«ΔΕΗ και εργαζόμενοι»

Γιώργος Αδαμίδης, Πρόεδρος Σωματείου ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ

Κυρίες και κύριοι,

Σε μια καμπή μείζονος ιστορικής σημασίας για την πατρίδα μας, την ώρα που
κρίνεται η θέση μας στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και με τον φόβο της απώλειας
μέρους της εθνική μας κυριαρχίας, κάθε ενέργεια και δράση που προσπαθεί να
εξηγήσει τα αίτια της κρίσης, αποτελεί στάση ευθύνης από τους κοινωνικούς εταίρους.
Έτσι αντιλαμβάνομαι την σημερινή μας παρουσία στην διημερίδα που οργάνωσε
το Εργατικό Κέντρο Πτολεμαΐδας, το οποίο είναι άξιο συγχαρητηρίων για την
πρωτοβουλία που ανέλαβε.
Η διημερίδα πραγματοποιείται σε μια περίοδο ριζικών αλλαγών στην Ελληνική
αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με την εμφάνιση και άλλων παικτών στον κλάδο. Οι
αλλαγές αυτές δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις και καλούμαστε
όλοι όσοι συμμετέχουμε άμεσα ή έμμεσα να ανταποκριθούμε.
Είναι γνωστό σε όλους μας ότι η ΔΕΗ σήμερα είναι η μεγαλύτερη βιομηχανική
επιχείρηση της πατρίδας μας. Σ’ αυτό συνέτειναν πολλοί παράγοντες που επηρέασαν
την πορεία της. Ένας από αυτούς, ο σημαντικότερος για μένα, είναι το ανθρώπινο
δυναμικό της. Οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ δεν αποτελούν απλά και μόνο το προσωπικό
της εταιρίας. Είναι ο κινητήριος μοχλός και ο κύριος λόγος της γιγάντωσης του ρόλου
της και των τεράστιων οικονομικών αποτελεσμάτων που παράγει.
Στις έξι δεκαετίες ιστορίας της Επιχείρησης, οι εργαζόμενοι της συνέδεσαν τον
εργασιακό τους βίο με τον εξηλεκτρισμό της χώρας, την οικονομική της πρόοδο, την
άνοδο της ποιότητας ζωής των Ελλήνων και συνέβαλαν στο να αναδειχθεί η Δημόσια
Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, σε μια σύγχρονη και ανταγωνιστική επιχείρηση με ισχυρές
αναπτυξιακές και οικονομικές επιδόσεις.

Διημερίδα 30 & 31 Μαΐου 2010 «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.»
 Με αυταπάρνηση και θυσίες αγωνίστηκαν και αγωνίζονται καθημερινά, μέσα σε
αντίξοες πολλές φορές συνθήκες, για την ομαλή παραγωγή και διάθεση της ηλεκτρικής
ενέργειας. Στα ορυχεία, στους σταθμούς, στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, στα
καταστήματα εξυπηρέτησης πελατών και σε κάθε άλλο τομέα εργασίας που
απασχολούνται, οι άνθρωποι της ΔΕΗ συναισθάνονται και ανταποκρίνονται άψογα
στην ευθύνη που έχουν επωμισθεί: την προσφορά του πολύτιμου κοινωνικού αγαθού
της ηλεκτρικής ενέργειας, με το φθηνότερο πανευρωπαϊκά κόστος.
Κάνοντας μια μικρή ιστορική αναδρομή, βλέπουμε ότι ο αγροτικός πληθυσμός
της περιοχής μας μετεξελίχθηκε με ρυθμούς που δεν επέτρεπαν την ομαλή κοινωνική
και οικονομική εξέλιξη. Οι πρώτοι σκαπανείς των ορυχείων, αγρότες και κτηνοτρόφοι
με ελάχιστες έως ανύπαρκτες επαγγελματικές δεξιότητες, μετατράπηκαν σε
βιομηχανικούς εργάτες, χειριστές εκσκαφέων, επιτηρητές στροβίλων και λεβήτων.
Η ταχύτατη ανάπτυξη της επιχείρησης που βρήκε πλούσια κοιτάσματα λιγνίτη, του
Εθνικού μας καυσίμου δηλαδή, κύρια στο λεκανοπέδιο Κοζάνης – Πτολεμαΐδας –
Αμυνταίου – Φλώρινας δημιούργησε, όπως ήταν φυσικό, την ανάγκη για αθρόες
προσλήψεις.
Η κακή οργάνωση του κράτους, η αδιαφάνεια, οι πελατειακές πολιτικές, είχαν σαν
αποτέλεσμα μια στρεβλή διαχείριση του εργατικού δυναμικού της Επιχείρησης, το
οποίο επιλέγονταν κατά το παρελθόν με καθαρά ρουσφετολογικά κριτήρια.
Η γιγάντωση της ΔΕΗ σε ότι αφορά τα αριθμητικά δεδομένα του προσωπικού της,
έφτασε στο αποκορύφωμά της το 1993, όταν ο αριθμός των εργαζομένων άγγιξε τις
37.000 με τη σχέση, κατανομή εργαζομένων-ανάγκες επιχείρησης, να είναι
ατελέσφορη. Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, με την πολιτική της Διοίκησης
«δέκα αποχωρούν ένας προσλαμβάνεται», ο αριθμός των εργαζομένων μειώθηκε σε
περίπου 22.000, ενώ ταυτόχρονα οι τομείς δραστηριότητας συνέχισαν την αυξητική
τους πορεία.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα:

Διημερίδα 30 & 31 Μαΐου 2010 «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.»
  Την σημαντική μείωση του αριθμού των εργαζομένων που οφείλεται
στις αθρόες συνταξιοδοτήσεις και στις ουσιαστικά μηδενικές προσλήψεις.
Ειδικά την τελευταία πενταετία συνταξιοδοτήθηκαν περισσότεροι από 5.000
εργαζόμενοι και προσλήφθηκαν 480.
 Σήμερα δικαίωμα συνταξιοδότησης έχουν θεμελιώσει και είναι εν
δυνάμει συνταξιούχοι, 4.500 εργαζόμενοι (μέχρι το τέλος του 2012).
 Πάνω από 8.000 εργαζόμενοι είναι μεγαλύτεροι των 50 ετών.
 Σήμερα στην επιχείρηση οι εργαζόμενοι κάτω των 30 ετών είναι μόνο
240.
Στα Ορυχεία του ΛΚΔΜ, τον τελευταίο χρόνο συνταξιοδοτήθηκαν 293
εργαζόμενοι ενώ στους Σταθμούς παραγωγής 147 χωρίς να προσληφθεί κανένας, με
αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος του εξοπλισμού της Επιχείρησης να υπολειτουργεί ή να
μην λειτουργεί καθόλου. Ταυτόχρονα αναφύονται ζητήματα:
 ασφάλειας των εργαζομένων,
 της πλημμελούς επάνδρωσης των μηχανημάτων,
 πολλά εργατικά ατυχήματα αλλά και δυστυχήματα, αριθμητικά
δυσανάλογα με κάθε άλλη κατηγορία εργαζομένων
 μείωσης της παραγωγής
 αύξησης του κόστους εργασίας.
Σήμερα το τακτικό προσωπικό στους Σταθμούς και τα Ορυχεία της περιοχής έχει ως
εξής:
Υπηρεσιακή Μονάδα - σήμερα Τακτικό Προσωπικό - σήμερα
ΛΚΔΜ 3376
ΑΗΣ Πτολεμαϊδας 421
ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου 628
ΑΗΣ Αμυνταίου 391
ΑΗΣ Καρδιάς 421
ΑΗΣ Μελίτης 221
ΣΥΝΟΛΟ 5.458

Διημερίδα 30 & 31 Μαΐου 2010 «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.»
 Οι παραπάνω αναφορές αφορούν τους εργαζόμενους της ΔΕΗ. Παράλληλα όμως
υπάρχει και ένα άλλο κομμάτι εργαζομένων, οι εργαζόμενοι ΣΤΗ ΔΕΗ. Είναι όλοι όσοι
εργάζονται με επισφαλείς σχέσεις εργασίας, σχέσεις εργασίας ορισμένου χρόνου -
οκτάμηνα, εποχικό προσωπικό – δίμηνα, καθώς και όλοι όσοι εργάζονται σε αναδόχους
– εργολάβους, αυτό που εμείς επιγραμματικά αποκαλούμε «εργασιακός Μεσαίωνα».
Αφού οι εργοδότες τους:
• Δεν καταβάλουν ποτέ στην ώρα τους μισθούς και επιδόματα
• Υπεξαιρούν ασφαλιστικές εισφορές

• Δεν αναγνωρίζουν προϋπηρεσίες και

• Απολύουν όποιον τολμήσει να διεκδικήσει δεδουλευμένα.

Παρά τις απαράδεκτες εργασιακές σχέσεις, όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι αποτελούν

ζωτικό κομμάτι της Επιχείρησης και η προσφορά τους έχει γίνει μονόδρομος για την
λειτουργία της.
Στον παρακάτω Πίνακα είναι διακριτή η σχέση τακτικού – έκτακτου προσωπικού
και μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για το που οδεύει η Επιχείρηση.
Υπηρεσιακή
Τακτικό 8μηνα 2μηνα Εργολάβοι
Μονάδα
ΛΚΔΜ 3376 1016 170 <2500
ΑΗΣ
421 68 15 130
Πτολεμαϊδας
ΑΗΣ Αγ.
628 65 10 98
Δημητρίου
ΑΗΣ Αμυνταίου 391 60 9 90
ΑΗΣ Καρδιάς 421 90 30 50
ΑΗΣ Μελίτης 221 16 18 30

 Στο ΛΚΔΜ είναι φανερό πως η αριθμητική σχέση τακτικού – έκτακτου

προσωπικού αποδεικνύει τις προθέσεις της Διοίκησης διαχρονικά, για το

μέλλον της Επιχείρησης. Με την ανατροπή των αναλογιών υπέρ του

Διημερίδα 30 & 31 Μαΐου 2010 «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.»
 έκτακτου προσωπικού και των εργαζομένων στους εργολάβους, επέρχεται
μια ιδιότυπη ιδιωτικοποίηση.
 Περίπου παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στους Σταθμούς Παραγωγής με
τον αριθμό των εκτάκτων να αυξάνεται συνεχώς.
Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής επιφέρουν
 Βίαιη μετατροπή σταθερών θέσεων εργασίας σε θέσεις με αυξημένη
εργασιακή επισφάλεια άρα απομείωση θέσεων.
 Απώλεια του σημαντικότερου κεφαλαίου της Επιχείρησης που είναι η

τεχνογνωσία
 Κοινωνικές μεταβολές που θα επιφέρουν σημαντική αύξηση της ανεργίας
και υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων
 Συρρίκνωση του οικονομικού αποτελέσματος και της ανάπτυξης της

περιοχής
Αν αυτό θεωρείται πρότυπο επιχειρηματικής δράσης και το νέο αναπτυξιακό
μοντέλο της Διοίκησης για την Επιχείρηση, δεν θα πρέπει να περιμένουν την συναίνεση
τόσο του Συνδικάτου, όσο και της Τοπικής Κοινωνίας.
Η συνεχής ισορροπία των αναγκών μισθολογικής βελτίωσης του τακτικού
προσωπικού, με αντάλλαγμα την εθελούσια απεμπόληση της κριτικής στάσης και του
ενεργού ρόλου τους, ως μέλη της Τοπικής Κοινωνίας, αποτελεί άλλοθι για την
Επιχείρηση. Το πιθανότερο είναι η Επιχείρηση να εκλαμβάνει ως αδυναμία την
αδιαμαρτύρητη αποδοχή των εργαζομένων σ’ ότι αφορά την πολιτική της στις
προσλήψεις, τα περιβαλλοντικά ζητήματα και τα τοπικά συμφέροντα.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μια εικόνας υψηλόμισθων
εργαζομένων, λόγο υπερωριών με ιδιαίτερα προνόμια και εχθρική αντιμετώπιση από
τις άλλες επαγγελματικές ομάδες. Ειδικότερα μέσα στους χώρους δουλειάς είναι
γνωστό σε όλους μας ότι εργαζόμενοι που απασχολούνται στην ίδια εργασία,
υπολείπονται μισθολογικά κατά πολύ από το τακτικό προσωπικό, εξαιτίας της
εργασιακής τους σχέσης. Η εικόνα αυτή αδικεί κατάφορα τους εργαζόμενους της ΔΕΗ.

Διημερίδα 30 & 31 Μαΐου 2010 «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.»
Σήμερα με τις οικονομικές μεταβολές που συντελούνται στα μισθολογικά ζητήματα και
την παράταση του εργασιακού βίου, οι διαφορές αυτές αμβλύνονται.
Το ερώτημα είναι: το μόνιμο προσωπικό αισθάνεται ικανοποιημένο και
δικαιωμένο για τις υπηρεσίες του προς την Επιχείρηση και το κοινωνικό σύνολο;
Η απάντηση είναι απλή. Μέσα από αυτό το καθεστώς της πλήρους αβεβαιότητας,
της συνεχούς συρρίκνωσης των κεκτημένων και του αποκλεισμού τους από την
μετεξέλιξη της Επιχείρησης, η διάθεση και τα κίνητρα για προσφορά γίνεται
ζητούμενο. Είναι προφανές ότι έχει εξαιρετική σημασία η ουσιαστική και συνεχής
συμμετοχή των εργαζομένων στο μετασχηματισμό και την ανταγωνιστικότητα της ΔΕΗ
από την μία, ενώ από την άλλη δε νοείται καμιά προσπάθεια εκσυγχρονισμού της
Επιχείρησης, χωρίς την συμμετοχή τους.
Μέσα σ’ αυτό το νέο περιβάλλον καλούνται οι εκπρόσωποι των εργαζομένων να
αναδιαμορφώσουν θέσεις και πρακτικές, έτσι ώστε να συγκεντρώνουν την ευρύτερη
αποδοχή και την συναίνεση όλων όσων εκπροσωπούν. Το συνδικαλιστικό κίνημα έχει
χρέος να απεξαρτηθεί από αγκυλώσεις του παρελθόντος και να τολμήσει να διατυπώσει
έναν νέο συνδικαλιστικό λόγο. Έναν λόγο που θα στοχεύει στην διασφάλιση των
εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά ταυτόχρονα και στην βιωσιμότητα και την ανάπτυξη
της Επιχείρησης.
Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να διαμορφωθεί μια νέα συλλογική συνείδηση που
να επιβάλλει την ανάληψη ρηξικέλευθων πρωτοβουλιών από τους εργαζόμενους. Ένα
τρανταχτό παράδειγμα είναι το απαρχαιωμένο μισθολόγιο. Ένα μισθολόγιο που
διαμορφώθηκε κάτω από συνθήκες που ήταν πολύ διαφορετικές από τις σημερινές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αιτιολόγηση στο εισηγητικό σημείωμα της Διοίκησης
στις 1 Απριλίου του 1967 για την καταβολή κάποιων επιδομάτων που αναφέρει ότι « Η
καθιέρωσις τούτου υπηγορεύθη εκ της υφιστάμενης στενότητος της αγοράς εργασίας δι
ωρισμένας τεχνικώς κυρίως ειδικότητας και εκ της ανάγκης δημιουργίας οικονομικού
κινήτρου εις αντιστάθμισμα των δυσμενών συνθηκών διαβιώσεως, λόγω ελλείψεως
συγκροτημένης κοινωνικής ζωής και μέσων ψυχαγωγίας. », δείχνει πόσο αδήριτη
ανάγκη είναι να ανοίξουν ζητήματα για τον εξορθολογισμό των επιδομάτων που έχουν

Διημερίδα 30 & 31 Μαΐου 2010 «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.»
τελματώσει εδώ και δεκαετίες και αποτελούν αναχρονισμούς που μειώνουν την
ανταγωνιστικότητα της Επιχείρησης.
Το μέγεθος και οι δυνατότητες της ΔΕΗ ΑΕ αποτελούν σήμερα για την πατρίδα
μας, μια από τις ελάχιστες εναπομείνασες αποδείξεις ότι υπάρχουν και τομείς της
παραγωγικής διαδικασίες που τα καταφέρνουμε καλά. Σημαντικό μερίδιο σ’ αυτήν την
εικόνα έχουν οι εργαζόμενοι, οι οποίοι αποτελούν το πιο δυναμικό της κομμάτι, την
κινητήρια δύναμη της. Χάρη στους κόπους και τις προσπάθειες τους η Δημόσια
Επιχείρηση Ηλεκτρισμού αποτελεί φιλέτο των περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού
Δημοσίου. Ταυτόχρονα ο κοινωνικός της ρόλος και η σημασία της για την ανάπτυξη
του κράτους παραμένει πολυσχιδής, εξαιτίας της αποδοτικότητας και των προσπαθειών
των εργαζομένων της.
Για να είναι όμως οι εργαζόμενοι αποδοτικοί θα πρέπει και οι συνθήκες να είναι
–αν όχι ιδανικές- οι καλύτερες δυνατές. Απαιτείται εργασιακή ειρήνη,
αλληλοσεβασμός, αξιοκρατία. Απαιτείται καλή σχέση και συνεργασία μεταξύ
εργαζομένων και Διοίκησης της επιχείρησης, συλλογική προσπάθεια και κοινές
στοχεύσεις.
Συνάμα σήμερα, με τις υπάρχουσες συνθήκες και τις δυσμενείς προβλέψεις για
το μέλλον, επιβάλλεται όλοι μας να καταβάλλουμε περισσότερες προσπάθειες για να
διασφαλίσουμε τη συνέχεια και την εξέλιξη αυτού που μας εξασφαλίζει μια από τις
σημαντικότερες κοινωνικές κατακτήσεις, την αμειβόμενη εργασία.
Κάτω από την πίεση των δυσκολιών που περνάμε σαν χώρα, περιθώρια
αμοιβαίων υποχωρήσεων πάντοτε θα υπάρχουν. Αρκεί κάθε πλευρά να αισθάνεται, να
αντιλαμβάνεται και να ερμηνεύει με ευθύνη, το δίκαιο και το αναγκαίο των επιλογών
της.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

Διημερίδα 30 & 31 Μαΐου 2010 «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.»