Rizal sa Dapitan (Pagsusuring Pampelikula)

I. Pamagat
Rizal sa Dapitan ni Amable Aguiluz

II. Mga Tauhan

Albert Martinez bilang Jose Rizal
- ang pangunahing tauhan na nakulong sa Dapitan dahil sa paglaban sa relihiyon at
gobyernong Kastila
Amanda Page bilang Josephine Bracken
- ang napangasawa ni Rizal
Roy Alvarez bilang Capt. Carnicero
- ang naatasang magbantay kay Rizal habang siya’y nasa Dapitan
Cris Michelena bilang Father Obach
- paring kaibigan ni Rizal na nabigo sa pagpapabalik loob kay Rizal
Candy Pangilinan bilang Maria
- kapatid ni Rizal na nagpaalam ng pagtataksil ni Bracken
Tess Dumpit bilang Narcisa
- isa pang babaeng kapatid ni Rizal
Rustica Carpio bilang Doña Teodora Alonzo
- ina ni Rizal

III. Buod
Ang pelikulang “Rizal Sa Dapitan” ay tungkol sa buhay ni Jose Rizal (Albert Martinez)
habang siya ay nasa loob ng Dapitan.
Matandaang siya ay nakulong dahil sa paglaban niya sa mga prayle at gobyernong
Kastila na naging dahilan ng kanyang pagkakatapon sa Dapitan. Sa mga unang araw ng
pamamalagi niya roon, pinilit siyang magbalik–loob sa Diyos ng isang paring kaibigan
niya na si Fr. Obach (Chris Michelena). Ngunit naging matibay ang kanyang
paninindigan na naging dahilan ng paglisan ng kura.
Ginawang makabuluhan ni Rizal ang kanyang pamamalagi sa loob ng piitan kung saan
hindi lamang siya naging isang ordinaryong bilanggo dahil siya rin ay naging isang
manggagamot, maestro, at tagapamahala isang kanyang bukirin.
Dumating rin ang kanyang ina na si Doña Teodora Alonzo (Rustica Carpio) at mga
kapatid na sina Maria (Candy Pangilinan) at Narcisa (Tess Dumpit).
Nakilala niya si Josephine Bracken (Amanda Page), ang kanyang mapapangasawa, noong
nagsadya ang ama nito kay Rizal upang magpagamot. Nagpaalam si Bracken nang
nabigong gamutin ni Rizal ang ama nito ngunit siya ay nangakong magbabalik.
Tinupad ni Bracken ang kanyang pangako. Nang tumanggi ang simbahan sa kanilang
pagpapakasal, nagpakasal pa rin sila kahit walang presensiya ng pari.
Naging maayos ang kanilang relasyon hanggang sa nalaman ni Rizal ang pagtataksil ni
Bracken na naging dahilan ng kanilang away. Ito nagresulta sa pagkakalaglag ni
Franciso, ang kanila sanang anak, sa sinapupunan ni Bracken.
Nagwakas ang pelikula sa pamamaalam ni Rizal sa mga tao dahil sa pagpunta niya ng
Cuba kasama ang kanyang mga mahal sa buhay.
IV. Pagsusuring Pampelikula

1. ISKRIP
Maganda ang tekstong nakapaloob sa iskrip ng pelikula. Ang mga matatalinhaga at
magagandang salita ni Rizal na kakikitaan ng talino ay nakapagbigay kulay sa pelikula.
Isama mo pa ang mga mapanlinlang na pahayag ng mga prayle na pawang katotohanan.
Bagaman malaking porsiyento ng iskrip ay nasa Wikang Filipino, mayroon din naming mga piling linya na
nakasulat sa Kastila. Maganda sana ang epekto nito dahil nakadagdag ito sa kagandahan ng pelikula ngunit
ito rin ay nagbigay ng kalabuan dahil wala itong “subtitle”. Isa pang pagkakamali sa iskrip ay ang salitang
“mga relihiyon” na tumutukoy lamang sa isang relihiyon, ang Katolisismo, at dapat na nasulat lamang sa
salitang “relihiyon”

2. SINEMATOGRAPIYA
Hindi masyadong naging epektibo ang sinematograpiya sa pelikula. Madalas na
nakapokus ang kamera sa iisang tao lamang. Napakabilis rin ng pagpapalit ng eksena,
wala pang dalawang minuto ay nagpapalit kaagad.
Ngunit mayroon din naming mga piling eksena na kakikitaan ng ganda. Isa na rito ay ang
transisyon ng eksena noong nanghuhuli si Rizal ng paru – paro nang biglang ilagay ang
pokus ng kamera sa mukha ni Bracken.

3. DIREKSYON
Naging maayos ang direksyon ng pelikula. Ang istilong ginamit ng direktor, bagamat
simple, ay bago at napapanahon. Nagbigay ningning sa pelikula ang pagpapalabas muna
ng katapusan bago ang simula ng istorya.
Ngunit naging magulo ang umpisa ng pelikula. Ang parteng ililipat si Rizal sa Dapitan ay
hindi masyadong naipahatid ng buong kahusayan dahil sa mabilis na pagpapalit ng
pokus.

4. PAGGANAP NG ARTISTA
Maganda at pinong-pino ang pag-arte ng mga artista sa palabas. Natural ang bawat kilos
nila na para bang totoong pangyayari ang iyong napapanood. Maayos na inihatid ang
mensahe dahil sa kagalingan ng mga nagsiganap. Napakahusay ng eksena kung saan
sinusuyo ni Rizal si Bracken dahil ito ay makatotohanan at binigyan ng magandang na
pagkilos. Gusto ko rin ang parte ng pag-aaway ng mga tauhan.
Mayroon nga lang ibang mga parte na medyo sumablay. Isa na rito ang ay paraan ng
pangangabayo ni Rizal. Halatang hindi siya marunong mangabayo dahil iisang kamay
lang ang kanyang inihahawak at parang nag-aalinlanagn siya kung mahuhulog siya. Hindi
rin nagging maganda ang epekto ng pagsasalita ni Maria dahil ito’y napakabilis kaya
mahirap intindihin.

5. PRODUKSYON
Mapapahanga ang sino mang makakapanood ng pelikula sa poduksyon nito. Angkop ang
mga kasuotan, lugar, at gamit at iba pa sa ipinapalabas na mensahe. Lahat ng kasuotan at
kagamitan ay pawing antigo na nakatulong ng malaki sa pagsasalarawan ng tunay na
pangyayari ng panahong naganap iyon. Ang lugar ay maganda at pinili talaga. Maganda
rin ang bangkang ginamit sa pag-alis ni Rizal.
May mga maliliit nga lang na bagay ang naging kapos. Tulad na lamang noong unang
eksena. Kahit na gabi ang eksena, masyadong madilim kaya halos wala nang makita na
nakapagpasayang sa kostyum ng mga tauhan.

6. MUSIKA
Nakatulong din ang musika sa pagpapaganda ng pelikula. Ang mga ito ay nakakaantig at
pumasok sa mga eksenang kanilang tunay na kinababagayan. Nagbigay buhay ang
musika sa unang bahagi ng pelikula ito. Walang masasabing mali rito.

7. MENSAHE
Ang mensaheng nakapaloob sa pelikula ay ubod ng ganda lalo na at ito’y naihatid ng
maayos sa pamamagitan ng iba pang elemento ng pelikula. Bawat eksena ay kapupulutan
ng aral.
Malinaw na ipinapahiwatig ng pelikula na dapat mong ipaglaban kung ano ang sa tingin
mo ay tama. Huwag kang magkukulang ng pagtitiwala sa sarili mong kakayahan at sa
Diyos. Tanggalin ang takot at harapin ang anumang hahadlang sa’yo ng buong tapang.
Gawin mong lahat para sa bayan mong tinubuan.