Waarom geldt juist dit als de plek waar Jezus is opgestaan?

Door: Robin De Wever 01/12/16, 21:31

epa. De Heilig Grafkerk, vorige maand.

Voor het eerst in tweeduizend jaar buigen onderzoekers zich in Isral over
het 'graf van Jezus'. Niet om aan te tonen dat hij daar werkelijk heeft
gelegen, want dat is schier onmogelijk. De vraag is vooral: waarom is juist
die ene tombe in Jeruzalem bekend komen te staan als Jezus' driedaagse
rustplaats?

epa.
Wie met een bijbel in de hand op zoek gaat naar Jezus' graf, komt niet ver. "Ze
wikkelden Jezus' lichaam met de balsem in linnen, zoals gebruikelijk is bij een
Joodse begrafenis", meldt het Johannesevangelie. "Dicht bij de plaats waar
Jezus gekruisigd was lag een olijfgaard, en daar was een nieuw graf, waarin nog
nooit iemand begraven was. Omdat het voor de Joden voorbereidingsdag was en
dat graf dichtbij was, legden ze Jezus daarin."
In Jeruzalem dus, dichtbij kruisingsplaats Golgota, in de buurt van waar
tweeduizend jaar geleden een olijfgaard was. Andere evangelin reppen over een
tombe die was uitgehouwen uit een rots en die eigendom was van een van Jezus'
volgelingen, Jozef van Arimathea.

Niet erg specifiek, maar Helena, de moeder van de christelijke Romeinse keizer
Constantijn, wist hem te vinden. Toen ze in 326 Jeruzalem bezocht, vroeg ze
volgens de overlevering aan de locals waar ze moest zijn. Die brachten haar naar
een veld met graven uit de eerste en tweede eeuw. In een van die graven had
Jezus gelegen, tot hij drie dagen later de dood overwon.
De opgravingen die Helena liet uitvoeren, brachten een hoop duidelijkheid. Naar
verluidt kwam niet alleen de kist boven, maar ook drie kruizen n een setje
ijzeren spijkers. Een van die kruizen bleek wondere krachten te bezitten: een
persoon die kort daarvoor was overleden en die op het punt stond om begraven
te worden, ging prompt weer leven.
Helena liet een schrijn over de kist bouwen, zo noteerde de kerkelijke
geschiedschrijver, bisschop Eusebius. En daar overheen kwam een kerk: de Heilig
Grafkerk.
Helena's wonderlijke tombe ligt er nog steeds
Zeventien eeuwen later is die kerk een van de belangrijkste christelijke
trekpleisters ter wereld. Vijandige legers kregen hem niet klein. Hij werd door
de eeuwen heen een paar keer verwoest, maar telkens verrees er een nieuwe
versie. In het midden ligt nog steeds de tombe, daar omheen maken sinds 1852
geestelijken van maar liefst zes christelijke denominaties de dienst uit - een
rooms-katholiek, een Grieks-orthodoxe, een Armeens-apostolische en drie heren
van kleinere orthodoxe kerken.

epa.

 epa.
Samenwerken blijkt moeilijk (zie het kader), maar inmiddels is de kerk zozeer
aan het aftakelen dat iedereen inziet dat renovatie niet meer op zich kan laten
wachten. In het kielzog van de restauratoren kwam vorige maand nog een team
experts: archeologen van de Technische Universiteit. Hun missie: iets meer
duidelijkheid scheppen over de herkomst van het Heilig Graf. Zouden er meer
bewijzen zijn voor de bijzondere status van het Heilig Graf dan alleen de antieke
en wel erg wonderlijke avonturen van Helena?
Ja, zo bleek eind vorige maand. Nadat de archeologen het marmer hadden
weggehaald dat het graf bedekte, constateerden ze direct dat het graf in de
loop der eeuwen waarschijnlijk niet was verplaatst. Garanties gaven ze niet, maar
het had er alle schijn van dat het graf daar al sinds het begin van de jaartelling
stond. En ja, onder de lagen marmer bevonden zich stukken rots - het materiaal
waarover de evangelin reppen. Even later stuitten ze op een inscriptie in de
vorm van een kruis.
'Absoluut verbazingwekkend', noemde archeoloog Fredrik Hiebert de vondsten.
Om de kwetsbare tombe niet te veel te beschadigen, moesten ze hun metingen in
een paar dagen afronden. Ze maakten zo veel mogelijk scans van wat ze
aantroffen en zijn nu bezig om die minutieus te bekijken. De resultaten van hun
onderzoek maken ze ergens in de komende jaren bekend.
Over Jezus' graf is het fijn speculeren
Intussen gaat de speculatie over het graf vrolijk door, mede gevoed door het
gebrek aan alternatieven. In 2007 beweerden makers van een film op Discovery
Channel al dat ze het familiegraf van Jezus hadden gevonden - een tombe in
Jeruzalem, compleet met de naamsvermeldingen 'Josef', 'Maria' en Jezus'.
Wetenschappers maakten er direct gehakt van. Zulke namen waren zo gangbaar
dat je er talloze van kunt vinden, zeiden ze. De inscriptie van de naam 'Jezus'
was bovendien zo vaag dat er net zo goed 'Hanun' kon staan.

Ook het Heilig Graf krijgt zulke kritiek te verstouwen, al houdt die meestal geen
stand. Dit graf kn niet van Jezus zijn geweest, stelden critici enkele jaren
geleden. Het lag binnen de Jeruzalemse stadsmuren, en Joodse voorschriften
verboden het om iemand binnen de stadsmuren te begraven. Bovendien spraken
de evangelin van een buitenstedelijk graf. Historici hebben dat argument
inmiddels weerlegd. In Jezus' tijd had Jeruzalem andere stadsgrenzen, zeggen
zij. Het graf lag daar wel degelijk buiten.
'Heilig Graf blijft kandidaat nummer n'
Nu is het dus wachten tot de archeologen in hun scans iets vinden dat wijst op
de aanwezigheid van Jezus. Voormalig stadsarcheoloog Dan Bahat van Jeruzalem
heeft er vertrouwen in, zegt hij tegen National Geographic. "We kunnen niet
helemaal zeker zijn dat de Heilig Grafkerk de plaats is waar Jezus werd
begraven, maar tegelijk is er geen enkele plek die zo'n gewichtige claim kan
leggen. We hebben geen reden om de authenticiteit in twijfel te trekken."
Ook archeoloog Martin Biddle schrijft de tombe voorlopig nog niet af. "De
inscripties zijn absoluut cruciaal", zegt hij. "We weten dat er op verschillende
plaatsen onder de kerkvloer op zijn minst zes andere graven liggen die zijn
uitgehouwen uit rots. Waarom wees bisschop Eusebius deze tombe dan aan als
die van Christus? Ik denk eerlijk gezegd niet dat Eusebius het fout had, want hij
was een erg goede wetenschapper. Het bewijs moet te vinden zijn. Als we maar
blijven zoeken."

EPA.