∆ΕΗ Α.Ε.

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

10. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ............................. 10-1

10.1. ΓΕΝΙΚΑ .................................................................................................................. 10-1
10.2. ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ............................................................................................................ 10-2
10.3. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ............................................................................................................ 10-3
10.4. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Υ∆ΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ .................................... 10-4
10.4.1. Γενικά.................................................................................................................. 10-4
10.4.2. Έλεγχος της ποιότητας στα πόσιµα νερά για ανθρώπινη κατανάλωση .............. 10-5
10.4.2.1. Σηµεία δειγµατοληψίας .................................................................................. 10-5
10.4.2.2. Φυσικοχηµικές αναλύσεις πόσιµων νερών ανθρώπινης κατανάλωσης.......... 10-5
10.4.3. Έλεγχος της ποιότητας των υπόγειων νερών ...................................................... 10-6
10.4.3.1. Γενικά ............................................................................................................. 10-6
10.4.3.2. Σηµεία δειγµατοληψίας .................................................................................. 10-6
10.4.3.3. Μετρήσεις φυσικοχηµικών ιδιοτήτων υπόγειων νερών ................................. 10-6
10.4.4. Έλεγχος της ποιότητας στα επιφανειακά νερά των αντλιοστασίων.................... 10-8
10.4.4.1. Σηµεία δειγµατοληψίας .................................................................................. 10-8
10.4.4.2. Φυσικοχηµικές αναλύσεις επιφανειακών νερών αντλιοστασίων ................... 10-8
10.4.5. Έλεγχος της ποιότητας Ρέµατος Σουλού ............................................................ 10-8
10.4.6. Έλεγχος της ποιότητας στις εκροές των Ε.Ε.Λ................................................... 10-9
10.4.7. Μετρήσεις PCB’S και PCT’ S .......................................................................... 10-10
10.5. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Ε∆ΑΦΩΝ ΚΑΙ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ . 10-
10
10.5.1. Παρακολούθηση έργων αποκατάστασης εδαφών............................................. 10-10
10.5.1.1. Εισαγωγή ...................................................................................................... 10-10
10.5.1.2. Μετρήσεις – Αναλύσεις Εδαφών.................................................................. 10-11
10.5.2. Μετρήσεις ευστάθειας πρανών ......................................................................... 10-11
10.6. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ .. 10-
12
10.6.1. Γενικά................................................................................................................ 10-12
10.6.2. Απαιτήσεις µετρήσεων στην ατµόσφαιρα......................................................... 10-12
10.6.3. Σταθµοί µέτρησης της Ποιότητας της ατµόσφαιρας......................................... 10-13
10.7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ
∆ΟΝΗΣΕΩΝ ........................................................................................................................... 10-14
10.7.1. Μετρήσεις Θορύβου ......................................................................................... 10-14
10.7.1.1. Σχεδιασµός προγράµµατος µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου ............. 10-14
10.7.1.2. Πρόγραµµα µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου ..................................... 10-15
10.7.1.3. ∆ιενέργεια µετρήσεων .................................................................................. 10-16
10.7.2. Μετρήσεις ∆ονήσεων........................................................................................ 10-16
10.7.2.1. Σχεδιασµός προγράµµατος µετρήσεων δονήσεων ....................................... 10-16

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ i
ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

10.7.2.2. Πρόγραµµα µετρήσεων δονήσεων ............................................................... 10-16

10.8. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΡΑ∆ΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ............................................................ 10-17
10.8.1. Γενικά................................................................................................................ 10-17
10.9. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ.............................................................................................................. 10-18
10.9.1. Γενικά................................................................................................................ 10-18
10.9.2. Υλοποίηση της αποκατάστασης........................................................................ 10-18
10.9.3. Λειτουργία πειραµατικού θερµοκηπίου ............................................................ 10-19
10.9.4. Έλεγχος της περαιτέρω ανάπτυξης των οικοσυστηµάτων................................ 10-19

Error! No table of figures entries found.

Πίνακας 10.4-1: Πίνακας µετρήσεων στα πόσιµα νερά ανθρώπινης κατανάλωσης..................... 10-5
Πίνακας 10.4-2: Πίνακας µετρήσεων υπόγειων νερών................................................................. 10-7
Πίνακας 10.4-3: Πίνακας µετρήσεων επιφανειακών νερών αντλιοστασίων ................................ 10-8
Πίνακας 10.4-4: Πίνακας µετρήσεων βαρέων µετάλλων στα ρέµατα .......................................... 10-9
Πίνακας 10.4-5: Πίνακας µετρήσεων τελικής εκροής Ε.Ε.Λ........................................................ 10-9

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ii
ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

10. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

10.1. ΓΕΝΙΚΑ

Στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής της Πολιτικής, η ∆ιεύθυνση Λιγνιτικού Κέντρου ∆υτικής
Μακεδονίας της ∆ΕΗ έχει προχωρήσει στην εφαρµογή σύγχρονου Συστήµατος Περιβαλλοντικής
∆ιαχείρισης (Σ.Π.∆.) Το Σύστηµα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης της ∆.Λ.Κ.∆.Μ. της ∆ΕΗ έχει
πιστοποιηθεί από τον Ελληνικό Οργανισµό Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.) βάσει του διεθνούς προτύπου
ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 14001:2004, αναφορικά µε τις δραστηριότητες «Εξόρυξη και διακίνηση λιγνίτη
και άλλων γαιωδών υλικών», οι οποίες εφαρµόζονται µεταξύ άλλων στο:

¾ Συγκρότηµα Ορυχείων Πτολεµαΐδας:

− Κύριο Πεδίου (Ορυχείο Μαυροπηγής και Ανατολικής Επέκτασης Κοµάνου)
− Πεδίο Καρδιάς (Ορυχείο Νοτιοδυτικού Πεδίου-Υψηλάντη και Οικισµού Κοµάνου)
− Νότιο Πεδίο (Ορυχείο Νοτίου Πεδίου)

Το σχετικό Πιστοποιητικό, το οποίο παρατίθεται στο Σχήµα 9.2-1, χορηγήθηκε σύµφωνα µε το

Γενικό Κανονισµό Αξιολόγησης και Πιστοποίησης Συστηµάτων ∆ιαχείρισης του ΕΛΟΤ και ισχύει
έως την 31.05.2010.

Για την οργάνωση του Συστήµατος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης στο Λ.Κ.∆.Μ. έχουν ληφθεί
υπόψη οι λειτουργικές ιδιαιτερότητες και οι απαιτήσεις των Εθνικών και Ευρωπαϊκών
κανονισµών, µε έµφαση στα παρακάτω:

¾ Περιβαλλοντικοί Όροι των Ορυχείων όπως αυτοί έχουν εγκριθεί από τα συναρµόδια
Υπουργεία.
¾ Σχετική Εθνική και Ευρωπαϊκή Νοµοθεσία.
¾ Κανονισµό Μεταλλευτικών και Λατοµικών Εργασιών (ΚΜΛΕ).
¾ Στοιχεία από τις Ευρωπαϊκές και λοιπές Βέλτιστες ∆ιαθέσιµες Τεχνικές (Best Available
Techniques, BAT).
¾ Αποτελέσµατα Ερευνητικών Προγραµµάτων και Ειδικών Μελετών σε θέµατα
Περιβαλλοντικής Προστασίας

Οι κύριες αρχές περιβαλλοντικής διαχείρισης που διέπουν τις δραστηριότητες του Λ.Κ.∆.Μ από τη
φάση σχεδιασµού µέχρι την τελική φάση εφαρµογής του προγράµµατος περιβαλλοντικής
αποκατάστασης περιλαµβάνουν:
¾ Καθορισµός της περιβαλλοντικής στρατηγικής.
¾ Σχεδιασµός του εξεταζόµενου Έργου µε βάση την ως άνω στρατηγική.
¾ Λειτουργία του Έργου σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα µέτρα προστασίας περιβάλλοντος.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-1

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

¾ Παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντος σύµφωνα µε το σχετικό πρόγραµµα

µετρήσεων.
¾ Έλεγχος και τυχόν τροποποίηση των περιβαλλοντικών µέτρων, όρων, δράσεων και
παρεµβάσεων, σύµφωνα µε το εφαρµοζόµενο Σύστηµα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης.

Επιπλέον, τα Ορυχεία Πτολεµαΐδας, για την προστασία και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος,
υιοθετούν ολοκληρωµένη Περιβαλλοντική Πολιτική, που έχει ως στόχο παράλληλα µε τη
λειτουργία της ανάπτυξης των εκµεταλλεύσεων λιγνίτη, οι τελικές επιφάνειες των νέων εδαφών
των ορυχείων, να αποκαθίστανται σε µορφή ανάλογη ή καλλίτερη από την αρχική κατάσταση,
δένοντας αρµονικά µε το περιβάλλον, τηρώντας τις ακόλουθες αρχές:
¾ Ορθολογικά µελετηµένη δασοκάλυψη και καλλιεργήσιµες εκτάσεις.
¾ Προστασία και ενίσχυση της χλωρίδας και της πανίδας.
¾ Ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων.
¾ Αξιοποίηση της γονιµότητας των εδαφών.

Τα βασικά έγγραφα τα οποία συνθέτουν το Σύστηµα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης (Σ.Π.∆.) είναι:

¾ Το Εγχειρίδιο Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης.
¾ Οι Περιβαλλοντικές ∆ιαδικασίες.
¾ Οι Περιβαλλοντικές Οδηγίες Εργασίας.
¾ Οι Περιβαλλοντικές Οδηγίες Μετρήσεων.
¾ Οι εγκεκριµένοι Περιβαλλοντικοί Όροι.
¾ Το αρχείο Περιβαλλοντικής Νοµοθεσίας.
¾ Τα Περιβαλλοντικά Προγράµµατα.
¾ Οι Περιβαλλοντικοί Φάκελοι.
¾ Τα έντυπα παρακολούθησης και ελέγχου περιβάλλοντος και λοιπά αρχεία περιβάλλοντος.

10.2. ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

Η υλοποίηση του Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης (Π.Π.Π.) των Ορυχείων

Πτολεµαΐδας της ∆ΕΗ Α.Ε. είναι ιδιαίτερης σηµασίας για την αειφορική λειτουργία των
δραστηριοτήτων της εταιρείας. Η µελέτη, οργάνωση, εγκατάσταση και λειτουργία ενός
«Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης» στην άµεση και ευρύτερη περιοχή των
εξορυκτικών δραστηριοτήτων του εξεταζόµενου Έργου, καθιστά δυνατή την εκτίµηση, επί τη
βάσει των τιµών µετρήσιµων παραµέτρων, των επιπτώσεων στο φυσικό και ανθρωπογενές
περιβάλλον από τη λειτουργία των συγκεκριµένων δραστηριοτήτων. Το Πρόγραµµα
Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης συνιστά αναπόσπαστο τµήµα του εφαρµοζόµενου πρότυπου
Συστήµατος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης (Σ.Π.∆.) και οι εφαρµοζόµενες πρότυπες µέθοδοι
µέτρησης και δειγµατοληψίας αποτελούν διαδικασίες του Σ.Π.∆.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-2

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Το Πρόγραµµα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης αποτελεί την ασφαλιστική δικλείδα για τυχόν

επανεξέταση και τροποποίηση των εφαρµοζόµενων µέτρων πρόληψης και προστασίας του
περιβάλλοντος, σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι στόχοι περιβαλλοντικής διαχείρισης.

Με την εφαρµογή του Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης επιτυγχάνονται:

¾ Εκτίµηση των πιθανών µεταβολών στις περιβαλλοντικές µεταβλητές ως συνέπεια του
Έργου.
¾ Εκτίµηση της επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων, καθώς και νοµοθετηµένων ορίων
των χαρακτηριστικών ιδιοτήτων των περιβαλλοντικών µέσων.
¾ Εκτίµηση του βαθµού αποτελεσµατικότητας των µέτρων πρόληψης και περιβαλλοντικής
προστασίας που προτείνονται στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) και
στους εγκεκριµένους Περιβαλλοντικούς Όρους για τη λειτουργία του Έργου.
¾ Εξασφάλιση επικαιροποιηµένων στοιχείων όσον αφορά στην κατάσταση του
περιβάλλοντος
¾ ∆υνατότητα άµεσης και επιστηµονικά τεκµηριωµένης πληροφόρησης των αρµοδίων
Υπηρεσιών, ενδιαφεροµένων φορέων και πολιτών για την κατάσταση του περιβάλλοντος
σε όλες τις φάσεις του Έργου.

10.3. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

Οι παράµετροι που παρακολουθούνται στο πλαίσιο του Προγράµµατος Περιβαλλοντικής

Παρακολούθησης του Λ.Κ.∆.Μ. έχουν ως εξής:
¾ Υδατικό περιβάλλον – Υδατικά απόβλητα
¾ Γεωτεχνικά χαρακτηριστικά - Έδαφος
¾ Στερεά απόβλητα
¾ Ατµοσφαιρικό περιβάλλον
¾ Ακουστικό περιβάλλον και δονήσεις
¾ Παρακολούθηση ραδιενέργειας
¾ Παρακολούθηση αποτελεσµάτων περιβαλλοντικής αποκατάστασης

Τα σηµεία µετρήσεων του δικτύου περιβαλλοντικής παρακολούθησης που εφαρµόζεται στο

Λ.Κ.∆.Μ. δίνονται στους Χάρτες 4α και 4β, του Παραρτήµατος Ι.

Τα αποτελέσµατα των περιβαλλοντικών µετρήσεων καταγράφονται, αξιολογούνται και

υποβάλλονται στο ΥΠΕΚΑ στο πλαίσιο της ετήσιας Έκθεσης Ποιότητας Περιβάλλοντος που
υποβάλλει η ∆ΕΗ. Τα περιεχόµενα της ως άνω έκθεσης δίνονται στο Παράρτηµα V της
παρούσης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-3

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

10.4. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Υ∆ΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

10.4.1. Γενικά

Στα Ορυχεία Πτολεµαΐδας, στο πλαίσιο του Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης,

ελέγχεται η ποιότητα:
¾ των πόσιµων νερών για ανθρώπινη κατανάλωση
¾ των υπόγειων νερών των αποστραγγιστικών υδρογεωτρήσεων των ορυχείων
¾ των νερών των επιφανειακών αντλιοστασίων στα δάπεδα των ορυχείων
¾ των νερών του ρέµατος Σουλού
¾ των τελικών εκροών των Ε.Ε.Λ.
¾ τυχόν εκποµπών PCB’s και PCT’s

και καταγράφονται τα χαρακτηριστικά τους και ειδικότερα:

¾ εκτελούνται όλες οι απαραίτητες µετρήσεις µε συγκεκριµένες πρότυπες µεθοδολογίες,
ώστε να τεκµηριώνεται η τήρηση των σχετικών απαιτήσεων της νοµοθεσίας και η τήρηση
των εγκεκριµένων Περιβαλλοντικών Όρων
¾ εφαρµόζονται συγκεκριµένες διαδικασίες για το λειτουργικό περιβαλλοντικό έλεγχο των
υδάτων
¾ εφαρµόζονται, όταν απαιτείται, βελτιωµένες πρακτικές για τη διαχείριση των υδάτων.

Οι µετρήσεις γίνονται στα Εργαστήρια της ∆ΕΗ, είτε σε διαπιστευµένα εξωτερικά Εργαστήρια και
ερευνητικούς φορείς.

Ο τρόπος συλλογής και διατήρησης των δειγµάτων και όλη η µεθοδολογία µέτρησης βασίζεται σε
έγκυρα εθνικά ή διεθνή πρότυπα και προδιαγραφές µετρήσεων.

Παράλληλα η στάθµη της πιεζοµετρικής επιφάνειας του υδροφορέα µετράται σε έναν σηµαντικό
αριθµό πιεζοµετρικών γεωτρήσεων εντός και στην ευρύτερη περιοχή των Ορυχείων που
παρουσιάζονται στο Χάρτη 4α του Παραρτήµατος Ι.

Στοιχεία σχετικά µε τα ποσοτικά χαρακτηριστικά των επιµέρους υδάτινων ρεµάτων, των

αντλούµενων υπογείων και επιφανειακών νερών και της παροχής του ρέµατος Σουλού
καταγράφονται συστηµατικά στο πλαίσιο της παρακολούθησης του Ισοζυγίου διαχείρισης νερών
των Ορυχείων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-4

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

10.4.2. Έλεγχος της ποιότητας στα πόσιµα νερά για ανθρώπινη κατανάλωση

10.4.2.1. Σηµεία δειγµατοληψίας

∆ιενεργείται δειγµατοληψία για µετρήσεις και έλεγχο της ποιότητας των πόσιµων νερών σε
επιλεγµένα σηµεία και συγκεκριµένα σε κτιριακές εγκαταστάσεις ορυχείων και φίλτρα ποσίµου
νερού. Επίσης, στα ίδια σηµεία διενεργούνται µικροβιολογικές αναλύσεις των πόσιµων νερών.

10.4.2.2. Φυσικοχηµικές αναλύσεις πόσιµων νερών ανθρώπινης κατανάλωσης

Οι ακόλουθες µετρήσεις (Πίνακας 10.4-1) εκτελούνται στα πόσιµα νερά ανθρώπινης

κατανάλωσης, µε βάση πρότυπες µεθόδους (τα παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικά).

Πίνακας 10.4-1: Πίνακας µετρήσεων στα πόσιµα νερά ανθρώπινης κατανάλωσης

Α/Α ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ* ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ Ι∆ΙΟΤΗΤΕΣ
1 pH ανά 4µηνο ISO 10523/ 1994
2 Aγωγιµότητα ανά 4µηνο EN 27888/ 1993
3 TDS ανά 4µηνο
4 S.S ανά 4µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ 872/02.09.96
ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 10304-1/
5 Χλώροϊόντα ανά 12µηνο
1.8.95
6 Θειϊκά ανά 12µηνο ASTM D 512
7 Πυριτικά ανά 12µηνο ASTM D 859
8 Ασβέστιο ανά 12µηνο ASTM D 511-93 (1998)
9 Μαγνήσιο ανά 12µηνο ASTM D 511-93 (1998)
10 Νάτριο ανά 12µηνο ASTM D 4191-97
11 Σκληρότητα ανά 12µηνο ASTM D 1126
12 Κάλιο ανά 12µηνο ASTM D 4192-97
ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΞΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ
ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 10304-1/
13 Νιτρικά ανά 6µηνο
1.8.95
14 Νιτρώδη ανά 6µηνο ASTM D 3867
15 Aµµωνιακά ανά 4µηνο ASTM D 1426
16 KMnO4 ανά 4µηνο
ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΚΥΡΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ, ΟΛΙΓΟΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

17 Σίδηρος ανά 6µηνο ΕΡΑ 200.7

18 Μαγγάνιο ανά 6µηνο ΕΡΑ 200.7 ή ASTM D 858
19 Φωσφόρος(P2O5) ανά 12µηνο ISO 10304-1
EPA 200.7, EΛΟΤ EN ISO
20 Μόλυβδος (Pb) ανά 12µηνο
11885/ 2000.
21 Νικέλιο (Νi) ανά 12µηνο ΕΡΑ 200.7

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-5

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Α/Α ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ* ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ

EPA 200.7, EΛΟΤ EN ISO
22 Κάδµιο (Cd) ανά 12µηνο
11885/ 2000.
23 Υδράργυρος(Hg) ανά 12µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ 1483/ 1997
24 Ψευδάργυρος (Zn) ανά 12µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
25 Χρώµιο (Crtotal) ανά 12µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
26 Βανάδιο (V) ανά 12µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885
27 Χαλκός (Cu) ανά 12µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885
EPA 200.7, EΛΟΤ EN ISO
28 Αρσενικό (As) ανά 12µηνο
11885/ 2000.
29 Βόριο (B) ανά 12µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885
30 Σελήνιο (Se) ανά 12µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885
*: Αυξοµείωση συχνότητας ανάλυσης, αν απαιτείται.

10.4.3. Έλεγχος της ποιότητας των υπόγειων νερών

10.4.3.1. Γενικά

Τα υπόγεια νερά υπόκεινται σε τακτική παρακολούθηση και έλεγχο προκειµένου να καλύπτονται

οι απαιτήσεις των Περιβαλλοντικών Όρων και της Νοµοθεσίας.

Οι µετρήσεις εκτελούνται στα υπόγεια νερά που αντλούνται από τις υφιστάµενες ή τις
προγραµµατιζόµενες γεωτρήσεις αποστράγγισης στους ιζηµατογενείς υπερκείµενους υδροφορείς
της λεκάνης της Πτολεµαΐδας.

10.4.3.2. Σηµεία δειγµατοληψίας

∆ειγµατοληψία για µετρήσεις και έλεγχο της ποιότητας των υπόγειων νερών διενεργείται σε
επιλεγµένο αριθµό υδρογεωτρήσεων αποστράγγισης (βλ. Ενότητα 4.2.4.3.4.1 και Χάρτη 4α,
Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης). Στις υδρογεωτρήσεις αυτές διενεργούνται και
µικροβιολογικές αναλύσεις των νερών.

10.4.3.3. Μετρήσεις φυσικοχηµικών ιδιοτήτων υπόγειων νερών

Ο Πίνακας 10.4-2 περιλαµβάνει τις µετρήσεις που εκτελούνται στα υπόγεια νερά, µε βάση
κατάλληλα πρότυπα που αναφέρονται ενδεικτικά στον εν λόγω Πίνακα.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-6

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Πίνακας 10.4-2: Πίνακας µετρήσεων υπόγειων νερών

Α/Α ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ* ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ Ι∆ΙΟΤΗΤΕΣ
1 pH ανά 3µηνο ISO 10523/ 1994
2 Aγωγιµότητα ανά 3µηνο EN 27888/ 1993
3 Χλωριοϊόντα ανά 3µηνο EΛΟΤ ΕΝ ISO 10304-1/95
4 Θειϊκά ανά 3µηνο ASTM D 516
5 Πυριτικά ανά 3µηνο ASTM D 859
6 Ασβέστιο ανά 3µηνο ASTM D511-93 (1998)
7 Μαγνήσιο ανά 3µηνο ASTM D511-93 (1998)
8 Νάτριο ανά 3µηνο ASTM D 4191-97
9 Σκληρότητα ανά 3µηνο ASTM D 1126
10 Κάλιο ανά 3µηνο ASTM D 4192-97
11 ∆ιαλυµένο οξυγόνο ανά 3µηνο Standard**
ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΞΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ
12 Νιτρικά ανά 3µηνο Standard **
13 Νιτρώδη ανά 3µηνο EΛΟΤ ΕΝ ISO 10304-1/95
14 Aµµώνιο ανά 3µηνο ΕΛΟΤ 545
15 KΜnO4 ανά 3µηνο
16 Αιωρούµενα στερεά (SS) ανά 3µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ 872/02.09.96
Ολικά διαλελυµένα στερεά
17 ανά 3µηνο Standard **
(ΤDS)
ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΚΥΡΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ, ΟΛΙΓΟΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
18 Σίδηρος ανά 3µηνο ΕΡΑ 200.7
19 Μαγγάνιο ανά 3µηνο ΕΡΑ 200.7
20 Φωσφόρος (P2O5) ανά 3µηνο
EPA 200.7, EΛΟΤ EN ISO
21 Μόλυβδος (Pb) ανά 3µηνο
11885/2000
22 Νικέλιο (Νi) ανά 3µηνο ΕΡΑ 200.7
EPA 200.7, EΛΟΤ EN ISO
23 Κάδµιο (Cd) ανά 3µηνο
11885/ 2000.
24 Υδράργυρος (Hg) ανά 3µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ 1483/ 1997
25 Ψευδάργυρος (Zn) ανά 3µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
26 Χρώµιο (Cr) total ανά 3µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
27 Βανάδιο (V) ανά 3µηνο ASTM D 5763-2
28 Χαλκός (Cu) ανά 3µηνο ASTM D 5763-2
ASTM D 5763-2, EΛΟΤ EN
29 Αρσενικό (As) ανά 3µηνο
ISO 11885/2000
*: Μείωση της συχνότητας όταν η παραµετρική τιµή παραµένει σταθερή.
**: Standard methods for the examination of water and waste water, edition 18/ 1992

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-7

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

10.4.4. Έλεγχος της ποιότητας στα επιφανειακά νερά των αντλιοστασίων

10.4.4.1. Σηµεία δειγµατοληψίας

∆ειγµατοληψία για µετρήσεις και έλεγχο της ποιότητας των νερών των αντλιοστασίων των
ορυχείων διενεργούνται σε επιλεγµένα σηµεία, πριν τη διάθεση των νερών στο ρέµα Σουλού.

10.4.4.2. Φυσικοχηµικές αναλύσεις επιφανειακών νερών αντλιοστασίων

Οι ακόλουθες µετρήσεις (Πίνακας 10.4-3) εκτελούνται στα νερά των αντλιοστασίων, πριν την
είσοδό τους στο ρέµα Σουλού, µε βάση κατάλληλα πρότυπα (τα παρακάτω αναφέρονται
ενδεικτικά).

Πίνακας 10.4-3: Πίνακας µετρήσεων επιφανειακών νερών αντλιοστασίων

Α/Α ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ
1 pH σε συνεχή βάση ISO 10523/ 1994
2 Αγωγιµότητα σε συνεχή βάση EN 27888/ 1993
3 Θερµοκρασία σε συνεχή βάση Standard *
4 Παροχή σε συνεχή βάση -
5 Αιωρούµενα στερεά (SS) ανά 3µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ 872/2.9.96
Ολικά διαλυµένα στερεά
6 ανά 3µηνο Standard *
(TDS)
7 Ψευδάργυρος (Zn) ανά 3µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 11885/2000
8 Χρώµιο (Cr) ανά 3µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
9 Μόλυβδος (Pb) ανά 3µηνο ASTM D 5763-2
ASTM D 5763-2,
10 Αρσενικό (As) ανά 3µηνο
ΙSO 11885/2000
11 Κάδµιο (Cd) ανά 3µηνο ASTM D 5763-2
12 Υδράργυρος (Hg) ανά 3µηνο ASTM D 5763-2
13 Χαλκός (Cu) ανά 3µηνο ASTM D 5763-2
14 Νικέλιο (Ni) ανά 3µηνο ASTM D 5763-2
15 Βανάδιο (V) ανά 3µηνο ASTM D 5763-2
*: Standard methods for the examination of water and waste water, edition 18/ 1992.

10.4.5. Έλεγχος της ποιότητας Ρέµατος Σουλού

Όσον αφορά το ρέµα Σουλού, µετρήσεις γίνονται σε δύο θέσεις ανάντη και κατάντη της περιοχής
επέµβασης των Ορυχείων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-8

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Τα µέταλλα που µετρώνται στο πλαίσιο του Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης

περιλαµβάνονται στην ΚΥΑ 15782/1849/25.06.2001 και αφορούν το «Ειδικό Πρόγραµµα µείωσης
της ρύπανσης των νερών των Λιµνών Βεγορίτιδας και Πετρών και του ποταµού Σουλού από
απορρίψεις ορισµένων επικίνδυνων ουσιών» που υπάγονται στο Παράρτηµα Ι παρ. Β του άρθρου 6
της υπ’ αριθµό 2/01.02.2001 Π.Υ.Σ. «Καθορισµός των κατευθυντήριων και οριακών τιµών
ποιότητας των νερών από απορρίψεις επικίνδυνων ουσιών που υπάγονται στον Κατάλογο Ι της
οδηγίας 76/464/ΕΟΚ (Α΄ 15)». Ο Πίνακας 10.4-4 περιλαµβάνει τα επιλεγµένα στοιχεία που
µετρώνται και τις ενδεικτικές µεθόδους αποδεκτών αναλύσεων.

Πίνακας 10.4-4: Πίνακας µετρήσεων βαρέων µετάλλων στα ρέµατα

Α/Α ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ
1 Άργυρος (Ag) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
2 Αρσενικό (As) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
3 Ψευδάργυρος (Zn) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 11885/2000
4 Χαλκός (Cu) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
5 Νικέλιο (Ni) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
6 Χρώµιο (Cr) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
7 Μόλυβδος (Pb) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
8 Βάριο (Ba) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
9 Βόριο (B) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000
10 Σελήνιο (Se) ανά 6µηνο ΕΛΟΤ ΕΝ ΙSO 11885/2000

10.4.6. Έλεγχος της ποιότητας στις εκροές των Ε.Ε.Λ.

∆ειγµατοληψία για µετρήσεις και έλεγχο της ποιότητας των επεξεργασµένων υγρών αποβλήτων
των Ε.Ε.Λ. των ορυχείων διενεργούνται στην είσοδο και στην έξοδο των τεσσάρων Ε.Ε.Λ. των
ορυχείων.

Ο Πίνακας 10.4-5 περιλαµβάνει τα επιλεγµένα στοιχεία που µετρώνται και τις ενδεικτικές
µεθόδους αποδεκτών αναλύσεων.

Πίνακας 10.4-5: Πίνακας µετρήσεων τελικής εκροής Ε.Ε.Λ.

Α/Α ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΕΙΣΟ∆ΟΣ ΈΞΟ∆ΟΣ ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ
1 Θερµοκρασία ηµερήσια ηµερήσια Standard
2 pH ηµερήσια ηµερήσια ISO 10523/ 1994
∆ιαλυµένο οξυγόνο
3 ηµερήσια ηµερήσια Standard
(DO)
Αιωρούµενα στερεά EΛΟΤ 545 & ΕΛΟΤ
4 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ.
(SS) ΕΝ 872/2.9.96

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-9

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Α/Α ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΕΙΣΟ∆ΟΣ ΈΞΟ∆ΟΣ ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ

Ολικά διαλυµένα
5 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ. Standard
στερεά (TDS)
6 Αγωγιµότητα 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ. 27888/1993
Χηµικά απαιτούµενο
7 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ. Standard
Οξυγόνο(COD)
Βιολογικά
8 απαιτούµενο οξυγόνο 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ. ΕΛΟΤ 357
(BOD5)
9 N-NH3 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ. Standard
10 N-NO3 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ.
ΕΛΟΤ ΕΝ ISO
11 N-NO2 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ.
10304/1.8.95
12 Ολικό άζωτο 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ.
13 ΤΡ 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ.
14 Χρώµα ηµερήσια Ηµερήσια
ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 10304-
15 Υπολειµµατικό χλώριο 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ.
1/1.8.95
16 Κολοβακτηρίδια 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ.
17 Ολικά βακτηρίδια 1φορά/εβδ. 1φορά/εβδ. ISO 6222

10.4.7. Μετρήσεις PCB’S και PCT’ S

Στο πλαίσιο Περιβαλλοντικής Πολιτικής της ∆ΕΗ εφαρµόζεται πρόγραµµα µείωσης της
περιεκτικότητας των PCB’s και PCT’s, βάσει της νοµοθεσίας.

10.5. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Ε∆ΑΦΩΝ ΚΑΙ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ

10.5.1. Παρακολούθηση έργων αποκατάστασης εδαφών

10.5.1.1. Εισαγωγή

Η ποιότητα των αποκατεστηµένων εδαφών, και ειδικότερα αυτών που χρησιµοποιούνται για
αγροτική εκµετάλλευση, παρακολουθείται σε περιοδική βάση έτσι ώστε να είναι δυνατή η
εξαγωγή συµπερασµάτων σε σχέση µε τη διαχρονική βελτίωσή τους. Συγκεκριµένα, εκτελούνται
δειγµατοληψίες και αναλύσεις από εξειδικευµένα Ερευνητικά Ινστιτούτα και ΑΕΙ (π.χ. ΕΘΙΑΓΕ,
ΑΠΘ, Πολυτεχνείο Κρήτης, ΤΕΙ ∆υτ. Μακεδονίας κ.α.) τόσο για τον έλεγχο της γονιµότητας των
εδαφών (έλεγχος µηχανικής σύστασης, περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά και συγκεκριµένα
ιχνοστοιχεία, κλπ.), όσο και για τον έλεγχο της περιεκτικότητάς τους σε βαρέα µέταλλα και άλλες

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-10

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

τοξικές ή επικίνδυνες ουσίες. Οι δειγµατοληψίες και αναλύσεις πραγµατοποιούνται µια φορά το

έτος, ενώ ο αριθµός και οι θέσεις λήψης των δειγµάτων έχουν καθοριστεί εκτιµώντας τις εκάστοτε
συνθήκες (έκταση αποκατεστηµένης περιοχής, οµοιογένεια υλικών που καλύπτουν τις τελικές
επιφάνειες, κλπ.). Πέρα από τις παραπάνω αναλύσεις, κάθε χρόνο θα συγκεντρώνονται στατιστικά
στοιχεία αναφορικά µε τις στρεµµατικές αποδόσεις των αποκατεστηµένων επιφανειών που
µισθώνονται σε αγρότες της περιοχής ή καλλιεργούνται µε ίδια µέσα από τη ∆ΕΗ. Επίσης, κατά το
σχηµατισµό των αποθέσεων αγόνων υλικών και σε περιοδική βάση διενεργούνται επιπλέον
δειγµατοληψίες και αναλύσεις ώστε να είναι δυνατός ο περιβαλλοντικός χαρακτηρισµός των
υλικών αυτών όπως επίσης και της τέφρας ή άλλων υποπροϊόντων καύσης ΑΗΣ στις περιοχές
συναπόθεσης. Οι αναλύσεις που πραγµατοποιούνται αφορούν την περιεκτικότητα σε βαρέα
µέταλλα και άλλα στοιχεία καθώς και έλεγχο της εκπλυσιµότητας των παραπάνω στοιχείων από τα
επιφανειακά και υπόγεια νερά (leaching tests).

10.5.1.2. Μετρήσεις – Αναλύσεις Εδαφών

Τα Ορυχεία Πτολεµαΐδας προκειµένου να διαπιστωθεί εάν καλύπτονται οι απαιτήσεις γονιµότητας

του εδάφους, να προβούν, εφόσον απαιτείται, σε ενέργειες για επαναφορά του pH σε φυσιολογικά
όρια, να καταστρωθούν κατάλληλες προτάσεις για τις χρήσεις της γης της υπόψη έκτασης και να
προβούν σε ενέργειες βελτίωσης της γονιµότητας του εδάφους, µετρώνται από τη ∆ΕΗ ή
συνεργαζόµενο Εργαστήριο, τα παρακάτω:
¾ ∆υναµικό οξύτητας (pH)
¾ Ηλεκτρική αγωγιµότητα
¾ Περιεκτικότητα του εδάφους σε ελεύθερο ανθρακικό ασβέστιο,
¾ Περιεκτικότητα του εδάφους σε οργανικές ουσίες,
¾ Περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά: P, K, B, Ca, Mg, Mn, Zn, Fe, Cu,
¾ Περιεκτικότητα σε βαρέα µέταλλα: Cd, Co, Ni, Pb,
¾ Περιεκτικότητα σε C, Si και S,
¾ Ιονοανταλλακτική ικανότητα.

10.5.2. Μετρήσεις ευστάθειας πρανών

Για την παρακολούθηση της ευστάθειας πρανών των µετώπων εκσκαφής και των αποθέσεων που
έχουν δώσει σηµάδια κινητικότητας (π.χ. επιφανειακές ρωγµατώσεις) εκτελούνται τοπογραφικές
µετρήσεις παρακολούθησης της ταχύτητας µετατόπισης (έλεγχος µεταβολής της απόστασης
µεταξύ σταθερών τοπογραφικών σηµείων). Σε περιπτώσεις που οι απαιτήσεις παρακολούθησης
είναι αυξηµένες, για λόγους ασφαλείας του προσωπικού και των εγκαταστάσεων, πέρα από τις
τοπογραφικές παρατηρήσεις µπορούν να κατασκευαστούν ειδικές γεωτρήσεις /κλισόµετρα.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-11

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Ιδιαίτερα για τις εξωτερικές αποθέσεις αγόνων, ή κατά περιπτώσεις σε πληρωθείσες κοιλότητες
µετά την ολοκλήρωση της διαµόρφωσης των πρανών (σε όλες τις θέσεις) εγκαθίσταται σύστηµα
παρακολούθησης των µετακινήσεων που θα περιλαµβάνει :
(1) Τοποθέτηση τοπογραφικών µαρτύρων για την παρακολούθηση των µετακινήσεων του
πρανούς µε τοπογραφική µέθοδο σε τρεις διαστάσεις (µε όργανο Total Station). Προβλέπεται
η τοποθέτηση τεσσάρων σηµείων παρακολούθησης (καθ’ ύψος) σε κάθε διατοµή ελέγχου, και
οι διατοµές ελέγχου βρίσκονται σε αποστάσεις 400-500 µέτρων περίπου.
(2) Σε περίπτωση που σε κάποιες διατοµές ελέγχου παρατηρηθούν αυξηµένοι ρυθµοί
µετακινήσεων, θα τοποθετούνται επιπλέον:
a. Αποκλισιοµετρικοί σωλήνες για την εις-βάθος παρακολούθηση των µετακινήσεων.
b. Ηλεκτρικά πιεζόµετρα για την µέτρηση, παρακολούθηση, έλεγχο και αξιολόγηση των
υδατικών υπερπιέσεων πόρων.
c. Πέραν των ανωτέρω γίνεται µέτρηση των µηχανικών χαρακτηριστικών των υλικών της
απόθεσης µε την εκτέλεση δοκιµών εδαφοµηχανικής (µετρήσεις φυσικής υγρασίας µε το
βάθος, µετρήσεις ορίων Atterberg, µετρήσεις αστράγγιστης διατµητικής αντοχής,
µετρήσεις ενεργών παραµέτρων διατµητικής αντοχής, κλπ.), µε σκοπό να διερευνηθεί το
αίτιο των αυξηµένων µετακινήσεων του πρανούς.

10.6. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

10.6.1. Γενικά

Η ποιότητα της ατµόσφαιρας στην ευρύτερη περιοχή του Έργου παρακολουθείται µέσω του
ενιαίου δικτύου παρακολούθησης της ποιότητας της ατµόσφαιρας της ευρύτερης περιοχής των
Ορυχείων Πτολεµαΐδας από την ∆ΕΗ.

10.6.2. Απαιτήσεις µετρήσεων στην ατµόσφαιρα

Τα Ορυχεία Πτολεµαΐδας βρίσκονται σε συνεργασία µε τη Γενική ∆/νση Παραγωγής, Γ∆Π,

προκειµένου να λαµβάνονται στοιχεία των µετρήσεων ποιότητας της ατµόσφαιρας.
Το πρόγραµµα µετρήσεων της ατµόσφαιρας περιλαµβάνει τον ακόλουθο εξοπλισµό/ µετρήσεις:
• Αναλυτές αζώτου σε µορφή ΝΟΧ (∆ιοξείδιο, µονοξείδιο, ολικό).
• Αναλυτές SO2
• Αναλυτές σωµατιδίων PM10
• Αναλυτές ολικών αιωρούµενων σωµατιδίων
• Μετρητές θερµοκρασίας
• Μετρητές ταχύτητας ανέµου
• Μετρητές υγρασίας

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-12

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Σηµειώνεται ότι, στο πλαίσιο της συµµόρφωσης στις απαιτήσεις της Οδηγίας 2008/50/ΕΚ, η ∆ΕΗ
προχώρησε πρόσφατα στον εκσυγχρονισµό των σταθµών µέτρησης ποιότητας ατµόσφαιρας των Ν.
Κοζάνης και Φλώρινας µε την αντικατάσταση ολόκληρου του µετρητικού εξοπλισµού του
δικτύου. Η εν λόγω αντικατάσταση πραγµατοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστηµα 26.03.2009 –
16.04.2009. Με την ως άνω αναβάθµιση, κάθε αναλυτής PM10 έχει πλέον τη δυνατότητα
ταυτόχρονης µέτρησης και του κλάσµατος των αναπνεύσιµων σωµατιδίων PM2,5.

10.6.3. Σταθµοί µέτρησης της Ποιότητας της ατµόσφαιρας

Οι παράγοντες που καθορίζουν την ποιότητα του ατµοσφαιρικού περιβάλλοντος µιας περιοχής
είναι ο τύπος και η ποσότητα του συνόλου των εκπεµπόµενων ρύπων, σε συνδυασµό πάντα µε τις
υφιστάµενες ατµοσφαιρικές συνθήκες της περιοχής.

Οι εν λόγω εκποµπές αφορούν κυρίως τις επιφανειακές εκµεταλλεύσεις κατά τις περιόδους
λειτουργίας της εξορυκτικής δραστηριότητας. Παράλληλα, αιωρούµενα σωµατίδια και σκόνη είναι
δυνατό να προκύψουν από τους χώρους απόθεσης αγόνων καθώς και τις εξοφληµένες βαθµίδες
των ορυχείων στις οποίες δεν έχει γίνει ακόµα αποκατάσταση, όπως και από τη µεταφορά των
υλικών. Ανάλογα µε το βάρος των αιωρούµενων σωµατιδίων, ο χρόνος παραµονής τους στην
ατµόσφαιρα και η οριζόντια απόσταση που διανύουν ποικίλει, σε συνδυασµό προφανώς µε τις
εκάστοτε µετεωρολογικές συνθήκες. Σηµειώνεται επίσης ότι, από τη λειτουργία των κινητήρων
των οχηµάτων των εργοταξίων, αναµένεται η εκποµπή αέριων ρύπων και κυρίως µονοξειδίου του
άνθρακα (CO), υδρογονανθράκων (H/C), οξειδίων του αζώτου (NOx), διοξειδίου του θείου (SO2),
µόλυβδου (Pb) και σωµατιδίων καπνού. Οι ποσότητες των ρύπων αυτών εξαρτώνται από τον τύπο
των οχηµάτων, το είδος των καυσίµων και τη συγκέντρωση των µηχανηµάτων στον χώρο.

Ως εκ τούτου, καθίσταται αναγκαία η συνεχής παρακολούθηση της ποιότητας της ατµόσφαιρας

της περιοχής, γεγονός άλλωστε που απαιτείται από τους Περιβαλλοντικούς όρους τόσο για τη
λειτουργία των ΑΗΣ της περιοχής, όσο και για τη λειτουργία των ορυχείων. Έτσι, για τον έλεγχο
της ποιότητας της ατµόσφαιρας στην ευρύτερη περιοχή λειτουργίας των Σταθµών Παραγωγής, η
∆ΕΗ Α.Ε. ξεκίνησε από το 1975 συστηµατικές µετρήσεις και τήρηση έντυπου αρχείου των
βασικών µετρούµενων ατµοσφαιρικών ρύπων και µετεωρολογικών παραµέτρων, µε δίκτυα
σταθµών µέτρησης εξοπλισµένων µε ηµιαυτόµατους αναλυτές.

Το 1997 άρχισε ο σταδιακός εκσυγχρονισµός των λειτουργούντων δικτύων σταθµών µέτρησης

ποιότητας ατµόσφαιρας και µετεωρολογικών παραµέτρων µε αυτόµατους ηλεκτρονικούς αναλυτές
και µετεωρολογικούς αισθητήρες, µε Η/Υ για την αυτόµατη συλλογή και καταγραφή των
στοιχείων σε συνεχή βάση και διάταξη για τηλεµετάδοση τους σε καθορισµένους αποδέκτες.

Οι θέσεις εγκατάστασης των σταθµών µέτρησης ποιότητας της ατµόσφαιρας, έχουν επιλεγεί
σύµφωνα µε τα πορίσµατα Μελέτης διάχυσης-διασποράς αερίων ρύπων, που εκπόνησε για

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-13

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

λογαριασµό της ∆ΕΗ Α.Ε. το Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, µε επιστηµονικό

υπεύθυνο τον καθ. Κ. Χρ. Ζερεφό. Οι θέσεις των σταθµών µέτρησης προτάθηκαν από τη ∆ΕΗ
Α.Ε. στην αρµόδια υπηρεσία του πρώην ΥΠΕΧΩ∆Ε, η οποία και τις ενέκρινε ως κατάλληλες και
αντιπροσωπευτικές για την καταγραφή της ποιότητας της ατµόσφαιρας της υπόψη περιοχής.

Οι ΚΥΑ ΕΠΟ των ΑΗΣ/Ορυχείων καθορίζουν τον απαιτούµενο αριθµό σταθµών µέτρησης, τους
µετρούµενους ρύπους και τις µετεωρολογικές παραµέτρους, την απαραίτητη υποδοµή για την καλή
λειτουργία του εξοπλισµού (κλιµατισµός, κ.λπ), την τηλεµετάδοση των στοιχείων σε
καθορισµένους αποδέκτες (περιλαµβανοµένης και της Ν.Α. Κοζάνης), καθώς και τη συλλογή και
την ηλεκτρονική αποθήκευση των µετρήσεων.

Στην ευρύτερη περιοχή της ∆υτικής Μακεδονίας (Βόρειο Σύστηµα) είναι εγκατεστηµένοι εννέα
(9) σταθµοί µέτρησης της ποιότητας της ατµόσφαιρας.

Η ∆ΕΗ Α.Ε. διαθέτει συστηµατικά το απαραίτητο εξειδικευµένο τεχνικό προσωπικό και τα

σχετικά κονδύλια για προµήθεια ανταλλακτικών, αναλωσίµων και αερίων βαθµονόµησης, ώστε οι
σταθµοί µέτρησης να λειτουργούν αδιάλειπτα και τα αποτελέσµατα των µετρήσεων να είναι
αξιόπιστα.

Τα όργανα µέτρησης αερίων ρύπων διακριβώνονται εσωτερικά µε πρότυπα ή και εξωτερικά σε

αξιολογηµένο εργαστήριο διακριβώσεων, εφαρµόζοντας σχετική διαδικασία του ΣΠ∆.

Τα συλλεγόµενα στοιχεία από τους σταθµούς µέτρησης εντάσσονται σε περιοδικές εκθέσεις, οι

οποίες υποβάλλονται συστηµατικά στο ΥΠΕΚΑ (πρώην ΥΠΕΧΩ∆Ε & ΥΠΑΝ), και στις Ν.Α.
Κοζάνης και Φλώρινας.

10.7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΚΑΙ ∆ΟΝΗΣΕΩΝ

10.7.1. Μετρήσεις Θορύβου

10.7.1.1. Σχεδιασµός προγράµµατος µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου

Το πρόγραµµα µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου σχεδιάζεται από τη ∆ΕΗ, λαµβάνοντας

υπόψη τα παρακάτω:
• Τις απαιτήσεις των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας των Ορυχείων.
• Τις απαιτήσεις της Νοµοθεσίας.
• Τις οικιστικές και τις λοιπές ανθρωπογενείς δραστηριότητες που λαµβάνουν χώρα στην
ευρύτερη περιοχή των Ορυχείων (αγροτικές εργασίες, δραστηριότητες αναψυχής, κλπ.), οι

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-14

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

οποίες τυχόν επηρεάζονται από ενδεχόµενη αύξηση της στάθµης του εκπεµπόµενου
θορύβου.
• Τις τεχνολογικές εξελίξεις σε ότι αφορά τον εξοπλισµό και τη µεθοδολογία λήψης
µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου.
• Τις προδιαγραφές για την ασφαλή χρήση και αποθήκευση του εξοπλισµού µετρήσεων και
όλων των βοηθητικών εξαρτηµάτων και υλικών.

Το πρόγραµµα µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου καθορίζει τα παρακάτω:

• Τη θέση των µετρήσεων
• Τη συχνότητα των µετρήσεων
• Τη διάρκεια των µετρήσεων
• Τις µετρούµενες παραµέτρους
• Τα χρησιµοποιούµενα όργανα µετρήσεων

10.7.1.2. Πρόγραµµα µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου

Κατά την εφαρµογή του προγράµµατος µετρήσεων θορύβου διεξάγονται οι ακόλουθες εργασίες:
• Εκτέλεση µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου διάρκειας 5min σε µηνιαία βάση, σε
καθορισµένες θέσεις επί του ορίου των απαλλοτριωµένων εκτάσεων των ορυχείων και προς
την πλευρά των οµόρων προς τα ορυχεία οικισµών και συγκεκριµένα:
• Ορυχεία Πτολεµαΐδας: Άγιος Χριστόφορος, Καρυοχώρι, Σπηλιά, Πτελαιώνας, Ακρινή,
Άγιος ∆ηµήτριος, Ρυάκιο, Ποντοκώµη, Μαυροπηγή1
• Εκτέλεση µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου διάρκειας 24 ωρών σε ετήσια βάση, σε
καθορισµένες θέσεις που βρίσκονται επί του ορίου των απαλλοτριωµένων εκτάσεων των
ορυχείων και προς την πλευρά των πλησιέστερων οικισµών που γειτνιάζουν µε εξορυκτικές
δραστηριότητες που βρίσκονται σε εξέλιξη.
• Εκτέλεση επιπλέον µετρήσεων, ύστερα από αίτηµα των αρµοδίων ελεγκτικών υπηρεσιών ή
των οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων φορέων και κοινωνικών εταίρων για τον
ποιοτικό έλεγχο των εκτελούµενων από την Υπηρεσία µετρήσεων.
• Τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου µε τα αποτελέσµατα των µετρήσεων θορύβου.
• Τήρηση βιβλίου, θεωρηµένου από τις αρµόδιες Υπηρεσίες της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης
Κοζάνης, µε τα αποτελέσµατα των µετρήσεων.
• Καταχώρηση των αποτελεσµάτων των µετρήσεων στις βάσεις δεδοµένων του Γεωγραφικού
Συστήµατος Πληροφοριών Περιβάλλοντος (Γ.Σ.Π.Π.) που διαθέτει η Υπηρεσία.
• Σύνταξη εκθέσεων µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου σε ετήσια βάση, στο πλαίσιο της
υποβολής στο ΥΠΕΚΑ Έκθεσης ποιότητας περιβάλλοντος.

1
Προφανώς έως την άµεση απαλλοτρίωση των οικισµών Ποντοκώµης και Μαυροπηγής, η κήρυξη της
οποίας θα γίνει αµέσως µε την έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για το
έργο «ΜΠΕ επέκτασης προς τα ∆υτικά Λιγνιτωρυχείων Μαυροπηγής και Ν∆ Πεδίου Πτολεµαΐδας Λ.Κ.∆.Μ.,
∆ΕΗ Α.Ε.» (Α.Π. κατάθεσης 146660/12.02.10, ∆/νση Περιβ. Σχεδ. Υ.ΠΕ.Κ.Α.)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-15

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

10.7.1.3. ∆ιενέργεια µετρήσεων

Η εκτέλεση των µετρήσεων γίνεται σύµφωνα µε τις οδηγίες των εγχειριδίων του εξοπλισµού που
χρησιµοποιείται στις µετρήσεις περιβαλλοντικού θορύβου.

Κάθε συσκευή µέτρησης περιβαλλοντικού θορύβου διακριβώνεται µε χρήση προτύπων παραγωγής

θορύβου και µέτρησης της στάθµης του, πριν την έναρξη κάθε σειράς µετρήσεων.

10.7.2. Μετρήσεις ∆ονήσεων

10.7.2.1. Σχεδιασµός προγράµµατος µετρήσεων δονήσεων

Οι υπεύθυνοι µηχανικοί και στελέχη των Ορυχείων Πτολεµαΐδας που έχουν την ευθύνη του
σχεδιασµού και της εκτέλεσης ανατινάξεων στο Νότιο Πεδίο σχεδιάζουν το πρόγραµµα
µετρήσεων δονήσεων λαµβάνοντας υπόψη τα παρακάτω:
• Τις απαιτήσεις των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας των Ορυχείων Πτολεµαΐδας.
• Τις απαιτήσεις της Νοµοθεσίας.
• Τις τεχνικές παραµέτρους των εκτελούµενων ανατινάξεων, όπως ο τύπος και η ποσότητα
των εκρηκτικών, η χρήση επιβραδυντών, ο αριθµός και το βάθος των διατρηµάτων, η
απόσταση των ανατινάξεων από κατοικηµένες περιοχές, κλπ.
• Τις οικιστικές και τις λοιπές ανθρωπογενείς δραστηριότητες που λαµβάνουν χώρα στην
ευρύτερη περιοχή των Ορυχείων (αγροτικές εργασίες, δραστηριότητες αναψυχής, κλπ.), οι
οποίες πιθανά να επηρεάζονται αρνητικά από τις δονήσεις του εδάφους.
• Τις τεχνολογικές εξελίξεις σε ότι αφορά τον εξοπλισµό και τη µεθοδολογία λήψης
µετρήσεων δονήσεων.
• Τις προδιαγραφές για την ασφαλή χρήση και αποθήκευση του εξοπλισµού µετρήσεων και
όλων των βοηθητικών εξαρτηµάτων και υλικών.

Το πρόγραµµα µετρήσεων δονήσεων θα καθορίζει τα παρακάτω:

• Τη θέση των µετρήσεων
• Τη συχνότητα των µετρήσεων
• Τη διάρκεια των µετρήσεων
• Τις µετρούµενες παραµέτρους
• Τα χρησιµοποιούµενα όργανα µετρήσεων

10.7.2.2. Πρόγραµµα µετρήσεων δονήσεων

Κατά την εφαρµογή του προγράµµατος µετρήσεων δονήσεων υλοποιούνται οι ακόλουθες

εργασίες:

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-16

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• Εκτέλεση 2 σειρών µετρήσεων κάθε έτος, σε καθορισµένες θέσεις που βρίσκονται µεταξύ
των χώρων των ορυχείων του Νοτίου Πεδίου, στη θέση Κλείτος, στους οποίους εκτελούνται
ανατινάξεις, και των οµόρων οικισµών ή θέσεων όπου λαµβάνουν χώρα άλλες
ανθρωπογενείς δραστηριότητες (αρχαιολογικοί χώροι, αγροτικές αποθήκες, γεωτρήσεις,
κλπ.). Σηµειώνεται ότι περιστασιακά γίνονται µετρήσεις δονήσεων και σε άλλες θέσεις,
εκτός του Κλείτου, όταν σε αυτές πραγµατοποιούνται ανατινάξεις.
• Καθορισµός του αριθµού µετρήσεων σε κάθε θέση ώστε να συγκεντρώνεται ικανοποιητικός
αριθµός αντιπροσωπευτικών στοιχείων για την εκτίµηση της πιθανότητας πρόκλησης
δυσµενών επιπτώσεων λόγω των ανατινάξεων.

Οι άλλες εργασίες που αφορούν την εκτέλεση συµπληρωµατικών µετρήσεων, τήρηση αρχείου
µετρήσεων, καταχώρηση στο Γ.Π.Σ.Σ., και σύνταξη και υποβολή στο ΥΠΕΚΑ ετήσιων εκθέσεων,
έχουν ήδη περιγραφεί στην ενότητα του θορύβου.

Κάθε συσκευή µέτρησης δονήσεων αποστέλλεται κάθε χρόνο για έλεγχο και διακρίβωση στον
κατασκευαστή (Καναδικός Οίκος).

10.8. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΡΑ∆ΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

10.8.1. Γενικά

Ο Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης της ∆ΛΚ∆Μ, σε συνεννόηση µε τον ∆ιευθυντή της

∆ΛΚ∆Μ και τον προϊστάµενο της ΜΠ&ΜΥ αποφασίζουν αν συντρέχει λόγος για την διεξαγωγή
µετρήσεων ραδιενέργειας λαµβάνοντας υπόψη τα παρακάτω:

• Την Ευρωπαϊκή και Εθνική νοµοθεσία

• Τους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας των ορυχείων της ∆ΛΚ∆Μ
• Τα αιτήµατα που υποβάλλονται από επιστηµονικούς και τεχνολογικούς φορείς και φορείς
της τοπικής αυτοδιοίκησης
• ∆ηµοσιεύµατα και ανακοινώσεις που αφορούν στο θέµα της ραδιενέργειας του λιγνίτη, τα
οποία µπορούν να βλάψουν την εικόνα της Επιχείρησης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-17

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

10.9. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

10.9.1. Γενικά

Η ∆.Λ∆ΚΜ σχεδιάζει και παρακολουθεί τα αποτελέσµατα της περιβαλλοντικής αποκατάστασης

των Ορυχείων και συγκεκριµένα:

• Σχεδιάζει, µε τη συµµετοχή όλων των ενδιαφεροµένων, και υλοποιεί έργα αποκατάστασης

µε ιδιαίτερη έµφαση:
o Στη δηµιουργία σταθερού δασικού οικοσυστήµατος και βελτίωση των συνθηκών
των όµορων τοπικών κοινωνιών,
o Στην επιλογή κατάλληλων ξυλωδών ειδών προσαρµοσµένων στο ξηροθερµικό
περιβάλλον, της µεσαίας οικολογικής ζώνης,
o Στην επαναφορά της πανίδας,
o Στη δηµιουργία δασολιβαδικού συστήµατος που συνδυάζει την παραγωγή
βοσκήσιµης ύλης για την κτηνοτροφία, την παραγωγή δασικών προϊόντων και την
προστασία του περιβάλλοντος και τέλος
o Στη διατύπωση προτάσεων-κριτηρίων για την ορθολογικότερη αξιοποίηση και
διαχείριση των περιοχών αποκατάστασης µε στόχο την αειφόρο και βιώσιµη
ανάπτυξη.
• Αξιολογεί την επιτυχία των έργων αποκατάστασης και λαµβάνει διορθωτικές ενέργειες σε
περίπτωση αποτυχιών.
• ∆ιαχειρίζεται τις θερµοκηπιακές της εγκαταστάσεις προκειµένου να µελετά τις συνθήκες
ανάπτυξης φυτών και να αναπτύσσει επικουρικά φυτά προς φύτευση.
• Παρακολουθεί τη µελλοντική πορεία ανάπτυξης των µικρών οικοσυστηµάτων που
δηµιουργεί µετά την αποκατάσταση.

10.9.2. Υλοποίηση της αποκατάστασης

Η ∆.Λ.Κ.∆.Μ. εφαρµόζει διαδικασίες προκειµένου να υλοποιήσει την αποκατάσταση των

αποδιδόµενων περιοχών βάσει και του σχετικού σχεδιασµού. Αξιολόγηση της επιτυχίας των
εργασιών αποκατάστασης γίνεται τουλάχιστον µια φορά το χρόνο, σε συνεργασία µε τους
εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και ειδικευµένους ερευνητικούς φορείς εάν απαιτείται.

Η ∆.Λ.Κ.∆.Μ. εκτελεί κάθε χρόνο πριν την έναρξη της φυτευτικής περιόδου µετρήσεις
γονιµότητας των εδαφών σε κάθε προς αποκατάσταση θέση ορυχείου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-18

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

10.9.3. Λειτουργία πειραµατικού θερµοκηπίου

Σε ετήσια βάση γίνεται προγραµµατισµός των εργασιών του πειραµατικού θερµοκηπίου, σε

συσχετισµό και µε τις άλλες δραστηριότητες του ΤΠΠ & Α.Ε. Επίσης σε ετήσια βάση συντάσσεται
έκθεση δραστηριοτήτων του θερµοκηπίου.

10.9.4. Έλεγχος της περαιτέρω ανάπτυξης των οικοσυστηµάτων

Μετά την υλοποίηση της αποκατάστασης εξετάζεται σε συνεχή βάση η πορεία της αποκατάστασης
του περιβάλλοντος, έτσι ώστε να ελέγχεται η επιτυχία των στόχων αποκατάστασης και η τήρηση
των δεσµεύσεων της ∆.Λ.Κ.∆.Μ. έναντι των ενδιαφεροµένων φορέων. Αναλυτικότερα γίνεται
ετήσιος έλεγχος της πορείας αποκατάστασης του περιβάλλοντος µε χρήση κατάλληλου
ερωτηµατολογίου από εσωτερικούς περιβαλλοντικούς ελεγκτές και σε περίπτωση που απαιτείται
λαµβάνονται οι απαιτούµενες διορθωτικές ενέργειες.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 10-19

ECHMES Ltd.