1

©2008 Ruairidh MacLean

Tha an deasachadh seo do 'Leabhar Aithghearr nan Ceist' a chaidh ath-

dheaschadh leis an t-Urr Ruairidh Mac'Illeathain air a chraobh-sgaoladh
fo cheadachaidh Creative Commons Attribution-Non-Commercial-Share
Alike 2.5 UK: Scotland License.

This edition of 'Leabhar Aithghearr nan Ceist' edited by Rev. Ruairidh

MacLean is licensed under a Creative Commons Attribution-Non-
Commercial-Share Alike 2.5 UK: Scotland License.

2
Ceistean Tòiseachaidh:

1. Ceist. Ciod is crìoch àraidh don duine?

Freagradh. 'S e is crìoch àraidh don duine, Dia a ghlòrachadh, agus a
mhealtainn gu sìorraidh.

2. C. Ciod an riaghailt a thug Dia dhuinn gu ar seòladh chum esan a

ghlòrachadh agus a mhealtainn?
F. Is e focal Dhè, a tha air a chuir sìos ann an Sgriobtairean an t-Seann
Tiomnaidh agus an Tiomnaidh Nuaidh, an aon riaghailt gu ar seòladh
chum esan a ghlòrachadh agus a mhealtainn.

3. C. Ciod a tha na Sgriobtairean gu h-àraidh a teagasg?

F. Tha na Sgriobtairean gu h-àraidh a teagasg gach nì is còir don duine a
chreidsinn mu thimcheall Dhè, agus an dleasdanas a tha Dia ag iarraidh
air an duine.

3
Nàdur Dhè:

4. C. Ciod e Dia?
F. Tha Dia na Spiorad, neo-chrìochnach, bith-bhuan, agus neo-
chaochlaidheach na bhith, na ghliocas, na chumhachd, na naomhachd,
na cheartas, na mhaitheas, agus na fhìrinn.

5. C. Am bheil tuilleadh Dè ann ach aon?

F. Chan eil ann ach aon a mhàin, an Dia bheò agus fhìor.

6. C. Cia lion pearsa a tha anns an Diadhachd?

F. Tha trì pearsachan anns an Diadhachd, an t-Athair, am Mac, agus an
Spiorad Naomh; agus an triùir sin is aon Dia iad, ionnan ann an nàdar,
coimeas ann an cumhachd agus ann an glòir.

4
Òrduighean Dhè:

7. C. Ciod iad òrduighean Dhè?

F. Is iad òrduighean Dhè, a rùn sìorraidh a rèir comhairle a thoile, leis an
d'òrdaich e ro laimh, chum a ghlòire fhèin, gach nì a thig gu crìch.

8. C. Cionnas a tha Dia a' cuir 'òrduighean an gnìomh?

F. Tha Dia a' cuir 'òrduighean an gnìomh ann an oibre a' chruthachaidh
agus an fhreasdail.

9. C. Ciod i obair a' chruthachaidh?

F. Is i obair a' chruthachaidh, gun d'rinn Dia na h-uile nì de neoni, le
focal a chumhachd ann an sia làithean, agus iad uile ro-mhaith.

10. C. Cionnas a chruthaich Dia an duine?

F. Chruthaich Dia an duine, fear agus bean, a rèir ìomhaigh fhèin, ann an
eòlas, fìreantachd, agus naomhachd, le uachdaranachd os ceann nan
creutairean.

11. C. Ciod iad oibre freasdail Dhè?

F. Is iad oibre freasdail Dhè, e bhi a' coimhead agus a' riaghladh nan uile
chreutairean len uile ghnìomharan, gu ro-naomh, ro-ghlic, agus ro-
chumhachdach.

12. C. Ciod an gnìomh àraidh freasdail a rinn Dia a thaobh an duine,

anns an staid anns an do chruthaicheadh e?
F. An uair a chruthaich Dia an duine, rinn e coimhcheangal beatha ris, ag
iarraidh ùmhlachd iomlan air mar chumha; agus a' toirmeasg dha
itheadh de chraoibh eòlais a' mhaith agus an uilc, fo phèin a' bhàis.

5
Nàdur a' Pheacaidh:

13. C. An do dh'fhan ar ciad sinnsearan anns an staid anns an do

chruthaicheadh iad?
F. Air bhi do ar ciad sinnsearan air am fàgail gu saorsa an toile fhèin,
thuit iad on staid anns an do chruthaicheadh iad, le peacachadh an
aghaidh Dhè.

14. C. Ciod e peacadh?

F. Is e peacadh easbhaidh cumail ris an lagha no briseadh lagha Dhè.

15. C. Ciod e am peacadh leis an do thuit ar ciad sinnsearan on staid

anns an do chruthaicheadh iad?
F. Be am peacadh leis an do thuit ar ciad sinnsearan on staid anns an do
chruthaicheadh iad, gun d'ith iad am meas toirmisgte.

16. C. An do thuit an cinne-daonna uile ann an ciad pheacadh

Àdhaimh?
F. Air bhi don choimhcheangal air a dhèanamh ri Àdhamh, cha b'ann a
mhàin air a shon fhèin, ach air son a shliochd; an cinne-daonna uile,
uime sin, a thàinig uaith, tro ghinealach gnàthaichte, pheacaich iad ann,
agus thuit iad maille ris, na chiad chionta.

17. C. Ciod an staid gus an d'thug an leagadh an cinne-daonna?

F. Thug an leagadh an cinne-daonna gu staid peacaidh agus truaighe.

18. C. Ciod e peacadh na staid sin gus an do thuit an duine?

F. Is e peacadh na staid sin gus an do thuit an duine, e bhi fo chionta ciad
pheacaidh Àdhaimh; fo easbhaidh na ciad fhìreantachd, agus fo
thruaillidheachd a nàdair gu h-iomlan, dan goirear gu coitchionn am
peacadh gin, maille ris gach peacadh gnìomh a tha sruthadh uaithe sin.

6
19. C. Ciod i truaighe na staid sin gus an do thuit an duine?
F. Tron leagadh chaill an cinne-daonna gu lèir an co-chomann ri Dia; tha
iad fo fheirg agus mhallachd Dhè; agus mar sin air an dèanamh
buailteach do uile thruaighean na beatha seo, don bhàs fhèin, agus do
phiantan ifrinn gu sìorraidh.

20. C. An do dh'fhàg Dia an cinne-daonna uile gu bhi caillte ann an

staid peacaidh agus truaighe?
F. Air taghadh do Dhia de ghean maith fhèin, ro thoiseach an t-saoghail,
cuid den chinne-dhaonna chum na beatha maireannaich, rinn e
coimhcheangal gràis, chum an saoradh o staid peacaidh agus truaighe,
agus an toirt gu staid slàinte, tro Fhear-saoraidh.

7
Obair agus Oifigean Chrìosd:

21. C. Cò is Fear-saoraidh do phoball taghta Dhè?

F. Is e is aon Fhear-saoraidh do phoball taghta Dhè, an Tighearn Ìosa
Crìosd, neach air bhi dha na Mhac sìorraidh do Dhia, a rinneadh na
dhuine, agus mar sin bha agus mairidh e na Dhia agus na dhuine, ann an
dà nàdur eadar-dhealaichte, ach na aon phearsa gu sìorraidh.

22. C. Air bhi do Chrìosd na Mhac do Dhia, cionnas a rinneadh e na

dhuine?
F. Rinneadh Crìosd, Mac Dhè, na dhuine, le corp fìor agus anam
reusanta a ghabhail dha fhèin, air bhi dha, le cumhachd an Spioraid
Naoimh, air a ghineadh ann am broinn na h-Òighe Muire, agus air a
bhreith leatha, gidheadh as eugmhais peacaidh.

23. C. Ciod iad na h-oifigean a tha Crìosd a' cuir an gnìomh mar ar
Fear-saoraidh?
F. Tha Crìosd mar ar Fear-saoraidh a' cuir an gnìomh oifigean Fàidh,
Sagairt, agus Rìgh, araon ann an staid irioslachaidh agus àrdachaidh.

24. C. Cionnas a tha Crìosd a' cuir oifig Fàidh an gnìomh?

F. Tha Crìosd a' cuir oifig Fàidh an gnìomh, ann a bhi foillseachadh
dhuinne, le 'fhocal agus le a Spiorad, toil Dhè chum ar slàinte.

25. C. Cionnas a tha Crìosd a' cuir oifig Sagairt an gnìomh?

F. Tha Crìosd a' cuir oifig Sagairt an gnìomh le e fhèin a thoirt suas aon
uair na ìobairt, a dhioladh ceartais Dhè, agus gar dèanamh-ne rèidh ri
Dia, agus le gnàth-eadar-ghuidhe a dhèanamh air ar son.

26. C. Cionnas a tha Crìosd a' cuir oifig Rìgh an gnìomh?

F. Tha Crìosd a' cuir oifig Rìgh an gnìomh le sinne a cheannsachadh dha
fhèin, le ar riaghladh agus ar dionadh, agus le casgadh a chuir, agus
buaidh a thoirt, air na h-uile is naimhdean dhasan agus dhuinne.

8
27. C. Cionnas a bha Crìosd air irioslachadh?
F. Bha Crìosd air irioslachadh, le bhi air a bhreith, agus sin ann an staid
ìosal; air a dhèanamh fon lagh; dol fo thruaighean na beatha seo, fo
fheirg Dhè, agus fo bhàs mallaichte a' chroinn-cheusaidh; le bhi air
adhlacadh, agus fantainn fo chumhachd a' bhàis rè seal.

28. C. Cionnas a tha Crìosd air àrdachadh?

F. Tha Crìosd air àrdachadh, na aiseirigh o na mairbh air an treas latha;
na dhol suas gu nèamh; na shuidhe air deas-laimh Dhè an Athar; agus
na theachd a thoirt breith air an t-saoghal air an latha dheireannach.

9
Sochairean na Slàinte:

29. C. Cionnas a tha sinn air ar dèanamh nar luchd-compairt den t-

saorsa a choisinn Crìosd?
F. Tha sinn air ar dèanamh nar luchd-compairt den t-saorsa a choisinn
Crìosd, le i bhi air a cuir ruinne gu h-èifeachdach le a Spiorad Naomh-
san.

30. C. Cionnas a tha an Spiorad a' cuir ruinne na saorsa a choisinn

Crìosd?
F. Tha an Spiorad a' cuir ruinne na saorsa a choisinn Crìosd, le
creideamh oibreachadh annainn, agus le sin gar dlùth-cheangal ri Crìosd
nar gairm èifeachdach.

31. C. Ciod i a' ghairm èifeachdach?

F. Is i a' ghairm èifeachdach, obair Spioraid Dhè; leis am bheil e
dearbhadh oirnne ar peacaidhean agus ar truaighe; a' soillseachadh ar n-
inntinn le eòlas air Crìosd; ag ath-nuadhachadh ar toil; agus an lorg sin
gar dèanamh deònach agus comasach air Ìosa Crìosd a dhlùth-ghabhail
thugainn, mar a tha e air a thairgseadh dhuinn gu saor anns an t-
soisgeul.

32. C. Ciod na sochairean a tha iadsan a tha air an gairm gu h-

èifeachdach a' faighinn anns a' bheatha seo?
F. Tha iadsan a tha air an gairm gu h-èifeachdach a' faighinn anns a'
bheatha seo, fìreanachaidh, uchd-mhacachd, agus naomhachaidh; maille
ris gach sochair eile, a tha anns a' bheatha seo nan cuideachd-san, no
sruthadh uapa.

33. C. Ciod e fìreanachadh?

F. Is e fìreanachadh gnìomh saor-ghràis Dhè, anns am bheil e a'
maitheadh dhuinn ar n-uile pheacaidhean, agus a' gabhail ruinn mar
fhìreanan na fhianuis; agus sin a mhàin air sgàth fìreantachd Chrìosd air
a meas dhuinn agus air a gabhail thugainn le creideamh a mhàin.

10
34. C. Ciod e uchd-mhacachd?
F. Is e uchd-mhacachd, gnìomh saor-ghràis Dhè, leis am bheil sinn air ar
gabhail a-steach an àireamh cloinne Dhè; agus a' faighinn còir air gach
sochair a bhuineas dhoibh.

35. C. Ciod e naomhachadh?

F. Is e naomhachadh, obair saor-ghràis Dhè, leis am bheil sinn air ar n-
ath-nuadhachadh anns an duine gu h-iomlan, a rèir ìomhaigh Dhè, agus
air ar dèanamh comasach nas mò agus nas mò gu bàsachadh don
pheacadh, agus teachd beò do fhìreantachd.

36. C. Ciod na sochairean a tha anns a' bheatha seo an cuideachd, no

sruthadh o fhìreanachadh, uchd-mhacachd, agus naomhachadh?
F. Is iad na sochairean a tha anns a' bheatha seo an cuideachd no
sruthadh o fhìreanachadh, uchd-mhacachd, agus naomhachadh, dearbh-
bheachd air gràdh Dhè, sìth coguis, aoibhneas anns an Spiorad Naomh,
fàs ann an gràs, agus buanachadh ann gus a' chrìch.

37. C. Ciod na sochairean a tha na creidmhich a' faighinn o Chrìosd aig

a' bhàs?
F. Aig a' bhàs tha anaman nan creidmheach air an dèanamh foirfe ann an
naomhachd, agus air ball a' dol chum glòire; agus tha an cuirp, air
dhoibh bhi sìor-cheangailte ri Crìosd, a gabhail fois nan uaighean gus an
aiseirigh.

38. C. Ciod na sochairean a tha creidmhich a' faighinn o Chrìosd aig an

aiseirigh?
F. Aig an aiseirigh, air bhi do na creidmhich air an togail suas ann an
glòir, bithidh iad air an aideachadh gu follaiseach, agus air an làn-
shaoradh aig Là a' Bhreitheanais, agus air an dèanamh uile-bheannaichte
ann an Dia a làn-mhealtainn gu sìorraidh.

11
Dleasdanas do Dhia:

39. C. Ciod an dleasdanas a tha Dia ag iarraidh air an duine?

F. Is e an dleasdanas a tha Dia ag iarraidh air an duine, ùmhlachd dha
thoil a tha air a foillseachadh.

40. C. Ciod an riaghailt ùmhlachd a thug Dia don duine air tùs?
F. Is e an riaghailt ùmhlachd a thug Dia don duine air tùs, lagh nam
modhannan.

41. C. Càite am bheil lagh nam modhannan gu h-aithghearr air a chuir

sìos?
F. Tha lagh nam modhannan gu h-aithghearr air a chuir sìos, anns na
deich àithntean.

12
Na Deich Àithntean:

42. C. Ciod is suim do na deich àithntean?

F. Is e is suim do na deich àithntean, "An Tighearn ar Dia a
ghràdhachadh le ar n-uile chridhe, le ar n-uile anam, le ar n-uile neart, le
ar n-uile inntinn; agus ar coimhearsnaich a ghràdhachadh mar sinn
fhèin.''

43. C. Ciod e ro-ràdh nan deich àithntean?

F. Tha ro-ràdh nan deich àithntean air a chuir sìos anns na briathran seo,
"Is mise an Tighearna do Dhia, a thug a mach thu a tir na h-Èiphit, a tigh
na daorsa."

44. C. Ciod a tha ro-ràdh nan deich àithntean a' teagasg dhuinn?
F. Tha ro-ràdh nan deich àithntean a' teagasg dhuinn, a chionn gur e Dia
is Tighearn ann, agus gur e ar Dia-ne agus ar Fear-saoraidh e, uime sin
gu bheil e mar fhiachan oirnne 'uile àitheantean a choimhead.

45. C. Ciod i a' chiad àithne?

F. Is i a' chiad àithne, "Na biodh Dè sam bith eile agad am fhianuis-sa.''

46. C. Ciod a tha a' chiad àithne ag iarraidh?

F. Tha a' chiad àithne ag iarraidh oirnne Dia aithneachadh agus
aideachadh mar an t-aon Dia fìor, agus ar Dia-ne; agus adhradh is glòir a
thoirt dha a rèir sin.

47. C. Ciod a tha a' chiad àithne a' toirmeasg?

F. Tha a' chiad àithne a' toirmeasg an Dia fìor àicheadh, no an t-adhradh
agus a' ghlòir a bhuineas a mhàin dhasan mar Dhia agus mar ar Dia-ne, a
chumail uaithe, no a thoirt do neach air bith eile.

13
48. C. Ciod a tha na briathran seo anns a chiad àithne ''am fhianais," gu
h-àraidh a' teagasg dhuinn?
F. Tha na briathran seo anns a chiad àithne (''am fhianais"), a' teagasg
dhuinn, gu bheil Dia dan lèir na h-uile nithean, a' toirt aire don pheacadh
seo, eadhon dia sam bith eile bhi againn, agus gu bheil e ro dhiombach
air a shon.

49. C. Ciod i an dara àithne?

F. Is i an dara àithne, "Na dèan dhuit fhèin dealbh snaidhte, no coslas
sam bith a dh'aon nì a tha anns na neamhan shuas, no air an talamh
shìos, no anns no h-uisgeachan a tha fon talamh. Na crom thu fhèin sìos
dhoibh, agus na dèan seirbhis dhoibh: oir mise an Tighearna do Dhia, is
Dia eudmhor mi, a' leantainn aingidheachd nan aithrichean air a'
chloinn, air an treas agus a' cheathramh ginealach dhiubhsan a
dh'fhuathaicheas mi, agus a' nochdadh tròcair do mhìltean dhiubhsan a
ghràdhaicheas mi agus a choimhideas m' àithntean."

50. C. Ciod a tha an dara àithne ag iarraidh?

F. Tha an dara àithne ag iarraidh oirnne, gach uile ghnè adhraidh agus
òrduigh dhiadhaidh, a dh'òrdaich Dia na fhocal, a ghabhail thugainn, a
choimhead, agus a ghleidheadh gu glan iomlan.

51. C. Ciod a tha an dara àithne a' toirmeasg?

F. Tha an dara àithne a' toirmeasg adhradh a thoirt do Dhia tro
ìomhaigh, no air mhodh sam bith eile nach eil òrdaichte na fhocal.

52. C. Ciod na reusanan a tha ceangailte ris an dara àithne?

F. Is iad na reusanan a tha ceangailte ris an dara àithne, àrd-
uachdaranachd Dhè os ar ceann; a sheilbh-chòir annainn; agus 'eud
airson adhraidh fhèin.

53. C. Ciod i an treas àithne?

F. Is i an treas àithne, ''Na tabhair ainm an Tighearna do Dhè an
dìomhanas; oir cha mheas an Tighearn neo-chiontach esan a bheir 'ainm
an dìomhanas.''

14
54. C. Ciod a tha an treas àithne ag iarraidh?
F. Tha an treas àithne ag iarraidh, gnàthachadh naomh agus urramach a
dhèanamh air ainmean, feartan, buadhannan, òrduighean, briathran,
agus oibrichean Dhè.

55. C. Ciod a tha an treas àithne a' toirmeasg?

F. Tha an treas àithne a' toirmeasg mì-naomhachadh no mì-
ghnàthachadh a dhèanamh do nì sam bith leis am bheil Dia ga
fhoillseachadh fhèin.

56. C. Ciod an reusan a tha ceangailte ris an treas àithne?

F. Is e an reusan a tha ceangailte ris an treas àithne, ged dh' fhaodas
luchd-brisidh na h-àithne seo dol as gun dioghaltas o dhaoine, gidheadh
nach fuiling an Tighearn ar Dia dhoibh dol as o a cheart bhreitheanais
fhèin.

57. C. Ciod i an ceathramh àithne?

F. Is i an ceathramh àithne, "Cuimhnich Là na Sàbaid a choimhead
naomh. Sia làithean saothraichidh tu agus nì thu d'obair uile; ach air an
t-seachdamh latha tha Sàbaid an Tighearna do Dhè; air an latha sin na
dèan obair sam bith: thu fhèin, no do mhac, no do nighean, d'òglach, no
do bhanoglach, no d'ainmhidh, no do choigreach a tha an taobh a stigh
dod gheatachan; oir ann an sia làithean rinn an Tighearn na neamhan
agus an talamh, an fhairge agus gach nì a tha annta; agus ghabh e fois air
an t-seachdamh latha: air an aobhar sin bheannaich an Tighearn Là na
Sàbaid agus naomhaich e e."

58. C. Ciod a tha an ceathramh àithne ag iarraidh?

F. Tha an ceathramh àithne ag iarraidh coimhead naomh a dhèanamh do
Dhia air na h-amannan suidhichte a dh'òrdaich e na fhocal, gu h-àraidh
aon latha iomlan anns na seachd làithean, gu bhi na Shàbaid naomh dha
fhèin.

15
59. C. Ciod an latha do na seachd làithean a dh'òrduich Dia gu bhi na
Shàbaid anns gach seachdain?
F. O thoiseach an t-saoghail a nuas gu aiseirigh Chrìosd, dh'òrdaich Dia
an seachdamh latha gu bhi na Shàbaid anns gach seachdain; agus a
riamh on sin, a' chiad latha den t-seachdain, a dh'fhantainn gu deireadh
an t-saoghail; is i sin Sàbaid nan Crìosdaidhean.

60. C. Cionnas is còir an t-Sàbaid a naomhachadh?

F. Is còir an t-Sàbaid a naomhachadh, le fois naomh a ghabhail rè fad an
latha sin uile, eadhon o na gnothaichean saoghalta, on aighear agus on t-
sùgradh a tha ceadaichte air làithean eile, agus an ùine sin uile a
bhuileachadh ann an oibrichean cràbhaidh, gu dìomhair agus gu
follaiseach; saor o mheud is a tha feumail a chaitheamh ann an
oibrichean na h-èiginn agus na tròcair.

61. C. Ciod a tha an ceathramh àithne a' toirmeasg?

F. Tha an ceathramh àithne a' toirmeasg, dearmad a dhèanamh air na
dleasdanasan a dh'àithneadh dhuinn, no an coimhlionadh gu mì-
chùramach; an t-Sàbaid a mhì-naomhachadh le dìomhanas; no le nì sam
bith a dhèanamh a tha cronail ann fhèin; no le smuaintean, briathran no
gnìomharan neo-fheumail mu thimcheall ar gnothaichean saoghalta, no
le aighear agus sùgradh

62. C. Ciod na reusanan a tha ceangailte ris a' cheathramh àithne?

F. Is iad na reusanan tha ceangailte ris a' cheathramh àithne, gum bheil
Dia a' ceadachadh dhuinn sia làithean de'n t-seachdain air son ar-
gnothaichean fhèin; gu'm bheil e ag agradh còir àraidh dha fhèin air an t-
seachdamh latha; gun d'thug e fhèin eiseimpleir seachad; agus gun do
bheannaich e Là na Sàbaid.

63. C. Ciod i an còigeamh àithne?

F. Is i an còigeamh àithne, "Tabhair urram dod athair agus dod mhàthair,
a chum gum bi do làithean buan air an fhearann a tha an Tighearn do
Dhia a' toirt dhuit.''

16
64. C. Ciod a tha an còigeamh àithne ag iarraidh?
F. Tha an còigeamh àithne ag iarraidh, an t-urram a choimhead agus an
dleasdanas a choimhlionadh, a bhuineas do gach neach, an lorg gach
inbhe agus dàimh fa leth anns am bheil iad; mas ann an inbhe àrd, no
ìosal, no an coimeas inbhe.

65. C. Ciod a tha an còigeamh àithne a’ toirmeasg?

F. Tha an còigeamh àithne a' toirmeasg, nì sam bith a dhèanamh an
aghaidh an urraim, agus an dleasdanais a bhuineas do gach neach, an
lorg na h-inbhe agus na dàimh fa leth anns am bheil iad dha chèile.

66. C. Ciod an reusan a tha ceangailte ris a' chòigeamh àithne?

F. Is e an reusan a tha ceangailte ris a' chòigeamh àithne, gealladh air
saoghal fada, agus sonas do uile luchd-coimhead na h-àithne seo, a rèir
mar bhitheas sin chum glòir Dhè agus am maith fhèin.

67. C. Ciod i an siathamh àithne?

F. Is i an siathamh àithne, "Na dèan mortadh."

68. C. Ciod a tha an siathamh àithne ag iarraidh?

F. Tha an siathamh àithne ag iarraidh gach uile dhìcheall laghail a
dhèanamh, chum ar beatha fhèin, agus beatha dhaoine eile a choimhead.

69. C. Ciod a tha an siathamh àithne a' toirmeasg?

F. Tha an siathamh àithne a' toirmeasg, ar beatha fhèin no beatha ar
coimhearsnaich a thoirt air falbh gu h-eucorach, no nì sam bith a
chuidicheas gu sin a dhèanamh.

70. C. Ciod i an seachdamh àithne?

F. Is i an seachdamh àithne, "Na dèan adhaltrannas.''

71. C. Ciod a tha an seachdamh àithne ag iarraidh?

F. Tha an seachdamh àithne ag iarraidh, ar gloinne fhèin agus gloinne ar
coimhearsnaich a choimhead ann an cridhe, ann an cainnt, agus ann am

17
beusan.
72. C. Ciod a tha an seachdamh àithne a' toirmeasg?
F. Tha an seachdamh àithne a' toirmeasg, gach uile smuain, bhriathar
agus ghniomh neo-ghlan.

73. C. Ciod i an t-ochdamh àithne?

F. Is i an t-ochdamh àithne, "Na dèan gadachd."

74. C. Ciod a tha an t-ochdamh àithne ag iarraidh?

F. Tha an t-ochdamh àithne ag iarraidh, ar saoibhreas saoghalta fhèin
agus saoibhreas saoghalta dhaoine eile a chuir air aghaidh gu laghail.

75. C. Ciod a tha an t-ochdamh àithne a' toirmeasg?

F. Tha an t-ochdamh àithne a' toirmeasg, gach nì a bhacas ar saoibhreas
saoghalta fhèin, no saoibhreas saoghalta ar coimhearsnaich, gu h-
eucorach.

76. C. Ciod i an naodhamh àithne?

F. Is i an naodhamh àithne, "Na tabhair fianais bhrèige an aghaidh do
choimhearsnaich.''

77. C. Ciod a tha an naodhamh àithne ag iarraidh?

F. Tha an naodhamh àithne ag iarraidh, an fhìrinn a choimhead eadar
duine agus duine, agus ar deagh ainm fhèin agus deagh ainm ar
coimhearsnaich a sheasamh agus a chuir air aghaidh; gu h-àraidh ann an
toirt fianais.

78. C. Ciod a tha an naodhamh àithne a' toirmeasg?

F. Tha an naodhamh àithne a' toirmeasg, gach nì a tha cronail don
fhìrinn, no a nì eucoir air ar deagh ainm fhèin, no air deagh ainm ar
coimhearsnaich.

79. C. Ciod i an deicheamh àithne?

F. Is i an deicheamh àithne, "Na sanntaich tigh do choimhearsnaich, na
sanntaich bean do choimhearsnaich; no 'òglach, no a bhanoglach, no a

18
dhamh, no 'asal no aon nì is le do choimhearsnach.''
80. C. Ciod a tha an deicheamh àithne ag iarraidh?
F. Tha an deicheamh àithne ag iarraidh oirnn bhi làn-thoilichte le ar staid
fhèin, maille ri fonn ceart agus inntinn sheirceil a bhi annainn dar
coimhearsnach, agus do gach nì a bhuineas dha.

81. C. Ciod a tha an deicheamh àithne a' toirmeasg?

F. Tha an deicheamh àithne a' toirmeasg, gach uile mì-thoileachas mu ar
staid fhèin; farmad no doilghios air son maith ar coimhearsnaich; agus
gach togradh agus miann ana-cneasda, chum aon nì a tha aige.

82. C. Am bheil neach sam bith comasach air àithntean Dhè a

choimhead gu foirfe?
F. Chan eil neach nach eil ach na dhuine mhàin, o thuiteam ar ciad
sinnsearan, comasach air àithntean Dhè a choimhead gu foirfe anns a'
bheatha seo; ach tha iad gam briseadh, gach latha, ann an smuain, focal,
agus gnìomh.

83. C. Am bheil gach uile bhriseadh an lagha coimeas ann an

uamharachd?
F. Tha cuid do pheacaidhean annta fhèin, agus o thaobh iomadh gnè
antromachaidh, nas uamharra na chèile am fianais Dhè.

84. C. Ciod a tha gach aon pheacadh a' toilltinn?

F. Tha gach aon pheacadh a' toilltinn feirge agus mallachd Dhè, araon
anns a' bheatha seo, agus anns a' bheatha a tha ri teachd.

19
20
Creideamh:

85. C. Ciod a tha Dia ag iarraidh uainne, chum 's gum faod sinn dol as
o fheirg agus o mhallachd-san a thoill sinn a thaobh ar peacaidh?
F. Chum dol as o fheirg agus o mhallachd Dhè a thoill sin a thaobh ar
peacaidh, tha Dia ag iarraidh uainne creideamh ann an Ìosa Crìosd,
aithreachas chum beatha, maille ri gnàthachadh dìcheallach a dhèanamh
de uile mheadhonan an leth muigh leis am bheil Crìosd a'
compairteachadh ruinne sochairean na saorsa.

86. C. Ciod e creideamh ann an Ìosa Crìosd?

F. Creideamh ann an Ìosa Crìosd, is gràs slàinteil e, leis am bheil sinn a'
gabhail ris, agus gar socrachadh fhèin airsan na aonar air son slàinte,
mar a tha e air a thairgse dhuinn anns an t-soisgeul.

87. C. Ciod e aithreachas chum beatha?

F. Aithreachas chum beatha, is gràs slàinteil e, leis am bheil am peacach
(o mhothachadh ceart da pheacadh fhèin, agus o bheachd do thròcair
Dhè ann an Crìosd), le doilghios agus le fuath da pheacadh, a' tionndadh
uaith gu Dia, le làn-rùn agus dìcheall air ùmhlachd nuadh a thoirt dha.

88. C. Ciod iad na meadhanan on leth muigh leis am bheil Crìosd a'
compairteachadh ruinn sochairean na saorsa?
F. Is iad na meadhanan on leth muigh leis am bheil Crìosd a'
compairteachadh ruinn sochairean na saorsa, 'òrduighean fhèin; gu h-
àraidh am focal, na sàcramaidean agus ùrnaigh; a tha uile air an
dèanamh èifeachdach chum slàinte do na daoine taghta.

89. C. Cionnas a tha am focal air a dhèanamh èifeachdach chum

slàinte?
F. Tha Spiorad Dhè a' dèanamh leughaidh, ach gu h-àraidh
searmonachadh an fhocail, na mheadhon èifeachdach, chum peacaich a'
thoirt gu mothachadh, agus iompachadh, agus chum an togail suas ann
an naomhachd, agus ann an cofhurtachd, tro chreideamh, chum slàinte.
90. C. Cionnas is còir dom focal a leughadh agus èisdeachd, chum 's
gum bi e èifeachdach chum slàinte?
F. Chum 's gum bi am focal èifeachdach chum slàinte, feumaidh sinn aire
a thoirt le dùrachd, ullachadh, agus ùrnaigh; a ghabhail thugainn le
creideamh agus gràdh, a thasgaidh nar cridheachan agus a chuir an
gnìomh nar caithe-beatha.
Na Sàcramaidean:

91. C. Cionnas a tha na sàcramaidean air an dèanamh nam meadhanan

èifeachdach chum slàinte?
F. Tha na sàcramaidean air an dèanamh nam meadhanan èifeachdach
chum slàinte, chan ann o bhrìgh sam bith annta fhèin, no anns an ti a
fhritheileas iad, ach tro bheannachadh Chrìosd a mhàin, agus
oibreachadh a Spioraid anntasan, a ghabhas iad le creideamh.

92. C. Ciod e sàcramaid?

F. Is e sàcramaid òrdugh naomh le Crìosd, anns am bheil Crìosd agus
sochairean a' chùmhnaint nuaidh air an taisbeanadh, air an seulachadh,
agus air an cuir ris na creidmhich le comharran so-fhaicsinneach.

93. C. Ciod iad sàcramaidean an Tiomnaidh Nuaidh?

F. Is iad sàcramaidean an Tiomnaidh Nuaidh, am baisteadh agus suipear
an Tighearn.

94. C. Ciod e baisteadh?

F. Is e baisteadh sàcramaid anns am bheil ionnlad le uisge, ann an ainm
an Athair, a' Mhic, agus an Spioraid Naoimh, a' ciallachadh agus a'
seulachadh, gum bheil sinn air ar suidheachadh ann an Crìosd, agus nar
luchd-compairt de shochairean cùmhnainte nan gràs, agus a'
daingneachadh fòs ar bòid gur leis an Tighearn sinn.

95. C. Cò dan còir am baisteadh a fhrithealadh?

F. Cha chòir am baisteadh a fhrithealadh do dhream sam bith a tha an
taobh a muigh den eaglais fhaicsinnich, gus an aidich iad an creideamh
ann an Crìosd, agus an ùmhlachd dha; ach is còir naoidheinean na
muinntir a tha nam buill den eaglais fhaicsinnich a bhaisteadh.
96. C. Ciod i suipear an Tighearn?
F. Suipeir an Tighearna is sàcramaid i, anns am bheil bàs Chrìosd air
fhoillseachadh le aran agus fìon a thoirt agus a ghabhail a rèir 'òrduigh
fhèin, agus iadsan a ghabhas seo gu h-iomchaidh, tha iad, (chan ann air
mhodh chorpora agus fheòlmhor, ach tro chreideamh), air an dèanamh
nan luchd-compairt da chorp agus da fhuil-san, le 'uile shochairean,
chum am beathachaidh spioradail, agus am fàs ann an gràs.

97. C. Ciod a tha feumail a chum suipear an Tighearn a ghabhail gu h-

iomchaidh?
F. Is feumail doibh-san le am b'àill suipear an Tighearn a ghabhail gu h-
iomchaidh, iad fhèin a cheasnachadh a thaobh an eòlais chum corp an
Tighearna aithneachadh; a thaobh an creideamh chum beathachadh
airsan; a thaobh an aithreachais, an gràidh, agus an nuadh-ùmhlachd; air
eagal air teachd dhoibh gu neo-iomchaidh, gun ith agus gun òl iad
breitheanas dhoibh fhèin.
Ùrnaigh:

98. C. Ciod e ùrnaigh?

F. Is e ùrnaigh, bhi cuir suas ar n-athchuinge ri Dia, ag iarraidh nithean a
rèir a thoile, ann an ainm Chrìosd, ag aideachadh ar peacaidhean, agus a'
toirt buidheachais airson a thròcairean.

99. C. Ciod an riaghailt a thug Dia dhuinn gu ar seòladh ann an

ùrnaigh a dhèanamh?
F. Tha focal Dhè uile feumail gu ar seòladh ann an ùrnaigh a dhèanamh;
ach is i an riaghailt àraidh gu ar seòladh, an ùrnaigh sin a theagaisg
Crìosd da dheisciobail, dan goirear gu coitchionn ùrnaigh an Tighearna.

100. C. Ciod a tha ro-ràdh ùrnaigh an Tighearna a' teagasg dhuinn?

F. Tha ro-ràdh ùrnaigh an Tighearna, (eadhon, Ar n-Athair a tha air
nèamh), a' teagasg dhuinn teachd am fagas do Dhia leis gach uile urram
agus mhuinghin, mar chloinn chum an Athar, a tha comasach agus
deònach air ar cuideachadh; agus gun còir dhuinn ùrnaigh a dhèanamh
maille ri daoine eile, agus air an son.

101. C. Ciod a tha sinn a' guidheadh anns a' chiad iarrtas?
F. Anns a' chiad iarrtas, (eadhon, Gu naomhaichear d'ainm), tha sinn a'
guidheadh gu ma toil le Dia sinne agus muinntir eile a dhèanamh
comasach air e fhèin a ghlòrachadh, anns gach aon nì leis am bheil e ga
fhoillseachadh fhèin, agus gun òrdaicheadh e na h-uile nithean chum a
ghlòire fhèin.

102. C. Ciod a tha sinn a' guidheadh anns an dara iarrtas?

F. Anns an dara iarrtas (eadhon, Gun tigeadh do rìoghachd), tha sinn a'
guidheadh gum biodh rìoghachd Shàtain air a sgrios, agus rìoghachd
nan gràs air a meudachadh; gum biodh sinn fhèin agus muinntir eile air
ar toirt da h-ionnsaigh, agus air ar coimhead innte; agus gum biodh
rìoghachd na glòire air a luathachadh.
103. C. Ciod a tha sinn a' guidheadh anns an treas iarrtas?
F. Anns an treas iarrtas, (eadhon, Gun dèanar do thoil air thalamh, mar a
nithear air nèamh), tha sinn a' guidheadh gun dèanadh Dia sinn
comasach agus deònach le a ghràs, chum eòlas a ghabhail air a thoil,
agus a bhi umhail agus strìochdadh dhi anns gach aon nì, mar a tha na h-
aingil air nèamh.

104. C. Ciod a tha sinn a' guidheadh anns a' cheathramh iarrtas?
F. Anns a' cheathramh iarrtas, (eadhon, Tabhair dhuinn an diugh ar n-
aran làthail), tha sinn a guidheadh gu faigheamaid de shaor-
thoirbheartas Dhè, cuibhreann chuimseach de nithean maithe na beatha
seo, agus gu'm mealamaid a bheannachd-san leo.

105. C. Ciod a tha sinn a' guidheadh anns a' chòigeamh iarrtas?
F. Anns a' chòigeamh iarrtas, (eadhon, Agus maith dhuinn ar fiachan
mar a mhaitheamaid dar luchd-fiach), tha sinn a' guidheadh gu
maitheadh Dia dhuinn gu saor air sgàth Chrìosd, ar n-uile pheacaidhean;
agus is mò ar misneach gu seo iarraidh, gu bheil sinn air ar neartachadh
le a ghras-san gu maitheanas a thoirt o ar cridhe do dhaoine eile.

106. C. Ciod a tha sinn a' guidheadh anns an t-siathamh iarrtas?

F. Anns an t-siathamh iarrtas, (eadhon, Agus na leig sinn am buaireadh,
ach saor sinn o olc), tha sinn a' guidheadh aon chuid, gu'n gleidheadh
Dia sinn o bhi air ar buaireadh chum peacaidh, no gun cumadh e suas
agus gun saoradh e sinn, an uair a bhuairear sinn.

107. C. Ciod a tha co-dhùnadh ùrnaigh an Tighearn a' teasgasg

dhuinn?
F. Tha co-dhùnadh ùrnaigh an Tighearna, (eadhon, Oir is leatsa an
rìoghachd, agus an cumhachd, agus a' ghlòir, gu sìorraidh, Amen), a'
teagasg dhuinn, ar misneach ann an ùrnaigh a ghabhail o Dhia a mhàin;
agus ann ar n-ùrnaigh esan a mholadh, le rìoghachd, cumhachd, agus
glòir a thoirt dha. Agus mar theisteas air ar dùrachd, agus ar dòchas
èisdeachd fhaighinn, tha sinn ag ràdh, Amen.