Professional Documents
Culture Documents
P
r
'Dvzwfp&m
- *syefOya' p -3
i
n - rif'Jvm;zefwD;wJhurÇm p 20
t
e - *syefjynfwGif;owif; p -4
d - 'DvtwGuf A[kokw p-23
i
- urÇ m zvm;ork d i f ; tusOf ; p -9
n - EkdifiHwumowif; p -25
J - jrefrmjynfwGif;owif; p -10
a - tm;upm; p -29
p 1 m;p -13
a
- tif w meuf o k H ; &if o wd x m; Take Free (tcrJ h jzpf y gonf )
n
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
qufo,
G &f ef ydw
hSShinjuku-ku, f&u
Takadanobaba 2-19-7 fr &
TAK 11 Bld (908) Sd
Tel: 033203-4599
Cell: 090-5458-9595
qk d i f z G i f h c sd e f
ae hvnf 12 - 30 em&D rS eHeuf 01 - 00em&D
2
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
'
a&mufrnfhEkdifiH.oH&kH; (okd h)aumifppf0efcsKyf&kH;wGif av#mufxm;&rnf? c&D;oGm;onfh&nf&G,fcsuftvdkuf wifoGif;&rnfhpm
&Gufpmwrf;rsm;rSm wlnDvdrfhrnfr[kwfonfhtwGuf av#mufxm;&rnfh oufqkdif&moH&kH;rS &Sif;jycsufukd aocsmpGmem;axmifjyD;
wifoGif;&rnfhpm&Gufpmwrf;rsm;ukd jyifqif&rnfjzpfonf? ADZmxkwfay;onftxd =umrnfh&uf/ ADZmctrsKd;rsKd;jzpfjyD; ADZm
dk i
f o
ya
xkwfay;r_wGif oufqkdif&mtm%mykdiftpkd;&. csrSwfxm;onfhrlt& ADZmrxkwfay;onfrsKd;vnf; &Sdygonf?
(4) tif'c
dk sKdi ;f em;'kuo
Q nfEi
S hf uGeA
f if;&Si ;f 'kuo
Q nf rdom;pkwdk h rxGuc
f mG rSD
owdjyK&ef/
c&D;xGufcGm&eftwGuf avqdyfokd hoGm;onfhtcg rarh&rnfhypPnf;rsm;rSm EkdifiHjcm;om;rSwfykHwifu'fjym;jzpfonf?
jynfxu G uf pd aP qmif&u
G &f mwGif 'kuo
Q nfc&D;oGm;vufrw
S f (odk )h Ekid if u
H ;l vufrw
S f (okd )h jynfjyef0ifciG v
hf ufrw
S Ef iS hf twlwm0ef&o
dS l
okd h wifjy&rnfjzpfI EkdifiHjcm;om;rSwfykHwifu'fukd rarhrav#mhbJ ,loGm;&rnf?
pmrsuf E S m 13rS
udk&D;,m;EdkifiHu vufeufcJ,rf; 0,f,lcGifhr&Sdygbl;) tJh'Dvdkr[kwf&ifawmh ta&S@awmiftm&Sa'o[m EsLuvD;,m;tE W
&m,f&ifqdkif&r,fh aemufa'owck jzpfvmygvdrfhr,f?
Burma's Nuke Ambitions an Opportunity for Obama By Htet Aungudk qDavsmaf tmif jyefqakd zmfjyonf?
3
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
wkdusKdjrKd@awmf0ef Ekdi fiHjcm;om;rsm; NHKowiowiff;a=ujimol
owi
rJay;cGi fhukd jyi
jyiff;xefpGmuef@uGuf toHa=umi
=umiffh zm;aojci
zm;aojciff;
wk d u sKd j rKd @ awmf 0 ef tD & D S [ m&onf ZG e f v 17&uf a e@
ZGefv 5&ufae@u wkdusKdwGifusif;yjyK NHK tm;upm;o
vkyfaom twkduftcHvpfb&,fygwD. wif ; wG i f NHKtoH
txufv$wfawmfa&G;aumufyJG atmif v$ifh0efxrf;owif;a=u
Ek d i f a &;/ txuf v $ w f a wmf t rwf r sm; jimol u 10em&D = um
tpnf;ta0;wGif cef;0ef=uD;csKyf. a& xkwv f i$ rhf nfh urBmah bm
&SnfaexkdifcGifh&aom EkdifiHjcm;om;rsm;/ vk H ; yG J p Of r sm;wG i f a=umf
a'oqkdif&mv$wfawmftrwfa&G;aumuf jimrygaom NHKuk d
yG J r sm;wG i f r J a y;cG i f h u k d jyif ; xef p G m uef @ =unfh=uzkd@ a=ujimoGm;cJhygonf? xkda=ujimr_ukd 18&ufae@wGif
*sye
uGufa=umif; ajym=um;cJhygonf? txufv$wfawmftrwfrsm; *syefyk*~vdujynfol@ &kyfjrifoH=um;ESifh owif;XmetzGJ@csKyfu
tpnf;ta0;wGif wkdusKdjrKd@awmf0ef tD&Sd[m&[onf vuf tjyif;txefuef@uGufcJhygonf? NHK&kyfjrifoH=um;Xmeonf
&S d t m%m&ygwD 'D r k d u &uf w pf . uav;ol i ,f r sm;qk d i f & m *syeftpkd;&. axmufyHhaiGrsm;jzifh &yfwnfaejyD; pD;yGm;a&;a=umf
jfyn
axmufyHhaiGpepfukdvnf;uef@uGufjyD; vuf0J0g'DawG&J@vkyf&yf jimrsm; xnfhoGif;jcif;r&Sdaomfvnf;/ yk*~vdu&kyfjrifoH=um;Xme
awGomjzpfonf[k jyif;xefpmG ajym=um;cJyh gonf? tD&[ dS m&onf rsm;onf tpk;d &.axmufyahH iG r&&So d jcif;a=umif/h yk*v ~ u d a=umf
twkduftcH vpfb&,fygwD0ifa[mif;rsm;ESifh zGJ@pnf;xm;aom jimrsm;ukd trsm;tjym;a=umfjimjyD; &yfwnfae=u&ygonf?
w
f iG ;f
Ekd;=um;x=uGavmh*syefygwD. axmufyHhulnDyHhykd;a&; tzGJ@acgif;
aqmiftjzpf vuf&adS qmif&u G af ejyD;/ xkyd gwo D nf ouf=uD;&G,t
a&S;&kd;pGJEkdifiHa&;orm;=uD;rsm;ESifh zGJ@pnf;xm;aomygwDjzpfygonf?
f dk
*syefyk*~vdujynfol@&kyfjrifoH=um;ESifh owif;XmetzGJ@
csKyf. a=ujimcsufwGif NHK.owif;a=ujimcsufonf w
ow
ukd,faumif;qefjyD;/ *syefy&dowfrS yk*~vdu&kyfjrifoH=um;Xme
xkd@jyif wkdusKdjrKd@awmf0efonf EkdifiHjcm;om;rsm;ukd rkef;wD;olwpf rsm;tm; r=unf h E k d i f a tmif jyKvk y f a ejcif ; jzpf j yD ; trS e f r S m
OD;tjzpf ausmf=um;ygonf? FIFAurBmhabmvkH;tzGJ@csKyf. cGifhjyKcsufjzifh NHKESihf yk*v ~ u
d
i;f
&kyjf rifo=H um;owif;Xmersm; yl;aygi;f jyD; *syefy&dowftm; urBmh
cef;0ef=uD;csKyf tcGef zvm;abmvk;H yGJ yGpJ Ofrsm;ukd wku
qkdygonf?
d &f u
kd wf ifjyaejcif;omjzpfonf[k
avmif;upm;r_jyKvkyfaom
0ef=uD;csKyfopfcef;tm; jynfol
emrnfausmfqlrkdrsm;. avmif;upm;
axmufcHr_ 62 h4&mckdi fE_ef;&Sdjcif;
t&_yfawmfykH
ZGefv 4&ufae@rS 6&ufae@ *syefEkdifiH. &kd;&m
txd jynf ol@ppfwrf;aumuf qlrkdtm;upm;onf
,lr_rsm;t& 0ef=uD; csKyfopf ESpfaygif;=umjrifhpGm
cef;ukd jynfoaxmufcHr_ 62 *syef&kd;&mtm;upm;
h4&mckdifE_ef;&Sdygonf? 0ef=uD; tjzpf & yf w nf c J h y g
csKyfa[mif; [wk, d mr 0ef=uD; onf? ok@d aomf ,ck
csKyf j zpf u mpwG i f jynf o l @ tcgwiG f *syefqrl u dk
axmufcrH _ 67 7h &mckid Ef e_ ;f &Scd hJ pm;orm;=uD ; rsm;
aomf v nf ; aemuf q k H ; E_ w f =um; rl;,pfaq;0g;
xGufcsdefrSm jynfol@axmufcH okH;pGJr_/ wyg;oltm;ukd,fxdvufa&muf xkd;=udwfr_/ qlrkdq&mrS
r_ 20&mck d i f E _ e f ; atmuf x d wynft h m; &kud Ef u
S of wfjzwfrp_ aom tr_rsm;jzifh *syefqrl adk vm
usqif ; cJ h & aoma=umif h 0ef uonf emrnfysufvmcJhjyDjzpfygonf? ,ckwcg abmhpfabmu
=uD;csKyfopfcef;ukd wm0efv$J pm;yGJrsm;ukd *syef,ef;oef;aygif;rsm;pGm avmif;a=u;xyfjyD;
ajymif ; ay;tyf v k d u f y gonf ? avmif;upm;r_rsm; jzpfymG ;cJyh gonf? *syefqrl dk tzG@J csKyf. ppfaq;
0ef=uD;csKyftopfudk axmufc&H jcif;ta=umif;t&if;ukd *syefjynf csuft& emrnfausmfqlrkd=uD; 36a,mufrS avmif;upm;r_ukd
olrsm;rSajz=um;&mwGif wjcm;a&G;p&mvlr&Sdvkd@[k ajzolu t 0efcaH jym=um;cJ=h uygonf? xkad vmif;upm;r_rsm;wGif tk&d cwac:
rsm;qkH;jzpfjyD;/ tkyfcsKyfEkdifr_ukd,fykdif t&nftcsif;&Sdjcif;/ tusifh aom enf;jyrsm;/ tkd;ZmuDtqifh&Sdaom yxrwef;tawmf
pm&dwWykdif;rSm ,kH=unf&jcif;a=umifhvkd@ ajzolrsm;vnf;&Sdygonf? qk;H qlrdk upm;orm; rulEt dk ck std qif&h dS qlr=dk uD;rsm;/ *sK&&kt d qifh
*syefjynforl sm;u ygwt D m;axmufcrH w _ iG f 'Dru
dk &ufwpfygwu D &Sdqlrkd =uD;rsm;tjyif wjcm;omreftqifh&Sd qlrkd=uD;rsm;vnf;
35 7h &mckid Ef e_ ;f ESihf twku d t f cHvpfb&,fygwrD S 22 1h &mckid Ef e_ ;f &Sd yg0ifywfoufae=uygonf?
ygonf? txufvw $ af wmftrwf a&G;aumufyw JG iG f *syefjynfol qlrkd=uD;rsm;onf *syef,m*lZm*kd%f;rsm;ESifh qufoG,f
rS rJay;rnfhygwDpm&if; aumuf,lr_wGif 'Drkdu&ufwpfygwDrS um avmif;a=u;aiGrsm;ukd avmif;cJ=h uygonf? *syefqrl =dk uD;rsm;
34h2&mckid Ef e_ ;f / vpfb&,fygwD 18 1h &mckid Ef e_ ;f / ckad rwkyd gwD 56&m . avhusiahf &;pcef;twGi;f wGiv f nf; w&m;r0ifaiGa=u;xyfum
ck d i f E _ e f ; / YoursygwD u 4 h 9 &mck d i f E _ e f ; / uG e f j rLepf y gwD u upm;aom rm*sefupm;enf;rsm;/ *syef&kd;&mzJupm;enf;rsm;ukd
4h 5 &mck d i f E _ e f ; toD ; oD ; jzpf c J h y gonf ? txuf v $ w f a wmf a &G ; jyKvkyfcJh=ujyD; w&m;r0ifaiGa=u;xyfum a*gufoD;&kdufupm;
aumufyGJukd Zlv_difvwGif usif;yrnfjzpfygonf? enf;rsm;yg jyKvkyfcJh=uygonf? tr_jzpfyGm;ykHavmif;upm;r_rsm;
jyKvkyaf eonfudk vlo&d iS =f um; jzpfomG ;cJo h nfrmS tk;d ZmuDtqifh
&Sd yxrwef;emrnfausmf qlru dk pm;orm; ukw d rdk qd uk . D avmif;
pmrsuf E S m 4rS a=u;aiGt&_yaf wmfyrHk S pcJjh cif;jzpfygonf? ukw d rdk q
d u k t D m; ,cif
qlru dk pm;orm;a[mif;jzpfjyD;/ ,cktcg ,m*lZm*k% d ;f om; jzpfae
zkuk&SD;rm;uawmh 'g[maemufp&mr[kwfbl;? *syefjynfolawG olu avmif;a=u;tjzpfEidk af om aiGrsm;ukrd ay;onft h jyif ukw d dk
taeeJ@ tcGew f ;dk aumufv#if 'kuaQ &mufrmS jzpf jyD; vpfb&,fyg rdqkuDtm; avmif;upm;r_jyKvkyfaea=umif; vlod&Sif=um;ajym
wDESifh 'Drkdu&ufwpfESpfckxJu qkH;jzwf&rJhudpPr[kwfbl;vkd@qkdyg =um;rnf/ rajymapcsiyf gu *syef,ef; aomif; 350ay;&ef aiGnp‡ f
onf? nGef@aygif;tpkd;&rSm qufvuf&Sdaeao;wJh jynfol@ygwD cJhygonf?
opf&J@acgif;aqmifcrJuawmh txufvGwfawmfa&G;aumufyGJ xkad iGnp‡ of ul dk *syef&rJ ZS eG v
f 25&ufae@uzrf;qD;vku d jf yD
tjyD;rSm tcGew f ;dk cJ&h ifawmh nGe@f aygi;f tpk;d &u xGurf ,fv@dk qydk g jzpfygonf? *syef&rJ S xkw d &m;r0if avmif;upm;r_rsm;ukd ppfaq;
onf? r_rsm; pwifaejyDjzpfygonf? *syefqlrkdtzGJ@csKyfvnf; xkdjy\em
pmrsuf E S m 6ok d @
5
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
&miff;pm;ol raumif
uaz;wGi ftvkyfvkyfI cE<mukd,fa&mi ;a=umif;/ *syefjynfolawG[m 'kuQa&mufwJhtcgrSm
ywf0ef;usifrSvlawGukd tultnDawmif;oifhjyD;/ vlwkdif;[m
xuf0ufausmfr Sm *syeftxufwef; aiGrsufESmyJr=unfhbJ wpfOD;ESifhwpfOD; arwWmxm;jyD; ulnDoihf
a=umif;ajym=um;ygonf? 'gth jyif *syefp;D yGm;a&;zG@jH zKd;r_bJ =unfh
ausmiff;olrsm;jzpfae
ausmi aewJhtwGuf vlom;awG&J@ESvkH;om;pdwf ykdif;qkdif&mawGtm;
enf;ukefjyD;/ =uifemr_/ arwWm/ ulnD&kdif;yif;r_awGr&SdawmhbJ
&Sq
d t
k cdk &kid &f dS tkcd jrKd@e,fwiG ;f vlom;awG'kuQa&mufae=uwmvkd@vnf; qkdygonf? 'Djy\em
&Sd/ &Sdqk[kac:aom twGJ&Smaom ukd qkawmif;ae&kEH iS rhf jyD;bJ vlwidk ;f ukyd nmay; zk@d tjyif/ ausmif;
uaz;uk d *syef & J r S 0 if a &muf p pf awGrSmvnf; todynmay;zkd@qkdygonf? 'vkdifvm;rm; 74ESpf
aq;&m xk d u az;rS m trsKd ; orD ; [m ZGev f 18&ufae@rmS *syefuEdk idk if aH &;ckvd cH_ iG hf &xm;wJ/h tdE,
Nd
av;rsm;u cE<mukd,fa&mif;pm; uaevma&mufjyD;/ e*gEkdjrK@d qif;ukdbkef;=uD;ausmif;ESifh cem
aom uaz;jzpfjyD; tvkyfvkyfae *g0gjrKd@e,f/ ,kdukd[m;rm;rSm a[majymyGJrsm; usif;yjyKvkyfzkd@ pD
ol xuf0ufausmrf mS txufwef; pOfcJhygonf?
ausmif;olrsm; jzpfaeygonf? tJ
'DtwGuf c&kdiftwGif;&Sd txuf
wef;ausmif; 35ausmif;u pkpH rf;r_rsm;jyKvkyjf yD;/ yl;aygi;f txl;t
pnf;ta0;ukd usif;ycJhygonf? tpnf;ta0;wGif ausmif;olrsm;
*syef&J&J@ ppfaq;r_awGr Sm
. xGufqkdcsufrsm;ukd xkwfjyef&mwGif &Sdqkuaz;wGif tvkyf
vkyjf cif;rSm aiGvjdk cifr/_ oli,fcsi;f .rdwf qufay;r_awGa=umifv h @dk
ADG'D,kd
xGufqkd=uw,fvkd@od&ygonf? ausmif; 35ausmif;rS vmrnfh
r Swfwrf;wi frnfavm
ne
aEG&moD ausmif;ydwf&ufrsm;wGif ausmif;olrsm; xkduJhokd@aom
uaz;rsm;wGif tvkyfrvkyfzkd@wm;jrpfzkd@ESifh tJ'Dausmif;awG
xkud o hJ @dk aom uaz;rsm;uko d &d ydS gu &Jwidk zf @dk qk;H jzwfc=hJ uygonf? csD b m;w&m;a&;0ef = uD ; u
&Sq
d uk az;wGit
w
f vkyv f yk o
f l trsK;d orD; 963a,muf&jdS yD;/ 16ESprf S
18ESpftwGif;&Sdol ausmif;olrSm 525 a,mufa=umifh xuf0uf
ZGev f 18&ufae@rmS *syef&&J @J w
&m;cHppfaq;r_awGrSm AGD'D,dkuif
ti
tiff'kdeD;&Sm;wGi f *syefvlrsKd; urBmh +idrf;csrf;wJhEdki fiHrsm;
oD;oef@ausmi
usmiff; ausmi
ausmiff;q&ma[mi
q&ma[miff; t!$ef;udef;r Sm jrefrm
vi
viffr,m; towfcH&jci jciff;
tif'kdeD;&Sm;EkdifiH *sumwmjrKd@wGif *syefvlrsKd;oD;oef@
tqi fh 132
ausmif; ausmif;q&ma[mif;vifr,m;jzpfwJh [&,pktkd (69)
ESpf rdcktJ (67)ESpf[m ZGefv 17&ufae@rSm towfcHvkduf&yg b,ftpdk;&eJ@rSrywfoufwJh EkdifiHwumtzGJ@tpnf;
onf? tif'edk ;D &Sm;&JrS vlowfw&m;cH tmqJpyf k (22)ESpu f dk zrf; w&yfu EkdifiHawG&J@ 2010+idrf;csrf;a&; t!$ef;udef;pm&if;udk
qD;vku d yf gonf? w&m;cH[m jcHtvkyo f rm;tjzpf ausmif;q&m xkwfjyefvkdufygw,f? Institute of Economics and
a[mif;vifr,m;&J@trd rf mS tvky0f ifjyD; wpfvt=um ZGev f 15 Peace tzGJ@u urBmhEkdifiHtoD;oD;rSmjzpfaewJh t=urf;zufr_
&ufae@rSm tvkyfxkwfcHcJh&ygonf? awGudkavhvm+yD; tckvdkxkwfjyefcJhwmyg?
tjcm;jcHapmifhtvkyform;rsm;tqkdt& w&m;cH[m urBmrSm t+idrf;csrf;qkH;wkdif;jynfu e,l;ZDvefjzpf+yD;
ae@pOfvkd ausmif;q&ma[mif;vifr,m;ESifh pum;rsm;cJhw,fvkd@ tD&wfu r+idr;f csr;f qk;H Ekid if jH zpfygw,f? tm&SrmS t+idr;f csr;f qk;H u
qkdygonf? aoqkH;ol ZeD;armifESHu vpmay;xm;v#ufom;ESifh *syefjzpf+yD; urBmrSmvnf; wwd,t+idrf;csrf;qkH;wkdif;jynf jzpf
tvkyu f &dk ;dk om;pGmrvkyb f ;l vk@d owday;cJrh E_ iS yhf wfoufjyD; tvkyf ygw,f?
jzKwfcH&r_awGa=umifh pdwfqkd;jyD; w&m;cH[m vlowfr_ usL;vGef jrefrmEkdifiHuawmh 149EkdifiHteuf tqifh 132rSm &Sd
a=umif;&JrS qkdygonf? &Jppfcsuft&m tmqJpfykESifhtwl tazmf ygw,f? ajrmufu&kd ;D ,m;uawmh tqihf 139jzpfygw,f? w&kw/f
a,musfm;wpfOD;[m jcHaemufaygufrS0ifjyD; owfcJhjcif;jzpfjzpfjyD; oD&v d uFm/ jrefrm/ zdvpfyikd ef @J ygupPwefEidk if aH wGrmS jzpfymG ;aewJh
aiGa=u;ESifhypPnf;rsm;ukd ,laqmifoGm;jcif;r&Sda=umif;/ emusOf; yËdyuQawG/ t=urf;zufr_awGa=umihf tm&Sa'o+idrf;csrf;a&; t
r_a=umifhowfw,fvkd@ &JrSqkdygonf? ajctaeu 4ESpt f wGi;f rSm 325 &mckid ;f E_e;f usomG ;w,fv@kd urBmh
tqJpyf u k dk &JraS oqk;H olvifr,m;&J@trd Ef iS hf 2uDvrdk w D m +idrf;csrf;a&; t!$ef;udef; GPI wkdif;wmolawGu qdkygw,f?
tuGmvrf;wGifzrf;rdcJhjyD; tazmfuawmh xGufajy;vGwfajrmuf +idrf;csrf;a&;udk wkdif;wmwJhtcg EkdifiHwEdkifiH&J@ jynfwGif;
oGm;ygonf? aoqkH;olvifr,m;onf raocifrdepftenf;i,f jynfy ta=umif;tcsuaf wGe@J wkid ;f wmwmyg? t=urf;zufra_ wG
tvkw d iG f teD;em;wGiaf exkid af om touf 37ESp&f o dS rD;jzpfox l H &Sdovm;/ ppfwyftoHk;p&dwfu b,favmufvJ/ tdrfeD;csif;wdkif;
zkef;qufjyD; towfcH&awmhr,f/ tmqJpfykjzpfzkd@rsm;w,f/ &Jac: jynfawGe@J qufqaH &; b,fv&kd o dS vJ/ vl@tcGit
hf a&;udk av;pm;
ay;ygvkd@ ajym=um;jyD;aemuf towfcHcJh&jcif;jzpfygonf? jcHrSm wJ h t qif h u b,f a vmuf v J p wJ h tcsuf a wG tygt0if t
jcHapmifhtvkyform;rsm;&&SdayrJh w&m;cH[mjcH&J@taetxm;ukd a=umif;tcsuf awmfawmfrsm;rsm;udk =unhf&_ tuJjzwfygw,f?
odjyD; tapmifrh sm;rodatmif 0ifa&mufjyD;vlowfru _ sL;vGecf jhJ cif;
jzpfygonf?
jyD; ppfcsufrsm;ukd,laeygonf? vli,fonf rD;yGKdihfteD;ukdjzwfjyD;
oG m ;wJ h t cgrS m vl r sOf ; usm;rS m apmif h a eol ol e mjyKq&mr
olemjyKq&mr 3a,muf 3a,mufudk wku d cf jhJ cif;jzpfw,fv@dk &JrpS cJG suw f ifcyhJ gonf? vli,f
u ,mOfwkdufr_ukd0efcHjyD; 20-30rDwmtuGmwGif rD;0gukdjzwfcJh
um;wkdufcH&jyD; aoqkH; jcif;jzpfjyD; wzufrv S maom ,mOfEiS w hf u dk rf jd yD; rD;yGKid u
hf ;l &efapmifh
aeaom olemjyKq&mrrsm;ukd wkdufrdjcif;jzpfw,fvdk@qkdygonf?
tu,fIrD;yGKdifhrSm &yfcJhv#ifaemufum;ESifhwkdufrdEkdifvkd@ rD;0gukd
tr_rSm,kdukd[m;rm;jrKd@e,fwGif 2009ckESpf/ ZGefvwGif jzwf&jcif;vkd@vnf; ta=umif;jycJhygonf? vli,f.,mOfESifh t
ukd,fykdifum;armif;ESifol um0gqmuDjrKd@ae/ wuUokdvfausmif; jcm;wzufrv S maom ,mOfwu dk rf w
d t
hJ wGuf tjcm;wzufrv S m
om; 19ESpfu/ olemjyKq&mr okH;a,mufukd rD;yGKdifhwGif wkdufr_ aom ,mOfarmif;rSmvnf; '%f&m&&SdoGm;cJhygonf? w&m;&kH;rS
jzpfjyD; aoqkH;cJhr_ukd ,kdudk[m;rm;jrKd@e,fw&m;&kH;u tr_ppfaq; tr_ukdqufvuf ppfaq;r,fvkd@ qkH;jzwfcJhygonf?
8
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
ukdazmfn$ef;&m a&mufaeayonf? zDzmxuf (10) ESpfapm+yD;
1894ck E S p f w G i f zG J @ pnf ; cJ h o nf h Ek d i f i H w umtk d v H y pf a umf r wD
“'DurBm (IOC)rSmvnf; tm;upm;enf;rsdK;pkHyg0ifonfh +ydKifyJGukd usif;
ajr}uD;ay: yay;onfh tzGJ@tpnf; wpfckjzpfaomfvnf; tzGJ@0ifEkdifiH ta&
rSmvlom; twGufYrl zDzmxuf (5)EkdifiHavsmhenf;vsuf&Sdaeonf?
tm;vkH;udk
qGJaqmif
pnf;&kH;Ekdif - tm&Srp
S cJo
h nfa
h bmvk;H -
wJhodrf;oGif; abmvk;H tm;upm;enf;ukd pwifwx D iG cf o
hJ nfh Ekid if rH mS
csnfaESmif t*FvefEkdifiH[k qkdcJhaomfvnf; ordkif;okawoDrsm;. avhvm
e,fvfqifrif'Jvm;(awmiftmz&duorRwa[mi;f) EkdifwJhpGrf; azmfxw k cf surf sm;t&
12345678901234567890 tm;&SdwJht vGefcJhonfhESpfaygif;
12345678901234567890
12345678901234567890 &m[mwpfcw
k nf;&Syd gw,f? (2000)/ (3000)
urBmh
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890 tJ'guawmhabmvkH;ygyJ?”
12345678901234567890 cef@uyif abmvk;H u
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890 pm;jcif;rSm pwifcJhjyD
12345678901234567890
12345678901234567890 vlrsdK;a&;cGJjcm;r_
12345678901234567890 jzpf a =umif ; ord k i f ;
z
12345678901234567890
12345678901234567890 qef @ usif a &;twG u f t
S
12345678901234567890
12345678901234567890
axmuf t xm;rsm;
12345678901234567890
12345678901234567890 usOf ; axmif x J w G i f (27) jzifah wG@&&dS onf? a&S; w&kwfvlrsKd;wkd h. a&S;&kd;&m qlcsL(Cuju)
12345678901234567890
12345678901234567890 abmvkH;upm;enf;
12345678901234567890 ES p f = umwd k u f y J G 0 if c J h a om acwf * &d v l r sd K ;rsm;
12345678901234567890
12345678901234567890 Ekdb,fvf+idrf;csrf;a&;qk&Sif
vm;
12345678901234567890 ESifh a&mrtifyg,m
oc
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
awmif t mz&d u orR w rS &kdrefvlrsdK;rsm;rSm t&G,ftpm; trsdK;rsdK;aom abmvkH;rsm;ukd
12345678901234567890
12345678901234567890 a[mif ; e,f v f q if r if ' J
12345678901234567890 ajcjzif h u pm;onf h upm;enf ; rsm;uk d jyKvk y f c J h = ua=umif ;
12345678901234567890
12345678901234567890 vm; ajymcJhaompum;uJh awG@&SdcJh&onf? a&S;acwf *&dtEkynmvuf&mrsm;wGifvnf;
ce
12345678901234567890
abm
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
okd@yif abmvkH;tm;upm;
enf;rSm urBmwpf0Srf;vkH;
uk d v$ r f ; rd k ; Ek d i f o nf h t &m
abmvk;H upm;jcif;. ordik ;f pmrsuEf mS rsm;ukd awG@&cdS &hJ onf? a&S;
tusq;Hk aom rSww f rf;rSm bDp-D 300ESihf 100=um;umvrsm;wGif
w&kwf{u&mZf csefa*gifpDonf qlcsL(Cuju)[kac:wGifaom
r
12345678901234567890
12345678901234567890
vkH;
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
tjzpf &yf w nf a e+yD j zpf
onf? urBmwpf0Srf;vkH;&Sd
EkdifiHaygif; (200)ausmfwGif
om;a&abmvkH;upm;jcif;ukd pwifwDxGifcJha=umif; awG@&SdcJh&
onf? qlcsL.t"dy`g,frSm abmvkH;ukduefjcif;[k t"dy`g,f&+yD;
0g;yifrsm;wGif wGJvGJcsnf aESmifxm;aom t0wfjzifhjyKvkyfxm;
12345678901234567890
12345678901234567890 vlom;tm;vkH;ukd zrf;pm; onfh taygufrsm;xJokd@ abmvkH;udkuefxnfh &jcif;yifjzpfonf?
o
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
Ekdifonfh tm;upm;enf;
wpf&yfjzpfae+yD; urBmay:
wG i f vl } ud K uf t rsm;qk H ;
bDpD-200ESifh at'D-200=um;[efacwfwGifrl qlcsLabmvkH;u
pm;enf;ukd pnf;rsOf;Oya'rsm; twnfwusowfrSwfI upm;
12345678901234567890 =ua=umif; rSwfwrf;rsm;Y awG@&Sd&onf? xdk@aemuf qlcsLupm;
12345678901234567890
rkdi f;
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
tm;upm;enf ; rS m vnf ;
abmvH;k yifjzpfonf? urBmh
ukvor*~ (UN) tzJ@G 0if
enf;rSm tm&Sta&S@ykdif;&Sdukd&D;,m;/ *syefEkdifiHrsm;okd@ysH@ESH@oGm;+yD;
'urfrm&D'[k trnfay;um abmvk;H upm;jcif;ukd qufvufjyK
vkyfcJh=ua=umif; awG@&SdcJh&onf? xdk@aemuf abmvkH;upm;enf;
12345678901234567890 EkdifiHta&twGufrSm
12345678901234567890 rSm EkdifiHtoD;oD;okd@ ys@HESH@a&muf&SdcJhaomf
t
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
(192) Ek d i f i H o m&S d a omf
vnf; urBmhabmvkH;tzGJ@
csKyf(zDzm) tzGJ@0ifEkdifiH t
vnf; wpfausmif;wpf*gxm/ wpf&Gmwpf
yk'fqef;qkdouJhokd@yif pnf;rsOf;trsdK;rsdK;/
12345678901234567890 ykHpHtrsdK;rsdK;jzifh abmvkH;upm;cJh=uonf?
usOf;
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
12345678901234567890
a&twG u f r S m (208)Ek d i f
iH t xd & S d a ejcif ; u abm
vkH;tm;upm;. v$rf;rdk;r_
*sL;&D;ruf
Oa&myYrl at'D-5 &mpkrS 15 &mpk
t=um; Mid- dle AgeacwfumvY
abmvk;H yJG rsm; pwifxif&em; vmcJo h nf?
9
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
-Edki i
f w
H umabmvH;k +ydKifyr
JG sm;.tp-
urBmhabmvHk;orkdif;Y yxrqHk; EdkifiHwumabmvHk;[k
t*F v ef Ek d i f i H Y rl
at'D-1174rS 1183 at'D-50&mpkcef@u abmvkH;upm;enf;
umvtwG i f ; tk y f
csKyf c J h a ombk & if 0D
vszH pfZpf wDzif vuf
xuf Y t*F v ef v l
i,frsm;ukd abmvkH; a&S;cwf*&dtEkyabmvk nmvuf&mrsm;wGif awG@&onfh
H;upm;ykH
upm;apcJ h a =umif ;
od & S d & onf ? at'D - 1300ausmf c k E S p f r sm;wG i f t*F v ef Y
abmvkH;upm;jcif;rSm t&Sdefjrifhvmaomfvnf; tkyfcsKyfolvl
wef;pm;rsm;u abmvk;H ukd wm;qD;ydwyf if&ef }uH&, G cf =hJ uonf?
1314wGif vef'ef +rdK@awmf0efzm'efu abmvkH;upm;jcif;ukd
Oya'xkwfjyefwm;qD;cJhovkd/ 1363wGifvnf; tuf'f0yfbk&if
(III)u abmvkH;upm;jcif;ukd &efvkdaom upm;enf;[kqkdum
ydwfyifcJhonf? 16&mpkESpfrsm;wGifrl abmvkH;upm;jcif;rSm jyef
vnfacwfpm;vmcJh+yD; t*Fvefpmoifausmif;trsm;tjym;wGif owfrSwfcHcJh&onfhyGJrSm paumhwvefEdkifiH/ *vufp*dk+rdK@Y 1872
abmvkH;upm;jcif;rsm;ukd jyKvkyfcJh=uonf? ckESpfuusif;ycJhaom t*FvefESifhpaumhwvefwdk@. yGJjzpfonf?
t*Fvefpmoifausmif;rsm;rS ausmif;tkyf}uD;rsm;u yxrqH;k Edik if w H umabmvk;H +ydKifyrJG mS rl 1884ckEpS w f iG f usi;f ycJ+h yD;
ausmif;om;rsm;. use;f rma&;udk taxmuftuljyKaom abm British Home Championship [ktrnf&um +Adwed f
vH;k upm;enf;tm; vufccH hJ aomfvnf; '%f&mtemw& jzpfrr_ S (4)EdkifiHjzpfaom t*Fvef/ paumhwvef/ a0;vfpf/ tdkif,mvef
wm;jrpf & ef & nf & G , f I pnf ; urf ; rsm;csrS w f c J h o nf ? 1842Y EdkifiHrsm; yg0if,SOf+ydKifcJh=uonf? xkdpOfu +AdwdefjyifywGif abm
a'gufwmaomrwfpf tmEdk;[ktrnf&aom ausmif;tkyf}uD; vHk;udk pnf;urf;wusupm; jcif;rSm &Sm;yg;+yD;/ o&kyfjyyGJrsm;
wpfOD;u abmvHk;upm;enf; tjzpfom upm;jcif;jzpfonf?
tm; vufudkyg toHk;jyKI& 1900/ 1904aEG&moD tdkvHypf
aom &yfbDupm;enf;ESifh ajc +ydKifyGJrsm;wGif abmvHk;tm;u
jzifhomupm;&aom abmvHk; pm;enf;yg0ifcJhaomfvnf; qk
upm;enf;[lI (2)rsdK;cGJum wHqyd cf s;D jr‡ijhf cif; r&Scd ahJ y? 1904
pnf ; rsOf ; rsm; a&;qG J c J h o nf ? wG i f urB m h a bmvH k ; tzG J @ csKyf
1863 ckEpS w f iG f vef'efY t*F (zDzm)udk pwifzGJ@pnf;cJh+yD;/ Edkif
vefabmvH;k tzG@J csKyf (FA)udk iHwumtoif;rsm; yg0ifaom
wnf a xmif u m acwf o pf abmvH k ; yG J r sm; usif ; ya&;t
1924 tkdvHypfjyKdifyGJwGif AkdvfpGJcJhonf O&ka*G; abmvkH;toif;
abmvH k ; upm;jcif ; twG u f wGuf aqG;aEG;nd‡Ed_if;yGJudk qGpf
pnf;rsOf;rsm;udk a&;qGJ xkwf Zmvef E d k i f i H w G i f 1906ck E S p f Y
jyef c J h = uonf ? ,if ; rS t pjyKum ,ae@acwf a bmvH k ; upm; usif;ycJhonf? 1908aEG&moDtdkvHypf+ydKifyGJwGif abmvHk;rSm w
enf;rSm pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESifh aygufzGm;vmcJhonf? &m;0if usif;yonfh +ydKifyGJjzpfvm+yD;/ *&dwf+Adwdeftoif;u a&$
wHqdyfqkqGwfcl;cJhonf? xdk@aemuf 1914ckESpfwGif tdkvHypf+ydKifyGJ
uJhodk@ abmvHk;+ydKifyGJwpfckudk pkpnf;usif;y&ef zDzmuoabmwl
nDr&_ &Scd hJ onf? 1918ckEpS w f iG f zDzmOuUÏjzpfvmaom jyifopfvl
rsdK;*sL;&Drufu abmvHk;+ydKifyGJwpfck ay:aygufvm&ef pdwfa&m
pmrsuf E S m 18ok d h
10
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
2010a&G;aumufyGJwGi f vef'efu
w&kwfvlrsKd;rsm; rJxnfhEkdi fa&; &kd[i f*smta=umi f;"gwfykHjyyGJ
{nfhEkdi fiHom;u'f xkwfay;rnf b*Fvm;a'h&SfEkdifiHu 'kuQonfpcef;awGrSm a&muf&Sdae
xkid af e=uwJh &k[ d if*sm'kuo Q nfawGEiS thf wlaejyD; "gwyf aHk wG&udk cf hJ
wJh b*Fvm;a'h&SfEkdifiHu "gwfykHq&m Saiful Huq Omiu
ucsifjynfe,f rkd;aumif;jrKd he,ftwGif;&Sd w&kwfvlrsKd; vef'efjrKd@rmS ZGev f 15&ufae 24&ufae t h xd"gwyf jHk yyGJ jyoae
rsm; 2010a&G;aumufyGJwGif rJxnfhekdifta&;twGuf {nfhEkdifiH ygw,f?
om;u'frsm; xkwfay;&ef&SdaejyD; jynfxJa&;'k0ef=uD;ukd,fwkdif tckvkdjy&wJh &nf&G,fcsufu &kd[if*smawGta=umif;
vma&muf =uyfrwfaqmif&GufcJhonf[k od&onf? urBmuodzkd@qkdjyD;ajymygw,f?
jynfxaJ &;'k0ef=uD; Akv d rf LS ;csKyfbek ;f aqG r=umao;onfh &kd[if*smawGukd 'kuQonfawGvkd@ajymayrJh olwkd@[m
&ufydkif;twGif;u rkd;aumif;jrKd@okd@ a&muf&SdvmjyD; w&kwfvlrsKd; EkdifiHrJhawGyg? 'kuQawGjy\emawG trsm;=uD;&ifqkdifae&wmyg?
jre
rsm; {nfhEkdifiHom;u'frsm; &&Sda&;twGuf aqmif&Gufaea=umif; wu,fawmh tjyifurBmurjrif&wJh 'kuQonfawGygvkd@ "gwfykH
av#mufvGmazmifrsm;ukd rkd;aumif;jrKd@eef@&if;&yfuGuf&Sd 4if;. q&m uqdyk gw,f?
aqGrsKd;tdrfwGif oGm;a&muf,l&jyD; azmifjznfhjyefay;ae&a=umif; 'gt h jyif tmz*efepPwefEiS hf ygvufpwkid ;f rSm ppfyjJG zpfae
rkd;aumif;jrKd@cH w&kwftrsKd;om;wpfOD;u ajymonf? wmukd urBmuodayrJh 'D&kd[if*smjy\emukdawmh rod=uygbl;?
rf mo
4if;u “ jyD;cJhwJh 1990rJay;wkef;uESifh 'Dt&ifuqkd
w&kwaf wGu rJrxnf&h bl;? tckraJ y;Ekid zf dk h xkwaf y;wmvk@d o&d
onf? jynfxJa&;'k0ef=uD;vmjyD;uwnf;uu 'DvkdjzpfcJhwmyg?
olu rk;d aumif;om;vkd h =um;w,f? olvnf; 'Duae 0ifta&G;
cHr,fqkdjyD; owif;awGxGufaew,f? tckazmifukefaevkd h c%
'D"gwfykHawG=unfhjyD; jrefrmjynfrSm bmawGjzpfaew,fqkdwm
odomG ;rSmyg? &k[
a&muf'u
ajymygw,f?
k o
d if*smrS r[kwyf gb;l ? jrefrmjynfrmS &Sad ewJh jynfy
Q nfawG tm;vk;H twGuyf g? 'Djy\emawGudk &Si;f zk@d u
jrefrmjynfrmS 'Dru dk a&pD&atmif ajz&Si;f &rSmjzpfygw,fv@dk olu
pcef;xJu'kuQonfawG tjyifuvlawGxufomw,f
wi
&yfxm;wm[k ajymonf?”
ucsifjynfe,ftwGif; w&kwfvlrsKd; trsm;tjym;&SdjyD; qkdayrJh tvkyfvkyfcGifhr&Sdbl;? 2006ckESpf aemufykdif;usrS uav;
trsm;pk 1949ckEpS f w&kwu f eG jf rLepfygwD tm%m&&Scd sed Ef iS hf 1960 awGu pmoif=um;cGifh&vm=uw,f pojzifhuef@owf csKyfcs,f
ckESpfrsm;0ef;usifumv w&kwfjynf,Ofaus;r_awmfvSefa&;um csufawG &Sdaeygw,fvkd@ qkdygw,f?
'D"gwyf jHk yyGuJ dk ukvor*~'uk o Q nfrsm;&k;H (UNHCR)
;f
vtwGif;wGif w&kwfEkdifiHom;rsm;onf jrefrmjynftxufykdif;
okd h xGufajy;ckdv_Ha&muf&Sdtajccsr_rsm;&SdcJha=umif;/ jrpf=uD;emrS u pDpOfay;cJhwmvnf;jzpfygw,f?
a&S haewpfOD;u ajymonf?
4if ; u “ FRC (foreigner registration
cretificate) &xm;wJh w&kwaf wGtrsm;=uD;&Sw d ,f? olwdk t
h ,ckuJhokd@ w&kwfEkdifiHom;rsm;ukd {nfhEdkifiHom;u'f
aeeJ@ rJay;ekid cf iG rfh &bl;? w&kwaf usmif;om; trSwb f ,favmuf xkwfay;rnfqkdonfrSm pnf;&kH;rJqG,fonfhoabmjzpfjyD; ucsif
aumif;aumif; aq;wkd@/ pufr_wkd@wufcGifhr&Sdbl;? tufzftmpD jynfe,fom;rsm;jzpfonfh 0ef=uD;rsm;/ nGefrSL;rsm;u jyD;cJhonfh
vufrSwfu u'fr[kwfbl;/ pm&GufeJ@? ESpfpOfEkdifawmfukd tcGef ESpfrsm;uwnf;upI vma&mufpnf;&kH;rJqG,fr_rsm;&Sdaea=umif;
aqmifxm;wJh qD;vfwq H yd af wG xkxm;w,f? rqvacwfu usyf jrpf=uD;em;jrKd@cH a&S haeu ajymonf?
50? tckuaxmifykdif;? tjcm;a'orSm a&G hajymif;oGm;aewJh etzu jyD;cJhonfhrwfvtwGif; xkwfjyefcJhonf EkdifiH
w&kwfqkd&if wpfESpfaomif;ykdif;txd ay;&onf? w&kwfawGu a&; ygwDrsm;rSwfykHwifjcif;Oya'wGif {nfhEkdifiHom;/ EkdifiHom;jyK
tckvkdcsdefrSm {nfhEkdifiHom;u'f&r,fqkdawmh olwkd@twGuf cGifh&ol okd@r[kwf ,m,DoufaocHvufrSwfrsm;&Sdv#if ygwD
tcGifhta&;wpfck jzpfoGm;wmaygh ”[kajymonf? axmifjyD; a&G;aumufyGJ0ifcGifh&Sda=umif; xnfhoGif;xm;onf?
11
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
jrefrmEsLuvD;,m;
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
eJ@
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
r,fqdk&ifawmh jrefrmjynf[m ta&S@awmiftm&SrSm EsLuvD; 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
,m;tiftm;&SdwJh yxrqHk;EdkifiH jzpfvmygvdrfhr,f? 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
EsLuvD;,m;ydkifqdkifwJh EdkifiHjzpfvmzdk@ jrefrmjynf&J@ 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
vwfwavm }udK;yrf;aqmif&Gufr_ tao;pdyfawGudk az: jyxm; 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
tdkbm;rm;twGuf
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
wJhrSwfwrf;udk t,fvf*sm;ZD;,m; owif;Xmeu +yD;cJhwJhaom 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
=umae@rSm xkwfv$ifhoGm;cJhygw,f? aemfa0;tajcpdkuf 'Drkdu&uf 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
wpfjrefrmhtoH (DVB)uxkwv f yk wf hJ tJ'rD w
S w
f rf;xJrmS Orif 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
tcGi fhtvrf;
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
vd% k af cgi;f / EsLuvD;,m; taqmufttH"k mwfyekH @J pDrH csuaf wG 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
tygt0if tcsuftvuftjynfhtpHk xnfhoGif;az: jyxm;yg 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
w,f? 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
EsLuvD;,m;eJ@ 'H;k vufeufqikd &f m enf;ynmawGukd &k&S 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
Edik if rH mS oGm;a&mufavhvmqnf;yl;cJ+h yD; jrefrmjynf EsLuvD;,m;
tpDtpOfrSm udk,fwdkifyg0ifcJhwJh AkdvfrSL;pdkif;odef;0if;[m az: jyyg
ta&;}uD;wJh tcsuftvufawGeJ@twl 'DESpftapmydkif;rSm jref
rmppfwyfudk pGef@cGmcJhygw,f? jrefrmEdkifiH[m wu,ftE W&m,f vSJpGm }udKqdkonfvdk@ az: jycJhygw,f?
&Sad e+yDqw kd mudk Edik if w
H umrdom;pku quf+yD;vspv f sL&_v@kd r&Edik f 'ghjyif ta&S@awmiftm&S EsLuvD;,m;vufeuf uif;
awmhatmif ol&J@tcsuftvufawGu xifxif&Sm;&Sm; ouf rJhZkef xlaxmifjcif;onf urBmay:wGif EsLuvD;,m;avSsmhcsa&;
aojyvdkufwmygyJ? ESihf EsLuvD;,m; rjyef@ymG ;a&;wd@k twGuo f mru a'owGi;f +idr;f
EsLuvD;,m;ydik q f ikd wf hJ ppftm%m&Sif aemufwa,muf csrf;a&;ESifh vHk+cHKa&;udkyg taxmuftuljzpfaponf[k usEfkyf
ay:xGuv f mr_[m urBm}uD;twGuf aemufq;kH vdt k yfcsuf jzpfyg wdk@ tav;teuf,Hk=unfonfvdk@vnf; xnfhoGif;az: jycJhyg
vdrrhf ,f? 'gayr,fh tmqD,t H wGuu f awmh jrefrmjynfrmS EsLu ao;w,f?
vD;,m;&Sdvmjcif;[m EsLuvD;,m;vufeuf uif;rJha&;qdkwJh jrefrmjynftaeeJ@ tmqD,H a=unmcsux f rJ mS ygovdk
a'owGi;f rSm a&&Sn&f x dS m;wJh uwdu0wfawGukd azmufzsu&f m rsdK; a'owGif;&J@ tem*wftay: tajrmftjrifr&Sdbl;qdkwm
a&mufwmrdk@ tvGefpdk;&drfp&mudpP jzpfygw,f? tckawmh &Sif;oGm;yg+yD? ppftpdk;&&J@vSsdK@0SufcsufawGvnf; ayguf
vGefcJhwJh ckESpfvu pifumylEdkifiHrSm usif;ywJh yxr =um;vm+yDrdk@ ydk+yD;tE W&m,f&SdvmaewJh vHk+cHKa&;tajc taet
t}udrf tmqD,-H tar&duef xdyo f ;D tpnf;ta0;udk tar&duef ay: EdkifiHwumrdom;pktaeeJ@ vdktyfovdk udkifwG,fajz&Sif;zdk@
orRwtdkbm;rm; wufa&mufcJhygw,f? tpnf;ta0; wuf vnf; tcsdefusa&mufvmyg+yD?
a&mufwJh tmqD,Hacgif;aqmifawGu tdkbm;rm;&J@ EsLuvD; vH k + cH K a&;eJ @ ywf o uf + yD ; t"d u pd k ; &d r f p &mtcsuf w ck
,m;vufeufavSsmhcsa&;twGuf }udK;yrf;r_awGudk csD;usL;cJh=u uawmh jrefrmeJ@ajrmufudk&D;,m; qufqHa&;yJjzpfygw,f? em
ygw,f? tJh'DtxJrSm tar&duef&J@ jrefrmjynfeJ@xdawG@ qufqH rnfq;kd eJ@ ausm=f um;aewJh 'DEpS Ef ikd if =H um;rSm r[mrdwzf @JG xm;wm
a&;qdkwJh rl0g'topfa=umifh tpnf;ta0;wufcGifh&cJhwJh ppft ESpftawmf=umaeyg+yD? EsLuvD;,m;vufeuf zGH@+zdK;a&;twGuf
pdk;&0ef}uD;csKyf OD;odef;pdefvnf; yg0ifygw,f? yl;aygif;aqmif&Gufr_[m ESpfEdkifiHqufqHa&;&J? tajccHta=umif;
tmqD,aH cgi;f aqmifawGu olw@kd &@J yl;wGJ a=unmcsuf &if;wcsuf jzpfw,fqdkwm tckqdk&if wpxufwp ay:vGifxif
xJrSm 'gEdkifiHwum+idrf;csrf;a&;ESifh urBmay:wGif EsLuvD;,m; &Sm; vmaeygw,f?
vufeufavSsmhcsa&;tygt0if EdkifiHwumvHk+cHKa&;twGuf t tar&duef umuG,fa&;0ef}uD; a&mbwf*dwfpf&J@ ajym
ar&dueforRw. }udK;yrf;aqmif&Gufr_rsm;udk uGsEfkyfwdk@u vd_uf a&;qdck iG &hf odS l *saD tmhzaf rmf&v J u
f tar&dueftpd;k &taeeJ@ jrefrm
jynf&?J “ ajrmufu&kd ;D ,m;eJ@ ppfa&;t& yl;aygi;f aqmif&u G rf _ wd;k
12
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
jrSivhf mjcif;tay: pd;k &drrf wd ,fv@kd ” t,fv*f smZD;&m;u xkwv f i$ hf
oGm;wJh rSww f rf;xJu taxmuftxm;awGe@J ywfouf+yD; ajym
=um;&mrSm xnfhoGif;ajym=um;cJhygw,f? 'gayr,fh EsLuvD;
,m;eJ@oufqdkifwJh jrefrmppftpdk;&tay: pGyfpGJcsufawGudkawmh
ti
tiffwmeufuzD;wGi f
bmrS ajymqdkoGm;jcif; r&Sdygbl;?
ajrmufudk&D;,m;eJ@ vufeufcJ,rf;ukefoG,fr_udk wm;
ti
tiffwmeufokH;olrsm; owdxm;&ef
jrpfyw d yf ifwhJ ukvor*~v+kH cHKa&;aumifpD qH;k jzwfcsuaf wGuakd wmh
*sDatmhzfarmf&Jvfu ajymoGm;wm awG@&ygw,f? tifwmeufuzD;awGrSm oGm;okH;wJhtcg txl;owd
“jref r mtpd k ; &taeeJ @ uk v or*~ v H k + cH K a&;aumif p D xm;&r,fh ta&;=uD;tcsufwpfcsuf &Sdygw,f? tJ'guawmh
qHk;jzwfcsufawGtwdkif; vdkufygaqmif&Gufr_&Sdr&Sd usaemfwdk@ ukd,fokH;r,fh Key-
teD;uyf apmifh=unfhaeygw,f”vdk@ olu qdkygw,f? board =uKd;eJ@Sys-
'DudpPu tar&duefjynfaxmifpktwGuf “pdk;&drfr,fh tem Unit uGefysK
qdv k nf; pd;k &drpf &myg? ajrmufu&kd ;D ,m;Edik if &H @J EsLuvD;,m;vuf wmeJ@csdwfr,fh yvyf
eufawGyikd q f ikd rf u
_ ta&S@tm&SrmS wif;rmr_awGukd odoo d mom aygufrSmteufa&mif
jrifhwufvmapwmjzpfygw,f? 'ga=umifhrdk@ ajrmufudk&D;,m;u av;wpf c k c H x m;jyD
vufeufcJ,rf;eJ@ enf;ynmawG ta&S@awmiftm&SqD jyef@yGm; qkd&if tJ'DuGefysKwm
r_udk rwm;qD;Edkif&if tJh'Da'o vHk+cHKa&;udkvnf; trSefwu,f rSm rok;H awmheJ ?h
xdcdkufaprSm jzpfygw,f? tJ ' D Black
'ga=umifh orRw tdkbm;rm; tpdk;&taeeJ@ jrefrmEdkifiH Deviceu uk d , f
udpu P kd tav;xm;+yD; tar&dueftpd;k &&J@ ta&S@awmif tm&Sqikd f &kdufor# tuQ&m*%ef;awGtm;vkH;ukd odkrSwfodrf;qnf;vkduf
&m rl0g'awGxrJ mS jrefrmjynfukd OD;pm;ay;tjzpfe@J csrw S af qmif wJt h wGuf ok;H wJo h l Keyboard rSm&kud of r# tm;vk;H rSwx f m;
&Guf&rSm jzpfygw,f? vkdufa&m? ukd,fh&Jh E-mail Password tygt0if tJ'Dae@
'Dvdkaqmif&GufwJhae&mrSm ueOD;taeeJ@ ppftpdk;&&J@ ok;H or# uk, d af &;uk,d w
f m tcsut
f vufawGtm;vk;H ck;d ,lxm;
EdkifiHwumpHn$ef;awG csdK;azmufaer_eJ@ywfouf+yD; ta&;,l cH&jyDomrSw?f c&uf'pfu'fwdk /h b%fpm&if;wkd ok;H jyD; Online
aqmif&GufwJhtcgrsdK;rSm twlyl;aygif;aqmif&Gufzdk@ ukvor*~ ay:rSm 0,fcsifwm
vH+k cHKa&;aumifprD mS ppftpd;k &bufu t+rJwef; ckid cf ikd rf mrm ckcH 0,f v k d @ &wJ h ek d i f i H
ay;avh&SdwJh w&kwfeJ@&k&Sm;udk tar&dueftpdk;&u wGef;tm;ay; awG r S m awmh yk d q d k ;
Edkifygw,f? wmaygh ? c&uf ' pf
tar&dueftpdk;&rSm 'Drdkua&pDeJ@ vl@tcGifhta&;udpP u'f e H y gwf w k d @ b%f
awGtay: t"duxm;wJh jrefrmEdik if q H ikd &f m rl0g'awG &S+d yD;om;yg? pm&if;eHygww f @dk &ku d f
'Dt&mawGukd vufawG@taumiftxnfazmf&mrSm ppftpd;k &Adv k f xnfhvkdufwmeJ@ ckd;
csKyf}uD;awGe@J olw@kd &@J vkyaf zmfuikd zf ufawGtay: ypfrw S x f m;wJh jyD;om;yJ? ae@rul;
'%fcwfta&;,lr_awGeJ@twl tar&dueftpdk;&taeeJ@ wjcm; cif tif w meuf u
EdkifiHawGu yl;aygif;aqmif&Gufvmatmifvnf; tckxufydk+yD; zD ; awG r S m ok H ; &if o
aqmif&GufEdkifwm jzpfygw,f? wdxm;? b%fxJu
orRw tdkbmrm; tpdk;&taeeJ@ jrefrmppftpdk;&u &S d w J h uk d , f y k d i f a iG
ukvor*~ vH+k cHKa&;aumifpq D ;kH jzwfcsuf trSwf 1874tay: xif ajymifzkd@omjyif?
xif&Sm;&Sm; csdK;azmufaer_udk tjypfay;ta&;,lzdk@ tjrefqHk; 'D Black deviceukd Ekid if w
H csKd rh mS awmh [kw d ,fawG/
aqmif&Gufoifhygw,f? (ajrmufudk&D;,m;EdkifiHu EsLuvD;,m; ukefpnfjyyGJawG/ avqdyfawGeJ h tifwmeufuzD;awGrSm trsm;
vufeufprf;oyfwmrdk@ 'DqHk;jzwfcsufudk vGefcJhwJhwESpfu vHk+cHK tm;jzifhokH;=uw,f? jrefrmEkdifiHrSmawmh tifwmeufuzD;awG
a&;aumifpDrSm tm;vHk;u wnDwnGwfwnf; qHk;jzwfcsufcscJh rSm ok;H zkd rh sm;w,f? aocsmppf=unfjh yD;rS ok;H ayg?h aocsmatmif
wmyg/ qH;k jzwfcsut f & ukvor*~tzG@J 0if b,fEikd if u H rS ajrmuf ykHygxnfhay;vkdufw,f?
pmrsuf E S m 3ok d h
13
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
rlvwef;ausmi
ausmiff;q&mu rlvwef;ausmi ausmiff;olukd jref r m - *syef b momjyef
rk'drf;usi
usiffhr_jzpfyGm; tusKd ; aqmif
zkutk u dk c&dik &f dS tpk;d &rlvwef;ausmif;rSm touf 40&Sd µ tjrefq;Hk jzpfap&ygrnf?
aom ausmif;q&mu rlvwef;ausmif;olukd rk'drf;usifhr_jzpfyGm;
cJhygonf? c&kdif&J&J@ppfaq;csuft& ausmif;q&m[m rlvwef; µ aps;E_e;f toufomqk;H jzpfap
ausmif;olav;ukd zkuktkduc&kdifwGif;&Sd Love Hotelukdac: &ygrnf?
´
oGm;jyD; rk'drf;usifhcJhw,fvkd@qkdygonf? ausmif;olav;onf
touf 13ESpfatmufuav;oli,fvkd@ odv#ufom;ESifh [kd µ rnfor l qkd vGwv f yfpmG jzifh tcsdeef m
w,frSm rk'drf;usifhcJhjcif;jzpfygonf? ausmif;q&mrS {jyDvrSm &Dra&G; qufo, G Ef i
dk y
f gonf?
&Jtzrf;cH&jyD; ZGev f 19&ufae@rmS zkut k udk c&kid w
f &m;&k;H rSm tr_
µ 'k u Q o nf a v#muf x m;r_ r sm;/ Oya'a&;&m
ukd ppfaq;cHcJh&ygonf?
q&m[m 'DESpfaEG&moDtxd ausmif;ol&J@twef;ykdifq rsm;ukd tcrJhaqG;aEG;t=uHay;ygrnf?
&mtjzpf ESpfaygif;rsm;pGmoif=um;cJhol wpfOD;jzpfygonf? tJ'D µ wdusrSefuefaom Oya'ykdi f;qkdi f&m tokH;
tawmtwGif;rSm cE<mukd,fukd t=udrfaygif;rsm;pGm ukdifwG,fcJh
jyD;/ tJ'DrSwqifhwufum [kdw,ftxd ac:aqmifoGm;cJhjcif;jzpf
ygonf? q&m[m 'DEpS {f jyDvrSm wjcm;ausmif;od@k ajymif;a&G@jcif;
cHcJh&jyD;aemuf ausmif;ol&J@rlysufaewJh tajctaeukdodwJh rdb
¶
tE_;H rsm;jzifh bmomjyefaqmif&u
vuf u k d i f
atmifjrwf0if; (Oya')
z k e f;- 090-7755-6002
G a
f y;ygrnf?
Kwansei Gakuin University
qkdifzGifhcsdef
DOSTI reuf 10 em&D
rS
HALAL FOODS n 1 em&Dtxd
,cif v rS t quf
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123 &cdkifjynfwGif jyifyrSa&mufvmaom rGwfq
12345678901234567890123
12345678901234567890123 vifvlrsdL;rsm;ESifh ,if;wdk h.om;r,m;rsm;om tpPvmrfbm
12345678901234567890123
12345678901234567890123 omudk udk;uG,faeonfr[kwfbJ [dENLbmom0iftcsdK@uvnf;
12345678901234567890123
12345678901234567890123 tpPvmrfbmomodk h ul;ajymif;vmcJo h nf?xd@k jyif Ak'b < momudk
12345678901234567890123
12345678901234567890123 tpOfwpdu k f ud;k uG,af e=ujyD;olrsm;vnf; tpPvmrfbm omod@k
12345678901234567890123
&ckdi fjynf
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
ul;ajymif;ud;k uG,rf r_ sm; &dcS o hJ nf? Ttcsuu
awmf OD;nm%u &cdkif&mZ0ifopf 'kwd,wGJ (pmrsufESm 161/
163) rif;om;=uD;vufxuf(at'D 1531/1553)wGif yg&Siftifyg
f kd “n0wD q&m
ESi fh
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
onf? tdENd,EdkifiHrS tpPvmrfw&m;a[m omoemjyKq&mrsm;
vnf; ygvm=ujyD;/ &ckid jf ynfow l @kd tm; omoemjyK&m tcsKd ,
=unfvm=ujyD; tpPvmrfbmomodk hul;ajymif;udk;uG,fcJh=u
onf[k az: jyxm;onf?
h kH
12345678901234567890123
12345678901234567890123
&kd[if*sm
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
vmrfbmomudu
15 &mpkwiG f rsm;pGmaom Ak'b
u jrefrm&mZ0if odrw
k ;kd uG,I f rGwq
S zf ,
< mom0if&cdik w
vl h
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
a=umif; “atmif;yef;=uD;aiG pum;&nfvyk ”JG pmtkyw
az: jyxm;onf? xdpk Ofu &cdik jf ynf. tavhtxm;wckrmS Edik if H
jcm;rSvmolrsm;uvnf; qEN&v
f iG tf wnfjyK
tzGJ h
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
om;r,m;rsm;udk ac:aqmifoGm;cGifhr&dScJ@acs? odk@a=umif@ Oa&my
om;wdk@onf 4if;wdk@. &ckdifZeD;r,m;ESifh om;orD;rsm;udk &cdkif
jynfYcsefxm;ygu tpPvmrfbmomodk@ ul;ajymif;oGm;rnf[k
pd;k &drI
f cd;k ,lac:aqmifr_ udprP sm;pGmay:cJ@a=umif; ae@pOfrw S wf rf;
12345678901234567890123
12345678901234567890123
tpnf; rsm;wGif awG@&onf? od@k a=umift h jcm;bmomrsm;rS tpPvmrf
(16)
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123 ombmodk@ ul;ajymif;udk;uG,folrsm;vnf; &ckdifjynfY renf;vS
12345678901234567890123
12345678901234567890123 ay?
12345678901234567890123
12345678901234567890123 (8)
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123 rG w f q vif . tvG e f t a&;=uD ; aom &ck d i f j ynf E S i f h
12345678901234567890123
12345678901234567890123
12345678901234567890123 qufE, G o
f nf@ Zwfvrf;wuGuyf g&o Sd nf? ,if;onfum; r*dt k rd f
12345678901234567890123
12345678901234567890123 a&S@rif; om;&Sm;&SLZmonf &cdkifjynfodk@ a&mufvmjcif;yif jzpf
12345678901234567890123
12345678901234567890123 onf? at'D 1660wGit f Ed ,
Nd jynfY &Sm;*s[efb&k ifu,
G v f eG cf @J &m
12345678901234567890123
12345678901234567890123 om;awmf &Sm;&SLZmonf aemifawmf=o&eftZpfESifh eef;vkcJ@&m
ta&;edrfhojzifh &cdkifbk&if pENol"rRrif; (1652-1684)xH tul
tnD awmif;vmcJ@onf? pENok"rRrif;tm; *wdrwnf[kqdkum
15
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
&Sm;&SL Zmudk ykeu f efc&hJ m &Sm;&SLZmusq;kH cJo
h nf? 4if;ESiyhf gvmaom ojzifh &dk[if*sm(&dk[ifom;)[kac:wGifvmcJ@onf?
tajcG t&H uref ( av;onf a wmf ) wd k @ tm; &cd k i f b k & if . rGwfqvif,Ofaus;r_. tusdK;qufrsm;a=umifh &ckdifvl
ud,k &f aH wmf tjzpfcef@xm;cJ@onf? xdpk OfupI urefrw G pf vif[k rsKd ;wd@k . ,Ofaus;r_rmS vnf; wpwpwd;k wufvmcJ@ayonf? tkyf
&ck d i f j ynf wG i f w nf & d S v monf ? &S m ;&S L Zm;ES i f h t wl csKyfa&;e,fy,fYaomfvnfaumif;/ ppfzufYvnfaumif;/ wdk;
uref a v;onf a wmf oH k ; axmif a usmf y g&d S c J h o nf [ k wufr_rsm; tqifhjrifh jzpfxGef;cJhayonf?
tcsd K @ord k i f ; q&m rsm;uqd k y gonf ? aemuf b *F v m;ES i f h od@k jzpf&m &d;k rwbufausmrf S ArmvlrsKd ;rsm;u &cdik jf ynf
td E N d , wd k @ rS v nf ; av;onf a wmf trsm; tjym;tjyif ukd usL;ausmw f ukd cf u kd f odr;f ydu k cf @J aom 1785ckEpS rf wdik rf u DS &cdik f
td E N d , wd k @ rS v nf ; av;onf a wmf t rsm;tjym;tjyif jynfwiG f tpPvmrfbmom0if rGwq f vifvrl sKd ;aygi;f oef;ESichf sjD yD;
tdENd,awmifydkif;rSvnf; ppfonftajrmuftjrm; udk,f&Hawmf &mpkEpS rf sm;pGmrSpI tajcpdu k af exdik v f mcJ@jyD; Armwd@k xuf tq
wyfwGif tr_xrf;vmcJ@onf? 1685ckESpfwGif eef;wGif;udk,f&H aygif;rsm;pGmwdk;wufopfvGifaom ,Ofaus;r_udk jyKpkysdK; axmif
awmfwyfom; tiftm;av;aomif;ausmf &dcS @J onf[q k o kd nf?(17) vmcJha=umif; cdkifvHkaomaomjynfwGif;jynfy ordkif;rSwfwrf;
rif;bm=uD;vufxuf urefo&l aJ umif; 5aomif; ausm&f cdS @J onf taxmuftxm;rsm;u oufaoxlvsuf&dSaeonf?
[k apmrJusDpmtkyfwGif t&SifOuUHu az: jycJ@onf? odk@jzpf&m 1785ckESpfrS 1842ckESpftxd ESpfaygif; (40)omtkyf
17&mpk &ckdifjynfwGif- csKyfc@J aom ArmjrdK@0efvufxufwiG f vlaygi;f ESpo f ed ;f ausmaf ojyD;/
Edik if OH ;D a&. xuf0ufausmw f @kd rmS ppfwaumif;e,fo@kd wdr;f a&Smif
(1) obm0ab;tE &W m,fa=umifh a&muf&v Sd maom tm&yf cJh&onf? wwfodynm&Sif okH;aomif;tygt0if vuf&zrf;qD;
rGwfqvifrsm;/ ac: aqmifomG ;avol ESpo f ed ;f ausmaf vonf? xkd t h jyif ESpaf ygi;f
(2) ul;oef;a&mif;0,fa&;a=umifh a&muf&aSd exkid t f ajc pduk f av;q,ftwGi;f jrefrmjynfrokd h t=udr=f udrf vlawmif;cHrr_ sm;
vmaom tm&yfyg&Sifukefonfrsm;/ a=umifh jynfrokd ah y;ykd ch &hJ onft h jyif ppfwaumif;e,fokd h xyfrH
(3) &cdkifbk&ife&rdwfvS. arwWm&yfcHcsuft& a*ghbk&if. wdr;f a&SmifomG ;olrsm;vnf; renf;vSay? t*Fvyd w f dk &h ckid jf ynfudk
ppfonftultnDtjzpf a&muf&dSvmjyD; e&rdwfvStm; odrf;,lvm 1824ckESpfwGif &ckdifjynf. vlOD;a&tenf;i,fr#om
eef;wifay;aom rsm;pGmaomwl&uD/ ygxef/ yg&Sifppfonf usecf . hJ ? 1825ckEpS f Zlvid_ v f 21&ufae t h pD&ifccH ahJ om jAdwo d #
awmfrsm;/ wyfrSL; a&mbwfqef. tpDcHpmt& 1825ckESpfwGif &ckdifjynf
(4) &cdkifjynf. pD&iftkyfcsKyfr_/ jyKjyifajymif;vJr_vkyfief;pOf vlO;D a&onf wpfoed ;f cef@ &Scd ahJ =umif; arm*f (&ckid )f ajcmufaomif;
tqifq h ift h wGuf t&drS jzpfvtkd yfI zdwaf c: ac:,lc@J ojzifh cef /h rGwq f vif ok;H aomif;cef@EiS @f Armtjcm; wpfaomif;cef@jzpf
vma&mufrif;r_xrf;cJholrsm;/ a=umif; tpD&ifccH o hJ nf?(18) ESpaf ygi;f av;q,ftwGi;f pdww f idk ;f
(5) b*Fvm;EdkifiHa&;ESifh ppfa&;tajctaet& taeEdkifbJ us zdEydS cf sKyfcs,jf yD; &ckid jf ynf,Ofaus;r_ taqmufttk=H uD;wpfck
&cdkifjynfxJodk@ cdkvSHKvmolrsm;/ vk;H ukd ysupf ;D apjyD;/ =uufysrH uspnfum;cJah om &ckid jf ynfudk wp
(6) ay:wl*D arm*fw@kd . zrf;qD;ac:aqmifra_ =umifh a&mufvm jyifjzpf&atmif zefw;D cJah om jrefrmav;jrKd@0eftyk af cwf ukeq f ;Hk csed f
aom b*F gvDvlrsdK;rsm;/ wGif rGwq f vifvOl ;D a& ok;H aomif;cef@&v dS #if a&$Armwkd &h ckid jf ynfudk
(7) [dENLbmom0if/ Ak'<bmom0ifwdk@rS tpPvmrfbmom rjrifbl;cif rnfr#&SdcJhrnfukd cef@rSef;Ekdifayonf?
odk@ ul;ajymif;vmolrsm;/ okd hjzpfI vl@orkdif;onf aysmufIr&Ekdifpaumif;aom
(8) udk,f&Hawmfwyfrsm;/ trSeftjzpftysuf wpf&yftjzpfaomfvnf; orkdif;ta=umif;ukd
azsmufzsuf&ef=uKd;pm;ae=uaom ukda&$&ckdifynmwwftrnfcH/
tp&dSonfh t&yfa'orsdK;pHkrS vmaom vltrsdK;rsdK;wdk@ okawoDtrnfcw H @dk . 0g'jzef@rr_ sm;onf &ckid jf ynf. wk;d wufru _ kd
onf a'owckwnf;odk@ wOD;csif;ESpfOD;csif;rS tkyfpkvdkufaom ykdrkdaemufjyefqGJaprnfh r&kd;om;aom vkyfief;rsm;yifjzpfonf?
tvnf;aumif; /tvHk;t&if;jzifhaomfvnf;aumif; &mpkaygif; &ckid jf ynfonf &ckid Ef iS &hf [ dk if*smtygt0if jrKd/ ouf/ 'kid ;f euf/ crd/
q,fausmu f wnf;u wpwp tajcpdu k af exkid v
f mcJo
h nf? ,if; csif;/ urefponfh orkdif;tqufqufaexkdifvmcJholrsm; pk
odk@ tajcpdkufaexdkifvm&if; ,if;wdk@toD;oD;wdk@. udk,fydkif,Of aygif;ykdifqkdif=ujyD; TvlrsKd;rsm;onf &ckdifjynf. t&Sifocifrsm;
aus;r_"avhx;kH pH/ tpPvmrfbmom0g' usiphf Ofw@kd EiS t hf wl a;ocH jzpf=uonf?
wd@k . "avhrsm;udyk ga&maESmjyD; &cdik vf t
l zG@J tpnf;wGif ,Ofaus;r_ -usrf;ukd;pm&if;-
opfw&yf jyKpkysKd ;axmifvmcJ@jyD; rsKd ;qufopfw&yfukd ay:xGe;f apcJh (1) q&mawmf pENrmvmvumF& &ckid &f mZ0ifopfusr;f 'kw, d wG/J rE aW v; 1935/ pm- 312?
(2) 'kAv
dk rf LS ;=uD; 0if;armif/ umuG,af &;0ef=uDXmerS xkwaf 0aom omoemha&mif0gxeG ;f apzk@d /
onf? ,if;wd@k ukd &d[
k if[ak c:aom &cdik jf ynfwiG f aexdik o f rl sm;jzpf &efuek /f 1997/ pm- 65?
16
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
pmrsuf E S m 30rS
tazESi fhorD;yl;aygi
aygiff;jyD; "g;jywkduf twGi;f jyKvkyrf nfh zDzm. tpnf;ta0;wGif enf;ynmqdik &f mrsm;
ukd taotcsmaqG;aEG;rnfjzpfa=umif; OuUÏqyfbvwWmu
vlowf/ rD;&_d@r_jzpfyGm; ajymonf?
xkd@tjyif t*FvefESifh*smreD/ tm*sifwD;em;ESifh ruUqD
udkwdk hyGJpOfwGif udkifwG,fcJh=uaom 'dkifvl}uD; 2OD;pvHk;udk quf
vuf tokH;jyKawmhrnfr[kwf[k od&onf?
csDbm;c&kdif &csdrwjrKd@e,fae v,form;=uD; emumrl
+yD;cJhonfh 2002ckESpf urBmhzvm;yGJwGifvnf; tdrf&Sif
&m tdut k dk 76ESpo f nf towfc&H jyD;/ tdrrf ;D &_@d ccH &hJ um/ aiGa=u;
awmifu&dk ;D ,m;ESihf tDwvDyw JG iG f vnf;aumif;/ uGmwm;zkid ef ,f
rsm;,laqmifoGm;jcif; cHcJh&ygonf? c&kdif&JrS vlowf"g;jywkdufr_
tqifhwGif awG@qkHonfh awmifukd&D;,m;ESifh pydefyGJwGifvnf;
jzifh wjrKd@e,fwnf;ae [d&Ek 4&ESpEf iS hf orD;jzpfol 15ESpu f dk zrf;
aumif ; 'k d i f v l } uD ; rsm;u rS m ;,G i f ; pG m qk H ; jzwf c J h o nf h t wG u f
qD;cJhygonf?
4if;toif;rsm; epfemcJh&zl;onf?
orD;jzpforl S "g;jywku d I
f &aomaiGtcsK@d udk olrvnf;ok;H
awmifu&dk ;D ,m;ESihf tDwvDyw JG iG f ukid wf ,G cf o hJ nfh 'kid v
f l
pGJcJha=umif; &JwGif0efcHcJhygonf? w&m;cH [d&Ekdonf tr_ukdusK;
}uD; O&ka*G;EkdifiHom;rkd&DEkdukd 'kdifvl}uD;tjzpfrS &moufyefxkwf
vGefjyD;aemufykdif; Xm;aeaomtdrfvcukd ay;oGif;cJhjcif;/ avmif;
y,fcJhonf?
upm;qkid rf sm;ESihf bm;uvyfrsm;ok@d oGm;cJah =umif; &Jppfcsut f &
od&ygonf? olonftvkyv f ufrhJ wpfO;D jzpfygonf? &Jppfcsut f &
w&m;cH [d&EkEd iS o hf rD;jzpfoo l nf arv 11&ufae@ reuf 6em&D
50rdepfrS ae@vnf 2em&DtwGif; eumrl&.tdrfokd@ ckd;0ifum { T&kd[if*sm *sme,f }
orD;jzpforl S eumrl&tm; oHww k jf zifh acgi;f uk&d u
dk jf yD; tazjzpfol
rS "g;ESifhxkd;owfum tdrfwGif;&Sd aiG,ef;odef;aygif;rsm;pGm,l xkwfa0Ekdifa&;twGuf
aqmifum tdru f rdk ;D wif&@d_ cahJ =umif; od&&dS ygonf? *syef&rJ S tr_udk
w&m;&kH;wif w&m;pGJqkdygrnf? yHhykd;vSL'gef;olrsm;
r r r r
jrefrmEkdifiHom;&kd[if*smrsm;toif;(*syef) (BRAJ),ef; 10000-
(3) uk;d (2) pm-65?
(4) Dr.SB Qanungo – A History of Chittagong, Vol.1, Chittagong, ukdwifa&T (c) ukdqefeD ,ef; 10000-
1998.p.111. udkausmfcif (aqmf'Dtma&;AD;,m;) (KSA) ,ef; 10000-
(5) JASB, XIII, culcutta, 1844.p.36.
ukad tmifEidk f ,ef; 10000-
(6) R.B Smart, Burma Gazetter (Akyab District) Vol.A. Rangoon 1975. ukpd ;dk 0if; ,ef; 5000-
P.19. ukjd rifo h ed ;f ,ef; 5000-
(7) OD;=unf(bDat/ &mZ0if*%
k x
f ;l / jrefrmh&mZ0ifrS odaumif;p&mrsm;/ pm-156?
(8) q&mcs,f/ ArmrGwfqvifwkd h. a&S ha[mif;twˆKy`wWd/ &efukef/ 1939/ pm-16 ukrd sKd;vGif ,ef; 2000-
(9) East Pakistan District Gazetter (Chittagong), Dacca.1970.P.111.
((10) Muahmmad Enamul Huq and Abdul Karim, Bengal Literature in þ&kd[if*sm *sme,ftm; rdrdwkd hacGs;ESJpmxJrS 0kdif;0ef;axmufyHhvSL'gef;Muaom
Arakanese court (1600- 1700 AD), Culcutta, 1935.P.49. apwem&Sirf sm;tm; txl;bJ aus;Zl;wif&ydS gonf/ tvSLaiGrsm;tm; wpfjym;wpf
(11) Muhammad Mohar Ali,History of the Muslim of Bengal,Vol-1
B,RIYADH, 1985.P.865. csyfrQtavtvGirhf &Sad pbJ *sme,fjzpfajrmufa&;twGuf tusKd;&Spd mG tok;H jyKrnf
(12) wkid ;f &if;om;vlrsK;d pkb0opf xlaxmifa&;ygwo D wif;v$m/ &efuek /f 1989/ pm -45? jzpfaMumif; *wdopömjyKygonf/
(13) uk;d / (4) pm- 326?
wHqyd af cgif;zd;k omykd hvu dk f tdrt f a&muf_zpfap&rnf?
(14) ,if;/ pm-325?
(15) JASBX, Culcutta 1941,P.881. &k[d if*sm *sme,fudk vpOfrmS ,l zwf&v kS ydk gu
(16) jrefrmEdik if o
H ak woetoif;*sme,f/ &efuek /f 1960/ pm-72 *syef_ynfwiG ;f wpfv ,ef; 200-
(17) &ckid jf ynfe,f jynfo@l aumifp/D &ckid jf ynfe,fjzpfpOforkid ;f yxrykid ;f / orkid ;f u%m/ ppfawG/
1984/ pm-90?
5vpm ,ef; 1000-
(18) Robertson’s Report dated, July 21, 1825 (secret onsultation (SC) w_cm;aomEkid if rH sm;rSvnf; 5vpm a':vm 10-
of the government of Bengal, preserved in the National Archives
of India, New Delhi, August 26, 1825. No.41) and also SC,June
9,1826, No.10)
[ pmwku
ykhd ay;ygu tdrt
d rf yS u dk q
f a&muf ykhd ay;ygrnf?
]
f yH hdk ay;ygu tajuGaphxnfhI ykhd vhdk r&yg?
17
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
18
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
pmrsuf E S m 6rS
19
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
rif'Jvm;zefwD;wJhurBm
(odk@r[kwf)
awmiftmz&du
awmiftmz&duEdik if oH nf tmz&duwduk .f awmif
buftpGe;f qH;k ae&mwGif wnf&+dS yD; taemufbufwiG f twWvef
wdwo f rk'&N m/ awmifbufEiS hf ta&S@bufwiG f tdE, dN ork'&N mESihf
xdpyfvsuf&Sdonf? tdrfeD;csif;EdkifiHrsm;taejzifh taemufajrmuf
bufwiG f erD;bD;,m;/ ZifbmabGEiS hf ajrmufbufwiG f abmhqmG
em/ rdkZrfbpf/ ta&S@ajrmufbufwGif qGmZDvefEdkifiHwdk@ &Sdonf?
vDqo kd Ekd ikd if o
H nf {&d,me,ferd w d w
f pfcv k ;kH awmiftmz&duEdik if H
S
twGif;vHk;vHk;usa&mufae+yD; awmiftmz&duEdkifiH. ta&S@
awmifbuftydik ;f wGif wnf&o dS nf? Edik if .
H (79 23)&mcdik Ef e_ ;f rSm
vlrnf;/ (9 21)&mcdkifE_ef;rSm vljzL/ (2)&mcdkifE_ef;rSm tm &SEG,f
awmiftmz&duESi hf abmvH;k avmu
pe
zGm;rsm;ESifh usef(9)&mcdkifE_ef;rSm vlrsKd;aygif;pHkwdk@ pkzGJ@xm;jcif;jzpf
onf? wkdif;jynf.vlOD;a&rSm ukvor*~. 2009ckESpf pm&if;Z
,m;rsm;t& (51)oef;cef@&Sd+yD; wpfESpfysrf;rSs wpfOD;csif;0ifaiGrSm
awmiftmz&du abmvHk;avmuonf q,fpkESpft
enf;i,ftwGif; tjiif;yGm;p&m udpP&yfrsm;pGmudk ausmfjzwfum
cia
vuf&Sdwdkif;jynf. eHygwf(1) tm;upm;enf;tjzpf a&muf&SdcJh
a':vm (10243)cef@ &So d nf[k cef@reS ;f &onf? tmz&duwdu k .f
+yDjzpfonf? ,cifu awmiftmz&duESiw hf IJG vlord sm;onf u
tcsrf;omqHk;EdkifiHrsm;wGif wpfcktygt0ifjzpf+yD; *sKd[efeufpf
&yfbD/ c&pfuwf/ a*gufoD;ponfh tm;upm;enf;rsm;jzpf+yD;
bwf + rd K @rS m wd k i f ; jynf . t"d u pD ; yG m ;a&;+rd K @awmf jzpf o nf ?
abmvH;k onf 'kw, d wef;pm; tqifw h iG o f m&Scd o
hJ nf? ,cktcsed f
awmiftmz&duEdkifiH. abmvHk;avmuzGH@ +zdK;wdk;wufvmonf
wGiaf wmh abmvH;k onf tjcm;tm;upm;enf;tm;vH;k udk ausmf
ckEpS u
l
rSm (10)pkESpfESpfpkeD;yg;om&Sdao;+yD; tcsdefwdktwGif; wpf[kefxdk;
wdk;wufvmcJhjcif;jzpfonf? urBmhabmvHk;pifjrifhxufodk@ 1992
f rS wpfausmjh yef ajccscjhJ cif;jzpf+yD; ,cktcsed w
ajrmufurBmhzvm;+ydKifyGJudk tdrf&Siftjzpf vufcHusif;yrnfh EdkifiH
tjzpf &yfwnfaeEdkif+yDjzpfonf? tcsdefwdktwGif; vlrsdK;a&;cGJjcm;
r_jyif;xefonfh/qif;&Jedrfhusonfh/ urBmhabmvHk;rsufESm pmxuf
f iG f (19)}udrf
um eHygwf (1)tm;upm;enf;tjzpf &yfwnfae+yDjzpfonf?
vuf&Sd awmiftmz&duwGif rSwfyHkwif abmvHk;orm;OD;a&u
(128)oef;ausm&f o dS nf? awmiftmz&duEdik if w
trsm;qHk;tm;upm;enf;u abmvHk;jzpf+yD; wpfywfxufwpf
H iG f &kyo
l
1956ckESpfwGif awmiftm EdkifcJhonf? 1993ckESpfu urBmhtqifh(109)wGif&SdcJh&mrS (3)ESpft
z&d u jynf w G i f ; vd * f + yd K if y G J u d k =umjzpfonfh 1996=o*kwv f wGif urBmt h qif(h 16) txd a&muf
wGiW
ci
f hite League [kowf
a
pwif u sif ; ycJ h o nf ? od k @ &m
rSwfcJh+yD; vljzLrsm;jzifhzGJ@pnf;
xm;onfh abmvHk;toif;rsm;
&SdcJh+yD; xm0&taumif;qHk;urBmh tqifh&yfwnfr_vnf; jzpfcJh
onf? 1997ckEpS w f iG f urBmx h yd o
f ;D abmvH;k toif;rsm; jzpfonfh
t*Fvef/ a[mfvef/ jyifopf/ *smreD/ b&mZD;vf ponfEh ikd if rH sm;ESihf
ajcprf ; upm;cJ h o nf ? 1998 jyif o pf u rB m h z vm;+yd K if y J G wG i f
pe
om upm;cGifh&cJhonf? aemuf
ydkif;wGif y&dowfOD;a&enf;yg;
vGef;jcif;ESifh avSmifajymifa0
zefr_rsm;cHae&jcif;a=umifh wdkif;
yxrqHk;t}udrftjzpf 0ifa&muf,SOf+ydKifcGifh &&SdcJhonf? 2002
urBmhzvm; +ydKifyGJwGifvnf; ajcppfyGJatmifjrifcJh+yD; 2006urBmhz
vm;+ydKifyGJwGifrlajc ppfyGJatmifjrifjcif;r&SdcJhacs?
S
wef;pm;vlrnf;rsm; ud, k f
vHk;avmu. t&Sdeft0g t}uD;qHk;+ydKifyJGwpfckudk tdrf&Siftjzpf
pm;wdu k yf 0JG if&mrS e,fvq f ifrif'vJ m;qdo k rl mS xif&mS ;vmcJo h nf?
vufcu H si;f ycGi&hf &S&d efrmS vG,u
f ol nfu h pd aP wmh r[kw?f Edik if aH &;/
odk@&mwGif 1964ckESpfwGif rif'Jvm;tzrf;cHcJh&+yD; 4if;.aemuf
pD;yGm;a&;/ vlra_ &; bufaygi;f pHrk zS @G +H zdK; wk;d wuf+yD;wnf +idrrf &_ &dS rnfh
vdkufaemufygrsm;u vlrnf;rsm;twGuf vl@tcGifhta&;wdkufyGJ
rsm; qufvufqifE$JcJh=uonf? 1990wGifrif'Jvm; axmifrS
pe
vGwfvmcJh+yD; EdkifiHa&;tajctae tajymif;tvJjzpf ay:cJhonf?
xdktcsdefu awmiftmz&duorRw'Duvyfonf rif'Jvm;ESifh
tjyif tajccHtaqmufttHkrsm;/ vrf;yef;qufoG,fa&;ESifh t
jcm;tajccH vdktyfcsufrsm;rSmvnf; trsdK;trnf pHkvifvSay
onf?
l
a=umifh qENjyoydwfarSmufcJh=u+yD; tcsdefrD+yD;pD;&ef tcuftcJ
onfh ukvor*~taxGaxG nDvmcHodk@ wufa&mufcGifh&onfh
rsm;ESifh &ifqdkifcJh&onf? ,if;tajctaetwGuf EdkifiHwumrSzd
EdkifiHvnf;jzpfvmcJhonf? rif'Jvm;onf EdkifiHa&;wGifomru
tm;ay;cJh=u+yD; zDzmrSwm0ef&Sdolrsm;udk,fwdkif vma&mufppf
tm;upm;avmuwGifyg awmiftmz&duEdkifiHudk a&S@wef;a&muf
aq;cJh&onf? zDzmonf 2010urBmhzvm;+ydKifyGJ tdrf&Sifae&m
atmif }ud K ;pm;wnf a qmuf c J h o nf ? tcuf t cJ r sd K ;pH k = um;rS
twGuf awmiftmz&du rusif;yEdkifcJhygutoifh usif;yrnfh
1995&yfbD urBmhzvm;+ydKifyJGudk tdrf&Siftjzpf vufcHusif;ycGifh&
Edik if H (plan B)udyk if a&G;cs,x f m;+yD; jzpfonf[v k nf; owif;
&ef tonf;toef }udK;yrf;cJh+yD;/ aemufqHk;wGif usif;ycGifh&&SdcJh
rsm; xGufay:cJhonf? aemufqHk;wGif zDzmu urBmhzvm;tdrf&Sif
onf? ,if;+ydKifyJGYyif awmiftmz&duEdkifiHu AdkvfpJGcJh+yD; urBmh
ae&mtwGuf plan Br&Sad =umif;ESihf &Scd v hJ sS iv
f nf; awmiftm
tm;upm;avmuwGif awmiftmz&duwd@k a&S@wef;od@k jyefvnf
z&duyifjzpfa=umif; xkwjf yefa=unmcJ&h onf? xd@k jyifawmif tm
a&muf&SdvmcJhonf? &yfbDtm;upm;enf;. atmifjrifr_rStp
z&duEdkifiHtwGuf aemufxyfxdk;ESufcsufrSm &mZ0wfr_xlajym
jyK+yD; abmvHk;tygt0if tjcm;tm;upm;enf;rsm;uvnf;
jcif;yifjzpfonf? awmiftmz&duEdik if o H nf wpfae@vsS iv f o l wfr_
atmifjrifr_rsm;&&Sdatmif pGrf;aqmifEdkifcJh=uonf?
(50)jzpfymG ;ae+yD; ,if;tajctaerSm urBmay:wGif tqd;k &Gm;qH;k
22
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
EdkifiHrsm;Y yg0ifaeonf[k rD'D,mrsm;uazmfjycJh=uonf? xdk@t
wl urBmhzvm;+ydKifyGJusif;yrnfh tcsdefwGif awmiftmz&duEdkifiH
tay: ypfrSwfxm;um t=urf;zufazmufcGJr_rsm; jyKvkyfoGm;
rnfqo kd nfh +cdr;f ajcmufrr_ sm;vnf; &Sad eonf? od@k &mwGif awmif
nv,fpmpm;&i f
tmz&du tpd;k &wm0ef&o dS rl sm;url vH+k cHKa&;ESihf ywfoufI rnf
onfh jy\emwpfpHkwpf&mrS ay:aygufvmjcif;r&Sdatmif rdrdwdk@
}udK;yrf;oGm;rnf[k uwdjyKcJh=uonf? tjcm;aom tcuftcJ
oGm;ysufpD;Ekdfi f
rsKd ;pHv
k nf; &Sad eao;onf? vrf;yef;qufo, G af &;/ rD',D mzG@H +zdK;wd;k
wufr/_ vSsypf pfr;D &&Srd _ tajctaewd@k Yyif pdeaf c:r_rsm;ESihf &ifqikd f
ae&qJjzpf+yD; ,if;tajctaersm;udak wmif tmz&duEdik if H tae
jzifh rnfuJhodk@aom tm;rmefrsdK;jzifh ausmfjzwfEdkifrnfenf;qdk
onfh ar;cGef;rsm;vnf;&Sd
ae=uonf?
odk@&mwGif awmif
tmz&duEdkifiHESifh awmif
tmz&du jynfow l @kd onf
vG,fvG,fESifhvufavSsmh
t&_ H ; ay;wwf o l r sm;r
[k w f q d k o nf h t csuf u d k
t}ud r f } ud r f ouf a o
jycJh+yD;+yDjzpfonf? wdkif; nv,fpmpm;jcif;[m oGm;awGudk qdk;&Gm;pGmxdcdkuf
jynftwGif; tm;upm; apa=umif; u|r;f usio f al wGu owday;ygw,f? nbufrmS oGm;
avmu/ abmvHk;avm &nfajcmufaoG@ygw,f? oGm;&nf[m yg;pyfxJupm;=uGif;pm;
u wpfzefjyefvnfarG; useaf wGukd z,f&mS ;&Si;f jyxm;ygw,f? tar&duefrS vkyaf zmfuikd f
zGm;onfh 1991ckESpfrS (5)ESpft=umwGif urBmhabmvHk;tqifh&yf zufawGeJ@ udkyifa[*if wuUodkvfrStzGJ@[m 'def;rwfjynfol
wnfrw _ iG f tqifh (16)ae&ma&mufatmif pGr;f aqmifEikd cf o hJ nf? 2217OD ; &J @ aq;rS w f w rf ; ud k ppf a q;cJ h y gw,f ? tJ ' D t xJ u
tmz&duzvm;+ydKifyGJudk tdrf&Siftjzpf vufcHusif;ycJh+yD; csefyD,H &Spf&mcdkifE_ef;[m ae@pOf u,fvdk&DxJu av;yHkwpfyHkeJ@txufudk
jzpfcJhonf? aemufxyf (2)ESpft=umwGif urBmhzvm;ajcppfyGJ npmpm;+yD;rS xyfpm;a=umif;/ 'grSr[kwf wpfywfrSmESpf}udrf
atmif j rif c J h o nf ? 2002ck E S p f w G i f urB m h a bmvH k ; Zmwf c H k Y avmuf nOfeh ufoef;acgirf mS oa&pmpm;a=umif; awG@&ygw,f?
xif&Sm;onfhEdkifiHwpfcktjzpf a&muf&Sdae+yDjzpf+yD; 2006ckESpfu ajcmufESpf=um+yD;aemuf yg0ifoltm;vHk; bmjzpfcJhw,f qdkwm
wnf;u urBmhzvm;tdrf&Siftjzpf vufcHusif;ycGifh&vkeD;yg;jzpf okawoDawGu =unf&h w l t
hJ cg odomwJjh zpf&yfwpf&yf xGuv f m
cJzh ;l onf? ,if;aemuf urBmzh vm; tdr&f iS q f kd onfah rSsmvf ifch suu f kd ygw,f? touft&G,f aq;vdyfaomufr_eJ@ / o=um;/ umbkd
2010ckESpfwGif t+yD;owfwnfaqmufEdkifcJhonf? abmvHk;tzGJ@ [dkuf'&dkuf pm;oHk;r_pwJh tcsufawGudk xnfhoGif;pOfpm;wm
csKyfopf wnfaxmifonfhtcsdefu ESpf (20)yifr&Sdao;? odk@&m awmifrS nv,fpmpm;olawG[m oGm;ygq;kH &_=H ua=umif; awG@&yg
wGifatmifjrifr_twGuf oGm;aeonfht&Sdefu jrefqefvGef;onf? w,f? +AdwdoSsoGm;buftzGJ@tpnf;rS ody`Henf;usqdkif&m t}uH
xdo k nfuyif awmiftmz&duEdik if . H ZG/J owdEW iS phf w d "f mwfjyif;jyr_ ay; ya&mfzufqm 'grD,ef0rfpavu “yg;pyftajcmufaoG@qHk;
udk azmfjyaejcif;jzpfonf? jzpfae+yD; pm;orSstpmyg;pyfxJrSm t=um}uD;&SdaecsdefjzpfwJh n
ordkif;wpfavSsmuf ,Ofaus;r_edrfhyg;cJhonfh EdkifiH/ vlrsdK; bufrmS tpmpm;wm[m o=um;"gw/f tufppf"gwyf gwhJ tpm;
a&;cGJjcm;r_}uD;rm;jyif;xef+yD; EdkifiHwum. ty,fcHwpfckjzpfcJh taomufawGeJ@ tzsufpGrf;tm;udk yHhydk;ay;ygw,f? ysuf pD;r_
onfhEdkifiH/ vljzLESifhvlrnf;wdk@t=um; }uD;rm;onfh t+idK;taw; enf;zdk@ zvdk&dkufygwJh oGm;wdkufaq;eJ@ wpfae@ESpf}udrf wdkufzdk@
rsm;&SdcJh+yD; qif;&Jcsrf;om uGm[csuf}uD;rm;vGef;onfh EdkifiHp ta&;}uD;w,f/ nbuf oGm;wdu k w
f t hJ cg tdy&f m0ifcge;D rS wdu
k &f
onfh tqdk;w&m;rsm;pGmudkausmfv$m;+yD; awmiftmz&duwdk@ r,f/ jzpfEdkif&ifoGm;rwdkufcif wpfem&DavmuftvdkrSm a&yJ
pmrsuf E S m 26ok d @ aomufoifhw,f ”vdk@ ajymcJhygw,f? (armf'ef)
23
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
W
ZGefv 21&ufae@txd w&m;0ifxkwfjyefcsufrsm;t& vltao wif;&&Sdygonf? tqdkyg
taysmuf 63OD;&SdjyD; wkd;yGm;vmzG,f&Sdygonf? a&=uD;r_a=umifh *sme,fvpf 3OD;rSm ay:
tkd;tdrfESifhtaqmufttkH ig;odef;ausmf xdcdkufysufpD;cJhjyD; vlOD; wl*rD S 2OD;ESihf pyderf S 1OD;
a& ajcmufaomif;ausmf '%f&m&&Scd ahJ =umif; Japan Internat- wd k @ jzpf = u+yD ; emrnf
or
ional Cooperation (JICA)tzG@J rS xkwjf yefxm;onf? ausmf owif;Xmersm;
pifumyl&dS JICA axmufyaHh &;Xmeu a&ab;'kuo Q nf jzpfonfh Expresso /
rsm;ukd ,m,DwJrsm;tygt0if a&oef@pifpuf/ a&wdkifuDrsm;ESifh Global Noticias
rD;pufrsm;ukd ay;ydk@a=umif;od&onf? ESihf Marcaowif;Xmersm;rS jzpf=uonf? 4if;wd@k 3OD;onf rm
ld
xdk@tjyif *syeftpdk;&uvnf; a&ab;'kuQonfrsm;udk
ulnD&ef *syef,ef;aiGwoef; axmufyHhay;oGm;rnf[k qdkonf?
a&usoGm;+yD jzpfaomfvnf; tqdk;&Gm;qHk; '%fcHcJh&
*vdpfbwf +rdK@ESifh 15rdkifcef@ uGma0;aom ae&mwGif&Sdonfh [dk
w,fwpfckwGif tdyfpufaepOf a'opHawmfcsdef eHeuf 4;00em
&Dcef@Y "m;jyrsm;u 4if;wdk@tcef;udk csKd;zsufum0ifa&muf vm
N
onfh bl;oD;awmifESifh armif;awm+rdKŒe,frsm;wGif a&ab;'kuQ cJjh cif;jzpfonf? tqdyk g "m;jywdu k cf &H r_a=umifh 4if;wd@k ydik q f ikd af om
onfrsm;taejzifh jyefvnftajccs&ef pdk;&drf&aom tajctae Laptoprsm;/ ywfpfydk@wfrsm;/ uifr&mrsm;/ urBmhzvm;ESifh ywf
wGif &Sdaeygonf? owfonfh taxmuftxm; pm&Gufpmwrf;rsm;/ vufudkifzkef;
ew
“a&}uD;wJhtcsdefrSm tdrfxJudk&$HŒawG0ifw,f? tdrf&JŒ rsm; qH;k &H;_ cJ&h a=umif; od&onf? od@k aomf "m;jyrsm;onf 4if;wd@k
=urf;jyifawG[m aexkid v f @kd r&atmif &$ŒH awGe@J jynfo h yd af e+yD? tJ'D 3OD;udk t=urf;zuf ESyd pf ufomG ;jcif; r&S[ d v k nf; od&onf? 4if;wd@k
udpPukdajz&Sif;zdk@ tzGJ@tpnf;awmfawmfrsm;rsm;u pOf pm;ae=u 3OD;onf owif;axmuf 20OD;cef@ yg0ifaom tzG@J EiS t hf wlvu kd f
w,f” [k UNDP 'kw, d uk, d pf m;vS,rf S qdyk gonf? ygum ay:wl*Dtoif;. v_yf&Sm;r_rsm;udk vdkufvHowif;,l ae
a&}uD;r_ESifh ajr+ydKrsm;a=umifh wHwm;rsm;/ vrf;rsm;om =ujcif;jzpfonf? 4if;wd@k wnf;cdak om[dw k ,fonf "m;jyrsm; 0if
ru ajcusiv
vnf; od&onf?
f o
s
l mG ;vrf;rsm;yg ysupf ;D uke+f yD; ulnu
tzG@J rsm;rSm a&ab;'kuo
D ,fq,fa&;
Q nfrsm;xH a&muf&&dS ef cufcaJ ea=umif;
s
ajccH , H k = unf r _
rsm;udk twk,o l ifah =umif; ajym=um;cJo h nf? 4if;. atmufpzf @kd 'f pmrsuf E S m 25rS
ew
pifwmwGif obm0ywf0ef;usifxdef;odrf;a&; apwem&Sifrsm;
tm;ydk@cscJhaom oifcef;pmtwGif; rif;om;u rdrdwdk@onf tpP
vmrfbmomwGif oif=um;jyoxm;onfh vlom;ESifhywf0ef;
usifudk cGJjcm;rxm;aom pdwf"mwfrsdK;vkdtyfa=umif; aqG;aEG;
ajymqdkoGm;onf? tu,fI xD;eef;tarGcHtjzpfudk pGef@v$wf
usG e f a wmf w d k @ tcef ; xJ r S m aea&mif x G u f v mwJ h t csd e f x d
wpfem&DcaJG vmuf apmifq h ikd ;f ae cJ&h ygw,f? useG af wmfw@kd ae&wJh
ae&m[m zke;f r&S/d vHjk cHKa&;r&Sw d hJ uGi;f jyifxrJ mS jzpfv@kd obm0eJ@
uif;uGmaeygw,f? usGefawmfwdk@ jzwfoef;cJhwJh ae&mawGrSm
N
vSsyfppfv$wfxm;wJh eH&Hjrifh}uD;awG&Sd+yD; vHkjcHKa&;awGvnf; &Sdyg
cJyh gu t*FvefEikd if /H c&pf,mefb&k m;ausmif;awmf. t}uD;tuJ w,f? useG af wmfw@kd ukd 'Dvakd e&mrSm xm;vdrrhf ,fv@kd rxifcyhJ gb;l
jzpfvmrnfh rif;om;u uk&ftm&fusrf;jrwfrS azmfjycsufrsm;udk usGefawmfwdk@udk 'Dvdk ae&mrSm xm;vdrfhr,fvdk@ rxifcJhygbl;”
ud;k um;+yD; ,ckvkd yd@k csomG ;jcif;jzpfonf? 4if;onf atmufpzf @kd 'f [k "m;jywdkufcH&onfh *sme,fvpfwpfOD;jzpfol tefwdkeD,dk
pifwm&Sd tpPvmrfbmoma&; avhvmoif=um;r_ pifwmtm; qDr;kd pfu Lusa owif;pmod@k ajym=um;cJo h nf? ,if;tcsed w f iG f
ld
a&eH,dkzdwfr_ta&;udk vspfvsL&_I
c&D;onfwiiffav,mOfbD;ukd zufwG,fum
urBmhzvm;yGJ oGm;=unfhaeonfh
rkdi faygi;f 800 c&D;ESi fcJhonf
'korRwudk tdkbm;rm;a'goxGuf
tar&dueforRw bm;
&kdar;eD;,m;Ekdi fiHom;
&wftb kd m;rm;onf ol
. 'k o rR w jzpf o l *sKd ;
bk d i f ' ef t m; urB m h z &dkar;eD;,m;EdkifiH
vm; +yd K if y G J o G m ;=unf h om;tm*yk*~dKvf
aeojzif h a'goxG u f wpfOD;onf c&D;
vSsuf&Sdaea=umif; od& onfwifav,mOf
onf? bdkif'efonf t wpfpif;. bD;udk
ar&dueftpdk;&vwfw zufwG,fumrdkif
avmacgif;cJae& aom aygif;(800) c&D;
a&eH,dkzdwfr_jy \em ESicf ahJ =umif; od&
udk vspv f sL&_+yD; urBmzh onf? 4if;onf ZGefv(6) &ufae@u 4if;p}wD;,m;EkdifiH/ AD,if
vm;+ydKifyJG oGm; a&muf
=unf&h a_ eojzifh tdb k m;
ws
rm;u a'goxGufcJhjcif;jzpfonf? bdkif'efonf ol.rdom;pk0if
tcsKd@ESifhtwl urBmhzvm;+ydKifyGJusif;y&efwpf&uftvdkY awmif
em+rdK@rS ysHoef;xGufcGmvmonfh av,mOfbD;udkzufum +Adwdef
EdkifiH/ [d\&dk;avqdyfxd a&muf&SdcJhjcif;jzpfonf? touf (20)
t&G,&f dS tvkyv f ufrhJ trsKd ;om;onf 'lbidk ;f awmf0ifro
c&D;onfwif av,mOfatmufrS cd;k a=umifc;kd 0Suf vdu
d m;pkyikd f
k yf gvmjcif;
e
tmz&duEdik if o H @kd a&muf&adS ejcif;jzpfonf? tdik ,f mvef - tar jzpfonf? ,if;tm; [d\&dk;avqdyfwGif vHk+cHKa&;rsm;u zrf;
&duefujym;jzpfol bdkif'efonf “tar&dueftoif;ESifh t*Fvef qD;Edik cf o hJ nf? &Jrsm;u trnfazmfjyjcif;r&Sad om ,if;yk*Kd~ vfonf
toif;wdk@ xdyfwdkufawG@qHkonfh yGJudk=unfh&_vdkojzifh ,if;odk@ ayaygi;f (25000)tjrifw h iG f tylcsed f tEkw(f 41)'D*&D qJvq f ;D &yfpf
oGm;a&mufaejcif;vnf;jzpf+yD; orRwtdkbm;rm;udk jyef vnf
N
om&Sdaom taetxm;jzifh }uHKawG@cJh&a=umif; ajym=um;cJh
awmif;yefr_ jyKvkycf &hJ a=umif;vnf; od&onf? tar&duef Edik if &H @J onf? 4if;onf tcsed rf a&G; jyKwfus+yD;jzpfap/ atmufp*D sif jywf
ud, k pf m; useG af wmf'rD mS a&mufae&wmudk *k%, f 0l rf; ajrmufryd g +yD;jzpfap aoqHk;oGm;Ekdifaomfvnf; avqdyfodk@a&muf&SdcsdefwGif
d
w,f? orRwuawmh a'goxGufaeygw,f”[k bdkif'efu *sKd yGef;yJh'%f&m tenf;i,fom &Sdaea=umif; tHhzG,fawG@cJh&onf?
lr
[efpfbwf+rdK@wGifa&muf&Sdaeonfh tar&duef*k%foa&&Sd yk*~dKvf
rsm; tzGJ@wpfzGJ@odk@ ajym=um;cJhonf? “tdkif,mvef aoG;ygwJh
vlwpfa,muftaeeJ@ajym&&if useG af wmfw@kd t*Fvefukd tEdik &f
xd@k tjyif &JEiS v hf 0l ifr_ }uD;=uyfa&; t&m&Srd sm;u ppfaq;ar;jref;r_
rsm;udk ajz=um;Ekdifonfh usef;rm}uH@ckdifr_vnf; &Sdaea=umif;od&
onf? tqdyk g trsKd ;om;u 4if;onf vef'ef+rdK@wiG f tvkyt f udik f
a&eHrsm;,dzk w
o
csifygw,f”[k bdkif'efu qufvufajym=um;cJhonf? vuf&Sdt
csdefonf ruUqDudkyifv,fauG@wGif +AdwdoSsa&eHukr`%D BPrS
d rf _ jzpfymG ;cJo
h jzifh obm0ywf0ef;usif xde;f odr;f
a&;vkyfief;rsm; jyKvkyf&ef tar&dueftpdk;& tvkyf&_yfaeonfh
&&Sd&eftwGuf bdk;tif; (747)av,mOfysHbD;atmufrS cdk;vdkuf
vmjcif;[k &Si;f jycJo h nf? &Jt&m&Sw d pfO;D u “yHrk eS q
,mOfrsdK;u tjrifhay (37000)u aewuf+yD; ysHavh&Sdygw,f?
tJ'Dtjrifhqdk 'Dvlusdef;aoayguf ao&rSmygyJ? ckawmh rdk;}udK;
f &kd if tJ'aD v
W
tcsdefjzpfonf? ,if;jy\emonf orRwtdkbm;rm;vufxuf rkew f idk ;f awGjzpfaevd@k tjrifah yudk avSsmv h ukd w f m 'Dvl uHaumif;
&ifqdkif&zl;aom t}uD;qHk;jy\emvnf; jzpfonf? bdkif'efonf oGm;w,f”[k &Si;f jycJo h nf? vef'ef&w J yfz@JG onf ,if;yk*Kd~ vftm;
awmiftmz&duodk@ a&muf&SdaepOf ajr;rav;uG,fvGefr_a=umifh taotcsm ppfaq;r_rsm; jyKvkyfcJh+yD;aemuf Oa&my,leD,H t
ylaqG;aomu a&mufae&onfh awmiftmz&du orRwa[mif; zG@J 0if &dak r;eD;,m;Edik if o H m;tjzpf oufaojyEdik o f nft h wGuf vef
e,fvfqifref'Jvm;xHodk@vnf;0ifa&mufum 0rf;enf;pum;qdk 'efwGif aexdkif&efcGifhjyKvkdufa=umif; owif;&&Sdonf?
cJha=umif;od&onf? (Soccermyamar) ( Hikmah.info)
27
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
pmrsuf E S m 29rS
&Dw/kd 'kw,
+ydKifyw
d tqif+h ydKifyw
JG iG f qDbu
JG iG f ¶k&êm;rê csuAf w
l Akd m/ pwkwt Î qifh +ydKifyw
uGmwm;zdkife,fwGif w¶kwfrê emvD/ qDrD;zdkife,fwGif csufrê
tm
q&Dem0DvsHonf yxrtqifh+ydKifyGJwGif ay:wl*Drê'Db
D ufZ/D wwd,tqifh
JG iG f ¶k&êm;rê &êm&mydAk m/
awmif tmz&duu O&ka*G;toif;wdk@[m qD;rD;zdkife,ftqifhudk
wuf a &muf E d k i f a &;twG u f t=ud w f t e,f , S O f j yd K if u pm;cJ h y g
w,f? *gemtoif;rSmawmh '%f&mjy\ema=umifh rygEikd b
owif;xGufaewJh *gem*dk;oGif;bk&if tqmrdk*sef yg0ifupm;wm
f ;l vd@k
qkdifzGifhcsdef
ae hvnf 11em&DrS
nae2em&D x d
ae h v nf p mok H ; aqmif E k d i f j yD ;
nykdif;qkdifzGifhcsdef
nae 5em&DrS eHeuf 5em&D
xd j zpf y gonf /
qufo,
G &f ef
Tel: 03-3209-5223
31
Mobile: 080-5417-9688
&kd[if*sma&;&m vlrSKpD;yGm;owif;*sme,f The Rohingya Journal
Address: Address:
203 Initial Annex Bldg 2 -10-8
2- 202 D omus Sani Y
Domus anagawa Bldg 3-
Yanagawa 2-13
3-2
Hyakuninc ho S
Hyakunincho Shh in
injj uku- Ku, Tokyo
uku-Ku, Takadanobaba SShh in
injj uku- Ku, Tokyo
uku-Ku,
169 -0073
169-0073 0075
Pos
ostt A/C 10120-87246631
A/C 32
Pos
ostt A/ C 10170-44581171
A/C
UFJ Bank ((Okubo
UFJ Okubo Branc Branchh A/ C
A/C UF
UFJJ Bank ((T
Takadanobaba Branc h A/
Branch A/CC 0123843
4662466 (F USS
(FUSS
USSU U ) (F
FUUSS U)
SU