Professional Documents
Culture Documents
aq tOtIy' m<@l'
p[qmoånuv;k"
) sU0 1 )12
˝1ã p[qm' sUˇ_m(
˝1-23ã ]yo…v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; )
i]∑up( zNd"
somÿSy m; tÖvs'ô v+yÿ¶Öe viˆ'ÿ ckqR …vôdqeô yjÿ?yw )
devÖ ;\ aCz;ô dI¥ÿd( yuÔû e ai{'ÿ xm;ôye aÿ¶e tÖNv'ÿ juWSv 1
p[;ç'ÿ yÖD' cÿ’mÖ v/ÿtR ;'ô gI" sô…m≤∫ÿr…ù ¶' nmÿs; duvSyn( )
idôv" xÿx;su…vôdR q;ÿ kvIôn;' gOTs;ÿy …ct( tÖvseÿ g;ôtmu IÿW"u 2
myoÿ d/eô me…/ÿr" pUtû dÿ=o idôv" subû N/ujÿ nRô Wu ;ÿ pO…qôVy;" )
a…vÿNd•u dxôtR mÖPSv1ÿNû t‡devRÖ ;soÿ aô…¶mÖp…sô Svsøcf!ø,ÿ ;m( 3
avÿ/yR n( Tsu.û g'ÿ sô¢ yÖ◊I" êetô ' jÿD;ûnmÿ®WÖ ' mÿihôTv; )
≤xxëè' n j;ôtmÖ>y;ÿ®rÖ ê;ÿ devÖ ;soÿ aô…¶' jinÿmn( vpu„yn( 4
xë£ è …É .ôr©¯Ö rjÿ a;ttÖNv;n( £tuÿ' pun;ôn" kôiv….ÿ" pÖiv]w"ÿ )
xoô…cvRs;ÿn"Ö py;Ryrÿu pù ;' …≈yoÿ …mmIte bOhtÖ IrnUnÿ ;" 5
vÖv;[ j;ÿ sIômnÿdtIôrdÿB/; idôvo yÖ◊Irvÿs;n;ô anÿ¶;" )
sn;ô a]ÿ yuvtÖ yÖ" syoÿnIô‡rekô˘ g.|ÿ d…/re sô¢ v;,Iÿ" 6
StIô,;R aÿSy s'hô toÿ …vôê¡p; `Otû Syô yon*ÿ ßôvqeô m/Unÿ ;m( )
aSqurû ]ÿ /enô vÖ" ipNvÿm;n; mÖhI dÖSmSyÿ m;ôtr;ÿ smIôcI 7
bÖ.;[ ,ô " sUnÿ o shsoô Vyÿ¥*ôd( d/;ÿn" xë£ è ; rÿ.sÖ ; vpUiÿ' W )
íotÿ≤Ntô /;r;ô m/unÿ o `Otû Syô vOW;ô y]ÿ v;vO/û e k;Vyenÿ 8
ipôt…u íôd/U jÿ nRô Wu ;ÿ ivvedÖ VyÿSyô /;r;ÿ asOjdô ( iv /en;ÿ" )
guh;ô crÿNt'ô s≤%ÿ…." ≤xôv…e .ÿ‡idôvR o yÖ◊I….ônR guh;ÿ b.Uv 9
ipôtíu ô g.|ÿ jinôtíu ÿ b.[e pUvû IRrke oÿ a/yÖt( pIPy;ÿn;" )
vO„,eÿ sôpàIô xucyÿ Öe sbÿN/U ¨Ö.e aÿSmw mnu„û ye3ô ûÿ in p;ÿih 10
¨Ör* mÖh;\ aÿinb;ô/e vÿv/Ö ;R‡ååpoÿ aô…¶' yÖxsô" s' ih pUvû IR" )
AôtSyô yon;ÿvxyÖd( dmUnÿ ; j;mIôn;mÖ…¶rùp…sô Svsø,ÿ ;m( 11
aô£o n bÖ….[" sÿ…môqe mÖhIn;'ÿ idÎû=ye "ÿ sUnû veÖ .;A¡jIk" )
¨du≤û ßy;ô jinÿt;ô yo jôj;n;ô‡åp;' g.oôR nOtmÿ o yÖ◊o aô…¶" 12
190
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
vwêÖ ;ônrÖ ;yÿ pOqpûu ;jÿsôe ivpoô rà;ÿ iv/Nt /ô®,eWÿ ûu g;tÿve )
aô…¶ihR devÖ ;\ aômtO oÿ duvSÖ y‡Tyq;ô /m;ÿ…‹ , sônt;ô n dUdÿ Wu t( 1
aôNtdUtRû o rodÿsI dÖSm ÈÿyteÖ hot;ô inWÿˇoô mnuWÿ " purû oihÿt" )
=y'ÿ bOhû Nt'ô p·rÿ .UWitô ¥u….ÿ devRÖ …e .ÿr…ù ¶·rÿiWôto …/ôy;vÿs"u 2
kÉtô 'u yÖD;n;'ÿ …vôdqÿSyô s;/ÿnÖ' ivp[;sÿ o aô…¶' mÿhyNtô …c·ˇÿ…." )
ap;'…ÿ sô y‚Smô•…/ÿ s'd/Ö …u gRr‡ù St‚SmÿnT( suªû ;inô yjÿm;nÖ a; cÿkÉ 3
ipôt; yÖD;n;ômsurÿ o ivpÖ…ít;'ÿ …vôm;nÿm…Ö ¶vÖyR nu ÿ' c v;ô`t;ÿm( )
a; …vÿvx e ô rodÿsIô .U·rÿvpRs; pu®ip[yô o .ÿNdteÖ /;mÿ…." kô…v" 4
côN{mÖ…¶' côN{rÿqô' h·rÿvt[ ' vwê;nÖrmÿPsuWû d'ÿ SvôivRdmÿ ( )
…vôg;ôh' tU…,|ô t…vÿWI….ôr;vOtÿ Ö' .U…,|ÿ devÖ ;sÿ îûh su…û ≈y'ÿ d/u" 5
aô…¶devRÖ …e .ômnR Wÿu í jôNtu….ÿ‡StNv;ôno yÖD' pu®ÿ pÖ x e sÿ ' …/ôy; )
rùqIrùNtrIÿyteÖ s;/ÿidi∑….‡jIôrR o dmUnÿ ; a….x‚Stôc;tÿn" 6
a¶eÖ jrÿSv SvpÖTy a;yu‡ÿ nyUjû ;R ipÿNvSvô s…mWoÿ iddIih n" )
vy;'…ÿ s …jNv bOhtÖ íÿ j;gOv ¨Ö≤xGdevô ;n;ôm…sÿ su£ û tu…ÿ vôpR ;m( 7
…vôxp( it'ÿ yÖ◊mitÿ…q'ô nrù" sd;ÿ yÖNt;r'ÿ /Iôn;mu≤û xj'ÿ c v;ô`t;ÿm( )
aô?vôr;,;'ô cetnÿ ' j;ôtvedÿ s'ô p[ x'sÿ ≤Ntô nmÿs; jUiû t….ÿv/RûO e 8
…vô.;v;ÿ devÖ " surû ,ô" p·rÿ ≤=ôtI‡rù…¶bÿ.R vU Ö xvÿs; sumû {ÿq" )
tSyÿ v[tÖ ;inÿ .U·rpoôiW,oÿ vÖy‡mupÿ .UWme Ö dmÖ a; suvÿ ·ûO ˇ_….ÿ" 9
vwê;ÿnrù tvÖ /;m;ôny; cÿkôÉ ye….ÿ" SvôivRd.ÿvo ivc=, )
j;ôt a;pO,ÿ oô .uvnÿ ;inô rodÿsIô a¶eÖ t; ivê;ÿ p·rô.rU …ÿ sô Tmn;ÿ 10
vwêÖ ;ônrÖ Syÿ d'sÖ n;ÿ>yo bOhû ‡d·rÿ,;ôdk e "¡ SvpÖSyy;ÿ kô…v" )
¨Ö.; ipôtr;ÿ mÖhyÿ•j;yt;ô‡…¶¥;Rv;ÿp…O qôvI .U·rÿrte s; 11
˝4ã ctuq| sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ˝1ã p[qmcR
î?m" s…mıo v;…¶" ˝2ã i√tIy;y;StnUnp;t( ˝3ã tOtIy;y; î¬" ˝4ã
ctuQy;R bihR" ˝5ã pçMy; devI√;Rr" ˝6ã Wœ‰; ¨W;s;nˇ_; ˝7ã s¢My;
dwVy* hot;r* p[cte s* ˝8ã a∑My;iStßo deVy" srSvtI¬;.;rTy" ˝9ã
nvMy;STv∑; ˝10ã dxMy; vnSpit" ˝11ã Ek;dXy;í Sv;h;’tyo devt;"
) i]∑up( zNd"
193
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] m<@l 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION
sô…mTsÿ…mt( sumû n;ÿ bo?yôSme xëcè ;xëc¡ ; sumiÖ t' r;ÿ…sô vSvÿ" )
a; devÿ devÖ ;n( yÖq;ÿy v≤=ô s%;ô s%Iÿn( Tsumû n;ÿ y+y¶e 1
y' devÖ ;sô≤S]rhÿ•;ôyjÿNte idôvie dÿvÖe v®¡,o …mô]o aô…¶" )
sem' yÖD' m/umÿ Nt' ’/I nÖ‡StnUnÿ p;d( `Otû yoÿin' …vô/Ntÿm( 2
p[ dI…/ÿit…vôêR v;ÿr; …jg;itô hot;ÿr…mô¬" p[q¡ mô ' yjÿ?yw )
aCz;ô nmoÿ….vOWR .Ö ' vÖNd?ywô s devÖ ;n( yÿ=idiWôto yjIÿy;n( 3
Ëô?voR v;'ÿ g;ôtru ?ÿ vôre aÿk;‡yU?Rû v;R xoôcI'iWô p[æSqÿt;ô rj;'…ÿ s )
idôvo v;ô n;.;ô nyÿs;idô hot;ÿ StO,Iômihÿ devÖ Vyÿc;ô iv bÖihR" 4
sô¢ hoô];…,ô mnÿs; vO,;ôn; îNvÿNtoô ivê'ô p[itÿ y•Otû ne ÿ )
nOpû x
e sÿ o …vôdqeWÿ ûu p[ j;ôt; aô.Iô3mûÿ ' yÖD' iv cÿrNt pUvû IR" 5
a; .Ndÿm;ne ¨ÖWs;ô ¨p;ÿkÉ ¨Öt Smÿyte e tÖNv;ô3ûÿ iv¡pe )
yq;ÿ no …mô]o v®¡,oô jujoÿW‡Ö idN{oÿ mÖ®Tv;\ÿ ¨Öt v;ô mhoÿ…." 6
dwVy;ô hot;ÿr; p[qmô ; nyOÔÿ e sô¢ pO=û ;sÿ" Svô/y;ÿ md≤Nt )
Aôt' x'sNÿ t Aôt…mt( t a;ÿÛ‡û rnuÿ v[tÖ ' v[t¡ pÖ ; dI?y;ÿn;" 7
a; .;rÿtIô .;rÿtI…." sôjoW;ô î¬;ÿ devÖ mw nRÿ „ûu ye…ÿ .rù…¶" )
srÿSvtI s;rSvôt…e .ÿrvù ;Rk™ itôßo devÖ IbÖiR hRrde ' sÿdNtu 8
t•ÿSturû IpÖm/ÿ poW…yôàu devÿ Tv∑ÖivR rÿr;ô," SyÿSv )
ytoÿ vIôr" k¡m<RÖ yÿ" sudû =oÿ yuˇû _g[;vÿ ;ô j;yÿte devÖ k;ÿm" 9
vnÿSpôtåe vÿ sOjû opÿ devÖ ;‡nÖ…¶hÖ…R v" xÿ…môt; sUdÿ y;it )
sedûu hot;ÿ sôTytÿro yj;itô yq;ÿ devÖ ;n;'ô jinÿm;inô vedÿ 10
a; y;ÿÁ¶e s…m/;ôno aôv;R‡…õN{e,ÿ devÖ "w sôrq'ÿ turû …e .ÿ" )
bÖihRnRÖ a;St;ômidÿit" sup]ûu ; Sv;h;ÿ devÖ ; aômtO ;ÿ m;dyNt;m( 11
˝5ã pçm' sUˇ_m(
˝11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; )
i]∑up( zNd"
p[Tyô…¶®ÖWsôíie k¡t;ôno åboÿ…/ô ivp["¡ pdÖvI" k¡vIôn;m( )
pOqû pûu ;j;ÿ devyÖ ≤∫ô" s…môıo åpÖ √;r;ô tmÿsoô viˆÿr;v" 1
p[√e …Ö ¶v;ÿv‹ /O ôe Stome…ÿ .‡gIô…R .R" Stoÿt,èø ;' nÿmSÖ yÿ ¨ÖKqw" )
pUvû IRAtô≥ Syÿ s'Îô xÿík;ôn" s' dUtû o aÿ¥*duWû soÿ ivroôkÉ 2
194
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
s;ô◊;n( ivê;ÿ a….ôyju "ô £tudÿ vRÖe ;n;ômmOˇÿ _" ) aô…¶Stuiû v≈ÿvStm" 6
aô…. p[y;'…ÿ sô v;hÿs; d;ôê;\ aÿXnoitô mTyÿ"R ) =y'ÿ p;vÖkxoÿ…cW" 7
p·rô ivê;ÿinô su…/ÿt;ô å¶erXÿ y;mÖ mNmÿ…." ) ivp[;sÿ o j;ôtvedÿ s" 8
a¶eÖ ivê;ÿinô v;y;ô‹ v;jeWÿ u sinW;mhe ) Tve devÖ ;sô E·rÿre 9
˝12ã √;dx' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{;¶I devte )
g;y]I zNd"
îN{;ÿ¶Iô a; gÿt' sutû ' gIô….Rn.R oô vre<ÿ ym( ) aôSy p;ÿt' …/ôyie Wôt; 1
îN{;ÿ¶I j·rôt"u sc;ÿ yÖDo …jÿg;itô cetnÿ " ) aôy; p;ÿt…môm' sutû m( 2
îN{ÿm…Ö ¶' k¡…vôCzd;ÿ yÖDSyÿ jUTû y; vO,ÿ e ) t;ô somÿSyehô tOMÿ pt;m( 3
toôx; vO]ÿ hÖ ,;ÿ ¸ve sô…jTv;ôn;pÿr;…jt; ) îûN{;ô¶I v;ÿjsô ;tÿm; 4
p[ v;ÿmcRnTyuÆû Kqnoÿ nIq;ôivdoÿ j·rôt;rÿ" ) îN{;ÿ¶Iô îWÖ a; vO,ÿ e 5
îN{;ÿ¶I nvÖit' puroÿ d;ôspÿàIr/Untu m( ) s;ôkmekn¡É Ö kmÿ,R ; 6
îN{;ÿ¶Iô apÿsSô pyu‡R pÖ p[ yÿ≤Nt /Iôtyÿ" ) AôtSyÿ pÖQy;ô3ûÿ anuÿ 7
îN{;ÿ¶I t…vôW;…,ÿ v;' sô/Sq;ÿinô p[y;'…ÿ s c ) yuvû orù¢yU ÿ| ihôtm( 8
îN{;ÿ¶I rocôn; idôv" p·rô v;jeWÿ u .UWq" ) td( v;'ÿ ceitô p[ vIôymRÿ ( 9
i√tIyoånuv;k"
) sU0 13‡29
˝13ã ]yodx' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy vwê;…m] AW. AiW" ) a…¶devR t; )
anu∑pu ( zNd"
p[ voÿ devÖ ;y;ô¶yeÖ bihÿœR mc;RSmw )
gmÿd( devÖ …e .ôr; s noô y…jÿœo bÖihRr; sÿdt( 1
Aôt;v;ô ySyô rodÿsIô d='ô scÿNt Ëôtyÿ" )
hÖiv„mÿNtôStmIÿ¬teÖ t' sÿinô„yNtoåvÿse 2
s yÖNt; ivp[¡ EW;'ô s yÖD;n;ômq;ô ih W" )
aô…¶' t' voÿ duvSytÖ d;t;ô yo vinÿt; mÖ`m( 3
s nÖ" xm;ÿ…‹ , vIôtyeÖ å…¶yÿCR ztuû x'tmÿ ; )
200
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
Tv' noÿ aôSy; ¨ÖWsoô Vyu∑ÿ *ô Tv' sUrù ¨idÿte bo…/ goôp;" )
jNmevÿ Ö inTy'ô tnÿy' juWSvô Stom'ÿ me a¶e tÖNv;ÿ suj;t 2
Tv' nOcû =;ÿ vOW.Ö ;nuÿ pUvû IR" ’û„,;Svÿ¶e a®ÖWo iv .;ÿih )
vsoô neiWÿ cô piWôR c;Ty'h"ÿ ’û/I noÿ r;ôy ¨Ö≤xjoÿ yivœ 3
aW;ÿ¿ho a¶e vOW.Ö o idÿdIihô puroô ivê;ô" s*.ÿg; s'…jgIôv;n( )
yÖDSyÿ netÖ ; p[q¡ mô Syÿ p;ôyo‡j;Rtvÿ de o bOhtÖ " supÿ ,[ Ite 4
aæCzÿ{;ô xmÿR j·rt" pu û …,ÿ devÖ ;\ aCz;ô dI¥;ÿn" sum/Öe ;" )
rqoô n s≤òÿr…ù . vÿ≤=ô v;jô‡m¶eÖ Tv' rodÿsI n" sumû k e ¡É 5
p[ pIÿpy vOW.Ö …jNvô v;j;ô‡n¶eÖ Tv' rodÿsI n" sudû o`eÿ )
devÖ …e .ÿdvRe su®û c;ÿ ®c;ôno m; noô mtÿSR y dumiRÖ t" p·rÿ œ;t( 6
î¬;ÿm¶e pu®dÖ s' ÿ' sôin' go" xÿêˇôm' hvÿm;n;y s;/ )
Sy;•ÿ" sUnû Su tnÿyo …vôj;v; å¶eÖ s; teÿ sumiÖ t.UTRÿ vôSme 7
˝16ã Wo@x' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy k;Ty ¨Tk°l AiW" ) a…¶devR t; ) p[g;q"
˝ivWmc;| bOhtI smc;| stobOhtIã zNd"
aôymÖ…¶" suvû IyÖSR ye‡xeÿ mÖh" s*.ÿgSy )
r;ôy Èÿxe SvpÖTySyô gomÿtÖ Èxeÿ vO]hÖ q;ÿn;m( 1
îûm' nÿro m®t" sít;ô vO/ô' y‚Smôn( r;yÖ" xev/ÿO ;s" )
aô…. ye s≤Ntô pOtnÿ ;su dU!û ‰oÿ …vôê;h;ô x]umÿ ;dÖ."u 2
s Tv' noÿ r;ôy" ≤xÿxIihô mI!(voÿ a¶e suvû IyÿSR y )
tu…vÿ¥ªu Ö viWÿœR Sy p[jÖ ;vÿto ånmIôvSyÿ xë‚è „m,ÿ" 3
ci£ôyoR ivê;ô .uvnÿ ;ô…. s;ÿsiô h‡íi£¡dvRÖe „e v; duv"ÿ )
a; devÖ We ûu ytÿtÖ a; suvû IyÖR a; x'sÿ ¨Öt nO,û ;m( 4
m; noÿ aô¶åe mÿtyeÖ m;vIrÿt;yw rIr/" )
m;got;ÿyw shsSpu]Ö m; inôde åpÖ √πW;'Sô y; ’¡…/ 5
xô‚G/ v;jÿSy su.g p[jÖ ;vÖto å¶eÿ bOhtÖ o aÿ?vôre )
s' r;ôy; .Uysÿ ; sOj myoô.nu ;ô tu…vÿ¥ªu Ö yxÿSvt; 6
˝17ã s¢dx' sUˇ_m(
202
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
a¶eÖ iv pÿXy bOhtÖ ;…. r;ôy‡e W;' noÿ netÖ ; .ÿvt;ôdnuû ¥Un( 2
dxô ≤=pÿ" pUVû y| sIÿmjIjnÖn( Tsuj;ÿt' m;ôtWO ÿu ip[yô m( )
aô…¶' Stuiÿ h dwvv;ôt' devÿ ≈voô yo jn;ÿn;ômsÿd( vÖxI 3
in Tv;ÿ d/eô vrù a; pO…ÿ qôVy; î¬;ÿy;Spôde suiÿ dnÖTve aˆ;ÿm( )
ÎûW√ÿTy;'ô m;nuWÿ a;pÖy;y;'ô srÿSvTy;' revù dÿ¶e iddIih 4
î¬;ÿm¶e pu®dÖ s' ÿ' sôin' go" xÿêˇôm' hvÿm;n;y s;/ )
Sy;•ÿ" sUnû Su tnÿyo …vôj;v; å¶eÖ s; teÿ sumiÖ t.UTRÿ vôSme 5
˝24ã ctu…v|x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1ã
p[qmcoRånu∑pu ( ˝2-5ã i√tIy;idctsO,;ç g;y]I zNdsI
a¶eÖ shÿSvô pOtnÿ ; aô….m;ÿtIôrp;ÿSy ) du∑û rùStrù•r;ÿtIô‡vRcoÿR /; yÖDv;ÿhse
1
a¶ÿ îû¬; s…mÿ?yse vIôithoÿ]oô amÿTyR" ) juWû Svô sU noÿ a?vôrm( 2
a¶eÿ ¥uªû ne ÿ j;gOvÖe shÿs" sUnv;¸t ) Ed' bÖihR" sÿdoô mmÿ 3
a¶eÖ ivêe…ÿ .rù…¶….ÿdvRÖe …e .ÿ‡mRhy;ô …grÿ" ) yÖDWe ûu y ¨ÿ c;ôyvÿ" 4
a¶eÖ d; d;ôxWu ÿe rù…y' vIôrvÿNt'ô prIÿ,sm( ) ≤xôxIôih nÿ" sUnmûu tÿ" 5
˝25ã pç…v'x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ˝1-3á 5ã
p[qm;idtOcSy pçMy; Ací;…¶" ˝4ã ctuQy;RíNe {;¶I devte ) ivr;$( zNd"
a¶eÿ idôv" sUnû ru …ÿ sô p[ctÿe ;ô‡Stn;ÿ pO…qôVy; ¨Öt …vôêvedÿ ;" )
A/ÿGdevô ;\ îûh yÿj; …cikTv" 1
aô…¶" sÿnoit vIôy;ÿ…‹ , …vô√;n( Tsônoitô v;jÿmmÖ tO ;ÿyÖ .UWnÿ ( )
s noÿ devÖ ;\ Eh vÿh; pu®=o 2
aô…¶¥;Rv;ÿp…O qôvI …vôêjÿnyeÖ a; .;ÿit devÖ I aômtO Öe amUrÿ " )
=yÖn( v;jw"ÿ pu®íôN{o nmoÿ…." 3
a¶Ö îN{ÿí d;ôxWu oÿ duroô,e sutû ;vÿto yÖD…môhopÿ y;tm( )
amÿ/NR t; somÖpye ;ÿy dev; 4
a¶eÿ aôp;' s…mÿ?yse duroô,e inTyÿ" sUno shso j;tved" )
206
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
p[ voô v;j;ÿ aô….¥ÿvo hÖiv„mÿNto `Otû ;Cy;ÿ ) devÖ ;≤Ôÿg;it suªyÖ "u 1
Ȭπÿ aô…¶' …vÿp…Ö ít'ÿ …gôr; yÖDSyô s;/ÿnm( ) ≈u∑û Iôv;n'ÿ …/ôt;v;ÿnm( 2
a¶eÿ xôkmÉ ÿ te vÖy' ym'ÿ devÖ Syÿ v;ô…jnÿ" ) aitô √πW;'…ÿ s trem 3
sô…mô?ym;ÿno a?vôr3ùe ûÿ å…¶" p;ÿvk Ö È@‰¡" ) xoô…c„kÉx ¡ Sô tmIÿmhe 4
pOqû pûu ;j;ô amÿTyoR `Otû inÿ…,ôkR ™ Sv;ÿ¸t" ) aô…¶yÖDR Syÿ hVyôv;$( 5
t' sôb;/oÿ yÖtßucÿ îûTq; …/ôy; yÖDvÿNt" ) a; cÿ£r⁄ …ù ¶mUtû yeÿ 6
hot;ÿ devÖ o amÿTyR" purû St;ÿdie t m;ôyy;ÿ ) …vôdq;ÿin p[coôdyÿn( 7
v;ôjI v;jeWÿ u /Iyte å?vôrWe ûu p[ ,Iÿyte ) ivp[oÿ yÖDSyô s;/ÿn" 8
…/ôy; cÿ£ôÉ vre<ÿ yo .Utû ;n;'ô g.ÖmR ; dÿ/e ) d=ÿSy ipôtr'ù tn;ÿ 9
in Tv;ÿ d/eô vre<ÿ y'ô d=ÿSye¬ ô ; sÿhS’t ) a¶eÿ sudIôitmu≤û xjÿm( 10
aô…¶' yÖNturmÿ ¢Ö ru ‡ÿ mOtû Syô yogeÿ vÖnWu "ÿ ) ivp[;ô v;jw"ô s…mÿn/te 11
ËôjoR np;ÿtm?vôre dIÿidôv;'smô pu Ö ¥…vÿ ) aô…¶mIÿ¬π kôiv£¡tmu ( 12
Èû¬nπ yoÿ nmÖSyÿ‡‚StôrStm;'…ÿ s dxôtR " ) smÖ…¶·rÿ?yteÖ vOW;ÿ 13
vOWoÿ aô…¶" s…mÿ?yôte åêoô n devÿ vÖ ;hÿn" ) t' hÖiv„mÿNt Ȭte 14
vOW,ÿ ' Tv; vÖy' vOWÿ nÖ ( vOW,ÿ "ô s…mÿ/Imih ) a¶eÖ dI¥ÿt' bOhû t( 15
˝28ã a∑;…v'x' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1-2á
6ã p[qm;i√tIyyoA≥co" Wœ‰;í g;y]I ˝3ã tOtIy;y; ¨i„,k™ ˝4ã
ctuQy;R≤S]∑up( ˝5ã pçMy;í jgtI zNd;'…s
a¶eÿ juWû Svÿ no hÖ…v" purÿ oô¬;x'ÿ j;tved" ) p[;tô "Ö s;ôve …/ÿy;vso 1
purû oô¬; aÿ¶e pcôt‡Stu>y' v; `;ô p·rÿ„’t" ) t' juWÿ Sv yivœ‰ 2
a¶eÿ vIôih purÿ oô¬;xô‡m;Ûÿt' itôroaÿˆ‰m( ) shÿs" sUnû ru Sÿ y?vôre ihôt" 3
m;?y'iÿ dneÖ svÿne j;tved" puroô¬;xÿ…môh k¡ve juWSv )
a¶eÿ yÖ◊Syô tvÿ .;gÖ/ye Ö' n p[ …mÿn≤Nt …vôdqeWÿ ûu /Ir;ÿ" 4
a¶eÿ tOtû IyeÖ svÿnÖe ih k;inÿW" puroô¬;x'ÿ shs" sUnvÖ ;Ûÿtm( )
aq;ÿ devÖ „e vÿ?vôr' …vÿpnÖ yy;ô /; ràÿvNtmÖmtO Wÿe ûu j;gOiÿ vm( 5
a¶eÿ vO/;ôn a;Ûÿit' puroô¬;x'ÿ j;tved" ) juWû Svÿ itôroaÿ@n± ym( 6
˝29ã Ekon…]'x' sUˇ_m(
208
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
dxô Svs;ÿro aôgvu[ "ÿ smIôcI" pum;'sÿ ' j;ôtmÖ…. s' rÿ.Nte 13
p[ sô¢hoÿt; snÖk;dÿroct m;ôt®u pÖ Sqeô ydxoÿcdô /U iÿ n )
n in …mÿWit surû ,oÿ idôvie dÿvÖe ydsurÿ Sy jô#r;ôdj;ÿyt 14
aô…mô];ôy/u oÿ mÖ®t;ÿ…mv p[yÖ ;" p[q¡ mÖj; b[˜,ÿ oô ivêô…md( …vÿd"u )
¥uªû vÖd( b[˜ÿ k⁄≤xôk;sô E·rÿrù Ek¡Ekoô dmeÿ aô…¶' smIÿ…/re 15
ydÖ¥ Tv;ÿ p[yiÖ t yÖDe aô‚Smn( hotÿ…íikôTvoåvO,ÿ ImhIôh )
/[vûu mÿy; /[vûu mutû ;xÿ…mœ;" p[j;ônn( …vô√;\ ¨pÿ y;ihô somÿm( 16
i√tIyoå?y;y"
v0 1-26
tOtIyoånuv;k"
sU0 30-38
˝30ã i]'x' sUˇ_m(
˝1-22ã √;…v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îûCz≤Ntÿ Tv; soôMy;sô" s%;ÿy" suNû v≤Ntô som'Ö d/ÿitô p[y;'…ÿ s )
ititÿ=Nte aô….xÿ‚St'ô jn;ÿn;ô‡…mN{ô Tvd; kíôn ih p[k ¡ tôÉ " 1
n teÿ dUrû e pÿrmù ; …côd( rj;'‡ô Sy; tu p[ y;ÿih h·rvoô h·rÿ>y;m( )
æSqôr;yÖ vO„,eô svÿn; ’ûtme ; yuˇû _; g[;v;ÿ," s…m/;ône aô¶* 2
îN{ÿ" su≤û xp[oÿ mÖ`v;ô t®¡]o mÖh;v[;tÿ StuivkÀ…û mRA`≥ ;ÿv;n( )
ydugû o[ /; b;ÿ…/ôto mTyeWRÿ ûu Kv1ÿû Ty; teÿ vOW. vIôy;ÿ…‹ , 3
Tv' ih „m;ÿ Cy;ôvyÖ•Cyutÿ ;ô‡nyekoÿ vO]û ; crÿ…sô …jflÿm;n" )
tvÖ ¥;v;ÿp…O qôvI pvÿtR ;ôso ånuÿ v[tÖ ;yÖ in…mÿtve tSqu" 4
¨Öt;.ÿye pu®ÙtÖ ≈voÿ….ôrk e oÿ Îû¬hmÿvdo vO]hÖ ; sÿn( )
îûme …cÿidN{ô rodÿsI ap;ôre yt( s'gÿ >ûO ,; mÿ`vn( k;ô≤x·rˇeÿ 5
p[ sU tÿ îN{ p[vÖ t;ô h·rÿ>y;'ô p[ teÖ vj["¡ p[m,ûO •etÿ ûu x]Unÿ ( )
jôih p[t¡ Iôco aÿncûU " pr;ÿcoô ivê'ÿ sôTy' ’¡,iu h …vô∑mÿStu 6
ySmwô /;yurû dÿ/;ô mTy;ôy‹ ;‡.ÿˇ_' …cd( .jte geÁÖ 1' ûÿ s" )
.Ö{; tÿ îN{ sumiÖ t`OtRû ;cIÿ sôhßÿd;n; pu®Ùt r;ôit" 7
sôhd;ÿn'u pu®Ùt ≤=ôyNtÿ‡mhÖSt…mÿN{ô s' î÷p,ÿ k ô ™ k⁄,;ÿ®m( )
210
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
211
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] m<@l 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION
mÁ; teÿ sô:y' vÿ‚Xm xôˇ_I‡r; vO]ÿ flÖ e inôytu oÿ y≤Nt pUvû IR" )
mihÿ Stoô]mvÖ a;gÿNm sUrû re Sù m;k˘ô su mÿ`vn( bo…/ goôp;" 14
mihô =e]ÿ' pu®û íôN{' …vÿ…vô√;‡n;idt( s≤%ÿ>yíôrq'ô smwrÿ t( )
îN{oô nO….ÿrjnÖd( dI¥;ÿn" s;ôk˘ sUymRÿ Wûu s'ÿ g;ôtmu …Ö ¶m( 15
aôp…íÿdWÖe …vô>voô3ûÿ dmUnÿ ;ô" p[ sô/I[ cIÿrsOjd( …vôêíÿN{;" )
m?vÿ" pun;ôn;" kôiv….ÿ" pÖiv]w‡Ö ¥u…R .ÿihRNvnTyôˇ_⁄….ô/nR ]ÿu I" 16
anuÿ ’û„,e vsu…ÿ /tI …jh;te ¨Ö.e sUySRÿ y m'hÖ n;ô yjÿ]e )
p·rô yt( teÿ mihôm;n'ÿ vOjû ?ywô s%;ÿy îN{ô k;My;ÿ A…jôPy;" 17
pitÿ.vR vO]hn( TsUnû tO ;ÿn;' …gôr;' …vôê;yuvÿ WRO .Ö o vÿyoô/;" )
a; noÿ gih sô:ye….ÿ" ≤xôv…e .ÿ‡mÖhR ;n( mÖhI….ÿÂiô t….ÿ" srù<yn( 18
tmÿi©rùSv•mÿs; spÖynR ( nVy'ÿ ’,o…mô snyÿse pur;ôj;m( )
&hoô iv y;ÿih bÛûl; adevÿ Iô" Svÿí no m`vn( Ts;ôtyeÿ /;" 19
…mhÿ" p;vÖk;" p[ttÿ ; a.Uvn( TSvô‚St nÿ" ippOih p;ôrm;ÿs;m( )
îN{ô Tv' rÿ…qôr" p;ÿih no ·rôWo mÖ=mU =ÿ U ’,uih goô…jtoÿ n" 20
adeiÿ d∑ vO]hÖ ; gopÿitôg;R aôNt" ’û„,;\ aÿ®WÖ /w ;Rm…ÿ .g;Rt( )
p[ sUnû tO ;ÿ idôxm;ÿn Aôtne Ö duríÿ ô ivê;ÿ avO,oôdpÖ Sv;" 21
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 22
˝32ã √;i]'x' sUˇ_m(
˝1-17ã s¢dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îN{ô som'ÿ sompteÖ ipbemÖ ' m;?y'iÿ dn'Ö svÿnÖ' c;®Ö yt( teÿ )
p[pÖ Qu[ y;ô ≤xp[¡e m`v•OjIiWn( …vômCu y;ô hrIÿ îûh m;ÿdySv 1
gv;ÿ≤xr' mÖ‚Nqnÿ…mN{ xë£ è ˘ î÷pb;ô som'ÿ r·rôm; teÖ md;ÿy )
b[˜Ö ’ ô t;ô m;®¡tne ; gÖ,ne ÿ sôjoW;ÿ ®Ö{Sw tOpû d; vOWÿ Sv 2
ye teÖ xu„m'ô ye t…vÿWIômvÿ/‡Rô •cÿNR t îN{ mÖ®tÿStô aojÿ" )
m;?y'iÿ dneÖ svÿne vj[hStô ipb;ÿ ®Ö{…e .ô" sgÿ," su≤xp[ 3
t îNNvÿSyô m/umÿ d( ivivp[Ö îN{ÿSyô x/oÿR mÖ®toô y a;sÿn( )
ye….ÿv]RûO Syeiÿ Wôto …vôvde ;ÿ‡mÖm,R oô mnyÿm;nSyô mmÿR 4
213
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] m<@l 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION
i]∑up( zNd"
itœ;ô hrIô rqô a; yuJû ym;ÿn; y;ôih v;ôynu R inôytu oÿ noô aCzÿ )
ipb;ôSyn/oÿ aô….sO∑ÿ o aôSme îN{ô Sv;h;ÿ r·rôm; teÖ md;ÿy 1
¨p;ÿ…jôr; pu®ÿ Ùût;yÖ s¢Iô hrIô rqÿSy /U„û v;R yunÿ æJm )
{Övd( yq;ô s'.tÿO ' …vôêtÿ…íô‡dupmÖe ' yÖDm; vÿh;tÖ îN{ÿm( 2
¨poÿ nySvô vOW,ÿ ; tpu„û po‡temvÿ Ö Tv' vOWÿ . Sv/;v" )
g[stÿe ;ômê;ô iv mucÿ hôe xo,;ÿ idôvie dÿve sôÎxIÿr≤ı /;ôn;" 3
b[˜,ÿ ; te b[˜yô ju ;ÿ yunæJmô hrIô s%;ÿy; s/ôm;dÿ a;ôxU )
æSqôr' rq'ÿ su% û …mÿN{;…/ôitœÿn( p[j;ônn( …vô√;\ ¨pÿ y;ihô somÿm( 4
m; teÖ hrIô vOW,ÿ ; vIôtpOœÿ ;ô in rIÿrmÖn( yjÿm;n;so aônye )
aôTy;y;ÿihô xêÿto vÖy' te år'ÿ sutû …e .ÿ" ’,v;mÖ somw"ÿ 5
tv;ôy' somÖSTvmeÁvû ;Rõ™ xÿêˇôm' sumû n;ÿ aôSy p;ÿih )
aô‚Smn( yÖDe bÖihR„y; inôW¥;ÿ d…/ô„vem' jô#rù îNdu…ÿ mN{ 6
StIô,| teÿ bÖihR" sutû îÿN{ô somÿ" ’ût; /;ôn; aˇÿve teÖ h·rÿ>y;m( )
tdoÿkse pu®x Ö ;k;ÿyÖ vO„,eÿ mÖ®TvÿtÖe tu>y'ÿ r;ôt; hÖvI'iWÿ 7
îûm' nrù" pvÿtR ;ôStu>yôm;pÖ" s…mÿN{ô go….ôm/R mÿu Ntm£n( )
tSy;ôgTy;ÿ sumû n;ÿ A„v p;ih p[j;ônn( …vô√;n( pÖQy;ô3ûÿ anuû Sv;" 8
y;\ a;.ÿjo mÖ®tÿ îN{ô someÖ ye Tv;mvÿ/•Rô .ÿvn( gÖ,Steÿ )
te….ÿrtùe ' sôjoW;ÿ v;vx;ônoô3ûÿ å¶e" ipÿb …jô◊y;ô somÿ…mN{ 9
îN{ô ipbÿ Svô/y;ÿ …ct( sutû Sy;ô‡¶ev;ÿ‹ p;ih …jô◊y;ÿ yj] )
aô?vôyoRv;ô‹ p[ytÿ ' x£ô hSt;ô‡ıotuvÿ ;R yÖD' hÖivWoÿ juWSv 10
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 11
˝36ã Wæ$(]x ' ' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy ˝1-9á 11ã p[qm;idnvc;Rmk
e ;dXy;í
g;…qno ivê;…m]" ˝10ã dxMy;í;i©rso `or AWI ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îûm;mUû Wu p[.iÿO t' s;ôtyeÿ /;ô" xêÿCzêdUiû t….ôy;Rdmÿ ;n" )
sutû se tÿu e v;vO/ôe v/ÿnR …e .ô‡yR" kmÿ…R .mÖhR ≤∫ô" su≈tÿu oô .Ut( 1
217
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] m<@l 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION
îN{;ÿyÖ som;ÿ" p[iÖ dvoô ivd;ÿn; Aô.yu …Re .ôvWRO pÿ v;ô‹ ivh;ÿy;" )
p[yÖ MÖ ym;ÿn;ôn( p[itô WU gO.ÿ ;ôy‡e N{ô ipbÖ vOW/ÿ tU Syô vO„,ÿ" 2
ipb;ô v/ÿSR vô tvÿ `; sutû ;sô îN{ô som;ÿs" p[qmô ; ¨Ötme e )
yq;ipÿb" pUVû y;\‹ îÿN{ô som;\ÿ Eûv; p;ÿihô pnyoÿ aô¥; nvIÿy;n( 3
mÖh;\ amÿ]o vOjû neÿ ivrùpX( yu1‡ûÿ g[' xvÿ" pTyte /O„û <vojÿ" )
n;hÿ ivVy;c pO…qôvI cônnw Ö' yt( som;ÿsoô hyÿêR mô mÿNdn( 4
mÖh;\ ¨Ögo[ v;ÿv/O e vIôy;ÿy‹ sôm;cÿ£É vOW.Ö " k;Vyenÿ )
îN{oô .goÿ v;jôd; aÿSyô g;vÖ" p[ j;ÿyNteô d≤=ÿ,; aSy pUvû IR" 5
p[ yt( …sn/ÿv" p[svô ' yq;yÖ‡•;pÿ" smu{û ' rùQyevÿ jGmu" )
atÿ…íôidN{ô" sdÿsoô vrIÿy;ôn( ydI'ô somÿ" pO,û itÿ duGû /o a'x ô "ë 6
sôm{ûu ,e ô …sn/ÿvoô y;dÿm;n;ô îN{;ÿyÖ som'Ö suWtÿu Ö' .rÿNt" )
a'x ô 'ë duhÿ ≤Nt hÖ‚Stnoÿ .Ö·r]w‡Ö mR?vÿ" pun≤Ntô /;rÿy; pÖiv]w"ÿ 7
Óûd; îÿv k⁄=û yÿ" somÖ/;n;ô" smIÿ ivVy;cô svÿn; pu û …,ÿ )
a•;ô yidN{ÿ" p[qmô ; Vy;xÿ vO]û ' jÿ`NÖ v;\ aÿv,O ItÖ somÿm( 8
a; tU .ÿrù m;ik¡rtùe t( p·rÿ œ;d( …vôµ; ih Tv;ô vsupÿ it'ô vsUnÿ ;m( )
îN{ô yt( teÖ m;ihÿnÖ' d]Öm‡STyôSm>y'ô tıÿyêR ô p[ yÿ‚N/ 9
aôSme p[ yÿ‚N/ m`v•OjIiWô‡…•N{ÿ r;ôyo …vôêv;ÿrSyô .Ur"ÿe )
aôSme xôt' xôrdoÿ jIôvseÿ /; aôSme vIôr;Hzêÿt îN{ ≤xip[n( 10
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 11
˝37ã s¢i]'x' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
˝1-10ã p[qm;iddxc;| g;y]I ˝11ã Ek;dXy;í;nu∑pu ( zNdsI
v;]ÿhR Ty;yÖ xvÿse pOtn;ôW;Á;ÿy c ) îN{ô Tv; vÿtyR ;m…s 1
aôv;ôc‹ In'Ö su teÖ mnÿ ¨Öt c=u"ÿ xt£to ) îN{ÿ ’û<vNtuÿ v;ô`tÿ" 2
n;m;ÿin te xt£toô ivê;ÿ….gIô…R .RrIÿmhe ) îN{;ÿ….m;itôW;Áºÿ 3
pu®û ∑Ö tèë Syô /;mÿ…." xôtne ÿ mhy;m…s ) îN{ÿSy cWR,Iô/tO "ÿ 4
îN{'ÿ vO]û ;yÖ hNtÿve pu®Ùûtmupÿ b[vu e ) .reWÿ ûu v;jÿs;tye 5
v;jeWÿ u s;sôih.ÿvR Ö Tv;mIÿmhe xt£to ) îN{ÿ vO]û ;yÖ hNtÿve 6
218
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
ctuqoRånuv;k"
sU0 39‡53
˝39ã EkoncTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îN{'ÿ mÖit˙ûd≥ a; vÖCym;ôn; åCz;ô pit'ô Stomÿt∑; …jg;it )
y; j;gOiÿ v…vôdR qeÿ xôSym;ôn‡e N{ô yˇeô j;yÿte …vô≤ı tSyÿ 1
idôv…íôd; pUVû y;R j;yÿm;n;ô iv j;gOiÿ v…vôdR qeÿ xôSym;ÿn; )
.Ö{; vS];ô<yjunRÿ ;ô vs;ÿn;ô seymÖSme sÿnjÖ ; ip}y;ô /I" 2
yÖm; …côd]ÿ ymÖsrU sÿ tU …jô◊;y;ô ag[Ö' ptÖd; ÁSq;ÿt( )
vpUiÿ' W j;ôt; …mÿqnûu ; sÿcte e tmoôhn;ô tpuWÿ o bu›û Et;ÿ 3
nik¡rWe ;' in≤Ndôt; mTyeWRÿ ûu ye aôSm;k˘¡ î÷ptÖ roô goWuÿ yoô/;" )
îN{ÿ EW;' Î'ihôt; m;ihÿn;v;ô‡nud( goô];…,ÿ ssOje d'sÖ n;ÿv;n( 4
s%;ÿ hÖ y]Ö s≤%ÿ….ônvR Gÿ vw‡r….ôJHv; sTvÿ….ôg;R aÿnGûu mn( )
sôTy' tidN{oÿ dÖx….ôdx R Gÿ vw"ô sUyÿ| ivvedÖ tmÿ…s ≤=ôyNtÿm( 5
îN{oô m/uû s'.tÿO mu≤û ßy;ÿy;' pÖ√d( …vÿvde xôfvÖ•meÖ go" )
guh;ÿ ihôt' guÁÿ' gU¬ û hmÖPsu hSteÿ d/eô d≤=ÿ,ôe d≤=ÿ,;v;n( 6
Jyoitÿv,RO ItÖ tmÿso ivj;ôn‡•;ôre Sy;ÿm du·rôt;dÖ.IkÉ¡ )
îûm; …grÿ" somp;" somvOı juWû SveNÿ { pu®tÖ mÿSy k;ôro" 7
JyoitÿyDRÖ ;yÖ rodÿsIô anuÿ „y;‡d;ôre Sy;ÿm du·rôtSyô .Ur"ÿe )
.U·rÿ …cô≤ı tujÿ tô o mTyÿSR y sup;ôr;soÿ vsvo bÖh,R ;ÿvt( 8
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 9
tOtIyoå?y;y"
v0 1‡31
220
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
t…mÿN{ô mdÖm; gÿih bihôœR ;' g[;vÿ…." sutû m( ) k⁄iû vNNvÿSy tOpû ,( vÿ" 2
îN{ÿ…môTq; …groô mm;‡Cz;ÿg·u riWôt; îût" ) a;ôvtO Öe somÿpItye 3
îN{'ô somÿSy pIôtyeÖ Stomw·ÿ rôh hÿv;mhe ) ¨ÖKqe….ÿ" k⁄iû vd;ôgmÿt( 4
îN{ô som;ÿ" sutû ; îûme t;n( dÿ…/„v xt£to ) jô#reÿ v;…jnIvso 5
…vôµ; ih Tv;ÿ /n'jyô ' v;jeWÿ u d/OWû ' k¡ve ) a/;ÿ te suªû mIÿmhe 6
îûm…mÿN{ô gv;ÿ≤xr'ù yv;ÿ≤xr' c n" ipb ) a;ôgTy;ô vOW…ÿ ." sutû m( 7
tu>yeidÿN{ô Sv aoôKye3ô ûÿ som'ÿ cod;…m pIôtyeÿ ) EûW r;ÿrNtu te ˙ûid 8
Tv;' sutû Syÿ pIôtyeÿ p[àÖ …mÿN{ hv;mhe ) k⁄≤û xôk;soÿ avÖSyvÿ" 9
˝43ã i]cTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
a; y;ÿÁvû ;Rõp⁄ ÿ vn/urœùe ;‡Stvednuÿ p[iÖ dvÿ" somÖpye mÿ ( )
ip[yô ; s%;ÿy;ô iv mucû opÿ bÖihR‡STv;…môme hÿVyôv;hoÿ hvNte 1
a; y;ÿih pUvû IRritÿ cWÖ,R Ir;\ aôyR a;ô≤xWÖ ¨pÿ noô h·rÿ>y;m( )
îûm; ih Tv;ÿ mÖtyÖ" Stomÿt∑;ô îN{ô hvÿNte sô:y' juWÿ ;ô,;" 2
a; noÿ yÖD' nÿmoôv/O ÿ' sôjoW;ô îN{ÿ devÖ h·rÿ….y;Rihô tUymÿ ( )
aôh' ih Tv;ÿ mÖit….ôjoRhvÿ I…m `Otû p[y¡ ;" s/ôm;deÖ m/Unÿ ;m( 3
a; cô Tv;metÖ ; vOW,ÿ ;ô vh;ÿtoô hrIô s%;ÿy; su/û ru ;ô Sv©;ÿ )
/;ôn;vÖidN{ô" svÿn' juW;ô," s%;ô s:yu"ÿ Í,vÖd( vNdÿn;in 4
k⁄iû vNm;ÿ goôp;' krÿsôe jnÿSy k⁄iû vd( r;j;ÿn' m`v•OjIiWn( )
k⁄iû vNmô AiW'ÿ pipôv;'sÿ' sutû Syÿ k⁄iû vNmeô vSvoÿ aômtO Sÿ yô ≤x=;ÿ" 5
a; Tv;ÿ bOhû Ntoô hrÿyo yuj;ôn; aôv;R…gÿN{ s/ôm;doÿ vhNtu )
p[ ye i√ôt; idôv AôÔnTy;t;ô" susmÿ' ∑O ;so vOW.Ö Syÿ mUrû ;" 6
îN{ô ipbÖ vOW/ÿ tU Syô vO„,ô a; y' teÿ Xyenô ¨ÿxtô e jô.;rÿ )
ySyô mdeÿ Cy;ôvyÿ…sô p[ ’û∑I‡yRSyô mdeÖ apÿ goô]; vÖvqÿR 7
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 8
222
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
i]∑up( zNd"
yu?û mSyÿ te vOW.Ö Syÿ Svôr;jÿ ¨ÖgS[ yô yUn"Ö Sq…vÿrSyô `O„ve"ÿ )
ajUyÿ tR o vÖ…j[,oÿ vIôy;ô3‹ ,ûÿ IN{ÿ ≈utû Syÿ mhÖto mÖh;inÿ 1
mÖh;\ aÿ…s mihWÖ vO„<ye…ÿ ./RnSÖ pOdgÿu Ö[ shÿm;no aôny;n( )
Ekoô ivêÿSyô .uvnÿ Syô r;j;ô s yoô/y;ÿ c =ôyy;ÿ cô jn;ÿn( 2
p[ m;];ÿ.I ·r·rceô rocÿm;nÖ" p[ devÖ …e .ÿ…vôêR toô ap[t¡ It" )
p[ mÖJmn;ÿ idôv îN{ÿ" pO…qôVy;" p[oromÖhR o aôNt·rÿ=;ÎjIôWI 3
¨Ö®˘ gÿ.Iôr' jônWu ;ô>yu1gûÿ '[ …vôêVyÿcsmvÖt' mÿtIôn;m( )
îN{'ô som;ÿ" p[iÖ d…vÿ sutû ;sÿ" smu{û ' n ßôvtÖ a; …vÿx≤Nt 4
y' somÿ…mN{ pO…qôvI¥;v;ô g.|Ö n m;ôt; …bÿ.tûO STv;ôy; )
t' teÿ ihNv≤Ntô tmuÿ te mOjnTy‡?vôyvR oÿ vOW.Ö p;tÖv; ¨ÿ 5
˝47ã s¢cTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
mÖ®Tv;\ÿ îN{ vOW.Ö o r,;ÿyÖ ipb;ô somÿmnu„vô/' md;ÿy )
a; …sÿçSv jô#reù m?vÿ Ëô…m| Tv' r;j;ÿ…s p[iÖ dvÿ" sutû ;n;ÿm( 1
sôjoW;ÿ îN{ô sgÿ,o mÖ®≤∫ô" som'ÿ î÷pb vO]hÖ ; xUrÿ …vô√;n( )
jôih x]Urû\ pÖ mO/oÿ nudSÖ v;‡åq;.ÿy' ’,uih …vôêtoÿ n" 2
¨Öt Aôt…u .ÿAt≥ pu ;" p;ihô somÖ‡…mN{ÿ devÖ …e .ô" s≤%ÿ…." sutû ' nÿ" )
y;\ a;.ÿjo mÖ®toô ye Tv; åNvhÿn( vO]û mdÿ/Sûu tu>yômojÿ" 3
ye Tv;ÿihôhTyeÿ m`vÖ•vÿ/nRô ( ye x;ÿMbôre hÿ·rvoô ye g…vÿ∑* )
ye Tv;ÿ nUnû mÿnmûu dÿ≤Ntô ivp[;"ô ipbeNÿ {ô som'Ö sgÿ,o mÖ®≤∫ÿ" 4
mÖ®TvÿNt' vOW.Ö ' v;ÿv/O ;ôn‡mk¡v;·r' idôVy' x;ôs…mN{ÿm( )
…vôê;ôs;hÖmvÿsôe nUtnÿ ;yoô‡g[' sÿhoôd;…môh t' Ûÿvme 5
˝48ã a∑cTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
sô¥o hÿ j;ôto vOWÿ .Ö " kônInÖ" p[.tÿ mRu ;vÖdn/ÿs" sutû Syÿ )
224
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
îûh Tv;ÿ /eyhûu rR yÿ " su≤xp[Ö ipb;ô Tv1ÿSû y suWtÿu Syô c;roÿ" 2
go….ÿ…mR…mô='u dÿ…/re sup;ôr‡…mN{'ô Jywœ‰;ÿyÖ /;yÿse gO,;ôn;" )
mÖNd;ôn" som'ÿ pipôv;\ A¡jIiWôn( TsmÖSm>y'ÿ pu®/Ö ; g; îÿW<y 3
îûm' k;m'ÿ mNdy;ô go….ôrêw‡ÿ íôN{vÿt;ô r;/ÿs; pÖpq[ íÿ )
SvôyvR oÿ mÖit….ôStu>y'ô ivp[;ô îN{;ÿyÖ v;hÿ" k⁄≤xôk;soÿ a£n( 4
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 5
˝51ã Ekpç;x' sUˇ_m(
˝1-12ã √;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
˝1-3ã p[qm;idtOcSy jgtI ˝4-9ã ctuQy;RidtOc√ySy i]∑up( ˝10-12ã
dxMy;idtOcSy c g;y]I zNd;'…s
côW,RÖ Iô/tO ÿ' mÖ`v;ÿnmuKû Qy1ÿ‡û …mN{'ô …groÿ bOhtÖ Irù>yÿnWU t )
v;ôv/ûO ;ôn' pu®ÿ Ùût' suvÿ ·ûO ˇ_….ô‡rmÿTy|ô jrÿm;,' idôvie dÿve 1
xôt£¡tmu ,ôvR ' x;ôikn'Ö nr'ù …groÿ mÖ îN{ômpu ÿ y≤Nt …vôêtÿ" )
v;ôjsô in'ÿ pU…û .RdÖ' tU…,Rm¢Ö ru ÿ' /;mÖs;cÿm….ôW;c'ÿ SvôivRdmÿ ( 2
a;ôkrô e vsoÿj·R rôt; pÿnSyte ånehÖ sô" Stu.Ö îN{oÿ duvSyit )
…vôvSvÿt"Ö sdÿnÖ a; ih ipÿip[yô e sÿ];ôs;hÿm….m;itôhn'ÿ Stuih 3
nO,û ;muÿ Tv;ô nOtmÿ ' gIô….R®KÖ qw‡rù…. p[ vIôrmÿctR ; sôb;/ÿ" )
s' shÿse pu®m;ôyo …jÿhIteÖ nmoÿ aSy p[iÖ dvÖ Ek¡ Èxe 4
pUvû IRrSÿ y inô‚„W/oô mTyeWRÿ u pu û vsUiÿ n pO…qôvI …bÿ.itR )
îN{;ÿyÖ ¥;vÖ aoWÿ/I®Öt;poÿ rù…y' rÿ=≤Nt jIôryoô vn;ÿin 5
tu>y'ô b[˜;ÿ…,ô …grÿ îN{ô tu>y'ÿ sô]; dÿ…/re h·rvo juWû Svÿ )
boô?y;ô3iûÿ prvÿsoô nUtnÿ Syô s%eÿ vso j·rôt>O yoô vyoÿ /;" 6
îN{ÿ m®Tv îûh p;ÿihô som'Ö yq;ÿ x;y;ôt‹ e aipÿb" sutû Syÿ )
tvÖ p[,IÿtIô tvÿ xUrù xmÖ‡R •; …vÿv;s≤Nt kôvyÿ" suyDÖ ;" 7
s v;ÿvx;ôn îûh p;ÿihô som'ÿ mÖ®≤∫ÿ·rN{ô s≤%ÿ…." sutû ' nÿ" )
j;ôt' yt( Tv;ô p·rÿ devÖ ; a.UWÿ n( mÖhe .r;ÿy pu®ÙtÖ ivêeÿ 8
aô¢yU Rÿe m®t a;ôipreWù o åmÿNdô…•N{ômnuû d;itÿv;r;" )
te….ÿ" s;ôk˘ î÷pbÿ tu vO]%;ôd" sutû ' som'ÿ d;ôxWu "Ö Sve sô/Sqeÿ 9
226
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]
îûd' ÁNvojÿs; sutû ' r;ÿ/;n;' pte ) ipb;ô Tv1ÿSû y …gÿv,R " 10
ySteô anuÿ Svô/;msÿt( sutû e in yÿCz tÖNvÿm( ) s Tv;ÿ mmˇu soôMym( 11
p[ teÿ aXnotu k⁄+û yo" p[Ne {ô b[˜,ÿ ;ô ≤xrÿ" ) p[ b;ôÙ xUrÿ ù r;/ÿse 12
˝52ã i√pç;x' sUˇ_m(
˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; ) ˝1-4ã
p[qm;idctuAc≥ ;' g;y]I ˝5á 7-8ã pçMy;" s¢My∑Myoí i]∑up( ˝6ã
Wœ‰;í jgtI zNd;'…s
/;ôn;vÿNt' krù‚M.,ÿ‡mpUpû vÿNtmuÆû Kqnÿm( ) îN{ÿ p[;tô juWRÿ Sv n" 1
purû oô¬;x'ÿ pcôTy'ÿ juWû SveNô {; gurÿ Sv c ) tu>y'ÿ hÖVy;inÿ …sßte 2
purû oô¬;x'ÿ c noô `soÿ joôWy;ÿsôe …grÿí n" ) vÖ/yûU ·u rÿvÖ yoWÿ,;m( 3
purû oô¬;x'ÿ sn≈ut p[;t"s;ôve juWÿ Sv n" ) îN{ô £tuiû hR teÿ bOhû n( 4
m;?y'≤ÿ NdnSyô svÿnSy /;ôn;" purÿ oô¬;xÿ…mN{ ’„vehô c;®¡m( )
p[ yt( Stoôt; jÿ·rôt; tU<yÿqR oR vOW;ôym;ÿ,ô ¨pÿ gIô….RrIØπÿ 5
tOtû Iyeÿ /;ôn;" svÿne pu®∑ët puroô¬;xôm;Ûÿt' m;mhSv n" )
Aô.mûu Nt'ô v;jÿvNt' Tv; kveÖ p[ySÿ vNtô ¨pÿ ≤x=em /Iôit….ÿ" 6
pUWû <Ö vteÿ te c’m; krùM.' h·rÿvteÖ hyÿêR ;y /;ôn;" )
aôppûU mÿ≤ıô sgÿ,o mÖ®≤∫ô" som'ÿ ipb vO]hÖ ; xUrÿ …vô√;n( 7
p[itÿ /;ôn; .ÿrtÖ tUymÿ Smw puroô¬;x'ÿ vIôrtÿm;y nO,û ;m( )
idôvie dÿve sôÎxIÿ·rN{ô tu>y'ô v/ÿNR tu Tv; somÖpye ;ÿy /O„,o 8
˝53ã i]pç;x' sUˇ_m(
˝1-24ã ctu…v|xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ˝1ã p[qmcR
îN{;pvRt* ˝2-14ã i√tIy;id]yodx;n;…mN{" ˝15-16ã pçdxIWo@Xyo"
sspRrI v;k™ ˝17-20ã s¢dXy;idctsO,;' rq;©;in ˝21-24ã
Ek…v'Xy;idctsO,;ç;….x;po devt;" ) ˝1-9á 11á 14-15á 17á 19á 21á
23-24ã
p[qm;idnvc;Rmke ;dxIctudxR IpçdxIs¢dXyekon…v'Xyek…v'xI]yo…v'xIctu…v|
xIn;ç i]∑up( ˝10á 16ã dxmIWo@XyojRgtI ˝12á 20á 22ã
√;dxI…v'xI√;…v'xIn;mnu∑pu ( ˝13ã ]yodXy; g;y]I ˝18ã a∑;dXy;í
bOhtI zNd;'…s
227
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] m<@l 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION
237