You are on page 1of 20

Empresa Chikí

ta un publikashon di

Kámara di Komèrsio i
Industria di Kòrsou

Habri horizonte – partisipá na mishonnan Su meta ta pa informá i


eduká empresario chikí
Promé ku bo sa, mitar aña a pasa asina. Si nos mester kere nos gobernantenan, falta mitar pa e por sigui kontribuí
aña so mas pa nos aki na Kòrsou drenta un era nobo di Pais Kòrsou. Esei ta lógiko si kon-
siderá resultado di e referèndem di 15 di mei último kaminda opshon a haña sosten di 52% di na desaroyo
e votadónan. Pero nos mester warda wak ainda si dia 1 di yanüari 2010 ta alkansabel komo ekonómiko di Kòrsou.
fecha pa Pais Kòrsou drenta na vigor. Si logra di bèrdè, e lo nifiká si ku ta eliminá un nivel di
gobernashon (i un sèt grandi di puesto polítiko!) ku ta un alivio grandi pa henter nos komuni-
dat. Si ehekutá e plannan di kambionan den e struktura estatal manera a bisa i konforme nan
meta i intenshon, e lo nifiká tambe un mehoransa di e klima di invershon na nos isla. Ke men,
Redakshon:
tambe mas espasio pa sektor privá desaroyá – inkluso e sektor di empresa chikí. Ku wowo di
falki lo keda vigilá e desaroyonan riba e tereno aki. Un tim di Kámara di Komèrsio
huntu ku diferente kolaborador
Komèrsio en general por progresá solamente ora gobièrnu sa di limitá su metementu den
asuntunan ku no ta tok’é eksplísitamente. E ta rekerí tambe di tur esnan den sektor komer-
sial pa nan tuma responsabilidat pa nan tareanan i no sinta warda pa gobièrnu habri tereno Aviso:
pa bo negoshi floresé. Esei nunka no tabata un base salú pa negoshi – lo e no ta den futuro
tampoko! Esnan ku negoshi, grandi, mediano i chikí, mes mester perkurá pa pone un fundeshi Spotlite Productions
firme pa nan konstruí un palanka riba dje i kaminda sosten di sektor públiko no mester ta mas Farley Lourens
ku di fasilitadó i komplementario. Bèrdat ta ku gobièrnu riba su mes tambe por duna mil i un
Telefon: 461-0907
enkargo na empresa privá, pero na momento ku un negoshi ta dependé riba un sierto nivel di
enkargonan di gobièrnu so, ta tempu pa konsiderá seriamente si esei ta garantisá kontinuidat Telefon: 510-8284/560-8284
riba término largu. Sektor privá i sektor públiko ta komplementá ora, pero na momento ku esun E-mail:
dependé demasiado di e otro, e ekilibrio a kita i esei ta enserá sierto riesgo.
info@spotlite-productions.com
P’esei ta bon tambe ku den hopi kaso sektornan públiko i privá ta sera kabes ora ta toka interes
di Kòrsou en general. Den eventonan manera Marshe pa Empresario, servisio i departamentu-
nan di gobièrnu ta mustra disponibilidat pa duna informashon i splikashon na empresarionan Kompaginashon i imprenta:
ku ta en buska di un ke otro dato i prosedimentu. Asina ta reforsá otro i ta duna e servisio Drukkerij Amigoe
mihó i kompleto na e sektor komersial pa nan bai dilanti i kumpli kabalmente ku e rekisitonan.
Meskos ta konta pa ora bin delegashonnan komersial di afó. Manera tabata e kaso luna pasá
ku e mishon ekonómiko ku a bini di Colombia, e ophetivo ta pa habri kaminda pa estrechá Kordinashon:
lasonan komersial entre empresarionan di Kòrsou i nan koleganan di Colombia, sperando ku Intermediate N.V.
esaki por resultá den un koperashon komersial fruktífero i ku komunidat tambe por probechá
di dje den forma di produkto i servisio di kalidat na preis rasonabel. Instansianan gubernamen- Telefon: 737-1070
tal por duna un man pa realisá i aselerá e lasonan aki i pa nan progresá rápidamente. Pero
básikamente ta keda ku ta e empresario mes mester realisá e kontakto i akuerdonan ku su
partnernan den eksterior. Tur derecho reservá ©

Igualmente ta konta pa mishonnan di Kòrsou ku ta bai eksterior ku sierto regularidat. Pa e luna


aki Kámara di Komèrsio ta kordiná dos atrobe: pa Trinidad i pa Brasil. Meta di e mishonnan
aki tambe ta pa pone i estrechá laso komersial ku negoshantenan di aya banda i asina krea
oportunidatnan nobo pa empresanan lokal krese i ekspandé nan merkado. Ademas, si nan
forma un relashon di partner komersial ku koleganan den eksterior, nan ta amplia nan bista
i chènsnan den un merkado mundial muchu mas grandi. E ta habri mente di nos komersian-
tenan, siñando nan kon nan tin di hasi pa komo doño di un empresa relativamente chikí, salí
for di un kuna tambe relativamente chikitu ku ta nos dushi Kòrsou, tòg bo por logra un puesto
klave den retnan komersial internashonal ku bo kompania tambe ta gosa i probechá di dje.
Asina bo no ta dependé di e merkado lokal so pa bo kompania keda eksistí i sigui drei sano.
Asina ta amplia e horizonte òf laga!

2
Dies tep pa empresa chikí nobo
T
Spar mas tantu malmente bo ta respon-
posibel promé in kuantioso hende ta kana rònt ku e idea pa un dia lanta nan mes
sabel personalmente pa
Muchu be hende ta drenta negoshi. Sigur si nan mira kon otronan a logra, nan tambe ke. tur konseho i debe di e
negoshi sin ku nan mes a Pero nan mester realisá ku lantamentu di negoshi no ta manera negoshi. Esaki ta inkluí
spar nada, pero eksklusi- ta chupa un preimu. E ta algu di bastante peso i e ta rekerí bastante fiansa komersial, belas-
vamente ku sèn ku nan a ting, sèn ku bo debe esun
fia di amigu, banko òf otro ehersisio promé e negoshi ta riba pia i ta saludabel. No ta kòrta un sinta ku ta entregá merkansia i
instansia. Laga loke bo fia anto sèn ta kuminsá lora drenta. Hasi negoshi ta ‘serious business’! doño di e edifisio ku bo ta
kompletá loke bo mester pa Ata algun tep valioso pa sikiera konsiderá promé ku tuma kualke paso hür, i tur veredikto kontra
alkansá bo meta. E siguien- e negoshi ku sali for di un
te paso ta ku nan ta kere di pa lanta un propio empresa chikí. Tur esaki por kompletá e loke nan ta eventual kaso den korte.
por paga e préstamo bèk siña tambe den e kursonan di ‘Empresa Chikí na Plaka Chikí’. Si bo no protehá bo mes
asina ku nan hasi ganashi. bon promé, un debedó por
Loke e doñonan nobo di poderá di bo propiedatnan
negoshi aki no ta realisá personal, manera bo kas
kontratá negoshi òf hende riba un eskala chikí tambe. i bo outo, pa kompensá e
independiente pa tanten i Hustamente pasobra e debenan.
pa tarea deliniá. pifionan ei no ta hinka nan Miéntras ku bo ta protehá
Esnan ku ta kuminsá nan den mas debe, nan ta siña bo mes kontra kasonan
empresa chikí di forma di nan fout i asina nan ta den korte ku un seguro
sobrio, hopi be den un rekobrá forsa muchu mas spesial, e lo no yuda bo ku
garashi òf na un otro sitio lihé. e debenan di e negoshi.
liber, i for di aya ofresé nan Si e debenan monta bira
promé produkto i servisio Protehá bo muchu grandi, konsiderá
ku mas sodó ku loke nan propiedatnan
tin na efektivo, tin e luho Ora bo drenta e mundu página 4 >>>>
di hasi e erornan inevitabel di bo propio negoshi, nor-

Tin diferente buki pa yuda empresario


traha nan plan di negoshi.

ta ku por dura basta luna sá. Esaki mester inkluí sèn


òf aña promé ku nan logra ku e por biba di dje durante
un ganashi. Unabes esun un òf dos aña. Hasta ora
ku a fia plaka ta deskubrí bo ta haña hopi trabou – i
ku e negoshi no ta mes laga nos presumí ku e kli-
lukrativo ku el a spera, e ta entenan ta paga tambe na
purba tur moda di eliminá tempu, loke no semper ta e
e préstamo i ta rechasá e kaso – bo ke invertí mayo-
idea pa renob’é pa un aña ria di e plaka aki bèk den e
mas. Den kasonan asina negoshi pa mas espasio,
e doño di e negoshi nobo ekipo, propaganda i nese-
mester saka hipotek di kas sidatnan di seguro.
òf usa tarheta di krédito pa
paga e préstamo bèk (loke Kuminsá chikí
por hasi’é mas vulnerabel Pensa chikí. No hür nada
atrobe). si bo por traha otro kamin-
Mihó ta esun ku ta kana da mas barata i no tuma
ku un idea pa lanta su hende na trabou sin ku bo
negoshi, spar mas tantu sa ku bo tin trabou pa nan
posibel pa loke e ta konsi- hasi pa nan produsí plaka.
derá nesesario pa kumin- Na lugá di esei bo por

3
Dies tep pa empresa chikí nobo
<<<< página 3 konfrontando kontratempu, esnan ku yuda ku gusta
bo mester bini ku un plan nan trabou lo representá
pa kontrarestá esei inmedi- bo bon, tantu tanten ku
pa forma un kompania atamente. Esaki por nifiká nan ta traha pa bo, komo
anónimo. Hasta un perso- entre otro ku ta muda bo ofi- ora nan bai. Klientenan
na so por lanta un empresa sina, introdusí un produkto tambe ta mas inkliná pa ta
asina. òf servisio nobo, òf desa- leal na un empresa ku ta
royá un mihó manera pa bria pa positivismo i nan lo
Sa ki ora bo alkansá kliente. rekomendá bo negoshi na
ta hasi ganashi amigunan.
Lo bo mester por splika den Pone tur kos riba
algun frase kon bo empre- papel Paga atenshon na
sa tin idea pa hasi ganashi Lei por lo general no ta status di esnan ku ta
supstansial. Pa esnan ku preskribí esei, pero preferi- traha pa bo
ta kuminsando, bo mester bel ta pa pone tur are- Ora bo kontratá empleado,
sa promé kiko bo gastunan glo i kontrato riba papel pa paga tinu ku nan tin un
ta bai ta. Kuantu bo ta bai evitá malkomprendementu posishon diferente for di
gasta na kumpra un inven- despues. Esei ta konta esnan independiente ku
tario, kuantu pa paga hür, sigur pa: bo ta kontratá pa sierto
kuantu pa paga emplead- - Kontratonan ku ta tarea spesífiko. Kòrda ku
onan i tur loke mas bo lo dura mas ku un aña. servisio di impuesto tambe
tin na gastunan a base di - Kontratonan ku ta ta wak kon bo ta atendé
un lista ku lo ta sorpresi- enserá benta di e e asuntunan di belasting.
vamente largu? Ta numa merkansia di 1000 Den e kaso aki tambe ta
ora bo a hasi e ehersisio florin òf mas. konta ku e mihó kos ta pa
aki bo por haña sa kuantu - Kontratonan riba bo pone riba papel e kon-
bo mester bende pa luna, transferensia di trato laboral ku bo emplea-
kuantu sèn bo mester pa propiedat di derecho do, pero tambe e loke bo
por kubri tur e gastunan di outor òf biennan ta palabrá ku e trahadó
ei te pa bo alkansá un inmóbil. independiente.
ganashi di loke sobra. Tur Hasta si esei no ta rekerí
e sumanan aki bo mester pa lei, bou di tur sirkun- Paga kuenta i
pa por traha un análisis di stansia ta mas prudente pa belasting na ora
e punto kaminda bo a kubri pone tur palabrashon riba Den mundu real, e rep-
tur gastu. papel, pasobra akuerdonan utashon di tene bo mes
oral ta difísil òf imposibel na palabrashon, ta un ele-
Traha un plan di Ora plania desaroyo di negoshi, mester pa proba. Esaki ta konta mento sumamente impor-
negoshi tene kuenta ku diferente aspekto. tambe pa akuerdonan di tante. Un bon strategia
Pa bo komprendé ki ora no hür, di depósito, kontra- pa bo keda ku un reputa-
ta hasi ganashi i unda bo tonan di servisio (manera shon asina ta si bo paga bo
punto di ‘breakeven’ ta, e Ora bo ta traha un plan di ta pa protehá bo sekretonan di duna konseho òf tra- kuentanan di antemano òf
promé paso mester ta pa negoshi, esei ta yuda bo di negoshi; informashon bou eléktriko), enkargo pa alo ménos na ora. Bo ta
traha un plan di negoshi. determiná tambe kuantu konfidensial ku ta duna un kompra òf kontratonan pa krea mas konfiansa i un
Pa mayoria empresa chikí bo gastunan lo ta pa pone bentaha kompetitivo den merkansia balorá na mas profil positivo loke ta sirbi
e elementonan klave den e empresa riba pia, kuantu merkado. Ehèmpelnan di ku algun shen florin, are- bon na momento ku kos
un plan di negoshi ta e sèn bo mester spar, i kiko sekretonan di negoshi ta glonan laboral etc. Kus- por bai robes. E benefi-
análisis di ‘breakeven’, un bo strategia di merkadeo inkluí lista di kliente, mé- tumbrá bo mes pa duna i sionan aki ta pisa muchu
pronóstiko di sea pèrdida (kon bo ke alkansá bo klien- todo di sondeo, strategia haña resibu den bo man mas ku kualke interes bo
òf ganashi, i un protekshon tenan) ta. Si bo no por pone di merkadeo i téknika di di tur produkto, servisio i por generá riba plaka ku
di e plakanan ku ta drenta. e datonan kla riba papel, lo fabrikashon. Pa protehá depósito, sin importá kuan- bo ta tene atras te na a
Hopi importante ta pa bo bo no por realisá nan den bo sekretonan di negoshi tu plaka te envolví. último ora miéntras ku bo
tin un bista riba entrada bida real tampoko. pa lei, bo mester tuma mester paga esei tòg. Mas
di plaka, pasobra esei por pasonan pa e informashon Buska i mantené bon importante ta pa bo paga
yuda bo empresa krese, Gara e bentaha riba keda konfidensial. Esaki ta hende bo impuesto di salario na
pero e por kibr’é tambe. kompetensia rekerí entre otro pa marka Bo meta mester ta pa tempu, spesialmente e
Hasta ora bo negoshi ta Pa bo logra éksito riba tér- e dokumentonan esen- buska empleado ekselente parti ku bo ta retené di
haña hopi kos di hasi òf ta mino largu, ta di krusial sial komo ‘konfidensial’, i tene nan den bo negoshi bo empleadonan. Servisio
bende hopi, si e pagonan importansia pa bo krea i usa password pa protehá – no djis esnan ku ta bas- di Impuesto por pone abo
no drenta den 90 pa 180 mantené un bentaha riba informashon riba kòmpiu- tante bon. Un empleado personalmente responsa-
dia, bo no ta bai sobreviví bo prinsipal kompetidor- ter, yega na areglo (ku bo altamente kompetente i bel pa e sumanan aki, pa
amenos ku bo a plani’é nan. Algun manera pa logra empleadonan) ku nan no realmente entusiasmá ta no papia mes di butnan
asina di antemano. Si bo e bentaha aki ta pa bo sa e mag divulgá informashon bal por lo ménos dos be i haltu ku nan por imponé
tin un bista kla kon e situ- materia mihó ku bo kompe- konfidensial i ku nan no tin be hasta tres biaha mas riba bo i bo negoshi si bo
ashon finansiero na efek- tensia, bin ku produkto ku ta kompetí riba e punto ei ku un persona ku abilidat- keda sin paga nan na ora.
tivo di bo negoshi ta, huntu ta difísil òf hasta imposibel ku ora nan kita, i limitá e nan regular. Pa bo haña Kuidou, pasobra esaki ta
ku un pronóstiko di pèrdida pa imitá, pa bo ta mas kantidat di empleado ku tin empleadonan stabil i kon- konta tambe ora bo tin un
òf ganashi, bo por mol- efisiente den e forma pa akseso na e sekretonan di tentu, ta esensial no únika- kompania anónimo. Abo
dia e idea pa lanta bo mes produsí i distribuí e mer- e negoshi. mente ku bo empleadonan komo doño di e negoshi pa
negoshi i drech’é promé kansia, pa bo tin un mihó Un otro forma pa mantené (i esnan independiente ku lei ta keda responsabel pa
ku realmente bo lant’é for sitio òf ofresiendo servisio bo bentaha kompetitivo ta bo ta buska pa yuda bo) ta pagonan di impuesto riba
di suela – esei bo ta sigui optimal na kliente. pa reakshoná rápidamente haña ku bo ta trata nan bon entrada i pa nan tuma lugá
kuné tambe despues ku a Un manera pa mantené e riba mal notisia. Unabes ku i ku bo empresa ta meresé na òrdu.
lant’é di bèrdè. bentaha riba kompetensia bo nota ku bo negoshi ta e rèspèt. Empleadonan i

4
E di 39 reunion di ALIDE ta konkluí:

Union ta importante den tempu difísil


R
E enkuentro a tuma lugá esientemente nos dushi isla tabata sede di e reunion di ALIDE ku tambe a papia riba e garan-
di 19 pa 21 di mei último tianan ku esaki ta trese pa
den World Trade Center. E ta e Asosiashon General di Latino Amérika di instituto finansiero nos pais. “Turismo i polítika
enkuentro tabata riba ini- di desaroyo (Ascociación Latinoamericana de Instituciones di desaroyo i potensial di
siativa di Korpodeko (Kor- Financieras para el Desarrollo). E enkuentro grandi aki a konta ku invershonnan ta importante
porashon di Desaroyo di pa nos pais.” E di dos ses-
Kòrsou) ku ‘Kambionan den partisipashon di paisnan den nos region manera Anguila, Antigua i hon plenario a konsentrá
ekonomia mundial i retonan Barbuda, Argentina, Bolivia, Brasil, Colombia, Costa Rica, Curaçao, rondó di e tema di ‘Mobi-
pa Latino Amérika i Karibe Chile, Ecuador, El Salvador, Guatemala, Haiti, Honduras, Mexico, lisashon di rekursonan pa
desaroyonan den finansia- desaroyo i fuentenan alter-
mentu’ komo tema prinsipal. Nicaragua, Panamá, Paraguay, Perú, Puerto Rico, Repúblika Dominikana, nativo di finansiamentu’.
E seshon di apertura tabata St. Kitts i Nevis, Turks & Caicos Islands, Uruguay i Venezuela. Durante seshon di djamars
na enkargo di direktor ehe- 19 di mei a trata e tema
kutivo Arthur B. Rosaria di ‘Agenda Verde’ di Banco
Korpodeko. Segun señor Nacional de Devolvimentu
Rosaria ta hopi importante Económico Social (Bindes),
pa e isla duna e instalashon- Brazil. Señor Rosaria di Kor-
nan di manera ku e reunion- podeko a informá durante e
nan di persona i direktornan seshon ei ku djarason 20 di
por tuma lugá, kreando e mei ku a analisá e asuntu-
posibilidat na bishitantenan nan institushonal di ALIDE
pa eksplorá e oportunidat- pa loke ta trata e reunionnan
nan di invershon, interkam- tékniko di e organisashon.
bio i tambe koperashon ku Mientrastantu den e di 3
e empresa privá i gobièrnu seshon a hasi presentashon
lokal. “Nos ta konstatá un di e eksperenshanan di ino-
biaha mas ku e presensia i vashon den Banko di Desa-
akshon di e banko di desa- royo ku sosten pa e sektor-
royo den su kondishon di nan produktivo i sosial en
agente públiko di finansia- frente di e krísis ekonómiko
mentu tin un papel di promé global ku ta perdurá aktual-
órden. Esaki ta bai kompañá E enkuentro a konta ku presensia di mandatario lokal i mente.
pa kreashon di merkadonan representantenan di organisashonnan empresarial
finansiero, korekshon di fa- ALIDE 2010 i 2011
yonan i tambe kumplimentu trabou, divisa, i e ta atraé ekonomia di paisnan Latino- hasi esfuerso mas grandi E próksimo enkuentro di
di nan funshon anti-sikliko invershonnan. Pero ainda e amérika por hala mas rosea. pa yega na kompromiso- ALIDE otro aña ta tuma
den situashonnan di krísis. no ta hasiendo sufisiente pa Tambe mester tin mas aten- nan firme pa baha emishon lugá na Brasil i na 2011
Pero esaki mester tuma lugá ofresé mas den e mundu di shon pa nos region pa yega di gas i otro derivado kon- e enkuentro ta tuma lugá
sin pèrdè for di bista un vi- turismo. na strategianan. Pero e ta taminá ku ta krea problema na Paraguay. Di e forma ei
shon di riba tereno di merka- sigui enfatisá ku gobièrnu- serio pa nos medio ambi- ta konmemorá e 200 aña-
donan finansiero. Mester Retonan finansiero nan tambe mester hasi mas ente. nan di Paraguay su inde-
tin un potensial ku ta duna Minister di Finansa señora esfuerso pa bin ku plan- pendensha. Segun señor
mas tantu rekurso pa tur e Ersilia de Lannoy di Antia nan di desaroyo internasho- Fuentenan alternativo Rosaria, Kòrsou a laga e
sektornan di produkshon i tambe tabata presente na nal. Nos ta para ariba ku Den un otro seshon ku a bishitantenan impreshoná
sosial, sea ku ta nan propio apertura di e kongreso mes- mayoria di e ekonomianan tuma lugá, diputado Rhug- pa su beyesa natural i su
rekurso òf ku fondonan ku ta kos ku diputado enkargá industrialisá, prinsipalmente genaath a amplia riba e instalashonnan di desaroyo i
bini di estadonan. ku asuntunan ekonómiko esnan responsabel pa kon- tema di proyektonan ku ta kapasidat ku ta nesesario pa
Eugène Rhuggenaath di taminashon i keintamentu duna garantia na stabili- hasi negoshi, meskos ku ta e
Mas kompetitivo Kòrsou. Diputado Rhugge- global di e planeta, mester dat ekonómiko na Kòrsou i seguridat di un banko stabil.
Roberto Smith, aktual pre- naath a invitá esnan presen-
sidente di ALIDE i presi- te pa nan gosa di tur loke
dente di Banco di Nordeste nos dushi isla tin di ofresé,
di Brasil (BNB) den su sigur den e ramo di opor-
palabranan di bon biní a tunidatnan komersial. El a
enfatisá ku nos ta pasando bisa ku tin hopi invershon
den tempunan difísil, pero djafó ku ta duna benefisio-
si ALIDE kontinuá ku su nan sumamente bentahoso
trabounan di trese union i di pa nos isla. Señor Gonzales
un forma profeshonal, loke Rivas Gomez, presidente di
e ta hasiendo últimamente e Konseho Consultativo di
den tempu di krísis, unabes ALIDE, a bisa ku e kambio-
e temporada di turbulensia nan den ekonomia mundial
finansiero ta tras di lomba, i e retonan finansiero ku
gobièrnunan di Latinoaméri- finansa pa desaroyo ta trese
ka i Karibe lo ta mas fuerte kuné ta krea oportunidatnan
i sigur pa edifiká un futuro nobo pa e generashon ku
mas kompetitivo. Nan lo mester wak formanan pa
bira fuerte mediante di nan krea divisa i pa atraé mas
propio rekurso òf ku fon- hende ku ke hasi invershon
donan ku nan ta hañando na nos isla. “Estado mester
di e estadonan. Nos ta mira tuma mas riesgo pa pone
ku e sektor di turismo tin preshon riba bankonan
hopi potensial i e ta duna privá. Nan mester siña baha
oportunidat pa krea kupo di e interesnan di manera ku

5
Hopi mas interes ku na e edishonnan anterior

Mas di 1500 partisipante na


Marshe pa Empresario
E
Marshe pa Empresario aña aki por papia sigur di un partisipashon muchu mas grandi e tipo di públiko ku ta
a tuma lugá di 22 pa 24 bishitá e marshe,
di aprel último den World den Marshe pa Empresario ku den añanan anterior. Segun - haña un bista di kiko e
Trade Center i a keda datonan kompilá durante e dianan di e Marshe pa Empresario, bishitantenan ta haña
organisá pa Kámara di e aña aki tabatin 1574 partisipante kontrali na 1100 aña pasá por di e marshe
Komèrsio i Industria den - i tambe un mihó
koperashon estrecho ku ehèmpel. Esaki ta un indikashon kla ku e marshe ta kresiendo i esaki respaldo di e website.
Sentro pa Inovashon Kòr- ta un estímulo sigur pa Kámara di Komèrsio komo organisadó di e Banda di MCB, Kámara
sou i Maduro & Curiel’s marshe aki for di awor kuminsá ku preparashonnan pa e Marshe pa di Komèrsio a konta ku
Bank. Tabata e di tres aña vários otro spònser, mane-
tras di otro ku a organisá Empresario di 2010. ra DEZ, Stimul-IT, RBTT,
Marshe pa Empresario. Korpodeko, UTS, Scarlet,
Stimulá empresario DAZ, Ennia, Multi Post i
E gruponan ku a pone énfa- Meta di Marshe pa empre- BDO.
sis riba dje pa logra hala sario ta: Otro spònsernan tabata
aserka durante e enkuen- - pa por atraé mas SVB, BAB, Inspekshon di
tronan tabata na promé empresario, belasting, Domeinbeheer,
lugá esnan ku pa 5 òf mas - oumentá e kantidat di CBS, GGD, Fondo So-
aña tin nan mes negoshi, partisipante, sial, Sedeck, Online Admin-
esnan ku a kaba di kumin- - hasi e tayer i charlanan istration & Management,
sá komo empresario, i futu- mas atraktivo, Verzekeringswinkel Pearl,
ro empresarionan. - hasi mas atraktivo pa Tedmar Consultancy, M&M
nan tin un booth loke lo Consultancy, ActionCoach,
E di tres grupo aki MCB a sòru pa mas bishitante, WTC i The Trader Party
tuma bou di su alanan den - trese mas orador Services.
su programa di Empresa internashonal, Pa e sekshon di nètwèrk
Chikí na Plaka Chikí. - haña un mihó bista riba Maduro & Curiel’s Bank tabatin komo spònser

Ofisina pa Propiedat Intelektual ta informá


Marka Kolektivo i Indikashonnan Geográfiko

Awendia hopi konsumidó ta pone énfasis riba e orígen geográfiko di e


komestibel ku e ta kome. Argumentando ku e orígen tin influensia riba e
kalidat di e produkto. E kalidat di produktonan agríkola en general ta mará
na faktornan geográfiko, manera klima i tera pa planta, i tambe faktornan
humano esta kon e hende a elaborá e produkto. E faktornan aki por
kontribuí na un produkto di nivel haltu. Por ehèmpel shampaña Franses.

E tendensia aki ta trese nos na un otro área di derechi di propiedat


intelektual kual ta Indikashonnan Geográfiko. Indikashonnan Geográfiko,
meskos ku marka di produkto òf servisio ta komuniká algu. E Indikashon
Geográfiko por keda definí komo un señal riba e produkto ku ta informá e
orígen di e produkto. E orígen ta enserá sierto karakterístikanan deseabel
ku bo ta haña solamente den produktonan ku e pais, region òf área ei ta
produsí. Ehèmpel di esaki ta “Tuscany” pa zeta di oleifi produsí den un
área spesífiko di Italia, “Feta” pa keshi di kabritu produsí den un área � pa registrá bo marka
spesífiko di Gresia, “Blue Mountain” pa kòfi produsí den un área spesífiko
di Jamaica. Ke men e lokalidat geográfiko di unda e produkto ta bini den
kombinashon ku faktornan humano ta kontribuí na e kalidat eksepshonal
� pa protehá bo patènt
di e produkto. � pa proba ku ta Bó kreashon
E desaroyo nobo aki a pone ku sierto kompania a basa nan strategia di
Propiedat Intelektual riba un kombinashon di derechi ku ta indikashonnan
geográfiko i derechi di marka. Nan a hasi esaki dor di lanta un asosiashon
òf kooperativa di trahadó, produsente i bendedó. Nan a diseñá un señal ku
ta indiká e orígen di e produktonan ku nan ta bende. E asosiashon a
registrá e señal aki komo un marka kolektivo i asina ekskluí entre otro tur
otro ku no ta produsí produktonan ku ta bini di e área ei, pa hasi uso di e
marka kolektivo. Asina nan a stimulá nan benta i tambe stimulá
rekonosimentu pa nan pais en relashon pa ku e produkto ku nan ta ofresé.
Un marka kolektivo ta un marka registrá pa un asosiashon i ta solamente
miembronan di e asosiashon por usa e marka ei.
Berg Carmelweg 10ª
Aki na Antia e strategia ariba menshoná tambe por keda usá. OPI ta ofresé
registrashon di marka individual i kolektivo. Registrashon di marka ta
Telefòn: 465-7800
otorgá na e doño di e marka e derechi eksklusivo pa uso di e marka. Email: bipantil@curinfo.an
Tambe OPI ta ofresé konsulta kaminda por konsehá tokante strategia di Web: www.bureau-intellectual-property.an
propiedat intelektual.

Editá pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual di Antia Hulandes

6
Hopi mas interes ku na e edishonnan anterior

Mas di 1500 partisipante na


Marshe pa Empresario
Experientia, Multi Post,
Café Barista, He Furniture,
Lighting & Airconditioning,
Aquasol i Stardeco.

Evaluashon
Kada dia Kámara di Komèr-
sio tabata evaluá e Marshe
pa Empresario kumin-
sando for di su apertura
dia 21 di aprel kaminda
120 persona a tuma parti.
Su siguiente dia, dia 22 di Speeddating pa empresarionan
aprel, tabatin 24 sekshon Scarlet
ku un total di 543 parti-
sipante i den e sekshon- si e bini ku e mihó kon- partisipantenan riba kon-
nan di MCB tabatin 136 testa. Lo evaluá si kisas tenido di e dianan.
partisipante. Djaweps dia por hasi e marshe den fin
23 di aprel tabatin 29 sek- di siman tambe pa duna Mas delantá
shon ku 347 partisipante oportunidat na mas empre- Pa e próksimo Marshe
i e sekshonnan di MCB a sario ku no por den siman, pa Empresario Kámara di
haña 103 partisipante i e bini den wikènt. Komersio ta haña impor-
mesun dia Banko Madu- Pa e parti si huki di nèt- tante pa ta na altura di
ro a tene un happy hour wèrk, e evaluashon ta tur e tópikonan sigur tres
ku a konta ku 150 partisi- mustra ku e mester ta mas luna delantá i tambe pa
pante. Finalmente dia 24 visibel ku foyeto. Mester kuminsá ku un kampaña di
di aprel tabatin 16 sekshon pone e foyetonan aki riba propaganda pa konsientisá
ku 309 partisipante i pa e mesa i no den kashi; asina empresario i otro interesa- Mesa di Belasting Accountants Bureau (BAB)
sekshonnan di MCB taba- e hende ta aserká nan mas donan riba nan muchu mas
tin 62 partisipante. Asina fásilmente. delantá. Ta e intenshon pa
a yega na un total di 1574 Mester kontinuá ku Speed for di awor kuminsá pro-
partisipante na e Marshe Networking i solamente mové e próksimo marshe
pa Empresario. mester skrutiná e perso- den e revista Empresa
nanan ku ke partisipá n’e Chikí i esei lo kuminsá
Loke a resaltá mihó. Mas hende ke ‘hand próksimamente.
Durante e marshe e charla outs’ pa asina nan por hasi Lo ta bon pa integrá Empre-
di Alex Mollen ku a papia anotashonnan i e deta- sa Chikí na Plaka Chikí
riba ‘14 things smart leaders yenan di e presentashon- den Marshe pa empresa-
are doing now’ na apertura nan mester ta riba web- rio i ta ku hopi alegria pa
tabata un di nan ku a resal- site. menshoná ku ya MCB a
tá. Tambe a hala atenshon E tópikonan ku a keda pre- primintí di lo kontribuí otro
loke e sekretario di estado sentá hopi biaha tabata aña atrobe na e Marshe pa
Ank Bijleveld-Schouten di kana pareu ku otronan, Empresario.
Hulanda a papia enkuanto loke ta pone ku un empre-
e papel pa e empresario sario ta pèrdè un tópiko Konklushon
den Pais Kòrsou. For di interesante. P’esei lo eva- For di e di tres edishon di Mesa di Dienst
Merka tabatin Sales Web luá e orario mihó pa otro Marshe pa Empresario por Economische Zaken (DEZ) Mesa di Ennia
Marketing ku ‘the 5 critical aña. Riba djabièrnè esaki konkluí ku e tabata eksi-
steps to building web traf- tabata e kaso ménos i toso. E interes di spònser-
fic and sales’ i di aki mes tópikonan manera RBTT i nan tambe tabata grandi i
tabatin e huki pa nètwèrk UTS a kana un poko tem- e partisipashon tabata bon,
ku Carla Hueck-Martina di pran, pero si tabatin chèns pasobra e merkadeo taba-
Experientia a kordiná. pa a kana drenta serka ta dirigí. Ounke semper
Stradius. tin posibilidat pa mehorá
Resultado Lo tabata mas mihó si taba- esaki.
Ku tur e informashon i tin mas hende pa e talk- Pa e próksimo marshe lo
tambe kantidat di parti- show nan. Banda di esei bai kuminsá ku e orga-
sipante na e Marshe pa tabatin algun ku a posponé nisashon, promoshon i
Empresario por konkluí ku nan partisipashon loke a merkadeo mas tempran pa
e tabata eksitoso, sigur trese poko frustrashon. asina atraé e partisipan-
tambe debí na e kontakto Pa loke ta trata e website, tenan.
personal ku e spònsernan. esaki si ainda no tabata Lo pone e website den man
Sinembargo, pa otro aña bon hinká den otro. E hen- di un kompania komersial
ta pensando riba alterna- denan no por a mèldu nan profeshonal. E próksimo Mesa di Dienst Arbeidszorg (DAZ)
tivanan pa hasi e marshe mes riba dje. No por a hasi biaha lo hasi e promoshon
tòg mas atraktivo ainda. imprenta i informashon den tres idioma, pa asina kouteloso ku e parti aki. huntu ku partisipantenan i
Entre otro a pensa den un general no tabata riba e por atraé mas partisipante. Pa otro aña lo no manda spònsernan riba e luna, dia
formulashon di pregunta site. Na e evaluashon a Tabatin orador bon i ménos invitashonnan via mail, i oranan ku ta kumbiní mas
kaminda e partisipante por bini dilanti ku lo ta bon pa bon i p’esei pa e prók- pero lo hasi esaki perso- pa e próksimo Marshe pa
gana premionan atraktivo hasi un enkuesta bou di e simo biaha lo bai ta mas nalmente. Tambe lo evaluá Empresario tuma lugá.

7
Gerente Menco Ruijs di Scarlet:

“Marshe di Empresario ta un bon inisiativa”


U
“Na promé lugá mi tin di n di e patrosinadónan prinsipal di Marshe pa Empresario di un punto ku pa nan sigur
bisa ku no opstante ku tabata positivo ta e echo
e tabata un evento rela- aña 2009 tabata Scarlet. E kompania aki ku ta ofresé produkto ku e loke tabatin presente
tivamente chikí tabatin i servisio den área di telekomunikashon i nan tabatin un stènt i e hende i instansianan ku
basta kompania i instansia ku a hala atenshon di esnan ku a bishitá e ‘Marshe’. Señor Menco tabat’ei, sigur tabata bon.
presente ku por a duna Tabatin ekstenshon di dife-
e empresarionan bishi- Ruijs, Account Manager Corporate Sales, di Scarlet a konta kon nan a rente kompania i instansia
tante informashon impor- eksperensiá Marshe pa Empresario 2009. na kua e hendenan por
tante pa nan negoshi òf a akudí pa informashon.
un negoshi ku nan lo ke Esei nos a haña hopi bon.
kuminsá den un futuro Tambe nos ta di opinion ku
serkano. Un punto ménos e totalidat ku tabatin na e
positivo tabata ku na nos evento tabata nèchi i bon
punto di bista e interes di presentá.”
empresarionan mes pa a “Un otro punto ku pa nos
bishitá e ‘Marshe’ tabata tabata remarkabel ta ku
hopi mas abou di e loke nos a spera un otro tipo
nos a spera. Esaki por ta di bishitante. E bishitante
sinta den e echo ku a parti ku tabatin mas tantu taba-
e totalidat riba 3 dia. Nos ta hendenan ku un idea
ta di opinion ku lo mes- di kuminsá un negoshi
ter evaluá si den futuro ta propio, pero komo ‘een-
hasi e evento konsentrá manszaak’ na kas. Tambe
riba un dia so, komo ku tabatin hendenan ku a bin
nos ta kere ku empresario- di estranheria i tabata son-
nan ta hopi okupá ku nan dia pa wak si ta bal la
responsabilidat diario i no pena kuminsá un negoshi
ta apartá 3 dia pa bishitá
e ‘Marshe’, señor Ruijs a
bisa. El a sigui bisa ku Gerente Manco Ruijs tambe a asistí den e stènt di Scarlet. página 18>>>>

RBTT Travel Card


Eksplorá mundu ku
RBTT Travel Card!
Ora bo biaha bo ke disfrutá sin límite. RBTT Travel Card,
optenibel na Euro i Dòler, ta bo kompañero di biahe ideal.
Na kua parti di mundu ku bo ta, na tur momento. Bo ta paga
ku siguridat den pakus, pa hür outo òf na hotèl.

Depositá e montante deseá riba e karchi personal pre-pagá


i eksperenshá e benefisionan di RBTT Travel Card:
• Rekargabel te ku 2000 US dòler òf Euro
• 24/7 sèn kèsh na tur bankomátiko ku tin e logo di VISA
• Uso lokal i internashonal
• Rekargabel via RBTT Netbank

Pa mas informashon yama 763 8438 òf pasa serka nos!

8
5050_1_RBTT_Ad_5kx175_PAP.indd 1 5/29/09 11:07:16 AM
Mas tantu hende ku na 2005 a bai vota

Opshon SI a sali ganá: awor


polítikonan mester sera kabes
Konseho Insular a ratifiká resultado di referèndem 2009

K
Djarason 20 di mei Kran- windstraat, ta hopi haltu,
shi a ratifiká resultado di omishon di Referèndem ta wak bèk riba referèndem 2009 komo segun análisis ku a sali
referèndem 2009 den kua un periodo den kua a duna hopi informashon na pueblo di tambe den prensa lokal.
Opshon SI a sali ganá. Kòrsou pa nan ta bon na altura kiko e proseso aki ta enserá.
Den presensia di Presi- E siguiente paso tabata
dente di Konseho Supre- Pueblo a bai urna pa skohe entre opshon SI i NO. Opshon SI a logra un pa e reportahe final di e
mo Elektoral señora Liza mayoria ku 52%, miéntras ku opshon NO a logra 48%. Komishon di Referèndem,
Dindial i e Hefe di Kranshi ratifikashon di e resultado
señor Harold Daal a kaba aki den un reunion pú-
e konteo final. A firma e
prosès verbal pa ofisial-
mente dokumentá, publiká
i establesé resultado di e
referèndem.
E resultado final tabata ku
opshon SI a haña 41.433
voto, opshon NO a risibí
38.261 voto i tabatin un
kantidat di 26 voto invá-
lido. Un total di 67.1 por-
shento di 118.827 persona
a hasi uso di derecho di
voto. Niun votadó tabatin
opheshon kontra e resul-
tado final.

Votonan no bálido taba-


ta di hendenan ku a tira
nan papel (‘voucher’) afó
òf machiká e papel di tal
forma ku no por a lesa kiko
nan a vota.
Gezaghebber Lizanne Din-
dial a aksentuá un biaha
mas ku na e referèndem
por a partisipá persona-
nan di 16 aña bai ariba ku
nashonalidat Hulandes i ku
ta bibá 60 dia promé ku Rei largu tabatin na diferente urna pa por a depositá e voto
e fecha di referèndem na pa referèndem. Na banda ta mira e mashin di vota.
Kòrsou. Pues, tur e histo-
rianan ku a tende di hen-
denan ku por a vota ku direkshon di e isla aki. Futuro; einan nan a logra
no tin nashonalidat Hulan- Na e referèndem di 2005 e 52 voto.
des, no ta kuadra ku reali- kantidat di hende ku a bai E urna kaminda opshon
dat, segun señora Dindial. vota tabata 54%, miéntras NO a logra mas voto taba-
Tambe gezaghebber a bisa ku na referèndem e aña ta na urna 91 Kolegio Iris
di ta orguyoso ku e pueblo aki e kantidat di hende ku Bruyning ku 747 di e kanti-
di Kòrsou a demostrá di ta a vota tabata 67.1%. E dat di 2092 hende ku por a
kulto i eduká i ku nan ta porsentahe ei ta asta mas vota. E urna kaminda nan
stima nan pais. Ku eksep- haltu ku na e último elek- a haña ménos voto tabata
shon di algun insidente shon. Sigur a registrá un na esun 69, St. Albertus
chikí, outoridatnan no mes- oumento den e konsenshi College, ku 83 voto di e
ter a aktuá den kuadro di ku ta lantando den pueblo kantidat di 363 ku por a 1676 no a bai urna elekto- bliko di Konseho Insular, i
mantenshon di órden pú- pa bai urna elektoral. hasi uso di nan derechi di ral mes. Sin duda esaki ta kon e negosiashonnan ta
bliko, Dindial a bisa. Tin Komparando e diferente vota. algu ku lo mester paga tinu sigui ku Hulanda a base
puntonan ku ainda por áreanan kaminda pueblo a n’e na e próksimo elek- di e resultado di referèn-
mehorá manera kon ta depositá su voto por mira Otrobanda no shonnan, pa kuminsá si por dem 2009. Mientrastantu e
paketá e resultado final. ku, opshon SI a haña mas interesá a entregá e tarhetanan di reunion públiko di Konseho
voto na urna # 85 ku ta E bario di Otrobanda segun vota na e direkshon kore- Insular a tuma lugá djaluna
E diferensha Maris Stella Horeca na sifranan final ta indiká, kto i pakiko e hendenan dia 1 di yüni último kamin-
entre si i no Brakapoti. Einan 2007 per- no tabata masha interesá no a bai buska nan tarheta da den un votashon di 11
Kompará ku referèndem sona por a vota i di e kanti- den Referèndem. Loke ta di vota ora e no a keda voto di koalishon na fabor
2005, por a nota ku e pueb- dat ei 1296 a skohe opshon masha remarkabel ta ku entregá na kas. E kantidat i 10 voto di oposishon kon-
lo a bira mas konsiente ku SI i 156 a skohe opshon e bario di Otrobanda no di no-votadó den Otroban- tra ofisialmente a ratifiká
e tin di hasi uso di su dere- NO. Na e urna kaminda tabata muchu interesá den da, pa ta mas eksakto na resultado di e referèndem
chi di vota i asina kontribuí opshon SI a haña ménos vota ètól. Aki 2151 persona St. Willibrord College ku di dia 15 di mei último.
ku su bos na desaroyo i voto tabata na prizòn bon por a vota i di e kantidat ei ta urna 43 den Mgr. Nieu-

9
Señor Lionel Anthony:

“Durante mi presidensia di Kámara di


Komèrsio nos a logra hopi ku direktiva”
D
en kuadro di selebrashon di 125 aña di Kámara di Komèrsio VBC a pone kabes huntu
pa wak kiko por hasi i
i Industria di Kòrsou Empresa Chikí a papia ku señor Lionel kiko ta bai hasi pa logra
Anthony ku 4 aña (di 1985 pa 1988) tabata den direktiva di Kámara e ophetivo. Den kuadro di
di Komèrsio; promé komo visepresidente i despues pa 2 aña komo esaki a tuma e desishon
presidente. E tempu ei señor Anthony tabata direktor na Pierson Trust ku ku ta duna e kompania
awendia ta Fortis Intertrust. El a drenta direktiva di Kámara di Komèrsio konsehero Arthur D. Little
saliendo for di su posishon komo presidente di VOB: ‘Vereniging Offshore e enkargo pa bini ku un
rapòrt i duna konseho kiko
Belangen’ (ku despues a bira CIFA). Nan tabata di opinion ku e sektor por hasi pa stimulá aktivi-
finansiero internashonal mester tabatin un bon representashon den datnan na benefisio di eko-
direktiva di Kámara di Komèrsio. P’esei a proponé pa señor Anthony nomia i komunidat en ge-
Baimentu di Shell for drenta direktiva i e votadónan di e sektor a sosten’é. neral. Arthur D. Little tabata
di Kòrsou un kompania ku bon nòm-
Señor Anthony a informá ber riba e tereno ku base
di diferente desaroyo ku a no solamente riba ekono- algun aspekto. No opstan- Kontratashon di Boston. Nan no mester a
tuma lugá na nos isla den e mia, pero riba hopi otro te ku PDVSA despues di Arthur D. Little bini djis ku un plan maes-
temporada en kestion, esta sektor i bida en general algun aña a bin sera un Sektor empresarial i otro tro, pero e enkargo tabata
medio añanan ochenta. na Kòrsou. Hopi hende ku konvenio ku nos gobièrnu, gremionan mester a pensa tambe pa nan ehekutá e
“Un di e akontesimentunan tabata traha direktamente e realidat tabata ku esnan i buska medionan pa trese loke nan proponé.”
ku sigur tabatin atenshon na e refineria i tambe di ku PDVSA a tuma pa sigui mas aktividat pa rebibá
di hinter nos komunidat i un forma indirekto, a pèrdè traha mester a hasi esaki ekonomia di Kòrsou. Señor Action Group ta nase
a hasi un impakto fuerte trabou. Un kantidat gran- pa un salario mas abou Anthony a konta ku Káma- Señor Anthony a konta ku
tabata e echo ku Shell di di nos hendenan a bai ku loke nan tabata gana ra di Komèrsio, huntu ku for di e rapòrt di Arthur D.
a bai for di Kòrsou. Esei biba afó, mester a bende promé”, señor Anthony a Maduro & Curiël’s Bank, i Little a sali e asina yamá
tabatin un impakto grandi, nan kas etc. pa menshoná informá. otro instansianan manera ‘Curaçao Action Group’ di

10
Señor Lionel Anthony:

“Durante mi presidensia di Kámara di


Komèrsio nos a logra hopi ku direktiva”
tempu difísil ku e baimentu hasi i mantené Willemstad ku konstrukshon di e parti
di Shell, tabatin tòg hopi mas limpi i atraktivo). Riba patras di e edifisio kamin-
desaroyo positivo den e proposishon di Kámara di da Kámara di Komèrsio ta
tempu ku e tabata presi- Komèrsio i otro gruponan fecha djawe. Asina a hasi
dente di Kámara di Komèr- a restourá Marshe di Otro- e espasio mas ku dòbel,
sio i Industria na Kòrsou. banda i alabes e área Vier señor Anthony a konta.
“Mi por menshoná entre Stegen.
otro ku konstrukshon di Pone kabes huntu
I.T.C. a inisiá e tempu Bishita di trabou pa Kòrsou
ei, a rekonstruí Waterfort na Boston Pa finalisá señor Anthony
Boogjes na Punda, taba- Tambe el a informá ku a bisa ku e tempu ei tabata
tin e kampaña Ban Chan- direktiva riba invitashon di pone e kabesnan huntu pa
ga Porko (akshon kontra Arthur D. Little a bishitá logra mas tantu posibel na
shushamentu di siudat i Boston pa mira kon a hasi bienestar general di isla
isla Kòrsou en general), un zona na waf kaminda Kòrsou. “Mi ta spera ku
a kuminsá ku Stuurgroep tabatin yen di ‘loods’ bieu nos ta ban hasi esei mas
Actieplan Binnenstad (ku e hasié un sentro turístiko i mas den e tempu ku nos
ophetivo tambe pa insen- ‘Festival Market Place’ ta biba aden, tambe pa
tivá empresarionan den masha atraktivo. Alabes logra desaroyonan positivo
Eks presidente Lionel Anthony di Kámara di Komèrsio. Punda i Otrobanda pa tabata e tempu ku a kaba pa nos pais.”

Kámara di Komèrsio, MCB, Komèrsio mes atendé e


VBC i otro organisashon-
nan. Gobièrnu di Kòrsou
konsehonan i ku únika-
mente petishonnan pa kua “Digicel ta importante p’ami”
tambe a adoptá e plan i a nan no por a yega na un
inisiá un proseso kompletu desishon, nos tabata aten-
pa rebibá ekonomia di nos dé na nivel di direktiva.
isla. “Mi por menshoná ku Tabatin reglanan stipulá na
un di e produktonan ku kua staf mester a tene su
a realisá for i e rapòrt òf mes i mi bisa ku e miem- I p’ami!
I p’ami!
plan aki ta konstrukshon bronan di direktiva ku tòg I p’ami!
I p’ami!

di loke nos konosé awe kier a sigui hasi e trabou di


komo World Trade Cen- duna konseho riba estable-
ter Curaçao, e tempu ei simentu di negoshi ku nan
International Trade Center. por a hasi esaki huntu ku
A purba promové inver- staf, pero den reunionnan
shon i konsekuentemente riba dianan fuera di esnan
esaki ta pusha e ekonomia ku direktiva tabata reuní. E
atrobe.” maneho di nos mas bien
mester tabata pa insen-
Kambionan den tivá mas hende pa krea
strukturanan negoshi na Kòrsou.”
Na punto di bista di señor
Anthony, tempu ku el a Logronan
drenta den direktiva di Señor Anthony a bisa ku tin
Kámara di Komèrsio esaki hopi kos ku a logra den e
tabata un entidat hopi tempu ku e tabata den direk-
‘ambtelijk’. “P’ami tabata tiva. “Mi por bisa ku profe-
remarkabel ku nos tabata shonalisashon di Kámara di
reuní dos biaha pa luna Komèrsio a kuminsá den
komo direktiva i en bes ku mi tempu. Mi ta kere ku un
nos tabata dediká e oran- logro grandi tabata tambe
an limitá ku nos tabatin na pa e direktiva di Kámara
tópikonan di interes gen- di Komèrsio funshoná mas
eral, nos tabata papia riba komo un hunta di komisa-
detaye di personanan ku a rio i a enkargá e staf ku
hasi petishon pa kuminsá maneho diario. Meskos mi
“Mi ta haña mas balor pa mi plaka. P’esei
un ke otro negoshi. Nos mester bisa ku mi tambe a Digicel ta importante p’ami”
mester a duna konseho siña hopi den e temporada -Morrisson Isenia
na Gobièrnu na ken por ei. Komo ehèmpel mi por
a establesé un negoshi menshoná ku énfasis ku mi
òf nò. Loke mi a logra e mester a tene hopi kontakto
tempu ei ku yudansa di ku prensa. Alabes mi a haña
e staf ta ku nan tabata eksperensia kon presentá
pa prepará e konsehonan dilanti un públiko grandi.”
pafó di reunion di direk-
tiva. Mi a pone mi mes Desaroyonan positivo
firme pa staf di Kámara di No opstante ku tabata un

11
Ruvette Dirksz ganador di JCI IOBA

Creative Young Entrepreneur Award 2009


D
JCI IOBA Curaçao ta un urante un seremonia bon bishitá djaweps 4 di yüni último na JCI IOBA Curaçao a risibí
organisashon non-profit 8 nominashon pa e award:
afiliá na Junior Chamber Floris Suite Hotel, JCI IOBA Curaçao a anunsiá e ganador di nan − Arie Imhoff di
International (JCI), un fed- Creative Entrepreneur Award 2009. Ruvette Dirksz, propietario Wijnhandel Servir Frais
erashon mundial di lider i di e kompania Grate Group, a resultá e ganador i a risibí un premio di − Ruvette Dirksz di Grate
empresarionan hóben ku Group
mas di mei mion miem- 10.000 florin ku tabata un opsekio di Banco di Caribe. − Sharella Riedel di
bro den mas di 100 pais Welzijn Spa
i teritorio rònt mundu. For − Maghalie van der Bunt-
di 2006 JCI ta organisá e George di George
kompetensha JCI Creative Consult
Young Entrepreneur Award − Menno Kreder di HIP
riba nivel internashonal. E Hospitality in Projects
aña aki ta promé biaha ku − Richny Fransi di
a organisá e kompetensia Wellness Center
aki na Kòrsou. Meta di e Heart Beat
proyekto aki ta pa kon- − Dennis Bonafasia
sientisá nos komunidat en di Power Boat
general i nos hóbennan en Adventures
partikular di e importansha − Mitsuï Maduro-Croes
di ‘entrepreneurship’ pa di TexPix NV
desaroyo di Kòrsou. Ade-
mas e proyekto aki tin komo Un hurado konsistien-
ophetivo stimulá hóbennan do di Elmer ‘Kadè’ Wil-
pa ta mas kreativo riba e soe (èks Gezaghebber di
tereno empresarial. Kòrsou), Gideona Maduro
(di Bureau Intellectueel
E kompetensia a konsen- Eigendom) i Gilbert Mar-
trá riba personanan den e tina (Chief Operations Offi-
mundu empresarial ku a cer di Ennia) a evaluá tur
hasi bon uso di nan ima- nominashon pa skohe e
ginashon i kreatividat pa E sala na Floris Suite tabata hopi yen ku interesadonan. ganador di e JCI IOBA Cre-
start nan mes negoshi òf ative Young Entrepreneur
desaroyá un kompania. Award 2009.
Esaki por tabata na dife- rio entre 18 i 40 aña di edat
rente manera por ehèmpel, i ku ta bibá na Kòrsou pa e Finalmente dia 4 di yüni
e manera kreativo di desa- JCI IOBA Creative Young último, Ruvette Dirksz di
royá produkto i òf servi- Entrepreneur Award 2009. Grate Group a keda anun-
sionan òf e manera di aser- E proseso pa nominá un siá komo e ganador di e
ká merkado. E punto klave empresario tabata masha JCI IOBA Creative Entre-
tabata kon e empresario a simpel. Nominashon mes- preneur Award 2009. Grate
tuma e reto pa desaroyá ter a tuma lugá pa medio Group ta un kompania spe-
su kompania na un manera di un formulario kaminda sialisá den relashon pú-
diferente hasiendo uso di mester a kontestá algun bliko, merkadeo, maneho
su talento, imaginashon i pregunta i deskribí e logro- di evento i diseño gráfiko.
ingeniosidat. nan di e empresario. Komo ganador Ruvette
Por a nominá tur empresa- Dirksz a risibí un premio di
10.000 florin komo patrosi-
nio di Banco di Caribe.

Ruvette Dirksz huntu ku e


E ocho nominadonan pa e premio di JCI IOBA huntu. dos finalistanan di e kom-
petensia, Mitsuï Maduro
i Maghalie van der Bunt-
George, lo partisipá awor
den un pool ku empresario-
nan di henter mundu pa e
kompetensia internashonal
JCI Creative Entrepreneur
Award 2009.

JCI IOBA Curaçao ta


sumamente agradesido na
tur organisashon ku di un
forma òf otro a kontribuí
na éksito di e proyekto aki.
Un gradisimentu spesial ta
bai na Banco di Caribe,
Kámara di Komèrsio, Bear-
ing Point, Stimul-IT, OBNA
Ruvette Dirksz a risibí tambe un chèk i Korpodeko ku a patrosiná
potente di Banco di Caribe. E ganador Ruvette Dirksz ta risibí di JCI IOBA su premio. e proyekto.

12
Enfoke riba partisipante nan na e Premio di Inovashon 2008

Hardin inovativo i weganan edukativo


Den e siklo di artíkulo ku pedikür ta trahá na e insti- un par di produkto:
InnovatieCentrum Curaçao tuto mes, hopi kliente ta bin 1. Un kaha di dominó ku Efektonan positivo di e ino-
ta publiká den Empresa pa eksperenshá esaki. Pa e posibilidat pa warda vashon ta:
Chikí, nos ta enfoká riba e habitante di Bándabou ta kos aden 1. Fundashon Material
partisipantenan na e Pre- atraktivo pa haña trato den 2. Un patronchi pa pa Skol a trese kuater
mio di Inovashon 2008 . nan su ambiente i serka produkshon di pùzel di e produktonan aki
Den e artíkulo aki nos ta di kas. Hopi masahista, pa medio di téknika di riba merkado
pone atenshon na dos otro fisioterapista i persona ku laser 2. Dozein na bista i e
partisipante na e premio di ta hasí pedikür tin basta 3. Dozein na bista un kaha ku un slòt
Inovashon 2008 ku ta esun interes pa e produktonan wega di dominó ku ta speshal for di mitar di
di Hardin Inovativo i esun ku e instituto mes ta fabriká stimulá matemátika 2007 ta wòrdu warda
di Weganan edukativo. i tin hopi pedido pa nan. 4. Prototipo di kon ta den un ènvelòp
Museo Tula a manda pidi forma konta. elektróniko.
ECO SPA/ HARDIN vários di e produktonan aki 3. E patronchi ta ideal mio di Inovashon 2008 den
INOVATIVO pa bende den su tienda. Tur e weganan ta riba un pa produsí un spòtlait.
DVD kaminda tin tres wega stapelpuzzel mas
ku FMS a trese riba merka- barata ku e téknika di InnovatieCentrum Curaçao
do kaba. Tambe ta duna laser. Telefon: 737-1360
splikashon di e weganan. Parke Industrial Brieven-
Ta apliká hopi di e produk- Den e siguiente artíkulo gat F-1
tonan aki den Enseñansa nos lo pone mas di nos P.O. Box 4267
di Fundeshi. partisipantenan na e Pre-

Miss Nature, Health, Cul- Na desèmber 2008 nan a


ture and Art Products ta un ekstendé e produkshon pa
instituto pa kuido di kueru, kumplí ku e demanda e
eco-spa, mini museo i un luna ei.
sentro di rekreo situá den Manera tur kompania ku
un ambiente saludabel i ke krese, Miss Nature ke
ekológiko. pa den 3 pa 5 aña e ta
Pa e proyekto aki a skohe un empresa ku ta floresé
konsientemente pa kasita- den tur aspekto. Asina por
nan di palu, lus di bela i finansiá invershon nobo for
un hardin di fruta i yerba di e ganashi di periodonan
pa aksentuá e union ku anterior. Te ainda e empre-
naturalesa. sa ta funshoná den wikènt
E trankilidat i e holó natural so, pero e aspirashon ta
di e hardin, e vários tera- pa den un aña e por drai
pianan, masashi i pedikür hinter siman.
ta pa mantené e kurpa, E deseonan ta pa:
pero tambe pa stimulá e √ Duna 10 persona
espíritu. Banda di tur esaki trabou
ta enfoká riba e desaroyo √ Pa kapta 10% di e
di nos hóbennan. Meta di merkado turístiko
e instituto ta pa suministrá √ Pa eksportá pa
nos pueblo ku medionan Hulanda.
pa por keda aktivo, tantu E echo ku turismo di Kòr-
físikamente komo mental- sou ta den left, e empresa
mente. ta kontribuí na e atrakshon-
E manera kon e instituto a nan turístiko lokal, kom-
habri su portanan tabata di binando naturalesa, salu,
un forma úniko ku a hala kultura i rekuerdo.
hopi atenshon den e bario
i tambe di e bishitantenan. WEGANAN EDUKATIVO
Espesialmente e bista di INOVATIVO
e kasitanan di palu i sigur
di e kasita konstruí den un Na aprel 2000 a funda New
palu ta impreshoná e púb- Curaçao Arts pa diseñá
liko. E klientenan ta hopi atributonan pa weganan
kontentu y kurioso. Kasi edukativo lokal. Meta di e
tur biaha e kuriosidat aki ta empresa ta fabriká produk-
kita kompleto ku un trata- to ku por usa tantu na kas
mentu di masashi òf pa komo den enseñansa.
kuido di kútis. Mirando e
echo ku e produktonan pa E inovashon ta konsistí di

13
Brazil i Trinidad & Tobago ta brinda oportunidatnan nobo

Kámara di Komèrsio preparando


pa dos mishon komersial mas

E
Di e forma aki oportuni- ksito di un empresa no ta dependé solamente di esfuersonan di i sobrá di Karibe i Merka
datnan di ekspanshon ta i nan lo eksponé nan
habri pa e empresario i e merkadeo i promoshon na Kòrsou. P’esei Kámara di Komèrsio a produkto i servisionan. “Mi
por kuminsá mira kon su bin ta promové pa nos empresarionan partisipá na interkambionan ta kere ku e enkuentro aki
negoshi por sigui krese. empresarial ku ta tuma lugá den nos region. E mishonnan komersial ta bira algu inolvidabel pa
Vanessa Toré, hefe di e nos empresarionan lokal”,
sentro di informashon aki ta duna resultado positivo pa motibu ku tin interkambio di opinion segun señora Toré.
komersial di Kámara di i idea i empresario por presentá su produktonan na e empresario en
Komèrsio, a splika ku kada kestion pa e mira kiko e ta. Mishon pa Brasil
biaha ku nan invitá empre- E Kámara di Komèrsio
sarionan pa partisipá na di mas grandi di Brasil,
e eventonan aki, e dele- ‘Empresarial de Guarulhos
gashon ta bira mas grandi. and Associaçao Comercial
Dos di e eventonan grandi de Sao Paulo’, tambe ta
ku ta bai tuma lugá e luna organisá un bolsa komer-
aña aki ta e mishon pa sial masha grandi. Nos isla
Trinidad i Tobago i esun pa tambe ta partisipá na e
Brasil. mishon aki di 15 pa 20 di
yüni. Konsulado General
T&T Trade di Reino Hulandes na Sao
Convention 2009 Poulo tambe ta duna su
“Nos ta sigui kere ku pro- aporte na e evento aki.
moshon di nos isla den Señora Toré a splika ku
region ta sumamente Ofisina di turismo a pre-
importante. Meskos ku pará un programa amplio
durante e enkuentro ku tin komo meta atraé
empresarial ALIDE na mei, konsumidó brasilero pa nan
nos a elaborá riba opor- bin Kòrsou. E kompania
tunidatnan nobo ku por di aviashon GOL di Brasil
krea, Kámara di Komèr- ta hasi su vuelo inougural
sio ta sigui kere ku mes- dia 20 di yüni próksimo.
ter hasi mas esfuerso pa “E parti mas eksitante di
nos e aña aki ta bira mas hinter e mishon aki ta ku
grandi. E Trade & Invest- e delegashon di Kòrsou lo
ment Convention (TIC) ta forma parti di e vuelo aki.
selebrando su di 10 aniver- Ofisina di turismo CTB lo
sario na 2009 mas grandi, E mishon a haña un bon resepshon na Sao Paolo lansa tambe e ora ei nan
loke ta nifiká ku lo tin hopi website na Portugues pa
mas oportunidat komersial di promoshon ku lasonan e merkado brasilero i lo tin
i di selebrashon. Durante entre Karibe, Merka, Asia diferente presentashon ku
e último 10 añanan nos i Europa, segun señora lo konsentrá riba e situa-
por bisa ku TIC a logra ku Toré. shon di Kòrsou”, señora
a sera den areglonan di Toré a splika.
interkambio komersial na Kumpradónan Durante e mishon mes lo
balor di mas di 350 mion Tur aña míles di kumpradó hasi presentashon di e
dòler. Aparte di esei nan lokal, regional i internasho- DVD ‘Diario de Negocios’
tabata anfitrion di míles di nal ta partisipá na TIC. E ku ta basá riba hasimentu
evento spesial i pa garan- organisashon tin evento di negoshi. Meta di e pre-
tisá esaki nan ta siguí ku spesial di interkambio di sentashon aki ta pa duna
mas afan”, segun señora opinion i idea o sea net- empresarionan di e pais
Toré. working pa partisipan- un bista di hasimentu di
TIC 2009 ta tuma lugá di tenan. “Asina aki empre- negoshi i e kontaktonan ku
djarason 24 te i ku djasa- sarionan por traha riba nan mester hasi pa selektá
bra 27 di yüni den e asina lasonan komersial nobo”, partnernan komersial na
yamá ‘convention halls’ na asina señora Toré a splika. Kòrsou. Durante e mishon
e Centre of Excellence na Kámara di Komèrsio i e di Brasil lo tin oportunidat
Macoya, Trinidad. Seño- departamentu enkargá Delegadonan di Kòrsou na un TIC anterior na Trinidad amplio pa pone kontakto di
ra Toré ta spera ku nos ku asuntunan ekonómiko negoshi i tur sorto di kom-
empresarionan lo partisipá di Kòrsou (DEZ) i Ofisina isla ta konosí i a bin ta partisipá na e evento impor- promiso ku por resultá den
na e diferente booth i foro- di Turismo (CTB) a djòin haña rekonosimentu na tante aki. Importadónan oportunidatnan pa haña
nan pa fabrikante, empre- forsa pa nos isla partisipá e enkuentronan aki pa e lokal tambe ta enkurashá partner na Brasil. Segun
sa di servisio, detayista i na e enkuentro aki. “Nos a forma profeshonal i ko- pa partisipá. TIC ta un señora Toré, durante e
distribuidónan di diferente buk dos booth espasioso lorido ku nos ta eksponé ekshibishon grandi ku evento lo tin vários semi-
tipo di produkto. E lasonan pa akomodá nos empre- nos produkto i servisionan. ta konta ku mas di 300 nario i resepshon kamin-
komersial i oportunidatnan sanan lokal. Nos a duna Kemen, e aña aki lo no ta kompania kumpradónan da por sera kontaktonan
ku sera ku di e diferente e booth-nan aki e nòmber un eksepshon”. regional i e ta konta ku empresarial. “Tin hopi di
negoshinan aki ta krea pers- ‘Curaçao Pavillion’. Si bo Kámara ta enkurashá kompanianan for di pais- nos empresarionan lokal
pektivanan di partnership i ke demostrá bo produk- importadónan lokal pa nan nan manera Costa Rica, ku riba un base anual ta
nan ta krea oportunidatnan tonan, e ta algu úniko. Nos tin sufisiente kurashi pa China, Sur Afrika, Trinidad presupuestá e plaka pa

14
Brazil i Trinidad & Tobago ta brinda oportunidatnan nobo

Kámara di Komèrsio preparando


pa dos mishon komersial mas
nan partisipá na e tipo di ki tipo di negoshi ta bai di
eventonan aki. Esaki no manera ku nan por sera
ta un biahe di plaser. Ta lasonan ku otro empresa-
un biaha di trabou kamin- rionan den mesun ramo.
da bo mester enfoká riba Aparte di esei Kámara ta
nesesidatnan di bo empre- puntra tambe kon nan lo
sa ku mester krese i bira ke sigui mira nan empresa
grandi. P’esei mes Kámara krese. Ta bon pa e empre-
di Komèrsio ta duna tur sario sa tambe ken su
sorto di asistensha, prin- kompetensha ta i ki tipo
sipalmente informashon, di asistensha nan mester
pa yuda e empresario den pa nan negoshi por sigui
esaki”, asina señora Toré krese”, asina señora Toré
a splika. Semper mes- a bisa finalmente. Despues
ter tene kuenta ku tin un di kada mishon Kámara di
espasio amplio di buska Komèrsio ta tene su pro-
oportunidatnan di kuminsá pio evaluashon pa mira ki
hasi negoshi. Den esaki resultado esaki tabatin.
ta pidi e empresarionan
pa nan yena nan formu-
lario di partisipashon na Vanessa Toré
tempu di manera ku nan Kámara di Komèrsio
por partisipá na tur e even- Kaya Junior Salas 1
tonan aki. Si yena e formu- vanessa.tore@curacao-
lario tempran, Kámara di chamber.an
Komèrsio sa for di tempran Telefon: 465-1041 E mishon di Kòrsou pa Sao Paolo a djoin un delegashon di Hulanda

��������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

������������������
�����������������������
��������������
���������������������������
������������
���������
��������� �����������������
�����
�����
�������
���������������
���� �������������������
������������������
����������������� �������������
���������

������������
���������������������������

��������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
����������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������������������
����������

15
Eventonan internashonal
bition Center able energy Conference Website: www.aapexsow. exs.com
Yüni Website: www.szwatch- and Exhibition com
Tea & Coffee World fair.com Panamá City, Panamá,
Cup – Europe 2009 2-4 sèptèmber Americas Food & Desèmber
Madrid, Spaña, 7-9 yüni Hong Kong Lugá: Atlapa Convention Beverage Show & Colombia Petroleum
Lugá: Ifema - Parque Fashion Week Center Conference Show
Ferial Juan Carlos I Hong Kong, China, Website: www.lawea.org/ Miami, Merka, Bogotá, Colombia,
Website: http://www. 6-9 yüli ing 9-10 novèmber 1-4 desèmber
tcworldcup.com Lugá: Hong Kong Con- E-mail: afb@worldtrade. Lugá: Corferias – Centro
vention Center Living 2009 org de Convenciones
Waste Expo 2009 Website: www.hkfashion- Kòrsou, 3-6 sèptèmber Website: www.americas- Website: www.colombia-
Las Vegas, Merka, week.com Lugá: World Trade foodandbeverage.com petrolemshow.com
9-11 yüni Center
Lugá: Las Vegas Con- Construecuador 2009 Website: http://destina- Expo Pesca 2009 Expoartesanias
vention Center Quito, Ecuador, tion-curacao.com/living/ Lima, Perú, Bogotá, Colombia,
Website: www.wasteex- 15-19 yüli 12-14 novèmber 8-20 desèmber
po.com Lugá: Cemexpo 7 th Annual ABC Lugá: Jockey Plaza Con- Lugá: Corferias – Centro
Website: www.hppexhibi- Kids Expo vention Center de Convenciones
InfoComm 09 tions.com Las Vegas, Merka, Website: www.thaiscorp. Website: www.expoarte-
Orlando, Merka, 13-16 sèptèmber com sanias.com
13-19 yuni Mobile & Laptop Expo Lugá: Las vegas Conven-
Lugá: Orange County Chennai, India, tion Center Expo Los Cabos Performance
Convention Center 17-19 yüli Website: www.theabc- Hotel and Restaurant Racing Industry Show
Website: www.infocom- Lugá: Chennai Trade show.com International Show Orlando, Merka,
mshow.org Centre Los Cabos, Mexico, 10-12 desèmber
Website: www.buy- The Global Gear 25-27 novèmber Lugá: Orange County
EngineExpo sellinteractions.com Manufacturing Forum Lugá: Crown Plaza – Los Convention Center
Stuttgart, Alemania, Indianapolis, USA Cabos Website: www.perfor-
16-18 yüni 15-17 sèptèmber Website: www.prestige- manceracing.com
Lugá: New Stuttgart Ougùstùs Lugá: Indiana Convention
Trade Fair Centre Money Expo Center
Website: www.engine-
expo.com
Financial Products Expo
New Delhi, India,
Website: www.gearexpo.
com Website ku informashon balioso
1-3 ougùstùs http://www.antiano.com/
10 th Trade & Investment Lugá: Pragati Maidan IFAI Expo 2009- A world Website ku diferente link na empresanan Antiano.
Convention - TIC 2009 Website: www.themedia- of Technical Textiles
Trinidad, 24-27 yüni expo.com San Diego, California, www.bb-consultancy.com
Lugá: Centre of Excel- Merka, 23-25 sèptèmber Ta duna konseho hurídiko i ta brinda servisio
lence in Macoya International Footwear Lugá: San Diego Con- atministrativo.
Website: http://www.ttma. & Leather Show vention Center
www.bonbiba.com
com/recap.php Bogotá, Colombia, Website: www.ifaiexpo. Website ku informashon di Real Estate Bon Biba
4-6 ougùstùs com
The 55 th Summer Lugá: Corferias-Centro www.curacao-law.com
Nancy Food Show de Convenciones Website ku informashon hurídiko.
New York, Merka, Website: www.ifls.com. Oktober
28-30 yüni com Belleza y Salud www.endeavor.org
Lugá: Javits Center International Showcase Empresarionan eksitoso ta konta nan historia.
Website: www.fancyfood- MATTECH 2009 for Esthetics, Health,
shows.com Miami, Florida, Merka, Hairdressers and Integral www.houston.org
5-6 ougùstùs Cosmetics for the man Website ku ta kontené informashon pa invertí na
Lugá: Miami Beach Con- and the woman Houston.
Yüli vention Bogotá, Colombia, www.mooncuracao.com
Expo Aero Brasil Website: www.mattech. 4-12 òktober Tur informashon di Moon Beach Club, Lounge &
São José dos Campos, us Lugá: Corferias- Centro Restaurant riba e website aki.
Brazil, 2-5 yüli de Convenciones
Lugá: CTA-Comando- House & Gift Fair Website: www.feria- http://www.thinkglobal.us/exporteroftheyear/2009/
Geral de Tecnologia South America bellezaysalud.com 12 Empresa Merikano a keda nominá pa e premio di
Aeroespacial São Paulo, Brazil, importadó di aña.
Website: www.expoaero- 15-18 ougùstùs
brasil.com.br Lugá: Expo Center Norte Novèmber www.projectpayrolling.com
Project Payrolling ta asistí den atministrashon di per-
Website: www.grafitefei- AAPEX 2009
China Watch Jewellery ras.com.br Automotive Aftermarket sonal, p.e. payroll, kontrakt, etc.
& Gift Fair Products Expo http://www.zoho.com/
Shenzhen, China, Las Vegas,
2-5 yüli Sèptèmber 3-5 novèmber
Un pakete di hèrmènt ku por uza online, p.e.
programa pa fakturá, presentashon, kalènder, etc.
Lugá: Shenzhen Interna- Wind Expo Lawea Lugá: Sands
tional Convention & Exhi- Wind Power and renew- Expo Center

16
Oportunidatnan di negoshi
2.Ta buska importadó kante pa outo i ekiponan 48576
Lokal Ta buska importadó pa industrial di marka Pro- Faks: 556-2351-48576
1.Ta hür bela ‘hand-made’ ku dife- long. E-mail: export@milhao.
CEMS ta ofresé lokalidat rente fragansia, produkto Telefon: 909-865-8031 net
pa hür pa organisá work- pa kurpa i baño. Faks: 909-865-4467 Website: www.milhao.
shop i reunion. Tin sala di Telefon: 1-800-495-1680 E-mail: jvicter@prolong. net
diferente tamaño depen- Faks: 1-417-724-3236 com Pais: Brazil
diendo di e aktividat. Pa E-mail: Website: www.prolong. Sektor: komestibel
un oferta tuma kontakto sales@mostlymemories. com
na telefòn 869-6576 com Pais: Merka 7.Ta buska importadó
Website: www.most- Sektor: Automotive Ta buska importadó pa 9.Ta buska importadó
2.Ta bende lymemories.com 5.Ta buska importadó rèkinan ku ta uza den Ta buska importadó pa
Ta buska hende pa tuma Pais: Merka CheeseLand ta un empre- pakus pa pone merkan- produktonan di kabei di
internet café i terasa over. Sektor: Kosmétika sa ku ta eksportá mas ku sia. marka Luster’s
E ta situá na un lugá ku 50 diferente keshi di kali- Telefon: 1-330-343-6621 Telefon: 773-579-1800
hopi tránsito di kliente. 3.Ta buska importadó dat haltu for di Hulanda. Faks: 1-330-343-7296 Faks: 773-843-7502
Ta buska importadó pa Nan ta buskando un dis- E-mail: E-mail: lusterelvis@aol.
Internashonal produktonan ku ta yuda tribuidó lokal. international@marlite. com
1.Ta buska importadó kita ‘strechmarks’, drecha Telefon: 31-348-690440 com Website: www.luster-
Empresa merikano ta tono di kútis, pa kabei ku Faks: 31-348-691010 Website: www.marlite. products.com
buska importadó pa ‘hand ta kai i diferente produkto E-mail: com/international.aspx Pais: Merka
dryer’ ku sa uza hopi den mas di beyesa. Tim@chesselandinc. Pais: Merka
restorantnan Telefon: 517-367-2787 com Si abo tin un oportunidat
Tin mas ku 20 diferente Faks: 828-681-2009 Website: www.chesse- 8.Ta buska importadó di negoshi ku bo ke pone
modèl. E-mail: landinc.com Ta buska importadó pa den e rúbrika aki òf pa
E-mail: sales@apurebeauty.com Pais: Hulanda stulnan ku ta uza pa mas informashon tokante
sales@americandryer. Website: www.apure- Sektor: Komestibel tratamentu médiko. un di esnan menshoná,
com beauty.com Telefon: 330-239-4192 tuma kontakto ku Sentro
Website: www.american- Pais: Merka 6.Ta buska importadó Faks: 330-590-8111 di Informashon Komersial
dryer.com Sektor: Kosmétika Milhão Alimentos ta buska E-mail: rayfailor@transm di Kámara di Komèrsio
Pais: Merka importadó pa cornflakes, otionmedical.com na telefon 461-3918, faks
Sektor: Ekipo pa hotèl i 4.Ta buska importadó pasapalu i otro alimento Website: www.trans- 461-5652 òf e-mail nos na
restorant Ta buska importadó pa ku nan ta ofresé. motionmedical.com businessinfo@curacao-
un liña kompletu di lubri- Telefon: 556-2351- Pais: Merka chamber.an

Publikashonnan nobo
E biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kámara di Komèrsio di Kòrsou ta kontené
mas di 5000 dokumento. E biblioteka ta ofresé un variashon amplio di rekurso pa hasi
investigashon. E biblioteka ta kontené un kolekshon grandi di dokumento
relashoná ku komèrsio ku ta dirigí riba merkado mundial.

Resientemente nos a risibí e siguiente publikashonnan den


nos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial.
- Chamber Business Magazine 125 years of the Curaçao Chamber of Commerce
and Industry
- Contact Magazine publikashon di Chamber of Commerce Trinidad
- Transactiemanagement: sleutelcompetentie voor Nederland bij een regierol in de
globalisering,
publikashon di SMO
- Statistical yearbook Netherlands Antilles 2008 publikashon di CBS
- Recherchetips #208 De voorraad en gebruiksvoorwaarden
- Forum De lichting van 2009: Wie geeft ze straks een baan?, opinieblad vno-ncw
Ondernemers, politiek en maatschappij
- TRA Tijdschrift recht en arbeid nr.4 2009
- Commercial News May/June 2009
E orario di apertura di e biblioteka ta di
djaluna te i ku djabièrnè di 8 or di mainta te 4 or di atardi.

17
’Social-Network’ pa Negoshi
enfoke ta lokal, ‘facebook’ lo ta un alterna-
tiva pa hasi promoshon fásil i lihé atraves di
‘social network’.

Den e sosiedat di informashon ku nos ta


bibando den aworakí nos ke tin informashon
korekto, konsiso i rápido. Esaki ta nifiká ku
e grupo ku ta usando ‘social network’ ke
informashon. P’esei ta abo komo empresario
mester duna e grupo usuario di ‘social net-
riba Internèt. work’ i tambe klientenan potensial, e infor-
mashon ku nan ke.
E teknologianan aki a sòru pa e revolu-
shon riba Internèt manera social networking, E grupo aki tin hopi interes den informashon
video-sharing, wikis i blogs. inovativo i kreativo.
Komo empresario bo mester kapta e interes
Esakinan ta e website-nan ku ta korespondé di bo klientenan dunando nan loke nan mes-
respektivamente ku e teknologia Web 2.0 : ter, ku ta informashon di bo empresa, servi-
sio òf produkto.
Oportunidatnan nobo
E teknologianan aki ta habri portanan nobo
pa negoshinan chikí i mediano tambe. Den nos siguiente artíkulo nos lo bai
Awor e komersiante por hasi merkadeo mas mas den detaye tokante ‘social networking’
fásil i na un grupo nobo di usuario di Inter- i ‘facebook’ en partikular.
nèt. Aparte di esei e sistema aki ta mas efi- Pa mas informashon por tuma
Un introdukshon na ‘social siente i ménos kostoso. Otro oportunidat ku kontakto ku Stimul-IT via pòst
network’ e teknologia ta brinda ta e fasilidat ku bo por elektróniko: HYPERLINK “mailto:
Den e último tempunan aki bo tende hopi di tin kontakto mas personal ku bo klientenan. info@stimul-it.com” info@stimul-it.com òf
‘social network’, pero ta kiko e kos aki ta? E oportunidat aki ta duna bo chèns pa uso di yama 738 6299
‘social network’ pa promoshon. Ademas, pa
‘social network’ ta enfoká riba kreá diferente medio di e teknologia aki bo por komuniká
komunidat (=grupo) ‘online’ ku personanan mas fásil i lihé ku bo kontaktonan. Asina tin
ku ta kompartí interesnan òf ku aktividat diferente aspektonan bentahoso ku e tekno-
similar, òf esnan ku ta interesá pa eksplorá logia di Web 2.0 ta ofresé.
interes òf aktividat di otronan.
Kon pa kuminsá?
Ku otro palabra, e ta interakshon sosial kom- Ora bo ke promové negoshi, produkto etc,
biná ku teknologia. via di ‘social network’ bo mester skohe ta kua
bo ta bai usa.
Social networking a stimulá diferente manera Na momentu ku a skibi e artíkulo aki, ta
nobo pa komuniká i kompartí informashon. ‘facebook’ ta e ‘social network’ mas usá
Miónes di hende rònt mundu ta usa e fenó- lokalmente. Esaki ta nifiká ku, si bo grupo di
meno aki regularmente. Konsekuentemente,
e nesesidat di hende pa komuniká i sosialisá
ta pone ku e fenómeno aki a desaroyá su
mes rápidamente.

Promé ku sigui splika i duna ehèmpel di


‘social network’ laga nos djis para ketu na
e teknologia tras di ‘Social Network’: Web
2.0.

Web 2.0
Web 2.0 ta e di dos generashon di desaroyo
i diseño di website.
Karakterístikanan di Web 2.0 ta ku e diseño i
desaroyo di website ta fasilitá komunikashon,
interkambio di informashon i kolaborashon

“Marshe di Empresario ta un bon inisiativa”


e ‘Marshe’. “E loke den nos punto di bista tabata e etc. “Un dado momentu, perkurá pa ta presente na
<<<< página 8 terminologia di mundu di parti mas positivo.” ora nos a nota ku hopi e ‘marshe’. Resumiendo
negoshi ta yama ‘business Scarlet tabata bon repre- bishitante tabata hende- lo mi rekomendá pa hasi
to business’. “Hopi di nan sentá riba e ‘Marshe’. Tur nan ku kier a kuminsá un un evaluashon di tur loke
na Kòrsou”, segun señor ku ya tabata haña servi- loke e kompania ta ofresé empresa chikí na kas, nos a tuma lugá pa desaroyá
Menco Ruijs di Scarlet. sio serka nos i nan tabata na produkto i servisio komo a agregá produkto i servi- e marshe di empresario,
Señor Ruijs a informá ku interesá den mas servisio, ‘Scarlet Business’ tabatin sio ku nos ta ofresé komo pasobra final di kuenta e
nan a hasi bon kontakto miéntras ku otronan taba- presente. Konekshon di ‘residential’ tambe. Hasta ta un bon inisiativa i ta bal
ku otro empresa i instan- ta interesá pa bira kliente Internèt pa negoshi, servi- kos manera laptop etc. di la pena ku e por desaroyá
sianan ku a partisipá na nobo serka nos. Esei na sio telekomunikashon VoIP, nos Scarlet Store nos a i krese.”

18
Fin di mei den Hilton hotèl

Mishon komersial di Colombia na Kòrsou


K
u e propósito di promové i stimulá e oportunidat di invershon
i interkambio di empresarionan ku Karibe i sobrá di e region
aki, Cámara de Comercio Colombiano Centro Americana y de
Caribe i ku apoyo pa embahada di Antia i Aruba, Kámara di Komèrsio i
Industria di Kòrsou i Kámara di Komèrsio i Industria di Aruba a organisá
e di tres mishon komersial pa Aruba i Kòrsou na luna di mei.

Na Kòrsou e mishon interesá den kuminda òf Kòrsou, kaminda nan por


komersial a tuma lugá di konsolidá nan operashon- a logra akuerdonan i vá-
27 pa 29 di mei den Wil- nan komersial di e dos rios a tuma lugá tambe i
lemstad Room di Hilton paisnan menshoná. E mi- asina a forma aliansanan
Hotel, ounke por bisa ku shon tabatin un karakter stratégiko nobo. Empre-
Empresarionan por sinta kombersá den privá. mayoria di e sitanan taba- multisektoral ku énfasis sarionan a papia ku otro,
ta tuma lugá pafó di Hilton spesial riba empresanan nan a transferí teknolo-
kaminda empresarionan Kolombiano ku ta importá gia i konosementu, tabatin
Kolombiano i di Kòrsou i eksportá di e siguiente reglamentu di kontratonan
tambe tabata topa otro. sektornan: di distribushon i pa di e
E personanan di kontakto - Kuminda forma ei nan por kumin-
aki na Kòrsou ku a regla - Industrial sá ku eksportashon òf
e sitanan tabata Mirnamila - Komersial importashon i tambe hasi
Bakhuis i Raycine God- - Servisio e prosesonan produktivo
fried di Kámara di Komèr- - Materialnan di mas efisiente.
sio. Konstrukshon Empresarionan Kolombia-
- Editorial/imprenta. no ku a partisipá na e mi-
Orientá Tabata un oportunidat
E evento aki tabata orien- úniko pa reuní ku empre-
tá riba e empresanan sarionan di Aruba i di página 20 >>>>

Partisipashon
Funshonarionan di Kámara di Komèrsio tabata yuda Na tur dunadó di trabou.
kaminda nan tabata por.
Entrante 2009 no ta hasi uso di aangifteformulier mas pa Cessantia. Ta
rekerí solamente pago di kontribushon di Cessantia.
Konforme artíkulo 7 di e ordenansa ku ta regla Cessantia e dunadó di
trabou ta obligá di paga un kontribushon pa kada trahadó den su servisio,
e asina yamá kontribushon di Cessantia, pa mas tardá 30 di yüni di kada
aña kalendario. Ta determiná e kontribushon pa 2009 dor di multipliká e
kantidat di trahadó den servisio riba e fecha di 1 desèmber 2008 ku Nafl.
40,= i mester paga e kontribushon pa mas tardá den luna di yüni 2009.
Despues di e fecha di 30 di yüni, SVB lo kompará e montante di
kontribushon ku e kantidat di trahadó ku e dunadó di trabou tin inskribí
na SVB.
Den kaso ku e dunadó di trabou no paga kontribushon òf paga
parsialmente dentro di e tempu indiká, e kontribushon pagá di ménos lo
Na mesa empresarionan por interkambiá di idea pa mira si ser oumentá ku un but di 1% di e suma ku debe pa kada luna òf parti di
nan por yega na akuerdonan faborabel.
luna ku e kontribushon no ta pagá.
E pago por wòrdu hasi via banko òf kèsh na lokèt di SVB.
Number di kuenta pa pago via banko:
Curaçao: MCB: 87.11.24.00; Giro Bank: 512.400
Bonaire: MCB: 86.82.83.06

Ora bo ta paga mester menshoná SVB-,Cribnummer i aña di pago.

Pa mas informashon bo por yama bo SVB lokal na 434-4306 òf


717-2880, ekst. 103/ 104.

É Banko pa Seguro Sosial


Den kontakto direkto por mustra
otro informashon mas konkreto.

19
Fin di mei den Hilton hotèl

Mishon komersial di Colombia na Kòrsou

Kámara di Komèrsio tabata fasilitá e partisipantenan.

Den un enkuentro direkto por splika


otro mihó kiko e ideanan ta.

ku avion i den e kaso aki e


<<<< página 19 konekshon aéreo mester
ta bon.
E frutanan ku su kompa-
shon aki a bini di Bogotá, nia ta produsí no ta fásil-
Medellin, Cucuta i Maniza- mente alkansabel pa nos
les, pero tabatin tambe un aki na Kòrsou. Por ehèm-
empresa di Ecuador ku a pel e feijoa, granadilla,
djòin e grupo aki. tamarillo, lamunchi, mar-
Tabata interesante pa a acuya, curuba, uchuva,
topa tambe ku un komer- pitaya, banana miniatura
siante Belga ku ta bibá pa (bakoba) i hopi mas. Tur ta
10 aña kaba na Colombia frutanan ku segun Johan
i ku a bin aki den e grupo Beckers di Bogotá tin di
pa promové su produk- bini ku avion pa asina nan
tonan d agrikultura, esta por yega lihé i fresku i no
fruta i berdura. Ta trata por bini ku boto sino nan
di Johan Beckers ku tin tin muchu dia riba laman.
e industria Parque Indus-
trial Argelia. E ta papia 14 empresario
Hulandes super bon pa Ta un total di dieskuater
no papia mes di Spañó, empresario a bini for di
teniendo na kuenta e kan- Colombia pa aki topa ku
tidat di aña ku e tin komo empresarionan lokal. E
empresario di Colombia. E interes na Kòrsou tabata
ta sumamente interesá pa inmenso i sigur lo sigui
su produktonan yega Kòr- ku e kontaktonan i for di e
sou i a bisa ku ta trata di kontaktonan aki pronto lo
produktonan ku tin di bini por mira e resultadonan.

20

You might also like