1

H Y™TEPA APXAIOTH™: 244 - 312

ÑH koinvn¤a ka‹ ≤ yrhske¤a

^H
âÓ ÏfiÁˇˆ âÔ¯c ÂrÓ·È ì ηÙ\ âÍÔ¯cÓ âÔ¯c Ùɘ óÚ›ÌÔ˘ Ê¿Ûˆ˜ ëÓe˜ ÔÏÈ-
ÙÈÛÌÔÜ ì ¯·Ú·ÎÙËÚÈ˙Ô̤ÓË ñe Ùɘ àÓ·ه͈˜ ÙáÓ fiψÓ. ^H fiÏȘ
‰bÓ àÔÙÂÏÂÖ ÌfiÓÔÓ Ùe ÔÏÈÙÈÛÙÈÎeÓ Î·d âÌÔÚÈÎeÓ ıÂ̤ÏÈÔÓ àÏÏa Úˆ-
Ù›ÛÙˆ˜ Ùe „˘¯ÔÏÔÁÈÎeÓ ñfi‚·ıÚÔÓ ÙÔÜ ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ.
B‚·›ˆ˜, ì öÓÓÔÈ· “fiÏȘ” Ùɘ âԯɘ âΛӢ ‰bÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÌfiÓÔÓ ÙcÓ fi-
ÏÈÓ ñe ÙcÓ ÛËÌÂÚÈÓcÓ öÓÓÔÈ·Ó, àÏÏa ÂÚÈÎÏ›ÂÈ Î·d ÙcÓ âÓ‰Ô¯ÒÚ·Ó Ù˘, ÂrÓ·È ì
·Ï·ÔÙ¤Ú· fiÏȘ-ÎÚ¿ÙÔ˜. O≈Ùˆ ïÌÈÏÔÜÓÙ˜, ÊÂÚ\ ÂåÂÖÓ ‰Èa ÙcÓ K·Ú¯Ë‰fiÓ· Û˘Ì-
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÌ ÙcÓ Û˘ÓÈÛٷ̤ÓËÓ âÎ 50 ΈÌáÓ âÓ‰Ô¯ÒÚ·Ó Ù˘. Te ÏÂÖÛÙÔÓ ÙáÓ
fiÏÂˆÓ Ùɘ âԯɘ Âr¯Â ÏËı˘ÛÌe Î˘Ì·ÈÓfiÌÂÓÔ àe 5 ≤ˆ˜ 15 ¯ÈÏÈ¿‰·˜ ηÙԛΈÓ,
àÏÏa ·î ÌÂÁ·ÏÔfiÏÂȘ qÛ·Ó Î·Ùa ÔÏf ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ·È. ™‡Á¯ÚÔÓÔÈ ÌÂÏ¤Ù·È àÓ·‚È‚¿-
˙Ô˘Ó ÙeÓ ÏËı˘ÛÌeÓ Ùɘ \EʤÛÔ˘ Âå˜ 150 ¯ÈÏÈ¿‰·˜, Ùɘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ Âå˜ 120, Ùɘ
¶·Ï̇ڷ˜ ηd Ùɘ A \ ·Ì›·˜ Ùɘ ™˘Ú›·˜ Âå˜ 200, ï °›‚‚ˆÓ ñÂÏfiÁÈÛ ÙeÓ ÏËı˘-
ÛÌeÓ Ùɘ A
\ ÓÙÈԯ›·˜ ôÓˆ ÙáÓ 500 ¯ÈÏÈ¿‰ˆÓ, âÓˇá àÚ¯·Ö·È ËÁ·d ıˆÚÔ‡ÌÂÓ·È àÎÚÈ-
‚ÂÖ˜ àÔ‰›‰Ô˘Ó Âå˜ ÙcÓ K·ÈÛ¿ÚÂÈ·Ó Ùɘ K··‰ÔΛ·˜ 400.000 ηd ôÏÏ·È çÏÈÁÒÙÂ-
ÚÔÓ àÍÈfiÈÛÙÔÈ Âå˜ ÙcÓ ™ÂχÎÂÈ·Ó âd ÙÔÜ T›ÁÚËÙÔ˜ 400 ≤ˆ˜ 500. ºÔÚÔÏÔÁÈÎe˜
ηٿÏÔÁÔ˜ Ùɘ âԯɘ ηٷÁÚ¿ÊÂÈ 500.000 ÊÔÚÔÏÔÁÔ˘Ì¤ÓˆÓ Âå˜ A \ ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· ηd
7,5 ëηÙÔÌ̇ÚÈ· Âå˜ ÙcÓ ñfiÏÔÈÔ AúÁ˘ÙÔ. A \ ӷʤÚÂÙ·È ‰b ¬ÙÈ ì ÌÂÁ¿ÏË âȉË-
Ì›· ·ÓÒÏÔ˘˜ Ôf ö¯ÔÌ õ‰Ë àӷʤÚÂÈ âÌ›ˆÛ ÙeÓ ÏËı˘ÛÌeÓ Ùɘ A \ ÏÂÍ·Ó‰Ú›·˜
Âå˜ 300.000. ¢Èa ÙcÓ PÒÌËÓ ï ηÙÒÙ·ÙÔ˜ ‰˘Ó·Ùe˜ ñÔÏÔÁÈÛÌe˜ ÂrÓ·È Ùɘ ٿ͈˜
ÙÔÜ ëÓe˜ ëηÙÔÌÌ˘Ú›Ô˘.
Oî àÚÈıÌÔd ·éÙÔd ÂrÓ·È å‰È·ÈÙ¤Úˆ˜ ñ„ËÏÔ›, ñÔ‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ˜ àÎÌc ηd ÔÏ˘·Ó-
ıÚˆ›·. ¢˘Ó¿ÌÂı· Úe˜ Û‡ÁÎÚÈÛÈÓ Óa Ï¿‚ˆÌ ñ\ ù„ÈÓ Ì·˜ ¬ÙÈ ì ÌÂÁ·Ï˘Ù¤Ú· fi-
ÏȘ Ùɘ EéÚÒ˘, Ùe §ÔÓ‰ÖÓÔÓ Âr¯Â ÂÚd Ùˇá 1600, 200.000 ηÙԛΈÓ, ì ‰b AúÁ˘-
ÙÔ˜ öÊı·Û ٷ 8 ëηÙÔÌ̇ÚÈ· ÌfiÓÔÓ ÂÚd Ùa Ù¤ÏË ÙÔÜ 19Ô˘ ·åáÓÔ˜.
\EÈÚÔÛı¤Ùˆ˜, Û˘Ó‹ıˆ˜ ·î fiÏÂȘ-ÎÚ¿ÙË ‰ÈÂÙ‹ÚÔ˘Ó Ùa˜ ÎÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ, ó˜ ‰Èa
·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·î A \ ıÉÓ·È Ùa K‡ıËÚ·, ÙcÓ KÔÚÒÓËÓ, ÙcÓ KÂÊ·ÏÏËÓ›·Ó ÎÙÏ.

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 2
^O MÄÚÎÔ˜
AéÚ‹ÏÈÔ˜ ÚÔÂÙÔÈ-
Ì·˙fiÌÂÓÔ˜ ‰Èa
ı˘Û›·Ó.
A
\ Ó¿ÁÏ˘ÊÔÓ Âå˜ Ùe
âÓ ^PÒÌFË
MÔ˘ÛÂÖÔÓ ÙÔÜ
K·ÈÙˆÏ›Ô˘.

Aî fiÏÂȘ ‰ÈÔÈ-
ÎÔÜÓÙÔ ‰Èa ÙáÓ âÓ-
ÙÔ›ˆÓ ÔÏÈÙ¢-
Ì¿ÙˆÓ Î·d ıÂÛÌáÓ
Ôf Âr¯ÔÓ Úe Ùɘ
®ˆÌ·˚Îɘ âÈÎÚ·-
Ù‹Ûˆ˜. ^ø˜ âd Ùe
ÏÂÖÛÙÔÓ âÚfiÎÂÈ-
ÙÔ ‰Èa Ì›·Ó ·îÚÂ-
ÙcÓ BÔ˘ÏcÓ àÔ-
ÙÂÏÔ˘Ì¤ÓË Û˘Ó‹-
ıˆ˜ âÍ ëηÙeÓ ÌÂ-
ÏáÓ âÓˇá Âå˜ Ùa˜
ÌÂÁ¿Ï·˜ fiÏÂȘ,
ó˜ ì òEÊÂÛÔ˜, ï
àÚÈıÌe˜ ÙáÓ ÌÂÏáÓ
àÓ‹Ú¯ÂÙÔ ≤ˆ˜ ÙáÓ
600. Eå˜ Ùa˜ ÌÈ-
ÎÚa˜ fiÏÂȘ ì
BÔ˘Ïc àÂÙÂÏÂÖÙÔ
àe Ùe Û‡ÓÔÏÔÓ
ÙáÓ âÓËÏ›ÎˆÓ àÚ-
Ú¤ÓˆÓ ÔÏÈÙáÓ. ^YÉÚ¯ÔÓ â›Û˘ Ôî ·îÚÂÙÔd ÙÔÈÎÔd ôÚ¯ÔÓÙ˜ ÙáÓ ïÔ›ˆÓ ì ıËÙ›·
qÙÔ âÓÈ·‡ÛÈÔ˜. Ta ‰ËÌfiÛÈ· ·éÙa àÍÈÒÌ·Ù· qÛ·Ó ù¯È ÌfiÓÔÓ ôÌÈÛı· àÏÏa Û˘Ó‰¤Ô-
ÓÙÔ ñÔ¯ÚˆÙÈÎᘠÌÂÙa ÙáÓ ¯ÔÚËÁÈáÓ. Eå˜ Ùa˜ fiÏÂȘ Ùɘ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎɘ ÂÚÈfi-
‰Ô˘ qÙÔ ôÁÓˆÛÙÔ˜ ì âÁÎÏËÌ·ÙÈÎfiÙ˘ ïfiÙ ‰bÓ ñÉگ àÛÙ˘ÓÔÌ›· àÏÏa ÌfiÓÔÓ Ì›·
ÌÈÎÚa “Ó˘ÎÙÂÚÈÓc ÊÚÔ˘Úa” ‰Èa ÙcÓ ÚÔÛÙ·Û›·Ó Ùɘ fiψ˜ ñe ÙáÓ ÏËÛÙáÓ Ùɘ
ñ·›ıÚÔ˘, ‰ÈfiÙÈ ñÉÚ¯ÔÓ Û˘ÌÌÔÚ›·È Ôf âÏ˘Ì·›ÓÔÓÙÔ ÙÔf˜ Ù·ÍȉÈÒÙ·˜. PˆÌ·˚Îe˜

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 3
^H £Âa Diana Lucifera
(ì Ì˘ÛÙ·ÁˆÁÈÎc Ï¢Úa Ùɘ
A
\ ÚÙ¤ÌȉԘ) ʤÚÔ˘Û· Ùa
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎa ۇ̂ÔÏ¿
T˘: ‰÷ĉ·, ìÌÈÛ¤ÏËÓÔÓ Î·d
ÙeÓ ¤ÏÔÓ Ùɘ \IÓÔܘ, Û‡Ì-
‚ÔÏÔÓ ÙáÓ ı·Ï·ÛÛ›ˆÓ ıÂÔÙ‹-
ÙˆÓ, ‰ËÏ·‰c ÙÔÜ âӉȷ̤ÛÔ˘
¯ÒÚÔ˘. K·d Ùa ÙÚ›·
ۇ̂ÔÏ· ·Ú·¤ÌÔ˘Ó Âå˜
ÙcÓ ‚·ÛÈÎcÓ Ì˘ÛÙ·ÁˆÁÈÎcÓ
âÚÁ·Û›·Ó Ôf Ï·Ì‚¿ÓÂÈ
¯ÒÚ·Ó Âå˜ Ùa ñÔÛÂÏ‹ÓÈ·
‰›·
(MÔ˘ÛÂÖÔÓ K·ÈÙˆÏ›Ô˘,
^PÒÌË).
ÛÙÚ·Ùe˜ ‰bÓ ñÉگ ‰ÈfiÙÈ ·î
≤‰Ú·È ÙáÓ ÏÂÁÂÒÓˆÓ qÛ·Ó Âå˜
Ùa Û‡ÓÔÚ·, ï ‰b ڈ̷ÖÔ˜
‰ÈÔÈÎËÙc˜ Ùɘ â·Ú¯›·˜ Â-
ÚÈÒ‰Â˘Â Âå˜ Ùa˜ ÌÂÁ¿Ï·˜
fiÏÂȘ Ùɘ ÂÚÈÊÂÚ›·˜ ÙÔ˘
ÌfiÓÔÓ ±·Í ÙÔÜ öÙÔ˘˜.
Aî ڈ̷˚ηd â·Ú¯›·È
qÛ·Ó ÌÂÁ¿Ï·È ÂÚÈÔ¯·›, ó˜
‚ϤÔÌ Âå˜ ÙeÓ ·Ú·ÙÈı¤ÌÂ-
ÓÔÓ ¯¿ÚÙËÓ Ùɘ MÈÎÚĘ A \ Û›-
·˜, ï ‰b ÊfiÚÙÔ˜ âÚÁ·Û›·˜ ÙÔÜ
¢ÈÔÈÎËÙÔÜ ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ˜ ‰Èe ·î
fiÏÂȘ âıÂÒÚÔ˘Ó Ù›ÙÏÔÓ ÙÈ-
Ìɘ ηd ‰È·ÎÚ›Ûˆ˜ Ùe Óa Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓˆÓÙ·È Âå˜ Ùe ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ùɘ ÂÚÈԉ›·˜
ÙÔ˘. Aî Û˘Ó‰ÚÈ¿ÛÂȘ Ùɘ BÔ˘Ïɘ ηd ÙáÓ âÎÙÂÏÂÛÙÈÎáÓ çÚÁ¿ÓˆÓ âÓ›ÔÙ qÛ·Ó
Ù·Ú·¯Ò‰ÂȘ ηd â‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔÜÓÙÔ ı¤Ì·Ù· Ôf üÊÂÈÏÂ ï ¢ÈÔÈÎËÙc˜ Óa Ùa âÈχÛFË.
\E›Û˘, ÔyÙÔ˜ ‰ÈÂÎÂÚ·›ˆÓ ¿Û˘ ʇÛˆ˜ ·åÙ‹ÛÂȘ, ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ ηd ηٷÁÁÂ-
Ï›·˜ ÙáÓ ÔÏÈÙáÓ Î·d ÚÔÛ¤ÙÈ àÓÂÏ¿Ì‚·Ó ÙcÓ âΉ›Î·ÛÈÓ ÙáÓ Î·ÎÔ˘ÚÁËÌ¿ÙˆÓ,
ÌfiÓÔÓ ‰b âd ·ÚÔ˘Û›÷· ÙÔ˘ 䉇ӷÙÔ Óa âÎÙÂÏÂÛıFÉ ì ÔÈÓc ÙÔÜ ı·Ó¿ÙÔ˘. A\ Ó·-

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 4
^HÚ҉˘ ï A \ ÙÙÈÎfi˜, «ï ÔÏ˘ıÚ‡ÏËÙÔ˜
âÎÂÖÓÔ˜ A
\ ıËÓ·ÖÔ˜, ÙÔÜ ïÔ›Ô˘ ·î Ú¿ÍÂȘ
ñÉÚÍ·Ó âÊ¿ÌÈÏÏÔÈ Ùɘ ÌÂÁ·ÏÔÚÂ›·˜
ÙáÓ âÈÊ·ÓÂÛÙ¤ÚˆÓ ÌÔÓ·Ú¯áÓ, Ùe ‰b ùÓÔÌ·
Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÛÙÂÓᘠÌb ÙcÓ ¬ÏËÓ Î·Ùa ÙÔf˜
¯ÚfiÓÔ˘˜ ÙÔ‡ÙÔ˘˜ Ù‡¯ËÓ Ùɘ ^EÏÏ¿‰Ô˜». oHÙÔ
àÊ\ ëÓe˜ ÎÏËÚÔÓfiÌÔ˜ ÌÂÁ¿Ï˘ ÂÚÈÔ˘Û›·˜
ηd àÊ\ ëÙ¤ÚÔ˘ «Âx˜ ÙáÓ ‰ÂÈÓÔÙ¿ÙˆÓ ÚËÙfi-
ÚˆÓ Î·d ÛÔÊÈÛÙáÓ». OsÙÔ˜ âÙÈÌ‹ıË ÔÏ˘-
Âȉᘠñe ÙáÓ ·éÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ Ï·‚gÓ Ùa
≈„ÈÛÙ· ÙáÓ àÍȈ̿وÓØ ÌÂÙ·Íf ÙáÓ ôÏψÓ
Âr¯Â ‰ÈÔÚÈÛıÉ ñe ÙÔÜ A \ ‰ÚÈ·ÓÔÜ öÊÔÚÔ˜
ÙáÓ Î·Ùa ÙcÓ A \ Û›·Ó âÏ¢ı¤ÚˆÓ fiÏÂˆÓ âÓˇá
Ùˇá 143 âd A\ ÓÙˆÓ›ÓÔ˘ ÙÔÜ EéÛ‚Ôܘ öÏ·‚Â
Ùe àÍ›ˆÌ· ÙÔÜ ñ¿ÙÔ˘. M¤Á·˜ ÂéÂÚÁ¤Ù˘
JÓ «âÎfiÛÌËÛ Ùa˜ A \ ı‹Ó·˜ ηd ÙcÓ ^EÏÏ¿‰·
±·Û·Ó ‰Èa ÔÏ˘·Ú›ıÌˆÓ Î·Ù·Û΢·ÛÌ¿-
ÙˆÓ Âå˜ Ùa ïÔÖ· äӿψÛ ÔÛa ÙFÉ àÏËı›÷·
Ì˘ıÒ‰Ë (2 Û. 55)». ^H à·Ú›ıÌËÛȘ ÙáÓ
ÂéÂÚÁÂÛÈáÓ ÙÔ˘ ÂrÓ·È à‰‡Ó·ÙÔ˜ ηıg˜ ï
àÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ÂrÓ·È Ì¤Á·˜ ηd ì ʇÛȘ ÙˆÓ
ÔÈΛÏÂÈ, àe Ùɘ ÏËÚˆÌɘ ÙáÓ ¯ÚÂáÓ ÙáÓ
ʤÚÂÙ·È ¬ÙÈ ÔÏÏ¿ÎȘ âÓÙe˜ ÙáÓ çÏ›ÁˆÓ àıËÓ·›ˆÓ ÔÏÈÙáÓ Î·d ÙeÓ Ï·ÌÚeÓ ÛÙÔÏÈ-
ìÌÂÚáÓ Ôf ·Ú¤ÌÂÓ Âå˜ Ì›·Ó fiÏÈÓ ÛÌeÓ ÙÔÜ TÂ̤ÓÔ˘˜ ÙÔÜ \IÛıÌ›Ô˘ ¶ÔÛÂȉá-
üÊÂÈÏ Óa àÎÚÔ·ÛıFÉ ôÓˆ ÙáÓ 2000 ÓÔ˜ ≤ˆ˜ Ùɘ ηٷÛÎÂ˘É˜ ÙÔÜ ñ‰Ú·ÁˆÁ›Ԣ
ñÔı¤ÛˆÓ. Ùɘ fiψ˜ Ùɘ TÚˇˆ¿‰Ô˜, ÙÔÜ ı¿ÙÚÔ˘ Ùɘ
KÔÚ›ÓıÔ˘ ηd ÙáÓ ÏÔ˘ÙÚáÓ ÙáÓ £ÂÚÌÔ˘-
^H ÙÔÈÎc ·éÙÔÓÔÌ›· qÙÔ Ú·ÎÙÈÎá˜
ÏáÓ. ™‹ÌÂÚÔÓ âÎ ÙáÓ öÚÁˆÓ ÙÔ˘ ÛÒ˙ÂÙ·È
àfiÏ˘ÙÔ˜, ì 剛· ‰b fiÏȘ qÙÔ ñ‡ı˘- àΤڷÈÔÓ Ùe ¶·Ó·ıËÓ·˚ÎeÓ
ÓÔ˜ ‰Èa ÙÔf˜ ÊfiÚÔ˘˜ Ôf ıa àÂÛÙ¤Ï- ™Ù¿‰ÈÔÓ.
ÏÔÓÙÔ Âå˜ Ùe ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎeÓ Ù·ÌÂÖÔÓ.
Aî fiÏÂȘ Âr¯ÔÓ óÚÈṲ̂ӷ ÂåÛÔ‰‹Ì·Ù· âÎ ÊfiÚˆÓ, ‰·ÛÌáÓ, âÓÔÈΛˆÓ Î.Ù.Ù., ¬Ìˆ˜
ÎÈÓËÙcÚ Ùɘ ˙ˆÉ˜ ÙáÓ fiÏÂˆÓ qÛ·Ó ·î ·Ú¯fiÌÂÓ·È ñe ÙáÓ ÂéÔÚˆÙ¤ÚˆÓ ÔÏÈ-
ÙáÓ ¯ÔÚËÁ›·È ηd ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·È.
Aî àÓÒÙÂÚ·È àÚÂÙ·d Ùɘ äıÈÎɘ Ùɘ âԯɘ Û˘Ó›ÛÙ·ÓÙÔ Âå˜ ÙcÓ ·ÚÔ¯cÓ ÔÈΛ-
ÏˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎáÓ ÂéÂÚÁÂÛÈáÓ Î·d àӷʤÚÔÓÙ·È ó˜ ÊÈÏÔÙÈÌ›·, ÊÈÏÔ·ÙÚ›· ηd
ÊÈÏ·ÓıÚˆ›·. AéÙ·d Âr¯ÔÓ ó˜ àÓÙ·ÌÔÈ‚cÓ ÙeÓ ö·ÈÓÔÓ ÙÔÜ ¢‹ÌÔ˘, ÙcÓ àÔÓÔÌcÓ
ëÓe˜ ÛÙÂÊ¿ÓÔ˘ j ëÓe˜ Ù›ÙÏÔ˘ j ÙcÓ àÓ¤ÁÂÚÛÈÓ ÌÈĘ ÛÙ‹Ï˘.
™˘Ó‹ıˆ˜ ·î ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·È Û˘Ó›ÛÙ·ÓÙÔ Âå˜ ¯ÔÚËÁ›·˜ àÁÒÓˆÓ, η˘Û›ÌÔ˘ ≈Ï˘ ‰Èa Ùa
ÏÔ˘ÙÚ¿, âÏ·›Ô˘ ‰Èa Ùa Á˘ÌÓ¿ÛÈ· j Ùɘ àÁÔÚĘ Û›ÙÔ˘ Âå˜ Ùa˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÌÂȈ̤-

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 5

Te N˘ÌÊ·ÖÔÓ âÓ \OÏ˘Ì›÷·:
^O ^HÚ҉˘ A\ ÙÙÈÎe˜ ηÙÂÛ··Û Âå˜ ÙcÓ
\OÏ˘Ì›· ̤Á· ñ‰Ú·ÁˆÁÂÖÔÓ, ̤ÚÔ˜ ÙáÓ ñ‰¿-
ÙˆÓ ÙÔÜ ïÔ›Ô˘ η٤ÏËÁ Âå˜ Ùe N˘ÌÊ·ÖÔÓ
âÓÙe˜ Ùɘ A
ò ÏÙÈÔ˜. \EÎ ÙÔÜ N˘ÌÊ·›Ô˘ Ùa ≈‰·Ù·
‰Èa Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ àÁˆÁáÓ ‰ÈÂÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙÔ Âå˜ ¬ÏÔ
Ùe îÂÚe (ÂÚd Ùˇá 170).

Ó˘ âÛԉ›·˜. B‚·›ˆ˜ ñÉÚ¯ÔÓ Î·d ¯ÔÚËÁ›·È ÌÂÁ¿Ï˘ àÍ›·˜ ·î ïÔÖ·È Û˘Ó›ÛÙ·ÓÙÔ
Âå˜ ÙcÓ ÔåÎÔ‰fiÌËÛÈÓ ÎÙËÚ›ˆÓ ‰ÈfiÙÈ ì A\ Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎc qÙÔ Ùe ¿ıÔ˜ Ùɘ âԯɘ.
™˘Ó‹ıˆ˜ ≈ڛ˙ÔÓÙÔ ÎÚÉÓ·È, ÌÂÁ¿Ï· ÎÚËÓÈÎa Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·Ù· ÁÓˆÛÙa ó˜ Ó˘ÌÊ·Ö·,
è‰ÂÖ·, ‰ËÏ·‰c ÌÂÁ¿Ï·È ÎÏÂÈÛÙ·d ·úıÔ˘Û·È Û˘Ó·˘ÏÈáÓ Î·d ‰È·Ï¤ÍˆÓ, Ì·ÎÚ·d
ÛÙÔ·›, àÏÏa ηd ïÏfiÎÏËÚÔÈ ‚È‚ÏÈÔıÉηÈ, Á˘ÌÓ¿ÛÈ·, ÛÙ¿‰È·, ÏÔ˘ÙÚ¿. \EÎÙe˜ ÙáÓ
àÓˆÙ¤Úˆ ñÉÚ¯ÔÓ àÎfiÌË ‰È·ÊfiÚˆÓ ôÏÏˆÓ Âå‰áÓ ¯ÔÚËÁ›·È. A \ ӷʤÚÂÙ·È ¯ÔÚËÁe˜ Âå˜
ÙcÓ •¿ÓıÔ Ùɘ §˘Î›·˜ ï ïÔÖÔ˜ àӤϷ‚ ÙcÓ ·È‰Â›·Ó ê¿ÓÙˆÓ ÙáÓ Ù¤ÎÓˆÓ ÙáÓ
ÔÏÈÙáÓ, àÚÚ¤ÓˆÓ Î·d ıËϤˆÓ, ÙcÓ ÚÔÈÎÔ‰fiÙËÛÈ ÙáÓ àfiÚˆÓ Ó·ӛ‰ˆÓ ηd ÙcÓ
Îˉ›·Ó ÙáÓ àfiÚˆÓ Û˘ÌÔÏÈÙáÓ ÙÔ˘.
B‚·›ˆ˜ ·ÚÈÔÓ ÙÌÉÌ· ÙáÓ ¯ÔÚËÁÈáÓ àÔÙÂÏÔÜÓ ·î ¯ÔÚËÁ›·È ıÚËÛ΢ÙÈÎáÓ ëÔÚ-
ÙáÓ Î·d ·ÓËÁ‡ÚÂˆÓ Î·d ΢ڛˆ˜ ì àÁÔÚa ˙ˇÒˆÓ ‰Èa Ùa˜ ı˘Û›·˜, ì àӷη›ÓÈÛȘ j ηd

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 6

^O ^HÚ҉˘ A
\ ÙÙÈÎe˜ ηÙÂÛ··Û Âå˜ ÙcÓ BA Ï¢Úa Ùɘ ®ˆÌ·˚Îɘ àÁÔÚĘ Ùɘ
KÔÚ›ÓıÔ˘ Ùe ÎÚËÓÈÎe ÔåÎÔ‰fiÌËÌ· Ùɘ ËÁɘ ¶ÂÈÚ‹Ó˘ (ÂÚd Ùˇá 170).

ì ÔåÎÔ‰fiÌËÛȘ Ó·áÓ, ‚ˆÌáÓ Î.Ù.Ù. A \ ÍÈfiÏÔÁÔ âÓ›Û¯˘ÛÈ ÙáÓ ÔåÎÔÓÔÌÈÎáÓ ÌÈĘ fiÏÂ-
ˆ˜ àÂÙ¤ÏÂÈ ì ‰ˆÚÂa Úe˜ Ùe ‰ËÌÔÙÈÎeÓ Ù·ÌÂÖÔÓ Ôf Û˘ÓÒ‰Â˘Â ÙcÓ àÔÓÔÌcÓ ÙÔÜ
âÈ˙‹ÏÔ˘ Ù›ÙÏÔ˘ ÙÔÜ “îÂÚ¤ˆ˜ Ùɘ Ï·ÙÚ›·˜ ÙÔÜ ·éÙÔÎÚ¿ÙÔÚÔ˜” j ÙáÓ ôÏÏˆÓ Ù›ÙψÓ
ÙáÓ ÚÔÂÍ·Ú¯fiÓÙˆÓ Âå˜ Ùa˜ ‰ËÌÔÙÂÏÂÖ˜ ëÔÚÙ¿˜.
^O ^HÚ҉˘ ï A\ ÙÙÈÎe˜ ÂrÓ·È ï ÁÓˆÛÙe˜ Âå˜ ìÌĘ ̤Á·˜ ÂéÂÚÁ¤Ù˘, ¬Ìˆ˜ ÙÔÈÔÜÙÔÈ
¯ÔÚËÁÔd ñÉÚ¯ÔÓ Âå˜ ¬Ï·˜ Ùa˜ fiÏÂȘ. K‡ÚÈÔÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎeÓ Ùɘ âԯɘ ÂrÓ·È ì
çÍÂÖ· ±ÌÈÏÏ· ÌÂÙ·Íf ÙáÓ fiψÓ. K¿ı fiÏȘ âÈı˘ÌÔÜÛ Óa ‰È·ı¤ÙFË Ùe óÚ·Èfi-
ÙÂÚÔÓ ı¤·ÙÚÔÓ, Ùe ÙÂÏÂÈfiÙÂÚÔÓ àıÏËÙÈÎeÓ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· (°˘ÌÓ¿ÛÈÔÓ), Ùa ÔÏ˘ÙÂϤ-
ÛÙÂÚ· ÏÔ˘ÙÚ¿, ÙÔf˜ ÎÔÌ„ÔÙ¤ÚÔ˘˜ Ó·Ôf˜ ηd ÙcÓ ÏÔ˘ÛȈ٤ڷ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎc ˙ˆ‹.
^H àÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· ÙáÓ ÌÂÁ·ÏÔfiÏÂˆÓ qÙÔ ÌÂÁ¿ÏË, οı ÔåÎÔÁ¤ÓÂÈ· õıÂÏ Óa
ÛÔ˘‰¿ÛÔ˘Ó Ùa Ù¤ÎÓ· Ù˘ Âå˜ Ùa˜ ÁÓˆÛÙa˜ ·ÓÂÈÛÙËÌÈÔfiÏÂȘ ó˜ ·î A \ ıÉÓ·È. Aî
ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ ηd Ùa Ù·Í›‰È· qÙÔ ï Û˘ÚÌe˜ Ùɘ âԯɘ ηd ÊÈÏÔ‰ÔÍ›· οı ӤԢ qÙÔ
ì â›Û΄Ș ÙáÓ Î¤ÓÙÚˆÓ Ùɘ Ì·ı‹Ûˆ˜, ì âÚÁ·Û›· Âå˜ ≤Ó· àe ·éÙ¿, ì àÓ·ÁÓÒ-
ÚÈÛȘ ηd âÓ Ù¤ÏÂÈ Ùe ÎÔÚ˘Ê·ÖÔÓ âÈÛÙ¤Á·ÛÌ· οı âÈÙ˘¯›·˜, ì Û˘ÌÌÂÙÔ¯c Âå˜ Ùe
“ÛáÌ· ÙáÓ 600 àÓ‰ÚáÓ ÙáÓ àÚ›ÛÙˆÓ ïÏÔÎÏ‹ÚÔ˘ Ùɘ A \ ÓıÚˆfiÙËÙÔ˜” ÙÔ˘Ù¤ÛÙÈÓ Âå˜

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 7

Te âÛˆÙÂÚÈÎeÓ ÙÔÜ N·ÔÜ ÙÔÜ ¢ÈÔÓ‡ÛÔ˘ Âå˜ Ùe ÂÚ›ÊËÌÔÓ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· îÂÚáÓ Ùɘ
^HÏÈÔ˘fiψ˜ (M··ÏÌbÎ) ÙÔÜ §È‚¿ÓÔ˘. KfiÁ¯Â˜ ηd ÎÔÚÈÓıÈ·ÎÔd ìÌÈΛÔÓ˜ ¯·Ú·ÎÙË-
Ú›˙Ô˘Ó Ùa ÔÏ˘ÙÂÏÉ âÛˆÙÂÚÈÎa ÙÔÜ ÏÂÁÔ̤ÓÔ˘ “·éÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔÜ Ì·ÚfiΔ (Ù¤ÏÔ˜ 2Ô˘
·åáÓÔ˜). AéÙeÓ ÙeÓ âÍÂÏÈÁ̤ÓÔ Ù‡Ô Ó·ÔÜ ıa ÌÈÌËıÔÜÓ Ôî ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔ›: ï ΢ڛˆ˜ Ó·e˜
¯ˆÚ›˙ÂÙ·È ‰Èa Îϛ̷ÎÔ˜ ηd «Ù¤ÌÏÔ˘» ÙÚÈáÓ ı˘ÚáÓ àe Ùe «îÂÚeÓ» ¬Ô˘ ñ¿Ú¯ÂÈ Ùe
Ï·ÙÚ¢ÙÈÎeÓ ôÁ·ÏÌ· ÙÔÜ £ÂÔÜ.

ÙcÓ ®ˆÌ·˚ÎcÓ ™‡ÁÎÏËÙÔÓ, àÊÔÜ àe ÙÔÜ 212 Âr¯Â ‰ÔıÉ Âå˜ ¬ÏÔ˘˜ ì ®ˆÌ·˚Îc ñË-
ÎÔfiÙ˘.
A
\ Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔÈ Âå˜ Ùe ΤÓÙÚÔÓ ‚¿ÚÔ˘˜ ÙÔÜ ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ Ú¤ÂÈ Óa ñÔÁÚ·Ì̛ۈ-
Ì ¬ÙÈ j‰Ë àe Ùɘ ëÏÏËÓÈÛÙÈÎɘ âԯɘ Âr¯Â ÌÂÙ·ÊÂÚıÉ àe ÙcÓ Î˘Ú›ˆ˜ ^EÏÏ¿‰·
ηd ÙcÓ ÏÂοÓËÓ ÙÔÜ AåÁ·›Ô˘, Âå˜ Ùa àÓ·ÙÔÏÈÎa ·Ú¿ÏÈ· ÙÔÜ AåÁ·›Ô˘ ηd ÙcÓ MÈ-
ÎÚa A\ Û›· ¬Ô˘ ·Ï·È·d ηd Ó¤·È ÌÂÁ·ÏÔfiÏÂȘ Û˘ÓËÁˆÓ›˙ÔÓÙÔ Âå˜ Ùa˜ ÔÏÈÙÈÛÙÈ-

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 8
^H £Âa Fortuna (T‡¯Ë) ʤÚÔ˘Û· Ùa
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎa ۇ̂ÔÏ¿ T˘: Τڷ˜ Ùɘ
A
\ Ì·Ïı›·˜ ηd ˉ¿ÏÈÔÓ (MÔ˘ÛÂÖÔÓ ÙÔÜ
B·ÙÈηÓÔÜ).

Îa˜ âΉËÏÒÛÂȘ.
A
\ Í›· Ùɘ âԯɘ qÙÔ ì ÓÂ˘Ì·ÙÈÎc
ηÏÏȤÚÁÂÈ·, ì Ï·ÙÚ›· Ùɘ T¤¯Ó˘ ηd
ÙÔÜ ^øÚ·›Ô˘. K·ıÚ¤Ù˘ Ùɘ äıÈÎɘ
àÍ›·˜ ëÓe˜ àÓıÚÒÔ˘ âıˆÚÂÖÙÔ ì Ó¢-
Ì·ÙÈÎc àÓˆÙÂÚfiÙ˘ ÙÔ˘. A \ Í›· Ùɘ âÔ-
¯É˜, ¬ˆ˜ ıa àÓÂ̤ӷÌ ôÏψÛÙ àe
Ì›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎc âÔ¯c ÙÂÏÈÎɘ àÔÎÚ˘-
ÛÙ·ÏÏÒÛˆ˜ ÙÔÜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ, qÙÔ ≤Ó·˜
à·ÈÙËÙÈÎe˜ ÎÏ·ÛÛÈÎÈÛÌe˜ ÌÈÌ‹Ûˆ˜
ÙáÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁáÓ ÙÔÜ 4Ô˘ ·åá-
ÓÔ˜. A
\ ÙÂÏ›ˆÙÔ˜ qÙÔ ì ÁÏ˘ÙÈÎc ·Ú·-
ÁˆÁc ηd ì Û˘ÁÁÚ·Êc ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎáÓ
öÚÁˆÓ Ùa ïÔÖ· ñÊ›ÛÙ·ÓÙÔ âÍÔÓÙˆÙÈÎc
ÎÚÈÙÈÎc ‰Èa Ùe âÏ¿¯ÈÛÙÔÓ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎeÓ j
Û˘ÓÙ·ÎÙÈÎeÓ Ï¿ıÔ˜. ^H ÚËÙÔÚÈÎc öÊı·ÛÂ
Âå˜ Ùe ≈„ÈÛÙÔÓ ÛËÌÂÖÔÓ Ù˘, ó˜ ì ÚÔÙÈ-
̤̈ÓË ‰È·ÛΤ‰·ÛȘ ÙáÓ Î·ÏÏÈÂÚÁË̤-
ÓˆÓ, Û˘Ó·ÁˆÓÈ˙Ô̤ÓË ÙcÓ ëÙ¤Ú·Ó ÚÔ-
ÛÊÈÏÉ à·Û¯fiÏËÛÈÓ, ÙcÓ àÎÚfi·ÛÈÓ Û˘Ó-
·˘ÏÈáÓ “ÎÏ·ÛÛÈÎɘ ÌÔ˘ÛÈÎɘ”, ïfiÙÂ
‰Èa ÙcÓ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛÈÓ ÙáÓ ‰‡Ô ·éÙáÓ
T¯ÓáÓ âÎÙ›ÛıË Ó¤Ô˜ Ù‡Ô˜ ‰ËÌÔÛ›Ô˘
ÎÙËÚ›Ô˘, Ùe \ø‰ÂÖÔÓ. B‚·›ˆ˜ Ùe ÎÏ·ÛÛÈÎeÓ ı¤·ÙÚÔÓ (ì àÙÙÈÎc ÙÚ·Áˆ‰›·) qÙÔ ¿Ó-
ÙÔÙ Âå˜ ÙcÓ ÚÒÙËÓ ÁÚ·ÌÌcÓ ÙÔÜ âӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ηd Ùe ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔÓ ÙÚˆÙeÓ ÌÈĘ
ÌÈÎÚĘ â·Ú¯È·Îɘ fiψ˜ âıˆÚÂÖÙÔ ¬ÙÈ ‰bÓ ÙcÓ âÂÛΤÙÔÓÙÔ ÚÒÙ˘ ÔÈfiÙË-
ÙÔ˜ ı·ÙÚÈÎÔd ı›·ÛÔÈ.
^H A
\ Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎc qÙÔ ì ÌÂÁ·Ï˘Ù¤Ú· ·åÛıËÙÈÎc ηd ÎÔÈÓˆÓÈÎc àÍ›· Ùɘ âԯɘ,
âÓˇá àÓÙÈı¤Ùˆ˜ ï ÚáÙÔ˜ ·ågÓ qÙÔ âÔ¯c ÛÙ·ÛÈÌfiÙËÙÔ˜. A\ ËÁÔÚ‡ıË ì ηÙ‰¿ÊÈ-
ÛȘ ÙáÓ ·Ï·ÈáÓ ÎÙÈÛÌ¿ÙˆÓ Ìb ·åÛıËÙÈÎc ÛËÌ·Û›·, ñÉÚÍ ‰Èa ÚÒÙË ÊÔÚa ¯ˆÚÔ-
Ù·ÍÈÎe˜ öÏÂÁ¯Ô˜ ηd ÔÏÂÔ‰ÔÌÈÎe Û¯¤‰ÈÔ Î·d ÔåÎÔ‰fiÌËÛȘ ηÙfiÈÓ à‰Â›·˜. Oî ¢ÈÔÈ-

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 9
ÎËÙ·d ÙáÓ â·Ú¯ÈáÓ àӤϷ‚ÔÓ ÙcÓ Âé-
ı‡ÓËÓ Ùɘ àÓ··Ï·ÈÒÛˆ˜ ÙáÓ ÎÏ·Û-
ÛÈÎáÓ ÎÙÈÛÌ¿ÙˆÓ ëοÛÙ˘ fiψ˜.
^O ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ·ågÓ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Âå˜ ÙcÓ
îÛÙÔÚ›·Ó ó˜ ì âÔ¯c Ùɘ ÌÂÁ¿Ï˘, Âå˜
ÔÛfiÙËÙ· ηd Âå˜ Îϛ̷η, Ó·Ô‰ÔÌ›·˜.
\EÎÙe˜ ÙáÓ ÔåÎÔ‰ÔÌÔ˘Ì¤ÓˆÓ Âå˜ ê¿-
Û·˜ Ùa˜ fiÏÂȘ ÌÂÁ·ÏÔÚÂáÓ Ó·áÓ
Ùɘ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎɘ Ï·ÙÚ›·˜, ÙfiÙÂ
àÓÂÁ›ÚÔÓÙ·È Ôî ÎÔÏÔÛÛÈ·ÖÔÈ Ó·Ôd ÙÔÜ
M··ÏÌbÎ Ùɘ ™˘Ú›·˜, ï ̤Á·˜ Ó·e˜
ÙÔÜ ™ÂÚ¿ȉԘ Âå˜ A \ ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·, ÁÂ-
ÓÈÎᘠÂå˜ AúÁ˘ÙÔ ‰Âο‰Â˜ ÌÂÁ¿ÏÔÈ
àÚ¯·ÖÔÈ Ó·Ôd àÓ··Ï·ÈÒÓÔÓÙ·È, Ó¤ÔÈ
ÎÙ›˙ÔÓÙ·È, Âå˜ ÙcÓ ¶¤ÚÁ·ÌÔÓ àÓÂÁ›ÚÂ-
Ù·È Ùe ̤Á· Ù¤ÌÂÓÔ˜ ÙÔÜ A \ ÛÎÏËÈÔÜ,
àӷηÈÓ›˙ÔÓÙ·È Ùa ÌÂÁ¿Ï· Ì·ÓÙÂÖ· Ùɘ
^EÏÏ¿‰Ô˜ ηd Ùɘ MÈÎÚĘ A \ Û›·˜ Î.Ô.Î.
Âå˜ ¬ÏËÓ ÙcÓ öÎÙ·ÛÈÓ Ùɘ ·éÙÔÎÚ·ÙÔ-
Ú›·˜. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·: Eå˜ Ùa °¤Ú·Û·
Ùɘ ^YÂÚÈÔÚ‰·Ó›·˜ ÎÙ›˙ÂÙ·È Ùe ̤Á·
Ù¤ÌÂÓÔ˜ Ùɘ A \ ÚÙ¤ÌȉԘ, ¬Ô˘ ï Ó·e˜
ÂrÓ·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ηd ·éÙáÓ ÙÔÜ
M··ÏÌ¤Î, Û˘Óԉ¢fiÌÂÓÔÓ ñe Ô-
Ï˘ÙÂÏÔܘ àÁÔÚĘ ηd àÎfiÌË Ó·e˜ ÙÔÜ
¢Èe˜ ÌÂÙa ÂÚÈÊ‹ÌÔ˘ è ˇ ÔÂȉÔܘ Ï·-
Ù›·˜. Eå˜ ÙcÓ ™›‰ËÓ Ùɘ ¶·ÌÊ˘Ï›·˜
àÓÂÁ›ÚÂÙ·È ÎÔÌ„e˜ ΢ÎÏÈÎe˜ ÎÔÚÈÓ-
ıÈ·Îe˜ Ó·e˜ Ùɘ T‡¯Ë˜, ÌÂÁ·ÏÔÚÂc˜
Ó·e˜ ÙÔÜ ÙÔÈÎÔÜ £ÂÔÜ McÓ Î·d ‰‡Ô
ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ó·Ôd ÙáÓ ÚÔÛÙ·ÙáÓ Ùɘ fi-
ψ˜ A\ fiÏψÓÔ˜ ηd A \ ıËÓĘ. òE¯ÔÌ ^O ™¤Ú·Ș ÙÔÜ MÈıÚ·›Ô˘ ÙÔÜ Wallbrook Âå˜
ÂåÎfiÓ·˜ Ùɘ ÌÂÙ·ÊÔÚĘ ÙáÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ Ùe ™›Ù˘ ÙÔÜ §ÔÓ‰›ÓÔ˘, ÓÜÓ àÔΛÌÂÓÔ˜ Âå˜ Ùe
àÁ·ÏÌ¿ÙˆÓ ‰È\ ·éÙÔf˜ ÙÔf˜ ÓÂÔÎÙ›- MÔ˘ÛÂÖÔÓ ÙÔÜ ÌÂÁ¿ÚÔ˘ ÙáÓ
™˘ÓÙ¯ÓÈáÓ (Guildhall Museum).
ÛÙÔ˘˜ Ó·Ôf˜ ηd ÂÚÈÁÚ·Êa˜ ÙáÓ Ï·Ì-

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 10
ÚáÓ ÔÏ˘ËÌ¤ÚˆÓ ëÔÚÙáÓ ÙáÓ âÁηÈÓ›ˆÓ ÙˆÓ. Eå˜ Ùa ÁÓˆÛÙa âÎ ÙÔÜ A \ Ô˘Ï˽Ԣ
™¿‚Ú·ı· Ùɘ BÔÚ›Ԣ A \ ÊÚÈÎɘ ì fiÏȘ àÏÏ¿ÛÛÂÈ ù„ÈÓ. N¤ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ó·Ôd ÎÙ›˙Ô-
ÓÙ·È Î·d ÂåÛ¿ÁÔÓÙ·È ÌÂÁ¿Ï·È ÔÛfiÙËÙ˜ âÎÏÂÎÙÔÜ Ì·ÚÌ¿ÚÔ˘ ηd ÁÚ·Ó›ÙÔ˘. MÂÙ·Íf
ÙáÓ ôÏÏˆÓ àÓÂÁ›ÚÔÓÙ·È ÁÈÁ·ÓÙÈ·ÖÔÈ Ó·Ôd Úe˜ ÙÈÌcÓ ÙÔÜ ¢ÈÔÓ‡ÛÔ˘, ÙÔÜ M¿ÚÎÔ˘
AéÚËÏ›Ô˘, ÙÔÜ ^HÚ·ÎÏ¤Ô˘˜.

Aî \AıÉÓ·È Ùɘ âԯɘ

Aî A
\ ıÉÓ·È Ùɘ âԯɘ ÂrÓ·È àe àfi„ˆ˜ ÏËı˘ÛÌÔÜ Ì›· ̤ÛË fiÏȘ 25.000
ηÙԛΈÓ. Oî ÔÏÈÙÈÎÔd ıÂÛÌÔd ÂrÓ·È ¬ÌÔÈÔÈ Úe˜ ·éÙÔf˜ Ùɘ ÎÏ·ÛÛÈÎɘ âԯɘ, ì
ÔåÎÔÓÔÌ›· âÛÙËÚ›˙ÂÙÔ Âå˜ ÙcÓ ÁˆÚÁ›· ηd Ùe âÌfiÚÈÔ Î·d ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔÜÛ ÙÔÈÎe
ÓÔÌÈÛÌ·ÙÔÎÔÂÖÔ Ôf Û˘Ó¤¯È˙ Óa âΉ›‰FË ÎÏ·ÛÛÈÎa ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· Ôf àÓÙd Ùɘ ÚÔ-
ÙÔÌɘ ÙÔÜ ·éÙÔÎÚ¿ÙÔÚÔ˜ Û˘Ó¤¯È˙ Óa ñ¿Ú¯FË ì ÎÂÊ·Ïc Ùɘ A \ ıËÓĘ, â›Û˘ qÙÔ ì
≤‰Ú· ÙÔÜ ¶·ÓÂÏÏËÓ›Ô˘, Ùɘ ëÓÒÛˆ˜ ÙáÓ fiÏÂˆÓ ÙÔÜ ^EÏÏËÓÈÎÔÜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ,
ıÂÛÌÔÜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ·ÚÔ˘˜, ì ÂåÛ‰Ô¯c Âå˜ ÙeÓ ïÔÖÔÓ àÂÙ¤ÏÂÈ ùÓÂÈÚÔÓ Î·d ÛÙfi¯ÔÓ
ÙáÓ fiÏÂˆÓ Ùɘ MÈÎÚĘ A \ Û›·˜ .
K˘Ú›ˆ˜ ¬Ìˆ˜ ·î A \ ıÉÓ·È ÂrÓ·È ì fiÏȘ-ıÚÜÏÔ˜ ì ïÔ›· ÙÈÌÄÙ·È ñÂÚ¿Á·Ó ó˜ ì
ÁÂÓ¤ıÏÈÔ˜ fiÏȘ ÙÔÜ ^EÏÏËÓÈÎÔÜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ Î·d οı ·éÙÔÎÚ¿ÙˆÚ j ÛËÌ·ÓÙÈÎeÓ
ÚfiÛˆÔÓ ÁÂÓÈÎᘠâıÂÒÚÂÈ à·Ú·›ÙËÙÔÓ Óa ÙcÓ ÂéÂÚÁÂÙ‹ÛFË Î·d Óa ÙÈÌËıFÉ ñ\
·éÙɘ. ¢Èa ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, àÔÙÂÏÂÖ àÎfiÌË ÛÙÔȯÂÖÔÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎeÓ ÙáÓ A \ ıËÓáÓ
Ùe ÌÓËÌÂÖÔÓ Ôf àÓ›‰Ú˘Û ì fiÏȘ Úe˜ ÙÈÌcÓ ëÓe˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÂéÂÚÁ¤ÙÔ˘ Ù˘, ÙÔÜ
àÔÁfiÓÔ˘ ÙáÓ ‚·ÛÈϤˆÓ Ùɘ KÔÌÌ·ÁËÓɘ A \ ÓÙÈfi¯Ô˘ ºÈÏÔ¿Ô˘.
^O M¤Á·˜ A\ ‰ÚÈ·Óe˜ âıÂÒÚÂÈ ó˜ ñ„›ÛÙËÓ ÙÈÌcÓ ÙeÓ Ù›ÙÏÔÓ ÙÔÜ àıËÓ·›Ô˘ ÔÏ›ÙÔ˘
ηd âÎfiÛÌËÛ Ùa˜ A \ ı‹Ó·˜ «‰Èa ÔÏ˘·Ú›ıÌˆÓ Î·d àÂÈÌÓ‹ÛÙˆÓ Î·Ù·Û΢·ÛÌ¿ÙˆÓ».
AéÙa˜ «âÂÛΤÊıË ÂÓÙ¿ÎȘ ηd ÙÚd˜ âd Ì·ÎÚeÓ ïˆÛÔÜÓ ¯ÚfiÓÔÓ ‰È¤ÙÚÈ„ÂÓ… âÓ
öÙÂÈ 135 ÂÚÈ‚ÏËıÂd˜ Ùe àÍ›ˆÌ· ÙÔÜ âˆÓ‡ÌÔ˘ ôÚ¯ÔÓÙÔ˜ ηd àÓ·‰ÂȯıÂd˜ àÁˆÓÔ-
ı¤Ù˘ âÙ¤ÏÂÛÂÓ ó˜ ÙÔÈÔÜÙÔ˜ Ï·ÌÚá˜, âÓ ÙFÉ âÛıÉÙÈ ÙFÉ âȯˆÚ›ˇˆ, ÙcÓ ÙáÓ ¢ÈÔÓ˘-
Û›ˆÓ ·Ó‹Á˘ÚÈÓ (2 Û. 50)».
«^O °·ÏÏÈËÓe˜… ÏfiÁÈÔ˜ ηd ÚÔÛÙ¿Ù˘ ÙáÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·d ÙáÓ âÈÛÙËÌáÓ…
Úe˜ Ùa˜ A\ ı‹Ó·˜ âÍ·›ÚÂÙÔÓ ö‰ÂÈÍÂÓ ÂûÓÔÈ·Ó… âÏıgÓ âÓÙ·Üı· öÏ·‚ Ùe ÙÔÜ ôÚ¯Ô-
ÓÙÔ˜ âˆÓ‡ÌÔ˘ àÍ›ˆÌ·, ηÙÂÙ¿¯ıË ÌÂÙ·Íf ÙáÓ àÚÂÔ·ÁÈÙáÓ Î·d âÓ Á¤ÓÂÈ ÚÔÛË-
Ó¤¯ıË ó˜ öÁÎÚÈÙÔ˜ ÔÏ›Ù˘ àıËÓ·ÖÔ˜ ÌÄÏÏÔÓ j ó˜ ·éÙÔÎÚ¿ÙˆÚ (2 Û. 69).
Aî A
\ ıÉÓ·È qÛ·Ó ì ÚÒÙË fiÏȘ Âå˜ ÙcÓ ·ÚÔ¯cÓ ·È‰Â›·˜. òO¯È ÌfiÓÔÓ Ôî Ó·ÚÔd
®ˆÌ·ÖÔÈ àÏÏa Ôî ÊÈÏÔÌ·ıÂÖ˜ Ó¤ÔÈ ïÏÔÎÏ‹ÚÔ˘ Ùɘ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Û˘Ó¤ÚÚÂÔÓ Úe˜
·éÙ‹Ó. ^YÉÚ¯ÔÓ Û¯ÔÏ·d ÚËÙÔÚÈÎɘ, ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎɘ ηd ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜. ^H âÁ·ÎÏÈÔ˜

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 11
·È‰Â›· ÂÚÈÂÏ¿Ì‚·Ó ηÙ\ àÚ¯cÓ Ùe ÁψÛÛÈÎeÓ Ì¿ıËÌ·, ηÙfiÈÓ à·ÁÁÂÏ›· ηd
àÓ¿Ï˘ÛÈ ÙáÓ ÔÈËÙÈÎáÓ öÚÁˆÓ ηd Ù¤ÏÔ˜ ÊÈÏÔÛÔÊ›· ηd Âå‰ÈÎa˜ âÈÛÙËÌÔÓÈÎa˜
ÁÓÒÛÂȘ. ^YÉÚ¯ÔÓ èÚÁ·ÓˆÌ¤Ó·È Ù¤ÛÛÂÚÂȘ ÌÂÁ¿Ï·È ÊÈÏÔÛÔÊÈηd Û¯ÔÏ·›, ì ¶Ï·Ùˆ-
ÓÈ΋, ì A
\ ÚÈÛÙÔÙÂÏÈ΋, ì ™Ùˆ˚Îc ηd ì \EÈÎÔ‡ÚÂÈÔ˜, âÓˇá ñÉÚ¯ÔÓ ‰È¿ÊÔÚÔÈ ôÏÏÔÈ
âχıÂÚÔÈ ‰È‰¿ÛηÏÔÈ ó˜ Ôî K˘ÓÈÎÔ›. Oî ·éÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ â¯ÔÚ‹ÁËÛ·Ó ÙcÓ âÎ·›-
‰Â˘ÛÈ Î·d ï A\ ‰ÚÈ·Ófi˜, ï A
\ ÓÙˆÓÖÓÔ˜ ï EéÛ‚c˜ ηd ï MÄÚÎÔ˜ AéÚ‹ÏÈÔ˜ ¥‰Ú˘Û·Ó
Ó¤·˜ ηıËÁËÙÈÎa˜ ≤‰Ú·˜ (ıÚfiÓÔÈ) ¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ˘Ì¤Ó·˜ ñe ÙÔÜ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔÜ
Ù·Ì›Ԣ. ^O MÄÚÎÔ˜ AéÚ‹ÏÈÔ˜ ï ïÔÖÔ˜ «·ÓÙ¿·ÛÈ âÍÂÏÏËÓÈÛıÂd˜ öÁÚ·„ Âå˜ ÙcÓ
ÁÏáÛÛ·Ó ìÌáÓ… â¯›ÚËÛÂÓ âÓ Ù·˘Ùˇá Óa çÚÁ·ÓÒÛFË âd Ùe ÙÂÏÂÈfiÙÂÚÔÓ Ùa˜ âÓ
A
\ ı‹Ó·È˜ Û¯ÔÏ¿˜… Âå˜ ôıÚÔÈÛÌ·, Ùe ïÔÖÔÓ Û‹ÌÂÚÔÓ äı¤ÏÔÌÂÓ çÓÔÌ¿ÛÂÈ ·ÓÂÈ-
ÛÙ‹ÌÈÔÓ (2 Û. 56)»
\E›Û˘ ηÙa ÙcÓ âÔ¯c ·éÙc ·Ú¿ÁÔÓÙ·È àÊıfiÓˆ˜ Ó¤· ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎa öÚÁ·,
ÌÂÙ·Íf ÙáÓ ïÔ›ˆÓ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ·éÙa ÙÔÜ ºÈÏÔÛÙÚ¿ÙÔ˘.
N¤· àÚ¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎa ÌÓËÌÂÖ· ÎÔÛÌÔÜÓ Ùa˜ A \ ı‹Ó·˜ ηÙa ÙÔf˜ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔf˜
¯ÚfiÓÔ˘˜, ó˜ Ùe ÁÓˆÛÙfiÓ Ì·˜ óÚÔÏfiÁÈÔÓ ÙÔÜ K˘Ú›ÛÙÔ˘, ì N¤· A \ ÁÔÚa ηd Ùe N¤Ô
£¤·ÙÚÔ Ôf â¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛ ï K·ÖÛ·Ú Î·d ï AûÁÔ˘ÛÙÔ˜, ì ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔÜ ¶·Ó-
Ù·›ÓÔ˘ ηd Ùe ÚËÍÈΤÏ¢ıÔÓ àÚ¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎᘠ\ø‰ÂÖÔÓ ÙÔÜ A \ ÁÚ›·. ^O A
\ ‰ÚÈ·Óe˜
â‰ÒÚÈÛ Ùe ÁÈÁ·ÓÙÈ·ÖÔÓ \OÏ˘ÌÈÂÖÔÓ, ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË, Á˘ÌÓ¿ÛÈÔÓ, ¿ÓıÂÔÓ, ê„Ö‰· ıÚÈ-
¿Ì‚Ô˘, ñ‰Ú·ÁˆÁÂÖÔÓ, Ú‡ıÌÈÛÈ Ùɘ ÎÔ›Ù˘ ÙÔÜ KËÊÈÛÔÜ Î·d Ó¤· Á¤Ê˘Ú· Ùɘ ^IÂÚĘ
^O‰ÔÜ. ^O MÄÚÎÔ˜ AéÚ‹ÏÈÔ˜ àÓ‹ÁÂÈÚ Ùa ¶ÚÔ‡Ï·È· Ùɘ \EÏ¢ÛÖÓÔ˜. ^O ^HÚ҉˘
A
\ ÙÙÈÎe˜ ηÙÂÛ··Û Ùe ¶·Ó·ıËÓ·˚ÎeÓ ™Ù¿‰ÈÔÓ Î·d Ùe ïÌÒÓ˘ÌÔÓ \ø‰ÂÖÔÓ.
^H ÁÏ˘ÙÈÎc àÔÙÂÏÂÖ ·Ú¿‰ÔÛÈÓ, «‰ÈÂÙ‹ÚËÛ Ú·ÁÌ·ÙÈÎeÓ ÛÊÚÖÁÔ˜», qÙÔ ‰b
ËÁc ÛËÌ·ÓÙÈÎáÓ âÛfi‰ˆÓ ηıg˜ Ùa àıËÓ·˚Îa âÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· qÛ·Ó Ôî ηٷÛ΢·ÛÙ·d
ÙáÓ àÓ‰ÚÈ¿ÓÙˆÓ ÙáÓ ·éÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ, ÙáÓ ìÁÂÌfiÓˆÓ Î·d ÙáÓ âÈÊ·ÓáÓ ÔÏÈÙáÓ Ùɘ
·éÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ηd ≤¯ÔÓÙÔ Û˘Ó¯ÂÖ˜ ·Ú·ÁÁÂÏ›·˜. ¶ÂÚÈ˙‹ÙËÙÔÈ Î·d âÍ·ÁfiÌÂÓ·È
ê·ÓÙ·¯ÔÜ Ùɘ ÁÓˆÛÙɘ Áɘ qÛ·Ó ·î àıËÓ·˚ηd Û·ÚÎÔÊ¿ÁÔÈ. ^H “ÌÈÎÚa A \ Ó·-
Á¤ÓÓËÛȘ” Ùɘ âԯɘ ÙÔÜ °·ÏÏÈËÓÔÜ Á›ÓÂÙ·È àÓÙÈÏËÙc ‰Èa Ùɘ âÁηٷÏ›„ˆ˜ Ùɘ
âÓÙfiÓÔ˘ ëÏÏËÓÈÛÙÈÎɘ âÎÊÚ·ÛÙÈÎfiÙËÙÔ˜ ηd Ùɘ â·Ófi‰Ô˘ Âå˜ ÙcÓ ÎÏ·ÛÛÈÎcÓ
Á·Ï‹ÓËÓ.
A
\ e Ï¢ÚĘ ıÚËÛ΢ÙÈÎɘ ·î àÚ¯·Ö·È ëÔÚÙ·d àÔÎÙÔÜÓ Ó¤·Ó Ï·ÌÚfiÙËÙ· (¯·-
Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎeÓ ÂrÓ·È Ùe ‰È¿Ù·ÁÌ· ÙáÓ Ì¤ÛˆÓ ÙÔÜ 3Ô˘ ·åáÓÔ˜ ÂÚd âÈÛ‹ÌÔ˘ âÓfi-
ÏÔ˘ ·ÚÔ˘Û›·˜ ÙáÓ âÊ‹‚ˆÓ Âå˜ ÙcÓ ÔÌcÓ Úe˜ \EÏ¢ÛÖÓ·) ηd ÔÏÏ·d Ó¤·È
âÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È, ¬ˆ˜ ì ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎc Ï·ÙÚ›·, ÙáÓ âÈÊ·ÓÂÛÙ¤ÚˆÓ ÔÏÈÙáÓ êÌÈÏ-
ÏÔÌ¤ÓˆÓ ‰Èa Ùe àÍ›ˆÌ· ÙáÓ “àÚ¯ÈÂÚ¤ˆÓ Ùɘ ^PÒÌ˘ ηd ÙáÓ ™Â‚·ÛÙáÓ”. \I‰È·ÈÙ¤Ú·
ηd âÍ·ÈÚÂÙÈÎᘠϷÌÚa ñÉÚÍ ì Ï·ÙÚ›· ÙÔÜ A \ ‰ÚÈ·ÓÔÜ ¶·ÓÂÏÏËÓ›Ô˘. A \ e Ùɘ

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 12
^EÏÏËÓÈÛÙÈÎɘ \Eԯɘ Âr¯Â ηıÈÂÚˆıÉ ì Ï·ÙÚ›· ÙáÓ AåÁ˘Ù›ˆÓ £ÂáÓ Î·d ÁÓˆÚ›-
˙ÔÌ âÒÓ˘ÌÔ ôÚ¯ÔÓÙ· ÙÔÜ 3Ô˘ ·åáÓÔ˜ Ôf qÙÔ «ÓˆÎfiÚÔ˜ ÙÔÜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ™·Ú¿È-
‰Ô˜» âÓˇá ö¯Ô˘Ó Ù·˘ÙÔÔÈËıÉ MÈıÚ·Ö·.
MÂÁ¿ÏË ôÓıËÛÈ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ôî àÁáÓ˜. A \ ÁáÓ˜ àıÏËÙÈÎÔd ηd ÌÔ˘ÛÈÎÔd ÂÚÈÂ-
Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙÔ Âå˜ Ùa ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ¬ÏˆÓ ÙáÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ëÔÚÙáÓ, ¬Ìˆ˜ âÎÙe˜ ·éÙáÓ
ö¯ÔÌ ηıȤڈÛÈ Ó¤ˆÓ ·éÙÔÓfiÌˆÓ àÁÒÓˆÓ: ^O A \ ‰ÚÈ·Óe˜ ¥‰Ú˘Û ÙÚÂÖ˜ «ÔåÎÔ˘ÌÂÓÈ-
ÎÔf˜ àÁáÓ·˜», Ùa \OχÌÈ·, Ùa ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ηd Ùa A \ ‰ÚÈ¿ÓÂÈ·, Ôî ‰b ηٿÏÔÁÔÈ
ÙáÓ ÓÈÎËÙáÓ àÔ‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙeÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎᘠÔåÎÔ˘ÌÂÓÈÎeÓ ¯·Ú·ÎÙÉÚ· ÙˆÓ. \E›-
Û˘ Âr¯Â î‰Ú˘ıÉ àÚÈıÌe˜ àÁÒÓˆÓ Úe˜ ÙÈÌcÓ óÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ·éÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ, ï «ÂÚd
àÏÎɘ» àÊÈÂڈ̤ÓÔ˜ Âå˜ ÙeÓ ^HÚ·ÎÏÉ, Ùa A \ ÌÊÈ·Ú¿˚· ηd Ù¤ÏÔ˜ Ùa A \ ÛÎÏË›ÂÈ·
(+256).
¶ËÁ·›: 1. I™TOPIA EK¢OTIKH™ (Ù. @ã Û. 165 Î.â.). 2. I™TOPIA ¶A¶APPH°O¶OY§OY
1932 (Ù. Bã‚ã).

*****
^H „˘¯ÈÎc ηÏÏȤÚÁÂÈ· ÙáÓ àÓıÚÒˆÓ ‰bÓ ÂÚÈÂÛÙÚ¤ÊÂÙÔ êÏᘠÁ‡Úˆ àe ÙcÓ
ÎÏ·ÛÛÈÎc ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfiÙËÙ· àÏÏa ¬ÏË ì ÎÔÈÓˆÓ›· ö˙Ë âÓÙe˜ ÙÔÜ Ì˘ıÔÏÔÁÈÎÔÜ ëÏÏË-
ÓÈÎÔÜ Ï·ÈÛ›Ô˘. lEÓ àe Ùa ϤÔÓ äÁ·Ë̤ӷ ı¿̷ٷ ÙáÓ ëÔÚÙáÓ qÛ·Ó Ôî «ïÌË-
ÚÈÛÙ·d» Ôf à‹ÁÁÂÏÔÓ Ìb ÌÔ˘ÛÈÎcÓ Û˘Óԉ›·Ó ÙÌ‹Ì·Ù· ÙáÓ ïÌËÚÈÎáÓ âáÓ Î·›,
ó˜ ϤÁÂÈ ï ™˘Ó¤ÛÈÔ˜ ηd ‰c ηÙa ÙeÓ 5Ô ·åáÓ·, Ôî àÌ·ıÂÖ˜ ‚ÔÛÎÔd Ùɘ K˘Ú‹Ó˘
ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ¬ÙÈ ñ¿Ú¯ÂÈ ï ڈ̷ÖÔ˜ ·éÙÔÎÚ¿ÙˆÚ ¯ˆÚd˜ Óa ÂrÓ·È ‚¤‚·ÈÔÈ ᘠϤÁÂÙ·È
ηd ÔÖÔ˜ ÂrÓ·È, ¬Ìˆ˜ ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó ¬ÙÈ âÍ·ÎÔÏÔ˘ıÂÖ Óa ‚·ÛÈχFË ï A
\ Á·Ì¤ÌÓˆÓ Î·d Ìb
ÌÂÁ¿ÏË Â鯷ڛÛÙËÛÈ ‰ÈËÁÔÜÓÙ·È Ùa˜ ·ÓÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔÜ \O‰˘ÛÛ¤ˆ˜ ùÓÙ˜ ‚¤‚·ÈÔÈ ¬ÙÈ
Û˘Ó¤‚ËÛ·Ó Úe çÏ›ÁÔ˘ ÌfiÏȘ ηÈÚÔÜ.
Aî ÓÂÔ·Ó·Ù˘¯ıÂÖÛ·È Î·d âÍÂÏÏËÓÈÛıÂÖÛ·È fiÏÂȘ Ùɘ àÎÌ·˙Ô‡Û˘ ÙfiÙ MÈÎÚĘ
A
\ Û›·˜ âıÂÒÚÔ˘Ó ó˜ à·Ú·›ÙËÙÔÓ ÛÙÔȯÂÖÔÓ ‰Èa Óa àÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÔéÛÈ·ÛÙÈÎcÓ ñfi-
ÛÙ·ÛÈÓ ÙcÓ öÓÙ·Í›Ó ÙˆÓ Âå˜ Ùe Ï·›ÛÈÔÓ ÙÔÜ ^EÏÏËÓÈÎÔÜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ. \EÓÙe˜ ·éÙÔÜ
ÙÔÜ Ï·ÈÛ›Ô˘ âıÓÔÔÈËÙÈÎɘ ‰È·‰Èηۛ·˜, ¬ˆ˜ ıa âϤÁÂÙÔ Û‹ÌÂÚÔÓ, ·î fiÏÂȘ
â‰›ˆÎÔÓ ÙcÓ ÂåÛ‰Ô¯‹Ó ÙˆÓ Âå˜ Ùe ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔÓ Î·ıg˜ Ôî àÚ¯·ÈÔ‰›Ê·È ÙáÓ fiÏÂ-
ˆÓ àÓÂÎ¿Ï˘ÙÔÓ àÚ¯·›·˜ ÁÂÓ·ÏÔÁ›·˜ ηd Ì˘ıÔÏÔÁÈÎa˜ îÛÙÔÚ›·˜ Ôf Ùa˜ Û˘Ó¤‰Â-
ÔÓ Ìb Ùa˜ à·Ú¯a˜ ÙÔÜ ^EÏÏËÓÈÛÌÔÜ. O≈Ùˆ, ‰Èa ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ôî Aå˙·ÓÔd Ùɘ ºÚ˘-
Á›·˜ àÓ‹Á·ÁÔÓ ÙcÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹Ó ÙˆÓ Âå˜ ÙÔf˜ A \ Úο‰·˜ âÓˇá ·Ú·Î›ÌÂÓÔÓ Û‹Ï·È-
ÔÓ âıˆÚÂÖÙÔ ï ÙfiÔ˜ Ùɘ ÁÂÓÓ‹Ûˆ˜ ÙÔÜ ¢Èe˜ ηd ÙÔÜÙÔ ö‰ˆÛ àÊÔÚÌcÓ ‰Èa ÙcÓ
¥‰Ú˘ÛÈÓ ÌÂÁ·ÏÔÚÂÔܘ Ó·ÔÜ Î·d ÌÂÁ¿Ï˘ ÔÏ˘Ë̤ÚÔ˘ ëÔÚÙɘ. A \ ÔÛÙÔÏ·d Âå˜

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 13
¢ÂÏÊÔf˜ â‰›ˆÎÔÓ ÙcÓ Û‡Ó‰ÂÛÈÓ ÌÂÙa ÙÔÜ M·ÓÙ›Ԣ ηd ÙcÓ ô‰ÂÈ·Ó ÙÂϤÛˆ˜
¶˘ıÈÎáÓ àÁÒÓˆÓ.
òE¯ÂÈ ÔÏÏ¿ÎȘ ÁÚ·ÊÉ ¬ÙÈ ì âÓ ÏfiÁˇˆ ¯ÚÔÓÈÎc ÂÚ›Ô‰Ô˜ ñÉÚÍ âÔ¯c ÛÎÂÙÈ-
ÎÈÛÌÔÜ j ôÁ¯Ô˘˜. TÔÜÙÔ ‰bÓ ö¯ÂÈ Ú·ÁÌ·ÙÈÎcÓ ‚¿ÛÈÓ, ÚfiÎÂÈÙ·È, àÓÙÈı¤Ùˆ˜, ‰È\
“âÔ¯c ›ÛÙˆ˜”. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ñÉÚÍ ≤Ó· ÎÜÌ· ÛÎÂÙÈÎÈÛÌÔÜ ÌÂÙ·Íf ÙáÓ Â·È-
‰Â˘Ì¤ÓˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔÓ ñe ÙáÓ K˘ÓÈÎáÓ, ÙáÓ ™ÎÂÙÈÎáÓ Î·d ÙáÓ ÁÓËÛ›ˆÓ
\EÈÎÔ˘Ú›ˆÓ, ¬Ìˆ˜ ì àÎÌc ÙÔÜ Ú‡̷ÙÔ˜ ·éÙÔÜ ÂrÓ·È Î·Ùa ÔÏf ÚÔÁÂÓÂÛÙ¤Ú·,
ÂÚd Ùe -200 ≤ˆ˜ Ùe -150, ηd àÓ‹ÎÂÈ Âå˜ ÙcÓ “ÙÂÙ·Ú·Á̤ÓË âÔ¯c” ÙáÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ
ÔÏÈÙÈÎáÓ Î·d ÎÔÈÓˆÓÈÎáÓ àÏÏ·ÁáÓ. ^H ÏÂÁÔ̤ÓË “ÙÂÙ·Ú·Á̤ÓË âÔ¯c”-“times of
troubles” àÔÙÂÏÂÖ Ê¿ÛÈÓ â›ÛËÌÔÓ Î·d ‰È·ÎÚÈÙcÓ ÙÔÜ ‚›Ô˘ ÙáÓ ÔÏÈÙÈÛÌáÓ. K·Ùa
ÙcÓ âÔ¯c âΛÓË ñÉÚÍ Ú¿ÁÌ·ÙÈ Ì›· ÙáÛȘ Ùɘ ıÚËÛ΢ÙÈÎfiÙËÙÔ˜, àÛÙ¿ıÂÈ·
ηd ·Ú·Ì¤ÏËÛȘ Ùɘ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfiÙËÙÔ˜ ÌÂÙa àÓfi‰Ô˘ ëÓe˜ ÓÔÛËÚÔÜ ·åÛı‹Ì·ÙÔ˜
à·Í›·˜ ÙÔÜ ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ, àÙÔÌÈÎÈÛÌÔÜ Î·d ÎÔÒÛˆ˜, ·ÚÔÌÔ›Ô˘ Úe˜ ÙcÓ àÙÌfi-
ÛÊ·ÈÚ·Ó ÙÔÜ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔÜ 19Ô˘ ·åáÓÔ˜ ÙcÓ çÓÔÌ·ÛıÂÖÛ·Ó “malaise du fin du siécle”.
≠Ö˜ Ùe ·úÛıËÌ· ÙÔÜÙÔ ñ¯ÒÚËÛ ÌÂÙa ÙcÓ ÏÉÍÈÓ Ùɘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ηd ÙcÓ öÓ·ÚÍÈÓ
Ùɘ âԯɘ ÙÔÜ “·ÁÎÔÛÌ›Ô˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔÜ ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ” ‰Èa ÙÔÜ AéÁÔ‡ÛÙÔ˘. ¶·Ú¿-
‰ÂÈÁÌ· Ùɘ àÏÏ·Áɘ qÛ·Ó ·î A \ ıÉÓ·ÈØ ñÉÚÍ ·Ú·Ì¤ÏËÛȘ ÙáÓ îÂÚáÓ ÙÂÌÂÓáÓ
à‰È·ÊÔÚ›· ‰Èa Ùe Ì›·ÛÌ· àÎfiÌË Î·d ηٷ·Ù‹ÛÂȘ, ¬Ìˆ˜ ÙcÓ âÔ¯cÓ ÙÔÜ
AéÁÔ‡ÛÙÔ˘ Ì›· Ûˆ˙Ô̤ÓË àfiÊ·ÛȘ Ùɘ BÔ˘Ïɘ Û·Ó›·˜ ïÌÔʈӛ·˜ (3.461 „ÉÊÔÈ
öÓ·ÓÙÈ 181) öıÂÛ ٤ÚÌ· Âå˜ ÙcÓ à·Ú¿‰ÂÎÙÔ Î·Ù¿ÛÙ·ÛÈ Î·d œÚÈÛ ó˜ ·ÚÈÔÓ Ì¤ÏË-
Ì· ÙáÓ àÚ¯áÓ ÙcÓ àӷη›ÓÈÛÈÓ ÙáÓ îÂÚáÓ. ¶·ÚÔÌÔ›ˆ˜, ïÌÈÏÂÖ ï ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜ ‰Èa
ÙcÓ Î·Ù¿ÙˆÛÈÓ ÙáÓ Ì·ÓÙ›ˆÓ ηd Û‹ÌÂÚÔÓ ÌÂÏÂÙáÓÙ˜ Ùe öÚÁÔÓ ÙÔ˘ ̤ÓÔÌ Ìb ÙcÓ
âÓÙ‡ˆÛÈÓ ¬ÙÈ ñÉÚÍ âÏ¿ÙÙˆÛȘ Ùɘ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îɘ ıÚËÛ΢ÙÈÎfiÙËÙÔ˜ ηÙa ÙcÓ
^YÛÙ¤Ú· A\ Ú¯·ÈfiÙËÙ·. TÔÜÙÔ ÂrÓ·È Ì¤Á· Ï¿ıÔ˜. Te àÓˆÙ¤Úˆ ÂrÓ·È Û˘Ì‚aÓ Ùɘ ÚÔÁÂ-
ÓÂÛÙ¤Ú·˜ âԯɘ. K·Ùa ÙeÓ 2ÔÓ Î·d 3ÔÓ ·åáÓ· ö¯ÔÌ àÓÙÈı¤Ùˆ˜ ΢ÚÈÔÏÂÎÙÈÎcÓ
“Ì·Ó›·Ó” ¯ÚËÛÌáÓ. hA˜ àӷʤÚÔÌ ó˜ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¬ÙÈ Ùe Ì·ÓÙÂÖÔÓ Ùɘ KÏ¿ÚÔ˘ àÓ·-
‰ÈÔÚÁ·ÓÔÜÙ·È ‰Èa Óa ‰˘ÓËıFÉ Óa àÓÙ·ÔÎÚÈıFÉ Âå˜ ÙeÓ ËéÍË̤ÓÔÓ àÚÈıÌeÓ ·åÙ‹ÛˆÓ
ì ‰b ÁÂÈÙÔÓÈÎc M›ÏËÙÔ˜ Âå˜ Ùa Ï·›ÛÈ· Ùɘ êÌ›ÏÏ˘ ÌÂÙ·Íf ÙáÓ fiÏÂˆÓ ¥‰Ú˘Û å‰È-
ÎfiÓ Ù˘ Ì·ÓÙÂÖÔÓ Âå˜ Ùe ÎÙ‹ÚÈÔÓ ÙÔÜ Ú˘Ù·Ó›Ԣ Ùɘ fiψ˜.
^H ÓÂ˘Ì·ÙÈÎc àÓ·˙‹ÙËÛȘ Ùɘ ^YÛÙ¤Ú·˜ A \ Ú¯·ÈfiÙËÙÔ˜ ö¯ÂÈ ó˜ ÛÙfi¯ÔÓ ÙcÓ Î·Ù¿-
ÎÙËÛÈÓ Ùɘ ÛÙˆ˚Îɘ «à·ı›·˜», Ùe ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔÓ Úfi‚ÏËÌ· ÂrÓ·È ì ÙÈı¿Û¢ÛȘ Ùɘ
çÚÁɘ, ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È öÚÁ· ÂÚd «àÔÚÁÈÛ›·˜», ï MÄÚÎÔ˜ AéÚ‹ÏÈÔ˜ â·Ó¤Ú¯ÂÙ·È ¿ÓÙÔ-
Ù Âå˜ ·éÙe Ùe ı¤Ì· Ùe ïÔÖÔÓ à·Û¯ÔÏÂÖ Î·d ÙeÓ °·ÏËÓfi. O≈Ùˆ˜ j ôÏψ˜ ì ·Ú·-
‰ÔÛÈ·Îc ıÚËÛ΢ÙÈÎfiÙ˘ ‰È·ı¤ÙÂÈ ÔÏÏÔf˜ ÙÚfiÔ˘˜ ıÂÚ·›·˜ ÙÔÜ ôÁ¯Ô˘˜, Ì›·
‰b âÎ ÙáÓ Î˘ÚÈˆÙ¤ÚˆÓ ÂrÓ·È ·î ‰ËÌÔÙÂÏÂÖ˜ ëÔÚÙ·›.

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 14

Aî ‰ËÌÔÙÂÏÂÖ˜ ëÔÚÙ·›
¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎeÓ Ùɘ âԯɘ ÂrÓ·È ·î ‰ËÌÔÙÂÏÂÖ˜ ëÔÚÙ·d ·î ïÔÖ·È àÊ\
ëÓe˜ ÏËı‡ÓÔÓÙ·È Î·d àÊ\ ëÙ¤ÚÔ˘ Û˘Ó¯ᘠ·éÍ¿ÓÔ˘Ó ÙcÓ ¯ÚÔÓÈÎc ‰È¿ÚÎÂÈ¿ ÙˆÓ.
AéÙ·d ö¯Ô˘Ó ¿ÓÙÔÙ ıÚËÛ΢ÙÈÎe ¯·Ú·ÎÙÉÚ·, Âå˜ ‰b Ùa˜ âÈÛËÌÔÙ¤Ú·˜ âÍ ·éÙáÓ
ÚˆÙ‡ÂÈ Ùe àıÏËÙÈÎeÓ-ÌÔ˘ÛÈÎeÓ ÛÙÔȯÂÖÔÓ Î·d ÙÂÏÔÜÓÙ·È Ìb ‚¿ÛÈÓ ÎÏ·ÛÛÈÎa
ÚfiÙ˘· çÓÔÌ·˙fiÌÂÓ·È Î·ÙfiÈÓ à‰Â›·˜, A \ ÁáÓ˜ ¶˘ıÈÎÔ›, \OÏ˘ÌÈ·ÎÔd ÎÙÏ. K·Ùfi-
ÈÓ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔÜ ‰È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ Ôî ÎÔÚ˘Ê·ÖÔÈ àÁáÓ˜ ηÏÔÜÓÙ·È «ÔåÎÔ˘ÌÂÓÈÎÔd»
ηd àÔÙÂÏÔÜÓ, Ùˇá ùÓÙÈ, âΉËÏÒÛÂȘ ·ÚÔÌÔ›·˜ ÚÔ˜ Ùa˜ ÌÂÁ¿Ï·˜ Û˘Á¯ÚfiÓÔ˘˜
‰ÈÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ.
^ø˜ ÚÔÂϤ¯ıË ·î ëÔÚÙ·d ÂrÓ·È ıÚËÛ΢ÙÈÎÔÜ ¯·Ú·ÎÙÉÚÔ˜ ö¯Ô˘Û·È ó˜ ˘ÚÉÓ·
ÙˆÓ ÙcÓ Ù¤ÏÂÛÈÓ ÛÂÈÚĘ îÂÚÔÚ·ÍÈáÓ Î·d Ùa˜ ÔÈΛϷ˜ ı˘Û›·˜. ≠Ö˜ Ùa àÓˆÙ¤Úˆ
àÔÙÂÏÔÜÓ ÌÈÎÚeÓ ÌfiÓÔÓ Ì¤ÚÔ˜ ÙáÓ ëÔÚÙáÓ Î·ıfiÙÈ ·éÙ·d ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Î¿ıÂ
Âú‰Ô˘˜ àıÏËÙÈÎÔf˜ àÁáÓ·˜, àÁáÓ·˜ ÌÔ˘ÛÈÎɘ, ı¿ÙÚÔ˘, ¯ÔÚÔÜ Î·d ÚËÙÔÚÈÎɘ,
à·ÁÁÂÏ›·˜ âÎ ÙáÓ ïÌËÚÈÎáÓ âáÓ, ·ÓËÁ˘ÚÈÎÔf˜ Úe˜ ÙÈÌcÓ Ùɘ ıÂfiÙËÙÔ˜ âÓ
çÓfiÌ·ÙÈ Ùɘ ïÔ›·˜ ÙÂÏÔÜÓÙ·È Ôî àÁáÓ˜, âÎʈÓÔ˘Ì¤ÓÔ˘˜ ñe Âå‰ÈÎáÓ Î·ÏÔ˘Ì¤-
ÓˆÓ «ıÂÔÏfiÁˆÓ», Ó˘ÎÙÂÚÈÓa˜ Ï·Ì·‰Ë‰ÚÔÌ›·˜, ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔf˜ ηd ‚Ú·‚ÂÖ· ‰È\
Âå‰ÈÎa˜ àÎÚ·›·˜ âȉfiÛÂȘ ηd ÚÂÎfiÚ, ¬ˆ˜ Âå˜ ÙcÓ Á˘ÌÓ·ÛÙÈ΋, Ùa˜ àÎÚÔ‚·Û›·˜,
ÙcÓ ÌÔ˘ÛÈÎc ‰ÂÍÈÔÙ¯ӛ· ηd ÔÏÏa ôÏÏ· ó˜ Ùa Û‹ÌÂÚÔÓ Î·Ù·Î¯ˆÚÈṲ̂ӷ Âå˜ Ùe
‚È‚Ï›ÔÓ Guinness, â›Û˘ “Ï·˚ÎcÓ” „˘¯·ÁˆÁ›·Ó ·ÚÔÌÔ›·Ó ÙÔÜ ÛËÌÂÚÈÓÔÜ “ÙÛ›Ú-
ÎÔ˘” ηd ΢ڛˆ˜ Ùa˜ ÔÏf ‰ËÌÔÊÈÏÂÖ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·ÓÙƠ̷̂˜ ·î ïÔÖ·È Î·d
ηÙÒÚıˆÛ·Ó Óa âÈ‚ÈÒÛÔ˘Ó Âå˜ ÙcÓ ÌÂ۷ȈÓÈÎcÓ comedia del’ arte. A \ ·Ú·›ÙËÙÔÓ
̤ÚÔ˜ qÙÔ ì ˙ˆÔ·Ó‹Á˘ÚȘ ηd ·î âȉ›ÍÂȘ ηd ‚Ú·‚‡ÛÂȘ ˙ˇÒˆÓ ηd ì ÙÂÏÂÙÔ˘Ú-
ÁÈÎc âÈÏÔÁc ˙ÒˆÓ ‰Èa ÙcÓ ı˘Û›·Ó. Eå˜ ÙcÓ M›ÏËÙÔ ñÉگ ì ï‰e˜ ì ÏÂÁÔ̤ÓË “Ùɘ
·ÚÂÏ¿Ûˆ˜ ÙáÓ ‚ÔáÓ”.
B‚·›ˆ˜ Ùa ı¿̷ٷ Û˘ÓÂÏ‹ÚˆÓÔÓ âΉËÏÒÛÂȘ ñ„ËÏÔÜ ÎfiÛÙÔ˘˜: Ôî àÁáÓ˜
«ÌÔÓÔÌ¿¯ˆÓ» ηd Ùa Û˘Ó·ÊÉ «Î˘Ó‹ÁÈ· àÁÚ›ˆÓ ˙ˇÒˆÓ», âÓˇá Ôî ÏÔ˘ÛÈÒÙÂÚÔÈ ÙáÓ
àÁÒÓˆÓ ÂÚÈÂÏ¿Ì‚·ÓÔÓ Ùe ϤÔÓ ı·̷ÙÈÎeÓ Î·d ‰ÈÂÁÂÚÙÈÎeÓ ÙÔÜ âӉȷʤÚÔÓÙÔ˜
ôıÏËÌ·: Ùa˜ êÚÌ·ÙÔ‰ÚÔÌ›·˜.
TcÓ àÙÌfiÛÊ·ÈÚ·Ó Ùɘ ëÔÚÙɘ Û˘ÓÂÏ‹ÚˆÓ·Ó Ùa Û˘ÓÂ¯É ‰ˆÚÂaÓ Á‡̷ٷ Ôf
η٤ÏËÁÔÓ Âå˜ ïÏÔÓ‡ÎÙÈ· ‰ËÌfiÛÈ· ‰ÂÖÓ· ηd ì ‰ˆÚÂaÓ ·ÚÔ¯c Úe˜ Ùe ÎÔÈÓeÓ
‰È·ÊfiÚˆÓ àÁ·ıáÓ.
≠Ö˜, ôÍˆÓ ÙáÓ ëÔÚÙáÓ qÛ·Ó ·î ·ÚÂÏ¿ÛÂȘ ηd ·î ÂÚÈÊÔÚ·d ÙáÓ àÁ·ÏÌ¿ÙˆÓ
ÙáÓ ÙÈÌˆÌ¤ÓˆÓ £ÂáÓ. Aî ·ÚÂÏ¿ÛÂȘ ·éÙ·›, Ôf â‚›ˆÛ·Ó ≤ˆ˜ ηd ÙcÓ Û‡Á¯ÚÔÓÔ
âÔ¯c Âå˜ ÔÏÏa˜ ÂÚÈÔ¯¿˜, wÛ·Ó ï ÙÚfiÔ˜ Óa âÌÊ·Ó›ÛFË ì fiÏȘ ÙeÓ ë·˘ÙfiÓ Ù˘

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 15
ηd Óa ÛÊ˘ÚËÏ·Ù›ÛFË ÙcÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎc Û˘ÓÔ¯‹, ÙcÓ «ïÌfiÓÔÈ·» ó˜ âϤÁÂÙÔ ÙfiÙÂ. Eå˜
·éÙa˜ ·Ú‹Ï·˘ÓÔÓ Ùa îÂÚa àÓÙÈΛÌÂÓ·, Ôî ‰ËÌfiÛÈÔÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔd ÌÂÙa ÙáÓ ÔåÎÔÁÂ-
ÓÂÈáÓ ÙˆÓ, Ôî îÂÚÂÖ˜, Ôî “‚ÂÙÂÚ¿ÓÔÈ” ÙáÓ ÔϤ̈Ó, Ôî öÊË‚ÔÈ, Ùa ·È‰Èa ÙáÓ Û¯Ô-
Ï›ˆÓ, Ôî ÓÈÎËÙ·d ÙáÓ àıÏËÙÈÎáÓ àÁÒÓˆÓ ÎÔÎ. \E΢ÚÈ¿Ú¯ÂÈ ì Û˘Ó¯c˜ ÌÔ˘ÛÈÎc
Û˘Óԉ›· àe çÚ¯‹ÛÙÚ·˜ ¯·ÏÎ›ÓˆÓ çÚÁ¿ÓˆÓ, Ù˘Ì·ÓÔÎÚÔ˘Û›·È ñÊ\ ïÌ¿‰ˆÓ ÎÚÔ˘-
ÛÙáÓ, ï âÎÙÂٷ̤ÓÔ˜ ÛÙÔÏÈÛÌe˜ ‰È\ àÓı¤ˆÓ, Ùa ÂÚÈÙ¤¯Óˆ˜ “ÎÂÓÙË̤ӷ” âÓ‰‡Ì·Ù·,
·î ‰÷ĉ˜ ηd Ùa ÎËÚ›·, Ùa ôÛÌ·Ù· âÌ‚·ÙËÚ›Ô˘, Ùa ¯ÂÈÚÔÎÚÔÙ‹Ì·Ù· ηd ·î â¢ÊË-
Ì›·È. ™Ò˙ÂÙ·È Î›ÌÂÓÔÓ ÌÔ˘ÛÈÎÔÜ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔÜ àe Ùa˜ £ÂÛÈa˜ Ùɘ BÔȈٛ·˜ ‰Èa
Û‡ÓıÂÛÈÓ Ó¤ˆÓ âÌ‚·ÙËÚ›ˆÓ.
Aî ëÔÚÙ·d qÛ·Ó â›Û˘ ·î ÂéηÈÚ›· ÂÚÈ¿ÙÔ˘ ÙáÓ ÔÏÈÙáÓ, Û˘˙ËÙ‹ÛˆÓ, àÏÏË-
ÏÔÁÓˆÚÈÌ›·˜ ηd Û˘ÓÔÈÎÂÛ›ˆÓ.
≠OıÂÓ ï ÎÔÈÓˆÓÈÎe˜ ÚfiÏÔ˜ ÙáÓ ëÔÚÙáÓ qÙÔ Ì¤Á·˜Ø ·Ú·ÙËÚÂÖ ï R. Lane Fox [Û.
81]: «Âú¯ÔÌÂÓ ÙcÓ ÚÔ‚ÔÏcÓ åÛ¯˘ÚáÓ Û˘ÏÏÔÁÈÎáÓ Û˘Ì‚fiÏˆÓ Ùɘ ïÌÔÓÔ›·˜ …ηd
ÌÂÙ·ÊÔÚaÓ ÙÔÜ ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ àe ÙcÓ Ì›· ÁÂÓÂa Âå˜ ÙcÓ ôÏÏË».
K·Ú‰›· Ùɘ ëÔÚÙɘ qÙÔ ì ı˘Û›· ÙáÓ ˙ˇÒˆÓ, ì ïÔ›· âÚÔÌ‹ı¢ Ùe ÎÚ¤·˜ ‰Èa Ùa
‰ËÌfiÛÈ· ‰ÂÖÓ· ηd ·éÙe Ôf ‰ÈÂÓ¤ÌÂÙÔ Âå˜ ÙÔf˜ Ôϛٷ˜.
\E‰á Ú¤ÂÈ Óa ÙÔӛۈ̠¬ÙÈ Âå˜ ¬ÏËÓ ÙcÓ öÎÙ·ÛÈÓ Ùɘ ëÏÏËÓÈÎɘ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎɘ
·Ú·‰fiÛˆ˜ ηd ·Úa ÙcÓ ≈·ÚÍÈÓ ÙáÓ ÙÔÈÎáÓ ıÚËÛ΢ÙÈÎáÓ ·Ú·ÏÏ·ÁáÓ ì
àÚ¯·ÈÔÙ¿ÙË à·ÁfiÚ¢ÛȘ ‚ÚÒÛˆ˜ ÎÚ¤·ÙÔ˜ ñÉگ ηd ‰ÈÂÙËÚÂÖÙÔ ·ÓÙÔÜ âÈ-
ÙÚÂÔ̤Ó˘ ÌfiÓÔÓ Ùɘ ηٷӷÏÒÛˆ˜ ÙÔÜ ÎÚ¤·ÙÔ˜ Ùɘ ı˘Û›·˜. ™Ò˙ÂÙ·È âÈÁÚ·Êc
ÙÔÜ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔÜ 3Ô˘ ·åáÓÔ˜ âÎ ¶ÈÛȉ›·˜ ÈÛÙÔÜ ï ïÔÖÔ˜ âÙÈ̈ڋıË ñe ÙÔÜ ı›Ԣ
‰Èa ·Ú·Ï‡Ûˆ˜ ¬Ù·Ó Ôî ‰ÔÜÏÔÈ ÙÔ˘ âÌ·Á›ÚÂ˘Û·Ó ÎÔÈÓeÓ ÎÚ¤·˜ ηd âıÂÚ·‡ıË
ÌÂÙa ı·˘Ì·ÙÔ˘ÚÁeÓ âÓ‡ÓÈÔÓ ïfiÙ ηd ÙÔÜ ñ‰›¯ıË Óa àÊÈÂÚÒÛFË ÙcÓ âÓ ÏfiÁˇˆ
ÛÙ‹ÏËÓ. ≠OıÂÓ àÓÙÈÏ·Ì‚·ÓfiÌÂı· ¬ÙÈ ‰Èa ÙcÓ âÍfiÓÙˆÛÈÓ ù¯È ÌfiÓÔÓ Ùɘ àÚ¯·›·˜ ıÚË-
ÛΛ·˜ àÏÏa ηd ‰Èa ÙcÓ Î·Ù¿ÚÚ¢ÛÈÓ ÙÔÜ Û˘ÓfiÏÔ˘ ÙÔÜ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÔÜ ÙÚfiÔ˘
˙ˆÉ˜ àÚÎÔÜÛ ï ÓfiÌÔ˜ ÙÔÜ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ÂÚd ηٷÚÁ‹Ûˆ˜ ÙáÓ ı˘ÛÈáÓ Ôf ÚÔ-
ÂοÏÂÛ ÙfiÛÔÓ Û¿ÏÔÓ œÛÙ â¯ÚÂÈ¿ÛıË Óa â·Ó·ÏËÊıFÉ ì à·ÁfiÚ¢ÛȘ ñe ÙáÓ
˘îáÓ ÙÔ˘ âÎÊÚ·˙Ô̤ÓË Î·Ùa ÙÚfiÔÓ ‚›·ÈÔÓ Î·d ñ‚ÚÈÛÙÈÎfiÓ.
^H ·Ú·‰ÔÛÈ·Îc ıÚËÛ΢ÙÈÎfiÙ˘ Û˘Ó¤‰Â â›Û˘ Ùa˜ fiÏÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ, η-
ıg˜ ηd ÙcÓ fiÏÈÓ ÌÂÙa Ùɘ ñ·›ıÚÔ˘. oHÛ·Ó Û˘¯ÓÔd Ôî ëÔÚÙ·ÛÌÔd â\ ÂéηÈÚ›÷· Ùɘ
âÈÛΤ„ˆ˜ (ηÏÔ˘Ì¤Ó˘ âȉËÌ›·˜) ëÓe˜ ÂÊËÌÈṲ̂ÓÔ˘ àÁ¿ÏÌ·ÙÔ˜ ëÓe˜ £ÂÔÜ
ÌÈĘ ÁÂÈÙÔÓÈÎɘ fiψ˜. Te ÏÂÖÛÙÔÓ ÙáÓ ÁÓˆÛÙÔÙ¤ÚˆÓ ^IÂÚáÓ ÂñÚ›ÛÎÂÙÔ âÎÙe˜ ÙáÓ
fiÏÂˆÓ Î·d ì ëÔÚÙ‹ ÙˆÓ qÙÔ Ì›· ÂéηÈÚ›· âÈÛΤ„ˆ˜ Ùɘ âÍԯɘ, àÓÙÈı¤Ùˆ˜ Ùa
îÂÚa ÙáÓ fiÏÂˆÓ ‰bÓ Âr¯ÔÓ àÔϤÛÂÈ ÙcÓ öÓÓÔÈ·Ó ÙÔÜ îÂÚÔÜ ÙÂ̤ÓÔ˘˜ àÏÏ\ ÂñÚ›-
ÛÎÔÓÙÔ âÓÙe˜ âÎÙÂٷ̤ÓÔ˘ îÂÚÔÜ ôÏÛÔ˘˜ Ùe ïÔÖÔÓ Û˘Ó‹ıˆ˜ àÂÙÂÏÂÖÙÔ ÙfiÛÔÓ àe

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 16
·åˆÓfi‚È· ‰¤Ó‰Ú· ¬ÛÔÓ Î·d àe âÎÏÂÎÙa ‰Â›ÁÌ·Ù· Ùɘ àÓıÔÎÔÌÈÎɘ Ù¤¯Ó˘, ‰ËÏ·‰c
qÙÔ ¬ÌÔÈÔÓ Úe˜ ÙÔf˜ ÛËÌÂÚÈÓÔf˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ΋Ô˘˜ Ôf ÎÔÛÌÔÜÓ Ùa˜ ÂéÚˆ·˚Îa˜
fiÏÂȘ. ^OˆÛ‰‹ÔÙ ì ÎËÔ˘ÚÈÎc âıˆÚÂÖÙÔ îÂÚa Ù¤¯ÓË Î·d ۯ‰eÓ Î¿ı ϷÙÚ›·
âıÂÒÚÂÈ ñÔ¯Ú¤ˆÛ›Ó Ù˘ ÙcÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹Ó Ù˘. \EÓÙe˜ ÙáÓ ÙÂÌÂÓáÓ ·éÙáÓ ñÉÚ¯ÔÓ
ËÁ·d ηd ÎÚÉÓ·È Î·d ‰ÈÂÙÚ¤ÊÔÓÙÔ ‰È¿ÊÔÚ· ˙ˇá·, ó˜ öÏ·ÊÔÈ Î·d ·Ó˜, ηıg˜ ηd
ÏÉıÔ˜ ÙËÓáÓ. òH‰Ë Âå˜ Ùa˜ àÚ¯a˜ ÙÔÜ 4Ô˘ ·åáÓÔ˜ ö¯ÔÌ âÈÁÚ·ÊcÓ âÎ Ùɘ àÎÚÔ-
fiψ˜ Ùɘ §›Ó‰Ô˘ ÙÈÌáÛ· ÙcÓ ^I¤ÚÂÈ·Ó Ùɘ A \ ıËÓĘ ‰ÈfiÙÈ ‰Èa ÙáÓ ÊÚÔÓÙ›‰ˆÓ Ù˘
ηd ‰È\ 剛·˜ ‰·¿Ó˘ Âr¯Â ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÙeÓ Á˘ÌÓe âÎÂÖÓÔ ¯áÚÔ Âå˜ Î·Ù¿Ê˘ÙÔÓ
ôÏÛÔ˜.
\EÎÙe˜ ÙáÓ àÓˆÙ¤Úˆ ì ≈·ÈıÚÔ˜ qÙÔ ÁÂÌ¿ÙË àe îÂÚb˜ ÙÔÔıÂۛ˜, ËÁb˜,
Û˘ÛÙ¿‰Â˜ ‰¤Ó‰ÚˆÓ ηd ÏfiÊÔ˘˜, ·î ïÔÖ·È âÎÔÛÌÔÜÓÙÔ àe ÎÔÌ„a Ó·˝‰ÚÈ·, ùÓÙ·
ηÙa ÙeÓ §È‚¿ÓÈÔ “ì „˘¯c ÙÔÜ ÙÔ›Ô˘”, ηd Ôî ÊÈÏfiÛÔÊÔÈ Ùɘ âԯɘ ñÂÛÙ‹ÚÈ˙ÔÓ
¬ÙÈ ì â›Û΄Ș ηd ï ‰È·ÏÔÁÈÛÌe˜ Âå˜ Ùa õÚÂÌ· âÎÂÖÓ· ̤ÚË ÚÔ¿ÁÂÈ ÙcÓ àÓ¿-
Ù˘ÍÈ Ùɘ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfiÙËÙÔ˜.
Ta ÔÏf ÙÂÙ·Ú·Á̤ӷ öÙË ÙáÓ Û˘Ó¯áÓ ‚·Ú‚·ÚÈÎáÓ âȉÚÔÌáÓ, ÙáÓ ÔϤ̈Ó
Ùɘ A\ Ó·ÙÔÏɘ ηd Ùɘ ·ÓÒÏÔ˘˜ (240-280) qÛ·Ó öÙË âÓÙ·ÙÈÎÔÔÈ‹Ûˆ˜ Ùɘ âıÓÔ-
ÔÈËÙÈÎɘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ηd àÓfi‰Ô˘ Ùɘ ıÚËÛ΢ÙÈÎfiÙËÙÔ˜ Âå˜ ÙcÓ ÛÊ·ÖÚ·Ó Ùɘ
ëÏÏËÓÔÊÒÓÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎɘ âÈÚÚÔɘ. M›· ÎÔÈÓˆÓ›· ïÌÔÈ¿˙Ô˘Û· Âå˜ ÔÏÏa ÛËÌÂÖ·
Úe˜ ÙcÓ ÛËÌÂÚÈÓc ÂéÚˆ·˚Îc ÙÔÈ·‡ÙË, Ìb Ôϛٷ˜ Ôf âӉȷʤÚÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ‰Èa
Ùa ÙÔÜ å‰ÈˆÙÈÎÔÜ ‚›Ô˘ ÙˆÓ, ÌÂÙa ÙcÓ âÈÙ˘¯É àÓÙÈÌÂÙÒÈÛÈÓ ÙáÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ Âå˜ Ùe
^IÂÚeÓ T¤ÌÂÓÔ˜ ÙÔÜ ¢È‰˘Ì·›Ô˘ A \ fiÏψÓÔ˜ (263) â·Ó¤Ú¯ÂÙ·È Âå˜ ÙcÓ ÎÏ·ÛÛÈÎcÓ
àÓÙ›ÏË„ÈÓ ÂÚd fiψ˜. ^H âıÓÔÔÈËÙÈÎc ‰È·‰Èηۛ· ïÌÔÁÂÓÔÔÈ‹Ûˆ˜ Ùɘ ·éÙÔ-
ÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ó˜ ¯ÒÚÔ˘ ÙÔÜ ^EÏÏËÓÈÎÔÜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ ÚÔ¯ˆÚÂÖ ÁÔÚÁ¿. TfiÙ âÍÂÏÏËÓ›-
˙ÂÙ·È Ï‹Úˆ˜ ì AúÁ˘ÙÔ˜, ‰Èa ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ì A \ ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· àӷηÈÓ›˙ÂÈ ÙÔf˜
\OÏ˘ÌÈ·ÎÔf˜ àÁáÓ·˜ Ù˘, ì ¶·ÓfiÔÏȘ î‰Ú‡ÂÈ ¶˘ıÈÎÔf˜ àÁáÓ·˜ (264), ì
A
\ ÓÙÈÓÔfiÔÏȘ ηd ì \O͇ÚÚ˘Á¯Ô˜, â›Û˘, àÁáÓ·˜ Úe˜ ÙÈÌcÓ ÙÔÜ ¢Èe˜ ÙÔÜ K·-
ÈÙˆÏ›Ô˘ (272). Aî fiÏÂȘ Ùɘ K·Ú›·˜, ¶·ÌÊ˘Ï›·˜ ηd ¶fiÓÙÔ˘ àÓ·‚·ıÌ›˙Ô˘Ó ÙÔf˜
å‰ÈÎÔ‡˜ ÙˆÓ àÁáÓ·˜. ^H òAÁ΢ڷ à̤ۈ˜ ÌÂÙa ÙcÓ ‚·Ú‚·ÚÈÎc âȉÚÔÌc ÙÔÜ 260
‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙcÓ ˙ˆÙÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘ ‰È\ î‰Ú‡Ûˆ˜ ÙÚÈáÓ Ó¤ˆÓ àÁÒÓˆÓ Î·d ·ÚÔÌÔ›ˆ˜ Ú¿Ù-
ÙÔ˘Ó ·î fiÏÂȘ Ùɘ ™˘Ú›·˜ ÌÂÙa ÙcÓ âΉ›ˆÍÈÓ ÙáÓ ¶ÂÚÛáÓ.
^ø˜ âÈϤÁÂÈ âÈÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎᘠï Lane Fox [Û. 580] «Âå˜ ÙcÓ ÙÂÙ·Ú·Á̤ÓË âÔ¯c
àe ÙÔÜ °ÔډȷÓÔÜ ≤ˆ˜ ÙÔÜ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔÜ °·ÏÏÈËÓÔÜ ‰bÓ ·ÚÈÛÙ¿ÌÂı· Ì¿ÚÙ˘Ú˜
Ùɘ ηٷÚÚ‡Ûˆ˜ ÙáÓ fiÏÂˆÓ àÏÏ\ àÓÙÈı¤Ùˆ˜ Ùa˜ ‚ϤÔÌ Óa ï‰ËÁÔÜÓÙ·È ñÊ\
ëÓe˜ ¢ÂÏÊÈÎÔÜ ˘ÚÛÔÜ Âå˜ ÙcÓ ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛÈÓ Ùɘ ëÏÏËÓÈÎɘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜».
Ta àÓˆÙ¤Úˆ àÏËıÂ‡Ô˘Ó ‰È\ ïÏfiÎÏËÚÔ ÙcÓ öÎÙ·ÛÈ Ùɘ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, .¯. Âå˜ Ùe

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 17
™ÂÙdÊ Ùɘ Ì·ÎÚÈÓɘ M·˘ÚÈÙ·Ó›·˜ Âå˜ Ùa 288 ÎÙ›˙ÂÙ·È âÍ àگɘ ï Ó·e˜ Ùɘ K˘‚¤Ï˘
ηd ÙÔÜ òAÙÙȉԘ ÌÂÁ·ÏÔÚÂ‹˜, Ï‹Ú˘ ÙÔȯÔÁÚ·ÊÈáÓ Î·d ÔÏ˘ÙÂÏáÓ àÓÙÈÎÂÈ̤-
ÓˆÓ ó˜ qÙÔ Ùe àÚÁ˘ÚÔÜÓ ôÁ·ÏÌ· Ùɘ £ÂĘ. Eå˜ ÙcÓ BfiÚÂÈÔ A \ ÊÚÈÎc ¬Ô˘ ·Ú·ÙË-
ÚÔÜÓÙ·È âÎÏËÎÙÈηd àÓ·ÁÂÓÓ‹ÛÂȘ fiψÓ, ó˜ Ùɘ NÙÔ‡ÁÁ· ηd Ùɘ £¿Ï·, ö¯ÔÌÂ
àe Ùe 280 ≤ˆ˜ Ùe 300 ôÓˆ ÙáÓ 60 âÈÁÚ·ÊáÓ àÓÂÁ¤ÚÛˆ˜ Ó¤ˆÓ Ó·áÓ.
ErÓ·È âÎÏËÎÙÈÎfiÓ, ¬Ìˆ˜ ·Úa Ùa˜ à·ÁÔÚ‡ÛÂȘ ÙáÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓáÓ ·éÙÔÎÚ·Ùfi-
ÚˆÓ ö¯ÔÌ àÓ·ÌÓËÛÙÈÎa àÁÒÓˆÓ, ıÚËÛ΢ÙÈÎáÓ ëÔÚÙáÓ Î·d Ï·ÙÚ¢ÙÈÎáÓ âΉËÏÒ-
ÛÂˆÓ ≤ˆ˜ ηd Ùe Ù¤ÏÔ˜ ÙÔÜ 4Ô˘ ·åáÓÔ˜.
Ta ÎÔÚ˘Ê·Ö· Ï·ÙÚ¢ÙÈÎa ΤÓÙÚ· Ùɘ NÔÙÈÔ‰˘ÙÈÎɘ MÈÎÚĘ A \ Û›·˜, Ùe îÂÚeÓ
Ù¤ÌÂÓÔ˜ ÙÔÜ ¢Èe˜ Âå˜ Ùa ¶·Ó¿Ì·Ú· ηd Ùe îÂÚeÓ Ù¤ÌÂÓÔ˜ Ùɘ ^EοÙ˘ Âå˜ ÙcÓ §·ÁÁ›-
Ó·, ÂÚ›ÊËÌÔÓ ‰Èa ÙÔf˜ ΋Ô˘˜ ÙÔ˘ ηd ÙcÓ ÁˆÔÓÈÎcÓ Û¯ÔÏcÓ Ôf Û˘ÓÙËÚÔÜÛÂ,
·éÍ¿ÓÔ˘Ó Ùe ÚÔÛˆÈÎfiÓ ÙˆÓ Î·d ‰Èa ÙcÓ Î¿Ï˘„ÈÓ Ùɘ ˙ËÙ‹Ûˆ˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎɘ
ηıÔ‰ËÁ‹Ûˆ˜, Ùa M˘ÛÙ‹ÚÈ· Âå˜ ¶·Ó¿Ì·Ú· àÓ·‚·ıÌ›˙ÔÓÙ·È Î·d ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂÖÙ·È Ùe
àÍ›ˆÌ· ÙÔÜ «Ì˘ÛÙ·ÁˆÁÔÜ». Aî ¯ÔÚËÁ›·È ·éÍ¿ÓÔ˘Ó Î·d Âå˜ Ùa 311 ·î Û˘Ó‰Â‰˘·Ṳ̂-
Ó·È ëÔÚÙ·d Âå˜ Ùa ‰‡Ô îÂÚa qÛ·Ó ÚˆÙÔÊ·ÓÔܘ Ï·ÌÚfiÙËÙÔ˜ ‰È·ÚÎ¤Û·Û·È âd 34
ì̤ڷ˜ ÙcÓ ‰b âÈÛÙ·Û›·Ó ÙáÓ îÂÚÔÚ·ÍÈáÓ Âr¯Â ï Âå‰ÈÎe˜ â\ ·éÙÔÜ îÂÚÂf˜ Ôf
ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ó˜ “ÊÈÏfiÛÔÊÔ˜ âÎ ÙÔÜ MÔ˘Û›Ԣ Ùɘ A \ ÏÂÍ·Ó‰Ú›·˜”. Te
311 qÙÔ öÙÔ˜ ÌˉÂÓÈÎɘ ·Ú·ÁˆÁɘ âÏ·ÈÔÏ¿‰Ô˘, ¬Ìˆ˜ ï Ó·e˜ Âå˜ ¶·Ó¿Ì·Ú· 䉢-
Ó‹ıË Óa âÊԉȿÛFË ‰È\ âÏ·ÈÔÏ¿‰Ô˘ Ùa˜ ÏÂÁÂáÓ·˜ ÙÔÜ ·éÙÔÎÚ¿ÙÔÚÔ˜ M·ÍÈÌ›ÓÔ˘ ηd
Óa ‰ÂÍȈıFÉ Ï·ÌÚᘠÙÔf˜ àÍȈ̷ÙÈÎÔ‡˜.
òE¯ÔÌ ÂÚÈÁÚ·ÊcÓ ÙáÓ ëÔÚÙ·ÛÌáÓ ÙáÓ K·ÏÂÓ‰áÓ ÙÔÜ \I·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ ÙÔÜ 400 Âå˜
ÙcÓ A\ Ì¿ÛÂÈ·Ó Ìb ¬ÏËÓ ÙcÓ ·Ï·ÈaÓ ÌÂÁ·ÏÔÚ¤ÂÈ·Ó Î·d ÙÔf˜ Ù‡Ô˘˜.
^H ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· àe ÙÔÜ 240 ≤ˆ˜ ÙÔÜ 280 âÁÓÒÚÈÛ ÙeÓ ≈„ÈÛÙÔ Î›Ó‰˘ÓÔ Î·Ù·-
χÛÂÒ˜ Ù˘ ñe ÙáÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ ηd ÙáÓ ¶ÂÚÛáÓ, ì àÓ¿ÁÎË ëÓÔÔÈ‹Ûˆ˜ ÙáÓ ÂÚÈ-
ıˆÚÈ·ÎáÓ Ì·˙áÓ Âå˜ Ì›· ‰È·‰Èηۛ· ëÏÏËÓÔÔÈ‹Ûˆ˜ âıˆڋıË, ηd ‰Èη›ˆ˜, Ùe
ÎÔÚ˘Ê·ÖÔÓ Ì¤ÙÚÔÓ ÛˆÙËÚ›·˜ ηÙfiÈÓ Î·d ÙáÓ ‰‡Ô ıÏÈ‚ÂÚáÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Ùɘ A \ Ó·-
ÙÔÏɘ: Ùɘ ñ¿Ú͈˜ ÊÈÏÔÂÚÛÈÎɘ ÌÂÚ›‰Ô˜ Âå˜ A \ ÓÙÈfi¯ÂÈ· ηd Ùɘ àÓÙ·ÚÛ›·˜ Ùɘ
¶·Ï̇ڷ˜ ¬Ô˘ ·Úa ÙeÓ Ï‹ÚË âÍÂÏÏËÓÈÛÌfi Ù˘ ‰bÓ Âr¯Â ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÉ ëÏÏËÓÈÎc
âıÓÈÎc Û˘Ó›‰ËÛȘ. ^O ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Óe˜ ÌÂÙa ÙcÓ ñÂÚ¿ÓıÚˆÔ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘ àÓ·-
Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ûˆ˜ Ùɘ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ àÓÙÂÏ‹ÊıË ÙÔÜÙÔ Î·d Âå˜ ÂÚ›ÊËÌÔÓ ÏfiÁÔÓ ÙÔ˘
Âå˜ ¢·Ì·ÛÎeÓ ÙeÓ M¿˚ÔÓ ÙÔÜ 295 óÌ›ÏËÛ ‰Èa ÙcÓ «ÂÈı·Ú¯›·Ó Ùɘ âԯɘ Ì·˜»
Ôf ó‰‹ÁËÛ Âå˜ Ùe ÔıËÙeÓ àÔÙ¤ÏÂÛÌ·, Âå˜ «ÙcÓ ·Ï·ÈaÓ àÓ¿Ù˘ÍÈÓ Ùɘ ‰˘Ó¿-
̈˜ ÙÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜» Ôf èÊ›ÏÂÙÔ Âå˜ «Ùe Û‡ÓÔÏÔÓ Ùe àÔÙÂÏÔ‡ÌÂÓÔÓ ñe ÙáÓ
äıáÓ, ÙáÓ ÓfiÌˆÓ Î·d Ùɘ ıÚËÛΛ·˜» ì ÚÔۋψÛȘ Âå˜ Ùe ïÔÖÔÓ Ìb «·åÒÓÈÔÓ
Û‚·ÛÌe» ÌĘ âÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ «ÙcÓ £Â›·Ó X¿ÚÈÓ ÙáÓ £ÂáÓ». \EÓˇá Âå˜ Ùa 302 öÁÚ·ÊÂ

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 18
Âå˜ âÈÛÙÔÏ‹Ó ÙÔ˘ âÍ A\ ÏÂÍ·Ó‰Ú›·˜ ï ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·éÙe˜ âÚÁ¿Ù˘ Ùɘ àÓ·ÛÙ˘ÏÒÛˆ˜
ÙÔÜ ^EÏÏËÓÈÎÔÜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ, ¬ÙÈ «Ùe ̤ÁÈÛÙÔÓ Î·ÎÔ‡ÚÁËÌ· ÂrÓ·È ì âÁηٿÏÂȄȘ
¬ÛˆÓ àÂÊ¿ÛÈÛ·Ó Î·d â·Á›ˆÛ·Ó Ôî ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ì·˜ ÚfiÁÔÓÔÈ».
Ta àÓˆÙ¤Úˆ à·ÓÙÔÜÓ Âå˜ Ì›·Ó ‚·ÛÈÎcÓ ·Ú·ÓfiËÛÈÓ: òE¯ÂÈ ñÂÚÂÎÙÈÌËıÉ âÎ
ÙáÓ ñÛÙ¤ÚˆÓ ì ÛËÌ·Û›· ÙÔÜ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔÜ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔÜ âΛӢ Ùɘ âԯɘ.
¢bÓ ñÉÚÍ ÙfiÙ ÛÔ˘‰·›· ıÚËÛ΢ÙÈÎc ÎÈÓËÙÈÎfiÙ˘ ì ‰b ÔÏÈÙÈÎc Ï‹ÚÔ˘˜ ıÚË-
Û΢ÙÈÎɘ âÏ¢ıÂÚ›·˜ ÙÔÜ ÚˆÌ·˚ÎÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Ôf ‰bÓ ÂrÓ·È ‰˘Ó·ÙeÓ Óa Á›ÓFË Î·d
Ï‹Úˆ˜ ηٷÓÔËÙc àe ÙeÓ ÛËÌÂÚÈÓe ôÓıÚˆÔ Ôf ˙É âÔ¯c ıÚËÛ΢ÙÈÎÔÜ Î·Ù·-
Ó·ÁηÛÌÔÜ, àÂÚÚfiÊ· Ùa ıÚËÛ΢ÙÈÎa Ú‡̷ٷ.
Te âӉȷʤÚÔÓ Ùɘ âԯɘ ëÛÙÈ¿˙ÂÙ·È Âå˜ ÙcÓ çÚÁ¿ÓˆÛÈÓ ÙÔÜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ηÙa Ùɘ
â͈ÙÂÚÈÎɘ àÂÈÏɘ ηd àӷʇÂÙ·È ·éÙÔÌ¿Ùˆ˜ Ùe ı¤Ì· Ùɘ ñ¿Ú͈˜ ëÓÈ·›·˜
âıÓÈÎɘ Ù·˘ÙfiÙËÙÔ˜. A\ ÓÂʤÚıË ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ì ηٿÛÙ·ÛȘ Âå˜ ÙcÓ ÛÊ·ÖÚ·Ó Ùɘ
ëÏÏËÓÔÊÒÓÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎɘ âÈÚÚÔɘ ¬Ô˘ ÂÚ›Ô˘ àe Ùe 240 ≤ˆ˜ Ùe 280
ñÉÚÍ âÓÙ·ÙÈÎÔÔ›ËÛȘ Ùɘ âıÓÔÔÈËÙÈÎɘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ηd ôÓÔ‰Ô˜ Ùɘ ıÚËÛ΢-
ÙÈÎfiÙËÙÔ˜. ¶Ú¿ÁÌ·Ù· ‰ÈηÈÔÏÔÁË̤ӷ, iÓ ÛÎÂÊıÔÜÌ ¬ÙÈ ì ΢ڛˆ˜ MÈÎÚa A \ Û›·
âÓÂÙ¿¯ıË Ï‹Úˆ˜ Âå˜ ÙcÓ ÛÊ·ÖÚ·Ó ÙÔÜ ^EÏÏËÓÈÎÔÜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ ÌfiÓÔÓ Î·Ùa ÙcÓ
âÔ¯cÓ ÙÔÜ AéÁÔ‡ÛÙÔ˘. A \ ÓÙÈı¤Ùˆ˜ Âå˜ Ùa Ï·ÙÈÓÈÎa B·ÏοÓÈ· ηd ÙcÓ Ï·ÙÈÓÈÎcÓ
¢‡ÛÈÓ ñÉÚÍ âÍ àگɘ åÛ¯˘Úa ηd àÎÏfiÓËÙÔ˜ ·úÛıËÛȘ Ùɘ âıÓÈÎɘ Ù·˘ÙfiÙËÙÔ˜
‰Èe ηd Âå˜ ÙÔf˜ ÏËı˘ÛÌÔf˜ ·éÙÔ‡˜, ¬ˆ˜ ηd Âå˜ ÙÔf˜ âΠηٷÁˆÁɘ ≠EÏÏËÓ·˜
Ùɘ A\ Ó·ÙÔÏɘ, ï ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÌe˜ ÙáÓ ÎÔÛÌÔÔÏÈÙÈÎáÓ å‰ÂáÓ Ôé‰ÂÌ›· Âr¯Â à‹¯Ë-
ÛÈÓ.
^Y¿Ú¯ÂÈ ≤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎeÓ âÚÒÙËÌ·: ¶á˜ Û˘Ó¤‚Ë Âå˜ Ì›·Ó âÔ¯cÓ ÙfiÛÔÓ Ù·Ú·¯Ò-
‰Ë, Ôf Ùa ηı‹ÎÔÓÙ· ÙÔÜ ·éÙÔÎÚ¿ÙÔÚÔ˜ qÛ·Ó ÙÔÛ·ÜÙ· œÛÙ qÙÔ à·Ú·›ÙËÙÔÓ Óa
ÌÔÈÚ·ÛıÔÜÓ Âå˜ TÂÙÚ·Ú¯›·, ï ¢¤ÎÈÔ˜, ï Oé·ÏÂÓÙÈÓÈ·Óe˜ ηd ï ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Óe˜ “ö‰ˆ-
Û·Ó ÛËÌ·Û›·” Âå˜ Ùe ÂÚÈıˆÚÈ·ÎeÓ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔÓ ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ; ^H à¿ÓÙËÛȘ
ÂrÓ·È êÏÉ: ¢bÓ äÛ¯ÔÏ‹ıËÛ·Ó Ìb ≤Ó· ıÚËÛ΢ÙÈÎeÓ Î›ÓËÌ·, àÏÏa Ìb οÔÈÔ˘˜ Ôf
‰ÈÂ΋ڢÙÙÔÓ ÔÌˆ‰á˜ ÙcÓ àÓÙÂıÓÈÎcÓ ÛÙ¿ÛÈÓ ÙˆÓ Î·d âıÂÒÚÔ˘Ó Ùe ®ˆÌ·˚ÎeÓ
ÎÚ¿ÙÔ˜ “Ùe àfiÏ˘ÙÔÓ Î·ÎfiÓ”.

^H å‰ÈˆÙÈÎc ıÚËÛ΢ÙÈÎfiÙ˘
\EÎÙe˜ àe ÙcÓ ‰ËÌÔÛ›· Ï·ÙÚ›· ñÉÚ¯ÔÓ ·î Ï·ÙÚÂÖ·È ÙáÓ ÂåÛËÁÌ¤ÓˆÓ ıÂÔًوÓ
ηd Ùa ‰È¿ÊÔÚ· Âú‰Ë å‰ÈˆÙÈÎɘ Ï·ÙÚ›·˜Ø ÌÂÙ·Íf ·éÙáÓ ‰È·ÎÚ›ÓÔÌ ÙcÓ â·ÁÁÂÏ-
Ì·ÙÈÎc Ï·ÙÚ›·, ÙcÓ ÔåÎÈ·Îc Ï·ÙÚ›· ηd ÙÔf˜ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔf˜ Û˘ÏÏfiÁÔ˘˜.
^H â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎc Ï·ÙÚ›· qÙÔ å‰È·ÈÙ¤Úˆ˜ âÎÙÂٷ̤ÓË, Ùa â·ÁÁ¤ÏÌ·Ù· qÛ·Ó

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 19
èÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· Âå˜ Û˘ÓÙ¯ӛ·˜ ·î ïÔÖ·È ‰ÈˆÚÁ¿ÓˆÓÔÓ ëÔÚÙa˜ Úe˜ ÙÈÌcÓ ÙáÓ ÚÔ-
ÛÙ·ÙáÓ £ÂáÓ ÙÔÜ â·ÁÁ¤ÏÌ·Ùfi˜ ÙˆÓ, ¬Ìˆ˜ ÚÔÛ¢¯·d ηd ı˘Û›·È âÁ›ÓÔÓÙÔ Î·d Âå˜
ÙÔf˜ â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÔf˜ ¯ÒÚÔ˘˜. Eå‰ÈÎÔd £ÂÔd ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó Î¿ı ÙÌÉÌ· ÙáÓ àÓ-
ıÚˆ›ÓˆÓ àÛ¯ÔÏÈáÓ ó˜ Ùe ùÚÁˆÌ·, ì ÛÔÚ¿, ï ıÂÚÈÛÌe˜ Î.Ù.Ù.
Oî ÛÙ·ıÌÔd Âå˜ ÙcÓ ÁˆÚÁÈÎcÓ ˙ˆcÓ ó˜ ï £ÂÚÈÛÌfi˜, ï A ^ ψÓÈÛÌfi˜, ï TÚ‡ÁÔ˜, ì
·Ú·ÁˆÁc ÙÔÜ ÁχÎÔ˘˜ (Ùe ¿ÙËÌ· ÙáÓ ÛÙ·Ê˘ÏÈáÓ), Ùe “ôÓÔÈÁÌ· ÙáÓ ‚·ÚÂÏÈáÓ”
ÙÔÜ Ó¤Ô˘ ÔúÓÔ˘, ì Û˘ÁÎÔÌȉc ÙáÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ Î·ÚáÓ ÎÔÎ, àÔÙÂÏÔÜÓ ÂéηÈÚ›·˜
ëÔÚÙ·ÛÌáÓ, àÊÈÂÚÒÛˆ˜ ÙáÓ à·Ú¯áÓ Î·d ÂéηÈÚ›·˜ ïÌ·‰ÈÎÔÜ Û˘ÌÔÛÈ·ÛÌÔÜ Î·d
Âéı˘Ì›·˜.
Ta Û¯ÔÏÂÖ· àÂÙ¤ÏÔ˘Ó Ì›· å‰È·ÈÙ¤Ú· ÂÚ›ÙˆÛÈ Î·ıg˜ ·éÙa Û˘ÌÌÂÙÂÖ¯ÔÓ Âå˜
Ùa˜ ‰ËÌÔÙÂÏÂÖ˜ ëÔÚÙa˜ η›, ÚÔÛ¤ÙÈ, àÊ\ ëÓe˜ ηÙa Ùa˜ Û¯ÔÏÈÎa˜ ëÔÚÙa˜ à‰›‰Â-
ÙÔ Ï·ÌÚa ı›· Ï·ÙÚ›· ηd àÊ\ ëÙ¤ÚÔ˘ âÁ¤ÓÔÓÙÔ Âå‰Èηd ÙÂÏÂÙ·d Úe˜ ÙÈÌcÓ Ùɘ
£ÂĘ A\ ıËÓĘ.
K·Ùa ÙcÓ ÔåÎÈ·Îc Ï·ÙÚ›· ‰È·ÎÚ›ÓÔÌ ηÙa ÚáÙÔÓ ÙcÓ Î·ı\ ·éÙcÓ ÔåÎÈ·ÎcÓ
Ï·ÙÚ›·Ó Ìb ÙcÓ ≈·ÚÍÈÓ ÔåÎÈ·ÎÔÜ ‚ˆÌÔÜ Î·d Âå‰ÈÎÔÜ îÂÚÔÜ ¯ÒÚÔ˘ (Ùe ÁÓˆÛÙeÓ Âå˜
ÙcÓ ^PÒÌËÓ ó˜ §·Ú¿ÚÈÔÓ) ¬Ô˘ ñ¿Ú¯Ô˘Ó Ùa àÁ¿ÏÌ·Ù· ηd ·î àÊÈÂÚÒÛÂȘ ηd
Ï·ÙÚ‡ÔÓÙ·È, ÚáÙÔÓ, ‰È¿ÊÔÚÔÈ ëοÛÙÔÙ ıÂÔd Ôf ıˆÚÂÖ ì ÔåÎÔÁ¤ÓÂÈ· ¬ÙÈ ì Ù‡¯Ë
Ù˘ ö¯ÂÈ Û˘Ó‰ÂıÉ ÌÂÙ\ ·éÙáÓ, ‰Â‡ÙÂÚÔÓ, Ôî ÚfiÁÔÓÔÈ Î·›, ÙÚ›ÙÔÓ, Ôî £ÂÔd ÚÔÛÙ¿-
Ù·È ÙáÓ ÔåÎÈáÓ, ‰ËÏ·‰‹, ï A \ Á·ıe˜ ¢·›ÌˆÓ ÙÔÜ ÔúÎÔ˘ (j Ôî ®ˆÌ·˚ÎÔd ÔåÎÈ·ÎÔd
§¿ÚËÙ˜), ï ZÂf˜ ≠EÚÎÈÔ˜ (≤ÚÎÔ˜ = ï ÊÚ¿ÎÙ˘), ï ZÂf˜ KÙ‹ÛÈÔ˜, ì ^EÛÙ›· Î.Ô.Î.
ErÓ·È ÁÓˆÛÙeÓ ¬ÙÈ ï A
\ Á·ıe˜ ¢·›ÌˆÓ, ÂúÙ ÙáÓ ÔåÎÈáÓ ÂúÙ ÙáÓ fiψÓ, âıˆÚÂÖÙÔ
¬ÙÈ âÓ„‡¯ˆÓ ≤Ó·Ó ÌÂÁ¿ÏÔ Î·d à‚Ï·‚É ùÊÈ (Û˘Ó‹ıˆ˜ ‰ÂÓ‰ÚÔÁ·ÏÉ) Úe˜ ÙeÓ
ïÔÖÔÓ à‰›‰ÔÓÙÔ ÙÈÌ·d ηd Û‚·ÛÌfi˜. Eå˜ Ùa˜ ëÏÏËÓÈÎa˜ àÁÚÔÙÈÎa˜ ÔåΛ·˜ ì
Û˘Ó‹ıÂÈ· ‰È·ÙËÚ‹Ûˆ˜ «ÔåÎÔ˘ÚÔÜ ùʈ˜» ·Ú¤ÌÂÈÓ ≤ˆ˜ Ùa˜ ì̤ڷ˜ Ì·˜, âÓˇá ì
Û˘Ó¿ÓÙËÛȘ ÌÂÙ\ ùʈ˜, ÂúÙ Ú·ÁÌ·ÙÈÎá˜, ÂúÙ âÓ âÓ˘Ó›ˇˆ, ıˆÚÂÖÙ·È ñe ÙáÓ
^EÏÏ‹ÓˆÓ ó˜ ÚÔ¿ÁÁÂÏÔ˜ ηÏÔÙ˘¯›·˜ ·Úa ÙcÓ Ì·ÎÚ·›ˆÓ· ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎcÓ χÛÈÓ
âÁÎÂÊ¿ÏÔ˘.
Eå˜ Ùa˜ ÌÂÁ·Ï˘Ù¤Ú·˜ ÔåΛ·˜ ñÉگ ‰ˆÌ¿ÙÈÔÓ àÊÈÂڈ̤ÓÔÓ Âå˜ ÙÔf˜ £ÂÔf˜ Ùe
ïÔÖÔÓ â¯ÚË̢ۛ ηd ó˜ ÙfiÔ˜ ÂÚÈÛ˘ÏÏÔÁɘ ηd ‰È·ÏÔÁÈÛÌÔÜ, ηÏÔ‡ÌÂÓÔÓ «ÌÔ-
Ó·ÛÙ‹ÚÈÔÓ».
¢Â‡ÙÂÚÔÓ, Âå˜ ÙcÓ ÔåΛ·Ó Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ·Ó àÊ\ ëÓe˜ ·î ‰È¿ÊÔÚÔÈ îÂÚÔÚ·Í›·È
ÙáÓ ÛÙ·ıÌáÓ ÙÔÜ àÓıÚˆ›ÓÔ˘ ‚›Ô˘, ·î ÏÂÁfiÌÂÓ·È rites de passage, ηd àÊ\ ëÙ¤ÚÔ˘
ôÏÏ·È Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ Ôf à·ÈÙÔÜÓ ÂúÙ ηı·ÚÌeÓ âÎ ÙÔÜ ÌÈ¿ÛÌ·ÙÔ˜ ÂúÙ ı›·Ó ÚÔ-
ÛÙ·Û›·Ó ηd ‚Ô‹ıÂÈ·Ó ÂúÙ ÏfiÁˇˆ Ùɘ å‰È·ÈÙ¤Ú·˜ îÂÚfiÙËÙfi˜ ÙˆÓ Ú¤ÂÈ Óa àÊÈÂÚˆ-
ıÔÜÓ Âå˜ Ùe £ÂÖÔÓ. ≠OÏ·È ·éÙ·d àӷʤÚÔÓÙ·È ‚‚·›ˆ˜ Âå˜ ÙÔf˜ êÚÌÔ‰›Ô˘˜ ëοÛÙÔ-

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 20
Ù £ÂÔf˜ àÏÏa ñ¿Ú¯Ô˘Ó àÓÂÍ·Úًو˜ ÙÔ‡ÙˆÓ Î·d îÂÚÔÔÈÔÜÓ ÙcÓ Á¤ÓÓËÛÈÓ, ÙcÓ
çÓÔÌ·ÙÔ‰ÔÛ›·Ó, ÙeÓ Á¿ÌÔÓ, ÙcÓ ÙÂÎÓÔÔÈ˝·Ó, Ùa ÁÂÓ¤ıÏÈ·, ÙcÓ âÊ˂›·Ó, ÙcÓ âÓË-
ÏÈΛˆÛÈÓ, ÙeÓ ı¿Ó·ÙÔÓ Î·d ôÏÏ·˜ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ.
^O ëÔÚÙ·ÛÌe˜ ÙáÓ ÁÂÓÂıÏ›ˆÓ ÂrÓ·È ì ÚÔÛˆÈÎc ëÔÚÙc ëοÛÙÔ˘ àÙfiÌÔ˘ ηd ì
îÂÚÔÚ·Í›· à¢ı‡ÓÂÙ·È àÊ\ ëÓe˜ Âå˜ ÙeÓ “ʇϷη ôÁÁÂÏÔ” ëοÛÙÔ˘ àÙfiÌÔ˘ ‰ÈfiÙÈ
ÈÛÙ‡ÂÙ·È ¬ÙÈ Î¿ı ôÓıÚˆÔ˜ ñÔ‚ÔËıÂÖÙ·È ¬Ù·Ó ñ¿Ú¯ÂÈ ¯Ú›· ηd ÏfiÁÔ˜ ñe
ı›·˜ çÓÙfiÙËÙÔ˜, ÙÔÜ ¢·›ÌÔÓÔ˜ ·éÙÔÜ [å‰b Ùe ÁÓˆÛÙeÓ «‰·ÈÌfiÓÈÔÓ» ÙÔÜ ™ˆÎÚ¿ÙÔ˘˜.
º‡Ï·Í ôÁÁÂÏÔ˜ = ¬ÚÔ˜ ëÏÏËÓÈÎfi˜. K·Ùa ÙÔf˜ NÂÔÏ·ÙˆÓÈÎÔf˜ ï ÎfiÛÌÔ˜ ÙáÓ ‰·È-
ÌfiÓˆÓ ¯ˆÚ›˙ÂÙ·È Âå˜ Ù¤ÛÛ·Ú· â›‰·, âÎ ÙáÓ Î¿Ùˆ Úe˜ Ùa ôÓˆ: ¢·›ÌÔÓ˜, ôÚ¯Ô-
ÓÙ˜, ôÁÁÂÏÔÈ, àÚ¯¿ÁÁÂÏÔÈ, å‰b \I·Ì‚Ï›¯Ô˘ ¶ÂÚd ÙáÓ AåÁ˘ÙÈ·ÎáÓ M˘ÛÙËÚ›ˆÓ], ηd
àÊ\ ëÙ¤ÚÔ˘ Âå˜ ÙÔf˜ £ÂÔf˜ Ôf ö¯Ô˘Ó å‰È·ÈÙ¤Ú·Ó Û¯¤ÛÈÓ Úe˜ ·éÙeÓ Î·d ÂrÓ·È Ôî
£ÂÔd ·ÚÈÔÈ ÙáÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÙÔÜ óÚÔÛÎÔ›Ô˘ Ùɘ ÛÙÈÁÌɘ Ùɘ ÁÂÓÓ‹Ûˆ˜.
^O ëÔÚÙ·ÛÌe˜ Ùɘ âÓËÏÈÎÈÒÛˆ˜ Âr¯Â ó˜ ÁÓˆÛÙeÓ Î·d ÙcÓ ‰ËÌÔÙÂÏÉ ÏÂ˘Ú¿Ó ÙÔ˘,
àÔÙÂÏÔÜÛ ÙcÓ Î·Ù\ âÍÔ¯cÓ ëÔÚÙcÓ Ùɘ fiψ˜ ‰ÈfiÙÈ qÙÔ ì ÙÂÏÂÙc Ùɘ àÓ·ÓÂÒÛÂ-
ˆ˜ Ùɘ fiψ˜ ‰Èa Ùɘ Âåۉԯɘ ÙáÓ Ó¤ˆÓ ÔÏÈÙáÓ Âå˜ ÙcÓ \EÎÎÏËÛ›·Ó ÙÔÜ ¢‹ÌÔ˘.
≠AÌ· ÙFá âίÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌˇá Ùɘ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ì ÙÂÏÂÙc ·éÙc âͤÏÈ ‰ÈfiÙÈ Ùe ÎÚ¿-
ÙÔ˜ ö·˘Û Óa ÂrÓ·È âıÓÈÎeÓ-ÔÏÈÙÈÎfiÓ, ηٷÚÁËı›Û˘ Ùɘ \EÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔÜ ¢‹ÌÔ˘
ηd ÌÂÙÂÙÚ¿Ë ÙÔÜÙÔ Âå˜ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÌÈĘ ÎÏÂÈÛÙɘ å‰ÂÔÏÔÁÈÎɘ-ıÚËÛ΢ÙÈÎɘ çÚÁ·-
ÓÒÛˆ˜ ïfiÙ ì àÓÙ›ÛÙÔȯԘ ÙÂÏÂÙc Âåۉԯɘ Âå˜ ÙcÓ \EÎÎÏËÛ›·Ó ÙáÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓáÓ,
ϤÔÓ, qÙÔ Ùe ‚¿ÙÈÛÌ·.
^H ÌÂÙ·ı·Ó¿ÙÈÔ˜ àfi‰ÔÛȘ ÙÈÌɘ, Ùa ÌÓËÌfiÛ˘Ó· ηd ·î ¯Ô·d àÔÙÂÏÔÜÓ ÛËÌ·-
ÓÙÈÎÒÙ·ÙÔ ÙÌÉÌ· Ùɘ Ï·ÙÚ›·˜ ηd ö¯Ô˘Ó å‰È·ÈÙ¤Ú· ÛËÌ·Û›· ‰Èa ÙÔf˜ àÓıÚÒÔ˘˜,
àe ‰b Ùɘ âԯɘ ÙÔÜ AéÁÔ‡ÛÙÔ˘, ïfiÙ ÔÏÏÔd ˙ÔÜÓ âÎÙe˜ ÙÔÜ ·ÙÚÈÎÔÜ ÔúÎÔ˘,
ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó Óa àÓ·ı¤ÙÔ˘Ó Ùa ηı‹ÎÔÓÙ· ·éÙa Âå˜ ÙÔf˜ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔf˜ Û˘ÏÏfiÁÔ˘˜
Ôf àÓ‹ÎÔ˘Ó Âå˜ ÙÔf˜ ïÔ›Ô˘˜ ηd ÎÏËÚÔ‰ÔÙÔÜÓ Ì¤ÚÔ˜ j ¬ÏÔÓ Ùɘ ÂÚÈÔ˘Û›·˜ ÙˆÓ.
Oî ıÚËÛ΢ÙÈÎÔd Û‡ÏÏÔÁÔÈ ÂrÓ·È ≤Ó· ·ÚÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎe Ùɘ âÔ¯É˜Ø Úfi-
ÎÂÈÙ·È ‰Èa â›ÛËÌ· ÓÔÌÈÎa ÚfiÛˆ· Ôf ¿ÓÙÔÙ ö¯Ô˘Ó ó˜ ·ÚÈÔ ÛÎÔe ÙcÓ ÊÚÔ-
ÓÙ›‰· ‰Èa ÙcÓ Ù·Êc ηd Ùd˜ ÌÓËÌfiÛ˘Ó˜ ÙÂÏÂÙb˜ ÙáÓ ÌÂÏáÓ ÙˆÓ. ≠Ö˜, âÎÙe˜
·éÙÔÜ, Ôî àÓˆÙ¤Úˆ Û‡ÏÏÔÁÔÈ ö¯Ô˘Ó ηd ôÏÏÔ˘˜ ÛÎÔÔf˜ ηd ÚˆÙ›ÛÙˆ˜ ηχ-
ÙÔ˘Ó ÙcÓ àÓ¿ÁÎË Ùɘ âÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÌÂÙ·Íf ÙáÓ àÙfiÌˆÓ Ìb Ùa ú‰È· âӉȷʤÚÔÓÙ·
Ôf âÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Î·Ùa ÙcÓ ÌÂÁ·ÏÔÔÏÈÙÈÎc âÔ¯‹, ÙÔ˘Ù¤ÛÙÈÓ àÔÙÂÏÔÜÓ Ï¤Û¯·˜
Û˘Ó·Ó·ÛÙÚÔÊɘ ηd Û˘˙ËÙ‹Ûˆ˜ ‰È·ÊfiÚÔ˘ ëοÛÙÔÙ ÌÔÚÊɘ:
^Y¿Ú¯Ô˘Ó Ϥۯ·È Û˘ÓÙÔÈÙáÓ ¬ˆ˜ ·î ÁÓˆÛÙ·› Ì·˜ Ϥۯ·È Ùɘ ¢‹ÏÔ˘ Ôf àÔ-
ÙÂÏÔÜÓ ïÌ›ÏÔ˘˜ àÙfiÌˆÓ ÎÔÈÓɘ ηٷÁˆÁɘ àÊÈÂڈ̤ÓÔ˘˜ Âå˜ ÙcÓ Ï·ÙÚ›·Ó ëÓe˜
£ÂÔÜ Ùɘ ÁÂÓÂÙ›ڷ˜ ÙˆÓ. AéÙ·d ÛÙÂÁ¿˙ÔÓÙ·È Âå˜ ú‰ÈÔÓ ÔúÎËÌ· ì ‰È·ÚÚ‡ıÌÈÛȘ ÙÔÜ

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 21
ïÔ›Ô˘ ηıÈÛÙÄ âÌÊ·ÓÂÖ˜ Ùa˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿˜ ÙˆÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Û· Ó·˝‰ÚÈ·,
‰ˆÌ¿ÙÈ· ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô˘ Úe˜ ÊÈÏÔÍÂÓ›·Ó ÙáÓ âÈÛÎÂÙÔÌ¤ÓˆÓ ÙcÓ fiÏÈÓ Û˘Ì·ÙÚÈ-
ˆÙáÓ, ·éÏcÓ ‰Èa Û˘Ó·Ó·ÛÙÚÔÊ‹Ó, Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ηd âÌÔÚÈÎa˜ Û˘Ó·ÏÏ·Á¿˜, ·úıÔ˘-
Û·Ó ‰Èa Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ ηd Û˘ÓÂÛÙÈ¿ÛÂȘ ÎÔÎ.
^Y¿Ú¯Ô˘Ó Ϥۯ·È ÎÔÈÓáÓ âӉȷÊÂÚfiÓÙˆÓ Î·d Û˘˙ËÙ‹ÛÂˆÓ ¬ˆ˜ Ôî ÁÓˆÛÙÔ› Ì·˜
\Ifi‚·Î¯ÔÈ ÙáÓ A\ ıËÓáÓ.
Eå˜ ¬Ï·˜ Ùa˜ Ϥۯ·˜ ÎÔÚ˘Ê·Ö·È âΉËÏÒÛÂȘ ÂrÓ·È àÊ\ ëÓe˜ ì ÌËÓÈ·›· ëÔÚÙ‹, ηd
ì Ï·ÌÚÔÙ¤Ú· âÙËÛ›· ÙÔÈ·‡ÙË, ÙÔÜ £ÂÔÜ ¿ÙÚˆÓÔ˜ Ùɘ Ϥۯ˘, ó˜ .¯. ÂrÓ·È Âå˜
ÙÔf˜ \IÔ‚¿Î¯Ô˘˜ ï ¢ÈfiÓ˘ÛÔ˜, ηd àÊ\ ëÙ¤ÚÔ˘ ì Û˘ÌÌÂÙÔ¯c Âå˜ Ùa˜ Îˉ›·˜ ηd Ùa
ÌÓËÌfiÛ˘Ó· ÙáÓ ÌÂÏáÓ.
^H ÌËÓÈ·›· ëÔÚÙc ÙÔÜ £ÂÔÜ ÚÔÛÙ¿ÙÔ˘ qÙÔ Ì›· ÂéηÈÚ›· ‰Èa Ì›· Ï·ÙÚ›· ϤÔÓ
ÚÔÛˆÈÎc Ùɘ ‰ËÌÔÙÂÏÔܘ ηd ï Úfi‰ÚÔ˜ Ùɘ Ϥۯ˘ öÊÂÚ ÙeÓ Ù›ÙÏÔÓ ÙÔÜ àÚ¯È-
ÂÚ¤ˆ˜.
B‚·›ˆ˜ ·î Ϥۯ·È àÓ·ÏfiÁˆ˜ ÙáÓ âӉȷÊÂÚfiÓÙˆÓ ÙˆÓ ö¯Ô˘Ó ÔÏÏa˜ ôÏÏ·˜ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. ^YÉÚ¯ÔÓ Ï¤Û¯·È ÌÂϤÙ˘ ηd ÚÔˆı‹Ûˆ˜ ÌÈĘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ âÓˇá Ì›·
å‰ÈfiÌÔÚÊÔ ÂÚ›ÙˆÛÈ Ï¤Û¯Ë˜ â¯Ô‡Û˘ ΢ڛˆ˜ Ì˘ËÙÈÎa âӉȷʤÚÔÓÙ· àÔÙÂÏÔÜÓ
Ùa MÈıÚ·Ö·.
\EÎÙe˜ ÙáÓ ÂåÛÊÔÚáÓ Î·d ÙáÓ ÎÏËÚÔ‰ÔÙËÌ¿ÙˆÓ ÙáÓ ÌÂÏáÓ ÏÔ‡ÛÈÔÈ ¯ÔÚËÁÔd
Û˘ÓÙËÚÔÜÓ Ùa˜ Ϥۯ·˜ .¯. Âå˜ ÙÔf˜ \IÔ‚¿Î¯Ô˘˜ Úfi‰ÚÔ˜ qÙÔ ï ^HÚ҉˘ A\ ÙÙÈÎfi˜.
X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎeÓ àÓÂ·Ó¿ÏËÙÔÓ Ùɘ âԯɘ qÙÔ ì àÙ·ÍÈÎc Û˘Ó›‰ËÛȘ. ^O
ôÓıÚˆÔ˜ âÎÙÈÌÄÙ·È ó˜ ôÓıÚˆÔ˜ ηd Ôé¯d ó˜ ÎÙ‹ÙˆÚ óÚÈṲ̂Ó˘ ÂÚÈÔ˘Û›·˜. Te
̤Á· „˘¯ÔÏÔÁÈÎeÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎeÓ ÙÔÜÙÔ Ùɘ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îɘ âÓ Á¤ÓÂÈ ÎÔÈÓˆÓ›·˜
Ùɘ àÚ¯·ÈfiÙËÙÔ˜ ö¯ÂÈ àÔÛȈÔÈËıÉ õ, ηd àÓÙÈı¤Ùˆ˜, ï ^EÏÏËÓÈÎe˜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌe˜
ö¯ÂÈ Î·ÙËÁÔÚËıÉ ‰Èa Ù·ÍÈÎfiÙËÙ· Âå˜ Ùa Ï·›ÛÈ· Ùɘ âÓÙ·ÙÈÎɘ ηd Û˘Ó¯È˙Ô̤Ó˘
ÂåÛ¤ÙÈ ≤ˆ˜ ηd Û‹ÌÂÚÔÓ Î·Ù·Û˘ÎÔÊ·ÓÙ‹ÛÂÒ˜ ÙÔ˘ ñe ÙáÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓáÓ.
£a Ú¤ÂÈ Óa ÙÔÓÈÛıFÉ ¬ÙÈ Ôî ‰ÔÜÏÔÈ Î·d Ôî àÂχıÂÚÔÈ âıˆÚÔÜÓÙÔ ÙÌÉÌ· Ùɘ
ÔåÎÔÁÂÓ›·˜ ‰Èe ηd ì Û˘Ó‹ı˘ ÔåÎÈ·Îc çÓÔÌ·Û›· ÙˆÓ qÙÔ ·Ö˜ ηd ·È‰›ÛÎË j
puer, âÍ Ôy ηd ì ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎc Û˘Ó‹ıÂÈ· Ùɘ çÓÔÌ·Û›·˜ ëÓe˜ ‚ÔËıÔÜ ó˜ “·È‰d” j
ÌÈĘ ñËÚÂÙÚ›·˜ ó˜ “ÎÔÚ›ÙÛÈ”. ™˘Ó·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ ·î Ϥۯ·È ‰bÓ Âr¯ÔÓ Ù·ÍÈÎcÓ ÌÔÚÊ‹Ó,
âıˆÚÔÜÓÙÔ ó˜ ÌÂÁ¿Ï·È ηd Ú·ÁÌ·ÙÈηd ÔåÎÔÁ¤ÓÂÈ·È Î·d ó˜ ÙÔÈ·ÜÙ·È àÂÙÂÏÔÜÓ-
ÙÔ àe ¬Ï· Ùa ÎÔÈÓˆÓÈÎa ÛÙÚÒÌ·Ù·, ó˜ ϤÁÂÙ·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎᘠ«Âå˜ ÙeÓ ÛÙÂÓeÓ
¯áÚÔÓ ÙáÓ MÈıÚ·›ˆÓ rubbed shoulders Û˘ÁÎÏËÙÈÎÔd ηd ‰ÔÜÏÔÈ», âÓˇá Âå˜ ÙÔf˜
\IÔ‚¿Î¯Ô˘˜ ï ^HÚ҉˘ A \ ÙÙÈÎe˜ Û˘Ó·ÓÂÛÙÚ¤ÊÂÙÔ ÌÂÙa Û˘ÌÔÏÈÙáÓ ÙÔ˘ Ùɘ ÙÂÏ¢-
Ù·›·˜ ÔåÎÔÓÔÌÈÎɘ ٿ͈˜.
§¤Û¯·È ÏfiÚ‰ˆÓ, ÏÔ˘Û›ˆÓ j àÛÙáÓ, ÂrÓ·È àÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ùɘ àÍÈÔÏÔÁ‹Ûˆ˜ ÙÔÜ

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 22
àÙfiÌÔ˘ Ôé¯d ‚¿ÛÂÈ ÙáÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎáÓ ÙÔ˘, ÙáÓ ÚÔÛfiÓÙˆÓ ÙÔ˘, ÙÔÜ
¯·Ú·ÎÙÉÚÔ˜ ÙÔ˘, ÙáÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘, Ùɘ ÂéÊ˘˝·˜ ÙÔ˘, ÙáÓ îηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘ ηd
ÙáÓ ÁÓÒÛÂÒÓ ÙÔ˘ àÏÏa ‚¿ÛÂÈ Ùɘ ÔåÎÔÓÔÌÈÎɘ ηٷÛÙ¿ÛÂÒ˜ ÙÔ˘. ^H öÓÓÔÈ· ·éÙc
Ùɘ àÍÈÔÏÔÁ‹Ûˆ˜ ÙáÓ àÓıÚÒˆÓ ‚¿ÛÂÈ ÙÔÜ ÏÔ‡ÙÔ˘ ÙˆÓ àÔÙÂÏÂÖ å‰¤·Ó ͤÓËÓ
ÙfiÛÔÓ Âå˜ ÙcÓ ëÏÏËÓÔÚڈ̷˚ÎcÓ ·Ú¿‰ÔÛÈÓ ¬ÛÔÓ Î·d Âå˜ ÔÏÏa˜ ôÏÏ·˜ ·Ú·‰Ô-
ÛÈ·Îa˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜, ó˜ ì ÁÓˆÛÙ‹ Ì·˜ Ùɘ \OıˆÌ·ÓÈÎɘ ·éÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ^H 剤· ·éÙ‹,
Ôf àÔÙÂÏÂÖ ÚÔÛ¤ÙÈ ÙcÓ ÂÌÙÔ˘Û›·Ó ÙÔÜ ÏÂÁÔ̤ÓÔ˘ “ηÈÙ·ÏÈÛÙÈÎÔÜ Ó‡̷-
ÙÔ˜”, ÔsÛ· ηı·ÚᘠåÔ˘‰·ÈÔÁÂÓc˜ ÂåÛ¿ÁÂÙ·È Âå˜ ÙcÓ ÎÔÈÓˆÓ›·Ó ‰Èa ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ-
ÛÌÔÜ. Oî Ï·Ôd Ùɘ EéÚÒ˘ ÂñÚÈÛÎfiÌÂÓÔÈ ñe ÙcÓ ÛȉËÚÄÓ êÚ¿ÁËÓ ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·-
ÓÈÛÌÔÜ ÚÔÛÂ¿ıËÛ·Ó â·ÓÂÈÏËÌ̤ӈ˜ Óa àÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ·éÙcÓ ÙcÓ ÙfiÛÔÓ Í¤ÓËÓ
Úe˜ ÙcÓ ÓÔÔÙÚÔ›·Ó ÙˆÓ å‰¤·Ó ηٷÛ΢¿˙ÔÓÙ˜ Ùe ηı·Úᘠâ͈ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎeÓ
å‰Âá‰Â˜ ÙÔÜ “êÁ›Ô˘ àÓıÚÒÔ˘”, Ùa ÏÂÁfiÌÂÓ· îÔÙÈÎa å‰ÂÒ‰Ë, ÙeÓ àÓ·ÁÂÓÓË-
ÛÈ·ÎeÓ homo universalis ÎÏ, ¬Ìˆ˜ ì ‚·ÚÂÖ· Û¿ıË Ùɘ â·Ó˚Ô˘‰·ÈÔÔÈ‹Ûˆ˜
ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ ‰Èa ÙÔÜ §Ô˘ı‹ÚÔ˘ ηd ÙÔÜ K·Ï‚›ÓÔ˘ â¤‚·ÏÔÓ Î·d ¿ÏÈ Ùe
“ηÈÙ·ÏÈÛÙÈÎeÓ ÓÂÜÌ·” [B‚·›ˆ˜ ‰bÓ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Óa ñÂÓı˘Ì›ÛˆÌ Ùe ÎÏ·ÛÛÈÎeÓ
öÚÁÔÓ ÙÔÜ MaÍ B¤ÌÂÚ «^O ÚÔÙÂÛÙ·ÓÙÈÛÌe˜ ηd ì ôÓÔ‰Ô˜ ÙÔÜ Î·ÈÙ·ÏÈÛÙÈÎÔÜ
Ó‡̷ÙÔ˜»]. K·Ùa ÙeÓ 19Ô Î·d 20Ô ·åáÓ· Âú¯·Ì ηd ¿ÏÈÓ Ù¿ÛÈÓ àÔηχ„ˆ˜
ÙÔÜ ÂéÚˆ·˚ÎÔÜ Û˘ÏÏÔÁÈÎÔÜ àÛ˘ÓÂȉ‹ÙÔ˘ ηd â‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıË ì “Ï·ÙÚ›·” ÙáÓ
ÌÂÁ¿ÏˆÓ âÍÂÚ¢ÓËÙáÓ, âÈÛÙËÌfiÓˆÓ, ηÏÏÈÙ¯ÓáÓ, ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎáÓ, ÊÈÏÔÛfiʈÓ
Î.Ù.Ù., ¬Ìˆ˜ ηd ·éÙa ‰ÈÂÁÚ¿ÊËÛ·Ó Ìb Ì›· ÌÔÓÔÎÔÓ‰˘ÏÈa ¬Ù·Ó ÌÂÙa ÙeÓ 2Ô ·ÁÎfi-
ÛÌÈÔ fiÏÂÌÔ Ùe ηÈÙ·ÏÈÛÙÈÎeÓ-¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎeÓ ÓÂÜÌ· âÛ¿ÚˆÛ ‚È·›ˆ˜ οı ·Ú·-
‰ÔÛÈ·ÎeÓ ÛÙÔȯÂÖÔÓ Î·d οı ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎcÓ ÎÔÈÓˆÓ›·Ó.
^H öÓÓÔÈ· Ùɘ Ϥۯ˘ ó˜ ÔåÎÔÁÂÓ›·˜ qÙÔ å‰È·ÈÙ¤Úˆ˜ åÛ¯˘Úa ηd Ùa ̤ÏË, ¬ˆ˜
ó˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎc ÔåÎÔÁ¤ÓÂÈ· â΋‰Â˘ÔÓ ÙeÓ àÔı·ÓfiÓÙ· ïÌfiÏÂÛ¯fiÓ ÙˆÓ, ·ÚÔÌÔ›ˆ˜
â‰ÂÍÈÔÜÓÙÔ ÙÔf˜ ñÔÏÔ›Ô˘˜ ηÙa Ùa˜ ‰È·ÊfiÚÔ˘˜ àÍÈÔÌÓËÌÔÓ‡ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ
ÙÔÜ ‚›Ô˘ ÙˆÓ, ó˜ ï Á¿ÌÔ˜, ì àÓ¿Ï˄Ș ‰ËÌÔÛ›Ô˘ àÍÈÒÌ·ÙÔ˜, ì âÈÙ˘¯›· Âå˜ Ì›·Ó
„ËÊÔÊÔÚ›·Ó Ùɘ BÔ˘Ïɘ ÎÙÙ. ^O Û˘Ó‹ı˘ àÚÈıÌe˜ ÌÂÏáÓ ÌÈĘ Ϥۯ˘ qÙÔ ÂÚd Ùa
50 ôÙÔÌ· Ùa ‰b ̤ÏË Âr¯ÔÓ ‰Èη›ˆÌ· Óa ÂåÛ·Á¿ÁÔ˘Ó Âå˜ ÙcÓ Ï¤Û¯ËÓ ÙÔf˜ ˘îÔ‡˜ ÙˆÓ.
^H ‰ÈÔ›ÎËÛȘ Ùɘ Ϥۯ˘ âÁ¤ÓÂÙÔ ‰Èa ηıÔÏÈÎɘ „ËÊÔÊÔÚ›·˜ ηd Ùa ̤ÏË Âr¯ÔÓ
‰Èη›ˆÌ· Óa àÔ‚¿ÏÔ˘Ó Î¿ÔÈÔÓ ï ïÔÖÔ˜ «ìÌ¿ÚÙËλ, Âr¯Â ÂÚÈ¤ÛÂÈ Âå˜ Î¿ÔÈÔ
ÛÊ¿ÏÌ·, η›, ηÙa ÁÓËÛ›ˆ˜ ëÏÏËÓÈÎeÓ ÙÚfiÔÓ, ì ÌÂÁ·Ï˘Ù¤Ú· “êÌ·ÚÙ›·” qÙÔ «ì
âÎÊÒÓËÛȘ ÏËÎÙÈÎáÓ ÏfiÁˆÓ»!
^H âÎÙÂٷ̤ÓË Ï·ÙÚ›· ÙáÓ ÂåÛËÁÌ¤ÓˆÓ ıÂÔÙ‹ÙˆÓ ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÔÏÏa Âå˜ ÙcÓ îη-
ÓÔÔ›ËÛÈ ÙáÓ ıÚËÛ΢ÙÈÎáÓ àÓ·ÁÎáÓ Ùɘ âԯɘ: Oî ‰È¿ÊÔÚÔÈ àÏÏÔÂıÓÂÖ˜ Âå˜ Ùa˜
ÌÂÁ·ÏÔfiÏÂȘ 䉇ӷÓÙÔ Óa ÙÂϤÛÔ˘Ó Ùa ıÚËÛ΢ÙÈο ÙˆÓ Î·ı‹ÎÔÓÙ· àÏÏa ηd Ôî

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 23
âÓÙfiÈÔÈ Óa ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ùa˜ ôÏÏ·˜ ıÚËÛ΢ÙÈÎa˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ ηd Ô≈Ùˆ˜ àÊ\ ëÓe˜
Óa ÚÔˆıËıFÉ Ùe ̤Á· öÚÁÔÓ ÙÔÜ Û˘ÁÎÚËÙÈÛÌÔÜ ÙáÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎáÓ ıÚËÛÎÂÈáÓ Âå˜
≤Ó· Ï·ÌÚeÓ Î·d ÌÂÁ·ÏÔÚÂb˜ ıÚËÛ΢ÙÈÎeÓ Û‡ÛÙËÌ· ηd àÊ\ ëÙ¤ÚÔ˘ Óa ÛÊ˘-
ÚËÏ·ÙËıFÉ ì àÏÏËÏÔηٷÓfiËÛȘ ηd ì ÊÈÏ›· ÌÂÙ·Íf ÙáÓ Ï·áÓ. Oî ìÁÂÌfiÓ˜ ÚÔÒ-
ıÔ˘Ó ÙcÓ ÔÏÈÙÈÎc ·éÙcÓ Ùɘ âÌ‰ÒÛˆ˜ Ùɘ ÊÈÏ›·˜ ÙáÓ Ï·áÓ Ì¤Ûˇˆ Ùɘ ıÚË-
Û΢ÙÈÎɘ àÓÂÎÙÈÎfiÙËÙÔ˜ .¯. Ôî §·ÁÖ‰·È Û˘Ó‹ıÈ˙ÔÓ Óa ‰ˆÚ›˙Ô˘Ó Âå˜ Ùa˜ ‰È·Êfi-
ÚÔ˘˜ fiÏÂȘ ™ÂÚ¿ÂÈ·, ó˜ Ùe ™ÂÚ¿ÂÈÔÓ ÙáÓ A \ ıËÓáÓ. ≠Ö˜ ñÉÚ¯ÔÓ Î·d ôÏÏ·
çʤÏË: ì ˙ˆc ÙáÓ fiÏÂˆÓ âÏÔ˘Ù›ÛıË ‰Èa Ó¤ˆÓ ÌÂÁ·ÏÔÚÂáÓ ëÔÚÙáÓ, Ó¤· Ó¢-
Ì·ÙÈÎa Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·, Ó¤ÔÈ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔd ηd Ó¤ÔÈ Ì˘ËÙÈÎÔd ÙÚfiÔÈ âÙ¤ıËÛ·Ó Âå˜ ÙcÓ
‰È¿ıÂÛÈÓ ÙÔÜ àÓıÚÒÔ˘, ì Û˘ÁÎÚËÙÈÎc Ì˘ıÔÏÔÁ›· âÙfiÓˆÛ Ùa˜ ÙÔÈÎa˜ Ï·ÙÚ›·˜
ηd àÓÙd Ùɘ ·Ú·ÌÂÏ‹Ûˆ˜ â¤ÊÂÚ ÙcÓ àÓ·Á¤ÓÓËÛ›Ó ÙˆÓ.
≠EÓ· ÁÂÁÔÓe˜ Ôf Ê·›ÓÂÙ·È ó˜ “ÙÚÂÏÏeÓ” Ì¤Ûˇˆ Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ·È‰Â›·˜ Ì·˜,
Ôf ıˆÚÂÖ ó˜ ıÂÌÈÙcÓ Î·d ‰Â‰Ô̤ÓËÓ ÙcÓ ôÎÚ·Ó ıÚËÛ΢ÙÈÎcÓ ÌÈÛ·ÏÏÔ‰ÔÍ›·Ó,
ÂrÓ·È ¬ÙÈ ·î ÓÂÔÂÈÛ·ÁfiÌÂÓ·È Ï·ÙÚÂÖ·È, ó˜ ÌĘ ÂrÓ·È ÁÓˆÛÙeÓ Î·d àe ÙcÓ ¢ÉÏÔ, âÂ-
‰ÔÙÔÜÓÙÔ àe Ùa âÓÙfiÈ· ^IÂÚ¿! ≠Ö˜ ·ÚÈÔÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎeÓ ïÏÔÎÏ‹ÚÔ˘ Ùɘ
ıÚËÛ΢ÙÈÎɘ ˙ˆÉ˜ Ùɘ àÚ¯·›·˜ âԯɘ, âÎÏËÎÙÈÎeÓ Î·d ·éÙe Ìb Ùa ÛËÌÂÚÈÓa
‰Â‰Ô̤ӷ, ÂrÓ·È ¬ÙÈ ÌÂÙ·Íf ÙáÓ Ï·ÙÚÂÈáÓ ‰bÓ ñÉگ ÔûÙ ±ÌÈÏÏ· Úe˜ ÚÔÛËÏ˘-
ÙÈÛÌeÓ ÈÛÙáÓ ÔûÙ ‰È·Î‹Ú˘ÍȘ àÔÎÏÂÈÛÙÈÎfiÙËÙÔ˜! oHÙÔ ‰b Ï›·Ó ‰È·‰Â‰Ô̤ÓÔÓ
ηd ‰ÈfiÏÔ˘ Û¿ÓÈÔÓ Ùe ÁÂÁÔÓe˜ Ôî îÂÚÂÖ˜ ÌÈĘ Ï·ÙÚ›·˜ Óa â͢ËÚÂÙÔÜÓ ÌÔӛ̈˜ j
ηÙa Ùa˜ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ ÙáÓ ëÔÚÙáÓ Ùa˜ àÓ¿Áη˜ ÌÈĘ ôÏÏ˘. ^H Û˘Ó‡·ÚÍȘ ÌÂÙ·Íf
ÙáÓ £ÂáÓ qÙÔ Ùe ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎeÓ Ùɘ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îɘ ıÚËÛΛ·˜. ≠EÓ· ·Ú¿‰ÂÈÁ-
Ì·: ¶ÂÚd Ùa Ù¤ÏË ÙÔÜ ÙÚ›ÙÔ˘ ·åáÓÔ˜ Ùe ^IÂÚeÓ ÙÔÜ ¢È‰˘Ì·›Ô˘ A\ fiÏψÓÔ˜ qÙÔ àÛÊ˘-
ÎÙÈÎᘠÏÉÚ˜ àe ÎÙ›ÛÌ·Ù·, ‚ˆÌÔf˜ ηd àÁ¿ÏÌ·Ù·, ïfiÙ ï ^EÚÌ›·˜ ï âÈÌÂÏË-
Ùc˜ ÙÔÜ ÙÂ̤ÓÔ˘˜ äÚÒÙËÛ ÙeÓ £ÂeÓ âaÓ qÙÔ çÚıeÓ Óa ÌÂٷʤÚFË ÙeÓ ‚ˆÌeÓ Ùɘ
T‡¯Ë˜ Ôf qÙÔ Î˘Îψ̤ÓÔ˜ ñe ÎÙÈÛÌ¿ÙˆÓ Âå˜ ÙcÓ ÎÂÓÙÚÈÎcÓ Ï·ÙÂÖ·Ó ÙÔÜ ‚ˆÌÔÜ
ÙÔÜ A\ fiÏψÓÔ˜. ^H à¿ÓÙËÛȘ qÙÔ ¬ÙÈ “‚‚·›ˆ˜ çÊ›ÏÔÌ Óa ÙÈÌÔÜÌ ηd Óa
Ï·ÙÚ‡ˆÌ ÚÔÛÂÈÎfiÓÙˆ˜ ±·ÓÙ·˜ ÙÔf˜ £ÂÔ‡˜”.
¶ÂÚ›ÂÚÁÔÓ Î·d ¬Ìˆ˜ àÏËıÈÓfiÓ: ^YÉگ ±ÌÈÏÏ·, àÓÙ·ÁˆÓÈÛÌe˜ ηd ‰È·ÍÈÊÈÛÌÔd
ÌÂÙ·Íf ÙáÓ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎáÓ Û¯ÔÏáÓ Î·d Ôé¯d ÌÂÙ·Íf ÙáÓ ıÚËÛÎÂÈáÓ!
¶ÔÏÏ¿ÎȘ ñe Ùe ÊᘠÙɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ÎÔÛÌÔı¿Ûˆ˜ âÁ¤ÓÂÙÔ ì ñfiıÂÛȘ ¬ÙÈ
ì ÁËÁÂÓc˜ ıÚËÛΛ· öÊıÈÓ ηd Âú¯ÔÌÂÓ â¤Ï·ÛÈÓ “\AÓ·ÙÔÏÈÎáÓ ıÚËÛÎÂÈáÓ”. ^H
Û˘ÏÏÔÁÈÛÙÈÎc ·éÙc ÂrÓ·È ÔÏÏ·ÏᘠâÛÊ·Ï̤ÓË: ±·Û·È ·î ·Ú·‰ÔÛȷηd ıÚË-
ÛÎÂÖ·È âÚ›‰ÔÓÙ·È âd ÙáÓ ·éÙáÓ ‚·ÛÈÎáÓ àÚ¯áÓ Î·d ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ·Ú·ÏÏ‹ÏÔ˘˜
Ì˘ıÔÏÔÁ›·˜. ^EÔ̤ӈ˜ ·î Ó¤·È Ï·ÙÚÂÖ·È ‰bÓ âÎfiÌÈ˙ÔÓ Ó¤· å‰ÂÔÏÔÁÈÎa Ú‡̷ٷ. ^H
ëÏÏËÓÈÎc ηd ì ڈ̷˚Îc ÔÏÈÙÈÛÙÈÎc â¤ÎÙ·ÛȘ Û˘Ó‹ÓÙ· Ï·ÙÚ›·˜ Ùa˜ ïÔ›·˜

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 24
‰ÈÂÚÌ‹Ó¢ ‰Èa ÙáÓ ÁÓˆÛÙáÓ ÌÔÚÊáÓ Ù˘ ïfiÙ ·î Ï·ÙÚÂÖ·È ·éÙ·d à¤ÎÙˆÓ ÛËÌ·-
Û›·Ó ÁÂÓfiÌÂÓ·È Î·Ù·ÓÔËÙ·d Âå˜ ÙeÓ ÂéÚ‡ÙÂÚÔÓ ¯áÚÔÓ ÙÔÜ ^EÏÏËÓÈÎÔÜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ.
AéÙ·d ÂåÛ‹Ú¯ÔÓÙÔ Âå˜ ÙeÓ ëÏÏËÓÈÎe ÔÏÈÙÈÛÙÈÎe ¯áÚÔ ÌÂÙa ÙcÓ ÔéÛÈ·ÛÙÈÎcÓ ëÏÏË-
ÓÔÔ›ËÛÈÓ ÙáÓ ÙÂÏÂÙáÓ, ÙáÓ ıÚËÛ΢ÙÈÎáÓ Û˘Ì‚fiÏˆÓ Î·d Ùɘ ÂåÎÔÓÔÁÚ·Ê›·˜ ηd
ÚÔÛ¤ÙÈ ÌÂÙa ÙcÓ àÔ‚ÔÏcÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ôf âÊ·›ÓÔÓÙÔ àÔÎÚÔ˘ÛÙÈÎa Âå˜ ÙcÓ ëÏÏË-
ÓÈÎc àÓÙ›ÏË„È, ó˜ .¯. ì âÎÙÂٷ̤ÓË ¤Ú·Ó ·ÓÙe˜ ïÚ›Ô˘ ·åÁ˘ÙÈ·Îc ˙ˇˆÔÏ·ÙÚ›·,
‰ËÏ·‰c ÌÂÙa Ì›·Ó ‰È·‰Èηۛ·Ó âÍ·ÈÚÂÙÈÎᘠ̷ÎÚ·›ˆÓ· ì ïÔ›· âÓ›ÔÙ Âr¯Â ÙcÓ
âÈÎÔ˘Ú›·Ó ÙÔÜ ÎÚ·ÙÈÎÔÜ Û¯Â‰È·ÛÌÔÜ ó˜ .¯. Û˘Ó¤‚Ë Âå˜ ÙcÓ ÙÔÏÂÌ·˚ÎcÓ Aú-
Á˘ÙÔÓ. ^OfiÙ ·î ıÚËÛÎÂÖ·È âÓÂÊ·Ó›˙ÔÓÙÔ Ï‹Úˆ˜ âÍÂÏÏËÓÈṲ̂ӷÈ. ^ø˜ ÙÔÓ›˙ÂÈ ï R.
Lane Fox [Û. 35], ‰bÓ ‰ÈηÈÔÏÔÁÂÖÙ·È ϤÔÓ ¯ˆÚÈÛÌe˜ ÙáÓ Ï·ÙÚÂÈáÓ Âå˜ “·Ú·‰Ô-
ÛÈ·Îa˜” ηd “àÓ·ÙÔÏÈο˜”.
òAÏÏÔÙ àӷʤÚÂÙ·È ¬ÙÈ ÌÂÈÔÓÂÍ›·Ó ÙÔÜ Ï·ÌÚÔÜ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔÜ Û˘ÁÎÚËÙÈÛÙÈ-
ÎÔÜ ÔåÎÔ‰ÔÌ‹Ì·ÙÔ˜ Ùɘ ^YÛÙ¤Ú·˜ A \ Ú¯·ÈfiÙËÙÔ˜ qÙÔ ì ñÂÚÚÔÛÊÔÚa Ï·ÙÚÂÈáÓ,
ıÂÔÙ‹ÙˆÓ Î·d Ì˘ÛÙËÚ›ˆÓ. ≠Ö˜ ÙÔÜÙÔ àÔÙÂÏÂÖ Ùe ηÙ\ âÍÔ¯cÓ åÛ¯˘ÚeÓ ÛÙÔȯÂÖÔÓ
ÙáÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎáÓ ıÚËÛÎÂÈáÓ Ôf ÙÔf˜ âÈÙÚ¤ÂÈ Óa â͢ËÚÂÙÔÜÓ Ùa˜ ıÚËÛ΢-
ÙÈÎa˜ àÓ¿Áη˜ Ï·áÓ Ôî·Û‰‹ÔÙ âıÓÈÎɘ å‰ÈÔÛ˘ÛÙ·Û›·˜ ηd àÙfiÌˆÓ ¿Û˘ ηÙË-
ÁÔÚ›·˜ ÓÔÔÙÚÔ›·˜ ηd ÓÔËÙÈÎÔÜ âÈ¤‰Ô˘. A \ fi‰ÂÈÍȘ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÂrÓ·È ¬ÙÈ ï ıÚÈ·Ì-
‚‡ˆÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌe˜ ·Úa ÙcÓ ôÊıÔÓÔÓ ¯ÚÉÛÈÓ ÙÔÜ ÎÚ·ÙÈÎÔÜ ¯Ú‹Ì·ÙÔ˜ ηd Ùɘ
èÌɘ ‚›·˜ äÓ·ÁοÛıË Óa ‰Â¯ıFÉ ÙcÓ ÔéÛÈ·ÛÙÈÎcÓ ÔÏ˘ı½·Ó ‰Èa Ùɘ àԉԯɘ
Ï‹ıÔ˘˜ êÁ›ˆÓ åÛÔfiÛÔ˘ ÙáÓ àÓ·ÙÚ·¤ÓÙˆÓ £ÂáÓ Î·d ÚÔÛ¤ÙÈ Óa ‰Â¯ıFÉ ÙcÓ
ηٿÙÌËÛÈÓ ÙáÓ Î˘Ú›ˆÓ ı›ˆÓ ÚÔÛÒˆÓ ÙÔ˘ ad infinitum œÛÙ Óa îηÓÔÔÈËıFÉ
àÊ\ ëÓe˜ ì âÔÙ›· âd ÙáÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÛÙÈÁÌáÓ ÙÔÜ ‚›Ô˘, ó˜ ¶·Ó·Á›· MÂ-
ÛÔÛÔÚ›ÙÈÛÛ· (Ùɘ ÛÔÚĘ), °·Ï·ÎÙÔÙÚÔÊÔÜÛ· (ÙÔÜ ıËÏ·ÛÌÔÜ) Î.Ô.Î. Î.Ô.Î. ηd àÊ\
ëÙ¤ÚÔ˘ ì ÙÔÈÎfiÙ˘, .¯. i˜ ÛÎÂÊıÔÜÌ ¬ÙÈ, àÛÊ·Ïá˜, ù¯È ÌfiÓÔÓ ‰bÓ àÔÙÂÏÂÖ Ùe
·éÙe ÚfiÛˆÔÓ ì “M·ÓÙfiÓÓ·”, Ôf ηÙa Ùa˜ ‰ÈËÁ‹ÛÂȘ Ùɘ âԯɘ ÙÔÜ 40-41 âÓÂ-
„‡¯ˆÓ ÙÔf˜ \IÙ·ÏÔf˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ·˜, Ìb ÙcÓ “¶·Ó·Á›·Ó” Ôf ηÚÙÂÚÈÎá˜ Û˘Ì·ÚÂ-
ÛÙ¤ÎÂÙÔ Âå˜ ÙÔf˜ ≠EÏÏËÓ·˜, àÏÏ¿, ‚‚·›ˆ˜, ÔûÙÂ ì ¶·Ó·Á›· ì K·Ó¿Ï· Ùɘ K‡ıÓÔ˘
Ìb ÙcÓ ¶·Ó·Á›· ÙcÓ K·Ï·ÌÈÒÙÈÛÛ· Ùɘ A \ Ó¿Ê˘, Ôî ‰b ÓËÛÈáÙ·È ÙáÓ ‰‡Ô ÙÔ‡ÙˆÓ
Ó‹ÛˆÓ ıˆÚÔÜÓ ó˜ “Ú·ÁÌ·ÙÈÎcÓ” ÌfiÓÔÓ ÙcÓ å‰ÈÎ‹Ó ÙˆÓ ¶·Ó·Á›·Ó Û˘ÌʈÓÔÜÓÙ˜
¬Ìˆ˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ¬ÙÈ ·éÙ·d ö¯Ô˘Ó ÔÏf ÌÂÁ·Ï˘Ù¤Ú· “‰‡Ó·ÌÈ” àe ÙcÓ TËÓ›·Ó
MÂÁ·Ïfi¯·ÚËÓ!
¶ÔÏÏ¿ÎȘ ö¯ÂÈ Ï¯ıFÉ ‰Èa Óa ‰ÈηÈÔÏÔÁËıFÉ ì ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎc âÈÎÚ¿ÙËÛȘ ¬ÙÈ ñÉÚ-
¯Â Ì›· ÚÔc Úe˜ ÙeÓ ÌÔÓÔıÂ˚ÛÌfiÓ! ™˘ÁÁÓÒÌËÓ, ÙÔÈ·‡ÙËÓ ÚÔcÓ ‰bÓ ‚ϤÔÌ ÔûÙÂ
Û‹ÌÂÚÔÓ! MÂÙa ‰ÂηÂÙa ·åáÓ·˜ ÛÎÏËÚĘ âÈ‚ÔÏɘ ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ Ôé‰Âd˜ âÓ
^EÏÏ¿‰È Ú¤ÂÈ Úe˜ ÙeÓ ÌÔÓÔıÂ˚ÛÌfiÓ! Oé‰bÓ àÓÂÈÎÔÓÈÎeÓ îÂÚeÓ àÊÈÂڈ̤ÓÔÓ Âå˜

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 25
ÙeÓ \I¯ˆ‚ÄÓ ÙÔÜ Ù‡Ô˘ ÙÔÜ N·ÔÜ ÙÔÜ ™ÔÏÔÌáÓÙÔ˜ ñ¿Ú¯ÂÈ âÓ ^EÏÏ¿‰È. Oî ú‰ÈÔÈ Ôî
ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÙ·d ηd Ùa ÊÂڤʈӷ Ùɘ \EÎÎÏËÛ›·˜ Ôf ϤÁÔ˘Ó ¬ÙÈ Ôî KÏ·ÛÛÈÎÔd
qÛ·Ó ÌÔÓÔıÂ˚ÛÙ·d õ, âd Ùe âÈÂÈΤÛÙÂÚÔÓ, ¬ÙÈ ì ^YÛÙ¤Ú· A \ Ú¯·ÈfiÙ˘ â‚¿‰È˙ Úe˜
ÙeÓ ÌÔÓÔıÂ˚ÛÌfiÓ, ‰bÓ àÓ·¤ÌÔ˘Ó ÙÔf˜ ÌÔÓÔıÂ˚ÛÙÈÎÔf˜ „·ÏÌÔf˜ ÙÔÜ ¢·˘U‰ Úe˜
ÙeÓ \I¯ˆ‚ÄÓ àÏÏa Ï·ÙÚÂ‡Ô˘Ó ≤Ó·Ó ÔÏ˘ıÂ˚ÛÌe ‰ÂοÙ˘ ÁÂÓÂĘ ¬Ô˘ ÚÔ¤¯Ô˘Ó
ÌÔÚÊ·d êÁÈÔÔÈËıÂÖÛ·È ÌfiÏȘ Úe çÏ›ÁˆÓ âÙáÓ ó˜ ï ≠AÁÈÔ˜ NÂÎÙ¿ÚÈÔ˜ AåÁ›Ó˘ j ì
^OÛ›· EåÚ‹ÓË ì XÚ˘ÛÔ‚·Ï¿ÓÙÔ˘! hA˜ Á›ÓÔ˘Ó ÏÔÈeÓ ·éÙÔd ÌÔÓÔıÂ˚ÛÙ·d ηd i˜ àÊ‹-
ÛÔ˘Ó ÙÔf˜ àÚ¯·›Ô˘˜!
¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, Ùa ùÚÁ·Ó· ·éÙa Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ÚÔ·Á¿Ó‰·˜ ÌĘ ñÔ‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó —
¬Ù·Ó ‰bÓ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó Ùa \IÔ˘‰·˚Îa \OÚÊÈÎa ¶·Ú·¯·Ú¿ÁÌ·Ù·— “ÊÚ·ÛԇϷ˜” ¬ˆ˜
«Ex˜ ™¤Ú·Ș» j «ZÂf˜ ≠HÏÈÔ˜ ™¤Ú·Ș». ≠Oˆ˜ çÚıᘠÙÔÓ›˙ÂÈ ï R. Lane Fox [Û.
34] ÙÔÜÙÔ ‰bÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ Ù›ÔÙ ôÏÏÔ ·Úa ÌfiÓÔÓ ¬ÙÈ ïÌÈÏÔÜÌ Úe˜ ÙeÓ £ÂeÓ Ìb
Ì›·Ó ÁÏáÛÛ·Ó ·ÓËÁ˘ÚÈÎcÓ Î·d ¬ÙÈ ·éÙe˜ ÂrÓ·È ï ÚáÙÔ˜ ‰È\ âΛÓË ÙcÓ Ï·ÙÚ›· ηd
‰È\ ìÌĘ âΛÓË ÙcÓ ÛÙÈÁÌ‹.
^EÔ̤ӈ˜ ù¯È ÌfiÓÔÓ ‰bÓ ñÉگ ÚÔc Úe˜ ÙeÓ ÌÔÓÔıÂ˚ÛÌeÓ àÏÏa àÓÙÈı¤Ùˆ˜
‰Èa Óa ÛÙ·ıFÉ ï ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌe˜ ·Úa ÙcÓ èÌcÓ ‚›·Ó â¯ÚÂÈ¿ÛıË Óa ÌÂÙ·ÙÚ·FÉ ï ú‰ÈÔ˜
Âå˜ ÔÏ˘ıÂ˚ÛÙÈÎcÓ Ï·ÙÚ›·Ó. °Ú¿ÊÂÈ ï A.B. Cook [Zeus, Cambridge Un. Press, 1964,
vol I, p. 168]: «The old order did not change, but at most submitted to a new
nomenclature: the old gods and goddesses, the old heroes and heroines, often with
their precincts, their temples, and their statues, were rechristened in the service of
the new religion. For a second time and in a subtler sense Graecia capta ferum
victorem cepit. N›ÎË ÙÔÜ ëÏÏËÓÈÎÔÜ ÔÏ˘ıÂ˚ÛÌÔÜ, àÏÏa ‡ÚÚÂÈÔ˜Ø ï ÏÔ‡ÛÈÔ˜
ÔÏ˘ıÂ˚ÛÌe˜ Ôf ó‰ËÁÔÜÛ ÙeÓ ôÓıÚˆÔ Âå˜ „˘¯ÈÎc àÓ¿Ù·ÛÈ Î·d ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎc
âÚÁ·Û›· ÌÂÙ‚ϋıË Âå˜ ≤Ó· Ùˆ¯Ô-ÔÏ˘ıÂ˚ÛÌe ıÏÈ‚ÂÚĘ ηٷÙÒÛˆ˜ ηd
âıÓÈÎɘ âÓÙÚÔɘ: Ùe ‚·ÛÈÎeÓ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔÜ Cook : ì àÓÙÈηٿÛÙ·ÛȘ Ùɘ
Ï·ÌÚĘ Ï·ÙÚ›·˜ ÙÔÜ ¢Èe˜ ^Y„›ÛÙÔ˘ Âå˜ Ùa˜ ÎÔÚ˘Êa˜ ÙáÓ çÚ¤ˆÓ, Ìb ôÓˆ ÙáÓ 100
^IÂÚáÓ àÓa ÙcÓ ^EÏÏ¿‰·, àe ·éÙcÓ ÙÔÜ ¶ÚÔÊ‹ÙË ^HÏ›·!
òAÏÏÔÙ àӷʤÚÂÙ·È àe Ùa ÊÂڤʈӷ Ùɘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎɘ ÚÔ·Á¿Ó‰·˜ ¬ÙÈ, Ù›
Û˘˙ËÙÔÜÌ ‰Èa ıÚËÛΛ· àÊÔÜ ‰bÓ ñÉگ ıÚËÛΛ· ηd ÔûÙ ÎiÓ ì ϤÍȘ ıÚË-
ÛΛ· Âå˜ ÙcÓ àÚ¯·ÈfiÙËÙ·. B‚·›ˆ˜ ‰bÓ ñÉگ ıÚËÛΛ· ñe ÙcÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎcÓ
öÓÓÔÈ·Ó ó˜ Ì›· ‰È‰·Ûηϛ· ¿ÔÎÏÂÈÛÙÈÎfiÙËÙÔ˜, ÌÈÛ·ÏÏÔ‰ÔÍ›·˜ ηd Ê·Ó·ÙÈÎɘ âÍÔ-
ÓÙÒÛˆ˜ οı ôÏÏ˘ ÁÓÒÌ˘, ηd ëÓe˜ â͈ÎÔÛÌÈÎÔÜ £ÂÔÜ Ôf âÈÎÔÓˆÓÂÖ Ì¤Ûˇˆ
Ùɘ A\ ÔÛÙÔÏÈÎɘ ¢È·‰Ô¯É˜. TÔÜÙ· Âå˜ Ùa ÎÏ·ÛÛÈÎa ùÌÌ·Ù· Ê·ÓÙ¿˙Ô˘Ó ‰ÂÈÓ·d
≈‚ÚÂȘ Î·È Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ àı½·, Ê·ÓÙ¿˙Ô˘Ó ·éÙe Ôf ÂrÓ·È: Ì›· âÍÔ˘ÛÈ·ÛÙÈÎc çÚÁ¿-
ÓˆÛȘ Ôf ÂåÛԉ‡ÂÈ ‰‡Ó·ÌÈ, âÍÔ˘Û›·, ÏÔÜÙÔ Î·d âÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎc ÂÚÈÔ˘Û›· Î·Ï˘-

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 26
ÙÔ̤ÓË ñe íÓ ‰È·Ê·Ób˜ “‚¤ÏÔ” ıÚËÛ΢ÙÈÎÔÜ Ê·Ó·ÙÈÛÌÔÜ.
^H ·Ú·‰ÔÛÈ·Îc ıÚËÛΛ· ‰bÓ ö¯ÂÈ ùÓÔÌ· ‰ÈfiÙÈ ÂrÓ·È Ùe ^IÂÚeÓ Ùe ïÔÖÔÓ ‰È·¯¤-
ÂÙ·È ‰Èa ÌÈĘ º‡Ûˆ˜ âÍ ïÏÔÎÏ‹ÚÔ˘ ı›·˜, ì ‰b Ú·ÁÌ·ÙÈÎc îÂÚÔÚ·Í›· Ù˘ ‰bÓ
ÂrÓ·È ·Úa ï Ú˘ıÌe˜ Ùɘ º‡Ûˆ˜, ì àÏÏËÏÔ˘¯›· ÙáÓ \EÔ¯áÓ, Ùa Û˘Ì‚¿ÓÙ· Ùɘ
àÓıÚˆ›Ó˘ ˙ˆÉ˜ ηd âÚÁ·Û›·˜. ¢bÓ ÂrÓ·È ì îÂÚÔÚ·Í›· ï êÁÈ·ÛÌe˜ Úe Ùɘ âÓ¿Ú-
͈˜ ÙáÓ âÚÁ·ÛÈáÓ Ùɘ BÔ˘Ïɘ àÏÏa ·éÙ·d ηı·˘Ù·d ·î âÚÁ·Û›·È ÙÔÜ ÛÒÌ·ÙÔ˜. Aî
ıˆÚÔ‡ÌÂÓ·È Û‹ÌÂÚÔÓ ó˜ ıÚËÛ΢ÙÈηd îÂÚÔÚ·Í›·È Ùɘ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îɘ ıÚËÛΛ-
·˜, ó˜ ì ı˘Û›· Úe Ùɘ âÓ¿Ú͈˜ ÙáÓ âÚÁ·ÛÈáÓ Ùɘ BÔ˘Ïɘ ‰bÓ ÂrÓ·È ·Úa Ì›·
ÌfiÓÔÓ Ï¢Úa ÙÔÜ ^IÂÚÔÜ, ì â›ÎÏËÛȘ Ùɘ ÂéÌÂÓÔܘ âÈÎÔ˘Ú›·˜ ÙáÓ £ÂáÓ.
EéÎÙ‹ÚÈÔ˜ OrÎÔ˜ Ùɘ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îɘ ıÚËÛΛ·˜ ÂrÓ·È ïÏfiÎÏËÚÔ˜ ì fiÏȘ ηd ·î
ëÔÚÙ·› Ù˘ ÂrÓ·È ·î ıÚËÛ΢ÙÈηd ëÔÚÙ·›, \EÎÎÏËÛ›· Ù˘ ÂrÓ·È ì \EÎÎÏËÛ›· ÙÔÜ
¢‹ÌÔ˘!
^O ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌe˜ àÔÙÂÏÂÖ àÓÙÈÛÙÚÔÊc ÙáÓ àÍÈáÓ: ï Ú˘ıÌe˜ ÙÔÜ KfiÛÌÔ˘, Ùa
Û˘Ì‚¿ÓÙ· ÙÔÜ ‚›Ô˘ ηd Ùɘ âÚÁ·Û›·˜ ù¯È ÌfiÓÔÓ ‰bÓ ÂrÓ·È îÂÚa àÏÏ\ àÓÙÈı¤Ùˆ˜ ÂrÓ·È
ÌÈ·Ú¿, ÂrÓ·È «êÌ·ÚÙ›·», ‰Èe çÊ›ÏÂÈ ï KfiÛÌÔ˜ Óa ÙÂÏÂÈÒÛFË Âå˜ Ùe ÜÚ Ùɘ \EÛ¯¿Ù˘
KÚ›Ûˆ˜ ηd ì àÓıÚˆ›ÓË ˙ˆc ηd âÚÁ·Û›· Óa àÊ·ÓÈÛıÔÜÓ Âå˜ ÙeÓ àÚ¿ÁÌÔÓ· ηd
Ì·ÜÚÔ, ó˜ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ Î·d Ùe öÓ‰˘Ì¿ ÙˆÓ, ‚›Ô Ùɘ «·Úı¤ÓÔ˘» ηd ÙÔÜ «ÌÔÓ·¯ÔÜ».
Te ^IÂÚeÓ Î·Ù¤¯ÂÈ ÌfiÓÔÓ ï â͈ÎÔÛÌÈÎe˜ £Âe˜ ηd Ôî Á‹˚ÓÔÈ ÌÂÛÖÙ·È ÙÔ˘, ì ‰b ηÙ\
âÍÔ¯cÓ«êÌ·ÚÙ›·» ÂrÓ·È ì ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÔÏÈÙÈÛÌÔÜ. Te ôÎÚÔÓ ôˆÙÔÓ ÙÔÜ ·Ú·ÏfiÁÔ˘
‰Èa ÙcÓ ëÏÏËÓÈÎc ÎÔÛÌÔı¤·ÛÈ: οÔÈÔÈ àÚ¿ÁÌÔÓ˜ ÌÂÏ·ÓËÌÔÓÔÜÓÙ˜ Ôf “êÁÈ¿-
˙Ô˘Ó” Ì›· öÎıÂÛÈ öÚÁˆÓ T¤¯Ó˘! òO¯È! ÙÔÈ·‡ÙËÓ ıÚËÛΛ·Ó ÙÔÜ ·Ú·ÏfiÁÔ˘ ‰bÓ Âr¯Â
ï ^EÏÏËÓÈÛÌfi˜.
¢Èa ÙcÓ îÛÙÔÚ›·Ó i˜ ÂúˆÌÂÓ ¬ÙÈ Ùe ÙÌÉÌ· âÎÂÖÓÔ Ùɘ ·ÓÙ·¯ÔÜ ‰ÈÂÛ·Ṳ́Ó˘
ıÚËÛ΢ÙÈÎfiÙËÙÔ˜ Ôf ÂrÓ·È ÁÓˆÛÙeÓ ó˜ “â›ÛËÌÔ˜ â›ÎÏËÛȘ ÙáÓ £Â›ˆÓ \OÓÙÔÙ‹-
ÙˆÓ” Âå˜ ÙcÓ ®ˆÌ·˚ÎcÓ ıÚËÛΛ·Ó ö¯ÂÈ ùÓÔÌ·, ηÏÂÖÙ·È religio, âÓˇá Âå˜ ÙcÓ ^EÏÏË-
ÓÈÎcÓ ñ¿Ú¯ÂÈ Ì›· ÛÂÈÚa àÓ·ÏfiÁˆÓ Ϥ͈Ó.
òE¯ÂÈ â›Û˘ ñÔÛÙËÚȯıÉ ¬ÙÈ ì àÚ¯·›· ıÚËÛΛ· qÙÔ ÌbÓ íÓ Û‡ÓÔÏÔÓ âÓÙ˘ˆ-
ÛÈ·ÎáÓ ëÔÚÙáÓ àÏÏ\ âÛÙÂÚÂÖÙÔ Û·ÊÔܘ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎÔÜ ‰ÔÁÌ·ÙÈÎÔÜ Ï·ÈÛ›Ô˘. \E‰á
ñ¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ·d à·ÓÙ‹ÛÂȘ: ¶ÚáÙÔÓ, ·î ‚·ÛÈηd ıÚËÛ΢ÙÈηd àÚ¯·d Ôf ¬ÏÔÈ
âÁÓÒÚÈ˙ÔÓ àÂÙ¤ÏÔ˘Ó ñÂÚÂ·ÚÎÉ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎcÓ ‚¿ÛÈÓ. Te ·ÓıÔÌÔÏÔÁÔ‡ÌÂÓÔÓ
ÁÂÁÔÓe˜ Ùɘ à˚‰ÈfiÙËÙÔ˜ ηd Ùɘ ıÂfiÙËÙÔ˜ ÙÔÜ KfiÛÌÔ˘ ÙÔÜ ·éı˘¿ÚÎÙÔ˘ Ùɘ ≈Ï˘
·éÙÔÜ Î·d Ùɘ ñ¿Ú͈˜ âÓ ·éÙˇá ÛÎÔÔÜ, §fiÁÔ˘ ηd ı›·˜ ¶ÚÔÓÔ›·˜ ÂrÓ·È ñÂ-
Ú·ÚÎÂÙa ‰fiÁÌ·Ù· ‰Èa Óa ıÂÌÂÏÈÒÛÔ˘Ó ≤Ó· âÈ‚ÏËÙÈÎeÓ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎeÓ Û‡ÛÙËÌ·.
¢Â‡ÙÂÚÔÓ, Ùa˜ ηı·ÚᘠıÂÔÏÔÁÈÎa˜ ·éÙa˜ àÚ¯a˜ âÂÍÂÈÚÁ¿ÛıË ÛÂÈÚa ¬ÏË ÊÈÏÔ-
ÛfiÊˆÓ Î·d ÔîÔÛ‰‹ÔÙ äÛı¿ÓÂÙÔ ÙcÓ àÓ¿ÁÎËÓ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎɘ âÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙáÓ

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »

 27
ıÚËÛ΢ÙÈÎáÓ ÙÔ˘ ÂÔÈı‹ÛÂˆÓ Âr¯Â Âå˜ ÙcÓ ‰È¿ıÂÛ›Ó ÙÔ˘ ÔÈΛϷ˜ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎa˜
Û¯ÔÏa˜ Ìb ÂÚÈÊ‹ÌÔ˘˜ ‰È‰·ÛοÏÔ˘˜, Ï·ÙˆÓÈÎÔ‡˜, ÂÚÈ·ÙËÙÈÎÔ‡˜, ÛÙˆ˚ÎÔ‡˜,
˘ı·ÁÔÚ›Ԣ˜ ÎÏ. \EÎÙe˜ ¬Ìˆ˜ àe ·éÙa˜ Ùa˜ Û¯ÔÏa˜ ñ„ËÏɘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜
ñÉÚ¯ÔÓ ÚÔÛ¤ÙÈ Î·d Ϥۯ·È “Ï·˚Îɘ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfiÙËÙÔ˜” Ôf äÛ¯ÔÏÔÜÓÙÔ Ìb ≤Ó·
“Ï·˚Îe” Ï·ÙˆÓÈÛÌe ηd ÛÙˆ˚ÎÈÛÌfi, ¬ˆ˜ ·î Ϥۯ·È ÙáÓ ïÔ›ˆÓ ‰ÈÂÛÒıËÛ·Ó Ùa
ΛÌÂÓ· Ùa ÁÓˆÛÙa ó˜ «^EÚÌɘ TÚÈṲ̂ÁÈÛÙÔ˜». [Mb ÙeÓ «^EÚÌÉÓ TÚÈṲ̂ÁÈÛÙÔÓ»
ö¯ÔÌ õ‰Ë àÛ¯ÔÏËıÉ âÎÙÂÓ¤Ûٷٷ Âå˜ Âå‰ÈÎeÓ àÊȤڈ̷ (Ù‡¯Ë 7 ηd 8)]. TÚ›ÙÔÓ,
àÎfiÌË Î·d âaÓ ‰Â¯ıáÌÂÓ Ùe ÁÂÁÔÓe˜ ÙÔÜÙÔ, Ôé‰bÓ àÏÏ¿ÛÛÂÈ, ‰ÈfiÙÈ Ìb ÔÖÔ ÙÚfiÔ
ıa ÎÈÓ‰˘Ó‡ÛFË Î¿ÔÈÔ˜ Ôf ‰bÓ ö¯ÂÈ ‰fiÁÌ·Ù· àe οÔÈÔÓ ôÏÏÔÓ Ôf â›Û˘ ‰bÓ
ö¯ÂÈ; ^ø˜ ÂrÓ·È ÁÓˆÛÙeÓ Ùe ÏÂÙeÓ ‰ÔÁÌ·ÙÈÎeÓ ÂÚÈÙ‡ÏÈÁÌ· ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ àÂ-
ÎÙ‹ıË ÌÂÙa ÙcÓ âÔ¯cÓ ÙÔÜ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘. ≠Ö˜, Ô≈Ùˆ˜ j ôÏψ˜, ì ‰ÔÁÌ·ÙÈÎc
ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔÜ ÂrÓ·È àÓÂ›‰ÂÎÙÔ˜ ÏÔÁÈÎɘ - ÊÈÏÔÛÔÊÈÎɘ àӷχÛˆ˜, ‰bÓ ÂrÓ·È
àÓÙ›·ÏÔÓ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎeÓ Û‡ÛÙËÌ·.
MÂÙa ¬Û· ‰ÈÂÏ¿‚·Ì àÓˆÙ¤Úˆ ÁÂÓÓÄÙ·È ≤Ó· ÂûÏÔÁÔÓ âÚÒÙËÌ·: Eå˜ ÙcÓ ñe
ÌÂϤÙËÓ âÔ¯cÓ Ô›· ı¤ÛȘ j ‰˘Ó·ÙfiÙ˘ ñÉگ ‰Èa ÙcÓ àÓ¿Ù˘ÍÈÓ ÙÔÜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ-
ÛÌÔÜ; ^H à¿ÓÙËÛȘ ÂrÓ·È Î·ı·Ú¿: Oé‰ÂÌ›·. ^EÔ̤ӈ˜; ¶á˜ âÂÎÚ¿ÙËÛ Ùe à›-
ı·ÓÔÓ Î·d Ùe àÓ‡·ÚÎÙÔÓ; TÔÜÙÔ ıa âÍÂٿۈ̠âÓ Û˘Ó¯›÷·.
B·ÛÈηd ËÁ·›:
Robin Lane Fox, Pagans and Christians in the Mediterranean World from the
second century A. D. to the conversion of Constantine, Viking, 1986.
Peter Brown, The World of Late Antiquity AD 150-750, Thames and Hudson,
1977.
Peter Brown, Society and the Holy in Late Antiquity, Un. of California Press,
1982.
John Ferguson, The Religions of the Roman Empire, Thames and Hudson, 1982.
Franz Cumont, Oriental Religions in Roman Paganism, Dover, 1956.
Polymnia Athanassiadi & Michael Frede (eds.), Pagan Monotheism in Late
Antiquity, Oxford Un. Press, 1999.

KEIMENA TOY ¶ A N . M A P I N H A¶O TO ¶EPIO¢IKON « E § § H N I K O N ¶ A N £ E O N »