Vlacc afsprThemasVW

Jeannine De Schutter
Johan Velter
m.m.v. Koen Van Baelen
verder bijgewerkt door Fictiewerkgroep Open Vlacc
eindredactie Griet Baert
Themalijst
fictie in thema's gevat
© 2006: Vlaams Centrum Openbare Bibliotheken vzw
Themalijst : fictie in thema’s gevat / Jeannine De Schutter, Johan Velter ; m.m.v. Koen Van Baele. – Brussel :
VCOB, 2006. – 3de gew. dr.
SISO: 829
Trefwoorden: thematische ontsluiting ; letterkunde
thematische ontsluiting ; film
ISBN-13: 9789081055215
ISBN-10: 90-8105521-6
Regelgeving thematische ontsluiting
Wettelijk depot: D/2006/9438/7
Inleiding........................................................................................5
1 Werkwijze...................................................................................6
1.1 ANALYSE VAN DE INHOUD.........................................................................6
1.2 OMKADERING VAN DE INHOUD..................................................................7
1.2.1 Tijdsaanduiding......................................................................................7
1.2.2 Plaatsaanduiding....................................................................................9
1.2.3 Genre/vormaanduiding...........................................................................9
1.2.4 Instellingsbepaling................................................................................10
1.3 VERWIJZINGSSTRUCTUUR.......................................................................11
2 Omschrijving van een aantal thema’s en genres.......................12

ACTIEFILMS.........................................................................................................................................12
ANIMATIEFILMS.................................................................................................................................12
AUTOBIOGRAFISCHE LITERATUUR...............................................................................................13
AVONTURENFILMS............................................................................................................................14
AVONTURENROMANS.......................................................................................................................14
BIJBEL....................................................................................................................................................14
BIOGRAFISCHE FILMS.......................................................................................................................15
BIOGRAFISCHE LITERATUUR..........................................................................................................15
BOLLYWOODFILMS...........................................................................................................................15
CHICKLIT..............................................................................................................................................16
COLUMNS.............................................................................................................................................16
CULTFILMS...........................................................................................................................................16
CURSIEFJES..........................................................................................................................................17
DANSFILMS..........................................................................................................................................17
DERDE WERELD..................................................................................................................................17
DETECTIVEFILMS...............................................................................................................................18
DETECTIVES.........................................................................................................................................19
DIEREN..................................................................................................................................................19
DIERENFILMS......................................................................................................................................19
DIERENVERHALEN.............................................................................................................................20
DOKTERSROMANS.............................................................................................................................21
EROTISCHE FILMS..............................................................................................................................21
EROTIEK................................................................................................................................................21
EROTISCHE LITERATUUR.................................................................................................................22
2/72
ESOTERIE .............................................................................................................................................23
ESSAYS .................................................................................................................................................23
FABELS..................................................................................................................................................24
FAMILIE.................................................................................................................................................25
FAMILIEKRONIEKEN.........................................................................................................................25
FANTASTISCHE FILMS.......................................................................................................................26
FANTASY..............................................................................................................................................26
FILM.......................................................................................................................................................27
FILM NOIR.............................................................................................................................................27
GANGSTERFILMS................................................................................................................................28
GENERATIEFILMS...............................................................................................................................28
GENERATIEROMANS.........................................................................................................................28
GEVANGENISLITERATUUR..............................................................................................................29
GEVANGENISSEN................................................................................................................................30
GRAPHIC NOVELS...............................................................................................................................31
................................................................................................................................................................31
GRIEZELFILMS....................................................................................................................................31
GRIEZELLITERATUUR.......................................................................................................................31
GROEPSTHEMA’S................................................................................................................................32
GROTELETTERBOEKEN....................................................................................................................32
HISTORISCHE DETECTIVES..............................................................................................................33
HISTORISCHE FILMS .........................................................................................................................33
HISTORISCHE LITERATUUR.............................................................................................................33
HOLEBIFILMS......................................................................................................................................34
HUMORISTISCHE FILMS....................................................................................................................34
HUMORISTISCHE LITERATUUR......................................................................................................35
IDEEËNLITERATUUR.........................................................................................................................35
JURIDISCHE THRILLERS...................................................................................................................35
KORTFILMS..........................................................................................................................................36
LIEFDE...................................................................................................................................................36
LITERAIRE STRIPVERHALEN...........................................................................................................36
LUISTERBOEKEN................................................................................................................................37
MAKKELIJK LEZEN............................................................................................................................37
MANGA’S..............................................................................................................................................38
MANGA’S (FILM).................................................................................................................................38
MEDISCHE THRILLERS......................................................................................................................38
MIGRANTEN.........................................................................................................................................39
MUSICALS.............................................................................................................................................39
MUZIEK.................................................................................................................................................40
3/72
MUZIEKFILMS......................................................................................................................................40
NOVELLEN............................................................................................................................................40
ONTWIKKELINGSROMANS..............................................................................................................41
OORLOG................................................................................................................................................42
OORLOGSFILMS..................................................................................................................................43
OORLOGSROMANS.............................................................................................................................43
PERSONAGES.......................................................................................................................................43
POËZIEBUNDELS.................................................................................................................................44
POLITIEK...............................................................................................................................................44
POLITIEKE FILMS................................................................................................................................45
POLITIEKE LITERATUUR..................................................................................................................45
PSYCHOLOGISCHE DETECTIVES....................................................................................................46
PSYCHOLOGISCHE LITERATUUR...................................................................................................46
PSYCHOLOGISCHE THRILLERS.......................................................................................................46
RAMPENFILMS....................................................................................................................................47
REISVERHALEN...................................................................................................................................47
REIZEN...................................................................................................................................................48
ROADMOVIES......................................................................................................................................49
ROMANS................................................................................................................................................49
ROMANTISCHE FILMS.......................................................................................................................49
ROMANTISCHE KOMEDIES..............................................................................................................50
ROMANTISCHE LITERATUUR..........................................................................................................50
ROMEINSE RIJK...................................................................................................................................51
SCHELMENROMANS..........................................................................................................................52
SCIENCEFICTION................................................................................................................................53
SCIENCEFICTIONFILMS.....................................................................................................................53
SITCOMS................................................................................................................................................53
SLAPSTICKS.........................................................................................................................................54
SOCIALE FILMS...................................................................................................................................54
SOCIALE LITERATUUR......................................................................................................................54
SPEELFILMS.........................................................................................................................................55
SPIONAGEFILMS.................................................................................................................................55
SPIONAGEROMANS............................................................................................................................55
SPORTFILMS.........................................................................................................................................56
SPROOKJES...........................................................................................................................................56
STOMME FILMS...................................................................................................................................56
STREEK- EN FAMILIEROMANS........................................................................................................56
STRIPVERHALEN................................................................................................................................57
TELEVISIESERIES EN -FILMS...........................................................................................................58
4/72
THEATERTEKSTEN.............................................................................................................................58
THRILLERS...........................................................................................................................................58
THRILLERS (FILM)..............................................................................................................................59
TIJDSBEELD..........................................................................................................................................59
TOEKOMSTROMANS..........................................................................................................................60
VERHALEN...........................................................................................................................................61
VERFILMDE BOEKEN.........................................................................................................................61
VLAAMSE FILMS.................................................................................................................................61
VOLKSVERHALEN..............................................................................................................................62
VORSTENHUIZEN................................................................................................................................62
VROUWEN............................................................................................................................................62
VROUWENLITERATUUR...................................................................................................................63
WAARGEBEURD..................................................................................................................................63
WESTERNS............................................................................................................................................64
ZIEKTEN................................................................................................................................................64
ZEDENSCHETSEN................................................................................................................................64
3 Bibliografie................................................................................66
3.1 VERHALENDE LITERATUUR.......................................................................66
3.2 SPEELFIMS.............................................................................................70
Inleiding
Versie-informatie
1 1992 Themalijst : verhalende literatuur inhoudelijk ontsloten / Jeannine De

Schutter, Johan Velter
2 2000 Themalijst: fictie in thema’s gevat / Jeannine De Schutter, Johan Velter, Luc
Lannoy
2de gewijzigde druk
3 2006 Themalijst: fictie in thema’s gevat / Jeannine De Schutter, Johan Velter,

m.m.v. Koen Van Baelen
3de gewijzigde druk
5/72
2007- Bewerkingen in online-versie n.a.v. werkgroepafspraken

(zie werkgroepverslagen)
Deze elektronische uitgave is een aangepaste en geactualiseerde versie van de

Themalijst: fictie in thema’s gevat (tweede, gewijzigde druk 2000).
De voornaamste aanpassingen bestaan uit:
- het uitbreiden van de begripsomschrijvingen met definities (en flapteksten) van
thema’s/genres omdat daar, vanuit de praktijk, behoefte aan was
Het definiëren kan in de toekomst uitgebreid worden zodat enerzijds eenvormig
ontsloten kan worden en anderzijds de gebruiker onmiddellijk weet wat onder een
bepaald begrip gepresenteerd wordt.)
- wijzigingen van enkele thema’s/genres die om diverse redenen geëvolueerd zijn in
de loop der jaren
- het toevoegen aan alle begripsomschrijvingen van actuele voorbeelden
- de introductie van drie nieuwe vormaanduidingen: Groteletterboeken,
Luisterboeken en Stripverhalen en het omvormen van Makkelijk lezen en Easy
readers tot Makkelijk lezen.
Een overzicht van de thema’s/genres inclusief verwijzingsstructuurd kunnen opgevraagd
worden (mailto:helpdesk@bibnet.be)
Suggesties voor verdere aanvullingen en verbeteringen zijn uiteraard steeds welkom.
1 Werkwijze
1.1 Analyse van de inhoud
Wil men een werk gaan ontsluiten dan stelt men zich een aantal vragen: waarover gaat
dit boek, deze film, wat is er kenmerkend voor? Naast een algemene lees- en
kijkervaring beschikt men bij het analyseren over verschillende informatiebronnen: voor-
en achterflap van het boek of de houder, voor- en nawoord bij een tekst, stijl en
thematiek van de auteur/regisseur, literaire en filmencyclopedieën, boeken
filmrecensies,… Men zoekt de wezenskenmerken (centrale thematiek, leidmotief) of op
zijn minst belangrijke facetten (type, personage, genre, vorm, tijds- of ruimtelijk kader,
gezichtspunt) en formuleert die in een voor de gebruiker bevattelijke taal. Is de inhoud
te complex of de thematiek te abstract dan ontsluit men liever niet. Ontsluiten kan met
meerdere thema's, een combinatie van thema's en genres/vormaanduidingen of, voor
triviaalliteratuur, uitsluitend met genres.
De roman, de novelle, het verhaal, het toneelstuk, de speelfilm, de kortfilm worden in
hun geheel ontsloten: men geeft desgevallend een algemeen genre (bv. Theaterteksten)
6/72
en daarnaast thema’s die op het geheel slaan. Een dichtbundel ontsluiten we op

belangrijke cycli, niet op afzonderlijke gedichten ; sprookjes- en verhalenbundels enkel
wanneer de verhalen een gemeenschappelijke thematiek hebben.
In de lijst komen veel persoonsnamen voor. Een belangrijk aantal heeft betrekking op
biografische literatuur/films. Daarnaast wordt bij de bekentenisliteratuur
(autobiografieën, brieven, dagboeken, ...) telkens de naam van de schrijver vermeld
naast het respectieve genre. Zo krijgt bv. het autobiografische relaas van William Styron
naast het thema Depressies en het genre Autobiografieën ook het thema Styron, William.
Voor de autobiografische geschriften van William Styron hoeft men dan de zoekvraag
niet te herhalen in een andere (in dit geval auteurs-) index.
Een speciaal geval vormt de biografie waarin onrechtstreeks, aan de hand van het
levensverhaal van een minder bekende persoon (de man/vrouw van …) het levensverhaal
van een bekend iemand verteld wordt. In dat geval geven we zowel de naam van de
minder bekende als van de bekende persoon (liever dan met verwijzingen te werken).
Bv. Van Wijnsbergen, Everdine naast Multatuli ; bv. Nys Huxley, Maria naast Huxley,
Aldous.
Een aantal thema's lijkt dubbel gebruikt: Liefde naast Romantische literatuur/films,
Erotiek naast Erotische literatuur/films, Gevangenissen naast Gevangenisliteratuur,
Politiek naast Politieke literatuur/films, Dieren naast Dierenverhalen.
Liefde, Erotiek, Gevangenissen, Politiek, Dieren groeperen literatuur/films over deze
onderwerpen: over het wezen van de liefde, van de erotiek, over gevangenistoestanden,
het politieke bedrijf, concrete diersoorten. Hier is het onderwerp het belangrijkste.
Romantische literatuur, Erotische literatuur/films, Gevangenisliteratuur, Politieke
literatuur/films, Dierenverhalen groeperen boeken/films met dezelfde genrekenmerken:
clichématige sentimentele literatuur, erotische literatuur/films, literatuur geschreven
vanuit gevangenissen, literatuur/films met een politiek karakter, literatuur/films met
dieren in een antropomorfe rol.
1.2 Omkadering van de inhoud
1.2.1 Tijdsaanduiding
Gebeurtenissen spelen zich steeds af in een bepaalde tijd die met betrekking tot een
bepaalde thematiek al dan niet belangrijk kan zijn. Voor inzicht in een universeel
7/72
gegeven als Goed en kwaad of in een maatschappelijk verschijnsel als Verwaarloosde

jeugd, is de tijdsperiode respectievelijk van geen of minder belang. Omgekeerd kan een
tijdvak of gebeurtenis hoofdthema, object, zijn: de schrijver/regisseur wil een beeld
schetsen van een bepaald tijdvak (Middeleeuwen) of van een bepaalde gebeurtenis met
een tijdskarakter (Russische Revolutie). De vorm in de themalijst is het enkelvoudige of
samengestelde thema.
Staat niet de tijdsperiode maar een willekeurig onderwerp centraal en wordt dit
tijdsgebonden behandeld, dan wordt de tijdsaanduiding als aspect van het object in de
subgeleding toegevoegd. Bv. Schuldvraag ; Wereldoorlog II. Deze aspecten komen in de
themalijst voor als eeuwaanduidingen en als eigennamen van periodes en
gebeurtenissen.
Af en toe worden jaartallen ook toegevoegd ter onderscheiding of verduidelijking. Bv.
Crisisjaren (1929-1937) of Watersnood ; Nederland (1953)
De hieronder afgedrukte lijst van tijdsaanduidingen kan maar bij afspraak uitgebreid
worden:
6de eeuw
↓
20ste eeuw
1900-1918
1900-1945
1918-1945
1945-
1960-
1970-
1980-
1990-
2000-
Belle époque
Geschiedenis1
Koloniale tijd
Middeleeuwen2
Onafhankelijkheidsproblematiek
Oudheid
1
Bij meer dan drie eeuwen
2
Van de 6de (ca. 500) tot en met de 14de (ca. 1400) eeuw
8/72
Prehistorie
Romeinse Rijk
Victoriaanse periode
Wereldoorlog I
Wereldoorlog II
1.2.2 Plaatsaanduiding
Een geografisch gebied: een land, streek, stad of plaats, kan thematisch centraal staan.
Is die locatie een substantieel kader waarbinnen het gebeuren zich afspeelt, dan is zij
object. Bv. een stadsroman over Berlijn (Berlijn) of de geschiedenis van de stad Vichy
tijdens de Tweede Wereldoorlog (Vichy ; Wereldoorlog II). De plaatsaanduiding kan in de
themalijst voorkomen als enkelvoudig thema (Zaïre), als samengesteld thema (België en
Zaïre) of als thema met subgeleding (Zaïre ; reisverhalen).
Concretiseert of begrenst een plaats het onderwerp, dan is zij bepaling van het
onderwerp en komt zij (als zelfstandig naamwoord) in de subgeleding.
Bv. Fascisme ; Italië of Prostitutie; Nederland. Het geografisch kader, de setting, moeten
van essentieel belang zijn in de roman/film om opgenomen te worden. Sommige
onderwerpen overstijgen uiteraard de landsgrenzen. Men kan de armoede in het
algemeen behandelen (bv. Knut Hamsun) maar ook de armoede in een bepaalde tijd in
een bepaalde streek. In het eerste geval wordt ontsloten met de term Armoede, in het
tweede geval met bv. Armoede; Ierland ; 1945-.
Soms kan het interessant zijn de plaats van herkomst van een verschijnsel of
bevolkingsgroep aan te geven. Bv.: Westerse cultuur, Vlaamse literatuur, Marokkaanse
migranten ; België. Bijvoeglijke naamwoordsvormen worden echter zo weinig mogelijk
gebruikt omdat de zoekwaarde geringer is (de gebruiker denkt er niet noodzakelijk aan
ook andere zoektermen dan het zelfstandig naamwoord in te geven).
1.2.3 Genre/vormaanduiding
De schrijver/regisseur presenteert het onderwerp, soms met een welbepaald doel, op een
welbepaalde wijze. Bv. als roman en niet in versvorm, als reis- of als volksverhaal, als
humoristische film of satire ...
Voorbeelden uit de themalijst zijn: Brieven, Dagboeken, Essays, Filmscenario’s,
Monologen, Poëziebundels, Speelfilms, Stripverhalen, Theaterteksten …
Genres en vormaanduidingen worden (zoals de meeste thema's) in het meervoud
gesteld. Het gaat om verzamelingen van dezelfde soort (d.w.z. hetzelfde genre) of vorm.
Genre of vorm zijn zelf geen onderwerp. Bv. Briefromans groepeert verhalend proza,
verschenen in de vorm van een gefingeerde briefwisseling maar geeft geen informatie
9/72
over het literaire verschijnsel van de briefroman. Het genre Speelfilms groepeert alle
fictievideo’s en -dvd’s. Verhalen die zich afspelen in het filmmilieu of handelen over
filmberoemdheden, vallen onder het thema (groepswoord) Film.
Genres en vormaanduidingen komen autonoom als ingang voor.
Slechts drie aanduidingen: Reisverhalen, Sprookjes, Volksverhalen, plaatsen we in de
geleding. Zij geven niet enkel de vorm/het genre aan waarin de fictionele inhoud
gepresenteerd wordt maar definiëren deze en helpen de gebruiker een keuze te maken.
Frankrijk ; reisverhalen geeft een andersoortige informatie dan bv. Frankrijk dat gebruikt
wordt voor het kader waarin het gebeuren zich afspeelt, of in de betekenis van de
eigenheid, volksaard van het Franse volk. Om dezelfde redenen worden ook oude volkse
verhalen en sprookjes best in directe samenhang met het land van oorsprong
weergegeven.
Om pragmatische redenen zijn in deze Themalijst ook een paar niet-literaire

vormaanduidingen opgenomen: Groteletterboeken, Makkelijk lezen en Luisterboeken.
Makkelijk lezen geeft een niveau aan ; Groteletter- en Luisterboeken verwijzen naar de
materiële presentatie van de inhoud. Een definitie van deze vormen wordt verderop in
het werk gegeven (zie: Omschrijving van een aantal thema’s en genres). Groteletter- en
Luisterboeken worden inhoudelijk naar genre en/of thema ontsloten.
Alle werken in om het even welke taal kunnen ontsloten worden. Als uitgangspunt kan
dienen: een Nederlandse, Franse, Engelse of Duitse titel in de collectie (retrospectief
ontsluiten zal dus soms nodig zijn); een duidelijk herkenbare reeks (bv. Lola Lago,
detective bij Makkelijk lezen), een duidelijk herkenbaar genre (bv. Theaterteksten,
Poëziebundels), een duidelijke vorm (bv. Makkelijk lezen).
1.2.4 Instellingsbepaling
Soms presenteert de schrijver/regisseur het onderwerp met een welbepaald doel, vanuit
een welbepaalde instelling. Dit gezichtspunt wordt weergegeven d.m.v. een
instellingsbepaling in de subgeleding.
Voorbeelden uit de lijst:
Cultuurgeschiedenis
Maatschappijkritiek
Politiek
10/72
De toegepaste technieken tonen dat voor een inhoudelijke ontsluiting met gelede
thema's, het handboek: Theorie en praktijk van thesauri en trefwoordensystemen
(NBLC), ook voor fictie waardevol is.
1.3 Verwijzingsstructuur
Bejaarden
z Ouderdom
De eerste term kan voor de gebruiker wel zoekwaarde hebben, maar de titels zijn
gegroepeerd onder de tweede term. Daarom wordt verwezen van de niet gebruikte naar
de gebruikte term.
Ouderdom
x Bejaarden
De eerste term wordt gebruikt, de tweede niet.
Literatuur
zo Schrijverschap
Schrijverschap
xx Literatuur
Beide ingangen worden gebruikt: er is verwantschap tussen de onderwerpen. De termen

kunnen gelijkwaardig zijn of zich hiërarchisch tot elkaar verhouden.
11/72
2 Omschrijving van een aantal thema’s en genres
Populaire genres zie ook: Vlacc-genrelijst
De hierna volgende definities zijn ‘werkdefinities’, bedoeld om de gebruiker een

eenduidig begrip van het genre/thema te geven. Ze hebben geen wetenschappelijke
pretentie. De genres en thema’s die gedefinieerd zijn, zijn deze die bij de praktische
toepassing van de regelgeving vragen opriepen. De definities zullen in de toekomst ook
voor de gebruikers zichtbaar gemaakt kunnen worden.
De citaten, gebruikt als illustratie bij de definities, zijn ontleend aan boekomslagen.
Verwante genres en thema’s zijn cursief weergegeven. Deze verwantschap valt niet
noodzakelijk samen met de relaties in de themalijst.
Filmtitels worden gevolgd door de datum waarop de films oorspronkelijk werden
uitgebracht. Op die manier zijn ze ook gemakkelijk te onderscheiden van romantitels.
ACTIEFILMS
Actiefilms zijn films met een stereotiep verhaalschema waarin op een heldhaftige,
spannende en vaak gewelddadige wijze wordt gehandeld.
Verwante termen: Rampenfilms, Roadmovies, Thrillers(film)
The crossing guard (1995) / Sean Penn

Crouching tiger, hidden dragon (2000) / Ang Lee
Escape from L.A. (1996) / John Carpenter
Ghost dog : the way of the samurai (1999) / Jim Jarmusch
Hero (2002) / Zhang Yimou
Kill Bill (2003) / Quentin Tarantino
Narrow margin (1990) / Peter Hyams
Speed (1994) / Jan De Bont
Strange days (1995) / Kathryn Bigelow
Top gun (1986) / Tony Scott
ANIMATIEFILMS
In de animatiefilm worden tekeningen, papiersnit, poeder of zand, poppen of abstracte

driedimensionale voorwerpen zo gemanipuleerd dat de illusie van beweging, van leven
wordt gecreëerd.
Akira (1988) / Katsuhiro Otomo

Animal farm (1955) / John Halas en Joy Batchelor
Chicken run (2000) / Nick Park, Peter Lord
Een Griekse tragedie (1987) / Nicole Van Goethem
12/72
Harpya (1979) / Raoul Servais

The Lord of the Rings (1978) / Ralph Bakshi
The muze (1976) / Paul Demeyer
Shrek (2001) / Andrew Adamson, Vicky Jenson
Taxandria (1994) / Raoul Servais
Tintin et le temple du soleil (1969) / Raymond Leblanc
Watership down (1978) / Martin Rosen
Who framed Roger Rabbit? (1988) / Robert Zemeckis
Yellow submarine (1968) / George Dunning
AUTOBIOGRAFISCHE LITERATUUR
Dit genre omvat alle egodocumenten van schrijvers: (Jeugd)herinneringen, brieven,

dagboeken, memoires… De auteur vermengt hier vaak verbeelding en werkelijkheid,
maar het autobiografische aspect blijft dominant aanwezig. Soms verschuilt de auteur
zich achter een fictief personage.
Verwante thema’s: Brieven, Dagboeken, Jeugdherinneringen.
Opgelet: een autobiografie van een schilder, een componist … wordt bij de non-fictie
geplaatst.
Een beer in bontjas : autobiografische beschouwingen / Hafid Bouazza

Brieven 1921-1950 / Gerard Walschap
Een deerne in lokkend postuur : persoonlijke kroniek 1999 / Maarten ‘t Hart
Engelenplaque : notities van alledag 1966-2003 / A.F.TH. Van der Heijden
Stoffer en blik : herinneringen aan een periode 1964-1970 / Jeroen Brouwers
Het verkoolde alfabet : dagboek 1990-1991 / Paul de Wispelaere
Wilde zwanen : drie dochters van China / Jung Chang.
Het A.P. Beerta-Instituut / J.J. Voskuil
De as van mijn moeder : een Ierse herinnering / Frank MacCourt
Demonen : autobiografische verhalen / Gerrit Komrij
Kartonnen dozen / Tom Lanoye
Leven om het te vertellen / Gabriel García Márquez
Liquidatie / Imre Kertész
‘In de zomer van 1984 werd William Styron plotseling overvallen door aanhoudende
slapeloosheid en het onrustbarende gevoel niet in orde te zijn. Dit waren de eerste
tekenen van een ernstige depressie die al spoedig zijn leven zou overspoelen en
hem tot de rand van de zelfmoord zou brengen. ‘In de duisternis’ is Styrons
onvergetelijk verslag van zijn afdaling in de hel van de waanzin.’
In de duisternis : herinneringen aan de waanzin / William Styron. - Utrecht : Veen,

1990. - 84 p.
Oorspr. Engelse titel : Darkness visible : a memoir of madness
ISBN 90-204-2514-5
13/72
AVONTURENFILMS
Hier bestaat de actie uit avonturen in een exotisch of ongewoon kader. Het kan gaan om
avonturen te land (ontdekkingsreizen, woestijntochten ...), ter zee (zeeslagen,
piraterij, ...) of in de lucht (luchtgevechten).
Verwante term: Oorlogsfilms
20.000 leagues under the sea (1954) / Richard Fleischer

Back to the future (1985) / Robert Zemeckis
Deliverance (1972) / John Boorman
The emerald forest (1985) / John Boorman
Escape from Alcatraz (1979) / Don Siegel
The flight of the phoenix (1965) / Robert Aldrich
Gunga din (1939) / George Stevens
The man who would be king (1975) / John Huston
Master and Commander (2003) / Peter Weir
Robin Hood : prince of thiefs (1991) / Kevin Reynolds
Robinson § Cie (1990) / Jacques Colombat
AVONTURENROMANS
In deze boeken hebben de gebeurtenissen een uitgesproken avontuurlijk karakter. Ze

spelen vaak in een ver, vreemd of exotisch milieu. Het verhaal is spannend. De actie
primeert, de karaktertekening van de personages is veelal stereotiep.
Verwante termen: Oorlogsromans, Spionageromans
Het blauwe goud / Clive Cussler

Blauwe horizon / Wilbur Smith
Doelwit Antarctica / Hammond Innes
Lonesome Dove : een stadje in het westen / Larry MacMurthy
Het rijk van de gouden draak / Isabel Allende
San Andreas / Alistair MacLean
‘Waar 'De laatste trip van de Poseidon' eindigde, begint dit boek. Het gekapseisde
cruiseschip drijft nog met de kiel schuin omhoog terwijl een Franse marine-
helicopter de enige zes overlevenden zojuist aan boord heeft genomen.Dan
stevenen drie schepen op het wrak af ... Rogo, een der geredden, dwingt de piloot
hem naar het schip terug te brengen om daar alsnog zijn missie te kunnen
voltooien ...’
Na de ondergang van de Poseidon / Paul Gallico. - Amsterdam : Wereldbibliotheek,

cop. 1979. - 268 p.
Oorspr. Engelse titel : Beyond the Poseidon adventure
ISBN 90-284-585-7
BIJBEL
Het thema Bijbel is ook een groepsthema.
14/72
BIOGRAFISCHE FILMS
De filmbiografie is het verfilmd levensverhaal van een of meer bekende figuren.

Ali : the man, the legend, the movie (2002) / Michael Mann
Angela’s ashes (2000) / Alan Parker
Callas forever (2003) / Franco Zefferelli
Daens (1992) / Stijn Coninx
Evita (1997) / Alan Parker
Farinelli, il castrato (Farinelli, de castraat) (1995) / Gerard Corbiau
Henry V (2002) / Kenneth Branagh
Henry and June (1998) / Philip Kaufman
Malcolm X (1992) / Spike Lee
Nixon (1995) / Oliver Stone
Pasolini, un delitto italiano (Pasolini, een Italiaans misdrijf) (1995) / Marco Tullio
Giordana
The passion of the Christ (2004) / Mel Gibson
Der Untergang (2004) / Oliver Hirschbiegel
BIOGRAFISCHE LITERATUUR
De auteur beschrijft hier op een literaire wijze het leven van iemand anders. Het gaat
steeds om een levensbeschrijving van iemand die echt bestaat of bestaan heeft. Deze
beschrijving kan in min of meerdere mate wetenschappelijk gefundeerd zijn.
De avonturen van Alexander de Grote : de Alexanderroman / Patrick de Rynck

The ballad of Sylvia and Ted / Emma Tennant
Breekbare dagen / Philippe Besson
Broodje gezond / Bart Chabot
Busbeke, of De thuiskomst / Willy Spillebeen
I.M. / Connie Palmen
Het leven van Vincent van Gogh / Irving Stone
Nietzsches tranen / Irvin D. Yalom
Pieter Daens / Louis Paul Boon
De vulkaanminnaar : een romance / Susan Sontag
BOLLYWOODFILMS
Bollywood is de bijnaam van de Hindi filmindustrie in Bombay. De naam Bollywood is een

samentrekking van Bombay en Hollywood. De geproduceerde films zijn meestal in het
Hindi gesproken, hoewel Engelse ondertiteling gebruikelijk is. De films zijn veelal
musicals en dansfilms die tijdloze verhalen vertellen over liefde; ook verfilmingen van
verhalen uit de Hindoeïstische mythologie zijn populair.
Sangam / dir. by Raj Kapoor ; written by Inder Raj Anand

Veer-Zaara / dir. by Yash Chopra ; written by Aditya Chopra
15/72
CHICKLIT
Chicklit is de afkorting van chick literature. Het is vlot geschreven lectuur over en voor
moderne jonge vrouwen tussen 20 en 35 jaar (Van Dale, 2005). De meeste boeken in dit
genre hebben weinig literaire pretentie en kunnen ondergebracht worden in de
romantische literatuur. Naast het genre Chicklit wordt meestal het genre Romantische
literatuur toegevoegd; soms wordt Chicklit gecombineerd met een ander genre bvb.
Detectives
Website: www.chicklit.nl
Liefdesspel / Freya North

Shopaholic! / Sophie Kinsella
En de minnaar is … / Jill Mansell
Iemand als jij / Cathy Kelly
Betrapt! / Marian Keyes
Perfecte vrouwen / Olivia Goldsmith
COLUMNS
Columns zijn in boekvorm uitgegeven korte bijdragen aan dagen weekbladen over
maatschappelijke en politieke onderwerpen. De stijl is meestal literair.
Verwante term: Essays
43 wielerverhalen / Tim Krabbé

De afsluitdijk en verder / Martin Bril
Heilige schrik / Herman Brusselmans
Brieven van Dikke Freddy / Erik Vlaminck
Doén ! / Tom Lanoye
Gouden woorden, of De jongste vaderlandse geschiedenis / Gerrit Komrij
Korte metten / Renate Dorrestein
Landschap met klein vuil : miniaturen en maskerades / Joost Zwagerman
Mijn Nederland / Geert Van Istendael
Nog één man om het af te leren / Yvonne Kroonenberg
De zweetgeur van de sport / Jan Wauters
‘H. Brandt Corstius: Anderhalf jaar schreef ik elke zaterdag een stuk in NRC
Handelsblad over de quaestie van de week. Wat op zondag in Het Capitool wordt
besproken, zo definieerde ik het voor mijzelf. Het moesten degelijke stukken
worden, vol degelijke analyses en afgewogen oordelen. De titel van de rubriek
luidde dan ook: Denk na ... ’
Denk na / H. Brandt Corstius.

Amsterdam : Querido, 1988. - 127 p. - Omslagtitel : Denk na : quinta columnia
ISBN 90-214-5355-X
CULTFILMS
16/72
Een cultfilm is een film die een kleine maar betrokken groep fans aantrekt of een film die
vele jaren populair gebleven is door de toewijding van een kleine groep van volgelingen.
Inhoudelijk bevat een cultfilm vaak controversiële, vreemde, excentrieke of
surrealistische elementen waardoor hij als “uniek” ervaren wordt.
In veel gevallen betreft het een film die weinig succes behaalde of slechts een geringe
distributie kende bij de originele première.
Pulp fiction / Quentin Tarantino

The big Lebowski / Joel en Ethan Coen
Wild at heart / David Lynch
CURSIEFJES
Cursiefjes zijn korte prozastukken van beschouwende aard waarin de levenswijsheid

overheerst. Ze hebben vaak een melancholische, humoristische ondertoon.
Verwante term: Humoristische literatuur
Amsterdam, Amsterdam / Dubravka Ugresic

Bloemen verwelken, scheepjes vergaan / Jos Ghysen
De Dikke Man / Ischa Meijer
Eten op zijn Vlaams / Louis Paul Boon
Kinderschrik : verhalen en tekeningen / Jean-Paul Franssens
Van internaat tot internet / Louis Verbeeck
Vroeger kon je lachen / Simon Carmiggelt
Wij zijn allemaal amateurs / Gaston Durnez
‘Een nieuwe dubbele bundel cursiefjes, die geen introductie meer behoeven, over
dingen en gebeurtenissen uit het leven van alledag, beschreven met humor en
lichte spot, fijngevoelig en spiritueel.’
Het is al vroeg laat / Jos Ghysen. - Antwerpen : Standaard, 1988. - 149 p.

ISBN 90-02-16137-9
DANSFILMS
Dansfilms zijn films met als hoofdthema dans en/of films waarin veel gedanst wordt.
Naast het genre Dansfilms kan ook een meer specifiek thema bv. Ballet, Tango …
toegevoegd worden.
Verwante termen: Muziekfilms, Musicals
Dirty dancing / Emile Ardolino

Billy Elliot / Stephen Daldry
Tango / Carlos Saura
DERDE WERELD
17/72
Dit thema omvat literaire boeken en films over de onafhankelijkheidsstrijd en

-problematiek en/of de (gevolgen ervan voor de) huidige politieke en maatschappelijke
situatie van een ontwikkelingsland. De problematiek wordt benaderd vanuit het
standpunt van de derde wereld. De koloniale tijd, beschreven vanuit het gezichtspunt
van de kolonisator, behoort hier niet toe.
Verwante termen: Sociale films, Sociale literatuur
Een bed in Afrika : ervaringen van een hulpverleenster in Sierra Leone / Katelijn
Berghoef
Cheb (1991) / Rachid Bouchareb
Dageraad : korte verhalen van de revolutie / Pramoedya Ananta Toer
Dans van de luipaard / Lieve Joris
De honderd bochten van de koningsarend / M.M. Schoenmakers
Ik was een kindsoldaat / China Keitetsi
Slangen en ladders : India's sprong in de tijd / Gita Mehta
De wil van mijn vader : een vrouw in Kemeroen strijdt tegen het juk van de
traditie / Mireille Makampé
Yaaba (1989) / Idrissa Ouedraogo
‘... De kust van het gemurmel is gebaseerd op historische feiten. Tijdens de

koloniale oorlog bracht zij (de auteur), omdat haar vader daarbij als officier
betrokken was, enkele jaren door in Angola en Mozambique ... ‘De kust van het
gemurmel’ is een meedogenloos portret van oorlog en angst ...’
De kust van het gemurmel / Lidia Jorge. - Amsterdam : Arena, 1991. - 286 p.
Oorspr. Portugese titel : A costa dos murmurios
ISBN 90-6974-016-8
‘In het ‘dagboek’ van zijn reis naar India, die hij in 1986 en 1987 samen met zijn
vrouw Ute maakte ... Want schaamte beving ook Grass toen hij geconfronteerd
werd met onvoorstelbare taferelen van armoede en menselijke ellende: …
Tongen van schaamte is zijn eerlijke, soms zelfs gepassioneerde reactie op de even
legendarische als belasterde stad Calcutta ...’
Tongen van schaamte : een reiziger in India / Günter Grass. - Amsterdam :

Meulenhoff, cop. 1989. - 139 p.
(Meulenhoff editie ; 1056)
Oorspr. Duitse titel : Zunge zeigen
ISBN 90-290-3859-4
DETECTIVEFILMS
In deze films wordt een misdaad zorgvuldig voorbereid, de misdadiger methodisch

opgespoord en tenslotte gearresteerd door een privé-speurder of politieman.
Psychologische en morele karaktertekening zijn doorgaans van secundair belang.
Verwante termen: Film noir, Thrillers (film)
Because of the cats = Niet voor de poezen (1973) / Fons Rademakers

The big sleep (1946) / Howard Hawks
Blow up (1966) / Michelangelo Antonioni
18/72
Chinatown (1974) / Roman Polanski

Un flic (1972) / Jean-Pierre Melville
Heat (1995) / Michael Mann
Klute (1971) / Alan J. Pakula
The long goodbye (1973) / Robert Altman
Sea of love (1989) / Harold Becker
De zaak Alzheimer (2004) / Erik Van Looy
DETECTIVES
Dit zijn misdaadverhalen waarbij een individu of een groep een misdaad oplost. Zowel de
politieroman als de ‘private eye’ behoren tot dit genre. De (ont)spanning ligt
hoofdzakelijk in de ontrafeling van het misdrijf.
Bij de subgenres: Psychologische detectives en Historische detectives wordt het
overkoepelende genre Detectives eveneens toegevoegd
Verwante term: Thrillers
Boze tongen / Jonathan Kellerman

City of bones / Michel Connelly
Corpus delicti / Patricia D. Cornwell
Dood tij / Pieter Aspe
Double-face / Jef Geeraerts
Morse omnibus / Colin Dexter
R staat voor rekening / Sue Grafton
Verrader van het verleden / Elizabeth George
Verwarde geesten / Minette Walters
Zwarte seconden / Karin Fossum
DIEREN
Dit thema wordt toegekend aan literatuur waarin dieren een rol spelen. Het thema Dieren
is ook een groepsthema: het wordt aan een specifiek thema (bv. Katten) toegevoegd.
Ik en Claudius : reizen met mijn kat / Clare de Vries

Genre: Reisverhalen
Thema’s: Dieren, Katten, Verenigde Staten ; reisverhalen
The book of dead birds / Gale Brandeis
Thema’s: Koreaanse Oorlog, Prostitutie, Vogels, Dieren
‘Dit boek is een aangrijpend verhaal van Ava Sing Lo en haar Koreaanse moeder.
Ava is de dochter van een Amerikaanse soldaat en een Koreaanse prostituee…
Vogels, muziek en authentieke verhalen over de Koreaanse geschiedenis spelen een
belangrijke rol in deze roman.’
DIERENFILMS
In dierenfilms spelen dieren de hoofdrol. Naast het genre Dierenfilms kan ook een meer
specifiek thema bvb. Honden, Vogels … toegevoegd worden.
19/72
The bear / Jean-Jacques Annaud

The travelling birds / Jacques Perrin
DIERENVERHALEN
Dit genre wordt toegekend aan literatuur waarin dieren een hoofdrol spelen.
Dieren kunnen in deze verhalen een antropomorfe verschijning aannemen (d.w.z.
handelen en spreken zoals mensen). Deze dierenverhalen hebben dan ook meestal een
moraliserend of satirisch karakter. Ook de dierenfabel behoort tot dit genre.
Verwante thema’s: Fabels, Dieren
Het beste van Bommel / Marten Toonder

Animal farm / George Orwell
Genre: Dierenverhalen, Politieke literatuur
Thema’s: Russische Revolutie, Satiren, Totalitarisme, Dieren
Fabels / Aesopus
Francis II / Akif Pirinçci
Reinaert
Ysengrinus
Timboektoe / Paul Auster
Waterschapsheuvel / Richard Adams
Mink! / Peter Chippendale
Genre: Dierenverhalen, Politieke literatuur
Thema: Dieren
‘Een groep gevangen nertsen ontsnapt naar het Beloofde Bos waar intussen o.l.v.
de konijnen een democratiseringsbeweging op gang komt. De nertsen maken
abrupt een einde aan die droom: zij vestigen een bloedige tirannie. Totdat er
projectontwikkelaars komen met bulldozers. Deze bedreiging leidt tot
vredesbesprekingen tussen de dieren en een plan om het bos tot beschermd gebied
te laten verklaren … Dit is een boek in de traditie van Reinaert de vos en Animal
farm.’
In andere dierenverhalen ligt de nadruk eerder op natuurgetrouwe observaties van

dieren of de verhouding tussen mens en dier.
Verwante thema’s: Mens en dier, Dieren
Particularly cats / Doris Lessing

Genre: Dierenverhalen
Thema’s: Katten, Dieren
‘Een heel aardig boekje over katten: halfwilde katten op een boerderij in Rhodesië,
en twee poezen in een Londense flat en later op het platteland van Devon. Het
verhaal gaat vooral over het gedrag van die twee poezen en hoe ze zich ten
opzichte van de schrijfster gedragen.’
De bever en andere beesten / Midas Dekkers

Genre: Dierenverhalen
Thema: Dieren
20/72
‘Negenendertig radiocauserieën uit het programma Vroege Vogels. Hoewel de

verhalen een (af en toe min of meer denkbeeldig) dier en/of een biologische
waarneming als uitgangspunt hebben, gaat het om de vergelijking daarmee of de
reactie daarop van mensen.’
DOKTERSROMANS
Romantische verhalen waarin dokters, verpleegsters en/of patiënten centraal staan.

Het genre Romantische literatuur wordt als overkoepelend genre ook toegekend aan de
doktersromans.
Krankzinnig : doktersroman / Heinz G. Konsalik

EROTISCHE FILMS
Hieronder verstaan we films die zich, door middel van erotische beelden, seksuele
opwinding tot voornaamste doel stellen.
Verwante term: Erotiek
9 ½ weeks (1986) / Adrian Lyne

Ai no corrida (Het rijk der zinnen) (1976) / Nagisa Oshima
Bitter moon (1992) / Roman Polanski
Contes immoraux (1974) / Walerian Borowczyk
Dzieje grzechu (Geschiedenis van een zonde) (1975) / Walerian Borowczyk
Henry and June (1998) / Philip Kaufman
Histoire d’O (1975) / Just Jaeckin
Kama Sutra : a tale of love (1996) / Mira Nair
EROTIEK
Onder het thema erotiek vallen boeken of films die het verschijnsel erotiek belichten.
Verwante termen: Erotische films, Erotische literatuur
Un couple modèle / Elisabeth Barillé

Dangerous liaisons (1988) / Stephen Frears
Eros en de eenzame man : een droefgeestig en schandelijk porno-verhaal / Louis
Paul Boon
Het hoofdkussenboek / Sei Shonagon
Les liaisons dangereuses / Choderlos de Laclos
Minnekunst / Ovidius
The pillow book (1995) / Peter Greeneway
Sex, lies and videotape (1989) / Steven Soderbergh
Zout op mijn huid / Benoite Groult
‘Dat ‘Het leven uit één dag’ van A.F.TH. van der Heijden een liefdesroman is van
zo'n ongewoon karakter ligt ten dele aan de uitzonderlijke behandeling van de
erotiek, maar ook aan de omstandigheid dat het verhaal zich afspeelt in een wereld
waar een mensenleven ongeveer een etmaal duurt … eenmalig, onherhaalbaar, en
dat geldt ook voor de liefdesdaad ... ’
21/72
Het leven uit een dag / A.F.TH. Van der Heijden. - Amsterdam : Querido, 1988. -
199 p.
ISBN 90-214-6618-X
‘… de blanke Zuid-Afrikaanse auteur, die in de VS woont, speelt zelf een kleine rol
als een van de meisjes in deze roman. Erg goed treft ze de beklemmende,
broeierige sfeer op de afgelegen meisjeskostschool en beschrijft raak de
ontluikende erotische gevoelens van jonge tieners …’ - Drs. Madelon de Swart
Cracks / Sheila Kohler. – Amsterdam : Querido, 2001. – 196 p.

Oorspr. Engelse titel : Cracks
ISBN 90-214-7102-7
EROTISCHE LITERATUUR
Dit genre omvat verhalen die zinnenprikkelend (willen) zijn. De beschrijvingen zijn
gewaagd, vrijmoedig.
Verwante term: Erotiek
Als ik niet aan je denk of raak : een keuze uit de erotische gedichten / Elly De
Waard
Fanny Hill : memoirs of a woman of pleasure / John Cleland
Ongekuiste versies / Anne Vegter
Sportjongens : opwindende erotische verhalen over mannen / Tom Caffrey … [et
al.]
Verleidingen : erotische veroveringsverhalen / verz. door Lonnie Barbach
La vie sexuelle de Caterine M. / Catherine Millet
Vox / Nicholson Baker
Zwoele nachten : erotische verhalen voor vrouwen / samenst. Reginald Martin
'Boccaccesco is in het Italiaans nog steeds synoniem voor pikant. Al kort na het
ontstaan van de Decamerone omstreeks 1350 dreigde een vrome kartuizer
Boccaccesco met hel en verdoemenis als hij het boek niet snel zou vernietigen. En
zo ging het eeuwen achter elkaar door: het boek werd verboden, verbrand en
gecensureerd. Maar die voortdurende heksenjacht heeft niet kunnen beletten dat de
Decamerone al die tijd, van onder of boven de toonbank, lezers is blijven vinden.
Integendeel, de opwindende avonturen van vorsten, vorstinnen, ridders,
jonkvrouwen, kooplieden, oplichters, schelmen en hoeren worden inmiddels
gerekend tot de onbetwiste hoogtepunten van de wereldliteratuur. In deze selectie
van de mooiste erotische verhalen uit de Decamerone, sprankelend vertaald door
Frans Denissen, passeren alle vormen van seks en liefde de revue: ware liefde
naast slippertjes, uitgebreide hofmakerijen naast indrukwekkende vluggertjes. En
opvallend vaak komt de hartstocht van twee kanten, of de geliefden nu adellijk zijn,
burgerlijk of volks.’
De minnaar in het wijnvat en andere verhalen uit de Decamerone / Giovanni

Boccaccio. – Amsterdam : Atheneum-Polak en Van Gennep, 2005. – 207 p.
Oorspr. Italiaanse titel : Decamerone
ISBN 90-253-0322-6
‘Met gevaar voor eigen leven ontvlucht de twintigjarige Badra haar geboortedorp,
waar zij tegen haar zin is uitgehuwelijkt aan een veel oudere man. In Tanger leert
zij Driss kennen, het prototype van een moderne Arabische Casanova: erudiet,
libertijns en totaal immoreel. De leergierige Badra laat zich door hem verleiden tot
22/72
steeds verdergaande seksuele experimenten, totdat hun relatie op dramatische

wijze explodeert. Voor het eerst schrijft een Arabische vrouw zo openhartig over
seksualiteit. Nedjma schildert intens erotische scènes, maar zij schudt de lezer ook
wakker met vlijmscherpe observaties van de man-vrouwverhoudingen in de even
moderne als traditionele Arabische wereld.’
Wilde vijg / Nedjma. – Amsterdam : De Bezige Bij, 2004. – 237 p.

Oorspr. Franse titel : L’amande
ISBN 90-234-1657 0
‘Weinig vrouwen doen het en nog minder zullen toegeven dat ze het doen.Toni
Bentley gunt lezers een blik onder de lakens bij haar erotische ontdekkingstocht die
alle conventies omverwerpt. Een metamorfose waarbij het seksuele genot zich,
zoals zij het noemt, 'van voren naar achteren' verplaatst. Overgave is een
humoristische en intelligente ontdekkingstocht door de wereld van
grensverleggende erotische fantasieën, die de seksuele horizon verruimt.’
Overgave : een erotische ontdekking / Toni Bentley. –Utrecht : Het Spectrum,

2005. – 215 p.
Oorspr. Engelse titel : The surrender : an erotic memoir
ISBN 90-274-1450-5
ESOTERIE
Het thema Esoterie staat voor verhalen over de verruiming en de verdieping van het
menselijk bewustzijn door visionaire, occulte en/of geestelijke (spirituele), mystieke
ervaringen en belevingen, vaak in een zoeken naar persoonlijk welzijn.
Aan de oevers van de Piedra huilde ik : een spirituele roman / Paulo Coelho
De Celestijnse belofte / James Redfield
In-zien / Shirley McLaine
Het innerlijk vuur / Carlos Castaneda
Het lied van de aarde / Anne-Marie t’Sas
Het onbegrensde ontsluierd : door tijd en ruimte op zoek naar je ware zelf / G.
van Arckel
Zielsverwanten / Deepak Chopra
‘... De lezer wordt meegenomen naar het mysterie van het Zijn en het Niet-Zijn,
van de leegte en de volheid. Tegen een oosters decor wordt aan Djaiana in negen
dagen en in tijdeloze taal wijsheid overgedragen: in woord, stilte, kracht, licht en
vooral liefde …’
Het woud der inwijding / Marcel Messing. - Deventer : Ankh-Hermes, s.d. - 140 p.
ISBN 90-202-5482-0
ESSAYS
Essays zijn verhandelingen waarin de schrijver zijn/haar ideeën over een

wetenschappelijk of maatschappelijk onderwerp (biotechnologie, kunst, literatuur ...)
verwoordt. Essays in een literaire stijl van een literair schrijver worden bij de fictie
geplaatst.
23/72
Verwante termen: Columns, Ideeënliteratuur
Aanvallend spel : vier lezingen over schrijven / Thomas Rosenboom

Altijd met uw gezever, gij / Kristien Hemmerechts
The art of fiction / David Lodge
Kijken naar de pijn van anderen / Susan Sontag
Het putje van Milete / Stefan Hertmans
Tussen iemand en niemand / Joseph Brodsky
De verbannen taal / Imre Kertész
Vooral over de liefde / Meir Shalev
De werkelijkheid : essays / Bas Heijne
‘... Aan de vooravond van zijn vertrek naar Harvard, waar hij een serie colleges zou
geven, stierf de Italiaanse schrijver Italo Calvino. Een zwijgzame man, die weinig
over zichzelf sprak, maar die altijd onomwonden zijn visie op de vraag waar het in
de literatuur om gaat, voor het voetlicht wilde brengen. De Zes memo's voor het
volgende millennium vormen Calvino's testament, het is tevens de meest
welbespraakte ‘verdediging van de literatuur’ die in onze eeuw is geschreven..’
Zes memo's voor het volgende millennium / Italo Calvino. - Amsterdam : Bert
Bakker, 1991. - 128 p.
Oorspr. Italiaanse titel : Lezione americane : sei proposte per il prossimomillennio
ISBN 90-351-1030-7
FABELS
Een fabel is een kort verhaal over dieren (uitzonderlijk over planten en mensen), vaak in
rijmvorm, met een uitgesproken moraliserend karakter. Dieren met menselijke
eigenschappen treden als handelende en sprekende personen op.
Meestal wordt het genre Fabels gecombineerd met het genre Dierenverhalen.
Fabels / Aesopus
Fables / Jean de la Fontaine
24/72
FAMILIE
Een verfijnde karaktertekening, een rake psychologische benadering van complexe

relaties, een meestal dramatische, soms ook humoristische enscenering, zijn
kenmerkend voor romans of films over het leven in familiaal verband.
Noch de triviale familieroman met zijn oppervlakkige en stereotiepe behandeling van
familiale problemen, noch de familiefilm, naar niveau en thematiek geschikt voor het
ganse gezin, behoren tot dit genre.
Verwante term: Familiekronieken
Boze tongen / Tom Lanoye

Cat on a hot tin roof (1958) / Richard Brooks
The daytrippers (1996) / Greg Mottola
Fontanel / Meir Shalev
De god van kleine dingen / Arundhati Roy
Het huis met de geesten / Isabel Allende
Martino / Arne Sierens
Omtrent Deedee / Hugo Claus
Spoken : een familiedrama in drie bedrijven / Henrik Ibsen
Terug naar Oegstgeest (1987) / Theo Van Gogh
‘... Een man en zijn zuster voeren een telefoongesprek .... Het onderwerp is de
familiereünie die plaatsvond na de begrafenis van moeder en waarop het huisraad
verdeeld wordt onder de erfgenamen. De telefonade levert een prachtig en
emotionerend familieportret op.’
De kast / Leo Pleysier. - Amsterdam : De Bezige Bij, 1991. - 106 p.

ISBN 90-345-3215-0
FAMILIEKRONIEKEN
Deze kronieken vertellen de familiegeschiedenis van opeenvolgende generaties: van de

overgrootouders, over de grootouders en de ouders naar het wedervaren en/of de
innerlijke belevingswereld van de hoofdpersoon.
Verwante term: Familie
Anna, Hanna en Johanna / Marianne Fredriksson

Brazilië, Brazilië / Joao Ubaldo Ribeiro
De Forsyte sage / John Galsworthy
De Forsyte sage (1986) / David Giles
Het huis van de moskee / Kader Abdolah
In Babylon / Marcel Möring
La meglio gioventu (2003) / Marco Tullio Giordana
Paravion / Hafid Bouazza
Russisch familiealbum / Michael Ignatieff
Wilde zwanen : drie dochters van China / Jung Chang
25/72
‘Elke zomer trekken drie broers en hun gezinnen over de Route 66 van Chicago
naar Mexico-stad. Daar, in de stad die vroeger het Parijs van de Nieuwe Wereld
werd genoemd, brengen ze vakantie door bij de Kleine Grootvader en de Vreselijke
Grootmoeder, die de hele familie als een liefdevolle dictator bestiert. Dit jaar
gebeurt er iets bijzonders. In de kleerkast van haar grootouders ontdekt Lala een
lade die behalve persoonlijke documenten een echte caramelo rebozo bevat. Haar
vondst verschaft het meisje toegang tot niet eerder onthulde familiegeheimen.’
Een huid van karamel / Sandra Cisneros. – Breda : De Geus, cop. 2003. - 441 p.
ISBN 90-445-0243-3
‘In een oude vervallen villa in Hamburg wonen drie generaties van de familie
Schiefer, een familie die door de geschiedenis aan elkaar verbonden is. De villa is
een afgesloten wereld waarin de joodse Alma Schiefer, die de oorlog overleefde
dankzij haar niet-joodse echtgenoot, angstvallig over het leven van de familie
waakt, in voor- en tegenspoed. Familieleven is niet alleen een schitterend portret
van het naoorlogse Duitsland, maar ook een roman over familiebanden, waarin
tragiek en humor elkaar afwisselen.’
Familieleven / Viola Roggenkamp. – Amsterdam : Mouria, cop. 2005. - 351 p.

ISBD 90-458-4992-5
‘…De verteller in deze magistrale, twee generaties omspannende roman is hun zoon
Joseph. Hij is pianist en begeleider van zijn broer Jonah, een liedzanger van
wonderlijk groot talent. Door hun levens waart het spook van het racisme, want
door hun licht huidskleur worden ze zowel door zwart als blank gewantrouwd. De
personages in deze roman van epische omvang worden met elkaar verbonden door
een vitale stroom van muziek: de liederen, strijkkwartetten, gospel en soul die in
hun levens een allesbepalende rol spelen en zonder welke zij ten onder zouden
gaan in de vloed van de tijd.’
Het zingen van de tijd / Richard Powers. – Amsterdam : Contact, 2004. - 766 p.
Oorspr. Engelse titel : The time of our singing
ISBN 90-254-1156-8
FANTASTISCHE FILMS
Fantastische films hebben onwaarschijnlijke, bovennatuurlijke avonturen van reële

mensen of van geheel imaginaire wezens tot onderwerp, wat hen een sprookjesachtig
karakter geeft.
Verwante term: Sciencefictionfilms
Adventures of Baron Munchausen (1989) / Terry Gilliam
The dark crystal (1983) / Jim Henson
Excalibur (1981) / John Boorman
Highlander / Russell Mulcahy
The Lord of the Rings (1978) / Ralph Bakshi
The mists of Avalon / Uli Edel
Die unendliche Geschichte (The neverending story) (1984) / Wolfgang Petersen
FANTASY
26/72
Deze verhalen hebben een sterk episch karakter. Ze spelen in een denkbeeldige wereld
waarin veelal een queeste en/of de strijd tussen goed en kwaad centraal staan. Magische
en mythologische figuren en elementen spelen een opvallende rol.
Verwante termen: Sciencefiction, Sprookjes.
Monsterlijk regiment / Terry Pratchett (uit: De schijfwereld-romanserie)
In de ban van de ring / J.R.R. Tolkien
De gekoesterde / David Eddings (De dromers)
Tempel der winden : de vierde wet van de magie / Terry Goodkind
Wolven van de Calla / Stephen King (De donkere toren)
‘... Een schitterend en verreikend epos tegen de achtergrond van de

zevenduizendjarige strijd tussen goden, koningen en mensen, van vreemde landen
en gebeurtenissen, van noodlot en een voorspelling die moet worden vervuld.’
Eindspel / David Eddings. - Utrecht : Het Spectrum, 1991. - 351 p.

(De kronieken van Belgarion ; 5)
Oorspr. Engelse titel : Enchanter's end game
FILM
Boeken of films over de filmwereld krijgen het thema Film. Het thema Film is ook een
groepsthema.
Verwante term: Hollywood
FILM NOIR
Zoals in de detectivefilms, ontrafelt ook hier de speurder een misdaad. Het verhaal speelt
zich evenwel af in de marginaliteit van de grootstad waar misdaad en corruptie welig
tieren. De karaktertekening is grimmiger en afstandelijker; de motieven complexer. De
toon is somber en cynisch; de dialogen zijn scherp.
Deze films worden dus eerder gekenmerkt door eenzelfde stijl dan dat ze tot een bepaald
genre zouden behoren. De term groepeert de oorspronkelijke films uit de jaren veertig
en vijftig maar ook de remakes en de nieuwe film noir.
Verwante termen: Detectivefilms, Thrillers (film)
Carlito’s way (1993) / Brian De Palma

Chinatown (1974) / Roman Polanski
L.A. confidential (1997) / Curtis Hanson
The lady from Shanghai (1948) / Orson Welles
Lost highway (1997) / David Lynch
The Maltese falcon (1941) / John Huston
The man who wasn’t there / Joel en Ethan Coen
Point blank (1967) / John Boorman
The postman always rings twice (1946) / Tay Garnett
The postman always rings twice (1981) / Rob Rafelson
Things to do in Denver when you’re dead (1992) / Bruce Robinson
The underneath (1995) / Steven Soderbergh
27/72
GANGSTERFILMS
In de gangsterfilm speelt niet de detective of politieman de hoofdrol maar de misdadiger

zelf. Zijn professionaliteit en karakter stuwen de film.
Verwante term: Thrillers(film)
Bella mafia / David Greene

Bonnie and Clyde (1967) / Arthur Penn
Borsalino (1970) / Jacques Deray
The French connection (1971) / William Friedkin
The godfather trilogy (1972-1990) / Francis Ford Coppola
Pulp fiction (1994) / Quentin Tarantino
The sting (1973) / George Roy Hill
The untouchables / Brian De Palma
GENERATIEFILMS
Hieronder verstaan we, naar analogie met de generatieromans, films die de geschiedenis
van een generatie verbeelden
Verwante termen: Generatieromans, Tijdsbeeld
American psycho (2000) / Mary Harron
Blow up (1966) / Michelangelo Antonioni
The bonfire of the vanities (1990) / Brian De Palma
Boogie nights (1997) / Paul Thomas Anderson
The doom generation (1994) / Gregg Araki
GENERATIEROMANS
Dit zijn romans die een beeld geven van de tijd en het sociaal-economische kader waarin
een bepaalde generatie opgroeide en die haar tekende. Bv. de geschiedenis van de
generatie van ’60, van de hippies, van de yuppies, van de jeugd algemeen in een
bepaald land in een bepaalde tijd onder bepaalde omstandigheden.
Verwante termen: Generatiefilms, Tijdsbeeld
Generatie X : vertellingen van een versnelde cultuur / Douglas Coupland

Links ! : een rode burleske / Boudewijn Büch
Metroland / Julian Barnes
Netsjajev is terug / Jorge Semprún
Satan wants me / Robert Irwin
Stadsblues : kroniek van de jaren zestig / Wim Willems
Tijdgeest / Mischa De Vreede
Tox / Paul Mennes
Verloren nachten / T. Coraghessan Boyle
De ziel van de kakkerlak / Leon Gommers
‘Carlo Ronchi is een van de voormannen in de studentenbeweging die Turijn in 1968

op zijn kop zette. Maar de tijd is verstreken en inmiddels is hij een gevierd dirigent
28/72
met standplaats Dallas … en ontvoerd. De reden daarvoor heeft alles met het
verleden te maken, met gemiste kansen en sociale verschillen, met frustraties en
jaloezie. Iemand wil deze voormalige barricadestrijder mores leren. ‘Het feest is
afgelopen’ is een sleutelroman over de linkse beweging van eind jaren zestig.’
Het feest is afgelopen / Lidia Ravera. – Amsterdam : De Arbeiderspers, cop. 2004. -

260 p.
Oorspr. Italiaanse titel : La festa è finita
ISBN 90-295-3675-6
‘Dit boek is een vervolg op ‘Stadskind, kroniek van een naoorlogse jeugd’ waarin de
Haagse auteur (1951) zijn jeugd in de late jaren vijftig/vroege jaren zestig
beschrijft. In dit vervolg komen zijn puberjaren in de jaren zestig/vroege jaren
zeventig tot leven. Hij gaat op kamers wonen, heeft zijn eerste baan, beleeft zijn
eerste liefdes en ontworstelt zich geleidelijk aan het arbeidersmilieu van zijn jeugd.
…’
Stadsblues : kroniek van de jaren zestig / Wim Willems.- Amsterdam : Bakker,

2005. - 271 p. : ill.
ISBN 90-351-2815-X
‘Het is 2003. In een Berlijns restaurant kijkt Sophie terug op het leven van haar
oom Benjamin Trotter. Samen met drie vrienden vormde deze in de 'bruine' jaren
'70 de redactie van de schoolkrant op de elitaire jongensschool King Williams in
Birmingham. …Via brieven, dagboekfragmenten en verhalende stukken geeft Coe
(1961) een luchtig en humoristisch-ironisch beeld van de kronkelige
adolescentenwereld in die jaren: de eerste liefdes, de onzekerheden en verwarring
tegen de achtergrond van de politieke en culturele situatie in Engeland met
stakingen, bomaanslagen en de nederlaag van Labour in 1976, waarmee de deur
openging voor het rechts en de vreemdelingenhaat groeit. …’
De Rotters Club / Jonathan Coe. – Amsterdam : Meulenhoff, cop. 2001. - 423 p. :

ill.
Oorspr. Engelse titel : The Rotters’ Club
ISBN 90-290-6910-4
‘In 1970 spelende roman over Drop City, een Californische hippiecommune die door
de plaatselijke autoriteiten verjaagd wordt, met een schoolbus naar Alaska trekt
-'de laatste vrije plek ter wereld'- en daar met de harde buitenwereld en zichzelf
wordt geconfronteerd …(veel softdrugs, vrije liefde, flower power en interne
spanningen, oeverloze inspraakdiscussies en weinig daadkracht) …’ Redactie Biblion
Verloren nachten / T. Coraghessan Boyle. – Amsterdam : Anthos, cop. 2003. - 447

p.
Oorspr. Engelse titel : Drop City
ISBN 90-414-0685-9
GEVANGENISLITERATUUR
29/72
Onder het genre gevangenisliteratuur vallen werken geschreven in de gevangenis. Zij

behandelen niet noodzakelijk de leefomstandigheden daar. Vaak gaat het om politieke
literatuur.
Verwante term: Politieke literatuur
Dagboek uit een Zuidafrikaanse gevangenis / Tshenuwani Simon Farisani

Dapper zijn omdat het goed is : brieven uit de cel / Sal Santen
Lettres de prison à Lucette Destouches et à maitre Mikkelsen 1945-1947 / Louis-
Ferdinand Céline
Een man is dood : gevangenisaantekeningen / Wole Soyinka
Notre-Dames-des-Fleurs / Jean Genet
Parfum van vrijheid : zeven jaar overleven in een Franse gevangenis / Michiel
Scholtes
De Pisaanse canto’s / Ezra Pound
De ware bekentenissen van een witte terrorist / Breyten Breytenbach
‘Dit verhaal geeft ons ook een diep inzicht in de ongelooflijke bereidwilligheid van
zwarten in Zuid-Afrika om hun onderdrukkers, die hen zoveel onrecht aangedaan
hebben en nog aandoen, te vergeven mits er bij hen wat berouw bestaat …’
Dagboek uit een Afrikaanse gevangenis / Tshenuwani Simon Farisani. - Baarn : Ten
Have, cop. 1988. - 120 p.
Oorspr. Engelse titel : Diary from a South African prison
ISBN 90-259-4376-4
GEVANGENISSEN
Aanklachten tegen gevangenistoestanden en het lot van gevangenen, krijgen het thema
gevangenissen.
Carandiru (2003) / Hector Babenco

Een cel is maar twee meter lang : thematische verzenbundel over gevangenschap
en vrijheidsberoving / bijeengebr. door Ton Luiting e.a.
Costa del Crimen : achter Spaanse tralies / Stan Lauryssens
Geketend door een koning : 20 jaar gevangenschap in de kerkers van Hassan II /
Fatéma Oufkir
Gevangene in Bagdad / Daphne Parish en Pat Lancaster
De hel van Tanger : het verhaal van Pierre Stukken / Paul Piedfort
In gevangenschap / Paul Verlaine
Papillon / Henri Charrière
‘Je suis condamnée à douze ans de prison. Le procès a duré six jours. L'enquête
cinq ans. Dans une cellule de 5 m2, 1827 jours, 43848 heures. Dans une cellule où
chaque heure a inexorablement 60 minutes, chaque minute, 60 secondes … A
quarante-et-un ans, en 1950, elle est arrêtée à Bucarest. Son seul tort: être l'amie
de la femme d'un des principaux dirigeants communistes …Ce n'est qu'en 1977
qu'elle commencera à rédiger le récit de ces années-là … L'extraordinaire de ce
livre, c'est qu'il n'est pas le récit d'une détention, mais celui d'une évasion ... dans
la tête, nourrie de poésie, de littérature …’
30/72
L'évasion silencieuse : trois mille jours seule dans les prisons roumaines / Lena
Constante. - Paris : La Découverte, 1990. - 298 p.
(Cahiers libres / documents)
ISBN 2-7071-1960-1
GRAPHIC NOVELS
Graphic novels of stripromans zijn stripverhalen met literaire kwaliteiten, meestal in

boekformaat, waarbij beeld en woord op virtuoze wijze worden samengebracht. In
graphic novels vind je dan ook meer volwassenen thema’s en een grotere psychologische
diepgang bij de personages. Woord en beeld gaan zeer harmonisch samen, vaak in
zwart-wit tekeningen. De graphic novel is meestal een afgerond verhaal of bestaat
hooguit uit een beperkt aantal delen.
Het genre Stripverhalen wordt als overkoepelend genre ook toegekend aan de graphic
novels.
Uitgesloten termen: Stripromans, Beeldromans, Grafische romans
Verwante termen: Stripverhalen, Literaire stripverhalen
Maus / Art Spiegelman

De maagd en de neger : papa en Sofie 1994-1998 / Judith Van Istendael
Parijs 25/44 / Dick Matena
GRIEZELFILMS
Met deze films wil men de toeschouwer de daver op het lijf jagen door het gebruik van
mythische thema’s als vampirisme, spoken, monsters, mummies, kannibalisme,
duiveluitdrijvingen, martelpraktijken, necrofilie.
Verwante term: Thrillers (film)
An American werewolf in London (1981) / John Landis
Bram Stoker’s Dracula (1992) / Francis Coppola
Carrie (1976) / Brian de Palma
Dark water (2002) / Hideo Nakata
Dr. Jekyll and Mr. Hyde (1996) / Rouben Mamoulian
The exorcist (1973) / William Friedkin
The haunting (1963) / Robert Wise
King Kong (1933) / Merian C. Cooper
The mummy (1999) / Stephen Sommers
A nightmare on Elm Street (1984-1994) / Wes Graven e.a. 7 dln.
Poltergeist (1993) / Tobe Hooper
Rosemary’s baby (1968) / Roman Polanski
The shining (1980) / Stanley Kubrick
GRIEZELLITERATUUR
31/72
De auteur heeft de bedoeling de lezer angst aan te jagen en maakt daarbij gebruik van
onverwachte, dikwijls gruwelijke gebeurtenissen. De (al dan niet gewelddadige) dood
loert steeds om de hoek.
Horror wordt ook tot dit genre gerekend.
Verwante term: Thrillers
De boeken van bloed / Clive Barker

The dreams in the witch house and other weird stories / Howard P. Lovecraft
Dark water / Koji Suzuki
Insomnia / Stephen King
Tijd van leven / Dean R. Koontz
The vampire chronicles / Anne Rice
GROEPSTHEMA’S
Groepsthema’s of groepswoorden worden gebruikt om een aantal verwante thema’s,

begrippen te groeperen. Anders dan bij de ontsluiting van de non-fictie wordt de
inhoudelijke ontsluiting van fictie niet ondersteund door een systematische classificatie
als S.I.S.O. Om uitgebreide, ingewikkelde verwijzingsstructuren te vermijden gebruiken
we een beperkt aantal algemene thema’s (groepsthema’s) naast specifieke thema’s.
De huidige groepsthema’s zijn: Bijbel, Dieren, Film, Muziek, Romeinse Rijk,
Vorstenhuizen, Ziekten.
Het aantal groepsthema’s kan uitgebreid worden na overleg in de Werkgroep Fictie.
The Boleyn inheritance / Philippa Gregory

Genre: Biografische literatuur, Historische literatuur
Thema’s: Engeland ; 16de eeuw, Hendrik VIII (koning van Engeland en Ierland,
Vorstenhuizen
Pompeii / Robert Harris

Genre: Historische literatuur
Thema’s: Pompeji, Romeinse Rijk
GROTELETTERBOEKEN
Dit zijn boeken gedrukt in grote letters en bestemd voor slechtzienden.
Alle dagen samen / Erwin Mortier.- XL

Anna, Hanna en Johanna / Marianne Fredriksson. - XL
Beschermengel / Daniele Steel.- Grote letter bibliotheek
Cette aveuglante absence de lumière / Tahar Ben Jelloun
The fourth hand / John Irving
The jewels of Tessa Kent / Judith Krantz
Maigret en de man met de gele schoenen / Georges Simenon. - Grote letter
bibliotheek
De noodklok / Aster Berkhof.- Grote letter uitgaven
Pleegzuster Anne / Gerda Van Wageningen
32/72
Rechercheur Versteegh en de dertien katten / A.C. Baantjer.- Grote letter

bibliotheek
Rosie / Catherine Cookson
Taal zonder mij / Kristien Hemmerechts. - XL
Verloren seizoen / John Grisham
HISTORISCHE DETECTIVES
Historische detectives zijn detectives die in het verleden gesitueerd worden.

Dit is een subgenre van het ruimere genre Detectives. Het overkoepelende genre
Detectives wordt eveneens toegevoegd.
Het heilige vuur / Ellis Peters

De triomf van Caesar / Steven Saylor
HISTORISCHE FILMS
In de historische film reconstrueert men een periode uit de geschiedenis tot 1945. Ligt
het accent daarin op het leven van een persoon uit het verleden dan is de historische film
tevens biografische film.
Films die spelen in de riddertijd, mantel- en degenfilms … kunnen tot het genre gerekend
worden, hoewel ze soms veel gemeen hebben met de avonturenfilm.
Ben Hur (1959) / William Wyler

Cleopatra (1963) / Joseph L. Mankiewicz
The fall of the Roman empire (1964) / Anthony Mann
Farinelli, il castrato (Farinelli, de castraat) (1995) / Gerard Corbiau
Gladiator (2000) / Scott Ridley
Ivanhoe (1952) / Richard Thorpe
The last emperor (1987) / Bernardo Bertolucci
The passion of the Christ (2004) / Mel Gibson
La reine Margot (1993) / Patrice Chéreau
Scaramouche (1952) / George Sidney
Spartacus (1960) / Stanley Kubrick
HISTORISCHE LITERATUUR
In deze verhalen staan historische personages en/of gebeurtenissen die zich afspelen
vóór 1945 centraal. Verbeelding én feitelijke gegevens spelen allebei een belangrijke rol.
Historische romans zijn vaak tegelijkertijd biografische romans. Het genre ‘Historische
literatuur’ onderscheidt zich ook van het genre ‘Waar gebeurd’. Bij dit laatste gaat het
om hedendaagse personen en/of gebeurtenissen.
Brazilië, Brazilië / Joao Ubaldo Ribeiro

Baudolino / Umberto Eco
33/72
De bibliotheek van Alexandrië : roman over de antieke wereld / Jean-Pierre

Luminet
The feast of all saints / Anne Rice
Ik heet Karmozijn / Orhan Pamuk
Newton’s brief / John Banville
De scharlaken stad / Hella S. Haasse
Een schitterend gebrek / Arthur Japin
De thuiskomst / Anna Enquist
De zoon van Jan de Lichte / Louis Paul Boon
‘Met ‘Ondergetekende, Karel de Stoute, hertog van Bourgondië’ doorbreekt Gaston

Compère de grenzen van de geromanceerde biografie.
‘… De vertelde episodes stemmen strikt overeen met de historische
gebeurtenissen. Gaston Compère laat in zijn roman Karel de Stoute een
metafysisch avontuur beleven dat wordt onderbroken door de politieke
gebeurtenissen uit zijn leven …’
Ondergetekende, Karel de Stoute, hertog van Bourgondië / Gaston Compère. -

Antwerpen : Manteau, 1987. - 338 p.
(Grote Marnixpocket ; 323)
Oorspr. Franse titel : Je soussigne, Charles le Téméraire, duc de Bourgogne.
ISBN 90-223-1071-X
HOLEBIFILMS
Holebifilms zijn films waarin homoseksualiteit en/of biseksualiteit aan bod komt.
Bijkomende thema’s zoals Homoseksualiteit, Lesbische vrouwen, Homoseksuele
mannen… kunnen toegekend worden.
Aimée und Jaguar / Max Färberböck

Westler / Wieland Speck
Brokeback mountain / Ang Lee
HUMORISTISCHE FILMS
Verfijnde dialogen, spitse humor, tempo, buitenissige personages, onmogelijke

gebeurtenissen: dit zijn de hoofdcomponenten van de humoristische film. Het genre is
niet beperkt tot de (relatie)komedie.
American graffitti (1973) / George Lucas

Being John Malkovich (2000) / Spike Jonze
The big Lebowski (1998) / Joel and Ethan Coen
Catch 22 (1970) / Mike Nichols
Four weddings and a funeral (1994) / Mike Newell
The full monty (1997) / Peter Cattaneo
Laurel en Hardy-comedies (1917-1950)
Mash (1970) / Robert Altman
Play it again, Sam (1971) / Woody Allen
Silent movie (1976) / Mel Brooks
Some like it hot (1959) / Billy Wilder
Trafic (1971) / Jacques Tati
34/72
HUMORISTISCHE LITERATUUR
De schrijver wil zijn boodschap op een lichtvoetige wijze overdragen en de lezer aan het
lachen brengen. Homerisch of monkelend: de aard van de lach doet er niet toe.
Humoristische literatuur kan gecombineerd
worden met alle andere literaire en vormelijke genres.
Verwante term: Cursiefjes
Allah Superstar / Y.B.

De brillenkoker / Freek De Jonge
De Bulgari connectie / Fay Weldon
Dagboek van een ettertje / Simon Brett
Difficulties with girls / Kingsley Amis
Erfelijk belast / Tom Sharpe
Hartstikke beroemd / Ben Elton
Lucky You ! / Carl Hiaassen
Rumpole and the age of miracles / John Mortimer
Very good, Jeeves ! / P.G. Wodehouse
IDEEËNLITERATUUR
Dit genre staat voor romans met een uitgesproken filosofisch en beschouwend karakter.
De schrijver wil een bepaalde these ontwikkelen, aantonen of bewijzen en gebruikt
daarvoor een literaire vorm.
Verwante term: Essays
City of God / E.L. Doctorow

De dochter van de circusdirecteur / Jostein Gaarder
Doctor Faustus / Thomas Mann
Het leven een gebruiksaanwijzing / Georges Perec
Mefisto / John Banville
De slinger van Foucault / Umberto Eco
De stad der blinden / José Saramago
De wegen der vrijheid / Jean-Paul Sartre
Zen en de kunst van het motoronderhoud / Robert M. Pirsig
JURIDISCHE THRILLERS
In een juridische thriller staat een rechtszaak centraal. Hoofdpersonen zijn advocaten,
openbare aanklagers, …
Dit is een subgenre van het genre Thrillers. Het overkoepelende genre Thrillers wordt ook
toegevoegd.
35/72
De getuige / John Grisham

Verraad / John T. Lescroart
KORTFILMS
De artistieke korte film poogt in een korte tijdspanne een onderwerp op een originele
manier uit te diepen.
10 jaar Leuven Kort : de beste Vlaamse kortfilms uit een decennium festival
(2004) / Patrice Toye e.a.Alle dagen feest (1976) / Orlow Seunke
Een Griekse tragedie (1987) / Nicole Van Goethem
Leonie (1997) / Lieven Debrauwer
E pericoloso sporgersi (1985) / Jaco Van Dormael
Terre fantastique : six courts métrages d’animation (1994)
Tous les garçons s’appellent Patrick, Charlotte et Véronique (1957) / Jean-Luc
Godard
Twice upon a time (1983) / John Korty en Charles Swenson
LIEFDE
Onder dit thema ressorteren boeken en films waarin het verschijnsel liefde op een
geraffineerde, psychologische wijze wordt ontleed.
De sentimentele larmoyante liefdesroman behoort tot het triviale genre Romantische
literatuur (zie verder).
Het genre Romantische films (zie verder) groepeert films waarin de liefde weliswaar
centraal staat maar waarin het thema met minder diepgang dan in de psychologische
liefdesfilms wordt uitgewerkt.
Blauwe maandagen / Arnon Grunberg

The English patient (1996) / Anthony Minghella
Lachwekkende liefdes / Milan Kundera
Liefde in tijden van cholera / Gabriel García Márquez
Manneke Pis (1995) / Frank Van Passel
Marius et Jeannette (1997) / Robert Guediguian
Niets : 21 liefdesgedichten / Mark Insingel
Paarden zijn ook varkens / Guido Van Heulendonk
Proeven van liefde / Alain de Botton
De schaking van een prinses : de 100 liefdesgedichten / Hubert van Herreweghen
LITERAIRE STRIPVERHALEN
Literaire stripverhalen zijn graphic novels op basis van een literair werk.
36/72
Een literair stripverhaal wordt - zelfs als de oorspronkelijke literaire tekst integraal
verwerkt is in het beeldverhaal- niet als een expressie van het literaire werk beschouwd,
maar als een apart zelfstandig ‘werk’ waarbij de tekenaar/grafisch kunstenaar
hoofdauteur is. De oorspronkelijke auteur van het literaire werk wordt als bijkomende
auteur toegevoegd. De genres en thema’s van het oorspronkelijke literaire werk worden
ook bij het stripverhaal opgenomen.
De genres Stripverhalen en Graphic novels worden als overkoepelende genres toegekend

aan de literaire stripverhalen.
Uitgesloten termen: Verstripte literatuur , Boekverstrippingen, Literaire strips
Verwante termen: Stripverhalen, Graphic novels
Het dwaallicht : een beeldroman / Dick Matena ; Willem Elsschot

Kort Amerikaans : een beeldverhaal / Dick Matena ; Jan Wolkers
LUISTERBOEKEN
Dit zijn teksten die ingelezen op een geluidsdrager of -bestand, los van complementair
materiaal (gedrukte tekst, beeld…), beluisterd kunnen worden.
Frédéric Chopin ; gespeeld door Ivo Janssen
Karel ende Elegast / verteld door Jo van Eetvelde
Karel van het Reve leest vier Russische schrijvers. -
Lof der zotheid / Erasmus ; met de stem van Francis Verdoodt
Het ontsnapte land / Geert Mak. -
MAKKELIJK LEZEN
Dit genre omvat twee soorten van boeken:

1. boeken uitgegeven met het oog op het aanleren van een taal. Dit kunnen
bestaande werken zijn die werden vereenvoudigd of boeken speciaal voor dit doel
geschreven. De schooluitgaven in de reeks Easy readers zijn hiervan een typisch
voorbeeld.
L'angelo dell' informazione / Alberto Moravia (integrale, niet vereenvoudigde

uitgave, voorzien van woordenlijst en noten; verschenen in de reeks ‘Les langues
modernes. Lire en Italien’)
Brave new world / Aldous Huxley (aangepast en vereenvoudigd in de reeks
‘Longman fiction’)
Die Leiden des jungen Werther / Johann Wolfgang Von Goethe (verschenen in de
reeks : Verbessere dein Deutsch)
Mord im Internet / Richard F. Murnau
The picture of Dorian Gray / Oscar Wilde (herschreven in 1000 woorden in de
reeks ‘Oxford bookworms’)
Reunion de vecinos / Lourdes Miquel (volledige uitgave, speciaal geschreven voor
de reeks ‘Venga a leer’, met woordenlijst en noten)
37/72
2. boeken in een eenvoudige taal en stijl bedoeld voor minder vlot lezenden
(volwasseneneducatie/alfabetiseringsprojecten) maar ook bruikbaar voor het
aanleren van een taal.
De cobra : Soedan / Welmoud Homan. - NT-leesboekjes. Niveau 1
Ik ben een Brusseleer / inl. Geert Van Istendael
Lente voor beginners / Tom Pauka
De lifter en andere verhalen / Ethel Portnoy. - Alfabetreeks
Ramil : het verhaal van een illegaal / Gerda Van Gelderen
Twee broers / Willem Wilmink. - Alfabetreeks
Waar de vrouwen vandaan komen : oude verhalen voor nieuwe lezers / Jeanne
Curvers
Naast het genre Makkelijk lezen kunnen aan deze boeken ook thema’s toegekend
worden.
MANGA’S
Manga’s zijn in Japan ontwikkelde stripverhalen.

Kenmerken van manga’s zijn: een markante tekenstijl (vb. grote ogen), een snelle
montage- en plotlijn en lang uitgesponnen tekstloze scènes. Manga’s verschijnen vaak in
zwart/wit en worden van achter naar voren gelezen en van rechts naar links.
Een overkoepelend genre ‘Stripverhalen’ wordt toegekend.
Uitgesloten term: Stripverhalen ; Japan
Mijn naamloze held / Naoki Urasawa

Death note / Tsugumi Ohba ; Takeshi Obata
MANGA’S (FILM)
Manga’s (film) of anime zijn Japanse animatiefilms, verwant aan de manga stripverhalen.
Inhoudelijk vertonen ze dezelfde kenmerken. Anime spelen zich vaak af in kleurrijke
fantasy-decors.
De overkoepelende genres ‘Speelfilms’ en ‘Animatiefilms’ worden ook toegekend.
Uitgesloten termen: Anime, Animatiefilms ; Japan
Pale cocoon [ DVD-VIDEO ] / Yasuhiro Yoshiura

Akira [DVD-VIDEO] / Katsuhiro Otomo
MEDISCHE THRILLERS
38/72
Medische thrillers spelen zich meestal af in ziekenhuizen. Hoofdpersonen zijn artsen,

verpleegkundigen … Centrale thema’s zijn: ontwikkelingen in de medische wetenschap,
operaties, orgaantransplantaties enz.
Dit is een subgenre binnen het genre Thrillers. Het overkoepelende genre Thrillers wordt
ook toegevoegd.
Alarmfase rood / Tess Gerritsen

Koorts / Robin Cook
MIGRANTEN
Het thema migranten wordt zowel gebruikt voor personen die in- of uitwijken (al dan niet
ballingen) als voor gastarbeiders. De geografische notaties (in de uittreksels resp.
Russische migranten ; Berlijn ; 1918-1945 en Turkse migranten ; Canada) maken het
verschil in betekenis duidelijk.
Aangespoeld / Jacques Hoste

Asja / Michael Ignatieff
Auf wiedersehen Amerika (1993) / Jan Schutte
Cheb (1991) / Rachid Bouchareb
Emigrantenhotel / Edgardo Cozarinsky
De emigrés / W.G. Sebald
De Mambo Kings met song of love / Oscar Hijuelos
Niet alle Marokkanen zijn dieven / Arne Sierens
Paravion / Hafid Bouazza
Pnin / Vladimir Nabokov
De reis van de lege flessen / Kader Abdolah
‘Nabokov tekent het Russische emigrantenmilieu van de jaren twintig in Berlijn met
zijn uitgeverijen en tijdschriften, zijn literaire gekonkel en zijn soirees …’
De gave / Vladimir Nabokov. - Amsterdam : De Bezige Bij, 1991. - 458 p.

(BB-literair)
Oorspr. Russische titel : Dar
ISBN 90-234-3172-3
‘Een jonge Turkse vrouw gaat naar Canada om haar vader op te zoeken, die daar
als gastarbeider woont … Niet alleen uiterlijk is haar vader veranderd, maar ook
geestelijk: de armoede en vervreemding van het vaderland hebben hun tol geëist …
De confrontatie tussen het oude Turkije (de vader) en het jonge Turkije (de
dochter) loopt als een rode draad door deze autobiografische roman’
Ik voel me hier niet thuis / Aysel Özakin. - Baarn : Ambo, 1987. - 128 p.
(Antiracisme-reeks)
ISBN 90-263-0764-0
MUSICALS
39/72
Een musical is een toneelstuk of film waarin een deel van de tekst gezongen wordt. Zang
en dans maken integraal deel uit van het verhaal.
Het genre wordt toegekend aan verfilmde musicals én aan teksten van musicals.
De hoofdauteur is regisseur of schrijver.
Verwante termen: Muziekfilms, Dansfilms, Muziek
West Side story / dir. Robert Wise and Jerome Robbins

Hair / Milos Forman
Saturday night fever / John Badham
Dancer in the dark / Lars von Trier
Evita / Alan Parker
Everyone says I love you / Woody Allen
Circus te koop [ BOEK ] : musical in 3 bedrijven / Romain Deconinck
Opgelet: er is een onderscheid met het muziekgenre Musicals (mge). Dit genre wordt
toegekend aan beelden muziekopnames van de oorspronkelijke muziek. Hierbij wordt
de regelgeving muziek gevolgd, de hoofdauteur is de componist of dirigent.
West Side story [CD] / componist Leonard Bernstein
MUZIEK
Het thema Muziek is ook een groepsthema.
Hoe van de trap te vallen : jazzverhalen / J. Bernlef

Genre: Verhalen
Thema’s: Jazz, Muziek
MUZIEKFILMS
Dit zijn films met als hoofdthema muziek (een componist, muzikant -in deze gevallen
kunnen het tevens biografische films zijn-, muziekgenre,…)
Uitgesloten termen: Balletfilms, Operafilms, Operettefilms
Verwante termen: Musicals, Dansfilms, Muziek
Amadeus / Milos Forman

The Buddy Holly story / Steve Rash
Carmen / Francesco Rosi
The commitments / Alan Parker
Farinelli, il castrato (Farinelli, de castraat) / Gerard Corbiau
Tous les matins du monde / Alain Corbiau
NOVELLEN
40/72
De novelle is een korte roman: kernachtig naar inhoud (een enkelvoudige gebeurtenis,
een centraal personage of motief) en beperkt in omvang (enkele tientallen bladzijden).
Verwante term: Verhalen
Alle dagen samen / Erwin Mortier

Dubbelportret : drie novellen / Margriet de Moor
De Egyptische postzegel / Osip Mandelstam
Gala : novelle / Ronald Giphart
Gekortwiekt / Bohumil Hrabal
Geslaagd verhaal over de liefde : zes novellen / Vladimir Makanine
De mantel / Nicolaj Gogol
Een schaaknovelle / Gerrit Krol
Schoenenobsessie : novelle / Han Shaogong
Vallende ster / J. Bernlef
ONTWIKKELINGSROMANS
In deze psychologische romans wordt verteld hoe het hoofdpersonage geleidelijk groeit
naar een emotioneel en/of intellectueel evenwicht. Veelal worden meerdere
opeenvolgende levensfasen, de kindertijd, de puberteit, de adolescentie en de
volwassenwording geanalyseerd maar de schrijver kan ook één enkele fase uitdiepen.
Alle dagen samen / Erwin Mortier

Elias, of Het gevecht met de nachtegaal / Maurice Gilliams
De kleine Johannes / Frederik Van Eeden
De leerschool der liefde : de geschiedenis van een jonge man / Gustave Flaubert
Lijm / Irvine Welsh
Tom Jones / Henry Fielding
Tot ik jou vind / John Irving
Het verdriet van België / Hugo Claus
Werther Nieland / Gerard Reve
Wilhelm Meisters leerjaren / Johann Wolfgang Von Goethe
Het zigzagkind / David Grossman
Zilver, of Het verdriet van de onschuld / Adriaan Van Dis
‘Autobiografische roman over het seksueel en geestelijk ontwaken van een

provinciaal jongetje, naar de stad gestuurd om priester te worden. Dit alles tegen
de achtergrond van het Valencia van de jaren vijfig…’
De ontmaagding van Manuel / Manuel Vicent. - Antwerpen : Houtekiet, 2005. – 167

p.
Oorspr. Spaanse titel : Tranvía a la Malvarrosa
ISBN 90-5240-824-06
‘Adrian vertelt hoe hij van zijn twaalfde tot zijn zeventiende opgroeit in een huis dat
veel weg heeft van een opslagruimte waar hele en halve uitvindingen, verzwegen
gevoelens, verborgen levens en leugens opgestapeld liggen. Zelf draagt hij ook een
geheim met zich mee, waarvan hij zich bewust wordt.’
Maskerade / Lars Saabye Christensen.- Breda : De Geus, cop. 2005. – 284 p.

Oorspr. Noorse titel : Maskeblomstfamilien
41/72
ISBN 90-445-0545-9
‘…De twee meisjes speculeren over wat ouder worden voor hen zal betekenen. Hun
verlangen om volwassen te zijn brengt de twee meisjes buiten het besloten terrein
van de school, naar de grote stad, waar ze experimenteren met kleding, hun
identiteit en seks. Dan breekt de zomervakantie aan: tijd om van hun vrijheid te
genieten, maar ook tijd om keuzes te maken en de consequenties daarvan te
aanvaarden.’
Serieuze meisjes / Maxine Swann. -Amsterdam : Arena, cop. 2005. 238 p.

Oorspr. Engelse titel : Serious girls
ISBN 90-6974-574-7
‘Moderne, levendige roman over de recente geschiedenis van Turkije. Farhi

portretteert dertien mensen die opgroeien in dezelfde wijk in Istanbul, een ware
smeltkroes van joden, Armeniërs, Grieken en Koerden. Jonge Turk is een erotische
roman waarin liefde, moed en volwassen worden centraal staan.’
Jonge Turk / Moris Farhi. - Breda : De Geus, cop. 2005. – 383 p.

Oorspr. Engelse titel : Young Turk
ISBN 90-445-0606-4
OORLOG
Oorlogsreportages, aanklachten tegen de oorlog en de ontluistering erdoor van de mens

krijgen het thema oorlog.
Verwante term: Oorlogsfilms
Catch-22 / Joseph Heller

Drie rouwzangen voor Kosovo / Ismail Kadaré
De eeuwige oorlog : oorlogsverhalen van Ambrose Bierce, Wyndham Lewis, Louis-
Ferdinand Céline e.a.
De geur van stof : Afghaanse verhalen / Oleg Jermakov
Ierse nachten / Simon Vestdijk
The killing fields (1984) / Roland Joffé
Oorlog : 63 schrijvers over oorlog en vrede / samenst. Ton Van Reen
Serenade / Leon De Winter
De Trojaanse vrouwen / Euripides
Zachtjes, mijn zoon ligt hier / Anton Van Wilderode
‘Deze aangrijpende roman over oorlog en liefde speelt zich af tijdens een drietal
dagen in de Spaanse burgeroorlog. Robert Jordan, een Amerikaans vrijwilliger in
het republikeinse leger, krijgt als taak een strategisch belangrijke brug op te blazen
… Door deze militaire actie heen vlecht zich de liefdesgeschiedenis …’
Voor wie de klok luidt / Ernest Hemingway. - Bussum : Villa, s.d. - 437 p.
Oorspr. Engelse titel : For whom the bell tolls
‘Begin mei 1945. Aan boord van een Duitse mijnenveger wordt de bevelvoerende
officier door zijn bemanning van zijn commando ontheven en onder arrest gesteld:
muiterij … Dit bijzondere moment leidde vijfenveertig jaar geleden tot het dilemma
tussen gehoorzaamheid en verantwoordelijkheid, tussen krijgsrecht, dat tot na de
oorlog doorwerkt, en menselijke ethiek.’
42/72
Einde van een oorlog / Siegfried Lenz. - Heemstede : Altamira, cop. 1990. - 60 p.
(Altamira literair)
Oorspr. Duitse titel : Ein Kriegsende
ISBN 90-6963-125-3
OORLOGSFILMS
Onder oorlogsfilms verstaan we zowel de actie- en spektakelfilms waarin de oorlog wordt

verheerlijkt, als de anti-oorlogsfilms waarin de ontluisterende, mensverlagende krachten
van de oorlog worden blootgelegd.
Verwante termen: Avonturenfilms, Oorlog, Spionagefilms
De aanslag (1986) / Fons Rademakers

Catch 22 (1970) / Mike Nichols
The great dictator (1940) / Charles Chaplin
The longest day (1962) / Ken Annakin
Mash (1970) / Robert Altman
Het meisje met het rode haar (1981) / Ben Verbong
Paths of Glory (1957) / Stanley Kubrick
Patton (1970) / Franklin J. Schaffner
Platoon (1986) / Oliver Stone
The thin red line (1998) / Terrence Malick
Saving private Ryan (1998) / Steven Spielberg
Schindler’s list (1995) / Steven Spielberg
Underground (1995) / Emir Kusturica
OORLOGSROMANS
Dit genre leunt sterk aan bij de avonturenromans: veel spanning, veel actie, stereotiepe
karaktertekening maar met oorlog als voornaamste gebeuren.
Verwante termen: Avonturenromans, Spionageromans
De adelaar is geland / Jack Higgins

De kanonnen van Navarone / Alistair MacLean
Mijnenjager / Douglas Reeman
Oorlogszone : Berlijn / David L. Robbins
Operatie Zero / Leo Kessler
Pearl Harbor / Wallace Randall
Saving private Ryan / Max Allan Collins
Het uur der waarheid / Douglas Reeman
‘Januari 1945. Het getij van de duikbootoorlog verloopt en de Duitsers lijden steeds
zwaardere verliezen … decor is de Atlantische Oceaan, waar de jagers de gejaagden
zijn geworden …’
Periscoop neer ! / Douglas Reeman. - Amsterdam : De Boekerij, 1986. - 280 p.

Oorspr. Engelse titel : With blood and iron
ISBN 90-225-0651-7
PERSONAGES
De naam van een literair personage wordt als thema opgenomen als dit personage in
meer dan één werk (boek, speelfilm …) voorkomt.
43/72
Poirot, Hercule (personage)

Inspecteur Barnaby (personage)
Het thema wordt toegevoegd bij alle werken waarin dit personage de hoofdrol speelt
(romans, speelfilms, luisterboeken …), zowel bij de werken van de oorspronkelijke
auteur/regisseur als bij werken van andere auteurs/regisseurs die gebaseerd zijn op
hetzelfde personage.
Het thema Holmes, Sherlock (personage) werd toegevoegd o.a. aan

The hound of the Baskervilles / Arthur Conan Doyle
The confessions of Mycroft Holmes : a paper chase / Marcel Theroux
The last Sherlock Holmes story / Michael Dibdin
Incident at Victoria Falls [ DVD-VIDEO ] / Bill Corcoran
Enkel het hoofdpersonage wordt opgenomen als thema.
Inspecteur Morse (personage) maar niet Sergeant Lewis (personage)
Bij duo’s die een evenwaardige rol spelen worden de namen van beide personages
opgenomen.
Vincke, Erik (personage) + Verstuyft, Freddy (personage)

Decker, Peter (personage) + Lazaris, Rina (personage)
We nemen de meest gekende vorm als ingang en er wordt een verwijzing toegevoegd
van de niet gebruikte ingang naar de gebruikte term.
Inspecteur Rebus (personage) zie Rebus, John (personage)
De Nederlandstalige naamsvorm geniet de voorkeur.
Inspecteur Morse (personage)

NIET Inspector Morse (personage)
POËZIEBUNDELS
Dit genre wordt toegekend aan elke dichtbundel.
POLITIEK
Wanneer een boek/film het politieke bedrijf op een afstandelijke, politiek

ongeëngageerde wijze beschrijft, is politiek onderwerp. De auteur/regisseur kan
doelbewust deze benadering verkozen hebben.
De charme van chaos : berichten uit de burgeroorlog in België / Dirk Draulans

De consul honorair / Graham Greene
Lapidarium : observaties van een wereldreiziger 1980-2000 / Ryszard Kapuscinski
De melancholieke revolutie / Lieve Joris
Niemand die mij vergezelt / Nadine Gordimer
Oneindige gerechtigheid / Roy Arundhati
Stemverheffing : een visie op de afgelopen drie jaar / John Berger
Der Tod und das Mädchen : Stück in 3 Akten / Ariel Dorfman
44/72
The unbearable lightness of being (1987) / Philip Kaufman

De vos was de jager / Herta Müller
‘Ook als hij over politiek schrijft, is Konrád geen man van grote woorden ... Hij
schrijft over alledaagse gebeurtenissen, over simpele waarheden en waarden ...
De teksten in deze bundel ... vormen een doorlopend commentaar op de
omwenteling die zijn land doormaakt ...’
Langzame opmerkingen in een snelle tijd : berichten uit Boedapest en elders /

György Konrád. - Amsterdam : Van Gennep, 1990. - 172 p.
Vert. uit het Tsjechisch
ISBN 90-6012-847-8
‘De voetbaloorlog bevat een keuze uit de beste reportages die Kapuscinski in de
afgelopen kwarteeuw schreef. De dramatische politieke omwentelingen in de Derde
Wereld worden op de voet gevolgd en ze zijn markante portretten van historische
figuren als ...’
De voetbaloorlog / Ryszard Kapuscinski. - Amsterdam : De Arbeiderspers, cop.

1991. - 253 p.
(Grote ABC ; 776)
Oorspr. Poolse titel : Wojna futbolow
ISBN 90-295-2509-6
POLITIEKE FILMS
Politieke films dragen een politieke boodschap uit.
All the president’s men (1976) / Alan J. Pakula

Animal farm (1955) / John Halas en Joy Batchelor
Le bal masqué (1998) / Julien Vrebos
Cry freedom (1987) / Richard Attenborough
Fahrenheit 9/11 (2004) / Michael Moore
Film 1 (1999) / Willem Wallyn
Michael Collins (1996) / Neil Jordan
Missing (1982) / Constantin Costa-Gavras
Mississipi burning (1993) / Alan Parker
Das Versprechen (1994) / Margarethe Von Trotta
Viva Zapata! (1952) / Elia Kazan
Z (1969) / Constantin Costa-Gavras
POLITIEKE LITERATUUR
De schrijver behandelt de politiek van een land, een regio of een tijdvak op een al dan
niet directe manier. Hij wil een politieke stelling bewijzen, de lezer overtuigen van zijn
gelijk.
Verwante term: Gevangenisliteratuur
Checkpoint / Nicholson Baker
In krabbengang / Günter Grass
Ik / Wolfgang Hilbig
45/72
Koers Zuid, richting Noord : een reis in twee talen / Ariel Dorfman
Stille leugens / Brian Moore
War on war : gedichten geen bommen : een project van kunstenaars tegen de
‘war on terrorism’
Een wereld van vreemden / Nadine Gordimer
Zes ruggen / James Ellroy
‘Dit verhaal geeft ons ook een diep inzicht in de ongelooflijke bereidwilligheid van
zwarten in Zuid-Afrika om hun onderdrukkers, die hen zoveel onrecht aangedaan
hebben en nog aandoen, te vergeven mits er bij hen wat berouw bestaat ...’
Dagboek uit een Afrikaanse gevangenis / Tshenuwani Simon Farisani. - Baarn : Ten
Have, cop. 1988. - 120 p.
Oorspr. Engelse titel : Diary from a South African prison
ISBN 90-259-4376-4
PSYCHOLOGISCHE DETECTIVES
In een psychologische detective staat niet alleen het oplossen van een misdaad centraal,
maar wordt ook veel aandacht besteed aan de psychologische karaktertekening van de
hoofdpersonages.
Dit is een subgenre van het genre Detectives. Het overkoepelende genre Detectives
wordt ook toegevoegd.
Kwade wil / Karin Fossum
Moordenaar zonder gezicht / Henning Mankell
PSYCHOLOGISCHE LITERATUUR
In deze verhalen staan het gevoelsleven en de denkwereld van de personages centraal.

De beweegredenen van hun handelingen primeren op de handelingen zelf.
Afstand / Colin Thubron
Agostino / Albert Moravia
Dokter Glas / Hjalmar Söderberg
De dood van Iwan Iljits / Lev N. Tolstoj
Engelen van het duister / Jan Siebelinck
Ga niet weg / Margaret Mazzantini
Kameraad scheermes / Rogi Wieg
Karakter : roman van zoon en vader / Ferdinand Bordewijk
Van de koele meren des doods / Frederik van Eeden
Zolang er leven is / Renate Dorrestein
Wit is altijd schoon / Leo Pleysier
‘Hersenschimmen is niet alleen een roman over dementie en het ontstaan daarvan;
het is tegelijkertijd een boek over de aanvaarding van het onaanvaardbare: de
vergankelijkheid.’
Hersenschimmen / J. Bernlef. - Amsterdam : Querido, 1984. - 160 p.
PSYCHOLOGISCHE THRILLERS
46/72
Een psychologische thriller is een thriller waarin veel aandacht besteed wordt aan de
karaktertekening van de hoofdpersonages. Men kruipt a.h.w. in het hoofd van dader
en/of slachtoffer(s).
Dit is een subgenre van het genre Thrillers. Het overkoepelende genre Thrillers wordt ook
toegevoegd.
De bewoonde wereld / Nicci French

Portobello / Ruth Rendell
RAMPENFILMS
Dit zijn films waarin een of andere grote ramp in beeld wordt gebracht.
Verwante term: Actiefilms
Airport (1970) / George Seaton

Dantes’s Peak (1997) / Roger Donaldson
Daylight (1996) / Rob Cohen
Earthquake (1974) / Mark Robson
The Poseidon adventure (1972) / Ronald Neame
Titanic (1997) / James Cameron
The towering inferno (1974) / Irwin Allen en John Guillermin
REISVERHALEN
De schrijver heeft daadwerkelijk een reis ondernomen en geeft daarvan verslag. Zowel
de feiten (landschappen, klimaat, gebeurtenissen) als de manier waarop de schrijver
deze ervaart en ondergaat, spelen een rol. Het reisverhaal is dikwijls geschreven door
een literair auteur en/of in een literaire stijl. De informatie is betrouwbaar maar niet
direct wetenschappelijk. Foto’s en bibliografische annotaties ontbreken doorgaans.
Imaginaire reisverhalen (bv. Gulliver's reizen van Jonathan Swift) en reisverhalen waarin
de reis als symbool fungeert (bv. ridderromans) worden niet tot dit genre gerekend.
14809 km met de fiets naar China / Nicole Dierckx en Ingrid De Wilde

Al dwalend : reisdagboeken / Gerrit Jan Zwier
Een vrouw op reis : België anno 1828 volgens Johanna Schopenhauer / Johanna
Schopenhauer e.a.
Het geluid van Zijn naam : reizen door de islamitische wereld / Cees Nooteboom
Imperium : ondergang van een wereldrijk / Ryszard Kapuscinski
De grote spoorwegcarrousel / Paul Theroux
Reistaferelen / Heinrich Heine
De ringen van Saturnus : een Engelse pelgrimage / W.G. Sebald
Terug naar Kongo / Lieve Joris
Een tik van Italië / Wim Zaal
‘In’Ieder kind houdt van treinen’ vertelde Paul Theroux aan Jan Brokken in de
Haagse Post, 'ze maken lawaai, ze hebben snelheid, ze fascineren.' In 1973 nam
Theroux de 15.30 exprestrein van Londen naar Parijs waar hij overstapte op de
47/72
Oriëntexpress. Dat was het begin van een vier maanden durende treinreis door
Azië.’
De grote spoorwegcarrousel / Paul Theroux. - Amsterdam : De Arbeiderspers,

1989. - 397 p.
(Grote ABC ; 322)
Oorspr. Engelse titel : The great railway bazaar
ISBN 90-295-4883-5
REIZEN
Het thema reizen groepeert beschouwingen over het verschijnsel ‘op reis gaan’.
Anatomie van de rusteloosheid : een keuze uit de geschriften 1969-1989 / Bruce

Chatwin
Ben je ervaren ? / William Sutcliffe
Heen : gedichten / Hedwig Speliers
I like it here / Kingsley Amis
De kunst van het reizen / Alain de Botton
Reiskoorts : ervaringen van twee gedreven reizigers / Boudewijn Büch
Reiskoorts : over de kunst van het reizen / Aldous Huxley
Voorbije passages / Cees Nooteboom
‘… Alles wijst erop dat ze Midden-Oostenspecialist zal worden, maar als ze halt
maakt in een pension in Caïro, raakt ze in een ernstige crisis. Ze realiseert zich dat
ze niet kan doordringen in deze wereld, hoe betrokken ze zich ook voelt: zij zal
nooit een van hen worden.’
Een kamer in Caïro / Lieve Joris. - Amsterdam : Meulenhoff, 1991. - 55 p.

ISBN 90-6303-359-1
'Liz reist met Dave naar India omdat ze behoefte heeft aan gezelschap tijdens haar
spirituele zoektocht naar het wezen van haar ziel. Dave reist met Liz naar India
omdat hij met haar naar bed wil. Al snel realiseert Dave zich dat hij een vreselijke
fout heeft gemaakt. Hij kan de hitte niet verdragen, hij vindt het Indiase eten
smering, hij wordt somber van de armoede, hij heeft een hekel aan de toeristen en
hij haat Liz. En Liz? Ze is hopeloos verliefd op India, op de bedelaars, op alle
nieuwe mensen in haar leven: Jeremy, Jonah en vooral Fi en Car. William Sutcliffe
schetst een hilarisch beeld van deze rugzaktoeristen die ver van huis op zoek zijn
naar zichzelf.’
Ben je ervaren ? / William Sutcliffe. – Amsterdam : Prometheus, 2003. – 235 p.

Oorspr. Engelse Titel : Are you experienced ?
ISBN 90 446 03590
‘… Het gezelschap is op zoek naar een verloren stad van de Inca's. Iedere reiziger
heeft echter zijn eigen geheime reden om deze tocht naar het onbekende te maken.
Niet alleen de wrijvingen binnen de groep, maar ook de spanningen tussen de
groep en de gids -die de onervaren toeristen minacht- maken van wat een
toeristisch reisje leek te zijn een complex avontuur. In dit boek heeft Thubron zijn
eigen reiservaringen verweven met de belevenissen van fictieve reizigers die zich
niet alleen door de binnenlanden van Peru begeven, maar ook door het niet zelden
even riskante mijnenveld van intermenselijke relaties’
48/72
De laatste stad / Colin Thubron. – Amsterdam : Atlas, 2003. – 190 p.

Oorspr. Engelse titel : To the last city
ISBN 90-450-0954-4
‘De schrijver probeert aan de hand van eigen reiservaringen en reiservaringen van
beroemde schrijvers te analyseren wat de zin en betekenis kan zijn van reizen. Aan
de hand van vijf hoofdthema's (vertrek, motieven, landschap, kunst en terugkeer)
komt hij tot de volgende conclusies: dat reizen je bewust kan maken van details en
essenties en dat kunst daarbij behulpzaam kan zijn. Daarnaast dat reizen
prikkelend moet zijn, wil het iets in je oproepen waarvan je je daarvoor niet zo
bewust was. Maar ook dat de natuur een aardig tegenwicht kan vormen voor het
dagelijkse hectische bestaan. Tenslotte geeft de schrijver ook aan dat je op reis
toch ook altijd jezelf meeneemt en dat het gras aan de andere kant van de heuvel
wel altijd groener zal blijven. …’ Red. Biblion
De kunst van het reizen / Alain De Botton. - Amsterdam : Atlas, 2002. – 256 p. : ill.
Oorspr. Engelse titel : The art of travel
ISBN 90-450-0656-1
ROADMOVIES
In roadmovies spelen de gebeurtenissen zich uitsluitend of grotendeels al trekkend langs

de weg af. Het zich afzetten tegen de maatschappij en het tot inzicht komen in zichzelf
staan centraal.
Verwante term: Actiefilms
Bonnie and Clyde (1967) / Arthur Penn
The daytrippers (1996) / Greg Mottola
Easy rider (1969) / Dennis Hopper
Kikujiro (1999) / Takeshi Kitano
Paris, Texas (1984) / Wim Wenders
Thelma and Louise (1991) / Ridley Scott
Wild at heart (1996) / David Lynch
ROMANS
Dit genre wordt toegekend aan verhalend fictief werk van langere adem.
Het wordt niet gebruikt voor: Novellen, Verhalen, Essays, Theaterteksten, Poëziebundels,
Fabels, Columns, Cursiefjes, Stripverhalen, Sprookjes, ….
Naast het genre ‘Romans’ kunnen andere genres en/of thema’s toegevoegd worden.
ROMANTISCHE FILMS
Romantische films hebben de romantische liefde als hoofdthema.

Verwante term: Liefde
Captain Corelli’s mandolin (2000) / John Madden
Barry Lyndon (1975) / Stanley Kubrick
The bridges of Madison County (1995) / Clint Eastwood
Casablanca (1942) / Michael Curtiz
Frühlingssinfonie (1983) / Peter Schamonie
49/72
Gone with the wind (1939) / Victor Fleming, George Cukor en Sam Wood
The horse whisperer (1998) / Robert Redford
Love story (1970) / Arthur Hiller
Il postino (De postbode) (1996) / Michael Radford
Titanic (1997) / James Cameron
ROMANTISCHE KOMEDIES
In de romantische komedie verloopt het verhaal meestal volgens een vast patroon:
twee mensen ontmoeten elkaar en na een aantal misverstanden (vaak komisch) volgt
een happy-end.
Verwante termen: Romantische films, Humoristische films
Bridget Jones’s diary / Sharon Maguire

When Harry met Sally / Rob Reiner
He’s just not that into you / Ken Kwapis
ROMANTISCHE LITERATUUR
Tot dit genre behoren de sentimentele liefdesromans. De uitwerking van het thema en de
karaktertekening van de personages zijn overwegend stereotiep.
Het verhaaldecor (een historisch kader, de bedrijfswereld, de filmwereld, de
showbusiness ...) is onbelangrijk. Alleen de liefdesperikelen tellen. Ook de zgn.
doktersromans vallen onder dit genre.
Verwante term: Streek- en familieromans
Aan de man / Maeve Haran

Als een fluistering in de wind / Jude Deveraux
Als schuilplaats voor het hart / Catherine Cookson
De bruggen van Madison County / Robert James Waller
Dokter Erika Werner Heinz G. Konsalik
De magnaat / Harold Robbins
Tijgerogen / Shirley Conran
De wellustigen / Jackie Collins
‘…Wanneer de ravissant mooie Adrianna Duarte op een groot passagiersschip door

een aantrekkelijke, vermogende aanbidder letterlijk onder de cadeaus bedolven
wordt, raakt zij geheel in verwarring. Jonathan West is de droom van iedere vrouw
en waarom zou het geluk nu juist haar toelachen ...?’
Paradijs vol passie / June Flaum Singer. - Amsterdam : De Boekerij, cop. 1990. -
373 p.
Oorspr. Engelse titel : Till the end of time
ISBN 90-225-1112-X
Romantiek in de zakenwereld valt onder het genre romantische literatuur.
50/72
‘ ... Nu zij zich steeds intensiever op het territorium van de ander gaan bewegen,
leiden de spanningen haast onvermijdelijk tot een climax. Ondergrondse
manoeuvres en bikkelharde confrontaties zijn aan de orde van de dag, maar ook
amoureuze gevoelens spreken een duchtig woordje mee ... ’
Het erfgoed : roman rond een warenhuisdynastie / Cécile Dreesmann.

-Amsterdam : De Boekerij, 1989. - 158 p.
ISBN 90-225-0991-5
Romantiek in het ziekenhuis valt onder het genre romantische literatuur
‘In 'Complicaties in Medisch Centrum West' herneemt het leven op de afdeling

Interne zijn gang: emoties en hartstochten laaien weer met grote regelmaat hoog
op, conflicten en intriges zijn weer aan de orde van de dag ...’
Complicaties in Medisch Centrum West / Hans Galesloot. - Utrecht : Bruna, 1989. -
286 p.
ISBN 90-229-5546-X
Romantiek in een historisch kader valt onder het genre romantische literatuur. Deze
boeken krijgen noch historische literatuur, noch biografische literatuur omdat het verhaal
niet of nauwelijks op historische feiten berust.
Volgend boek bevat geen gegevens op de omslag.Voor de inhoudsanalyse van deze

roman baseren we ons op de stijlkenmerken en het feit dat de schrijver voor zijn
romantische werken gebruik maakt van het auteurspseudoniem Cecil Saint-Laurent
en zijn essays schrijft onder eigen naam.
Lucretia Borgia : dochter van de paus / Cecil Saint-Laurent. - Utrecht : Kadmos,

cop. 1988. -
361 p.
Oorspr. titel : Lucrèce Borgia
ISBN 90-6790-186-5
Zijn de historische feiten -hoewel doorspekt met verbeeldingselementen- van een

relatieve betrouwbaarheid dan wordt historische literatuur gegeven. Over het onderwerp
wordt informatie verstrekt.
‘Zo ook in 'Angela Borgia', waarin de gruwelen van de tijd van de Borgia's niet
worden verdoezeld of gewijzigd terwille van de literaire schoonheid, maar door
Meyer verduidelijkt en verklaard, en dat in een stijl waarin de zinnen streng als uit
marmer gehouwen schijnen.’
Angela Borgia / Conrad Ferdinand Meyer. - Baarn : Ambo, 1991. - 121 p.

(Anno 1891)
Oorspr. Duitse titel : Angela Borgia
ISBN 90-263-1134-6
ROMEINSE RIJK
Het thema Romeinse Rijk is ook een groepsthema
51/72
SCHELMENROMANS
In deze romans tracht het hoofdpersonage, de schelm, zich met allelei schalkse streken
door de lastigste situaties te slaan. Deze romans vertonen wel enigszins gelijkenis met
avonturenromans maar zijn eerder sociale romans. De held, of beter anti-held, beweegt
zich in de marge van de maatschappij en vecht tegen allerlei onrecht. De verteltoon is
mild-humoristisch.
Augie March / Saul Bellow

Baudolino / Umberto Eco
Cyrano de Bergerac : comédie héroïque … / Edmond Rostand
Dode zielen / Nikolaj Vasiljevi Gogol
Felix Krull / Thomas Mann
Ik Jan Cremer / Jan Cremer
Magdalena zondares / Lilian Faschinger
De non in het bad en andere pikante middeleeuwse vertellingen / Annalisa Viviani
De sater / Paul Claes
Uilenspiegel : de legende en de heldhaftige, vrolijke en roemrijke avonturen van
Uilenspiegel en Lamme Goedzak in Vlaanderen en elders / Charles De Coster
Lazarillo de Tormes
Zes sterren / Joost Zwagerman
‘… Zes sterren schetst de belevenissen van een schelm op leeftijd die van zijn
windhandel een levenskunst wist te maken. Maar ook en vooral is het een coming
of age-verhaal van de twintiger Justus, en zijn worsteling met familiebanden, liefde
en verlies.’
Zes sterren / Joost Zwagerman.- Amsterdam : De Arbeiderspers, cop. 2002. - 210

p.
ISBN 90-295-5854-7
‘Twee mannen van achtentwintig stappen uit het 'gewone leven' en gaan op zoek
naar de absolute vrijheid. Ze kiezen resoluut voor de totale non-participatie, en
misleiden en bedriegen de gewone wereld o.a. vertegenwoordigd door sociaal
werksters, psychiaters en rijkeluiszoontjes op drift. De overheid, de optiebeurs, een
zakkenrolster en een bereidwillige nymfo zorgen voor geld…’
Bankvlees / Jan Van Loy. – Amsterdam : Nijgh en Van Ditmar, 2004. - 238 p.
90-388-4565-0
‘…De in een gekkenhuis opgesloten - aan Pepsi Cola verslaafde - detective kan weer
tijdelijk aan de bak: hij moet een wat schemerige deal in de financiële wereld
oplossen en komt en passant terecht in een web van criminele intriges, harteloze
politici, en paria's in allerlei soorten en maten. Stad van handeling is - uiteraard –
Barcelona…’
Het avontuur van de dameskapper / Eduardo Mendoza. – Amsterdam : Vassalucci,

2002. – 297 p.
Oorspr. Spaanse titel : La aventura del tocador de seňoras
ISBN 90-5000-362-1
52/72
SCIENCEFICTION
De verhalen spelen doorgaans in een denkbeeldige tijd en ruimte. De technologie is

spitsvondig. Klassieke thema's zijn: reizen in de ruimte, de tijdmachine, contact met
buitenaardse wezens, galactische stelsels, Atlantis, nucleaire rampen, klonen ...
Verwante termen: Fantasy, Toekomstromans
2001 : a space odyssey / Arthur C. Clarke

The day of the Triffids / John Wyndham
Eon / Greg Bear
Duin / Frank Herbert
Foundation / Isaac Asimov
Independence day / Dean Devlin and Roland Emmerick
Jurassic Park / Michael Crichton
De kloonoorlogen : labyrint van het kwaad / James Luceno
Marune / Jack Vance
The war of the worlds / H.G. Wells
‘een magistrale collectie oude en recente science fiction-verhalen ... Alle

klassieke Asimov-thema's komen aan bod: van robots, reizen in tijd en ruimte,
sprekende auto's tot en met intelligente computers ... Zijn boeken zijn allemaal
gebaseerd op de nieuwste ontwikkelingen in techniek en wetenschap.’
Een robot droomt / Isaac Asimov. - Utrecht : Bruna, 1987. - 357 p. : ill.
Oorspr. Engelse titel : Robot dreams
ISBN 90-229-7756-0
SCIENCEFICTIONFILMS
Sciencefictionfilms spelen zich meestal af in de toekomst en de ruimte. Spitstechnologie

en natuurwetenschappelijke fantasieën zijn wezenlijke bestanddelen van het genre.
Verwante term: Fantastische films
2001. A space odyssey (1968) / Stanley Kubrick

Alien (1979-1997) / Ridley Scott e.a. 4 dln.
The Andromeda strain (1971) / Robert Wise
Avalon (2002) / Mamoru Oshii
E.T.- the extra-terrestrial (1982) / Steven Spielberg
The fly (1989) / Kurt Neumann
Independence day (1996) / Roland Emmerich
Invasion of the body snatchers (1978) / Phil Kaufmann
The matrix (1999) / Larry en Andy Wachowski
Mission to Mars (1999) / Brian De Palma
Solaris (2003) / Steven Soderbergh
Star wars (1976-) / George Lucas e.a.
The terminator (1984) / James Cameron
SITCOMS
Sitcom is de afkorting van situation comedy.
53/72
Een sitcom is een komische televisieserie die zich voornamelijk op één locatie afspeelt
bvb. In een huis, kantoor, restaurant … met een vaste groep karakters.
Dit genre is een subgenre van Humoristische films en Televisieseries en –films.
Beide overkoepelende genres worden toegevoegd.
Absolutely fabulous / Bob Spiers

FC De Kampioenen / Willy Vanduren
Het eiland / Jan Eelen
SLAPSTICKS
Een slapstick is een humoristische film waarin de humor niet verbaal gebracht wordt,
maar vooral door middel van beeldgrappen en lichamelijke capriolen.
Het genre Slapsticks is een subgenre binnen de Humoristische films. Het overkoepelende
genre Humoristische films wordt eveneens toegevoegd.
Verwante term: Stomme films
Laurel and Hardy

Mr. Bean’s holiday / Steve Bendelack
SOCIALE FILMS
In de sociale films worden maatschappelijke mistoestanden aangeklaagd:

arbeidsomstandigheden, werkloosheid, drugs, discriminatie van minderheden,
vrouwendiscriminatie, asielbeleid, prostitutie, marginaliteit…
Verwante term: Derde wereld
Carandiru (2003) / Hector Babenco

The color purple (1985) / Steven Spielberg
Ae fond kiss (2004) / Ken Loach
Il ladro di bambini (The stolen children) (1992) / Gianni Amelio
Ladri di biciclette (De fietsendieven) (1948) / Vittorio de Sica
On the waterfront (1954) / Elia Kazan
One flew over the cuckoo’s nest (1975) / Milos Forman
Op hoop van zegen (1986) / Guido Pieters
Rocco e i suoi fratelli (Rocco en zijn broers) (1960) / Luchino Visconti
Rosetta (1999) / Luc en Jean-Pierre Dardenne
Trainspotting (1998) / Danny Boyle
SOCIALE LITERATUUR
Hoewel dit genre zijn hoogtepunt beleefde in de negentiende eeuw, zijn ook vandaag nog
werken aan te wijzen waarin expliciet of impliciet schrijnende maatschappelijke
toestanden aangeklaagd worden: marginaliteit, drugsverslaving, prostitutie, reïntegratie
van gevangenen in de maatschappij, in ontwikkeling achtergebleven streken of landen…
54/72
Verwante term: Derde Wereld
Acid house / Irvine Welsh

Bericht uit Klein Konstantinopel / J.M.H. Berckmans
De broers Geboers / Arne Sierens
Chagrijn en charme : verhalen uit Brussel / Staf Nimmegeers
De Kapellekensbaan / Louis Paul Boon
Max Havelaar / Multatuli
Les misérables / Victor Hugo
De nekslag / Emile Zola
Rosalie Niemand / Elisabeth Marain
Trainspotting / Irvine Welsh
De verboden oase / Choga Regina Egbeme
SPEELFILMS
Speelfilms zijn films met een verhalend karakter waarin acteurs optreden. Worden niet
als speelfilm aangeduid: tekenfilms, animatiefilms, manga’s, televisieseries, informatieve
en documentaire films.
SPIONAGEFILMS
In de spionagefilm trachten geheime agenten belangrijke politieke, militaire of industriële

gegevens te bemachtigen, vijandig territorium binnen te dringen om militaire installaties
te vernietigen en/of militair of wetenschappelijk belangrijk personeel te bevrijden.
Verwante termen: Oorlogsfilms, Thrillers (film)
The hunt for Red October (1990) / John McTiernan

The Ipcress file (1965) / Sidney J. Furie
James Bond: On her majesty’s secret service (1969) / Peter Hunt
Mata Hari (1985) / Curtis Harrington
The Osterman weekend (1983) / Sam Peckinpah
The Russia house (1990) / Fred Schepisi
Topaz (1969) / Alfred Hitchcock
SPIONAGEROMANS
In deze romans trachten geheimagenten onder valse voorwendsels gegevens van

politieke, militaire, industriële, … aard te bemachtigen. De veiligheid van een staat of
organisatie wordt bedreigd. Het verhaal is spannend, de actie primeert.
Verwante termen: Avonturenromans, Oorlogsromans, Thrillers
Dodemanschantage / Max Moragie

Eindstation Bern / Colin Forbes
Geloof, hoop en liefde / Len Deighton
Judaskus / Gerald Seymour
55/72
De kleermaker van Panama / John le Carré

Het netwerk / Charles MacCarry
Portland in Pruisen / Martin Koomen
Samenzwering aan de Moldau / Helen MacInnes
Het Sigmaplan / Jef Geeraerts
De verrader / Frederick Forsyth
SPORTFILMS
Sportfilms zijn films met als hoofdthema sport. Naast het genre Sportfilms kan een
specifiek thema vb. Boksen, Voetbal … toegevoegd worden.
Any given Sunday / Oliver Stone

Leatherheads / George Clooney
Coach Carter / Thomas Carter
SPROOKJES
Dit genre groepeert zowel de volks- als de cultuursprookjes.

Verwante termen: Fantasy, Volksverhalen
Afrikaanse dierensprookjes / samenst. Kris Berwouts

Blauwbaardje in wonderland en andere grimmige sprookjes voor verdorven
kinderen / Louis Paul Boon
De Bremer stadsmuzikanten : Wilhelm en Jacob Grimm
Erik, of Het klein insectenboek / Godfried Bomans
Haroen en de zee van verhalen / Salman Rushdie
De menseneetster : Berber sprookjes uit de Rif / samenst. Maarten Kossmann
De onnozele hals / George Sand
Sprookjes van de Lage Landen / samenst. Eelke De Jong
Verhalen van duizend-en-één-nacht / gekozen door Richard van Leeuwen
De vrouw die winden liet : sprookjes en volksverhalen / Dree Peremans
STOMME FILMS
Stomme films zijn films zonder geluidsband, waarin alleen het beeldsignaal voorkomt.
Verwante term: Slapsticks
Metropolis / Fritz Lang

Pantserkruiser Potemkin / Sergej Eisenstein
The lodger / Alfred Hitchcock
STREEK- EN FAMILIEROMANS
Dit genre is de laatste jaren geëvolueerd van romans over een streek, een volk, mens en
natuur naar de meer sentimentele roman. Van Antoon Coolen naar Mien van 't Sant.
56/72
Niet zozeer de liefde staat hier centraal maar wel het landelijk milieu, gezins- en
familieproblemen. De hoofdpersonages zijn meestal mensen met een gouden hart. Uit de
verhalen spreekt veelal een traditionele visie op gezin, mens en maatschappij.
Verwante term: Romantische literatuur
Als je liefde hebt gekend / Anke de Graaf

Arm zijn is geen schande / Johan G. Veenhof
Het bittere erfdeel / Annie Oosterbroek-Dutschun
Boerin op de Beukenhorst / Clemens Wisse
Een bruid voor de Iepenhof / Gerda Van Wageningen
Glimlach naar het verleden / Henny Thijssing-Boer
De troost van het stille volk / Leni Saris
‘…Er gebeurt veel op en rondom 'De Hoeve'. De spanningen hopen zich op als de
jongste zoon, die door zijn vader al helemaal als opvolger op de boerderij werd
gezien, daarover andere opvattingen blijkt te hebben. Maar gelukkig is er altijd
dochter Harmke nog ... totdat Harmkes hart wordt geraakt door de liefde ... ’
Ver is de horizon / Jeanette Van Luipen-Bronwasser. - Baambrugge : Grote Letter

Bibliotheek, cop. 1986. - 282 p.
(Grote Letter Bibliotheek ; 582)
ISBN 90-364-0582-3
‘Als haar man plotseling overlijdt staat Klaartje alleen voor de opvoeding van haar
acht kinderen. Dan verschijnt Dries in haar leven ... Gelukkig voor hem maar ook
voor haar en de kinderen wint de liefde ten slotte toch.’
Klaartje / Nel Schuttevaêr-Velthuys. - Baambrugge : Grote Letter Bibliotheek, cop.

1988. - 246 p.
(Grote Letter Bibliotheek ; 766)
ISBN 90-364-0766-4
STRIPVERHALEN
Stripverhalen zijn verhalen die verteld worden door middel van tekeningen en tekst. Het
beeld primeert op de tekst. De tekeningen worden traditioneel gepresenteerd in stroken
van afzonderlijke afbeeldingen die door de interpretatie van de lezer tot één geheel, tot
een verhaal, worden samengevoegd. De tekst (gesproken woorden, gedachten -dikwijls
wolkjes- of verhalende tekst) staat onder of in de tekening.
De ballade van de zilte zee / Hugo Pratt. - Corto Maltese

Cedrus / R. Matton en Christian Verhaeghe. - Bezette stad
Coctail : single / Hanco Kolk en Peter De Wit. - Single
Gutsman comics / Erik Kriek
Manhattan Beach 1957 / Yves Huppen en Hermann
Maus / Art Spiegelmans
Thomas Noland / Pecqueur en Franz
De zwarte galei / Jean Van Hamme en Grzegorz Rosinski. – Thorgal
57/72
TELEVISIESERIES EN -FILMS
Televisieseries zijn voor televisie gemaakte films die bestaan uit periodieke
afleveringen. Men kan onderscheid maken tussen twee vormen:
1. reeksen waarin iedere aflevering een op zichzelfstaand verhaal is, maar wel met
een aantal vaste personages
Mr. Bean
Inspector Morse
The X-files
2. vervolgreeksen waarin de personages evolueren en waar het geheel een eenheid

vormt met een duidelijk begin en einde van het verhaal. Soapseries kunnen hier
ook onder geklasseerd worden, maar daar kan het einde oneindig op zich laten
wachten
Verwante term: Sitcoms
Friends
Six feet under
The Soprano’s
Het genre wordt enkel toegekend aan film, niet aan literatuur.
Televisiefilms zijn films speciaal gemaakt voor uitzending op televisie en die niet
worden uitgebracht in een bioscoopversie. Op cinematografisch vlak worden daarbij soms
technieken gebruikt om de film op een klein scherm/televisiescherm beter tot zijn recht
te laten komen. Ook mini-series horen hier meestal bij.
Don Quixote (1999) / Peter Yates
David Copperfield (1999) / Peter Medak
Jesus of Nazareth (1977) / Franco Zeffirelli
Dazzle (1998) / Judith Krantz
The gambling man (2003) / Catherine Cookson
THEATERTEKSTEN
Dit genre wordt toegekend aan elk boek met toneelteksten.
THRILLERS
Thrillers zijn spannende, actievolle boeken met een ingewikkelde plot waarin de misdaad
en/of het criminele milieu vaak centraal staan. De klemtoon ligt op de suspens, minder
op de ontrafeling van het misdrijf.
58/72
Bij de subgenres: Medische thrillers, Juridische thrillers, Psychologische thrillers wordt

het overkoepelende genre Thrillers eveneens toegevoegd.
Verwante termen: Detectives, Griezelliteratuur, Spionageromans
De aanklager / Scott Turow

Antwerpen / Nicolas Royle
Besmet / Robin Cook
Bezeten van mij / Nici French
Bloedrecht / Bob Mendes
De client / John Grisham
De Da Vinci code / Dan Brown
Dodelijk spel / Iris Johansen
De duivel draagt het licht / Karin Fossum
Onder de sneeuw / Kerstin Ekman
Rosemary's baby / Ira Levin
THRILLERS (FILM)
Actie en vooral suspence zijn hier belangrijker dan de plot, de intrige. De gehele actie
wordt vaak gedragen door geweld.
Verwante termen: Actiefilms, Detectivefilms, Film noir, Gangsterfilms, Griezelfilms,
Spionagefilms
Basic instinct (1992) / Paul Verhoeven

The day of the jackal (1973) / Fred Zinneman
Dressed to kill (1980) / Brian De Palma
Eyes wide shut (1999) / Stanley Kubrick
Face/Off (1997) / John Woo
Fatal attraction (1987) / Adrian Lyne
Fargo (1996) / Joel and Ethan Coen
The firm (1993) / Sydney Pollack
L.A. Confidential (1997) / Curtis Hanson
Last embrace (1979) / Jonathan Demme
Murder at 1600 (1997) / Dwight Little
Psycho (1960) / Alfred Hitchcock
Reservoir dogs (1992) / Quentin Tarantino
TIJDSBEELD
Hier wordt een beeld geschetst van het maatschappelijke, politieke, culturele leven in
een bepaalde tijd, al dan niet gebonden aan een bepaalde streek of stad.
Verwante termen: Generatieromans, Generatiefilms, Zedenschetsen
De correcties / Jonathan Franzen

Hebzucht : een amusementsroman / Elfriede Jelinek
Jenseits der Liebe / Martin Walser
Omega minor / Paul verhaeghen
De omzwervingen van Baldassare : 1666-het jaar van de antichrist / Amin Malouf
De stad Gods / E.L. Doctorow
59/72
Stadsblues : kroniek van de jaren zestig / Wim Willems

De verbannen taal / Imre Kertész
Het zingen van de tijd / Richard Powers
‘Hier… een onthutsend eerlijk verslag van een rijk leven vol uiteenlopende
avonturen: duels, oplichtingen, intrigues, wraaknemingen, liefdes, vrienden,
vijandschappen, schurkenstreken en daden van onbaatzuchtigheid, en bieden
behalve een schat aan levenswijsheid een unieke blik op het leven van de
achttiende eeuw.’
De school van het leven : memoires / Giacomo Casanova. - Amsterdam :

Athenaeum - Polak & Van Gennep, 1991. - 332 p.
(De geschiedenis van mijn leven ; 1)
(Grote bellettrie serie)
Oorspr. Franse titel: Histoire de ma vie
ISBN 90-253-3066-5
‘ ... Designmeubelen, highfashion schoenen en Toscaanse boerderijtjes bepalen

het zondagse beeld dat de buitenstaander en de kortstondige bezoeker hebben van
het land dat inmiddels tot de rijkste van de wereld behoort. In Italië op maandag
beschrijft Marjon van Royen de rest van de week: mediatycoons, maffiabestrijders,
duiveluitdrijvers, arme sloebers en kinderdieven ...’
Italië op maandag / Marjon Van Royen. - Amsterdam : Nijgh & Van Ditmar, 1991. -
212 p.
ISBN 90-388-6571- 6
‘De Gelbe Strasse, de straat van de leerhandelaren in de Weense Leopoldstad begin

jaren dertig: ... Dit alles in een tijd van moreel verval, werkloosheid en
vertwijfeling met op de achtergrond het spook van het Derde Rijk.’
De Gele Straat / Veza Canetti. - Amsterdam : Athenaeum-Polak, 1991. - 156 p.

(Grote bellettrie serie)
Oorspr. Duitse titel : Die Gelbe Strasse
ISBN 90-253-5117-4
TOEKOMSTROMANS
Toekomstromans zijn dikwijls politiek-geëngageerde of maatschappijkritische romans:

men situeert het probleem in de toekomst maar vaak is het een aanklacht tegen
hedendaagse wantoestanden.
Zij behoren niet tot de sciencefiction omdat hierin vooral de technologische
mogelijkheden benadrukt worden.
Verwante term: Sciencefiction
1984 / George Orwell

De charme van chaos : berichten uit de burgeroorlog in België / Dirk Draulans
A clockwork orange / Anthony Burgess
Fahrenheit 451 / Ray Bradbury
Heerlijke nieuwe wereld / Aldous Huxley
In the country of last things / Paul Auster
Lord of the flies / William Golding
Toward the end of time / John Updike
60/72
De zwarte steen / Geert van Istendael
‘... Voorzien van diverse opdrachten komt de hogelijk benieuwde Kartsev in 2042 te
Moskou aan, alwaar de toekomst van het communisme grote verrassingen voor
hem -en voor ons- in petto heeft. Het verslag van zijn verblijf laat zich lezen als een
groteske anti-utopie, vol weergaloos venijn en scabreuze satire.’
Moskou 2042 / Vladimir Vojnovitsj. - Amsterdam : Meulenhoff, cop. 1988. - 355 p.

(Meulenhoff editie ; 996)
Oorspr. Russische titel : Moskva 2042
ISBN 90-290-3919-1
VERHALEN
Verhalen zijn, zoals novellen, kernachtig naar inhoud en vorm; hun omvang is evenwel
nog beperkter. Meestal worden ze in gebundelde vorm aangeboden.
Verwante term: Novellen
Al dwalend : reisdagboeken / Gerrit Jan Zwier

De Aleph en andere verhalen / Jorge Luis Borges
Amsterdam retour / Kristien Hemmerechts
De betoverde tuin / Italo Calvino
Bier en andere verhalen / Jacques Hoste
Café De Raaf nog steeds gesloten / J.M.H. Berckmans
Moordvrouwen : de beste misdaadverhalen van internationale topschrijfsters /
samengest. door Lydia Rood
What we talk about when we talk about love / Raymond Carver
VERFILMDE BOEKEN
Het genre Verfilmde boeken wordt toegekend aan boeken of strips gebaseerd op een film
én aan films gebaseerd op boeken of strips. Voorwaarde voor opname van het genre is
dat beide dragers in Open Vlacc opgenomen zijn.
Uitgesloten termen: Boekverfilmingen, Verfilmde literatuur, Verfilmde stripverhalen,
Verstripte films, Novelizations, Filmverboekingen, Verfilmd
Katarakt [BOEK] / Betty Anthierens

De aanslag [DVD-VIDEO] / Fons Rademakers
De aanslag [BOEK] / Harry Mulisch
India dreams [STRIP] / scen. Maryse Charles ; tek. Jean-François Charles
A passage to India [DVD-VIDEO] / dir. and screenplay by David Lean
A passage to India [BOEK] / E.M. Forster
VLAAMSE FILMS
Dit genre wordt toegekend aan speelfilms met een Vlaamse regisseur en een
(hoofdzakelijk) Vlaamse cast.
61/72
Loft / Eric Van Looy

Dirty mind / Pieter Van Hees
Ben X / Nic Balthazar
VOLKSVERHALEN
Onder volksverhalen verstaan we een verzameling van oeroude, aanvankelijk mondeling,

later ook schriftelijk overgeleverde verhalen die hun wortels hebben in de volkscultuur.
Daartoe behoren ook de sprookjes, de sagen en legenden, de fabels, de stadslegenden …
Verwante term: Fabels, Legenden, Sagen, Sprookjes, Stadslegenden
Belgische sagen en legenden / Alfons Roeck

De helden van Segou : een legende uit Mali
Joodse volkssprookjes en legenden / Israël Zwi Kanner
Kom zitten en luister : vertellen uit Zuid-Afrika / Ellen Kuzwayo
Een ladder tot de hemel en andere fabelachtige vertellingen / Hans Kilian
De Mabinogion : oude Keltische verhalen uit Wales / Karel Jongeling
Sprookjes, legenden en verhalen uit Rusland / Lev N. Tolstoj
Vlaamse legenden / Charles de Coster
Volksverhalen der Lage Landen / Alet Schouten
VORSTENHUIZEN
Het thema Vorstenhuizen is ook een groepsthema.
VROUWEN
Schrijft men over de psychologie en/of de leefomstandigheden van vrouwen zonder de

strijdende ondertoon eigen aan de feministische literatuur dan wordt het thema Vrouwen
gegeven.
Verwante term: Vrouwenliteratuur
Altijd de vrouw / Geerten Meijsing

Anna, Hanna en Johanna / Marianne Fredriksson
Antonia (1995) / Marleen Gorris
Echte vrouwen reizen anders / Boudewijn Richel
Enchanted April (1991) / Mike Newell
De gelukkige huisvrouw / Heleen Van Royen
De heerlijkheid van Julia / Oscar Van Den Boogaard
Het leven kan wreed schoon zijn / Marcella Baete
De maand van Marie : vier vrouwen / Luuk Gruwez
Zij : 36 vrouwen : gedichten / Gonda Lesaffer
‘Ik ben met een burgerlijk man getrouwd, heb een burgerlijk huishouden en moet
me fatsoenlijk gedragen’. De vrouwelijke hoofdpersoon in 'De mansarde' lijkt op de
andere vrouwen in het werk van Marlen Haushofer: ze hebben van het leven niets
meer te verwachten ... Haar lot is identiek aan dat van generaties meisjes en
62/72
vrouwen voor haar. Zij is vooral echtgenote en moeder ... Alleen in een kleine
zolderkamer, een mansarde, kan zij een andere vrouw zijn dan in het dagelijks
leven. Het is de plek waar zij kan dromen, fantaseren ...’.
De mansarde / Marlen Haushofer. - 's-Gravenhage : BZZTôH, 1989. - 198 p.

Oorspr. Duitse titel : Die Mansarde
ISBN 90-6291-377-6
VROUWENLITERATUUR
Het genre Vrouwenliteratuur omvat literaire fictie over vrouwen doorgaans ook door
vrouwen geschreven en die, al dan niet bedoeld, bijdraagt tot de emancipatie van de
vrouw. Meer en meer profileren ook derdewereldauteurs zich in de strijd om gelijke
rechten voor man en vrouw. Het is niet omdat de auteur een vrouw is dat haar boeken in
dit genre kunnen worden ondergebracht. Evenmin behoren alle werken met een vrouw
als hoofdpersonage tot de vrouwenliteratuur.
Verwante term: Vrouwen
Armoede is vrouwelijk / Nathalie Bekx en Trees Verleyen

Dagboek van een slavin / Marilyn French
De heidendochters juichen / Riana Scheepers
How to save your own life / Erica Jong
Ik zie, ik zie wat jij niet ziet / Birgit Vanderbeke
In een sluier gevangen / Betty Mahmoody
Nieuwe mannen, nieuwe vrouwen / Ingrid Vander Veken
Uit elkaar / Fay Weldon
De vagina monologen / Eve Ensler
Veel vrouwen, af en toe een man / Kristien Hemmerechts
‘Duygu Asena is hoofdredactrice van vijf vrouwenbladen, ... Het boek veroorzaakte
veel opschudding. De hoofdpersoon, een vrouw die in Istanboel woont, strijdt tegen
de gangbare normen van de man-vrouw verhoudingen ...’
De vrouw heeft geen naam / Duygu Asena. - Baarn : De Kern, cop. 1991. - 184 p.
Oorspr. Turkse titel : Kadinin adi yok
ISBN 90-325-0390-1
WAARGEBEURD
Deze verhalen zijn gebaseerd op een persoonlijk ervaren en/of verwerken van
gebeurtenissen: incest, drugs, kanker, dood, prostitutie, criminaliteit, gemengd
huwelijk ... Door hun vertellend karakter vertonen zij een sterke verwantschap met de
romanvorm. De auteur wordt vaak bijgestaan door een ghostwriter. Het genre
Waargebeurd heeft raakvlakken met de genres Biografische, Autobiografische en
Historische literatuur, maar kan niet gecombineerd worden met deze genres. De
63/72
gebeurtenissen spelen zich meestal af in het heden of recente verleden. Het genre
Waargebeurd wordt zelden gecombineerd met de naam van een persoon als thema.
Wanneer een literaire auteur schrijft over het persoonlijk ervaren en/of verwerken van
gebeurtenissen in zijn leven kiezen we voor het genre Autobiografische literatuur.
Bij films wordt het genre enkel toegekend aan speelfilms gebaseerd op boeken die het
genre Waargebeurd gekregen hebben.
Aanhangsel : vrouw in Saoedi-Arabië / Meghan D. Jakobsen

Een bed in Afrika : ervaringen van een hulpverleenster in Sierra Leone / Katelijn
Berghoef
Borderliner / Caroline Kraus
Gevangene in Bagdad / Daphne Paris en Pat Lancaster
Klotekanker / Jef Van Gucht
Het land Prozac : alles mee en toch depressief / Elizabeth Wurtzel
Nog eenmaal mijn moeder zien / Zana Muhsen
Not without my daughter / Betty Mahmoody
WESTERNS
De western verbeeldt de Amerikaanse pionierstijd, de verovering van het Wilde Westen.

Ook de indianenfilms worden tot dit genre gerekend. De voorstelling kan clichématig of
maatschappijkritisch zijn.
Het genre wordt zowel voor speelfilms als literatuur en stripverhalen gebruikt.
All the pretty horses (2000) / Billy Bob Thornton

Bad company (1972) / Robert Benton
Broken arrow (1950) / Delmer Daves
Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969) / George Roy Hill
Cheyenne autumn (1964) / John Ford
Dances with wolves (1990) / Kevin Costner
Geronimo : an American legend (1993) / Walter Hill
High noon (1952) / Fred Zinnemann
Once upon a time in the west (1969) / Sergio Leone
Rio Bravo (1959) / Howard Hawks
The searches (1956) / John Ford
Unforgiven (1992) / Clint Eastwood
The wild bunch (1969) / Sam Peckinpah
ZIEKTEN
Het thema Ziekten is ook een groepsthema.

Verwant thema: Ziek zijn.
My sister’s keeper / Jodi Picoult

Thema’s: Kanker ; kinderen, Ziekten, Identiteit, Zussen
ZEDENSCHETSEN
64/72
Dit zijn romans of films die een beeld schetsen van de zeden die gangbaar zijn in een
bepaalde maatschappelijke klasse of in een bepaalde tijd.
Verwante term: Tijdsbeeld
The age of innocence (1977) / Alan Bridges

De Buddenbrooks : verval van een familie / Thomas Mann
Daisy Miller / Henry James
Eline Vere / Louis Couperus
The French lieutenant’s women (1981) / Karel Reisz
Madame Bovary / Gustave Flaubert
Nana / Emile Zola
Pride and prejudice / Jane Austen
Terug naar Brideshead / Evelyn Waugh
Het vreugdevuur der ijdelheden / Tom Wolfe
‘… Hij geeft een raak beeld van het Edwardiaanse Engeland, waarin conventies en
manieren belangrijker waren dan oprechtheid en echte emoties. Doordat een aantal
ontwikkelingen te weinig is uitgewerkt, blijft het geheel te vaag. De vertaling leest
goed, de noten zijn kort en duidelijk. De recente verfilming van het boek trok zeer
de aandacht.’ - Drs. M.A.H. de Swart.
Een kamer met uizicht / E.M. Forster. – Amsterdam : Tabula, 1987. - 248 p.
Oorspr. Engelse titel : A room with a view
ISBN 90-70585-47-2
‘In Mededogen daalt Galdós af naar de marginale wijken in het zuiden en schildert
een hartverscheurend beeld van het leven aan de zelfkant.‘
Mededogen / Benito Pérez Galdos. – Leiden : Menken Kasander en Wigman, 2004.-

336 p.
Oorspr. Spaanse titel : Misericordia
ISBN 90-74622-47-X
‘… Márai's misschien wel belangrijkste roman, over liefde en verraad, speelt zich af
in het decadente burgerlijke milieu van Boedapest aan de vooravond van de
Tweede Wereldoorlog. Met meesterhand schrijft Márai over de kentering in de
harten van mensen, op het persoonlijk vlak en in een ontredderde tijd, door de
confrontatie met vragen over de waarachtigheid en de duurzaamheid van
gevoelens.’
Kentering van een huwelijk / Sandor Marai. – Amsterdam : Wereldbibliotheek, cop.

2005. - 415 p.
Oorspr. Hongaarse titel : Az Igazi
ISBN 90-284-2110-6
65/72
Vlacc | genrelijst
3 Bibliografie
Encarta encyclopedie 2005 Winkler Prins [ CD-ROM].- [ S.l.] : Microsoft, cop. 2004
Groot woordenboek van de Nederlandse taal / Ton Den Boon en Dirk Geeraerts.- 14de,
herz. dr. - Utrecht : Van Dale Lexicografie, 2005. - 3 dl. + cd-rom
Grote Winkler Prins encyclopedie in 26 delen. - 9de geheel herz. dr. - Amsterdam :
Elsevier, 1990-1993. - ISBN 90-10-09000-0
Woordenlijst Nederlandse taal. - Ludo Permentier. - Herz. ed. - Tielt : Lannoo, 2005. -
1056 p. - In opdracht van de Nederlandse Taalunie. – 90-12-10590-0
3.1 Verhalende literatuur
8weekly. – www.8weekly.nl
Anthologie des littératures de langue française / J.-P. De Beaumarchais, Daniël Couty. -

Paris : Bordas, 1987-1988. - 6 dl.
Aspecten van de literaire biografie : belicht door Johan Anthierens, Maarten van Buuren,
Jan Fontijn e. a. - Kampen : Kok Agora, cop. 1990. - 122 p. - ISBN 90-242-7695-0
(Auto)biografie in de literatuur / door Paul De Wispelaere, Kristien Hemmerechts, Paul
Mennes en Eric De Kuyper. - In : De Vlaamse gids. - Jrg. 80 (1996) nr. 1, 24 p. –
Themanummer
BOL. – www.nl.bol.com
Bruna. - www.bruna.nl
column als literair genre (De) / door Erwin Wijman. - In : Bzzlletin. - Jrg. 17 (1989) nr.
164, p. 27-31
Componenten en compositie van de historische roman : een comparatistische en
genologische benadering / Serge Heirbrant. - Leuven, Garant, 1995. - 395 p. -
(Literatuur in veelvoud ; 7). - ISBN 90-5350-292-0
Crimezone. – www.crimezone.nl
cursiefje (Het) / door Godfried Bomans, Louis Paul Boon, Simon Carmiggelt e.a. - Leuven
: De Clauwaert, 1968. - 65 p. - (Caleidoscoop der Nederlandse letteren)
dagboek als kunstvorm (Het) / door Hans Warren. - Amsterdam : Bakker, 1987. - 32 p. :
ill. - ISBN 90-351-0450-1
Danse macabre / door Stephen King. - Amsterdam : Loeb, 1988. - VIII, 397 p. - Oorspr.
Engelse titel : Danse macabre. - ISBN 90-6213-844-6
Design of a classification scheme for fiction based on an analysis of actual user-librarian
communication, and use of the scheme for control of librarians' search strategies /
Annelise Mark Pejtersen. - In : Theory and application of information research / ed. by O.
Harbo and L. Kajberg. - London : Mansell, 1980. - P. 146-159
Detective en anti-detective : narratologie, psychoanalyse, postmodernisme / door Jack
Van der Weide. - Nijmegen : Vantilt, 1996. - 223 p. - ISBN 90-75697-03-1
66/72
Deutsche Schriftsteller der 20. Jahrhunderts im Spiegel der Kritik / Franz Lennartz. -
Stuttgart : Kröner, 1984. - 3 dl. - ISBN 3-520-82101-X
Dictionnaire des mythes littéraires / sous la dir. du Pierre Brunel. - S.l. : Editions du
Rocher, 1988. - 1436 p. - ISBN 2-268-00714-6
Dictionnaire des oeuvres de tous les temps et de tous les pays : littérature, philosophie,
musique, sciences / Laffont-Bompiani. - S.l. : Laffont, 1980. - 6 dl.
Dictionnaire des personnages littéraires et dramatiques de tous les temps et de tous les
pays : poésie, théâtre, roman, musique / Laffont-Bompiani. - Paris : SEDE, 1960. - 366
p. : ill.
Dictionnaire historique, thématique et technique des littératures : littératures françaises
et étrangères, anciennes et modernes. - Paris : Larousse, 1985-1986. - 2 dl.
Einsatzmöglichkeiten) der neuen ekz-Datenbank für die Vermittlung und Erschliessung
schöner Literatur (Die) / Hans Sträter, Elisabeth Sträter. - In : Buch und Bibliothek. - Jrg.
42 (1990) nr. 8, p. 640-644
Encyclopedia of mysterie and detection / ed. Chris Steinbrunner, Otto Penzler. - London :
Routledge, cop. 1976. - 436 p.
Erotische literatuur : een voorspel / door Ann Vertongen. - In : Leesidee. - Jrg. 3 (1997)
nr. 2, p. 115-116
Evene. – www.evene.fr
Fantastische literatuur. - In : Bzzlletin. - Jrg. 24 (1994/95) nr. 226/227, 114 p. –

Themanummer
Fantasy literature : a core collection and reference guide / Marshall B. Tymn, Kenneth J.
Zahorski, Robert H. Boyer. - New York : Bowker, 1979. - XIII, 273 p. - ISBN 0-8352-
1431-1
Feminist fiction : feminist uses of generic fiction / Anne Cranny-Francis. - Cambridge :
Polity, 1990. - 228 p. - ISBN 0-7456-0528-1
Feminist literary theory : a reader / ed. by Terry Eagleton. - Oxford : Blackwell, 1996. -
2nd. ed. - XXIII, 438 p. - ISBN 0-631-19734-6
Fictie op onderwerp : lectuur en literatuur op onderwerp toegankelijk gemaakt. – Den
Haag : NBLC, 1994. - 2 dl. – ISBN 90-5483-070-0
Fiction and library classification / Annelise Mark Pejtersen. - In : Scandinavian Public
Library. - Quarterly 11 (1978), p. 5-12
OCLC. – http://fictionfinder.oclc.org/
Fiction retrieval : experimental design and evaluation of a search system based on users'
value criteria / Annelise Mark Pejtersen, Jutta Austin. - In : Journal of documentation. -
Jrg. 39 (1983) nr. 4, p. 230-246 ; jrg. 40 (1984) nr. 1, p. 25-35
French erotic fiction : women’s desiring writing 1880-1990 / ed. by Alex Hughes. -
Oxford : Berg, 1996. - VIII, 191 p. - (French studies). - ISBN 1-85973-049-3
Gender language and myth : essays on popular narrative / ed. by Glenwood Irons. -
Toronto : University of Toronto Press, cop. 1992. - XXVIII, 318 p. : ill. - ISBN 0-8020-
6933-9
67/72
Geschiedenis van de erotische literatuur / Patrick J. Kearney. - Bussum : Agathon, cop.

1983. - 192 p., 24 p. pl. - ISBN 90-269-5037-3
historische roman (De). - In : Spiegel historiael. - Jrg. 31 (1996) nr. 11/12, p. 441-489.
– Themanummer
Indexes to works of fiction : the views of producers and users on the need for them /
Philip Bradley. - In : The indexer. - Jrg. 16 (1989) nr. 4, p. 239-248
Inhaltliche Erschliessung schöner Literatur / Hans Sträter, Elisabeth von Kloeden. - In :
Buch und Bibliothek. - Jrg. 40 (1988) nr. 4, p. 343-355
Inhoudelijke ontsluiting van fiction : een thematische catalogus / Martine Demoor. - Gent
: Martine Demoor, 1986. - 33, 9 p. - Proefschrift Brugge (Bibliotheek-, documentatie- en
informatiewetenschappen)
Inleiding tot de picareske verhaalkunst, of De wederwaardigheden van een anti-genre /
door Hendrik Van Gorp. - Groningen : Wolters-Noordhoff, 1978. - 204 p. - ISBN 90-01-
34156-X
Kindlers Literaturgeschichte der Gegenwart : Autoren, Werke, Themen, Tendenzen seit
1945 / herausg. von Dieter Lattmann. - München : Fischer Taschenbuch, 1980. - 12 dl.
Kindlers neues Literaturlexikon / red. Rudolf Radler e.a. - Munchen : Kindler, 1988-
Letterkundig lexicon voor de neerlandistiek. – www.dbnl.org
Lexicon van literaire termen / Hendrik Van Gorp, Dirk Delabastita, Rita Ghesquiere. -
Deurne : Wolters Plantyn, cop. 1998. – 510 p. . – ISBN 90-309-7074-X
lichte angst (Een) : beschouwingen over reizen en reisboeken / door Gerrit Jan Zwier. -
Baarn : De Prom, cop. 1995. - 205 p. - (De Prom bibliofiel ; 30). - ISBN 90-6801-441-2
Literair Nederland/Vlaanderen. – www.literairnederland.nl
(literaire) wegen van de thriller noir (De) / door Ivo De Kock. - In : Leesidee. - Jrg. 4
(1998) nr. 5, p. 382-384
De literatuurhulp : lexicon van literaire termen. – Cor Gerritsma. – Apeldoorn : Auctor,
1995. – 128 p. – ISBN 90-71844-82-X
Literatuurplein. - www.literatuurplein.nl
meaning of ‘about’ in fiction indexing and retrieval (The) / Annelise Mark Pejtersen. - In :
Aslib proceedings. - Jrg. 31 (1979) nr. 5, p. 251-257
Met gespannen aandacht / door Ivo De Kock. - In : Leesidee. - Jrg. 1 (1995) nr. 5, p.
428-430
Modern gothic : a reader / ed. by Victor Sage e.a. - Manchester : Manchester University,
1996. - VI, 202 p. : ill. - ISBN 0-7190-4208-9
Moorden met woorden : honderd jaar Nederlandstalige misdaadliteratuur / door Jan C.
Roosendaal, Bert Vuijsje en Chris Rippen. - De Haag : Biblion, 2000. - 208 p. : ill. - ISBN
90-5483-229-0
Naar aanleiding van inhoudelijke ontsluiting van literatuur in een openbare bibliotheek /
Johan Velter. - In : Bibliotheek- en archiefgids. - Jrg. 67 (1991) nr. 3, p. 310-319
68/72
Neuere Methoden der inhaltlichen Erschliessung schöner Literatur in öffentlichen

Büchereien / Michael Stünkel. - Hamburg : Fachhochschule Hamburg, 1986. - 81 p. -
Proefschrift bibliotheekwezen
nieuwe historische roman (De) : een terreinverkenning / onder red. van Paul Pelckmans.
- Leuven : Acco, 1988. - 182 p. - (Acco. ML ; 211). - ISBN 90-334-1802-9
Nogmaals Gütersloh / Lieke de Veer. - In : Bibliotheek en samenleving. - 1986, p. 94-98
On the library classification of fiction / Mirja Iivonen. - In : Scandinavian public library

quaterly. - 1988 nr. 1, p. 12-15
Op de bres voor populaire fictie / door Gerda Burgers. - In : B & S. - Jrg. 24 (1996) nr.
2, p. 10-12
opkomst van de vrouwelijke speurder (De) / door Ingelise De Jongste. - In : Psychologie.
- Jrg. 18 (1999) nr. 1, p. 42-43
Opwaardering van porno : een voorbeeld uit de recente romanliteratuur / door Marcel
Janssens. - In : Kultuurleven. - Jrg. 64 (1997) nr. 3, p. 28-31
Over de autobiografie / red. Els Jongeneel. - Utrecht : HES, cop. 1989. - 231 p. - ISBN
90-6194-247-0
poort naar een fantastische wereld (Een) / door Johan Vanhecke. - In : Leesidee. - Jrg. 1
(1995) nr. 8, p. 632-634
Popeye-scenario (Het) : mythe en werkelijkheid in de misdaadroman / door Jeroen
Kuypers. - In : Deus ex machina. - Jrg. 21 (1997) nr. 81, p. 34-38
probleem van de literaire genres (Het) / Nico Laan. - In : Literatuur. - Jrg. 2 (1985) nr.
3, p. 153-158
Pulp culture : hardboiled fiction and the cold war / by Woody Haut. - London : Serpent’s
Tail, 1995. - 230 p. - ISBN 1-85242-319-6
Raster 41. - Amsterdam : De Bezige Bij, cop. 1988. - 152 p. - Omslagtitel : De
denkbeeldige reis. - ISBN 90-234-1361-X
Reading popular narrative : a source book / ed. by Bob Ashley. - London : Leicester
University, cop. 1997. - X, 246 p. - ISBN 0-7185-0083-0
Recensieweb. – www.recensieweb.nl
Reviews of books. – www.reviewsofbooks.com
Rigel magazine. - Antwerpen : Belgische vereniging voor Science Fiction en Fantastiek,

s.d. - Voortz. van : SF-magazine
romantische griezelroman (Gothic novel) (De) : een merkwaardig rand-verschijnsel in de
literatuur / Hendrik Van Gorp. - Leuven : Garant, 1998. - 120 p. : ill. - ISBN 90-5350-
783-3
rommelhok van de literatuur (Het) : de literaire kritiek en het reisverhaal / door Gerrit
Jan Zwier. - In : Bzzlletin. - Jrg. 22 (1992/93) nr. 203, p. 29-39
Sacherschliessung im Jahr 2000 : Spielwiese für Theoretiker oder berufsbedingtes
Erfordernis ? / Winfried Gödert. - In : Buch und Bibliothek. - Jrg. 40 (1988) nr. 10, p.
845-849
69/72
science-fictionnaire (La) / par Stan Barets. - Paris : Denoël, 1994. - 2 dl. - (Présence du
futur ; 548-549)
Science fiction. - In : Deus ex machina. - Jrg. 19 (1995) nr. 73, 47 p.
Speurtocht naar de (auto)biografie / Igor Cornelissen. - Amsterdam : Lubberhuizen,

1993. - Jrg. 1 (1993) nr. 1. - (De nieuwe engelbewaarder ; 1)
Spionage na de glasnost / door Chris Vandenbroucke. - In : Boekengids. - Jrg. 70 (1992)
nr. 5, p. 393-394
Stadtbücherei Gladbeck : Jahresstatistik 1986. - Gladbeck : Stadtbücherei, 1987. - 39 p.
Standardschlagwortliste (Die) : ein noch unvollkommenes Hilfsmittel zu den RSWK /

Brunhilde Lewe. - In : Buch und Bibliothek. - Jrg. 40 (1988) nr. 4, p. 390-393
Stoffe der Weltliteratur / Elisabeth Frenzel. - Stuttgart : Kröner, 1988. - (Kröners
Taschenausgabe ; Bd. 300). - ISBN 3-520-30007-9
Thrillers van Europese signature / door Staf Schoeters. - In : Leesidee. - Jrg. 2 (1996)
nr. 9, p. 712
Unterhaltungsliteratur in öffentlichen Bibliotheken / Ronald Schneider. - In : Buch und
Bibliothek. - Jrg. 42 (1990) nr. 8, p. 679-681
Van Abélard tot Zoroaster : literaire en historische figuren vanaf de renaissance in
literatuur, muziek, beeldende kunst en theater / Léon Stapper, Peter Altena, Michel
Uyen. - Nijmegen : SUN, cop. 1993. - 300 p. : ill. - (Van A- tot Z-reeks). - ISBN 90-
6168-415-3
Van Aiol tot de Zwaanridder : personages uit de middeleeuwse verhaalkunst en hun
voortleven in literatuur, theater en beeldende kunst. - Nijmegen : SUN, cop. 1993. - 447
p. : ill. - 90-6168-382-3
Werelden op drift / door Dirk Haesendonckx. - In : Leesidee. - Jrg. 2 (1996) nr. 5, p.
419-420
western (De). - In : Bzzlletin. - Jrg. 27, nr. 254, 64 p. - Themanummer
Westerns : making the man in fiction and film / by Lee Clark Mitchell. - Chicago :
University of Chicago, 1996. - XVI, 331 p. : ill. - ISBN 0-226-53234-8
Writes of passage : reading travel writing / ed. by James Duncan e.a. - London :
Routledge, 1999. - VI, 225 p. - ISBN 0-415-16014-6
young gang (The) / door Staf Schoeters. - In : Leesidee. - Jrg. 4 (1998) nr. 5, p. 381
3.2 Speelfims
Achter de spiegel : film en fictie / door Anton Haakman. - Amsterdam : De Bezige Bij,
1996. - 320 p. : ill. - ISBN 90-234-3561-3
All Movie Guide. - http://www.allmovie.com/
Andere sinema. - Antwerpen : Centrum voor Beeldcultuur, 1978- . - Met extra nr. :
index nr. 0-100. - ISSN 0773-5855
70/72
avant-scène cinéma (L’). - Paris : L’Avant-scène, 1961- . - ISSN 0045-1150

Blik op zeven : flashback op 100 jaar film : meer dan 2000 filmbesprekingen / door
Patrick Duynslaeger. - Roeselare : Roularta, 1995. - 502 p. : ill. - ISBN 90-5466-221-2
Cartoons : le cinéma d’animation 1892-1992 / par Giannalberto Bendazzi. - Paris : Levi,
1991. - 704 p. : ill. - Oorspr. titel : Cartoons. - ISBN 2-86746-073-5
Cerberus. - Noorderwijk : Cerberus, 1991- . - Samensmelting van SF-gids en Survival
magazine
cinéma et l’homme en état de guerre (Le) / par Jacques Belmans. - [S.l.] : De Rache,
1974. - (Mains et chemins ; 10). - ISBN 2-8015-0007-0
CineMagie. - Brussel : KFL, 1998- . - Voortz. van : Mediafilm
Dertig jaar animatiefilm in Gent 1961-1991 / door Jan Temmerman. - Gent :
Studiecentrum voor Animatiefilm, 1992. - 59 p. : ill.
Dictionnaire des personnages du cinéma / sous la dir. de Gilles Horvilleur. - Paris :
Bordas, cop. 1988. - 559 p. : ill. - ISBN 2-04-016399-9
Dictionnaire filmographique de la littérature mondiale = Filmographic dictionary of world
literature = Filmographisches Lexikon der Weltliteratur = Filmografisch lexicon der
wereldliteratuur / door Johan Daisne. - Gent : Story-Scientia, 1971-1978. - 3 dln. : ill.
Documentaire terug in de bioscoop / door Mart Dominicus en Willem Oosterbeek. - In :
Skrien journaal. - Jrg. 1991, nr. 4, p. 14-15
Dvd.nl. - http://www.dvd.nl/
erotische thriller (De) : rauwe echo’s van een vertwijfeld zoeken / door Dirk Gombeir. -
Streven. - Jrg. 61 (1994) nr. 4, p. 326-334
explosieve charmes van de fantastische film (De) / door Luk De Vos en Mark Holthof. -
Antwerpen : EXA, 1982. - 152 p. : ill. - ISBN 90-705-3002-3
Film en Televisie + Video. - Brussel : KFL, 1956- . - Vòòr 1985 verschenen o.d.t. Film
en Televisie. - ISSN 0015-1084
Film informatie en dokumentatie = FID. - Utrecht : LOKV. - Voortgez. als : Filmjaarboek
… : alle van … tot … in Nederland uitgebrachte bioscoopfilms. - Losbladige uitg.
Filmjaarboek … : alle in … in Nederland uitgebrachte bioscoopfilms. - Amsterdam :
International Theatre and Film Books, 1996- . - Voortz. van : Het Nederlands jaarboek
film …
Geknipt voor de bioscoop ? / door Annelotte Verhaagen. - In : Skrien. - Jrg. 1999, nr.
238, p. 36-37
Horror / by Phil Hardy. - Rev. and updated ed. - London : Aurum, 1993. - 496 p., [16] p.
pl. - (The Aurum film encyclopedia ; 3). - ISBN 1-85410-263-X
Internet Movie database (The). - www.imbd.com
korte historiek van de rampenfilm (Een) : Apocalypse now and then / door J. Hoberman ;
vert. door Tom Paulus. - In : Andere sinema. - Jrg. 1998, nr. 147, p. 52-55
Muziekfilm : ladders naar de hemel / door Mart Dominicus. - In : Skrien. - Jrg. 1996, nr.
208, p. 20-22
71/72
Onverantwoordelijke cinema / door Cherry Smyth. - In : Andere sinema. - Jrg. 1993, nr.
113, p. 13-14
Opera en het witte doek / door Paul Korenhof. - In : Luister. - Jrg. 43 (1995) nr. 519, p.
78-79 ; jrg. 44 (1996) nr. 520, p. 54-57
Plateau / Belgisch Animatiefilmcentrum (Brussel) / Brussels : BAC, 1980-
Rampenfilms / door Ivo De Kock. - In : Film en televisie. - Jrg. 1998, nr. 484, p. 17-19
Requiem voor de muzikale film / door Staf Knop. - In : CineMagie. - Jrg. 54 (2000) nr.
230, p. 83-88
Robert Hofman’s speelfilmencyclopedie. - 6de uitgebr. dr. - [S.l.] : Luitingh-Sijthoff, cop.
1995. - 2 dl. - ISBN 90-245-1328-6
Skrien / Stichting Skrien. - Amsterdam : Stichting Skrien, s.d. - ISSN 0166-1787
theater van angst (Een) / door Judith Franco. - In : Andere sinema. - Jrg. 1992, nr. 107,
p. 15-18
Variety comedy movies : illustrated reviews of the classic films. - London : Hamlyn,
1992. - 128 p. : ill. - ISBN 0-600-57456-3
Who played who on the screen / Roy Pickard. - London : Batsford, 1988. - 351 p. : ill. -
ISBN 0-7134-5683-3
72/72

Vlacc afsprThemasVW

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Vlacc afsprThemasVW

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Jeannine De Schutter

© 2006: Vlaams Centrum Openbare Bibliotheken vzw

Wettelijk depot: D/2006/9438/7

1.1 ANALYSE VAN DE INHOUD.........................................................................6

1.2 OMKADERING VAN DE INHOUD..................................................................7

2 Omschrijving van een aantal thema’s en genres.......................12

3.1 VERHALENDE LITERATUUR.......................................................................66

1 1992 Themalijst : verhalende literatuur inhoudelijk ontsloten / Jeannine De

3 2006 Themalijst: fictie in thema’s gevat / Jeannine De Schutter, Johan Velter,

2007- Bewerkingen in online-versie n.a.v. werkgroepafspraken

Deze elektronische uitgave is een aangepaste en geactualiseerde versie van de

1.1 Analyse van de inhoud

en daarnaast thema’s die op het geheel slaan. Een dichtbundel ontsluiten we op

1.2 Omkadering van de inhoud

gegeven als Goed en kwaad of in een maatschappelijk verschijnsel als Verwaarloosde

Om pragmatische redenen zijn in deze Themalijst ook een paar niet-literaire

De eerste term wordt gebruikt, de tweede niet.

Beide ingangen worden gebruikt: er is verwantschap tussen de onderwerpen. De termen

2 Omschrijving van een aantal thema’s en genres

Populaire genres zie ook: Vlacc-genrelijst

De hierna volgende definities zijn ‘werkdefinities’, bedoeld om de gebruiker een

The crossing guard (1995) / Sean Penn

In de animatiefilm worden tekeningen, papiersnit, poeder of zand, poppen of abstracte

Akira (1988) / Katsuhiro Otomo

Harpya (1979) / Raoul Servais

Dit genre omvat alle egodocumenten van schrijvers: (Jeugd)herinneringen, brieven,

Een beer in bontjas : autobiografische beschouwingen / Hafid Bouazza

In de duisternis : herinneringen aan de waanzin / William Styron. - Utrecht : Veen,

20.000 leagues under the sea (1954) / Richard Fleischer

In deze boeken hebben de gebeurtenissen een uitgesproken avontuurlijk karakter. Ze

Het blauwe goud / Clive Cussler

Na de ondergang van de Poseidon / Paul Gallico. - Amsterdam : Wereldbibliotheek,

Het thema Bijbel is ook een groepsthema.

De filmbiografie is het verfilmd levensverhaal van een of meer bekende figuren.

De avonturen van Alexander de Grote : de Alexanderroman / Patrick de Rynck

Bollywood is de bijnaam van de Hindi filmindustrie in Bombay. De naam Bollywood is een

Sangam / dir. by Raj Kapoor ; written by Inder Raj Anand

Liefdesspel / Freya North

43 wielerverhalen / Tim Krabbé

Denk na / H. Brandt Corstius.

Pulp fiction / Quentin Tarantino

Cursiefjes zijn korte prozastukken van beschouwende aard waarin de levenswijsheid

Amsterdam, Amsterdam / Dubravka Ugresic

Het is al vroeg laat / Jos Ghysen. - Antwerpen : Standaard, 1988. - 149 p.

Dirty dancing / Emile Ardolino

Dit thema omvat literaire boeken en films over de onafhankelijkheidsstrijd en

‘... De kust van het gemurmel is gebaseerd op historische feiten. Tijdens de

Tongen van schaamte : een reiziger in India / Günter Grass. - Amsterdam :

In deze films wordt een misdaad zorgvuldig voorbereid, de misdadiger methodisch

Because of the cats = Niet voor de poezen (1973) / Fons Rademakers

Chinatown (1974) / Roman Polanski

Boze tongen / Jonathan Kellerman

Ik en Claudius : reizen met mijn kat / Clare de Vries

The bear / Jean-Jacques Annaud

Het beste van Bommel / Marten Toonder

In andere dierenverhalen ligt de nadruk eerder op natuurgetrouwe observaties van

Particularly cats / Doris Lessing

De bever en andere beesten / Midas Dekkers

‘Negenendertig radiocauserieën uit het programma Vroege Vogels. Hoewel de

Romantische verhalen waarin dokters, verpleegsters en/of patiënten centraal staan.

Krankzinnig : doktersroman / Heinz G. Konsalik

9 ½ weeks (1986) / Adrian Lyne

Un couple modèle / Elisabeth Barillé