Professional Documents
Culture Documents
Gi¸o viªn giíi thiÖu nh÷ng vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu ë ch¬ng I
b»ng c¸c c©u hái ë SGK
TiÕt 1: Sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn
thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn
I- Môc tiªu:
1) Nªu ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kh¶o s¸t
sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®Þªn vµo hiÖu ®iÖn
thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn
2) VÏ vµ sö dông ®îc ®å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ cña c-
êng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ tõ sè liÖu thùc
nghiÖm.
3) Nªu ®îc kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña cêng ®é dßng
®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn.
II-ChuÈn bÞ: Mçi nhãm häc sinh:
+ 1®iÖn trë g»ng d©y nikªlinhoÆc constan( hai nhãm
d©y gièng nhau),dµi 1m, ®êng kÝnh 0,3mm
+1ampekÕcã GH§ 1,5A
+1v«n kÕ cã GH§ 6v
III-Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
I= U/R
U ®o b»ng v«n (V)
Tõ kÕt luËn ë trªn h·y rót ra I ®o b»ng ampe(A)
hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m
Ph¸t biÓu ®Þnh luËt (1,2 HS)
R ®o b»ng ¤m (Ω)
Ho¹t ®éng 5:(10ph)
§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy
C3, C4
Th¶o luËn nhãm C3, C4 C3: HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai
C¶ líp th¶o luËn ®Çu d©y tãc ®Ìn lµ:
I =U/RU= I.R =0,5.12 =6V
C4: Ta cã I1 =U/R1, I2= U/R2
V× R2 =3R1 I2 =U/ 3R1
I1/I2 =1/3 I1 =3I2
I - Môc tiªu:
1. Nªu ®îc c¸ch x¸c ®Þnh ®iÖn trë tõ c«ng thøc tÝnh
®iÖn trë
2. M« t¶ ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ
nghiÖm x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn
b»ng Ampe kÕ vµ V«n kÕ
3. Cã ý thøc chÊp hµnh nghiªm tóc quy t¾c sö dông
c¸c thiÕt bÞ trong thÝ nghiÖm
II- ChuÈn bÞ:
- Mçi nhãm häc sinh:
+) Mét d©y dÉn cha biÕt ®iÖn trë
+) Nguån ®iÖn cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc c¸c gi¸ trÞ hiÖu
®iÖn thÕ tõ 0-6V mét c¸ch liªn tôc (Dïng biÕn trë)
+) Mét Ampe kÕ cã GH§ 1A vµ §CNN 0,1A
+) Mét V«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V
+) Mét c«ng t¾c ®iÖn
+) B¶y ®o¹n d©y nèi
- Mçi häc sinh: mét b¸o c¸o thùc hµnh ®· tr¶ lêi ®Çy ®ñ
c¸c c©u hái.
III- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
Gi¸o viªn Häc sinh
H§1: (7')
- æn ®Þnh líp vµ kiÓm tra - Ngåi theo nhãm
bµi cò - B¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ cña
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ b¸o nhãm
c¸o cña häc sinh I) Tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o
- Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi viªn.
c©u hái - VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn
- Nªu c«ng thøc tÝnh ®iÖn
trë
H§2: (30')
- Tæ chøc cho c¸c nhãm II) TiÕn hµnh thÝ nghiÖm
m¾c m¹ch ®iÖn - Lµm theo c¸c yªu cÇu cña
- Theo dâi, gióp ®ì, kiÓm gi¸o viªn.
tra c¸c nhãm - M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬
- Híng dÉn c¸c nhãm, ph©n ®å ®· vÏ
c«ng mçi häc sinh tham - §o vµ ghi kÕt qu¶ vµo
gia mét c«ng viÖc b¶ng
+ 1 häc sinh m¾c m¹ch - C¸ nh©n tù hoµn thiÖn
chÝnh b¸o c¸o
+ 1 häc sinh ®iÒu khiÓn
nguån
+ 1 häc sinh ®äc sè chØ
Ampe kÕ
+ 1 häc sinh ®äc sè chØ V«n
kÕ
H§3: (8') III) Quan s¸t gi¸o viªn ®o
®iÖn trë b»ng ®ång hå
- Gi¸o viªn dïng ®ång hå ®a ®a n¨ng
n¨ng ®o ®iÖn trë cña tõng
nhãm råi yªu cÇu häc sinh + Hoµn thµnh b¸o c¸o vµ
®èi chiÕu víi kÕt qu¶ ®o ë nép
thÝ nghiÖm. Gi¸o viªn ph©n + Nghe gi¸o viªn rót kinh
tÝch kÕt qu¶ kh¸c nhau do nghiÖm
sai sè cña phÐp ®o + Thu dän thÝ nghiÖm vµ tr¶
dông cô
H§2: (5')
- VÏ s¬ ®å m¹ch gåm 2 ®Ìn I) Cêng ®é dßng ®iÖn
§1 vµ §2 m¾c nèi tiÕp, 1 vµ hiÖu ®iÖn thÕ
Ampe kÕ, 1 V«n kÕ, trong ®o¹n m¹ch nèi
nguån vµ kho¸ K. tiÕp
- §Æt vÊn ®Ò: Cêng ®é 1) Nhí l¹i kiÕn thøc líp 7.
dßng ®iÖn qua c¸c bãng
®Ìn §1, §2 cã nh nhau I=I1 = I2 (1)
kh«ng? quan hÖ gi÷a U =U1+ U2 (2)
hiÖu ®iÖn thÕ vµ ®iÖn
trë cña c¸c bãng ®Ìn nh
thÕ nµo ?
Gîi ý C2:¸p dông ®Þnh luËt C¸c hÖ thøc (1), (2) vÉn
¤m cho mçi ®iÖn trë: I 1= ®óng
C2: CM hÖ thøc
I2 =
SGK T12
Th¶o luËn nhãm C3
Gîi ý C3: ViÕt hÖ thøc liªn hÖ 2)C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t-
gi÷a U, U1, U2 ¬ng ®¬ngcña ®o¹n m¹ch
ViÕt biÓu thøc tÝnh U, U1,, U2 gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi
theo I vµ R t¬ng øng tiÕp
KÕt hîp ®Ó cã c«ng thøc
tÝnh Rt® Rt® = R1 + R2
I- Môc tiªu:
1)BiÕt suy luËn ®Ó x©y dùng ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë
t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c song
song
2)M« t¶ ®îc c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm vµ tiÕn hµnh thÝ
nghiÖm ®Ó kiÓm tra c¸c hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt víi
®o¹n m¹ch song song
3) VËn dông ®îc nh÷ng kiÕn thøc d· häc ®Ó gi¶i thÝch mét
sè hiÖn tîng thùc tÕ vµ gi¶i c¸c bµi tËp ®¬n gi¶n vÒ ®o¹n
m¹ch song song.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
Ho¹t ®éng 1:(7ph)
KiÓm tra: HS1 I =I1 =I2
ViÕt c¸c hÖ thøc cña ®o¹n U =U1+ U2
m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c Rt®= R1 +R2
nèi tiÕp
HS2: 4.3 a) I = U/ Rt® =0,75 A
Lµm bµi tËp 4.3 SBT U1 =I. R1 =7,5 V
b) hai c¸ch lµm t¨ng I lªn
3 lÇn
C¸ch 1:gi÷ nguyªn hai
®iÖn trë, t¨ng hiÖu
®iÖn thÕ lªn 3 lÇn
C¸ch 2: chØ m¾c 1 ®iÖn
trë cã gi¸ trÞ 10 «m gi÷
§Æt vÊn ®Ò: NÕu cã hai nguyªn U ban ®Çu
®iÖn trë m¾c song song c¸c
hÖ thøc trªn cßn ®óng kh«ng
?
b) Gi¶i:
C1: Rt®=R1+R2
R2=Rt®-R1
Yªu cÇu häc sinh trao ®æi C2: U2= U – U1 = U – IR1 =
nhãm tù t×m ph¬ng ¸n gi¶i 3,5V
Gîi ý: U2= IR2 R2 = U2/I
- Xem R1 vµ R2 m¾c nh thÕ H§2: (10') Gi¶i bµi 2.
nµo, Ampe kÕ vµ Ampe - Häc sinh lªn tr×nh bµy
kÕ 1 ®o nh÷ng ®¹i lîng (®¹i diÖn nhãm)
nµo? (*) Gi¶i:
- TÝnh UAB theo m¹ch rÏ R1 V× R1//R2 => UAB=U1=U2
- TÝnh I2 tõ ®ã suy ra R2. UAB=I1R1=10,0.1,2=12V
Cã: I= I1 + I2
I2= I – I1=1,8 – 1,2
I2= 0,6A.
(*)TÝnh R2 theo c¸ch kh¸c U2=IR2 => R2= U2/I2 = 12/ 0,6
Gîi ý: TÝnh Rt® cña ®o¹n = 20 Ω
m¹ch tõ c«ng thøc C2: b) Rt®=UAB/I = 12/1,8
Ta cã
TiÕt 8:
Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y dÉn
I- Môc tiªu:
+Suy luËn ®îc r»ng c¸ d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ ®îc
lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu th× ®iÖn trë cña chóng tû lÖ
nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y.
+ Bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm kiÓm tra mèi quan hÖ
gi÷a ®iÖn trë vµ tiÕt diÖn cña d©y dÉn.
+ Nªu ®îc ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi, ®îc
lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu th× tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn
cña d©y.
II- ChuÈn bÞ:
Mçi nhãm häc sinh: 2 ®o¹n d©y dÉn b»ng hîp kim cïng
lo¹i, cïng chiÒu dµi, tiÕt diÖn kh¸c nhau. Mét nguån ®iÖn
6V, 1 c«ng t¾c, 1 Ampe kÕ, 1 V«n kÕ, 7 ®o¹n d©y nèi
III- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
Ho¹t ®éng gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
- æn ®Þnh líp - B¸o c¸o sÜ sè
- KiÓm tra: - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña gi¸o
1)Nªu kÕt luËn vÒ sù phô viªn
thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu
dµi d©y dÉn ? C¸ch lµm thÝ
nghiÖm ®Ó kiÓm tra I-Dù ®o¸n sù phô thuéc cña
®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña
Ho¹t ®éng 2(10ph) d©y dÉn
- Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u
- §Ó xÐt sù phô thuéc cña hái cña gi¸o viªn
®iÖn trë vµo d©y dÉn, ta - Ta chän c¸c d©y dÉn cã
cÇn sö dôngc¸c lo¹i d©y dÉn cïng chiÒu dµi, lµm tõ cïng
nµo mét lo¹i vËt liÖu, cã cïng
®iÖn trë R, m¾c c¸c d©y
dÉn nµy vµo m¹ch theo c¸c
- C¸ nh©n thùc hiÖn C1, C2 s¬ ®å H 8.1: a,b, c
Gîi ý: tiÕt diÖn t¨ng gÊp n lÇn - C2: Trêng hîp hai d©y dÉn
th× ®iÖn trë t¨ng hay gi¶m? cã cïng chiÒu dµi. §îc lµm tõ
cïng mét lo¹i vËt liÖu th×
- C¸c nhãm nªu dù ®o¸n gi÷a tiÕt diÖn S1, S2, vµ
th¶o luËn nhãm, nªu ph¸n ®iÖn trë t¬ng øng R1, R2 cña
®o¸n vµ lµm thÝ nghiÖm chóng tû lÖ nghÞch víi nhau.
kiÓm tra
II-ThÝ nghiÖm kiÓm tra
1) C¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn
- Theo dâi, gióp ®ì c¸c nhãm theo s¬ ®å H 8.3
m¾c m¹ch ®iÖn. - §o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng
- Lµm t¬ng tù víi d©y cã tiÕt 1
diÖn S2 - Lµm t¬ng tù víi d©y cã tiÕt
- TÝnh kÕt qu¶ ë b¶ng 1 diÕt S2
- Yªu cÇu ®èi chiÕu víi dù 2) TÝnh tû sè: S2/S1=
®o¸n ®· nªu d22/d12vµ so s¸nh víi tû sè
(*) kÕt qu¶ (gi¸o viªn ghi l¹i R1/R2
c¸c nhËn xÐt): 3) NhËn xÐt:
D©y cã d1=0,3mm S2/S1=R1/R2
d2=0,6mm
U I
d1=0,3 2,4 0,22
d2=0,6 2,2 0,8
Ta cã d2/d1 =1/4 =S2/S1 4) KÕt luËn:
R1/R2 =1/4 §iÖn trë cña d©y tØ lÖ
nghÞch víi tiÕt diÖn.
*) Gîi ý:
- TiÕt diÖn cña d©y thø 2 lín
gÊp mÊy lÇn tiÕt ®iÖn cña H§ 4 (10')
d©y thø nhÊt? IV- VËn dông:
- VËn dông kÕt luËn trªn - C¸ nh©n lµm C3, C4
®©y ®Ó so s¸nh.
- Yªu cÇu gi¶i thÝch. C3:
S2/S1=3 => R1=3R2
Theo kÕt luËn trªn
(S2/S1=R1/R2)
C4:
*) Híng dÉn C5: S2/S1=R1/R2
- LËp luËn: xÐt 1 d©y dÉn =>R2=R1.S1/S2=1,1Ω
cïng ®é dµi, l2=50m=l1/2 cã
S1=0,1mm2 cã ®iÖn trë lµ - Trao ®æi nhãm lµm C5, C6.
R=R1/2
- D©y dÉn l2 cã tiÕt diÖn C5:
S2=0,5mm2 =5S1 cã ®iÖn trë l1=100m
lµ R2=R1/5=50 Ω l2=50m
l1/l2=R1/R2=2 => R2=1/2R1
R1=2R2
(1)
mÆt kh¸c:
S1=0,1mm2
*) Gîi ý: S2=0,5mm2
R2'=120 S2'=S1/4 => S2/S1=R1/R2=5 R1=5R2
R2=45 S2=? (2)
R2/R2'=S2'/S2 S2=(R2'.S2')/R2 Tõ (1) vµ (2) ta cã R1=10R2
hay R2=R1/10=500/10=50 Ω
./.
C6:
XÐt d©y s¾t cã l2=l1/4=50m.
*) DÆn dß: häc thuéc phÇn Muèn cã R2'=120Ω th× f¶i cã
ghi nhí vµ lµm bµi tËp 8.1- S2'=S1/4
>8.5. Theo ®Çu bµi th× d©y s¾t
cã l2=50m ph¶i cã R2=45 cã
tiÕt diÖn
S2=S2'.R1/R2
Thay sè vµo ta cã
S2=(120.S1/4)/45=30S1/45
S2=2.S1/3=2.0,2/3=0,75mm
KiÓm tra 15':
I) Lý thuyÕt: (4®)
Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ¤m vµ viÕt hÖ thøc cña ®Þnh luËt.
II) Bµi tËp:
(*) §Ò ch½n:
Cho m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh h×nh vÏ:
24V, chØ 2A R1=30Ω
a) TÝnh R2.
b) TÝnh sè chØ cña vµ
(*) §Ò lÎ:
Cho m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh h×nh vÏ:
R1=15Ω R2=10Ω chØ 2V.
a) TÝnh Rt® cña toµn m¹ch.
b) TÝnh sè chØ cña c¸c Ampe kÕ.
c) NÕu m¾c thªm 1 ®iÖn trë R3//R1//R2
Th× sè chØ cña V«n kÕ t¨ng hay gi¶m?
V× sao?
TiÕt 9: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y
dÉn
Môc tiªu:
1) Bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm ®Ó chøng tá r»ng
®iÖn trë cña nh÷ng d©y dÉn cã cïng ®é dµi, tiÕt diÖn
nhng ®îc lµm tõ nh÷ng vËt liÖu kh¸c nhau th× kh¸c
nhau.
2) So s¸nh ®îc møc ®é dÉn ®iÖn cña c¸c chÊt hay cña
c¸c vËt liÖu c¨n cø vµo b¶ng gi¸ trÞ ®iÖn trë suÊt cña
chóng
3) VËn dông c«ng thøc R=ρ.l/S ®Ó tÝnh ®îc mét ®¹i lîng
khi biÕt c¸c ®¹i lîng cßn l¹i.
ChuÈn bÞ:
Mçi nhãm häc sinh:
- 1 d©y Nicrom, 1 d©y constant cã cïng l, S
- 1 nguån ®iÖn 3-6V, 1 c«ng t¾c
- 1 Ampe kÕ GH§ 1,5A, §CNN 0,1A.
- 1 V«n kÕ cã GH§ 12V, §CNN 0,1V
- 7 ®o¹n d©y nèi.
Ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh
*) æn ®Þnh líp vµ KiÓm tra H§1 (5')
bµi cò: - Tr¶ lêi c¸c c©u hái
- Nªu kÕt luËn vÒ sù phô
thuéc cña ®iÖn trë vµo ®é
dµi vµ tiÕt diÖn d©y dÉn.
- Lµm bµi 7.2 vµ 8.3 SBT.