LlJ6irrUtiilJ)~ - W8;8iL 8n.I· I lD (210) wAr - man (Lit.) the thinking animal. A.S. mann- root man to think, cognate with Ger. and Goth, man, Ice. madhn (for mannar) Ch, E.D. - LDJjI(Q/). &fTAtrr - A.S. cunnan; to know, E. cunning, knowing, con, to study, carefully, A.S. cnawan, Ice. kna- .E. know L. gnosco. Skt .. jna. &rrLIiJ (SrTartb).
6511fl- L video (visum), to see, E vide, Skt.- fiB", C:QJ{6t.D : mQJ~UJw (3) ~W!QS>8,® QJLGLDfTlfI/J §Jim ... C:QJfiW@QJi)ArJ!)J.
dlwlr - L.amo, to love. E. amateur, amiable, amicable; d/61TW - E. alum, a mineral salt, L. alum en. ~L_@ - E. and Fr. et. ette, a dim. suffix; LlJJ!)J - E. roar, AS. rurian, Ger. rohren ; iL@Qr - E. roll, role, L.rota, a wheel; I2-Qre - E. will, AS. willa, Goth, vilija, Ger. wille, L. vola, to will Gk, boule, will (lLQrQTW)i 6T6lJ - Gk. helios, the sun; or606'UfT - E. all, A.S. eal, Ger, all, Gael, uile, W. 011; &A>L - E. gate, AS. geat, a way, a gate; Clir;TULj - Gk. kryptos, concealed, Q)6ID1;J - E. cry, L. queri, to wail; (JiQJQQ)QT (o;6'hJ)- E.call; AS. eel/ian, Ice. Kalla; c!JjQ)QJ j) - &QI - E. have, L. capio to contain; &!DdiJ® - E. ring A.S. hringan, Ice, hringi; &rrroHT - con, AS. cunnan, to know; c$fTQ) - L. column, liIySJ - E. cleave, AS. cleo/an, Gk. Kliben; liIw/rL. hiloris, cheerful; 5Jfim6TT (G&dr) - E. kin, AS. ",n, Ice, kyn; ®umu - E. heap, AS. heap. Ice. hopr. Ger. haufe; ~tT6i> (Gl1DfT6iJTmL) E .. craw, crop, the throat of a bird, Dot, crep; Dan, kroe., Ger. kragen, Scot, craiy, the neck; (c!jQ"6l> (o;iJrr) - E. crop. AS. crop; ®Q"AlQl - E. chorus, L. Chorus; Gk. choros, orig. a dance in a ring; ®~ (&ATW, j1(JLi1) - E. grave, L.gravis, heavy, allied to E.great, AS. and Dut. groot, Ger. gross; ®"'6l/ - E. curve, L. curvus, crooked; C!!!Jy;6*5J - Ecle,- cule, L. culus, It. celli, cel/o. dim sfx.
8n. - E.coo; ~& - E. clew, clue; ~@(yJ - L.glomus, E. glomerate, (t!J.!!)J&ct!J - E.cross, Fr. crois - L. curx. (i;)8irr@8;~ - E. crook, W. crowg, a hook, Ice, krola; Dut -kroke, a fold as wrinkle; (D)8ilT6U - E. kill quell, A.S. qwellan, to kill; (FLDW - E. same, AS. and Goth sam ana, L.similis, Gk, homos, Skt, sam as; i!lm~ - coede, to kill; &[061/ - E. shark; 8i®ffiJ~ - E. shrink, C:~n- - L.sero, to join @;6lr - E. swear, AS. swerian, Out. zweren, Ger. schworen; ~rr - L .. do; f,ltWfT6JTW - L. terminus, a boundary; j1dtsr - E. dense. L. densus, thick; DufJ, Gk, temno, to cut; ~r;T - E. drive; AS. drifan, Ger. treiben; p w4 - E.tube, Fr. and L. tubus.
UITQJITQRJrrT
7
~f)"W4 - E. nerve, Fr. and L. nervus, Gk. neuron; fjrr® - E.nag, a small house, IfirT6lJrTtiJ - L.navis, Gk. naus, skt. nau, a ship. AS. naca. Ger. naechen, a boat, urfJ8i- - E. prize, Fr. prise; urflf} - utfJ- Ok. peri, round, u6b - Gk. polus; uw, Gk. pan, all; UQ)A)& - E.plank, L. plane; 46Tr : E. fowl, AS. fugel. Gk. vogel, Ice. Jug I; L/fJ - AS. beorgen, Ger. bergen, to protect; L/rf1- E. spire, L.spira, Gk, speria, anything wound.
LJrflma: - L. murus; LJQ6}f)" - E. pore, L. porus, Gk. poros; L/6I)(JCUJrrttE .. peer, an equal, a nobleman, L. par, equal, urrrr - E.peer, to appear; (luliJ - E/ay, Fr.fee; Glurr;;~ - E.patch, M.E. botch; c;,urr.f!)J - E. bear. AS. beran, Goth, bairen, L./ero. Gk, phero, Skt, bhri; C:urrrt - E.war, AS. werre, O.F. wen-e, Yt.grerre, O.Ger. werra; quarrel; Clurrl» - Gurrfir.'E.oore., AS. borian. Ger. boheren, L/oro, to bore.
wL@ - LD{6I; E .. mead, AS. medo. Ger, meth; W. medd; Gk. methu, Skt. madhu; WAfT - E. mud, Low Ger. mudde, Out. modder; LD(!§dr - E. morvel, L. miror, to wonder; U)6lJ)QJ - L. milito, to fight, E. military; LDfTr1LI> LD(!!>LDW - L.mamma, the breast; LD6lsr - E.many. AS. manig; u)}® - E. much, A.S. mic, Ice. mjok, Goth, mikils, uSJfi6>a - E. mess. O. Fr. mes; (y)f}tr - E.mature, L. maturus, ripe; ~ - E.full, AS.full, Gothfulls, Ice.fulll; Ger. voll, L. plenus, Gk. pleos. G)wQ) - E. mellow, soft, L. mollis, Out mollig, AS. mearu, Gk. molakos; QJrf/6f>a - L. versus, a line in writing. E. verse, a line of Gk. molaleos; Qlrf/ms: - L. versus, a line in writing. E. verse, a line of poetry.
QlQ)W - E. valour Low. L. valour; 6lJG'6l - L. va/eo, to be strong. QJySI - L. via, a way; 66J@ - L. mitto, to send; roB ®® - E. wax; AS. weaten, Ice. vaxa, Ger. wachesen, Goth wahsjan, Sid, vakhs, Zend, ukhs; 6"8YJ - E./all AS.fellan, Ger.fallen; G6lJ(!§ - E.fear AS.foer; GQJg)J - E. vary, L. various, various.
QlLLW: QJQr + {hw = QJ,. l Ihl @6JfJI QJL@ + dJlW = QlI· I ,0 fiTW IJ)Jwrr W. 6lJdr fiTQuf:JlJt.D 6lJ/II(JQJ!T{DuSI /II tb uilJ(jQJ.!f)J QJIJI-QJffiJ Q 8i tt 6llrJr@ JPT tb.!f)J 8; 8; 691 ,g, 8)" 6fT G> IF fT tb 8i6ri> er U L5J!D U UJ & ®w. QJ@~~ 6TW~t..b 6lJLG1c!Frrib fhuS//II6iJ QJLLW <iTGN!f)J iJ rfI UJ6"5I ilJ m Q). QJ LLW er AT fJ)J tb Gl t!F IT'" c: Q) QJ(!!J j, ~ 51 GiT .!IJl i1 rff t5 ~~ . QJ A) 6fT, QJ Qr 6fT tb, 6lJ L_@" 6lJ LI1J-I QJ dlrr (ij), QJ AI1 rt , QJ6RT tfiJ@!j1 QJ6JTlt I QJ6T1YT IT I Ql6irDJR, Qlrfj, 6lJ6f»(J', urfl i (!p~6f!UJ UQ) QIFrrti>8iL(t!JW Q/Qr fiT6irua~ C:QJff. @qG)qrrjb8iL Gc9iW6UrrW @ATWIT6JT6'4)QJ QJ L (;) LD fT sP u51661 Q)A)Q). QJ LL_ - 6iJ (!Jj/J{D (QI .. ) L.verlo, to tum ...
QlQu-QlrtD: Qltfi + ~fiW W = Qlf}"QflTW - 6lJ6Ura'tfTl..D. Qlrf) = QJA>t;T6l/ I tEJ /DWI lOT ~16I1 u rrL(l;J I QJI.JA7JT6lf)QST. Qlt;T67SlJT W = 6lJAlr;TGlJ I et ~;;/fJJ I U"L(GJI t5JJDW, @6lJW, Ql6AT4iATW = ti1JDW, QJ6lJ)r!Ii, UfTL@, o:t6{DW.
QlfiIIf}&6iir: QJfTrnfl- QJrralif1&W - QJ65lflc!JjAf = 6llJm6U an..pSlu Glurr([§6tr fiiI/bUQlQu, QJfT6Rf/ = Gl8=fTGUI QlrrQI(J&W - QJrrrnflUJQsr. @W1, 6lJQr .. QJ 6Rf/ & t.b - QJ IT rnfl & W 6T dr .!!)J W" J.b I QJ A> 6Tr 6l/ G) U fT (!§ 6ir QJQTrT #UJfif)u)8; ®pSI&@!JW. JfJAf1~{DuSJY>U U@jUUrrfitfT !6fTvUQJ6U)8i W8;tJjL._tjrfli616iJ I fi6I tbU6f)QSTIU""'" QJ6Rf/&'" d/6lJQJ 6 QJ rrrnfl< 6TCiIr(llJe9 (D)e: rr6UQJrr(J6lJ(J III G)~rr. J!)J (;) llirr L._@8i ®PSI &&u u@51ArJlJwtt .
U 6hr 6lf) L& r.$ fT wi; i16b ~ ® il ~ 6lRfT U G u rr §P QJ fT t6I ®tA ~i11T. U/a,4 6lI-U 6TQfT~~rf1~~ UlArI u ILUJlriJ6l>alfr~@t.b 6lJ. ~o"op5JA>6W 8i®w QJGm[TUJ Jl)J Q;&U ULL6?fT.
j)"j) : @rfl = ~®!fi~1 ~rf = @rfJ~il : @rt@ (~(!§:fl,i1) ~ wG) U 6m LI 1LlJ.!..@ I Q r!1) fT '" ~ et Qrr U fi5T Q/ W ~ ffiJ ffiJ me: LJ). FF[b.f!)lu51 rt JK@!]:2ijJJJLb UI (lJ<OUJQS)QfTUJfT ®w QlQ)ai C:u rr ~ w!
9· c: {DfT: 1LJJ)l - 1L.[!)ff = 1LJl)J ~4Jl1 fL!f)lT IL, ~GTTG U 6'5lL, @Af1, ~ rR - @,., ~ et ~ t::!PI",G U fir) L c: UJ t.51 PJ fiiJ Of) 6T{ U1 tt (f!Jw 6lI Alai
J:J 61fi fiM c9; 8)~ = kJ, m W &cnmr G U fT 6ir!D !fJ tv (yl Gir w 9GtfJ 8; <!Ii 6iJ (6tf>6lJ&rfJtL1w). ~ffiJ~fil)/Jj;J ~t.b ~.tP eat's eye ~tilrr.!f)J Q uUJrr Qutbp51(!!J;tfhm6lJ (]!6rra;®e;. a>QI(Brf/UJw 6T6Fu~w fillLGCFrrbUiJUw @a; BirTf7miTW utbp5JUJG$h.
et otr!J)J G~"oiJa;rr u UI UJ ttl <!Tn..J!)JQJ{ljfTQJ I u6b(;QJ J!)J Il...I61rf1filST r6Jc!MiYfJ.i1»tD 6J tb iJ61J 1Lt6J rft & dr Uldr Al6TT (D) IU AT .!J)J W ~.". RU.D U G> u UJ ,; Qu tbt6J®!6:!D6J)W eMt6JUJuu(!jJw .
.8L@U UO>QT&@LLf#- U"iJ}ITLLfI- QJ6TT!T8;c$UU(hlQJ4)I GlU(!§W u rrarmLD. c:ti,fiQ)rrtib, lJ, AlfilTUU1dr6lD6fTG)IUAr uIJI, GU(!§QJIJ)&(t§u utbt6J I UJWA>6ITGlUJATfJlIW Gurr §JILl QUUJt;TffCl",C:UJ ®(618ic$UUL..... l1I-(!!)UU4JI ~U.J6b4· Ul6Trm&YTC:u"Q) QJwtt&&UU@QJ61 Gurff~"A1 U7 AT 4 W d)I uG) u U1 It G;) U l)/ Lb. ~fifIfI tbUJ Qr 61)QT €lrfl u U1dr."QT
(!:fJ{D 661 UJ Gl u UJ It &QJHifT C:!6 fT &~c$. ( <§ LL9- er Qg u i6I cfi L_@8i ~L.I1I-61)UJ"IWI &"JDI&~LUJ- 6TQuUIJI wrrL._@ct &ATAlJDlLltD, 61flJuufT && @)IlfIHfiI)Q)fL/w Gf6fT &@j&).
•
UITQJrr6tRJrrT
27
U) Gir 61DGTT Q WW ~ ~G) IF tt 6iJ G ~S» rI» 51 {b t5J 6iJ615}G UJ ar.!!)J il rfllLJ W. 9.C:{DrT : )fjrfrrmGTr (tpjrrtiJ) - ~Q)fOl51. Ui6iJ6l5] - i)t&. UJ6b08 (billi). t5}6b66J GUJdru~ ~QJ{t~~Q) felts ~6iJQJD fetes ~6tr.!J)J QJy>ffiJ<§w. ILUJff ila>69Tu5J6b ~@urr tb®w G) UIT ~fi11 rrfifT Ul6Tr6mGtT GlUJATfJlIW ~QTQ)wi.JGuUJIt, ~Q)~~<iilfJ6iJ filius 6TW./J)J W(I;6"6)fitJTUJw, filia tOfar.!J)J LDr!1iRlGtTIL/W @{l5J;fi~ QJlPdiJ<t!J~6iJ 8irr~ s: OJ6ir al6'IT 6TWU!J)J f QJ L rr IT 8; SifT L._(JJ ~ t.b IJ,IT QJ LL_j,i) 6b ~.nr til Qr m 6fT AlUJ U/ Lb I urrmrlll-fDfTL@U U@jiJ6Itb Qu'*rU16trtiff>Gi'lT65lUJIL/w, iJ!Duurr (1;8; (tJ{l5J UU 4J}, QJ !:p<!i® G611 JJ)J u rr@ u tb{l5JUJ(:fD'
lsLallF ~Q)fil).f/JI Jd,6'5>(i61 GUJmu~ .aL_(~"j JJ.mOfrmUJCUJ. 8ifTL@i.J Js:£6f)ffi GlQJ@® ~6fTUU~w. GJQJ(!!JQJ/J~Jj8i C:1bfTtb!D(!Jlw QJi6ImwlLILn ILmLUJ~ GQJ®~. GlQJ([§'VfD'" - ~<i!>8i~6iJ. QQJ®~ 6IILUJ-fiu QlG'1TFT &&UULL t5}6kr 1s/-65>8(D)UJ6VU QUUJrr G'lutb!D.{jJ. "(D)QJ6iJ611rrtiJ Q6'lJ (5) m Qf1 U Jd, Q) (F Q UJAr!D SJI tb" et 6tT J!)J Gl $6rr6iJ8ifT U U1 UJ W lTt1.J!)J{D6lJ Inrr.m-&. GIIL@uJsJ,msr j)6l)~~GilSfI6iJ felis domestiea et 61fT U u(j;Jw.
Feline (adj) = catlike. Felid= one of the Felidoe or cat-tribe.
JJ, m QT 8;@j c: LD c: Q) Gl LDfT ySJ 8iG 6T1' 6UQ) tr QJ Jb ¢l s» LhG) U C!!JQf ~ 8; c$ tt ti.J QJ y> ffiJ ® tb G) u UJ IT, U 6iJ c: fill JJ)J QJ 61f) <9) c9i r;rf] '" ~ rfI th iJ ® u til ~ t.b Gl8jrr~iJ 6Tdr~W Ga:fTrua)ouGUJ 9~~Gir6JT/!Jl.
Gk. katta, kattos; mod. Gk. gata; L. catta, catus, caws, cattus, Late Latin. cattus, cotta.
It. gatto; Sp., Pg. gato; Cat. gak; Pr. Cat; ONF. cat; F. chat (fern .. gatta, gata, cata, cote, chate, ckatte);
E. cat; OE., ME. cat, catt, catte., ON. Kott-n kattus; keta, fern; Sw. katt, leatta; Da kat; MLG. katte; MDu. katte, kat; D. kat; OUG. kazza, chazza, chataro; MHG., Mod. G. katza; MHG. katero, kater; mod. G. and Du. kater = he cat.
OIr. cat (masc); Gael. cat com. W. lcath; Welsb and Cornish. cath; Breton kaz; Vannes kac 'h m. OCo. kat.
Nubian kadis; Arab qitt, tomcat, qitta. cat.
Slavonic kot; OSlav. kot'ka; Bulg. kotka; Siovenish kot m; Russ. kot m. kotchka, koshka; Pol. kot ikoczur m.); Bob. kot m. kotta f.; Sorabian kotka; Lith. kate; Finnish katti.
Derivatives.
Chaioyant, of a changeable colour, shining like the eyes of a cat.
•
U ft'QJIT QRJI'rT
29
'"'
I
caterpillar ft. LL. catta pilose = hairy cat caterwaul fro LG. caterwaulen = to cry like cats. meerkat fr. MDu. meer catte = sea cat.
catteny = place where cats are bred.
kitten, catkin, cattish, catishly, catishness, catling, catty, cattily, earliness etc.
6J a IJ rr i.J U IT v;B/ 6iJ 51.LiI. 3d!/, Lb JjJT tb [0 IT mr (£J Q.J m [T ~ 6fJ) W u5I ® t6 {h iJ6U~QJ(;)UJQsr !!)Jw, ~.f/JJ fiT~ut/J/ /DfT'· '9 6l5I®{h~ ~diJ@jA; Qa;rr~@ QJfJUULLG~65rJ!)JLb, cat fiT6VftlJW ~~w GJUUJtT g-8iJUiJW6 Gls:rrGiJG'JQJw Jl)Jw, fDa: &&,& (YlQJ",/t CTn.1!)J5JAr/Drrtt. Umsr I~L o;rrQ)L.Drra; or5}u/p (6"'. '9 Q) QlQTlr8;8iUuL(KJ QJtA161Jj6JrfT~tb, 9fT 6T 51 u i) UJ U G u fiiJr G'1 ~tlt QJ W iJ, filS) W ;'1fim QJ Q 8ifT 6iIr lJI-®th ~ $6 Q("rr§JlJw, 6J(l"fTUUlTmJ!b@ g51u~ ~mrmLDuSl66J®uu~QTfT§JJJI.b, ~QJ rt Cfn.!DJDl i.J G) UfT (!!j~~L.Drr &a 6lJ (JfhfT65r ./!)l5lW!D 4lJ. cfl,uJlw, @wrft J6fTC:L LDrr~~~ O1!Dti~&LDfT{DQJfT~WI {ljuS1lj)o;/>i)tb® fiT~uiJ am rr@ tB'*'L. &,,:cruWff & !Bit QJrrfiRft8i(ylw !BJQJ6lIrrfiRft&(lJJw @®~~ QJ!A~mrr.j}JLh, QQJ@@j ~uS1~o;& (§¢lc9H"1!BJfiU& t$(!§U G'Jurr(!!j6fTrr{h eatr 5J»w, M,61>6f1 ~u51IJ)~iJ6If1fiiTOlD 6T 5JU8Q}}[b~8 Gt!F65r¢l®~~oiJ GQJ.w@lb. dII~QfT,,6iJ ~~Qr GluUJ@w ~uSl4P.t Qgrro06lJrrGUJ uJI(I!j~~Q) (JQJ'*(h)w.
uut &&.s (!pmfilJ« JJ, Al fiIT i.J (;) U OJ (1)[1 U4 Lb IsJ, 6"D6lf1& (J)QJr 6I)QRJT ILl tb utb¢lci; t!k{l5Jt6J®uuiJ6fsr (On the Name of the Cat and the Cat's eye) ~fiU u®i'J,Qr 6lI(f!)WITJJ)J:-
"Our domestic cat came to us from Egypt, where it had been tamed by a long process of kindness, Of, it may be, of worship. In no classical writer, Greek or Roman, do we find the cat as a domestic animal before the third century A.D. It is first mentioned by Caesarius, the physician, brother of Gregory, the theologian ofNazianzus, who died 369 A.D. He speaks of
'Kattai endrumo', About the same time Palladius writes "contra
... ponunt" .... it is clear that when Pall ad ius wrote (fourth century A .. D.) tame mustelae were still more common than cats, whether called cati or catti.
"Evagrius scholasticus (Kist. Eccl. 17, 23), about 600 A.D., speaks of katta as the common name of 'ailouros' , here meant therefore, for cat ....
"And Isidorus, his contemporary, expresses himself in the same sense
when saying (12,2,38). 'hune catum vocant.
"If we admit, in the absence of evidence to the contrary effect, that the tame cat came from Eqypt to Greece and Italy in the fourth century A.D.,
30
and that the shrewd little animal was called by the Romans catus, everything else becomes intelligible.
"In the ruins of Pompeii, where the bones of horses, dogs and goats have been found, no bones of cats have hitherto been discovered .. aa.
"In the language of Romania no traces exist of the word catus, probably because at the time when that Romanic dialect became settled in Dacia, catus did not yet exist as a Latin name for cat.
The Romans did not transfer the name of Mustela to the cat, but by a kind of popular etymology, changed cattus into cams, and these two names, katta and cat us, found their way afterwards into nearly all the languages of Europe".
"We now come to the question, whether cat was known at an early time in India. The two principal words in Sanskrit for cat are 'mdrjdra' and 'vidola'.
"Marjara means the cleaner, the cat being well known for its cleanliness. "The second name for cat in Sanskrit is vidala or biddla .... "
"It is difficult to analyse this word. I thought at first that it might be connected with vidala (bidala, in the At, M. III. 1, 2, 6) which means cut in half, split in the middle, which would be a very appropriate term for a eat's eye. But this would leave the lingual of unaccounted for. In the Unadi-Sutras (I. 117) it is derived from vid, to shout with the suffix ala. This suffix shows a certain analogy with aJiga in marjaliya, another name for cat. ... "
"Vaidurya and Vaidurya, the very form that would best correspond to the Greek ailouros means in Sanskrit the eat's eye. The cat is called mall; vaidurya lokana, ie, having eyes like the Vaiquiya jewel. It is true that so ancient a grammarian as Panini (IV. 3, 84) derives Vaidurya from vidura; 'very distant,' and that accordingly it is often spelt with a dental d. But this seems an after-thought. The transition of Vaidarya into Vai<tUrya is not impossible, even in Sanskrit, if we remember such parallel forms as dura and daviyas, sthula, stahviyas, & c ..... "
"It was objected by Katyayana that Paqini rule (Pan. IV. 3, 84), according to which Vaidurya is formed from Vidura, must be wrong, because the Vaidurya jewel does not come from Vidura, but from Balavaya, and is only cut or polished at Vidura, ... " (What Can India Teach U 5? - pp. 261 -268.)
~~Af}Qu J!JI 61)QJ(jIrUJ fiTW U D 'm1,g (J (u51 6".;' Q ~fT6lS)filJQJ rr fiJT ) OTW9)lW QIFrrQx;61AfJ6tr.!J)J QlL(;)WfTliluJ16iJ urroWlaflUJrr6b ~rfl8;&i.J UL@6trfifT Ail ~QJJ!)J fiT.u~, G)1h6'lf1QJfT~tb. QJLGwrrlilti Qa:ArJD
•
UIT6U1T QlilJTrT
31
G1Dm-Gs=rrtDa;mmG>UJQJQ)rrw, Gurr®!h~u G)urnlJl>~fifJrrc!li C:QJJ!)J ty)fiUrfiJ&fT LIlJ- W6lJ>{lJU U 6, QJ L Q LDfT If)J UJ fTGfT IT QJ tp8l&C: LD.
r;;6I LfT'7 8i OTWU ~ UlLfT[J lh (b) (;TAr 8)Jt.D ro6ILJr61J fiTWU UJI UlLfTQJ (b) et Qg J!)J Lb, U t!Jjl;J (!:fJ ~tb Q a= fT 6V6lJ IT a; ~ iJ rf7 ci; SiLl u L._ l1I-®u uC: ~ QJ L Gl8rrro6l5'l~ t.5}6trO)W6lS>UJ8; 8ifTL@LiJ.
~LQJ~ Gu6hT@ ~5JUJ ~®QI@c$~ &rr"flo ~Q)Q)"~®UU6 ~6iJfit)~ 9@6lJmr;rQUlfT(!§QJIT 6lJfi'6J/Af!)l Qlh"6trQJ~. -_. QUfTC!§tf;~fT& ,&fT uxb or Qg !!)J W (D)u:: fTQ)fit)U, GJ u.f!)J w.
33
G1 u @t.bu~iJ. w&&m l1)6fIT (yJA>fD&<!!!JL GJ U<!§Lb u n Q)rrfirifQltD66>!f)/1 )fiQsrfj)JQr dNL8;5) tf/tbU~fT6iJ, GJurrC!!>!A~rr& &rrWW G)U®th iJ fiG) fiJfT Q UJ..,. U U ,:_ LIJI. c$ QJ It ill LD 6IIT 1iJ & <!!!J Lb, j) UJ [b fib) 8i J; @j LDfT{DfTfi5T 6'TQ)Q)rru L/QfTrT.lg] QJ6Ul&&@!JW Gu®Jt;iJmltilSU(]UJ. ~"{lJQQJrr@ GUfT<!!J~~fT6f)LDfL/W (;)!6p51G1UJfT@ GUrT®tA1DfT6~UJUJtb utbp51, G;)u®t&iJmGIIT G>UfT®!A~rr8;&"LDLb 6'TfifTUU'· , §Ji" ({D.i)J6).
QucmJi, 0J,6lI ~
eJ ~ iJ Al 0JfT j, G) ~tiJ6lJ QJ 6W .$ &r5J &<!!!J Qr, j)1}"..,G L LD{D W" <')) QlWIT qUJUJmy~fi61. C:lfGwrr6ir QJ6lRfT ,j;&~iJd1Qsr!J)J 51QJ LD~(yJW, LD rrC: UJ rr W QJ fiAT Oi 8i ~ iJ AfJ Qr./f)J iJ (!!Jl.D fT '" LD)fi (y) lb I a ~fT Qsr p516fT. 65J r;;hr ~ QJOi a QJ Ii 16 wiT GJ 8i IT 6Tr fi5) a;t6J Qr UJ AT et r6J ® J.b tf/65>!D ti 16 j)6lf)!DQJW Q&rrm-m& fJdJuLLaUrr.IjJ I $t6Jar 8"n.{Drr 0;# 516l1Qsr 6Tar.!J)JW tBrfldT lktDfT& LDfT6lJ (wrr(JUJrrAT) orWJ!)JW, GlUUJrflL@ j)Q)!DQJ6tS)6lfT QlIi'U1• I 611".
(1) c;, e; rr Qr Q)!D W fT A> 6l) UJ 6lflffJ tA~ ~ 6lJ (J LD ~ i1 & SifT Al6TT Un-!6D
Q,fFfiiJ s>Jw (;)6WGLD QJf) ILl AI.
(2) ~QDlDwUU.
6T Gi> Q) fT 6lJ t6J rt a; L.._~ W {Ii IT til ~ Ii fill ~ c: LJ fT W JD 6lJ AT . QJ Q) i.J 4 {D tb ~thm~J;<J"n../f)J Lb (i), u4!Dw {DfTW&c!Tn..J!)J Lh Gle;rr6ilr L{lj6VrrQJ I LDr6JAl& uffiJ8IW ~aiJQ) ~ LDrrG)~fT(!!J urr &AT fiTQg.{f)J GJe:rr6UiUuu(puQlAr.
~.A)~&&a/JlJlu QUill" "rrvci6AJJDu QUIU"
iJQJrotr UlQ)QJ
(iJfiI>/D6lJW (i)Al JDt;5}
C:$D6ll6iT a~
UfJ6ir U6lJlf;T
• • c::!JIwmw
JJ/LJUQST
!.8UJw tBQDUJ
W6'f>6lJLDcntilsr •
LD6I)Q)W&6Yr
~661 (§QS)Af) LD m Q) W 8i 6isr to 61) Q) U) &Qr et 6isr fJlI t.b j) (!§ G1 U UJ (f§ W, LD 61) Q) QI rr IP G;){Dti..t6lJW 6TQrrGJD (i;)u fT®6rr u(hJ6lJQT.
t::lJI t.b 6"IS> LD UJ U U" QI L1J-QJ Lb I j) Q) diJ & tb (66J iii &w) et 6iT fI)I Lb IL® QlI1I- ofi1.g))J Lh , fJl Lb 6T 6ir fJ)J t.b 96l5J QJ tq... 6D1 SH tb, iii. fiI) 6fT IU tr IT 8iy51QUJw~w R..&f;T Qltf/ 6lIl.J1-o61WJw, ~&&U Glugw.
~~ = (§tdJ. j)608;~ - j)Q)8;&i.b - j)6lJJiJ&w.
~LbQ')LDUJUUAT QJUJ-'lI, j)61ltD6lJAflQr a..6iJr6llUl QJUJ-AlQl& 8irrAIT (yJ l1I- til tt ~ j) fib 6u!D QI IT afT (T "AT (;) U fT 4Jl LD 8; 8i ,_:JJ.$. f!_1U It Ji,5 d'JItdJ'V UA>Lj,{Ij g)j,{Ij([§w (y>6If1Q1(!§W, j)61lJDQlAflQg c::WJb1DQ)Q)(:V G1 utiiW &a.fDrr q, 6L([!>QJ51uulr.
(!p ti6f) QJW (J 8i rr 6lJ~ iI tb c!F m LUJ Of) L rOd) LDUJ fT 6iJ , U1611ar 0: Q) LUJ r;;tr , ~ fiifj) LUJ U U ~ 6T AT .!!)J Lh G u UJ tt G u £bID fT 6ir. 4 fJ Lb = ILUJ n- If;J 6"5)Q)8; 8jL'-9-' I o, c::!JIo"o !pGtn;ifT~rt. LJfJ W - U fJ Lb = c: LD SJlQ)a;w, 4.-3 L._@6lJ8iw. Ut;TW - Ut;TwroV = C:LD(JQ)rr6lrr, ®6f>{DGllw. umb .. QJr;TW - QJr;rm (®flJ61r. 24).
( 4 ) 61'Aar 6lJ'4QJ8r (",. L~.;Jj)
tElfiUW, !CIT, S, 6lJ"",, QQJ~, &ilt;JQJw, i1ffiJ & fib-, ~~6f,T (~~LD") er Qr ~ W et fiifr Q u tt (!§ W QJ ~66I 61fTW. et Ifi.J@jW !ffJ rn!D th 6iJ C!!J U u 411 u tbp51 fiTfiilrrUJ-6lDc!F1lJ Lb U}QJffJI&@ 6T AlJT (i6)&UJ tr 91# Go: rri1>6Uuu@lb. dN~fi5TrToiJ et .m<::LfTQTAr (J.51r5J.) et 6iT J!)J G) uUJ!T. &f;j(JQJikr ilriHs;6tr , 6TQg~th (!JJ§ c9iL-Q9W ~QJ~&@!J <'!p8;a;fiiirr6JfTfTr$a; 8iLllJuu@w . .JJI$fJ6ITrTro ~6lJfJ»8i@ (l:P8;&6Ur fiiriOT Qrr et Qr.[!)J §)(!§ GJ u UJ fr.
~LDrf}!D"l1J-@tJ{h U'*r6tDL8; a;rrQ)~~"', ewtBLDaQJ&@jLD ufiIIIJ LDQDQ)&em liQ,lfi1li'_~~QS)(!§tili i}QJQDQJ !6&QDt;Tu U"'*l1I-u• U"QJ&@j QIiW~ ~"Q1f1&& Q&"fiIfIr@, ~diJ~ !fJLQJI7~Qu ~<!§U Ul1l-6IlW tEltb8i cJIIWUQJW ~A)LDj,,," •. ~LQJlJgU ulIl-mLDr!Ji6lr tEl ib@ w c: 8» IT 6iI6b 8; G) t;;fT Q, Q) fT tb, JJI WU ilJ G'I U) m- J!)J G LJ UJ I'r Qu{bp51®UU4JI &QJ6lSfI8;8)~ {D&&/IJI. ",LbuQJW ~t_[TtiJ<?!>. dNWUfiJJ~ 1Io./J~.sr I wrar [D" l1I- et W IJ 6JT iJW6f)Q)6 i7 QJW G) u UJ rT ~'". Gu (T tb UiUW fJtDULLUlAr, ~LLbuQ.)Lb i!lPJJUJUfiUl1l OTATUUL'_L4I/.
•
UfTrurr6RTrr
37
~uQ u UJCi17 ~fiiir.!J)J B-l~lbu1Jw 6T QT ~ il rft tA~ QJ YJr6J(!!!J~6iT /DI/J./. i) {iJpJWUfal)W G) U fT W QJT fT6U c: fill U1 U U LLtiJ 6lsT, G) U (TAr", tDuQ)w
!fJ tt <9j es <iW5T ~ Cf, /J ~ rr rt !D tr a; 6lJ (!!j Q) QJ ~ ~ w ~ VlUi\) IlJ t!F U1 t6J ib ·~~!hiJ®~~fi5Ttt. ~Ql6"4)[18 iJQJAfJW[1rT8;S;[b@j, g}QJQr CYJUJ-i.£6w {6 rr c9i Glf <!!J 65J ®U u ~rr 8iU U l1J-61>W UJ6'6>I.1)/J~ ~ LL_QIflr. ~(] ~rr(£J, ~ 6l.J rn U IT W 4 c$ 6lfHo'IT c: UJ U Q) c: 6lJ .!l)J dJI fi5If) c$ 6fT fT c$ cdPI fii6lSfJ !6 iJ C!!Ju LJ .pjrr 8iGlJ W sitr L._~ 6'5ILLOfT rt. c::!PI tpj61ff tr 6U, ~fT OiU ufiir, U tt wu6lf6ftUJQr (yJ~661tLJ GUUJtT &@§LD C:{hrr~!6IQfT.
~'UffJ.bUQ)r6J 16ff{l1.1 U{TQr" (~®8;ac$rr. 11>.
~uflY;>8iW (!jJ@6lJ4JJ W G6lJt6~1.J fT ~w Q~n'/;pUUL._L 8ifT61fJ, g]6lJAT a ~ 6l1I1L/ rr 8; r!1i U U L._ L rr 6Tr . ~ 161 iJ (f!j 6lJ IT Q) r5J 1Ji" L._ (f)t ~ iJ @ ~ L L·J c: U tt rfl6i> .dPI611Qr a {lJfTQ)~lLJtbfD"'w 6'5I61lfifr6lJfT && t!TJrr L_j_U U LL4Jl. ~roi5TLJrrtb C:8itDflJ U1Jrt;,~ {6LQTW GJuAlrurr/J G8i{b8irr6J)LDUJfTQ" 8irr6'fT1U1l4-UJfT@W ~Q)~ 9I>~8; Q&fTQr6fT (JQJAMLfl-1LJ ~fTu5JtbJ!)J·
R..61llt - ~QJrT. __ QlIt - .. It. ...It Jlifib - o;r!61 ~L~!DI~6iJ ~6iJf;v IJ G5"d>.iW~6iJ, Il.vltJliQJ ... It - ..,tt~Jfitb - 81 .... lft~~QJr.b (urdhva).
",!§J ffilQT Lb Q ~tiJ6lI U U dJ!DfT 6i> dJI~ UJu.u.(jj1tb 1L®a;Q,GG1T6U6lJfT W, Gi) U tt AT Qfr IT §J}J Lb LD~ UJ rr jJH W '" UJW J!)J, ~ y;5J !hairr t!Jj ~ ~ UJ Lb ~ oWl 9J0tJriJ lJjQTfT a; a 6lJ LD rr (15J 661 @ ~ W {DVf1. 6T 6ir Jl)J 11> '" UJ tb~ 8i 6lI111-65JC:QJ(lw ~oWI UJ UU L c: 6llvW '-9-UJ ~ 8;lJj woWlUJ tb, 9(1 r;r rr '9<!96llffiA)l ,', G u rrw ~.t OiU G) u [b.!J)J6'51([;1$Jm- PJ./tJ/.
(3) 5L.~":" "lDUJaD
:Hl1n- Gun- &fTQ)w "'LLD QJmrAJrw 6lJIlI-QlW urrfiiJ U@j6lJW (J.p~6l51UJ QJ m 17 UJ A> tv ulJ ar (15J , fIT ffiJ @Lb tEl fm!D th 6 ' 6T "" Q) fT IT &@jtb er iU Q) fT 6lJ tb (15J {b~L.b G U fT ~ QJ rr tiJ, 6T 6U6l>/T t.b 6lJ6lJQ){DfT tiJ, et Qg ./l)J W uut PJ rr ~®d;@W ur;rw G'Jurr@6lDQT .2..wfiifT~~iU JJl8j8; c$~mrrr!b c$roiIr@ Q~rr(!jJfP' (yJJia.(l6WJj ~tiJmLDUJLQr 9(g>®Q/C:~ &'-&lL
8iL6lf L_ g LDUJ W, ",oiJ60JD W iljI {DQJ!D W 6T AT IJlI Lh "'@6lJ65>8i ~ {D QJ rr y>d;m 8i&(!!Jw Q U fT 4» 611 fT W. c:!II sfJ OfT rr (b G) U If)J Lb c: u rfI W U (y:H.D, @ Lb 6tJ) to LD!f)J m LD uJJ f;T mr l.fI- tb ® tb G) U tt i!Jl QJ IT Lb. hi) t.b 0> LD t6J {b Q U .f!)J QJ ~ IL L fiB (!§ Ii {Ii af @ 6T Qg J!)J W, LD./!)J m wu5J {b Q u.f!)J 6lJ /IJI ILLft6J!D!i~ Qf@ orGikr Jl)Jw GUlLI" GU.9)Jw.
@J!)JLh~ .d2JjJIDtb C:UtD61D[DQ 5J<$~ 6TW J!)Jw, d#I(iiG)~ ~mL~$T> 6lJ Q) 1J g 51 /J~ fr et ar .ff)J tb QJ L (;ILD tr y)I UJ fT W It Q q fT Q;QJ rT. UI Ii iJ
bhashana, the act of speaking, talking, speech, talk, Nir; Mn; MBh. bbasha, Speech, language (esp. common or vernacular Speech as opp. to Vedic or in later time to Sanskrit) Nir; Pan; Mn; MBh; any Prakit
A
dialect or a particular group of 5 of them. (Maharashtri, Saurasenl,
Magadhl, Pracya and Avanti, also called Panca Vidha bhasha,
bbashika, belonging to the common or vernacular speech, Nir. bhashita, spoken, uttered, said, spoken to, addressed, Mn; MBh. bhashitarya, to be spoken to or addressed, Rv.
bhashitri, a speaker, talker, SBr; MBh; Kav,
bbashin, saying, speaking, loquacious, MBk; Kav,
bbasbya, speaking, talking, SUST; any work in the common or vernacular speech, VPnit GrS; Hariv; an explanatory work, exposition, explanation, commentary esp. on technical sutras, Name of Patanjali's commentary on the sutras of Panini, Maha bhashya.
sam-bhash, to speak together, converse with, speak to, join in a conversation.
sam-bhashana, conversation, discourse with. subhashana, Name ofa person.
subbashita, spoken well or eloquently,
subbashitam, good or eloquent speech, witty saying. GIL phasis, speech, utterance, expression ..
aphasia, loss of speech, or of understanding of language, owing to brain damage; f. mod. L. f. Gk. aphatos, speechless (a, not, pha, to speak).
A ~.oQ)~ a 6TW/D (51G(J8;8)) 6T@~~tb<!!JJ; 5J(l(7&&/JiJfiU ~, cti fiTw{D 9v618i(J6TT ZL6TT. ~1hQ)fTQJ, C:UBr fiTar/D QqfT6bC:"" &i]IiiJUJ ~rfJUJ rf7dr (ylAT<lar fT It 5JG [1 &t!Ii {ljfT L._UJ-dJr§u UJ;&~iJ6U QJ tt UJ!f,§P QJ{h~(lUfTlP' ~QJrt GLDrruSJuiJ6b urr~ (bhash) 6TQrJ!)JW, 51(J,,8;8) G'lwrruSJuJJ!iJ u rr (pha) et fiifT JI)J W, iJ rfl !hiJ®~1h6iJ G6lJ.m@w .
"aphasis, D., loss of the faculty of speech (med.) - Medical L., fro priv. pref a - and phasis, speech, from the base of phanai, to speak, which is ret to phame, voice, report, rumour, and cog. with L.fama, talk, report, rumour" (p. 42).
"aphemia, n, a kind ofaphasis (med.) - Medical L. coined by the French surgeon andantbropologist Paul Broca (1824 - 80) in 1860 ft. priv-pref a - and Gk. pheme, voice, which is ret to phanai, to say, speak". (p. 42).
UJfQJrr61lnr
S3
"fams, D., the personification ofrumour in Roman mythology .. " (p. 273). "fame, D .. F. fame, fr .. L fame, talk, report, rumor, tradition, reputation, lit, 'saying', from the stem offor,farit pp./atus, to speak, reI. to/aleri, to confess,/abu/a, narrative, account, tale, story,jas, divine law (lit. utterance, ft. I. E. base, bha, to speak, tell, say, whence also 01 bhanati, speaks, Ann. bay, gen .. bayi, word, term, bey, he said, ban, gen .. bani, word, speech, judgement, GIL phemi, I say; pheme, DOf. phama: voice, report, rumour, phatis, saying, speech, report, OSlav bajo, bajatt, to talk, tell, basni, fable, tale, charm, OE. boian; to boast, ON. bon, OE. ben, prayer, request. Cp. phone, speechsound, Cp. also abandon, affable, aphasIa, aphemia, apophasis, ban, to prohibit, ban, edit bandit, banish, bifarious, blame, blaspheme, boon, confabulate, confess, defamation, defame, euphemism, fabulous, famous, fascinate, fate, infamous, infamy, infant, infantry; multifarious, nefarious, - phasia, - phemia, Poly-phemus, preface, prefatory, profess, prophet, trifarious". (p. 273).
j)liJffjJATW, C:U& fiTwlJ)Jw <D1o:rriiJ C:u - pbe - fe QTilTJ!)JW, U/T& (bhash) - un (blui) .. bha - pha - fa fiTw.!!)Jw, U1/DQJfTfj)/w, i)rfI{A4Jl ufib(jQl.[JlJ GlFf1JD&AlfifT C:LDA>Q)UJrrrflUJ~i)Q) a~rrtb.9)JGll1~~wGTI.4JJ.
~®QJ~Ji® LD&Ai16fu LD8i6V C:UIJW fiTfiM"UU@6lJfTGkr. QUUJ17Qrr orWU.{!» (JUIJW OTW LD@Q)J[b./f)J. UrrLL_Qu G) UUJ6ffJfJU C:Ur;r~8; 51@QlfP u mr m L fill 1J>,$ c!JjW. dl£1>Q) rr6iJ c: u 17 iJlI 8; ® dPI i.J Q u UJ IJ fT u5J tD.f!)J· ~fil)tt u rr LL_6f)QTUJW au t;TW dJI"'Q) {!JJ au fJ 6fT nlf 6T ~ u fT. ~f7 ~GC£c!Frf1, UI}'G8iCFrfI 6TW/D ULLffiJ8JQr I t5J{b8ifT6lJ~ (J,g:rrlPrt 8;@j tpWJl)J6l1IL_@ QJlf)ffiJ51UJ.{6Iw @w(!;p6G>{lJ utbJ61GUJ. (GlFrr.ru. 28).
1Lu51 tt I Q LJ) Ill, tLu11 It G LD uj et Qg ffJJ Lb e!jJQJ ~& U Q u rr (!!J L QUUJrT~UJ, ~ GlUJ~~~ ~{bC:flJf1GLfTi.J46fnUJ t$([§iJu51 LLQrIT @6U8;&rmfla;Q,- 6TQr 5».
eyJ 6lJ m t!J)U Q u rr ® 6fT 0; ""' 5J1I ill IL u1J (!§ th __ t6I rtGJ LD tlJ '4 w (if UJ r§J ® ~61fJ~lLILb G LDW t€16lOilJ/J$lmmrUjwrr@jw.
1Lt6J!TG) LDWmUJ# er®8;o;WU tbp5J Lull rfJ or roisT!f)J 8n.[DfiUrT W. U1 tbt$rrQ)~ fjJaiJ I.IJ~ ¥(;Urrrr Glu fT ([!)6Tr a;G6fr6U6lJfTQJtbm/DUJtD 8iL6l/6rr ~ Ar uxt o;L@ 616IT ey:>QJ6'6)&UJfT a;u U®j;~6STrT.
(3) dUDIQJQD51L1uSlIT
6T 6i>6Urr 6l/ t61 rfJ,!J;m 6fT UJ t.b I aJ t1JLf6lJ~ t.b U ®,,~P5J 6l/ WfT 8iJ UJ ~!D{l516l/ u tbJI51, tjpfJ {l51fL/ t61 rT (yJ~Q) ~!D{l516l/ c6J rt 6lJmr;r ~!DfT a;u u ®j,$1 ®tA
&i)afJ I 'wcA&Qr C:$6Q1 IT' I 6T 6ir ~ Li> ~argJIT.u Jj/T [bu fT 6"516iJ I '!6(J c9irt 't er 6ifr um'fD £DfT a;fr 6T 'iiir 9)J UJrr{btDJ8;G;)e;rr~@, "W8;&6YT I C:~QJrt ~fT 8irt" 6T~UQJrt (y>6lf)!D(lUJ 1DWJY;([!jw, ~rftlLJ(!§WI (DfT&([!)wrrQlrT 6TQfT 8>8D..¢J UJ ~fT6irC: 1hfTW p5J~ ~ufJ tPu uma;QJ(!!Jc!p6JT It.
(5) c:!H{PIQJ6ID5U QUff <!!J6Tr
rJljuSJ ySl61)a;a;~ i>@6iJ, Q U UJrflUJ6"616iJ, wtbQ!OfT (!§QJQf)o;uiJ6b Q U tr Q.1jm s;G)GlTru~fTW QUfT@61r, @LW, 8>fT6VW, iJAlfi6T, ®mrtD, Q{!jrrySlfiiJ et m ~ .!J)JQJ6"6)CbUJ fT c!1iU U ®8;r!1iU U L@drViUm. @QJtD.!OIQr G u IT@ G GTTroM flJ tbI @LWG u UJ fJ" 8; 8n.lSJ-Ul Q) LL/ 6U U G U fT ® 6r) G'fT. g]fimm
•
ZL!!)JULJ·
&i)6lSfJ I ~ tbGUfT(!!J6Tr &mw, dP/&W 4{lJw ~Gir[lflf7~Lrr &6lfw (!fJ~QJ, 8i([§, ZLrfl ~aT &JoVflJrr Qj6l/w filJ®UU §JJ G t.ur ([!jQfJruJ;8iaaT WfJ LJw, ~{Dw G)UfT([§," @ATuw 6'3GL6J1 /DrrwCJjrrOi Q/®uu~ !Ci)Jg1Gir W!J 4 tiJ, Q u tr <!!J6Tr ®om Li> 8)@WW G'J U fT f!JJ ~ {D U 4 9th J!)J G~>L.D @oirmw fiTQfT 6JU'fT,g; 0lJ@juu4Jl 1D®8;Q, JIJlTm-LDfj4wrr®w.
@QJ{bJ!)JQr, ~e;Lb fiT6irTu.t!JI 8jfT~.u; LJ{Dw 6TWU~ JJlo~~6iJQ)fT~ U1{D G U tt ([!JG1r q,ffrr; (yJ 1DQ) or iifr U,:!)J qj rr 6O(y)W @L(yJW,· &(!§ er WU i!lI 'iP rfI L~ i) ru G ~ rr GirT J!)J w Q U tt ® m a; @!Jt.h 9, tt {D fit) 6iJ WI) tt tjj 061 (i'6) ar &@!Jw; :ruf7 fiTGlTU /!Jl 8ifT ~GiJ ~Gi>Q) ~ 8)" f/J{bu®fj.
6.~u(bl.~
fj) rfJ aT i.J u @ ~ ~ Q) tt QJ 4JJ Q 61J 6iJ a QJ p51 fiJT /J 6lD tiet c:: CF It th ~ u wo G1 U" C!!JW c$A>61T 9" 9u 4Qf)WU tb¢J ~rfl6lfT LDfT 8'»& 8D.{DiU.
.
UITQJITQllTIT
61
UJ"~6IT&~W u6iTtDJa,E!jt.D a;6"ff1J!)J (]8iy>6U fiTQrU6IT GUfT ~U (;) U UJ It a;Qr. @6iJ6D1 ® mJ Q) ffiJ ~Lo 9rft AT W et 6kr U,Ig ",611 {b tDJ AT QJlJI-QJ rr s» tb t5J [D~~rr $» W 6'5JWr6J@jw. CT.61fIIJ)J DT~ U ~ UJrrfif>ATUJ (TQ> uolsT tDJcJi®w G8iIj)6U frrroVu /!Jl UQr {l51 UJfT6U UJfTAHi~ 8i®w wtbU LL_ Q U U1 IT . e;6lf} U U /DI 8i fi1f1.!f)J. t!Jj 6'IfJ ~ {h 6b LD ~ffiJ G Ch fT Gtr @!J ~6iJ. LD ~ r6J G)a;(TQrQJ 4J . c::fJ, dJrUJ rr65>ST. U1 rrmwC:UJ rrQLrr U,-/tOri>LDU tbrfl u u6kr tDJ ulI6irr ~f!!)Jt.b 9j61fJGl!D~UUL._L~. iJ6lOG7T U U ~, fl$Pfill,:!)J C:8ifPQJ I 5)mw ~~QJ tff/Q)~Q)~ (!jl--lfI-UaU rr(J;J~fiiJ. u6iT tDJC:UJrrQ c.st U'_'t;;5)W UtbtDJ UJrrA>wlLIw CZ8i!J)6U 6T6JTUU" I ffJI.
et gff UJ fT rf) L/> f!U tb Q} 06) ILl" 1ft L~,tjI W 9U U til W IJ)J 9 J!)J I,~w ~6irT6IlLDU/JtDI/J Q~tiJQJq 6rrwIDrr &8, G1&fTQrtOTTUU®QJ4Jl G'I/D<!!JUL/. ~ ~Qg tfJ!Ow Q IF WA> LD. cII~QH fT Q) Q c!F WAlLD 6T QufJll tb Qe- IT wi> CJfjIT6I>LDA)U1 6L~ rT I> 4JIw.
,__
iJ Q) AJ1 fiT. U i!», i) (J L§1 mUJ 8; r§tDI.5 (§W iJIiiW ()5)"" 6T dT glJ 8 Go: rr6iJ6l5JfIiT Q "" @j/J~6iJ iJrfI '-I (68&rr'1 W). ~6 (lp6f){DGUJ I iJr;riOT L ~6lJ)QltLftb I G) u (!!JtiiJCI!)<!:J>6llrrAT ~Q)~fif)t5UJt.b, @jfiOdJiJtb®tl §1!D~1h 9(!j>.5c$;' fim fhUJ W, ® Q) we: U tr AT j1J U IT@!JU rr LA> I-ILl WI tl)QJA) c$ LDt;T,j}QT It QJg}I»~ tffifil) QlA)8;QJ)1U1L/ tb cMQltbtDI itT Q a tiJ~a;A>6TT ILf Lb
®tDI uu ~rru51 tb.!J)J .
u!J)r§Ja;rrf;U~iJQ), 9C!!JQJIT j)ArG)QfTfT@QJ®J;~& Ga;rr@A;®® Gl&1T6IlL6AUJ IL./!)J i} uu@/Jg,JQJ~tb@j, G&rr(puurrft Q&rrQrQJfT It A)&ul16iJ tB6f)t;T QJ" IT U U ffJI QJI;P& & r.b. ~~Jb~~ ,,"au 81" Ii" j;,s8J fiT. J!)J GJUWrT. j),:hGl1hfTLIt j) • .fDJ ~G)tfJ& G&IT@j,fJjI6lY1(ij)QlI1J C:U"Q51(!§j,~"Q) ~/!JJ6l/tiJ Q&rrAlL.i G'uFrrilJQ)rrtb (!!)IDJ8Kt;Uu,· I - Q,fjAr&.
j) riv ® & IJa fTJ U U L_ L QJ rf) & G iTT Q) fiO fT Li:> , 6T 6lJ su fT 8; Cf, IT 6lJ ii D W fiTQ)Q)rr6DI Ldi/p W bTQJ6Vrr rftLIh~ tb QllTrIiJ&U u I· I 6lO6lJUJ6UQ}. (JQJ.f!)J QlrfJ ~tDlUUQf1GUfT6b a~rrQrr J!)Jw U6lJ GJuUJtTQ;Q, ~C:fJ Q1rfJ (!!J!DIUUQTQJfT~w. j)J;8ifTQ):fA~~ G)~lTySlQ) QIff}QUJ~UU@t.D 5> AT c: !D I d#I J; & tt fiOj, ff» j, Q ~ fT uS! Q> G ~ rr .f!)J Lb 8i C!!J 6'51 Q {fJ rr .Jl)J t1J G QJ Qj (J QJ .!!)J G u UJ It G) u tb!f)l .!§IT tb J!)l8; a; ~ 9; 8) tt fi61 QJ rfI c: u tt GO
mJ m 6fT t.fi} Q) LD I !BIT t.fi} QJ tiJ, Q 8; IT Q) OHilJ I & IT @ et fifT e!jJQJ QD& ILl rr & QJ®8;&UU~tA~4P. {j)6I)QJ, (!/Jfi{J)!DGw, {6<iiTG)a:wIIW j)A>lf)A»QJU
76
46lrG CFfL/ W QJ fT Q1 tt 6lJ tt rfJ J; a;rr@LDfT ®W. [DQrrGL!T uJ &6tr, ~ tOll {b {15J- 6'5lm6TT mltD@J/. ~8;c!JiUL1l- UQ}{lj!JLDfT&U UfT@jUrr@ Q5tiJUJU u LI1I-@t&~W.
tfjIQ)QJ rft ~rt RlQJ or ~ J!)J tb 6lJ" cr tb et w.f!)J tb @@ QJ06UJiUJ rru51 <!!J~~ §J. @6lJtD.f!)/"" (yloirQT 4JJ 9® @5{15JUL5!,· I ~6TT6l/ W, U/6iufiST 6 8iohT@ (!:fJ~~ib 9® U~~lLIlIJfT®w. ~frQDQJ&®rf11L1 t$16UW ,ITAlQJUUtDJ!)J et roM jJ)J w, QlfT!J J,i) tD@jrfllLJ @ovw 6lJrT (Juu tb!f)J firw.!J)J w, QJ ntr ~fiI)~ U ~ LDfT a;q G'Jq ~~.{fJJ w @.uLb cnLA>U)lj u tb J!)J et 6ir .!f)J W, t!TrL!Du ULL6riT. (D)u®wurr ~/l.bl ~GTT!h§J r$w*r@(YJ~fiiJ o;rr6m 8;anlJI-UJ c9D.QJ (;) QJ 6TT 6fT rr 6W 651 LD c$ ® QJ tt r;r (y1 tb, ~ til fiJ QfT t8 G 8 uj ILl @UJfi1)fT1h LSI fDQJ tb {lSI tb@j~ ~n- 61> QJIlJ W, 6"51 i) 8;&U LJ L_L~ rr &1» Q $6rfl ~ 6frr!D ~ . QJ rrlJ W (j,) U fT §)JQJ tr IiJ ~{15JG1Q)n'® U®&fTulJ ®!h~~. @./!II G'I{!jrrw.JJ)J G ~IT L._@ QJ tf,~(y)m {DG UJGirU.:!)l,
~~tW umUJUJfil/mt;r: - "1fjW(yJA)LUJ alnfTQJrr~UJ g)QJ~~ tBrtmLDAllLJ IL/AlLUJ C:UfTJi&tD!D uUJUJ Glurrwm6JTO; ~"~tt8;~ QlIj>r!iJ5JUJ (yl!6 II tt J; 8i L!b G {lJ tI.J QJ" iJ tb Q t!Jj @ ~ rpj 6'61 Y; tr mJ QfJ AT ILl 6tf) LIU GJ!6l11- a UJ fT '" fT ~ "" ~fT J; &L.J U LL p.i Q,Q) !Bomt;T UjAlLUJ UO~.{f)J ""' GlUJAT~ wrrtbp5J. LD6W""~Lb UfitJ8;"fiUW"
®wrf1 {6fTL@ WfT tf,~tt (!pNJ8ifTQ)j,iJ.u ~UJ{bf"f)8i tBlttiJA)Q)&6lD.m::1LJ IF rr tt Iii} C!!JJi {/J {6 Qf1 rr iJ).I Lb I c::fj,p5J QJ 6lJ tt 10 Q)I L G to 6iJ Q) fT tb JJI L It Ii iJ (f!)AIT L &rr LfT uSJ (!!J'/h ~ ~QfT IT IJM tb I LD&8iQr G;) 1J"O'J1Ji uSJ &uSJ.su G U@WUfTiJ)J th ~J!)J 9j6l>6YTUJ@j,Q{Ij U (JQ]Ju5J (!!Jjt5fiiJ c: Q/AIT@W.
6T(i(sr~ th fj6lrrWJT tb G1 u rr /jJ UU rnulr;r .!Dfl {bU tteutt jJJJ W (23), .J)I(l5JIUQJfT W. Gil L~ 66J @ih.u» Q cfF III ill W G'J ~ fT uSI §JJJ 8; ® 6J tbIDQllt G u"" ~ c: '7. u C!§iJiJ .!JjIT 6iJ jj!1 tb!D Q u ~ 111-" u C!§/> jJ u G> u '"' t.q... rt 6T oil QT U
w~6'6JUJQj eun y>r!i6m&tU1fiiJ I G'lurr tb&fTfilJ LD®~f)6lJ~ ~u51lPtT, U6J)1J)1LI ®{l5I 881 CY' wiJ Al Q)~ G ~ tiJ QJ tiJ &@!JL ar ~ fD/A 16 ~ IJ t!FA> QiTII./ W G)~fhQJLDrr I]; QJfiWffiJ5JUJ~" 8;/J Q~rfl8i1Qrr (D~.
GUfTJ!)J 6TW~L.b ~UJ GJ{DmGo:rr"', 8)WmLW, LDmQ)UJrr61Tw, ~@!J, ®Lr$W, C:a,rr ~{DLb, .tfJl L6lJ Lh (yJ{ljroJUJ i)fJ 6'51 L Q LOfT ifJ &61f1Gi> LD L@LD6Vp5J I ~ rR UJ G LD tr ifJ 8j dr ~ m", UJQI tb p51 iW t.h G t!F dT J!)J QJlPffiJ~ QI.{PJ, ~~6lJ@W fiT®~~s;e;rrL(j)J Q)1QTJ;CJjI>~rrGi> c::J/p5JUJuu@Lh.
GJUfTJl)J - E bear. to carry, OE, bearan, ON. bera, OFris bera, Du. beren, ~UG, beran. to bear, carry. Goth. bairan, to bear, carry, give birth to, OHG, gi-beran, MHG. gebem, G. gebaren, Arm. beram, I bear, carry, bring, bern, burden, GK, pher: pherein, to bear, carry, L. fer, ferre, to bear, carry, Celt. ber; Alb. mbar; bar, I call)', drag, bit; son, OSlav, bro, birati (for earlier bini), to bring together, collect, take, breme, burden, Slavonic ben brati, Olr. biru, I carry, W. cymeraf, I take, Toeh, par, to bear, bring, fetch, Zend. bar, ber, Skt, bhar; to bear, carry.
dJ,riJ516\lB Qe=rr~
bear, to carry.
bearer, person or thing that carries, personal servant, bringer of letters or message, possessor of shares, L ferter.
bearing, outward behaviour, relation, reference, part of machine that bears the friction.
bairn, Child, that which is born
barley, what the earth bears or brings forth. AS. bere, barley: bier-liebarley (Max Muller).
barrow, two - wheeled handcart for carrying things
berth, adequate sea-room for ship, sleeping place in ship train, etc., naut, use of berth.
bier, movable frame on which coffm on corpse is carried to the grave. birth, the act of being born.
burden, what is borne or carried.
e=LOj)&l ®$fi8: Qsrr!i>am
bhrl, to bear, carry, convey, to hold (on or in). RV.
bhrit, bearing carrying, bringing, supporting maintaining etc. bhrita, borne, carried, gained, etc.
bhruaka, brought, fetched, hired, etc.
6)U(f JI)J (1)
•
UfT6Urr6mITIT
95
bhriti, bearing, carrying, support, maintenance, etc.
bhritya, to be nourished, maintained, a dependent, servant of a king, minister,
bhara, bearing, conveying, supporting, maintaining, etc. bharan«, bearing, maintaining
bharat, bearing, carrying RV.
Biumua, son of Dushyanta and Sakuntala, Bharata varsha, country ofBharata, name of India. Bharata khonda, name of a part of'B, v.
bharl, bearing, possessing, nourishing
bharlman, supporting, nourishing.
bhanrt, a bearer, one who bears or carries, or maintains, a preserver, protector, maintainer, chief, lord, master.
bhartrika, a husband, bhara, weight, load,
Bharata, descended from Bharata.
Bharati, a female descendent of Bharata, N. of a deity (in RV. often invoked among the Apri deities and esp. together with Ita and Saraswati); accord to Nir, viii 13, a daughter of Aditya; later identified with Saraswati, goddess of speech)
~6\) ~'Afl6\) l.D tl)JQJ lq.QJ';: Q"Il6\>
L. portare, to carry, F. porter. E. port, to carry.
L. protabilis, F. portable - E. portable, that can be carried. L. portatus, F. portaticum, E. portage. the act of carrying E. portamento, glide from one tone to another.
L. portatorem, F. porteur, ME. portour; E. porter; carrier,
L portare, It. portatoglis, lit, carrier of leaves, porto folio, E. portfolio. F. porte - manteau, lit 'cloak bearer,' E. portmanteau. a larger traveling bag consisting of two compartments,
port are et Girr~ W ®Q)~~fiU # Gl e: rr6iJ6l51 tb® CJQI.f!)J6lJ yS1 u1I6iJ [66l5J !6.:f!lJw 6lJ 6l5I £64» W (y)6UffiJo;rr LlJI- u1J ®uu §JJ Q u rr (!!J!!J{ljrr gd.
QUI III 6rArU~Ar jlIHQfFlr6\)61D6\) QJ~eQe:I6\)Q)1J 55 Qarr"'L CLDQDQ)lUliflw5 .. L_@g Q.,Il!D56Tr
Glossarial Affmities - West Indo - European Family, "Poru, to sustain to bear, to suffer patiently, poruppu, responsibility, porumei patience, Compo Sans. bhri (bhar), to bear; Gothic bairan, bar, beram, to bear; Old High German beram, peran; English bear, bore; Old English beam, - child; Greek phero; Latin fer-o. Tamil distinguishes between this word and pira; to be born.. .. Latin in like manner distinguishes between par-io andjez-o. whilst the Teutonic tongues make no difference between hear, to sustain, and bear, to bring forth. They constitute one word., from which is formed the past participle to be born or borne and also the noun birth."
UJ{Dthm~ 6T61Jr~W ~L.6IY>~ <D)O:fTib6lJ)Q) 'birth' 6T6iT~w ~diJ8i161J~ (;) a: fT 6iJ 9~iJ (f!J/JfhQ)fT6lJ, tiJ {Du 4 GUJ 6tf)wmUJ c9; ~pJl8; en c: QJG JDrr ® (;) s: fT6lJ §J)J W iJ !!:t/J~rr af} UJ GI LDfT £P'o;61fJ GiJ (!pf!jQ)J6b QJfJ)r!Ji:! u UJQ,- LJ W"'!D~~®8;8iQ)fTW.
8irrGiJ@QfOlJQJfTIT, G> U fT .!J)I or 6isr~Lh Q $l>wGa:rr tb~ ~QT WfT6JT ~rf1UJ~ Q s: rr{br!hWi5)QT ~ ~rrC:LD &filIfr l1I-®uu 4JI ~1iiJ®u G) urfl §II riJ &6lJ65fI 8;a;/I
•
~&8)§JI.
LOll 555~ir c."9J,lJlw';:MlLIrfaJ a..!i>lDIUl
"No one can help seeing that even amongst the most ordinary words in English there are some which are very much alike in sound. If these words have also some similarity in meaning we are justified in supposing that they may have a common origin.
"Take for instance, such words as, to bear, burden, bier, and barrow. They all have the same constituent element, namely, br; they all have a meaning connected with bearing or carrying. Burden is what is carried; bier. what a person is carried on; barrow, in wheel-barrow, an implement for carrying things.
"No doubt, this is only prima facie evidence. We must not forget that we are dealing with a modem language which has passed through many vicissitudes. In order to institute truly scientific comparisons, we should have in each case to trace these words to their Anglo-Saxon, or even to their corresponding Gothic forms.