Cisco Ses

Teknolojileri
Murat Yılmaz

28/05/08 1
 Giriş

 Amaç:
 Cisco firması tarafından hazırlanan
dokümanlardan faydalanarak veri ağları
üzerinde ses teknolojilerini kullanmak

28/05/08 2
 Öğrenci Sorumlulukları
 Cisco cihazları ile ilgili temel network
bilgilerini tamamlamak
 Konu ile ilgili yeteneklerini tanımlamak
 Eğitime katılımcı olmak

28/05/08 3
Kurs Sonunda Elde Edilecek
Kazanımlar
 Geleneksel telefon networkleri ile IP telefonlar
arasındaki benzerlikler ve farklılıkları
anlayabilme
 Ses sayısallaştırması, sıkıştırma işlemleri,
sayısal işaretleşme ve standartlar hakkında bilgi
edinme
 Cisco ses arabirimlerinin konfigürasyonu ve bu
arabirimlerin geleneksel telefon ekipmanları ile
birlikte kullanımını öğrenme

28/05/08 4
Setifika
 Bu eğitimin içeriği ile ilgili, Cisco tarafından
hazırlanan sertifika programı CQS olarak
adlandırılmaktadır.
 CQS = Cisco Voice Qualified Specialist

28/05/08 5
Kurs Plan
 1. Gün
 Kurs içeriği açıklanması
 Geleneksel telefon sistemi anlatımları
 Paket ses teknolojilerine giriş
 Analog ve Sayısal (Digital) ses bağlantıları

28/05/08 6
Kurs Plan
 2. Gün
 Analog ve Sayısal bağlantılar – Devam
 Ses arabirimlerinin konfigürasyonları
 Dial Peers

28/05/08 7
Kurs Plan
 3. Gün
 DialPeers – Devam
 VoIP

28/05/08 8
Kurs Plan
 4. Gün
 VoIP Sinyalleşmeleri
 Ses kalitesinin iyileştirilmesi
 Numaralandırma

28/05/08 9
Kurs Plan
 5. Gün
 Uygulama Çalışmaları

28/05/08 10
.

 TRADITIONAL TELEPHONY

 GELENEKSEL TELEFON BİLEŞENLERİ

28/05/08 11
Telefon Şebekeleri için Temel
Bileşenler
 Edge Devices
 Analog Telephones
 Digital Telephones
 Local Loops
 Private or Central Office (CO) Switches
 Trunks
 Tie Trunk
 CO Trunk
 Interoffice Trunk

28/05/08 12
 Telefon Şebekeleri için Temel Bileşenler

San Jose CO CO Boston

Tie Trunks Tie Trunks
CO Trunks Switch Switch CO Trunks
PBX PBX

10’s 10’s
100’s 100’s

PSTN
 Edge Devices
 Analog Telephones
 Digital Telephones
 Local Loops
 Private or Central Office (CO) Switches
 Trunks
 Tie Trunk
 CO Trunk
 Interoffice Trunk

28/05/08 13
CO (Central Office) Switches
 Başka bir telefona
 Başka bir CO Switch’e
 Bir Tandem Switch’e
Doğru anahtarlama işlemleri yapılır

Telefonların çalışması için gerekli bileşenler:

Battery
Current Dedector

28/05/08 14
PBX ve Key System
 Çok fazla sayıda çalışanın birbirleri ile
ücretsiz görüşmelerini ve dış şebekelere
ulaşmasını sağlayan yerel anahtarlama
şebekesine PBX denir.
 50’den az çalışanın ihtiyacını için yeterli
kapasiteye sahip basit anahtarlara Key
System denir.

28/05/08 15
Call Signaling
 Local Signalling – Originating side
 Çağrı başlatma
 Network Signalling
 Yön Seçimi ile beraber diğer Switch ile
sinyalleşme
 Local signalling – Terminating Side
 Çağrı sonlandırma

28/05/08 16
 Call Signaling

Inter-Exchange
Carrier

Local signalling Network Signalling Local signalling

28/05/08 17
Supervisory Signaling
 On Hook
 Ahizenin kapalı olduğu durum
 Off Hook
 Ahizenin kaldırıldığı durum
 Ringing
 Telefon çalma sinyalinin gönderilmesi

28/05/08 18
 On Hook
Ahizenin kapalı olduğu durum
Off Hook
Ahizenin kaldırıldığı durum
Ringing
Telefon çalma sinyalinin gönderilmesi

Telefon
Ahize yerinde ve devre 
açıktır. Bu duruma     Anahtarı
on­hook adı verilir.
Switch

Local Local
Loop Loop

–48 DC Voltaj (Akü)
DC Devre Açık
Akım yok
28/05/08 19
Address Signaling
 Touch-Tone
 DTMF (Dual Ton Multifrequency) Ton dialing
 Rotary
 Pulse Dialing

28/05/08 20
Address Signaling

1209 1336 1477

697
1 2 3

770
4 5 6 Zamanlama:
852 60 ms Bırak
7 8 9 40 ms Tut
941 * 0 #

28/05/08 21
Informational Signaling
 Dial Tone
 Busy
 Ringback
 Congestion
 Reorder Tone
 Receiver Off Hook
 No Such Number
 Confirmation Tone

28/05/08 22
Dijital ve Analog Bağlantılar
 Analog bağlantılarda sinyalleşme ve bağlantılar
genlik değişmeleri şeklinde yapılır
 Dijital bağlantılarda sinyalleşme ve bağlantılar
için ayrı kanallar kullanılır.
 Temelde T1 ve E1 kullanılır. Bu sinyalleşmelerin
üzerine R1, PRI veya Qsig sinyalleşmeler bindirilir.
 T1 ve E1 CAS (Channel Associated Signalling)
 PRI veya R1 CCS (Common Channel Signalling)
kullanır

28/05/08 23
Multiplexing
 Time-Division Multiplexing
 TDM – Zaman bölmeli çoğullama - PRI
 Frequency-Division Multiplexing
 FDM – Frekans bölmeli çoğullama - DSL

28/05/08 24
 Time-Division Multiplexing
(TDM)
Conversion 1

Conversion 2

Conversion 3 ...

.
Conversion 4

.
.
Conversion 24/30

28/05/08 25
Özet
 Geleneksel telefon şebekeleri, telefonlar, lokal Loop’lar, switch’ler ve
trunk’lardan oluşur.
 CO switch’leri lokal loop’ları sonlandırır, elektrik sağlar, hatta akım
olup olmadığını kontrol eder, dial tone - zil sesi üretirler ve numara
kayıt ederler
 PBX’ler yerel kullanıcılar arasında bağlantı oluşturur ve voice mail
gibi ek servisler sağlarlar. Trunk hatları ile CO switch’ler ile bağlantı
sağlarlar.
 Supervisory, address ve informational olarak üç ayrı çağrı
sinyalleşmesi türü vardır.
 TDM ve FDM olarak iki çeşit çoğullama şeması kullanılabilir

28/05/08 26
.

 PACKETTELEPHONY
NETWORKS

28/05/08 27
Packet Telephony Networks
 Bandgenişliği ve ekipmanların verimli
kullanılması
 Düşük iletişim maliyetleri
 Data ile birlikte kullanıldığında network
maliyetlerini azaltma
 Yeni servisler elde etme
 Yeni iletişim cihazları ile birlikte çalışma

28/05/08 28
Call Control (Çağrı Yönetimi)
 Çağrı başlatma
 Çağrıyı düzenli tutma
 Çağrıyı sonlandırma ve kaynakları serbest
bırakma

28/05/08 29
 Distrubuted ve Centralized Call
Control
PSTN

Gateway

V PBX

C3600
Network
Network

V
Distrubuted C2600

28/05/08 30
 Distrubuted ve Centralized
Call Control
Directory Voice Mail
LDAP Fax Mail
Email Geotel ICR
Intelligent Call Router

Centralized UM
Applications
PSTN Server

Call Manager

IP IP
Router Data Router
IP Network IP

28/05/08 31
Distributed Call Control
 H.323 veya SIP çalışan router’ların yerine
getirmesi gereken işlemler
 Servisin gereksinimlerini yerine getirme
 Çevrilen numaraları işleme
 Çağrıyı yönlendirme
 Çağrı boyunca izleme / yönetme
 Çağrıyı sonlandırma ve kaynakları serbest
bırakma

28/05/08 32
Centralized Call Control
 MGCP ve Cisco Call Manager
 Çağrı başlatma ve bitirme merkezden kontrol edilir
 Çağrı sonlandırıldığı zaman router’lar sonraki çağrılar
için hazırlanır
 Çok sayıdaki uç noktanın bulunduğu networklerde
merkezileştirme sayesinde maliyetlerde azalma ve
yönetim kolaylığı sağlanır
 Uç noktalarda kontrolü kolay ve dağıtıl yönteme göre
daha ucuz cihazlar kullanılabilir

28/05/08 33
Paket Telefon Bileşenleri
 IP Phone
 Gatekeeper
 Gateway
 Multipoint Control Unit
 Call Agent
 Application Servers (Voice Mail, Unified Messaging)
 Videoconference Station

28/05/08 34
Özet
 Paket ses teknolojileri, daha iyi band genişliği
kullanımı, düşük maliyetler, yenilikçi hizmetler ve
ciroya olumlu etkiler sağlarlar
 Dağıtıl uygulamalarda birçok cihaz tarafından
kontrol edilen ses taşıma işlemlerinden merkezi
uygulamalarda ağdaki tek cihaz sorumludur.
 Paket ses ağlarının temel bileşenleri, IP
telefonlar, yönlendiriciler, gatekeeper’lar,
MCU’lar, call agent’lar, uygulama sunucuları ve
video konferans cihazları olarak sıralanabilir.

28/05/08 35
.
 IP TELEPHONY APPLICATIONS

 IP TELEFON UYGULAMALARI

28/05/08 36
Analog Interfaces
 FXS – Foreign Exchange Station
 Bir telefon veya faks makinesinin doğrudan bağlandığı arabirime
FXS interface adı verilir. Telefon tarafından bakıldığında FXS bir
bir switch’e benzer. Çünkü line power (hat elektiriği), ring voltajı
ve çevir sesi sağlar. Ses destekli ağ cihazlarında, analog ses
dalgasını dijital formata dönüştürmek için codec barındırırlar
 FXO – Foreign Exchange Office
 PBX veya CO’ya bağlanan arabirime FXO Interface adı verilir.
Analog FXO arabirimi bir telefon gibi davranır. PSTN
terminolojisinde bir FXO ile bir FXS bağlantısına FX trunk adı
verilir.
 E&M
 Earth and Magneto, recEive and transMit. Analog trunk’larda
kullanılır. Bu devreler PBX’ler ile CO’ların bağlanmasında
kullanılır.

28/05/08 37
 Voice port  Voice port 
1/0/0 1/0/1
FXS

V V

Voice port  Voice port 
1/0/0 1/0/1
FXO

PBX V V PBX

28/05/08 38
Digital Interfaces
 T1
 24 adet eş zamanlı görüşmeye kadar destekleyen T1 iki çift
kablo üzerinden taşınır. CAS kullanıldığında her bir kanaldan bir
çalma metoduyla sinyalleşme yapılır. Fakat T1 üzerinde PRI
çalıştırılırsa 23 kanal görüşme bir kanal sinyalleşme için ayrılır
ve bu metoda CCS adı verilir.
 E1
 32 kanala sahip arabirim üzerinden 30 tane eşzamanlı görüşme
gerçekleştirilebilir. Genellikle CCS kullanılır. 0. ve 17. kanallar
sinyalleşme için ayrılır.
 BRI
 Bu arabirim 2x64 kbps B görüşme kanalı ve 1 adet 16 kbps D
işaretleşme kanalı bulundurur. Q.931 sinyalleşmesi kullanılır.

28/05/08 39
IP Telefonlar: Fiziksel bağlantı seçenekleri
 Tek Kablo ile Bağlantı
 Telefon bilgisayara gelen bağlantıyı kullanır. Bu yöntemde
kullanılan telefonlarda iki portlu bir switch vardır. Merkez
switch’den gelen bağlantı telefona girer, telefondaki diğer port
bilgisayar için kullanılır. Böylece her iki cihaz da networke
erişebilir
 Ayrı Kablolarla Bağlantı
 Merkezi Switch’den hem bilgisayara hem de IP telefona ağ
kablosu çekilir.
 Ayrı Switch’lerle Bağlantı
 Bilgisayar ve IP telefon farklı switchler’den networke erişirler

28/05/08 40
Cisco IP Phone
 Cisco IP telefonlarında üç portlu bir switch
bulunur. Portlardan biri merkezi switch’e,
ikincisi PC için diğeri de kendi işlemlerini
yapabilmesi içindir. Fiziksel olarak iki
tanesi dışarıdan görülüp kullanılabilir.
 Kaliteyi sağlamak için Vlan desteği
bulundurur

28/05/08 41
Kampüs LAN Bileşenleri
 IP Phone
 Cisco Call Manager Cluster
 Gateway
 Multipoint Control Unit
 Application Server

28/05/08 42
Enterprise Bileşenleri (Centralized)
 IP Phone
 Call Manager Cluster
 Gateway
 MCU
 Application Server
 Unity Server
 Survivable Remote Side Telephony IOS (SRST)
 IP WAN

28/05/08 43
Enterprise Bileşenleri (Distrubuted)

 IP Phone
 Call Manager Cluster
 Gateway
 MCU
 Application Server
 IP WAN

28/05/08 44
Service Provider Gereksinimleri
 Carrier Class Performance
 Müşterilerin devre anahtarlamalı servislerden IP tabanlı
servislere geçmesi için iyi bir ses kalitesi kazandırmaya yönelik,
minimize edilmiş gecikme ve jitter değerleri ile çalışmak
gereklidir
 Scalability
 Büyümeye uygun altyapı ve stratejiler kurulmalıdır
 Call Record Support and Flaxible Pricing
 Detaylı çağrı kayıtları ve buna dayanan esnek ücretlendirme
politikaları dizayn edilmelidir
 SS7 Interconnect Capabilities (Softswitch)
 Yüksek kapasiteli ses networklerinde ISDN tabanlı ekipmanlara
göre daha ucuz olan Inter-Machine Trunk’lar (IMTs) kullanmak
daha uygun olmaktadır.
28/05/08 45
Özet
 FXS arabirimler analog aygıtlara bağlanmakta kullanılır (Telefon,
Fax)
 FXO arabirimler PSTN veya PBX’lere bağlantı için kullanılır
 E&M arabirimler PBX ve CO’lar arasındaki bağlantılarda analog
trunk için kullanılır
 T1 24 kanala kadafr sayısal ses kanalı sağlar
 E1 30 kanallı sayısal ses kanalı sağlar
 BRI arabirim iki kanal sayısal ses kanalı sağlar
 IP Telefonlar RJ-45 Konnektör ile switch’e bağlanır
 Kampüs ortamlarında Cisco Call Manager, IP Telefonlar, Router’lar,
ve voice mail gibi servisler için Uygulama Sunucuları bulunur
 Enterprise ses networkleri dağıtıl veya merkezi olarak dizayn
edilebilir.
 Service Provider’lar yüksek performanslı, ölçeklenebilir, çağrı
kayıtlarını tutabilen ve SS7 bağlantı kapasitesine sahip networklere
ihtiyaç duyarlar

28/05/08 46
.
 Analogand Digital Voice
Conections

 Analogveya Sayısal Ses

Bağlantıları

28/05/08 47
Analog Ses Temelleri
 Local-Loop bağlantıları
 Bir çift kablo ile switch ve telefonun bağlantı yoludur. Kablolardan biri TIP diğeri
RING olarak adlandırılır.
 Local-Loop sinyalleşme tipleri
 Supervisory (Denetimsel) Sinyalleşme
 Telefon hattının kullanıma hazır olup olmadığı, telefonun on hook veya off hook
konumunda olmasının denetlendiği, ring voltajı ve ringback tonunun üretildiği
sinyalleşmelerdir
 Adres Sinyaleşmesi
 Pulse dialing ve Tone dialing olarak ulaşılmak istenen numaranın switche kayıt
edilmesi
 Bilgilendirme Sinyalleşmesi
 Dial Tone
 Busy
 Ringback
 Congestion
 Reorder Tone
 Receiver off Hook
 No Such Number
 Confirmation Tone

28/05/08 48
Analog Ses Temelleri - Devam
 Trunk bağlantıları
 Özel Trunk Hatları (Tie Trunks)
 CO Trunk Hatları (PSTN Trunk)
 Interoffice Trunk Hatları ( CO’lar arası Trunk Hatları)
 Trunk sinyalleşme tipleri
 Loop Start (Karışıklık önleme)
 Ground Start
 E&M Wink Start
 E&M Immediate Start
 E&M Delay Start
 Hat kalitesi
 Empedans Uyumsuzluğunun Giderilmesi
 Echo Yönetimi
 Akustik ve Elektriksel Yankı Giderilmesi (bastırma ve iptal etme
yöntemleri)

28/05/08 49
 Telefon şirketi

Intermediate CO
Trunk bağlantıları
Özel Trunk Hatları (Tie
Trunks)
CO Trunk Hatları (PSTN Interoffice 
Trunk) Trunk
Interoffice Trunk Hatları CO
( CO’lar arası Trunk
Hatları) Interoffice  CO
Trunk
CO Trunk

CO Trunk
PBX PBX
Private Trunk Line

28/05/08 50
Özet
 Local-Loop bir çift kablo kullanır
 Supervisory, Address ve Informational olarak üç çeşit sinyalleşme
vardır
 Çağrı başlangıcı, sürdürülmesi ve sonlandırılması sırasında çağrının
durumu hakkında sinyalleşme yapılmaktadır
 Trunk’ların asıl görevi iki Switch’i bağlamaktır
 Çakışmaları önlemek için çeşitli trunk sinyalleşmeleri kullanılır.
(loop-start, ground-start)
 Hat kalitesine bağlı Gecikme ve Genlik değişimleri yankı oluşmasına
sebep olabilir
 Yankıyı ortadan kaldırmak için Yankı Bastırma (Echo Suppression)
ve Yankı İptali (Echo Cancellation) yöntemleri kullanılabilir. Echo
Cancellation yönteminde her iki tarafta da gerekli ayarlamaların
yapılması gerekir

28/05/08 51
.

 Analog to Digital Voice

Encoding

 AnalogdanSayısala Ses
Kodlaması
28/05/08 52
Analog Sinyallerin
Sayısallaştırılması
 Periyodik Analog sinyal örnekleri almak
 Quantize (Bir skalada zamana bağlı genlik
değeri ile numara eşleştirmesi yapılır)
 Değerleri ikili (binary) ifadelere kodlama
 Örnekleri sıkıştırarak bandgenişliğini
verimli kullanma

28/05/08 53
Nyquist Teorisi
 İnsan kulağı 20 ile 20.000 Hz arası aralığı
hisseder
 İnsan konuşması 200 ile 9.000 Hz aralığındadır
 Telefon kanalları 300 ile 3400 Hz arasında
çalışır
 Nyquist tarafından 4000 Hz’lik bir örnekleme ile
telefon kanallarının yüksek frekanslı sesleri de
yakalayarak taşıyabileceğine karar verilmiştir.
4000 Hz veya saniyede 8000 örnek yeterli bir
değer olarak 125 mikro saniyede bir örnek
alınmasına müsaade eder
28/05/08 54
 Ses’in digital hale getirilmesi
(Nyquist Teoremi)

Codec

PCM
64 kbps
= DS0

Analog Ses kaynağı Örneklem 
aşaması

28/05/08 55
Quantization
 Analog sinyal örneklemesi zamana bağlı
olarak genlik değerine karşılık 16
segmente bölünür. Voltaj değeri genliğe
göre belirlenir. İnsan kulağı logaritmik
olarak duyar. Düşük voltaj değerleri daha
sık aralıklarla değerlendirilir, yüksek
gürültülere tekabül eden yüksek voltaj
değerleri daha uzun aralıklarla
numaralandırılır
28/05/08 56
 Voltaj
Quantize etme
Segment 2

Segment 1

Segment 0

Zaman Not : Her çizgi 1/800 
zaman dilimi gösterir
28/05/08 57
Sayısal Ses için Bit Rate
hesaplaması
 2 x 4 kHz X 8 bit = 64.000 bps

 125 micro saniyede bir örnek alındığından

1 saniyede 8.000 örnek alınır.
Quantization metodunda her örnek 8 adet
farklı değer alabileceğinden
8x8000=64000 bps sonucuna ulaşabiliriz

28/05/08 58
Ses Sıkıştırma Teknikleri
 Dalga Şekli Algoritmaları (Waveform)
 PCM
 ADPCM
 Saniyede 8000 analog sinyal örneği alınır, bandgenişliğini
azaltmak için öngörülü metotlar kullanılır, badgenişliğini
azaltmak ses kalitesini yüksek oranda etkiler ve konuşma
karakteristiklerinin avantajları kullanılmaz
 Kaynak Algoritmaları (Source)
 LDCELP
 CS-ACELP
 Vocoders olarak adlandırılırlar, kod kütüphanelerinden
faydalanırlar ve konuşma karakteristiklerinin avantajlarından
faydalanırlar.

28/05/08 59
Örnekler
 PCM ve ADPCM için standartlar
 G.711 = 64 kbps
 G.726 = 32 kbps
 G.726 = 24 kbps
 G.726 = 16 kbps
 CELP, LDCELP VE CS-ACELP için standartlar
 LDCELP = G.728: 16 kbps
 CS-ACELP = G.729 : 8 kbps
28/05/08
Pulse Code Modulation ve
Adaptive Differential Pulse Code
Modulation
CELP: Code Excited Linear
Prediction
LDCELP: Low-delay Code Excited
Linear Prediction
CS-ACELP: Conjugate Structure
Algebraic Code Excited Linear
Prediction
60
G.729 ve G.729A Karşılaştırması

 Her ikisi de ITU standartlarıdır

 Her ikisi de 8 kbps kullanır
 G.729 daha karışıktır ve işlemciyi daha
çok kullanır
 G.729, G.729A’dan biraz daha kalitelidir
 Sıkıştırma gecikmesi aynıdır (10 – 20 ms)

28/05/08 61
Özet
 Analogdan Dijitale çevrimde, sampling,
quantization ve encoding aşamaları vardır
 Dijitalden Analoga çevrimde decode ve filtreleme
işlemleri yapılır
 Waveform ve Source compression olarak iki
çeşit ses sıkıştırma tekniği vardır
 PCM, ADPCM ve CELP olarak üç ayrı sıkıştırma
standardı vardır

28/05/08 62
.

 Signaling Systems

 İşaretleşme Sistemleri

28/05/08 63
Channel Associated Signaling
Syatem : T1 Bir T1 çerçevesi 193 bit uzunluğundadır
8 bit x 24 time slot + 1 frame bit
24 Time Slots
DS-0 1 DS-0 2 DS-0 3 DS-0 4 DS-0 24
.... F Frame No: 1
DS-0 1 DS-0 2 DS-0 3 DS-0 4 DS-0 24
…. F Frame No: 2
DS-0 1 DS-0 2 DS-0 3 DS-0 4 DS-0 24
…. F Frame No: 3
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .

DS-0 1 DS-0 2 DS-0 3 DS-0 4 DS-0 24

…. F Frame No: 12

12 Frames = Super Frame

24 Frames = Extended Super Frame Framing
Bit

28/05/08 64
Robbed-Bit Signaling
 T1 de tüm DS0 kanalları 64 kbps taşıdığından
sinyalleşme için yer kalmamıştır. Her 6 frame’de bir
DS0’lardan son bit çalınır (LSB). Bu metoda RBS
(robbed-bit signaling) denir. Bir superframe’de 6.
frame’den çalınan bit A, 12. frameden çalınan bit B
olarak adlandırılır.
 A ve B bitleri ile bazı kontrol işlevleri yerine getirilir.
(On/off hook, idle, busy, ringing and addressing)
 ESF kullanıldığı zaman, 6,12,18 ve 24. frame’lerden bit
çalınacağından ABCD şeklinde 4 bitlik bir sinyalleşme ile
daha çok eklentiye sahip kontrol ve sinyalleşme
yapılabilmektedir.

28/05/08 65
Channel Associated Signaling
Syatem : E1
 E1 32 adet 64kbps’lik kanallardan oluşur.
 1. ve 17. (0. ve 16.) kanallar işaretleşme için
kullanıldığından 30 adet kullanılabilir kanal kalmaktadır.
 Frame bilgileri 1., sinyalleşme bilgileri ise 17. kanaldan
taşınmaktadır.
 E1 sinyalleri ses kanalından gönderilmemektedir. Yine
de bu metod CAS olarak adlandırılır. Çünkü 17. time slot
içindeki bitler, her ilgili kanal için sinyalleşme bilgisini
taşıması için ayrılmıştır.

28/05/08 66
Common Channel Signaling
Systems
E1
Time Slot 1 Time Slot 17
{

CCS’in CAS’tan farkı

tüm kanalların tek bir
kanalı protokol ve
sinyalleşme için
kullanmalarıdır

Audio
Address Supervision Address Signaling
Signaling On/Off-Hook (Dial Pulse)
(DTMF)

28/05/08 67
CCS Örnekleri
 Özel Uygulamalar
 Bazı PBX üreticileri, kendi PBX’lerini haberleştirmek için, kendi
CCS sistemlerini kullanırlar. Cisco Transparent-CCS
kullanmalıdır
 ISDN – Q.931 olarak adlandırılır
 DPNSS - Sayısal Özel Network Sinyalleşme Sistemi –
British Telekom tarafından geliştirildi.
 Q Signaling – QSIG – ISDN benzeri CCS sistemi
 Signaling System 7 – Telefon şirketleri arasında
kullanılmaktadır.

28/05/08 68
ISDN
 Network mimarisinin bir parçasıdır
 Birden fazla servisin tek erişimle
kullanılması desteklenir
 Data, Ses ve Video için kullanılır

28/05/08 69
ISDN Network Mimarisi
Common Channel
Signaling Network and
Database

ISDN PRI Telco Circuit Switched Services BRI

Telco NT1
PBX Switch
Switch
(23 B+D) Dedicated Circuit Services (2B+D)

Public Packet
Network

D kanalları sinyalleşme, B kanalları bilgi taşımak için kullanılır

28/05/08 70
Q.931 Mesajları
 Çağrı Kurma
 Çağrı başlatma, alarmlar, çağrı işleme, bağlantı ve
onaylar
 Çağrı Bilgilendirme
 Çağrı tutma ve devam ettirme gibi bilgiler
 Çağrı Temizleme
 Çağrının sonlandırılması
 Çeşitli Mesajlar
 Tıkanıklık kontrolü, kayıt etme ve durum bilgileri

28/05/08 71
QSIG
 Cisco cihazlar PBX’lere QSIG ile
bağlanırlar
 PBX yeteneklerinin cisco cihazlara
taşınması gerçekleşir
 QSIG ISDN temelli olarak çalışır
 QSIG PRI arabirimlerine uygulanabilir

28/05/08 72
SS7
 Out-of-band sinyalleşme ile;
 Çağrı kurma
 Ücretlendirme
 Yönlendirme
 Bilgi değiştokuşu

28/05/08 73
SS7 Faydaları
 Hızlı çağrı başlatmalı hızlı devre anahtarlamalı
bağlantılar
 PBX özelliklerini taşıma
 Bütün sinyalleşmeler için ayrılmış kontrol kanalı
 Ses iletişimi sinyalleşme için aksamaz, çünkü
out-of-band sinyalleşme kullanılır
 Kontrol kanallarına kullanıcılar tarafından
ulaşılamaz
 Çoklu switch sistemlerinde kurulumu kolaydır

28/05/08 74
Özet
 PBX’ler ve Cisco cihazları T1 ve E1 bağlantılar
kullanırlar
 CCS’e örnek olarak ISDN, DPNSS ve QSIG
verilebilir
 ISDN PRI ve BRI olarak kullanılabilir
 Telefon şirketleri arasında SS7 sinyalleşme
kullanılabilir
 Sinyalleşme tipleri arasında çevrim gereklidir.
Örnek olarak SS7 ve T1 arasında sinyal çevrimi
yapılır

28/05/08 75
.
 FAX ve Modem over VoIP

 VoIP üzerinden FAX ve Modem

28/05/08 76
Cisco Fax Relay
 Cisco cihazları arasında fax gönderme işlemi
yapılırken, Cisco cihazı bir fax gibi davranarak
64 kbps ile fax cihazından gelen tonu karşılar, IP
ağı üzerinden 9.6 kbps bir band genişliği ile
sayısal bilgiyi karşı tarafa gönderir. Diğer
taraftaki Cisco cihazı FXS portuna bağlı fax
cihazı ile 64 kbps ile bağlantı kurar ve bir fax
cihazı gibi davranarak bilgiyi gönderir

28/05/08 77
T.37 Fax store and forward
 Cisco AS5300 On-Ramp cihazlar
kullanılarak bir fax cihazından gelen bilgi
router üzerinde TIFF formatında saklanır
ve SMTP sunucu kullanılarak PC
networküne gönderilir

28/05/08 78
FAX Passtrough
 H.323, SIP ve MGCP çalışan sistemlerde
istenilirse herhangi bir sıkıştırma
yapmadan fax verisi karşıdaki fax’a
gönderilebilir

28/05/08 79
Modem Passtrough
 Bir router’a gelen analog modem sinyalleri
herhangi bir sıkıştırma yapılmadan karşı
router’a bağlı modeme gönderilir. SIP,
H.323 ve MGCP tarafından desteklenir.
Bu yöntemde mecburen 64 kbps
bandgenişliği kullanılır

28/05/08 80
Modem Relay
 Relay metodunda modem sinyalleri router
tarafından karşılanır. Analog sinyaller
dijitale dönüştürülür ve UDP protokolünü
kullanan Simple Packet Relay Transport
(SPRT) sayesinde karşıya gönderilir.
Tekrar analog sinyallere çevrilen modem
verisi modeme gönderilir.

28/05/08 81
Özet
 Cisco cihazları üzerinden fax ve modem
sinyalleri taşınabilir
 T.38 fax için bir standarttır
 T.37 fax dokümanlarını e-mail eklentisi olarak
göndermek için standarttır
 Fax passtrough ve Modem passtrough
işlemlerinde uçtan uca bağlantı gerçekleştirilir
 Modem relay SPRT kullanarak sinyalleri
router’lar arasında taşır

28/05/08 82
.
 Configuring Voice Interface

 SesArabirimlerinin
Konfigürasyonu

28/05/08 83
Voice Port Uygulamaları
 Local Calls
 Yerel aramalar için router portları arasındaki aramalar
 On-Net Calls
 WAN bağlantısı üzerinden router portları arasındaki aramalar
 Off-Net Calls
 Router portuna bağlı bir cihaz üzerinden, Network’e çıkmadan PSTN’e doğru
yapılan aramalar (Lokalden PSTN’e)
 Private Line Automatic Ringdown Calls
 PLAR – Çevir sesi almadan, otomatik olarak önceden belirlenmiş bir numarayı
arama işlemi
 PBX-to-PBX Calls
 Geleneksel Tie Trunk’ların IP üzerinden yapılması işidir
 Call Manager-to-Call Manager Calls
 Cisco’ya özel IP üzerinden Trunk işidir
 On-Net to Off-Net Calls
 Aradaki WAN bağlantılarında sorun oluştuğu zamanlarda ses taşımasının PSTN
üzerinden gerçekleşmesi durumudur

28/05/08 84
FXS Ports
 FXS ses portu konfigürasyonu parametreleri
 Signal – loop start, ground start
 Cptone – TR, US, FR
 Description - Tanım
 Ring frequency
 Ring cadence – çalma tipi
 Busyout -
 Station id name
 Station id number

28/05/08 85
Örnek
Router# conf t
Router (config)# voice port 1/0
Router (config-voiceport)# signal loop-start
Router (config-voiceport)# cptone US
Router (config-voiceport)# ring cadence pattern01

28/05/08 86
FXO
 Signal – PBX tarafında kullanılan sinyalleşme
(loop or ground start)
 Ring number – cevap vermek için çalma sayısı
 Dial-type – DTMF veya Pulse tone
 Description – tanımlama
 Supervisory disconnect – PBX dedect edemezse
disable edilmelidir

28/05/08 87
FXO Voice Port Konfigürasyonu
Router# conf t
Router (config)# voice port 1/0
Router (config-voiceport)# signal loop-start
Router (config-voiceport)# ring number 3
Router (config-voiceport)# dial-type dtmf

28/05/08 88
E&M
 Signal
 Wink-start
 Delay Start
 Immediate-start
 Operation
 2-tel
 4-tel
 Type
 I, II, III, IV..
 Autu-cut-trough
 Karşılıklı start mesajı beklemeden dijitlerin gönderilmesi ayarı
 Description
 tanımlama
28/05/08 89
Örnek
Router# conf t
Router (config)# voice port 1/0
Router (config-voiceport)# signal wink-start
Router (config-voiceport)# operation 2-wire
Router (config-voiceport)# Type 1

28/05/08 90
Timers and Timing
 Timeouts initial – ilk dijit bekleme süresi
 Timeouts interdigit –dijitler arası bekleme süresi
- 10 sn
 Timeouts ringing – ring çalma süresi – 180 sn
 Timing digit – DTMF dijit sinyal tonunun
anlaşılabilir sürece gönderilmesi
 Timing interdigit – DTMF dijit sinyalleri
arasındaki bekleme süresi

28/05/08 91
Örnek
Router# conf t
Router (config)# voice port 1/0
Router (config-voiceport)# timeouts initial 15
Router (config-voiceport)# timeouts interdigit 15
Router (config-voiceport)# timeouts ringing 60

28/05/08 92
Digital Voice Port
 E1 ve T1 Controller’ler için bazı konfigürasyon
parametrelerine ihtiyaç vardır
 Framing
 T1 için SF veya ESF (default=SF)
 E1 için CRC4, no-CRC4 veya Australia (default=CRC4)
 Linecode
 T1 için AMI veya B8ZS (default=AMI)
 E1 için AMI veya HDB3 (default=HDB3)
 Clock source
 Her iki sayısal taşıyıcı için de LINE veya INTERNAL olabilir
(default=LINE)

28/05/08 93
Örnek
Controller T1 1/0
Framing esf
Clock source line
Linecode B8ZS
D0-group timeslots 1-12 type E&M-Wink-Start

28/05/08 94
ISDN Konfigürasyonu
 Global Konfigürasyonu
 Isdn switch-type
 T1/E1 Konfigürasyonu
 Pri-group

 D-Channel Konfigürasyonu
 Incoming voice configuration
 QSIG Konfigürasyonu
 QSIG signaling

28/05/08 95
Örnek
 ISDN Konfigürasyonu

Router (config)# isdn switch-type primary-qsig

Router (config)# controller T1 0/0
Router (config-controller)# pri-group timeslots 1-23
Router (config)# interface serial 0/0:23
Router (config-if)# isdn incoming-voice voice

28/05/08 96
Verifying and Troubleshooting
Voice Ports (hata bulma)
 FXS’lerde dial tone kontrol edilir
 FXS’lerde DTMF tone kontrol edilir
 Konfigürasyon kontrolü için “show voice port”
komutu kullanılır
 Portun kullanılabilir olup olmadığı kontrol edilir
 PBX konfigürasyonu voice port konfigürasyonu
ile uyumlu olmalıdır
 Fiziksel bağlantılar kontrol edilir

28/05/08 97
Troubleshooting için komutlar

Sh voice port Sh isdn active

Sh voice port 1/0/0 Sh isdn history
Sh voice port Summary Sh isdn status
Sh voice busyout Sh isdn timers
Sh voice dsp Sh isdn events
Sh controller T1 Sh isdn q921
Sh controller E1 Sh isdn q931

28/05/08 98
Özet
 Voice port uygulamaları, local, on-net, off-net, PLAR, pbx-to-pbx,
CCM-to-CCM ve on-net to off-net olarak sıralanır
 FXS port için, signal, cptone, description, ring frequency, ring
cadence ve station id gibi parametreler konfigüre edilebilir
 FXO portu için, signal, ring number, dial-type gibi parametreler
konfigüre edilebilir
 E&M port için signal, operation ve type gibi parametreler konfigüre
edilebilir
 Timer ve Timing için initial digit, interdigit timing, ve digit duration
gibi parametreler konfigüre edilebilir
 Dijital voice portları ds0-group komutu ile birlikte controller içinde
oluşturulur
 ISDN konfigürasyonu yaparken pri-group komutu ilgili ses timeslot
ve sinyalleşme timeslotunun belirtilmesine ihtiyaç vardır
 Show, debug ve test komutları ile monitoring ve troubleshooting
yapılabilir

28/05/08 99
.

 Ses Kalitesi

28/05/08 100
Voice Kalitesi için Komutlar
 imput-gain – desibel cinsinden giriş kazançları
ile oynanabilir
 no echo-cancel enable – Yankı iptalini kaldırır.
Default olarak yankı iptali vardır
 impedance – bağlanılan donanımla aradaki
empedansın uyumluluğu için kullanılır
 output-attenuation – PSTN’e doğru geçen
sinyalin kayba uğramaması için kullanılır

28/05/08 101
Özet
 Ses kalitesi için yapılan ayarlar ilgili portta
geçerlidir
 Empedans yanlış ayarlanırsa yankı oluşur.
Empedans ayarları porta bağlı olan ekipmanın
ayarları ile uyumlu olmalıdır
 Yankı iptali için echo-cancel enable default
olarak çalışmaktadır. Eğer yankı iptali
görüşmelerde sorun oluşturuyorsa kaldırılabilir

28/05/08 102
.

 Voice Dial Peers

28/05/08 103
Call Legs
Call Leg 1 for POTS Call Leg 2 for
Dial Peer 1 VoIP Dial Peer 2

Source Destination
IP
Cloud
Dial Peer 1 Dial Peer 3 Dial Peer 2 Dial Peer 4

Call Leg 3 for Call Leg 4 for POTS

VoIP Dial Peer 3 Dial Peer 4

• Uçtan uca telefon görüşmesi için 4 adet call leg’e

ihtiyaç vardır

28/05/08 104
Dial Peer
 Bir dial peer adreslendirilebilen çağrı ucudur
 Dial peer’ler sayesinde call leg’ler arası
bağlantılar kurularak uctan uca görüşme
sağlanır
 Cisco voice router’ları iki çeşit dial peer kullanır
 POTS – Geleneksel telefon şebekesi veya telefonlar
için
 VoIP – Paket network üzerindeki çağrılar için

28/05/08 105
POTS
 Plain Old Telephone Service

router# conf t
router(config)# dial-peer voice 1 pots
router(config-dialpeer)# destination-pattern 777
router(config-dialpeer)# port 1/0/0

28/05/08 106
VoIP dial peers
router# conf t
router(config)# dial-peer voice 2 voip
router(config-dialpeer)# destination-pattern 888
router(config-dialpeer)# session target ipv4:10.0.0.1

28/05/08 107
Dial peer ve uyumluluk
dial-peer voice 1 voip
destination-pattern .T
session target ipv4:10.1.1.1

dial-peer voice 2 voip

destination-pattern 555 [2-3]
Örnek 1: 555 1234 dial peer 4 ile uyumlu
session target ipv4:10.2.2.2
Örnek 1: 555 1235 dial peer 3 ile uyumlu
Örnek 1: 555 2000 dial peer 2 ile uyumlu
dial-peer voice 3 voip
Örnek 1: 551 1234 dial peer 1 ile uyumlu
destination-pattern 5551…
session target ipv4:10.3.3.3

dial-peer voice 4 voip

destination-pattern 5551234
session target ipv4:10.4.4.4

28/05/08 108
Hunt Group Komutu
 prefence – dial-peer komutu
 Hunt group içindeki hangi dial peer’in kullanılacağını
belirlemek için kullanılır
 huntstop – dial-peer komutu
 Dial-peer hunting işlemini uyumsuz durumlarda
durdurur
 dial-peer hunt – global komut
 Bütün Hunt grouplar için geçerli komutları belirler

28/05/08 109
Hunt Group Konfigürasyonu

dial-peer voice 1 pots

destination-pattern 5557777
port 1/0/0

dial-peer voice 2 voip VoIP dial peer 2 ilk uyumlu olandır çünkü
destination-pattern 5558888 preference 0 girilmiştir.
session target ipv4:10.4.4.4
preference 0

dial-peer voice 3 pots POTS dial peer 3 sıradaki uyumlu olandır.

destination-pattern 5558888 (eğer 2 meşgul veya ulaşılamazsa).
port 1/1/0 forward-digits all parametresi sayesinde
preference 1 FXO’dan tüm dijitler PSTN’e gönderilir
forward-digits all
28/05/08 110
Özet
 Bir dial peer adreslenebilir uç noktayı belirtir
 Cisco routerlar POTS ve VoIP dial peerleri destekler
 Destination pattern’ler ile telefon numaraları belirtilir. Wildcard’lar
kullanılarak bir numara aralığı belirlenebilir
 Eğer bir çağrı için uygun bir gelen çağrı dial peer bulunmazsa default dial
peer kullanılabilir
 Dışarı doğru aramalarda en uzun numara dial peer ile ilişkilendirilir
 Aynı yöne ulaşan birden fazla dial peer varsa hunt grouplar oluşturulur
 Hunt group içindeki dial peer’lerin öncelik seçimleri için preference
parametresi kullanılır
 dial-peer hunt komutu cihazdaki tüm hunt groupları etkiler
 prefix ve forward-digits komutları ile dijitlerin nasıl gönderileceği belirlenir
 Num-exp komutu ile çevrilmiş numaranın başka numara ile değiştirilmesi
sağlanabilir

28/05/08 111
.
 Requirements of Voice in an IP
Network

 IP Networkünde Voice için

Gereksinimler

28/05/08 112
IP Network
 IP Networkü bağlantısızdır
(Connectionless)

 IP hedefe ulaşmak için birden fazla yol

sağlayabilir

28/05/08 113
Paket kaybı, Delay ve Jitter
 Packet Loss
 Paket kayıpları voice uygulamalarını çok etkiler
 Delay
 150 milisaniyeye kadar olan gecikmeler VoIP
tarafından tolere edilebilir, daha yükseği sorunlar
oluşturur
 Jitter
 Aynı ses görüşmesinde farklı gecikme hızları ile
paketler gelirse sıralamada sorunlar yaşanır

28/05/08 114
Tutarlı Voice işlemleri
 Throughput : Verilen periyotta iki node arasındaki
taşınan data miktarıdır
 Voice Throughput’un artırılması için;
 Queuing - (önceliklendirmeye göre sıralamak- LLQ)
 Congestion avoidance - (problem oluşmadan önce
çarpışmalardan kaçınmak için kullanılan yöntem)
 Header Compression – (Paket başlıklarının sıkıştırılarak
bandgenişliğinden tasarruf etmek)
 RSVP – Resource Reservation Protocol – (QoS kullanılarak ses
trafiğinin garanti edilmiş bir bandgenişliği ile gönderilmesi. Bu
protokolü networkteki tüm routerlarda kullanmak gereklidir.)
 Fragmentation – ( Büyük paketler daha küçük çerçeve parçaları
içinde taşınarak servis kalitesi yükseltilir)

28/05/08 115
Güvenilir ve sürekli hazır bir
Network için;
 Geleneksel telefon networkleri % 99.999’luk çalışma
zamanına sahiptir
 Data netwokleri de ses taşıyabilmek için daha hazır ve
güvenilir olmalıdır
 Hazır olmayı (availability) artırmak için;
 Yedekli ve birlikte çalışan donanım
 Yedekli hatlar
 UPS
 Önkestirimlerde bulunmaya müsait network yönetimi

gereklidir

28/05/08 116
Özet
 IP networkleri VoIP uygulamalarına destek verebilmek
için QoS parametrelerine ihtiyaç duyarlar
 IP networklerde paket kaybı, delay ve jitter yüzünden
problemler oluşmaktadır
 Throughput değerleri queuing, congestion avoidance,
header compression, RSVP ve fragmentation
kullanılarak artırılabilir
 RTP, (real time transfer protocol) IP networklerinde data
kimliklendirme, sıralama, zaman damgası vurma ve
dağıtım izleme için kullanılır
 Yedekli donanım ve hatlar, UPS ve proactive network
yönetimi sayesinde IP networklerde ses iletimi için daha
iyi ortamlar oluşturulur
28/05/08 117
.

 Voice
over IP, Voice over
Frame Relay and Voice over
ATM

28/05/08 118
IP ile F/R – ATM arasındaki fark
IP: Çok Erişim Yolu
Avantaj: Şebekede bir yolda
oluşacak hata durumunda başka
yoldan hedefe erişilebilir
Dezavantaj: Paketler gecikme ve
sıralama sorunları yaşarlar

ATM&F/R: Tek Erişim Yolu ATM ATM

Avantaj: Paketler sıralama sorunu ile Switch Switch
karşılaşmazlar
Dezavantaj: Şebekede oluşacak hata
durumunda sanal devrelerin yeniden ATM
yazılması zaman alacaktır Switch

28/05/08 119
VoFR QoS
 Queuing
 Fragmentation (for link speeds < 1.5 M)
 Bandwidth
 Traffic shaping

28/05/08 120
VoFR Bangenişliği Hesaplaması

Frame Relay Frame

Frame
FRF.11
Flag CRC Voice/Fax Payload Relay Fields
Header Header

1* 2 20 (Default) 1-2 2 Length in Octets

* 2 bytes if voice sequence
numbers are enabled Toplam 27-28 byte

28/05/08 121
Payload ebatlarına göre VoFR
Bandgenişliği gereksinimleri
Codec Codec Bandwith Voice Frame Required Bandwith per
Payload Size call

G.729 8000 bps 120 byte 8534 bps

G.729 8000 bps 80 byte 8800 bps

G.729 8000 bps 40 byte 9600 bps

G.729 8000 bps 20 byte 10134 bps

28/05/08 122
ATM Bandwith Hesaplama
8-byte 7 bytes 30-byte 3-byte 5-byte
AAL5 trailer padding voice payload VoX header ATM header

Toplam 53 byte

28/05/08 123
Payload ebatlarına göre VoATM
Bandgenişliği gereksinimleri
Codec Codec Bandwith Voice Payload Required Bandwith per
Size call

G.729 8000 bps 20 byte 22000 bps

G.729 8000 bps 30 byte 15000 bps

G.711 64000 bps 240 byte 85000 bps

28/05/08 124
Özet
 Tek data hattı ile çalışan sistemlerle çoklu
data hattı kullanan sistemlerin birbirlerine
göre avantajları ve dezavantajları vardır

28/05/08 125
.

Gateways

28/05/08 126
Analog - Digital
Analog Trunk

IP Packet FXO
V
PSTN

PRI
or
T-1 CAS

Digital Trunk

28/05/08 127
Bir Gateway Seçerken Göz
Önünde bulundurulması gerekenler
 Analog mu Dijital mi olacak?
 İhtiyaç duyulan kapasite nedir?
 Gateway hangi tip bağlantı kullanacak? FXO, FXS, E&M,
T1, E1, PRI, BRI
 Hangi sinyalleşme kullanılacak? H.323, MGCP, SIP
 Ses sıkıştırması kullanılacak mı?
 DID, Modem relay veya Fax relay’a ihtiyaç var mı?
 Sadece Gateway olarak mı çalışacak yoksa hem router
hem de switch olarak mı çalışacak? IP Telefonlar için in-
line power gerekli mi?
 Yedekleme gerekli mi?
 Gateway nereden alınacak?
28/05/08 128
Cisco Router’lar
 1700
 2600
 3600
 5300
 7200

28/05/08 129
Özet
 Bir voice gateway IP ses paketlerini
analog veya dijital sinyallere dönüştürür
 Bir Gateway seçerken desteklenecek
protokoller ve hangi tip portlar
kullanılacağı temel alınmalıdır

28/05/08 130
.
 Encapsulation Voice in IP Packet

 IP Paketleri İçinde Voice

Kodlaması

28/05/08 131
En Bilinen VoIP Protokolleri
 H.323
 MGCP
 SIP
 RTP
 RTCP

28/05/08 132
OSI Modelinde VoIP Protokolleri
Application Softphone / Call Manager app.
Presentation Codecs
Session H.323 / SIP / MGCP
Transport RTP /UDP (media) / TCP/UDP (signal
Network IP
Data- Link FR, ATM, Ethernet …
Phsical

28/05/08 133
RTP
 Voice ve Video gibi gecikmeye karşı hassas
gerçek zamanlı servislere uçtan uca network
işlevleri sunar
 Voice trafiğinin diğer data trafiklerine karşı
önceliklendirilerek kuyruğa atılması için çalışır
 Servisler aşağıdaki işlevleri içerirler
 Paket içinde taşınan verinin tipi
 Sıralama için numaralandırma
 Zaman damgaları
 Dağıtım izleme

28/05/08 134
RTCP – Real Time Transport
Control Protocol
 Data taşıma işleminin kalitesini izler ve kontrol
bilgileri sağlar
 Networkün durumu konusunda bilgi verir
(Feedback)
 RTP ile haberleşen hostlar arasında izleme ve
kontrol bilgileri aktarır
 RTP kullandığı UDP kanalından farklı bir akış
kanalı kullanır
 RTCP paketleri her 5 sn’de bir gönderilir

28/05/08 135
RTP başlığını sıkıştırma

RTP başlık sıkıştırmadan önce RTP başlık sıkıştırmadan sonra

IP UDP RTP Payload Header Payload

20 byte 8 byte 12 byte 20 byte 2-4 byte 20 byte

Header = 40 byte RTP başlığı genelde 2

bayta kadar sıkıştırılabilir

28/05/08 136
RTP Başlık Sıkıştırma Ne Zaman
Kullanılmalıdır?
 2 Mbit’ten daha yavaş netwoklerde
 Hızlı olsa bile bangenişliğinin daha verimli
kullanılması gereken networklerde
(ethernet)

28/05/08 137
Özet
 En bilinen VoIP protokolleri H.323, SIP, MGCP uçtan uca
ses taşınması için kullanılır
 RTP ile paketlenmiş sesin taşınması gerçekleştirilir
 RTCP ile ses kalitesinin iyi seviyede tutulması için geri
bildirimler gönderilir
 RTP başlık sıkıştırması sayesinde 40 byte
uzunluğundaki başlık 2 veya 4 bayta kadar düşürülebilir
 Ethernet gibi hızlı ağlarda işlemci gücünü daha az
yormak amacıyla RTP Header Compression
kullanmayabiliriz

28/05/08 138
.

 Bandwidth Requirements

 Bandgenişliği İhtiyaçları

28/05/08 139
Codec’lerin Bandgenişliği

G.711 G.726 G.726 G.726 G.728 G.729 G.723 G.723

Codec
r32 r24 r16 r63 r.53

64 32 24 16 16 8 6.3 5.3
Bandwidth kbps kbps kbps kbps kbps kbps kbps kbps

28/05/08 140
Data Link Başlıkları

 Ethernet = 18 byte overhead

 MLP = 6 byte overhead
 Frame Relay = 6 bytes overhead

28/05/08 141
Toplam Bangenişliği İhtiyacı
Codec Codec Sample F/R Ethernet
Speed Size With CRTP With CRTP
G.711 64000 240 56133 58000

G.729 8000 20 11200 15200

G.723r53 5300 20 7420 10070

28/05/08 142
VAD Kullanılırsa BW etkisi
Codec Codec Sample F/R F/R
Speed Size With VAD
G.711 64000 240 76267 49573

G.729 8000 20 26400 17160

G.723r53 5300 20 17490 11389

VAD = Voice Activity Dedection

28/05/08 143
Özet
 Farklı codec’lerin farklı bandgenişliği ihtiyaçları
vardır
 Ses örneklerinin paket içinde taşınma
büyüklükleri bandgenişliği ihtiyacına etki eder
 2. Katman protokollerinin başlıkları kullanılan
bandgenişliğini artırır
 Bandgenişliği ihtiyaçları hesaplanırken VAD
hesaba dahil edilmelidir
 VAD bandgenişliği ihtiyacını % 35’e kadar
azaltabilir

28/05/08 144