Professional Documents
Culture Documents
Θεσσαλονίκη, 17/02/2010
Ὁ Πρόεδρος Ὁ Γραμματέας
Ντετζιόρτζιο Λαυρέντιος Σημάτης
Παναγιώτης
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
(1) Τὰ προλεγόμενα τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου μᾶς προειδοποιοῦν: «Ὁ γὰρ ἀντιφερόμενος
εἰς τὰς Οἰκουμενικὰς συνόδους καὶ ἀντιπίπτων, εἰς αὐτὸ ἀντιφέρεται καὶ ἀντιπίπτει εἰς τὸ
Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ λαλοῦν διὰ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, καὶ αἱρετικὸς καὶ
ἀναθεματισμένος γίνεται» (Πηδάλιον, σελ. 120).
(2) Καὶ ἐκ τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν: «…οὔτε ἐπίσκοπος ἀγνοίᾳ ἢ κακονοίᾳ πεπιεσμένος, ἔτι
ἐπίσκοπός ἐστιν, ἀλλὰ ψευδώνυμος, οὐ παρὰ Θεοῦ, ἀλλὰ παρὰ ἀνθρώπων προβληθείς»
(Ἀναστάσιος Σιναΐτης, Ρ.G. 89, 480Α).
(3) Σαββάτου Χρυσόστομου, Ἀρχιμ. (νῦν Μητρ.. Μεσσηνίας), Περιοδ. «ΕΚΚΛΗΣΙΑ», ΜΑΡ 2006,
ἔτος ΠΓ΄, τεῦχ. 3, σ. 207.
(4) Φλωρόφσκυ Γεωργίου, Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία, Παράδοσις, σελ. 75.
(5) Συμβουλεύει ὁ Μ. Βασίλειος: «Πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις∙ μνημονεύοντας
τοῦ Κυρίου λέγοντος∙ Ἀλλοτρίῳ δὲ οὐ μὴ ἀκολουθήσωσιν, ἀλλὰ φεύξονται ἀπ' αὐτοῦ, ὅτι οὐκ
οἴδασι τῶν ἀλλοτρίων τὴν φωνήν... Ἐξ ὧν παιδευόμεθα, ὅτι, κἂν πολὺ γνήσιος τις ᾖ, κἂν
ὑπερβαλλόντως ἔνδοξος ὁ κωλύων τὸ ὑπὸ τοῦ Κυρίου προστεταγμένον, ἢ προτρέπων ποιεῖν τὸ
ὑπ' αὐτοῦ κεκωλυμένον, φευκτὸς ἢ καὶ βδελυκτὸς ὀφείλει εἶναι ἑκάστῳ τῶν ἀγαπώντων τὸν
Κύριον» (Μ. Βασιλείου, Ὅροι κατ’ Ἐπιτομήν, Ἐρώτησις 114, ΕΠΕ 9, 144-146).
(6) Θεοδώρου Στουδίτου, Ἐπιστ. 24, Θεοκτίστῳ μαγίστρῳ, Thesaurus Linguae Graecae (TLG),
line 96.
(7) Γρηγορίου Θεολόγου, Λόγ. Β΄, ΕΠΕ, τ. 1ος, σελ. 177: «Ἀλλ’ οὗτοί γε καὶ φανερῶς πολεμοῦσι
τοῖς ἱερεῦσιν, ἐφόδιον ἔχοντες εἰς πειθὼ τὴν εὐσέβειαν∙ καὶ ὅσοι μὲν περὶ πίστεως τοῦτο
πασχόντων, καὶ τῶν ἀνωτάτω ζητημάτων καὶ πρώτων, οὐδ’ ἐγὼ μέμφομαι, ἀλλ’ εἰ δεῖ τἀληθὲς
εἰπεῖν, καὶ προσεπαινῶ καὶ συνήδομαι. Καὶ τούτων εἷς εἴην τῶν ὑπὲρ ἀληθείας ἀγωνιζομένων
καὶ τῶν ἀπεχθανομένων∙ μᾶλλον δὲ καὶ εἶναι καυχήσομαι. Κρείττων γὰρ ἐπαινετὸς
πόλεμος εἰρήνης χωριζούσης Θεοῦ».
(8) Μ. Βασιλείου, Ἠθικά, Ὅρος ΟΒ΄: «Ὅτι δεῖ τῶν ἀκροατῶν τοὺς πεπαιδευμένους τὰς Γραφάς,
δοκιμάζειν τὰ παρὰ τῶν διδασκάλων λεγόμενα· καὶ τὰ μὲν σύμφωνα ταῖς Γραφαῖς δέχεσθαι, τὰ
δὲ ἀλλότρια ἀποβάλλειν· καὶ τοὺς τοιούτοις διδάγμασιν ἐπιμένοντας ἀποστρέφεσθαι
σφοδρότερον». Καὶ ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Πρὸς γὰρ ἐπισκόπους καὶ πρεσβυτέρους διαλεγόμενος
Παῦλος ὁ ἀπόστολος ἔλεγεν, ὅτι Ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες
διεστραμμένα. Ὥστε μηδεὶς πλανάτω ὑμᾶς, ἔχων ἔξωθεν σχῆμα ἀγγελικόν, καὶ ἔσωθεν
διαβολικόν... Κἀγὼ δὲ πάλιν τὰ ὅμοια ἐρῶ· βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ, μήτε ἀπὸ τῶν
ἔσωθεν, μήτε ἀπὸ τῶν ἔξωθεν, μὴ ἐπίσκοπος, μὴ πρεσβύτερος, μὴ διάκονος, μὴ
ἀναγνώστης, ἤ τις ἐὰν ᾖ λαλῶν διεστραμμένα» (Χρυσοστόμου Ἰω., Λόγος περὶ
ψευδοπροφητῶν, καὶ ψευδοδιδασκάλων, καὶ ἀθέων αἱρετικῶν, καὶ περὶ σημείων τῆς συντελείας
τοῦ αἰῶνος τούτου).
(9) www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=1205 καὶ «Ὀρθόδοξος Τύπος»,
1.1.2010.
(10) «Ἂν ὁ προεστός σου εἶναι σφαλερός εἰς τὴν πολιτείαν καὶ τὰ ἔργα του μὴ περιεργάζεσαι.
Ἂν ὅμως εἶναι σφαλερὸς κατὰ τὴν πίστιν φεῦγε καὶ παραίτησε τον, ὄχι μόνο ἂν εἶναι
ἄνθρωπος ἀλλὰ κἂν Ἄγγελος εἶναι ἀπὸ τὸν οὐρανόν» (Ἅγ. Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, «Περί
συνεχούς Μεταλήψεως», σελ. 175).
(11) Θεοδώρου Στουδίτου, Ἐπιστολὴ 149, Μονάζουσι, Thesaurus Linguae Graecae (TLG), line
2-6.
(12) α) «Περί Παραχωρήσεως Ὀρθόδοξου Ἱεροῦ Ναοῦ σὲ ἑτερόδοξους» β) «Καταστρατήγηση
Ἱερῶν Κανόνων ἀπὸ Ἐπισκόπους», γ) ἄλλες παρόμοιου περιεχομένου δημοσιεύσεις σὲ
ἐφημερίδες καὶ περιοδικά.
(13) Ἀντίθετα διὰ τοὺς ἄλλους βαθμοὺς τῆς Ἱερωσύνης τὰ ἐκκλ. δικαστήρια ἐκδίδουν
εὐκολότερα καταδικαστικὲς ἀποφάσεις. Διὰ τοῦ λόγου τὸ ἀσφαλὲς θὰ μπορούσαμε νὰ
προσκομμίσουμε πολλὰ παραδείγματα ποινῶν: ἀκοινωνησίας, ἀποσχηματίσεως, καθαιρέσεως
κ.λπ. κατὰ Μοναχῶν, Ἱερέων κ.ἄ. ποὺ τιμωρήθηκαν γιὰ μικρότερα παραπτώματα. Ἀναφέρουμε
ἐλάχιστες περιπτώσεις, χωρὶς νὰ ἐξετάζουμε τὴν ὀρθότητα ἢ μὴ τῶν ἀποφάσεων: «Μὲ
ἀποφάση τῆς Δ.Ι.Σ. 7.12.98 γνωστοποιοῦμεν ὅτι 1) Δυνάμει τῶν ὑπ’ ἀριθ. 30-33/2005
ἀποφάσεων τοῦ Πρωτοβαθμίου διὰ πρεσβυτέρους, Διακόνους, μοναχοὺς Δικαστηρίου τῆς
Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐπεβλήθησαν ἐπὶ ἀντικανονικοῖς παραπτώμασι, εἰς τὸν Διάκονον Σ.
Ά…, 2) εἰς τὸν Ἱερομόναχον Θ. Γ…, 3) εἰς τὸν Μοναχὸν Σ. Μ…, 4) εἰς τὸν Πρεσβύτερον Ε. Κ…»
ποιναὶ τῆς Καθαιρέσεως, ἀφαιρέσεως τοῦ Μοναχικοῦ Σχήματος κ.λπ. (περιοδ. ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΠΓ΄,
τεῦχ. 3ο, Μάρτιος 2006, σελ. 171), 5. εἰς τὸν Καθηγούμενον Σ.Λ. τῆς Ἱ. Μ. Ναυπάκτου ποινὴ
Ἀκοινωνησίας (Δελτίο Τύπου Ἱ. Συνόδου, 28/7/2002), 6) εἰς τὸν Ἱερομόναχον Ε.Τ., Ἱ. Μ. Λαρίσης
ποινὴ καθαιρέσεως (ΑΥΓ 2008). Καὶ κατακλείουμε τὴν παράγραφο αὐτὴ μὲ τὴν παρακάτω
διαπίστωση τοῦ π. Εὐστ. Κολλά, ἐλπίζοντας ὅτι ἡ Ἱ. Σύνοδος θὰ προχωρήσει σὲ δικαία δίκη καὶ
δὲν θὰ τὸν ἐπαληθεύσει: «Δυστυχῶς εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ ἀπονομὴ τῆς ἐκκλησιαστικῆς
πειθαρχικῆς δικαιοσύνης ἀπονέμεται, εἴτε κατὰ τρόπο πελατειακό…» (Πηγή: ΑΚΤΕ, Διον.
Μακρῆς).
(14) Αὐτὴ τὴν «πονηρὴ» ἀπόφαση τοῦ Βατικανοῦ –ὁ ἐπιχειρήσας πρῶτος τὴν παραχώρηση
Ναοῦ στοὺς Παπικούς, ὁ Καλαβρύτων κ. Ἀμβρόσιος– τὴν χαρακτήρισε ὡς θετικὸ βήμα(!) γιὰ
τὴν περαιτέρω προσέγγιση μετὰ τοῦ Πάπα (στὴν προσφώνησή του πρὸς τὸν καρδινάλιο Walter
Kasper , 11.02.2003). Εἶπε: «εἰς τὴν ἐπικοινωνίαν καὶ τὴν προσέγγισιν Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως,
ἐκ παραλλήλου ὑπάρχουν καὶ ἀρκετὰ ΘΕΤΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρώμης,
ὅπως: α) Ἡ παραχώρισις Ναῶν… ἀνηκόντων εἰς τὴν Ρωμαιοκαθολικὴν Ἐκκλησίαν πρὸς τοὺς
Ὀρθοδόξους… προκειμένου νὰ διευκολυνθῆ ἡ πνευματικὴ καὶ ἡ μυστηριακὴ ζωὴ τῶν
μεταναστῶν μας καὶ τῶν ἐν Εὐρώπῃ ἐγκατεστημένων Ὀρθοδόξων Ἀδελφῶν μας Ἀρχιερέων»!
(15) «Μὲ τὸν ΞΘ΄ κανόνα (τῆς Πενθέκτης) καθιστοῦν σαφὲς ὅτι τὸ ἅγιον βῆμα προορίζεται
μόνον γιὰ τοὺς κληρικούς, καὶ ὅτι δὲν ἐπιτρέπεται σὲ κανένα Λαϊκὸ μέλος τῆς Ἐκκλησίας νὰ
εἰσέρχεται ἐντὸς αὐτοῦ, ἕνεκα τοῦ μυστηρίου τῆς τελουμένης ἀναιμάκτου θυσίας ἐπὶ τῆς
ἁγίας Τραπέζης», Γκαβαρδίνα Γ., Ἡ Πενθέκτη Οἰκουμ. Σύνοδος …, σελ. 225.
(16) Καψάνη Γ., Ἡ Ποιμαντικὴ Διακονία κατὰ τοὺς Ἱεροὺς Κανόνας, σελ. 161.
(17) Γιάγκου Θ., Κανόνες καὶ Λατρεία, σ. 209-212.
(18) Μπούμη Π., Κανονικὸν Δίκαιον, σελ. 236.
(19) Οἱ ἀγῶνες τῶν μοναχῶν ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας, Ἱ. Μ. Ὁσ. Γρηγορίου, σελ. 194.
(20) Πηδάλιο, Σχόλια στοὺς ΜΣΤ΄ καὶ ΜΖ΄ Κανόνας Ἁγίων Ἀποστόλων, σελ. 56 καὶ π.
«ΘΕΟΔΡΟΜΙΑ», τ. 2ος, 2001, σ. 44.
(21) Οἱ ἀγῶνες τῶν μοναχῶν…, ὅπ. παρ., σελ. 239-240, 254.
(22) Οἱ ἀγῶνες τῶν μοναχῶν…, ὅπ. παρ., σελ. 322.
(23) Συνέντευξη τοῦ Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου στὸ Περιοδικό «Flash» Μεσσηνίας, τεῦχ. 244-
245.
(24) www.alopsis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=1018.
(25) «Ἀλήθεια» Καλαμάτας, φ. 9746, 27/9/08 καὶ φ. 9746, 28/9/08).
(26) http://blogs.sch.gr/kantonopou/2008/10/26/%CE%B5%CF.
(27) http://eyaggelistria.blogspot.com/2008/10/blog-post_972.html.
(28) http://misha.pblogs.gr/2008/10/o-mhtr-messhnias-parahwrhse-orthodoxo-nao-stoys-
papikoys.html.
(29) Παπαδόπουλος Κ., orthodoxostypos.gr/1806/Page5.pdf.
(30) http://www.markoseugenikos.gr/index.php?name=aster_tes_efesou, Μάριος Ι. Πηλαβάκης,
1 /11/09.
(31) Αὐτὴν τὴν θέση ἔχει διατυπώσει ὁ κ. Χρυσόστομος μόλις πρὶν λίγα χρόνια, μὲ ἄρθρο του
στὸ περιοδικὸ τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐκεῖ διαβάζουμε: «1. …Οἱ συμμετέχοντες στὸν Θεολογικὸ
Διάλογο Ἐπίσκοποι… ἐνεργοῦν κατ’ ἐντολὴν τῶν ἀντιστοίχων Συνοδικῶν Ὀργάνων…, καὶ ὄχι
ὡς μεμονωμένα πρόσωπα. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἄλλωστε ἐπεσήμανε καὶ ἡ Ἱ. Σύνοδος σὲ
Ἐγκύκλιο τοῦ ἔτους 1971, ὅπου ἀναφέρει τὰ ἑξῆς: “Ὁ διάλογος διεξάγεται ὑπὸ τῆς ἱεραρχίας
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐκπροσωπουμένης ὑπὸ τῆς Ἱ. Συνόδου καὶ τῶν ὑπευθύνων
θεολογικῶν παραγόντων, ἐνεργούντων ἐκ μέρους ὁλοκλήρου τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας”.
(σ.σ.: Γιατί λοιπόν, ἔδρασε ὡς μεμονωμένο πρόσωπο ὁ κ. Σαββᾶτος, καὶ δὲν τήρησε τὴν ἐντολὴ
τῶν «ἀντιστοίχων Συνοδικῶν Ὀργάνων»;). 2. Ἡ παραπάνω ἐκκλησιολογικὴ προϋπόθεση
παραμένει πάντοτε τὸ κριτήριον καὶ γιὰ τὴν ἀξιολόγηση τῆς ὅλης πορείας τῶν ἐπίσημων
Διμερῶν Θεολ. Διαλόγων…, ὅσο καὶ τῶν κειμένων τῶν Ἐπισήμων Θεολ. Ἐπιτροπῶν, ὡς
“Κοινῶν Θεολογικῶν Κειμένων”. Τὰ Κείμενα αὐτά… (εἶναι) ὑπὸ τὴν αἵρεσιν ἢ τὴν ἔγκρισιν τῶν
ἀντιστοίχων Ἱ. Συνόδων τῆς Ἱεραρχίας των, ὥστε “καὶ τὸ ἐπιτυγχάνειν οὐκ ἄχρηστον καὶ τὸ
διαμαρτάνειν ἀκίνδυνον”… Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ἐπιπλέον ἀποκλείεται κάθε μορφὴ
θεολογικῆς ὑπέρβασης ἢ συγκρητιστικῆς αὐθαιρεσίας, ἀπὸ μέρους τῶν ἐκπροσώπων
τῶν Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν» (Ἀρχιμ. Σαββάτου Χρυσόστομου (νῦν Μητροπ. Μεσσηνίας), π.
«Ἐκκλησία», ΜΑΡ 2006, τ. 3, σελ. 205-207.
(32) Γράφει ὁ κ. Βαρθολομαῖος (1999): «Περὶ τῶν συμπροσευχῶν μετὰ τῶν ἑτεροδόξων
ὑπενθυμίζομεν ὑμῖν ὅτι ἤδη ἀπὸ τοῦ ἔτους 1952 τὸ Οἰκουμ.Πατριαρχεῖον …ἐδήλου ὅτι “δέον
ἵνα οἱ Ὀρθόδοξοι Κληρικοὶ Ἀντιπρόσωποι ὦσιν ὅσῳ τὸ δυνατὸν ἐφεκτικοὶ ἐν ταῖς λατρευτικαῖς
μετὰ τῶν ἑτεροδόξων συνάξεσιν, ὡς ἀντικειμέναις πρὸς τοὺς Ἱ. Κανόνας καὶ ἀμβλυνούσαις
τὴν ὁμολογιακὴν εὐθιξίαν τῶν Ὀρθοδόξων, ἐπιδιώκοντες ἵνα τελῶσιν, εἰ δυνατόν, καθαρῶς
ὀρθοδόξους ἀκολουθίας…”. Συνεπῶς, εἶναι ἄδικον νὰ ἀποδίδωνται εὐθῦναι εἰς τὸ Οἰκουμ.
Πατριαρχεῖον διὰ τυχόν παραβιάσεις τῆς συστάσεως αὐτοῦ αὐτῆς ὑπὸ διαφόρων κληρικῶν…
Σημειωτέον ὅτι… κατὰ τὴν Διορθόδοξον Συνάντησιν τῆς Θεσ/κης τῆς 29/4-2/5/1998
ἀπεφασίσθη, κατόπιν πρωτοβουλίας τῆς ἀντιπροσωπείας τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου, καίτοι καί
τινες ἄλλοι ἠθέλησαν νὰ οἰκειοποιηθοῦν τὴν πατρότητα τῆς προτάσεως, ὅπως οἱ ὀρθόδοξοι
Σύνεδροι, οἱ μέλλοντες νὰ συμμετάσχουν εἰς τὴν ἐν Χαράρε Η΄ Γενικὴν Συνέλευσιν τοῦ Π.Σ.Ε.,
μὴ συμμετάσχουν εἰς οἰκουμενικὰς λατρευτικὰς συνάξεις, κοινὰς προσευχάς,
λατρείας καὶ ἄλλας θρησκευτικὰς τελετὰς διαρκούσης τῆς Συνελεύσεως, τοῦτο δὲ ἀποτελεῖ
ἐκδήλωσιν τῆς ἰσχῦος τῆς σταθερᾶς γραμμῆς τῆς ὡς ἄνω Ἐγκυκλίου τοῦ 1952, ἡ ὁποία
οὐδέποτε ἀνεκλήθη, ἔστω καὶ ἄν, ἄνευ συναινέσεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου,
παρεβιάσθη ἐνίοτε, ἢ ἡρμηνεύθη ἄλλοτε συσταλτικῶς ὡς ἀφορῶσα μόνον εἰς τὴν μὴ
συμμετοχὴν εἰς τὴν ἐν στενῇ ἐννοίᾳ λατρείαν (θείαν Λειτουργίαν)».
(33) Στὸ www.impantokratoros.gr/769A2154.el.aspx τὸ ἄρθρο μὲ τίτλο: «Ἐπιτρέπεται οἱ Λαϊκοὶ
νὰ ἀναμειγνύονται στὰ θέματα τῆς Πίστεως;», ὅπου μὲ πολλὰ στοιχεῖα δίδεται θετικὴ
ἀπάντηση.
(34) Περιοδ. «ΕΚΚΛΗΣΙΑ», τεῦχ. 8, ΑΥΓ.−ΣΕΠ. 2009.
(35) Παραθέτουμε τὴν §13 τοῦ κ. Τσελεγγίδη, στὴν ὁποία ἀναφέρεται ὁ Μεσσηνίας:
«Θεολογικά, ἀτυχῶς, ἡ Μικτὴ Διεθνὴς Ἐπιτροπὴ στὴν παράγραφο 41 θεωρεῖ τὴν Ἐκκλησία
τοῦ Χριστοῦ σήμερα διηρημένη καὶ κάνει λόγο γιὰ “τὴν περίοδο τῆς ἀδιαιρέτου Ἐκκλησίας”,
τῆς πρώτης Ἐκκλησίας. Τοῦτο ὅμως εἶναι ἐκκλησιολογικῶς ὄχι μόνον ἀπαράδεκτο, ἀλλὰ
ἔρχεται καὶ σὲ ἐσωτερικὴ ἀντίφαση πρὸς τὸ ἴδιο τὸ κοινὸ Κείμενο, ἀφοῦ στὴν παράγραφο 32,
ὅπως εἴδαμε, ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖται ὡς “μία καὶ ἀδιαίρετος”». Ὁ κ. Τσελεγγίδης ἔχει
δημοσιεύσει πρόσφατα στὸ «Ἐν Συνειδήσει» (Ἱ. Μ. Μεγ. Μετεώρου) ἕνα ξεκάθαρα ὀρθόδοξο,
πειστικότατο καὶ ἀξιόλογο ἄρθρο μὲ τίτλο «Εἶναι οἱ Ἑτερόδοξοι μέλη τῆς Ἐκκλησίας;». Στὸ
ἄρθρο αὐτὸ ἀναφέρεται ὁ Μεσσηνίας, ἀλλ’ ὡς διαφωνῶν μὲ τὴν διαυγῆ ὀρθόδοξη
ἐκκλησιολογία ποὺ ἐκφράζει ὁ κ. Τσελεγγίδης στὸ κρίσιμο σημεῖο, στὸ ἂν δηλαδή, ἡ Ἐκκλησία
εἶναι ΜΙΑ καὶ ἀδιαίρετη (Ὀρθόδοξη θέση) ἢ διηρημένη, ὅπως κακόδοξα ὑποστηρίζει ὁ κ.
Χρυσόστομος Σαββᾶτος.
(36) http://apotixisi.blogspot.com/2009/11/blog-post_08.html#comments. Ἀλλὰ καὶ ἄλλοι
Ἀρχιερεῖς, ὅπως ὁ Μητροπ. Κυρηνείας Παῦλος, τὴν ἴδια ὀρθόδοξη θέση διατύπωσαν πρόσφατα.
Αὐτὴ ἀκριβῶς ποὺ ἀρνεῖται νὰ ἀποδεχθεῖ ὁ Μεσσηνίας. Γράφει ὁ Κυρηνείας: «Ἡ προσπάθεια
τῶν μελῶν τῆς Ὀρθοδόξου Ἀντιπροσωπείας νὰ παρασιωπήσουν ἢ νὰ προσπεράσουν, ὡς
δευτερεῦον ζήτημα, τὴ δογματικὴ διαφοροποίηση μεταξὺ Ὀρθοδοξίας καὶ ἑτεροδοξίας,
ὑπονομεύει τὴν αὐτοσυνειδησία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὡς τῆς μόνης ἀληθινῆς
Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία εἶναι ἡ “Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία” καὶ δίνουν τὴν
ἐντύπωση ὅτι οἱ Ρωμαιοκαθολικοὶ συνιστοῦν ἐπὶ μέρους τοπικὴ Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία» (Ἐφημ.
«Ὀρθόδοξος Τύπος», 16/10/2009).
(37) Ἐπιφανίου, Πανάριον, Thesaurus Linguae Graecae (TLG), v. 3, p. 420, 1. l4 – p. 42,1,1.
(38) Πόποβιτς Ἰ., Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καὶ “Οἰκουμενισμός”, σ. 80-82.
(39) Χατζηνικολάου Ἀστέριου, Ἀρχιμ., Ἡ Ὀρθοδοξία στὴ θύελλα τοῦ σύγχρονου
συγκρητισμοῦ, σ. 85.
(40) Δὲς http://thriskeftika.blogspot.com/2009/12/blog-post_7408.html της 18/12/2009. Γιὰ ὅσα
εἶπε σ’ αὐτὴ τὴν συνέντευξη ὁ κ. Σαββᾶτος, σχολίασε ὁ ὑπὸ τὸ ψευδώνυμο «Αμπλίας»: «Στὸ
πρόσωπο τοῦ Μεσσηνίας Χρυσ. Σάββατου, ἐκπληρώνεται ἡ προφητεία τοῦ ἁγ. Κοσμᾶ τοῦ
Αἰτωλοῦ, ὅτι οἱ κληρικοὶ θὰ γίνουν χειρότεροι τῶν λαϊκῶν!» (19/12/09,
http://thriskeftika.blogspot.com/2009/12/blog-post_7408.html).
(41) Μ. Βασιλείου, Τοῖς Δυτικοῖς, ἐπιστ. σξγ΄, κεφ. 2. «Τὸ μὲν οὖν ἰταμὸν καὶ ἀναίσχυντον τῆς
αἱρέσεως τῶν Ἀρειανῶν φανερῶς ἀπορραγὲν τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας μένει ἐπὶ τῆς ἰδίας
πλάνης καὶ ὀλίγα ἡμᾶς λυμαίνεται διὰ τὸ πᾶσι πρόδηλον αὐτῶν τὴν ἀσέβειαν εἶναι. Οἱ δὲ τὴν
δορὰν τοῦ προβάτου περιβεβλημένοι καὶ τὴν ἐπιφάνειαν ἥμερον προβαλλόμενοι καὶ πραεῖαν,
ἔνδοθεν δὲ σπαράσσοντες ἀφειδῶς τὰ Χριστοῦ ποίμνια καὶ διὰ τὸ ἐξ ἡμῶν ὡρμῆσθαι εὐκόλως
ἐμβάλλοντες βλάβην τοῖς ἁπλουστέροις, οὗτοί εἰσιν οἱ χαλεποὶ καὶ δυσφύλακτοι. Οὓς ἀξιοῦμεν
παρὰ τῆς ὑμετέρας ἀκριβείας πρὸς πάσας τὰς κατὰ τὴν Ἀνατολὴν Ἐκκλησίας δημοσιευθῆναι,
ἵνα ἢ ὀρθοποδήσαντες γνησίως ὦσι σὺν ἡμῖν, ἢ μένοντες ἐπὶ τῆς διαστροφῆς ἐν ἑαυτοῖς
μόνοις τὴν βλάβην ἔχωσι μὴ δυνάμενοι ἐκ τῆς ἀφυλάκτου κοινωνίας τῆς ἰδίας νόσου
μεταδιδόναι τοῖς πλησιάζουσιν. Ἀνάγκη δὲ τούτων ὀνομαστὶ μνησθῆναι, ἵνα καὶ αὐτοὶ
γνωρίσητε τοὺς τὰς ταραχὰς παρ' ἡμῖν ἐργαζομένους καὶ ταῖς Ἐκκλησίαις ὑμῶν φανερὸν
καταστήσητε» (Ἡ μτφρ. ἀπὸ γ. Νικόδημο Μπιλάλη).
(42) Πρακτικὰ Γ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, Thesaurus Linguae Graecae (TLG), T. 1,1,1, p. 86, l.
14-20.
(43) Μ. Ἀθανασίου, Πρὸς τοὺς Ἐπισκόπους Αἰγύπτου…: «Ἐπειδὴ δὲ κρύπτουσιν αὐτοὶ καὶ
φοβοῦνται λέγειν, ἀναγκαῖον ἡμᾶς ἀποδῦσαι τὸ κάλυμμα τῆς ἀσεβείας, καὶ δειγματίσαι τὴν
αἵρεσιν, εἰδότας ἃ τότε οἱ περὶ Ἄρειον ἔλεγον, καὶ πῶς ἐξεβλήθησαν ἀπὸ τῆς Ἐκκλησίας, καὶ
καθῃρέθησαν ἀπὸ τοῦ κλήρου... ἐλέγχοντες τοὺς αἱρετικούς, λέγομεν ταῦτα».
(44) Ὁ Μεσσηνίας εἶπε πρὸς τὸν δημοσιογράφο Παπαχρήστου: «Τὸ ὅ,τι στὴν Πάφο δὲν
μπορέσαμε νὰ ὁλοκληρώσουμε τὴν μελέτη ἑνὸς κειμένου σημαίνει ὅτι ἀπὸ τὸ κείμενο
ἀνεφύοντο προβλήματα…, τὰ ὁποῖα πολλὲς φορὲς ἀπαιτοῦσαν μιὰ ἐπανεξέταση καὶ μιὰ
ἐπανερμηνεία. Καὶ αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἐὰν μέχρι σήμερα λέγαμε ὅτι ὁ διάλογος αὐτὸς ἔχει κάνει
ἀργὰ βήματα, ἀπὸ σήμερα μποροῦμε νὰ λέμε ὅτι ὁ διάλογος αὐτὸς θὰ κινηθεὶ μὲ βῆμα
σημειωτόν» (thriskeftika.blogspot.com/2009/12/blog-post_7408.html). Τοῦτο μεθερμηνευόμενο
σημαίνει: ἐφησυχάστε ἐσεῖς, κι ἐμεῖς, ὅταν βροῦμε εὐκαιρία καὶ ἐκεῖ ποὺ δὲν θὰ τὸ
περιμένετε, θὰ κάνουμε τὴν …ἔκπληξη τῆς «Ἑνώσεως»!).
(45) http://panayiotistelevantos.blogspot.com/2010/01/blog-post_3733.html.
(46) Δὲς http://ecclesianet.blogspot.com/2008/02/blog-post_965.html, 1/2/2008. Στὴν ἴδια
τηλεοπτικὴ ἐκπομπὴ ὁ Μεσσηνίας Χρυσόστομος «εἶχε προσπαθήσει οὐσιαστικὰ νὰ "συσκοτίσει"
τὸ θέμα τί πιστεύει ἡ Ἐκκλησία σχετικὰ μὲ τὶς ἀμβλώσεις. Τὴν εἶχα παρακολουθήσει τὴν
ἐκπομπὴ καὶ ἔμεινα ἄναυδος μὲ τὸν πολιτικαντισμό του. Ἔλαβε καὶ συγχαρητήρια "ἐπὶ
προοδευτισμῷ" ἀπὸ τὸν μαχητικὸ ἀθεϊστὴ …Πέτρο Κουναλάκη... Κακῶς ὅμως συνδέεις τὶς
ἀμβλώσεις μὲ τὸ θέμα τῆς τεχνητῆς γονιμοποίησης, οὐσιαστικὰ τὸ δεύτερο τὸ ἔχει ἀποδεχθεῖ
ἡ Ἐκκλησία, ἔστω ὑπὸ κάποιους ὅρους. Γιὰ τὸ πρῶτο ὅμως δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία σχετικὰ μὲ
τὴ βαρύτητά του ὡς ἁμάρτημα, μὲ ἐκκλησιαστικοὺς ὅρους πάντοτε. Εἶναι ἀφαίρεση ζωῆς (Στὸ
a -ergodes.blogspot.com, Θεολογικοὶ Διάλογοι καὶ συνοδικότητα).
(47) http://apotixisi.blogspot.com/2009/11/blog-post_08.html#comments.
(48) «Εἰ μὲν γὰρ ἐναντίαν τοῖς κανόσιν ἐπίσκοπος ἐνέγκῃ ψῆφον, τιμωρηθήσεται, ἤγουν
καθαιρεθήσεται… οὐ γὰρ συγγνωστέος ἔσεται λέγων μὴ εἰδέναι τοὺς κανόνας, οὓς
ἀναγκάζεται διὰ γλώττης ἔχειν σχεδὸν ἀεί» (Βαλσαμών, εἰς Ζήση Θεόδωρου, πρωτοπρεσβ.,
«Κακὴ ὑπακοὴ καὶ ἁγία ἀνυπακοή» σελ. 135).
(49) Μελετίου Νικοπόλεως, Ἡ Πέμπτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος, σελ. 176.
(50) «Τίς γὰρ φέρει διδάσκεσθαι ἐπίσκοπον ὅπως ὀφείλει εἶναι Χριστιανός;».
(51) Πρακτικὰ Γ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, Thesaurus Linguae Graecae (TLG), T. 1,1,1, p. 80, l.
30–p. 81, l. 7.