3.3.3. XX.

MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA

Apaizgaitegia Pedro de Asua kaletik

 Gasteizko bizimoduan eragin handia izan dute apaizek eta militarrek.
 1861ean Gasteizko elizbarrutia sortu zen, Araba, Gipuzkoa eta Bizkaia
hartzen zituena; elizbarruti sortu berriak indar handia zuenez Katedral Berria
(1907-1969) eta Apaizgaitegia (1930) eraiki ziren. 1950ean sortu ziren Bilbo
eta Donostiako elizbarrutiak, eta ondorioz, Gasteizko elizbarrutia Arabara,
Trebiñoko udalerrietara (Burgos) eta Urduñara (Bizkaia) murriztua geratu zen.
Atzera egiteko hemen sakatu
 3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA

Bakearen kalea Bakearen kalea, Jesus Guridiren izkinan

 Frantziako mugatik gertu egoteak eta Gerra Karlistek (1833-40 eta 1872-76)
kuartelak sorrera eragin zuten, toki hauetan bereziki: Madril-Irun
trenbidearen hegoaldean (egun unibertsitatea dagoen tokian), Done Jakue
hiribidean (egun izen bereko industrialdea dagoen tokian) eta Bakearen kale
ondoan (egun El Corte Ingles dagoen lurretan, Santa Barbara plazan).
Gerra Zibilaren garaian (1936-1939) militarren indarra areagotu egin zen.
 3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA

1969. Vasco-Navarro trenaren geltokia eta Santiago hiribideko kuartelak 2005. Autobus Geltokia eta “Los Herrán”
Institutua

 1889 eta 1968 urteen artean Vasco-Navarro trenbidea

martxan egon zen, eta Bergara eta Lizarra arteko bidea egiten
zuen; tren horrek Herrandarren kalean zuen geltokia, eta
garai batean trenbidea zegoen lur horietan Herrandarren
3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA
 Hiriaren
hazkundea
motelagoa da.
Adibide
garrantzitsuenak
hauek dira:
 3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA

Posta kalea, 1929. urtea Posta kalea

 Erdian, San Frantzisko komentu zaharraren lurretan, Aurrezki

Kutxa Munizipalaren bulegoen etxedia eraiki zen (1930-34).
 3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA

Olagibel kalea, 1930. urtea Olagibel kalea

 Gerra Zibila (1936-39) eta gero, Aurrezki Kutxako

etxadiaren iparraldean, Gobernuaren eraikinak egin
ziren.
 3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA

 Kanpoaldean lorategiz inguratutako bizitegi-guneak

eraiki ziren:
• Frai Frantzisko ibilbideko txaletak gizartearen goiko
klaseentzat.
3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA
• Lorategi Hiriko
txaletak, gizartearen
erdi mailako klase
aberatsarentzat.

Araba kalea
 3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA

José Lejarreta kalea

Estibalizko Andra Mariaren kalea, Eduardo Velascoren izkinan

• Judimendi nahiz Zumakadi ibilbideko etxe merkeak

gizarte maila nahikoa ona zuten langileentzat.
3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA

 1947. urteko plano

honek erakusten digu,
alde batetik, nolako
hedadura zuen “apaiz
eta militarren” Gasteiz
horrek, eta bestetik, hiri-
hazkunde eder bat
erdiesteko dituen
proiektuak.
3.3.3. XX. MENDEAREN
LEHENENGO ERDIA

 Egungo planoan
ikus dezakegu
nola eta zein
garaitan hazi zen
hiria 1950.
urteraino.

Jarraitzeko hemen saka