KKE

9η Μάη 1945 - Μέρα νίκης των λαών (Αφιέρωμα του Ριζοσπάστη)

Μπορεί το σύνθημα «Ποτέ πια πόλεμος» να ακουγόταν στις 9 Μάη του 1945 σαν ευχή από τα χείλη
εκατομμυρίων απλών ανθρώπων του μόχθου, που έζησαν τη φρίκη και τη βαρβαρότητα του Β' παγκόσμιου
πολέμου, μα και η ευχή χρειάζεται για να κρατά ζωντανή τη μνήμη από τη θηριωδία του ιμπεριαλισμού.

 Χρειάζεται προκειμένου να γίνεται συνείδηση πως χωρίς τον κοινωνικοπολιτικό αγώνα για την κατάργηση
του ιμπεριαλισμού, για το πέρασμα της ανθρωπότητας από την ταξική προϊστορία στην αταξική ιστορία, χωρίς
την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, ο πόλεμος θα απλώνει το φάντασμά του πάνω από
τα κεφάλια των λαών. Το φάντασμα που γίνεται ζωντανή καταστροφή, όταν η κοινωνία των ολοένα
αυξανόμενων ταξικών ανισοτήτων πνίγεται από τη θηλιά του δικού της βρόχου που τον σφίγγει η κρίση και ο
ενδομονοπωλιακός ανταγωνισμός. Οι αγιάτρευτες αρρώστιες της, αιτία των εσωτερικών της αντιφάσεων,
φωλιάζουν μέσα στην ίδια της τη σάρκα, γέννημα της δράσης του απόλυτου νόμου της. Του νόμου του κέρδους.
Που όταν δεν μπορεί να δρα πια σαν πηγή της δύναμής της, όταν το κεφάλαιο δεν μπορεί να αναπαράγεται,
τότε η κυρίαρχη τάξη κάνει πόλεμο, για να καταστρέψει παραγωγικές δυνάμεις και να αναζωογονηθεί απ' αυτή
την καταστροφή, για ν' αρπάξει εδάφη από τον ανταγωνιστή της και να μεγαλώσει τις αγορές που θα της
δώσουν ανάσα, σκοτώνοντας το νεκροθάφτη της, τους λαούς, προκειμένου να γλιτώσει το δικό της θάνατο.
Αυτόν τον αισθάνεται, τον περιμένει, μα δεν τον θέλει. Ξέρει καλά πως η δική της ιστορία, της έχει ετοιμάσει την
αγχόνη του μελλοθανάτου. Μα ξέρει καλά επίσης, από τη δική της ιστορία, πως χωρίς το νεκροθάφτη της, που
η ίδια τον δημιούργησε, παίρνει παράταση ζωής. Και ένα μέσο γι' αυτό, είναι ο πόλεμος. Ωσπου πραγματικά οι
λαοί να κάνουν το άλμα για τους δικούς τους ουρανούς, κόβοντας το νήμα της ζωής της, προκειμένου να
περάσουν από το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας. Τότε που η ιστορικά ξεπερασμένη
καπιταλιστική κοινωνία θα γίνει οριστικά παρελθόν της κοινωνικής εξέλιξης. Για να γίνει πραγματικότητα το
μυριόστομο σύνθημα - ευχή της 9ης Μάη 1945, «Ποτέ πια πόλεμος»!

Η ιστορία καταγράφει τους σταθμούς της λαϊκής πάλης, προκειμένου να γίνονται καταλύτες στη μνήμη και τη
συνείδηση και υλική δύναμη για την προοπτική του μέλλοντος των λαών. Ετσι πρέπει να ζούμε την 9η Μάη. Σαν
τον ιστορικό σταθμό που οι λαοί του κόσμου κέρδισαν μια νίκη σ' έναν πόλεμο. Πόλεμο ιμπεριαλιστικό, πόλεμο
ταξικό. Που τ' αποτελέσματά του μπορεί να μην εξάλειψαν οριστικά τη μήτρα του, τον ιμπεριαλισμό, μα του
στέρησαν πολλές πηγές ανάσας. Ηταν νίκη ιστορική για τους λαούς, αφού το πιο ορατό για τους ίδιους όφελος
ήταν η δημιουργία του παγκόσμιου σοσιαλιστικού στρατοπέδου. Και σ' αυτή τη νίκη θεμελιακός παράγοντας
ήταν ο αγώνας του πρώτου ως τότε σοσιαλιστικού κράτους στον κόσμο, της Σοβιετικής Ενωσης. Οσο και αν
σήμερα ο ιμπεριαλισμός ξαναζωντανεύει το φάντασμα του πολέμου πάνω από τα κεφάλια των λαών, σαν τις
παραμονές των δύο παγκόσμιων πολέμων, όσο και αν το παγκόσμιο σοσιαλιστικό σύστημα δεν υπάρχει ως
αντίπαλο δέος, τούτη η ιστορική επέτειος είναι μια ακόμη αφορμή προκειμένου να συνειδητοποιηθεί πως η
δύναμη των λαών είναι ακαταμάχητη. Ιδίως όταν έχει σκοπό της να μπει στην υπηρεσία του ταξικού αγώνα για
το επαναστατικό άλμα της κοινωνικής εξέλιξης προς τα μπρος. Γιατί αν η δύναμη του γερμανικού
ιμπεριαλισμού φαινόταν ακατανίκητη όταν ξεκινούσε ο πόλεμος, η 9η Μάη του 1945, μέρα που υπογράφηκε η
άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας, επισφραγίζοντας την ήττα της, απέδειξε πως η δύναμη της πάλης των
λαών δε γνωρίζει όρια. Αυτή την επιβεβαιωμένη από την ιστορία των κοινωνιών απόλυτη αλήθεια κρατάμε σαν
επιστέγασμα, αλλά και σαν πυρήνα της συνείδησης που μπορεί να πυρπολεί τις καρδιές των απλών ανθρώπων
του μόχθου, προκειμένου να αποτινάξουν οριστικά το ζυγό της εκμετάλλευσης. Γιατί και σήμερα ο
ιμπεριαλισμός φαντάζει ακατανίκητος, αλλά φαντάζει... Δεν είναι. Η δύναμη της ταξικής και πολεμικής του
επιθετικότητας δείχνει και την κρίση που ωριμάζει και τον κλονίζει. Αυτή είναι και η αχίλλειος φτέρνα του.
Αυτήν πρέπει να χτυπήσει η αιχμή του δόρατος της λαϊκής κοινωνικοπολιτικής πάλης. Για να πραγματωθεί η
ιστορική νομοτέλεια της αντικειμενικής εξέλιξης της κοινωνίας. Μέτωπο λαϊκό απέναντι στα μονοπώλια και τον
ιμπεριαλισμό, για το σοσιαλισμό.

Στην ΕΣΣΔ το κύριο βάρος του πολέμου

Σελίδα 1 / 8
KKE
9η Μάη 1945 - Μέρα νίκης των λαών (Αφιέρωμα του Ριζοσπάστη)

Είναι γεγονός ότι το κύριο βάρος του πολέμου το σήκωσε η ΕΣΣΔ. Αλλωστε, ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
προετοιμαζόταν ακόμη από τη λήξη του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, αφού η ηττημένη Γερμανία επανεξοπλιζόταν
με κεφάλαια των Αγγλοαμερικανών και των Γάλλων, προκειμένου να τη στρέψουν κατά της ΕΣΣΔ. Σκοπός, η
ανατροπή του σοσιαλισμού, η κατάληψη των εδαφών της ΕΣΣΔ και το μοίρασμά τους ανάμεσα στις τότε
ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Αλλωστε, ο ίδιος ο Α. Χίτλερ είχε δηλώσει: «Κύριο καθήκον της Γερμανίας, σκοπός
της ζωής μου και έννοια της ύπαρξης του εθνικοσοσιαλισμού είναι η εξόντωση του μπολσεβικισμού». Βεβαίως,
η πραγματικότητα δεν εξελίχθηκε έτσι ακριβώς. Η παγκόσμια οικονομική κρίση του καπιταλισμού στα
1929-1933 δεν ξεπεράστηκε ολοκληρωτικά. Στα μέσα της 10ετίας του '30 ξέσπασε νέα κρίση. Ταυτόχρονα, με
την κρίση οξύνθηκαν στο έπακρο οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί. Με δεδομένο επίσης ότι η Γερμανία
ήταν ηττημένη στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και χωρίς ζωτικό οικονομικό χώρο στη διεθνή αγορά, με βάση τη
δύναμη των μονοπωλίων της, έστρεψε τα όπλα αρχικά κατά των καπιταλιστικών χωρών. Ο πόλεμος ξεκίνησε ως
ιμπεριαλιστικός. Στην πορεία, μετά την επίθεση της Γερμανίας στην ΕΣΣΔ, πήρε το χαρακτήρα του πατριωτικού
απελευθερωτικού πολέμου για τους σοβιετικούς λαούς.

Στροφή στη νικηφόρα επέλαση της Γερμανίας και αντίστροφη συνολικά για τη νικηφόρα, για τους λαούς,
έκβαση του πολέμου ήταν η μάχη του Στάλινγκραντ το Φλεβάρη του 1943, στην οποία οι Γερμανοί έπαθαν
πανωλεθρία. Αλλά και προηγούμενα, στη μάχη της Μόσχας ο Κόκκινος Στρατός συνέτριψε και απώθησε από
την πρωτεύουσα τα υπολείμματα μιας στρατιάς ενός εκατομμυρίου χιτλερικών. Αυτή ήταν η πρώτη ήττα των
γερμανικών στρατευμάτων. «Στο σκληρό και δύσκολο αγώνα το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1941 οι
σοβιετικές ένοπλες δυνάμεις προξένησαν μεγάλες απώλειες στον εχθρό. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του πρώην
αρχηγού του γενικού επιτελείου του χιτλερικού στρατού στρατηγού Γκάλντερ, οι γερμανικές δυνάμεις ξηράς
στην καλοκαιρινή εκστρατεία του 1941 έχασαν 742 χιλ. άνδρες. Εξάλλου, πρέπει να σημειώσουμε ότι στον
πόλεμο κατά των Πολωνίας, Γαλλίας, Αγγλίας, Νορβηγίας, Βελγίου, Δανίας, Ολλανδίας και κατά των
Βαλκανίων τα γερμανοφασιστικά στρατεύματα ξηράς έχασαν συνολικά μονάχα 418.805 άνδρες». (Επίσημα
κείμενα του υπουργείου Αμυνας της ΕΣΣΔ, «Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, 1939-1945», τ. 3ος σελ. 208).
Κατέρρευσε ο μύθος για το ακατανίκητο του χιτλερικού στρατού.

Επίσης, στις μάχες που έγιναν στο σοβιετογερμανικό μέτωπο η χιτλερική Γερμανία έχασε το 80% της δύναμής
της. Από τις 22/6/1941, που τα ναζιστικά στρατεύματα εισέβαλαν στην ΕΣΣΔ έως τις 9/5/1945 στο Ανατολικό
Μέτωπο καταστράφηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν 607 γερμανικές μεραρχίες. Οι χιτλερικοί είχαν τριπλάσιες έως και
τετραπλάσιες απώλειες σε σχέση με τις απώλειές τους σε όλα τ' άλλα μέτωπα.

Ο Κόκκινος Στρατός έδωσε σκληρές μάχες, για 1.418 μέρες και νύχτες. Κάθε λεπτό του πολέμου υπήρχαν κατά
μέσο όρο 9 νεκροί, κάθε ώρα 507 και κάθε μέρα 1.400. Οι δύο στους πέντε νεκρούς του πολέμου ήταν
Σοβιετικοί πολίτες. Η ΕΣΣΔ είχε 20.000.000 νεκρούς στον πόλεμο, ενώ οι νεκροί της Αγγλίας και των ΗΠΑ ήταν
αντίστοιχα 375.000 και 405.000.

Οι κομμουνιστές στην πρώτη γραμμή του μετώπου

Είναι γεγονός ότι τη νίκη δεν τη δίνουν μόνο ή κυρίως τα όπλα. Ο Β. Ι. Λένιν έλεγε ότι σε «σε κάθε πόλεμο η
νίκη εξαρτάται τελικά από το ηθικό των μαζών που χύνουν στο πεδίο της μάχης το αίμα τους. Η πεποίθηση στο
δίκαιο του αγώνα, η συναίσθηση της ανάγκης να θυσιάσουν τη ζωή τους για την ευτυχία των αδελφών τους
συντελούν στην ψυχική ανάταση των στρατιωτών και τους κάνουν να υπομένουν αφάνταστες δυσκολίες». Στην
καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος και της Κεντρικής του Επιτροπής με επικεφαλής τον Ι.Β. Στάλιν
οφείλεται η έμπνευση του μαζικού ηρωισμού των Σοβιετικών ανθρώπων στο μέτωπο και στα μετόπισθεν, που
έδωσε τη νίκη στο σοβιετικό λαό.

«Εμπνευστής και οργανωτής της νίκης του σοβιετικού λαού στο μεγάλο πατριωτικό πόλεμο ήταν το
Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ενωσης. Αυτό κατόρθωσε να κινητοποιήσει όλες τις υλικές και ηθικές
δυνάμεις των Σοβιετικών ανθρώπων για τη συντριβή του εχθρού. Το Κομμουνιστικό Κόμμα έστειλε στο μέτωπο
εκατομμύρια από τα καλύτερα μέλη του. Μονάχα στους τέσσερις πρώτους μήνες του πολέμου, με απόφαση της

Σελίδα 2 / 8
KKE
9η Μάη 1945 - Μέρα νίκης των λαών (Αφιέρωμα του Ριζοσπάστη)

ΚΕ του ΚΚΣΕ, στάλθηκαν για στρατιωτική υπηρεσία 47 χιλιάδες μέλη του Κόμματος. Η κομματική οργάνωση
της Μόσχας στην περίοδο της ηρωικής άμυνας της πρωτεύουσας της πατρίδας μας, της Μόσχας, έστειλε στο
μέτωπο περίπου 100 χιλιάδες κομμουνιστές και 250 χιλιάδες μέλη της νεολαίας, η κομματική οργάνωση του
Λένινγκραντ τα 70% περίπου των μελών της και η κομματική οργάνωση της Οδησσού και της Σεβαστούπολης
τα 90%. Οι κομμουνιστές εμψύχωναν τους Σοβιετικούς μαχητές στην εκτέλεση του στρατιωτικού τους
καθήκοντος με τη μεγαλύτερη αυταπάρνηση και ήταν η ψυχή των στρατιωτικών τμημάτων και μονάδων. Οι
μαχητές του σοβιετικού στρατού θεωρούσαν μεγάλη τους τιμή να πηγαίνουν στη μάχη σαν μέλη του Κόμματος.
Στη διάρκεια του πολέμου, οι στρατιωτικές κομματικές οργανώσεις πολλαπλασιάζονταν αδιάκοπα. Ενώ στα
τέλη του 1941 στο σοβιετικό στρατό και στο πολεμικό ναυτικό υπηρετούσαν 1.300 χιλιάδες κομμουνιστές ή τα
42,4% της συνολικής δύναμης του Κόμματος, στα 1942 ξεπέρασαν τα 2 εκατομμύρια ή τα 54,3% της συνολικής
δύναμης του Κόμματος και στο τέλος του πολέμου ήταν περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια ή τα 60% όλων των
τακτικών και υποψηφίων μελών του ΚΚΣΕ». Επίσημα κείμενα του υπουργείου Αμυνας της ΕΣΣΔ, «Β΄
Παγκόσμιος Πόλεμος, 1939-1945», τ. 3ος σελ. 213.

Η ανωτερότητα του σοσιαλισμού

«Στη διάρκεια των πρώτων 18 μηνών του πολέμου, η εθνική οικονομία της Σοβιετικής Ενωσης έπαθε μεγάλες
καταστροφές. Μονάχα στα εδάφη που κατείχε ο αντίπαλος το Νοέμβρη του 1941, παράγονταν πριν από την
έναρξη του πολέμου τα 63% του κάρβουνου, τα 68% του χυτοσίδηρου, τα 58% του χάλυβα και τα 60% από τη
συνολική παραγωγή αλουμινίου. Το καλοκαίρι του 1942, ύστερα από την προέλαση του εχθρού μέχρι το
Βορονέζ, το Στάλινγκραντ και την κύρια οροσειρά του Καυκάσου, οι καταστροφές της εθνικής οικονομίας
μεγάλωσαν ακόμα περισσότερο. Ωστόσο, παρ' όλη την κατάσταση αυτή, η σοβιετική βιομηχανία παρήγαγε κατά
το 1942 περισσότερα από 25 χιλιάδες αεροπλάνα, 23,5 περίπου χιλιάδες άρματα μάχης (απ' αυτά περισσότερα
από 13,5 χιλιάδες ήταν Τ34) και περισσότερα από 34 χιλιάδες κανόνια (διαμετρήματος 76 χιλιοστών, 122
χιλιοστών και 152 χιλιοστών)... Από άποψη ποιότητας η σοβιετική πολεμική τεχνική όχι μόνο δεν υστερούσε σε
σχέση με την τεχνική του εχθρού, αλλά και σε μερικά είδη την ξεπερνούσε. Χάρη στο ότι η βιομηχανία μας κατά
το 1942 παρήγαγε πολύ περισσότερα βασικά είδη οπλισμού και πολεμικών τεχνικών μέσων σε σύγκριση με τη
φασιστική Γερμανία, συμπληρώθηκαν όλες οι απώλειες που είχαν τα στρατεύματά μας στα χρόνια 1941 και
1942. Εξασφαλίστηκε η απαραίτητη υπεροχή σε πολεμικά τεχνικά μέσα απέναντι του εχθρού και
δημιουργήθηκαν ευνοϊκές συνθήκες για τη ριζική αλλαγή της πορείας του πολέμου.

Στην περίοδο 1943-1945, το σοβιετικό κράτος απόκτησε μεγάλη ικανότητα παραγωγής. Με τις ηρωικές
προσπάθειες του σοβιετικού λαού ιδρύθηκαν καινούρια εργοστάσια, μεταλλεία, εργοστάσια ηλεκτρικής
παραγωγής κλπ. και επισκευάστηκαν αυτά που είχαν πάθει βλάβες. Εξαιτίας των μεγάλων καταστροφών που
προξένησαν οι γερμανοφασίστες κατακτητές στη Σοβιετική Ενωση, ακόμα και στα 1945 σε σύγκριση με το 1940
η ηλεκτρενέργεια ήταν λιγότερη κατά 10%, ο χάλυβας κατά 33%, ο χυτοσίδηρος κατά 40%, το πετρέλαιο κατά
37,7% και το κάρβουνο κατά 10%. Αυτό φυσικά δημιουργούσε τεράστιες δυσκολίες για την παραπέρα
ανάπτυξη της πολεμικής παραγωγής. Ωστόσο, οι δυσκολίες αυτές, κάτω από την καθοδήγηση του
Κομμουνιστικού Κόμματος, ξεπεράστηκαν από το σοβιετικό λαό. Η σοβιετική σοσιαλιστική παραγωγή κάλυπτε
τις ανάγκες του μετώπου». Επίσημα κείμενα του υπουργείου Αμυνας της ΕΣΣΔ, «Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος,
1939-1945», τ. 3ος σελ. 211-212).

Ακριβώς αυτά τα επιτεύγματα που αποκάλυπταν για μια ακόμη φορά την ανωτερότητα του σοσιαλισμού, και
με δεδομένη την προέλαση του Κόκκινου Στρατού προς τη Γερμανία, προκειμένου να χτυπήσει το γερμανικό
ιμπεριαλισμό στην καρδιά του, στο ίδιο το Βερολίνο, ανέβαζαν κατακόρυφα στη συνείδηση των λαών το κύρος
της ΕΣΣΔ και του σοσιαλισμού. Αλλωστε, ο Σοβιετικός στρατός συνέβαλε αποφασιστικά στην απελευθέρωση
των λαών της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων από τους χιτλερικούς, προελαύνοντας προς τη
Γερμανία. Οι Αγγλοαμερικανοί, αν και είχαν συμφωνήσει στα πλαίσια του αντιχιτλερικού συνασπισμού για τη
συντριβή του χιτλερισμού και την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας, εντούτοις, στις αρχές του 1945 και ενώ
πλέον ερχόταν το τέλος του πολέμου, κυριαρχούνταν από πολιτικές σκέψεις και εφάρμοζαν ταχτική, η οποία
αφ' ενός δε θα αποδυνάμωνε εντελώς τη Γερμανία αφ' ετέρου θα αποδυνάμωσε στο έπακρο την ΕΣΣΔ. Η

Σελίδα 3 / 8
KKE
9η Μάη 1945 - Μέρα νίκης των λαών (Αφιέρωμα του Ριζοσπάστη)

αστική τάξη τόσο των ΗΠΑ όσο και της Αγγλίας, κυριαρχούνταν από το φόβο των αποτελεσμάτων του πολέμου
και της διαμόρφωσης του μεταπολεμικού κόσμου, αφού δεν ήθελαν να χαθεί ένα καπιταλιστικό κράτος σαν τη
Γερμανία από το ιμπεριαλιστικό άρμα. Επίσης, κυριαρχούνταν από το φόβο του ξεσπάσματος επαναστάσεων
στην Ευρώπη, με δεδομένο ότι ο πόλεμος δημιούργησε συνθήκες επαναστατικής κρίσης, η ΕΣΣΔ και ο
σοσιαλισμός κατείχαν μεγάλο κύρος στη συνείδηση των λαών, ενώ σε μια σειρά χώρες στον
εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ηγούνταν η εργατική τάξη με τους συμμάχους της, με επικεφαλής τα
Κομμουνιστικά Κόμματα. Ετσι, επιδίωξαν να κάνουν και έκαναν χωριστές ενέργειες συνθηκολόγησης με τους
χιτλερικούς, ώστε και οι ίδιοι να έχουν λιγότερες απώλειες, αλλά και ο γερμανικός στρατός επίσης το ίδιο.
Ταυτόχρονα, γερμανικά στρατεύματα από το δυτικό μέτωπο μεταφέρονταν στο ανατολικό.

Ι. Β. ΣΤΑΛΙΝ

Διάγγελμα προς το λαό 9 του Μάη 1945

«Σύντροφοι! Πατριώτες και πατριώτισσες!

Εφτασε η μεγάλη μέρα της νίκης ενάντια στη Γερμανία. Η φασιστική Γερμανία, γονατισμένη από τον Κόκκινο
Στρατό και τα στρατεύματα των συμμάχων μας, αναγνώρισε πως είναι ηττημένη και δέχτηκε να
συνθηκολογήσει δίχως όρους.

Στις 7 του Μάη στην πόλη Ρέιμς υπογράφτηκε το προκαταρκτικό πρωτόκολλο συνθηκολόγησης. Στις 8 του
Μάη οι αντιπρόσωποι της γερμανικής ανώτατης διοίκησης, μπροστά στους αντιπροσώπους της ανώτατης
διοίκησης των συμμαχικών στρατευμάτων και της ανώτατης διοίκησης των σοβιετικών στρατευμάτων,
υπέγραψαν στο Βερολίνο το τελικό έγγραφο της συνθηκολόγησης, που η εφαρμογή του άρχισε από την 24η ώρα
της 8 του Μάη.

Ξέροντας τη συνήθεια των Γερμανών λύκων να θεωρούν κουρελόχαρτα τα σύμφωνα και τις συνθήκες, δεν
έχουμε καμιά βάση να πιστεύουμε στο λόγο τους. Ωστόσο, σήμερα από το πρωί, τα γερμανικά στρατεύματα, σε
εκτέλεση της πράξης της συνθηκολόγησης, άρχισαν να καταθέτουν τα όπλα κατά μάζες και να παραδίνονται
αιχμάλωτα στα στρατεύματά μας. Αυτό πια δεν είναι κουρελόχαρτο. Είναι η πραγματική συνθηκολόγηση των
ενόπλων δυνάμεων της Γερμανίας. Είναι αλήθεια πως μια ομάδα γερμανικά στρατεύματα στην περιοχή της
Τσεχοσλοβακίας αρνείται ακόμα τη συνθηκολόγηση. Αλλά ελπίζω πως ο Κόκκινος Στρατός θα κατορθώσει να
τους κάνει να συνέλθουν.

Τώρα μπορούμε να δηλώσουμε με πεποίθηση, πως έφτασε η ιστορική μέρα της τελικής συντριβής της
Γερμανίας, μέρα της μεγάλης νίκης του λαού μας ενάντια στο γερμανικό ιμπεριαλισμό.

Οι μεγάλες θυσίες που προσφέραμε για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της πατρίδας μας, οι αμέτρητες
στερήσεις και βάσανα που πέρασε ο λαός μας στο διάστημα του πολέμου, η γεμάτη υπερένταση εργασία στα
μετόπισθεν και στο μέτωπο, που προσφέρθηκαν στο βωμό της πατρίδας, δεν πήγαν χαμένα και στεφανώθηκαν
με την πλέρια νίκη πάνω στον εχθρό. Η προαιώνια πάλη των σλαβικών λαών για την ύπαρξή τους και την
ανεξαρτησία τους, τέλειωσε με τη νίκη πάνω στους Γερμανούς επιδρομείς και στη γερμανική τυραννία.

Από δω και μπρος πάνω στην Ευρώπη θα κυματίζει η μεγάλη σημαία της ελευθερίας των λαών και της ειρήνης
ανάμεσα στους λαούς. Πριν από τρία χρόνια ο Χίτλερ δήλωσε δημόσια, πως μέσα στα καθήκοντά του
περιλαμβάνεται και ο διαμελισμός της Σοβιετικής Ενωσης και η απόσπαση από αυτήν του Καυκάσου, της
Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, των Βαλτικών και άλλων περιοχών. Δήλωσε ξεκάθαρα: "Θα εξοντώσουμε τη
Ρωσία ώστε να μην μπορέσει ποτέ πια να σηκωθεί". Αυτά ήταν πριν τρία χρόνια. Δεν ήταν όμως τυχερό να
πραγματοποιηθούν οι παράφρονες ιδέες του Χίτλερ, η πορεία του πολέμου τις εξανέμισε. Στην
πραγματικότητα, έγινε κάτι εντελώς αντίθετο από αυτό που έλεγαν μέσα στο παραλήρημά τους οι χιτλερικοί. Η
Γερμανία τσακίστηκε κατακέφαλα. Τα γερμανικά στρατεύματα συνθηκολογούν. Η Σοβιετική Ενωση

Σελίδα 4 / 8
KKE
9η Μάη 1945 - Μέρα νίκης των λαών (Αφιέρωμα του Ριζοσπάστη)

πανηγυρίζει τη νίκη, αν και δεν ετοιμάζεται ούτε να διαμελίσει, ούτε να εκμηδενίσει τη Γερμανία.

Σύντροφοι! Ο μεγάλος πόλεμος για την πατρίδα τελείωσε με την πλέρια νίκη μας. Η περίοδος του πολέμου
στην Ευρώπη τελείωσε. Αρχισε η περίοδος της ειρηνικής εξέλιξης.

Σας συγχαίρω για τη νίκη σας, αγαπητοί μου πατριώτες και πατριώτισσες!

Δόξα στον ηρωικό Κόκκινο Στρατό μας, που υπεράσπισε την ανεξαρτησία της πατρίδας μας και κατάκτησε τη
νίκη πάνω στον εχθρό!

Δόξα στο μεγάλο μας λαό, το λαό - νικητή!

Αιώνια δόξα στους ήρωες που έπεσαν στις μάχες ενάντια στον εχθρό και έδωσαν τη ζωή τους για την
ελευθερία και την ευτυχία του λαού μας!».
- Ι. Β. Στάλιν: «Ο Μεγάλος Πόλεμος για την Πατρίδα», εκδόσεις «ΤΑ ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ», Αθήνα 1946, σελ.
136-137

Οι επιδιώξεις των Αγγλοαμερικανών

Το Μάρτη του 1945, οι Αγγλοαμερικανοί στρατιωτικοί διοικητές, με έγκριση των κυβερνήσεών τους, ήρθαν σε
διαπραγματεύσεις με τη γερμανική διοίκηση στο Δυτικό Μέτωπο και επιτεύχθηκε συμφωνία να μην εμποδίζουν
οι χιτλερικοί τα στρατεύματά τους στην προώθησή τους στην Ανατολή, με αντάλλαγμα τη διευκόλυνσή των
χιτλερικών στους όρους ανακωχής. Στη Βέρνη είχαν αποκατασταθεί επαφές ανάμεσα στον αρχηγό της
κατασκοπίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη Α. Ντάλες και τους εκπροσώπους της υπηρεσίας κατασκοπίας της
συμμαχικής διοίκησης, με τον απεσταλμένο του Χίτλερ στρατηγό των Ες-Ες Κ. Βολφ, για τερματισμό της
αντίστασης των φασιστικών στρατευμάτων στην Ιταλία και επιστροφή τους στη Γερμανία. Αυτές οι
διαπραγματεύσεις επιδοκιμάστηκαν από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Αγγλίας.

Οι ενέργειες για ξεχωριστή συνθηκολόγηση

Στις 16 Μάρτη 1945 ο λαϊκός επίτροπος των Εξωτερικών της ΕΣΣΔ Β. Μολότοφ έστειλε προς τον πρέσβη των
ΗΠΑ στην ΕΣΣΔ Χάριμαν επιστολή με το παρακάτω περιεχόμενο που αποκαλύπτει τις ενέργειές τους:

«Σχετικώς με την επιστολήν Σας που έλαβα την 16 Μαρτίου περί των εν Βέρνη διαπραγματεύσεων, Σας
πληροφορώ τα εξής:

Την 12 Μαρτίου ε.ε. με επληροφορήσατε ότι την 9 Μαρτίου έφθασε εις Βέρνην o Γερμανός στρατηγός Καρλ
Βολφ, και οι συνοδεύοντες αυτόν Ντόλμαν και Ζίμμερ, προς εξέτασιν από κοινού με τους εκπροσώπους του
στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μεγάλης Βρεταννίας του ζητήματος της συνθηκολογήσεως των
γερμανικών ενόπλων δυνάμεων εις την Βορείαν Ιταλίαν. Με επληροφορήσατε επίσης ότι εις τον στρατάρχην
Αλεξάντερ είχε ανατεθή η αποστολή ιδικών του αξιωματικών εις την Βέρνην, διά να συναντηθούν με τα
πρόσωπα αυτά, και εζητήσατε την γνώμην της Σοβιετικής Κυβερνήσεως επ' αυτού του ζητήματος.

Την ιδίαν ημέραν, 12 Μαρτίου, Σας επληροφόρησα ότι η Σοβιετική Κυβέρνησις δεν έχει αντίρρησιν διά τας
διαπραγματεύσεις με τον στρατηγόν Βολφ εις την Βέρνην, υπό τον όρον όμως ότι εις τας διαπραγματεύσεις
αυτάς θα λάβουν μέρος αξιωματικοί, αντιπροσωπεύοντες την Σοβιετικήν Στρατιωτικήν Διοίκησιν. Η Σοβιετική

Σελίδα 5 / 8
KKE
9η Μάη 1945 - Μέρα νίκης των λαών (Αφιέρωμα του Ριζοσπάστη)

Κυβέρνησις δίδουσα την απάντησιν αυτήν δεν αμφέβαλλε Οτι η Κυβέρνησις των Ηνωμένων Πολιτειών θα
ανταποκριθή θετικώς εις την πρότασίν της περί συμμετοχής Σοβιετικών αξιωματικών εις τας διαπραγματεύσεις
με τον Γερμανόν στρατηγόν Βολφ εις την Βέρνην και κατωνόμασε αμέσως τότε τους αντιπροσώπους της.

Σήμερα, την 16 Μαρτίου, έλαβα επιστολήν Σας, από την οποίαν προκύπτει ότι η Κυβέρνησις των Ηνωμένων
Πολιτειών αρνείται εις τους Σοβιετικούς αντιπροσώπους το δικαίωμα συμμετοχής εις τας διαπραγματεύσεις της
Βέρνης. Η άρνησις της Κυβερνήσεως των ΗΠΑ διά την συμμετοχήν των Σοβιετικών αντιπροσώπων εις τας
διαπραγματεύσεις της Βέρνης υπήρξε διά την Σοβιετικήν Κυβέρνησιν εντελώς απροσδόκητος και ακατανόητος
από της σκοπιάς των συμμαχικών σχέσεων που υφίστανται μεταξύ των χωρών μας. Κατόπιν αυτού η Σοβιετική
Κυβέρνησις θεωρεί αδύνατον να δώση την συγκατάθεσίν της διά διαπραγματεύσεις Αμερικανών και
Βρεταννών αντιπροσώπων με αντιπροσώπους του Γερμανού διοικητού εις Βέρνην, και επιμένει όπως αι
διαπραγματεύσεις που ήρχισαν ήδη εις την Βέρνην διακοπούν.

Επιπλέον η Σοβιετική Κυβέρνησις επιμένει όπως και εις το μέλλον αποκλεισθή το ενδεχόμενον της διεξαγωγής
χωριστών διαπραγματεύσεων της μιας ή των δύο συμμάχων δυνάμεων με Γερμανούς αντιπροσώπους, χωρίς την
συμμετοχήν και της τρίτης συμμάχου δυνάμεως».

Μια δεύτερη επιστολή του Β. Μολότοφ στις 22 Μάρτη 1945 στον Χάριμαν επιβεβαιώνει τις επιδιώξεις των
Αγγλοαμερικάνων.

«Επιβεβαιών την λήψιν της από 21 Μαρτίου ε.ε. επιστολής Σας, σχετικώς με την εν Βέρνη συνάντησιν του
Γερμανού στρατηγού Βολφ και αξιωματικών του επιτελείου του στρατάρχου Αλεξάντερ, οφείλω να δηλώσω ότι
δε βλέπω να υπάρχη οποιαδήποτε βάσις διά την δήλωσίν Σας ότι η Σοβιετική Κυβέρνησις εσχημάτισε
εσφαλμένην εντύπωσιν περί του σκοπού της επαφής εις την Βέρνην μεταξύ του Γερμανού στρατηγού Βολφ και
των αντιπροσώπων του στρατάρχου Αλεξάντερ, δεδομένου ότι εις την υπόθεσιν αυτήν δεν πρόκειται περί
εσφαλμένης εντυπώσεως ως προς τον σκοπόν της επαφής, ούτε περί παρεξηγήσεως, αλλά διά κάτι χειρότερον.

Από την επιστολήν Σας της 12 Μαρτίου προκύπτει ότι ο Γερμανός στρατηγός Βολφ και τα συνοδεύοντα αυτόν
πρόσωπα έφθασαν εις Βέρνην προς διεξαγωγήν με τους αντιπροσώπους της αγγλο-αμερικανικής διοικήσεως
διαπραγματεύσεων περί συνθηκολογήσεως των γερμανικών στρατευμάτων εις την Βορείαν Ιταλίαν. Οταν η
Σοβιετική Κυβέρνησις εδήλωσε ότι είναι απαραίτητον να συμμετάσχουν εις αυτάς τας διαπραγματεύσεις και
αντιπρόσωποι της Σοβιετικής Στρατιωτικής Διοικήσεως, η Σοβιετική Κυβέρνησις έλαβε επ' αυτού αρνητικήν
απάντησιν.

Ούτω εις Βέρνην επί δύο ήδη εβδομάδας διεξάγονται, πίσω από την ράχιν της Σοβιετικής Ενώσεως, που φέρει
το κύριον βάρος του πολέμου εναντίον της Γερμανίας, διαπραγματεύσεις μεταξύ των εκπροσώπων της
γερμανικής στρατιωτικής διοικήσεως αφ' ενός και εκπροσώπων της αγγλικής και αμερικανικής διοικήσεως αφ'
ετέρου. Η Σοβιετική Κυβέρνησις θεωρεί τούτο εντελώς απαράδεκτον και επιμένει επί της δηλώσεώς της που
εκτίθεται εις την επιστολήν μου της 16 Μαρτίου ε.ε.».

(«Αλληλογραφία Στάλιν - Τσόρτσιλ - Ατλη - Ρούσβελτ - Τρούμαν», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος α΄, σελ.
189-190).

Το μήνυμα του Στάλιν και η επιβεβαίωση του Τσόρτσιλ

Σχετικά μ' αυτές τις ενέργειες ο Ι. Β. Στάλιν σε μήνυμά του προς τον Ρούσβελτ, στις 3/4/1945, ήταν
κατηγορηματικός: «Ισχυρίζεσθε ότι κανενός είδους διαπραγματεύσεις δεν έγιναν ακόμη. Πρέπει να υποθέσω
ότι δε Σας ενημέρωσαν πλήρως. Οσον αφορά τους στρατιωτικούς συναδέλφους μου ούτοι βάσει των στοιχείων
που έχουν εις την διάθεσίν τους δεν αμφιβάλλουν ότι οι διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν και ετερματίσθησαν διά
συμφωνίας με τους Γερμανούς, συμφώνως προς την οποίαν ο Γερμανός διοικητής εις το δυτικόν μέτωπον

Σελίδα 6 / 8
KKE
9η Μάη 1945 - Μέρα νίκης των λαών (Αφιέρωμα του Ριζοσπάστη)

στρατάρχης Κέσσελριγκ εδέχθη να ανοίξη το μέτωπον και να αφήση να διέλθουν προς ανατολάς τα
αγγλο-αμερικανικά στρατεύματα και οι Αγγλο-αμερικανοί υποσχέθηκαν αντ' αυτού να ελαφρύνουν διά τους
Γερμανούς τους όρους της ανακωχής. Εγώ νομίζω ότι οι συνάδελφοί μου ευρίσκονται πλησίον εις την αλήθειαν.
Εις αντίθετον περίπτωσιν θα ήτο ακατανόητον διατί οι Αγγλο-αμερικανοί ηρνήθησαν εις τους αντιπροσώπους
της σοβιετικής διοικήσεως να μεταβούν εις Βέρνην διά να μετάσχουν εις τας διαπραγματεύσεις με τους
Γερμανούς. Μου είναι επίσης ακατανόητος και η σιωπή των Αγγλων, οι οποίοι ανέθεσαν εις Σας την διεξαγωγήν
της αλληλογραφίας μαζί μου διά το δυσάρεστον τούτο θέμα, ενώ οι ίδιοι εξακολουθούν να σιωπούν, αν και
είναι γνωστόν ότι η πρωτοβουλία εις όλην αυτήν την ιστορία των διαπραγματεύσεων της Βέρνης ανήκει στους
Αγγλους».

(«Αλληλογραφία Στάλιν - Τσόρτσιλ - Ατλη - Ρούσβελτ - Τρούμαν», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος α', σελ. 200)

Μετά τον πόλεμο, ο Τσόρτσιλ παραδέχθηκε ότι, λίγο πριν τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας, τηλεγράφησε στον
Μοντγκόμερι ζητώντας του να συγκεντρώσει γερμανικά όπλα, ώστε αργότερα να είναι εύκολο να τα
ξαναμοιράσει στους Γερμανούς στρατιώτες «με τους οποίους εμείς θ' αναγκαζόμασταν ίσως να συνεργαστούμε,
εάν η σοβιετική επίθεση συνεχιζόταν». Και ο Μοντγκόμερι υπάκουσε στην εντολή του Τσόρτσιλ.

Τα γεγονότα αποκαλύπτουν

Αλλά ας παρακολουθήσουμε πώς καταγράφει τα ιστορικά αυτά γεγονότα ο Γκ. Ζούκοφ (Γ. Κ. Ζούκοφ:
«Αναμνήσεις και Στοχασμοί», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 2ος, σελ. 366- 372).

«Στις 27 Μαρτίου 1945 ο ανταποκριτής του πρακτορείου Ρώϋτερ στην 21η Ομάδα στρατιών του Κέμπελ
σχετικά με την επίθεση των αγγλοαμερικανικών στρατευμάτων μετέδιδε: "Μη συναντώντας αντίσταση στο
δρόμο τους προελαύνουν ορμητικά προς την καρδιά της Γερμανίας". Στα μέσα Απριλίου 1945 ο Αμερικανός
σχολιαστής του ράδιο Τζων Γκρόβερ διαπίστωνε: "Το δυτικό μέτωπο στην ουσία δεν υπάρχει πια".

Πώς έγινε στην πραγματικότητα η "επίθεση" των αγγλοαμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή του Ρήνου;

Είναι γνωστό ότι οι χιτλερικοί είχαν εδώ αρκετά αδύνατη άμυνα. Υποχωρώντας έγκαιρα πέρα από το Ρήνο, οι
Γερμανοί μπορούσαν να οργανώσουν σοβαρή αντίσταση. Ωστόσο, αυτό δεν έγινε. Πρώτα απ' όλα γιατί οι
βασικές δυνάμεις μετακινήθηκαν προς ανατολάς κατά των σοβιετικών στρατευμάτων. Ακόμα και στις κρίσιμες
για την ομάδα του Ρουρ μέρες, η ανώτατη γερμανική διοίκηση σε βάρος της δυτικής της Ομάδας ενίσχυε το
μέτωπο στην ανατολή κατά των σοβιετικών στρατευμάτων...

Στις 29 Μαρτίου, με εντολή του Γενικού Στρατηγείου πήγα πάλι στη Μόσχα έχοντας μαζί μου το σχέδιο του
1ου Λευκορωσικού μετώπου για την επιχείρηση του Βερολίνου... Αργά το βράδυ της ίδιας ημέρας, ο Ι. Β. Στάλιν
με κάλεσε στο γραφείο του Κρεμλίνου. Ηταν μόνος, μόλις είχε τελειώσει η σύσκεψη με τα μέλη της Κρατικής
Επιτροπής Αμυνας.

Σιωπηλός μου έτεινε το χέρι και σαν να συνέχιζε, όπως πάντα, μια πρόσφατα διακοπείσα συνομιλία, είπε:

"Το γερμανικό μέτωπο στη δύση κατέρρευσε οριστικά, και, προφανώς, οι χιτλερικοί δε θέλουν να πάρουν
μέτρα για να αναχαιτίσουν την προέλαση των συμμαχικών στρατευμάτων. Στο μεταξύ προς όλες τις
σοβαρότατες κατευθύνσεις ενισχύουν εναντίον μας τις ομάδες τους. Να ο χάρτης, κοιτάξτε τα τελευταία
δεδομένα για τα γερμανικά στρατεύματα. Νομίζω ότι επίκειται σκληρή μάχη"...

Κατόπιν πλησίασε στο γραφείο του, ξεφύλλισε κάτι χαρτιά και μου έδωσε ένα γράμμα.

Σελίδα 7 / 8
KKE
9η Μάη 1945 - Μέρα νίκης των λαών (Αφιέρωμα του Ριζοσπάστη)

- Διαβάστε.

Το γράμμα ήταν από έναν ξένο φίλο. Μιλούσε για τις παρασκηνιακές συνομιλίες των χιτλερικών πρακτόρων με
τους επίσημους εκπροσώπους των συμμάχων, από τις οποίες γινόταν φανερό ότι οι Γερμανοί πρότειναν στους
συμμάχους να σταματήσει ο αγώνας εναντίον τους, αν συμφωνήσουν με τη σύναψη χωριστής ειρήνης, άνευ
όρων.

Αναφερόταν επίσης ότι οι σύμμαχοι απέρριψαν τους εκβιασμούς των Γερμανών, παρ' όλα αυτά όμως δεν
αποκλειόταν η πιθανότητα να ανοίξουν οι Γερμανοί δρόμο στα συμμαχικά στρατεύματα για να μπουν στο
Βερολίνο.

- Τι μπορείτε να πείτε γι' αυτό; ρώτησε ο Ι. Β. Στάλιν και χωρίς να περιμένει απάντηση, παρατήρησε αμέσως:
Νομίζω ότι ο Ρούζβελτ δε θα παραβιάσει τη συμφωνία της Γιάλτας, αλλά από τον Τσώρτσιλ μπορείς όλα να τα
περιμένεις.

Πλησιάζοντας και πάλι στα γραφείο του τηλεφώνησε στον Αντώνοφ και τον διέταξε να καταφθάσει αμέσως.

Σε 15΄ ο Αντώνοφ ήταν στο γραφείο του Στάλιν...

Ο Ι. Β. Στάλιν σιωπηλός του έδωσε να διαβάσει το γράμμα που μόλις μου είχε δείξει.

Ο Α. Ι. Αντώνοφ είπε:

"Πρόκειται για μια ακόμη απόδειξη των παρασκηνιακών μηχανορραφιών ανάμεσα στους χιτλερικούς και
αγγλικούς κυβερνητικούς κύκλους"...».

Σελίδα 8 / 8