You are on page 1of 161

Fo muR

1928-1

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«

bjhFâ 6

bgÇah® âuhÉl® fHf«


29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô®
br‹id - 600 041
üš És¡f« bg©ÉLjiy¢ áªjidfŸ K»œ¤jd

üÈ‹ bga® : Fo muR 1928-1 bg© ÉLjiy¡fhd bgÇahÇ‹ òu£áfu áªjidfŸ K»H¤
bjhl§»a fhyf£l« f‰ò F¿¤j jdJ MHkhd fU¤J¡fis
bghUŸ : bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R« ïu©L f£LiufËš bgÇah® K‹it¡»wh®. f®¥g¤jilia
bkhÊ : jÄœ MjǤJ bgÇah® ngr¤bjhl§»aJ« ï¥nghJjh‹. br§fšg£L
kht£l¡fHf Mu«g MáÇa® kheh£oš mt® K‹it¤j fšÉ¢
gâ¥ghs® : bfhs¤ö® jh.br.kÂ
áªjidfS«, kDj®k rhÞâu¤ij MjǤJ Rauh{ah V£oš
gâ¥ò : 2008 vGâa uh#nfhghyh¢rhÇ¡F jªj gâyofS« ï¤bjhF¥ãš ïl«
cÇik : gâ¥ghsU¡F bg‰WŸsd.

jhŸ tif : ne¢Ruš nõ£ bgÇah® ngáa T£l¤âš xU gh®¥gd® “rhÄia¡ fš v‹W
üš msî : 1 / 8 bl«Ä TW»Ö®fsh” v‹W Édh bjhL¡f, thU§fŸ fh£L»nw‹ v‹W
bgÇah® òw¥g£lh®. ‘ fš jhbd‹whY« mj‰FŸ kªâu c¢rhld«
vG¤J msî : 11 òŸË brŒa¥g£LŸsJ’ v‹W gh®¥gd® Tw, mªj kªâu¤ij cÆUŸs
g¡f§fŸ : 320 jhœ¤j¥g£lt®fËl« V‰¿ mt®fis ca®¤J§fns‹ v‹W
bgÇah® vâ®nfŸÉ ngh£L thail¡f¢ brŒjh®. gŠrkU¡F o¡f£
m£il totik¥ò : £uh£Þ» kUJ, ju¥glkh£lhJ v‹W ehlf¤J¡fhd J©l¿¡ifÆš És«gu¥
br«g£o ïuhrh gL¤âaij v⮤J bgÇah® f©ld¡Fuš vG¥ãdh®. gh®¥gd®
fË‹ ahf« g‰¿ beŠRgjW« gl¤Jl‹ brŒâfis btËÆ£lJ.
fÂÅah¡f« : mRu‹ Clf«, â©L¡fš
F«gnfhz¤âš ahf« brŒj gh®¥gd®fŸ MLfË‹ njhiy cÆU
Éiy : cU. 200 / - l‹ c¿¤J Jo¡F« nghnj clš cW¥òfis x›bth‹whf vL¤J
btËpL : bgÇah® âuhÉl® fHf« beU¥ãš ngh£lh®fŸ. gh®¥gd®fË‹ t‹k¤ij njhYǤj Fo
muR, bgaU¡F K‹dhš, ga‹gL¤j¥g£l $ tlbkhÊ¡
29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò F¿p£il xʤJ ‘ âU’ it ga‹gL¤j¤ bjhl§»aJ. ehifÆš
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô® bj‹Åªâa uÆšnt CÊa®fË‹ ntiyÃW¤j¤âš fyªJbfh©l
bgÇah® áiwgL¤j¥g£lh®. RakÇahij¡ fU¤Jfis ÔÉukhf¥
br‹id - 600 041 gu¥ãl gâî brŒa¥g£l r§f« x‹iw mik¤âL« v©z
X£l¤ijí« bgÇah® K‹bkhÊ»wh®. cu¤j áªjidfË‹
cŸsl¡fkhf ï¤ bjhFâ ÄËUtij thrf®fŸ czuyh«.

- gâ¥ghs®
24. f‰ò 93
25. ïJ fÄõD¡F bjÇa nt©lhkh? 100
26. r§fuh¢rhÇ kl¤J $Kf« 101
27. kªâÇfË‹ Ãiy 102
bghUsl¡f« 28. jÄH®fns c§fS¡F ò¤â ïšiyah 106
29. r§ÑjK« gh®¥gÜaK« 110
1. fh§»uÞ v‹D« Vkh‰Wª âUÉHhÉ‹ Koî 11 30. Nœ¢áí« Vkh‰wK« 111
2. k‰w kfhehLfŸ 16 31. mU¥ò¡nfh£ilÆš gh®¥gd¤ bjhšiy 112
3. f‰ò 19 32. ïÞyhÄa CÊa‹ 113
4. _le«ã¡if 23 33. ïu§T‹ jdtÂf thÈg® ïu©lhtJ kfhehL 114
5. fh§»uR« uhaš fÄõ‹ gÏZfhu¥ òu£L« 27 34. e«eh£L¡F nt©oaJ v‹d? 116
6. òJ tUõ É©z¥g« 32 35. ïªâa r£lrig Koî 123
7. fh§»uR¡F $kh‹ fhªâÆ‹ nah¡»ajh g¤âu« 37 36. áj«gu¤âš RakÇahij¥ ãurhu« 128
8. ïÅí« rªnjfkh? 39 37. gh®¥gd Nœ¢áí« gdfhš uh#hî« 134
9. És§fÉšiy 40 38. njtÞjhd îthf¤âY« gh®¥gÜa« 136
10. gjÉ¥ ngh£o 41 39. bghŒ¥ bgUik 137
11. òJ tUõ¤â‹ gh®¥gd Mâ¡fÃiy 46 40. ï‹D« mo 138
12. Úšáiyia¥ g‰¿ fh§»uÞ nto¡if 49 41. irkD¡F gh®¥gd®fË‹ ÉUªJ 139
13. ïJth uhÍ¡F rka« 52 42. irkD¡fhf r£lrig g»Zfhu« 140
14. fh§»uÞ Ô®khd§fS« $fhªâí« 54 43. mâra ÉUªJ 141
15. Ó®âU¤j¥ òu£L 59 44. gh®¥gd mnah¡»a¤jd« 142
16. bjhÊyhs® ïa¡f« 62 45. “ r®¡fh® rhâ¤jbj‹d” 149
17. fÛõ‹ g»Zfhu ehlf« 64 46. nto¡if r«ghõiz 150
18. MââuhÉl kfhehL 68 47. gh®¥gd njÓa« 152
19. beU¡foahd rka« 72 48. jiyt® c¤jkghisa« KjÈah® kiwªjh® 155
20. vâ®gh®¤jgona 78 49. Çnthš£ 157
21 fhȤjdK« t£o r«ghâ¡»‹wJ 82 50. cõh®! cõh®! k©ilÆyoí§fŸ! 158
22. muáaš ehza« 85 51. ah® th®¤ijfŸ fod«? 159
23. fÄõ‹ g»Zfhu« 91 52. bgÇa m¡»uk« 161

Fo muR - 1928 ( 1 ) 4 5 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


53. ï‹Dkh rªnjf«? ïufáa« btËahŒ É£lJ 162 81. ekJ fU¤J 249
54. $kh‹ uh#nfhghyh¢rhÇÆ‹ Ó®âU¤j nah¡»aij 163 82. $tujuh#&YÉ‹ k‰bwhU rgj« 252
55. $kh‹ uh#nfhghyh¢rhÇÆ‹ ‘Phndhja«’ 169 83. Þjy Þjhgd r£l¤ âU¤j« 253
56. “Mdhš ïªJ kj¤ij xʤJÉLtnj nkš” 171 84. V‹ ï›tsî M¤âu«? 261
57. r®. gh¤nuh M¢rhÇah® 173 85. RakÇahij¢ r§f§fŸ 268
58. “ jÄœehL” g¤âÇifÆ‹ òu£L 174 86. vJ bjhiya nt©L« 272
59. ghÈa Éthf« 175 87. br§fšg£L Íšyh ngh®L Mu«g MáÇa® kfhehL 276
60. c¤ânahf« bgWtJ njr¤Jnuhfkšy 88. br§fšg£L Íšyh ngh®L Mu«g MáÇa® kfhehL 280
mJnt Rauh{a« 176
89. RakÇahij¤ âUkz§fŸ 285
61. V‰W¡bfh©nlh« 181
90. âU.É.fšahzRªju KjÈah® 289
62. j®k¤â‹ Ãiy 186
91. kWgoí« g»Zfhu¥ òu£L 293
63. JU¡»Æš khWjš 187
92. mU¥ò¡nfh£il RakÇahij nfÞ ÉLjiy 296
64. gŸË¡ Tl¤âš òuhz ghl« 188
93. ‘nyhnfhgfhÇ’Æ‹ ka¡f« 298
65. myrªjhòu¤âš brh‰bghÊî 190
94. “ etr¡â” KjÈahÇ‹ ehza« 300
66. bj‹ ïªâa bgs¤j® _‹whtJ kfhehL 193
95. gh®tâ¡F« gukátD¡F« r«ghõiz 305
67. gh®¥gÜa ngh¡»Ç¤jd« 201
96. âU.É. fšahzRªju KjÈah® 308
68. ïªJkj ãurhu« 206
97. irk‹ fÄõ‹ gÏZfhu¥ òu£L 314
69. muáaš òu£L¡F¢ rhîk 211
98. âU¢áÆš 144 315
70. ïªJ kjK« ahf§fS« 214
99. mUŠbrhš bghUŸ 316
71. RakÇahij¢ r§f§fS¡F Mjuî 218
72. Çnthš£ 219
73. m«gÿ® rkur r‹kh®¡f r§f¤jhÇ‹ tunt‰ò 221
74. Tlh xG¡f« 224
75. #ÞoÞ føí« $tujuh#&Yî« 227
76. ekJ g¤âÇifÆ‹ eh‹fhtjh©L 230
77. khatuK« $tujuh#&YÉ‹ “åuK«” 235
78. ’njÓaK«’ RakÇahij¥ ãurhuK« 238
79. âU. M®.nf. r©Kf« br£oahU«
âU.$ÅthrŒa§fhU« 244
80. ahf« 247

Fo muR - 1928 ( 1 ) 6 7 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


Fo muR - 1928 ( 1 ) 8 9 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
fh§»uÞ v‹D« Vkh‰Wª
âUÉHhÉ‹ Koî

br‹w thu« br‹idÆš Vkh‰Wª âUÉHh v‹gjhf¥


bgaÇ£L, jiya§f bkGâÆUªnjh«. ï›thu« m¤âUÉHh
KoªJ É£ljhš mij¥g‰¿ áyth®¤ijfŸ TWnth«.

eh« br‹w thu« T¿agona fh§»uÞ v‹gJ ghku k¡fis


go¤j T£l¤jh® Vkh‰Wtj‰bf‹W V‰gL¤â¡ bfh©l Þjhgd«
v‹W«, mâY« m¥go¤j T£l¤jh® v‹gâš K¡»akhdt®fŸ
ekJ bj‹dh£L¥ gh®¥gd®fns v‹W« mt®fŸ ïZl¥go
bašyh« Vw¡Fiwa fh§»uÞ Mu«gkhd fhy« Kj‰ bfh©L
M£l¥g£L tªâU¡»‹wJ v‹W«, fh§»uÞ v‹gjhf x‹W ekJ
eh£oš V‰g£l ãwnf, k¡fË‹ x‰Wik Fiyaî«, xG¡f§
bflî«, ViH k¡fS¡F¥ gytÊfËY« fZl« V‰glîkhd
fhÇa§fŸ V‰g£L¡ bfh©L tU»‹w bj‹W« vGâ tªâU¡
»‹nwh«.

Éf, ï›tUõ« br‹idÆš elªj fh§»urhdJ, fh§»u


irí«, gh®¥gd®fisí« g‰¿ eh« ï›tsî fhy« vGâ tªjij
í«, ngá tªjjijí« cŸs§if bešÈ¡fÅ nghš bkŒ¥ã¤J
É£lJ v‹nw brhšYnth«.

ï¡fh§»uáš Ãiwnt‰¿ ïU¡F« Ô®khd§fŸ K¡»akhdJ


v‹W brhšy¤j¡fJ v‹gitfŸ eh‹nf v‹W brhšyyh«.mjhtJ
x‹W, uhaš fÄõ‹ g»Zfhu«. ïu©L ekJ ehL btŸis¡fhu®fŸ
r«kªjÄšyhkš óuz Rjªâu« mila nt©L« v‹gJ, _‹wh tJ
ãÇ£oZ rhkh‹fis g»Zfhu« brŒa nt©L« v‹gJ. eh‹fhtJ
ïªJ KÞä« x‰Wik M»aitfsh«. ït‰¿š Kjš ïu©L
Ô®khd§fË‹ òu£L¡fis¥ g‰¿í«, âuhÉl‹ g¤âÇifÆš
tÇirahf fhz¥g£l ïu©L jiya§f§fisí« fh§»uÞ
Ô®khd§fŸ v‹D« jiy¥ãš ïâš ãuRǤâU¡»‹nwh«. Mjyhš

Fo muR - 1928 ( 1 ) 10 11 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


nea®fŸ jaî brŒJ mt‰iw¡ ftdkhŒ go¤J¥ gh®¡F« go ahf¥ nghŒÉ£ljhY« xUt® xU %ghŒ bfhL¤J ãuâ
nt©L»‹nwh«. k‰w ïu©L Ô®khd§fis¥ g‰¿a òu£Lfis Ãâahf¥ gâî brŒJ bfh©L o¡f£ bg‰WÉ£lhš mij 10 mšyJ
mL¤j thu« btËÆLnth«. 15 %ghŒ¡F ɉf brsfÇaÄUªjjhY« Vw¡Fiwa všyh Þjhg
d§fisí« ó®¤â brŒa brsfÇank‰g£lJ. ïjdhš fh§»uÞ
jÄœeh£oš cŸs mnef¥ g¤âÇiffËš ‘âuhÉl‹’, ‘Fo ãuâÃâfŸ v‹gt®fŸ xU %ghŒ¡F th§»d o¡f£il 10 %ghŒ¡F
muR’ v‹»‹w ïu©L g¤âÇiffŸ Ú§fyhf, mnefkhŒ k‰w ɉfyh« v‹»‹w nahfrhÈfshfnt ïU¡fî« ïªj o¡f£il
g¤âÇiffŸ všyh« xnu khâÇahf¡ fh§»uir¥ òfœªJ«, Ô®kh th§»¡ bfh©L cŸns nghdt®fŸ ngrhkš nto¡if gh®¤J
d§fis¥ ghuh£oí« vGâ tªâU¡»‹wdnt mšyhkš, x‹wh tJ É£L« tªjjšyhkš Ô®khd§fis¥g‰¿ ahbjhU fhÇaK« brŒa
c©ikia btËÆlÉšiy v‹gij¤ ijÇakhŒ¢ brhšY nth«. nah¡»aij m‰wt®fshfînk nghŒÉ£lh®fŸ.
VÅ¥go¢ brhšY»nwhbk‹whš mnef g¤âÇiffŸ c©ikia
m¿ªâUªJ«, nt©Lbk‹nw kiw¤J it¤J j§fŸ j§fŸ Ra jÉu, fh§»uáš Ô®khÅ¡f v‹W mnef® mnef Ô®khd§fŸ
ey¤ijna ãujhdkhf¡ bfh©L gh®¥gd®fis¥ ã‹ g‰W»‹wd mD¥ãÆUªjh®fŸ. m¤Ô®khd§fis btËÆš bfh©Ltuhkš
v‹»w KoÉdhnyna vGJ»‹nwh«. ïU¥gj‰fhf v›tsî öu« m¡»uk§fŸ brŒa nt©Lnkh
m›tsî« brŒJ j§fS¡F nt©lhj Ô®khd§fisbašyh«
jÉu, v›tsî jh‹ jÄœeh£L¥ g¤âuhâg®fŸ c©ik fis monahL kiw¤J É£lh®fŸ.
kiw¤J kiw¤J¥ gh®¥gd®fS¡F mDTykhŒ vGâ tªâ
UªjhY«, ï›tUõ« elªj fh§»uá‹ _ykhf¤ jÄœ eh£o‹ všyh $kh‹ R.K. õ©Kf« br£oah® mt®fŸ xU Ô®khd«
g¡f§fËÈUªJ« br‹id¡F tªâUªj ãuâÃâfËš mndf® mD¥ãÆUªjh®. mJ fh§»uá‹ yøa¤âš k¡fŸ rk¤JtK«
c©ikia cz®ªJ bfh©lh®fŸ v‹nw brhšYnth«. x‹whŒ ïU¡f nt©L« v‹»w j¤Jt« bfh©lJ. mij
v¤jidnah ng® v¤jidnah fZl¥g£L¥ gh®¤J« btË¡F¡
všyh g¤âÇiffisí« j§fŸ tr¥gL¤â¡ bfh©L É£ bfh©Ltunt Koant ïšiy. Ô®khd« mD¥ãa $kh‹
nlh« v‹»‹w ijÇa¤jhnyh, mšyJ ek¡F ÉnuhjkhŒ vªj¥ õ©Kf« br£oah® ïªâa r£lrig bk«g®. fh§»uÞ fø¡F
g¤âÇ¡iffhuD« vGâÉ£L¥ ãiH¤âU¡f KoahJ v‹»‹w bfhwlh v‹W brhšY« K¡»a gjÉ bg‰wt®. mt® tleh£L¤
Mzt¤ âdhnyh jiyfhš bjÇahkš Modâdhš c©ik btË jiyt®fisbašyh« e‹whŒ m¿ªjt®. ï›tsî« mšyhkš
ahf ešy rªj®¥g« »il¤jJ. gh®¥gd® mšyhjh®fS¡F Énuhjkhf gh®¥gd®fSl‹ To¡
bfh©L C® CuhŒ¤ âǪJ, gh®¥gd®fS¡F mDTykhŒ X£L
fh§»uáš Ãiwnt‰w¥g£ljhŒ brhšy¥g£l nk‰go Ô®kh th§»¡ bfhL¤jt® jÄœ eh£L fh§»uÞ fÄ£o¡F fhÇajÇáahŒ
d§fËš x‹whtJ nah¡»akhŒ Ãiwnt‰w¥glÉšiy v‹W«, ïUªjt®.
všyh« Ô®khdkh¡f¥g£ljhf¡ F¿¤J¡ bfhŸs¥g£l bj‹W«,
MnBgizfisí«, MnBã¥gt®fisí« Nœ¢áÆdhY«, ï›tsî nah¡»aij cŸst® v›tsnth K¡»akhd Ô®
jªâu¤âdhY«, xG¡fk‰w elto¡ifÆdhY« ÃuhfǤJ«, kiw¤J khd« mD¥ã mJ btËÆš tuÉšiyahdhš ntW ahuhš v‹d
É£lh®fŸ v‹W« bjǪJ É£lJ. fhÇa« el¤j Koí«? $ õ©Kf« br£oah® ï¤Ô®khd¤ij
btË¡F¡ bfh©Ltu lh¡l® m‹rhÇÆlK« $kh‹ nfhÞthÄ
ï›tUõ¤âa fh§»uÞ blÈnf£LfŸ všyh« fz¡F¥ ÆlK« k‰W« gy jiyt®fËlK« ágh®R ão¤J« gh®¤jh®. k‰W«
gh®¤jhš 100-¡F 76 ng®fŸ br‹id khfhz¤J¡fhu®fnsahth®fŸ. gy® ágh®R brŒJ« gh®¤jh®fŸ. xU gyD« V‰glhkš eÇ â‹w
gŠrh¥ò¡F«, g®khî¡F« k‰w khfhz§fS¡Fkhf br‹id¥ nfhÊ Tt Koíkh v‹gJ nghš kiwªJ É£lJ.
gh®¥gd®fns Ãakd« brŒa¥g£lh®fŸ. vªbjªj khfhz§f
ËÈUªJ ãuâÃâfŸ tuÉšiynah mt‰¿‰bfšyh« mnefkhŒ k‰w Ô®khd§fŸ xG§F Kiwfis¡ Tl ftÅahkš Ãiw
br‹id¡fhu®fns g®¤â brŒa¥g£lh®fŸ. m›tsî öu« g®¤â nt‰w¥g£oU¡»‹wd. vdnt ïªj fh§»uR ahUila fh§»uR
brŒa v¥go rîfÇa« »il¤jbj‹whš ãuâÃâ¡ f£lz« xnu %gh v‹gâš ïÅí« m¿thËfS¡F rªnjfÄU¡f ÃahaÄU¡fhJ.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 12 13 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


jÉu îkhz â£l§fis¥ g‰¿ahtJ k‰W« ntW mtáa ïijbašyh« Él gh®¥gd®fS¡F k‰bwhU rîfÇaK«
khd fhÇa§fis¥ g‰¿ahtJ xU th®¤ijTl¥ gªjÈš ÃfHnt v‹dbt‹whš gh®¥gd®fË‹ fhš bgUÉuyoÆš »l¡»‹wJ
neuÄšiy! v‹W brhšy¤j¡fjhd jÄœehL fh§»uÞ fÄ£oí« mj‹ îthf¡
fÄ£oínk MF«.
cgruiz¤ jiyt® cg‹ahr¤âY« tF¥ò nt‰Wik,
ãuhkz® - ãuhkzušyhjh® ãu¢rid v‹gitfis¥ g‰¿ îthf¡ fÄ£oia¥g‰¿ eh« brhšynt nt©oaâšiy.
ngádt®fŸ mij xÊ¡F« Éõa¤âš fLfsî Ka‰áí« vL¤J¡ cij¤j fhY¡F K¤j« bfhL¡F« bgUªj‹ik thŒªj $kh‹fŸ
bfhŸsntÆšiy. fh§»uÞ v‹gij tUzháuk kfhehL v‹gJ fªjrhÄ br£oah®, #h®{ n#hr¥, tujuh#&Y ngh‹w kÂfŸ
nghynt Ãid¤J všyh ïl§fËY« cŸs fh§»uÞ Þjhgd§ gh®¥gd®fŸ ïZl« nghš el¡f nt©Lbk‹»‹w mtáa¤njhL
fisí« m¡»ukkhd tÊfËš j§fŸ moikah¡» všyh C®f gh®¥gdušyhjh® f£áia ittj‹ _ykhfnt bgUik bgw
ËY« cŸs gh®¥gd®fisna ãuâÃâfsh¡» mt®fisna bfh£l nt©L«, thH nt©L« v‹»‹w j¤Jt¤ij mo¥gilahŒ
if¡FŸ Ãu¥ã j§fŸ fhÇa§fis¢ rhâ¤J¡ bfh©lh®fŸ v‹gij bfh©lt®fŸ. mJ kh¤âukšyhkš jh§fŸ xJ§Ftj‰F ïij¤
kiw¡f KoahJ. jÉu ntW ïlÄšiy v‹W« Koî brŒJbfh©L« ïU¡»‹wt®
fŸ. Mfnt fh§»uR« fh§»uáš ÄŠáa gzK« fh§»uáš nr®ªj
gh®¥gdušyhjh®fËš fh§»uR¡F¥ nghd K¡»aÞj®fŸ ah® fdth‹fS« gh®¥gdušyhjh®fË‹ fø¡F« K‹nd‰w¤â‰F«
v‹nwh, mšyJ m§F ahU¡F bršth¡F ïUªjJ v‹nwh mt®fŸ RakÇahij¡F« vk‹fshf¤ njh‹¿ÆU¡»‹wJ v‹W
gh®¥nghkhdhš $kh‹fŸ K¤Ju§f KjÈah®, X. fªjrhÄ br£o brhšÈ ïij Ko¥gij¤ jÉu ntW kh®¡fÄšiy v‹W brhšY
ah®, tujuh#&Y ehíL, F¥òrhÄ KjÈah®, m©zhkiy¥ ãŸis nth«.
KjÈa btF áynu v‹nw brhšynt©L«. mJî« fh§»uR¡F
nt©oa T£l« tªJÉ£lJ v‹»‹w v©z« gh®¥gd®fS¡F Fo muR - jiya§f« - 01.01.1928
V‰g£lîl‹ $kh‹fŸ tujuh#&Yití«, F¥òrhÄ KjÈah®,
m©zhkiy¥ ãŸis ngh‹wt®fisí« bfhŠr« Tl yøa«
brŒant ïšiy. mt®fŸ gªjY¡F btËÆš T£l« ngh£L ïªj
gh®¥gd¤ jiyt®fis khd§bfl¥ ngá¡ bfh©nl ïUªjh®fŸ.
tl eh£oÈUªJ tªjt®fS¡F¤ jÄœ bjÇahJ v‹»‹w ijÇa¤
jhš ïij¥g‰¿ gh®¥gd®fŸ xU á¿JTl ftiy brY¤jnt
ïšiy.

Mfnt Ãiwnt‰w¥g£l Ô®khd§fis it¤J¡ bfh©L


jÄœeh£oš gh®¥gdušyhjh® f£á¡F Énuhjkhf v›tsî öu«
ntiy brŒa Koínkh m›tsî öu« ntiy brŒant ngh»‹
wh®fŸ. mj‰F mDTykhf ï¡fh§»uá‹ gydhŒ gâdhÆu¡
fz¡fhd %ghŒ ÛâahF« v‹gjhf¢ brhšÈ¡bfhŸs¥ gL»‹wJ.

ïªj¥ gz§fis tH¡f«nghš gy fhÈfS¡F¡ bfhL¤J


v›tsî öu« e«ÛJ mt®fis cR¥gL¤âÉl Koínkh m›tsî
öu« cR¥gL¤âÉ£L bgU¤j M®¥gh£l« brŒa¥
ngh»wh®fŸ v‹gJ kh¤âu« cWâ. mj‰F¢ rh¡fhf brhšÈ¡ bfhŸs
uhaš fÄõ‹ gÏZfhu¥ ãurhu« v‹gjhf x‹iw¤ Ô®khŤJ¡
bfh©lhŒ É£lJ.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 14 15 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


v¤jid ngU¡F m§F ïlÄUªjJ, ah® ah® tªjh®fŸ v‹git
fis¥ g‰¿ ngrhkš ïU¥gnj všnyhU¡F« e‹ikahF«, ïšyh
É£lhš $kh‹fŸ r¤âa_®¤â, ÓÅthr mŒa§fh® kfhehLfS¡F
nah¡»aij tªJÉL«.

ïJnghy ï‹D« v¤jidnah kfhehLfŸ x›bth‹W«


k‰w kfhehLfŸ nf£f¡ nf£f m‰òjkhf¤jh‹ ïU¡F«. ït®fisbašyh« F‰w«
brhšy eh« ïitfis vGj K‹tuÉšiy; ekJ Ãiyia És¡
fnt vGândh«.
Mrhu¤ âU¤j kfhehL
#ÞoÞ fø
ïj‰F $kh‹ nf. eluh#‹ m¡»uhrdhâgâ - ït® thahš
btF ntfkhf¥ ngáÉ£L fhÇa¤âš x‹W« brŒa¡ TlhJ tleh£oš ïUªJ tªj K¡»a jiyt®fŸ v‹ngh®fŸ
v‹gijna fU¤âš it¤J¤ jiyik cg‹ahr« brŒjh®. ï«kfh všnyhU« fø¤ jiyt® gdfhš uh#h mt®fis¥ gh®¤J ngádh®
eh£L¡F fhÇajÇá $ fªjrhÄ br£oah®. ït® #ÞoÞ f£áiaí« fŸ. ngádâ‹ K¡»a j¤Jt« v‹dkhŒ ïU¡fyh« v‹whš,
gh®¥gdušyhj thÈg® r§f¤ijí« nr®ªjt®fŸ Mrhu¤ âU¤j gÏZfhu Éahghu¤âš Ú§fS« xU T£lhf¢ nr®ªJ bfhŸS§fŸ.
kfheh£L¡F¥ ãuâÃâfshf tu¡TlhJ v‹W«, Û¿ tªjhš mt® tU»w yhg¤âš c§fS¡F« xU g§F bfhL¡»‹nwh« v‹Wjh‹
fS¡F¥ ãuâÃ⢠ӣL bfhL¡fKoahJ v‹W« fhÇa jÇá nAhjh brhšÈ ïU¥gh®fŸ. ïijÉl ntW ngr¤jFªj fhÇa« vJîÄU¥
Éš vGâÉ£lh®. m¡foj« rÛg¤âš ãuRukhF«. gjhf eh« Ãid¡fÉšiy. ïij e«ã gdfhš uh#hî« fh§»uR¡F
nghŒ ïUªjh®; bfh£lifÆš ïUªj #d§fŸ ïtiu¥ gh®¤J brŒj
kfheh£L¡F¢ br‹w $kh‹ MÇah mt®fis gh®¥gd®fŸ Muhthu« mªj bfh£lifÆš $ fhªâ Kjš ahU¡F« brŒ
mtkhd¥gL¤âdh®fŸ - ïij f©o¡f m¡»uhrdhâgâ¡F aÉšiy v‹W mnef® brh‹dh®fŸ. ïij¥ gh®¤j uh#h rhaò¡F
r¡ânah brsfÇankh r«kjnkh ïšyhkš nghdnjhL jªâukhf rkh fh§»uáš nr®ªjhš njtyh« v‹W njh‹Wtâš mâraÄšiy.
jhd« brhšy K‹tªjh®.
fh§»uÞ tunt‰ò¤ jiyt®
rkÞjhd¥ ãui#fŸ kfhehL
tunt‰ò¤ jiytiu, tleh£L jiyt®fËš ahU¡Fnk
ïj‰F $. ÓÅthrŒa§fh® jiyt®. $kh‹. r¤âa_®¤â ahU« m¿Kf¥gL¤â it¡fÉšiyah«. ïâš x‹W« mâra
cgruiz¤ jiyt®. ït®fŸ Ô®khd« vGâ X£L v©zhkny ÄU¥gjhf Ãid¡f ïlÄšiy.
Ãiwnt¿ É£ljhf Ô®khd« brŒjt®fŸ - xU khj¤â‰FK‹ xU
kfhehL To ïU¡f ï¥nghJ nk‰go ïu©L ng® nr®ªJ kfheh fh§»uÞ rh¥ghL
lh¡»¤ Ô®khd« brŒjjhf ng® brŒJÉ£lh®fŸ - ïjdhš, Rnjr
rkÞjhd§fËY« gz« bfhŸis mo¡fyh«, j§fŸ ïd¤jhU¡F ntis x‹W¡F v£lzh, g¤J mzh v‹gjhf th§»¡
c¤ânahf« r«ghâ¤J¡ bfhL¡fyh« v‹gJjh‹ kfheh£o‹ K¡»a bfh©L ehyzh bgw¡ Toa rh¥ghL Tl¥ nghlÉšiy v‹W vš
neh¡f« v‹W brhšy nt©L«. nyhU« òfh® brh‹dh®fŸ.

g¤âuhâg®fŸ kfhehL g¤âuhâg®fS¡F brsfÇa«


ïJ $kh‹ tujuh#&Y g¤âÇif ɉf thlif¡F th§»a ‘ïªJ,’ ‘RnjrĤâu‹’ ïu©L nghf k‰wt®fis¥ g‰¿
xU if mfy ïl¤âš âObu‹W T£l¥g£lJ. ïâš v‹d elªjJ, ahU« ftiy¥glÉšiyba‹W« mt®fS¡F nghâa brsfÇa«
brŒaÉšiy v‹Wnk òfh®.
Fo muR - 1928 ( 1 ) 16 17 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
Ô®khd§fis¥ g‰¿ ngáat®fŸ

ãÇ£oZ rhkh‹fis gëZfÇ¡f nt©L« v‹»‹w


Ô®khd¤ ij¥g‰¿ ngáat®fËš K¡»akhdt® xU g¤âÇif¡F
ãÇ£oZ rhkh‹fS¡F És«gu« r«ghâ¤J¡ bfhL¡F« fdthdh«
- Mfnt Ô®khd§fS¡F v›tsî öu« vâÇfŸ kâ¥ò
bfhL¥gh®fŸ v‹gJ ïâÈUªnj És§F«.
f‰ò
- á¤âuò¤âu‹
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.01.1928
f‰ò v‹»‹w th®¤ijahdJ kÅj r_f¤âš rÇgFâahd
v©Â¡ifíŸs bg©fis moik¥gL¤â it¥gj‰fhf kh¤âunk
cgnahf¥gL¤j¥g£L tU»‹wJ v‹»‹w j¤Jt¤â‹ nkš ïij
vGJ»‹nw‹.

f‰ò v‹»‹w th®¤ijia gFgjkh¡» gh®¥nghkhdhš fš


v‹gâÈUªJ tªjjhfî« mjhtJ go - go¥ò v‹gJ nghš fš -
f‰ò v‹»‹w ïy¡fz« brhšy¥gL»wJ. m‹¿í« “f‰bgd¥
gLtJ brh‰¿w«ghik” v‹»‹w th¡»a¥go gh®¤jhš f‰ò v‹gJ
brhš jtwhik. mjhtJ ehza«, r¤âa« v‹»‹w fU¤J
bfh©ljhf ïU¡»‹wJ.

mij gfh¥gjkhf it¤J¥ gh®¤jhš ‘kfË® Ãiw’ v‹W


fhz¥gL»‹wJ. ïªj ïl¤âš kfË® v‹»‹w bg©fisna
F¿¡F« gj« v¥go r«kªj¥g£lJ v‹gJ És§fÉšiy. Ãiw
v‹»‹w brhšY¡F bghUŸ gh®¤jhš mÊÉ‹ik, cWâ¥ghL, f‰ò
v‹»‹w th®¤ijfŸ fhz¥gL»‹wJ. Mfnt f‰ò v‹gJ
bg©fS¡F kh¤âu« r«kªj¥g£lJ v‹gj‰F Mjhu« »il¡fh
É£lhY« mÊÉšyhjJ, cWâ cilaJ v‹»‹w bghUŸ
»il¡»‹wJ.

mÊÉšyhjJ v‹»‹w th®¤ij¡F »ukkhd fU¤J¥


gh®¡F«nghJ ïªj ïl¤âš R¤j« mjhtJ bflhjJ v‹gjhf¤jh‹
bfhŸsyh«. ïªj R¤j« v‹»‹w th®¤ijí« bflhjJ v‹»‹w
fU¤âšjh‹ M§»y¤âY« fhz¥gL»wgo mjhtJ nrÞoo
(Chastity) v‹»‹w th®¤ij¥go gh®¤jhš t®ÍÅ£o (Verginity) v‹w
bghUŸ v‹gJ« mij mªj cz®¢á¥goí« gh®¤jhš ïJ
MQ¡bf‹nwh bg©Q¡F v‹nwh brhšyhkš bghJthf kÅj
r_f¤â‰nf, v›Éj M© bg© òz®¢á r«kªjnk á¿J« ïšyhj
j‹ik¡nf cgnahf¥gL¤â ïU¡»‹wJ. Mfnt f‰ò v‹gJ
bg©fS¡F kh¤âu« r«kªj¥g£ljšy v‹gJ« mJî« Mnzh

Fo muR - 1928 ( 1 ) 18 19 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bg©nzh xU jlit fyªj ãwF v›tsî R¤jkhÆUªjhY« f‰ò ghuhdhš ï«khâÇ fU¤J¡fis fh£oÆU¥ghuh? v‹gijahtJ
mšy v‹»‹w fU¤J bfhŸs¡ Toajh»‹wJ. Mdhš MÇa ftÅ¡F«go nt©o¡ bfhŸS»nw‹. mJ nghynt bg©fis¥
ghiõÆš gh®¡F«nghJ kh¤âu« f‰ò v‹»‹w gj¤â‰F g‰¿a j®k rhÞâu§fŸ v‹gJ« bg©fis¥ g‰¿a Úâ üšfŸ
‘gâÉuij’ v‹»‹w bghUŸ bfhŸs¥gL»‹wJ. ïªj ïl¤âšjh‹ v‹gJ«, bg©fshš vGj¥g£oU¡FkhdhY« mšyJ f‰ò v‹
f‰ò v‹»‹w th®¤ij¡F moik¡ fU¤J EiH¡f¥gL»‹wJ »‹w th®¤ij¡F¥ bg©fŸ Éah¡»ahd« vGj V‰g£oUªjhY«
v‹gJ vdjã¥ãuha«. mjhtJ gâia flîshf¡ bfh©ltŸ, f‰ò v‹gj‰F gâÉuj« v‹»‹w fU¤ij vGâÆU¥gh®fsh
gâ¡F moikahŒ ïU¥gijna Éujkhf¡ bfh©ltŸ vd¥ v‹gijí« nahá¤J¥ gh®¡F«go nf£L¡ bfhŸS»‹nw‹.
bghUŸ bfhL¤âU¥gJl‹ gâ v‹»‹w th®¤ij¡F mâfhÇ,
v#kh‹, jiyt‹ v‹»‹w bghUŸfŸ ïU¥gjhš moik¤ f‰ò v‹gj‰F gâÉuj« v‹W vGâÉ£lâ‹ gydhY«
j‹ikia ï›th®¤ijfŸ gy¥gL¤J»‹wd. Mdhš jiyÉ v‹w bg©fis Él M©fŸ clš tÈ bfh©lt®fshdâdhY«
gj¤â‰F« eha» v‹w gj¤â‰F« kidÉ v‹w bghUŸ bg©fŸ moikahtj‰F« òUõ®fŸ _®¡f®fsh» f‰ò v‹gJ
F¿¡f¥g£oUªjhY« mJ fhjš bfh©l ÃiyÆš kh¤âu« j§fS¡F ïšiyba‹W Ãid¥gj‰F« mDTy« V‰g£lnj jÉu
Mizí« bg©izí« F¿¡»‹wnjbahÊa thœ¡ifÆš nt¿šiy.
f£L¥g£l bg©fS¡F jiyÉ v‹»‹w th®¤ij mj‹ c©ik¡
fU¤Jl‹ tH§f¥gLtâšiy. ehaf‹ eha» v‹»‹w rk¤Jt jÉu, òUõ®fŸ f‰òilat®fŸ v‹W F¿¡f ekJ ghiõ
KŸs gj§fS«, fijfËY« òuhz§fËY« fhjšfis cz®¤J« fËš jÅ th®¤ijfns fhzhkš kiwg£L¡ »l¥gj‰F« fhuz«
ÃiyfS¡nf ÄFâí« tH§f¥gL»‹wJ. Mfnt fhk¤ijí« M©fË‹ Mâ¡fnk jÉu nt¿šiy.
fhjiyí« F¿¡F§ fhy§fËš rk¤Jt¥ bghUŸ bfh©l ehaf®
ïªj Éõa¤âš cyf¤âš ï‹d ehnlh, ï‹d kjnkh,
eha», jiyt® jiyÉ v‹»‹w th®¤ijfis cgnah»¤JÉ£L,
ï‹d r_fnkh nah¡»akhŒ elªJ bfh©oU¥gjhf¢ brhšy
f‰ò v‹»‹w Ãiy¡F tU«nghJ mij bg©fS¡F kh¤âu«
KoahJ. cjhuzkhf Inuh¥ãa njr¤âY« bg©fS¡F gyÉj Rjª
r«kªj¥gL¤â, gâ M»a v#khdidna flîshf¡ bfhŸs
âu§fŸ ïU¥gJnghš fhz¥g£lhY« òUõ‹ bg©rhâ v‹gj‰
nt©Lbk‹»‹w fU¤J bfh©oU¡»‹wJ. ïªj ïl¤âš ekJ
fhf V‰g£l gj§fËnyna ca®î jhœî fU¤JfŸ EiH¡f¥g£o
âUtŸStÇ‹ Ãiyikí« vd¡F r‰W ka¡f¤ij¤ jU»‹wJ.
U¥gJl‹ r£l§fS« òUõD¡F ml§» el¡f nt©oajhfnt
mjhtJ, FwËš thœ¡if¤ Jizey¤ij¥ g‰¿ brhšy tªj V‰g£oU¡»wJ.
6-M« m¤âaha¤âY« bg© tÊ¢ nruš v‹gij¥g‰¿ brhšy tªj
JU¡» eh£oY« kfkâa r_f¤âY« gLjh v‹W«, nfhõh
91-tJ m¤âaha¤âY« k‰W« áy jÅ ïl§fËY« bg©fŸ
v‹W« mjhtJ bg©fŸ miw¡FŸ ïU¡f nt©oat®fŸ v‹W«,
Éõa¤âš Ä¡f moik¤ j‹ikiaí« jhœªj j‹ikiaí«
Kf¤ij _o¡ bfh©L btËÆš nghf nt©oat®fŸ v‹W«
òF¤j¥g£oU¥gjhfnt v©z¡»l¡»‹wJ. bjŒt¤ij¤ bjhHhkš
V‰gL¤j¥g£l bfhŸifí«, òUõ‹ gy bg©fis kz¡fyh«,
j‹ bfhGedh»a j‹ jiytid¤ bjhG»‹wtŸ kiHia¥
bg©fŸ Vf fhy¤âš xU òUõD¡F nkš f£o¡ bfh©L thH¡
bgŒba‹whš bgŒí« v‹W«, j‹id¡ bfh©lt‹ v‹W« ï«
TlhJ v‹w bfhŸifí«, e«eh£oš xUjlit òUõ‹ bg© rhâ
khâÇahd gy jhœ¤j¤ jFªj fU¤J bfh©l thrf§fŸ fhz¥
v‹»‹w brhªj« V‰g£LÉ£lhš mªj¥ bg©Q¡F rhF«
gL»‹wd. ïJ Éõa¤âš khWg£l mã¥ãuha« bfhŸSnth®,
tiu¡F« ntW v›Éj RjªâuK« ïšiy v‹W«, òUõ‹ gy
nkš f©l ïu©L m¤âaha§fisí« 20 FwŸfisí« ciufis¡
bg©fis f£o¡ bfh©L m¥bg©Â‹ K‹ghfnt x›bthU
ftÅahkš _y¤ij kh¤âu« ftÅ¡F«go nt©L»nw‹. m¥go¥
bg©QlD« To thHyh« v‹W«, òUl‹ jh‹ bfh©l bg©
gh®¤J ãwF ïªj ïu©L mâfhu§fŸ mjhtJ thœ¡if¤ Jiz
iz¤ j‹Dl‹ ïU¤â thHÉlhkY« Tl òUlid rh¥gh£o‰F
ey mâfhuK«, bg©tÊ¢ nruš mâfhuK« F‰wk‰wJ v‹gjhf
kh¤âu« nf£fyhnk bahÊa ï‹g¤â‰nfh, fhjY¡nfh f£L¥gL¤j
ah® tªJ v›tsî öu« thâ¥gjhdhY« filáahf, âUtŸSt®
cÇik ïšiy v‹W« f£L¥ghL tH§f¥g£L tU»‹wJ.
xU MzhÆšyhkš bg©zhÆUªJ ï¡FwŸfis vGâÆU¥

Fo muR - 1928 ( 1 ) 20 21 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ï‹Åiy r£l¤jhY«, kj¤jhY« kh¤âu« V‰g£lbj‹W
brhšt≻šyhkš r_fK« x¥ò¡ bfh©L ïªÃiy¡F cjÉ Þâß
òǪJ tUtâdhY« ïJ cw« bg‰W tU»‹wbj‹nw brhšy
nt©L«. mnef tUl gH¡f tH¡f§fshš jhœªj #hâah® vd¥
gLnth® v¥go jh§fŸ jhœªj tF¥gh® v‹gij x¥ò¡bfh©L
jhkhfnt Ñœ¥goaî«, xL§fî«, Éyfî« KªJ»‹wh®fnsh _le«ã¡if
mJnghynt bg©k¡fS« jh§fŸ M©k¡fË‹ brh¤J¡
fbs‹W«, M©fS¡F¡ f£L¥g£lt®fŸ v‹W«, mt®fsJ
btŸË¡»Hik És¡Fit¤j neu«
nfhg¤â‰F Mshf¡ Tlhjt®fŸ v‹W« Ãid¤J¡bfh©L Rjª
âu¤âš ftiya‰W ïU¡»‹wh®fŸ. c©ikahd bg©fŸ ÉL
- á¤âuò¤âu‹
jiy nt©Lkhdhš xUãw¥ò¡ bfhU Úâ tH§F« î¥gªj¡ f‰ò
Kiw xʪJ ïU ãw¥ò¡F« rkkhd Rna¢ir¡ f‰ò Kiw V‰gl eif ÉahghÇ:- mŒah! jh§fŸ v‹Ål« fhiyÆš fhRkhiy
ÉahghÇ:-
nt©L«. f‰ò¡fhf fhjy‰w ïl¤ij¡ f£o mGJ bfh©oU¡f¢
th§» tªÔ®fns mJ j§fS¡F¤ njitah? ïšiyah? v‹gij
brŒí«goahd î¥gªj¡ fšahz§fŸ xÊa nt©L«.
bjÇɤJÉ£lhš ntW xUt® nt©L« v‹W brhšÈ
f‰ò¡fhf òUlÅ‹ ÄUf¢ braiy bghW¤J¡ bfh©oU¡f k¤âahdÄUªJ filÆš fh¤J¡ bfh©oU¡»wh® mtU¡fhtJ
nt©L« v‹»‹w bfhLik xÊa nt©L«. bfhL¤JÉlyh« v‹W tªâU¡»‹nw‹. vd¡F¥ gz¤J¡F Äfî«
mtrukhÆU¥gjhš jaî brŒJ clnd bjÇɤJ ÉL§fŸ.
f‰ò¡fhf kd¤JŸ njh‹W« c©ik¡ fhjiy kiw¤J¡
bfh©oU¡f nt©L« v‹»‹w bfhLik xÊa nt©L«. itÔf®:- br£oahnu mªj eif njitÆšiy. th§»¡
bfh©L å£L¡F tU«nghJ óid FW¡nf ngh¢RJ, m¥bghGnj
vdnt ï¡bfhLikfŸ Ú§»d ïl¤âš kh¤âunk k¡fŸ nt©oaâšiy v‹W Ô®khŤJÉ£nl‹. å£oš bg©LfŸ gh®¤J
ãwÉÆš c©ik¡ f‰ig, ïa‰if f‰ig¡ fhzyhnk xÊa î¥gª Äfî« Mir¥g£L khiyÆYŸs fhir v©Â¥ gh®¤jh®fŸ. mâš
j§fshY« xUãw¥ò¡ bfhU ÚâahY«, tÈik bfh©lt‹ tÈik 68 fhRfŸ ïUªjJ. v£L v©Â¡if bfh©lJ vJî« v§fŸ
a‰wtD¡F vGâ it¤j j®k¤jhY« xU¡fhY« fhzKoahjJl‹ FL«g¤â‰F MÆ tUtâšiy. mjdhš mt®fS« clnd ÑnH
moik¡ f‰ig¤jh‹ fhzyh«. m‹¿í« ï«khâÇahd bfhL ngh£LÉ£lh®fŸ. Mdâdhš mJ v§fS¡F nt©oaâšiy.
ikia Él btW¡f¤j¡f fhÇa« cyf¤âš kÅj r_f¤âš ntW
x‹W ïU¥gjhf eh‹ brhšy KoahJ. eif ÉahghÇ:- m¥goahdhš, jaî brŒJ bfhL¤J
ÉL§fŸ. ntW xUt® fh¤J¡ bfh©oU¡»‹wh®.
Fo muR - f£Liu - 08.01.1928
itÔf®:- MAh, bfhL¤JÉLtâš vd¡F MnBgid
Æšiy. fhynk neu¤âš thU§fŸ, bfhL¤JÉL»‹nw‹.

eif ÉahghÇ:- mt® ï‹W uh¤âÇ¡F CU¡F¥ ngh»‹wt®.


Mdjhš jaî brŒJ ï¥bghGJ bfhL¤JÉL§fŸ.

itÔf®:- br£oahnu, jh§fŸ v‹d ehÞÔfuhŒ ïU¡»‹


Ö®fŸ. btŸË¡»Hik, mJî« És¡F it¤j neu«, ïªj rka¤âš
Ãiwªj å£oÈUªJ bgh‹ eifia btËÆš bfhL¡fyhkh? mJ
yøÄ mšyth?

Fo muR - 1928 ( 1 ) 22 23 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


eif ÉahghÇ:- v‹d mŒah! Éahghu¤â‰fhf bg©L m«kh: ï‹iw¡F btŸË¡»Hik, És¡F it¤j neu«,
fS¡F fh£oÉ£L bfh©LtU»nw‹ v‹W vL¤J¡ bfh©L tªj yøÄia å£ilÉ£L btËÆš bfhL¡fyhkh?
eifia ntW xUt® mtrukhf¡ nf£»‹wh®fŸ v‹W tªJ
nf£lhš btŸË¡»Hik, És¡F it¤j neu« v‹»‹Ö®fns, ïJ òUõ‹:- všyh« eh‹ brhšÈ¥ gh®¤jhŒÉ£lJ. br£oah®
v‹d xG§F! Cuh® eif¡F ehŸ v‹d, neu« v‹d v‹gJ vd¡F xnu ãoahŒ ï¥nghnj bfhL¤jhf nt©L« v‹W f£lha¥gL¤â¡
És§fÉšiyna. bfh©L btËÆš fh¤J¡ bfh©oU¡»‹wh®.

itÔf®:- (jd¡FŸshfnt ‘ïªj ïHî eifia eh« V‹ ïªj m«kh:- (gykhŒ r¤j« ngh£L¡ bfh©L btËÆš tU»w
kÅjÅl« th§» tªnjh«’ v‹W Ãid¤J¡ bfh©L) v‹ ò¤âia nghJ ngá¡ bfh©L tUtjhtJ) br£oahU¡F ò¤âÆšiy. mt®
És¡F kh‰whš òil¡f nt©L«, c«k fil¡F tªjnj ãrF. v‹d br£oah? k£oah? åLthrš it¤J ãiH¤j kÅjdh?
jÉuî« c«Äl« eifia vL¡F« nghnj k g¤jiu ïU¡F«, ehnlho jl« ngh¡»ah? Ãiwªj å£oš És¡F it¤j neu¤âš
ešy uhF fhy¤âš vL¤J tªnj‹. mJ v¥goahdhY« fyfkhŒ¤ fyf« g©z tªâU¡»wh‹, eh‹ nghŒ nf£»nw‹. v‹d br£o
jh‹ ÔU«, vd¡F ò¤â tªjJ. ïÅ ïªj khâÇ brŒakh£nl‹. jaî ahnu ck¡F ò¤âÆšiy, ï¥bghGJ jh‹ Vnjh bfhŠr« Xnfh v‹W
brŒJ ehis¡F thU§fŸ. v§fŸ FL«g« jiy vL¡»‹wJ. mJ¡FŸ Ú® vkdhŒ tªJÉ£O®.
ehis¡F fhynk thUnk. mj‰FŸ v‹d Ú® bfhŸisÆš nghŒÉL
eif ÉahghÇ:- ïJ v‹d mŒah jkhZ brŒ»‹Ö®fsh åuh mšyJ ntW xU kÅj‹ eif th§f tªjt‹ v‹»Önu, mt‹
v‹d? c§fŸ eifia ahuhtJ nf£lhš ehŸ nfhŸ všyh« gh®¤J¡ bfhŸisÆš nghŒ ÉLthdh? ck¡F¤jh‹ ò¤â ïšyh É£lhY«
bfhŸS§fŸ. Cuh® eif¡F ïijbašyh« gh®¡f¢ brhšÈ c§f mtD¡fhtJ ò¤âÆU¡f nt©lhkh? btŸË¡»Hik eifia¥
S¡F vt‹ ò¤â brhšÈ¡ bfhL¤jh‹. mtid¡ T£o¡ bfh©L nghŒ nf£f¢ brhšyyhkh v‹»‹w m¿Éšyhkš c«ik ï§nf
thU§fŸ. mtD¡F ešy ò¤â f‰ã¡»‹nw‹. kÇahijahŒ eifia mD¥ã ufis g©z¢ brhšÈ ïU¡»whnd, m¤jid mtru«
bfhL§fŸ neukhFJ. v‹d?

itÔf®:- Ú§fŸ ‘Fo muR’ g¤âÇif f£áia nr®ªjt®fsh ïªj rka¤âš kf‹ tªJ É£lh‹.
v‹d? ehisí« nfhisí« rhÞâu§fisí« nfÈ brŒ»‹Ö®fns,
mªj¡ T£l¤â‰F¤jh‹ ešyJ ïšiy, bf£lJ ïšiy. nkš kf‹:- v‹d m«kh T¢rš nghL»whŒ? ït® ah®?
ïšiy, Ñœ ïšiy, nfhÉš ïšiy, Fs« ïšiy, rhÞâu« ïšiy,
òuhz« ïšiy, giuaD« gh®¥ghD« x©Q v‹W Mzt« ão¤J jhah®: ïtuh? ït® xU eif ÉahghÇah«. ït® jiyÆš
ehÞâf« ngá¡ bfh©L âÇ»wh®fŸ. Ú§fS« mJnghy ngR»‹Ö® beU¥ig¡ bfh£l! btŸË¡»Hik És¡F it¤j neu¤âš fhR
fns. khiyia¡ bfh©L tªJ bfhL¡f nt©Lkh«. ufis¡F É»wh®.

eif¡fhu®:- Únu buh«gî« MÞâfuhÆUªJ bfhŸS«, kf‹:- mbjšyh« ïU¡f£L«. #hÞâ ngrhnj? ek¡F fhR
mij¥ g‰¿ ek¡F ftiyÆšiy. kÇahijahŒ eifia¡ bfhL¤J khiynaJ? e« å£oš fhR khiy ïšiyna. m¥ghjh‹ th§f
ÉL« gî‹Éiy ïw§f¥ ngh»wJ. ï‹iw¡F ɉfhÉ£lhš vd¡F nt©L« v‹W ne¤J k¤âahd« ngá¡ bfh©oUªjh®. mj‰
eZl« tªJÉL«. ntW xU MrhÄí« Äfî« MirahŒ FŸshfth tªJÉ£lJ?
fh¤âU¡»‹wh®. ïÅ jhkj« brŒahÔ® ïU£L Mf¥ ngh»wJ,
jhah®: c§f¥gh ah® Kf¤âš Kʤjhnuh! fhiyÆš fil¡F¥
Ó¡»u« vL¤J¡ bfh©L thU«.
nghdh®, ïªj br£oahÇl« khiy x‹W ïUªjJ, mij vd¡F¡
itÔf®:- (å£o‰FŸ nghŒ r«rhu¤Jl‹ nahá¡»‹wh®) v‹d, fh£Ltj‰fhf th§»tªjh®. ne‰W Ãid¡F«nghnj uhF fhy«, ï‹W
br£oah® eif nfœ¡»‹wh®. br£oah® filÆš eif th§F«nghJ uhF fhynk - tÊÆš tU«
nghJ óid FW¡f ngh¢Rjh«; m¥bghGnj c§f¥gh nt©lh

Fo muR - 1928 ( 1 ) 24 25 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bk‹W jiyia R¤âba¿ªJÉ£L tunt©lhkh? m¥go¢ brŒah
kš v‹Ål« bfh©L tªJ bfhL¤jh®. mJ bfhŠr« e‹whŒ
ïUªjJ. ehD« Mir¥g£L th§fyh« v‹W Koîf£o v©Â¥
gh®¤nj‹. fhR mWg¤â v£lhÆUªjJ. clnd jiyia¢R‰¿ v¿ªJ
É£nl‹. c§f¥gh bg£oÆš it¤JÉ£lh®. ï¥g tªJ br£oah®
mtru¥glwh®; ahnuh ntnw »uh¡» fh¤J¡ bfh©oU¡»‹wjh«; fh§»uR« uhaš fÄõ‹
btŸË¡»Hik, És¡F it¤j neu«, KjyhtJ bg£oia¤
âw¡fyhkh? Úna brhšY gh®¥ngh«. gÏZfhu¥ òu£L«
kf‹: IaŒnah! ïbj‹d bgÇa mG¡F _£ilahŒ ïU¡FJ.
FU£L e«ã¡if¥ ãL§fyhÆU¡»‹wJ; btŸËahtJ, rÅahtJ,
uhaš fÄõid gÏZfÇ¡F« ÉõakhŒ muáašthâfŸ
uhfhtJ, nfjhtJ! Cuh® å£L eifia th§»¡ bfh©L tªJ
ïL« T¢ršfŸ všyh« òu£L v‹W« mJ bgÇJ« tF¥ò cÇ ik¡F
bg£oÆš it¤J ó£o¡ bfh©L btŸËíŠ rÅí« ngRtJ btF
ÉnuhjkhŒ nghL« T¢ršfŸ v‹W« MâKjš bfh©nl vGâ
xG§fhŒ ïU¡»‹wJ. ngrhkš vL¤J¡ bfh©L tªJ bfhL¤JÉL;
tªâU¡»‹nwh«.
ïšyhÉ£lhš bg£oia cil¤J ÉLnt‹ bjÇíkh?
cjhuzkhf, tF¥ò cÇik nt©Lbk‹W nf£f¥gL« vªj¡
mj‰FŸ m¥gh tªJÉ£lh®.
T£l¤jhuhyhtJ gÏZfhu« x¥ò¡ bfhŸs¥g£oU¡»‹wjh
m¥gh:- v‹dlh gany gny mâf¥ ãur§»ahŒ¥ nghŒ v‹gij¥ gh®¤jhš bjÇatU«. m¤Jl‹ fÄõid gÏZfÇ¡F«
É£nl. eh‹ m¥nghnj c‹id - ‘Fo muR’ g¤âÇifia¥ go¡f x›bthU T£lK« tF¥òÇik Tlhbj‹gijí« t‰òW¤â¡
nt©lh«, bf£L¥nghthŒ v‹W brh‹nddh ïšiyah? mJ bfh©nl tU»‹wJ. vdnt fÛõid monahL gÏZfÇ¡f
nghynt go¤J bf£L F£o¢RtuhŒ nghŒ É£lhašyth? f®k«! nt©L« v‹W brhšY« j¤Jt« fÛõÅš všyh tF¥òfS¡F«
f®k«! ïªj ïHî g¤âÇif x‹W Kis¤J CÇYŸs áW ãŸis rk cÇik »il¡F«goahd Ãiyik VjhtJ V‰g£L ÉLnkh
fisbašyh« ehÞâfdh¡» É£lJ. v‹»‹w ga¤jhnyna xÊa fÛõdhš ïªâa muáaš Rjªâu¤
â‰F VjhtJ bfLâ tªJ ÉLnkh v‹»‹w fhuz¤jhyšybt‹nw
kf‹:- ‘btF e‹whÆU¡»wJ’ v‹W brhšÈ¡ bfh©L clnd brhšYnth«.
m«khŸ ïL¥ãš brhU» ïUªj rhÉia ãL§»¡ bfh©L nghŒ
bg£oia¤ âwªJ eifia vL¤J¡ bfh©L tªJ bfhL¤J ÄjthâfŸTl gÏZfhu¤â‰F MjutË¡»‹wh®fŸ v‹gJ
br£oahiu k‹Å¡F«go nf£L¡ bfh©lh‹. áyU¡F mârakhf¤ njh‹wyh«. ÄjthâfŸ gÏZfÇ¡F« fhuz«
âahf ò¤âílndh mšyJ murh§f¤Jl‹ Énuhâ¤J¡ bfhŸs¤j¡f
ãwF òUõD« bg©#hâí« uhFfhy¤âš mªj br£o ïl« åu¤Jlndh mšybt‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«.
eif th§»tªjnj ãrfhd fhÇa«. ïJî« tU«, ï‹dK« v›ts
nth bfLâí« tU«. v‹id mo¡f nt©L.................ny. K¡»akhf ÄjthâfŸ v‹gt®fŸ bgÇJ« ah® v‹W gh®¤jhš
ïªj c©ik És§F«. mjhtJ,
Fo muR - ciuahlš - 08.01.1928
$kh‹fŸ átrhÄ mŒa®, áªjhk gªJY, rh¥% mŒa®,
khsÉah mŒa®, ÓÅthr rhÞâÇ, u§fh¢rhÇ, euá«k r®kh KjÈa
mŒa®, rhÞâÇ, r®kh, gªJY, M¢rhÇ M»a gh®¥gd®fns
mšyhkš ntwšy. ïªj T£l§fËš x›bthUtU« r®¡fhUl‹
x¤JiH¤jtU« r®¡fhÇš khj« x‹W¡F 5000, 7000 r«gs« th§»d

Fo muR - 1928 ( 1 ) 26 27 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


tU« r®¡fhU¡F Énuhjkhf #d§fŸ »s«ãa fhy¤âbyšyh« mjdhš V‰gL« c¤ânahf KjÈa gy‹ KGJ« gh®¥gd®fns
r®¡fhU¡F MjutˤJ TÈ bg‰wtUnkašyhkš njr¤â‰fhf xU mDgÉ¡f Koahkš nghFnkh v‹»‹w ga« gh®¥gd®fS¡F
fhbjhoªj CáahtJ eZl¥g£ltušy®. m¥goÆU¡f ïªj V‰gLtJ ïa‰ifjh‹.
gh®¥gd®fŸ ï¥nghJ fÄõid¥ gÏøZfÇ¡f x¥ò¡bfh©l
fhuz« ïJtiu jh§fŸ VfnghfkhŒ mDgɤJtªj c¤â cjhuzkhf, fh§»uá‹ fhÇajÇáahŒ nAh«%š r§f¤â‹
nahf§fŸ ïÅ V‰gl¥nghF« Ó®âU¤j¤â‹ gydhŒ všnyhU¡ jiyt®fËš xUtuhŒ, bgÇa njrhãkhÅahŒ ïUªj r®.á.ã.
F« »il¡F« goahŒ nghŒÉLnkh v‹»‹w ga¤jhš mšyhkš uhkrhÄ mŒa® ïÅ mâfkhd Ó®âU¤j§fŸ nt©oaâšiy v‹W
ntW v‹d fhuz« brhšy Koí«? murh§f¤jhU¡F¢ brh‹dJ«, gdfhš uh#h ïÅí« mâfkhd
Ó®âU¤j« nt©Lbk‹W brh‹dJnk ïªj ga¤â‰F nghJkhd
ïÅ V‰gl¥ nghF« Ó®âU¤j¤â‹ gydhí« ghku k¡fS¡F rhøahF«.
xU gyD« c©lhfhJ v‹gJ cWânaahdhY« ïjdhš V‰gL«
c¤ânahf§fshtJ všyh r_f¤jhU¡F« r‰nww¡ Fiwa rkkhf¡ jÉu, gh®¥gdušyhjh® kfheh£oš ïu£il M£á xʪJ
»il¡F«goahf ïU¡F« v‹gj‰F áy milahs§fŸ fhz¥ khfhz Rahø V‰g£lhšjh‹ c¤ânahf§fis V‰W¡ bfhŸs
gL»‹wd. v‹dbtÅš fÄõÅš ïªâa®fËš ahiuí« ÃaÄ¡fh mjhtJ r®¡fhUl‹ x¤JiH¡f Koí« v‹W brh‹dJ« fh§»uÞ
jnj xU milahs« v‹W bfhŸs nt©L«. ÃaÄ¥gjhdhš kfhrig v‹gJ murh§f¤jhÇ‹ kd¥gh‹ik kh‰wkilªjjhf
gh®¥gd®fis¤ jÉu ntW ahiuí« ÃaĤâU¡f KoahJ. m¥go #hil fh£odhš x¤JiH¡f¤ jahuhÆU¡»nwh« v‹W brh‹dJ«
Û¿ ÃaĤâUªjhY« ï¥gh®¥gd®fŸ ïnj khâÇ T¢ršjh‹ ï›tUõ¡ fh§»uáš mij¥g‰¿ xU th®¤ij¡Tl ngrhkš rka«
nghLth®fŸ. ïu©lhtjhd milahs« v‹dbt‹whš, br¡ÇblÇ nghš elªJ bfhŸs rîfÇaÄU¡F«go ïl« V‰gL¤â it¤J¡
M¥ Þnl£ v‹D« ïªâah kªâÇah»a yh®£ g®¡f‹ nA£ bfh©lJ« k‰bwhU rhøahF«.
ngáÆU¡F« ng¢áš, ïªâahÉYŸs tF¥ò¥ ãÇîfisí«
tF¥ò¡ bfhLikfisí« cz®ªâU¥gjhf¡ fh£o¡bfh©lh®. ïJ jÉu, uhaš fÄõ‹ g»Zfhu¤â‰F« v›tsî öu« jahuh
gh®¥gd®fS¡F tƉ¿š ïo ÉGªjJnghš njh‹¿ÆU¡F«. ÆU¡»wh®fŸ v‹gj‰F« mâš v›tsî öu« ehza« ïU¡
VbdÅš xU bghW¥òŸs mâfhÇah»a ïªâah kªâÇ ïªâahÉš »‹wJ v‹gj‰F« jiyt®fŸ v‹gt®fË‹ elto¡iffisí«
gy tF¥ò« tF¥ò¡ bfhLikí« ïU¡»‹wjhf x¥ò¡ bfh©l ãwF Ô®khd§fisí« ftŤjhš És§fhkš nghfhJ.
mj‰F gÇfhu« brŒahkš ïU¥ghuhdhš mtiu¥ g‰¿¥ bghJ
uhaš fÄõ‹ v‹gJ ïªâa®fS¡F v‹d nt©L« v‹
#d§fŸ F‰wkhŒ Ãid¥gh®fŸ. mjhtJ rh¡F¢ brhšÈ Rjªâu«
gijí« v›tsî öu« mij mDgÉ¡f nah¡»aij cilat®
bfhL¡fhkš j¥ã¤J¡ bfhŸtj‰F kh¤âu« ï«khâÇ tF¥ò¥
fshÆU¡»‹wh®fŸ v‹gijí« bfhL¤jitfis v¥go cg
ãÇÉidfis fh£o¡ bfh©lhnubahÊa mj‰F¥ gÇfhu« brŒa
nah»¤J¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹gijí« m¿tj‰fhf gh®È
K‹ tuÉšiy. Mjyhš, ïJ bf£l v©z¤â‹ ngÇš brhšy¥g£l
bk©lhuhš V‰gL¤j¥g£l xU Érhuiz fÄ£o v‹gJ jh‹ jh®¥
th®¤ij v‹W Ryg¤âš brhšÈ ÉLth®fŸ v‹gJ mtU¡F
gÇa«. ïij g»ZfÇ¥gJ v‹gJ v‹dbt‹W gh®¥ngh
bjǪj fhÇakhjyhš mj‰F jFªj gÇfhu« bfhŠrkhtJ brŒa¤
khdhš ïªj Érhuiz¡F vªj Éjkhd c©ikfS« nghŒ¢ nru
Ô®khŤJ¡ bfh©Ljh‹ ï¥go brhšÈÆU¥gh® v‹gJ gh®¥gt®
bth£lhkš brŒtJ v‹gJjh‹ fU¤jhÆU¡f nt©L«.
fS¡F¤ bjÇí«. m‹¿í« rjh fhyK« ïªJ KÞä« fytu§fS«,
gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® jfuh®fS« eilbg‰W tUtJ« mt®
ï‹ÅiyÆš g»Zfhu¤ Ô®khd¤âDilaî« g»Zfhu¡
fŸ m¿ªjnj. jÉuî« bj‹Åªâahit¥ bghW¤jtiu mâfkhd
fhuUilaî« nah¡»aijia¥ gh®¥ngh«.
gjÉfŸ bfhL¡f murh§f¤jh® f£L¥g£oU¡»wh®fŸ. VbdÅš
v›tsnth Nœ¢áfS¡F ïilÆš v›tsnth fZl§fis g»Zfhufhu®fŸ ïij¥g‰¿ x‹W« brhšyhkš “ahU« nghŒ
bghW¤J¡ bfh©L Ó®âU¤j¤ij el¤â¡fh£o ïU¡»‹wh®fŸ. rhø brhšy¡TlhJ, r£l rigÆš V‰gL¤J« fÄ£oÆš ahU«
m¥go VjhtJ mâf khd Rjªâu« v‹gJ bfhL¡f¥g£lhš bk«guhÆU¡f¡ TlhJ, fÄ£o bk«g®fS¡F kÇahij brŒa¡

Fo muR - 1928 ( 1 ) 28 29 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


TlhJ”v‹W kh¤âu« Ô®khd§fŸ brŒJÉ£lh®fns xÊa mt®fŸ fhÈfS¡F TÈ bfhL¤J bjUÉš ngh»‹wt®fŸ ÛJ fšby¿
nfhÇtU« fhÇa« jil¥gLtj‰F v›Éj Ka‰áí« brŒahkš tâY« kh¤âu« g»Zfhu« ïU¥gjhdhš nah¡»a®fŸ ïij x¥ò¡
ïU¥gJl‹ cjÉí« brŒa MŸ nkš MŸ Kªâ¡ bfh©Ljh‹ bfhŸs Koíkh v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
ïU¡»‹wh®fŸ. mjhtJ g»Zfhu¤âš ÔÉu Ka‰á cila bgr©
l«ikah® ïªâahî¡F nt©oaJ ï‹dJ v‹gjhf xU â£l« k‰w T£l¤ij nr®ªjt®fŸ j§fS¡F nt©oaij fÄõ
ngh£L gh®Èbk©oš K‹dnkna x¥òɤJ É£lnjhL mšyh D¡nfh btŸis¡fhuU¡nfh bjÇa¥gL¤j nt©Lkhdhš mt®
kš ï¥nghJ« C® CuhŒ khfhz« khfhzkhŒ nghŒ T£l« T£o fS« ïªjkhâÇ â£l« ngh£L fÄõ‹ K‹dhš rk®¥ã¥gij Él
mij bghJ #d§fŸ x¥ò¡ bfh©ljhf¥ bga® brŒJ bfh©L neÇš nghŒ brhšÈ ÉLtjhš V‰gL« eZl« v‹d v‹W jh‹
mij Óik¡F jªâ mo¡f¢ brŒJ bfh©L tU»‹wh®. khÍ nf£»‹nwh«. mtuho ïtuho v¥go ghku k¡fis Vkh‰¿ xU
fh§»uÞ jiyt®fËš xUtuhd $kh‹ á. É#auhfth¢rhÇ jh‹ tF¥ghnu Mâ¡f« bgWtbj¥go? ca®ªj gjÉfisí« c¤ânah
xU â£l« ngh£L gh®Èbk©oYŸs jdJ áne»jU¡F« k‰W« f§fisí« miltbj¥go? bgU« bgU« r«gs« bgWtbj¥go?
g¤âÇiffS¡F« mD¥ã bjÇa¥gL¤â É£lh®. v‹gjšyhkš ïªj¥ òu£Lfshš njr¤J¡nfh, ghkuk¡fS¡nfh
V‰gL« ga‹ v‹d v‹W nf£»‹nwh«.
k‰bwhUt® mjhtJ rÛg¤âš khéahd fh§»uÞ jiyt
uh»a $kh‹ vÞ.ÓÅthrŒa§fh® xU â£l« ngh£L òÞjf g»Zfhu ãurhu« brŒí« ‘jÄœehL’ fÄõ‹ bk«g®fË‹
%gkh¡» MÆu¡fz¡fhd ãuâfis všyhU¡F« ÉÅnah»¤J¡ gl¤ij És«gu« brŒâU¥gJ v‹nd !
bfh©L tU»‹wh®. fh§»uÞ Ô®khd¤âY« ‘tF¥ò cÇik TlhJ;
jŤ bjhFâ TlhJ’ v‹gJ ngh‹w Éõa§fis Ô®khd %gkhf¢
brŒJ btŸis¡fhu®fS« fÄ£o bk«g®fS« m¿í«goí« Fo muR - f£Liu - 08.01.1928
brŒjhŒÉ£lJ. mâš ïªâa¤ njáa¤ jiyt® v‹w g©oj® neU
mt®fS« rÛg¤âš ãuh‹áš ngáanghJ ïªâahÉ‹ nfhÇ¡if
fis fÄ£o K‹dhš rk®¥ã¤J ÉLtij¤jÉu k‰witfis
g»ZfǤJ Élnt©L« v‹W brhšÈÉ£lh®. fh§»uÞ kfhrig
jiytuhd lh¡l® m‹rhÇ mt®fS« ‘všyh tF¥gh®fS«
všyhÉj muáaš f£á¡fhuU« x‹W nr®ªJ xU â£l« jahÇ¡f
nt©L«’ v‹W brhšÈ ïU¡»‹wh®.

ÄjthâfŸ v‹gt®fS« xU â£l« ngh£L« áy® bgr©£


m«ikÆ‹ â£l¤ij MjǤJ« j§fŸ j§fŸ mã¥ãuha§fis
fh£oah» É£lJ.

ï›tsî« mšyhkš g»Zfhu¤â‹ m¿F¿ahŒ r£l


rigia É£L Éyfnth fÄõ‹ tªJ nghF« tiuÆyhtJ
r£lrig¡F nghfhkÈU¡fnth Tl KoahJ v‹W Ô®khŤjhŒ
É£lJ. Mfnt g»Zfhu« v‹gij vªj KiwÆš Ûâ it¤âU¡
»‹wh®fŸ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. Mfnt TÈ¥ ãiH¥ò¡
fhuuhd #£fh t©o¡fhuU« x‰iwkh£L t©o¡fhuU« Ç¡õh
t©o¡fhuU« ntiy ÃW¤j« brŒtâY« bt‰¿iy gh¡F áfbu£
Õo fil¡fhu® filfis _LtâY« fÄõÅš tu¥g£l fÄ£o
bk«g®fS¡F el¤j¥gL« njÆiy¥ ghd¤â‰F nghfhkY«

Fo muR - 1928 ( 1 ) 30 31 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


it¤âU¡»‹wh®fŸ v‹gJ« ekJ gh®¥gd®fS« Ä¡f v#khd
ÉÞthr¤Jl‹ btŸis¡fhu®fS¡F fhtš fh¤J tU»wh®fŸ
v‹gJ« e‹whŒ cz®ªJ É£nlh«.

vdnt ekJ ÉLjiy v‹gij eh« if¥g‰w nt©Lkhdhš


fhtšfhu®fis Éu£o mo¡fhkš Koant KoahJ v‹gJ f©L
òJ tUõ É©z¥g« jh‹ vâÇÆ‹ fhtšfhu®fshd gh®¥gd®fis m¡fhtÈÈUªJ
Éu£l¤ Jªnjh«.

ïªj Ka‰áÆš ÔÉukhŒ <Lg£lâ‹ gydhš ³ fhtšfhu®


òJ tUõ ÉõakhŒ eh« vGJtâš muáaš Éõa¤â‰F
fis c©lh¡fî« nghΡfî« e«kt®fns V‰W¡ bfh©oU¡
ãujhd« bfhL¤J vGj tuÉšiy; VbdÅš muáaš Éõa¤ij
»wh®fŸ. e«kt®fns mt®fS¡F Mfhu« bfhL¤J ts®¤J
ÄFâí« my£áakhŒ¡ fUJtnj ‘Fo muá‹’ bfhŸif v‹W
tYî©lh¡» ekJ ÉLjiyia¡ if¥g‰¿ ïU¡F« btŸis¡fhu®
bghJ#d§fŸ v©Q«go ïU¡fnt©L« v‹gnj ekJ ftiy.
fË‹ fhtY¡F mD¥ã tU»wh®fŸ. Mfnt ekJ nghõizia
MdhY« muáaÈ‹ nguhš k¡fŸ Vkh‰w¥gL« Ãiyik
ÃW¤â¡ bfh©lhš gh®¥gd®fŸ btŸis¡fhuD¡F¡ fhtydhŒ
V‰gL«nghJ my£áakhŒ ïU¥gj‰»šyhkš mj‹ òu£Lfis
ïU¡f KoahJ v‹gJ«, gh®¥gd®fË‹ fhtš xʪjhš btŸis¡
btËah¡fnt©oa ÃiyÆš muáaiy¥ g‰¿í« vGj neÇL
fhu®fŸ ekJ ÉLjiy¡F ÉnuhjkhŒ ïU¡f KoahJ v‹gJ« ekJ
»‹wJ. k‰w¥go njÓa« muáaš v‹»‹witfŸ v›tsî¡
Koî. vdnt m¥gh®¥gd®fS¡F v›bt› tÊÆš Ãahak‰w
bf›tsî k¡fshš kw¡f¥gL»‹wnjh m›tsî¡f›tsî Ó¡»u¤
nghõiz »il¡»‹wnjh m›t› tÊfisbašyh« mil¤J¤
âš ÉLjiy c©L v‹gJ ekjã¥ãuha«. Éf, ïªj jiya§f¤âš
Ôunt©L« v‹»‹w Ka‰áÆš ïw§» ïU¥gj‰F ïJî« xU
eh« vGj òFªjbjšyh« òJ tUõ¤â‹ Ãiy ekJ Ka‰á¡F
fhuzkhF«. ï« Ka‰á jh‹ áyU¡F eh« e«kt®fSl‹ nghÇL
v›tsî gadË¡f¡ ToajhÆU¡f nt©L« v‹gij bjÇɤJ¡
tjhf¡ fhz¥gL»‹wJ.
bfhŸsntjh‹. vdnt eh« nahá¤J gh®¡F« msÉš òJ tUõ¤
âš ek¡F gy ïilôWfŸ njh‹wyh« v‹gjhfnt m¿»‹nwh«. kj Éõa¤âY« rhÞâu òuhz Éõa¤âY«Tl ‘Fo muR’
m›ÉilôWfis y£áa« brŒahjtiu gyD©lhF« v‹W« if it¤JÉ£lJ v‹W kjg¡j®fŸ v‹ngh®fŸ r¤j« nghl neÇ£l
y£áa« brŒJ mj‰fhf VjhtJ ïz§f ïl« jªjhš fhÇa« J«, njÓa Éõa¤âš Tl ifia it¤J É£lJ v‹W njrg¡j®fŸ
bfl¡TL« v‹W« m¿»‹nwh«. v‹ngh®fŸ r¤j« nghl V‰g£lJ« ïjdhšjhndašyhkš ntwšy.
ïªj rka« ekJ Ka‰á¡F v›Éj cjÉí« Mjuî« ïªJ kj« v‹gJ« mj‹ bgauhš cŸs rhÄfŸ, nfhÉšfŸ,
mDjhgkhtJ ïU¥gjhf¡ fhz KoaÉšiy. MdhY« v⮥ò¡ ói#fŸ, âUÉHh¡fŸ KjÈaitfS« mj‰fhf V‰g£l ntj§fŸ,
fhu®fS¡F« nghâa gynkh Mjunth ïU¥gjhfî« bjÇa rhÞâu§fŸ òuhz§fŸ ïâfhr§fŸ v‹gitfS« gh®¥gh‹ ãiH¡
Éšiy. Mu«g¤âš eh« btŸis¡fhuUl‹ thjho k¡fË‹ fî«, gh®¥gh‹ ca®ªjt‹ v‹»‹w Mâ¡f« bgwînk V‰g£lnj
ïL¡f©fis ÉLÉ¡f¡ »s«ãndh«. mâš ïw§»aj‹ gydhŒ ašyhkš cyf¤â‰nfh mšyJ gh®¥gd®fis¤ jÉu ntW vªj
btŸis¡fhuiuÉl gh®¥gd®fËlnk ÄFâí« thjhl nt©o #dr_f¤â‰nfh xU áW JU«gsî ãunah#dK« c©lh¡Ftj‰
ÆU¡»‹wJ v‹W fUândh«. mâš ïw§»aj‹ gadhŒ gh®¥gd® fšybt‹W cWâahŒ e«ò»nwh«. äâa thœ¡ifahY« ïij ãuâ
fisÉl e«kt®fËlnk thjhlnt©oajhŒ gy Éõa§fŸ âdK« mDgt¤âš cz®ªJ« tU»nwh«.
fhz¥gL»‹wd. ïij xU cjhuzkhf És¡f nt©Lkhdhš, ekJ
ÉLjiyia btŸis¡fhu®fŸ g¿¤J¡ bfh©LnghŒ it¤âU¡ ïij eh« btËÆL«nghJ« kh‰W«go k¡fis nt©o¡
»wh®fŸ v‹W cz®ªJ, mt®fËl« ïUªJ mij¥ ãL§» tu bfhŸS»‹wnghJ« kj¡fhu®, rhÞâu¡fhu®, òuhz¡fhu® v‹gt®
Ka‰á¤jâš ekJ ÉLjiyia mt®fŸ j§fŸ å£oš it¤J¥ fŸ e«ÛJ ghŒ»‹wh®fŸ. m¥go¥ ghŒ»‹wnghJ kj¤ij¥ g‰¿í«,
ó£o¡ bfh©L mj‰F fhtyhf ekJ gh®¥gd®fisna fhtš fh¡f
Fo muR - 1928 ( 1 ) 32 33 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
rhÞâu¤ij¥ g‰¿í«, òuhz¤ij¥ g‰¿í« ïitfË‹ _y« tF¥ò, ï‹d kj«, ï‹d bfhŸifia cilat‹ v‹W
jhdhfnt V‰gL« gh®¥gd Mâ¡f¤ij¥ g‰¿í« eh« brhšY« xUtU¡bfhUt® ãǪJ Éf¤ jFªj Ãiyik¡F Mjhu§fŸ
Éõa§fS¡F xU á¿J« rkhjhd« brhšyhkY«, gâyË¡f¡ v‹bd‹d c©nlh mitfŸ všyh« mʪJ kiwglnt©L«.
fUjhkY«, nt©Lbk‹nw mitfis kiw¤JÉ£L¡ flîŸ eh« všnyhU« xU eh£od® v‹W« eh« všnyhU« rk« v‹W«
ngh¢nr v‹W J¡f¥gL»wt®fŸ nghyî«, flîis¡ fh¥gh‰w¥ xUtÇl¤âš xUt® m‹ghÆU¡f flik¥g£lt®fŸ v‹W«
ãwªâU¡»wt®fŸ nghyî« ntõ« ngh£L¡ bfh©L btËah» fUj¡Toa cz®¢áfŸ bgUfnt©L«. ïJjh‹ ekJ Ka‰áÆ‹
‘Fo muR’ ehÞâf« nghâ¡»‹wJ v‹w Míj¤ij vL¤J¡ bfh©L j¤Jt« v‹W kWgoí« TW»nwh«. j‰fhy« ekJ eh£oš És§F«
kdk¿ªj ã¤jyh£l« v‹»‹w óÄÆ‹ ÛJ ËW bfh©L e«Kl‹ kj«, òuhz«, rhÞâu« v‹gitfŸ všyh« bgU«ghY« ï«
ngh® bjhL¡f tU»‹wh®fŸ. ï¡T£lK« ï¥nghU« ï¥òJ Ka‰á¡F, ï¤j¤Jt¤â‰F ïilôwh»ÆU¡»‹wJ v‹W fUJ
tUõ¤âš gy¥gL« v‹gnj ekjã¥ãuha«. ï¡T£l¤jhU¡F tjhšjh‹ mitfis k¡fŸ kwªJÉlnt©Lbk‹W nt©o¡
c©ikÆš flîËl¤âš e«ã¡if ïU¡Fkhdhš ‘Fo muR’ bfhŸ»‹nwh«. mJ rÇah j¥gh v‹gij¥g‰¿ rkhjhd« brhšyh
flîis xʤJÉlKoí« v‹»‹w gaK« j§fshš jh‹ flîis¡ kY« ïilôwhÆU¡F« ghf¤ij vL¤J¡fh£L« nghJ mj‰F
fh¥gh‰w Koí« v‹»‹w v©zK« xU¡fhyK« V‰gl Ãahank rkhjhd« brhšyhkY« ‘ehÞâf« ehÞâf«’ v‹»‹w ó¢rh©o
ïU¡fhJ v‹whtJ mšyJ ït®fŸ nghU¡F »s¥ãÆU¡F« fU¤J iana É£L Äu£Ltjhš v‹d ga‹ ÉisªJ Él¡TL«?
flîŸ kiwªJ nghth® v‹W ïšyhkš, ït®fsJ kjK«,
rhÞâuK« òuhzK« v‹gitfŸ kiwªJ nghFnkh v‹gjhd ehÞâf«
gakhŒ¤jh‹ ïU¡f nt©L« v‹whtJ bghJk¡fŸ Ãid¥g
âšiy. Mfnt rhÞâu¤ijí« òuhz¤ijí« fh¥gh‰w Mir¥ ehÞâf« v‹whš v‹d v‹gijí« k¡fS¡F btË¥gL¤j¡
g£L¡ flîŸ ngÇš rh¡»£L¡ bfh©L btË¡»s«ò« nfhiH flik¥g£oU¡»‹nwh«:-
nghiu y£áa« brŒahkš ïUªjhbyhÊa ek¡F bt‰¿ kh®¡f«
V‰gLtJ mÇJ v‹gJ ekJ mã¥ãuha«. VbdÅš kj« rhÞâu« KjyhtJ ehÞâf« v‹»‹w brhš vªj ghiõÆš cŸsJ?
òuhz« v‹gitfis¥g‰¿ ï¥nghJ v§F gh®¤jhY« #d§ mj‰F¢ rÇahd jÄœ¢ brhš v‹d? ehÞâf« v‹»‹w brhš vªj
fS¡FŸ mâU¥âí«, mte«ã¡ifí«, v⮥ãurhu§fS« ghiõÆYŸsnjh mªj ghiõÆš ehÞâf« v‹gj‰F v‹d
V‰g£oU¥gij ï¡T£l¤jh®fŸ cz®ªJ gh®¡f£L«. bghUŸ bfhL¡f¥g£oU¡»‹wJ v‹gitfis bašyh« nahá¤J¥
gh®¤jhš m¿thËfŸ ïªj ehÞâf« v‹»‹w ó¢rh©o¡F¥
nkšehLfËš kÅj Rjªâu¤â‰fhf v›tsî bgÇa khWjš ga¥glkh£lh®fŸ.
fŸ V‰g£L tU»‹wJ v‹gJ«, btË khfhz§fËš v›tsî öu«
ïitfis všyh« my£áa« brŒJÉ£L c©ik ÉLjiy mil ehÞâf« v‹gJ MÇa ghiõ¢ brhš. jÄÊš m¡F¿¥ig
í« Ka‰á¡F¡ T£l« T£lkhŒ k¡fŸ »s«ã ïU¡»‹wh®fŸ cz®¤jj¡f brhš x‹W ïU¥gjhf eh« m¿ªjâšiy. ehÞâ v‹whš
v‹W« cz®ªJ gh®¡f£L«. ‘ï‹ik’ v‹W« ‘MÞâ’ v‹whš cilik v‹Wªjh‹ bghUŸ
c©L. ehÞâf‹ - ïšyhjt‹, MÞâf‹ - cilat‹. vdnt ïªj¥
muáaš jiyt® v‹gtU« tleh£L MÇaUkhd nkhâyhš gj§fŸ v¥go flîis r«kªj¥gL¤â¡ bfh©ld v‹gij ahuhtJ
neU v‹gt® rÛg¤âš ãuh‹R njr¤âš ïªâa thÈg®fËl« brhšy¡TLkh? v‹W nf£gJl‹ jÄœ bkhÊÆš ïªj¡ fU¤ijí
ngR«nghJ “tF¥ò ɤâahr§fŸ monahL mÊa¤j¡f ila brhšnyh tsiknah ïU¥gjhf brhšy¡ TLkh? v‹W«
cz®¢áfis ts®¡f nt©L« v‹W« mj‰fhf kj¤ijí« nf£»‹nwh«. MÇa ghiõÆY« MÞâf‹ ehÞâf‹ v‹»‹w
kw¡f¤ jahuhÆU¡f nt©L«” v‹W« ngáÆU¡»‹wh®. gj§fŸ flîis¡ F¿¡fhkš ntj¤ij¡ F¿¤Jjh‹ V‰gL¤j¥
g£oU¡»‹wd. mjhtJ MÇa ghiõÆš ehÞâf‹ v‹»‹w gj¤
RU¡fkhŒ¢ brh‹dhš ekJ Ka‰áÆ‹ fU¤J« ïJntahF«. â‰F ntj¤âš e«ã¡if ïšyhjt‹ v‹Wjh‹ bghUŸ bfhL¡f¥g£
vdnt tF¥ò¥ãÇî cz®¢á kiwa nt©Lbk‹whš v‹d brŒa oU¡»‹wnj xÊa ï›th®¤ij¡F flîis vªj ïl¤âY«
nt©L« v‹W gh®¡fnt©L«. x›bthUtU¡F« jh‹ ï‹d r«kªj¥gL¤j¥g£oU¥gjhf fhzKoaÉšiy.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 34 35 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


Éf, flîis e«ò»wt‹ e«ghjt‹ v‹»‹w nfŸÉ
ãw¡Fkhdhš, mªj¡ nfŸÉahdJ flîŸj‹ik ï‹dJ v‹W
m¿ahjt®fËlÄUªJjh‹ òw¥gl nt©L«. Mjyhš mij¥
g‰¿ ek¡F xU á¿J« ftiyÆšiy v‹W brhštnjhL irt«
v‹W«, itzt« v‹W«, Þkh®¤j« v‹W« k‰W« gy¥gy Éj
khfî« gy nguhfî« kj§fis¥ ãǤJ¡ bfh©L ca®î jhœî fh§»uR¡F $kh‹ fhªâÆ‹
fis¡ f‰ã¤J¤ j‹j‹ kjnk bgÇJ mjdj‹ Mjhu§fns
r¤âakhdJ v‹W ãothj« bfh©L v‹bw‹iw¡F« x¤J¥nghf nah¡»ajh g¤âu«
kh®¡fÄšyhkš thj§fis¡ »s¥ã¡ bfh©oU¡F« mdht
áakhd bghGJ ngh¡FfS« neu¡nfLfS« xÊa nt©L«. Éisah£L¥ ãŸisfŸ k© bfhÊ¡F« r§f«
Mjyhš ekJ c©ikahd yøa« ï‹dJ v‹W cz®ªJ
bfh©lt®fS« mij kd¥ó®tkhŒ x¥ò¡bfh©lt®fS« br‹w fh§»uir¥g‰¿ $kh‹ fhªâ jkJ ‘a§ ïªâah’
xUnghJ« ï«khâÇ Éfšg¤â‰F VJthd kj¤ bjhšiyfËš g¤âÇifÆš #dtÇ 5 njâ vGâajhtJ,
ftd¤ij¢ brY¤jkh£lh®fŸ v‹nw Ãid¡»‹nwh«.
“eh‹ Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆ‹ T£l§fbsh‹W¡F«
Kothf eh« òJ tUõ¤â‹ nguhš bghJ k¡fis¡ nf£L¡ bršy KoaÉšiybaÅD«, Äfî« bghW¥g‰w tifÆš ng¢R«,
bfhŸtbj‹dbt‹whš btŸis¡fhuÇ‹ j‰fhy¤âa uhéa ghu« ntiyí« elªjJ v‹W« xG§ÑdkhŒ m§f¤âd®fŸ elªJ
ek¡F - ekJ eh£L¡F - ekJ eh£L ViH k¡fS¡F¥ bgÇa Mg¤ bfh©lh®fbs‹W« bjǪJ bfh©nl‹. ï‹dJ Éisí« v‹W
jhŒ ïU¡»‹wJ. ï›Ég¤jhd uh{Ía ghu¤ij ekJ eh£L¥ áªâ¡fhkny K‹ã‹ nahrid ïšyhkš Äfî« cgnahfk‰w
gh®¥gd®fŸ el¤â¡ bfhL¤J g§F th§»¥ ãiH¤J tU»wh®fŸ. Ô®khd§fis âObud Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆš ãnunuã¤J
m¥gh®¥gd®¡F ekJ k¡fŸ kj¤â‹nguhš rhÞâu¤â‹ nguhš mitfis m¡fÄ£oahU« nahridÆ‹¿ V‰W¡ bfh©L
òuhz¤â‹ nguhš òuhz¢ rhÄfË‹ nguhš moik¥g£L M¡f« É£lh®fŸ. br‹w tUõ« ÃuhfÇ¡f¥g£l óuz Rna¢ir¤ Ô®khd«
njo¡bfhL¤J tU»‹wh®fŸ. vdnt ïitfis rÇ¥gL¤j mÞâ Ãiwnt¿É£lJ. mJ nahridÆšyhkny Ãiwnt‰w¥
thu¤âÈUªJ bt£o v¿a ntiy brŒa nt©oaJ ekJ flik. g£oU¡»wJ.
mÞâthu¤âš bfhŠr« jhBÂa« gh®¤J xU áW ntiu É£L
É£lhY« kWgoí« mJ gl®ªJÉL«. Mjyhš jaî brŒJ ãÇ£oZ rhkh‹fis g»ZfÇ¡f nt©L« v‹W brŒj Ô®
x›bthUtU« xnu _¢rhŒ bfhŠrK« jhB©Âankh FU£L khdK« mnjkhâÇ á¿J« ftiya‰w j‹ikÆš Ãiwnt‰w¥
e«ã¡ifnah ãothjnkh ïšyhkš cu¤J ËW cjÉ brŒa g£lJ. fhÇa¤âš el¤j KoahJ v‹W m¿ªJ« ï¤jifa Ô®khd§
nt©LkhŒ nt©o¡ bfhŸS»‹nwh«. ïJ bt‰¿ bg‰whš jh‹ fis tUõh tUõ« fh§»uÞ Ãiwnt‰Wtjhšjh‹ mJ j‹
ekJ eh£L¡F kh¤âukšyhkš kÅj r_f« KGtJnk rhªâ bfsut¤ij ïHªJ bfh©L tU»wJ. ï¥go¥g£l Ô®khd§fŸ
c©lhF« v‹W É©z¥ã¤J¡ bfhŸS»‹nwh«. brŒtjhš ekJ gyëd¤ij btË¥gL¤JtJl‹ Cuhbušyh«
e«ik eif¤J, ekJ vâÇ e«ik¡ f©L VsdŠ brŒíkhW eh«
Fo muR - jiya§f« - 08.01.1928
brŒJ bfhŸS»‹nwh«. fh§»uR¡F ãÇ£oZ rhkh‹fis g»Z
fÇ¡f¥ óuz cÇikí©L. Mdhš, ïªâa #d§fË‹ ãuâ
Ãâ¤Jt« thŒªj ãujk rigah»a mJ å© Äu£lšfËdhš mt
khd¤â‰F Mshf¡ TlhJ. 劉d« Ôu Mnyháahkš Ô®khd§
fis btW« fh»j msÉš brŒJ bghJk¡fË‹ njitiaí«
mãyhiõfisí« fUjhkš fh§»uÞ nghŒ¡ bfh©oUªjhš

Fo muR - 1928 ( 1 ) 36 37 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


K‹ÅUªj bršth¡F« gyK« mj‰F Û©L« tuhJ. âU«gî«
fh§»uÞ mªj c‹dj Þââ¡F tunt©Lkh»š, mj‹ m§f¤
âd®fŸ njr¤â‹ CÊa®fshŒ¤ j§fis¥ ghɤJ¡ bfh©L
xG¡f¤ijí«, ne®ikiaí« fil¥ão¤J elªJ bfhŸs nt©L«.
Mdhš j‰nghJ btW« gŸË¡Tl¥ iga‹fis¥ nghšjh‹
mt®fŸ elªJ bfhŸS»wh®fŸ. m›tsî jhœªj Ãiy¡F fh§»u ïÅí« rªnjfkh?
R« tªJÉ£lJ.

fh§»uÞ tunt‰ò¡ fÄ£oah® j§fŸ MjuÉš m»y ïªâa


njÓa f©fh£á v‹w bgaUl‹ ãÇ£oZ rhkh‹fisí« m‹Åa kDj®k rh°âu¤ij bfhS¤Jtij g‰¿ Mrhu¢Ó®âU¤j¥
eh£L¢ ru¡Ffisí« És«gu¥gL¤j ïl§bfhL¤jJ bgUªjt ngh®itia ngh®¤J¡bfh©oU¡F« $kh‹ g«ghŒ nf.eluh#®
whF«. mâš Rnjá rhkh‹fŸ btF FiwthfntÆUªjd. ïªj¡ v‹»‹w gh®¥gdnu btFöu« J¡f¥g£lh® v‹whš k‰w ãuhkz®
T¤J ãÇ£oZ rhkh‹fis g»ZfÇ¡f nt©L« v‹W â£lŠ fŸ tUzháuk kfhehL T£Ltâš eh« x‹W« mâra¥glÉšiy.
brŒJ Rnjáa¤ij ts®¡F« fh§»uá‹ MjuÉnyna el¡»wJ. Mdhš ï‹dK« gh®¥gd®fŸ tUzháuk¥ ãurhuK« kfhehL«
fh§»uá‹ mo¥gilahd neh¡f¤â‰nf mJ ÉnuhjkhF«. nahr el¤j ijÇaKilat®fshÆU¡»wh®fŸ v‹gJ bjǪj ã‹D«,
idÆ‹ikí«, áu¤ij¡ Fiwî«, bghW¥g‰w j‹ikí« jh‹ ïj‰ gh®¥gd®fS« ehK« rnfhju®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸs cÇik
F¡ fhuz§fŸ v‹W brhšYnt‹. ïJ Äfî« bt£f¡ nflhdJ c©lh v‹Wjh‹ nf£»nwh«.
v‹W TwhkÈU¡f KoaÉšiy.
Fo muR - brŒâ És¡f« - 08.01.1928
F¿¥ò
F¿¥ò:- mj‰F V‰wh‰nghš $ vÞ. ÓÅthrŒa§fh® mt®
fS« fh§»uÞ Ô®khdbkšyh« Éahghu¤ Ô®khdnk xÊa c©ik
ahd Ô®khd« mšy v‹W brhšÈÉ£lh®. ï¥bghGjhtJ fh§»u
ir¥ g‰¿í« fh§»uÞ jiyt®fŸ v‹gt®fis¥ g‰¿í« ‘Fo muR’
vGâ¡ bfh©LtU« Éõa§fŸ c©ik v‹gJ És§fÉšiyah?
v‹W bghJk¡fis nf£»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.01.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 38 39 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


És§fÉšiy gjÉ¥ ngh£o
RakÇahij mË¡fhJ
$kh‹ #h®{ n#hr¥ò mt®fŸ gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh®
Éõa« xUthU Koî bgwnt©L« v‹W gh®¥gd¤ jiyt®f
S¡F vGâÆU¡»‹wh®. ïj‰F gh®¥gd®fŸ xnu gâš brhšÈ rÛg¤âš r£l bk«g® ntiy fhÈahf¥ ngh»‹wJ.
É£lh®fŸ. mjhtJ "njr« bgÇanj xÊa gh®¥gd® gh®¥gdušyh
Vbd‹whš r®.á.ã. uhkrhÄ mŒa® mt®fË‹ 5 tUõ fhyh
jh® v‹»w Éõa« bgÇjšy, Mjyhš ïªj rka¤âš ïij všyh«
tâ ïÅ 2 , 3 khj¤âš Kotila¥ ngh»‹wgoahš mªj Þjhd«
ngRtJ j¥ò” v‹W brhšÈÉ£lh®fŸ. $ n#hr¥ mt®fS¡F ïij
fhÈahf nt©oaJ »ukkhF«. Mdhš r®.á.ã. uhkrhÄ mŒa®
vGJtj‰F K‹ng gh®¥gd®fŸ ï¥go¤jh‹ brhšth®fŸ v‹gJ
mt®fŸ r£lbk«g® ntiygh®¤j fhy¤âš jdJ c¤ânahf«
bjÇahkš nghŒÉ£ljh? mšyJ bjǪ âUªjhY« gh®¥gdušyhjh®
ïÅí« bfhŠrfhy« Úo¡f nt©L« v‹»‹w c¤njr« bfh©nl
Éõa¤âš jd¡F« m¡fiu ïU¥gjhŒ fh£o¡ bfhŸsyh« v‹wh
btŸis¡fhuU¡F mndf cjÉ brŒâU¡»‹wh®. ifÆdhš
v‹gJ ek¡F És§fÉšiy.
brŒtjhdhš gâdhÆu¡fz¡fhd kÅj®¡F¡ TÈ bfhL¡fj¡f
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 08.01.1928 ntiyfis xU á¿J jaî jhB©Âa« ghuhkY« ïªâahÉš
khj« 1-¡F yB¡fz¡fhd k¡fŸ ntiyÆšyhkš ntW ehL
fS¡F¡ TÈfshf¥ ngh»wh®fŸ v‹gij¡ fUjhkY« ïªâa
eh£L¥ gz« ïªâa®fshš tÇahf¡ bfhL¤j gz« xU á¿J«
ïªâahÉš j§fhkš btËeh£o‰F¥ ngh»‹wnj v‹»‹w
ftiyÆšyhkY« ifÆdhš brŒtj‰F¥ gâyhf g¤J yB«
ïUgJ yB« v‹gjhf¥ gz« bfhL¤J btŸis¡fhu®fŸ eh£L
aªâu§fS¡fhf¥ gz« bfhL¤jJ«, e«k eh£oš c‰g¤âahF«
R©zh«ò ngh£L ntiy brŒtjdhš nfho¡fz¡fhd %ghŒ ekJ
eh£oš j§Fnk v‹whtJ mjdhš yB¡fz¡fhd FL«
g§fŸ ãiH¡Fnk v‹whtJ xU á¿J« ftiyÆšyhkY« fškd¥
gh®¥gh® v‹gJ nghš fš beŠr¤Jl‹ gz§fis thÇ btËeh£L
ábk©L R©zh«ò¡F¡ bfhL¤J«, ïªâa tÇ bfhL¥
ngh®fË‹ gz¤ij á¡fdkhf¢ bryî brŒant©Lnk v‹»‹w
bghW¥ò xUá¿J« ïšyhkš nk£^® nj¡f ntiy¡F khj«
x‹W¡F %. 1000, 2000, 3000 r«gsKŸs ntiyfis njit¡F«
msî¡F« ÄŠá áUZo¤jJl‹ mitfis ïªâa®fS¡F
bfhL¡fyh« v‹»‹w ftiyíÄšyhkš btŸis¡fhu®fS¡nf
bfhL¤J« mt®fŸ jaî r«ghâ¤J« r£lrigfËš ïij¥g‰¿
nf£l nfŸÉfS¡F VWkhwhŒ gâš brhšÈí« if¥ãoahŒ¥

Fo muR - 1928 ( 1 ) 40 41 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ão¤J¡ bfh©l rka§fËš Ciknghš ngrhkÈUªJ« #d§fŸ r®.gh¤nwh mt®fŸ gh®¥gdušyhjt® ãuâÃâ v‹gnjhL
ïtuJ ehza¥ bghW¥ãš rªnjfK« Ô®khdK« bfh©lij¥ g‰¿¡ Äjthâ v‹»‹w KiwÆš Rt‰¿‹ nkš óidahŒ ïUªnj‹ vd
Tl yøaÄšyhkY« ïUªJ murh§f¤â‰F cjÉ brŒJ ï‹dK« cÇik bfh©lhL»‹wh®.
bfhŠrfhy« m¥gjÉÆš ïU¡f ãua¤jd¥g£L tU»wh® -
Mjyhš mJ fhÈahtJ r‰W fZlkhdhY« Mfyh«. mšyJ lh¡l® R¥guha‹ - eh‹ #ÞoÞ f£áÆš ïšiy v‹gJl‹
mtU¡F ïij Él bgÇa c¤ânahf« bfhL¥gjhnyh mšyJ Kjš kªâÇahÆUªJ r®¡fhU¡F cjÉ brŒJ tU»‹nw‹, Rauh{a
ï›tsî nftykhf mtuJ M£áahdJ gÊ¡f¥g£L É£lJ f£áia¡ bfh‹W É£nl‹, fh§»uá‹ mnah¡»a¤
v‹»‹w fhuz¤jhnyh fhÈ MdhY« Mfyh«. mndfkhŒ jd¤ij btËah¡» É£nl‹, kªâÇ gjÉÆ‹ cg¤âut« bghW¡f
fhÈahFbk‹nw v©Q»‹nwh«. KoaÉšiy Mjyhš mJ vd¡F bfhL¡f¥gl nt©L« v‹W
cÇik ghuh£L»wh®.
m¥go fhÈahtjdhš mj‰F ï¥nghâUªnj ngh£o tªJ
É»‹wJ. $kh‹ o.v. uhkȧf« br£oah® - MâKjš bfh©L
r®¡fhU¡F ešy ãŸisahÆU¥gJl‹ #ÞoÞ f£á mâf gy«
KjyhtJ gh®¥gd® gh®¥gduhšyhjh® ngh£o. mjhtJ bg‰W¢ r®¡fhU¡F cg¤âut« ÉisÉ¡fhkš ïU¡f¤j¡f¥go
gh®¥gd®fËš $kh‹fŸ o. u§fh¢rhÇah®, #£Í É.É. ÓÅthr mâš f£áia c©lh¡» mij njh‰W¥nghF«go¢ brŒnj‹,
a§fh®, r®. njáfh¢rhÇah®, o.M®. bt§»£luhk rhÞâÇah® M»a mnjhL gh®¥gd®fS¡F jhrdhfî« ïUªJ tªâU¡»‹nw‹,
ehšt®fŸ. gh®¥gdušyhjh®fËš r®. K.V. bu£o ehíL, r®. A.P.gh¤nwh, r®.á.ã. mŒa® brh‹dgo všyh« Mond‹. mjdhš gh®¥gd
lh¡l® P . R¥guha‹, $kh‹fŸ T.A . uhkȧf« br£oah®, ušyhj r_f¤âš cŸs bršth¡ifí« ïHªnj‹. nfhaK¤ö®
bt§»£lgâ uh#& M»at®fŸ - ïâš gh®¥gd®fËY« mŒa®, kfheh£oš r®¡fhiuí« ft®d® ãuòití«, r®.á.ã. mŒaiuí«
mŒa§fh® v‹»‹w føfŸ ïU¡»‹wd. mjhtJ mªj ntiy f©o¤J« itJ« brŒa¥g£l Ô®khd§fS¡F ÉnuhjkhŒ ntW
V‰g£lJ Kjš xU mŒa® xU mŒa§fh® v‹W kh¿ kh¿ tªâU¥ xU kfhehL T£o mitfis kW¤J Ô®khd« brŒa¢ brŒnj‹.
gjhš ï¥nghJ mŒaU¡fL¤jJ mŒa§fhU¡F¤jh‹ bfhL¡f mnjhL ïÅí« gh®¥gdušyhj f£á mÊa v‹d v‹d ntiy
nt©Lbk‹W« V‰bfdnt _‹W mŒa®fŸ mjhtJ $kh‹fŸ brŒant©Lnkh mbjšyh« brŒJ tU»nw‹. Mjyhš vd¡F¤
V. »UZzrhÄ mŒa®, P.S. átrhÄ mŒa®, C.P. uhkrhÄ mŒa® M»a jh‹ m›î¤ânahf« bfhL¡f¥gl nt©L« - v‹W cÇik
_‹W mŒa®fŸ M»É£ljhY« mŒa§fh®fËš P. uh# nfhghyh¢ ghuh£L»wh®.
rhÇah®, K. ÓÅthrŒa§fh® M»a ïu©nl mŒa§fh®fŸ kh¤âu«
M» ïU¥gjhYk ïJ rka« xU mŒa§fhU¡nf bfhL¡f¥gl $ euá«kuh#&Y mt®fnsh - Rauh{a¡ f£á br¤J¥
nt©Lbk‹»‹w cÇik ghuh£l¥gL»‹wJ. nghŒÉ£lJ. fh§»uR« ntu‰WÉ£lJ, ntW c¤ânahf« »il¤
jhš ïij É£LÉLtâš jilÆšiy. m‹¿í« #ÞoÞ f£áÆš
mJnghynt gh®¥gdušyhjh®fshY« mªj c¤ânahf« ãsî©lh¡»dj‰F xU fhuzÞj‹, Mifahš vd¡nf bfhL¡f
V‰g£L ïJtiu mjhtJ Rkh® 18 tUõ fhykhf mJ gh®¥gd® cÇik c©L v‹»‹wh®.
fS¡nf bfhL¡f¥g£L tªâU¡»wJ. mjdhš Úâ ïyh¡fh KGtJ«
gh®¥gd kakh»É£lJ. ïªj¤ jlit v¥goahtJ mij xU ït‰iw mDrǤJ gh®¥gdušyhjh®fS¡FŸS« $kh‹
gh®¥gdušyhjhU¡nf bfhL¡f nt©L« v‹»‹wjhf cÇik fŸ r®. bu£o ehíLfhU« o.v. br£oahU« ï‹D« gyU« nr®ªJ
ghuh£l¥gL»‹wJ. xU f£á V‰gL¤j ntiy brŒJ tU»‹wh®fŸ. mjhtJ (eh‹
ãuhÄ‹ fh‹Þ£oôõdÈZL) gh®¥gdušyhj xG§F Kiw¡
ïâš r®.nf.É. bu£o ehíL mt®fŸ gh®¥gdušyhjhÇ‹ fhu®fŸ v‹»‹w bgaUl‹ xU f£á Ka‰á¤J tU»‹wh®fŸ.
c©ik ãuâÃâ v‹W« gh®¥gdušyhjh® kfheh£L¤ Ô®khd¤â‰F
ÉnuhjkhŒ r®¡fhU¡F mDTy« brŒâU¥gjhfî« cÇik ïj‰fhf xU M§»y g¤âÇifí« V‰gL¤j fUâÆU¥g
bfh©lhL»‹wh®. njhL M£fis nr®¡fî« Ka‰áfŸ elªJ tU»‹wJ. ãurhu«

Fo muR - 1928 ( 1 ) 42 43 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


brŒa áy ãurhuf®fisí« c¤njá¤jhŒ É£lJ. ïj‰F gz« Mfnt, mt®fŸ e«Kl‹ ïUªjhY« x‹Wjh‹ e«ik É£L
bgU« gFâí« Nzh«ng£il #Û‹jh® jiyÆš if it¥g nghdhY« x‹Wjh‹. T®ikahŒ gh®¤jhš ït®fŸ e«ik É£L
jhfî« Ô®khŤjhŒ É£lJ. $ o.v.uh. br£oah® ifÆÈUªJ« xʪJ nghtnj ešyJ. VbdÅš ït®fŸ ek¡FŸshf ïUªnj
bfhŠr« bryth»¤jh‹ ÔU«. ït®fŸ j§fsJ Ra ey¤â‰fhf Vkh‰¿ e«ik cgnah»¤J bfhŸt
ijÉl mt®fS« btË¥gilahd vâÇfsh»ÉLtnj. nkyhdJ.
ïªj ÃiyÆš c¤ânahf¥ ngh£o fhuzkhŒ gh®¥gd gh®¥gdÅ‹ ca®ªj #h⤠j‹ikí« M§»y« go¤j c¤nah
ušyhjhU¡F Énuhjkhf ï¥go xU ãurhuK« el¡f¥ ngh»‹wJ. fÞjÅ‹ mâfhu¤ j‹ikí«, gz¡fhuÅ‹ bršt¢brU¡F¤ j‹ik
Mdhš ïJ mnefkhŒ 2 khj¤â‰FŸ ntf« FiwªJÉL«. VbdÅš í« xnu j¤Jt« bfh©lJjh‹. c©ik ÉLjiy¡F ï«_‹W«
2,3 khj¤âš ïªj c¤ânahf« ahU¡F MF« v‹gJ KoªJÉL«. rkkhd vâÇnaahF«. Mjyhš ït‰iwbašyh« nr®¤J v⮤J
ïJ Éf, ÉF« Ãiy v›tsî Ó¡»u¤âš ek¡F V‰gL»‹wnjh m›tsî¡
f›tsî ek¡F gy Éj¤âY« ÉLjiy¥ ngh® Ó¡»ukhf Koí
#ÞoÞ f£áÆš cŸs jiyt®fË‹ bghW¥ò« ehS¡F ehŸ bk‹gnj ekJ mã¥ãuha«. Mjyhš ï›tUl¤âa ciH¥ãš
js®ªJ bfh©Ljh‹ tU»‹wJ. ‘#ÞoÞ’ g¤âÇif MáÇauhd ahU« kd« js®ªJÉlnt©oaâšiy. x‰WikahŒ KidªJ
$kh‹ uhkrhÄ KjÈahU¡F fh§»uÞ Mir mjhtJ njÓa Mir ËW ntiy brŒjhš ekJ Kothd y£áa« ifTL« v‹W ijÇa
ão¤JÉ£lJ. mªj nkilÆš v¥goahtJ ïl« »il¤J khŒ¢ brhšYnth«. ekJ y£áa« ÃahakhdJ«, r¤âakhdJ
É£lhš gh®¥gd®fË‹ nah¡»aijia btËah¡» ïªâahÉš khÆUªjhš v⮥òfŸ V‰gLtbjšyh« e‹ik¡fDTykhfnt
cŸs ng¢R¡fhu®fŸ všnyhiuí«Él e‹whŒ jd¡F« jdJ ïU¡F« v‹»‹w Éõa¤âš ahtU¡F« e«ã¡if ïU¡f nt©L«.
f£áahU¡F« ngá És«gu« r«ghâ¡fyhnk v‹»‹w Mirna c¤ânahf r©ilia ÉLjiy¥ nghuhf Ãid¤J Vkhªjâš
K¡»akhdjhf ïU¡»‹wJ. ïJ gh®¥gd®fS¡F¤ bjǪJjh‹ btFfhy« åzhŒÉ£lJ. Mjyhš bghJ#d§fŸ njr e‹ik¡F«
gh®¥gdušyjhiu¡ bfh©nl ïtU¡F ïl« »il¡fhkš brŒJ k¡fŸ Ra kÇahij¡F« rk¤Jt¤â‰F« c¤ânahf r©iliana
É£lh®fŸ. MdhY« v¥bghGJ xU jlit fh§»uR Mir tªJ ãujhdkhŒ fUjhkš RakÇahij¢ r©il v‹gjhfnt jÅ¢r©il
É£lnjh ïÅ mtU« mtiu¥nghš fh§»uÞ Mir ão¤j #ÞoÞ el¤j¤ jahuhÆU¡F«go nt©o¡ bfhŸS»nwh«.
f£á ãuKf®fS« rÇahdgo gh®¥gdušyhjh® e‹ik¡F cjt
kh£lh®fŸ v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. Mfnt #ÞoÞ f£á¡FŸ ( Fo muR - f£Liu - 15.01.1928
gh®¥dušyhjhU¡FŸ ) ï¥go xU T£l« Ó¡»u¤âš tY¥gl¡TL«
v‹nw Ãid¡»‹nwh«. gd¡fhš uh#hî¡F ï‹dJ brŒtbj‹gJ
És§fhkš ÉÊ¡»wh® v‹W jh‹ bjÇa nt©oÆU¡»wJ. v¥go
ahtJ ïij É£LÉ£L Xo¥ nghdhš njtyh« v‹W mtU¡F¤
njh‹Wtjhf¡ fhz¥gL»wJ. jiyt® v‹»w KiwÆš všnyhU¡
F« ešy ãŸisahf el¡f Kaš»wh®. ï¡ bfhŸif bgU«ghY«
njhšÉia¤jh‹ bfhL¡»‹wJ tH¡f« vd mŠR»‹nwh«. Mfnt
ïij¥gh®¤J ahU« ga¥gl nt©oaâšiy. ï¥bghGJ gh®¥
nghkhdhY« rÇ ah® kh¿dhY« rÇ ek¡F mij¥g‰¿ ftiy
Æšiy.

v¥nghJ« M§»y« go¤jt‹ c¤ânahf« bgWtâY«


gz¡fhu‹ gjÉí« bgUikí« bgWtâY« f©zhÆU¥gh®fns
jÉu ghku k¡fisí«, ViH k¡fisí« ftÅ¡f kh£lh®fŸ v‹gJ
r¤âa«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 44 45 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ït® MâÆš gh®¥gdušyhjh® føÆš ïU¡F«nghnj
ngád ng¢R« vGâ tªj vG¤J¡fS« ïÅí« ïUªJ bfh©Ljh‹
ïU¡»‹wJ.

gz Éõakhd jfyhWfŸ V‰g£lJ«, mŒa§fh® jhuhskhŒ


br£oahU¡F cjÉòÇa K‹tªjJ«, br£oahÇ‹ giHa Ãiyik
òJ tUõ¤â‹ gh®¥gd Mâ¡f Ãiy všyht‰iwí« kh‰¿ òJ #‹k« vL¤jt® nghš elªJ bfhŸs
nt©oatuh»É£lh®.

br‹idÆš fh§»u° T£l¥g£lâ‹ gadhf gh®¥gd®fË‹ br£oahÇ‹ nah¡»aij¡F xnu xU cjhuz« nghJ«. mjh
nah¡»aijí« mt®fË‹ Míjkh»a njÓa¤â‹ nah¡»aijí« tJ Mrhu Ó®âU¤j kfheh£L¡F fhÇajÇá v‹»‹w KiwÆš
ahtU¡F« És§»ÆUªjhY«, gh®¥gd®fŸ ï‹dK« e«ã¡if gh®¥g dušyhjh® thÈg® r§f¤â‰F xU foj« vGâÆU¡»wh®.
ïH¡fhkš ijÇakhŒ ïU¡»wh®fŸ v‹nw brhšy nt©L«, mJ v‹d bt‹whš gh®¥gdušyhjh® thÈg r§f¤âÈUªJ Mrhu
VbdÅš gy Éj¤âY« mt®fS¡F gh®¥gdušyhjh® cjÉ ïU¥g Ó®âU¤j kfheh£L¡F ãuâÃâfis x¥ò¡bfhŸsKoahJ v‹W
jhf¤jh‹ brhšy nt©L«. vGâ ÆU¡»wh®. ïªj vG¤J br£oahÇ‹ Ãiyik v›tsî öu«
kh¿ÆU¡»‹wJ v‹gij fh£L«.
cjhuzkhf ï¥nghJ gh®¥gd®fS¡F¤ jÄœeh£oš gh®¥gd
Mâ¡f ãurhu¤â‰F K¡»a cjÉahÆU¡F« gh®¥gdušyhjh®fËš “khd«, Fy«, fšÉ, t‹ik m¿îilik KjÈait g¤J«
K¡»akhdt®fŸ $kh‹fŸ K¤Ju§f KjÈah®, X. fªjrhÄ gátªâl¥ gwªJ ngh«” v‹»‹w M¥j th¡»a¤â‰F br£oah®
br£oah®, tujuh#&Y ehíL, #h®{ n#hr¥, FHªij, m©zhkiy el¤ijiaÉl ntW cjhuz« »il¥gjÇJ.
ãŸis, F¥òrhÄ KjÈah®, nfhɪjuh#& KjÈah®, IantY M»
nah®fns Mth®fŸ. k‰wgo $kh‹fŸ rhÄ bt§flhry« br£o ïÅ $kh‹ tujuh#&Y ehíL Éõankh brhšynt©oa
ah®. rhÄ ehíL, M®.nf. õ©Kf« br£oah® KjÈnah®fËl¤âš âšiy. mt® g¤âÇifiaí« ãur§f¤ijí« elto¡ifiaí«
e«ã¡ifÆšyhj j‹ikia¤ bjÇɤJ É£lh®fŸ. gh®¤J tU»‹wt®fS¡F òâjhf x‹W« brhšÈ bjÇa¥gL¤j
nt©oa âšiy. mtU¡F ïu©nl ïu©L kªâu« jh‹. mjhtJ
$kh‹ K¤Ju§f KjÈahÇ‹ nah¡»aijia¥ g‰¿ eh« “r_f ïaÈš gh®¥gd®fŸ mnah¡»a®fŸ.” “muáaÈš gh®¥gd®
brhšynt©oaâšiy. bgÇa tUzháuk j®Ä. gh®¥gd®fis¥ fŸ FUî« jiyt®fSkhdt®fŸ” v‹gij¡ bfh©L rka« nghš
ónyhf njtijfshf¡ bfh©lt®. mt® vGâ¡ bfhL¤jij¥ go¥g âU«g tr« it¤J¡ bfh©oU¥gt®.
J« brhšÈ¡ bfhL¤jij¢ brhšYtJ« jÉu ntW vJ go¤jhY«
brh‹dhY« FU mgrhubk‹W« ntj êjid v‹W« Ãid¥gt®. $kh‹ ÓÅthr mŒa§fhuU¡F KG Énuhâahf V‰g£L
mtU¡F nkyhd gh®¥gd g¡j‹ ïÅ vªj ãu«khÉdhY« É£lhš FoKG»¥ nghFnk v‹W gaªJ bfh©L cŸ csÉš mt
áUZo¡f¥gl KoahJ. U¡F ešy ãŸisahf ïUªJ tUtjhf th¡F bfhL¤âU¥gt®.
m›th¡if Ãiwnt‰wnt $kh‹ r©Kf« br£oahiu Ú¡fî«,
$kh‹ X.fªjrhÄ br£oahnuh jdJ m¿ití« cÆiuí« #h®{ n#hr¥ mt®fS¡F »il¡f ïUªj jÄœehL fh§»u°
$kh‹ ÓÅthrŒa§fh® ghj¤âš rk®¥ã¤J É£lt®. jd¡F fªj jiyikia mŒa§fhU¡F N£lî« V‰g£lJ.
rhÄ br£oah® v‹»w bga® Tl ïU¥gJ Tl fZl« v‹W Ãid¤
J¡ bfh©oU¡»‹wt®. VbdÅš bga® kh¤âu¤âdhš Tl mŒa§ $ #h®{ n#hr¥ mt®fŸ Éõa« ï›tsî nkhrkhf ïšyh
fh® ntW, br£oah® ntW v‹W V‰gL»‹wnj v‹W Érd¥g£L É£lhY« gh®¥gd®fËl¤âš cŸs ga« xU á¿J« Ú§fÉšiy.
uhkU¡F mDkh‹ v‹gJ nghš ÓÅthrU¡F fªjrhÄ v‹»‹w v‹gJ« thœ¡if¡fhf gh®¥gd®fŸ jaî r‰W« nt©oÆšyh
Ãiy nt©Lbk‹W elªJ bfh©L tUgt®.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 46 47 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


É£lhY« c¤ânahf« gjÉ KjÈaitfis mt®fŸ jathš
r«ghâ¡fyh« v‹»‹w Mir Ú§fhjt®.

k‰wgo $kh‹fŸ FHªij, nfhɪjuh#& KjÈah®, m©zh


kiy ãŸis, F¥òrhÄ KjÈah®, #antY M»a fdth‹fis¥
g‰¿ ahuhtJ xUt® Tl bjÇahkÈU¡f kh£lh®fŸ v‹»‹w
KoÉdhš É£LÉ£nlh«.
Úšáiyia¥ g‰¿ fh§»u° nto¡if
gh®¡f tªj ïU
vdnt ï¤ jÄœehL KGtijí« ekJ gh®¥gd®fŸ ïªj
g¡j®fis¡ bfh©nl M©L Élyh«, Mâ¡f« bg‰W Élyh« rnfhju®fS¡FŸ elªj r«ghõiz.
v‹»‹w ijÇa¤Jl‹ Rna£ir¤ Ô®khd¤ijí«, uhaš fÄõ‹
gÏZfhu¤ Ô®khd¤ijí« kfkâa®fË‹ tF¥òthǤ Ô®khd¤ij
xÊ¡F« Ô®khd¤ijí« ãurhu« brŒtj‰F« mj‹ _y« jhÿfh, j«ã : Úš r¤âah¡»uf« v‹W brhšÈ¡bfh©oUªjh®fns,
Íšyh, KÅághÈ£o, r£lrig, ïªâa r£lrig KjÈaitfË‹ mJ v‹d M¢RJ?
nj®jšfËš gh®¥gd®fisí« gh®¥gd jhr®fisí« bt‰¿bgw¢
brŒJ mk®¤jî«, JªJ ãurhu¤âš ïw§» É£lh®fŸ. mj‰F m©z‹ : mJ cd¡F¤bjÇahjh. “bj‹id ku¤âš njŸ
V‰wh®nghš g¤âÇiffS«, mjhtJ ‘ïªJ’ ‘Rauh{ah’ ‘blŒÈ bfh£l gid ku¤âš be¿ V¿dJ” nghš Úš áiyia cil¡f¥
v¡°ãu°’ ngh‹w M§»y g¤âÇiffS«, ‘RnjrĤu‹’ ‘jÄœehL’ nghŒ »UZzrhÄ mŒa® áiyÆ‹ _¡F nghŒ É£lJ.
‘Rauh{ah’ ‘njrgªJ’ ‘bj‹dhL’ ‘CÊa‹’ ‘#dĤâu‹’ ngh‹w
jÄœ âdrÇ thu¥gâ¥ò M»a gy g¤âÇiffS« ïU¡»‹wd..
ïj‰F mDTykhf gy ïl§fËš gh®¥gdušyhjt®fS¡FŸsh
fnt jiyt® jfyhWfS«, vy¡r‹ jfyhWfS«, c¤ânahf¤ jfyhW j«ã : m¥go¢ brh‹dhš vd¡F És§fÉšiy, elªj
fS«, g¤âÇif jfyhWfS« bfh©l gy f£áfŸ ïU¡»‹wJ. r§fâia¤ bjËthŒ¢ brhšY,
mj‰F V‰wh¥nghynt ï›tsî jfyhWfËY« °jy [jhgd§f
ËY« gh®¥gd®fË‹ Mâ¡fK« jh©ltkhL»‹wJ. Mfnt òJ m©z‹: Úš Jiu áiyia r¤âah¡»uf¡fhu®fŸ r«k£o
tUõ¤âš gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F gy¡Fiwî ïU¥gjhf ahU« ahš mo¡f¥ nghdh®fŸ, mij¥ gyh¤fhu« v‹W ‘Fo muR’
brhšÈÉlKoahJ. Mjyhš gh®¥gdušyhjh® f£áah®fŸ vGJ¢R. Mdhš $kh‹ fhªâ mij¥ gyh¤fhu« mšy r«k£oahš
#h¡»uijahfî« RaeyÄšyhkY«, nah¡»akhfî« elªJ bfh©lh cil¡fyh« v‹W brh‹dh®. m¥gî« ‘Fo muR’ mJ gyh¤fhu«
byhÊa Ãt®¤âÆšiy v‹gij bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.. jh‹ v‹W brhšÈ‰W. m¥òw« $kh‹ fhªâ¡F ò¤â tªJ r«k£o
ahš mo¡fhnj fËk© cU©ilahš mo v‹W brhšÈÉ£L
Fo muR - f£Liu - 15.01.1928 nghŒ É£lh®. ï¥bghGJ rhÄ¡F òZg¤jhš m®¢rid brŒtJ
nghš bjh©l®fŸ Úš áiyia fËk© cU©ilahš m®¢rid
brŒ »wh®fŸ. r¤âah¡»uf« el¤j tªj jiyt®fS¡bfšyh« tuî
bryî fz¡F it¡f¤bjÇahjjhš tNyhd gz§fis vÈ â‹d
Mu«ã¤J É£lJ. ïjdhš xUtU¡bfhUt® r©ilí©lh¢R.
òJ¥òJ¤ jiyt®fŸ tªjt©zkhÆU¡»wh®fŸ. bjh©l®fis
Él jiyt®fË‹ v©Â¡if mâfkhŒÉ£lJl‹ tutu Úš
r¤âah¡»uf« mŒa®, mŒa§fh®, m«k§fh®, gªjY M»at®
fS¡nf brhªjkh»É£lJ. “njÓa¤ jiyt®fŸ” všyh« r®¡fhU¡F
gaªJ bfh©L XoÉ£lhY«, njÓa¤ bjh©l®fS¡F gaªJ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 48 49 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bfh©L. mjhtJ ehis¡F ï¤bjh©l®fŸ b#ÆY¡F¥ nghŒ m©z‹: áyÇ‹ jhŒ jf¥g‹khU¡F j§fis¥ ão¤j
njrg¡j®fshŒ tªJ j§fŸ nkš ghŒªjh®fshdhš Mg¤J tUnk bjhšiy Vnjh xU tÊÆš xʪjnj v‹w rªnjhõK©L. áyU¡F
v‹W Ãid¤J ïufáakhŒ¥ gz« bfhL¤J¡ bfh©Ljh‹ tU»wh® mtut®fns jhŒ jf¥g‹kh®fŸ. áy Éõa¤âš tU¤j¥g£lhY«
fŸ. v‹dbrŒJ« v©iz¢ bryntbahÊa ãŸis ãiH¡F« glyh«. MdhY« ït‰iw m›tsî ãujhdkhŒ¡ fUJtâšiy.
tÊia¡ fhnzh«. Vbd‹whš j§fŸ FHªijfŸ cŸns nghF«nghJ njr¤bjh©l®
fshf¥ nghŒ b#ÆÈÈUªJ tU«nghJ njr g¡j®, njr¤ jiyt®,
ïJ ï¥goÆU¡f ght«! átnd v‹W rK¤âu¤ij¥ ghh¤J njÓa¤ jiyt® KjÈa g£l§fnshL tu¡TL« v‹»‹w ijÇa¤â
ËW bfh©oUªj $ »UZzrhÄ mŒaUila áiyÆ‹ _¡if dhš bghW¤J¡ bfhŸth®fŸ.
vtndh âU£L¤jdkhŒ mW¤JÉ£L¥ nghŒÉ£lh‹. mªj¢ r§fâ
m¥gona kiwg£L¥ nghŒÉ£lJ. mij¥g‰¿ ahU« ftiybaL¤ j«ã: ïªj khâÇ fz¡F tH¡F ïšyhkš mâfkhd njrg¡j®
J¡ bfhŸsÉšiy. gh®¥gd®fË‹ ifahshd $ K¤Ju§f KjÈ fŸ V‰g£LÉ£lhš ï›tsî ng®fS¡F« ntiy nt©lhkh?
ahU« k‰W« áyU« gh®¥gdušyhj thÈg®fŸjh‹ ï¥go¢ brŒâ
U¡fnt©L« v‹W Ãid¡F«go rho brhšÈí« Tl _¡fW¤j m©z‹ : mij¥g‰¿ cd¡bf‹d ftiy? jhÿ¡fh ngh®L,
áiy¡F _¡F x£l it¡fhkš m¥gona »l¡»‹wJ. Íšyh ngh®L, KÅághÈ£o, r£lrig KjÈa v¤jidnah
vy¡õ‹ fŸ tu¥ngh»wJ. v¤jidnah ng® m»y ïªâa
j«ã : m¥goahdhš ïªj r¤âah¡»uf« v¥go¤jh‹ Koí«? jiyt®fshf¥ ngh»wh®fŸ. ï‹D« v¤jidng® thœî¡F
ï«khâÇ F£o¤jiyt® fS« _£il Ko¢Rfis¤ ö¡Ftj‰F¤
m©z‹: mL¤j KÅágš vy¡õ‹ tiu¡F« åâåâahŒ njrg¡j®fS« njit ÆU¡»wJ. ï‹D« v¤jidnah C®fËš
Û£o§ ngh£L gh®¥gdU¡F X£L th§»¡ bfhL¡f ïij xU rh¡fhf fø¥ ãuâ føfŸ ïU¡»‹wJ. ïâš x›bthU fø¡F« njr
el¤â¥ gh®¥gh®fŸ. mJ KoªJ mj‹ gy‹ v‹d M¢RJ v‹W g¡j®fŸ nt©L«. ïitfisbašyh« gh®¤jhš ï‹D« F£o¤
bjǪJ ãwFjh‹ brhšy¡TL«. ï¥bghGJ Koî f£l KoahJ. jiyt®fS« njr g¡j®fS« nt©Lnk xÊa ï¥nghâU¥gJ
mâfbk‹W brhšy KoahJ. Mdâdhš njrg¡j®fis c©lh¡f
ïªj áiy xU fhuz khÆU¥gjhš m›tsî Ó¡»u¤âš
KoªJÉL« v‹W brhšy KoahJ.
j«ã : r£lrig vy¡õD¡F¡Tl ïJ cgnahf¥gLkh?
j«ã : m¥goah? neukh¢RJ k‰w r§fâfis rhtfhrkhŒ
m©z‹: mJ KÅágš vy¡õid¥ bghW¤âU¡»‹wJ.
ngá¡ bfhŸsyh«. neukh¢RJ ïnjh bjÇ»wnj fh§»u° bghUŸ
Vb‹whš ïâš bIa« »il¤jhš Ú£o it¥gh®fŸ. ïâš njhšÉ
fhø bfh£lif mj‰FŸ EiHªJ mij¥ gh®¡fyh« th.
»il¤jhš ÃW¤â ÉLth®fŸ.
rÇ ïUtU« bghUŸfhø rhiy¡FŸ EiHªJ É£lh®fŸ,
j«ã: ïªj¥ òu£L¡fhf v¤jid ng® b#ÆY¡F¥ nghtJ?
mt®fŸ ngá¡ bfhŸtij¡ nf£LtU«go ntW Mis mD¥ã
nfŸÉ nf¥ghL ïšiyah?
É£L eh‹ tªJ É£nl‹.
m©z‹ : nfŸÉ v‹d, nf¥ghL v‹d? mt®fŸ b#ÆÈš Fo muR - ciuahlš - 15.01.1928
ïUªjhš eZl« v‹d, btËÆš ïUªjhš yhgbk‹d? všyht‰iw
í« flªJ cŸS« òwK« x‹W v‹W Ãid¡F« flªj PhÅfŸ
jhnd ï¥nghJ b#ÆY¡F¥ nghÆU¥gt®fŸ.

j«ã: Inah ght«! mt®fŸ jhŒ jf¥g‹kh®fŸ tU¤j¥gl


kh£lh®fsh?

Fo muR - 1928 ( 1 ) 50 51 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


jÉuî« gh®¥gd®fŸ ngh£l g»Zfhu T¢ršfS¡F« mt®
fsJ nghȤ Ô®khd§fS¡F« eh£oš kâ¥ò ïšyhkš nghdij
f©l thyWªj eÇfŸ k‰w všyh eÇfË‹ thY« mWªJ nghF«go
brŒJ É£lhš jk¡F kh¤âu« jÅ mtkhd« ïU¡fhJ v‹gJ
ngh‹w v©z¤Jl‹ #°o° f£áahÇ‹ Mjuit¥ bgw tªâU¡
ïJth uhÍ¡F rka« »wh®fŸ v‹gij cz®ªJ m¥gh®¥gd®fË‹ Nœ¢áÆš á¡»
jh§fS« thyWªj T£l¤âš nruhkš ïU¡fnt©LkhŒ nt©o¡
bfhŸS»‹nwh«.

10-01-28 njâ br‹id nfhfny AhÈš uha‹ fÄõ‹ Fo muR - f£Liu - 15.01.1928
g»Zfhu ÉõakhŒ bgr©l«ik, $kh‹fŸ ã.átuh›, vš.nfhɪ
juhftŒ a®, v«. uhk¢rªâu uh›. á. É#auhfth¢rhÇah®, nf.M®. bt§
»luhkŒa® M»a gh®¥gd®fŸ gh®¥gdušyhj f£á¤ jiyt®fËš
$kh‹ fŸ gzfhš uh#h, r® gh¤nuh, »UZz eha® M»at®fis¡
T¥ã£L uhÍ ngr V‰ghL brŒjjhf¤ bjÇ»‹wJ.

ï¡T£l¤âš bgÇJ« muáaš â£l¤ij¡ F¿¤J«, fÄõ‹


g»Zfhu¤ij¡ F¿¤J« ngádh®fsh«. ekJ RakÇahijiaí«
rk¤Jt¤ijí«, ï¥gh®¥gd®fŸ x¥ò¡bfhŸshkš ïU¡F« tiu
mt®fSl‹ fyªJ uhéa¤â£l« nghLtnjh mšyJ mt® fSl‹
fyªJ muáaš »s®¢á el¤Jtnjh g»Zfhu¤âš ïw§F tnjh
ngh‹w m¿ahik nt¿šiy v‹gnj ekJ mã¥ãuha«.

Rauh{aK«, muáaš »s®¢áí«, g»Zfhu T¢rY« go¤j


t®fŸ c¤ânahf« bgWtj‰fhfth? mšyJ ViH¡ Fofis¡
fh¥gh‰ Wtj‰fhfth? v‹gij x›bthUtU« beŠáš ifia
it¤J¥ gh®¡f£L«. m›î¤ânahf« všyh tF¥ghU¡F« rÇrkhd
khŒ »il¥gj‰F x¥ò¡ bfhŸshjt®fËl« uhÍ¥ ng¢R ngRtâš
v‹d gy‹ »il¡F«? m›î¤ânahf¤â‹ _ynkh mjdhš
V‰gL« ãuâÃâ¤Jt¤â‹ _ynkh rfy #d§fS¡F« rk¤JtK«,
r_f Éõa¤âš rk cÇikí« »il¡F«go brŒtj‰F cgnah»¡f
r«kâ¡fhjt®fËl¤âš uhÍ¥ ng¢R ngRtâš v‹d gy‹? Mfnt
xU bgÇa r_fkh»a gh®¥gdušyhj r_f¤â‰nf ãuâÃâfŸ v‹W
brhšÈ¡bfhŸSgt®fŸ ï›Éõa§fis¡ ftÅ¡fhkš j§fS¡F
kh¤âunkh j§fŸ nfhZo¡F kh¤âunkh Vnjh áy áW áW gy‹fŸ
»il¡f¡TL« v‹»‹w v©z¤â‹ ngÇnyh mšyJ »il¡f
brŒtjhŒ áy gh®¥gd®fŸ th¡fË¡»‹wh®fŸ v‹»‹w e«ã¡if
Æ‹ ngÇnyh uhÍ¥ ng¢R ngr c£fhUtjhš k‰w bghJ #d§fŸ
všnyhU« f©_o¤jdkhŒ x¥ò¡ bfhŸSth®fŸ v‹W vâ®gh®¥
gJ Vkh‰wkhŒ Koí« v‹gij bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 52 53 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. VbdÅš rÛg fh§»uR¡F nj®âUÉHh
v‹»‹w nto¡if¥ gh®¥gt®fŸ nghy âuŸâushf #d§fŸ Xo
tªjh®fŸ. fh§»u° KoªjãwF r¤âaÑ®¤âba‹W bga®th§f
Mir¥g£l kfh¤kh fhªâ v‹gtU« “fh§»uR¡F¥ nghF«nghJ
tÊÆnyna eh‹ br¤J¥ nghnt‹ v‹W lh¡l®fŸ brhšYtjh
fh§»u° Ô®khd§fS« $ fhªâí« dhY«, fh§»uR¡F nghŒ¤jh‹ ÔUnt‹” v‹W brh‹dh®. mj‰F
15 ehis¡F K‹ò jh‹ “vdJ kd¢rhøia fh§»u° jiyt®
$kh‹ ÓÅthr mŒa§fhuU¡F x¥gil¤J É£nl‹” v‹W brh‹
dh®. ïªj ïu©L ntj th¡FfS« v¤jid gƤâa¡fhu®fis
fh§»uá‹ nah¡»aijia¥ g‰¿ $ fhªâ mt®fŸ jkJ nkhr« g©ÂÆU¡F« v‹W nahá¤J¥ gh®¤jhš nah¡»a®fË‹
mã¥ãuha« btËÆ£l ãwFjh‹ jÄœeh£L k¡fËš gyU¡F ‘Fo kd« gjwhkš ïU¡fhJ.
muR’ ïJtiuÆš c©ikia¤ jh‹ brhšÈ tªâU¡»‹wJ v‹W
òy¥g£L ïU¡»‹wJ. c©ikia xÊ¡fhkš ngrnt©Lkhdhš ï›tsî gz¢ bryití« ï›tsî Vkh‰w¤ijí« bfhL¤J
ekJ eh£oš fh§»u° v‹»‹w xU bfhoa ak‹ ngh‹w ïªj É£L jhD« ïUªJ fh§»uir el¤âajhf k¡fŸ Ãid¡f¤jFªj
°jhgd« ïU¡F« tiuÆš ViH k¡fŸ ÉLjiy v‹gij¡ fd khâÇ elªJ bfh©l ãwF bghJ #d§fŸ jh§fshfnt fh§»uá‹
ÉY« Ãid¡f nt©oaâšiy v‹nw fšÈY« vGâ ÉLnth«. nah¡»aijiaí«, jiyt®fË‹ nah¡»aijiaí«, Ô®khd§fË‹
nah¡»aijiaí« bjǪJ bfh©lh®fŸ v‹W V‰g£lãwF,
btŸis¡fhuÅ‹ bfhLikahd MøKiw VjhtJ xU mJî« $ ÓÅthrŒa§fhnu ïJ xU Éisah£L¤ Ô®khd« v‹W
fhy¤âyhtJ ekJ eh£il É£L xÊa nt©Lkhdhš KjyhtJ x¥ò¡ bfh©lãwF “fh§»u° Éisah£L¥ ãŸisfŸ T£l«”,
fh§»u° xʪJ Ôunt©L«. ãwF jh‹ ïªJ kjK« gh®¥gd “bghW¥ g‰wt®fŸ T£l«”, “nahrida‰wt®fŸ T£l«”, “K£lhŸ
Mâ¡fK« xÊant©Lbk‹W brhšYnth«. jdkhd Ô®khd«”, “cyf¤jh® gh®¤J áÇ¡f¤ jFªjJ”,
“ne®ika‰wJ”, “ehzaÄšyhjJ”, “k¡fis Vkh‰w¢ brŒjJ”,
VbdÅš ïªJ kj¤â‹ nguhš gh®¥gd®fŸ kh¤âu«jh‹ “mtkhd¤â‰F ïl« ju¡ToaJ” v‹W vGâ ÉLtjhš V‰g£l
k¡fis Vkh‰¿ ghœgL¤j Koí« fh§»unrh m¥goÆšiy. fh§»u ga‹ v‹d v‹W nf£»‹nwh«.
á‹ nguhš všyh tF¥ò mnah¡»a®fS« m‹d¡fhto fS«
mehknja§fS« fhÈfS« k¡fis Vkh‰w trâÆU¡»‹wJ. ïªJ ïÅahtJ $kh‹ fhªâ nah¡»akhŒ c©ikia x¥ò¡
kj« xU kÅj‹ br¤jãwF nkhB« ( ÉLjiy) bfhL¥gJ v‹»‹w bfh©L ijÇakhŒ bghJ#d§fS¡F És§F«goahf VjhtJ
òu£lhd j¤Jt¤â‹ ÛJ f£l¥g£l bghŒ¡ nfh£ilahF«. fh§» brhšy tU»‹whuh v‹W gh®¤jhš m§F« rhk®¤âakhfî« jªâu
unrh cÆUl‹ ïU¡F«nghnj ÉLjiy ( nkhB«) bfhL¥gJ v‹ khfî« elªJ bfhŸS»whnu xÊa mt® th¡FfËš r¤âa« jh©l
»‹w òu£lhd j¤Jt¤â‹ ÛJ f£l¥g£l bghŒ¡ nfh£ilahF«. tkhL»‹wjh v‹W nf£»‹nwh«. V‹ ït® ijÇakhŒ “ïªj fh§»u
ghku k¡fS« ViH k¡fS« ïij btF Ryg¤âš e«ã VkhªJ ádhY« ïj‹ bfhŸiffËdhY« ïj‰F V‰gl¡TL« jiyt®fŸ,
nghf j¡fgo jªâu§fŸ mik¡f¥g£L ïU¡»‹wd. mãkhÅfŸ M»at®fshY« eh£L¡Fey‹ ÉisahJ. nfLjh‹
Éisí«” v‹W brhšÈÉl¡TlhJba‹W nf£»‹nwh«.
mj‰F¤ j¡fgo murh§f¤â‹ ÛJ k¡fS¡F btW¥ò V‰gL«
go ãurhu§fŸ brŒa trâfŸ V‰g£oU¡»‹wd. vdnt #d§fŸ jÉuî« óuz Rna¢ir¤ Ô®khd¤ijí« ãÇ£oZ rhkh‹
VkhªJ nghtâš mâra« ïšiy. br‹id fh§»uir¥ g‰¿í«, g»Zfhu¤ Ô®khd¤ijí«, ïªJ K°ä« x‰Wik¤ Ô®khd¤ijí«
jÄœeh£L fh§»u° °jhgd§fis¥ g‰¿í« mij e«ã¡ bfh©L g‰¿ jkJ mã¥ãuha¤ij bjÇɤj $kh‹ fhªâ irk‹ fÛõ‹
thG« jiyt®fis¥ g‰¿í« ‘Fo muR’ xU tUõ¤â‰F nkyhf g»Zfhu¤ Ô®khd¤ij¥g‰¿ V‹ jdJ mã¥ãuha¤ij bjËthŒ
v›tsnth öu« ã£L¥ ã£L És¡» vGâ tªJ« v¤jid ng® bjÇɤJÉl¡TlhJ v‹W« nf£»‹nwh«.
mij yøa« brŒjh®fŸ v‹W gh®¤jhš Äf¡ bfhŠr« ng®

Fo muR - 1928 ( 1 ) 54 55 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ï›tUõ fh§»u° â£l¤âš ïªJ K°ä« x‰Wik¤ knrhjhit thÕR th§»¡bfh©L Élnt©lhkh?
Ô®khd¤â‹ ÛJ« mJnghynt óuz Rna¢ir¤ Ô®khd¤â‹ ÛJ«
ãÇ£oZ rhkh‹ g»Zfhu¤ Ô®khd¤â‹ ÛJ« ï¥nghJ brŒa ïªj fÄõid ÃaĤj gh®Èbk©£oÅl« ïªâahÉ‹ bga
nt©oa ntiy x‹W« ïšiy. vdnt ï¥nghJ fh§»u° Ô®khd¥ uhš jdJ Rahø¤â£l¤ij rk®¥ã¤J gšiy¡bfŠá¡ bfh©oU¥
go fhÇa¤âš brŒa¥ nghF« ntiybašyh« fÄõ‹ g»Zfhu¤ gJ RakÇahij M»ÉLkh? jÉu gh®Èbk©oš vªj bjhÊyhs®
Ô®khd¤â‹go jh‹, Mfnt ïªj rka« $kh‹ fhªâ k¡fS¡F f£áah® ïªj ãšY¡F rhjfkhŒ ïU¥gjhf brhšy¥gL»‹wnjh
VjhtJ mã¥ãuha« brhšynt©Lkhdhš ïij¥g‰¿jh‹ brhšÈ mªj bjhÊyhs® føahs®fshš jhnd ï¡fÄõ‹ MjÇ¡f¥
ahfnt©L«. ïJjh‹ ãunah#d¥gl¡ToajhF«. ï¥go¡»U¡f gL»‹wJ?
ï¤Ô®khd¤ij¥ g‰¿ x‹Wnk ngrhkš ïUªjhš ïj‹ bghUŸ
v‹d v‹W bghJ#d§fŸ Ãid¥gJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. jÉu fh§»urhtJ ntW vªj ïªâa muáaš ïa¡f§fshtJ
ïªj fÄõ‹ ïªâahɉF tªJÉ£L nghŒ jdJ Koit¤
e«ik¥ bghU¤jtiu ïj‰F fhuz« v‹dkhÆU¡F« v‹W bjÇÉ¡»‹w tiuÆY« v›Éj muáaš â£lK« nghl¡TlhJ
nahá¥nghkhdhš bghJ#d§fS¡F jh‹ ešy ãŸisahtj‰F v‹gjhfthtJ. fh¤âU¡»‹wdth? m¥go¡»šyhkš fh§»u°
fh§»uirí« Ô®khd§fisí« jiyt®fisí« ittj‰F«, itt xU¤ â£l«, Äjthâ xU â£l«, všyh¡ f£áahU« nr®ªJ xU
j‰F nt©o gh®¥gd®fŸ thia _o¡bfh©L j‹id âU¥ã â£l«, x› bthU jiytU« jŤjÅahf xU â£l« jahÇ¡f
itahkÈU¥gj‰F yŠr« bfhL¤jj‰F x¥ghF« v‹Wjh‹ fhz¡ Ô®khd§fS« V‰ghLfS« elªJ bfh©oU¡F«nghJ ïªâahÉ‹
ToajhÆU¡»‹wJ. ïJ v¥gonah ïU¡f£L«, ïÅ fÄõ‹ RakÇahij ïªj nghÈ g»Zfhu¤ Ô®khd¤jhš kh¤âu« v¥go
g»Zfhu¤ij¥ g‰¿ ftÅ¥ngh«. fh¥gh‰w¥ g£LÉ£lJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy.

g»Zfhu« jÉu ïnj ghhÈbk‹odhš V‰g£l gHa Ó®âU¤j¤ij mKš


el¤Jtâš ït®fS« g§fhËahŒ ïUªJbfh©L mâš µ 4000,
g»Zfhu« v‹gJ fÄõ‹ bk«g®fS¡F ekJ mã¥ãuh 5000, 7000, gz« bg‰W¡ bfh©L r£lrig bk«g®, ïªâa r£lrig
a¤ij mšyJ ekJ njitia mšyJ ekJ Ãiyia bjÇa¥ gL¤j¡ bk«g®, uh#h§f rig bk«g®, r£lrig jiyt®, kªâÇ v‹»‹w
TlhJ v‹gjh? mšyJ fÄõ‹ K‹dhš nghŒ ËW mt®fŸ c¤ânahf§fËš ïUªJ bfh©L ïªâahÉ‹ RakÇahij ia¡
nf£F« nfŸÉfS¡F gâš brhšy¡TlhJ v‹gjh? v‹gJ ekJ fh¥gh‰w gh®Èbk©lhš ÃaÄ¡f¥g£l fÄõid g»ZfÇ¡f
nfŸÉ. nt©Lbk‹W Ô®khd« brŒtâš ehza« ïU¡F« v‹W ah®
e«g¡TL«.
KjyhtJ Éõakhdhš fÄõ‹ Ô®khd¤âš VjhtJ á¿J
bghUŸ ïU¥gjhf brhšÈ¡ bfhŸsyh«. ïu©lhtjhdhš ï¤ ïªÃiyÆš g»Zfhu¤â‹ ngauhš ãurhu« bjhl§»ah»
Ô®khd« R¤jR¤jkhf Vkh‰W Ô®khd« v‹W jh‹ brhšÈÉl É£lJ. m¥ãurhu§fŸ $kh‹fŸ X.fªjrhÄ br£oah®, FHªij,
nt©L«. KjyhtJ brhšth®fshdhš $ nkhâyhš neUî«, ikÆiy u¤âdrghgâ KjÈah®, gê® mfkJ, ÓÅthr mŒa§fhu®.
$kh‹fŸ ÓÅthr mŒa§fh® T£lK« É#auhfth¢rhÇahU« ã.tujuh#&Y, nfhɪjuh#& KjÈah®, F¥òrhÄ KjÈah®, K¤Ju§f
Kiwna muáaš â£l« jahǤJ fÄõ‹ K‹ rk®¥ã¤J Él KjÈah®, m©zhkiy ãŸis KjÈat®fns Mth®fŸ. ït®fŸ
nt©L« v‹gâY« âll« jahǤJ V‰fdnt mD¥ãÆU¥gâY« brŒí« g»Zfhu ãurhu¤â‹ òu£il btËah¡fî« xU j¡f fÄ£o
g»Zfhu thrid VjhtJ ïU¡»‹wjh? V‰gL¤j nt©oaJ bghJ k¡fŸ flikahÆU¡»‹wJ. mnef®
mâš nru ãÇa¥g£L bjÇa¥gL¤âí« ïU¡»‹wh®fŸ.
jÉu ïªâahÉ‹ RakÇahij¡fhf fÄõid¥ g»ZfÇ¡f
nt©L« v‹W brhšY»‹w bgr©£l«ik¡F« c©ikÆš Ra vdnt bghJ#d§fŸ M§fh§F tU« ïU T£l¤âd®
kÇahij cz®¢á ïU¡Fkhdhš jh« ïJ rka« gh®Èbk©oš brhštijí« bghWikahf nf£f nt©L«. T£l§fËš fytu«
jh¡fš brŒJ ïU¡F« ‘fhk‹btš¤’ v‹»‹w ïªâa Rah£á KjÈaitfŸ brŒtjhš xU e‹ikí« ÉisªJÉlhJ. ãurhu¡

Fo muR - 1928 ( 1 ) 56 57 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


fhu®fis jhuhskhf ngrÉ£lhš jh‹ kW¥òfŸ ãunah#d¥gL«.
ghku #d§fŸ f©ÉÊ¡fî« e‹ik Ôik ï‹dJ v‹W cz®ªJ
bfhŸsî« ïij xU j¡f rªj®¥gkhŒ cgnah»¤J¡ bfhŸs
nt©oaJ ò¤ârhȤjdkhF«.

ekJ flik Ó®âU¤j¥ òu£L


jÉu k‰w všyh f£áah® v‹gt®fS« j§fŸ j§fŸ njit
fisí« mã¥ãuha§fisí« fÄõD¡F« gh®Èbk©L¡F« ekJ eh£L¥ gh®¥gd®fË‹ bghJey¢nrit, Ó®âU¤j« v‹g
nghŒ¢ nrU«go brŒJ É£ljhY« ïÅí« brŒa¥nghtjhY« itfŸ mjhtJ fh§»u° v‹W«, r_f Ó®âU¤j« v‹W«, Mrhu¢
fÄõ‹ _y« mt®fŸ mila nt©oa gy‹ mila mt®fŸ Ó®âU¤j« v‹W« ï¥gh®¥gd®fŸ ngRtbjšyh« R¤j¥ òu£L
elªJ bfhŸs nt©oa ntiy KGJ« KoªJ É£lJ. mJ v‹W« ïitfis ntbwhUt® brŒtj‰»šyhkš Vkh‰¿ jh§fns
nghynt gh®¥gdušyhj k¡fsh»a eh« e«Kila Ãiyia vL¤J¢ brŒgt®fŸ nghy fh£o k¡fis Vkh‰¿ btWª Ô®khd§fis
brhšy î« ek¡F nt©oaJ ï‹dJ v‹gij bjÇÉ¡fî« mij V£oš vGâÉ£L fhÇa¤âš elto¡ifÆš tU« nghJ FW¡nf
fÄõ‹ K‹dhš bjÇɤJ¡ bfhŸtnjh mšyJ k‰w T£l¤jhiu¥ gL¤J¡ bfh©L Éj©lhthj« ngRtnj tH¡f« v‹W« vGâ
nghš â£l« Ô®khŤJ mD¥ãÉLtnjh ïu©oš x‹W brŒa tªâU¡»‹nwh«.
nt©oaJ mtáa« v‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸ»nwh«. e«K
ila â£l§fbsšyh« všyhk¡fS¡F« vªj kj« vªj tF¥ghdh cjhuzkhf, Mrhu âU¤j¤â‹ nguhš g«ghÆš nghŒ tÆW
Y« r_f thœÉY« muáaš thœÉY« rÇrk¤Jt« ïU¡f ãiH¡F« $ K. eluh#‹ v‹»‹w xU gh®¥gd® ïªâah KGik¡
nt©L« v‹gJ« ghku k¡fis gh®¥gd®fS« go¤j T£l§fS« F« jh‹ xU Mrhu¤âU¤j¡fhu® v‹w És«gu« bg‰wt®.. mtuJ
Vkh‰¿ thH¤j¡f jhÆU¡F« muáaš Kiwfis monahL âU¤j Mrhu¤ âU¤jkhdJ $kh‹fŸ M.K.M¢rhÇ. T.R.uhk¢rªâu uh›.
nt©oabj‹gJ« bghJk¡fS¡FŸ x‰Wikia¡ bfL¤J f£á S.r¤âa_®¤â KjÈa tUzháuk ãurhu¡fhu®fisÉl nkhr khd
fisí« ãÇîfisí« ts®¤J¡ bfh©L eh£il¥ ghœgL¤Jtj‰ âU¤j« v‹nw brhšYnth«. c©ikahŒ ngrnt©Lkhdhš mt®
fDTykhŒ ïU¡f¤j¡fjhf¢ brŒí« muáaš ãuâÃâ j¤JtKiw Mrhu¤âU¤j« v‹»‹w bgauhš tUzháuk¤ij gu¥g tªj
monahL xʪJ k¡fŸ x‰Wik¡F« e‹ik¡F« Mjhukhd ãuâ Nœ¢á¡fhu gh®¥gd® v‹nw brhšynt©L«. VbdÅš RakÇahij
Ãâ j¤JtKiw V‰gL¤J tj‰F« rhJ¡fS¡F« bjhÊyhËfS¡F« ïa¡f« v‹W x‹W njh‹¿ÆU¥gJ« kDj®k rh°âu¤ij¡ F‰w«
c©ikahd RjªâuK« nk‹ikí« c©lh¡f¤j¡f bfhŸif brhšÈ bfhS¤âaJ« ïtU¡F btF fZlkhf nghŒÉ£ljh«.
V‰gL¤Jtj‰F« mDTykhd fhÇa§fŸ KjÈaJfisna mo¥ “kDj®k¤ij¡ bfhS¤âajhnyna ïªâahÉ‹ giHa j®k« v‹g
gilahf¡ bfh©L xU â£l¤jij V‰ghL brŒant©oaJ v‹gJ ij mʤJÉl KoahJ” v‹W gªja§T¿ k¡fis VŒ¥gâdh Y«
jh‹. Mifahš gh®¥gdušyh jh®fŸ TLkhdtiu x‹W nr®ªJ RakÇahij kfhehL v‹gJ f‰gid kfhehL v‹gjhf x‹W
Ó¡»u¤âš ïj‰F xU V‰ghL brŒa nt©oaJ mtrukhÆU¡ V‰gL¤JtJnghš m›tsî nftykhdJ v‹»wh®. f‰ãš yøa«
»‹wJ. go¤j gh®¥gdušyhjhU« gz¡fhu¥ gh®¥gdušyhjhU« ïšyhj #hâ¡F« RakÇahijÆš yøa« ïšyhj #hâ¡F« ï¥go¤
ïj‰F bgU«ghY« x¥ò¡bfhŸs kh£lh®fŸ v‹gJ ek¡F bjǪjJ njh‹Wtâš mâra« x‹WÄšiy. r‹kh®¡f r§f« v‹nwh r‹
jh‹. MdhY« gh®¥gdušyhjh® ïa¡f« f£á v‹gitfËš kh®¡f kfhehL v‹nwh x‹W T£Ltjhdhš mt®fŸ r‹kh®¡f
ït®fŸ nr®ªjt®fŸ mšy v‹gijahtJ bghJ #d§fŸ m¿í« k‰wt®fŸ v‹gij¡ fh£l¤ jh‹ T£Lth®fŸ v‹gJ $ eluh#Å‹
go brŒJ Élnt©oaJ ekJ flikahF«. Mjyhš mj‰fhfî« fU¤J¥nghY«. jÉu it¡f« r¤âah¡»uf¤â‹nghJ Tl ïªj ãuò
VjhtJ xU kfhehL T£l V‰g£lhš všnyhU« jahuhÆU¡f “M£nBã¡f¥g£l åâÆš el¡fhkš ïU¥gnj MnBã¤jt®
nt©o¡bfhŸS»‹nwh«. fS¡F j¡f j©lidahF«” v‹W cgnjr« brŒjt®.
Fo muR -– jiya§f« - 15.01.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 58 59 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


jÉu, rÛg¤âš Toa br‹id Mrhu¤âU¤j kfheh£oš ït® _‹W khj¤âš Mf¡Toa ntiy _‹W tUõ¤âš Mtjh
ngáa ng¢R gh®¥gd®fS¡F mDTykhfnt r®¡fiu óáa Éõ« ÆUªjhY« gh®¥gd¥ ó©il xJ¡» it¤J ntiygh®¥gnj
nghš jªâukhŒ¥ ngádh®. ïij¥ nghynt k‰W« gy® gy rka§ c©ikahd fhÇaá¤â¡F kh®¡fkhF«.
fËš ngáÆU¡»‹wh®fŸ.
Fo muR -–Jiz¤ jiya§f« - 15.01.1928
1912« tUõ« nk khj¤âš âU¢áÆš Toa khfhz muáaš
kfheh£oš kjr«kªjkhd j®k brh¤ij¡ F¿¤J r£l« brŒa
nt©L« v‹W $kh‹fŸ vš.V. nfhɪjuhfitŒaU«, nrõ»Ç
IaU« bfh©Ltªj knrhjhî¡F ft®bk©lh® mDkâ bfhL¡fh
jJ j¥ò v‹W« f©ld Ô®khd§fŸ $kh‹fŸ ÓÅthr mŒa§
fhuhš bfh©Ltu¥g£L Ãiwnt‰w¥g£L ïU¡»‹wd.

Mdhš m¤Ô®khd¤ij mKY¡F bfh©L tU«nghJ ïªj


$kh‹ ÓÅthrŒa§fh®, nrõ»Ç mŒa® cŸgl gh®¥gd®fŸ xnu
T£lhf “r®¡fh® kj¤âš ãuntá¤J É£lh®fŸ. kj« ngh¢RJ
eh°âfkh¢RJ” v‹W r¤j« ngh£lh®fŸ.

jÉu, mnj rka¤âš âU¢áÆš Toa MrhuâU¤j kfheh£


oš jiyik t»¤j $kh‹ K.B uhkehj mŒa® v‹»‹w xU gh®¥
gd® “#d r_f« bf£L¥ nghfhkš ïU¡f nt©Lkhdhš nfhÉš
fËš njtjháfŸ ïU¡F« V‰gh£il K‰¿Y« Ú¡»Él nt©L«”
v‹W ngá ïU¥gJl‹ njtjháfŸ nfhÉÈš c‰rt§fËY« ói#
fËY« ntiy brŒa ÉLtâdhš ³ c‰rt§fŸ ói#fŸ
ïitfË‹ k»ikfŸ FiwªJ ngh»wjhš mt®fŸ nfhÉÈš
ntiy brŒa Élhjgo r£l¤jhnyh mšyJ ntWÉj¤jhnyh
jL¡f¥glnt©Lbk‹»‹w Ô®khdK« VfkdjhŒ Ãiwnt‰w¥
g£oU¡»‹wJ. (1913 ´ nk. µ âa “ãiH¡F« tÊ” 236, 238 g¡f«
gh®¡f)

Mfnt ï¤Ô®khd¤ij mKÈš bfh©Ltu $kâ K¤J


byºÄ m«khst®fŸ xU knrhjh bfh©Ltu r®¡fhiu nt©o¡
bfh©lj‰fhf v¤jid rh°âÇfŸ, r®kh¡fŸ, M¢rhÇah®fŸ, r¤âa
_®¤âfŸ ïj‰F ÉnuhjkhŒ “kj« ngh¢R eh°âfkh¢R” v‹Wr¥j«
ngh£L vâ®ãurhu« brŒ»wh®fbs‹W gh®¤jhš ï¥gh®¥gd®fS«
fh§»uR« Ó®¤âU¤j« brŒtâ‹ c©ik És§F«. Mfnt
gh®¥gd®fŸ vªj fhy¤âY« k¡fŸ rk¤Jt¤â‰nfh xG¡f¤â‰nfh
Ó®âU¤j¤â‰nfh mDTykhÆU¥gh®fbs‹W Ãid¥gJ
nt¥g§fhŒ ïÅ¡F« v‹W Ãid¡F« klik¡F rkhd« v‹nw
brhšYnth«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 60 61 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


T£o m«kfheh£L¡F $kh‹ tujuh#]Y jiyik t»¤jhuh«.
ntiyÆšyhjt®fS¡F« $ tujuh#&Y¡F« v‹d r«kªj«.
ntiyÆšyhj k¡fŸ bgU«gh‹ikí« gh®¥gdušyhjhuhfnt
ïU¡»wh®fŸ. Mdhš $tujuh#&YÉ‹ Mâ¡f¤âš cŸs jÄœ
ehL g¤âÇif MÕányh xUt‹ ïl¿ ÉGªjhš gh®¥gd® ÛJjh‹
bjhÊyhs® ïa¡f« ÉHnt©L« v‹»‹w khâÇÆš m›tsî mâfkhf¥ gh®¥gd®
fshfnt ÃaĤJ it¤J¡ bfh©oU¡»wh®. $kâ bgr©l«
bt‰¿ bgwhj fhuz« v‹d? ik¡F« bjhÊyhs®fS¡F« v‹d r«kªj« ïU¡»wJ? eh£oš
ü‰W¡F bjh©ûW bga®fŸ bjhÊyhs®fshÆU¡»‹wh®fŸ. $kâ
bgr©l«ikah® jahǤJ ïU¡F« Rauh{a¤ â£l¤âš bghW¥
òŸs Þjhd§fS¡bfšyh« ÄFªj gz¡fhuU¡F« bgÇa go¥ghË
br‹idÆš vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©L« bjhÊyhs® ïa¡f«
fS¡F« X£L ïU¡f nt©Lbk‹W vGâÆU¡»wh®fns xÊa
cU¥bgwhJ v‹gnj ekjã¥ãuha«. VbdÅš gh®¥gd®fS«
muáaš ãiH¥ò¡fhu®fS« mij¡ if¥g‰¿ j§fŸ Raey¤â‰F bjhÊyhË¡F X£nlh ãuâÃâ¤Jtnkh ïU¡F«go vGjnt ïšiy.
cgnah»¤J¡ bfhŸS»‹wh®fŸ. bjhÊyhs®fŸ ïa¡f« br‹id jÉu $kh‹fŸ r¤âa_®¤â, u§frhÄ mŒa§fh®, ÓÅth rŒa§fh®
Æš njh‹¿a fhy« bjh£nl eh« ïªj mã¥ãuha« brhšÈ tU M»at®fŸ jahǤj Rauh{Ía¤ â£l¤âY« go¥ghË fS¡F
»‹nwh«. $kâ bgr©l«ik¡F«, $ ÓÅthrŒa§fhU¡F«, X£LÇik mâfkhÆU¡»‹wnj jÉu tÇ brY¤JnthU¡F
átuhî¡F«, r¤âa_®¤â¡F«, tujuh#&Y¡F« k‰W« ït®fŸ X£LÇik rÇahdgo ïšynt ïšiy. mâY« bjhÊyhËfS¡F
ãuâÃâ¤JtK« ïšiy. ït‰iw mtut®fŸ btËah¡» ïU¡F«
ngh‹nwhU¡F« bjhÊyhs® r«kªjnkh jiyik Þjhdnkh ïU¡f
knrhjh òÞjf¤ij¥ gh®¤jhš bjÇatU«. ïitfisbašyh«
nt©oa mtáabk‹d v‹W nf£»‹nwh« ït®fŸ bjhÊyhs®
mndf bjhÊyhs ãuKf®fŸ m¿ªâUªJ« nt©Lbk‹nw áy
fsh? mšyJ bjhÊšâu« m¿ªjt®fsh? mšyJ bjhÊyhË ngh‹w
jÅ¥g£l bjhÊyhs egÇ‹ Raey¤â‰fhf ï«khâÇ MrhÄfËl«
Vœik thœ¡if thœ»‹wt®fsh? njr k¡fis Vkh‰¿ j§fŸ
j§fŸ nah¡»aij¡Fnkš r«ghâ¤J¡ bfh©L« j§fŸ njit¡F« j§fŸ j§fŸ ïa¡f§fisí« Þjhgd§fisí« moik¥gL¤â
mDnghf¤â‰F« nkyhd thœ¡if thœªJ bfh©L« ghku k¡fis É£lhš ï«khâÇ bjhÊyhs® bghJ#d§fË‹ mDjhg¤ij v¥go
gÈbfhL¤J thG« ïÊJiwahd muáaš thœÉš ïUªJ vâ®gh®¡f Koí« v‹W nf£»‹nwh«.
bfh©oU¡F« kÅj®fŸ v¥go ViHfS« thÆšyh¥ ó¢áfSkhd
vdnt bjhÊyhs rnfhju®fŸ ïÅahtJ ï«khâÇ bghW¥
bjhÊyhs®fË‹ fZl¤ij m¿a¡ Toat®fshth®fŸ? vdnt
g‰w jiyt®fŸ ifÆš á¡»¡ bfh©L bghJ#d§fŸ mDjhg¤ij
ït®fis¤ jiyikahf¡ bfh©L eilbg‰WtU« bjhÊyhs®
ïH¡fhkY« KjyhËfŸ bjhÊyhs®fis¡ bfhLik¥gL¤j
ïa¡f§fËš fyªJŸs bjhÊyhs rnfhju®fŸ x‹W m¿ahjt®
ï¥bghW¥g‰w jiyt®fË‹ elto¡iffis xU rh¡fhf¢ brhšY
fshÆU¡f nt©L« mšyJ nah¡ »a¥ bghW¥g‰wt®fshÆU¡f
tj‰»šyhkY« ïU¡f¤j¡f t©z« el¡f Ka‰á¤J bjhÊyh
nt©L« v‹gnj ekjã¥ãuha«. v«.vÞ.v«. bjhÊyhs® r§f¤â‹
s®fŸ ïa¡f« bt‰¿bgw¢ brŒth®fsh?
jiytuhf $kh‹ vÞ. ÓÅthrŒ a§fhiu m¤bjhÊyhs r§f¤jh®
V‰W¡bfh©ljhf g¤âÇiffËš gh®¤njh«. mtiu¥ bghJ¤ Fo muR - f£Liu - 15.01.1928
jiytuhf¡ bfh©l bjhÊyhs® r§f« nah¡»akhdjhf ïU¡f
Koíkh? v‹W nf£»‹nwh«. $ ÓÅthrŒa§fhU¡F« v«. vÞ. v«.
bjhÊyhs® r§f¤â‰F« v‹d r«kªj« mšyJ v‹d ftiy
v‹gij bghJk¡fŸ nahá¤J¥ gh®¤jhš bjhÊyhs®fË‹ r¡âí«
nah¡»aijí« ahU¡F« És§fhkš nghfhJ.

ntiyÆšyh¤ bjhÊyhs® kfhehL v‹gjhf xU kfhehL

Fo muR - 1928 ( 1 ) 62 63 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


filâw¡f¡ TlhJ v‹gJ« gyfhu fil¡fhu®fŸ fil it¡f¡
TlhJ v‹gJ ngh‹witfŸjh‹ g»Zfhu¤ij fh£l ntiy
ÃW¤jkhf¥ ngh»‹wJ. #£fh t©ofŸ eilbgwhÉ£lhš #£fh
t©o¡fhuD¡F eZlnk ašyhkš jiyt®fS¡F v‹d eZl«
V‰gl¡ TL«? jiyt®fŸ mtut®fŸ å£oš cŸs nkh£lh®
fÛõ‹ g»Zfhu ehlf« t©ofËš cšyhrkhŒ C® nfhy« tUtJ j¥ghJ. jÉu bt‰¿iy
gh¡F¡ fil _l¥g£lhš jiyt®fS¡F v‹d eZl« tu¡TL«?
m»y ïªâa ntiy ÃW¤j« ehis¡F fil âw¡f kh£lh®fŸ v‹W brhšÈ Kjš ehns th§»¡
bfh©L nghŒ å£oš it¤J¡ bfhŸSth®fns xÊa m‹W
KGtJ« bt‰¿iy gh¡F bgho KjÈaitfis¥ nghlhkyhtJ
ïU¥gh®fsh? mJnghynt xU rka« nfh®£L¡F¥ nghfh
uhaš fÄõ‹ gÏZfhu ehlfkhdJ ïJtiuÆš Ô®khd É£lhY«, x‹wh thŒjh th§»¡ bfhŸth®fŸ mšyJ ntW xU
%g§fshfî« j£o¥ngr MŸ ïšyhj ïl§fËš nkil¥ tid M#uhf¢ brhšth®fŸ. x‹W¡F« KoahÉ£lhš fø¡
ng¢rhfî« ïUªJ tªjjhdJ ï¥nghJ mjhtJ ã¥gutÇ µ fhu®fŸ nfR bf£L¥nghF«. k‰wgo ït®fS¡F mjdhš eZl
_‹wh« njâÆš fhÇa¤âš fh£l¥gl¥ nghtjhf bjÇa tU»‹wJ. bk‹d V‰gl¡ TL« v‹gij¡ ftŤjhš ntiy ÃW¤j¤âš
mjhtJ ï«khj« 15 njâÆš fháÆš r®tfø g»Zfhu kfhehL ït®fsJ âahf« És§fhkš nghfhJ.
v‹gjhf x‹WTo m»y ïªâa A®£lhš (ntiy ÃW¤j«) brŒtJ
v‹gjhf Ô®khd§fŸ brŒâU¥gjhŒ g¤âÇiffËš btËah» ïJ jÉu fÄõ‹ bk«g®fis k‰wt®fŸ gh®¡fÉlhkš
ïU¡»‹wJ. mij mDrǤJ ehbl§F« ntiyÃW¤j§fŸ mjhtJ ïstur® tuit g»ZfǤjJ nghš áy fhÈfisÉ£L
brŒtj‰F nt©oa ãurhu§fS« M§fh§F el¤j Ka‰áfS« k¿aš brŒa¡TL«. ïjdhš ï¥bgÇa kÅj®fŸ mjhtJ r®.
brŒa¥gLtjhŒ fhz¥gL»‹wJ. âahfuha® å£oš #‹dš fjîfis cil¤jJ nghY« mtiu
mo¡f tªjJ nghY« cg¤âut¥glyh«. k‰wgo ït®fS¡F
g»Zfhu ÉõakhŒ x›bthU fø¡fhu®fS« x›bthU V‰gL« fZlbk‹d? Mjyhš ïªj ntiy ÃW¤jbk‹gJ
jiyt®fŸ v‹gt®fS« brhšÈtªj Éõa§fis kW¤J mâš ViHfis eZl¥gL¤J« k‰bwhU bfLâna mšyhkš ntwšy.
cŸs òu£Lfis btËah¡»í« v¤jidnah f£LiufŸ vGâí«
brh‰bgU¡FfŸ bghʪJ« tªâUªJ« ïJtiu mt‰¿š mšyhkY« ï›ntiy ÃW¤j« bt‰¿ bg‰W fÛõD«
x‹W¡fhtJ rkhjhdnkh gânyh ïšyhkš j§fŸ tH¡fgo ï¤jiyt®fS¡F tz§» ïªâa®fŸ ahiuahtJ fÛõÅš
òu£Lfisna ghku k¡fŸ VkhW«go vGâ¡ bfh©L« ngá¡ nr®¤J¡ bfhŸsnth mšyJ ïªâa Rauh{Ía îza« brŒa ït®
bfh©L« tU»wh®fns xÊa k¡fŸ c©ikia m¿a ït®fŸ xU fS¡F óuz mâfhuK« bfhL¡fnth tr¥g£lhš mj‹ _y« ïªj
á¿J« ftiy vL¤J¡ bfhŸsÉšiy. ntiy ÃW¤j« brŒj ViH k¡fS¡F v‹d e‹ikí©lhF«go
ï¤jiyt®fŸ â£l« nghl¡ TL« v‹gij nahá¤jhš ïj‹ òu£L
MdhY« g»Zfhu¤â‰F m¿F¿ahf brŒa¥nghF« ntiy btËahfhkš nghfhJ.
ÃW¤j¤âš v‹d brŒa¥ngh»wh®fbs‹W ftÅ¥ngh«.
ïªj eh£o‹ ghku k¡fË‹ c©ikahd ghku¤ j‹ikia
g»Zfhu ïa¡f§fËš nr®ªj kªâÇ ahuhtJ m‹W r®¡fh® És¡fî« ï¥ghku k¡fË‹ nguhš tÆW ãiH¡f¡ fUâÆU¡F«
ntiy gh®¡fhkš ïU¡f¥ ngh»wh®fsh? r£lrig bk«g®fŸ r£l rig muáaš thœî¡fhu®fË‹ t‹beŠr¤ij És¡fî« ïªj g»Z
elªjhš nghfhkš ïU¡f¥ ngh»wh®fsh? t¡ÑšfŸ nfh®£L¡F¥ fhu¥ òu£L x‹nw nghJkhdJ v‹gJ ekJ Koî.
nghfhkš ïU¡f¥ ngh»wh®fsh? ïij¥g‰¿ xU Ô®khd¤ijí«
fhnzh«. ã‹idnahbt‹whš #£fh t©o¡fhu®fŸ t©o¡ f£l¡ ïJtiuÆš g»Zfhu¤â‰F¡ fhuz« všyh« _‹W Éõa§
TlhJ v‹gJ«, bt‰¿iy gh¡F gy ru¡F¡ fil¡fhu®fŸ fŸjh‹ K¡»a jiyt®fŸ v‹gt®fŸ F¿¥ã£oU¡»wh®fŸ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 64 65 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


v‹gij K‹D« vGâÆU¡»nwh«. ntiy ÃW¤j¤â‰F mDTykhf M§fh§FŸs ghku k¡fis
Äu£o ntiy ÃW¤j¤â‰F cjÉ brŒa¡ TL« v‹gJ« ek¡F¤
1. ïªâa®fis fÄõÅš nr®¡fÉšiy v‹gJ. bjÇí«.

2. ïªâahÉ‹ Rjªâu¤ij îzÆ¡f ïªâa®fS¡F MdhY« M§fh§FŸs RakÇahij¤ bjh©l®fŸ ï›


mâfhunkbahÊa gh®Èbk©L¡F ïšiy v‹gJ. tâfhÇfS¡F¥ ga¥glhkš x‹W nr®ªJ Kjš ehns x›bthU
fil¡fhuÇlK«, t©o¡ fhuÇlK« nghŒ c©ikia¢ brhšÈ
3. MifÆdhš ï¡ fÄõ‹ ÃaĤjJ ïªâahÉ‹ Ra VkhwhkÈU¡f¢ brŒa nt©L«. ‘Fo muR’ ‘etr¡â’ ‘âuhÉl‹’
kÇahij¡F¥ g§f« v‹gJ. ‘Fku‹’ KjÈa g¤âÇifÆY« ïJ ÉõakhŒ tªj Éahr§fis¥
bga®¤J J©L És«gu§fŸ m¢á£L tH§f nt©L«. M§fh§
ï«_‹iwí« T®ªJ gh®¤jhš x‹W¡bfh‹W Ku©gl¡
FŸs K¡»a bjh©l®fŸ j§fsJ Éyhr¤ij clnd bjÇɤjhš
ToaJ v‹gJ És§F«.
J©L És«gu§fŸ mD¥ã¡ bfhL¡f¥gL«.
jÉu ïªâa®fËš ahiu ÃaÄ¥gJ v‹gJ« gh®Èbk©lhuhš
jÉu ‘âuhÉl‹’ ‘FomuR’ ‘Fku‹’ ‘etr¡â’ ngh‹w g¤âÇ
ïJtiu ïªâahî¡F îzƤJ tªj Rjªâu§fis eh« g»ZfǤ
iffS¡F rªjh nr®¡f nt©L«, gh®¥gd¥ g¤âÇif
njhkh? mšyJ ïªj rka¤âyhtJ g»ZfÇ¡f jahuhÆU¡»‹
fisí« gh®¥gd®fS¡F cŸ csthnah mšyJ mt®fS¡F
nwhkh? v‹gJ« Kjš ïu©L Éõa§fS¡F¤ j¡f rkhjhdkhF«.
gaªJ bfh©nlh g»Zfhu¡ T¢rÈš fyªJ T£l¤âš T¥ghL
_‹whtjhd RakÇahij Éõa« äâa muR Kiw nghL« g»Zfhu¥ òu£L¥ g¤âÇiffisí« g»ZfÇ¡F«go m¿
thœ¡ifÆš ãÇ£oZ murh§f¤jhš ek¡F RakÇahij tH§f¥ îW¤j nt©L«.
g£L tU»‹wjh? v‹gijí« gŠrh¥ m£^Êa¤ijÉl fÄõdhš Fo muR - jiya§f« - 22.01.1928
ek¡F mâfkhd RakÇahij g§f« tªJÉ£ljhbt‹gijí«
t§fhs¤ jiyt®fis fhuzÄšyhkš áiwÆš mil¤J it¡»wh®
fns mijÉl ïªj fÄõ‹ Ãakd¤jhš mâfkhd RakÇahij¥
g§f« tªJÉ£ljh? v‹gijí« nahá¤J¥ gh®¤jhš _‹whtjhd
ekJ RakÇahijÆ‹ j¤Jt« És§fhkš nghfhJ. m‹¿í« r_f
thœ¡ifÆš 100-¡F 3 åj« cŸs gh®¥gd®fŸ e«ik äâa
thœ¡ifÆš ïfgu rhjd« v‹gitfËš e«ik el¤âtU« - ehK«
V‰W elªJ tU« j¤Jt§fisÉl ïªj fÄõ‹ Ãakd« Ra
kÇahij¥ g§fkhdjh? v‹gij nahá¤jhš ïªj T¢rš nah¡»a
khdjh? v‹gJ És§» ÉL«. Mjyhš r_f K‹nd‰w¤â‰F«
c©ikahd RakÇahij j¤Jt¤â‰F« mDTykhd ïªj
rªj®¥g¤ij ntW tÊÆš âU¥ã ÉLtj‰fhfî« fÄõ‹ _ykhŒ
ekJ vâÇfŸ x‹W nr®ªJ f£L¥ghlhŒ brŒí« ï¢ Nœ¢á¡F ekJ
k¡fŸ ïz§» Vkhw¡ TlhJ v‹nw brhšY»‹nwh«.

g»Zfhu âd¤j‹W bjh©l®fŸ flik

ntiyÃW¤j« fhÇa¤âš eilbgw VjhtJ V‰ghLfŸ


brŒth®fshdhš c¤ânahf¥ gh®¥gd®fŸ x›bthUtU« ïªj

Fo muR - 1928 ( 1 ) 66 67 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bjh‹¿š bghJ¥ ãuâÃâahŒ r®¡fh® jaÉšyhkš c£fhu ïl«
bfhL¡f¥g£oU¡»‹wjh? v‹W nf£»‹nwh«.

ïÅnkš tu¥nghF« Ó®âU¤j§fŸ v‹gâyhtJ $kâ


bgr©£ Kjš k‰W« mnef jiyt®fŸ v‹ngh®fŸ V‰gL¤âa
Rauh{a â£l¤âyhtJ VjhtJ V‰ghL brŒjh®fsh? v‹W nf£»‹
MââuhÉl kfhehL nwh«. ekJ bfhLikahš t©zh‹ ïšyhkš ehÉj‹ ïšyhkš
mG¡F cilfSlD« ts®ªJ fɪj kÆUlD« ãrhRfŸ
v‹gitfis¥nghš âÇí« ViH ght§fS¡F VjhtJ xU tÊ
br‹idÆš rÛg¤âš Toa MââuhÉl kfheh£il¥g‰¿ fh£odh®fsh? v‹W nf£»‹nwh«.
gh®¥gd g¤âÇiffS« mt‰iw¥ ã‹g‰¿ thG« gh®¥gd
ušyhj áy g¤âÇiffS« m«kfheh£ilí« kfheh£L Ô®khd§ áy ïl§fËš bjUÉš el¡f¡Tl cÇikÆšyhkY« áy
fisí« eR¡f v©z§bfh©L mij¥ g‰¿ btFnftykhf ïl§fËš kÅj‹ f©fËš bj‹gl¡ Tl cÇik ïšyhkY« eÇ
vGâí« ngáí« tU»‹wh®fŸ. ïij¥ngh‹w xU bfhLikahd nghyî«, Kaš nghyî« btËÆš gJ§»¤ âÇ»‹wh®fŸ. ït‰iw
fhÇa« ntW x‹W ïU¥gjhf¢ brhšyKoahJ. Ú¡f VjhtJ V‰ghL brŒjh®fsh? v‹W nf£»‹nwh«. nfhÉšfËš
cŸs bjŒt§fŸ v‹gitfis¥ gh®¡fnth tz§fnth VjhtJ
MââuhÉl rnfhju®fŸ ïªâahÉ‹ #d¤bjhifÆš Rkh® tÊ brŒjh®fsh? v‹W nf£»‹nwh«. Fo¡fnth gš És¡fnth
ehÈš x‹W mšyJ Iªâš x‹W v‹gjhf 6, 7 nfho k¡fŸ j©Ù® ïšyhkš â©lhL»‹wh®fns ïj‰F VjhtJ tÊ brŒâU¡
ïUªjhY« mij¥g‰¿ xU á¿J« y£áa« ïšyhkš m¥go xU »‹wh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. m‹Åa eh£oÈUªJ tƉW¥
T£l« ïU¥gjhf¡ Tl btËah®fŸ m¿tj‰F« ïšyhkš Nœ¢á ãiH¥ò¡fhf ã¢ir¡fhu®fshŒ ekJ eh£L¡F tªjt®fshd
brŒJ kiw¤J it¤J É£L mt®fsJ Rjªâu¤â‰fhf ï¥gh®¥ MÇa®fË‹ rªjâah®fŸ, gŠrh§f« brhšÈ ã¢irbaL¤J òÞjf«
gd®fS« mt®fsJ moikfshd gh®¥gdušyhjhU« mt®fsJ th§» KÅágš És¡F btË¢r¤âš go¤JÉ£L, ïªâahit
g¤âÇiffS« v›Éj cjÉí« brŒahkÈU¥gnjhL Mâ fh£o¡ bfhL¤J ïªâa k¡fS¡F Jnuhf« brŒJ khj« 1-¡F 5000,
âuhÉl®fshf VjhtJ Ka‰á¤jhY« mijí« bfhiy brŒa¥ 10000 %ghŒ åj« r«gsKŸs c¤ânahfK« r«ghjidí« V‰gL«
gh®¡»‹wh®fŸ. v‹d bfhLik! v‹d bfhLik!! mjhtJ rÛg¤âš goahf fh§»uá‹ _y« Ó®âU¤j« r«ghâ¤J¡ bfh©l ït®fŸ,
br‹idÆš Toa MââuhÉl kfheh£L elto¡iffisí« ïªj ViH MââuhÉl®fŸ bjUÉš elªJ _£il ö¡»¥ ãiH¡f
Ô®khd§fisí« g‰¿ xU á¿J« mDjhg« bfhŸshkš mJ “r®¡ thtJ tÊbrŒjh®fsh v‹W nf£»‹nwh«.
fh® jhr®fŸ kfhehL” v‹W« “Raey¡fhu®fŸ kfhehL” v‹W«
‘K¥gJ ng®fns’ m«kfheh£oš To ïUªjh®fŸ v‹W« vGâ ïªÃiyÆš fZl¥g£L¡ bfh©oU¡F« k¡fŸ r®¡fh®
mj‹ kâ¥ig¡ bfL¤J¥ bghJk¡fS¡F mjÅl« JntõK« jhr®fshŒ ïU¡fhkš ntW mŒa§fh® jhr®fshŒ ïU¡f Koíkh?
btW¥ò« tU«go ãurhu§fŸ brŒJ tU»‹wd. k‰W« mŒa®fŸ jhr®fshŒ ïU¡f Koíkh? mt®fsJ moikfŸ
jhr®fshŒ ïU¡f Koíkh? mšyJ ah® jhr®fshŒ ïU¡f nt©L
vdnt fh§»uR¡F« ïªâa muáaš jiyt®fŸ v‹ bk‹Wjh‹ ïªj muáaš thœî¡fhu®fŸ ÉU«ò»‹wh®fŸ? mšyJ
nghU¡F« MââuhÉl®fËl« ïU¡F« mãkhd¤â‰F« K‹ vªj ïa¡f¤â‹ jhr®fshŒ ïU¡F«go ÉU«ò»‹wh®fŸ? mªj
nd‰w¡ ftiy¡F« ïJjh‹ milahs« nghY«. ïa¡f« ït®fS¡F ïJtiu brŒj e‹ik ï‹dJ v‹whtJ
brhšy£L« v‹W nf£»‹nwh«.
fh§»uÞ V‰g£L 42 tUl§fsh», Ó®âU¤j« V‰g£L 20
tUl§fsh»í«, VG nfho MââuhÉl®fËš VjhtJ xU Mâ Éf MââuhÉl® kfhehlhdJ ïªj khfhz MââuhÉl
âuhÉl® Þnl£ fî‹áš Kjš »uhk gŠrha¤J tiuÆš Vjht r_f¤â‰F rÇahd ãuâÃâ¤Jt« bfh©ljšybt‹W«, K¥gJ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 68 69 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bga®fns ïªj kfheh£L¡F tªâU¡»‹wh®fŸ v‹W«, muáaš Éõa¤âš ï¤njrg¡j®, njáa g¡j®, jiyt® Kjyhdt®fË‹
ãiH¥ò¡fhu®fŸ vGâ m«kfheh£il nfty¥gL¤â ïU¡»‹ ftiy v‹d v‹gijí« Mâ âuhÉl®fS¡F ït®fŸ ãuâÃâfŸ
wh®fŸ. ïijÉl mnah¡»a¤jdkhd fhÇa« ntbwh‹W« ïšiy Mth®fsh? v‹gijí« bghJk¡fŸ cz®ªJ gh®¡F«gont©o¡
v‹nw brhšyyh«. ïªj kfhehL MââuhÉl® kfhehL mšy v‹W bfhŸS»‹nwh«.
brhštj‰F ït®fS¡F v‹d RjªâuK©L v‹W nf£»‹nwh«.
‘Ĥâu‹’ T£l¤jhU« ‘jÄœehL’ g¤âÇif T£l¤jhU« Mâ Fo muR - f£Liu - 22.01.1928
âuhÉl tF¥ig¢ nr®ªjt®fsh? mšyJ ntW MââuhÉl®fŸ:
kfheh£il el¤âat®fisÉl mâfkhd v©Â¡if¥ ãuâ
ÃâfŸ ït®fS¡F vGâdh®fsh? mšyJ Mâ âuhÉl rnfhju®
fS¡FŸ VjhtJ ï«kfhehL Éõa¤âš jfuhW V‰g£ljh?
m¥go¡»šyhkš mªj r_f¤â‰F r«kªj¥glhj xUt® mJrÇahd
ãuâÃâ¤Jt« mšy v‹W brhšYtJ FW«ò¤jdkh? mšyth?
v‹W nf£»‹nwh«. Rkh® 500 ãuâÃâfS¡F nkš ï›thâ¤âuhÉl
kfheh£L¡F tªâUªjjhf $kh‹ á‹idah jkJ kW¥ãš
vGâÆU¡»wh®. mij ïJtiu ahU« kW¡fÉšiy. ït®fŸ
brhšY»wgona 30 bga®fŸjh‹ v‹gJ c©ikahÆUªjhY«
ït®fŸ T£l§fisÉl MââuhÉl¡ T£l« vªj Éj¤âš
Fiwîg£LÉ£lJ? všyh ïªâa ÄjthâfŸ kfheh£L¡F 33 nfho
k¡fS¡F ãuâÃâfshŒ tªjt®fŸ v¤jid ng® v‹W nf£
»‹nwh«. všyh ïªâa® mšyJ br‹id khfhz g¤âuhâg®fŸ
kfheh£o‰F tªj bga® tÊfŸ v¤jid bga®fŸ v‹W nf£»‹
nwh«. 8 nfho KÞä«fS¡F ãuâÃâfshf fh§»uR¡F tªj
KÞä«fŸ v¤jid ng®fŸ v‹W nf£»‹nwh«. 7 nfho Ô©lhjh®
vd¥g£l r_f¤â‹ ãuâÃâahf fh§»uR¡F tªj v©Â¡if
v›tsî v‹W nf£»‹nwh«. m»y ïªâa tUzháuk kfheh£L¡F
tªj ãuâÃâfŸ v›tsî v‹W nf£»‹nwh«? ntiy ÃW¤j«
brŒa¡Toa m»y ïªâa všyh f£á kfhehL T£l¤â‰F
tªjt®fŸ v¤jid bga® v‹W nf£»‹nwh«? ‘jÄœehL’ g¤âÇif
MÕá‹ miwÆš mo¡fo TL« khfhz njÓa kfheh£L¡F tªJ
bfh©oU¡F« ãuâÃâfŸ v¤jidng® v‹W nf£»‹nwh«.
gh®¥gdušyhjhU¡FŸ xG§F Kiw¡f£á v‹W $kh‹fŸ o.v.
uhkȧf« br£oah® nf.É. bu£oah® KjÈnah® T£od kfhehL
fS¡F m›t¥nghJ tªj ãuâÃâfŸ v¤jid ng® v‹W nf£
»‹nwh«. ïitfË‹ ãuâÃâ¤Jt§fis¥ g‰¿ xU á¿J«
v©Â¡iffis¡ F¿¥ãlhkš MââuhÉl®fŸ kfheh£il¥g‰¿
kh¤âu« ïªj¤ jiyt®fS¡F« njr¥g¡j®fS¡F« v©Â¡if
ia¡ Fiw¤J nfty¥gL¤j nt©oa f£lha« v‹d tªJ É£lJ
v‹gij nahá¤J¥ gh®¥gnjhL ïâÈUªnj MââuhÉl®fŸ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 70 71 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


cjhuzkhf irk‹ v‹»‹w ng¢R »s«òtj‰F K‹ rÛg
fhykhf $kh‹fŸ tujuh#&Yî¡fhtJ mtuJ e©g® r¤âa
_®¤â¡fhtJ jÄœeh£oš btËÆš jiyfh£l nah¡»aij ïUª
jjh v‹gij nahá¤J¥ gh®¤jhš muáaš òu£L« muáaš thœî«
v›tsî MH¤âš òijgl¡Toa ÃiyÆš ïUªjJ v‹gJ
beU¡foahd rka« És§F«. $tujuh#&Y vªj¡ T£l¤âY« jiyfh£lhkš j¥ã¤J¡
bfhŸtJ« ÄŠá VjhtJ xU T£l¤âš jiyfh£o¤ Ôunt©oa
mtáa« tªjhš K‹ #h¡»uijíl‹ 100, 200 %. bryîfŸ brŒJ
Jiz¡F MŸfis it¤J¡ bfh©L jiyfh£LtJ« $kh‹
gh®¥gdušyhjh®fis¥ bghU¤jtiuÆš muáaš Ãiyik r¤âa_®¤â jiy ö¡»dhš “c£fh® c£fh®!” “khdÄšiyah bt£f
ÆY« r_fÆaš ÃiyikÆY« j‰rka¤ij bghW¥òl‹ e‹whŒ Äšiyah” v‹W khd§bfl¥ ngá mÄœ¤â it¥gJ« ahtU«
ftŤJ gh®¥nghkhdhš ïij xU beU¡foahd rka« v‹nw âdK« bjǪJ tªj ÉõakhF«. bghJ#d§fS« ït®fSila
brhšy nt©L«. v‹dbtÅš fhªâaofË‹ jiyikÆš cg¤âut« xUthW xʪjJ v‹W Ãid¤J¡ bfh©L« ïUªjh®fŸ.
x¤JiHahikÆ‹ nghJ gy MÆu¡fz¡fhd bjh©l®fŸ brŒj $kh‹ v. u§frhÄ Ia§fhnuh RnjrĤâuidna É£L Xl
âahf¤â‹ gydhŒ khŒªJ kiwa¡ »lªj gh®¥gÜakhdJ gy nt©oa Ãiyik tªJÉ£lJl‹ m¥g¤âÇifí« go¥gj‰F
gh®¥gd®fË‹ Nœ¢áÆš xUthW rkhˤJ¡ bfh©lJl‹ K‹ghfnt r¡fiu f£lnt©oa Ãiyik¡F tªJ É£lJ. $kh‹
x¤JiHahikí« xÊ¡f¥g£L mj‹ gy‹ KGtJ« gh®¥gd ÓÅthrŒa§fh® j‰bfhiy brŒJ bfhŸs nt©oa Ãiyik¡F
Mâ¡f¤â‰F mDTykhŒ cgnahf¥gL¤j¥g£L tªjij m¿ªnj mšyJ “eh‹ ïÅnkš bghJthœ¡ifÆš ïUªJ Éy» fha¤âÇ
Vw¡Fiwa ïu©L _‹W tUl§fshf áy bjh©l®fŸ v›Éj kªâu« b#ã¡f _¡if¥ ão¤J¡ bfhŸs¥ ngh»‹nw‹” v‹W
v⮥ò¡F« gÊ¥ò¡F« mŠrhJ KidªJ ËW gh®¥gd brhšY« Ãiyik¡F tªJ É£lh®.
Nœ¢áiaí« mt®fis¥ g‰¿ ãiH¥ò¡F« áy gh®¥gdušyhj
òšYUÉfË‹ Raey Nœ¢áiaí« cŸs§if bešÈ¡fÅ nghš vdnt muáaš thœî¥ òu£oš m«Äí« FHÉí« nghš
ghku k¡fS¡F És¡»¡ fh£oaâ‹ gydhŒ gh®¥gdušyhjh® ïUªjt®fŸ ï¥go Mfha¤âš gw¡F« Ãiyik V‰g£LÉ£l ãwF
r_f« muáaš jiyt®fŸ v‹ngh®fË‹ òu£ilí« njrhãkhd« k‰wt®fshd gH§ Tilí« KwK« F¥igí« br¤ijí« v‹d
v‹D« tƉW¥ ãiH¥ò Vkh‰wÈ‹ j‹ikiaí« xUthW m¿ªJ fâ¡fhshÆU¡F« v‹gitfis eh« vGjnt©oaâšiy. mâš
bfhŸs ïlnk‰g£lJl‹ r_f thœÉY« j§fsJ jhœªj Ãiy nr®ªj mnef®fŸ T£l« T£o $kh‹fŸ mŒa§fhiuí« tuj
ï‹dJ v‹W cz®ªJ RakÇahijÆš ftiy bfh©L uh#&Yití« u§frhÄ mŒa§fhiuí« itjJ« ït®fŸ mt®
K‰ngh¡filí« Ka‰áÆš k¡fË‹ ftd« âU¥g¥g£oU¥gJ« fS¡F kWgoí« gz« bfhL¤J j¥ã¤J¡ bfh©lJ« ahtU«
ahtU« m¿ªj ÉõakhF«. m¿ªjjhF«. jÄœehL g¤âÇifí« monahL kiwí« Ãiy¡F
tu¥nghtij¤ bjǪJ mJî« fh§»uir kiwKfkhŒ mjhtJ
ïªÃiyÆš muáaš thœî¡fhu®fS¡F nah¡»aij gh®¥gdušyhjhiu Vkh‰w Rauh{a¡fø v‹»‹w nguhš ã¤j
a‰wJl‹ mt®fŸ bghJk¡fŸ K‹ÅiyÆš jiyfh£lî« yh£l¡ fU¤Jl‹ mj‹ muáaš bfhŸiffis itJbfh©L«,
bt£f¥g£lt®fsh» _iyÆš xL§»¡ »lªjJl‹ j§fŸ thœ¡ k‰bwhUòw« gh®¥gd®fis Vkh‰w fh§»uir¥ òfœªJ bfh©L«,
ifia kh‰¿¡ bfhŸs Ka‰á¤J¡ bfh©oUªjJ« ahtU« m¿ªj jdJ ijÇa¤ij¡ fh£l xU ehis¡F xUtiu itJ bfh©L«
ÉõakhF«. bghŒí« òu£o‰F« ã¤jyh£lâ‰F« ekJ eh£oš kWehis¡F k‹Å¥ò nf£L bfh©L« ï«khâÇ Ã¤âaf©l
ïÅí« bfhŠr fhy¤â‰F MíŸ ïU¡»‹wJ v‹gij fh£Ltj‰F khÆUªJ tªjJ« ahtU¡F« bjÇí«.
m¿F¿ V‰g£lJnghš irk‹ fÄõ‹ tU»‹wJ v‹»‹w xU
rh¡if it¤J¡ bfh©L _iyÆš »lªjt®fŸ kWgoí« k‰bwhU gh®¥gd¡ T£l« j§fS¡F r_f Mâ¡f thœÉY«
btË¡»s«g Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ. Mg¤J tªJÉ£lbj‹W gaªJ $kh‹ fhªâia miH¤J tªJ
tUzháuk ãurhu« brŒÉ¤jJ« mJî« gÈ¡fhkš nghdJ«
Fo muR - 1928 ( 1 ) 72 73 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
ahtU¡F« bjÇí«. ïªÃiyÆš mjhtJ R‰¿Y« g‰¿ vǪJ j§fSl‹ nr®¡fnth mšyJ gh®¥gdušyhjhU¡FŸ k‰W« áy
bfh©oU¡»‹w fhdš beU¥ò¡F k¤âÆš á¡»d kÅj®fŸ nghš føfis c©lh¡fnth ïJrka« Ka‰á vL¤J¡ bfh©oU¡
mtÞij¥g£L¡ bfh©oUªjt®fS¡F âObu‹W bgUkiH »‹wh®fŸ. ïij¤jh‹ Ä¡f beU¡foahd rka« v‹W brhšY
tªjJnghš irk‹ fÄõ‹ tuî« mij¥ ão¤J¡ bfh©L ghku »‹nwh«.
k¡fis VŒ¡f btËÆš tªJÉ£lh®fŸ. irk‹ fÄõdhš e‹ik
tu¥ngh»‹wjh Ôik tu¥ ngh»‹wjh? mšyJ mjDl‹ x¤J mjhtJ br‹w 10, 12, tUl§fS¡F K‹ gh®¥gdušyhjh®
iH¡f nt©Lkh? mšyJ g»ZfÇ¡f nt©Lkh? v‹gJ ïªj f£á V‰g£L ï¥nghij¥ nghynt gh®¥gd®fË‹ Nœ¢áia lh¡l®
Éahr¤â‹ K¡»a fU¤jšy. k‰bw‹d bt‹whš j§fË‹ nah¡» eha®, r®.âahfuha®, r®.r§fu‹ eha® ngh‹nwh®fŸ btËah¡» ghku
aij ghku k¡fS¡F btËah¡f¥g£L ghku k¡fŸ j§fËlÄUªJ #d§fS¡F gh®¥gd®fËl« kâ¥ãšyhkš brŒJ É£l fhy¤âš
ãǤJ xJ¡f¥g£L btËÆš jiy fh£Ltj‰F j§fS¡F kh®¡f v¥go gh®¥gd®fŸ mjhtJ $kh‹fŸ r®.á.ã. ïuhkrhÄ mŒa®,
Äšyhkš brŒa¥g£l xU T£l¤jh®fŸ ï‹iwa¤ âd« irk‹ v. u§frhÄ Ia§fh®, lh¡l® uh#‹, á. uh#nfhghyh¢rhÇ, á. É#a
fÄõ‹ v‹D« xU nghÈ Míj¤ij¡ bfh©L kWgoí« btËÆš uhfth¢rhÇ KjÈnah®fŸ $kâ bgr©l«ikiaí« nr®¤J¡
tªJ ghku k¡fSl‹ fyuî« kWgoí« mt®fis Vkh‰¿ ghHh¡» bfhŸs Ka‰á¤J ïnj $kh‹ tujuh#&Y ngh‹nwh®fis
thHî« j¡fjhd rªj®¥g« »il¡f¥ ngh»‹wnj v‹gij¥ g‰¿a trkh¡»¡ bfh©L mt®fŸ _ykhŒ k¡fis Vkh‰¿ gh®¥gdušyh
ftiyjh‹ K¡»a fU¤jhF«. jhU¡FŸ ãsit c©L g©ÂanjhL m¥nghJ« ïªj irk‹
fÄõ‹ nghš mjhtJ ïJnghynt ïšyhÉ£lhY« ïªâa
ïâš cŸs òu£Lfis¥g‰¿ Rkh® 10, 12 Éahr§fŸ Fo Ãiyikia ÉrhÇ¡f ãÇ£oõh® Ka‰á¤j fhy¤âš gh®¥gd®
muáY« 5, 6 Éahr§fŸ âuhÉlÅY«, 2, 3, Éahr« Fku‹, etr¡â, fS¡F mDTykhŒ gh®¥gdušyhjh®fËny áyiu¥ão¤J ï§F
ehlh®Fy Ĥâu‹ KjÈa g¤âÇiffËY« btË tªjJl‹ Rkh® brhšYɤjjšyhkš áy gh®¥gdušyhjhU¡F gz« bfhL¤J
10, 15 cgªÃahr§fS« eilbg‰¿U¡»‹wd. Óik¡F« mD¥ã j§fS¡F mDTykhŒ ntiybrŒJ
bfh©lJnghš ï¥nghJ Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ. mJjh‹ nfhfny
“bt‰¿nkš bt‰¿” “KH¡f¤â‰F nkš KH¡f«” v‹W AhÈš áy ehis¡F K‹ghf $kâ bgr©L« k‰W« áy mŒa®
bfh£il¤ jiya§fÄ£L vGâ tªj RnjrĤâuD« mtuJ fS« To gdfhš uh#h ngh‹nwhiu¡ T¥ã£L uhÍ ngr Ka‰á¤
áZadh»a jÄœehL« mj‹ thšfsh»a k‰W« áyî« VjhtJ xU jJ« mâš e«ã¡ifÆšyhJ nghfnt $kh‹fŸ ÓÅthrŒa§fh®,
Éõa¤â‰fhtJ rkhjhd« brhšÈ bt‰¿ia¡ fh£o‰wh? mšyJ u§frhÄ mŒa§fh®, v«.M®. M¢rhÇah® ngh‹w mŒa§fh®,
KH¡f¤ij¡ fh£o‰wh? v‹W gh®¤jhš cyf¤âš v›tsî ijÇa bfhšy§nfhL uh#h, r®.nf.É. bu£o ehíL, lh¡l® enlr‹, átPhd«
khŒ mnah¡»a¤jd« brŒ»‹wh®fŸ v‹gJ« mij e«òtj‰F ãŸis KjÈat®fis mjhtJ gh®¥gdušyhjh® f£áíl‹ Ku©
v›tsî _l®fŸ ïU¡»‹wh®fŸ v‹gJ« ïitfis nt©L ghL bfh©oU¥gt®fshf¥ gh®¤J T¥ã£L ngá mt®fS¡F
bk‹nw kiw¤J it¡f v›tsî Jnuh»fŸ ïU¡»‹wh®fŸ FšyhÆ£L xU f£áiaí« V‰gL¤âÉ£lh®fŸ. m¡f£áÆš
v‹gJ« btËah»ÉL«. ï¥go všyh« ïUªjhY« ïªj Ãiyik cŸst®fË‹ Ãiyikia¥g‰¿ ‘âuhÉl‹’ 26-1-28 - â ÉahH¡
í« Tl ekJ gh®¥gd®fS¡F âU¥âia bfhL¡fhkš ga¤ij »Hik jiya§f¤âš F¿¥ã£L ïU¡F« Éõa¤ij k‰bwhU
bfhL¤âU¡»‹wJ v‹gJ ek¡F¤ bjÇ»‹wJ. mjhtJ v›tsî ïl¤âš ãuRǤâU¡»‹nwh«. mt®fËš bgU«ghnyh® gh®¥gd
öu« gh®¥gdušyhjh®fËY« áy® j§fŸ Tl ïU¥gjhf fh£o¡ rhtfhrnk TlhJ v‹wt®fS« gh®¥gd®fŸ rÛg¤âš 剿U¥gJ
bfhŸs¡Tl rîfÇa« ïUªjhY« mjhtJ $kh‹fŸ K¤Ju§f RakÇahij¡F¡ nfL v‹gt® fS« gh®¥gd®fË‹ m£^Êa§
KjÈah®, FHªij, õhãkfkJ rhaò, gê® MkJ rhaò, mÛ¤fh‹ fis mâfhu kâfhukhŒ ngádt® fS« mt®fŸ tiyÆš á¡»
rhaò, m©zhkiy¥ ãŸis, tujuh#&Y ehíL, F¥òrhÄ KjÈah®, Vkhªjt®fS« Mth®fŸ. m¥gh®¥ gd®fis mJî« $kh‹fŸ
X. fªjrhÄ br£oah® ngh‹wt®fŸ j§fŸ Tl ïU¥gjhf¡ fh£o¡ ÓÅthrŒa§fh® r¤âa_®¤â ngh‹wh®fis thdksht¤ Jâ¡fî«
bfhŸs rÇ¥gL¤â it¤J¡ bfh©oUªjhY« ït®fŸ xUtÇlK« òfHî« V‰g£ljhdJ v¥ng®¥g£lt®fS¡F« rªnjf¤ij
gh®¥gdušyhj ghku k¡fS¡F e«ã¡ifí« kÇahijí« ïšiy bfhL¥gjhfnt ïU¡»‹wJ. ghku k¡fS¡FŸ ït®fis¥ ngh‰¿¥
v‹gij mt®fŸ e‹whŒ cz®ªJ É£lh®fshdjhš ntW áyiu¤
Fo muR - 1928 ( 1 ) 74 75 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
òfœªJ ït®fŸ Éõa¤âš ešy mã¥ãuha« bfh©lt®fŸ gy® ek¡FŸs Fiwfis ï‹dJ v‹W btËah®fS¡nfh bjÇÉ¡f¡
ïU¡»‹wh®fshdhY« nenu rÇahd vâÇÆl« mJî« khd« <d« Tl nah¡aij ïšyhj ÃiyÆš ïU¡»‹nwh«. Mjyhš ï‹Åiy
ïšyhj vâÇÆl« ru© òFªjjhdJ gh®¥gdušyhj r_f¤â‰nf ikia cz®ªJ gh®¥gdušyhj ghku k¡fshtJ x‹W nr®ªJ
bgU¤j khd¡nf£il ÉisÉ¥gjhfî« bgU¤j Mg¤ij c©lh¡ VjhtJ xU V‰ghL brŒJ ekJ Fiwfisí« njitfisí« F¿¤J
f¡ fToajhfî« ïU¡»‹wJ. ïâš áy® VkhªJ nghŒÉGªJ Él¡ xU â£l¤ij V‰gL¤jyhkh? v‹W« mšyJ ekJ Ãiyikia¥
TL« v‹nw eh« ga¥gL»‹nwh«. g‰¿ ÄÞ.nknah m«ikah® jahǤJ cyf¤jhU¡nf rk®¥ã¤
âU¡F« “ïªâa¤ jhŒ” v‹»‹w òÞjf¤ijna ek¡F ãuâÃâ¤
r®.nf.É. bu£o ehíL mt®fS« lh¡l®. enlr‹ mt®fS« Jt« v‹W brhšÈ mj‰F gÇfhu« brŒí§fŸ v‹W nf£L¡
$kh‹ ÓÅthrŒa§fhiu òfœªJ ngá gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® bfhŸsyhkh? v‹W« nf£»‹nwh«.
ãz¡if Ô®¤J it¡F«go mtU¡F É©z¥g« ngh£L¡ bfh©
lJ thÞjtkhdhš mªj ïÊî gy jiyKiw¡F khwh ïÅ eh« R«kh ïU¥gJ Äfî« bt£f¡ nflhdJ« bghW¥
bj‹gnj ekJ mã¥ãuha«. g‰wJkhd fhÇakhF«. m‹¿í« Éoa Éoa ÉʤJ¡ bfh©oUªJ
É£L¤ âUl‹ tU«nghJ ö§»É£l m›tsî K£lhŸjdkhdJ
V‰fdnt Raey¤â‹ _ykhfî« mâfhu¥ nguhirÆ‹ khF«.
_ykhfî« rÇahd fhuzÄšyhkš ãsîg£L¡ »l¡F« gh®¥gd
ušyhjh®fS¡FŸ gh®¥gd Nœ¢á ï¥go xU T£l¤ij j‹ ta¥ Fo muR - jiya§f« - 29.01.1928
gL¤â¡ bfh©lJ. 10 tUl§fS¡F K‹ $kh‹ tujuh#&Y ngh‹
nwhiu j‹ ta¥gL¤â¡ bfh©L brŒj cg¤âut¤ijÉl ïJ
mâfkhd cg¤âut¤ij¡ bfhL¡F« v‹nw ga¥gL»‹nwh«.
VbdÅš mªj¡ fhy¤âš ta¥gL¤â¡ bfh©l MrhÄfŸ bgU«
ghY« btW« MrhÄfshf ïUªjnjhL gh®¥gd®fshnyna mt®
fis kÅj®fsh¡» ãwF mt®fis¡ bfh©L gh®¥gdušyhjhU¡F
cg¤âut¤ij Éisɤjh®fŸ. ï¥nghJ m¥go¡»šyhkš V‰
fdnt gyÉj¤âY« nah¡»aijí« mªjÞJ« r‰W bršth¡F«
bg‰wt®fshÆU¥gjhš ït®fshš K‹idiaÉl mâfkhd
bjhšiy Éisí« v‹nw kWgoí« brhšY»‹nwh«.

ïªeh£L k¡fsh»a gh®¥gdušyhjh® r_fkhdJ MÆu¡


fz¡fhd tUõkhf gh®¥gd®fshY« mt®fsJ bfhŸiffshY«
ÄUf¤âY« nftykhŒ kâ¡f¥g£L kÅj¤ j‹ik ïHªJ m‹Åa
eh£lh®fshš Äf¡ nftykhf kâ¡f¥gLtij vªj kÅjD« kw¡f
KoahJ v‹W JªJ TW»‹nwh«. ï¥go¥g£l r_f« jiybaL¡
F«nghbjšyh« “cl‹ ãwªnj bfhšY« Éahâ” v‹gJ nghš
vk‹fŸ v‹W brhšy¥g£l gh®¥gd®fS¡F mDTykhŒ e«ik¡
bfhštj‰F Éahâfshf e«kt®fËnyna áyÇ¥go MshtJ ekJ
r_f¤â‹ ïÊÃiyia¡ fh£L« m¿F¿ba‹W Tl brhšYnth«.

ïªÃiyia eh« ahÇl« KiwÆ£L¡ bfhŸtJ v‹gJjh‹


ek¡F És§fÉšiy. vdnt gh®¥gd®fis¥ nghyhtJ mjhtJ
fh§»uir¥ nghyhtJ gh®¥gdušyhjh® všnyhU« x‹WTo

Fo muR - 1928 ( 1 ) 76 77 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


v‹gij ahU« czuhkÈU¡f KoahJ.

Kfkâa r_fK«, Mâ ïªJ r_f« v‹W brhšy¥g£l


jhœ¤j¥g£l r_fK« ï¡fÄõ‹ g»Zfhu¤âš xU á¿J« fyªJ
bfhŸshkš g»Zfhu¤â‰F r«kjk‰w j§fŸ fU¤ijí« KjÈš
ïUªnj fh£o tªâU¡»‹wh®fŸ. k‰W« bghJ k¡fËš gyU«
vâ®gh®¤jgona g»Zfhu¤ijí« ntiy ÃW¤j¤ijí« f©o¤J tªâU¡»‹wh®
fÄõ‹ g»Zfhu« TÈ¡F khuo¥gt®fË‹ fŸ. vdnt gh®¥gd¡ T£lK«, go¤JÉ£L c¤ânahf¤â‰F
miyí« xU áW mšyhjh® T£lK«, ãiH¡f ntW tÊÆšyhkš
fhȤjd¤âš KoªjJ muáaiyna ãiH¥ò¡F kh®¡fkhŒ it¤J¡ bfh©oU¡F« xU
áW tƉW¢ nrh‰W njrg¡j T£lK«, To¡ bfh©L r®¡fhiuí«
ghku k¡fisí« Vkh‰Wtj‰fhf brŒj fhÇa«jh‹ ïªj¥ òu£L
v‹gijí« m›t¥nghJ bjÇɤJ« tªâU¡»‹nwh«.
“fh§»uÞ”, “njÓa«” v‹gitfË‹ òu£LfŸ btËah»
jiyt®fŸ, njrg¡j®fŸ v‹»‹wt®fË‹ Raey¤ijí« mnah¡ ï¤jid %ghŒ bryî« ï›thW RaeyÄfSilaî«,
»a¤jd§fisí« ghku k¡fŸ m¿a ne®ªJ É£l ãwF ntW fhÈfËDilaî« T£Lwî« Nœ¢áí« jªâuK« fhȤjdK« xU
ntõ¤â‹ _y« btËahfyh« v‹W fh¤âUªj gy jiyt®fŸ kÅjidahtJ xU fil¡fhuidahtJ ït®fsJ fhÇa¤ij rÇ
irk‹ fÄõ‹ g»Zfhu« v‹»‹w xU òâa ntõ« ngh£L¡ v‹W x¥ò¡ bfhŸs¢ brŒJ jhdhfnt ntiy ÃW¤j« brŒanth
bfh©L btËÆš jiyÚ£l Ka‰á¤J tªjij¥g‰¿ gyKiw fil mil¡f¢ brŒanth Koahkš nghŒÉ£lJ v‹»‹w Éõa«
vGâÉ£L, filáahf fÄõ‹ g»Zfhu« fhȤjd¤âš Koí« ïªj ntiyÃW¤j¤ njhšÉahY« msî¡F Û¿a fhȤjd« brŒa
v‹gijí« vL¤J¡fh£oÆUªnjh«. mJ nghynt br‹id Û£o§ nt©o ne®ªjjhY« e‹whŒ És§»É£lJ! e‹whŒ És§»É£lJ!!
FfS« ntiy ÃW¤j§fS« fhȤjd¤ânyna KoªJ É£lJ.
ne‰W br‹idÆš elªj r«gt§fis¥g‰¿ br‹id¥ g¤âÇif ïij¥ nghš ïj‰F Énuhjkhf v©zKŸst®fS« xU
Æš cŸs Éõa§fis ntW ïl¤âš ãuRǤâU¡»‹nwh«. mij¥ á¿jhtJ Ka‰á vL¤âU¥gh®fshdhš ï¢RaeyÄfS« fhÈfS«
gh®¤jhš Mu«gKjš Koîtiu fhȤjd¤âny KoªâU¥gJ ïUªj ïl« bjÇahkš Xo¥nghÆU¡f Koí«. Mdhš vtU«
ahtU¡F« e‹whŒ És§F«. ášyiu¡fil ÉahghÇfis jo Ka‰á vL¤J¡ bfhŸsÉšiy. x›bthUtU« ‘ek¡bf‹d’
bfh©L Éu£o mo¤J _l¢ brŒJ«, fil mil¡f x¥ghjt®fË‹ ‘ek¡bf‹d’ v‹W ftiypdkhfnt ïUªJ É£lh®fŸ. ï«khâÇ
fil¡FŸ EiHªJ rhkh‹fS¡F nrj« ÉisɤJ«, rhkh‹fis Fz«jh‹ e« ïªâa eh£il moikah¡» M§»y murh§f Kiw
bfhŸis mo¤J«, bjhªâiu brŒJ«, t©oÆš nghŒ¡ bfh©o ia mRu¤jdkh¡» njr¤ijí« k¡fisí« fh£o¡ bfhL¤J thG«
Uªj tÊ¥ãuahÂfis fšby¿ªJ«, fhÇ cÄœªJ«, J®¥ghiõ Jnuh»¡ T£l§fsh»a gh®¥gd¡ T£l¤ijí« tÆW ts®¥ò
fshš itJ«, tU¤âí«, nkh£lhÇš nghd fdth‹fis mo¤J njÓa¡ T£l¤ijí« thH¢ brŒJ tUtJl‹ ghku k¡fisí«
Ju¤âí«, t©oia bfhS¤âí«, ÃahaÞ jy§fŸ ÛJ f‰fis bjhÊyhs®fisí« ViHfsh¡» fŠá¡F tÊÆšyhkš eh£il
v¿ªJ«, bghJ #d§fS¡F¤ bjhšiyfŸ ÉisɤâU¥gJl‹ É£L TÈ¡F Xl¢ brŒJ tU»‹wJ. vÅD« ghku k¡fS¡F ïJ
gyU¡F cÆ®¢nrjK« c©lh¡f¤j¡f msî Ka‰á vL¤J nghäÞ rka« r‰W cz®¢á jJ«ãÆU¥gJ kh¤âu« e‹whŒ¤ bjÇ»‹wJ.
mâfhÇfŸ fhÈfË‹ bjhšiyia ml¡f nt©oí«, tªâU¥g v¥gobaÅš g»Zfhu¤J¡F« fil mil¥ò¡F« vâÇilahfî«
jhfî« bjÇatU»wJ. g»Zfhu¥ òu£il btËah¡fî« ‘Fo muR’ v‹»‹w xnu xU
g¤âÇifjh‹ KidªJ ntiy brŒjJ. Rkh® xU yB« J©L¥
fh§»uÞ ehlf¤âš Ûâahd %ghŒfis fhÈfS¡F f©_o ãuRuK« 5000 Rt® És«guK«jh‹ btËah¡f¥g£lJ. ïitfËš
thÇ ïiw¤J bt¿í©lh¡» ghku k¡fË‹ nkš VÉ ÉLtj‹ gFâ rÇtu ÉÅnah»¡f¥g£oU¡fhJ v‹W Tl¤bjÇa tU»wJ.
_y« V‰g£l gy‹fns ï¢br‹id¡ fhȤjdkhf KoªjJ 15 mšyJ 20 ïl§fËš jh‹ cgªÃahr« brŒâU¡f¡TL«. ïit

Fo muR - 1928 ( 1 ) 78 79 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


fS¡F V‰g£l bryî 500 %ghŒ Tl ïU¡fhJ. rÛgfhy¤âš Mâ nt©L« mšyJ bfhŸis¡fhu®fŸ, âUl®fŸ KjÈat®fSl‹
ïªJ rnfhju®fËš áyU« Kf«kâa rnfhju®fËš áyU« nr®ªJ thH nt©L«. Mifahš ekJ eh£L RakÇahij¡F
btËtªJ r‰W Ka‰á¤jh®fŸ. Mdhš mijí« njÓa¡ fhÈfŸ nk‰f©l murh§fK«, gh®¥gd®fS«, njÓa thœî¡fhu®fS«
cg¤âuɤjh®fŸ. vdnt fh§»uR g¤âÇiffŸ KGJ«, fh§»uÞ vâÇfŸ v‹gij e‹whŒ Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸs nt©L«.
Þjhgd§fŸ KGtJ«, mâš nr®ªj M£fŸ KGtJ«, k‰W«
t¡Ñš mâfhuK«, r£lbk«g® mâfhuK«, gh®¥gd khzt® T£l c©ik RakÇahij¡fhf v§F eh« g»ZfhuK« ntiy
K«, âU£L¤jdkhŒ gy gh®¥gd mâfhÇfS« nr®ªJ ntiy ÃW¤jK« r¤âah¡»ufK« Mu«ã¤J Él¥ngh»nwhnkh v‹w
brŒJ« 5000, 6000 %ghŒ bryî« x›bthU Þjhgd¤â‰F« gz« ga¤jhnyna ïªj¥ gh®¥gd®fS« njÓa thœî¡fhu®fS« To
mD¥g¢ brŒJ« g»Zfhu ntiy ÃW¤j nah¡»aij ï›tsî nahá¤j Nœ¢ána ïªj fÄõ‹ g»Zfhu ntiy ÃW¤j« v‹git
njhšÉÆY« fhȤjd¤âY« Koªjij¥ gh®¡F« nghJ bghJ fS¡F k‰bwhU fhuz« v‹gij czu nt©L»‹nwh«.
#d§fS« ghku #d§fS« v›tsnth ÉÊ¥òlD« Ra m¿î
lD« ïU¡»‹wh®fŸ v‹nw brhšy nt©L«. Mjyhš Nœ¢áfshY« ïªj cg¤âut§fËdhbyšyh« eh«
VkhwhkY« ekJ Ka‰áia jsuÉlhkY« ijÇakhŒ ïUªJ ekJ
ïªj KoÉdhš ek¡F bgU¤j e‹iknah Ôiknah x‹W« RakÇahij¡ »s®¢áia bjhl®ªJ brŒJ bfh©Lnghf nt©L«
V‰g£L É£ljhf¡ fUâ vijí« ï§F brhšy tuÉšiy. njÓa¤ v‹gnj ekJ É©z¥g«.
â‹ bgauhš thG« Raey¡fhu®fË‹ Nœ¢áia k¡fŸ m¿a¤
jFªj Ãiy V‰g£L tU»‹wJ v‹gj‰F m¿F¿fŸ fh©»‹wd m‹¿í« ï¢RakÇahij¡F mDTykhŒ ïUªjhš vªj¡
v‹»‹w rªnjhõ¤ijna bjÇÉ¡f ÉU«ò»nwh«. jÉu ekJ fÄõidí« tunt‰ngh«. vªj rh¤jhidí« tunt‰ngh«.
c©ikahd RakÇahij¡F eh« brŒa nt©oa g»Zfhu§fS« ÉnuhjkhÆUªjhš flîisí« g»ZfÇ¥ngh«, njÓa¤ijí« FÊ
ntiy ÃW¤j§fS«, r¤âah¡»uf§fS« ekJ eh£oš mnef« njh©o¥ òij¥ngh«, cÆiuí« Jw¡f KªJnth« v‹»‹w JÂî
ïU¡»‹wd. mij el¤j r®¡fhU« x¥gh®fŸ. Vbd‹whš ek¡F x›bthUtU¡F« V‰gl nt©Lbk‹»‹w ftiyjh‹ g»Zfhu¥
c©ik RakÇahij tªJ É£lhš eh« (ïªâa k¡fŸ) všnyhU« òu£ilí« ntiy ÃW¤j fhȤjd¤ijí« btËah¡f Ka‰á
x‹W nr®ªJÉLnth«. m¥nghJ ï§F M§»nya®fË‹ M£á vL¤J¡ bfhŸs¢ brŒjnj xÊa nt¿šiy.
Kiw¡F rhîk mo¤JÉL« - Mjyhš mt®fŸ ek¡F v›Éj¤â Fo muR - jiya§f« - 05.02.1928
Y« cjtkh£lh®fŸ. ã‹idnah gh®¥gd®fS« ek¡F cjthj
njhL vâÇfshfî« ïU¥gh®fŸ. Vbd‹whš ekJ RakÇahij
v‹gJ gh®¥gÜa« rhtâšjh‹ ïU¡»‹wJ. m¥gh®¥gÜa«
xʪjhš gh®¥gd®fŸ x‹wh ã¢ir vL¡f nt©L«, mšyJ e«ik¥
nghš clš ntiy brŒJ éÉ¡f nt©Lnkašyhkš ï«khâÇ
k¡fis ãǤJ it¤J Vkh‰¿¥ ãiH¡f KoahJ.

Éf, ekJ RakÇahij¡F k‰bwhU tif vâÇfŸ ah® v‹whš


ï¥nghJ njÓa¤â‹ bgauhš thœ»‹w tƉW¥ ãiH¥ò njr
g¡j®fŸ v‹gt®fŸ. mt®fS« ekJ c©ik RakÇahij¡F cjÉ
brŒa Koahjt®fŸ.

VbdÅš, ek¡F c©ik RakÇahij tªJÉ£lhš nghÈ


njÓa¤â‰F ïªj eh£oš ntiy ïU¡fhJ. mJ rka«, ï¥bghGJ
ïªj njÓa¤â‹ bgauhš ãiH¤J¡ bfh©oU¡F« TÈ g¡j®fS¡F
njÓa ãiH¥ò »il¡fhJ. mt®fŸ x‹wh ghLg£L¥ ãiH¡f

Fo muR - 1928 ( 1 ) 80 81 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


mt®fŸ, uhkrhÄ eha¡f® r®¡fh® ãurhu« brŒ»‹wh® v‹W vGJ
»‹wh®, ngR»‹wh®, thrf®fis R¤j K£lhŸfŸ v‹W« vijí«
e«ãÉLth®fŸ v‹W« v©Â¡ bfh©L ï«khâÇ jªâu§fis¢
brŒ»‹wh®.

fhȤjdK« t£o r«ghâ¡»‹wJ m¥gona eha¡f® r®¡fh® ãurhu« brŒtjhf it¤J¡ bfh©
lhY«, gh®¥gd¥ ãurhu¤ijÉl r®¡fh® ãurhu« v¤jidnah
nkyhdbj‹gij ïtnu gyjlit cz®ªâUªJ« ngáÆUªJ«
ï‹W kh¤âu« $ tujuh#&Y¡F gh®¥gd¥ ãurhu« ï›tsî
br‹id fl‰fiuÆš gh®¥gdušyhjhuhš T£l¥g£l xU gadË¡f¡ Toajh» É£lâ‹ ïufáabk‹d?
T£l¤âš fj® ïyhfh fhÇajÇá $ vÞ. uhkehj‹ mt®fŸ g»Z
fhu¥ òu£il¥g‰¿ ngá¡ bfh©oU¡ifÆš fh§»uR åu¥ $kh‹fŸ ÓÅthrŒa§fh® jiyikí« ïu§frhÄ mŒa§fh®
òÈfŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS« gh®¥gd®fŸ âU£L¤jdkhf fhÇajÇᤠj‹ikí« xʪj ãwF $kh‹fŸ r¤âa_®¤â mŒaÇ‹
T£l¤â‹ k¤âÆš ïu©L brU¥òfis åá v¿ªJÉ£L Xo¥ jiyikí« tujuh#&YÉ‹ fhÇajÇᤠj‹ikí« ï›tUõ«
nghŒ É£lh®fŸ v‹W« mªj¢ brU¥òfŸ Vy«nghl¥g£ld KGtJ« jh©ltkhl¡TL«. ïÅ, ït® jiyikÆš mt® ãur§f
bt‹W« nfŸÉ¥g£nlh«. Mdhš mL¤j áy âd¤âš mnj K« mt® jiyikÆš ït® ãur§fK« kh¿ kh¿ elªjjhf g¤âÇif
fl‰fiuÆš gh®¥gd®fshš T£l¥g£l xU T£l¤âš gy gh®¥gd fy§fŸ Ãiwa¡ TL«. MdhY« e«òtj‰F jh‹ ïÅ jÄœ eh£oš
ušyhjh®fis TÈ¡F¥ ão¤J¡ bfh©L nghÆUªJ§Tl fšY« M£fŸ »ilahJ v‹gJ« mt®fS¡nf bjǪJÉ£lJ.
brU¥ò« gwªjnjhL fyfK« mojoí« fhaK« V‰g£L É£ljh«
fh§»uRfhu®fŸ jh§fŸjh‹ Äf ò¤ârhÈfŸ v‹gjhf fUâ fhȤ MdhY« #d§fË‹ K£lhŸ jd¤âš mt®fS¡F ï‹d
jd¤ij Mu«ã¤J ÉL»wh®fŸ. ïjdhš mªj rka« bt‰¿ K« e«ã¡if ïU¡»‹wJ. bghJ #d§fŸ Ó¡»u« ït®fS¡F ò¤â
»il¤jJnghš fhz¥g£lhY« t£oíl‹ âU«gî« mDgɤJ f‰ã¥gh®fshf.
ÉL»‹wh®fnsbahÊa ïJtiu xU ïl¤âyhtJ j¥ã¤J¡
bfh©ljhf¢ brhštj‰nf ïšiy. Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 05.02.1928

gÏZfhu ïa¡f¥ ãurhu¤â‰F $ r¤âa_®¤â jiytuh»


É£lh®, $ tujuh#&Y thyuh»É£lh®. k‰wgo $kh‹fŸ FHªij,
X. fªjrhÄ br£oah®, gê® mfkJ KjÈat®fS¡FŸshfnt
njrg¡â ml§»É£lJ. ït®fŸ nghF« T£l§fŸ KGtJ« ïªj
fâiana milªJ tU»‹wd.

ãurhu¤â‰F v‹W fh§»uÞ ehlf¤âš Ûâahd %ghÆš 5000,


6000 %ghŒfis vL¤J åá v¿»‹wh®fŸ. ïªj %ghŒfS¡fhf
v¥nghJ« T£l§fŸ To¡ bfh©nl ïU¡»‹wd. ïJ v§FnghŒ
Koí« v‹gJ kh¤âu« És§fÉšiy.

$kh‹ tujuh#&Y ngr Mu«ã¤jîl‹ fyf« V‰g£l


bj‹W«, mojofŸ elªjbj‹W« bghJ#d§fŸ mtiu¥ ngr
Élhkš c£fhu¢ brŒJ É£lh®fŸ v‹W« g¤âÇiffËš fhz¥
gL»‹wd. bghJ #d§fshš ïªj nah¡»aij bg‰w $ tujuh#&Y

Fo muR - 1928 ( 1 ) 82 83 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


muáaš ehza«

irk‹ fÄõ‹ g»Zfhu ntiy ÃW¤j¤ij¥g‰¿ br‹w


thu« vGâÆUªnjh«. ïªj xU thukhŒ mij¥g‰¿ njÓa¥
g¤âÇiffŸ v‹W brhšy¥gL« tÆW ts®¥ò¥ g¤âÇiffS«,
gh®¥gd¥ g¤âÇiffS« r‰W« khd« <d« v‹gJ ïšyhkš
rukhÇahŒ bghŒiaí« òSFfisí« kd§ bfh©ltiuÆš vGâ
g¤âÇiffis Ãu¥ã tU»‹wd.

bghŒ vGJgitfS¡F v›Éj j©lidí« ïšiy v‹»w


fhuz¤jhY« ghku #d§fS¡F c©ikia vL¤J¡ TW« g¤âÇ
iffŸ mâfkhf ïšyhjâdhY« j§fŸ m¡»uk§fis Ryg¤âš
ahU« f©L ão¤J¡ bfhŸs KoahJ v‹»‹w v©z« nkY«
nkY« ï›ÉÊ bjhÊÈš ïw§» thH¤ ijÇa« bfhL¤J tU»‹wJ.

MdnghâY« br‹id muáaš g¤âÇiffŸ v‹git


fËnyna áy j«ikí« m¿ahkš vGâÉ£l áy F¿¥òfis
kh¤âu« KjÈš ï§F F¿¥ãL»‹nwh«. mjhtJ,

‘RnjrĤâuÅ‹’ 4« njâ jiya§f¤âš F¿¥ãLtjhtJ,


“..............ïJtiuÆš ek¡bf£oÆU¡F« brŒâfËš br‹id x‹¿š
jh‹ J® mâ®Zltr¤âdhš m®¤jhÈ‹ k»ikia¡ Fiw¡f¡Toa
r«gt§fŸ elªâU¥gjhf¤ bjÇ»wJ....... âwªâUªj filfËš k¿aš
brŒaî« (mjhtJ _L«go. g-® ) Xo¡ bfh©oUªj ngh¡Ftu¤J
rhjd§fis¤ jil¥gL¤jî« v¤jŤj ãwnf bjhšiy Éisa
Mu«ã¤jJ ah®? fh§»uÞ jiyt®fŸ bjh©l®fŸ (g-® g-®
g-®).............
“m®¤jhÈ‹ fîut¤â‰F Fiwî V‰g£L É£lJ. nghÈÞ fÄõd
U« mtuJ rfh¡fS« Ó¥ ãuábl‹á nkÍÞ£nu£L« ml¡f¤J
lD« bghWikílD« elªJ bfh©lJ F¿¥ãl¤j¡fJ. mt®fŸ
Ãiyik jt¿ ïUªjhš mâf kuz§fŸ V‰g£oU¡F«” (mjhtJ
ïjdhš r®¡fh® nah¡»akhfnt elªJ bfh©lh®fŸ v‹W És§F
»‹wJ. (g-®) g-®) k‰bwhU gh®¥gd g¤âÇifah»a “ïªJ” g¤âÇifí«
jiyt®fŸ njh‰WÉ£lh®fŸ v‹W« rÇahdgo V‰ghL brŒa
Éšiy ba‹W« j§fŸ nah¡»a¤J¡F Û¿d fhÇa¤ij¢ brŒjh®fŸ
Fo muR - 1928 ( 1 ) 84 85 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
v‹W« ïÅ ntiy ÃW¤j« brŒa¡TlhJ v‹W« bghUŸgl brŒahkš xnu moahŒ òSFtJl‹ c©ikia kwªjh¥ nghš
ijÇakhŒ vGâÉ£lJ. (mjhtJ r®¡fh® nah¡»akhfnt elªJ btËÆ£l Ĥâu‹ ÛJ« fhŒªJ ÉG»‹wJ. $ tujuh#&YÉ‹
bfh©lh®fŸ v‹W És§F»‹wJ. g-® g-®) k‰wgo bghJthd - g¤âÇif¥go¡F« mtuJ ng¢R¥go¡F« gh®¤jhny fhÈfŸ
g¤âÇiffsh»a etr¡â 8 njâ g¤âÇiffËš F¿¥ã£oU¡ v‹gt®fŸ ntiy ÃW¤j¤â‰F mDTykhŒ ntiy brŒjt®fsh
»wjhtJ................ “btŸË¡»Hik fhiyÆš (mjhtJ m®£lhš ãuâTykhŒ ntiy brŒjt®fsh v‹gJ e‹whŒ És§F«.
âd¤j‹W. g-®
g-®) tH¡f« nghš ouh« t©ofŸ Xod. k‰w t©ofŸ nkh£lh® gÞfŸ ÛâY« ouh« t©ofŸ ÛJ« bjUÉš nkh£lh®
m§F« ï§F« Xod bjhÊš rhiyfËš tH¡f« nghy ntiy t©oÆš nghdt®fŸ ÛJ« nfh®£L¡F¥ nghd t¡ÑšfŸ ÛJ«
Jt§f¥g£lJ. gy bgÇa thÂg¡ Tl§fŸ (mjhtJ Éahghu¡ âwªJ it¡f¥g£oUªj fil¡fhu®fŸ ÛJ« fš v¿a¥g£ljhfî«
filfŸ. g-®
g-®) âw¡f¥g£ld................... Úâ k‹w§fËš tH¡F thj« fhÇ cÄœªjjhfî« thÆš tªjgo ïÊbkhÊfshš ngáajhfî«
tH¡f« nghš el¤j¥g£ld g¢ira¥g‹ fšÿÇ jÉu k‰w $tujuh#&Y g¤âÇif cŸgl všyh g¤âÇifÆY« fhz¥
fšÿÇfŸ všyh« âw¡f¥g£ld....... m‹W g¤J kÂtiu gL»‹wJ. F¿¥ghŒ nt©Lkhdhš MÇr‹ f«bgÅ bfhŸis
br‹idÆ‹ fh£á ïJthF«” v‹W vGâÆU¡»‹wJ. Æl¥g£lJ« r®¡fh® t¡ÑÈ‹ nkh£lh® t©o bfhS¤j¥g£lJnk
nghJkhdjhF«. k‰W« Infh®£oš fyf« brŒjJ« nfh®£L¡F
k‰wgo ‘iròš ïÞyh«’ ‘jhUš ïÞyh«’ v‹»‹w kfkâa nghd t¡Ñšfis J‹òW¤âaJ« ï‹D« nkyhd rh£áakhF«.
r_f g¤âÇiffŸ m®¤jhš bgÇJ« fhȤjd¤â‹ cjÉia¡ ïªj ÃiyÆš fhÈfŸ fh§»uÞfhu®fsh mšyJ g»Zfhu¤â‰F
bfh©nl el¤j Ka‰á¡f¥g£lbj‹W« m¥go ïUªJ« bgÇa vâÇilahdt®fsh v‹gij nahá¤jhš KG_lD¡F« És§fhkš
njhšÉ milªjbj‹W« fh£oÆU¡»‹wJ. ïitfŸ jÉu gy nghfhJ. jÉu $tujuh#&Y nkh£lh® _y« ntiy ÃW¤j¤ij
K¡»aÞj®fS« fh§»uá‹ elto¡ifia f©o¤J vGâ el¤j br‹id KGJ« R‰¿djhfî« mo¡fo j‹ t©oia gy®
tU»wh®fŸ. jÉu fšf¤jhÉš elªj fhȤjd¤â‰F« msÉšiy tªJ k¿¤jjhfî« jh‹ tujuh#&Y v‹W bjÇɤjîl‹ j‹id
v‹gJ« gh®¥gd¥ g¤âÇiffËnyna És§F»‹wJ. btËô® fhÈfŸ É£L É£L nghŒ É£ljhfî« jhnd gy ïl§fËš vGâ¡
fËš elªjjhf¢ brhštJ m›tsî« 100-¡F 99 KG¥ bghŒahfnt bfh©oU¡»‹wh®. ïjdhš $ tujuh#&Y¡F xU nkh£lh®
ïU¡»‹wJ. ïU¥gjhf bghJ #d§fS¡F bjÇa¥gL¤j ïlnk‰g£lhY«
ïtiu tÊk¿¤j fhÈfŸ ntiy ÃW¤j¤â‰F vâÇilahdt®
cjhuzkhf nfhaK¤ö® lîÅš ntiy ÃW¤j« elªjjhf áy fshÆUªâUªjhš $ tujuh#&Yit R«kh É£oU¥gh®fsh v‹gJ
muáaš ãiH¥ò g¤âÇiffËš fhz¥gL»‹wd. Mdhš m§F xU ahU¡F« És§fhkš nghfhJ. Mfnt tujuh#&Y v‹W bjǪj
á‹d gh®¥gd¡ filTl _l¥glÉšiy v‹W« $kh‹ u¤d cl‹ R«kh É£L É£lh®fŸ v‹gjhnyna m¡fhÈfŸ fh§»uir¢
rghgâ KjÈahiu ittj‰fhf m‹W khiyÆš kh¤âu« áy nr®ªjt®fŸ v‹gJ És§fÉšiyah v‹W nf£»‹nwh«.
gh®¥gd¡ fhÈfŸ xU ïl¤âš To btF Ó¡»u¤âš fiyªJ
É£lh®fŸ v‹W« rÇahd jftš »il¤âU¡»‹wJ. k‰W« gy vªj ïl¤âyhtJ _oÆUªj fil¡fhuidahtJ ÃW¤â
ïl§fËš ïJ nghynt T£l§To f¤âdjšyhkš ahU« yøa« É£l vªj t©o¡fhuidahtJ âw¡F«gonah X£L«gonah
brŒaÉšiy v‹W« gy ïl§fËš fh§»uÞ v‹w bgaiu¡Tl ahuhtJ bjhªâuî brŒjjhf V‰g£lhš mJ kh¤âu« ntiy
thÆš c¢rÇ¥gj‰F kdÄšyhkš ïUªjbj‹W« áyÉl§fËš áy ÃW¤j¤â‰F Énuhjkhd T£l¤jhÇ‹ brŒif v‹W brhšyyh«.
fh§»uÞ fhÈfS¡F¤ j¡fgo ò¤â f‰ã¡f¥g£lbj‹W« jftšfŸ m¥go¡»šyhkš j§fis ‘jiyt®fŸ’ ‘jiyt®fŸ’ v‹W jh§fns
tªJ bfh©oU¡»‹wd. g«ghia¥ bghW¤jtiuÆš Énrõ xUtU¡bfhUt® kÇahij brŒJ bfh©L g£l« N£o¡ bfh©L
fytu« ïšiy. MdhY« g»Zfhu¤ijÉl tunt‰ò Ml«gunk fhR gz¤ij bryî brŒJ fhȤjd¤ij ts®¤JÉ£L mtkhdK«
gykhŒ ïUªjjhf gh®¥gd¥ g¤âÇiffËnyna bjÇa tU»‹wJ. njhšÉí« V‰g£l ãwF nkY« nkY« mtkhd« mila¤j¡f
Mfnt ïitfËdhš vªj Éj¤âš ntiy ÃW¤j« bt‰¿ v‹W khâÇ K£lhŸjdkhf C® m¿ªj c©ikia kiw¤J kiw¤J ÑnH
brhšy ïlÄU¡»‹wnjh bjÇaÉšiy. òâajhf kj« kh¿at® ÉGªJ« ÛirÆš k© x£lÉšiy v‹gJ jiyik¤ jd¤J¡F
fS¡F kjntõ« mâf« v‹gJnghš “jÄœehL” g¤âÇifí« mHfh? mšyJ kDõ¤jd¤â‰F mHfh v‹W nf£»‹nwh«.
mj‹ MáÇa® $tujuh#&Yî« kh¤âu« ï›tsití« yøa« nah¡»akhdt®fshÆUªjhš M©ikíŸst®fshÆUªjhš fLfs
Fo muR - 1928 ( 1 ) 86 87 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
thtJ RakÇahijÆš ftiy cilat®fshÆUªjhš c©ikia bfh©lij cz®ªJ âUl‹ ÑnH ïw§» tU«nghJ, ku¡fhu‹
x¥ò¡ bfh©L jt¿¥ nghdj‰F c©ikahd fhuz¤ ij¡ fh£o âUlid¥ gh®¤J vj‰fhf ku¤â‹ ÛJ V¿dhŒ v‹W nf£lj‰F
É£L nkyhš el¡f nt©oaj‰F Ka‰á brŒa nt©L«. m¥go¡ âUl‹ f‹WF£o¡F¥ òšY¥ ãL§f V¿ajhŒ¢ brhšy ku¡fhu‹
»šyhkš elªj j¥ãj§fis kiw¤J É£L nkyhš el¡f nt©oa bj‹id ku¤âš òš Vbj‹W nf£f, âUl‹ mjdhšjh‹ gh®¤J
fhÇa§fisí« gaªJ bfh©L eGt É£LÉ£L ‘mJ mt‹ j¥ò É£L R«kh ïw§» tªJÉ£nl‹ v‹W brhšÈ j¥ã¤J¡ bfhŸs
ïJ ït‹ j¥ò’ v‹W #th¥ jhǤjd¤ij vâÇfË‹ ÛJ nghLtJ Ka‰á¤jJ nghš ïU¡»‹wJ.
ngo¤jdK« filª bjL¤j khd§bf£ljdK« MFkh mšyth?
v‹W nf£»‹nwh«. v¥go ïUªjhY« irk‹ fÄõ‹ g»ZfhuK« ntiy
ÃW¤jK« gh®¥gd®fË‹ Nœ¢á v‹gij k¡fŸ cz®ªJ É£lh®fŸ
fh§»uÞfhu®fnsh ntiy ÃW¤j« Mu«ã¤j åu¥òÈfnsh v‹gJ kh¤âu« ïªj ntiy ÃW¤j¤âdhš btËahŒ É£lj‰F eh«
M©ãŸisfshŒ ïUªjhš “nghärh® ntiy ÃW¤j¤ij xG§fhŒ ÄFâí« rªnjhõkil»‹nwh«. mjhtJ (1) $kh‹. r¤âa_®¤âna
el¤â¡ bfhL¡fÉšiy” v‹W brhštj‰F bfhŠrkhtJ bt£f¥ ïªj Éõak¿ªJ m‹W gh®¥gd®fŸ ahU« btËÆš nghf¡ TlhJ
g£oU¡fkh£lh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. “nghärh® nah¡»akhŒ v‹W c¤âuî ngh£L É£L jh‹ kh¤âu« br¡ÇlÇna£ MãÓš
bghWikahŒ ò¤ârhȤjdkhŒ elªJ bfh©lh®fŸ” v‹W nghŒ x˪J bfh©lJ« (2) nghäÞ cjÉ fÄõduh»a xU
brhšÈÉ£L kWgoí« nghärh® j¡f gªnjhgÞJ vL¤J¡ bfhŸs gh®¥gdUl‹ $ r¤âa_®¤â fyªJ ngáaâš mt® j‹id btË
Éšiy v‹W brhšYtJ m¿îilikahFkh v‹W nahá¤J¥ Æš tunt©oaâšiy v‹W brh‹djhf $ r¤âa_®¤â j‹Dila
gh®¤jhš És§fhkš nghfhJ. jÉu ‘17-njâ ntiy ÃW¤j¤â‰fhf rkhjhd¤âš F¿¤âU¥gJ« (3) ïj‰F ÉnuhjkhŒ $ tujuh#&Y
C®ty¤ijí« Û£o§Ffisí« És«gu§fisí« eh§fshfnt jh‹ gh®¥gdušyhjh® v‹»‹w fhuz¤jhš btËÆš jhuhskhŒ
ÃW¤â É£nlh« v‹W $tujuh#&Y brhšY»wh®, vGJ»wh®. V‹ cyÉdJ« (4) j‹id tÊk¿¤jt®fËl« jh‹ tujuh#&Y v‹W
ÃW¤âÉ£lh® v‹W nf£»‹nwh«. x‹wh r®¡fh® 144 nghl¥nghF« brhšÈ j¥ã¤J¡ bfh©ljhf vGâÆU¥gJ«, (5) fh§»uÞ fhÈfns
Éõa« bjǪJ gaªJ bfh©L ga§fhˤjdkhŒ ÃW¤â ïU¡f nfh®£L¡F¥ nghŒ gh®¥gd t¡Ñšfis¥ gh®¤J ‘gh®¥gdušyhjh®
nt©L« mšyJ ïitfshš jh‹ fytu§fŸ V‰g£lJ v‹W Koî fsh»a v§fis kh¤âu« ntiy ÃW¤j« brŒ í«go brhšÈ É£L
brŒJ ÃW¤â ïU¡f nt©L«. mšyJ btËÆš jiyfh£Ltj‰F« gh®¥gd®fŸ Ú§fŸ kh¤âu« nfh®£L¡F nghf yhkh’ v‹W nf£ljhf
Û£o§F nghLtj‰F« j§fS¡F nah¡»aijí« bršth¡F« gh®¥gd¥ g¤âÇiffËš fh©gJ« (6) á‰áy ïl§fËš mjhtJ
m‰W¥ nghŒ É£lJ v‹gij e‹whŒ m¿ªJ ÃW¤â ïU¡f âUtšÈ¡nf ïU«g thuhtâ KjÈa ïl§fËš Ûir ïšyhjt®
nt©L«. ïšyhÉ£lhš ntW fhuz« v‹dthÆU¡f¡TL«? v‹W fisí« óûš ngh£lt®fisí« k¿¤J cg¤âut« brŒjjhf
nf£»‹nwh«. gh®¥gd¥ g¤âÇiffËnyna fh©gjhY« (7) gh®¥gd m£tnf£
#duhyh»a $ o.M®.bt§»£luhkŒa® ngh‹wh®fŸ $ r¤âa
xU rka« #d§fS¡F nghJkhd cz®¢á tªJÉ£lJ. _®¤âÆ‹ m£lfhr¤âšjh‹ ï«khâÇ fyf§fŸ elªjJ v‹W
ahUila Ka‰áí« ïšyhkš jhkhfnt fil _oÉLth®fŸ tU¤j¥g£L¡ bfh©lJ« mtU« jh¡f¥g£ljhŒ brhšy¥gLtJ«,
v‹»‹w e«ã¡if ïU¡Fkhdhš “fil mil¤jt®fŸ ÛJ«, k‰W« gy fhÇa§fS« btË¥g£L É£lJ. Éf (8) r®.á. ã. uhkrhÄ
mil¡F«go f£lha¥gL¤J»wt®fŸ ÛJ« elto¡if vL¤J¡ IaÇ‹ Fkhu®fŸ ïªj ntiy ÃW¤j¤âš mâf Ka‰á vL¤J¡
bfhŸs¥gL«” v‹W br‹idÆš j©^uh mo¤jij gh®¤J¡ bfh©lJ« (9) fj® ntiyia¤ jÉu ntW ntiy gh®¥gâšiy
bfh©L« 144 c¤âuî ngh£lij th§»¡ bfh©L« #d§fS¡F v‹W brhšÈ tl¡f¤âa ãuò¡fËl« yB¡fz¡fhŒ gz« th§»
ijÇa« brhšyhkY« c¤âuî¡F ga¥glhkY« btËÆš tªJ tªJ it¤J¡ bfh©L Máuk« v‹D« nguhš Mâ¡f« brY¤â
ntiy brŒahkš “eh§fŸ 144-¡F ÉnuhjkhŒ ahbjhU ntiyí« tU« á.uh#nfhghyh¢rhÇahU« g¤âÇiffËš ntiy ÃW¤j«
brŒtâšiy v‹W K‹dnkna Ô®khŤJ É£nlh«” v‹W brŒí«go nfhLf£oa FwŸ vGâtªjJ« (10) mtnu fj® filfis
brhšYtâš v›tsî ehza¥ bghW¥ò« M©ikí« ïU¡»‹wJ bašyh« 3-« njâ _L«go foj« vGj¢ brŒjJ« M»a ï›tsî
v‹gij¥ ghU§fŸ. ïJ vJ nghš ïU¡»‹wbj‹whš xU âUl‹ fhÇa§fŸ btË¥gilahŒ elªjnjhL (11) gh®¥gd mâfhÇfŸ
bj‹id ku¤âš nj§fhŒ âUl V¿anghJ, ku¡fhu‹ gh®¤J¡ mjhtJ r£lbk«g® Infh®£L #£Í Kjyhdt® fË‹ bršth¡
Fo muR - 1928 ( 1 ) 88 89 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
FfŸ ntiy ÃW¤j¤â‰F cgnahf¥g£lJ v‹W brhšy¤j¡f gy
ufáa fhÇa§fS« nghJkhdjhF«.

jÉu ï›ntiy ÃW¤j¤â‰F ÉnuhjkhŒ ntiy brŒjt®fŸ


ï‹dh® v‹W xU th®¤ijahtJ ïJ tiu vªj g¤âÇifí«
brhšynt ïšiy. fyf§fŸ elªjjhfî« brhšy¤j¡f MjuîfS« fÄõ‹ g»Zfhu«
ïšiy. khiy 5 k tiu ntiy ÃW¤j¤â‰F mDTykhŒ
fytu§fŸ elªâU¥gJ kh¤âu« És§F»‹wnjašyhkš Énuhj
khŒ ï‹d fhÇa« elªjJ v‹W xU g¤âÇifí« vGjÉšiy.
Mdhš khiyÆš T£l¤âY« gh®¥gd¤ bjU¡fËY« gh®¥gdiu¡ ïJtiu elªj r«gt§fshš fÄõ‹ g»Zfhubk‹gJ
f©l Él§fËY« fyfkhdjhf všyh¥ g¤âÇiffËY« fhz¥gL m®¤jk‰wjhŒ És§F»‹wJ v‹gJ«, br‹id g«ghŒ KjÈa
»‹wJ. ïJ thÞjtkhf ïU¡f mnef fhuz§fŸ c©L. v‹d khfhz gh®¥gdušyhjh® ïa¡f§fŸ KGJ« fÄõÅl« x¤J
bt‹whš gh®¥gdušyhjh®fis kh¤âu« ntiy ÃW¤j« brŒa¢ iH¡f jahuhÆU¡»‹wd v‹gJ« És§»É£lJ. mjhtJ #ÞoÞ
brŒJ eZlkilí«goí« fZlkilí«goí« brŒJ É£L f£á¤ jiyt®fËš $kh‹ »UZzeha® mt®fŸ Þnl£bk©L«
gh®¥gd®fŸ xU eZlK« milahkš xU FŠRTl btËÆš g«ghŒ gh®¥gdušyhjh® Ô®khdK« gh®¤jt®fS¡F ïÅJ
tuhkš j§fŸ mYtšfis¢ brŒJ bfh©oU¥gij gh®¤j ntiy És§F«. k‰wgo kfkâa¤ jiyt®fË‹ bgU«gh‹ik mã¥ã
ÃW¤j¤â‰F mDTykhŒ ïUªj gh®¥gdušyhj k¡fŸ rhjhuzkhŒ uhaK« g¤âÇiffË‹ mã¥ãuhaK« KG x¤JiH¥ãš ïU¡
gh®¥gd®fŸ ÛJ M¤âu¥gLtâš M¢rÇabkh‹WÄšiy, mt® »‹wJ. Mâ ïªJ¡fË‹ mã¥ãuhaK« mijÉl Û¿ É»‹wJ.
fS¡F ò¤â f‰ã¡f nt©Lbk‹W Ãid¥gâY« M¢rÇaÄšiy. k‰wgo gh®¥gd®fË‹ ïa¡f« v‹W fUj¥g£l fh§»uá‹ nguhš
njr¤âš njÓa Éõa¤âš mÏ«iria K¡»akhf it¤J $kh‹ kh¤âu« áy® g»Zfhu¥ ng¢R ngádhY« fhÇa¤âš fÄõD¡F
fhªâ 5, 6 tUõ« v›tsnth ntiy brŒJ tªJ« $kh‹fŸ mDTykhŒ elto¡iffŸ elªJ tU»‹wd. jÉu, gh®¥gd®fË‹
r¤âa_®¤â, F¥òrhÄ KjÈah®, m©zhkiy KjÈah®, tuj K¡»akhd g»Zfhu v©zbkšyh« ïªâahÉÈU¡F« #hâ¤
uh#&Y, õhã kf«kJ, mÛ¤fh‹ ït®fshš Ï«irna jh©lt âÄU« gh®¥gd Mâ¡fK« btŸis¡fhuU¡F¤ bjÇa¡ TlhJ
khL« goahd Ãiyik V‰g£L tU»‹wJ. ïj‰F cjhuzkhf v‹gJ x‹W kh¤âunkašyhkš ntW ftiy x‹W« gh®¥gd®f
$kh‹. r¤âa_®¤â mŒa® ngh‹wh® ‘»s¥ã Él¤jh‹ Koí«. r®¡ S¡F ïšiy v‹gJ cWâahŒ É£lJ. ïÅ ahU« mij¡ nf£g
fhu®jh‹ mij ml¡f nt©L«’ v‹W bghUŸgl¢ brhšYtJ
âšiy v‹gJ kh¤âu« cWâ.
x‹nw nghJkhdjhF«. eh« filáahf gh®¥gd®fS¡F¢ brhšYt
bj‹dbt‹whš br‹id¡ fhȤjd« k‰w ïl§fËš guthkš jÉu 炙yhªâY« cŸs btŸis¡fhu®fS¡F ÄFâí«
gh®¤J¡ bfhŸs nt©Lbk‹W« mªjgo yøa« brŒahkš j§fŸ gh®¥gd®fŸ j§fŸ Mâ¡f¤ij ÃiyÃW¤j¤jh‹ ïªj g»Zfhu¥
jªâu§fËdhY« gz¤âÄÇdhY« gh®¥gdušyhjhiu rÇ¥gL¤â¡
òu£L Mu«ã¤âU¡»‹wh®fŸ v‹gJ« És§» É£lJ. ïij
bfh©L gh®¥gdušyhjh® ÛJ VÉÉLtj‹ _y« j§fŸ fhÇa§
m¿ªnj ekJ gh®¥gd®fŸ btËeh£L¥ ãurhu« brŒa nt©L«
fis¢ brŒJ bfhŸsyh« v‹W ï‹D« Ãid¥gh®fshdhš khiy
v‹W ï¥nghnj Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ. ïªâahÉ‹ Raîza¤ij
5 k tiuÆšjh‹ gh®¥gd ušyhjh® ÛJ ghŒªJ áyU¡F bfLâ
ÉisÉ¡f¡TLnk bahÊa c©ik És§»aîl‹ ïU£oš îzÆ¥gj‰F btŸis¡fhu®fS¡F gh¤âaÄšiy v‹W« m¥go
mt®fŸ Ûnj âU«ã¥ghí« v‹»w v©z¤ij ïÅahtJ fU¤âš gh¤âaÄU¥gjhŒ¢ brhšYtJ ekJ RakÇahij¡F Fiwî v‹W«
bfh©L #h¡»uijahŒ ïU¡F«go v¢rÇ¡if brŒtnjhL, Kl¤ brhšÈ¡ bfh©L âÇí« gh®¥gd®fŸ ï¥nghJ btŸis¡fhu®
bj§Ffis e«ã nkhr« nghŒ ÉlhÔ®fŸ v‹W ándf KiwÆš eh£oš ekJ ãurhu« brŒa nt©Lbk‹gâ‹ ïufáa« v‹d
bjÇɤJ¡ bfhŸ»nwh«. v‹gij ftŤJ¥ gh®¡F«go bghJ k¡fis nt©L»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 12.02.1928 vJ v¥goahdhY«, kfkâa®fŸ ï¥nghJŸs j§fŸ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 90 91 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


jŤbjhFâ ãuâÃâ¤Jt¤ij ïHªJÉlhkš jhÿ¡fh ngh®L
Íšyh ngh®L, KÅághÈ£o gŠrha¤J KjÈaitfËY« jŤ
bjhFâ ãuâÃâ¤Jt« bgw ïªj rka¤ij cgnah»¤J¡ bfhŸS«
go cõhuhÆU¡f nt©L« v‹W brhšYtnjhL MââuhÉl®fŸ
v‹gt®fS¡F« ïªj rka« jt¿dhš k‰wgo mt®fS¡F ïÅ
btF ehis¡F ÉnkhrdÄšiyba‹W« cWâahŒ¢ brhšY f‰ò
»‹nwh«. ïªj fÄõdhš VjhtJ nt©Lkh v‹W nf£f¥gL
khdhš KjyhtJ Ô©lhjh® vd¥gLnth®¡F kÅj¤ j‹ik - á¤âuò¤âu‹
c©lh¡»dhš mJnt ek¡F nghJkhdJ v‹W brhšYnth«.
Mjyhš mt®fŸ ïªj rka¤âš bfhŠrK« VkhªJ Élhkš $kh‹ P.R.. gukát KjÈah® vGâaj‰F gâš
cõhuhÆU¡f nt©L«. gh®¥gdušyhjhU« jiyt®fis e«ã¡
bfh©L VkhªJ Élhkš jhuhskhŒ j§fŸ Fiwfis fÄõD¡F ïªj Éahr¤â‹ fhuzkhd Mâ Éahr« 8-1-28 njâ ‘Fo
v£L«go elªJ bfhŸs nt©L«. ïjdhš mâfkhd yhg« muáš’ tiua¥g£oU¡»wJ. mj‰F $ gukát KjÈahÇ‹ kW¥ò
»il¤JÉlhJ v‹W eh« e«ãdhY« ã‹dhš eh« brŒa¥nghF« 22-1-28 ² ‘Fo muáš’ ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wJ. Mjyhš ïij¥
»s®¢á¡F ekJ Fiwfis eh« r®¡fhU¡F bjÇɤJ É£L¤jh‹ go¡F« e©g®fŸ nkšf©l ïu©L Éahr§fisí« it¤J¡
bfh©L thá¥gJ eybkd bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
filá Míj¤ij vL¡f ne®ªjJ v‹gijahtJ cyf« m¿a ïJ
xU rªj®¥gkhF«. jÉuî« ekJ Ãiy áy btŸis¡fhuU¡F¤
eh« “tŸSt® xU bg©zhf ïUªJ FwŸ vGâÆUªjhš
bjÇahJ v‹gijí« eh« x¥ò¡ bfhŸsî« nt©L«, cjhuzkhf ï¡fU¤J¡fis T¿ÆU¡f kh£lh®” v‹W F¿¥ã£oUªjj‰F $
fšf¤jhÉš cŸs fh§»uÞ jiytuhd nfhÞthÄ v‹gtÇl« KjÈah® mij xUthW x¥ò¡ bfh©L “j‹dy§bfh©l xU
br‹w khj« ekJ Ãiyia¢ brh‹d fhy¤âš “m¥goah” T£l¤jh® V‰W¡ bfhŸsÉšiyahdhš ÚâahdJ mÚâah»
“thÞjtkh” v‹W ïu©L _‹W Kiw nf£lh®. g¡f¤J khfhz¤ ÉLnkh” v‹W gâÈU¤âÆU¡»wh®.
J¡fhuU¡F bjÇahj Éõa« ÓikÆš ïU¥gtD¡F bjÇí« v‹W
brhšYtJ rÇahfhJ. ï§F $ KjÈah® bg©fis jªey§bfh©l T£l¤jh®
v‹W F¿¥ã£lJ bg©fS¡F Úâ tH§»ajhFkh? v‹gij
lh¡l®. eha® ÓikÆš ïU¡F« bghGJ gh®¥gdušyh nahá¥gnjhL bg©fŸ j®k« vGJtâš M©fŸ ï«Kiw
jhU¡F bgÇa c¤ânahf§fŸ ïšiyba‹W xU btŸis¡fhu bfh©L ãuntá¥gJ j‹dy§bfh©ljhfhjh? v‹gijí« áªâ¡f
gh®Èbk©£ bk«gÇl« eha® brh‹dnghJ, ÄÞl® B.N. r®kh nt©L»‹nwh«.
“ïªâah îthf rigÆš ïU¡»whnu mJ nghjhjh” v‹W nf£lh
uh«. vdnt $kh‹ B.N. r®kh gh®¥gduh mšyth v‹gJ mt® (ïªj ïl¤âš ‘fU¤J’ ï‹dJ v‹gij Koî f£lh
fS¡F¤ bjÇaÉšiy v‹whtJ mšyJ ekJ eh£L gh®¥gd®fŸ É£lhY«) “jÄœeh£oš thœªj thG»‹w bg©zuáfS« m¡
mtiu¥ gh®¥gdušyhjh® v‹W brhšÈ it¤J Vkh‰¿ ïU¡f fU¤J¡fis x¥ò¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ” v‹W vGâÆU¡
nt©Lbk‹whtJjh‹ eh« Ãid¤jhf nt©L«. Mjyhš gh®¥gd® »‹wh®. vªj¥ bg©zuáah»Y« j‹id M©ãwÉ¡foikba‹
fË‹ m¡»uk§fis jhuhskhŒ ïªj rka« brhšÈ ÉLtnjhL whtJ jh« m¥ãwÉ¡F Ñœg£lt®fŸ v‹whtJ M©
kDj®k rhÞâu¤ijí« rk®¥ã¤J Él nt©L«. j‹ikiaÉl bg© j‹ik xU fLfsthtJ jhœªjJ v‹whtJ -
v©Â¡ bfh©oU¥gh®fshdhš mt®fŸ ahuhÆUªjhY« mt®
ïjdhš ekJ RakÇahij¡F ahbjhU bfLâí« tªJÉlhJ fis bg©zuába‹W brhšy eh« xU¡fhY« x¥ngh«.
v‹gJ kh¤âu« Phgf¤âš it¡f¤j¡fJ.
‘gy jiyKiw¥gH¡f¤jhš bg©fŸ m¡fU¤Jfis V‰W¡
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 12.02.1928 bfhŸ»‹wd®’ v‹W á¤âuò¤âu‹ vGâÆU¥gJ« mij jhœ¤j¥
g£lt®fŸ j§fŸ jhœªj Ãiyia V‰W¡ bfhŸtJ nghyhF«
Fo muR - 1928 ( 1 ) 92 93 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
v‹gj‰F x¥ã£L á¤âuò¤âu‹ vGâ ïU¥gJ« “jhŒkh®fis¥ ïjdhš $ KjÈah® jdJ filá Míj¤ij v¿ªâU¡»wh®.
gʤJ T¿ajhF«” v‹W $ KjÈah® TW»‹wh®. MÆD« ek¡F ftiyÆšiy. bg©fS« kÅj ét‹ v‹gij
x¥ò¡ bfhŸS« vtU« ï«_‹iwí« xU¡fhY« eLÃiyik
mj‰F fhuz« fh£Ltâš jhœ¤j¥g£lt®fS¡F m¿î cŸsh® th¡bf‹nwh c©ik MuhŒªj m¿îilnah® th¡
ts®¢á¡FÇa rhjd§fŸ »il¡f bth£lhkš brŒJ É£ljhš bf‹nwh x¥ò¡ bfhŸs Koahbj‹gnj ekJ JÂò. m§‡d
m‹dh® m¿ahik cilatuh» É£lhbu‹W«, bg©fS¡F mJ ÄšiyahÆ‹ m›t¡fhy Ãiy¡nf‰wbj‹whtJ brhšÈahf
bghUªjhbj‹W« $ KjÈah® brhšY»‹wh®. nt©L«. ï§F r‰W thrf®fS¡F r§flK©lhF« v‹gJ ek¡F¤
bjÇí«. M»Y« F‰wÄšiy. KjyhtJ xsití« tŸStU«
ïij $ KjÈah® MuhŒ¢áíl‹ T¿ÆU¥gjhf ek¡F rnfhju®fŸ v‹gJ xU fij. m¡fijna Mâ v‹»‹w òiy¢
És§fÉšiy. VbdÅš, vªj¡ fhy¤âš jhœ¤j¥g£lt®fŸ á¡F« gft‹ v‹»‹w gh®¥gdD¡F« ãwªj ãŸisfŸ VÊš
v‹»‹w T£l« V‰g£lnjh vªj¡ fhy¤âš vªj¡ T£l¤jhuhš ït®fŸ ïUt® v‹W brhšY»‹wJ. ït‰WŸ k‰bwhU Énrl
‘jhœ¤j¥g£nlhU¡F m¿î ts®¢á¡FÇa rhjd§fŸ ïšyhkš
bk‹dbt‹whš nkšf©l Mâ¡F« gftD¡F« òz®¢á
brŒa¥g£lnjh’ mªj¡ fhy¤ânyna mªj¡ T£l¤jhuhnyna KoªjJ« ãŸisia bg‰W ngh£LÉ£L nghŒÉ£ljhfî« fij
bg©k¡fS¡F« m¿î ts®¢á¡F‰w rhjd§fŸ ïšyhkš
Tw¥g£oU¡»‹wJ. ïJ r«kªjkhf k‰W« gy gy fijfS« c©L.
brŒa¥g£L jhœ¤â ml¡» it¡f¥g£oU¡»‹wJ. ïij V‹ $
m‹¿í« k‰W« gy gy xsitfŸ ïUªjh®fŸ v‹W« áy®
KjÈah® czu KoaÉšiy v‹gJ ek¡F m¿a KoaÉšiy.
TWth®fŸ. vÅD« ïJ Éõa¤âš òuhz¡ T‰iwí« r‰W xJ¡»
it¤J É£L jÅ m¿it¡ bfh©L nk‰f©l Úâth¡»a§fS«
jÉu, bg©fË‹ m¿î¤ âw¤â‰F cjhuzkhf $ KjÈah®
FwŸfS« ahuhš brhšy¥g£oUªjhY« mij ftÅahkš ³
xU xsit ãuh£oia vL¤J¡fh£L»‹wh®. mnj _¢áš âU
th¡»a§fis kh¤âu« ftŤJ mJngh‹w k‰w th¡»a§fS¡F
tŸStiuí« vL¤J¡ bfh©oU¥ghuhdhš jhœ¤j¥g£lt®
bghUŸ fhQtJ nghynt ïitfS¡F« fhQnthkhdhš
fS¡FŸS« Vnjh xUtU¡F m¿î ts®¢á ïUªJ tªjJ v‹gij
nkšf©l KJbkhÊfË‹ fU¤jhd ‘bg©fŸ brhšiy¡ nf£f¡
x¤J¡ bfh©oU¥ghuhdhš eh« x‹W ïu©L bg©zuá
TlhJ’ v‹gJ« ‘m¿ahik v‹gJ bg©fsJ Mguz«. mjhtJ
fis¥g‰¿ ngr tuÉšiy v‹W« j‰fhy¤J ÃfG« ü‰W¡F
mt®fË‹ j‹ik¡F V‰wJ v‹gJ« “bg©fŸ ïZlgo el¡f¡
bjh©û‰bjh‹gnj K¡fhny _Qår miuår« bg©fis¥ g‰¿
TlhJ” v‹gJnk bghUshf És§F»‹w fU¤J¡fŸjh‹ fhz¡
ngR»‹nwh« v‹gijí« czu nt©L»‹nwh«.
»il¡F«. ïÅ ïj‰F Énrl ciufS« j¤Jth®¤j§fS« gy gy
m‹¿í« ïjdhš á¤âuò¤âu‹ jhŒkh®fis¥ gʤJ¡ brhšy gy ɤJth‹fŸ Kªj¡TL«. MdhY« j¤Jth®¤
T¿atdhdhš $ KjÈah® ‘jhœªj #hâ’ v‹gt®fis¥ gʤJ¡ jK« Énrl ciuí« brhšy Koahj r¥j§fS« vG¤J¡fS«
T¿ajhf V‰glÉšiyah? v‹»‹nwh«. th¡»a§fS« brŒíŸfS« cyf¤âš »il¥gJ mÇJ v‹gJ
ek¡F bjÇí«. Mjyhš ïj‰F kh¤âu« j¤Jth®¤jK« Énrl
c©ikia ngR«nghJ mjdhš ahU¡F gÊ¥ò V‰gL ciuí« bfh©L bghUŸTw tunt©oa fhuz« m¿thËfshš
khdhY« mij¥ g‰¿¡ ftiy bfhŸshJ m¥gÊ¥ò¡F fhuzkh x¥ò¡ bfhŸs¡ ToajhfhJ. xsit KJbkhÊí« tŸSt® FwS«
íŸsij xÊ¡f Kaynt©oanj åu‹ flikahF«. ah® brh‹dh®fŸ v‹gJ ï§F fhz nt©oa Éõakšy. k‰wgo
ï›Éu©L« Úâ üšfËš áwªjjhf vL¤J¡ bfhŸs¥ g£oU¡
jÉu xsit¥ ãuh£oahU« âUtŸStiuna mu© »‹wJ v‹gij ahtU« x¥ò¡ bfhŸs nt©oaJjh‹. Mjyhš
brŒ»‹wh® v‹gj‰F vL¤J¡fh£lhf xsitahÇ‹ ‘ijaš jh‹ ïij¥g‰¿ ngr K‹ tU»‹nwh«. ïâš FW¡nf ÉF« r§fl«
brh‰nfnsš’ v‹»‹w KJbkhÊia vL¤J¡ fh£o, mj‰F muzhf v‹dbt‹whš ï›tsî ca®ªj j¤Jt§fis bfh©l Úâfis
tŸStÇ‹ ‘bg©tÊ¢ nrnuš’ v‹»‹w th¡if R£o¡ cz®ªjt®fŸ ï›tsî bgÇa ãiHfis ïiH¤âU¥gh®fsh
fh£L»‹wh®. k‰W« ‘ngjik v‹gJ khj®¡fÂfy«’ v‹w ãuh£o v‹D« ÉõakhF«. Mdhš všyh Éõa§fS¡F« ï›thíj¤ij
ahÇ‹ KJbkhÊiaí« Tlnt F¿¥ã£oU¡»wh®. cgnah»¡f K‰gLtjhš m›thíj« áy rka§fËš cgnah»¥

Fo muR - 1928 ( 1 ) 94 95 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


gt®fisna nkhr« brŒJÉl¡ TL«. mšyhkY« fhynjr ã‹ò $kh‹ KjÈah® rk¤Jt« v‹gJ g‰¿ v‹d v‹dnkh
t®¤jkhd¤ij¡ bfh©L jh‹ ahU« vijí« brhšÈÆU¡f mtáaÄšyhj mneft‰iw brhšY»‹wh®. mij¥g‰¿ ï§F ïJ
Koínkašyhkš gh®¥gd®fŸ brhšYtJ nghš vijí« flîŸ rka« xU ÉtfhuK« it¤J¡ bfhŸs m›tsî mtáa
brh‹dh® v‹gJ« mJ v¥nghij¡Fnk bghUªâaJ v‹gJ« Äšiy. Mdhš filáahf mt® F¿¥ãL« rk¤Jt bfhŸifia
ï¡fhy¤â‰F bghU¤jk‰wjhF«. ï›ÉU bgÇah®fS« c©ik ahtJ vL¤J¥gh®¥nghkhdhš mâY« K‰W« KiwahŒ brhšyhkš
ahÆUªjhY« ïšyhÉ£lhY« ïªÚâü‰fŸ brhšy¥g£l fhy« eGÉÉ£lh®. mjhtJ “bg©k¡fŸ jkJ cÇikiaí«, njit
MÇa Mâ¡f« guÉÆUªj fhybk‹gijahtJ x›bthUtU« iaí« M©k¡fŸ jilÆšyhkY«, M©k¡fŸ jkJÇikfisí«
x¥ò¡bfh©Ljh‹ Mf nt©L«. jÉu, xsit ãuh£oah® bga njitfisí« bg©Â‹ jilÆ‹¿í« mt®fS¡F¤ J‹g
uhnyh tŸSt® bgauhnynah brhšy¥g£l Úâfis M¡»a f®¤j® ÄšyhkY« bgWjY« xUt®¡ bfhUt® cjÉ brŒJ thœtJ« M©
fŸ e«ik¥ ngh‹w kÅj¤j‹ik thŒªjt®fŸ v‹gij Kjyh bg© rk¤JtkhF«” v‹W brhšY»wh®.
tjhf V‰W¡ bfhŸs nt©L«? ïªj ïl¤âš bjŒt¤j‹ikfŸ
v‹W brhšy¥gLtij mjhtJ kÅj¤ j‹ik¡F nk‰g£lJ v‹gJ Mdhš mnj _¢áš “M© cÇik ahJ, bg© cÇik ahJ
vijí« _£il f£o ntwhf it¤JÉ£L gh®¤jhš jh‹ c©ik m‹dhÇ‹ jŤjÅ njitfŸ v‹git ahit v‹gij¥ g‰¿
És§F«. m¥go¡»šyhÉ£lhš ahU« vijí« brhšy ïlnk‰ MuhŒtJ ntbwh‹W ÉǤjyhF«” v‹W brhšÈÉ£lh®.
g£L ÉL«. m¥go¥ gh®¥nghkhdhšjh‹ ït®fŸ ï¥go¢ brh‹d
ï›Éahr¤â‹ Étfhu¤â‹ étehona M© cÇik v‹d?
j‰F« Ãaha« »il¡F«. mjhtJ mªj¡ fhy¤âa Ãiyik¡F
bg© cÇik v‹d? ï›Éu©o‰F« V‹ ɤâahr« ïU¡f nt©
ahuhÆUªjhY« Úâ ï¥go¤jh‹ brhšÈ ïU¡f Koí« v‹»‹w
L« v‹gnjahF«. m¥go ïU¡f $ KjÈah® mij MuhŒtJ
Koî fhzyh«. v¥go v‹whš f«g® m¿î¤âwKila fÉ v‹gâš
ntbwh‹W ÉǤjš v‹D« F‰wkh»ÉL« v‹gJ cŸsij ÉÇ¡f¥
ahU¡F« ntWghL ïU¡fhJ. MdhY« m¥go¥g£l f«g®
gaªJ kiw¤jš v‹»‹w F‰w¤â‰F MshFnk jÉu nt¿šiy
uhkhaz« ghodh® v‹whš MÇa® bršth¡F¡ fhy¤âš MÇa
v‹W brhšy tUªJ»nwh«.
Mâ¡f¤âš k¡fS¡F cz®¢á cŸs fhy¤âš ghoajhdjhš mJ
thšÛ» ciu¤j fU¤Jfis kh‰¿ mâYŸs mUtU¥òfis Ú¡» jÉu “M‹ j‹ik, åu«, t‹ik, nfhg«, MSªâw«
MÇa®fS¡nf KG ca®ití« Mâ¡f¤ijí« it¤J k¡fŸ bfh©L És§F»‹wJ” v‹W« “bg©Â‹ j‹ik, m‹ò, bk‹ik,
bfh©lhL«go ghoÆU¡»‹wh®. mJnghynt ï¥nghJ« Tl v› rhªj« ngQªâw« bfh©L És§F»‹wJ” v‹W« brhš»‹wh®. $
tsî m¿î K⮢áí« MuhŒ¢á K⮢áí« gyU¡F ïUªjhY« gukát KjÈahÇ‹ ï«Koîjh‹ âUtŸStU¡F t¡fhy¤J¥
MÇa Mâ¡f¤ij kW¥gj‰F ga¥gL»‹wh®fŸ. MÇa ca®itna bg‰W kW¥bgGj K‹tu¢ brŒJ É£lbj‹gJ ï¥nghJ ek¡F
ngR»‹wh®fŸ. fhuz« MÇaU¡F¥ gaªjšy bt‹W« brhšÈ¡ e‹whŒ És§F»‹wJ.
bfhŸsyh«. k‰bw‹idnah btÅš MÇa¥ gH¡f tH¡fK«
MÇa®fijfisna go¥gJ« MÇa Mâ¡f¤â‰F V‰gL¤âd t‹ik; nfhg«; MSªâw«; M©fS¡F¢ brhªjbk‹W«,
flîŸ j‹ikfisna tz§» tUtJ« MÇa¡ fijia MjǤJ rhªj«; mikâ ngQªâw« bg©Q¡F¢ brhªj bk‹W« brhšt
ghLtJ« vGJtJ« M»a Fz§fns MF«. vdnt ï« KiwÆš jhdJ åu«; t‹ik; nfhg«; MSªâw« òÈ¡F¢ brhªjbk‹W«,
FHªij¥ gUt Kjš ts®ªJ rßu¤â‹ u¤j¤â‹ _ykhfî« rhªj« mikâ; ngQªâw« M£L¡F¢ brhªjbk‹W« brhštJ
kÆ®¡fhš _ykhfî« MÇa¤j‹ikia V‰W¡ bfh©L _isia ngh‹wnj xÊa nt¿šiy. eh« nt©L« bg© cÇik v‹gJ
Ãu¥ãit¤âU¥gt®fŸ ntW v‹d brŒa¡TL«. Mjyhš mt®fŸ v‹dbtÅš Miz¥ nghynt bg©Q¡F« åu«, t‹ik, nfhg«,
gÇR¤j j‹ikí« nk‹ikí« c‰wt®fshdhš m¡fhy¤â‰nf‰f MSªâw« c©bl‹gij M©k¡fŸ x¥ò¡ bfhŸs nt©L«
T¿dh® v‹gnjhL Ko¤J ÉLtJ e‹W. m¥go¡»šyhkš v¡ v‹gnjahF«.
fhy¤â‰F« V‰f nt©oa bj‹nghkhÆ‹ mitfŸ F‰w« F‰wnk.
be‰¿¡ f©iz¡ fh£odhY« F‰wnk jh‹. m‹¿í« kÅj r_f ts®¢á¡F ïUghyU¡F« $ KjÈah®
F¿¥ã£l ïUghyh® Fz§fS« rkkhŒ ïU¡f nt©L« v‹gJ«
ekJ fU¤jhF«. ïUghY¡F« rkkhfnt ïU¡f ïa‰ifÆš ïlK«

Fo muR - 1928 ( 1 ) 96 97 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ïU¡»‹wJ. Mdhš mJ bra‰ifÆš M©fË‹ Raey¤jhš “Ãiw beŠrÄšyt® njhŒt® ãwbeŠá‰
Nœ¢áahš khWg£L tU»‹wJ. ngÂ¥ òz®gt® njhŸ”

f®¥gkh» g¤J khj« RkªJ ãŸis bgW»‹w Fz« bg© M©fŸ f‰ig tÈíW¤j T¿ajhf¡ TW»wh® nghš fh©
fS¡F ïU¥gjhnyna bg©fŸ Ãiy M©fisÉl v›Éj¤âY« »‹wJ. ïitfŸ mj‰fhf T¿ajšy v‹gJ ekJ mã¥ãuha«.
mjhtJ åu«, nfhg«, MSªâw«, t‹ik KjÈaitfËš khWg£L
mjhtJ, Kj‰ FwS¡F fhtÈdhš bg©fŸ f‰ghÆU¥gjhš
Él nt©oaâšiy v‹nw brhšnth«. f®¥gª jǤJ ãŸis bgwhj
gaÅšiy. bg©fŸ jh§fshfnt f‰ghÆU¡f nt©L« v‹gJ jh‹
fhuz¤jhnyna M©k¡fS¡F m‹ò« rhªjK« ngQª âwK«
bg©fisÉl khWg£ljh»Élhbj‹W« brhšYnth«. fU¤J v‹W fUJ»nwh«.

c©ikahd fhjY¡F kâ¥ò¡ bfhL¥nghkhdhš c©ik ïu©lhtJ FwŸ Éiykhjiu òz®»‹wt®¡F T¿a gÊ¥ò
ahd fhjš ïU¡Fnkahdhš ãŸisia¢ RkªJ bgW« ntiy x‹W iuna mšyhkš fhjš bfh©l k‰w¥ bg©fis¡ To¤ âÇí«
jÉu k‰w fhÇa§fŸ ïU ghyU¡F« x‹W nghynt ïU¡F« v‹gJ M©fis¡ F¿¤J T¿ajšy v‹gJ ekjã¥ãuha«. Ãiw v‹»‹w
cWâ. th®¤ij kh¤âu« fhz¥gL»‹wnj jÉu îgªjÄšiy.

jÉu j‰bfh©lh‹ v‹gj‰F m‹ig¡ bfh©lt‹ v‹»‹w Mfnt ïUghy®¡F« rk Ãgªjid FwËš ïšiy v‹gj‰F
bghUis tUɤJ¡bfhŸStJ ï§F tŸStU¡F fh¥ò¢ brŒa¡ k‰W« gy FwŸfisí« eh« Tw¡TL«.
fUâajhFnkašyhkš FwS¡F Úâ brŒjjhfhJ.
jÉu filáahf $ KjÈah® ek¡F cW¤J« m¿î¡F eh«
m‹¿í« bg©ÂlÄUªJ M© m¿a nt©oa Fz« mtU¡F e‹¿ Tw¡ flik¥g£oU¡»‹nwh«. mt® ÉU«òtJ
ïšiy v‹gJ« m¥go ïUªjhš “j‰bfh©lhŸ” v‹gjhf nghynt M‹nwh® üšfËš Ia« njh‹W« ïl§fËš IaÉdh
brhšyyh« v‹gJ« bghW¤jk‰w bj‹nw brhšyyh«. thfnt vGâ tU»nwh«. áy Éõa§fËš jt¿ ïUªjhY« ïÅ
m¥gona vGj ÉiH»‹nwh«. Mdhš ï¡f‰ò Éõa¤âš eh«
mJ nghynt ‘bjhGbjGtijí«’ MQ¡F F¿¥ã£l Ãaâ F¿¥ã£l FwË‹ fU¤âš ek¡F IaÄšiy v‹W fUJtnjhL
ïšiy v‹gJ« bghU¤jk‰wnj ahF«. bg©iz bfhŸs MQ¡F k‰W« áy m¿P®fË‹ fU¤ijí« bg‰nwh« v‹gijí« bjÇɤ
cÇik ïUªjhš Miz¡ bfhŸs bg©Q¡F cÇik nt©L«. J¡ bfhŸS»‹nwh«.
Miz¤ bjhGbjH bg©Q¡F Ãgªjid ïUªjhš bg©iz¤
bjhGbjH MQ¡F Ãgªjid ïU¡f nt©L«. ïJjh‹ rk cÇik k‰W« FwŸ Éõa¤âY« FwsháÇa® Éõa¤âY« eh«
v‹gJ. bfh©LŸs g¡â $ KjÈah® bfh©LŸs g¡â¡F Û¿ajšy
thdhY« Fiwªjjšy bt‹gij gÂîl‹ bjÇɤJ¡ bfhŸS
ï~âšyhjJ vJthdhY« t‹ikí« nfhgKnk mšyhkš »‹nwh«. mj‰F mnef rh‹WfŸ c©L. k‰wgo $ KjÈah®
itjjšy v‹nw brhšÈ ÉLnth«. F¿¥ã£l filá FwŸfŸ ïu©ilí« g‰¿ eh« xU á¿J«
ftiy¥glÉšiy. VbdÅš rÇ v‹W g£lij¢ brhšY« j‹ik
jÉu $ KjÈah® mt®fŸ FwËš M©fS¡F« tŸSt®
vtÅlÄUªjhY« mt‹ ï¡FwŸfŸ kh¤âukšy ïJngh‹w
f‰ò T¿ÆU¥gjhf brhšY»‹wh®. ïU¡fyh«, MdhY« bg©f
tirfŸ gyt‰¿‰F« k‰W« mnef fhÇa§fS¡F« jahuhÆU¡f
S¡F T¿aJ nghš ïšiy v‹Wjh‹ brhšY»nwh« - mjhtJ
nt©oat‹ jh‹ v‹»‹w Kothš ftiy¥glÉšiy.
M©fË‹ f‰ò¡F $ KjÈah® mt®fŸ ïu©L FwŸfis vL¤J¡
fh£lhf T¿ÆU¡»wh®. mjhtJ, Fo muR - f£Liu - 12.02.1928
“áiwfh¡F« fh¥bgt‹ brŒí« kfË®
Ãiwfh¡F« fh¥ng jiy”

Fo muR - 1928 ( 1 ) 98 99 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ïJ fÄõD¡F bjÇa nt©lhkh? r§fuh¢rhÇ kl¤J $Kf«

kJuhªjf¤âš rÛg¤âš elªj ehlf¤â‰fhf nghl¥g£l xU bgh£L¡ f£Ltij xÊ¡f nt©L« v‹W $kâ K¤JyøÄ
J©L És«gu¤â‹ moÆš ‘gŠrk®fS¡F o¡f£L bfhL¡f¥ m«khŸ mt®fshš bfh©Ltu¥g£l knrhjhthdJ ïªJ kj¤â‰F
glkh£lhJ ãuh«kz ÞâßfS¡F jÅ ïl« xJ¡» it¡f¥ Énuhjbk‹W« mij ïªJ¡fŸ Ãiwnt‰w Él¡ TlhJ v‹W« $
g£oU¡»wJ’ v‹W F¿¥ãl¥g£oU¡»wJ. ïj‰F¡ fhuz« mªj r§fuh¢rhÇah® kl¤âš Ô®khd« brŒJ áZa nfhofS¡F ÉÅ
C® nr®k‹ ïªj ÃgªjidÆ‹ ngÇnyna ehlf¡ bfh£lif¡F nah»¡f¥g£L ïU¡»‹wjh«. ïªj khâÇahd ïªJ kj¤â‹
iybr‹R bfhL¤âU¡»whuh«. J©L És«gu« ekJ gh®it¡F bgUikia fÛõD¡F bjÇÉ¡f nt©lhkh?
tªâU¡»wJ. T¤jho¥ bg©fS« T¤jho M©fS« To
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 12.02.1928
T¤jhL»w ïl¤âš Tl MââuhÉl®fŸ nghf¡ TlhJ v‹gJ«,
m§F f©nz bg©nz v‹W ngá¡ bfh©L _¡ifí« fhijí«
f‹d¤ijí« fo¤J¡ bfh©L ÉisahLtij¥ gh®¡f¥ nghF«
gh®¥gd¥ bg©fS¡F«Tl jÅ ïl« xJ¡»¤ jUtJ v‹gJ«
gh®¥gd Mâ¡f¤ij fh£L»‹wjh ïšiyah v‹W nf£gnjhL ïJ
irk‹ fÄõD¡F bjÇant©lhkh? v‹W nf£»‹nwh«.
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 12.02.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 100 101 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bfh©oUªjt®. ïªâah r£lrig bk«g®. ï›tsî nah¡»aijí«
cŸs xUtU¡F µ 1000 %. r«gsKŸs xU ntiy bfhL¤jj‰fhf
kªâÇ rigna M£l§ bfhL¡f¤j¡f Ãiyikia gh®¥gd®fŸ
c©lh¡» É£lh®fŸ. fhuz« v‹d bt‹whš r£l fyhrhiyÆš
go¥gt®fŸ všyh« gh®¥gd®fŸ. mt®fS¡F gh®¥gd® cgh¤â
kªâÇfË‹ Ãiy ahuhŒ ïUªjhš v›tsî mDTy« c©lhFnkh m›tsî mD
Ty« c©lhfhnj v‹»‹w gaK«, gh®¥gdušyhj ãŸisfS«
go¤J K‹D¡F tªJ ÉLnkh v‹»‹w tƉbwÇ¢rY« mt®fis¥
ão¤J¡ bfh©lJ. ïjdhš gh®¥gd®fŸ všyh« x‹W nr®ªJ Kjš
br‹id murh§f kªâÇfË‹ Ãiy M£l« bfhL¤âU¡F« kªâÇÆl« ïªj ntiy¡F xU gh®¥gdiuna ÃaÄ¡f¢ brhšÈ¥
Éõa« ahtU« m¿ªjnj. kªâÇfË‹ Ãakd¤â‹ nghJ fh§»uÞ gh®¤J« ntW v›tsnth ãua¤jd¥g£L« ah® ng¢irí« nfshkš
gh®¥gd®fS« x¤JiHah gh®¥gd®fS« Infh®£ #£{ gh®¥gd® lh¡l®. R¥guha‹ gh®¥gdušyhjhiuna ÃaĤJÉ£lh®. k‰W« áy
fS« îthfrig¥ gh®¥gd®fS« cŸ csthŒ ïUªJ gh®¥gd ïl§fËš gh®¥gdušyhjh® Éõa¤âY« ftd« brY¤j Mu«ã¤J
Mâ¡f¤J¡F x¥gªj« ngá¡ bfh©L gh®¥gdušyhjhÇnyna É£lhnu v‹»‹w gaK« gh®¥gd®fS¡F e‹whŒ ÉGªJ É£lJ.
_tiu¥ ão¤J Rna¢ir¡ fø kªâÇfŸ v‹W bga® jªJ kªâÇ
rigia áUZo¤jh®fŸ. cjhuzkhf ï«kªâÇfis ÃaÄ¡F« vdnt, kªâÇ rigia fiy¡f Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ. mj
Éõa¤âš x¤JiHahik¡fhu $kh‹fŸ uh#nfhghyh¢rhÇah®, Ì. dhš ï¥bghGJ kªâÇ f£áÆš ãsî c©lh»É£lJ. kªâÇ f£á
É#auhfth¢rhÇah® KjÈnahU«, fh§»uÞ K£L¡f£ilfsh»a Æš cŸs gh®¥gd®fŸ mtiu É£L¥ ãǪJÉ£lh®fŸ. k‰W« gy
$kh‹fŸ r¤âa_®¤â, ÓÅthrŒa§fh® KjÈnahU« r£l bk«g® gh®¥gdušyhjh®fS« gy ÛwKoahj bršth¡Ffshš gh®¥gd®
Infh®£ #£#&fŸ KjÈnahU« btË¥gilahfnt vL¤J¡ fis¥ ã‹g‰w nt©o tªJÉ£lJ. k‰bwhU kªâÇah»a $kh‹
bfh©l Ka‰á ahtU¡F« bjǪjnj. ït®fŸ jathš Þjhd« u§fehj KjÈah® gh®¥gd®fŸ brhšY»wgo MLtjhf x¥gªj«
bg‰w kªâÇfS« nk‰f©l gh®¥gd®fŸ brh‹dgobašyh« brŒJ bfh©lh®. mâÈUªJ mt® xU á¿J« khwî« ïšiy.
ModJ« gh®¥gdušyhjh® f£il¡ Fiy¤J mt®fsJ ïa¡f¤ gh®¥gd®fS¡F $kh‹. KjÈahÇ‹ FUth»a $ bgr©l«ik
ijna ghHh¡f v›tsî öu« bfhLikfŸ brŒayhnkh m›tsî ahÇ‹ #hÛD« ïU¡»‹wJ. k‰wgo k‰bwhU kªâÇ $kh‹
öu« brŒjJ« kw¡f¡ Toajšy. filáahf gh®¥gdušyhjh® Mnuh¡»arhÄ KjÈah® mt®fis¥ g‰¿nah ahU¡F« ftiy
nfhitÆš kfhehL To ï« kªâÇfis xÊ¡f¡ fUâ “ïu£il Æšiy. mjhtJ ‘mo¥nghd r£o M¤jhŸ å£oÈUªjhY« x‹W
Mø xÊí« tiu c¤ânahf« V‰gâšiy” v‹»‹w Ô®khd« jh‹ kfŸ å£oÈUªjhY« x‹Wjh‹’ v‹gJ nghš mt® gh®¥gd®
brŒj ãwF kªâÇfŸ gaªJ nghŒ gh®¥gdušyhjhU¡F« á‰áy fŸ ngh£l nfh£il Ûw Koahjt®. vdnt irk‹ Éõa¤âš r£l
c¤ânahf§fS« Ãakd§fS« brŒa nt©o îgªj« tªJ rigÆš lh¡l® R¥guhaD¡F vâÇilahf mt® T£L kªâÇfS«
É£lJ. ïªj á‰áy c¤ânahf§fŸ gh®¥gdušyhjhU¡F kªâÇfŸ f£á bk«g®fËš áyU« X£L bfhL¤jjhš kªâÇ f£á xG§f‰w
bfhL¡f V‰g£ljhš gh®¥gd®fŸ bghW¡f kh£lhkš kªâÇfis jh» É£lJl‹ lh¡l® R¥guhaD¡F kªâÇ f£áÆš Mjuî ïšiy
beU¡f Mu«ã¤J É£lh®fŸ. ïj‰F K¡»a fhuz« r£l fyhrhiy v‹W« V‰g£LÉ£lJ. ïjdhš x‹wh ft®duhfnt kªâÇfis¡
jiyik cgh¤âaha® (mjhtJ yh fhny{ ãÇ‹ághš) ntiyia fiy¡f nt©L«. mšyJ kªâÇfshtJ uhédhkh bfhL¡f nt©
$kh‹ u¤âdrhÄ v‹»‹w xU »UÞjt fdthD¡F bfhL¤jâdhš L«. ïªj ïu©L« el¡fhÉ£lhš gy¡ Fiwthd kªâÇahtJ
všyh gh®¥gdU« x‹WTo kªâÇia xÊ¡f f§fz§f£o¡ uhédhkh bfhL¤J Él nt©L«. mšyJ kWgoí« všnyhU«
bfh©lh®fŸ. $kh‹ u¤âdrhÄ xU ghÇÞl® 炙äΚ ca®ªj uhÍah» Élnt©L«. ïªeh‹»š x‹W elªjhf nt©Lnkašyhkš
fšÉahs®. nkšeh£L fšÉ mDgtK« cŸst®. r£lrig ãuá R«kh ïU¡f KoahJ. ïªj Ãiyik jh‹ lh¡l®. R¥guha‹ mt®fŸ
bl©lhf µ 2000 %. r«gs« th§» tªjt®. g¢ira¥g‹ gŸË¡ uhédhkh bfhL¤JÉ£lh®fŸ v‹»‹w r§fâ btËahf¡ fhuzkh
Tl¤ jiyik cgh¤âahauhf »£l¤j£l 1000 %. r«gs« th§»¡ ÆUªjJ. Kjš kªâÇ uhédhkh bfhL¤jjhf brhšy¥gL« Éõa¤

Fo muR - 1928 ( 1 ) 102 103 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


â‰F mÞâthuÄšiy v‹Wjh‹ mnrhána£ ãuÞ brhšy¡ xU gh®¥gd® ïU¡f nt©L« v‹W ntiyia É£L¥ nghF«
TLnkašyhkš uhédhkh bfhL¡fÉšiy v‹W brhšy ahU¡F« c¤ânahfÞj® r®¡fhiu Äu£o¡ bfh©oU¡»wh®. ïjdhš btFng®
ijÇa« tuÉšiy. ï‹W ehis¡»šyhÉ£lhY« kªâÇfS¡FŸ fS¡F ö¡fnk ïšiy. btF ng®fS¡F rh¥ghL ïw¡fnk ïšiy.
òJ x¥gªj« V‰g£L fh§»uÞ gh®¥gd®fS« c¤ânahf¥ gh®¥gd® btFng® ïis¤J¥ nghŒÉ£lh®fŸ. filáahf v‹d MFnkh
fS« MjÇ¥gjhf th¡F bfhL¡fhj g£r« uhÍdhkh r§fâ bjÇaÉšiy. ït‰WŸ #ÞoÞ fø¡fhu® nfhaK¤ö® Ô®khd¤ij
btËah»¤jh‹ ÔU« v‹nw brhšYnth«. $kh‹ lh¡l®. R¥guha‹ kâ¤J mij Ûw¡ TlhJ v‹W brhšÈ kªâÇ ntiyia cij¤J¤
kªâÇ Ãiy¡f nt©Lkhdhš fh§»uÞ gh®¥gd®fS¡F gâyhf jŸË tªâU¥gjhdJ xU Énõõ« v‹W brhšyyh«. kWgoí«
#ÞoÞ f£áah® cjÉ brŒtjhf th¡fË¡f nt©L«. mt®fS« kªâÇ ntiy x¥ò¡ bfhŸStjhdhš ntbwhU kfhehLT£o
x‹W mšyJ ïu©L kªâÇ Þjhd§fis x¥ò¡bfhŸs¤ jahuh mj‰F¤ jFªj fhuz§fis¡ fh£o bghJ #d§fS¡F vL¤J¢
ÆU¡f nt©L«. Mdhš #ÞoÞ fø¡fhu®fS¡F ïJ rka« kªâÇ brhšÈ mt®fŸ r«kj« bgwhkš kªâÇ ntiy x¥ò¡ bfhŸS
Þjhd« x¥ò¡bfhŸs r‰W gakhÆU¡»wbj‹nw bjÇ»‹wJ. th®fnsahdhš fh§»uÞfhu®fS¡F« #ÞoÞ føahU¡F«
VbdÅš nfhaK¤ö® Ô®khd« x‹W FW¡nf ÉgjhY« kW vy¡õ ahbjhU ɤâahrK« ïšyhkš nghtnjhL ïu©L føahU¡F«
D¡F nghdhš #d§fŸ gÇfhr« brŒth®fns v‹»‹w v©z¤ ehza« »ilahJ v‹W« rka« nghy k¡fis Vkh‰W»‹wt®fŸ
jhY«jh‹ fh§»uR¡FŸ ïUªnj ntW fø Mu«ã¤j $ K¤jŒa v‹W« bghJ #d§fŸ brhšÈÉLth®fŸ v‹W v¢rÇ¡if
KjÈah® mt®fŸ føah® jhuhskhŒ kªâÇ gjÉ x¥ò¡ bfhŸs brŒ»‹nwh«.
yhkhdhY« gh®¥gd®fŸ nghf Ûâ ïU¡F« kªâÇ¡ føí« $K¤
ijŒah KjÈah® f£áí« x‹W nr®ªjhY« nghJkhd bk#hÇ£o Fo muR - jiya§f« - 19.02.1928
»ilah jjhš mt® mªj xU f£áÆ‹ cjÉia¡ bfh©L mik¡f
KoahJ k‰wgo ï©obg©l©£ MnghÓõ‹ v‹»‹w $kh‹
á.vÞ. u¤drghgâ KjÈah® mt®fSila f£á¡F xU kªâÇ
bfhL¤J m¡f£áiaí« nr®¤J¡ bfhŸtjhdhnyh m¥bghGJ«
ijÇakhŒ ïU¡f¤j¡f bk#hÇ£o ïšiy v‹Wjh‹ brhšy
nt©L«. lh¡l®. R¥guhaid btËna‰¿ É£L $kh‹fŸ u§fehj
KjÈahU« Mnuh¡»arhÄ KjÈahU« ïUªJ bfh©L k‰bwhU
kªâÇia bjǪbjL¡f nt©Lkhdhš xU gh®¥gd kªâÇia¤
jh‹ bjǪbjL¤jhf nt©L«. ïj‰F fh§»uÞfhu®fË‹ cjÉ
nt©oaJ mtáa«. Mdhš fh§»uáDŸ áy gh®¥gdušyhjh®fŸ.
kªâÇ gjÉ j§fS¡F tUtjhÆUªjhš tu£L« ïšyhÉ£lhš
ntbwhU gh®¥gdD¡F cjÉ brŒJ bgaiu¡ bfL¤J¡ bfhŸs
nt©oaâšiy v‹W cWâahŒ kW¡»wh®fŸ. ïªj ÃiyÆš
gh®¥gd®fË‹ eh¡»š CW« j©ÙU¡F fz¡F tH¡F ïšiy.
filáahf ïJ v¥go Koí« v‹W brhšYtJ« fZlkhf¤jh‹
ïU¡»wJ.

v¥goahdhY« Ãiy¡f¤j¡f kªâÇ rigia mik¡f ft®d®


ãuò gL«ghL bfhŠreŠrkšy. ïj‰fhf nt©ona r£lbk«g®
ntiyia ifÆš bf£oahŒ it¤J¡ bfh©L, kªâÇ rigia
cWâah¡F»wt®fS¡F bfhL¥gjhŒ Mir¡fh£o tU»‹wh®. r£l
bk«g® ntiy gh®¥gdušyhjhU¡F bfhL¥gjhdhš kªâÇfËY«

Fo muR - 1928 ( 1 ) 104 105 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


m‹¿í« rÛg fhykhf ekJ eh£oš cŸs všyh g¤âÇif
fS« m¿ªnjh m¿ahknyh ïnj ntiyiana brŒJ tU»‹wd.
vªjthu¥ g¤âÇifÆ‹ Kf¥ig¥ gh®¤jhY« MÇa¥ òuhz¥
òSFfis¥g‰¿ Éah¡»ahd« g©QtJ«, mj‰F Énrõ
m®¤jK«, j¤Jth®¤jK« brhšYtJ« vGâ it¤jt®fis¥
jÄH®fns c§fS¡F ò¤â ïšiyah òfœtJkhfnt ïU¡»‹wd. vªj âdrÇ¥ g¤âÇifia¥ gh®¤jhY«
gh®¥gd kj¡ bfhŸiffis ãurhu« brŒa¤j¡f t©z« MÇa¡
fijfisna És¡» tU»‹wJ.
jÄœehL« jÄœ k¡fS« kÅj¤ j‹ikah»a “RakÇ
ahijia ïHªJ ÄUf§fËY«, ó¢á òG¡fËY« nftykhŒ thG« Mdhš x›bthU g¤âÇifí« j‹id Ó®âU¤j¥ g¤âÇif
Ãiyik V‰g£lj‰F K¡»a fhuz§fËš gh®¥gd kjkh»a ïªJ ba‹W brhšÈbfh©nljh‹ ïªj¡ fhÇa« brŒ»‹wJ v‹gij¡
ftÅ¡F«nghJ jh‹ ekJ kd« gjW»‹wJ.
kjK« m«kj Mjhu§fsh»a ntj«, rhÞâu«, ÞÄUâ, òuhz«
KjÈa Mghr òu£Lfns K¡»a fhuz«” v‹W btFehshf¢ m‹¿í« ïªj¡ bfhLik¡F ï‹dJjh‹ gÇfhu« v‹gJ
brhšÈ tU»nwh«. mnef Éj§fËš m¿it¡ bfh©L« mDgt§ ek¡F És§fÉšiy. njtÞjhd knrhjh tªj fhy¤âš Tl všyh
fis¡ bfh©L« ahtU¡F« e‹whŒ És§F«go ÉtukhŒ gh®¥gdušyhj g¤âÇiffS«, gh®¥gd®fisí« gh®¥gd g¤âÇif
vGâí« tªâU¡»‹nwh«. ït‰iw kW¤J ïJtiu ahU« v›Éj fisí« ã‹g‰¿ m«knrhjhit Ãiwntw¢ brŒJÉ£ld.
rkhjhdK« brhšyhkš “kj« ngh¢R” “ehÞâfkh¢R” “bjŒt« ‘âuhÉl‹’ x‹W kh¤âu« ijÇakhŒ c©ikahŒ ãurhu« brŒJ
ngh¢R” v‹W bghŒ mGif mG»wh®fnsašyhkš r‰whtJ tªjJ. MdhY« xU gaD« c©lhfÉšiy. jÉu j‰rka« K¡»a
ftŤJ¥ gh®¤J ïj‰F v‹d brŒa nt©L« ïÅ v¥go elªJ ãu¢idahŒ ïU¡F« RthÄ¡fhf jÄœ bg©fis bgh£L¡f£o
bfhŸs nt©L« v‹gij¥g‰¿ xUá¿jhtJ ftiy bfhŸshkš Égrhu¤â‰F mDTykh¡»dij xÊ¡f¢ brŒí« ãua¤jd¤ijí«,
ïU¥gJl‹ brŒa Ka‰á¥gt®fisí« fhiy thÇ Él Nœ¢áfŸ g¡Ftk¿ah¡ FHªijfis bg©#hâ òUõ®fshf M¡» Fu§F
elªj t©zkhfî«, vâ® ãurhu§fŸ elªj t©zkhfî« ïUªJ F£ofŸ nghy ãŸisfŸ bg‰W ÄUf¥ ãuha¤â‰F nghŒ¡
tU»wJ. bfh©oU¡F« Ãiyia¤ jÉ®¡f¢ brŒí« ãua¤jd§fisí«
ml¡f gh®¥gd®fŸ brŒí« ïilôWfŸ x‹wšy gy. bfhŠr fhy
m‹¿í« K‹idia Él gh®¥gd¥ ãurhuK« gykhŒ elªJ khf ‘RnjrĤâu‹’ KjÈa âdrÇ g¤âÇiffËš ïnj Éõa§fŸ
tU»‹wJ. v‹nd! jÄH®fË‹ khd§bf£l j‹ik. btËah»‹wd. r§fuh¢rhÇa®fS«, g©oj®fS«, rhÞâÇfS«,
itÔf®fS« âd« x›bthU ïl¤âš Û£o§FfŸ elªjjhf¥ ng®
jÄœ k¡fËš gy® go¤jt®fŸ v‹W«, g©oj®fbs‹W«, brŒJ ï›ÉU fhÇa§fisí« kW¤J f©o¤J Ô®khd§fŸ brŒj
ɤJth‹fŸ v‹W«, MuhŒ¢á¡fhu®fŸ v‹W«, Ó®âU¤j¡fhu®fŸ jhf vGâ tUtJ«, bghJk¡fŸ VkhW«go flîŸ brh‹djhfî«
v‹W« brhšÈ¡ bfh©L btËÆš òw¥g£L òÞjf« vGJtJ njt®fŸ brh‹djhfî« ÇÎfŸ brh‹djhfî« mrßÇ brh‹d
_yK«, òuhz ãur§f _yK«, MuhŒ¢á _yK«, Ó®âU¤j¥ ãurhu« jhfî« mnef Éõa§fis vL¤J vGJtJkhŒ ïU¡»‹wh®fns!
_yK«, g¤âÇifÆ‹ _yK« jÄœ ghiõia¥ gu¥òtbj‹gj‹ ïij ahuhtJ ftÅ¡»‹wh®fsh? v‹W nf£»‹nwh«.
_yK« k‰W« gytÊfËš gh®¥gd kj¥ãurhu§fisna nkY«
nkY« brŒ»‹wh®fns bahÊa ntW xU fhÇaK« brŒa m¿î« ïJ jÉu gŸË¡Tl bl¡Þ£ ghl¥ òÞjf§fŸ v‹W mnef
M‰wY« ïšyhjt®fshfnt ïU¡»wh®fŸ. ïªj cg¤âut« gh®¥gd®fS« RakÇahijí« m¿î« ïšyhj áy gh®¥gd
nghjhkš ï¥bghGJ áÅkh¡fS« ehlf¡ fhu®fS« ghuh£L¡ ušyhjh®fS«, uhkhaz«, ghuj«, ghftj«, fªj¥òuhz« bgÇa
fhu®fS« cgªÃahrfhu®fS« ï¥gh®¥gd¥ ãurhu¤ijna if¥g‰¿ òuhz«, mUzhry¥òuhz«, âUÉisahlš òuhz« KjÈa F¥ig
âdK« nfho¡fz¡fhd k¡fS¡F òuhz¥ ãurhu« brŒJ Ty§fË‹ nguhš áW áW fij¥ò¤jfK« vGâ áW FHªijfS¡F
tU»‹wd. gh®¥gd Éõ¤ij C£LtJ« r»¡f¡ ToajhÆšiy.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 106 107 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


vªj¥ ò¤jf¤ij¥ gh®¤jhY« MÇa® nknyh® v‹gJ«, ca®ªj #hâah‹ v‹W« g¡âkh‹ v‹W« ‘rdhjd ïªJ’ v‹W«
ãuhkz‹, B¤âÇa‹, itáa‹, N¤âu‹, gŠrk‹ v‹gJ« brhšÈ¡ bfhŸtj‰nf Mir¥g£L Éóâiaí« ehk¤ijí« óá¡
bj‹dh£oš xU Ku£L #hâa® fh£LÄuh©ofshŒ ïUªjh®fŸ bfhŸStJ« ah¤âiuí« rl§F« brŒtJkhd thœ¡ifÆnyna
mt®fis¤jh‹ thdu§fŸ v‹W brhšy¥gLtJ v‹bwGJtJ«, jkJ r«ghjidia Tl¥ nghLtJkhŒ ïU¡»‹wh®fns bahÊa
MÇa® bj‹dh£o‰F tªj ãwnf jÄœ k¡fŸ kÅj¤ j‹ikia Inah ght«! kÅj¤ j‹ik ï‹dJ v‹gij¥g‰¿ xU áW
milªjh®fŸ v‹W vGâaJkhd òÞjf§fis¥ go¡f¢ brŒtnj ftiyí« ïšyhjt®fshŒ thœªJ bfh©oU¡»‹wh®fŸ. ïªj
ï¥nghJ njÓa¥ go¥ghf kh¿ tUtJ« Ãid¡f Ãid¡f tÆbwš ÃiyÆš jÄœ k¡fË‹ RakÇahij v§nf ïU¡»‹wJ?
yh« g‰¿ vÇ»‹wJ. ï‹D« gy tÊfËš jÄH®fis ïÊî¥gL¤â v¥bghGJtU« v‹gij¥g‰¿ r‰W nahá¤J¥ ghU§fŸ. nea®fns!
ÆU¡»‹wh®fŸ. mitfisbašyh« ïâš vGj kd« bt£f¥
gL»wJ. ïj‰F v‹d tÊ v‹W ah® áªâ¡»wh®fŸ. gh®¥gd®fS c§fŸ kd« gjw Éšiyah? c§fŸ m¿î bt£f¥gl
ila Kf¡nfhziy bghW¤J¡bfhŸs jÄœ k¡fËš M£fŸ Éšiyah? Ú§fS« k¡fŸ v‹W v©Â¡ bfhŸs c§fŸ v©z«
ïšiyba‹whš mªj r_f« thGtjhš ga‹ v‹d? v‹W nf£»‹ ïl« bfhL¡»‹wjh? cyf¤âš khdk‰w k¡fŸ, <d« c‰w k¡fŸ
nwh«. gh®¥gdušyhjh®fËš tƉW¡»šyhj TÈfË‹ brŒif RakÇahij ï‹dbj‹W czuhj k¡fŸ v‹gt®fŸ v§»U¡
fis¥g‰¿ eh« ãukhjkhŒ ïâš vGj tuÉšiy. »‹wh®fŸ? mt®fŸ ah®? v‹gij r‰W ÃjhdkhŒ njo¥gh®¤jhš
tƉW¡F jhuhskhŒ »il¡f¤j¡f bjhÊiyí« jÅ r«gh¤â c§fis¤ jÉu ntW ahiuahtJ f©L ão¥Õ®fsh? nghJ« nghJ«
a¤ijí« brh¤Jfisí« Ãiyiaí« it¤J¡ bfh©oU¡F« ïÅahtJ c§fŸ Ka‰áia r‰W RakÇahij¥ g¡f« âU«ò§fŸ.
MrhÄfŸ gh®¥gd¥ ãurhu§fŸ brŒí« K£lhŸjd¤â‰F eh« njÓa euf¤âš mGªjhÔ®fŸ. filªbjL¤j mnah¡»a®fS¡F«
v‹d rkhjhd« brŒJ bfhŸs¡TL«. gh®¥gdušyhj mur®fËš Jnuh»fS¡F« <dtÆW ãiH¥ò¡fhuU¡F« m¿ÉÈfS¡F«
bgU«gFâah® gh®¥gd®fS¡F¥ ãŸisahŒ ãw¡f¡ fUJ»wh® mij É£LÉL§fŸ. jÄœ¤jhÆ‹ khd¤ij¡ fh¥gh‰w
fnsbahÊa gh®¥gd kj¡ bfhLikÆš jÄœ k¡fŸ mDgÉ¡F« K‹thU§fŸ.
ïÊit¥g‰¿ fUJ»wh®fsh v‹W gh®¤jhš mJî« xU á¿J«
ïšiy. rÛg fhy¤âš eilbgw nt©oa RakÇahij r¤âah¡
»uf¤â‰F tǪJ f£o K‹ ÚY§fŸ, c§fŸ É©z¥g§fËš
gh®¥gdušyhj #Û‹jh®fŸ, ãuò¡fŸ, nythnjÉ¡fhu®fŸ, c§fŸ u¤j¤ij¡ bfh©L ifbaG¤J¢ brŒJ mD¥ò§fŸ. c§fŸ
ÉahghÇfŸ v‹ngh®fnsh ViHfis tij¤J¥ g£oÅ ngh£L brh¤J¡fŸ v‹gâš xU gFâia ï¥nghnj xJ¡» it¤J ÉL§fŸ
Vkh‰¿ bfhŸisao¤J gy yB¡fz¡fhd brh¤J¡fis¢ nr®¤J¡ òu£L¥ãurhu§fis btW¤J¤ jŸË ghku k¡fS¡F c©ik
F£o¢Rt®fshf És§F« nfhÉšfis¡ f£LtJ« m§F gh®¥gd¤ ï‹dJ nghÈ ï‹dJ r¤âa« ï‹dJ bghŒ ï‹dJ v‹W czU«
âUÉHh brŒtJ« gh®¥gd kj¥ãurhu gŸË¡Tl§fŸ ntj ghl go brŒí§fŸ. RakÇahij¡F ciH¡F« c©ik¥ g¤âÇiffis
rhiyfŸ f£LtJ«, gh®¥gd®fŸ rh¥ãl r¤âu§fŸ f£LtJkhd všyh¤ jÄœ k¡fS« go¡F«go brŒí§fŸ. ïÅ cw§fhÔ®fŸ!
bfhLikfis¢ brŒtj‰fhfnt j§fŸ gz§fis cgnah»¡»‹ gh®¥gd®fË‹ kj¤â‹ _ykhtJ òuhz§fŸ _ykhfthtJ mâš
wh®fŸ. gh®¥gdušyhj c¤ânahfÞj®fnsh j§fŸ bršth¡F cHY« g©oj®fŸ _ykhfthtJ muáaš gh®¥gdušyhjh®fŸ
KGtijí« gh®¥gd e‹ik¡nf cgnah»¡»wh®fŸ. ïšyhÉ£lhš _ykhfthtJ jÄœ k¡fŸ jiy vL¡f¡ TL« v‹nwh mšyJ Ra
mt®fSila c¤ânahf¤â‰F« thœî¡F« Mg¤jhŒ KoªJ kÇahij milaTL« v‹nwh Ãid¥gij monahL kwªJ ÉL§
ÉL»‹wJ. gh®¥gdušyhj r‹ÅaháfË‹ r§fâ brhšynt fŸ, kwªJ ÉL§fŸ.
nt©oaâšiy vdyh«. RU§f¡ T¿dhš ïa‰if¡F Énuhjkhd
ï‹g¤ij mDgÉ¥gnj mt®fsJ jgrh»É£lJ. ïÅ Ûâ Fo muR - f£Liu - 19.02.1928
ïU¡F«, ghku k¡fnsh nkšf©l bgÇa MrhÄfŸ v‹gt®fŸ
el¥gij¥ gh®¤J mt®fis¥ ã‹g‰¿ nkY« nkY« j§fis

Fo muR - 1928 ( 1 ) 108 109 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


r§ÑjK« gh®¥gÜaK« Nœ¢áí« Vkh‰wK«

br‹id r§Ñj kfheh£oš gh®¥gdušyhj r§Ñj ɤth‹ âUt©zhkiy nfhÆš tH¡F M®»íbk©o‰fhf $kh‹
$kh‹ fhŠÓòu« á. R¥ãukÂa¥ãŸis mt®fŸ Éõa¤âš V. uhkrhÄ KjÈah® tu¥ngh»wh® v‹W âUt©zhkiy bghJ
gh®¥gd®fŸ v›tsî ehza¡ Fiwthí« F‰wkhí« elªJ #d§fS« KÅághÈ£oahU« $ KjÈahU¡F gy tunt‰ò
bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹gij k‰bwhU g¡f¤âš ãuRǤâU¡F« fS« Û£o§FfS« V‰ghL brŒâUªjh®fŸ. ïij¥ bghW¡fhj
Ã%g¤jhš m¿ayh«. ït‰iw ekJ gh®¥gdušyhj ãuò¡fŸ r‰W« gh®¥gd®fŸ ïªj bghJ#d§fŸ Vkh‰wkila£L« v‹»‹w
yøa« brŒahkš gh®¥gdušyhj ɤth‹fŸ v›tsî gh©o¤a v©z¤â‹ ngÇY« $ KjÈahU¡F ï›tsî tunt‰gh v‹
Kilat®fshÆUªjhY« mij yøa« brŒahkš gh®¥gd®fŸ »‹w bghwhikÆ‹ ngÇY« $ KjÈah® m‹W âUt©zh
v‹»‹wj‰fhfnt mt®fis MjÇ¡f K‰gL»wh®fŸ. ekJ kiy¡F˚tuhkš ïU¡F«go brŒant©Lbkd¡ fUâ, o¥o
eh£L¥ãuò¡fË‹ K£lhŸjd¤â‰F ïijÉl ntW Mjhu« fby¡l® f¢nrÇÆš nfhÆš nfir âUt©zhkiy bkÍÞ£
nt©oaâšiy v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. m‹¿í« gh®¥gd nw£olÄUªJ kh‰wnt©Lbk‹gjhf xU É©z¥g« ngh£L
ušyhj ɤth‹fS« j§fŸ RakÇahijia¥ g‰¿ xU á¿J« nfÞ Érhuizia ÃW¤J«go c¤âuî th§»É£lh®fŸ. ešy
ftiyÆšyhkš gh®¥gd ɤth‹fŸ v‹gt®fŸ v›tsî Fiwî ntisahŒ ïªj c¤âuî nghŒ¢ nrUtj‰F K‹ghfnt $kh‹fŸ
gL¤âdhY« yøa« brŒahkš RthÄfns ! v‹W thia¥ bgh¤â uhkrhÄ KjÈahU« f©z¥gU« òw¥g£L É£ljhš »uk¥go
KJif tis¤J¡ fh£o¡ bfh©L mt®fŸ ã‹ bjhlU»‹wh®fns všyh tunt‰òfS« Û£o§FfS« btF Ml«gukhfnt elªJ
bahÊa khd¤Jl‹ thH xU¥gLtJ mUikahŒ ïU¡»‹wJ. É£ld. gh®¥gd®fŸ j§fŸ Nœ¢áÆ‹ gadhŒ vâ®gh®¤j fhÇa«
ïitfis mDrǤnj x›bthU CÇY« gh®¥gdušyhj r§Ñj Vkh‰wkilªJ É£ljhš ãwF kh‰W É©z¥g¤ij¥ g‰¿ ftiy
rkh#« V‰glnt©L« v‹W« m§bfšyh« gh®¥gdušyhj vL¤J¡ bfhŸsÉšiy. VbdÅš kh‰Wtj‰F nghJkhd fhuz«
ɤth‹fis MjÇ¡f nt©Lbk‹W« gyjlitfŸ brhšÈí« ïšiyba‹W bjǪnj ÉõkŠ brŒa¡ fUâ o¥o fby¡l®
vGâí« tªâU¡»‹nwh«. bgU«ghY« ïij c¤njá¤nj nfhit gh®¥gduhÆU¥gjhš c¤âuî »il¤JÉLbk‹W Ãid¤J ngh£lh®
ÆY« Kjš Kjyhf xU r§Ñjrig V‰gL¤âí« ïU¡»‹wh®fŸ. k‰w fshdjhš c¤âuî »il¤J« c¤njá¤j fhÇa« Ãiwntwhk‰
ïl§fS« ïij ftŤJ el¡Fkh? nghŒÉ£lJ.

Fo muR - f£Liu - 19.02.1928 k‰wgo nfá‹ M®¡íbk©L âUt©zhkiyÆnyna


el¡F«. $kh‹ KjÈahU« nghth® v‹nw bjÇ»‹wJ.
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 19.02.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 110 111 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


mU¥ò¡ nfh£ilÆš ïÞyhÄa CÊa‹
gh®¥gd¤ bjhšiy
x¤JiHahik¡ fhy¤âš ïUKiw áiwbr‹W gytUõ«
áiwthr« brŒj njrg¡j® â©L¡fš #dh¥ É.nf. j§fÛuh‹ rhaò
mU¥ò¡ nfh£ilÆš áy gh®¥gd®fŸ bjhšiy Éis
mt®fŸ “ïÞyhÄa CÊa‹” v‹w jÄœ thu¥ g¤âÇif bah‹W
ɤJ tUtjhf bjÇ»‹wJ. 7, 8 gh®¥gdušyhj thÈg®fŸ ÛJ
Mu«ã¡f¥ nghtjhŒ eh« bjÇÉ¡f¥g£oU¡»wgoahš ³ g¤âÇ
nghärh® elto¡if vL¤J¡ bfh©ljhfî« muÞ£ brŒJ b#Æ
ifia eh« MtnyhL vâ®gh®¥gJl‹ bghJ#d§fŸ MjutË¥
Èš it¤J #hÛÅš É£oU¥gjhfî« bjÇa tU»‹wJ. ïJî«
gh®fŸ v‹W« e«ò»nw‹.
âUt©zhkiy¡ nfR nghynt ïªj¡ nfR« gh®¥gd®fËl«
el¡f¡ TlhJ v‹W É©z¥g« nghl nt©oa Ãiy¡F tU« Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 19.02.1928
nghš bjÇ»‹wJ. mªj CÇš gh®¥gdušyhj t¡ÑšfŸ ïšiy
ahjyhš kJiuÆÈUªJ ahuhtJ gh®¥gdušyhj t¡Ñš nghf
nt©oÆU¥gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸtnjhL ïªj nfá‹ bryî¡
fhf âUt©zhkiy nfR bryî¡F bghJ#d§fŸ cjÉaJ
nghynt cjt nt©L« v‹W m¥Õš brŒJ¡ bfhŸS»nwh«.
Fo muR - nt©LnfhŸ - 19.02.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 112 113 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


eiuTo¡ »H¥gUtbkŒâ, bfhL§T‰W¡»iubad¥ ã‹ khí«, gy
å© kÅj®fis¥ nghš Ú§fŸ thHÉU«ò»‹Ö®fsh? Ú§fŸ
cyf¤âš tªJ nghdj‰F c§fŸ eh£L¢ rǤâu¤âš áy K¤âiufŸ
it¡f ÉU«ò»Ö®fsh?”

ï‹D« fšÉ bjhÊš KjÈaitfis MjǤJ«, RghRg


ïu§T‹ jdtÂf thÈg® fhy§fËš brŒí« Ml«gu¢ bryîfis¡ f©o¤J« gy mÇa
ïu©lhtJ kfhehL bkhÊfŸ ÄË®»‹wd.

ïitfis¤ jdtÂfnua‹¿ ekJ eh£lh® midtUnk


V‰W mj‹go bahGf nt©Lbk‹W ehK« nf£L¡ bfhŸS»nwh«.
ï«kfheh£o‹ tunt‰ò¤ jiyt® âUths® ïuhk‹ br£o
ah® mt®fË‹ tunt‰ò¥ ãur§fK« jiyt® âUths® m. bt. Fo muR - f£Liu - 19.02.1928
âahfuh#h mt®fŸ jiyik Kfîiuí« tu¥bg‰nwh«. mitfËš
jdtÂf®fS¡fhd gy mÇa îiufŸ kȪJ »l¡»‹wd. mit
fËš áyt‰iw k£L« ï§F F¿¥ãL»nwh«.

“..................................... ïs« if«bg©fË‹ Ãiy mªnjh! mt®


fis kz¥gj‰F K‰gLgt®fŸ ekJ Fy¤J åuuhth®fŸ. ï¥ ghG«
Fy¤âš V‹ ãwªnjh« v‹W ÃidªJ ÃidªJ mt®fŸ cŸs§
FiHahk‰ brŒtJ c§fŸ fl‹”.

“.........k‰bwhU bgU« ãu¢áid kidÉia btËeh£o‰F


cldiH¤J¢ bršyš. kidÉíl‹ Tl thHš nt©Lbkd
thÈg®fsh»a Ú§fŸ bfh©LŸs nguth g˧F¡f‰ nghy¤ bjË
thŒ És§F»wJ. m›îz®¢á ïa‰if cz®¢á; bjŒåf cz®¢á;
mij¡ Fiy¥gJ bfhLik bfhLik............”

“.............nfty« bghUns ekJ F¿¡nfhs‹W. bghUŸ bgU¡


FtJ kidÉ, k¡fŸ, R‰w¤jh® eh£lh® ï‹òWtj‰F¤ jhnd.
bghUŸ bgU¡Ftânyna e«kt®fŸ j§fŸ fhybkšyh« ngh¡»‹
kidÉ k¡fSl‹ ïšyw« el¤â ï‹òWtJ v¡fhy«?”

“.............Ô©lhik ïªJ kj¤ij¤ jhœik¥gL¤JtJ. mij¢


Ó¡»u« eh£ilÉ£L¤ Ju¤jš nt©L«. ïªJ kj¤âš ãwªj x›
bthUtU¡F« nfhÉšfËY« bghJÉl§fËY« rk cÇik
ÆU¤jš nt©L«. ãw¥ãdhš ca®î jhœî f‰ã¤jš TlhJ.”

“............njo¢ nrhW Ãjª â‹W, gy á‹dŠ áW fijfŸ ngá,


kd« tho¤J‹gÄf îH‹W, ãw® thl¥ gy brašfŸ brŒJ,

Fo muR - 1928 ( 1 ) 114 115 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


»il¡f¤j¡f Ó®âU¤j« tH§f¥g£L ïU¡»‹wJ. ãuò g£lK«
ft®d® gjÉí« »il¤âU¡»‹wJ. ïÅ ek¡F »il¡f nt©oa
gjÉ ï‹dJ gh¡» ïU¡»‹wJ v‹W brhšy Äfî« fZl¥gl
nt©oÆU¡»wJ. mur® gjÉí« muR ãuâÃâ gjÉí« nrdhâgâ
gjÉí«jh‹ ïÅ gh¡» ïU¡»‹wJ v‹gJ ekJ mã¥ãuha«.
e« eh£L¡F nt©oaJ v‹d? MdhY« ïJ tiu ek¡F »il¤j nkšf©l gjÉfis eh«
muáaš âU¤jkh? r_f âU¤jkh? cgnahfk‰wbj‹W brhšÈ¤ jŸËÉlî« ïšiy. xUt® nkš
xUt® ngh£o ngh£L¡ bfh©L mij mila Ka‰ á¡»‹nwhnk
bahÊa milªJ tU»‹nwhnk xÊa, nt©lh bk‹W xUtU«
brhšynt ïšiy. mitfis vªj muáaš ïa¡fK« jŸsî«
ïªj rka« jÄœ k¡fŸ Äfî« v¢rÇ¡ifahŒ ïU¡f nt©o ïšiy. ïªj ÃiyÆš ehL v‹d K‹nd‰w kilªâU¡»wJ v‹W
aJ« T®ikahŒ ftŤJ el¡f nt©oaJkhd beU¡foahd nf£»‹nwh«. xUrka«, gjÉí« r«gsK« kh¤âu« »il¤jnjaš
rka« v‹gij eh« gy jlit mL¤J mL¤J btËÆ£L yhkš mj‰nf‰w mâfhu« »il¡fÉšiy v‹W ahuhtJ brhšy¡
tªâU¡»nwh«. ï«khâÇahd rªj®¥g§fŸ mo¡fo V‰glhJ. 10 TLkh? Úâgâ mâfhu§fËš e«eh£L k¡fË‹ rfy brh¤Jfis¥
tUõ§fS¡F xU Kiwnah 20 tUõ§fS¡F xU Kiwnahjh‹ g‰¿í« mt®fsJ cÆiu¥g‰¿í« Úâ tH§f¤j¡f mâfhu«
V‰gL»‹wJ. mij j¡f tÊÆš cgnah»¤J¡ bfhŸs Koahkš bfhL¡f¥ bg‰¿U¡»‹nwh«. mJ kh¤âukšy. ïªj Úâia
gh®¥gd®fŸ bfhLik brŒJ tUtJ xU g¡fÄUªjhY« gh®¥gd k¡fS¡F th§»¡ bfhL¥gj‰F ghLgL»‹wt®fS¡F« µ x‹W¡F
ušyhjh®fËš muáaš ãiH¥ò¡fhuU« nfhlhÇ¡ fh«òfS« Kl¤ eg® x‹W¡F 50000 %ghŒ 100000 %ghŒ tiuÆY« Tl tU«go
bj§FfS« k‰bwhU g¡fK« ïUªJ bfh©L ehL KGtJ« r«ghâ¡fj¡f Úâ tH§F« Kiwfisí« Úâ milí« Kiwfisí«
ghHhF« t©zK« r_f« KGtJ« ïÊîgL« t©zK« Jnuh bfhL¡f¥ bg‰¿U¡»‹nwh«. mªÚâfŸ ï‹d Éj« ïU¡f
f¢brašfŸ brŒJ tU»‹wh®fŸ. Mjyhš gh®¥gdušyhj k¡fŸ nt©Lbk‹W r£l« V‰gL¤J« bghW¥ò« ek¡nf bfhL¡f¥g£o
ïJrka« K¡»akhŒ ÉʤâU¡f nt©oajhŒ ïU¡»‹wJ. U¥gij¡ fh£l r£l ÃUkhz rigfŸ V‰gL¤j¥g£oU¡»wJ.
mitfS« cgnahfk‰wit ba‹W ahuhY« btW¤J¤ jŸËÉl¥
e« eh£o‹ K‹nd‰w¤â‰F Mf nt©oa fhÇa§fis¥ g‰¿ glî« ïšiy. ïªâahÉš cŸs všyh Éjkhd muáaš jiyt®
ÉrhÇ¥gj‰bf‹nwh v›tif Ó®âU¤j« tH§f nt©Lbk‹ fS« ïªj¢ r£l Ã%gz rigfËš ï‹W« c£fh®ªJ bfh©L
gij m¿anth, ïJrka« xU fÄõ‹ murh§f¤jhuhš ÃaÄ¡f¥
r£lÄa‰¿¡ bfh©L ïU¡»‹wh®fŸ. mJî« j§fsJ brhªj
g£L ïU¡»wJ. ïij j¡f tÊÆš cgnah»¤J¡ bfhŸs nt©oaJ
XjhÉš mšyhkš Ó®âU¤j¤â‹ _y« V‰g£l Ãaâ¥go bghJ
k¡fË‹ K¡»a flik. vdnt ï¥nghJ tªâU¡F« ïªj
#d§fË‹ th¡F¥ bg‰W bghJ #d§fË‹ ãuâÃâfŸ v‹»‹w
fÄõÅl« ekJ Ãiyikfisí« njitfisí« brhšÈ¡
KiwÆš c£fh®ªJ bfh©oU¡»wh®fŸ. murh§f rig jÉu k‰w 7,
bfhŸtJ v›tÊÆY« ïÊthdjhfhJ. Mjyhš ï¥nghJ ekJ Ãiy
8 khfhz r£l rigfËY« ïªâa r£lrigfËY« #d¥ ãuâfns
v‹d? ek¡F ï¥nghJ nt©oaJ v‹d? RakÇahijí«
mâf v©Â¡if ïU¡f¤j¡f Éjkhfnt mik¡f¥g£oU¡»wJ.
x‰Wikí« jutšy r_f Ó®âU¤jkh mšyJ eh£il ïÊîgL¤â
ãǤJ it¡F« muáaš âU¤jkh v‹gJjh‹ K¡»akhd nfŸÉ. mJî« r®¡fhiu njh‰fo¡f¤j¡f mâf¥go¡fhd v©Â¡if
muáaš Ó®âU¤j« v‹gJ ek¡F ïu©L _‹W jlit tH§f¥ ahfnt ïU¥gJl‹ gy jlit r®¡fh® njh‰fo¡f¥g£L« ïU¡»wJ.
g£lhŒÉ£lJ. mjdhš vâ®ghuhj gjÉfŸ všyh« ek¡F »il¤
Úâ ïyh¡fh, r£lrig ïyh¡fh kh¤âuÄšyhkš îthf ïyh¡
âU¡»‹wJ. khj« 5500 %, 6500 %, 7500%. »il¡F«goahd c¤â
fhÉY« ek¡F mâf v©Â¡if tH§f¥g£oU¡»wJ. cjhuzkhf
nahf§fŸ »il¤JÉ£ld. mJî« bjUÉš ã¢ir vL¤J«, gŠrh§
br‹idia vL¤J¡ bfhŸnth«. îthf rigÆš VG bk«g®fS«
f« brhšÈ gz« g¿¤J«, KÅá¥ghÈ£o És¡F btË¢r¤âš
go¤J« tªjt®fS¡F ca®ju Úâgâ gjÉí« Ã®thf gjÉí« xU jiytU« ïU¥gjhf it¤J¡ bfh©lhš mâš IªJ ng®
ïªâa®fshfnt ïU¡f¤j¡f khâÇ ïU¡»‹wJ.
Fo muR - 1928 ( 1 ) 116 117 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
ïªj It®fËY« _‹W ng® #d¥ ãuâÃâfŸ v‹gt®fË‹ TÈ nghjhJ v‹W nf£lj‰F Ú¡f¥g£l ÃĤj« x‰iw kh£L
e«ã¡ifia bg‰nw ïU¡f¤j¡f t©z« mik¡f¥g£oU¡ t©o X£LtJ«, ghš fwªJ ɉgJkhd ntiyÆšTl étd«
»wh®fŸ. k‰w ïUt®fS« ïªâa¥ ãuKf®fshfnt ÃaÄ¡f¥gl¤ brŒa Koahkš â©lhLtJkhd Ãiyik nghjhjh? v‹W
j¡fjhÆU¡»‹wJ. mªj¥gona ÃaÄ¡f¥g£L« tU»wJ. mªj¥go nf£»‹nwh«.
Ãakd« bgW»‹wt®fS« m‰g¤jdkhŒ elªJ bfhŸtj‰
»šyhkY« f©ÂakhŒ el¡f¤j¡f khâÇahfî« µ 5550 %ghŒ k‰wgo ehL K‹nd‰w kilªjJ v‹gj‰F rhøahf
r«gsK« µ Rkh® 1500 %ghŒ go¤juK« bgW«goahd rîfÇa§ k¡fË‹ murh§f îthf¢ bryî¡fhf tÇ tNÈ¥gJ tUõ¤â‰F
fS« mik¡f¥g£L ïuh#nghfK« bfhL¡f¥g£L mªj¥gona tUõ« Éõ« VWtJ nghy tUõ« x‹W¡F 40 nfhoÆÈUªJ
milªJ« tU»‹wh®fŸ. 165 nfho %ghahf ca®¤âÆU¥gJ«, eh£oÈUªJ Éahghu¤â‹
_y« tUõ¤â‰F tUõ« nkšf©lgona nfho¡fz¡fhd
ïªâa #d¥ ãuâÃâ¤Jt« bfh©l ï›tsî« muáaš %ghŒfŸ ca®ªJ bfh©nl btËehLfS¡F nghŒ¡ bfh©L
Þjhgd§fŸ v‹gJ _ykhŒ nf£L¡ bfh©lj‰F ïz§»na ïU¥gJ« v§F¥ gh®¤jhY« go¤j k¡fŸ Kj‰ bfh©L ntiy
murh§f¤jhuhš bfhL¡f¥g£ljhf ïU¡»‹wnjašyhkš ntwšy. Æšyhkš â©lhLtJ« nghjhjh? v‹W nf£»‹nwh«.
vdnt ïitfËdhš eh£o‰nfh eh£oYŸs g‰gy #dr_f§
fS¡nfh V‰g£l e‹ikfŸ v‹d? ViHfS¡F V‰g£l e‹ik ÉahghÇfŸ Ãiy¡F rhøahf ehza kh‰Wjš _ykhfî«
fŸ v‹d? ÉtrhÆfS¡F V‰g£l e‹ik v‹d? TÈ¡fhuU¡F tUkhd tÇ _ykhfî« g¤J y£r¡ fz¡fhd %ghŒfS¡F tU õh
V‰g£l e‹ik v‹d? ÉahghÇfS¡F V‰g£l e‹ik v‹d? tUõ« ü‰W¡ fz¡fhd bgÇa bgÇa ÉahghÇfS« ïaªâu rhiy
bjhÊyhË¡F V‰g£l e‹ik v‹d? v‹W nf£»‹nwh«. fS« ÔghtË M»tUtJ nghjhjh v‹W nf£»‹nwh«.

ViHfS¡F V‰g£l e‹ikÆ‹ nah¡»aij¡F ã¢ir¡fhu® ehL xG¡f¤âš K‹nd¿ÆU¡»‹wJ v‹»‹w nah¡»
fË‹ bjhšiyí« xG¡f¡ FiwîfŸ mâf¥gLtJ« nghâa aij¡F rhøahf nfh®£LfS« ÃahahâgâfS« ÃahathâfS«
rhøahfhjh? v‹W nf£»‹nwh«. fhtyhËfS« îthf Þjhgd§fS« b#ÆšfS« ehS¡F ehŸ
bgU»¡ bfh©nl nghtJ nghjhjh? v‹W nf£»‹nwh«.
Étrhafhu®fS¡F V‰g£l e‹ikÆ‹ nah¡»aij¡F¥
óÄfŸ všyh« x›bthU jÅ kÅjD¡nf mJî« Étrha« brŒa¤ r_f x‰WikÆ‹ nah¡»aij¡F rhøahf ehS¡F ehŸ
bjÇahjtD¡nf nghŒ¢ nr®ªJ tU»‹wJ« ÉtrhÆfŸ mt® ïªJ KÞä« fytu§fS«, gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® Éthj§
fS¡F ciH¤J¥ g£oÅ »l¥gJ« nghâa rhøahfhjh? v‹W fS«, Ñœ #hâ nkš #hâ bjhšiyfS« òâa òâa tF¥ò cÇik
nf£»‹nwh«. fS« ts®ªJ bfh©L nghtJ« nghjhjh? v‹W nf£»‹nwh«.

TÈ¡fhu®fS¡F V‰g£l e‹ikÆ‹ nah¡»aij¡F ö¤J¡ ehL muáaš m¿î bg‰¿U¡F« nah¡»aijia m¿a rhø
Fo, k©lg«, ehf¥g£lz«, br‹id, fh»ehlh KjÈa JiwKf§ ahf vy¡õ‹ fZl§fS« Étfhu§fS« nt‰Wik Énuhj§fS«
fËš j§fŸ j§fŸ bg©L ãŸisfSl‹ thu« x‹W¡F gâdh nghjhjh? v‹W nf£»‹nwh«.
Æu¡fz¡fhd k¡fŸ TÈ¡fhu®fshf f¥gš VW»‹w fhø nghjhjh?
v‹W nf£»‹nwh«. r_f K‹nd‰wkilªâU¥gJ v‹gâ‹ nah¡»aijia
m¿a nfty« kÅjD¡F kÅj‹ bjh£lhš ght«, gh®¤jhš ght«
bjhÊyhËfSila e‹ikÆ‹ nah¡»aij¡F âO® âO® v‹gij xÊ¥gâš cŸs fZl§fS« fh§»uáš ïUªj Ô©lhik¤
v‹W MÆu¡fz¡fhf gâdhÆu¡fz¡fhd bjhÊyhs®fis Kj â£lK« kÅj rk¤Jt¤ â£lK« vL¤bj¿a¥g£oU¥gJ« åâÆš
yhËkh®fŸ ntiyÆÈUªJ jŸStJ« mt®fsJ ntiyfis el¥gj‰F« gŸËÆš go¥gj‰F« »z‰¿š j©Ù® bkh©L
ïaªâu§fis¡ bfh©L rÇ brŒJ bfhŸtJ« m¤ bjhÊyhËfŸ Fo¥gj‰F« e«khš x¥ò¡ bfhŸs¥glhkš r®¡fh® nfh®£LfËš
bjU¤bjUthŒ â©lhLtJ« µ 100 %. tU«go bg‰w bjhÊyhË Úâ bgw nt©oÆU¥gJ« gy rªj®¥g§fËš m§F« ïªâa

Fo muR - 1928 ( 1 ) 118 119 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


mâfhÇfshnyna ïitfŸ kW¡f¥gLtJ« tUzháuk kfhehLfŸ x‰Wikí« bgwhkš muáaš Rjªâu« bg‰wjhf ahU« Tw KoahJ.
el¥gJ« tF¥ò kfhehLfŸ bgU»¡ bfh©L nghfnt©oa mtáa
nk‰gLtJ« nghjhjh? v‹W nf£»‹nwh«. njÓa« v‹gJ ntW muáaš v‹gJ ntW v‹gij KjÈš
cz®ªJ bfhŸsnt©L«. njÓa« v‹gJ njr k¡fË‹ RakÇahij
eh£o‹ bghJ ehfßf K‹nd‰w¤â‹ nah¡»aijia¥g‰¿ K‹nd‰w¤ij¥ bghW¤jJ. mij gy® j¥ghf m®¤j« brŒJ fh£o
m¿tj‰F rh£áahf ÄÞ.nknah ngh‹w ü‰W¡fz¡fhd ng®fŸ ghku k¡fis Vkh‰¿ cÆ® thœ»wh®fŸ. muáaš v‹gJ ah® e«ik
vGâ ïU¡F« òÞjf§fS« mij ehlf %gkhf m‹Åa ehLfËš MŸtJ v‹»‹w Éõakšy. ekJ k¡fS¡F v«khâÇ muáaš
el¤â¡ fh©ã¡f¥gLtJ«, ï‹D« gy® ï¥nghJ« m« khâÇ Kiw ïU¡f nt©L« v‹gJjh‹ ekJ muáaš ÉõakhF«.
Éõa§fËš ãuntá¤J òÞjfbkGâ gz« r«ghâ¥gJ«, ï¥nghija muáašthâfŸ všyh« j§fŸ j§fŸ jÅ Mâ¡f¤
ï›tsîkšyhkš kj¤â‹ nguhš, nfhÆšfË‹ nguhš, RthÄfË‹ â‰F« tƉW¥ ãiH¥ò¡F« V‰w Kiwfis tF¡»‹wh®fns
nguhš Égrhu¥ bg©fŸ c‰g¤âiaahtJ jL¡f nt©L« v‹»‹w bahÊa njr¤â‰F« njr¤âYŸs bgU«gh‹ik k¡fS¡F« V‰w
Ãgªjid bfh©l r£l« brŒtâš kj¤â‰F Mg¤J tªJÉL« Kiwfis tF¥gnj ïšiy. mªj¥go tF¤jhš muáaÈš
ãiH¥gt®fS¡F ãiH¥ò nghŒÉL«. Vbd‹whš ekJ eh£oš
v‹W kj¤ jiyt®fS« ca®ªj #hâah® v‹gt®fS«, thjhLtJ«
nah¡»akhd ãiH¥òfŸ kiwªJ É£lâdhš mnefU¡F muáaš
m¿ah¡ FHªijfis bgh«ik¡ fšahz« brŒJ bg©#hâ
tƉW¥ ãiH¥ghŒ nghŒÉ£lJ. mâY« njr¤ij¡ fh£o¡
òUõ®fsh¡» å£o‰FŸ jŸs¡ TlhJ v‹gjhf r£l« V‰gL¤j
bfhL¤J« njrk¡fË‹ RakÇahijia ɉW« ãiH¡f nt©oa
bg©kÂfŸ Ka‰á¤jhš mijí« kj¤ jiyt®fS«, ca®ªj ÃiyÆš muáaš ãiH¥ò mik¡f¥g£LÉ£lJ. Mjyhš ï¥
#hâah® v‹gt®fS«, muáaš jiyt®fS« kj¤â‹ nguhY« nghija muáaš ïa¡f§fshY« ï¥nghija muáaš ãiH¥ò¡
njr¤â‹ nguhY« jL¥gJ«, k‰W« xUtiu xUt® bjhLtJ ght« fhu®fshY« V‰gL« muáaš Ó®âU¤j¤jhš ïªâa ehL xU ehS«
v‹W« xUt® bjh£l j©Ù® rh¥ã£lhš euf« »il¡Fbk‹W«, K‹nd‰wkila Koant KoahJ v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«.
xUt® bjhG« ïl¤âš k‰bwhUt® bjhGjhš flîŸ mUŸ nghâa gydˤjhY« gydË¡fhÉ£lhY« r_f Ó®âU¤jnk
nghŒÉL« v‹W«, xUt® FË¡F« ïl¤âš k‰bwhUt® Fˤjhš ï¥nghJ nt©l‰ghyJ. r_f Ó®âU¤j« ïšyhj fhuznk ïªâa
eânah Fsnkh bf£L¥ nghF« v‹W« kj¤â‹ nguhY« flîŸfŸ k¡fŸ gy kj§fshf¥ ãÇaî« mt‰WŸ ca®î jhœî, cŸ
nguhY« îgªj¥gL¤â tUtJ« nghjhjh? v‹W nf£»‹nwh«. r©ilfŸ V‰glî«, gy #hâ¥ãÇîfŸ c©lhfî«, mt‰WŸ
m‹¿í« ïitfŸ KGtJ« xÊa nt©L« v‹W ahuhtJ ca®î jhœî¢ r©ilfŸ V‰glî«, ïj‹ gydhš k¡fŸ ÃuªjukhŒ
Ka‰á¤jhš mj‰F “ehÞâf«” v‹W« “njr¤ Jnuhf”bk‹W« x‰Wik¥gl kh®¡fÄšyhkš nt‰Wik¥g£L ãǪJ Éfîkhd
bga® bfhL¤J m«Ka‰áfis xÊ¡fK‰gLtJ« nghjhjh? v‹W Ãiy V‰g£L ïU¡»‹wJ. ïij ahU« kiw¡f KoahJ. ït‰iw
nf£»‹nwh«. cz®ªnj mndf bgÇnah®fŸ r_f Ó®âU¤j¤ânyna ciH¤J
tªâU¡»wh®fŸ. j‰fhy« ekJ r_f ÃiyÆ‹ gy‹jh‹ muáaš
vdnt muáaš Ó®âU¤j¤jhš ïªâa® ïªâa k¡fŸ bfhLikfnsašyhkš ntwšy. muáaš Ó®â U¤j« tªj ãwF r_f
milªâU¡F« e‹ik¡F nkš f©litfisÉl ïÅí« ntW Ó®âU¤j« V‰g£L ÉL« v‹W brhšgt®fŸ všyh« Kjš be«g®
v‹d cjhuz§fŸ nt©L« v‹W nf£»‹nwh«. Mjyhš ïÅí« mnah¡»a®fŸ v‹gij kwªJÉl¡TlhJ. VjhtJ x‹W ïu©L
mâfkhd muáaš Ó®âU¤j« »il¤jhš ïªâahî¡F v‹d nah¡»a®fŸ v‹ngh®fS« mâš fyªâU¡»‹wh®fŸ v‹W ahuh
gyid¡ bfhL¡f¡TL«, ïªâah v‹d fâia mila¡ TL«, tJ brhšy tUth®fshdhš m¥go fyªâU¥gt®fŸ mnah¡»a®
v‹gitfis nahá¤J¥ gh®¤jhš c©ikahd ïªâaD¡F ï¥ fshÆšyhÉ£lhY« K£lhŸfshfthtJ f©o¥ghŒ ïUªJ jh‹
nghJ v‹d nt©L«? mjhtJ muáaš âU¤jkh? r_f âU¤jkh? Mfnt©L« v‹W cWâ TWnth«.
v‹gJ òydhfhkš nghfhJ v‹W brhšYnth«. vªj¡ fhuz¤ij¡
RthÄ ÉntfhdªjUila th¡if¥ ghU§fŸ. $ kh‹ fhªâ
bfh©L« muáaš âU¤j¤jhš ekJ ehL K‹ndw Koant KoahJ
Æ‹ Kªâa th¡Ffis¥ ghU§fŸ. m¥go¥ gh®¥Õ®fshdhš ïªâa
v‹gJ ïJtiuÆš »il¤j mDgt¤âdhnyna bjǪJ
eh£o‹ e‹ikia¥g‰¿ ït®fŸ v‹d brhšÈÆU¡»wh®fŸ v‹gJ
bfh©nlh«. m‹¿í« vªehL« KjÈš r_f Ó®âU¤jK« r_f
c§fS¡F e‹whŒ És§F«.
Fo muR - 1928 ( 1 ) 120 121 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
vdnt ïJrka« ekJ eh£o‰F tªJŸs uhaš fÄõid
r_f Ó®âU¤j¤â‰fhfnt eh« cgnah»¤J¡ bfhŸs nt©L«.
g»ZfhukhdhY«, tunt‰ghdhY«, r_f Ó®âU¤j¤â‰F« Ra
kÇahij¡Fnk el¤j nt©L«. v«ik r®. #h‹ irk‹ T¥ã£L
ck¡F mur¥ ãuâÃâ g£l« nt©Lkh? N¤âu‹ v‹»‹w g£l«
Ú§f nt©Lkh? v‹W nf£lhš N¤âu‹ v‹»‹w g£l« Ú§f
nt©L« v‹Wjh‹ brhšYnth«. Vbd‹whš ek¡F ft®d®
ïªâa r£lrig Koî
gjÉí« r£l bk«g® gjÉí« kªâÇ gjÉí« »il¤J« ïªj¥gjÉ
bg‰wt®fshyhtJ #d¥ãuâÃâfŸ rigfËyhtJ e«ik N¤âu‹
v‹W miH¡F« j‹ik khwÉšiy v‹gij c¤njá¤J¤jh‹. ïªâa k¡fS¡F fh§»uR v›tsî öu« ãuâÃâ¤Jt«
giwa® v‹W ïÊthf ngr¥gL« Fy¤âš câ¤jt® v‹W brhšy¥ cilaJ v‹gij¥ g‰¿í«, r£lrigfŸ v›tsî öu« ãuâ
gL« $kh‹ v«.á. uh#hî¡F ïªâa r£l rigÆš c£fhU« nah¡ Ãâ¤Jt« cilaJ v‹gij g‰¿í«, ïitfËš cŸs jiyt®fŸ
»aij »il¤J« bjUÉš el¡F« cÇikí« RthÄia¥ gh®¤J F« v‹ngh®fS« m§f¤jt®fŸ v‹ngh®fS« v›tsî öu« ãuâ
ãL« cÇikí« »il¡fÉšiy, Fs¤âš j©Ù® Fo¡F« cÇikí« Ãâ¤Jt« cilat®fŸ v‹gij¥ g‰¿í« eh« bghJ k¡fS¡F
»il¡fÉšiy. mâfkhŒ vL¤J¢ brhšy nt©oaâšiy.

ïÅ vªj muáaš gjÉí« g£lK« mâfhuK« »il¤jhš rhjhuzkhf fh§»uR v‹gJ gh®¥gd®fSilaî« go¤j
eh« N¤âudhfhkš kÅjdhÆU¡f¡ TL«. $ v«.á. uh#h Fs¤âš áyUilaî« e‹ik¡fhf, mjhtJ, c¤ânahfK«, ãiH¥ò«
j©Ù® Fo¡f¡ TL« v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ‘Rauh{a« bgWtj‰fhf V‰gL¤â¡ bfh©oU¡F« r§f« v‹gjhf eh« gy
»il¤jhš všyh« rÇahŒ nghŒÉL«’ v‹»‹w ã¤jyh£l¡ ehshf brhšÈ¡ bfh©nl tªâU¡»nwh«. mJnghynt r£lrig
fhu®fis e«ògt®fS¡F xU th®¤ij. mbj‹dbt‹whš ïªâah KjÈaitfËš m§f« bgwî« mJ r«kªjkhd nj®jšfËš
Rauh{akilªâUªj fhy¤âšjh‹ uhkuhÍa¤âš jh‹ kD mj®k ViHfis, ghku k¡fis ehza¡ Fiwthd fhÇa§fshš Vkh‰¿
rhÞâu« c©lhdJ. mJ M£áÆY« ïUªjJ. ek¡F N¤âu¥g£l Raey¤â‰fhf Þjhd« bgwî« Md Þjhgd§fŸ v‹W« brhšÈ
K« r©lhs¥ g£lK« »il¤J. bjUÉš el¡f cÇik nf£lt® tªâU¡»‹nwh«. ït‰iw ïJtiuÆš vtU« kW¤jâšiy. $kh‹
fis fGÉš V‰¿dJ ntj¤ijí« Úâiaí« go¤jhš eh¡if fhªâí« ïitfis x¥ò¡ bfh©L ghku k¡fS¡F m¿îtU«tiu
mW¡fî«, nf£lhš fhâš <a¤ij¡ fhŒ¢á C‰wî«, gh®¤jhš ï¥go¤jh‹ Vkh‰w¥g£L tu¡TL« v‹W brh‹dhnuašyhkš ghku
f©iz F¤JtJkhd r£l« mKÈÈUªJ tªjJ. ï¥nghJ ïªâa k¡fS¡F m¿î c©lh¡F« Éõa¤âš xU á¿J Ka‰áí«
mur®fŸ MS« uh{a§fŸ mjhtJ ikN® âUth§T® bfh¢á vL¤J¡ bfh©ltušy. vdnt kfh¤kh v‹wt®fbsšyh« ghku
KjÈa njr§fËš jh‹ kD mj®k« jh©ltkhL»‹wJ. Mjyhš k¡fË‹ m¿Éšyhj j‹ikia cgnah»¤J¡ bfhŸshkš ïU¡f
ek¡F nt©oaJ. r_f K‹nd‰w«, RakÇahij. ïij milahkš KoahkY« ghku k¡fS¡F m¿î tU« kh®¡f¤ij¢ brŒa
uhaš fÄõ‹ kh¤âukšy k‰W« euf¤âš ïU¥gJ v‹gijí« cg KoahkY« jiyt®fshf ïUªJ tU«nghJ k‰wt®fis¥g‰¿ eh«
nah»¤J bfhŸs nt©oaJ k¡fŸ flik. vdnt Raey¡fhu®fŸ brhšYtJ å© ntiyahF«.
th®¤ijiaí« òu£l®fŸ th®¤ijiaí« e«ã VkhªJÉl¡TlhJ
v‹W v¢rÇ¡if brŒ»‹nwh«. njÓa¤ jiyt®fŸ v‹»‹w KiwÆš ïªâahî¡F Rauh{a¤
â£l« tF¡f mnef T£l§fŸ T£oah»É£lJ. mâY« ïªâah
Fo muR - jiya§f« - 26.02.1928
Rauh{a¤â‰F v›tsî öu« mUfij cilaJ v‹gij m¿tj‰
fhf gh®Èbk©lhuhš xU fÄ£o ÃaÄ¡f¥g£oU¡F« rka¤âš
ïªâahî¡F nt©oaij mjÅl« bjÇɤJ¡ bfhŸtJ
ïªâahÉ‹ RakÇahij¡F mHfšy v‹W brhšÈ¡ bfh©L
jh§fshf gy gy â£l« ngh£L¡ bfh©L tU»wh®fŸ. vdnt,

Fo muR - 1928 ( 1 ) 122 123 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ït®fŸ ïªj¤ â£l¤ij v‹d brŒa¥ ngh»wh®fŸ? v‹gij r‰W F¤jh‹ ïU¡f nt©L« v‹W F¿¥ã£oU¡»wh®.
nahá¤jhš ïj‹òu£L ï‹dJ v‹gJ k¡fS¡F És§fhkš
nghfhJ. mnef« ng® mnef ehshf $ Ó. M®. jhÞ Kj‰bfh©L
khfhz Ra Mø (òbuht‹Îaš m£lhdÄ) bfhLgl nt©L«
ït®fŸ nghL« â£l« fh§»uÞ _ynkh, r£lrigfŸ v‹W nf£L¡ bfh©oU¡f gy muáaš kfhehLfS« Ô®khŤ
_ynkh, mšyJ jŤjÅ eg®fË‹ brhªj XjhÉ‹ _ynkh, mšyJ âU¡f ï¥nghJ $kh‹ ÓÅthrŒa§fh® khfhz îthf mâfhu«
r®t f£á kfhehL v‹gj‹ _ynkh, gh®Èbk©L¡F mD¥ãnah ïªâa r£lrig¡F ïU¡f nt©L« v‹W brhšy nt©oa
mšyJ m¿É¤njh jh‹ mj‹ gy‹fis vâ®gh®¡f nt©L mtáabk‹d v‹gij¥g‰¿í« mJî« ïªâahî¡F muáaš
nkašyhkš â£l« ngh£l Þjhgd§fnsh â£l« ngh£l MrhÄ Érhuiz¡ fÄõ‹ tªâU¡F« rka« ï¥go¢ brhšy nt©oa
fnsh “ïÅnkš ïªj¥gona uh#ßf« eilbg‰W tu¤j¡fJ” v‹W mtáa« v‹d v‹gij¥g‰¿í« nahá¤J¥ gh®¤jhš És§fhkš
btË¥gL¤â É£lhš mªj¥go mDgt¤âš el¡f¥ bg‰WÉLkh nghfhJ.
v‹W nf£»‹nwh«.
v‹dbt‹whš br‹id khfhz¤âš cŸs k¡fis¥g‰¿
‘brh‹dij¢ brhšYkh§ »Ë¥ãŸis’ v‹gJ nghš Ra gh®¥gd®fS¡F ïUªj e«ã¡if nghŒÉ£lJ. br‹id khfhz
m¿î ïšyhjt®fS« muáaš ãiH¥ò¡fhuU« Vkh‰¿ thG« áy gh®¥gdušyhj k¡fS¡F RakÇahij cz®¢á gut¤j¡f ntiyfŸ
k¡fS« nr®ªJ bfh©L ‘fÄõ‹ gÏZfhu«’ ‘fÄõ‹ elªJ tU»‹wJ. tƉW¢ nrh‰W njrg¡j®fshf ïU¡F« ïu©
gÏZfhu«’ v‹W f¤Jtjhš všyh fhÇaK« rÇ¥g£L¥ nghFkh? blhUtiu¤jÉu k‰wt®fis ïÅ VŒ¡f KoahJ v‹»‹w v©z«
v‹W nf£»‹nwh« r®t f£á kfheh£o‹ nguhš Ó®âU¤j â£l« mt®fS¡F V‰g£LÉ£lJ. gh®¥gdUl‹ ïUªJ tªj gh®¥gduš
v‹gjhf $kh‹fŸ rh¥ò%. khsÉah, ÓÅthrŒa§fh® KjÈat® yhjh® všyh« bfhŠr« bfhŠrkhŒ cz®ªJ, $kh‹fŸ tujuh#&Y,
fŸ áy â£l§fis jŤjÅahŒ g¤âÇiffËš btËÆ£oU¡ fªjrhÄ br£oah®, FHªij, F¥òrhÄ KjÈah®, m©zhkiy
»wh®fŸ. mâYŸs K¡»a ÉõaK« x‰Wikahd ÉõaK« x‹nw KjÈah®, õhãKfkJ rhaò ngh‹w áy î¥gªjKila MrhÄfŸ
x‹Wjh‹. mJ v‹dbt‹whš kfkâa®fS¡F jŤ bjhFâ jÉu k‰wt®fŸ všyh« mt®fisÉ£L btËg£L É£lh®fŸ.
mjhtJ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f¡ TlhJ v‹gJjh‹. ïªj¡ fdth‹fŸ j§fSl‹ ïU¥gjhY« j§fS¡F xU e‹ikí«
ïªj â£l« F¿¥ã£l jiyt®fŸ v‹gt®fŸ _tU« gh®¥gd®fŸ. c©lhtjhf bjÇtâšiy m‹¿í« br‹id khfhzkhdJ Mªâu
ït®fS¡F ï¥nghJ cŸs ftiybašyh« tF¥òthÇ ãuâÃâ¤J khfhz«, jÄœ khfhz« vd ïu©L ãÇthŒ ãÇ¡f¥gl nghtjhf
t« bfhL¡f¡ TlhJ v‹gJ« Kfkâa®fS¡F tH§f¥g£oU¥ î« mt®fS¡F¤ bjÇatUtjhš R¤j R¤jkhf e«ã¡if nghŒ
gijí« ãL§»¡ bfhŸsš nt©L« v‹gJnk jÉu nt¿šiy. É£lJ. Mjyhš jÄœeh£L îthf mâfhu« khfhz r£lrigÆš
ïj‰fhf ïJtiu Rkh® ü‰W¡fz¡fhf ïªJ KÞä« x‰Wik kfh ïU¡f Tlhbj‹W« ïªâa r£lrig¡F ïU¡fnt©Lbk‹W«
ehL«, r®t f£á kfhehL«, xG§F¤ â£l§fS« ngh£lhŒÉ£lJ. brhšy nt©oa Ãiy¡F gh®¥gd®fŸ tªJ É£lh®fŸ. ïâÈ
x‹W« gȤjghošiy. r®tf£á kfheh£o‰F¢ br‹¿Uªj $kh‹ Uªnj ïªâa r£l rig gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F¤ j¡fjhÆU¡»‹wJ
uhkrhÄ KjÈahuhš xU fhÇaK« brŒa Koahkš nghdhY« v‹gJ e‹F És§f Éšiyah? v‹gij nahá¤jhš És§fhkš
tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« (jŤbjhFâ nj®jš) mtáa« ïU¡f nghfhJ.
nt©Lbk‹W brhšÈÉ£L tªjJ F¿¥ãl¤j¡fJ. ah® brh‹
dhY« yøa« brŒahkš všnyhiuí« yŠr« bfhL¤jhtJ jÉuî« ïªâa r£lrigÆš ïJ rka« jÄœeh£L ãuâ
Vkh‰¿ tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt¤ij xÊ¡f nt©oaij¤ jÉu gh®¥ ÃâfshŒ cŸst®fŸ ah® v‹gij¥ gh®¤jhš $kh‹. M®.nf.
gd®fS¡F ntW fâÆšiy. irk‹ fÄõ‹ gÏZfhu¤â‹ õ©Kf« br£oahiu¤ jÉu všnyhU« mŒa§fh®fŸ $kh‹fŸ
j¤Jtnk ïJjh‹. jÉu $kh‹ ÓÅthrŒa§fhÇ‹ jŤâ£l¤âš v. u§frhÄ mŒa§fh®, v«.nf. M¢rhÇah®, ÓÅthrŒa§fh®, JiurhÄ
k‰bwhU Énrõ« ï¥nghJ òâjhf¡ fhz¥gL»‹wJ. mjhtJ mŒa§fh®, nrõŒa§fh® M»a mŒa§fh® ‘RthÄ’fshfnt ïU¡
khfhz îthf§fis¥g‰¿a KG mâfhuK« ïªâa r£lrig¡ »wh®fŸ. M®.nf. õ©Kf« br£oah® gh®¥gd® Tl ïUªJ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 124 125 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


nfhɪjh ngh£ljhš jh‹ m§F nghf KoªjJ. ïªj ãuò¡fŸ cŸs jÄœeh£L¡fhfî« jÄœk¡fS¡fhfî« ghLgL« bgÇnah®
T£l¤âš irk‹ fÄõid¥ g»ZfǤJ Ô®khd« brŒtJ fS« bjh©l®fS« ït‰iw c¤njá¤nj ïªâa bghJ Þjhg
mârakšy. $kh‹ v«.á. uh#h m§»U¡f ne®ªjJ« cŸs Ãiyia d§fshš xU e‹ikí« Éisahbjd¡ fUâna jÅ Þjhgd§fŸ
vL¤J¢ brhšy ïl« »il¤jJ« gh®¥gdjhruhŒ ïšyhkš r®¡fh® _ykhfnt ntiy brŒJ tªâU¡»wh®fŸ. ïjdhnyna jÄœ
jaî bg‰wjhšjh‹. m¥go ïUªJ« mt® jdJ r_f¤ij¥g‰¿ eh£L¥ gh®¥gd®fŸ ï«khâÇ Þjhgd§fis mÊ¡f¥ gy¥ gy
bfhŠr« ngr Mu«ã¤j clnd “$kh‹ v«.á.uh#h v§fŸ ãuâÃâ rka§fËš $kh‹fŸ tujuh#&Y, fªjrhÄ br£oah®, F¥òrhÄ
mšy” v‹W áy tujuh#&Y¡fisí« rh«gát§fisí« ão¤J KjÈah® ngh‹wt®fis ifÆš ngh£L¡ bfh©L Ka‰á brŒJ«
jªâ jUɤJ És«gu« brŒJÉ£lh®fŸ. Mjyhš ï¥nghJ ekJ tU»wh®fŸ. ï«khâÇ ÃiyÆš jÄœ k¡fŸ ïÅí« cw§»¡
gh®¥gd®fS¡F ïªâa r£lrigjh‹ ãuâÃâ¤Jt Kilajh» bfh©oU¥gJ bgU¤j Mg¤J¡»lkhdjhF« mL¤j nj®jÈyhtJ
É£lJ. m§Fjh‹ jÄœ eh£il¥g‰¿ m¿ahj MrhÄfŸ T£l« ïªâa r£lrig nj®jY¡F gh®¥gd®fis ÉlhkY« gh®¥gd
TL«. m§F v‹d nt©LkhdhY« bghŒí« òSF« t©o moikfis ÉlhkY« Éu£o mo¡f V‰ghLfŸ brŒa nt©L«.
t©oahŒ ms¡fyh« v‹»‹w ijÇa« ïU¡»wJ. ïªâa r£l jÄœ k¡fŸ RakÇahij mila nt©oa Éõa¤âš gh®¥gd
rigÆš cŸst®fS¡F jÄœeh£il¥ g‰¿¤ bjÇahJ v‹gj‰F« jhr®fshÆUªJ njr¤â‰F«, r_f¤â‰F« Jnuhf« brŒtij Él
bjǪâUªjhY« mt®fŸ gh®¥gd®fŸ brhštijna ‘MkhrhÄ’ r®¡fh® jhr®fshfthtJ ïUªJ $ kh‹ v«.á. uh#hit¥ nghš ekJ
nghL»wt®fŸ v‹gj‰F« xU áW cjhuz« fh£L»‹nwh«. r_f ïÊit Ú¡f Ka‰á¥gJ M©ik¤jdK« nah¡»a¥ bghW¥ò
KilajhF«.
br‹w fh§»uá‹nghJ, br‹id¡F tªâUªj gy btË
khfhz ãuKf®fŸ v‹gt®fËš $kh‹ nfhÞthÄ v‹gtU« Mjyhš ïÅtU« ïªâa r£lrig nj®jšfËš gh®¥gd
xUtuhth®. mtU¡F jÄœeh£L Ãiyia¥g‰¿ vL¤J¢ brhšyyh« Mâ¡f¤â‰F ïl« bfhL¤J Él¡TlhJ v‹W v¢rÇ¡if brŒ
v‹gjhf xU áW ÉUªJ it¤J mâš všyh r§fâí« vL¤J¢ »‹nwh«.
brhšy¥g£lJ. mªj¢ rka« $kh‹ nfhÞthÄ jÄœeh£oš bjhl¡
Fo muR - f£Liu - 26.02.1928
Tlhj #hâ, gh®¡f¡ Tlhj #hâ, bjUÉš el¡f¡ Tlhj #hâ ïU¥g
jhf¤ jd¡F¤ bjÇahJ v‹W« jdJ ehlh»a t§fhs¤âš #hâ
ɤâahr« ïUªjhY« ï«khâÇ bjhl¡Tlhj #hâ KjÈait
fŸ ïšiyba‹W« brh‹dh®. mj‰fhfnt ï§F RakÇahij r§f«
KjÈaitfŸ V‰gL¤â ïU¥gjhfî« mJ K«Kukhf ntiy el¡
»‹wJ v‹W« ï‹Å‹dh® mâš K¡»akhŒ ciH¡»‹wh®fŸ
v‹W« vL¤J¢ brhšy¥g£lJ; mªj rka« e‹whŒ F¿¥ghŒ nf£L¡
bfh©LÄUªjh®.

ï¥go ïU¡f rÛg¤âš fÄõ‹ ÉõakhŒ ïªâa r£lrig


Æš ngr ne®ªj ïnj $kh‹ nfhÞthÄ br‹idÆš òJ¥òJ¢
r§f§fŸ njh‹¿ ïU¡»wJ. RakÇahij r§f« Tl njh‹¿ÆU¡
»‹wJ v‹W gÇfhrkhŒ ngá ïU¡»wh® vdnt m§FŸs M£
fS¡F jÄœeh£il¥ g‰¿ v›tsî ftiy ïU¡F« v‹gJ«
mt®fŸ v¥go elªJ bfhŸs¡ TL« v‹gijí« ïj‹ _ykhfnt
bjǪJ bfhŸsyh«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 126 127 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ngr nah¡»aij c©L. Mjyhš k‰w kj§fË‹ CHšfŸ ïU¥gj‰
fhf eh« ekJ kj« v‹gâ‹ CHš fis _o it¤âU¡f KoahJ.
eh‹ bjh£lhš mU»š br‹whš br¤J¥ nghF« rhÄfis¥g‰¿
myøakhŒ ngádj‰fhf tUªJ tjhf ngádh®. eh‹ mj‰F
gÇjhg¥gL»‹nw‹. eh‹ bjh£lhš eh‹ mU»š br‹whš br¤J¥
áj«gu¤âš RakÇahij¥ ãurhu« nghF« rhÄia eh‹ ntZo Jit¡f¡Tl cgnah»¡fkh£nl‹. ah®
v‹id v‹d brh‹dhY« rÇ, vd¡F¡ ftiyÆšiy. m¥go¥g£l
Fz« V‰g£l cUt¤â‰F v‹d bga® brh‹dhY« eh‹ x¥ò¡
bfhŸs kh£nl‹. mij btW« fšby‹W« br«bg‹W« jh‹
vd¡F K‹ ngáa _‹W fdth‹fS« ngáat‰¿‰F¥ ã‹ brhšYnt‹. $ K¤J»UZz‹ ãŸisia mDrǤJ $kh‹
eh‹ áy Éõa« brhšy nt©oatdhf ïU¡»nw‹. mjhtJ u§fehj« br£oahU« ngáÆU¡»whuhjyhš mtU¡F¤ jÅahŒ
KjÈš ngáat®, jiyt®fŸ mo¡fo khWtjhš Rauh{a« öukh» x‹W« brhšy nt©oaâšiy. MdhY« K‹ò ïªj C® Íšyh
ÉL»‹wJ v‹W brh‹dh®fŸ. eh‹ jiytdšy xU bjh©l kfheh£L¡F jiyik t»¤j fhy¤âš Ô©lhik xÊa nt©L
dhnt‹. eh‹ v¥nghjhtJ khwî« ïšiy. bghJ thœÉš bjh©L bk‹gijí« mj‰F ÉnuhjkhŒ cŸs kj«, rhÞâu«, òuhz«
Mu«ã¤j fhy¤âš ekJ ÉLjiy¡F v‹d v‹d fhÇa§fŸ v‹gijí« g‰¿ m¥nghJ mjhtJ Rkh® 5, 6 tUõ§fS¡F
jilahÆU¡»‹wJ v‹W brh‹ndndh mijnajh‹ ï¥nghJ« K‹dhš eh‹ 2-k neu« m¡»uhrd® v‹»‹w KiwÆš
brhšY»nw‹. Ô©lhikí« tUzháuk j®kK« xʪjhyšyJ ngáÆU¥gij Phgf¥gL¤â bfh©lhuhdhš eh‹ VjhtJ ï¥nghJ
ek¡F ÉLjiy ïšiy v‹gJ vdJ cWâ. mj‰fhf ï¥nghJ« kh¿ ïU¡»‹nwdh mšyJ fh§»uR« mªj T£l¤âš ï¥nghJ
ghLgL»nw‹. fh§»uádhš Ô©lhikí« tUzháuK« xÊahJ ïU¥gt®fS« kh¿ ïU¡»‹wh®fsh? v‹gJ òydhF« v‹W«
v‹gJ cWâahjyhš eh‹ mij É£LÉ£L mj‰fhf jÅahŒ brhšÈÉ£L $kh‹ âUehuhaz mŒa§fh® ngáaj‰F« k‰wj‰
ãurhu« brŒ»‹nw‹. F« bghJthf Ú©l gâš ciu¤jjhtJ:- $ mŒa§fh® btF neu«
ngáaâš F¿¥ghŒ vL¤J¡ fh£oa F‰w« ï‹dJ v‹gJ vd¡F¤
$kh‹ fhªâia eh‹ kfh¤kh v‹W T¥ãlÉšiy v‹»‹ bjÇaÉšiy v‹W eha¡f® brh‹dJ« mŒa§fh® vGªJ “Ú§fŸ
wh®. $kh‹ fhªâia eh‹ kfh¤kh v‹W T¥ã£l fhy¤âš vd¡F rhÄia fšby‹W brh‹Ü®fns ïJ rÇah” v‹wh®.
mtÇl« ïUªj kâ¥ò ï¥nghJ ïšiy. v‹dbt‹whš, ï¥nghJ
mt® tUzháuk¤â‰F Éah¡»ahd« brŒjâš ãwÉÆš #hâ clnd $kh‹ eha¡f®, “M«, nt©Lkhdhš všnyhU«
c©bl‹W brhštnjhL ïªj #‹k¤âš ãuhkzD¡F¤ bjh©L v‹Dl‹ thU§fŸ fh£L»‹nw‹” v‹W nki# ÛâUªj if¤
brŒjhšjh‹ mL¤j #‹k¤âš ãuhkzdhf¥ ãw¡fyh« v‹W joia vL¤J¡ bfh©L òw¥g£lh®. všnyhU« if¤j£o áǤjh®fŸ.
brhšÈ ïU¡»wh® ïij¡ nf£l ãwF mtiu ‘kfh¤kh’ v‹W brhšy mŒa§fh® gâš brhšy tifÆšyhkš jiyFŪjh®.
vd¡F ïZlÄšiy.
k‰bwhU gh®¥gd® - (g¤âÇif Ã%g®) “mªj fšY¡F kªâu
k‰wgo k‰w kj§fËY« ãÇîfS« _le«ã¡iffS« c¢rhld« brŒa¥g£oU¡»wJ.”
ïU¥gjhf brhšÈÆU¡»wh®.
eha¡f®:- m¥goahdhš bkh£il¥ ghiwÆš cil¤j
k‰w kj§fËY« ïU¡»‹wJ v‹»‹w rkhjhd« nghjhJ. fšY¡F« brŒj kªâu cgnjr« c©ikÆš r¡â cŸsjhdhš ïnjh
#dr_f« c©ikahd ÉLjiy bgw k‰w kj§fËY« cŸs - vâÇš ïU¡F« rnfhjuU¡F« bfhŠr« mnj kªâu cg
_le«ã¡iffS« xÊa nt©oaJ jh‹. Mdhš, ï¥nghJ vdJ njr« brŒJ mtiu mªj fšY¢rhÄ¡F« g¡f¤âš ïUªJ órid
ntiy mJtšy. v‹ jiyÛJ« vdJ rnfhju®fŸ ÛJ« Rk¤j¥g£l brŒí« goahfthtJ brŒa¡Tlhjh v‹wh®.
kj¤â‹ nah¡»aij btËah» k¡fŸ c©ika¿ªJ mâÈUªJ
mªj mŒaU« jiy fÉœªjh®.
m¿î bg‰w ãwFjh‹ ek¡F k‰w kj§fË‹ Ó®âU¤j¤ij¥g‰¿

Fo muR - 1928 ( 1 ) 128 129 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


kWgoí« $ âU. ehuhazŒa§fh® “ïªJ kj« ïšiy mŒa§fh®:- ònuh»j¤ij¥ g‰¿ ïÊthŒ¥ ngáÜ®fŸ. eh‹
v‹gij ehD« x¥ò¡ bfhŸS»nw‹. Mdhš Ú§fshtJ xU òJ ònuh»j¤â‰F« nghtâšiy, ã¢ir¡F« nghtâšiy, fh¥ã¡fil
kj« brhšYtJ jhnd” v‹wh®. it¤J v¢áš »©z« fGÉ éÉ¡»nw‹. všyhiuí« x‹whf¡
f©o¡»Ö®fŸ. m¥goahdhš v‹djh‹ brŒ»‹wJ? vªj
eha¡f®:- eh‹ xU òJ kj¤ij nghâ¡f tuÉšiy. xG¡f¤ òÞjf¤ijjh‹ go¡»‹wJ.
â‰F Énuhjkhd bfhŸiffis kj« v‹W« rhÄ v‹W« òuhz«
v‹W« ã‹g‰whÔ®fŸ. xG¡fkhfî« r¤âakhfî« k‰w ét‹fËl¤ eha¡f®:- eh‹ F¿¥ã£L ahiuí« brhšYtâšiy. kÅj¤
eha¡f®:-
âš m‹ghfî« gnuhgfhu v©z¤Jl‹ ïUªjhš nghJ« v‹W jh‹ j‹ik¡F Énuhjkhd Fz« ahÇlÄUªjhY« kÅjÅ‹ Rght¤
brhšY»nw‹. mj‰F¤ jFªj bfhŸiffŸ vªj kjkhdhY« rÇ mJ â‰F«, rk¤Jt¤â‰F« RakÇahij¡F« Énuhjkhd bfhŸif
kj« mšyhÉ£lhY« rÇ v‹Wjh‹ brhšY»‹nw‹. fS« fijfS« vâÈUªjhY« mitfis xJ¡» R£L¥ bghR¡f
nt©L« v‹Wjh‹ brhšY»‹nw‹ v‹W MntrkhŒ brhšÈ
mŒa§fh®:- ïU¡»‹wij kiw¥gjhdhš òâjhf x‹iw¡ filáahf Koîiuahf brh‹djhtJ:- ïªj C® v›tsnth ešy
fh£l nt©lhkh v‹wh®. C® v‹Wjh‹ brhšnt‹. áy C®fËš fšYfŸ nghlî« T£l¤âš
fyf« brŒaî« T¢rš nghlî«Tl gh®¤âU¡»‹nw‹. ïbjšyh«
eha¡f®:- å£o‰FŸ má§fÄU¡»‹wJ, eh‰wko¡»‹wJ, vd¡F mDgÉ¥gJ rf#« jh‹. v›tsî¡bf›tsî v⮥ò
vL¤J v¿í§fŸ v‹whš, mj‰F gâš v‹d mªj ïl¤âš it¡ V‰gL»‹wnjh, v›tsî¡bf›tsî vâ®ãurhu§fŸ V‰gL»‹
»‹wJ v‹W V‹ nf£f nt©L«. ïªJ kj« v‹gjhf cyf wnjh m›tsî¡f›tsî vdJ ntiy RygkhF«. vdJ v©z
bkšyh« ehW»‹wnj mªj J®eh‰w« nghŒÉ£lhš mJnt nghJ«. K« ÃiwntW« v‹»‹w ijÇa« vd¡F c©L. ï«khâÇ ntiy
Ú§fns ïªJkj« v‹gjhf x‹W ïšiy v‹W« brhšÈ x¥ò¡ fŸ MÆu¡fz¡fhd tUl§fS¡F K‹ïUªnj gy® brŒJ
bfh©L É£O®fns ïÅ eh‹ v‹d brhšy nt©L«. tªâU¡»wh®fŸ. Mdhš mªj rka« ïUªj mur®fŸ K£lhŸ
fshfî« gyÉj¤âš gh®¥gd®fshš ka¡f¥g£lt®fshfî«
mŒa§fh®:- Ú§fŸ ï›tsî rk¤Jt« ngR»‹Ö®fns. ïUªjâdhš mJ gÈ¡fhkš nghŒÉ£lJ. “uhkuh{a”khfnth
c§fS¡F yB yBkhf brh¤J¡fŸ ïU¡»‹wnj, mij V‹ “gh©oa uh{a” khfnth ïUªjhš eh‹ ïJtiu ‘xnu’ ghz¤jhš
všnyhU¡F« g§»£L¡ bfhL¡f TlhJ? ck¡F¤jh‹ ãŸis F£o bfhšy¥g£oU¥ng‹ mšyJ fGnt‰w¥g£oU¥ng‹. ešy
ïšiyna v‹wh®. ntisahf mªj murh§f§fŸ k© _o¥nghŒÉ£lJ. ntW xU
yhgK« ïšyhÉ£lhY« ekJ gz« bfhŸis nghdhY« kÅjÅ‹
eha¡f®:- $kh‹ mŒa§fh® brhšY»‹wgo vd¡F x‹W« RakÇahijia¥ g‰¿ahtJ btŸis¡fhu® uh{a¤âš ïJtiu
m¥go bgUthÇahd brh¤J¡fŸ »ilahJ. Vnjh Rtšg tU« jhuhskhf ngr ïl« »il¤JÉ£lJ. RakÇahij Éij C‹¿ahŒ
gojh‹ tu¡ToajhÆU¡»‹wJ. mijí« vd¡F rÇba‹W É£lJ. ïÅ eh‹ bfhšy¥g£lhY« rÇ eh‹F ehŸ K‹ndh ã‹ndh
njh‹¿a tÊÆš bghJ ey¤J¡F¤jh‹ bryî brŒJ tU»nw‹. rhfnt©oaJ jh‹. å£oš xÆš vGâ it¤JÉ£L¤jh‹ eh‹
mšyhkY« ïªj bjh©L¡F tUK‹ bgUthÇahf ÉahghuK« ï¤bjh©o‰F ãuntá¤âU¡»‹nw‹. x›bthU gaz¤â‰F«
brŒJ tªnj‹. tUõ« x‹W¡F 1000 %ghŒ Tl ï‹f«lh¡Þ Kothf gaz« brhšÈ¡ bfh©L j¥ã¥ ãiH¤jhšjh‹ âU«ã
brY¤â ïU¡»‹nw‹. Mdhš mitfis ï¥nghJ monahL tuKoí« v‹W v‹ bg© #hâ¡F« jhahU¡F« Koî brhšÈ
c¤âuî bg‰W¤jh‹ eh‹ gaz« òw¥gL»‹w tH¡f«. eh‹ ngá¡
ÃW¤â É£nl‹. ïªj ãurhu bryî áy rka« khj« 200, 300 %ghŒ
bfh©oU¡F«nghnj cÆ®Él nt©L« v‹gJ vdJ Mir.
åj« M»tU»wJ. k‰W« mnef bryîfS« ïU¡»‹wd. eh‹
VbdÅš eh‹ vL¤J¡ bfh©l ntiy m›tsî bgÇaJ« gy
x‹W« mâfkhŒ mDgÉ¥gâšiy. eh‹ mndfkhŒ _‹whtJ
vâÇfis¡ bfh©lJ« j¡f Éiy bfhL¡f nt©oaJkhdJ v‹W
tF¥ò t©oÆšjh‹ ngh»nw‹. m¥go ïUªJ« eh‹ x‹W« Û¤J
vd¡F¤ bjÇí«. Mjyhš ïÅ ehÞâf« v‹w ó¢rh©o¡F« njr¤
it¥gJÄšiy. Jnuhf« v‹w ó¢rh©o¡F« ïÅ ga¥gLtJ v‹gJ Koahj fhÇa«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 130 131 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


MÆu« ju« brhšYnt‹, eh« F«ãL« rhÄfS« ekJ nfhÆÈš g‰¿í« g¤âÇiffis¥ g‰¿í« Äf nftykhf ngá¡ bfh©lh®fŸ.
cŸs rhÄfS« btW« fš, btW« fš. ekJ njÓa ïa¡f« v‹»‹w eha¡f® tuthš áj«gu« xUÉj ò¤JÆ® bg‰wbj‹nw brhšy
fh§»uÞ KjÈaitfŸ btW« òu£L, btW« òu£L v‹gJ vdJ nt©L«.
Koî. ah® x¥ò¡ bfh©lhY« rÇ, x¥ò¡ bfhŸshÉ£lhY« rÇ eh‹
ahU¡F« nghâ¡f tuÉšiy. vd¡F¥g£lij¢ brhšy tªnj‹. F¿¥ò:- 26.02.1928 m‹W áj«gu¤âš brh‰bghÊî.
rÇahdhš x¥ò¡ bfhŸS§fŸ. j¥ghdhš jŸËÉL§fŸ. rhÄ
Fo muR - brh‰bghÊî - 04.03.1928
nghŒÉLnk v‹W ahU« rhÄ¡fhf t¡fhy¤J ngr nt©oaâšiy.
ngádhY« eh‹ x¥ò¡ bfhŸs¥ nghtâšiy. c©ikahd flîS«
c©ikahd njÓaK« vd¡F¤ bjÇí« mij btËÆL« bjh©L
jh‹ ïJ” v‹W ngá c£fh®ªjh®.

clnd m¡»uhrd® ïÅ ahuhtJ ngr nt©Lkh v‹W«


ïj‰F ahuhtJ gâš brhšY»Ö®fsh v‹W« nf£lh®. 2 ÃÄõ«
ÃÞr¥jkhŒ ïUªjJ. xUtU« ngrÉšiy v‹W brhšÈÉ£L xU
fdth‹ uhaš fÄõ‹ g»Zfhu Éõakhf xU Ô®khd« bfh©L
tªjh®. mij¢ áy® g»Zfhu¤â‰fhf ï¡T£l« T£lÉšiy v‹W
M£nrã¤jh®fŸ. $kh‹ eha¡f® vGªJ mij¥g‰¿ ftiyÆšiy
v‹W« jh‹ mijí« v⮥gjhfî« brhšÈ mij¥ g‰¿ áy
Éõa« ngr m¡»uhrdiu mDkâ nf£lh®. k Rkh® g¤jhŒ
É£ljhš Ó¡»u« brhšÈ Ko¡F«go brh‹dh®. $kh‹ eha¡f®
btFntfkhf muáaš òu£ilí« g»Zfhu¥ òu£ilí« brh‹dh®.
ãwF $kh‹ fh¥ã¡fil âU.ehuhazŒa§fh® ngá X£L¡FÉ£lh®.
áynu if ö¡»ajhš njhšÉ c‰wjhf m¡»uhrd® brh‹dh®. kW
goí« X£L vL¡f ifö¡f¢ brhšY«go m¡»uhrdiu mŒa§fh®
nt©o¡ bfh©lh®. m¡»uhrd® kWgoí« Ô®khd¤â‰F rhjfkh
dt®fis if ö¡F«go brh‹dh®. btF áynu ifö¡»dh®fŸ.
ghjfkhdt®fis ö¡F«go brhšyhkY« Koî brhšyhkY« m¡
»uhrd® Koîiu Jt¡» T£l¤ij Ko¤J É£lh®. ãwF tªjndh
grhu« Tw¥g£l Rkh® 6 k Kjš 10 k¡F nkyhf mjhtJ 4.30
k neu« k¡fŸ Rkh® 1000 ngU¡F nkš mirahkš bghWikíl‹
c£fh®ªJ nf£Lbfh©L ïUªjJ Äfî« F¿¥ãl¤j¡fJ. ïJtiu
ï«khâÇ T£l« bghWikahf 4.30 k neu« c£fh®ªJ nf£l
âšiy v‹W brhšyyh«. ïÅí« 2 k neu« ngádhY« ïU¡f
#d§fS¡F« ãÇa« jhnd bahÊa ahU« neu¤ij ftÅ¡fÉšiy.
jÉu ngáat®fŸ x›bthUtU¡F« xUtU¡bfhUt® f©Âa
khí«, nah¡»akhí«, ngá¡ bfh©lh®fnsbahÊa Ãaha¤ j¥ghŒ
ahU« ngá¡ bfhŸsÉšiy. T£l« KoªJ âU«ã¥ nghF«nghJ
kh¤âu« tÊÆš gh®¥gd®fis¥ g‰¿í« mt®fŸ Nœ¢áia¥
g‰¿í« mt®fŸ ifahshŒ ïU¡F« gh®¥gd® mšyhj M£fis¥

Fo muR - 1928 ( 1 ) 132 133 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


V‰g£ljhfî« fhzyh«. Mdhš ïbjšyh« gh®¥gdušyhjh® fø
njŒªJ nghF«goahdjh»ÉL« v‹W eh« ga¥gLtJl‹ uh#h
mt®fS« f©o¥ghŒ Ó¡»u¤âš czu¡ TL« v‹nw brhšYnth«.
lh¡l®. R¥guhaÅl« ï¥nghJ #ÞoÞ f£á¡F V‰g£l mte«
ã¡if v‹dbt‹W nf£»‹nwh«. ïªj Éõa¤âš #ÞoÞ f£á¡
gh®¥gd Nœ¢áí« FŸS« V‹ ãÇî V‰gl ïl« c©lhf nt©L«? gh®¥gd®fŸ
gdfhš uh#hî« irk‹ fÄõ‹ ÉõakhŒ ïªj e«ã¡if ïšyh¤ Ô®khd« bfh©L
tªjh®fŸ v‹gJ uh#h mt®fS¡F¤ bjÇahjh v‹W nf£»‹nwh«.
c©ikÆš ïu£il M£áia xÊ¡f¤ Ô®khd« bfh©L
tªâUªjhš mJ ntW Éõa«. m¥go¡»šyhkš ïu©L kªâÇ
lh¡l® R¥guha‹ mt®fŸ ï¥nghJ gh®¥gd®fË‹ jhs¤ fis ïu£il M£á¡F cjÉòÇa É£LÉ£L gh®¥gd M£áÆ‹
â‰F¤ jFªjgo Mlhjjhš mt® ÛJ e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd« mDTy¤â‰fhf xU Ô®khd« gh®¥gd® f£áah® bfh©L tªjhš
bfh©L tªJÉ£lh®fŸ. ekJ r£lrig v‹gJ bgÇJ« Éisah£ mj‰F gh®¥gdušyhjh® f£á¤ jiyt® v‹gt® cjÉ mË¡fyhkh?
L¤jd¤â‰F«, mnah¡»a¤ jd¤â‰F« ciwÉlkhŒ É£ljhf v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. NjhLtâš yhgnk V‰g£lhY« mJ
fUjnt©o ïU¡»‹wnj jÉu VjhtJ xU fîutnkh f©Âankh, bf£lfhÇa« v‹gijí« mJ v¥goahdhY« filáahf eZl¤
ãuâÃâ¤Jtnkh bghUªâaJ v‹W brhštj‰»šiy. ïªj xU ijí« fZl¤ijí« bfhL¤nj ÔU« v‹gijí« cz®ªJ ïÅ
tUõ¤â‰FŸshf 3, 4, jlit e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd« bfh©L ahtJ uh#h mt®fŸ jaî brŒJ ïªj muáaš rJu§f¤ij ÉL¤J
tu¥g£lhŒÉ£lJ. ïij¥ ngh‹w Éisah£L Éõa§fns ÄFâ f£áia cUth¡f Ka‰á¥ghuhf.
í« r£lrigfËš el¡»‹wnjašyhkš bghJ#d§fS¡F mD
Tykhf xU fhÇakhtJ elªâU¥gjhf¢ brhštj‰»šiy. ï¥nghJ Fo muR - jiya§f« - 04.03.1928
bfh©L tu¥g£l e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd¤âš xU F¿¥ãl¤j¡f
Éõa« v‹dbt‹whš gh®¥gd® f£áah»a fh§»uÞ v‹»‹w
f£áÆš 23 ngU«, kªâÇ f£áÆš 7 ngU«, #ÞoÞ f£áÆš 6 ngU«
vGªJ Ëwjhf¤ bjÇ»‹wJ. Mfnt ³ _‹W føfËY« ãsî
V‰g£oU¡»wjhf¤ bjÇ»wJ. Mdhš #ÞoÞ f£áÆY« 6 ng®fŸ
vGªJ Ëwjhf V‰g£ljhdJ bgÇa K£lhŸ jdkhd fhÇa« v‹nw
brhšYnth«. #ÞoÞ f£áah® gh®¥gdušyhjh® e‹ik¡fhf
r®¡fhUl‹ x¤JiH¥gij¥ g‰¿í«, r®¡fhnuhL x¤JiHahik
brŒtij¥ g‰¿í« mt®fS« gh®¥gd®fis¥ nghš njÓa ntõ«
nghLtij¥ g‰¿í« ek¡F á¿J« ftiy Æšiy. Mdhš mªj
m¿î mjhtJ gh®¥gdušyhjh® e‹ik¡F v‹»‹w m¿î xU
á¿J« ïšyhkš ü‰W¡F _‹Wng® bfh©l gh®¥gd Nœ¢á¡F
mDTykhd tÊfËš gh®¥gdUl‹ x¤JiH¡f¥ nghtJ ekJ
r_f¤â‰F« eh£o‰F« Mg¤jhd fhÇa« v‹gnj ekjã¥ãuha«.
bfhŠr fhykhf gdfhš uh#h mt®fË‹ ngh¡F ÄFâí« xG§f‰w
jhfnt nghŒ¡ bfh©oU¡»‹wJ. nfhaK¤ö® kfheh£oÈUªJ
F‰w¤â‹nkš F‰w«, m¿ahikÆ‹nkš m¿ahikahfnt elto¡
iffŸ elªJ bfh©L tU»‹wd. ïJ uh#h mt®fË‹ bgÇa
í¡âahd fhÇakhí« ïU¡fyh«. mjdhš VjhtJ áy bt‰¿

Fo muR - 1928 ( 1 ) 134 135 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


njtÞjhd îthf¤âY« bghŒ¥ bgUik
gh®¥gÜa«
br‹idÆš irk‹ fÄõ‹ tªJ ïw§»a âd¤âš ntW
jŠir njtÞjhd fÄ£oah® ehlh®fis njtÞjhd fÄ£o ahUila ãua¤jdK« ïšyhkš bghJ #d§fshfnt ntiy
m§f¤jt®fshŒ ÃaÄ¡f¡ TlhJ v‹W« mt®fS¡F nfhÉY¡FŸ ÃW¤j« brŒjjhf, brhªj¤âš bgUik r«ghâ¡f nah¡»aij
EiHa mUfij ïšiyba‹W« xU Ô®khd« brŒJ murh§f¤J¡F ïšyhjt®fŸ j§fsJ bghŒ¥ ãurhu¤jhš bgUik mil»wh®fŸ.
mD¥ãÆU¡»‹wh®fsh«! ïij v‹d khâÇ mnah¡»a¤jd« ïJ mkhthir m‹iwa âd« rªâuD¡F btË¡»s«ghkš
v‹W brhštJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. ïij¥ g‰¿ vªj njÓa ïU¡F«go c¤âuî ngh£l åuÅ‹ bgUik¡nf x¡F«. VbdÅš
g¤âÇifí« vGjhkš: “irknd âU«ã¥ngh, všyh« eh§fns ah® brh‹dhY« brhšyhÉ£lhY«, ãuh£nt, irdh g#h® KjÈa
rhâ¤J ÉL»‹nwh«” v‹»‹wd. irkid âU«ã nghf brhšY« K¡»a Éahghu Þjy§fËš PhƉW¡ »Hikaâd« bgU«
áy ehlh® thÈg®fŸ ehis¡F ahÇl« ïij¥ g‰¿ brhšth®fnsh gh‹ikahd filfis _oÉL»‹w tH¡f« c©L v‹gJ bjU¥
bjÇaÉšiy. xU T£l¤jh® j§fŸ tƉW ãiH¥ò¡F« TÈ¡F« bghU¡»¡F¡ Tl bjǪj Éõa«. m¤njhL nghäirí« jlòliy
irkid gÏZfǤjhš k‰bwhU T£l¤jh® j§fŸ m¿ahikahš í« br‹w khj« 3- njâ fh§»uÞ fhȤjd¤ijí«, f©l MrhÄfŸ
gÏZfhu nghÈfSila khŒifÆš á¡»ÉL»‹wh®fŸ. Inah ahuhtJ ïu©blhUt® m‹W ntW ntiy¡F¥ nghÆU¡fî«
ght«! TL«. cjhuzkhf mndf t¡ÑšfS« gh®¥gd c¤ânahfÞj®
fS«Tl _‹whªnjâ ga¤âdhš 26 njâ j§fŸ bg©L ãŸis
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 04.03.1928
fis ntW CU¡F mD¥ã É£ljhfî« nfŸÉ. ïJî« ‘njÓa
åu®’fË‹ ãurhu« jh‹ nghY«. ï«khâÇ bghŒ¥ bgUikahš
muáaš òu£l®fŸ v¤jid ehis¡F thHKoínkh bjÇaÉšiy.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 04.03.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 136 137 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ï‹D« mo irkD¡F gh®¥gd®fË‹ ÉUªJ

irk‹ fÄõ‹ m®¤jhÈ‹ nghJ gh®¥gd®fis mo¡f $kh‹ r®.á.ã.uhkrhÄ mŒa® v‹»‹w gh®¥gd® irk‹
Mu«ã¤jJ ï‹D« ÉfÉšiy v‹W bjÇ»wJ. mjhtJ br‹w fÄõD¡F xU ÉUªJ it¤J gh®¥gd®fS¡F« miH¥ò mD¥ã
thu¤âš xU c¤ânahf¥ gh®¥gdiu ahnuh áy fhÈfŸ tÊk¿¤J všyh gh®¥gd®fisí« m¿Kf« brŒJ it¤jnjhL mtÇl«
e‹whŒ òil¤jh®fsh«! Ç¡õh t©o¡fhu‹ gaªJ Xodj‰F gh®¥gd¥ ãurhuK« brŒa¥g£L É£lJ. ïij¥g‰¿ ngRnth®
Xlhnj! Xlhnj! c‹id eh§fŸ mo¡f tuÉšiy, ïªj¥ gh®¥ ahUÄšiy. njÓa åu®fS« njÓa¥ g¤âÇiffS« j§fis
gdid¤ jh‹ mo¡f tªnjh« v‹W fhÈfŸ brh‹dh®fsh«! kiw¤J¡ bfh©ld. gh®¥gdušyhjh® ahuhtJ g»Zfhu¥ òu£oš
Mdhš áy® mªj¥ gh®¥gdiu mo¥gj‰F fhuz« ntW Éjkhf fythÉ£lhš mšyJ g»Zfhu òu£l®fË‹ nah¡»aijia
î« brhšÈ¡ bfhŸS»wh®fsh«! mjhtJ MÕáš c¤ânahf btËah¡»dhš mj‰F bga® g¡j®fŸ gutrkh«, mšyJ r®¡fh®
njhuizÆš mt® brŒí« bfhLikahš ï«khâÇ V‰g£lbj‹ jhr®fsh«. v‹nd muáaš mnah¡»a¤jd«!
»wh®fsh«. v¥go ïUªjhY« ïJ Äfî« M£nrã¡f¤j¡fJ. vdnt
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 04.03.1928
ïij ml¡fhkš ïU¥gJ nah¡»akšy.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 04.03.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 138 139 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


irkD¡fhf r£lrig g»Zfhu« mâra ÉUªJ

irk‹ br‹idÆš ïU¡F« âd¤j‹nw ekJ njÓa <nuh£o‰F br‹w thu« Kjš kªâÇ tªâUªj rka« xU
åu¥òÈfŸ r£lrig¡F¥nghŒ j§fŸ bga®fis¥ gâî brŒJ Énrõ« elªjJ. mjhtJ nfhit ÍšyhÉš cŸs bfh§F ntshs
ãuahz¥go th§» tªJÉ£lh®fŸ. fh§»uÞ r£lrig¡ fø¡ fdth‹fS¡FŸshfnt áy®, mjhtJ g£l¡fhu®fŸ v‹»‹w
fhu®fË‹ r£lrig g»Zfhu¡ T¢rY¡F ïijÉl ntW v‹d fdth‹fŸ mªj¢ r_f¤jh® gªâÆšTl c£fh®ªJ cztUªJ«
nah¡»aijnt©L«. ït®fis e«ã v¤jidnah nrhz»ÇfŸ tH¡f« ïJtiu elªjâšiy. Mdhš Kjš kªâÇ¡F mˤj
ï‹dK« VkhªJ ngh»wh®fŸ v‹whš ït®fS¡F v‹d khâÇ ÉUªâ‹nghJ g£l¡fhu®fËš Äf bršth¡F¥ bg‰wtU« <nuhL
Rauh{a« bfhL¥gJ v‹gJ ek¡F¥ òÇaÉšiy. jhÿfh ngh®L ãuábl©Lkhd gHa nfh£il g£l¡fhu® $uhŒ
gAö® ešyj«ã¢ r®¡fiu k‹whoah® mt®fŸ jhuhskhf ïªJ
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 04.03.1928 KÞä« »UÞjt®fŸ M»a fdth‹fŸ ml§»a T£l¤âš fyªJ
rkkhŒ ïUªJ ÉUªJ©lh®fŸ. ïJ Äfî« K‰ngh¡fhd
fhÇakhF«. ïij¥ ã‹g‰¿ahtJ m¢r_f¤âš k‰w rhjhuz
fdth‹fŸ elªJ bfhŸs¡ Tlhjh? v‹W Mir¥gLtJl‹
$ g£l¡fhu® mt®fisí« mt®fsJ jhuhs neh¡f¤ij ghuh£o
kdjhu thœ¤J»‹nwh«.
FomuR - brŒâ És¡f« - 04.03.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 140 141 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


vL¤J¢ brh‹dhY« ò¤âÆš glhkš ekJ Ka‰áfŸ ånz nghŒ
ÉL»‹wd.

flîŸ nguhY« kj¤â‹ nguhY« ekJ bg©fis ÉgrhÇ


fsh¡F« bfhLikia xÊ¡f Ka‰á¡F« Éõa¤â‰F« áW
FHªijfis òUõ‹ bg©#hâfsh¡F« bfhLikia xÊ¡F«
gh®¥gd mnah¡»a¤jd« Éõa¤â‰F« kÅjD¡F kÅj‹ Ô©lhjt‹ jhá kf‹ v‹gij
xÊ¡f nt©L« v‹gj‰F« e« flîŸ nguhY« kj¤â‹ nguhY«
ÞÄUâfŸ nguhY« ‘kj¤ jiyt’¥ gh®¥gd®fŸ Kjš fh¥ã¡ fil¥
ekJ eh£L K‹nd‰w¤â‰F«, RakÇahij¡F« gh®¥ gh®¥gd®fŸ ïilahf juF¥ gh®¥gd® <whf v›tsî v⮥òfS«
gd®fns #‹k ÉnuhâfŸ v‹W«, mt®fshnyna ekJ ehL Nœ¢áfS« bjhšiyfS« ÉisɤJ tU»‹wh®fŸ v‹gJ
mo¡fo m‹Åa Mâ¡f¤â‰F« bfhL§nfhš muR Kiw¡F« ahuhtJ m¿ahj Éõakh v‹W nf£»‹nwh«.
Msh» tªJ¡ bfh©oU¡»‹wJ v‹W«, gh®¥gd mnah¡»a¤jd«
圪j m‹nw btŸis¡fhu bfhL§nfhš M£áKiw g£L khŒªJ “Rauh{a« nt©L«” “njÓa« K¡»akhdJ” v‹W T¢rš
ÉL« v‹W« eh« Égu« bjǪj fhy« Kjš bjh©il »Êa¡ nghL»w ahuhtJ ï¡bfhLikÆY« ïÊÉY« ïUªJ ÉyFtj‰F
f¤âí« tU»‹nwh«, if nehf vGâí« tU»‹nwh«. MdhY«, VjhtJ ftiy vL¤J¡ bfhŸS»wh®fsh mšyJ mj‰F MjhukhŒ
ntW tÊÆš tÆW ts®¡f Koahj ïÊk¡fŸ j§fŸ thœî¡fhf ïU¡F« ïl¤ij¡ f©L mij bt£o v¿a VjhtJ Ka‰á vL¤J¡
gh®¥gd®fS¡F moikfsh» áy® flîS¡F t¡fhy¤J ngRtJ bfhŸS»wh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. njÓa¡ T¢rš nghL»‹w
nghš ït®fŸ gh®¥gd®fS¡F t¡fhy¤J ngá ekJ Ka‰áia¡ tƉW¢ nrh‰W MrhÄfŸ vªj rka¤â‰F vij¢ brh‹dhš ghku
k¡fŸ VkhWth®fŸ, bghJ #d§fis Vkh‰¿ thHyh« v‹»‹w
bfL¡f tªJ ÉL»‹wh®fŸ. bghJ#d§fS« K¡»akhŒ ghku
ftiyÆš ïU¡»‹wh®fnsbahÊa ntW VjhtJ khd«, mtkhd«,
k¡fS« ï›Éõa¤âš ftiy ïšyhkY« j§fŸ gF¤j¿it
Ruiz, ïÊî v‹gij¥g‰¿ bfhŠrkhtJ cz®¢á cŸst®fshf
rÇahŒ cgnah»¡fhkY« ftiy m‰w KiwÆš “gh®¥ghid¡
ïU¡»wh®fsh?
F‰w« brhšyhj KiwÆš ekJ ntiy el¡f¡ Tlhjh” v‹ngh®
fS« “gh®¥gd®fŸ 100-¡F _‹W ng®fŸ jhnd, mt®fŸ ek¡F cjhuzkhf bgh£L¡ f£L« tH¡f¤ij xÊ¡f $kâ K¤J
xU vâÇfsh” v‹W “j®k«” ngRnth®fS«, k‰W« gyÉjkhf yøÄ m«khst®fŸ vL¤J¡ bfh©l Ka‰á¡F Énuhjkhf xU
m®¤jÄšyhj rkhjhd« brhšnth®fSkhf ïUªJ tU»wh®fŸ. ‘ãugy njÓathâ’ v‹»‹w bga® bg‰w $kh‹ r¤âa_®¤â
v‹iw¡fhtJ ekJ ehL nah¡»akhd K‹nd‰wK« RakÇahijí« mt®fŸ brh‹dJ v‹d v‹gij r‰W Phgf¥gL¤â¥ ghU§fŸ.
bgwnt©Lkhdhš gh®¥gd mnah¡»a¤jdK«, Nœ¢áí«, mt® v‹d brh‹dh® “bg©fis flîŸ nguhY« kj¤â‹ nguhY«
Mâ¡fK« xʪj ãwFjh‹ rh¤âa¥gl¡Toa Éõankašyhkš bgh£L¡f£o Égrhu¤â‰F ÉL»w tH¡f« j¥ò v‹gjhf ï‹W eh«
gh®¥gÜa Mâ¡f« monahL mÊglhkš xU ehS« KoahJ v‹W xU Koî brŒJ ÉLnthkhdhš $kh‹ <. bt. uhkrhÄ eha¡fU«,
nfhòu¤â‹ ÛâUªJ« Tînth«. btËÆš ïU¡»w ghku k¡fS¡F tujuh#&Y ehíLî« ehis¡F nfhÉÈš RthÄ¡F (juf®fŸ) m®¢r
gh®¥gd¤ bjhšiy ï‹dJ v‹gJ xU ehS« òy¥gLtJ ïšiy. f®fŸ nt©oaâšiy v‹W brhšYth®fŸ. mijí« nfœ¡f
gh®¥gd‹ j‹Dila thœî¡F¤ j¡fgo jdJ elto¡ifia nt©oajhŒ V‰g£LÉL«. Mjyhš f©o¥ghŒ kj¤âš ãuntá¡f
kh‰¿¡ bfhŸs¤j¡f rîfÇa§fŸ kj¤â‹ nguhY«, flîŸ, ntj«, (mjhtJ v›Éj Ó®âU¤jK« brŒa) ïl« bfhL¡f¡ TlhJ” v‹W
rhÞâu«, ÞÄUâ, òuhz§fŸ KjÈaitfË‹ nguhY« gH¡f 3 khj¤â‰F K‹ brh‹d r§fâ ahtU¡F« bjÇí«. k‰bwhU rka«
tH¡f§fËdhY« MâÆnyna V‰gL¤â it¤J¡ bfh©oU¡»wh‹. Rkh® 2 tUõ¤â‰F K‹ò $kh‹ r¤âaK®¤â mŒaiu e£Lt‹
m‹¿í« e«kt®fË‹ bgU«ghnyh®fis go¡f Koahkš brŒJ«, nghš glbkGâ mt® ifÆš xU #hšuhit¡ bfhL¤J xU jhá¡F¥
go¤j áyiuí« nkšf©l flîŸ, ntj«, rhÞâu«, rka«, g¡â ã‹dhš ÃW¤â mt® j£L« khâÇahfî« xU jhá ML«
KjÈaitfshš ãothj _l®fsh¡» it¤âU¥gjhY« v›tsî khâÇahfî« gl« ngh£L ‘炙yhªâš njÓa¡ T¤J’ v‹W bga®

Fo muR - 1928 ( 1 ) 142 143 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bfhL¤J y©lD¡F Égrhu¤â‰F ÉLtj‰fhf $kâ g¤khrÅ òUõ‹ br¤jhš jhÈ mWg£ljhf bga® brŒJ bkh£ilao¤J
m«khis miH¤J¥ ngh»wh® v‹W Kjš ehŸ vGâ É£L kWehŸ K¡fhL ngh£L _iyÆš c£fhu it¥gnj‹? mJ Tl c§fŸ
nfÞ M»ÉLnkhbt‹gjhf¥ gaªJ Égrhu¤â‰F v‹W vGâaJ ârah®¤j¢ rl§»š nr®ªj Ãgªjidah” v‹W nf£lh®. c¥ò¡
if¥ãrbf‹W« mij cgrhu¤â‰F v‹gjhf âU¤â¡ bfhŸs f©l« g¿bfhL¤j gh®¥gd¤â nghš “ïªJ” ïj‰F xU kWbkhÊ
nt©L« v‹W« ‘jÄœ ehL’ g¤âÇifÆš $ tujuh#&Y âU¤j« í« brhšyhkš thia _o¡bfh©lJ. k‰W« gy rka§fËš mJ
vGâaJ« ahtU¡F« bjÇí«. vdnt m¥go¥g£l .............$kh‹ e«kt®fS¡F Énuhjkhf v›tsnth bfhiy ghjf¤â‰F x¥ghd
r¤âa_®¤â mŒaiu mnj $ tujuh#&Y kªâÇ ntiyia jaî bfhLikfis¢ brŒâU¡»‹wJ; brŒ»‹wJ; brŒa¡ fh¤âU¡
brŒJ x¥ò¡ bfhŸS«go v¥go jªâ bfhL¤jh®? mnj $ r¤âa »‹wJ. ï«khâÇahd g¤âÇifia¤jh‹ $kh‹ tujuh#&Yî«
_®¤â mŒa® mnj $kh‹ tujuh#&Yî¡F ï‹iwa âd« v¥go mtuJ “jÄœ ehL”« ca®ªj nah¡»akhd g¤âÇif v‹W brhšy
jiytuhdh®? mt® jiyikÆš ït® v¥go bjh©lh‰W»‹wh®? $kh‹ fhªâÆl« öJ br‹wd.
‘jÄœehL’ MÕáš mo¡fo fjit _o¡bfh©L v¥go ïUtU«
ïufáa¡ T£l« TL»‹wh®fŸ? v‹gitfisbašyh« ftŤjhš Éf, $kh‹ r®.á.ã. uhkrhÄ mŒa® ekJ r_f¤jh® jaÉdhš
bghJ #d§fS¡F ïâš VjhtJ xU ïufáa« ïU¡F« r§fâ r£l bk«g® Mdt®. m¥go ïUªJ« mt®fŸ gu«giu tH¡f«
És§fhkš nghfhJ. nghš mij kwªJÉ£L e«ktU¡F brŒj ïilôWfŸ bfhŠr
eŠrkh? v‹gij m¿ahjh® ahU« ïU¡f kh£lh®fŸ.
mL¤jh¥nghš ‘ïªJ’ g¤âÇif v‹D« xU gh®¥gd¥
g¤âÇif v›tsî öu« ekJ k¡fS¡F bfhLik brŒ»‹wJ! nk£^® â£l¤âš mt® brŒj òu£L« ã¤jyh£l§fS«
v›tsî öu« ekJ K‹nd‰w¤â‰F« RakÇahij¡F« K£L¡ fz¡F tH¡FfŸ ml§»ajšy. ïij ã£L¥ã£L #ÞoÞ
f£ilahÆU¡»‹wJ! ekJ M§»y« go¤j k¡fis jiybaL¡f ‘âuhÉl‹’ g¤âÇiffŸ btËah¡»d. bfhŠr fhy¤â‰F K‹tiu
bth£lhkš brŒa v›tsî mnah¡»a¤jd§fŸ brŒ»‹wJ! $kh‹ tujuh#&Yî« mtuJ jÄœehL« $kh‹ á.ã. mŒaiu¥
v‹gdthâaitfŸ ahU¡F« bjÇahjh! v‹W nf£»‹nwh«. g‰¿ vGâa trî vG¤J¡fŸ bfhŠr eŠrkšy. m¥go ïU¡f
cjhuzkhf rÛgfhy¤âš ‘ïªJ’ g¤âÇifahš 10 taJ bg©nzh ï¥nghJ âObu‹W r®.á.ã. mŒaU¡F ágh®R ngRtJ« mtiu
mšyJ 12 taJ bg©nzh xUtD¡F fšahz¤â‰fhf nt©L« MjÇ¥gJ« mtiuí« mt® CHšfisí« btËah¡»dj‰fhf
v‹W xU És«gu« brŒâU¡»wJ. ïij¥gh®¤J xU Ó®âU¤j¡fhu® #ÞoÞ f£áia ‘jÄœehL’ g¤âÇif itjJ« M»a Éõa§
‘ïªJ’it xU nfŸÉ nf£lh®. mjhtJ “X! ïªJnt Ú® Ó®âU¤ fis¥g‰¿ nahá¥gt®fS¡F mâY« VjhtJ ïufáa« ïU¡f
j¡fhu‹ v‹W KH¡f« brŒ»‹widna! ïªj¡ fhy¤âš Tl 10 taJ nt©Lbk‹W òy¥glhkš nghFkh?
mšyJ 12 taJ bg© xU kh¥ãŸis¡F fÈahz¤â‰fhf nt©L«
v‹W És«gu« brŒayhkh” v‹W nf£lh®. mj‰F ‘ïªJ’ g¤âÇif v›tsnth fZl eZl§fS¡»ilÆš gh®¥gd Nœ¢áia
brh‹d gâš v‹d v‹W ghU§fŸ. btËah¡» k¡fis gh®¥gd¡ bfhLikÆÈUªJ ÉLjiy bgw¢
brŒa xU rhuh® ãuahir¥gL«nghJ $ tujuh#&Yî« mtuJ
“10 mšyJ 12 taJ bg©fis ï¥nghJ Éthf« brŒtJ g¤âÇifí« gh®¥gd ói# brŒJ bfh©L fÉgho âǪJ bfh©
v‹gjhf¡ fhz¥gLtJ Éthf¢ rl§fšy. mJ ârah®¤j¤â‰F oU¡f nt©oa ïufáa« v‹d? ïj‰fhf ïtU¡F¥ gh®¥gd®fŸ
x¥ghdJ. bg©izí« kh¥ãisiaí« å£o‰FŸ É£L fjî bfhL¤j TÈ v‹d? v‹gij ftŤJ¥ gh®¥nghkhf. 3 ² ‘jÄœ
rh¤J»‹nwhnk. mJjh‹ Éthf«” v‹W mnah¡»a¤jdkhŒ gâš ehL’ cgjiya§f¤âY« 8 njâ ‘#Þoá’Y« 9 njâ ‘âuhÉlÅ’Y«
vGâ‰W. cŸs jiya§f¤âš fhz¥gL« áy F¿¥òfis r‰W ftŤJ¥
gh®¤jhš $ tujuh#&Yî¡F gh®¥gd®fŸ bfhL¤j TÈí« mt®
ïj‰F mªj Ó®âU¤j¡fhu® v‹d gâš vGâdh® v‹whš “X fË‹ mnah¡»a¤jdK« e‹whŒ És§F«. mâš fhz¥gLt
ïªJnt 10 taâY« 12 taâY« fšahz« brŒtJ nghš f©Q¡F¤ bj‹dbt‹whš,
bjÇtbjšyh« fšahz« mšy. mJ ârah®¤j« v‹W brhšy
tUthahdhš mªj 10,12 taJ bg©fË‹ ârah®¤j« brŒa¥g£l “ïªJ” g¤âÇifÆ‹ rªjhjhu®fË‹ bjhif 13,500 - š ïUªJ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 144 145 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


17,500¡F ca®ªJÉ£lJ. ................... jÄœ g¤âÇiffS¡FŸ ‘jÄœ ehL’ áy® brhšytu¡TL«. m¡fLikÆ‹ gyid eh« mDgÉ¡f¤
g¤âÇifÆ‹ rªjhjhu®fË‹ bjhif ü‰W¡F I«gJ åj« ca®ªJ jahuhÆU¡»‹nwh«. Mdhš fLik v‹W Ãid¥gt®fŸ v¤jid
6000 g¤âÇif M»É£lJ. ïJ bfhŸifia kh‰¿¡ bfh©ljdhš ehis¡F ï«khâÇ mnah¡»a¤jd§fisí« ngh¡»Ç¤jd§
ï¥go ca®ªJ É£lJ........... #ÞoÞ KjÈa g¤âÇiffË‹ fisí« r»¤J¡ bfh©L ïU¥gJ v‹gijí« ïitfis ÃW¤j
rªjhjhu®fË‹ bjhif ÄFâí« FiwªJÉ£lJ......... v‹d brŒtJ, v¥go¥g£l ghiõÆš vGJtJ v‹gijí« g‰¿
ek¡F VjhtJ nahrid brhšy£L«. ïšyhj tiu thia _o¡
v‹gjhf¡ fhz¥gL»‹wJ. ïJ murh§f¤jhÇ‹ br‹w tUõ bfh©L ekJ g¤âÇifia »Ê¤bj¿ªJÉ£L R«kh »l¡f£L«.
ÃUthf m¿¡ifÆš g¤âÇiffis¥ g‰¿a F¿¥òfËš ïUªJ ïu©L« ïšyhkš nehzht£l« ngrnt©lh« v‹Wjh‹ nf£L¡
vL¤J vGj¥g£lJ. bfhŸS»‹nwh«.
ïij¥ gh®¡F«nghJ gh®¥gd mnah¡»a¤jd¤â‰F« $ ãuhkz‹, B¤âÇa‹, itáa‹, N¤âu‹, gŠrk‹ v‹»‹w
tujuh#&Yî¡F gh®¥gd®fŸ bfhL¤j yŠr¤â‰F« ntW Mjhu« ghFgL¤â e«ik N¤âu‹ v‹»‹w ãÇÉš nr®¤J r£lrigÆš
nt©Lkh v‹W nf£»‹nwh«. ïªj ïyhfh îthf« r®.á.ã. v‹»‹w m¿¡if btËÆ£L ï‹dK« MWkhj« Tl MfÉšiy. mij¥
gh®¥gd Mâ¡f¤âš cŸsJ. g¤âÇif fz¡bfL¡F« C.I.D c¤â g‰¿ bjh©ilia¡ »Ê¤J¡ bfh©nlh«. ifia xo¤J¡
nahfÞj®fŸ ÄFâí« r®.á.ã. mŒaÇ‹ VtyhŸfshd gh®¥gd®fŸ.
bfh©nlh«. ahU« V‹ v‹W nf£fÉšiy. ‘njÓa« gw¡»‹wJ’
vdnt ïªj¡ fhÇakhdJ r®.ã.ã. mŒauhyhtJ mšyJ mtuJ C.I.D
‘Ó®âU¤j« thœ»‹wJ’ ‘RakÇahij¡fhf g»ZfhuK« m®¤jhY«
áZa®fshyhtJ brŒj mnah¡»a¤jdkhf ïU¡f nt©Lnk
jh©ltkhL»‹wJ’ ‘r£l rigfËš e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd§fŸ
bahÊa ntW ahuhyhtJ mšyJ nah¡»akh fthtJ brŒj fhÇa«
f®{Í¡»‹wJ’ ‘gh®¥gdušyh¤ jiyt®fS« mj‰F vGªJ É»‹
v‹W brhšy Koíkh v‹W nf£»‹nwh«. ïªj Ç¥ngh£L vGj¥
wh®fŸ’ ï›tsî mnkhf¤âš ïij¥g‰¿a mnah¡»a¤jd§
g£l fhy¤âš ‘#ÞoÞ’ ‘âuhÉl‹’ g¤âÇiffŸ ks ks bt‹W
fS¡F« bfhLikfS¡F« r‰W« ïlnk ïšiy. ïÅ e«k
ca®ªJbfh©L nghd fhy«. ïJ vªj kilaD¡F« bjǪj Éõa«.
‘jiyÉâ jh‹’ v‹d v‹gij¥g‰¿ ahuhtJ nahá¡f nt©lhkh?
mjšyhkš ‘jÄœehL’ g¤âÇif glš glyhŒ ÉGªJbfh©L tªj
fhy«. ï¥go ïU¡f ï«khâÇ murh§f Çngh®£oš vGj¥gLtJ
jÄœ k¡fË‹ Ãiyjh‹ v‹d? ïJ jiy vL¡F« fhyªjh‹
v‹whš gh®¥gd mnah¡»a¤jd« v›tsî öu« ghŒ»‹wJ
v¥bghGJ? v‹gij r‰W ftŤJ¥ gh®¡f nt©L« v‹gJjh‹
v‹gj‰F msî©lh v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. “jÄœeh£il”
ïªj Éahr¤â‹ fU¤J “gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® ng¢nr ï¥
¥ g‰¿ ca®¤â x‹W¡F _‹whŒ vGâaâš ek¡F bghwhik ïšiy.
nghJ TlhJ” v‹W nghÈ njÓa Phd« ngR« $kh‹fŸ tujuh
ntiy¡F¤ jFªj¡ TÈ mila£L«. ‘#ÞoÞ’ ‘âuhÉl‹’
#&Yî«, F¥òrhÄí«, m©zhkiyí«, ‘jÄœehL’ g¤âÇifí«
g¤âÇiffis¥ g‰¿ ï›tsî FiwthŒ nt©Lbk‹nw ngh¡»Ç¤
tleh£L ïªJ - KÞä« fytu§fŸ nghš bj‹dh£oY« gh®¥g
jdkhŒ vGj nt©oa fhuz« v‹d? v‹gJjh‹ ekJ nfŸÉ.
d® gh®¥gdušyhjh® fytu§fŸ V‰g£L âd« ïU g¡f¤âY« ehY
És«gu« bfhL¥gt®fis ï¥g¤âiffS¡F bfhL¡f g¤J v‹gjhf koaî« if fhš xoaî« V‰gl nt©L« v‹»‹
Koahkš brŒJÉlnt©Lbk‹W« ‘jÄœehL’ g¤âÇif¡F« wjh ïªj njÓa PhÅfŸ fU¤J v‹W nf£»‹nwh«.
‘ïªJ’ g¤âÇif¡F« mâfkhd ng® És«gu« bfhL¤J mitfŸ
gz« r«ghâ¤J tÆW ts®¤J gh®¥gd¥ ãurhu« brŒa£L« v‹W« m¥go xU rka« V‰g£lhY« Tl mjdhš VjhtJ bgUik
v©Âdnjašyhkš ntW v‹dkhŒ ïU¡f Koí«? tUtjhÆUªjhš m¥nghJ« ïªj tujuh#&¡fS« “jÄœehL”
ngh‹w g¤âÇiffS« “eh« brhšÈagona elªjJ, eh« vGâa
m¥go¡»šyhkš ïªj m¿¡if m¿ahkyhtJ K£lhŸ gona elªjJ. ïj‰fhf bghJ #d§fis ghuh£L»nwh«” v‹W
jdkhfthtJ vGj¥g£oU¡Fbk‹W ahuhtJ brhšy Koíkh? brhšÈ És«gu¥gL¤â mâY« yhg« r«ghâ¡f¥ gh®¥gh®
nt©Lbk‹nw TÈ¡fhf¢ brŒj fhÇakh mšyth v‹gij¥ bghJ fnsbahÊa ïj‰fhf fLfsthtJ ftiy¥gLth®fsh v‹W
#d§fns nahá¤J¥gh®¡f£L«. r‰W fLikahf ïU¥gjhf ahuhtJ nahá¤J¥ ghU§fŸ. ï«khâÇ Ãiy (V‰glhkš ïU¡f£L«) xU

Fo muR - 1928 ( 1 ) 146 147 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


rka« V‰gLkhdhš ït® fâí« v‹d MF« v‹gijí« nahá¤J¥
gh®¡f nt©o¡bfhŸS»‹nwh«.

ï¥gh®¥gd®fS« mt®fsJ moikfS« rhªj¤ijí«


bghUikí« m»«iriaí« bfhiy brŒ»‹wh®fnsašyhkš
fLfsthtJ mj‰F kâ¥ò bfhL¡»wh®fsh bt‹gij nahá¤J¥
ghU§fŸ. ïªj¥ gh®¥gd mnah¡»a¤jd¤â‹ gydhfî« ï¥gh®¥
“r®¡fh® rhâ¤jbj‹d”
gd®fË‹ moikfË‹ elto¡ifÆ‹ gydhfî« murh§f¤jhU«
(btŸis¡fhu®fS«) j§fsJ M£á Kiwia v›tsî m¡»uk
khf el¤j Koínkh mj‰F nkY« el¤â¡ bfh©L nghf¤ JªJ Ô©lhjh®fS¡F« Ô©lhikia¥ g‰¿í« “r®¡fh® rhâ¤j
É£lh®fŸ. nkY«, mt®fŸ ï¡ bfhLik¡fhu gh®¥gd®fis bj‹d, r®¡fh® rhâ¤jbj‹d” v‹W jiyt®fŸ v‹ngh®fŸ Kjš
MjǤJ j§fŸ bfhLikahd M£á Kiwia tY¥gL¤â¡ bfh© thy®fŸ v‹ngh®fŸ tiu f¤J»‹wh®fŸ.
L« ngh»‹wh®fŸ v‹nw brhšy nt©L«. gh®¥gÜa« cŸstiu
murh§f¤ij nah¡»akhdjhf¢ brŒa KoahJ. gh®¥gdušyhjh ‘r®¡fh® mnah¡»a M£áKiw bfh©lJ, bfhŸis mo¡f
U¡F Ãaha« tH§f¤j¡fjhf brŒaî« KoahJ v‹gJ ekJ filá tªjJ’ v‹W eh« Ô®khd« brŒjh»É£lJ. ‘cyf¤ij uø¡f tªj
Koî. ïªj ÃiyÆš ï¥nghJ murh§ f¤ij¥ g‰¿¥ ngRtJ ãuhkz®fS« kjK« njáa åu®fS«’ v‹d brŒjh®fŸ, brŒ»wh®
fh£oÈ£l T¢ryhF«. gh®¥gÜa« v‹D« ku« bt£o 圤j¥ fŸ, brŒa¥ngh»wh®fŸ v‹W jh‹ nf£»‹nwh«. mj‰F gâš brhš
gL«nghJ m‹nw mnj rka¤âš mªj ÃHÈš thG« murh§fK« yhkš r‰W« bt£fÄ‹¿ r®¡fh® rhâ¤jbj‹d v‹W nf£gJ
eR¡F©L nghFbk‹gJ r¤âa«! r¤âa«!! r¤âa«!!! mnah¡»a¤jdkh mšyth v‹W nf£»‹nwh«.

vdnt ï›Éõa§fis gh®¥gdušyhj thÈg®fŸ f©o¥ mnjhL ï‹iwa¤âd« $. M.C. uh#hî« átuh#î« rhÄ
ghŒ m¿a ÉU«ò»‹nwh«. ïJ Äfî« beU¡foahd rka« rf#hdªjhî« r£lrig¡F¥ nghdJ«. j§fŸ Fiwfis m§bfL¤
v‹gij tÈíW¤J»‹nwh«. J¥ ngRtJ« r®¡fh® rhâ¤jjh mšyJ $kh‹fŸ r¤âa_®¤âí«
tujuh#&Yî«, F¥òrhÄí«, m©zhkiyí« rhâ¤jjh v‹W
Fo muR - jiya§f« - 11.03.1928 nf£»nwh«.

mt®fŸ ãŸisfŸ ï‹W MÆu¡fz¡fhf gŸËÆš mÇ¢


Rto go¥gJ r®¡fh® rhâ¤jjh mšyJ ntjK« r§fuh¢rhÇí« ïªJ
kjK« rhâ¤jjh v‹W nf£»‹nwh«.

fšgh¤â bjUÉš el¡fî« g¢ra¥g‹ gŸËÆš go¡fî«


V‰g£lJ r®¡fh® rhâ¤jjh mšyJ $ ÓÅthr mŒa§fhU« u§frhÄ
Ia§fhU« rhâ¤jjh v‹W nf£»‹nwh«.

ï‹D« ï«khâÇ v¤jid nt©L«?


Fo muR - f£Liu - 11.03.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 148 149 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ifÆš m¡»Å ïU¥gjhš mJ ö¡»dhš v¿ªJ
nghŒ ÉLnth« v‹W ïlJ ifia nkhªJ gh®¥gJ.

Fo : m¥goah! mJ vd¡F bâǪâUªjhš eh‹ mt®


fis mªj åâÆnyna el¡fÉ£L ïU¡f
kh£nlnd. VkhªJ nghŒÉ£nl‹.
nto¡if r«ghõiz
- á¤âu ò¤âu‹ á¤â : mJ kh¤âukh, ãuhkzhŸ thÆY« beU¥ò,
tƉ¿Y« beU¥ò; ïJ cd¡F¤ bjÇahjh?
xU Fo¤jd¡fhu ‹: Iah M M! v§f åâÆš beU¥ò¥ ão¤J 10,
Fo¤jd¡fhu‹:
20 åL ntFjŒah! v›tsî j©Ù® C‰¿í« mÉa kh£nl‹ Fo¤ : bjÇaÉšiyna! r‰W¤ bjÇí«goahŒ brhšY§
v‹»wJ. všnyhU« tªJ bfhŠr« cjÉ brŒí§fŸ. c§fŸ fns‹.
ãŸis¡ F£ofS¡F ò©ÂakhF«.
á¤â : ãuhkzhŸ ‘v§fŸ thÆš ÉGªjhš gÞgkhŒnghŒ
á¤uò¤u‹ : IaŒnah! Vd¥gh beU¥ò¥ ão¤jJ? ÉLthŒ’ v‹W brhšY»wh®fns mJ v‹d? thÆš
beU¥ò ïU¥gjhšjhnd mt®fŸ m¥go¢brhštJ.
Fo : xU¤jU¡F« bjÇaÉšiy mŒah? jÉuî«, ãuhkzhŸ e«ik¥ g‰¿ VjhtJ Ãid¤
jhš eh« gÞgkhŒ ÉLnth« v‹W brhšY»‹wh®
á¤â : m¥goahdhš c§fŸ åâÆš ‘ãuhkzhŸ’
fns mj‹ mU¤j« v‹d? Ãid¤jhš gÞgkhŒ
ïU¡»‹wh®fsh ?
ÉLtjhŒ ïUªjhš tƉ¿š beU¥ò ïšyh
Fo : M« 4, 5 å£L¡fhu®fŸ ïU¡»‹wh®fŸ. É£lhš Koíkh?

á¤â : mt®fŸ VjhtJ c§fŸ åâ g¡f« tªjh®fsh? Fo : ïbj‹d ïªj ïHî gh®¥gd®fŸ r§fâ. ifÆš
beU¥ò, thÆš beU¥ò, tƉ¿š beU¥ò ï¥go
Fo : M« mŒah, fhiyÆš xU ãuhkz® M¤J¡FnghŒ
FˤJÉ£L bkhz bkhzh v‹W brhšÈ¡bfh©L it¤âUªjhš eh« v¥go mt®fnshL thœtJ.
ïªj åâÆšjh‹ nghdh®. ï¥go âd« xU åâ btªJ rh«gyhtjhdhš ïªj
ehY ãuhkz®fshnyna ïªj Cnu Ó¡»u« rh«g
á¤â : rÇ rÇ, c§fŸ åâ åLfŸ btªJnghdj‰F¡
yhŒ ÉL« nghÈU¡»wnj.
fhuz« bjǪJnghƉW.
á¤â : ã‹id bjÇahkyh e«Kila bgÇathŸ ãuhkz®
Fo : v‹d mŒah vd¡F bjÇaÉšiyna!
fis »£l nr®¡f nt©lh« v‹W brhšY»‹
á¤â : ïJ bjÇahjh cd¡F; ãuhkzhŸ ifÆš beU¥ò wh®fŸ.
ïU¡»wnj; Ú nf£lâšiyah.
Fo : X! nAh!! ïj‰fhf¤jh‹ mt®fŸ m¥go brhšY
Fo : eh‹ nf£lâšiyna! »‹wh®fsh! rÇ, ïÅ ò¤âahŒ ãiH¤J¡ bfhŸS
»nw‹. ïªj beU¥ig v¥goahtJ miz¤J
á¤â : ml gƤâank, ãuhkzhŸ eh« F«ã£lhš ÉL§fsŒah.
mt®fŸ ïlJ ifia nkhªJ gh®¥gJ nghš
_¡F¡F¥ g¡f¤âš ö¡F»wh®fns mJ V‹?tyJ Fo muR - ciuahlš - 18.03.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 150 151 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bfhŸStâšiy v‹W brhšÈí«, K£L¡f£il nghl¥ ngh»
nwh« v‹W brhšÈí« ï‹D« v‹d v‹dnkh brhšÈí« X£L
th§» r£lrig Þjhd« »il¤j ãwF« $kh‹ r¤âa_®¤â
rhÞâÇia kªâÇ c¤ânahf« x¥ò¡bfhŸS«go jªâ bfhL¤j
$kh‹fŸ tujuh#&Y ngh‹nwhU¡F« ‘jÄœ ehL’ g¤âÇif
gh®¥gd njÓa« ngh‹witfS¡F« $kh‹fŸ K¤ijah KjÈahU«, nrJ
u¤âdkŒaU« kªâÇ ntiy x¥ò¡bfh©lij¥ g‰¿ ngr thí©
lh? vGj ifí©lh? v‹W nf£»‹nwh«. m¥go Û¿¥ngádhš mJ
ngR« thah mšyJ fÊ¡F« thah v‹W nf£»‹nwh«. Û¿
br‹id murh§f¤â‰F Éy¡f¥g£l kªâÇfS¡F gâyhf
vGâdhš mJ vGJ« ifah? cy¡ifah? v‹W nf£»‹nwh«.
$kh‹fŸ K¤ijah KjÈahU« nrJu¤âdkŒaU« Ãakd«
bg‰WÉ£lh®fŸ. ït®fshš ek¡F V‰gl¥nghF« e‹ik Ôikfis Éf, òâa kªâÇfS¡F #ÞoÞ f£áah® MjutË¥gjhf
g‰¿ ï¥nghJ x‹W« vGjhkš É£LÉL»nwh«. ft®dÇl« x¥ò¡bfh©ljhf bjÇ»‹wJ v‹W«, “#ÞoÞ f£áÆ‹
F£o¡fuz«.” “gdfhš uh#hÉ‹ Jnuhf«” v‹W« ³ MrhÄfS«,
kªâÇfËlÄUªnjh, r®¡fhÇlÄUªnjh mšyJ vªj Éjkhd g¤âÇiffS« T¥ghL nghL»‹wd. nfhA¤â fh§»uáš “kªâÇ
muáaš f£áah® v‹gt®fËlÄUªnjh eh« v›Éj muáaš Éõ gjÉ x¥ò¡ bfhŸsî« TlhJ, ntW f£áfŸ kªâÇ Þjhd«
a¤ijí« eh« ï¥nghJ vâ®gh®¥gâšiy. mj‰F fhy« tU«nghJ bgWtij MjÇ¡fî« TlhJ” v‹»‹w Ô®khd« Ãiwnt¿ ïU¡F«
mij¥ g‰¿ ngá¡bfhŸsyh«. ï¥nghJ eh« kªâÇfËlK«, nghnj âU£L¤jdkhŒ gh®¥gd moikfis kªâÇah¡»,
murh§f¤âÅlK« vâ®gh®¥gbjšyh« e« k¡fS¡FŸshfnt mt®fis MjǤJ, Éõa« btËahd ã‹ò« $K¤ijah
xUtU¡bfhUt® rk¤JtK« rkRjªâuK«, RakÇahijí« V‰gL KjÈahiu ïij¥g‰¿ nfŸÉ¡ nf£f¡Tl cÇikÆšyhkš
tj‰F Mjuîjh‹. ïªj¡ fhÇa¤â‰F v›tsî öu« ïªj kªâÇfŸ brŒjJl‹ ï«khâÇ mnah¡»a¤jd« brŒjâ‰fhf j§fisna
MjutË¥gh®fŸ v‹gij¥g‰¿ ï¥nghJ “n#háa«” TW« Ãiy jh§fŸ m»y ïªâa fh§»uÞ fÄ£oÆš ghuh£o¡ bfh©l
ikÆš eh« ïšiy. nah¡»a®fS¡F #ÞoÞ f£áah® MjÇ¥gjhf x¥ò¡ bfh©lJ j¥ò
‘v‹gj‰F thnaJ; vGj ifnaJ v‹W nf£»nwh«. #ÞoÞ f£áah®
VbdÅš xU kªâÇ gh®¥gd®; mâY« itÔf ntõ« ïu£il M£á xÊí« tiu c¤ânahf nk‰gâšiy v‹W brh‹dJ
bfh©l gh®¥gd®. itÔf ntõÄšyhj gh®¥gduh»a r®. á. ã. thÞjt« jh‹. mªj¡ f£á kWgoí« mDkâ bfhL¡F«tiu
mŒauhš ekJ r_f¤â‰F ne®ªj bfhLikfis gh®¡F«nghJ mt®fŸ c¤ânahfnk‰gâšiy v‹gij fh¥gh‰¿ tU»‹wh®fŸ.
itÔf ntõ¡fhu¥ gh®¥gduhš v‹d Éisa¡TL« v‹gij¥ g‰¿ #ÞoÞ f£áahiu bjǪbjL¤j nth£l®fŸ c¤ânahf« V‰f
nahá¤jhš gakhŒjh‹ ïU¡F«. k‰bwhU kªâÇ $kh‹ K¤ijah nt©lh« v‹W brhšÈ bjǪbjL¡fÉšiy v‹gJ KG_lD¡F«
KjÈah® xU gh®¥gdušyhjh®. MdhY« gh®¥gdU¡F mL¤jgo bjÇí«. vdnt f£á¡ T£l¤â‹ Ô®khd« f£á¡ T£l¤ânyna
v‹W brhšy¤j¡f ntshs r_f¤ij nr®ªjt®. ïtuhš v›tsî nahá¤J brŒant©oaJ; brŒJ bfhŸsî« gh¤âaKilaJ.
öu« mDTy« V‰gL« v‹gJ« nahá¡f¡ ToaJjh‹. Mdhš Mjyhš mt®fŸ ehis¡nf T£l« To Ô®kh ŤJ kªâÇ
ï¥nghJ eh« mij¥ g‰¿ ngr tuÉšiy. gjÉfis x¥ò¡bfhŸtij vªj ÃahaK« jL¡f KoahJ. fh§»uÞ
fhuiu¥ nghynth k‰W« gy føahiu¥ nghynth, #ÞoÞ føah®
ïªj ïUfdth‹fS« kªâÇ gjÉ x¥ò¡bfh©lj‰fhf X£l®fis Vkh‰¿ X£l®fS¡F¤ Jnuhf« brŒaÉšiy v‹gij
“njÓa” tƉW¥ ãiH¥ò MrhÄfË‹ T¡FuY¡F¤ jh‹ eh« gh®¥gd®fS«, gh®¥gd¡ TÈfS« czu£L«.
rkhjhd« brhšy ÉU«ò»‹nwh«.
jÉu, nfhit¤ Ô®khd¤âš #ÞoÞ f£áah® ÃgªjidfS¡
nfhA¤â fh§»uR¡F¥ ã‹dhY«, kªâÇ ntiy x¥ò¡ FŸg£L jh§fŸ kªâÇ gjÉ x¥ò¡ bfhŸStâšiy v‹W Ô®khŤ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 152 153 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


J¡ bfh©lh®fnsbahÊa ntW f£á kªâÇfis MjÇ¥gâšiy
v‹W v§F« v¥nghJ« Ô®khÅ¡fntÆšiy.

ïija¿ahj j‰F¿fS« Jntõ¡fhu®fS« Raey¡fhu®


fS«, #ÞoÞ f£áia F‰w« brhštâ‹ fU¤bj‹d? ïâš gdfhš
uh#hÉ‹ Jnuhfbk‹d? v‹W nf£»‹nwh«. jiyt® c¤jk ghisa« KjÈah®
jÉu nfhit kfheh£oš ïu£il M£ába‹gij¥ g‰¿ kiwªjh®
ngáanghJ îthf rigÆš xU gh®¥gd® ïUªJ bfh©L gh®¥gd
ušyhjhU¡F brŒj m¡»uk§fisí« bfhLikfisínk K¡»a
khf¡ F¿¥ã£L ngáaJ m¡T£l¤âÈUªj gªj‰fhšfS¡F«
jÄœeh£L¤ jiytU« jÄH®fË‹ e©gUkhd c¤jk
Rt®fS¡F« Tl e‹whŒ És§»ÆU¡F«. m¥go ïU¡f mªj
ghisa« KjÈah® v‹»‹w kJiu $kh‹ v«.o. R¥ãukÂa
gh®¥gd® xʪjnjhlšyhkš mªj ÞjhdK« #ÞoÞ f£áahU¡nf
KjÈah® mt®fŸ ÉahH¡ »Hik ïuî fhyŠbr‹wh® vd e©g®
bfhL¥gjhdhš k‰w kªâÇfËl« #ÞoÞ f£áah® ntiy th§»¡
âU. ã.o. uh#‹ mt®fË‹ jªâahš bjǪJ âL¡»£L¥ nghndh«.
bfhŸtâš ahU¡F v‹d M£nBg«? vªj “r¤âa njtij¡F”
jiyt® KjÈah® mt®fS¡F V‰g£l ÚuÊî ÉahâahdJ
ïâš Mg¤J tªJ É£lJ? v‹W nf£»‹nwh«.
v›tsî Ợir brŒJ« Fz¥glhkš mtuJ cÆU¡F
“T‰Wt”dhfnt KoªJÉ£lJ. âUths® KjÈah® mt®fŸ jÄœ
gh®¥gd moikfŸ gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F kªâÇ ntiy
eh£o‹ gH§Fo k¡fSŸ Kj‹ikahdt®. bj‹dh£oš eha¡f®
x¥ò¡ bfh©lhš mJ ‘njÓa«’ M»ÉL»wJ. m«kªâÇfŸ ‘njÓa
murh§f« V‰g£oUªj fhy¤âš mtU¡F ãujk kªâÇfËš
kªâÇfŸ’ M»ÉL»‹wh®fŸ. mt®fis btËÆš ïG¤J
xUtuh»a âU. mÇaehaf KjÈahÇ‹ rªjâÆš tªjt®. kJiu
É£LÉ£L gh®¥gdušyhjhU¡F mDTykhd kªâÇfŸ tªjhš
ÍšyhÉYŸs bgÇa ÄuhRjh®fËš K¡»akhdt®. ghu«gÇa
mJ ‘njr¤ Jnuhf«’ ‘gdfhš Jnuhf«’, IÞoÞ føah® F£o¡ khfnt brštK« bršth¡F« bg‰w FL«g¤jt®. murh§f¤
fuz« MŒÉL»‹wJ. v‹nd gh®¥gd r¡â! ïªj ã¤jyh£l« jhuhY« Rnjr k‹d®fshY« òuhjd #Û‹fshY« ÄFâí«
xʪjhyšyJ ïªj eh£L¡F¢ RakÇahij ïšiyba‹gJ ekJ ngh‰w¥g£lt®. ekJ k‹duh»a Iªjh« #h®{ r¡fut®¤âat®
cWâ. #ÞoÞ f£á¡F xU th®¤ij :- vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©lh fË‹ KoN£L itgt¤â‰F miH¡f¥g£L 炙yhªJ br‹wt®.
tJ murh§f¤jh® r£l bk«g® gjÉia xU gh®¥gdU¡F bfhL¥ ïitahî« mtuJ nk‹ikiaí« mªjÞijí« fh£l¡Toa
gh®fnsahdhš kW ehns ïªj kªâÇfis fÉœ¤J Él nt©oaJ jhdhY« eh« mtiu¥ ngh‰¿ Jâ¡F« j‹ik v‹d bt‹whš,
mt®fsJ flikahF«. ek¡F RakÇahijí«, rk¤JtK«, rk jÄœeh£oš cŸs k‰w brštth‹fis¥ nghš jkJ thœî¡F«
cÇikínk ekJ njÓa« v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«. k‰wgo âU¥â¡F« jkJ bršt¤ij cgnah»¥gJ« jkJ Raey¤â‰fhf
tƉW¥ ãiH¥ò¡F njÓa¤ij¥g‰¿ ek¡F xU á¿J« ftiy bršt« r«ghâ¡f thœî el¤JtJ« ngh‹w brštth‹fis¥
ïšiy. nghyšyhkš ït® jÄœ k¡fË‹ nk‹ik¡F« RakÇahij¡Fkhf
Fo muR - jiya§f« - 18.03.1928 bgÇJ« jkJ thœití« bršt¤ijí« cgnahf¥gL¤â tªjt®.
gh®¥gdušyhjh® ïa¡f« Mu«ã¤j fhy« Kj‰ bfh©L m›
Éa¡f¤â‰F Þj«gkhŒ ïUªJ tªjt®. m‹¿í« vªj¡ fhuz«
bfh©L« m›Éa¡f r«kªjkhŒ k‰wt®fis¥ nghš mo¡fo
mã¥ãuha khWjš milahkš xnu ÃiyÆš ïUªJ m›Éa¡
f¤â‰F bjh©L brŒJ tªjt®. bj‹ ïªâa ey cÇik¢ r§f¤â‰F
cgjiyt®. br‹w r£lrig¤ nj®jÈš gh®¥gdušyhjh® ïa¡
f¤ij¢ nr®ªjt®fŸ áy® njhšÉ milªj fhuz¤jhš ïa¡fnk

Fo muR - 1928 ( 1 ) 154 155 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


kiwªJ É£lJ v‹W Ãid¡F«goahf V‰g£l beU¡foahd
fhy¤âš kJiuÆš bgÇa kfhehL T£LɤJ ïa¡f¤â‰nf ò¤JÆu
ˤj bgÇah®. ekJ k¡fS¡fhf ï‹D« v›tsnth mÇa bgÇa
fhÇa§fŸ brŒa nt©L« v‹W« ï›Éa¡f¤âdÇl« ãz§»
ãǪJ ÉF« k¡fis x‹W nr®¡f nt©L« v‹W« bgÇJ«
ftiyíl‹ gy bgUª â£l§fisí« V‰gL¤â¡ bfh©o Uªjt®. ‘R E V O LT ’
RU§f¡ T¿‹ gh®¥gdušyhjh® ïa¡f¤â‰F br‹id jÉu ‘Çnthš£’
btËÆl§fËš ahuhtJ c©ikahd jiyt®fŸ ïU¥gh®fshdhš
mt®fSŸ ekJ KjÈahnu Kj‹ikahdt®. ï¥ng®¥g£l X®
bgÇah® ïªÃiyÆš e«ikÉ£L¥ ãǪjjhdJ ekJ jtW fhy«
v‹nw brhšy nt©L«. mt®fsJ mUik FkhuU¡F« mtuJ $kh‹fŸ uh#nfhghyh¢rhÇí« nf. eluh#‹ ngh‹wt®fS«
rnfhjuU¡F« k‰bwhU rnfhjuÇ‹ Fkhuuhd âU. ã.o. uh#‹ mt® k‰WŠ áy Raey¡fhu®fS«, TÈfS« ekJ ãurhu¤â‰F Énuhj
fS¡F« k‰W« m¡FL«g¤jhU¡F« vkJ Mœªj mDjhg¤ij khf M§»y¤âš g¤âÇiffŸ _Èakhí«, Éahr§fŸ _Èakhí«
bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. všyh« tšy r¡âahdJ mt®f£F ãurhu« brŒ»wgoahY«, ekJ ãurhuK« g¤âÇifí« jÄÊnyna
MWjš mË¥gjhf. ïU¥gjhY« mJ jÄœeh£il É£L btËÆš nghf kh®¡f
ÄšyhkÈU¥gjhY« M§»y¤âš xU thu¥ g¤âÇif ‘Fo muR’
Fo muR - jiya§f« - 25.03.1928 bfhŸifia Mjhukhf¡ bfh©L Mu«ã¡f nt©Lbk‹gjhf xU
nahrid njh‹¿ÆU¡»wJ. m¥g¤âÇif¡F ‘Çnthš£’ (Revolt) vd
ng® bfhL¥gbj‹W« Ô®khŤâU¡»nwh«. m¥g¤âÇif¡F bfsut
MáÇa®fshf ïU¡f áy M§»y§ f‰w e©g®fŸ th¡fˤJ
ïU¡»wh®fŸ. gy m¿P®fŸ mÇa Éõajhd« brŒaî« x¥ò¡
bfh©oU¡»wh®fŸ. m¥g¤âÇifia j‰fhy ‘Fo muR’ msÉš 8
g¡f« bfh©ljhfî« tUõ rªjh %ghŒ 3 Mfî« it¤J btË¥
gL¤j¤ Ô®khŤJŸnsh«. rÛg¤âš btËÆl Ka‰á¤J¡ bfh©o
U¡»nwhkhjyhš m‹g®fŸ rªjhjhu®fshŒ¢ nruî« k‰W« Toa
cjÉfŸ brŒaî« K‹tu nt©LkhŒ nt©o¡ bfhŸ»nwh«. rªjh
jhu®fshf¢ nru ïZlKŸst®fŸ gâî brŒJbfhŸs nt©LkhŒ
ÉU«ò»nwh«.
Fo muR - m¿É¥ò - 25.03.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 156 157 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


cõh®! cõh®! ah® th®¤ijfŸ fod«?
k©ilÆyoí§fŸ!
gh®¥gd®fS¡F mDTyÄšyhj kªâÇfis f©o¥gj‰F
v‹W gh®¥gd®fŸ fh§»uá‹ nguhš nfhfny AhÈš $ bgr©l«
br‹idÆš gh®¥gÜa¤ij¥ gu¥òtj‰F xU òâa Þjhgd« ikÆ‹ jiyikÆš xU T£l« ToanghJ xUt® ngRifÆš
rÛg¤âš gh®¥gd®fshš c©lh¡f¥g£oU¡»wJ. mJjh‹ “»uhk¥ “kªâÇfŸ j§fŸ bg© #hâfis É£L¡bfhL¤J kªâÇ ntiy
òdU¤jhuz ntiy Þjhgd«.” e©g®fns ïªj¥ bgaiu¡ f©L fis r«ghâ¥gh®fŸ” v‹W brh‹dhuh«. ïJ nah¡»akhd th®¤
VkhªJ ÉlhÔ®fŸ. bfhŠr fhy¤â‰F K‹ò $kh‹fŸ neU, ijah v‹W nf£»‹nwh«. ï›th®¤ijfis vªj nah¡»a®
ÓÅthrŒa§fh®, ÓÅthr rhÞâÇah® ngh‹wt®fŸ x‹W nr®ªJ fshtJ f©o¤jh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. $ tujuh#&YthtJ
‘ïªâa I¡»a x‰Wik r§f«’ v‹gjhf x‹iw Þjhã¤jh®fŸ. mtuJ g¤âÇifahtJ jkJ jiyt®fSila ï« khâÇ th®¤ij
mâš tF¥ò cz®¢á cŸst®fis nr®¥gâšiy v‹W« Ãgªjid fis f©o¤jhuh v‹W nf£»‹nwh«.
ngh£lh®fŸ. mJ ekJ jÄœ eh£o‰FŸ tuhjgo k©ilÆyo¤J
bfhšy¥g£L¥ nghŒÉ£lJ. $kh‹ FHªij fl‰fiuÆš kªâÇfis bfhL«ghÉ bfhS¤
âaj‰F nfhã¤J¡bfh©ljhf ntõ« ngh£l $ tuj uh#&Yî¡F«
mJnghynt ï¥nghJ kWgoí« Ka‰á vL¤J »uhk “jÄœehL”¡F« “bg© #hâfis É£L¡ bfhL¥gh®fŸ” v‹W
òdU¤jhuz« v‹D« bgaÇš br‹idÆš Mu«ã¤âU¡»wh®fŸ. brh‹d th®¤ij m›tsî fodkhdjhf njh‹wÉšiynghš
mj‰F bk«g®fŸ $kh‹fŸ. r®.á.ã. uhkrhÄ mŒa®, nkhâyhš neU, ïU¡»‹wJ. ïjdhš m¡nfhZoÆ‹ m‰g¤jdK« fhȤjdK«
V. u§frhÄ mŒa®, nfšf®, g£lhã ÓjhuhkŒa®, ã. átuh›, lh¡l® v›tsî v‹gJ És§fÉšiyah?
bgr©L, mU©nlš, u§fehj KjÈah® ngh‹wt®fns. ïJ ãuk
Phd r§f¤âd® thiy¥ão¤J Mu«ã¤j òâa Nœ¢ána ahF«. rhjhuzkhf iAnfh®£ #£ÍfËš ahU¡fhtJ nkf Éahâ
ïU¡Fkhdhš mJ ikyh¥ó® fh§»uÞthâfŸ njÓathâfŸ
jÄœeh£oš gh®¥gdušyhjh® e‹ik¡F bfhoa vâÇahf cgankahF«. ï«khâÇ nah¡»a®fŸ ÄFâí« Ãiwªj br‹id
ãu«kPhd r§f« És§F»‹wJ. m¢r§f¤ jiyt® $kâ bgr©
fh§»uÞthâfŸ j§fŸ nah¡»aijfis kiw¤J¡ bfh©L
l«ik¡F cŸs gzK« bršth¡F« milahW ãu«kPhd r§f¤
ï«khâÇ ngr mnah¡»a®fis¤ ö©oÉLtJ«, mij f©o¡
njh‰wK« mnef gh®¥gdušyhjh®fisí« _l®fshfî« ïd¤
fhkš ïU¡f¢ brŒtJ« xU M¢rÇakšy. jÉu, ntW xU fh§»uÞ
Jnuh»fshfî« M¡» m¢r§f¤â‰F¥ gÈ bfhL¤âU¡»wJ. ïij¥
jiytuh»a $kh‹ r¤âa_®¤â mt®fS« mtuJ MíËš
gh®¤J ahU« VkhªJ Él¡ TlhJ v‹W«, ï¥òâa Nœ¢áÆš ahU«
ï«khâÇahf mnef jlitfËš mâf¥ ãur§»¤jdkhŒ ngáÉ£L
á¡» mj‰F Mshf¡ TlhJ vdî« v¢rÇ¡if brŒJ gÂthŒ
k‹Å¥ò nf£L¡ bfh©ljhdJ $tujuh#&Y k‹Å¥ò nf£L¡
nt©o¡ bfhŸS»nwh«.
bfh©lijÉl üW g§F mâfkhfnt ïU¡F«. Mfnt ahUila
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 25.03.1928 th®¤ijfŸ fodkhdbj‹gJ« KGtJ« m¡»ukkhdJ«
bghŒahdJ« v‹gJ« ïÊthdJ v‹gJ« ïâÈUªjhtJ bghJ
#d§fŸ czu nt©LkhŒ vâ®gh®¡»‹nwh«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 158 159 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


m‹¿í« gh®¥gd®fS¡F mDTykhd, c¤ânahf§fŸ
v‹d ntiy brŒJ ah® bg‰whY« g¤âÇiffŸ v‹d ntiy brŒJ
ah® el¤âdhY« mitfŸ všyh« nah¡»akhd njÓa bk‹gJ«
gh®¥gd®fS¡F mDTyÄšiyahdhš mitfis¥ g‰¿ v‹d
nt©LkhdhY« ngryh« v‹gJnk njÓakhfî« fh§»uÞ r£l
khfî« ïU¡»‹wJ v‹gijí« czunt©LkhŒ ÉU«ò»‹nwh«. bgÇa m¡»uk«
Fo muR - f£Liu - 25.03.1928

g«ghÆš MÆu« ng®fŸ gh®¥gd kj¤âš nr®¡f¥g£ljhf


nf£f Äfî« tUªJ»nwh«. ïJ xU bgÇa m¡»ukkhF«. ïªj
m¡»uk¤ij¥ gh®¤J¡ bfh©oUªj g«ghŒ gh®¥gdušyhjhU¡F
m¿ÉUªjjh ïšiyah v‹W rªnj»¡»‹nwh«. mjhtJ,

MÆu« Ô©lhjh®fŸ v‹gt®fS¡F óûš ngh£L cgea


d« brŒa¥g£ljh«. ïj‰fhf gh®¥gd®fS¡F brŒí« rl§FfŸ
všyh« brŒa¥g£ldth«. ïªj¤ Ô©lhjh®fŸ vd¥gL« MÆu«
ngU« ehis¡F ek¡F vkdhŒ tu¥ngh»wh®fŸ v‹gJ r¤âa«.

VbdÅš ïJnghš x›bthU fhy¤âš Ó®âU¤j« v‹D«


bgauhš e«kt®fS¡F ngh£l óûÈdhY« brŒj cgea¤
âdhYnk ïªeh£oš ï¤jid gh®¥gd vk‹fŸ njh‹¿ÆU¡»‹
wd v‹gJ MuhŒ¢á cŸs vtU¡F« bjÇí«. vdnt ïªj óûš
ngh£l MÆu« ngU« ehk« ngh£lh®fshdhš $kh‹fŸ á. uh#
nfhghyh¢rhÇah®, vÞ. ÓÅthrŒa§fh®, É.É. ÓÅthrŒa§fh®
fshfî« Éóâ óádh®fshdhš $kh‹fŸ r¤âa_®¤â, átrhÄ
mŒa®, ÓÅthr rhÞâÇfŸ, nf. eluh#‹ ngh‹wt®fshfî«, nfhã
rªjd« ngh£lh®fshdhš $kh‹fŸ kj‹nkhf‹ khsÉah
thfî« njh‹w¥ngh»wh®fŸ v‹gâš xU á¿J« rªnjfnk ïšiy.

ïitfS¡F r‰W jhkjkhdhY« $kh‹ Mâehuhaz


br£oahuhfthtJ btF Ó¡»u¤âš tu¥ngh»wh®fŸ v‹gJ cWâ.
óûiy mW¤bjÇa nt©oa rka¤âš MÆu¡fz¡fhd ngU¡F
óûš cgead« el¥gJ m¡»uk«! m¡»uk«!! bgÇa m¡»uk«!!!

vdnt Ô©lhjh®fŸ v‹»w ekJ rnfhju®fis gh®¥gd


kj¤â‰F É£L gh®¥gd®fS¡F g¿bfhL¡fhkš mt®fS¡F rfy
cÇikfS« bfhL¡f nt©oaJ gh®¥gdušyhjhÇ‹ K¡»a
flikahF«.
Fo muR - f£Liu - 25.03.1928
Fo muR - 1928 ( 1 ) 160 161 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
ï‹Dkh rªnjf«? $kh‹ uh#nfhghyh¢rhÇÆ‹
ïufáa« btËahŒ É£lJ Ó®âU¤j nah¡»aij
kDj®k rhÞâu¤J¡F t¡Ñš
gh®¥gd®fŸ fh§»uÌ‹ nguhY« njÓa¤â‹ nguhY« $ tuj
uh#&Y ngh‹w MrhÄfis RthÔd« brŒJ bfh©L gh®¥gd
ušyhjhU¡F bfLâ brŒJ tUtij¥ g‰¿í« br‹w r£lrig jÄœeh£oš j‰fhy« njh‹¿ÆU¡F« RakÇahij¡ »s®¢á
nj®jš Koªjîl‹ ‘fh§»uR¡F« njÓa¤â‰F«’ ÉnuhjkhŒ Æ‹ gydhf ïªJkj bk‹gij¥ g‰¿í«, mj‰fhjhukhíŸs ntj«,
bghŒ¡fhš kªâÇfis áUZo¤jJ« mt®fis MjǤjJ« rhÞâu«, ÞÄUâ, òuhz« v‹gdt‰iw¥ g‰¿í«, tUz«, j®k«
gh®¥gdušyhjh®fS¡F bfLâ c©lhf¢ brŒant v‹gjhfî« v‹gdt‰iw¥ g‰¿í« k¡fS¡FŸ gugu¥ò©lh» mt‰iw¥
gyKiw vGâtªâU¡»‹nwh«. ïj‰F rÇahd U#] bfhL¡f rÛg¤ g‰¿¤ ÔÉukhf MuhŒ¢á brŒjY«, mt‰¿‹ òu£Lfis btËah¡»
âš br‹id r£l rigÆš Éy¡f¥g£l kªâÇah»a $kh‹ u§f ijÇakhŒ f©o¤jY«, mt‰whš V‰g£l bfhLikfis xÊ¡f
ehj KjÈah® brh‹d thrfnk nghJkhdbj‹W Ãid¡»‹nwh«.
M§fh§F ÔÉu¥ ãurhu« brŒjY«, bfhLik¡F MjutË¡F«
Mjhu§fis¤ ÔÆ£L¡ bfhS¤JjYkhd ãurhu§fŸ K«KukhŒ
mt® brh‹djhtJ “1926-š eh§fŸ kªâÇ gjÉfis V‰W¡
el¥gij¡ f©L gh®¥gd®fŸ j§fŸ thœî¡nf Mg¤J tªbjd¡
bfh©lîl‹ áy Ãgªjidfis¥ ó®¤â brŒjhš v§fis MjÇ¥
gjhf fh§»uÞ f£áahÇlÄUªJ x¥gªj« btËahƉW. mªj fUâ ïitfS¡F Énuhjkhf vâ® ãurhu« brŒtJ«, gh®¥gd
x¥gªj Ãgªjid v‹dbt‹whš Þjy Þjhgd§fS¡F« fÄ£o ušyhjhÇnyna áyiu VÉÉ£L ïilôW brŒÉ¥gJ«, ntW
fS¡F« k‰w Ãakd§fS¡F« #ÞoÞ f£áahiu ÃaÄ¡fhkš kh®¡f¤âš thH Koahjt®fŸ ï›bt⮥ ãurhu¤â‰F Mjut
ïU¡f nt©L« v‹gJjh‹”, ïªj thrf« $kh‹ v. u§fehj ˤJ thœtJkhd fhÇa§fŸ eilbg‰W tUtJ« ahtU« m¿ªj
KjÈah® mt®fŸ brh‹djhf 23-3-1928 ² ‘RnjrĤâu’ Ånyna ÉõankahF«. á¿JfhykhŒ ‘RnjrĤâuD«’ ‘jÄœehL«’
ïU¡»wJ. ïij fh§»uÞ fø r£lrig¤ jiyt®fŸ $kh‹fŸ ‘Rauh{ah’î« ‘ϪJ’î« k‰W« áy gh®¥gd TÈ¥ g¤âÇiffS«
rhÄ bt§»lhryK«, r¤âa_®¤âí« r£lrigÆš kW¡fÉšiy ï›ntiyÆš <Lg£L¤ ÔÉukhŒ v⮥ ãurhu« brŒJ tUtJ«
v‹gâdhnyna ïJ c©ik v‹gJ xU á¿J« rªnjfÄšiy. ahtU« m¿ªj ÉõakhF«. ï›tsî« nghjhkš Ó®âU¤j¡fhu®
ï¥go ïU¡f #dh¥ mÛ¤fh‹ rhaò fh§»uÞ f£áahU¡F m«khâÇ v‹W«, njrhãkhÅfŸ v‹W« ng®th§»a áy gh®¥gd®fS« ïâš
Ãgªjid brŒJbfhŸs ahU« mâfhu« bfhL¡fÉšiy v‹gâ <Lg£L k¡fis VŒ¤J tU»wh®fŸ.
dhnyna $ u§fehj KjÈah® brhštJ bghŒah» ÉL»wjh?
Ó®âU¤j¡fhu® v‹gt®fËš $kh‹ nf. eluh#‹ v‹D«
v‹gij thrf®fns nahá¤J¥ gh®¤J njÓabk‹gJ« fh§»u br‹g
gh®¥gd® ïªâah KGJ¡F« Ó®âU¤j¡fhu® v‹D« ng®th§» at®.
J« gh®¥gdušyhjhU¡F Mg¤jh ïšiyah v‹gij Koî brŒa
mtUila Nœ¢áia¥ g‰¿ gyjlit vGâÆU¡»nwh«. $.Ì. uh#
nt©L»nw‹.
nfhghyh¢rhÇ v‹»‹w xU Ia§fh® gh®¥gd® jÄœehL KGtâY«
Fo muR - f£Liu - 25.03.1928 bgÇa Ó®âU¤j¡fhu® v‹w bga® th§»dt®, jÄœ k¡f isbašyh«
monahL VŒ¤jt®. ï¥bghGJ« rka« gh®¤J btË¡ »s«òt
j‰fhf gJ§»¡ bfh©oU¥gt®. bghJ cyf¤âš j‹id xUtU«

Fo muR - 1928 ( 1 ) 162 163 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


kwªJ ÉlhkÈU¡F«go Éõk¥ ãurhu¤â‹ nguhš mo¡fo mG¤âajhš cÆ®nghfkY« ïUªjhš mt‹ brh‹dJ r¤âa« vd
jiy¡fh£o¡ bfh©oU¥gt®. jd¡F #hâ ɤâ ahrÄšiy czu nt©L«.’ m.8.R113, 114, 115.
v‹gjhf¢ brhšÈ¡ bfh©L«, j‹Ål« gh®¥gd¤ j‹ik ïšiy
ba‹W brhšÈ¡ bfh©L«, gh®¥gÜa¤ij É£L btFfhykhƉW ‘N¤âu‹ ãuhkziu¤ â£odhš mtdJ eh¡ifaW¡f
v‹W brhšÈ¡ bfh©L«, áy gh®¥gdušyhj thÈg®fis Vkh‰¿¡ nt©L«. m. 8, R 270.
bfh©L«, gh®¥gdušyhjhÇa¡f¤ij xʤJ gh®¥gd Mâ¡f¤ij
Ãiyeh£l nt©Lbk‹gâš ïªâahÉYŸs gh®¥gdbušyhiuí« ‘N¤âu‹ ãuhkz®fË‹ bga®, #hâ ït‰iw¢ brhšÈ¤
Él mâfkhd ftiyí« mj‰nf‰w Nœ¢áí« jªâuK« bfh©lt®. â£odhš 10 m§Fy ÚsKŸs ïU«ò¤ joia¡ fhŒ¢á vÇa vÇa
ï¥go¥g£l $.Ì. uh#nfhghyh¢rhÇah® 21.3.28 š 炙äZ mt‹ thÆš it¡f nt©L«.’ m.8.R.271.
‘Rauh{ah’ g¤âÇifÆš kDj®k rhÞâu¤J¡F t¡fhy¤J th§»¡
bfh©L 7 fy§fŸ vGâÆU¡»wh®. mâš, kDrhÞâu¤ij vÇ¡f ‘ãuhkzid¥ gh®¤J’ Ú ïij¢ brŒa nt©L« v‹W brhšY
nt©Lbk‹gJ j‰bfhiy¡F x¥ghFbk‹W«, mJ mUikahd »w N¤âu‹ thÆY« fhâY« v©bzia¡ fhŒ¢á C‰wnt©L«.’
Úâfis¡ bfh©lJ v‹W« ÉnrõkhŒ òfœªJÉ£L, gh®¥gdU¡F m.8.R272.
r«gªj¥glhjJ«, ftiyÆšyhjJkhd Éõa§fis¥ g‰¿ kDj®k
‘N¤âu‹ ãuhkzDl‹ xnu Mrd¤âY£fh®ªjhš mtdJ
rhÞâu¤âÈUªJ ïu©blhU th¡»a§fis vL¤J¡fh£o bghJ
ïL¥ãš NL ngh£lhtJ mšyJ Mrd¥ g¡f¤ij¢ á¿J
#d§fis Vkh‰w¥ gh®¤âU¡»wh®. ïj‹ fhuzbk‹dbt‹ngh
mW¤jhtJ CiuÉ£L¤ Ju¤j nt©L«. m.8.R281.
khdhš, kDj®k rhÞâu¤ij¡ bfhS¤j nt©Lbk‹gjhd cz®¢á
ïªâahbt§F« guÉ tUtij¥ gh®¤J mij mÊ¥gj‰fhfnt ‘ãuhkzid¡ fh¥gh‰W« bghU£L ãuhkzušyhjhiu¡
vGj¥g£ljhF«. kDj®k rhÞâu¤âš cŸs áy th¡»a§fis eh« bfh‹wtD¡F ghtÄšiy.’ m.8.R143.
ïâbyL¤J fh£L»nwh«. mªjªj th¡»a§fË‹ KoÉš m›th¡»
a§fŸ v¤jidahtJ m¤âaha¤âš cŸsbj‹gijí«, mJ ‘N¤âu‹ ãuhkz¥bg©iz¥ òz®ªjhš mtdJ
v¤jidahtJ Rnyhf bk‹gijí«, fh£o m›t›th¡»a§fis cÆ®nghF« tiuÆš j©o¡f nt©L«.’
ÑnH F¿¥ãL»‹nwh«. mjhtJ
‘ãuhkz‹ bfhiy¡F‰w« brŒjhY« mtid¡ bfhšyhkš,
‘ãuhkz Fy¤âš ãwªjt‹ MrhuÄšyhjtdhÆD« mt‹ brŒj F‰w¤J¡F v¤jifa j©lid¡F« Msh¡fhkY«
Úâ brY¤jyh«, N¤âu‹ xUnghJ« Úâ brY¤jyhfhJ’. m.8.R.20. bghUis¡ bfhL¤J mD¥ãÉl nt©L«’m.8.R380.
‘N¤âu®fŸ Ãiwªj njr« v¥bghGJ« tWikíila ‘mur‹ N¤âuid ãuhkz® KjÈa ca®ªj rhâ¡F gÂÉil
jhÆU¡F«’. m.8. R.22. brŒí«go f£lis ïlnt©L«. N¤âu‹ kW¤jhš mtid¤
j©o¡f nt©L«.’ m.8.R410.
‘N¤âudhfî« Äny¢rdhfî« g‹¿ahfî« ãw¥gJ
jnkhFz¤â‹ fâ’ m 8 R.22 ‘ãuhkz‹ TÈ bfhlhkny N¤âuÅl« ntiy th§fyh«.
Vbd‹whš ãuhkzD¡F bjh©L brŒant flîshš gil¡f¥
‘ÞâßfŸ òz®¢á Éõa¤âY«, ãuhkziu¡ fh¥gh‰W« g£oU¡»wh‹.’ m.8.R413.
Éõa¤âY« bghŒ brh‹dhš F‰wÄšiy’. m.8.R112.
‘ãuhkz‹ rªnjfÄ‹¿ N¤âu‹ njoa bghUis¡ if¥
‘Úâ Þjy§fËš ãukhz« brŒant©oa ãuhkzid r¤âa g‰wyh«. Vbd‹whš moikah»a N¤âu‹ v›Éj¥ bghU
khf¢ brhšy¢ brhšy nt©L«. ãukhz« brŒant©oa N¤âu S¡F« cilatdhf kh£lh‹.’ m.8.R417.
id¥ gG¡f¡ fhŒ¢ád kGit vL¡f¢ brhšy nt©L«. mšyJ
j©ÙÇš mÄœ¤j nt©L«. N¤âuD¡F¡ if ntfhkY« j©ÙÇš ‘N¤âu‹ bghUŸ r«ghâ¤jhš mJ mtDila v#khd

Fo muR - 1928 ( 1 ) 164 165 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


dh»a ãuh«kzD¡F¢ nrunt©Lnka‹¿¢ r«ghâ¤jtD¡F¢ nghJkhdJ.’ m.11.R132.
nruhJ.’m.9.R416.
‘B¤âÇa‹ ïªüÈš brhšy¥g£lgo uh{a ghu« brŒtnj
‘ãuhkzdhš N¤âu Þâß¡F¥ ãŸis ãwªjhš m¥ jtkhF«. N¤âu‹ ãuhkz¥ gÂÉil brŒtnj jtkhF«.’
ãŸis¡F¤ jªij brh¤âš g§»šiy.’ m.8.R455. m.11.R285.

‘ãuhkz‹ bghUis mgfǤj N¤âuid á¤âutij brŒJ ‘N¤âu‹ ãuhkzDila bjhÊiy¢ brŒjhY« N¤âund
bfhšynt©L«. Mdhš N¤âuDila bghUis ãuhkz‹ j‹ ahth‹. ãuhkz‹ N¤âuDila bjhÊiy¢ brŒjhY« ãuhkznd
ïZl¥go bfhŸisÆlyh«.’ m.9.R248. ahth‹. VbdÅš flîŸ m¥gona âra« brŒJÉ£lh®.’ m.10.R75.
‘ãuhkz‹ _ldhdhY« mtnd nkyhd bjŒt«’ m.9.R317. ‘ãuhkzušyhjt‹ ca®Fy¤njhDila bjhÊiy¢ brŒjhš
mur‹ mtdJ bghUŸ KGtijí« ãL§»¡ bfh©L mtid
‘ãuhkz®fŸ ïÊbjhÊšfËš <Lg£oUªjhY« óÍ¡f¤
eh£il É£L¤ Ju¤âÉl nt©L«.’ m.10.R96.
j¡ft®fshth®fŸ.’ m.9.R318.
‘N¤âu‹ ï«ik¡F« nkhB¤â‰F« ãuhkzidna
‘ãuhkzÅlÄUªJ õ¤âÇaD©lhdt dhdjdhš mt‹
bjhHnt©L«.’ m.10.R122.
ãuhkzD¡F¤ J‹gŠbrŒjhš mtid N‹a« brŒJ xÊ¡f
nt©L«’. m.9.R319, 320. ‘ãuhkz‹ c©L ÄFªj v¢áš MfhuK« cL¤â¡ »Êªj
Milí« bf£L¥nghd jhÅa§fS« N¤âuDila étd¤J¡F¡
‘N¤âuD¡F ãuhkz¥ gÂÉil x‹nw ga‹ jUtjhF«.
bfhL¡f nt©L«’ m.10.R125.
mt‹ ãuhkzÇšyhjÉl¤âš B¤âÇaD¡F« B¤âÇaÅšyh
É£lhš itáaD¡F« bjh©L brŒa nt©L«. mâfkhd gR¡ ‘N¤âu‹ v›tsî âwikíilatdhÆUªjhY« f©o¥ghŒ
fS« brštK« it¤âU¡»wt‹ ãuhkz‹ nf£L¡ bfhL¡fh bghUŸ nr®¡f¡ TlhJ. N¤âuid¥ bghUŸ nr®¡fÉ£lhš mJ
É£lhš fsî brŒjhtJ gyh¤fhu« brŒjhtJ mt‰iw¥ ãuhk z‹ ãuhkzU¡F¤ J‹gkhŒ Koí«.’ m.10.R129.
vL¤J¡ bfhŸsyh«. m.11.R12.
‘kDthš vªj tUz¤jhU¡F ïªj kDj®k rhÞâu¤jhš
‘N¤âu‹ å£oÈUªJ nfshkY« nahá¡fhkY« njitahd v‹d j®k« Éâ¡f¥g£lnjh mJnt ntj r«kjkhF«. Vbd‹whš
bghUis¥ ãuhkz‹ gyh¤fhu¤âdhš bfhŸisÆlyh«.’ m.11.R13. mt® ntj§fË‹ fU¤Jfis e‹whŒ cz®ªjt®.’ m.2.R7.

‘nah¡»akhd mur‹ ï›Éj« âUoa ãuhkzid¤ j©o¡ ‘ntj¤ij¢ RUâba‹W« kDj®k rhÞâu¤ij ÞÄUâ
f¡ TlhJ.’ m.11.R20. ba‹W« m¿a¤ j¡fJ. ïJ ïu©ilí« j®¡f í¡âia¡ bfh©L
kW¥gt‹ ehÞâfdhth‹. m¤jifa ehÞâfid xʤJÉl
‘bg©fisí« N¤âuiuí« bfhšYtJ Äfî« Fiwªj ght nt©L«.’ m.2.R10.
khF«.’ m.11.R66.
ï« khâÇ MÆu¡fz¡fhd Rnyhf§fŸ kDj®k rhÞâu¤âš
‘xU ãuhkz‹ jtisia¡ bfh‹whš brŒa nt©oa fhz¥gLtij¥ g‰¿ $kh‹ á. uh#nfhghyh¢rhÇ v‹d rkhjhd«
ãuha¢á¤j« Vnjh mij¤jh‹ N¤âuid¡ bfh‹whš brŒa brhšY»wh® v‹W nf£»nwh«. ïJ nghynt ehK« e«ikna xU
nt©L«.’ m.11.R131. kDbt‹gjhf¥ bga® N£o¡ bfh©L gh®¥gdušyhjhU¡fDTy
khŒ xU ‘j®k üš’ ïJnghš vGâdhš $kh‹fŸ uh#nfhgh
‘mJî« KoahÉoš tUzkªâu¤ij 3 ehŸ b#ã¤jhš yh¢rhÇí« eluh#D« k‰W« ïªJkj¥ ãurhu« brŒí« tujuh#&Y

Fo muR - 1928 ( 1 ) 166 167 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ngh‹whU« R«khÆU¥gh®fsh bt‹W nf£»nwh«.

ïªJ kj« v‹gj‰F kDj®k rhÞâubk‹gJ« mj‰fhjhu


bk‹W brhšy¥g£l ntjbk‹gJ« ïitfis MjhukhŒ¡
bfh©L vGâ it¤j òuhz§fbs‹gJ« m¥òuhz§fËš fhz¥
g£l flîŸfŸ v‹gitfS« jÉu ntW VjhtJ MjhuÄU¡
»‹wjhf ahuhtJ brhšy Koíkh? m‹¿í« m›thjhu§fŸ ï«
$kh‹ uh#nfhghyh¢rhÇÆ‹
kDthjhu§fis kW¡f Koíkh? ït‰iw nahá¤jhš eh« brŒJ ‘Phndhja«’
tU« ãurhu« nah¡»akhdjh mšyJ $kh‹fŸ eluh#D«
uh#nfhghyh¢rhÇí« brŒJtU« Ó®âU¤j¥ ãurhuK« tujuh#&Y
î« mt®fŸ ngh‹w áy TÈfS« brŒJ tU« ïªJkj¥ ãurhuK«
uhéa cyf¤âš gh®¥gd®fSilaî« mt®fsJ thšfËD
nah¡»akhdjh v‹W Koî brŒí« bghW¥ig #d§fS¡nf
É£LÉL»nwh«. ilaî« ehzaK« nah¡»aijí« monahL xʪJ mt®fË‹
mnah¡»a¤jd« btËahŒ É£ljhš ïªj rka« mt®fS¡F
Fo muR - f£Liu - 25.03.1928 Mjuî bfhL¡f ahU« ïšyhjij m¿ªJ $kh‹ fhªâ fhy¤âš
mt® ÃHÈš nah¡»aij bg‰w $ á. uh#nfhghyh¢rhÇah® ï¥
nghJ btF K«KukhŒ KG gh®¥gd ntõ¤njhL MjÇ¡f btË
tªJ É£lh®.

Kjyhtjhf kDj®k rhÞâu¤ij MjǤJ vGâdh®. ãwF


‘#ÞoÞ’ f£áia itJ vGâdh®. ï¥nghJ muáany mnah¡
»a¤jdbk‹W« j‰fhy kªâÇfŸ uhédhkh bfhL¡f nt©L«
v‹W« vGâ ïU¡»wh®. $ M¢rhÇah® muáaš mnah¡»a¤jd«
v‹gij v‹iwa âd« bjǪJ bfh©lh®? âU£L¤jdkhŒ
gh®¥gd®fSl‹ nr®ªJbfh©L x¤JiHahik¡F ošÈÆš ciy
it¤jhnu m‹wh? mšyJ fh»ehlhÉš r£lrig¡F nghgt®fis
MjǤjhnu m‹wh? mšyJ #k‹yhš g#h{ ïl« %.50000
th§»dhnu m‹wh? mšyJ òJ¥ghisa« #Û‹jhÇl« 10000 %.
bghWkhd njh¥ò jhdkhŒ th§»dhnu m‹wh? mšyJ $
bt§f£lukzŒa§fhU¡F X£L th§»¡ bfhL¡f eha¡f®kh®fŸ
»uhk§fËš R¤âdhnu m‹wh? mšyJ kJ Éy¡»‹ bgauhš
Rauh{a¡ f£á¡F X£L¢ brŒí«go g¤âÇiffËš nfhL f£oa
FwŸfŸ vGâtªjhnu m‹wh? mšyJ r£lrig¤ nj®jÈš #ÞoÞ
f£á¡F gy« Fiwªjjhf bjǪjîl‹ br‹id¡F Xo lh¡l®
R¥guhaid Kjš kªâÇ M¡»dhnu m‹wh? mšyJ jÄœ eh£oš
vªj¥ gh®¥gdU« btËÆš jiyfh£Ltj‰F nah¡aij ïšyhkš
nghd rka« gh®¤J $kh‹ fhªâia jÄœeh£L¡F miH¤J tªJ
tUzháuk ãurhu« brŒÉ¤J mtiu monahL xʤjhnu m‹wh?

mšyJ $kh‹ fhªâ brŒj ãurhu ijÇa¤ij it¤J¡


Fo muR - 1928 ( 1 ) 168 169 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
bfh©L kDj®k rhÞâu¥ ãurhu« brŒa¤ Jªjhnu m‹wh?
mšyJ òJ¥ghisa¤âš gh®¥gdušyhj #Û‹jhuh»a $ u¤âd
rghgâ fî©l® jhdkhŒ bfhL¤jjhd óÄÆš ïUªJ bfh©L
“g¤khNu‹ fijnghš” mªj r_f¤ijna xÊ¡f xU g¤âÇif
Ó¡»u¤âš Mu«ã¡f Koî brŒjhnu m‹wh? mšyJ ït® gh®¥
gdU¡F mDTykhf ão¤J it¤j kªâÇ¡F gh®¥gdušyhjh®
mãkhd« á¿J njh‹w Mu«ã¤jnj m‹wh? v‹W nf£»‹nwh«.
“Mdhš ïªJ kj¤ij
ekJ M¢rhÇahU¡F jhD« j‹ ïdK« v‹d mnah¡»ajd« xʤJÉLtnj nkš”
brŒjhY« mJ fhªÔa«, x¤JiHahik, njrhãkhd«, MÞuk¤
j‹ik KjÈaitfŸ M»ÉL»‹wJ.

gh®¥gdušyhjh® e‹ik¡fhf VjhtJ xU áW e‹ik RthÄ uhkÔ®¤jhÉ‹ th¡»a«


fhz¥g£ lhš mJ âObu‹W njÓa mnah¡»a¤jdkh» ÉL»‹wJ.
ïJnt j‰fhy gh®¥gdušyhjh® Ãiy¡F cjhuz«nghY«.
‘e«ktnu e«k Fy¤ij¡ bfL¡f¡ if¥ãoahŒ ïU¡F« nghJ
ïU«ò v‹d brŒí«’ v‹W xU ku« brhšÈ‰wh«. mJ nghš gh®¥ ïªâa r£lrigÆš FHªijfŸ Éthf¤ jL¥ò knrhjhÉ‹
gdušyh jhÇny cŸs nfhlÈ¡ fh«òfis Ãid¡ F« nghJ $ nkš Éthj« el¡ifÆš “br‹id ãuâÃâfshd” mŒa§fh®
uh#nfhghyh¢ rhÇahÇ‹ elto¡if ek¡F M¢rÇa khf¤ njh‹w T£l¤ij¢ nr®ªjtU« r£lrig ãuahz¢ bryÉnyna bgÇJ«
Éšiy. thœ¡if el¤J»wtUkhd $kh‹ v«.nf. M¢rhÇah® mt®fŸ
nk‰f©l knrhjhit v⮤J¥ ngR« nghJ ïªâahÉ‹ brš
Fo muR - jiya§f« - 01.04.1928
th¡FŸs rdhjd j®ÄfË‹ ãuâÃâahfnt jh‹ m¢rigÆš
ïU¥gjhfî«, v›Éj Ó®âU¤jK« r£l¤â‹ _y« brŒa¡Tlh
bj‹W«, kj¤âš jiyÆl ahU¡F« ïl« bfhL¡f¡Tlhbj‹W«
mâY« r®¡fh® jiyÆl bfhŠrK« ïl« bfhL¡f¡ Tlhbj‹W«,
r®¡fhiu Äu£o¥ ngádnghJ mj‰F gâš brhšy¡ »s«ãa $kh‹
<Þtu© ruK‹Î mt®fŸ, itÔf®fËš áy® ï« knrhjhit
v⮤jhY«, Vuhskhd bghJ #d§fŸ ï« knrhjhit MjÇ¡»wh®
fŸ v‹W«, $kh‹ v«.nf. M¢rhÇah® ï« knrhjhit v⮥gj‹
ïufáa« jd¡F És§fÉšiy v‹W«, ï‹W ïªJ kj« milª
âU¡F« nfty Ãiy¡F $ M¢rhÇah® ngh‹wt®fns fhuz«
v‹W«, ‘ïªJ kj« K‹nd‰w¤â‰F¤ jilÆU¡Fkhdhš mij
xʤJ ÉLtnj nkš’ v‹W RthÄ uhkÔ®¤j® T¿ÆU¡»‹wh®
v‹W« T¿dhuh«.

ïªJ kj¤ij fh¥gh‰w¤ njh‹¿ÆU¥gjhŒ eo¡F« ekJ


“jÄœehL” g¤âÇifnah mšyJ $ tujuh#&Ynth ïªâa
r£lrigÆY« ïUªâUªjhš “K‹Î” <Þtu ruzÇ‹ eatŠrf«
v‹nwh mšyJ “<Þtu ruz® ãurhu«” v‹nwh jiya§f«
»s«ãÆU¡F«. mitfŸ mU»ÈšyhjJ $ <Þtu ruz® ešy
fhynk MF«. jÉu bghJ #d§fË‹ ãuâÃâ v‹W brhšÈ r£l

Fo muR - 1928 ( 1 ) 170 171 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


rig¡F¥ nghŒ mjdhš tÆW ts®¡F« $kh‹ v«.nf. M¢rhÇah®
ï¥nghJ jh« rdhjd itÔf®fË‹ ãuâÃâ v‹W brhšÈ¡
bfhŸS« mnah¡»a¤jd¤ij m¿ªJ mtU¡F¥ bghJ #d§fŸ
j¡f ò¤â f‰ã¥gh®fsh v‹W« nf£»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.04.1928
r®. gh¤nuh M¢rhÇah®

br‹id r£lrigÆš, ghÈa Éthf¤ij jL¡f $kâ


K¤Jy£RÄ m«khshš bfh©Ltu¥g£l xU ágh®R Ô®khd«
Éthj¤â‰F tªj fhy¤âš r®. gh¤nuh mt®fŸ m¤Ô®khd¤â‰F
vâÇilahŒ mjhtJ kj¤âš r®¡fh® ãuntá¡f¡TlhJ v‹W
ngáÆU¡»wh®. ïJ nah¡»akh v‹W nf£»nwh«. ïªj r«gt«
gh®¥gdušyhjh® f£á¡nf xU bgÇa khd¡nfL v‹W brhšY
nth«. kÅj®fŸ muáaÈš fuz« nghLtij¥ g‰¿ ek¡F¡
ftiyÆšiy. Vbd‹whš muáaš v‹whny mnah¡»ajd«,
nf¥gkh¿¤jd«, njr¤Jnuhf« v‹gitfŸ ekJ mfuhâ m®¤j«.
fh§»uÞ bfhŸif Kjšbfh©L, mij Mu«ã¤j bgÇah®fŸ
v‹gt®fŸ Kjšbfh©L, mâš cŸs jiyt®fŸ v‹gt®fŸ
Kjšbfh©L, všyht‰¿Y« bgU«gh‹ikah®fŸ mªj
v©z¤ij¡ bfh©nl Mu«ã¤J el¤âtu¥gL»‹wJ v‹gnj
ekJ Koî. Mdhš r_f Ó®âU¤j Éõa¤âyhtJ nkšf©l
Fz§fŸ ïšyhkš nah¡»akhŒ elªJ bfhŸs nt©lhkh v‹W
nf£»‹nwh«. r®.gh¤nuh ãu«k rkhÍ v‹W brhšÈ¡ bfhŸSgt®.
c©ikÆnyna mtU¡F kj¤âš r®¡fh® ãuntá¡f¡ TlhJ
v‹»‹w mã¥ãuhaÄU¡Fkhdhš njtÞjhd r£l« brŒjij¥
g‰¿í« ôÅt®áoÆš brŒjij¥ g‰¿í« k‹Å¥ò nf£L¡ bfh©L
kÇahijahf gh®¥gdušyhjh® f£áia É£L btËÆš nghŒÉL«
goahf nt©o¡bfhŸS»nwh«. $ gh¤nuh M¢rhÇ ahiuÉl $
tujuh#&Y mŒa§fhnu nkš v‹W #d§fŸ Ãid¡ F«go elªJ
bfh©lj‰F eh« ÄFâí« gÇjhg¥gL»nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.04.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 172 173 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


“jÄœehL” g¤âÇifÆ‹ òu£L ghÈa Éthf«

‘jÄœehL’ g¤âÇif 6000 ãuâ btËah»‹wJ v‹W Nœ¢á FHªij : v‹do m«kh ne‰W mt‹ fG¤âš ngh£oUªj
m¿¡if btËahdij¥ g‰¿ eh« K‹dnkna m¢ Nœ¢á¡F Mju eifia¡ fhnzhnk! mij ah® vL¤jh®fŸ?
thŒ ïUªj r®¡fh® mâfhÇfisí« f©o¤J vGâÆUªnjh«.
ï¥nghJ r®¡fhuh® ïÅ m«khâÇ elªJ bfhŸStâšiy v‹W xU jhah® : mo ghÉ mJ eifašy ; jhÈ mij uh¤âÇ mW¤
m¿¡if btËÆ£L ïU¡»‹wh®fŸ. jhŒÉ£lJ.

nk‰go m¿¡if btËÆl¥g£l fhy¤âš ‘jÄœehL’ âdrÇ¥ FHªij : vd¡F¤ bjÇaÉšiyna.


g¤âÇif Mu«ã¡fnt ïšiy. thu¥ g¤âÇif m›tsî ïUªjjhf
mt®fns brhšYtJ« ïšiy. Mfnt ï¥òu£L r®¡fhU¡F jhah®: uh¤âÇ 11 -k ïU¡F« Ú m¥nghJ ö§» ÉGªJ
jhuhskhŒ btË¥gL¤j¥g£LÉ£ljhš r®¡fh® 23.3.28š xU bfh©oUªjhŒ. Mjyhš cd¡F¤ bjÇaÉšiy.
m¿¡if btËÆ£L mâš ‘#ÞoÞ’ g¤âÇif ïªj ïu©L tUõ
FHªij : mij V‹ mW¤jh®fŸ
khŒ mâfkhŒ¡ bfh©L tUtij x¥ò¡ bfh©L ïÅnkš Étfhu¤
â‰F ïl« bfhL¡f¤ j¡fjhd g¤âÇiffË‹ v©Â¡if fis¥ jhah®: m¤jhÈia¡ f£od c‹ òUõ‹ ïwªJnghŒ É£lh
g‰¿ btË¥gL¤Jtâšiy v‹W« bjÇɤJ É£lh®fŸ. ïâÈUªJ
dšyth. mjdhš mW¤JÉ£lh®fŸ.
$ tujuh#&YÉ‹ Nœ¢á Ã#kh mšyJ eha¡fÇ‹ f©z¥gÇ‹
bghwhik Ã#kh? v‹gij Koî brŒí« ntiyia bghJ #d§ FHªij : mt‹ nghdhš nghf£Lnk. ntW ahiuahtJ
fS¡nf É£L ÉL»‹nwh«. f£l¢ brhštJjhnd, mijna‹ vd¡F¤ bjÇahkš fH£o¡
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.04.1928 bfh©lhŒ, mij kWgoí« v‹ fG¤âš ngh£lhš jh‹
rh¥ãLnt‹. C! .C!! .C!!!
Fo muR - ciuahlš - 01.04.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 174 175 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


khfhz« r«gªj¥g£l k£oš #ÞoÞ f£áahiu xÊ¡fnt fh§»uÞ
kªâÇ rigia cil¡Fª Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿ajhfî« mªj
ntiyia br‹id Rauh{a¡ f£áah® brŒJ Ko¤jj‰F mt®fis
ghuh£Ltjhfî« xU Ô®khd« Ãiwnt‰¿¡ bfh©ld®. V‹
Rna¢ir f£áia MjÇ¡f nt©Lbk‹w nfŸÉ vG«nghJ
c¤ânahf« bgWtJ njr¤Jnuhfkšy ‘jh§fŸ m¥go’ brŒahJ nghÆ‹ #ÞoÞ f£áÆd® kªâÇ gjÉ
x¥ò¡bfhŸSt®, v‹W brhšÈ Vkh‰¿ tªjd®. #ÞoÞ f£áÆd®
mJnt Rauh{a« T£l« T£o x¥ò bfhŸStâšiy v‹W cWâ T¿d®. mâš
e«ã¡if ïšiyba‹W fh§»uÞfhu® Vkh‰¿tªjd®. KoÉš
nfha«ò¤öÇš #ÞoÞ f£áÆ‹ khfhz kfhehL T£l¥g£lJ.
jiyt® mt®fns! rnfhju®fns!! m§F #ÞoÞ f£á¡F Énuhjkhd bfhŸifiaíila kªâÇfis
v⮡f nt©Lbk‹W« r£l bk«g® gh®¥gduhÆU¥gjhš kªâÇfŸ
eh‹ ne‰W <nuh£oÈUªJ òw¥g£L kJiu¡F¥ òw¥g£L j§fŸ ntiyfis RjªâukhŒ brŒa KoaÉšiy ahjyhY«, gy
bršY«bghGJ $ âUkiyrhÄ br£oah® ÞnlõÅš t‰òW¤ ïilôWfŸ neU»‹wikahY« khfhz Rah£á tU« tiuÆš
jY¡»z§» ï§F ngRtjhf x¥ò¡bfh©nl‹. (ïu£ilah£á xÊí« tiu) kªâÇrigia V‰W¡ bfhŸStâšiy
v‹w Ô®khd« x‹W Ãiwnt¿ÆU¡»wJ. gh®¥gd r£lbk«g®
eh‹ ï‹W ngRtjhf¡ F¿¥ã£LŸs Éõa« ‘r£l m§f¤ brh‹dgobašyh« ft®d® elªjikahš ft®d® ÛJ« e«ã¡if
âdU« kªâÇfS«’ v‹gjhF«. eh‹ ï¥bghGJ kªâÇfis¥ g‰¿ Æšyh Ô®khd« Ãiwnt¿aJ. uhaš fÄõ‹ r«gªjkhd Ô®khd«
ngR»nw‹. ã‹d® K‹ida bghUis És¡Fnt‹. br‹w r£lrigÆš tªjikahš kªâÇf£FŸ ãsnt‰g£lJ. vdnt,
nj®jÈš mâf m§f¤âdiu¡ bfh©ljhf bt‰¿ bg‰wJ Rauh{ x¤JiH¥gjhf¢ brh‹d lh¡l® R¥guha‹ ÛJ e«ã¡ifÆšyhj
a¡ f£á. mt®fŸ bghJ k¡fËl¤âny X£L bg‰w fhy¤âš v‹d Ô®khd« Rauh{a¡ f£áah® bfh©L tªJ njhšÉí‰wd®. ïªj
th¡FWâ brŒjh®fŸ? eh§fŸ mâfhu t®¡f¤ij xnuaoahŒ v⮥ fhuz§bfh©L Vida ïu©L kªâÇfisí« ft®d® ÉyFkhW
ngh«. kªâÇrigia vªj fhuz¤ij K‹Å£L« x¥ò¡bfhŸs c¤âuÉ£L É£lh®. clnd ïªj gjÉfis #ÞoÞ f£áÆd® V‰W¡
kh£nlh«, ïu£ilah£áia¡ fiy¥ngh«, Rauh{a¤ij ÉiuÉš bfhŸs nt©Lbk‹W ft®d® t‰òW¤âdh®. j§fŸ nfha«ò¤ö®
th§»¤ jUnth« v‹W ‘f®¢á¤J’ c£òFªjh®fŸ. vdnt, ït®f£F Ô®khd¤â‰»z§f r£l bk«g® j§fŸ f£áia¢ rh®ªjtuhŒ
kªâÇrigÆš ntiyÆšyhJ nghŒÉ£lJ. ïu©lhtjhf És§»a ïUªjhbyhÊa x¤JiH¡fî« Koahbj‹W T¿É£ld®. ït®fŸ
#ÞoÞ f£áah® KG X£ gyÄ‹ikahš x¥òbfhŸs kW¤J r£l bk«g® gjÉÆdhš ïilôW Éistj‰F Kj‰ fhuzkhÆUª
É£ld®. ït®fŸ v§fS¡F X£ tH§» bgU«gh‹ikahŒ mD¥ jbj‹W brhšy¥g£l ïyh¡fh¡fis tH¡f¥go ntW kªâÇfËl«
ãdhš kªâÇ rigia x¥ò¡bfh©L mjdhš gh®¥gdušyhjh ft®d® x¥gil¤jh®. mªj r£l bk«g® gjÉ¡F ÃaÄ¡f¥g£L
U¡F¢ brŒa¡Toa všyh ey‹fisí« brŒnth« v‹W cWâÆ£L ïu©L eh£fŸ ntiy gh®¤j $ bt§»£luhk rhÞâÇ clnd Éyf
bt‰¿ bg‰wh®fŸ. vŠá ËwJ ášyiu føfŸ. mitfËl¤âš neÇ£lJ. ãwF murh§f¤â‰F ò¤â tªJ ï¥gjÉia gh®¥gd
ngu« ngᢠRna¢ir¡ f£ába‹W c‰g¤â brŒJ kªâÇrigia ušyhjhU¡F bfhL¡f nt©oajhƉW. mj‹ngÇš jh§fŸ kªâÇ
ÃaÄ¡f ïu£ilah£áia¡ fiy¡F« åu® Ãiwªj Rauh{a¡ f£á gjÉ x¥ò¡bfhŸs KoahJ v‹W« gh®¥gdušyhjhU¡F bgUª
Mjuî jªjJ. ïªj c©ikia m¿ahj bghJ k¡fŸ rªnjf§ J‹g« ÉisɤJ tªj ïªj gjÉ j« tr¥g£ljhš Rna¢ir¡
bfh©ld®. c©ikia btË¥gL¤J« bghU£L #ÞoÞ f£áah® f£áÆd® gh®¥gdušyhjh® r_f¤â‰F ïilôW ïšyhj kªâÇ rig
e«ã¡ifÆšyhj Ô®khd§ bfh©L tªjd®. fh§»uÞ føah® mij ÃaĤjhš jh§fŸ mij v⮥gâšiy v‹W #ÞoÞ f£áah®
v⮤J j§fŸ nah¡»aijia bt£l btË¢rkh¡»d®. ïjdhš T¿d®. mJnghš kªâÇ rigí« ÃaÄ¡f¥g£lJ. ïitfËÅ‹W
v§F« mt®fŸ ÛJ bgU«òfh® V‰g£lJ. vtU« Rauh{a¡ f£áia #ÞoÞ f£áÆd® Ãaha be¿ÆÅ‹W« jt¿É£ljhf vtuhtJ Tw
ïʤJ¡ TWthuhÆd®. ïªj ïÊit Ãt®¤â¤J¡ bfhŸs br‹id Koíkh? bkŒ¥ã¡f Koíkh? fh§»uÞfhu® bghwhik bfh©L

Fo muR - 1928 ( 1 ) 176 177 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


e«ik F£o¡fuz« v‹W f¤âdhš m¿îila cyf« x¥ò¡ fËY« ïU¡f Mir¥gLtJ “rßu« mäâa« c‹brh¤ij
bfhŸSkh? vd¡F bfhL¤JÉL” v‹gij¥ ngh‹w mnah¡»a¤jd« mšyth
bt‹W nf£»‹nw‹. ï¥bghGJ MÆu¡fz¡fhd k¡fŸ M§»y
r£l bk«g® gjÉ¡F ekJ »UZz‹ eha® mt®fŸ moik¡ fyhrhiyfËš go¡»‹wd®. go¡»‹wt®fŸ všyh« c¤â
ÃaÄ¡f¥g£lîl‹ gh®¥gd®fŸ e«ik njr¤Jnuhf« v‹W nahf¥ ig¤âa« ão¤J miytJ« bjhÊÈšyhJ gy MÆu¡fz¡
ó¢rh©o fh£L»‹wd®. mt®fŸ nah¡»aijia ftÅí§fŸ. fhd khzt®fŸ tUªJtJ« eh« f©zhš ehnlhW« gh®¡»‹w
br‹w gâbd£L tUl§fshŒ tH¡fkhfnth, îgªjkhfnth r£l fh£áfshF«. ïj‰F Kj‰fhuzkhÆUªjJ fh§»uR. fh§»uR
bk«g® gh®¥gdnu ÃaÄ¡f¥g£L tªjd®. mªj fhy¤âš mt®fŸ rigjh‹ c¤ânahf§fis bgU¡f nt©L« v‹W k‹whoaJ.
ekJ r_f¤â‰F ïiH¤j mÚâfŸ mst‰wd. MW gh®¥gd® mªj mJjh‹ Rauh{a« v‹W ï¥nghJ« fUâ tU»wJ. c¤ânahf«
gjÉÆÈUªJ e«ik jiybaL¡f bth£lhkš, murh§f¤jh® gh®¥gJ njrnrit v‹W gh®¥gd® fUâ go¤J É£L v›tsnth
k¡fis¡ bfhLik¥gL¤âa fhy¤âš $kh‹fŸ »UZzrhÄ ïʤ bjhÊšfis¢ brŒJ bgÇa bgÇa c¤ânahf§fis všyh«
mŒa®, átrhÄ mŒa®, ÓÅthrŒa§fh®, uhkrhÄ mŒa® KjÈat® bg‰W ek¡F Ô§»iH¤J tU»wh®fŸ. e«eh£oš x›bthU kÅjD
fŸ kh¥ãŸis nghy mªj gjÉÆš c£fh®ªâUªjd®. x¤JiH ila #hjfK« c¤ânahf« »il¡Fkh »il¡fhjh v‹gij¥
ahik fhy¤âny MÆu¡fz¡fhd k¡fŸ b#Æš thr« brŒj g‰¿¤jh‹ F¿¥ãL»wJ. x›bthU ehS« v¤jidnah gŸË¡
fhy¤âny kh¥ãŸis nghš r®. á.ã. uhkrhÄ mŒa® mªj gjÉia Tl§fŸ vj‰fhf òJ¥ã¤J tU»‹wh®fŸ? c¤ânahf§f£F
x¥ò¡bfhŸsÉšiyah? 144-tJ jilí¤juit mªj fhy¤âš M£fis âu£Ltj‰fhfth mšyth? gŸË¡Tl§fËš všnyh
mEZo¤J tªj m¡»uk¤ij x¥ò¡bfhŸsÉšiyah? ghy¡fhL Unk ãŸisfS« go¡»‹wh®fŸ. mt®fËš bgU«gh‹iknah®
bjUÉš el¡F« Ô®khd¤J¡F m¡»uk Éah¡»ahd« brŒa ah®? gh®¥gd®fŸ v‹gij vt® kW¡f Koí«? mt®fŸ vj‰fhf
Éšiyah? ï¥bghGJ RakÇahij¡fhf Éy»ajhf òGF« mnj go¡»‹wh®fŸ? r§fuh¢rhÇahfth? éa®fshfth? khj« _‹W kiH
$ bt§f£uhk rhÞâÇ mt®fŸ mªj fhy¤âš m£tnf£ b#duš bgŒa¢ brŒath? M‰nwhu¤âš c£fh®ªJ bfh©L _¡if¥
gjÉÆÅ‹W« V‹ ïuhédhkh brŒaÉšiy? njrhãkhÅf£F ão¤J¡ bfhŸsth? ïšynt ïšiy. mJ c¤ânahf« bgWtj‰
m¥bghGJ mtkhd« v§F br‹¿UªjJ v‹W nf£»‹nw‹. r£l
bf‹gij Éisah£L¥ ãŸisí« m¿í«. c¤ânahf« bgWtj‰
bk«g® gjÉ¡F ï‹d ïyh¡fh¡fis bfhL¡f nt©Lbk‹W
bf‹W go¡F« mt®fbsšyh« #ÞoÞ f£áahU¡fh ãwªjh®fŸ?
ïªâah ft®‹bk©oš r£l« »ilahJ. m¥goÆU¡f #dh¥
#ÞoÞ f£á c¤ânahf nt£ilahL»wbj‹gj‰F bghUŸjh‹
cÞkh‹ v‹w kfkâa fdthD¡F òâjhf áy ïyh¡fh¡fis kh‰¿a
v‹d?
cl‹ V‹ ï›tsî bghwhik¥ glnt©L«. ï¥bghGJ ï›tsî
bgU« r¥j« nghL« gh®¥gd®fŸ m¡fhy¤âš ek¡F brŒj Ô§F
irk‹ fÄõ‹
fis xUthW v©Â gh®¡f£L«. mt®fshš Úâ ïyh¡fhÉš ek¡F
ne®ªj J‹g§fŸ brhšÈ KoahJ. br‹id iAnfh®£oš xU irk‹ fÄõid g»ZfÇ¡f nt©Lbk‹w fh§»uÞ mJ
kfkâa fdth‹ fhÈahd mªj Þjhd¤â‰F xU kfkâaiu Ãa eh£ilÉ£L bršYtj‰F K‹ndna xU Rauh{a¤ â£l«
Ä¡f r£lrig¤ Ô®khd« brŒJ Tl xU Ia§fh® ÃaÄ¡f¥g£lh®.
jahǤjD¥ãÆU¡»wJ. mªj â£l¥go c¤ânahf§fŸ x‹W¡F
mªj gjÉÆš ïU¡f ntbwhU kfkâaU¡F cÇik ïšiyah?
g¤jhf Mtij¤jÉu ntW ga‹ bgw KoahJ. 130 m§f¤âd®fŸ
gh®¥gd r£l bk«g®fŸ kfkâa®fS¡nfh k‰wt®fS¡nfh ntiy
cŸs r£lrig¡F 400 m§f¤âd®fŸ nt©Lkh«. 150 ng® cŸs
bfhL¡fhbjhʪjhY« ftiy ïšiy. yha¡F ïšiy v‹W e«ik¢
blšÈ r£lrig¡F 700 m§f¤âd®fsh¡f nt©Lkh«. ïJth
brh‹ dhš ïij ah® bghU¤J¡ bfhŸs Koí«. ïijÉl ntW
irk‹ fÄõ‹ g»Zfhu«? khÍ fh§»uÞ jiyt®fshd $kh‹fŸ
v‹d mnah¡»a¤jd« mt®fŸ brŒa nt©L« v‹W nahá¤J¥
ÓÅthrŒa§fh® â£l« jahǤJ ò¤jf toÉš btËÆ£L 8
ghU§fŸ.
mzhî¡F filnjhW« ɉ»wJ. $ É#auhfth¢rhÇah® $
eh« c¤ânahf« bgWtij c¤ânahf nt£il v‹W« njr¤ mÅbgr©L $ neU KjÈat®fŸ â£l¤ij gh®Èbk©L¡F
Jnuhf« v‹W« brhšÈ¡ bfh©L jh§fns všyh c¤ânahf§ rk®¥ã¤âU¡»wh®fŸ. j‰fhy fh§»uÞ jiyt® lh¡l® m‹rhÇ r®t
f£á kfhehL T£o irk‹ fÄõÅl« â£l¤ij mD¥g¥ ngh»wh®.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 178 179 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


åL nt»w rka¤âš ãL§»dJ yhg« v‹gjhf å£oYŸs
rhkh‹fis nto¡if gh®¡f tªjt® g§»£L¡ bfhŸtJ nghš
fh§»uÞfhu®fŸ elªJ tUth®fshdhš mt®fSl‹ #ÞoÞ
f£áah® v¥go x¤JiH¡f Koí«? j§fŸ gu«giu tH¡f«nghš
Vkhªjt‹ JilÆš fÆW âÇ¥gJ v‹w j¤Jt¤ij gh®¥gd®fŸ
ifah©L tU»wh®fŸ. ïªj ÃiyÆš Rauh{a« v‹gJ vJth V‰W¡bfh©nlh«
ÆU¡f Koí«? ïªj nfŸÉfS¡bfšyh« vªj fh§»uÞfhuuhtJ
gh®¥gduhtJ rkhjhd« brhšY»wh®fsh? brhšYtnjÆšiy.
ïj‰F¡ fhuz«, e«ik bghU£gL¤jÉšiy v‹W mt®fŸ
‘âuhÉl‹’ g¤âÇifÆ‹ îthf¤ij eh« V‰W¡ bfhŸStjh
brhšyyh«. eh« c¤ânahf« x¥ò¡ bfhŸStij k£L« V‹
v‹»‹w Éõa¤ij¥ g‰¿ bghJ #d§fSila mã¥ãuha¤ij
mt®fŸ bghU£gL¤â Fiy¤J¡ bfh©oU¡f nt© L«? r£l
nf£oUªjJ thrf®fS¡F¤ bjÇí«. mj‰F gâyhf Rkh® 500
bk«g® ntiyia eh« x¥ò¡ bfh©ljhš c©lhF« Ôikia
fdth‹fS¡F nkyhfnt ‘âuhÉlid’ x¥ò¡ bfhŸS« go¡F
ahuhtJ brh‹dh®fsh? cyf¤jhbušyh« ig¤âa¡fhu®fŸ v‹W vGâdJl‹ j§fŸ j§fshš TLkhd cjÉia¢ brŒa K‹
v©Â njr¤Jnuhf« v‹gj‹ _ykhf mt®fSila bghwhik¢ tUtjhf th¡F¤j¤jK« brŒjh®fŸ. mij mDrǤJ br‹w
br¿it¡ fh©ã¤J tU»wh®fŸ. ïitfËÈUªJ c¤ânahf« Mt -µ 26-njâ ‘Fo muáš’ ‘br‹id¡F¢ brš»‹nwh«’
V‰gJ njr¤Jnuhfkšy bt‹W«, mJjh‹ njr¤ bjh©L, mJjh‹ v‹gjhf xU jiya§f« vGâ mj‹ Ñœ ‘âuhÉlid’ el¤Jtâš
Rauh{a« v‹W« gh®¥gd®fŸ fUâ ntiy brŒJ tU« c©ikia ekJ bfhŸif ï‹dJ v‹gijí« És¡»ÆU¡»‹nwh«. mjhtJ,
eh« x›bthUtU« m¿ªJ e‹Åiy ailnthkhf.
‘âuhÉl‹’ bfhŸiffŸ ‘Fo muR’ bfhŸif¥gonajh‹
F¿¥ò: 02.04.1928 M« ehŸ âU¢á lî‹AhÈ‹ K‹ò eilbg‰w ïU¡F«. “Fo muá‹” bfhŸiffŸ ahtU« m¿ªâU¥gh®f
bghJ¡T£l¤âš brh‰bghÊî.
bs‹nw Ãid¡»nwh«. mjhtJ:- gh®¥gdušyhjhiu mG¤â
gh®¥gd Mâ¡f¤ij Ãiy ÃW¤j gh®¥gd®fS¡F ekJ eh£oš
Míj§fshf ïU¡F« muáaš òu£ilí«, kj¥ òu£ilí«
Fo muR - brh‰bghÊî - 08.04.1928 monahL mÊ¥gJl‹ gh®¥gÜa¤ijí« xʤJ k¡fS¡F
RakÇahij c©lhF«go brŒtJ v‹gJjh‹. ïj‰F ‘âuhÉl‹’
brhªj¡fhu®fŸ r«kâ¡fhjnghJ eh« Éy»ÉLnth« v‹gJ cWâ.
ïJ rka« ïªj¡ bfhŸifia x¥ò¡ bfhŸsnth MjÇ¡fnth ekJ
eh£oš xU F£o¤ jiytuhtJ xUF£o¥ g¤âÇifahtJ ïšiy.
MdhY« eh« mj‰fhf ga¥glÉšiy.

VbdÅš ï¡fhÇa§fŸ eilbgwhkš nghdhš ekJ gh®¥gd


ušyhjh® r_f¤J¡F kh¤âukšyhkš ïªâahî¡nf RakÇahijí«
ÉLjiyí« xU¡fhY« V‰gl¥nghtâšiy v‹gnj ekJ Koî.
gh®¥gdušyhjh® ïa¡fkh»a bj‹Åªâa eycÇik¢ r§f¤jhU«
mt®fsJ g¤âÇiffsh»a ‘#ÞoÞ’ ‘âuhÉl‹’ g¤âÇiffS§Tl
ï¡bfhŸiffis¥ bghU¤j tiuÆš e«Äl« á¿J mã¥ãuha
ngj« bfh©oU¥gJ« ek¡F¤ bjÇí«. e«Äl« ‘âuhÉl‹’ x¥òÉ¡
f¥g£lhš ï¡bfhŸiffSl‹ jh‹ mJ el¤j¥bgW« v‹gjhf
mt®fS¡F« ï¥nghnj brhšÈ ÉL»nwh«. miu ü‰wh©lhf
mnef ïªâa nkjhÉfshš c©lh¡f¥g£ljhf¢ brhšy¥gL«
Fo muR - 1928 ( 1 ) 180 181 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
muáaiy¡ F‰w« brhštJ« MÆu¡fz¡fhd tUõ§fshf ÇÎ k¡fS¡F« Foahdt®fS¡F« nah¡»a®fS¡F« mâfkhd
fshY«, KÅt®fshY«, flîŸ mtjhu§fshY« c©lh¡f¥g£l bfLâ ïšyhjJ v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. btŸis¡fhu Mâ¡f«
jhŒ¢ brhšy¥gL« - ‘kfh¤kh’ fhªâahY« Tl brhšy¥gL« - kj xÊtjhÆUªjhš nenu mJ ViH k¡fshd bjhÊyhs®fŸ if¡F
ïaiy¡ F‰w« brhštJ«, ïu¤j¤âY«, eu«òfËY«, vY«òfËY«, tUtJjh‹ e‹ikna mšyhkš ViH k¡fS¡F gh®¥gd®fS«,
rijÆY« C¿¡fyªJ ïU¡F« ï›Éõa§fis¡ F‰w« brhšÈ gz¡fhu®fS«, t¡ÑšfS« j®kf®¤jh¡fshfî« juf®fshfî«
k¡fis¤ âU¥òtJ v‹gJ« xU¡fhY« Rygkhd fhÇa« v‹w ïU¡f¡ TlhJ v‹nw brhšYnth«. ïªj¡ bfhŸifÆ‹ ngÇš jh‹
brhšy KoahJ. m‹¿í« j‰nghJ všyh¤JiwfË‹ Mâ¡f¤âY«, gz¡fhu®fŸ ï¥g¤âÇif¡F cjÉ brŒa nt©L« v‹gjhfî«
mâfhu¤âY« ïU¡F« gh®¥gÜa¤ij xÊ¥gJ v‹gJ ït‰iw ï¥nghnj btË¥gilahŒ brhšÈÉL»nwh«.
bašyh«Él mâfkhd fZlbk‹gJ« eh« brhšyhkny És§F«.
ïj‰F Mjhukhf “kfh¤kh” fhªâÆdhnyna “gh®¥gÜaÄšyhjt®” mJ nghynt kj ïaÈš ek¡F cjÉ brŒgt®fS« ïªJ
v‹W kâ¡f¥g£l xU gh®¥gd® xU rka« brh‹d th®¤ijfis¡ kj« v‹gjhd gh®¥gd kj¤Jl‹ ngh® òǪJ bt‰¿ V‰gLkhdhš
F¿¥ãL»‹nwh«. irt rka¤â‰F mDTykhF« v‹nwh, itzt rka¤â‰F
mDTykhFbk‹nwh, »¿ÞJt kj¤â‰F mDTykhFbk‹nwh,
“gh®¥gd Mâ¡f¤ij xÊ¡f ïªj eh£oš MÆu¡fz¡fhd
kf«kâa kj¤â‰F mDTykhFbk‹nwh, kh¤Jt kj¤â‰F
tUõ§fshf mndf bgÇat®fshY«, á¤j®fshY«, rkz®
mDTykhFbk‹nwh x›bthUtU« j‹ j‹ Rakj ey¤â‰F v‹W
fshY«, ò¤j®fshY« v›tsnth ghLg£lhŒ É£lJ. k‰W«
Ãid¤J bfh©lh®fshdhš mt®fS« Vkh‰wkilth®fŸ
kfkâa murh§f¤jhuhY« v›tsnth ghLg£L gh®¤jhŒ É£lJ.
ïjdhš ï›tsî ngU« njh‰wh®fns bahÊa xUtU« bt‰¿ v‹gijí« ï¥nghnj brhšÈÉL»nwh«. gh®¥gd kj« xÊtj dhš
bgwÉšiy. ïªj ÃiyÆš c‹ xUtDila Ka‰á v«kh¤âu«?” c©ikahd rkurK« r‹kh®¡fK« cilajhd kj« V‰gl
v‹W brhšÈ gÇfhr« brŒjh®. nt©L«. všyh k¡fS¡F« RakÇahij cz®¢á jJ«gnt©L«.
v‹gjhfnt X® m¿¡ifia btËÆ£LÉ£L br‹id br‹nwh«.
ïªj th®¤ijfŸ thÞjtkhf ïUªjhY« ïU¡fyh«. mJ ‘âuhÉlD¡F’ cjÉ brŒtjhf th¡fˤâUªj áy fdth‹fŸ ïªj
nghynt ekJ Ka‰áí« bt‰¿ bgwhkš njhšÉí« cwyh«. m¿¡ifia¥ gh®¤J¡bfh©L jh§fŸ K‰¿Y« ïªj m¿¡ifia
MdhY« x‹W kh¤âu« brhšYnth«. v‹dbtÅš ï«Ka‰áfŸ x¥ò¡ bfhŸtjhfî« ïªj ÃgªjidÆ‹ Ûnj cjÉ brŒJ
bt‰¿bgwhkš ekJ eh£L¡F« r_f¤J¡F« ÉLjiy ïšiy tUtjhfî« th¡FWâ brŒJ foj« vGâdh®fŸ. mâÈUªJ
v‹gij kh¤âu« kWgoí« cWâahŒ¢ brhšY»nwh«. vdnt ek¡F ïJtiu xUthW e«khš ‘âuhÉl‹’ ftÅ¡f¥g£L tªjhY« V¥uš
ïij¤ jÉu ntW kh®¡fÄšiy v‹W ek¡F g£l tÊÆš ciH¡f Kjš njâ Kjny fz¡F KjÈa îthf§fS« bj‹Åªâa kfh#d
nt©oaJ ekJ flikna mšyhkš bt‰¿, njhšÉ v‹gitfis¥ r§f¤ij É£L ãǤJ ekJ tr« x¥òÉ¡f¥g£L É£lJ.
g‰¿ KjÈnyna Koî brŒJ bfhŸs nt©oaJ ekJ flik mšy.
ïj‹ k¤âÆš “jÄœehL” g¤âÇifí« $ tujuh#&Yî«
vdnt ekJ eh£oYŸs gh®¥gdušyhj ãuKf®fŸ ï› ‘âuhÉlid’¥ g‰¿ v›tsnth bghŒí« òSF« - mjhtJ uhkrhÄ
Éõa§fis e‹whŒ ftÅ¥gnjhL k‰bwhU Éõa¤ijí« eha¡f® âuhÉlD¡F tªjh®, jkJ #«g« bršyÉšiy; XoÉ£lh®
m¿ant©L«. mjhtJ ‘âuhÉlD«’ ‘FomuR«’ gh®¥gd®fŸ v‹gJ ngh‹w gy Éõa§fis vGâÉ£lh®. mj‰F« bghJ
ifÆš ïU¡F« c¤ânahf§fisí« gjÉfisí« ãL§» gh®¥gd #d§fŸ Vkhwhkš v›tsî öu« ï«khâahd xU g¤âÇifia
ušyhj #Û‹jhu®fS« ÄuhÞjhu®fS« ÉahghÇfS« nythnjÉ¡ MjÇ¡f¡TLnkh m›tsî öu« MjǤJ tªâU¡»wh®fŸ.
fhuUkhd gz¡fhu®fS¡F« M§»y« go¤j t¡ÑšfS¡F«
bfhL¥gj‰fhf el¤J»wJ v‹W Ãid¥gh®fshdhš mt®fŸ ‘âuhÉl‹’ g¤âÇif k‰w g¤âÇiffis¥ nghy tƉW¥
f©o¥ghŒ VkhªJ ngth®fŸ. VbdÅš muáaš Éõa¤âš ãiH¥ò g¤âÇifahfnth Éahghu¥ g¤âÇifahfnth, TÈ¡F
gh®¥gd Mâ¡f¤ij Él gz¡fhu Mâ¡f¤ijÉl t¡Ñš Mâ¡ ciH¡F« g¤âÇifahfnth ïšyhkš xU F¿¥ã£l bfhŸifia
f¤ijÉl btŸis¡fhu Mâ¡fnk xL¡f¥g£lt®fS¡F« ViH ãurhu« brŒí« g¤âÇifahf ïU¥gjhš bghJ k¡fË‹ kâ¥ig

Fo muR - 1928 ( 1 ) 182 183 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bgw mJ bfhŠr« jdJ ehza¤ijí« fh¥gh‰¿¡ bfhŸs nt©oa tƉW¥ ãiH¥ò KjÈa rka rŠÓÉ¥ ãurhuK« ekJ K‹nd‰
mtáa¤ij K‹Å£L “jÄœehL” KjÈa g¤âÇiffis¥ nghy w¤â‰F v›tsî öu« bfLâ brŒJ tªâU¡»‹wd v‹gJ« $kâ
btË Ml«gu¤âY« Éahghu¥ òu£oY« bghJk¡fËl« gz« bgr©l«ik $ uhkrhÄ mŒa® f«bgÅahÇ‹ òâa g¤âÇifí«
g¿¡f¢ brŒí« jªâu§fisí« ifahshkš cŸsJ cŸsgo elªJ btËtªjhš ïÅí« v›tsî bjhšiy V‰gL« v‹gijí«
tªjjhš “âuhÉl‹” mjDila Ãiy¡F¤ jFªj És«gu Mjuî nahá¤J¥ gh®¥gt®fS¡F ‘âuhÉlÅ‹’ mtáaK« mUikí«
KjÈaitfŸ bgwÉšiy. MdnghâY« mj‰fhf nt©o mJ j‹ bjÇahkš nghfhJ. Mjyhš gh®¥gdušyhjh® RakÇahijÆY«
bfhŸifianah ehza¤âš cŸs ftiyianah xU á¿J« kh‰¿¡ K‹nd‰w¤âY« mãkhdK« fUizí« cŸs fdth‹fŸ
bfhŸs¥ nghtâšiy v‹gjhf cWâ TWnth«. “âuhÉlid” K‹ÅY« mâfkhf MjÇ¡f K‹tu nt©Lkhf
nt©o¡bfhŸ»‹nwh«. mL¤J tU« jÄœ tUõ¥ ãw¥ò âd¤
Éf “âuhÉl‹” ek¡F rhÞtjkhd rhjdkšybt‹gijí« j‹W TLkhdtiu âuhÉlD¡F òâa rªjhjhu®fis nr®¡F«
j‰fhy« ekJ bjh©o‰fhf cgnah»¤J¡ bfhŸS« xU cjÉ bjh©il¢ brŒJ m‹iwa âd« j¡f msî òâa rªjhjhu®
rhjdnkahF« v‹gijí« “Fo munr” ekJ bjh©o‰F rhÞtj fisahtJ nr®¤J¡ bfhL¡f nt©LkhŒ¡ nf£L¡ bfhŸS»nwh«.
khd _y rhjd« v‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«. ïJ rka«
gh®¥gd®fS¡F gytÊfËY« mt®fsJ nah¡»aij btËah» Fo muR - jiya§f« - 08.04.1928
mt®fsJ bršth¡F K‹ndWtJ jil¥g£L ïUªjhY« ïÅí«
mt®fshš bghJ k¡fŸ Vkhw¡Toa Ãiyik ïU¥gj‰F¡ fhuz«
mt®fSilaî« mt®fsJ TÈfshfî« thš ão¤J ãiH¥gt®
fshfî« cŸs áy gh®¥gdušyhjhUila g¤âÇiffËDilaî«
ãurhuKnk jÉuntwšy :

ïJ rka« ekJ eh£oYŸs r‰nww¡Fiwa všyh¥ g¤âÇif


fS« gh®¥gd¤ jiyikÆ‹ Ñœ jh‹ el¤j¥gL»‹wd. gh®¥gd®
fnsjh‹ bfhŸiffis c‰g¤â brŒ»wh®fŸ. mJî« gh®¥gd
ušyhj r_f¤â‰F bfLâ ga¡f¤j¡fjhfnt gh®¤J f©Lão¡»‹
wh®fŸ. mij Ûw ahU¡F« ijÇaÄšiy. VbdÅš mt®fis
Énuhâ¤J¡ bfh©lhš vªj g¤âÇifiaí« el¤j Koahjgo
brŒa¤ jFªj msî bršth¡F gh®¥gd®fS¡F ïU¡»‹wJ.
vdnt, gh®¥gd Mâ¡f« ïªj¥ g¤âÇiffË‹ ãurhu¤jhnyna
Ãiybg‰WÉLtjhš ek¡F« j¡f g¤âÇif cjÉ nt©L«.
gh®¥gd®fis v⮥gjhš gh®¥gd®fË‹ v⮥ò¡F jiy bfhL¡
f¤j¡f msÉš eZl¥glî«, fZl¥glî« jahuhÆU¡f nt©L«.
nghjh¡Fiw¡F $kâ bgr©£l«ikahU«, r®.á.ã. uhkrhÄ
mŒaU« xU jÄœ g¤âÇifia âdrÇahfnth thu¥gâ¥ghfnth
Mu«ã¥gjhf V‰ghL brŒJ tU»wh®fŸ. mj‰fhf K‹ xU fhy¤âš
“xU njÓa¤ jÄœ g¤âÇifÆ‹” MáÇauhŒ ïUªj gh®¥gdušyhj
xU fdthid MáÇauhf tu nt©LkhŒ T¥ã£L« mt® mj‰F
x¤J¡ bfhŸsÉšiy. MdhY« ïÅí« j¡f gh®¥gdušyhj
MáÇaiuna njo¤âÇ»wh®fŸ. “RnjrĤâu‹” “Rauh{ah”
ngh‹witfË‹ ãurhuK« “jÄœehL” ngh‹witfË‹ TÈ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 184 185 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


j®k¤â‹ Ãiy JU¡»Æš khWjš

eh£L¡ nfh£il efu¤jhUŸ K¡»aÞjuhd $kh‹ r®. JU¡» uh#h§f¤âš murh§f Éõa¤âš kjr«gªjnk
m©zhkiy br£oah® mt®fŸ 20 y£r« %ghŒ fšÉ¡fhf j®k« ïU¡f¡ TlhJ v‹W gykhd khWjšfŸ V‰gl¡TL« v‹gjhf
brŒâU¥gjhf m¿»‹nwh«. Mdhš m¤jUk« v›tsî öu« g¤âÇiffËš fhz¥gL»‹wd. ïij eh« kdkhw tunt‰gJl‹
eh£o‰nfh mšyJ gh®¥gdušyhj k¡fS¡nfh cgnahf¥gL« ïJ cyf ÉLjiy¡F xU bgÇa m¿F¿ba‹nw brhšYnth«.
v‹gJ m¿a¡Tlhjjhfnt ïU¡»‹wJ. jÉu gh®¥gd® vªj xU JU¡» uh#h§f« kj¤â‰fhfnt ïU¥gjhf brhšy¥gLtJ. »yh g¤J
á¿a j®k« brŒjhY« mJ j§fŸ ïd¤jhiu¤ jÉu ntW ahU¡F« ïa¡fK« mj‰fhfnt V‰g£lJ. m¥go¥g£l murh§f« kj
cgnahf¥glhjgona brŒtJ tH¡f«. Mdhš gh®¥gdušyhjhÇš r«gªj¤ij Ú¡f - kÅj j®k¤ij Mjhukhf it¤J - murh£á òÇa
bgÇJ« F¿¥ghŒ eh£L¡nfh£il efu¤jh® brŒí« jUk§fŸ V‰g£lhš ï‹iwa âdnk eh« JU¡»¥ ãui#ahf ïU¡f gâî
x›bth‹W« gh®¥gdiu¥ nghš jkJ r_f¤jhuh»a gh®¥gd brŒJ bfhŸs¤ jahuhfÆU¡»nwh«.
ušyhjhU¡nf cgnahf¥gL«go brŒahÉ£lhY« KGJ« gh®¥
gd®fS¡nf cgnahf¥gL«go brŒtnj tH¡fkh» tU»wJ. Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 08.04.1928
nfhÉšfŸ, ntjghlrhiyfŸ, r¤âu§fŸ, mWgjh« fšahz§fŸ
KjÈaitfËš bryÉL« gz§fŸ nghF« tÊfis m¿ªjt®
fŸjh‹ c©ikia czuyh«. mnjhL Tlnt ï¥go¥ gh®¥
gdU¡nf bgÇJ« jUkŠ brŒj gy eh£L¡nfh£il efu¤jh®fŸ
nfhOÞtu®fshÆUªJ gh¥guh»É£lijí« m¿ayh«. ï¥go
ït®fŸ gh¥g®fshtâš ahU« tU¤jgl ÃahaÄU¥gjhfî«
bjÇaÉšiy. VbdÅš ït®fŸ vªj r_f¤jhÇl« ïUªJ
eštÊÆnynah bf£l tÊÆnynah ï¥go nfho¡fz¡fhd gz«
r«ghâ¤jh®fnsh mªj r_f¤jhiu Jnuhf« brŒJ gh®¥gdušyhj
k¡fis tŠá¤J¥ ãiH¡F« xU r_f¤jhU¡nf mij bryî
brŒtjhdhš m¥goahdt®fŸ j©lid mila nt©oaJ
»ukkh mšyth? Mjyhš ekJ r®. m©zhkiy br£oah® brŒâ
U¡F« ïªj 20 y£r %ghŒ j®kkhdJ nkš f©l F‰w¤â‰F Msh
fhkš ïU¡f¤j¡f khâÇÆš jkJ j®k¥ gz§fŸ KGJ« cgnahf¥
gL«goahf j¡f V‰ghL« brŒa nt©L« v‹W r®. m©zhkiy
br£oah® e‹ikiaí« gh®¥gdušyhjh® e‹ikiaí« ekJ
eh£o‹ e‹ikiaí« c¤njá¤J nt©o¡ bfhŸS»nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.04.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 186 187 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


cgh¤âaha® : Ú v‹d ‘Fo muR’ go¡»wnah! mJ jh‹
mâf¥ ãur§fkhd nfŸÉfis nf£»‹whŒ. bghW! cd¡F ïªj
gßiBÆš irg® nghL»‹nw‹.

iga‹ : ïšynt ïšy rh®. eh‹ r¤âakhŒ Fo muir¥


go¥gnj ïšiy rh®. uhkhaz«jh‹ rh® nf£nl‹. jh§fŸ brhšt
gŸË¡ Tl¤âš òuhz ghl« âÈUªnj vd¡F ïªj rªnjf« njh‹¿‰W rh®.

cgh¤âaha® : Mânrõ‹ bjŒt¤j‹ik bghUªâat‹.


- á¤âuò¤âu‹ mt‹ xnu fhy¤âš gy ntiy brŒa¡Toa r¡â mtD¡F c©L.
mt‹ óÄiaí« jh§Fth‹. ÉZQî¡F gL¡ifahfîÄU¥gh‹.
cgh¤âa ha® : mnl igah! ïªj cyf« ah® jiynkš
cgh¤âaha® ÉZQ uhkdhf cyf¤â‰F nghF« nghJ yºkzdhf Tlî«
ïU¡»‹wJ brhš gh®¥ngh«. nghth‹. bjÇíkh?

iga‹ : vd¡F bjÇaÉšiyna rh®. iga‹ : ï¥g bjǪjJ rh®. Mdhš xU á‹d rªnjf« rh®.
mJ kh¤âu« brhšÈ¥ nghL§fŸ. ïÅ eh‹ x‹W« nf£gâšiy.
cgh¤âaha® : Mânrõ‹ v‹»‹w MÆu« jiyíila
gh«ã‹ jiynkš ïU¡»‹wJ. “óÄia Mânrõ‹ jh§F»wh‹” cgh¤âaha® : v‹d brhš gh®¥ngh«.
v‹»‹w gHbkhÊ Tl Ú nf£lâšiyah kilah?
iga‹ : óÄia Mânrõ‹ jh§F»wh‹ rÇ, mij eh‹ x¥ò¡
iga‹ : eh‹ nf£lâšiy rh®. Mdhš Mânrõ‹ v‹»‹w bfhŸS»‹nw‹. m¥òw« jh§fŸ nfhã¤J¡ bfhŸs¡ TlhJ rh®.
bga® kh¤âu« xU ehŸ v§fŸ å£oš uhkhaz« go¡F« nghJ xU vd¡F Ã#khY« bjÇaÉšiy rh®.
rhÞâÇah® brhšy¡ nf£oU¡»nw‹. mjhtJ Mânrõ‹ ÉZQ
É‹ gL¡ifba‹W« mªj ÉZQ uhk mtjhu« vL¤jnghJ ïªj cgh¤âaha® : v‹d r§fâ brhšY; eh‹ nfhã¡»wâšiy.
Mânrõ‹ yºkzdhf mtjhu« brŒjh® v‹W« nf£ljhf
PhgfÄU¡»‹wJ. iga‹ kWgoí« : óÄia Mânrõ‹ jh§F»‹wh‹ rh®
(jiyia brhǪJ bfh©L) Mânrõid ah® jh§fwh§f rh®? mt®
cgh¤âaha® : Mkh« mªj Mânrõ‹ jh‹ óÄia¤ jh§»¡ vj‹ nkÈUªJ bfh©L jh§fuh§f rh®. mij kh¤âu« brhšÈ¡
bfh©oU¡»wh‹ bjÇíkh? bfhL¤jhš nghJ« rh®. m¥òw« xU rªnjfK« ï¥nghij¡F ïšiy
rh®.
iga‹ : ï¥nghJ bjǪJ bfh©nl‹. Mdhš xU rªnjf«
rh®.............. cgh¤âaha® : ngh¡»Ç¥gany Ú Fo muR go¡»whŒ v‹gJ
ï¥nghJ vd¡F cWâah¢RJ. bghW, bghW, ngá¡bfhŸ»nw‹. thia
cgh¤âaha® : v‹d rªnjf« Ó¡»u« brhš. _o¡bfh©L nghŒ c£fh®, mâf¥ ãu᧻¥ gany!
iga‹ : óÄia¤ jh§»¡ bfh©oU¡»‹w Mânrõ‹ iga‹
iga‹: ngrhkš c£fh®ªJ bfh©lh‹ cgh¤âahaU«
ÉZQî¡F gL¡ifahŒ tªJÉ£lhš m¥nghJ óÄia ah® vÞ.vÞ.vš.á. gßiB¡F mtid mD¥gÉšiy. ïij¥ g‰¿
jh§Fth®fŸ? jÉu y£Rkzdhf cyf¤â‰F tªJ É£lnghJ nfŸÉ nf£ghU« ïšiy. gŸË¡Tl nknd#iuí« th¤âah®
óÄia Mânrõ‹ ah® jiyÆš it¤JÉ£L tªjh®? jaî brŒJ rÇ¥gL¤â¡ bfh©lh®.
brhšY§f rh®.
Fo muR - ciuahlš - 08.04.1928

Fo muR - 1928 ( 1 ) 188 189 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


r§fuh¢rhÇ, klhâgâfŸ, FU¡fŸ, ònuh»j®fSila CHš
fis¢ brhšYtjdhš eh‹ ³ klhâgâahf tUtj‰fšy. eh‹
ehadhuhfnth Mœthuhfnth Mtj‰fšy. Mdhš v‹ mD
nghf¤â‰F« MuhŒ¢á¡F« c©ikba‹W g£lij, eh‹ cŸsgo
cz®tij c§fS¡F« brhšY»‹nw‹. c§fŸ m¿É‰F mJ
myrªjhòu¤âš brh‰bghÊî rÇba‹W g£lhš bfhŸS§fŸ. mšybt‹W g£lhš jŸS§fŸ;
rÇba‹W g£lã‹ mij¡ bfhŸs ijÇaÄšyhkš Ciu Vkh‰w
rnfhju®fns! ‘ehŒ¡f® ehÞâf« ngR»wh®’ v‹W brhšÈ å© gÊ ght¤â‰F
cŸsh¡fhÔ®fŸ. ekJ r_f¤â‰F vâÇfshf ïUªJ e«ik¡ fh£o¡
eh‹ ï‹iwa âd« nghš v‹iw¡F« rªnjhõkhÆUªj bfhL¤J ãiH¡F« nfhlhÈ¡ fh«òfË‹ ng¢ir¡ nf£L Vkhwh
âšiy. ï‹iwa âd« jh‹ v‹ thœehËš X® RgâdkhF«. eh‹ Ô®fŸ. flîŸ v‹W brhšÈ¡ bfh©L flîŸ nguhš ca®î jhœî
ciH¤j ciH¥ã‹ gydhf ï‹W elªj ïªj xU fhÇank v‹id¢ f‰ã¤J¡ bfh©L, flîŸ nguhš Égrhu« brŒJ bfh©L, flîŸ
rªnjhõ¤âš mÄœ¤âÉ£lJ. ïªj khâÇ xUtuhtJ eh‹ brhštJ nguhš Ô©lhikia c‰g¤â brŒJ bfh©oU¥gij bašyh« jh‹
rÇba‹W g£L jkJ thœ¡ifia RakÇahijÆš âU¥ã mªâa eh‹ f©o¡»nw‹. flîis e«ò»wt‹ nah¡»akhŒ ïU¡f
fhy¤âyhtJ gh®¥gd Nœ¢áia xʤJ ešy Éõa¤ij¢ brŒjij nt©oaJ mtáa«. flîis e«ã nah¡»akhŒ ïU¡f Koa
neh¡f eh‹ brŒJ tU« všyh CÊa¤â‰F« ïªj xnu ifkhW Éšiyahdhš flîis¥ g‰¿ ftiy¥glhkyhtJ Ú§fŸ nah¡»
nghJbkd Ãid¡»nw‹. ïªj khâÇ mDgt¤âš fh£l¡Toa a®fshŒ ïU¡f nt©Lbk‹gJjh‹ v‹ nfhÇ¡if. všyhiuí«
cz®¢á m‹g®fŸ mtut®f£nf c©lh» É£lhš v‹ ngh‹nwh® rkkhí« rnfhjuuhí« ghÉ¡f nt©L«. všyhÇl¤âY« m‹ò
ciH¥ãšyhknyna e« k¡fŸ RakÇahijia¥ bg‰WÉLth®fŸ. brY¤Jjš nt©L«. Ô©lhikia mwnt xÊ¡f nt©L«. jhá¤
vd¡F¥ gy ntiyfS« clš eÈî« ïUªjnghâY« c§fŸ bjhÊš xÊa nt©L«. ghÈa Éthf« xʪJ ekJ bg©fŸ
miH¥ã‰F eh‹ Äfî« rªnjhõ¤njhL ï§F tªâU¡»nw‹. v¥bghGJ« RfkhÆU¡f nt©L«. bghŒ brhšy¡ TlhJ. âUl¡
ï›tsî bgÇa Énrõ¡ T£l§fSlD« cz®¢áílD« ï¡ TlhJ. nah¡»akhŒ RakÇahijíl‹ thH nt©Lbk‹W ïJ nghš
fhÇa« eilbgWbk‹W eh‹ Ãid¡fntÆšiy. eh‹ 50 »uhk§f brhšÈ tU»‹nw‹. ïij¢ áy mnah¡»a®fS« mt® j«
S¡F¢ br‹W brŒa nt©oa 50 ehŸ ntiyia všnyhU« ï§F g¤âÇiffS« bghwhik, Raey«, m‰g ò¤â fhuzkhf ehÞâf«
tªâU¡»wgoahš xU ehËš xnu kÂÆš brŒJ Ko¡f ne®ªjnj v‹W ngáí« vGâí« tU»‹wd. ïitbašyh« ehÞâfkhÆ‹
v‹W« âU¥âail»nw‹. J¥gh¡», Õu§» F©LfŸ EiHa¡ Tlhj ã‹ MÞâf« jh‹ v‹d?
ï«kiyal®ªj fh£o‰FŸS« eh‹ brhšY« áW bkhÊí« ‘Fo
muR’ cgnjrK« EiHªJ ï›tsî khWjiyí©L g©ÂÆU¡ flîŸ nguhš bgh£L¡f£o Égrhu¤â‰F ÉLjY«, flîŸ
»‹w bj‹whš ïj‹ bfhŸiffË‹ c©ikfŸ v›tsî nguhš Ô©lhjh®fis¡ nfhÆY¡FŸ F«ãl ÉlhkY«, flîŸ
nkyhdbj‹gij eh‹ brhšy nt©oaâšiy. eh‹ brhštij gy nguhš ïs§f‹Åfis¡ fšahz« brŒJ mWjÈah¡FtJ«,
ng® nf£L el¡f Mu«ã¤âU¡»wgoahY«, ehnd tªJ m› Éõ flîŸ nguhš 100¡F 96½ ng® K£lhshfî« 3½ ng® go¡fî«,
a§fis¢ brhšy nt©Lbk‹W nf£»‹wgoahY«, v‹dhš flîŸ nguhš xU tF¥gh® c£fh®ªJ rh¥ãlî« k‰bwhU tF¥gh®
brhšy¥gL»‹w c©ik #d§fË‹ c©ikahd cz®¢áÆš c¥ãšyhkš XoíiH¡fî«, flîŸ nguhš bghŒ brhšyî«,
njh‹w¡ ToaJjh‹ v‹W«, mJjh‹ RakÇahijíŸs k¡fS¡ âUlî«, gÈÆlî«, ahf§fŸ brŒaî«, Vkh‰wî« brŒjhš ïJ
FŸs ca®ªj mã¥ãuhabk‹W«, mijnajh‹ eh‹ brhš»‹nw‹ jhdh MÞâf« v‹W nf£»‹nw‹. m¥goahdhš ïªj MÞâf¤
v‹W« cz®»‹nw‹. Mdhš eh‹ brhštijbašyh« Ú§fŸ ij xÊ¥gnj cyF¡F e‹ik ga¡Fkšyth. c§fŸ m¿it És¡»,
nf£lj‹go el¡f nt©Lbk‹W f£lhaÄšiy. eh‹ brhštij¡ ï«khâÇ MÞâf¥ ng¢ir Él eh‹ brhšY« ng¢áš MÞâf«
nf£fhÉ£lhš euf j©lid ba‹W eh‹ nk‰nfhS« fh£l mâfÄU¡»wjh ehÞâf« ïU¡»wjh v‹W gF¤j¿ªJ ã‹g‰W§fŸ.
tuÉšiy. mnah¡»a®fŸ c§fis Ú©l fhy« Vkh‰w KoahJ. ï«khâÇ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 190 191 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


F¡»uhk¤ânyna xU taJ br‹w bgÇah® mªj¡ fhy¤âš
RakÇahij cz®¢á bg‰W gh®¥gÜa¤ij xÊ¡f K‰g£lJ«
mijí« g¡âíl‹ Ãiwnt‰¿a mt®j« òjštiuí« neh¡f ïªj
RakÇahij¡ »s®¢áÆ‹ gy« vâÇfS¡F És§fhk‰nghfhJ.
ïj‰fhf m¥bgÇahiuí« ngh‰¿ mt® j« Fkhuidí« MÓ®tâ¡
»nw‹. bj‹ ïªâa bgs¤j® _‹whtJ
kj¤â‹ nguhš gh®¥gd®fË‹ bghŒ òu£L, ntj«, òuhz«, kfhehL
rhÞâu« KjÈaitfËš e«k¡fŸ gšyhÆu¡fz¡fhd tUõ§
fshf moik¥g£L É£ld®. RakÇahijna ïšyhJ nghŒ
É£lJ. RakÇahij ïšyhJ nghdhš Rauh{a« v§nf ïU¡F«? jiytnu! jhŒkh®fns! m‹g®fns!
»¿ÞJt kj¤â‰F uh{aÄU¡»wJ. ò¤j kj¤â‰F uh{aÄ ï‹W v‹id kj« v‹gJ g‰¿ áy th®¤ijfŸ brhšY«go
U¡»wJ. Kfkâa kj¤â‰F uh{aÄU¡»wJ. mªjªj uh{a« mªjªj nf£L¡bfhŸs¥g£oU¡»‹wJ. m¡f£lisia áunk‰bfh©L v‹
kj¤jh®fshš Ms¥gL»wJ. Mdhš giHa bjh‹ikahd ϪJ m¿É‰bf£oa áy K¡»a Éõa§fis k£L« vL¤J¡ Tw
kj¤â‰F mehâ fhyªbjh£L uh{aKÄšiy, ïU¡»w uh{a¤ijí« ÉU«ò»nw‹. mjid Ú§fŸ m¥gona e«ã x¥ò¡bfhŸs nt©L
ϪJ¡fŸ Mshkš m‹Åa® MS»‹wd®. x›bthU kj¤â‰F«
bk‹nwh eh‹ X® bgÇa m¿thË, MuhŒ¢á¡fhu‹ v‹nwh brhšy
#d¤bjhif bgUF»‹wJ. e« gHikahd ϪJ kj¤â‰F #d¤
tuÉšiy. eh‹ brhštij e‹fhuhŒªJ c§fS¡F¢ rÇbad¤
bjhif Fiw»‹wJ. ïªâahÉš cŸs ïªJ kj r«ãujha¥goíŸs
njh‹Wtij vL¤J¡bfh©L rÇašy btd¤ njh‹Wtij xJ¡»
Ô©lhikba‹D« bfhoa tH¡f¤jhš Rkh® 7, 8 nfho Kfkâa®
ÉL«gojh‹ eh‹ c§fis¡ nf£L¡bfhŸ»nw‹. eh‹ bgÇa Ó®âU¤
fshfî« »¿Þjt®fshfî« M»É£ld®. ï‹D« Ô©lhik
j¡fhuD« cgnjr¡fhuDkšy. Mdhš v‹ m¿î¡bf£oa tiu
xÊahÉ£lhš Kfkâauhfî« »¿Þjtuhfî« Mtj‰fhf 6 nfho
Ôaitfshf¤ njh‹Wtij¡ f©o¤J ešyitfis vL¤J¡ fh£o
ng® fh¤J¡ bfh©oU¡»‹wd®. ïªJthf ïUªJ Kfkâauhf
bghJ #d cgnahfkhd JiwÆš bryÉl nt©Lbk‹gJ jh‹ v‹
kh¿dt®fS¡F« JU¡» RšjhDlD« M¥f‹ mÛUlD«
K¡»a neh¡fK« ÉU¥gKkhF«. v‹Dila m¿î¡F vJ Ôa
rk¤Jtkhf ËW bjhHî« ‘Fuh‹’ go¡fî« czî mUªjî«
bj‹W«, vJ xʪJg£L kiwªbjhÊa nt©Lbk‹W« g£oU¡
rk¤Jtkhd Rjªâu« c©L. ïJ nghš »¿ÞJt kj¤âY« ò¤j
»‹wnjh mjid¥ gy jiy¥òfË‹ Ñœ gy Él§fËY« vL¤J¢
kj¤âY« c©L. Mdhš giHa ϪJ kj¤âš flîis¥ gh®¡f¡
brhšÈ tU»‹nwnda‹¿ ntwšy. mij¤jh‹ ï§F« kj«
Tlhj xU rhâ »£nl nghfhj rhâ. ïªJ ntj¤ij¥ go¡f¡Tlhj
xU rhâ c©L. Mdhš mij x¥ò¡ bfhŸS»wt‹ jh‹ ϪJ, v‹gj‹ bgauhš eh‹ c§fŸ K‹ÅiyÆš brhšy tªâ U¡»nw‹.
ïbjšyh« btW« òu£L«, k¡fis Vkh‰w vGâ it¤jJ« j‰fhy
eh‹ V‹ kj« v‹gij¥g‰¿ ngá tU»nw‹ v‹whš eh‹
thœÉ‰F nt©lhjJ« M»aitfsh ïšiyah v‹W jh‹
Vnjh á¿J neukhÆD« bghJ e‹ik¡bf‹W bryÉ£L¡bfh©L
nf£»‹nw‹. Mjyhš ïªj¥ òu£ilbašyh« cj¿¤ jŸË ešy
tªj tiuÆš áy Éõa§fŸ e« eh£L¡F k£Lk‹¿ kÅj
rka¤âš g‰¿¡bfh©L ešy fhÇa¤ij¢ brŒí§fŸ v‹whš
r_f¤â‰nf K‹nd‰w¤ jilfshÆU¥gJ kj¤â‹ bgauhš brŒa
ehÞâf« v‹W FW¡nf brhšy tªJÉL»wh®fŸ. ãwF flîŸ, kj«,
gLgitfŸ jh‹ v‹W eh‹ mã¥ãuha¥gL»wgoahš jh‹.
rl§FfŸ KjÈat‰whš Raey« bfh©l xU rhâah® v¥go
x›bthU kÅjD¡F« xU kjÄU¡f nt©Lbk‹W« brhšy¥
k¡fis Vkh‰¿ ãiH¤J tªjh®fŸ v‹gij rh§nfh gh§fkhf
gL»wJ. m¥goahdhš m«kj« mt‹ thœehËš cgnahfkhd
vL¤J ciu¤J jkJ Mrd¤jk®ªjh®.
e‹ikfis¢ brŒa¡ ToajhÆU¤jš nt©oaJ mtáa«.
F¿¥ò: 20.03.1928 ïš myrªjhòu¤âš brh‰bghÊî, MÆD« e« eh£oš xU kÅjÅ‹ kj« v‹gJ mt‹ thœehËš
mtD¡F v›tsî cgnahfÄšyhjjhÆD« mj‹ f‰gidfS¡F
Fo muR - brh‰bghÊî - 15.04.1928
Fo muR - 1928 ( 1 ) 192 193 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
f£L¥g£L el¡f nt©oajhÆU¥gij¡ f© Tlhf¡ fh©»‹ kjkhdJ m›t¥nghija fhynjr t®¤jkhd¤â‰nf‰wthW«,
nwh«. kfkâa, »¿ÞJt, ïªJ, irt, itZzt rka§fbsJ k¡fË‹ thœ¡ifia v¥go el¤Jtbj‹gj‹ goí«, rßu
thÆD« všyh« xnu khâÇ gy î¥gªj§fisíila kj§fshf¤ gy¤âdhnyh ò¤â gy¤âdhnyh mtut®fŸ ò¤â¡F V‰wthW gy
jhÅU¡»‹wd. mªj î¥gªj§fË‹go mªjªj kjÞj®fŸ el¡f bfhŸiffisí« f£L¥ghLfisí« Ã®zƤJ mij¤jh‹ k¡fŸ
nt©Lbk‹w f£L¥ghLfSÄU¡»‹wd. v‹Dila mDgt¤âš ã‹g‰¿ el¡f nt©Lbk‹W« f£L¥gL¤â î¥gªâ¤J tUt
vªj kj¤âdiu¡ nf£lhY« ïj‰F f£L¥g£L el¡f nt©Lbk‹ ijna jh‹ ï¥nghJ kj« v‹W brhšy¥gL»wJ. Mdhš ïj‰F
W« mj‰F Û¿ el¡f¡ TlhJ v‹W« Vnjh áy î¥gªj§fis¢ gy Mjhu§fisí« m‰òj§fisí« brhšÈ ÉL»wh®fŸ. mit
brhšY»‹wh®fnsa‹¿ mâš cŸs xG¡f¤ij ã‹g‰¿abj‹gJ fŸ xU rka« mªj¡ fhy¤â‰F jFªjjhf x¥ò¡ bfhŸs¥g£o
xU á¿J« ïšiy. kÅj‹ j‹ m¿É‰bf£oa c©ik¥go el¡f U¥ãD« ï¥nghJ mit x‹W« x¥ò¡bfhŸs¡ Toaitfsh?
nt©L« v‹W xU kjK« brhštâšiy. nkY« mt®fŸ m¡f£L¥ v‹gij xU á¿J« ftÅ¥gâšiy. x›bthU kj¤âY« flîŸ,
gh£o‰F khwhf v©Âdhš ght«, ngádhš kj¤ Jntõ« v‹W« flîŸ mtjhu«, flîŸ kf‹, flîŸ _ykhd öj‹ v‹W gythW
rªnjf Ãt®¤â¡F VjhtJ xU á¿J Ka‰á¤jhš mij ehÞâf kj¤Jl‹ flîis ïiz¤J brhšy¥gL»wJ. m¡fhy¤J
bk‹W« brhšY»‹wh®fŸ. ïjdhš m¿É‹ j‹ik¡F« ïa‰if¡ Ãiyikia c¤njá¤J k¡fSila e‹ikia K‹Å£L m›th
F« x¤j khâÇ V‰wthW el¡f ïl« bfhL¡F« goahd kj« cy»š whd ãukhz§ f‰gid brŒa¥g£l bj‹whyhtJ Vnjh xUthW
Äf mUikahf¤jhÅU¡»wJ. c©ikÆš, x¥ò¡bfhŸsyh«. m¥go¡»‹¿ flîŸ mtjhukhfnth ãŸis
ahfnth njh‹¿ ïij¢ brh‹dh® mij¢ brh‹dh® v‹gJ«,
kjbk‹gJ v‹dbt‹gijí« mj‹ mtáa¤ijí« Mœth®fŸ M¢rhÇah®fŸ eha‹kh®fŸ KjÈa gy bga®fSil
m¿ªâU¥ngh® btF áy®; mJ v‹dbt‹nwa¿ahJ gHik at®fŸ njh‹¿ gy m‰òj§fŸ brŒJ fh£o ïij¢ brh‹dh®
v‹gjdhY« K‹ndh®fSilaJ v‹gjdhY« gH¡f tH¡f§ mij¢ brh‹dh® v‹gJ« jh‹ ï›îyf¤â‰F¥ bgÇa fZl¤ijí«
fËdhY« f©_o¤jdkhf¥ ã‹g‰¿¡ bfh©LÄU¥gt®fŸ J‹g¤ijí« ju¡fhuzkhÆU¥gJl‹ k¡fis KG _l®fsh¡»¡
bgU«ghnyh®. bgU«ghnyhU¡F mt®fŸ mDrǤJtU« bfhŸ bfh©L« tU»‹wJ. (funfhõ«) cyf thœÉš k‰bwhUtD¡F
iffis¥ g‰¿nah mšyJ j§fŸ ÛJ Rk¤j¥g£LŸs îgªj§ ï«irÆ‹¿ ãwU¡F v¥go cgnahf¥gLtJ v‹gijnajh‹
fis¡ F¿¤njh x‹Wnk bjÇahJ. Mdhš m¤jifnah® “bgÇ K¡»a bfhŸifahf¡ bfh©LiH¥gtD¡F ntW kj« nt©Lt
nah®fŸ brh‹dgo nf£f nt©L«. mt®fŸ br‹wtÊ bršy âšiy v‹gJl‹ njtFkhuD«, eãí«, MœthU«, M¢rhÇ
nt©L«. ïšyhÉ£lhš ght«, njhõ«” v‹W Vnjh rkhjhd« ah®fS«, eha‹kh®fS«, bjŒåfK«, m‰òj§fS« nt©oa
brhšY»‹wh®fnsa‹¿ mj‹ c©ikia a¿í« Éõa¤âš xU âšiy v‹gnj v‹ Koî. m«khâÇ jUk¤ijnamDgtkh¡f¤j¡f
á¿J« Ka‰áÆšyhkš jhÅU¡»‹wd®. v‹d fhÇa¤â‰fhf kj« ÉjkhŒ ï¥nghJ nghâ¡f¤j¡f kjbkJîÄU¥gjhf vd¡F¤
ïU¡f nt©Lbk‹W brhšy¥gL»wnjh mªj¡ fhÇa¤â‰fhf kj« njh‹wÉšiy. m¥go¡F ïU¥gjhf ï¥nghJ brhšy tUt
cgnahf¥gLtjhŒ fhz¥glÉšiy. xUtiu cd¡F kidÉ bjšyh« Vnjh bršyǤj V£il vL¤J¡bfh©L tªJ ïnjh gh® Ú
k¡fS©lh? v›tsî go¤âU¡»Ö®fŸ? v‹d brh¤J Rjªâu« brhštbjšyh« ïâš vGâÆU¡»wJ v‹W fh£l¥gLtj‹¿ r_f
ïU¡»wJ? v‹W ÉrhÇ¥gJ nghy¤jh‹ xUtid c‹ kj« thœ¡ifÆ‹ mDgt¤âÈU¡»‹wbjd¢ brhšy¥gL« kjnkh
v‹dbt‹W nf£gJ« xU brh¤jhŒ kâ¡f¡ ToajhÆU¡»‹wJ. rkankh x‹WÄšiy. ï›tsî kj§fŸ rka§fŸ ïUªJ« mDg
kj« v‹W brhštJ vj‰fhf? mJ v¥nghJ V‰g£lJ? mJ xU t¤â‰F« ïa‰if ï‹g¤â‰F« x¤jJ vJ mtáakhdJ vJ, v‹W
ÃiyahÆU¡f nt©Ltjh? mšyJ mo¡fo khw¡ Toajh? mšyJ f©Lão¡f¤jh‹ nt©oÆU¡»‹wnj xÊa jhuhskhŒ ã‹g‰w xU
òâjhf c©lh¡»¡ bfhŸs¡ Toajh! v‹gdt‰iw MnyhᥠrkaK« ïl« bfhL¡fÉšiy. mªj Éjkhd xU Ãiyik kÅj
nghkhÆ‹ k‰w njh‰w§fŸ khw¡ToajhÆU¥gJ ngh‹nw kjK« r_f¤â‰F V‰g£lhbyhÊa kÅj r_f« x‰WikílD« m‹òl
m¿É‰F V‰wthW khw¡Toaj‰F ïlªju nt©L« v‹gJ D« Rjªâu¤JlD« thœtJ fZlªjh‹. ehS¡F ehŸ òâa kj§fŸ
òydhF«. m‹¿í« xUtD¡F xU kjbk‹gJ äâakhdbj‹W«, c‰g¤âahtJ«; giHa kj§fS¡F¥ òâJ òâjhd ghÎaK«
mJ v‹iw¡F« khw¡Tlhbj‹W« brhštj‰F ïlÄšiy. bghUS« brhšÈ¥ ãurhu§fŸ ÄFªJ bfh©LÄU¡»‹wd

Fo muR - 1928 ( 1 ) 194 195 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


nta‹¿ kÅj r_f¤â‹ mtáa«, j‹ik, flik KjÈait v©zK« cjakhF«. Mdhš mªj v©z« cjakhFK‹ng
v‹dbt‹W« ï¤jifa ghÎa§fS« kjK« mt‰¿‰F mªbe¿ÆÈUªJ kÅjid tiyåá ïG¤J ghœgL¤j gy
V‰witfshÆU¡»‹wdth? ba‹W« Mnyhá¥gh® ahUÄšiy. K£L¡f£ilfS« î¥gªj§fSÄU¡»‹wd. kÅj‹ ï«Ka‰á
m¡»uhrd® brhšÈaJ nghš MÆu¡fz¡fhdt®fŸ gy MÆu¡ Æš ït‰¿ÈUªJ ÉLgl nt©Lkhdhš vªjÉjkhd f£L¥gh£L¡
fz¡fhd bfhŸiffisí« j®k§fisí« vGâ it¤â U¡fyh«. F« ml§»atdhf ïU¡f¡TlhJ. vijí« cil¤bj¿ªJ fyf«
mij¥g‰¿ ek¡F¡ ftiy ïšiy. vªj kÅjD¡F« mtáabkd¢ brŒa¤ jahuhŒ ïU¡f nt©L«.
brhšY« v¡bfhŸifí« mDgt¤âš vËjhf mDrÇ¡f¥gLtj‰F
x¤jjhÆU¡»‹wnjh - mDrǤnj Ôu nt©oajhÆU¡»‹wnjh kÅj‹ j‹Dila mayhD¡F fZl« bfhL¡fhkY« vªj
mjid¤jh‹ c¤jkK« c©ikíKŸs bfhŸifba‹W brhšy Éj¤âš cjÉ brŒayh«, ehK« ï‹gkhŒ thHyh« v‹w neh¡f
nt©L«. ïšyhkš, ï¥goÆU¡f nt©L« m¥goÆU¡f nt©L Kilatdhí« thH nt©L«. k‰w¥go áW T£l§fË‹ Rae‹
bk‹W f£L¥ghLfS« î¥gªj§fS« kh¤âu« V‰gL¤â¡ bfh©L ik¡fhf¥ gyÉj f£L¥ghLfisí«, î¥gªj§fisí« it¤J¡
mij át‹ brh‹dh®, ÉZQ brh‹dh®, »¿ÞJ brh‹dh®, eã bfh©L k¡fisí« Vkh‰¿¤âÇí« kj§fisí«, bfhŸiffisí«
brh‹dh®, ò¤j® brh‹dh®, ÇÎ brh‹dh®, KÅ brh‹dh®, kD bt£o MH¥ òij¡fnt©L«. Mjhu§fis R£L¥ bghR¡»
brh‹dh® v‹gjhf brhšÈ¡ bfh©L fhÇa¤âš eilbgw Koahkš rK¤âu¤âš fiu¤J Él nt©L«. ( funfhõ«) eh‹ kj¤ij¥ g‰¿¥
ïU¡F« kj§fŸ vt‰¿dhY« cyf« xU ehS« cŒa¥nght ngR«nghJ áyU¡F tU¤jkhf¤ jh‹ ïU¡F«. Vbd‹whš mt®fŸ
âšiy. kÅjDila ïa‰if j¤Jt¤â‰F« mDgt¤â‰F« Énuhj gh®¡F« f©, ïªJ kj¤â‹ bfhŸiffË‹ _ykhdjhí«, ãwiu
khdij¥ òf£L« vªj kj¤ijí« RU£o¡ f£o kl¡» rK¤âu¤âš tŠá¤J nkhr« brŒtJ, ï«á¥gJ Kjyhd bfhŸiffË‹
nghl nt©oaJjh‹. ò©Âa«, ght«, kj«, bfhŸif KjÈa _ykhfî« gh®¥gJkhf ÉU¥gjdhš jh‹. ahU¡F vªj kj¤âš
ït‰¿‹ bgauhš #d r_f¤â‰F V‰g£oU¡F« fZl§fS«, g‰W ïU¥ãD« mij¡ F¿¤J vd¡F¡ ftiy ïšiy. Mdhš mªj
J‹g§fS« ï›tsî v‹W brhšy KoahJ. cyf¤âš mÚâfS« kj¤âdhš ehL v‹d e‹ik bg‰wJ, kÅj t®¡f¤â‰F v‹d
k¡fS¡F Énuhjkhd fhÇa§fS« v›tsî ïU¡f¡ fh©» gynd‰g£lJ v‹D« nfŸÉ K¡»akhdjhŒ ïU¡f nt©L«.
nwhnkh m›tsî« kj¤â‹ nguhY« bjŒt¤â‹ nguhY«jh‹ òšyh»¥ ó©lh» òGth» kÅjdh»¥ ãwF flîŸ g¡f¤âš
V‰gL»‹w bj‹gij cWâahŒ¢ brhšYnt‹. âU£L¡F«, Égrhu¤ ïU¥gt‹ v‹W« gythW gÇzhk Ãiyfis ( eif¥ò ) F¿¤J¢
â‰F«, bghŒ, bfhiy, KjÈa¤ Ô¤ bjhÊšfS¡F«, Fo¡F«, r®t nrh«ng¿fŸ bgUikahf¥ gho¡bfh©L nghtjdhš v‹d ga‹?
rjhfhyK« k¡fis tŠá¤J ãwUila ciH¥ãdhš rh¥ã£L¡ nt©Lkhdhš _l®fŸ K‹ÅiyÆš Mœth®fshfî« eha‹kh®
bfh©L nrh«ng¿fshŒ fhy§fʤJ¡ bfh©oU¥gj‰F« kj§f fshfî« thHyh«. (funfhõ«) kÅjndh òš ó©L, òG ÄUf
S« bjŒt§fS« r«kj¥g£L ïl§ bfhL¤J¡ bfh©oU¥gjhŒ¢ KjÈa étuháfS¡bfšyh« nkyhd m¿it¥ gil¤JŸst
brhšÈ òuhz§fS« ïâfhr§fS« vGâ it¤âU¥gJl‹ flî bd‹W brhšy¥gL»wJ. Mdhš mt‰¿Ål¤J« kÅj tU¡f¤
S¡F« mJ ïZlªjh‹ v‹W« flîS« mt‰¿š Mir¥g£L â‰F m¥òš ó©L òG ó¢áfis Él m¿t‰w j‹ikí« J‹g
elªâU¥gjhí« vGâit¡f¥g£L ïU¡»‹wd. (funfhõK« Knk bjhl®ªJ tu¡ fh©»‹nwh«. xU rka« kÅjD¡F« mt‰¿‰
eif¥ò«) Fo¥gnj áy flîŸfS¡F ï‹g«. k‰W« Égrhu« âU£L F¢ rkkhd m¿î ïUªâUªjhš J¡f« J¡fbk‹w, cz®¢áÆšyhk‰
KjÈa gy Ô¢ brašfŸ brŒtnj áy flîS¡F ÉU¥g«. ViH nghÆU¡Fkšyth? kÅjDila c©ikahd Ãiyia xUtU¡
fis tij¤J mt®fŸ ciH¥ãdhš Rfkhf thœtnj áy flîS¡ fhtJ f‰W¡ bfhL¡f¡ Toa kj« ïšiy. cŸsij¡ bfh©L âU¥â
F¢ rªnjhõbk‹W kj¤â‹ nguhš gythwhf Mghrkhd f‰gid ailí§fŸ, mL¤jtD¡F cgfhÇahŒ e‹ik brŒí§f bs‹W vªj
fS« òuhz Mjhu§fS« ntj§fS nk‰g£oU¡fÉšiyah? kjK« fhÇa¤âš f‰ã¡fÉšiy. mjid m¿í« tiu kÅjD«
k¡fS¡F cgnahfk‰wJ« ï«khâÇ ïa‰if¡F ÉnuhjkhdJkh»a ó¢á¥ òG¡fis¥ nghš eR¡F©Ljh‹ J‹g¤âYH‹W bfh©oU¥
flîS« kj« KjÈaitfS« cyf¤ij É£blhÊí«nghJjh‹ gh‹.
k¡fS¡F RfK©lhF«. kÅjD¡ F« ï¤jifa Rf¤ij¥ bgWtj‰
fhd tÊia¤ njLtj‰F nt©oa ijÇa« tªjhš jh‹ mªj ïªJ kjbk‹whY« ntW k‰bwªj kjbk‹whY« eh£ilí«

Fo muR - 1928 ( 1 ) 196 197 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


#d r_f¤ijí« ghœgL¤j v›tsî, f£L¥ghLfS« î¥gª bjhl®bgd¢ áy® rkhjhd« T¿dhY« mit v›Éj c©ik¡F«
j§fS« ÃiwªâU¡f¡ TLnkh m›tsî« ÃiwªJ tÊa¡ Toa x¤jjšybt‹gJ jh‹ v‹ mã¥ãuha«. ïªJ kj« v‹gâš irt«
itfshf¤ jhÅU¡»‹wd. fhÇa msÉš ïªJ kj« v‹gJ« mj‹ itzt« v‹W« ïu©L rkaK« btW« òu£ilna mÞâthukhf¡
bgauhš bfhŸs¥gL« bfhŸiffS« k‰bwšyh kj§fisÉl bfh©L f£l¥g£lJ. kfkâa kjK«, »¿ÞJt kjK« xU F¿¥
kÅjid Vkh‰¿¡ f£L¥gL¤â îgªj§fS¡FŸsh¡f¡ Toaitf ã£l fhy¤âš V‰g£lbj‹W« mjid c©lh¡»atiu¡ F¿¤J«,
shf¤jhÅU¡»‹wd. Toatiu ò¤j kj¡ bfhŸiffŸ xU Éj¤âš bfhŸiffis¥ g‰¿í« áy Mjhu§fSÄU¥gjhf¢ brhšy¥gL
caÇa fU¤ij¡ bfh©ljhf ïU¥gjhŒ brhšy¥gL»‹wJ. nkY« »‹wJ. Mdhš irt« itzt« KjÈa kj§fŸ nr®ªj bjhl®ghd
k‰bwšyh« kj§fisÉl ò¤j kj¤âš fU¤J¡fŸ Érhykhf kÅj ïªJ kjbk‹gJ v¡fhy¤âš v¥go V‰g£lbj‹w mÞâthu«
j®k¤â‰F« mDgt¤â‰F« x¤jjhf ÉU¡»‹wd v‹W brhšy¥ F¿¥ãLtj‰»šyhkÈU¡»‹wJ. ï«kj§fbs‹gJ #d§fŸ m¿
gL»‹wJ. ïjid eh‹ KG MuhŒ¢áÆdhš brhšYtjhf¡ fUâ ahik fhuzkhf ts®ªJ bfh©L ïªeh£odiu x‹W gL¤Jtj‰
Él¡TlhJ. cyf¤âš VjhtJ xU ešy Éõa¤ij¢ brh‹dhš »lÄšyhkÈU¡»‹wJ. ehD« Toatiu mªjªj kj¤âš r«gªj¥
v‹d ïJ ò¤j kjkhÆU¡»wnj v‹W brhšy¥gLtJ ïa‰if g£lt®fŸ brhšY« rkhjhd§fisí« mt®fŸ mã¥ãuha§
ahÆU¥gâÈUªJjh‹ ï« kj¤â‹ fU¤J¡fis mDkhŤnj‹. fisí« ftŤJ¡ bfh©Ljh‹ tU»nw‹. kj§fshš xU bgÇa
ï‹iwa âd« ï§F T£l¥g£LŸs kfheh£oš Ú§fŸ ï¥go el¡f r_f« ájW©L gy fZl§fS¡F« J‹g§fS¡F« ïy¡fh»ÆU¡
nt©L«. m¥go el¡f nt©Lbk‹W f£L¥gL¤J« Ô®khd§fS« »‹wJ. kj§fŸ v‹w ã¤j yh£l§fS« rka§fŸ v‹w òu£LfS«
brŒa¥glyh«. mjdhnyna Kothd e‹ikfŸ ÉisªJ ÉlhJ. k¡fis mªjfhu¤âš Mœ¤â tU»‹wd. bgU«gFâahd k¡fË‹
cyf¤âYŸs bgÇa kj§fŸ v‹git V‹ k¡fis caÇa fU¤J¡ c‹dj ehfßfK« bršt ts®¢áí« Ãiwªj eh£L k¡fis k¡f
fis mDrǤJ thœ¡ifÆYŒíkhW g¡Ft¥gL¤jÉšiy v‹D« bsd¢ brhšy Ko ahJ kh¡fsh¡»ÆU¥gJ« ï«kjbk‹w òu£L¡
nfŸÉ¡F« gâš brhšy¡ flik¥ g£LÄU¡»‹nwh«. m¿î¡F« fŸjh‹. (funfhõ«) bgU« ïilôWfis vËâš brhšyKoah
mDgt¤â‰F« x¤jjhíŸs kj« v‹whš k¡fSŸ bgU«ghnyhuhš jhÆD« áWikahf ÉU¡F« jilfis¢ Ó¡»u¤ânyna xÊ¡f
V‹ V‰W¡ bfhŸs¥glÉšiy v‹whš ïj‰F “vâÇfË‹ Nœ¢á Kay nt©L«. “kfh¤kh” fhªâ v‹gtU« k¡fis¢ rk¤Jt¥
fËdhšjh‹” v‹W gâš brhšy¥g£oU¡»‹wJ. všyh kj¤âdU« gL¤â rnfhju¤J t¤ij Ãiyeh£l Cbušyh« R‰W¥ ãuahz«
ï›thW jh‹ brhšY»‹wd®. vªj kj« k¡fSila thœ¡ifia¡ brŒa tªjt® filáÆš Éy§if¤ j¿¤J F£ilÆyil¤J
if¥g‰¿ mt®fis¥ g¡Ft¥gL¤âÆU¡»‹wJ v‹W gh®¥nghkh É£lJnghš brŒJ it¤jh®. (funfhõ«) mtUila rÛgkhWjš
dhš x‹iw¡ Tl¢ brhštj‰»šiy. kj¤â‹ bgauhš brŒa¥gL« fshš mt® cyf¤â‰F bgU« Ô§»iH¤âU¥gJ òydhF«.
fhÇa§fŸ x‹whtJ k¡fis kÅj¤ j‹ik¡F¤ âU¥ògitfsh uhkhD#® rk¤Jt¤â‰fhf ghLg£ljhf¢ brhšy¥g£lhY« mt®
ÆU¡fÉšiy. Mjyhš ï«khâÇahd kfhehLfŸ kÅjid kÅj¤ kj« ï¥nghJ ɤâahrÄšyhjt®fS¡FŸS« ɤâahr¤ij¥
j‹ik¡F¤ âU¥òtJ v‹w Ka‰áfËÈw§» î¥gªjÄ‹¿ òF¤â É£lJ. (eif¥ò) r§fuh¢rhÇah® kÅjD¡F kÅj‹ ngj
mDgt¤âš vËâš if¡bfh©lDrÇ¡f¤j¡f - mDrǤJ¤ Ôu Äšiy v‹W brhšÈ bgU« ngj¤ij c©lh¡» k¡fŸ thœ¡ifia
nt©oajhd bfhŸiffis gF¥gJ cájkhF«. vJ kÅj j®k¤ ghœgL¤â it¤jh®. ï›thW k‰W« gy kj¤jiyt®fS« M¢rhÇ
â‰F Énuhjnkh vJ m¿î¡F Énuhjkhf K£L¡f£ilahf É»‹ ah®fS« FH¥g¤âš jh‹ bfh©L tªJ É£oU¡»‹wd®. ïªJ kj«
wnjh mij všyh« mÊ¡f ijÇakhf K‹ tªJ m› ntiyÆš v‹gij ï‹D« ãǤJ ãǤJ e‹fhuhŒªjhš mj‹ bgauhš fZl§
xU f£L¥gh£L¡F« îgªj¤â‰F« ïl§bfhlhJ mt‰iw mʤJ fS« Mghr§fS« ÄFªJ k¡fis nk‹nkY« bfhLikfS¡F«
kÅj¤ j‹ikia¥ gut¢ brŒtjdhšjh‹ ïJ rh¤âakhF«. mtkhd¤â‰F« c£gL¤âÆU¥gJ jh‹ bjËthf¡ fh©»‹wd.
cyfK« kÅj r_fK« RfK« RjªâuKkila¡TL«. (bgU¤j mjdhš ïj‰fhf òâjhd bfhŸiffS« kh®¡fK«, rkaK« mtáa
funfhõ«) ïªJ kjbk‹gjhf xU kj Äšiy v‹gJ jh‹ v‹ Äšiy. cŸs kh®¡f¤âš vJ vJ ïa‰if¡F« mDgt¤â‰F«
m¿î¡F v£oa Koî. Mdhš gy kj§fŸ (irt«, itzt« Énuhjkhí« kÅj¤ j‹ik¡F KuzhíÄU¡ »‹wnjh mt‰iw
KjÈad) nr®ªjJ ïªJ kjbk‹W áy® brhšY»‹wd®. ïªJ všyh« cil¤bj¿a nt©L«. mj‰fhf xUt‹ ãw¡f¥ ngh»wh‹
kjbk‹gâš irt« itztkh»a ï¤âahâ kj§fŸ nr®ªj v‹gJ« _l e«ã¡ifahF«. x›bthUtU« mij cil¤bj¿a

Fo muR - 1928 ( 1 ) 198 199 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


RjªâuKilat®fŸ v‹w bfhŸif kÅj t®¡f¤âd® ahtU¡F«
câ¡f nt©L«. Éf kÅj t®¡f¤âš ghâahd Þâß t®¡f¤ij e«
eh£oY« nftykhf¤jh‹ el¤j¥g£L tU»‹wJ. ïij¥g‰¿ všyh
kjK« xnu khâÇahf¤jh‹ ïU¡»wJ. ïa‰if¤ njh‰w¤ânyna
bg© v‹whš jhœªjt®fŸ v‹w cz®¢ájh‹ M© k¡fS¡F
njh‹W»wJ. gy kj§fËš bg© k¡fS¡F¢ RjªâuK« cÇik
fSkË¡f¥gLtjhf¤ njh‹¿dhY« mt®fŸ ï‹D« giHa
gh®¥gÜa ngh¡»Ç¤jd«
moik¤jd¤âÈUªJ ÉLgl vªj M©kfD« ahU« r«kâ¥gjhf
fhzÉšiy. MQ¡F« bg©Q¡F« vªj ÃiyahY« v›Éj ɤâ
ahrK« f‰ã¡f¥g £oU¡fÉšiy v‹w j¤Jt¤ij kÅj‹ czU« br‹w xU khj fhykhf gh®¥gd¥ g¤âÇiffS« mt®fŸ
nghJjh‹ kÅj¤j‹ik v‹gJ btË¥gl¡TL«. (funfhõ«) thiy¥ ão¤J tÆW ts®¡F« áy gh®¥gdušyhjh® g¤âÇif
ïa‰if¡F« mDgt¤â‰F« Énuhjkhd f£L¥ghLfis všyh« fS« xnu moahŒ r‰W« m¿î, khd«, bt£f« ï‹¿ gh®¥gd
cil¤bj¿a¤j¡f bfhŸifjh‹ kÅjt®¡f¤â‰F mtáakhd ušyhjh® føiaí« kªâÇfisí« tirghL« ntiyÆnyna
bj‹W fUJtâ‹ _y«jh‹ mt®fŸ xU fhy¤âš mªÃiyik¡F <Lg£oU¡»‹wd. mj‰nf‰wh‰nghš btËÆl§fËš cŸs
tªJ nru¡TLbk‹W« e«ã¡ifí« vd¡F¥ ó®zkhŒ V‰g£oU¡ gh®¥gd®fS« mt®fËl« TÈ th§» tÆW ts®¡F« gh®¥
»‹wJ. (funfhõ«) eh‹ ïJ tiu T¿aâš c§fS¡F¢ rÇ vd¥ gdušyhj tƉW¥ ãiH¥ò njr g¡j®fS« ïijna ã‹g‰¿¡
gLtij V‰W¡bfh©L j¥ghf¤ njh‹Wtij xJ¡» v‹ m¿ah bfh©L M§fh§F T£l« ngh£lJ nghyî«, kªâÇfisí«
ik¡F v‹Ål« gÇjhg¥g£L v‹id k‹Å¥Õ®fbs‹W nf£L¡ gh®¥gdušyhjh® føiaí« f©o¤J Ô®khd§fŸ brŒjJ
bfhŸS»nw‹. (funfhõ«) nghyî«, kªâÇfis uhédhkh brŒa nt©L« v‹W nf£L¡
bfhŸtJ nghyî« gyÉj ã¤jyh£l¤ Ô®khd§fis¢ brŒjjhf
F¿¥ò: 07.04.1928 ïš br‹id áªjhâÇ¥ng£il ca®Ãiy¥ g¤âÇiffËš vGâ ÉL»‹wh®fŸ. “kªâÇfË‹ Jnuhf«” v‹W«
gŸËÆš MáÇa® y£RÄ euR mt®fË‹ jiyikÆš elªj bj‹ ïªâa “njr¤Jnuhf«” v‹W« k‰w gy ïÊthd th®¤ijfis ngh¡»Ç¤
gî¤j®fË‹ _‹whtJ kheh£oš kj§fŸ F¿¤J M‰¿a ciu. jdkhf vGâ ghku k¡fis Vkh‰w¥ gh®¡»‹wh®fŸ.
Fo muR - brh‰bghÊî - 15.04.1928
vdnt ït®fŸ ití« ïªj kªâÇfŸ ah® v‹W«, v§»UªJ
tªjt®fŸ v‹W«, vªj føia¢ nr®ªjt®fŸ v‹W« r‰W nahá¥
ngh«.

$kh‹fŸ R¥guha‹, u§fehj KjÈah® Mnuh¡»arhÄ


KjÈah® M»a _t®fisí« Rauh{Ía¡ føÆ‹ cjÉia¡
bfh©L $kh‹fŸ Ì. uh#nfhghyh¢rhÇah®, Ì. É#auhfth¢ rhÇ
ah®, r®.á.ã. uhkrhÄ mŒa® k‰W« gy gh®¥gd®fŸ, milahW
nfhZoah® M»at®fŸ x‹W nr®ªJ áUZo¤jh®fsh ïšiyah?
v‹W nf£»‹nwh«.

ïªj¥go gh®¥gd nfhZoah® kªâÇfis áUZo¤jj‰fhf


nkš f©l kªâÇfËl« gh®¥gdušyhjh® Éõa¤âš ftiyíŸs
gh®¥gdušyhjhU¡F c¤ânahf§fS« Þjy Þjhgd Ãakd§
fS« bfhL¡f¡ TlhJ v‹W«, gh®¥gdušyhjh® føia xʤJ
Él nt©L« v‹W« th¡FWâ th§»¡ bfh©L mªj Ãgªjid

Fo muR - 1928 ( 1 ) 200 201 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


Æ‹ ngÇš MjÇ¥gjhf x¥gªj« brŒJ bfh©lJ c©lh? ïš gh®¥gdušyhj kªâÇfis gh®¥gd®fŸ j§fŸ å£o‰FŸ
iyah? v‹W nf£»‹nwh«. ïw¡» it¤J¡bfh©L ntbwhUt® gh®¡fhjgo _Lkªâu§fŸ
brŒjh®fsh ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«.
mªj¥gona _‹W kªâÇfisí« j§fŸ ifÆš cŸs
fËk© cU©ilfŸ nghš Ãid¤J j§fS¡F nt©oa ft®d®, $kh‹fŸ mu§fehj«, Mnuh¡»arhÄ M»a KjÈ
gobašyh« bgh«ikfŸ brŒJ bfh©lh®fsh ïšiyah v‹W ah®kh®fis btËÆš ão¤J jŸË É£lj‰fhf ïªj gh®¥gd®
nf£»‹nwh«. fS« mt®fŸ TÈah»a $kh‹ tujuh#&Yî« ïªj kªâÇfis
ft®d® btËÆš nghf¢ brh‹dJ j¥ò v‹W« kWgoí« mt®
k‰W« ï«kªâÇfŸ _y« gh®¥gd®fŸ j§fS¡F nt©oa fisna kªâÇahf ÃaÄ¡f nt©L« v‹W« j§fŸ g¤âÇifÆš
khâÇbašyh« Þjy Þjhgd§fËš òu£L« ã¤jyh£l§fS« vGâdh®fsh ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«.
brŒJ bfh©L gh®¥gdušyhjh® ïa¡f¤â‰F« e‹ik¡F«
j§fshš Toa cg¤âutbkšyh« brŒJ tªjh®fsh ïšiyah v‹W nk‰go KjÈah® kªâÇfŸ Éy¡f¥g£lj‰F x¥ghÇ it¤J
nf£»‹nwh«. mGjh®fsh ïšiyah? v‹W nf£»‹nwh«. ï¥bghGJ ïU¡F«
kªâÇfis ghuh£Ltj‰fhf fh§»uÞ gh®¥gd®fŸ mjhtJ $kh‹
r£lrig nj®jš Mdîl‹ $kh‹ r¤âa_®¤âia kªâÇ fŸ V. u§frhÄ, á.É. bt§f£lukz‹ KjÈa mŒa§fh®fS« gy
ntiy x¥ò¡ bfhŸS«go¡F« ft®diu $kh‹ r¤âa_®¤â¡F mŒa® rhÞâÇ gh®¥gd®fS« fhÞkhghÈ£l‹ »s¥ò bk¤ij¡F
kªâÇ ntiy bfhL¡F« go¡F« nf£L¡ bfhŸtjhf $kh‹ nghŒ ghuh£o tªjh®fsh ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«.
tujuh#&Y fh§»uÞthâ v‹»‹w KiwÆš jªâ bfhL¤jhuh
ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«. ï¥bghGJ«, kªâÇfŸ j§fS¡F« gFâ ehÄneõD«
c¤ânahfK« bfhL¥gjhÆUªjhš jh§fŸ ïªj¡ T¥ghL nghlhkš
kªâÇfŸ Ãakdkhd ãwF kªâÇ¡F fh§»uR f£á¤ jiyt® thia _o¡bfh©oU¡»nwhbk‹W brhšÈ öJ mD¥ã¡ bfh©
$kh‹ r¤âa_®¤â xU ÉUªjˤJ jh‹ kªâÇ¡F nt©oat® oU¡»wh®fsh ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«. ïªj $kh‹ á. uh#
v‹W fh£o¡bfh©L j‹id És«gu¥gL¤â¡ bfh©lhuh nfhghyh¢rhÇah® mjhtJ òâa kªâÇfŸ kªâÇ ntiy x¥ò¡ bfh©
ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«. lJ muáaš ehza¡ Fiwî v‹W ï¥nghJ brhšYgt® ïÅí«
Kjš kªâÇÆl« jdJ tF¥ò e‹ik¡fhf rkhrhu¥ ngh¡F tu¤J«
$kh‹ r¤âa_®¤â ïªj És«gu¤ij it¤J¡ bfh©L Þjy ágh®R ngh¡Ftu¤J« it¤J¡ bfh©oU¡»whuh ïšiyah v‹W
Þjhgd Ãakd§fS¡F«, c¤ânahf§fS¡F« k‰W« kªâÇfshš nf£»‹nwh«. k‰W« gy gh®¥gd®fS« fh§»uÞ Rauh{Ía¡ f£á
Mf nt©oa fhÇa§fS¡F« ÕÞ th§»¡bfh©L ágh®R brŒJ åu® v‹gt®fS«, Ãakd«, c¤ânahf« M»a vY«òfS¡F
gâdhÆu¡fz¡fhf gz« r«ghâ¤jhuh ïšiyah v‹W nf£ ï‹dK« kªâÇfË‹ å£il¢ R‰¿¡ bfh©L gšiy¡ fh£o¡
»‹nwh«. bfh©L« âÇ»wh®fsh ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«. Mfnt ïªj
gh®¥gd®fS¡F« $ tujuh#&Y¡F« k‰W« fh§»uÞ Rauh{Ía¡
ï«khâÇbašyh« brŒayhkh v‹W fd« $ K¤ijah
f£á v‹W brhšÈ¡ bfhŸS« khd§bf£l åu®fS¡F« ïªj kªâÇ
KjÈah® fh§»uÞ KiwÆš nf£lj‰F M« m¥go¤jh‹ brŒ
fŸ vªj Éj¤âš njr¤Jnuh»fshŒ É£lh®fŸ v‹W nf£»‹nwh«.
nth«. gh®¥gdušyhjh® f£áia v¥goahtJ xÊ¥gJjh‹ v§fŸ
ntiy v‹W« mj‰fhf “ïJî« brŒnth« ïÅí« v‹dKŠ jh§fŸ v‹d brh‹dhY« v‹d vGâdhY« nf£gj‰F«
brŒnth«” v‹W« brh‹dh®fsh ïšiyah ba‹W nf£»‹nwh«. go¥gj‰F« eh£oš njitahd K£lhŸfŸ ïU¡»‹wh®fŸ v‹
»‹w Mztnkašyhkš ïªj kªâÇfis ït®fŸ Fiw brhšy
ïªj nkš f©l kªâÇfŸ R‰W¥ ãuahz« brŒj fhy¤âš
ntW VjhtJ c©ikahd fhuz§fŸ c©L v‹W ahuhyhtJ
mt®fS¡F bršYÄl§fËbyšyh« gh®¥gd®fŸ óuz F«g§fŸ
brhšy Koíkh v‹W nf£»‹nwh«. “vŸSjh‹ v©iz¡fhf
vL¥gJ, Ml«gu kÇahij brŒtJ KjÈa gy fhÇa§fŸ elªjjh
fhŒ»‹wJ. ïªj vÈ¥òS¡if vj‰fhf fhŒ»‹wJ” v‹W xU
ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«.
Fo muR - 1928 ( 1 ) 202 203 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
gHbkhÊ c©L. mJnghš gh®¥gd®fŸjh‹ j§fŸ tF¥ò¡F brhšy vGªjnghbjšyh« mtiu jiyÆš mo¤J c£fhu
Mâ¡f« nghŒÉLnk, Ãakd« nghŒÉLnk, c¤ânahf« nghŒ it¤jij xU gh®¥gd¥ g¤âÇifahtJ mt®fŸ thšfshtJ
ÉLnk v‹W Ãid¤J¡ bfh©L ïªj rka« CisÆl nt©oaJ f©o¡fhkš ïUªJÉ£L mt® âU£L¤jdkhŒ ntW xUtiu
mt®fS¡F mtáakhF«. k‰wgo j«ik gh®¥gdušyhjh® v‹W MjÇ¡fhkš neuoahŒ ijÇakhŒ x¥ò¡ bfh©lj‰F kh¤âu«
brhšÈ¡ bfhŸS« $ tujuh#&Y¡F ïâš Mkh rhÄ nghl ï›tsî M¤âu¥gLtâ‹ m®¤jbk‹d v‹W nf£»‹nwh«.
nt©oa mtáa« v‹d v‹gJjh‹ bghJ #d§f f©Lão¡f
nt©oa ufáakhÆU¡»‹wJ. kªâÇfŸ Éõa¤âš $ tujuh#&Y K‹dhš j§fshnyna áUZo¡f¥g£L j§fshnyna
bfhŸif v‹d? njÓa Éõa¤âš $tujuh#&Y bfhŸif v‹d? MjÇ¡f¥g£L j§fshnyna óuz F«g« vL¡f¥g£L tªj lh¡l®
bjhÊyhs® Éõa¤âš $ tujuh#&Y bfhŸif v‹d? kj Éõa¤ R¥guha‹ ï¥nghJ ït®fS¡F frªJ nghf¡ fhuzbk‹d v‹gd
âš $ tujuh#&Y bfhŸif v‹d? v‹W ïªj cyf¤âš ahuhyhtJ itfis eLÃiyÆÈUªJ nahá¤J¥ gh®¤jhš gh®¥gdušyhj
brhšy Koíkh v‹W nf£»‹nwh«. ï«khâÇ jd¡F« ò¤âÆš f£áia xÊ¡f ïªj kªâÇfŸ ï¥nghJ x¥ò¡bfhŸsÉšiy
yhkš ntbwhUt® brhšYtijí« nf£fhkš cÆUl‹ ïU¥gj‰ v‹»‹w fhuz« jÉu ntW VjhtJ c©lh? v‹W nf£»‹nwh«.
fhfnt gh®¥gd®fË‹ thiy¥ ão¤J¡ bfh©L mt®fŸ brhšYt
Mfnt gh®¥gd®fS« mt®fsJ TÈfS« vJtiuÆš ï«
j‰bfšyh« Mkh rhÄ ngh£L¡ bfh©L« fh‰wo¡F« g¡f« rhŒªJ
kªâÇfis it»‹wh®fnsh mJtiuÆš ïªj kªâÇfis MjÇ¡f
bfh©L« gh®¥gdušyhj r_f¤ijna fh£o¡ bfhL¤J¡ bfh©L«
nt©oaJ« mt®fis c‰rhf¥gL¤â mt®fËlÄUªJ
ïU¥g t®fS¡F kªâÇfŸ ngÇš M¤âu« tUtj‰F VjhtJ m®¤j
gh®¥gdušyhjh® e‹ik¡F Md ntiy th§»¡ bfhŸs nt©o
ÄU¡f Koíkh v‹W nf£»‹nwh«. aJ« x›bthU m¿îŸs gh®¥gdušyhjh® flik MF« v‹W
ijÇakhŒ¢ brhšYnth«. k‰wgo gh®¥gd®fŸ fh£L« Rauh{ Ía«,
jÉu fd« $kh‹ nrJu¤dkŒa® Rna¢ir f£áia¢ nr®ª
njÓa«, njr¤Jnuhf« v‹»‹w ó¢rh©ofis¡ f©L ahU« ga¥
jt®. kªâÇfS¡fhfnt m¡fø fh§»uÞ gh®¥gduhš c©lh¡
gl¡TlhJ v‹W« k‰wgo mt®fŸ TÈfisí« fhÈfisí«
f¥g£lJ. ïªj fd« $kh‹ nrJu¤dkŒa® Rauh{a¡ f£áÆ‹ thšfisí« y£áa« brŒa¡TlhJ v‹W« bjÇɤJ¡ bfhŸS
nguhš mjhtJ kªâÇ ntiy x¥ò¡ bfhŸtâšiy, kªâÇfis »‹nwh«.
MjÇ¥gâšiy v‹»‹w bfhŸifÆ‹ nguhš r£lrig¡F ËW
v⮥ò ïšyhkš bt‰¿ bg‰wt®. m¥go¥g£lt® nj®ªbjL¡ Fo muR - jiya§f« - 15.04.1928
f¥g£lîl‹ kªâÇ ntiy x¥ò¡bfhŸS« f£á¡F nghŒÉ£lhnu
mªj¡ fhy¤âš ïªj¥ gh®¥gd®fË‹ thí« ifí« v‹d brŒjd
v‹W nf£»‹nwh«. xU gh®¥gduhtJ xU g¤âÇifahtJ $kh‹
“nrJu¤dikŒa® f£á kh¿É£lh®” v‹W Tl brhšyÉšiyna,
mJî« ïšyhkš fh§»uÞ gh®¥gd®fŸ jhnd mtiu mªj¡
f£á¡F mD¥ãdJ. m¥ng®g£l $kh‹ nrJu¤dkŒa® ï¥nghJ
fd« nrJu¤dkŒauhdîl‹ ïªj¥ gh®¥gd®fS¡F« mt®fsJ
TÈfS¡F« V‹ ï›tsî M¤âu« tU»wJ v‹W nf£»‹nwh«.

jÉu $kh‹ K¤ijah KjÈah® r£lrig bk«g® Mdîl‹


kªâÇfis MjÇ¥gJ fh§»uÞ bfhŸif¡F Énuhj« v‹W
bjh©ilia¡ »Ê¤J¡ bfh©l fhy¤âš xUtuhtJ mtU¡F
brÉ rhŒ¡fhkY« mt® xU fh§»uÞ fÄ£o T£l¤âš “Rauh{a¡
f£áah® mnah¡»a¤jd« brŒ»‹wh®fŸ. nj®jš th¡FWâfS¡F
ÉnuhjkhŒ âU£L¤jdkhŒ kªâÇfis MjÇ¡»wh®fŸ” v‹W

Fo muR - 1928 ( 1 ) 204 205 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


th®¤ijfis mL¡» J©L És«gu§fŸ nghLtJ« mij áy
tƉW¥ ãiH¥ò g¤âÇiffS« jd¡bfd ahbjhU bfhŸif ík‰W
rka« nghš elªJ cÆ® thœtijna K¡»a ãiH¥ghŒ¡ bfh©o
U¡F« g¤âÇiffS« MrhÄfS« “eha¡f® ãurhu«,” v‹W Éõk¤
jiy¥ã‹Ñœ vL¤J¥ nghLtJ« k‰W« jh§fns j§fŸnguhš
ïªJkj ãurhu« vGJtj‰F ijÇak‰W Vnjh gy mdhknja§fË‹ nguhš “eha¡
f® kj¤ij mÊ¡f¥ gh®¡»‹wh®, ehÞâf¤ij ãurhu« brŒ»‹wh®”
v‹»‹w khâÇ vGJtJkhd fhÇa§fŸ elªJ tU»‹wJ.

ïªJ kj« v‹gJ xU nghÈ kj« v‹W«, xU bfhŸifí« Ã‰f, átid¥ g‰¿í« átid¡ flîshf¡ bfh©l irt rka
m‰wbj‹W«, gh®¥gd®fË‹ thœî¡F« tƉW¥ ãiH¥ò¡Fnk Mjhu§fshd gy òuhz§fis¥ g‰¿í« mâš cŸs òu£L
flîË‹ bgauhY«, KÅfŸ bgauhY«, ÇÎfŸ bgauhY« gy fis¥ g‰¿í« mJnghynt ÉZQit¥ g‰¿í« ÉZQit
Mghr§fisí« Raey¡ bfhŸiffisí« f‰gid brŒJ mt‰iw flîshf¡ bfh©l itz rka Mjhu§fshd gy òuhz§fis¥
ghku k¡fŸ e«ò«go gy Äu£Ljyhd Ãgªjidfis V‰ghL brŒJ g‰¿í« eh« F¿¥ãL« Éõa§fis¥ g‰¿ ‘kj öõiz’ ‘bjŒt
mitfŸ Ãiy¥gj‰F¤ jFªj jªâu§fS« Nœ¢áfS« brŒJ êjid’ v‹W ngáÉ£L vGâÉ£L j§fŸ j§fŸ rka¤ij¥ g‰¿
tU»wh®fŸ v‹W« mij m¿ahkš gy jÄœ k¡fS« irt« ngR«nghJ« mij¥ bgUik¥gL¤â Ãid¡F« nghJ« irt‹
v‹W« itzt bk‹W« m®¤jk‰w áy flîŸfË‹ nguhš itZzt¤ijí« ÉZQití«, itzt‹ irt¤ijí«
rka§fŸ v‹gjhf tF¤J¡ bfh©L át‹, ÉZQ v‹D« bga® átidí« v›tsî öu« ïfœªJ«, ïÊthí« Mghrkhí«
fŸ cila gy flîŸfŸ ïU¥gjhfî« mt®fŸ gy %g§fshfî«, ntj¤â‹ nguhY« cgÃlj¤â‹ nguhY« òuhz§fË‹ nguhY«
gy mtjhu§fshfî« ïU¥gjhfî«, mt‰iw tz§FtJ« vGâí« ngáí« tU»‹wh®fŸ v‹gij¥ gh®¥nghkhdhš ïJtiu
JâghLtJnk irt itzt bfhŸifba‹W« it¤J¡ bfh©L eh« ngáí« vGâí« tªjJ mt‰¿š gâdhÆu¤âš xUg§FTl
mj‹ _y« gh®¥gd®fŸ Nœ¢á¡F ïl« bfhL¤J tu¥gL»‹wJ ïU¡fhJ v‹nw brhšYnth«. cjhuzkhf,
v‹W« eh« gy jlitfËš ngáí« vGâí« tªâU¡»‹nwh«.
ïJtiuÆš e« eh£oš ïij¥g‰¿¤ j¡f fhuz« fh£o kW¤njh át guh¡»uk« v‹D« ò¤jfK«, Tnur É#a« v‹D«
mšyJ rkhjhdnkh nah¡»akhd tÊÆš brhšynth vGjnth ò¤jfK«, uhkhaz«, ghuj«, ghftj«, ÉZQ òuhz«, fªj òuhz«,
ïšiy. bgÇaòuhz«, âUÉisahlš òuhz«, mUzhry òuhz«, Éehaf
òuhz« v‹D« rka òuhz§fS« M»aitfis eLÃiyÆš
Mdhš FU£L e«ã¡ifÆY« _l tH¡f§fËY« gykhf ïUªJ go¤J¥gh®¥gt®fS¡F ïj‹ c©ikfŸ És§fhkš
f£l¥g£l áyU«, kj¤â‹ nguhY« rka¤â‹ nguhYnk j§fŸ nghfhJ. eh« brhštJ« vGJtJ« x›bth‹W« nk‰f©l rka
thœ¡ifia Ãiy ÃW¤â¡ bfh©l áyU« bfhŠrkhtJ j§fŸ Mjhu§fsh» gy ò¤jf¤âš át‹ brh‹djhfî«, ÉZQ brh‹d
gF¤j¿it cgnah»¡fhkY« bghJ #d§fS¡F v‹d rkhjhd« jhfî«, ãu«kh brh‹djhfî«, KÅ brh‹d jhfî«, ÇÎ brh‹d
brhšYtJ, v¥go bkŒ¥ã¥gJ v‹gij¥ g‰¿ ftiy¥glhkY« jhfî« cŸs Éõa§fisna F¿¥ò fh£o vGâí« brhšÈí«
gh®¥gd®fŸ j§fŸ f‰gid¥ òu£Lfis ÃiyÃW¤j V‰gL¤â tU»‹nwhnkašyhkš e«ik v⮡F« áy òu£l®fŸ brhštJ
it¤J¡ bfh©oU¥gjhd “ehÞâfkh¢RJ” “kj« ngh¢RJ” nghš ‘mj‰F ïjšy mU¤j«’ ‘ïJ ira‹R¡F bghU¤j«’ ‘ïJ
“fÈfhy¤â‹ bfhLik” v‹»‹w nah¡»a k‰wJ«, tŠrfK«, goahj K£lhË‹ fU¤J’ ‘ïJ F©l®fË‹ ntiy’ ‘MuhŒ¢á
bfhLikí« ÃiwªjJkhd Míj§fis cgnah»¤J Vkh‰w¥ Æšyhjt®fË‹ T‰W’ v‹gjhd mnah¡»a¤ jdK«, ngh¡»Ç¤
gh®¡»‹wh®fns xÊa xU tÊÆyhtJ rÇ¥g£L tU»‹wâšiy jdK«, ngo¤jdK«, ïÊjifikí« bghUª âajhd rkhjhd§
rÛgfhykhf áy irt®fŸ v‹ngh®fŸ e«ik¥g‰¿ fhzhj ïl§ fis xUnghJ« brhšy K‹ tUtnj ïšiy.
fËš ‘irt¤â‰F bgÇa Mg¤J tªJÉ£lJ všnyhU« cõh®
cõh®’ v‹gJ« VjhtJ m®¤jk‰wJ« ghku®fŸ Vkhw¤j¡fJkhd m‹¿í« eh« brhšY« Éõa§fis rka¤ij¡ fh¡f tªj

Fo muR - 1928 ( 1 ) 206 207 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


jhf¢ brhšÈ¡ bfhŸS« itzt irt g¡j®fŸ brhšYtijí« Mg¤J tªJÉ£ljhfî« clnd mj‰F¤ j¡f Ka‰á vL¤J¡
vL¤J ïu©blhU cjhuz§fŸ fh£Lnth«. bfhŸshÉ£lhš irt rkank KG»¥nghF« v‹W« fUâ gy
MÆu %ghŒfŸ xJ¡» it¤J ‘átner‹’ v‹gjhf xU g¤âÇif
j‰rka« ekJ ãurhu¤ij¥ g‰¿ itzt®fisÉl irt® Mu«ã¤jh®fŸ. m¥g¤âÇifia ïªJ kj¤ij¡ fh¥gh‰w òw¥g£l
fS¡F¤jh‹ mâf M¤âukhf ïU¡»‹wJ. mt®fS¡F¤jh‹ v§F jhf¢ brhšÈ k¡fËilna gu¥ãdh®fŸ. mj‹ KjyhtJ M©L
mt®fŸ irtrka« nghŒÉLnkh v‹»‹w ga« mâfkhŒ ão¤J gâdhyhtJ ky® mDgªj¤âš “nfhãrªjd«” v‹D« jiy¥ãš
M£o kj«ngh¢R kj« ngh¢R v‹»‹w bghŒaGif mG»‹wh®fŸ. xU irt á¤jhªj bršt® vGJtjhtJ:-
mt®fŸ jh‹ eh« ÄFâí« rka êjid brŒtjhf T¥ghL nghL
»‹wh®fŸ. itzt®fËš bgU«gh‹iknah® ïij¥ g‰¿ mâf “..................................................... njt®fŸ KjÈa ahtU« Éóâia jǤJ
ftiy vL¤J¡ bfh©ljhf bjÇaÉšiy. xU rka« e«ik v⮡f¤ nkh£rkila nt©L« v‹D« fU¤âdhnyna flîŸ kÅjÅ‹
j¡f Mjhu§fŸ njo¡ bfh©oUªjhY« ïU¡fyh«. MdhY« ï¥ be‰¿ia FW¡fhfnt gil¤âU¥gij ahtU« fhzyh«.
nghJ btË¥gilahŒ x‹iwí« fhnzh«. rÛg¤âš ‘itzt‹’
v‹»‹w xU g¤âÇ¡if e«ik¥ g‰¿ F‰w« brhšy¥ òw¥gLifÆš ïj‰F Mjhu« T®k òuhz¤âš brhšÈÆU¥gjhdJ:-
uhkhaz¤ij¥ g‰¿ eh« vGâaitfËš jd¡F r‰W kd¤jh§fš ‘ÞUZlh ÞUZo rny uhA®â ò©lrÞa urÞj jhk, [[® #ry
ïU¥gij kh¤âu« fh£o¡ bfh©lnj xÊa mJ rÇah j¥gh mšyJ yhl« ϤÇa¡ nfh®¤Jt«, e®¤Jy« jjhã khit _®¡fh eF®
bghŒah v‹gij¥g‰¿ xU th®¤ijí« brhšy K‹tu (ïZl tªâ¤Ç ò©luf«’.
Äšiynah mšyJ jd¡F¢ r¡â ïšiynah)Éšiy Mdhš filá
ahf m¥g¤âÇif brh‹d rkhjhd« v‹dbt‹whš ïuhkhaz¤ mjhtJ ãu«kh áUZo Jl§F« nghnj Éóâ k»ik T¿
ij¡ fh£oY«, g‹kl§F Mghrkhd üšfŸ gy ïU¡»‹wd mjid mªJ cŒtj‰fhfnt r®trd§fË‹ be‰¿fisí«
v‹W«, FW¡nf M»®âahf¥ gil¤jd®. beLikahfntD« t£lkhf ntD«
gil¤ây®, m¥goÆU¡f áy® m›Éóâ âÇò©lh kÂahkš ÔÉid
ïuhkid¡ fh£oY« Mghrkhd eil cila flîs® gy® ta¥g£L cHW»wh®fŸ v‹W És§Fjyhš m¿ayh«” v‹»wh®.
ïU¡»wh®fŸ. m›thghr§fis¡ F¿¤J ï›thuhŒ¢á¡fhu® xU
th®¤ijnaD« Tw K‹tuÉšiy. ïuhkhaz k£L« ït®fŸ ïÅ nfhãrªjd¤ij¥ g‰¿ thRnjt cgÃõ¤âš thRnjt‹
f©fËš cU¤â¡ bfh©oU¡f¡ fhuz« v‹d’ v‹W nf£L kf‹ mjhtJ »UZz‹ TWtjhtJ.
ïU¡»whnu xÊa k‰wgo xU kW¥ò« rkhjhdK« fhzÉšiy.
mj‰F eh« mtU¡F brhšY« gâš k‰w üšfSilaî« flîŸ »UZz‹ nfhãfh ÞÔÇfis jGÉ¡ fyªjnghJ m¥
fSilaî« Mghr§fŸ mjdj‹ KiwÆš jhdhfbtËtU«. bg©fŸ Þjd§fËÈUªJ« »UZz‹ nkÅÆš x£oaã‹
ïâfhr§fŸ v‹»‹w jiy¥ò ïuhkhaz¤â‰F kh¤âu« V‰g£l mt®fŸ fGîtjhš tʪnjhoa rªjdnk nfhã rªjdbk‹W
jšy. tÇir »ukkhŒ všyh Mghr§fS¡F« V‰g£lJ v‹gJ« Tw¥gL»wJ. m¥bgauhnyna m›î©ik És§F« vd
‘ïuhkhaz¤ij KjÈš vL¤J¡ bfh©lj‰F¡ fhuz« mij gh®¥ vGâÆU¡»wh®.
gd®fŸ mâfkhf ekJ k¡fË‹ jiyÆš Rk¤â âdK« mj‰fhf
mndf neuK« bghUS« brythtJ« mjdhš gh®¥gd®fŸ vdnt irt®fŸ óR« Éóâ ahf F©l¤âš ïUªJ tªj
bfhŸisao¥gJ« mâfkhÆU¥gâdhš mij KjÈš vL¤J¡ bj‹W«, itzt®fŸ óR« nfhãrªjd« v‹D« ehk« »UZz‹
bfh©oU¡»wJ’ v‹gJªjh‹. nfhãfis òz®ªj ã‰ghL fGÉa j©Ùbu‹W« fU¤ij it¤J¡
Tw¥g£oU¡»wJ. ïJ c©iknah bghŒnah v‹W eh« ÉrhÇ¡f
irt®fË‹ kj¥ãurhu¤ij¥ g‰¿í« áyth®¤ij brhšY eh« neu« brytÊ¡f Éšiy. Vbd‹whš mt® brhštJ ï‹d
nth«. ï‹d rhÞâu¤âš ïU¡»‹wJ v‹gjhf mtnu vL¤J¡ fh£oÆU¡
»wh®. Mjyhš mij¥g‰¿ mâfkhŒ rªnj»¡fî« nt©oaâšiy.
eh« eh£L¡nfh£il efu¤â‰F¥ nghŒtªj ãwF m§FŸs Mdhš x‹W ek¡F¤ bjÇa nt©L«. mjhtJ:-»UZzD«
áy nea®fŸ x‹WTo mt®fSila irtrka¤â‰F e«khš bgÇa

Fo muR - 1928 ( 1 ) 208 209 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


nfhãfS« fyªjã‹ fGÉdJ jh‹ itzt® be‰¿Æš it¡F«
nfhã ehk« v‹W ïªJ kj Mjhu§fËš ïUªJ irt®fŸ vL¤J¡
fh£LtJ irt®fS¡F ïªJkj öõizí«, itzt rka öõ
izí« mšybt‹W njh‹W« nghJ« M© F¿í«, bg©F¿í«
nr®ªjnghJ mWªJÉGªjâ‹ j¤Jt«jh‹ ȧfK« MîilahU«
v‹W« mij¤jh‹ irt®fŸ flîshf tz§F»wh®fŸ v‹W«
itzt®fŸ brhšÈ ïªJkj Mjhu§fËÈUªnj nk‰nfhŸfŸ
muáaš òu£L¡F¢ rhîkÂ
vL¤J¡fh£LtJ ïªJkj öõizí« irtrka öõizí« mšy
bt‹W itzt®fS¡F¤ njh‹W« nghJ« eh« ï›Éu©ilí«
âu£o vL¤J¡ fh£L« nghJ kh¤âu« e«ikna‹ ït®fŸ ïªJkj muáaÈš gh®¥gd®fS« mt®j« TÈfS« jÄœeh£oš
öõiz, rka öõiz ehÞâf« v‹W brhšY»‹wh®fŸ v‹gJ gh®¥gdušyhjhU¡F ïilôwhŒ brŒJtU« Nœ¢áfisí«
jh‹ ek¡F És§fÉšiy. ãurhu§fisí«g‰¿ br‹w thu« gh®¥gÜa ngh¡»Ç¤jd« v‹w
jiy¥ã‹ Ñœ vGâÆUªjnjhL br‹id kªâÇfŸ eLÃiyik
jÉu kj¥ã¤J¡ bfh©l nga®fis¥ g‰¿nah tƉW¥ t»¥gj‹_y« gh®¥gdušyhjhÇ‹ ey¤âY« r‰W ftiy V‰gL
ãiH¥ò¡F« TÈ¡F« ãurhu« brŒa¡ »s«ò« kjhãkhÅ tjhš mt®fis¥g‰¿ ï¥gh®¥gd®fS« mt®fsJ jhr®fS«
fis¥ g‰¿nah eh« xU á¿J« ftiy¥glÉšiy. v›tsî öu« ÉõkK« bghŒí« fyªj Nœ¢á¥ ãurhu« brŒ»‹
wh®fŸ v‹W« vL¤J¡ fh£o mJ rÇah j¥gh v‹gj‰F« gy
Mdhš, MuhŒ¢á¡fhu®fŸ v‹W« g©oj®fbs‹W« ɤJ c©ikfis btËÆ£oUªnjh«. m‹¿í« filáahf vJ tiuÆš
th‹fŸ v‹W« bga® it¤J¡ bfh©L rka ntõK« ngh£L¡ j‰fhy kªâÇfis ï¥gh®¥gd®fS« mt®fsJ jhr®fS« it»‹
bfh©L rka tuyh‰W¡F« rka üšfS¡F« j§fisna Ãòz®fŸ wh®fnsh mJ tiuÆš m« kªâÇfis mt®fËlÄUªJ gh®¥gd
v‹W brhšÈ¡ bfh©L ïU¥gt®fis kh¤âu« x‹W nf£»nwh«. ušyhjh® e‹ik¡F Md fhÇa§fis bgw MjÇ¡f nt©oaJ
eh« vGJtJ« ngRtJ« e«Kila f‰gidah? mšyJ ïªJkj gh®¥gdušyhjhÇ‹ flik v‹W« vGâÆUªnjh«.
Mjhu§fŸ v‹gitfËš cŸsitfsh? cŸsitfshdhš mj‰F
v‹d rkhjhd« brhšY»Ö®fŸ? v‹Wjh‹ nf£»nwh«. j¡f rkhjh mJ nghynt ï›thu« kªâÇfË‹ jŠir, âU¢á, flÿ®
d« brhšy K‹tuhkš Nœ¢á¥ ãurhuK« ngo¥ ãurhuK« brŒah Íšyh R‰W¥ ãuahz§fËš kªâÇfS¡F bghJ #d§fŸ el¤âa
Ô®fŸ. egiu¡ F¿¤J M¤âu¥glhÔ®fŸ. c§fis¥ nghš gy f‰w¿ tunt‰òfS« ek¡F ÄFâí« k»œ¢áia¡ bfhL¡»‹wJ. vJ
_l®fŸ nr®ªJjh‹ gh®¥gd®fS¡F cjÉ brŒJ eh£il gh®¥gd® fhuz« g‰¿ba‹whš, kªâÇfŸ rhâ¤JÉ£lh®fŸ v‹nwh rhâ¤J
fS¡F moikah¡» k¡fis _l e«ã¡ifÆš Mœ¤â m¿t‰w ÉLth®fŸ v‹nwh mšy. k‰bw‹id vÅš, ï¥gh®¥gd®fS«
ÄUf§fsh¡»É£lh®fŸ. ïJtiu brŒjnj nghJ«. ïÅahtJ mt®fsJ TÈfS« x‹W nr®ªJbfh©L j‰fhy kªâÇfis
c§fŸ MuhŒ¢á v‹gijí« rka Ãòz¤Jt« v‹gijí« òâJ v¥goahtJ fÉœ¤J j§fŸ jhr®fis kªâÇah¡» bgh«ik
òâjhf¡ f©Lão¤jš v‹gijí« k¡fË‹ kÅj¤ j‹ik¡F«, fis¥ nghš M£l nt©Lbk‹w nguhirahY« mL¤j nj®jÈš
j‹d«ã¡if¡F«, RaÇkÇahij¡F«, m¿î ts®¢á¡F« ga‹ jh§fns bt‰¿ bg‰W gh®¥gd Mâ¡f¤ij ÃiyÃW¤j nt©L«
gL«go brŒí§fŸ. KoahÉ£lhš r¥j¤â‰F« vG¤J¡F« th®¤ v‹D« M¤âu¤jhY« kªâÇfŸ bršY« ïl§fËbyšyh« mij
ij¡F« ïy¡fz« brhšY« ntiyÆš c§fŸ thœit fl¤â¡ MjhukhŒ it¤J nj®jš ãurhu« brŒa M§fh§F âd¡TÈ
bfhŸS§fŸ. rka« v‹»w ntiyÆš òFªJ k¡fis¥ ghœgL¤jh fisí« mk®¤â¡ bfh©L brŒj Éõk¥ ãurhu§fisí« ‘kªâÇ
Ô®fŸ. K£lhŸfŸ M¡fhÔ®fŸ v‹Wjh‹ brhšY»nwh«. fË‹ Jnuhf«’ ‘th¡F Ûwš’ ‘njr¤ij¡ fh£o¡ bfhL¤jš’ v‹g
Fo muR - f£Liu - 15.04.1928 jhd v¤jidnah ïÊ bkhÊfis c©lh¡» bgU« bfh£il
vG¤JfËš j§fŸ j§fŸ g¤âÇiffËš vGâí« T¥ghL nghl
MŸfis nr®¤J« brŒj ãurhu§fS« gz¢ bryîfS« xU
fhbjhoªj Cá¡F« ãunahrd¥ glhkš nghdnjhL áy ïl§fËš

Fo muR - 1928 ( 1 ) 210 211 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


TÈfS¡F cijí« moí« »il¤jnjhL ãurhu« brŒa¢ br‹w vdnt ïÅahtJ ghku k¡fËš áy® ï‹D« ka¡fª
‘jiyt®fŸ’ v‹ngh®fS« br‹w ïl§fËbyšyh« nf£f¥g£l bjËahkš gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F« gh®¥gd jhr®fË‹ tƉW
nfŸÉfS¡F gâš brhšy KoahkY«, ËW ngr ïl« »il¡fh nrh‰W¡Fkhf T¥ghL nghL« njÓa« v‹W« fh§»uÞ muáaš
kY«, T£l§fŸ fytu¤âš KoªjJ« k‰W« gy ïl§fËš bgUÄj v‹W« Rauh{a« v‹W« brhšy¥gL« kha th®¤ijfis e«ã
mtkhd§fS« milªJ tªjJ«, gh®¥gd¥ g¤âÇiffËnyna Vkhwkh£lh®fŸ v‹nw e«ò»‹nwh«.
És§»É£ld. br‹idÆš irk‹ fÄõ‹ g»Zfhu¤â‹ nghJ
v¥go jiyt®fŸ v‹ngh®fŸ ò¤âfŸ f‰ã¡f¥g£lh®fnsh mj‰F c©ikahd njÓa« v‹gJ njr k¡fË‹ RakÇahijia
nkyhfnt kªâÇ É#a¤jhY« gy jiyt®fŸ M§fh§F j¡fgo bghU¤jnj mšyhkš áyÇ‹ étndhgha¤â‰F kh¤âu« V‰gL«
ò¤â f‰ã¡f¥g£oU¡»wh®fŸ. vdnt ïŤ jÄœ eh£oš gh®¥gd® tÊašy.
fË‹ Nœ¢á¡F« mt®fŸ jhr®fË‹ tƉW« nrh‰W¡ TÈ ãurhu¤
â‰F« nah¡»aij ïšiy v‹gJ« Toa tiuÆš bghJ #d§f c©ikahd muáaš v‹gJ všyh k¡fS« rkkhŒ mDg
S¡F nah¡»a®fŸ ah®, mnah¡»a®fŸ ah®, v‹gJ« bghJ ey¤ É¡f¡ ToajhÆU¡FnkbthÊa xU tF¥ghUila Mâ¡f¤ â‰F
â‰F ciH¥gt®fŸ ah®, Raey¤â‰F ciH¥g t®fŸ ah® v‹gJ«, kh¤âu« »il¡f¡ Toajšy.
gh®¥gdušyhjhU¡F ciH¥gt®fŸ ah®, gh®¥gd®fS¡F jhr®fsh
ÆUªJ mt®fS¡fhf ciH¤J TÈ bgWtâ‹ _y« gh®¥gd c©ikahd Rauh{a« v‹gJ všyh k¡fS« rkkhŒ V‰w¤
ušyhjh® r_f¤â‰F Jnuhf« brŒgt®fŸ ahbu‹gJ« e‹whŒ jhœÉšyhkš ghÉ¡f¡ ToaJ« bghJ thœÉš všnyhU¡F«
És§» muáaš òu£L¡F« njÓa òu£L¡F« rhî k mo¤J rk¤Jt« mË¡f¡ ToaJkhÆU¡Fnk ašyhkš xU Fy¤â‰F xU
É£lj‰F ïJ xU m¿F¿ahŒ ïU¥gj‰fhfnt ï¢r«gt§fisí« Úâ cilaJ mšy v‹nw brhšYnth«.
kªâÇfË‹ tunt‰ò Ml«gu§fisí« MjhukhŒ it¤J¡
bfh©L k»œ¢áail»‹nwh«. Mfnt fd« Kjš kªâÇ Kjš x›bthUtU« ïªj R‰W¥
ãuahz¤âš M§fh§F bghJ #d§fS¡F brhšÈ tªâU¥gJ
$kh‹ fd« nrJu¤âdika® mt®fS¡F mnef gh®¥gd nghš rk¤JtK« rnfhju¤JtK« RakÇahijí« V‰g£l ãwFjh‹
ÄuhRjh®fS« r£lrig bk«g®fS« gh®¥gdušyhj ÄuhR k¡fŸ muáaš Rjªâu« v‹gJ mila¡TL« v‹gijí« m¥go¡
jhu®fS« bghJ #d§fS« Ml«gukhd tunt‰ò ÉUªJ KjÈa »šyhÉ£lhš xU rka« muáaš Rjªâu« »il¤jhY« Ãiy¡fhJ
ÉHh¡fŸ el¤â ïU¡»wh®fŸ. $kh‹ fd« K¤ijah KjÈah® v‹gijí« x›bthUtU« f©o¥ghŒ czu nt©Lbk‹nw
mt®fS¡F« mJ nghynt ÄuhRjhu®fS« bghJ #d§fS« ÉU«ò»nwh«.
tunt‰ò« ÉUªJ« k‰W« gy bgUikfS« el¤âÆU¡
»wh®fŸ. Kjš kªâÇ $kh‹ lh¡l® R¥guha‹ mt®fS¡nfh Fo muR - jiya§f« - 22.04.1928
#ÞoÞ fø kªâÇfŸ v‹gt®fS¡F elªj bgUik¡F nkyhfnt
br‹w ïl§fËbyšyh« gy gy C®ty§fS« tunt‰òfS«
ÉUªJfS« bghJ¡ T£l§fS« btF jlòlyhfnt elªâU¡
»‹wd. vdnt ïªj kªâÇfŸ vªj Éj¤âš ahuhš kW¡f¥ g£
lh®fŸ? ahuhš gÏZfÇ¡f¥g£lh®fŸ? v‹gJ ek¡F És§f
Éšiy.

gh®¥gd¡ T¢ršfS« mt®fsJ jhr®fŸ T¢rY« g¤âÇif


miw¡FŸ ËW É£lnj ašyhkš áyJ g¤âÇiffËš vG¤
jsÉš ËW É£lnj mšyhkš fhÇa¤âš v§fhtJ ahuhyhtJ
el¤j¥g£ljh v‹W nf£»‹nwh«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 212 213 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ahf« brŒtJ flîS¡fšybt‹W« njt®fS¡fhf brŒ
»wh®fbs‹W« áy® TW»‹wh®fŸ. njt®fŸ mÄ®j¤ij mUªâ
#iueiufis Ú¡»dt®fbs‹W òuhz§fËš fhz¥gL»‹wd.
Mifahš mÄ®j¤ij c©lt®fŸ mr§»akhd kh«r¤ij c©z
kh£lh®fŸ. nkY« kh«r czî ïuhBr®fS¡F V‰g£lbj‹W«
ïªJ kjK« ahf§fS« mij njt®fŸ c©z kh£lh®fbs‹W« brhšy¥gL»wJ. X®
ntis, ónjt® ( ãuhkz®) fS¡F rh¥ãl nt©o V‰g£lhš
V‰g£o U¡fyh«. mj‰fhf mt®fŸ flîŸ bgaiuí« kj¤â‹
kj¤â‹ bgauhš “flîŸ tÊghL” v‹W fUj¥gL« bgaiuí« brhšÈ¡bfh©L ï›Éj jªâu§fis brŒ»‹wh®fŸ
m¡»uk¢brašfŸ gyt‰WŸ ‘ahf«’ brŒtJ« x‹W. ïJ xU v‹W jh‹ ârÆ¡f nt©oÆU¡»wJ. ïj‰F ãukhz§fS« c©L
bfhoa ghjf¢ brayhF«. VbdÅš, ahf¤âš ãuhÂfis ï«á¡»‹ mjhtJ,
wh®fŸ. ïJ gh®¥gd®fshš flîŸ tÊghlhf elªJ tU»wJ.
mÞtnkj«, m#nkj«, nfhnkj« Kjyhd ahf§fËš x‹W« R. “¤Éi#® nghfuij® ntnj, j®áj« Ï«rd« gnrhÍ
m¿ahj mgy ãuhÂfshd, Fâiu, ML, khL Kjyhd ét‹fis¡ àthÞ thjgiu, fhkh, mÏ«irt gu«kj” v‹W njÉ ghftj¤âš
bfhiy brŒ»‹wh®fŸ. cy»š bfhiy brŒtijÉl fodf®k« brhšy¥g£oU¡»wJ.
ntW x‹WÄšiy ba‹gJ kfh‹fË‹ mã¥ãuha«. ó®t¤âš
ïj‹ fU¤J :- “Éõa§fËš MiríŸst®fS« eh¡»‹
kÅjidí« gÈÆL« tH¡f« ïUªjjhf rǤâu§fŸ _y« m¿»‹
Uáia k£L« fUJnthUkh»a áy ãuhkz®fŸ ahf¤âš gR
nwh«. MÇa®fŸ e« eh£o‰F tUtj‰F K‹ e« njr« m¿ÉY«
Ï«ir brŒant©Lbk‹W ntj¤âš vGâit¤âU¡»wh®fŸ.
xG¡f¤âY« rk¤t rnfhju¤ j‹ikÆY« étfhU©a¤âY« áwªJ
mÏ«iria Él c¤jk j®k« ntW x‹WÄšiy” v‹gjh«.
És§»ÆUªj bj‹gij bjhšfh¥ãa« Kjyhd gH« jÄœ
üšfshš m¿a¡TL«. MÇa®fË‹ tUif¡F ã‹d® mt®fË‹ ïªj Rnyhf¤â‹ fU¤ij gh®¡F« bghGJ, ntj¤âš gh®¥
gH¡f tH¡f§fŸ e« eh£oš òFªJ É£ljhš flîË‹ bgauhš gd®fŸ mnef« jfhj brŒiffis j§fŸ Raey¤ij¡ fUâ vGâ
gÈÆL« tH¡f¤ij e«kt®fS« gH» É£lh®fŸ. ïij áy it¤âU¡»‹wh®fŸ v‹gJ òydhF«.
nfhÉšfËš ÃfG« bfhiyfshš ârÆ¡fyh«. flîË‹ bgauhš
ehjÅšyhj mgy ãuhÂfis ahf¤âš gÈÆLtâ‹ fU¤J v‹d? mnef tUl¡fz¡fhf k¡fis Vkh‰¿ gz« r«ghâ¤J
v‹gJ bjÇa Éšiy. flîË‹ fUiz¡F gh¤âukhf nt©L« tUt âš ahf« brŒtJ« xU jªâu¢ brŒifahF«. k‰w
v‹w neh¡f¤Jl‹ jh‹ ï¡fhÇa§fŸ brŒa¥gL»‹wd. brŒiffshš mâf gz« »il¡fhJ. ahf« brŒtjhš mâf gz«
ãuhÂfbsšyh« mtUila rªjâfshÆU¡»‹wd vd¢ brhšgt® »il¡»‹wJ. ahf« brŒa nt©Lbk‹whš %ghŒ 5000, 10000 V‹?
fns mtUila rªjâfisaW¤J mtU¡nf Ãntjdkhf¢ ï›îyf« KGtijí« jhd« th§fî« cÇikí©L. v‹nd
brŒtbj‹whš mJ mtU¡F r«kjkhÆU¡f Koíkh? Énrõ Vkh‰w«! kj¤â‰F« flîS¡F« mtkhd¤ij c©Lg©Q«
ò¤âÆšyhj òÈ, fuo Kjyhd JZl #ªJ¡fS« j§fŸ F£ofis ï¤jifa bfhLikahd brŒiffis ntj«ntjbk‹W
mW¡fnth, mW¤J¡ bfhL¤jhš V‰W¡bfhŸsnth brŒtâšiy. vGâit¤J #d§ fË‹ jd¤ij bfhŸisao¥gJk‹¿ m¿ití«
gF¤j¿Éšyhj ï¤jifa JZl #ªJ¡fis Él PhdÄšyhjtD« bfL¤J _l e«ã¡if¡FŸ _œ»ÆU¡F«go brŒJŸsh®fns!
J¢rkhd kh«r¤âš ãÇaKŸs tD«, òÈiaÉl bgÇa mÃaha«! mÃah a«! ahf¤âš brŒí« ét ï«riaia
òÈahÆU¥gtD« jhndh ϪJ¡fË‹ bjŒt«? flîS¡F xÊ¥gj‰fhf ÉZQ gfth‹ ò¤jhtjhukhf tªâU¡»wh® v‹W
VjhtJ fhŒ¢rš ão¤J njf« bkȪJ É£ljh? mšyJ mt® ML, ïªJ¡fshš x¤J¡bfhŸs¥ g£l gfth‹ ò¤j® ïj‰fhf v›tsnth
nfhÊ Kjyhd ãuhÂfis âUo¤â‹D« FŸs eÇÆ‹ T£l¤âš ghL g£lh®. “mÏ«rh gunkh j®k” v‹w áwªj cgnjr¤ij
nr®ªjtuh? vªj fhuz¤ij¡ bfh©L ãuhÂfis ï«á¤J cgnjá¤jh®. v‹d ga‹ V‰g£lJ. kfh¤khî« PhÅí«
flîS¡fhf kh«r¤ij it¤J Muhâ¡»wh®fnsh? m¿nah«. jahSîkhd ò¤jÇ‹ kj¤ij eh£oÈUªJ KL¡» É£lt®fsšyth

Fo muR - 1928 ( 1 ) 214 215 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


e« MrhÄfŸ. v‹nd! ϪJ kj¤â‹ bgUik. ïjdhš »UZzD¡F ahf¤âš e«ã¡ifÆšiyba‹W«
mJ bgÇa ghjfkhd braby‹Wjh‹ fUJtjhfî« V‰g£lJ.
cgÃõ¤JfËš cŸs rhu§fisbašyh« âu£oÆU¥gJ« Mfnt ÑijÆY« Raey¥ óidfŸ Raeykhd gy th¡»a§fis
ϪJ¡fshš nkyhd rhÞâubk‹W bfh©lhl¥gLtJkhd gft¤ EiH¤âU¡»‹wh®fŸ v‹gJ bt£lbtË¢rkhƉW.
ÑijÆY« ahf« Kjyhd Mghr f®k§fŸ t‰òW¤j¥g£oU¡»‹wd.
Ñijia $ »UZz‹ m®¢RdD¡F cgnjá¤âU¡»wh®. mâš K‰fhy¤âš uhtz‹ j‹Dila áuRfis mW¤J ahf¤âš
“ ïZlh‹ nghfh‹, Ïnjhnjth‹ jhÞaªnj a¡P Éj”. v‹W nAhĤJ É£ljdhš flîŸ ãu¤a£rkh» nt©oa tu§fis
brhšy¥g£oU¡»wJ. mjhtJ ahf« brŒnth®fS¡F njt®fŸ mˤjh® v‹W òuhz§fËš fh©»nwh«. ahf« brŒnth® m›
ïZlnghf§fis bfhL¡»‹wh®fŸ ( jUth®fŸ) v‹gjh«. ïij t©z« j§fŸ áuRfis bt£o flîS¡F m®¥gz« brŒjhš
»UZz‹ brh‹dhnuh mšyJ k‰W ahuhtJ brhšÈaU¥gh®fnsh Ó¡»u¤âš flîŸ fUiz »il¡Fkšyth? m§‡z« brŒahkš
v‹gij ï§F Muha rªj®g« ïšiy. Mdhš j¤Jtbk‹d? x‹W k¿ah ãuhÂfis flîË‹ bgauhš V‹ bfhiy òÇ»‹wh®
v‹gij k£L« MuhŒªJbfhŸtJ mtáa«. fŸ? ïJjh‹ rdhjd j®kkh? flîS¡F« kfh‹fS¡F« kj¤â‰F«
âU¥âfukhÆšyhj ï¤jifa ght¢brašfis ï¡fhy¤âY« brŒJ
ahf« brŒtjhš njt®fŸ ¥u¤aBkhŒ ïZlnghf§fis tU»wh®fŸ. v‹d mÚâ! ïjdhš flîË‹ fUizia njLnth®
bfhL¥gh®fŸ v‹w e«ã¡if »UZzD¡F ïUªjhš ahf¤ij FË¡f¥nghŒ nr‰iw¥ óá¡bfhŸtij x¤âU¡F« ïijí«, ïij¥
brŒJ njt®fis tr¥gL¤â, m®¢RdD¡F uh{ahâg¤âa¤ijí« ngh‹w Mghr »Çiafisí« jh‹ “ Fo muR” nt©lhbk‹W
ïZlnghf§fisí« th§»¡bfhL¤âU¡fyhkšyth? m®¢Rd‹ brhštJ. kj« ngh¢R v‹W brhšynt©lh«. kj¤âÅl« g‰WŸs
í¤j« brŒa ïZlÄšyhjtdh» fh©Og¤ij ngh£L É£L njÇš t®fŸ ï¤jifa Mghr bfhŸiffis¡ f©o¤J #d§fË‹ Ra
c£fh®ªjh‹ v‹W brhšy¥gL»wJ, í¤j« brŒtj‰»ZlÄšyhj kÇahijia fh¥gh‰w eštÊÆš Ka‰á brŒant©L«. mj‰F
m®¢Rdid gyh¤fhukhf, ga§fukhd í¤j¤âš ïw§F«goahf rh¤âaÄšiy v‹W fUJnth®, ï¤jifa Mghr§fS¡F Mjut
»UZz‹ V‹ t‰òW¤jnt©L«? m®¢RdD¡F »UZz‹ Ë¡fhkš ïU¡fnt©L«. mJî« Koahbj‹whš k¡fË‹
ik¤Jduhfî« FUthfî« ïU¡»wh®. í¤j¤âš bt‰¿, njhšÉ K‹nd‰ w¤ij¡ fUâ ciH¥gt®fis v⮡fhkyhtJ
ï‹dh®fS¡bf‹W Mu«g¤âš bjǪJbfhŸsî« KoahJ. X® ïU¡fnt©Lbk‹W nf£L¡bfhŸS»nw‹.
ntis m®¢Rd‹ ïwªJnghf neÇ£lhš »UZz‹ j‹ rnfhjÇah
»a Rg¤âiuÆ‹ itj›a J¡f¤ij gh®¤J¡bfh©L J¡»¡fî« Fo muR - f£Liu - 22.04.1928
neÇL kšyth? ï›Éj mgha§fŸ x‹WÄšyhj ahf¤ij brŒJ
fhÇa¤ij rhâ¤JbfhŸs V‹ »UZz‹ KayÉšiy. njt®fS¡F
jiytdhd njntªâu‹ m®¢RdDila ãjhthíÄU¡»wh®. ïj
dhš k‰WŸst®fS¡F njt®fŸ ãu¤a£rkhtijÉl Ó¡»u¤âš
m®¢RdD¡F tr¥g£LÉLth®fŸ. ï›tsî Rygkhd fhÇa§f
bsšyhÄU¡f m›t©z« brŒahkš í¤j¤ij brŒ v‹W brhšÈ
v©Âwªj #d§fis bfhšy¢brŒJ uh{a¤ij iftr¥gL¤â
ÆU¡»wh®. ïjdhš »UZdD¡F ahf¤âš e«ã¡if ïšiy v‹W
V‰g£lJ. ïij »UZz‹ ghftj¤âš í¤jtU¡F cgnjá¡»wh®.
mjhtJ :- R. “njnkkjkÉŠPha gnuhB« Éõah¤kf ›Ujh
gN‹ ÉÏ« rªâ, Ï«rªnj ¥nu¤ijÞJnj”.

fU¤J:- “ v‹Dila c©ikahd j®k¤ij m¿ahkš


Éõa§fËš M[¡âíŸst®fŸ åzhf ahf¤âš gR¡fis bfhš
»‹wh®fŸ. ã‹dhš gR¡fŸ ït®fisí« bfhšYth®fŸ.” v‹gjh«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 216 217 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


RakÇahij¢ r§f§fS¡F Mjuî “Çnthš£”

jÄœ eh£oš òâjhŒ njh‹¿ ïU¡F« RakÇahij¢ r§f§


fS¡F« gh®¥gdušyhj thÈg r§f§fS¡F« Vw¡Fiwa ehL ‘Çnthš£’ v‹D« M§»y thu¥ g¤âÇifÆ‹ gâ¥
KGJnk Mjuî »il¤JtU« Éõa« ahtU« m¿ªâU¡fyh«. ghsuhfî« btËÆLnthuhfî« nkÍÞ£nu£ K‹ÅiyÆš gâî
fh§»uá‹ nghJ t§fhs¤âÈUªJ jÄœ eh£o‰F tªâUªj âU brŒJbfhŸs $kâ ehf«khŸ 19.4.28 ïš kWgoí« nfh®£L¡F
ths® nfhÞthÄ KjÈnah® gh®¥gdušyhjh® ïa¡f¤ij¥g‰¿ nghdâš, nkÍÞ£nu£ jh‹ ïJ ÉõakhŒ nghärhiu Ç¥ngh®£L
gh®¥gdušyhj jiyt®fËl« ngR«nghJ jÄœeh£oš V‰g£LŸs nf£L É£oU¥gjhfî« mJ tªj nkšjh‹ gâî brŒJbfhŸs
gh®¥gdušyhj thÈg r§f¤ij¥ g‰¿í« RakÇahij¢ r§f¤ij¥ Koí« v‹W« brhšÈ gâî brŒJbfhŸs kW¤JÉ£lh®.
g‰¿í« òfœªJ ngá É£L¥ nghŒ ïªâa r£lrigÆY« ãuÞ
jhã¤jJ nea®fS¡F bjǪâU¡fyh«. ï¥nghJ br‹id khfhz ãwF nghärh® ‘Çnthš£’ v‹D« g¤âÇifÆ‹ bfhŸif
kªâÇfS« K¡»akhŒ KjškªâÇí« jŠirÆš xU T£l¤âš v‹d v‹gJ g‰¿í« k‰W« gy Éõa§fis¥ g‰¿í« ïufáa
ngR«nghJ ïJ rka« “eh£oš RakÇahij¢r§f§fis $ kh‹ uhk khfî« btË¥gilahfî« ntî ÉrhǤJ tUtjhf¤ bjÇ»wJ.
rhÄ eha¡f® ngh‹wh®fŸ Þjhã¤J tUtJ nf£L jh« Äfî«
rªnjhõ¥gLtjhfî« mitfŸjh« ï¥nghJ nt©l¥gL»‹wd $kâ ehf«khŸ mt®fis nghäÞ ï‹Þbg¡l® nf£l
bt‹W« á¿J« gaÄšyhkš gh®¥gdušyhjh® ï¡fhÇa¤ij nfŸÉfS¡F moƉf©l Þnl£bk©L vGâ¡ bfhL¡f¥
bjhl®ªJ el¤â¡bfh©L nghdhš Ó¡»u¤âš e‹ik ãw¡Fbk‹W« g£oU¡»‹wJ.
ï›ntiyfŸ jh‹ Rauh{akila¢ brŒíbk‹W« ngá gh®¥gd
ušyhj ïisP®fisí« c‰rhf¥gL¤â ngádh®”( ïªj th¡»a§fŸ. “<nuhL lî‹ f¢nrÇ åâÆÈU¡F« c©ik És¡f« ãuÞ
20-4-28 c ‘RnjrĤâu‹’ 6-tJ g¡f« 5-tJ fy¤âš ïU¡»‹wJ). ònuh¥iu£buÞ $kâ ehf«khŸ vGâ¡ bfhL¤j Þnl£bk©£:-
Mdhš ‘jÄœehL’ g¤âÇif RakÇahij¢ r§f§fS« gh®¥gd
ï¥gî« ³ ãuáš ‘Çnthš£’ v‹»‹w M§»y thu¥
ušyhj thÈg r§f§fS« tƉW ãiH¥ò¡fhf eilbgWtjhf
g¤âÇif el¤Jtj‹ fU¤J, ï¥nghJ eh‹ gâ¥ghsuhÆUªJ
#hil #hilahf vGJ»wJ.
el¤J« ‘Fo muR’ v‹D« jÄœ thu¥ g¤âÇifÆ‹ bfhŸif
vdnt $ tujuh#&Yî« mt® njáa ãurhuK« tƉW¥ fisna K¡»akhŒ¡ bfh©L el¤Jtj‰fhf V‰ghL brŒa¥
ãiH¥ò ãurhukh, mšyJ RakÇahij¥ ãurhuK« gh®¥gdušyhj g£oU¡»wJ. Revolt v‹»w th®¤ij¡F eh‹ vL¤J¡ bfh©l m®¤j«
thÈg r§f¥ ãurhuK« $kh‹fŸ <. bt. uhkrhÄ eha¡f®, f©z¥g®, f£L¥gh£il cil¤jš v‹gJ. mjhtJ kÅj j®k¤J¡F« kÅj
MÇah ngh‹wt®fË‹ ãurhuK« tƉWãiH¥ò ãurhukh v‹gij ïa‰if¡F« Énuhjkhf muáaÈyhdhY« rÇ, kj ïaÈyhdhY«
bghJ #d§fns cz®ªJ bfhŸs É£L ÉL»nwh«. rÇ, mâfhu ïaÈyhdhY« rÇ, KjyhË ïaÈyhdhY« rÇ, M©
ïaÈyhdhY« rÇ k‰W« vitfËyhdhY« rÇ mitfËdhš
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.04.1928 V‰gL« ïa‰if¡F« m¿î¡F« khWg£l f£L¥ghLfis cil¤J
cyfK« mj‹ ï‹gK« všnyhU¡F« bghJ v‹gJ« k¡fŸ
ahtU« rk« v‹gJkhd bfhŸifia kd¢rhø¥go rh¤âakhd
tÊfËš ãurhu« brŒtnj mj‹ neh¡f«. ïj‰F g¤âuhâguhf vdJ
Fo muR - 1928 ( 1 ) 218 219 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
fzt® $kh‹ <.bt. uhkrhÄ eha¡f® ïU¥gh®.”

ïj‹ nkš nghärhÇ‹ m¿¡if ï‹dJ v‹W« khÍÞ£nu£


v¥bghGJ gâî brŒJ bfhŸth® v‹gJ« F¿¥ghŒ¤ bjÇaÉšiy.
Fo muR - m¿¡if - 22.04.1928
m«gÿ® rkur r‹kh®¡f r§f¤jhÇ‹
tunt‰ò

rka be¿ cz®¤JtJ r‹kh®¡fkh? J‹kh®¡fkh?

m¡»uhrdhâgâna! rkur r‹kh®¡f r§f¤âd®fns! k‰W«


ï§F ToÆU¡F« m‹g®fns!

ï‹W rkur r‹kh®¡f r§f rh®ghf thá¤J¡ bfhL¤j cgrhu¥


g¤âu¤âš f©l òfGiufS¡F eh‹ c©ikÆnyna xU á¿J«
bghU¤jÄšyhjtdhÆUªj nghâY« mj‹ ngh¡fhdJ vdJ
bjh©o‹ jh¤g®a¤ijí« ngh¡ifí« jh§fŸ kd¥ó®tkhŒ
x¥ò¡bfh©L v‹id òfœtjhÆU¥gjhš Ä¡f e‹¿a¿jnyhL«
k»œ¢ánahL« ï›îgrhu¥ g¤âu¤ij V‰W¡bfhŸS»‹nw‹.

vdJ bjh©il¥ g‰¿ gy® MjutˤjhY« xU áy® mã¥


ãuha ngj¥gLtijí« Vnjh KG»¥ nghdJ nghš ftiy¥
gLtijí« gh®¡F« nghJ vd¡nf á‰áy rka§fËš eh« VjhtJ
j¥ghd tÊÆš ngh»‹nwhnkh v‹W njh‹¿ fy¡fKWtJK©L.
ïªj ÃiyÆš j§fŸ cgrhu¥ g¤âukhdJ “ïÅ cd¡F m¥ng®¥
g£l fy¡f§fŸ f©o¥ghŒ nt©oaâšiy. cdJ fU¤J¥gona
cdJ bjh©il ÔÉukhf brŒJ bfh©Lngh eh§fŸ cd¡F ã‹
cjÉahŒ ïU¡»‹nwh«” v‹W vd¡F C¡f¤ij _£o vdJ
bjh©il K‹ÅY« mâf Ka‰áíl‹ brŒa ãlÇia¥ ão¤J
jŸStJ nghš ïU¡»‹wgoahš eh‹ mij k»œ¢áí« e‹¿a¿
jYlD« V‰W¡ bfhŸS»nw‹.

Éf, m‹g®fns! ïªj rka¤âš rkur r‹kh®¡f r§f«


v‹gij¥ g‰¿ áy th®¤ijfŸ brhšy Mir¥gL»‹nw‹. mJ xU
rka« c§fŸ kd¤â‰F fr¥ghÆUªjhY« ïU¡fyh«. m‹¿í«
“v‹dlh ït‹ e«Äl¤âš cgrhu¥ g¤âu« bg‰W¡ bfh©L e«
ikna cil¢rš ÉL»wh‹” “V‹ ïtD¡F cgrhu¥g¤âu«
bfhL¤njh«” v‹gjhf njh‹¿dhY« njh‹wyh«. Md nghâY«
Fo muR - 1928 ( 1 ) 220 221 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
áy® rkur r‹kh®¡f r§f« v‹gjhf bga® it¤J¡ bfh©nl CdKŸst®fŸ, ciH¤J¢ rh¥ãl r¡âa‰wt®fŸ M»nahU¡F
rkur¤â‰F gâyhf V‰w¤ jhœî« r‹kh®¡f¤â‰F gâyhf J‹kh®¡ rh¥ghL nghLtJ áyU¡F r‹kh®¡f«, áyU¡F J‹kh®¡f«.
fKnk Éisa¤j¡f KiwÆš elªJ tU»‹wh®fŸ. RU§f¡ T¿š
rkur r‹kh®¡fbk‹gJ mDgt¤âš ãwiu Vkh‰¿ j§fŸ fhÇa¤ vdnt ï«khâÇ xUtU¡F r‹kh®¡fkhÆU¥gJ k‰w
ij rhâ¤J¡ bfhŸtj‰F« j§fŸ rka¤ij ca®¤â¡ bfhŸtj‰F« tU¡F J‹kh®¡fkhÆU¥gij äâa thœÉš âd« âd« v¤j
ga‹gL¤j¥gL»‹w Míjnk xÊa nt¿šiy v‹nw brhšyyh«. idnah fh©»‹nwh«. xU kh®¡f¤â‹ K£lhŸjd¤ijí«, òu£L
bghJthf x›bthU kj¡fhuU« c£rka¡fhuU« j§fŸ j§fŸ kj« fisí« btËÆbyL¤J¢ brh‹dhš v¥ng®¥g£l rkur r‹kh®¡f«
rka« M»aitfis rkur r‹kh®¡f¡ bfhŸif bfh©l bj‹W v‹»wtD« gâš brhšy KoahÉ£lhY« fhŒªJ ÉGªJ k¡fis
jh‹ brhšY»‹wh®fŸ. Mdhš mtut®fŸ eil cil ghtid VŒ¡f¥ gh®¡»‹whndbahÊa jdJ kh®¡f« c©ikÆš nah¡»a
cz®¢á KjÈaitfŸ ntwhfnt ïUªJ tU»‹wd. x›bthU khdjh v‹gij¥ g‰¿ ftiy¥gLtnj ïšiy. vdnt cyf¤âš
kh®¡f¡fhuU« jkJ bfhŸifia x¥ò¡bfhŸshj xUtid J‹ cŸs v¤jidnah òu£L kj§fËš rkur r‹kh®¡f« v‹gJ«
kh®¡»ahfnt fUJ»wh®. kfkâa kj« rkur r‹kh®¡f¤ j‹ik x‹nwbthÊa c©ikÆš všnyhU¡F« V‰w rkur¤ijí« r‹kh®¡
bghUªâajhdhY« k‰w rka¡ flîŸfS« bfhŸiffS« f¤ijí« bfh©lJ vJî« ïšiy v‹nw brhšnt‹. c§fŸ rkur
mt®fS¡F á¿J« r»¡f Koahjjhfnt ïU¡»‹wJ. »¿Þ¤jt r‹kh®¡f r§f« ï«khâÇahd F‰w§fËš á¡fhkY« _l e«ã¡if
kj« rkur r‹kh®¡f¡ bfhŸifíilaJjh‹ v‹W brhšy¥g£lhY« FU£L gH¡f tH¡f§fsh»a itfS¡F moikahfhkY« òuhz¡
mJntbwªj kj¤âY« nkhBkila tÊ »ilahJ v‹W« k‰w F¥igfS¡F« ca®î jhœîfS¡F« MshfhkY« k¡fËl¤âš
kjÞj®fŸ všyh« mŠPhÅfŸ v‹W« brhšy¡ Toajhf ïU¡»‹ fh£L« m‹ò« fUizínk ãujhd khf¡ bfh©L kÅj¤ j‹ik
wJ. ïªJ kjK« mj‹ x›bthU c£ãÇî« rkur r‹kh®¡f« íl‹ eilbgWbk‹W Ãid¥gJl‹ m«khâÇna Ú^Ê fhy« eil
bfh©lbj‹nw giwao¡f¥gL»‹wJ. ïij¥ nghy V‰w¤jhœî bg‰W tu nt©L« v‹W« Mir¥ gL»‹nw‹.
fS« J‹kh®¡f§fS« bfh©l kj« ïJ rka« cy»š ntW x‹W«
ïU¥gjhf brhšy KoahJ. itzt¤â‰F« irt¤â‰F« mjdj‹
flîŸfS¡F« cŸs ngj§fS« Énuhj§fS« brhšÈ KoahJ. F¿¥ò: 08.04.1928 M« ehŸ m«gÿ® fÇa fî©l® mt®fŸ
x›bthU ehS« ïâš cŸs cÆ®bfhiyfŸ fz¡»yl§fhJ. g§fshÉš m«gÿ® rkur r‹kh®¡f r§f¤jhuhš tH§f¥g£l tunt‰ò
Foí« ÉtrhuK« V£oyl§fhJ. Éf rfyU¡F« bghJthfnt cgrhu¥ g¤âu¤â‰F gâš mˤJ ciu.
r‹kh®¡f« v‹gJ xU F¿¥ã£l bfhŸifia cilaJ mšy
bt‹nw brhšYnt‹. xUtU¡F r‹kh®¡fkhÆU¥gJ k‰bwhUt Fo muR - brh‰bghÊî - 22.04.1928
U¡F J‹kh®¡fkhfnt fhz¥gL»‹wJ. áyU¡F, FHªijfS¡F¡
fÈahz« brŒtJ r‹kh®¡f« áyU¡F g¡Ftkhd M© bg©fŸ
ïUtU¡F« mtut®fŸ r«kj¥go fÈahz« brŒÉ¥gJ
r‹kh®¡f«. áyU¡F kÅjid kÅj‹ bjhLtJ J‹kh®¡f«.
áyU¡F kÅjD¡F kÅj‹ bjhLtâdhš F‰wÄšiy v‹W
brhštJ r‹kh®¡f«. á‰w¥g‹ kfis kzªJ bfhŸtJ áyU¡F
r‹kh®¡f«, áyU¡F J‹kh®¡f«. m¤ij kfis kzªJ bfhŸtJ
áyU¡F r‹kh®¡f«. áyU¡F J‹kh®¡f«. khL â‹gJ áyU¡F
r‹kh®¡f« áyU¡F J‹kh®¡f« flîS¡F f©Q, _¡F, if fhš,
bga® bg©L ãŸis KjÈaitfŸ it¤J tz§FtJ áyU¡F
r‹kh®¡f«, áyU¡F J‹kh®¡f«. fhY« ifí« bf£oahÆUªJ
e‹whŒ ciH¤J rh¥ãl¡Toa tu¤ joa®fS¡F¢ rh¥ghL nghLtJ
áyU¡F r‹kh®¡f«; áyU¡F J‹kh®¡f« ViH vËat®fŸ, rßu

Fo muR - 1928 ( 1 ) 222 223 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


gy jlit brU¥òfŸ tªJ ÉGªjJ« njÓa åu®fŸ Xo x˪jJ«
bjU¡fËš x›bthUtU« Éu£l¥g£lJ« eh« m¿ªj Éõa
khF«. m¥goÆU¡f k‰wt®fS« mªj khâÇ brŒa K‰gLtJ
m¿ådkhd fhÇabk‹nw brhšYnth«. $ r¤âa_®¤â rhÞâÇ
jdJ r_f e‹ikia fUâ mt®fŸ bjh©lh‰¿ tU»‹wh®. TLkh
Tlh xG¡f« dtiu mtiu xU r_f¤ bjh©l® v‹nw brhšy nt©L«. mj‹
_y« VjhtJ Raey« »il¤jhš mij mDgÉ¡»wh®. vªj rka¤
âY« jdJ gh®¥gd r_f¤ij fh£o¡ bfhL¤J xU th®¤ijahtJ
ngádtušy. m« khâÇ r_f¤ bjh©l®fis eh« ngh‰w nt©L«.
$kh‹ r¤âa_®¤â rhÞâÇ br‹w ïl§fËbyšyh« fytu« mtUila jÅ¥g£l brhªj Éõa§fŸ gy ïU¡fyh«. mt‰iw
V‰g£ljhfî« áy Él§fËš T£l¤âš brU¥òfŸ tªJ ÉGªj mt® ek¡F jiytuhfnth, cgnjá¥gtuhfnth tU«nghJ eh«
jhfî« g¤âÇiffËš fhz¥gL»‹wd. kªâÇfË‹ É#a¤âY« ngá¡ bfhŸsyh«. T£l¤âš mtiu k¿¤jJ rÇašybt‹nw
gh®¥gd®fË‹ TÈfŸ áyU¡F mo ÉGªjjhfî« fhz¥gL brhšYnth«. ï« khâÇ¡ fhÇa« ekJ T£l§fËY« brŒa mt®
»‹wd. ï«khâÇahd fhÇa§fŸ ÄFâí« btW¡f¤j¡f bj‹W« eh« fshY« Koa¡ ToaJjhndašyhkš xUtU¡nf brhªjkšy
mG¤jkhf¢ brhšy nt©oÆU¥gj‰F tUªJ»nwh«. v‹nw brhšYnth«.
ïj‰F K‹D« $kh‹fŸ ÓÅthrŒa§fh® KjÈnahUila ahtU¡F« ng¢R Rjªâu« bfhL¡f nt©L«. âU¢áÆš
gl§fis »Ê¤J Äâ¤J v¿ªjj‰F« áy T£l§fËš brU¥òfŸ elªjjhf¢ brhšy¥gL« ïªj¡ fhÇa« gh®¥gd®fS¡FŸshfnt
gwªjj‰F« eh« ÄFâí« tU¤j¥g£L f©o¤J vGâÆUªnjh«. $kh‹fŸ rhÞâÇ, lh¡l® uh#‹ T£l¤jhU¡F«, $kh‹ nrJu¤d
kWgoí« m«khâÇahd fhÇa§fŸ eilbg‰wjhf bjÇtj‰F eh« kŒa® T£l¤jhU¡Fnk elªjjhf e«g¤jFªj ïl¤âÈUªJ nrâ
ÄFâí« tU¤jkil»‹nwh«. “jÄœehL” g¤âÇifÆš ï¢ tªjhY« ïJ ahU¡Fnk TlhJ v‹W brhšY»‹nwh«.
r«gt§fŸ RakÇahij r§f¤ij¢ nr®ªjjhf ãw® Ãid¡F«go
fhz¥gL»‹wjhdhY« eh« mij á¿J« e«òtâšiy. VbdÅš Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.04.1928
mJ fh£o¡ bfhL¤J TÈ bgWtânyh mgh©l¤ij áUZo¤J
gh®¥gd®fS¡F ešy ãŸis Mtânyh gh®¥gd®fis Él xUgo
K‹Å‰gJ. Mjyhš mij eh« MjhukhŒ vL¤J¡ bfhŸs
Éšiy.

xU rka« m¥go VjhtJ c©ikÆš elªâU¡Fkhdhš mJ


ahuhš elªâUªjhY« mj‰fhf eh« ÄFâí« bt£f¥gl nt©oa
t®fshnth«. VbdÅš, ï¤bjhÊš gh®¥gd¡ TÈfS¡nf cÇaJ.
RakÇahij cilat®fshdhš ï« khâÇ fhÇa§fis Äfî«
btW¡f nt©L«. ngRgt®fS¡F ïl« bfhL¡f nt©L«. T£l¤
â‰F nt©oa rîfÇa« brŒJ bfhL¡f nt©L«. mt®fŸ ngáa
j‰F rkhjhd« kWehŸ T£l« ngh£L brhšy nt©L«. m¥go¡
»šyhkš T£l¤ij¡ fiy¥gJ nah¡»akhdjhfhJ. T£l¤âš
brU¥bgL¤J v¿tJ ÄFâí«, mnah¡»a¤jdkhd brŒifahF«.
br‹idÆš xU fl‰fiu T£l¤âš gh®¥gd®fŸ Kjš Kjyhf xU
brU¥ig vL¤J v¿ªJÉ£L ãwF mt®fŸ btËÆš T£l«
nghLtj‰nf jFâa‰wt®fshdJ« mt®fŸ nghL« T£l§fËš

Fo muR - 1928 ( 1 ) 224 225 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


#ÞoÞ føí« $tujuh#&Yî«

$ tujuh#&Y V¥uš 27 njâ ‘jÄœ ehL’ g¤âÇifÆš


vGâÆU¥gjhtJ :- “#ÞoÞ føah® brŒJ tU« bjhšiyahš
bj‹dh£L k¡fŸ neh퉿U¡»‹wh®fŸ”....... #ÞoÞ f£áÆ‹ uhéa
ea tŠrf¤ij cil¤bj¿a $tujuh#&Y 12 tUõ§fshf ghLg£L
tU»wh®.”

‘eha¡f® ãurhu« ï¥nghJ nghynt eilbgWkhdhš mL¤j


nj®jÈš #ÞoÞ f£á ïUªj ïlnk bjÇahkš nghF«.’

‘njÓa K‰ngh¡F¡F #ÞoÞ fø xU bgÇa K£L¡


f£ilahf ïU¡»wJ......’

‘nfty« xU r£l bk«g® gjÉ¡fhf njr¤Jnuhf« brŒjJ


xG§fh?’

‘ãuhkz®fis njÓa¡ T£l¤âÈUªJ Éy¡»Él eh« xU


ehS« r«kâ¡f KoahJ...’

v‹gJ« k‰W« ïJ ngh‹wJfS« vGâ #ÞoÞ f£áia


Äu£L»wh®.

ïitfŸ KGtJ« btW« Äu£lšfŸ v‹W všnyhU«


Ãid¥gh®fŸ v‹gJ $ tujuh#&îY¡nf bjǪâUªjhY«
gh®¥gd®fis Vkh‰Wtj‰fhfî« jh‹ ï¥nghJ gh®¥gd®fŸ
f£á¡nf KGJ« tªJ É£ljhf gh®¥gd®fŸ Ãid¡f nt©L«
v‹W« Ãid¡F« ngjikahdJ ïijbašyh« vGj¢ brŒ»‹wJ.
xU x‰iw kÅjÅ‹ tƉW¥ ãiH¥ò v‹dbtšyh« brŒa¤
JÂî bfhL¡»‹wJ v‹gij vL¤J¡ fh£lnt ïitfis eh«
vGJ»nwh«. #ÞoÞ f£áahuhš jÄœ k¡fS¡F v‹d nehî
tªâU¡»‹wJ v‹gij KjÈš fh£o ãwF m¡f£áÆš tªj
nehî¡F m¡ f£áia¡ fh£o¡ bfhL¥ghuhdhš mJ M©ikí«

Fo muR - 1928 ( 1 ) 226 227 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


nah¡»aK« bghUªâd fhÇakhÆU¡F«. #ÞoÞ f£á v‹gjhf xU njÓa¤â‰F Éah¡ahd« brh‹dt®fŸ mšy. m¥goÆU¡f #ÞoÞ
ïa¡f« jÄœ eh£oš ïšyhâUªâU¡Fkhdhš jÄœ k¡fË‹ f£á njÓa¤â‰F K£L¡f£il v‹gJ Vkh‰W¥ ãurhukh mšyth?
nah¡»aij ïJ rka« v‹dkhÆU¡F« v‹gij nahá¤jhš xU v‹W nf£»‹nwh«.
m¿ÉÈ¡F« #ÞoÞ f£áahš jÄœ k¡fS¡F nehŒ c©lhƉwh
mšyJ $ tujuh#&Y ngh‹wh® gh®¥gd thšfshÆUªJ bfh©L “xU r£l bk«g® gjÉ¡F njr¤Jnuhf« brŒjJ” v‹gJ.
gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F cŸ csthÆU¥gjhš jÄœ k¡fS¡F ïij¥ g‰¿ ïnj khâÇ gh®¥gd®fS« $ tujuh#&Yî« ïj‰F
RakÇahij ïšyhjjhd nehŒ c©lh»¡ bfh©L tªâUªjjh K‹dhš ngh£l T¥gh£o‰F Ú©l gâš vGâÆU¡»nwh«. mj‰F
v‹gJ És§fhkš nghfhJ. rkhjhd« brhšyhkš kWgoí« mij vGJtJ bghJ #d§fŸ
ig¤âa¡fhu®fŸ v‹»‹w v©znk xÊa ntW v‹d v‹W
‘12 tUõfhykhf #ÞoÞ f£áÆ‹ ‘ea tŠrf¤ij cil¤ nf£»‹nwh«.
bj¿a $ ehíL ntiy brŒjJ’ v‹gJ thÞjtnk. Mdhš mJ
eh£o‹ ey¤â‰fhfth jdJ Raey¤J¡fhfth v‹gij m¿a bghJ $ »UZz‹ eha® r£l bk«g® gjÉ x¥ò¡bfh©lâš njr¤
#d§fS¡nf É£L ÉL»‹nwh«. Mdhš ït® #ÞoÞ f£áia Jnuhf« v‹d v‹W« âU. r® átrhÄ, r®.á.ã. r®. »UZzrhÄ,
itJ mj‰fhf gh®¥gdÇl« TÈ th§»¡ bfh©ljšyhkš #ÞoÞ r®. uh#nfhghyh¢rhÇ, $ bt§f£lwhkrhÞâÇ M»at®fŸ x¥ò¡
f£áÆ‹ ÛJ x£oa xU áW öáiaahtJ mir¡f Koªjjh v‹W bfh©lâš cŸs njr g¡â v‹d v‹W« vL¤J¡fh£l ÉU«ò
nf£»‹nwh«. »nwh«. m¥go¡»šyhkš njr¤Jnuhf« v‹W vGJtJ tƉW¥
ãiH¥ò¡fhf¢ brŒí« ïd¤Jnuhfnkašyhkš ntW v‹d v‹W
m‹¿í« m¡f£á x‹W ïšyhâUªjhš $ tujuh#&Yit nf£»‹nwh«.
ój¡f©zho bfh©lhtJ fhzKoíkh v‹W nf£»‹nwh«.
“ãuhkz®fis Éy¡f KoahJ” v‹gJ $ tujuh#&Yit¥
“eha¡f® ãurhu« ï¥gona ïUªjhš mL¤j nj®jÈš #ÞoÞ gh®¥gd®fŸ nr®¡fhÉ£lhY« $ tujuh#&YÉ‹ MíŸ tiu
f£á ïUªj ïl« bjÇahkš nghŒÉL”kh«. nghd nj®jÈš $ tujuh#&Y gh®¥gd®fis Él KoahJ v‹gJ gh®¥gd®fŸ cŸgl
tujuh#&Yî« mt®fŸ jiyt®fS« nr®ªnj xU if gh®¤jh®fŸ. všnyhU¡F« bjǪj Éõank. Mjyhš mâš x‹W« mâra
jÄœ eh£oš ïªj x‹wiu tUõkhŒ #ÞoÞ f£áia v›tsî Äšiy v‹nw brhšYnth«.
öu« ïUªj ïl« bjÇahkš brŒJ Él ït®fshš KoªjJ
v‹gijí« bghJ #d§fns nahá¤J¥ gh®¡f nt©L»nwh«. $ vdnt $ tujuh#&YÉ‹ ï›th¡»a§fËÈUªJ mt®
tujuh#&Y ngh‹wt®fŸ ïUªj ïl« bjÇa fh§»uáš áy® v›tsî öu« jdJ r_f¤jhÇ‹ nf£L¡F¤ jahuhÆU¡»wh® v‹gJ
uhédhkh bfhL¤J É£L #ÞoÞ f£á¡F É©z¥g« nghl KjÈaitfis És¡fnt ïij vGJ»nwhnkašyhkš k‰wgo
ne®ªjJ« mij mt®fŸ jŸS«go brŒjJ« bghJ #d§fS¡F¤ ïtuJ ï«khâÇ ãurhu¤âš VjhtJ ÉisªJÉLnkh v‹»‹w
bjÇíkh bjÇahjh v‹W nf£»‹nwh«. jÉu eha¡f® ãurhu¤ij¡ ga¤âdhš eh« ïj‰F rkhjhd« vGjtuÉšiy v‹gijí«
f©L gaªJ #ÞoÞ f£áia Äu£LtJ v›tsî ïÊ j‹ik bjÇÉ¡»‹nwh«.
v‹gijí« nahá¤J¥ gh®¡f nt©L»nwh«.
Fo muR - f£Liu - 29.04.1928
“njÓa K‰ngh¡F¡F #ÞoÞ f£á K£L¡f£ilahÆU¡»‹
wJ” v‹W brhštJ. njÓa« v‹whš v‹d? mj‰fhf ah® vªj
Éjkhd ãurhu« brŒ»wh®fŸ? mjdhš V‰g£l gy‹ v‹d? v‹
gij¥ g‰¿ ‘Fo muR’ Rkh® xU üW ïUüW jlit $ tujuh#&Y
ngh‹w tƉW¥ ãiH¥ò njÓa åu®fis nf£oU¡F«. Mdhš
ehËJ tiu $ tujuh#&YthtJ k‰W« vªj¥ gh®¥gduhtJ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 228 229 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


gÇ‹ thœî¡F« étd¤â‰F« kh¤âu« mDTykh¡» bfh©L
eh£il ghœ¥gL¤â¡bfh©nlh mšyJ xU gaD« ïšyhkš
k¡fis _lg¡âÆY« FU£L e«ã¡ifÆY« mG¤â¡ bfh©nlh
mšyJ nrh«ng¿ ntjhªj« f‰ã¤J¡bfh©nlh mšyJ m®¤jk‰w
Rauh{a ng¢nrh njáa ngh¢nrh ngá¡ bfh©L k¡fis Vkh‰¿¡
ekJ g¤âÇifÆ‹ eh‹fhtjh©L bfh©nlh ïUªJtuhkš k¡fS¡FŸ xU Éj cz®¢áiaí«
vG¢áiaí« bfhL¤J m¿it És¡» tªâU¡»‹wJ v‹gij gy
e©g®fŸ ek¡F vL¤J¡ fh£o ïU¥gijna eh« ï§F ïJ rka«
R£o¡ fh£L»‹nwh«.
‘Fo muR’ g¤âÇif njh‹¿ ï‹iw¡F _‹whtJ M©L
fʪJ eh‹fhtJ M©L bjhl§»É£lJ. ‘Fo muádhš’ njáa thœî¡fhuÇ‹ ãiH¥ò¡F Mg¤J
neÇ£oU¥gJ« òuhz¥ãiH¥ò¡fhuU¡F Mg¤J neÇ£oU¥
mJ njh‹¿a ehŸ Kjš ïJ tiu brŒJ tªj bjh©il¥
gJ« mt®fis e«Kl‹ tªJ ÉtuÄšyhkš mo¡fo K£o¡
g‰¿í« mjdhš V‰g£l gyid¥ g‰¿í« bghJ #d§fS¡F eh«
bfhŸtjhnyna eh« e‹whŒ czU»‹nwh«. MdhY« m¡
vL¤J¡fh£l nt©oaâšiy v‹nw Ãid¡»‹nwh«.
T£l¤ijí« mt®fsJ T¢riyí« xU fLfsî« yøa«
‘Fo muá‹’ bfhŸifia mj‹ Kjš ky® KjÈjÊš brŒahkš eh« KidªJ Égjhš mt®fshš neÇL« ïilôWfŸ
jiya§f¤âš bjÇɤjgo, mjhtJ:- ahî« öŸ öshŒ á‹dh ã‹d¥g£L fh‰¿š gw¥gJ« thrf®fŸ
ÃjK« cz®ªjnjahjyhš mij g‰¿ eh« mâf« vGj tuÉšiy.
“k¡fS¡FŸ RakÇahijí« rk¤JtK« rnfhju¤JtK«
X§» ts®¤jš nt©L«............ cjhuzkhf nkh£lh® t©ofŸ bjU¡fËš ntfkh¢ bršY«
nghJ bjU¥bghW¡F« Rz§FfŸ m›t©oÆ‹ Ãiya¿ahJ
ca®î jhœî v‹»‹w cz®¢á xʪJ mid¤JÆU« mij tÊk¿¤J jL¤J fo¤bj¿ªJ Élyh« v‹»‹w MtYl‹
x‹bw‹D« c©ik m¿î k¡fËl« ts®jš nt©L«, rka¢ Fiu¤J¡ bfh©L á¿J öu« t©oia¤ bjhl®ªJ Xo fhY« thí«
r©ilfŸ xÊa nt©L«. ï‹ndh¡f§fŸ Ãiwntw c©ik be¿ tȤj cl‹ v¥go KQ KQ¤J¡bfh©L âU«ã¥nghŒ ÉL
g‰¿ ït® vk¡F ïÅa® ït® vk¡F kh‰wh® v‹»‹w ÉU¥ò »‹wdnth mJ nghš ‘Fo muá’‹ ntf¤âÅl« mnef« g¤âÇif
btW¥òfŸ ï‹¿... e©gnu MÆD« MFf. mt® j« brhšY« fS« jÅ eg®fS« btF M¤âukhf mij jL¤J ÃW¤â
braY« nfL NœtjhÆ‹ mŠrhJ f©o¤bjhJ¡f¥gL«.” ÉLtJnghš M®¥gh£l« brŒJ gh®¤JÉ£L ml§»nghdit
fS« áy kiwKfkhŒ Éõk« brŒJ bfh©oU¥gJ« áy khd«
v‹W eh« cyf¤jhU¡F MâÆš th¡F¡bfhL¤jJ nghynt bt£fÄšyhkš Ëw ÃiyÆš ïUªnj Fiu¤J¡ bfh©lJkhd
ïJfhW« xU á¿J« khWjš ï‹¿í« fŸs§ fgo‹¿í« jaî Ãiyia âdK« czU»‹wt®fS¡F ‘Fo muá’‹ ntf¤ij¥
jhB©a« ï‹¿í« mJ jd¡F rÇ v‹W g£lij vtU¡F« mŠ g‰¿nah j¤Jt¤ij¥ g‰¿nah mJ c©ikahdjh mšyJ
rhJ v¥gÊ¡F« ã‹ th§fhJ c©ikíl‹ ciH¤J tªâU¡»‹wJ nghÈahdjh v‹gij¥ g‰¿nah m¿É¡f nt©oaâšiy.
v‹gij KjÈš bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
Éf, jÄœ eh£o‹ ÃiyikfS« tƉW¥ ãiH¥ò¤ njÓa
vdnt ï¥ g¤âÇifÆ‹ bfhŸif ï‹dJ v‹gijí« mJ thœî¡fhu®fË‹ nah¡»aijfS«, gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh®
Mu«ã¤j ehŸ Kjš ïJ tiu mijna fil¥ão¤J tªâU¡»wJ ntWghLfS«, btËkhfhz¡fhuU¡F«, btË njr¤jhU¡F«
v‹gijí« btË¥gL¤jnt ï¡ F¿¥ig btËÆ£nlh«. bjÇa¥gL¤j Rkh® 10, 12 tUõ§fshf gh®¥gdušyhjh® ïa¡fK«
‘#ÞoÞ’ ‘âuhÉl‹’ g¤âÇiffS« v›tsnth ghLg£L« gh®¥g
m‹¿í« ‘Fo muá‹’ ï¡ bfhŸif bfh©l ciH¥ghdJ dUilaî«, mt®fsJ TÈfSilaî« gyÉj Nœ¢áfshš mj‹
k‰w bgU«gh‹ikahd g¤âÇiffË‹ ciH¥ig¥ nghš g¤âuhâ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 230 231 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


Fuš btËÆš nghfhkš jL¡f¥g£oUªjJ ahtU« m¿ªj VHhÆu« ãuâ nghjhbj‹gnjhL FiwªjJ 50,000 ãuâahtJ
ÉõakhF«. m›Éj jilfis všyh« jh©o, ï¥bghGJ btË thuhthu« btËahf nt©Lbk‹gnj ekjã¥ãuha«.
khfhz§fS¡F« nkšehLfS¡F« Tl mitfŸ v£oÆU¥gj‰F,
e«eh£L njÓa¥ òu£L« gh®¥gd Nœ¢áí« ghku®fŸ ahtU« k‰w¥go ïj‰F V‰gL« vâÇfis¥ g‰¿nah v⮥
m¿ªâU¥gj‰F« ‘Fo muá’‹ bjh©L xU á¿jhtJ fhuzbk‹W ãurhu¤ij¥ g‰¿nah eh« xU nghJ« ftiy¥gLtâšiy. VbdÅš
brhštJ ÄifahfhJ. ïJ tiu gy vâÇfŸ btË¥gilahfî« âU£L¤jdkhfî«
jhdhfî« TÈ¡F« jdJ c©ik mã¥ãuha¤â‰F« jdJ Raey¤
‘Fo muR’ Kjš tUõ¤â‹ KoÉš 2000 rªjhjhu®fisí«, J¡F« Mf gyÉj§fËš v⮤J¥ gh®¤J É£lh®fŸ. ekJ thrf¤
ïu©lhtJ tUõ KoÉš 4500 rªjhjhu® fisí«, _‹whtJ tUõ ijí« vG¤ijí« âǤJ« gʤJ« Éõk« ãurhu« brŒJ« gh®¤J
KoÉš 7000 rªjhjhu®fisí« bfh©L cyÉ tUtjdhnyna mJ É£lh®fŸ. ïitfËdhbyšyh« ‘Fo muá’‹ mã¥ãuha«
xU Éj¤âš bghJ #d§fË‹ Mnkhâ¥ig¥ bg‰W tU»‹wJ guîtâY« ãuâfŸ ca®tâY« v›Éj jilí« V‰glÉšiy
v‹W brhšyyh«. mnjhL, jÄœeh£oš cŸs jÄœ âdrÇ, thu¥ v‹»‹w fhuz¤âdhnyna cWâ Twyh«.
g¤âÇiffŸ všyht‰¿Y« ‘Fo munr’ mâfkhd rªjhjhu®fis
í«, thrf®fisí« bfh©oU¥gjhfî« brhšyyhkhdhY« ïÅí« m‹¿í« ‘Fo muir’í« mj‹ bfhŸiffisí« v⮥
mJ milant©oa ca®ªj v©Â¡ ifia mJ milªJ gjhfnth btËÆš v⮤J ãurhu« brŒtjhfnth btËÆš tªj
É£ljhf eh« brhštj‰»šiy. ahU« ïJtiu ‘Fo muáš’ f©l Éõa§fËš vj‰fhfthtJ
x‹W¡F nah¡»akhd rkhjhd« brhšyî« K‹tuÉšiy v‹g
r‰nww¡Fiwa 2 nfho k¡fisíila jÄœeh£oš ‘Fo muR’ âdhY« czuyh«.
7000 ãuâfŸ kh¤âu« cyîtjhdJ xU¡fhY« nghjhJ v‹gnj ekJ
mã¥ãuha«. VbdÅš ‘Fo muR’ nk‰ngh£L¡ bfh©oU¡F« MdhY« ‘Fo muR’ jÄœ eh£oš 50000 ãuâfŸ cyÉ mâš
bjh©L ïnyrhdjšy v‹gjhY« mJ mÊ¡f KidªâU¡F« fhQ« K¡»a Éõa§fis Íšyh njhW« gâdhÆu¡fz¡fhd
nfLfŸ ï‹W ne‰W V‰g£l bfLâ mšy bt‹gJ« MÆu¡ J©L¥ ãuRu§fŸ btËah¡» ÉÅnah»¤J tªjhš kh¤âu«
fz¡fhd M©LfS¡F K‹ng k¡fŸ ka§F« goahd bjŒt¤â‹ rÇahdgo gut¡TLnkašyhkš ïªj 7000 ãuânah mšyJ 17000
nguhY« nkhB¤â‹ nguhY« kj¤â‹ nguhY« V‰gL¤j¥g£L ãuânah xU fhÇaK« brŒJ ÉlhJ v‹nw brhšYnth«.
v‹bw‹iw¡F« ÉLjiyaila kh®¡fÄšyhkš f£o¥ nghl¥
jÉu, “Fo muR” ïÅ <nuh£oÈUªJ btËtUtJ r‰W
g£oU¡»‹wjhjyhY« ïªj nf£il gu¥òtijí« Ãiy ÃW¤J fZlkhfntjh‹ fhz¥gL»wJ. VbdÅš aªâu§fŸ nghJkhdjh
tijí« gh®¥gdušyhjhÇY« gy® g¡âahfî« étndhghakhfî« ÆšyhjnjhL nghâa rîfÇaK« ïšiy. ï‹d« xU Ä΋ th§f
bfh©oU¡»wâdhY« ï¥òu£LfS« Nœ¢áfS« cyf¤âš nt©oajhí« ïU¡»‹wJ. ïjšyhkš ïÅ “Fo muR” xU jÅ¥
ü‰W¡fz¡fhd tUõ§fËš Tl mÊ¡f Koahjgo nfhÉš g£l kÅjÅ‹ Mâ¡f¤âš ïU¥gJ« rÇašy bt‹nw Ãid¡
fshfî« bjŒt§fshfî« ntj§fshfî« òuhz§fshfî« gl§ »nwh«. v‹dbtÅš ï¥go xUtuhnyna el¤j¥gLtjhÆUªjhš
fshfî« g#id gh£L¡fshfî« ïy¡fz§fshfî« ïy¡»a§ ïJ ïÅ btF fhy¤â‰F elªJ tu Koíkh v‹gJjh‹. Mjyhš
fshfî« ehblšyh« ÃiwªJ mur‹, brštªj‹, go¤jt‹, “Fo muir” xU ÈÄbl£ f«bgÅah¡» ïªj bfhŸif bfh©l
ã¢ir¡fhu‹ M»a všnyh® thÆY« kd¤âY« Fobfh©ljhY« xU îthf f«bgÅÆl« x¥gil¤J ï‹dK« bfhŠr« Fiwªj
ï¥go¥g£l Éõa¤ij mJ v›tsî òu£lhdjhdhY« nkhrkhd ÉiyÆš mjhtJ xU tUõ« 2 %ghŒ rªjhÉš ïÅí« mâfkhd
jhdhY« k¡fS¡F v›tsî ïÊî« nfL« NœtjhdhY« mij ãuâfŸ btËah¡f¤j¡f khâÇÆY« ïÅí« mâf« ng® go¡f¤j¡f
xʤJ c©ikia btËah¡» k¡fis Ó®gL¤Jtbj‹whš mij khâÇÆY« brŒa nt©Lbk‹nw Mir¥gL»‹nwh«. rhjhuzkhf
áy tUõ§fËš thu« xU 7000 ãuâ btËp£oš Koa¡Toa 20,000 ãuâfŸ thuh thu« btËahdhš tUl rªjh 2 %ghahf
fhÇa« v‹W Ãid¥gJ ig¤âa¡fhu¤jdnkahF«. Mjyhšjh‹ M¡»dhY« eZl« tuhJ v‹gJ ekJ JÂî. g¡f§fis nt©L
khdhY« Fiw¤J¡ bfhŸsyh«. ÈÄbl£ f«bgÅ M¡f nt©L

Fo muR - 1928 ( 1 ) 232 233 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


bk‹gJ bghW¥ig c©lh¡fnt xÊa gz« mâf« njit
v‹gjhftšy v‹W« brhšYnth«. ïÅ xU ÄÎid¤ jÉu ntW
x‹W« nt©oaâšiy. jÉu ek¡F v›tsî kdcWâ ïUªjhY«
r‰W clš js®¢á V‰g£L É£lJ. v‹dbtÅš 2, 3, 4 k neu
khdhY« ngRtJ RygkhÆU¡»‹wnjašyhkš vGJtJ miukÂ
neukhdhY« jiytÈ tªJ ÉL»‹wJ. ifí« tÈ vL¤J¡ bfhŸS khatuK« $ tujuh#&YÉ‹ “åuK«”
»‹wJ. mo¡fo ka¡f« tU»‹wJ. ïJ jÉu 炙äZ thu¥
g¤âÇifí« (Çnthš£) el¤j nt©oÆU¥gjhY« mo¡fo ãurhu¤
â‰fhf btËÆš nghfnt©oÆU¥gjhY« ‘âuhÉl‹’ g¤âÇif
Æ‹ bghW¥igí« x¥ò¡ bfh©oU¥gjhY« ï›tsî fhÇaK« xU jÄœehL fh§»uÞ fÄ£oah® khatu¤âš To ãukhjkhd
kÅj‹ jiyÆnyna nghl¡Toa fhÇa« MFkh v‹gJ« nahá¡f fhÇa¤ij¢ rhâ¤JÉ£ljhf¤ j§fisna òfœªJ bfh©L mojo
nt©oa fhÇakhF«. m‹¿í« ï¡bfhŸif¡F xU f£L¥ghlhd íl‹ fiyªJ MS¡bfhU _iyahŒ Xo x˪J É£L br‹id¡F
ïa¡f« V‰gL¤â mj‰F Íšyh jhÿ¡fh ãurhu¡fhu®fisí« tªJ “ÑnH ÉGªJ« ÛirÆš k© x£lÉšiy” v‹W åu«
V‰gL¤â m›Éa¡f¤â‹ rh®ghŒ ï¥g¤âÇiffŸ eilbgWtJ ngR»‹wh®fŸ.
eykË¡Fkhjyhš m«khâÇ ïa¡f« x‹W nt©oÆU¥gnjhL
khatu« bgÇJ« gh®¥gd m¡»uhukhŒ ïUªjhY« m§F áy
mj‰F ntW gy ãua¤jd§fS« brŒa nt©o ïU¡»wJ. ït‰iw
fhykhfnt njÓa òu£L¡F ïl« ïšyhkny ïUªjJl‹ rk¤J
bašyh« e‹whŒ nahá¤J¥ gh®¤J xU Koî¡F tU«go thrf®
t¤â‰F« RakÇahij¡F« jÄœ eh£oš K‹dÂÆš ïUªjJ.
fis¡ nf£L¡ bfhŸS»‹nwh«.
Fo muR - jiya§f« - 29.04.1928 FUFy ntõ¤â‹ nghJTl $ tujuh#&Yit¥ gh®¥gd®
fŸ J‹òW¤j f£L¥ghlhŒ V‰ghL brŒJ bfh©L T£l¤âš tªJ
És¡F KjÈaitfis¡Tl cil¤J Û£o§F el¡fhkš bjhªjuî
brŒj fhy¤âY« ïnj khatu« njr g¡j®fshš jh‹ jL¡f¥g£L
$ ehíL fh¥gh‰w¥g£lh® v‹gij ahU« kW¡f KoahJ. m¥ng®¥
g£l ïl¤âš “Ô£od ku¤âš gj« gh®¥gJ” v‹»‹w gHbkhÊnghš
$ tujuh#&Y ehíL všyhÇl¤âY« elªJ bfhŸS« khâÇahfnt
khatu« bjh©l®fËl¤âY« elªJ bfh©lJ mârakšy. mij¥
g‰¿ ek¡F mâf ftiy ïšiy. khatu« bjh©l®fŸ nah¡»a®
mšyhjt®fis nah¡»a® v‹W e«ãa F‰w¤âdhš milªj gy‹
fS¡F eh« v‹d rkhjhd« brhšy¡TL«. $ tujuh#&Yit
gh®¥gdušyhjh® nfhZoÆš nr®¤J¡ bfh©L mtiu¥ gh®¡f
m§F jÅahŒ br‹wâ‹ gydhfnt âU. R¥ãukÂa« mogl
ne®ªjJ. ïij¥ g‰¿ $ tujuh#&Y x©oahŒ tªjt® mogl
ne®ªjij¥ g‰¿ kh¤âu« #«g« ngá¡ bfhŸsyh«. MdhY« âU.
R¥ãukÂa ãŸisia¥ bghU¤jtiuÆš $ ehíLÉ‹ e‹¿
bf£lj‹ikia jÄœ k¡fŸ bgÇJ« m¿a ïJ xU r«gtkhF«.
Éf,

$ tujuh#&Y RakÇahij¥ ãurhu¤ij ml¡fî«


khatu¤âš u¤j« áªâaij¥ nghš jÄœehL v§F« ïu¤j« áªj¢

Fo muR - 1928 ( 1 ) 234 235 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


brŒaî« 20 MÆu« %ghŒ br‹id fh§»uáš Ûªj gz¤âÈUªJ br‹idÆš T£l¥nghtjhf giw mo¤j bjh©l® T£l« njâ
xJ¡» it¤âU¥gjhfî« mij bryÉ£L ml¡»Él¥ nght nghlhkš x¤â it¡f ne®ªjJ 27-njâ ‘jÄœehL’ g¤âÇifia
jhfî« gªja« T¿ e«ik gaKW¤J»wh®. $ tujuh#&YÉ‹ gh®¤jhš bjÇí«.
åu¤â‰F« mtuJ gªja¤â‰F« v›tsî öu« kâ¥ò c©bl‹gJ
jÄœ k¡fS¡F V‰fdnt bjǪj Éõa« jh‹. btW§ Fl¤ij ïªj ÃiyÆš jf¥g‹ å£L¥ bgUikia m©zÅl«
j£odhš mâfkhf¤jh‹ r¤j« nfœ¡F«, cŸns rhkh‹ ïUªjhš brhšy tªj gƤâa¡fhÇ nghš $ tujuh#&YÉ‹ njÓa bgUik
r¤jkhfhJ v‹gJ nghš $ tujuh#&YÉ‹ thœÉ‹ mÞâthunk ia jÄœ k¡fËl« brhšytUtJ nto¡ifahÆU¡»‹wJ.
ïªj thas¥ig¤ jÉu ntW x‹W« ïšiy v‹gJ mtUl‹ gH
jÉu, xU fhy¤âš $ ehíL ngh‹w k‰bwhU gh®¥gdušyhj
fhj vâÇ¡F§Tl bjǪj Éõa«. jh‹ ml§»¡»l¡f neU«nghJ,
njÓathâia ‘Vidah #ÞoÞ f£áia it»‹Ö®’ v‹W xUt®
“»lªJ nghf£L« v‹W my£áakhŒ ïUªJ tªnjh«” v‹gJ«
nf£lj‰F mt® “âU. uhkrhÄ eha¡f® v‹id it»‹wh® Mjyhš
btËÆš tu bfhŠr« ïl« »il¤jJ« “ïÅnkš gh® e«k r§fâ”
mt® MjÇ¡F« #ÞoÞ f£áia eh‹ ita neÇL»‹wJ” v‹W
v‹gJkhd åuK« mt® Tlnt ãwªj Fz§fshF«. ï«khâÇ
brh‹dh®. ï¥nghJ $ tujuh#&Yití« xUt® f©L “V‹ #ÞoÞ
ïj‰FK‹ v¤jid jlit ngáÆU¡»wh®. ïJtiu VjhtJ xU
f£áíl‹ nghŒ K£o¡ bfhŸ»‹Ö®” v‹W nf£lhš ïtU« mnj
bršyh¡fhR bgWkhd fhÇakhtJ brŒjhuh? mšyJ mjdhš khâÇ “âU. eha¡f® #ÞoÞ f£áia MjÇ¡»‹wh®. âU. eha¡fiu
V‰g£ljh? v‹»‹w Éõa§fis ftŤjhš c©ik btËahfhkš #ÞoÞ f£á ã‹g‰W»‹wJ. mjdhš jh‹ mij xÊ¡f nt©o
nghfhJ jÉu $ tujuh#&YÉ‹ vâ® ãurhu¤â‹ nah¡»aij ÆU¡»‹wJ” v‹W brhš»‹whuh«. vdnt ï›Éu©L njÓa
m¿ahjt®fŸ ïªj khfhz¤âš ahU« ïšiyahjyhš mij¥g‰¿ ãuhkzušyhjh®fshš #ÞoÞ f£á mʪJÉl¡ TLkhÆUªjhš
vGj nt©oa mtáaK« ïšiy v‹nw ï¤Jl‹ É£L mJ ï‹iw¡nf mʤJ ÉLtJnkš v‹nw Mir¥gL»‹nwh«.
ÉL»‹nwh«. mªj Äu£LjY¡F« ï§F ahU« ga¥gL»‹wt®fS« ïšiy
v‹gij ijÇakhŒ¢ brhšYnth«. Éf $ tujuh#&Y filáahf
k‰wgo vªj gh®¥gd®fshtJ ïtiu e«ã g¡f¤âš nr®¤J¡ âU.É.fšahzRªju KjÈah® mt®fis jŠrkilªâU¥gjhf
bfhŸth®fŸ v‹»‹w rªnjfK« ek¡F »ilahJ. Mjyhš ïtuhf¥ bjÇa tU»‹wJ.
nghŒ gh®¥gd®fSl‹ ciwa nt©oaJ jhndašyhkš ïtiu¡
bfh©L mt®fS¡F ahbjhU fhÇaK« M»Él¥ nghtJÄšiy. e«ik K‹Å£lhtJ mt®fŸ ïUtU« kWgoí«
MââuhÉl®fË‹ ïa¡f¤â‰F« K‹nd‰w¤â‰F« ÉnuhjkhŒ x‰Wik¥gl ne®ªjJ g‰¿í« xUtU¡bfhUt® Mjuî bfhL¤J¡
áyU¡F TÈ bfhL¤J âuhÉl® rig v‹gjhf xU nghÈ rigia bfhŸs ne®ªjij¥g‰¿í« eh« ÄFâí« k»œ¢á miltJl‹
c©lh¡» ïU¥gJ nghy $ tujuh#&Yit¥ ão¤J gh®¥gdušyh mt®fsJ x‰WikÆ‹ gyidí« ftŤJ tUnth«.
jh® ïa¡f¤â‰F Énuhjkhf ‘njÓa¥ gh®¥gdušyhjh® rig’ v‹g
jhf x‹iw V‰gL¤â ek¡F Énuhjkhd fhÇa§fis¢ brŒa Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 29.04.1928
ö©lyh«. Mdhš ïÅ mitfŸ el¥gbj‹gJ Koahj fhÇa«
v‹nw brhšYnth«. VbdÅš $ tujuh#&Yî« ïªj _‹W eh‹F
tUl§fshf njÓa rig v‹W« njÓa gh®¥gdušyhjh® rig v‹W«
x›bthU jlití« j‹ if fhR 100, 200 bryî brŒJ T£l« T£o
í« f£á nr®¤J« gh®¤J É£lh®. m¡T£l§fS¡bfšyh« ïJtiu
nghdt®fŸ v¤jid ng® v‹gJ« mt®fŸ ah® ah® v‹gJ« mâš
bgU«ghnyh® k‰wt®fŸ ah® T¥ã£lhY« nghfhjt®fŸ v‹gJ«
ftŤjt®fS¡F bjÇahkš ïU¡f KoahJ. khatu¤âš âU.
R¥ãukÂa ãŸisia mo¤J É£L tªj n#hÇš 19-njâ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 236 237 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


âU. KjÈah® r£l rigÆÈUªJ v›tsî öu« gh®¥gdušyhjh®
r_f¤â‹ e‹ik¡F ciH¡f¡ TLnkh mijÉl v¤jidnah
kl§F mâfkhf ciH¤J e‹ik brŒa KoªjJ. cjhuzkhf 1200
ãuâ kh¤âu« btËah»¡ bfh©L ö§»¡ »lªj ‘#ÞoÞ’
g¤âÇifia 4000 ãuâ¡F nkyhf btËah¡» jÄœeh£ilna
‘njÓaK«’ RakÇahij¥ ãurhuK« M£oit¡f KoªjJ; gh®¥gdušyhj thÈg®fisbašyh« j£o
vG¥g KoªjJ. gh®¥gd¡ bfhLikia btË khfhz¤â‰bfšyh«
btË¥gL¤j KoªjJ. gh®¥gd®fË‹ muáaš òu£Lfisí«
murh§f« gh®¥gd®fS¡F moikg£L¡ »lªjijí« gh®¥gd®fŸ
njÓa¤â‰F Énuhjkhf RakÇahij¥ ãurhu« el¥gjhfî« njÓa¤â‹ nguhš murh§f¤â‰F csthŒ ïU¡»wijí« btË
Mjyhš “u¤j« áªâahtJ, njrg¡j®fŸ ò‰Öršfis¥ nghš cÆ® ah¡f KoªjJ. gh®¥gdušyh ghku k¡fS« gh®¥gd®fSilaî«
JwªjhtJ, RakÇahij¥ ãurhu¤ij xL¡» Élnt©L«” v‹W« mt®fsJ TÈfSilaî« tƉW¥ ãiH¥ò¤ njÓa¤â‹ nah¡»a
“mj‰fhf gy MÆu« %ghŒfŸ fh§»uÞ ÃâÆÈUªJ xJ¡» ijia czu KoªjJ!. k‰W« v›tsnth e‹ikfS« V‰g£o
it¡f¥g£oU¡»‹wJ” v‹W« ‘jÄœehL’ g¤âÇif vGâ ïU¡ U¡»‹wd. mJ nghynt âU. gd¡fhš murU¡F« kªâÇ gjÉ
»‹wJ. k‰wgo gh®¥gd¥ g¤âÇiffnsh x‹W nr®ªJ ï›Éõa¤ ïšyhjjhš v›tsî e‹ikfŸ V‰g£oU¡»‹wJ v‹gij¥
âš vâ® ãurhu« brŒa $ tujuh#&Y¡nf t¡fhy¤J bfhL¤JÉ£L g‰¿í« eh« mâf« brhšy nt©oaâšiy.
ahtU¡F« bjÇahkš mL¤j nj®jÈš gh®¥gdušyhjh® føia¤
njh‰fo¡f ïufáakhf #ÞoÞ føia¥ g‰¿í« kªâÇfis¥ Kjyhtjhf, gd¡fhš mur®, kªâÇ Mfhj fhuz¤âdhnyna
g‰¿í« r£lbk«giu¥g‰¿í« FiwT¿ Éõk¥ ãurhu« brŒJ gh®¥gd®fË‹ njÓa¤ijí«, fh§»uÞ bfhŸifiaí«, Rauh{Ía¡
bfh©oU¡»‹wd. gh®¥gd®fŸ ïZl¥goí« mt®fsJ TÈfË‹ f£áÆ‹ nah¡»aijiaí«, mt®fsJ K£L¡f£ilÆ‹ j¤Jt¤
Mir¥goí« mL¤j nj®jÈY« #ÞoÞ fø njhšÉailªJ ijí« btËah¡f KoªjJl‹ #ÞoÞ f£øah»a gh®¥gdušyh
kªâÇ gjÉ t»¥gj‰F jFâÆšyhkš nghŒ É£lhY§Tl jh® føia xÊ¥gJjh‹ fh§»uÞ bfhŸif v‹gij fh§»uÞ
c©ikÆnyna eh« xU á¿J« ftiy¥glkh£nlh«. VbdÅš fhu®fË‹ thahnyna x¥ò¡bfhŸs¢ brŒjijí« bghJ #d§fŸ
m¡føahdJ MW tUõ fhy« kªâÇ¥ gjÉ V‰W mâfhu¤âš czu KoªjJl‹ fh§»uÞ v‹gnj gh®¥gd® ãiH¥ò¡F V‰g£l
ïUªj fhy¤âš v›tsî e‹ik mila Koªjnjh mijÉl rhjd§fËš x‹W v‹gijí« k¡fŸ czu KoªjJ. jÉuî«
gykl§F mâfkhfnt m¡f£á ntiyÆ‹ gadhf gh®¥gdušyhj gdfhš mur® r£lrig m§f¤âd® gjÉTl mila Koahkš
r_f« e‹ikiaí« ÉÊ¥igí« RakÇahij cz®¢áiaí« nghÆUªâU¡Fkhdhš gh®¥gdušyhjh® ïa¡f« ïÅí« r‰W
milªâU¡»‹wJ v‹nw ijÇakhŒ¢ brhšYnth«. mJ nghynt K‹nd‰w« milªâU¡f¡ TL« v‹W Tl¢ brhšYnth«. ïij
ïÅí« xU _‹W tUõ fhy¤â‰fhtJ m¡fø kªâÇ KjÈa ï¥nghJ kh¤âu« brhšy tuÉšiy. br‹w nj®jÈ‹ nghnj eh«
mâfhu gjÉÆš ïšyhkš ï¥nghJ ïU¥gJnghš kªâÇfisí« vL¤J¡ fh£o ïU¡»nwh«. mjhtJ “gd¡fhš mur® r£lrig¤
r®¡fhiuí« M£o¡ bfh©L ïU¡F« ÃiyikÆš ïU¡Fkhdhš nj®jÈš bt‰¿ bg‰wâš, gh®¥gd®fŸ gd¡fhš mur® r£lrig
gh®¥gdušyhjhU¡FŸ ï‹D« mâfkhd cz®¢á V‰gL« v‹gnj m§f¤âduhf¡ TlhJ v‹W v›tsnth Ka‰áfŸ brŒJ gh®¤J«
ekJ JÂò. gÈ¡fhkš njhšÉ milªjh®fŸ v‹»‹w xU Éõa¤â‰fhf
kh¤âu« eh« k»œ¢áail»‹nwhnk ašyhkš k‰wgo gd¡fhš
cjhuzkhf, âU.V.uhkrhÄ KjÈah® mt®fS¡F r£lrig murÇ‹ njhšÉna ek¡F ešy gyid mË¡F«” v‹W ngáí«
Þjhd« »il¡f¡TlhJ v‹W fUâ âU. ÓÅthrŒa§fh® gªja§ vGâí« ïU¡»nwh«.
T¿ jdJ TÈfis É£L v›tsnth Éõk¥ ãurhu§fS« Nœ¢á
fS« brŒJ j§fŸ fU¤J¥gona âU. KjÈahiu njh‰fo¤J mJ nghynt tu¥nghF« nj®jÈY« âU. uhkrhÄ KjÈah
jh§fŸ bt‰¿ bg‰W É£lh®fŸ. MÆD« m¤njhšÉÆ‹ gadhf U«, gd¡fhš murU« njhšÉailth®fshdhš mJ gh®¥gd
ušyhjh® ïa¡f¤â‰F v›tsnth bt‰¿aË¡Fnk jÉu v›
Fo muR - 1928 ( 1 ) 238 239 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
Éj¤âY« ïilôW brŒJ ÉlhJ v‹W brhšYnth«. ïJ “Ó ïªj¥ â‰fhfnt njÓa« v‹»‹w th®¤ijia c©lh¡»¡ bfh©oU¥
gH« òË¡F«” v‹W brhšY« j¤Jt¤âš brhšYtjšy v‹W«, gjhf brhštâš c©ik ïU¡»‹wjh ïšiyah v‹gJ ï§F
c©ikahfî« mDgt¤ij¡ bfh©Lnk jh‹ brhšY»‹nwh« ftÅ¡f nt©L«. njÓa« v‹»‹w th®¤ijnah, njÓa« v‹»‹w
v‹W« K‹dnkna eh« brh‹dJ v‹W« thrf®fŸ cz®th®fshf. ïa¡fnkh ekJ eh£oš Mu«ã¡f¥g£L ï‹iw¡F Rkh® 40
tUõ§fS¡F nkyh»‹wJ. ïªj ïa¡f« V‰g£l ãwFjh‹ ïj‹
Éf, njÓa« v‹gJ v‹d v‹gJ g‰¿í« áy® T¥ghL gadhf ekJ muáaš c¤ânahf§fŸ Vuhskhf c©lh¡f¥g£lJ«,
nghLtJ nghy RakÇahij¥ ãurhu¤jhš mªj njÓa« v¥go mij e« eh£L¥ gh®¥gduh»a xU T£l¤jhnu Vf nghfkhŒ
jil¥gL¤j¥gL»‹wJ v‹gJ g‰¿í« r‰W MuhŒnth«. njÓa« mDgÉ¥gJkhd Ãiyik V‰g£lJ v‹gij ahuhtJ kW¡f
v‹»‹w gj¤â‰F v‹d bghUŸ v‹gij KjÈš MuhŒnth«. Koíkh v‹W nf£»‹nwh«.
Kjš KjÈš M§»y¤âš ïUªJjh‹ ïªj th®¤ijia ekJ njÓa ïa¡f« (fh§»uR) V‰gLtj‰F K‹ îthf rig
k¡fŸ ngr¤ bjǪJ bfh©lh®fŸ. mjhtJ M§»y¤âš neõ‹,
bk«g®fŸ (kªâÇfŸ) ïUt®fS« Infh®£L #£ÍfŸ ItUkhf
neõdš, neõdÈr« v‹»‹w gj§fË‹ bghUŸfns jh‹ njr«,
ïUªjh®fŸ. njÓa ïa¡f¤â‹ (fh§»uá‹) gadhf ï¥bghGJ
njr¤â‰FÇaJ, njÓa« v‹»‹w gj§fshF«. mjhtJ xU F¿¥
îthf rig bk«g®fŸ (kªâÇfŸ) vGtU« Infh®£ #£#&fŸ gâ
ã£l njr r_f¤â‹ RakÇahijia¥ bghU¤j Éõa§fisna
ehštU« ïU¡»‹wh®fŸ. ïJ nghynt »uhk¤jiyahÇ tiuÆY«
jh‹ bgÇJ« F¿¥ãL»‹w KiwÆš m›th®¤ij V‰gL¤
c¤ânahf§fŸ bgU»¡ bfh©nl tªâU¥gJl‹ m›î¤ânahf§
j¥g£lnj xÊa nt¿šiy. mªj KiwÆš ïªâa njÓa« v‹gJ
ïªâa r_f¤â‹ RakÇahijia¥ bghU¤jjhF«. ï¥bghGJ fS¡F r«gs§fS« VuhskhŒ bgU»¡ bfh©nl tªJ njÓa
muáaš cy»š bgU«ghY« ãuÞjhã¡f¥gL« njÓa« v‹»‹w ïa¡f« V‰gLtj‰F K‹ ïªâah KGik¡F« 40 mšyJ 50 nfho
gj¤âš njr r_f¤â‹ RakÇahijia¥ bghU¤jnjh e‹ikia¥ %ghŒ¡FŸ ïUªj r®¡fh® tÇahdJ njÓa« V‰g£lâ‹ gadhfî«
bghU¤jnjhthd fU¤J¡fŸ VjhtJ bghâªJ »l¡»‹wdth v‹W mjdhš c©lhd c¤ânahf§fË‹ gadhfî« mitfS¡F
gh®¤jhš njÓa« v‹»‹w gj« c©ikahd bghUËš cgnahf¥ ca®ªj r«gs§fË‹ gadhfî« ï‹iwa âd« 150 nfhoahf tÇ
gL¤j¥gL»‹wjh v‹gJ e‹F És§F«. ca®ªJ ViH ïªâa¡ Foahdt®fŸ jiyÆY«, ÉahghÇfŸ
jiyÆY« k‰W« bghJ #d§fŸ jiyÆY« gSî V‰g£oU¡
jÉu, jÄœ eh£il¥ bghU¤jtiu ahuhtJ njÓa« v‹gij »‹wJ. ïij ehËJ tiu vªj ‘njÓathâ’ahtJ ‘njÓa Ãòz’uhtJ
vL¤J¡ bfh©lhš jÄœ k¡fSila RakÇahijia¥ g‰¿nah kW¤jh®fsh? v‹W nf£»‹nwh«.
e‹ikia¥ g‰¿nah VjhtJ ftiy vL¤J¡bfhŸs¤j¡f F¿¥ò
mâš ïU¡»‹wjh v‹gJ« ÄFâí« ftÅ¡f¤j¡fjhF«. vdnt ï«khâÇ tÇ¥gSî 40 nfhoÆš ïUªJ 150 nfho Mdâ‹
ï›Éu©L« mjhtJ ïªâa k¡fŸ r_f¤ij¥g‰¿í« jÄœ gadhf ïªj “njÓa¤ jiyt®”fS¡fhtJ k‰W« mt®fŸ fhiy
k¡fË‹ r_f¤ij¥ g‰¿í« RakÇahijia¥ g‰¿í« Ó®âU¤ e¡»¥ ãiH¡F« tƉW¢ nrh‰W “njÓa åu®”fS¡fhtJ xU òJ¡
j¤ij¥ g‰¿í« xU á¿J ftiyí« ïšyhJ njÓa« v‹»‹w nfh£il m«k‹ fhR bgWkhd eZlK©lh v‹W nf£»‹nwh«.
btW« th®¤ijia kh¤âu« ghku k¡fŸ VkhW« khâÇ c¢rǤJ¡
bfh©L áyÇ‹ c¤ânahf¤â‰F« áyÇ‹ tƉW¥ ãiH¥ò¡F« ïªj gh®¥gd¤ njÓa¤â‹ gydhfî« mt®fsJ TÈ
cgnah»¤J¡ bfh©L c©ikahd njÓakh»a RakÇahijia¥ njÓa¤â‹ gydhfî« V‰g£l c¤ânahf§fËš mj‹ bryÉ‹ gS
g‰¿¡ ftiy vL¤J¡bfh©oU¡F« ïa¡f§fisí« Fiw KGtijí« bghW¡F« gh®¥gdušyhjhÇš ahuhtJ áy® j§fŸ
T¿¡bfh©L “RakÇahij ïa¡f¤ij xÊ¡f nt©oaJ njÓa¤â‹ tF¥ghU¡F« áy c¤ânahf§fŸ V‹ bfhL¡f¥gl¡ TlhJ v‹W
flik” v‹W brhštâš v›tsî njÓa¤ Jnuhf« ïU¡»‹wJ nf£lhš mJ bgÇa njr¤Jnuhf« v‹W brhšy¥g£L tU»‹wJ.
v‹gij bghJ k¡fisna nahá¤J¥ gh®¡F«go nt©L»‹nwh«. ïJ gh®¥gd®fshš kh¤âukšyhkš mt®fsJ TÈfsh»a
gh®¥gdušyhjh®fËš áyuhY« brhšy¥g£L tU»‹wJ. ïªj
bghJthf xU áW T£l¤jh® ãiH¡fnt mt®fsJ Ryey¤ m¿ÉÈfŸ - ïd¤Jnuh»fŸ - njÓa« v‹gâ‹ bghUŸ bjÇahkš

Fo muR - 1928 ( 1 ) 240 241 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


csW»wh®fŸ v‹wU¤jkh, mšyJ bjǪJ« j§fŸ tƉW¥ ‘nkhBK«’ ‘g¡âí«’ ‘kjK«’ v¥go xU r_f¤ij¥ ãǤJ
ãiH¥ò¡fhf nt©o ï¥go¢ brhšY»‹wh®fsh? v‹gij bghJ á‹dhã‹d¥gL¤â Ãuªju K£lhŸfshfî« fh£LÄuh©o
k¡fns nahá¤J¡ bfhŸs nt©L« v‹W nt©L»nwh«. fshfî« kÅj¤j‹ik m‰wt®fshfî« brŒJ ÉL»‹wnjh mJ
nghynt ïªj ‘njÓaK«’ eh£ilí« k¡fisí« ãǤJ xUtiu
ekJ eh£o‹, ekJ r_f¤â‹, RakÇahij¡F Ãuªju Énuhâ xUt® fh£o¡ bfhL¤J ViHfisí« Foahdt®fisí« tij¤J
fshŒ ïU¡F« gh®¥gd®fS¡F« mt®fis e¤â j‹ ïd¤ij¡ Ûsh¤ jǤâu¤âš Mœ¤â kd¢rhøia ïHªJ RakÇahija‰W
fh£o¡ bfhL¤J thG« Raey¡fhuU¡F« v¥goahtJ RakÇahij thH¢ brŒ»‹wJ. vdnt ekJ RakÇahij ïa¡f¤â‹ K¡»a
cz®¢á v‹D« njÓa¤âš ftiy ïU¡f Koíkh v‹W bfhŸiffËš ïªj nghÈ njÓa¤ij btËah¡» tƉW¥ ãiH¥ò
nf£»‹nwh«. njÓathâfis xÊ¥gJ« xU K¡»a bfhŸifahf¡ bfhŸs
nt©L« v‹gij c©ik¢ RakÇahij åu®fS¡F« bjh©l®
gh®¥gd®fŸ “ï¤jidah« njâÆš c§fŸ jf¥gdhU¡F ââ fS¡F« m¿îW¤J»‹nwh«.
tU»‹wJ jahuhÆU§fŸ” v‹W brhštâš ekJ bg‰nwh®fis¥
g‰¿ v›tsîöu« mt®fS¡F ftiy ïU¡f Koínkh, uÆšnt¡ Fo muR - jiya§f« - 06.05.1928
fhu‹ “ï‹d khj« ï‹d njâÆš áj«gu¤âš MU¤âuh jÇrd«
tU»‹wJ; všnyhU« nghŒ¥gh®¤J nkhBkilí§fŸ” v‹W
uÆšnt ifŒoY« gz« bfhL¤J ntW g¤âÇifÆY« És«gu¥
gL¤Jtâš eh« nkhBkiltâš mtD¡F v›tsî e«ã¡ifí«
ftiyí« ïU¡Fnkh m›tsî ftiyjh‹ ïªj¥ gh®¥gd®fS¡
F« mt®fsJ TÈfS¡F« ekJ njÓa¤ij¥ g‰¿ ãurhu« brŒt
âY« g¤âÇiffËš vGJtâY« ïU¡F« v‹W eh« Ãid¥gâš
VjhtJ fLfsthtJ ãrF c©lh v‹W nf£»‹nwh«.

vdnt áyÇ‹ Ra e‹ik¡F« tƉW¥ãiH¥ò¡F« V‰gL¤


â¡ bfh©l ‘njÓa¤â‰F’ ïÅí« v¤jid fhy« ekJ k¡fŸ VkhW
tJ v‹gJ ï¥nghJ K¡»akhŒ nahá¡f¤j¡f ÉõakhF«. ek¡F
fLfsthtJ RakÇahij cz®¢á tªJ ïU¡»‹wJ v‹W eh«
brhšÈ¡ bfhŸs ÉU«ãdhš ekJ njr¤ij É£L - FiwªjJ ekJ
jÄœeh£il É£lhtJ - njÓa¥ òu£il xÊ¡f K‰g£nlhkh?
v‹gij x›bthUtU« j«j« beŠáš ifia it¤J¥ gh®¡f
nt©LkhŒ ÉU«ò»nwh«.

bghJthf ekJ eh£L k¡fË‹ c©ikahd njÓa¤â‰F


mjhtJ RakÇahij¡F vkdhŒ ïU¥gJ. ïªj¥ nghÈ - eh£il¡
fh£o¡ bfhL¤J tU« - T£l¤jhÇ‹ c¤ânahf¡ f‰gidí«
ïd¤ij fh£o¡ bfhL¤J thG« xU áyÇ‹ njÓa ntõKnkahF«
v‹W nfhòu¤â‹ ÛâUªJ« Tînth«. ïªj nghÈ Raey tƉW¥
ãiH¥ò njÓa¤ij bt£o 圤âdhyšyJ k¡fŸ RakÇahij
milªJ ViHfŸ thH Koí« v‹gJ xU¡fhY« Koahj fhÇa«
v‹nw brhšYnth«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 242 243 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


v‹W ngáÆU¡»‹wh®. ã‹d® âU. tujuh#&YÉ‹ rfh¡
fsh»a âU. õhã Kf«kJ rhaò«, âU FHªijí«, âU r¤âa
_®¤âí«, âU tujuh#&Yit Él xUgo Fiwthfnt mŒa§
fhiu¥ g‰¿¡ fÉgho c‰rt¤ij xUthW Ko¤ âU¡»‹wh®fŸ.

âU.M®.nf. õ©Kf« br£oahU« âU. tujuh#&Yit¥ g‰¿ âU. mŒa§fhU« âU. mŒa§
fhiu¥g‰¿ âU. tujuh#&Yî« ïj‰F K‹ xUtU¡bfhUt® ngá¡
âU. $ÅthrŒa§fhU« bfh©l th®¤ijfŸ “ehŒ Tl FW¡nf nghfKoahJ” v‹W
brhšY« gHbkhÊnghš m›tsî nftykhf ïUªjJ ahtU¡F«
bjǪj Éõa«.
âU.M®.nf. õ©Kf« br£oah® mt®fŸ ï«khj« 2-ª njâ
ïªâa® ãuâÃâahf bghJ k¡fŸ rh®ghŒ bjǪbjL¡f¥g£L r®¡ âU. tujuh#&Yit fh§»uáÈUªJ Éy¡»dhšjh‹ fh§»uR
fhuhY« x¥ò¡bfhŸs¥g£L ÍÅth kfheh£L¡F¢ brš»‹wh®. gÇR¤j¥gL« v‹W mŒa§fh® brh‹dJ«, ikyh¥ó® mŒa§fhiu
fh§»uir É£L xʤJ fh§»uir¡ if¥g‰¿dhšjh‹ mJ
âU. $ÅthrŒa§fh® btÆš fhy¤âš Rf« mDgÉ¡f clš gh®¥gdušyhjhU¡F Mg¤âšyhkš ïU¡F« v‹W«, gh®¥gd®
ey« ng 炙yhªJ¡F¢ brš»‹wh®. fŸ gh®¥gdušyhjhU¡F nf£il ÉisɤJ gh®¥gd Mâ¡f¤ij
ÃiyÃW¤j fh§»uir Míjkhf cgnah»¤J¡ bfh©oU¡»wh®
Mdhš jdJ Rfthr¤â‰F¢ bršY« âU, $ÅthrŒa§ fshjyhš mt®fis fh§»uir É£L xÊ¡f nt©L« v‹W« âU.
fhU¡F¤ njÓa¤â‹ nguhš tÊaD¥ò cgrhu§fŸ bghJk¡fŸ tujuh#&Y brh‹dJ« nghŒ, ït®fŸ ï¥nghJ xUtU¡bfhUt®
nguhš br‹idÆš brŒa¥g£lnj xÊa âU. õ©Kf« br£oah òfœtJ fÉ gho¡ bfhŸtâš cŸs ïufáa« v‹d v‹gij bghJ
U¡F xU cgrhuK« el¤j¥glÉšiy. ïj‹ fhuz« v‹d v‹g #d§fns f©L bfhŸs£L«. br‹w tUl« âU. tujuh#&Yit
ij¥ g‰¿ eh« mâf« brhšy nt©oaâšiy. gh®¥gd®fŸ fh§»uáÈUªJ btË¥gL« goahŒ¢ brŒjj‰fhf
gh®¥gdušyhjh®fËš áyiu bfŠá¡ nf£L¡ bfh©lâ‹ gydhf
âU. br£oah® gh®¥gdušyhjh®, âU. mŒa§fh® gh®¥gd® î« “ïªj xU jlit ghU§fŸ, ïÅnkš vd¡F ò¤â tªJ ÉL«”
v‹gij¤ jÉu ntW fhuz« ïšiy. ï›tŒa§fh® tÊaD¥ò v‹W brhšÈ¡ bfh©lâ‹ gydhfî« gh®¥gdušyhjhÇY« áy®,
cgrhu âUÉHhî¡F ngh£o ngh£L bryî brŒJ jiyik t»¤j
“ïZl¥g£lt®fŸ - mJî« fh§»uádhš gh®¥gd®fŸ gh®¥gd
âU. tujuh#&Y mt®fŸ âU. mŒa§fhiu¥ g‰¿ ghoÆU¡F«
ušyhjhU¡F bfLâ brŒa Koahkš gh®¤J¡ bfhŸs r¡â cila
fÉia r‰W ftÅ¥ngh«.
t®fŸ - fh§»uáš nruyh«” v‹W mDkâ bfhL¤jîl‹, ahU«
“âU. mŒa§fhiu K¥gJ nfho k¡fŸ bghJ brh¤J v‹W fh§»uá‰FŸ EiHahjgo âU. mŒa§fh® gªnjhgÞJ brŒJ
fUJ»wh®fŸ. bfh©l fhy¤âš, âU. tujuh#&YÉ‹ C® fh§»uÞ fÄ£oiaí«
gh®¥gd®fŸ RthÔd« brŒJ bfh©L tujuh#&Yit btËah¡»a
Rauh{a¥ nghÇš mŒa§fh® jsf®¤juhŒ ïU¡»wh®. njf nghJ $tujuh#&Y bt£f¥g£L gy %ghŒ bryî brŒJ nry¤âš
brs¡»a¤ij K‹Å£L 炙yhªJ¡F nghtjhf mŒa§fh® Íšyh fh§»uÞ kfhehL T£o “gh®¥gd®fŸ v‹id Äf mtkhd¥
brh‹dhY« rka« ne®ªjhš njr ÉLjiy¥ nghÇ‹ yøa§fis gL¤â É£lh®fŸ. Mjyhš eha¡f®thns jh§fŸ tunt©L«! âU.
vL¤J¢ brhšy ã‹th§fkh£lh®. ïªj eh£oš #h⢠r©il, r_f áj«gu« ãŸisthns! jh§fŸ tunt©L«! âU. gd¡fhš uh#hnt
nt‰Wik, tF¥ò¥ ãz¡F c©Lkhdhš mij k¤âaÞj« brŒa jh§fŸ tªJ v‹ khd¤ij¡ fh¥gh‰w nt©L«! âU. uhkrhÄ
ãÇ£oõhU¡F cÇik ïšiy ba‹gij âU. mŒa§fh® ãÇ£o KjÈahnu ! jh§fŸ tunt©L«. âU. õ©Kf« br£oahnu jh§fŸ
õhU¡F bjÇÉ¡f nt©L«.” (âU mŒa§fhU¡F¤jh‹ c©L tunt©L«” v‹W x›bthU gh®¥gdušyhjt®fisí« bfŠá
nghY«. g-®) miH¤J kfheh£il el¤âaJ«, mJ rka« âU. tujuh#&Y

Fo muR - 1928 ( 1 ) 244 245 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


mŒa§fhiuí« gh®¥gd® fisí« itjJ«, gh®¥gdušyhjh®fis
âU¥â brŒa fh§»uá‹ bfhŸifÆnyna #hâ ɤâahr« ïšiy
v‹»‹w xU F¿¥ig br‹idÆš TL« fh§»uáš nr®¤J
ÉLtjhfî« mJ Koah
É£lhš jh‹ fh§»uir É£L kWgoí« btËÆš tªJÉLtjhf
åu« ngádJ« ïj‰FŸ ahU« kwªâU¡f KoahJ. ahf«
m¥go¥g£l ehíL ïnj âU. mŒa§fh® miHahkny
fh§»uá‰FŸ tÈa EiHªjJ« T£l« âU. ehíL ÛJ rªnjf¥g£L
fh§»uáš âU. ehíLit nkilÆš Tl c£fhu it¡fhkš mtkh gh®¥gd®fS¡F« gh®¥gdušyhjh®fËš bgU«gh‹ik
d¥gL¤âaJ«, ïj‰fhf âU. ehíL ïnj âU. mŒa§fhÇl« “fh§» nahU¡F« ɤâahrÄU¥gjhf gh®¥gd®fshš brhšy¥gL«
uá‹ bfhŸifÆš #hâ ɤâahr¤ij xÊ¡f nt©L« v‹W nr®¡f fhuz« x‹nw x‹Wjh‹. mjhtJ gh®¥gd®fŸ khÄr« rh¥ãL
âU. õ©KfŠ br£oah® bfhL¤âU¡F« Ô®khd« btËahdhš tâšiy v‹gJ«, gh®¥gdušyhjh® khÄr« rh¥ãL»wh®fŸ
ehnd mij v⮤J njh‰fo¡f cjÉahŒ ïU¡»‹nw‹” v‹W cWâ v‹gJnkahF«. kh«r« rh¥ãLtâY«, gjh®¤j¤âš cŸs Fz
brhšÈ j‹id nr®¤J¡ bfhŸS«go brŒJ bfh©lJ« ahtU« njhõ§fis¥ g‰¿ - mjhtJ fhŒf¿fS¡F« khÄr¤â‰F« cŸs
m¿ªj ufáankahF«. ïªj ÃiyÆš âU mŒa§fhiu ehíL cUá Fz« KjÈaitfis¥ g‰¿¡ Tl mšyhkš - xU étid
òfœtJ« âU. mŒa§fh® ehíLit¥ òfœtJ« ïUtU« nr®ªJ tij¡»‹wJ TlhJ v‹gjhd ét Ï«iriana ãujhdkhf¡ fUâ
ïªâa¥ ãuâÃâahŒ ÍÅthî¡F¢ bršY« âU. br£oahU¡F ntW brhšy¥gL»‹wJ.
áy® el¤j ïUªj tÊaD¥ò cgrhu¤ij¡ Tl jL¤jJ« xU
mârakšy. ïij c¤njá¤nj M§fh§F étfhU©a ãurhuK«, bfhiy
kW¤jš ãurhuK«, òyhš c©zhik ãurhuK« v›tsnth
vdnt njÓa« v‹gJ v‹d v‹gij btË¥gL¤j ïij brŒa¥g£L tU»‹wd.
vGJ»nwhnk xÊa br£oahU¡F cgrhu« ïšiy v‹gj‰F ïij
vGjÉšiy. ï¥goÆU¡f, ïªj ehËš gh®¥gd®fŸ x‹W To bjŒt¤â‹
nguhY«, kj¤â‹ nguhY«, nkhB¤â‹ nguhY« ét‹fis
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.05.1928 tij¤J bfh‹W â‹gjhdJ nkhB¤â‰fhf brŒa¥gL« fhÇakhŒ
ghÉ¡f¥gL»‹wJ. v‹nd ekJ m¿åd«! khÄr« rh¥ãLtJ
ešyjh bf£ljh? ghtkh ò©Âakh? mtáakh ïšiyah? v‹
gij¥ g‰¿a Étfhu¤ij eh« ïªj Éahr¤âš it¤J¡ bfhŸs
Éšiy.

“gil¤jh‹ gil¥bgšyh« kDî¡fhf, kDit¥ gil¤jh‹


j‹id tz§f” v‹»‹w bfhŸifia kjkhf cilat®fS«,
uhk‹ e‹whf btªj ešy ešy khÄrkhf¥ gh®¤J bghW¡» vL¤J
Óij¡F¡ bfhL¤jh‹ v‹»‹w òuhz¤ij F«ãLtij kjkhf¡
bfh©lt®fS«, v¢áš khÄr¤ij, mjhtJ jh‹ fo¤J¤ â‹W Uá
gh®¤J ã‹ò átD¡F gil¤J mjdhš nkhBkilªj g¡j®fis¥
gho nkhBkiltij kjkhf¡ bfh©lt®fS«, ML«, nfhÊí«,
g‹¿í«, vUik¡»lhî« mL¡fL¡fhf bfh‹W óir brŒa
nt©oa flîis F«ãLtij kjkhf¡ bfh©lt®fS«, åzhf¥

Fo muR - 1928 ( 1 ) 246 247 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


nghtJ kÅjÅ‹ gá¡Fjîtjhš ahU¡F v‹d eZl« v‹gt®
fS«, j©Ùiu¡ fhŒ¢á rh¥ã£lhš mâYŸs gy ét‹fŸ rh»‹w
dthjyhš fhŒ¢rhkš rh¥ãlnt©Lbk‹W«, És¡F it¤jhš
mâš gy ó¢áfŸ tªJ ÉGªJ rhFkhjyhš ïU£oš ïU¡f
nt©Lbk‹W«, _¢R É£L Rthr« cŸns ïG¤jhš gy ó¢áfŸ
cŸns nghŒ ïwªJ nghFkhjyhš thiaí« _¡ifí« JÂÆš ekJ fU¤J
_o¡ bfhŸs nt©Lbk‹W« brhšY»‹wt®fS« ïU¡F«nghJ
khÄr« rh¥ãLtJ rÇah j¥gh v‹gij Ryg¤âš Ko¤JÉl
KoahJ. Mdhš ntj¤â‹ nguhš F«gnfhz¤âš gh®¥gd®fŸ
MLfis tij¤J¡ bfh‹wJ rÇah v‹gJjh‹ ï›Éahr¤â‹ ‘Fo muá‹’ eh‹fhtJ M©L Kjš ïjÊš vGâÆUªj
fU¤jhF«. frh¥ò¡ fil¡fhundh mšyJ ntW Ñœ¤ju¡ flîŸ jiya§f¤ij¥ gh®¤j e©g®fŸ gy® ekJ ïa¡f¤ij¥ g‰¿í« e«
‘Fo muá‹’ ts®¢áia¥ g‰¿í« thœ¤J¡ T¿ gy foj§fŸ vGâ
fnsh ét‹fis xnubt£lhf xU ÉdhoÆš bt£oÉl¢ brŒ»‹
ïU¡»‹wh®fŸ. cjhuzkhf fhiu¡Fo ‘Fku‹’ g¤âÇifí«, mj‹
wh®fŸ. Ï«ir v‹gij m¢Ót©fŸ xU á¿J« mDgÉ¥gj‰
MáÇa® âU. KUf¥g br£oah® mt®fS«, mkuhtâ¥òö® âU.
»šyhkš âObu‹W bt£o ÉL»‹wh®fŸ. Mdhš ahf¤â‹ nguhš
ã¢r¥gh R¥ãukÂa br£oahU«, fhdhLfh¤jh‹ âU. itÆ. R.
‘ca®ªj tF¥ò’ gh®¥gd®fŸ ‘ca®ªj tF¥ò flîS¡F’ nkhB¤
õ©Kf« br£oah® mt®fS«, kJiu, mU¥ò¡nfh£il, âU¥ó®,
â‰fhf c©Qtj‰F gÈ bfhL¥gj‰fhf brŒí« bfhiyÆš nkš
nfha«ò¤ö®, âU¢á, ehf¥g£lz«, F«gnfhz«, khatu«, jŠir,
f©lgoahtJ bt£lhkš cÆUl‹ Éiuia eR¡»í« njhiy
âU¢br§nfhL, khu©lŸË, m«gÿ®, br‹id, bfhS«ò KjÈa
cǤJ« nt©oa mtat§fis cÆUlÅU¡F« nghnj mW¤
ï‹D« gy ïl§fËÈUªJ gy e©g®fS« vGâ ïU¡»‹wh®fŸ.
bjL¥gJ« v‹whš v›tsî bfhiy ghjf« - á¤utij - fLŠá¤j«
mt‰WŸ áy® ‘Fo muir’ ÈÄ£bl£ f«bgÅahŒ V‰gL¤Jtij
v‹gij ftŤJ gh®¡fnt©L« v‹nw nt©o¡ bfhŸS
MjǤJ« gy® mij¤ jL¤J« vGâÆU¡»wh®fŸ. MdhY«
»‹nwh«.
RakÇahij ïa¡f¤ij xU jÅ Þjhgdkh¡» mj‰F nt©oa
xU étfhU©a r§fkhtJ, bfhiy kW¤jš T£lkhtJ, r§f«, ãurhu« fhÇaÞjy« KjÈa V‰ghLfŸ brŒí« Éõa¤âš
átdoah® âU¡T£l¤jhuhtJ ïij¥ g‰¿ xU th®¤ijahtJ ahtU« xnu mã¥ãuhakhf¤jh‹ vGâ ïU¡»wh®fŸ. ïij Rkh®
ïJtiu ngádt®fŸ mšy®. kjK« flîS« Rauh{K« v¥go xUtUõ fhykhfnt gy® vGâ tU»wh®fŸ. ïitfËš knyah
òu£o‹ Ûnj f£l¥g£oU¡»‹wnjh mJ nghynt étfhU©aK« eh£L¡ foj§fns gy. ‘Fo muir’ jŤj KiwÆš ekJ brhªj
f£l¥g£oU¡»‹wnjbahÊa c©ikahd j¤Jt¤â‹ ngÇš g¤âÇifahf el¤Jtâš bghUŸ eZl« x‹WÄšiyahdhY«
ïšiy. ïJjh‹ ï¥go òu£L ïa¡f« v‹whš, étÏ«ir Ãthuz e«khš ïŠît»¡f¡ ToajhÆšiy v‹gij eh« bjÇɤ jhf
r§f¤jh® mjhtJ S.P.C.A.r§f¤jh® v‹d brŒJ bfh©oU¡»wh®fŸ nt©oajhÆU¡»‹wJ.
v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. mt®fŸ ïªj ahf¤â‹ nguhš bfhiy
vdnt RakÇahij¡ bfhŸif cilat®fshfnt nr®¤J xU
ghjf« brŒj gh®¥gd®fis S.P.C.A. r£l¥go elto¡if el¤â V‹
ÈÄ£bl£ f«bgÅah¡» (vªj kj¤ij¥ g‰¿ahdhY« rÇ) ntj«,
j©o¤âU¡f¡ TlhJ v‹W nf£»‹nwh«. kj¤â‹ nguhY« RthÄ
rhÞâu«, òuhz«, #hâ, kj« KjÈaitfËš (vªj kj¤âš ãwªjt®
Æ‹ nguhY« brŒí« fhÇa§fŸ F‰wkšy v‹W brhšth®fshdhš,
fshdhY« rÇ) monahL e«ã¡ifÆšyhjt®fshfî« kd«, th¡F,
ekJ RthÄfŸ všyhÉj ghg¤â‰F« fhuz ójkhfî« clªij
fha§fŸ _y« r‰W« mit mDgt¤âÈšyhjt®fSkhd xU
ahfî« ïU¡»‹wJ v‹gâš v‹d rªnjf«. gh®¥gd®fŸ vJ
T£l¤jhÇ‹ Rjªâu¤âš MáÇa¤ j‹ikia É£L ‘Fo muR’«,
brŒjhY« mJ nkhB¤â‰F« Rauh{a¤â‰Fkhf MŒÉL»‹wJ.
‘Çnthš£’L« eilbgW«goahd V‰ghL brŒtJ ÄFâí« mtáa
mnj fhÇa§fis e«kt®fŸ brŒtJ njr¤ JnuhfK«, bjŒt¤
khd fhÇa« v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. ‘Fku‹’ g¤âÇif vGâÆ
JnuhfK« MŒÉL»‹wJ.
U¥gJ nghY« k‰W« gy e©g®fŸ vGâÆU¥gJnghY« btF
Fo muR - jiya§f« - 13.05.1928 fhykhfnt ï«khâÇ ïa¡f« e« eh£oš gy njh‹¿¤ njh‹¿,

Fo muR - 1928 ( 1 ) 248 249 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


kiwªJ bfh©nl tªâU¡»‹wnj xÊa x‹whtJ Ãiy¤âU¡fnt ïij¥g‰¿ rÛg¤âš jŠir ÍšyhÉš Tl ïU¡F« khfhz
Æšiy. ïij ekJ vâÇfns e‹whŒ brhšÈ¡fh£o e«ikí« RakÇahij kfheh£oš xU Koî brŒayh« vd Ãid¡»nw‹.
btU£o tU»wh®fŸ. mjhtJ “tŸSt®, ò¤j® KjÈnah®fË‹ mj‰FŸ VjhtJ foj¥ ngh¡Ftu¤J brŒa nt©L« v‹»w v©z
ïa¡f§fS« ï‹D« v¤jidnah ng®fŸ Ka‰áí« x‹W« brŒa KŸs fdth‹fŸ âU. <.bt. uhkrhÄ v‹»‹w brhªj Éyhr¤â‰F
Koahkš nghŒÉ£lJ. m¥goÆU¡f ïij ah® y£áa« brŒa¥ vGâ¡ bfhŸsyh«.
ngh»wh®fŸ” v‹W brhštJ nghynt elªJ tªâU¡»‹wJ. Mdhš
nkš ehLfËš r‰W ï›Éa¡f« btF ntfkhf guÉ tU»wjhf Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.05.1928
ï¥nghJ bjÇatU»wJ. ekJ eh£oš ï›Éa¡f« nt%‹¿
É£lâš rªnjfÄšiyahdhY« ïÅ xU I«gJ M©lhtJ
Élhkš bjhl®¢áahŒ ntiy brŒjhf nt©L«. K‹fhy§fËš
ï›Éa¡f« Ãiy¡fhjj‰F« gydË¡fhjj‰F« K¡»a fhuz«
v‹dbt‹whš, m›t¡ fhy§fËš ïUªj mur®fŸ ntj, rhÞâu,
òuhz, #hâ, kj¥ gh®¥gd®fË‹ if¥ãŸisfshfnt ïUªJ
t¤jjhšjh‹. ï¥nghJ cŸs murh§f« gh®¥gd®fis¡ bfh©L
eilbgWtjhdhY« ntj«, rhÞâu«, òuhz«, kj«, #hâ v‹»‹w
Éõa§fËš gh®¥gd®fis¥ ã‹g‰Wgt®fŸ mšy. m‹¿í«
ï›Éõa§fËš murh§f¤â‰F« c©ikahd e«ã¡if »ilahJ.
Vnjh mt®fsJ M£á Ãiy¤âU¡f nt©oí«, ï›ntj rhÞâu
òuhz #hâ kj« mj‰F mDTykhÆU¥gjhY« ït‰iw xÊ¡f
mt®fshf K‹tUtJ ïšiynaašyhkš k‰wgo ïitfis
xÊ¡f¢ brŒí« ïa¡f¤â‰F btË¥gilahd vâÇfŸ Æšiy. ïJ
ek¡F v›tsnth mDTy« v‹nw brhšy nt©L«.

M¥fhÅÞjhd mÛU«, JU¡» fkhš gh£rhî«, ï£lÈ


KnrhÈÅí« xU msî¡fhtJ RakÇahijiaí« m¿ití«
Mjhukhf bfh©L mtut®fŸ eh£il c‹dj Ãiyik¡F bfh©L
tªJ fh£otU« cjhuz¤ij¡ fh©gt®fS¡F ekJ ïa¡f¤ij¥
g‰¿a gankh rªnjfnkh xU á¿J« ïU¡f¤ njitÆšiy v‹nw
brhšYnth«.

k‰wgo j§fŸ ïd¤jhÇ‹ Raey§fhuzkhfnth, áy jÅ¥


g£lt®fË‹ ãiH¥ò fhuzkhfnth, m¿Éšyhj fhuzkhfnth
T¥ghL nghLgt®fis y£áa« brŒa nt©oa Ãiyikiaí«
ekJ ïa¡f« xUthW jh©oÉ£lbj‹W brhšyyh«. m‹¿í«
m›Éj T¥ghLfshš ek¡F gyÉj e‹ikfS« V‰g£L tU»wJ.
Mjyhš bjhl®ªJ ntiy brŒa V‰ghLfŸ brŒtJjh‹ ï¥nghJ
eh« brŒa nt©oa ntiyahF«. VnjD« áy e©g®fshtJ x‹W
nr®ªJ ï›Éa¡f¤â‰F xU r§fnk‰gL¤â mij gâî brŒJ mj‹
_y« g¤âÇiffisí« el¤j V‰ghL brŒtnj ey« v‹W bjÇɤ
J¡ bfhŸ»nwh«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 250 251 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


$ tujuh#&YÉ‹ k‰bwhU rgj« Þjy |Þjhgd r£l¤ âU¤j«

fh§»uÞ v‹W«, Rauh{a¡ fø v‹W«, njÓa¡ T£l«


$ tujuh#&Y ehíL 10-ª njâ jÄœehL g¤âÇ¡ifÆš ã‹ v‹W« brhšy¥gLtdth»a T£l§fŸ k¡fË‹ m¿ahikahY«
tUkhW vGJ»wh®:- ftiy¡ FiwthY« eh£oš bršth¡F¥ bg‰wj‹ gadhf e«ehL
ÄfÄf¡ nftykhd Ãiyik¡F tªJ É£lnjhL mjdhš V‰g£l
“rkj®k« Ãiybgw ciH¥gnj vdJ neh¡f«. ïu©L
muáaš Rjªâu§fŸ v‹gitfŸ mnah¡»a®fS¡F M¡f¤ij
tUõ§fshf v¢rǤJ tªnj‹. eha¡f® Ó®glÉšiy. bt‰¿ njhš
Éia g‰¿ vd¡F ftiy ïšiy. eha¡f® ãurhu« bjhiya njo¡ bfhL¤J¡ bfh©L tUtJl‹ eh£il¥ ãǤJ it¤J ViH
nt©L« mšyJ eh‹ bjhiya nt©L«. eh‹ vj‰F« Jªjt‹ k¡fisí« ghku k¡fisí« tij¤J¡ bfh©L tU»‹wJ. mjhtJ
v‹gJ j§fS¡F¤ bjÇí«. ãuhkzušyhjhU¡FŸ nghuh£l« kªâÇ gjÉfS« îthf bk«g® gjÉfS« Infh®£L #£{, Íšyh
nt©lhbk‹nw ïJtiuÆš bghW¤âUªnj‹. ïÅnkš eh‹ #£{ gjÉ KjÈaitfS« r£lrig bk«g® Íšyh jhÿfh ngh®L
R«khÆUªjhš mJ njr¤JnuhfkhF«. ‘âuhÉlid’¥ g‰¿ ftiy jiyik KjÈa gjÉfS« ïªâa k¡fS¡F¡ »il¡f Mu«ã¤j¡
ïšiy. eha¡f® xU fhy¤âš fh§»uáš ïUªjhbu‹gj‰fhf xU áy fhy« Kj‰bfh©nl mt‰iw v¥go eh£L¡F« k¡fS¡F«
e©g®fŸ mt® brhštij nf£»wh®fŸ. mªj j¥ò mã¥ãuha¤ij mDTykhf el¤JtJ v‹»‹w Éõa¤âš xU á¿J« ftiy
ngh¡Ftnj vdJ ãurhu¤â‹ neh¡f«. FUnB¤âu óÄÆš ja§» bfhŸs ïlÄšyhkš, mªj c¤ânahf§fis ah® t»¥gJ v‹gJ
Ëw m®#&dD¡F JizòǪj âU. »UZzgfth‹ xUtnu g‰¿í«, vªj tF¥gh® mij Vf nghfkhŒ mDgɤJ tUtJ
vd¡F¤ Jiz. ï‹iwa jÄœeh£L Ãiyik ïJntahF«. eha¡f® v‹gJ g‰¿ínk ftiy bfh©L, mj‹_y« milªj c¤ânahf§
ãurhu¤âš tªjÉid ïJ jh‹”. fis kWgoí« jh§fnsh m‹¿ j§fŸ ã‹ rªjâahnuh mšyJ
ïd¤jh®fnsh ÃuªjukhŒ mDgÉ¡f kh®¡f« brŒJ bfhŸSt
ïJ v¤jidahtJ rgj« v‹gJ« ïÅí« ïJ nghš v¤jid ânyna mt‰iw cgnahf¥gL¤â¡ bfh©L tªâU¥gJl‹ Úâí«
rgj« ãuRu« btËahf¥ ngh»wJ v‹gijí« bghJ #d§fŸ ehzaK« gBghjk‰w j‹ikí« ïšyhkš bfhŸis¡F«
bghWiknahL ftÅ¡f nt©L»nwh«. 30.4.28 njâ jiya§f¤â‹ âU£L¡F« òu£L¡F« mnah¡»a¤jd¤â‰F« jhŒålhf ïUªJ«
Ñœ gŠrk kªâÇ ghjói# brŒtJ jdJ gh¡»a« v‹wh®. ï‹W, tU»‹wJ. kªâÇ gjÉfshš mJ V‰g£l fhy« Kjš bfh©L ïJ
x‹W eha¡f® ãurhu« bjhiyant©L« mšyJ jh‹ bjhiya tiu ViH Foahdt®fË‹ tÇ¥ gz¤âš khj« gâdhÆu¡fz¡
nt©L« v‹»w ãua¤jd¤âš ïw§» É£ljhf¡ TW»wh®. ïÅ fhd %ghŒ r«gsK« bryî« V‰g£ljšyhkš mjdhš eh£o‰F
vâš ïw§» ÉLthnuh? VjhtJ gy‹ c©lhƉW v‹W ahuhtJ brhšy Koíkh v‹W
nf£»‹nwh«.
Fo muR - brŒâ És¡f« - 13.05.1928
mJnghynt îthfrig bk«g®fŸ c¤ânahf« ïªâa®
fS¡F »il¤jj‹ gydhf VjhtJ e‹ik c©lhƉwh v‹W gh®¤
jhš, r®.á.ã. mŒaÇ‹ Møiaí« m¥gjÉÆš eh£oš V‰g£l
nfh®£Lfisí« m›tâfhu§fŸ xU tF¥ghU¡F bgU«gh‹ik
ahf tH§f¥g£L mjdhš k‰w tF¥gh® eR¡f¥g£lijí« Ét

Fo muR - 1928 ( 1 ) 252 253 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


fhu¤â‰F mâf áynt‰g£lijí« jÉu ntW v‹d gy‹ tÇ cgh¤âaha®fŸ »uhkhâfhÇfŸ KjÈa juf®fŸ _y« X£L¥ bg‰W
brY¤J« bghJk¡fŸ milªjh®fbs‹W brhšy Koíkh v‹W bk«guh» áy® f£áfis c©lh¡»í« áy® f£áfËš nr®ªJ«
nf£»‹nwh«. m§f¤â‹ gjÉia j§fS¡F¥ gjÉí« c¤ânahfK« »il¡F«
tiffS¡F xU á¿J« ehzaK« nah¡»a¥ bghW¥ò« ïšyhkš
k‰wgo iAnfh®£ îthf« rªij¡ fil Éahghu¤ij Él¡ cgnah»¤J k¡fË‹ ey¤âš xU á¿J« ftiyÆšyhkš v›bt›
nftykhŒ bghW¥g‰W És§FtJ« ehS¡F ehŸ #£#&fË‹ tÊfËš k¡fS¡F Énuhjkhfî« btŸis¡fhu®fS¡F mDTy
v©Â¡ifí« r«gsK« caUtJ« ÉtfhukhL« k¡fË‹ khfî« el¡f¡ TLnkh m›tsî tifÆY« elªJ Raey¤ij
v©Â¡if ca®ªJ mnef gH«bgU« FL«g§fŸ jhá, Fo, NJ ftÅ¥gjšyhkš ntW©nlh? v‹W nf£»‹nwh«.
ïitfËš ghHhtij¡ fh£oY« v©kl§F Étfhu¤jhš ghHh¡f¡
Toa khâÇahfî« ïUªJ tU»‹wnjašyhkš Ãaha« »il¡F« Þjy îthf«
Kiw ehzakhfnth nah¡»akhfnth Rygkhfnth ïUªJ tUt
jhf ahuhtJ brhšy Koíkh v‹W nf£»‹nwh«. Íšyh ngh®LfË‹ Ãiy Äf Äf gÇjã¡f¤ jFªjJ. xU
bk«gU¡fhtJ Íšyh ngh®£L vj‰F Mf V‰g£l bj‹gnj
k‰W« #£#&fS¡F« t¡ÑšfS¡F« cŸs r«gªjK« bjÇahJ. Íšyh ngh®L bk«g®fËš bgU«gh‹iknah® ï¥
#£#&fS¡F« ft®d® Ó¥ #£#&fS¡F« cŸs r«gªjK« gjÉfis j§fS¡F xU bgUik¡fhf ÉU«ò»wh®fns xÊa
vGJtJ bt£f¡ nflhd fhÇa« v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. j§fŸ flikia m¿ªjt®fshfthtJ mâš ftiy cŸst®
fshfthtJ ïU¡»‹wh®fsh?
fby¡l® gjÉÆ‹ nah¡»aij brhšynt nt©oaâšiy
v‹ngh«. cjhuzkhf xU j©Lt¥ gh®¥gd¡ fby¡lÇ‹ el¤ij Íšyh ngh®L jiyt®fS« jh§fŸ v¥go ïªj c¤â
r»¡f KoahjjhÆUªJ« nfŸÉ nf£ghL ïšyhkš bgÇa j®ghuhŒ
nahf¤âš ÃuªjukhŒ ïU¥gJ v‹W mÞâthu« nghLgt®fS«
ïUªJ tU»‹wJ. âdK« xU bg© åj« Ñœ mâfhÇnah
r£lrig bk«g® gjÉ bgw ïij cgnah»¤J¡ bfhŸsyh« v‹W
FkhÞjhnth, f£á¡fhundh r¥is brŒJ Ôunt©L«. mt® Mir¥
ïU¥gt®fSkšyhkš Íšyh ngh®L ntiyia ftÅ¡f nt©oa
g£l FkhÞjh bg©#hâ mtáa« r¥is brŒjhf nt©L«. ïšyh
t®fŸ Äfî« mUikahfnt ïU¡»‹wh®fŸ. mndf ngh®LfËš
É£lhš FkhÞjh å£oš fšY nghLtJ« fhȤjd« brŒtJ
ãuábl©nlh mšyJ bk«g®fnsh mšyJ mt®fS¡F nt©oa
kh»ÉL«. Íšyh N¥u©L¡F É©z¥g« ngh£lhš mtU« ml¡»
ÉL»‹wh®. ÃUthf rig bk«gU¡F É©z¥g« kf#® KjÈait t®fnsh jh‹ f‹wh¡luhÆUªJ tU»wh®fŸ.
fŸ mD¥ãdhš mtU« F¥ig¤ bjh£oÆš ngh£LÉL»‹wh®.
jhÿ¡fh ngh®LfË‹ Ãiyikí« nftykhfntjh‹ ïUªJ
ïtiu¥ g‰¿a fij k‰W« mnef« c©L. ïJnghš ï‹D« áy
tU»‹wJ. m§F el¡F« nj®jšfS« f‹wh¡£fS« cgh¤âaha®
fyf§fŸ Inuh¥ãa®fËY« c©L mt®fŸ kh‰w¥gL« C®fS¡F
fË‹ kh‰w§fS« bk«g®fË‹ Raey§fS« á¿jhtJ nah¡»a
všyh« (R‰W¥ãuahz«) r®¡ô£ nghF« ïl§fS¡bfšyh« Ñœ
khdbj‹W brhšyKoahjjhfnt bgU«gh‹ik ïUªJ tU»‹wJ.
mâfhÇianah FkhÞjhitnah r«rhu r»j« T£o¡ bfh©L
ngh»‹wt®fS« c©L. mt® Tl r«rhu r»j« nghf¡ Toat®
KÅágš nr®bk‹fnsh ït®fŸ všyhiuí« Él nkhrkhd
fS¡nf Ó¡»u« nkY¤ânahf§fŸ »il¥ gJ« mj‰F r«kâ¡fhj
t®fshfnt ïUªJ tU»‹wd®. nj®jš mâfhu¤âš nr®bk‹fŸ
t®fŸ v›tsî nah¡»a®fshdhY« m¥gona ïU¥gJkhd
brŒí« mnah¡»a¤jd§fŸ fz¡»yl§fhJ v‹ngh«. jk¡F
Éõa§fŸ v›tsnth gh®¡»‹nwh«.
nt©lhj ng®fis X£l® ÈÞoš nr®¥gJ »ilahJ.
r£lrig bk«g®fŸ nah¡»aij m¿ahjt®fŸ ïU¡f
Koahbj‹nw brhšYnth«. x›bthUtU« nj®jY¡F 1000, 10000, jd¡F nt©oa m‹d¡ fhtofŸ všnyhiuí« ifÆš
50000 tiu %ghŒfis yŠrkhfî« TÈahfî« brythfî« bryî ïUªJ g¤J¥ g¤jzh bfhL¤J X£l®fsh¡»¡ bfhŸtJ.
brŒJ ghku X£l®fS¡F¥ gzK« fŸS rhuhaK« bfhL¤J
nj®jš Ãakd¢ Ó£il th§» »Ê¤J vǪJ ÉLtJ.
Fo muR - 1928 ( 1 ) 254 255 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
nj®jš Ãakd¤ij (ehÄndõ‹ ÞÈ¥ig) ɤâ£wh brŒJ ïl¡fhu‹ mªj¥ gz¤âš khnd#U¡F« r®ntaU¡F«
bfh©ljhf ngh®#Ç fh»j« vGâ it¤J¡ bfh©L jŸË ÉLtJ, Xt®áaU¡F« MS¡F %.100 bfhL¥gJ.
mdhtáakhd fhuz¤jhš nj®jš ehÄndõ‹ áÈ¥ (Ãakd
É©z¥g¤ij) bršYgoa‰wbj‹W brhšÈ¤ jŸËÉLtJ. bghŒ ãš vGâ gz« vL¤J¡ bfhŸtJ. Çfh®£Lfis
f£lha¥gL¤â gaKW¤â X£L th§FtJ. âU¤JtJ. jdJ MŸfS¡F ntiy bfhL¡f òJ c¤ânahf§fis
c©lh¡FtJ.
uh¤âÇÆš bg£oia cil¤J X£Lfis¤ âU¤JtJ.
MWkhj« VGkhj« Û£o§F nghlhkš ïU¥gJ. jd¡F
mdhtáakhf X£Lfis bršYgo m‰wit (ï‹thÈ£) nt©lhj fî‹áyiu _‹W khj« tuÉšiy v‹W jŸËÉLtJ.
fsh¡FtJ.
fofhu¤ij âU¥ã it¤J K‹dhš tªJ jd¡F nt©oa
mâf v©Â¡if bg‰wtid É£L É£L Fiwªj t®fis it¤J nt©oago vGâ¡ bfh©L nghŒÉLtJ.
v©Â¡if cŸstid (o¡ns®) fî‹áyuh¡FtJ.
Ô®khd òÞjf§fËš tÇ ãsªJ« âU¤âí« òJ Ô®khd§
ï›tsî¡F« gÇfhu« nfh®£L¡F nghahf nt©L«. fisí« mâf¥ gz¤ijí« rh§õ‹ brŒjjhf brŒJ bfhŸtJ.

m¥go nfh®£L¡F nghdhY« KÅÓ¥ò¡F yŠr« bfhL¤ ïitfis fby¡lÇl« brh‹dhš kªâÇfis nf£f¢
jÈš V¿a if jh‹ b#Æ¡F«. brhšYtJ.

iAnfh®£L¡F nghŒÉ£lhnyh xU FkhÞjhî¡F 10%. kªâÇfËl« brh‹dhš nfh®£L¡F¥ nghf¢ brhšYtJ.


bfhL¤J É£lhš j¥ghf fî‹áyuhdtÇ‹ fhyhtâ Koîtiu nfR nfh®£L¡F¥ nghdhš K‹ yŠr« nf£gJ.
btËtUtâšiy. nr®bkÅ‹ îthfnkh, FkhÞjh¡fŸ cgh¤â
aha®fŸ KjÈat®fË‹ r«gs¤âš g§F. f©£uh¡oš KjÈnyna ï‹dK« ïJ nghš el¡F« m¡»uk§fŸ v©z¤ bjhiy
m£th‹Þ v‹W br¡ vGâ jhnd gz« vL¤J¡ bfhŸtJ. f©£uh¡ ahJ v‹nw brhšYnth«.
l® bfhL¤j bl©lU¡Fnkš, jh‹ nu£il ca®¤â bl©liu
âU¤â gz« bfhŸis mo¥gJ. ïªÃiyÆš r®¡fh® Þjy Þjhgd r£l¤ij âU¤j¥ nghtjhf
g¤âÇiffËš btËah» ïU¡»‹wJ.
fî‹áy®fS¡F g§F bfhL¥gJ, fy¡l®fS¡F r¥is
brŒtJ. m¤ âU¤j§fËš VjhtJ gy‹ V‰gL« v‹gjhf eh«
brhštj‰»šiy. r®¡fh® Þjy Þjhgd§fËš nah¡»akhd âU¤j«
fby¡lU¡F« ft®dU¡F« nt©oa ghâÇfS¡F Fyh brŒa Ãid¥gh®fshdhš KÅághÈ£o, jhÿ¡fh ngh®L, Íšyh
khŒ ïUªJ KÅághÈ£o gz¤ijí« Ä΋fS¡F mŸË¡ ngh®L ï« _‹iwí« clnd vL¤JÉ£L ÇÉÅô mâfhÇfŸ tr«
bfhL¥gJ«, gy bg© cgh¤âaha®fis nr®bkD« fî‹áy®fS« x¥gil¤J Él nt©L«. m¥go¢ brŒtâš tÇ bfhL¥ngh®fS¡F
go¥ò îthf mâfhÇí« FkhÞjh¡fS« gŠr gh©lt®fŸ nghš mnef e‹ikfŸ c©L. Mdhš ïªj nahridia V‰W¡ bfhŸs¤
Kiw it¤J¡ bfhŸtJ. jd¡F 1000%. »il¥gj‰F KÅágh j¡f g¡Ft« ïJ rka« ekJ k¡fS¡F nghjhJ. Mjyhš ïJ rka«
È£oÆš 5000%. ntiyfis ïo¤J FkhÞjh¡fS¡F« fî‹áy® vijí« fiy¡f nt©oaâšiy.
fS¡F« 100%gh f©£uh¡£ É£L É£L òâjhf 7000 %ghí¡F
f£ol« f£LtJ. f£ol§fisí«, ïl§fisí« KÅághÈ£oÆ‹ k‰wgo îthf¤â‰F r«gs« bfhL¤J MŸfis it¤J Él
mtáa¤â‰F v‹W 1000 %ghŒ bgWkhdij 8000¡F Éiy ngá nt©L«.
nr®bk‹ 5000%. vL¤J¡ bfh©L ïl¡fhuD¡F 3000 bfhL¥gJ.
Íšyh ngh®L¡F xU r¥ fby¡£lU« jhÿ¡fh ngh®L¡F xU

Fo muR - 1928 ( 1 ) 256 257 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


jhášjhU« KÅághÈ£o¡F xU o¥o fby¡£lU« Mf 35 taJ rhtfhr« ïšyhjjhY« k‰W« gy fhuz§fshY« mªjªj Þjhgd§
Kjš 45 taJ¡F nkš glhj c¤ânahfÞj®fis r«gs« bfhL¤J fS¡F V‰gL« eZl« ïij¥ nghy ïu©L kl§F _‹W kl§F
îthf c¤ânahfÞjuhf ÃaĤJ Élnt©L«. áy ïl§fËš eh‹F kl§F« M»‹wd.

ïu©L tUõ¤â‰F nkš xUt® mâš ïU¡f¡ TlhJ. jiyt®fŸ ehza¡ FiwÉš eZlkhtJ fz¡nf ïšiy.
jÉu Íšyh jhÿ¡fh, KÅághÈ£o jiyt®fŸ r£lrig¡F Éf¡
fî‹áy®fS« nr®nkD« ãuábl©L« Ô®khd« Ãiw TlhJ v‹»‹w Ãgªjid ïU¥gJ eykhF«. VbdÅš ïij
nt‰¿É£L¥ nghŒÉlnt©L«. á¥gªâfŸ ÃaÄ¥gnjh ntiy c¤njá¤J v›tsnth xG§F¤jtWjš V‰gLtnjhL jd¡F¤
fŸ f©£uh¡£ bfhL¤J el¤JÉ¥gnjh MÕR îthfnkh v¡Ì¡ô jhnd v#khddh»í« M»ÉL»wh®fŸ. ÑnH m¡»uk§fŸ brŒJ
o› MÕr® v‹»‹w nk‰go îthf c¤ânahfÞjUila bghW¥ghŒ É£L nkny (r£lrigÆš) jh§fns ïUªjhš mjdhš Ãaha«
ïU¡f nt©L«. ehÄneõ‹fŸ ïU¡f¡ TlhJ. MW tUõ¤â‰F »il¡fhkš nghŒÉL«.
xU Kiw nj®jšfŸ eilbgw nt©L«.
vdnt, j‰fhy Þjy Þjhgd§fËš ï›tsthtJ Ó®âU¤j«
fhÈ V‰g£lhš fî‹áy®fns ÃaĤJ¡ bfhŸs nt©L«. V‰g£lhbyhÊa mit xG§fhf eilbgW« v‹whtJ k¡fis
VbdÅš nj®jšfŸ mo¡fo V‰g£L CU¡FŸ mo¡fo fytu§ nah¡»akhf ïU¡F«go brŒí« v‹whtJ brhštj‰»šiy.
fŸ V‰gl¡ TlhJ v‹gJjh‹. tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« V‰gL«
tiuÆš kfkâa®, »¿ÞJt®, MââuhÉl®, gh®¥gd® M»a jhÿfh ngh®il vL¤J ÉLtij¥ g‰¿ ek¡F¡ ftiy
jÅ¥g£l tF¥ò¡F jŤ bjhFâ V‰gL¤âÉl nt©L«. ïšiy. k‰w Þjhgd§fisí« vL¤J ÉLtâY« ek¡F¡ ftiy
ïšiy. bfhŠr fhy¤â‰F r£lrigia kh¤âu« it¤J¡ bfh©L
nj®jšfËš vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©L« nr®nkndh jiy k‰w #d¥ãuâÃâ Þjhgd§fis vL¤JÉ£L r£lrigÆYŸs
tnuh ãuntá¡f ïl« bfhL¡f¡ TlhJ. X£l®fis Fiw¥ #d¥ãuâÃâ kªâÇfS¡F mj‹ j¡ifia É£LÉ£lhš
gjhdhY« Fiw¤J¡bfhŸsyh«. mšyJ tÇ bfhL¡f yha¡FŸs eh£o‰F v›tsnth e‹ikí« x‰Wikí« c©lhFbk‹gnj ekJ
t®fŸ všnyhU¡F« X£LÇik bfhL¡fyh«. Mdhš tÇ gh¡» Koî.
cŸst®fS¡F X£LÇik ïšiy v‹»w Kiw TlhJ.
VbdÅš ï¥nghija ÃiyÆš nj®jš KiwahdJ ekJ
Vbd‹whš rka¤J¡F gz« ifÆš ïšyhj fhuz¤jhš eh£o‰F vkdhŒ ïU¡»‹wJl‹, eh£L ey¤â‹ bghW¥ig.
cÇik ïH¡f ïl« bfhL¡f¡ TlhJ. ï« khâÇ Þjy Þjhgd§fŸ murh§f¤jh® ekJ jiyÆš ngh£L eh£il¢ Ru©L« ntiyia
#d¥ ãuâÃâ¤Jt« bghUªâajšy v‹W brhšÈÉl KoahJ. kh¤âu« mt®fŸ it¤J¡ bfh©L e«ik Vkh‰W»wh®fŸ. eh«
VbdÅš mj‹ ïyh¡fh îthf« #d¥ ãuâÃâ v‹W brhšy¥g£l rÇahdgo ntiy brŒjhf nt©Lkhdhš m¥bghW¥ò mt®fŸ
kªâÇÆ‹ M£áÆ‹ Ñœ ïU¥gjhY« îthf c¤ânahfÞj®fis jiyÆnyna ïU¡f nt©L« v‹gJjhnd xÊa nt¿šiy.
Þjy Þjhgd§fŸ j§fŸ bghW¥ãš fl‹ th§»¡ bfhŸtjhY«
#d¥ ãuâÃâ¤Jt« khWtâšiy. mjhtJ ï¥bghGJ m›tsî tÇfis¡ bfhL¤JÉ£L
VjhtJ fhÇa§fŸ nf£L¥ nghdhš eh«jh‹ xUtiu xUt®
îthf c¤ânahfÞj®fŸ r«gskhdJ tUõ« x‹W¡F FLÄia¥ ão¤J¡ bfhŸS« khâÇÆš murh§f Kiw ïU¡»‹wnj
Íšyh ngh®L¡F %.12000 jhÿ¡fh ngh®L¡F %.5000 KÅághÈ£o¡F jÉu M£á òÇgt® neÇš #th¥jhÇahÆU¥gj‰»šyhkš
%.6000 Mf¡ TL«. ïªj bryîfŸ ïªj Þjhgd§fË‹ ïU¡»‹wh®fŸ.
nah¡»aij¡F mâf« v‹W brhšy KoahJ.
e«kt®fŸ brŒí« m¡»uk§fis ftÅ¡f Mu«ã¤jhš
ï¥nghija fîut jiyt®fŸ jhBÂa¤jhY« nghâa #hâí«, f£áí«, RaeyK« FW¡»£L fhÇa§fis mâfkhf¡
bfL¤J ÉL»‹wij¤ âdK« gh®¤J tU»‹nwh«. vdnt ek¡F¤

Fo muR - 1928 ( 1 ) 258 259 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


j¡if brŒí« mâfhuK«, btŸisaU¡F ntiy brŒí«
flikíKilajhf ekJ Ó®âU¤j§fŸ ïU¡f nt©L« v‹gJjh‹
nkšf©l ekJ mã¥ãuha¤â‹ j¤JtkhF«.
Fo muR - jiya§f« - 20.05.1928
V‹ ï›tsî M¤âu«?

âU. tujuh#&Yî¡F bfhŠr fhykhf xUÉj gaK« eL¡f


K« V‰g£L, mjdhš _is fy§», v¥nghJ gh®¤jhY« RakÇ ahij
ïa¡f PhgfK« ftiyí« V‰g£L, fdÉY« RakÇahij ïa¡f«
v‹»‹w ng¢ir¡ nf£lhš eL§Ftjhf¤ bjÇatU»wJ.

ïjdhnyna mtuJ vG¤J« ng¢R« v¥nghJ gh®¤jhY«


“RakÇahij ïa¡f« bjhiya nt©L«” v‹W«, “mij¤ bjhiy¥
gnj njÓa ntiy” v‹W« “x‹wh RakÇahij ïa¡f« bjhiya
nt©L«, ïšyhÉ£lhš ehdhtJ (mjhtJ jhdhtJ) bjhiya
nt©L«” v‹W« “ïj‰fhf gâdhÆu¡fz¡fhd %ghŒfis xJ¡»
it¤âU¡»nw‹” v‹W« “ïªj ntiyÆšjh‹ Äfî« Kidª
âU¥gjhfî« ïj‰F njÓathâfŸ cjÉ brŒa nt©L«” v‹W«
ngáí« vGâí« tU»wh®.

mšyhkY« bghJ #d§fS« ïªj RakÇahij ïa¡f¤ij


bjÇah¤jdkhf MjÇ¥gjhfî«, ïjdhš bgÇa Mg¤J neÇl¥
ngh»‹wbj‹W« vGâÉ£L filáahf RakÇahij ïa¡f¥
ãurhu« eilbgWtjhšjh‹ gh®¥gdušyhjhÇa¡f¤ijna jh‹
mÊ¡f nt©oÆU¥gjhfî« mL¤j nj®jÈš #ÞoÞ f£á
ïUªjÉl« bjÇahkš nghf neÇLbk‹W« gaKW¤â vGâí«
ngáí« tU»wh®. Kothf ‘âuhÉlid’¥ g‰¿¡ Tl jd¡F ftiy
Æšiy v‹W« eha¡fiuí« ‘Fo muir’í« xʤjhyšyJ njÓa«
cU¥goahfhbj‹gjhfî« vGâÉ£L ïWâahf m®{#&zD¡F
Jiz ïUªj »UZz gfthnd jd¡F ï¡fhÇa¤âš Jiz v‹W«
brhšÈ KiwÆl Mu«ã¤J É£lh®. ïâÈUªJ $ tujuh#&Y
rhâ¤J ÉLtij¥ g‰¿í« mt® òâjhf ágh®R ão¤âU¡F«
»UZz gfth‹ JizòÇa¥ nghtij¥ g‰¿í« ã‹dhš ngá¡
bfhŸsyh«.

‘ifahš MfhjtD¡F flîŸ Jiz’ v‹gJ nghyî« ‘rhf¥


ngh»wtD¡F rhÄ Jiz v‹gJ nghyî« j‹ r¡âbašyh« KoªJ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 260 261 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


É£ljhfjhnd Ô®khŤJ¡ bfh©L rhÄia¤ Jiz¡F T¥ãl ïJ mt®fŸ brY¤âtU« ï‹f«lh¡Þ fz¡F _ynk
Mu«ã¤J É£lh®. bjÇayh«. ïªj 500, 600 %ghí« rÇahdgo Û¤jhkš j‹id¥ bgÇa
ãuò v‹W ãw® Ãid¤J¡ bfhŸsnt©L« v‹»w ig¤âa¡
Éf, $ tujuh#&Y ï›tsî M¤âuK« ftiyí« rhÄÆl« fhu¤jdkhd Mirahš m›tsî¡F« rÇahd bryit it¤J¡
KiwpL« mGifí« mGtj‰F RakÇahij ïa¡f« ïtiu v‹d bfh©lh®. Mfnt bfhŠr fhykhf tuî« bryî« rÇba‹W brhšy
brŒJÉ£lJ v‹gij KjÈš nahá¥ngh«. nt©Lnkašyhkš nt¿šiy. nkšbfh©L VjhtJ brhšy
nt©Lkhdhš m¢ro¡F« <aK« j©lths ïU«òªjh‹ Ûâ v‹W
RakÇahij ïa¡f« Mu«gkhd ãwF gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F brhšy nt©L«. mâY« K‰W« gyUila g§F¤ bjhiffS«
Mjhukhd muáaš òu£L, kj¥ òu£L, bjŒt¥ òu£L KjÈa òu£L ïU¡»‹wd. ïªÃiyÆš $tujuh#&YÉ‹ ÛJ bghwhik¥
fŸ btËah» ïitfË‹ _y« gh®¥gd®fS¡FŸs bršth¡FfŸ gLtbjj‰F v‹gJ És§fÉšiy.
á¿jsthtJ Fiwa¤ jiy¥g£lnj xÊa $ tujuh#&Y¡F v‹d
bfLâ V‰g£lJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. ït® g¤âÇifÆ‹ 圢á¡F fhuz« ‘Fo muR«’ eha¡f®
ãurhuKkh? mšyJ Þâu ò¤âí« Ãiyí« ïšyhkš mo¡fo
$ tujuh#&Y¡F VjhtJ Fiw V‰g£oU¡Fkhdhš mtuJ g¢nrhªâ nghš kh¿ kh¿ tªjJ fhuzkh? v‹gij nahá¤jhš
g¤âÇif 圢á bg‰W r‰W tU«go FiwªâU¡fyh«. mnjhL $tujuh#&Yî¡nf c©ik És§fhkš nghfhJ. ït® âdrÇ¥
Ä‹rhu kUªJ ÉahghuK« r‰W Fiwî g£oU¡fyhnkašyhkš g¤âÇ¡if Mu«ã¤j âdnkjh‹ RnjrĤâu‹ mo¢Rt£il ã‹
mt® ftiy¥gl¤j¡f msî Fiw V‰g£oU¡f ÃahaÄšiy. g‰¿ el¡f¥ nghtjhf j‹id És«gu¥gL¤â¡ bfh©ljhš mJ
nkšf©l ïu©o‰F« Tl jdJ K£lhŸjd« fhuzkh mšyJ jiy vL¡f Koahkš nghdnjhL thu¥ gâ¥igí« rªâ¡F
RakÇahij ïa¡f« fhuzkh v‹gij $ tujuh#&Y Ãjhdkhf bfh©LtªJ É£LÉ£lJ. És«gu« bfhL¥gt®fis Vkh‰¿
nahá¤J¥ gh®¤âUªâU¥ghuhdhš RakÇahij ïa¡f¤ij¥ g‰¿ tªjhY« thu¥gâ¥ò yhg¤jhY« bfhŠr fhy« eZl« ïšyhkš
mt® ï›tsî gaK« M¤âuK« gl nt©oa fhuz« V‰g£oU¡
el¤âtu KoªjJ. g¤âÇif v©Â¡ifÆ‹ c©ikia m¿ªj áy
fhJ. $ tujuh#&Y Ãid¥gJ nghY« vGJtJ nghY«
És«gu¡fhu®fŸ ÉʤJ¡bfh©ljhš ï¥nghJ eZlnk‰g£o
g¤âÇifÆY« Ä‹rhu ur¤âY« mt® gz« r«ghâ¥gij¥ g‰¿
U¡fyh«. mj‰F ah® v‹d brŒa¡TL«? És«gu« bfhL¡F«
ahU¡F« tU¤jnkh bghwhiknah ïU¡f Ãahank ïšiy. Vbd
ÉahghÇfisí« Vkh‰w r®¡fh® m¿¡ifÆš jdJ g¤âÇif 6000
Åš $tujuh#&YitÉl nkhrkhd tÊÆš v¤jidnah gh®¥g
btË¥ nghtjhf c©ik¡F khwhf F¿¡F«go V‰ghL brŒJ«
d®fŸ gz« r«ghâ¤J¡ bfh©oU¥gij eh« gh®¤J¡ bfh©L«,
bt‰¿bg‰wh®. MdhY« m›bt©Â¡if ïUªjjhf F¿¤j
É£L¡ bfh©L« jh‹ tU»‹nwh«. m¥goí« ght« $ tujuh#&Y
fhy¤âš ït® âdrÇ¥ g¤âÇifna Mu«ã¡fÉšiy v‹gJ
k‰wt®fŸ bghwhik¥gl¤j¡fjhd bgU« gz« x‹W« r«ghâ¤J
btËahdîl‹ m›t¿¡ifí« cŸ eh£oš ãunah#d¥glhkš
ÉlîÄšiy v‹gJ ek¡F¤ bjÇí«. filáahf mt® FoÆU¡F«
nghŒÉ£lJ. Mdhš btËeh£oY« nkšeh£oY« r‰W ï¥òu£L
ålhtJ mtU¡F ÄŠRkh v‹gJ Äfî« ftiynahL ftÅ¡
bryhtÂah»¡ bfh©L tU»wJ v‹W brhšyyh«. mij¥g‰¿
f¤j¡f ÉõakhF«. âdrÇ g¤âÇif Mu«ã¤j fhy« Kjš bfh©L
ek¡F ftiy ïšiy. m›t¿¡ifÆš ‘#ÞoÞ’ ‘âuhÉl‹’
thu¥ gâ¥ãš tªJ bfh©oUªj Rkh® khj« 400 %ghí« cŸns
g¤âÇiffis¥ g‰¿ jhœthf vGj¢ brŒahkš ïUªâU¡Fkhdhš,
ïG¤J¡ bfh©ljhdJ mtuJ tuî áyî fz¡if gh®¤jhnyna
m›t¿¡ifÆ‹ òu£il¡ Tl btËah¡f nt©oa mtáa«
bjÇí«.
ne®ªâU¡fhJ.
Ä‹rhu ɉgid yhgªjh‹ mtuJ étd¤â‰F tÊahŒ
ïªÃiyÆš $tujuh#&Y k‰wt®fŸ ngÇš r§fl¥g£L
ïU¥gJ. mJî« kyhŒ eh£oš kh¤âuªjh‹ j¡fgo ɉW tªjJ.
M¤âu¥gLtâš v‹d gy‹? ‘Fo munrh’ eha¡f® ãurhunkh tY
mjhtJ khj« 1-¡F 500 %ghŒ mšyJ 600 %ghŒ tiu yhg«
Éš v¥nghjhtJ $ tujuh#&Yit¥ g‰¿ VjhtJ t«ãG¤âU¡
»il¡F«go ɉgidah» tªjJ.
»wjh? mšyJ thœit btË¥gL¤j tªjjh?

Fo muR - 1928 ( 1 ) 262 263 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


$ tujuh#&YÉ‹ ngh¡if $ eha¡f® f©o¤jj‰fhf xU $ ehíLÉ‹ njÓa« v‹gJjh‹ v‹d v‹gjhf ïJtiu
fhy¤âš (10.8.25š)$ tujuh#&Y $ eha¡fU¡F vGâa foj¤â‹ ahuhtJ m¿a¡Toajhf ïU¡»‹wjh? mj‰F v‹d bfhŸif
X® ghf¤âš vGâÆU¥gjhtJ:- v‹gjhfthtJ bjÇÉ¡f¡ Toatuhf mt® ïU¡»whuh? mjdhš
ïJtiu k¡fŸ milªj gy‹ ï‹dJ v‹gjhfthtJ vijahtJ
...“... v‹id Él jh§fŸ taâY«, mDgt¤âY«, mt® fh£l¡TLkh?
âahf¤âY« áwªjt®fŸ. eh‹ ViH, j§fis¥ ngh‹wt®
fË‹ njr nritia¥ gh®¤J ehD« njr CÊa¤âš <L njÓa¤â‹ nguhš ãiH¡»‹w gh®¥gdušyhjh® ahiu¥
g£lt‹”. g‰¿í« eh« mâf ftiy vL¤J¡ bfhŸtnj ïšiy. VbdÅš
gh®¥gd®fŸ všnyhU¡Fnk mjdhš ãiH¥ò el¡F«nghJ
v‹W vGâa foj¤â‰F m¥nghnj $ eha¡f® vGâa gâš gh®¥gdušyhjh® áyU¡F« mjdhš ãiH¥ò el¥gâš ek¡F
foj¤âš F¿¥ã£oUªjJ v‹dbt‹whš : ãukhjkhd bfLâ x‹W« ïšiy v‹gJjh‹. mjdhš vªj
gh®¥ghD« vªjÉj njÓa¤â‰fhfî« jdJ r_f¤â‹ e‹ikia
“j§fŸ Ra e‹ikÆ‹ bghU£L¤ jh§fŸ elªJ xU á¿J« fh£o¡ bfhL¤J ãiH¥gJ ïšiy. vªj “njÓa”¥
bfhŸS« v›Éj fhÇa¤âyhdhY« v‹ ngh‹w jÅ¥g£l gh®¥ghdhtJ tUzháuk kfheh£il¥ g‰¿ahtJ, r§fuh¢rhÇ
eg®fŸ Éõa¤âš bfLâ c©lhF«goahf jh§fŸ brŒí« fis¥ g‰¿ahtJ, gh®¥gd¡ fø ãurhu¤ij¥ g‰¿ahtJ, VjhtJ
v›Éj fhÇa¤ij¥ g‰¿ ahdhY«, eh‹ v›Éj ftiyí« xU th®¤ij brhšYtij¥ gh®¡»‹nwhkh?
vL¤J¡ bfh©lJÄšiy; ïÅí« ehdhtJ v‹id¥ ngh‹w
vdJ e©g®fshtJ vL¤J¡ bfhŸtjhf c¤njrKÄšiy. “njÓa” gh®¥gdušyhjh®fS¡F #ÞoÞ f£áia ittJ«
j§fŸ Ãiyiaí« gy¡Fiwití« e‹whŒ m¿ªnj mj‰fhf gh®¥gdušyhjh® e‹ik¡F Énuhjkhf¥ ngRtJkšyhkš ntW
v›tsnth ïl« ( Margin ) É£L¡ bfh©Ljh‹ tªJ cŸsJ. ntiy fh§»uányh, Rauh{Ía¡ føÆnyh, Äjthj¡ T£l¤ânyh,
Mdhš r_f¤ijna monahL fh£o¡ bfhL¤J fhy« jŸs njÓa¤ânyh ïU¡»‹wjhf ahuhtJ fh£l Koíkh v‹W nf£
ïÅ xU¡fhY« xU¥gl¥ nghtâšiy. ïj‰fhf jh§fŸ »‹nwh«.
tU¤j¥gLtâY« ãunah#dÄšiy.
$ tujuh#&Yî¡F«, eha¡fU¡F« bghwhiknah Jnt
j§fŸ njr nritÆ‹ c¤njr« vJthdhY«, j§fŸ Ra õnkh ïU¥gjhf it¤J¡ bfh©lhY«, mJ nghynt $kh‹fŸ
uh{a¤â‹ fU¤J vJthÆUªjhY«, vdJ bjh©o‰F« mj‹ F¥òrhÄ KjÈah®, m©zhkiy¥ ãŸis, ïu¤âdrghgâ
fU¤J¡F« j§fŸ x¤JiH¥ò« ïUªjhš ešyJ v‹gJ KjÈah®, fªjrhÄ¢ br£oah®, Mâehuhaz br£oah® KjÈa
vd¡F bjÇí«. Mdhš KoahÉ£lhš v‹d brŒtJ. Md “njÓa” âU¡ T£l¤jh®fis¥ g‰¿í« jh‹ vGâtU»‹nwh«.
tiuÆš Mf£Lbk‹W brŒa nt©oaJjh‹. j§fS¡F ïjdhš mt®fSl‹ eha¡fU¡nfh “Fo muR”¡nfh VjhtJ
ijÇaÄUªjhš ïÅí« x¤JiH¥ò¡F« j§fŸ c¤njr« bghwhiknah Jntõnkh c©lh v‹W nf£»‹nwh«.
ÃiwntWtj‰F« ïlÄU¡»‹wJ. eh‹ ïij uh#jªâukhf
vGjÉšiy. kdâš cŸsij m¥gona it¤âU¡»nw‹ k‰W« $kh‹fŸ r¤âa_®¤â, uh#nfhghyh¢rhÇah®, u§frhÄ
v‹W jh§fŸ e«g nt©LkhŒ nf£L¡ bfhŸS»nw‹.” mŒa§fh®, ÓÅthrŒa§fh®, bt§»£lukzŒa§fh® KjÈa
“fh§»uÞ jiyt®fis”¥ g‰¿ vGâ tU»‹nwhnk, mt®fSl‹
v‹W $ eha¡f® F¿¥ã£oU¡»wh®. k‰w rka§fËY« ïJ VjhtJ ek¡F bghwhiknah Jntõnkh c©lh v‹W nf£»‹nwh«.
nghynt vGâa foj§fS« vGj¢ brŒj foj§fS« ïU¡»‹wd.
âU.É. fšahzRªju KjÈahiu¥ g‰¿í« fhŠÓòu« Kjš
ïªÃiyÆš ah® ÛJ ahU¡F bghwhiknah Jntõnkh mt® fh§»uáš uhédhkh bfhL¡F« tiu f©o¤J vGâ tªnjhnk,
ïU¡f¡ fhuz« VJ? Éf, mtU¡F« ek¡F« bghwhiknah Jntõnkh c©lh v‹W
nf£»‹nwh«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 264 265 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


k‰w gh®¥gdušyhjh®fisí«, mjhtJ gd¡fhš uh#hÉ‹ V‹ ïij¥g‰¿ $eha¡fiu xU th®¤ijahtJ ït®fŸ
K£lhŸjdbk‹W«, $ gh¤nuh føia É£L kÇahijahŒ Éy»¡ nf£f¡ TlhJ? nf£gj‰F ijÇaK« nah¡»aijí« ïšyhj
bfhŸs nt©L« v‹W«, $ jÂfhry« br£oahuhš fø¡F« M£fŸ V‹ m¡fÄ£oÆš m§f« bgw r«kâ¡f nt©L«? eha¡f®
khd¡nfL v‹W« vGândhnk mt®fŸ ngÇš bghwhikí« ãurhu¤â‹ vâ® ãurhu¤â‰F ïJtiu eha¡f® ÛJ ah® v‹d F‰w«
JntõKkh v‹W nf£»‹nwh«. f©L ão¤jh®fŸ? mšyJ eha¡fÇ‹ brhªj elto¡iffËš
ïJtiu ah® v‹d F‰w« brhšy KoªjJ? fhŠÓòu¤âš jÄœehL
lh¡l®. R¥guha‹ mt®fis kªâÇahdJ Kjš gh®¥gd fh§»uÞ fÄ£o T£l¤âš eha¡f® m§FŸs áy fh§»uÞthâ
ušyhjh® e‹ik¡F âU«ò k£L« btS¤J¡ bfh©L tªnjhnk, fisí« gh®¥gd®fisí« gh®¤J “Ú§fŸ mnah¡»a®fŸ, tƉ
mt® ÛJ ek¡F bghwhikí« JntõKkh v‹W nf£»‹nwh«. W¡F nrhW rh¥ãLgt®fsšy” v‹W cu¤J¢ brh‹d fhy¤âš
$kh‹fŸ V. u§frhÄ mŒa§fhU«, á.É. bt§»£lukz mŒa§
âU. uhkȧf« br£oahiuí« âU. õ©Kf« br£oahiuí« fhU« “eha¡f® k‹Å¥ò nf£L¡bfhŸs nt©L«” v‹W«,
f©o¤J vGâ tªnjhnk. m¥bghGJ mt®fS¡F« ek¡F« $kh‹fŸ tujuh#&Yî«, fšahzRªju KjÈahU« “eha¡f® ï›
JntõK« bghwhikíkh v‹W nf£»‹nwh«. th®¤ijfis âU¥ã th§»¡ bfhŸs nt©L«” v‹W« brhšÈ
gh®¥gd®fS¡fhf ágh®R ngrtªjh®fŸ. eha¡f® xnu moahŒ mJ
nfha«ò¤ö® kfheh£oš, ft®d® Jiuia âU¥ã miH¤J¡ x‹W« KoahJ v‹W«, j‹id¤ ö¡F nkilÆ‹ ÛJ ÃW¤âdhY«
bfhŸs nt©L« v‹W Ô®khd« bfh©L tªJ mtiu ïij¢ brhšy jahuhÆU¥gjhfî« brh‹dh®. mj‰F ãwFjh‹ mnj
f©o¤njhnk m¥bghGJ ft®dÇl« eha¡fU¡F bghwhikí« ÃÄõ¤âš eha¡fiuí« Ã®thf¡ fÄ£oÆš ÃaĤJ« $ÅthrŒ
JntõKkh v‹W nf£»‹nwh«. a§fhU¡F jiyt® nj®jš M»í« $ eha¡f® r«kâ¡fhÉ£lhš
jh‹ m¥gjÉia V‰W¡bfhŸs Koahbj‹W eha¡fiu r«kj«
$ tujuh#&Y mnj ntiyahŒ ïU¥gjhš eh« mnj bfhL¡F«go nf£lJ«, $kh‹fŸ tujuh#&Yî« fšahz Rªju
ntiyahŒ f©o¡»‹nwh«. mt® mij É£L É£lîl‹ ehK« KjÈahU« eha¡fiu x¥ò¡ bfh©ljhf brhšY«go nt©odJ
mtiu ngh‰¿ ïU¡»‹nwh«. kWgoí« mt® kh¿dhš kWgoí« khd fhÇa§fŸ elªjd. ït‰¿‹ F¿¥ò m¥nghnj ‘Fo muáY«’
mtiu btËah¡F»nwh«. ‘ïªJ’ g¤âÇiffËY« Tl ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wJ. vdnt eha¡
fU¡F fh§»uáš kâ¥ãU¡fÉšiyah mšyJ mt® fh§»uirí«
vdnt jh§fŸ brŒí« mnah¡»a¤ jd¤ijí« mjdhš xU ‘jiyt®’ fisí« itj ãwF« mtU¡F fh§»uáš ïlkË¡f¥gl
bgÇa r_f¤â‰nf V‰gL« Ô§ifí« xU á¿J« nahá¤J¥ghuhkš, Éšiyah v‹gitfis nahá¤jhš. eha¡fÇ‹ RaeyK«, eha¡f®
mij btË¥gL¤Jgt®fis kh¤âu« bghwhik v‹W«, Jntõ« gz« mo¤jJ«, eha¡fÇ‹ r®¡fh® ãurhuK« És§fhkš nghfhJ
v‹W«, r®¡fh® ãurhu« v‹W« vGâÉ£lhš rÇahŒ nghŒÉLkh v‹W brhšY»‹nwh«. jÉu,
v‹W nf£»‹nwh« mšyJ eha¡f® gz« âUo¡ bfh©lh® v‹W
brhšÈÉ£lhš jh§fŸ brŒí« mnah¡»ajdbkšyh« $ tujuh#&Y RakÇahij ïa¡f¤â‹ bfhŸiffŸjh‹
kiwªJnghFkh v‹W« nf£»‹nwh«. v‹d v‹gij vL¤J vGâahtJ mij bjhiy¡f¡ fhuz« brhšY
»‹whuh v‹whš mJî« ïšiy. vdnt RakÇahij ïa¡f¤ij¥
eha¡f® gz« âUoÆU¥gJ thÞjtkhdhš vªj nah¡» g‰¿í« ãurhu¤ij¥ g‰¿í« vªj gh®¥gdU« gh®¥gd¥ g¤âÇif
adhtJ bghW¥òl‹ Kiwíl‹ eha¡fiu¡ nf£lhš mJ M© í« glhj m›tsî M¤âuK« ntjidí« ekJ tujuh#&Y¡F
j‹ikahF«. m~âšyhkš ‘eha¡f® gz« âUo É£lh®. fz¡F kh¤âu« c©lhf¡ fhuz« v‹d v‹gij bghJ #d§fns f©L
bfhL¡fÉšiy’ v‹W ïÊãw¥ò nghyî« fy¥ò¥ ãw¥ò¥ nghyî« bfhŸs nt©oaJjh‹. MdhY« mL¤j Éahr¤âš njÓa¡
fhzhj ïl§fËY« bghW¥g‰w KiwÆY« ehŒ nghš Fiy¥gjhš bfhŸif v‹d v‹gijí« RakÇahij¡ bfhŸif v‹d v‹gij
ga‹ v‹d? eha¡f® gz« âUo¡ bfh©l ÉõakhŒ ÉrhÇ¡f í« ÉÇthŒ vGJnth«.
khatu« T£l¤âš ÃaÄ¡f¥g£l fÄ£oahÇ‹ thí« ifí«
Fo muR - f£Liu - 20.05.1928
ïJtiu v‹d ntiyÆš <Lg£oU¡»‹wJ v‹W nf£»‹nwh«.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 266 267 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ïJnt mâf #d¥ ãuâÃâ¤Jt« bfh©lJ v‹gij cz®¤âÉl
nt©L«. m‹¿í« ï¢r§fªjh‹ bghJk¡fË‹ rÇahd
ãuâÃâ¤Jt« bghUªâaJ v‹gij bkŒ¥ã¤JÉl nt©L«.

tu¥nghF« fÛõÅnyh Ó®âU¤j¤ânyh k¡fË‹ Ra


kÇahij¡nf‰w â£l§fŸ ïU¡F«go gh®¤J¡ bfhŸs nt©L«.
RakÇahij¢ r§f§fŸ mâš mâfhuK« gjÉí« r«gsK« cŸs c¤ânahf§fis v›
tsî¡ bf›tsî Fiw¡f Koínkh m›tsî¡f›tsî Fiw¡f
Kay nt©L«. Fiw¡f KayhÉ£lhY« ïÅí« mâfkhf¥ bgU»
ekJ RakÇahij ïa¡fkhdJ jÄœ eh£oš v›tsî gut ViHfis J‹òW¤â bghJ k¡fŸ x‰Wikia¡ Fiw¤J fø
nt©Lnkh m›tsî guÉÉ£ljhf¡ bfhŸtj‰»šiy. ãuâføfŸ V‰gL¤â¡ bfhLikahd M£á Kiw eilbgw¢
brŒí« j‹ikiaahtJ ÃW¤jnt©L«. vdnt Íšyh¡fŸ, jhÿ¡
Mdhš mJ xU Éj¤âš k¡fŸ ftd¤ij bgÇJ« ïG¤J¡ fh¡fŸ, »uhk§fŸ njhW« e« r§f§fis, ÃWtî« m§f¤âd®
bfh©L« r«kj¤ij¥ bg‰W¡ bfh©L« tU»‹wJ v‹gâš ek¡F fis¢ nr®¡fî« x›bthU Íšyhî¡F« x›bthU RakÇahij
vŸssî IaK« ïšiy. Mdhš ï›tsnthlna eh« âU¥â bjh©liu ÃaÄ¡f nt©oaJ ïJ rka« Äfî« mtáakh
milªJ Él KoahJ. kªâÇfŸ MjǤjâdhY« r£l bk«g® ÆU¡»‹wJ. MifÆdhš ïij c¤njá¤J ï¥nghJ âU¢á Íšyh
KjÈa m¿P®fŸ e‰rhø¥ g¤âu« tH§FtâdhY« ek¡F vªj î¡F âU. ïuhtzjhi[í«, jŠir Íšyhî¡F âU. fhËa¥g
Éj ïyhgK« V‰g£LÉlhJ. mt®fS« ïij V‰W¡ bfhŸS njtiuí«, nfhit Íšyhî¡F âU. A.R. áthdªj KjÈahiuí«
»‹wh®fŸ v‹»‹w msÉš âU¥â milayhnk xÊa ntbwh‹W« ÃaÄ¡f c¤njá¤J mt®fŸ nf£L¡ bfhŸs¥g£oU¡»‹wh®fŸ.
ïšiy. k‰w Íšyh¡fS¡F« x›bthU bjh©liu ágh®R brŒí«go
M§fh§F cŸs ãuKf®fŸ nf£L¡ bfhŸs¥g£oU¡»‹wh®fŸ.
jÉu ekJ ïa¡f« e« eh£oš v›tsî guÉ ïU¡»‹wJ mt®fË‹ gâš tªj cl‹ Ãakd« brŒa¥gLth®fŸ. ï¢
v‹W Ãid¡»‹nwhkh mijÉl mâf« guÉ ïU¥gjhfnt ekJ RakÇahij r§f¤â‹ rh®ghf r£lrig, Íšyh ngh®L, jhÿ¡fh
vâÇfŸ gaªJ »Èão¤J eL¡fK‰W tU»‹wh®fŸ v‹gJ kh¤âu« ngh®L, KÅághÈo KjÈat‰¿‹ nj®jšfS¡F mngBf®fis
ek¡F e‹whŒ És§F»wJ. ÃW¤jnth mšyJ ekJ RakÇahij¤ â£l¤ij V‰W¡ bfh©l
t®fS¡F kh¤âu« nj®jšfËš cjÉ brŒanth Toajhd Ãiy
jÉu ekJ ïa¡f¤ij gu¥ò« ÉõakhŒ eh« ï‹dK«
ikia eh« mL¤j r£lrig nj®jšfS¡FŸ milªjhf nt©L«.
mâfkhd ntiy brŒa nt©oÆU¡»‹wJ. ekJ khfhz¤
m¥go¡»šiyahdhš ï¥nghija ÃiyikÆš Ryg¤âš k¡fŸ
ânyna Mªâu eh£oY« kiyahs eh£oY« f®ehlf eh£oY«
RakÇahij¤ j‹ikia mila Koahbj‹gjhfnt fhz¥
cŸs k¡fËš mnefU¡F ï¥go xU ïa¡f« njh‹¿ ïU¡F«
gL»‹wJ.
r§fâna rÇahf¤ bjÇahJ v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. ï¥go
ïU¡F«nghJ btËkhfhz§fis¥ g‰¿ nf£f nt©Lkh? ekJ RakÇahij â£l¤â‰F murh§f r£l§fŸ v›tsnth
ïilôwhf ïUªJ tU»wJ.
vdnt Toa Ó¡»u¤âš ï›Éa¡f¤ij ï‹dK« rÇahd
xG§FKiwÆš mik¡f nt©oaJ ek¡F ÄFâí« mtrukh cjhuzkhf muáaš j‹ikÆš giwa®, r¡»ÈfŸ v‹W
ÆU¡»‹wJ. VbdÅš mL¤jh¥nghš rÛg¤âš ekJ eh£L¡F tu¥ brhšy¥gLtjhd F‰wk‰w bga®fis kh‰¿¡ bfh©L Mâ
nghF« muáaš Érhuiz¡ FGÉduhd ‘irk‹ fÄõ‹’ tUt âuhÉl®fŸ v‹»‹w bgaiu it¤J¡ bfhŸs V‰W¡ bfh©l
j‰F K‹ghfnt eh« x›bthU CÇY« r§f§fŸ ÃWÉ m§f¤ r®¡fh®, jhákf‹, moik v‹»‹w j¤Jt« bfh©l N¤âu‹
âd®fis nr®¡f nt©L«. jÄœ eh£oš xU I«gâdhÆu« m§f¤â v‹»‹w bgaiu kh‰w r£l« ïl« bfhL¡fÉšiy v‹W brhšÈ
d®fisahtJ nr®¤J ekJ eh£oYŸs všyh r§f§fisí« Él É£lh®fŸ. r£l¤ij¤ âU¤j kj« ïl« bfhL¡fÉšiy v‹W #d¥

Fo muR - 1928 ( 1 ) 268 269 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ãuâÃâfŸ v‹ngh®fŸ brhšÈÉ£lh®fŸ. ïªÃiyÆš RakÇahij É£LÉLtj‰»šyhj ÃiyÆš ïU¡»‹nwh«. Mjyhš ek¡
cz®¢áíŸs fdth‹fŸ r£lrigÆš ïUªjhš N¤âu‹ v‹w bf‹W jÅ¡ f£á x‹W r£lrigÆš mjhtJ ekJ RakÇahij¡F
bgaiu kh‰w r£lK« kjK« FW¡»Lkh v‹W nf£»‹nwh«. ïilôwhf ïU¡F« r£l¤ jilia xÊ¥gj‰fhtJ mtáa«
nt©oÆU¡»‹wJ.
jÉu, gh®¥gd¥ ònuh»j« ïšyhkš brŒa¥gL« fšahz§
fŸ r£l¥go bršYgoahfhJ v‹gjhf r£l¤âš ïU¡»‹wJ. ïªJ ï›Éõa¤âš my£áakhŒ ïUªJÉ£L v›tsîjh‹
yh¥go gh®¥gdD« gh®¥gd¢ rl§F« ïšyhkš xU fšahz« ãurhu« brŒjhY«, v›tsî jh‹ âahfK« fZlK« eZlK«
elªjhš mJ r£l¥go elªj fšahzkhf¡ fUj Koahj ÃiyÆš mila¤ jahuhÆUªjhY« xU gyidí« milªJ Él KoahJ.
r£l« brŒa¥g£oU¡»‹wJ. Mjyhš ï¥nghnj M§fh§FŸs RakÇahij åu®fŸ M§fh§F
r§f§fŸ f©L m§f¤âd®fŸ nr®¡f V‰ghL brŒa nt©LkhŒ
brh¤J¡fŸ g§F åj¤âY«, M©, bg© j‹ikÆY«, nt©o¡ bfhŸS»‹nwh«.
jf¥g‹ kfŸ KiwÆY« r£l¤âš gy CHšfŸ ïU¡»‹wd.
Fo muR - jiya§f« - 27.05.1928
k‰W« mnef Éõa§fËš RakÇahij¡F Énuhjkhf
v›tsnth bfhLikfŸ r£l¤âš ïU¡»‹wd. ïitfis všyh«
r£lrigfŸ _y« kh‰¿dhy‹¿ ekJ y£áa« Ãiwnt‰Wtj‰F
kh®¡fÄšiy v‹nw brhšYnth«. r£l¤âdhš jilfisit¤J¡
bfh©L ÉguÄšyhkš btŸis¡fhu® ÛJ« bghJ #d§fŸ ÛJ«
F‰w« brhšÈ¡ bfh©oU¥gâš xU gyD« ïšiy.

Mifahš eh« ekJ ïy£áa¤ij mila nt©Lkhdhš,


itÔf®fŸ trK«, itÔf¤â‹ moikfŸ trK« mâfhu§fis
xUehS« É£Lit¤jš Tlnt TlhJ v‹gnj ekJ mã¥ãuha«.
#ÞoÞ fø v‹gjhd bj‹ïªâa ey cÇik¢ r§f« bgU«ghY«
RakÇahij ïy£áa¤ij x¥ò¡ bfhŸS»‹wjhdhY« mâYŸs
áy® mâfhu¤ijí« c¤nahf¤ijí« bghU¤j tiuÆš kh¤âu«
gh®¥gÜa¤ij xÊ¡f r«kâ¡»wh®fnsbahÊa äâa thœ¡ifÆš
gh®¥gd® fhÈš ÉGtijnah gh®¥gd® fhš fGÉd j©Ùiu
rh¥ã£L jiyÆš bjˤJ¡ bfhŸtijnah Ú¡»Él mnef®
r«kâ¥gâšiy.

cjhuzkhf xU gh®¥gd‹ r£lrig bk«guhfnth jhÿ¡fh


ngh®£ bk«guhfnth tUtjhÆUªjhš kh¤âu« gh®¥gÜa« TlhJ
v‹W brhšÈ gh®¥gd Møia ita tU»whndašyhkš mnj
gh®¥gd‹ ïtU¡F FUthfnth nkhB¤â‰F tÊfh£oahfnth
flîis m¿Kf¥gL¤Jgtdhfnth tUtijí« m¥ gh®¥gd‹
fhÈš ÉGtijí« MnBã¡f xU á¿J« r«kâ¥gnj ïšiy.
vdnt, RakÇahijÆ‹ j¤Jt¤ij #ÞoÞ f£áah® v‹»‹w bj‹
ïªâa eyîÇik¡ f£áah® cz®ªâU¡»‹wh®fŸ v‹W brhšÈ Él
KoahJ. Mjyhš ekJ yøa¤â‰F m¡føiana KGtJ« e«ã

Fo muR - 1928 ( 1 ) 270 271 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


vjDila bfhŸiffshtJ ï‹dJ v‹gJ tujuh#&Y mt®fS¡
F¤ bjÇíkh? v‹W nf£»‹nwh«.

$u§f« nfhÉÈš el¡F« itF©l Vfhjá c‰rt« ï‹dJ


v‹W bjÇahkY«, mjdhš ï‹d gy‹ c©L v‹gij czuhkY«,
vJ bjhiya nt©L« v¥go uÆšnt f«bgÅ¡fhu‹ jdJ tU«go¡fhf všnyhiuí«
“$u§f« c‰rt¤â‰F¥ ngh§fŸ” v‹W És«gu« brŒ»‹whndh
mJnghyî«, F«gnfhz« khkh§f¡ Fs¤â‹ j©ÙÇ‹ nah¡»
aij ï‹dbj‹W bjÇahkY«, mâš Fˤjhš ï‹d gy‹
jÄœ eh£oš RakÇahij ïa¡f« njh‹¿a ïªj ïu©L
»il¡F« v‹W bjÇahkY«, všnyhU« khkh§f¤â‰F¥ nghŒ
M©LfS¡FŸshf muáaš òu£l®fS¡F ngr nkilÆšyhkY«
nkh£rkilí§fŸ v‹W v¥go uÆšntfhu‹ És«gu« brŒ»‹
kj¥ òu£l®fS¡F kÇahij ïšyhkY«, òuhz¥ ãur§f¤â‰F
whndh mJ nghyî« Rauh{Ía« ï‹dJ, njÓa« ï‹dJ mj‹
ïlÄšyhkY« brŒJ É£lnjhL ïitfŸ _y« mtut®fË‹
gy‹ ï‹djhF« v‹gij¥ g‰¿ xU áW m¿î« ïšyhkš
brhªj Éahghu¤â‰F« ïilôW V‰g£L É£l Égu« ïitfË
“všnyhU« Rauh{Ía« mila nt©Lk” “njÓa¤âš nru
dhš tÆW ts®¤J¡ bfh©oUªjt®fŸ beU¥ãš ÉGªj òG¤
nt©L«” v‹W j§fŸ j§fŸ yhg¤â‰F« tƉW¥ ãiH¥ò¡Fkhf
Jo¥gJ nghš Jo¥gâdhny És§F«. ïJnghynt gh®¥gd Mâ¡
T¥ghL nghLtjšyhkš ïâš ntW VjhtJ fhÇa« c©lh v‹W
fK« ònuh»j®fŸ Mâ¡fK« M§fh§F xUthW kiwªJ bfh©nl
nf£»‹nwh«.
tUtJ« btŸËilkiy. ïªj ïu©L M©LfS¡FŸ Rkh®
gâdhÆu« ngU¡F nkyhfnt nghÈ muáaiyí«, òu£L¥ gh®¥gÜ ïªj 42 tUõfhykhf Rauh{Ía¤â‰F ghLg£lt®fË‹
a¤ijí« É£L Éy» É£ljhf mt®fŸ j§fŸ bgaiu btË¥ Ãiyik v‹d? mjdhš k¡fS¡F V‰g£l gy‹ v‹d? v‹W
gL¤â ïU¥gijí«, MÆu¡fz¡fhd rl§FfŸ gh®¥gd®fis Ú¡» nf£l nfŸÉ¡F ahuhtJ ïJtiu gâš ïW¤âU¡»wh®fsh? xU
el¤â ïU¥gjhf btËah» tUtijí«, mne f® j§fŸ FyFU áW És«gu¡fhu‹ VjhtJ x‹W brh‹djhf btËahdhš clnd
v‹»‹w nghÈ¡ FUkh®fis Ú¡»ÆU¥gijí« ftŤJ¥ gh®¥ mtid¥ ão¤J mtD¡F vY«ò ngh£L mij kW¡F«go foj«
gt®fŸ, ï¢RakÇahij ïa¡f« ï¤jÄœ eh£oš v›tsî öu« vGâ th§»nah f‰gid brŒnjh kW ehns gâbyGJ« KiwÆš
nt%‹¿ tU»‹wJ v‹gij czuyh«. ïªÃiyÆš $tujuh#&Y btË¥gL¤j¥gL«. “jÄœ ehL” ngh‹w g¤âÇiffS« âU.
ehíL RakÇahij ïa¡f« bjhiyant©L« v‹W«, mij¤ tujuh#&Y ngh‹w njÓa¥ ãiH¥ò¡fhu®fS« 33 nfho k¡fis
bjhiy¤jhbyhÊa njÓa« tsuhbj‹W«, Mjyhš mij¤ bjhiy¥ Vkh‰¿¥ ãiH¡f¤j¡f tÊjh‹ Rauh{ÍaK« njÓa¡ T¥ghL«
gJ v‹gnj jdJ ntiyahf¡ bfh©oU¥gjhfî« åuKH¡f« v‹whš ït®fŸ V‹ mj‰F clnd gâš brhšy¡ TlhJ v‹W
brŒ»wh®. vdnt ïJ vj‰fhf v‹gij¥ g‰¿í« RakÇahij nf£»‹nwh«.
ïa¡f« bjhiya nt©Lkh mšyJ $kh‹fŸ tujuh#&Y,
r¤âa_®¤â, F¥òrhÄ KjÈah® ngh‹wh®fË‹ njÓa ïa¡f« ï‹iwa c¤ânahf bgU¡F¡F«, tÇ ca®î¡F«, f£á¥ãuâ
bjhiya nt©Lkh v‹gij¥ g‰¿í« xU Koî¡F tunt©LkhŒ f£á¡F«, ViHfŸ fZl¤â‰F«, murh§f¤â‹ mÚâ¡F« Rauh{
bghJk¡fis nt©o¡ bfhŸ»‹nwh«. Ía T¢rY« njÓa¥ òu£L« fhuzkh ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«.

âU. tujuh#&Y KjÈnahÇ‹ njÓa« v‹gJ fh§»urh, ï›tsî bfhLikia¢ brŒj fh§»uR« njÓaK« k¡fŸ
mšyJ Rauh{a¡ f£áah, mšyJ njÓa¡ f£áah, mšyJ X«%š x‰Wik¡fhtJ rk¤Jt¤â‰fhtJ VjhtJ xU áW e‹ikahtJ
f£áah, mšyJ Äjthj¡ f£áah, mšyJ k‰bwJnth v‹gij âU. brŒJ ïU¡»‹wjh? mšyJ rk¤Jt¤ij¥ g‰¿a bfhŸif VjhtJ
tujuh#&Y brhšYthuh? mšyJ mtUila jiyt®fshtJ k‰w¡ fh§»uáš ïU¡»‹wjh?
TÈfshtJ brhšth®fsh v‹W nf£»‹nwh«. m‹¿í« ïitfË‹
x¤JiHahikÆ‹ nghJ fh§»uáš EiH¡f¥g£l 1. rk¤Jt«

Fo muR - 1928 ( 1 ) 272 273 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


2. Ô©lhikbahʤjš 3. kJÉy¡fš 4. fj® 5. x‰Wik M»a v‹gJ eh‹fhtJ bfhŸifahF«.
k¡fS¡F nt©oa â£l§fËš VjhtJ x‹W ï‹iwa
fh§»uányh njÓa¤ânyh ïU¡»‹wjh? v‹W nf£»‹nwh«. f©_o tH¡f§fS« _l e«ã¡ifí« bjhiya nt©L
bk‹gJ IªjhtJ bfhŸifahF«.
m‹¿í« br‹w tUõ fh§»uáš bfh©L tu¥g£l rk¤Jt¤
Ô®khd¤ij m»y ïªâa fh§»uÞ V‰W¡bfh©ljh v‹W«, ntj«, rhÞâu«, òuhz«, gH¡f« v‹W« fhuz§fshš
Ô©lhik xÊ¡f¡ bfh©L tªj Ô®khd¤ij g«ghŒ khfhz kÅjÅ‹ gF¤j¿it f£L¥gL¤j¡Toa gh®¥gÜa« xʪJ
fh§»uÞ V‰W¡ bfh©ljh v‹W«, všnyhU¡F« rk cÇik bfhL¡f Rna¢irí« m¿î« tsu nt©L« v‹gJ MwhtJ bfhŸifahF«.
nt©Lbk‹W bfh©L tªj Ô®khd¤ij br‹id khfhz fh§»uÞ
mDkâ¤jjh? v‹W«, fjiu¤ jÉu ntW x‹W« f£l¡ Tlhbj‹w ïJ ngh‹w ï‹D« mnef bfhŸiffis RakÇahij
Ô®khd¤ij fh§»uÞ it¤âU¡»wjh? v‹W«, KÞä«fS¡F ïa¡f« ï‹iwa âd« jh§»¡ bfh©L _iy KL¡FfËbyšyh«
mt®fS¡FŸs cÇikia¡ bfhL¡f nt©L« v‹gij fh§»uÞ ntiy brŒJ tU»wJ.
x¥ò¡ bfhŸS»wjhbt‹W« nf£»nwh«.
mâš ntiy brŒgt®fŸ x›bthUtU« ïJtiu j‹j‹
ïªÃiyÆš fh§»uR« njÓaK« k¡fS¡F v‹d e‹ik brhªj¡ fhir bryî brŒJ bjh©lh‰¿ tU»‹wh®fŸ.
brŒJ É£lJ, mšyJ brŒa¡ TL« v‹W nf£»nwh«. ïitfŸ
âU. tujuh#&Yî« mt® T£lK« njÓa És«gu¤jhš
x‹W« ïšyhkš c¤ânahf§fis c©lh¡FtJ«, mj‰fhf mâf
ãiH¥gJ nghš RakÇahij És«gu¤jhš ahuhtJ ãiH¡»‹wh®
r«gs§fis V‰gL¤JtJ«, mj‰fhf tÇia mâf¥gL¤JtJ«,
fsh? ahU¡fhtJ ïjdhš xU m«k‹ fhR yhgK©lh?
tÇia ViHk¡fŸ jiyÆš Éâ¥gJ«, m›î¤ânahf¤ij xU
tF¥ghnu mila nt©Lbk‹W Mir¥g£L TÈfis É£L vdnt ï« khâÇ k¡fS¡F c©ikahd ÉLjiyaˤJ
T¥ghL nghLtJ« m¡TÈ¡fhu®fS¡FŸ xUtuhf âU. tujuh#&Y m¿it¥ gut¢ brŒa¤j¡f RakÇahij ïa¡f« bjhiya
j‹idí« gâî brŒJbfh©L thœtJ« mšyhkš njÓa¤â‰F nt©Lkh? mšyJ TÈfS¡F« tƉW¥ ãiH¥ò¡F« kh¤âu«
ntW VjhtJ m®¤jnkh gyndh âU. tujuh#&Y brhšy¡ TLnkh mDTykhÆUªJ eh£ilí« ghHh¡F« njÓa« bjhiya nt©
v‹W miw TÉ miH¡»nwh«. Lkh? v‹gij¥ g‰¿ nahá¤J Kothf vJ bjhiya nt©L«
v‹gij czUkhW bghJ k¡fis nt©o¡bfhŸS»nwh«. âU.
Éf, RakÇahij ïa¡f¤â‹ bfhŸiffŸ v‹d v‹gJ tujuh#&nyh mtuJ T£lhËfnsh kh¤âukšyhkš ntW ah®
g‰¿í« mjdhš ah® ãiH¡»wh®fŸ v‹gijí« r‰W nahá¤J¥ ïj‰F j¡f gâYiu¤jhY« tªjd¤njhL V‰W rkhjhd« brhšy
gh®¥ngh«. jahuhÆU¡»‹nwh«.
k¡fS¡F ãuhzidÉl khd« bgÇbj‹gJ mj‹ KjyhtJ Fo muR - f£Liu - 27.05.1928
bfhŸifahF«.

všnyhU« ãwÉÆš rk« v‹gJ ïu©lhtJ bfhŸifahF«.

bg©fS¡F¢ rk cÇik ïU¡f nt©Lbk‹gJ _‹whtJ


bfhŸifahF«.

#hâ kj ngj§fŸ bjhiyík£L« eh£o‹ x‰Wikiaí«


všyhUila e«ikiaí« c¤njá¤J x›bthU #hâ kj¤â‰F«
muáaÈš rÇahd ãuâÃâ¤Jt« ïU¡f V‰ghL brŒa nt©L«

Fo muR - 1928 ( 1 ) 274 275 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ngh®L jiyt® ïªj kfheh£il âwªJ it¡F«nghJ brŒj
tunt‰ò¥ ãur§fkhdJ Äfî« m‰òjkhfî« M¤jukhdjhfî«
bgÇa mEnghfK« MuhŒ¢áí« bghUªâajhfî« ïUªjJ. mJ
c§fŸ Ãiyia És¡»aJl‹ Ú§fŸ brŒa nt©oaijí« e‹whŒ
vL¤J¡fh£o ïU¡»‹wJ. m›îg‹Åahr« c§fS¡F kh¤âu
br§fšg£L Íšyh ngh®L kšyhkš c§fŸ khzh¡f®fS¡F« mt®fŸ bg‰nwh®fS¡F«
k‰W« »uhk tháf S¡F« bghJey nrit¡fhu®fS¡F« ÄFâí«
Mu«g MáÇa® kfhehL ga‹gl¡ToaJ.

mJ nghy eh‹ vijí« vL¤J¢ brhšy KoahJ. jÉu


“âU. bu£oah® mt®fns! cgh¤âaha®fns k‰W« ï§F m¡»uhrd« t»¤jt‹ v‹»‹w KiwÆš eh‹ VjhtJ ïu©L
ToÆU¡F« rnfhju rnfhjÇfns! ïªj MáÇa® kfheh£L¡F ïªj th®¤ij brhšy nt©L« v‹whš mJnghš MuhŒ¢ánahL x‹W«
Íšyh ngh®lh® v‹id¤ jiytdhf ÆU¡f ntQkhŒ nf£L¡ brhšy KoahJ v‹W« Vnjh v‹ á‰w¿É‰F v£oa Éõa«
bfh©lJ vd¡F Äfî« M¢rÇakhÆU¡»wJ. Vbd‹whš ïJ vijahtJ v‹ brhªj KiwÆšjh‹ brhšy¡ TL« v‹W« KjÈš
“fšÉ” v‹gJ r«gªjkhd MáÇa® kfhehlhÆU¥gjhš, mªj¡ bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nw‹.
fšÉ v‹gJ xU á¿J« ïšyhjtD«, MáÇa® v‹gt®fËl¤âš
bfhŠrkhtJ gƉá bgwhjtDkhd eh‹ ï« kfheh£L¡F jiyik MáÇa®fns! eh‹ m¿ªj tiuÆš j‰fhy MáÇa®fŸ
t»¡f v›Éj¤âš jFâíilat‹ Mnt‹ v‹gJjh‹. eh‹ v‹»‹wt®fŸ xUÉj bjhÊyhËfns. mjhtJ étd¤â‰fhf
v‹Dila x‹gjhtJ g¤jhtJ taâ‰F nkš vªj gŸË¡ Tl¤ ntiynah TÈnah brŒ»‹w k¡fis¥ nghš tƉW¥ ãiH¥ò¡
âYnk thá¤jtD« mšy. mªj x‹gJ taâ‰F cŸg£l fhu®fnsašyhkš c©ikahd MáÇa¤j‹ikíilat®fŸ mšy
fhy¤âY« v‹id gŸË¡F mD¥ãa fhuzbkšyh«, eh‹ å£oš v‹gnj vdJ mã¥ãuha«. v¥go xU kÅj‹ j‹ étd¤â‰F
cŸst®fS¡F bjhšiy ÉisÉ¡fhkÈU¡f nt©Lbk‹w _£il ö¡F»whndh, khL nkŒ¡»whndh, t©o X£L»whndh,
fU¤J¡bfh©L X® â£l¤âš fhtÈš it¥gj‰fhfnt, mJî« xU t¡Ñš ntiy brŒ»whndh, FkhÞjhthf ïU¡»whndh m¥gona
â©iz¥ gŸË cgh¤âaha® trnk x¥gil¡f¥g£oUªnj‹. cgh¤âaha® ntiy v‹gJ« xU bjhÊyhfnt V‰g£L É£lJ.
mªj¥ gŸËÆš ïUªj fhyK«, cgh¤âaha®fS¡F« ãŸis x›bthU cgh¤âahaU« j§fŸ j§fis cgh¤âaha® ntiy¡F¤
fS¡F« bjhšiy ÉisÉ¥gJ«, mt®fËl« mogLtJkhd jFâ M¡»¡ bfh©lâ‹ fU¤nj mt®fË‹ étd¤â‰F VjhtJ
fhyªjh‹, eh‹ VjhtJ ïu©blhU vG¤ij f‰w¡ fhykhÆU¡F«. bjhÊš nt©lhkh v‹»‹w fU¤J bfh©Ljhndašyhkš VjhtJ
ïij eh‹ mnef rªj®¥g§fËš gy bghJ¡ T£l§fËš brhšÈ MáÇa¤j‹ikÆš Mir ïUªJ V‰g£ljhf vd¡F njh‹Wt
ÆU¡»‹nw‹. ïij MjhukhŒ it¤J¡ bfh©Ljh‹ xU áy® âšiy. Mjyhš ï« khâÇ kfheh£L¡F cgh¤âik¤ bjhÊyhs®
mjhtJ v‹Dila bfhŸiffS¡F Ku©g£lt®fnsh mjdhš kfhehL v‹W brhšYtJjh‹ bghU¤jkhd bgauhF«. mJnghynt
eZl¥gl neÇL»wt®fnsh v‹id¡ f©o¥gj‰F ïij cgnah c§fËl« j§fŸ ãŸisfis go¡fÉL« bg‰nwh®fS«, ãŸis
»¤J¡ bfhŸ»wh®fŸ. v‹dbt‹whš “eh‹ fšÉ m¿î m‰wt fË‹ tƉW¥ ãiH¥ò¡F VjhtJ tÊ V‰gl r‰W¥ go¡f nt©L«
bd‹W« mjdhš vdJ bfhŸiffŸ m¿î m‰wbj‹W«” brhšÈ v‹»w v©z¤njhLjh‹ jkJ ãŸisfis go¡f it¡»wh®fns
í« vGâí« tUtij¥ gh®¡»‹nw‹. MdhY« c§fŸ Íšyh bahÊa mt®fS« go¥ig tƉW¥ ãiH¥ig¤ jÉu ntW fhÇa¤
ngh®L jiyt® âU. v«. nf. bu£oah® mt®fS¡F v‹ÛJŸs â‰F fUJtâšiy. c§fŸ Íšyh, jhÿ¡fh ngh®LfS« KÅágh
m‹ò« e«ã¡ifí«, eh‹ v›tsnth kW¤J« v‹idna kfheh£ È£ofS« Tl mªj fU¤Jl‹jh‹ gŸË¡Tl îthf« brŒJ
L¡F jiyik t»¡f nt©Lbk‹W f£lha¥gL¤âajhš ntW tU»‹wh®fŸ. filáahf r®¡fhU« Tl ï›tsî tÇ¥ gz¤ij
tÊÆšyhkš eh‹ x¥ò¡bfhŸs nt©oajhƉW. Ú§fŸ vªjÉj go¥ò¡fhf bryî brŒJ« go¥ò ïyh¡fh Éõa¤âš v›tsnth
khd áwªj cgªÃahr¤ijnah vâ®gh®¡f KoahJ. c§fŸ Íšyh ftiy brY¤âí« tªjhY« j§fŸ murh§f« j§fŸ ïZl¥go

Fo muR - 1928 ( 1 ) 276 277 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


eilbgw TÈfis¤ jah® brŒí« fU¤njhLjh‹ brŒ »‹wh®fŸ. b#‹k¤âš brŒj Éid v‹W tU¤j¥gL»‹wh‹.
mjdhšjh‹ gytÊfËY« j‰fhy fšÉ¡F tƉW¥ ãiH¥ò¡ fšÉ
v‹W« moik¡ fšÉ v‹W« brhšy¥gL»wJ. kÅjD¡F fšÉÆ‹ bgÇa thd rhÞâu g©oj‹ »ufz¤â‹ nghJ CWfhŒ¢
mtáabkšyh« kÅj‹ j‹ m¿it ts®¡fî« m›t¿thš jh‹ r£oÆš mUf«ãšiy¥ ngh£LÉ£L »ufz« Mu«ã¡F«nghJ
ï‹òwî« k¡fŸ ï‹òwîkhd j‹ik V‰glî« mDTykhdjhf xU KG¡F« Ú§F«nghJ xU KG¡F« nghL»wh‹. bgÇa Phd
ïU¡f nt©L« v‹gj‰nf. ï¥nghija fšÉ v›tsî mâfkhf rhÞ¤âu g©oj‹ v‹gtD« F¿¥ã£l ehËš F¿¥ã£l CU¡F¥
f‰wtdhdhY« mJ mtdJ m¿î¡F xU á¿J« r«kªjÄšyhj nghdhš nkh£r« v‹W F¿¥ã£l Fs¤J j©ÙÇš (mJ v›tsî
jhfnt ïU¡»‹wJ. v›tsî bgÇa fšÉí« xU fiyahfî« bjhÊ mG¡fhÆUªjhY«) KG»dhš jh‹ brŒj m¡»uk§fË‹ gy‹
yhfî« nghŒÉ£lnjašyhkš gF¤j¿î¡F xU á¿J« ga‹gL všyh« Ô®ªJ ÉL« v‹W« Ãid¤J¡ bfh©L KG» É£L
tjhf ïšiy. xU ÃÄõ¤â‰F 100 fÉ ghl¡ Toa ɤthdhdhY« ïJtiuÆš brŒj ght« všyh« Ô®ªJÉ£lJ v‹W j‹id ijÇa¥
mt‹ m¡fÉ ghLtâš mjhtJ xU ÃÄõ¤â‰F üW m¢brG¤ij gL¤â¡ bfh©L òJ¡fz¡F ngh£L kWgoí« m¡»uk§fis¢
nfh®¡F« xU f«ghá£lU¡F rkhdkhd bjhÊyhËjhnd xÊa brŒa ijÇathdh» ÉL»wh‹. bgÇa Þjhtu rhÞâuK« ét b#ªJ
rhÞâuK« go¤jt‹ ehia¡ bfh‹whš ght« ïšiy, eÇia¡
mtid xU bgÇa m¿thË v‹W brhšÈÉl KoahJ. mJ
bfh‹whš ght« ïšiy, bfUlid¡ bfh‹whš, Fu§if¡ bfh‹whš
nghynt xU gh£L¡F üW m®¤j« brhšy¡Toa xU g©ojndh
ght« v‹»wh‹. ghš rh¥ã£lhš kh«r gBzkšy, ML, nfhÊ
xU ghZa¡fhundh v‹gt‹, xnu njhÈš üWÉjkhd brU¥ò¤
rh¥ã£lhš kh«r gBz« v‹»‹wh‹.
ij¡f f‰W¡ bfh©l xU r¡»È¡F nkyhdtbd‹W brhšÈÉl
KoahJ. ï«khâÇ v¤jidnah fhÇa§fËš go¤jt®fŸ v‹gt®
fË‹ Ãiyik m¿î¡F«, go¥ò¡F« r«gªjÄšyhkny ïU¡
xU gh£L¡F üW m®¤j« brhšY« g©ojD¡F v¥go
»‹wJ. v¥go¥ gy òÞjf§fŸ Ãiwªj mykhÇ¡F xU á¿J«
brU¥ò ij¡f bjÇahnjh mJ nghy r¡»È¡F« m®¤j« brhšy¤
òÞjf§fË‹ j‹ik bjÇahnjh mJnghynt gy òÞjf§fisí«
bjÇahJ. MdhY«, ïUt®fS« ïU bjhÊÈš ïU ɤijÆš mykhÇ¡F gâyhf mitfis cŸs¤âš it¤J ïU¡»wjhf¡
áwªjt®fns xÊa m¿thËfŸ v‹W brhšÈÉl KoahJ. fhz¥gL« efU« mykhÇfshd g©oj®fŸ fLfsî gF¤j¿î«
òÞjf¤â‹ j‹ikí« m¿ahjt®fŸ mndf®fŸ ïU¥gJ vd¡F¤
cjhuzkhf áy bgÇa r£l« go¤j t¡Ñšfis Él á¿a
bjÇí«. vdnt fšÉ v‹W« bga® it¤J¡ bfh©L eh« brŒí«
r£l« go¤j t¡ÑšfŸ bf£o¡fhu®fshŒ ïU¡»‹wh®fŸ.
ï«khâÇahd mnef ãua¤jd§fŸ k¡fË‹ xU áW gF¤j¿É‰F«
áyU¡F go¥bgšyh«, be£LU¥ngh£L x¥òÉ¡f Ko»w cgnahf¥glhkny ïUªJ tU»‹wJ. cjhuzkhf ekJ eh£o‹
jšyhkš j§fS¡F xU fhÇa¤â‰F« cgnahf¥gLtâšiy. rǤâu« v‹gjhf brhšy¥gL« vªj gHŠ rǤâu¤ij vL¤J¡
bfh©lhY« mâš k‰w eh£lh® všnyhiuí« Él eh« nkš
cjhuzkhf xU bgÇa ÉŠPhd rhÞâÇ mjhtJ ir‹Þ ÃiyÆš ïUªjjhfnt fhz¥gL»‹wJ. Mdhš ï‹W eh« ïU¡F«
go¤j g©oj‹ xU òËaku¤joÆš ngŒ ïU¥gjhf ahuhtJ ÃiyahdJ k‰w všyh eh£lhÇ‹ Ãiyikia Él jhœikahfnt
brhšÈÉ£lhš mªj¥ òËa ku¤joÆš el¡f neU«nghJ cÆiu¡ ïU¡»‹wJ. ( bjhl®¢á 03.06.1928 Fo muR )
ifÆš ão¤J¡ bfh©L eL¡f¤Jl‹ el¡»‹wh‹. j‹ bg©#hâia
F¿¥ò:- 19.05.1928 m‹W óªjkšÈ f©nlh©bk©£ f£ol¤âš
ngnah£l nfhÆY¡F mD¥ã¡ bfhL¡»wh‹, cl‰TW« mj‹
elªj br§fšg£L Mu«g MáÇa® kfheh£L¡F¤ jiyik t»¤J M‰¿a
Ợirí« go¤j bgÇa g©ojdhd lh¡l® Tl j‹ bg©#hânah
ciuÆ‹ Kjš gFâ.
kfnsh å£o‰F öu« v‹whš clnd btËÆš c£fhu it¤J
ÉL»wh‹ mšyJ nfhÊ¡TL ngh‹w áW miw¡FŸ ïU¡f¢ brŒJ Fo muR - brh‰bghÊî - 27.05.1928
ÉL»‹wh‹ mšyJ ÃHš nknyg£lhš Ô£L v‹W brhšÈ
ÉL»‹wh‹. ïuÉš btËÆš jŸË fjit¤ jhË£L É£L cŸns
gL¤J ö§F»wh‹. jdJ FHªij beh©oahŒ¥ ãwªjhš, jh‹ K‹
Fo muR - 1928 ( 1 ) 278 279 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
ehŸ Ñœ neh¡»¡ bfh©nl ngh»‹wJ. cjhuzkhf v§fŸ Íšyh¡
fËš mndf »uhk§fŸ m¡»uhk¢ brh¤ijÉl mâfkhd flD¡F
Msh» »uhk ÄuhRjh®fŸ btË eh£L nythnjÉ¡fhu®fS¡F
j§fŸ brh¤J¡fŸ KGtijí« mlkhd« brŒâU¡»wh®fŸ. ïj‰F
fhuz« Éisî ïšiy v‹W brhšÈÉl KoahJ. mšyJ
br§fšg£L Íšyh ngh®L ÉisbghUŸfS¡F Éiy ïšiy v‹W« brhšÈÉl KoahJ.
ït‰WŸ mndf »uhk§fŸ tUõ« _‹W nghf« Éisa¡ Toa
Mu«g MáÇa® kfhehL j©Ù® trâfisí« Ãy¤ njh£l¤ijí« ÃuªjukhŒ cilaitfŸ.
beš, thiH, fU«ò, gU¤â, òifÆiy, kŠrŸ KjÈa Éiy ca®ªj
Éis bghUŸfisna mâfkhf btŸshik cila óÄfshfnt
ïUªJ tU»‹wd. ï¥óÄfis cila ÉtrhÆfS« nyrhd
ïªj, e« jhœªj Ãiy¡F¡ fhuz« v‹d v‹whš bjŒt
ÄuhRjh®fŸ mšy. mjhtJ x›bthU ÄuhRjhuD« tUõ« x‹W¡F
v¤jd« v‹W btF Rygkhf gâš brhšÈÉL»‹wh®fŸ. ï¥go¥
1000 ryif 2000 ryif 3000 ryif v‹»‹w v©Â¡ifahd jhÅa
gâš brhšYgt®fns jh‹ bgU«ghY« j§fis MÞâf®fŸ
tUthŒ cilat®fŸ. (xU ryif beš 12 %ghŒ Éiy bgWkhdJ)
v‹W« bjŒt e«ã¡if cilat®fŸ v‹W« brhšÈ¡ bfhŸS
»‹wh®fŸ. ï« khâÇ bjh£lj‰bfšyh« c©ikahd fhuz¤ij¡ ï¥go¥g£l ÄuhRjh®fns 10 MÆu«, 50 MÆu«, xU y£r«,
f©L ão¡fhkY« f©Lão¡f xU á¿jhtJ Ka‰á¡fhkY« nrh« 2 y£r« %ghŒfŸ 100-¡F 10 Kjš 15 tiu t£oíŸs fldhËfshf
ng¿ Phd« ngRtJjh‹ ekJ kj ïayhfî« bgÇnahÇ‹ Phd ïU¡»‹wh®fŸ v‹whš á¿a ÄuhRjh®fis¥ g‰¿ És¡f nt©
khfî« MÞâfkhfî« nghŒÉ£lJ. ï¥nghJ K‹D¡F tªâU¡ Lkh? »uhk Ó®âU¤j« v‹gJ åâ T£LtJ«, gŸË¡Tl« f£LtJ«
F« k‰w eh£lh® všnyhU« j§fŸ ò¤â¡F« Ka‰á¡F« kâ¥ò¡ g#idkl« c©lh¡FtJ«, c¤rt§fŸ brŒÉ¥gJk mâf
bfhL¤nj nkšÃiy¡F tªâU¡»wh®fŸ. ïªj Ãiyia KjÈš btŸshik Éisa¢ brŒtJkhd fhÇa§fis¢ brŒJ É£ lhš
cgh¤âaha®fŸ czu nt©L«. ïªj Ãiy¡F ãŸis fisí« nghJ« v‹W gy® Ãid¡»wh®fŸ. ï¡fhÇa§fËdhš vªj¡ »uhkK«
bfh©L tu nt©L«. m«khâÇ Ãiyik bg‰w k¡fŸ cŸs njr« K‰ngh¡filªJ ÉlhJ. »uhk¡ Fo¤jd¡fhuU¡F gF¤j¿ití«,
vªj Éj¤âY« K‹dilªnj ÔU«. á¡fd¤ijí«, ViH k¡fŸ Ãiyikiaí« xG¡f¤ijí« f‰ã¡f
nt©L«. »uhktháfŸ fŸS¡fil x¥gªj¤âš F¤jif¡F vL¤J
ï‹W ï›Él« gy m¿P®fŸ gyÉõa§fis¥ g‰¿ cgª RthÄ nfhÉš f£L»wh®fŸ. gu«giuahŒ âUL»‹w #hâah®
Ãahr« brŒjh®fŸ. mitfËš »uhk Ó®âU¤j«, ïa‰if¥ ghl«, v‹»‹wt®fS¡F âUl mDkâ bfhL¤J, mt®fis nghärh®
rhuz® ïa¡f« KjÈa Éõa§fŸ K¡»akhdit. mitfis¥ f©Lão¤J j©o¡f ïl« bfhL¡fhkš ïU¥gjhf th¡fˤJ
g‰¿ vdJ mã¥ãuha§fisí« á¿J brhš»nw‹. cgªahrf® mga« bfhL¤J mt®fËl« âU£oš g§F th§» c‰rt« brŒ
jÄœeh£oš k£L« 27 ïy£r« »uhk§fŸ ïU¥gjhf brh‹dh®fŸ. »wh®fŸ. btW« òuhz¥go¥ig¢ brhšÈ¡bfhL¤J j§fŸ gz§
fhirbašyh« g#id¡F«, c‰rt¤â‰F« fšahz¤J¡F« fUkhâ¡
»uhk Ó®âU¤j« F« F«ghãnõf« KjÈa fhÇa§fS¡F« bryî brŒa¢ brŒtJ«
ah¤âiu¡F« c‰rt¤â‰F« rkhuhjid¡F« áyî brŒJ mt‰¿š
mitfŸ c©ikahfî« ïU¡fyh«. m¡»uhk¤â‹ e‹ik¡ ngh£o ngh£L j§fŸ tU«goiaí« nk‰bfh©L fl‹ th§»í«
F« »uhk tháfŸ K‹nd‰w¤â‰F« ïJtiu murh§fnkh muáaš bryî brŒa gH»ÉL»wh®fŸ. k‰W« g¡â v‹W« kj« v‹W«
ïa¡fnkh, »uhk Ó®âU¤j¡fhu®fnsh, muáaš #d¥ ãuâ Ãâfnsh K£lhŸjdkhf »u»¤J¡ bfh©L g£il ehk§fŸ ngh£L¡ bfh©
VjhtJ xU á¿J e‹ik brŒâU¡»wh®fsh? Mdhš x›bthU L« rh«giy óá¡bfh©L« FL«g¤ij ftÅ¡fhkš ghõh©o
tU« j«j« eyD¡fhf nt©o »uhk¤jh®fŸ K‹nd‰w¤â‰F¥ fshŒ âÇtJ« òJ ehfßf« v‹D« nguhš j§fŸ thœ¡if¢ bryit
ghLgLtjhf¢ brhšÈna k¡fis Vkh‰¿¥ ãiH¥ig tY¥ mâf¥gL¤â¡ bfh©L nkh£lh® t©o ba‹W« mDgÉ¡f ca®ªj
gL¤ânah jh§fŸ X£L¥ bg‰nwh k¡fË‹ e«ã¡if bg‰nwh rhkh‹fŸ v‹W« ca®ªj MilfŸ v‹W« gy tÊfËš j§fŸ
RaeykilªJ tU»wh®fŸ. »uhk¤â‹ ÃiyikfŸ kh¤âu« ehS¡F
Fo muR - 1928 ( 1 ) 280 281 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
njitfS¡F nkY« j§fŸ mDgÉ¡fnt©oa Rf¤â‰F nkY« gjhÆu«, I«gjhÆu« %ghŒ tU«go cila bgÇa bgÇa FL«g¤
ngh£o ngh£L¡ bfh©L K£lhŸjdkhf j§fŸ gz§fis bryî jhÇ‹ flD¡F« brh¤J¡F« rÇ v‹W« brh¤J¡F nk‰g£l fl‹
brŒJ ÉL»‹wh®fŸ. nghjh¡ Fiw¡F muáaš òu£lhš V‰g£l v‹W« brhšY«goahd ÃiyÆš ïUªJ tU»‹wJ.
bjhšiyah»a #d¥ãuâÃâ¤Jt« v‹W brhšy¥gL« Þjhd§
fsh»a ôÅa‹, gŠrha¤J, jhÿfh Íšyh ngh®L, KÅághÈo ïa‰if¥ ghl«
r£lrig KjÈa Þjhd§fË‹ nj®jšfS¡F« ngh£o ngh£L¡
bfh©L 1000, 5000, 10000, 50000 %ghŒfŸ tiu nj®jšfŸ bryî« ïÅ ïa‰if¥ ghl« v‹gij¥ g‰¿ áy th®¤ijfŸ brhšy
mitfËdhš j§fŸ thœ¡if ftÅ¥ò bfLjY« V‰gL»‹wd. Mir¥gL»‹nw‹.
k‰wgo xG¡f§fËY« ÄuhRjhu®fshÆU¡»wt®fŸ jhá, ntá,
it¥ò KjÈa Éõa§fËš <Lg£L j§fŸ å£L bg©fis ïªj ïa‰if¥ ghl« v‹gij ekJ áW FHªijfS¡F
ftÅahkY« mt®fS¡F thœ¡ifÆš ï‹gÄšyhkš bfhLik¥ brhšÈ¡ bfhL¥gij¥ g‰¿ cgh¤âaha®fŸ Äfî« ftiy vL¤J¡
gL¤JtJ« mjdhš ï«khâÇ ÄuhRjhu®fŸ å£L¥ bg©fŸ bgÇJ« bfhŸs nt©oaJ k¡fË‹ m¿î ts®¢á¡F Ä¡f mtáa
j§fŸ ïa‰if cz®¢áia f£L¥gL¤j r¡âa‰w t®fsh» j§fŸ khdjhF«. Mdhš mnef cgh¤âah®fS¡F ïa‰if¤ j¤Jt«
ntiyah£fŸ btËah£fŸ Kjyhdt®fSl‹ ï‹g« mDgÉ¡f ï‹dbj‹nw bjÇahJ v‹gJ vdJ mã¥ãuhakhF«.
JÂî bfhŸs nt©o V‰gLtJ«, ïjdhš FL«g ftd« FiwªJ
ekJ k¡fË‹ m¿î ts®¢á bgwhkÈU¥gj‰F¡ fhuz«,
mtut®fŸ ïZl« nghš mtut®fŸ ifÆš á¡»d gz¤ij
ïa‰ifÆ‹ j¤Jt« ï‹dbj‹W m¿a Koahkš nghdnj jh‹.
ghHh¡FtJkhd tÊfshš mnef FL«g§fŸ bfLtJ«, k‰W«
Étfhu ÉahÍa§fŸ KjÈa fhÇa§fËš t¡Ñš fS¡F« mâfhÇ nkš eh£lh®fŸ F¿¥ghf btŸis¡fhu®fŸ, e«khš bjŒt¤
fS¡Fkhf j§fŸ bghUŸfis mŸË¡ bfhL¤J gh¥guhtJ«, j‹ikba‹W« m‰òj« v‹W«, brhšy¤j¡fjhd mnef M¢
mâfhÇfŸ ánef¤â‰fhfî« g£l«, bgUik, KjÈaitfS¡ rÇa¥gl¤j¡f fhÇa§fis brŒJ bfh©L« ïÅí« mnef M¢
fhfî« bghUŸfis ftiyÆ‹¿ thÇ ïiw¤J fl‹fhu®fshtJ« rÇa§fis¡ f©L ão¤J¡ bfh©L« tUtj‰F mt®fŸ ïa‰if
M»a v¤jidnah Éj§fËš »uhk§fS« »uhk ÄuhRjhu®fS« Æ‹ j¤Jt¤ij m¿tâš bgÇJ« ftiy vL¤J¡ bfh©lnj
100-¡F 80 ngU¡F nkyhf fl‹fhu®fshfî« xG¡fÄšyhjt® fhuzkhF«.
fshfî« FL«g§fËš ftiy ïšyhjt®fshfî« ïUªJ tUtij
ekJ ãŸisfS¡F eh« ïa‰ifÆ‹ j¤Jt« brhšÈ¡
eh« âdK« gh®¤JtU»‹nwh«.
bfhL¥gâ‹ nah¡»aijí« nkš eh£lh® j§fŸ ãŸisfS¡F
ï¡ FiwfŸ Ú§»dhy‹¿ ntW vªj fhuz¤jhyhtJ ekJ ïa‰ifÆ‹ j¤Jt¤ij brhšÈ¡ bfhL¥gâ‹ nah¡»aijí«
»uhk§fŸ K‰ngh¡filªJ Él Koíkh v‹W nf£»‹nw‹. x‹W¡ bfh‹W ne® ÉnuhjkhdJ. eh« ekJ ãŸisfS¡F brhšÈ¡
bfhL¡f Mu«ã¡F« nghnj, “všyh« flîŸ braš; mtÅ‹¿ X®
vdnt ï¡ FiwfŸ Ú§f vªj muáanyh, kj ïanyh, »uhk mQî« mirahJ; flîŸ r«kj« ïšyhkš e«khš xU fhÇaK«
Ó®¤âU¤j ïanyh, ïJtiuÆš VjhtJ brŒJ tªâU¡»wjh v‹W brŒa KoahJ. Mifahš ïâš e«ã¡if it¤J všyh bghW¥ig
nf£»‹nw‹. í« flîŸ ÛJ ngh£LÉ£L g¡âahŒ ïU¡f nt©L«” v‹W
brhšÈ¡ bfhL¡»‹nwh«. nkšeh£lhnuh m¥go ïšyhkš, “kÅj
c©ikahŒ VjhtJ xU »uhk« âU¤jkila nt©Lkhdhš dhš brŒa¡ Tlhj fhÇa« x‹W« ïšiy. Ka‰á brŒ; gydil
nk‰f©l F‰w§fŸ Ú§f¤ jFªj bfhŸif bfh©ljhf »uhk thŒ. cdJ r¡âÆš Ú rªnjf« bfhŸshnj; c‹dhš MFnkh
Ó®âU¤j¤ j‹ik V‰g£lhbyhÊa ntW vªj Éj¤âY« Ó®âU¤j« Mfhnjh v‹W ga¥glhnj rfy m‰òj§fS«, mâra§fS«, cdJ
V‰glhJ. ïitfŸ všyh« v‹Dila 35 tUõ »uhktháfSil e«ã¡ if¡FŸS«, cdJ Ka‰á¡FŸS« á¡»¡ »l¡»‹wJ” v‹W
aî« ÄuhRjhu®fSila ándf mDgt¤âdhnyna brhšY brhšÈ¡ bfhL¡»‹wh®.
»‹nw‹. ïªj nk‰f©l fhuz§fshš tUõ« g¤jhÆu«, ïU

Fo muR - 1928 ( 1 ) 282 283 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


kiH bgŒahÉ£lhš gh®¥ghD¡F gz« bfhL¤J tUz
b#g« brŒa nt©L« v‹W eh« brhšÈ¡ bfhL¡»‹nwh«.

nkš eh£lh® kiH bgŒahjj‰F nkf¤âš cŸs nfhshW


v‹d v‹W f©Lão¤J, nkf¤ij fy¡»É£L kiH bgŒa¢
brŒí«go brhšÈ¡ bfhL¡»wh®fŸ. ïa‰if¤ j¤Jt« m¿a¤j¡f RakÇahij¤ âUkz§fŸ
m¿î¥ bgU¡f¤â‰F eh« FHªijfis gH¡Ftâšiy.

FHªijfŸ ïa‰if ÉrhuizÆš ïw§»dhš e«kt®fŸ


Äu£o ehÞâf« v‹W« mâf¥ ãur§f« v‹W« ga¥gL¤â ml¡» ïªj thu« mnef ïl§fËš ïUªJ RakÇahij¤ âUkz§
ÉL»‹nwh«. fŸ elªjjhf rkh¢rhu§fŸ tªj t©zkhfnt ïU¡»‹wd.
MdhY« mt‰¿š bgÇJ« gh®¥gd®fis Éy¡» el¤âajhf
ï›Éj« ml¡F« j‹ikia bgU«ghY« eh« kj¤â‹ kh¤âu« bjÇa tU»‹wdntašyhkš k‰wgo mit KGtJ« Ra
nguhš brŒ»‹nwh«. ekJ eh£o‹ moik¤ j‹ik¡F ï«khâÇ kÇahij¤ j¤Jt¥go eilbg‰¿U¥gjhf brhšYtj‰»šyh
kj¤â‹ nguhš flîŸ j©o¥ghbu‹W«, ght« tU« v‹W«, ehÞ kÈU¥gj‰F tUªJ»‹nwh«. uhkehjòu« Íšyh R¡»ye¤j¤âš
âf« MF« v‹W« brhšÈ ga¥gL¤â k¡fis K£lhŸfsh¡»a elªj _‹W âUkz§fisí« kJiuÆš elªj xU âUkz¤
bfhLiknajh‹ K¡»a fhuzkhF«. ijínk gÇóuz RakÇahij¤ âUkz§fbs‹W brhšyyh«.
RakÇahij¤ âUkz¤â‰F« mJ mšyhj âUkz¤â‰F« eh«
kj¤ijí« flîisí« Ãid¤jj‰bfšyh«, vL¤jj‰ F¿¥ãL« ntWghLfŸ v‹d btÅš,
bfšyh«, bjh£lj‰bfšyh« r«kªj¥gL¤â ‘všyh« flîŸ braš;
všyh« flîŸ braš’ v‹gijí« vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©L« RakÇahij m‰w âUkzbk‹gJ
ãŸisfS¡F brhšÈ¡ bfhL¡F« j‹ikia monahL ÃW¤âÉl
nt©L«. 1. k‰wt®fis¡ fh£oY« #hâahnyh rka¤jhnyh j‹id
ca®ªjt‹ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS»w M¢rhÇa‹ v‹gtid¡
F¿¥ò:- 19.05.1928 m‹W óªjkšÈ f©nlh©£bk©£ f£ol¤âš elªj bfh©L kz¢rl§F el¤JtJ.
br§fšg£L Íšyh Mu«g MáÇa® kfheh£L¡F¤ jiyik t»¤J M‰¿a
ciu - bjhl®¢áÆ‹ ïWâ¥gFâ. 2. kzk¡fS¡F, kzk¡fŸ m¿ahj ghiõÆš rl§F
th¡»a§fis¢ brhštJ.
Fo muR - brh‰bghÊî - 03.06.1928
3. kzk¡fS¡F« k‰W« bghJ k¡fS¡F« bghUŸ És§fhj
rl§Ffis¢ brŒÉ¥gJ.

4. ï‹Å‹d fhÇa¤â‰fhf ï‹Å‹ditfis¢ brŒ»nwh«


v‹»‹w F¿¥ãšyhkš, tH¡f«, gH¡f«, bgÇathŸ fhy¤âš
V‰g£lJ v‹»‹w FU£L e«ã¡ifÆ‹ ngÇš fhÇa§fis¢ brŒ
tJ M»a ïitfS« k‰W« ïJngh‹w elto¡iffS« bfh©l
kz§fis RakÇahija‰w kz§fŸ v‹nw brhšyyh«.

jÉu, kzk¡fŸ Éõa¤âY« nghâa taJ KjÈa bghU¤j


ÄšyhjJ«, bg©Â‹ r«kjnkh mšyJ M‹ r«kjnkh ïšyh
kš bg‰nwh®fŸ Ô®khd« brŒJÉ£lh®fshjyhš f£L¥g£Ljh‹
Fo muR - 1928 ( 1 ) 284 285 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
Ôunt©L« v‹»‹w îgªj KiwÆš el¥gJ« RakÇahija‰w ïUtU« “ekJ ïšyw thœ¡ifia xG§fhf el¤jî«, fhjÈ‹
kz§fŸ v‹nw brhšyyh«. g¤ij mDgÉ¡fî«, cy»YŸs k¡f£F e«khyhd cjÉ òÇaî«,
FL«g thœ¡ifia V‰W el¤â¢ bršnth«.” v‹W brhšÈ¡
ïªÃiyÆš R¡»y e¤j¤ âUkz§fŸ RakÇahij¤ âUkz« bfh©nl elªJ m«Äia Äâ¤JÉ£L å£o‰F¢ br‹wh®fŸ.
v‹nw brhšy nt©L«. KjyhtJ kzk¡fŸ xUtiu xUt®
m‹ò§ fhjY« bfh©L jh§fshfnt r«kj§ bfh©lt®fŸ. (F¿¥ò:- ïªj ïl¤âš m«Äia Äâ¥gj‰F« kztiuia¢
ïu©lhtJ, âUkz¤â‹nghJ K‹ brh‹d¡ F‰w§fËšyhkš R‰Wtj‰F« bghUŸ ï‹dbj‹W És§fÉšiyahdhY« ïªJ yh¥go
gÇR¤j¤ j‹ikahfnt eilbg‰wd. mjhtJ kzk¡fis btF ï›ÉU rl§F« brŒjhšjh‹ kz« bršYgoahF« v‹¿U¥gjhš
rhjhuz cilÆš Rkh® 2000 gªJ¡fS« bghJk¡fS« Ãiwªj ït‰iw¢ brŒa nt©o neÇ£lJ.)
T£l¤â‹ eLÉš bfh©L tªJ ïU¤â kzk¡fË‹ bg‰nwh®
vGªJ rigahiu neh¡» “ï‹W ï§F vGªjUËÆU¡F« bgÇah kzk¡fË‹ bg‰nwh®fŸ ï«khâÇ âUkz« el¤j btF
uhd âUths® uhkrhÄ eha¡fut®fis vdJ kfÅ‹ âUkz¤ij MtnyhL ïUªjh®fŸ v‹gijí« k‰wgo _l¥gH¡f tH¡f§
ïÅJ el¤âit¡F«go eh‹ nt©o¡bfhŸS»nw‹.” v‹W fËš mt®fS¡F e«ã¡ifÆšiyba‹gijí« bghJ #d§fŸ
nf£L¡ bfh©lh®. âU. eha¡f® vGªJ rignahiu¥ gh®¤J “kz cz®tj‰F xUáW cjhuznk nghJkhdJ. mjhtJ kzkfË‹
kfÅ‹ jªijah® nt©oago eh« el¤â it¡f¥ nghF« âUkz bg‰nwh® gy y£r¤â‰F mâgâfshÆUªJ« kzk¡fS¡F òJ
khdJ ïÅJ eilbgwnt©L«” v‹W« “kz k¡fS« R‰w¤jhU« cil Tl cL¤JÉ¡fhkY«, kz¥bg©Q¡F rhjhuzkhŒ
všyh¥ ngW« bg‰W ï‹gkhŒ Ú^Ê thH nt©L«” v‹W« všyh« mªâU¡F« mÂia Él Énrõ eifbah‹W« ó£lhkY«,
tšy r¡âia ïiwŠá MÓ®tâ¡F« goahŒ nt©o¡ bfh©lh®. kzkf‹ rhjhuz ntZoílD« xU áWJ©il nkš ntZoahf
R‰w¤jhU« bghJk¡fS« xU ÃÄõ« mtut® tÊgL« r¡âia mªâUªjnjhL xU fhrsî bgh‹ndh btŸËnah mÂahkY«
ãuh®¤â¤J MÓ®tâ¤jh®fŸ. ãwF eha¡f® kzk¡fis¥ gh®¤J btF ïa‰ifaHnfhL tªJ 剿Uªjh®fŸ. Éf âUkz¢ rl§F
brhšY« go nf£L¡ bfh©ljhtJ:- bjhl§F«nghJ xU bgÇa m«ikah® kzk¡fË‹ K‹ghf xU
F¤J És¡if it¤J És¡F V‰w beU¥ò¡ F¢áia ciu¡F«
“všyh« tšy r¡âÆ‹ mUshš ekJ ïšyw thœ¡if¡F nghJ kzkfË‹ jf¥gduhd $JiurhÄ bu£oah® vGªJ “vj‰
mÇa Jizahf j§fis¥ bgW»nw‹. j§fis¥ ngQtâš fhf ï§F És¡F¥ g‰wit¡f nt©L«? gfš 11 k neu¤ J¡F
j§fsUik¤ jhŒ jªijfis¥ nghyî« ïšyw¤ij el¤Jtâš ï§F ïU£lhfth ïU¡»wJ? mdhtáakhf m®¤jÄšyhjij¢
j§fS¡F c©ikahd mik¢ruhfî« mUik¤ njhÊahfî« brŒahÔ®fŸ” v‹W jL¤JÉ£lh®. jÉu ntW v›Éj rl§ifí«
ïUªJ tUtnjhL v‹ kd¤jhY« brhšyhY« brayhY« jh§fŸ it¤J¡ bfhŸsÉšiy. k‰wgo xnu xU rl§»šjh‹ všnyhU«
bršY« eštÊÆš j§fŸ cŸs« k»œ¢áailí«goahf ah‹ <Lg£oUªjh®fŸ. mjhtJ gfš 12-kÂKjš ïuî 2-k tiuÆY«
v¢braiyí« brŒaî« cl‹gL»nw‹. eh« ïUtU« clY« tªâUªj Rkh® 5000 ngU¡F Fiwahkš rh¥ghL ngh£l t©z
cÆU« nghyî« f©Q« ïikí« nghyî« xUtU¡bfhUt®
khfnt ïUªjh®fŸ. gy® _£il f£o¡ bfh©L nghd t©z
cjÉahÆU¡f mUŸ òÇíkhW všyh« tšy r¡âia tz§» ï«
khfnt ïUªjh®fŸ. xU C®tyK« elªjJ.
khiyia¤ j§fS¡F N£L»‹nw‹” v‹W brhšÈ kzkfŸ
kzkfD¡F khiy N£odh®. mJnghynt kzkfD« brhšÈ Éf kWehŸ fhiyÆš eha¡fU« mt®fŸ rfh¡fS« bu£o
k§fy ehiz kzkfS¡F ó£odh®. k‰W« xU Kiw rignah® ah® mt®fËl« Éil bg‰W¡ bfhŸS«nghJ bu£oah® brh‹d
MÓ®tâ¤jh®fŸ. áy® vGªJ ËW ïu©blhU th®¤ijfis¢ jhtJ:-
brhšÈ MÓ®tâ¤jh®fŸ. kzk¡fŸ kz¤ij x¥ò¡ bfh©lj‰f¿
F¿ahf khiyfis kh‰¿¡ bfh©lh®fŸ. “jh§fŸ ï§F tªjJ vd¡F bgUikí« âU¥âí« mË¡f¤
j¡fjhŒ ïU¡»wJ. j§fshš el¤â it¡f¥g£l ï¤ âUkz§
filáahf kzk¡fŸ vGªJ ËW j§fS¡F âUkz« fis¥ g‰¿ v‹ R‰w¤jh®fS« e©g®fS« ne‰W¥gfš 11 k Kjš
brŒÉ¤jj‰fhf tz¡f« brŒtâ‹ _y« e‹¿ brY¤âÉ£L
Fo muR - 1928 ( 1 ) 286 287 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
khiy 6k tiu F‰w« brhšÈ¡ bfh©L« gÇfhr« brŒJ
bfh©L« ïUªjh®fŸ. Mdhš ne‰W khiy 6 k Kjš 10 kÂ
tiu Ãfœ¤âa j§fSilaî« j§fŸ rfh¡fSilaî« ãur§f§
fis¡ nf£l ã‹ò x›bthUtU« âU¥âailªjnjhL ïÅ
jh§fŸ brŒa¥nghF« x›bthU rl§ifí« ï¥gona brŒtjhf
Ô®khŤJ¡ bfh©L« Kjš Kjš ï¢rl§if ehnd brŒJ fh£oa âU.É. fšahzRªju KjÈah®
gh¡»a« bg‰wj‰fhf ghuh£oÉ£L« br‹wh®fŸ”

vdnt, e« eh£oš el¡F« âUkz§fËš K¡»akhf¡


ftÅ¡f nt©oaJ v‹dbtÅš m®¤jk‰w rl§Ffis Éy¡F âU. KjÈah® mt®fŸ á¿J fhy« cw§»¡ »l¥gJ« ãwF
tJ« Ml«guk‰w KiwÆš mjhtJ mdhtáakhd tÊÆš âObu‹W ó®t¡»ahd« bg‰wt® nghš eh£L¡F bgÇa mÊî
bgUik¡fhf¥ gz¤ij¢ bryth¡fhkš ïU¥gJ« fšahz§fis tªJÉ£ljhfî« mij¤jh‹ fh¥gh‰w¥ ngh»‹wjhfî« ntõ«
gy eh£fŸ Úo¤J el¤jhkš xnu ehËš Ko¥gJ« M»a fhÇa§ ngh£L¡ bfh©L Ó®âU¤j¡fhu®fshš Mg¤J! Mg¤J! v‹W r¥j«
fis K¡»akhf¡ bfh©L x›bthUtU« el¡f nt©Lbk‹g nghLtJ« mj‹ ngÇš VjhtJ ïu©L »il¤jhš th§»¡bfh©L
j‰fhfnt m«khâÇ el¤âa xU bgÇahÇ‹ braiy Mjhukhf¡ bghW¡fKoahkš ‘eh‹ m¥go brŒaÉšiy ï¥go Ãid¡f
bfh©L ï¤jiya§f« vGâÆU¡»nwh«. Éšiy. mj‰F ïjšy mU¤j« mjšy bghUŸ’ v‹W gšiy¡
fh£LtJ« M»a fhÇa¤ânyna ïUªJ tU»wh®.
Fo muR - jiya§f« - 03.06.1928
cjhuzkhf bfhŠr fhy¤â‰F K‹ Ó®âU¤j« v‹»‹w
jiya§f« ï£L xU Éahr¤âš, j‰fhy« eilbgW« Ó®âU¤j¤jhš
eh£o‰F bgÇa Mg¤J v‹W« Ó®âU¤j¡fhu®fŸ Ä¡f nkhr
khdt®fŸ v‹W« #d§fŸ Ãid¡F«go vGâdh®.

‘Fo muR’ mj‰F jFªj M¥ò¡flhÉdîl‹ ‘eh‹ m¥go


vGjÉšiy ï¥go vGjÉšiy’, ‘mj‰F ïjšy m®¤j«’ v‹W
rkhjhd« brhšÈ mk®ªjh®. ï¥nghJ gy ïl§fËš _le«ã¡if
xʪj rl§Ffshš áy elto¡iffËš k¡fË‹ ftd« ïG¡f¥
g£lJ« kWgoí« ‘Ó®âU¤j«’ v‹»‹w jiy¥ò bfhL¤J
‘Ó®âU¤j¡ fhu® m¥go ïU¡f nt©L«, ï¥go ïU¡f nt©L«’
v‹W cgnjr« brŒa tªJ É£lh®.

mnjhL jdJ MuhŒ¢á Mzt¤ij K‹dhš jŸË¡ bfh©L


‘MuhŒ¢á nt©L«. mDgt« nt©L«, Fzey« nt©L«’ v‹W
nrh«ng¿ Phd« bghÇ¡»‹wh®. ït‰¿‰F ‘âuhÉl‹’ xUthW
gâÈU¤jîl‹ jdJ gHa Fz¥go “eh‹ bghJthf¢ brh‹ndnd
xÊa ‘âuhÉlid’nah ‘Fomuir’nah brhšyÉšiy” v‹W
xËa¥ gh®¥gJl‹ k‰W« jd¡F xU òâa ïa¡f« nt©L« v‹W«,
ahuhtJ Mu«ã¤jhš mj‰F jh‹ cjÉ brŒa¥ nghtjhí«, eh°âf
ïa¡f§fis mÊ¡f Vnjh xU òJ ïa¡f« njh‹w¥ nghtjhfî«,
mj‰F K¥gJ M©lhf jÄœeh£o‹ Ó®âU¤j¤â‰F ciH¤j

Fo muR - 1928 ( 1 ) 288 289 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


xUtÇ‹ jiyik »il¡f¥nghtJ nf£L k»œtjhfî« vGâ ɉgid¡F fh¤âU¥gt®f£F« fZlK«, eZlK« V‰gL« v‹gJ
Äu£L»wh®. ek¡F¤ bjÇí«. MdhY« ek¡F mij¥g‰¿ ftiyÆšiy.
VbdÅš k¡fË‹ ÉLjiy ek¡F bgÇnj xÊa òuhz¥
âU. KjÈahiu e‹Fzªjt®fŸ ït‰¿‰bfšyh« v›tsî ãur§»íilaî« ò°jf¡ fil¡fhuDila î« tÆW ts®¥ò
kâ¥ò¡ bfhL¥gh®fŸ v‹gJ ek¡F¤ bjÇí«. bgÇjšy.

âU. KjÈahU¡F xU ïa¡f« nt©Lkhdhš âUth%®, ïu©lhtJ, _l e«ã¡if xÊant nt©L«. mJ át


É#aòu« r®tkj r§f ïa¡f¤ij if¡bfh©L mj‰F cjÉ brŒa id¥g‰¿ajhdhY«, ÉZQit¥g‰¿ajhdhY«, fhËia¥ g‰¿a
yh«. mšyJ g£L¡nfh£il efu¤jh® njh‰WɤâU¡F« átner jhdhY«, fU¥ig¥g‰¿ajhdhY«, ek¡F¡ ftiyÆšiy.
ïa¡f¤âš nr®ªJ mj‰F cjÉ brŒayh«. mšyJ jhnd ï¥ ït®fis e«ã¡ bfh©oU¥gt®fŸ mnef®fŸ v‹gJ« ït®fshš
bghGJ gyU¡F vGâ¡ nflL¡bfh©oU¥gJ ngh‹W xU ïa¡ ãiH¤J¡ bfh©oU¥gt®fŸ mnef®fŸ v‹gJ« ek¡F¤ bjÇí«.
f¤ij Mu«ã¡fyh«. vJthdhY« tunt‰f¤ jahuhÆU¡»‹nwh«. mij¥ g‰¿í« ek¡F ftiyÆšiy. k¡fŸ m¿î bgWtnj ekJ
ftiy.
âU. KjÈahU¡F ïU¡F« Ó®âU¤j M©ik eh« e‹whf
m¿ªjJ jhnd xÊa m¿ahjJ x‹W« kiwÉÈšiy v‹nw _‹whtJ, mDgt¤â‰F x¤Jtuhj rka§fS« k¡fS¡F
brhšYnth«.. m¥go x‹W ïU¡Fkhdhš ‘Ó®âU¤j«’, ‘Ó®âU¤j«’ RakÇahij mË¡fhj rka§fS«, xʪnj Ôunt©oaJ Ä¡f
v‹»‹w jiya§f¤â‹ Ñœ #hilkhilahŒ vGjnt©oí« mtáakhd ntiy. mJ vªj rka« MdhY« rÇ , itzt
ïU¡fhJ. vGâÉ£L ‘c‹id brhšyÉšiy’ v‹W vGJ»w rkankh, irt rkankh °kh®¤j rkankh kh¤Jt rkankh k‰iwa
ga§fhˤjdK« ïU¡fhJ. ekJ bjh©L KjÈah® r¡âiaí« rkankh v‹gij¥ g‰¿a ftiy ek¡F xU á¿J« ïšiy. ïÅí«
brŒifiaí« mtuJ FHh¤â‹ r¡âiaí« v⮥igí« KGJ« ïJ ngh‹w gy c©L. vdnt ekJ bjh©oš ïij¤ jÉu ntW
vâ®neh¡» Jt¡f¥g£lnj xÊa KjÈahiu kwªJ Jt¡f¥g£lJ ïufáa« x‹W« ïšiy. Mjyhš ït‰¿‰F vâuhf cŸst®fŸ
mšy v‹gijí« k»œ¢áíl‹ bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. âU. v«Kiw ÆyhtJ e«nkhL nghuhl£L«. mj‰F eh« jahuhfnt
KjÈah® ekJ bjh©o‰F ïJtiu v›tsî ïilôW brŒJ tªjh® ïU¡»‹nwh«. Mdhš Nœ¢á Kiw kh¤âu« nt©lh«
v‹gJ ek¡F bjǪjnjbahÊa bjÇahjJ mšy. vÅD« âU v‹»‹nwh«. mjhtJ gî¤j rka¤ij mÊ¡f áy® gî¤j
KjÈahUl‹ ïÅí« eh« nerkhfnt ïU¡»‹nwh«. VbdÅš âU. kj¤ânyna nr®ªJ Jnuhf« brŒjJ nghš e«Kl‹ Tl
KjÈah® mt®fË‹ ïilôW ekJ bjh©il bfL¤J ÉlhJ ïU¥gt®fŸ nghš fh£o¡ bfh©L«, e«ikna rjh òfœªJ
v‹»‹w ijÇa¤njhL jhnd mšyhkš ntwšy. m‹¿í« âU. bfh©L« ntW Éjkhf mnah¡»a¤jdkhf ahU« el¡f nt©lh«
KjÈah® jaÉšyhÉ£lhš, mʪJ nghF«goahd bjh©lhš v‹W jh‹ nf£L¡ bfhŸS»‹nwh«. eh« vGJtj‰nfh,
cy»‰F v‹d ga‹ V‰gl¡TL« v‹»‹w v©zK« Tl¤jh‹. ngRtj‰nfh nah¡»akhf rkhjhd« brhšy¤ jahuh fnt
ïU¡»‹nwh«. gh®¥ghDila ntj rh°âu ÞÄUâfSl‹ thjhL«
ekJ bjh©o‹ fU¤ij kWgoí« bghJk¡fS¡F bjÇa¥ ntiyiaÉl âU. KjÈah® ngh‹w òuhz¡fhu®fSila î«
gL¤J»‹nwh«. ïâš x‹W« kiwthf it¤J¡ bfhŸs ek¡F mG¡F _£ilfSilaî«, cg¤âutnk ek¡F bgÇa bjhšiy
ïZl« ïšiy. V‰»‹wt®fŸ V‰f£L«. mjhtJ, KjyhtJ ahŒ ïUªJ tU»‹wJ. fhuz« ït®fŸ btË¥gilahŒ neuhd
òuhz¡ F¥ig íyf¤âÈUªJ k¡fŸ ÉLjiy milªnj Ôu tÊÆš v⮡fhkš Nœ¢á tÊia ã‹g‰W»wJ jhnd xÊa
nt©L«. mJ vªj¥ òuhzkhdhY« ek¡F m¡fiu ïšiy. nt¿šiy.
cjhuzkhf uhkhaznkh, ghujnkh, k¢r òuhznkh, jtis¥
òuhznkh, bgÇa òuhznkh, á‹d¥ òuhznkh, át òuhznkh, Éf. MuhŒ¢á¡fhu®fŸ v‹gj‰fhfnth, g©oj®fŸ v‹gj‰
ÉZQ òuhznkh mij¥g‰¿ eh« xU á¿J« ɤâahr« fhfnth ï›Éõa¤âš e«Äl¤âš jÅkÇahij x‹WÄšiy
gh®¡fkh£nlh«. mnjhL ïªj¥ òuhz§fis¥ go¤JÉ£L v‹gij bghJk¡fŸ czuntQkhŒ nt©L»‹nw‹. VbdÅš
ãur§f¤âš tÆW ts®¥gt® fS¡F« ït‰iw m¢ro¤J MuhŒ¢áí« g©oj¤ j‹ikí« ntW, m¿î ntW v‹gJ ekJ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 290 291 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


mã¥ãuha«. MuhŒ¢á¡fhuU« g©oj®fS« m¿thËfshfnt
ïU¥gh®fbs‹W v©Âdhš VkhªJ nghŒÉLnth«. Mjyhš
mt®fËl¤âš bghJ #d§fŸ m¿thËfS¡F bfhL¡f¤jFªj
kâ¥ig bfhL¤J VkhªJÉl¡Tlhbj‹gij bjÇɤJ¡ bfhŸS
»nw‹.

rÛg¤âš eh‹ xU bjhšiyÆÈUªJ Ú§» r‰W XŒtilª


kWgoí« g»Zfhu¥ òu£L
njh« v‹W v©ÂÆUªnjh«. âU. KjÈah® bjhšiy jÉ®¡f
Koahjjh»É£ljhš mj‹ Koití« gh®¤J Élnt©oaJ
mtáakh»É£lj‰F thrf®fŸ k»H¢á milth®fŸ v‹nw Ãid¡ irk‹ fÛõ‹ Éõakhf¥ gh®¥gd®fŸ Mu«ã¤j g»Z
»‹nwh«. fhu¥ òu£L¡F xUÉj¤âš rhîk mo¤J É£ljhdhY« kWgo
í« áy® br¤j gh«ig M£LtJ nghš r¤âšyhj Éõa§fis¡
Fo muR - jiya§f« -–10.06.1928 fh£o¡ bfh©L ghkuk¡fis Vkh‰w òâJ òâjhf tÊ f©Lão¤J
j§fŸ j§fŸ muáaš òu£L¤ njiu X£l¥ gh®¡»‹wh®fŸ. ïÅ
ï«khâÇahd òu£LfS¡bfšyh« ghku k¡fŸ Vkhw kh£lh®fŸ
v‹nw cWâ TWnth«.

jÄœeh£il¥ bghU¤jtiu gÏZfhu ntõ« ïÅ bryh


tÂahfhJ v‹W bjǪâUªjhY« mL¤J tu¥ nghF« nj®jš
fS¡F j§fS¡F mDTykhf VjhtJ kh®¡f« brŒJ bfhŸs
nt©L« v‹»‹w v©zKilat®fS« gh®¥gdušyhjh® fø
tY¥gLtj‹ _y« j§fŸ thœî¡F g§f« tªJ ÉLnkh v‹»‹w
Raey thâfS« nr®ªJ g»Zfhu« g»Zfhu« v‹W nghÈ¡ T¡Fuš
ïL»‹wh®fŸ. mij¥ g‰¿ eh« xU á¿J« ftiy¥ glÉšiy.
MdhY« g»Zfhu¡ T¢rÈš VjhtJ xU áW ehzakhtJ ïU¡
»‹wjh? v‹gij nahá¤J¥ gh®¡F«go bghJ k¡fis nt©o¡
bfhŸS»‹nwh«.

irk‹ fÛõid g»ZfÇ¥gJ vj‰fhf?

ïªâa®fis fÛõÅš nr®¡fÉšiy v‹gj‰fhfth?

mšyJ ïªâahÉ‹ Rjªj u¤ij îzÆ¡f btŸis¡fhu


U¡nfh gh®Èbk©L¡nfh mâfhu Äšiy v‹gj‰fhfth?

mšyJ ntW vj‰F Mf? ïj‰F ïJtiu vªj muáaš


jiytuhtJ vªj muáaš ïa¡fkhtJ rÇahd gâÈU¡fnt ïšiy.

k‰wgo bkh¤j¤âš j‰fhy« RakÇahij ïa¡f¤jhš


RakÇahij v‹»‹w th®¤ij¡F¢ r‰W kâ¥ò ïU¥gij cz®ªJ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 292 293 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


mªj th®¤ijia cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸs¡ fUâ “fÛõDl‹ bga® it¤J¡ bfh©L 炙yhªâš gh®Èbk©£ bk«g® å£L
x¤JiH¥gJ ïªâaÇ‹ RakÇahij¡F V‰wjšy” v‹W kh¤âu« òwÉil¥òw« âÇ»‹wh® v‹whš gÏZfhubk§nf? RakÇ ahij
brhšy¥gL»‹wnj xÊa nt¿šiy. v›Éj¤âš RakÇahij¡F v§nf? óuz Rna¢ir v§nf? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
V‰wjšy v‹gijí« ahU« És¡»¡ fh£lîÄšiy.
m‹¿í« ïJ ahUila f©fËš ÄsfhŒ¤öŸ mŸË¥
‘ïªâa®fis fÛõÅš ÃaÄ¡fhjj‰fhf fÛõDl‹ x¤J nghLtj‰fhf brŒí« Nœ¢á v‹gjhf njÓathâfŸ v‹ngh®fis
iH¡f¡ TlhJ’ v‹W nry« Íšyh muáaš fh‹gu‹R KjšKjyhf nf£»‹nwh«.
Ô®khŤJ mªj bgUikia mJ mo¡fo ghuh£o¡ bfh©lhY«
ïªâa®fËš ahiu ÃaÄ¥gJ? vªj kj¤âdiu ÃaÄ¥gJ? mj‰FŸ nghjh¡ Fiw¡F r®t fø kfhehL v‹gjhf x‹iw¡ T£o
sl§»d vªj tF¥ghiu ÃaÄ¥gJ? mšyJ vªj muáaš f£á¤ mj‹ _y« ghku k¡fË‹ jiyÆš if it¡fî« jhœ¤j¥g£l
jiytiu ÃaÄ¥gJ? v‹»‹w nfŸÉ ãwªjîl‹ ‘âUlid¤ njŸ tF¥ghiuí« FÊÆš jŸsî« v›tsnth Nœ¢áí« brŒJ¥
bfh£oaJ’ nghš mªj ãuáidia monahL eGtÉ£L É£L gh®¤jhŒ É£lJ.
RakÇahij kªâu¤ij bkh£ilahŒ ão¤J¡ bfh©lh®fŸ. ãwF
»£l beU§» nf£f Mu«ã¤j ãwFjh‹ ‘gh®Èbk©L¡F ïªâah vdnt ïÅahtJ ïªj¥ òu£Lfis jiyfh£lÉlhkš
É‹ Rjªâu¤ij îzÆ¡f mâfhuÄšiy’ v‹w òâa í¡â thj¤ij mo¡f nt©oaJ bghJ k¡fË‹ flikahF«.
f©Lão¤jh®fŸ. Mdhš ï›Éu©ilí« g»Zfhu¥ òu£l®fŸ
Fo muR - Jiz¤jiya§f« - 10.06.1928
všyhU« x¥ò¡ bfhŸtjhf fh£o¡ bfhŸtJÄšiy, x¥ò¡ bfhŸt
âšiy v‹gjhf ijÇakhŒ brhšYtJ« ïšiy.

cjhuzkhf $kâ bgr©l«ikah® jdJ “fhk‹ btš¤ M¥


ïªâah” v‹»‹w ïªâa Rauh{a knrhjh x‹iw nry« muáaš
kfheh£oY« k‰W« gy fh§»uÞ T£l§fËY« Ãiwnt‰¿¡
bfh©L gh®Èbk©o‹ ghj¤âš it¤J mij x¥ò¡ bfhŸS«go
ÉGªJ F«ã£L¡ bfh©oU¡»‹wh®. ïij¥g‰¿ vªj njÓa¤
jiyt®fshtJ njÓa RakÇahij¡fhu®fshtJ xU á¿J« thŒ
âwªjt®fŸ mšy.

gh®Èbk©il yøa« brŒahjtU«, gh®Èbk©L¡F


ïªâahÉ‹ ÛJ Mâ¡fÄšiy v‹gtU«, muáaš fÛõid r_f
Éõa¤âš Tl g»ZfÇ¡f nt©L« v‹gtUkhd khÍ fh§»uÞ
jiytU«, jÄœeh£L jÅ¥bgUª jiyt® v‹gtU«, 30 nfho
k¡fSila jiy vG¤ij ifÆš it¤J¡ bfh©oU¡»‹wt®
v‹W« ãugy njÓathâfŸ v‹W« brhšÈ¡ bfhŸSnth®fshš
brhšy¥gLgtUkhd $kh‹ ÓÅthrŒa§fh® gh®Èbk©£ bk«g®
fshš ã¢irahf¡ bfhL¡f¥g£ljhf¢ brhšÈ¡ bfhŸs¥ gL«
ïªâa r£lrig Þjhd¤ij KJ»š ö¡»¡ bfh©L gh®È bk©L¡
fhu® ntõkhd cilia cL¤â¡ bfh©L, ‘r_f Éõa¤âš
muáaš fÄõid g»ZfÇ¡F«go eh‹ brhšyÉšiy’ v‹»‹w
bghŒia cs¿¡ bfh©L gh®Èbk©o‹ ghj¤âš it¡f xU
â£l¤ijí« jahǤJ jiyÆš RkªJ bfh©L fhayh¡fhu® v‹»‹w

Fo muR - 1928 ( 1 ) 294 295 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


v‹whY« ÉLjiy milªj Éõa¤â‰fhf thÈg®fŸ
gâbdhUtiuí« ghuh£LtJl‹ ïªj nfR¡F bghUŸ fUjhJ
j§fŸ fZl eZl¤ijí« fUjhJ tªJ cjÉ brŒj kJiu t¡Ñš
fS¡F ekJ e‹¿a¿jiy¤ bjÇɤJ bfhŸS»‹nwh«.

mU¥ò¡nfh£il RakÇahij Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 10.06.1928

nfÞ ÉLjiy

mU¥ò¡nfh£ilÆš Rfhjhu thu bfh©lh£l« eilbgw


V‰ghL brŒâUªj xU T£l¤âš xU gh®¥gd® j‹id¤jhnd
m¡»uhrdhâgâahf nj®ªbjL¤J¡ bfh©L Mrd¤âyk®ªJ
elto¡if Mu«ã¥gj‰fhf KjÈš xU gh®¥gdušyhj thÈg® ghl
Mu«ã¤jîl‹ m¡»uhrd¤âÈUªj gh®¥gd® nfhg« bfh©L
“Kjš Kjš N¤âu‹ ghl¡ TlhJ; ãuhkz‹ jh‹ ghl nt©L«”
v‹W brhšy, clnd m§»Uªj T£l« ‘N¤âu‹’ v‹W
brh‹dj‰fhf m¡»uhrdiu k‹Å¥ò nf£F«go nf£fnt, m¡»
uhrd® k‹Å¥ò nf£fhjjhš T£l¤jh® m¤jid ngU« Ra
kÇahij¡F n#! uhkrhÄ eha¡fU¡F n#! v‹W brhšÈ¡ bfh©L
fiyªJ nghŒÉ£lh®fŸ. ãwF v›tsî öu« k‹Å¥ò nf£L¡
bfh©L« T£l« Tlnt ïšiy. ïjdhš M¤âu« bfh©l xU
gh®¥gd Rfhjhu ï‹Þbg¡l® gh®¥gd nghäá‹ cjÉ ão¤J, gy
gh®¥gdušyhj thÈg®fË‹ nkš nfÞ bjhL¤J, mjhtJ murh§f
c¤ânahfÞjÇ‹ ntiyia brŒabth£lhkš jL¤jjhfî« k‰W«
áyF‰w§fS« Rk¤â muÞL brŒJ #hÛÅš Élî« kW¤J áiw¢
rhiyÆš ïubtšyh« mil¤J it¤J nfÞ bjhl®ªjh®fŸ. nfR¡F
kJiuÆÈUªJ t¡ÑšfŸ Õášyhkš nghŒ gy thŒjh¡fŸ M#uh»
nfÞ el¤âdh®fŸ. filáÆš F‰wthËfŸ ï‹dh® v‹W rÇtu
milahs« fh£lnt Koahkš nghŒ É£lJ. m¥go ïUªJ«
mâfhÇfË‹ kd¥gh‹ikia m¿ªj nk‰go thÈg®fŸ nfi[
ntW nfh®£L¡F kh‰w Mir¥g£lh®fŸ. filáahŒ nfR jŸSgo
ah»É£ljhf mU¥ò¡nfh£ilÆÈUªJ jªâ tªâU¡»‹wJ.

mdhtáakhŒ xU ïuî KGtJ« mil¤J it¤âUªj


j‰fhf nghäR mâfhÇfŸ ÛJ eZl¤â‰F Étfhu« bjhlu nt©L«
v‹»‹w v©z« m›ñuhU¡F ïU¥gjhf bjÇa tU»‹wJ.
mj‰fhf gy® bghUSjÉ brŒtjhfî« K‹ tUtjhfî« bjÇa
tU»‹wJ.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 296 297 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


_le«ã¡ifíŸst®fshdjhš f©o¥ghŒ fz¡F it¤âU¡f
Koí«. mnjhL r®¡fh® ãw¥ò ïw¥òfis¥ gâî brŒJ tUtjhš
#hjf¤ij òu£o ÉLth®fŸ v‹»‹w gaK« nt©oaâšiy.

vdnt ïÅahtJ ‘nyhnfhgfhÇ’¢ Ó®âU¤j Éõa§fËš


‘nyhnfhgfhÇ’Æ‹ ka¡f« ï«khâÇ tHtH¥igí« ïu©L ngU¡F« ešytuhf¥ gh®¡F«
j‹ikiaí« É£L ijÇakhŒ xU tÊÆš ËW k¡fS¡F cjt
nt©LkhŒ Mir¥gL»‹nwh«.

31-5-28 njâ nyhnfhgfhÇÆ‹ jiya§f¤âš kztaJ Fo muR - f£Liu - 10.06.1928


knrhjhit¥ g‰¿ vGJifÆš,

“.......................FHªijfS¡F kz« brŒJ it¡F« Kiwia¡


f©o¤J áy M©Lfshfnt eh£oš »s®¢á V‰g£oU¡»‹wJ. ïJ
e‹W. Mdhš ïJ Éõa¤âš bghJ #d§fS¡F m¿P®fË‹
ãurhu¤jhš ešy¿î njh‹WkhW brŒjny eštÊahF«. j‰fhy¤âš
ïJ Koahj fhÇakhf¤ njh‹W»wJ. MÆD« ï›Éõa¤âš
murh§f¤jh® r£l« nghLjš bghU¤jKila brayšy bt‹W
ek¡F¤ njh‹W»wJ” v‹W vGâÆU¡»‹wJ. ï¥go vGâ ïU¥g
jhdJ Ó®âU¤j¡fhuU¡F jiyiaí« mj‹ Énuhâfshd gh®¥gd®
fS¡F thiyí« fh£LtJ nghš ïU¡»‹wJ.

‘Fofshš rÇ brŒJ bfhŸs KoaÉšiy’ v‹W j‹dhnyna


x¥ò¡ bfhŸs¥g£lJ« c©ikÆnyna kÅj r_f¤J¡F nfL c©
lh¡FtJkhd Éõa« r®¡fhuhš rÇ brŒa¥gl neUtâš ‘nyhnfh
gfhÇ’¡F cŸs fZl« ï‹dJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy.

filáahf “ïªj¢ r£l« mKY¡F tU« bghGJ taJ


îza« KjÈa Éõa§fËš gyÉj bjhšiy Éisí«” v‹W
vGJ»‹wJ. kÅj‹ j‹ brh¤ij milí« Éõa¤âY« c¤â
nahf« bgW« Éõa¤âY« k‰W« mndf Éõa¤âY« taJ
îza« F¿¡f¥g£oU¡»‹wJ. ïitfËš v‹d bjhšiyfŸ
ÉisªJ k¡fis¡ bfL¤JÉ£lJ v‹gJ És§fÉšiy. ntW
kjÞj®fŸ v‹gt®fS¡fh»Y« taJ f©L ão¡F« Éõa« r‰W
fZlkhf ïU¡fyh«.

ïªJ¡fŸ v‹ngh®fS¡F mâY« gh®¥gd®fŸ v‹ngh®¡F


taJ f©Lão¥gâš bjhšiy Éisa fhuzÄšiy v‹nw
brhšnth«. VbdÅš, mt®fŸ n#háa«, #hjf« v‹D« xU Éj

Fo muR - 1928 ( 1 ) 298 299 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


f£LiuÆš j«ik m¿ahkny jkJ Éõ« KGtijí« f¡»
É£lh®. mjhtJ,

“Fo muáš tU« f£LiufËš gy vk¡F (âU.KjÈahU¡F)


ão¥gâšiy” v‹W« “mj‰fhf eh‹ mw¥ngh® bjhL¡f¥ ngh»
“etr¡â” KjÈahÇ‹ ehza« nw‹” v‹W« vGâ m›thj¥ nghÇl e«ik miwTÉ miH¤
âU¡»wh®.

mnjhL “M©lt‹ mUis K‹Å£nl ï¥ ngh®Kid


eh« br‹w thu« ‘Fo muáš’ âUths® âU.É. fšahzRªju Æš eh‹ ïw§F»nw‹” v‹W brhšÈ M©lt‹ mUËš nghŒ
KjÈah® mt®fis¥ g‰¿ vGâaâš ‘etr¡âÆ‹ Ó®âU¤j«’ xË»wh®. mnjhL Úyhkš “Kul®fshš jh¡f¥ bgW« ngW«
v‹»w f£LiuahdJ âU. KjÈahuhš ngo¤jdkhfî«, âU£L¤ bfhšy¥ bgW« ngW« vk¡F »il¤jhš mJnt nghJ«” v‹W«
jdkhfî« e«ik¡ F¿¥ã£nl #hilahf vGj¥g£lbj‹D« nrh«ng¿ PhdK« ngá ngo trî« it»wh®.
bghUis¡ fh£oanjhL mij eh« kW¡fnth, f©o¡fnth Mu«
ã¤jhš clnd, âU.KjÈah® “mJ Fo muir¥ g‰¿ vGjÉšiy” m‹¿í« bgÇnah®fis ïʪj ciufshš ö‰W« f£Liu
v‹W« bghJ¥gl vGâdJ v‹W« vGâ xËa¥ gh®¥gh® v‹W« fis¡ bfh©L btË¥g£LŸs xU g¤âÇifíl‹ (Fo muRl‹)
vGâÆUªnjh«. mJ nghynt ï›thu« “etr¡â”Æš âU.KjÈah® ngh® òǪJ cÆ® Ú¥gnj vdJ ãwÉ¥ga‹” v‹W« vGJ»wh®.
mt®fŸ “Fo muá‹ Fj®¡f«” v‹D« jiya§f¤âš eh«
F¿¥ã£lgona jkJ gH§ Fz¤ij¡ fh£oÆU¡»wh®. mjhtJ, m‹¿í« “FomuR¤ jiytU¡F MŸtÈ, njhŸtÈ, bghUŸ
tÈíK©L; vk¡nfh m¤bjh‹WÄšiy; Mjyhš M©lt‹
“Fo muR” Fj®¡f¤âš ng® bg‰wJ v‹W« mJ njh‹¿aJ mUŸtÈbfh©L ngh® bjhl§F»nw‹” v‹W« vGâ ïU¡»wh®.
Kjš ahiunaD« nghU¡»G¥gnj mj‹ ntiy v‹W« mJ ï› ï›btG¤J¡fË‹ nah¡»aij v¥go ïUªjhY« ï›btG¤J¡
thu« j«ÛJ (âU. KjÈah® ÛJ) eh£l¤ij¢ brY¤â ïU¥gjhfî« fS¡FŸ v›tsî òu£L« ïÊFzK« ÃiwªâUªjhY« x‹W
vGâÉ£L, kh¤âu« btË¥gilahŒ¤ bjÇ»wjh ïšiyah? v‹Wjh‹ nf£
»‹nwh«.
“etr¡âÆš njh‹¿a ‘Ó®âU¤j«’ v‹D« f£Liu bghJ
be¿g‰¿ vGj¥g£lnj jÉu ‘Fo muá‹’ MáÇaiunah mj‹ mjhtJ, jh« ïJtiu vGâtªj ‘Ó®âU¤j«’ v‹D« f£L
ïa¡f¤ijnah cs« bfh©L vGjÉšiy” v‹W« vGâ iufŸ ‘Fo muir’nah mj‹ bfhŸiffisnah F¿¤jjšy v‹W«,
ÆU¡»wh®. bghJthd Ó®¤âU¤ijna F¿¡bfh©L vGj¥g£lJ v‹W« vGâ
tªjJ« ï¥nghJ ï¥go vGJtJ« nah¡»a¥ bghW¥g‰w bghŒah
ï¥go âU, KjÈah® vGâ kiwa¥ gh®¥gh® v‹W ehK« ekJ mšyth? v‹gJjh‹.
e©g®fS« K‹dnk Ãid¤jJjh‹. MdhY«, ã‹id mJ
ahiu¥ g‰¿ vGâdJ v‹W nf£L ï«Kiw âU.KjÈahÇ‹ ï«khâÇahd nah¡»aiu¥g‰¿ jh« tir bkhÊfŸ vGâ
ehza¤â‹ nah¡»aijia rªâ¡F ïG¤J Él nt©L« v‹»w É£ljhf Ä¡f tUªJ»wh®. mnjhL ïtiu f©o¤âU¡F« th®¤ij
v©z¤Jl‹ jh‹ br‹w thu« ‘Fo muáš’ “âU.É.fÈahz fŸ RakÇahij¡F V‰wjšy v‹W« vGJ»wh®. vdnt ãw® brŒí«
RªjuKjÈah®” v‹»‹w jiya§f« vGândh«. mnah¡»a¤jd§fis kiw¤J it¥gJjh‹ âU.KjÈah® mt®fŸ
mfuhâÆš RakÇahij¡F bghUŸ nghY«.
âU.KjÈah®, clnd btF mtrukhf mL¤j thunk mJ
e«ik¥ g‰¿ vGjÉšiy v‹W vGâ j¥ã¤J¡ bfhŸs¥ jÉu âU. KjÈah® e«Kl‹ bjhl§»ÆU¡F« ngh® mw¥
gh®¤jhuhdhY« btF M¤âu¤â‹ ÛJ 5, 6 fy« Ú£o vGâa mnj nghuh kw¥nghuh v‹gijí« bghJ k¡fŸ nahá¤J¥ gh®¡f nt©L

Fo muR - 1928 ( 1 ) 300 301 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


khŒ ÉU«ò»nwh«. mw¥ngh® v‹gJ vâÇ v‹d F‰w« brŒjh‹ f«guhkhaz¤ijí«, bgÇa òuhz¤ijí«, fÉaHifí«,
v‹gij vL¤J¡fh£o, mJ F‰w«jhdh? v‹gij UR¥gL¤â, mj‹ tUzidí« F¿¡bfh©L go¥gtÇl« ek¡F ntiyÆšiy
ÛJ ngh® bjhL¤J f©o¤jš nah¡»a®fŸ brŒí« mw¥nghU¡F v‹gij âU. KjÈah® mt®fS¡F bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
cÇa j®kkhF« Mdhš ghku k¡fis¡ T£oit¤J mij¥ go¥gJjh‹ g¡â
v‹W« nf£gJjh‹ nkh£rbk‹W«, mâš cŸsitfis e«ghj
ekJ âU. KjÈah® mt®fË‹ mw¥nghU¡F ïªj j®k§fŸ t‹ ehÞâf‹ v‹W«, Kul‹ v‹W«, flîisí«, flîŸ be¿ia
nt©oaâšiy nghY«. m‹¿í« ‘ehÞâf«’ ‘bgÇnahiu ê⤠í«, flîŸ be¿ia cz®¤âa bgÇah®fisí« öÎ¥gt‹ v‹W«
jš’ v‹W brhšÈÉ£L, ngo¤jdkhf thÆš tªjgo kiwthf itJ brhšY»‹wh®fns m«khâÇahd _l®fË‹ ãurhu« xÊa
É£L ahuhtJ V‹ m¥go¢ brŒÔ®fŸ v‹W nf£lhš ‘c«ikašy’ nt©L« v‹gJjh‹ ekJ ftiy.
v‹W brhšÈÉLtJjh‹ mw¥ngh®¡F‰w j®k§fsh»ÉL« nghY«..
ï›Éj mw¥nghU¡F ekJ âU. KjÈahU¡F flîŸ mUŸ ntW k‰W« âU. KjÈah® mt®fŸ vGJtjhtJ “g¤âÇif cy»š
nt©Lkh«. <©L ‘Fo muR’ cyîtJ nghy fiyfËš F¥ig¥ òuhz§fŸ
cywd” v‹W«
flîŸ x‹W ïU¥gjhf âU. KjÈah® mt®fŸ c©ik
Ænyna v©Â ïU¥ghuhdhš mj‹ mUis jk¡F kh¤âu« “eha¡f® ngh‹whU¡F cy»š ïlÄU¡F« tiu òuhz§
brhªjkh¡»¡ bfh©oU¡fkh£lh®. mJî« j‹Dila xG¡fK«, fS¡F« ïlÄUªnj ÔU«” v‹W«
ehzaK«, M©ikí« m‰w kw¥nghU¡F M©lt‹ mUŸ
»il¡Fbk‹W xU BzK« Ãid¤âU¡fî« kh£lh®. vdnt, “òuhz¡ fiyfis eha¡f® ngh‹whU¡F ctikahŒ¡
cyf¤âš v¥go¥g£lt®fŸ bjh£lj‰bfšyh« flîis Ãid¡ Twyh«” v‹W« vGâ ïU¡»wh®.
»wh®fŸ v‹gj‰F«, flîŸ mUis nt©L»wh®fŸ v‹gj‰F«
ïJnt xU cjhuzkhF«. ï«_‹W th¡»a§fshY« eha¡fiu âU. KjÈah® mt®fŸ
v›tsî ïÊthŒ¡ fUâ ïU¡»wh® v‹gJ xUòwÄUªjhY«,
Éf âU. KjÈahut®fŸ òuhz§fis¥g‰¿ vGJ«nghJ« m¥go ïÊthŒ fUJtâY« ek¡F v‹d yhgÄU¡»‹wJ v‹W
âU£L¤jdkhfnt vGJ»wh®. mjhtJ òuhz§fis¥g‰¿a ekJ gh®¤jhš ïâfhr òuhz§fŸ v‹gitfis m›tsî ïÊthŒ¡
fU¤J nea®fS¡F K‹dnk bjÇíkh«. Mjyhš ï¥bghGJ vGj fUâ ïU¥gjhf âU. KjÈah® ï¥nghjhtJ x¥ò¡ bfhŸ»‹whnu,
nt©oaâšiy v‹W kiwªJ bfh©lh®. ïªj¥ nghU¡nfh mJnt ek¡F xU bgÇa yhgkhf¡ bfhŸsyh«. Mdhš ïªj¥ ò¤â
f£Liu¡nfh éthjhukhd Éõa« ï¥òuhz Éõaªjh‹ v‹gJ v›tsî neu« ÉFnkh?
ahtU« m¿ªjjhF«. m¥goÆU¡f mij¥g‰¿ k‰WbkhU rka«
cŸs ïâfhr§fisí« òuhz§fisí« btW« fiyahf
vGj¥ngh»whuh«. v¥bghGJ vGJtJ? v‹gJ ek¡F És§f
x¥ò¡ bfh©l ãwF«, k‰W« mit “eha¡fiu”¥ngh‹w m›
Éšiy. òuhz§fis¥ g‰¿ FiwTWtjhf e«ÛJ F‰w« Rk¤J«
tsî ïÊFzKŸsjhf¤ Ô®khŤj ãwF«, âU. KjÈah® mt®fŸ
nghJ mj‹ nah¡»aijfis vL¤J¢ brhšyhkš k‰W v¥nghJ
flîisí« flîŸ be¿iaí«, flîŸ be¿fis cz®¤âa
brhšYtj‰fhf mij it¤J¡ bfh©oU¡»‹wh® v‹gJ És§f
bgÇahiuí« ntW vâÈUªJ f©Lão¤jh® v‹gijí«, v¥go¥
nt©lhkh? ïj‰Fjh‹ mw¥ngh® v‹W bgaÇ£oU¥gJl‹
g£l flîisí« flîŸ be¿iaí« be¿ cz®¤âa bgÇahiuí«
M©lt‹ mUis e«ã nghU¡F vGªJ É£lhuh«. mnjhL
eha¡f® it»wh® v‹gijí« âU. KjÈah® M©ik ïUªjhš
Tlnt jh‹ xUgo ïw§» “òuhz§fis fÉ mHF, ïa‰if
ï¥nghjhtJ brhšy K‹ tUthuh? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
tUzid KjÈat‰iw¡ fUâ¡Tlth go¤jš TlhJ” v‹»wh®.
m›Éa‰if mHF¡F« fÉ mHF¡F« cjhuzkhf f«guhkha vdnt, âU. KjÈah® mt®fŸ, “Ó®âU¤j«” v‹W vGâa
z¤ijí«, bgÇa òuhz¤ijínk fh£l¤ JªJ É£lh®. ï›ts f£LiufŸ e«ikí« ekJ ïa¡f¤ijí« g‰¿ vGâaJjh‹ v‹W
thtJ ïw§» tªjJ ešy fhynk. eh« bfh©lJ rÇba‹W«, âU. KjÈah® e«ik¥g‰¿ vGâaJ

Fo muR - 1928 ( 1 ) 302 303 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


mšy v‹W brhštJ ehza¥ bghW¥g‰w ngo¤jd« v‹W«, âU.
KjÈah® mt®fshnyna 13-6-28 njâ “etr¡â”Æš “Fomuá‹
Fj®¡f«” v‹W vGj¥g£l jiya§f¤ânyna jh« K‹ vGâa
‘Ó®âU¤j«’ v‹D« f£Liuia e«ik¥g‰¿na vGâajhfî«, mJ
î« flîisí«, flîŸ be¿iaí«, mªbe¿ cz®¤âa bgÇah®
fisí« FiwTWtjhdhY«. ehÞâf« gu¥òtjhdhYnk e«Kl‹ gh®tâ¡F« gukátD¡F« r«ghõiz
ï¥ngh® bjhL¡f neÇ£lJ v‹W« vGâ x¥ò¡ bfh©oU¥gijí«
thrf®fS¡F bkŒã¤J É£nlh« vd Ãid¡»nwh«. - á¤âuò¤âu‹

k‰W«, âU. KjÈah® mt®fË‹ f£LiuÆ‹f© fhQ«


ïÊbkhÊfS¡F mjhtJ ቿd« v‹W«, ehŒ v‹W« ò‹bkhÊ
gh®tâ :- vdJ ãuhzehjdh»a X átbgUkhnd! Mfha¤
v‹W«, eha¡f® ïWkhªjtbu‹W«, ehÞâf¤ij òF¤J»wt® v‹W«,
âš gw¡»‹w, fUl‹ v‹»‹w g£áia¥ gh®¤J gy® fhiyÆY«,
“FomuR” ïÊîiu cÄG« g¤âÇif ba‹W«, “Fo muR” flîŸ
khiyÆY« f‹d§f‹dkhŒ ngh£L¡ bfhŸS»‹wh®fns, mJ
be¿¡F« fiyfS¡F« nfL NœªJ tU»‹wJ v‹W« k‰W« mJ
vj‰fhf ehjh?
ngh‹W fhQ« gÊ¥òfS¡F«, ïÊ bkhÊfS¡F«, k‰W« mâš
f©l gyt‰¿‰F« ã‹dhš vGJnth«. gukát‹ :- f©kÂ! ïJ cd¡F¤ bjÇahjh? fUl‹ ekJ
Fo muR - jiya§f« - 17.06.1928 moikah»a kfhÉZQî¡F thfdkšyth? mjdhš ÉZQ
g¡j®fËš áy® fUlid¡ f©lhš f‹d¤âš mo¤J¡ bfhŸS
»wh®fŸ.

gh®tâ :- X nAh m¥goah r§fâ! rÇ m¥goahdhš ekJ


moik thfd¤â‰F ï›tsî kâ¥ò ïU¡F«nghJ e«Kila
thfdkh»a fhis kh£il¡ f©lhš V‹ ahU« f‹d¤âyo¤J¡
bfhŸtâšiy? m‹¿í« t©oÆš f£o X£L»wh®fŸ, xil mo¡
»wh®fŸ, br¡»š f£o M£L»wh®fŸ, mo¤J¡Tl â‹W ÉL
»wh®fns mJ V‹?

gukát‹ :- e«Kila g¡j®fS¡F m›tsî g¡â ïšiy.


e‹whf rh«giy óá¡ bfhŸs¤jh‹ bjÇí«. ekJ thfd¤âÅl¤âš
g¡â fh£l¤ bjÇahJ.

gh®tâ :- mJjh‹ nghf£L«, ekJ Fkhudh»a fzgâÆ‹


thfdkh»a bgU¢rhËia¡ f©lhš V‹ f‹d« f‹dkhŒ mo¤J¡
bfhŸshkš jo vL¤J mo¤J¡ bfh‹W ÉL»wh®fŸ? mŒnah
ght«!

gukát‹ :- fzgâÆ‹ g¡j®fS¡F« nghJkhd g¡â


»ilahJ. Vbd‹whš fzgâ¡F mãnõf« brŒí«nghJ mtdJ
thfdkh»a fšY¥ bgU¢rhË¡F« mãnõf« brŒth®fŸ. mj‰F«
ghš, beŒ, jÆ® C‰¿ bfhG¡f£ilia it¥gh®fŸ. cÆUl‹

Fo muR - 1928 ( 1 ) 304 305 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


fhQ«nghJ Xo Xo mo¥gh®fŸ. e« g¡j®fŸ nah¡aijna gukát‹ :- v‹d brŒayh« r»? e« jiyÆš ãu«k‹ ï¥go
ï¥go¤jhnd! ïªj bt£f¡ nf£il ahUl‹ brhšYtJ! mtkhd¥gL«goahf Éâ¤JÉ£lh‹. Éâ ahiu É£lJ? brhš
gh®¥ngh« v‹ f©kÂ! Ú ïj‰fhf mHnt©lh«. c‹id¥
gh®tâ :- mJjh‹ nghf£L«, j§fSila k‰bwhU thfd gh®¤jhš vd¡F« mGif tU»wJ.
kh»a ehia¡ f©lhš xUtU« f‹d¤âš mo¤J¡ bfhŸshkš
všnyhU« nrhL nrhL v‹W Éu£L»‹wh®fns mJ v‹d fhuz« gh®tâ :- rÇ rÇ, ïj‰fhf eh‹ xU¤â mGtJ nghjhjh¡F«.
ehjh? ïÅ Ú§fŸ ntW mGf nt©L«! nghdhš nghf£L« ï«khâÇ e«
jiyÆš vGâa mªj ãu«khit ngá¡ bfhŸsyh«. thU§fŸ e«k
gukát‹ :- f©k mJî« g¡j®fË‹ m¿ah¤jd« jh‹. ntiyia¥ gh®¡f eh« nghnth«.
MdhY« mJ ky« rh¥ãL»‹wjšyth? mjdhš mj‹ ÛJ áy®
mRá¥gL»‹wh®fŸ nghš ïU¡»‹wJ. Fo muR - ciuahlš - 17.06.1928

gh®tâ :- v‹d ehjh, itut¡ flîŸ thfd« ky« rh¥


ã£lhš kfhÉZQÉ‹ thfd« mâYŸs ó¢á, òG, e¤ij, e©L
KjÈa mRáakhd tÞJ¡fisbašyh« rh¥ãL»‹wnj! mijbaš
yh« mªj g¡j®fŸ k‹Å¡F« nghJ ky« rh¥ãLtij kh¤âu«
V‹ ekJ g¡j®fŸ k‹Å¡f¡TlhJ?

mJjh‹ nghf£L« ekJ Fkhu‹ thfdkh»a kÆiy¡


f©lhš V‹ KUf g¡j®fŸ f‹d§ f‹dkhŒ ngh£L¡ bfhŸSt
âšiy, m‹¿í« mij¡ f©lhš mo¤J¤â‹W ÉL»wh®fns!.
mt‹ bfhoah»a nrtiy¡ f©lhš mW¤J¤â‹W ÉL»wh®
fŸ? ïJ v‹d mÃaha«?

gukát‹ :- mJ mªj g¡j®fË‹ g¡â¡ Fiwî. mj‰F eh«


v‹d brŒayh«.

gh®tâ :- ehjh! rÇ rÇ, ïijbašyh« gh®¡F« nghJjh‹


vd¡F Äfî« bt£f¡nflhÆU¡»‹wJ. ek¡F¡ Ñœ¥g£l
ÉZQÉ‹ thfd¤â‰F kh¤âu« cyf¤âš ï›tsî bfsutK«
mt® g¡j®fS¡F kh¤âu« ï›tsî g¡âí« ïU¥gJ« ekJ
thfd§fS¡F ï›tsî kÇahij¡ Fiwî«, ekJ g¡j®fS¡F
ï›tsî g¡â¡ Fiwî« ïU¥gJ« vd¡F btËÆš jiy Ú£l
KoaÉšiyna jÉu ÉZQÉ‹ bg©#hâahd kfhyºÄ Tl
ïjdhnyna mo¡fo v‹id¥ gh®¤J gÇfhr« g©Q»‹whŸ. jÉu
e«Kila g¡j®fËY« gy® m¿Éšyhkš e«k thfd¤ij kÇahij
brŒahkš ïU¥gnjhlšyhkš ÉZQ thfd¤â‰F ÉZQ
g¡j®fis¥ nghynt f‹d§f‹dkhŒ ngh£L¡ bfh©L kÇahij
brŒ»wh®fns ïJ v‹d khd¡nfL! jh§fns nahá¤J¥ ghU§fŸ.

Fo muR - 1928 ( 1 ) 306 307 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


ïu©lhtjhf ‘etr¡â’Æ‹ bkhÊfËš áyt‰iw eh« jtwhf
bfh©ljhf F¿¥ã£L jdJ fšÉ¤âw‹ KGtijí« mj‰fhf
brytʤâU¡»‹wh®.

ïij¥g‰¿a Érhuizia thrf®fS¡nf É£L ÉL»nwh«.


âU. É. fšahzRªju KjÈah® âU. KjÈahut®fË‹ vG¤ijnah bkhÊfisnah ãwH¡ bfhŸs
Éšiy v‹W xU kÅj‹ âU. KjÈah® mt®fËl« ng® th§f
nt©Lkhdhš mJ cyf¤âš k¡fŸ ãwÉ¡F Mf¡Toa fhÇakh?
âU.É.fšahzRªju KjÈahut®fŸ jkJ 20.6.28 ² ‘etr¡â’ v‹gJ ek¡F¥ bgÇa ka¡fkhfnt ïU¡»‹wJ. MHªbjÇahkš
g¤âÇifÆš ‘âwªj klš’ v‹D« jiya§f¤â‹ Ñœ ek¡F xU fhiyÉ£L¡ bfhŸtJ« ãwF k‰wt®fŸ ÛJ ãwH¡bfh©ljhf¡
g»u§f¡ foj« vGâÆU¡»wh®. m¡foj¤âš, eh« br‹w thu¡ ‘Fo Fiw TWtJ« mtnuhL fyªâUªj KiwÆš eh« f©L ão¤j
muR’ g¤âÇifÆš vGâa Éõa§fis jh« x¥ò¡ bfhŸs Éšiy x‹whF«.
v‹W« ‘etr¡â’Æš f©l k‰w - eh« f©o¡fhkš É£l - Éõa§
_‹whtjhf âU. KjÈah® bgh¿¤j Ó®âU¤j¡ f£Liuia
fis eh« x¥ò¡ bfh©ljhf jh« bfhŸStjhfî« vGâ ÆU¡»wh®.
bghJbe¿ g‰¿ vGâajhfnt âU«gî« vGâ jh‹ ão¤j KaY¡F
ïij¥ngh‹w m¿îilik gƤâa¡fhu MÞg¤âÇÆY« f©L
_‹nwfhš v‹»wh®.
ão¡f KoahJ v‹nw brhšYnth«. k‰witfis¥ g‰¿ eh« ã‹d®
vGJnth« v‹W F¿¥ã£lJ âU. KjÈahÇ‹ f©fËš glhkš
âU. eha¡f® ÛJ ngh®bjhL¡f Mu«ã¤JÉ£nlh«. cjÉ¡F
nghdJ Vndh m¿nah«.
Ú th, Ú th v‹W fjî it¤j åLnjhW« fh¤J¤ âǪjJ«, Éyhr«
k‰W« ekJ f£Liuia eh‹F ãÇth¡» bjǪj ng®tÊfS¡bfšyh« nrâ mD¥ãdJ« âU. KjÈahut®
fshnyna rÛgfhy¤âš kila‹, mnah¡»a‹, J®¤j‹, ïÊkf‹
Kjyhtjhf tirbkhÊ v‹W«, mij ïÅ eh« Fiw¤J¡ v‹W« ï‹D« ï‹ndhu‹d gythwhf¢ brhšÈ¡ bfh©oUªj
bfhŸs nt©L« v‹W«, ek¡F ò¤â brhšÈ tU»wh®. ïJ mtU eg®fËlbkšyh« cÆ®Jiz vâ®gh®¤J ïiwŠáaJ« ‘mw¥
ila mâf¥ ãur§»¤jd¤ijna fh£L»‹wJ. j‰fhy g©oj ngh®’ bjhL¡f M©lt‹ mUis¤ Jiz bfh©lJ« ï›tsî«
cyf¤âš ïJ xU mârakšy. ïijna ït® tirî v‹whš âU. bg‰W« nghjhkš cÆ®Él¤ JÂî bfh©lJ« M»a k‰w fhÇa§
KjÈah® mt®fË‹ nah¡»aij¡nf‰w khâÇ mt® ngh¡if fŸ vj‰fhf ahiu c¤njá¤J vJ Kj‰bfh©L V‰g£l bfLâ¡fhf
KGJ« ã‹g‰¿na vGâÆUªjhš mt® mj‰F v‹d ng® ïLth v‹gij fUiz T®ªJ âU. KjÈahut®fŸ âU¡fu§bfh©L ï¥
nuh eh« m¿nah«. e«ik ቿd« v‹W brh‹d âU. KjÈahÇ‹ nghjhtJ mUSthuh? v‹W ïiwŠáÉ£L m›Éõa¤ij j‰fhy
ïd¤ij ÉÇ¡f eh« JªâUªjhš mij v‹d bt‹W brhšY rhªâahf ÃW¤â it¡»‹nwh«.
thnuh eh« m¿nah«. m‹¿í« ã‹D« xU fhy¤âš âU. KjÈah®
mt®fSl‹ gHik ghuh£l neÇL« v‹nw mt® ïd¤ij kd¥ eh‹fhtJ òuhz¡fiyia x£oaJ v‹W F¿¥ã£LÉ£L
ó®tkhf _o it¤njh«. ïij âU. KjÈah® x¥ò¡ bfhŸshÉ£lhš òuhz¤ij¥g‰¿a jkJ mã¥ãuha¤ij KUf‹ v‹D« ò¤jf¤âš
ek¡F ftiy ïšiy. rka« tU« nghJ, eh« v›tsî _o K‹dnkna F¿¥ã£oU¥gjhfî« vGâ mâš cŸs Éõa¤ij
it¤njh« v‹gij mt® czu¡TL« v‹»w ijÇa« ek¡F©L. vL¤J eh‹F fy« Ú£o Ô£oÆU¡»wh®.
Mjyhš ïÅnkyhtJ âU. KjÈahut®fŸ e« ngh‹nwhU¡F
m¿îW¤J« j‹ikia É£L j‹idna mt® âU¤â¡ bfhŸs mt‰WŸ eh« ïJ rka« ïu©L ïl§fis kh¤âunk
Kay nt©Lbk‹W mtU¡F m¿îW¤j ek¡F nah¡»aij vL¤jhSnth«. mjhtJ, x‹W flîis¥ g‰¿aJ; k‰wJ òuhz§
ïšyhÉ£lhY« mªÃiy V‰gl eh« Mir¥gl cÇik c©L v‹W fis¥ g‰¿aJ. mt‰WŸ “flîis¥ g‰¿aâš - irt, itzt,
Ãid¡»‹nwh«. bgs¤j rkathâfŸ mwbe¿ ãwœªJ xUtnuhblhUt® nghÇ£L
xUtiu xUt® ö‰¿ vGâa V£L¢ RtofŸ gy...........
Fo muR - 1928 ( 1 ) 308 309 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
ï¢rka bt¿a®fŸ KUf‹ - v‹D« jÄœ¥ bgaiu ÉU«gh “x‹W mšyJ ïu©L nghf Ûâ cŸs òuhz§fŸ všyh« tl
bjhÊÆD« ïa‰if Kj‰F ntWbga® N£oahjš tÊg£oU¡ bkhÊÆÅ‹W bkhÊ bga®¤jJ” v‹W« vGâÉ£L “rka bt¿a®
fyh«? ïa‰ifÆ‹ c£bghUis v¥bgauhš tG¤âdhš v‹d? fŸ gy® ãw® rka¡ flîs® êjid bfh©L nghÈ¡ fijfŸ
ïa‰if, flîŸ KUf‹ v‹D« bga® jh§»dhš v‹d? mÇ, mu‹, òidªJ òuhz« ghl¤ bjhl§»dh®fŸ. fhKf® áyU« òuhz« gho
mšyh, n#hnAhth KjÈa v¥bgaÇ£L miH¤jhby‹d?” ïU¡ »wh®fŸ. ï¥òuhz§fËYŸs tUzidfŸ ïa‰ifia
kiw¥git ahÆd, fijfnsh Éy§FfS« btW¡f¤ j¡fd;
v‹W vGâÆU¡F« ïl¤ij Kjyhtjhf vL¤J¡ ï¥nghÈ¥ òhz§fshš flîŸ be¿¡F« xG¡f§fS¡F« nfL
bfhŸS»nwh«. ÉisªjJ.......” v‹W« vGâÆU¡»wh®.

ï§F âU. KjÈahut®fŸ j«ik ïa‰ifathâahf¡ bfhŸS vdnt ïit ïu©oDŸS« ïa‰if njh‰wªjh‹ flîŸ
»‹wh® v‹W bfhŸS»nwh«. v‹gjhf mt® Ãid¤J¡ bfh©oU¡»wh® v‹gij¥ g‰¿í«
òuhz§fŸ, F¥igfŸ v‹W vGâaij¥ g‰¿í« mitfŸ MÇa®
mjhtJ M§»y¤âš ne¢RuÈÞ£ (Naturalist) v‹W brhšY« fshš òF¤j¥g£ld v‹W vGâaij¥ g‰¿í« mitfŸ gy rka
kj«. bt¿a®fŸ gyuhš ghl¥g£lit v‹W vGâaJ g‰¿í« mit
fshš cy»š k¡fŸ xG¡f§f£F nfL NœªjJ v‹W vGâaJ
mnjhL ïa‰ifia vªj bgauhš miH¤jhby‹d v‹W«
mij KUf‹ v‹W miH¡f xU¥glhjt®fŸ ntW v¥bgauhš g‰¿í« eh« âU. KjÈah® mt®fnshL ngh® bjhL¡f ftiy
nt©LkhdhY« miH¤J¡ bfhŸS§fŸ v‹W« brhšÈ bfhŸsÉšiy v‹gij âU. KjÈahU¡F tz¡fkhŒ bjÇɤJ
ÆU¡»wh®. ÉL»nwh«.

m‹¿í« KUfid¥g‰¿ x›bthU òuhz¤âš x›bthU ïÅ mt‰WŸ nghU¡F Ãiy¡fsdhŒ vŠá ÉgJ bgÇa
Éjkhf brhšy¥g£oU¡»‹wJ v‹W« x¥ò¡ bfh©oU¡»wh®. òuhznkahF«. “ïJ ngh‹w x‹W mšyJ ïu©L” v‹gJ vJ
v‹gijí« F¿¥ã£L mij vj‰fhf F¿¥ã£L Û¤J¡ bfh©oU¡
vdnt gy rka¡fhu®fŸ, gy òuhz¡fhu®fŸ, gy ng® tÊfŸ »wh®fŸ v‹gijí« brhšÈÆUªjhš eykhÆU¡F«. M»Y«
KUfid¥g‰¿ gy Éjkhf vGâÆU¡»wh®fŸ v‹gJ nghynt âU. mit btËahF« nghJ gh®¤J¡ bfhŸnth«.
KjÈah® mt®fS« jkJ kj¥go mšyJ jh‹ m¿ªjgo xUthW
KUfid¥g‰¿ âU. KjÈah® mt®fË‹ KUf òuhz¤âš vGâ Kjyhtjhf m¥“bgÇa òuhz¤ij” âU. KjÈah® v‹dkhŒ¡
ïU¡»wh® v‹nw it¤J¡ bfh©L, ïitfËš vªj rka¡fhuiu, fUâ¡ bfh©oU¡»‹wh® v‹gJ ek¡F r‰W òydhf
vªj òuhz¤ij, vªj egiu V‰W¡ bfhŸtJ v‹gij¥g‰¿í«, vJ nt©oÆU¡»‹wJ. mJ âU. KjÈah® fUâ ïU¡F« ïa‰if
rÇ? vJ j¥ò v‹gij¥ g‰¿í«, v›thW tÊgLtJ, vj‰fhf flîshš ónyhf¤â‰F mD¥g¥g£lJ v‹»‹whuh?
tÊgLtJ v‹gij¥ g‰¿í« k‰bwhU rka« MuhŒnth«.
mšyJ mâš cŸs Éõa§fŸ âU. KjÈah® mt®fË‹
ïu©lhtjhf òuhz§fis¥ g‰¿ vGâaâš “F¥ig v‹W ïa‰if flîË‹ âUÉisahlšfŸ v‹»‹whuh?
tH§f¥gL« RtLfËš ng® bg‰W És§Ftd òuhz§fŸ. mit mšyJ mij xU thd rhÞâu« v‹»whuh? mšyJ ÉŠPhd
MÇa cy»Å‹W« e« jÄœ eh£o‰FŸ òFªjit. òuhz§fŸ jÄœ rhÞâu« v‹»whuh?
eh£o‹ Kjš üšfŸ mšy.
mšyJ cl‰TW rhÞâu« v‹»‹whuh? cyf¡ TW rhÞâu«
òuhz« v‹w brhšny jÄœ¢ brhšy‹W” v‹W vGâÉ£L. v‹»‹whuh?
mšyJ “ntjhªj” rhÞâu« v‹»‹whuh? á¤jhªj rhÞâu«
“bgÇa òuhz«” v‹gJ (kh¤âu«) jÄœ eh£oš njh‹¿a v‹»‹whuh?
bj‹W« mJ gâbd© òuhz¡ T£l¤âš nr®ªjjšy bt‹W«,
Fo muR - 1928 ( 1 ) 310 311 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
mšyJ mij xU njr rǤâu« v‹»‹whuh? mšyJ mij MáÇa® ‘etr¡â’ ïuha¥ng£il, br‹id.” v‹W vGâ Ko¤
bjŒt rǤâu« v‹»whuh? mšyJ mij ïf¤â‰F¢ rhjd« âU¡»wh®.
v‹»whuh? ‘gu¤â‰F’ rhjd« v‹»whuh?
âU. KjÈah® mt®fS¡F vJ Kjš ïªj gŠrha¤J Phd«
f‰ò¡F tÊ v‹»whuh? fsî¡F tÊ v‹»whuh? cjakhƉW v‹W nf£»‹nwh«? “ቿd”¤âÅl¤âš mtU¡F¥
gŠrha¤J vj‰F? M©lt‹ mUŸbfh©L cÆU¡F¤ JªJ
muáaY¡F m¿î v‹»whuh? kj ïaY¡F m¿î v‹»whuh? nghU¡F¤ bjhl§»dt®fŸ ngh®¡nfhy¤ijí« jkJ gilåu®
fisí« fs¤nj nghÇ£L btW§ifnahL gŠrha¤âš òFtj‹
‘fl j‹ik¡F be¿ v‹»‹whuh? kÅj¤ j‹ik¡F be¿
fU¤J ahJ v‹gJ«
v‹»‹whuh?
ï¥gŠrha¤âš òFnthÇ‹ nah¡»aij jhdh bj‹dhL
m¿î¡F Mjhu« v‹»‹whuh? MuhŒ¢á¡F Mjhu«
vGâ‰W, tlehL FR«ã‰W, jÄœ ehL fj¿‰W v‹W j‹dhny ne‰W
v‹»‹whuh? tiu ïʪJiu¡f¥g£l mitfËl« jŠr« òFtJ v‹gdth»a
Éõa§fS« ek¡F¥ òydhfÉšiy.
mšyJ mJ âU. KjÈahÇ‹ ïa‰if flîis cz®¤j
cjwjh? m‹¿ bra‰if¡ flîis cz®¤j cjwjh? m‹¿í« ïitfËÈUªJ, âU. KjÈahut®fË‹ gŠrha¤
m‹¿í«, â‰F¡ fhuzkh»a rka Ó®âU¤j« ï‹dJ v‹gJ« ek¡F¥ òydhf
Éšiy; mt® v¢rka¤jt®? v¢Ó®âU¤j« ÉU«ò»‹wt® v‹git
Kothf mâYŸs bjšyh« âU. KjÈahut®fŸ r¤âakhŒ
fS« ek¡F És§fÉšiy. ïitfŸ x‹W« m¿ahkny v§‡
elªjJ v‹gjhf x¥ò¡ bfhŸS»‹whuh mšyJ xU rka¤jhuhš
ndah« gŠrha¤âš òFtJ? v‹gJ« ek¡F És§fÉšiy. Ko
k¡fŸ e‹ik¡fhf v‹W bgÇnah®fshš f‰ã¡f¥g£l f‰gid¡
thf âU. KjÈahU¡F eh« x‹W brhšy ÉiH»‹nwh«.
fijfŸ v‹W x¥ò¡ bfhŸS»‹whuh?
âU. KjÈah®thns! ekJ Ó®âU¤jbkšyh« ngh® všyh«
âU. KjÈah® mt®fŸ Vnjh xU Éj¤âš mij V‰W¡
ekJ bgÇa òuhz¤ijí« mJ ngh‹witfisí« “fl
bfhŸStâdhnyna cy»š cŸs k‰w k¡fŸ všnyhU« mij
fS¡fhfî« “fl be¿fS¡fhfî«, mªbe¿ cz®¤âa bgÇah
V‰W¡ bfh©nl Ôunt©L« v‹»‹whuh?
U¡fhfî«, V‰W¡ bfhŸS»‹wt®fŸ ngh‹whÇlK« ‘ehÞ âf«
m‹¿í« ahuhtJ xUt‹ mij V‰W¡ bfhŸs xU¥glh v‹gjhf x‹W ïU¥gjhf¡ fUâ mij¢ áy® gu¥òtjhfî« fUâ
É£lhš mj‰F fhuz«Tl brhšy¡TlhJ v‹»‹whuh? mij xÊ¡f “M©lt®” mUŸ bfh©L cÆU¡F JªJ »s«ãa
åu®fŸ ngh‹whÇlK«jhŸ bgÇJ« ïU¡»‹wJ. mj‰F¤ jh§fŸ
ï‹ndhu‹d ãwt‰¿‰F âU. KjÈahut®fË‹ âU. kdâ v¥gŠrha¤ij¡ F¿¥ãL»‹Ö®fŸ v‹gij¤ j§fS¡F¤ bjÇÉ¡f
Yâ¤j âU¢rkhjhd« v‹dbt‹gij âUthŒ ky®ªjUSthuh? flik¥g£oU¡»nw‹. j§fsJ mUS« åuK« bg‰w neu«
v‹W É©z¥ã¤J¡ bfhŸS»‹nwh«. åzhtâš eh‹ gÇjhg¥gL»nw‹. MdhY« ntW tÊ ïšyhkš
j§fsJ ne®ik bfh©l gâiy vâ®gh®¡»‹nw‹.
Éf, âU. KjÈah® mt®fŸ nkny F¿¥ã£l 20-6-28 ²
jiya§f KoÉš eha¡fiu K‹Åiy¥gL¤â, “e©gnu! j§fŸ ï¥go¡F j§fŸ cs¤ij kâia¡ bfhŸis bfh©l
bghU£L vdJ fhy« ånz fÊ»‹wJ. jh§fS« ehD« áy m¿P®
“ቿd«.”
fŸ K‹ÅiyÆš rka Ó®âU¤j bghUŸg‰¿ thj« Ãfœ¤â xU
KoɉF tUtJ ey«. fšÉ, nfŸÉ MuhŒ¢áfËš tšy áyÇlnk Fo muR - jiya§f« - 24.06.1928
rhY«. m‹dh® ï‹dh® vd ehnk bjǪbjL¤J¡ bfhŸsyh«. j§fŸ
gâiy ÉiuªJ vâ®neh¡F« âU. fÈahz Rªju‹. (KjÈah®)
Fo muR - 1928 ( 1 ) 312 313 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
irk‹ fÄõ‹ gÏZfhu¥ òu£L âU¢áÆš 144

irk‹ fÄõ‹ gÏZfhu« v‹gJ gh®¥gd®fË‹ Nœ¢á âU¢á kiy¡nfh£il nfhÉY¡FŸ ãuntá¡f¡TlhJ v‹W
v‹W«, k‰W« gy gh®¥gd jhr®fË‹ tƉW¥ ãiH¥ò Éahghu« âUths®fŸ n#. f©z¥g®, j©lgh ãŸis, n#. v‹. uhkehj‹
v‹W« gyKiw bjÇɤJ tªâU¡»‹nwh«. mj‰»irªj t©z M»at®fS¡F m›ñ® khÍÞânu£ âU. ÓÅthruh› v‹»‹w xU
khf jiyt®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS»‹wt®fŸ mo¡fo F£o¡ gh®¥gduhš 144« c¤âuî ãw¥ã¡f¥ g£oU¡»‹wJ. ï›î¤âuî
fuz« ngh£L tUtijí« g»Zfhu¤â‰F òJ òJ Éah¡»ah m¡»ukkhd c¤âuthdjhš mij Û¿ ãuntá¤J áiw òf
d§fŸ brhšÈ tUtijí« m›t¥nghJ bjÇɤJ tªâU¡ Ô®khŤJ âUths®fŸ f©z¥gU« j©lgh ãŸisí« Koî
»‹nwh« âU. ÓÅthrŒa§fh® jkJ â£l¤ij ö¡»¡ bfh©L brŒJ É£lh®fŸ. ï‹W mšyJ ehis âU¢á¡F br‹W c¤âuit
Óik¡F¢ br‹¿U¥gij¥ g‰¿í« bjÇɤâU¡»‹nwh«. ï¥nghJ ÛWth®fŸ.
gh®¥gd®fŸ gh®¥gd r_f¤â‹ nguhY« tUzháuk j®k rigÆ‹
nguhY« fÄõDl‹ x¤JiH¡F« Éjkhf j§fŸ â£l§fis¤ ã‹ tªj jªâ
jahǤJ mD¥ãÆU¡»wh®fŸ. fÄõÅl« rh£á brhšyî« jahuh
ÆU¡»wh®fŸ. vdnt g»Zfhu cgnjr¤ij ïªj¥ gh®¥gd®fS« âU. f©z¥gU« j©lghÂí« ï‹W fhiy 144I ÛWtj‰F
mt®fsJ jhr®fS« ïÅ ahU¡F cgnjr« brŒ»‹wh®fŸ v‹gij ï›ÉlÄUªJ âU¢á¡F ãuahzkhÆU¡»wh®fŸ. j§fsJ ÛWjyhš
bghJ#d§fns nahá¤J¡ bfhŸs nt©L»‹nwh«. m‹¿í« v›Éj fyfK« gyh¤fhuK« eilbgwhJ v‹W cWâ T¿ âU¢á
ï¥gh®¥gd®fisí« mt®fsJ moikfisí« e«ã nkhr« bghJ k¡fŸ x‰Wikahfî« rkhjhdkhfî« ïU¥gjhfî« j§fis
nghfhkš x›bthU r_f¤jhU« j§fŸ j§fŸ Fiwfis mtáa« mtáa« Ûw nt©L« v‹gjhf kdó®tkhŒ Mnkhâ¤âU¥g
fÛõD¡F bjÇÉ¡f nt©L« v‹gjhfî« bjÇɤJ¡ jhfî« âU¢áÆš ïUªJ ï‹W khiy jªâ bfhL¤âU¡»wh®fŸ.
bfhŸS»‹nwh«.
âU¢áÆš nfhÉyâfhÇfË‹ gyh¤fhu«
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 24.06.1928
âU¢á kiy¡ nfh£il nfhÆY¡F RthÄ jÇrid¡F âUth
s®fŸ n#. v‹. uhkehjD« k‰W« mt®fË‹ gy e©g®fS«
br‹wj‰fhf nfhÉš mâfhÇfŸ fhÈfis it¤J tÊk¿¤J
mo¡F«go V‰ghL brŒJ e‹whf mo¤J J‹g¥gL¤âÉ£ljhf âU.
uhkehj‹ mt®fshš âU¢á ÃahaÞjy¤âš nfhÉyâfhÇfË‹ ÛJ
ãuhJ bjhlu¥g£oU¡»‹wJ. ïªj ãuhJ¡F gh®¥gdušyhj
t¡ÑšfŸ ÕR ïšyhkš M#uh» tH¡if el¤â¡ bfhL¡f nt©L«
v‹W« c¤âuit Û¿ el¥gj‰fhfî« nkšf©l Étfhu¤ij el¤J
tj‰fhfî« V‰gL« bryî¡fhf bghJ k¡fŸ j§fshš TLkhd
bghUSjÉ brŒa nt©Lbk‹W« nf£L¡ bfhŸS»‹nwh«.
Fo muR - nt©LnfhŸ - 24.06.1928
Fo muR - 1928 ( 1 ) 314 315 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
mUŠbrhš bghUŸ
mªjfhu« - ïUŸ, ïU£L
ïfgu rhjd« - ï›îyf kWîyf Jiz
xil mo¤jš - fhisfË‹ M©ik Ú¡f¤J¡fhf
Éj®fis eR¡» cil¤jš
XjhÉš - njhuizÆš, KiwÆš
nfhãrªjd« - itztÇ‹ xUtif be‰¿¡F¿
r¡fiu f£Ljš - r®¡fiu bgh£ly« f£Ljš
rh§nfh gh§fkhf - KGikahf
Rz§FfŸ - ehŒfŸ
jh¤g®a« - bghUŸ, És¡f«
bjŒt v¤jd« - flîŸ V‰ghL
bjhªâiu - bjhªâuî
ghÎa« - És¡f«, ciu
òJ¡nfh£il
m«k‹ fhR - áW kâ¥òŸs ehza«, 320 òJ¡
nfh£il m«k‹ fhRfŸ = 1 %
òdU¤jhuz« - kWÓuik¤jš
Kl¤bj§F -
tªjndhgrhu« - e‹¿Twš
Éfšg« - kdkhWghL, ntWghL
Þj«g« - ö©

Fo muR - 1928 ( 1 ) 316 317 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6


Fo muR - 1928 ( 1 ) 318 319 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 6
Fo muR - 1928 ( 1 ) 320

You might also like