, Giao trlnh va

500 Bai t~p c61di giai

Giao trinh toan - Tap 4

? "

GIAI TICH4

Cu6n sach nay diroc xua:t ban trong khu6n kh6 Chuang trinh dao tao Ky su Chat luong cao tai Vi¢t Nam, voi sl! tro giup cua BQ phan Van hoa va Hop tac cua Dai su quan Phap tai mroc Cong hoa Xii h¢i chu nghia Vi¢t Nam.

COUfS de mathernatiques - 4

ANALYSE 4

Cet ouvrage, publie dans Ie cadre du

Programme de Formation

d'Ingenieurs d'Excellence au

Vietnam, beneficie du soutien du Service Culturel et de Cooperation de I' Ambassade de France en Republique Socialiste du Vietnam.

Chiu trdch nhi¢m xud: ban:

A ;:: ,

Chii tich HDQT kiem T6ng Giam doc NGO TRAN AI

PhD T6ng Giam doc kiem T6ng bien tap NGUYEN QUY THAO

Bien t~p ldn dau va uii ban:

PHMiPHU Sita ban in :

PHAMPHU Chtbdn:

mAN BieH V AN

194 - 2006/CXB/11- 3231GD

Me 56 : 7K477T6

Jean - Marie Monier

Giao trlnh Toan T~p4

? "

GIAI TICH4

Giao trlnh va 500 bai tap co 1m giai

(Tai bdn Iii" thfr hai)

N guu; dich ;

Doan Quynh - Ly Hoang Ttl

, ~ ? ,

NHA XUAT BAN GIAO Dl)C

Cours de mathematiques - 4

ANALYSE 4

Cours et 500 exercices corriges 2e annee MP. PSI. PC. PT

Jean- Marie Monier ' Professeur en classe de Speciales

au lycee La Mortiniere-Monplaisir a Lyon

,DUN()D

Lbin6idau

B¢ giao trinh Toan moi nay, voi nhieu bai ~p co loi giai, dugc bien soan danh cho sinh vien giai doan I cac truong C4i hoc cong nghe qu6c gia (nam thu I va thd 2 rnoi chuyen nganh), cho sinh vien giai doan I dai hQC khoa hQC, va cho cac thf sinh dl,l thi tuyen giao vien trung hQC phO thong.

B6 cue cua b<> giao trlnh nay nhu sau :

TAp I : Giiii tfch 1 }

. Giai Tfch nam thd 1 (xuAi ban 1I1n 2. 6/1996)

Tap 2 : Giai tich 2

TAp 3: Giiii tich 3 }

. Giai Tfch nam thd 2 (xuat ban Mn 2. 6/1997)

Tap 4 : Giai tich 4

Tap 5 : Dai s6 I : Dai s6 nam thir I Tap 6 : Dai s6 2 : Dai s6 narn thir 2

Tap 7 : Hinh hQC : Hinh hoc nam thir I va nam thir 2.

DS kiem tra mire d<) linh h(li kien tlurc, trong m6i chuang d¢c gia Se thay co leri giai in 0 cu6i sach, Trir mot vai tnrong hop d1\ie biet, cac bai t~p nay deu khac voi nhUng bai dB: e6 trong cac b<) bai t~p co loi giai a cac tap tnrcc,

Nhieu van de a ranh gioi cua chuang trinh duqc de e~p a eu6i chuong, duOi dang cac b6 sung e6 Uri giai.

Tac giii ra.'t mong nhan duqc: nhihlg loi phe binh va goi y cua d(lc gia. Xin vui long giri cac y kien de'n Nha xu[(t ban Dunod, 15, ph6 Gossin, 92541 Montrouge Cedex.

Jean - Marie Monier

Ldi cam on

Toi xin chan thanh cam an d€n cac ban d6ng nghiep da vui long nhan ki~m tra lai timg phan cua ban thao hoac cua ban danh may: Robert AMBLARD, Bruno ARSAC, Chantal AURAY. Henri BAROl. Alain BERNARD, Isabelle BIGEARD. Jacques BLANC, Gerard BOURG IN, Gerard Pierre BOUVIER, Gerard CASSAYRE, Gilles CHAFFARD, Jean-Yves CHEVROLAT, Jean- Paul CHRISTIN, Yves COUTAREL, Catherine DONY. Hermin DURAND, Jean FEYLER, Nicole GAILLARD, Marguerite GAUTHIER, Daniel GENOUD, Chritian GIRAUD, Alain GOURET, Andre GRUl, Andre LAFFONT, JeanMarc LAPIERRE, Jean- Paul MARGIRIER. Annie MICHEL, Remy NICOLAI. Michel PERNOUD, Jean REY, Rene ROY, Philippe SAUNOIS. Patrice SCHWARTZ va Gerard SffiERT.

Cu6i cung tbi xin tran trong dim an Nha xua:t bim Dunod, Gisele MalUS va Michel Mounic da: tao di~u kien de hoan thanh cac t~p sach nay.

MUC LUC TAP 4

• • •

Philn I· Giao trinh

Chuang 4. - Day va chu6i anh XQ 3

4.1. Day anh xa 3

4.1.1. Cac su hQi tu 3

4.1.2. Hoi tu dc!u va gim h •. m 9

4.1.3. Hoi tu d.!u va tinh lien tuc 10

4.1.4. Hoi tu deu va lAy tfch phan tren mot doan 13

·4.1.5. Hoi tu deu va Iffy dao ham 16

4.1.6. SI! h¢i tu ella m¢t day anh X~ va viec Iffy tich phan

tren m¢t khoang tuy y 18

4.2. Xap xi ham 86 mot bien thuc 30

4.2.1. Xap xi boi cac ham s6 bac thang hay afin

timg khuc va lien tuc 30

4.2.2. Xap xi boi da thuc 31

4.2.3. Xap xi boi mot da thirc lirong giac 41

4.3. Chuoi anh xa 46

4.3.1. Cac SI,T hoi tu 46

4.3.2. H¢i tu deu va giai han 59

4.3.3. H¢i tu deu va tlnh lien tuc 60

4.3.4. HQi tu deu va lay tich phan tren mot doan 64

4.3.5. Hoi tu deu va lay dao ham 68

4.3.6. HQi tu cua mot ehuOi anh xa va H{y tieh phan

tren mot khoang bfft ky 73

B6 sung 77

Chuang 5. - ChuOi luy thl.rO 89

5.1. Ban kinh h(Ji tu 89

5.1.1. Khai niem ehuOi luy thira 89

5.1.2. Ban kfnh hQi tu va t6ng cua mot chuoi luy thira 90

5.1.3. So sann cac ban kinh 93

5.1.4. Dau hieu d' Alembert 95

5.2. Cac phep toan tren cac chuoi luy thira 102

5.2.1. cau true vecto 102

5.2.2. Lay dao ham 105

5.2.3. Tich cua hai chuoi luy thira 107

VIII Giai tich
5.3. Hoi t'.l 109
5.4. Tfnh chfnh quy ciia t6ng mot chu6i Iuy thira 111
5.5. Khai trien thanh .chuoi Iuy thira 113
5.5.1. TOng quat 113
5.5.2. Cac phep toan tren cac ham s6 khai trien diroc
thanh chuoi luy thira 117
5.5.3. Nhfrng KTCL T(O) tmrong dung 121
5.6. Cac ham s6 mot bien phirc truronggap 133
5.6.1. Ham mil phirc 133
5.6.2. Ham so Iuong giac 135
5.6.3. Ham s6 hyperbolic 137
86 sung 140
Chuang 6. - Chuoi Fourier 145
6.1. D1;li cuong 145
6.1.1. T~phqpCM1 145
6.1.2. H~ s6 Fourier cua mot phan ttr cua CM1 147
6.1.3. Chuoi Fourier cua mot phan ttr cua CM1 151
6.2. Cau true tien Hilbert 153
6.2.1. Khong gian tien Hilbert D1 153
6.2.2. H9 true chuan (en)neZ 155
6.2.3. Djnh Iy Parseval 156
6.3. H¢i tu tirng diem 161
6.3.1. Hoi tu chuan tac 161
6.3.2. Dinh ly Dirichlet 162
6.4. Vfdu 166
B6 sung 172
Chuang 7. - Phuong trinh vi phon (Phon 2) 173
7.1. Dai cirong 173
7.1.1. Dinh nghia 173
7.1.2. Ly thuyet v~ viec thay the mot phuong trinh
vi phan cap 11 bCri phirong trinh vi phan cap I 174
7.1.3. Phuong trlnh vi phan otonom 175 M~c I\lc IX

7.2. Dinh 1y Cauchy - Lipschitz 178

7.2.1. Ly thuyet 178

7.2.2. Cac VI du ve sit dung dinh ly Cauchy - Lipschitz 189

7.3. H¢ vi phan tuyen tinh cap 1 201

7.3.1. D<;ti cirong 201

7.3.2. Su t6n tai va duy nhat nghiern cua

bai toan Cauchy tren toan khoang I 203

7.3.3. CAu true cua So va 5 206

7.3.4. Giai (Eo) 207

7.3.5. Giiii (E) 209

7.3.6. H¢ vi phan tuyen tinh cap 1 he s6 hang s6 211

7.3.7. H¢ vi phan otonom tuyen tinh 220

7.4. Phuong trlnh vi phan tuyen tinh v6 huong cap 2 225

7.4.1. Da: cuong 225

7.4.2. Giai (Eo) 226

7.4.3. Giiti (E) 228

7.4.4. Van de ve cac m6i n6i 231

7.4.5. Sit dung chuoi luy thira 233

Chuang 8. - Ham nhieu bien thllC (nghien cuu neng ceo)

241

8.1. Dao ham rieng cap 1 243

8.1.1. Dinh nghia 243

8.1.2. Anh xa thuoc Idp cl tren mot mien rna 244

8.1.3. Vi phan cua mot anh xa thuoc lop Cl 246

8.1.4. Tinh kha vi 252

8.1.5. BAt dang thuc ve s6 gia huu han 257

8.1.6. Cl vi phoi 260

8.1.7. Vi du ve gicii pmrong trlnh dao.ham rieng cap 1 267

8.2. Dao ham rieng cilp cao .272

8.2.1. Dinh nghia 272

8.2.2. Anh xa thuoc lap Ck tren mot mien rna 272

8.2.3. Dei thu tu lAy dao ham 274

8.2.4. Ck - vi phoi 277

8.2.5. Vi du ve giai phirong trtnh dao ham rieng cap ~ 2 278

Glil tich

8.3. Cue tri cua cac ham sO' nhieu bien thuc 282

8.3.1. Dinh nghia 282

8.3.2. Khcio sat nha dao ham cap 1 282

8.3.3. Khao sat +nho dao ham ca'p 2 283

8.3.4. Cue tri toan cue 290

8.4. Ham an 292

8.S. Cac dang vi phan 296

8.5.1. Dinh nghia 296

8.5.2. Dang vi phan chfnh xac 296

8.5.3. Dang vi phan d6ng 297

so sung 300

Chuang 9. - 80 sung ve phep tinh tich phon 301

9.1. T{Ch phan mat 301

9.1.1. Anh xa thuoc tape) 301

9.1.2. M~t 302

9.1.3. Tfch phan m~t 304

9.2. Dien tich mot phan cua mat 307

9.2.1. D<,li cuong 307

9.2.2. Cac tnrong h<1P rieng 308

9.3. Thong hrong 313

9.3.1. D~i cirong 313

9.3.2. G6c kh6i 315

9.3.3. Dinh ly Stokes va Ostrogradski 317

9.4. Kh6i hrong, tarn quan tfnh,

momen quan tinh ella mot ban ghenh 323

9.4.1. Ban ghenh 323

9.4.2. Khoi iU<1I1g cua mot ban ghenh 323

9.4.3. TAm quan tinh cua mot ban ghenh 324

9.4.4. Momen quan tfnh cua m¢t ban ghenh 328

Phan II • Cac chi din va tra Icsi cac bal t~p ChUC1ng 4. 333; Chuang S, 445; Chuong 6.499;

Chuang 7,521; Chirong 8, 555; Chuong 9,593.

Bang ky hieu 601

Ring thuat ngG' 603

Phan I

GIAo TRINH

Chlldng 4

-

Day va chuoi anh "9

Trong su61 chuong 4, OC chi IR hay C, E chi m¢t K -kgvdc hiru han chieu rna chuan duoc ky hieu bm 11.11 . Trong Ian doc thU' nMt, c6 th~ II! gi6i han a E = R. hay C.

4.1 Day anh xa

Viec khao sat cac day anh xa dii diroc bat dau trong Tap 3, 2.3.2.

4.1.1 Cac SI,I' hQi tu

D~ tien lqi cho dl)c gia, cluing toi nhac lai a day viec khao sat cac day anh x~ dii dlJQ'C ti~n hanh trong Tap 3, 2.3.2. Trong § 4.1.1 nay, X chi mot tap khOng r6ng.

• Djnh nghia 1 Cho m(H day anh xa (fn : X -t E)neN •

1) Cho f E EX . Ta n6i (fn )nEN h()i tu dan denf (trenX) neu va chi neu v6i. moi x E X. day (fn(x»neN h~i tu d€nftx) trong E. Ta cfing n6ifla gi6i han don cua Un )neN •

2) Ta noi Un )neN h()i tu don (tren X) neu va chi neu co f E EX sao cho (f,,)neN' h~i ty dan d€nf(trenX).

Ta c6 tM dung ky hi~u fn : {de dien ti ifn)neN h~i tu dan d€nf(trtn X). Gia sit (in : X -t E)neN III m¢t day anh xa, Y la m~t b¢ ph~ khOng rbng ella

"X f E EY . Ta noi ifn)nEN h()i tu dan den f tren Y neu va chi neu (in IY)neN h¢i t1,l dan d€nf, nrc la:

\::Ix E Y,fn(x)-t f(x).

V6i. (fn : X -t E)neN cho tnroc, dOi khi nguoi ta goi ~p cac X thuoc Xrna Un (x»neN hoi tu la tap (hay: mien) h()i ty. dan cua (f" )neN .

4 ChlRfng 4 Day va chuai anh xiii

• Dlnh nghia 2 • 010 mot day anh xa U,,: X ---? E)neN'

J) OlO f e EX . Ta n6i Un) "eN h«)i tl,l deu d€n I (tren Xl neu va chi neu:

\7'&>0, 3NeN. \7'neN, \7'xe.X, (n~N~llln(x)-/(x)~S;&).

Ta cting n6i f la gjOi han deu ella (j,')"EN .

2) Ta n6i (j,')"EN hi)i tu deu (tren Xl neu va chi neu c6 I e EX sao cho C/")"EN h¢i tu deu d€n/(tren X).

Ta c6 the dung ky hieu In (tren Xl.

I dt dien tii C/n)nEN h¢i 11,1 deu den I

Nh~n xet : Ta de dang chimg minh ding:

In ~; f} do!u

::::) AI" + R" AI + R •

deu ,,'"

RII II<'> R

Gia sit <ill : X ~ E)nEN la mot day anh xa, Y Iii mot b¢ phan khOng r6ng clla X, [ e E Y. Ta n6i Un )nEl"l h«)i tu deu den I tren Y n€u va chi neu {In IY)nEN h¢i t1} deu d€nf, IU'C Iii:

'tc>O.3N e N,'v'n e N. 'tx E Y, (n?:.N =>lI/n(x)- l(x)lI::S; c).

•

Ro rang rang neu Z eYe X va neu (f")/I h<)i 11} deu den f tren Y thl (In)" h¢i t1} deu d€nfl z tren Z. •

M,nh d'.1 den!

Neu (/n)nEN hoi tu deu d€n I thl {j~)neN b¢i tu dan

•. M,nh de 2 Gia su Un : X ~ E)neN la mot day anb xa va I E EX .

De: Un )"eN b¢i ty cUu den/tItn x, dieu kien can va dll Iii:

{C6NI eN saocho voi moi n;;::: N\,ln - I bich~n

II/n-/1I o.

/'1(1)

NhAc Il.li rlmg vOl '" e EX bi ch~n. ta k y h~u II '" Ib = Sup n rp(x)ll. KhOng n!n

nhdm I;\n n6 vrn 11 '" I~ X ~ lR .

X f-+ 1If"{.{JIJ

4.1 DAy anh x~ 5

• H; qua Gia sit U" : X ~ E)"eN la mQI day anh xa va lEE x .

Neu (fn)"eN hQi tu d€n/tren Xva nl!u v6i moi n thuec N ,I" hi chan tren X thij' hi chan tren X •

NMc lai (xem Tap 3, 2.1.4. Menh d~ 3) rang t(l.p B(X,E) cac anh xa bj chan tiI X vao E la ml)t K -kgv va anh xa \1·11,,: B(X.E) -t IR xac dinh bbi II f 11,,= Sup \I f(x) II

.I'EX

13. ml)t chuAn tren B(X£).

Ta c6 IUC kMc Menh de sau:

• M,nh de 3 Gia sit U" )"eN la mQt day phan IU eua B(XE),I E B(x,E). ~ Un) neN hei tl,l dtu den I tren X, dieu kien can va du la:

Ilhl -Ilk ~o.

II«>

Djnh Iy sau nam ngoai cbuong trinh.

• Djnh Ij (Tieu chuan Cauchy v~ hQi tu deu)

Cho day anh xa U" ; X --t E)"EN' Di U" )"EN hQi Il,l dtu (tren X),

dieu kien can va du la: 'r;f e > O,3N EN. 'r;f(p,q) e N2, 'r;fx EX.

({: = Z ::::>11 Ip(x) - Iq(x) 11$ &).

ChUnK minh:

J _J Gill sir V"),,EN hl)i tl.l ~u d€n anh x;;tfth* EIt, va cho e» O. C6 N eN di:

'<In E N.'<Ix E X. (n ~ N ;::)~f,,(x)- f(X~S~).

VOi (/.q)e N2 map~ N ve q ~ N. ta co:

'rIx eX. Ifp(x)- Iq(x)~ Sll/p(x)- l(x~+It(X)- fq(x)~ ~ ~+~ = c.

2) Ngugc I~. gii sir di~u ki¢n Cauchy dlfQC thoi min:

• TnJ6c het. hiy chllng minh (["),, hQi l\I don. Cho X E X Theo gill thi~t,

day Un' x»n Iii. ml)t diiy Cauchy trong E. Vi E III mi}t 1K -kgvdc hQu han chi~u nen 06 &1y {xem T~p 3. 1.4.2, Dinh Ii 2). do d6 C!,,(x»n ~i tl:l trong E de'n ml)t pMn Itt. ky hi~,u laj(x).

• BAy gib hay chUng rninh sl/ hi}i ll;I ella (/,,)n d~n f lit- d~u. Cho s > 0 c6 dinh. The o gia thi€t. c6 N e N t1t:

'<Ix e X. 'rI(p.q) e N2 .({p ~ N ;::)11 ij,(x)- Iq(x)lIS c). q~N

6 ChU'dng 4 DAy va chuOi anh ~

V~y,v(ji.p E N vap~N,c6:

\:Ix E X,\:Iq E N, (q ~ N ~llfp(x)- Iq(x)\\:::; c), til' do cbuyen sang gi6i han khi q dan Mn vO t~n, ta diroc:

\:Ix E X, !lIp (x) - f(x)ll:::; c.

Ta da chang minh:

\:I e > O,3N EN, \:Ix E X, \:Ip E N

V~y ([n)n ht)i 11.1 deu Mnf

Bill t,p

o 4.1.1 Khao sat (s1! h(li 1':1 dan, h¢i II) deu) cac day anh X~ sau:

1I.t

a) In : IR -+ IR, InCt) == 2 2

I+n x

IIX3

hJ In : IR -+ R, In(x) == --,

I +nx-

I

cJ /" : R -+ JR, In(x) == 2

I+{x+n)

hJ I. : [0:21-+ IR,

iJ In : IR -+ IR,

j) In : 1R -+ JR,

Xn -I In(x)=-xn + I

I-xn In{x) =--2-n I+x

In(x) = In( I +~)

In(x) == sin) x + 4;r2n2 - _..::_ 4n;r

n k

F ( -"'2:.t

In x)=e -.

. k!

k-O

o 4: 1.2 Ghi sir X; Y lIt hai I~p hop khl'ing rOng, rp. X -+ Y lIt mot anh X\I,

([n : Y -+ E)neN lIt m¢t diiy anh X\I, f: Y -+ E Iii m¢t anh )(\1. GiD. sir /" ~: f·

ChUng minh In 9'~ f 9'.

""'" .

o 4.1.3 a} Gia sir Un: X -+ E)neN la m¢t diiy anh X\I,j: X -+ E la mot anh X,!, F Iii

4.1 Day anh xa 7

ml)t K -kgvdc, 11: £ ----) F Ja mot dnh X!.I. Gia sit In ~: I va K lien I\lC deu tren E. ChUng minh: K In ~ K I·

-

b) Ktl qua tren con dung khOng khi thay gilt thiet li~n tuc deu hOi lien tuc?

o

4.1.4

a) Gia su X Y Iii hai t~p hop khOng r6ng, (j~: X ----) Cl~EN '

(gn : Y ----) C)nEl"1 Iii hai day anh X~, / : x ----) C, X: Y ----) C Iii hai anh xa.

Ky hieu I ® s : X x Y ~ C , cling lUang II! cho I; ® X" . Gia sit III ~ f '

(.<.y) ..... f(.\.)~(.'") me

deu 'j.' bi h Chii . h f ® dtu I ®

gn~g, va vaK ! can. lffig min : in gn~ g.

b} Ket qua tren con dung khOng khi hi! gia thiel/viI g bi chan?

o 4.1.5 Cho day U;, : X ~ lR)nEN h~i W deu tren X.

Gia sit : \:tn E N, \:tx E X. j~(.r) E (0: 1].

Chung minh fling (J;,)" Iii. mot day dirng,

o 4.1.6 Cho I E lIt:R . ChUng minh r~ng day (.Il"n : lR ~ lR )n~l xac dinh boi:

* (f(x»)2

\:tn EN, Ii.\" E lR, Xn(X) = -.=""=___';=~

(j. )2 I (x) +-

11

h<.)i W d~u den If I iren IR.

o 4.1.7 Cho m(J1 day anh xu (in: X ~ lit)" h~i tu deu Mn m¢t anh x~ f. ChUng minh: ( Ij~l, J hOi W deu den 4.

1+/;:; pp I+r

o 4.1.8' a) Gia su a, hEIR, a < b «j~: [a;hJ --+ C)nEN la mot diiy anb Xl) thuoc lap

C1 rren la;hl. f: [a;h1--+ C Iii mOl anh xa lien We.

lj;!~/ tren[a;hj

n'"

3M E !R+, lin E N. 'Vx e[a;hl. Il'n(x)1 S; M.

Gia sit:

Chung minh: In ~ I tren [a;hl.

"",

hJ Hoi c6 1M rnb rong ket qua cho IR thay VI {a;hl dtroc khong?

o 4.1.9 Cho N eN va diiy da thdc (Pn)nEN trong lRN[Xj (trong do IRN[X1Ia !R - kgv cac da thuc b$c:s; N). Gia sit:

'ineN.'Vxe[O;II, Ipn(x)ISI.

ChUng minh rang c6 m¢t ham trfch a sao cho (P 01.,,) )m; N h¢i W deu tren 10; I} Mn mot anh xa da thuc bac s N.

o 4.1.10 Gbi sui: ~ ~C lien tuc sao cbn flO) = lim I =0 va (gn: 1R+ --+ C)"EN

+cc

2- GTTGT4

8 Chlldng 4 DAy va chuoi ann xa

iadayxacdjnhlX1i: 'linEI't;'lixER+, gn(X)"'f(nx)/(~). Ouhlg rninh: 8n ~o tren IR •.

. -

o 4.1.11 Oiii sit kEN, f: [0: 1] 4 IR thu!>c i6p C'·'lIi!n [0; I] va sao cho:

'Iii E {O, I, ... ,k}, f{i)O) = 0 .

Vt'1i m6i n EN·, ky hieu in :[0;1)-+ R

~ .... n'xnfLt)

ChUng minh (j~)n hOi I~ dtu dfn 0 tren [0; IJ.

o 4.1.12 a)Cho nEN, f:lO;l]4R Ihu¢ClC1p~+I. a) Cheng minh rang c6 P" E IR nIX) sao cho:

'lik E to, 1, ... ,n},

jJ) ChUng minh rang voi rnoi x thuoc (0:1), c6 ex trong ]0; I[ sao cho:

!(Xl-Pn(X)=[nn (x_~)l/n+I)(c.r).

n (n + I)!

k~O

b) 0 day xet: 'lix E 10; 1], I(x) = x e-x •

I'

a) OJUng minh:

I 'lin E N, "Ix E [0; 1) !f(x) - P,,(x)! S; - • nl

jJ) Suy fa: r; ~ I tren [0; 1].

no:

o 4.1.13' Cho f: [O:+oo[ -)0 lR. lien we va khA tich tren [0; +00 [ . V CIi rn6i n EN, ky hieu Fn: R+ -+ R la anh xa xac dinh hOi:

'lit E R+, Fn(t) '" !( r I(X)dr}y.

ChUng minh (Fn)n h¢i W deu den 0 tren mol I~p eon compac ella JR+, Cho m¢t VI du vel rna (Fn)n khong h¢i II,! deu Irtn~,

o 4.1.14' Chof: [0;1) -+ lR. litn we. Khao sal sl!' h¢i tu dan va h¢i 11,1 deu cua day

(In :[0;1]4 R)neN, trong d6: \:Ix E [0;1), fn{x) '" r f{ln)dt .

o 4.1.15 VCIi n EN-, ky hi¢u In: R-+ R

" H (.t+,,")"

a) Khao sal 81,/ h¢i tu don va deu ella Un),,'

£ -, 2"+\

b) Chlhlg minh: In(x)dx - -2-'

n'" n

4.1 Day anh Jq!9

4.1.2 Hol t1;l dell va gi6i han

Trang § 4.1.2 nay, X chi m¢t t~p can khOng rOng cua mot JK- kgvdc hfru han chieu F; t6ng quat han, X c6 the la mot tap can khong TOng cua m¢t kh6ng gian metric (xern t~p 3. 1.1.1, .2). Chu y 1). Ky hieu X 18 baa dong cua X trong F; neu F = IR,

K c6 tM chi baa d6ng Clla X trong duong thang s6 mo rong iR.

• £)jnh Iy OlD a EX. Un : X -t E)nEN la mot day anh xa.

{• VOl moi n thuoc N./n c6 gioi han tai a la In.

N~u

• Un)n hi!i tl,l deu tren X den mN anh xa ky hieu lat.

{• day (In)n h¢i tu trong E,

thi: • / c6 gioi han tai a,

• lim/ = limin.

a nco

ChWJg minh:

1) Hay cmmg minh (In)n 1a m¢t day Cauchy trong E. Cho e> O. Vi ([l1)n

h9i tu deu tren X den I, co N E N 1:

'Vn E N,'Vx EX, n ~ N ~ Ilfn(x)- f(x)ll :$~).

V&i (p,q) E N2 sao cho p ~ N. q ~ , ta co:

'Vx EX, !!Ip(x) - Iq{x)l!:$ !lIp (x) - I{X)II+I!/(x) - fq (x)ll:$ f+~ = &" ; tlr d6, cho x dan d€n 0, ta du9C III p -Iq II :$ &" . Dieu d6 chung to:

'V& > O.3N EN, 'V(p,q) E N2, ({: = z ~ jjlp -lqll:$ &).

V~y (In)n 13. m¢t day Cauchy trong E.

2 J Vl E hLlu han chieu nen day (xem T~p 3, 1.4.2, Dinh 19 2). V~y (In)l1 h¢i tu trong E d6n mQt phan tii ky hieu III I.

Bay glo. hay crumg minh: I(x) -)0 l .

X-)OU

Cho s» O. Vi (fn)n h¢i tu de,u Mnt, e6 N1 EN sao eho:

'Vx EX. '\in E N, (n ~ N\ ~ IIln (x) - f(x)ll:$ ~) .

Vi In -vi, c6 N2 EN sao cho: 'Vn EN, (n ~ N2 ~'111I -Ill $!").

nco 3

Ky hi~u N' = Max. ( N] ,N2); VI IN' -)0 IN" , c6 met tan can \i eua 0 trong F sao cho:

a

'VxEXnV,

Khi d6, ta co:

10 ChlfO'ng 4 Day vii chuoi ann xa

Dieu d6 chung to:

I(x) ~ I .

•

Nhan set: Phan tht1 ba cua ket luan cua dinh Iy c6 the duoc dien til thanh: c6 the

hoan vi lim va lim: lim (lim I,,(x)::: lim (lim I,,(x».

X-4Q 1l'JO X-4Q 1l'JO . 1l'JO X-4a

4.1.3 HQi tu deu va tinh lien tuc

Trong § 4, 1,3 nay. X chi m¢! tap con khong r6ng cua mot lK -kgvdc hUll han chien F.

• Dinh Iy Cho a EX, U" : X --t E)IIEN ia mot day anh xa,

{• voi moi n E N .t; lien we tai a,

• Un)/I hoi tu deu tren X den mot anh xa ky hieu iii/, thl/lien tuc tai Q.

Neu

ChwlR minh:

Cach thu nhat

Dinh 19 nay la mot he qua tnrc tiep cua dinh 19 a 4.1.2, vi n€u In lien tuc tai a, la co lim J;, == j" (a) .

a

Cach Ihn 2 (kh6ng Slt dung Dinh 19 04.1.2)

Cho s» O. VI (j"),, hQi tu deu Mn/, co N EN sao cho:

'ifx E X, 'ifIJ E N, (n ~ N ~ 1I.I;,(x)- l(x}11 :o;~).

Vi IN lien tuc tai a, c6 mQI I~n can V cua a Irong F sao eho:

v x e X nY, II/N(x)- IN (a)II::;;£·

3

Vay veti moi x E Xn V,

II/(x) - l(a)ll::;; Ilf(.\")- fN(X)11 + IlfN(x) - fN(a)II+llfN(a)- l(a)ll::;; ~+~+~ = F:.

Tir do,f lien tuc tai a. •

Nhan xet: Dung phan dao de, dinh Iy tren cho phep, trong mot s6 vi du, chrrng minh tinh khong-hoi tu dell.

Chang han (In: [0; 1]-----). !R ) hOi 11,1 dan tren (0; I] den I: lO; II -----). R. X:lC dinh

x H xn liEN

{o nell x e[O;l[

boi: I(x) == , nhirng khong hQi tu dell tren [0;1] vi m9i.t;1 lien tuc

I ne'u x = I

tai I rna Ithi khong,

4.1 Day snh xa 11

• H, qua 1 Cho day anh xa (fn : x ---+ E)neN'

{• V oi moi n thuoc N, tn lien tuc tren X, Neu

• lfn )nEN h()i tu Mu tren X Mn mot anh xa ky hieu laf '

thiflien IlJC tren X •

ThuOng xay ra: khong e6 h¢i tu dell tren X nhung lai co h¢i tu dell tren nhl1ng b¢ phan nao d6 cua X. Ttr d6 co dinh nghia sau:

• Djnh nghia Gia sir (fll : x ~ E)IlEN la mot day anh xa va f E EX .

Ta noi (fn )nEN hqi 11,1 dell dla phuong den f tren X neu va chi neu (fn ) nEN hoi tu deu den f tren moi tap can com pac cua X

NhAe lai (xern Tap 3, 1.3.2, Dinh 1y 2) rang do F hfru han chieu, cac {~p con compac ella F la cac t~p d6ng, bi cnan ella F va cdc t~p con cornpac ella X In cac t~p

con compac ella F nam trong X. D~c biet, vai tnrong hop X I a mot khoang / ella lR la

tnrong hop hay gl}.p nhAt trong thuc hanh, ta thay ding Un : / --+ E)IlEN hoi tu dell dia phuong tren l nell va chi nell vai moi (a, b) thuoc /2 rna a =:; b, Un )l1eN hoi tu deu denj tren [0; bJ.

• H~ qua 2 Iia mot khoang ella JR., (f;J : 1...-)0 E)nEN 1ft mot day anh xa,

{• vOi moi n thuoc N,fn lien tuc tren I,

Neu • (t'I)1l hoi tu dell dia phuong tren J Mn anh xa ky hieu liI.f: I ---+ E,

thij'Iien tuc tren I.

Chung minh:

Thea H¢ qua I, v{ri moi doan [0; /)1 nam trong I, thu hep Ii La; b] Hen tuc tren [a; hI. Gia si.'r chang han I =]a. +00 [, a ElF€. (cac tnrong hop khac ella khoang diroc xet m¢t

each tuong nr), V{ri moi -o E l ,e6 (0, b) E R.2 sao cho: a « a <xo< h. VIii [a:b]

lie I tuc tai Xo va VI [a," b) la m¢t lan e~n ella Xo trong R. nenf lien we tai xo' • V~y tfnh h¢i tu deu dia plurong eho pnep chuyen diroc cac tfnh chat dia phuong (I if 1 tuc nhu a tren day, thuoc lap C 1 nhu ve sau, 4 .l.5, H¢ q ua t».

• M~nh de

Neu X la mot t~p can compac cua F thl C(X, E) 1ft mot kgvc dong cua

B(X; E) d6i voi chuan 11.11",.

12 ChUdng 4 Day va chuoi anh X'il

Chung minh:

Vi X compac, moi anh xa lien tuc tir X vao E deu bi chan, do d:6:

C(X,E) c B(X,E).

R6 ding rang C(X.E) la mOt kgvc cua B(X.E). Hay chtmg minh rang C(J(.E) dong trong (B(X,E),II.IL,,). Gia su Un) "EN Iii mot day pMn tu cua C()(,E) hoi tu trong

(B(X,E), 11.11",) Mn mot phan tli I thuoc B(XE). Vi 11_t;, - flt.., --'" 0, theo 4.1.1, Menh

nco

de 3, (in )nEN hoi tu deu Mnl tren X. Do d6, theo Dinh 19 tren, flitn tuc tren X.

V~y Ie C(X,E).

Bal t~p

o 4.1.16 Giii sli (/" : X _", E)"EN la mOt day anh xa lien lye tren X h¢i tu deu tren X den m¢1 aoh xa [ : X _", E , (u"),, la mOl day trong X h¢i 1\1 den mot phan tli I trong X va a, r : N _", \'II la hai ham trlch. ChUng minh: fMn)(u,(,,»-l> f(l).

"oo

o

4.1.17

Gill. slr U" : R _", R)"EN la m¢t diiy anh xa h¢i tu deu tren R Mn

mot anh xl!- [: JR _", IR.

a} ChU'ng minh rang neu/litn lye tren JR Ihl /,,<,/ :: /01 (c6 th~ ap dung bai I~p 4.1.16).

h J ChU'ng minh rang neu f litn tuc deu tren lit Ihi I~ 0 In ~ I 0 I .

c) Hoi k€t qua cua b) con dung khong khi thay gia thitt lien II,!C deu cual bing lien II,!C cua/?

d) lim m¢t vi du day (/" : R _", R)"EN hOi tu don tren R den mOt :lnh X~ f: JR _", R

nbimg (i" 0 I" )"EN khong h¢i II,! dan Mn f 0 f tren JR.

o 4.1.18 TOng quat h6a H¢ qua 2.

Gia su E, F Ill. nhUng lK -kgvdc hihl han chieu, X E P (F), (f,,: X _", E)"eN 111. m¢1

day anh xa, f: X_", E la mot anh xa. Chung minh ding neu U" )nEN h¢i tl,! cleu dia phuong Mn f tren X va cae /', litn we tren X {hi I I ien tuc tren X

o 4,1.19' Khao sal su hoi W dem va cleu cua (f,,),,";!\, trong do:

" \

'lineN*,'lixelIt /,,(x) = L(n2+k"')-z..

k-l

4.1 Day anh x~ 13

4.1.4 Hc)i t~ den va lay tich phan tren mc)t doan

. • Dinh 19 010 (a,b) E ]R2 sao cho a 5 b va Un : [a;b] ~ E)neN Hi. ID¢t day anh xa ,

Neu: {. v6j IDQi n thuoc N. In lien tuc tren [a;b1.

• (fn)nEN h¢i t\l deu tren [a;b] den ID¢t anh xa ky hieu \ai.

• I lien tuc tren [a;bl,

thl : • day ( r in) h¢i tu trong E,

nEN

ChU'ng minh:

Ta da dat duqc tfnh lien tuc cual (xem H¢ qua 1).

V6i moi n thuoc N, ta c6:

~ 11\!n(X) - l(x)lldx (xern T~p 3, 2.3.4, 2), Dlnh ly 2) ~ (b-a)llfn - 111." .

fin:!! I·

VI II/" - 11100 --+0 ,ta ket luan:

noo

Nhan xet:

. J) Phan tM ba cua ket luan cua dinh ly tren c6 th~ dircc dien ta thanh: c6 the

hoan vi r v6i l~: [( 1,~/n(X))ctx = 1~ [ In (x)dx .

2) C6 the c6 day anh xa lien tuc Un : [a;h] --+ E)nEN hoi tu don nhirng

khOng d~u d~n m¢t anh xs]: [a;b] --+ E lien tuc vii day (r In 1 h¢i tv Mn r I (xem bai t~p 4.1.20).

3) C6 the c6 day anh xa lien tuc (/" : [a;b] --+ E)neN h¢i tu don den m¢t

anh xe ]: [a;b] --+ E lien tuc va day (r In) khOng h¢i tI,l den r I (xem bai

liEN

t~p 4.1.21). • 4 J Chung ta se th:1:y sau dAy (4.1.6) m¢t s6 dinh ly khac (djnh 1y ve h¢i tu don dieu va dinh Iy ve h¢i tl,l hi chan), • NMc lai (xem T~p 3, 2.3.4, 2» cac dinh nghia va ky hieu sau:

14 ChU'dng 4 Day va chu6i ann X<;I

I). Vail E C([a ;b], K ), ta ky hieu \\1\\\ = r \1\ .

• Ta nci day (fn)"EN nhirng phan ti't cua C([a;b], K) hQi tu trung bmh den mot phan ttr/thu¢c C([a;bJ, K) neu va chi neu r \In - 1\--).0 tuc 13. neu va

~a;bl 1/<0

chi neu \\1" - 1111 --).0.

11<0

2). VfJil E C(fa;b], K), ta ky hieu 1I/Ib = ( f (1/1)2 )1/2

• Ta noi day (hi )nEN nrurng phan ti't cua C([a;h], OC) hoi tu trung btnh blnh prurong Mn mot phan tufthuQc C([a;h],K) neu va chi neu r Ifn - f12----+0

~a:bl 1100

tuc ding co nghia Iii II/,/ - lib --). 0 .

11<0

• M,nh de

1) V6'i moi j thuoc C([a;bl, IK) , ta co:

\\1\\1 :::;.J h - a \l/lb ' 1\/112:::; .J h - a 11/1100,

2) Gia su Un )nEN la mot day phan tu cua C([a;bl, IK) va:

IE C([a:h].IK).

• Neu (In) /lEN h¢ i tIJ deu den I tren [a;b] thl (fn) nEN hQi tIJ t111ng blnh blnh phuong den!

• Neu (fn)nEN hQi tIJ trung binh blnh plurong d€nI thl Un)nEN hQi tIJ trung blnh den!

ChUnR minh:

1) • Dung ba:t dang thee Cauchy - Schwarz d6i vfJi 1 (hang) va f:

II/~~ = (f11/1J ~(r 12)( 11/\2) = (b-a)II/\@ .

• 11/11; = £1/\2 ~(b-a)x~~~b/l/(x)12)=(b-a)l\fll:.

• Ilflll '" rlfl~(h-a\~~~bllf(x)I=(b-a)II/\IO"O

2) Theo I):

Ilj~ - /1100 --).0;::> Ilfl1 - f\12 ----+0 ;::> Ilfli - fill --).0.

nC(J nro 1100

•

4.1 Diiy anh xa 15

Nhq.n xel:

1) SI,T h¢i tu trung binh blnh phuong hay su h()i tu trung blnh khong keo thea su hoi tu don; vi du sau dAy chang to di6u do: a = 0; b = l;fn : [0; ll---+ R. thl

.n ..... x"

(tn )I1EN h¢i tu trung blnh binh phirong va hoi W {rung binh den 0, nrurng (tn )"EN khong hoi W don den O.

2) Gia su Un: [a;b]---+ lK)nEN la mot day anh xa lien tuc vat E C([a;b], lK).

Neu (!n)nEN Mi tu (rung blnh MnftTen [a;b]lhl fin:! r I ' VI voi rnoi n thuoc

N:

I [ [" - r t! ~ r If" - II = Ilh, - fill'

3) Menn de dao cua Nhan xet 2) la khong dung; VI du sau chang to dieu d6:

a == O;h = 2;.-;(1;, : [0;2;.-]---+ ~~) .

x f--'> nSIn .r ",;N

o 4.1·.20 ChUng minh ding day (ill : (0; 11 ~ JR. )",sl\l xac dinh biJi

VII EN,lix€[O;ll, fn(Al=llx"(I-x)

h¢i I", don nh\ffig kh6ng deu den 0 va r f,,(x)dx ~O .

.L Ira:

o 4.1.21 Chung minh riing day <1;,: [0; II ~ IR),,;>:2 xric dinh bbi:

linEM-{a;1),

,,+1 3( 2). [I 2J

f,,(.1")= (-I) n x--;; O~UXE -;;:-;;

o nlu XE[~:IJ

h¢j 11,1 don nhung khong d€u dln 0 va (1 f,,(Xldx) phAn kyo

n~2

16 ChU'CJng 4 Day va chua! anh ~

4.1.5 HQi tu dell va lay dao ham

Trong § 4.1.5 nay, I chi m¢t khoang trong IR, khong rbng va khOng thu ve m¢t diem.

• Oinh Ij Cho day anh xa (gn : I -t.E)n!ON ,a E I.

{• v6i moi n thuoc N. gil lien tuc tren I.

Neu: • ss; )n!ON hOi W deu tren moi doan trong I den mot anh xa ky hieu la g.

thi:

• g lien tuc teen I,

• Neu voi m6i n EN. ky hieu hn: I -t E la nguyen ham cua gn teen I sao eho hn (a) = 0, thi (hn )/leN h¢i tu deu tren moi doan trong I den mot anh xa ky hieu la h.

• h la nguyen ham cua g tren I sao eho h(a) = O.

Chitng minh:

Theo 4.1.3, H~ qua 2, g lien tuc tren I.

Ky hieu h: I 4' E III nguyen ham cua g tren I sao eho h(a) ::: O. t(ic In h : 14' E

x~r,ll Gia sii 1 = [a:,blla m¢t doan trong I; co tM coi a E 1. V6i moi x thuoc 1, ta co:

Ilh'J (x) - h(x)11 = II r gn - f gil = II r (gn - g)11 $! r Ilgn - gill

$jx - aj Sup "gn (t) - g(I)II $ Cp - a) Sup jjgn (t) - g(t)!, '

le~:xl le{a:Pl

va vay: Supjjhn (x) - h(x)11 $ (P - a) Supllgn (t) - g(1)\\.

XEJ tEl

VI (gn )nEN h¢i tu dell tren 1 d€n g, Sup~gn(t)- g(t)!1 4' 0 • vay

IEl ~

Supllhn (x) - h(x)II4'O .

_tEl na:>

Dieu d6 chirng to (hn )nEN h1;li tu deu tren mOi doan trong I de'n h.

• H, qua 1 Cho day anh X~ Un: t-» E)neN.

{• v6"i moi n trong N, fn thuoc lap C' tren I,

Neu: • if" )neN hoi tu dan tren I den ml)t anh xa ky hieu laf,

• if 'n )nEN hOi tu deu tren rnoi doan trong I den mot anh

X~ ky hieu la g, _

{• ifn)neN h¢i 11,1 deu tren moi doan trong I d€nf.

thi: • f thuoc lap ci tren J,

• f' = g.

4.1 Oay {mh xlii 17

Chung minh:

Gia su a la mOt di~m nao d6 thuoc I (co it nUt mot); v6i n EN, ky hieu gn == I~

va hn "" In - InCa).

Bay gib co the ap dung dinh 19 tren va suy fa: g lien tuc tren l, (hn)n'EN hQi tl,I deu tren moi dean trong [ den mot ann X<j. h va h IA nguyen ham cua g tren [ sao eho h(a) "" O.

dcrn

Tir do, Un )neN hQi tl,l deu tren rnoi doan trong [ den h + f(a), rna VI In n~nl "" h + fia) va v~y ,fthuQc lap c' tren l, va!' "" h' "" g.

f •

MQt phep quy nap tI1!C ti€p (tren k) cho phep suy ra h¢ qua sau:

•

..

H~ qua 2 Cho day anh xa Un : I ~ E)~EN va kEN .

• voi m6i n thuoc N, in thuoc 16'p Ck tren I,

• voi m6i j thuoc {O, .... k - 1), (fY) tEN hoi tu dan tren I

Neu: d€n mot anh xa ky hieu la 'Pi'

• (f~k) tEN hoi tu deu tren moi doan trong I den mot anh xa ky hieu la flJk.

• voi mlli i thuoc {O, ... ,k-II, (t~i) LEN hoi tu deu tren

thi: moi dean trong I den 'Pi, ,

• f thuoc lap c' teen J,

• v6'i mlli i thuoc {I, ... , k} ,f{i) = fIJi'

Nhtm xet:

T~ng cac gi<i thiet cua H¢ qua 2, co the thay dieu kien :

• V {ri mOi i thu¢c {O, ... , k -I I, {f~i)) hQi tu dan tren [ d€n mOt anh xa ky

hieu la lA,

boo dieu kien;

• (In )neN hQi tl:l dan tren [ Mn mOt anh xa ky hieu 180 'Rl.

Bal~p

o 4.1.22 OJcrn~ minh rang day nheng anh xa thuQC l~ d sau:

(in ;(-I;IJ~ r!ts.)

x H ~x~+-;; neN*

hOi tu deu dfn mOt anh x~ khong thuoc lOp ct.

18 ChllCfng 4 D~y va chu6i anh X<;I

4.1.6 S1,l' h(Ji tu ciia met day anh xa va viec lay tieh phan tren met khoang tuy y

Trong § 4.1.6 nay, 1 chi mot khoang trong JR., kh6ng r6ng va kh6ng thu ve mQt

di~m (tire la 1.;<: 0 ).

Cho day anh xa Un : 1 ~ lK)"EN hQi W d~u tren 1 den mot anh xi). (lien WeJf 1 ~ K.

• C6 the cac In kha tich tren 1 nhimg I thl khong (xem bai t~p 4.1.23).

• C6 the de I" kha tich tren l,feung the nlurng day (!In)IIEN khong

h¢i W den I I (xem biii t~p 4.1.24).

Vay ta phai tang them gia thiet d~ den diroc ket luan I kha uch tren 1 va

Jln ~ JI.

11"0

I I

Day Iii n¢i dung cua dinh ly sau:

• £)!nh Iy 1 (Dlnh Iy vf hQi 11,1 dan dieu) Cho mot day anh xa (f;!: I ---? IR)IIEN .

• V(1i moi n thuoc N, In lien rue tirng klnic va kha tfch tren I,

• ifn)neN la day tang, nrc 13. "dn E N,fn ::::; In+l (gia thiet don

Neu dleu),

• ifn )neN hoi tu dan tren I den mot anh xa ky hieu laf,

• I lien tuc timg khiic tren I,

thl I kha tich tren I neu va chi neu day thuc (1 In ) neN bi chan tren, Ngoai ra, trong cac dieu kien d6:

r I = Sup f In = lim f In .

JI nEN JI nw JI

Cluing minh:

Theo dung chuong trlnh, ket qua nay dU'l,1e thira nhanrtrong twang hop (dng quat; ban doc quan tarn tim thay m!)t khao sat d<iy du trong: Herve' Pepin, Hoi II!- dan di¢u va h¢i tl! hi ("I1(1n, Revue de Mathematiques speeiales, nam thu 107, NU2, tr 199-206.

Ta se chimg minh ket qua trong gia thiet (1'1) ue N h¢i tu tren moi doan trong 1 den f.

sang each, neu can, thay I va II! (n E N) boi 1 - 10 va III - 10 ' ta c6 the coi I va moi In deu ~ o.

Vi vm moi X thuoc I, day thirc (!,,(x»I!EN tang va ht)_i tl} den fix), ta co In (x) s I(x).

4.1 Day anh xa 19

V~y: '<:ineN, 0:<::: In s t .

1) Gia sUfkha nch tren 1.

Vi: \in eN, In s I , la co:

'<:ineN, Lin :<:::11,V~y (lln)nEN bi chan tren boi II.

2) Dao lai, gia sir (J,/',)nEN bj chan tren, Day thuc (1In)nd4 lang va bj chan tren nen h¢i II! den bien tren, 0 day ky hieu Iii M.

Gia sir Jiil m¢t doan trong I. Vi (fn)nEN h¢i 11,1 deu tren J Mn/nen (fn)nEN hQi tu

trung blnh tren J den I, vay: I In ~ r I" .

, 1m J.l

Vi: '<:ineN, 1/,,::::; 1/,,:<:::M ,suyra: !/,,:<:::M.

V~y, voi rnoi dO'.lnJ trong 1, I/:<::: M ,do dol kha tfch tren 1 va S,I::::; M . Vi I kha tich tren 1, theo 1), ta con co M::::; 1 I ' nen cu6i cung:

r 1== M = Sup r 1" = lim r I" . •

J, liEN J, "ce J1

Nhan set:

Khi d6i chieu, ta duoc kel qua sau:

. 1- V6i rnoi ~ t~u9~ ,N, In lien tuc tirng khuc va kha tich tren 1, - if" )lIEN la day gram,

Neu:

- if" )"EN h¢i II,! dan tren I den mot anh xa ky hieu lii/,

- I lien tuc tirng khtic tren 1,

thl: Ikha tlch tren I neu va chi neu day thIJC (1J;,)nEN bi eh~n duaL Ngoai fa. trong cac dieu kien do:

r I = Inf r III = lim r /" .

J, nEN J, nco J,

vt ou.

Neu g:[O:+co[ ~ IR lien tuc tung khuc, ;::= 0, kha tich tren [O;+co[ th]

r e -III g(t)dt ~O bang each ap dung dinh If hQi tu don dieu cho

"ce

. {D neu I e]O;+co[

In:tHe-nl!:(t) va l:tH .

.11(0) neu t =0

20 ChU'dng 4 DAy va chu6i anh lUji

• £)jnh 19 2 (Dinh Ii v~ h(ti t\l bl chan)

Cho day anh XI:l (/" : I ~ IK)II€N' Neu:

• Vm moi n thuoc N. /" lien tuc ti:rng khuc tren I

• (f,')II€N h¢i tu dan tren I d€n m¢t anh xa IcY hieu laj"

• 1 lien tuc timg khuc tren I

• co tp:I ~ 1R. lien tuc ti:rng khuc, ;::: O, khci tfch tren I sao cho:

\in E N.I!',I ~ tp (gia thiet bi chan)

t(. VGi rnoi n thuoc N. !,I kha tfch tren I. • 1 kha tfch tren I.

· !!" II~ !/.

thl:

ChI?ng minh:

Thea chuang trlnh, k~t qua nAy duqc thi:ra nhan trong tnrong hop tOng qual. Ta se cheng minh n6 trong gia mitt (/n)neN hoi H] deu tren moi doan trong I Mnf

Tnroc het, vai moi n EN. In kM tfch tren I vi Ilnl ~ ip .

Vi moo moi x thuec I. (In (x» hOi tu d€nftx) va vi v6i moi n EN. I/nl:s; rp , ta co: '<:Ix E I. I/n(x)1 ~ rp(x). va v~y I kha nch tren /.

010 e > O. Vi rp kha tich tren I. e6 m¢t doan J e trong I sao cho r rp :s; ~ , trong

J/-1& 3

d6 r rp iA tOng eiia hai tfch phan n~u 1 - J e hC1P bbi hai khoang,

J/-J&

Vi (In )neN h¢i tu deu tren J eden/, (/n)neN h¢i tu trung blnh tren J eMn/. v~y:

r In -----'t- r In'

JJ& Ii<O JJ6

Dod6,c6 N E N,M '<:In>N.\i In-1 II~!'

'16 '16 3

Bay giC1, vci moi n E N sao cho n :<!: N, fa e6:

1 r (In - f)1 ~ \ r (In - f) + J it. - f)\ s r lin I + rill + J lIn - II

1 J1 1 J/-JE '16 J/-J& J/-J6 '16

Nhqn xet:

Gia thi~t bi chan khOng tM bO dl1(,1c (xem bai t~p 4.1.24).

VfDlJ;

1) ChUng minh rang: 1/2 sin" xdx~O .

II«>

4.1

Day ann x~ 21

Dinh Iy ve h¢i tu bi chan duqc ap dung a dlly v& :

{ [ ,,[

o n~u XE 0;-

In : X 1----7 sin" x, I: x 1----7 2 ,va

I· " neu X=-

2

Dinh ly ve h¢i tu don di¢u cling ap dung duqc a VI du nay.

2) Chirng minh rang v& m6i a E ]O;+cx:>[ c6 dinh:

n ( k)n -a

L I-a- ~_e __ .

n nwl_e-a k=!

9'=1.

- "'

V& mOi n EN, k9 hi¢u/n: [l;+oo[ ~ IR III anh xa xac dinh bbi:

{( E(X»)n .

III(x) = l-a~n- neu I::s;x<n+l.

o n~u x ~ n+ 1

Khid6:

• V6i rn6i n E N"',fn lien rue tirng kluic va khd tfeh tren [l~+cx:>[,

• Un )n2':1 ht')i W don tren [I ;+cx:>[ d€n I: X 1----7 e -aE(x) VI v6i rnoi X E

[1 ;+cx:>[, khi rna n ~ E(x), ta co In (x) = ( 1 - a E~') r '

• I lien tuc tung khuc tren [l ; +cx:>[,

• 9' = I lien tuc tirng khuc, ;:>: 0, kha tfch tren [I ;+cx:>[ (vi ven x ? 2,

OS; .p{x)"'; e-a(x-l) ) va v6i moi n E r:t va x E [I; n+ 1 [:

Iln(x)I=(I-aE~)r ..,;e-aE(x) =.p{x),

do: 'rft e] -1;+00[, In(1 + t)..,; t .

Dinh ly ve Mi tu b] chan c6 tM ap dung duoc nen:

n ( k)n

"l-a- = I J. ~ f I

f:t n J;+a:>[ II n<'J ~1;+«>1 •

Cu6i cung, I 1= r e-aE(x)dx= f r+! e-andx == fe-an = e-~a' •

I ;+<O[n"'! II"'! 1- e

Nh{ln xet:

Ta c6 the suy fa cac dinh 19 ve tfnh lien tuc dtroi dlU! va tinh c6 tM Ia:y dao

ham duCii da:U! (xem T~p 3, 2.5.5 1 )va 2)) ttc dinh 19 ve ht')i tu bj chan:

1) Gia Slr mEN· , A la mt')t tap con cua IRm, F: A x I ~ IK 18. mot anh xa

22 ChUdng 4 Day va chubi anh x'il

lien Il]C tren A x I thoa man gia thiet b] chan, luc Iii. c6 rp; / -,) lR lien rue tirng khuc, ::?: 0, kM rich tren / sao cho:

V(x,t) E A x I, IF(x, t)1 s 9'l_f) •

Gia sir x E A, (x,,)IIEN Iii. day trong A, hoi 11:1 den x. Ky hieu f.(:=O F(x,.) va v<'1i moi n EN, gil = F(x",.). Khi do:

• V<'1i moi n EN, f.:" lien we va kha tfch tren I,

• (f.(" )m"N h¢i 11,1 don den f.: tren I,

• f.( lien rue tren I.

• rp lien rue tirng khuc, ::?: 0, kha tlch tren I va: "In E N, ig" 1:<::: ip.

Theo dinh Iy v~ h¢i tv bi chan (4.1.6, Dinh ly 2), g kha tfch tren I va r g'l -,) r g

J, nco JI

nrc 13.: r F(x",t)dt-,) r F(x,t).

J, 1100 J,

Dieu d6 ehiing 10 fling I: x H L F(x,!) lien We tren A.

2) Gia sit A la mQI khoang trong JR., F: A x I -,) IK III mot anh xa lien tuc tren A x J . Gia sit them:

aF 6 . "1'

• - t n tal va len tuc tren A x I ,

ax' .

• aF thoa man dieu kien hi chan, nrc Ia c6 II'. I ~ lR lien tu c lUng klnic, ::?:

ax . . . '/'.

0, kha tfch tren I sao eho:

V(x,t)EAx/,

iaF (X,t)! S VI(t) . ax

Gia sir x E A va (x")"EN la met day trong A - [x] h¢i 11,1 den x. Ky hieu h = aF (x,.) va h" = _1_( F(x/i ,.) - F(x,.») vai moi n EN. Khi d6:

ax Xl,-X

• voi rnoi n EN. h" lien tuc tren I,

• (h")"EN hoi II,! don den h tren I,

• h lien tuc rren I,

• Vllien rue, ::?: 0, kha tfeh tren I va bang each sir dung bill dang thrrc s6 gia

hiru han, ta eo vai moi n E N va moi f E I:

I I_IF(X/I ,f) - F(x,ni <

h/l(l)- I I -VlU).

x" -x

Theo dinh 1y ve h¢i W bi chan, h kha tfch tren I va r h" -,) r h , nrc la:

Jl ,,00 J,

I(x,:) - I(x) ~ r 8F (x,t)dt .

. \,,-X llooJ,ax

4.1 Day anh xi;'! 23

YAy f c6 dao ham tai x va rex) = r BaF (x,t)dt . Cu6i cung theo dinh If ve hoi tu bi JJ x

chan, do 8aF lien tuc tren A x I va b] chan (hOi ,+,),f' lien tuc tren A. •

x

Nhac lai nhimg djnh ly, ky hieu, ket qua da c6 trong tap 3, 2.5.2 2).

I) Tap cc'«, lK) cac ann xa lien tuc va kha tich tren I voi gia tri trong lK la

m(>t lK - kgv va anh xa NI : f --+ J,lflla mot chuan tren lK -kgv do.

Ta n6i mot day (J" )nEN nhimg phan Ill' cua Cd(l,lK) h(li tu trung blob d€n mot phan ttt/lhu¢c CL 1 ([,lK) neu va chi neu (/" )nEN h¢i tu Mnl d6i vm chuan N 1 .nic la:

rJt" - 1)--+0.

JI noo

2) Mot phan tir I cua CM(l,[[{) goi la blob phtrong kha ticb tren I neu va chi neu 1/12 kha nch tren I.

Tap cd(l,lK) cac anh xa lien rue, blnh phuong kha tfch tren l , gia tri trong [[{, Ii

mQI lK - kgv va anh xa (f,8)r-~ (j 1 g) '" r 78 la mot tfch vo huong tren [[{ - kgv

JJ '

d6. Ta ky nieu N2 la cnuan lien ket: N2(f) = ( £1/12 )1/2

Ta n6i mot day (J;, )IIEN nhirng phan tl'r cua cd(l,lK) h(li t1,l trung binh blnb phuong den mot phan tlrfthu¢c CC 2(1; [[{) neu va chi neu (J" )nEN h¢i Il,I d€nfd6i v6i chuan N2, tuc lit:

•

. Ta khong the "so sanh" cac chuan N I' N2• Noo, chung duqc xacdinh trong nhUng ]j{ - kgv khac nhau. Tuy nhien, ta c6 menh M sau:

• M~nh de

Cho mot day anh xa Un : 1 ~ IK)nEN .

{-:

N€u:

{--

thl:

vci moi n thuoc N, in lien tuc va kha tich tren I,

ifn )'IEN h¢i tu dl!u tren 1 den mot anh xa ky hieu Uti, 1 b] chan,

I lien tuc va kha tfch tren I,

Iin ~ r I·

I noo J1

3- GTTGT4

24 Ch!J'CJng 4 Day va ehu6i anh xa

Chung' minh:

J) Tinh lien we cua I tren J suy ra tit 4.1.3, H¢ qua 2.

2) V1 Un )neN h(li tu deu tren f Mnf, eo N EN sao eho:

"dx E f. I!N(X)- I(x)\:s 1,

tir do: 'ixEf, \/(x)i:S1+/N(X),

Do IN kha tfch tren f va x H 1 kha tfch treri f (vi J b] chan) nen/kha tich tren f.

3) V6i rnoi n EN, (a eo

\ 1[,' - 1/\ = \ I u: - f)\:S Ll/n - II :S1(I)li/n - lit."

trong do, 1(/) la d<) dai eua khoang bi chan I, va v~y r In ~ r I .

J, nco J,

Bai t~p

o 4.1.23 Cho m¢t VI du khoang 1 va day (/n : 1 -+ R)neN '" sao cho:

I- V6i rnoi n IhuQC !'II"',/n kha tfch tren I,

- (fn )neN* h¢i tI,I deu tren J Mn th¢1 anh X~ ky hieu la/,

- f kh6ng khA tich tren I.

o 4.1.24 Cho mot vf d1,l khoang 1 va day Un : 1 -+ IR)neN * sao cho:

- V6i mol n thuoc N*,/" khA tich tren I,

- {fn)neN* h¢i II,! dtu tren I den m¢1 anh X~ ky hi¢u lal,

- / kha tfch tren I.

- !In! !/.

o 4,1.25 Cho ba vi du day anh X~ tu R vao JR, lien rue, b] chan, !rna tfch, blnh

phmmg kha tich sao cho:

jNl(f,,)-+O

IlOO

N2{j~)+0 •

"'"

N",(/,,)+0

"'"

IN,c~n)+o

"'"

N2(g,,)-+O.

''''''

N~,(gn)+O

n"'>

jNI (hn )-::,0

N2(hn)+O

ne;:,

Ne;:,(fn)-+0

ne;:,

o 4.1.26 Ta ky hi¢u CB(R,q la ti?-p hop cac anh X~ lien rue, bi chan tu R vao C, Co(R,C) la t~p hop cac anh ll<_t lien tuc tU R vao C, c6 giCti han 0 tai -00 va +00, K(lR,C) 111 I~p cac anh.xa Iien tuc Iu R vao IC, tri¢t lieu b ben ngoai mot doan (doan nay phI,! thll¢C tung anh xa),

Ta trang hi cho dai s6 B(R,C) cac anh xa hi chan tir R vao C chuan 11.11", a) Chung rninh:

4.1 D~y anh xa 25

J) CB(R,C) III ml)t dai s6 con ella B(R,C)

2) K(R,C) va Ca(R,C) la nhUng idean ella dai 86 CB(R,C), trrc l3. :

jK(R,C);t.;,

'<ia E C,'<ij,g E K(R, C), a] -t g E K(JR,C), '<if EK(R,C).'<ilpE CB(R,q fIP E K(R,q,

va nrong tl! cho Ca(lR,q. b) ChUng minh:

I) CB(R,q d6ng trong B(IR,C),

2) Ca(Rc) d6ng trong B(IR,C),

3) baa d6ng cua K(JR,C) trong B(IR,C) Ii! CO(!R,C),

4) hinh cau don vi 116ng {f E K,(R, C);llflt" :$ I} ella K(R,C) khong compac. c) Chung rninh rang K(R,C) tru m~{ trong (c.cl (IR, C),II.III ) .

o 4.1.27 Xac dinh cac gioi han khi n ddn den +00 ella:

rl4

a).b tan" xdx

b) [_I_dx x" +ex

d) [__!!____dX

x2n + I

e) r 1 dx pEJO;+oo[e6dinh

(xp + I)" '

I

g) r (x2n + x" + 1)--;; dx

s

0) r _ .. 2. ..A~ I e - sm n, ......

,

.J rne-X- sinxd

J 2 2 x

I+n x

k) .c Si:: x dx .

o 4.1.28 ChUng minh:

o

4.1.29

Cho f: ]0; 1 J ~ C lien {~e timg khuc, kh3. tich tren ]0; I]. Hay tim

I· £ I(x) d

1m --x.

= I+/IX

o 4.1.30 Chof: [·I;IJ ~ R lien We. Hay 11m lim r [eos(;rX2 + (f(X)~2 )1" dx.

iI"l I 1 + (/(x))-

o 4.1.31 Chling minh:

26 Chlldng 4 Day va chuOi anh xa

a) r' 1+(I-~)"d:r - II,

.b II "'"

1

b} r+-;;~d:r -~, C eR" vahiiy tinh C,

,''''' "

c) r d:r _ ".fi

) (:r4 + 1)(x2 + (2) <1-->+<>0 4a2 .

o 4.1.32 Cho f: }O;+oo[ _,. R lien We, giam, kha tich tren ]0; I] Va (&" )"EN Hi met

day trong R+ h¢i II.! den O.l1m lim.!.. ~ f(&" +~).

""",L.... /I

K=l

o 4.1.33

a) Chimg minh:

t( 12)" r 2

1-- dl--t e-I dr ,

/I '''''')

c) Nhac l<p (cong thuc Wallis, Item ta.p 3,3.3.7"4», [12 sinP xdx ;"J{i . Hiiy 11m

b) Cheng minh:

I· '.' . , Ich h "' G fe-/2dt-- .k21r,

l).1 gia tq eua uc p lin cua auss:

o 4.1.34

a) Cho a e R, fP: }o; + 00 [_,. R lien we tirng khue sao cho x ~ eax fP{:r) kha tich tren }O;+oo [. OtUns rninh:

r'(I+~)" ~x)dx--t [eaxfP{:r)dx .

.b /I "'"

b) TIr do suy ra:

I) 'Ii a e]l;+oo[,

£'( X)" -ax I

1+- e dx --t--

II' "'" a-I'

1'()" I

l-~ I'!bxdx ~ -_

II "'" I-b'

r'(l_~):rC-ldx ~ [(c).

.b 11 II'"

2) 'libe]-oo,I[,

3) 'lie e]O;+oo[,

o 4.1.35·

ajVai IIEl',t,takyhi¢u: 1,,= 1~[I-(I-~rldt va.!""" f(l-~r~dx.

4.1 Day anh xa 27

IJ1-r-~ I ,

a) Chirng minh: In -Jo --dt va i" -Jo J;_;_ux.

n'Y: X ,~ .r

o ()

" 1

fJ) Chung minh: V/1 EN'. In - i, = L k -Inn.

hi-

n Tir d6 suy ra: r 1 - e-\ -e ,\ dr = y . y III hang s6 Euler.

l) x

o 4.1.36

a} Cho !p: lO;+oo( --> IR I ien tuc tirng kink va (!'. :]0; -t«ll--> R)"EN la mot day anh

xa lien tuc tirng khuc, hoi tu dunlrtn]O;-t«l[ den m61 anh x~f: JO;+oo[ --> JR. Gi;' sir:

1* Vn E N.V.r EXl: +«>1.IJJrli 5';lf(Xli·

• / lien rue lim g kh ole I ren Xl: -s-eo] •

• !pI kh" tfch tren ]0:+""[.

ChUng minh: r' rp(X)/"(x)dr --> [rp(xl/Cr)dI' .

.b WI:>

h) Tir d6 suy ra: [e-' In .rdr = =r . y 1a hang so Euler.

o 4.1.37· Cong thirc Stirling eho ham sO r

aj Chirng minh: Vx EJ):+«>{. f(x + 1) = (~r.r; .L /(.u)dl

lrong d6 ta ky hi~u/(x_1) = 1(° 1)-' _ r:

1+- e ~-'I

.r;

b} 0) Cheng mirth: Vx E [I;+cc(, VI E [O;+cc{,

05'; /(x.l) 5'; (I + I)e-I •

fJJ ChUng minh:

,l

VXE(();+oo[.VIE[-j;;Ol, 05';/(x,r)Sr 2.

c) TIt d6 suy ra: f(x + 1) .,~+«, (~r,n;;;. C6ng tlurc nay mo rong cong IhU'c Stirling Irong T~p 3 (3.3.7.4» n! ,;; (~r..['i;;;; .

o 4.1.38 COR!! thm: Gauss cbo ham sO r

v« EXJ;+<o{. Of( I-!..)" rr-ldf-Jof(x) .

Jl n nco

o

aj ChUng minh:

b) Til'd6 suy ra d'lng IhU'c Gauss:

'l.a ChU'CSng 4 Day va chu6i anh xa

x I

\;fx E]O; +col. I'(x) = lim n n.

noo x(x + 1) ... (x + n)

o 4.1.39 C6ng thuc Weierstrass cho ham so I' . chUngm'Oh.,ep,wo{, _I_oowy.rlim·nn ((l+'::')e-i]

[(x) nee k

k .. 1

(sir dung cong tlurc Gauss, hili tlip 4.1.3&).

o 4.1.40 Ham sO !y.

f'(x) Ta ky hieu !y. 10;+CO[ --)0 R 111. anh xa xac d!nh hOi \;fx EJO;+co{. VI(x) = -- . f(x)

a) ChUng minh:

1 -K<O I

\;fx E}O;+CO[, VI(x) = --- r+ x ""---.

x ~n(x+n)

b J Tit d6 suy ra:

I) r=-f'(1)

00

2) Je-Xlnxdx=-r o

(xem bai I~p 4.1.36).

o 4.1.41 V6"i n EN, ky hi¢u In: [0;1]--)0 1R . Chung minh rang kh6ng c6 d1iy Con

x ~ sinnx

nao trfch tit (/n)neN h';'i II} dan tren [0;1] d6n 0 (c6 the )let £Vu(n)(X)l dx d6i v6"i. mOt ham trfch 0").

o

4.1.42'

Cho IE C([O; I], R). Clumg minh: 1/:O<::>(V'ZEC, £11+if(x)ldx~I).

4.2 ~p xi ham s6 mQt bi6n tht,tc 29

4.2 Xap xi ham so mQt bi~n th_'c

4.2.1 Xap xi bOi cac ham s6 b~e thang hay afln tUng khuc va lien tuc,

Trong muc 4.2.1 nay (a,h) chi m(lt cl,ip s6 thuc sao cho a < h. Nhcic l~i hai djnh 19 dp xl da tha:y trong T~p 3,2.3.3.

• f>jnh 19 1

V6i moi anh xa f: [a;b] ~ E lito tuc tirng khuc, c6 mot day

(en: [a;h] ~ E)neN nhung anh xa b~c thang tren [a;h} h~i 11,l d~u d€nftren [a;h].

• f>jnh 192

V6i. rnoi anh XI:). f: [a;b] ~ E lien tuc, c6 mot day

(tpn :[a;b)~ E)neN nhUng anh xl:).:Vio tirng khuc va lien tuc, h¢i tu d~u d€nftrto [a; hl

Bal t~p

o

4.2.1 Djnh Iy Riemann- Lebesgue tren mc)t doan

Chofla;hl-) C lien Iyc timg khuc, ChUng minh: ff(t)eiXldt--.-....+,o.

x~-+<xl

o 4.2.2 Djnh Iy Riemann· Lebesgue trtn mc,\t khoing

Gia sit Ila m!)t khosng trong R ,f I ~ C lien tuc Iirn.g khuc va. kha tich tren I.

ChUng minh: If(t)eiXldt x....,....." 0

(Sir dung hili t~p 4.2.1).

4.2.2 Xip xi bOi da thuc

• f>jnh 19 (Dinh 15' th(r nhat cua Weierstrass)

V6i rnoi anh XI:). lien tuc f:[a;bl ~ lK., co mot day

(Pn : [a;h] ~ lK)neN nhlrng da thtrc h¢i 11,1 Mu d€nftrtn [a;b].

o dAy, ta dOng nMt da thuc v6i anh XI!-- da thuc.

30 ChU'dng 4 Day va chu6i anh xa -

Chung minh: (ngoai chuang trlnh),

I) Chung ta se Slr dung cac da tlurc Bernstein. l) Tnroc her, gia Slr a = 0 va b = 1.

Cho j: [0;1] ----) lK lien tuc, V& n EN, ky hieu B,,(j) Iii da thuc (vai he so trong lK) xac dinh ben:

v X E [0; I], H" (/(x)) =.t. 4~ I( ~)./ (1- x)ll-k k=O

goi Ii da thirc Bernstein.

Cho e> 0 e6 djnh. Vl/lien tuc tren [0;1] nen thea Dinh Iy Heine.j'Iien rue deu tren [0; I]; V~Y co T] > 0 sao cho:

V(u,v) E [0;1)2, (Iu-vl ~ 'l~ Ii(u)- l(v)1 s ~).

n

Cho n EN, X E [0;1]. VI "LC: xk(l-xt-k =(x+(l-x)r = I, ta co: k=O

I/(x)-B,,(f)(x)1 = t.4~ (/(X)- I(;))xk(l-xt,-k

k=U

s t.4~ \t(X)- 1(~)IXk(l_X)n-k .

Ky hieu E! = {k E {O, ... ,n); !x-;! ~ 'l}

va E2 = {k E [O, ... .n}; Ix -;1> 'l} = {O •••• ,nl- El .

• V6"imqikthu¢eE!,tae6: lx-~I:;::;'l nen jt(X)-f(;)I:;::;f,

suy ra:

"L ~ jJ<X) - I( ~)! xk (1- x)n-k ~ ~"L 4~ xk (1-- x)n-k

kEEl kEEl

• M~I khac:

L ~ k(X)- I( ;)!xkO_X)I1-k s 211/11", L ~xk(1_x)n-k

kEEl kEE2

= 211/11", L 4~,ixk(l_X)I1-k s 211/;l L c: (x-~r xk(l-xt-k

if kEE2 '1 kEEl

4.2 Xap xl ham so mgt bili'n thl,lC 31

~ 21~1. ~~:(x-~)' x'(l-x)"-k,

do v6i moi k thuoc £2. l'li < Ix - ;\. Cho n EN. Ta c6:

i c: (x --; r xk(l_x),,-k = x2i c"kxk(1_x)n-k - 2~"( i>c,~ xk(l_x)n-k

k~ k~ k~

Ta xuat phat tir:

/I

'" C,k k n=k ( )"

~ IX Y = x+y ,

k=O

Bang each hlY dao ham d6i voi x roi nhan voi .r, ta duoc

2 Iif(x, y) E R. ,

Iif(x, ,,) E 1i~_2,

n

LkC,~ xi: y'l-k = nx(x + y)n-l ,_

k=l}

n

Thay y bang I-x, ta duoc : V x E R, L kC: xk (1- x )n-k = nx . k=O

Lai lay dao ham d6i v6i x roi nhan v6i x, 13 diroc:

Iif(x. Y) E R2,

n

L k2C,~./ ll-k = IIX(X + y)n-l + (II-I)x(x+ y)n-2)

k~

= nx(nx + y)(x + y)n-2,

tir d6 bang each thay y bang l-« ta diroc:

n

lifx E JR, L k2~ xk (1- x)n-k = nx«n -I)x + 1),

k=O

Ta suy ra:

f- k( k)2 k ,,-k 2 2x 1 ) x(1-x)

£...~ x-- x (I-x) =X --nx+2"nx(n-l)x+l = ,

k=O n n n n

1

VI: lifx E [0; II, x(1- x) :::; - ,

4

nen ta duoc:

32 Chuang 4 Day va chuOi anh ~

'<In E N. '<Ix E [0; 1], I/(x) - s, (f)(x)\ :-:; ~ + \\~~a:> .

. 2 2q n

Vi I\flla:> -'» 0 (do T) > 0 gii1 c6 dinh), co N EN sao cho: '<In> N, Ilfl~ s ~.

2,rn Il"J 21] n 2

V~y ta da: cmmg minh:

v e » 0,3N E N,'<In E N, \;fx E [0;1], (n"2 N ~ \f(x) - Bn(f)(x)l:..;;; c)

tilc 13. Bn(f) : f tren [0; 1].

2) Chuyen sang tnrong hop t6ng quat: (a,b) E ]R2, a < h. Chof (a;b1 ~ IK lien rue,

Xet anh xa lien tuc g: [0; I} -'» K

x H f(a+(b-a)x)

Theo 1 ), day anh xa (vtri h¢ s6 trong lK) (Bn (g »nEN hoi tu deu den g tren [0; 1], tU'c lit IIBn(g)- g~<J) ----;;;;-+0 .

V6i n EN, ky hi¢u Pn: [a;b] -'» K 13. anh xa da thuc xac dinh bOi:

( t-a)

Pn(t) = Bn(g) -- .

b-a

'<It E [a;b],

Vi [O;IJ-'» (a;bJ va [a;h]~{O;IJ la nhiing song anh nghich dao cua nhau, nen

.r H u+(b-u)x 1 H _I-_a

b-a

vtri moi n EN, ta c6:

.Pn - rt, = Sup Ipn (r) - fU)1 = Sup IBn (g)(x) - g(x)1 = IIBn (,11) - gll<J) ,

IE[u;bl xE[O;I)

(ud6 IIP,r - fll", ~O .

V~y (Pn)nEN ht)i tu deu denftren [a;b].

Nhan xet:

1) D¢c gia tim dlJQC hai clumg minh khac cua djnh ly tha nha't ciia Weierstrass trong cac bai Tap 4. 2.2.22 va 4.2.23.

2) Dinh Iy tM nhat ciia Weierstrass ia mot tnrong hop rieng cua dlnh ly Stone - Weierstrass, xem C 4.4.

3) Dinh Iy tM nMt cua Weierstrass co thl!' diroc dien ta thanh: t~p cac anh

x~ da tlurc (u [a;b1 vao l[{ lil tru ml.lt trong C([a;b]; OC) d6i voi chuan II· It" .

4) Vi moi anh xa da thee tu [a;b] vao K thuoc lop Ca:>, tu dinh Iy thu nhO:t cua Weierstrass suy ra ke't qua sau:

MQi anh xa lien tuc tir [a;b] vao K la gi6i han deu tren [a;b1 ella met day anh xa

co

thuoc lop C tren [a:b].

4.2 xap xl ham so m¢t bi~n thl/C 33

• H~ qua Gia sir J:[a;b] --t lK lien tuc, Neu v6i moi n EN,

1 xn J(x)dx = 0, thif= o.

Chung mink:

Theo gia thi~t va do moi da thue ill t6 hop tuyen tfnh cua nhl1ng dan tMe nen vbi

moi da thUe P. ta e6: r P(x)/(x)dx '" O.

Theo dinn 19 tM nMt cua Weierstrass e6 mot day da tlurc (Pn )"d<i h¢i tu deu tren [a;b] dEn/. Vai moi n EN, ta e6:

o s r It(x)12 dx = r (I(x) - Pn (x) )t(x)dx :S (b - a)iif - pIL,JflICfJ •

VI IIp,, - flt~ ~O suy ra [It(x)12 dx = O. tlrd6 do/lien tuc tren [a;b], i= O.

Bai t~p

Cac bai tqp ti:t 4.2 J, den 4.2.9 kh6ng dung den dinh Iy Weierstrass,

o 4.2.3 Gia sir (P" )"EN ia mot day da thue v6i h¢ 56 thuc sao cho v6i rnoi doan J trong lit (P")"EN h¢i (1) deu den 0 tren J. Hoi c6 tht khang dinh r~ng (Pn )nEN h¢i tu deu den 0 tren R hay khong?

o 4.2.4 Cho mQI VI dl,! day da tlurc (Pn )nEN h('Ji W deu tren [-I: II nhirng khong h¢i II,! deu tren moi khoang I chua nghiern ng~1 [" I: I [,

o 4.2.5 010 lli'l mot khoang trong JR, P E R[X] sao cho P(l) c I va P *" X, (Pn )no:l

o

*

la day cac dnh xa Itt I V80 R xae djnh bei: PI = P va v6i moi n EN, P n+ 1 = P n 0

Pl' Gill sir (Pn)"o:! hei tu deu Mn m¢t anh xe]: 14JR. ChU'ng minh rAngflaanh xI!hAng.

4.2.6 OJU'ng minh rAng anh XI!- f: JT,1]4 ,Rl kh6ng phal III gi6i han deu tren

x Hsmx

]0; II cua met day anh xI!- da Ihoc.

o 4.2.T Gill Slr {P,,)nEN Iii m¢t day da thoc v6i h¢ s6 thuc, h¢i ty deu Mn 0 tren 1-1;01 va sao cho 'rin E N. ! P,,(x)dx '" I. Dumg minh rang day (deg(Pn»)nEN khong bi chan tren.

34 ChU'dng 4 Oily va chuOi ilnh xa

o 4.2.8' Gilt sit kEN, (Pn )"eN 1.11 mot day da thuc voi h¢ s6 thirc sao cho '<in E N, deg(p',) S; k . Chang minh dng neu e6 mOl doan [a;b] trong IR kh6ng thu ve mot di~m, sao cho {P" )"EN h<';li 11,1 dtu tren [a;b] thl vrri rnoi doan [c; d] trong IR, {P" )"eN h¢i 11,1 deu tren [c; dl den mot da thirc,

o 4.2.9' Cho (a,b) E [R2 sao cho a < b. (P,,: [a;bj-)o C)"EN la rn¢t day da thue, [:[a;bJ ~ C Iii mot anh xa. Gilt sir r~ng (PI! )"eN hoi t',l don den [tren [a;b] va eo N E N sao cho: \In E N, deg(Pn) S; N . Crnrng minh rang f HI. mot da thtrc va (Pn )nEN hl?i W deu de"nftren [a;b).

o 4.2.10 Cho (a,h) E )R2 sao cho a < b,f: [a;b1 ~ IR lien we va s » O. Chang rninh rang eo cac da thirc P, Q vcri h¢ s6 thirc sao eho:

{P(X) S; [(xl S; Q(x) . \Ix E1a;hj,

Q(x) - P(x) S; c

o

4.2.11

_ v

Cho a E ]0;+cc1 . V6i moi anh ;.;:~[:[-a;a1 ~ C, ky hieu : f: [-a;aJ~ C . x H/(-<)

(xem T~p 1,4.1.3).

a) Ou.mg rninh ding neu mot day Un :{-a;a] ~ C)neN

... v

anh xe ]: (-a;aJ ~ C thl (j~)"EN hoi W deu den f .

b) Cho f [-a;a] ~ C lien tuc, Chung minh rang neuf chan (theo thti' t\!, le) thi la c6

h¢i 11,1 deu den mot

day da thuc chan (theo Ihu W, Ie) (P" )"EN h¢i 11,1 dtu Mnflren [-a;aj.

o 4.2.12 Cho kEN" va [: [0; 1] ~ C lien tuc, ChUng minh rli.ng e6 day da thirc (P"),,eN sao cho neu ky hieu A" ~ P,,(Xk) thl (An )"EN hOi 11,1 deu Mn f tren [0; 11·

o 4.2.13 Cho (a,h) E R" sao cho a < b.]: (a;hj-)- C lien tuc, Chung minh fang neu

voi moi nEN: f[U(X+k)jf(X)d(=O, thif=O.

(Quy uOe ding IT (x + k) '" 1 ).

ke¢

o 4.2.14 Gia .~U: f:[O; 1] -)0 C lien tuc. Chung rninh rang cac tlnh chat sau tuong duong timg cap:

1)[=0,

2) \In E N,

4,2 Xap xi ham s6 met bien thuc 35

4) 3k E N', Vn E N, 1 xkn f(x)dx == 0 .

o 4.2.15 Cno (a,h) EIR2 sao cho a < b, E = C([a;h],lC) v6:i chuan 11,11"", P Iii I~p cac

-' 0

;Inh xa da thuc tir la;bl vao IC. Hay xac dinh P, P. alP) (trong E).

o

4.2.16

Cho (a,h) E R" sao cho a < b, f: [a;b] -+ C lien tuc. N E N* ,

al, ... ,aN E la;h\ phan biet tUng e;~p. Cluing minh d.ng eo mQt day da Ihue phUe (PI! )neN sao cho:

lp"~f lren la;h\

n~

Vi E {I, ... ,N\, V" E I'll, Pn(a;) == f(a;)

o 4.2.17 Cho (o,b) E R" sao cho 0 < b [: [o;h] -+ R lien tuc, Chimg minh rang eo ml)1 day giarn (1',,: r a;h]-+ R)neN nhfrng dnh xa da thiic v6i h¢ s6 thuc h¢i 11,1 deu denflrtn [u;h\.

o 4.2.18 Cho (0 ,h) E Rl SlIO cho a < b f: 1 aib \ -+ IC lhu¢C l&p C 1. Crurng m inh ding eo mot day da thtic phuc (Pn )neN sao cho:

p ~f' va P' ~f",

,j noc n. 110:-

(xem them hai I~p 4.2.36 eho mot khao sat sau sAe han).

o 4.2.19' Cho (a,h) E RJ sao cho a < hr \ atb [-+ lK lit m¢1 anh xa. ChUng minh r~ng hai tinh chat sau Iii tuong duang:

(i)flien tuc dtu tren \a;b[,

(ii) co mot day da thUe (Pn )".-:N thuoc lK\Xj h¢i tu dtu dfnftren ]a;bl·

<) 4.2.20' Vi du ve dAy co hai gh'ri han khac nhau dui viii hai chuin

Ky hi~u E", 1R1Xl,I) = [-2:-1]; 12", 11;2], N] '" E -+IR, N2: E -+ R III hai chuin tren E xac dinh bei:

VP E E, N1(P) '" SupiP(x)i va N2(P) == Sup lp(x)l .

.tel) .fe/2

Cho (A, B) E El tuy y. ChUng minh ding co m¢t day (P" )"eN trong E sao cho:

{;n~AlrOng (E,N1)'

n'"

,,~Btrong (E,N~).

110C0 .....

o 4.2.21 Ky hieu (P" )"eN Iii day anh xa xac dinh wi Po '" 0 va:

Vn E N, V X E 10: II. P,,+I (x) =' P,,{x) + ~(x - (Pn(x/) . at Chling minh:

36 Chlldng 4 Day va chuai imh x~

,- 2.[;

'lfnEN'.VxE(O;l].O:-:;vx-Pn(x)5; t= :

2 + nv x

b) Tit d6 suy ra (Pn )n<;,N ho:)i t", deu tren [0; II den p: x 1-+ .r; .

c) ChUng minh fAng day da Ihac (Qn : [-I; 1]-) ]R)nEN xac dinh bei:

Vn E N.V! E (-I;IJ. Qn(t) '" (Pn(ltl)2) ho:)i t", deu tren [-I; I J den rp: r H Itl.

o 4.2.22' MQt chtmg minh cua dinh Iy thir nhat CUB Weierstrass Cho (a.b) E ]R2 sao cho a < b, f: [a;h I -) I!( lien tuc, s > O.

a) Chung minh di.ng n E N°, co phan hoach (Xk)O~'~n cua [a;bl va cac s6 prurc )415; k 5; n - I) sao cho ky hieu gj: [a;h]-) C

{o neu x5 Xk x>-

X-Xk nCux>xk

n-\

thl ta co: V x E ja;bJ. If{x) - f(a) + LPkgk(X) I S %. k~O

h) V6i cac ky hieu eua aj. chUng minh r.lng co cac da thlcc Pk (0:-:; k 5; n - I) sao cho :

'lfx E [a;b1. \gix) - P~x)l:-:; ~. trong 116M =1+ ~I Pk I (sir dung bai t~p4,2.21 {'i).

l! k~O

c) Til do suy rafiA gioi han deu tren [a;bl cua met day da Ihlle.

o 4.2.23' M(it chUng minh cua dinh Iy 1M nhat CUB Weierstrass, phuong phap Korovkine

Ky hieu E = C([O; I ],IR).

M¢t anh xa tuyen tfnh T: E -) E goi 1a duong neu va chi neu:

Vf E E, (j ;?_ 0:::> T(f) ;?_ 0) .

Vai moi kEN, ky hi¢u: ek: [0;11-)!R .

.r HXk

Voi mol n EN, ky hieu Bn: E -) E la anh xa xac dinh bbi:

Vf E E,Vx ErO;!], B,,(f){x) = tr:I(~}hl-X)"-k. k~O

a) 010 fEE, e E 10;+00[. Cnrlng minh rang eo a E 10;+ro[ sao cho:

V(x,y) E [0; If, II(x) - f(y)1 s s + 211111", (x _ y)2 .

a-

b} Kitm nghiem r&ng vai rnoi n EN, Billa tuyen tinh duong.

c) Chirng minh: likE (0, U}, !IBn(ek) - ed!"" ~O.

d) Tir do suy fa: Vk E E, IIBn(f) - ft ---;;;--+0.

V ~y f 111 gioi han deu tren [0; 1 J cua day (8n (f})neN cac da thac Bernstein ella I Cac bai Iqp tu 4.2.24 d{n 4.2.39 noi vi' cae da thuc Bernstein cua ]', xae dinh do'i w1i

4.2 X6p xi ham 56 mot bien thuc 37

f"[O;I)~oc, VneN,xE[O;I} boi: Bn(f)(x)== tC:f(~)xk(l-x/-k.

k"'()

o 4.2.24 Chlhlg minh:

\if E e[O;1],Vn e N, 8,,(/)(0) =0 lill Bn(/)(t) == I.

o 4.2.25 ChUng minh:

[0'1] - --

Vfee' ,VneN, B,,(f) = Bn(f)·

o 4.2.26 Voi! e KIO;l], ky hieu 7 :(0;1l~ K ,Chlhlg rninh:

x H IO-x)

. [0;11 - --

Vf e K ,Vn EN. Bn(j) == B,,(f).

o 4.2.27 Cha n eN vii. BII : Rro;ll~ IR[O:\] .

I H B,,(f)

a) Chung rninh ding Bn tuyen tinh.

b) Chung minh ding Bn cuong tuc la VI E ]R[O;I], (t <:: 0 ~ Bn(f) <:: 0).

c) Til d6 suy fa Bn Ill. day lang.

o 4.2.28 a) Chof: rO;1]---+ R, n eN. ChUng minh mng n~ufbi chan iren (thea thu

Uf. b] chan diroi) thl BIl(/) bi chan tren (theo Ihu U!. bi chan duoi) va vrii moi x thuoc [0; 11, ,B,,(/)(x) S sup f(t) (thea thu tJ!. B,,(f)(x) <:: lnf f(t».

te[O:I] te[O:ll

b) ChUng minh rling n~uf: [0;1) ~ e b] chan thi vOi moi n EN, Bn(/) bi chan va

!!B,,(f)!t., S IlilL .

o 4.2.30 Chlhlg minh rling nl5u!: (0;1] ~ IR 16i thi

Vn eN, Vx e [0;1], Bn(f)(x):2: f(x).

o 4.2.31 aJ I)Chlhlgminhring~6'imqi/e ]KIO;I]. nEN,xe[O:I];

(Bn(f)}' (x) == n ~ C~_I (/( k: 1)_ f(~) )xk(l- x),,-l-k .

2) Til do suy fa rAng voi mQifthu(}C RIO; 11 va voi rnoi n EN:

• Neuj tang thl Bn(/) tang.

• Neuj giam thl Bn(/) gidm,

. to'll

b) I) ChUng minh fling vm mQifE 1K •• n EN.xe[O;l]

(Bn(j»)" (x) == n(n -'}~ C~_2( I( k: 2)_2f( k: ')+ f(;) )xk(1- x),,-2-k .

k .. O

T6ng quat han, xem bai t~p 4.2,,33.

38 ChutJng 4 Day va chu6i anh xa

2) Titd6 suy ra dmg v6i moi j'thuec R{O;l] va v6i moi If E M

• N€ufl6i Ihl Bn({) 16i.

• N€uflOm thl B/I(f) 10m.

o

4.2.32*

Chung m inh rang neu [: [0; 1 J -+ R 16i rhi v6"i moi x thuoc [0; 1 [,

o 4.2.33 Cho /I E W . V6i moi jthuoc 1K10;II, ta ky hieu I::.n.of, I::.n.d ... 13. cac anh xa lil 10; II, [0;1-~1. [O;I-~] •... vao lK xac dinh vo; moi y E [0; II lxri:

(I::.n.of)(y) == flY)

(I::.n.Jf)(y) == f(y +~) - flY)

Ta n6i rang I::.".d III mot loan lir sai phan va I::.n.rf (voi Vr E w· ) 13. loan lir sai phan I~p.

ChofE ]]{(O;l], nEW,xE[O;I], rEW sao cho r s aChrrng rniuh:

n-I ( )

(r) n! k k k: n-"-k

(Bn(f») (x) == --"" 4:-r(I::.".rf) - x (I - .r) .

(n-r)!..c.... n

k==O

o 4.2.34 V6i (n.p,x) E N x W x [0; II ,ky hieu:

n

5".I'(x) == L (k -IlI)I'~ .l(1- x)n-k . bO

a) Chung minh rang voi rnoi (n,p,x) E W x W· x [0; II; .'1".1'+1 (X) == x(1 - x)( S'n.plx) + PnS".p_1 (x») . b) Til do suy ra co C E IR+ sao cho:

VnEN·,VxEIO;I], 0~5".6(x)~cn3.

o 4.2.35 V6"i (1I,b',x) E rt x R: x [0; II . ky hieu:

"" c,k k n-]:

A".6(x)= ..c.... ,x (I-x) .

Osks"

1*-+"

ChUng minh rang voi ITI9i I a)0~A,,6(X)~-2- ,

. 45 n

(Sir dung bai t~p 4.2.34 aJ.

(n,o,.I") E w' x JR.: x [0; IJ :

I

b) 0 ~ A",6(x) ~ 40'n2 .

4.2 Xap xi ham s6 m¢t bittn thl,fC 39

o 4.2.36' Cho pEN, I: [0; I) -4 K thuoc lap C p. Chlmg minh rang veri. moi r

thuoc 10, ... , pl. diiy ( 8n(f) )(r)) hoi iu deu Mnir) tren [0; II. (Si'r dung bai t~p

neN

4.2.33).

o 4.2.37 Djnh Ij Voronovski

at Chof [0; 1]-4 C thuec lap C 1 vax E [O;lJ. ChUng minh:

n(Bn(f)(x)- l(x»)~.!.X(I-X)f"(x).

noc 2

b) Tu do 'suy ra rang, neu I: [0; I \ --)0 C thuoc lap c' va khong afin thl

!lB,,(f) - f(x )11", khong phdi 11'1 mot o( ~) khi n dan den vo t~n.

o 4.2.38' Cho Xo E 10; 1[, I la mot khoang trong IR chira Xo va narn trong ]0; 1[, Ct > o sao cho Ixo - a;xo + ale I .

a) Chof: [0; 11-4 JR bi chan, k9 hieu Mj == Sup j'(x) . Chung minh:

.reI

. Ill-MIlL

'In EN. B,,(j)(xO)5 Mf + 2 '

4a n

trong d6 voi moi ¢' thuoc !RlO; 11, II<VlL == Sup I¢'<xli-"<0[0:11

b) Suy ra tu a) dog ncu I: {O; I J -4 JR b] chan va neu (Bli (f)( xo) )neN hOi tu den s6 thirc I thl 1:5 Sup j(x) .

xel

c) Cho j, g: 10; I J -4 IR hi chan sao cho: 'Ix E I, Ax) '" g(x). ChUng minh rAng neu m(>t trong hai day (B"(f)('\O»),,eN' (B"Cd(xo»)neN hOi t\l th] day kia cting hOi W va chung e6 cung gioi han,

o 4.2.39' Khao sat cho trt(l.mg hop HOlder

aJ Cho a E )0; II,/: 10; ll-41K a· HOlder tUe la c6 M E R+ sao cho:

V(x,y) E [0;1]2, If(.I:") - f(y)\"; Mix _ yla .

ChUng minh: 'In E W*, IIBn(!) - fll",,,; aM a . 42n2

(c6 tht sir dung bilt dang thUc HOlder, xern T~p 1,5.4.3):

'In E W*, V(XI,""X,,) E Cit ,V(Y1> .•. ,Yn) E C",Vp EII;+o:>[ :

1 I

t,x>Y' s (t,lx.IP J(t,IJ,r )'.

trong d6 ..!. + .!. = I ).

P q

4·GTIGT4

40 ChtJ::fl1g 4 Day va chuc!ti anh xa

b) 010 a E ]0;1] vaf a: [0;1] ~ IR ,

H I·'-~

n

Voi GElR:,nEN·,xE[O;lj,kYhi¢u: Sa(x)== Lc!xk(l-X),,-klk-nxla, k~O

a) Ch6ng minh (Slr dung bA'1 dAng thirc Holder):

_I_ _I_

( .. )2 * I' q

'V(G,b)E lR+ ,\In EN ,';>'xEIO;l], 'VpEjl;+a:>[, Sa+b(X)S(Sl'a(x») (Sqb(X») ,

1 1

trong d6 - + - == I ,

P q

jJ; Bang each chon a, b, p trong bat dAng thuc rren mot each thfch hop, suy ra: «n

\In EN*,';>'xE[O;l], Sa(x)<':n x(l-x).

n K6t luan: \In E N*, IIBn(fa) - fat,,, <': ~/2'

4n

4.2.3 Xip XI hOi met da tlurc hrQ1lg glac

,

Trong § 4.2,3 nay, T la mQt s6 thuc > 0, (n6 siS la chu ky ella cac ham s6 duqe xet Mn) va OJ = 21f goi Ia t.an so,

T .

• Djnh nghia Ta goi moi anh XI,l U: JR --+ C sao cho c6 N E N va (en LN'5.n'5.N E C2N +1 d~

N

'ift E JR, U(t) = L cneimvt n=-N

la da thuc hrong glac phuc.

Nhan xet:

V oi de ky hieu dung trong dinh nghia tren , n~u N ~ 1, ta c6 v6i moi t thuoc IR:

-I N

U(t) = L Cn(cosnOJt+ isinntm)+co + L cn(cosnOJt + i sinnOJt)

n=-N n=l

N N

= Lc_m(cosmOJt =isin mOJt) + Co + LCn(COsnOJt+ i sin nOJt)

m;!·. n=!

N

= Co + L (en + C-n )eos nan + i(cn - c-n) sin nan . n=J

4.2 xap xi ham s6 m¢t bien thl/C 41

V6i mbi n EN, ky hieu an == en + en' b" == i(cn - en) thi ta co v6i moi t E lR.:

N

Vet) = i + L (an cos nan + hI! sin nan) .

n=l

Dao lai, cho N EN, (an )OslI,.,;N E C2N+1, tb; )O~"SN E C2N+1 sao cho bo = D va ky hieu voi n E Z rna -N '5 n s, N:

c == l±call - ib,,)

" 1

2(a_" + ih_n)

neu -N:;; n'5D

thl voi moi t thuoc IR, ta c6

N N

ao " b') '" inaJl

2""+ L.J(a" eosnwl+ II smnWl = ~ c'le .

,,=1 II",-N

V~y co th~ xern mot da thuc Iuong giac phUc nhu mot t6 hop tuyen tinh voi h~ s6

phiic cua cac ham s6 t H eill(<J{ hayla mot t6 hop tuyen tinh v6i h~ s6 phuc cua cac ham s6 t H cos nan va cac ham s6 t H sin nan .

Cac ho (R.~.C) va (R.~ R.) V(R.~. 'R) Hi. doc lap tuyen

I H e'n<I)/ IIEZ I H cos nco: !lEN I H sm!l«l/ liEN

tinh, nen ta suy fa tinh duy nhA't cua cac h¢ s6 cua mgt da tlurc hrong giac.

•

Dinh Iy

(Dinh Iy tlur hai ella Weierstrass)

V&i. moi anh xa I: 1R ~ C lien tuc, T-tuan hoan, co mot day nhGng da thirc hrong giac plurc hoi tu deu denItren IR..

ChUng minh (ngoai clurong trlnh):

Ky hi¢u E la ~p cac da tlurc hrong giac plurc, 010/: R. ----+ IC lien tuc va T-tuan hOM.

a) XAy dung mQt day lam chinh quy (IPn) n EN .

(/2 an

VOl n EN, tfch phan III == eos2n -cit > 0 ; xet anh x.~ IPn: lR. ~ IC X<lC

T/2 2

dinh boi:

"it E JR,

1 2 (i)t

1P,,(t) == -cos n - .

I" 2

y

R6 rang rang veti moi n thuoc N :

• IPn chan,

• IPn Iii. T-tuan hoan,

• IPn lien II:IC tren R..

42 Chlttlg 4 Day va chuoi anh xa

£7/2

• 9',,=1.

T 12

h) V6i n eN, ky hi¢ufn: IR ~ C lilt anh xa xac dinh boi:

£1'12

\It e R, fn (I) = f(u)9'" (t - u)du

T 12

(tich phan do ton tai VI v6i I E IR c6 dinh, anh xa II H f(u)9'n (t - u) lien tuc tren R).

Anh x~/n goi la tich chap cuaf v6i 9'" va thuong dircc ky hieu lit f * 9'n .

c) Hay chirng minh: 'linE N,!" E E.

D~ • h .,:. h hoa 2n mt • () T:D n+ I h

• nang cac tuyen tin oa cos 2' co ('n.k 0:'>,(;:'>" E L"{, sao c 0

n

Vt E R, 9',,(1) = L·CfI.k cosk ax . .(;=0

dieu do chimg to: Vn E N, 9'fI E E.

• Bay gia, v6i moi (n,t) eN x IR ,ta co:

[12

fnCt) = I(u)

TI2

n

LC".k coskm(t-u)::lu ,(;=0

= ~(( ('n,k [::2 I(u)cos kmlldu }oSkmt + ((''',k [::2 I(u)sin kwudu J sin -l

dieu d6 clumg to: V n EN,!" E E.

d) Hay clnmg minh fn

diu I rren JR.

"'Xi

V6'i moi (n,t) E N x R , ta c6:

£'12 f+T!2 i/2

I" (I) = f(II)9'" (t -1I)dll = f(t - v)9'" (v)dv = I(t - v)9'/1 (v)dv

TI2 -T/2 TJ2

do \' H f(t - v)9'n(v) In T - tuan hoan,

Tir d6 voi rnoi (n,t) E N x IR

I!',(o- 1(t)1 =1 fTI2 (J(t -v)- 1(t))9',,(V)dvl:$ [;J'/21/Ct_v)_ f(r)IIf',,(v)dv,

1-T12 T/2

Cho e> 0 c6 dinh, Viflien tuc tren R. va T - tuan hoan, dung dinh [y Heine tren [0; 2n,

suy raj lien Il,IC tren JR. V~y c6 '1 E Jo;f[ sao cho:

V(x,y) E]R2, (Ix - yl:o:;,,:::::> If(x) - f(y)l:$ ~).

Mat khac, VI I lien tuc tren R. va T -tuan holm nen I bi chan: c6 M E R.+ sao cho: v x E R, I/(x)l:$ M .. Khi d6, ra co:

4.2 Xap xi ham s6 m(lt bi6n thL/c 43

i' \!(t-v)- f(t)\9'n(v)dv::;~ r 9'n(v)dv

" 2 1"

C ["2 C

$- 9',,(v)dv=-.

2 T/2 2

• [" \fCt-v)- f(O\9'n(v)dv+ {/2 \fU-v)- f(t)\9'n(v)dv

T/2 lT/2

• Vn E N, VI E lit

VI M(T -,,)m<.n + 1)cos2n ;r'l ------+0 • e6 N E N sao cho veri moi n EN:

2 T "m .

[" If/2 C

n:2: N:::;:, \!U-v)- f(t)j9'11 (v)dv+ \fU-v)- f(t)\9'11 (v)dv ::;;-.

T/2 IJ 2

Nhu th~, ta dll clurng minh: 'V' e > O. 3N EN, V n EN. V I E JR. (n<':N ~Ifn (0-/(1 )1.-;£), Elk

1a:

deu

fn ---+f tren IR.

11m

Nht;in xet:

J) Dinh if tM hai cua Weierstrass III mot tnrong hop rieng cua dinh Iy Stone - Weierstrass. xem C 4.4.

2) Djnh If tM hai eiia Weierstrass c6 the duec dien 13 thanh: t~p cac da

thee luqng giac phuc (veri ehu ky T) la tm m~t trong kgv cac anh xa tll' 1R vao C lien

tuc va T-tuan hoan d6i veri chuan II.IL.

3) Vi moi da thuc hrqng giac thu¢e lap C<YJ, ta suy ra tu djnh Iy tha hai ella Weierstrass Mt qua sau: MQi anh xa lll: 1R vao C lien tuc va T-tuan hoan la gi6i. han

d~u tren R cua mc)t day anh xa thu¢e 1t'1p c<YJ va T -tum hoan,

• H, qui Cho f: JR ~ C lien tuc va T-tuAn hoan, 'N€u 'vai moi neZ, 'f(l)e-inO)(dt=O thlf=O.

44 ChUl:l'lg 4 Day va ehu3i anh xa

Chung minh:

Theo gia thie't, VI moi da thiic hrong giac phuc la to hop tuyen tfnh clla cac ham s6

. r

t ~ elllM (n E Z ), ta c6: v6i moi da th(k hrong giac pbrrc V, .b U(t)!(t)dt = 0 va

1>1" -

v~y lay phirc lien hop, U(t)!(t)jt = 0 .. Theo dinh Iy thu hai cua Weierstrass, c6

) .

m~t day da tlurc luong giac phuc (U,,) "EN hoi tu deu tren lR den f. Tir d6 v6i rnoi n EN, ta c6:

o ~ (1i(t)12 dt = [!(t) (f(t) - U" (1))2 dt ~ T !!JIL" II/ - U nIL, .

r

VI !It - u, II", --? 0, suy ra fJ 1/(t)12 dt = 0, tif d6 do / lien tuc tren [0; 1]:

/I'" .b

'tit E {O;T], /(t) = 0 . Cu6i cimg vi/Iii T ~ tuan hoan, ta ket luan: / = o. • Chung ta se si'r dung dinh ly 1M hai cua Weierstrass trong khao sat esc chuoi Fourier, xem 6.2.3.

4.3 Chuoi anh xa 45

4.3 Chuet anh xa

Ta goi chu6i anh xa la rnoi c~p (fn)neN,(Sn)neN) g6m mot day anh xa (In: X ~ E)neN, trong d6 X la mot t~p khOng r6ng va day (Sn )neN xac

n

dinh boi: V'n E N,Sn = Ilk.

k=O

Chu6i anh xa ((fn)neN,(Sn)neN) dltQc ky hieu 13. Lin hay n2':O

L (In : X ~ E) khi ta ·r,nu6n nhac nha den 1~p ngu6n va 1~p dfch cua cac n2':O

In. V6i n EN, S" goi iil tong ri~ng thu n cua chu6i Lin. n;-ill

Cac tit d6 cting diroc dung cho chu6i L In rna chi so "xudt phdt" la no, n~no

4.3.1 Cac 51! hQi tu

Cho chu6i anh xa L(ln: X ~ E). n~O

• Djnh nghia 1 Ta n6i Iin hQi tu dan (tren X) neu va chi neu day

n2':O

cac tong rieng (5n )n2':O hci t\1 don (tren X). roc la neu va chi neu v6i

moi x thuoc X, chuei Lln(x) hQi tu trong E.

n~

Khi Y 13. mot bQ phan cua X. ta n6i Lin ht)i tt} dan tren Y neu va n~

chi neu Ilnlr h(ti tu don tren Y nrc la neu va chi neu vm moi x n2':O

thuoc Y. Lln(x) hQi tu trong E. n2':O

D6i khi ta goi tap cac x thuoc X sao cho Lln(x) h(ti 1\1 ta tap (hay n2":O

mien) hc)i tu dan cua Iin . n2":O

46 Chwng 4 DAy va chuoi snh ~

4

• £)jnh nghia 2 Cho Lin Hi mot chu6i anh xa; ghl sit rang Lin

n~O n~O

h(li tu don tren X

• V6i. m6i n EN, ta goi phan du cap n la anh xa R,,: f: X ......,. E xac dinh bbi:

-tOO •

\ifxEX,Rn(x)= L A(x).

k=n+\

-tOO

• Ta goi tbog ella chu6i L.t;! ' ky hieu Lin' la anh xa tit Xvao

n~O n=O

E xac dinh bbi:

Nh~n xit:

1) Khai niem pMn du ca:p n cua mi)t chu6i anh xa chi c6 nghia khi chuoi

anh xa d6 h¢i tu don, .

2) Vm cac ky hi¢u tren, neu Lin hi)i W dan thi ta c6: n~

+<Xl

'Vne N, Sn +Rn "" Llk . k~

• £)jnh nghia 3 Ta n6i Lin hf)i til tuy~t d6i (tren Xl neu va chi neu

n~O

v6i. moi x thuoc X, ~)in(x)11 hQi tu (trong IR). n~O

Nhijn xet:

L I" h¢i 11,1 tuyet d6i neu va chi ne'u ~)In II hi)i 11,1 dan, trong do ta ky hi~u

n?O n2;O

III" II la anh xa Illn II: X -+ R. .

.r H!fn(.~~1

can tranh nhdm llin anh xa Ilh,ll vm 56 thlfC !l/n II", . Trang thuc hanh, E thuong la

K va khi d6 chuAn II.llla 1.1 (gia tri ruyet d6i hay modun): trong tnrong hop nay, Lin hi)i tu tuyet d6i neu va chi ne'u Ll/nl hi)i tu dan, trong d6 Ilnlla anh xa

n?O n?O

lin I: X -+ R. -, Chlnh tu d6 rna co til' ngu "h¢i tu tuyet d6i ". •

X HV-n(xll

4.3 Chu6i imh ~ .17

Neu Yin m()t b¢ phan cua X, ta noi LI" bl}i t\l tuy~t d6i tren Y n€u va chi neu

,,;:-.0

LI" Iy h¢i tu tuyet d6i (tren y), ttic la neu va chi neu v6i moi x thuoc r. ,,:<!;o

~)/,,(x)11 hoi tu (trong JR.).

,,;:-.0

OOi khi ta goi t~p cac x thuoc X sao cho LII/,,(x)11 hQi tu la t*P (hay mit!n) hi)ih,l

,,;:-.0

tuy~t d6i cua Lin . ,,;:>_o

• £)jnh nghfa 4 Ta noi Lfn hc)i tu d~u (tren X) neu va chi neu

,,2:0

day cac tong rieng (SIl )/1<:0 h¢i tu dell (tren X).

Nh9n xet:

Ta chirng minh de dang rang neu L in va L g" hoi tv deutren x va neu A. E oc

n /1

co dinh thl L (A/" + g/1) h¢i tu deu tren X . •

n

Khi Y la mot bl'> phan cua X. ta noi LIn hl)i 11,1 deu tren Y neu va chi neu

n

n

R6 rang rang neu LIn hQi tu deu tren Yva Z cY thi LIn h¢i lI:I deu tren Z.

n

II

• M,nh d81 Lfn hc)i tu d~u tren Xnell va chi neu ;

n2:0

{ChUOi Lfn h¢i tu dan tren X,

n2:0

day phful du (Rn )n2:0 hQi tl,l deu den 0 tren X.

Chioig minh:

I) Gia Slr L/" hQi ru deu, Khi d6 (Sn }n;:>_O h¢i tu deu, do d6 h¢i tu dan.

Ky hieu S In gi6i han (dan va deu) cua (Sn)n2:0 thl ta co: \;;fx E x, Sn(x)-----+S(x) . Vi voi moi x thuoc x, S,,(x) la t6ng rieng thu n cua

U~ + +

48 Ch ...... g 4 Day va chuoi anh xa

chu6i Lfk(X) (hang ttt trong. E) nen suy fa v6i moi x thuoc X. chuoi LIII(X)

k~ n~O

+00

h¢i h,I va c6 t6ng ~(x). V~y Lin hoi tu don (tren X) va LIII = S .

1I~0 11=0

deu , (N ) d~u

Vi SII S va do "Vn E 1'1, RII = S - SI! suy ra: Rn O.

1100 1100

2) Dao lai, gia si'I LIII h¢i 11,1 don va (Rn )1I~0 nol tu deu den O. K9 hieu

'I~O

+00

s= Lin.

U

Vi (Vn EN, SIl = S - n; ), suy ra SIl : S va v~y Lin h¢i 1L,l deu.

/I~U

• I M~nh ~ 2 N€u ~>" hol tu deu tren X thl if"), hQi tu d€u v€ 0 tren X ChUnK minh:

deu deu

VI S; S tac6 11I=S/I-Sn-1 S-S=O. •

!PO me

Nh¢n xet:

1) Neu Lin h¢i tu deu thl cac!/! bi chan bitt d1u tir m¢t thu hang nao d6

n

va Illn \100 ~O.

2) Dung phan dao de, neu Il/nlloo ~O thl Lin khong h¢i tu deu .•

n

Dinh 19 sau dAy nam ngoai chuong trlnh,

• D!nh 19 1 (Tleu chuan Cauchy ve hQi tu deu ciia chuoi anh xa), D~ 2~/n htii tu dell tren X dieu kien can va dli. la:

n

'r:/c>O,3N E N,'r:/(p,q) E N2 ,'r:/x E X,

(N~P<q~ t fk(x) ~cJ.

k=p+l

Chung' minh:

Chi d.n ap dung lieu chuan Cauchy ve hoi II,l deu cua m¢t day anh xa (xem 4, I, I,

Djnh If) vao day cac t6ng rieng (SIl )11<:0 voi chu y rang Sq - S p = i: It .

k:p+l

4.3 Chu&i anh xa 49

• Oinh nghia Ta n6i Lfn b4)i tu chuan tac (tren X) neu va chi neu

n

{"in E N, (n ~ N:::> fn E B(X,E)) LI!ln!l<p ht)i tu

n"2;N

Nhac lai rang B(X,E) ch i tap cac anh Xl,I b] chan tll X vao E (xem Tap 3, 2.1.4).

e6 N E N sao eho:

Nh¢.n xet:

ChUng minh d~ dang rang neu Lin va 2>11 hQi tl,l chuan tac tren X va neu

/I II

J... E lK c6 dinh thi L{ ..tIn + gn) h¢i tv chuan tdc tren x..

•

n

Neu Y 13. mot bl) phan cua X, ta n6i LIn hqi tl;l chuan tac tren Y neu va

n

chi nell Llnly hoi tu chuan tac tren Y.

n

RCi rang rang neu Lfn h<)i tu cbuan tac tren Y va neu Z C Y tht Lin hOi tI,I

n

n

chuan tac tren Z.

•

Nhi)nxer:

De Lin hoi tv chuan tac tren x, dieu kien can va du Iii c6 N E N va mot day

n

{vnEf'~'VXEX "fn(x)":O:;un (un) nEN VIR s6 hang trong R+ sao cho: L Un hQi t\l

IJ<:.N

• Ojnh Iy 2 LIn
Lin ~
n~O Lin
tu tuyet d6i
n~ ~ n"2;O
tu chusn t~c Lin tu don
nW
tu deu (ta viet tilt hoi tu chuan rae, ht)i tu tuyet d6i. h¢i tl,l dell, ht)i tu dan theo thu tI! la: t1;l chuAn tile, tu tuyet d6i, tu di!u, tu don).

Chung minh:

1) Giii sir Lin hoi tv chuan tAc. Khi d6 c6 N E N sao cho: n<:O

50 Chll:fng 4 Day va chu~i anh JqI

{'<:In 2= N,fn e B(X,E), Lllfnlloo h¢i tu.

u;<:o

Vi v& moi x thuoc X Ilfn(x)11 :5llfnlloo suy ra vci moi x thuoc X, Lllfn(x)11 hQi tu,

n~O

vay L fn hQi tu tu y¢t d6i, va vay L t. h¢i tu tuyet d6i.

n~N n~O

2) Neu Lh, hoi tu tuyet d6i thl v6i moi x thuoc X Lllfn(x)11 hoi tu va

n~ n~O

v~y Lf,,(x) hoi tu (xem T~p 3, 3.3.2. Djnh Iy ; E la day vl E la m¢t IK -kgvdc 11;<:0

hfru han chieu, xem Tap 3, 1.4.2, Djnh Iy 2).

3) Gia str L fn hoi tu chusn tac. C6 N E N sao cho: n~

{'<:In 2= N, .0, e B(X,E) L Ilfn 1100 hQi tu

,,"2N

Ta vira thay Lfn hoi tt} dan. V& rnoi (n,x) EN x X sao cho n 2= N, ky hieu Rn la ,,;<:0

phan du cifp n thi ta c6:

IIR"(x)ll=t~It.(X) s '~lllf'(x)IIS '~lllftlL,.

Dieu d6 chimg to:

{Rn e S(X,E)

VnEN, IR"L, s '~IIr.l·

Theo djnh nghia phan du cap n cua chuoi s6 hQi tl} L Ilfk 11«> ' ta 00: k;<:N

+00

L Ilftll«>~o va vay IIRnlloo~o.

k=II+1

. Theo Menh de I, ket luan diroc ring Lhl hQi tl,l deu. n"20

4) Ta dii thify ring neu Lfn h¢i tl,l deu thl Lfn h¢i tt} dan (xem M¢nh

n~O n~O

de! 1).

•

4.3 ChuiSi anh xa 51

Tom tAt cac biroc khao sat m(;t chu6i anh xa

VAn de ill tren ml)t VI du CI! the. hay khao sat cac sl,I' h¢i tu cua rnQt chuoi anh x~ L Un : X -4 E) . Ta eo the de nghi cac buoe nhu sau rna doi khi cung can b6 n2:0

sung them

LIn

n~O

h"i tu chuan tAc khong ?

kh6ng

L In hQi tu chuan rae, n~O

do d6 hoi tu deu, tuyet d6i, dan

IIIn 1100 -? O?

no:)

L In hQi tu deu, n~O

do d6 hoi tu don

L In khong hoi tu deu n~O

Trang tnrong hop khOng c6 h¢i tu chuan tac hay h¢i tl! deu cua Lin tren x, hay n;:>.O

ch i ra cac bl) phan cua X tren d6 c6 hoi tu chuan uie hay hQi tl! deu.

vi nu.

1) Khao sat " in , I, : IR -4 .IR .

L..J Sl1l/iX

/1;:>.0 x H--;'!"'-

Vai moi II Eli, /" bi chan va 11/'111", = ~. Vi L J, h(li tu, suy ra L /" hoi II!

II. n<'.O n . /1;:>.0

chuan lac tren IR do do h¢i Il,I dell, tuyet d6"i, don.

52 Ch\Q'lg 4 Day va chuoi imh xa

2) Khao sat 2/n ' In : lR+ ---? R

n~ x H n_,2e-·,,J;;

• H9i tf.} ddn

V& X E lR: c6 dinh, Lln(X) hoi tu VI n2 In (x) = n3x2e-xFn ~O, nz<)

va ro rang Lln(O) hoi tu, nen Lin hoi tu don tren R.+,

• Hlji tf.} chua" tdc

VOi nEW· c6 djnh,ln thuoc lap C1 tren R.+ va:

"dx E R.+,f'n(X) "" nx(2-xJ;r)e-xFn,

2
.r 0 ,fo +cc
~-----.-
f~(_( ) o + 0
fn(xj {)/~o V~y In b] c\1~ va III" II", = t, ( l ) = e~ ,

VI Lil/n II", phan ky, L I" khong hQi tI,I chuan tile tren R.+.

n~O n~O

Cho a E R: ,c6 N E 1'4" sao cho IN < a va khi d6 ta c6:

'Vn'?N, \\/"lra:+o:>[\\ = Sup I/n(x)1= In(a),

a: xE[a;+o:>[

VI Lln(a) hoi tu (xem h¢i tu don) suy ra Lin hoi tu chuan uic tren

n~O

[a;+oo[,

• Hljitf.} deu,

vt vOl n ;:0: 1, Illn II", = ~ ~ 0, L I" khong hoi tu deu tren !R+ (xem

e n~O

Menh de 2), VOi moi a E R.:, Lin h¢i ru deu tren La;+oo[ VI Lin hoi

n~O n~O

tI,I chuan tac tren [a;+oo[,

3) Khao sat Lin' In : R+ ---? ~

n:?;O X H--

n+,,3x2

4.3 Chu6i anh xa 53

• Hf}i tu dun

V6i x E JR.: c6 djnh, n+~\,2 ;;;;:, n3~2;:" 0 va L n13 h¢i tl,I nen 'Lin (x)

n;:"\ n;;:"\

h¢i (1.1. M~t khac, Lin(O) phan kyo V~y L.in hQi tu don tren ]0;+<Xl[. Tit

n;:"\ n;:"l

nay, thay choitl' ta xet anh xa 1R: ---)0 lR rna ta van ky hieu Illin' x ~ fn<-t)

• Ht)i tu chudn tac.

V6i n E ~t e6 dinh, in bi chan va Ilinll", = sup lill(x)I:=.!._· Vi L. __!_

XEjO;+oo[ n n;:"\ n

phan ky, ta k!t luan L.in khong hQi It} chuan tac tren ]O;+<Xl[.

n;:"\

V oi a E ]O;-ta:>[ c6 dinh, 11/'11[(1;+"'[" = Sup lin (x)1 = in (a) va

00 XE[a;+OO[

L.in(a) h¢i til (xern hoi til dan), v*y L.in hoi It} chuan tac tren [a;-ta:>[.

11;:"\ n;:"\

• Hf}itlJ deu.

Ta da: thay Ilill = __!_------)-O. Hay khao sat day cac phan du (R,,)n. V6i

oo n nco

moi (n,x) E N* xJ);+<Xl[ , ta c6:

+00 +00

IRn(x)l:= L. fk(x) = L 3 2

k=n+l k=II+1 k + k x

2n 1 n 1

> ~ > =----~~

- L..J k+k3x2 - 2n+8n3x2 2+8n2x2 k=ll+l

D~c biet: 'in E N·, n; (~) ~ l~ . Dieu nay chung to I\Rn 1100 ~ 0 va

v*y Lin khOng hQi III deu tren ]0;+00[.

n;:.,1

M~t khac, v6'i a> 0 ~6 dinh, L.in hQi tu deu tren [a;+<YJ[ VI Lin h¢i tu

11;:"\ n;:.,1

chuan cic tren [a;+<YJ[.

4) Khao sat L.in ' in : JR.+ ---)0 R.

n<'.! x ~ (_llN1n(1+_ol'_)

n(l+x)

• Ht)i t~ dun,

Cho X E R.+ c6 dinh, ta co khai trieo tiem can:

(_1)n X ( 1 )

/,,(x) = + 0 2 .

n(l+x) tl"J n

54 Chlt2'lg" DAy va chu6i anh ~

Chu6i L (- ~)" h¢i Il,1 (xem T~p 3, 3.3.5, VI du) va chuoi L o( nl2 ) hl'>i

,,<':1 11<':1

tl,l tuyet d6i. V~y Lin h¢i tu dan tren n..

11<:1

• H~j II! luy~t 46 'i.

va L! phan ky nen

n

11;;:0:]

Llln(x)\ philo kyo V~y t~p h¢i tu tuyet d6i cua Lin la rot.

n?:1 ,,;;:0:1

• Hfli II! chudn tdc

Vi hei tu chuan tac keo thea h¢i t~1 tuyet d6i, L In chi h¢i IV chuan tac

V& XER.: c6 dinh, lin (x)1 ~ X ::::-:0

nco n(l + x)

n<':1

tren 10 \.

• Hfli tl! deu

V& X E R, c6 dinh, chuoi L/II(x) thuoc pham vi DLDB (Dinh Iy dac 1l;;:O:l

biet) v~ hQi tu cua chuoi dan dau (xem Tap 3, 3.3.5, Dinh Iy) vi n6 dan dau

va (\/" (x)\) ,,;;:0: I giarn dan d€n O. V~y (xern 3.3.8, 2), c), Menh de):

+<Xl

R,,(X)= L ft(x) :::;lln+l(x)l·

b",,+]

1

Viec khao sat su bien thien ella 1/,,+11 clnrng to Il/n+llt", = ~-I .

n+

V~y, n, bi ch~ voi moi n E N* va 11Rnll"" ~O. Ket qua la Lin hoi n;;:O:)

Bid~p

o 4.3.1 Khao sat (S\l h(li t~ dan, tuyet doi, chuan lk deu) de chuoi anh x<! ~[" sau:

II

a) In : JR -+ JR,

I ( n ,,)

I,,(x)=2 x +(I-x) ,

n

n;:o:l

b) f~ : JR -+ IR,

c) [" : [O;t] -+ JR, -

,

-nr

[,,(x) == xe ,

f;, (.I") == n2 (x211 _ x211+ 1),

/,,(x) = x1c-X,J,., n;:o:O

. nx2

j,,(x) = ~-3-' n;:o: 0

1+ n x

n;:':O

n;:':O

e) In: lR+ -+ JR,

4.3 chu5i anh xa 55
fJ [" :[O;lj-+R, x" JI;::'_O
[,,(x)=-1 -,
+IIX
8) [" :R* -+R, [,,(x) = 1 11<:=0
x" + X-II ,
!,,(xl ={~ nl!u II<X<II+1
II) L :R+ -+H, 112:1
v&i. mQi x khac
i) I, : R -+ R, IIX /12:1
[" (x) = """"4'""""2 '
II +x
j) [" : R -+ R, x x ,,;::'_I
[,,(x) = Ih ;;; - ,J,;+I'
II 11+ I
Ii) [" : R+ -+ R, [,,(x) = In(1I + x) /12:1
112 +X2 '
IJ* /" : R -+ R, /" (x) =.!.e -(x-Ill, 112: 1
II
m)* /" : R + -+ R, x 112:2
/,,(x) = 2 2 '
(1+11 x )lnx
/1)* /" : IR -+ R, (_I)I/II-x 112:2
/,,(x) == ;;; 1/'
II + (-I)
0) /" : IR -+ IR., I 11<::1
j,,(x)=-,
/Ix
p) /" : R -+ R, (-I)I/ /12:1
/,,(x)=--,
/Ix
q)* I, : R+ -+ JR, [,,(x) xl/ 11<::0.
(I + xXI + x2) ... (1 + x")' . 0 4.3.2 D6i voi cae chuoi allh Kit L/" sau, hily khio s;!.( cae SI! h(>i 11,1 (don, luy~t d6i,

1I

chuan l;ie, d~u) v1o. ([nh wng eila chdng:

(-I)" x

a) /" : R -+ R, /,,(x) = 2 II' II <:: 0

(1 + x )

b) /,,:R-{-I:I}-+R,

xl!

!,,(x) = 1 '

(I-xl/XI-x"+ )

c) I, :C-lU -tC,

2" /,,(z)=-n-'

z2 + I

o 4.3.3 V6i n ~ I, ky hieu /" : ]0;+«>[ -+ R

x ~ n.Ie-n:.:t

a) Khan sat cae Sl! h/?i II" cua L /" . 1/

5- GTTGT4

II;::'_ I

56 ChlDlg 4 Day va chuoi anh x~

-t<tl

b) Kj hieu S 111. tOng: S(x) == L.in(X) . Clurng minh S(x)

x~O+ x

o

4.3.4 Ym II 2: O. k.j hi¢u in : IR: -)0 IR

H Min(n!x. _!_)

n!x

x

a) Khao sal cac SI!" hl)i 1\1 cua L.j~ .

n

-t<tl 7

h) ChUng minh Vx E JR.:. L.in(x)::;"2'

n~O

o 4.3.5 Gia sir (an )neN 111. met day phue sao cho (V n E N,lan I s 1) va vai n EN. xet

in: IR -)0 C .

x H +-I~ One

0) Khao s;il SI)' hl)i \\1 dan cua Lin . n

-t<>: 2e

h) ChUng minh: Vx E JR, ~ in(x) ::; _-.

L. e-I

n",(J

,

o 4.3.6 a) Khao sat eae Sl!" hl)i II!- cua L.in . Irong d6, ill : JR.+ -)0 ~_I'

n'2:' .e ~~

1+_\"~'

-t<>:

h) Ky hieu S == L.J~ ,ehUng minh S(x) -)0 + a'.l •

11,,1 x-->C

o 4.3.7 a) Khao sal cae SIr h('>i 1\1 cua L/n .trong d6 in : R+ -)0 ~

n2:1 X H--'-

n(\+n2,)

-t<tl

b) Kj hieu S == Lin. hoi S eo dao ham ben phili 4-i 0 hay khong?

11=1

o 4.3.8 a) Khao sal de 51!" h<?i IU ella Lin' trong do in : IR -)0 -~-J-;;'

n& X He

-ceo

h) Kj hieu S '" Lt., . hay xac dinh phar. chmh cua S{x) khi x --> 0+.

n-O

o

4.3.9 aj Khilo ""t de su h';'i t\l cua Lin . trong do in : 11; +OCl[ -)0 n2:0

x

IR (-I)"

It(+( -I)"

4.3 chubl anh X<;'I 57

-- I

b) Ky hi~u S = L!" ' l(ip khai lrio!:n li~rn c$n eua Sex) vOi dQ chinh xi..: ~ khl x ~ +«>. Sit

,,=0

-- (-1)"

dyng ""-- = -ln2, urn 5.5.3,4) Nh(in X~I.

L.J"

11=1

o

--

Ky hi~u S = L[,' .

b}* Xie dinh phin ehinh eua Sex) khi xdJin Mn +«>. (211 111)4

c J TInh S( 1) (d tlng ..:l'Ing (Me Wallis, 2 .

«211)!) (211 + 1)

H •

--t -2 ' T(ip 3, V, dl! 3.3.7,4».

'I<"

o 4.3.11 * u) Khtlo sal cae 5\1" h¢i II! ..:ua ~ [" ' trong d6 [" : R: --) R

L...J 'IX

,,~ x _---

(,,2 + <)2

-- I

b)· Ky hi~u S = L/" ,ehting rninh: Sex) --t - .

..<-10 __ 2

,,=0

o 4.3.12 Cia su /Ia mQt khosng lrong JR, L/" Iii m¢1 ehulli linh X\lIU- I vilu JR, lAng (theo

II~O

-

Ihu 1\1": lili) hOi tl! dIm lito I. ChUng minh rAng L/" 18 tling (rheo Ihli 1\1" , 16i) I~n /.

,,=0

o 4.3.13 Hlms6? ciiaRlemann

-I

Ky hi~u ?(x) = L - v6i X E li;+«>[

"~I"x

(urn b8i ,*p 4.3.1, 0)),

- "

T(x) = ~ (-I) vO:i x e ]O;+«>\ (xem b8i ,*p 4.3.1, p».

L.J II""' ,,=1

Chting minh:

'r:/x e]I;-kt:l[,

T(x) = d-x -I)(x).

o

• n (-1/+1 n (-1/+1

4.3.14 Viii /I eN, ky hi~u S" "" ,,--- va T" = "---.

. c: k c: 2k-l

.1:=1 k=1

H

a} Chung minh: S" ~ In 2 va T" ~-.

1100 1100 4

b} Chung minh clng cac chu6i L (S" -In 2) va L (T., - ~) h¢i II! va tlnh t6ng eua cae

11;;:1 ,,;;:1

o 4.3.15 Gia su (an),,;>.] III mot day thuc sao cho L:>2a;; h¢i Il). Chrmg minh r:mg chu6i

n;>.!

anh);.~ LI" de djnh boi I" : IR -t IR h¢i [U chuan llie.

n~1 .tHG1ismn.x

58 Chlttlg 4 Day va chubi anh xa

4.3.2 HQi tu deu va gWi han

6 day ta van giu cac ky hieu ella 4.1.2.

• Djnh lyo Cho a E X , L (fn : X --t E) la mot chuoi anh X~.

n2:0

N€u

{•• voi rnoi n E N,fn co giro han In tai a, L fn hoi tu d6u tren X

n2:0

+co

thi khi ky hieu S = Lfn :

n=O

· Lin h¢i tu trong E, n2:0

• S c6 gi6'i han tai a,

ChUng minh:

n

Chi can ap dung Dinh Iy 4. I. 2, cho day (S" )n:?O de tOng rieng Sn = Lit . k=O Nhan xet:

Phin thu ba ella ket luan cua dinh Iy c6 the du~e dien ta thanh: e6 the hoan vi lim

x--+a

+00

vbi L

n=O

( +00 1 +00

lim "/,,(x) = "( lim fn(X»).

x--+a L...J L...J ..... --+a

,,=0 11=0

4.3 Chuoi soh xa 59

4.3.3 H(ti tu deu va tinh lien tuc

Trong § 4.3.3 nay. X chi mot bl) ph~n khOng rong cua mQt lK - kgvdc hihI han chieu.

• £)jnh Iy Cho a EX. L.Un : X -+ E) la mot chuoi anh X<;I.

n;::O

Chung minh:

vdi moi n E N,fn lien tuc tai a. LIn h'ii t\1 Mu tren x.

n~

+co

thi L.In lien tuc tai Q. 11=0

n

Chi can ap dung Dinh ly 4.1.3 cho diiy (5n )n2;O cac tong rieng 51! == L: fk .

k=O Nhan xer:

Dung phan dao de, djnh ly tren cho phep trong mQt s6 tnrong hop, clurng minh sl,i'

khong hOi tl:J dell. Chang han I In ' trong do I,I : R. -+ ~ • hQi tv don tren R.

112;0 xH--

O+.(2)n

nhimg khong h¢i tv deu tren R. VI rnoi In lien WC tai 0 va tdng 5 khong lien tuc tai 0

do:

VxelR·.

x

• H, qua 1 Cho chu6i anh xa L (In: X -+ E)

n;:;)

'" {. voi moi n E N,fn lien tuc tren X, Neu • Lin hOi tu d6u tren X.

n;::O

+co

thi Lin lien tI}C tren X.

n=O

•

Cling gi6ng nhu luc khao sat day anh xa, nhieu khi khOng co su hoi tu dell cua L.ln tren X. nhung c6 S1,i' hQi 11:1 deu tren nmmg tap con nao do cua X Ttl do co n2:0

dinh nghia sau:

II Chutl'lg 4 Day va chuoi anh xa

• Dinh nghia Cho chuoi anh X~ L (fn : x ~ E). Ta n6i LIn hqi

n~ n;:>o:O

tu (feu dja phutmg tren X neu va Chi. neu LIn h¢i tu tren IDQi t~p

n;:>o:U

con compac cua X

• H, qua 2 Gia sir 11a mot khoang trong IR., L (fn : I ~ E) la mot

n<:O

chuoi anh xa,

{• v6i moi n E N,fn lien tuc tren I,

Neu • LIn hoi tl,l dell dia phuong tren l , n;:>o:O

+00

thl Iin lien tuc tren l. n~

Gili su A Iii rn(lt dl;\i s6 hliu han chieu (k6t hQ"P, co don vi) dinh chuan, phan tir trung . hoa dugc kg hieu la e. Ta d5. tMy trong Tap 3, 3.3.3, rang:

• VOl moi a thuoc A rna Iiall < 1 , chubi cap s6 nhan Lan hQi 11,1., e - a kha n<::O

+<:0

nghich va Lan = (e-a)-I . n=O

• V6i moi a thuoc A, chubi L ~an hoi tu va t6ng clla n6 duqc kg hi¢u Iii. n.

n<::O

exp(a) .

• I M,nh de 1 Anh xa a H (e - a)-I lien we tren 8(0; 1).

ChUnK minh:

Cho a. E [0; I [. Chu6i anh xa L (a H an ) hoi lI:I chuan tic, v~y hQi t~ deu,

n<::O

tren qua d.u d6ng B '(0; a.) VI voi rnoi a thuoc 8'(0; a) va v6'i moi n thuoc N ,

llan II $Ilalr s an va Lan hQi tu,

n:2:0

Do v6i moi n thuoc N, a H an lien tuc tren 8'(0; a) suy ra (xern Dinh 19) a H (e-a)-I lien tuc tren 8'(0;a) va dieu nay dung v6i moi a. thuoc [0;1[ nen a H (£'-a)-I lien tuc tren 8(0;1). •

4.3 Chuoi anh xa 61

MOt Iy luan nrong tt! cluing minh Menh de sau:

• I M~nh ae 2 Anh XI;l a H exp(a) lien tuc tren A.

a) Xac dinh t~p hei II) don D cua Lin. n~

+<0

b) ChUng minh rang t6ng s-", Lin llen II)C tren D.

n"O

o

4.3.17

Khao sal cac SI,I' h¢i II) cua Lin n;;'l

trong d6 in: JR.: ---) JR • Ky hi¢u

X H In{l+IIX)

n.Tn

+-ae

s= Lin.

n"l

b) Chimg minh rang S lien I\lC tren ]1 ;+00[.

c) Chlrng rninh: S(x) +co •

x--->l+

o 4.3.18 a) Cho tp.. JR ---) JR xlic dinh bbi '<It E JR, 9J{t) = E(t) + (t - £(t))2 . Khao sat va ve d6 thi cua 9'. Chang minh rAng 9'la 2 - Lipschitz,

b) Vm n EN·, ky hi¢u in: JR ---) R la anh x~ xac dinh hOi:

\:Ix E JR, i,,(x) '" t-nx) . Khao sal cac s,! h~i W cua Lill' Cluing minh rang

n (n+ I) II;;']

-t<IO

16ng S = Lill lien tuc va 2 - Lipschitz.

11-]

o 4.3.19 a) Khao sat cdc s,! h~i W cua ""'In' trong d6 ill; Z E IC ~ (-1)" .

L.. n+z

II~O

+00

b) ChUng minh rang 16ng s'" Lin lien We tren U = C - z_.

n"O

62 ChLfCfng 4 Day va chuOi anh ~

o 4.3.20 Gia sir g: ~ -+ JR la mot anh ~ lien rue, giam sao cho limg = O. V6i.

+00

II EN. ky hieu In: R+ -+ lit .

.. ..... g{n)-g(n+ .. )

a) a) Cho x E ~. chUng minh rang cac t6ng rieng ella ehu6i Lfn(x) bi chan tren

E( .. )

bbi. L g(p) Mt dS.u til" m¢t thu hang nao do. p=O

fJ) Tir d6 suy ra ~ In h¢i t\l dan tr~n~. Ky hieu S: R+ -+ IR

£.... +'"

n;"<O s ,..... Lf~(")

n~O

b) ChUng rninh rang S tang tren IR+.

c) ChUng minh: 'r:/x E R+, Sex + 1) - Sex) = g(x)

d) a) ChUng minh rang v6i moi a thuOc~. LIn h¢i tu deu tren [0; rr]

n

fJ) Tu dO suy ra S lien t1,}C lren~.

:;'- ,

e) X1ie dinh t~p cAd.nh ~ tp: ~ -+ lR sao coo 'r:/x E R+. tp(x + 1) - tp(x) = g(x) .

f) Dien ta wOng minh S kill 8: IR + -+ R .

X I---t e-X

o 4.3.21° Ham s6 c cua Riemann

+<0

V6i. x E ]1;+a:l[. kY hi¢u (x) = L -.!_; (xem bai ~p 4.3.1 0».

n..,l n

a) ChUng minh; (x) -1 2-" .

x --lo+<O

b)" V6i XE R:. ~t lex) = rt- E(lt)dt.

1 t"+

a) Chdng mirth: Vx E ]1; i<X{. '(x) = _:!_1 - xI(x) .

x-

fJJ Suy ra (x -1)t;(x) .1:-+1+ 1.

o

4.3.22°

H8.m s6 Van der Waerden

GQi ~: R -+ lR la Anh ~ I-tu&! toan sao cho:

Ix neu O::;;x$:.!,

\fx E [0; 1]. IPO (x) = 2

I - x fifu t $: x ::;; 1.

V6i II EN, kY hi¢u flJn: JR-+ JR la anh X{I xac dinh bai:

\fx E lR. flJn(x) == 4-nlPO(4n x).

-

ChUng minh rang L. tpn lien tuc tren JR nhung khong e6 dao ham tai Nit cu diem

• n=O

nao cua JR.

4.3 Chu6i ann x~ 63

4.3.4 HQi tu den va liy tich phan tren mot doan

• £)jnh Iy Gia sir (a,b) E ]R2 sao cho a :-::; b va L Un: [a;b] -+ E) la

n::::O

mot chuei anh X~.

r

Neu

v6i moi n E N,fn lien tuc tren [a;b], Lfn hl)i t\} deu tren [a;b],

n::::O

+c(>

• Lfn lien tuc tren [a;b], n=O

thl : • L:( r fn(x)dx ) Mi tu trong E,

n~

· r(~f.(X} = ~ r f.(x)dx

Chung minh:

"

Chi can ap dung Djnh 1y 4.1.4, eho diiy (S" ),,;:>:0 cac t6ng rieng S" = Ltk .

k=O Nnan xet:

Ph~n thU ba eua k€t luan cua dinh If co the diroc dien t3. thanh: e6 the hoan vi

• M,nh de Cho chu6i anh xa lien tuc L Un : [a;b 1-+ E) hl)i l\I chudn

120

+GO

tlk tren [a;b]. Khi d6, Illfnll, h~i h;l trong JR, Lfn lien tuc tren

n~ n~

+c(> +c(>

[a;b] va Lfn s LIlfnll1 .

n~ n~

NMe lai (xem Tap 3. 2.3.4 2), Nhan xet 2), fAng voi g E C([a;hl, E), ta ky hieu: llglll = Nl (g) = 1I1g(t)lldt.

64 ChlAfng 4 Day va chuoi anh x~

Chling minh:

Vi v(ri moi n EN, Il/n\l; = Lll/n(t)lldt s (h-a)ll/nll"" nen do Lll/nib hoi tu,

n:2:0

L Illn II, h¢i tu,

11:2:0

M~t khac, theo dinh Iy tren,

-t<X>

"" I' va L...JJn

-t<X>

~)tH\lfn(t)11) lien tuc tren [a:b],

L r I" va L 11\1,,(t)\ldt h¢i tu (theo thu tl! Irong E va lR) va:

n:2:0 ,,;;;,0

t,fn I ~ r t,fn (I) dt ~ r (t,lfn ('l! } ~ t, r If.(' )Idt ~ t,ltnll . •

vt D1,1:

Hay chUng minh: 'r:Ix E JR, 'f: ~! r tne-1dt = x . n=O

010 x E 1R c6 dinh, Xet chuot anh xa "" In xac dinh bOi In : 10; xl ~ JR .

L...J tne-I

n<!:O 114-

n!

Vi ('r:In € N. ~/nll,," ~ ~xll;ln 1 va VI L Ix;" h¢i tu, suy fa Lin h¢i tu chuan tAc,

n. n:2:0 n. n<':O

-t<X>

do d6 deu tren IO;xl. Theo djnh Iy tren, tdng Lin lien tuc tren Io;xl, chuoi s6

n=O

L r In (t)dt hQi 1\1 va

,,<':0

f: r In (t)dt = r[fln(t)}! = r «' f f ~!ldt = r e-1e'dt = x,

n=O ,,=0 \..n=O

xem T*p 2. 7.2.

Nhgn xet:

Trong kha nhieu tnrong hop, co th~ hoan vi cac ky hieu r v6'i f nhimg khong

n=O

c6 h¢i 11,1 deu, 010 L (/', : [a; b 1 ~ E) Iii m¢1 chuOi anh xa lien tuc tren [a;b]. h¢i tu n<':O

4.3 Chu3i tmh xa 65

...,

don tren [a;bl Ky hi¢u S = LI.t va gia sO: S lien tuc tung khuc tren [a;b}. Khi d6 .t=O

vOi moi n EN, Rn lien rue tUng khdc tren [a;b] va:

r: S(x) <1< = r(t.f' (x)+ R, (X)} = ~ (J: J.(x)<1< ]+ r: R, (x)<1< .

Ntu J: Rn(x)dx---;;;-+0 thl t(r ft(X)dx)~ r S(x)dx va v!).y

1=0 a a

L J b /1 (x)dx h(li tu va: 1~O a

..., b b b("" tv

~t ft(x)dx = I S(x)dx:: L ~/1(X) r'

b -t«>

C6 th6 nho m(.lt each sa luoc rAng d6 c6 tM hoan vi diroc Java L ' chi c:in

n"'O

chnng minh rang lieh phAn eua phAn du dAn Mn 0 khi n d6n den vo l(&n. Viec ang dung Nhan xet nay ti! nhi bon ung dung Djnh ly tren VI c6 thl'!

r Rn(x)dx------+O nhirng khong c6 Rn dw O.

a ~ -

Nhan xet nay ciing dung cho tfch phftn tren m~ khoang tuy y.

vi DlJ:

11 dx L+oc (-It

Hay cluing minh: T/a > 0, -- - --

o 1 + xa - na + I .

n=O

Tnroc hc$t, ta th!y: "1x E [0,1[,

+oc

1 Lan

--= (-x).

l+xa

n=O

x« chuoi anh xa LIn trong d6 fn : [0;11-"-7 .IR It . chu6i Lfn

n~O x .... (-xu) n~O

tren [0;1 [. VOi moi (n, x) E N x [O;I[ , ta c6:

d6 h()i t\1 don

+oc -e-ec a n+l

Rn(x) = L f.t(x) = L (-xal = (-x) a

1o=n+1 1=n+1 1 + x

VOi moi n EN, Rn lien tuc tren [O;l[ va thac trieD lien tuc dulJC tai 1 nen Rn kM tich tren [0;11 va:

111 I 11 a(n+ll JI I

Rn (x)dx:: _X __ dx $ xa(n+lldx = ----+0.

o 0 1 + XU 0 a(n + I) + 1 """

66 ChtO'lg 4 Day va chu~i lmh xa

Vlj.y L £ (_xa)ndx h(li ll,l va: n~

Chung ta sf: lh:iy ve sau (4.3.6) nhilng djnh Iy khac (dinh ly ve hQi tu don dieu, djnh Iy ve hQi tu hi chan),

Bai t~p

o 4.3.23 Chirng minh:

a) r x(x-ln(eX-O)dx= Inl3

11=1

b)r~=~ I ,

I_e-hl' "-(a + hn)2

n=O

pEN

4.3 chubi ann xa 67

4.3.5 Hqi tu den va lay dao ham

Trong §4.3.5 nay, I chi m~l khoang trong JR, khong rOng va khong thu vi! m~t dit~m.

• £)jnh Iy Cho chu6i anh xa 2, Un : I ~ E) .

n~O

·v6i moi n E N,lnthu~c lap d tren I,

Ntu • 2,ln h~i tu don tren I,

n~U

· 2,/'n hoi tu d6u tren rnoi doan trong I, n:2:0

· 2, In hoi tu Mu tren moi doan trong I, n:2:U

+<>:l

thi • 2, In thuoc lap C I tren I,

n=O

( +00 J' +<>:l

• ~fn =~f'n.

ChUng minh;

Chi can ap dung dinh ly nrong It! ve day ham s6 (4.2.5, H¢ qua 1) cho day (Sn) cac

n

t6ng rieng s, = Lit. k=O

Mot quy nap true tiep (tren k) cho ta nhan dul1C k€t qua sau.

•

• H, qua Cho chu6i anh xa 2,Un: I ~ E) va k E N*.

n~O

• v6i moi n E N,fn thuoc lop c' tren I,

Neu • vm moi i thuoc {O, ... ,k .q, Lf~i) h~i tv don tren I,

• L/~k) hQi tu deu tren moi doan trong I, /!~o

68 Chlldng 4 Day va chuoi anh xa

• vui moi i thuoc [o, ... , k - I} , L f~i) h<)i tu d~u tren moi doan

n<!O

trong I,

+00

thi: • Lfn thuoc lop ck tren I, n=O

• vm moi i thuoc {l, ... ,k},(ffn](i) = f:f~i).

n=O n=O

•

Nhi)n :ret: (xem 4.1.5, Nhan xet ),

Trang cac gia thiet cua h¢ qua tren, c6 the thay di~u kien :

• V6i moi i thuoc 10, ... , k-I J, Lf~i) ht)i tl,l dan tren I

hOi di~u kien

• Lf" ht)i tu dan tren I. ,,:2:0

vi Dt,J: Ham sO ,; eua Riemann

xa chu6i anh XI). Lf" trong d6 I" : }l;+oo[ -+ ~ .

,,~l x r-+-;

"

V6i moi n EN'" ,f" thuoc lop C"'" tren 11 ;+oo[ va:

'" f,(k) (x) = (-In n)k

";IkeN ,Vxe[l;+OO[, " x

n

V6i moi kEN, Lf~k) ht)i tu dan tren 11;+00[ VI v6i moi keN va moi x thuec ,,:2:1

l+x k:

11;+00[, n 2 f~k)(x) = (-Inn) ----?O (theo quy tac nUll,,).

x-I noo

n 2

V6i moi k e N* va moi doan (a;hl trong 11;+00[, Lf,~k) hoi tu chuan lac nen d~u

tren (a;hl vi:

,,~l

'lin e N* ,Vx e(a;hl, If~k)(x)1 = (l::)k '5. (1::l =lfY)(a)l.

Theo h¢ qua tren, ,; thuoc lop C"'" tren II ;+oo[ va:

-t«l k

• _"'(k)(x) __ L(-lnn)

Vk eN, Vx e]1;+oo[, "'.

nX n=l

•

4.3 Chu6i anh X'il 69

• M~nh de

Gia sit A Ht met dai s6 htru han chieu (k€t hop, c6 don YD. dinh chuan, a E A. Khi d6 anh xa ea: 1R----i' A thuoc 16p ~ tren lR va t 1-+ exp(ta)

ChUngminh:

Nh!c I~ (xern T!).p 3, 3.3.3,2»:

-+wI

Vt E IR, exp(la) '" ~ -(ta)" .

L..Jn! ,,=0

vet neN,kyhi¢ll I" :IR-+ A

t ~ _!_t"a" n!

• R5 rang rang v6i moi n EN ,In thuoc 16p C<r) tren R va:

J,{k)( ) _ n(n -l) ... (n - k + 1) ,,-k "

n t - t a.

n!

Lf;kl h9i W dan tren R va dell tren moi doan n<!O

• V6i moi kEN, chuoi

trong lR. vi voi moi M thuoc R+:

Vk EN, Vn E N, Vt E [-M, M], !!f~k) (t)1I '" ,,(n -1) ... (,,, - k + 1) M,,-k IIall" ' n.

~ h -. 6 z:n(n-I) ... (n-k+l)M"-kl! II" h .

v .. c u6t s a 61 tu.

, . .

,,~ n.

TIt H¢ qua tren, suy ra ell thuoc lop C<r) tren R va

+co +«> 1 +Xl 1

Vt E IR, Deo '" e'a(t) '" ~ !..t,,-Iu" '" ~ __ t"-Ian '" ~ -IP aP+1 .

L.J n! L.. (n -I)! L..J p!

n=O """I p=l)

Cu6i cung, VI x H ax va x H xa lien tuc tren A nen:

+«>1

Vt E lit '"' -t" ~p+1 '" aea(t) '" ea(/)a.

L.J p!

P""o

S;\i t~p

o 4.3.24 aJ Khao sat cac s1!hQi t~ cua Iin ,trong d6 in: R-+ R .

n?:! (-1)" -x.[;;

xl-> /I

Ky hieu 5 1& t6ng cua n6.

b] Chung minh rang S thuoc lop C' tren [O:+<r:>[. c) Ve dlfoog bi~u di~n cua S.

70 Chuong 4 Day va chu&i anh x<jl

o 4.3.25 a) Khao sat cac sl! h¢i tu ella Lin trong d6 in : D = lit - z~ --+ R .

n~l x~ l __

n n+X

Kg hi~u S III t6ng ella n6.

h) Oumg rninh ring S thuec lop c' tren D: Hoi S(1) bang bao nhieu?

o 4.3.26 a) Khao sat cac 51! h¢i tl,l cua Lin ' trong d6 in : lR --+ ~

n~l X ...... ---

n(l+nx2)

Kg hieu S III t6ng ella n6.

h) ChUng minh rang S thu¢e lOp c' tren R *.

c) ChUng rninh S( 1) := 1, S le, S(x) --+ +00, S(x) --+ O.

x x~o+ X-++<>O

o 4.3.27 a) Kh3.0 sal cac s\fh¢i tl,l cua Lin' trong d6 in: R: --+ R2 .

n~O X Ht'"-n ,I"

Ky hieu S Ill. t6ng oiia no,

b) ChUng minh rAng S thuec lOp C~ tren lR: .

c) 4p khai trilln tiem e~n ella S(x) vui d¢ ehfnh xac e-5x khi x --+ + co,

d) Ve duimg billu dien cua S.

a) ChUng minh rAng S de dinh tren

1 S(I)=I--

e

vA

* 1

'ltx E lR+, xS(x)-S(x+ 1) = -.

e

hJ Chung minh rang S thu~ lop COO tren R: .

c) Cmrng rninh: S(x)--+.!_ .

..0:-+0 X

d) Lap khai tfien tiem can cua S(x) vci d¢ ehinh xac ~ khi x --+ +00.

X

I e)Chlhtgminh: 'ltxER:, S(x)= rX-1e-'dt. o

o 4.3.29 Khao sat cac su h¢i 11,1 cua Lin ' trong d6 In : lR: --+ IR .

n~O X ...... (-Ii'

.az:

Ky hi?u S Iii. t6ng ella no.

b) KM.o sat tinh lien tuc, sl! t6n tai ella dao ham, cac gi6i han tai 0+ vii. +00 ella S.

c) SU: dung r e-,2 dl = ~ (xem T~p 3, Vi d1,l2.5.6, cj), hay chirng minh:

4.3 Chul!i ann x~ 71

o 4.3.30 a) Khao sat cac s\! hl>i t\l cua Lin ' trong do in : R+ -+ R

n?:O .< ...... (-I)" ,,-m

n+l

Ky hi~u S Ill. t6ng cua no.

b) Khao sat S\C 16n tai dao ham cua S.

+00 n+l

c) Tinh S. co the sit dung ~ ~"" -i-z • xem 5.5.3, 4) Nh~n llet.

. £.... n+l

n~O

o 4.3.31 a) Khao sat cac s\i" h¢i tu cua Lin' trong do in: R+ -+ ~

n<:1 x ...... --

(n+x)2

Ky hi¢u 5 la t6ng cua no.

h) ChUng minh rang 5 giam va duong.

c) ChUng minh rang anh xa x f-+ ~ 1 la 10m tren R+.

S(x)

o 4.3.32 0) Khao sat cac su h¢i t\1 cua ~ in ' trong do in : I-ff,ffl-+ .R

£.... smnx

n?:l x ...... --

n2{n+1l

Ky hieu S la tOng ciia n6.

h) ChUng minh : 'V(x,y) € [-ff,fft, (x ~ y -+ \5(x) - 5(y)\:s \x - Y\) . c) Phai chang la S la m¢! anh x;j. eo?

o 4.3.33 Oia sit a € 10; \l. jJ € 10;11· (ulI)n :?: I la mOt day thl/C sao eho: 'Vn € N· ,un € [Pot]. ChUng minh rang anh ll;j. S: x f-+ In[fa"u:) xac djnh rren

,,=1

00 •

[1 ;+00[, thul>c lap C va 161.

o 4.3.34 Ham s6( roa Riemann

+00

ChUng minh rang (:)1;+00{-+ R xac dinh biri (x) '" L ~ (xem bai ~p 4.3.1 oj va

,,=1 n

00 ~ •

4.3.5, Vi du) thu¢e lap C ,giam. Ve duong bieu dien cua ( .

o

4.3.35

Cho f 1-1; 1 I -+ C lien tuc, Ta xac dinh day (fn ),,?:O nhihlg anh ll~ tCc

+00

Khao sat s\C hoi ty cua Lin va bitu dien Lin theoj'

n ,,=-0

6. GTTGT4

72 ChllClng 4 Day va chu6i anh xa

o

4.3.36

V6'i n E N*, ky hieu f,,: JR ~ IC Ia anh xa xac dinh boo:

/2"x 'iXER, f,,(x)=--. n"

a) Chirng minh fAng Lfn h(ji t1,l chuAn d.c tren JR va t6ng 5 ella n6 thuoc lap cOC! "",1

tren R.

0) OJUng minh rAng voi moi x E JR* ,ehu6i TayloreuaS~i 0, L S(:~O) xk , phan kyo "",0

o 4.3.37 Goi I/l. R ~ R la anh Xf!. 1- tu~n hoan sao eho

'it E [_.!. . .!.]

2'2 '

w(t) = t(1-4t2). Voi n EN, ky hieu fIJ,,: R~ I R

x H-9'("lx} (",}1

a) ChUng minh rang L fIJ" h!)i l1,I chuan tac tren R va t6ng ella n6 Ihu¢e lap C1 tren R. ,,;:0

0) ChUng minh:f(Q) C Q ,f'(Q) c R - Q.

,

4.3.6 H(Ji tu eua m(Jt chuoi anh xa va lay tich phan tren mQt

khoang bat ky

Trong § 4.3.6 nay, I chi mt.')t khoang trong JR, kh6ng rOng va khong thu ve mot diem.

• E>jnh 19 1 (Trutmg hqp cac ham thuc kh6ng am) Cho ehu6i anh XI,! L Un : J -» JR.) .

n:<1)

·v6i rnoi n E N, fn lien tuc timg khiic, ;;::0, kha tich tren I,

N€u • Lfn hQi tu dan tren I,

n~

+ao

• Lfn lien tuc timg khuc tren I, n=O

thi ffn kha tich tren I n€u va chi neu L( lfn ) h¢i tu,

n=O n~O

-,

+ao +OC!

Ngoai ra, trong cac dieu kien do, I L.fn = L I fn .

n=O n=O

4.3 chu6i anh X? 73

ChUng minh:

011 can lip dung dinh 19 ve h¢i tu don di~u (xem 4.1.6, Djnh 19 I) eho day (S,,) de

n

t6ng rieng s, = L ik . k=O

vf D1):

r n-x

Chtrng minh rang chuoi L x e 2 dx bl>i tu va tinh t6ng ella no.

n~ n!(l+x )

V6i m6i n eN, xetln: [O;+oo( ---) R xac dinh boi:

II -x X e

'ixe[O;+oo[, In(x)= 2

n!(1+x )

V6i moi n eN .I« lien tuc, ~ 0, kha tfch teen (0;+001· Chuoi L I" hc')i II,! don teen ,,;::,0

[0;+001 va:

-t<O

Anh xa S: x H LI,,(x) == _1-2 lien tuc tirng khtic va kha tfch tren (0;+00[.

-" I+x

II-v

Ti:r d6 suy ra, theo Dinh Iy 1) rang L r In h(.li tu va co t6ng la r S tuc la:

n~ ~O:-t<O[ ~O;-t<O[

~ r_x"_e_-_.x2_dx = r-I-2 dx = [ArctanxJ:' = ".

11=0 n!(1+x ) l+x 2

• Bjnh Iy 2 010 chu6i anh XI;l L Un : / -+ JK) •

nal

• vo; moi n E N,fn lien tuc nmg khiic va kha tfeh tren I,

· L In h"i tu don tren I, n;::,O

N€u

+00

· L In lien tuc timg khiic tren I,

n=O

· L ll/nl Mi t\}',

n;::,O

14 Chltdng. Day va chuOi snh x~

+00 +00

thi • L LIn S LS)Inl'

n=O n=O

+00 +00

• LL:ln= L:tln.

n=O n=O

+00

• Lin ldui. tich tren 1, n=O

ChUng minh:

~ n n

Ky hieu 5 = Lin va voi moi nE N. s; = L:/t ' r; = L:l/tl .

n=O t=o t=o

1) V6i moi n EN, d~( Un = Inf(Tn,ISI). Ro rang rAng:

{• V (ri moi n E N. o; lien 1I:1e timg khuc va z 0 tren 1,

• (Un)1I2:0 tang 11k lA 'in E N,Un :S: Un+lo

• (Un) 112:0 h~i t\l dan dc!n 151 teen 1.

(vI v6i moi n EN. InfQSn I. lSi) :S: u, :S: lSi va Inf(ISn I, Isp : 151) .

Theo dinh ly v! Mi tV- don di¢u (xem 4.1.6, dinh ly 1) 151 khi tfch trea J va

J IS! = limJ u; .

I ~ I

Vi:

ta suy ra;

~

J lSi = L:J Ifni·

I n=O I

2) V6i moi II eN. kh3.o sat tren dAy ang dung dltCJC cho ehuOi (bi

~

xen) L: It . V~y v6i moi II e x. L: It kM tfch tren 1 va:

t~n+l .I:=n+l

~ ~

Nhltog do I:J Itt I Mi tu nen L: L lit I~o ,v~y Ir L: Ir-~O.

n~O I .I:=n+l t=n+l

Vl voi moi lieN:

4.3 chu6i anh ~ 75

ta k€t lu~:

n -k<l-toO

Lift~ IS tucHt LIt" = iLl".

.1::0 I I ,,=0 I I ,,~

Nh4nxit:

1) Hay so sanh v{ri 4.3.4. Nh~ xet.

2) N€u thay gis. thiet: L llf,,! hoi tu boi

,,~

L.lfnl hoi tu don tren J va n~

-toO

l:lfnllien tuc titng khuc tren J va kha tich tren I, thi vi~c chirng minh Dinh ly 2 n=O

dlIqc dan gian di vi chi d.n ap dung dinh ly ve ht)i tu b] chan (4.1.6, dinh If 2) vao

n

day (S" )n~ cac t6ng rieng, S" = LI.I: , gia thiet b~ chan tren duoc bao darn biri .I:~

+00

'<in E N, ISn I :<~ Ittl·

.1:=0

vt ou

Hay chUng minh rang v{ri rnoi (a, b, 0) thu¢clO; +oo[ x 10; +oo[xJR. ,ta co:

r xe-<ll . ~ a+hn

--_-hx-sm alxdx = 2al ~ 2 .

l-e ,,=0 (a + hn)2 +al2)

Vm moi n EN, xct!n: 10;+001 ~ lR. xac dinh boi:

\:;j X E [0; +00['

~ ( ) _ -(a+hnlx.

In x -xe SlOalX.

Ro rang rAng:

• Vm rnoi n E N ,In lien tuc titng khilc va kha tich tren 10;+ooL (hay [0;+001).

• Lin Mi tI,I don tren 10;+oo[ (va ngay ca·IO;+oo[) va c6 t6ng

-ax

S xe .

: x H h SlOalX,

l-e- x

• S lien tuc tirng khuc tren 10;+00[. -+«>

· L Jlin(X)ldx Mi tI,I vt vai rnoi n EN, str dung phep Il1"y tfch phan tirng n~ 0

phan, tac6:

Theo Dinh ly 2, S kha tfeh tren 10;+001 vA :

76 ChU'dng 4 Day va chu5i anh xa

r 1 ~ :~hx sin tVxdx = f r xe -(a+bn)x sin tVxdx .

n=O M/?t phep tfch phan titng phan cho:

r (-(a+hn)+im)x' 1 (a + hn)+itV)2

"ifn e N, xe dx = = .

(a+hn)-itV)2 (a+hn)2+tV2)2

r xe-=. dr _ ~ 2tV(a + hn)

-hx Sin tVx - ~ 2 •

1- e ,,=0 (a+ hn)2 +tV2)

Tir do,

Bal tfp

o

4.3.39 ChUng minh:

o

4.3.38 Chimg minh: 'ltx e)I;+oo[.'It..t E [-1;11,

+<0

trong d6 ( Ill. ham Riemann, (x) '" L ~ (xem 4.3.5, Vf du),

n=l n'

B6 sung 77

~

Bosung

o C4.1 Phep biln d6i Laplace

o day ta leY hieu CIa t~p cac anh xa lien tuc ti1'[O;+<Xl[ vao C. V6i1 E C, ky hieu Vt

IA t~p cac p E c.. sao eOO iinh X{I t 14 e - pr I{I) kha tfch tren [O;+<Xl[. Ky hieu :F la t~p cac IthU¢c C sao cho Vfc# ; .

V(~i IE :F, anh X<;I D r+ C gol la bltn d61 Laplace coo I va duoc ky hieu

+'"

p ...... f e -pr f(t)dJ o

I Cac I{nh duft chung cUt. phip bii'n d6i Laplace 1) Hoanh d¢ h¢i II!

Cho 1 E :F. Hay clnmg minh: V Po E VI' Vp E C, (Re(p) <:: Re(Po) ~ p E Vf) .

Ky hieu a I '" Inf {Re(p);p E VI} , a I goi 13 hoimh dQ hQl t~1 cOal (d6i veti bien III

doi Laplace).

R5 rang rang:

• Neu at E IR thl Vt iii film pMng mo hay d6ng gi6i han b ben trai bbi duang

tMng c6 phuong trlnh Re(p) "" a I .

• N€u at"" =co thl Dr=- c.

2)M¢1 vi dl!:

Veti (n,a) E N xC, hay x.ac dinh bien d6i Laplace coo I: [0;+00[ -+ C (xae dinh

...... tlleDr

r6 CJt'"a Vj).

3) Ttnillien tllc ella t:J ( vOi IE :F)

am I e :F, hay chUng minh dmg t:J lien rue !.rOO VI"

4) Cae tfnh c/tdr d¢ sti: a) Tuy£n tfnh:

ChUng minh dmg niuf, g e :Fva). e C till:

{AI + ge:F, Vpe VfnVg•

a).f+g S; Max(O"f'O"g)

C(Af + g)(p) = Uf(p) + Cg(p)

b) N hdJl v6i e"

Cho f e :F, a E lR. Xet g: [0; +oo[ -+ R . Hiiy chUng rninh:

r ...... ~d' '(I)

{g E F,Vg =V, +a ",,{p+a;peV,}, ag =af +a, Vpe VK' Cg(p) = [J(p-a).

5) Uy d(lo ham

a) Chof E Cth* 16p d tren [0;+00]. Gili ru rang v6i rnoi p e Vj

78 Chwng 4 Dliy va chu3i anh xa

Ie - pt /(/) 0.

t ..... +<o

1 He -pt /'(/)khA tich tren [0;+00[.

Hay cht'ing minh:

{f'E F,V{, =>VI, =r 5.dl'

"ip E VI,C(j')(p) '" pCf(p) - /(0).

b) Suy ra mng v6i. rnoi n E N~ , neu/ E .rthu~ lOp en tren [O;+oo( va neu vai moi

le-pt 1*\/) 0

P E viva moi k thuoc !O, ... , /1- 11, HHtl

I He -pt r-» (I) kha tfch tren [0;+00[,

lin) E .r,v1n) :::l VI' (J" In) 5.u I'

thl _I

"ip E VI,£(j(n»(p) = p<n) Cf(p) - L pn-k-I fk)(o).

*=0

6) Tinn dcm anh clla phep biln d6i Lap/ace

Giil ru/e .rsaocho: 'r:/ p e Df Cfip) = o.

a) am p E Df ,g: [O;+oo[ -+ C xae dinh 1Xri. :

"it e [0:+0::{, get) "" S; e-PU j(u)du.

+«>

a) CMng mirth: Cj(p + a) = a fe-at g(/)dl , o

fl ( Inu) n

"in E N, g ---;- u du '" 0 ,

o

r.) ChUng mirth: "it E [0;+00[, b) Tird6 suy ra:/= o.

fJ) Ti:r d6 suy ra;

g(/)=O.

II DUng phip bUll d6i lAplac~ dl gidi

m91 so phwmg trlnh vi pIulll hay h~ vi pluin

N€u mQt 8nh ~ Y [O;+a;l[ -+ C ia nghiem cua mot phuong trinh vi phan thfch hop, theol.5.b), bi€nd6i Laplace Cy ia nghiem ella mot phuong trlnh "dai s6". Ta thuong

co (M fir d6 suy ra Ly, rOi trO l~i Y nhb tfnh dan anh cua phep bien d6i Laplace (1.6) va mot bang Ii¢t ke cac bien d6i Laplace quen thuoc. Tlurong Cy(P) duoc biiu dian duaj dang mot phan tlurc hilu ty coo p. M¢t (riin khai n6 thanh t6ng nh11ng phan ui dan gian va tfnh dan arm cua echo phep tfnh duge y.

Nguoi ta thUt'mg dung IcY hi¢u y(/):::J F(p) di dien ta F: pH- F(P) ia bien d6i

Laplace coo y: t H- y(t) (IcY hieu ella phep toan toan tIi).

J) Giai pbuong trlnh vi phan voi cac dieu kien ban dtlu:

B6 sung 79

lY"- 3y'+2y '" 4e21

y(O) '" -3 An y: [O;+oo[ -+ C thuoc lap C2•

/(0):5

2) Giai h~ vi phan voi eric dieu kien ban dliu:

1::: ~~'~:/~Il I cac An x, y: [O;+~[ -+ C thuoc 16p c'.

x(O) '" y(O) '" y'(O) '" ~

o C4.2 Phep bien d6i Fourier

o day ta ky hieu £ 1 la C - kgv ~ac anh X<,IIU R vao C lien rue timg khuc va kha tfch

rren R,

I fJjnh nghia phip bien dOl Fourier

I) Chung minh riing voi moi f thuoc £ t va moi x thuoc JR, anh X\I h : R -+ C lien 1 ..... j(lle-n'

II,lC tung khuc va kha tich tren IR,

Voifthu~ £ I, nguoi ta ky hieu ~/: R -+ C lit anh X\I xac dinh nhu sau, goi la bien d6i Fourier cua/(vi!t tat lit BDF hay TF):

'<Ix E IR, 'J/(x) == ~ C /(t)e-i.rldt

Nguoi ta ctlng ky hieu (vai F '" YJJ ~ F hay mQI each lam dl,lngJtt) ~ F(x),

I4n d9C c6 Ihf gap trong nhUng 1aj li¢o khac nhUng dinh nghia sao hoi khac vm djnh nghia diroc chon tren dil.y:

~f(x) == C / (t)e-2iJr.wdt , 'Jf(x) == C f(t)e-U1dt.

SI! c6 mat cua h¢ s6 ~ sf: dugc giai thfch vt sau (V I va VII), ,,2;r

2) Hay chung minh:

a) N6uflitn 11,Ic tren R vll kha lich tren IR. thl d.f lien tuc tren IR

h) Vai m9iflhu¢c c I, 'Jf lien 11,IC tren IR Y

c) vet mqiftho¢C £1, 'Jf hi chan tren R va

-

'<Ix E IR, 1'Jf(x)15 ~ Jlf(l)ldl

n1
I
I .
j
_L 0 T
2 '2 d) Anh X\I 'J: t: l-+C(IR,C) la tuyen tinh.

I ..... Y

11 Cae vi dl!

1) BUf' niu m(jl "cdnh cua"

Vai T E 10;+~1. ky hi¢u nT: IR -+ C 111 anh xa, goi iA "canh elm (c6 tam)", xac dinh lxri:

80 ChLfOng 4 Day va chuoi anh xa

. xT sm~

Hay ki€m nghiern r~ng OT E [.1 va cmmg minh: ';/x E JR., J"nT(x) "";;. xl .

2

f e L J va chll"ng m inh:

2) BDFcua IH+. a +1

Cho a E 10;+00[, f IR ~ C xac dinh wi I(t) == +. Hiiy ki€m nghiem rang a +/

..r; -altl

VXEIR, J"/(x)== r:::e .

a..; 2

(sir dung T~p 3, bai t~p 2.5.53).

3) BDF eua tHe-alii

010 a E JO;+o;>['/: IR ~ C xac djnh wi f(t) == e -0111. Hay kiern nghi¢m rii.ngl Eel

a chirnz minh ""'U 2a

va C Ung mm : Vx E "'" UI (x) == cr: 2 2'

..;2lt(a + X )

2 2 4)BDFcUa /He-a I

010 a EjO;+OO[.j: IR ~ C xiic djnh bOi I(t) = e-a212 • Hiiy kitm nghi¢m rangl E.cl

, x-

l --,

va chrmg minh: ';/X E IR, &(.1") == r::: e 4a- .

av2

(sir dung Tap 3, biii t~p 2.5.44).

111 Cae tinh chat d~i sf/ eua phip bien d6i Fourier

_ v

l)Nhacl~irii.ngvCiim9i/:IR~C,takYhi¢u l:iR--)_C_ vii f:JR--) C .

, ...... j"(I) , ...... j"(-/)

Rai anh x;:t f H f va f H; lit hai rMp d6i hop cua CR vii chung giao hoan vrn nhau,

J v I

0) a) Hay chll"ng minh rang vrn m9ifthuOc .c , f va I nam trong .c

v v v

vii: 1Jf == Ff , J" f == & .

fJJ Suy ra rang vt'ri moi f thu¢C C I:

v

v v_ v v vv v

J" 1 == J"f == Y , if == J"f , if = & , J" 1= ¥, J" f = &.

h) Ch6ng minh rang veri moijthuoc [I;

• N(uf 111 thuc va chlin thi ';if thirc va chan.

86 sung 81

• N!uj I~ thirc va Ie thl 'M thee va h!. 2) Tinn (;En bien so'

Nh~c I~i r~ng vffij: IR -4- C va a E JR, ta ky hi~u r"J: R~ C goi 111. tinh tien

t Hj"(t-a)

eoa! boo a.

ChUng minh rang n€uJ ELI va a E R thl raj E £I va:

1iXER, ;r(r"j)(x};e-il"<JU(x). f(t) - F(x}:::> J(t - a) - e-'~'" F(x}.

N6i each khac:

3) Nhdn vbi eOJ ChoAER,fE£l,i<:R-+ C

t ...... ci).'J(t)

Hay kiem nghi¢m clng g E £ I va chtrng m inh: V X E R, ;rg(x) = t .. (;rf}(x) .

noi each khac: l(t) - F(x):::> /.<t l(t) - Ft x - A} .

4) Do'i ty xich:

ChokeR+,fE£I.h:R4C.

I Hf(l.·t)

Hay kiem nghi¢m ritng h E c 1 va chimg minh: Vx E IR. 3'h(x); I~I Ff( f)·

n6i each khac: IO) __.:,. F(x) :::> l(kl) -1:1 F( f) .

IV Dang di~u ti¢m ct,in

I J* Chung minh: Vf Ed, J/(x)------'!-O .

• \""~±co

2) Phai chang: vi E £1, 'M E C ?

V Ltfy dq.o ham

1) a)+ Oia sUf E £1 sao cho ky hieu ii ; JR.-+ C thl h E £1. ChUng rninh rdng:Fj

t H IfI!)

thuoc lap c' tren R va: 'ifx E R, (Unx) = -idfi (x) .

N6i each khac, neu/va t H Jj(t) nam trong £ lth1: fer) - F(x):::> - it/(tl - F'(x).

hay: f(t) - F(x):::> t!U) - iF'( x) .

b) Suy fa rfing vtri rnoi n € N va m91 f sao cho:

'if k € [0 •... , nJ. (/k : t Hit f(t») Ed thl ;i{thuOc lOp en tren R:

V k E [0, ... , nJ. Vx e IR. (;it"j(k)(x); (-il'M(.t)

N6i each khac, vni cac gill. thiet do:

{' J ChUng rninh ning voj moi j: R -+ C lien tuc tirng knuc va triet tieu ngoai mot

00

doan, ;rfthu~c lop C tren [ft.

82 ChU'dng 4 Day va chu6i anh xa

Ching han (xem III I», x H J Si: x neu x .. °

11 neu r e O

khac m~t h¢ s6 nhan c6 dinh khac khong) bien dOi Fourier cua n2 mil. n2 tri¢1 tieu ben ngoai doan [-I: I j.

2) a) Choi E £. I tren R, thuec lap C1 tm;g khuc tren IR sao cho f' E £. I.

a) ChUng minh: !(t) °

IH:Dxo

thuec lop Ctr) tren IR VI n6 Iil. (sai

jJ) Suy ra: 'r./x E JR, J"(f')(x) '" ix1.V(x) Nrii each khac, voi cac gill thiet d6: !(t) ~ F(x) ~ /,(1) ~ ixF (x) .

b) Suy ra tir d6 rang vai moi n € N va vai mQif: IR --) C rhuoc lap CIl-1 va thu¢C lOp c" nmg khuc tren R sao cho 'IkE 10, ... , n) ,f(t) E c , thl ta co:

'IkE 10, ... , nl. 'Ix E IR, J"(f(k»)(X) =: (ix/1.V(x) .

N6i each khac, vm cac gia thiet d6:

c) TLr do suy fa r~ng vai moi n E N va vai mQi!: R --) C thuec lap c" sao cho: 'r./ k E 10, ... , II)./(k) E d thl ta c6: jf(x) '" 0 (...!...).

x .... ;bxl XII

3) Cho a E IO;+t1J[. f: IR--) C . _al,!

I He

Sit dung 2)a) va gia If! dm tich phan

cua Gauss C (,_II2 du =.r;;. My chimg minh:

)'

T

.1'2

..., (;:;R ""t:;.'( I - 4a2

vXE"K, U/ x)", r,:;{' ,

a,,2

kel qua nay ta dil e6 trong 11.4).

4) Vai T E JO;+oo[, ky hi¢u AT: R --) C ia anh xa gQi 130 tam glac (co tarn) xac dinh biri:

If+T neu tEI-T;OI 'It E JR, Ar(t) '" -t + T neu t E lO;T]

o neu III~T

T2 [Sin XTj2

Su dung 2) a) va 11.1) cheng minh: 'r./x E lit (J"Ar lex) '" rz; .\;2

VI Phep bien d6i Fourier va tich ch9P

I) Cho! Eel va g: IR --) C lien rue tirng khuc va bi chan, Cheng rninh rang voi

rnoi x E R, anh xa f: IR --) C I ien we ILrng khuc va bi chan tren IR.

I ...... !(I)/f.(x-I)

ad sung 83

+00

Ky hi~u f * g(x) = A:; J /(I)g(X - t)df. f*l! dugc goi Ill. ttch chap citafvOi g.

TIch ch~p c6 the duQ'C dinh nghla vt'ri cac dieu kien (ve/va g) ~ng rai hem cac ditu ki¢n da dltQ'C chon a day.

2) Cho f E [.1 va g: IR __,. C lien WC ti:tng khuc va hi chan. Hiiy cluing minh rang

t» g E [.1 va ~if*g) = (;m( ~g).

Ta gill sir r~ng c6 the hoan vi cac ky hi¢u ttch phan xu:" hien Irong ph!l.n nay.

VII Tinh chat kho ngh!ch ella Fourier

V t'ri rnoi f: R __,. C lien tuc li:tng khuc, ta ky hieu / la anh x~ gQi la chinh quy hoa

dla[, de dinh bbi:

(xern them ve sau, 6.2.1).

KYhi¢u.2 lall)pcaC/E [.l,saoeho f"=f.

1) ChUng minh di.ng: V I E [.1, j '" [j .

2) Oia sir f E [.1 sao cho ~f E [.1, la thua nhan:

Tir do hay suy ra cong thuc ve "hit nghjch cua Fourier:

jfEC

Nl!'u f ~ F, thi F ~ J"" 'j .

FEe

Wiif E [.1, nguOi ta thuong ky hi¢u ~f ill anh xa III IR vao C dllQC xac dinh bbi:

Vx E JR, ~f(x) '" ~ C f(t)i'1dl .

Khi do, v{ri rnoi f IhuQC [.1 sao cho 'M E c '. ta c6: i~f = ~'M '" 1 va ~'M "" 'J . 3) nnh chdt dun lmh cUa ~

ChUng minh rang ~: [i __,. C R la don anh. f H M

4) M Qf 'If dlf WIg dlfng tinh dun anh eua BDF'

Q10 / E C . Gia sir 16n t~i I]> 0 va a > I sao cho:

VI EP;1]l, [If(u - t)- f(u)ldn;f .

Hiiy chung rninh: 1==0.

5) Giil sir if,g) E ([.? sao cho ('M, ~g) E ([.?, ChUng minh Ig E c I va ~(fg)=('M).(~g) .

6) Tfnh uch chap nhC! phep bien d6i Fourier thu~n va nguqc:

a) Voi (a,b) E IR: x IR, ky hi¢u 1".1> : IR __,. IR la anh xa xac dinh 1Xri:

4 Chuang 4 Day va chu5i anh xa

\:II E IR, 1 I (I) == fi ~ 2'

G,' V-;{I-b) +a

ChU'ngminh: 'It(a,h),(a',h')ER:xlR, r 1*1 +"? 'b h"

a.t» Q. a+a. +

h) Cho T E ]0;+00[' nr Ii'! ham canh cira (xem Iff, I), AT lit ham tam giac (xem

VA), Cnung minh: AT == &nT * nT .

2 c) Vai a E lR:, ky hi¢u iVa: IR-t R ,Chung minh: 'It(a,pj E(R:) ,

_a2,2 / He

(fa * iVp == t: I 2 .a (f ap ,

'>J2'Ja + p )a2+;Y

VIII Su dung C?

o day, ky hieu [2 Iii. C - kgv cac anh xa llr IR vao C lien rue tirng kluic va blnh phuong kM tich tren R va £ == [1 n [2 n B(lR. C) (trong do B(R,C) la tap cac anh xa b] chan tlr R vao C),

/) Cho/, s E 8. Chung minh: (&(UjJg(U)dU = C i(l)g(t)dr

2) Suy ra rang vm mqifthu¢c e [1&(x)12 dx == [If(I)12 dr .

3) ChU'ng rninh rang anh x~ d~t ling vm mbl i thucc & n £} phdn tll' & Ja m¢t don anh (tnrong hW rieng cua VIlI,3)

o C4,3 Tich phan suy r(lng phu thut>c m()t tham s6

Cho I 111 m¢1 khodng trong JR, a E JR, F: 1 x [a; -tOO[""", C litn tuc. Muc dich a day la

khao sal tfnh lien We va e6 dao ham daf f ""'" C xac dinh hOi. (gi3. sil 16n tai):

'ltx E I, I(x) = [F(X,I)dt,

'"

Viec khao sM COlht duoc lip dung cho tjch phan suy r¢ng t~i -C<;I ."

1) Cae ho lich phdn suy rong

a) Ta n6i ho tLch phan suy r(lng .r F(X,t)dt) h(li tu dell neu va chi neu:

x~f

'lte> 0,3to E {a; +001, 11(tl>t2) E {a; +<0[2 ,'It x E 1, (12 ~ t\ <: to ~ I r F(X,t)dtl 'f. e) ,

Chung minh fang de ( C- F(X.I}dt) h()i w deu, dieu ki¢n din va dii la:

xet

I· VCri rnoi x thuoc 1, [-KC F(x,t)dt h¢i tl,l,

• \:1&>0,310 E la;-l-OO[.'ltt\ E {ro:+<>ol,11x E I. (It;:>: 10 ~! r F(,X,t)dt!:o::; t:)

86 sung 85

b) Ta noi ho tlch phan suy rong ( [- F(X,t)d!) h(Ji tu chuan tac n.!u va chi

w;!

n€u c61l: [a;+oo[ ~ IR lien WC sao cho:

1'<:1/ E [a;-t-ce\, p(1) e-_O, [+«> p(x)dr h¢i W ,

'<:I(x,t} E 1 x [a; +00{, IF(x, 1)15 p(t),

ChUng rninh rang neu ho tich phan suy rong ([+«> F(X,t)dl) hOi W chuftn t~c

XEI

thl n6 h¢i W deu, nlurng dieu ngutrc h,li co th6 sai.

2) Hay clumg minh dinh Iy sau day goi III tfnh lien Il;Ic dllm ddu J cho tich phdn suy rong,

jF lien rue tren 1 x [a;oo[

Nlu ( [- F(X,t)dl) h¢i t\l deu,

XEI

thi I: I ~ C lien tuc tren I,

.r H [+« f'(_<.l)dr

3) Hay clurng minh dinh Iy sau goi 111 idy dao ham duai ddu f cho tich phan suy rong.

Neu

F lien tuc tren I x la;lXl[ ,

BF,! " \' 1 [

-tun tal va len tuc tren x a;-t-ce[,

ax' .

3.to E I, r- F(xo,!)dl h(li tu,

( r-: (X,t)dl) h!)i uJ d~u,

XEI

-+-

thl vm moi x IhuQC I, J F(x,t)dl h¢i 11,1, anh xa I: 1 ~ C thuoc 16p c'

a .r H roo F(x,t)dr

tren 1 va: '<:Ix E I, I'(x) ~ r aF (x,t)dl .

ax

C6 the xet day anh x~ Un : I ~ C)neN de dinh hOi:

[+n

Vn E N,'<:Ix E I, f~(x) '" F(x,t)dt

o C4.4* D!nh 19 Stone - Weierstrass

Dily la m!)t ket qua t6ng quat hon hai dinh 19 euaWeierstrass.

Cho X III mot khong gian metric (xem tap 3, 1.1.1 2) Nh~n xet I» compdc va E III

d~i 56 cac anh "1:1 lien We tif X vao IR (cac luat hop rhanh Ill. ph€p cong, lu~t ngoai,

phep nhan) duoc trang b] chuan 11.11", xac dinh bC1i 11/1\", = Suplf(x)l·

-'EX

6 ChU'c:1ng 4 Day va chuoi anh xa

Ta n6i t~p con A cua E tach cac ditm cua X ntu va chi neu:

'Q'(x.y) E X2. (x * y:;::) (3f E A,f(x) * f(y))).

Gia su A la mQI dai s6 con. lach cac ditm cua X va chua cac ham Mmg.

1) a) ChUng rninh: 'Q'f E A, If I E A (sir dung ba; t~p 4.2.21).

b] Suy ra 'Q'(f.J.:) E (Ay, (lnf(f,g) E A v~ Sup(f,g) E A).

2) ChUng minh:

'Q'(x,y) E X2, 'Q'(a,jJ) E 1R2, [x l' Y :;::) (3f E A,f(x) == a va tty) == PH).

• _ - {g(X) = f(x)

3) Suy ra: 'Q'fEE,'Q'XEX,'Q'£"EIR+,3gEA, .

'Q'YE[O;lI, g(y)5;J(y) + e

4)* Kellu~n; A == E .

Nhu vlly, 18 di!. thitt I~p dU\1C dinh 19 Stone - Weierstrass:

0.0 X la m¢t khong gian metric compac, E 111 dai s6 cac anh X1). lien tuc tlr X vao IR (Iu~t hQp thanh thtl ba la phep nhan), A III mQI dl,ii s6 con cua E tach cac difm eua X va chua cac ham hang. Khi d6 11.== E tu-c la moi anh xa lien rue Ill' X vao R la gioi han d~u iren X cua m¢t day anh X~ thuoc A.

5) a) M¢t h¢ qua: cho anh xa lien tuc f : [0; I J2 ~ IR. ChUng minh rang voi moi

e E R: ,c6 n E N- va Ul' ... , U'I; v\' ... , vn: 10; I \ -'I- IR lien tuc sao cho:

'Q'(x,Y)E[O;lf, If('I:'Y)- ~U;(X)Vi(Y) s:»,

b) Chung minh rang ham s6 !; [0; lJ2 -'I- IR khong Ihi viet duo; dang 16ng hilu han (.",y) '-')'-'-yl

II

LU;(X)l'j(Y) trong d6 Ui,Vj :IO:Il-'l- lR lien 1I,IC, ;=1

o C4. 5* Xap XI dell m(lt ham s6 lien tuc bOi nhtmg da thuc \100 h~ sO nguyen Phdn 1>6 sung nay su dung cac da thuc Bernstein vii. dinh 19 thtl nhat cua Weierstrass. 56n pMn sau day d¢c I*r vm nhau,

I Dfnh Ij Pal

010 a E 10; J[ va!: [-a, aj -'I- lit ljen II)C.

I) Gin str c6 m¢t day (All )nEN nhil'ng da thirc veti h¢ s6 nguyen h¢i II) dtu Mn / tren (-a:aj. ChUng minh:flO) E Z.

2) Nguqc lai, gia sufiO) E Z, di),1 g = f - fiO) va cho £" E lit: .

+00

a) Chung minh rang c6 s6 nguyen Ie k sao cho: Lan::; j ,

n=k

b) Slc dung dinh ly SWill.' - Weierstrass, chung minh rang c6 P E lRlXI sao cno

c] D~t Q = P - P(O). Hay ki€m nghern:

B6 sung 87

( '<Ix E [-a;a], iP(Xt) - Q(Xk)i::;;1)'

d) G9i R la da (hU"c e6 duqe llr Q bang each (hay mbi h¢ s6 ooi phan nguyen cua

n6. Chung minh: '<Ix E [-a;a], iQ(Xk) - R(xk)\ ::;;1.

e) Ky hieu A la da thirc de dinh bCli A(X) ~ R(Xk) , k€t luan: A E Z[XI va Ill: - AIL,::;; E.

Nhu v~y, ia dll chrmg minh dinh Iy Pal:

Cho a E 10; I [ ve ] E I-a, al -+ R lien tuc. Df c6 m(lt day (An )nEl'I nhl1'ng da tluic

veri he so nguyen h¢i W deu Mnftren [-a,al, dieu kien can va du lajtO) E Z.

II fJinh If Chodnovsky

I) Cho (a,h) E JR.! sao cho O<a < b « 1 va CE R:.

a) Chung mirth dmg eo kEN d~:

'<Ix E la;hl. \.!. __ I_ls!_. 2 2 - xl 2

h) Voi kEN co dinh, chung minh rang eo N EN sao cho:

N

1 L k " s

'<IXE[a;hJ. --, - (x -I) ::;;-.

2-_, 2

n~O

c) Suy fa rang Mng 56 ~ Iii gieri h(1I1 deu rren [a:bl ella m61 dily da thirc voi h¢ 56 nguyen.

2) Tit d6 suy ra rnoi s6 dang nTnI «n,ml E Zx N) r6i rnoi s6 thirc, 111 gieri han d~u tren la;hl cua mot dlly da thirc veri he so" nguyen.

3) Cho j: [a;hl -+ R lien We. Theo djnh Iy thu nhat cira Weierstrass, co P E JR[XI

sao cho lip - Il, :; f. Ap dung k(t qua cua 2) vao cac h¢ s6 caa P, chirng minh r1ng fla giro han d~u tren ta;h1 cua m¢t day da thuc v6i h¢ s6 nguyen.

Nhu vay, ta dil clnmg minh dinh Iy Chodnovsky :

Cho (a,h) E JR.2 sao cho 0 < a < h < 1 vat. ta;b] -)0 R lien We, thl c6 day da thirc vol h¢ s6 nguyen h¢i tu dfu d€nftren [a;h].

/II fJinh If thtt nhti.'t eua Kantorovic.

Cho I: 10; 1 J -)0 IR 1 ien rue,

I) Gia Slr cr dily rang f lit gioi han dell tren 10; I J cua mot day da thiic voi h¢ s6 nguyen, chirng m inh (j (0), I( I») E Z 2 .

2) Ngiroc lai, gia Slr (I(O),f(1») E '[,2 .

a) G9i ];:: 10; I J -+ ]fl; lit anh X() xac dinh boi: R(x) == i(x) - (j{lh + i(O)(1 - x») .

Voi n E N· va x E 10; 1 [, ky hieu B,,(R)U) == I. C!R( ~}l (I - x)n-k (da thuc k-O

7·GTIGT4

88 ChU'dng 4 Day va chua! anh xa

Bernstein). Ta dii bl& rang (Bn(,l?))nEN h~i t~ deu de'n .I? tren [0; I]. D~t An(x) = f_E( Ci~g(~)}l(l-x)n-k, clumg minh : II An - B"(g)lt,,, 5;~.

k~l

h) Suy ra rang c6 mot day da thtic vol h¢ ~() nguyen h~i tu deu Mnftrtn [0; II.

V~y, ta da chirng minh met dlnh Ij cua Kunturovic:

Cho 1:10; I) ---)0 R lien tuc; dt 1111 gial han deu rren [0; 1 J cua m¢t day da thuc v6j he

s6 nguyen, dieu kien dn va du 111 {/(O),f(l») E Z2 .

IV Dinh Ij thu hai cua Kantorovie

Gla silt [0; I] ---)0 IR lien tuc sao cho /(0) '" /( I) = 0 va n E rt . K9 hi¢u IR,,[XlllI !~p

cac da !hlk thuec IRIX] c6 b~c $ n.

I) Chung minh rAng can du61 dung (bien dual) En (j) '" lnf III - pile t6n tai va PelR"IX]

dat dugc.

K9 hieu P n Hi m~t phan IU cua 1Ri/[X[ sao cho Ilf - pll, '" E,,(j) va

Q" == P" - (P"O)x + Pn(O)(1 - X») .

2) ChU'ng minh: III - Qt, == 2E" (n .

,,-1

3) ChU'ng minh rang c6 al' ...• °11- 1 E IR sao cho: Qn = L Ok Xi: (1 - X)n-k • k~l

n-l '

4) Ky hieu An'" LE(Ok)Xk(l- X)n-k . Chrmg minh: IIAn -Qnll, 5; ~. k~t

Nhu vay, ta da chtmg minh dugc m~t d!nh 19 cua Kantorovic:

Choj: [0; IJ ---)0 IR lien tuc Ihoa miinj(O) = ftl) = O. thl c6 A E Z[Xj sao cho:

III - All == 2 Inf III - pi +.!..

00 PElt"tXI oc n

Chltdng 5

Chu6i luy thlra

II{ chi R hay C.

5.1 Ban kinh ht)i tu

5.1.1 Khai niem chuoi luy thira

• £)jnh nghTa Ta goi chuM luy thira Iii rnoi chu6i anh xa

L (in: C ~ C) sao cho c6 met day plnrc (an )nEN d~:

n~

ChuOi luy thtra con goi Hi chubi nguyen, do s6 mu n trong z" 111 mot s6 nguyen khong Am.

Nhan xet:

1) D6i v6i chuci luy thira, thong thU'Ong nguM ta dung ky hieu La" z" ,,~

thay cho L(z H anz"). V~y L (J"Z" c6 thi! chi mQt chu6i luy thira (tnrong hop

,,2:0 ,,2:0

rieng cua chubi anh XI(l) ho~c ml;>t chuoi s6, khi Z c6 djnh,

2) N~u m¢t s6 nhilng a" bfulg !chOng, ta cflng c6 thi! gQi chuOi Iuy thll'a Ia

chu6i c6 duc;IC tuchubi L a"z" bang each bO cac s6 hang bAng khong, Ta ciing n2:0

c6 th~ xet cac chubi luy thita:

L~zn, L(n+l)z2", Lzn2 '" •

n~l n2:0 n~2

Muc tieu chu y~u cua chuong 5 nay Ia:

1) Cho chubi Iuy thira Lan z" , hay xac djnh (n€u c6 tM) ~p cac z thuoc ,,2:0

~

C rna Lanzn b">i t\} va khao sal anh XI(l Z H ,La"z" .

,,~ ,,=0

2) 010 anh xl(lj, c6 chang m¢t chubi' Iuy thira L a"xn sao cho, gia Slr ,,2:0

90 ChU'ang 5 chu6i lOy thila

+«>

chu6i h~i tu thl f(x) = L {l"X" v6i moi x trong mot t~p con nao d6 eua lR (hay ,,~

cua C),

5.1.2 BaD kinh hQi tu va t6ng cua mqt chuot luji thira

• M~nh de (Bo de Abel)

Gill sit I {l"Z" 13. mot chubi luy thira, P E JR.: sao cho {anP" )nEN n;:o:O

bi chan, Khi do voi moi z thuoc C rna \z\ < P , fa co

anzn = 0 ((1:1JII J va dac biet, chuoi L (lnZn hoi tu tuyet doi,

nool P n:2:0

Chung minh:

co ME R.+ sao eho: 'r:jIJ EN, IUnP" I :5 M .

Khi d6, ta co Va E N,I""'"Hu"p"I(I;)" ~ M(I;J. yay u"," ~ ~((';n

Vi ~ E [0;1[ ,chu8i cap s6 nhan 'L.(l:l)" hQi tu va d~ do I\u"zn I h¢i tu,

P »zo P ,,:?co

• £>inh Iy • £>jnh nghia

Cho chuoi Iuy thira I {lnZn . Co phan tit

du y nhat R thuoc JR. + = [0; OCJ] sao cho:

{\Zl < R ==> (~{lnZn h¢i tu tuyet d6i}

\:fz E C, n_O

\z\ > R ==> (( (lnZn )nEN khong bi Ch~).

Phan tii R do cua JR.+ goi la ban kinh ht)i tu (hay ban kinh) ella chu6i Iuy thira L. anzn .

n:2:0

Chung minh:

1) 1'6n tal ciia R

Ky hieu: E == {p E lR.+; (U"pH tEN hi ch~} .