Extra zuurstof voor de democratie

De netwerkdemocratie in Uden
In Uden zijn we hard op weg om antwoord te geven op vragen die voortkomen uit het ontwikkelen
van een netwerkdemocratie. Enerzijds heeft de gemeenteraad nu twee raadsconferenties achter
de rug met de centrale vragen: wat is een effectieve raad? en wat is effectieve samenwerking?,
waar diverse acties uit zijn voortgekomen.
Anderzijds heeft de inwoner al laten zien - met haar betrokkenheid in de toekomstvisie van Uden
met het project 'Udenaar de Toekomst' ( UdT) en later bij de 'G1000' - dat als ze bij een
vraagstelling betrokken wordt, ze ook bereid is om mee te denken en mee te doen.
Uit beide initiatieven zijn nu vele werkgroepen bezig om concrete invulling te geven aan de
ontstane ideen.

Maar ondanks dat in de laatste drie jaar veel bereikt is staan we nog maar aan het begin van dit
proces. Waar de politiek initiatieven zoals UdT, de G1000 en het Kantelhuis wel facilitair en
financieel ondersteund heeft staan gemeentebestuur, ambtenaren en inwoners nog teveel op
eigen eilandjes en worstelen met hun eigen vraagstukken als zij elkaar proberen te vinden.
Inwoners willen graag betrokken zijn maar kennen de weg niet of lopen tegen blokkades aan.
Betrokkenheid vertaalt zich nu naar f beperkte inspraak f lid worden van een politieke partij en
evt. raadslid worden, er is geen tussenweg. De Raad wil beter zichtbaar zijn, maar kan alleen
benaderd worden door een van de politieke partijen aan te spreken. De raad als entiteit is
daarmee slecht benaderbaar. Ambtenaren willen van binnen naar buiten en zoeken naar wegen
om de inwoner te benaderen; Maar wie zijn dat dan? Hoe komen we met ze in contact en wat is
hun legitimiteit?
De ondersteuning van het gemeentebestuur voor de doe-democratie is goed, maar in haar
stimulerende rol om inwoners bij de besluitvorming te betrekken valt nog veel te winnen. De Raad
staat hiervoor open en denkt na over die rol, over vormen van inspraak en een ander
vergadersysteem. Vanuit de inwoner gezien is steun voor burgerinitiatieven groot, maar de
actieve deelname nog beperkt.
Beiden zijn op zoek naar draagkracht en zichtbaarheid en hebben in deze dezelfde opdracht,
ieder van uit hun eigen rol. Een opdracht om met elkaar de echte dialoog op gang te brengen. In
de pioniersfase is er in de verhouding en relatie tussen doe-democratie en representatieve
democratie veel gebeurd, zowel in positieve als negatieve zin. Het is belangrijk hier nu lessen uit
te trekken, te herijken en criticasters opnieuw te betrekken, kortom: te hergroeperen. Met een
nieuw vertrekpunt. Hoe nu verder?
Omdat de zoektochten van de verschillende bloedgroepen
(Gemeentebestuur, inwoners en ambtenaren) zo fundamenteel
met elkaar samenhangen werken initiatieven ook vooral dan als
ze in samenhang worden opgepakt.
Daarom starten we niet weer een nieuw individueel initiatief
want ons doel is om samen een transitie in te gaan naar een
systeem dat past bij deze tijd. Samen meedoen, meebesluiten
en meeveranderen. Zoekend naar ruimte voor maatschappelijk
initiatief in de bestuurlijke plannen voor de komende periode.
Hoe kanaliseren we de nieuwe betrokkenheid en hoe
organiseren we de verbinding?

Democratic Challenge
Deze challenge gaan we in Uden dan ook samen aan. Een groep van 14 individuen - 7 Inwoners,
3 raadsleden, 1 raadsgriffier, 1 wethouder, 1 gemeentesecretaris en 1 ambtenaar - initieert deze
aanvraag. Maar we gaan de uitdaging aan om in een jaar tijd een veelvoud bij deze challenge te
betrekken.

Onze kernwoorden voor het komende jaar

zijn bewustwording en verbinding.

Concreet vertalen we dit voor onze democratic challenge naar 3 pilots:

1. Formeren van een platform van verbindingsofficieren, ondersteund door
een academie (VORM)
2. Organiseren van een lokaal evenement najaar 2015 met thema Verbinden,
Verbreden en Zichtbaarheid inclusief het inzetten van MAEXchange
hulpmiddel (ZICHTBAARHEID)
3. Democratisering in alle fases van een beleidscyclus of initiatief (GROEIPAD)
En in deze lijn werken we dit uit:
1. VORM: Deze verbindingsofficieren vertegenwoordigen de bloedgroepen zonder dat zij een
nieuw instituut vormen. Zij zijn verbinders met mandaat, maar zijn geen spreekbuis. Zij zijn
neutraal, creren bewustwording en houden de samenhang in beeld. Zij kunnen zelf
concrete voorstellen doen of voorbereiden, of enthousiasmeren en betrekken anderen.
Het aantal en de precieze vorm moet nog uitgewerkt worden, maar het idee is dat dit
verder gaat dan bijv. ideenmakelaars.
Dit platform wordt ondersteund door een op te richten academie die hen opleidt of
ondersteunt met expertise (zoals bekend raken met politiek-bestuurlijke ins en outs,
valkuilen, achtergronden)
2. ZICHTBAARHEID: Tijdens dit evenement verbinden we lle inwonerinitiatieven in en om
Uden om elkaar te leren kennen en van elkaar te leren. We verbinden bestuurders met
inwoners en doeners met denkers. Nationaal (netwerkbijeenkomst BZK), regionaal (mooie
initiatieven) en lokaal (initiatieven, inwoners, ambtenaren, bestuurders). We laten mensen
kennismaken met de praktijk n met de theorie, zoeken verbinding met maatschappelijke
organisaties en ondersteuning van lokale bedrijven. En we laten vooral zien wat we al
doen.
3. GROEIPAD: De laatste 3 maanden van de
challenge toetsen we de uitkomsten van pilot 1
en 2 door bij 2 concrete projecten in alle fases (
initiatief, planvorming, besluitvorming, uitvoering
en controleren & leren) de inwoner te betrekken;
1 beleidsvormend project en 1 infrastructureel
project. Tijdens het evenement zal dit onderdeel
zeker aandacht krijgen en ook de
verbindingsofficieren spelen hierin een rol.
Met deze 3 pilots wordt de longinhoud groter. Zonder
dat het is toegespitst op G1000 of UdT of gemeentehuis
of politieke partijen. Het brengt de netwerkdemocratie in
Uden verder. Met kleine stappen en een lange adem.