phân tích báo cáo trong doanh nghiệp-phạm ngọc ba

LuËn v¨n tèt nghiÖp Ph¹m Ngäc Ba K37 -
21.16
Ch¬ng 1
Lý luËn chung vÒ tæ chøc lËp vµ ph©n tÝch b¸o ço tµi chÝnh trong
doanh nghiÖp
1.1 Môc ®Ých, ý nghÜa, yªu cÇu vµ nguyªn t¾c lËp BCTC
1.1.1. Môc ®Ých, ý nghÜa vµ yªu cÇu cña b¸o ço tµi chÝnh.
BCTC lµ ph¬ng ph¸p tæng hîp sè liÖu tõ çc sæ kÕ to¸n theo çc chØ
tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh cã hÖ thèng t×nh h×nh tµi s¶n, nguån h×nh
thµnh tµi s¶n cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n suÊt
kinh doanh, t×nh h×nh lu chuyÓn çc dßng tiÒn vµ t×nh h×nh vËn ®éng sö
dông vèn cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Do ®ã, BCTC
võa lµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n, võa lµ h×nh thøc thÓ hiÖn vµ chuyÓn t¶i th«ng
tin kÕ to¸n tµi chÝnh ®Õn nh÷ng ngêi sö dông ®Ó ra çc quyÕt ®Þnh kinh
tÕ.
HÖ thèng BCTC cña çc doanh nghiÖp ®îc lËp víi môc ®Ých sau:
- Tæng hîp vµ tr×nh bµy mét çch tæng qu¸t, toµn diÖn t×nh h×nh tµi
s¶n, nguån vèn, c«ng nî, t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n.
- Cung cÊp çc th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh chñ yÕu cho viÖc ®¸nh
gi¸ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng
tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong kú ho¹t ®éng ®· qua vµ nh÷ng dù ®o¸n
trong t¬ng lai.
BCTC cã ý nghÜa quan träng trong lÜnh vùc qu¶n lý kinh tÕ, thu hót
sù quan t©m cña nhiÒu ®èi tîng ë bªn trong còng nh bªn ngoµi doanh
nghiÖp. Mçi ®èi tîng quan t©m ®Õn BCTC trªn mét gi¸c ®é kh¸c nhau,
song nh×n chung ®Òu nh»m cã ®îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc ra
çc quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc tiªu cña m×nh.
- Víi nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp, BCTC cung cÊp th«ng tin tæng hîp
vÒ t×nh h×nh tµi s¶n, nguån h×nh thµnh tµi s¶n còng nh t×nh h×nh vµ kÕt
qu¶ kinh doanh sau mét kú ho¹t ®éng, trªn c¬ së ®ã çc nhµ qu¶n lý sÏ ph©n
tÝch ®¸nh gi¸ vµ ®Ò ra ®îc çc gi¶i ph¸p, quyÕt ®Þnh qu¶n lý kÞp thêi,
phï hîp cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong t¬ng lai.
1
21.16
- Víi çc c¬ quan h÷u quan cña nhµ níc nh tµi chÝnh, ng©n hµng
kiÓm to¸n, thuÕ... BCTC lµ tµi liÖu quan träng trong viÖc kiÓm tra gi¸m
s¸t, híng dÉn, t vÊn cho doanh nghiÖp thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch, chÕ ®é
kinh tÕ
tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
- Víi çc nhµ ®Çu t, çc nhµ cho vay BCTC gióp hä nhËn biÕt kh¶
n¨ng vÒ tµi chÝnh, t×nh h×nh sö dông çc lo¹i tµi s¶n, nguån vèn, kh¶ n¨ng
sinh lêi, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, møc ®é rñi ro... ®Ó hä
c©n nh¾c, lùa chän vµ ®a ra quyÕt ®Þnh phï hîp.
- Víi nhµ cung cÊp, BCTC gióp hä nhËn biÕt kh¶ n¨ng thanh to¸n,
ph¬ng thøc thanh to¸n, ®Ó tõ ®ã hä quyÕt ®Þnh b¸n hµng cho doanh
nghiÖp n÷a hay th«i, hoÆc cÇn ¸p dông ph¬ng thøc thanh to¸n nh thÕ nµo
cho hîp lý.
- Víi kh¸ch hµng, BCTC gióp cho hä cã nh÷ng th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng,
n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, møc ®é uy tÝn cña doanh nghiÖp,
chÝnh s¸ch ®·i ngé kh¸ch hµng... ®Ó hä cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong
viÖc mua hµng cña doanh nghiÖp.
- Víi cæ ®«ng, c«ng nh©n viªn, hä quan t©m ®Õn th«ng tin vÒ kh¶
n¨ng còng nh chÝnh s¸ch chi tr¶ cæ tøc, tiÒn l¬ng, b¶o hiÓm x· héi, vµ çc
vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn lîi Ých cña hä thÓ hiÖn trªn BCTC.
§Ó thùc sù trë thµnh c«ng cô quan träng trong qu¶n lý kinh tÕ, BCTC
ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu c¬ b¶n díi ®©y:
- BCTC ph¶i ®îc lËp chÝnh x¸c, trung thùc, ®óng mÉu biÓu ®· qui
®Þnh, cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña nh÷ng ngêi cã liªn quan vµ ph¶i cã dÊu x¸c
nhËn cña c¬ quan, ®¬n vÞ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý cña b¸o ço.
- BCTC ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ néi dung, tr×nh tù vµ ph-
¬ng ph¸p lËp theo quyÕt ®Þnh cña nhµ níc, tõ ®ã ngêi sö dông cã thÓ so
s¸nh, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp qua çc
thêi kú, hoÆc gi÷a çc doanh nghiÖp víi nhau.
Sè liÖu ph¶n ¸nh trong BCTC ph¶i râ rµng, ®ñ ®é tin cËy vµ dÔ
hiÓu, ®¶m b¶o thuËn tiÖn cho nh÷ng ngêi sö dông th«ng tin trªn BCTC
ph¶i ®¹t ®îc môc ®Ých cña hä.
BCTC ph¶i ®îc lËp vµ göi theo ®óng thêi h¹n quy ®Þnh.
2
21.16
Ngoµi ra BCTC cßn ph¶i ®¶m b¶o tu©n thñ çc kh¸i niÖm, nguyªn
t¾c vµ chuÈn mùc kÕ to¸n ®îc thõa nhËn vµ ban hµnh. Cã nh vËy hÖ
thèng BCTC míi thùc sù h÷u Ých, míi ®¶m b¶o ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña
çc ®èi tîng sö dông ®Ó ra çc quyÕt ®Þnh phï hîp.
1.1.2. Nguyªn t¾c c¬ b¶n lËp BCTC.
Tr×nh bµy trung thùc: Th«ng tin ®îc tr×nh bµy trung thùc lµ th«ng
tin ®îc ph¶n ¸nh ®óng víi b¶n chÊt cña nã, kh«ng bÞ bãp mÐo hay xuyªn t¹c
dï lµ v« t×nh hay cè ý. Ngêi sö dông th«ng tin lu«n ®ßi hái th«ng tin ph¶i
trung thùc ®Ó hä ®a ra ®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. Do vËy, xuÊt
ph¸t tõ môc ®Ých cung cÊp th«ng tin cho ngêi sö dông th× nguyªn t¾c ®Çu
tiªn cña viÖc lËp BCTC lµ ph¶i tr×nh bµy trung thùc.
- Kinh doanh liªn tôc: Khi lËp BCTC doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ kh¶
n¨ng kinh doanh liªn tôc vµ c¨n cø vµo ®ã ®Ó lËp. Tuy nhiªn, trêng hîp
nhËn biÕt ®îc nh÷ng dÊu hiÖu cña sù ph¸ s¶n, gi¶i thÓ hoÆc gi¶m phÇn
lín quy m« hoËt ®éng cña doanh nghiÖp hoÆc cã nh÷ng nh©n tè cã thÓ
¶nh hëng lín ®Õn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh nhng viÖc ¸p dông nguyªn
t¾c kinh doanh liªn tôc vÉn cßn phï hîp th× cÇn diÔn gi¶i cô thÓ.
- Nguyªn t¾c dån tÝch: Çc BCTC ( trõ BCLCTT) ph¶i ®îc lËp theo
nguyªn t¾c dån tÝch. Theo nguyªn t¾c nµy th× tµi s¶n, çc kho¶n nî, nguån
vèn chñ së h÷u, çc kho¶n thu nhËp vµ chi phÝ ®îc ghi sæ khi ph¸t sinh vµ
®îc thÓ hiÖn trªn çc BCTC ë çc niªn ®é kÕ to¸n mµ chóng cã liªn quan.
- Lùa chän vµ ¸p dông chÝnh s¸ch kÕ to¸n: chÝnh s¸ch kÕ to¸n lµ
nh÷ng nguyªn t¾c, c¬ së, ®iÒu íc, quy ®Þnh vµ th«ng lÖ ®îc doanh
nghiÖp ¸p dông trong qu¸ tr×nh lËp vµ tr×nh bµy BCTC. CÇn lùa chän chÕ
®é kÕ to¸n phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp vµ ph¶i ®îc Bé Tµi
ChÝnh chÊp nhËn. Khi ®· lùa chän vµ ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n phï hîp,
BCTC ph¶i ®îc lËp vµ tr×nh bµy theo nh÷ng nguyªn t¾c cña chÕ ®é kÕ
to¸n ®ã.
- Nguyªn t¾c träng yÕu vµ sù hîp nhÊt: Träng yÕu lµ kh¸i niÖm vÒ
®é lín vµ b¶n chÊt cña th«ng tin mµ trong trêng hîp nÕu bá qua çc th«ng
tin nµy ®Ó xÐt ®o¸n th× cã thÓ dÉn ®Õn çc quyÕt ®Þnh sai lÇm. Do
vËy, nguyªn t¾c nµy ®ßi hái nh÷ng th«ng tin träng yÕu riªng lÎ kh«ng ®îc
3
21.16
s¸p nhËp víi nh÷ng th«ng tin kh¸c mµ ph¶i tr×nh bµy riªng biÖt. Ngîc l¹i
nh÷ng th«ng tin ®¬n lÎ kh«ng träng yÕu, cã thÓ tæng hîp ®îc th× cÇn ®îc
ph¶n ¸nh díi d¹ng th«ng tin tæng qu¸t.
- Nguyªn t¾c bï trõ: theo nguyªn t¾c nµy khi lËp çc BCTC kh«ng ®-
îc phÐp bï trõ gi÷a tµi s¶n vµ çc kho¶n c«ng nî, gi÷a thu nhËp víi chi phÝ.
Trong trêng hîp vÉn tiÕn hµnh tiÐn hµnh bï trõ gi÷a çc kho¶n nµy th×
ph¶i dùa trªn c¬ së tÝnh träng yÕu vµ ph¶i diÔn gi¶i trong TMBCTC.
- Nguyªn t¾c nhÊt qu¸n: §Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vµ kh¶ n¨ng
so s¸nh ®îc cña çc th«ng tin trªn BCTC th× viÖc tr×nh bµy vµ ph©n lo¹i
çc kho¶n môc trªn BCTC ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c nhÊt qu¸n gi÷a çc
niªn ®é kÕ to¸n. NÕu thay ®æi ph¶i cã th«ng b¸o tríc vµ ph¶i gi¶i tr×nh
trong TMBCTC.
Trong qu¸ tr×nh lËp hÖ thèng BCTC ph¶i ®¶m b¶o thùc hiÖn ®ång
thêi çc nguyªn t¾c trªn v× chóng cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau, bæ
sung cho nhau, lµm c¬ së ®Ó çc BCTC cung cÊp ®îc nh÷ng th«ng tin tin
cËy, ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ phï hîp víi yªu cÇu cña ngêi sö dông trong viÖc
ra quyÕt ®Þnh.
1.1.3. Çc c«ng viÖc kÕ to¸n ph¶i lµm tríc khi lËp BCTC.
§Ó lËp ®îc çc BCTC tríc hÕt ph¶i cã ®Çy ®ñ çc c¬ së d÷ liÖu
ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, trung thùc, kh¸ch quan çc sù kiÖn vµ nghiÖp vô kinh
tÕ ph¸t sinh t¹i doanh nghiÖp. Çc sè liÖu nµy ®· ®îc ph¶n ¸nh kÞp thêi trªn
çc chøng tõ kÕ to¸n, tµi kho¶n kÕ to¸n vµ sæ kÕ to¸n. V× thÕ, tríc khi lËp
BCTC ph¶i thùc hiÖn çc c«ng viÖc sau:
- Ph¶n ¸nh tÊt c¶ çc chøng tõ kÕ to¸n hîp ph¸p vµo sæ kÕ to¸n tæng
hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt cã liªn quan.
- §«n ®ãc, gi¸m s¸t vµ thùc hiÖn viÖc kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n,
tÝnh chªnh lÖch tû gi¸ ngo¹i tÖ, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ®ã vµo sæ kÕ to¸n liªn
quan tríc khi kho¸ sæ kÕ to¸n.
- §èi chiÕu, x¸c minh c«ng nî ph¶i thu, c«ng nî ph¶i tr¶, ®¸nh gi¸ nî
ph¶i thu khã ®ßi, trÝch lËp vµ hoµn nhËp çc kho¶n dù phßng.
- §èi chiÕu gi÷a sè liÖu tæng hîp vµ sè liÖu chi tiÕt, gi÷a çc sæ
tæng hîp víi nhau, ®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n víi thùc tÕ kiÓm kª,
kho¸ sæ kÕ to¸n vµ tÝnh sè d çc tµi kho¶n.
4
21.16
- ChuÈn bÞ çc mÉu biÓu BCTC ®Ó s½n sµng cho viÖc lËp BCTC.
1.2. Néi dung cña BCTC.
1.2.1. HÖ thèng BCTC.
Theo quyÕt ®Þnh sè 167/ 2000/ Q§-BTC ngµy 25/10/2000 vµ söa
®æi bæ sung theo th«ng t sè 89/2002/TT-BTC ngµy 09/10/2002 cña Bé tr-
ëng Bé Tµi ChÝnh hiÖn cã 4 biÓu mÉu BCTC qui ®Þnh cho tÊt c¶ çc
doanh nghiÖp thuéc mäi lÜnh vùc, mäi thµnh phÇn kinh tÕ nh sau:
- B¶ng c©n ®èi kees to¸n. MÉu sè B01-DN.
- KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. MÉu sè B02 - DN.
- Lu chuyÓn tiÒn tÖ. MÉu sè B03 - DN.
- ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh. MÉu sè B09 -DN.
Mçi BCTC ph¶n ¸nh çc nghiÖp vô, sù kiÖn ë çc ph¹m vi vµ gãc ®é
kh¸c nhau, do vËy chóng cã sù t¬ng hç lÉn nhau trong viÖc thÓ hiÖn t×nh
h×nh tµi chÝnh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng cã BCTC
nµo chØ phôc vô cho mét môc ®Ých hoÆc cã thÓ cung cÊp mäi th«ng tin
cÇn thiÕt lµm tho¶ m·n mäi nhu cÇu sö dông. §iÒu nµy nãi lªn tÝnh hÖ
thèng cña BCTC trong viÖc cung cÊp th«ng tin cho ngíi sö dông.
Néi dung, ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n, h×nh thøc tr×nh bµy trong tõng BCTC qui
®Þnh trong chÕ ®é nµy ®îc ¸p dông thèng nhÊt cho çc doanh nghiÖp.
Tuy nhiªn, ®Ó phôc vô yªu cÇu qu¶n lý kinh tÕ - tµi chÝnh, yªu cÇu
qu¶n lý ®iÒu hµnh çc ngµnh, çc tæng c«ng ty, çc tËp ®oµn s¶n xuÊt, liªn
hiÖp çc xÝ nghiÖp, çc c«ng ty liªn doanh ... Cã thÓ c¨n cø vµo ®Æc thï
cña m×nh ®Ó nghiªn cøu, cô thÓ ho¸ vµ x©y dùng thªm çc BCTC chi tiÕt
kh¸c cho phï hîp, nhng ph¶i ®îc Bé Tµi ChÝnh chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n.
1.2.2. Tr¸ch nhiÖm, thêi h¹n lËp vµ göi çc BCTC .
TÊt c¶ çc doanh nghiÖp ph¶i lËp vµ göi BCTC theo ®óng çc qui
®Þnh cña chÕ ®é BCTC doanh nghiÖp hiÖn hµnh(Theo quyÕt ®Þnh sè
167/ 2000/ Q§-BTC ngµy 25/10/2000 vµ söa ®æi bæ sung theo th«ng t sè
89/2002/TT-BTC ngµy 09/10/2002 cña Bé trëng Bé Tµi ChÝnh). Riªng
BClCTT t¹m thíi cha qui ®Þnh lµ b¸o ço b¾t buéc nhng khuyÕn khÝch çc
doanh nghiÖp lËp vµ sö dông.
BCTC cña çc doanh nghiÖp ph¶i lËp vµ göi vµo cuèi quÝ, cuèi n¨m
tµi chÝnh cho çc c¬ quan qu¶n lý Nhµ Níc vµ cho doanh nghiÖp cÊp trªn
5
21.16
theo qui ®Þnh. Trêng hîp cã c«ng ty con th× ph¶i göi kÌm theo b¶n sao
BCTC cïng quÝ cung n¨m cña c«ng ty con.
N¬i nhËn BCTC
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Thêi h¹n lËp BCTC
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXxXXXXXX
1.3. Néi dung, kÕt cÊu vµ ph¬ng ph¸p lËp BCTC.
1.3.1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
1.3.1.1. B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña BC§KT.
BC§KT lµ mét ph¬ng ph¸p kÕ to¸n, mét b¸o ço kÕ to¸n chñ yÕu
ph¶n ¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh tµi s¶n cña doanh nghiÖp theo hai çch ph©n
lo¹i: cÊu thµnh vèn vµ nguån h×nh thµnh vèn hiÖn cã cña doanh nghiÖp ë
mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ biÓu hiÖn díi h×nh th¸i tiÒn tÖ.
Nh vËy, b¶n chÊt cña BC§KT lµ BCTC tæng hîp, ph¶n ¸nh tæng qu¸t
toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n ®ã cña doanh
nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh.
Sè liÖu trªn BCC§KT cho biÕt toµn bé gia trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña
doanh nghiÖp theo c¬ cÊu cña tµi s¶n vµ c¬ cÊu nguån h×nh thµnh çc tµi
s¶n ®ã. C¨n cø vµo BCDKT cã thÓ nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ t×nh
h×nh tµi chÝnh, t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn, môc ®Ých sö dông çc
nguån vèn còng nh nh÷ng triÓn väng kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
1.3.1.2. Néi dung vµ kÕt cÊu BC§KT.
a) Néi dung cña BC§KT thÓ hiÖn qua hÖ thèng çc chØ tiªu ph¶n
¸nh t×nh h×nh tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n.
- PhÇn “Tµi s¶n”: Ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña doanh
nghiÖp t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o ço, ®îc chia thµnh:
+ Lo¹i A: Tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n h¹n.
+ Lo¹i B: Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t dµi h¹n.
- PhÇn “Nguån vèn”: ph¶n ¸nh çc nguån h×nh thµnh çc lo¹i tµi s¶n
t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o ço, ®îc chia thµnh:
+ Lo¹i A: Nî ph¶i tr¶.
+ Lo¹i B: Nguån vèn chñ së h÷u.
6
21.16
Trong mçi lo¹i nµy l¹i bao gåm çc chØ tiªu ph¶n ¸nh nh÷nh néi dung
cô thÓ t¬ng ®èi phï hîp víi néi dung cña çc tµi kho¶n kÕ to¸n.
Ngoµi ra, BC§KT cßn cã phÇn”Çc chØ tiªu ngoµi b¶ng” ph¶n ¸nh
çc tµi kho¶n kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp nhng ®ang
thuéc quyÒn qu¶n lý hoÆc sö dông cña doanh nghiÖp, hoÆc mét sè chØ
tiªu kh«ng thÓ ph¶n ¸nh trong BC§KT.
b) KÕt cÊu.
TÝnh chÊt c¬ b¶n cña BC§KT chÝnh lµ tÝnh c©n ®èi gi÷a tµi s¶n
vµ nguån vèn ë mäi thêi ®iÓm
Tæng tµi s¶n = Tæng nguån vèn
Hay : Tæng tµi s¶n = Nî ph¶i tr¶ + Nguån vèn chñ së h÷u
Trªn c¬ së tÝnh chÊt c©n ®èi cña kÕ to¸n, ®ång thêi phï hîp víi néi
dung cña BC§KT th× kÕt cÊu cña nã ®îc chia lµm 2 phÇn:Tµi s¶n vµ
nguån vèn.
- PhÇn tµi s¶n: çc chØ tiªu phÇn nµy ®îc s¾p xÕp theo néi dung
kinh tÕ cña çc lo¹i tµi s¶n cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt.VÒ mÆt kinh tÕ, sè liÖu ë phÇn nµy thÓ hiÖn sè vèn vµ kÕt cÊu çc
lo¹i vèn hiÖn cã cña ®¬n vÞ ®Õn thêi ®iÓm lËp b¸o ço. VÒ mÆt ph¸p lý,
nã thÓ hiÖn sè vèn ®ang thuéc quyÒn qu¶n lý vµ sö dông cña doanh
nghiÖp.
- PhÇn nguån vèn: çc chØ tiªu phÇn nµy ®îc s¾p xÕp ph©n chia
theo tõng nguån h×nh thµnh tµi s¶n cña ®¬n vÞ.VÒ mÆt kinh tÕ, sè liÖu
phÇn nµy thÓ hiÖn quy m«, néi dung vµ tÝnh chÊt kinh tÕ cña çc nguån
vèn ®ã. VÒ mÆt ph¸p lý, nã thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña doanh
nghiÖp ®èi víi sè tµi s¶n mµ doanh nghiÖp ®ang qu¶n lý vµ sö dông.
BC§KT cã thÓ x©y dùng theo kiÓu mét bªn hay theo kiÓu hai bªn.víi
kiÓu mét bªn, phÇn tµi s¶n ®îc s¾p xÕp tríc sau ®ã ®Õn phÇn nguån
vèn.víi kiÓu hai bªn, bè trÝ phÇn tµi s¶n ë bªn tr¸i cong phÇn nguån vèn ë
bªn ph¶i cña BC§KT.ë c¶ hai phÇn ngoµi cét chØ tiªu cßn cã çc cét ph¶n
¸nh m· sè cña chØ tiªu, cét sè ®Çu n¨m, sè cuèi kú.
1.3.1.3. C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p lËp BC§KT.
7
21.16
a) C¬ së sè liÖu.
- C¨n cø vµo çc sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt cña kú b¸o ço
- C¨n cø vµo BC§KT kú tríc (quý tríc, n¨m tríc ).
b) Ph¬ng ph¸p chung lËp BC§KT.
- Cét sè ®Çu n¨m: C¨n cø vµo cét “cuèi kú” cña BC§KT cuèi niªn ®é
kÕ to¸n tríc ®Ó ghi vµo çc chØ tiªu t¬ng øng.
- Cét sè cuèi kú:C¨n cø vµo sè d cña çc tµi kho¶n trªn çc sæ kÕ to¸n
liªn quan ®· kho¸ sæ ë thêi ®iÓm lËp BC§KT ®Ó ghi nh sau.
Nh÷ng chØ tiªu trªn BC§KT cã néi dung phï hîp víi sè d cña çc tµi
kho¶n th× c¨n cø trùc tiÕp vµo sè d çc tµi kho¶n ®Ó ghi nh sau:
+ Sè d nî cña çc TK ghi vµo çc chØ tiªu t¬ng øng phÇn “tµi s¶n”.
+ Sè d cã cña çc TK ghi vµo çc chØ tiªu t¬ng øng phÇn “nguån vèn
”.
Tuy nhiªn, cã nh÷ng chØ tiªu trªn BC§KT l¹i kh«ng hoµn toµn phï hîp
víi TK kÕ to¸n mµ liªn quan ®Õn nhiÒu TK, mét chi tiÕt cña TK, nhiÒu
chi tiÕt cña TK.... Do ®ã, ph¶i tuú thuéc vµo néi dung cña tõng chØ tiªu
®Ó lÊy sè d cña çc TK t¬ng øng ®Ó lËp BC§KT cho phï hîp.
* Mét sè trêng hîp ®Æc biÖt:
- Nh÷ng chØ tiªu thuéc çc kho¶n ph¶i thu, çc kho¶n ph¶i tr¶ c¨n cø
vµo toáng sè d chi tiÕt cña çc TK ®Ó ghi: nÕu tæng sè d chi tiÕt d Nî th×
ghi ë phÇn tµi s¶n, nÕu tæng sè d chi tiÕt d Cã th× ghi ë phÇn nguån vèn
kh«ng ®îc bï trõ lÉn nhau.
- §èi víi nhãm TK ®iÌu chØnh gi¶m nh çc TK liªn quan ®Õn dù
phßng, TK hao mßn TSC§ lµ nh÷ng TK cã sè d cã, ®iÌu chØnh gi¶m cho
çc TK phÇn tµi s¶n, trong BC§KT do ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ thuÇn nªn
çc kho¶n nµy vÉn ®îc ph¶n ¸nh ë bªn tµi s¶n ( ghi liÒn kÒ vµ cung phÇn
víi çc chØ tiªu ®îc ®iÒu chØnh) díi h×nh thøc ghi sè ©m.
- Mét sè TK lìng tÝnh nh TK 412 - Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n,
TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸, TK421 - L·i cha ph©n phèi, thùc chÊt lµ çc
TK ph¶n ¸nh nguån vèn nªn ®îc ph¶n ¸nh bªn nguån vèn, nÕu d Cã th× ghi
bØnh thêng, nÕu d Nî ghi sè ©m.
- §èi víi çc chØ tiªu ngoµi BC§KT lµ çc TK cã sè d Nî, ®îc ghi ®¬n
nªn c¨n cø trùc tiÕp vµo sè liÖu ë cét “ cuèi kú ” cña BC§KT cuèi niªn ®é
8
21.16
kÕ to¸n tríc ®Ó ghi vµo cét sè “®Çu n¨m”c¨n cø vµo sè d çc TK trªn çc sæ
kÕ to¸n liªn quan ®· kho¸ sæ ë thêi ®iÓm lËp BC§KT ®Ó ghi çc chØ tiªu
t¬ng øng ë cét “cuèi kú”.
Ph¬ng ph¸p lËp cô thÓ tõng chØ tiªu dîc tr×nh bµy trong QuyÕt
®Þnh sè 167/2000/Q§ - BTC ngµy 25/10/2000 vµ söa ®æi bæ sung theo
th«ng t sè 89/2002/TT - BTC ngµy 09/10/2002 cña Bé trëng Bé Tµi ChÝnh.
1.3.2. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
1.3.2.1. B¶n chÊt vµ ý nghi· cña BCKQH§KD.
BCKQH§KD lµ BCTC tæng hîp, ph¶n ¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh vµ
kÕt qu¶ kinh doanh trong mét kú kÕ to¸n cña doang nghiÖp, chi tiÕt theo
ho¹t ®éng kinh doanh vµ çc ho¹t ®éng kh¸c: t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa
vô víi nhµ níc vÒ thuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép kh¸c.
Th«ng qua b¸o ço nµy cã thÓ biÕt ®îc t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh
doanh, t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc ë doanh nghiÖp, ®ång
thêi qua ph©n tÝch ®¸nh gi¸ çc chØ tiªu trªn BCKQH§KD ë çc kú kh¸c
nhau cho thÊy xu híng ph¸t triÓn ë doanh nghiÖp.
1.3.2.2. Néi dung vµ kÕt cÊu cña BCKQH§KD.
a) BCKQH§KD gåm 3 néi dung:
- T×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp,
bao gåm çc ho¹t ®«ng kinh doanh vµ çc ho¹t ®«ng kh¸c.
- T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc bao gåm thuÕ, phÝ, lÖ
phÝ vµ çc kho¶n ph¶i nép kh¸c.
- ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ, thuÕ GTGT ®îc hoµn l¹i, ®îc miÔn
gi¶m, thuÕ GTGT cña hµng b¸n néi ®Þa.
1.3.2.3. C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p lËp BCKQH§KD.
a) C¬ së sè liÖu.
- BCKQH§KD cña kú tríc.
- Çc sæ kÕ to¸n cña çc TK tõ lo¹i 5 ®Õn lo¹i 9 vµ TK 133 - “thuÕ
GTGT ®îc khÊu trõ”, TK333 - “thuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép nhµ níc”.
- Çc tµi liÖu liªn quan kh¸c.
b) Ph¬ng ph¸p lËp.
PhÇn I:
9
21.16
- Sè liÖu ®Ó ghi vµo cét “kú tríc” cña b¸o ço nµy kú nµy lÊy tõ cét
“kú nµy” cña b¸o ço nµy kú tríc.
- Sè liªu ghi vµo cét “ kú nµy” lÊy tõ çc TK tæng hîp vµ chi tiÕt tõ
lo¹i 5 ®Õn lo¹i 9 vµ TK 421 - “ lîi nhuËn cha ph©n phèi ”, TK3334 - “thuÕ
thu nhËp doanh nghiÖp ” trong kú.
- Sè liÖu ghi ë cét “luü kÕ tõ ®Çu n¨m” cña kú nµy lµ tæng cña sè
liÖu ë cét “luü kÕ tõ ®Çu n¨m” cña kú tríc vµ sè liÖu cét “ kú nµy” cña b¸o
ço nµy kú nµy.
10
21.16
PhÇn II:
C¨n cø chñ yÕu vµo sè liÖu trªn BCKQH§KD kú tríc, vµo çc TK
cÊp 2 ( chi tiÕt theo tõng lo¹i thuÕ ) cña TK 333 - “ thuÕ vµ çc kho¶n ph¶i
nép nhµ níc ”, TK 338 - “ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c ”vµ çc sæ chi tiÕt liªn quan
kh¸c. KÕ to¸n tÝnh to¸n lÊy sè liÖu ®Ó ghi vµo çc chØ tiªu phï hîp thuéc
phÇn nµy.
PhÇn III: Sè liÖu dïng ®Ó ghi vµo phÇn nµy ®îc c¨n cø vµo
BCKQH§KD ë kú tríc, kÕt hîp víi sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt TK133 -
“thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ ”, TK 3331 - “thuÕ GTGT cña hµng ho¸ dÞch
vô”,vµ çc tµi liÖu liªn quan kh¸c ®Ó tÝnh to¸n, ghi vµo çc chØ tiªu phï
hîp cña phÇn nµy.
1.3.3. Lu chuyÓn tiÒn tÖ.
1.3.3.1. B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña BCLCTT.
LCTC lµ BCTC tæng hîp, ph¶n ¸nh viÖc h×nh thµnh vµ sö dông lîng
tiÒn ph¸t sinh trong kú b¸o ço cña doanh nghiÖp.
Dùa vµo BCLCTT, ngêi sö dông cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng t¹o ra
tiÒn, sù biÕt ®éng tµi s¶n thuÇn cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng thanh to¸n
cña doanh nghiÖpvµ dù ®o¸n ®ùoc luång tiÒn trong kú tiÕp theo.
1.3.3.2. Néi dung vµ kÕt cÊu cña BCLCTT.
a) Néi dung BCLCTT gåm 3 phÇn:
- Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh: ph¶n ¸nh toµn bé dßng
tiÒn thu - chi liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
- Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t: ph¶n ¸nh toµn bé dßng tiÒn
thu - chi liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t cña doanh nghiÖp.
- Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh: ph¶n ¸nh toµn bé dßng
tiÒn thu - chi liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp.
b) KÕt cÊu:Phï hîp víi néi dung trªn th× BCLCTT ®îc kÕt cÊu
thµnh 3 phÇn:
11
21.16
- Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh.

- Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t.
- Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
1.3.3.3. C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p lËp BCLCTT.
a)ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.
- C¬ së sè liÖu:BC§KT, Sæ kÕ to¸n vèn b¨ng tiÒn , sæ kÕ to¸n çc
kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶.
- Nguyªn t¾c chung:theo ph¬ng ph¸p nµy BCLCTT ®îc lËp b»ng
çch x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch çc kho¶n thùc thu, chi b»ng tiÒn trªn çc sæ
kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn theo tõng lo¹i ho¹t ®éng vµ theo néi dung thu, chi.
b) Ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp :
- C¬ së sè liÖu: BC§KT, BCKQH§KD, çc tµi liÖu kh¸c liªn quan
- Nguyªn t¾c chung : theo ph¬ng ph¸p nµy, BCLCTT ®îc lËp b»ng
çch ®iÒu chØnh lîi nhuËn tríc thuÕ cña ho¹t ®éng SXKD khái ¶nh huëng
cña çc nghiÖp vô kh«ng trùc tiÕp thu - chi tiÒn ®· lµm t¨ng gi¶m lîi
nhuËn: lo¹i trõ l·i, lç cña çc ho¹t ®éng ®Çu t vµ çc ho¹t ®éng tµi chÝnh
®· tÝnh vµo lîi nhuËn tríc thuÕ: ®iÒu chØnh çc kho¶n môc thuéc vèn lu
®éng.
1.3.4.ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh.
1.3.4.1. B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña TMBCTC.
TMBCTC lµ mét bé phËn hîp thµnh cña hÖ thèng BCTC doanh
nghiÖp, ®îc lËp ®Ó gi¶i thÝch vµ bæ xung th«ng tin vÒ t×nh h×nh ho¹t
®éng SXKD, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o ço mµ
çc BCTC kh¸c kh«ng thÓ tr×nh bµy râ dµng vµ chi tiÕt.
1.3.4.2. Néi dung TMBCTC.
TMBCTC tr×nh bµy kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp, chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp, t×nh h×nh vµ lý do
biÕn ®éng cña mét sè ®èi tîng tµi s¶n vµ nguån vèn quan träng,ph©n tÝch
mét sè chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu, çc kiÕn nghÞ cña doanh nghiÖp.
12
21.16
Ngoµi ra nã cã thÓ gi¶i thÝch chi tiÕt vÒ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng
SXKD, ph¬ng híng SXKD trong kú tíi cña doanh nghiÖp.
1.3.4.3. C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p lËp TMBCTC.
a) C¬ së sè liÖu:
- Çc sæ kÕ to¸n kú b¸o ço
- BC§KT kú b¸o ço
- BCKQH§KD kú b¸o ço
- TMBCTC kú tríc, n¨m tríc
b) nguyªn t¾c chung:
- PhÇn tr×nh bµy b»ng lîi ph¶i ng¾n gän, râ rµng, dÔ hiÓu. PhÇn
tr×nh bµy b»ng sè liÖu ph¶i thèng nhÊt víi sè liÖu trªn çc b¸o ço kh¸c.
- §èi víi b¸o ço quý, çc chØ tiªu thuéc vÒ phÇn chÕ ®é kÕ to¸n ¸p
dông t¹i doanh nghiÖp ph¶i thèng nhÊt trong c¶ niªn ®é kÕ to¸n. NÕu cã sù
thay ®æi ph¶i tr×nh bµy râ lý do.
- Trong çc biÓu sè liÖu, cét sè kÕ ho¹ch lµ sè liÖu kÕ ho¹ch kú b¸o
ço, cét sè thùc hiÖn kú tríc thÓ hiÖn sè liÖu cña kú ngay tíc kú b¸o ço.
- Çc chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp chØ sö dông trong BCTC n¨m.
1.4. Ph©n tÝch BCTC trong doanh nghiÖp.
1.4.1. Sù cÇn thiÕt cña ph©n tÝch BCTC
Ph©n tÝch tµi chÝnh ®ùoc hiÓu lµ qu¸ tr×nh xö lý çc sè liÖu,
th«ng tin tµi chÝnh nh»m ®¸nh gi¸ cã hÖ thèng vÒ tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp, t×m nguyªn nh©n, x¸c ®Þnh nh©n tè ¶nh hëng vµ ®a ra çc gi¶i
ph¸p phï hîp víi quyÕt ®Þnh cña çc ®èi tîng sö dông.Tµi liÖu chñ yÕu
trong ph©n tÝch tµi chÝnh lµ hÖ thèng BCTC doanh nghiÖp, nãi çch kh¸c
ph©n tÝch BCTC lµ bé phËn c¬ b¶n cña ph©n tÝch tµi chÝnh. Th«ng qua
ph©n tÝch tµi chÝnh nãi chung vµ ph©n tÝch BCTC nãi riªng, çc ®èi tîng
sö dông th«ng tin ®¸nh gi¸ ®îc t×nh h×nh tµi chÝnh, thùc tr¹ng tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp, hiÓu ®îc b¶n chÊt vÊn ®Ò hä quan t©m vµ gióp hä ®a
ra çc quyÕt ®Þnh phï hîp.
13
21.16
Tãm l¹i, cã thÓ nãi ph©n tÝch tµi chÝnh nãi chung vµ ph©n tÝch
BCTC nãi riªng lµ mét c«ng viÖc cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi
çc nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp còng nh çc ®èi tîng kh¸c quan t©m ®Õn
t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Tãm l¹i, cã thÓ nãi ph©n tÝch nãi chung vµ ph©n tÝch BCTC nãi
riªng lµ mét c«ng viÖc cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi çc nhµ
qu¶n lý doanh nghiÖp còng nh çc ®èi tîng kh¸c quan t©m ®Õn tinhf h×nh
tµi chÝnh doanh nghiÖp.
1.4.2. Môc ®Ých,ý nghÜa cña ph©n tÝch BCTC
1.4.2.1. Ph©n tÝch BCTC vÒ c¬ b¶n nh»m ®¹t ®îc çc môc ®Ých
sau:
- Cung cÊp kÞp thêi, ®Çy ®ñ, trung thùc çc th«ng tin kinh tÕ cÇn
thiÕt cho nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ çc ®èi tîng kh¸c cã quan t©m ®Õn
t×nh h×nh doanh nghiÖp.
- §¸nh gi¸ ®óng trùc tr¹ng tµi chÝnh doanh nghiÖp trong kú b¸o ço
vÒ t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn, kh¶ n¨ng huy ®éng vèn, kh¶ n¨ng
sinh lêi vµ hiÖu qu¶ SXKD cña doanh nghiÖp.
- Cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n,
kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm, nh÷ng vÊn ®Ò cã ¶nh hëng tíi ®iÒu kiÖn s¶n
xuÊt, nh÷ng th«ng tin dù ®o¸n vÒ xu híng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp
trong t¬ng lai.
- Nh×n chung, môc ®Ých cña ph©n tÝch BCTC lµ gióp cho çc ®èi
tîng sö dông th«ng tin trªn BCTC cã ®îc nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ
çc vÊn ®Ò mµ hä quan t©m ë doanh nghiÖp, tõ ®ã hä cã thÓ ®a ra nh÷ng
quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®Ó ®¹t tíi nh÷ng môc tiªu cô thÓ cña m×nh.
1.4.2.2. ý nghÜa.
Trong cuéc sèng ®Ó giµnh ®îc phÇn th¾ng nhÊt thiÕt chóng ta ph¶i
hiÓu ®îc m×nh vµ hiÓu ®îc ngêi. Trong kinh doanh còng vËy, c¬ chÕ thÞ
trêng lu«n ®ßi hái chung ta ph¶i hiÓu ta lµ ai, ta ®ang ë ®©u, ®èi t¸c cña
ta nh thÕ nµo, t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ SXKD, t×nh h×nh tµi chÝnh cña ta
vµ hä ra sao....... Th«ng qua viÖc ph©n tÝch BCTC chóng ta sÏ cã ®îc ®¸p
¸n cho nh÷ng c©u hái ®ã. §iÒu nµy cho chóng ta thÊy ý nghÜa v« cïng to
lín cña ph©n tÝch BCTC trong qu¶n lý kinh tÕ.
14
21.16
1.4.3. Phong ph¸p ph©n tÝch BCTC.

Trong ph©n tÝch BCTC ngêi ta sö dông rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c
nhau,cã nh÷ng ph¬ng ph¸p nghiªn cøu riªng cña ph©n tÝch vµ cã c¶ ph¬ng
ph¸p nghiªn cøu cña mét sè m«n khoa häc kh¸c. Çc ph¬ng ph¸p thêng ®îc
vËn dông trong ph©n tÝch BCTC lµ:
1.4.3.1. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ çc kÕt qu¶ kinh tÕ.
a) Phong ph¸p ph©n chia çc hiÖn tîng vµ kÕt qu¶ kinh tÕ.
Çc hiÖn tîng vµ kÕt qu¶ kinh tÕ ®îc biÓu hiÖn trªn BCTC th¬ng
rÊt ®a r¹ng vµ phøc t¹p. Do vËy, ®Ó hiÓu ®îc chóng cÇn ph©n chia chóng
theo çc nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau nh theo yÕu tè cÊu thµnh, theo ®Þa
®iÓm ph¸t sinh vµ theo thêi gian, qua ®ã x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n còng
nh chØ ra ®îc träng ®iÓm cña c«ng t¸c qu¶n lý, ®ång thêi cã biÖn ph¸p
®iÒu chØnh thÝch hîp nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n trong t¬ng lai.
b) Ph¬ng ph¸p so s¸nh.
Lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông nhiÒu nhÊt trong ph©n tÝch BCTC.Tuú
thuéc vµo môc tiªu cô thÓ cña viÖc ph©n tÝch cã thÓ so s¸nh theo çc çch
kh¸c nhau: So s¸nh gi÷a thùc tÕ víi kÕ ho¹ch ®Ó thÊy ®îc t×nh h×nh thùc
hiÖn kÕ ho¹ch, so s¸nh gi÷a thùc tÕ n¨m nay víi thùc tÕ n¨m tríc( hoÆc
hµng lo¹t n¨m tríc ) ®Ó thÊy ®ùoc møc ®é t¨ng gi¶m hoÆc xu híng ph¸t
triÓn, so s¸nh sè liÖu cña doanh nghiÖp víi doanh nghiÖp kh¸c ( hoÆc sè
b×nh qu©n chung cña ngµnh ) ®Ó thÊy ®îc vÞ trÝ vµ søc m¹nh cña doanh
nghiÖp .
Khi ph©n tÝch cã thÓ sö dông ph©n tÝch theo chiªu ngang hay ph©n tÝch
theo chiÒu däc. Ph©n tÝch theo theo chiÒu ngang lµ viÖc so s¸nh c¶ sè t-
¬ng ®èi vµ sè tuyÖt ®èi cña cïng mét chØ tiªu trªn BCTC, qua ®ã cho ta
thÊy ®îc sù biÕn ®éng cña cïng mét chØ tiªu. Ph©n tÝch theo chiÒu däc lµ
viÖc xem xÐt çc tû träng cña tõng chØ tiªu tronh tæng thÓ quy m« chung,
qua ®ã thÊy ®îc møc ®é quan träng cña tõng chØ tiªu trong tæng thÓ.
1.4.3.2. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh hëng cña tõng nh©n tè
®Õn kÕt qu¶ kinh tÕ.
§Ó x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh hëng cña tõng nh©n tè ®Õn kÕt qu¶ kinh
tÕ, ph©n tÝch kinh tÕ cã thÓ sö dông mét hÖ thèng çc ph¬ng ph¸p nh
thay thÕ liªn hoµn, ph¬ng ph¸p sè chªnh lÖch, ph¬ng ph¸p c©n ®èi.
15
21.16
Ngoµi ra khi ph©n tÝch BCTC ngêi ta cßn sö dông mét sè ph¬ng
ph¸p cña to¸n häc,song chñ yÕu nhÊt lµ ph¬ng ph¸p t¬ng quan quy håi.
ViÖc vËn dông çc ph¬ng ph¸p to¸n sÔ phôc vô cho c«ng t¸c dù ®o¸m, dù
b¸o lµm c¬ së ®Ó ®Ò ra çc môc tiªu vÇ x©y dùng kÕ ho¹ch trong t¬ng lai.
Ph¬ng ph¸p nµy cßn kh¸ míi mÎ trong ph©n tÝch BCTC nãi riªng vµ trong
c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung.
1.4.4. Néi dung ph©n tÝch BCTC.
1.4.4.1. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t BC§KT.
* BC§KT tríc hÕt ®îc sñ dông ®Ó ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh
biÕt ®éng cña tµi s¶n vµ nguån vèn. B»ng çch so s¸nh gi÷a sè cuèi kú víi
sè ®Çu n¨m cña toµn bé (hoÆc tõng lo¹i) tµi s¶n (hoÆc nguån vèn ) nh»m
thÊy ®îc sù biÕn ®éng vÒ quy m« ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp
®ång thêi, cÇn x¸c ®Þnh tû trräng cña tõng lo¹i chiÕm trong tæng sè cña nã
ë c¶ thêi ®iÓm ®Çu n¨m vµ cuèi kú, sau ®ã th«ng qua tû träng cña tõng
chØ tiªu mµ rót ra çc nhËn xÐt, kÕt luËn cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh tµi
chÝnh doanh nghiÖp (phô lôc 1.1)
* Sau khi ®i ph©n tÝch kh¸i qu¸t chóng ta ®i xem xÐt mét sè mèi
quan hÖ c©n ®èi gi÷a çc chØ tiªu, kho¶n môc quan träng trªn BC§KT. Cô
thÓ nh sau:
Nguån vèn chñ TSC§ vµ ®Çu t TSL§ vµ ®Çu

= +
së h÷u dµi h¹n t ng¾n h¹n
C©n ®èi nµy x¶y ra khi nguån vèn chñ së h÷u võa ®ñ trang tr¶i çc
lo¹i tµi s¶n dïng vµo ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp mµ kh«ng ph¶i ®i
vay hoÆc chiÕm dông.
Nguån vèn Çc kho¶n TSC§ vµ TSL§ vµ ®Çu

chñ së h÷u + nî dµi h¹n = ®Çu t dµi + t ng¾n h¹n
h¹n
16
21.16
C©n ®èi nµy cã nghÜa lµ toµn bé tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp
®îc h×nh thµnh tõ nguån vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ sö dông trong dµi
h¹n, nã ®em l¹i sù æn dÞnh cña doanh nghiÖp trong qua tr×nh kinh doanh.
Nguån vèn chñ Çc kho¶n nî TSC§ vµ

+ =
së h÷u dµi h¹n ®Çu t dµi h¹n
Khi hai c©n ®èi nµy x¶y ra chøng tá doanh nghiÖp ®· dïng vèn dµi
h¹n ®Ó tµi trî cho nhu cÇu trong dµi h¹n, dïng vèn ng¾n h¹n ®Ó tµi trî cho
nhu cÇu trong ng¾n h¹n. ®©y lµ m« h×nh tµi trî mang l¹i sù æn ®Þnh vµ
an toµn vÒ mÆt tµi chÝnh.
Çc c©n ®èi trªn ®©y chØ mang tÝnh lý thuyÕt vµ lµ hgíng phÊn
®Êu lµ chÝnh cña çc doanh nghiÖp nh»m sö dông vèn hîp lý vµ lµnh
m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh. Trªn thùc tÕ thêng x¶y ra mét trong hai tr-
êng hîp sau:
- TH1: VÕ tr¸i > VÕ ph¶i.
Çc nguån vèn dµi h¹n dïng ®Ó tµi trî cho TSC§ vµ ®Çu t dµi h¹n
kh«ng hÕt, sè cßn l¹i doanh nghiÖp sö dông cho nhu cÇu ng¾n h¹n. §ång
thêi TSL§ vµ ®Çu t ng¾n h¹n lín h¬n nî ng¾n h¹n. §iÒu nµy chøng tá kh¶
n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp lµ tèt.
- TH2: VÕ tr¸i < VÕ ph¶i.
Çc nguån vèn dµi h¹n ®Òu nhá h¬n gi¸ trÞ çc tµi s¶n mµ chóng cÇn
tµi trî, khi ®ã doanh nghiÖp ®· dïng mét phÇn nî ng¾n h¹n ®Ó tµi trî cho
nhu cÇu dµi h¹n cßn thiÕu. Khi doanh nghiÖp ë trong t×nh tr¹ng nµy chóng
tá kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp lµ yÕu, t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp kÐm lµnh m¹nh.
* TiÕp theo cÇn t×nh to¸n çc chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh ®Çu t vµ
kh¶ n¨ng tù tµi trî:
TSC§ vµ ®Çu t dµi h¹n

Tû suÊt ®Çu t tæng qu¸t = x 100%
Tæng tµi s¶n
17
21.16
Nguyªn gi¸TSC§HH + Chi phÝ

XDCBDD
Tû suÊt ®Çu t = x100%
vÒ TSC§HµNG
HO¸
Tæng tµi s¶n
Nguån vèn chñ së h÷u

Tû suÊt tù tµi trî tæng qu¸t = x100%
Tæng tµi s¶n
Nguån vèn chñ së h÷u

Tû suÊt tù tµi trî = x100%
vÒ TSC§
Nguyªn gi¸TSC§+Chi phÝ XDCBDD
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch:so s¸nh gi÷a sè cuèi kú víi sè ®Çu n¨m cu¶
tõng chØ tiªu ®ång thêi c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp
®Ó tõ ®ã cã kÕt luËn cho phï hîp.
Sè liÖu trªn BC§KT cßn ®îc sö dông ®Ó ph©n tÝch vÒ kh¶ n¨ng
thanh to¸n, møc dé rñi ro tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
1.4.4.2. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t BCKQH§KD.
Khi ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp th«ng qua
BCKQH§KD, tríc hÕt sö dông kü thuËt so s¸nh theo cét däc kÕt hîp so s¸nh
theo chiÒu ngang vµ sö dông m½u ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh sau ®ã
®i ph©n tÝch mét sè nhãm chØ tiªu.(phô lôc1.2)
- Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh chi phÝ:
+ Tû suÊt gi¸ vèn hµng b¸n trªn doanh thu thuÇn
+ Tû suÊt chi phÝ b¸n hµng trªn doanh thu thuÇn
+ Tû suÊt chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trªn doanh thu thuÇn
- Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh lîi nhuËn.
+ Tû suÊt lîi nhuËn gép trªn doanh thu thuÇn
+ Tû suÊt lîi nhuËn thuÇn trªn daonh thu thuÇn
+ Tû suÊt lîi nhuËn tríc thuÕ (sau thuÕ ) trªn doanh thu
18
21.16
- ChØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhµ
Doanh thu thay Doanh thu thuÇn Doanh thu thuÇn
= -
®æi kú nµy kú tríc
níc.
+ Tû lÖ hoµn thµn nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhµ níc: ®ùoc tÝnh b»ng
çnh lÊy tæng sè tiÒn ph¶i nép chia cho tæng sè ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ n-
íc.
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch nhãm chØ tiªu nµy lµ so s¸nh gi÷a sè liÖu kú
b¸o ço víi sè liÖu kú gèc (kú kÕ ho¹ch, kú tríc ) cña tõng chØ tiªu, tõ ®ã
®¸nh gi¸ møc ®ä hoµn thµnh kÕ ho¹ch hoÆc cho thÊy xu thÕ ph¸t triÓn
cña doanh nghiÖp.
§Ó lµm râ h¬n kÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD cña tõng doanh nghiÖp ng-
êi ta cßn sö dông c«ng thøc sau:
Lîi nhuËn Doanh thu TrÞ gi¸ Chi phÝ b¸n

thuÇn tõ ho¹t = thuÇn - vèn hµng - hµng vµ chi
®éng SXKD b¸n phÝ QLDN
§ång thêi sö dông ph¬ng ph¸p c©n ®èi ®Ó x¸c ®Þnh sù biÕn ®éng
cña çc nh©n tè ®Õn lîi nhuËn. vÝ dô ¶nh hëng cña doanh thu tíi lîi nhuËn:
(¶nh hëng çc nh©n tè kh¸c x¸c ®Þnh t¬ng tù)

1.4.4.3. Ph©n tÝch kh¸i qu¸t BCLCTT
- §Ó biÕt ®îc luång tiÒn vµo ra doanh nghiÖp ra sao, ngêi ta lËp
b¶ng ph©n tÝch sau:(xem phô lôc 1.3)
- Tríc hÕt so s¸nh lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh víi
çc ho¹t ®éng kh¸c, ®ång thêi so s¸nh tõng kho¶n tiÒn thu chi cña çc ho¹t
®éng ®Ó thÊy ®îc tiÒn t¹o ra tõ ®©u, nguån nµo t¹o ra nhiÒu tiÒn
nhÊt ...... tõ ®ã ®¸nh gi¸ søc m¹nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, trong ®ã
søc m¹nh tµi chÝnh thÓ hiÖn chñ yÕu ë kh¶ n¨ng t¹o tiÒn tõ ho¹t ®éng
kinh doanh.
19
21.16
- So s¸nh c¶ sè tuyÖt ®èi vµ sè t¬ng ®èi gi÷a kú nµy víi kú tríc cña
tõng kho¶n môc trªn BCLCTT ®ÓthÊy ®îc sù biÕn ®éng vÒ kh¶ n¨ng t¹o
tiÒn cña tõng kho¶n môc thu chi.
- §ång thêi cã thÓ tÝnh to¸n møc ®é t¹o tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh
so víi tæng sè tiÒn t¹o ra trong kú.
Lu chuyÓn tiÒn
thuÇn tõ H§KD
Møc ®é t¹o tiÒn tõ ho¹t ®éng = x100%
kinh doanh
Lu chuyÓn tiÒn
thuÇn trong kú
1.4.4.4. Ph©n tÝch t×nh h×n c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n.
a) Ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nî.
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch néi dung nµy th¬ng ®îc tiÕn hµnh qua çc b-
íc sau.
- Bíc 1: LËp b¶ng ph©n tÝch c«ng nî( xem phô lôc 1.4)
- Bíc 2: So s¸nh tæng c«ng nî ph¶i tr¶ víi t«ngr c«ng nî ph¶i thu vµ
ngîc l¹i ®Ó xem xÐt doanh nghiÖp ®ang trong t×nh tr¹ng bÞ chiÕm dông
vèn hay ®i chiÕm dông vèn.
- Bíc 3: X¸c ®Þnh mét sè chØ tiªu cô thÓ ph¶n ¸nh t×nh h×nh c«ng
nî.
Ph¶i thu cña kh¸ch hµng

Sè ngµy doanh = x360
thu b¸n chÞu
Doanh thu thuÇn
Doanh thu
thuÇn
HÖ sè vßng quay çc kho¶n ph¶i thu =
Çc kho¶n phØa
thu b×nh qu©n
20
21.16
Sè ngµy trong kú(90,360)

Sè ngµy thu tiÒn =
b×nh qu©n
HÖ sè vßng quay çc kho¶n ph¶i thu
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch: So s¸nh gi÷a kú nµy víi kú tríc vÒ tõng chØ
tiªu kÕt hîp víi viÖc xem xÐt møc ®é biÕn ®éng cña çc kho¶n ph¶i thu,
ph¶i tr¶ tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n vµ biªn ph¸p gi¶i quyÕt.
b) Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n.
Kh¶ n¨ng thanh to¸n lµ kh¶ n¨ng doanh nghiÖp dïng tiÒn hoÆc çc
kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn ®Ó thanh to¸n cacs kho¶n nî ng¾n h¹n. Th«ng qua
®ã ngêi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc thùc tr¹ng tµi chÝnh còng nh xu híng ph¸t
triÓn cña doanh nghiÖp. Khi ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n, tríc hÕt c¨n
cø vµo sè liÖu trªn BC§KT ®Ó tÝnh to¸n lËp b¶ng ph©n tÝch (phô lôc 1.5)
Sau ®ã, ®Ó lµm râ h¬n vÒ t×nh h×nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh
nghiÖp, ngêi ta cßn kÕt hîp víi sè liÖu trªn BCLCTT ®Ó x¸c ®Þnh mét sè
chØ tiªu sau:
Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ

H§KD
HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n =
Tæng nî ng¾n h¹n
Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh

doanh
HÖ sè tr¶ l·i vay =
TÊt c¶ kho¶n l·i ®· tr¶ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch: So s¸nh sè cuèi kú víi sè ®Çu n¨m cña tõng
chØ tiªu nh»m thÊy ®îc kh¶ n¨ng doanh nghiÖp tr¶ ®îc çc kho¶n nî ph¶i
tr¶ khi ®Õn h¹n thanh to¸n. NÕu doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao
cho thÊy t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh, kh¶ quan vµ ngîc l¹i.
21
21.16
1.4.4.5. Ph©n tÝch rñi ro tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.

Rñi ro tµi chÝnh doanh nghiÖp th¬ng ®îc ph¶n ¸nh th«ng qua çc
chØ tiªu sau:
+ HÖ sè ttæng nî trªn tµi s¶n
+ HÖ sè nî ng¾n h¹n trªn tµi s¶n lu ®éng
Çc hÖ sè nµy biÕn thiªn cïng chiÒu víi møc ®é rñi ro cña doanh
nghiÖp.
Doanh thu thuÇn (hoÆc gi¸

vèn)
HÖ sè vßng quay hµng tån kho =
TrÞ gi¸ hµng tån kho b×nh
qu©n
NÕu chu kú s¶n xuÊt ng¾n, hµng tån kho gi¶m, hÖ sè quay vßng
hµng tån kho t¨ng khi ®ã rñi ro tµi chÝnh gi¶m vµ ngîc l¹i.
Lîi nhuËn tríc thuÕ vµ l·i vay

HÖ sè thanh to¸n l·i vay =
L·i vay ph¶i tr¶
HÖ sè nµy cho biÕt vèn vay ®· ®îc sö dông tèt tíi møc nµo vµ ®em
l¹i mét kho¶n lîi nhuËn lµ bao nhiªu, cã ®ñ bï ®¾p l·i vay ph¶i tr¶ kh«ng.
Thªm vµo ®ã, ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ rñi ro cña doanh nghiÖp cÇn kÕt hîp víi
mét sè chØ tiªu thuéc néi dung ph©n tÝch kh¸c.
1.4.4.6. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dung vèn.

HiÖu qu¶ sö dông vèn lµ ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®ä sö dông
çc nguån lùc vÒ vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn ......®Ó ®¹t ®îc lîi nhuËn cao
nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt. Çc chØ tiªu ph©n tÝch lµ:
* Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu suÊt sö dông vèn:
22
21.16
Doanh thu(gi¸ trÞ s¶n xuÊt)

HiÖu suÊt sö dông vèn SXKD =
Vèn SXKD b×nh qu©n
Doanh thu(gi¸ trÞ s¶n xuÊt)

HiÖu suÊt sö dông VC§ =
Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§
* Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn.
Doanh thu (gi¸ vèn)

Sè vßng lu©n chuyÓn VL§ =
Vèn lu ®éng b×nh qu©n
Thêi gian trong kú b¸o ço

Sè ngµy lu©n chuyÓn =
VL§
Sè vßng lu©n chuyÓn vèn lu ®éng
sè VL§ tiÕt = (sèngµylu©n - sè ngµy lu©n) x doanh thu(gi¸vèn)b×nh

kiÖm(l·ng chuyÓn kú nµy chuyÓn kú tríc qu©n ngµy
phÝ)
NÕu kÕt qu¶ lµ sè chªnh lÖch (-) chøng tá doanh nghiÖp ®· tiÕt
kiÖm ®îc vèn,trêng hîp chªnh lÖch (+) biÓu hiÖn t×nh tr¹ng l·ng phÝ vèn.
* Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh søc sinh lîi cña vèn:
- Tû suÊt lîi nhuËn tríc (sau) thuÕ trªn vèn SXKD (VL§,VC§) b×nh
qu©n.
- Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn vèn chñ së h÷u b×nh qu©n.
1.4.5. Tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch BCTC ë doanh nghiÖp
§Ó ph¸t huy hiÖu qu¶ trong qu¶n lý kinh tÕ, c«ng t¸c ph©n tÝch
BCTC ®ßi hái ph¶i ®îc tæ chøc mét çch khao häc vµ cã hÖ thèng cao. Çc
bíc ph©n tÝch bao gåm:
1.4.5.1. X©y dùng kÕ hoach ph©n tÝch
Trong kÕ ho¹ch ph©n tÝch cÇn x¸c ®Þnh: Néi dung ph©n tÝch,
ph¹m vi ph©n tÝch, kho¶ng thêi gian cÇn ph©n tÝch, thêi gian Ên ®Þnh
23
21.16
trong kÕ ho¹ch ph©n tÝch (gåm c¶ thêi gian chuÈn bÞ vµ thêi gian tiÕn
hµnh ph©n tÝch ), ngêi thùc hiÖn ph©n tÝch.
1.4.5.2.TËp hîp kiÓm tra vµ xö lý tµi liÖu.
C¨n cø vµo môc ®Ých, néi dung ph©n tÝch ®Ó x¸c ®Þnh vµ thu
thËp çc tµi liÖu cÇn thiÕt. HÖ thèng BCTC lµ nh÷ng tµi liÖu quan träng
nhÊt ®Ó ph©n tÝch BCTC. Bªn c¹nh ®ã cßn kÕt hîp sñ dông mét sè tµi
liÖu kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña daonh nghiÖp nh chÝnh
s¸ch, chÕ ®é cña nhµ níc, çc tµi liªu kÕ ho¹ch, dù ®o¸n, ®Þnh møc ....
Tµi liÖu thu thËp ®îc tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nªn cÇn ph¶i kiÓm
tra vµ sö lý tríc khi sö dông. CÇn kiÓm tra vÒ tÝnh hîp ph¸p, tÝnh chÝnh
x¸c vµ thèng nhÊt cña çc tµi liÖu, lo¹i bá nh÷ng tµi liÖu kh«ng ®¹t yªu
cÇu, lùa chon nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt, phï hîp cho ph©n tÝch.
1.4.5.3. TiÕn hµnh ph©n tÝch.
C¨n cø vµo kÕ ho¹ch ph©n tÝch ®· x©y dùng vµ tµi liÖu ®· chuÈn
bÞ, dung ph¬ng ph¸p thÝch hîp ®Ó ph©n tÝch theo nguyªn t¾c: tõ tæng
qu¸t ®Õn chi tiÕt cuèi cïng tËp hîp l¹i. Cã thÓ tãm t¾t çc bíc nh sau:
- §¸nh gi¸ chung:Kh¸i qu¸t sù biÕn ®éng cña chØ tiªu ph©n tÝch.
B»ng trÞ sè biÕn ®«ng s¬ bé nhËn xÐt chung, qua ®ã cã ph¬ng híng ®Ó
ph©n tÝch chi tiÕt.
- Ph©n tÝch.
+ X¸c ®Þnh mèi liªn hÖ gi÷a chØ tiªu ngiªn cøu víi çc nh©n tè ¶nh
hëng.
+ X¸c ®Þnh ®èi täng cô thÓ cña ph©n tÝch
+ TÝnh møc ®é ¶nh hëng cña çc nh©n tè ®Õn chØ tiªu ph©n tÝch
+ LËp biÓu tr×nh bµy çc sè liÖu ph©n tÝch
+ Ph©n lo¹i çc nh©n tè(tÝch cùc, tiªu cc, chñ yÕu, thø yÕu ). TËp
trung vµo çc nh©n tè cã tû träng lín nh÷ng nh©n tè cã biÕn ®éng nhiÒu,
néi dung phøc t¹p. tõ ®ã t×m nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p.
- KÕt luËn, kiÕn nghÞ
1.4.5.4. LËp b¸o ço ph©n tÝch:
KÕt thóc c«ng t¸c ph©n tÝch cÇn ph¶i lËp b¸o ço ph©n tÝch, trong
®ã tr×nh bµy nh÷ng ®¸nh gi¸ chñ yÕu vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp, nh÷ng
nguyªn nh©n c¬ b¶n ®· ¶nh hënh tÝch cùc hoÆc tiªu cùc ®Õn t×nh h×nh
24
21.16
vµ kÕt qu¶ ®ã, nh÷ng biÖn ph¸p cã thÓ h¹n chÕ, lo¹i trõ ¶nh hëng cña çc
nh©n tè tiªu cùc, ph¸t huy ¶nh hëng cña çc nh©n tè tÝch cùc nh»m t¨ng
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh.
25
21.16
Ch¬ng II:
Tæ chøc lËp vµ ph©n tÝch BCBC t¹i c«ng ty vËn t¶i thuû I
2.1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty vËn t¶i thuû I:
2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty vËn t¶i thuû
I:
C«ng ty vËn t¶i thuû I lµ mét doanh nghiÖp nhµ n¬c h¹ch to¸n ®éc
lËp thuéc tæng c«ng ty vËn t¶i thuû miÒn B¾c - Bé giao th«ng vËn t¶i.
TiÒn th©n cña c«ng ty vËn t¶i thuû I lµ Cty vËn t¶i s«ng hång nh»m thèng
nhÊt trong qu¶n lý vµ thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn chiÕn tranh côc ®¬ng
s«ng miÒn b¾c ra quyÕt ®Þnh sè 1024/Q§-L§/TL ngµy 20/09/1962 thµnh
lËp c«ng ty vË t¶i s«ng hång cã trô së chÝnh t¹i 78 B¹ch §»ng - Hµ Néi, bao
gåm 4 ®¬n vÞ thµnh viªn lµ Cty vËn t¶i ®êng s«ng Hµ Néi, ®êng s«ng
Ninh B×nh, ®êng s«ng H¶i D¬ng, ®êng s«ng Phó Thä.
NhiÖm vô chÝnh cña c«ng ty lóc ®ã lµ vËn t¶i s«ng çc mÆt
hµng:than, muèi, çt, l¬ng thùc.......
N¨m 1965 Mü leo thang b¾n ph¸ miÒn B¾c Cty vËn t¶i s«ng hång
®· ®æi tªn thµnh Cty vËn t¶i 204 vµ nhËn thªm nhiÖm vô míi lµ vËn
chuyÓn l¬ng thùc cho liªn khu V. §Ó phôc vô cho nhiÖm vô míi Cty ®îc
t©ng cêng thªm ph¬ng tiÖn, sè tµu ho¹t ®éng lóc ®ã gåm 5 ®éi tµu kÐo vµ
1 ®éi tµu tù hµnh.
Thêi kú 1967-1968 do chiÕn tranh ¸c liÖt côc ®¬ng s«ng ph¶i ph©n
chia ph¬ng tiÖn vËn t¶i cña c«ng ty thµnh çc xÝ nghiÖp.
XN v©n t¶i ®êng s«ng 210 ®ãng t¹i Ninh B×nh
XN v©n t¶i ®êng s«ng 204 ®ãng t¹i Hµ Néi
XN v©n t¶i ®êng s«ng 208 ®ãng t¹i H¶i Phßng
N¨m 1983®Ó phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh míi khi ®Êt
níc ®· hoµ b×nh, XN v©n t¶i ®êng s«ng 204 ®æi tªn thµnh Cty vËn t¶i
thuû I ®Õn th¸ng 6/1999 ®æi tªn thµnh Cty vËn t¶i thuy I trùc thuéc tæng
c«ng ty ®¬ng s«ng miÒn B¾c - Bé giao th«ng vËn t¶i víi 4 ®¬n vÞ thµnh
viªn.
XN söa ch÷a tµu s«ng HN ®ãng t¹i Thanh Tr×
XN söa ch÷a tµu s«ng M¹o Khª ®ãng t¹i M¹o Khª - Qu¶ng Ninh
26
21.16
XN söa ch÷a tµu s«ng Thîng Trµ ®ãng t¹i Kim M«n - H¶i D¬ng
XN vËt t, vËn t¶i,vËt liÖu x©y dùng t¹i 78 B¹ch §»ng
HiÖn nay Cty cã më thªm çc chi nh¸nh t¹i kh¾p çc tØnh thµnh trong
c¶ níc víi ph¬ng tiÖn vËn t¶i lín bao gåm 60 tµu 8280CV h¬n 40000 tÊn sµ
lan vµ mét ®éi ngò çn bé chuyªn viªn giÇu kinh nghiÖm trong lÜnh vùc
vËn t¶i thuû.
Víi chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ n¨ng lùc hiÖn t¹i Cty cã thÓ thùc hiÖn:
- §ãng míi vµ söa ch÷a çc lo¹i tµu sµ lan cã träng t¶i ®Õn 600 tÊn
®¸p øng ®Çy ®ñ thiÕt bÞ ®ång bé m¸y vµ phô tïng m¸y thuû, hÖ thèng
trôc l¾p vµ ch©n vÞt, hÖ thèng l¸i vµ n©ng h¹ ca bin b»ng thuû lùc, çc
thiÕt bÞ an toµn phï hîp víi tõng lo¹i tµu ch¹y tèc ®é cao.
- VËn chuyÓn vµ bèc xÕp hµng rêi, hµng bao, hµng siªu trêng siªu
träng, container trªn tÊt c¶ çc tuyÕn s«ng niÒm B¾c vµ tuyÕn s«ng ®ång
b»ng s«ng cöu long theo ph¬ng thøc tõ kho ®Õn kho.
- Tæ chøc vËn chuyÓn liªn vËn B¾c Nam vµ ®¹i lý tµu biÓn.
Trôc víy n¹o vÐt luång l¹ch, khai th¸c çt vµng, çt ®en, t«n t¹o san
lÊp mÆt b»ng däc theo çc tuyÕn s«ng vµ vung ven biÓn.
Ngoµi çc ho¹t ®éng trªn ®Ó phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, t¹o
c«ng ¨n viÖc lµm cho CBCNV vµ khai th¸c hÕt çc nguån lùc cña m×nh,
Cty cßn lµm ®¹i lý Xi M¨ng Chinfon vµ kinh doanh çc lo¹i vËt liÖu x©y
dùng(giao hµng ®Õn tËn ch©n c«ng tr×nh), söa ch÷a çc lo¹i « t«, xe m¸y,
®¹i lý dÇu nhên, ®óc kim lo¹i vµ lµm çc c«ng viÖc c¬ khÝ nh gia c«ng
c«p fa çc kÕt cÊu x©y dùng b»ng kim lo¹i vµ lµm míi çc thiÕt bÞ xÕp
dì.....
2.1.2. Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm SXKD cña Cty vËn t¶i
thuû I:
2.1.2.1. chøc n¨ng.
Chøc n¨ng chÝnh cña Cty lµ vËn chuyÓn hµng ho¸ vËt t cho ç ç
nh©n vµ tæ chøc cã nhu cÇu vËn chuyÓn nh»m phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt
c«ng n«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n cña nh©n d©n
2.1.2.2. NhiÖm vô cña c«ng ty.
Lµ mét doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thi trêng Cty võa ph¶i thùc hiÖn
çc nhiÖm vô ®Ó ®¹t môc tiªu lîi nhuËn võa ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng nhiÖm
27
21.16
vô cña nhµ níc giao cho ®ång thêi ph¶i æn ®Þnh ®êi sèng vµ c«ng b¨ngf
cho çn bé c«ng nh©n viªn Cty. Bëi vËy, nhiÖm vô cña c«ng ty còng ®ùoc
xÐt trªn nhiÒu mÆt ®Ó ®¶m b¶o çc yªu cÇu trªn.
- X©y dng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch XSKD phï hîp víi chøc n¨ng
nhiÖm vô theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp.
- Qu¶n lý vµ sö dông vèn theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh hiÖn hµnh cã
hiÖu qu¶ bao gåm c¶ vèn tù cã vµ voãn NSNN cÊp.
- Tù trang tr¶i vÒ tµi chÝnh, ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i tu©n thñ
theo ph¸p luËt.
- N¾m b¾t nhu cÇu thi trêng , c¶i tiÕn ph¬ng thøc kinh doanh nh»m
khai th¸c hÕt mäi tiÒm n¨ng cña Cty.
- ¸p dông tiÕn bé KHKT vµo ho¹t ®éng vËn t¶i vµ s¶n xuÊt phôc vô
trong Cty.
2.1.3. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý .
C«ng ty vËn t¶i thuû I lµ mét doanh nghiÖp dÞch vô vËn t¶i çc mÆt
hµng vËn chuyÓn ®a r¹ng phong phó ph¹m vi ho¹t ®éng cña c«ng ty tr¶i
kh¾p hÇu hÕt çc tinhr çc tuyÕn s«ng phÝa B¾c.
- §øng ®Çu Cty lµ gi¸m ®èc Cty: Lµ ngêi chØ ®¹o qu¶n lý ®iÒu
hµnh mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty, ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm
víi tæng c«ng ty, víi nhµ níc vÒ mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty m×nh.
- Phã gi¸m ®èc: HiÖn nay Cty cã 1 phã gi¸m ®èc gióp viÖc cho gi¸m
®èc trong lÜnh vùc qu¶n lý nh©n sù còng nh thuùc hiÖn chÕ ®é chÝnh
s¸ch cña nhµ níc ®èi víi ngêi lao ®éng t¹i c«ng ty.
Çc phßng ban:
- Phßng tæ chøc nh©n chÝnh: Gåm cã 21 nh©n viªn lµ ®¬n vÞ tham
mu gióp viÖc cho gi¸m ®èc trong çc lÜnh vùc:
+ Cñng cè hoµn thiÖt bé m¸y SXKD, qu¶n lý vµ thùc hiÖn chÕ ®é
chÝnh s¸ch cña nhµ níc ®èi víi ngêi lao ®éng t¹i c«ng ty.
+ B¶o vÖ trËt tù an toµn vµ ch¨m lo søc khoÎ m«i trêng lµm viÖc cho
çn bé c«ng nh©n viªn t¹i c«ng ty.
+ Qu¶n lý con dÊu, c«ng t¸c v¨n th lu tr÷ in Ên tµi liÖu vµ duy tr×
th«ng tin néi bé ®ång thêi qu¶n lý xe con c«ng t¸c vµ tµi s¶n v¨n phßng t¹i
c«ng ty.
28
21.16
- Phßng kü thuËt vËt t: cã 17 thµnh viªn gióp viÖc gi¸m ®èc trong çc
lÜng vùc.
+ Qu¶n lý hå s¬, chØ ®¹o kü thuËt c«ng nghÖ qu¸ tr×ng b¶o qu¶n sö
dông vµ söa ch÷a ph¬ng tiÖn - thiÕt bÞ - m¸y mãc.
+ ThiÕt kÕ, tham mu thiÕt kÕ chÕ t¹o,c¶i ho¸ çc ph¬ng tiÖn thiÕt
bÞ m¸y mãc.
+ Mua s¾m b¶o qu¶n, cung øng vËt t thiÕt bÞ vµ trang thiÕt bÞ b¶o
hé lao ®éng, phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi qu¶n lý gi¸ thµnh söa
ch÷a vµ møc tiªu hao nhiªn liÖu, vËt t, trang thiÕt bÞ.
- Phßng khoa häc c«ng nghÖ: Víi 5 nh©n viªn ngiªn cøu ¸p dông
thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo H§SXKD ®ång thêi c¶i tiÕn
phôc håi tÝnh n¨ng kü thuËt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ph¬ng tiÖn
thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn cã.
- Phßng kinh doanh vËn t¶i: cã 8 nh©n viªn, phßng nµy cã nhiÖm vô
tiÕp thi khai th¸c thÞ trêng vËn t¶i thuû, th¬ng th¶o çc hîp ®ång kinh tÕ,
khai th¸c vËn t¶i vµ tæ chøc tèt c«ng t¸c ®oµn tµu.
- Phßng kinh doanh Xi m¨ng: cã 6 nh©n viªn lµ ®¬n vÞ kinh doanh
Xi m¨ng theo h×nh thøc tæng ®¹i lý díi sù chØ ®¹o qu¶n lý vµ cÊp vèn cña
c«ng tyvíi nhiÖm vô cô thÓ:
+ LËp kÕ ho¹ch kinh doanh Xi m¨ng th¸ng, quý, n¨m lµm c¬ së ®Ó
Cty chuÈn bÞ vèn, ph¬ng tiÖn vµ thiÕt bÞ bèc xÕp, kho b·i bÕn c¶ng.
+ Th¬ng th¶o çc hîp ®ång kinh tÕ, tæ chøc tiÕp thÞ më réng thÞ tr-
êng, t¨ng ®èi t¸c kinh doanh.
+ Tæ chøc tèt m¹ng líi tiªu thô Xi m¨ng qu¶n lý chÆt chÏ çc luång
hµng, thèng kª tæng hîp, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh Xi m¨ng hµng
quý, n¨m.
- Phßng tµi vô: víi 11 nh©n viªn cã chøc n¨ng tæ chøc thùc hiÖn viÖc
ghi chÐp xö lý vµ cung cÊp sè liÖu vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh kÕ to¸n cña
c«ng ty. Thùc hiÖn ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh theo yªu cÇu cña gi¸m
®èc mÆt kh¸c phßng nµy cßn kÕt hîp víi çc phßng ban kh¸c nh»m gi¸m s¸t
qu¸ tr×nh SXKD ®¶m b¶o nhu cÇu vèn s¶n xuÊt thùc hiÖn viÖc tÝnh to¸n
vµ ph©n phèi lîi nhuËn theo quy ®Þnh cña nhµ níc.
29
21.16
Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña daonh nghiÖp nªn Cty cßn
cã çc chi nh¸nh, XN trªn kh¾p çc tØnh thµnh trong c¶ níc víi nh÷ng chøc
n¨ng nhiÖm vô vµ tæ chøc SXKD kh¸c nhau tuú ®iÒu kiÖn SXKD tõng
®Þa ph¬ng mµ c«ng ty ®Æt chi nh¸nh t¹i ®ã.
2.1.4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n.

2.1.4.1. H×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n.
N»m trªn ®Þa bµn Hµ Néi nhng Cty vËn t¶i thuû I l¹i cã çc XN, chi
nh¸nh tr¶i trªn rÊt nhiÒu tØnh thµnh kh¸c nhau v× vËy Cty ®· tæ chøc c«ng
t¸c kÕ to¸n theo h×nh thøc kÕ to¸n ph©n t¸n.
Theo h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nµy ë ®¬n vÞ chÝnh(Cty)
lËp phßng kÕ to¸n trung t©m cßn ë çc ®¬n vÞ trùc thuéc (çc XN, chi
nh¸nh thµnh viªn) ®Òu cã tæ chøc kÕ to¸n riªng. §Þnh kú göi b¸o ço vÒ
c«ng ty theo h×nh thøc b¸o sæ hoÆc b¸o ço quyÕt to¸n.
ë phßng kÕ to¸n trung t©m: thùc hiÖn çc phÇn hµnh kÕ to¸n ph¸t
sinh ë ®¬n vÞ chÝnh vµ c«ng t¸c tµi chÝnh c«ng t¸c thèng kª cña toµn bé
c«ng ty. Híng dÉn vµ kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n ë çc ®¬n vÞ phô thuéc
®Þnh kú thu nhËn kiÓm tra çc b¸o ço kÕ to¸n göi lªn cïng víi b¸o ço kÕ
to¸n cña ®¬n vÞ chÝnh ®Ó lËp b¸o b¸o kÕ to¸n tæng hîp cña toµn c«ng ty.
ë ®¬n vÞ kÕ to¸n phô thuéc: thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n
thèng kª, tµi chÝnh ph¸t sinh ë ®¬n vÞ m×nh ®Ó lËp çc b¸o ço, ®Þnh kú
göi vÒ phßng kÕ to¸n trung t©m. Víi m« h×nh kÕ to¸n ph©n t¸n Cty ®· t¹o
®iÒu kiÖn cho viÖc qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh ë çc ®¬n vÞ trùc thuéc ë
møc ®é cao ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña çc ®¬n vÞ ®Ó phï hîp víi
®iÒu kiÖn SXKD ë tõng ®Þa bµn kh¸c nhau.
2.1.4.2. H×nh thøc kÕ to¸n
Cty vËn t¶i thuû I ¸p dung h×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ
(CTGS) ®iÒu nµy lµ hîp lý v× c«ng ty cã quy m« võa vµ lín víi nhiÒu
nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, sö dông nhiÒu tµi kho¶n. H×nh thøc kÕ to¸n
nµy ®¸p øng ®îc yªu cÇu dÔ dµng kiÓm tra ®èi chiÕu thuËn lîi cho cña
c«ng ty.
30
21.16
HiÖn nay, phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®· ®îc trang bÞ m¸y vi tÝnh víi
phÇn mÒm kÕ to¸n riªng, nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n
nghiÖp vô cao.
Phßng kÕ to¸n c«ng ty ®ang sö dông çc lo¹i sæ kÕ to¸n sau:
- Sæ kÕ to¸n tæng hîp: Sæ ®¨ng ký CTGS, sæ çi çc TK
- Sæ kÕ to¸n chi tiÕt: Sæ chi tiÕt tiÒn mÆt,TGNH, theo dâi t¹m øng,
thanh to¸n víi ngêi b¸n........
Theo h×nh thøc kÕ to¸n nµy viÖc ghi sæ kÕ to¸n theo tr×nh tù thêi
gian t¸ch rêi víi ghi sæ theo hÖ thèng trªn hai lo¹i sæ kÕ to¸n tæng hîp kh¸c
nhau lµ sæ ®¨ng ký CTGS vµ sæ çi çc TK.
+ Hµng ngµy (®Þnh kú ) c¨n cø vµo çc chøng tï gèc ®· ®îc kiÓm
tra tÝnh hîp lý, hîp lÖ ®Ó lËp CTGS, çc chøng tõ gèc cÇn ghi sæ chi tiÕt
th× ®ång thêi ®îc ghi vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt.
+ C¨n cø vµo çc chøng tõ thu chi tiÒn mÆt hµng ngµy thñ quü tiÕn
hµnh ghi vµo sæ quü cuèi ngµy råi chuyÓn cho kÕ to¸n.
+ C¨n cø çc CTGS ®· ®îc lËp ®Ó ghi vµo sæ ®¨ng ký CTGS sau
®ã ghi vµo sæ çi çc TK
+ Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt, b¶ng tæng hîp sè liÖu
chi tiÕt,c¨n cø vµo sæ çi çc TK lËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh çc TK.
+ Cuèi th¸ng kiÓm tra ®èi chiÕu gi÷a sæ çi víi sæ tæng hîp sè liÖu
chi tiÕt, gi÷a b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh víi sæ ®¨ng ký CTGS.
+ Cuèi kú h¹ch to¸n c¨n cø vµo sè liÖu ë b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh
çc TK vµ tæng hîp sè liÖu chi tiÕt ®Ó lËp BCTC.
2.1.4.3. Bé m¸y kÕ to¸n.
Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®îc tæ chøc phï hîp víi h×nh thøc tæ
chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph©n t¸n vµ h×nh thøc kÕ to¸n CTGS. Phßng kÕ to¸n
trung t©m gåm cã 11 ngêi c«ng viÖc ®îc ph©n c«ng cô thÓ nh sau:
- 1 KÕ to¸n trëng: Lµ ngêi chØ ®¹o chung c«ng t¸c kÕ to¸n cña
phßng tµi chÝnh kÕ to¸n, chØ ®¹o trùc tiÕp xuèng tõng bé phËn kÕ to¸n
riªng biÖt vµ chÞu sô chØ ®¹o trùc tiÕp cña gi¸m ®èc c«ng ty, chÞu tr¸ch
nhiÖm tríc gi¸m ®èc c«ng ty vµ çc c¬ quan ph¸p luËt vÒ mäi sè liÖu.
- 1 Phã phßng kÕ to¸n kiªm kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n thanh to¸n l-
¬ng, çc kho¶n trÝch theo l¬ng: lµ ngêi gióp viÖc cho kÕ to¸n trëng, trùc
31
21.16
tiÕp lµm mét sè c«ng viÖc thuéc chøc n¨ng nhiÖm vô cña phßng do kÕ to¸n
trëng ph©n c«ng, theo dâi t×nh h×nh vèn vµ nguån vèn cña c«ng ty, ®Þnh
kho¶n kÕ to¸n, vµo sæ çi, lµm çc b¸o ço kÕ to¸n th¸ng, quý, n¨m.®ång
thêi tiÕn hµnh tÝnh l¬ng thanh to¸n l¬ng cho çc ®éi, ph©n bæ l¬ng cho
çc c«ng tr×nh, lËp dù to¸n l¬ng,çc kho¶n trÝch theo l¬ng th¸nh, quý, n¨m.
- 1 Phã phßng kÕ to¸n kiªm kÕ to¸n tiÒn mÆt, c«ng nî:lµ ngêi gióp
viÖc cho kÕ to¸n trëng trùc tiÕp lµm mét sè c«ng viÖc thuéc chøc n¨ng
nhiªm vô cña phßng do kÕ to¸n trëng ph©n c«ng c¨n cø vµo çc phiÕu thu
chi ®Ó nhËn vµ cÊp ph¸t tiÒn mÆt ®ång thêi c¨n cø çc chøng tõ thanh
to¸n nh ho¸ ®¬n b¸n hµng, t¹m øng ®Ó lËp çc lÖnh chi, thu vµ thanh to¸n
çc kho¶n c«ng nî víi kh¸ch hµng.
- 1 Thñ quü: Lµ ngêi cã hniÖm vô qu¶n lý thu chi vµ b¶o qu¶n quü
tiÒn mÆt, cÊp ph¸t ho¸ ®¬n thuÕ t¹i c«ng ty.
- 2 KÕ to¸n tµi s¶n, thuÕ, vËt liÖu: Theo dâi tµi s¶n, vËt t thuÕ h¹ch
to¸n çc nghiÖp vô ph¸t sinh t¨ng gi¶m khÊu hao söa ch÷a tµi s¶n còng nh
qóa tr×nh nhËp xuÊt vËt t sö dông, theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô
víi nhµ níc.
- 2 KÕ to¸n theo dâi ®¬n vÞ thµnh viªn: Híng dÉn vµ kiÓm tra c«ng
t¸c kÐ to¸n ë çc ®¬n vÞ thµnh viªn. Thu nhËn, kiÓm tra çc b¸o ço kÕ
to¸n, thèng kª cña çc ®¬n vÞ ®Þnh kú göi lªn.
- 1 KÕ to¸n ng©n hµng: trùc tiÕp thùc hiÖn viÖc giao dÞch víi ng©n
hµng theo dâi çc ho¹t ®éng tiÒn göi, tiÒn vay,tiÒn ®ang chuyÓn vµ h¹n
møc ng©n s¸ch cÊp.
- 1 KÕ to¸n theo dâi kinh doanh Xi m¨ng: theo dâi t×nh h×nh kinh
doanh xi m¨ng cña c«ng ty tËp hîp çc chøng tõ thèng kª, kÕ to¸n tæng hîp
ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh xi m¨ng.
- 1 KÕ to¸n theo dâi kinh doanh vËn t¶i: Theo dâi t×nh h×nh kinh
doanh vËn t¶i cña c«ng ty tËp hîp chøng tõ, x©y dùng gi¸ vµ thanh to¸n cíc
phÝ vËn t¶i.
2.2. thùc tÕ tæ chøc lËp vµ ph©n tÝch BCTC t¹i c«ng ty vËn t¶i
thuû I.
2.2.1. Çc BCTC ®îc lËp t¹i c«ng ty vËn t¶i thuû I.
32
21.16
N¨m 2002, c«ng ty vËn t¶i thuû I tiÕn hµnh lËp 03 biÓu BCTC theo
quy ®Þnh b¾t buéc cña Bé tµi chÝnh bao gåm:b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o
ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, thuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh. Çc b¸o
ço nµy ®îc lËp theo ®óng mÉu biÓu cña chÕ ®é b¸o ço tµi chÝnh doanh
nghiÖp hiÖn hµnh.
ViÖc lËp çc b¸o ço nµy do kÕ to¸n tæng hîp thùc hiÖn sau ®ã kÕ
to¸n trëng kiÓm tra l¹i vµ x¸c nhËn, cuèi cïng gi¸m ®èc c«ng ty ký tªn,
®ãng dÊu tríc khi BCTC ®îc göi lªn nh÷ng n¬i quy ®Þnh.
HÖ thèng BCTC cña doanh nghiÖp ®îc laaj vµo cuèi quý, cuèi n¨m
vµ ®îc göi cho çc c¬ quan sau:
- Tæng c«ng ty ®êng s«ng miÒn b¾c
- Côc thèng kª
- Côc thuÕ Hµ Néi
- Côc tµi chÝnh doanh nghiÖp
- Ng©n hµng
2.2.2. Tæ chøc kÕ to¸n lËp BCTC n¨m 2002 t¹i c«ng ty vËn t¶i thuû
I.
§Ó lËp ®îc çc BCTC phßng tµi vô cña c«ng ty ®· thùc hiÖn tèt c«ng
t¸c chuÈn bÞ theo quy ®Þnh cña nhµ níc nh:
- TÊt c¶ çc chøng tõ kÕ to¸n hîp ph¸p ®îc tËp hîp vµo sæ kÕ to¸n
tæng hîp vµ chi tiÕt cã liªn quan.
- Thùc hiÖn viÖc kiÓm kª tµi s¶n vµ ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kiÓm kª vµo
sæ kÕ to¸n liªn quan tríc khi kho¸ sæ.
- §èi chiÕu c«ng nî ph¶i thu víi c«ng nî ph¶i tr¶, ®èi chiÕu sè liÖu
tæng hîp víi sè liÖu chi tiÕt, ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ çi víi sæ ®¨ng ký
CTGS, ®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n víi sè liÖu kiÓm tra thùc tÕ, kho¸
sæ kÕ to¸n vµ tÝnh sè d çc tµi kho¶n.
- LËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh
- ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ çc mÉu biÓu BCTC
- Ngoµi ra c«ng ty cßn chuÈn bÞ tèt çc ®iÒu kiÖn vËt chÊt kü
thuËt cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc lËp BCTC nh m¸y vi tÝnh, m¸y in, n¬i l-
u giò tµi liÖu......
2.2.2.1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
33
21.16
2.2.2.1.1.KÕt cÊu vµ c¬ së sè liÖu.

BC§KT cña c«ng ty vËn t¶i thuû I ®îc lËp ®óng theo quy ®Þnh cña
Bé tµi chÝnh ( m½u sè B01 - DN) kÕt cÊu gåm hai phÇn: Tµi s¶n vµ
Nguån vèn. Chóng ®îc s¾p xÕp theo kiÓu mét bªn, phÇn tµi s¶n xÕp tríc
sau ®ã ®Õn phÇn nguån vèn, hÕt mçi phÇn ®Òu cã tæng céng (xem phu
lôc 2.5)
C¬ së ®Ó lËp BC§KT n¨m 2002 bao gåm:
- BC§KT n¨m 2001 (lÊy sè ®Çu n¨m)
- Sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt cña çc tµi kho¶n.
- B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh lËp ngµy 31/12/2002
- Mét sè tµi liÖu kh¸c
2.2.2.1.2. Ph¬ng ph¸p lËp cô thÓ.
- Cét "sè ®Çu n¨m" c¨n cø vµo cét "sè cuèi kú" cña BC§KT lËp ngµy
31/12/2001 ®Ó ghi vµo çc chØ tiªu t¬ng øng.
- Cét "sè cuèi kú" c¨n cø vµo sæ çi çc tµi kho¶n, mét sè sæ chi tiÕt
tµi kho¶n, bang c©n ®èi sè ph¸t sinh lËp ngµy 31/12/2002 ®Ó lËp cô thÓ
nh sau.
* PhÇn tµi s¶n:
A - Tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n h¹n( M· sè 100).
§îc lËp b»ng çch lÊy tæng céng sè liÖu cña çc m· sè: m· sè 110, m·
sè 120, m· sè 130, m· sè 140, m· sè150, m· sè160 ®Ó ghi vµo sè tiÒn
58.626.372.034 ®ång.(Trong ®ã m· sè 120, m· sè160 kh«ng cã sè liÖu).
I. TiÒn ( m· sè110).
C¨n cø sè liÖu tæng hîp cña çc m· sè:m· sè111, m· sè112, m· sè113
®Ó ghi vµo sè tiÒn 939.639.098 ®ång (Trong ®ã m· sè 113 kh«ng cã sè
liÖu)
1. TiÒn mÆt t¹i quü (m· sè 111)
C¨n cø sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi TK111 "TiÒn mÆt" ®Ó ghi vµo sè tiÒn
49.432.096 ®ång (xem phô lôc)
2. TiÒn göi ng©n hµng (m· sè 112)
C¨n cø sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi TK112 "TiÒn göi ng©n hµng" ®Ó
ghi vµo sè tiÒn 890.207.006 ®ång (xem phô lôc)
III. Çc kho¶n ph¶i thu ( m· sè 130)
34
21.16
Tæng hîp sè liÖu cña çc m· sè: m· sè 131, m· sè 132, m· sè133, m·

sè 134, m· sè 138, m· sè 139 ®Ó ghi vµo sè tiÒn 53.144.103.892 ®ång
( Trong ®ã m· sè 133, m· sè139 kh«ng cã sè liÖu ).
1. Ph¶i thu kh¸ch hµng ( m· sè 131 )
C¨n cø vµo tæng sè d Nî trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt TK 131 " Ph¶i thu
cña kh¸ch hµng " më theo tõng kh¸ch hµng ®Ó ghi vµo sè tiÒn
26.412.598.098 ®ång ( xem phô lôc)
2. Tr¶ tríc cho ngêi b¸n ( m· sè 132)
C¨n cø vµo tæng sè d TK331 " Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n " më theo tõng
ngêi b¸n ®Ó ghi vµo sè tiÒn 823.443.040 ®ång (xem phô lôc)
4. Ph¶i thu néi bé ( m· sè 134)
Tæng hîp sè liÖu cña çc m· sè: m· sè 135, m· sè 136 ®Ó ghi vµo sè
tiÒn 25.414.672.459 ®ång.
- Vèn kinh doanh ë ®¬n vÞ trùc thuéc( m· sè 135)
C¨n cø vµo sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi cña TK 1361 ' vèn kinh doanh ë
®¬n vÞ trùc thuéc" ®Ó ghi vµo sè tiÒn 24.826.996.706 ®ång.
- Ph¶i thu néi bé kh¸c ( m· sè 136)
C¨n cø vµo sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi cña TK 1368 " Ph¶i thu néi bé
kh¸c " ®Ó ghi vµ sè tiÒn 587.675.753 ®ång (xem phô lôc)
5. Ph¶i thu kh¸c( m· sè 138).
C¨n cø vµo sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi cña çc TK 138 " Ph¶i thu kh¸c
", TK 338" Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c" ®Ó ghi vµo sè tiÒn 493.390.295 ®ång.
IV. Hµng tån kho ( m· sè 140).
Tæng hîp sè liÖu cña çc m· sè: m· sè141, m· sè142, m· sè143, m·
sè 144, m· sè 145, m· sè 146, m· sè147, m· sè149 ®Ó ghi vµo sè tiÒn
3.935.460.406 ®ång (Trong ®ã m· sè 141, m· sè143, m· sè145, m· sè146,
m· sè147, m· sè149 kh«ng cã sè d)
2. Nguyªn liÖu, vËt liÖu( m· sè 142)
C¨n cø vµo sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi cña TK 152 "Nguyªn liÖu, vËt liÖu
tån kho" ®Ó ghi vµo sè tiÒn 3.685.444.279 ®ång (xem phô lôc)
4. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ( m· sè 144 )
C¨n cø sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi TK 154 " Chi phÝ SXKD dë dang" ®Ó
ghi vµo sè tiÒn 250.016.127 ®ång
35
21.16
V. Tµi s¶n lu ®éng kh¸c ( m· sè 150)

Tæng hîp sè liÖu cña çc m· sè: m· sè 151, m· sè 152, m· sè 153, m·
sè 154, m· sè 155 ®Ó ghi vµo sè tiÒn 607.168.638 ®ång (Trong ®ã m· sè
154 kh«ng cã sè d)
1.T¹m øng ( m· sè 151)
C¨n cø sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi TK 141 " T¹m øng " ®Ó ghi vµo sè
tiÒn 428.316.196 ®ång (xem phu lôc)
2. Chi phÝ tr¶ tríc (m· sè 152)
C¨n cø sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi TK 1421 " Chi phÝ tr¶ tríc " ®Ó ghi
vµo sè tiÒn 118.432.605 ®ång
3. Chi phÝ chê kÕt chuyÓn (m· sè 153)
C¨n cø sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi TK 1422 " Chi phÝ chê kÕt chuyÓn
" ®Ó ghi vµo sè tiÒn 16.967.227 ®ång
5. ThÕ chÊp, ký quü, ký cîc (m· sè 155)
C¨n cø sè d Nî cuèi kú trªn sæ çi TK 144 " CÇm cè, ký cîc, ký quü
ng¾n h¹n " ®Ó ghi vµo sè tiÒn 43.452.610 ®ång
B - Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t dµi h¹n
sè 240 ®Ó ghi vµo sè tiÒn 57.128.416.125 ®ång (Trong ®ã m· sè 240
kh«ng cã sè liÖu)
I. Tµi s¶n cè ®Þnh( m· sè 210)
Tæng hîp sè liÖu cña çc m· sè : m· sè 211, m· sè 214, m· sè 217 ®Ó
ghi sè tiÒn 51.378.366.203 ®ång (Trong ®ã m· sè 214, m· sè 217 kh«ng cã
sè liÖu)
1. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (m· sè 211)
Tæng hîp sè liÖu cña m· sè 212, m· sè 213 ®Ó ghi sè tiÒn
51.378.366.203 ®ång ( m· sè 213 ®îc ghi b»ng sè ©m )
- Nguyªn gi¸ (m· sè 212)
C¨n cø sè d Nî TK 211 " tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh "trªn sæ çi ®Ó
ghi sè tiÒn 94.901.491.103 ®ång
- Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (m· sè 213)
C¨n cø sè d Cã TK 2141 " hao mßn TSC§ h÷u h×nh" trªn sæ çi ®Ó
ghi sè tiÒn 43.523.124.900 ®ång.
36
21.16
II. §Çu t tµi chÝnh dµi h¹n (m· sè 220)

sè 229 ®Ó ghi vµo sè tiÒn 2.178.719.000 ®ång ( Trong ®ã m· sè 222, m·
sè 228, m· sè 229 kh«ng cã sè liÖu )
1. §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n( m· sè 221)
C¨n cø sè d Nî cña TK 221 " §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n" trªn sæ çi
®Ó ghi sè tiÒn 2.178.719.000 ®ång
III. Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang (m· sè 230)
C¨n cø sè d Nî cña TK 244 " Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang " trªn
sæ çi ®Ó ghi sè tiÒn 3.571.330.922 ®ång.
Tæng céng tµi s¶n (m· sè 250)
C¨n cø vµo sè liÖu tæng hîp tõ m· sè 100 vµ m· sè 200 ®Ó ghi sè
tiÒn: 115.754.788.159 ®ång.
* PhÇn nguån vèn .
A - Nî ph¶i tr¶ (m· sè 300)
Tæng hîp sè liÖu tõ çc m· sè: m· sè 310, m· sè 320, m· sè 330 ®Ó
ghi sè tiÒn 53.789.069.933 ®ång.
I. Nî ng¾n h¹n ( m· sè 310)
Tæng hîp sè liÖu tõ çc m· sè: m· sè 311, m· sè 312, m· sè 313, m· sè
314, m· sè 315, m· sè 316, m· sè 317, m· sè 318 ®Ó ghi sè tiÒn lµ
42.190.130.631 ®ång (trong ®ã m· sè 312 kh«ng cã sè liÖu).
1. Vay ng¾n h¹n ( m· sè 311)
C¨n cø sè d Cã cña TK 311 " Vay ng¾n h¹n" trªn sæ çi ®Ó ghi sè
tiÒn 20.981.322.796 ®ång.
3. Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n ( m· sè 313)
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy lµ tæng hîp d Cã trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt
TK 331 " Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n " më theo tõng ngêi b¸n ghi sè tiÒn
10.180.676.071 ®ång (xem phô lôc)
4. Ngêi mua tr¶ tiÒn tríc (m· sè 314)
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy lµ tæng hîp d Cã trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt
TK 131 " Ph¶i thu cña kh¸ch hµng " më theo tõng kh¸ch hµng ghi sè tiÒn
118.990.252 ®ång (xem phô lôc)
5. ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép nhµ níc(m· sè 315)
37
21.16
C¨n cø sè d Cã cña TK 333 " ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép nhµ níc "
trªn sæ çi ®Ó ghi sè tiÒn 315.020.592 ®ång.
6. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn (m· sè 316)
C¨n cø sè d Cã cña TK 334 " Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn " trªn sæ çi ®Ó
ghi sè tiÒn 5.124.498.663 ®ång.
7. Ph¶i tr¶ çc ®¬n vÞ néi bé ( m· sè 317)
C¨n cø sè d Cã cña TK 336 " Ph¶i tr¶ néi bé " trªn sæ çi ®Ó ghi sè
tiÒn 1.591.276.043 ®ång.
8. Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c ( m· sè 318)
C¨n cø sè d Cã cña TK 338 " Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c " trªn sæ çi ®Ó
ghi sè tiÒn 3.878.346.214 ®ång.
II. Nî dµi h¹n (m· sè 320)
Lµ chØ tiªu tæng hîp cña çc m· sè: m· sè 321, m· sè 322 ®Ó ghi sè
tiÒn lµ 11.108.849.000 ®ång (Trong ®ã m· sè 322 kh«ng cã sè liÖu).
1. Vay dµi h¹n (m· sè 321)
C¨n cø sè d Cã cña TK 341 " Vay dµi h¹n" trªn sæ çi ®Ó ghi sè tiÒn
11.108.849.000 ®ång.
III. Nî kh¸c ( m· sè 330)
Tæng hîp cña çc m· sè: m· sè 331, m· sè 332, m· sè 333 ®Ó ghi sè
tiÒn lµ 490.090.302 ®ång ( Trong ®ã m· sè 332, m· sè 333 kh«ng cã sè
liÖu)
1. Chi phÝ ph¶i tr¶ (m· sè 331)
C¨n cø sè d Cã cña TK 335 " Chi phÝ ph¶i tr¶ " trªn sæ çi ®Ó ghi sè
tiÒn 490.090.000 ®ång.
B - Nguån vèn chñ së h÷u ( m· sè 400)
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy tæng hîp tõ sè liÖu cña çc m· sè: m· sè
410, m· s« 420 víi sè tiÒn 61.965.718.226 ®ång.
I. Nguån vèn quü ( m· sè 410)
Tæng hîp cña çc m· sè: m· sè 411, m· sè 412, m· sè 413, m· sè 414,
m· sè 415, m· sè 416, m· sè 417 ®Ó ghi vµo sè tiÒn 61.671.662.454 ®ång
(trong ®ã çc m· sè 412, m· sè 413, m· sè 415, m· sè 417 kh«ng cã sè liÖu )
1. Nguån vèn kinh doanh ( m· sè 411)
38
21.16
C¨n cø sè d Cã cña TK 411 " Nguån vèn kinh doanh " trªn sæ çi ®Ó
ghi sè tiÒn 61.005.697.409 ®ång.
4. Quü ®Çu t ph¸t triÓn (m· sè 414)
C¨n cø sè d Cã cña TK 414 " Quü ®Çu t ph¸t triÓn " trªn sæ çi ®Ó
ghi sè tiÒn 189.794.184 ®ång.
6. Lîi nhuËn cha ph©n phèi ( m· sè 416)
C¨n cø sè d Cã cña TK 421 " Lîi nhuËn cha ph©n phèi " trªn sæ çi
®Ó ghi sè tiÒn 476.170.861 ®ång.
II. Nguån kinh phÝ, quü kh¸c ( m· sè 420)
Lµ chØ tiªu tæng hîp cña çc m· sè: m· sè 421, m· sè 422, m· sè 423,
m· sè 424, m· sè 427 ghi sè tiÒn 294.055.772 ®ång ( Trong ®ã m· sè 421,
m· sè 423, m· sè 427 kh«ng cã sè liÖu)
2. Quü khen thëng vµ phøc lîi (m· sè 422)
C¨n cø sè d Cã cña TK 431 " Quü khen thëng phóc lîi " trªn sæ çi ®Ó
ghi sè tiÒn 194.055.772 ®ång.
4. Nguån kinh phÝ sù ngiÖp (m· sè 424)
Tæng hîp çc m· sè: m· sè 425, m· sè 426 ®Ó ghi sè tiÒn
100.000.000 ®ång (Trong ®ã m· sè 425 kh«ng cã sè liÖu )
- Nguån kinh phÝ sù ngiÖp n¨m nay (m· sè 426)
C¨n cø sè d Cã cña TK 4612 " Kinh phÝ sù nghiÖp n¨m nay " trªn sæ
çi ®Ó ghi sè tiÒn 100.000.000 ®ång.
Tæng céng nguån vèn (m· sè 430)
Tæng hîp sè liÖu tõ m· sè 300 vµ m· sè 400 ®ª ghi vµo chØ tiªu nµy
sè tiÒn 115.754.788.159 ®ång.
* Çc chØ tiªu ngoµi b¶ng
PhÇn nµy gåm cã 07 chØ tiªu:
Ph¬ng ph¸p lËp cô thÓ:
- Cét "sè ®Çu n¨m" lÊy sè liÖu tõ cét "sè cuèi kú" cña phÇn nµy trªn
BC§KT cña n¨m 2001 ®Ó ghi vµo çc chØ tiªu t¬ng øng .
- Cét "sè cuèi kú" lÊy sè d nî cña çc Tk ngoµi BC§KT trªn sæ çi ®Ó
ghi vµo çc chØ tiªu t¬ng øng.
T¹i c«ng ty vËn t¶i thuû I kh«ng ph¸t sinh çc ngiÖp vô liªn quan ®Õn
çc chØ tiªu ngoµi b¶ng.
39
21.16
Trong qu¸ tr×nh lËp BC§KT ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ
®èi víi çc sè liÖu trªn BC§KT, kÕ to¸n táng hîp vµ çc nh©n viªn kÕ to¸n
kh¸c cña c«ng ty lu«n tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ kÕ
to¸n víi b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh, gi÷a sæ kÕ to¸n cña c«ng ty víi sè liÖu
kÕ to¸n ë bªn ngoµi cã liªn quan nh: sè d cuèi kú t¹i ng©n hµng, çc sæ c«ng
nî víi kh¸ch hµng, sæ c«ng nî víi ngêi b¸n ....C«ng viÖc kiÓm tra cho thÊy
kh«ng cã sù sai kh¸c gi÷a çc sæ nµy. Sau khi BC§KT ®îc lËp xong, kÕ
to¸n l¹i kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu trªn BC§KT víi sæ kÕ to¸n vµ çc tµi
liÖu liªn quan kh¸c, kÕt qu¶ cho thÊy BC§KT n¨m 2002 cña c«ng ty vËn t¶i
thuû I ®· lËp lµ khíp, ®óng vµ ®Çy ®ñ.
2.2.2.2. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
2.2.2.2.1. KÕt cÊu vµ c¬ së sè liÖu.
C«ng ty vËn t¶i thuû I lËp BCKQH§KD theo ®óng mÉu biÓu quy
®Þnh cña nhµ níc ( MÉu sè B02- DN) . Theo ®ã BCKQH§KD cña c«ng ty
®îc kÕt cÊu lµm 3 phÇn:
- PhÇn I: L·i, lç : Ph¶n ¸nh t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh
doanh trong kú b¸o ço.
- PhÇn II: T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc:Ph¶n ¸nh t×nh
h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc vÒ thuÕ, phÝ, lÖ phÝ vµ çc kh¶on
ph¶i nép kh¸c.
- PhÇn III: ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ, thuÕ GTGT ®îc hoµn l¹i,
thuÕ GTGT ®îc gi¶m, thuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa.
C¬ së sè liÖu:
- BCKQH§KD cña kú tríc
- C¨n cø vµo sæ kÕ to¸n trong kú dïng cho çc TK tõ lo¹i 5 ®Õn lo¹i 9
vµ TK 133 " ThuÕ GTGT ®îck khÊu trõ ", TK 333 " ThuÕ vµ çc kho¶n
ph¶i nép nhµ níc "
- Çc tµi liÖu liªn quan kh¸c
* PhÇn I: L·i lç
- Sè liÖu ghi vµo cét "kú tríc" cña b¸o ço kú nµy c¨n cø vµo sè liÖu
ghi ë cét " kú nµy " cña b¸o ço nµy kú tríc theo tõng chØ tiªu phï hîp.
- Sè liÖu ghi vµo cét "luü kÕ tõ ®Çu n¨m" ®îc c¨n cø vµo sè liÖu ghi
ë cét "luü kÕ tõ ®Çu n¨m" cña b¸o ço nµy kú tríc (+) sè liÖu ghi ë cét kú
40
21.16
nµy. KÕt qu¶ t×m ®îc ghi vµo cét "luü kÕ tõ ®Çu n¨m" cña b¸o ço kú
nµy theo tõng chØ tiªu phï hîp.
- Cét "kú nµy" cña BCKQH§KD kú nµy ®îc lËp nh sau:
Tæng doanh thu (m· sè 01)
C¨n cø vµo luü kÕ ph¸t sinh cã cña TK 511 "doanh thu b¸n hµng "
trong kú b¸o ço ®Ó ghi sè tiÒn 23.482.440.448 ®ång.(xem phô lôc)
Trong ®ã doanh thu hµng xuÊt khÈu kh«ng cã sè liÖu.
Çc kho¶n gi¶m trõ (m· sè 03)
Tæng hîp sè liÖu tõ çc m· sè: m· sè 05, m· sè 06, m· sè 07 lµ çc
kho¶n gi¶m trõ vµo tæng doanh thu trong kú.
Tuy nhiªn çc kho¶n gi¶m trõ trong kú kh«ng ph¸t sinh.
1. Doanh thu thuÇn (m· sè 10)
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy lÊy sè liÖu ë m· sè 01 trõ (-) sè liÖu ë
m· sè 03 ®îc sè tiÒn 23.482.440.448 ®ång.
2.Gi¸ vèn hµng b¸n (m· sè 11)
C¨n cø vµo luü kÕ ph¸t sinh Cã cña TK 632 " Gi¸ vèn hµng b¸n " ®èi
øng víi bªn Nî cña TK 911 " X¸c ®Þnh kÕt qu¶ " ®Ó ghi vµo sè tiÒn
7.849.232.730 ®ång.(xem phô lôc)
3. Lîi nhuËn gép (m· sè 20)
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn víi gi¸ vèn
hµng b¸n ph¸t sinh trong kú. do vËy sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy lÊy hiÖu
sè liÖu cña m· sè 10 trõ (-) sè liÖu ë m· sè 11, sè tiÒn lµ 15.633.207.718
®ång.
4. Chi phÝ b¸n hµng ( m· sè 21)
Tæng hîp sè ph¸t sinh Cã cña TK 641 " chi phÝ b¸n hµng " vµ sè ph¸t
sinh Cã cña TK1422 "Chi phÝ chê kÕt chuyÓn "(chi tiÕt phÇn chi phÝ b¸n
hµng) ®èi øng víi bªn nî cña TK 911 ®Ó ghi vµo sè tiÒn 13.889.337.819
®ång.(xem phô lôc)
5. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ( m· sè 22)
Tæng hîp sè ph¸t sinh Cã cña TK 642 " chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp " vµ sè ph¸t sinh Cã cña TK1422 "Chi phÝ chê kÕt chuyÓn "(chi
tiÕt phÇn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp) ®èi øng víi bªn nî cña TK911 ®Ó
ghi vµo sè tiÒn 1.517.213.994 ®ång.(xem phô lôc)
41
21.16
6. Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®äng kinh doanh (m· sè 30)

ChØ tiªu nµy ®îc tÝnh b¨ng çch lÊy sè liÖu ë m· sè 20 trõ (-) tæng
sè liÖu cña m· sè 21 vµ m· sè 22 ®Ó ghi vµo sè tiÒn 226.655.905 ®ång.
7. Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh (m· sè 31)
C¨n cø vµo luü kÕ ph¸t sinh Nî cña TK 711 " Thu nhËp ho¹t ®éng tµi
chÝnh " ®èi øng víi bªn Cã cña TK 911 " X¸c ®Þnh kÕt qu¶ " ®Ó ghi vµo
sè tiÒn 36.587.630 ®ång.(xem phô lôc)
8. Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh ( m· sè 32)
ChØ tiªu nµy kh«ng ph¸t sinh trong kú b¸o ço.
9. Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh (m· sè 40)
Ph¶n ¸nh sè chªnh lÑch gi÷a sè thu nhËp vµ chi phÝ ho¹t ®éng tµi
chÝnh.Do vËy, sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy l©y sè liÖu ë m· sè 31 trõ
(-) sè liÖu ë m· sè 32 ®îc sè tiÒn 36.587.630 ®ång.
10. Çc kho¶n thu nhËp bÊt thêng ( m· sè 41)
C¨n cø vµo luü kÕ ph¸t sinh Nî cña TK 721 " Thu nhËp ho¹t ®éng
bÊt thêng " ®èi øng víi bªn Cã cña TK 911 " X¸c ®Þnh kÕt qu¶ " ®Ó ghi
vµo sè tiÒn 403.367.745 ®ång.(xem phô lôc)
11. Chi phÝ bÊt thêng (m· sè 42)
C¨n cø vµo luü kÕ ph¸t sinh Cã cña TK 821 " Chi phÝ ho¹t ®éng bÊt
thêng " ®èi øng víi bªn Nî cña TK 911 " X¸c ®Þnh kÕt qu¶ " ®Ó ghi vµo sè
tiÒn 428.224.200 ®ång.(xem phô lôc)
12. Lîi nhuËn bÊt thêng (m· sè 50)
Ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch gi÷a sè thu nhËp vµ chi phÝ ho¹t ®éng bÊt
thêng. Do vËy, sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lÊy sè liÖu ë m· sè 41 trõ
(-) sè liÖu ë m· sè 42 ®îc sè tiÒn (-24.856.455) ®ång.
13. Tæng lîi nhuËn tríc thuÕ (m· sè 60)
Tæng hîp sè liÖu tõ çc m· sè: m· sè 30, m· sè 40, m· sè 50 ghi
238.387.080 ®ång
14. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép (m· sè 70)
C¨n cø sè ph¸t sinh bªn cã cña TK 3334" thuÕ thu nhËp doanh
ngiÖp"trõ sè thuÕ TNDN ®îc gi¶m trõ vµo sè ph¶i nép vµ sè chªng lÖch
gi÷a sè thuÕ TNDN t¹m ph¶i nép theo th«ng b¸o cña c¬ quan thuÕ ghi sè
tiÒn 59.596.770 ®ång
42
21.16
15. Lîi nhuËn sau thuÕ (m· sè 80)

Ph¶n ¸nh tæng lîi nhuËn thuÇn tõ çc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
sau khi trõ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép ghi sè tiÒn 178.790.310
®ång.
* PhÇn II: T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc.
- Cét 3 " Sè cßn ph¶i nép ®Çu kú":LÊy sè liÖu tõ cét "Sè cßn ph¶i
nép cuèi kú " tªn b¸o ço KQH§KD n¨m 2001 ®Ó ghi vµo çc chØ tiªu t¬ng
øng.
- Cét "sè ph¸t sinh trong kú" ®îc lËp cô thÓ nh sau:
I. ThuÕ (m· sè 10)
Tæng hîp sè liÖu tõ sæ kÕ to¸n chi tiÕt TK 333 " ThuÕ vµ çc kho¶n
ph¶i nép nhµ níc" T¹i thêi ®iÓm 31/12: sè ph¸t sinh cã ghi vµ cét 4 "sè ph¶i
nép " sè tiÒn 272.818.839 ®ång, Sè ph¸t sinh Nî ®èi øng víi bªn cã çc TK
111, TK112 (Chi tiÕt theo tõng lo¹i thuÕ )ghi vµo cét 5"sè ®· nép "sè tiÒn
275.312.712 ®ång. (m· sè 10 = m· sè 11+m· sè 12+m· sè 13+m· sè 14+m·
sè 15+m· sè 16+m· sè 17+m· sè 18+m· sè 19+m· sè 20)
Trong ®ã m· sè 12,m· sè 13,m· sè 14,m· sè 16,m· sè 18,m· sè 19,m·
sè 20 kh«ng cã sè liÖu.
1. ThuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa (m· sè 11)
Sè liÖu lËp chØ tiªu nµy c¨n cø sè ph¸t sinh TK 33311" ThuÕ GTGT
®Çu ra": Sè ph¸t sinh cã ( ®· gi¶m trõ vµo sè thuÕ cña lîng hµng gi¶m gi¸
trong n¨m) ghi vµo cét 4 sè tiÒn 202.848.069 ®ång, sè ph¸t sinh Nî ®èi øng
víi bªn cã çc TK 111, TK112 ghi vµo cét 5 sè tiÒn 181.234.742 ®ång (chi
tiÕt thuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa).
5. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp (m· sè 15)
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy c¨n cø sè ph¸t sinh bªn cã cña TK3334"
ThuÕ TNDN": sè ph¸t sinh cã (®· trõ sè thuÕ TNDN ®îc gi¶m trõ) dªghi sè
tiÒn 59.596.770 ®ång vµo cét 4 "sè ph¶i nép", sè ph¸t sinh Nî ®èi øng víi
bªn cã TK421"Lîi nhuËn cha ph©n phèi" ghi vµo cét 5 sè tiÒn 59.596.770
®ång.
7. ThuÕ tµi nguyªn ( m· sè 17).
Sè liÖu ghi vµo cét 4 "sè ph¶i nép trong kú" ®îc c¨n cø vµo sè ph¸t
sinh bªn cã cña TK3336 " thuÕ tµi nguyªn "trªn sæ çi ghi sè tiÒn
43
21.16
10.374.000 ®ång, sè liÖu ghi vµo cét 5 " sè ®· nép " ®îc c¨n cø vµo sè ph¸t
sinh bªn Nî cña TK3336 "thuÕ tµi nguyªn" ghi sè tiÒn 34.481.200 ®ång.
II. Çc kho¶n ph¶i nép kh¸c (m· sè 30)
kh«ng cã sè liÖu
Tæng céng (m· sè 40)Tæng hîp sè liÖu tõ m· sè 10 vµ m· sè 30 ®Ó
ghi vµo çc cét t¬ng øng. Cét 4 sè tiÒn 272.818.839 ®ång , cét 5 sè tiÒn
275.312.712 ®ång.
- Cét "luü kÕ tõ ®Çu n¨m":
+ Cét sè 6 "sè ph¶i nép" cña b¸o ço kú nµy ®îc c¨n cø vµo sè liÖu
cét 6 "sè ph¶i nép luü kÕ tõ ®Çu n¨m" cña b¸o ço nµy kú tríc céng sè liÖu
ghi ë cét 4 "sè ph¶i nép kú nµy" kÕt qu¶ t×m ®îc ghi vµo tng chØ tiªu phï
hîp.
+ Cét sè 7 "sè ®· nép luü kÕ tõ ®Çu n¨m" cña b¸o ço nµy kú nµy ®-
îc c¨n cø vµo sè liÖu ghi ë cét 7 "sè ®· nép luü kÕ tõ ®Çu n¨m" cña b¸o ço
nµy kú tríc céng víi sè liÖu ghi ë cét 5 "sè ®· nép trong kú " cña b¸o ço kú
nµy. KÕt qu¶ t×m ®îc ghi vµo tõng chØ tiªu phï hîp.
PhÇn III: ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ, ThuÕ GTGT ®îc hoµn l¹i,
ThuÕ GTGT ®îc gi¶m,ThuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa.
Néi dungvµ ph¬ng ph¸p lËp çc chØ tiªu ghi vµo cét 4 "Luü kÕ tõ
®Çu n¨m" ®îc c¨n cø vµo sè liÖu ghi ë cét 4 "Luü kÕ tõ ®Çu n¨m" c¶u b¸o
ço nµy kú tríc cäng sè liÖu ghi ë cét 3 "kú nµy" cña b¸o ço kú nµy, kÕt
qu¶ t×m ®îc ghi vµo tõng chØ tiªu phï hîp.
Néi dung vµ ph¬ng ph¸p lËp çc chØ tiªu ghi ë cét 3 "kú nµy"nh sau:
I. ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ.
1. Sè thuÕ GTGT cßn dîc khÊu trõ ®Çu kú(m· sè 10)
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc c¨n cø vµo sè d Nî ®Çu kú cña
TK 133"ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ" (hoÆc c¨n cø vµo sè liÖu ghi ë chØ
tiªu cã m· sè 17 cña b¸o ço nµy kú tríc ).
ChØ tiªu nµy kh«ng cã sè liÖu.
2. Sè thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ ph¸t sinh (m· sè 11)
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc c¨n cø vµo sè ph¸t sinh bªn nî TK
133 " ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ " trong kú ghi sè tiÒn 1.707.717.235 ®ång.
44
21.16
3. Sè thuÕ GTGT ®· khÊu trõ, ®· hoµn l¹i, thuÕ GTGT hµng mua tr¶ l¹i vµ
kh«ng ®îc khÊu trõ (m· sè 12)
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc c¨n cø vµo ph¸t sinh bªn Cã cña
TK133" ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ" trong kú ®Ó ghi vµo sè tiÒn
1.707.717.235 ®ång.
M· sè 12 = m· sè 13 + m· sè 14 + m· sè 15 + m· sè 16 (trong ®ã m·
sè 14, m· sè 15, m· sè 16 kh«ng cã sè liÖu)
- Sè thuÕ GTGT ®· khÊu trõ ( m· sè 13)
C¨n cø sè ph¸t sinh Cã TK133 ®èi øng víi bªn Nî TK3331"ThuÕ
GTGT ph¶i nép trong kú" ®Ó ghi sè tiÒn 1.707.717.235 ®ång.
4. Sè thuÕ GTGT cßn ®îc khÊu trõ, cßn ®îc hoµn l¹i cuèi kú(m· sè
17).
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®Çu vµo cãn ®îc khÊu trõ, sè
thuÕ GTGT ®îc th«ng b¸o cho hoµn l¹i nhng NSNN cha hoµn tr¶ ®Õn cuèi
kú.
C¨n cø sè d nî TK133 cuèi kú b¸o ço ghi sè tiÒn 0 ®ång.( m· sè17= m· sè
10+ m· sè 11- m· sè 12)
II. ThuÕ GTGT ®îc hoµn l¹i.
III. ThuÕ GTGT ®îc miÔn gi¶m.
2.2.2.3. ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh.
2.2.2.3.1. C¬ së sè liÖu
- Çc sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt
- BC§KT n¨m 2002
- BCKQH§KD n¨m 2002
- TMBCTC n¨m 2001
2.2.2.3.2. Ph¬ng ph¸p lËp cô thÓ.
TMBCTC cña c«ng ty gåm 03 phÇn chÝnh: PhÇn 1 tr×nh bµy vÒ
®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña c«ng ty, PhÇn 2 giíi thiÖu vÌ chÕ ®é kÕ to¸n ¸p
dông t¹i c«ng ty, PhÇn 3 chi tiÕt mét sè chØ tiªu trªn BCTC. Mçi phÇn l¹i
chi tiÕt thµnh çc phÇn nhá theo quy ®Þnh cña chÕ ®é BCTC hiÖn hµnh.
Cô thÓ nh sau:(xem phô lôc)
45
21.16
1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña Cty: Néi dung phÇn nµy tr×nh bµy vÒ
çc vÊn ®Ò sau: H×nh thøc së h÷u vèn, lÜnh vùc kinh doanh, h×nh thøc
ho¹t ®éng, tæng sè c«ng nh©n viªn, nh÷ng ¶nh hëng quan träng ®Õn t×nh
h×nh kinh doanh trong kú b¸o ço.
2. ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i Cty: Néi dung phÇn nµy tr×nh bµy vÒ
çc vÊn ®Ò sau: Niªn ®é kÕ to¸n, §¬n vÞ tiÒn tÖ sñ dông trong ghi chÐp
kÐ to¸n, h×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông t¹i Cty,ph¬ng ph¸pkÕ to¸n TSC§,ph-
¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho, ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n çc kho¶n dù phßng,
trÝch lËp vµ hoµn nhËp dù phßng.
3. Chi tiÕt mét sè chØ tiªu trtong BCTC.
3.1. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè.
B»ng çch tæng hîp sè liÖu tõ çc sæ kÕ to¸n theo dâi chi tiÕt chi
phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú b¸o ço (chi tiÕt theo tõng yÕu tè chi
phÝ) cña çc TK: TK 621,TK 627, TK41, TK642 ®Ó ghi vµo çc chØ tiªu
phï hîp, sau ®ã tæng hîp l¹i toµn bé ç chi phÝ nµy. Cô thÓ:
- Chi phÝ nguyªn liÖu vËt liÖu: 66.028.142.060 ®ång
- Chi phÝ nh©n c«ng:13.650.208.894 ®ång
+ TiÒn l¬ng vµ çc kho¶n phô cÊp:12.348.839.000 ®ång
+ BHXH, BHYT, KPC§: 1.301.369.894 ®ång
- Chi phÝ khÊu hao TSC§: 4.028.147.419 ®ång
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi:461.828.948 ®ång
- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn:3.178.011.219 ®ång
- Chi phÝ b¸n hµng:1.881.820.319 ®ång
Tæng céng:89.225.158.859 ®ång
3.2. T×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§.
TSC§ cña c«ng ty chØ cã TSC§ h÷u h×nh vµ ®îc chia thµnh çc lo¹i:
§Êt, nhµ cöa vËt kiÕn tróc, m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i truyÒn
dÉn, thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý...... vÒ nguyªn gi¸
Sè liÖu ghi vµo phÇn nµy ®îc c¨n cø vµo sè liÑu trªn sæ çi çc TK:
TK211, TK 213, TK 214 ®èi chiÕu víi sæ theo dâi chi tiÕt TSC§.
3.3. T×nh h×nh thu nhËp c«ng nh©n viªn.
46
21.16
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng thu nhËp b×nh qu©n cña c«ng nh©n viªn
tõ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, çc kho¶n trî cÊp, phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng vµ
çc kho¶n tiÒn thëng.
C¨n cø vµo tµi liÖu kÕ ho¹ch ®Ó lÊy sè liÖu ghi vµo cét "kÕ ho¹ch"
C¨n cø vµo sè liÖu trªn sæ çi TK334 ®èi chiÕu víi sæ chi tiÕt thanh
to¸n víi c«ng nh©n viªn ®Ó ghi vµo çc chØ tiªu t¬ng øng ë cét "thùc hiÖn
kú nµy"
C¨n cø vµo cét "thùc hiÖn kú nµy" cña môc nµy ë TMBCTC n¨m
2001 ®Ó ghi vµo cét thùc hiªn kú tríc víi çc chØ tiªu t¬ng øng.
C¨n cø t×nh h×nh cô thÓ cña Cty trong n¨m ®Ó thuyÕt minh vÒ lý
do t¨ng, gi¶m thu nhËp cña c«ng nh©n viªn.
3.4. T×nh h×nh t¨ng, gi¶m nguån vèn chñ së h÷u.
C¨n cø sè liÖu trªn sæ çi çc TK: TK 411,TK414, TK415, TK416,
TK431, TK441 trªn sæ çi vµ sæ chi tiÕt çc kho¶n ®Çu t vµo ®¬n vÞ kh¸c.
C¨n cø t×nh h×nh cô thÓ cña Cty trong n¨m ®Ó thuyÕt minh vÒ lý do t¨ng,
gi¶m nguån vèn chñ së h÷u.
3.5. T×nh h×nh t¨ng, gi¶m çc kho¶n ®Çu t vµo ®¬n vÞ kh¸c.
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc lÊy tõ çc Tk:121, 128, 221, 222,
228, 421 trªn sæ çi vµ sæ kÕ to¸n theo dâi çc ®¬n vÞ kh¸c.
3.6. Çc kho¶n ph¶i thu vµ ph¶i tr¶.
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh t×nh h×nh t¨ng gi¶m çc kho¶n ph¶i thu vµ
ph¶i tr¶ çc kho¶n ®· qu¸ h¹n thanh to¸n, ®ang tranh chÊp hoÆc mÊt kh¶
n¨ng thanh to¸n trong kú b¸o ço theo tõng ®èi tîng cô thÓ vµ lý do chñ
yÕu.
Sè liÖu ®Ó lËp phÇn nµy ®îc lÊy tõ sæ chi tiÕt theo dâi çc kho¶n
ph¶i thu, ph¶i tr¶.
4. Gi¶i thÝch vµ thuyÕt minh mét sè t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh
doanh.
4.1. C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty.
Giíi thiÖu qua vÒ c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty bao gåm: Ban gi¸m
®èc, çc phßng ban, tæ s¶n xuÊt, phô trî s¶n xuÊt vµ phôc vô.
4.2. T×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh.
47
21.16
Tr×nh bµy mét sè chØ tiªu vÒ doanh thu (chi tiÕt theo lÜnh vùc ho¹t
®éng), sè s¶n phÈm (chñ yÕu), l·i, tiÒn l¬ng b×nh qu©n, tæng sè lao ®éng,
thu nép ng©n s¸ch(chi tiÕt theo tõng kho¶n ph¶i nép). Tµi liÖu ®Ó lËp
phÇn nµy lÊy tõ çc BCKQH§KD bé phËn, BCKQH§KD toµn c«ng ty, çc
tµi liÖu lao ®éng tiÒn l¬ng......
4.3. T×nh h×nh x©y dùng c¬ b¶n.
C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n cña c«ng ty
trong n¨m vµ çc tµi liÖu liªn quan ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t nhÊt.
5. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng
ty.
TÝnh to¸n vµ ®a ra mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh c¬ cÊu tµi s¶n vµ c¬
cÊu nguån vèn, kh¶ n¨ng thanh to¸n, tû suÊt sinh lêi, l·i tiÒn vay. Tµi liªu
lËp môc nµy lµ çc BC§KT, BCKQH§KD, vµ sè liÖu ¬ môc nµy trªn
TMBCTC n¨m 2001 ®Ó ghi vµo çc chØ tiªu t¬ng øng.
2.2.3. Tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch BCTC t¹i c«ng ty vËn t¶i thuû I.
Tríc ®©y çc Cty kh«ng coi träng ®Õn viÖc ph©n tÝch BCTC. §iÒu
nµy ®· dÉn ®Õn hµnh lo¹t çc quyÕt ®Þnh sai lÇm cho chÝnh cty còng
nh çc ®èi tîng kh¸c sñ dông th«ng tin do doanh nghiªp cung cÊp, hËu qu¶
lµ g©y ra çc thiÖt h¹i cho b¶n th©n hä vµ tæn thÊt lín cho nÒn kinh tÕ.
HiÖn nay c«ng t¸c ph©n tÝch BCTC ®· ®îc coi träng vµ ngµy cµng trë
thµnh c«ng cô quan träng cña çc nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp, çc nhµ ®Çu
t ..... trong çc quyÕt ®Þnh kinh tÕ.
Qua t×m hiÓu thùc tÕ t¹i c«ng ty vËn t¶i thuû I ®îc biÕt trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y c«ng ty ®· tiÕn hµnh ph©n tÝch çc BCTC. KÕt qu¶ bíc
®Çu cña c«ng t¸c nµy thÓ hiÖn qua sù lín m¹nh cña c«ng ty trong nh÷ng
n¨m qua kh¼ng ®Þnh ®îc chç ®øng trªn thÞ trêng, gãp phÇn nhÊt ®Þnh
trong viÖc æn ®Þnh SXKD, t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý, lµnh m¹nh ho¸ c«ng
t¸c qu¶n lý.
ViÖc ph©n tÝch BCTC thêng ®îc tiÕn hµnh vµo cuèi quý, cuèi n¨m do
phßng tµi vô ®¶m nhiÖm.
C«ng ty vËn t¶i thuû I tæ chøc ph©n tÝch BCTC trªn çc mÆt sau:
2.2.3.1. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ nguån vèn.
48
21.16
§Ó cã ®îc nh÷ng th«ng tin kh¸i qu¸t nhÊt vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh
cña c«ng ty lµ kh¶ quan hay kh«ng, tríc hÕt phßng tµi vô dùa vµo çc sè
liÖu trªn BC§KT ®Ó tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch biÕn ®éng cña tµi s¶n,
nguån vèn. Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch tµi s¶n nh»m thÊy ®îc quy m«
kinh doanh ®îc më réng hay thu hÑp, ®ång thêi qua c¬ cÊu tµi s¶n ®Ó
®¸nh gi¸ vÒ tr×nh ®é qu¶n lý tµi s¶n cña c«ng ty. Ph©n tÝch nguån vèn
nh»m ®¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng tù tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh cña c«ng ty còng
nh møc ®é tù chñ trong SXKD. ViÖc ph©n tÝch nµy ®îc thùc hiÖn b»ng
çch lËp b¶ng ph©n tÝch d¹ng so s¸nh. Sau ®ã t×m çc nguyªn nh©n dÉn
®Õn sù biÕn ®éng ®ã ®Ó gi¶i tr×nh sau ®ã chuyÓn kÕt qu¶ lªn cho ban
gi¸m ®èc.(xem phô lôc)
2.2.3.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh t¨ng, gi¶m nguån vèn chñ së h÷u.
Néi dung nµy ®îc ph©n tÝch th«ng qua b¶ng ph©n tÝch tµi s¶n vµ
nguån vèn (phÇn nguån vèn chñ së h÷u).qua ®ã thÊy ®îc t×nh h×nh biÕn
®éng cña nguån vèn chñ së h÷u.
PhÇn tr×nh bµy ë thuyÕt minh BCTC chñ yÕu ®i s©u gi¶i thÝch
viÖc nguån vèn chñ së h÷u t¨ng ë nh÷ng bé phËn nµo vµ v× sao cã sù t¨ng
gi¶m ®ã.(xem phô lôc)
- Nguån vèn kinh doanh t¨ng, gi¶m do:
+ S¸p nhËp c¶ng Hoµ B×nh: 22.219.177.417 ®ång
+ Cæ phÇn ho¸ XN c¬ khÝ vµ vËn t¶i Hµ Néi.200.959.000 ®ång
Quü khen thëng phóc lîi gi¶m do : chi ñng hé çc c¬ quan ®oµn thÓ,
chi thëng, trî cÊp khã kh¨n, trî cÊp lao ®éng, chi thëng tÕt nguyªn ®¸n, chi
tham quan, nghØ m¸t, chi cho thi ®Êu cÇu l«ng, bãng bµn.... n©ng cao ®êi
sèng tinh thÇn cho çn bé c«ng nh©n viªn.
2.2.3.3. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch SXKD.
Cuèi quý, cuèi n¨m phong tµi vô c¨n cø vµo BCKQH§KD ®· lËp vµ
çc tµi liÖu kÕ ho¹ch cña c«ng ty ®Ó ph©n tÝch vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn
kÕ ho¹ch çc chØ tiªu kinh tÕ ®Ò ra. Qua ®ã thÊy ®îc trªn thùc tÕ c«ng ty
cã ®¹t ®îc møc kÕ ho¹ch ®Ò ra hay kh«ng ®Ó lµm c¬ së lËp kÕ ho¹ch kú
tíi vµ cã híng phÊn ®Êu trong t¬ng lai
2.2.3.4. Ph©n tÝch c«ng nî.
49
21.16
ViÖc ph©n tÝch c«ng nî cña c«ng ty vËn t¶i thuû I ®îc thùc hiÖn
b»ng çch tÝnh to¸n vµ lËp b¶ng bao gåm hai phÇn: çc kho¶n ph¶i thu vµ
çc kho¶n ph¶i tr¶. ®ång thêi chØ râ hiÖn t¹i cã nh÷ng kho¶n nµo qu¸ h¹n
thanh to¸n, nh÷ng kho¶n nµo tranh chÊp kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n.
m«Ü kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ ®Òu ®îc theo dâi riªng cho tõng ®èi tîng, thêi
gian ph¸t sinh, sè tiÒn( chia ra cã kh¶ n¨ng thu ®îc, kh«ng cã kh¶ n¨ng thu
®îc, coa kh¶ n¨ng tr¶ ®îc, kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ ®îc, lý do kh«ng cã kh¶
n¨ng thu ®îc hay tr¶ ®îc. (xem phô lôc)
PhÇn thuyÕt minh b»ng lêi:
Trong n¨m c«ng ty vËn t¶i thuûI thùc hiÖn theo dâi c«ng nî rÊt s¸t
sao,chi tiÕt ®Õn tõng kh¸ch hµng,tõng kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶. §èi víi
c«ng nîi ph¶i thu, c«ng ty tÝch cùc ®«n ®èc thu håi, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt
tho¸t vèn do ®ã trong n¨m kho¶n nî qua h¹n, ®Õn h¹n rÊt nhá trong tÇm
kiÓm so¸t cña c«ng ty, kh«ng cã kho¶n nµo tranh chÊp mÊt kh¶ n¨ng thanh
to¸n. §èi víi c«ng nî ph¶i tr¶ c«ng ty lu«n thanh to¸n sßng ph¼ng nh»m t¹o
uy tÝn trong kinh doanh mÆc dï hiÖn nay vÉn cßn 1 kho¶n nî ph¶i tr¶ ®·
®Õn h¹n nhng rÊt nhá, kh«ng ®¸ng kÓ so víi tiÒm lùc tµi chÝnh cña c«ng
ty.
2.2.3.5. Ph©n tÝch t×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn.
C¨n cø vµo çc tµi liÖu kÐto¸n lao ®éng tiÒn l¬ng, phßng tµi vô tiÕn
hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn näi dung ph©n
tÝch nµy ®îc thÓ hiÖn b»ng çch tÝnh to¸n sè liÖu vµ lËp b¶ng ph©n
tÝch (xem phô lôc). Sau ®ã dùa vµo b¶ng ph©n tÝch vµ t×nh h×nh cô thÓ
c¶u c«ng ty ®Ó gi¶i thÝch vÒ sù biÕn ®éng trong n¨m.
Tæng quü l¬ng t¨ng 1.092.513.000 ®ång so víi n¨m 2001
Thu nhËp b×nh qu©n cña mçi nh©n viªn trong c«ng ty còng t¨ng tõ
1.149.543 ®ång/ngêi/th¸ng lªn 1.261.150 ®ång/ngêi/th¸ng.
Tõ kÕt qu¶ trªn cho thÊy c«ng ty kh«ng nh÷ng duy tr× møc l¬ng vµ
thu nhËp æn ®Þnh mµ cßn t¨ng cao h¬n cho c«ng nh©n viªn ®¶m b¶o cho
hä cuéc sèng æn ®Þnh ®iÒu nµy t¹o niÒm tin trong c«ng nh©n viªn trong
c«ng ty vÒ t×nh h×nh SXKD cña c«ng ty m×nh ®ång thêi còng ®éng viªn
khuyÕn khÝch hä tÝch cùc h¬n trong c«ng viÖc t¨ng hiÖu qu¶ lµm viÖc
vµ g¾n bã víi c«ng ty h¬n.
50
21.16
2.2.3.6. Ph©n tÝch mét sè chØ tiªu tµi chÝnh tæng hîp.
C«ng ty vËn t¶i thuû I sö dông mét sè chØ tiªu tµi chÝnh tæng hîp
ph¶n ¸nh: Bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n vµ nguån vèn, kh¶ n¨ng thanh to¸n, tû suÊt
sinh lêi,t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t
vÒ thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh doanh c¶u c«ng ty trong n¨m b¸o
ço (xem phô lôc) phÇn ®¸nh gi¸ b»ng lêi nh sau:
N¨m 2002 Tû träng TSL§ t¨ng m¹nh 15.46% t¬ng øng víi tû lÖ TSC§
gi¶m 15.46%.
Nî ph¶i tr¶ gi¶m 11.37% t¬ng øng víi tØ lÖ t¨ng cña nguån vèn chñ
së h÷u
Çc hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n, çc chØ tiªu vÒ tû suÊt ®Òu t¨ng
Qua çc chØ tiªu trªn cã thÓ thÊy sù t¨ng trëng, ph¸t triÓn cña c«ng ty
Nî ph¶i tr¶ gi¶m t¬ng øng víi NVCSH t¨ng thÓ hiÖn sù tù chñ cña c«ng ty
trong ho¹t ®éng kinh doanh ngay cµnh t¨ng h¬n n÷a çc hÖ sè kh¶ n¨ng
thanh to¸n vµ çc chØ tiªu vÒ tû suÊt ®Òu t¨ng chøng tá híng SXKD cña
Cty lµ ®óng ®¾n. §iÒu nµy kh«ng chØ thÓ hiÖn ë çc chØ tiªu tµi chÝnh
trªn mµ con ®îc ph¶n ¸nh ë tÊt c¶ çc chØ tiªu trªn: sù biÕn ®éng cña tµi
s¶n vµ nguån vèn, tinh h×nh t¨ng gi¶m NVCSH, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ
ho¹ch kinh doanh, c«ng nî,t×nh hnhf thu nhËp cña c«ng nh©n viªn.
51
21.16
Ch¬ng 3
Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c lËp vµ ph©n tÝch BCTC t¹i
c«ng ty vËn t¶i thuû I.
3.1. §¸nh gi¸ c«ng t¸c lËp vµ ph©n tÝch BCTC ë c«ng ty vËn t¶i
thuû I.
3.1.1. Nh÷ng u ®iÓm.
Nh×n chung, c«ng ty vËn t¶i thuû I ®· chÊp hµnh tèt nh÷ng quy
®Þnh cña nhµ níc vÒ tæ chøc lËp BCTC. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y c«ng ty
b¾t ®Çu quan t©m tíi viÖc tæ chøc ph©n tÝch BCTC, triÓn khai thùc
hiÖn c«ng t¸c nµy vµ ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh.
3.1.1.1. VÒ tæ chøc lËp BCTC.
§Ó gióp cho c«ng t¸c lËp BCTC ®îc nhanh chãng,thuËn tiÖn ®ång
thêi ®¶m b¶o cho hÖ thèng BCTC cã chÊt lîng vµ h÷u Ých víi ngêi sö
dông, c«ng ty vËn t¶i thuû I lu«n ®Ò cao vai trß cña c«ng t¸c chuÈn bÞ.§Õn
thêi ®iÓm 31/12/2002, çc BCTC n¨m cña c«ng ty ®· ë t thÕ s½n sµng ®îc
lËp. Mäi sè liÖu, tµi liÖu liªn quan ®Òu ®îc thu thËp, kiÓm tra tÝnh hîp
lý, hîp ph¸p vµ ®é tin cËy, çc nh©n viªn kÐ to¸n cã nghiÖp vô chuyªn m«n
cao nªn dÔ dµng ®¶m ®¬ng c«ng viÖc theo sù ph©n c«ng, ph©n nhiÖm,
thiÕt bÞ m¸y mãc vµ çc ®iÒ kiÖn hì trî kh¸c còng ®îc chuÈn bÞ chu ®¸o.
Thªm vµo ®ã lµ phong çch n¨ng ®éng, th¸i ®é nhiÖt t×nh cña çc nh©n
viªn trong c«ng viÖc vµ sù hîp t¸c víi çc phßng ban kh¸c rÊt nhÞp nhµng
®· gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c lËp BCTC.
Tíi ngµy 15/01/2003 tÊt c¶ çc BCTC cña c«ng ty ®Òu ®îc lËp hoµn
chØnh. Phßng tµi vô tiÕn hµnh kiÓm tra,®èi chiÕu lÇn cuèi vµ hoµn tÊt
thñ tôc ph¸p lý cho BCTC (ngêi lËp biÓu, KÕ to¸n trëng, Gi¸m ®èc ký x¸c
nhËn vµ ®ãng dÊu cña c«ng ty).
HÖ thèng BCTC cña c«ng ty ®îc lËp ®óng quy ®Þnh cña chÕ ®é
BCTC hiÖn hµnh (ChÕ ®é BCTC ban hµnh theo quyÕt ®Þnh
167/2000/Q§-BTC ngµy 25/10/2000 vµ söa ®æi bæ sung theo th«ng t sè
89/2002/TT-BTC ngµy 9/10/2002 cña bé trëng Bé tµi chÝnh), ®îc tr×nh
bµy s¹ch sÏ, râ dµng vµ ®ãng thµnh quyÓn, ghi râ n¬i nhËn b¸o ço. ngoµi
3 b¸o ço b¾t buéc cña nhµ níc lµ BC§KT, BCKQH§KD, TMBCTC c«ng ty
cßn lËp vµ göi kÌm theo hÖ thèng BCTC çc b¸o ço sau:
52
21.16
- B¸o ço b»ng lêi vÒ kÕt qu¶ SXKD n¨m 2002.

- Th«ng b¸o phª duyÖt quyÕt to¸n tµi chÝnh n¨m 2002.
- Th«ng b¸o sè liÖu thu chi tµi chÝnh n¨m 2002.
- Biªn b¶n thÈm tra quyÕt to¸n tµi chÝnh n¨m 2002.
- Çc biÓu phô
Xem xÐt hÖ thèng BCTC cña c«ng ty vËn t¶i thuû I cho phÐp
kh¼gn ®Þnh: ViÖc tæ chøc lËp BCTC cña c«ng ty rÊt khoa häc, hîp lý. çc
BCTC cã chÊt lîng tèt, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ râ nÐt vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh,
thùc tr¹ng tµi chÝnh, t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty trong
mét niªn ®é kÕ to¸n. Nh÷ng th«ng tin trªn çc BCTC ®îc ®¶m b¶o t×nh
trung thùc, hîp lý, ®îc kiÓm tra vµ x¸c nhËn vÒ tÝnh ®óng ®¾n, hîp ph¸p
cña kiÓm to¸n nhµ níc.
Sau khi lËp xong, çc BCTC cña c«ng ty ®îc göi tíi ®óng n¬i nhËn
vµ ®óng thêi h¹n quy ®Þnh cña nhµ níc. §ång thêi ®©y lµ nguån tµi liÖu
quan träng ®ª phßng tµi vô tiÕn hµnh ph©n tÝch mét sè néi dung chñ yÕu
theo yªu cÇu cña ban gi¸m ®èc, phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh
nghiÖp.
3.1.1.2. VÒ tæ chøc ph©n tÝch BCTC.
Ph©n tÝch BCTC cßn lµ mét c«ng cô míi mÎ, cha ®îc sö dông réng
r·i trong toµn bé nÒn kinh tÕ. HiÖn nay, ph©n tÝch BCTC míi chØ ®îc
thùc hiÖn á mét sè doanh nghiÖp cã çc ®iÒu kiÖn: ho¹t ®éng hiÖu qu¶,
ban l·nh ®¹o cã t duy ®æi míi , ®éi ngò kÕ to¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n
nghiÖp vô cao .......
Qua kh¶o s¸t thùc tÕ ph©n tÝch BCTC ë c«ng ty vËn t¶i thuû I thÊy
r»ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc rÊt ®¸ng ghi nhËn ë c¶ néi dung vµ ph¬ng ph¸p ph©n
tÝch. VÒ néi dung ph©n tÝch, c«ng ty tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò sau:
T×nh h×nh biÕn ®éng tµi s¶n vµ nguån vèn, t×nh h×nh biÕn ®éng
NVCSH, t×nh h×nh c«ng nî, t×nh h×nh thu nhËp c«ng nh©n viªn .......VÒ
ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, chñ yÕu sö dông ph¬ng ph¸p so s¸nh ®Ó thÊy ®îc
chiÒu híng ph¸t triÓn cña c«ng ty hay viÖc thùc hiÖn çc môc tiªu do c«ng
ty dÆt ra. KÕt qu¶ ph©n tÝch lµ c¬ së gióp cho ban l·nh ®¹o c«ng ty ®a ra
çc quyÕt ®Þnh quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng
cña c«ng ty.
53
21.16
3.1.2. Nh÷ng h¹n chÕ.

MÆc dï vËy còng ph¶i nhËn thÊy r»ng c«ng t¸c lËp vµ ph©n tÝch
BCTC cña c«ng ty vËn t¶i thuû I vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn lu ý.
3.1.2.1. VÒ tæ chøc lËp BCTC.

- C«ng t¸c lËp BCTC cña c«ng ty ®îc ®¸nh gi¸ lµ tèt. ë ®©y t«i chØ
muèn ®Ò cËp ®Õn BCLCTT - kh«ng ph¶i lµ b¸o ço b¾t buéc nhng ®îc
nhµ níc khuyÕn khÝch lËp vµ sö dông. §îc biÕt trong çc n¨m tríc c«ng ty
®Òu lËp b¸o ço nµy nhng ®Õn n¨m 2002 th× kh«ng thùc hiÖn n÷a. §©y
lµ mét b¸o ço quan träng, gãp phÇn lµm râ h¬n t×nh h×nh tµi chÝnh cña
c«ng ty viÖc c«ng ty kh«ng tiÕp tôc lËp b¸o ço nµy cã thÓ lµ do çc nhµ
qu¶n ký cha thÊy hÕt vai trß vµ t¸c dông cña nã trong c«ng t¸c qu¶n lý.
- VÊn ®Ò thø hai t«i muèn ®Ò cËp ë ®©y lµ viÖc c«ng ty tËp hîp
gi¸ thµnh cña ho¹t ®éng kinh doanh xi m¨ng vµo TK 641 chø kh«ng ph¶i
vµo TK 632. ®iÒu nµy sÏ lµ kh«ng khã hiÓu khi ta xem xÐt tíi ®Æc ®iÓm
SXKD cña c«ng ty. ViÖc h¹ch to¸n nh trªn tÊt nhiªn lµ sÏ gi¶m bít c«ng viÖc
cho nh©n viªn kÕ to¸n cña c«ng ty nhng thiÕt nghÜ viÖc h¹ch to¸n nh vËy
sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®óng tÝnh chÊt cña çc tµi kho¶n ®îc sö dông. nhÊt lµ
khi ®a lªn BCTC, sÏ lµ rÊt khã ®èi víi ngßi sö dông th«ng tin trªn BCTC
mµ kh«ng ph¶i lµ ngêi trong c«ng ty hay lµ ®· hiÓu hÕt vÒ ®Æc ®iÓm
ho¹t ®éng cña c«ng ty.MÆc dï viÖc thay ®æi nµy sÏ lµm cho c«ng viÖc kÕ
to¸n nÆng nhäc h¬n nhng sÏ lµ rÊt thuËn lîi cho c«ng ty khi ®Êt níc ta
®ang trong thêi kú më cöa, héi nhËp giao th¬ng víi níc ngoµi vµ viÖc c«ng
khai BCTC lµ mét vÊn ®Ò cã xu híng tÊt yÕu x¶y ra.(xem phu lôc)
- VÊn ®Ò thø ba t«i muèn ®Ò cËp tíi lµ: hiÖn nay nh»m chuÈn bÞ
cho qu¸ tr×nh héi nhËp trong t¬ng lai vµ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh liªn tôc
trong nÒn kinh tÕ nhµ níc ®· ban hµnh rÊt nhiÒu çc th«ng t chÕ ®é vµ
chuÈn mùc kÕ to¸n gÇn ®©y nhÊt lµ th«ng t sè 89/2002/TT-BTC vµ
quyÕt ®Þnh sè 165/2002/Q§-BTC cña bé trëng Bé tµi chÝnh. vÉn biÕt
kh«ng thÓ söa ®æi vµ theo kÞp hÕt çc quyÕt ®Þnh cña nhµ níc do m«
h×nh Cty kh¸ lín vµ ®Æc ®iÓm SXKD riªng nhng ®Ó phï hîp víi sù ph¸t
triÓn cña nÒn kinh tÕ, thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®Þnh híng trong
54
21.16
t¬ng lai cña nhµ níc thiÕt nghÜ c«ng ty nªn ®a m×nh hoµ cïng víi xu híng
®ã
3.1.2.2. VÒ tæ chøc ph©n tÝch BCTC.
Nh trªn ®· nªu, ph©n tÝch BCTC cßn lµ vÊn ®Ò míi mÎ do vËy viÖc
tæ chøc c«ng t¸c nµy cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ hiÖu qu¶ ®¹t ®îc cßn cha
t¬ng xøng víi kh¶ n¨ng thùc sù cña nã. Çc néi dung vµ chØ tiªu ph©n tÝch
cßn ®¬n gi¶n vµ mang tÝnh tæng hîp, cßn rÊt nhiÌu néi dung ph©n tÝch
kh¸c cßn cha ®Ò cËp ®Õn nh ph©n tÝch t×nh h×nh c©n ®èi gi÷a tµi s¶n
vµ nguån vèn , ph©n tÝch rñi ro doanh nghiÖp, ph©n tÝch BCLCTT
......ViÖc vËn dông hÖ thèng chØ tiªu ®Ó ph©n tÝch trong mçi néi dung
cßn cha thùc sù ®Çy ®ñ vµ phï hîp. VÒ ph¬ng ph¸p ph©n tÝch còng cßn
nhiÒu h¹n chÕ, ®ã lµ míi chØ dõng ë ph¬ng ph¸p so s¸nh lµ ph¬ng ph¸p
®¬n gi¶n vµ quen thuéc nhÊt, cha sö dông çc ph¬ng ph¸p quan träng kh¸c.
Them vµo ®ã c«ng cô nµy míi chØ phôc vô cho ban l·nh ®¹o cña c«ng
ty,cßn rÊt nhiÒu ®èi tîng kh¸c quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña
c«ng ty nh çc nhµ ®Çu t, kh¸ch hµng, nhµ cung cÊp, nhµ níc , çn bé c«ng
nh©n viªn.... song l¹i kh«ng cã ®ùoc nh÷ng th«ng tin qua ph©n tÝch, thÖm
chi hä cßn cha thùc sù ®îc c«ng ty thùc hiÖn c«ng khai tµi chÝnh theo quy
®Þnh míi cña nhµ níc. ChÝnh v× vËy, hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ph©n tÝch
BCTC t¹i c«ng ty vËn t¶i thuû I míi ®¹t ®îc ë møc ®é nhÊt ®Þnh.
3.2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c lËp vµ ph©n tÝch
BCTC t¹i c«ng ty vËn t¶i thuû I.
N¨m 2002 vµ çc n¨m tiÕp theo Cty cÇn tiÕp tôc ph¸t huy nh÷ng kÐt
qu¶ ®· ®¹t ®îc trong c«ng t¸c kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ trong tæ chøc lËp vµ
ph©n tÝch BCTC. Nhanh chãng n¾m b¾t çc chÝnh s¸ch , chÕ ®é tµi
chÝnh kÕ to¸n míi ban hµnh, triÎn khai thùc hiÖn mét çch linh ho¹t, phï hîp
víi ®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓm cña m×nh, nh»m thu ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt
trong lÜnh vùc tµi chÝnh kÕ to¸n nãi riªng vµ trong c«ng t¸c qu¶n lý nãi
chung. Nh÷ng thµng tÝch mµ c«ng ty vËn t¶i thuû I ®¹t ®îc trong viÖc tæ
chøc lËp vµ ph©n tÝch BCTC rÊt ®¸ng biÓu d¬ng, çc ®¬n vÞ trong nÒn
kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay lµm ®îc nh vËy cha nhiÒu. Song theo t«i,
c«ng ty cßn cã kh¶ n¨ng lµm tèt h¬n n÷a nÕu cã çc gi¶i ph¸p ®óng ®¾n
vµ thiÕt thùc nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c lËp vµ ph©n tÝch BCTC t¹i c«ng
55
21.16
ty. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn t«i xin m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè gi¶i
ph¸p sau:
3.2.1. VÒ tæ chøc lËp BCTC.
Gi¶i ph¸p 1: Hoµn thiÖn çc BCTC cho phï hîp víi çc quy ®Þnh
hiÖn hµnh.
Ngoµi çc quyÕt ®Þnh tríc ®©y ®· ban hµnh, míi ®©y Bé tµi
chÝnh ban hµnh th«ng t sè 89/2002/TT-BTC ngµy 9/10/2002 vµ quyÕt
®Þnh sè 165/2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh vÒ
söa ®æi bæ xung mét sè tµi kho¶n kÕ to¸n vµ ban hµnh thªm 6 chuÈn mùc
kÕ to¸n ViÖt Nam.Bao gåm chuÈn mùc sè 01(ChuÈn mùc chung), chuÈn
mùc sè 06(Thuª tµi s¶n), chuÈn mùc sè 10(¶nh hëng ®Õn viÖc thay ®æi tû
gi¸), chuÈn mùc sè 15(hîp ®«ng x©y dông), chuÈn mùc sè 16(Chi phÝ ®i
vay), chuÈn mùc sè 24(B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ). Trong c«ng t¸c lËp vµ
ph©n tÝch BCTC, ngoµi viÖc tu©n thñ çc chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh
cÇn c¨n cø vµo çc th«ng t vµ 6 chuÈn mùc míi nµy ®Ó söa ®æi bæ xung
cho phï hîp.
Gi¶i ph¸p 2: LËp b¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ.
Qua t×m hiÓu ®îc biÕt, çc n¨m tríc Cty ®Òu lËp BCLCTT n¨m
2002 b¸o ço nµy kh«ng ®îc lËp. nh vËy cã thÓ thÊy c«ng ty vËn t¶i thuû I
cha thÊy hÕt tÇm quan träng cña b¸o ço nµy. HiÖn nay Cty cã ®ñ kh¶
n¨ng vÒ nh©n lùc (®· thùc hiÖn ë çc n¨m tríc), vËt lùc(øng dùng réng r·i
tin häc vµo c«ng t¸c kÕ to¸n), m«i trêng (SXKD hiÖu qu¶, luång tiÒn vµo -
ra lín), do ®ã t«i cho r»ng c«ng ty nªn tiÕp tôc lËp b¸o ço nµy v×:
- Cho phÐp ®¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng t¹o ra tiÒn cña c«ng ty trong t¬ng
lai
- Cho phÐp ®¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Cty.
- Cho phÐp ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ cña tõng ho¹t ®éng SXKD cña Cty
- Lµ c«ng cô ®Ó x©y dùng dù to¸n tiÒn, x©y dùng kÕ ho¹ch thu- chi
- Lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh thùc tr¹ng tµi chÝnh
cña Cty.
* C¨n cø vµo:
- BCLCTT cña n¨m tríc vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ c¶u Cty ®Ó x¸c ®Þnh
ph¬ng ph¸p lËp BCLCTT phï hîp víi Cty hiÖn nay lµ ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.
56
21.16
- BC§KT, sæ kÕ to¸n vèn b¨ng tiÒn, sæ kÕ to¸n çc kho¶n ph¶i thu,
ph¶i tr¶ ®Ó lÊy sè liÖu.
* T«i xin ®a ra çch lËp BCLCTT cña c«ng ty n¨m 2002 nh sau:(xem
phô lôc).
Cét "kú nµy".
I. Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng SXKD.
1. TiÒn thu b¸n hµng(m· sè 01)
C¨n cø sè liÖu trªn sæ theo dâi thu tiÒn (tiÒn mÆt vµ tiÒn göi), ®èi
chiÕu víi sè tiÒn b¸n hµng thu dîc trªn sæ theo dâi doanh thu b¸n hµng -
phÇn b¸n hµng thu tiÒn ngay ®Ó ghi vµo sè tiÒn 67.946.841.127 ®ång
2. TiÒn thu tõ çc kho¶n nî ph¶i thu(m· sè 02)
C¨n cø vµo sè liÖu trªn sæ theo dâi thu tiÒn (tiÒn mÆt vµ tiÒn göi),
cã ®èi chiÕu víi sè liÖu trªn çc sæ theo dâi nî ph¶i thu cña çc TK: TK131,
TK133, TK138, TK141 ®Ó ghi sè tiÒn 46.394.820.490 ®ång.
3. TiÒn thu tõ çc kho¶n kh¸c(m· sè 03)
4. TiÒn ®· tr¶ cho ngêi b¸n (m· sè 04)
LÊy sè liÖu tõ sæ theo dâi chi tiÒn (tiÒn mÆt vµ tiÒn göi) cã ®èi
chiÕu víi sæ theo dâi thanh to¸n víi ngêi b¸n - phÇn tr¶ b¨ng tiÒn trong kú
®Ó ghi sè tiÒn 77.299.708.291 ®ång(ghi sè ©m)
5. TiÒn ®· tr¶ cho c«ng nh©n viªn( m· sè 05)
LÊy sè liÖutõ sæ theo dâi chi tiÒn (tiÒn mÆt vµ tiÒn göi) cã ®èi
chiÕu víi sæ theo dâi thanh to¸n víi c«ng nh©n viªn- phÇn ®· t¶ b»ng tiÒn
trong kú ®Ó ghi sè tiÒn 15.539.107.448 ®ång(ghi sè ©m)
6. TiÒn ®· nép thuÕ vµ çc kho¶n kh¸c cho nhµ níc (m· sè 06)
LÊy sè liÖu tõ kÕ to¸n chi tiÒn (TiÒn mÆt vµ tiÒn göi) cã ®èi
chiÕu víi sæ kÕ to¸n theo dâi thanh to¸n víi ng©n s¸ch - phÇn ®· tr¶ b»ng
tiÒn trong kú ®Ó ghi vµo sè tiÒn 573.128.109 ®ång (ghi sè ©m)
7. TiÒn ®· tr¶ cho çc kh¶on nî kh¸c ph¶i tr¶( m· sè 07)
LÊy sè liÖu tõ sæ theo dâi chi tiÒn (tiÒn mÆt vµ tiÒn göi) cã ®èi
chiÕu víi çc sæ theo dâi çc kho¶n ph¶i tr¶ t¬ng øng cña çc TK:TK315,
TK336, TK338, TK334 ®Ó ghi sè tiÒn 1.094.803.999 ®ång(ghi sè ©m )
8. TiÒn ®· tr¶ cho çc kho¶n kh¸c (m· sè 08)
57
21.16
LÊy sè liÖu tõ sæ theo dâi chi tiÒn (tiÒn mÆt vµ tiÒn göi)kh«ng
ph¶n ¸nh qua çc TK theo dâi nî ph¶i tr¶ ®ª ghi sè tiÒn 21.127.646.456
®ång (ghi sè ©m)
Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng SXKD(m· sè 20)
Tæng hîp sè liÖu tõ m· sè 01 ®Õn m· sè 08 ®Ó ghi sè tiÒn
1.292.522.687 ®ång (ghi sè ©m)
II. Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t
1. TIÒn thu håi çc kho¶n ®Çu t vµo ®¬n vÞ kh¸c (m· sè 21)
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy lÊy tõ sæ kÕ to¸n thu tiÒn (tiÒn mÆt
vµ tiÒn göi) cã ®èi chiÕu víi sæ theo dâi çc kho¶n ®Çu t t¬ng øng víi çc
TK: TK221, TK222, TK 228 ®Ó ghi sè tiÒn 96.240.000 ®ång
2. TiÒn thu tõ l·i çc kho¶n ®Çu t vµo ®¬n vÞ kh¸c (m· sè 22)
ChØ tiªu nµy kh«ng cã sè liÖu
3. TiÒn thu do b¸n TSC§( m· sè 23)
Sè liÖu ghi vµo chØ tiªu nµy lÊy tõ sæ kÕ to¸n thu tiÒn (tiÒn mÆt
vµ tiÒn göi) ®èi øng víi TK721 ghi sè tiÒn 976.433.594 ®ång.
4. TiÒn ®Çu t vµo çc ®¬n vÞ kh¸c (m· sè 24)
LÊy sè liÖu tõ kÕ to¸n chi tiÒn (TiÒn mÆt vµ tiÒn göi) ghi sè tiÒn
20.959.000 ®ång (ghi sè ©m)
5. TiÒn mua TSC§ (m· sè 25)
LÊy sè liÖu tõ kÕ to¸n chi tiÒn (TiÒn mÆt vµ tiÒn göi) ®Ó ghi vµo
sè tiÒn chi cho viÖc mua s¾m,x©y dùng TSC§ trong kú lµ 1.826.749.892
®ång(ghi sè ©m)
Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng ®Çu t (m· sè 30)
Tæng hîp sè liÖu tõ m· sè 21 ®Õn m· sè 25 ®Î ghi vµo sè tiÒn
775.080.289 ®ång(ghi sè ©m)
III. Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh
1. TiÒn thu do ®i vay (m· sè 31)
LÊy sè liÖu tõ sæ kÕ to¸n thu tiÒn(tiÒn mÆt vµ tiÒn göi)®Ó ghi sè
tiÒn Cty ®· nhËn ®îc do ®i vay 28.185.881.242 ®ång
2. TiÒn thu çc chñ së h÷u gãp vèn (m· sè 32)
ChØ tiªu nµy kh«ng ph¸t sinh
3. TiÒn thu tõ l·i tiÒn göi (m· sè 33)
58
21.16
LÊy sè liÖu tõ sæ kÕ to¸n thu tiÒn (tiÒn mÆt vµ tiÒn göi) ®Ó ghi sè
tiÒn 168.727.933 ®ång
4. TiÒn ®· tr¶ nî(m· sè 34)
LÊy sè liÖu tõ sæ theo dâi chi tiÒn cho çc ®èi tîng kh¸c vÒ çc
kho¶n tiÒn vay ghi sè tiÒn 26.666.089.328 ®ång(ghi sè ©m)
5. TiÒn ®· hoµn vèn cho çc chñ së h÷u(m· sè 35)
ChØ tiªu nµy kh«ng ph¸t sinh
6. TiÒn l·i ®· tr¶ cho çc nhµ ®Çu t vµo doanh nghiÖp(m· sè 36)
LÊy sè liÖu tõ kÕ to¸n chi tiÒn (TiÒn mÆt vµ tiÒn göi) ghi sè tiÒn
262.614831 ®ång (ghi sè ©m)
Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh (m· sè 40)
Tæng hîp sè liÖu tõ m· sè 31 ®Õn m· s« 36 ghi sè tiÒn
1.425.905.016 ®ång.
Lu chuyÓn tiÒn thuÇn trong kú(m· sè 50)
Tæng hîp sè liÖu tõ çc chØ tiªu :m· sè 20, m· sè 30, m· sè 40 ®Ó ghi
sè tiÒn 641.697.969 ®ång (ghi sè ©m)
TiÒn tån ®Çu kú (m· sè 60)
C¨n cø sè liÖu ë m· sè 110, cét "sè cuèi kú" trªn BC§KT n¨m 2001
cã ®èi chiÕu víi chØ tiªu "tiÒn tån ®Çu kú" trªn BCLCTT n¨m 2001 vµ sè
d ®Çu kú trªn sæ kÕ to¸n thu chi tiÒn n¨m 2002 ®Ó ghi sè tiÒn
1.581.337.067 ®ång
TiÒn tån cuèi kú (m· sè 70)
Tæng hîp sè liÖu tõ m· sè 60 vµ m· sè 70 ®Ó ghi vµo sè tiÒn
939.639.098 ®ång
3.2.2. VÒ tæ chøc ph©n tÝch BCTC.
Gi¶i ph¸p 1: Ph©n tÝch khai qu¸t BC§KT.
BC§KT ®îc vÝ nh mét bøc tranh toµn c¶nh ph¶n ¸nh toµn bé t×nh
h×nh tµi chÝnh cña Cty t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, nã chøng nhËn sù
thµnh cong hay thÊt b¹i trong qu¶n lý vµ ®a ra nh÷ng dÊu hiÖu dù b¸o
trong tong lai cña Cty Do vËy theo t«i khi ph©n tÝch BC§KT Cty cÇn thùc
hiÖn çc c«ng viÖc sau:
Tríc tiªn ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ
nguån vèn. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch lµ so s¸nh gi÷a sè cuèi kú víi sè ®Çu
59
21.16
n¨m cña tõng chØ tiªu c¶ vÒ sè tiÒn vµ tû träng ®Ó thÊy ®îc sù biÝen
®éng cña tõng chØ tiªu còng nh biÕt ®îc møc ®é quan träng c¶u chØ tiªu
nµy trong BC§KT qua ®ã rót ra çc kÐt luËn cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh tµi
chÝnh cña Cty.
Trªn thùc tÕ Cty vËn t¶i thuû I ®· thùc hiÖn lËp b¶ng ph©n tÝch néi
dung nµy rÊt chi tiÕt (xem phô lôc)®· nªu mét sè lý do chñ yÕu ®Ó gi¶i
thÝch vÒ t×nh h×nh t¨ng, gi¶m cña çc chØ tiªu. Tuy nhiªn cha cã ®¸nh gi¸
vÒ møc ®é hîp lý cña quy m« vµ c¬ cÊu tµi s¶n. mét sè kho¶n môc cã thÓ
coi lµ träng yÕu cha cã lêi giai¶ tr×nh vµ còng cha cã çc kiÕn nghÞ cho
c«ng t¸c qu¶n lý Cty. VÒ vÊn ®Ò nµy cÇn dùavµo çc sè liÖu trªn b¶ng
ph©n tÝch vµ t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng ty ®Ó gi¶i thÝch râ h¬n. Cã thÓ
nh sau:
Qua mét n¨m ho¹t ®éng tæng gi¸ trÞ tµi s¶n vµ nguån vèn cña c«ng ty
t¨ng thªm 59.875.838.392 ®ång ®iÒu nµy chøng tá qua m« ho¹t ®éng cña
Cty ®· ®îc më réng.TSL§ t¨ng 26.713.134.144 ®ång vÒ quy m« nhng tû
träng l¹i gi¶m tõ 57.11 xuèng cßn 50.65 (gi¶m 6.46%)
Sù biÕn ®éng nµy ®îc coi lµ hîp lý v×:
Lý do t¨ng vèn lu ®éng nhiÒu: (mµ chñ yÕu lµ t¨ng çc kho¶n ph¶i
thu)
60
21.16
61

phân tích báo cáo trong doanh nghiệp-phạm ngọc ba

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

phân tích báo cáo trong doanh nghiệp-phạm ngọc ba

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LuËn v¨n tèt nghiÖp Ph¹m Ngäc Ba K37 -

- Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh.

1.4.3. Phong ph¸p ph©n tÝch BCTC.

Nguån vèn chñ TSC§ vµ ®Çu t TSL§ vµ ®Çu

Nguån vèn C¸c kho¶n TSC§ vµ TSL§ vµ ®Çu

Nguån vèn chñ C¸c kho¶n nî TSC§ vµ

TSC§ vµ ®Çu t dµi h¹n

Nguyªn gi¸TSC§HH + Chi phÝ

Nguån vèn chñ së h÷u

Nguån vèn chñ së h÷u

Lîi nhuËn Doanh thu TrÞ gi¸ Chi phÝ b¸n

(¶nh hëng c¸c nh©n tè kh¸c x¸c ®Þnh t¬ng tù)

Ph¶i thu cña kh¸ch hµng

Sè ngµy trong kú(90,360)

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh

1.4.4.5. Ph©n tÝch rñi ro tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.

Doanh thu thuÇn (hoÆc gi¸

Lîi nhuËn tríc thuÕ vµ l·i vay

1.4.4.6. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dung vèn.

* Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu suÊt sö dông vèn:

Doanh thu(gi¸ trÞ s¶n xuÊt)

Doanh thu(gi¸ trÞ s¶n xuÊt)

* Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn.

Doanh thu (gi¸ vèn)

Thêi gian trong kú b¸o c¸o

sè VL§ tiÕt = (sèngµylu©n - sè ngµy lu©n) x doanh thu(gi¸vèn)b×nh

2.1.4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n.

2.2.2.1.1.KÕt cÊu vµ c¬ së sè liÖu.

Tæng hîp sè liÖu cña c¸c m· sè: m· sè 131, m· sè 132, m· sè133, m·

V. Tµi s¶n lu ®éng kh¸c ( m· sè 150)

II. §Çu t tµi chÝnh dµi h¹n (m· sè 220)

6. Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®äng kinh doanh (m· sè 30)

15. Lîi nhuËn sau thuÕ (m· sè 80)

- B¸o c¸o b»ng lêi vÒ kÕt qu¶ SXKD n¨m 2002.

3.1.2. Nh÷ng h¹n chÕ.

3.1.2.1. VÒ tæ chøc lËp BCTC.

You might also like