You are on page 1of 101

HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

KHOA VIỄN THÔNG I Độc lập - Tự do - Hạnh phúc


---------------o0o-------------- --------------o0o--------------

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Họ và tên : Bùi Quốc Nam


Lớp : D2002VT
Khóa : 2002 – 2006
Ngành : Điện tử - Viễn thông

Tên đồ án: NGN VÀ ỨNG DỤNG

Nội dung đồ án:

 Chương I : Tổng quan về mạng NGN


 Chương II : Mạng truyền tải NGN
 Chương III : Giao thức định tuyến OSPF
 Chương IV : Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

Ngày giao đồ án : 23/05/2006


Ngày nộp đồ án : 23/10/2006

Ngày 23 tháng 10 năm 2006


Giáo viên hướng dẫn

ThS. Dương Văn Thành


NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN

Điểm : (Bằng chữ : )

Ngày tháng năm 2006

Giáo viên hướng dẫn

ThS. Dương Văn Thành


NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI PHẢN BIỆN

Điểm : (Bằng chữ : )

Ngày tháng năm 2006

Giáo viên phản biện


Đồ án tốt nghiệp đại học Mục lục

MỤC LỤC

DANH MỤC HÌNH VẼ.................................................................... .............................i


DANH MỤC BẢNG BIỂU............................................................................... ...........iii
THUẬT NGỮ VIẾT TẮT................................................................ ............................iv
LỜI NÓI ĐẦU...................................................................................................... .........1
CHƯƠNG I................................................................................... ................................2
TỔNG QUAN VỀ MẠNG NGN......................................................................... ..........2
1.1 Sự ra đời của mạng NGN.................................................... ...............................2
1.2 Khái niệm và đặc điểm của NGN.................................................. .....................3
1.2.1 Khái niệm............................................................................................................3
1.2.2 Các đặc điểm của NGN......................................................................................3
1.3 Kiến trúc NGN ..................................................................... .............................4
1.3.1 Kiến trúc chức năng của NGN...........................................................................4
1.3.2 Cấu trúc vật lý.....................................................................................................5
1.4 Các phần tử trong mạng NGN........................................................ ....................6
1.4.1 Cổng phương tiện (MG – Media Gateway).......................................................7
1.4.2 Bộ điều khiển cổng phương tiện (MGC)............................................................8
1.4.3 Cổng báo hiệu (SG – Signaling Gateway).........................................................9
1.4.4 Server phương tiện (MS – Media Server)..........................................................9
1.4.5 Server ứng dụng/server đặc tính (AS/FS)..........................................................9
1.5 Các giao thức báo hiệu và điều khiển trong mạng NGN.............................. .....10
1.6 Một số giải pháp NGN.................................................................................... ..12
1.6.1 Giải pháp mạng của Siemens...........................................................................12
1.6.2 Giải pháp NGN của Alcatel..............................................................................14
1.6.3 Mô hình và giải pháp mạng của Nortel............................................................15
1.6.4 Mô hình và giải pháp mạng của Ericsion.........................................................16
CHƯƠNG II......................................................................................... .......................18
MẠNG TRUYỂN TẢI NGN......................................................................... ..............18
2.1 Bộ giao thức TCP/IP và IPv6....................................................................... .....18
2.1.1 Lớp ứng dụng ..................................................................................................19
2.1.2. Lớp giao vận.....................................................................................................19
2.1.3 Lớp liên mạng...................................................................................................21
2.1.4 Lớp truy cập mạng............................................................................................22
2.1.5IPv6.....................................................................................................................22
2.2 Các giao thức về định tuyến và thiết bị kết nối mạng.......................................26
2.2.1 Cơ bản về định tuyến........................................................................................26

Bùi Quốc Nam, D2002VT


Đồ án tốt nghiệp đại học Mục lục

2.2.2 Các giao thức định tuyến cơ bản......................................................................28


2.2.3 Router - Thiết bị đấu nối mạng.........................................................................33
2.3 Các công nghệ lớp 2 và giao thức MPLS.......................................................... 35
2.3.1 Các công nghệ lớp 2.........................................................................................35
2.3.2 Công nghệ chuyển mạch nhãn đa giao thức MPLS.........................................39
CHƯƠNG III................................................................................................... ............45
GIAO THỨC ĐỊNH TUYẾN OSPF....................................................................... .....45
3.1 Giới thiệu chung............................................................................ ...................45
3.2 Một số khái niệm sử dụng trong OSPF.................................................... .........46
3.2.1 Gói Hello..........................................................................................................46
3.2.3 Phân loại mạng.................................................................................................47
3.2.4 DR và BDR.......................................................................................................47
3.3 Khuôn dạng gói tin OSPF......................................................................... ........49
3.4 Hàng xóm OSPF....................................................................................... ........50
3.4.1 Cấu trúc dữ liệu hàng xóm...............................................................................50
3.4.2 Các trạng thái hàng xóm...................................................................................51
3.5 Thiết lập kết nối lân cận................................................................................. ...54
3.6 Tràn lụt ................................................................................. ...........................57
3.6.1 Xác nhận tuyệt đối và xác nhận rõ ràng...........................................................59
3.6.2 Số trình tự, tổng kiểm tra, và tuổi.....................................................................59
3.7 Phân loại Router OSPF........................................................................... ..........60
3.8 Phân loại LSA ........................................................................................... .......61
3.9 Vùng................................................................................................. ................65
3.9.1 Vùng có thể phân chia......................................................................................66
3.9.2 Vùng cụt (Stub Area) .......................................................................................67
3.9.3 Vùng cụt hoàn toàn (Totally Stubby Area).......................................................68
3.10 Phân loại đường................................................................................... ...........68
3.11 Bảng định tuyến.................................................................................... ..........69
3.12 Khả năng ứng dụng của OSPF trong mạng NGN của VNPT.......................... 70
CHƯƠNG IV.......................................................................................................... .....71
TRIỂN KHAI ỨNG DỤNG MẠNG NGN CỦA VNPT.............................................71
4.1 Giải pháp SURPASS của SIEMENS....................................... .........................71
4.1.1 Chuyển mạch thế hệ sau...................................................................................72
4.1.2 Truy nhập thế hệ sau.........................................................................................73
4.1.3 Truyền tải thế hệ sau.........................................................................................73
4.1.4 Mạng quản lý thế hệ sau...................................................................................73

Bùi Quốc Nam, D2002VT


Đồ án tốt nghiệp đại học Mục lục

4.2 Cấu trúc các thiết bị của Surpass............................................. .........................74


4.2.1 MGC hiQ9200..................................................................................................74
4.2.2 MG-hiG1000....................................................................................................77
4.3 Thiết bị ERX1400 của Juniper...................................................................... ....80
4.4 Tình hình triển khai mạng NGN của VNPT.....................................................82
KẾT LUẬN..................................................................................... ............................86
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................... ................................87

Bùi Quốc Nam, D2002VT


Đồ án tốt nghiệp đại học Danh mục hình vẽ

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 1.1: Cấu trúc phân lớp của mạng NGN............................................... ..................4
Hình 1.2: Cấu trúc vật lý của NGN........................................................................ .......6
Hình 1.3: Kiến trúc tổng thể của mạng NGN.......................................................... .......6
Hình 1.4: Cấu trúc của MG.................................................................................... ........7
Hình 1.5: Vai trò của MGC trong NGN.................................................. .......................8
Hình 1.7: Mô hình NGN của Siemens................................................. ........................13
Hình 1.8: Mô hình NGN của Alcatel............................................ ...............................14
Hình 1.9: Kết hợp mạng ATM/IP với mạng hiện thời........................... .......................15
Hình 1.10: Cấu trúc mạng thế hệ sau của Ericsson.................................. ....................16
Hình 2.1: Mô hình OSI và TCP/IP..................................................................... .........18
Hình 2.2: Mô hình phân lớp chức năng của bộ giao thức TCP/IP........................ ........19
Hình 2.2: Các lớp địa chỉ IPv4............................................................................. ........23
Hình 2.3: Cấu trúc địa chỉ IPv6................................................................................... .23
Hình 2.4: Định tuyến trong mạng sử dụng RIP..................................................... .......28
Hình 2.5: Các khu vực trong một hệ thống tự trị............................ .............................31
Hình 2.6: Ví dụ mô hình cây đường đi ngắn nhất................................ .......................32
Hình 2.7: Nguồn cấu hình Router........................................................... .....................34
Hình 2.8: Mạng Frame Relay trên phương diện truyền dẫn ổn định............................37
Hình 2.9: Truyền thông qua ATM........................................................... .....................38
Hình 2.10: Các kiểu node trong mạng MPLS....................................... .......................40
Hình 2.11: Khuôn dạng tiêu đề nhãn......................................................................... ...42
Hình 2.12: FR tại lớp liên kết dữ liệu......................................... .................................42
Hình 2.13: ATM tại lớp liên kết dữ liệu............................................... ........................43
Hình 3.1: Quá trình tràn lụt LSA..................................................... ............................48
Hình 3.2: Quá trình bầu cử DR................................................................... .................48
Hình 3.3: Quá trình đóng gói OSPF..................................................................... ........49
Hình 3.4: Quá trình chuyển đổi trạng thái từ hủy sang hoàn thiện...............................52
Hình 3.5: Ví dụ một quá trình đồng bộ cơ sở dữ liệu........................................ ...........57
Hình 3.6: Quá trình truyền các gói cập nhật trạng thái liên kết........................ ............58
Hình 3.7: Tràn lụt gói trong mạng quảng bá....................................... .........................59
Hình 3.8: Phân bố các Router trong mạng........................................... ........................61
Hình 3.9: Gói quảng bá trạng thái liên kết router................................................. ........62
Hình 3.10: Gói quảng bá trạng thái liên kết mạng........................ ...............................63

Bùi Quốc Nam, D2002VT i


Đồ án tốt nghiệp đại học Danh mục hình vẽ

Hình 3.11: Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài mạng.......................................64
Hình 3.13: Hoạt động gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài hệ thống tự trị.........65
Hình 3.14: Quá trình phân chia vùng ......................................................... .................66
Hình 3.15: Quá trình phân chia mạng đường trục........................................... .............67
Hình 3.16: Cấu hình vùng 2 là một vùng cụt..................................... ..........................67
Hinh 3.17: Định tuyến theo từng loại đường.............................. .................................68
Hình 4.1: Giải pháp Surpass của Siemens.................................................................. ..71
Hình 4.2: Các họ sản phẩm SURPASS của Siemens...................................................72
Hình 4.3: Cấu trúc chức năng của hiQ 9200............................................ ....................75
Hình 4.4: Giao diện báo hiệu của Surpass hiQ 9200.............................................. ......76
Hình 4.5: Mô hình chức năng của hiG1000............................................. ....................78
Hình 4.6: Vị trí của hệ thống thiết bị ERX trong mạng NGN......................................81
Hình 4.7: Mô hình NGN của VNPT............................................... .............................84

Bùi Quốc Nam, D2002VT ii


Đồ án tốt nghiệp đại học Danh mục bảng biểu

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1: So sánh 2 giao thức chủ/tớ và ngang hàng............................................. .........11


Bảng 2: Bảng định tuyến vectơ khoảng cách............................................ ...................29
Bảng 3: Bảng định tuyến trạng thái liên kết của Router A........................ ...................32
Bảng 4: Ví dụ về bảng định tuyến vectơ đường đi........................................... ............33
Bảng 5: Các biến cố của hàng xóm.................................................................. ............52
Bảng 6: Các quyết định của hàng xóm...................................................................... ...54
Bảng 7: Phân loại LSA..................................................................... ...........................61

Bùi Quốc Nam, D2002VT iii


Đồ án tốt nghiệp đại học Thuật ngữ viết tắt

THUẬT NGỮ VIẾT TẮT

Viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt


AG Access Gateway Cổng truy nhập
API Application Programming Interface Giao diện chương trình ứng dụng
ASBR Autonomous System Boudary Router Router biên giới độc lập
ARP Address Resolution Protocol Giao thức phân giải địa chỉ
AS Application Server Máy chủ ứng dụng
AS-F AS-Function Chức năng máy chủ ứng dụng
AT Access Tandem Tổng đài truy nhập
Phương thức truyền không đồng
ATM Asynchronous Transfer Mode
bộ
Giao thức điều khiển cuộc gọi
BICC Bearer Independent Call Control
độc lập kênh mang
DR Designated Router Router được đề cử.
European Telecommunications Viện chuẩn hoá viễn thông châu
ETSI
Standard Institute Âu
FS Feature Server Máy chủ đặc tính
GK Gatekeeper Bộ giữ cổng
GW Gateway Cổng
HTML Hyper Text Markup Language Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản
HTTP HyperText Transfer Protocol Giao thức truyền tải siêu văn bản
ID Identifier Nhận dạng
IETF Internet Engineering Task Force Nhóm kỹ thuật Internet
IN Intelligent Network Mạng thông minh
Phần ứng dụng của mạng thông
INAP Intelligent Network Application Part
minh
IP Internet Protocol Giao thức Internet
ISDN Integrated Services Digital Network Mạng số đa dịch vụ tích hợp
ISP Internet Service Provider Nhà cung cấp dịch vụ internet
ISUP ISDN User Part Phần người dùng ISDN
International Telecommunications
ITU Hiệp hội viễn thông quốc tế
Union
LAN Local Area Network Mạng cục bộ
LDP Label Distribute Protocol Giao thức phân bổ nhãn.
LSA Link State Advertisement Gói quảng cáo trạng thái liên kết.
LSR Label Switch Router Router chuyển mạch nhãn.
Tương thích với người dùng mức
M2UA MTP level 2 User Adaptaion
2
MG Media Gateway Cổng phương tiện
MGC Media Gateway Controller Thiết bị điều khiển cổng phương

Bùi Quốc Nam, D2002VT iv


Đồ án tốt nghiệp đại học Thuật ngữ viết tắt

tiện
MGC-F MGC- Function Chức năng MGC
Giao thức điều khiển cổng
MGCP Media Gateway Controller Protocol
phương tiện
MG-F MG-Function Chức năng MG
MPLS Multi Protocol Lable Switch Chuyển mạch nhãn đa giao thức
MS Media Server Máy chủ phương tiện
NAT Network Address Translation Biên dịch địa chỉ mạng
NBMA Non Broadcast Multiaccess Đa truy nhập không quảng bá
NGN Next Generation Network Mạng thế hệ sau
OSI Open Systems Interconnection Mô hình liên kết hệ thống đấu nối
mở
OSPF Open Shortest Path First Giao thức ưu tiên đường đi ngắn
nhất.
PBX Private Branchthay đổi Tổng đài nhánh nội hạt
POTS Plain Old Telephone System Hệ thống điện thoại truyền thống
PPP Point-to-Point Protocol Giao thức điểm tới điểm
Mạng thoại chuyển mạch công
PSTN Public Switched Telephone Network
cộng
QoS Quality of Service Chất lượng dịch vụ
RAN Radio Access Network Mạng truy nhập vô tuyến
RARP Reverse Address Resolution Protocol Giao thức phân giải địa chỉ ngược
R-F Routing- Function Chức năng định tuyến
RFC Request For Common Các chuẩn của IETF
RFC Request For Comment Khuyến nghị
RIP Routing Information Protocol Giao thức thông tin định tuyến
Routing Information Protocol version Giao thức thông tin định tuyến
RIP-2
2 phiên bản 2
RLC Release Complete Hoàn thành giải phóng cuộc gọi
Real Time Transport Control Giao thức điều khiển truyền tải
RTCP
Protocol thời gian thực
Giao thức truyền tải thời gian
RTP Real Time Transport Protocol
thực
SCF Service Control Function Chức năng điều khiển dịch vụ
Giao thức truyền tải điều khiển
SCTP Stream Control Transport Protocol
dòng
SDH Synchronous Digital Herachea Phân cấp số đồng bộ
SDP Session Discription Protocol Giao thức mô tả phiên
Giao thức điều khiển cổng đơn
SGCP Simple Gateway Control Protocol
giản
SGW Signalling Gateway Gateway báo hiệu
SIP Session Intiation Protocol Giao thức khởi tạo phiên

Bùi Quốc Nam, D2002VT v


Đồ án tốt nghiệp đại học Thuật ngữ viết tắt

Session Intiation Protocol for Phần mở rộng giao thức SIP


SIP-T
Telephony dành cho thoại
Simple Network Management
SNMP Giao thức quản lý mạng đơn giản
Protocol
SPF Shortest Path First Thuật toán ưu tiên đường đi ngắn
nhất.
SS7 Signalling System number 7 Hệ thống báo hiệu số 7
SSF Service Switching Function Chức năng chuyển mạch dịch vụ
STP Signalling Transfer Point Điểm chuyển tiếp báo hiệu
Transaction Capabilities Application
TCAP Phần ứng dụng khả năng phiên
Part
TCP Transfer Control Protocol Giao thức điều khiển truyền tải
Ghép kênh phân chia theo thời
TDM Time Division Multiplex
gian
TGW Trunk Gateway Gateway trung kế
UDP User Datagram Protocol Giao thức gói tin gnười dùng
VLSM Variable Length Subnet Mask Mặt nạ mạng con có chiều dài
thay đổi
Ghép kênh phân chia theo bước
WDM Wave Division Multiplex
sóng

Bùi Quốc Nam, D2002VT vi


Đồ án tốt nghiệp đại học Lời nói
đầu

LỜI NÓI ĐẦU

Cùng với sự phát triển của đất nước, những năm gần đây, các ngành công
nghiệp đều phát triển mạnh mẽ và ngành công nghiệp viễn thông cũng không là ngoại
lệ. Ngày càng có nhiều các dịch vụ mới và chất lượng dịch vụ cũng được yêu cầu cao
hơn: Internet nhanh chóng được phổ biến, những đòi hỏi về dịch vụ IP (IP VPN...), xu
thế tích hợp IP/ATM/MPLS cho mạng thông tin trục... đã dẫn đến sự cần thiết phải
thay đổi công nghệ mạng. Đứng trước xu hướng đó, việc phát triển theo cấu trúc mạng
thế hệ sau (NGN) với các công nghệ phù hợp là bước đi tất yếu của viễn thông thế giới
và mạng viễn thông Việt nam. NGN không phải là một mạng có cơ sở hạ tầng được
xây dựng hoàn toàn mới mà nó được hình thành và phát triển trên nền tảng của các
mạng thế hệ trước đó kết hợp với kỹ thuật chuyển mạch gói theo giao thức IP.
Với xu hướng chuyển dần sang NGN như vậy, việc tìm hiểu các vấn đề về mạng
NGN trở nên quan trọng đối với sinh viên. Nhận thức được điều đó, đồ án tốt nghiệp
“Mạng NGN và ứng dụng” sẽ giới thiệu về tổng quan về công nghệ mạng NGN, tìm
hiểu các vấn đề kỹ thuật truyền tải trong NGN, giao thức định tuyến OSPF và tình hình
triển khai mạng của Tập đoàn bưu chính viễn thông Việt Nam. Bố cục của đồ án gồm
chương.
 Chương I : Tổng quan về mạng NGN

 Chương II : Mạng truyền tải NGN

 Chương III : Giao thức định tuyến OSPF


 Chương IV : Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT
NGN là công nghệ tuy không còn mới mẻ, song việc tìm hiểu về các vấn đề của
công nghệ NGN là cần thiết, đòi hỏi phải có kiển thức sâu rộng, và lâu dài. Do vậy đồ
án không tránh khỏi những sai sót. Rất mong nhận được sự phê bình, góp ý của các
thầy cô giáo và các bạn.
Xin gửi lời cảm ơn chân thành tới ThS. Dương Văn Thành, người đã tận tình
hướng dẫn em trong suốt quá trình làm đồ án này.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa Viễn thông đã giúp đỡ em
trong thời gian qua.
Xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè và người thân - những người đã giúp đỡ
động viên tôi trong quá trình học tập.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 1


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN

CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ MẠNG NGN

1.1 Sự ra đời của mạng NGN


Mạng PSTN của VNPT đã được xây dựng và phát triển khá toàn diện, cung cấp
dịch vụ thoại truyền thống chất lượng tốt tới khách hàng. Tuy nhiên, sau nhiều năm
hoạt động, PSTN đã bộc lộ một số hạn chế hầu như không thể khắc phục được.
Chuyển mạch dựa trên công nghệ TDM cứng nhắc trong việc phân bổ băng thông
(Nx64kb/s) và gặp nhiều khó khăn khi đưa ra các dịch vụ mới, nhất là khi triển khai
mạng NGN. Mạng PSTN cần sự đầu tư lớn, giá thành thiết bị cao và chi phí vận hành
mạng lớn. Hơn nữa, mạng PSTN có nhiều cấp khác nhau (Gateway quốc tế, Toll,
tandem, Host) nên rất phức tạp trong việc phối hợp hệ thống báo hiệu, đồng bộ và triển
khai dịch vụ mới.
Trong khi đó, nhu cầu về các dịch vụ dữ liệu phát triển mạnh: Internet ngày
càng phổ biến, những đòi hỏi về dịch vụ IP, xu thế tích hợp IP/ATM/MPLS cho mạng
đường trục...cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và viễn thông thế giới đã
dẫn đến sự cần thiết phải thay đổi công nghệ mạng. Mạng mới ra đời phải có băng tần
rộng, hiệu suất cao, hỗ trợ nhiều loại hình dịch vụ, đơn giản về cấu trúc và quản lý, dễ
dàng phát triển dịch vụ và nhanh chóng cung cấp cho khách hàng.
Như vậy, để dáp ứng các yêu cầu đặt ra, các nhà quản trị mạng có 2 sự lựa
chọn, hoặc là xây dựng một cơ sở hạ tầng hoàn toàn mới hoặc là xây dựng một mạng
có khả năng cung cấp các dịch vụ IP bằng cách nâng cấp trên hạ tầng mạng PSTN hiện
có. Hạ tầng mạng của thế kỷ 20 không thể được thay thế chỉ trong một sớm, một chiều
và vì thế phương án thứ hai là sự lựa chọn đúng đắn – đó là mạng thế hệ sau (NGN –
Next Generation Network). Do vậy, mạng NGN đã được hình thành và phát triển.
Sự hội tụ của các mạng là yêu cầu cần thiết, mang lại nhiều lợi ích cho nhà khai
thác dịch vụ. Đối với định hướng NGN mang lại nhiều tính năng có thể đáp ứng được
nhiều yêu cầu của khách hàng nhất là các dịch vụ băng rộng như:
- Tăng thêm tính mềm dẻo;
- Tập trung khả năng điều khiển cuộc gọi thông qua chuyển mạch mềm
(Softswitches);
- Tiết kiệm băng thông;
- Cung cấp dịch vụ multi-media.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 2


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
1.2 Khái niệm và đặc điểm của NGN
1.2.1 Khái niệm
Cho tới hiện nay, mặc dù các tổ chức viễn thông quốc tế và các nhà cung cấp
thiết bị viễn thông trên thế giới đều rất quan tâm và nghiên cứu về chiến lược phát
triển NGN. Song vẫn chưa có một định nghĩa cụ thể nào chính xác cho NGN. Do đó,
định nghĩa NGN nêu ra ở đây không thể bao hàm hết ý nghĩa của mạng thế hệ mới
nhưng là khái niệm chung nhất khi đề cập đến NGN.
Bắt nguồn từ sự phát triển của công nghệ thông tin, công nghệ chuyển mạch gói
và công nghệ truyền dẫn băng rộng, NGN ra đời là mạng có cơ sở hạ tầng thông tin
dựa trên công nghệ chuyển mạch gói, triển khai dịch vụ một cách đa dạng và nhanh
chóng, đáp ứng sự hội tụ giữa thoại và số liệu, cố định và di động.
Như vậy, có thể xem NGN là sự tích hợp mạng PSTN dựa trên kỹ thuật TDM
và mạng chuyển mạch gói dựa trên kỹ thuật IP/ATM. Nó có thể truyền tải tất cả các
dịch vụ vốn có của PSTN, đồng thời có thể cung cấp cho mạng IP lưu lượng dữ liệu
lớn, nhờ đó giảm tải cho mạng PSTN.
Tuy nhiên, NGN không chỉ đơn thuần là sự hội tụ giữa thoại và dữ liệu mà còn
là sự hội tụ giữa truyền dẫn quang và công nghệ gói, giữa mạng cố định và di động.
Vấn đề cốt lõi ở đây là làm sao có thể tận dụng hết lợi thế đem đến từ quá trình hội tụ
này. Một vấn đề quan trọng khác là sự bùng nổ nhu cầu của người sử dụng cho một
khối lượng lớn dịch vụ và ứng dụng phức tạp bao gồm cả đa phương tiện, phần lớn
trong số đó không được dự tính khi xây dựng các hệ thống mạng truyền thống.
1.2.2 Các đặc điểm của NGN
NGN có bốn đặc điểm chính
- Nền tảng là hệ thống mở;
- Dịch vụ thực hiện độc lập với mạng lưới;
- NGN là mạng dựa trên nền chuyển mạch gói, sử dụng các giao thức thống
nhất;
- Là mạng có dung lượng ngày càng tăng, có tính thích ứng cao, có đủ dung
lượng để đáp ứng nhu cầu.
Trước hết, do áp dụng cơ cấu mở mà:
Các khối chức năng của tổng đài truyền thống chia thành các phần tử mạng độc
lập, các phần tử được phân theo chức năng tương ứng và phát triển một cách độc lập.
Giao diện và giao thức giữa các bộ phận phải dựa trên các tiêu chuẩn tương ứng.
Việc phân tách chức năng làm cho mạng viễn thông truyền thống dần dần đi

Bùi Quốc Nam, D2002VT 3


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
theo hướng mới, nhà kinh doanh có thể căn cứ vào nhu cầu dịch vụ để tự tổ hợp các
phần tử khi tổ chức mạng lưới. Việc tiêu chuẩn hóa giao thức giữa các phần tử có thể
thực hiện liên kết giữa các mạng có cấu hình khác nhau.
Tiếp đến, việc tách dịch vụ độc lập với mạng nhằm thực hiện một cách linh hoạt
và có hiệu quả việc cung cấp dịch vụ. Thuê bao có thể tự bố trí và xác định đặc trưng
dịch vụ của mình, không quan tâm đến mạng truyền tải dịch vụ và loại hình đầu cuối.
Điều đó làm cho việc cung cấp dịch vụ và ứng dụng có tính linh hoạt cao hơn.
Thứ ba, NGN dựa trên cơ sở mạng chuyển mạch gói và các giao thức thống
nhất. Mạng thông tin hiện nay, dù là mạng viễn thông, mạng máy tính hay mạng
truyền hình cáp, đều không thể lấy một trong các mạng đó làm nền tảng để xây dựng
cơ sở hạ tầng thông tin. Nhưng mấy năm gần đây, cùng với sự phát triển của công
nghệ IP, người ta mới nhận thấy rõ ràng là mạng viễn thông, mạng máy tính và mạng
truyền hình cáp cuối cùng rồi cũng tích hợp trong một mạng IP thống nhất, đó là xu
thế lớn mà người ta thường gọi là “dung hợp ba mạng”. Giao thức IP làm cho các dịch
vụ lấy IP làm cơ sở đều có thể thực hiện liên kết các mạng khác nhau; con người lần
đầu tiên có được giao thức thống nhất mà ba mạng lớn đều có thể chấp nhận được; đặt
cơ sở vững chắc về mặt kỹ thuật cho hạ tầng cơ sở thông tin quốc gia.
Giao thức IP thực tế đã trở thành giao thức ứng dụng vạn năng và bắt đầu được
sử dụng làm cơ sở cho các mạng đa dịch vụ, mặc dù hiện tại vẫn còn nhiều khuyết
điểm về khả năng hỗ trợ lưu lượng thoại và cung cấp chất lượng dịch vụ đảm bảo cho
số liệu. Tuy nhiên, chính tốc độ đổi mới nhanh chóng trong thế giới Internet, mà nó
được tạo điều kiện bởi sự phát triển của các tiêu chuẩn mở sẽ sớm khắc phục những
thiếu sót này.
1.3 Kiến trúc NGN
1.3.1 Kiến trúc chức năng của NGN
Từ mô hình cấu trúc NGN và giải pháp của các hãng khác nhau trên thị trường
hiện nay, có thể đưa ra mô hình cấu trúc NGN gồm 4 lớp chức năng như sau (xem hình
1.1):
Lớp ứng dụng

Lớp điều khiển


Lớpquảnlý

Lớp truyền thông

Lớp truyền dẫn và truy


nhập

Hình 1.1: Cấu trúc phân lớp của mạng NGN

Bùi Quốc Nam, D2002VT 4


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
- Lớp truy nhập và truyền dẫn;
- Lớp truyền thông;
- Lớp điều khiển;
- Lớp quản lý.
Lớp truyền dẫn và truy nhập
Phần truyền dẫn: Áp dụng kỹ thuật ghép kênh phân chia theo mật độ bước sóng
DWDM ở lớp vật lý nhằm đảm bảo cung cấp chất lượng dịch vụ (QoS) theo yêu cầu
của ứng dụng.
Phần truy nhập: Hướng tới sử dụng công nghệ quang cho thông tin hữu tuyến
và CDMA cho thông tin vô tuyến. Thống nhất sử dụng công nghệ IP.
Lớp truyền thông
Thiết bị chính trong lớp truyền thông là các cổng (Gateway) làm nhiệm vụ kết
nối giữa các phần của mạng và giữa các mạng khác nhau.
Lớp điều khiển
Lớp điều khiển có nhiệm vụ điều khiển kết nối giữa các đầu cuối, với yêu cầu
tương thích với tất cả các loại giao thức và báo hiệu.
Lớp điều khiển có thể được tổ chức theo kiểu module, theo đó các bộ điều
khiển độc lập sẽ thực hiện các chức năng điều khiển khác nhau.
Thiết bị chính trong lớp điều khiển là Softswitch (chuyển mạch mềm) làm
nhiệm vụ báo hiệu và điều khiển cuộc gọi.
Lớp quản lý
Lớp quản lý là một lớp tác động trực tiếp lên tất cả các lớp còn lại, làm nhiệm
vụ giám sát các hoạt động của mạng. Lớp quản lý phải đảm bảo hoạt động được trong
môi trường mở, với nhiều giao thức, dịch vụ và các nhà khai thác khác nhau.
Xét trên góc độ dịch vụ, NGN còn có thêm lớp ứng dụng ngay phía trên lớp
điều khiển, bao gồm các nút (server) cung cấp các dịch vụ khác nhau. Lớp ứng dụng
liên kết với lớp điều khiển thông qua giao diện mở API.
1.3.2 Cấu trúc vật lý
NGN được hiểu là mạng thế hệ sau hay mạng thế hệ kế tiếp mà không phải là
mạng hoàn toàn mới, nên khi xây dựng và phát triển mạng theo xu hướng NGN, người
ta chú ý đến vấn đề kết nối NGN với mạng truyền thống và tận dụng các thiết bị viễn
thông hiện có trên mạng nhằm đạt được hiệu quả khai thác tối đa. Các mạng được kết
nối tới mạng lõi IP thông qua các cổng (hình 1.2)

Bùi Quốc Nam, D2002VT 5


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
ISP
SS7

Cổng báo
Server Server đặc
hiệu
DNS thư mục tính/ứng
Người sử dụng
dụng Chuyển
di động MGC mạch mêm

GPRS
UMTS Cổng không
dây Người sử dụng
PSTN điện thoại

Cổng trung Mạng


Mạng IP kế không dây
(WDM/SDH/ATM)
MPLS, Multicast PC
Nhà kinh doanh
Cổng truy
nhập Cổng
thường Truyền
LAN trú hình kĩ
xDSL thuật số
RSVP,
Mobile IP,
IP Sec

Tính cước Mạng quản lí GE, MAN

Nguời sử dụng
thường trú/ nhà
kinh doanh

Hình 1.2: Cấu trúc vật lý của NGN

1.4 Các phần tử trong mạng NGN


Xét cấu trúc tổng thể cho mạng NGN theo MSF:
Cổng báo hiệu Cổng báo hiệu
Quản lý
IP

C7/IP C7/IP
SS7 SNMP, API
SIGTRAN SIGTRAN SS7

MGC BICC
SIGTRAN

MGCP/H.248 MGCP/H.248
MEGACO MEGACO

Mạng IP (hoặc PSTN


PSTN ATM, hoặc MPLS)

Cổng phương tiện POTS


POTS ISDN-BA
ISDN-BA ISDN-PRA
ISDN-PRA V5.x/TR8/GR3
V5.x/TR8/GR3 03
03 xDSL
xDSL ATM
ATM FR
FR Truy nhập LL/CES
LL/CES

Hình 1.3: Kiến trúc tổng thể của mạng NGN

Bùi Quốc Nam, D2002VT 6


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
1.4.1 Cổng phương tiện (MG – Media Gateway)
MG cung cấp phương tiện để truyền tải thông tin thoại, dữ liệu, fax và video
giữa mạng gói IP và các mạng khác. Trong mạng PSTN, dữ liệu thoại được mang trên
kênh DS0. Để truyền dữ liệu này vào mạng gói, mẫu thoại cần được nén lại và đóng
gói. Đặc biệt ở đây người ta sử dụng bộ xử lý tín hiệu số DSP (Digital Signal
Processor) thực hiện các chức năng: chuyển đổi AD (Analog to Digital), nén mã thoại/
audio, triệt tiếng dội, bỏ khoảng lặng, mã hóa, tái tạo tín hiệu thoại, truyền các tín hiệu
DTMF,…
MG có các chức năng sau:
- Truyền dữ liệu thoại sử dụng giao thức thời gian thực (RTP – Real Time
Protocol);
- Cung cấp khe thời gian T1 hay tài nguyên xử lý tín hiệu số (DSP) dưới sự
điều khiển của MGC. Đồng thời quản lý tài nguyên DSP cho dịch vụ này;
- Hỗ trợ các giao thức đã có như loop – start, ground – start, E&M, CAS,
QSIG và ISDN qua T1;
- Quản lý tài nguyên và kết nối T1;
- Cung cấp khả năng thay nóng các card T1 hay DSP;
- Có phần mềm MG dự phòng;
- Cho phép khả năng mở rộng MG về: cổng (port), cards, các nút, mà không
làm thay đổi các thành phần khác.
Luồng lên (miền chuyển mạch gói)

Thành phần API API


cổng phương
tiện Hội tụ HOST CPU
mạng
API API

API API

Hội tụ DSP Hội tụ DSP

API
API

Sắp xếp DSP


Sắp xếp DSP

Chuyển đổi Chuyển đổi


PSTN PSTN

Luồng xuống (miền PSTN)

Hình 1.4: Cấu trúc của MG

Bùi Quốc Nam, D2002VT 7


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
1.4.2 Bộ điều khiển cổng phương tiện (MGC)
MGC là đơn vị chức năng cơ bản của chuyển mạch mềm, và cũng thường được
gọi là tác nhân cuộc gọi (Call Agent) hay Bộ điều khiển cổng (Gateway Controller),
hay chuyển mạch mềm.
MGC điều khiển xử lý cuộc gọi, còn MG và SG sẽ thực hiện truyền thông.
MGC thực hiện điều khiển MG. Ngoài ra còn giao tiếp với hệ thống OSS và BSS.
MGC chính là chiếc cầu nối giữa các mạng có đặc tính khác nhau như PSTN,
SS7, mạng IP. Nó chịu trách nhiệm quản lý lưu lượng thoại và dữ liệu qua các mạng
khác nhau.
Một MGC kết hợp với MG, SG tạo thành cấu hình tối thiểu cho chuyển mạch
mềm.

AS/FS MS

MGC MGC MGC

SG MG

Mạng PSTN Mạng


SS7 không TDM/ATM IP
IP

Hình 1.5: Vai trò của MGC trong NGN


Các chức năng của MGC
- Điều khiển cuộc gọi, duy trì trạng thái của mỗi cuộc gọi trên một MG;
- Điều khiển và hỗ trợ hoạt động của MG, SG;
- Trao đổi các bản tin cơ bản giữa 2 MG-F;
- Xử lý bản tin báo hiệu SS7 (khi sử dụng SIGTRAN);
- Xử lý các bản tin liên quan QoS như RTCP;
- Thực hiện định tuyến cuộc gọi (bao gồm bảng định tuyến và biên dịch);
- Ghi lại các thông tin chi tiết của cuộc gọi để tính cước (CDR- Call Detail
Record);
- Điều khiển quản lý băng thông;
Các giao thức MGC có thể sử dụng

Bùi Quốc Nam, D2002VT 8


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
- Giao thức thiết lập cuộc gọi: H.323, SIP;
- Giao thức điều khiển MG: MGCP, MEGACO/H.248;
- Giao thức điều khiển SG: SIGTRAN (SS7);
- Giao thức truyền thông tin: RTP, RCTP.
1.4.3 Cổng báo hiệu (SG – Signaling Gateway)
SG thực hiện chức năng cầu nối giữa mạng báo hiệu SS7 và các nút được quản
lý bởi chuyển mạch mềm trong mạng IP. SG làm cho chuyển mạch mềm giống như
một nút SS7 trong mạng báo hiệu SS7.
SG có các chức năng sau:
- Cung cấp một kết nối vật lý đến mạng báo hiệu;
- Truyền thông tin báo hiệu giữa MGC và SG thông qua mạng IP;
- Thiết lập đường truyền dẫn cho thoại và các dạng dữ liệu khác.
1.4.4 Server phương tiện (MS – Media Server)
MS là thành phần lựa chọn của Softswitch, được sử dụng để xử lý các thông tin
đặc biệt. Một Media Server phải hỗ trợ phần cứng với hiệu suất cao nhất.
Các chức năng của MS
- Chức năng voice-mail cơ bản ;
- Hộp thư fax tích hợp hay các thông báo có thể sử dụng e-mail hay các bản
tin ghi âm trước (Pre-recorded Message) ;
- Khả năng nhận dạng tiếng nói nếu có;
- Khả năng hội nghị truyền hình (Video conference);
- Khả năng chuyển đổi thoại sang văn bản (Speech -to- text).
1.4.5 Server ứng dụng/server đặc tính (AS/FS)
Server đặc tính là một server ở mức ứng dụng chứa một loại các dịch vụ của
doanh nghiệp. Chính vì vậy mà nó còn được gọi là Server ứng dụng thương mại. Vì
hầu hết các Server này tự quản lý các dịch vụ và truyền thông qua mạng IP nên chúng
không rằng buộc nhiều với Softswitch về việc phân chia hay nhóm các thành phần ứng
dụng.
Các dịch vụ giá trị gia tăng có thể trực thuộc Call Agent, hoặc cũng có thể thực
hiện một các độc lập. Những ứng dụng này giao tiếp với Call Agent thông qua các giao
thức như SIP, H323…Chúng thường độc lập với phần cứng nhưng lại yêu cầu truy
nhập cơ sở dữ liệu đặc trưng.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 9


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
Chức năng của FS
Chức năng cơ bản của Feature Server là xác định tính hợp lệ và hỗ trợ các
thông số dịch vụ thông thường cho hệ thống đa chuyển mạch.
Để thấy rõ hơn ta xét một vài ví dụ về dịch vụ đặc tính:
- Hệ thống tính cước sử dụng các bộ CDR (Call Detail Record – bản ghi chi
tiết cuộc gọi). Chương trình CDR có rất nhiều đặc tính, chẳng hạn khả năng
ứng dụng tốc độ dựa trên loại đường truyền, thời điểm trong ngày… Dịch
vụ này cho phép khách hàng truy cập vào bản tin tính cước của họ thông qua
cuộc gọi thoại hay truy cập Web yêu cầu
- VPN-Dịch vụ này sẽ thiết lập mạng riêng ảo cho khách hàng với các đặc
tính sau:
• Băng thông xác định (Thông qua mạng thuê riêng tốc độ cao);
• Đảm bảo QoS;
• Nhiều tính năng riêng theo chuẩn;
• Kế hoạch quay số riêng;
• Bảo mật các mã thoại được truyền dẫn;
• …….

1.5 Các giao thức báo hiệu và điều khiển trong mạng NGN
Kiến trúc của NGN là kiến trúc phân tán vì thế mà các chức năng báo hiệu và
xử lý báo hiệu, chuyển mạch, điều khiển cuộc gọi,…được thực hiện bởi các thiết bị
nằm phân tán trong cấu hình mạng. Để có thể tạo ra các kết nối giữa các đầu cuối
nhằm cung cấp dịch vụ, các thiết bị này phải trao đổi các thông tin báo hiệu và diều
khiển với nhau. Cách thức trao đổi các thông tin báo hiệu và điều khiển đó được quy
định trong các giao thức báo hiệu và điều khiển được sử dụng trong mạng. Trong
mạng NGN có các giao thức báo hiệu và điều khiển cơ bản sau:
- H.323;
- SIP;
- BICC;
- SIGTRAN;
- MGCP, MEGACO/H.248.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 10


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN

MGCP, H.248, SIP

MS

Hệ thống mở API AS
Tác nhân cuộc gọi/ MGC MGCP,
H.248, SIP

Báo hiệu

SIP/SIP-T, H.323, Q.BICC


SIGTRAN
(M3UA/SCTP)
Tác nhân cuộc gọi/
Báo hiệu MGC

MGC
H.323, MGCP,
Megaco, SIP

SIGTRAN MGCP
Điện thoại hoặc đầu cuối IPl M3UA, IUA, Megaco SG Báo hiệu PSTN/IN
Phương
(SIP, H.323, MGCP, Megaco) V5UA MGCP
tiện
RTP/ Megaco SS7/BICC
RTCP ISUP, INAP

IN SCP SS7/BICC
Phương MGC
tiện PSTN/IN
IP Network
RTP/
Hữu tuyến TDM/ATM
RTCP
AG
Mạng truy nhập

Vô tuyến

Hình 1.6: Các giao thức báo hiệu và điều khiển trong mạng NGN
Các giao thức này có thể phân thành 2 loại: các giao thức ngang hàng (H.323,
SIP, BICC) và các giao thức chủ tớ (MGCP, MEGACO/H.248) như trong hình 1.6. Sự
khác nhau cơ bản giữa hai cách tiếp cận này là ở chỗ “khả năng thông minh” được
phân bổ như thế nào giữa các thiết bị biên của mạng và các server. Sự lựa chọn cách
nào là phụ thuộc vào chi phí hệ thống, triển khai dịch vụ, độ khả thi. Một giải pháp
tổng thể sử dụng ưu điểm của cả hai cách tiếp cận nên được xem xét. Sự so sánh giữa
hai cách tiếp cận này được trình bày trong bảng 1.
Bảng 1: So sánh 2 giao thức chủ/tớ và ngang hàng

Chủ/tớ Ngang hàng


- Thiết bị cổng đơn giản. - Thiết bị cổng phức tạp.
Khai thác - Ứng dụng được đặt tại các - Tương tác ngang hàng.
Server.
- Chỉ triển khai dịch vụ tại các - Triển khai trên từng thiết bị.
server. - Thời gian triển khai trên
Triển khai - Thời gian triển khai dịch vụ trên mạng lớn.
dịch vụ mạng ngắn. - Phải nâng cấp tất cả thiết bị
- Chỉ nâng cấp các Server điều mạng khi triển khai một dịch
khiển. vụ mới trên toàn bộ mạng.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 11


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN

Chủ/tớ Ngang hàng


- Quản lí các dịch vụ linh hoạt
trên toàn mạng.
- Thiết bị cổng được tối ưu về chi - Thiết bị mạng có giá thành
phí dẫn tới tổng chi phí giảm. cao làm cho chi phí tổng thể
- Vòng đời sản phẩm của các thiết lớn.
Chi phí
bị cổng dài hơn. - Theo thời gian, thiết bị cổng
có thể phải thường xuyên
nâng cấp.
Ví dụ về - MEGACO/H.248. - SIP.
các giao - MGCP. - H.323.
thức
1.6 Một số giải pháp NGN
Các hãng cung cấp thiết bị viễn thông giới thiệu nhiều mô hình kiến trúc NGN
khác nhau, kèm theo các giải pháp mạng và sản phẩm mới khác nhau do họ cung cấp.
Ví dụ: SURPASS của Siemens, 1000 MM E10 của Alcatel (hay Alcatel 1000
softswitch), ENGINE của Ericsson,…
Với sự tham gia của nhiều hãng và một số nhà khai thác, mạng thế hệ mới đã
thu hút sự quan tâm của nhiều tổ chức viễn thông nhằm hướng tới một mô hình kiến
trúc mạng mới trên nền tảng công nghệ hiện đại, đầu tư hiệu quả, đáp ứng nhu cầu
phát triển phong phú đa dạng các dịch vụ.
Sau đây là mô hình và giải pháp NGN của một số hãng nổi tiếng.
1.6.1 Giải pháp mạng của Siemens
Giải pháp NGN của Siemens dựa trên kiến trúc phân tán, xóa đi khoảng cách giữa
mạng PSTN và mạng số liệu. Các hệ thống đưa ra vẫn dựa trên kiến trúc phát triển của hệ
thống chuyển mạch mềm nổi tiếng của Siemens là EWSD. Siemens giới thiệu giải pháp
NGN có tên là SURPASS.
Phần chính của SURPASS là hệ thống SURPASS hiQ, đây có thể coi là hệ
thống chủ tập trung (Centrallized Sever) cho lớp điều khiển của mạng với chức năng
như một hệ thống cửa ngõ (Gateway) mạnh để điều khiển các tính năng thoại, kết hợp
khả năng báo hiệu mạnh để kết nối với nhiều mạng khác nhau. Trên hệ thống này có
khối chuyển đổi báo hiệu báo hiệu số 7 của mạng PSTN/ISDN sang giao thức điều
khiển cổng phương tiện MGCP. Tùy theo chức năng và dung lượng, SURPASS hiQ
được chia thành các loại SURPASS hiQ 10, 20 hay SURPASS hiQ 9100, 9200, 9400.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 12


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
SURPASS hiG là họ các hệ thống MG từ các mạng dịch vụ cấp dưới lên SURPASS
hiQ, hệ thống nằm ở biên mạng đường trục, chịu sự quản lý của SURPASS hiQ.
Họ này có chức năng:
- Cửa ngõ quản lý truy cập từ xa (RAS): Chuyển đổi số liệu từ modem hay
ISDN thành số liệu IP và ngược lại;
- Cửa ngõ VoIP: Nhận lưu lượng thoại PSTN, nén, tạo gói và chuyển lên
mạng IP và ngược lại.

Lớp điều khiển


Quản lý
Khai báo và quản lý Quản lý
kết nối
dịch vụ mạng

PSTN

Lớp truy nhập


/
ISDN Mạng truy nhập đa dịch vụ
POTS,ISDN
Cổng
IP,ATM,FR.
..
CABLE
V« tuyÕn

Lớp truyền tải


DN

TruyÒn dÉn
quang

Các mạng hiện có Định tuyến/ chuyển mạch Định tuyến/ chuyển mạch

Hình 1.7: Mô hình NGN của Siemens


SURPASS hiG được phân chia thành nhiều loại theo chức năng và dung
lượng từ SURPASS hiG 500, 700, 1000 đến SURPASS hiG 2000, 5000.
Cửa ngõ cho VoATM: Nhận lưu lượng thoại PSTN, nén, tạo gói và chuyển
thành các tế bào ATM, chuyển lên mạng ATM và ngược lại
SURPASS hiA là hệ thống truy nhập đa dịch vụ (Multi-Service Acces) nằm ở
lớp truy nhập của NGN, phục vụ cho truy nhập thoại, xDSL và các dịch vụ số liệu trên
một nền mạng duy nhất. Để cung cấp các giải pháp truy nhập, SURPASS hiA có thể
kết hợp với các tổng đài EWSD hiện có qua giao diện V5.2, cũng như cùng với
SURPASS hiQ tạo nên mạng thế hệ mới. SURPASS hiA được phân chia thành nhiều
loại theo các giao diện hỗ trợ (hỗ trợ thoại, xDSL, truy nhập băng rộng, leased-line,

Bùi Quốc Nam, D2002VT 13


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
kết nối Internet trực tiếp. Kết hợp chức năng cửa ngõ trung gian tích hợp, gồm cả
VoIP/VoATM) thành các loại SURPASS hiA 7100, 7300, 7500. Để quản lý tất cả hệ
thống của SURPASS, Siemens đưa ra hệ thống quản lí NetManage.
Hệ thống quản lý này sử dụng giao thức quản lý mạng SNMP và chạy trên nền
JAVA/CORBA, có giao thức HTTP để có thể quản lý qua WEB.
1.6.2 Giải pháp NGN của Alcatel
Alcatel đưa ra mô hình NGN với các lớp: lớp truy nhập và truyền tải, lớp trung
gian, lớp điều khiển và lớp dịch vụ mạng.

Các
Dịch vụ/báo hiệu dịch vụ
mạng hiện có Lớp dịch vụ mạng mạng
độc lập
Thiết bị mạng Lớp điều khiển
Hiện có
Lớp truyền thông

Lớp truy nhập và truyền tải

Khách hàng
Người sử dụng
Truy nhập từ xa

Hình 1.8: Mô hình NGN của Alcatel


Alcatel giới thiệu các chuyển mạch đa dịch vụ, đa phương tiện 1000MME10 và
Alcatel 1000 Softswitch cho giải pháp xây dựng NGN. Trong đó họ sản phẩm
1000MME10 là các hệ thống cơ sở để xây dựng mạng viễn thông thế hệ mới từ mạng
hiện có. Năng lực xử lí của hệ thống rất lớn so với các hệ thống E10 trước đây, lên tới
8 triệu BHCA, tốc độ chuyển mạch ATM có thể đạt tới 80Gb/s. Đặc điểm lớn nhất của
hệ thống này là luôn chuyển một số chức năng liên quan đến điều khiển cuộc gọi như
chương trình kết nối ATM bán cố định, chương trình xử lí số liệu cho việc lập kế
hoạch đánh số, định tuyến, điểm điều khiển dịch vụ nội hạt, quản lý kết nối băng
thông… lên máy chủ (Server) chạy trên UNIX.
Hệ thống có thể giải quyết những vấn đề sau:
- Gateway trung kế: Hỗ trợ kết nối giữa các mạng thoại dùng TDM và mạng
chuyển mạch gói. Hệ thống này gồm gateway cho thoại qua ATM và thoại
qua IP

Bùi Quốc Nam, D2002VT 14


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
- Gateway truy nhập: Hệ thống này thực hiện kết nối đến thuê bao, tập trung
các loại lưu lượng POST, ISDN, ADSL,ATM,IP và chuyển đến mạng
chuyển mạch gói. Hệ thống cũng cung cấp các chức năng xác nhận, cho
phép kết nối, thống kê và các kết cuối băng hẹp, băng rộng.
- Tổng đài chuyển mạch gói: Có chức năng hỗn hợp chuyển mạch/định truyến
nằm ở phần lõi hay biên của mạng chuyển mạch gói. Thiết bị này truyền tải
thông tin giữa gateway trung kế và gateway truy nhập.
1.6.3 Mô hình và giải pháp mạng của Nortel
Nortel giới thiệu các sản phẩm tương ứng với họ sản phẩm OP Tera Packet và
Passport 15000. Họ sản phẩm của OP Tera Packet cho lớp điều khiển, OP Tera Packet
Core cho lớp truyền tải đường trục , Passport cho hệ thống chuyển mạch và Access
Multi-service. Mục tiêu chính của Nortel là hoàn thiện mạngu lõi đảm bảo hợp nhất
mạng thoại và số liệu để có thể cung cấp các dịch vụ IP, ATM bằng cách đưa ra khối
lõi IP/MPLS bao gồm lõi IP router và chuyển mạch MPLS có dung lượng lớn (19,2
Tb/s) và có giao diện quang 2.5Gb/s (có khả năng mở rộng dến 10Gb/s). Hệ thống
chuyển mạch Passport trên cơ sở ghép ATM và IP/MPLS có khả năng cung cấp đa
dịch vụ cho thuê bao với dung lượng 40 Gb/s và có khả năng mở rộng lên tới vài
Terabit/s. Nortel đưa ra mô hình kết hợp mạng ATM/IP với mạng hiện tại như trên hình
1.9.

Server

Cổng
thoại
gói

Mạng ATM
Cổng
thoại
gói

Thoại trên ATM/IP

E1, DS3 E1, DS3


TDM TDM

 Mạng báo 
Chuyển hiệu số 7 Chuyển
mạch mạch
TDM TDM
PSTN Chuyển
Mạng băng hẹp mạch TDM

 Chuyển
mạch TDM
TDM

Hình 1.9: Kết hợp mạng ATM/IP với mạng hiện thời

Bùi Quốc Nam, D2002VT 15


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
Họ sản phẩm Passport được giới thiệu gồm Passport 7000, 15000, 15000-VSS
và 15000 BSN được sử dụng như phần lõi của mạng chuyển mạch hoặc như loại MG
của lớp kết nối trong mạng NGN. Hệ thống mạng lõi Passport 15000 được xây dựng
trên các chuẩn PNNI, IISP và DPRS, tích hợp IP trên ATM cũng như MPLS với ATM
để có thể cung cấp các dịch vụ một cách toàn diện. Đặc biệt đối với khả năng MPLS
phối hợp định tuyến, đấu chéo các lưu lượng dữ liệu cho các dịch vụ FR, IP và ATM
đảm bảo chất lượng dịch vụ QoS, ngoài ra có khả năng hợp nhất điều khiển phục vụ
cho ứng dụng Packet/Optical.
1.6.4 Mô hình và giải pháp mạng của Ericsion
Ericsson giới thiệu giải pháp cho mạng thế hệ sau có tên là ENGINE. ENGINE
tạo ra một mạng lõi cung cấp nhiều dịch vụ trên cơ sở một hạ tầng mạng duy nhất. Nó
bao gồm toàn bộ các sản phẩm mạng đa dịch vụ của Ericsson đó là một tập hợp các
giải pháp và sản phẩm.

Máy chủ ứng dụng IP

Ứng dụng
Server
H.323 HLR SCP

Máy Máy chủ Điều khiển


chủ PSTN/
Q PLMN ISDN
U

N
MGW
L Mạng đường trục
Ý Mạng đa
dịch vụ
MG MG
MG MG khác
W W
W W
Các mạng
Mạng truy
Mạng truy PBX/LAN điện thoại
nhập
nhập vô Intranet khác
hữu tuyến
tuyến

Hình 1.10: Cấu trúc mạng thế hệ sau của Ericsson


Cấu trúc mạng thế hệ sau ENGINE hướng tới các ứng dụng, cấu trúc này dựa
trên các liên hệ Client/Server và Gateway/Server. Các ứng dụng gồm có phần Client

Bùi Quốc Nam, D2002VT 16


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương I: Tổng quan về mạng
NGN
trên máy đầu cuối, các server trong mạng giao tiếp với nhau qua các giao diện mở và
hướng tới mạng độc lập với dịch vụ .
- Lớp dịch vụ/điều khiển bao gồm các server có chức năng điều khiển các
cuộc gọi PSTN/ISDN và số liệu, cung cấp dịch vụ mạng thông minh IN,
Multimedia thời gian thực trên cơ sở hệ thống xử lý AXE của Ericsson.
- Lớp truyền tải xử lý các thông tin người sử dụng, chuyển mạch và định
tuyến lưu lượng hay còn gọi là lớp vận chuyển với phần lõi chuyển mạch
chính là ATM AXD 301 có dung lượng từ 10 đến 160 Gb/s và có khả năng
mở rộng đến 2500 Gb/s trong tương lai. Đồng thời hệ thống chuyển mạch
ATM AXD 301 có thể được sử dụng như một giao diện giữa mạng lõi và
mạng truy nhập khác: mạng cố định, mạng vô tuyến cố định và mạng di
động
- Lớp truy nhập đảm bảo khả năng truy nhập của thuê bao từ các mạng cố
định, vô tuyến cố định, di động và các mạng truy nhập khác. Ericsson giới
thiệu sản phẩm ENGINE access ramp gồm các dòng sản phẩm đáp ứng yêu
cầu của giải pháp mạng cần triển khai (truy nhập băng hẹp, chuyển mạch
đơn, tích hợp ATM…). Đôi với cấu hình truy nhập băng hẹp, việc chuyển
mạch sẽ do chuyển mạch nội hạt thực hiện. Để cung cấp các dịch vụ ATM,
ENGINE access ramp sẽ phối hợp với mạng ATM công cộng.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 17


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

CHƯƠNG II
MẠNG TRUYỂN TẢI NGN

Một trong các đặc tính chính của NGN là tách riêng các dịch vụ với mạng, cho
phép chúng có thể phát triển độc lập. Do đó trong cấu trúc NGN có sự phân chia rõ
ràng giữa các chức năng của dịch vụ và các chức năng truyền tải. Lưu lượng NGN là
tuỳ biến theo nhu cầu của khách hàng với các dịch vụ được cung cấp ngày càng chiếm
băng thông rất lớn như các dịch vụ đa phương tiện, TV theo yêu cầu, Game trực tuyến,
hội nghị truyền hình… Điều này đòi hỏi mạng truyền tải NGN phải đảm bảo độ tin cậy
và hiệu năng hoạt động cao.
Chương này sẽ tìm hiểu về các công nghệ truyền tải NGN. Đầu tiên, thảo luận
bộ giao thức TCP/IP và IPv6 là kiến trúc nền tảng của mạng Internet ngày nay và cũng
là nền tảng của NGN. Tiếp đến là các giao thức định tuyến cơ bản trong mạng IP như
RIP, OSPF, BGP. Các giao thức này đóng vai trò rất quan trọng trong sự hình thành
nên mạng NGN. Phần cuối cùng của chương, sẽ giới thiệu về các công nghệ lớp 2 –
Các công nghệ truyền tải lớp liên kết dữ liệu, trong đó tập trung vào công nghệ chuyển
mạch nhãn đa giao thức MPLS – công nghệ truyền tải chủ yếu có trong các giải pháp
hiện nay của NGN.
2.1 Bộ giao thức TCP/IP và IPv6
M« h×
nh OSI M« h×
nh TCP /IP

øng dông

tr ×
n h d iÔn øng dông

Ph iª n

Giao vËn Giao vËn

M¹ n g Liª n M¹ n g

Liª n k Õt d ÷ l iÖu
Tr u y c ẬP m¹ n g
VËt l ý

Hình 2.1: Mô hình OSI và TCP/IP


TCP/IP được phát triển trước mô hình OSI. Do đó, các tầng trong TCP/IP
không tương ứng hoàn toàn với các tầng trong mô hình OSI. Chồng giao thức TCP/IP
biểu diễn trên hình 2.1 được chia thành bốn lớp: truy cập mạng mạng (network
interface), liên mạng (internet), giao vận (transport) và ứng dụng (application).

Bùi Quốc Nam, D2002VT 18


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Tầng ứng dụng


NFS
Ping SMTP FTP Telnet NNTP etc... RPC DNS TFTP BOOTP etc...

Tầng giao vận


TCP UDP

OSPF ICMP IGMP BGP RIP

Tầng liên mạng IP

ARP RARP
Tầng truy nhập
mạng
Data link

Media
(physical)

Hình 2.2: Mô hình phân lớp chức năng của bộ giao thức TCP/IP
2.1.1 Lớp ứng dụng
Lớp ứng dụng điều khiển chi tiết từng ứng dụng cụ thể. Nó tương ứng với các
lớp ứng dụng, trình diễn trong mô hình OSI. Lớp ứng dụng bao gồm các giao thức
mức cao, mã hóa, điều khiển hội thoại… Các dịch vụ ứng dụng như SMTP, FTP,
TFTP… Hiện nay có hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn các giao thức thuộc lớp này.
Các chương trình ứng dụng giao tiếp với các giao thức ở lớp giao vận để truyền và
nhận dữ liệu. Chương trình ứng dụng truyền dữ liệu ở dạng yêu cầu đến lớp vận
chuyển để xử lý trước khi chuyển xuống lớp Internet để tìm đường đi.
2.1.2. Lớp giao vận
Lớp giao vận chịu trách nhiệm chuyển phát toàn bộ thông báo từ tiến trình-tới-
tiến trình. Tại lớp này có hai giao thức là TCP và UDP. Mỗi giao thức cung cấp một
loại dịch vụ giao vận: hướng kết nối và phi kết nối.
a. Giao thức TCP
Một giao thức lớp giao vận thường có nhiều chức năng. Một trong số đó là tạo
một truyền thông tiến trình-tới-tiến trình. Để thực hiện điều này, TCP sử dụng cổng.
Một chức năng khác của giao thức lớp giao vận là tạo một cơ chế điều khiển luồng và
điều khiển lỗi ở mức giao vận. TCP sử dụng giao thức cửa sổ trượt để thực hiện điều
khiển luồng. Nó sử dụng gói xác nhận, thời gian chờ và truyền lại để thực hiện điều
khiển lỗi.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 19


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

TCP là một giao thức hướng kết nối. Nó có trách nhiệm thiết lập một kết nối
với phía nhận, chia luồng dữ liệu thành các đơn vị có thể vận chuyển, đánh số chúng
và sau đó gửi chúng lần lượt.
Điều khiển luồng
Điều khiển luồng định nghĩa lượng dữ liệu mà nguồn có thể gửi trước khi nhận
một xác nhận từ đích. Trong trường hợp đặc biệt, giao thức lớp giao vận có thể gửi
một byte dữ liệu và đợi xác nhận trước khi gửi byte tiếp theo. Nhưng nếu làm như vậy,
quá trình gửi sẽ diễn ra rất chậm. Nếu dữ liệu phải đi qua đoạn đường dài thì nguồn sẽ
ở trạng thái rỗi trong khi đợi xác nhận.
Trong trường hợp đặc biệt khác, giao thức lớp giao vận có thể gửi tất cả dữ liệu
nó có mà không quan tâm tới xác nhận. Làm như vậy sẽ tăng tốc độ truyền, nhưng có
thể làm tràn ngập trạm đích (trạm đích không xử lý kịp). Bên cạnh đó, nếu một phần
dữ liệu bị mất, bị nhân đôi, sai thứ tự hoặc bị hỏng thì trạm nguồn sẽ không biết.
TCP sử dụng một giải pháp cho cả hai trường hợp đặc biệt này. Nó định nghĩa
một cửa sổ, đặt cửa sổ này lên bộ đệm gửi và chỉ gửi lượng dữ liệu bằng kích thước
cửa sổ.
Điều khiển lỗi
TCP là một giao thức giao vận tin cậy. Ngoài điều khiển luồng, TCP còn điều
khiển lỗi. Điều khiển lỗi gồm các cơ chế phát hiện phân đoạn bị hỏng, bị mất, sai thứ
tự hoặc nhân đôi. Nó cũng gồm cơ chế sửa lỗi sau khi chúng được phát hiện.
Phát hiện lỗi trong TCP được thực hiện thông qua việc sử dụng ba công cụ đơn
giản: tổng kiểm tra, xác nhận và THỜI GIAN CHỜ(time-out). Mỗi phân đoạn có chứa
một trường tổng kiểm tra để phát hiện phân đoạn lỗi. Nếu phân đoạn lỗi, nó sẽ bị máy
thu bỏ đi. TCP sử dụng phương pháp xác nhận để thông báo sự nhận các gói đã tới
đích mà không hỏng. Không có xác nhận phủ định (xác nhận gói hỏng) trong TCP.
Nếu một phân đoạn không được xác nhận trước khi hết hạn thì nó được xem như bị
hỏng hoặc bị mất trên đường đi.
Cơ chế sửa lỗi trong TCP cũng rất đơn giản. TCP nguồn đặt một bộ định thời
cho mỗi phân đoạn được gửi đi. Bộ định thời được kiểm tra định kỳ. Khi nó tắt, phân
đoạn tương ứng được xem như bị hỏng hoặc bị mất và nó sẽ được truyền lại.
b. Giao thức UDP
UDP (User Datagram protocol) là một giao thức truyền thông phi kết nối và
không tin cậy, được dùng thay thế cho TCP ở trên mạng IP theo yêu cầu của ứng dụng.
UDP có trách nhiệm truyền các thông báo từ tiến trình-tới-tiến trình, nhưng không
cung cấp các cơ chế giám sát và quản lý.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 20


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

UDP cũng cung cấp cơ chế gán và quản lý các số cổng để định danh duy nhất
cho các ứng dụng chạy trên một trạm của mạng. Do ít chức năng phức tạp nên UDP có
xu thế hoạt động nhanh hơn so với TCP. Nó thường được dùng cho các ứng dụng
không đòi hỏi độ tin cậy cao trong giao vận. Khuôn dạng của UDP datagram có các
vùng tham số đơn giản hơn nhiều so với gói tin TCP.
2.1.3 Lớp liên mạng
Lớp liên mạng trong chồng giao thức TCP/IP tương ứng với lớp mạng trong mô
hình OSI. Chức năng chính của tầng mạng là đánh địa chỉ lôgic và định tuyến gói tới
đích. Giao thức đáng chú ý nhất ở lớp liên mạng chính là giao thức liên mạng (IP –
Internet Protocol). Ngoài ra còn có một số giao thức khác như giao thức thông điệp
điều khiển Internet (ICMP), giao thức phân giải địa chỉ (ARP) và giao thức phân giải
địa chỉ ngược (RARP). Chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu các giao thức này.
Giao thức IP
IP là một giao thức phi kết nối và không tin cậy. Nó cung cấp dịch vụ chuyển
gói nỗ lực tối đa. Nỗ lực tối đa ở đây có nghĩa IP không cung cấp chức năng theo dõi
và kiểm tra lỗi. Nó chỉ cố gắng chuyển gói tới đích chứ không có sự đảm bảo. Nếu độ
tin cậy là yếu tố quan trọng, IP phải hoạt động với một giao thức tin cậy tầng trên,
chẳng hạn TCP.
IP được thiết kế cho mạng chuyển mạch gói. Mỗi datagram được xử lý độc lập,
mỗi gói có thể đi tới đích trên một đường đi khác nhau, chúng có thể đến sai thứ tự.
Một số datagram có thể bị mất, bị hỏng trong khi truyền. IP dựa vào một giao thức
tầng cao hơn để xử lý những vấn đề này.
Giao thức IP cung cấp một hệ thống đánh địa chỉ có phân cấp, độc lập với phần
cứng và đưa ra các dịch vụ cần thiết cho việc phân phối dữ liệu trên một mạng định
tuyến phức tạp. Mỗi bộ thiết bị mạng trên mạng TCP/IP có một địa chỉ IP duy nhất.
Các địa chỉ IP trên mạng được tổ chức sao cho có thể chỉ ra được vị trí của host
hay mạng con nơi host cư trú - bằng cách nhìn vào địa chỉ.
Giao thức ICMP
Như đã trình bày ở trên, IP là giao thức chuyển gói phi kết nối và không tin cậy.
Nó được thiết kế nhằm mục đích sử dụng có hiệu quả tài nguyên mạng. IP cung cấp
dịch vụ chuyển gói nỗ lực tối đa. Tuy nhiên nó có hai khuyết điểm: thiếu điều khiển lỗi
và thiếu các cơ chế hỗ trợ.
Giao thức thông báo điều khiển liên mạng (ICMP – Internet Control Message
Protocol) được thiết kế để bù đắp hai khuyết điểm trên. Nó được đi kèm với giao thức
IP.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 21


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Giao thức ARP và RARP


Để chuyển phát gói tới một trạm hoặc một router, cần có hai mức đánh địa chỉ:
lôgic và vật lý. Do vậy, chúng ta cần có thể ánh xạ giữa hai địa chỉ này. Giao thức phân
giải địa chỉ (ARP – Address Resolution Protocol) chuyển đổi địa chỉ lôgic thành địa
chỉ vật lý. Giao thức phân giải địa chỉ ngược (RARP – Reverse Address Resolution
Protocol) chuyển đổi địa chỉ vật lý thành địa chỉ lôgic.
2.1.4 Lớp truy cập mạng
Cung cấp giao tiếp với mạng vật lý. Thông thường lớp này bao gồm các phần
mềm điều khiển thiết bị trong hệ thống vận hành và các card giao diện mạng tương
ứng trong đầu cuối. Lớp này thực hiện nhiệm vụ điều khiển tất cả các chi tiết phần
cứng hoặc thực hiện giao tiếp vật lý với các phương tiện (hoặc với bất kỳ môi trường
nào được sử dụng). Cung cấp cơ chế kiểm soát lỗi dữ liệu phân bố trên mạng vật lý.
Lớp này không định nghĩa một giao thức riêng nào cả, nó hỗ trợ tất cả các giao thức
chuẩn và độc quyền. Ví dụ: Ethernet, Tocken Ring, FDDI, X.25, wireless, Async,
ATM, SNA…
2.1.5 IPv6
a. IPv4
Mỗi địa chỉ IPv4 gồm 4 byte (32 bít), định nghĩa hai phần: địa chỉ mạng (NetID)
và địa chỉ trạm (HotID). Các phần này có chiều dài khác nhau tuỳ thuộc vào lớp địa
chỉ. Các bít đầu tiên trong phần địa chỉ mạng xác định lớp của địa chỉ IP.
Địa chỉ IPv4 được chia làm 5 lớp, ký hiệu là A, B, C, D và E. Chiều dài phần địa
chỉ mạng và phần địa chỉ trạm của các lớp là khác nhau. Cấu trúc của các lớp được chỉ
ra trong hình 2.2.
Lớp 0 Địa chỉ mạng Địa chỉ trạm
A (24 bit)
(7 bit)

Lớp 1 0 Địa chỉ mạng Địa chỉ trạm


B (14 bit) (16 bit)

Lớp 1 1 0 Địa chỉ mạng Địa chỉ trạm


C (21 bit) (8 bit)

Bùi Quốc Nam, D2002VT 22


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Lớp 1 1 1 0 Địa chỉ multicast


D (28 bit)

Lớp 1 1 1 1 Chưa sử dụng


E (28 bit)

Hình 2.2: Các lớp địa chỉ IPv4


Các bit đầu tiên của byte đầu tiên của địa chỉ IP được dùng để định danh lớp địa
chỉ (0 - lớp A; 10 - lớp B; 110 - lớp C; 1110 - Lớp D và 1111 - lớp E).
Giao thức lớp liên mạng trong bộ giao thức TCP/IP hiện nay là IPv4. IPv4 cung
cấp truyền thông trạm-tới-trạm giữa các hệ thống trên Internet. Cho dù IPv4 được thiết
kế tốt, nhưng nó vẫn có một số hạn chế mà trở nên không phù hợp với sự phát triển
nhanh của Internet.
b. IPv6
Địa chỉ IPv6 dài 128 bít và được biểu diễn dưới dạng hexa hai chấm. Trong cách
biểu diễn này, 128 bít được chia thành 8 phần, mỗi phần dài 2 byte. Hai byte được biểu
diễn bằng 4 số hexa. Do đó, địa chỉ IPv6 gồm 32 số hexa, cứ 4 số hexa có một dấu hai
chấm để phân tách.
128 bit =16 byte =32 sè hexa

11111101111101100 ………………………………………………….. 1111111111111111

FDEC BA98 7654 1234 ABCD 13AC FDEC FFFF

Hình 2.3: Cấu trúc địa chỉ IPv6


Trong IPv6, giao thức IP được thay đổi để điều tiết sự thay đổi không thể đoán
trước của Internet. Định dạng và chiều dài của địa chỉ IP được thay đổi cùng với định
dạng gói. Các giao thức liên quan như ICMP cũng được thay đổi. Các giao thức khác ở
lớp liên mạng như ARP, RARP và IGMP không còn. Chức năng của chúng được đưa
vào giao thức ICMP. Các giao thức định tuyến, như RIP và OSPF, cũng có chút sửa đổi
để thích ứng những thay đổi này.
IPv6 có một số ưu điểm so với IPv4:
- Khoảng địa chỉ lớn hơn. Địa chỉ IPv6 dài 128 bít, nghĩa là gấp bốn lần chiều
dài địa chỉ IPv4.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 23


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

- Định dạng tiêu đề tốt hơn. IPv6 sử dụng định dạng tiêu đề mới, trong đó các
tùy chọn được tách khỏi phần tiêu đề cơ sở và nếu cần, được thêm vào giữa
phần tiêu đề cơ sở và dữ liệu. Do vậy, làm đơn giản và tăng tốc độ xử lý
định tuyến vì hầu hết các tùy chọn đều không cần được router kiểm tra.
- Các tùy chọn mới. IPv6 có một số tùy chọn mới cho phép các chức năng bổ
sung.
- Cho phép mở rộng. IPv6 được thiết kế để cho phép mở rộng khi có yêu cầu.
- Hỗ trợ cấp phát tài nguyên. Trong IPv6, trường loại dịch vụ được bỏ đi,
nhưng một cơ chế (được gọi là nhãn luồng) được thêm vào để cho phép
nguồn yêu cầu xử lý gói đặc biệt. Cơ chế này có thể được sử dụng để hỗ trợ
lưu lượng video hoặc âm thanh thời gian thực.
- Bảo mật hơn. Tùy chọn mật mã và chứng thực trong IPv6 cung cấp tính toàn
vẹn và tính bảo mật của gói.
a. Chiến lược chuyển đổi từ IPv4 sang IPv6
Do số lượng nút trên Internet là một con số khổng lồ, nên việc chuyển dịch từ
IPv4 sang IPv6 không thể xảy ra đột ngột. Phải mất một khoảng thời gian đáng kể để
các hệ thống trên Internet có thể chuyển từ IPv4 sang IPv6. Việc chuyển dịch phải trôi
chảy để không có vấn đề gì giữa hệ thống IPv4 và IPv6.
Ba chiến lược đã được IETF phát triển để sự chuyển dịch trôi chảy hơn, gồm:
chồng giao thức kép, đường hầm và dịch tiêu đề.
Chồng giao thức kép
Chiến lược này khuyến nghị rằng mọi trạm trước khi di trú hoàn toàn sang
IPv6, phải có một chồng giao thức kép. Nói cách khác, một trạm phải chạy IPv4 và
IPv6 đồng thời cho đến khi toàn bộ Internet đều sử dụng IPv6.
Đường hầm
Đường hầm là chiến lược được sử dụng khi hai đầu cuối IPv6 muốn truyền
thông với nhau, nhưng gói phải đi qua một khu vực sử dụng IPv4. Để qua khu vực này,
gói phải có một địa chỉ IPv4. Gói IPv6 được đóng gói trong gói IPv4 khi nó đi vào khu
vực, và được mở gói khi nó rời khỏi khu vực. Dường như gói IPv6 đi vào đường hầm
ở một đầu và ló ra ở đầu kia.
Dịch tiêu đề
Chiến lược dịch tiêu đề cần thiết khi phần lớn Internet đã chuyển sang IPv6 và
chỉ còn một phần nhỏ sử dụng IPv4. Máy gửi muốn sử dụng IPv6, nhưng trạm nhận
không hiểu IPv6. Đường hầm không hoạt động trong trường hợp này vì gói phải ở

Bùi Quốc Nam, D2002VT 24


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

định dạng IPv4 để trạm nhận có thể hiểu được. Trong trường hợp này, định dạng tiêu
đề phải được thay đổi toàn bộ thông qua quá trình dịch tiêu đề. Tiều đề IPv6 được
chuyển đổi thành tiêu đề IPv4.
b. Các kĩ thuật biên dịch
Kỹ thuật biên dịch không trạng thái IP/ICMP (SIIT – Stateless IP/ICMP
Translation)
Trong giai đoạn đầu của quá trình chuyển giao IPv4-IPv6, chúng ta cần có các
cơ chế cho sự liên lạc giữa các node IPv4 và IPv6. Các node IPv6 có thể là các node
có khả năng IPv4 (nghĩa là các node có thể triển khai IPv4 nhưng chưa chắc đã được
gán địa chỉ IPv4) hoặc không có khả năng đó. Khi đó để liên lạc giữa các node thì kĩ
thuật SIIT được sử dụng. Kĩ thuật SIIT là kỹ thuật được sử dụng trong quá trình biên
dịch giữa IPv4 và IPv6, chúng nhằm cho việc liên lạc giữa các node IPv4 thuần nhất
và các node IPv6 thuần nhất. Chúng biên dịch giữa các header IPv4 và IPv6 bao gồm
cả header ICMP. Bộ biên dịch SIIT được cài đặt và cấu hình trong các bộ định tuyến
dual stack. Các tình huống có thể xảy ra trong quá trình chuyển đổi gồm:
- Khi thiết lập một mạng mới với toàn các node triển khai IPv6 thì không cần
thiết lập định tuyến IPv4 trong mạng đó. Tuy nhiên có thể có một vài node
IPv6 cần liên lạc với các node IPv4 trong mạng Internet hiện tại, khi đó kĩ
thuật SIIT được sử dụng tại biên giới mạng.
- Chúng ta cần có một mạng IPv4 và thêm vào đó nhiều node IPv6. Các node
IPv6 có thể triển khai cả hai stack IPv4 và IPv6 nhưng không thể có để gán
thường chú cho các node đó.
NAT-PT
Kỹ thuật chuyển đổi địa chỉ (Network Address Translation – Protocol
Translation NAT-PT) là một kỹ thuật rất tốt tại biên giới của mạng IPv6 chỉ có một
đường ra khi nó liên kết với mạng IPv4 hay mạng kết hợp IPv4 và IPv6. NAT-PT cho
phép các host thuần và các ứng dụng IPv6 có thể liên lạc với các host thuần và các ứng
dụng IPv4 và ngược lại. NAT-PT sử dụng một tập hợp địa chỉ IPv4 để gán cho các
node IPv6 dựa trên cơ chế cấp phát động để tạo thành phiên giao dịch qua biên giới
IPv4-IPv6. Các địa chỉ IPv4 được dùng trong kỹ thuật NAT-PT là địa chỉ toàn cầu.
NAT-PT sẽ ánh xạ địa chỉ IPv4 sang địa chỉ IPv6 và ngược lại để cung cấp một cơ chế
định tuyến trong suốt đối với các gói tin liên lạc giữa chúng. Cơ chế này không cần đòi
hỏi phải nâng cấp ở các node đầu cuối và nó cung cấp một sự định tuyến trong suốt đối
với các node đầu cuối. Chúng ta không nên dùng NAT-PT cùng với bất kỳ kỹ thuật
IPv6 trên IPv4 thông qua đường ống. NAT-PT chỉ nên sử dụng trong sự chuyển đổi
qua lại giữa IPv4 thuần nhất và IPv6 thuần nhất.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 25


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

BIS
Kỹ thuật BIS (Bump-In-the-Stack) là kỹ thuật cho phép các ứng dụng không có
khả năng IPv6 chạy trên các host IPv4 có khả năng liên lạc với các host IPv6 bằng
cách thêm vào stack IPv4 3 thủ tục nhỏ giữa tầng ứng dụng và tầng mạng là thủ tục
phân giải tên mở rộng, ánh xạ địa chỉ và biên dịch. Ý tưởng cơ bản ở đây là khi ứng
dụng IPv4 cần liên lạc với host IPv6 thì địa chỉ IPv6 của host đó được ánh xạ sang địa
chỉ IPv4 nằm ngoài khoảng địa chỉ nội bộ cho các host dual-stack.
Kỹ thuật này thật sự có lợi trong giai đoạn đầu của quá trình chuyển đổi IPv4
và IPv6 ở những nơi mà một vài ứng dụng chưa thay đổi sang IPv6. Điều này là có lợi
cho người sử dụng. Kỹ thuật này cho phép các ứng dụng trong một host có thể liên lạc
với tất cả các host IPv4 và IPv6.
Kỹ thuật này chỉ có thể dùng cho địa chỉ unicast mà không thể dùng cho địa chỉ
multicast. Và mặc dù nó cho phép các host có thể liên lạc với các host IPv4 thông qua
các ứng dụng IPv4 nhưng điều này không thể áp dụng cho các ứng dụng sử dụng lựa
chọn IPv4 vì ta không thể chuyển đổi mọi lựa chọn IPv4 sang IPv6.
2.2 Các giao thức về định tuyến và thiết bị kết nối mạng
2.2.1 Cơ bản về định tuyến
Định tuyến là hành động di chuyển thông tin trong liên mạng, từ nguồn đến
đích. Nó là một chức năng được thực hiện ở tầng mạng. Chức năng này cho phép
router đánh giá các đường đi sẵn có tới đích. Để đánh giá đường đi, định tuyến sử
dụng các thông tin tôpô mạng. Các thông tin này có thể do người quản trị thiết lập
hoặc được thu lượm thông qua các giao thức định tuyến.
Quá trình định tuyến
Khi định tuyến dữ liệu từ nguồn đến đích, router thường chuyển tiếp gói từ một
liên kết dữ liệu (mạng) này đến một liên kết dữ liệu khác, sử dụng hai chức năng cơ
bản:
- Xác định đường đi (path determination)
- Chuyển mạch (switching)
Chức năng xác định đường đi chọn ra một đường đi tối ưu đến đích theo một
tiêu chí nào đó (chẳng hạn chiều dài đường đi). Để trợ giúp cho quá trình xác định
đường đi, các giải thuật định tuyến khởi tạo và duy trì bảng định tuyến, bảng này chứa
thông tin về các tuyến tới đích.
Khi đường đi tối ưu được xác định, bước nhảy tiếp theo gắn với đường đi này
cho router biết phải gửi gói đi đâu để nó có thể đến đích theo đường đi tối ưu đó.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 26


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Chức năng chuyển mạch cho phép router chuyển gói từ cổng vào tới cổng ra
tương ứng với đường đi tối ưu đã chọn.
Trong quá trình định tuyến, phần địa chỉ mạng được sử dụng để xác định đường
đi, còn phần địa chỉ trạm được router cuối cùng trên đường đi (router nối trực tiếp tới
mạng đích) sử dụng để chuyển gói tới đúng trạm đích.
Định tuyến tĩnh và định tuyến động
Các tuyến tĩnh được người quản trị cập nhật và quản lý nhân công. Trong
trường hợp tôpô mạng thay đổi, người quản trị phải cập nhật lại các tuyến tĩnh một
cách thủ công.
Định tuyến động hoạt động khác với định tuyến tĩnh. Sau khi người quản trị
nhập các lệnh cấu hình để khởi tạo định tuyến động, thông tin về tuyến sẽ được cập
nhật tự động mỗi khi nhận được một thông tin mới từ liên mạng. Các thay đổi về tôpô
mạng được trao đổi giữa các router.
Phân loại giao thức định tuyến
Hầu hết các giải thuật định tuyến đều thuộc một trong 3 loại sau:
- Giải thuật vectơ khoảng cách (distance vector).
- Giải thuật trạng thái liên kết (Link State).
- Giải thuật lai.
Vector khoảng cách được thiết kế để giảm tối đa sự liên lạc giữa các Router
cũng như lượng dữ liệu trong bảng định tuyến. Bản chất của định tuyến vector khoảng
cách là một Router không cần biết tất cả các đường đi đến các phân đoạn mạng, nó chỉ
cần biết phải truyền một datagram được gán địa chỉ đến một phân đoạn mạng đi theo
hướng nào. Khoảng cách giữa các phân đoạn mạng được tính bằng số lượng Router
mà datagram phải đi qua khi được truyền từ phân đoạn mạng này đến phân đoạn mạng
khác. Router sử dụng thuật toán vector khoảng cách để tối ưu hoá đường đi bằng cách
giảm tối đa số lượng Router mà datagram đi qua. Tham số khoảng cách này chính là số
chặng phải qua (bước nhảy count).
Định tuyến vector khoảng cách sẽ không còn phù hợp đối với một mạng lớn
gồm rất nhiều Router. Khi đó mỗi Router phải duy trì một mục trong bảng định tuyến
cho mỗi đích, và các mục này chỉ đơn thuần chứa các giá trị vector và bước nhảy
count. Router cũng không thể tiết kiệm năng lực của mình khi đã biết nhiều về cấu trúc
mạng. Hơn nữa, toàn bộ bảng giá trị khoảng cách và bước nhảy count phải được
truyền giữa các Router cho dù hầu hết các thông tin này không thực sự cần thiết trao
đổi giữa các Router.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 27


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Định tuyến trạng thái liên kết ra đời là đã khắc phục được các nhược điểm của
định tuyến vector khoảng cách.
Bản chất của định tuyến trạng thái liên kết là mỗi Router xây dựng bên trong nó
một sơ đồ cấu trúc mạng. Định kỳ, mỗi Router cũng gửi ra mạng những thông điệp
trạng thái. Những thông điệp này liệt kê những Router khác trên mạng kết nối trực tiếp
với Router đang xét và trạng thái của liên kết. Các Router sử dụng bản tin trạng thái
nhận được từ các Router khác để xây dựng sơ đồ mạng. Khi một Router chuyển tiếp
dữ liệu, nó sẽ chọn đường đi đến đích tốt nhất dựa trên những điều kiện hiện tại.
Giao thức trạng thái liên kết đòi hỏi nhiều thời gian xử lí trên mỗi Router,
nhưng giảm được sự tiêu thụ băng thông bởi vì mỗi Router không cần gửi toàn bộ
bảng định tuyến của mình. Hơn nữa, Router cũng dễ dàng theo dõi lỗi trên mạng vì
bản tin trạng thái từ một Router không thay đổi khi lan truyền trên mạng (ngược lại,
đối với phương pháp vector khoảng cách, giá trị bước nhảy count tăng lên mỗi khi
thông tin định tuyến đi qua một Router khác).
Giải thuật lai kết hợp các khía cạnh của giải thuật vectơ khoảng cách và trạng
thái liên kết. Các phần tiếp theo trình bày về các thủ tục và những vấn đề gặp phải của
mỗi loại giải thuật và những kỹ thuật hiện được sử dụng để tối thiểu hóa những vấn đề
đó.
2.2.2 Các giao thức định tuyến cơ bản
a. Giao thức định tuyến RIP
RIP (Router Information Protocol – Giao thức thông tin định tuyến) là một giao
thức định tuyến miền trong được sử dụng bên trong hệ thống tự trị. Đây là một giao
thức rất đơn giản dựa trên định tuyến vectơ khoảng cách, sử dụng giải thuật Bellman-
Ford để tính toán bảng định tuyến. Khi được sử dụng trong những mạng cùng loại
nhỏ, RIP là một giao thức hiệu quả và sự vận hành của nó là khá đơn giản. RIP duy trì
tất cả bảng định tuyến trong một mạng được cập nhật bởi truyền những bản tin cập
nhật bảng định tuyến sau mỗi 30s. Sau một thiết bị RIP nhận một cập nhật, nó so sánh
thông tin hiện tại của nó với những thông tin được chứa trong thông tin cập nhật.
Bảng định tuyến RIP

R3 R4

N4
R2

R5
R1

N3
N2 N5

N6
N1

Hình 2.4: Định tuyến trong mạng sử dụng RIP

Bùi Quốc Nam, D2002VT 28


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Mỗi router có một bảng định tuyến trong đó chứa các mục tương ứng cho mỗi
mạng đích mà router biết. Mục này gồm địa chỉ IP của mạng đích, khoảng cách ngắn
nhất để tới đích (tính theo số bước nhảy) và bước nhảy tiếp theo (router tiếp theo).
Bước nhảy tiếp theo là nơi cần giửi gói dữ liệu đến để có thể tới được đích cuối cùng.
Số bước nhảy là số mạng mà một gói dữ liệu phải đi qua để tới được mạng đích.
Bảng 2: Bảng định tuyến vectơ khoảng cách

Bảng của R2 Bảng của R3 Bảng của R4


Đích Node sau Hop Đích Node sau Hop Đích Node sau Hop
N1 R1 2 N1 R2 3 N1 R3 4
N2 Trực tiếp 1 N2 R2 2 N2 R3 3
N3 Trực tiếp 1 N3 Trực tiếp 1 N3 R3 2
N4 R3 2 N4 Trực tiếp 1 N4 Trực tiếp 1
N5 R3 3 N5 R4 2 N5 Trực tiếp 1
N6 R3 4 N6 R4 3 N6 R5 2

Giải thuật cập nhật RIP


Bảng định tuyến RIP được cập nhật khi router nhận được các thông báo RIP.
Dưới đây chỉ ra giải thuật cập nhật định tuyến được RIP sử dụng.
Nhận một thông báo RIP trả lời
1. Cộng 1 vào số bước nhảy tiếp theo cho mỗi đích được quảng cáo
2. Lặp lại các bước tiếp theo cho mỗi đích được quảng cáo:
2.1 Nếu đích không có trong bảng định tuyến
- Thêm thông tin được quảng cáo vào bảng định tuyến
2.2 Trái lại
2.2.1 Nếu bước nhảy tiếp theo giống nhau
- Thay thế mục trong bảng bằng mục được quảng cáo
2.2.2 Trái lại
2.2.2.1 Nếu số bước nhảy được quảng cáo nhỏ hơn số bước
nhảy trong bảng
- Thay thế mục trong bảng bằng mục được quảng cáo
2.2.2.2 Trái lại

Bùi Quốc Nam, D2002VT 29


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

- Không làm gì cả
3. Kết thúc
Hạn chế của RIP
Giới hạn độ dài tuyến đường: Trong RIP, giá có giá trị lớn nhất được đặt là
16. Do đó, RIP không cho phép một tuyến đường có giá lớn hơn 15. Tức là,
những mạng có kích thước lớn hơn 15 bước nhảy phải dùng thuật toán khác.
Lưu lượng cần thiết cho việc trao đổi thông tin định tuyến lớn.
- Tốc độ hội tụ khá chậm.
- Không hỗ trợ mặt nạ mạng con có độ dài thay đổi (VLSM): Khi trao đổi
thông tin về các tuyến đường, RIP không kèm theo thông tin gì về mặt nạ
mạng con. Do đó, mạng sử dụng RIP không thể hỗ trợ mặt nạ mạng con có
độ dài thay đổi.
Giao thức RIP phiên bản 2 (RIP-2)
Tổ chức IETF đưa ra hai phiên bản RIP-2 để khắc phục những hạn chế của RIP-
1. RIP-2 có những cải tiến sau so với RIP-1:
- Hỗ trợ CIDR và VLSM: RIP-2 hỗ trợ siêu mạng và mặt nạ mạng con có
chiều dài thay đổi. Đây là một trong những lý do cơ bản để thiết kế chuẩn
mới này. Cải tiến này làm cho RIP-2 phù hợp với các cách thức địa chỉ hoá
phức tạp không có trong RIP-1.
- Hỗ trợ chuyển gói đa điểm: Đây là cải tiến để RIP có thể thực hiện kiểu
chuyển gói đa điểm chứ không đơn thuần chỉ có kiểu quảng bá như trước.
Điều này làm giảm tải cho các trạm không chờ đợi các bản tin RIP-2. Để
tương thích với RIP-1, tuỳ chọn này sẽ được cấu hình cho từng giao diện
mạng.
- Hỗ trợ nhận thực: RIP-2 hỗ trợ nhận thực cho tất cả các node phát thông tin
định tuyến. Điều này hạn chế những thay đổi có ảnh hưởng xấu đối với bảng
định tuyến.
- Hỗ trợ RIP-1: RIP-2 tương thích hoàn toàn với RIP-1.
Những hạn chế của RIP-2
RIP-2 đã được phát triển để khắc phục những hạn chế trong RIP-1. Tuy nhiên
những hạn chế của RIP-1 như giới hạn về số bước nhảy hay khả năng hội tụ chậm vẫn
còn tồn tại trong RIP-2.
b. Giao thức định tuyến OSPF

Bùi Quốc Nam, D2002VT 30


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Giao thức ưu tiên đường đi ngắn nhất (OSPF – Open Shortest Path First) là một
giao thức định tuyến cổng trong khác đang được sử dụng rất rộng rãi. Phạm vi hoạt
động của nó cũng là một hệ thống tự trị (AS). Các router đặc biệt được gọi là router
biên AS có trách nhiệm ngăn thông tin về các AS khác vào trong hệ thống hiện tại. Để
định tuyến hiệu quả, OSPF chia hệ thống tự trị thành nhiều vùng nhỏ.

Khu vực 1
Khu vực 2

Router biên
khu vực

Khu vực 0 Tới AS khác


(đường trục)
Router đường trục Router đường trục
Router
Hệ thống tự trị biên AS
AS

Hình 2.5: Các khu vực trong một hệ thống tự trị


Sau đây sẽ liệt kê các tính năng đã tạo nên thành công của giao thức này:
- Cân bằng tải giữa các tuyến cùng giá: Việc sử dụng cùng lúc nhiều tuyến
cho phép tận dụng có hiệu quả tài nguyên mạng.
- Phân chia mạng một cách logic: điều này làm giảm bớt các thông tin phát ra
trong những điều kiện bất lợi. Nó cũng giúp kết hợp các thông báo về định
tuyến, hạn chế việc phát đi những thông tin không cần thiết về mạng.
- Hỗ trợ nhận thực: OSPF hỗ trợ nhận thực cho tất cả các node phát thông tin
quảng cáo định tuyến. Điều này hạn chế được nguy cơ thay đổi bảng định
tuyến với mục đích xấu.
- Thời gian hội tụ nhanh hơn: OSPF cho phép truyền các thông tin về thay đổi
tuyến một cách tức thì. Điều đó giúp rút ngắn thời gian hội tụ cần thiết để
cập nhật thông tin cấu hình mạng.
- Hỗ trợ CIDR và VLSM: Điều này cho phép nhà quản trị mạng có thể phân
phối nguồn địa chỉ IP một cách có hiệu quả hơn.
OSPF là một giao thức dựa theo trạng thái liên kết. Giống như các giao thức
trạng thái liên kết khác, mỗi bộ định tuyến OSPF đều thực hiện thuật toán SPF để xử
lý các thông tin chứa trong cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết. Thuật toán tạo ra một cây
đường đi ngắn nhất mô tả cụ thể các tuyến đường nên chọn dẫn tới mạng đích.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 31


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Bảng định tuyến


Mỗi router sử dụng cây đường đi ngắn nhất để xây dựng bảng định tuyến của
mình. Bảng định tuyến chỉ ra giá để tới mỗi mạng trong khu vực. Để tìm giá tới mạng
bên ngoài khu vực, các router sử dụng các quảng cáo liên kết tóm tắt tới mạng, liên kết
tóm tắt tới router biên AS và liên kết ngoài.
Router A

1 2 N1
Router C Router D Router B 3

1
3 3

N1 N3 N4
3

Router E

2
N5

Hình 2.6: Ví dụ mô hình cây đường đi ngắn nhất


Bảng 3 mô tả bảng định tuyến của Router A ở hình trên.
Bảng 3: Bảng định tuyến trạng thái liên kết của Router A

Mạng Giá Router tiếp theo Thông tin khác


N1 5
N2 7 C
N3 10 D
N4 11 B
N5 15 D
c. Giao thức BGP
Giao thức cổng biên (BGP – Border Gateway Protocol) là một giao thức định
tuyến miền ngoài, thực hiện định tuyến giữa các AS. Nó dựa trên phương pháp định
tuyến có tên định tuyến vectơ đường đi.
Định tuyến vectơ đường đi

Bùi Quốc Nam, D2002VT 32


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Định tuyến vectơ đường đi khác với cả định tuyến vectơ khoảng cách và định
tuyến trạng thái liên kết. Mỗi mục trong bảng định tuyến chứa địa chỉ mạng đích,
router tiếp theo, và đường đi tới đích. Đường đi thường được định nghĩa là một danh
sách có thứ tự các AS mà gói phải qua để tới đích. Bảng 4 chỉ ra một ví dụ về bảng
định tuyến vectơ đường đi.
Bảng 4: Ví dụ về bảng định tuyến vectơ đường đi

Mạng Router tiếp theo Đường đi


N01 R01 AS 14, AS23, AS67
N02 R05 AS22, AS67, AS05, AS89
N03 R06 AS67, AS89, AS09, AS34
N04 R12 AS62, AS02, AS09
2.2.3 Router - Thiết bị đấu nối mạng
Chức năng của router là chuyển tiếp datagram dựa trên địa chỉ IP. Mỗi loại
router sử dụng một giao thức và thuật toán định tuyến khác nhau để xây dựng bảng
định tuyến.
Phân loại router
Router lõi (Core Router) – Router lõi lưu trữ thông tin đầy đủ về những router
lõi khác. Về cơ bản, bảng định tuyến của nó là sơ đồ vị trí các hệ thống tự trị kết nối
vào mạng lõi. Những router lõi không xử lý những thông tin chi tiết của các router bên
trong hệ thống tự trị. Nó có thể sử dụng các giao thức định tuyến như Gateway-to-
Gateway Protocol (GGP) hay gần đây nhất là giao thức định tuyến SPREAD.
Router ngoại (Exterior Router) – Router ngoại không phải là những router lõi
thực hiện sự trao đổi thông tin định tuyến của nó và những mạng tự trị. Nó duy trì
những thông tin định tuyến của nó và những mạng tự trị lân cận nhưng không có một
sơ đồ về một mạng liên kết hoàn chỉnh. Những router ngoại thường sử dụng giao thức
định tuyến EGP (Exterior Gateway Protocol). Hiện nay, giao thức EGP nguyên bản đã
lỗi thời, nhưng những giao thức định tuyến mới được sử dụng trong các router ngoại
vẫn thường dựa trên EGP. Một phiên bản giao thức EGP đang sử dụng hiện là BGP
(Border Gateway Protocol). Một router ngoại cũng phải tham gia vào hệ thống tự trị
của nó như một router nội thông thường.
Router nội (Interior Router) - Những router nằm bên trong hệ thống tự trị cùng
chia sẻ thông tin định tuyến được gọi là những router nội. Những router này sử dụng
một lớp các giao thức định tuyến gọi là IGP (Interior Gateway Protocol). Điển hình
cho lớp giao thức này là giao thức RIP và giao thức OSPF. Những người quản trị mạng

Bùi Quốc Nam, D2002VT 33


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

tự trị sẽ thiết kế cấu hình các router trong mạng và lựa chọn giao thức định tuyến thích
hợp.
Một điều quan trọng cần chú ý là các router bên trong một trong các mạng tự trị
cũng có thể có một cấu hình phân cấp. Một hệ thống tự trị lớn có thể bao gồm nhiều
nhóm router nội và các router ngoại chuyển thông tin định tuyến giữa các nhóm nội
này. Các nhà quản lý của hệ thống tự trị này có toàn quyền thiết kế một cấu hình router
làm việc trên mạng này và tuỳ ý chọn các giao thức định tuyến.
Các thành phần của Router
Phần này trình bày về các thành phần đóng vai trò chính trong tiến trình cấu
hình router. Biết được thành phần nào liên quan đến tiến trình cấu hình cho phép bạn
hiểu tốt hơn về cách router lưu trữ và sử dụng các lệnh cấu hình của bạn. Biết các bước
xảy ra trong quá trình khởi tạo router giúp bạn xác định vị trí xuất hiện sự cố khi bạn
khởi động router.
Như thấy ở hình 2.7, bạn có thể cấu hình một router từ nhiều nguồn bên ngoài,
bao gồm:
- Từ đầu cuối điều khiển (một đầu cuối kết nối trực tiếp với router thông qua
cổng console).
- Thông qua modem sử dụng cổng AUX.
- Từ các đầu cuối ảo, sau khi router đã được cài đặt trên mạng.
- Từ một máy chủ TFTP trên mạng.

Hình 2.7: Nguồn cấu hình Router


Các chế độ lệnh

Bùi Quốc Nam, D2002VT 34


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Cấu hình của router được thiết lập thông qua các lệnh, và ở các chế độ khác
nhau các lệnh sẵn có sẽ khác nhau. Do đó, để dễ dàng cho việc cấu hình router cần biết
và phân biệt các chế độ lệnh của router cũng như tác dụng của từng chế độ lệnh.
Router làm việc ở các chế độ lệnh sau:
Chế độ thực thi người sử dụng: Đây là chế độ tham khảo. Người sử dụng chế
độ này chỉ có quyền tham khảo cấu hình của router. Mặc định sau khi bật Router sẽ ở
chế độ này. Nếu không đặt mật khẩu Console thì mọi người dùng đều có thể vào chế
độ này.
Chế độ thực thi đặc quyền: Chế độ này cho phép cấu hình các tham số hoạt
động của router. Để vào được chế độ này, người sử dụng phải nhập mật khẩu.
Chế độ cấu hình đường dây: Chế độ này cho phép thiết lập cấu hình tham số
cho các đường kết cuối.
Chế độ cấu hình toàn cục: Chế độ này cho phép cấu hình các tham số áp dụng
cho toàn bộ hệ thống của router, chẳng hạn như mật khẩu, tên Router .v.v.
Chế độ cấu hình giao diện: Chế độ này cho phép cấu hình tham số cho các giao
diện LAN và WAN của router (Ethernet, Serial, ISDN .v.v.).
Chế độ cấu hình router: Chế độ này cho phép cấu hình giao thức định tuyến IP
như RIP, OSPF, IGRP, BGP .v.v.
2.3 Các công nghệ lớp 2 và giao thức MPLS
Chúng ta vừa tìm hiểu bộ giao thức TCP/IP, các giao thức định tuyến. Trong
phần này, sẽ giới thiệu về các công nghệ lớp 2 - Lớp liên kết dữ liệu (Datalink – Mô
hình OSI, giao diện mạng – Mô hình TCP).
Chức năng chính của lớp 2 là đảm bảo truyền dữ liệu qua lớp vật lý một cách
chính xác và không lỗi. Các công nghệ lớp 2 hiện nay là Ethernet, Token Ring, FDDI
(cho mạng LAN) và X.25, FrameRelay, ATM, MPLS (cho mạng WAN). Sau đây
chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu các công nghệ này, trong đó tập trung vào công nghệ
MPLS là công nghệ truyền tải cho mạng NGN.
2.3.1 Các công nghệ lớp 2
a. Ethernet
Ethernet là giải pháp kết nối các đầu cuối được phát triển bởi Xerox và DEC,
các chuẩn Ethernet hiện nay là: IEEE 802.2, IEEE 802.3 CSMA/CD. Ethernet hoạt
động ở lớp liên kết dữ liệu không hoàn toàn tương thích với các yêu cầu trong mạng
LAN. Vì thế, các giao thức mạng LAN chia lớp liên kết dữ liệu thành 2 lớp con chứa
giao thức điều khiển liên kết logic (LLC) và điều khiển truy nhập phương tiện (MAC).

Bùi Quốc Nam, D2002VT 35


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Trên các mạng Ethernet, tất cả các đầu cuối chia sẻ một đường truyền thông
chung. Ethernet sử dụng một phương thức truy cập gọi là “Đa truy nhập cảm nhận
sóng mang” với “Dò tìm đụng độ” – CSMA/CD để quyểt định khi nào một đầu cuối
có thể truyền dữ liệu trên một đường truy cập. Sử dụng CSMA/CD, tất cả đầu cuối
quan sát môi trường truyền thông và chờ đến khi tuyến truyền thông sẵn sàng thì mới
truyền. Nếu hai đầu cuối cố gắng truyền cùng một lúc thì sẽ xảy ra đụng độ. Các đầu
cuối sẽ dừng lại, chờ một khoảng thời gian ngẫu nhiên, và thử truyền lại.
b. Token Ring
Kỹ thuật Token Ring sử dụng một khái niêm hoàn toàn khác với Ethernet trong
quy trình truy nhập môi trường. Phương thức truy cập này được gọi là chuyển Token.
Với phương thức truy cập chuyển token, các đầu cuối trên LAN được kết nối
với nhau sao cho dữ liệu được truyền vòng quanh mạng trong một vòng Ring. Một số
cơ chế ưu tiên được áp dụng để xác định nút nào sẽ được nhận token, trong quá trình
truyền nếu xuất hiện lỗi thì nút đích sẽ không sao chép khung dữ liệu vào bộ nhớ và
yêu cầu truyền lại. Các bộ định thời sẽ ngăn chặn khả năng một nút nào đó liên tục
chiếm giữ token, nó sẽ truyền liên tục và không giải phóng token. Điều khiển token
ring thuờng thông qua một trạm giám sát, và có thể đặt tại một nút bất kỳ trong mạch
vòng, cơ chế này hoàn toàn tự động và thoả hiệp giữa các nút trong mạch vòng.
c. FDDI
FDDI tương tự như token ring vì nó cũng sử dụng một token để xác định mạng
rỗi và chống tranh chấp. FDDI khác với Token Ring ở cách xử lý token, FDDI sử dụng
một token định thời cho phép nút chiếm token truyền trong một khoảng thời gian định
trước và sau đó phải trao quyền điều khiển cho nút khác. FDDI sử dụng cấu hình mạng
vòng kép cho phép dữ liệu truyền theo hai hướng, nếu một liên kết vòng bị gẫy, dữ liệu
sẽ chuyển theo đường ngược lại hình thành nên một mạch vòng đơn.
Trong FDDI token được giải phóng ngay sau khi truyền dữ liệu, nút phát không
phải đợi khung dữ liệu đi hết một vòng và quay về, điều này có nghĩa là nhiều nút có
thể truyền đồng thời trên mạng nếu như chúng nhận được token. FDDI sử dụng chức
năng quản lý mạch vòng phân tán, mỗi nút chịu trách nhiệm liên lạc với nút kế bên,
các thông tin trạng thái được trao đổi liên tục với nút kế bên, cho phép một nút bất kỳ
khởi tạo lại vòng, cách ly lỗi và phục hồi các lỗi trong mạch vòng.
d. Công nghệ X.25
X.25 ra đời vào những năm 1970. Mục đích ban đầu là kết nối các máy chủ lớn
với các thiết bị ở xa. Ưu điểm của X.25 so với các giải pháp mạng WAN khác là nó có
cơ chế kiểm tra lỗi tích hợp sẵn. Chọn X.25 nếu phải sử dụng đường dây tương tự hay
chất lượng đường dây không cao.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 36


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

X.25 là chuẩn của ITU-T cho truyền thông qua mạng WAN sử dụng kỹ thuật
chuyển mạch gói qua mạng điện thoại. Thuật ngữ X.25 cũng còn được sử dụng cho
những giao thức thuộc lớp vật lý và lớp liên kết dữ liệu để tạo ra mạng X.25. Theo
thiết kế ban đầu, X.25 sử dụng đường dây tương tự để tạo nên một mạng chuyển mạch
gói, mặc dù mạng X.25 cũng có thể được xây dựng trên cơ sở một mạng số. Hiện nay,
giao thức X.25 là một bộ các qui tắc xác định cách thức thiết lập và duy trì kết nối giữa
các DTE và DCE trong mạng dữ liệu công cộng (PDN – public data network). Nó qui
định các thiết bị DTE/DCE và tổng đài chuyển mạch gói (PSE – Packet swiching
exchange) sẽ truyền dữ liệu như thế nào.
e. Công nghệ chuyển tiếp khung Frame Relay
Frame Relay hiệu quả hơn so với X.25 và đang dần dần thay thế chuẩn này. Khi
sử dụng Frame Relay, chỉ phải trả phí thuê đường dây tới node gần nhất trên mạng
Frame Relay. Dữ liệu qua đường dây của người gửi và mạng Frame Relay sẽ định
tuyến nó tới node gần nhất với nơi nhận và chuyển dữ liệu xuống đường dây của người
nhận. Frame Relay nhanh hơn so với X.25. Frame Relay là một chuẩn cho truyền
thông trong mạng WAN chuyển mạch gói qua các đường dây số chất lượng cao. Mạng
Frame Relay có các đặc trưng sau:

Hình 2.8: Mạng Frame Relay trên phương diện truyền dẫn ổn định
- Có nhiều điểm tương tự như khi triển khai mạng X.25;
- Có cơ chế kiểm tra lỗi nhưng không có cơ chế khắc phục lỗi;
- Tốc độ truyền dữ liệu có thể lên tới 1.54 Mbit/s;
- Cho phép nhiều kích thước gói tin khác nhau;

Bùi Quốc Nam, D2002VT 37


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

- Có thể kết nối như một kết nối đường trục tới mạng LAN;
- Có thể triển khai qua nhiều loại đường kết nối khác nhau (56K, E1,E3);
- Hoạt động tại lớp vật lý và lớp liên kết dữ liệu trong mô hình OSI.
Khi đăng ký sử dụng dịch vụ Frame Relay, bạn được cam kết về tốc độ truyền
dữ liệu CIR (Committed Information Rate). CIR là tốc độ truyền dữ liệu tối đa được
cam kết bạn nhận được trên một mạng Frame Relay. Tuy nhiên, khi lưu lượng trên
mạng thấp, bạn có thể gửi dữ liệu ở tốc độ nhanh hơn CIR. Khi lưu lượng trên mạng
cao, ưu tiên sẽ dành cho những khách hàng có mức CIR cao.
f. Công nghệ ATM
ATM (Asynchronous Transfer Mode – Chế độ truyền không đồng bộ) là hệ
thống chuyển mạch gói tiên tiến, có thể truyền đồng thời dữ liệu, âm thanh và hình ảnh
số hoá trên cả mạng LAN và mạng WAN.
Đây là một trong những phương pháp kết nối mạng WAN tốc độ lớn, tốc độ đạt
từ 155 Mbit/s đến 622 Mbit/s. Trên thực tế, theo lý thuyết nó có thể hỗ trợ tốc độ cao
hơn khả năng hiện thời của các phương tiện truyền dẫn hiện nay. Tuy nhiên, tốc độ cao
có nghĩa là chi phí cũng cao hơn.

Hình 2.9: Truyền thông qua ATM


Các đặc trưng của ATM bao gồm:
- Sử dụng gói dữ liệu (cell) nhỏ, có kích thước cố định (53 byte), dễ xử lý hơn
so với các gói dữ liệu có kích thước thay đổi trong X.25 và Frame Relay;
- Tốc độ truyền dữ liệu cao, theo lý thuyết có thể đạt 1,2 Gbit/s;

Bùi Quốc Nam, D2002VT 38


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

- Chất lượng cao gần như không cần đến việc kiểm tra lỗi;
- Có thể sử dụng với nhiều phương tiện truyền dẫn vật lý khác nhau (cáp đồng
trục, cáp dây xoắn, cáp sợi quang);
- Có thể truyền đồng thời nhiều loại dữ liệu.
2.3.2 Công nghệ chuyển mạch nhãn đa giao thức MPLS
a. Giới thiệu chung
Chuyển mạch nhãn đa giao thức (MPLS) là kết quả của quá trình phát triển
nhiều giải pháp chuyển mạch IP, được chuẩn hoá bởi IETF. Tên gọi của nó bắt nguồn
từ thực tế đó là hoán đổi nhãn được sử dụng như là kỹ thuật chuyển tiếp nằm ở bên
dưới. Sự sử dụng từ “đa giao thức” trong tên của nó có nghĩa là nó có thể hỗ trợ nhiều
giao thức lớp mạng, không chỉ riêng IP. Ngoài ra các nhà cung cấp mạng có thể cấu
hình và chạy MPLS trên các công nghệ lớp 2 khác nhau như PPP, Fram Relay… chứ
không chỉ riêng ATM. Về mặt kiến trúc điều này là đúng, nhưng trong thực tế MPLS
thường tập trung vào việc vận chuyển các dịch vụ IP trên ATM.
MPLS là giải pháp nhằm liên kết định tuyến lớp mạng và cơ chế hoán đổi nhãn
thành một giải pháp đơn nhất để đạt được các mục tiêu sau:
- Cải thiện hiệu năng định tuyến;
- Cải thiện tính mềm dẻo của định tuyến trên các mô hình xếp chồng truyền
thống;
- Tăng tính mềm dẻo trong quá trình đưa vào ứng dụng và phát triển các loại
hình dịch vụ mới.
Mạng MPLS có khả năng chuyển các gói tin tại lớp 3 bằng việc xử lý từng gói
và chuyển tiếp gói tin tại lớp 2 sử dụng cơ chế hoán đổi nhãn. MPLS dựa trên mô hình
ngang cấp, vì vậy mỗi một thiết bị MPLS chạy một giao thức định tuyến IP, trao đổi
thông tin định tuyến với các thiết bị lân cận, và chỉ duy trì một không gian cấu hình
mạng và một không gian địa chỉ.
MPLS chia bộ định tuyến làm hai phần riêng biệt: chức năng chuyển gói tin và
chức năng điều khiển. Phần chức năng chuyển gói tin sử dụng cơ chế hoán đổi nhãn.
Kỹ thuật hoán đổi nhãn về bản chất là việc tìm chặng kế tiếp của gói tin trong một
bảng chuyển tiếp nhãn, sau đó thay thế giá trị nhãn của gói rồi chuyển ra cổng ra của
bộ định tuyến. Việc này đơn giản hơn nhiều so với việc xử lý gói tin thông thường và
do vậy tăng cường khả năng của thiết bị. Các bộ định tuyến sử dụng thiết bị này gọi là
bộ định tuyến chuyển mạch nhãn (LSR – Label Switch Router). Phần chức năng điều
khiển của MPLS bao gồm các giao thức định tuyến lớp mạng với nhiệm vụ phân phối
thông tin định tuyến giữa các LSR, và thủ tục gán nhãn để chuyển thông tin định tuyến

Bùi Quốc Nam, D2002VT 39


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

thành bảng định tuyến chuyển mạch nhãn. MPLS có thể hoạt động được với các giao
thức định tuyến Internet như OSPF và BGP hay PNNI của ATM.
Khi một gói tin vào mạng MPLS, các bộ định tuyến chuyển mạch nhãn không
thực hiện chuyển tiếp theo từng gói mà thực hiện phân loại gói tin vào trong các lớp
tương đương chuyển tiếp FEC. Sau đó, các nhãn được ánh xạ vào trong các FEC. Một
giao thức phân bổ nhãn LDP được xác định và chức năng của nó là để ấn định và phân
bổ các ràng buộc FEC/nhãn cho các bộ định tuyến chuyển mạch nhãn LSR. Khi LDP
hoàn thành nhiệm vụ của nó, một đường dẫn chuyển mạch nhãn LSP được xây dựng từ
lối vào tới lối ra. Khi các gói vào mạng, LSR lối vào kiểm tra nhiều trường trong tiêu
đề gói để xác định xem gói thuộc về FEC nào. Nếu đã có một ràng buộc nhãn/FEC thì
LSR lối vào gắn nhãn cho gói và định hướng nó tới giao diện đầu ra tương ứng. Sau đó
gói được hoán đổi nhãn qua mạng cho đến khi nó đến LSR lối ra, lúc đó nhãn bị loại
bỏ và gói được xử lý tại lớp 3. Hiệu năng đạt được ở đây là nhờ việc đưa quá trình xử
lý lớp 3 tới biên của mạng và chỉ thực hiện 1 lần tại đó thay cho việc xử lý tại từng
node trung gian như của IP. Tại các node trung gian việc xử lý chỉ là tìm sự phù hợp
giữa nhãn trong gói và thực thể tương ứng trong bảng kết nối LSR và sau đó hoán đổi
nhãn- quá trình này thực hiện bằng phần cứng.
Mặc dù hiệu năng và hiệu quả là quan trọng, song chúng không phải là các lợi
ích duy nhất mà MPLS cung cấp. Đối với những nhà cung cấp các mạng lớn, thì khả
năng để thực hiện kỹ thuật lưu lượng tiên tiến mà không phải trả giá về hiệu năng của
MPLS được quan tâm đặc biệt.
b. Các loại thiết bị trong mạng MPLS
Các thiết bị tham gia trong một mạng MPLS có thể được phân loại thành các bộ
định tuyến biên nhãn (LER) và các bộ định tuyến chuyển mạch nhãn (LSR).

ATM-LSR

IP 10
IP
IP
12 15 IP
IP
LSR ingress
ATM-LSR
LSR egress
ATM-LSR

Hình 2.10: Các kiểu node trong mạng MPLS


LSR là thiết bị định tuyến tốc độ cao trong lõi của mạng MPLS, nó tham gia
trong việc thiết lập các đường dẫn chuyển mạch nhãn (LSP – Label Switch Path) bằng

Bùi Quốc Nam, D2002VT 40


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

việc sử dụng giao thức báo hiệu nhãn thích ứng và thực hiện chuyển mạch lưu lượng
dữ liệu tốc độ cao dựa trên các đường dẫn được thiết lập.
LER là thiết bị hoạt động tại biên của mạng truy nhập và mạng lõi MPLS. Các
LER hỗ trợ đa cổng được kết nối tới các mạng không giống nhau (chẳng hạn FR, ATM
và Ethernet ). LER đóng vai trò quan trọng trong việc chỉ định và huỷ bỏ nhãn, khi lưu
lượng vào trong hay đi ra khỏi mạng MPLS. Sau đó, tại lối vào nó thực hiện việc
chuyển tiếp lưu lượng vào mạng MPLS sau khi đã thiết lập LSP nhờ các giao thức báo
hiệu nhãn và phân bổ lưu lượng trở lại mạng truy nhập tại lối ra.
Ngoài ra khi MPLS được xếp chồng trên ATM, các chuyển mạch ATM được
điều khiển bởi mặt bằng điều khiển MPLS, và lúc đó các chuyển mạch ATM được gọi
là các ATM-LSR. Tương ứng chúng ta có 2 loại thiết bị là ATM-LSR hoạt động trong
lõi, và ATM-LSR biên hoạt động ở biên mạng hay còn gọi là ATM-LER.
ATM-LSR là các chuyển mạch ATM có thể thực hiện chức năng như LSR. Các
ATM-LSR thực hiện chức năng định tuyến gói IP và gán nhãn trong mặt bằng điều
khiển và chuyển tiếp số liệu theo cơ chế chuyển mạch tế bào ATM trong mặt phẳng
chuyển tiếp. Như vậy các tổng đài chuyển mạch ATM truyền thống có thể nâng cấp
phần mềm MPLS để thực hiện chức năng của LSR.
Các thiết bị biên khác với các thiết bị lõi ở chỗ là: ngoài việc phải chuyển tiếp
lưu lượng nó còn phải thực hiện việc giao tiếp với các mạng khác đó là chỉ định hay
loại bỏ nhãn.
c. Các chế độ hoạt động của MPLS
MPLS có thể hoạt động trong 2 chế độ đó là:
- Chế độ khung
- Chế độ tế bào
Chế độ khung
Chế độ khung là thuật ngữ được sử dụng khi chúng ta chuyển tiếp một gói với
một nhãn được đính vào gói trước tiêu đề lớp 3 (chẳng hạn tiêu đề IP). Trong chế độ
này một tiêu đề nhãn được bổ sung vào giữa gói tin lớp 3 và tiêu đề lớp 2.
RFC 3031, “Kiến trúc MPLS”, định nghĩa nhãn như “là một thực thể vật lý có
chiều dài cố định, được sử dụng để nhận dạng 1 FEC, thường chỉ có ý nghĩa cục bộ”.
Nói một cách đơn giản, nhãn là một giá trị được bổ sung cho một gói, nó cho
mạng biết nơi nào gói đi qua. Nhãn có độ dài 20bit, nghĩa là có 220 giá trị nhãn có thể.
Một gói có thể có nhiều nhãn, được mang trong ngăn xếp nhãn. Tại mỗi chặng
trong mạng, chỉ các nhãn bên ngoài được kiểm tra. LSR sử dụng nhãn để chuyển tiếp

Bùi Quốc Nam, D2002VT 41


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

các gói trong mặt phẳng dữ liệu, các nhãn này trước đó được chỉ định và phân bổ trong
mặt phẳng điều khiển. Khuôn dạng tiêu đề nhãn có dạng như hình 2.11.
Tiêu đề lớp Dữ liệu và tiêu đề
MPLS SHIM Tiêu đề lớp mạng
liên kết các lớp khác

32 bit

Nhãn Exp BS TTL

20 bit 3 bit 1 bit 8 bit

Hình 2.11: Khuôn dạng tiêu đề nhãn


Ngoài 20 bit giá trị nhãn như đã biết, 12 bit còn lại có ý nghĩa như sau:
- Exp (Experimental): Các bit Exp được dự trữ về mặt kỹ thuật cho sử dụng
thực tế. Chẳng hạn Cisco sử dụng những bit này để giữ bộ chỉ thị QoS -
thường là một bản sao trực tiếp của các bit chỉ thị độ ưu tiên trong gói IP.
Khi các gói MPLS bị xếp hàng, có thể sử dụng các bit Exp như cách sử
dụng các bit chỉ thị độ ưu tiên IP.
- BS (Bottom of stack): Có thể có hơn 1 nhãn với 1 gói. Bit này dùng để chỉ
thị cho nhãn ở cuối ngăn xếp nhãn. Nhãn ở đáy của ngăn xếp nhãn có giá trị
BS bằng 1. Các nhãn khác có giá trị bit BS bằng 0.
- TTL (Time To Live): Thông thường các bit TTL là một bản sao trực tiếp của
các bit TTL trong tiêu đề gói IP. Chúng giảm giá trị đi 1 đơn vị khi gói đi
qua mỗi chặng để tránh lặp vòng vô hạn. TTL cũng có thể được sử dụng khi
các nhà điều hành mạng muốn dấu cấu hình mạng nằm bên dưới.
Chế độ tế bào
Chế độ tế bào là thuật ngữ được sử dụng khi chúng ta có 1 mạng các chuyển
mạch ATM hay mạng FR sử dụng MPLS trong mặt phẳng điều khiển để hoán đổi
thông tin VCI/VPI thay cho việc sử dụng báo hiệu ATM hay báo hiệu FR.

Gói IP Tiêu đề IP Dữ liệu

Tạo nhãn Tiêu đề Shim Tiêu đề IP Dữ liệu

Các khung FR DLCI Dữ liệu ... DLCI Dữ liệu

Hình 2.12: FR tại lớp liên kết dữ liệu

Bùi Quốc Nam, D2002VT 42


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Trong chế độ tế bào, nhãn dược mã hoá trong các trường VPI/VCI hay DLCI
(xem hình 2.12 và hình 2.13). Sau khi quá trình trao đổi thông tin nhãn được thực hiện,
router lối vào phân chia các gói vào trong các tế bào ATM, dán nhãn cho chúng và
thực hiện truyền. Các ATM LSR trung gian xử lý các gói như một chuyển mạch ATM
thông thường – chúng chuyển tiếp tế bào dựa trên giá trị VPI/VCI và thông tin cổng
vào. Cuối cùng, router lối ra tổng hợp các tế bào trở lại thành gói.

Gói IP Tiêu đề IP Dữ liệu

Tạo nhãn Tiêu đề Shim Tiêu đề IP Dữ liệu

Tế bào ATM VPI/VCI Dữ liệu ... VPI/VCI Dữ liệu

Hình 2.13: ATM tại lớp liên kết dữ liệu


Chế độ tế bào còn được gọi là ATM được điều khiển nhãn (LC-ATM).
d. Định tuyến trong mạng MPLS
Trong mạng MPLS các LSP thường được thiết lập bằng một trong 3 cách sau:
Định tuyến từng chặng: Phương pháp này là tương đương với phương pháp
được sử dụng hiện nay trong các mạng IP truyền thống. Các giao thức định tuyến
truyền thống chẳng hạn như OSPF, BGP hay PNNI được sử dụng để thăm dò địa chỉ
IP. Trong phương pháp này mỗi LSR lựa chọn một cách độc lập tuyến kế tiếp với một
FEC cho trước. Mỗi node MPLS xác định nội dung của LIB bằng việc tham chiếu tới
bảng định tuyến IP của nó. Với mỗi lối vào trong bảng định tuyến, mỗi node sẽ thông
báo 1 ràng buộc (chứa 1 địa chỉ mạng và 1 nhãn) tới các node lân cận.
Định tuyến hiện (ER - Explicit Routing): Định tuyến hiện tương tự với định
tuyến nguồn. Trong phương pháp này không một node nào được cho phép lựa chọn
chặng kế tiếp. Thay vào đó một LSR được lựa chọn trước, thường là LSR lối vào hay
LSR lối ra, sẽ xác định danh sách các node mà ER-LSP đi qua. Đường dẫn đã được
xác định có thể là không tối ưu. Dọc đường dẫn các tài nguyên có thể được đặt trước
để đảm bảo QoS cho lưu lượng dữ liệu.
Định tuyến cưỡng bức (CR - Constrained Routing): CR tính cả các tham số
chẳng hạn như các đặc tính tuyến (băng tần, trễ, …), số chặng và QoS. Các LSP được
thiết lập có thể là các CR-LSP, trong đó các ràng buộc có thể là các chặng định tuyến
hiện hay các yêu cầu QoS. Các chặng định tuyến hiện chỉ ra đường đi nào được dùng.
Các yêu cầu QoS chỉ ra các tuyến và các cơ chế xếp hàng hay lập lịch nào được sử dụng
cho luồng lưu lượng.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 43


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương II: Mạng truyền tải NGN

Khi sử dụng CR, có thể một đường đi có giá tổng cộng lớn hơn nhưng chịu tải
ít hơn sẽ được lựa chọn. Tuy nhiên, trong khi CR gia tăng hiệu năng mạng, thì nó cũng
cũng bổ sung thêm độ phức tạp trong việc tính toán định tuyến vì đường dẫn được lựa
chọn phải thoả mãn các yêu cầu QoS của LSP. CR có thể được sử dụng cùng với
MPLS để thiết lập các LSP. IETF đã định nghĩa thành phần CR-LDP để làm cho việc
thiết lập đường đi dựa trên các ràng buộc trở nên thuận tiện hơn.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 44


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF

CHƯƠNG III
GIAO THỨC ĐỊNH TUYẾN OSPF

3.1 Giới thiệu chung


OSPF được phát triển bởi IETF (Internet Engineering Task Force – nhóm đặc
trách kĩ thuật Internet). OSPF là giao thức định tuyến trạng thái liên kết sử dụng thuật
toán ưu tiên đường đi ngắn nhất (SPF - Shortest Path First) của Dijkstra và là một giao
thức mở nghĩa là nó hoàn toàn mở, không có tính độc quyền.
Ưu điểm chính của OSPF so với các giao thức vector khoảng cách là khả năng
đáp ứng nhanh theo sự thay đổi của hệ thống mạng, hoạt động tốt trong các mạng cỡ
lớn và ít bị ảnh hưởng đối với các thông tin định tuyến saia.
Một số đặc điểm khác của OSPF là:
- Sử dụng giá làm thông số định tuyến để chọn đường đi trong mạng;
- Thực hiện cập nhật khi có mạng có sự thay đổi;
- Mọi Router sử dụng sơ đồ cấu trúc mạng của riêng nó để chọn đường;
- Hỗ trợ định tuyến liên miền không phân lớp (CIDR-Classless Interdomain
Routing) và mặt nạ mạng con có chiều dài thay đổi (VLSM - Variable length
subnetmask).
Hoạt động của OSPF được mô tả một cách tổng quát như sau:
1. Các Router OSPF gửi các gói Hello chào tất cả các giao diện chạy OSPF.
Nếu hai Router chia sẻ một liên kết dữ liệu, cùng chấp nhận các tham số
được chỉ ra trong gói Hello, chúng sẽ trở thành các hàng xóm của nhau.
2. Liên kết lân cận có thể coi như các liên kết ảo điểm - điểm, được hình thành
giữa các hàng xóm. Việc hình thành một liên kết lân cận phụ thuộc vào các
yếu tố như loại Router trao đổi các gói Hello và loại mạng sử dụng để các
gói Hello truyền trên đó.
3. Sau khi các liên kết lân cận được hình thành, mỗi Router gửi các gói quảng
bá trạng thái liên kết (LSA - Link State Advertisement) qua các kết nối lân
cận. Các LSA mô tả tất cả các liên kết của Router và trạng thái của các liên
kết.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 45


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
4. Mỗi Router nhận một LSA từ một hàng xóm, ghi LSA vào cơ sở dữ liệu
trạng thái liên kết của nó và gửi bản copy tới tất cả các hàng xóm khác của
nó.
5. Bằng cách trao đổi các LSA trong một vùng, tất cả các Router sẽ xây dựng
cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết của mình giống với các Router khác.
6. Khi cơ sở dữ liệu hoàn chỉnh, mỗi Router sử dụng giải thuật SPF để tính
toán đường đi ngắn nhất (đường đi có giá thấp nhất) tới tất cả các đích đã
biết. Sơ đồ này gọi là cây SPF.
7. Mỗi Router xây dựng bảng định tuyến từ cây SPF của nó.
3.2 Một số khái niệm sử dụng trong OSPF
3.2.1 Gói Hello
Gói Hello thực hiện các chức năng sau:
- Dùng để khám phá các hàng xóm;
- Dùng để quảng cáo các tham số mà hai Router phải chấp nhận trước khi
chúng trở thành các hàng xóm của nhau.;
- Đảm bảo thông tin hai chiều giữa các hàng xóm;
- Dùng để bầu cử DR và BDR trong mạng quảng bá và đa truy nhập không
quảng bá (NBMA – Nonbroadcast Multiacces).
Các Router OSPF gửi các gói Hello định kỳ ra các giao diện OSPF. Chu kỳ gửi
được gọi là nhận thực và được cấu hình trong cơ sở dữ liệu giao diện. Nếu một Router
không nhận được gói Hello từ hàng xóm trong một khoảng thời gian gọi là chu kì ngắt
router, nó sẽ khai báo hàng xóm này bị hủy.
Khi một Router nhận một gói Hello từ một hàng xóm, nó sẽ kiểm tra xem các
trường định danh vùng, nhận thực, mặt nạ mạng, chu kì ngắt router và Option trong
gói Hello có phù hợp với các giá trị đã được cấu hình ở giao diện đang nhận hay
không. Nếu không phù hợp, gói sẽ bị huỷ và kết nối lân cận không được thiết lập. Nếu
tất cả phù hợp, gói Hello được khai báo là hợp lệ. Nếu định danh router của Router
gốc đã có trong bảng hàng xóm của giao diện nhận, chu kì ngắt router được thiết lập
lại. Nếu không, nó ghi định danh Router này vào bảng hàng xóm.
Khi một Router gửi một gói Hello, gói Hello sẽ chứa định danh router của tất cả
các hàng xóm cần thiết trong liên kết mà gói truyền đi. Nếu một Router nhận được một
gói Hello hợp lệ có chứa định danh router của nó, Router này sẽ biết rằng thông tin hai
chiều đã được thiết lập.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 46


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
3.2.3 Phân loại mạng
OSPF định nghĩa năm loại mạng:
1. Mạng điểm - điểm.
2. Mạng quảng bá.
3. Mạng đa truy nhập không quảng bá.
4. Mạng điểm – đa điểm.
5. Các liên kết ảo.
Mạng điểm - điểm: là mạng nối hai Router với nhau. Các hàng xóm hợp lệ
trong mạng điểm - điểm luôn thiết lập kết nối lân cận. Địa chỉ đích của các gói OSPF
trong mạng này luôn là địa chỉ lớp D 224.0.0.5.
Mạng quảng bá: Ví dụ như Ethernet, Token Ring, FDDI. Là mạng có khả năng
kết nối nhiều hơn hai thiết bị và các thiết bị này đều có thể nhận các gói gửi từ một
thiết bị bất kì trong mạng. Các Router OSPF trong mạng quảng bá sẽ bầu cử DR và
BDR. Các gói Hello được phát multicast với địa chỉ đích là 224.0.0.5. Ngoài ra các gói
xuất phát từ DR và BDR cũng được phát multicast với địa chỉ này. Các Router khác sẽ
phát multicast các gói cập nhật và xác nhận trạng thái liên kết với địa chỉ lớp D là:
224.0.0.6.
Mạng đa truy nhập không quảng bá NBMA: ví dụ như X25, Frame relay,
ATM. Là mạng có khả năng kết nối nhiều hơn hai Router nhưng không có khả năng
quảng bá. Tức là một gói gửi bởi một Router trong mạng không được nhận bởi tất cả
các Router khác của mạng. Các Router trong NBMA bầu cử DR và BDR. Các gói
OSPF được truyền theo kiểu unicast.
Mạng điểm – đa điểm: là trường hợp đặc biệt của NBMA. Nó có thể coi là một
tập hợp các kết nối điểm - điểm. Các Router trong mạng không phải bầu cử DR và
BDR. Các gói OSPF được truyền theo kiểu multicast.
Các liên kết ảo: là một cấu trúc đặc biệt được Router hiểu như là các mạng
điểm - điểm không đánh số. Các gói OSPF được phát unicast trên các liên kết ảo.
3.2.4 DR và BDR
Các mạng đa truy nhập tồn tại hai vấn đề sau liên quan đến quá trình tràn lụt
LSA như sau:
1. Thông tin của một kết nối lân cận giữa các Router sẽ tạo ra nhiều LSA
không cần thiết. Nếu một mạng đa truy nhập có n Router thì có thể có n(n-
1)/2 kết nối lân cận (Hình 3.1). Mỗi Router sẽ tràn lụt n-1 LSA cho các hàng

Bùi Quốc Nam, D2002VT 47


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
xóm của nó cộng với một LSA cho mạng dẫn đến có n(n-1) + 1 = n2 LSA
được tạo ra trong mạng.

Hình 3.1: Quá trình tràn lụt LSA


Quá trình tràn lụt có thể gây xung đột. Một Router gửi một LSA tới tất cả các
hàng xóm của nó. Các hàng xóm này lại gửi bản copy của LSA nhận được tới các hàng
xóm của mình dẫn đến tạo ra nhiều bản copy của LSA trong mạng.
A B C

D E

C D

A (DR)

Hình 3.2: Quá trình bầu cử DR


Để tránh các vấn đề trên, DR được bầu ra trong mạng đa truy nhập. DR có các
nhiệm vụ sau:
• Mô tả mạng đa truy nhập và các Router gắn vào mạng cho phần còn lại của
liên mạng.
• Quản lý quá trình tràn lụt trong mạng đa truy nhập.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 48


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Mỗi Router trong mạng thiết lập kết nối lân cận với DR (hình 3.2). Chỉ có DR
gửi các LSA tới phần còn lại của liên mạng. Một Router có thể là DR đối với mạng
này nhưng không là DR đối với mạng khác. Nói cách khác DR chỉ là một đặc tính của
giao diện của Router, không phải toàn bộ Router.
Nếu DR bị hỏng, một DR mới phải được bầu ra. Các kết nối lân cận mới phải
được thiết lập, các Router phải đồng bộ cơ sở dữ liệu của chúng với DR mới. Trong
khi các quá trình này diễn ra, mạng sẽ không khả dụng để truyền gói.
Để tránh vấn đề này, BDR được bầu cử. Tất cả các Router thiết lập kết nối lân
cận với cả DR và BDR. DR và BDR cũng có thể thiết lập kết nối lân cận với nhau.
Nếu DR hỏng, BDR sẽ trở thành DR mới.
Chú ý: Độ ưu tiên có thể ảnh hưởng đến quá trình bầu cử DR và BDR nhưng
không ảnh hưởng đến các DR và BDR đã được bầu cử. Nếu có một Router có độ ưu
tiên cao hơn các DR và BDR đã được kích hoạt, nó cũng không thể thay thế các DR và
BDR này.
3.3 Khuôn dạng gói tin OSPF

Tiêu đề IP Gói OSPF

Tiêu đề gói
Dữ liệu gói OSPF
OSPF

Dữ liệu nhận
LSA LSA LSA LSA
dạng gói OSPF

Tiêu đề Dữ liệu
LSA LSA

Hình 3.3: Quá trình đóng gói OSPF


Thông tin chứa trong tiêu đề IP chỉ ra một trong năm loại gói OSPF. Mỗi góí
OSPF gồm tiêu đề theo sau là trường dữ liệu tương ứng với loại gói. Trong trường dữ
liệu gồm một trường thông tin nhận dạng loại gói và trường dữ liệu. Trường dữ liệu
trong gói Hello là một danh sách các hàng xóm. Trong gói yêu cầu trạng thái liên kết,
trường dữ liệu gồm nhiều LSA.
Các LSA này cũng gồm hai phần là tiêu đề LSA và dữ liệu LSA. Các gói mô tả
trạng thái liên kết và xác nhận trạng thái liên kết chứa danh sách các tiêu đề LSA.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 49


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
3.4 Hàng xóm OSPF
3.4.1 Cấu trúc dữ liệu hàng xóm
Các thành phần của cấu trúc dữ liệu hàng xóm là:
Định danh hàng xóm: là định danh Router của hàng xóm.
Địa chỉ IP của hàng xóm: là địa chỉ IP của giao diện nối tới mạng của hàng
xóm. Khi một gói OSPF được truyền unicast tới hàng xóm, địa chỉ này sẽ là địa chỉ
đích.
Định danh vùng: Để hai Router trở thành các hàng xóm của nhau, định danh
vùng trong gói Hello nhận được phải phù hợp với định danh vùng của giao diện nhận.
Giao diện: là giao diện gắn vào mạng chứa hàng xóm.
Độ ưu tiên của hàng xóm : là độ ưu tiên Router của hàng xóm được chỉ ra
trong gói Hello.
Trạng thái: là trạng thái chức năng của hàng xóm sẽ được trình bày ở phần sau.
Chu kì thăm dò: Giá trị này chỉ sử dụng đối với các hàng xóm trong mạng
NBMA. Vì các hàng xóm không thể được tự động khám phá trong mạng NBMA nếu
các hàng xóm này ở trạng thái hủy, do vậy gói Hello sẽ được gửi tới các hàng xóm sau
mỗi khoảng thời gian nhất định. Khoảng thời gian này gọi là chu kì thăm dò.
Thành phần hàng xóm: là các khả năng OSPF tuỳ chọn được hỗ trợ bởi hàng
xóm. Các tuỳ chọn này được trình bày ở phần sau.
Định thời ngưng hoạt động: là chu kỳ định thời hay chu kì ngắt router. Việc
định thời được thiết lập lại khi nhận được gói Hello từ hàng xóm. Nếu việc định thời
ngưng hoạt động hết hiệu lực mà chưa nhận được gói Hello, hàng xóm sẽ được khai
báo là hủy.
Router chỉ định: Địa chỉ này chứa trong trường DR của gói Hello.
Router chỉ định dự phòng: Địa chỉ này chứa trong trường BDR của gói Hello.
Chủ/tớ: Quan hệ chủ-tớ (được thoả thuận trong trạng thái Exstart) thiết lập
hàng xóm nào sẽ điều khiển việc đồng bộ cơ sở dữ liệu.
Số thứ tự DD: là số trình tự của gói mô tả cơ sở dữ liệu (DD - Database
Description) đang được gửi tới hàng xóm.
Gói mô tả cơ sở dữ liệu nhận được cuối cùng: Các bít khởi đầu, chủ, các
thành phần và số thứ tự của gói DD nhận được cuối cùng được ghi trong cơ sở dữ liệu
hàng xóm. Thông tin này dùng để xác định xem gói DD tiếp theo có phải là bản sao
của gói trước.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 50


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Danh sách truyền lại trạng thái liên kết: là danh sách các LSA đã được tràn lụt
trên kết nối lân cận nhưng chưa được công nhận. Các LSA sẽ được truyền lại sau
khoảng thời gian RxmtInterval cho đến khi chúng được công nhận hoặc kết nối lân cận
bị phá vỡ.
Danh sách đồng bộ cơ sở dữ liệu: Là danh sách các LSA được gửi tới hàng
xóm trong gói DD trong quá trình đồng bộ cơ sở dữ liệu. Các LSA tạo nên cơ sở dữ
liệu trạng thái liên kết khi Router chuyển sang trạng thái chuyển đổi.
Danh sách yêu cầu trạng thái liên kết: Là danh sách các LSA trong cá gói DD
của hàng xóm “mới” hơn các LSA trong cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết. Các gói yêu
cầu trạng thái liên kết được gửi tới hàng xóm yêu cầu các bản sao của các LSA này.
Khi nhận được các LSA yêu cầu trong các gói cập nhật trạng thái liên kết, danh sách
yêu cầu trạng thái liên kết sẽ được rút dần cho đến hết.
3.4.2 Các trạng thái hàng xóm
Một Router sẽ chuyển hàng xóm qua một số trạng thái trước khi hàng xóm
được coi là kết nối lân cận hoàn thiện. Các trạng thái đó bao gồm: hủy, thử, khởi tạo,
kết nối 2 chiều, Exstart, xchange, tải về, và hoàn thiện.
Hủy: là trạng thái đầu tiên của hàng xóm khi cuộc hội thoại (giữa Router và
hàng xóm) chỉ ra rằng không có gói Hello nào được gửi từ hàng xóm trong chu kì ngắt
router cuối cùng. Các gói Hello không được gửi tới hàng xóm bị hủy trừ trường hợp
các hàng xóm này thuộc mạng NBMA. Trong trường hợp này, các gói Hello được gửi
theo chu kỳ chu kì thăm dò. Nếu hàng xóm chuyển xuống trạng thái hủy từ trạng thái
cao hơn thì danh sách truyền lại trạng thái liên kết, mô tả cơ sở dữ liệu, và yêu cầu
trạng thái liên kết bị xoá bỏ.
Thử: Trạng thái này chỉ ứng dụng cho các hàng xóm trong mạng NBMA, ở đây
các hàng xóm được cấu hình bằng tay. Một Router (đủ khả năng để trở thành DR) sẽ
chuyển một hàng xóm sang trạng thái thử khi giao diện nối tới hàng xóm được kích
hoạt đầu tiên hoặc khi Router là DR hoặc BDR. Một Router sẽ gửi các gói tới một
hàng xóm ở trạng thái thử theo chu kỳ gửi gói Hello thay vì chu kì thăm dò.
Khởi tạo: Trạng thái này chỉ ra rằng đã nhận được gói Hello từ hàng xóm trong
chu kì ngắt router cuối cùng nhưng kết nối hai chiều chưa được thiết lập. Router sẽ
chứa định danh Router của tất cả các hàng xóm ở trạng thái này hoặc trạng thái cao
hơn trong trường hàng xóm của gói Hello.
ExStart: Ở trạng thái này, Router và các hàng xóm của nó thiết lập quan hệ
chủ/tớ và xác định số trình tự DD đầu tiên để chuẩn bị cho việc trao đổi các gói DD.
hàng xóm có địa chỉ giao diện cao nhất sẽ là chủ.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 51


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Thay đổi: Router gửi các gói DD mô tả toàn bộ cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết
của nó tới các hàng xóm đang ở trạng thái thay đổi. Router cũng gửi các gói yêu cầu
trạng thái liên kết tới các hàng xóm ở trạng thái này để yêu cầu gửi các LSA mới nhất.
Kết nối 2 chiều (2-Way): Trạng thái này chỉ ra rằng Router đã “nhìn thấy“ định
danh router của nó trong trường hàng xóm của gói Hello mà hàng xóm gửi tới. Điều
này có nghĩa là kết nối hai chiều đã được thiết lập. Trong mạng đa truy nhập, hàng
xóm phải ở trạng thái này hoặc cao hơn để có thể được chọn là DR hoặc BDR. Việc
nhận một gói DD từ một hàng xóm ở trạng thái khởi tạo sẽ chuyển hàng xóm này sang
trạng thái kết nối 2 chiều.

Hủy

1
IE
IE2

Khởi
Thử
IE2 tạo

IE4 IE4

IE2

DP1 Tải về
5
IE

11
IE

IE2 IE
7

IE12
6

IE8 IE9
IE

2-Way Exstart Thay đổi DP1

IE
IE2 IE2 10
Hoàn
thiện

IE2

Hình 3.4: Quá trình chuyển đổi trạng thái từ hủy sang hoàn thiện
Tải về: Router sẽ gửi các gói yêu cầu trạng thái liên kết tới các hàng xóm ở
trạng thái này để yêu cầu gửi các LSA mới hơn đã được chỉ ra ở trạng thái thay đổi
nhưng chưa nhận được.
Hoàn thiện: hàng xóm ở trạng thái này là liên kết lân cận hoàn toàn và các kết
nối lân cận sẽ xuất hiện trong các gói quảng bá trạng thái liên kết router và mạng.

Bảng 5: Các biến cố của hàng xóm

Biến cố vào Ý nghĩa

Bùi Quốc Nam, D2002VT 52


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF

IE1 Chỉ xảy ra đối với các hàng xóm kết nối với mạng NBMA. IE1 xảy ra
bởi một trong các điều kiện sau:
1. Giao diện nối tới mạng NBMA được kích hoạt đầu tiên, và
hàng xóm đủ điều kiện tham gia bầu cử DR.
2. Router là DR hoặc BDR, và hàng xóm không đủ điều kiện
tham gia bầu cử để trở thành DR.
Một gói Hello hợp lệ được nhận từ hàng xóm.
IE2
hàng xóm không thể liên lạc được nữa.
IE3
Router nhận nhìn thấy định danh router của nó đầu tiên trong gói
IE4
Gói Hello của hàng xóm hoặc nhận được gói DD từ hàng xóm.
IE5
Hàng xóm không thể thiết lập kết nối lân cận.
IE6
Xảy ra bởi một trong các điều kiện sau:
1. Trạng thái hàng xóm chuyển trước tiên sang trạng thái 2-way.
2. Trạng thái giao diện thay đổi.
Kết nối lân cận sẽ được hình thành với hàng xóm này.
IE7
Quan hệ chủ tớ được thiết lập và số trình tự DD được trao đổi.
IE8
Việc trao đổi các gói DD được hoàn thành.
IE9
Các khoản mục còn tồn tại trong danh sách yêu cầu trạng thái liên kết.
IE10
Danh sách yêu cầu trạng thái liên kết rỗng.
IE11
Kết nối lân cận sẽ được phá vỡ và được reset lại. IE12 xảy ra bởi một
IE12 trong các điều kiện sau:
1. Nhận được gói DD có số trình tự DD không đúng.
2. Nhận được gói DD có trường Option khác với trường Option
của gói DD cuối cùng.
3. Nhận được gói DD khác ngoài gói đầu tiên có bit khởi tạo được
lập.
4. Nhận được gói yêu cầu một LSA không có trong cơ sở dữ liệu.
Nhận được một gói Hello từ hàng xóm trong đó định danh router của
IE13
Router nhận không có trong trường hàng xóm xảy ra khi trạng thái
IE14

Bùi Quốc Nam, D2002VT 53


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF

giao diện thay đổi.


IE15
Kết nối lân cận với hàng xóm này sẽ tiếp tục tồn tại hay tiếp tục hình
thành.
IE16
Kết nối lân cận với hàng xóm này sẽ không tiếp tục tồn tại hay không
tiếp tục hình thành.

Bảng 6: Các quyết định của hàng xóm

Quyết định Ý nghĩa

DP1 Một kết nối lân cận sẽ được thiết lập với hàng xóm hay không? Một
kết nối lân cận sẽ được hình thành nếu một trong các điều kiện sau
xảy ra:
1. Loại mạng là điểm - điểm.
2. Loại mạng là điểm - đa điểm.
3. Loại mạng là liên kết ảo.
4. Router là DR trong mạng của hàng xóm.
5. Router là BDR trong mạng của hàng xóm.
6. hàng xóm là DR.
7. hàng xóm là BDR.

DP2 Danh sách yêu cầu trạng thái liên kết đối với hàng xóm này có rỗng
không?

DP3 Kết nối lân cận với hàng xóm có tiếp tục tồn tại hay không?

3.5 Thiết lập kết nối lân cận


Các hàng xóm trong các mạng điểm - điểm, điểm - đa điểm, và liên kết ảo luôn
thiết lập kết nối lân cận với nhau trừ khi các tham số trong các gói Hello của chúng
không phù hợp.
Trong các mạng quảng bá và NBMA, DR và BDR sẽ thiết lập kết nối lân cận
với tất cả các hàng xóm còn các DRother sẽ không thiết lập kết nối lân cận với các
DRother khác.
Quá trình xây dựng kết nối lân cận sử dụng ba loại gói OSPF sau:
1. Gói mô tả cơ sở dữ liệu DD.

2. Gói yêu cầu trạng thái liên kết.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 54


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
3. Gói cập nhật trạng thái liên kết.

Gói DD đặc biệt quan trọng trong quá trình xây dựng kết nối lân cận. Các gói
DD sẽ chứa tiêu đề của các LSA trong cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết của Router gốc.
Router nhận sẽ nhận các gói DD và kiểm tra các tiêu đề này để quyết định xem liệu nó
đã có bản copy mới nhất của LSA trong cơ sở dữ liệu của nó. Ngoài ra gói DD còn
chứa ba cờ được sử dụng để quản lí quá trình xây dựng kết nối lân cận. Ba cờ đó là:
1. Bit khởi tạo (I): I = 1 chỉ ra rằng gói DD đầu tiên gửi.

2. Bit khác (M): M = 1 chỉ ra rằng đây không phải gói DD cuối cùng được gửi.

3. Bit chủ/tớ (MS): MS = 1 chỉ ra rằng gói DD được gửi từ Router là Master.

Khi cuộc đàm phán chủ/tớ bắt đầu ở trạng thái Exstart, cả hai hàng xóm sẽ cùng
yêu cầu trở thành chủ bằng cách gửi một gói DD rỗng với bit MS = 1. hàng xóm có
định danh router thấp hơn sẽ là tớ và truyền trở lại gói DD có MS = 0 và số trình tự
DD được lập theo số trình tự của chủ. Gói DD này sẽ là gói DD đầu tiên chứa các bản
tóm tắt LSA. Khi cuộc đàm phán chủ/tớ hoàn thành, hàng xóm sẽ chuyển sang trạng
thái thay đổi.
Ở trạng thái thay đổi, các hàng xóm sẽ tiến hành đồng bộ cơ sở dữ liệu của
chúng. Danh sách tóm tắt cơ sở dữ liệu được ghi cùng với các tiêu đề của tất cả các
LSA trong cơ sở dữ liệu của Router. Các gói DD chứa danh sách các tiêu đề của các
LSA được gửi tới hàng xóm.
Nếu một Router thấy rằng hàng xóm của nó có một LSA không có trong cơ sở
dữ liệu của nó, hoặc hàng xóm có bản copy của một LSA (đã biết) mới hơn, nó đặt
LSA này vào danh sách yêu cầu trạng thái liên kết. Sau đó nó gửi gói yêu cầu trạng
thái liên kết để yêu cầu bản sao của LSA này. Các gói cập nhật trạng thái liên kết vận
chuyển các LSA được yêu cầu. Khi nhận được các LSA yêu cầu, Router sẽ xoá tiêu đề
của các LSA nhận được khỏi danh sách yêu cầu trạng thái liên kết.
Tất cả các LSA gửi đi trong gói cập nhật trạng thái liên kết phải được xác nhận.
Do vậy, các LSA đã được truyền được ghi vào danh sách truyền lại trạng thái liên kết.
Khi một LSA được xác nhận, nó sẽ được xoá khỏi danh sách này. LSA có thể được xác
nhận theo hai cách:
- Xác nhận rõ ràng: Khi nhận được gói xác nhận trạng thái liên kết chứa tiêu
đề LSA.
- Xác nhận ngầm: Khi nhận được gói cập nhật trạng thái liên kết chứa phiên
bản LSA giống với phiên bản đã gửi. (Cả hai LSA đều mới hơn các LSA
khác).

Bùi Quốc Nam, D2002VT 55


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Router chủ điều khiển quá trình đồng bộ và đảm bảo chỉ có gói DD được truyền
đi vào thời điểm đó. Khi router tớ nhận một gói DD từ router chủ, nó sẽ xác nhận việc
này bằng cách gửi một gói DD có cùng số trình tự tới router chủ. Nếu router chủ
không nhận được xác nhận của gói này trong khoảng thời gian RxmtInterval, nó sẽ gửi
tiếp bản sao của gói đó đến router tớ.
Router tớ gửi các gói DD chỉ để đáp lại các gói DD mà nó nhận từ Router chủ.
Nếu gói DD nhận được có số trình tự mới, nó sẽ gửi gói DD có cùng số trình tự với
gói này. Nếu số trình tự của gói nhận được giống với gói xác nhận trước đó, gói xác
nhận được truyền lại.
Khi quá trình đồng bộ hoàn tất, một trong hai sự chuyển đổi trạng thái sau sẽ
xảy ra:
- Nếu vẫn còn các mục trong danh sách yêu cầu trạng thái liên kết, Router sẽ
chuyển hàng xóm sang trạng thái tải về.
- Nếu danh sách yêu cầu trạng thái là rỗng, Router sẽ chuyển hàng xóm sang
trạng thái hoàn thiện.
Router chủ biết rằng quá trình đồng bộ đã hoàn tất khi nó gửi tất cả các gói DD
cần thiết để diễn tả đầy đủ cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết của nó tới router tớ và nhận
được gói DD với bit M = 0. Router tớ biết rằng quá trình đồng bộ đã hoàn tất khi nó
nhận được gói DD có bit M = 0 và gửi một gói DD xác nhận có bit M = 0. Hình 3.5
chỉ ra ví dụ về một quá trình đồng bộ cơ sở dữ liệu cùng với sự chuyển đổi trạng thái
hàng xóm.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 56


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF

RT1 RT2

Hủy Hello (DR = 0.0.0.0, Neighbors Seen = 0) Huỷ


Khởi
Hello (DR = RT2, Neighbors Seen = RT1) tạo
Exstart DD (Seq = x, I = 1, M = 0, MS = 1)

DD (Seq = y, I = 1, M = 1, MS = 1) Exstart

Thay đổi DD (Seq = y, I = 0, M = 1, MS = 0)

DD (Seq = y + 1, I = 0, M = 1, MS = 1) Thay đổi

DD (Seq = y + 1, I = 0, M = 1, MS = 0)

DD (Seq = y + n, I = 0, M = 0, MS = 1)

Tải về DD (Seq = y + n, I = 0, M = 0, MS = 0)
Hoàn
LS Request thiện
LS Update

LS Request

LS Update
Hoàn
thiện

Hình 3.5: Ví dụ một quá trình đồng bộ cơ sở dữ liệu

3.6 Tràn lụt


Toàn bộ cấu hình mạng OSPF có thể được mô tả như là một nhóm các Router
liên kết với nhau bởi các kết nối lân cận logic. Để định tuyến qua cấu hình logic này,
mỗi node phải có một “bản đồ nhận dạng” cấu hình. Bản đồ này gọi là cơ sở dữ liệu
cấu hình.
Cơ sở dữ liệu cấu hình thường được gọi là cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết. Nó
bao gồm tất cả các LSA mà Router nhận được. Sự thay đổi trong cấu hình mạng sẽ
được diễn tả như là sự thay đổi trong một hay nhiều LSA. Tràn lụt là quá trình các gói
LSA (mới và cả LSA đã thay đổi) được gửi qua mạng để đảm bảo cơ sở dữ liệu của
mỗi node được cập nhật và duy trì sự đồng nhất với các node khác.
Quá trình tràn lụt sử dụng hai loại gói OSPF sau:
- Gói cập nhật trạng thái liên kết.
- Gói xác nhận trạng thái liên kết.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 57


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Mỗi gói cập nhật và xác nhận trạng thái liên kết có thể mang nhiều LSA. Các
LSA được tràn lụt qua liên mạng, nhưng các gói cập nhật và xác nhận chỉ được truyền
giữa hai node thông qua kết nối lân cận.

Drother Drother Cập nhật


(224.0.0.5) (224.0.0.5)

Cập nhật
Cập nhật DR DR
(224.0.0.6) (224.0.0.6)

Drother Cập nhật Drother Cập nhật


(224.0.0.5) (224.0.0.5)

BDR BDR
(224.0.0.6) (224.0.0.6)

Drother Drother
(224.0.0.5) (224.0.0.5)
(a) (b)

Hình 3.6: Quá trình truyền các gói cập nhật trạng thái liên kết
Trong mạng điểm - điểm: Các gói cập nhật được gửi tới địa chỉ multicast
AllSPFRouters (224.0.0.5).
Trong mạng điểm - đa điểm và liên kết ảo: Các gói cập nhật được truyền
Unicast tới địa chỉ giao diện của các hàng xóm kế cận.
Trong mạng quảng bá: Các DRother chỉ tạo kết nối lân cận với DR và BDR.
Do đó các gói cập nhật được gửi tới địa chỉ AllDRoter (224.0.0.6). Sau đó DR sẽ phát
Multicast các gói cập nhật tới tất cả các Router kế cận trong mạng sử dụng địa chỉ
AllSPFRouter và các Router nay đến lượt mình sẽ gửi LSA ra tất cả các giao diện khác
chạy OSPF của nó.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 58


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF

Cập nhật
Drother
(224.0.0.5)
Cập nhật

DR
(224.0.0.6)
Cập nhật
Drother
(224.0.0.5)
Cập nhật

BDR
(224.0.0.6)
Cập nhật

Drother
(224.0.0.5)
(c)

Hình 3.7: Tràn lụt gói trong mạng quảng bá


3.6.1 Xác nhận tuyệt đối và xác nhận rõ ràng
Mỗi LSA được truyền đi phải được xác nhận. Có hai kiểu xác nhận là: Xác
nhận tuyệt đối và xác nhận rõ ràng.
Xác nhận tuyệt đối: Xác nhận tuyệt đối việc đã nhận một LSA bằng cách gửi
một gói cập nhật chứa một LSA giống hệt trở lại node nguồn. Xác nhận tuyệt đối sử
dụng hiệu quả trong trường hợp hàng xóm đang có ý định gửi cập nhật về node gốc.
Xác nhận rõ ràng: Bằng cách gửi gói xác nhận trạng thái liên kết có chứa các
LSA Header đủ để nhận dạng các LSA.
Khi LSA được gửi, một phiên bản của LSA được lưu trong danh sách truyền lại
trạng thái liên kết. LSA được truyền lại theo chu kì cho đến khi nhận được xác nhận
hoặc khi kết nối lân cận bị huỷ bỏ. Các gói cập nhật trạng thái liên kết chứa các LSA
truyền lại luôn phát theo kiểu unicast đối với mọi kiểu mạng.
3.6.2 Số trình tự, tổng kiểm tra, và tuổi
Mỗi LSA chứa ba giá trị là: số trình tự, tổng kiểm tra, và tuổi.
Số trình tự: Sử dụng 32 bit có giá trị từ số trình tự đầu tiên (0x80000001) đến
số trình tự lớn nhất (0x7fffffff). Khi Router tạo ra một LSA, nó lập số trình tự của LSA
đó bằng số trình tự đầu tiên. Mỗi lần Router tạo ra một phiên bản của LSA, số trình tự
lại tăng lên một đơn vị. Nếu số trình tự hiện tại là số trình tự lớn nhất và phải có một
phiên bản mới của LSA được tạo ra thì trước tiên Router đặt tuổi của LSA cũ đang tồn
tại trong cơ sở dữ liệu của các hàng xóm bằng MaxAge và tràn lụt nó trên tất cả các
kết nối lân cận. Khi tất cả các hàng xóm kế cận biết được tuổi của LSA này là MaxAge
thì phiên bản mới của LSA này với số trình tự là số trình tự đầu tiên đã có thể được
tràn lụt.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 59


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Tổng kiểm tra: Là một số nguyên 16 bit được tính toán dựa trên thuật toán
Fletcher. Tổng kiểm tra được tính toán dựa trên toàn bộ LSA ngoại trừ trường tuổi
(Trường này thay đổi khi LSA chuyển từ node tới node do đó phải yêu cầu tính lại
tổng kiểm tra tại mỗi node). Tổng kiểm tra của mỗi LSA cũng được tính lại năm phút
một lần khi chúng cư trú trong cơ sở dữ liệu để đảm bảo LSA không bị thay đổi khi ở
trong cơ sở dữ liệu.
Tuổi: Là một số nguyên 16 bit không dấu để chỉ ra tuổi của LSA tính theo giây.
Phạm vi của tuổi là từ 0 đến 3600 s (gọi là tuổi cực đại - MaxAge). Khi Router tạo ra
một LSA, nó lập tuổi của LSA bằng 0. Mỗi khi LSA được chuyển tiếp qua một Router,
tuổi của nó sẽ tăng lên một số giây. Tuổi cũng được tăng lên khi LSA cư trú trong cơ
sở dữ liệu. Khi LSA đạt đến tuổi cực đại, LSA sẽ được tràn lụt lại sau đó bị xoá khỏi
cơ sở dữ liệu. Do vậy khi Router cần xoá bỏ một LSA khỏi tất cả cơ sở dữ liệu, nó sẽ
đặt tuổi của LSA bằng tuổi cực đại và tràn lụt lại LSA này. Chỉ có Router tạo ra LSA
mới có thể làm được điều này.
Khi nhận được nhiều phiên bản LSA giống nhau, Router sẽ xác định LSA mới
nhất dựa trên giải thuật sau:
- So sánh số trình tự: LSA có số trình tự cao hơn là LSA mới hơn.
- Nếu số trình tự bằng nhau, thì so sánh các tổng kiểm tra. LSA có tổng kiểm
tra cao nhất là LSA mới nhất.
- Nếu tổng kiểm tra bằng nhau thì so sánh tuổi. Nếu chỉ có một LSA có tuổi là
cực đại, nó được coi là gần mới nhất. Ngược lại:
- Nếu tuổi của LSA khác nhau hơn mười năm phút, LSA có tuổi thấp hơn
được chọn. Nếu không có điều kiện nào như trên xảy ra, hai LSA được coi
là giống hệt nhau.
3.7 Phân loại Router OSPF
Có bốn loại Router OSPF là : Router nội, Router biên vùng, Router mạng
đường trục, và Router biên hệ thống tự trị (hình 3.14).
Router nội (Internal Router): là Router mà tất cả các giao diện của nó thuộc về
cùng một vùng. Các Router này có cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết đơn.
Router biên vùng ABR (Area Border Router): Kết nối một hay nhiều vùng tới
mạng đường trục và hoạt động như một cổng đối với lưu lượng liên vùng. ABR luôn
có ít nhất một giao diện thuộc về mạng đường trục, và phải duy trì cơ sở dữ liệu trạng
thái liên kết tách biệt cho mỗi vùng liên kết với nó. Vì vậy, ABR thường có bộ nhớ lớn
hơn và bộ vi xử lí mạnh hơn so với Router nội. ABR có nhiệm vụ thu thập thông tin

Bùi Quốc Nam, D2002VT 60


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
cấu hình của các vùng gắn với nó cho mạng đường trục, sau đó mạng đường trục sẽ
phổ biến lại cho các vùng khác.
Router mạng đường trục: là Router có ít nhất một giao diện gắn vào mạng
đường trục. Như vậy Router mạng đường trục có thể là một ABR hoặc một Router nào
đó thuộc mạng đường trục (vùng 0).
Router biên hệ thống tự trị ASBR (Autonomous System Boundary Router):
hoạt động như là một cổng đối với lưu lượng ngoài.

BG
P

Backbone
Router
ASBR

Area 0

ABR

Internal
Router
Area 1
P
EIG
Area 10.5.53.16

Hình 3.8: Phân bố các Router trong mạng

3.8 Phân loại LSA


Bảng 7: Phân loại LSA

TT Mô tả

1 Gói quảng bá trạng thái liên kết router


2 Gói quảng bá trạng thái liên kết mạng
3 Gói quảng trạng thái liên kết bên ngoài mạng
4 Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài ASBR
5 Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài AS
6 Gói quảng bá trạng thái liên kết của hội viên nhóm

Bùi Quốc Nam, D2002VT 61


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF

TT Mô tả

7 LSA bên ngoài NSSA


8 LSA thuộc tính ngoài
9 LSA mờ (liên kết phạm vi nội hạt)
10 LSA mờ (phạm vi nội vùng)
11 LSA mờ (phạm vi AS)

Loại = 1 Loại = 1

Router ID = 192.168.30.10 Router ID = 192.168.30.10

Số link = 3 Số link = 3

Mô tả link 1 Mô tả link 1

Mô tả link 2 Mô tả link 2

Mô tả link 3 Mô tả link 3

Link 1 Link 2

Loại = 1
L
in
k
3

Router ID = 192.168.30.10

Số link = 3

Mô tả link 1

Mô tả link 2

Mô tả link 3

Hình 3.9: Gói quảng bá trạng thái liên kết router


Gói quảng bá trạng thái liên kết router: được tạo ra bởi mọi Router. LSA này
chứa danh sách tất cả các liên kết của Router cùng với trạng thái và chi phí (giá) đầu ra
của mỗi liên kết. Các LSA này chỉ được tràn lụt trong vùng tạo ra nó.
Gói quảng bá trạng thái liên kết mạng: được tạo ra bởi DR trong các mạng đa
truy nhập. Network LSA chứa danh sách tất cả các Router gắn với DR và cả DR. Các
LSA này được tràn lụt trong vùng tạo ra nó.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 62


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF

Type = 2
192.168.17.18
Subnet Mask = 255.255.255.248
Attached Router = 192.168.30.20
Attached Router = 192.168.30.10

Attached Router = 192.168.30.30

DR Router ID = 192.168.30.20

Type = 2
192.168.17.18/29
192.168.17.18
Subnet Mask = 255.255.255.248
Attached Router = 192.168.30.20
Attached Router = 192.168.30.10

Attached Router = 192.168.30.30

Định danh Router = Định danh Router =


192.168.30.10 192.168.30.30

Hình 3.10: Gói quảng bá trạng thái liên kết mạng


Gói quảng trạng thái liên kết bên ngoài mạng: Được tạo ra bởi các ABR.
Chúng được gửi vào vùng để quảng cáo cho các đích bên ngoài vùng đó. Thực tế, các
LSA này như một phương tiện mà ABR dùng để nói cho các Router bên trong vùng
biết các đích bên ngoài mà ABR có thể tiếp cận được. ABR cũng quảng cáo các đích
bên trong vùng gắn với nó cho các Router bên trong mạng đường trục bằng các LSA
này.
LSA gồm giá từ ABR tới đích. Mỗi đích chỉ được quảng cáo bởi một LSA cho
dù ABR biết được nhiều đường tới đích đó. Do vậy, nếu ABR biết được nhiều đường
tới một đích nào đó trong vùng gắn với nó, nó sẽ tạo một gói quảng bá trạng thái liên
kết bên ngoài mạng có giá thấp nhất trong các đường nó biết để gửi vào mạng đường
trục. Tương tự như vậy, nếu một ABR nhận được nhiều Gói quảng bá trạng thái liên
kết bên ngoài mạng từ các ABR khác thông qua mạng đường trục, nó sẽ chọn LSA có
giá thấp nhất và quảng cáo nó vào trong vùng (không phải là mạng đường trục) gắn
với nó. Khi một Router khác nhận được một gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài
mạng từ một ABR, nó không chạy giải thuật SPF. Đúng hơn, nó cộng giá của tuyến tới
ABR và giá chứa trong LSA. Tuyến tới đích được quảng cáo bởi ABR được lưu trong
bảng định tuyến cùng với giá đã được tính toán. Kiểu định tuyến này (sử dụng Router
trung gian thay vì xác định đường đi đầy đủ tới đích) gọi là định tuyến theo kiểu vector
khoảng cách.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 63


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Như vậy, OSPF là giao thức trạng thái liên kết trong một vùng nhưng lại sử
dụng giải thuật vector khoảng cách để định tuyến liên vùng.

Type = 3 Type = 3

192.168.17.16 192.16.121.0

Mask = 255.255.255.240 Mask = 255.255.255.0

Metric = 120 Metric = 120

172.16.121.0/24 192.168.13.16/28

Area 0
Area 192.168.13.0

Hình 3.11: Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài mạng
Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài ASBR: được tạo ra bởi ABR. Nó
giống hệt gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài mạng ngoại trừ việc nó dùng để
quảng cáo cho các đích đến là ASBR..

Type = 4
Router ID = 192.168.30.12
Mask = 0.0.0.0
Metric = 64

ASBR
Router ID = 192.168.30.12

Area 0

Hình 3.12: Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài ASBR
Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài hệ thống tự trị: Được tạo ra bởi
các ASBR. Các LSA này dùng để quảng cáo cho các đích bên ngoài hệ thống độc lập
OSPF hoặc các tuyến mặc định bên ngoài vào hệ thống độc lập OSPF.
Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài hệ thống tự trị là LSA duy nhất trong
cơ sở dữ liệu không liên kết với một vùng nào. Nó được tràn lụt thông qua hệ thống
độc lập OSPF.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 64


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF

Type = 5
10.83.10.0/24 10.83.10.0
Mask = 255.255.255.0
Metric = 10

172.20.57.254 Địa chỉ đang tới =


172.20.57.254

ASBR
Router ID = 192.168.30.60

Hệ thống tự trị OSPF

Hình 3.13: Hoạt động gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài hệ thống tự trị
Gói quảng bá trạng thái liên kết của hội viên nhóm: Sử dụng trong Multicast
OSPF (MOSPF). MOSPF định tuyến các gói từ một nguồn tới nhiều đích hay một
nhóm thành viên chia sẻ địa chỉ multicast lớp D.
Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài NSSA: được tạo ra bởi các ASBR
trong các not – so – stubby area (NSSAs). Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài
NSSA hầu như giống hệt với ngoại trừ việc gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài
NSSA được tràn lụt chỉ trong NSSA tạo ra nó.
LSA thuộc tính ngoài: được đề xuất để chạy internal BGP (iBGP) hợp lệ để
truyền tải thông tin BGP qua miền OSPF. Tuy nhiên, nó chưa được triển khai.
LSA mờ: gồm phần Header tiêu chuẩn và trường thông tin. Trường thông tin có
thể sử dụng cho OSPF hoặc bởi các ứng dụng khác để phân phối thông tin qua miền
OSPF. LSA này cũng chưa được triển khai.
Khuôn dạng chi tiết của các LSA được trình bày ở phần phụ lục.
3.9 Vùng
Lợi ích của việc sử dụng vùng: OSPF sử dụng các vùng để giảm các ảnh
hưởng bất lợi trên. OSPF định nghĩa vùng là một nhóm logic các Router và các liên
kết giúp phân chia hiệu quả một miền OSPF thành các miền con. Các Router trong
một vùng sẽ không biết chi tiết cấu hình bên ngoài vùng của nó. Do vậy:

Bùi Quốc Nam, D2002VT 65


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
- Một Router sẽ chỉ phải chia sẻ cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết với các
Router khác trong vùng của nó. Việc giảm kích thước của cơ sở dữ liệu sẽ
làm giảm sự va chạm trong bộ nhớ của Router.
- Cơ sở dữ liệu nhỏ hơn dẫn đến các LSA phải xử lí ít hơn và làm giảm sự va
chạm trong CPU của Router.
- Các quá trình tràn lụt gói được giới hạn trong vùng.
Định danh vùng: vùng được nhận dạng bởi 32 bit định danh vùng. định danh
vùng có thể được viết dưới dạng số thập phân hoặc số thập phân được ngăn cách bởi
các dấu chấm (ví dụ như 0 và 0.0.0.0 là tương đương, hoặc 16 và 0.0.0.16; 271 và
0.0.1.15 là tương đương).
Mạng đường trục: định danh vùng 0 được sử dụng cho mạng đường trục.
Mạng đường trục là mạng chịu trách nhiệm thông báo các thông tin về cấu hình tổng
quát của mỗi vùng cho các vùng khác.
3.9.1 Vùng có thể phân chia

Area 0
Area 3

Area 3
Area 0

Hình 3.14: Quá trình phân chia vùng


Vùng có thể phân chia là vùng trong đó một lỗi liên kết sẽ phân chia vùng thành
hai phần tách biệt nhau. Nếu một vùng (không phải là mạng đường trục) bị phân chia,
và tất cả các Router ở hai bên phân chia vẫn có thể nhìn thấy ABR (hình 3.15) thì sẽ
không có sự phá vỡ nào xảy ra. mạng sẽ xem các vùng phân chia như là hai vùng tách
biệt.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 66


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Khi mạng đường trục được phân chia, nó sẽ tạo ra các vùng tách biệt và tạo ra
hai miền OSPF tách biệt nhau (hình 3.15).

Area 2

Area 0

Area 3

Area 0
Area 2

Area 0

Area 3

Hình 3.15: Quá trình phân chia mạng đường trục


3.9.2 Vùng cụt (Stub Area)
ASBR quảng cáo cho các đích bên ngoài bằng cách tràn lụt các LSA ngoại qua
hệ thống độc lập OSPF. Các LSA này chiếm tỉ lệ lớn trong cơ sở dữ liệu của mỗi
Router.

ASBR

Area 0
Area 2

Hình 3.16: Cấu hình vùng 2 là một vùng cụt


Ở hình vẽ trên, không phải mọi Router đều cần biết tất cả các đích bên ngoài.
Các Router trong vùng 2 đều phải gửi các gói đến ABR để biết về ASBR bất kể đích
bên ngoài là gì. Vì lí do này vùng 2 được cấu hình như một vùng cụt.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 67


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Vùng cụt là vùng mà trong đó các gói LSA bên ngoài và LSA sơ lược không
được tràn lụt vào. Các ABR gắn với vùng cụt sẽ sử dụng các LSA sơ lược mạng để
quảng cáo một tuyến mặc định vào vùng cụt. Các Router bên trong vùng sẽ sử dụng
tuyến mặc định nếu như nó không tìm thấy tuyến nào phù hợp trong bảng định tuyến.
Vì tuyến mặc định được quảng cáo bởi Gói quảng bá trạng thái liên kết bên ngoài
mạng nên nó sẽ không được quảng cáo ngoài vùng.
Hoạt động của các Router trong vùng cụt có thể được cải thiện và bảo tồn được
bộ nhớ nhờ giảm được kích thước cơ sở dữ liệu của chúng.
3.9.3 Vùng cụt hoàn toàn (Totally Stubby Area)
Vùng cụt hoàn toàn sử dụng các tuyến mặc định để định tuyến các đích bên
ngoài đến không chỉ hệ thống độc lập mà còn đến vùng. ABR của vùng cụt hoàn toàn
sẽ ngăn chặn không chỉ các LSA bên ngoài AS mà còn ngăn chặn tất cả các Summary
LSA ngoại trừ các LSA loại 3 dùng để quảng cáo tuyến mặc định.
3.10 Phân loại đường
Có bốn loại đường là: đường nội vùng, đường liên vùng, đường ngoài loại 1, và
đường ngoài loại 2.

20
B
5
10
10.1.2.0
A 30 D

10

C External
OSPF

Hinh 3.17: Định tuyến theo từng loại đường


Đường nội vùng: là đường nối tới các đích trong các vùng gắn với Router.
Đường liên vùng: là đường nối tới các đích trong các vùng khác nhưng vẫn
nằm trong hệ thống độc lập OSPF. Đường liên vùng luôn đi qua ít nhất một ABR.
Đường ngoài loại 1(E1): là đường tới các đích bên ngoài hệ thống độc lập
OSPF. Khi một tuyến bên ngoài được quảng các vào một hệ thống độc lập, nó phải

Bùi Quốc Nam, D2002VT 68


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
được gán một metric có ý nghĩa đối với giao thức định tuyến của hệ thống độc lập.
Trong OSPF, ASBR chịu trách nhiệm gán giá cho các tuyến bên ngoài mà nó quảng
cáo. Các đường ngoài loại 1 có giá bằng tổng của giá bên ngoài này cộng với giá của
đường dẫn tới ASBR.
Đường ngoài loại 2 (E2): cũng là đường tới các đích bên ngoài hệ thông độc
lập OSPF nhưng nó không tính phần giá của đường tới ASBR.
Ở hình 3.21, Router A có hai đường tới đích bên ngoài 10.1.2.0. Nếu đích được
quảng cáo theo kiểu đường E1, đường A-B-D có giá là 35 (5+20+10) sẽ được chọn so
với đường A-C-D có giá là 50 (30+10+10). Nhưng nếu đích được quảng cáo theo kiểu
đường E2, thì đường A-C-D có giá là 20 (10+10) sẽ được chọn so với đường A-B-D có
giá là 30 (20+10).
3.11 Bảng định tuyến
Giải thuật SPF của Dijkstra được sử dụng để tính toán cây đường đi ngắn nhất
từ các LSA trong cơ sở dữ liệu trạng thái liên kết. Giải thuật SPF được chạy lần thứ
nhất để xây dựng các cành của cây SPF. Giải thuật chạy lần thứ hai để thêm lá vào cây.
Các lá chính là các mạng cụt gắn với mỗi Router.
OSPF xác định đường đi ngắn nhất dựa trên một độ đo (metric) tuỳ ý gọi là giá
gắn với mỗi giao diện. Giá của một tuyến là tổng các giá của tất cả các giao diện đầu
ra tới đích. RFC 2328 không chỉ rõ giá trị cho giá.
Khi một Router OSPF kiểm tra địa chỉ đích của gói, nó sẽ thực hiện các bước
sau để lựa chọn đường đi ngắn nhất:
1. Chọn tuyến phù hợp nhất với địa chỉ đích. Ví dụ nếu có các thực thể định
tuyến ứng với địa chỉ 172.16.64.0/18; 172.16.64.0/24; và 172.16.64.192/27
và địa chỉ đích là 172.16.64.205 thì thực thể cuối cùng sẽ được chọn. Thực
thể được chọn luôn là thực thể phù hợp dài nhất (tuyến với mặt nạ địa chỉ
dài nhất). Nếu không tìm được tuyến phù hợp, một bản tin ICMP sẽ được
gửi về địa chỉ nguồn và gói sẽ bị huỷ bỏ.
2. Bỏ bớt các thực thể đã chọn bằng cách loại bỏ các loại đường dẫn không
phù hợp. Các loại đường dẫn được phân quyền ưu tiên theo thứ tự sau: (1 là
mức ưu tiên cao nhất, 4 là mức ưu tiên thấp nhất).
1. Đường dẫn nội vùng.
2. Đường dẫn liên vùng.
3. Đường ngoài loại 1.
4. Đường ngoài loại 2.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 69


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương III: Giao thức định tuyến
OSPF
Nếu có nhiều tuyến có cùng giá, cùng loại đường dẫn tồn tại trong tập cuối
cùng, OSPF sẽ sử dụng tất cả các đường dẫn này. Lưu lượng được truyền trên các
đường dẫn này theo phương pháp cân bằng tải.
3.12 Khả năng ứng dụng của OSPF trong mạng NGN của VNPT
Mạng NGN của VNPT là một mạng IP cỡ lớn có cấu trúc phân lớp. Tuy nhiên ở
đây ta chỉ quan tâm tới lớp truyền tải của mạng. Tại lớp truyền tải, các Router M160
được nối với nhau để thực hiện việc truyền tải lưu lượng với tốc độ rất cao. Các Router
M160 sử dụng công nghệ chuyển mạch nhãn đa giao thức MPLS và sử dụng giao thức
định tuyến OSPF. Công nghệ chuyển mạch nhãn MPLS hoạt động dựa trên giao thức
LDP có tác dụng ánh xạ các địa chỉ IP đích thành các nhãn tương ứng để các LSR gán
các nhãn này cho các gói tin IP khi chúng đi vào miền MPLS. Giao thức LDP lại thực
hiện điều này dựa trên bảng định tuyến mà giao thức OSPF đã xây dựng. Có thể nói
với những đặc tính như hoạt động tốt trên các mạng cỡ lớn, khả năng hội tụ nhanh, tiết
kiệm băng thông trong quá trình trao đổi thông tin định tuyến... giao thức định tuyến
OSPF đang và sẽ hoạt động hiệu quả trong mạng NGN của VNPT.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 70


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

CHƯƠNG IV
TRIỂN KHAI ỨNG DỤNG MẠNG NGN CỦA VNPT

Sự phát triển mạng NGN tại Việt Nam là một xu thế tất yếu, phù hợp với quá
trình phát triển NGN trên thế giới. Không nằm ngoài xu hướng chung đó, Việt Nam
cũng đang có những bước phát triển mạng NGN của riêng mình. Hiện nay có 6 doanh
nghiệp được phép của Bộ bưu chính, viễn thông cho phép cung cấp các dịch vụ viễn
thông là Tập đoàn bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT), Công ty viễn thông quân
đội (Viettel), Công ty Thông tin viễn thông điện lực (VP Telecom), Công ty cổ phần
dịch vụ Bưu chính Viễn thông Sài Gòn (SPT), Hà Nội Telecom, Công ty viễn thông
Hàng hải. Trong đó ngoại trừ Công ty viễn thông Hàng hải, các công ty khác đều đang
cung cấp dịch vụ gọi VoIP đường dài trong nước và quốc tế. Phần này sẽ giới thiệu
một cách cụ thể tình hình triển khai mạng NGN của Tập đoàn bưu chính viễn thông
Việt Nam (VNPT).
4.1 Giải pháp SURPASS của SIEMENS
Giải pháp cho mạng NGN của Siemens được gọi là Surpass. Cấu trúc mạng
Surpass được chỉ ra trong hình 4.1.
Cổng báo hiệu Cổng báo hiệu
Quản lý
IP

C7/IP C7/IP
SS7 SNMP, API
SIGTRAN SIGTRAN SS7

MGC BICC
SIGTRAN

MGCP/H.248 MGCP/H.248
MEGACO MEGACO

Mạng IP (hoặc PSTN


PSTN ATM, hoặc MPLS)

Cổng phương tiện POTS


POTS ISDN-BA
ISDN-BA ISDN-PRA
ISDN-PRA V5.x/TR8/GR3
V5.x/TR8/GR3 03
03 xDSL
xDSL ATM
ATM FR
FR Truy nhập LL/CES
LL/CES

Hình 4.1: Giải pháp Surpass của Siemens

Bùi Quốc Nam, D2002VT 71


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

Trong đó, các thiết bị có các chức năng sau:

Hình 4.2: Các họ sản phẩm SURPASS của Siemens


Giải pháp SURPASS của Siemens bao gồm 4 vấn đề:
- Chuyển mạch thế hệ sau.
- Truy nhập thế hệ sau.
- Truyền tải thế hệ sau.
- Mạng quản lý thế hệ sau.
4.1.1 Chuyển mạch thế hệ sau
Cấu trúc chuyển mạch trong SURPASS dựa trên mô hình do MSF (Multiservice
Switching Forum – Diễn đàn chuyển mạch đa dịch vụ) đưa ra.
Đối với thoại VoIP đang triển khai của VNPT thì vấn đề cần quan tâm nhất
trong chuyển mạch thế hệ sau hiện nay là trung kế ảo.
Trung kế ảo (VT – Virtual Trunking) là khái niệm để chỉ đường trung kế được
thiết lập một cách logic trong softswitch để quản lý đường trung kế tương ứng nối với
cổng phương tiện.
Trung kế ảo cho phép tích hợp các dạng dữ liệu khác nhau trên cùng một mạng
và cung cấp khả năng mở rộng mạng một cách linh hoạt.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 72


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

Sử dụng trung kế ảo cho phép tính toán các thông số mạng, bao gồm: Số kết nối
tối đa, đặc tính của từng thuê bao, băng thông cung cấp cho từng dịch vụ, các báo hiệu,
khả năng xử lý và QoS tối ưu theo yêu cầu.
Về báo hiệu, giải pháp SURPASS của Siemens sử dụng báo hiệu SS7.
4.1.2 Truy nhập thế hệ sau
SIEMENS đưa ra giải pháp SURPASS Next Generation Access bao gồm các
thành phần:
- SURPASS Evolving Voice Access: Cho phép kết nối tất cả các loại giao diện
của các thuê bao hiện tại tới mạng lõi NGN, hỗ trợ các dịch vụ chuyển mạch
lớp 5 một cách đầy đủ thông qua các giao diện mở và các giao diện này có
thể giao tiếp với mạng hiện tại TDM hay mạng IP. Quan trọng nhất là giải
pháp này cho phép việc tiến lên mạng thế hệ sau có thể thực hiện nhanh
chóng tại bất kỳ thời điểm nào.
- Truy nhập băn rộng SURPASS DSL: Cho phép sử dụng truy nhập băng rộng
(ở đây là công nghệ DSL).
- Truy nhập đa dịch vụ SURPASS: cho phép truy nhập tất cả các dịch vụ băng
hẹp cũng như băng rộng trên cùng một platform.
SIEMENS cũng đưa ra một giải pháp cho quá trình phát triển quá độ. Các mạng
PSTN, ATM/ IP cùng tồn tại và mạng ATM/ IP chưa xử lý ứng dụng thoại. Các sản
phẩm tương ứng cho giải pháp này là hiA (hiA7100, hiA7300).
4.1.3 Truyền tải thế hệ sau
Truyền tải thế hệ sau sử dụng công nghệ truyền dẫn quang (SDH, DWDM) và
truyền dẫn viba.
4.1.4 Mạng quản lý thế hệ sau
Giải pháp mạng quản lý cho mạng thế hệ sau của SURPASS là Next Generation
Network Management. Nó giúp giảm thiểu lỗi, tối ưu cấu hình cũng như sự hoạt động,
quản lý bảo mật cho các thành phần tạo thành NGN trong SURPASS. Nguyên lý của
giải pháp này là dựa trên quản lý phần tử, quản lý miền và các ứng dụng.
Phần quản lý mạng hỗ trợ các chức năng vận hành, quản lý, bảo dưỡng OAM,
phát hiện và xử lý lỗi, định dạng cấu hình, tính cước và quản lý hoạt động cũng như sự
bảo mật của mạng.
Hệ thống quản lý mạng viễn thông TNMS quản lý từ các phần tử đến các miền
hoạt động sử dụng công nghệ quang. Các miền hoạt động có thể là PDH, SDH,
DWDM,....

Bùi Quốc Nam, D2002VT 73


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

Bộ tích hợp truy nhập quản lý truy nhập thế hệ sau, có cấu trúc mở theo mô
hình client/ server, có tính module và linh hoạt.
4.2 Cấu trúc các thiết bị của Surpass
Họ sản phẩm SURPASS có thể chia ra làm nhiều loại khác nhau tùy thuộc vào
chức năng của chúng trong cấu trúc mạng, trong mỗi họ lại được chia thành các loại
khác nhau tùy theo dung lượng và chức năng.
SURPASS có thể được chia thành các họ con:
Surpass hiQ: Có chức năng là các máy chủ, cung cấp nền tảng hệ thống dịch vụ
mở ngoài ra có thể có chức năng chuyển mạch, điều khiển, báo hiệu .v.v.
Surpass hiG: Đóng vai trò là các cổng phương tiện, được điều khiển theo chuẩn
của giao thức điều khiển cổng phương tiện MGCP. Được thiết kế nhỏ gọn, kinh tế, độ
tin cậy cao. Hệ thống chuyển mạch mềm của hiG hỗ trợ cho mạng NGN.
Surpass hiS: Đóng vai trò là cổng cho mạng báo hiệu đa giao thức.
Surpass hiR: Là các máy chủ chứa tài nguyên quản lý mạng.
Surpass hiX: Là các bộ truy nhập đa dịch vụ.
Surpass hiT: Là các hệ thống truyền dẫn quang.
Trong phần này tôi chỉ đề cập tới cấu trúc của một số thiết bị sử dụng trong
mạng NGN của VNPT.
4.2.1 MGC hiQ9200
a. Các thành phần chức năng của Surpass hiQ 9200
Như đã giới thiệu ban đầu hiQ 9200 là hệ thống chủ quản lý tập trung các thiết
bị trong cấu trúc mạng NGN. Để đảm bảo chức năng điều khiển, báo hiệu..v..v. hiQ
9200 phải có cấu trúc phù hợp với từng chức năng của chúng.
Cấu trúc của hiQ 9200 bao gồm 5 phần chính:
- Server đặc tính cuộc gọi (CFS - Call Feature Server)
- Mạng liên lạc bên trong ( ICN - Internal Communcation Network)
- Phần quản lý gói (PM - Packet Manager)
- Cổng báo hiệu (SG - Signal Gateway)
- Tác nhân vận hành, bảo dưỡng, quản lí (OAM &P Agent)
CFS: Thực hiện điều khiển cuộc gọi đến người sử dụng mạng. CFS có chức
năng xử lý báo hiệu gọi, thực hiện điều khiển gọi, dịch vụ thoại, thiết lập cuộc gọi và

Bùi Quốc Nam, D2002VT 74


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

định tuyến cuộc gọi. CFS truyền thông cùng với nhiều hệ thống khác nhau như SG,
OAM&P Agent và PM.
ICN: Trong bất kỳ hệ thống chuyển mạch/điều khiển nào đều có nhiều bản tin
phụ được truyền giữa các hệ thống phụ trợ cho nhau. Trong hiQ 9200 khối này được
xây dựng tiếp cận với bộ điều khiển liên kết dữ liệu tốc độ cao HDLC (Hight - Level
Data Link Controller). Phần điều khiển này nằm trong phần tử chuyển mạch của hệ
thống chuyển mạch.
PM: Thực hiện kết nối cho thoại hoặc kết nối đa phương tiện. Câu lệnh của PM
đảm bảo thuộc tính liên mạng giữa SNC và mạng cơ bản IP bằng cách quản lý tài
nguyên mạng ở MG (như cổng VoIP, Codecs..) thông qua MGCP hoặc giao thức
MEGACO/H.248.
SG: Được thiết kế để kết cuối tới hệ thống báo hiệu số 7 phân phối trên IP
thông qua giao thức truyền tải điều khiển dòng SCTP (Stream Control Transmission
Protocol) hoặc trên công nghệ chuyển mạch kênh TDM. SURPASS hiG có khả năng
hỗ trợ liên kết tín hiệu băng hẹp (56Kbps, 64 Kbps) tốt như các tín hiệu băng rộng (1.5
Mbps hoặc 2Mbps).
Call Feature Server

CFS
Giao diện với
ICN
Internal Communication Network
hiQ4000

OAM&P Signaling Gateway Packet Manager


OAM&P
Agent
PC
PC PC
PC
Agent SG U
U
H.323/SIP/
PM
.. U
U
H.323/SIP/
H.248/MGC
P
. H.248/MGC
P

Giao diện với Giao diện với Giao diện với


mạng quản lí mạng SS7 mạng gói
Hình 4.3: Cấu trúc chức năng của hiQ 9200
OAM & P Agent: Surpass hiQ 9200 Softswitchs cung cấp giao diện OAM & P
Agent để gửi thông tin tới nhà cung cấp mạng như NetManager, thông tin này được tập
hợp tại Surpass hiQ 9200 Softswitch và được xử lý tại đó. Thêm vào đó giao diện này
được hiQ 9200 Softswitch dùng để thu những câu lệnh để quản lý hiQ 9200 Softswitch
như cập nhật dữ liệu hay cấu hình các khối của nó.
b. Chức năng của Surpass hiQ 9200

Bùi Quốc Nam, D2002VT 75


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

Như đã giới thiệu về Surpass hiQ 9200, đây là hệ thống chủ tập trung điều
khiển gần như xuyên suốt các thiết bị trong mạng NGN. Với cấu trúc chức năng đã
trình bày ở phần trước chúng ta thấy vai trò của hiQ 9200 là trung tâm điều khiển của
hệ thống.
Các chức năng của hiQ 9220 có thể kể đến là:
- Là thiết bị trung tâm thực hiện toàn bộ chức năng giám sát, điều khiển, ghi
cước của tất cả cuộc gọi trong mạng NGN
- Với giao diện mở có thể mở rộng và liên kết với các thành phần mạng rất dễ
dàng
- Hỗ trợ các giao thức chuẩn MGCP, MEGACO/H.248….

Hình 4.4: Giao diện báo hiệu của Surpass hiQ 9200
Chức năng điều khiển trung tâm: Với cấu trúc thành từng phần, Surpass hiQ
9200 có khả năng thực hiện nhiều chức năng của mạng cùng một lúc ví dụ như Điều
khiển PSTN/ISDN và hội tụ các dịch vụ thông qua CFS, liên kết giữa các hệ thống báo
hiệu (SS7 over IP hay SS7 qua mạng chuyển mạch kênh) thông qua SG, điều khiển tất
cả MG bằng các giao thức điều khiển MGCP thông qua MGC, thao tác các tín hiệu
điều khiển gọi trên IP (như H.323, SIP…) thông qua các PM.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 76


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

Giao diện mở dễ dàng giao tiếp và mở rộng: Với giao diện mở Surpass hiQ
9200 có khả năng giao tiếp với tất cả các thành phần trong mạng, trong đó quan trọng
nhất là giao diện báo hiệu và điều khiển, ngoài ra các giao diện với mạng quản lý và
mạng dữ liệu gói cũng rất quan trọng trong việc quản lý mạng của các nhà khai thác
mạng.
Hỗ trợ các giao thức chuẩn MGCP, MEGACO/H.248: Với các giao diện hỗ
trợ này cung cấp cho hiQ 9200 khả năng liên kết báo hiệu tốc độ cao, giám sát quản lý
báo hiệu nhằm tối ưu hóa tài nguyên mạng.. Hình vẽ dưới đây mô tả chi tiết các giao
thức báo hiệu trong cấu trúc mạng NGN của Siemens.
4.2.2 MG-hiG1000
a. Cấu trúc thiết bị SURPASS hiG1000
Thiết bị cổng hiG1000 là họ sản phẩm của SURPASS. hiG là phần tử nằm ở
mạng biên có độ tin cậy cao nằm giữa mạng TDM và mạng IP. hiG1000 đóng vai trò
như một cổng cho VoIP. Surpass hiG1000 có khả năng mở rộng và sử dụng cấu trúc dự
phòng để đáp ứng độ tin cậy cao.
Surpass hiG có cấu trúc module được chia thành các khối chức năng như sau:
- Card tích hợp modem (MoPC - Modem Pool Card)
- Tập trung gói (Phub – Packet Hub)
- Chuyển mạch Ethernet loại A(ESA)
- Card SDH tích hợp (ISDH)
MoPC: Thực hiện việc xử lý tín hiệu số dùng cho VoIP và là giao tiếp mạng
giữa TDM, các Card Phub và ESA. Các bộ xử lý tín hiệu số trong MoPC thực hiện
việc xử lý tín hiệu như triệt tiếng vọng, nhận dạng tiếng nói, …vv
Phub: Đảm bảo chức năng giao tiếp với hiQ 9200 và Netmanager. Trong hiG
1000 các card Phub và ESA có thể được sử dụng trong cấu hình dự phòng tạo thành
hai cặp làm việc song song. Trong trường hợp cặp Phub/ESA hoạt động bị hỏng, thì
cặp dự phòng sẽ chuyển sang chế độ làm việc một cách tự động
ESA: Thực hiện chức năng kết nối hiG với mạng đường trục IP. Nhằm mục
đích dự phòng, trong hiG 1000 thường trang bị 2 card ESA. Mỗi card ESA được nối
tới tất cả MoPC qua giao tiếp Ethernet 100Base T. Nhưng card Phub chỉ kết nối được
với một ESA. ESA thực hiện các chức năng như tập hợp các lưu lượng số liệu (nghĩa
là lưu lượng VoIP từ MoPC gửi đến qua các giao diện Ethernet 100Base T, được gộp
thành một liên kết Ethernet Gigabit hoặc dùng ba liên kết Ethernet 100Base T đưa đến
mạng số liệu), phân bố và tập hợp thông tin quản lý và điều khiển cuộc gọi

Bùi Quốc Nam, D2002VT 77


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

ISDH: Là giao tiếp dùng cho SDH của hiG 1000. Nó cung cấp kết nối đến
mạng PSTN qua STM-1, và phân bố các luồng E1 tới các MoPC qua các kết nối bên
trong. ISDH sử dụng cấu hình dự phòng, ngoài ra còn có một cấu hình tùy chọn khác
không áp dụng sự phòng dùng cho các ứng dụng nhỏ hơn.Trong cấu trúc dự phòng,
ISDH hỗ trợ giao thức chuyển mạch tự bảo vệ tự động (APS) khi có sự cố trên luồng
SDH
b. Chức năng của Surpass hiG 1000
Các chức năng của hiG 1000 có thể chia làm 3 nhóm chính:
- Chức năng truyền dẫn
- Chức năng cung cấp chất lượng dịch vụ
- Chức năng mạng

Hình 4.5: Mô hình chức năng của hiG1000


Chức năng truyền dẫn
Đối việc truyền dẫn thoại, fax, modem và dữ liệu ISDN qua IP, hiG cung cấp các chức
năng:
Mã hóa/Giải mã: hiG1000 hỗ trợ các cách mã hóa và giải mã G.711 (Luật A/µ),
G.723.1, G.297 A và B. Các tốc độ mà G.711 hỗ trợ là 56 và 64 Kbps, riêng đối với
các dịch vụ thoại sử dụng giao thức thời gian thực (RTP) thì chỉ sử dụng tốc độ là
64Kbps.
Triệt tiếng vọng: hiG 1000 hỗ trợ triệt tiếng vọng theo khuyến nghị G.168 của
ITU. Chức năng triệt tiếng vọng có thể được cung cấp cho từng cổng của hiG 1000 tùy
theo từng cuộc gọi.. hiG 1000 xác định có thực hiện triệt tiếng vọng hay không khi

Bùi Quốc Nam, D2002VT 78


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

trong quá trình thiết lập cuộc gọi.Chức năng này không hỗ trợ cho việc truyền tín hiệu
modem và truyền dữ liệu ISDN.
Triệt khoảng lặng và chèn nhiễu giả: Trong quá trình truyền tín hiệu thoại, hiG
1000 nhận dạng và nén các khoảng lặng. Bằng cách này có thể giảm lưu lượng tải
trong mạng IP.Với cơ chế chèn nhiễu giả người sử dụng không biết được không có
thông tin truyền đi trong suốt khoảng lặng.Nhiễu giả được tạo ra như các bản tin ở
cổng đầu vào và thông báo với cổng đầu ra để lọai bỏ nhiễu này (Nhiễu giả được phát
ra với một mức nhất định ).
Truyền dẫn thoại, fax, modem và dữ liệu ISDN qua IP: Surpass hiG 1000 hỗ trợ
việc truyền thoại, fax, dữ liệu qua việc nhận dạng âm.Khi hiG 1000 nhận dạng được
các âm fax hay modem sẽ gửi tín hiệu tới hiQ 9200 qua giao thức MGCP, hiQ 9200 sẽ
gửi tín hiệu điều khiển cho hiG 1000 thực hiện các chức năng truyền dẫn như đã mô tả
ở trên.
Truyền tín hiệu âm tần kép: Việc truyền DTMF được thực hiện theo hai cách
tùy thuộc vào cấu hình từng loại CODEC mà âm có thể truyền trong băng hay ngoài
băng
Chức năng cung cấp chất lượng dịch vụ
Chất lượng dịch vụ là phần rất quan trọng trong mạng VoIP. Do mạng IP không
được thiết kế để hỗ trợ cho các ứng dụng thời gian thực nên phải thực hiện các biện
pháp đặc biệt để đảm bảo chất lượng dịch vụ của các cuộc gọi.
Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng cuộc gọi là:
- Trễ (do quá trình mã hóa, giải mã, truyền dẫn trong mạng…)
- Mất gói
- Jitter
Trễ đầu cuối tới đầu cuối: hiG 1000 chỉ gây nhiễu theo một chiều mà không
xem xét tới mạng PSTN hay IP đường trục. Vì vậy mộ điều quan trọng là mạng IP
giữa các gateway được thiết kế để tạo ra độ trễ có thể chấp nhận được.Để giảm nhiễu
trong mạng VoIP, hiG 1000 có thể thiết lập các bit kiểu dịch vụ ToS (Type of Service)
của các gói VoIP với một giá trị bất kỳ được nhà khai thác ấn định. Việc sử dụng các
đánh gói này trong VoIP có thể được sử dụng ở các router biên để thực hiện quyền ưu
tiên cho gói tin IP so với dữ liệu gói tin IP thông thường.
Mất gói dữ liệu: Trong trường hợp mất gói, hiG 1000 bù lại các gói đã mất
băng cách mô phỏng các gói mất một cách càng chính xác càng tốt.Với chức năng này,
thuê bao chỉ biết được sự mất gói khi có nhiều gói liên tiếp bị mất. Số thứ tự (SN -

Bùi Quốc Nam, D2002VT 79


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

Sequence Number) trong tiêu đề của giao thức RTP được sử dụng để nhận biết việc
mất gói và các gói không nằm trong chuỗi gói
Jitter: Các gói được phát qua mạng IP đến tại bên thu với thời gian khác nhau
bởi các gói có thể được truyền qua các tuyến khác nhau hay do tải trọng mạng thay
đổi. Sự thay đổi số lần đến của các gói tin dược gọi là sự thay đổi trễ hay Jitter. Trong
hiG 1000 có nhiều phương pháp khác nhau được thực hiện để bù trễ thay đổi này.
Phương pháp đơn giản nhất là thêm một thời gian trễ nhất định trong bộ đệm Jitter của
bộ thu. Một phương pháp khác là Surpass hiG 1000 có thể điều chỉnh động kích cỡ của
bộ đệm Jitter theo yêu cầu của mạng.
Chức năng mạng
hiG 1000 cung cấp thêm các tính năng cho phép tích hợp một cách dễ dàng và
tin cậy vào mạng TDM hiện nay.
hiG 1000 được điều khiển bởi 2 hiQ 9200: Trong một số trường hợp ít xảy ra
nhất đó là chuyển mạch mềm hiQ 9200 không thể điều khiển hiG 1000 được (ví dụ
trong trường hợp nâng cấp phần mềm) mỗi hiG 1000 được điều khiển bởi 2 hiQ 9200
theo kiểu phân tải, nghĩa là mỗi hiQ 9200 sẽ điều khiển một nửa số cổng của hiG
1000, như vậy khi một hiQ 9200 không hoạt động một nửa số cổng của hiG 1000 vẫn
hoạt động đưới sự điều khiển của hiQ 9200 còn lại.
Báo hiệu quay về (Back haud): Báo hiệu số 7 có thể truyền báo hiệu kết hợp
trên cùng kết nối E1 như tín hiệu thoại, kết hợp hay gần kết hợp qua mạng SS7. Trong
mạng NGN điều khiển cuộc gọi được tách ra khỏi phần điều khiển thông tin. Điều này
có nghĩa là báo hiệu SS7 được xử lý trong hiQ 9200, thiết bị này sau đó sẽ gửi các
lệnh đến hiG1000. Trong kiểu kết hợp, báo hiệu là một khe thời gian của một luồng
kết nối E1 tại hiG 1000. Nhưng các cổng phương tiện không có chức năng điều khiển
cuộc gọi, do đó tín hiệu điều khiển phải chuyển đến hiQ 9200 qua mạng IP. Sau đó hiQ
9200 kết cuối báo hiệu SS7 và thực hiện chức năng điều khiển cuộc gọi, điều này cho
phép một kết nối dễ dàng đến PSTN ngay cả khi không có mạng báo hiệu SS7
Điều khiển quá tải: Hiện tượng quá tải xảy ra khi các yêu cầu của hiQ 9200 đối
với hiG 1000 vượt quá khả năng xử lý của nó. Bên trong hiG 1000 ứng dụng một cơ
chế điều khiển quá tải bên trong để đảm bảo sự ổn định khi xảy ra quá tải. Điều khiển
quá tải bao gồm quá trình thông báo tình trạng quá tải và biện pháp giảm quá tải. Khi
tình trạng quá tải được thông báo thì một số phần trăm của tất cả các yêu cầu mới về
cuộc gọi sẽ bị từ chối.
4.3 Thiết bị ERX1400 của Juniper
Thiết bị ERX 700/1400 là thiết bị chuyển mạch và định tuyến trong mạng NGN
của giải pháp Siemens. Hệ thống ERX được xây dựng trên module xử lý định tuyến

Bùi Quốc Nam, D2002VT 80


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

chuyển mạch hiệu năng cao với trường chuyển mạch tốc độ 10.40 Gb/s. Các module
đường dây và vào ra được xử lý trên cấu hình phân tán.
Phần mềm hệ thống hỗ trợ đầy đủ các giao thức định tuyến BGP-4, IS-IS, RIP
và OSPF. Các chức năng điều khiển chính sách cho IP và ATM được tích hợp đầy đủ
với các kiểu đóng gói khác nhau. Ngoài ra hệ thống còn cho phép kết nối với các đầu
cuối IP và truy nhập máy chủ từ xa băng thông rộng nhằm kiến tạo các dịch vụ mới
trong IP và hỗ trợ VPN.

Hình 4.6: Vị trí của hệ thống thiết bị ERX trong mạng NGN
Hệ thống ERX 700 và 1400 là các thiết bị chuyển mạch định tuyến vùng biên
mạng, tối ưu các kết cuối đường tốc độ cao và các kết nối logic IP. Nền tảng hệ thống
cho phép các nhà cung cấp dịch vụ triển khai nhanh các ứng dụng với tốc độ truy nhập
cao, hỗ trợ mô hình phân biệt dịch vụ và nâng cao hiệu năng cho người sử dụng bằng
các phương pháp quản lý chất lượng dịch vụ.
Là thiết bị biên mạng, hệ thống ERX hỗ trợ rất nhiều giao thức cho các vùng
truy nhập khác nhau chủ yếu dựa trên các giao thức của IP.
- Giao thức định tuyến : BGP-4, OSPF, RIP2;
- Giao thức kết nối điểm - điểm PPP qua FR và ATM;
- Hỗ trợ các kiểu kết nối qua cáp đồng và cáp quang;
- Hỗ trợ MPLS (RSVP, CR-LDP);
- Các giao thức đa điểm (DVMRP, IGMP, PIM, MBGP);
- Hỗ trợ mạng riêng ảo VPN;

Bùi Quốc Nam, D2002VT 81


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

- Các bộ định tuyến ảo;


- Quản lý theo chính sách;
- Các đặc tính truy nhậptừ xa băng rộng :PPP, PAP, CHAP, RADIUS, DHCP;
- Quản trị và chẩn đoán mạng;
4.4 Tình hình triển khai mạng NGN của VNPT
a. Hiện trạng mạng NGN của Tổng công ty bưu chính viễn thông Việt Nam
Sau gần 3 năm định hướng và lựa chọn, đến tháng 12/2003, VNPT (Công ty
Viễn thông Liên tỉnh VTN) đã lắp đặt xong giai đoạn 1 mạng NGN, sử dụng giải pháp
SURPASS của Siemens, đã đi vào vận hành thành công. Đây là mạng có hạ tầng thông
tin duy nhất dựa trên công nghệ chuyển mạch gói được VNPT lựa chọn để thay thế
cho mạng chuyển mạch kênh truyền thống. Với ưu thế cấu trúc phân lớp theo chức
năng và sử dụng rộng rãi các giao diện ở API để kiến tạo dịch vụ mà không phụ thuộc
nhiều vào các nhà cung cáp thiết bị và khai thác mạng, công nghệ NGN đã đáp ứng
được yêu cầu kinh doanh trong tình hình mới là dịch vụ đa dạng, giá thành thấp, đầu tư
hiệu quả và tạo được nguồn doanh thu mới. Đây là mạng sử dụng công nghệ chuyển
gói với đặc tính linh hoạt, ứng dụng những tiến bộ của công nghệ thông tin và công
nghệ truyền dẫn quang băng thông rộng nên tích hợp được dịch vụ thoại và dịch vụ
truyền số liệu.
Để nâng cao hơn nữa năng lực của mạng lưới, VNPT quyết định đầu tư xây
dựng tiếp pha 2, và đến ngày 15/08/2004 đã hoàn thành và đưa vào sử dụng.
Mạng có 4 lớp là: lớp truy nhập, lớp truyền tải, lớp điều khiển và lớp ứng
dụng.
Lớp truy nhập: được triển khai gồm một Media Gateway kết nối với mạng
PSTN phục vụ cho dịch vụ VoIP và bộ BRAS kết nối trực tiếp với thiết bị
DSLAM-HUB với khả năng chuyển mạch 10Gb/s, sử dụng công nghệ xDSL, có
thể hỗ trợ các kết nối ADSL, SHDSL. Với hạ tầng mạng xDSL này, VNPT đã
cung cấp các dịch vụ truy nhập Internet băng rộng Mega VNN tại nhiều tỉnh/thành
phố trên cả nước. Ước tính đến cuối năm 2005, cả nước đã có khoảng 180.000
cổng xDSL.
Lớp truyền tải: gồm 3 nút trục quốc gia đặt tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà
Nẵng và 11 nút vùng đặt tại các tỉnh/thành phố trọng điểm khác với băng thông các
tuyến trục và vùng là (STM-1) 155Mb/s dựa trên truyền dẫn SDH. Hiện tại băng
thông tuyến trục đã nâng cấp lên STM-16 (2.5 Gb/s) dựa trên Ring 20Gb/s/WDM mới
triển khai. Ba Router lõi M160 Juniper đặt tại Hà Nội, HCM, Đà Nẵng có khả năng
chuyển mạch là 160Gb/s.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 82


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

Lớp điều khiển: gồm hai Softswitch HiQ9200 đặt ở Hà Nội và Hồ Chí Minh.
Hệ thống Softswitch bao gồm các chức năng về điều khiển hệ thống mạng, cung cấp
các giao diện mở để dễ dàng cho việc phát triển các ứng dụng dịch vụ, hỗ trợ nhiều
loại giao thức điều khiển khác nhau như MGCP, H.323, Megaco/H.248, SIP, ... Hệ
thống các Server ứng dụng (tuỳ theo từng loại hình dịch vụ Server ứng dụng có thể đặt
tập trung hoặc phân tán). Bên cạnh đó hệ thống quản lý mạng tập trung và hệ thống
tính cước tập trung góp phần quan trọng trong quản lý, vận hành và điều hành mạng.
Lớp dịch vụ/ứng dụng: VNPT cung cấp một loạt các dịch vụ như: dịch vụ thẻ
trả trớc 1719, dịch vụ 1800, 1900, và nhiều dịch vụ gia tăng khác.
b. Một số khó khăn của VNPT khi phát triển mạng NGN
Khó khăn trước tiên mà một nhà cung cấp dịch vụ truyền thống như VNPT gặp
phải trong quá trình triển khai mạng NGN là việc mạng của họ chỉ tập trung cung cấp
dịch vụ thuê kênh riêng hay thoại. Vì vậy, việc tích hợp những bộ phận của mạng lưới
này trong mạng NGN gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, những nhà khai thác mới khi xây
dựng NGN ngay từ đầu có thể tiết kiệm được chi phí, đồng thời có thể đến đích trước
VNPT. Bên cạnh đó, mạng NGN sẽ làm thay đổi cách thức tổ chức con người và mô
hình kinh doanh. Điều này bắt buộc VNPT phải chuyển đổi mô hình kinh doanh để
phù hợp với tính năng của mạng NGN.
c. Hướng phát triển mở rộng mạng NGN của VNPT

Bùi Quốc Nam, D2002VT 83


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

Hình 4.7: Mô hình NGN của VNPT


- Mở rộng mạng NGN 61 tỉnh và thành phố, tăng cường năng lực mạng
trục, các đường truyền nối router lõi với nhau, router lõi với router vùng
sẽ được tăng tới STM-4 và STM-16, tăng cường năng lực các hệ thống ở
lớp điều khiển, các dịch vụ ở lớp ứng dụng và đặc biệt là mở rộng hạ tầng
xDSL cho tất cả các tỉnh còn lại với phạm vi vươn tới mọi huyện thị.
- Thực hiện thử nghiệm và thay thế các tổng đài lớp 5 bởi các Gateway
của NGN.
- Cung cấp nhiều dịch vụ hơn như IP Centrex, hội nghị Web ...
- Ngoài ra, trong chiến lược hình thành tập đoàn với các Tổng công ty vùng,
VNPT sẽ triển khai các mạng NGN nội hạt tại các đô thị lớn như Hà Nội và
TP. Hồ Chí Minh. Mạng NGN nội hạt không chỉ kết nối liên mạng với NGN
toàn quốc mà còn khai thác chung hạ tầng IP/MPLS với mạng Metro
Internet cũng sẽ được xây dựng đồng thời.
d. Đối với các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông khác
Hiện nay Công ty Thông tin Viễn thông Điện lực EVN Telecom cũng đang tiến
hành xây dựng mạng NGN theo giải pháp SURPASS của Siemens. Trong giai đoạn

Bùi Quốc Nam, D2002VT 84


Đồ án tốt nghiệp đại học Chương IV: Triển khai ứng dụng mạng NGN của VNPT

một VPTelecom sẽ lắp đặt 14 PoP tại các tỉnh và thành phố, sau khi hoàn thành pha 2
đã có 25 PoP. Về mô hình mạng tương tự VNPT, cũng có khả năng cung cấp mọi dịch
vụ mà VNPT có thể cung cấp. Đối với các công ty khác như Viettel, SPT cũng đang có
các định hướng xây dựng mạng NGN của họ. Điều này làm cho sự cạnh tranh ở thị
trường viễn thông Việt Nam ngày càng sôi động, cung cấp cho khác hàng nhiều các
dịch vụ mới với giá cả hợp lý. Xu hướng phát triển tất cả các dịch vụ viễn thông trên
nền mạng NGN là mục tiêu mà các nhà khai thác đang theo đuổi.
Với những ưu thế vượt trội như chi phí đầu tư mạng NGN thấp hơn nhiều so với
mạng tổng đài chuyển mạch kênh, đồng thời khi triển khai mạng chuyển mạch mềm sẽ
tạo cơ hội cạnh tranh về mặt cung cấp đa dịch vụ so với mạng PSTN, mạng dữ liệu
truyền thống... Theo dự đoán của nhiều chuyên gia, cùng với sự thu hẹp của thị trường
tổng đài điện tử dung lượng lớn là sự bùng nổ của thị trường softswitch. Đối với thị
trường Việt Nam, các nhà cung cấp dịch viễn thông đang từng bước xây dựng, hoàn
thiện hạ tầng mạng và cung cấp các dịch vụ cho khách hàng. Trong giai đoạn đầu đa số
lưu lượng của mạng NGN là kết nối với mạng PSTN thông qua các Media Gateway,
nhưng trong thời gian sắp tới NGN sẽ có rất nhiều các thuê bao sử dụng các dịch vụ
thoại, truy nhập Internet băng rộng thông qua các Access Gateway, dịch vụ mạng riêng
ảo VPN dành cho các doanh nghiệp... phát triển mạnh.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 85


Đồ án tốt nghiệp đại học Kết
luận

KẾT LUẬN

Mạng thế hệ sau NGN đang được nghiên cứu, chuẩn hoá bởi các tổ chức viễn
thông lớn trên thế giới nhằm đáp ứng nhu cầu càng tăng về tính mở, sự tương thích và
linh hoạt để cung cấp đa dịch vụ, đa phương tiện với các tính năng ngày càng mở rộng.
Tại Việt Nam, mạng viễn thông đang ngày càng phát triển để đáp ứng các nhu
cầu mới trong nền kinh tế hội nhập thế giới và việc chuyển hoàn toàn sang công nghệ
mạng NGN là việc làm bức thiết nhằm đáp ứng các nhu cầu này. Quá trình xây dựng
và phát triển mạng NGN phải được tiến hành từng bước, có tính đến sự tương thích và
phối hợp với nền tảng mạng hiện tại. Trên cơ sở phân tích đó đồ án đã tiến hành được
các nội dung sau:
Giới thiệu tổng quan về mạng NGN và mô hình của một số tổ chức viễn
thông lớn;
Tóm tắt những vấn đề cơ bản nhất về các công nghệ truyền tải trong mạng
NGN hiện nay;
Mô tả giao thức định tuyến OSPF – một giao thức đang được sử dụng hiệu
quả trong Router M160 của mạng NGN tại Việt Nam;
Tình hình triển khai mạng NGN của VNPT.

Trên cơ sở các kết quả đạt được của đồ án, có thể nhận thấy còn một số vấn đề
cần được nghiên cứu tiếp như: Ban đầu mạng NGN mà VNPT triển khai đơn thuần chỉ
là hệ thống VoIP. Nhưng với yêu cầu tích hợp đa dịch vụ, đa phương tiện vào trong
mạng sẽ nảy sinh một số khó khăn, thách thức. Vì vậy, cần phải nghiên cứu sâu hơn về
các thách thức này và hướng giải quyết của nhà cung cấp, khai thác mạng.
Giải quyết được các vấn đề này sẽ có rất ý nghĩa trong việc thực hiện những
bước tiếp theo của quá trình đi lên xây dựng mạng NGN từ mạng PSTN hiên tại, đồng
thời cung cấp được nhiều dịch vụ mới với chất lượng và độ tin cậy lớn hơn.

Bùi Quốc Nam, D2002VT 86


Đồ án tốt nghiệp đại học Tài liệu tham khảo

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Neill Wilkinson, Next Generetion Network Services, John Wiley & Sons Ltd,
England, 2002.
[2] The International Engineering Consortium, Next Generation Networks, Web
ProForum Tutorials: http://www.iec.org.
[3] Jeff Doyle, “Routing TCP/IP volume I”, Cisco Press.
[4] SURPASS Solution and Product Introduction, Siemens AG, 2003.
[5] Mạng viễn thông thế hệ sau, TS Nguyền Quý Minh Hiền, Viện khoa học kỹ thuật
bưu điện.
[6] Sameer Padhye. Next Generation Network "Complementing The Internet For
Converged Service", Cisco System, 2003.
[7] Siemens AG, SN2050EU01SN_0012, 2003.
[8] Đề tài: Phương án nâng cấp mạng đường trục quốc gia tiến tới cấu trúc mạng
thế hệ sau của tổng công ty - Vũ Văn San.
[9] Đề tài: “Nghiên cứu ứng dụng kiến trúc NGN trong phát triển
mạng lưới đa dịch vụ”, Mã số: 31-03-KHKT-RD, Công ty Viễn
thông Quân đội.
[10] VNPT training session, VietNam 6th,8th September 2004.
[11] Công nghệ truyền tải trong mạng NGN G/v Nguyễn Minh Phương.
[12] Nguyễn Xuân Khánh, “TCP/IP căn bản”.
[13] Tình hình phát triển mạng NGN tại Việt Nam, 30/06/2006.
[14] Các tài liệu về NGN Việt Nam do VTN cung cấp.
[15] http://www.siemens.com/surpass
[16] http://www.vnpt.com.vn
[17] http://www.vtn.com.vn

Bùi Quốc Nam, D2002VT 87

You might also like