Centrum voor Lectoraten en Onderzoek

Jaardocument
verslag 2013 plan 2014

Lectoraat:

Change Management

Cluster:

Economie, Innovatie & Beheersing van Organisaties

Lectoraten:
Financial Inclusion and New Entrepreneurship
Innoverend Ondernemen
Change Management
Risk, Assurance & Business IT

Lectoraat:ChangeManagement
Lector:dr.JaccovanUden

1. Inleiding
Inditdocumentblikkenweterugop2013,hetjaarwaarinhetlectoraatChangeManagementwerd
ingesteldenhaareerstevormenkreeg,enkijkenwevooruitnaar2014.

HetlectoraatChangeManagementismetdeaanstellingvanJaccovanUdenalslectorformeelvan
startgegaanop1februari2013.Hetjaar2013heeftprimairinhetinhettekengestaanvan:
Hetinhoudelijkaanscherpenvande(onderzoeks)ambitiesvanhetlectoraatende
ontwikkelingvanconcreteonderzoeksprogrammas.
HetzoekenvankansrijkeverbindingenvanhetlectoraatmetrelevantepartijenbinnenDe
HaagseHogeschool(onderwijs,onderzoekenzwaartepunten).
Devormingvaneenkenniskring.

2013isduidelijkeenopstartjaargeweest.In2014gaanwedeeerstevruchtenplukkenvande
gemaaktekeuzes.

2. LectoraatChangeManagement:VisieenMissie

Deduurendieptevandeeconomischecrisishebbenzelfsdegrootsteoptimisteninverlegenheid
gebracht.Wiedurftnogtebewerendatwemetrustigafwachtenenwatsymptoombestrijdingde
huidigemalaisetebovenkunnenkomen?Watdezecrisisbijzondermaaktisdatsteedsvakerwordt
gesuggereerddatwenieteensterugzoudenmoetenwillenkerennaardienaaroude,vertrouwde
situatie.Hetherstelvandezeeconomieleidttoteenramp,zostelteconoomArnoldHeertje:
Dezerecessieisandersdanallevorige,enhetoudeeconomenrepertoireschiettekortom
antwoordentegeven.Deaanwijzingendathethiergaatomeenhistorischetransitie,wordenmet
dedagduidelijker.i

Omdietransitietemaken,moetendesysteemfoutenwordengerepareerddiedecrisisaanhetlicht
heeftgebracht.Daarbijkanhetbelangvanaandachtvoorhetfunctionerenvanorganisaties
nauwelijkswordenoverschat.Alszijmetschimmigefinancileproducten,ongezonde
afhankelijkheden,perversebeloningssystemen,falendtoezichtendubieuzekeyperformance
indicatorseenbelangrijkaandeelhebbenindeontstanesituatie,moetenweonszelfwelafvragen:
kunnendieorganisatiesnietanders?

Quickfixeswerkenhierniet.Wemoetenterugnaardemeerfundamentelevragen.Welkerol
moetenorganisatiesspeleninheteconomischenmaatschappelijkdomein?Watvoorsoorten
doelendienenorganisatiesnatestreven?Aandehandvanwelkeovertuigingenenprincipeszouden
organisatiesmoetenwordenvormgegeven?Welkeeisensteltdataandetaalwaarinwespreken?
Enhoevertalenwealonzeideenoverhoehetandersenbeterkannaarconcretemanierenvan
organiseren?

EennieuwevisieoporganiserendientnietalleendeGroteZaak,stellensocialeinnovatie
onderzoekersvandeErasmusUniversiteitRotterdam;hetisookinhetbelangvandeorganisaties
zelf:dewinnaarsvannuzijnbereidhunbedrijfsvoeringfundamenteelteherzien.Zeinnoverenniet
alleenhunproductenofdiensten,maarookdeinrichtingvanhunorganisatie,hunwerkwijzeenhun
positieindemarkt.ii
2


Anderemanierenvanorganiserendus.Maarhoe,enwaarhalenweinspiratievoororganiseren
nieuwestijlvandaan?

Andersorganiseren

Eennieuwdiscourswaarmeeweorganisatiesradicaalandersconceptualiserenlaatzichniet
eenvoudigontwikkelen.InwatorganisatiewetenschapperRobertChiaeenprocesvandownstream
thinkingiiinoemt,neigenweernaarbestaandeopvattingenoverorganisatiesalsdenormaleen
enigejuistemaniervandenkenteaccepteren.Hoelangerwedemainstreamorganisatiekundeals
debasisveronderstellen,zoclaimtChia,hoedieperweervanovertuigdrakendatorganisatiesnu
eenmaalzusinelkaarstekenenzomoetenwordenbenaderd.

DownstreamthinkingleidtertoedatweonsvanzelfsprekendwendentotdeSWOTanalyse,hetvijf
krachtenmodelvanPorterenMaslowsbehoeftehirarchie.Klassiekersdieontegenzeggelijkeen
belangrijkebijdragehebbengeleverdaandeorganisatiekundigebodyofknowledge.Maarjuist
omdatzealsonvermijdelijkwordengezien,kunnenklassiekersverhinderendatnieuweenfrisse
manierenvanorganiserenderuimtekrijgen.

Organisatiekundigentheoreticinpractitionersmoetenvoortdurendalertzijnofde
overbekendetheorienenmodellenomorganisatiesteontwerpen,interichtenentebesturennog
bevredigendzijn.Ofervoldoenderekeningwordtgehoudenmeteenveranderendewerelden
nieuweverhoudingen.OfeenAmerikaansemanagementtheoriewelrechtkandoenaanhetlokale
vraagstukdatoptafelligt.Ofdebasisaannamesondereenmodelwelkloppen.Maarvooral,ofwe
onsdenkennietonnodiglatengijzelendooreenachterhaaldetaalenkansenlatenliggen.Alsdat
welhetgevalis,moetenweopzoeknaaralternatieven.

Inspiratievoornieuwevormenvanorganiserenkomtuitzeeruiteenlopendehoeken.Zozijninhet
verledenconceptenuitbijvoorbeelddekrijgskunde(strategie,espritdecorps,aanvalsplannen,
standardoperatingprocedures),debiologie(overleven,aanpassingsvermogen,ecosystemen)ende
cultureleantropologie(waarden,rituelen,helden)metsuccesovergeheveldnaarhetdomeinvan
organisatiesomdaardeeltegaanuitmakenvanhetjargon.Ookdeambitieswaarmeenaar
vernieuwingvanhetorganisatiediscourswordtgezochtvarirensterk.Vaakgaathetombetrekkelijk
luchtigesuggestiesindestijlvanwatkunnenmanagerslerenvandefilmFightClubiv,maarwezien
ookdiepgravendestudiesronddevraagofwenieuweorganisatiepraktijkenzoudenkunnen
modellerennaardesubversievepraktijkenvanpiraten,maffiosienandereoutlawsv.

Devraagisdusnietofdeorganisatiekundezichlaatverrijkendoorinvloedenvanbuiten,maarwaar
zijhaarinspiratievandaanhaalt,metwelkoogmerkdatgebeurtenhoegeslaagddevertalingisvan
deuitheemseconceptennaarhetorganisatiedomein.Doorhierinslimmekeuzestemaken,zoishet
uitgangspuntvanhetlectoraatChangeManagement,kunnenorganisatieswordenontwikkelddieuit
devoetenkunnenmetdeeisendiedezetijdaanhenstelt.

HetlectoraatChangeManagementwilmetonderzoekeensignificantebijdrageleverenaande
noodzakelijkevernieuwingvanorganisatiesvanpartijenuithetMKBtotmultinationalsenzowel
commercilealsnietopwinstgerichteorganisaties.

AlsonderdeelvanDeHaagseHogeschoolwilhetlectoraatChangeManagementmedebepalendzijn
voorhetsucceswaarmeedezekennisinstellingzichbinnenhetKennisdomeinEconomieprofileert
ophetthemaOndernemerschapeninnovatieineentijdperkvanglobalisering.

Bronnenvaninspiratie

Hetisopvoorhandniettevoorspellenwelkeinspiratiebronnenvoororganisatieinnovatiegelukkig
zullenuitpakken.Hetidentificerenenexplorerenvandiebronnenisdanookeenwezenlijk
onderdeelhetlectoraatsonderzoek.Uitgangspuntenvoorhetzoekproceszijnerwel:

Inspiratiekanoveralvandaankomen.Eennieuwperspectiefoporganiserenkanworden
gevondenineendomeindat(ogenschijnlijk)nietsmetorganisatiestemakenheeft.Maarer
kanookwordengekekennaarbestaandemanierenvanorganiserendiebuitendescopevan
mainstreamorganisatiekundevallen:experimentele,ondergrondse,obscure,heimelijke,
gemarginaliseerde,tegenstroomsevormenvanorganiseren.
Deinspiratiebronmoetinnovatieveorganisatieconceptenkunnenvoortbrengen.Het
lectoraatrichtzichnietopdefinetuningvanhetbestaandedominanteorganisatiediscours.
Nieuwmateriaalmoetaanwijsbaarontwrichtendpotentieelhebben.
Deinspiratiebronmoethandelingsperspectievenbieden.Hetlectoraatisminder
genteresseerdinorganisaties(alsdingen)danindemogelijkhedenomanderste
organiseren(activiteiten).

Kenmerkenvanhetlectoraat

HetlectoraatChangeManagementwilrelevantzijnvoordeorganisatiekundigeberoepspraktijk.
Tegenwelke(structurele)problemenlopenwemetonzebestaandeorganisatievormenaan?Inwelk
opzichtzijndezeorganisatiesongeschiktvoordeeconomischeenmaatschappelijkeuitdagingenvan
nu?Welkenieuweoplossingsrichtingenvoorbestaandeproblemenzoudenwedusmoeten
verkennen?Maarook:kunnenwemeteennieuwdiscoursorganisatiesradicaalreconceptualiseren?
Welkenieuweactoren,relatiesenvraagstukkenzienwedanontstaan?Enbelangrijk:welkekansen
enhandelingsmogelijkhedenreiktdenieuwetaalonsaan?

HetlectoraatChangeManagementisernadrukkelijknietopuitomeenblauwdrukvoordeideale
organisatievandetoekomstteontwikkelen.Hetonderzoekvertrektvanuitdepositiedatiedere
organisatievormbeperkthoudbaaris.Situatiesveranderenendeslimmezetvannuisde
achterhaaldeoplossingvandetoekomst.Binnenhetlectoraatrichtenweonsdanookopde
ontwikkelingvan(onderzoek)instrumentenomorganisatiesblijvendopalternatievemanierente
duidenenvormtegeven.

Bovenalles,eninverlengdevanbovenstaande,wilhetlectoraatbijdragenaandeontwikkelingvan
demindsetenattitudevanbetrokkenen(studenten,docenten,participerendeorganisaties)dat
organisatiesgeenhardeentiteitenzijn:organiserenkanaltijdanders.

RelatietotOnderwijs

HetlectoraatChangeManagementstreeftintensievesamenwerkingnametonderwijspartijen
binnenDeHaagseHogeschool.

Bijdrageaanvormingstudenten
DeHaagseHogeschoolwilstudentenopleidentotonderzoekendeprofessionals:Onderscheidend
voorprofessionalsuithethogerberoepsonderwijsisdatzijzijnbetrokkenopdeberoepspraktijk,
daaropkunnenreflecterenendiekunnenaanpassen,verbeterenofvernieuwenwanneernodig.Een
onderzoekendeprofessionalzalaltijdmogelijkeverbeteringvanberoepspraktijkalscontexthebben,
enelkefacetvanzijnonderzoekendeattitudeheefthetmogelijkverbeterenvandepraktijkals
referentie.HetlectoraatChangeManagementwilbijdragenaandeontwikkelingvandehiertoe
4

benodigdecompetentiekritischebeschouwing.Zijwilmedevormgeverzijnvaneenleeromgeving
waarindemanagersenadviseursvandetoekomstbewustwordengemaaktvandemogelijkheden
omandersteorganiseren.

Versterkingrelatieonderzoekenonderwijs
Iederesectorheefttemakenvanvraagstukkenvanorganisatiekundigeaard.Dezorgdie
marktgerichtmoetengaanwerken,overheidsdienstendiemeermetmindermoetendoen,
financileinstellingendiezichgedwongenzienhunmaatschappelijkerolandersvormtegeven,
cultureleorganisatiesdiegeachtwordenintermenvandoelgroepenenpropositiestegaandenken.
VraagstukkendievanuithaarbredeopleidingsaanbodvoorDeHaagseHogeschooltotzeerrelevante
onderzoeksthemaskunnenuitgroeien.HetlectoraatChangeManagementwilhetlogischeeerste
aanspreekpuntzijnvooracademiesenopleidingendieinnovatieforganisatiekundigonderzoek
willeninitiren.

RelatietotzwaartepuntenvanDeHaagseHogeschool

IndenotitieProfileringenPrestatieafsprakenvanDeHaagseHogeschoolvistaatbeschrevendatde
instellingvoordriezwaartepuntenkiestwaaropzijwilexcelleren.VoorhetkennisdomeinEconomie
zetDeHaagseHogeschoolinophetthemaOndernemerschapenInnovatieineentijdperkvan
globalisering.Binnenditzwaartepuntzijnvieronderzoeksthemasgedefinieerd.Hetonderzoekvan
lectoraatChangeManagementsluitaanoptenminstedrievandezethemas:

1) Innovatiefondernemen.DeHaagseHogeschoolzetinopdecreatievannieuwewaardeen
spreektoverdenoodzaaktotmaatschappelijkverantwoordenduurzaamondernemen.
Voorbeideaandachtsgebiedenishetzeerdevraagofconventionele(opvattingenover)
organisatiestoereikendzijn.HetlectoraatChangeManagementsteltzichtendoelnieuwe
visiesoporganiserenteontwikkelendiepassenbijinnovatiefondernemen.

2) Complexiteitenrisicos.Indenotitiewordtmetrechtdeinrichtingvanhetbedrijfsproces
eenvandebelangrijkstefactorenvansuccesvolrisicomanagementgenoemd.Juistin
dynamischeomgevingenishetvangrootbelangdatvoortdurendnieuwevisiesop
bedrijfsprocessenwordenontwikkeld.Immers,eennieuwperspectiefleidttotandere
ideenovertypischerisicomanagementvraagstukken,zoalsals(dewenselijkheidvan)
beheersing,relatiestussenbedrijfsonderdelen,vrijheidsgradenvanmedewerkersen
verantwoordelijkheid(sgevoel).Decorebusinessvanhetlectoraatishetaanreikenvan
handvattenomandersteorganiseren.Daarmeekanzijeensubstantilebijdrageleveren
aandetheorieenpraktijkvormingrondhetonderzoeksthemaComplexiteitenrisicos.

3) Economieendepubliekedienstverlening.Deverzelfstandigingenprivatiseringvan
overheidsdienstenbrengtveleorganisatievraagstukkenmetzichmee.Hoerichtenweeen
organisatiezoindatwinstprikkelsniettenkostegaanvandezorgvuldigheiddiemenmag
verwachtenbijpubliekediensten?Hoegeefjealsorganisatiegehooraandeoproepom
meerondernemerschapalsergeenalternatievenvoorjouwdienstenzijn?Vragenwaar
klassiekemanagementtheorienvaakslechtmeeuitdevoetenkunnenenwaarnieuwe,
creatieveideenoverorganiserentotwerkbareoplossingenkunnenleiden.

RelatietotclusterInnovatie,OndernemenenBeheersingvanOrganisaties

HetlectoraatmaaktdeeluitvanhetnieuweclusterInnovatie,OndernemenenBeheersingvan
Organisaties(EI&BO).Voordeinhoudelijkebeschrijvingvanditclusterwordtverwezennaarhet
clusterplan.

HetClusterEI&BObundeltdekrachtenvan(vooralsnog)vierlectoraten:
FinancialInclusionandNewEntrepreneurship(FINE)(KlaasMolenaarvanafapril2012)
ChangeManagement(JaccovanUdenvanaffebruari2013)
Risk,Assurance&BusinessIT(RAIT)(JrgenvanGrinsvenvanaffebruari2013)
InnoverendOndernemen(GertrudBlauwhofvanafmei2013)

Watdelectoratenbindt,haarmissie,isdeambitieombijtedragenaandeontwikkelingvaneen
economischeberoepspraktijkwaarininnovatiecentraalstaat.Innovatiemoethierindebreedstezin
vanhetwoordwordenbegrepen:hetgaatnaastdeontwikkelingvannieuweproductenendiensten
ookominnovatievemanierenvankijken,denkenendoen.HetlectoraatChangeManagementzet
primairinopdatlaatsteaspect:nieuweorganisatieprincipesbedenkenenuitproberen.

WatvoorhetlectoraatChangeManagementgeldt,geldtzekerookvoorhetjongeclusterEI&BO:
2013waseenopstartjaar.Erisvooralgezochtnaardegemenedelerinhetonderzoekvande
verschillendelectoratenenerzijnoptiesverkendvoorgezamenlijkeinitiatieven.In2014wordende
gezamenlijkeprojectenverderingevuld.

3. Inbeddinglectoraat
3.1Deinbeddingenpositioneringvanhetlectoraatbinnendeinstelling
DehogeschoolheeftlectoratencentraalgepositioneerdinhetCentrumvoorLectoratenen
Onderzoek.Deredenendieaandezekeuzetengrondslagliggenzijnterugtevindeninhoofdstuk2
vandeStrategienotitieOnderzoekenLectoraten(februari2009).

HetCentrumvoorLectoratenenOnderzoekstaatonderleidingvaneendirecteur.Zijisvanuitdie
functietevensverantwoordelijkvoordeontwikkelingvanhetstrategischonderzoekbeleidvande
hogeschool.Zijzorgtverdervooreenadequateafstemmingensamenwerkingtussende
verschillendelectoratenentussendelectoratenendeacademiesvandehogeschoolende
programmadirecteurenvandezwaartepunten.

Omdezeafstemmingbetervormtegevenenmedeinhetlichtvandeprofileringsdiscussiezijnde
lectoratenineenzestalclustersondergebracht.

OnderzoekendaarmeehetCLObehoorttotdeportefeuillevanSusanaMenndez,lidvanhet
CollegevanBestuur.Dedirecteurendelectorstellenbijdestartvaneenjaarcyclushet
jaardocument(jaarverslagenplan)vast.Vervolgenswordtnaastde3maandelijksebilateralen,
waarinzowelinhoudelijkalsrandvoorwaardelijkezakenaandeordekomenhalfjaarlijkseen
gesprekgevoerdoverdevoortgang,watkanleidentotaanpassingenbijstellingvandeactiviteiten.
Balansopnameaanheteindvandecycluswordtopgevatalsdestartsituatievandenieuwecyclus.
Inhetjaardocumentwordttevensaangegevenwelkebijdragehetlectoraatlevertaandeprofilering
vandehogeschoolenaanhetclusterwaartoehetlectoraatbehoort.
DeontwikkelingenmetbetrekkingtotprofessionaliseringendereorganisatievanDeHaagse
HogeschoolkunnenaanleidingzijnvoorwijzigingenindeorganisatievanCLO.

Tweetotdriemaalperjaaroverleggendelectorengezamenlijkoverinhoudelijkethemas.
Afhankelijkvanhetonderwerpwordenbijditoverlegookanderenuitgenodigd.
6


SecretarileenadministratieveondersteuningbinnenCLOwordtgebodendoor:
Dhr.A.H.deHollander(beleidsmedewerkerbedrijfsvoering)
Mw.A.L.Legters(seniormanagementassistent)
Mw.M.Schoenmaeckers(managementassistent)
Mw.N.vanderVoort(administratiefmedewerkster)
Mw.M.P.deVries(seniormanagementassistent)

Onderzoekers:
Mw.M.S.deJongMSc
Mw.J.M.LehmannMSc
Mw.dr.C.Maurer
Mw.dr.K.Nijhoff
Mw.S.RademakerMA

DeadministratieveondersteuningvanhetCLOwordtverzorgddoordedienstenvandehogeschool.
3.2Inbeddingindekennisinfrastructuur

Indezeparagraafgevenweoverzichtvandein2013ontplooideinbeddingsactiviteitenvanhet
lectoraatChangeManagementbinnenenbuitenDeHaagseHogeschool

SamenwerkingsverbandenbinnenHaagseHogeschool:onderwijs

Afgerond
Onderzoeksdagverzorgd(AcademieMarketing&Commerce)
Deelnameauditcommissie(AcademieMarketing&Commerce)
Bijdrageacademiedag(AcademievoorMasters&Professionalcourses)
GastcollegeMBANL(AcademievoorMasters&Professionalcourses)
Gastcollegeonderzoekscaf,alumnibijeenkomstMOC(AcademievoorMasters&
Professionalcourses)
Sollicitatiecommissievoordocentonderzoekersophetgebiedvanrisicomanagement.
Mogelijkebegeleidingpromovendus/promovendiophetgebiedvanveranderkundige
vraagstukkenrondrisicomanagement(AcademieAFM)

Structureel
VierdaagseCreatiefLeiderschap,samenmetRianneValkenburg(AcademievoorMasters&
Professionalcourses)
RaadvanadviesMasterOrganisatieCoaching(AcademievoorMasters&Professional
courses)
RaadvanadviesMBA(AcademievoorMasters&Professionalcourses)

SamenwerkingsverbandenbinnenHaagseHogeschool:anderelectoratenenzwaartepunten

SamenwerkingZwaartepuntInnoverenenOndernemen.
o Eenmalig:VormgevenenleidenvandeBrainstormOndernemershuis
Schilderswijk,metrond20deelnemersvangemeente,KvK,wijkenstudentenop5
november2013(AnjaOverdiek)
o Structureel:onderzoekvanAnjaOverdiekenNandaLoddersvaltbinnen
onderzoeksprogrammavanZwaartepunt.Zie
http://www.dehaagsehogeschool.nl/overde
7

hogeschool/profilering/ondernemerschapeninnovatie.Ervindtfrequentoverleg
plaats.
GezamenlijkonderzoeksprojectmetLectoraatDuurzameTalentontwikkeling(EllenSjoer)
overrelatieorganisatieveranderingencompetentieontwikkeling(onderzoekHesterBrauer
enMarkvanPeufflik)
GezamenlijkebegeleidingmetLectoraatFilosofievandeBeroepspraktijk(MarliHuijer)van
onderzoekPetervanHekkenaaraarzeleninorganisaties.
GezamenlijkonderzoekmetLectoraatICTenSamenleving(DickRijken)enopleiding
IntegraleVeiligheidskunde.DeelnameRobRutsinbeidekenniskringen.
HoofdstukbijdrageaanpublicatieOnderzoekendopWeg(tergelegenheidafscheidRob
Brons)(februari2014)

Samenwerking:externepartners

UnitedWeOrganize:conferentiesamenmetStroomDenHaag(tweedaags,60deelnemers).
KickoffonderzoekslijnMakingArtWork.Zie
http://www.stroom.nl/paginas/pagina.php?pa_id=8147281vooreenbeschrijvingvanhet
symposiumenhttp://vimeo.com/lectoraathhscm/videosvooreenvideoverslag.
ArtPartner.Ditbedrijforganiseertartistiekeinterventiesbijondernemingenen
instellingen.JaccovanUdenonderzoektdezeartistiekeinterventies:welkevormenzijner,
hoewordenzeingezetenwatzijndeervaringen.
HetNieuweInstituut.ViadeonderzoekslijnenvanAnjaOverdiekenJaccovanUdenworden
demogelijkhedenvoorsamenwerkingonderzocht.Eerstecontactenin2013,vervolgin
2014.
StichtingElektriciteitsfabriek.ViadeonderzoekslijnvanJaccovanUdenwordende
mogelijkhedenvoorsamenwerkingonderzocht.Eerstecontactenin2013,vervolgin2014.

OverigevormenvanzichtbaarheideninbeddingLectoraatChangeManagement2013(internen
extern)

ActiviteitenLector
ColumnistLink
Regelmatigepublicatiesartikelen/columnsopwww.managementsite.nl.
BijdrageserieKunstvanOnderzoek(hogeschoolbreed)
LidpromotiecommissieBenBerndt(UniversiteitvoorHumanistiek)

Indepers/publicaties
AandachtvoorUnitedWeOrganizeconferentieinSlowManagement(nr.25/zomer2013)
Artikeloverlectoraatinlink:http://issuu.com/linkdehaagsehogeschool/docs/link30
LectorJaccovanUdenwinnaarprof.dr.WillemMastenbroekpublicatieprijs:
http://www.managementsite.nl/37417/kennismanagement/prijsbesteartikel
managementsite2012.html

EvaluatieinbeddinglectoraatChangeManagementindekennisinfrastructuur

VoorhetlectoraatChangeManagementheeft2013heeftprimairinhettekengestaanvan
opbouwwerk.Erzijnveelverkennendegesprekkengevoerdmetdiversepartijenbinnenenbuiten
DeHaagseHogeschool.BinnenDeHaagseHogeschoolheeftdato.a.geleidtotstructurele
verbindingenmetdiverseopleidingenviadeaanstellingenvankenniskringleden.Bijdie
aanstellingenisexplicietgezochtnaareengoedespreidingoverdeacademies,nietalleenvanuit
inhoudelijkoogpunt(erisgeensectorwaarchangemanagementnietrelevantis)maarookinhet
8

kadervanzichtbaarheidvanenhetdraagvlakvoorhetwerkvanhetlectoraat.Daarnaastiserfors
genvesteerdinhetaanleggenenonderhoudenvannetwerkenenwarmecontacten(binnenDe
HaagseHogeschool).Metinhoudelijkebijdragen(gastcolleges/vierdaagse)en(structurele)
verbintenissenmetdiverseacademiesisgenvesteerdindezichtbaarheidvanhetlectoraat.Het
effectdaarvanisdathetlectoraatinmiddelsbehoorlijkopdekaartstaat.

DaarkomtbijdatlectorJaccovanUdenopbasisvanzijninhoudelijkeexpertise(change
management)meerderemalenisbenaderdmethetverzoekomeenroltespelenbijreorganisatie
enorganisatieontwikkelvraagstukkenbinnenDeHaagseHogeschool.Inoverlegmetdedirecteur
CLOisbesloteninbepaaldegevallentegemoettekomenaanditverzoek.Derelatiemetdekerntaak
vandelector(onderzoek)isindirectmaarduidelijkisalweldatdezichtbaarheidvanJaccovanUden
inzijnhoedanigheidvaninternorganisatieadviseurinbelangrijkematebijdraagtaande
zichtbaarheidvanHHsonderzoekinhetalgemeenenvanhetlectoraatChangeManagementinhet
bijzonder.

Kortom,2013is(noodzakelijk)eenjaarvanverkenningenmetopenviziergeweest:watis
interessant,watiskansrijk,bijwelkeinitiatievenkanwordenaangesloten,welkezoudenkunnen
wordengenitieerd?Erwordtmettevredenheidteruggekekenopdeopbrengstenvandit
orintatiejaar:zichtbaarheid,warmecontacteneneenstevigeengoeduitgebalanceerde
kenniskring.Debasisisgelegd,enin2014gaanweconsolideren.Onderzoekambitiesmoetennu
scherperwordenzodateenconcreteonderzoekagendakanwordenbepaald.Relatiesinternen
externzullenwordenbestendigdlangsdelijnenvantemakenkeuzesenzullenmeerbodygaan
krijgen.

MetdeuitbreidingvandeaanstellingvanlectorJaccovanUden(per1april2014)ishiervooreen
belangrijkerandvoorwaardegerealiseerd.

4. Voortgangvandewerkzaamheden

Dekwaliteitvanlectoratenenonderzoekwordtcontinuverbeterdengeoptimaliseerdaandehand
vandejaarlijksemonitoringvolgensonderstaandmodel.Ditmodelvormtdebasisvanhetjaarplan.
Indewerkwijzestaanvoorop:sturenopgezamenlijkevisieenambitieontwikkeling,makenvan
prestatieafspraken,reflectieopvoortgangenopbrengstenenhoehiervanleren.Inhetjaarverslag
wordtgerapporteerdoverdefeitelijkerealisatieenvervolgenswordtinhetjaarplangeanalyseerd
engewaardeerdwatwelennietgoedisgelopenenwordenhieruitconsequentiesgetrokkenten
behoevevandekwaliteitsverbeteringindevolgendejaarcyclus.

activiteiten/werkwijzen

1
streefsituatie

startsituatie

(eindejaarcyclus)

(beginjaarcyclus)

Prestatiesopvierdoelen

onderzoek

curriculum
ontwikkeling

professionalisering

kenniscirculatie

2
oogvoor
eigenaarschap
enurgentie
besef

professionele
aanpak
Hoewiljenaarde
streefsituatietoewerken?
Welkeleiderschapen
welkewerkwijze?

Prestatiesopvierdoelen

3
gezamenlijke
ontwikkelingvan
visieenambitie

onderzoek

curriculum
ontwikkeling

professionalisering

kenniscirculatie

Doorwerkingonderzoekop

curriculumontwikkeling
professionalisering
kenniscirculatie

conditiesenrandvoorwaarden

4.1
OnderzoekenKenniscirculatie

4.1.1 Onderzoekenkenniscirculatie:huidigesituatie

In2013isdeprimaireaandachtuitgegaannaarhetverderuitwerkenendoordenkenvande
lectoraatsfilosofie.Deconcreteinvullingvandiefilosofieisdoelbewustbottomupgeorganiseerd.
Datwilzeggen,omdathetlectoraatChangeManagementmeervooreenperspectief(anders
organiseren)danvooreeninhoudelijkaandachtsgebiedstaat,isgezochtnaarkenniskringledendie
binnenhuneigenonderwijscontextenrelevanteberoepspraktijkonderzoekwillendoen.Het
onderzoekvanhetlectoraatChangeManagementverspreidtzichdanookoverzeeruiteenlopende
domeinenenthemas.

In2013zijndevolgendeonderzoekslijnengenitieerd:

MakingArtWork(dr.JaccovanUden)

Alsweoverorganisatiessprekendoenwedataltijdmetleenwoorden.Weputtenuitvoeriguit
hetvocabulairevandekrijgswetenschappers(strategie,standardoperatingprocedures,markten
veroveren),wemakengebruikvandeinzichtenvanbiologen(aanpassingsvermogen,niches,
survivalofthefittest)ofstellenbedrijvenvooralsmachinesenkijkenvervolgenshoetechneuten
tewerkzoudengaan(procesoptimalisatie,standaardisatie,efficiency).Demanierwaaropwe
onzeorganisatiesvormgeven,inrichtenenbesturenwordtbepaalddoordekeuzevanonze
metaforen,zolietGarethMorganalzomooizieninzijnImagesofOrganization.Watdan,alswe
eenorganisatieproberenvoortestellenalskunst?Opheteerstegezichttweewereldendie
weinigmetelkaartemakenhebben.Organisatiesassocirenwemetstructuren,
voorspelbaarheideneendoelmiddelenrationaliteit.Kunststaatvoorvelenjuistvoorwoeste
inspiratie,voorgrilligescheppingsprocessenenvoordubbelzinnigheden.Kankunstdantocheen
waardevollebijdrageleverenaandeorganisatiekunde?Ofiskunsteeninteressante
inspiratiebron,juistomdatonzebeeldenbijkunstzoverafstaanvanhoewetegenorganisaties
aankijken?

10

ZievooreenuitgebreideinleidingoponderzoekslijnMakingArtWorkdebijdragevanJaccovan
UdenaandepublicatieOnderzoekendopWeg(tergelegenheidafscheidRobBrons).

DeManageralsKatalysator(dr.AnjaOverdiek)

BinnenmijnonderzoekreeksmetdetitelDemanageralskatalysatorgaatdestudie
Businessunusualoverdesamenwerkingtussenontwerpersenhunbusinesspartnersinde
Nederlandsemodesector.Hetwordtindeliteratuurgesuggereerddatindemodeindustrie
eenpositievecorrelatiebestaattusseninnovatievermogenensuccesals
entrepreneur/intrapreneur(Unay/Zehir2012)1.Ikkaderderelatieontwerper/business
partneralscomplementairesamenwerkingenvraagmevooralafhoehierwaarden
(creatief/commercieel)enprocessen(emotioneel/rationeel)gebalanceerdworden.

Mijnonderzoekisexplorerendendaaromkwalitatief.Kernstukishetafnemenvan
halfgestructureerdeinterviewsbijminstens20ontwerpersenbusinesspartners.Hierbijvraag
ikvooralnaartaakverdeling,relatiekenmerkenendemanierenvancommunicatieen
besluitvorming.Toteind2013hadik10gesprekkengevoerdengeanalyseerd.

Verwachteresultaten2014
Ikhebeenshortpaperovereersteresultatenvanditonderzoekop13januariingeleverdals
bijdragevoorhetEGOS(EuropeanGroupforOrganizationalStudies)Colloquium.Alsdit
geaccepteerdwordtzalikop35juli2014opdezeinternationaleconferentieeenactieve
bijdrageinvormvaneenvoordrachtofworkshopwillenleveren.Allegesprekkenmoetentot
dietijdeendiepteanalyseondergaanmetbehulpvandesoftwareAtlasTI.Laterin2014zalik
mijnbevindingenopschrijvenineenartikel,dieingraagwilaanbiedenaaneen
wetenschappelijktijdschrift.

Bijdrageaancurriculumvernieuwingenintegratievanonderzoekenonderwijs
Creativiteiteninnoverendvermogenwordenvoorcommercilemanagerssteedsbelangrijker.
Ditwordtindeliteratuurovermanagementvaardigheden(leerboeken)enaande
vaardighedenkantvandecurriculavancommercileopleidingenonvoldoendevertaaldnaar
procesfunctiesenskillsvandemanager.Ikhoopmetmijnonderzoekditgattehelpen
vullen.

Verderwilikstudentenenberoepenveldinspirerentotnieuwevormenvansamenwerking
tussencommercilenencreatieven.Zobenikindecember2013samenmet10studenten
SBRMeenCommunityforExcellenceinFashiongestart.Hiervoorzoekikin2014de
samenwerkingmetalumnistudentenvandeopleidingModeenTextielbijdeKABKDenHaag.

HeldhaftigAarzelen(PetervanHekke)

Mijnonderzoeksprojectbetreftdebetekenisvanaarzeleninbesluitvorming.Omhet
onderzoekvaneenfundamenttevoorzienhebikdestudiesoveraarzelenvandeFranse
filosoofPaulRicurendeDuitsefilosoofJosephVoglalsuitgangspuntgenomen.Dezestudies
latenondermeerziendataarzeleneenonderstroomvanonsbewustzijniswaaruitkeuzes
ontspringenendatwederolvanhetlichaaminhetkeuzeprocesgeringschatten.Wezien
keuzesvooralgraagalsuitkomstvaneenrationeelproces.Dittheoretischonderzoekheeft
geresulteerdinhetartikelHeldhaftigAarzelen,datfebruari2014inhetpeerreviewedblad
Management&Organisatieverschijnt.Hierinblijktdataarzelennieuwemogelijkhedenaan
1

Unay,F.G.&Zehir,C.(2012.Innovationintelligenceandentrepreneurshipinthefashionindustry.Socialand
BehavioralSciences41,blz.315321.
11

hetlichtbrengt,dataarzelenroutinesendenkpatronenontregelt,datzenieuwe
perspectievenopentendatzebewegingbrengtindebestaandewaardenhirarchie.Endat
aarzeleneenanalytischewerkingheeft,datdevanzelfsprekendeloopderdingenbevraagten
eentussenruimtescheptwaarinonbekendemogelijkhedenkunnenwordenonderzocht.

Relevantie
Alsjedebevindingenuithettheoretischeonderzoekvertaaltnaarorganisaties,danrijstde
vraagofineenorganisatiecontextdevruchtbarekantenvanaarzelenwordenherkenden
erkendenhoewordtomgegaanmethetongemakdatmetaarzelenverbondenis.Met
empirischonderzoekwilikantwoordenvindenopdevraagwelkebetekenisaanaarzelenin
besluitvormingwordttoegekendenwelkeimplicatiesdatkanhebbenvoorleidinggevenen
organiseren.Degesprekkenmeteenzorgcentrumomhetonderzoekuittevoerenzijn
inmiddelsinvergevorderdstadium.Indezeorganisatiewordtgestreefdnaareenkortere
opnameduurvanrevalidatiepatintenterwijlderevalidatietijdzelfnietkorterwordt.
BesluitvormingoverontslagvindtplaatsinhetMultiDisciplinairOverleg(MDO)waarbijde
betrokkenprofessionalsonderleidingstaanvaneenarts/specialistouderengeneeskunde.
Mijnaannameisdatinhetbesluitvormingsproceszichgeregeldaarzelingenzullen
manifesteren.

Motiveringvanhetonderzoek
Verwachteresultatenin2014
EenartikelvoorhetbladManagement&Organisatiewaarindebevindingenvanhet
onderzoekwordengepubliceerd

Bijdrageaantheorieoverbesluitvorming
Bijdrageaantheorieoveraarzeling&besluitvormingindeeersteplaatstenbehoevevande
opleidingBedrijfskunde,Management,EconomieenRechtvanDeHaagseHogeschool.
Ervaringenmetbetrekkingtotkwalitatiefonderzoekkunnendelenmetdezeopleidingen
studentenvandezeopleiding.

CommunicatingChange(drs.WoutervanDam)

Inmijnonderzoekwilikkijkenofhetmogelijkisverschillendetypendocumentatievande
hogeschoolbijelkaartebrengenwaardoorzeallenbeterworden.Hetgaatdaarbijomde
studiegids,accreditatiedocumentatieenmarketingcommunicatiedocumentatie.Opdit
momentstaandezedriedocumentenlosvanelkaar,terwijlzehetzelfdebeschrijven.Ditgeeft
hetprobleemdatdeaccreditatiedocumentatieopmijoverkomtalseenverhaalzoalshet
eigenlijkzoumoeten,destudiegidseenondergeschiktdocumentisgewordendieniet
gebruiktwordtendemarketingcommunicatiedocumentatieeennietspecifiekverhaalisdat
matigaangeeftwatdestudentdaadwerkelijkkanverwachten.

Ikwilonderzoekenofheteindproduct,hetprocesvoordecreatievanheteindproduct,de
strategieendeorganisatiestructuurduidelijkkunnenwordenweergeveninndocumentdat
fungeertalsstudiegids,accreditatiedocumentenmarketingcommunicatiedocumentatie.

Alsorganisatiepsycholoogenprocesdeskundigehebikdeervaringdatinoverzichtelijke
organisatiesmedewerkersengebruikersvandeaangebodenservicezichgedragenzoalsde
organisatiegraagzouwillen.Inditgevalkomtheteropneerdatikdenkdateengoede
studiegidsdestudentmotiveerttestuderenenvooralkennistegebruikenzoalsvanze
verwachtwordt.Dithoudtindatdestudentzichbewustwordtvanhetstudieprogrammaen
deverhoudingvanverschillendeonderdelenbinnenhetstudieprogramma.Gebruiken

12

hergebruikvankenniswordtbevorderd.Ookzalhethelpendocentenmotiverentetewerken
vanuitdegeheleopleiding,inplaatsvanlosvandeorganisatiehuneigenvakkentegeven.
Managerszulleneenbeterbesefhebbenwaarzehetzelfoverhebbenwanneerdocumentatie
beterinzichtelijkwordt.Totslotzaloverzichtelijkemarketingcommunicatiebijdragenaande
aantrekkingskrachtopstudenten.Naheteerstedeelvanhetonderzoek,waarbijikkijknaar
hetsamenvoegenvandedocumenten,wilikonderzoekdoennaardemogelijkheidtot
gedragsveranderingdiegestimuleerdwordtdooroverzichtelijkedocumentatie.

Verwachteresultatenin2014
Onderzoeknaardevraagofndocumentkanfungerenalsstudiegids,
accreditatiedocumentatieenmarketingcommunicatiedocumentatie.
Startmetonderzoeknaargedragsveranderingdoorbetereweergavevandeorganisatie,
doel,procesenstrategie.
MinoroverDesignThinkinginServiceOrganisations

Bijdrageaancurriculumvernieuwingenintegratievanonderzoekenonderwijs
TheorievanDesignThinkingverdertoepasseninonderwijs.
Samenmetstagiairesaandeslaggaanomonderwijsteverbeteren
Samenmet50studentenvandeminordocumentatievanhetonderwijsverbeterenofin
iedergevaldedocentenlatenzienhoehetookkan.

Innovatieenleervraagstukkenbijpolarisatieenradicaliseringvanverwardepersonen(Markvan
Peufflik,MOC)

Ikdoeonderzoeknaarinnovatieenleervraagstukkenindecontextvansocialworkersdie
geachtwordenalerttezijnopradicaliseringvanhunclinten.

Polarisatieenradicaliseringzijnmoeilijkteherkennen,zekeralshetgaatomdedoelgroep
verwardepersonen.Centralevragenwaarprofessionalsmeetemakenkrijgenzijn
bijvoorbeeld:wordtgedragvanverwardepersonengezienalspolariserendenradicaliserend
ofisersprakevanpsychiatrie?Ditzijnuiterstambigueuitdagingenvoorprofessionalsommee
bezigtezijnwantvanhenwordtverwachtdatzijneigingentotradicaliseringinbeeldkunnen
brengen.Polarisatieenradicaliseringzijndaarnaastookmaatschappelijkhighpressure
onderwerpen.

Vroegsignaleringeninterpretatievangedragvanverwardeclintenisbelangrijk.Professionals
indehulpverleningdiemetdezedoelgroepwerkenendiegedragvandezemensenmoeten
interpreteren,werkenhierinnietalleen.Zijwerkensamenmetanderedisciplines.Ditis
noodzakelijkomdathetgedragvanmensenmultiinterpretabelismaarhetgedraguiteindelijk
welgenterpreteerddienttewordenomteonderzoekenofersprakeisvanradicaliseringdan
welvaneenmatevanernstigeverwardheid.

Naaraanleidingvandezeinterpretatieswordenhandelingsstrategienontwikkeld.Omdathet
procesvanvroegsignalereneninterpretereneenhogematevansubjectiviteitbevatbenik
nieuwsgierignaardeinvloedvandiesubjectieveelementenopcollectieve
interpretatieprocesseninsituatiesdieslechttelezenzijn,enindevroegwelkeinvloeddeze
subjectiviteitenhebbenophetontwikkelenvanhandelingsstrategien.

Mijnonderzoekisexplorerendenkwalitatiefvanaard.Ikgasemigestructureerdeinterviews
houdenbijtienprofessionalsdiewerkzaamzijnmethetthemaradicaliseringbijverwarde
personenendiedirectbetrokkenzijnbijhetprocesvaninterpretatievan
13

radicaliseringsgedragvanhunclinten.Ikgahenbevragenopdesubjectiviteitendiezij
ervareninhetprocesvaninterpreterenenwelkeinvloedzijdenkendatditheeftophet
collectieveproces.

Verwachteresultatenvanmijnonderzoekin2014
Ikverwachtdatikvoordezomervakantievan2014mijnpraktijkonderzoekhebafgerond.Ik
overweegdemogelijkheidomactieonderzoektegaandoenwatbetekentdatdeinterviews
ookhetkaraktervaneeninterventiekunnenkrijgen.Endatikaansluitendhierop
vervolginterventiesontwikkel.Naasteenactieonderzoekgaikeenartikelschrijveneneen
workshopmakenoverderesultatenvanmijnonderzoek.

Bijdrageaancurriculumvernieuwingenintegratievanonderzoekenonderwijs
SocialWorkersdiebijDeHaagseHogeschoolafstuderenhebbenteweinigkennisen
vaardighedenomzichteverhoudentotverandereninnovatiedynamiekeninorganisaties
waarinzijindetoekomstwerkzaamkunnen/zullenzijn.

Vanuitmijnonderzoeksprojecthebikhetvakorganisatiekundenaarmijtoegetrokkenvoor
hetvolgendschooljaar.Mijnonderzoekzaleencentraleplaatsgaaninnemeninditonderwijs.

Daarnaasthebikmetvijfstudenteneenonderzoeksgroepopgerichtwaarinwijallen
onderzoekdoennaarhetthemaradicaliseringbijdoelgroepeninhetsocialworkenhoe
professionalszichhiertoeverhouden.

Onderzoekdr.NandaLodders

NandaLoddersisin2013,kortnahaartoetredenbijdekenniskring,voorlange,nog
onbepaaldetijdziekgeworden.
4.1.2. Onderzoekenkenniscirculatie:impactenwaardering

Deimpactdeverschillendeingezetteonderzoekslijnenkanjanuari2014nognietgoedworden
ingeschat.Inveelgevallenbevindthetonderzoekzichindefasevandoelbepalingenhetmakenvan
methodologischekeuzes.Zekeromdatbinnenhetlectoraatveelalwordtgekozenvoorexplorerend
onderzoekzijnonderzoekdataenresultateninveelgevallennognietvoorhanden.

Impactenwaarderingacademischewereld
Eerstewapenfeiten:AnjaOverdiekenJaccovanUdenhebbenshortpapersingediendvoorhet
prestigieuzeEGOS2014congres.Pasna1februarizullenzijberichtkrijgenofdezepapers
geaccepteerdzijn.HetartikelHeldhaftigAarzelenvanPetervanHekke(voorgrootdeelonder
begeleidingMarliHuijertotstandgekomen)isgeaccepteerddoorhettijdschriftM&Oenzalin
februari2014verschijnen.

ZieookbijlageActiviteitenlectoraatCM2013vooreengestructureerdoverzicht.
4.1.3 Onderzoekenkenniscirculatie:streefsituatie,activiteitenenwerkwijze

In2014moetendeeersteresultatenvandeingezetteonderzoekslijn(en)zichtbaargaanworden.De
kenniskringledenmoetenzichtbaaropdiktegaankomeninhunrolalsonderzoeker.Metde
individueleledenvandekenniskringwordenafsprakengemaaktoverspecifiekeontwikkelpunten.

14

Uiteraardmoetenin2014ookdeeersteresultatenzichtbaargaanwordenvanhetonderzoekzelf.
Binnenhetlectoraatwerkenwevanuitdefilosofiedatonderzoektebelangrijkisompastetonenals
hetafis.Kenniskringledenwordenaangemoedigdomnietalleendeuiteindelijke
onderzoeksresultatentepubliceren,maaropverschillendemomenteninhunonderzoektraject
vragen,overwegingen,dilemmasentussentijdseresultatentedelenmetrelevantestakeholders.Dit
isnietalleeneenmanieromdezichtbaarheidvanenhetdraagvlakvoorhetonderzoekvroegtijdigte
vergroten.Hetprincipevanreleaseearly,releaseoftenhelptdeonderzoekersookzelfbijhet
aanscherpenentoetsenvanonderzoekkeuzesenondersteuntde(verdere)vormingals
onderzoekprofessional.Terillustratie:voorafgaandaandeintreeredevanlectorJaccovanUdenop
5maart2014verzorgendeindividuelekenniskringledenminiseminarsrondhunonderzoekookals
datonderzoeknogindebeginfaseverkeert.

Wetenschappelijkeambitiesvoor2014:
PaperpresentatiesEGOScongres(AnjaOverdiekenJaccovanUden).DeelnameWoutervan
DamaanEGOScongres(geenpapernog)
EerstestappenorganisatiePINCcongresopDeHaagseHogeschoolin2015(coproductie
metlectorenRianneValkenburg,DickRijkenenBertMulder)

Anderevormenvankennisdisseminatie
Metdekenniskringledenwordtafsprakengemaaktoverslimmemanierenomheteigen
onderzoekdusookworkinprogressonderdeaandachttebrengenbijrelevante
stakeholders.

4.2

Curriculumontwikkeling

4.2.1 Curriculumontwikkeling:huidigesituatie

BinnenhetlectoraatChangeManagementonderzoekenweheelbewustdemogelijkhedenomhet
onderzoekenonderzoekvandekenniskringledenmetelkaarteverbinden.Onderzoekvolgtdaarbij
nietslaafshetonderwijs.Metdekenniskringledengaanweopzoeknaardedoorde
docent/opleiding/academieervarenbehoefteaanonderwijsinnovatie.Depositiebinnenhet
lectoraatmoetdedocentinstaatstellenomvanuitdiebehoefteeninrelatieverusteenbijdragete
leverenaanonderwijsvernieuwingenverbetering.Geenquickfixesmaardoordachteengoed
onderbouwdeimpulsenaanhet(eigen)onderwijs.Eenvoorbeeld:inhethuidigecurriculumvande
opleidingenvandeAcademievoorSocialeProfessieswordtbetrekkelijkweinigaandachtbesteed
aandeorganisatiecontextwaarbinnensocialworkerskomentewerken.Eengebrekaan
organisatiesensitiviteitbelemmertdesocialworkersinhunprofessioneleeffectiviteit.Metzijn
onderzoekbinnenhetlectoraatlegtMarkvanPeufflikeenbasisleggenvooronderwijsdat
studentenookopditpuntverderkanbrengen.

Daarnaastzienwehetalsonzetaakombinnenhetlectoraatnietvraaggestuurdonderzoekte
initiren.Datwilzeggen:vanuiteeneigenwijzebuitenstaanderspositiepermitterenweonsde
vrijheidomsuggestiestedoenvooronderwijsinnovatiesencurriculumvernieuwingwaarde
opleidingenzelfmisschiennietdirectdenoodzaakvoorzien.Eenvormvanzendingswerkdus,
vanuitdegedachtedatbuitenstaanderssomsbeterzienwaardekansenliggendandeopleidingen
zelf.

Naastonderzoekdatoplangetermijnmoetleidentotsubstantileonderwijsinnovaties,
onderzoekenwevanuithetideedatonderzoeknietafhoefttezijnvoordathetbenutkanworden
voortdurenddemogelijkhedenomsneltoteenvruchtbarerelatietussenonderzoekenonderwijs
15

tekomen.Zomakenkenniskringledengebruikvanhuncontactenmetstudentenenonderwijsuren
omtotkruisbestuivingtussenonderzoekenonderwijstekomen.Geengejaagde,premature
valorisatievanonderzoekinhetonderwijsmaarslimmeverbindingen.Ziebijvoorbeeldhetinitiatief
omstudententelatenparticipereninonderzoek(WoutervanDamenMarkvanPeufflik)ofde
oprichtingvanhetCommunityforExcellenceinFashion(AnjaOverdiek).Onderzoekkomtopdeze
manierdichterbijstudententestaan,nietalleendeuitkomstenervan,maarookindevormvanhet
zelfstandigervarenbelangvaneenkritischeonderzoekhoudingenontwikkelde
onderzoekvaardigheden.

Wapenfeiten2013:curriculumontwikkelingaanDeHaagseHogeschoolvanuithetlectoraatChange
Managementheeftinhetopstartjaarvanhetlectoraatconcreetinhoudgekregendooreen
uitbreidingonderwijsaanbodAcademievoorMasters&ProfessionalCoursesmetdevierdaagse
CreatiefLeiderschapdoorlectorJaccovanUden(samenmetcollegalectorRianneValkenburg).

DaarnaastmaaktJaccovanUdendeeluitvandeRaadvanadviesMasterOrganisatieCoachingen
vandeRaadvanadviesMBA,beidevandeAcademievoorMasters&Professionalcourses.Indie
hoedanigheidwordteenbijdragegeleverdaandeontwikkelingvanhetcurriculumvanDeHaagse
Hogeschool.
4.2.2 Curriculumontwikkeling:impactenwaardering

Alslectoraatzijnwezoalsgezegdnietopzoeknaarsnelleoplossingenvoorurgente
onderwijsproblemen.Wewillenbijdragenaanchteonderwijsinnovatieenwebenadrukkende
wederkerigheidtussenonderwijsenonderzoek.Onderwijsmaghetonderzoeknietdicteren.

Omdatdemeestekenniskringledenpasindeloopvan2013tothetlectoraatzijntoegetredenen
hunonderzoeksprojectenzichdusnogindeopstartfasebevinden,ishettevroegomuitsprakente
doenoveronderwijsinnovaties.Dezewordenpaseind2014/begin2015verwacht.

Deeersteervaringeninhetbetrekkenvanstudentenbijhetonderzoekvanhetlectoraatzijn
positief.

OokdedoordelectorgenitieerdevierdaagseCreatiefLeiderschapispositiefbeoordeelddoorde
cursisten.DeAcademievoorMasters&ProfessionalCoursesheeftdanookbeslotendevierdaagse
opnieuwaantebieden.
4.2.3. Curriculumontwikkeling:streefsituatie,activiteitenenwerkwijze

WeproberenvanuithetlectoraatChangeManagementdekomendetijdopverschillendemanieren
eenbijdrageteleverenaancurriculumontwikkelingenonderwijsinnovatie.Eenaantalinitiatievenop
eenrij:

EriseeninventarisatiegemaaktvanM&OdocentenvanDeHaagseHogeschool.Deze
docentenzullenpersoonlijkwordenuitgenodigdvoordeintreeredevanJaccovanUden.
Doel:latenzienwaarhetlectoraatChangeManagementvoorstaat;eeneersteuitnodiging
aandocentomteonderzoekenoferraakvlakkenzijndiezoudenkunnenleidentoteen
samenwerkingophetgebiedvanonderwijsinnovatie.
Kortnadeintreerede(enderestylingvanwerkruimteJWP60)zaleeneventworden
georganiseerdwaarvoorM&Odocentenvanonzehogeschoolwordenuitgenodigd.Doelvan
heteventisomeenkennismakingtussenorganiserentussendocentenenhetlectoraaten
docentenonderling.Achtergrond:docentenblijkenmaarmatigopdehoogtevanelkaars
16

4.3

onderwijsaanpakenervaringen.Doel:wewillenpolsenwelkeonderwijsinnovatiebehoeften
erlevenenmetdedocentenonderzoekenofhetlectoraatChangeManagementdaareen
rolinzoukunnenspelen,enzojawelke.
Jongestudentenhebbenmoeiteomzichmanagementenorganisatievraagstukkenecht
eigentemaken.Organisatieisabstractiediestudentennognauwelijkshebbenkunnen
doorleven.HetisnieteenvoudigM&Ovraagstukkenteverbindenmetdebelevingswereld
vanstudentenalsdetaalwaarinweoverorganisatiessprekennietdetaalvandestudenten
zelfis.M&Oblijftopafstand,waardoordematerienietbeklijft.Studentendoorlopenop
procedurelewijzeeenSWOTanalyse,zonderechtgevoelvoordesituatieteontwikkelen.
Ambitie:onderzoekenwatkunnenwedoenomstudenteninstaattestellenzichM&O
vraagstukkenechteigentemaken.Volgendestap:metkleinclubjeM&Odocenten
(academieoverstijgend)ditvraagstukoppakkenomverderuittewerken.Vaststellenwelke
(onderwijs)vormhetbestpastbijditinitiatief.
VanuitdeopleidingIndustrialDesignEngineeringwordteenminorontwikkeldophetgebied
vanChangeManagementSkills.MetbetrokkendocentGustaafVockingwordtgekekenhoe
samengewerktkanwordenbinnendezeminor.Deminorzeergoedaanophet
onderzoeksprogrammaronddesignthinking.
JaccovanUdenisingesprekmetdeorganisatorenvandeSummerSchool2014vanDe
HaagseHogeschoolomteonderzoekenhoevanuithetlectoraateenbijdragezoukunnen
wordengeleverdaanhetprogramma.
Professionalisering

4.3.1. Professionalisering:huidigesituatie

DeprofessionaliseringvanhetdocentencorpsvanDeHaagseHogeschoolwasin2013primairgericht
opdeledenvandekenniskringvanhetlectoraatChangeManagementzelf.

BelangrijkomhiertevermeldenisdatbinnenhetlectoraatChangeManagementweloverwogenen
uitgebreidaandachtwordtbesteedaande(verdere)vormingvandekenniskringledenals
onderzoeker.Betrokkenheidbijdekenniskringwordtgezienalseenplekwaarmeergebeurtdan
papersproduceren.Uiteraarddraaitprofessionaliseringomde(verdere)verwervingvan
onderzoekvaardighedenzoalshetlerenformulerenvanonderzoeksvragen,hetmakenvanslimme
methodischekeuzesenacademischschrijven.Maarindekenniskringgaanweookuitvoeriginop
vragenalswatbetekentpraktijkgerichtonderzoekspecifiekvoormijpersoonlijk,hoecombineer
ikmeerdererollen(docent,inhoudelijkexpert,onafhankelijkonderzoeker,opdrachtnemer)?of
watalshetopzettenvaneenonderzoekopzetmeerblijkttezijndanhetvolgenvanhetHandboek
Methodologie?.Binnenhetlectoraatzijnweopzoeknaareenmooieeneffectievewisselwerking
tussenaandachtvoordeprofessioneleontwikkelingvanmedewerkersenproductiedraaien.
4.3.2. Professionalisering:impactenwaardering

Indekennismakingsgesprekkenmetkandidaatkenniskringledenwordtveelaandachtbesteedaan
hetuitwisselenvanverwachtingen:watzijndemotievenvoordeelnameaandekenniskringen
hooptiemandtebereiken?Dekeuzevoorhetlectoraatchangemanagementisookeenkeuzevoor
omgevingwaarin,naasthetaanlerenvanacademischevaardigheden,verdereprofessionelevorming
eenbelangrijkerolmagspelen.

Terugblikkendop2013concluderenwedatditvormingsideaalnoggoedvormmoetgaankrijgen.
Reflectieopderolvanonderzoekervereistdatmenzichdieroleersteigenmaakt.2013washetjaar
vanhetopstarten,vanhetformulerenvanonderzoeksvragen,vanhetmakenvaneerste
17

methodischekeuzes,enzovoorts.Belangrijkezaken,waarinwegezamenlijk,alskenniskring,al
belangrijkestappenhebbengezet.Daarnaasthebbenwehetinhetkenniskringoverlegveelgehad
overzakenwaariederejongeorganisatiezichovermoetenbuigen:werkplekken,aanwezigheid,
werkafspraken,overwegingenbijaanschafliteratuurensoftware,formaliserenaanstellingen,etc.
Datmaaktdathetlectoraatnognietdeplekiswaardeaandachtprimairkanuitgaannaarhet
besprekenvanelkaarsonderzoek.Datmoethetin2014welgaanworden.
4.3.3. Professionalisering:streefsituatie,activiteitenenwerkwijze

Interneprofessionalisering
In2014willenwealskenniskringmeerinhoudgaangevenaandeambitieomhetlectoraatChange
Managementeenplekvanonderzoekenreflectietelatenzijn.Opditmomentontwikkelenweeen
visieophetlectoraatzelfwaarindeverschillendedimensiesvaneengoedlectoraatkunnenworden
bediend:(1)randvoorwaarden;hetneerzettenvaneenslimmeorganisatievanhetlectoraatzelf(2)
relevant,raakengoeduitgevoerdonderzoek:binnenhetlectoraatwerkenweaaneencultuur
waarinkenniskringledenzichuitgedaagdengefaciliteerdvoelenomzichverderteontwikkelenals
onderzoeker.Vanuitdeeigenpassies,maargeenvrijblijvendhobbyisme.Hetonderzoekdathet
lectoraatoplevertdoetertoe;(3)ruimtevoorreflectie.Reflectieopheteigenonderzoek,opde
uitkomstenvandatonderzoek,ophetfenomeen(praktijkgericht)onderzoek,opderelatietussen
onderzoekenonderwijs,etc.

ProfessionaliseringHHsbreed
In2014gaanweonderzoekenhoewevanuithetlectoraatChangeManagementeenbijdrage
kunnenleverenaandeprofessionaliseringvandeoverigedocenten/medewerkersvanDeHaagse
Hogeschool.Ookinditverbandwordtverwezennaarheteventdatvoordezomervan2014zal
wordengeorganiseerd.InoverlegmetM&Odocentenzalnietalleengekekenwordenopwelke
frontenhetlectoraatChangeManagementkanbijdragenaanonderwijsinnovatieen
curriculumontwikkeling.Wezullenookonderzoekenopwelkewijzehetlectoraateenrolkanspelen
indeprofessionaliseringvanhetdocentencorpszelf.

ZoalsgezegdstaathetlectoraatChangeManagementmeervooreenperspectiefdanvooreen
inhoudelijkvakgebied.Derelevantievanhetonderzoekvanhetlectoraatisdanookniet
voorbehoudenaanM&Odocenten.Juistomdathetonderzoekvanuithetlectoraatzeer
uiteenlopendeinhoudelijkevakgebiedenbedient(fashion,zorg,psychiatrie,onderwijs,kunst)ligter
eenkansomrelevantepartijenuitdezevakgebiedenteondersteuneninhunprofessionalisering.
Overdemanierwaaropwedathetbestkunnendoen,wordenin2014afsprakengemaaktmetde
individuelekenniskringleden.

4.4

Clusteractiviteiten

4.4.1. Clusteractiviteiten:huidigesituatie

Eriseenclusterplangeschrevenwaarindevisie,demissie,deambitiesengeplandeactiviteiten
wordenbeschreven.
4.4.2. Clusteractiviteiten:impactenwaardering

Vanimpactisnoggeensprake,aangeziendeclusteractiviteitenzelfnogmoetenwordengenitieerd
(vanaf2014).Hetgezamenlijkschrijvenvanhetplanzelfwasaleenzeerwaardevolleexercitie.
Enerzijdsomteachterhalenwathetpreciezeaandachtsgebiedenperspectiefvandeverschillende
18

lectoratenis,anderzijdsomvasttekunnenstellenwaardemeerwaardevansamenwerkingin
schuilt,nietalleenvoordeindividuelelectoratenenhetclusterzelf,maarookvoordegewenste
profileringvanDeHaagseHogeschool

5. Condities,randvoorwaardenenkwaliteitszorg
5.1Conditiesenrandvoorwaarden

Isdeinzetvanmensenenmiddelentoereikend(inkwalitatiefenkwantitatiefopzicht)voor
hetborgenvandemissieenonderzoeksprofiel?[Evaluatievraag]

Dekenniskringvanhetlectoraatbestaatuiteenmixonderzoekers,afkomstiguitzeer
verschillendeopleidingen.Hiermeewillenwebenadrukkenenrealiserendathetbelangvan
changemanagementnietalleeninhetmanagementdomeinwordtonderkend,maarookin
domeinenwaarmanagementvaakalscontextofzelfsalshinderlijkeruiswordtervaren.Voor
dekenniskringzijnzoweljunioralssenioronderzoekersaangetrokken.Terverstevigingvande
onderzoekslijnMakingArtWorkwordengesprekkengevoerdmeteenkandidaatextern
kenniskringlid.

Isergenoegengewensteondersteuning?

Deondersteuningisprima

Biedtdeonderzoeksinfrastructuurvoldoendefaciliteitenomonderzoekteondersteunen,te
verbeterenenbekendheidtegeven.

Zeker,zowelinkwalitatievealskwantitatievezin

Zijnergenoegconditiesenrandvoorwaardendiedeontwikkelingvandehogeschooltot
kennisinstellingbevorderen?

Zeker

Zijnergenoegconditiesenrandvoorwaardendiedeontwikkelingvanhetclusteralszodanig
bevorderen?

Ditmoetdekomendetijdwordenervaren.HetclusterplanvoorEI&BOisgereed.In2014gaan
weerinvullingaangeven.
5.2Kwaliteitszorg

Welkeevaluatieszijneruitgevoerd?

Vooralsnogalleeninformelevoortgangsevaluaties(onderzoekkenniskringleden)eninformele
evaluatiesvaneventswaarbijhetlectoraatChangeManagementeenbelangrijkerolheeft
gespeeld,zoalsdeonderzoeksdagvoordeAcademievoorMarketing&Commerce(binnenHHs)
enhettweedaagssymposiumUnitedWeOrganize(i.s.m.StroomDenHaag)

Welkeinterneenexternebelanghebbendenwarendaarbijbetrokken?
19


Debetrokkenenzelf(informeelkarakter)

Watzijndeevaluatieresultaten?

Deervaringenzijnpositief.HetlectoraatwordtmakkelijkgevondendoorpartijenbinnenDe
HaagseHogeschoolomeenbijdrageteleverenaanevents.Speerpuntvoor2014isomin
toenemendemateookbuitenDeHaagseHogeschoolalsrelevanteenaantrekkelijke
(kennis)partnertewordengezien

Zijneropbasisvanderesultatenvandeevaluatiesverbetermaatregelengenomen?

Opbasisvandeinformeleevaluatieswordtvoortdurendonderzochthoedeeffectiviteitvanhet
lectoraatkanwordenverhoogd.Wanneerdeonderzoekslijnenechtstaanzalworden
onderzochtopwelkewijzedeactiviteitenvanhetlectoraat(tussentijds)kunnenworden
gevalueerd.

6. Slotanalyse;Reflectieentoekomstperspectief

Waarstaanwe:sterktenenzwakten

DesterktenendezwaktenvanhetlectoraatChangeManagementwordenuiteraardingrotemate
bepaalddoordefasewaarinhetlectoraatzichbevindt.

Sterkten
HetlectoraatChangeManagementiseenlectoraatmetveelpotentie.Derelevantievandeambitie
omnieuwemanierenvanorganiserenteverkennen(changingmanagement)enzeookuitte
proberen(themanagementofchange)wordtbreedonderschreven.Hetlectoraatheefteengrote
aantrekkingskrachtopkandidaatkenniskringledenuitdiverseopleidingen.Wervingbleeknietnodig.
Ookgevenveelopleidingenaanietstewillendoenmethetlectoraatincidenteelmaarzekerook
structureel.

Ookzijnwetrotsopdekeuzevanonzeonderzoeksonderwerpen.Spannende,somsonconventionele
maargoedonderzoekbareonderwerpendietotdeverbeeldingsprekenenalsrelevantworden
ervaren.

Debereidheidomgezamenlijkeenmooilectoraatteontwikkelenisgroot.

Zwakten
Binnenhetlectoraatisbewustgekozenvoorverbindingmetverschillendeopleidingen.Dezekeuze
brengtwelhetrisicometzichmeedatdeprofileringvanhetlectoraatinternenexternals
onduidelijkwordtervaren.Daarnaastlaathetonderzoekvanhetlectoraatzichtyperenals
explorerendoftastend.Ookhierweereenbewustkeuze,maarwelmetalsgevolgdatderesultaten
vanhetonderzoekevenopzichlatenwachten,watweernietbijdraagtaaneenscherpprofiel.

Eenanderezwakteisdathetlectoraatnogteveelopeenduiventillijkt.Hetblijktindepraktijklastig
omallekenniskringledenbijelkaartekrijgen.Datisnietinalleenlastigvoorpraktische
afstemmingzaken,maarookvoorhetgevoeldatwegezamenlijkonderdeelzijnvanenbouwenaan
eenmooilectoraat.
20


Verbetermaatregelen

Waar2013noodzakelijkerwijseenwatrommeligjaarwas,willenwein2014devruchtengaan
plukkenvandegemaaktekeuzes.Metcrerenvanterugkerendeoverlegleeren
inspiratiemomentengaatermeerstructuurkomeninhetlectoraat.Ditwordtnadrukkelijkinoverleg
metdekenniskringledengedaan.

Daarnaastwillenwedezichtbaarheidvanhetlectoraatgaanvergroten.Wemoetenwillenzijndan
dieleukeclubenlatenziendathetonderzoekvanhetlectoraathoutsnijdtenertoedoet.

Concretemaatregelen:vanuithetprincipevanreleaseearly,releaseoftennemenwestakeholders
meeinonsonderzoek,ookalsdatnognietafgerondis.Ditheeftookeenduidelijkeveranderkundige
motief:belanghebbendentussentijdsbetrekkenbijhetonderzoekvergroothetdraagvlakvandat
onderzoek.

Prioriteiten

Deprioriteitenvoor2014:
1.

Hetlectoraatopderails:meerstructuureneengoedeeninspirerendewerkomgeving
(restylinggezamenlijkwerkruimteJWP60)

2.

Verdereoperationaliseringvandegekozenonderzoekslijnenentoewerkennaarconcrete
deliverableswaarmeewebijdragenaankenniscirculatie,professionaliseringen
curriculumontwikkeling(o.b.v.individueleengezamenlijkeprestatieafspraken)

3.
Slimtussentijdsnaarbuitentredenmetonderzoek

BijdrageaangewensteontwikkelingenvanDeHaagseHogeschool
HetonderzoekvanhetlectoraatChangeManagementdraagtlangsverschillendelijnenbijaande
gewensteontwikkelingvanDeHaagseHogeschool:
1.

2.

3.

Metorigineel,eigenzinnig,goeduitgevoerdenslimgevaloriseerdonderzoek.Onderzoekwaar
DeHaagseHogeschoolzichmettrotsopvoorlaatstaan.

BijdrageprofileringvanDeHaagseHogeschooldoorleverenvanonderzoekbijdragenaan
zwaartepuntOndernemerschapenInnovatieineentijdperkvanglobalisering.

VanuitdebinnenhetlectoraatdoorontwikkeldeexpertiseophetgebiedvanChange
ManagementlevertlectorJaccovanUdenalsinternorganisatieadviseureendirectebijdrage
aandeorganisatieontwikkelingvan(delenvan)DeHaagseHogeschool.Deeigenorganisatieis
duseenvandeafnemersvanhetonderzoekvanhetlectoraatChangeManagement.

In2013iseenstartgemaaktmethetleverenvandezebijdragen.In2014bouwenwehieropvoort.

21

Bijlagen

Overzicht Personele samenstelling

Lector
Delectordr.JaccovanUdenismetingangvan1februari2013verbondenaanhetlectoraat(eerst
0,55fte,vervolgens0,8fteenvanaf1april20141fte).Hetlectoraatheeftenomvangvan1fte.De
lectorstuurthetlectoraatendebijbehorendekenniskringaanenisbovendienhetaanspreekpunt
voorhetlectoraat.

Kenniskring
Aanhetlectoraatiseenkenniskringverbonden.Dehuidigesamenstellingisalsvolgt:

Naam

Dat in

Dat Eind

Omvang
totaal

DAM, WB

1-1-2014

1-9-2014 0,3

DAM, WB

1-9-2014

1-1-2016 0,4

LODDERS, NMP

1-5-2013

1-5-2015 0,4

OVERDIEK, A

1-5-2013

1-5-2015 0,4

PEUFFLIK, MHBJ

1-5-2013

1-5-2015 0,25

RUTS, RPA

1-1-2014

1-1-2015 0,2

HEKKE, PA
MOOR, M

Noten

http://vorige.nrc.nl/opinie/article2181204.ece/Het_herstel_van_deze_economie_leidt_tot_een_ramp
Volerda,H.enM.Bosma(2011)Innovatie3.0:slimmermanagen,organiserenenwerken.Amsterdam:
Mediawerfuitgevers.P.16
iii
Chia,R.(1996)OrganizationalAnalysisasDeconstructivePractice.Berlin:Walterde
Gruyter.
iv
Arts,M.(2012)HetNieuweOrganiseren(byFightClub&LloydHotel):creatingspacetoconnect.
http://www.brandmanagement.nl/2012/01/hetnieuweorganiserenbyfightclublloydhotelcreating
spacetoconnect/
ii

Parker,M.(2012)AlternativeBusiness:outlaws,crimeandculture.Oxon:Routledge
http://www.dehaagsehogeschool.nl/xmsp/xms_itm_p.download_file?p_itm_id=72389

vi

22