Ἡ Πατριαρχικὴ Ἐγκύκλιος τῆς Κυριακῆς

τῆς Ὀρθοδοξίας
Α΄
ὲ τὴν εὐκαιρία τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς Κυρια-

 κῆς τῆς Ὀρθοδοξίας στὶς 21 τοῦ μηνὸς Φε-

βρουαρίου, ἐκ μέρους τοῦ Οἰκουμενικοῦ
Πατριάρχου καὶ τῆς Συνόδου τοῦ Πατριαρ-
χείου ἀπεστάλη εἰδικὴ Ἐγκύκλιος πρὸς τοὺς πι-
στοὺς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Στὴν Ἐγκύκλιο
αὐτὴ ἀποτυπώνονται οἱ κατευθυντήριες γραμμὲς
τοῦ Οἰκουμενικοῦ θρόνου πάνω στὰ μεγάλα θέμα-
τα ποὺ ἀπασχολοῦν τὴν Ὀρθοδοξία μας σήμερα.
Στὴν ἀρχὴ τὸ Πατριαρχικὸ κείμενο κάνει σύντο-
μη ἀναφορὰ στοὺς ἀνὰ τοὺς αἰῶνες κινδύνους τῆς
Ὀρθοδοξίας, τοὺς ὁποίους ἐκείνη ἀντιμετώπισε
πάντοτε νικηφόρα. Στὴ συνέχεια ἡ Ἐγκύκλιος εἰσ-
έρχεται στὸ κύριο θέμα της, ποὺ εἶναι οἱ σύγχρονοι
διάλογοι τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἐδῶ πρωτίστως τονίζε-
ται τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία πάντοτε βρισκόταν
σὲ διάλογο μὲ τὸν κόσμο, διότι ἡ ἀλήθεια τὴν ὁποία
κατέχει δὲν φοβᾶται ποτὲ κανέναν. Κατὰ συνέπειαν, λέει, θὰ ἦταν μεγάλο λάθος νὰ
κλεισθεῖ ἡ Ὀρθοδοξία στὸν ἑαυτό της μεταβαλλόμενη σὲ «γκέτο» καὶ μένοντας στὸ
περιθώριο τῆς ἱστορίας.
Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, δηλώνει ἡ Ἐγκύκλιος, καὶ σήμερα ἡ Ὀρθοδοξία διαλέγεται πρὸς
τὸν κόσμο καὶ μάλιστα πρωτίστως πρὸς τοὺς ἑτεροδόξους χριστιανούς, ἔχοντας τὴν
πεποίθηση ὅτι ἔτσι ὑπηρετεῖ τὸ θέλημα καὶ τὴν ἐντολὴ τοῦ Κυρίου νὰ εἶναι ἑνωμένοι
οἱ πιστοί του, πράγμα γιὰ τὸ ὁποῖο μάλιστα Ἐκεῖνος προσευχήθηκε μὲ ἀγωνία στὴν
ἀρχιερατική του προσευχή, λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ Πάθος του.
Οἱ διάλογοι αὐτοὶ τῆς Ὀρθοδοξίας, συνεχίζει ἡ Ἐγκύκλιος, διεξάγονται σήμερα μὲ
εὐθύνη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ μὲ σύμφωνη γνώμη καὶ συμμετοχὴ ὅλων
τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.
Ἀπὸ τὸ σημεῖο αὐτὸ καὶ μέχρι τὸ τέλος της ἡ Πατριαρχικὴ Ἐγκύκλιος καταπιάνε-
ται μὲ τὸ καθαυτὸ πρόβλημα ποὺ ἐξαρχῆς ἤθελε νὰ θέσει. Ἀναφέρεται δηλαδὴ
στὴν πολεμικὴ ποὺ λέει ὅτι ἔχουν ἐξαπολύσει κατὰ τῶν διαλόγων «ὡρισμένοι κύ-
κλοι ποὺ διεκδικοῦν διὰ τὸν ἑαυτόν των ἀποκλειστικῶς τὸν τίτλον τοῦ ζηλωτοῦ καὶ
ὑπερασπιστοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας». Οἱ κύκλοι αὐτοί, προσθέτει, παραπλανοῦν τὸν
λαό, διαδίδοντας ψευδῶς ὅτι πρόκειται πολὺ σύντομα νὰ γίνει ἕνωση «μεταξὺ Ρω-
μαιοκαθολικῶν καὶ Ὀρθοδόξων», παρ’ ὅλο ποὺ γνωρίζουν ὅτι οἱ διαφορὲς εἶναι πολ-
λὲς καὶ θὰ χρειασθεῖ πολὺς χρόνος γιὰ νὰ συζητηθοῦν. Ἐπιπλέον οἱ κύκλοι αὐτοί,
λέει ἡ Ἐγκύκλιος, κατηγοροῦν τοὺς ὑπευθύνους τῶν διαλόγων ὡς προδότες τῆς
 ΑΡΙΘ. 2000, 1 ΜΑΪΟΥ 2010
Ὀρθοδοξίας καὶ αἱρετικοὺς τῆς «παναι-
ρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ», ὅπως τὴν
ὀνομάζουν.
Ἡ Ἐγκύκλιος καταλήγει μὲ θερμὴ σύ-
σταση πρὸς τοὺς πιστοὺς νὰ ἔχουν «πλή-
ρη ἐμπιστοσύνην εἰς τὴν μητέρα Ἐκκλη-
σίαν», ἡ ὁποία κράτησε ἀνόθευτη τὴν
Ὀρθοδοξία καὶ ἀγωνίζεται καὶ σήμερα νὰ
τὴν κρατήσει «ζωντανὴν καὶ σεβαστὴν
εἰς ὅλην τὴν οἰκουμένην».
Πάνω στὰ καίρια καὶ βασικότατα ζη-
τήματα ποὺ διαπραγματεύεται ἡ Πατρι-
αρχικὴ Ἐγκύκλιος, ἂς μᾶς ἐπιτραπεῖ νὰ
καταθέσουμε μὲ σεβασμὸ μερικὲς παρα-
τηρήσεις:
1. Ἡ διαβεβαίωση τῆς Πατριαρχικῆς
Ἐγκυκλίου ὅτι τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρ-
χεῖο ἐπιστατεῖ μὲ ὑπευθυνότητα στοὺς
διεξαγόμενους διαλόγους καὶ δὲν θὰ ἐ-
πιτρέψει νόθευση τῆς ἀλήθειας τῆς Ὀρ-
θοδοξίας ἔπρεπε νὰ χαροποιεῖ τὶς καρ-
διὲς ὅλων τῶν πιστῶν, ὅλων μας.
Τὶς χαροποιεῖ ὅμως; Ἐν μέρει, θὰ λέγα-
με, ναί. Καὶ λέμε ἐν μέρει, διότι ὑπάρχει
κάτι μέσα στὸ κείμενο ποὺ δὲν μᾶς ἐ-
πιτρέπει νὰ χαροῦμε πλήρως. Αὐτὸ δὲ
τὸ κάτι δημιουργεῖται καὶ ἀπὸ τὸ περιε-
χόμενό του ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἄλλα ποὺ πα-
ρασιωπήθηκαν σ᾿ αὐτό.
Ἂς γίνουμε σαφέστεροι:
Τὸ κύριο θέμα τῆς Ἐγκυκλίου τελικὰ
δὲν εἶναι τὸ νόημα τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρ-
θοδοξίας ἀλλὰ ἡ ἀντιμετώπιση αὐτῶν
οἱ ὁποῖοι ἀντιδροῦν στοὺς διαλόγους.
Ἐμεῖς ἀπέχουμε πολὺ ἀπὸ τὸ νὰ τὸ θε-
ωρήσουμε αὐτὸ ὁπωσδήποτε λάθος ἢ
ἀταίριαστο πρὸς τὸ πνεῦμα τῆς ἡμέρας,
τῆς Κυριακῆς δηλαδὴ τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ὅμως ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἡ Πατρι-
αρχικὴ Ἐγκύκλιος ἀντιμετωπίζει τοὺς
ἀντιδρῶντες στοὺς διαλόγους δὲν μᾶς ἱ-
κανοποιεῖ. Κι αὐτό, διότι ἐκεῖνοι ποὺ ἀν-
τιδροῦν, ἀκόμη κι ἂν ἀντιδροῦν μὲ λαν-
θασμένο τρόπο καὶ ὑπερβολές, δὲν παύ-
ουν ὡστόσο νὰ εἶναι τέκνα πιστὰ τῆς
201
Ἐκκλησίας καὶ νὰ ἐνεργοῦν, ὅπως ἐνερ-
γοῦν, ἀπὸ ἀγάπη καὶ ἐνδιαφέρον καὶ πό-
νο πρὸς αὐτήν.
Πῶς ὅμως τοὺς ἀντιμετωπίζει ἡ Ἐγκύ-
κλιος; Τοὺς ἀποδοκιμάζει σὰν νὰ πρό-
κειται γιὰ ἐχθροὺς τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ
μάλιστα αὐτό, τὴν ὥρα ποὺ οἱ ἐγνω-
σμένοι ἐχθροὶ τῆς Ὀρθοδοξίας αἱρετικοὶ
ἀντιμετωπίζονται κατὰ τὶς συναντήσεις
μὲ ἔκδηλη διαχυτικότητα ἀδελφικῶν αἰ-
σθημάτων καὶ προκλητικῶν ἀσπασμῶν.
Θὰ μᾶς ἱκανοποιοῦσε πολύ, ἂν διαπι-
στώναμε πὼς ἡ Ἐγκύκλιος διακρίνεται
ἀπὸ πιὸ ἔκδηλο πατρικὸ πνεῦμα, ὡς
προερχόμενη ἄλλωστε ἀπὸ τὸ σεπτὸ
Πατριαρχικὸ κέντρο. Ἕνα πνεῦμα ποὺ
θὰ μιλοῦσε πατρικὰ στὴν καρδιὰ τῶν πι-
στῶν, θὰ κατανοοῦσε τὴν ἀγωνία τους γιὰ
τὴν Ὀρθόδοξη ἀλήθεια, θὰ ἀναγνώριζε
καὶ θὰ ἐπαινοῦσε τὸ ἐνδιαφέρον καὶ τὸν
ζῆλο τους γιὰ τὴν πίστη καὶ θὰ ζητοῦσε
τὴ συμπαράστασή τους καὶ τὶς προσευ-
χές τους στὶς προσπάθειες ποὺ καταβάλ-
λονται γιὰ τὴ μαρτυρία τῆς Ὀρθοδοξίας
στὸν κόσμο.
Θὰ ἦταν πολὺ σπουδαῖο πράγμα ἂν
μέσα ἀπὸ τὸ κείμενο τῆς Πατριαρχικῆς
Ἐγκυκλίου γινόταν φανερὸ ὅτι τὸ Πατρι-
αρχεῖο χαίρεται τὶς ἀντιδράσεις τῶν πι-
στῶν, τὶς θεωρεῖ εὐλογία καὶ ἀσφάλεια
στὶς οἰκουμενικὲς κινήσεις του, δεδομέ-
νου ὅτι ἀποδέχεται πλήρως αὐτὸ ποὺ
ἄριστα διατύπωσαν οἱ Πατριάρχες τῆς
Ἀνατολῆς στὴ γνωστὴ ἀπάντησή τους
πρὸς τὸν πάπα Πῖο τὸν Θ΄ τὸ ἔτος 1848:
«Παρ᾿ ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι οὔτε Σύνο-
δοι ἐδυνήθησάν ποτε εἰσαγαγεῖν νέα, δι-
ότι ὁ ὑπερασπιστὴς τῆς θρησκείας ἐστὶν
αὐτὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτὸς
ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τὸ θρήσκευμα αὐτοῦ
αἰωνίως ἀμετάβλητον καὶ ὁμοειδὲς τῷ
τῶν Πατέρων αὐτοῦ».
Θὰ χρειασθεῖ ὅμως νὰ συνεχίσουμε σὲ
ἑπόμενο ἄρθρο μας.