Η ωθέλεια από ηα μνημόζσνα (Οζίοσ Ιωάννοσ ηοσ Δαμαζκηνού)

alopsis

Μ’ απηφ ην έξγν ηνπ ν κεγάινο άγηνο θαη ζενιφγνο ηνπ 8νπ αηψλα
ζπλνςίδεη ηε δηδαζθαιία ηεο Δθθιεζία καο γηα ηα κλεκφζπλα θαη, ρξεζηκνπνηψληαο
πιήζνο παηεξηθψλ καξηπξηψλ, απαληά ζε πνιιά εξσηήκαηα, πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ
ηζηνξηθή πξνέιεπζε, ηε ζεκαζία θαη ηε ζθνπηκφηεηά ηνπο.

Πρόλογος

΢χκθσλα κε νκφθσλε αγηνπαηεξηθή καξηπξία ηελ νπνία επηβεβαηψλεη αδηάθνπε

εθθιεζηαζηηθή παξάδνζε αηψλσλ, νη εηδηθέο επρέο γηα ηνπο λεθξνχο ζεζπίζηεθαλ απφ
ηνπο αγίνπο απνζηφινπο (1). H ζέζπηζε απηή έρεη δχν βαζηθά δνγκαηηθά ζεκέιηα: α)
ηελ έλλνηα ηεο Δθθιεζίαο σο θνηλσλίαο αγίσλ, πνπ απνηειείηαη φρη κφλν απφ ηνπο
δσληαλνχο αιιά θαη ηνπο «θεθνηκεκέλνπο» ρξηζηηαλνχο θαη β) ηελ πίζηε ζηε
κεηαζαλάηηα δσή, ηελ αλάζηαζε θαη ηελ ηειηθή θξίζε.

Δπηπιέoλ, ε δηδαζθαιία θαη ε δηαρξνληθή πξάμε ηεο Δθθιεζίαο, καο πξνηξέπνπλ λα

εθδειψλνπκε ηε κέξηκλα καο γηα ηελ αλάπαπζε κηαο ςπρήο φρη κφλν κε πξνζεπρέο,
αιιά θαη κε έξγα αγάπεο. Έηζη, νη Απνζηνιηθέο Γηαηαγέο παξαγγέιλνπλ λα
πξνζθέξνληαη ζηνπο θησρνχο νξηζκέλα απφ ηα ππάξρνληα ηνπ λεθξνχ ζηε κλήκε
ηνπ. Καη ν άγηνο Ησάλλεο ν Χξπζφζηνκνο, εξκελεχνληαο ην θαηά Ησάλλε Δπαγγέιην,
ζπκβνπιεχεη λα θάλνπκε ηέηνηεο αγαζνεξγίεο, «ψζηε, αλ κελ ν λεθξφο είλαη
ακαξησιφο, λ’ απαιιαγεί απφ ηηο ακαξηίεο ηνπ· θαη αλ είλαη δίθαηνο, λα ιάβεη
κεγαιχηεξν κηζζφ θαη αληαπφδνζε». Οη πξνζεπρέο, απφ ην άιιν κέξνο, γηα ηνπο
λεθξνχο πεξηιακβάλνπλ ηφζν ηελ κλεκφλεπζε ησλ νλνκάησλ ηνπο ζηηο ζείεο
ιεηηνπξγίεο, φζν θαη ηελ ηέιεζε εηδηθψλ αθνινπζηψλ, ησλ κλεκνζχλσλ.

Ήδε ζηηο Απνζηνιηθέο Γηδαρέο βξίζθεηαη ε δηάθξηζε ησλ κλεκνζχλσλ ζε «ηξίηα»,

«έλαηα», «ηεζζαξαθνζηά» θαη εληαχζηα» (εηήζηα), αλάινγα κε ην ρξφλν ηειέζεσο
ηνπο απφ ηελ εκέξα ηνπ ζαλάηνπ.

Πνιινί ζπκβνιηζκνί ησλ επηκέξνπο κλεκνζχλσλ αλαθέξνληαη απφ ηνπο παηέξεο. Οη

θπξηφηεξνη είλαη νη εμήο: Σα «ηξίηα» ζπκβνιίδνπλ ηελ αλάζηαζε ηνπ Κπξίνπ κεηά ηελ
ηξηήκεξε παξακνλή Σνπ ζηνλ ηάθν θαη ηεινχληαη κε ηελ επρή λ’ αλαζηεζεί θαη ν
λεθξφο ζηελ νπξάληα βαζηιεία (2). Σα «έλαηα» ηεινχληαη γηα ηα ελλέα ηάγκαηα ησλ
άπισλ αγγέισλ, κε ηελ επρή λα βξεζεί θνληά ηνπο ε άπιε ςπρή ηνπ λεθξνχ. Σα
«ηεζζαξαθνζηά» ηεινχληαη γηα ηελ αλάιεςε ηνπ Κπξίνπ, πνπ έγηλε ζαξάληα κέξεο
κεηά ηελ αλάζηαζή Σνπ. Με ηελ επρή λα λ’ «αλαιεθζεί» θαη ν λεθξφο, λα
ζπλαληήζεη ην Χξηζηφ ζηνπο νπξαλνχο θαη λα δήζεη γηα πάληα καδί Σνπ. Σα
«εληαχζηα» (εηήζηα), ηέινο, ηεινχληαη ηελ επέηεην εκέξα ηνπ ζαλάηνπ, ζε αλάκλεζε
ησλ γελεζιίσλ ηνπ λεθξνχ, θαζψο, γηα ηνπο πηζηνχο ρξηζηηαλνχο, εκέξα ηεο αιεζηλήο
γελλήζεσο είλαη ε εκέξα ηνπ ζσκαηηθνχ ζαλάηνπ θαη ηεο κεηαζηάζεσο ζηελ αηψληα
δσή. Μλεκφζπλα, αληίζηνηρα κε ηα παξαπάλσ, ηεινχληαη ηνλ ηξίην, έθην θαη έλαην
κήλα απφ ηελ εκέξα ηνπ ζαλάηνπ («ηξίκελα», «εμάκελα», «ελλεάκελα»).
Σε κεγαιχηεξε σθέιεηα, πάλησο, ζηνπο λεθξνχο ηελ πξνμελεί ε ηέιεζε ηεο ζείαο
επραξηζηίαο ζηε κλήκε ηνπο, γηαηί ηφηε, κε ηηο κεξίδεο ηνπο ζην άγην δηζθάξην,
«ελψλνληαη αφξαηα κε ην Θεφ θαη επηθνηλσλνχλ καδί Σνπ θαη παξεγνξνχληαη θαη
ζψδνληαη θαη επθξαίλνληαη ελ Χξηζηψ» (άγηνο ΢πκεψλ Θεζζαινλίθεο).

Δθηφο απφ ηα εηδηθά γηα θάζε λεθξφ κλεκφζπλα, ε Δθθιεζία έρεη ζηηο θαζεκεξηλέο
αθνινπζίεο ηεο, γεληθέο δεήζεηο γηα ηνπο «θεθνηκεκέλνπο», φπσο είλαη ι.ρ. ην
λεθξψζηκν κέξνο ηνπ κεζνλπθηηθνχ θαη νη ζρεηηθέο αλαθνξέο ζηηο εθηελείο ηνπ
εζπεξηλνχ, ηνπ φξζξνπ θαη ηεο ζείαο ιεηηνπξγίαο. Έρεη, επίζεο, θαζηεξψζεη θαη
εηδηθέο εκέξεο κλεκνζχλσλ. Σα ΢άββαηα ζρεδφλ φινπ ηνπ εθθιεζηαζηηθνχ έηνπο, θαη
ηδηαίηεξα ηα πξνεγνχκελα ησλ Κπξηαθψλ ηεο Απφθξεσ θαη ηεο Πεληεθνζηήο
(Ψπρνζάββαηα), είλαη αθηεξσκέλα ζηε κλήκε ησλ λεθξψλ.

Πξέπεη, ηέινο, λα ζεκεησζεί, αλ θαη απηνλφεην, φηη ε Δθθιεζία ηειεί κλεκφζπλα

κφλν γηα ηνπ ρξηζηηαλνχο πνπ θνηκήζεθαλ κέζα ζηνπο θφιπνπο ηεο.

Όζα ζπλνπηηθά αλαθέξζεθαλ πην πάλσ γηα ηα κλεκφζπλα θαη, γεληθφηεξα, ηελ
θνηλσλία ησλ δσληαλψλ κε ηα «θεθνηκεκέλα» κέιε ηεο Δθθιεζίαο, δειαδή φισλ ησλ
κειψλ ηνπ ζεαλζξψπηλνπ ζψκαηνο ηνπ Χξηζηνχ, είλαη αθελφο ελεκεξσηηθά γηα ηνλ
«ακχεην» αλαγλψζηε θαη αθεηέξνπ πξννηκηαθά ηεο πξαγκαηείαο ηνπ νζίνπ Ησάλλνπ
ηνπ Γακαζθελνχ «Πεξί ησλ ελ πίζηεη θεθνηκεκέλσλ», απνζπάζκαηα ηεο νπνίαο
αθνινπζνχλ ζε ειεχζεξε λενειιεληθή απφδνζε.

Μ’ απηφ ην έξγν ηνπ ν κεγάινο άγηνο θαη ζενιφγνο ηνπ 8νπ αηψλα ζπλνςίδεη ηε
δηδαζθαιία ηεο Δθθιεζία καο γηα ηα κλεκφζπλα θαη, ρξεζηκνπνηψληαο πιήζνο
παηεξηθψλ καξηπξηψλ, απαληά ζε πνιιά εξσηήκαηα, πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ ηζηνξηθή
πξνέιεπζε, ηε ζεκαζία θαη ηε ζθνπηκφηεηά ηνπο.

Δθ ηεο Ηεξάο Μνλήο Παξαθιήηνπ

(1) Καη νη Ινπδαίνη πξόζθεξαλ ζπζίεο γηα ηελ εμάιεηςε ησλ ακαξηηώλ «ησλ κεη’
επζεβείαο θνηκσκέλσλ» (Β΄ Μαθ.12:45)

(2) Σρεηηθόο είλαη θαη ν ζενινγηθόο ζπκβνιηζκόο ησλ θνιιύβσλ πνπ πξνζηίζεληαη ζε
θάζε κλεκόζπλν. Τν ζηηάξη ζπκβνιίδεη ηελ ηαθή, ηελ αλάζηαζε θαη ηελ πέξα από ηνλ
ηάθν δσή ηνπ αλζξώπνπ, θαζώο, πέθηνληαο ζηε γε, ζαπίδεη θαη «πεζαίλεη». Απ’ απηόλ
ην «ζάλαηό» ηνπ όκσο βιαζηαίλεη κηα λέα δσή.

Η ωθέλεια από ηα μνημόζσνα

Ο δηάβνινο, ν άδεηνο απφ θαζεηί θαιφ θαη ζεάξεζην, κε πξφζρεκα αιιφθνην θαη
παξάδνμν θαη νιφηεια άζεζκν, έπεζε πάλσ ζε θάπνηνπο θαη ηνπο θχηεςε ηελ ηδέα φηη
ηάρα δελ σθεινχλ ζε ηίπνηα ηνπο λεθξνχο φιεο νη ζεάξεζηεο πξάμεηο, πνπ γίλνληαη
γηα ηηο ςπρέο. Γηαηί ιέλε, ρξεζηκνπνηψληαο αγηνγξαθηθά ρσξία γηα λα ζηεξίμνπλ ηελ
άπνςή ηνπο, «Ο θαζέλαο ζα πάξεη ηελ ακνηβή ηνπ αλάινγα κε ηα φζα θαιά ή θαθά
έπξαμε ζ’ απηή ηε δσή» (Β΄ Κνξ.5:10) θαη «΢ηνλ άδε πνηνο ζα κεηαλνήζεη ελψπνηφλ
΢νπ;» (πξβι.Ψαικ.6:6) θαη «Δζχ, Κχξηε, ζα ακείςεηο ή ζα ηηκσξήζεηο ηνλ θαζέλα
αλάινγα κε ηα έξγα ηνπ» (Ψαικ.61:13) θαη «φ,ηη έζπεηξε ν θαζέλαο, απηφ θαη ζα
ζεξίζεη». (πξβι.Γαι.6:7).

Αιιά, ζνθνί κνπ, ζα ιέγακε ζ’ απηνχο, εξεπλήζηε θαη κάζεηε, φηη φζν κεγάινο θη αλ
είλαη ν θφβνο πνπ καο εκπλέεη ν Θεφο, ν Κχξηνο ησλ φισλ, πνιχ πην κεγάιε είλαη ε
αγαζφηεηά Σνπ. Καη νη απεηιέο Σνπ είλαη, βέβαηα θνβεξέο, κα θαη ε θηιαλζξσπία Σνπ
αθάληαζηα κεγάιε. Καη νη θαηαδίθεο Σνπ είλαη θξηθηέο, κα θαη ε επζπιαρλία Σνπ
πέιαγνο απέξαλην.

Πξνζέμηε ηη ιέεη ε Αγία Γξαθή:

Όηαλ ζηε ΢ηψλ, ηελ πφιε ηνπ κεγάινπ βαζηιηά, ν Ηνχδαο ν Μαθθαβαίνο είδε ην ιαφ
ηνπ ζαλαησκέλν απφ ηνπο ερζξνχο, έςαμε θαη βξήθε κέζα ζηνπο θφξθνπο ηνπο κηθξά
είδσια. Ακέζσο, κε θάζε επιάβεηα θαη αγάπε, πξφζθεξε γηα ηνλ θαζέλα ηνπο
εμηιαζηήξηα ζπζία ζηνλ ζπιαρληθφ Κχξην. Γη’ απηφ θαη ζηε Γξαθή ζαπκάδεηαη γηα
ηελ πξάμε ηνπ εθείλε, θαζψο θαη γηα φιεο ηηο άιιεο (βι. Β΄ Μαθθ. 12:38-45).

Οη καζεηέο ηνπ ΢σηήξα καο, πάιη, νη κχζηεο θαη απηφπηεο ηνπ Λφγνπ, νη ζείνη
απφζηνινη, πνπ ζαγήλεςαλ ηνλ θφζκν, ζέζπηζαλ λα γίλεηαη κλεκφλεπζε ησλ πηζηψλ
λεθξψλ θαηά ηελ ηέιεζε ησλ αρξάλησλ θαη δσνπνηψλ κπζηεξίσλ. Απφ ηφηε κέρξη
ηψξα ε απνζηνιηθή θαη θαζνιηθή Δθθιεζία ηνπ Χξηζηνχ, ζ’ φια ηα κέξε ηεο γεο,
θξαηάεη ζηαζεξά θαη αλαληίξξεηα απηή ηελ παξάδνζε, θαη ζα ηελ θξαηάεη σο ηε
ζπληέιεηα ηνπ θφζκνπ.

Απηφ, νπσζδήπνηε, δελ ην ζέζπηζαλ νχηε αιφγηζηα νχηε άζθνπα νχηε ηπραία. Γηαηί
ηίπνηε αλψθειν δελ έρεη παξαιάβεη ε αιάζεηε ρξηζηηαληθή ζξεζθεία θαη ηίπνηε
άρξεζην δελ έρεη δηαηεξήζεη ζηαζεξά ηφζνπο αηψλεο. Όια φζα έρεη παξαιάβεη θαη
δηαηεξήζεη είλαη θαη ρξήζηκα θαη ζεάξεζηα θαη πνιχ σθέιηκα θαη πνιχ ζσηήξηα.

Αο δνχκε, φκσο, ηη έρνπλ πεη γη’ απηφ ην ζέκα νη παιαηφηεξνη άγηνη παηέξεο.

Ο κεγάινο θαη βαζχο γλψζηεο ησλ ζείσλ Διονύζιος ο Αρεοπαγίηης, ζην έξγν ηνπ γηα
ηελ εθθιεζηαζηηθή ηεξαξρία, γξάθεη αθξηβψο ηα εμήο: «Οη πξνζεπρέο ησλ αγίσλ θαη
ζ’ απηή ηε δσή θαη, πνιχ πεξηζζφηεξν, κεηά ην ζάλαην, επηδξνχλ ζ’ εθείλνπο πνπ
είλαη άμηνη ηεξψλ επρψλ, δειαδή ζηνπο πηζηνχο». Καη πάιη: «Ο παλάγαζνο Θεφο
δεηάεη λα ζπγρσξήζεη φια ηα πηαίζκαηα, πνπ νθείινληαη ζηελ αλζξψπηλε αδπλακία,
θαη λα ηνπο ηνπνζεηήζεη ζηε ρψξα ησλ δσληαλψλ, ζηνπο θφιπνπο ηνπ Αβξαάκ θαη
ηνπ Ηζαάθ θαη ηνπ Ηαθψβ, απ’ φπνπ έρνπλ θπγαδεπζεί ν πφλνο, ε ιχπε θαη ν
ζηελαγκφο, παξαβιέπνληαο κε ηελ αγαζφηεηα ηεο ζεαξρηθήο Σνπ δπλάκεσο ηηο
ακαξηίεο πνπ έθαλε ν λεθξφο απφ αλζξψπηλε αδπλακία, αθνχ, φπσο ιέεη ε Γξαθή,
θαλέλαο δελ είλαη θαζαξφο απφ ακαξηία.

Βιέπεηο εζχ πνπ αληηιέγεηο, πψο βεβαηψλεη φηη είλαη σθέιηκεο νη δεήζεηο γη’ απηνχο
πνπ πέζαλαλ κε ηελ ειπίδα ηνπο ζηνλ Θεφ;

Ο επψλπκνο ηεο ζενινγίαο, ν άγηνο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ιέεη γηα ηε κεηέξα ηνπ
ζηνλ επηηάθην ιφγν ηνπ αδεξθνχ ηνπ Καηζαξίνπ: «Αθνχζηεθε θήξπγκα
αμηνπξφζεθην θαη ν πφλνο ηεο κεηέξαο γίλεηαη πην ειαθξφο κε ηελ θαιή θαη ζεάξεζηε
ππφζρεζε, φηη ζα ηα δψζεη φια γηα ράξε ηνπ παηδηνχ, ζα δψζεη ηνλ πινχην ηνπ σο
επηηάθην δψξν γη’ απηφ». Καη πην θάησ: «Όζα, ινηπφλ, εμαξηψληαη απφ καο, είλαη
απηά. Καη άιια ηα θάλακε ήδε, αιιά ζα ηα θάλνπκε ζην κέιινλ, πξνζθέξνληαο ηηο
εηήζηεο ηηκέο θαη ηα κλεκφζπλα, αλ θπζηθά κείλνπκε ζηε δσή».

Βιέπεηο πψο βεβαηψλεη θαη ραξαθηεξίδεη θαιέο θαη ζεάξεζηεο ηηο πξνζθνξέο πνπ
γίλνληαη γηα φζνπο πέζαλαλ, θαη επηηξέπεη ηα εηήζηα κλεκφζπλα;

Μεηά απ’ απηφλ, ν ρξπζψλπκνο θαη πξαγκαηηθά Χρσζόζηομος Ιωάννης, ζηε

ζενθψηηζηε εξκελεία ηνπ ζην θαηά Ησάλλε επαγγέιην, ιέεη: «Αλ νη εηδσινιάηξεο
θαίλε καδί κε ηνπο λεθξνχο θαη ηα πξάγκαηα πνπ ηνπο αλήθνπλ, πφζν κάιινλ εζχ, ν
πηζηφο, πξέπεη λα ζπλνδέςεηο καδί κε ηνλ πηζηφ θαη ηα πξάγκαηα ηνπ, φρη γηα ηελ
ζηάρηε, φπσο εθείλα ησλ εηδσινιαηξψλ, αιιά γηα λα ηνπ εμαζθαιίζεηο κεγαιχηεξε
δφμα: Αλ δειαδή ν λεθξφο είλαη ακαξησιφο, γηα λ’ απαιιαγεί απφ ηηο ακαξηίεο ηνπ·
αλ πάιη είλαη δίθαηνο γηα λ’ απμεζνχλ ν κηζζφο θαη ε αληακνηβή ηνπ». Καη ζηελ
εξκελεία ηνπ ζηελ πξνο Φηιηππεζίνπο επηζηνιή γξάθεη: «Αο ζνθηζηνχκε θάπνηαλ
σθέιεηα γη’ απηνχο πνπ έθπγαλ. Αο ηνπο πξνζθέξνπκε θάζε δπλαηή βνήζεηα. Μηιάσ
γηα ηηο ειεεκνζχλεο θαη ηηο πξνζθνξέο, απηέο πνπ πξαγκαηηθά ηνπο εμαζθαιίδνπλ
πνιιή αλαθνχθηζε, κεγάιε απνιαβή θαη σθέιεηα. Γηαηί απηά πνπ λνκνζεηήζεθαλ
νχηε παξαδνζήθαλ έηζη άζθνπα θαη ηπραία ζηελ Δθθιεζία ηνπ Θενχ απφ ηνπο
ζνθνχο καζεηέο Σνπ. Καη δελ ζα καο άθελαλ εθείλε ηελ παξάδνζε λα θάλεη επρή ν
ηεξέαο, θαηά ηελ ηέιεζε ησλ θξηθηψλ κπζηεξίσλ, γηα ηνπο πηζηνχο πνπ θνηκήζεθαλ,
αλ δελ γλψξηδαλ φηη ζα είραλ απ’ απηφ πνιχ θέξδνο θαη κεγάιε σθέιεηα.

Ο ζνθφο Γρηγόριος ο Νύζζης, πάιη γξάθεη: «Σίπνηα δελ παξαδφζεθε αζπιιφγηζηα

θαη αλψθεια απφ ηνπο καζεηέο θαη θήξπθεο ηνπ Χξηζηνχ, κα θαη ηίπνηα δελ
δηαηεξήζεθε αζπιιφγηζηα θαη αλψθεια ζ’ νιφθιεξε ηελ Δθθιεζία ηνπ Θενχ. Σν λα
κλεκνλεχνπκε θαηά ηε ζεία θη νιφιακπξε κπζηαγσγία εθείλνπο πνπ θνηκήζεθαλ
νξζφδνμνη, είλαη νπσζδήπνηε σθέιηκν θαη ζεάξεζην».

Γηαηί ηα ιφγηα, «Δζχ, Κχξηε, ζ’ ακείςεηο ή ζα ηηκσξήζεηο ηνλ θαζέλα αλάινγα κε ηα

έξγα ηνπ» (Ψαικ. 61:13) θαη «Ο θαζέλαο ζα ζεξίζεη απηφ πνπ έζπεηξε» (πξβι.
Γάι.6:7) θαη ηα άιια παξφκνηα, έρνπλ ιερζεί νπσζδήπνηε γηα ηε Γεπηέξα παξνπζία
ηνπ Κπξίνπ, ηε θνβεξή θξίζε θαη ηε ζπληέιεηα ηνπ θφζκνπ. Σφηε, βέβαηα, δελ ζα
ππάξρεη δπλαηφηεηα βνήζεηαο. Σφηε θάζε ηθεζία ζα είλαη αλψθειε. Γηαηί, φηαλ
ηειεηψζεη ην παδάξη, δελ ππάξρεη πηα εκπφξεπκα δηαπξαγκαηεχζηκν. Πξαγκαηηθά,
πνχ ζα είλαη ηφηε νη θησρνί; Πνχ ζα είλαη νη ηεξείο γηα ηελ ηέιεζε ηεο ιαηξείαο; Πνχ
νη ςαικσδίεο; Πνχ νη επεξγεζίεο; Πνχ νη αγαζνεξγίεο;

Γη’ απηφ, πξηλ έξζεη εθείλε ε ψξα, αο βνεζήζνπκε ν έλαο ηνλ άιινλ θαη αο
πξνζθέξνπκε ζηνλ θηιάλζξσπν Θεφ ηα έξγα ηεο αγάπεο καο ζηνπο αδεξθνχο. Γηαηί
δέρεηαη κε επραξίζηεζε ηηο πξνζθνξέο καο γηα ράξε φζσλ δελ πξφιαβαλ θαη έθπγαλ,
ζα ιέγακε, απξνεηνίκαζηνη. Σηο δέρεηαη θαη ηηο ινγαξηάδεη ζαλ πξάμεηο θαη
πξνζθνξέο εθείλσλ. Έηζη ζέιεη ν θηιάλζξσπνο Κχξηνο, λα Σνπ δεηάλε ηα πιάζκαηά
Σνπ θαη λα ηνπο δίλεη φζα είλαη γηα ηε ζσηεξία ηνπο. Καη κάιηζηα ιπγίδεη
νινθιεξσηηθά, φηαλ θάπνηνο δελ αγσλίδεηαη κφλν γηα ηελ δηθή ηνπ ςπρή, αιιά
ελδηαθέξεηαη θαη γηα ηελ ςπρή ηνπ πιεζίνλ ηνπ. ΢ηελ πεξίπησζε απηή ν άλζξσπνο
γίλεηαη κηκεηήο ηνπ Θενχ θαη ηηο δσξεέο ησλ άιισλ ηηο δεηάεη ζαλ δηθέο ηνπ ράξεο.
Έηζη εθπιεξψλεη ηελ πξνυπφζεζε ηεο ηέιεηαο αγάπεο, εμαζθαιίδεη ηνλ καθαξηζκφ
(«καθάξηνη είλαη φζνη δείρλνπλ έιενο ζηνπο άιινπο, γηαηί ζ’ απηνχο ζα δείμεη ν Θεφο
ην έιενο Σνπ», Μαηζ.5: 7) θαη, καδί κε ηελ ςπρή ηνπ πιεζίνλ, επεξγεηεί πάξα πνιχ
θαη ηε δηθή ηνπ ςπρή.

Αο πεξάζνπκε ηψξα απ’ απηά ζε άιια παξφκνηα θαη ηζνδχλακα. Ο Παλλάδιος, ζηε
Λαπζατθή Ηζηνξία ηνπ, αλαθέξεη κε αθξίβεηα ηα ζαχκαηα ηνπ κεγάινπ Μαθαξίνπ.
Δθεί γξάθεη πσο ν φζηνο Μαθάξηνο, ξσηψληαο θάπνηε ην θξαλίν ελφο λεθξνχ έκαζε
φια ηα ζρεηηθά κ’ απηνχο πνπ έρνπλ πεζάλεη. Καη ζην ηέινο ηνλ ξψηεζε: ‘‘Γελ
βξίζθεηε, ινηπφλ, θακηά παξεγνξηά;’’ Απηή ηελ εξψηεζε ηελ έθαλε, γηαηί ζπλήζηδε
λα πξνζεχρεηαη γηα ηνπο λεθξνχο θαη ήζειε λα μέξεη αλ πξαγκαηηθά ηνπο σθεινχζε.
Σφηε ν θηιάλζξσπνο Κχξηνο ζέιεζε λ’ απνθαιχςεη ηελ αιήζεηα ζην πηζηφ ππεξέηε
Σνπ. Σνλ πιεξνθφξεζε, ινηπφλ, κέζσ ηνπ θξαλίνπ: ‘‘Όηαλ πξνζθέξεηο ηηο δεήζεηο
γηα ηνπο λεθξνχο, αηζζαλφκαζηε κηα κηθξή αλαθνχθηζε’’.

Κάπνηνο άιινο, πάιη, απφ ηνπο νζίνπο παηέξεο είρε έλαλ καζεηή πνπ δνχζε
απξφζεθηα. Έηζη, κέζα ζηε ξαζπκία, έθηαζε ζην ηέινο ηεο δσήο ηνπ. Ο
πνιπεχζπιαρλνο θαη θηιάλζξσπνο Κχξηνο θαλέξσζε ζην γέξνληα, πνπ ηνλ
παξαθάιεζε κε δάθξπα, φηη ζα ξίμεη ηνλ καζεηή ηνπ ζηελ θσηηά κέρξη ην ιαηκφ, φπσο
ηνλ πινχζην ηεο παξαβνιήο ηνπ Λαδάξνπ (Λνπθ. 16:23-24). Όηαλ ν φζηνο γέξνληαο
άξρηζε λα θηππηέηαη θαη λα ηθεηεχεη θιαίγνληαο ην Θεφ, Δθείλνο ηνπ απνθάιπςε φηη
ζα ηνλ βάιεη ζηε θσηηά κφλν κέρξη ηε δψλε. Μα φηαλ θαη πάιη ν γέξνληαο Σνλ
παξαθάιεζε κε κεγάιε επηκνλή, ν Θεφο ηνπ έδεημε ζε φξακα φηη ιχηξσζε ηειείσο ην
καζεηή ηνπ απφ ηε θσηηά ηεο θνιάζεσο.

Αιιά πνηνο ζα κπνξνχζε λα δηεγεζεί κε ηε ζεηξά φιεο ηηο καξηπξίεο, πνπ βξίζθνληαη
ζθφξπηεο κέζα ζηνπο βίνπο ησλ αγίσλ, ζηα καξηπξνιφγηα θαη ζηηο ηεξέο απνθαιχςεηο,
απ’ φπνπ νινθάλεξα απνδεηθλχεηαη φηη νη πξνζεπρέο, νη ιεηηνπξγίεο θαη νη
ειεεκνζχλεο γηα ηνπο λεθξνχο σθεινχλ πνιχ ηηο ςπρέο ηνπο; Γηαηί, απ’ φζα
δαλείζηεθαλ ζην Θεφ, ηίπνηα δελ πάεη ρακέλν. Όια ηα αληαπνδίδεη ν Κχξηνο κε ην
παξαπάλσ.

Όζν γηα ην ιφγν ηνπ πξνθήηε, «΢ηνλ άδε πνηνο ζα κεηαλνήζεη ελψπηνλ ΢νπ;» (πξβ.
Ψαικ. 6:6), είπακε ήδε πσο νη απεηιέο ηνπ παληνθξάηνξα Θενχ είλαη, βέβαηα,
θνβεξέο, αιιά ηειηθά ηηο εμνπδεηεξψλεη ε αλππνιφγηζηε θηιαλζξσπία Σνπ. Άιισζηε,
θαη κεηά απ’ απηφλ ηνλ ιφγν ηνπ πξνθήηε, έγηλε νπσζδήπνηε κεηάλνηα ζηνλ άδε.
Δλλνψ ηε κεηάλνηα εθείλσλ πνπ πίζηεςαλ εθεί, φηαλ θεηέβεθε ν Κχξηνο γηα λα ηνπο
ζψζεη. Αιιά θαη ζηνλ άδε δελ ηνπο έζσζε φινπο ν Εσνδφηεο. Έζσζε κφλν φζνπο
ηνλ πίζηεςαλ. Απηφ δελ ζεκαίλεη φηη θαηαξγείηαη ε πξνθεηεία. Όρη, πνηέ. Απιά
απνδεηθλχεηαη φηη ν παλάγαζνο Κχξηνο ληθηέηαη απφ ηελ αγάπε Σνπ ζηνλ άλζξσπν.
Σν ίδην θαη κε ηνλ πξνθεηηθφ ιφγν ηνπ Ησλά, «Ζ Νηλεπΐ ζα θαηαζηξαθεί» (Ησλ.3:4).
Καη φκσο δελ θαηαζηξάθεθε, γηαηί ε αγαζφηεηα ηνπ Θενχ λίθεζε ηε δηθαηνζχλε
Σνπ. Καη ζηνλ Δδεθία είπε κε ην ζηφκα ηνπ πξνθήηε Ζζαΐα: «Σαθηνπνίεζε ηηο
ππνζέζεηο ηνπ ζπηηηνχ ζνπ, γηαηί ζα πεζάλεηο. (Γ΄ Βαζ. 20:1). Καη φκσο δελ πέζαλε.
΢ηνλ Αραάβ, πάιη, έζηεηιε ηνλ πξνθήηε Ζιία γηα λα ηνλ πξνεηδνπνηήζεη: «ζα ζνπ
ζηείισ ζπκθνξέο» (Γ΄ Βαζ. 20:21). Καη δελ ηνπ έζηεηιε. Γηαηί; Σν εμήγεζε ζηνλ
πξνθήηε. Δίδεο πσο κεηαλφεζε ν Αραάβ; Γη’ απηφ δελ ζα ηνπ ζηείισ ζπκθνξέο φζν
δεη» (Γ΄ Βαζ. 20:29). Πάιη, δειαδή, ε αγαζφηεηα Σνπ λίθεζε ηελ απφθαζε ηνπ, φπσο
έγηλε θαη ζε πάξα πνιιέο άιιεο πεξηπηψζεηο θαη φπσο ζα γίλεηαη κέρξη ηε ζπληέιεηα
ηνπ θφζκνπ, ηφηε πνπ ζα ηειεηψζεη ην παλεγχξη, ηφηε πνπ δελ ζα είλαη πηα θαηξφο γηα
βνήζεηα αιιά θάζε άλζξσπνο ζα βξεζεί κφλνο κε ην θνξηίν ηνπ. Δλψ ηψξα είλαη
αθφκα θαηξφο, θαηξφο γηα θξνληίδα, θαηξφο γηα ζπλαιιαγή, θαηξφο γηα θφπν θαη
ηξεράκαηα θαη αγψλα. Καη καθάξηνο είλαη εθείλνο πνπ δελ απφθακε, νχηε έραζε ηελ
ειπίδα ηνπ. Μα πην καθάξηνο είλαη εθείλνο πνπ αγσλίζηεθε θαη γηα ηνλ εαπηφ ηνπ θαη
γηα ηνλ πιεζίνλ ηνπ.

Γηαηί απηφ, ην λα ηξέρεη δειαδή ν θαζέλαο ζε βνήζεηα ηνπ πιεζίνλ, επραξηζηεί

πεξηζζφηεξν ηνλ θηιεχζπιαρλν Κχξην. Απηφ ζέιεη θαη επηζπκεί, λα επεξγεηνχκε ν
έλαο ηνλ άιιν θαη ζηελ παξνχζα δσή θαη κεηά ην ζάλαην. Αλ δελ έβιεπε ζσζηφ θάηη
ηέηνην, δελ ζα καο έδηλε ην δηθαίσκα λα κλεκνλεχνπκε ηνπο λεθξνχο ζηε ζεία
ιεηηνπξγία, θαζψο θαη λα ηνπο θάλνπκε κλεκφζπλα ζηηο ηξεηο εκέξεο, ζηηο ελλέα,
ζηηο ζαξάληα θαη ζην ρξφλν, φπσο ρσξίο θακηάλ αληίξξεζε ηα ηεξεί ν επζεβέζηαηνο
ιαφο ηεο. Αλ, δειαδή, απηά ήηαλ κηα θνξντδία δίρσο θέξδνο θαη σθέιεηα,
νπσζδήπνηε ζε θάπνηνλ απφ ηνπο πνιινχο πξνγελέζηεξνπο ζενθφξνπο αγίνπο,
παηξηάξρεο, παηέξεο θαη δηδαζθάινπο ζα εξρφηαλ ε θψηηζε λα ζηακαηήζεη ηελ
πιάλε. Καλέλαο ηνπο, φκσο, δελ δνθίκαζε πνηέ λα θαηαξγήζεη ηα κλεκφζπλα.
Απελαληίαο, κάιηζηα, φινη ηα επηθχξσζαλ, θη έηζη θαζεκεξηλά ε πξαθηηθή απηή φρη
κφλν απιψλεηαη θαη ξηδψλεη, αιιά δέρεηαη θαη αιιεπάιιειεο πξνζζήθεο.

Αο δνχκε, φκσο ηη ιέεη θαη ν Μέγαο Αζαλάζηνο ζηνλ σξαηφηαην ιφγν ηνπ γηα ηνπο
θνηκεζέληεο: «Κη αλ αθφκα ν λεθξφο ηειείσζε ηε δσή ηνπ κε επζέβεηα θαη
ηνπνζεηήζεθε ζην νπξαλφ, κελ αξλείζαη λα πξνζθέξεηο ιάδη θαη λ’ αλάβεηο θεξηά
ζηνλ ηάθν ηνπ, δεηψληαο ην έιενο ηνπ Χξηζηνχ. Γηαηί απηά είλαη εππξφζδεθηα απφ ην
Θεφ θαη θέξλνπλ πινχζηα ηελ αληαπφδνζε Σνπ, αθνχ ην ιάδη θαη ην θεξί είλαη
ζπζία, ε ζεία ιεηηνπξγία είλαη εμηιέσζε, θαη ε αγαζνεξγία ζηνπο θησρνχο θέξλεη
θάζε αγαζή αληαπφδνζε πξνζαπμεκέλε. Ο ζθνπφο, ινηπφλ, εθείλνπ πνπ θάλεη ηελ
πξνζθνξά γηα ηνλ λεθξφ, είλαη ίδηνο κ’ εθείλνπ πνπ έρεη έλα παηδί άιαιν, αδχλακν
θαη άξξσζην, θαη γηα ράξε ηνπ πξνζθέξεη κε πίζηε ζηνλ ηεξφ λαφ, σο ζπζία, θεξηά,
ιηβάλη θαη ιάδη. Απηά, ινηπφλ, δελ είλαη ζαλ λα ηα θξαηάεη θαη λα ηα πξνζθέξεη ην
ίδην ην παηδί; Κάηη αλάινγν δελ γίλεηαη θαη ζην κπζηήξην ηνπ ζείνπ βαπηίζκαηνο,
νπφηε ν αλάδνρνο ‘‘απνηάζζεηαη ησ ζαηαλά’’ θαη ‘‘ζπληάζζεηαη ησ Χξηζηψ’’ γηα
ινγαξηαζκφ ηνπ λεπίνπ πνπ βαπηίδεηαη; Όκνηα πξέπεη λα θαηαλννχκε θαη ηελ
πεξίπησζε εθείλνπ πνπ πέζαλε πηζηφο ζηνλ Κχξην, φηη δειαδή ν ίδηνο θξαηάεη θαη
πξνζθέξεη ηα θεξηά, ην ιάδη θαη φια φζα εκείο πξνζθέξνπκε γηα ηελ ιχηξσζε ηνπ.
Έηζη, κε ηε ράξε ηνπ Θενχ, ε επηδίσμε, πνπ ζπλνδεχεηαη απφ ηελ πίζηε, δελ ζα
καηαησζεί. Γηαηί νη ζενιφγνη απφζηνινη θαη νη κπζηαγσγνί θαη νη πλεπκαηνθφξνη
παηέξεο, αθνχ πξψηα ελψζεθαλ κε ην Θεφ θαη έγηλαλ κέηνρνη ηεο εθζηαηηθήο
δπλάκεσο Σνπ, ζέζπηζαλ ζεάξεζηα ηηο ιεηηνπξγίεο, ηηο πξνζεπρέο θαη ηηο ςαικσδίεο,
πνπ γίλνληαη θάζε ρξφλν ζηε κλήκε ησλ λεθξψλ».

Έξρεηαη, φκσο, έλαο αληίζεηνο θαη ιέεη: ‘‘Αλ είλαη έηζη, φινη ζα ζσζνχλ θαη θαλέλαο
δελ ζα θνιαζηεί’’.

΢σζηά. Καη καθάξη λα γίλεη θάηη ηέηνην. Δίλαη απηφ πνπ πνζεί θαη ζέιεη θαη επηδηψθεη
ν παλάγαζνο Κχξηνο, είλαη απηφ πνπ Σνπ δίλεη ραξά θαη επθξνζχλε, ην λα κε
ζηεξεζεί θαλείο ηηο ζείεο δσξεέο Σνπ. Μήπσο ηα βξαβεία θαη ηα ζηεθάληα ηα
εηνίκαζε γηα ηνπο αγγέινπο; Μήπσο ήξζε ζηε γε θαη ζαξθψζεθε απφ ηελ Παξζέλν
θαη έγηλε άλζξσπνο θαη έπαζε θαη πέζαλε γηα λα ζψζεη ηηο νπξάληεο δπλάκεηο; Μήπσο
ζηνπο αγγέινπο ζα πεη, «Διάηε, νη επινγεκέλνη απφ ηνλ Παηέξα κνπ, θιεξνλνκήζηε
ηε βαζηιεία πνπ ζαο έρεη εηνηκαζηεί» (Μαηζ. 25:34); Γελ κπνξείο εζχ, ν
αληηξξεζίαο, λα ηζρπξηζηείο φηη ζα γίλεη απηφ. Αθνχ φια γηα ηνλ άλζξσπν ηα ππέθεξε
ν Χξηζηφο, φια γηα ηνλ άλζξσπν θαη ηα εηνίκαζε. Πνηνο άιισζηε, θαιψληαο ηνπο
θίινπο ηνπ ζε πινχζην γεχκα, δελ ζέιεη λα έξζνπλ φινη θαη λα ρνξηάζνπλ απ’ ηα
θαιά ηνπ; Γηα πνην ζθνπφ, δειαδή, εηνίκαζε ην θαγνπφηη, αλ φρη γηα λα πεξηπνηεζεί
ηνπο θίινπο ηνπ; Αλ, ινηπφλ, απηφ ζέινπκε εκείο, δελ ζα ην ζέιεη πνιχ πεξηζζφηεξν ν
κεγαιφδσξνο Θεφο, πνπ απφ ηε θχζε Σνπ είλαη παλάγαζνο θαη θηιάλζξσπνο θαη πνπ,
κνηξάδνληαο θαη δίλνληαο δψξα, ραίξεηαη θαη αγάιιεηαη πεξηζζφηεξν απ’ φζν εθείλνο
πνπ ηα παίξλεη;

Κάζε άλζξσπνο πνπ απέθηεζε κηθξή δχκε αξεηψλ θαη, κνινλφηη ήζειε, δελ πξφθηαζε
λα ηελ θάλεη ςσκί απφ ξαζπκία ή ακέιεηα ή αλαβιεηηθφηεηα, θη έηζη κηα κέξα, ρσξίο
λα ην πεξηκέλεη, ηνλ ζέξηζε ν ζάλαηνο, απηφο δελ ζα ιεζκνλεζεί απφ ηνλ δίθαην
Κξηηή. Ο Κχξηνο ζα ζπγθηλήζεη ηηο ςπρέο ησλ νηθείσλ ηνπ, γηα λα ηνλ βνεζήζνπλ,
αλαπιεξψλνληαο ηα πζηεξήκαηα ηνπ λεθξνχ.

Απελαληίαο, φπνηνο έδεζε δσή ακαξησιή, φπνηνο δελ πνξεχζεθε πνηέ ζχκθσλα κε ηε
ζπλείδεζε ηνπ, αιιά θπιηφηαλ άθνβα θαη αδηάληξνπα ζηηο δπζσδίεο ησλ εδνλψλ,
ηθαλνπνηψληαο φιεο ηηο νξέμεηο ηεο ζάξθαο θαη αδηαθνξψληαο νιφηεια γηα ηελ ςπρή
ηνπ, φηαλ ζα θχγεη απ’ απηή ηελ δσή, απφ θαλέλαλ δελ ζα βνεζεζεί. Ο Θεφο, επεηδή
δελ ηνλ ινγαξηάδεη γηα δηθφ Σνπ, ζα νηθνλνκήζεη λα ηνλ μεράζνπλ θαη ε γπλαίθα ηνπ
θαη ηα παηδηά ηνπ θαη η’ αδέιθηα ηνπ θαη νη θίινη ηνπ.

Δκέλα, ινηπφλ, φπνηνο είλαη θίινο κνπ, εχρνκαη λα κε βνεζήζεη, αλ είλαη δπλαηφλ,
ψζηε λα κελ αθήζσ πίζσ κνπ θαλέλα πζηέξεκα. Αλ, φκσο, θηάζσ ζην ηέινο ηεο
δσήο κνπ ρσξίο λα είκαη απφιπηα έηνηκνο, παξαθαιψ ηνλ πνιπέιαην Κχξην λα
ζπγθηλήζεη ηνπο ζπγγελείο θαη ηνπο θίινπο κνπ θαη λα ζεξκάλεη ηηο θαξδηέο ηνπο,
ψζηε, αλ σο άλζξσπνο αθήζσ θάπνην πζηέξεκα, λα κε βνεζήζνπλ νινπξφζπκα θαη
λα ην αλαπιεξψζνπλ κε θαιά θαη ζεάξεζηα έξγα. Έηζη, άιισζηε, δηδάζθεη θαη
δηαθεξχζζεη ν ζενιφγνο Χρσζόζηομος, πνπ ηνλ αλέθεξα θαη πην πάλσ. «Αλ δελ
πξφιαβεο», ιέεη, «λα ηαθηνπνηήζεηο φια ηα δεηήκαηα ηεο ςπρήο ζνπ φζν δνχζεο,
ηφηε, έζησ θαη ζηα ηειεπηαία ζνπ, άθεζε εληνιή ζηνπο δηθνχο ζνπ λα ζηείινπλ καδί
ζνπ ηα ππάξρνληα ζνπ, φηαλ πεζάλεηο, λα ζε βνεζήζνπλ δειαδή κε αγαζνεξγίεο,
ειεεκνζχλεο θαη πξνζθνξέο. Έηζη ζα θάλεηο ην Λπηξσηή λα ζε αληηκεησπίζεη κε
επηείθεηα, γηαηί απηά ηα δέρεηαη κε επραξίζηεζε».

Ο ίδηνο, πάιη γξάθεη θάπνπ αιινχ: «΢ηε δηαζήθε ζνπ βάιε ζπγθιεξνλφκν, καδί κε ηα
παηδηά θαη ηνπο ζπγγελείο ζνπ, θαη ηνλ Κχξην. Αο έρεη ην ραξηί θαη ην φλνκα ηνπ
Κξηηή. Αο κελ παξαιείπεη, αθφκα, λ’ αλαθέξεη θαη ηνπο θησρνχο. Δγψ γίλνκαη
εγγπεηήο ηνπο. Απηφ, βέβαηα, δελ πξέπεη λα ην ρξεζηκνπνηήζεη θαλείο σο πξφθαζε,
γηα λα κελ θάλεη ειεεκνζχλεο φζν είλαη δσληαλφο. Καη φζν δεη λα θάλεη, αιιά θαη
κεηά ην ζάλαην λα ηηο ζπλερίδεη. Σν αληίζεην είλαη ηειείσο παξάινγν, βέβειν θαη
αζχκθσλν κε ην ζέιεκα ηνπ Θενχ. Πνιχ θαιφ θαη αξεζηφ θαη εππξφζδεθην απ’ ην
Θεφ είλαη ην λα θαζαξίδεη θάζε επζεβήο θαη θηιφρξεζηνο άλζξσπνο ηνλ εαπηφ ηνπ κε
φιεο ηηο αγαζνεξγίεο, λα απνθεχγεη θάζε ακαξηία θαη λα ηεξεί ηηο θσηεηλέο εληνιέο
ηνπ Θενχ, γηα λα κπνξέζεη, φηαλ θηάζεη ζην ηέινο ηεο δσήο ηνπ, λα πεη ζαξξεηά ζηνλ
Κχξην: ‘‘Έηνηκε είλαη ε θαξδηά κνπ, Θεέ κνπ, έηνηκε είλαη ε θαξδηά κνπ’’ (Ψαι.
107:2). Καη έηζη κε ραξά λα ππνδερηεί ηνπο αγγέινπο, πνπ ζα θαηέβνπλ γηα λα ηνλ
παξαιάβνπλ».

Απηφ βέβαηα, ην θάλνπλ ιίγνη θαη ζε ιίγεο πεξηπηψζεηο, ζχκθσλα κε ην ιφγν ηνπ
Κπξίνπ, «απηνί πνπ ζα ζσζνχλ ζα είλαη ιίγνη» (πξβι. Λνπθ. 13:23), ιφγν πνπ είπε ν
Πάλζνθνο κε θάπνηα ιχπε. Γλσξίδνληαο, ινηπφλ, φηη είλαη πνιχ δχζθνιν λα βξεζνχλ
άλζξσπνη ζ’ απηή ηελ πξψηε θαηεγνξία ησλ ζσδνκέλσλ, πάκε αλαγθαζηηθά ζηε
δεχηεξε θαηεγνξία, ζχκθσλα κε ηε δηδαζθαιία ησλ απνζηφισλ θαη ησλ παηέξσλ.
Έηζη, κε ηελ αγαζφηεηα ηνπ Θενχ, θαη νη λεθξνί σθεινχληαη θαη ε θηιαλζξσπία
απμάλεη θαη ε ειπίδα ηεο αλαζηάζεσο επηβεβαηψλεηαη θαη ε πξνζεπρή ζην Θεφ
δπλακψλεη θαη ην εθθιεζίαζκα ησλ ηεξψλ λαψλ ππθλψλεη θαη ε αγαζνεξγία ζηνπο
θησρνχο απιψλεηαη.

Οη ζενθψηηζηνη άλζξσπνη ιέλε, πσο νη πξάμεηο ησλ αλζξψπσλ, ζηελ χζηαηε πλνή
ηνπο, δνθηκάδνληαη ζαλ ζε δπγαξηά. Καη αλ ε δεμηά πιάζηηγγα είλαη πην πάλσ απφ ηελ
αξηζηεξή, είλαη νινθάλεξν πσο ν εηνηκνζάλαηνο ζα παξαδψζεη ηελ ςπρή ηνπ ζηνπο
αγίνπο αγγέινπο. Αλ πάιη θαη νη δχν πιάζηηγγεο είλαη ίζεο, ληθάεη νπσζδήπνηε ε
θηιαλζξσπία ηνπ Θενχ. Μα θη αλ αθφκα ε δπγαξηά γέξλεη ιίγν πξνο ηα’ αξηζηεξά,
φπσο ιέλε νη ζενιφγνη, ε επζπιαρλία ηνπ Θενχ ζα αλαπιεξψζεη φζν ρξεηάδεηαη. Να
νη ηξεηο ζείεο θξίζεηο ηνπ Κπξίνπ: ε πξψηε είλαη δίθαηε· ε δεχηεξε είλαη θηιάλζξσπε·
ε Σξίηε είλαη ππεξάγαζε. Μεηά απ’ απηέο έξρεηαη ε ηέηαξηε, φηαλ νη εθάκαξηεο
πξάμεηο είλαη πνιχ βαξχηεξεο. Αιίκνλν ηφηε, αδεξθνί! Καη απηή φκσο ε θξίζε ηνπ
Θενχ είλαη δίθαηε θαη ζεζπίδεη δίθαηα γηα ηνπο αλζξψπνπο πνπ θξίλνληαη.

Μεηά απ’ απηά, ινηπφλ, αο ζηξέςνπκε φιε καο ηελ πξνζνρή ζηε θνβεξή εκέξα ηεο
δεπηέξαο παξνπζίαο ηνπ Κπξίνπ θαη αο αλαξσηεζνχκε, κήπσο ηφηε θαηεγνξεζνχκε,
απφ ηνπο ζπγγελείο καο φηη παξακειήζακε ηηο ππνρξεψζεηο καο απέλαληί ηνπο.

Αιίκνλν ζ’ φινπο, φζνη είλαη ζαλ εκέλα, πνπ ζα θιεξσζνχλ εθείλε ηελ εκέξα ζη’
αξηζηεξά ηνπ Κξηηή. Μαθάξηνη εθείλνη, πνπ ν Κχξηνο ζα ηνπο βάιεη ζηα δεμηά Σνπ
θαη ζ’ αθνχζνπλ ηελ επινγεκέλε θσλή. «Διάηε, νη επινγεκέλνη απ’ ηνλ Παηέξα κνπ,
θιεξνλνκήζηε ηε βαζηιεία πνπ ζαο έρεη εηνηκαζηεί απ’ ηελ αξρή ηνπ θφζκνπ»
(Μαηζ. 25:34). Απηή ηε θσλή καθάξη λ’ αμησζνχκε λα ηελ αθνχκε φινη, φζνη ζα
θπιάμνπκε ηελ νξζφδνμε πίζηε, θαη λ’ απνιαχζνπκε η’ αγαζά πνπ ηελ νκνξθηά ηνπο
«κάηη αλζξψπηλν πνηέ δελ είδε θαη απηί πνηέ δελ άθνπζε θαη λνπο δελ κπφξεζε πνηέ
λα ζθεθηεί». (Α΄ Κνξ. 2:9).

Ακήλ.

(Απφ ηε ζεηξά ησλ θπιιαδίσλ «Ζ ΦΩΝΖ ΣΩΝ ΠΑΣΔΡΩΝ» ηεο Ηεξάο Μνλήο
Παξαθιήηνπ Ωξσπνχ Αηηηθήο.)

(Πεγή: Ο.Ο.Γ.Δ.)