‫ساری گلین‬

‫ترانه و مل ودی مش هور س اری گلین از آهنگه ا و س روده ه ای آیی نی و کهن آذربایج ان ب وده اس ت ‪.‬س اری گلین ب ا ن وای دلنش ین خ ود‬
‫خوانندگان مشهور بسیاری را برای ایفای خود آزموده است تا جایی که ملل همسایه آذربایج ان ن یز چش م طم ع ب ه آن دوخت ه و درص دد‬
‫ربودن اصالت آن و تحریف تاریخ پیدایش آن به نفع خود بوده ان د ‪ .‬مل ودی س اری گلین ب ا پش توانه اس اطیری و ت اریخی خ ود در می ان‬
‫آذربایجانیان حرمت بخصوصی دارد‪ .‬ساری گلین در اسطوره های باستانی به گونش ( خورشید ) و الهه باروری خورشید اشاره دارد و‬
‫در بسیاری از متون تاریخی و داستانهای میفیک به عنوان سمبل زیبایی و باروری زنان ه و در عین ح ال دل س وختگی معش وق مط رح‬
‫ق ان ت ورالی در کت اب دده قورق ود هنگ امی ک ه‬ ‫است که در صورت های مختلفی بروز یافته است ‪ .‬بعنوان مثال در داستان ازدواج‬
‫وی با شرط مبارزه با سه حیوان وحشی ( گاو نر‪ ،‬شیر ‪ ،‬شتر نر ) در قبال ازدواج ب ا س الجان دخ تر تکورخ ان طراب وزان مواج ه می‬
‫( سالجان دختری که با لباس زرد تصویر ش ده اس ت )‬ ‫شود در میدان مبارزه در هر یک از نبردهای خود به عشق الهه خورشید‬
‫مبارزه کرده و پیروز می شود ‪ .‬در جای جای این داستان سالجان با لباس زرد در نقطه مرتفعی ب االی س ر قهرمان ان ایس تاده و آن ان را‬
‫نظاره می کرده و نور خورشید از ال بالی زلفش به آنان می تابیده است ‪ .‬در پایان داستان نیز وقتی قان تورالی موفق به آوردن س الجان‬
‫به ایل خود می شود آن را در خانه در باالی سر ایل ق رار می ده د ‪ .‬در داس تان ه ای اس اطیری دیگ ر ش مس ( خورش ید ) را در ق الب‬
‫دختری با لباس زرد تصویر می کنند ‪ .‬در اساطیر باستانی قام‪-‬شامان قام بعنوان جادوگر یا کاهن مرد با پس وند اَر (‪ ) qəmər‬و ش ام‬
‫بعنوان پیشوا و جادوگر با پسوند آس ( نشانه مؤنث در زبانهای ترکی از جمله قرقیز ) به ص ورت ش اماس ی ا ش مس آورده ش ده ک ه این‬
‫واژه ها عینا ً به زبان عربی با حفظ جنسیت وارد شده اند ‪.‬‬

‫در ملودی ساری گلین که مردم به نوعی در سوگ از دست رفتن روشنایی خورشید در هنگام غروب سروده اند ‪ ،‬در بن د ه ای نخس تین‬
‫حالت و وزن شعر بیشتر حالت التماسی و دعایی سنگینی دارد و از الهه خورشید برای ترک نکردن امت خود تمنا میشود ‪.‬زی را روز و‬
‫مقدرات آن در دست شامان بوده است ‪ .‬در بند های بعدی این ملودی پس از غروب خورشید حالت شیون و فغان و ماتم را شاهد هستیم ‪.‬‬
‫یکی از بهترین ایفاها مربوط به عالیم قاسم اف اس ت ک ه حالته ای این مل ودی را در ایف ایش بخ وبی نمای ان می کن د ‪ .‬این مل ودی رقص‬
‫زیبایی هم دارد ‪.‬‬

‫ساچین اوجون هؤرمزلر‬ ‫‪‬‬

‫گؤلو قونچه سولو درمزلر‬

‫ساری گلین ( ‪ 3‬دوزوک تکرار )‬

‫بوسئودا نه سئودا دیر‬ ‫‪‬‬

‫سنی منه وئرمزلر‬

‫نئنییم آمان – آمان نئنییم آمان – آمان ساری گلین‬

‫بودره نین اوزونو‬ ‫‪‬‬

‫چوبان قایتار قوزونو – قوزونو‬

‫نه اوال بیر گون گوره م‬

‫نازلی یارین اوزونو‬

‫نئنییم آمان – آمان نئنییم آمان – آمان ساری گلین‬

 ‫آشیق ائللر آیریسی‬ ‫‪‬‬

‫شانه تئللر آیریسی‬

‫بیر گونونه دوزمه زدیم‬

‫اولدوم ایللر آیریسی‬

‫نئنییم آمان – آمان نئنییم آمان – آمان ساری گلین‬