TRADUCCIONES de VICENTE de AMETZAGA ARESTI

1920-1967
-------------------------------------------------------------------------
INGELESA-EUSKARA:

CHAUCER, Geoffrey: Aholku onaren balada. Euzko Deya (Buenos Aires) 1943.
CRONIN, Archivald: Veronako bi zaldun. Egan (Donostia) 1967.
Egile ezezaguna: Kwai ibai gaineko zubiaren abestia [1]
EMERSON, Ralph Waldo: Agur. Euzko Deya (Buenos Aires) 1944.
KHAYYAM, Omar: Rubaiyat. Egan (Donostia) 1975 [2]
KILMER, Joyce: Zuhaitzak. Euzko Deya (Buenos Aires) 1943.
LINCOLN, Abraham: Gettysburg-eko hitzaldia. Caracas, 1963.
MARLOWE, Christopher: Artzain maiteminduak bere maiteari. Euzko Deya (Buenos Air
es) 1943.
MILTON, John: Zurekin hizketan (Paradise Lost poemaren zati bat). Euzko Deya (Bu
enos Aires) 1944 [3]
POPE, Alexander: Bakartasuna. Euzko Deya (Buenos Aires) 1944 [4]
SHAKESPEARE, William: Hamlet, Danimarkako erregegaia. Ekin (Buenos Aires) 1952.
SHAKESPEARE, William: Uda gau bateko ametsa. Argitaratu gabea.
SHAKESPEARE, William: Juli Kaisar. Argitaratu gabea.
SHAKESPEARE, William: Macbeth. Argitaratu gabea.
SHAKESPEARE, William: LXVIgarren hamalaukoa. Euzko Gogoa (Guatemala) 1954.
STEVENSON, Robert Louis: Treasure island [5]
TAGORE, Rabindranath: Txori biak. Euzko Deya (Bilbo) 1918.
TURGENEV, Ivan: Errusiako mintzoa [6]
WHITMAN, Walt: Ontziburu!, nire ontziburu! Euzko Deya (Buenos Aires) 1944.
WILDE, Oscar: Reading Bahitegiko Leloa. Euzko Gogoa (Guatemala) 1954.
WORDSWORTH, William: Bihotza jauzten jat. Euzko Deya (Buenos Aires) 1944.

GAZTELERA-EUSKARA:
Abesti bulgariarra (zatiak). Euzko Deya (Bilbo) 1920.
AGIRRE, Domingo: Zer Pakea! Argitaratu gabea.
Angelus. Alsina itsasontzian mezak ospatzeko euskaratua 1941ean.
Asele bulgariarra (zatiak). Euzko Deya (Bilbo) 1920.
BAROJA, Pío: Elizabide arlotea. Egan (Donostia) 1964 [7]
BAROJA, Pío: Mari Beltza [8]. Argitaratu gabea.
BAROJA, Pío: Angelus [9]. Argitaratu gabea.
BOLÍVAR, Simón: Carta de Jamaica. Hego amerikar batek uharte honetako zaldun bat
i egiten dion erantzuna. Revista
de la Sociedad Bolivariana (Caracas) 1966.
CALDERÓN DE LA BARCA, Pedro: Loreei.
CERVANTES, Miguel de, El Licenciado Vidriera [10]
Egile ezezaguna: No me mueve mi Dios para quererte. Ez nakar, ene Jaun, zu maita
tzera. Euzko Deya (Bueno Aires)
1943 [11]
IRIARTE, Tomás de: Burintza eta zaldia. Euzko Deya (Buenos Aires) 1944.
ITURRALDE Y SUIT, Juan: Errotazuriko Urretxindorra [12]
JIMÉNEZ, Juan Ramón: Platero eta biok. Florensa & Lafon (Montevideo) 1953.
JIMÉNEZ, Juan Ramón: Betiko lorea. Egan (Donostia) 1956.
LEÓN, Fray Luis de: Jauna donokiratziau. Euzko Deya (Bilbo) 1920.
LEÓN, Fray Luis de: Salinas itsuari (zatiak).
LEONARDO DE ARGENSOLA, Bartolomé: Andere bati.
LEONARDO DE ARGENSOLA, Bartolomé: V. Hamalaukoa.
MARQUÉS DE SANTILLANA: Finojosako neska behizaina. Euzko Deya (Buenos Aires) 194
3.
PALACIO VALDÉS, Amando: Deunen ibilaldia. Euzko Deya (Bilbo) 1920.
VEGA, Lope Félix de: Bihar (XVIII. hamalaukoa).
VILLEGAS, Esteban Manuel de: Al Cefiro. Apirilaren lagun elkarra... [13]
Zenbait egile: Sentencias. Itz oroigarriak. Euskal Esnalea (Donostia) 1927 eta 1
928 [14]
FRANTSESA-EUSKARA:

BELLAY, Joachim du: Herrimina eta Urrundik (Heureux qui, comme Ulysse, a fait un
beau voyage poemaren bi
moldaketa) [15]
BÉRANGER, Pierre-Jean de: Errimiña. Euzko Deya (Bilbo) 1920.
DAUDET, Alphonse: Gaucher aita agurgarriaren elixirra [16]
DESCARTES, Renè: Ikasbideari buruzko itzaldia. Egan (Donostia) 1963 eta 1964 [17
]
Egile ezezaguna: Orhoit gutaz. Euzko Deya (Buenos Aires) 1947 [18]
RACINE, Jean: Athalie antzerkiko zati bat.

ITALIERA-EUSKARA:

ALIGHIERI, Dante: Infernua. Argitaratu gabea.

BOCACCIO, Giovanni: Hiru eraztunak. Egan (Donostia) 1965.
SALGARI, Emilio: Bukaneru zaharra. Argitaratu gabea.
SALGARI, Emilio: Argi Mendia. Argitaratu gabea.

ALEMANERA-EUSKARA:

GOETHE, Johann Wolfang: Lur-miña (Mignon poemaren moldaketa). Egan (Donostia) 19

60.

GREKOA-EUSKARA:

ESKILO: Prometeo Burdinetan. Euzko Gogoa (Guatemala) 1959.

ESKILO: Agamenon [19]
PLATON: Ion [20]

LATINA-EUSKARA:

HORAZIO FLAKO, Kinto: Odae. Galdutakoa.

LUKREZIO KARO, Tito: Aeneadum genetrix. Galdutakoa.
PLINIO GAZTEA: Plini gaztearen idazkiak. Euzko Gogoa (Guatemala) 1951.
VIRGILIO MARON, Publio: O Fortunatis. Galdutakoa.
VIRGILIO MARON, Publio: Artzai elkarrizketak [21. Galdutakoa.
VIRGILIO MARON, Publio: Lurgintza-kantak (Georgikak, itzulpen zati txiki bat).
ZIZERON, Marco Tulio: Adiskidetasuna. Euzko Gogoa (Guatemala) 1952 eta 1954.
ZIZERON, Marco Tulio: Zahartzaroa. Argitaratu gabea.

EUSKARA-GAZTELERA:

ELIZANBURU, Jean Baptiste: El ciego de Solferino. Euzko Deya (Buenos Aires) 1944
.
Herrikoia: La Torre de Alos. Argitaratu gabea.
LOPEZ MENDIZABAL, Ixaka, Xabiertxo. Argitaratu gabea,
ORIXE, Nikolas Ormaetxea: Los Vascos. Argitaratu gabea.

INGELESA-GAZTELERA:

CARL, George, «The boundary dispute between British Guiana and Venezuela». «Oríg
enes del conflicto de límites de
Venezuela y Guayana», Caracas, 1966.
FRANKEL, B., «Venezuela and the United States». «Venezuela y los Estados Unidos»
. Caracas, 1964.
LOMBARDI, J., «Slaves in the republican legislation of Venezuela». «Los esclavos
en la legislación de Venezuela».
Caracas, 1967.

[1] Caracasko Eusko Etxeko Euskararen Egunean abesteko itzulia 1963an.

[2] Ingelesetik itzulia, Edward Fitzgeralden Rubaiyat-en bertsiotik. Luis Mitxel
enak ataltxo bat besterik ez zuen
argitaratu.
[3] Itzulpenaren originalak data hau dakar: La Habanan, 1942ko urtarrilaren 25ea
n.
[4] Itzulpenaren originalak data hau dakar: La Habanan, 1942ko urtarrilaren 14an
.
[5] Jose Mendiolari 1964ko irailaren 12an idatzitako gutunean aipatzen dio euska
ratua duela. Itzulpena galdu egin
da.
[6] Ingelesezko itzulpen batetik euskaratua.
[7] Montevideon 1948an egindako itzulpena. Buenos Airesen Ixaka Lopez Mendizabal
ek Euskaltzaleak erakundean
antolatutako lehiaketan aurkezteko Bustiñaga ezizenarekin sinatu zuen. Alphonse
Daudet-en Gaucher aita
agurgarriaren elixirra lanarekin batera bidali zuen Barojaren itzulpena. Hamasei
urtez karpetan lotan egondako ipuin
hau Luis Mitxelenari bidali zion.
[8] 1947an euskaratu zuen Montevideon.
[9] 1947an euskaratu zuen Montevideon.
[10] Euskalerriaren Alde aldizkariak 1928an antolatutako lehiaketan lehenengo sa
ria irabazi zuen itzulpen honek.
[11] 1940ko irailean euskaratu zuen Marseillan. Olerki hau Xabierko Frantziskore
na ote den defendatzen zuen
Menéndez Pelayok Estudios de crítica literaria liburuan.
[12] Argia aldizkariak 1946an antolatutako lehiaketan lehenengo saria irabazi zu
en itzulpen honek.
[13] Bilintxek egindako itzulpena oinarritzat hartuz.
[14] Ametzagak egindako lehen itzulpena dugu hau. Euskal Esnalea agerkariak 1927
an antolaturiko literatur
lehiaketan bi sari lortu zituen, esaera zaharren itzulpenaren atalean.
[15] Herrimina izenburuarekin lehen bertsioa, Parisen 1939ko abuztuan datatua. U
rrundik izenburuarekin bigarren
bertsioa, Egan aldizkarian Donostian 1962an argitaratua.
[16] Artzubi ezizenarekin sinatua, Buenos Airesen Ixaka Lopez Mendizabalek Euska
ltzaleak erakundeak antolatutako
itzulpen lehiaketan aurkezturiko lana da; 1948ko apirilaren 27an bidali zuen Bin
genek Claudio Gil de Urizar-en bitartez
Montevideotik Buenos Airesera. Ez zen argitaratua izan. Gerora Txillardegik eusk
aratuko zuen lan hau Aita
Gaucher-en mixtela izenburuarekin (Egan, 1956).
[17] Luis Mitxelenari Egan aldizkarira gutuna 1963ko azaroaren 20an: «Gaur berta
n idatzi diot Solaun'dar Josu jaunari
(Baionan) Descartesen nire itzulpena bidal dezazun. Itzulpen hori, orain direla
bi urte edo, aita Zaitegiri igorria nion
Euzko Gogoan argitaratzeko, baina aldi hartan aldizkari horrenak egin zuen. Orai
n, eskatu diodanean, Solaun jaunak
daukala esan dit, eta horregatik idazten diot adiskide horri, mesedez, zuri bida
ltzeko eskatzen diodalarik.. Lan hori
orain esku artean baneuka, zertxobait aldatuko nuke, noski, euskera errezagoa bi
latuz, batez ere. Baina utzi
dezagun dagoen bezala, idatzia idatzi».
[18] Biriatuko elizako hilarrian, Lehen Mundu Gerran hildakoen omenez egindako i
nskripzioa (1920).
[19] Lehenengo ataleko lau orrialde besterik ez zaizkigu iritsi.
[20] 1951ko apirilaren 23ko gutuna Vaz Ferreirari: «Del griego tengo traducido e
l Ion de Platón».
[21] Andima Ibinagabeitiari gutuna 1954ko otsailaren 5ean: «Georgikak euskaratze
n hasi nintzen aspaldian, baina
utzi egin nuen.