Spreekwoorden

Jullie hebben het al een keer eerder over spreekwoorden gehad, maar wat waren dat nou
ook alweer precies?

Een vaste zin of groepje woorden die mensen lang geleden hebben bedacht om iets te
zeggen met andere, bijzondere woorden.

Je kunt iets op een gewone manier zeggen, precies zoals het is (LETTERLIJK), maar je
kunt het ook op een andere of bijzondere manier zeggen (FIGUURLIJK).

Een spreekwoord geeft vaak een wijze les.

Gezegden

Naast een spreekwoord heb je ook een gezegde. Wat is nou precies het verschil?

Bij een spreekwoord veranderen de woorden in de zin niet. Bijvoorbeeld ‘oost west, thuis
best’ (nergens is het zo fijn als thuis). Je gebruikt dus altijd deze zin.

Bij een gezegde kunnen de woorden wel van tijd veranderen. Bijvoorbeeld ‘het komt voor
de bakker’ (het komt wel goed). Dit kan veranderen in: ‘het is voor de bakker’ *het is al
goed gekomen). Dus door één woord in het gezegde te veranderen, is de betekenis
ineens anders.

Geschiedenis

Iedere taal heeft spreekwoorden en gezegden. Veel daarvan zijn al heel oud, maar toch
blijven we ze gebruiken. Ook al weten veel mensen niet meer hoe ze bedacht zijn of wat
ze eigenlijk betekenden. Dat is best jammer, omdat je uit de geschiedenis van de meeste
spreekwoorden en gezegden heel wat te weten kunt komen.

Zo kun je te weten komen hoe mensen vroeger leefden en wat ze dachten, waar ze in
geloofden, maar bijvoorbeeld ook wat ze leerden uit de natuur:

Kijk maar eens naar de volgende gezegde:

Het hazenpad kiezen

Dit betekent op de vlucht slaan, wegrennen van iets.

Een haas is een schuw/bang dier en hij kan hard lopen. Als een haas denkt dat er gevaar
is, rent hij snel weg over paadjes van platgetrapt gras: hazenpaadjes. Als iemand
op de vlucht slaat, kun je dus zeggen dat hij het hazenpad kiest.

Inventariseren

Welke spreekwoorden kennen de kinderen?

http://www.bs-
goedeherder.nl/meesterdorus/taalsite/Spreekwoorden/spreekwoorden.htm