1/15/2016

STDF - CABI - ICCO PROJECT: TRAINING OF MASTER FACILITATORS

PPPK,KOTA SAMARAHAN SARAWAK, 11hb-15hb OGOS 2014

PENGGREDAN BIJI KOKO KERING (20hb Ogos 2014)

Mohammad Rizman Bin N.Mahidin
Pegawai Ehwal Ekonomi (LKM SARAWAK)

PENGENALAN
Berdasarkan kepada Peraturan Lembaga Koko
Malaysia 2012-Peraturan 20.(1) :
Tiada biji koko kering atau keluaran separa
siap boleh dibeli, dijual, dieksport atau
diimport melainkan jika ia telah digred
mengikut cara sebagaimana yang
ditentukan oleh Lembaga.

1/15/2016

Objektif

Untuk mengawal kualiti biji koko kering dari Malaysia dengan sistem
penggreddan dan pensijilan kualiti sedia ada bagi memastikan kualiti biji
koko kering yang dikeluarkan oleh Negara terjamin.

Untuk meningkatkan kualiti biji koko kering Malaysia untuk

menggalakkan penerimaan dan mendapatkan harga yang lebih baik di
pasaran dunia.

Untuk melaksanakan prosedur sistematik dalam penggreddan biji koko

kering dan pensijilan dan membasmi perbezaan kualiti diantara
konsaimen koko dan kualiti asal pengeluaran koko.

KEPERLUAN KUALITI
(MALAYSIAN STANDARD MS 293:2005)
SPESIFIKASI UNTUK PENGREDDAN

1/15/2016

STANDARD
PENGREDDAN BIJI
KOKO KERING
MALAYSIA

SKOP
Standard Pengreddan biji koko kering ini
menerangkan syarat-syarat penggredan biji
koko kering dan menerangkan kaedah ujian
untuk menentukan kiraan Biji, ujian belahan
biji koko kering, dan kaedah penentuan
kandungan Kelembapan dan penentuan
kandungan sampah.

1/15/2016

KEPERLUAN DAN PARAMETER KUALITI

I.

II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.

Biji koko kering adalah dari buah koko yang matang, cukup
fermentasi, bebas dari bau asap dan bau asing dan bebas dari
sebarang pencampuran.
Cukup kering dengan kandungan kelembapan kurang dari 7.5
peratus %
Keseragaman saiz diantara biji koko kering yang memuaskan.
Bebas dari biji melekat dan biji berkembar.
Mempunyai kandungan sampah kurang dari 2 peratus %
Bebas dari serangga termasuk anai-anai (termites).
Bebas dari benda asing.

KEPERLUAN KUALITI
Parameters

Standard

Buah Koko

Masak & Matang

Fermentasi

Diperam secukupnya

Bau Asap(Smoky)/Bau Asing

Bebas

Pencampuran

Bebas

Kandungan kelembapan

7.5%

Saiz biji koko kering

Saiz biji Seragam

1/15/2016

KEPERLUAN KUALITI
Parameter

Standard

Biji Melekat (Bean Cluster)

Bebas

Biji Berkembar

Tiada

Kandungan Sampah

< 2.0%

Serangan Serangga

Bebas

Bendasing

Bebas

SPESIFIKIASI GRED BIJI KOKO KERING

(Jadual 1)

Standard
Malaysian
Cocoa
(Gred SMC)

Kiraan Biji
(100g)

Kulat
(% max.)

Slati
(%max.)

Serangan
serangga
dan biji
bercambah
(%max.)

SMC 1

<100

< 3%

< 3%

< 2.5%

SMC 2

>100 < 110

< 3%

< 3%

< 2.5%

SMC 3

>110 < 120

< 3%

< 3%

< 2.5%

NOTA:
1. SMC menunjukan Standard Malaysian Cocoa
2. Semua peratusan dalam spesifikasi gred adalah dibuat dalam pengiraan. Peratusan
dalam kotak akhir diambilikira secara kedua-duanya.

1/15/2016

DEFINISI-DEFINISI

BIJI KOKO KERING (Cocoa Bean) :

Biji penuh Theobroma cacao L. yang
difermentasikan dan dikeringkan.

1/15/2016

DEFINISI

Pencampuran

Pencampuran biji koko yang tidak mematuhi

kaedah penetapan gred yang menjejaskan kualiti,
rasa atau saiz.

Biji Pecah(Broken Beans) :

Biji koko kering yang serpihannya hilang dan
kehilangan serpihan itu adalah kurang
separuh daripada keseluruhan biji penuh.

1/15/2016

Biji Berkulat (Mouldy bean) :

Terdapat kulat dibahagian dalam biji koko yang
dapat dilihat dengan mata kasar.

KULAT/MOULD

Serangan Serangga ( Insect damaged bean) :

Biji koko yang mana dikesan terdapat kerosakan
didalam bahagian biji koko tersebut akibat
diserang serangga yang dapat dilihat dengan
mata kasar disebabkan oleh pembiakan anai-anai
pada apa jua peringkat koko kering itu.

1/15/2016

Biji Slati (Slaty bean):

Separuh atau lebih permukaan keratan biji

koko berwarna slaty,ungu kekelabuan dan
biji koko ini tidak diperam

Biji difermentasi (Fermented bean):

Kotiledon biji koko yang mempunyai
warna diantara separuh ungu dan
separuh coklat ke coklat penuh.

1/15/2016

Biji Melekat (Bean cluster)

Terdapat tiga atau lebih biji koko yang
melekat antara satu sama lain.

Biji berkembar (Double bean)

Dua biji koko yang melekat dan tidak dapat
dipisahkan dengan tangan

10

1/15/2016

Biji Bercambah (Germinated bean)

Biji koko yang dimana kulit telah berlubang atau
pecah kerana pertumbuhan benih didalamnya.

Biji Leper (Flat bean)

Biji koko kering dengan kotiledon yang terlalu
nipis untuk dibelah bagi menampakkan
permukaan kotiledon yang penuh.

11

1/15/2016

Biji Bau Asap (Smoky bean)

Biji koko yang mempunyai bau asap.

Serpihan Biji (Fragment)

Serpihan atau pecahan daripada biji koko yang
sama atau kurang daripada setengah biji koko
penuh/asalnya.

12

1/15/2016

Serpihan Kulit Biji Koko Kering (Piece of shell)

Bahagian kulit tanpa kehadiran kotiledon

Sampah (Waste)
Merangkumi biji leper, serpihan biji, kulit,
plasenta kering dan musilaj (pulp) yang
kering.

13

1/15/2016

Bendasing (Foreign Matters)

Sebarang bahan dan benda selain dari biji
koko dan sampah.

KAEDAH MENENTUKAN GRED

BIJI KOKO KERING

14

1/15/2016

1) PENGAMBILAN SAMPEL
Sampel yang diambil adalah dari 30% jumlah
bilangan beg dan dipilih secara rawak
berdasarkan bilangan guni.(Bebas dari perkara
bau asap, biji melekat)
Peralatan
Alat probing dari logam yang tidak berkarat
Beg plastik lutsinar.
Quartering tool ( Alat Penyukuan Sampel)
29

Cocoa probing (sample)

15

1/15/2016

PERALATAN KUALITI
PROBE :
Mengambil sampel
biji koko kering
dengan mencucuk
pada 3 tempat
yang berbeza.

16

1/15/2016

PENENTUAN GRED
(Pemeriksaan Asas)
Memeriksa kehadiran serangga hidup
Tujuan bagi memeriksa kehadiran serangga
hidup sewaktu proses pengambilan sampel
untuk dinasihatkan bagi melaksanakan
fumigasi.

PENENTUAN GRED
(Pemeriksaan Asas)
Menentukan bau asing
Untuk memastikan tiada bau asing dalam
sampel yang diambil seperti bau asap dsb.

17

1/15/2016

PENENTUAN GRED
(Pemeriksaan Asas)
Memeriksa biji koko kering
Untuk memeriksa keadaan fizikal biji koko
kering seperti keseragaman biji,warna ddan
lain-lain keadaan fizikal yang asas.

PERALATAN KUALITI
ALAT PENYUKUAN
SAMPEL
Untuk
mengurangkan
kuantiti sampel
sebelum pengreddan
biji koko kering.
(4 Sukuan)

36

18

1/15/2016

PENENTUAN GRED
Penyukuan sampel pukal
1
3

2
4

1
+
4

5
7

6
8

5
+
8

9 10
11 12

Each quarterReference/Audit/Exporter/ Grade

Analysis

19

1/15/2016

UJIAN ANALISIS FIZIKAL BIJI KOKO

KERING

39

PENGGREDAN(GRADING)

(Ujian analisis fizikal)

1) Menentukan kandungan sampah.

2) Menentukan kiraan biji/100gm.
3) Ujian Kelembapan
4) Membuat ujian belahan.
(Peratusan Kulat,Slati,serangan
serangga)

20

1/15/2016

UJIAN ANALISIS FIZIKAL : (1)

MENENTUKAN KANDUNGAN
SAMPAH

% Sampah =
Berat sampel Berat biji penuh dan biji
pecah x 100 dan bahagi berat sampel

PERALATAN KUALITI
ALAT PENIMBANG
DIGITAL
Untuk menimbang
berat biji
penuh,sampah,biji
pecah,biji leper
dsb.

21

1/15/2016

LANGKAH
1..

SAMPEL BIJI KOKO KERING

S1

2.

S2

S3

S4

AMBIL BERAT SETIAP SUKUAN

(S1) = (W)

3. ASINGKAN ,BIJI PENUH,BIJI PECAH

,SAMPAH & BIJI BERKEMBAR

BIJI
BERKEMBAR

BIJI PENUH
BIJI PECAH

SAMPAH

22

1/15/2016

4. TIMBANG - (W1)

W1

TIMBANG BIJI PENUH

TIMBANG BIJI PECAH
TIMBANG BIJI BERKEMBAR

:
= W - W1 x 100
W
W = Berat Sampel (gm)
W1 = Berat biji penuh, biji pecah dan
biji berkembar (gm)

23

1/15/2016

S1 = ( 317 312) gm x 100

317 gm
= 1.6 %
Ulang langkah yang sama bagi
sukuan berikutnya.

UJIAN ANALISIS
FIZIKAL :

5. Mengukur kandungan lembapan

% Kelembapan =
Bacaan Kelembapan bagi kempatempat sukuan bahagi 4

24

1/15/2016

ALAT KUALITI
BLENDER/Pengisar
Untuk mengisar biji
koko kering
sehingga serbuk
bagi mengukur
tahap kelembapan
biji koko kering

ALAT KUALITI
MOISTURE METER
Alat bagi mengukur dan mendapatkan
kandungan kelembapan biji koko kering.

25

1/15/2016

Ambil 4 bacaan
kelembapan daripada
mousture meter dan
dapatkan bacaan
purata.

CONTOH PURATA KANDUNGAN

SAMPAH :
Purata % sampah =

S1 + S2 +S3 +S4
4

contoh =

1.8 +1.8+2.2+ 2.2

4
= 2.0 %

26

1/15/2016

UJIAN ANALISIS FIZIKAL :

2. MENENTUKAN KIRAAN BIJI

Menentukan kiraan biji koko kering/100gm
BC/100gm = Bil.biji penuh
X 100
Berat biji penuh

LANGKAH:
Ambil berat sampel

S Asingkan biji penuh dan kira(bil.biji)

27

1/15/2016

Kira bilangan biji penuh

Ambil berat biji penuh bagi
setiap sukuan.
S1

Bean Count

S2

S3

S4

= Bilangan biji penuh x 100

berat biji penuh

contoh :
(S1) = 243 bijix 100 gm
238 gm
= 102 bean

Ulangi proses yang sama bagi sukuan

berikutnya.

28

1/15/2016

Mengira purata kiraan biji /100

100gm
gm

= S1 + S2 +S3 +S4
4
=

100 + 100 + 100 + 100

4

100

Kiraan biji mengambarkan bilangan biji penuh bagi

setiap 100g :
Kiraan biji = bilangan biji penuh x 100 =
Weight of whole beans(g)
Eg 1:

250 x 100 = 98

(SMC 1)

Gred
SMC

Bean Count/
(100g)

100 or Less

101 - 110

111- 120

255
Eg 2 : 250 x 100 = 102 (SMC 2)
245
Eg:: 3 :
Eg

250 x 100 =114 (SMC 3)

220

29

1/15/2016

UJIAN BELAHAN
I. Sampel daripada biji penuh digunakan bagi
membuat ujian belahan .
II. Sampel ujian belahan diambil daripada sukuan
yang mempunyai bilanganbiji yang tertinggi.
III. Bagi menentukan peratus parameter:
a) Biji berkulat (Mouldy bean) ;
b) Biji Slati (Slaty Bean) ;
c) Serangan serangga dan biji bercambah
d) Mengenal pasti tahap fermentasi.

Ujian belahan(Prosedur)
P1: Biji koko dibelah dua secara mendatar dari tengah bagi
menampakkan permukaan kotiledon biji koko kering.
P2: Periksa kedua-dua permukaan tadi, di tempat bercahaya
atau lampu bagi mengenal pasti tahap kecacatan yang
ada serta tahap fermentasi.
P3: Asingkan dan kira biji koko yang dibelah yang
mempunyai kecacatan mengikut susunan kecacatan.
i.e biji berkulat,slati, serangan seranga & biji
bercambah. Bagi biji yang mempunyai kecacatn lebuih
daripada 1, ianya dikira mengikut tahap kecacatan yang
utama.

30

1/15/2016

ANALISIS FIZIKAL
3. Ujian Belahan
Mengenalpasti
% Kerosakan Serangga = Bil. Biji Seranggan Serangga
X 100
Bil Biji yang dibelah
% Biji Bercambah

= Bil. Biji bercambah

X 100
Bil Biji yang dibelah

ANALISIS FIZIKAL
4. UJIAN BELAHAN (KULAT &SLATI)
% Biji berkulat = Bil. Biji Berkulat
X 100
Bil Biji yang dibelah
% Biji Slati = Bil. Biji Slati
X 100
Bil Biji yang dibelah

31

1/15/2016

Ujian Belahan :

5. Tahap fermentasi

% Coklat penuh = Bil.biji CP Bean x 100

Bahagi bil.biji yang dibelah
% Separuh ungu/coklat =Bil. Biji SUC x 100
Bahagi bil.biji yang dibelah
% Ungu penuh = Bil.Biji ungu penuh x 100
Bahagi bil.biji yang dibelah

Tahap fermentasi biji koko kering

(MS 293:2005)

Tahap fermentasi

Kategori

> 60% daripada biji

yang dibelah ialah
coklat.
45%-60% daripada biji
yang dibelah ialah
coklat.
< 45% daripada biji
yang dibelah

Baik

Sederhana

Kurang baik

32

1/15/2016

LANGKAH:
Ambil sampel satu sukuan

Kisar biji koko kering (40 biji)

Ambil kisaran biji koko dan letak didalam moisture meter.

Ulang proses yang sama bagi sukuan berikutnya.

Bacaan purata ujian kelembapan:

% kelembapan =

Bacaan 4 MC
Bil.Bacaan

Contohnya: 7.0 + 7.0 + 7.0 + 7.0

4
= 7.0 %

33

1/15/2016

LANGKAH :

Ambil sukuan yang mempunyai bilangan

biji yang tertinggi.
Belah
biji
koko
dan
sehingga
menampakkan permukaan kotiledon.

Display
all the cotyledon and count the
defeated bean and the colour of fermentation
levels

34

1/15/2016

Susunan Kecacatan :

ALAT KUALITI

SECATEUR
Untuk membelah
biji koko sehingga
menampakkan
kotiledon.

70

35

1/15/2016

ALAT KUALITI
CUT TEST
BOARD/PAPAN UJIAN
BELAHAN
Untuk meletak dan
mempamerkan bilangan
biji yang dibelah
mengikut tahap
kerosakan/kecacatan
serta tahap fermentasi.

KEPUTUSAN PENGGREDDAN

36

1/15/2016

TERIMA KASIH.

37