈√ª «Íº¤∂ ’ج∆ Â’ È‘∆∫ ‘πÁ ø ≈Õ ÓÀ˘ Í≈«¬¡≈ ‹≈‰ Ú≈Ò≈ «¬º’ ¡≥Ë «ÚÙÚ≈√ ‘∆ ‘ÀÕ «‹√ È∂ ‘π‰
«¬‘ Í«‘Ò∆ Ú≈ ÍÂ≈ Òº«◊¡≈ ‘À «’ ’∞ºfi «Ú¡’Â∆ ÿª «¬º’ «Ú≈«¬Â Á≈ »Í Ë≈È ’ «Ò¡≈ ‘ÀÕ
«Úº⁄ ¡≈È≈ Á∂ Ï»‡∂ ˘ Ò≈¿∞‰≈ Ú∆ ’∞Ù◊È √ÓfiÁ∂ ‘ÈÕ n “ºÏ” ÙÏÁ Á≈ ’∆ ¡Ê ‘À?
Ó∂∂ ¡È∞√≈ ª «¬‘ Ï»‡≈ Â∞‘≈˘ ÎπºÒ ÎÒ ¡Â∂ ‘«¡≈Ò∆ - ºÏ ÙÏÁ Á≈ ¡Ê ‘À ¡«‹‘≈ ¤∞‰¤‰≈ «‹√
Á∂‰ Ò¬∆ «¬º’ ÚË∆¡≈ Ï»‡≈ ‘ÀÕ È≈Ò ÁπÈ∆¡ª Á∆ √ºÂ ¡Ï ¡≈Ï≈Á∆ ◊πøÓ≈‘ ’∆Â∆ ◊¬∆
n Á≈Ò-√Ϙ∆ ˘ ÂÛ’≈ Ò≈¿∞‰ Òº«◊¡≈ ÎØÛ∂- ‘ÀÕ
«ÎÈ√∆ Ú≈Ò∂ «Ú¡’Â∆ ˘ Á» ‹≈‰ Ò¬∆ «’™ «’‘≈ ‹ªÁ≈ n √«Â √Ã∆ ¡’≈Ò, ÈÓ√Â∂ ÙÏÁª Á≈ ’∆ ¡Ê
‘À? ‘À?
- «¬‘ ¡≥Ë «ÚÙÚ≈√ ‘∆ ‘À ¡√Ò «Ú⁄ ÎØÛ∂ - ‘∂’ ËÓ È∂ ¡≈͉∂ ËÓ ˘ √Ê≈«Í ’È
«ÎÈ√∆¡ª «’√∂ Ú≈«¬√ ’≈È Âª ÚË ÎπºÒ √’Á∂ ‘È Í Ò¬∆ ¡Â∂ ÓÈ∞º÷ ‹≈Â∆ «Ú⁄ Úø‚∆¡ª Í≈¿∞‰ Ò¬∆ ’∞ºfi
ÂÛ’∂ ≈‘∆∫ ¿∞µ‚∂ ’‰ ¿∞È∑ª ¿∞µÍ «’√∂ «’√Ó Á≈ Ïπ≈ √øÏË Ø Â ÙÏÁª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‘ÀÕ «√º÷ ËÓ Á∂ ÍÀ’
Ø ≈
ÍÃÌ≈Ú È‘∆∫ Í≈ √’Á∂Õ √«Â √Ã∆ ¡’≈Ò Á≈ ¡Â∂ «‘øÁ» ËÓ Á∂ ÒØ’ ÈÓ√’≈ ÙÏÁ
n ’∆ Ù«‘Á Á∆¡ª Óº÷∆¡ª ˘ ’∆«Ò¡≈ ‹≈ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’Á∂ ‘ÈÕ
√’Á≈ ‘À? ‹∂ È‘∆∫ ª Ù«‘Á ⁄؉ Ú≈Ò∂ Óº÷∆¡ª ˘ Èß◊∂ n ÈÓ‹øÓ∂ Ϻ⁄∂ ˘ ◊πÛÂ∆ «’™ «ÁºÂ∆ ‹ªÁ∆ ‘À?
‘ºÊª È≈Ò Í∂ ’’∂ Ù«‘Á «’Ú∂∫ «È⁄ØÛ ÒÀ∫Á∂ ‘È? - ÓªÚª √ÓfiÁ∆¡ª ‘È «’ ◊πÛÂ∆ Á∂‰ È≈Ò Ïº⁄∂
- Ù«‘Á Ú≈Ò∆¡ª Óº÷∆¡ª «˜¡≈Á≈ «‘Ò‹πÒ Á≈ √πÌ≈¡ ⁄ø◊≈ ω ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Í «¬‘ Ú∆ «¬º’ ¡≥Ë
’≈È ‘∆ ÍÃÌ≈«Ú ‘πøÁ∆¡ª ‘È ‹∂ ’ج∆ ψÀ «‘Ò‹πÒ «ÚÙÚ≈√ ‘∆ ‘ÀÕ
ÂØ∫ «¬È∑ª ˘ Í≈√∂ ’È Á≈ ÔÂÈ ’Á≈ ‘À ¿∞‘ √ÎÒ ‘Ø -‹◊√∆ ÂØÒ∂Ú≈Ò, IIAD@-GE@H@
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
’∂√ «ÍØ‡
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
Óπ’Â√ ÂØ∫ ÓÀ˘ Ó∂∂ ‘∆ «ÙÂ∂Á≈ª Á≈ ¯ØÈ ¡≈«¬¡≈ «’ ““√≈‚∂ ◊π¡ª„ «Ú⁄ «¬º’ AA-AB √≈Ò Á∆ ÒÛ’∆
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
«√ ÿπøÓ≈ ‘∆ ‘À Â∂ ‹∆Ì Ï≈‘ ’º„ ’∂ ¡≈÷Á∆ ‘À ÓÀ∫ ’≈Ò∆ Ó≈Â≈ ‘ªÕ ‚≈’‡ª ÂØ∫ ÁÚ≈¬∆ Ú∆ Ò¬∆ ‘À ’ج∆ ¯’
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
È‘∆∫ Òº◊Á≈Õ ¿∞È∑ª Á∂ ‘∆ ◊π¡ª„ «Ú⁄ «‘øÁ∂ Í≈·∆ È∂ ¿∞È∑ª ˘ «’√∂ Íπº¤ª Ú≈Ò∆ ’ØÒ Ì∂‹ «ÁºÂ≈Õ ¿π√ È∂ H@@
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
πͬ∂ ÒÀ Ò¬∂ Â∂ ’«‘‰ Òº◊∆ «’ Â∞‘≈‚∂ Úº‚∂ Ú‚∂∂ ’∞º’Ûª Á∆¡ª ÏÒ∆¡ª Á∂∫Á∂ ‘∂ ‘ÈÕ Â∞‘≈‚∂ ÿ ‘π‰ ◊ºÁ∆ Òº◊»◊∆Õ
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
‹∂’ È≈ Ò◊≈¬∆ ª «¬√ ÒÛ’∆ Á∆ ÓΩ Ú∆ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÒÛ’∆ Ú∆ ¡≈͉∆ Ó≈Â≈ ˘ ’«‘‰
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
Òº◊∆ «’ ÓÀ∫ ¡º‹ Ù≈Ó Âº’ Ó ‹≈‰≈ ‘ÀÕ «¬‘ √Ì √π‰ ’∂ Í«Ú≈ ˘ ‘ºÊª ÍÀª Á∆ ͬ∆ ‘ج∆ ‘À, ¡√∆∫ ¿∞È∑ª ˘
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
Â’Ù∆Òª ’ØÒ ‹≈‰ Á∆ √Ò≈‘ «ÁºÂ∆ ‘ÀÕ Í ¿∞‘ ’«‘øÁ∂ ‘È «’ ¡√∆∫ «’√∂ ˘ È‘∆∫ ‹≈‰Á∂ Â∞√∆∫ «’Í≈ ’’∂
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
¡≈ ‹≈˙Õ”” ÓÀ∫ ¡≈͉∆ Әϻ∆ Áº√∆ «’ ““ÓÀ∫ «‚¿±‡∆ ”Â∂ ‘ª ÓÀ˘ E.@@ Ú‹∂ ¤∞º‡∆ «ÓÒ∂◊∆ Â∞√∆∫ ¿∞È∑ª ˘ √≈‚∂ «Í≥‚
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
Ì∂‹ «Á˙”” ª ÒÛ’∆ √Ó∂ ¿∞√ Á∂ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ Ó∂∂ ÿ ¡≈ ◊¬∂Õ ÓÀ∫ √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª ¿∞√ Á∆ Ó≈Â≈ ÂØ∫ ¿∞√ Ï≈∂
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
√≈∆ ‹≈‰’≈∆ Ò¬∆ «Î ¿∞√Á∂ Ï≈Í ˘ √º«Á¡≈ ¿∞√ ÂØ∫ √≈∆ ‹≈‰’≈∆ Ò¬∆ Â∂ √Ófi≈«¬¡≈ «’ Ϻ«⁄¡ª ’ØÒ
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
«‹√ Â∑ª Á∆¡ª ◊ºÒª È‘∆∫ ’È∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ªÕ «¬‘ ‹Ø ’∞fi Ú∆ ’ ‘∆ ‘À ¿∞√ È∂ «¬‘ √Ì ’∞fi √π«‰¡≈ ‹ª
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
Ú∂«÷¡≈ ‘ÀÕ Â∞√∆∫ ¡≈͉∂ ÿ ¡≈¿∞‰ Ú≈«Ò¡ª ˘ ’‘Ø «’ ÒÛ’∆ ’ØÒ ’ج∆ Ú∆ ◊ºÒ «¬√ Â∑ª Á∆ È≈ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
«¬√ È≈Ò ¿∞√Á≈ ÓÈ ‚ØÒ ‹≈Ú∂Õ ÓÀ˘ «¬‘ «‘√‡∆∆¡≈ «ÏÓ≈∆ Á∂ Òº¤‰ Òº◊Á∂ ‘È «Î Ú∆ ÓÀ∫ ÒÛ’∆ ˘ ÏπÒ≈«¬¡≈
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
«‘ÍÈ؇≈¬∆˜ ’’∂ ¿∞√˘ «¬√ Â∑ª È≈ ’È Á∂ √ø’∂ «ÁºÂ∂Õ ÒÛ’∆ B «ÁÈ ·∆’ ‘∆ Â∆√∂ «ÁÈ «Î «‚º◊‰
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
Òº◊ ͬ∆Õ ÷Û∑∆ ÷Û∑∆ ¡⁄≈È’ «‚º◊ ÍÀ∫Á∆ √∆Õ ÓÀ∫ ¯∆Á’؇ ÂØ∫ ‚≈’‡ √≈«‘Ï Á∆ √Ò≈‘ Ò¬∆ Â∂ ÁÚ≈¬∆ Ú∆ Ùπ»
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
’∆Â∆ ‘π‰ ÒÛ’∆ B Ó‘∆È∂ Ï∆ ‹≈‰ Â∂ Ú∆ ÈΩ Ï ÈΩ ‘À Â∂ ÍÛ∑≈¬∆ «Ú⁄ Ú∆ ‘π«Ù¡≈ ‘ÀÕ
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789 -Ò÷«ÚøÁ ‘≈Ò∆, ¯∆Á’؇
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789
«Ú«◊¡≈È ‹Ø 40 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ’‘≈‰∆
Íæ’≈ ‹ß‚
«Íø‚ Á∂ ÒØ’ª ÂØ∫ √π«‰¡≈ √∆, «’ ¿πÈ∑ª È∂
¡≈͉∂ ¡æ÷∆∫ Ø‘∆ «Ú⁄ ≈ ˘ ¡æ◊ Âπ∆ ‹ªÁ∆ Á∂÷∆
¡À, Â∂ ¿π‘ ¡æ◊ ¬∂√∂ ‹ß‚ Â∂ ¡≈ ’∂ π«’¡≈ ’Á∆
√∆, «’™«’ «¬√ ¿πÂ∂ ̻ª «‘ßÁ∆¡ª √ÈÕ «√¡≈‰∂
’«‘ßÁ∂ È∂ √æ⁄ Â∂ fi»· «Ú⁄ ¬∂È≈ ‘∆ ¯’ ‘πßÁ≈ ˛,
«‹ßÈ≈ ¡æ÷ª Â∂ ’ßȪ «Ú⁄’≈Õ «¬√ Ò¬∆ ÓÀ∫ √π‰∆¡ª
√π‰≈¬∆¡ª ◊æÒª Â∂ «ÚÙÚ≈√ È‘∆∫ ’Á≈, ¡æ÷∆∫ Á∂÷∆
◊æÒ ˘ ‘∆ √æ⁄ ÓßÈÁ≈ √∆Õ «Ú«◊¡≈È Ï≈∂ ’≈¯∆
’πfi ÍÛ∑È ’’∂, ÓÀ∫ √ÓfiÁ≈ √ª «’ ̻ª Ì≈ª ’πfi
Ú∆ È‘∆∫ ‘π ß Á ∆¡ª, «√¯ ÓÈ Á≈ Ú«‘Ó ˛Õ ’π fi
«ÏÓ≈∆¡ª Ú∆ ‘È «‹È∑ª «Ú⁄ ÌπÒ∂÷∂, Ìπ⁄æ’∂ ÍÀ∫Á∂ ‘È,
«‹È∑ª ÂØ∫ ÓÈπæ÷ ‚Á≈ ˛ Í ’πfi Ù≈Â «ÁÓ≈ˆ ÒØ’
‹≈‰Ïπæfi ’∂ ¡‰‘؉∆¡ª ◊æÒª ÎÀÒ≈’∂, ¡≈Ó ÒØ’ª Á∂
ÓȪ ”Â∂ ÏØfi Í≈¬∆ æ÷Á∂ ‘ÈÕ «¬√∂ ’≈È «Íø‚ «Ú⁄
Íæ’∂ ‹ß‚ Á≈ Í»≈ ÁÏÁÏ≈ √∆Õ ’ج∆ ’«‘ßÁ≈ ¿π√È∂
¡≈Í «¬√ ‹ß‚ ÊæÒ∂ «◊æË≈ ÍÀ∫Á≈ √π«‰¡À, ’ج∆ ’«‘ßÁ≈
¿π√È∂ ‹ß‚ ÊæÒ∂ ¡æ◊ Óæ⁄Á∆ Á∂÷∆ ¡ÀÕ ’ج∆ ’«‘ßÁ≈
Ø ˜ ≈ ˘ Ï◊À  Ó∆∫‘ ‘È∂  ∆ ÂØ ∫ ‹ß ‚ ˘ ‘¨‰≈
¡≈™ÁÀÕ «‹ßÈ∂ ӻߑ ¿πÈ∆¡ª ◊æÒªÕ √≈∂ «Íø‚ «Ú⁄ «¬√
‹ß‚ Á≈ ‚ ¡Ó∆’≈ Á∆ √’≈¬∆-ÒÀÏ ÂØ∫ ÿæ‡ È‘∆∫
√∆Õ
ÓÀ∫ ¿π√ ‹ß‚ Ï≈∂ ¿π‚Á∆¡ª ¡¯Ú≈‘ª Á∆ Í÷
ÍÛ⁄ØÒ ’È Á≈ ¯À√Ò≈ ’ «Ò¡≈Õ «¬’ ÏÀ‡∆ ˘
‚Ø∆ ÏßÈ∑ ’∂ ÓÀ∫ ¡≈͉∂ ÓØ„∂ Ò‡’≈ Ò¬∆ Â∂ «¬’ ӘϻÂ
«‹‘∆ √؇∆ ‘æÊ ÎÛ Ò¬∆Õ ≈ Á∂ Á√ ’π Ú‹∂ ‘؉◊∂,
‘È∂∂ «Ú⁄ ÓÀ∫ «ÏȪ «’√∂ ˘ Áæ√∂ ÁæÏ∂ ÍÀ∆∫ ‹ß‚ ÚæÒ
˘ ‘Ø Âπ«¡≈Õ «¬‘ ‹ß‚ Ó∂∂ «Íø‚ ÂØ∫ ÿæ‡Ø-ÿæ‡ «¬’
«’ÒØÓ∆‡ ˜» ‘ØÚ∂◊≈Õ Íæ’≈ ‹ß‚ «Íø‚Ø∫ ‹ªÁ∂ ÁØ‘ª
≈‘ª ÂØ∫ Á» ÍÀ∫Á≈ √∆, √Ø «¬√ Â¯ ≈‘∆¡ª Á∂ ‹≈‰
Á≈ √Ú≈Ò ‘∆ ÍÀÁ≈ È‘∆∫ √∆ ‘πßÁ≈Õ √Ø ÓÀ∫ ÷∂ª «Ú⁄Ø∫
Á∆ ‘Ø Âπ « ¡≈, ‘È∂  ∂ «Ú⁄ ‘æ Ê Ó≈«¡≈ È‘∆∫ √∆
«Á√Á≈Õ ¡‹∂ ÓÀ∫ ÊØÛ∑∆ Á» ‘∆ «◊¡≈ √∆ «’ «¬’ ’≈Ò≈
Íz¤≈Úª «Á÷≈¬∆ «ÁæÂ≈Õ ’≈Ò≈ «‹‘≈ ¡≈’≈ «‘æ«Ò¡≈,
Ó∂∆ ª «‹Ú∂∫ λ’ ‘∆ «È’Ò ◊¬∆Õ Ó∂∂ ‘æÊØ∫ ÏÀ‡∆
¤π‡ ◊¬∆, √؇∆ ˘ ÓÀ∫ ӘϻÂ∆ È≈Ò ÎÛ ’∂ ¿πÌ≈«¡≈
«‹Ú∂∫ «’√∂ ”Â∂ ‘ÓÒ≈ ’È≈ ‘ØÚ∂Õ Ó∂≈ «ÁÒ ÏÀ·‰
Òæ◊ «Í¡≈, ËÛ’‰ Â∂˜ ‘Ø ◊¬∆, ÓÀ∫ ‘Ω«’¡ª Ú◊∂
¶Ï∂-¶Ï∂ ’¬∆ √≈‘ Ò¬∂Õ ¡æ÷ª ˘ ’¬∆ Ú≈ fiÍ’
’∂ Í»∆ Â∑ª ÷ØÒ∑ ’∂ Á∂«÷¡≈ ª ÍÂ≈ Òæ◊≈ ’∂ ¿π√
’≈Ò∂ ¡≈’≈ Â∂ ‡≈‘‰∆¡ª Îπæ‡∆¡ª ‘ج∆¡ª √ÈÕ «¬’
’ÁÓ ‘Ø ¡æ◊∂ ‘Ø«¬¡≈ ª √Ófi ͬ∆ «’ «¬‘ ª
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
- ◊π⁄È «ÁÒÏ
«Ó·Û∆ Ï∂∆ Á≈ Óπæ„ √∆, ‹Ø «Í¤Ò∆¡ª ‘È∂∆¡ª «Ú⁄
‡πæ‡ ◊¬∆ √∆Õ ‘È∂∂ «Ú⁄ «¬‘ Óπæ„ «’√∂ ¡≈ÁÓ∆ Á≈
ÌπÒ∂÷≈ Í≈ «‘≈ √∆Õ ÓÀ∫ Óπæ„ Á∂ È≈Ò Òæ◊ ’∂ ÷Û∑≈
‘Ø «◊¡≈, ’πfi ‹≈È «Ú⁄ ‹≈È ¡≈¬∆Õ ¡≈͉∂ «ÁÒ
¿πÂ∂ ‘æÊ Ë ’∂ ÓÀ∫ ¡≈͉∆ ËÛ’‰ ÿæ‡ ’È Á∆
’Ø«ÙÙ ’ «‘≈ √∆Õ ≈ ≈‰∆ ‘È∂∂ Á∆ ⁄≈Á Ò¬∆
√πæÂ∆ ͬ∆ √∆Õ ÷Û∑≈ ‘؉ Á∂ ‚Ø∫ ÓÀ∫ ¡≈͉∆ ‹πæÂ∆ Ò≈‘
’∂ Ï∂∆ Á∂ Óπæ„ È≈Ò æ÷ «ÁæÂ∆Õ ÓÀ∫ ¡≈͉∆ ◊ÁÈ
˘ ÓØÛ ’∂ ⁄≈∂ Í≈√∂ «¬√ Â∑ª Á∂«÷¡≈, «‹Ú∂∫ √Ì
’πfi «Á÷ «‘≈ ‘ØÚ∂Õ Í ¡√Ò «Ú⁄ ≈ Á∂ ‘È∂∂
«Ú⁄ ‘æÊ Ó≈«¡≈ Ú∆ È‘∆∫ √∆ «Á÷Á≈Õ Á» «’Ë∂
’Ø⁄∆ ÏØÒ∆, Ó∂∂ ¡ßÁ «¬’ «Ï‹Ò∆ Ú◊≈ ’ªÏ≈ «‹‘≈
ÎÀÒ «◊¡≈Õ «¬√ Ú∂Ò∂ ÓÀ∫ È≈ ‚Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Ú∆ ‚∆
‹≈ «‘≈ √ªÕ Ó∂∆ ‘≈Ò Ï≈‰∆¡ª Á∂ ¤æ‚∂ √≈È∑ Ú◊∆
√∆Õ
‘π‰ «¬ÊØ∫ ‹ß‚ Ï‘πÂ∆ Á» È‘∆∫ √∆Õ ÓÀ∫ ‘Ω√Ò≈
’’∂ ÊØÛ∑≈ ‘Ø ¡æ◊∂ ‘Ø«¬¡≈, ª Ó∂≈ √æ‹≈ ÍÀ «¬’
‡Ø¬∂ «Ú⁄ ‹≈ «Í¡≈ Â∂ ÓÀ∫ ◊Ø«‚¡ª Ì≈ ‹≈ «‚æ«◊¡≈Õ
√æ‡ Á∆ ÍÚ≈‘ È≈ ’«Á¡ª ÓÀ∫ ’√∆√ Úæ‡ ’∂ «‘
«◊¡≈Õ ◊Ø‚∂ Â∂ Òæ◊∆ √æ‡ ˘ ÓÀ∫ ÁØ‘ª ‘æʪ È≈Ò ˜Ø
Á∆ ÿπæ‡ «Ò¡≈Õ «Ïß‚∂ Á∆ ‡À∫ ‡À∫ ÂØ∫ «ÏȪ ‘ Í≈√∂ ¸æÍ
Á≈ ≈‹ √∆Õ ‘≈Ò∂ Íø‹ ’π ’ÁÓ ‘∆ ¡æ◊∂ «◊¡≈ ‘ØÚª◊≈,
ª «¬’ Ï‘π ‘∆ Ë∆Ó∆ ¡Ú≈˜ √π‰≈¬∆ «ÁæÂ∆, “¡≈,
◊∆”? ‹π¡≈Ï «Ó«Ò¡≈ ““‘ª ¡≈, ◊∆””Õ ÓÀ∫ ‚Á≈ ‚Á≈
ÊØÛ∑≈ «‹‘≈ ‘Ø ¡æ◊∂ ‘Ø «◊¡≈, ª ’πfi ÿπ√ Óπ√
√π‰≈¬∆ Á∂‰ Òæ◊∆, «‹√ Á∆ ÓÀ˘ √Ófi È‘∆∫ √∆ ÍÀ
‘∆Õ ÓÀ∫ ¡≈͉∂ ’ßȪ ≈‘∆∫ Á∂÷‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’ «‘≈
√ª, Í √Ì «Ú¡ÊÕ ’Á∂ Ó∂∂ ÓÈ «Ú⁄ «÷¡≈Ò
¡≈™Á≈, ““«¬‘ ̻ª È‘∆∫”” ““È‘∆∫ «¬‘ ̻ª ‘∆ È∂””
Á»‹≈ «Ú⁄≈ Ì≈» ‘Ø ‹ªÁ≈Õ ‘Ø ¡æ◊∂ ‹≈‰ Á∆ Ó∂∂
«Ú⁄ «‘ßÓ ȑ∆∫ √∆ ‘∆Õ ¡æ÷ª ¿πÂ∂ ‘æÊ æ÷ ’∂ Á∂÷‰
Á∆ ’Ø«ÙÙ ’∆Â∆, ª ¡æ÷ª Á∆ ⁄Ó’ ‘∆ ‚≈ ‘∆
√∆Õ «ÏÈ∑ª √Ófi ͬ∂ ’πfi √π‰≈¬∆ Á∂ «‘≈ √∆, «‹√
«Ú⁄ «◊Ò∂, «Ù’Ú∂, ؉≈ ‘≈√≈, √Ì «ÓÒ∂ ‘ج∂ √ÈÕ
‚ Á∂ Ó≈∂ ÓÀ∫ ÌπæÒ «◊¡≈ «’ ÏÀ‡∆ Ó∂∆ «Íæ· «Íæ¤∂
Ò‡’ ‘∆ √∆Õ
’πfi «⁄ «Íæ¤Ø∫ ¸æÍ Ú ◊¬∆, «’√∂ Í≈√∂
ÍæÂ∂ Á≈ ÷Û≈’ Ú∆ È‘∆∫ √∆Õ ÁØ ’π «Ó߇ ‘Ø ¿π‚∆’
’∆Â∆, Í ‘π‰ Ú∆ ’ج∆ ¡Ú≈˜ È‘∆∫ √∆ ¡≈ ‘∆Õ
Ù≈«¬Á ̻ª ⁄Ò∆¡ª ◊¬∆¡ª √È, Â∂ ‘π‰ ’Ø¬∆ ‚
È‘∆∫ √∆Õ ÓÀ ∫ «¬√ «Ë¡≈È È≈Ò ‘Ω Ò ∆-‘Ω Ò ∆ ¡æ ◊ ∂
41 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 Ú«Ë¡≈, «‹Ú∂∫ Íπ«Ò√ ¡’√ ÿ‡È≈ √Ê≈È ”Â∂ Ò∂‡
Í‘πß⁄Á∆ ˛, Â∂ ÓπÒ˜Ó ¯≈ ‘Ø ¸æ’∂ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ ‘π‰
‚ ’π fi ÿ‡ «◊¡≈ √∆Õ «ÁÒ Á∆ ËÛ’‰ Ú∆ ʪ
«√ ‘Ø ◊¬∆ √∆Õ ¡⁄≈È’ ÓÀ˘ ÏÀ‡∆ Á≈ «÷¡≈Ò ¡≈
«◊¡≈Õ ÓÀ∫ ÏÀ‡∆ ‹Ò≈ ’∂ Á∂«÷¡≈, ‹ß‚ È≈Ò „»‘ Ò≈
’∂ «¬’ Óπ«‡¡≈ ¡ËÒ∂‡∆ √πæÂ∆ ͬ∆ √∆, Â∂ ¿π√ Á∆
◊ØÁ «Ú⁄ «Í¡≈ √∆ «¬’ ÈΩ‹Ú≈ÈÕ «¬‘ ’πÛ∆ ’ج∆
‘Ø È‘∆∫ √≈‚∂ ‘∆ Óπ‘æÒ∂ Á∆ ¬∆√Ø √∆, «‹√ Á∆ «◊‰Â∆
√∆¯ ’πÛ∆¡ª «Ú⁄ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ √∆ Â∂ ◊ØÁ «Ú⁄
«Í¡≈ √∆ ⁄ΩË∆¡ª Á≈ Ë∆≈ ‹Ø «Íø‚ «Ú⁄ ¡’√
‘∆ «¬√ ‹ß‚ Á∂ Íæ’∂ ‘؉ Á≈ Í⁄≈ ’«¡≈ ’Á≈
√∆Õ
ÍÒ ‘∆ ÍÒ ÓÀ˘ «Ó˜∂ √≈«‘Ϫ Á≈ ÌπÒ∂÷≈
ÍÀ «◊¡≈, Í «¬Ê∂ ’Ó≈‰ Â∂ ’≈È∆¡ª È‘∆∫ √ÈÕ
ÍÂ≈ È‘∆∫ ÓÀ˘ ◊πæ√≈ «’™ È‘∆∫ √∆ ¡≈ «‘≈, Â∂ ˛≈È∆
Ú∆ È‘∆∫ √∆, «¬’ Ïπæ Á∆ Â∑ª ÷Û∑≈ √∆ ÓÀ∫Õ ¡≈͉∆
ÍÛ⁄ØÒ ˘ «√∂ Ò≈¿π‰ Ò¬∆ ÓÀ∫ ˜Ø Á≈ ÷øÿ»≈ Ó≈«¡≈,
ª ¿π‘ ÁØÈØ∫ «ÂzÌæ’ ’∂ ¿π·∂Õ «Ó˜≈ ª ‚Á≈ Ó≈«¡≈
‹ß‚ ¿π‘Ò∂ ‘Ø «◊¡≈ Â∂ ’πÛ∆ ‚Ω-ÌΩ ÷Û∑∆ ‘Ø ◊¬∆Õ
¿π‘ ÓÀ˘ Í«‘⁄≈‰ È≈ √’∆ «’™«’ ⁄≈ȉ ¿π√ ÚæÒ
√∂Ë √∆Õ ÓÀ∫ Íπ櫤¡≈ “’Ω‰” ¡À »ß? ¿π‘ Ó∂∆ ¡Ú≈˜
Í«‘⁄≈‰ ◊¬∆ Â∂ ‚π√’‰ Òæ◊ ͬ∆, fiæ‡ ¸ßÈ∆ Ò≈‘
’∂ Ó∂∂ ÍÀª Â∂ æ÷ «ÁæÂ∆ Â∂ ÏØÒ∆ Ú∂ Ú∆≈ √≈‚∂ ÿ
‹≈ ’∂ È≈ Áæ√∆∫, Ó∂∆ «¬æ˜Â Á≈ √Ú≈Ò ¡ÀÕ
ÓÀ∫ «¬’ ÍÒ Ò¬∆ ¡≈͉∂ ÓÈ È≈Ò «Ú⁄≈
’∆Â∆ Â∂ «’‘≈, “·∆’ ¡À, ÓÀ∫ Â∂∂ ÿ Â∂∂ Ó≈«Í¡ª
˘ ’πfi Ú∆ È‘∆∫ Áæ√ª◊≈Õ Í ÂÀ˘ Ú∆ Ó∂∆ «¬’ ÙÂ
Óßȉ∆ ÍÚ∂◊∆Õ Ù Á≈ ÙÏÁ √π‰ ’∂ ’πÛ∆ «√ ÂØ∫
ÍÀª Âæ’ ’ßÏ ◊¬∆, Â∂ ’πfi Ú∆ ÏØÒ È≈ √’∆ ¿π√
Á∂ ¡ßÁ √Ú≈Òª Á≈ «‹Ú∂∫ »Î≈È ¿π· ÷Û∑≈ ‘ØÚ∂,
«’ Ù «Ú⁄ «¬‘ ÓÀÊØ∫ ÍÂ≈ È∆ ’∆ ’∆ Óß◊ ÒÚ∂?
ÓÀ∫ ¿π√ Á∆ ‘≈Ò ˘ ⁄ß◊∆ Â∑ª √ÓfiÁ≈ √ª, ÓÀ∫ ¸æÍ
ÂØÛ∆ Â∂ «’‘≈, Ï∆Ï≈ ‹∆, ÌÒ∂ ÍπÙ Ó≈Û∆¡ª Ùª
È‘∆∫ Ò≈«¬¡≈ ’Á∂, Â»ß ‚ È≈Õ ’πÛ∆ «‘ßÓ ’’∂
ÏØÒ∆ Áæ√ Ú∆≈? ’∆ Ù ¡À Â∂∆? ÓÀ∫ ¿π√ ˘ «’‘≈
«’ “Â»ß ¡æ‹ Á∆ ÿ‡È≈ Ï≈∂ Ë∆∂ ’ØÒ Ó∂≈ «˜’
È‘∆∫ ’∂◊∆Õ ¿π‘ ÏØÒ∆, “Â∂≈ «˜’ ª ’∆, ÓÀ∫ ¡æ‹
ÂØ∫ ¿π√ ˘ ’Á∂ Ú∆ È‘∆∫ «ÓÒª◊∆”Õ ¿π‘ ؉ ‘æ’∆
‘ج∆ ÁπÏ≈≈ Ó∂∂ ÍÀ∆∫ «‚æ◊ ͬ∆Õ ÓÀ∫ ¿π√ ˘ «Î «’‘≈,
«’ ÓÀ∫ ’Á∂ Ú∆ «’√∂ Âπ‘≈‚∂ ÿ Á∂ ÓÀ∫Ï ’ØÒ ’ج∆
«˜’ È‘∆∫ ’ª◊≈, Í! Âß» ¡≈͉∂ ÏØÒª Â∂ Íæ’∆
‘∆∫Õ ¬∂È≈ ’«‘ ÓÀ∫ ¿π√ ˘ ¿πÊØ∫ ÂØ «ÁæÂ≈Õ
Á»√∂ «ÁÈ ÷πß‚ª ”Â∂ ÏÀ«·¡ª ◊æÒª ⁄æÒ∆¡ªÕ
«¬’ Ϙπ◊ ÓÀ˘ ’«‘‰ Òæ«◊¡≈, “ÒÀ Ϭ∆ «¤ß«Á¡≈,
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
Â»ß ÓßÈÁ≈ È∆ ‘πßÁ≈” ≈ Á∆ ◊æÒ ¡À, Óπß«‚¡ª È∂ ¡≈Í
Á∂÷∆¡ª È∂ ̻ª, ‹ß‚ ÊæÒ∂ Ìæ‹∆¡ª «ÎÁ∆¡ª È≈Ò∂
¡æ◊ Óæ⁄Á∆Õ Óπß‚∂ Ø‘∆ ˘ ‹ªÁ∂ ‚Á∂ Ó≈∂ Ú≈«Í√ «Íø‚
”⁄ ¡≈ ÚÛ∂Õ ◊æÒ √π‰’∂ ÓÀ˘ «¬’ ⁄Û∂∑ «¬’ ¿πÂ∂,
ÏÛ∆ ÓπÙ«’Ò È≈Ò ÓÀ∫ ¡≈͉∂ ‘≈√∂ Â∂ ’≈Ï» Í≈«¬¡≈Õ
«Î ÓÀ˘ ◊πæ√≈ ¡≈«¬¡≈, «ÁÒ ’∂ √≈∆ ’‘≈‰∆ ¿π√
Ϙπ◊ Á∂ ӻߑ Â∂ Ú◊∑≈ Ó≈ªÕ Í ¡≈͉≈ ’∆Â≈
Ú≈¡Á≈ Ú∆ Ô≈Á ¡≈ «◊¡≈ Â∂ ÓÈ ¿πÏ≈Ò≈ ÷≈ ’∂
«‘ «◊¡≈Õ ÓÀ∫ ¡≈«÷¡≈ “Âπ‘≈‚∂ Ú◊∂ Ϙπ◊ª Á∂
«Ú⁄≈ª È∂ ª √≈‚∆ ÈÚ∆∫ Í∆Û∑∆ ØÒÂ∆, È≈ ª Âπ√∆∫
fi»· ˘ ¤æ‚Á∂ ˙, È≈ √æ⁄ ˘ ͤ≈‰Á∂ ˙, Âπ√∆∫ ª
¬∂√∂ ◊Ë∆ ◊∂Û «Ú⁄ ‘∆ Ó ‹≈‰ÀÕ ÓÀ˘ «’√∂ «⁄ßÂ’
Á∆ ◊æÒ ⁄∂Â∂ ¡≈ ◊¬∆, «’ «’√∂ Ïπæ„∂ ˘ ÍÛ≈˙ È≈,
¿π√È∂ ÍÛÈ≈ È∆Õ ¡ÀÚ∂∫ Âπ‘≈‚≈ √Óª ÏÏ≈Á ’»ß◊≈,
«¬√ È≈ÒØ∫ ⁄ß◊≈, «¬’ Ïæ⁄∂ ˘ ÍÛ∑≈ «Á˙, ¿π‘ ÍÛ∑’∂
«◊¡≈È Á∆ ΩÙÈ∆ ‘Ø ¡æ◊∂ ÎÀÒ≈¬∂◊≈Õ
¡√∆∫ ¡’√ ‘∆ ÷πß‚ª ¿πÂ∂ ÏÀ·Á∂, «◊¡≈È
Á∆¡ª ≈‹È∆Â∆ Á∆¡ª ◊æÒª ’Á∂, Í Ë∆≈ ’Á∂
’Á≈¬∆∫ ‘∆ ¡≈™Á≈ Â∂ È≈ ‘∆ ’Á∂ ̻ª Á≈ «˜’
’Á≈, È≈ ’Á∂ ‹ß‚ Á∂ Íæ’∂ ‘؉ Á∆ Ù≈‘Á∆ ÌÁ≈Õ
√◊Ø∫ ¸æÍ-¸æÍ «‘ßÁ≈, ‘ª ◊æÒª «Ú⁄ ‘πßÿ≈≈ ˜»
Ì∆ ‹ªÁ≈, ¿π‘Á∂ «⁄‘∂ ÂØ∫ ÏÁÓ≈Ù∆ Á≈ ‚ «‹Ú∂∫
¡ÒØÍ «‹‘≈ ‘Ø «◊¡≈Õ Ù≈«¬Á ¿π√˘ ¡≈͉≈ ‚
‘∆ ¡ßÁ∂-¡ßÁ ÷≈¬∆ ‹≈ «‘≈ √∆Õ «¬’ «ÁÈ «’√∂
Ó√Ò∂ Â∂ √≈∂ «Íø‚ Á≈ «¬’æ· ‘Ø«¬¡≈, Ë∆≈ Ú∆ «¬√
«¬’æ· «Ú⁄ ÏÀ·≈ √∆Õ «’√∂ È∂ ¡ıÏ≈ Á∆ ıÏ √π‰≈¬∆
‹Ø ̻ª È≈Ò √ÏßË √∆, ◊æÒ «¤ÛÁ∂ ‘∆ Ë∆≈ ÿ
˘ «÷√’ «◊¡≈Õ «’√∂ È∂ ’ج∆ «Ë¡≈È È≈ «ÁæÂ≈,
Í ÓÀ˘ Ë∆∂ Á≈ ‘ Ú≈ «¬’æ· ”⁄Ø∫ «÷√’ ‹≈‰≈,
⁄ß◊≈ Òæ◊Á≈, ‹Ø Ó∂∂ Ò¬∆ ¿π√ Á∆ ¡ßÁÒ∆ ’Ó˜Ø∆
Á≈ √»⁄’ √∆Õ ¿π√ Á∆ ÚæË ‘∆ ’Ó˜Ø∆ ¿π√ Á∆ ‘≈
Á≈ √»⁄’ ‘πßÁ∆Õ Ó∂∂ ÓÈ «Ú⁄ ‹∂» ‘؉ Á≈ ¡«‘√≈√
‘πßÁ≈Õ «¬√ ◊æÒ ˘ Ú∆‘ √≈Ò ‘؉ Òæ◊∂ È∂, ¬∆√Ø
Á≈ «Ú¡≈‘ ‘Ø «◊¡≈, ¡≈͉∂ √‘π∂ ÿ ⁄Ò∆ ◊¬∆
¿π√ Á∂ Ï≈Ò Ïæ⁄∂ Ú∆ ‘Ø ◊¬∂Õ ¿π‘ ¡≈͉∂ Ú≈¡Á∂
¡È√≈ Ë∆∂ ˘ ’Á∂ È‘∆∫ «ÓÒ∆, Â∂ ÓÀ∫ Ú∆ ¿π√ È≈Ò
’∆Â∂ ¡≈͉∂ Ú≈¡Á∂ Â∂ Íæ’≈ «‘≈Õ
‘π‰ «Ú«◊¡≈È ‹Ø Óπ¯Â ÍÃ≈Í ’Ø
«¬º’Ø Ú∂Ò∂ Â’Ì≈Â∆ ÍÃ’≈ÙÈ ‹ª «ÚÙÚÌ≈Â∆ ÍÃ’≈ÙÈ Á∆¡ª
E@@/- πͬ∂ Á∆¡ª «’Â≈Ϫ ‚≈’ ≈‘∆∫ Ó≥◊Ú≈¿∞‰ Ú≈Ò∂
«Ú¡’Â∆ ˘ ÁØ √≈Ò Ò¬∆ «Ú«◊¡≈È ‹Ø Óπ¯Â Ì∂«‹¡≈
‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂ BE@@ πͬ∂ Á∆¡ª «’Â≈Ϫ Ó≥◊Ú≈¿∞‰ Ú≈Ò∂
˘ Ò≈¬∆Î Ì Ò¬∆ ÓÀ◊˜∆È «Ú«◊¡≈È ‹Ø Óπ¯Â Ì∂«‹¡≈
‹≈Ú∂◊≈Õ -¡Á≈≈ “«Ú«◊¡≈È ‹Ø”
42 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 «ÓßÈ∆ ’‘≈‰∆¡ª
ÍÃÂ≈Í / √π÷⁄ÀÈ ÊªÁ∂Ú≈Ò≈
““Ï≈Ï∂ «ÈßÓ∂ È∂ √πº÷∆-ÙªÁ∆ ÓÈ≈ «Ò¡≈ ’ºÒ∑ Ï≈Ï∂
Ú∆Á≈√ Á≈ ‹ÈÓ «ÁÈ””, ◊Ò∆ ”⁄ Â∞∂ ¡≈™Á∂ ‹Ø∂ ÈßÏÁ≈
È∂ ¡≈͉∂ Ï»‘∂ ¡µ◊∂ ◊Ò∆ «Ú⁄ ÷π„ ø Â∂ ÏÀ·∂ «ÈßÓ∂ ÓØ⁄∆ ˘ √√∆
Í㮧 ¤¡≈Õ «ÈßÓ≈ Í«‘Òª √∂Í∆ ”Â∂ √≈∂ «Í≥‚ Á∆¡ª ‹π º ∆¡ª ◊ø„‰
Á≈ ’øÓ ’Á≈ √∆, ‘π‰ ¿∞‘Á∂ ÍπºÂ Â∂ ÍØÂ∂ È∂ ¡º‚∂ Â∂ ‹πºÂ∆¡ª
Á∆ Áπ’≈È ’ Ò¬∆ √∆Õ «ÈßÓ≈ √π √øÌÒ‰ Ú∂Ò∂ ÂØ∫ ‘∆
¡≥«ÓÃÂË≈∆ √∆Õ ‘π‰ ¿∞‘ ¡’√ ‘∆ «Ú‘Ò≈ ÷πø„ √πÌ≈Úª Â∂
◊π«◊¡≈È Á∆¡ª ◊ºÒª «Ú⁄ πº«fi¡≈ «‘øÁ≈Õ ¿∞‘ ‘ √≈Ò
¡≈͉∂ ÿ ◊π» Ú∆Á≈√ Á∂ ‹ÈÓ «ÁÈ Â∂ √«‘‹ Í≈· Á≈ ÌØ◊
Í≈™Á≈ √∆Õ ¿∞‘Á≈ ͺ’≈ Ȫ ª «ÈÓÒ «√øÿ √∆, ÍÃø± «Í≥‚
Á∂ ÒØ’ ¿∞√ ˘ “Ï≈Ï≈ «ÈßÓ≈” ’«‘ ’∂ ÏπÒ≈™Á∂ √È ¡Â∂ «Íº·
«Íº¤∂ ¿∞√ ˘ “«ÈßÓ≈ ÓØ⁄∆” ’«‘ ¤º‚Á∂ √ÈÕ ““‘Ó≈ÂÛ ˆ∆Ϫ
È∂ Ï≈Ï∂ Á≈ ’∆ «ÁÈ ÓÈ≈¿∞‰≈ ¡À ÈßÏÁ≈≈, ¡ÀÚ∫∂ Óπ‚ ø ∂ È∂ Ú∆‘
’∂ ’≈‚ Úø‚Â∂ √≈∂ «Í≥‚ ”⁄ ¡÷∂ ÍπøÈÁ≈È ‘Ø‹»◊≈Õ ¶◊ Ú∆
Ú≈‘Ú≈ ω≈ «Ò¡≈ Í “’º· ‘Ø«¬¡≈ È≈, Î∂ ¡º‚∂ Â∂ Ϻ√ª Ø’
Ø’ ’∂ ¤’≈«¬¡≈ ÒØ’ª ˘Õ Á∂ˆ Ú∆ ÚË ◊¬∆ √∆, Ó√Â≈È∆
‘ج∆ Á∂ˆ ‹Ò ÍÃÚ≈‘ ’’∂ ¡≈«¬¡ª √Ú∂∂Õ √º⁄! ÈßÏÁ≈≈
±ø Ú∆ È∑∆ Ï‘π«Û¡≈ ¡ÀÂ’∆∫Õ”” «ÈßÓ∂ È∂ «È‘Ø∂ È≈Ò √≈∆ «Ú«Ê¡≈
√π‰≈¬∆Õ ““Ï≈Ï≈ Ó∂∂ ª ’∞ÛÓ≈⁄≈∆ ”⁄ ÓΩ ‘Ø ◊¬∆ √∆, ’ºÒ∑
√ø√’≈ Â∂ «◊¡≈ √∆, È‘∆∫ ÓÀ∫ ª ˜» ¡≈™Á≈ ‘πøÈ≈ ¡À ÌØ◊
Â∂Õ”” ÈßÏÁ≈ ¡≈͉≈ √ͺه∆’È Á∂ ’∂ Î∂ ÏØ«Ò¡≈, ““Ï≈Ï≈
¡º‹ ’È∂‚∂ Ú≈«Ò¡ª Á∂ ÏπÛ∂∑ Á∆ Ï√∆ Â∂ È∑∆ ‹≈‰≈ »?ø ”” ““‘ª-
‘ª ÓÀ∫ Ú∆ ‹≈‰À, «Â¡≈ ‘∆ ¡ª””, «ÈßÓ∂ È∂ √≈Î≈ ÓØ„∂ Â∂ º«÷¡≈
¡Â∂ ¿∞·«Á¡ª ÏØ«Ò¡≈, ““ÈßÏÁ≈≈ ¡≈ͪ ª √≈∂ È◊ Á∂
√ªfi∂ ÏøÁ∂ ¡ªÕ”” Â∂ ÈßÏÁ≈ Á∂ È≈Ò Â∞ «Í¡≈Õ
’È∂‚≈ Ú≈«Ò¡ª Á∂ ͇Û∆-Î∂ «¬Ò≈’∂ ÂØ∫ Ï‘π ÒØ’
Í‘π⁄ ø ∂ ‘ج∂ √ÈÕ ’Ø·∆ ’∂ √≈‘Ó‰∂ ÷πÒ º ≈∑ ÓÀÁ≈È ’≈ª, ‹∆ͪ ¡Â∂
√’±‡ ¡≈«Á È≈Ò Ì«¡≈ «Í¡≈ √∆Õ ø◊ Ïø◊∂ Ù«Ó¡≈È∂ Òº◊∂
‘ج∂ √ÈÕ √Ã∆ ◊π» ◊ÃÊ ø √≈«‘Ï Á∆ ‘˜»∆ «Ú⁄ Í≥‚≈Ò √ø◊ È≈Ò
÷⁄≈÷⁄ Ì«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ ÓºÊ≈ ‡∂’‰ Ú≈«Ò¡ª Á∆ Ò≈¬∆È
Òº◊∆ ‘ج∆ √∆Õ Íë√ºË ≈◊∆ ‹ºÊ∂ ’∆ÂÈ ’ ‘∂ √ÈÕ ’ÀÈ∂‚≈
Ú≈Ò≈ √Á≈ Ù≈‘∆ «ÒÏ≈√ «Ú⁄ √ø◊ Á«Ó¡≈È «Ï≈‹Ó≈È
√∆Õ «ÈßÓ≈ Ò≈«¬È «Ú⁄ ÷Û∑≈ √Ø⁄∆∫ ÍÀ «◊¡≈Õ ’ºÒ∑ ¡≈͉∂ ÿ
ͬ∂ ÌØ◊ Â∂ ¡º‹ ÍÀ ‘∂ ÌØ◊ Á∂ ¯’ Ï≈∂ √Ø⁄‰ Òº◊ «Í¡≈Õ
√≈∆ √ø◊ ¿∞Á∫Ø ‘À≈È «‘ ◊¬∆ ‹ÁØ∫ «ÈßÓ∂ È∂ ◊π» ◊ÃÊ ø √≈«‘Ï
˘ ÓºÊ≈ ‡∂’ ’∂ Î∂ ’È∂‚≈ Ú≈Ò∂ √Á≈ ˘ ‹≈ ÓºÊ≈ ‡∂«’¡≈Õ
√Á≈ È∂ ÁØ‘ª ‘ºÊª È≈Ò Ø’«Á¡ª «’‘≈, ““Ï≈Ï≈ »ø ª Íπ≈‰≈
¡≥«ÓÃÂË≈∆ «√øÿ ¡À∫, ÂÀ˘ ª ÍÂ≈ ‘∆ ¡À «’ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï
ÂØ∫ Úº‚≈ ’ج∆ È‘∆∫ ‘πøÁ≈Õ Î∂ Ó∂∂ Â∂ «’™ Ì≈ ⁄≈Û∑ÁÀ∫Õ”” ¡º◊Ø∫
«ÈßÓ∂ È∂ ÁØÚ∂∫ ‘ºÊ ‹ØÛ ’∂ «’‘≈, ““È‘∆∫! √Á≈≈ √≈≈ Â∂≈ ‘∆
ÍÃÂ≈Í ¡À, ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï Á≈ ÌØ◊ ª ‘Ó≈ÂÛ Á∂ ÿ Ú∆
«Í¡≈ √∆, √≈∂ È◊ «Ú⁄ ÿ-ÿ ’≈‚ Ú∆ Úø‚∂ √È, Í
Ó√ª ‘∆ ’ج∆ ‡≈Ú≈-‡ºÒ≈ ¡ºÍ«Û¡≈Õ””
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
“¡æ◊∂-«Íæ¤∂” / ¿πÓ∂√ «ÓæÂÒ
¿π√ ’ØÒ æÏ Á≈ «ÁæÂ≈ √Ì ’πfi √∆Õ «Î’ √∆ ª
«√¯ «¬‘ «’ ÍπÒ∆√ ‘Ó∂Ù≈ ¿π√ Á∂ «Íæ¤∂ Òæ◊∆ «‘ßÁ∆ √∆Õ Òæ◊∂
Ú∆ «’™ È≈ ’ßÓ ‹Ø ¡«‹‘∂ ’Á≈ √∆Õ «¬È∑ª ’ßÓª Á∂ √Á’≈
‘∆ ¿π√ ˘ «¬ßÈ∆ ’Ó≈¬∆ √∆ ¡Â∂ ¿π‘ ÍÀ«√¡ª ˘ ·Ø’ È‘∆∫
√∆ Ó≈ √’Á≈Õ «¬’ √πÌ«⁄ßÂ’ Á∆ ≈«¬ Â∂ ¿π‘ ≈‹È∆Â∆ «Ú⁄
Ì≈◊ ÒÀ‰ Òæ◊ «Í¡≈Õ ¡≈͉∆¡ª ÷»Ï∆¡ª √Á’≈ ¿π‘ ¤∂Â∆ ‘∆
ÓßÂ∆ ω «◊¡≈Õ «‹‘Û∆ ÍπÒ∆√ «’√∂ √Ó∂∫ ¿π√ Á∂ «Íæ¤∂ Òæ◊∆
‘πßÁ∆ √∆ ¿π‘ ‘π‰ ¡æ◊∂ ¿π√ Ò¬∆ √Â≈ √≈¯ ’Á∆Õ ÍπÒ∆√
√≈«¬È «‹‘Û≈ Í«‘Òª ¿π√ ˘ ÷Ω¯È≈’ Òæ◊Á≈ √∆ ‘π‰ ¿π√
˘ ⁄ß◊≈ Òæ◊Á≈Õ ‹ÁØ∫ ¿π√ Í≈«¬Ò‡ ◊æ‚∆ Á≈ √≈«¬È Ú‹Á≈
ª ¿π√ ˘ «¬ßfi Ó«‘√»√ ‘πßÁ≈ «‹Ú∂∫ ¿π√ È∂ √ß√≈ Á∆ ‘ «¬’
⁄∆˜ Íz≈Í ’ Ò¬∆ ‘ØÚ∂Õ
ÎÀ√Ò≈ / √π÷Á∂Ú «√ßÿ ¡ΩÒı
ÍÂ≈ È‘∆∫ ’ÁØ∫ ◊æÒ ‹Ó≈ Á∂ √Ò∂Ú√ ”⁄Ø∫ «ÂÒ’
’∂ ‹Ø«ÂÙ ¿πÂ∂ ’∂∫Á ‘Ø ◊¬∆, «‘ßÁ∆ ÌÀ‰‹∆ ’«‘ ‘∆ √∆,
““√≈‚∆ ◊Ò∆ «Ú⁄ ‹ØÂÙ∆ ¡≈«¬¡À, ¿π‘ Íz⁄≈ ’ÁÀ, «’ ÓÀ∫
‹Ø«ÂÙ «Ú«◊¡≈È ≈‘∆∫ ‘ √Óæ«√¡≈ Á≈ ‘æÒ ’Á≈ ‘ª, ¡ßª
Á∆ Ì∆Û «‘ßÁ∆¡À, ¿π√ ’ØÒÕ””
Íø‹≈Ï∆ Ú≈Ò≈ Ó≈√‡ ’«‘ «‘≈ √∆ «’ ‹Ø«ÂÙ
«Ú«◊¡≈È ‘Ø ‘∆ È‘∆∫ √’Á≈, Í! ¿π‘ ¡≈͉∆ ◊æÒ ÚË∆¡≈
„ß◊ È≈Ò Í∂Ù È‘∆∫ √∆ ’ «‘≈ Ï√ ¡‡’Ò-Íæ⁄» ◊æÒª Á≈
√‘≈≈ ÒÀ ’∂ ‚ß◊ ‡Í≈ «‘≈ √∆Õ
ÓÀ˘ ¸æÍ ÏÀ·∆ Á∂÷ ’∂, ¿πÈ∑ª È∂ ÓÀ˘ «¬√ Ï«‘√ «Ú⁄
Ù∆’ ’È Á∂ Ò«‘‹∂ «Ú⁄ «’‘≈, ““Âπ√∆∫ Ú∆ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈
Áæ√?Ø ””
ÓÀ∫ «’‘≈, ““Âπ√∆∫ √≈∂ ‹≈‰Á∂ ‘Ø «’ «Ú«◊¡≈È Áæ√Á≈
˛ «’ ËÂ∆ √»‹ Áπ¡≈Ò∂ ÿπßÓÁ∆ ˛, «‹‘Û≈ «‘æ√≈ ËÂ∆ Á≈
√»‹ Á∂ √≈‘Ó‰∂ ¡≈™ÁÀ, ¿πÊ∂ ⁄≈ȉ, «ÁÈ Â∂ Á»√∂ Í≈√∂ ‘È∂≈,
≈ ‘πÁ ß ∆¡À, ‹ÁØ∫ «’ ‹Ø«ÂÙ ’«‘ßÁ≈ ˛ «’ √»‹ ËÂ∆ Áπ¡≈Ò∂
ÿπßÓÁ≈ ˛, «‹√ «ÚÙ∂ Á≈ Ó»Ò «√˪ ‘∆ ◊À-«Ú«◊¡≈È’ ‘À,
ÓÀ∫ ¿π√ ˘ «’Ú∂∫ «Ú«◊¡≈È’ ÓßÈ √’Á∆ ‘ª, ÎÀ√Ò≈ Âπ‘≈‚∂ Óßȉ
¿πÍ ‘À «’ «¬Ê∂ ’∆ √æ⁄ ‘À Â∂ ’∆ fi»·Õ””
«‘ßÁ∆ ÌÀ‰‹∆ Ï«‘√ ¡Ë»∆ ¤æ‚ ’∂, Á¯Â ÚæÒ Âπ
◊¬∆Õ
˜»∆ √»⁄È≈
“Â’Ì≈Â∆ ÍÃ’≈ÙÈ ÏÈ≈Ò≈” Á≈ ¡≈ÈÒ≈¬∆È ÏÀ∫’
ı≈Â≈ Èß Ï  @EI DA@ A@@ @BI C@ ‘À Õ
˙∆¡À∫‡Ò ÏÀ∫’ ¡≈¯ ’Ó√ Á∂ «¬√ ı≈Â≈ ÈøÏ
«Úº⁄ Â∞√∆∫ ÍÀ√∂ ‹Ó∑≈ ’Ú≈’∂ Ú∆ «Ú«◊¡≈È ‹Ø ¡≈͉∂
ÿ Ò◊Ú≈ √’Á∂ ‘Ø ‹ª «’Â≈Ϫ Ó≥◊Ú≈ √’Á∂ ‘ØÕ Â∞√∆∫
√≈ȱø ‡ÀÒ∆¯ØÈ ≈‘∆∫ ‹ª «Ò÷Â∆ «¬‘ √»⁄È≈ Á∂‰∆ ‘À
«’ ¡√∆∫ ÍÀ√∂ ‹Ó∑≈ ’Ú≈ «ÁºÂ∂ ‘ÈÕ
43 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 îÔÅé ÇòÇ×ÁÅéÆ âÅÕàð Ü×çÆô Ú¿çð ì¯Ã
‚≈’‡ ‹◊Á∆Ù ⁄ø Á  ÏØ √ √ø √ ≈ Íà « √º Ë
ÏÈ√ÍÂ∆ «Ú«◊¡≈È∆ ‘ج∂ ‘ÈÕ ¿∞‘ Í«‘Ò∂ Ì≈Â∆
«Ú«◊¡≈È∆ √È «‹È∑ª ˘ ≈«¬Ò √Ø√≈«¬‡∆ Á∂ ÎÀÒØ
⁄π‰∂ ‹≈‰ Á≈ Ó≈‰ ÍÃ≈Í ‘Ø«¬¡≈Õ ¿∞È∑ª Á≈ ‹ÈÓ
C@ ÈÚøÏ, AHEH ¬∆: ˘
Ïø ◊ ≈Ò Íà ª  Á∂ „≈’≈
«˜Ò∑∂ Á∂ «Í≥‚ ≈Û∆÷≈Ò
«Ú÷∂ ‘Ø « ¬¡≈Õ ¿∞ È ∑ ª Á∂
‹ÈÓ √Ó∂∫ ¿∞È∑ª Á∂ «ÍÂ≈
Ùà ∆ Ì◊Ú≈È ⁄ø Á  ÏØ √
¯∆Á’Ø ‡ «Ú÷∂ ¿∞ µ ⁄
¡«Ë’≈∆ «ÈÔπ’ √È,
‹Ø «’ «Áz Û «¬≈Á∂ Á∂
Ó≈Ò’ √ÈÕ ¿∞ È ∑ ª Á∆
Ó≈Â≈ Ï≈Ó≈ √πøÁ∆ Ì≈Â∆
√ø √ «¥Â∆ È≈Ò ¡Ê≈‘
«Í¡≈ ’È Á≈
«ÈÓ≈‰ ’È Òº ◊ ∂ Õ
Ì≈Â∆ √ø √ «¥Â∆ ¡Â∂
√º«Ì¡≈⁄≈ È≈Ò Ï≈Ò’
ÏØ √ ˘ ‹Ø Û È ÷≈Â
Ó≈«Í¡ª È∂ ¿∞√ ˘ «¬º’ Í∂∫‚± Í≈·Ù≈Ò≈ «Ú÷∂ ÍÛ∑È∂
Í≈«¬¡≈, «‹ºÊ∂ ‘ØȪ Ó˜Á»ª, ’≈«Ó¡ª ¡Â∂ «’√≈Ȫ
Á∂ Ϻ⁄∂ ÍÛ∑Á∂ √ÈÕ ¿∞‘ Ó≈ Ì≈Ù≈ Ïø◊Ò≈ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ
ÏÛ∆ «ÁÒ⁄√Í∆ È≈Ò ’È Òº◊∂Õ «Í≥‚ «Ú⁄ ÍÙ»-
Í≥¤∆¡ª, ÍΩ«Á¡ª ¡Â∂ ’∞Á Á∂ √øÍ’ «Ú⁄ «‘‰
√Ó∂∫ ¿∞È∑ª Á∂ ÓÈ «Ú⁄ ’¬∆ Â∑ª Á∂ «Ú⁄≈ ¯πÁ∂,
‹Ø Ï≈Á «Ú⁄ ¿∞È∑ª Á∂ ÏÈ√ÍÂ∆ «Ú«◊¡≈È∆ ωÈ
√Ó∂∫ √‘≈¬∆ ‘ج∂Õ
AF √≈Ò Á∆ ¿∞Ó «Ú⁄ ¿∞È∑ª Ú˜∆¯≈ ÍÃ≈ÍÂ
’’∂ Á√Ú∆∫ Á≈ «¬Ó«Â‘≈È Í≈√ ’∆Â≈Õ Ï≈¡Á «Ú⁄
¿∞È∑ª √∂∫‡ ‹∂Ú∆¡ ’≈Ò‹ ’Ò’ºÂ≈ ÂØ∫ ◊∂‹»¬∂ÙÈ
’∆Â∆Õ ¿∞È∑ª È∂ AHHE ¬∆: «Ú⁄ ¶‚È Ô±È∆Ú«√‡∆
ÂØ∫ Ï∆. ¡À√. √∆. Á∆ «‚◊∆ ÍÃ≈Í ’∆Â∆Õ ¶‚È ÂØ∫
Ú≈Í√∆ ¿∞Íø ¿∞È∑ª È∂ ’Ò’ºÂ≈ ÍÃÀ‹∆‚À∫√∆ ’≈Ò‹
«Ú⁄ ÌΩ«Â’ «Ú«◊¡≈È Á∂ ÍÃØÎÀ√ Á∆ ÈΩ’∆ ’ Ò¬∆Õ
¿∞√ √Ó∂∫ ‘ØȪ ÷∂Âª Á∆ Â∑ª «√º«÷¡≈ Á∂ ÷∂Â «Ú⁄
Ú∆ Ì≈Â∆¡ª È≈Ò «ÚÂ’≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ Ì≈Â∆
ÍÃ Ø Î À √ ª ¡Â∂ ‘Ø  ’Ó⁄≈∆¡ª ˘ ¡≥ ◊ ∂ ˜
’Ó⁄≈∆¡ª/¡«Ë’≈∆¡ª Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ ÿº‡ ÂÈ÷≈‘ª
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
«ÁºÂ∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª √ÈÕ ÍÃØÎÀ√ ÏØ√ È∂ «¬√ «ÚÂ’∂
Í»‰ ¡Â∂ È≈-Ï≈Ï∆ Á∂ «ÚØË «Úº⁄ «ÏȪ ÂÈ÷≈‘
Ò¬∂ ‘∆ ¡≈͉∂ ¡«Ë¡≈ÍÈ ’≈‹ ˘ Í»∆ «ÈÙ·≈
¡Â∂ ÂÈÁ∂‘∆ È≈Ò ‹≈∆ º«÷¡≈Õ √’≈ ˘ ¿∞È∑ª
Á∂ ‘º· ¡º◊∂ fiπ’‰≈ «Í¡≈Õ
«ÂøÈ √≈Ò «Íº¤Ø∫ ¿∞‘Ȫ ˘
Í»  ∆ ÂÈ÷≈‘ Ô’Óπ Ù Â
«ÁºÂ∆ ◊¬∆ ¡Â∂ ¿∞È∑ª ˘
√Ê≈¬∆ ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ
«¬√∂ ¡√∂ ÁΩ≈È ‘∆ ¿∞È∑ª
Á∆ Ù≈Á∆ ‹ÈÚ∆ AHHG
¬∆: «Úº⁄ √Ã∆ Áπ◊≈ ÓØ‘È
Á≈√ Á∆ √ÍπºÂ∆ ¡ÏÒ≈
Á≈√ È≈Ò ‘Ø ◊¬∆Õ ¿∞È∑ª
Á∆ ÍÂÈ∆ È∂ ÏÛ≈ √≈Ê
«ÁºÂ≈Õ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∆
ÍÂÈ∆ √Ó∂  Ì≈ Á∂
Íà « √º Ë Ë≈«Ó’ ¡Â∂
«√º « ÷¡≈ √Ê≈Ȫ Á∆
Ô≈Â≈ ’∆Â∆Õ ¿∞ ‘
√ÓfiÁ∂ √È «’ √≈‚∂
¡Â∆ «Úº⁄ ‡À’«√Ò≈ ¡Â∂ È≈¶Á≈ Ô±È∆Ú«√‡∆¡ª
Á≈ «¬«Â‘≈√ ‘ÀÕ Ì≈ Á∂ ¿∞µ‹Ò Ì«Úº÷ Á∂ Ò¬∆ √≈‚∂
«Ú«Á¡’ ¡Á≈«¡ª ¡Â∂ Ô±È∆Ú«√‡∆¡ª Á≈ ͺË
«ÚÙÚ ˘ ¡◊Ú≈¬∆ Á∂‰ Ú≈Ò≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ ¿∞‘
ø◊ ¡Â∂ È√Ò∆ «ÌøÈ-Ì∂Á Á∂ «÷Ò≈¯ √ÈÕ
AHIE ¬∆: «Ú⁄ ¿∞È∑ª È∂ «Ú«◊¡≈È √ÏøË∆
’¬∆ ÷Ø‹ ÌÍ» Ò∂÷ «Ò÷∂Õ ¿∞È∑ª Á∂ «Ï‹Ò∆ √ÏøË∆
«Ò÷∂ Ò∂÷ “≈«¬Ò √Ø√≈«¬‡∆ ¡≈¯ ¶‚È” «Ú⁄ ¤Í∂Õ
«¬È∑ª Ò∂÷ª ÂØ∫ ÍÃ√øÈ ‘Ø ’∂ √Ø√≈«¬‡∆ È∂ «Ú«◊¡≈È’
÷Ø‹ª ’È Ò¬∆ ¿∞È∑ª ˘ «ÚÙ∂Ù Ú˜∆¯≈ «ÁºÂ≈Õ ¿∞È∑ª
Á∂ «Ò÷∂ Ò∂÷ “‹ÈÒ ¡≈¯ ¬∂Ù∆¡≈«‡’ √Ø√≈«¬‡∆ ¡≈¯
Ïø◊≈Ò” «Ú⁄ Ú∆ ¡’√ ¤ÍÁ∂ «‘øÁ∂Õ Ï≈¡Á «Ú⁄
÷Ø ‹ ’≈‹ª Ò¬∆ Ïø ◊ ≈Ò √’≈ È∂ Ú∆ ¿∞ È ∑ ª Á∆
¡≈«Ê’ √‘≈«¬Â≈ ’∆Â∆Õ ‚≈. ÏØ√ Ò’∆ Á∂ ¯’∆
È‘∆∫ √È, ¿∞‘ ¡≈˜≈Á √Ø⁄‰∆ Á∂ Ó≈Ò’ √ÈÕ ÈÚ∂∫
÷Ø‹ ’≈‹ª Áπ¡≈≈ Ì≈ Á∂ ◊ΩÚ «Ú⁄ Ú≈Ë≈ ’È
Á∆ ¿∞È∑ª Á∆ ÓÈ «Ú⁄ ÍÃÏÒ «¬º¤≈ √∆Õ ÷Ø‹ ’≈‹ª
Á∂ Ò¬∆ ‚≈. ÏØ√ È∂ ¡≈͉∂ ÁØ√ª «ÓºÂª Á∂ √«‘ÔØ◊
È≈Ò «¬º’ «Èº‹∆ ÍÃÔØ◊Ù≈Ò≈ ÿ «Ú⁄ ‘∆ √Ê≈ÍÂ
44 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ’ Ò¬∆Õ AHIF «Ú⁄ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∆ ÈÚ∆∫ ÷Ø‹
˘ ÍÃ’≈«Ù ’∆Â≈Õ ¶‚È Ô±È∆Ú«√‡∆ È∂ ¿∞‘Ȫ Á∂
÷Ø‹ ’≈‹ª ˘ Óπº÷ º÷Á∂ ‘ج∂ ‚≈’‡ ¡≈¯ √≈«¬ø√
Á∆ ¿∞Í≈Ë∆ È≈Ò √ÈÓ≈«È ’∆Â≈Õ ‹◊Á∆Ù ⁄øÁ
ÏØ√ È∂ AHIE «Ú⁄ Ï∂Â≈ Á∂ Â≈ Á∆ ÷Ø‹ ’∆Â∆ ¡Â∂
«¬√ Á≈ √¯Ò ÍÃÁÙÈ Ïø◊≈Ò Á∂ ◊ÚÈ Á∂ √≈‘Ó‰∂
’ «Ú÷≈«¬¡≈ √∆Õ «¬√∂ √Ó∂∫ «¬‡Ò∆ Á∂ «Ú«◊¡≈È’
Ó≈’Ø È ∆ ¡Â∂ ¡Ó∆’È «Ú«◊¡≈È∆ Ú∆ ¡«‹‘∂
¡≈«ÚÙ’≈ «Ú⁄ ‹π‡∂ ‘ج∂ √ÈÕ Ì≈ Á∆ ◊πÒ≈Ó∆
√Á’≈ «¬√ ¡≈«ÚÙ’≈ Á≈ «√‘≈ Ó≈’ØÈ∆ Á∂ «√
Ϻ«fi¡≈ ¡Â∂ ¿∞È∑ª È∂ «¬√ ˘ ¡≈͉∂ Ȫ «‹√‡‚
’Ú≈ «Ò¡≈Õ
Ï≈¡Á «Ú⁄ ‹◊Á∆Ù ⁄øÁ ÏØ√ È∂ ÏÈ√ÍÂ∆
«Ú«◊¡≈È √ÏøË∆ ÷Ø‹ ’’∂ √≈∆ ÁπÈ∆¡ª ˘ ‘À≈È
’ «ÁºÂ≈Õ ‚≈. ÏØ√ È∂ ÷Ø‹ ’≈‹ª ≈‘∆∫ ÏÈ√ÍÂ∆
˘ ÍÃ≈‰Ë≈∆ «√ºË ’∆Â≈Õ ¿∞È∑ª «√ºË ’∆Â≈ «’ πº÷ª,
ÍΩ«Á¡ª ¡Â∂ ÏÈ√ÍÂ∆ «Ú⁄ Ú∆ ‹∆ÚÈ ‘ÀÕ «¬‘ Ú∆
√≈∆¡ª ‹∆ÚÈ «’«¡≈Úª ÓÈ∞º÷ª Á∆ Â∑ª ‘∆ ’Á∂
‘ÈÕ ¿∞È∑ª È∂ «¬º’ ÔøÂ À‹ØÈÀ∫‡ «’≈‚ ¬∆‹≈Á
’∆Â≈Õ «¬√ ÔøÂ ≈‘∆∫ ¿∞È∑ª È∂ «√ºË ’∆Â≈ «’ ÍΩÁ∂
Ú∆ ‹∆Ú ‹ø»¡ª Úª◊ √»÷Ó ¤Ø‘ª ˘ ¡È∞ÌÚ ’Á∂
‘ÈÕ AI@F ¬∆: «Ú⁄ ¿∞È∑ª È∂ ÍΩ«Á¡ª Á∆ ⁄∂ÂÈÂ≈
√ÏøË∆ «¬º’ Íπ√Â’ “ÍÒª‡ À√ͪ√” «Ò÷∆Õ ‚≈’‡
ÏØ√ Á∆ ÏÈ√ÍÂ∆ «Ú«◊¡≈È √ÏøË∆ Á»√∆ Úº‚∆ ’≈„
¥À√’Ø◊Ã≈¯ √∆Õ ¥À√’Ø◊Ã≈¯ Áπ¡≈≈ ÍΩÁ∂ Á∂ «Ú’≈√
Á∆ Á ÍÃÂ∆ √À«’ø‚ Ó≈Í∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ
AI@B ¬∆: «Ú⁄ ÍÀ«√ «Ú⁄ ‘ج∆ «Ú«◊¡≈È
’≈ÈÎø√ «Ú⁄ ¿∞È∑ª È∂ Ì≈ Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’∆Â∆Õ
AI@B ¬∆: «Úº⁄ ¿∞È∑ª ˘ Îª√ Á∆ «Î‹∆’Ò √Ø√≈«¬‡∆
Á≈ ÓÀ∫Ï ⁄π«‰¡≈ «◊¡≈Õ ¡≈’√ÎØ‚ ¡Â∂ ’À∫Ï«‹
Ô±È∆Ú«√‡∆¡ª «Ú⁄ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∆¡ª ÷Ø‹ª √ÏøË∆
Ì≈ÙÈ «ÁºÂ∂Õ Ô±Í ¡Â∂ ¡Ó∆’≈ «Ú⁄ ¿∞È∑ª ‘Ø Ú∆
’¬∆ Ô± È ∆Ú«√‡∆¡ª «Ú⁄ ¡≈͉∂ ÷Ø ‹ ÌÍ» 
«Ú«◊¡≈È’ Ì≈ÙÈ «ÁºÂ∂ ¡Â∂ Ì≈ Á≈ Ȫ ΩÙÈ
’∆Â≈Õ Á∂Ù Í‰ ”Â∂ ’Ò’ºÂ≈ Ô±È∆Ú«√‡∆ È∂ ¿∞È∑ª
˘ ‚≈’‡ ¡≈¯ √≈«¬ø√ Á∆ «‚◊∆ È≈Ò √ÈÓ≈«È¡≈Õ
AIAC ¬∆: «Ú⁄ Í≥‹≈Ï Ô±È∆Ú«√‡∆ ÚºÒØ∫ ¿∞È∑ª ˘
¿∞⁄∂⁄∂ ÂΩ ”Â∂ Ì≈ÙÈ Á∂‰ Ò¬∆ ÏπÒ≈«¬¡≈ «◊¡≈ ¡Â∂
AB@@ πͬ∂ Ì∂∫‡ ’∆Â∂ ◊¬∂Õ ¿∞È∑ª È∂ «¬‘ ’Ó Í≥‹≈Ï
Ô± È ∆Ú«√‡∆ ˘ «Ú«◊¡≈È’ ÷Ø ‹ ª ’ ‘∂ «’√∂
‘Ø ‰ ‘≈ «Ú«Á¡≈Ê∆ ˘ Íà  ∆ Ó‘∆È≈ A@@ π Í ¬∂
Ú˜∆¯≈ Á∂‰ Ò¬∆ Ú≈Í√ ’ «ÁºÂ∆Õ
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
AIAA ¬∆: «Ú⁄ Ïø◊≈Ò √’≈ ÚºÒØ∫ ¿∞È∑ª
˘ √∆. ¡≈¬∆. ¬∆. ¡Â∂ AIAF «Ú⁄ √∆.¡À√. ¡≈¬∆.
¡Â∂ AIAG «Ú⁄ √ Á∆ ¿∞Í≈Ë∆ È≈Ò «ÈÚ≈«˜¡≈
«◊¡≈Õ ¿∞ È ∑ ª C@ ÈÚø Ï , AIAG ˘ ÏØ √ «√⁄
«¬ø√‡∆«⁄¿±‡ ’Ò’ºÂ≈ «Ú÷∂ ÷ØÒ∑’∂ ’ΩÓ ˘ ¡«ÍÂ
’∆Â≈Õ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∆ È∂’ ’Ó≈¬∆ «Ú⁄Ø∫ Í≥‹ Òº÷
π Í ¬∂ «¬√ √ø √ Ê≈ ˘ Á≈È «Áº  ∂ Õ ‚≈’‡ ÏØ √ È∂
¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ ’≈Ò «Ú⁄ Á√ Ú≈ Ô±Í Á∆ Ô≈Â≈
’∆Â∆Õ ¡≈͉∂ Ô±Í Á∂ ÁΩ«¡ª ÁΩ≈È ¿∞È∑ª È∂ ¶‚È,
Ï«ÒÈ, ÍÀ « √ ¡Â∂ «Ú¡≈È≈ ¡≈«Á Ù«‘ª «Ú⁄
¡≈͉∂ Ì≈Ù‰ «ÁºÂ∂Õ «Ú«◊¡≈È Á∂ ÷∂Â «Ú⁄ ¿∞È∑ª
Á∆¡ª ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª ˘ Óπº÷ º÷Á∂ ‘ج∂ ¿∞È∑ª ˘ ¡’À‚Ó∆
¡≈¯ √≈«¬ø√ «Ú¡≈È≈ Á≈ ÓÀ∫Ï ⁄π«‰¡≈ «◊¡≈Õ AIBH
¬∆: «Ú⁄ «¬Ò≈‘≈Ï≈Á Ô± È ∆Ú«√‡∆ È∂ ¿∞ È ∑ ª ˘
‚≈’‡ ¡≈¯ √≈«¬ø√ Á∆ «‚◊∆ ÍÃÁ≈È ’∆Â∆Õ
‚≈’‡ ≈«ÏøÁ È≈Ê ‡À◊Ø ‹◊Á∆Ù ⁄øÁ
ÏØ√ Á∂ ÍÓ «ÓºÂª «Úº⁄Ø∫ √ÈÕ ≈‹≈ ≈Ó ÓØ‘È ≈¬∂
¡Â∂ √Ú≈Ó∆ «ÚÚ∂’≈ÈßÁ È≈Ò Ú∆ ¿∞È∑ª Á≈ Ó∂Ò ‹ØÒ
√∆Õ ‚≈. ÏØ√ ˘ Ïø◊≈Ò∆ √≈«‘ ÍÛ∑È Á≈ ¡Ê≈‘ ÙΩ’
√∆Õ ¿∞È∑ª Á∆¡ª √≈«‘Â’ π⁄∆¡ª √Á’≈ ‘∆ AIAA
¬∆: «Ú⁄ ¿∞È∑ª ˘ Ïø◊≈Ò∆ √≈«‘ ÍÃ∆ÙÁ Á≈ ÍÃË≈È
⁄π ‰ «Ò¡≈ «◊¡≈ √∆Õ ‚≈. ÏØ √ Á∆ ¡≈Ëπ « È’
«Ú«◊¡≈È ˘ Úº‚ÓºπÒ∆ Á∂‰ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª È∂ A@ Íπ√Â’ª
«Ú«◊¡≈È Á∆ fiØÒ∆ Í≈¬∆¡ªÕ
BC ÈÚøÏ, AICG ˘ «‘Á∂ ◊Â∆ Á∂ Î∂Ò∑
‘Ø ‹≈‰ ’’∂ Ì≈ Ó≈Â≈ Á∂ Ó‘≈È √ͱ ‚≈. ÏØ√
¡≈͉∆ ‹∆ÚÈ Ô≈Â≈ √Ó≈Í ’ ◊¬∂Õ ‚≈. ÏØ√
Á∆ «◊‰Â∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂ Ó‘≈È «Ú«◊¡≈È∆¡ª «Ú⁄
’∆Â∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∆¡ª ÷Ø‹ª ≈‘∆∫ ‹∆Ú-
‹ø±¡ª ¡Â∂ ÍΩ«Á¡ª Ï≈∂ ’¬∆ «√˪ ÷Ø‹∂Õ ¿∞È∑ª
Á∂ ÷Ø‹∂ ‘ج∂ «√˪ ÷∂Â∆Ï≈Û∆ ¡Â∂ Ï≈@ˆÏ≈È∆ Ò¬∆
Ï‘π  Ò≈‘∂ Ú ø Á √≈Ï ‘Ø ¬ ∂ ‘ÈÕ ¡«‹‘∂ Ó‘≈È
«Ú«◊¡≈È∆ ˘ ‘ Ì≈ Ú≈√∆ ÈÓ√’≈ ’Á≈ ‘ÀÕ
-ÁÒ‹∆ ≈¬∂ ’≈Ò∆¡≈
«√ÚÒ ‘√ÍÂ≈Ò, ˜∆≈
““√≈‚≈ ¿∞Á∂Ù : ´º‡ ¡Â∂ ‹Ï Á≈ È≈Ù”” Â’Ù∆Ò,
«¬È’Ò≈Ï∆ ¡Â∂ ‘Ø  ¡◊ª‘ÚË» È≈‡’ª,
’Ø∆˙◊Ã≈Î∆¡ª ¡Â∂ ◊∆ √ø◊∆ Ҭ∆ √øÍ’ ’ØÕ
ÒØ’ ’Ò≈ Ó≥⁄ ˜∆≈ («‹:)
«ÈÁ∂Ù’ :- Ó∂ÿ ≈‹ ºÒ≈
ÓØÏ≈«¬Ò :- IHEEH-C@D@@
45 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 ÿ‡∆¡≈ «’√Ó Á≈ ““ËØ÷∂Ï≈˜ ‹ØÂÙ∆””
‹ØÂÙ∆¡ª Ï≈∂ ‹∂ ◊ºÒ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ ª «¬‘ √≈‚∂
√Ó≈‹ ˘ ´º‡‰ Ú≈Ò∂ ⁄Øª, ‚≈’±¡ª ¡Â∂ ÏÁÓ≈Ùª È≈ÒØ∫ Ú∆
ÚºË ıÂÈ≈’ √≈Ï ‘øπÁ∂ ‘ÈÕ Í «Î Ú∆ ’˘È Á∂ ÷Ú≈Ò∂
«¬È∑ª ˘ ´º‡‰ Á∂ ‹πÓ «Ú⁄ ’Á∂
Ú∆ «◊ïÂ≈ È‘∆∫ ’Á∂Õ ‹≈Á»◊ª
Â∂ Ï≈«Ï¡ª Á≈ ‘∆ Á»‹≈ »Í ‘È
“‹ØÂÙ∆”Õ «‹Ú∂∫ ‹≈Á»◊ Â∂ Ï≈Ï∂
√≈‚∂ √Ó≈‹ ˘ ´º‡ ’∂ Òº’Û ˘
Òº◊∆ ÿπ‰ Úª◊ ¡≥ÁØ-¡øÁ ‘∆
÷Ø÷Ò≈ ’Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘È, ¿∞√∂ Â∑ª
‘∆ ‹ØÂÙ∆ Ú∆ √≈˘ ´º‡ ’∂ √≈‚∂
ͺ Ò ∂ ◊∆Ï∆, Ï∂  Ø ˜ ◊≈∆ Â∂
¡ÈÍÛ∑Â≈ Í≈¿∞‰ «Ú⁄ «Íº¤∂ È‘∆∫
‘‡Á∂Õ «‹√ ’≈È Áπ÷ º ª-Â’Ò∆¯ª
¡Â∂ ÍÃ∂Ù≈È∆¡ª √≈‚≈ «Íº¤≈ È‘∆∫
¤º‚Á∆¡ª ¡Â∂ «¬‘ ‹ØÂÙ∆ ¡Â∂
Ï≈Ï∂ √≈˘ √≈∆ ¿∞Ó Ò¬∆ ¡≈͉≈
Ó≈È«√’ ◊πÒ≈Ó Ï‰≈ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ √≈‚∆ ÷»È Í√∆È∂ Â∂ «Ó‘ÈÂ
Á∆ ’Ó≈¬∆ ‘ÛºÍ ’Á∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «Î Ú∆ ¡√∆∫ «¬È∑ª ‹ØÂÙ∆¡ª
Â∂ Ï≈«Ï¡ª ˘ ◊Ò ȑ∆∫ ’«‘øÁ∂Õ
ÓÀ∫ «¬º’ Â’Ù∆Ò Â∂ «Ú«◊¡≈È’ √Ø⁄ ’≈È √≈∂
‘∆ ‹ØÂÙ∆¡ª, Ï≈«Ï¡ª ¡Â∂ ‹≈Á»◊ª Á∆¡ª ⁄Ò≈’∆¡ª ¡Â∂
«¬È∑ª Á∆¡ª ’≈Ò∆¡ª ’±ª Á≈ ÍÁ≈Î≈Ù ’È
«Ú⁄ «ÚÙÚ≈√ º÷Á≈ ‘ª ª ‹Ø Ó∂∂ √Ó≈‹ Á∂ ◊∆Ï
¡Â∂ ÌØÒ∂ Ì≈Ò∂ ÒØ’ «¬È∑ª Á∂ ⁄πø◊Ò «Ú⁄ È≈ Î√‰
¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª ÍÃÙ ∂ ≈È∆¡ª Á≈ ‘ºÒ «Ú«◊¡≈È’ Â∂
Â’Ù∆Ò Â∆’∂ È≈Ò ÒºÌ √’‰Õ ‹ØÂÙ∆¡ª, Ï≈«Ï¡ª ¡Â∂
‹≈Á»◊ª Á∂ ÒÛ Òæ◊ ’∂ ª ¡√∆∫ ¡≈͉∆ «˜øÁ◊∆ ‘∆ È’
ω≈ ÒÀ∫Á∂ ‘ª ÓÀ∫ «¬º’ ¡«‹‘∂ ‹ØÂÙ∆ ˘ ‹≈‰Á≈ ‘ª ‹Ø ¡≈͉∂
‘∆ «ÙÂ∂Á≈ª ˘ ´º‡ ’∂ ¿∞È∑ª Á∆ «˜øÁ◊∆ ˘ È’ ω≈¿∞‰
ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆ ¿∞È∑ª Á∆ Șª «Ú⁄ «¬º’ Ó‘≈È ÍπÙ Ï«‰¡≈
‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ ¡≈˙ ¿∞√ ‹ØÂÙ∆ Ï≈∂ Ó∂∂ ¡≈͉∂-¡≈Í È≈Ò Ú≈Í∂
√ÚÀ ˜Ï∂ ÂØ∫ Ï≈¡Á «Ú⁄≈ ’∆¬∂ ’∂ ‹ØÂÙ∆ «’øÈ∂ ÿ‡∆¡≈
«’√Ó Á∂ ’Ó∆È∂ Â∂ ËØ÷∂Ï≈˜ ‘øπÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ ‹Ï∂ ÂØ∫ Ï≈¡Á
ÓÀ∫ «¬‘ ‹≈ȉ «Ú⁄ ’≈ÓÔ≈Ï ‘Ø«¬¡≈ ‘ª «’ ‹ØÂÙ∆¡ª ¡Â∂
Ï≈«Ï¡ª Ó◊ Òº◊‰ Ú≈Ò∂ ◊∆Ϫ Â∂ ÌØÒÌ ∂ ≈Ò∂ ÒØ’ª Á≈ «¬º’-
«¬º’ ’≈È ‘À, ¿∞‘ ‘À “«◊¡≈È” Á∆ ÿ≈‡Õ
Í∂∫«‡ø◊ Á≈ ’øÓ ’Á≈ ‘؉ ’≈È Ó∂∂ «˜¡≈Á≈Â
’øÓ ÓØÏ≈«¬Ò ÎØÈ ¿∞µÍ ‘∆ Ïπº’ ‘øπÁ∂ ‘ÈÕ «‹√ ’øÓ «Ú⁄ ÓÀ∫
Î؇¡Ø ª ω≈¿∞∫Á≈ ‘ª ¡Â∂ ÏØ‚ Ú∆ «Ò÷Á≈ ‘ª ¡Â∂ Ó∂≈ ؘ◊≈
⁄ÒÁ≈ «‘øÁ≈ ‘ÀÕ «¬º’ «ÁÈ Ó∂∂ ÓØÏ≈«¬Ò ÎØÈ Á∆ «ø◊ Úº‹∆Õ
‹ÁØ∫ ÓÀ∫ ÎØÈ √π‰È Ò¬∆ ⁄≈¨ ’∆Â≈ ª «¬º’ Ì≈∆ ‹‘∆ ¡≈Ú≈˜
Ó∂≈ È≈Ó ‹≈ȉ Ò¬∆ ¿∞ÂÙ’ √∆Õ «¬‘ ¡≈Ú≈˜ «’√∂ ¡≈ÁÓ∆
Á∆ √∆, ¡≈Ú≈˜ «¬√ Â∑ª √∆, ““’Ω‰ «‹øÁ∆ Í∂∫‡?”” ÓÀ∫ ¡º◊Ø∫
‹Ú≈Ï «Ú⁄ «’‘≈, ““‹∆ ‘ª, ÓÀ∫ «‹øÁ∆ Í∂∫‡ ÏØÒÁ≈ ‘ª”” «Î
¿∞√È∂ ¡≈«÷¡≈Õ ““ÓÀ∫ «Í≥‚ ÓΩÒ∆ ÂØ∫ ‹Ø Â∞‘≈‚∂ «Í≥‚ «Ï’ª Á∂
È∂Û∂ ‘∆ ‘À ¿∞µÊØ∫ «¬º’ ‹ØÂÙ∆ ÏØÒÁ≈ ‘ª”” ÓÀ∫ «Î ¡≈«÷¡≈, ““‘π’Ó
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
’Ø, ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∂ Ò¬∆ ’∆ ’ √’Á≈ ‘ªÕ”” ‹ØÂÙ∆ È∂ ¡≈«÷¡≈
«’ ““ÓÀ∫ ÁØ «ÁÈ Í«‘Òª ‘∆ ¡≈͉∂ «ÙÂ∂Á≈ª Á∂ √«‘ÔØ◊ È≈Ò
«¬º’ Ó’≈È «’≈¬∂ Â∂ ÒÀ «Ò¡≈ ‘À ¡Â∂ ‹Ø«ÂÙ Á≈ ’øÓ ⁄≈¨
’ º«÷¡≈ ‘ÀÕ ÓÀ∫ ‘π‰ Â∞‘≈‚∂ ’ØÒ∫Ø
‹≈‰-Í«‘⁄≈‰ Ò¬∆ ‹Ø«ÂÙ Ï≈∂
Ó’≈È ¿∞µÍ Í∂∫«‡ø◊ ÏØ‚ ⁄≈‘øÁ π ≈
‘ªÕ ’øË ¿∞µÍ Úº‚∂-Úº‚∂ ¡º÷ª
«Ú⁄ “‹Ø«ÂÙ ’∂∫Á” «Ò÷Ú≈¿∞‰≈
‘ÀÕ ‹∂’ Â∞‘≈‚∂ ’ØÒ ’ºÒ∑ ‡≈¬∆Ó
‘À ª Â∞√∆∫ ¬∂Ê∂ ¡≈ ‹≈˙Õ”” ‹ØÂÙ∆
È∂ ¡≈͉≈ Í»≈ ÍÂ≈ ÓÀ˘ ÎØÈ ¿∞µÍ
‘∆ Áº√ «ÁºÂ≈Õ
Ì≈Ú∂∫ ÓÀ∫ «¬º’ Â’Ù∆Ò Â∂
«Ú«◊¡≈È’ √Ø⁄ ’≈È ‹ØÂÙ∆¡ª
Á∆ ÓÙ‘»∆ ’È «Ú⁄ «ÚÙÚ≈√
È‘∆∫ ’Á≈, ÓÀ∫ ª «¬È∑ª Á∂ ÏØ‚
«Ó‡≈¿∞‰ Ò¬∆ ‘ √øÌÚ ’Ø«ÙÙ
’Á≈ «‘øÁ≈ ‘ª ª ‹Ø ÌØÒ- ∂ Ì≈Ò∂ Â∂ ◊∆Ï ÒØ’ «¬È∑ª Á∂ ⁄ø◊ π Ò
«Ú⁄ Î√‰ ÂØ∫ Ï⁄∂ «‘‰ Í «Î Ú∆ ؘ◊≈ ˘ «Ë¡≈È «Ú⁄
º÷Á∂ ‘ج∂ ÓÀ˘ «¬È∑ª ËØ÷∂Ï≈˜ ‹ØÂÙ∆¡ª Á∆ ÓÙ‘»∆ ’È Ò¬∆
ӘϻÈ ’øÓ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ‘ÀÕ Í «Î Ú∆ ÓÀ∫ ‹ÁØ∫ ‹ØÂÙ∆¡ª
¡Â∂ Ï≈«Ï¡ª Á∆ ÓÙ‘»∆ Ò¬∆ ÏØ‚ «Ò÷ ’∂ ÌØÒ∂ Ì≈Ò∂ Â∂ ◊∆Ï
¡≥Ë«ÚÙÚ≈√∆ ÒØ’ª ˘ ‹≈‰± ’Ú≈¿∞∫Á≈ ‘ª ª ÓÀ∫
«‹øÁ∆ Í∂∫‡ ¡≈͉∂-¡≈Í ˘ Â’Ù∆Òª Â∂ «Ú«◊¡≈È’ª Á≈ √Ì
ÂØ∫ Úº‚≈ ÁπÙÓ‰ Ó«‘√»√ ’ «‘≈ ‘øÁ π ≈ ‘ª ‹Ø ÌØÒ- ∂
Ì≈Ò∂, ◊∆Ï, «Ó‘ÈÂ∆ ¡Â∂ ¡≥Ë«ÚÙÚ≈√∆ ÒØ’ª ˘
«¬È∑ª ËØ÷Ï ∂ ≈˜ ‹ØÂÙ∆¡ª ¡Â∂ Ï≈«Ï¡ª Á∂ ⁄ø◊ π Ò «Ú⁄ Î√≈¿∞‰
Ò¬∆ ¿∞È≈ ‘∆ ◊πÈ≈‘◊≈ √≈Ï ‘øπÁ≈ ‘À, «‹øÈ≈ «¬‘ ËØ÷∂Ï≈˜
‹ØÂÙ∆ Â∂ Ï≈Ï∂Õ
Á»‹∂ ‘∆ «ÁÈ ÓÀ∫ ‹ØÂÙ∆ ’ØÒ ¿∞√Á∂ «Í≥‚ ÓΩÒ∆ ‹Ø
Î◊Ú≈Û∂ Á∂ ȘÁ∆’ ‘À ‹≈ Í‘ø«π ⁄¡≈Õ ‹ØÂÙ∆ Á∂ ’Ó∂ Á∂ Ï≈‘
Ï‘∞ √≈∆¡ª ¡Ωª Á∆¡ª ‹πºÂ∆¡ª ¡Â∂ √À∫‚Ò Í¬∂ √ÈÕ ÓÀ∫
√Ófi «◊¡≈ «’ ¡º‹ ‹ØÂÙ∆ ’ØÒ Ï‘π √≈∆¡ª Ú«‘Ó∆ Â∂
¡≥Ë«ÚÙÚ≈√∆ ¡Ωª Á≈ «¬’º· ‹Ó∑≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À ‹Ø «¬√ ËØ÷Ï ∂ ≈˜
‹ØÂÙ∆ ’ØÒ ¡≈͉∆¡ª √Óº«√¡≈Úª Á≈ ‘ºÒ ’≈¿∞‰ Ò¬∆
Ø ¡≈¬∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘ÈÕ ‹ØÂÙ∆ È∂ ¡≈͉∂ ’Ó∂ Á∂ Ï≈‘ ÁÚ≈˜∂
¡º◊∂ Ò≈Ò ’ºÍÛ∂ È≈Ò ÍÁ≈ ’ º«÷¡≈ √∆Õ ‹ÁØ∫ ÓÀ∫ ÍÁ≈
⁄π’
º ’∂ ¡≥Á «◊¡≈ ª ‹ØÂÙ∆ ˜Ó∆È ¿∞µÍ «Ú¤≈¬∆ ‘ج∆ Á∆
¿∞µÍ ÏÀ·≈ ¡Ωª Á∂ ‘ºÊª Á∆¡ª Ò’∆ª Á∂÷ «‘≈ √∆Õ «¬√Á∂
’ØÒ «¬º’ Òº’Û∆ Á≈ ¤Ø‡≈ «‹‘≈ Ó≥Á ω≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆
«‹√ «Ú⁄ Ë»¯ ¡Â∂ Á∆Ú∂ Á∆ ‹Ø ‹◊ ‘∆ √∆Õ ¡≥Á Ë»¯
Á∂ Ë»ø¬∂∫ È≈Ò Ì«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆ ¡Â∂ ’Ó∂ «Ú⁄ Ï‘π √≈∂
Á∂Ú∆-Á∂ګ¡ª Á∆¡ª Â√Ú∆ª Ò◊≈ º÷∆¡ª √ÈÕ ‹ØÂÙ∆ È∂
¡≈͉∂ ÓºÊ∂ ¿∞µÍ Ï‘π ں‚≈ «⁄º‡∂ Â∂ Ò≈Ò ø◊ Á≈ «ÂÒ’
Ò◊≈ º«÷¡≈ √∆Õ ‹ØÂÙ∆ √∆’ ͺ÷Ø∫ Ï‘π ‘∆ ‘º‡≈-’º‡≈ Â∂
ÂøÁπ√ Ș ¡≈ «‘≈ √∆Õ ¿∞√ ’ØÒ Ï‘π √≈∆¡ª ¡Ωª
‘ºÊ ‹ØÛ ’∂ «√ ¿∞µÍ ’ºÍÛ≈ º÷ ’∂ ÏÀ·∆¡ª Ș ¡≈ ‘∆¡ª
46 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 √ÈÕ ‹ÁØ∫ ÓÀ∫ ’Ó∂ ¡≥Á Á≈÷Ò ‘Ø«¬¡≈ ª ‹ØÂÙ∆ ˘ ÓÀ∫ Áº«√¡≈
«’ ÓÀ∫ Í∂∫‡ ‘ª «‹√˘ Â∞√∆∫ ’ºÒ∑ ÎØÈ Â∂ √º«Á¡≈ √∆ ª ‹ØÂÙ∆
È∂ ÓÀ˘ ’Ó∂ Á∂ Ï≈‘ «¬ø˜≈ ’È Ò¬∆ «’‘≈Õ ÓÀ∫ fiº‡ ‘∆
√Ófi «◊¡≈ «’ ‹ØÂÙ∆ È∂ ÓÀ˘ ’Ó∂ Á∂ Ï≈‘ «¬ø˜≈ ’È
Ò¬∆ «’¿∞∫ «’‘≈, «’¿∞∫«’ ¿∞‘ ÌØÒ∆¡ª-Ì≈Ò∆¡ª ¡Ωª ˘ ËØ÷∂
È≈Ò ·º◊ «‘≈ √∆ ¿∞√ È∂ √Ó«fi¡≈ «’ «¬‘ Í∂∫‡ «’Â∂ Ó∂∆
·º◊∆ «Ú⁄ π’≈Ú‡ ‘∆ È≈ ÍÀÁ≈ ’ Á∂Ú∂Õ ’≈Î∆ «¬ø˜≈ ÂØ∫
Ï≈¡Á Ú≈∆-Ú≈∆ ¡Ωª ¡≈ÍØ-¡≈͉∂ ÿª ˘ ‹≈‰ Òº◊∆¡ªÕ
¡Ωª Ï‘∞ ÷π٠Ș ¡≈ ‘∆¡ª √ÈÕ ¿∞Ȫ∑ Á∂ «÷Û-«÷Û≈¿∞∫Á∂
«⁄‘∂ Á∂÷ ’∂ ÓÀ˘ ¿∞È∑ª Á∆ Ó»÷Â≈ Â∂ Â√ ¡≈ «‘≈ √∆ «’
«‹√ ‹ØÂÙ∆ ˘ ¿∞‘ ¡≈͉∆¡ª √Óº«√¡≈Úª Á≈ ‘ºÒ ’È Ú≈Ò≈
‘ÓÁÁ √ÓfiÁ∆¡ª ‘È, ¿∞‘ ¿∞È∑ª Á∆ «˜øÁ◊∆ Ò¬∆ √Ì ÂØ∫
ÚºË ÷ÂÈ≈’ ¡≈ÁÓ∆ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª ¡Ωª «Ú⁄ ¿∞‘ ¡Ωª Ú∆
Ù≈ÓÒ √È ‹Ø Ï‘π ‘∆ ÍÛ∑∆¡ª «Ò÷∆¡ª ¡Â∂ √ÓfiÁ≈ Ș
¡≈ ‘∆¡ª √È ÓÀ˘ ¿∞‘ ¡Ωª √Ì ÂØ∫ ÚºË Ó»÷ Òº◊∆¡ªÕ
‹ÁØ∫ √≈∆¡ª ¡Ωª ‹ØÂÙ∆ Á∂ ’Ó∂ «Ú⁄Ø∫ ‹≈
⁄π’
º ∆¡ª ª ‹ØÂÙ∆ È∂ ÓÀ˘ ¡≥Á ¡≈¿∞‰ Á∆ «¬˜≈‹Â Á∂ «ÁºÂ∆Õ
‹ØÂÙ∆ Ï‘π ‘∆ ÷π٠Ș ¡≈ «‘≈ √∆ «’¿∞∫«’ ¿∞√ È∂ ÌØÒ∆¡ª
¡Ωª ˘ Ó»÷ ω≈ ’∂ ¿∞È∑ª Á∆ Ï‘π √≈∆ Ó≈«¬¡≈ ‘ÛºÍ
’ Ò¬∆ √∆Õ ‹ØÂÙ∆ È∂ ÓÀ˘ ÏÀ·‰ Ò¬∆ «’‘≈, ÓÀ∫ ˜Ó∆È ¿∞µÍ
«Ú¤≈¬∆ ◊¬∆ Á∆ ¿∞µÍ ¡≥Ë«ÚÙÚ≈√∆ ¡Ωª Á∆ Â∑ª ÏÀ·
«◊¡≈Õ Â’Ù∆Ò ¡Â∂ «Ú«◊¡≈È’ √Ø⁄ ’≈È ÓÀ∫ «¬º’ ÿ‡∆¡≈
«’√Ó Á∂ ËØ÷Ï ∂ ≈˜ ‹ØÂÙ∆ ¡º◊∂ ÏÀ·≈ ¡≈͉∂-¡≈Í ˘ Ó»÷ Ó«‘√»√
’’∂ ¡øÁØ∫-¡≥Á ‘∆ ‘º√ «‘≈ √∆Õ
¿∞Á∫Ø ‘∆ ‹ØÂÙ∆ Á∂ ’Ó∂ ¡øÁ «¬º’ ‘Ø ¡Ω ¡≈͉∂
Áπ÷º ª Â’Ò∆¯ª ¡Â∂ ÍÃÙ ∂ ≈È∆¡ª Á≈ ‘ºÒ ’≈¿∞‰ Ò¬∆ ¡≈ ÏÀ·∆Õ
‹ØÂÙ∆ È∂ ÏÛ∆ ÷πÙ∆ È≈Ò ÓÀ˘ ¡Â∂ ¿∞√ ¡Ω ˘ ⁄≈‘ «ÍÒ≈¬∆Õ
‹ØÂÙ∆ È∂ ÓÀ˘ ¿∞√ ¡Ω Ï≈∂ Áº«√¡≈ «’ «¬‘ ¿∞‘∆ ¡Ω ‘À
‹Ø √≈‚∆ ’∆Ï∆ «ÙÂ∂Á≈ ‘À ¡Â∂ «¬È∑ª Á∂ √«‘ÔØ◊ È≈Ò ‘∆
«¬‘ Ó’≈È ÓÀ∫ ‹Ø«ÂÙ Á∂ ’øÓ Ò¬∆ «’≈¬∂ Â∂ «Ò¡≈ ‘ÀÕ ÓÀ∫ «¬È∑ª
Á≈ Ï‘π ËøÈÚ≈Á∆ ‘ªÕ ⁄≈‘ Í∆‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿∞√ ¡Ω È∂
‹ØÂÙ∆ ˘ ¡≈͉∂ Áπ÷ º ª-Â’Ò∆¯ª ¡Â∂ ÍÃÙ ∂ ≈È∆¡ª Á≈ ‘ºÒ ’È
Ò¬∆ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆Õ ¿∞‘ ‹ØÂÙ∆ Á∂ ÒÛ «ÂøÈ ⁄≈ √≈Òª ÂØ∫
Òº◊∆ ‘ج∆ √∆ Í ‘ºÒ È‘∆∫ √∆ ‘Ø «‘≈Õ ‹ØÂÙ∆ È∂ ¿∞√˘ Áº«√¡≈
«’ Â∞‘≈‚∂ ÿ Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª Á≈ ‘ºÒ Ï‘π ’«·È ‘À
«’¿∞∫«’ ◊ë‘ «ÁÙ≈ «Ï◊Û ⁄πº’∆ ‘ÀÕ ÙÈ∆ ◊ë‘ È≈≈˜ ‘Ø«¬¡≈
ÏÀ·≈ ‘ÀÕ ‹∂’ Â∞√∆∫ «¬√ √Óº«√¡≈ Á≈ ‘ºÒ Î◊Ú≈Û∂ Ú≈Ò∂ Í‘ø⁄ π ∂
‘ج∂ ‹ØÂÙ∆ ’ØÒ∫Ø ’Ú≈ ÒÚØ Âª √Óº«√¡≈ ˜» ‘∆ ‘ºÒ ‘Ø √’Á∆
‘ÀÕ ‹ÁØ∫ ‹ØÂÙ∆ ’ØÒØ∫ ¿∞√ ¡Ω È∂ Î◊Ú≈Û∂ Ú≈Ò∂ ‹ØÂÙ∆ Á≈
Í»≈ ÍÂ≈ Í㮧 ¤¡≈ ª ¿∞√È∂ fiº‡ ‘∆ ¿∞√Á≈ ÍÂ≈ Á∂ «ÁºÂ≈Õ ¿∞√∂
√Ó∂∫ ¿∞‘ ¡Ω Î◊Ú≈Û∂ Ú≈Ò∂ ‹ØÂÙ∆ ’ØÒ ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ
‘π‰ ‹ØÂÙ∆ È∂ ÓÀ˘ Ï≈‘ «Ò÷‰ Ò¬∆ Áº√ «ÁºÂ≈ ’∂
’∆ ’∞ºfi «Ò÷‰≈ ‘À ÓÀ∫ Ï≈‘ «Ò÷‰ Òº◊ «◊¡≈Õ ÓÀ∫ «¬‘ Á∂÷
’∂ ‘À≈È «‘ «◊¡≈ ’∂ ¿∞‘ ‹ØÂÙ∆ Î◊Ú≈Û∂ Ú≈Ò∂ ‹ØÂÙ∆ È≈Ò
ÓØÏ≈«¬Ò ¿∞µÂ∂ ◊ºÒÏ≈ ’ «‘≈ √∆Õ ÓÀ˘ Â≈’∆ ≈‘∆∫ ‹ØÂÙ∆
√≈¯-√≈¯ «Á÷ «‘≈ √∆ ¡Â∂ ¿∞√Á∆ ¡≈Ú≈˜ Ú∆ Í»∆ Â∑ª
√π‰≈¬∆ Á∂ ‘∆ √∆ ¿∞‘ ‹ØÂÙ∆ Î◊Ú≈Û∂ Ú≈Ò∂ ‹ØÂÙ∆ ˘ ÓØÏ≈«¬Ò
¿∞µÂ∂ ¿∞√ Ì∂‹∆ ◊¬∆ ¡Ω Ï≈∂ Áº√ «‘≈ √∆, ““ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∂ ’ØÒ
«Í≥‚ ÓΩÒ∆ ÂØ∫ «¬º’ ¡Ω √Óº«√¡≈ Á∂ ‘ºÒ Ò¬∆ Ì∂‹ «‘≈ ‘ªÕ
¿∞√ ¡Ω È∂ Ò≈Ò ø◊ Á≈ √»‡ Í«‘«È¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À ¡Â∂ ¿π√Á≈
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
È≈Ó ÒÙÓ∆ Á∂Ú∆ ‘ÀÕ ¿∞√Á∆ √Óº«√¡≈ «¬‘ ‘À ¿∞√ Á∂ ÿ «Ú⁄
√Á≈ ‘∆ ’Ò∂Ù Ï«‰¡≈ «‘øÁ≈ ‘À ¡Â∂ ÿ Á∂ Ϙπ◊ ÓÀ∫Ï
«ÏÓ≈ «‘øÁ∂ ‘ÈÕ ¿∞√ Á∂ «ÂøÈ Ïº⁄∂ ‘È, ÁØ ÒÛ’∂ ¡Â∂ «¬º’
ÒÛ’∆Õ ¿∞√Á≈ ÍÂ∆ Ï≈‘ «◊¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À ¡Â∂ ‘π‰ ¿∞‘ ÿ
«Ú⁄ ’ج∆ ÍÀ√≈ Ú∆ È‘∆∫ Ì∂‹ «‘≈, «¬√ Ò¬∆ ¿∞È∑ª Á∂ ÿ
◊∆Ï∆ ÚË ‘∆ ‘ÀÕ Í ¡‹∂ Ú∆ ±ø ¿∞√ ¡Ω ’ØÒØ∫ ÚºË ÂØ∫
ÚºË Î∆√ ÍÃ≈Í ’ √’Á≈ ¬∂, AD-AE ‘˜≈ ª ‘º√ ’∂ ‘∆
¿∞‘ ¡Ω ÂÀ˘» Á∂ Á∂Ú◊ ∂ ∆ ¿∞√ «Ú⁄Ø∫ ‹Ø Ó∂≈ «‘º√≈ ωÁ≈ ‘ØÚ◊ ∂ ≈
¿∞‘ ÓÀ˘ Á∂ Á∂Ú∆∫ ¡Â∂ ‹ÁØ∫ ÓÀ∫ Î◊Ú≈Û∂ ¡≈Úª◊≈ ¿∞‘ ÓÀ∫ Â∂∂
’ØÒØ∫ ÒÀ ÒÚª◊≈Õ ‹ØÂÙ∆ È∂ ¿∞√˘ Áº«√¡≈ «’ ÓÀ∫ ¿∞√ ¡ΩÂ
Á≈ ‘ºÒ «¬√ Ò¬∆ È‘∆∫ ’ √’Á≈ «’¿∞∫«’ ¿π‘ ¡Ω Ó∂∆
’∆Ï∆ «ÙÂ∂Á≈ ‘À «‹√ ’’∂ ÓÀ∫ ¿∞√ ’ØÒ∫Ø «˜¡≈Á≈ Î∆√ ÍÃ≈ÍÂ
È‘∆∫ ’ √’Á≈Õ «¬√ Ò¬∆ ±ø ¿∞√ Ò¬∆ «¬º’ ¡‰‹≈‰ ‹ØÂÙ∆
¬∂∫Õ Â±ø ¿∞√ ’ØÒØ∫ ÚºË ÂØ∫ ÚºË Î∆√ ÍÃ≈Í ’ √’Á≈ ¬∂∫Õ Í
Ô≈Á º÷‰≈ «¬‘ √Ì ¿∞√ ¡Ω ˘ È≈ ÍÂ≈ Òº◊∂Õ””
‹ÁØ∫ ÓÀ∫ Â≈’∆ ≈‘∆∫ ‹ØÂÙ∆ Á∆¡ª «¬‘ ◊ºÒª √π‰∆¡ª
ª ÓÀ∫ ‘À≈È «‘ «◊¡≈ ¡Â∂ √Ø⁄‰ Òº◊≈ «’ «‹√ ¡Ω È∂
«¬√ ËØ÷∂Ï≈˜ ‹ØÂÙ∆ ˘ ÏÛ∆ ÓπÙ«’Ò È≈Ò ‹Ø«ÂÙ Á≈ ’øÓ
⁄Ò≈¿∞‰ Ò¬∆ Ó’≈È ¡≈͉∆ «˜øÓÚ ∂ ≈∆ Â∂ ÒÀ ’∂ «ÁºÂ≈ ‘À «¬‘
ª ¿∞√˘ Ú∆ È‘∆∫ Ï÷Ù «‘≈Õ ‹ÁØ∫ «’ «¬‘ ËØ÷∂Ï≈˜ ‹ØÂÙ∆
⁄ø◊∆ Â∑ª ‹≈‰Á≈ ‘À «’ «¬‘ ¡Ω ¿∞√Á∆ ’∆Ï∆ «ÙÂ∂Á≈
‘ÀÕ «¬√ ËØ÷∂Ï≈˜ ˘ ª ¿∞√Á∆ ◊∆Ï∆ ¿∞µÂ∂ Ú∆ Â√ È‘∆∫ ¡≈
«‘≈Õ ÓÀ∫ Â∞Â
ø ‘∆ ¡≈͉≈ «Ò÷‰ Á≈ ’øÓ ÏøÁ ’’∂ ¿∞√ ¡ΩÂ
˘ Һ̉ Ò¬∆ ¿∞√Á∂ Ó◊ «◊¡≈Õ Í»∆ ’Ø«ÙÙ ’È ÂØ∫ Ï≈¡Á
Ú∆ ÓÀ∫ ¿∞√ ¡Ω ˘ ÒºÌ ’∂ ¿∞√ ËØ÷∂Ï≈˜ ‹ØÂÙ∆ Ï≈∂ È≈ Áº√
√«’¡≈, ÓÀ∫ ¿∞√˘ Áº√‰≈ ⁄≈‘øÁ π ≈ √∆ «’ ‹ÁØ∫ Â∞√∆∫ ¿∞√ Î◊Ú≈Û∂
Ú≈Ò∂ ‹ØÂÙ∆ ’ØÒ Í‘øπ⁄Ø◊∂ ª ¿∞‘ ‹ØÂÙ∆ Â∞‘≈‚∂ ÿ Á∆
√Óº«√¡≈ Á≈ ‘ºÒ ’È Á∆ Ï‹≈¬∂ Â∞‘≈‚∆ «˜øÁ◊∆ ˘ ‘Ø È’
ω≈ Á∂Ú∂◊≈Õ Â∞√∆∫ ‹ÁØ∫ ¿∞√ ‹ØÂÙ∆ ’ØÒ Í‘øπ⁄Ø◊∂ ¿∞‘ Â∞‘≈˘
Íπº¤∂ Ï◊À ‘∆ Â∞‘≈‚∂ Ï≈∂ √Ì ’∞ºfi Áº√ Á∂Ú∂◊≈ «‹Ú∂∫ Â∞‘≈‚≈
’∆ È≈Ó ‘À, Âπ‘≈‚∂ «’øÈ∂ Ϻ⁄∂ ‘È, Â∞‘≈‚∂ ÿ «Ú⁄ Ϙπ◊
«ÏÓ≈ «‘øÁ∂ ‘È, Â∞‘≈‚∂ ÿ «Ú⁄ Ï‘π ’Ò∂Ù «‘øÁ≈ ‘À,
Â∞‘≈‚∂ «ÂøÈ Ïº⁄∂ ‘È ÁØ ÒÛ’∂ ¡Â∂ «¬º’ ÒÛ’∆, Â∞‘≈‚≈ ÍÂ∆
Ï≈‘ «ÚÁ∂Ù «◊¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À ¡Â∂ ‘π‰ ’Ø¬∆ ÍÀ√∂ Ú∆ È‘∆∫ Ì∂‹
«‘≈ ¡Â∂ Â∞‘≈‚≈ «’‘Û≈ «Í≥‚ ‘ÀÕ ‹ÁØ∫ ‹ØÂÙ∆ Â∞‘≈˘ Íπº¤∂
Ï◊À ‘∆ «¬‘ √Ì Áº√ «‘≈ ‘ØÚ∂◊≈ ª Â∞√∆∫ ‘À≈È ‘Ø ‹≈ÚØ◊∂
«’ «¬√˘ Ó∂∂ Í»∂ ‘≈Ò Ï≈∂ «’Ú∂∫ ÍÂ≈ Òº«◊¡≈ Â∞√∆∫ ¿∞√ ˘
¡≥ÂÔ≈Ó∆ √Ófi ’∂ ÚºË ÂØ∫ ÚºË Ó≈«¬¡≈ Ì∂∫‡ ’È Ò¬∆ «Â¡≈
‘Ø ‹≈ÚØ◊∂Õ «‹√ «Ú⁄Ø∫ ωÁ≈ «‘º√≈ Â∞‘≈‚≈ «ÙÂ∂Á≈ ‹ØÂÙ∆
ÒÀ ÒÚ∂◊≈Õ ‹Á«’ √⁄≈¬∆ «¬‘ ‘À «’ ‹Ø Â∞‘≈‚≈ «ÙÂ∂Á≈
‹ØÂÙ∆ ‘À ¿∞√È∂ Í«‘Òª ‘∆ ÎØÈ ¿∞µÍ Â∞‘≈‚≈ Í»≈ ‘≈Ò «Ï¡≈È
’ «ÁºÂ≈ ‘À «¬√ «Ú⁄ ‘À≈È ‘؉ Ú≈Ò∆ ’ج∆ ◊ºÒ È‘∆∫ ‘ÀÕ
«’¿∞∫«’ ÓÀ∫ «¬‘ √≈∆¡ª ◊ºÒª Â≈’∆ ≈‘∆∫ ¡≈Í √π‰∆¡ª ‘È
¡Â∂ Â∞‘≈˘ √π⁄ ∂ ’ Á∂‰≈ ¡≈͉≈ Î˜ √ÓfiÁ≈ ‘ª «’ «‹√
‹ØÂÙ∆ ˘ Â∞√∆∫ ¡≈͉∂ Áπ÷ º ª, Â’Ò∆¯ª ¡Â∂ ÍÃÙ ∂ ≈È∆¡ª Á≈ ‘ºÒ
’È Ú≈Ò≈ √º⁄≈ ‘ÓÁÁ ¡Â∂ «ÙÂ∂Á≈ √ÓfiÁ∂ ‘Ø ¿∞‘ ‹ØÂÙ∆
Â∞‘≈‚∂ Ò¬∆ «’øÈ≈ ’Ó∆È≈ Â∂ ÿ‡∆¡≈ «’√Ó Á≈ ËØ÷Ï ∂ ≈˜ ‹ØÂÙ∆
‘ÀÕ
ÍÂ≈ : «Í≥‚ «Ï’, «‘√∆Ò : «ÎÒΩ, ‹ÒøË
ÓØÏ≈«¬Ò : IHAEF-HAHCD
47 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 Â’Ù∆Ò ¡≈◊» Â∂ Ò∂ « ÷’≈ Í«Ó≥ Á  √ÚÀ ⁄ È≈Ò Óπ Ò ≈’≈Â
’ÀÈ∂‚≈ «Ú⁄ √≈Ë Ï»ÏÈ∂ ÚºË ’Ó≈¬∆ ’Á∂ ‘È
Í«Ó≥Á √ÚÀ⁄ ’ÀÈ∂‚≈ Á∂ √◊Ó Â’Ù∆Ò
¡≈◊»¡ª «Ú⁄Ø∫ «¬º’ ‘ÀÕ ¿∞‘ Â’Ù∆Ò ’Ò⁄Ò √π√≈«¬‡∆ ¡≈¯
’ÀÈ‚∂ ≈ Á∆ Ó∆ ÍÃË≈È ‘ÀÕ B@@F-@H Á∂ √ÀÙÈ «Ú⁄ ¿∞‘ ‹ÈÒ
√’ºÂ Á∂ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ √∆Õ ¿∞‘ ’«ÚÂ∆ Ú∆ ‘À, È≈‡’’≈≈ Ú∆
Â∂ ¡Ω ¡≈◊» Ú∆Õ ¿∞√Á≈ «‘‰ Ï√∂≈ √∑∆ (’ÀÈ∂‚≈) ‘ÀÕ
«Í¤Ò≈ «Í≥‚ ¬∆√Û± ‘ÀÕ «Í¤Ò∂ «ÁÈ∆∫ ¿π‘ «Í≥‚ ¡≈¬∆ ‘ج∆ √∆Õ
«¬º’ ¶Ï∆ ÓπÒ≈’≈ Á∂ √ø÷∂Í ¡≥Ù ¤≈͉ Á∆ ÷πÙ∆ ÒÀ ‘∂ ‘ªÕ
n Â∞‘≈‚∂ Ï≈Í ’≈Ó∂‚ ‹◊Â≈ «√øÿ Á≈ Â∞‘≈‚∂
”Â∂ «’øÈ≈ ’∞ ÍÃÌ≈Ú ‘À?
j Ï∂‘ºÁÕ «¬º’ Â∑ª ÓÀ∫ ¿∞È∑ª Á≈ ‘∆ Ú‹»Á ‘ªÕ ¿∞‘
Ò≈√≈È∆ ÓÈ∞º÷ √∆Õ Ó∂∂ Ï≈Ï≈ ‹∆ √Ã. ‹Ú≈‘ «√øÿ √ÈÕ ¿∞‘
Í≈«’√Â≈È Á∂ ⁄º’ ÈßÏ E@ ÂØ∫ ¡≈¬∂ ‘ج∂ √ÈÕ ¿∞Ȫ∑ È∂ «’Â∆
Í≈‡∆ «Ú⁄ ‹≈È ‘¨‰ ’∂ ’øÓ ’∆Â≈ √∆Õ ¿∞‘ ’ج∆ ¡≈◊» È‘∆∫
√ÈÕ Í≈‡∆ Á∂ Ú¯≈Á≈ «√Í≈‘∆ √ÈÕ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ
Á≈ Ï‘πÂ≈ «‘º√≈ Á∂Ù ¡Â∂ ˆ∆Ï ‹ÈÂ≈ Á∂ Ò¬∆ Ò≈«¬¡≈Õ ¿∞Ȫ∑
Á≈ ¡ÀÈ≈ ÍÃÌ≈Ú √∆ «’ Ó∂∂ «ÍÂ≈ ‹∆ ¡Â∂ Ó∂∂ ⁄≈⁄≈ ‹∆ Ù‘∆Á
’ÈÀÒ «√øÿ ¬∆√Û± ¿∞È∑ª Á∂ ’ÁÓ «⁄øÈ∑ª ”Â∂ ⁄ºÒ∂Õ ⁄≈⁄≈ ‹∆
ª ◊Ø¡≈ Á∆ ¡≈˜≈Á∆ Ò¬∆ Ù‘∆Á ‘Ø ◊¬∂ Í Ó∂∂ «ÍÂ≈ ‹∆
Ú∆ √≈∆ ¿∞Ó Ó˜Á»ª «’√≈Ȫ Ò¬∆ ÒÛÁ∂ ‘∂Õ
n «¬º’ Í«Ó≥Á Ò¬∆ ¿∞È∑ª Á∆ ’∆ Á∂‰ ¡≈?
j ¿∞È∑ª È∂ ÓÀ˘ ¡ÀÓ. ¬∂. ’Ú≈¬∆Õ ¬∂. ¡À√. ’≈Ò‹
÷≥È≈ ¡Â∂ ¬∂. ¡À√. ’≈Ò‹ Î≈ ÚØÓÀÈ ÷≥È≈ Á∆ Í≥‹≈Ï √‡»‚À∫‡
Ô±È∆¡È Á∆ ¡≈◊» Ï‰È Ò¬∆ ¿πÂÙ≈«‘ ’∆Â≈Õ ÓÀ∫ AIGG
ÂØ∫ AIH@ º’ ¡≈◊» ‡∆Ó «Ú⁄ ‘∆Õ ¿∞Ȫ∑ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ √Á’≈
ÓÀ∫ ¡ÀÓ‹À∫√∆ «ÚπË
º ÿØÒ, Ù‘∆Á «ÍÃÊ∆Í≈Ò «√øÿ øË≈Ú≈ ’ÂÒ
«Úπ˺ ÿØÒ ¡Â∂ Ó˜Á»ª Á∂ √»ÒÛ≈ ÿØÒ «Ú⁄ ÚË ⁄Û∑’∂ «‘º√≈
«Ò¡≈Õ ¿∞È∑ª «ÁȪ «Ú⁄ ¡≈Ó ÒØ’∆∫ ’∞Û∆¡ª ˘ ’≈Ò‹ ÍÛ∑È
Ì∂‹‰ ÂØ∫ Ú∆ ’øÈ∆ ’Â≈™Á∂ √ÈÕ
n «‹‘Á∂ ÒÛ Òº◊∂, ¿∞È∑ª Ú∆ Ï≈Í Úª◊ ‘Ω∫√Ò≈ Â∂
ÓΩ’≈ «ÁºÂ≈?
j Ó∂≈ AIHI «Ú⁄ «Í≥‚ Ï◊Ò∆ ÷πÁ Ú≈Ò∂ ’≈Ó∂‚
ÓÒ’∆ «√øÿ È≈Ò ’ÀÈ∂‚≈ «Ú¡≈‘ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ Â∞√∆∫ ‘Ω∫√Ò∂
Â∂ ÓΩ’∂ Á∆ ’∆ ◊ºÒ ’Á∂ ‘Ø? ÓÒ’∆ «√øÿ ¡≈Í Ò«‘ Ò¬∆
’øÓ ’Á∂ ¡≈¬∂ √ÈÕ √≈‚∂ «¬Ò≈’∂ Á≈ ‹≈«‰¡≈ ͤ≈«‰¡≈ ¡≈◊»
√∆Õ ’ÀÈ‚∂ ≈ Á∆ πfi«∂ Ú¡ª Ì∆ «˜øÁ◊∆ «Ú⁄ ¿∞Ȫ∑ ÓÀ˘ Â’Ù∆Ò
Ò«‘, «¬È’Ò≈Ï∆ Ò«‘ Á∆ ‘ÓÁÁ∆ Ò¬∆ ¡Â∂ ø◊Ó≥⁄ Ò¬∆
’¬∆ «˜øÓ∂Ú≈∆¡ª ÂØ∫ Óπ’ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ Ó∂∆¡ª Ï∂‡∆¡ª
‹À √ Ó∆È, ¡ÈÓØ Ò ¡Â∂ Ï∂ ‡ ∂ Ù≈È ˘ Ú∆ Ê∆¬∂ ‡  Á∆¡ª
√◊Ó∆¡ª Ò¬∆ Ó∂∂ È≈Ò ÂØ«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ
n ¿∞È∑ª Á∆ ¬∆√‡ «¬ø‚∆¡≈ ‚∆ÎÀ∫√ ’Ó∂‡∆ «Ú⁄ ’∆
√◊Ó∆ ‘À?
j ÓÒ’∆ È≈Ò ’≈Ó∂‚ ‘Ì‹È «√øÿ ⁄∆Ó≈,
◊πÙÈ «◊ºÒ, Ò÷Ú∆ «√øÿ ÷π‰÷π‰≈ ¡Â∂ ¡È∂’ª ‘Øª Á∆
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
¡◊Ú≈¬∆ «Ú⁄ ¬∆√‡ «¬ø‚∆¡≈ ‚∆ÎÀ∫√ ’Ó∂‡∆ ⁄ºÒ ‘∆ ‘ÀÕ ’Ó∂‡∆
È∂ A@@ ’∞√∆¡ª, ÁØ ’Ó∂, √ج∆ Á∆ ’ÍÀ√‡∆ Ú≈Ò≈ ‘≈Ò
ω≈«¬¡≈ ‘ÀÕ «¬‘ ‘≈Ò Ó˜Á» ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Á∆¡ª Ó∆«‡ø◊ª,
’ÈÚÀÈÙȪ, ◊ØÙ‡∆¡ª ¡Â∂ È≈‡’ª Á∆¡ª «‘≈«¬√Òª Ò¬∆
’øÓ ¡≈ «‘≈ ‘ÀÕ Ó«‘ø◊≈¬∆ ¡Â∂ Ú≈Ë» ‡À’√ª Á≈ «ÚØË ’
‘∂ ‘ÈÕ È√Ò∆ «ÚÂ’∂ Á∂ «÷Ò≈¯ ÒÛ ‘∂ ‘ÈÕ
n ‘«Á¡≈Ò ÏÀ∫√ Â∂ ‘Ì‹È ⁄∆Ó∂ ‘πª Ú≈Ò∂ ◊πÍ
º
È∂ È√Ò∆ «ÚÂ’∂ «÷Ò≈¯ Ï‘π ں‚∆ ÒÛ≈¬∆ ÒÛ∆ √∆Õ «¬‘
’≈ÓÔ≈Ï ‘ج∂ √ÈÕ ‘π‰ Ú∆ È√Ò∆ «ÚÂ’≈ ‘Ø «‘≈?
j ¿∞È∑ª Á∂ √øÿÙ ’≈È «¬‘ ÿ‡ «◊¡≈ √∆Õ ‘π‰
‹ÁØ∫ ¡≈«Ê’ Ó≥Á∆ Á∆ Ó≈ ͬ∆ ‘ÀÕ ÓπÛ È√Ò∆ «ÚÂ’∂ È∂
«√ ⁄πº’ «Ò¡≈ ‘ÀÕ π˜◊≈ Á∂ ÿ‡‰ ’≈È, «¬√ «Úº⁄ Ú≈Ë≈
‘؉≈ ‘∆ ‘ÀÕ
n ¡º‹ ’ºÒ∑ Â’Ù∆Ò ’Ò⁄Ò √π√≈«¬‡∆ ¡≈¯
’ÀÈ∂‚≈ Á∆¡ª ’∆ √◊Ó∆¡ª ‘È?
j ¡√∆∫ Ì◊ «√øÿ, ≈‹◊π», √π÷Á∂Ú Á∂ Ù‘∆Á∆
«ÁÈ ”Â∂ √Ò≈È≈ Ó∂Ò≈ ’Á∂ ‘ªÕ ¡Ω «ÁÚ√ ÓÈ≈™Á∂ ‘ªÕ
Â’Ù∆Ò ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï∆ √≈«‘ ˘ Íø‹≈Ï∆ Ì≈¬∆⁄≈∂ «Ú⁄
ÒÀ ’∂ ‹ªÁ∂ ‘ªÕ Í≥‹≈Ï ÂØ∫ È≈‡’’≈ª, ÏπÒ≈«¡ª ¡Â∂
ÏπË
º ∆‹∆Ú∆¡ª ˘ ÏπÒ≈ ’∂ Ì≈Ù‰ ’Ú≈™Á∂ ‘ªÕ ∂‚∆˙ ‡≈’ ÙØ¡
’Ú≈™Á∂ ‘ªÕ ÒØ’ª Á∂ » Ï » ‘Ø ’∂ Â’Ù∆Ò Ò«‘ Á≈ ÍÃ⁄≈
’Á∂ ‘ªÕ ¡≥Ë «ÚÙÚ≈√ ¡Â∂ Ë≈«Ó’ ’º‡ÛÂ≈ Á∆ ‘ ÿ‡È≈
”Â∂ ’∞ÓÀ∫‡ ’Á∂ ‘ªÕ ∂‚∆˙, ‡∆. Ú∆. ¡Â∂ ¡ıÏ≈ª ≈‘∆∫
Â’Ù∆Òª Á≈ ÍÃ≈Í∂◊ø‚≈ ’Á∂ ‘ªÕ È≈‡’ª, ’«ÚÂ≈Úª ¡Â∂
Ì≈Ù‰ª ≈‘∆∫ ÍÃ⁄≈ ’Á∂ ‘ªÕ √≈˪, √øª ¡Â∂ ‹ØÂÙ∆¡ª ˘
⁄π‰ΩÂ∆ Á∂‰ Ú≈Ò∂ ÍÀ∫Ϋ҇ ¤≈Í ’∂ Úø‚Á∂ ‘ªÕ Ú«‘Óª ÌÓª
È≈Ò √ÏøË ӻÚ∆¡ª «Á÷≈™Á∂ ‘ªÕ ÿª «Ú⁄ Ú≈ÍÁ∆¡ª
¡≈ÒΩ«’’ ÿ‡È≈Úª Á≈ ‘ºÒ ’Á∂ ‘ªÕ Ó≈È«√’ Ø◊∆¡ª Á≈
«¬Ò≈‹ ’Á∂ ‘ªÕ
n Ú«‘Ó ÌÓ «¬’ºÒ∂ Ì≈Â∆ ÒØ’ª «Úº⁄ ‘∆ ‘È
‹ª ◊Ø«¡ª «Úº⁄ Ú∆?
j ◊Ø«¡ª «Úº⁄ Ú∆ ‘ÈÕ Í Ì≈Â∆ Ó»Ò Á∂ ÒØ’ª
«Úº⁄ «˜¡≈Á≈ ‘ÈÕ «¬È∑ª Á∆ √«ÊÂ∆ «˜¡≈Á≈ ‘≈√Ø‘∆‰∆ ‘ÀÕ
n ’«‘øÁ∂ «‹‘Û≈ ÏøÁ≈ Í≥‹≈Ï ÂØ∫ C@ √≈Ò Í«‘Òª
«◊¡≈, ¿∞‘ ¿∞µÊ∂ ‘∆ ÷Û∑≈Õ ‹Á «’ «¬ºÊ∂ (Í≥‹≈Ï «Úº⁄) Ï‘πÂ
ÂÏÁ∆Ò∆ ¡≈ ◊¬∆ ‘À?
j ‘ª, ◊ºÒ ª ¬∂‘∆ ‘ÀÕ Ó≥È Ò˙ ¡º‹ ÂØ∫ C@-CE
√≈Ò Í«‘Òª Í≥‹≈Ï «Ú⁄ ̻ª ÍÃ∂ª Á≈ ‚ Ï‘π √∆Õ ‹≈Â-
Í≈ ¡Â∂ ¤»¡≈-¤≈ √∆Õ Í≥‹≈Ï ¡≈™Á∂ ‘ªÕ ¿∞‘ ÿ«‡¡≈
«Á÷Á≈ ‘ÀÕ Í «ÚÁ∂Ùª «Ú⁄ «¬ºÊ∂ «‹øÈ∆ Â∂˜∆ È‘∆∫ ‘ÀÕ
n Â∞‘≈‚∆¡ª ¡ıÏ≈ª √≈˪ √øª Â∂ ‹ØÂÙ∆¡ª Á∂
«¬Ù«Â‘≈ª È≈Ò Ì∆¡ª ‘πøÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘Ø «‹‘∂ Ó∆‚∆¬∂ ÂØ∫
’∆ ¡≈√ º÷∆ ‹≈ √’Á∆ ‘À?
48 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 j «˜¡≈Á≈ ¡ıÏ≈ª «¬Ù«Â‘≈ ¤≈ÍÁ∆¡ª ‘ÈÕ È≈
¤≈͉ Ú≈Ò∆¡ª Ú∆ ‘ÈÕ ’∞fi º ∂‚∆˙ «‹Ú∂∫ ◊πÍÃ∆ «√øÿ Ú≈Ò≈
∂‚∆˙, «¬ø‚∆¡≈ ∂‚∆˙, Ù∂∂ Í≥‹≈Ï, À‚ ¡ÀÓ. ¡À¯ ¡≈«Á
’≈Ó≈ª Á≈ ÍÃ⁄≈ È‘∆∫ ’Á∂ √◊Ø∫ «Ú«◊¡≈È Á≈ ÍÃ⁄≈ ÚºË
’Á∂ ‘ÈÕ Ó∆‚∆¬∂ Á≈ Ï‘π ØÒ ¡≈Õ
n ’∞fi
º ◊πÁπ¡≈≈ ÍÃÏËø ’ ’Ó∂‡∆¡ª È∂ ¡ÀÒ≈È ’∆Â≈
√∆ «’ √≈˪-√øª Â∂ ‹ØÂÙ∆¡ª Á∂ ‘º’ «Úº⁄ «¬Ù«Â‘≈ ¤≈͉
Ú≈Ò∆¡ª ¡ıÏ≈ª ˘ ◊πÁπ¡≈«¡ª «Ú⁄ Ú≈«Û¡≈ È‘∆∫
‹≈¬∂◊≈Õ «¬√ ¡ÀÒ≈È Á≈ ’ج∆ ¯’ «Í¡≈?
j Á∂÷,Ø «¬‘ ª «Ú⁄≈Ë≈≈ Á≈ Ó√Ò≈Õ «‹øȪ∑ ÒØ’ª
Á≈ Á∆È Ó˜Ï «Ï‹ÈÀµ√ ‘À, ¿∞‘ ª ËÛ≈ËÛ «¬Ù«Â‘≈ ¤≈Í
‘∂ ‘ÈÕ «‹È∑ª Á∆ ’ج∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ ‘À, ¿∞‘ È‘∆∫ ¤≈Í ‘∂Õ
Ï‘πÂ∂ ÒØ’ª Ò¬∆ ÍÀ√≈ Í«‘Òª ‘À, Ï≈’∆ ◊ºÒª Ï≈¡Á «Úº⁄Õ
«‹‘Û≈ ÒØ’ª Á≈ √ø√≈∆’È ‘Ø«¬¡≈Õ ¿π√Á∂ È≈Ò ¡≈Í≈Ë≈Í∆
Ï‘π ͬ∆ ¡≈Õ
n ’ÀÈ∂‚≈ «Úº⁄ √≈Ë √øª Â∂ ‹ØÂÙ∆¡ª ’ØÒ «’√
«’√Ó Á≈ ’≈ØÏ≈ ‘À?
j «¬‘ «¬ø‚∆¡≈ Úª◊ ‘∆ ⁄Ω∫’∆¡ª Ò≈™Á∂ ‘ÈÕ
¿∞Í≈¡ Áº√Á∂ ‘ÈÕ ‘ºÊ Ú∂÷Á∂ ‘ÈÕ ‡∂Ú∂ ω≈™Á∂ ‘ÈÕ È◊ª
Ú≈Ò∆¡ª ÓπøÁ∆¡ª Ú∂⁄Á∂ ‘ÈÕ ÙÂ∆¡≈ Óπø‚∂ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ
n ’ÀÈ∂‚≈ Ú◊∂ «Ú’√ ÓπÒ’ «Ú⁄ ª «¶◊
«ÚÂ’≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ ¡≈«Ê’ Í≈Û≈ Ú∆ «¬ø‚∆¡≈ Ú◊≈ È‘∆∫
‘À ÓÂÒÏ «’ ¡Ω ÓÁ Á∆ «‘º√∂Á≈∆ Á≈Õ Î∂ Ú∆ Óπø«‚¡ª
Á∆ Ò≈Ò√≈?
j «¬ø‚∆¡≈ «Ú⁄ ª Ó≈«Í¡ª Á∆ Á∂÷Ì≈Ò Ò¬∆ Ó∂Ò
ÓÀ∫Ï Á∆ ˜» √Ófi∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ ’ÀÈ‚ ∂ ≈ «Ú⁄ ı≈ÈÁ≈È ˘ ¡◊ª‘
ÂØÈ Ò¬∆ Óπø‚≈ ˜»∆ Ú≈Ò≈ Èπ’Â≈ Ì≈» ‘ÀÕ «¬Ê∂ Ì≈Â∆¡ª
«Ú⁄ Ì»‰ ‘º«Â¡≈ ’È Á≈ «Ú≈˜ ‘ÀÕ ‘√ÍÂ≈Òª Ú≈Ò∂ «¬È∑ª
˘ Óπ‚ ø ≈ ‹ª ’∞Û∆ Áº√Á∂ È‘∆∫Õ «¬‘ «¬ø‚∆¡≈ ‹≈ ’∂ ‡À√‡ ’Ú≈
ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ ¡ÏØÙÈ Ú∆ ¿∞µÊ∂ ‘∆ ’Ú≈™Á∂ ‘ÈÕ Ì≈ È≈ÒØ∫ ÿº‡
«◊‰Â∆ «Ú⁄ Ì»‰ ‘º«Â¡≈ ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ
n √≈˪ √øª Â∂ ‹ØÂÙ∆¡ª Á≈ Ì»‰ ‘º«Â¡≈ «Ú⁄
«’øÈ≈ ’∞ ‘ºÊ ‘À?
j Á∂÷Ø √≈Ë, √ø Â∂ ‹ØÂÙ∆ ÙÂ∆¡≈ Óπø‚∂ ‘؉ Á∂
«¬Ù«Â‘≈ Á∂ ‘∂ ‘ÈÕ ¿∞‘ ¿∞Í≈¡ Ú∆ Áº√Á∂ ‘ÈÕ «¬‘ ◊ºÒ
¡≥‚√‡πº‚ ‘∆ ‘À «’ ‹Á ¿∞‘ Óπø«‚¡ª Ï≈∂ ÍÃ⁄≈ ’ ‘∂ ‘È
ÂÁ ¿∞‘ ÒØ’ª ˘ Ì»‰ ‘º«Â¡≈ ’È Ò¬∆ ¿∞’√≈ ‘∂ ‘ÈÕ
n ’ÀÈ∂‚≈ Ú◊∂ ÓπÒ’ «Ú⁄ ؘ∆ ؇∆ Á≈ √øÿÙ
«Âº÷≈ ‘ÀÕ Ï≈«Ï¡ª Á≈ «’Ú∂∫ √Á≈? ‹ΩÏ Âª «¬È∑ª ˘ Ú∆ ’È∆
ÍÀ∫Á∆ ‘؉∆ ‘À?
j ¡≈Ó ‹ÈÂ≈ Á≈ ¡º· ÿø‡∂ «‚¿±‡∆ ’È È≈Ò
◊π˜≈≈ È‘∆∫ ‘πøÁ≈Õ Í«Ú≈ Á∂ √≈∂ ÓÀ∫Ïª ˘ ‹ΩÏ ’È∆ ÍÀ∫Á∆
‘ÀÕ Í Ï≈Ï∂ ’ج∆ ’øÓ È‘∆∫ ’Á∂Õ «¬‘ ⁄∂Ò∂Íπ‰∂, ‡∂«Ú¡ª Â∂
Íπ¤º ª ÂØ∫ ¡ÀÈ∂ ‚≈Ò «¬’º·∂ ’ ÒÀ∫Á∂ ‘È «’ Ù≈ÈØ ÙΩ’ Ú≈Ò≈
‹∆ÚÈ ◊π˜≈Á∂ ‘ÈÕ «Ó‘ÈÂ∆ ÒØ’ª È≈ÒØ∫ √≈Ë Ï»◊‰∂ ÚºË ’Ó≈¬∆
’Á∂ ‘ÈÕ
n Â∞√∆∫ È≈‡’’≈ Ú∆ ‘ØÕ Ì≈¡ ‹∆ ◊πÙÈ «√øÿ
«Ú«◊¡≈È ‹ØÂ
È≈Ò Ú∆ Ê∆¬∂‡ ’∆Â≈ ‘ÀÕ Â∞√∆∫ Ú«‘Óª ÌÓª Á∂ «÷Ò≈¯ ‹ª
«˜¡≈Á≈Â ¡Ωª Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª ”Â∂ È≈‡’ «Ò÷∂ Â∂ ÷∂‚∂
‘ÈÕ Â∞√∆∫ ‹≈Â-Í≈ Á≈ «ÚÙ≈ È‘∆∫ ¤±«‘¡≈?
j Á¡√Ò ’ÀÈ∂‚≈ «Ú⁄ ‹≈Â-Í≈ Á≈ «Ú’≈Ò
»Í «‘øÁπ√Â≈È «‹º‚≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ ÓÀ∫ «¬√ √Óº«√¡≈ ˘ ¤Ø‡ È‘∆∫
Á∂ ‘∆Õ «‹øÈ≈ Á«Ò ҫ‘ª Ú≈Ò∂ ÍÃ⁄≈ ’Á∂ ‘È, ¿∞È≈ È‘∆∫
‘ÀÕ ÷≈√ ÂΩ ”Â∂ √≈‚∂ ÍØ◊À«√Ú ÒØ’ª «Ú⁄ «¬‘ Ò≈‘‰Â È‘∆∫
‘ÀÕ Â’Ù∆ÒÂ≈ Á≈ ÓÂÒÏ ’≈√‡ÒÀµ√ Â∂ ’Ò≈√ÏÀµ√ ≈‹ Á∆
√Ê≈ÍÈ≈ ’È≈ ‘ÀÕ ÓÀ∫ «Èæ‹∆ «˜øÁ◊∆ «Ú⁄ Ú∆ ‹≈ Á∂ ’Ø‘Û
˘ Í«‘Ò È‘∆∫ «ÁºÂ∆Õ √≈‚∂ «Í≥‚ ¡≥Â‹≈Â∆ «Ú¡≈‘ ¿∞ÁØ∫
‘Ø«¬¡≈ √∆, ‹ÁØ∫ ’ج∆ √πÍÈ≈ Ú∆ È‘∆∫ ÒÀ √’Á≈ √∆Õ «Í≥‚ È∂
¿∞È∑ª Á≈ √Ó≈‹’ Ï≈¬∆’≈‡ ’∆Â≈ √∆Õ Ó∂∂ Ï≈Ï≈ ‹∆ È∂ «¬‘
Ï≈¬∆’≈‡ ÂØ«Û¡≈ √∆Õ ¿∞‘ «¬º’Ø ÷»‘∆ «Úº⁄∫Ø Í≈‰∆ ÌÈ Á∂ ‘º’
«Úº⁄ √ÈÕ
n Â’Ù∆Òª È∂ ‹≈ÂÍ≈ ÂØÛÈ Ò¬∆ ’ج∆ «ÙÂ≈
’∆Â≈?
j Ï≈‘ ª Ï‘π «ÙÂ∂ ‘Ø ‘∂ ‘ÈÕ «¬‘ ª Ϻ«⁄¡ª
Á∆ Í√øÁ ¿∞µÍ «ÈÌ ¡≈Õ «¬‘ È≈ ‹≈Â, È≈ ËÓ, È≈
«¬Ò≈’≈ Â∂ È≈ Á∂Ù ¿∞µÍ ¡≈Ë≈ ‘ÀÕ Â∞‘≈‚∂ ‹√Ú∆ ’Ω
Ó≥◊»Ú≈Ò ‘π∆∫ ’∞ÒÚ∆ Á≈ «Ú¡≈‘ ¡≥Â ‹≈Â∆ ’∆Â≈ ‘∆ ‘ÀÕ
n ‹√Ú∆ Óø◊»Ú≈Ò Â∂ Â∞‘≈‚∂ ÂØ∫ «ÏȪ «’øÈ∆¡ª
’∞ ¡Ωª Â’Ù∆Ò Ó≥⁄ ¿∞µÂ∂ √◊Ó ‘È?
j ÓÀ∫, ‹√Ú∆ ’Ω Óø◊Ú
» ≈Ò ¡Â∂ ÏÒ«ÚøÁ ’Ω ¡≈◊»
‡∆Ó «Úº⁄ ‘ªÕ Í Ï‘π √≈∆¡ª ¡Ωª ÓÀ∫Ï ‘ÈÕ ÿº‡Ø ÿº‡
√π√≈«¬‡∆ Á∂ ‘ ÓÁ ÓÀ∫Ï Á∆ ÍÂÈ∆, ÌÀ‰ª ¡Â∂ Ϻ⁄∆¡ª
√◊Ó ˜» ‘ÈÕ ¿∞‘ ’ج∆ È≈ ’ج∆ «‘º√≈ ˜» Í≈™Á∆¡ª
‘ÈÕ È≈Ò∂ ‹∂ ¡Ωª È∂ ¡≈͉∆ ‘Ø∫Á Ï⁄≈¿∞‰∆ ‘À ª ¿∞È∑ª ˘
ÒØ’ «‘ºÂª Ú≈Ò∂ Îø‡ª ”Â∂ √◊Ó ‘؉≈ ‘∆ ÍÀ‰≈ ‘ÀÕ
ÓπÒ≈’≈Â∆ : ¡‹Ó∂ «√ºË»
Educational Games and
ModelsFor School Childern
- Mathematical Carom Board
- Ludo - A game of Decimal Integers
- Fractional Angle meter
- Calendal for ever
Which have already been displayed
at National level after due selection by N.
C. E. R. T. etc. are available for develop-
ing for commerical purposes.
Interested parties for purchasing
these (may be along with Rights) may
contract.
Hem Raj , Dhuri - 94172-23670
49 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I
 √≈Ó≈‹∆ Â≈’ª «¬º’ ¯Ω‹∆ ‹Ú≈È ÂØ∫ ÿº‡ ÂÈ÷≈‘ ÏÁÒ∂ ÚºË
’øÓ ÒÀ‰ Ú≈√Â∂ Ù≈Ï, Ó∆‡ ‹ª ‘Ø ÈÙ≈÷Ø∆ Á≈ ˆπÒ≈Ó Ï‰≈
«ÁøÁ∆¡ª ‘È ¡Â∂ √∂Ú≈Óπ’Â∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á «¬‘ ¡≈Áª Í«Ú≈’
fi◊Û∂ Á≈ Óπ÷º ’È Ï‰Á∆¡ª ‘ÈÕ ¯Ω‹∆ ‹Ú≈È ¿∞µÍ ·ºÍ∂ ª
¡Òº◊-¡Òº◊ √Ó∂∫ Â∂ Ò◊Á∂ ‘∆ ‘ÈÕ «‹Ú∂∫ «’ ‹Ø ‹Ú≈È, Á∂Ù
Ì◊Â, ÚÂÈ Á∂ ÷Ú≈Ò∂ Í «¬‘ ·ºÍ∂ ‘≈Ê∆ Á∂ ÁøÁ ÷≈‰ Á∂
‘Ø ¡Â∂ «Ú÷≈¿∞‰ Á∂ ‘Ø Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ‘ÀÕ Í √Ó≈¬∂Á≈∆ Â≈’ª
Á∆¡ª Șª «Ú⁄ ¯Ω‹ Á∂ ‹Ú≈È ÏÒ∆ Á∂ Ϻ’∂ ÂØ∫ ÚË ’∂ ’ºπfi
√«Â’≈ÔØ◊ √≈Ê∆ ‹∆,
Ú∆ È‘∆∫ ‘ÀÕ ÒÛ≈¬∆ Ì≈Ú∂∫ AIFE, AIGA ’≈«◊Ò ‹ø◊, ¶’≈
‹À «Ú«◊¡≈È
«Ú⁄ Ì≈Â∆ ¯Ω‹ª Á≈ ‹≈‰≈ ¡¯◊≈«È√Â≈È «Ú⁄ √ØÚ∆¡Â
ÓÀ∫ Ï⁄ÍÈ ÂØ∫ ‘∆ “Íπº·∆” √Ø⁄ Á≈ Ë≈È∆ √∆Õ ◊ºÒ
¯Ω ‹ ª Á≈ Á≈ıÒ≈ ‹ª «Î ¡Ó∆’≈ Áπ ¡ ≈≈ «¬≈’ Â∂
Òº◊Ì◊ √º· √≈Ò ÂØ∫ ÚºË Íπ≈‰∆ ‘ØÚ◊ ∂ ∆Õ √≈‚∂ Úº‚∂ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï
¡¯◊≈«È√Â≈È ¿∞µÍ ‘ÓÒ≈Õ Í Â’Ù∆Ò ÍÃØ◊≈Óª Â∂
‘ √≈Ò √≈«¬’Ò Â∂ ÈÀ‰ª Á∂Ú∆ ‹≈«¬¡≈ ’Á∂ √ÈÕ Ú≈Í√
√≈«‘ ≈‘∆∫ ÁÙ’ª Â∂ Í≈·’ª ˘ Áº√‰ Á∆ ˜» ‘À «’ «¬È∑ª
¡≈ ’∂ ¡≈͉∆¡ª ◊ºÒª ˘ «Ó⁄ Ó√≈Ò≈ Ò≈ ’∂ √π‰≈™Á∂ √ÈÕ
ÒÛ≈¬∆¡ª «Íº¤∂ «’√ Â∑ª Á∂ √≈Ó≈‹∆ √π¡≈Ê ¤∞Í∂ ‘ÈÕ
ÓÀ∫ ¡≈͉∂ ’øÈ ÏøÁ ’ ÒÀ∫Á≈ √∆ ‹ª Í∑ª ‘Ø ‹ªÁ≈ √∆Õ «¬º’
-’ÓÒ‹∆ «√øÿ, «Í≥‚ Ïπ˜’, IDFCA-EHFHD
Ú≈ ÓÀ∫ ¿∞Ȫ∑ Á∆¡ª ◊ºÒª √π‰È Ò¬∆ ÷Û∑ «◊¡≈ ¿∞Ȫ∑ Á∂ «Ó⁄
------------0------------
Ó√≈Ò≈ Òº◊∂ fi»·ª ˘ √π‰’∂ ’«‘ «ÁºÂ≈ «’ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï fi»·
√«Â’≈ÔØ◊ √øÍ≈Á’ ‹∆,
Á∂ ¡À‚∂ Úº‚∂-Úº‚∂ ◊ØÒ∂ È≈ «√º«‡¡≈ ’ØÕ ¿∞‘ Ó∂∂ È≈Ò È≈≈˜
¡’±Ï-ÈÚøÏ @I ¡≥’ Á≈ Óπº÷ Í≥È≈ «¬º’
‘Ø ◊¬∂Õ ÓÀ˘ Ó»÷, ◊Ë≈ ¡Â∂ Íπº·∆ ÷ØÍÛ∆ Ú≈Ò≈ ’«‘‰ Òº◊
«¬È’Ò≈Ï∆ Ò¬∆ √º⁄∆ Ù˪‹Ò∆ √∆ ‹Ø «’ √≈˘ √≈‚∆¡ª
ͬ∂Õ
√º⁄∆¡ª-√πº⁄∆¡ª ’Áª ’∆Óª Á∆ Â‹Ó≈È∆ Ò¬∆ ÍÃ∂«Â
√«Ú√ «Úº⁄ ¡≈¿∞‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÓÀ∫ ¡≈͉∂ Ó≈Â≈ ‹∆
’Á≈ ‘ÀÕ √øÍ≈Á’∆ «‹ºÊ∂ Â∞ÒÈ≈ÂÓ’ ¡«Ë¡ÀÈ Á∆ Â˜Ó≈È∆
˘ ’«‘ ÏÀ·≈ «’ Ó≈Â≈ ‹∆ Â∞√∆∫ ÓÈÓ˜∆ Á≈ ÷≈˙, Í«‘ÈØ Í
’Á∆ ‘À ¿∞µÊ∂ √≈˘ √ͺهÚ≈Á∆ Ú∆ ω≈™Á∆ ‘ÀÕ Ó∂ÿ ≈‹
ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∂ ÓÈ ÂØ∫ Ï≈¡Á Â∞‘≈‚≈ Ù≈Ë È‘∆∫ ’È≈Õ ÓÀ˘ ¿π‘
«ÓºÂ ‹∆ Á∆ ⁄È≈ ‘’∆’∆ ‘≈Òª Á≈ √º⁄ ‘À Í «˜¡≈Á≈Â
◊≈Ò∑ª ͬ∆¡ª ‹Ø «Ò÷‰ ÂØ∫ Í∑∂ ‘ÈÕ ÓÀ∫ ¡≈͉∂ Ï⁄È≈ Â∂ ’≈«¬Ó
ÒØ’≈¬∆ Á∂ √øÿ∫Ø ‘∂·ª ¿∞ÂÈ≈ È≈ÓπÓ«’È ‘ÀÕ ÓÁÈ Ò≈Ò „∆∫◊≈
Ի
‹∆ Ï≈∂ ‚≈. ‘∆Ù Á∆ ⁄È≈ ’≈¯∆ «◊¡≈È ÚË’ ‘ÀÕ
-√π÷Á∂Ú ⁄øÁ «‡≈: ‡∆⁄
«Ú«◊¡≈È’ ıÏª √≈‚∂ «◊¡≈È ”⁄ ¡Ê≈‘ Ú≈Ë≈ ’Á∆¡ª
------------0------------
‘È ¡Â∂ «Ú«◊¡≈È’ Ô∞º◊ ÚºÒ √≈‚∂ ÚËÁ∂ ’ÁÓª Á≈ ÍÃÂ∆’
√«Â’≈ÔØ◊ «ÓºÂ ‹∆,
‘ÈÕ «Ú«◊¡≈È Á∂ Ô∞º◊ ”⁄ «◊¡≈È È≈Ò «ÙÂ≈ ‘∆ ÍÃͺ’
‹À «Ú«◊¡≈È, ‹À «¬È√≈ÈÕ
¡Úº√Ê≈ Á∆ Â‹Ó≈È∆ ’Á≈ ‘ÀÕ È’Ò∆ È؇ Á∆ ¡√Ò∆
«Ú«◊¡≈È ‹Ø Á≈ ¡◊√Â-√ÂøÏ Á≈ ¡≥’ ÍÛ∑È
Í«‘⁄≈‰ ⁄È≈ √≈‚∂ ÓπÒ’ Ò¬∆ ‡Ø«È’ ‘∆ ’‘∆ ‹≈ √’Á∆
˘ «Ó«Ò¡≈Õ ’∆ ‘À √Ú≈¬∆È Î¨, Á∂÷‰ÔØ◊ ‘À √≈«¬ø√ «√‡∆
‘À «’™«’ È’Ò∆ È؇ª Á∆ ÌÓ≈ È∂ √’≈ª ˘ ‘ºÊª ÍÀª Á∆
Á≈ ‚≈«¬È≈√Ø ‹≈‰’≈∆ ÌÍ» √∆Õ ’∆ ω±ø ÁπÈ∆¡ª Á≈
Í≈ «ÁºÂ∆ ‘ÀÕ ¡º‹ Ú∆ ‹≈∆ ‘È ‚≈«¬‰ ‘؉ Á∆¡ª ÿ‡È≈Úª
¡≈‡∆’Ò Ú∆ √Ò≈‘π‰ÔØ◊ √∆Õ ˆÒ ‘ج∆¡ª Ì«Úº÷ Ï≈‰∆¡ª
√≈‚∂ ÓπÒ’ Á∂ ’∞fi ±Û∆Ú≈Á∆ «¬Ò≈«’¡ª ”⁄ «Í¤ª‘«÷º⁄» √Ø⁄
‹ØÂÙ∆¡ª Á∂ Ó»‘ ø Â∂ ’≈∆ ⁄Í∂Û √∆Õ «Ú«◊¡≈È’ ıÏª, ‘∂’
Á≈ Íπ÷Â≈ √ϻ Í∂Ù ’Á∆ ‘ÀÕ ’≈«Ú «’¡≈∆ ’≈ÒÓ ”⁄ «ÚÁØ‘∆
¡≈‡∆’Ò Í√øÁ ¡≈«¬¡≈Õ ÓÀ◊˜∆È ”⁄ ¡≥Â‹≈Â∆ «Ú¡≈‘
√π Á≈ ÷πÒ≈√≈ «¬«Â‘≈√ ÂØ∫ √Ï’ «√º÷‰ √Ó≈È ‘À ‹Ø «’
Ï≈∂ Ú∆ «Ò«÷¡≈ ’ØÕ
’«ÚÂ≈Úª Á∂ »Í ”⁄ ‘∆ √øÌÚ ‘ÀÕ ÓÀ‚∆’Ò √≈«¬ø√ ⁄È≈ Ú∆
-√ÓÙ∂ «√øÿ «ÌøÓØÚ≈Ò
¿∞µ⁄ Í≈¬∂ Á∆ √∆Õ √Ú≈¬∆È Î¨ ÂØ∫ Ï⁄‰ Á∂ ¿∞Í≈¡ ⁄È≈
------------0------------
√π⁄∂Â’ Ò∂÷‰∆ Á≈ «¬˜‘≈ ’Á∆ ‘ÀÕ Ùø’≈ È«ÚÂ∆ ’≈ÒÓ
Ó≈‰ÔØ◊ √øÍ≈Á’ √≈«‘Ï,
’≈¯∆ √øÂ∞Ù‡∆‹È’ ‘ÀÕ
‹À «¬È√≈È∆¡Â
-ÓÈÁ∆Í ’Ω “◊∂Ú≈Ò”, ¡ª‚¨ (´«Ë¡≈‰≈)
«ÓÂ∆ B-A@-B@@I ˘ «Í≥ ‚ ⁄∆ÓÈ≈, «‘ :
------------0------------
‹◊≈™, «˜Ò∑≈ ´«Ë¡≈‰≈ «Ú÷∂ ’Ú≈¬∂ ◊¬∂ Â’Ù∆Ò Ó∂Ò∂
ÁΩ≈È Í∂Ù ’∆Â∂ ◊¬∂ È≈‡’ ÍÃ∂ «Ú⁄ ¯Ω‹∆ Á≈ ØÒ ¡Â∂ ¿∞√ «Ú⁄≈
Á∆¡ª Í«Ú≈’ ‘≈Òª Ï≈∂, «’ «’√ Â∑ª «¬º’ √∂Ú≈ Óπ’ ‹∂’ Ó≥È «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ «’ B@ ‹ª BE √≈Ò Á∆
¯Ω‹∆ √∂Ú≈ Óπ’Â∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆ ¡≈͉∂ ÁΩ≈È ¬∂ «‚¿±‡∆ Âͺ«√¡≈ ’’∂ ºÏ Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ ‘Ø ‹ªÁ∆ ‘À ª ÒØ’ª Á≈ «¬√
Ú≈Ò∆¡ª ¡≈Áª (ÏØÒ⁄≈Ò Á≈ Â∆’≈) ¤º‚‰ Ò¬∆ «Â¡≈ «Ú⁄ ’∆ ÌÒ≈ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ «¬√ Á≈ Î≈«¬Á≈ Â∂ ¿∞√∂ ˘ ‘∆ ‘Ø«¬¡≈
È‘∆∫Õ ‹Ø «’ Í«Ú≈’ ‰≈‰∆ Á≈ Óπº÷ ’≈È ‘ÀÕ Í «¬√ Í ‹∂’ ’ج∆ «Ú«◊¡≈È∆ ’≈„ ’º„Á≈ ‘À ª ¿∞√ Á≈ Î≈«¬Á≈
ÂØ∫ ÚºË ˜» ‘À ÁÙ’ª ˘ Áº√‰ Á∆ «’ «’√ Â∆’∂ È≈Ò √≈∆ ‹ÈÂ≈ √≈∆ ÒØ’≈¬∆ ¿∞·≈¿∞∫Á∆ ‘ÀÕ - Ò÷«ÚøÁ ‘≈Ò∆

«Ú«◊¡≈È ‹Ø 50 Á√ßÏ-‹ÈÚ∆, B@@I