SANAYİ TESİSLERİNDE

EMİSYON KONTROLÜ

Dr. Mustafa ŞAHİN

Daire Başkanı

I.OSB ÇEVRE ZİRVESİ

20 Şubat 2010
 EMİSYON KONTROLÜ
EMİSYON KONTROLÜ

SUNUMUN İÇERİĞİ
• Hava kirliliği, kaynakları,
• Sanayi tesislerinin hava kirliliğine etkisi
• Emisyon Kontrolü Mevzuatı
• İzne Tabii Sanayi Tesisleri
• Emisyon izin süreci
• Önlemler
• Sonuç
 HAVA KALİTESİ
HAVA KALİTESİ

HAVA:yaklaşık;
O k s ije n
Azot
21%
78%
A rg o n
K rip to n

- %78 Azot(N), O2
D iğ e r H elyum
O zo n
1%
CO2
V s.

- %21 Oksijen (O2) ,

N2
- Az miktarda (%0,03)
Karbondioksit (CO2),
- eser miktardaki gazlardan
meydana gelen bir karışımdır.
Yani, yaşadığımız dünyada
soluduğumuz hava dır.
 HAVA KALİTESİ
HAVA KALİTESİ

HAVA KİRLİLİĞİ: doğal olaylar, sosyal ve ekonomik

etkinlikler sonucu oluşan is, duman, toz, gaz, buhar ve
aeresol biçimindeki kirleticilerin havanın doğal bileşimi
ve yapısını olumsuz yönde
etkileyerek, insan sağlığına,
canlı hayatına ve ekolojik
dengeye zarar verecek
miktar, yoğunluk ve sürede
atmosferde bulunması
olayıdır.
 HAVA KALİTESİ
HAVA KALİTESİ

Kirlilik Kaynaklarının
Kirlilik Kaynaklarının Gruplandırılması
Gruplandırılması

 Doğal Kaynaklar
 Yapay Kaynaklar
* Sabit Kaynaklar
* Nokta kaynaklı,
* Alan kaynaklı
* Hareketli Kaynaklar
()
 HAVA KİRLETİCİLER
HAVA KİRLETİCİLER

Birincil (Primer) Kirleticiler : Kaynaktan Doğrudan doğruya çıkan ve

atmosfere karışan bileşiklerdir
 Partikül madde (PM)
 Kükürt oksitler (SOx)
 Azot oksitler (NOx)
 Karbonmonoksit (CO)
 Karbondioksit (CO2)
 Hidrojensülfür (H2S)
 Hidrokarbonlar
 Kloroflorokarbonlar
 Diğer gazlar ( )
 HAVA KALİTESİ
HAVA KALİTESİ

Hava
H ava Kirliliğinin
Kirliliğinin Esas
Esas Kaynağı
Kaynağı
ISINMA YANMA SANAYİ
olayıdır

ENERJİ MOTORLU
TAŞITLAR
 HAVA KALİTESİ
HAVA KALİTESİ

Hava
H ava Kirliliğinin
Kirliliğinin II.Kaynağı
II.Kaynağı
PROSES

KAYNAKLI

EMİSYONLAR
 SANAYİ TESİSLERİNDE
SANAYİ TESİSLERİNDE
Hava Kirliliğinin
Hava Kirliliğinin Nedenleri
Nedenleri
 Emisyon standartlarına ve sınır değerlere
uyulmaması
 Bacaların yeterli yükseklikte
olmayışı
 Baca gazı arıtım sistemlerinin
kullanılmaması ve gerektiği gibi çalıştırılmaması
 Kalitesiz yakıtların kullanılması,
 Eski Teknoloji kullanılması,
 Uygun olmayan yer seçimi
 HAVA KİRLİLİĞİNİ
HAVA KİRLİLİĞİNİ

Etkileyen Diğer
Etkileyen Diğer Faktörler
Faktörler
 Meteorolojik değişkenler (rüzgar, sıcaklık,
sis, nem, basınç, inversiyon gibi)
 Doğal faktörler (topoğrafik yapı)
 Plansız sanayileşme
 Kent Dokusu
 Kırsal alandan kentlere göç olayının artması
sonucu ortaya çıkan sağlıksız kentleşme,
 Yeşil alanların azalması
 HAVA KALİTESİ
HAVA KALİTESİ

Hava Kirliliğinin
Hava Kirliliğinin Etkileyen
Etkileyen Faktörler
Faktörler
 EMİSYON KONTROLÜ
EMİSYON KONTROLÜ MEVZUATI
MEVZUATI

Hava kalitesinin korunması ve

kirliliğinin kontrol altına alınmasına
ilişkin esas düzenlemeler 1986 de
yayımlanarak yürürlüğe giren
HAVA KALİTESİNİN
KORUNMASI YÖNETMELİĞİ ile
getirilmiştir.
EMİSYON KONTROLÜ
EMİSYON KONTROLÜ MEVZUATI
MEVZUATI

Sanayiden kaynaklanan hava

kirliliğinin önlenmesi için;
yürürlükteki mevzuat
SANAYİ KAYNAKLI HAVA
KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ
YÖNETMENLİĞİ
(3 Temmuz 2009)
 YÖNETMELİK
YÖNETMELİK
Amacı;
 sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yayılan is,
duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonları kontrol altına almak;

 insanı ve çevresini hava alıcı ortamındaki kirlenmelerden doğacak

tehlikelerden korumak;

 Önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermek ve bu etkilerin ortaya

çıkmamasını sağlamak,
 YÖNETMELİK
YÖNETMELİK

TESİSLER
İZNE TABİ TESİSLER
I- LİSTE A
(BAKANLIK)

II- LİSTE B
(İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ

İZNE TABİ OLMAYAN TESİSLER

 EMİSYON KAYNAKLARI
EMİSYON KAYNAKLARI

EMİSYON KAYNAKLARI

I-BACA KAYNAKLI II-BACA DIŞI KAYNAKLI

Petrol Tanker
 TESİSLER VE
TESİSLER VE EMİSYONLAR
EMİSYONLAR

TESİSLER EMİSYONLAR
Toz, CO, NO2, NOx, SO2, SOx, atık
Yakma Sistemleri gazlardaki ağır metal emisyonları,
(Katı, Sıvı, gaz) halojen bileşikler, organik emisyonlar,
islilik
Organik (bileşik) emisyonlar; inorganik
klorür/flor emisyonları; karbon
emisyonu; atık gazdaki toz,clor,
Proses Kaynaklı Tesisler organik buhar ve gaz emisyonları,
hidrojen flor, amonyak emisyonları,
yanıcı organik maddelerdeki karbon
emisyonları, H2S,
 İZNE TABİ
İZNE TABİ TESİSLERİN
TESİSLERİN EMİSYON
EMİSYON İZNİ
İZNİ
İŞLETME

PLANLAMA İŞLETME
AŞAMASINDA AŞAMASINDA

ÇED
KAPSAMINDA EMİSYON İZNİ
EVET HAYIR

-ÇED OLUMLU EK-8

VEYA KAPSAMINDA
-ÇED GEREKLİ
DEĞİLDİR EVET HAYIR

=
İZİN KAPSAMI
DIŞINDA
EMİSYON ÖN
İZNİ
 EMİSYON İZİNLERİN
EMİSYON İZİNLERİN
DEĞERLENDİRİLMESİ
DEĞERLENDİRİLMESİ
- Baca gazı/proses emisyonları
- Kullanılan yakıt (2012’den sonra sıvı yakıtta
kükürt oranı max. %1 olacaktır.)
- Baca dışı emisyon kaynakları
- Baca yükseklikleri
- Baca gazı hızı
- Kütlesel debi
-Tesis etki alanında hava kalitesi
ölçümü
- Ölçümlerin yetkili laboratuarlarda yapılması

hususları gözönünde bulunduruluyor

HAVA KALİTESİ
HAVA KALİTESİ STANDARLARI
STANDARLARI
 YÖNETMELİK
YÖNETMELİK

TEYİT ZORUNLULUĞU

 Emisyon izni alan tesis yetkilileri,

 Liste A’da yer alan tesisler için
her 2 (iki) yılda bir,
 Liste B’de yer alan tesisleri çin
her 3 (üç) yılda bir,
 izin anında öngörülen verilerden herhangi bir
sapma olup olmadığını ve tesiste yapılan
iyileştirmeleri rapor etmek zorundadır.
 İZNE TABİ
İZNE TABİ OLMAYAN
OLMAYAN TESİSLERİN
TESİSLERİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Tesisten kaynaklanan emisyonların Yönetmelikte yer alan sınır
değerleri sağlaması gerekmektedir.
Bu çerçevede İzne Tabi Olmayan Tesisler;
 Çevreye zararlı etkilerin teknolojik seviyeye uygun olarak azaltmaya
çalışmakla
 İleri teknolojinin uygulanması ile ortadan kaldırılamayan çevre
zararlarını asgaride tutmakla
 Açığa çıkan atık ve artıkları uygun metodlarla ortadan kaldırmakla
 Kurulma, yapısal özellikle ve işletmede belirlenen teknik özelliklere
uymakla yükümlüdür.
 EMİSYONLARI AZALTMA
EMİSYONLARI AZALTMA
FAALİYETLERİ
FAALİYETLERİ
•Tesislerin birbirini etkilememeleri

İçin gerekli düzenlemenin yapılması

• OSB içi yolların mümkün ise hakim
rüzgar yönüne paralel düzenlenmesi,
•OSB içi yollarda kaynaklanan
tozumanın önlenmesi
•Depolama alanlarının kapalı olması
• Gerektiğinde emisyonların
e sürekli izlenmesi,
•Tesis etki alanında hava kalitesinin izlenmesi
 EMİSYONLARI AZALTMA
EMİSYONLARI AZALTMA
FAALİYETLERİ
FAALİYETLERİ
•Ortak Enerji(buhar, sıcak su,
ısıtma) sistemleri kurulması,
•Yenilenebilir enerjiden yararlanma

•Sera gazı emisyonlarını azaltma

(gönüllü emisyon ticaret)
•Ağaçlandırma
 ÇEVRE KANUNU
ÇEVRE KANUNU KAPSAMINDA
KAPSAMINDA
YAPTIRIMLAR
YAPTIRIMLAR
İZNE TABİ
İZNE TABİ TESİSLER OLMAYAN
TESİSLER

EMİSYON İZNİ EMİSYON İZNİ

OLAN OLMAYAN Yönetmelikte
Belirtilen
Standartlara
İzin
Belgesinde ve Emisyon Emisyon
Aykırı
Yön. Miktarları İzinsiz Miktarları Emisyona
Faaliyet
Öngörülen Yönetmelikte Yönetmelikte
Neden
Önlemler Belirlenen Gösteren Belirlenen
Alınmadan Değerleri Tesisler Değerleri Olanlara
Faaliyet Aşıyorsa Aşıyorsa
Gösteriliyorsa

İdari İdari Para İdari İdari Para İdari Para

Para +TCK
Para +TCK
+TCK 25
 SONUÇ OLARAK
SONUÇ OLARAK
 Mevcut en iyi tekniklerin (BAT) kullanımı
 Bütüncül yaklaşım
 Kaynakların ve enerjinin verimli kullanımı
 Atıkların en aza indirilmesi
 Temiz üretim
 Çevresel performans
 Yüksek verim
 Rekabet gücünü artırmak
 Sürdürülebilir kalkınma
 Ortak gelecek
TEŞEKKÜRLER
m.sahin@cevreorman.gov.tr