Comprehensive Business and Financial Analysis

POZNAN UNIVERSITY OF ECONOMICS
COMPREHENSIVE
BUSINESS & FINANCIAL ANALYSIS
OF A PHARMACEUTICAL COMPANY
Jolanta Baran
TABLE OF CONTENTS|SPIS TREŚCI
1. Wstęp……………………………………………………………………………… 4
2. Rozdział I. Prezentacja przedsiębiorstwa……………………………………… 6
3. Rozdział II. Analiza przychodów, wyniku finansowego i rentowności
przedsiębiorstwa………………………………………………………………… 10
2.1. Struktura przychodów według składników w przedsiębiorstwie „Farmacja” w
latach 2000-2002………………………………………………………………. 10
2.2. Analiza zysku z działalności gospodarczej przedsiębiorstwa…………………. 11
2.3. Poszczególne poziomy wyniku finansowego………………………………….. 15
2.4. Analiza rentowności……………………………………………………………. 17
2.5. Analiza wskaźnika całkowitej rentowności majątku w przedsiębiorstwie
„Farmacja” w roku 2002..............………………………………………………. 23
4. Rozdział III. Analiza sytuacji majątkowej i finansowej oraz pokrycia
finansowego majątku……………………………………………………………. 25
3.1. Analiza stanu i zmian składników majątku przedsiębiorstwa „Farmacja” oraz na
tej podstawie ocena jego sytuacji majątkowej………………………………… 25
3.2. Analiza stanu i zmian źródeł finansowania majątku oraz ocena jego sytuacji
finansowej……………………………………………………………………… 28
3.3. Analiza pokrycia finansowego…………………………………………………. 31
3.4. Analiza stopnia zadłużenia oraz możliwości jego obsługi……………………... 33
5. Rozdział IV. Analiza gospodarowania kapitałem obrotowym netto…………… 36
4.1. Ocena poziomu kapitału obrotowego netto przedsiębiorstwa
Farmacja w latach 2000-2002…………………………………………………… 36
4.2. Analiza efektywności gospodarowania zasobami obrotowymi przy
wykorzystaniu wskaźników obrotowości majątku i kapitału………………..... 38
4.3. Rekonstrukcja i ocena strategii inwestowania przedsiębiorstwa „Farmacja”
w aktywa obrotowe. …………………………………………………………… 40
4.4. Rekonstrukcja i ocena strategii finansowania aktywów obrotowych
przedsiębiorstwa „Farmacja”…………………………………………………… 43
2
4.5. Rekonstrukcja i ocena strategii gospodarowania kapitałem obrotowym
netto w przedsiębiorstwie „Farmacja”……………………………………………… 47
6. Rozdział V. Analiza płynności oraz siły finansowej przedsiębiorstwa………… 50
5.1. Analiza płynności finansowej w ujęciu statycznym……………………………. 50
5.2. Kształtowanie się przepływów pieniężnych netto w poszczególnych
rodzajach działalności badanego przedsiębiorstwa „Farmacja”………………… 53
5.3. Analiza stanu wygenerowanych środków pieniężnych, działalności
operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej oraz wpływu najistotniejszych
czynników determinujących te stany…………………………………………… 55
5.4. Ocena siły finansowej przedsiębiorstwa „Farmacja”…………………………… 58
7. Rozdział VI. Analiza progu rentowności………………………………………… 60
6.1. Analiza progu rentowności i wspomagania operacyjnego……………………… 60
6.2. Rentowność kapitału własnego – model analizy wskaźnikowej Du Ponta……. 66
8. Rozdział VII. Analiza symptomów zagrożenia przedsiębiorstwa upadłością… 70
7.1. Analiza symptomów zagrożenia upadłością przedsiębiorstwa „Farmacja”
w latach 2000-2002…………………………………………………………….. 70
9. Rozdział VIII. Analiza tworzenia wartości w przedsiębiorstwie………………. 72
8.1. Analiza tworzenia wartości w przedsiębiorstwie „Farmacja”……………………72
8.2. Analiza tworzenia wartości w przedsiębiorstwie „Farmacja”
przy użyciu miernika rynkowej wartości dodanej (MVA). ……………………..77
10. Wnioski………………………………………………………………………………79
3
WSTĘP
Jednym z ważniejszych narzędzi ułatwiających podejmowanie trafnych decyzji w

przedsiębiorstwie jest analiza finansowa. Umożliwia ona badanie i ocenę efektywności
działalności przedsiębiorstwa oraz jego sytuację finansową i majątkową. Analiza finansowa
staje się przydatna przedsiębiorstwu do lepszego wykorzystania zasobów, poprawy wyników
działalności, sprostania potrzebom rynku i oczekiwaniom właścicieli. Jednakże przede
wszystkim powinna ona ułatwiać podjęcie decyzji zapewniających efektywny rozwój
przedsiębiorstwa w przyszłości.
Niniejsza praca została przygotowana na Studium podyplomowym Rachunkowości i
Finansów.
Celem pracy jest ocena efektywności działalności przedsiębiorstwa „Farmacja” oraz
jej sytuacji finansowej i majątkowej w latach 2000-2002.
Narzędziami badań analitycznych prezentowanych w pracy są analiza przychodów,
wyniku finansowego i rentowności, sytuacji majątkowej i finansowej, pokrycia finansowego
majątku, gospodarowanie kapitałem obrotowym netto, płynności, symptomów zagrożenia
upadłością, tworzenia wartości oraz progu rentowności.
W badaniach empirycznych wykorzystano materiały źródłowe spółki „Farmacja”,
które znajdują się w „studium przypadku – Farmacja” w podręczniku „Analiza finansowa
przedsiębiorstwa. Ujęcie sytuacyjne.” pod redakcją naukową M. Hamrola, Wydawnictwo
Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2004.
Punktem wyjścia analizy przedsiębiorstwa są sprawozdania finansowe
przedsiębiorstwa „Farmacja”. Sprawozdania te obejmują: bilans, rachunek zysków i strat,
dodatkowe noty, rachunek przepływów pieniężnych i zestawienie zmian w kapitale
własnym.
Niniejsza praca składa się z ośmiu rozdziałów. W rozdziale pierwszym przedstawiona
została charakterystyka przedsiębiorstwa „Farmacja”.
W rozdziale drugim przedstawiono analizę zmian w strukturze przychodów
przedsiębiorstwa i analizę zysku brutto z działalności gospodarczej. Zbadano relację
4
poszczególnych poziomów wyniku finansowego do jego poziomu netto oraz
przeprowadzono analizę całkowitych i cząstkowych wskaźników rentowności.
Rozdział trzeci przedstawia analizę sytuacji majątkowej i finansowej
przedsiębiorstwa, stanu i zmian źródeł finansowania majątku oraz pokrycia finansowego
majątku. Dokonano również pomiaru i oceny stopnia zadłużenia spółki „Farmacja”.
W rozdziale czwartym przedstawiono analizę gospodarowania kapitałem obrotowym
netto. Przeprowadzono rekonstrukcje strategii inwestowania w aktywa obrotowe,
finansowania aktywów obrotowych oraz gospodarowania kapitałem obrotowym netto w
przedsiębiorstwie „Farmacja”.
Rozdział piąty przedstawia analizę płynności oraz siły finansowej przedsiębiorstwa
„Farmacja”. Przedstawiono kształtowanie się przepływów pieniężnych netto w
poszczególnych rodzajach działalności przedsiębiorstwa oraz analizę stanu wygenerowanych
środków pieniężnych, działalności operacyjnej i finansowej.
W rozdziale szóstym przedstawiono analizę progu rentowności i wspomagania
operacyjnego przedsiębiorstwa „Farmacja” oraz model analizy wskaźnikowej Du Ponta.
Rozdział siódmy przedstawia analizę symptomów zagrożenia przedsiębiorstwa
upadłością
W rozdziale ósmym natomiast przedstawiono analizę tworzenia wartości w
5
Rozdział I
Prezentacja przedsiębiorstwa Farmacja.
Przedsiębiorstwo „Farmacja” powstało w wyniku komercjalizacji w 1992 roku

przedsiębiorstwa państwowego „Frampol”, a dalej udostępnienia akcji powstałej w ten
sposób jednoosobowej spółki skarbu państwa osobom trzecim. Akcje sprywatyzowanej
spółki zostały wprowadzone w 1995 roku do obrotu publicznego na Warszawskiej Giełdzie
Papierów Wartościowych. Początkowo skarb państwa posiadał około siedmioprocentowy
udział w kapitale akcyjnym spółki, w późniejszym okresie odsprzedał posiadane przez siebie
akcje.
Przedsiębiorstwo Farmacja jest jednym z głównych polskich producentów preparatów
farmaceutycznych. Przedmiot działalności spółki obejmuje:
- produkcję leków i środków farmaceutycznych;
- sprzedaż hurtową wyrobów farmaceutycznych;
- prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk medycznych i farmacji.
Przedsiębiorstwo świadczy również w niewielkim zakresie usługi ciepłownicze na
rzecz pobliskiego miasta, co związane jest z wytwarzaniem nadwyżki energii cieplnej
podczas procesu produkcji.
Przedsiębiorstwo koncentruje swoją działalność na dwóch segmentach rynku
farmaceutycznego:
segmencie leków recepturowych (Rx)
segmencie leków sprzedawanych bez recepty (OTC)
Segmenty te charakteryzują się wysokimi marżami i dużym potencjałem wzrostu.
Przedsiębiorstwo wycofuje się natomiast z obszarów mniej rentownych, tj. sprzedaży
płynów infuzyjnych, odżywek produkowanych w ramach posiadanych licencji czy
produktów weterynaryjnych. W ostatnim okresie przedsiębiorstwo odnotowuje
systematyczny wzrost udziału leków recepturowych w łącznych przychodach ze sprzedaży.
6
Przychody generowane przez produkty z dwóch najważniejszych grup (Rx, OTC)
stanowiły na koniec 2002 roku 94,5% całkowitych operacyjnych przychodów
przedsiębiorstwa.
W strukturze przychodów w podziale na rynek krajowy i zagraniczny dominuje
sprzedaż na rynek rodzimy. Export generuje tylko 5% łącznej sumy przychodów.
Przedsiębiorstwo podejmuje działania zmierzające do zwiększenia udziału exportu w
sprzedaży ogółem. Cel ten realizowany jest między innymi poprzez wprowadzanie leków na
nowe rynki, zwiększanie liczby dystrybutorów na istniejących już rynkach oraz
rejestrowanie nowych farmaceutyków.
Polski rynek producentów leków należy do rozdrobnionych. Działa na nim około 300
przedsiębiorstw, przy czym według danych za 2002 rok tylko około 30 z nich posiada udział
w rynku przekraczający 1%. Pozwala to tej grupie na kontrolowanie blisko 66% krajowego
rynku aptecznego.
Udział poszczególnych producentów farmaceutyków w łącznej sprzedaży leków w
Polsce w ujęciu wartościowym przedstawia poniższy rysunek.
Rysunek nr 1. Struktura polskiego rynku farmaceutycznego.
Pozostali - około 280 spółek

45,00%
4 największe
spółki o udziałach
od 4,7 - 7,4%
łącznie: 23,2%
6 spółek o udziale
2,7 - 2,9%
łącznie: 16,9%
7 spółek o udziale 2 -2,4% Farmacja

łącznie: 13% 1,90%
Źródło: Analiza Finansowa Przedsiębiorstwa, s. 276
7
Przedsiębiorstwo Farmacja jest określane mianem producenta „markowych
genetyków”. Strategia ta polega na kreowaniu marki własnych produktów poprzez
uzupełnianie leku o dodatkowe charakterystyki w stosunku do czystej substancji aktywnej
oraz prowadzeniu intensywnych działań marketingowych. Spółka plasuje się w górnym
segmencie cenowym swojej grupy produktowej.
Spółka stosuje wiele form promocji, takich jak udział w targach branżowych,
wystawach, publikacje reklam, promocję osobistą i bezpośrednią akwizycję sprzedaży oraz
promocje w Internecie.
Dzięki koncentracji na segmentach charakteryzujących się dużym potencjałem
wzrostu i wysoką marżą, spółka wzmocniła swoja pozycję konkurencyjną, co uwiarygodniło
ją jako partnera w relacjach z innymi podmiotami.
Przedsiębiorstwu udało się zrealizować program inwestycyjny pomimo braku
inwestora strategicznego. Zlikwidowano nierentowne oddziały, dokonano outsourcingu
części usług oraz utworzono prężnie działający pion sprzedaży i marketingu. Spółka
wybudowała nowoczesne obiekty produkcyjne, zakupiła maszyny i urządzenia oraz
wprowadziła system zapewniania jakości. Przeprowadzone działania inwestycyjne pozwoliły
zmodernizować park maszynowy, co przyczyniło się do obniżki kosztów i zwiększenia
możliwości produkcyjnych zróżnicowanej oferty.
W skład struktury organizacyjnej wchodzi wiele działów i obiektów. W 2002 roku
rozwinięto zintegrowany system zarządzania zasobami ludzkimi. Wprowadzono system
oceny kompetencji pracowników oraz system szkoleń i rozwoju. W latach 2000-2002
dokonano redukcji zatrudnienia w produkcji i administracji, co jest wynikiem modernizacji
posiadanego majątku oraz przekazania części usług dotychczas realizowanych
w przedsiębiorstwie na zewnątrz. Po roku 2001 nastąpił wzrost zatrudnienia w dziale handlu,
co związane jest z dynamicznym rozwojem pionu sprzedaży i marketingu. Ma to na celu
poprawę sprzedaży produktów i zminimalizowanie wpływu działań konkurencji.
Przedsiębiorstwo „Farmacja” ma wiele mocnych stron. Przede wszystkim dzięki
inwestycjom spółka posiada zakłady o zbliżonym do europejskiego poziomie
technologicznym. Posiada certyfikaty GMP i może pozyskać kapitał na giełdzie. Spółka
ma dobrą pozycję na rynku, jej szeroki asortyment cechuje wysoka jakość i atrakcyjna cena.
8
Zarządzana jest przez doświadczoną kadrę kierowniczą, marka oferowanych wyrobów jest
znana i rozpoznawalna.
Do słabych stron firmy należy zaliczyć podatność na ryzyko kursowe, brak inwestora
strategicznego oraz niski poziom sprzedaży za granicą.
Przedsiębiorstwo upatruje swoje szanse w poprawie koniunktury w kraju, szczególnie
w segmencie leków bez recepty. Szansą jest również wzrost spożycia leków w Polsce,
zniesienie ceł na surowce do produkcji leków lub poprawa przepisów związanych
z przyznawaniem bezcłowych kontyngentów. Kolejną szansą stwarzaną przez otoczenie jest
wstąpienie Polski do Unii Europejskiej, co stworzy możliwość poszerzenia rynków zbytu.
Istnieją również zagrożenia, takie jak: zmiany na listach refundacyjnych i w systemie
odpłatności za leki, niepewność co do kierunku polityki regulacji cen leków przez państwo
oraz przebieg procesów rejestracyjnych nowych leków w krajach Unii i Wspólnoty
Niepodległych Państw. Niewątpliwie zagrożeniem są konkurenci w branży farmaceutycznej.
9
Rozdział II.
Analiza przychodów, wyniku finansowego i rentowności
przedsiębiorstwa.
2.1. Struktura przychodów według składników w przedsiębiorstwie „Farmacja”

w latach 2000-2002
Tabela 1.1. Struktura przychodów według składników w rozpatrywanym przedsiębiorstwie w latach 2000-
2002
2000 2001 2002

wyszczególnienie
w tys. zł w odsetkach w tys. zł w odsetkach w tys. zł w odsetkach
Przychody ogółem z tego: 198 622 100,00 196 862 100,00 218 185 100,00
Przychody netto ze sprzedaży wyrobów got. 169 779 85,48 178 651 90,75 180 758 82,85
Przychody netto ze sprzedaży usług 4 210 2,12 4 233 2,15 4 538 2,08
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów 13 308 6,70 8 543 4,34 25 913 11,88
Pozostałe przychody operacyjne 9 776 4,92 2 162 1,10 5 832 2,67
Przychody finansowe 1 549 0,78 3 273 1,66 1 144 0,52
Z danych zamieszczonych w tabeli 1.1 wynika, że w roku 2002 wystąpiły dość istotne
i na ogół korzystne zmiany w strukturze przychodów pod względem składników w
porównaniu z latami poprzednimi. Spadł udział w przychodach ogółem przychodów netto ze
sprzedaży wyrobów gotowych w stosunku do wielkości stanowiących podstawę porównania.
Udział przychodów netto ze sprzedaży usług w przychodach ogółem był w roku 2002 niższy
o 0,07 punktu procentowego w stosunku do roku 2001 i o 0,04 punktu procentowego w
stosunku do roku 2000. Odsetek przychodów ze sprzedaży towarów i materiałów był w roku
2002 wyższy niż w latach 2000 i 2001 odpowiednio o 5,18 i 7,54 punktu procentowego.
Udział pozostałych przychodów operacyjnych w przychodach ogółem był w roku
2002 niższy o 2,25 punktu procentowego od tego wskaźnika w roku 2000, ale wyższy o 1,57
punktu procentowego niż w roku 2001. Odsetek przychodów finansowych w przychodach
10
ogółem spadł w roku 2002 w porównaniu z latami 2000 i 2001 odpowiednio o 0,26 i 1,14
punktu procentowego.
Można zatem stwierdzić, że zmiany w strukturze przychodów ogółem według
składników w roku 2002 w stosunku do podstawy porównania są pozytywne, bo świadczą
one o racjonalnym rozwijaniu działalności gospodarczej przez rozpatrywane
przedsiębiorstwo w latach 2000-2002.
2.2. Analiza zysku z działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.
Tabela 1.2. Przychody i ich składniki oraz koszty własne przychodów i ich składników w
przedsiębiorstwie Farmacja w latach 2000-2002 (w tys. zł)
wyszczególnienie 2000 2001 2002
Przychody ogółem z tego: 198 622 196 862 218 185

Przychody netto ze sprzedaży wyrobów got. 169 779 178 651 180 758
Przychody netto ze sprzedaży usług 4 210 4 233 4 538
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów 13 308 8 543 25 913
Pozostałe przychody operacyjne 9 776 2 162 5 832
Przychody finansowe 1 549 3 273 1 144
Koszty własne przychodów ogółem z tego: 192 948 171 072 184 991
Koszty własne przychodów ze sprzedaży wyr.got 163 942 146 631 154 194
Koszty własne przychodów ze sprzedaży usług 3 850 3 908 4 082
Koszty własne przychodów ze sprzedaży towarów i
9 833 4 211 16 398
materiałów
Koszty własne pozostałej działalności operacyjnej 3 028 7 763 4 029
Koszty własne działalności finansowej 12 295 8 559 6 288
Kształtowanie się wielkości i dynamiki zysku z działalności gospodarczej oraz źródeł

jego powstawania w latach 2000-2002 przedstawia tabela 1.3.
11
Tabela 1.3. Wielkość i dynamika zysku z działalności gospodarczej oraz źródeł jego
powstawania w latach 2000-2002.
2000 2001 2002 Wskaźniki dynamiki

Wyszczególnienie
w tys. zł wodsetkach w tys. zł wodsetkach w tys. zł wodsetkach 2001 2002 2002
Zysk z działalności gospodarczej z
5 674 100,00 25 790 100,00 33 194 100,00 454,5 585,0 128,7
tego:
Zysk ze sprzedaży wyrobów 5 837 102,87 32 020 124,16 26 564 80,03 548,6 455,1 83,0
Zysk ze sprzedaży usług 360 6,34 325 1,26 456 1,37 90,3 126,7 140,3
Wynik Finansowy ze sprzedaży
3 475 61,24 4 332 16,80 9 515 28,66 124,7 273,8 219,6
towarówi materiałów
Wynik Finansowy z pozostałej
6 748 118,93 -5 601 x 1 803 5,43 X 26,7 X
działalności operacyjnej
Strata z działalności finansowej -10 746 x -5 286 x -5 144 x 49,2 47,9 97,3
Dane zawarte w tabeli 1.3. wskazują, że decydującą rolę w strukturze zysku z

działalności gospodarczej odgrywał zysk osiągnięty ze sprzedaży wyrobów gotowych, która
stanowiła podstawowy składnik przychodów ze sprzedaży przedsiębiorstwa „Farmacja”.
Jego stosunek do zysku z działalności gospodarczej wynosił 80,3% w roku 2002, wobec
124,16% w roku 2001 i 102,87% w roku 2000. Stosunek ten był niższy w roku 2002 niż w
latach 2000-2001. Powodem tego było zmniejszenie zysku ze sprzedaży wyrobów gotowych
w roku 2002 w stosunku do roku 2001.
Drugą co do wielkości wśród źródeł powstawania zysku z działalności gospodarczej
pozycją w roku 2002 był zysk osiągnięty ze sprzedaży towarów i materiałów, którego
stosunek do zysku z działalności gospodarczej zmniejszył się z 61,24% w roku 2000 do
28,66% w roku 2002. Bezwzględna wielkość wyniku finansowego ze sprzedaży towarów i
materiałów miała tendencję wzrostową.
Najbardziej zdecydowany wpływ na spadek zysku z działalności gospodarczej miała
strata na działalności finansowej, której bezwzględna wielkość malała przez wahania w
badanym okresie. Bezwzględna wielkość tej straty była niższa o 52,13% w roku 2002 niż w
roku 2000 i o 2,69 niż w roku 2001. Powodem takiego kształtowania się wyniku
finansowego na działalności finansowej w roku 2002 i w latach poprzednich był
12
zdecydowanie wyższy poziom kosztów własnych działalności finansowej niż przychodów
finansowych.
Istotną rolę w kształtowaniu zysku z działalności gospodarczej osiągniętym przez
przedsiębiorstwo „Farmacja” w latach 2001 i 2002 odgrywał zysk ze sprzedaży towarów i
materiałów.
Zauważyć można, że koszty własne sprzedaży towarów i materiałów miały wolniejsze
tempo wzrostu, niż tempo wzrostu przychodów ze sprzedaży towarów i materiałów. Miało to
pozytywny wpływ na wzrost roli zysku wypracowanego w tej dziedzinie w strukturze zysku
z działalności gospodarczej. Wynik finansowy z pozostałej działalności operacyjnej miał
również istotny wpływ na zysk z działalności operacyjnej. Jego stosunek do zysku
z działalności gospodarczej zmalał ze 118,93% w roku 2000 do 5,43% w roku 2002.
Zysk z pozostałej działalności operacyjnej wystąpił tylko w latach 2000 i 2002 i
stanowił odpowiednio aż 118,93 i 5,43% zysku z działalności gospodarczej. W roku 2001
przedsiębiorstwo poniosło stratę na działalności operacyjnej.
Z danych w tabeli 1.3 wynika, że zysk z działalności gospodarczej był wyższy
o 28,71% w roku 2002 w porównaniu z rokiem poprzednim i o aż 485,02% wyższy niż
w roku 2000. Powodem takiego kształtowania się zysku z działalności gospodarczej w roku
2002 w stosunku do jego wielkości stanowiących podstawę porównania był większy wzrost
łącznych przychodów w roku 2002 o 9,85% w porównaniu z rokiem 2000 i 10,83%
w porównaniu z rokiem 2001. Towarzyszył temu większy wzrost łącznych kosztów
własnych przychodów ogółem w roku 2002 w stosunku do roku 2001 niż wzrost tych
kosztów w roku 2002 w stosunku do roku 2000.
13
Tabela 1.4. Dynamika przychodów ogółem i ich składników oraz kosztów własnych przychodów w
latach 2000-2002
Wskaźniki dynamiki
Wyszczególnienie 2000=100% 2001=100%
2001 2002 2002
Przychody ogółem, z tego: 99,11 109,85 110,83
Przychody netto ze sprzedaży wyrobów

105,23 106,47 101,18
gotowych
Przychody netto ze sprzedaży usług 100,55 107,79 107,21
Przychody netto ze sprzedaży towarów

64,19 194,72 303,32
i materiałów
Pozostałe przychody działalności
22,12 59,66 269,75
operacyjnej
Przychody działalności finansowej 211,30 73,85 34,95
Koszty własne przychodów ogółem,

88,66 95,88 108,14
z tego:
Koszty własne przychodów ze sprzedaży
89,44 94,05 105,16
wyrobów gotowych
101,51 106,03 104,45
usług
42,83 166,76 389,41
towarów i materiałów
Koszty własne pozostałej działalności
256,37 133,06 51,90
operacyjnej
Koszty własne działalności finansowej 69,61 51,14 73,47
14
2.3. Poszczególne poziomy wyniku finansowego.
Tabela 1.5. Komponenty poszczególnych poziomów wyniku finansowego w przedsiębiorstwie

Farmacja w latach 2000-2002 (w tys. zł).
Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i

187 299 191 427 211 209
materiałów
Koszty własne przychodów ze sprzedaży produktów,
99 816 71 362 78 871
Koszty sprzedaży 45 112 60 785 77 362
Koszty ogólnego zarządu 32 697 22 603 18 441
Pozostałe przychody operacyjne 9 776 2 162 5 832
Pozostałe koszty operacyjne 3 028 7 763 4 025
Przychody finansowe 1 549 3 273 1 144
Koszty finansowe 12 295 8 559 6 288
Zyski nadzwyczajne 508 0 0
Straty nadzwyczajne 432 312 0
Obowiązkowe obciążenia WF 1 185 7 271 10 933
Tabela 1.6. Poszczególne poziomy zysku oraz ich relacje do zysku netto w latach 2000-2002 i
dynamika w latach 2001-2002.
Wskaźniki dynamiki
2000 2001 2002
Wyszczególnienie 2000=100% 2001=100%
w tys. zł w odsetkach w tys. zł wodsetkach w tys. zł wodsetkach 2001 2002 2002
Zysk brutto ze sprzedaży 87 483 1 915,55 120 065 659,44 132 338 594,38 137,2 151,3 110,2
Zysk ze sprzedaży 9 674 211,82 36 677 201,44 36 535 164,09 379,1 377,7 99,6
Zysk z dzialalności operacyjnej 16 422 359,58 31 076 170,68 38 342 172,21 189,2 233,5 123,4
Zysk z dzialalności gospodarczej 5 676 124,28 25 790 141,65 33 198 149,10 454,4 584,9 128,7
Zysk brutto 5 752 125,95 25 478 139,94 33 198 149,10 442,9 577,2 130,3
Zysk netto 4 567 100,00 18 207 100,00 22 265 100,00 398,7 487,5 122,3
Jak wynika z danych zawartych w tabeli 1.6. najkorzystniejsze relacje zysku brutto
oraz zysku ze sprzedaży do zysku netto wystąpiły w rozpatrywanym przedsiębiorstwie w
roku 2002. Najmniej korzystnie kształtowały się owe relacje w 2000 roku. Wskaźnik relacji
zysku brutto ze sprzedaży do zysku netto wyniósł 594,38% w roku 2002, wobec 659,44% w
roku 2001 i aż 1915,55% w roku 2000. Oznacza to, że aby osiągnąć 100 zł zysku netto,
należało wygospodarować zysk brutto ze sprzedaży w wysokości 594,38 zł w roku 2002,
659,44 zł w roku 2001 i aż 1915,55 zł w roku 2000.
15
Wskaźnik relacji zysku ze sprzedaży do zysku netto wynosił 164,09% w roku 2002,
wobec 201,44% w roku 2001 i aż 211,82 w roku 2000. Rozpiętość tego wskaźnika w latach
2000-2002 była zdecydowanie mniejsza niż wskaźnika relacji zysku brutto ze sprzedaży do
zysku netto.
Nieco wyższym poziomem od wskaźnika relacji zysku ze sprzedaży do zysku netto
charakteryzował się wskaźnik relacji zysku z działalności operacyjnej do zysku netto.
Wzrósł on z 211,82% w roku 2000 i 164,09% w roku 2002 do 359,58% w roku 2000 i
172,21% w roku 2002.
Pozytywnie należy ocenić wyższy poziom w latach 2000 i 2002 wskaźnika relacji
zysku z działalności operacyjnej do zysku netto niż wskaźnika relacji zysku ze sprzedaży do
zysku netto. Świadczy to bowiem o osiągnięciu dodatniego wyniku finansowego z pozostałej
działalności operacyjnej przez spółkę „Farmacja” w tych latach. Ponieważ w roku 2001
przedsiębiorstwo poniosło stratę na tej działalności, dlatego wskaźnik relacji zysku ze
sprzedaży był wyższy od wskaźnika relacji zysku z działalności operacyjnej do zysku netto.
Niekorzystnym zjawiskiem był w roku 2002 i w latach stanowiących podstawę
porównania niższy poziom wskaźnika relacji zysku brutto z działalności gospodarczej do
zysku netto niż wskaźnik relacji zysku z działalności operacyjnej do zysku netto. Świadczy
to bowiem o poniesieniu straty z działalności finansowej w całym badanym okresie przez
przedsiębiorstwo „Farmacja”. Na negatywną ocenę zasługuje również niższy poziom
wskaźnika relacji zysku z działalności gospodarczej do zysku netto w roku 2002 (149,10%)
od poziomu owego wskaźnika w latach 2000 (124,28%) i 2001 (141,65).
Wskaźnik relacji zysku brutto do netto wyniósł 149,10% w roku 2002 wobec
139,94% w roku 2001 i 125,95% w roku 2000.
Zysk netto wzrósł w roku 2002 o 387,5% w porównaniu z rokiem 2000 i o 22,3% w
stosunku do roku 2001. W obu przypadkach był to wzrost niższy niż zysku brutto, co
zasługuje na ocenę negatywną.
16
2.4. Analiza rentowności.
Dane niezbędne do analizy rentowności rozpatrywanego przedsiębiorstwa

przedstawia tabela 1.7.
Tabela 1.7. Komponenty wskaźników rentowności i wskaźnika produktywności majątku w
przedsiębiorstwie Farmacja w latach 2000-2002 (w tys. zł).
W y s z cz e g ó l n i e n i e 2000 2001 2002
P r z y c h o dy z e sp r z e da ż y wy r o bó w go t o wy c h ,
187 297 191 427 211 209
usług, t o wa r ó w i m a t e r ia łó w
K o sz t y wła sn e p r z y c h o dó w z e sp r z e da ż y
wy r o bó w go t o wy c h , usług, t o wa r ó w i 177 625 154 750 174 674
m a t e r ia łó w
P o da t e k a k c y z o wy 0 0 0
P o z o st a łe p r z y c h o dy o p e r a c y jn e 9 776 2 162 5 832
P o z o st a łe k o sz t y o p e r a c y jn e 3 028 7 763 4 029
P r z y c h o dy f in a n so we 1 549 3 273 1 144
K o sz t y f in a n so we 12 295 8 559 6 288
Śr e dn i st a n wa r t o śc i br ut t o m a ją t k u t r wa łe go 228 533 204 833 176 958
Śr e dn i st a n m a ja t k u o br o t o we go 64 464 60 644 71 657
Śr e dn i st a n do t y c h c z a so we go um o r z e n ia
86 851 76 652 62 718
m a ją t k u t r wa łe go
Z y sk i n a dz wy c z a jn e 508 0 0
St r a t y n a dz wy c z a jn e 432 312 0
P o da t e k do c h o do wy 1 185 7 271 10 933
Z y sk n e t t o r o k u o br o t o we go 4 565 18 207 22 261
Śr e dn ia lic z ba o gó lu p r a c o wn ik ó w 576 511 531
W y n a gr o dz e n ia o gó łu p r a c o wn ik ó w 35 656 28 538 31 757
A m o r t y z a c ja 14 343 14 511 14 768
Śr e dn i st a n k a p it a łu wła sn e go ( be z z y sk u
101 326 104 118 105 949
n e t t o r o k u o br o t o we go )
Śr e dn i st a n k a p ia t łu p o dst a wo we go 29 852 25 775 17 300
Śr e dn i st a n k a p it a łu o bc e go 100 232 89 272 88 107
O dse t k i z a p ła c o n e o d k a p it a łu o bc e go 730 1 291 410
Na podstawie w/w danych obliczono całkowite przychody netto przedsiębiorstwa

Farmacja, przychody netto ze sprzedaży wyrobów gotowych, koszty własne przychodów i
poszczególne poziomy wyniku finansowego osiągniętego przez badane przedsiębiorstwo
oraz ustalono dynamikę poszczególnych poziomów wyniku finansowego i pozostałych
komponentów wskaźników rentowności. Przedstawia to tabela 1.8.
17
Tabela 1.8. Wielkość i dynamika poszczególnych poziomów wyniku finansowego i tworzących je
komponentów oraz pozostałych komponentów wskaźników rentowności w przedsiębiorstwie Farmacja
w latach 2000-2002 (wartość w tys. zł).
Wskaźniki dynamiki
Wyszczególnienie 2000 2001 2002 2000=100% 2001=100%
2001 2002 2002
Przychody ze sprzedaży produktów, towarów
1. 187 297 191 427 211 209 102,21 112,77 110,33
i materiałów
2. Podatek akcyzowy 0 0 0 0 0 0
Przychody netto ze sprzedaży produktów,
3. 187 297 191 427 211 209 102,21 112,77 110,33
towarów i materiałów (poz. 1-2)
Koszty wlasne przychodów ze sprzedaży
4. 177 625 154 750 174 674 87,12 98,34 112,87
produktów, towarów i materiałów
5. Zysk ze sprzedaży (poz. 3-4) 9 672 36 677 36 535 379,21 377,74 99,61
6. Pozostałe przychody operacyjne 9 776 2 162 5 832 22,12 59,66 269,75
7. Pozostałe koszty operacyjne 3 028 7 763 4 029 256,37 133,06 51,90
8. Zysk z działalności operacyjnej (poz. 5+6-7) 16 420 31 076 38 338 189,26 233,48 123,37
9. Przychody finansowe 1 549 3 273 1 144 211,30 73,85 34,95
10. Koszty finansowe 12 295 8 559 6 288 69,61 51,14 73,47
Zysk z działalnosci gospodarczej (poz. 8+9-
11. 5 674 25 790 33 194 454,53 585,02 128,71
10)
12. Zyski nadzwyczajne 508 0 0 0 0 0
13. Straty nadzwyczajne 432 312 0 72,22 0 0
14. Zysk brutto (poz. 11+12-13) 5 750 25 478 33 194 443,10 577,29 130,28
15. Podatek dochodowy 1 185 7 271 10 933 613,59 922,62 150,36
16. Zysk netto (poz. 14-15) 4 565 18 207 22 261 398,84 487,65 122,27
17. Przychody netto (poz. 3+6+9) 198 622 196 862 218 185 99,11 109,85 110,83
18. Koszty własne przychodów (poz. 4+7+10) 192 948 171 072 184 991 88,66 95,88 108,14
19. Średnia liczba ogółu pracowników 576 511 531 88,72 92,19 103,91
20. Wynagrodzenia ogółu pracowników 35 656 28 538 31 757 80,04 89,06 111,28
21. Średni stan wartości brutto majątku trwałego 228 533 204 833 176 958 89,63 77,43 86,39
22. Średni stan wartości netto majatku trwałego 141 682 128 181 114 240 90,47 80,63 89,12
23. Średni stan majątku obrotowego 64 464 60 644 71 657 94,07 111,16 118,16
Średni stan wartości brutto majatku
24. 292 997 265 477 248 615 90,61 84,85 93,65
całkowitego (poz. 21+23)
Średni stan wartości netto majątku
25. 379 848 342 129 311 333 90,07 81,96 91,00
całkowitego (poz. 24+33)
26. Amortyzacja 14 343 14 511 14 768 101,17 102,96 101,77
27. Nadwyżka finansowa (poz. 16+26) 18 908 32 718 37 029 173,04 195,84 113,18
Średni stan kapitału własnego (bez średniego
28. 101 326 104 118 105 949 102,76 104,56 101,76
stanu zysku netto)
29. Średni stan kapitału podstawowego 29 852 25 775 17 300 86,34 57,95 67,12
30. Średni stan kapitału obcego 100 232 89 272 88 107 89,07 87,90 98,69
Średni stan kapitału łącznego (bez zysku netto
31. 201 558 193 390 194 056 95,95 96,28 100,34
roku obrotowego poz. 28+30)
Średni stan dotychczasowego umorzenia
32. 86 851 76 652 62 718 88,26 72,21 81,82
majątku trwałego
33. Odsetki zapłacone od kapitału obcego 9 732 6 649 2 913 68,32 29,93 43,81
18
Całkowite i cząstkowe wskaźniki rentowności oraz wskaźnik efektu dźwigni
finansowej i wskaźnik produktywności majątku przedsiębiorstwa Farmacja przedstawia
tabela 1.9.
Tabela 1.9. Wskaźniki rentowności (w%) i wskaźnik produktywności majątku (w zł.) w latach
2000-2002 oraz ich dynamika w latach 2001-2002.
wskaźniki dynamiki
Wyszczególnienie 2000 2001 2002 2000=100% 2001=100%
2001 2002 2002
Wskaźnik eksploatacyjnej rentownosci
1. 3,30 13,82 14,70 418,52 445,17 106,37
majatku całkowitego
Wskaźnik operacyjnej rentowności majatku
2. 5,60 11,71 15,42 208,88 275,16 131,74
całkowitego
wskaźnik gospodarczej rentowności majatku
3. 1,94 9,71 13,35 501,65 689,46 137,44
całkowitego
Wskaźnik całkowitej rentowności majatku
4. 1,96 9,60 13,35 489,03 680,34 139,12
całkowitego
wskaźnik bilansowej rentownosci majatku
5. 1,56 6,86 8,95 440,18 574,70 130,56
całkowitego
wskaźnik eksploatacyjnej rentowności
6. 4,80 18,97 18,83 395,22 392,34 99,27
kapitału łącznego
7. wskaźnik operacyjnej rentowności kapitału 8,15 16,07 19,76 197,25 242,51 122,95
wskaźnik gospodarczej rentowności kapitału
8. 2,82 13,34 17,11 473,73 607,64 128,27
łącznego
9. wskaźnik całkowitej rentowności kapitału 2,85 13,17 17,11 461,81 599,60 129,84
wskaźnik całkowitej rentowności kapitału
10. 7,68 16,61 18,61 216,28 242,24 112,00
łącznego wraz z odsetkami
11. wskaźnik bilansowej rentowności kapitału 2,26 9,41 11,47 415,68 506,50 121,85
wskaźnik bilansowej rentowności kapitału
12. 7,09 12,85 12,97 181,20 182,89 100,93
łącznego z uwzględnieniem odsetek
Wskaźnik eksploatacyjnej rentowności
13. 4,87 18,63 16,74 382,60 343,87 89,88
przychodów netto
Wskaźnik operacyjnej rentowności
14. 8,27 15,79 17,57 190,95 212,55 111,31
przychodów netto
Wskaźnik gospodarczej rentowności
15. 2,86 13,10 15,21 458,59 532,57 116,13
przychodów netto j
16. przychodów netto 2,89 12,94 15,21 447,06 525,53 117,55
17. Wskaźnik bilansowej rentowności 2,30 9,25 10,20 402,40 443,92 110,32
Wskaźnik bulansowej rentowności
18. 9,52 16,62 16,97 174,58 178,28 102,12
przychodów netto z uwzględnieniem
Wskaźnik eksploatacyjnej rentowności
19. 5,01 21,44 19,75 427,70 393,99 92,12
kosztów własnych przychodów
Wskaźnik operacyjnej rentowności kosztów
20. 8,51 18,17 20,72 213,46 243,53 114,09
własnych przychodów
19
Wskaźnik gospodarczej rentowności kosztów
21. 2,94 15,08 17,94 512,65 610,18 119,02
własnych przychodów
Wskaźnik całkowitej rentowności kosztówwłasnych
22. 2,98 14,89 17,94 499,76 602,12 120,48
przychodów
Wskaźnik bilansowej rentowności kosztówwłasnych
23. 2,37 10,64 12,03 449,84 508,62 113,07
przychodów
Wskaźnik operacyjnej rentowności zaangażowanego
24. 28,51 60,81 72,20 213,33 253,27 118,72
czynnika pracy (wzł)
Wskażnik bilansowej rentowności zaangażowanego
25. 344,83 385,25 410,89 111,72 119,16 106,66
czynnika pracy (wzł)
Wskaźnik operacyjnej rentowności zużytego czynnika
26. 46,05 108,89 120,72 236,46 262,15 110,86
pracy
27. Wskaźnik bilansowej rentowności zużytego czynnika 12,80 63,80 70,10 498,32 547,52 109,87
pracy
28. 7,18 15,17 21,67 211,15 301,53 142,80
majątku trwałego
Wskażnik bilansowej rentowności zaangażowanego
29. 2,00 8,89 12,58 444,99 629,77 141,53
majątku trwałego
Wskaźnik operacyjnej rentowności zużytego majątku
30. 114,48 214,15 259,60 187,07 226,76 121,22
trwałego
Wskaźnik bilansowej rentowności zużytego majatku
31. 31,83 125,47 150,74 394,22 473,61 120,14
trwałego
32. 25,47 51,24 53,50 201,18 210,05 104,41
majątku obrotowego
Wskaźnik bilansowej rentowności zaangażowanego
33. 7,08 30,02 31,07 423,96 438,69 103,48
majątku obrotowego
34. Wskaźnik całkowitej rentowności kapitału własnego 5,67 24,47 31,33 431,21 552,10 128,03
35. Wskaźnik bilansowej rentowności kapitału własnego 4,51 17,49 21,01 388,14 466,37 120,15
Wskaźnik operacyjnej rentowności kapitału
36. 55,00 120,57 221,61 219,19 402,89 183,80
akcyjnego
37. 15,29 70,64 128,68 461,93 841,46 182,16

Wskaźnik bilansowej rentowności kapitału akcyjnego
38. Wskaźnik efektu dżwigni finansowej 0,74 1,47 1,68 199,38 227,92 114,31
39. Wskaźnik produktywności majątku 0,66 0,64 0,74 97,85 112,99 115,47
20
Dane z tabeli 1.9. wskazują, iż wszystkie całkowite wskaźniki rentowności wzrosły,
choć w różnym stopniu, w roku 2002 w porównaniu z latami poprzednimi.
Wszystkie wskaźniki rentowności kapitału łącznego oraz wskaźniki rentowności
majątku wzrosły w roku 2001 w stosunku do roku 2000, co jest zjawiskiem korzystnym,
ponieważ wskaźniki te są najważniejszymi wskaźnikami dla przedsiębiorstwa wśród
wskaźników rentowności. Informują one bowiem jak skutecznie pracowało
przedsiębiorstwo, wykorzystując cały kapitał tj. kapitał własny i obcy oraz cały majątek tj.
majątek trwały i majątek obrotowy. Wskaźniki rentowności kapitału łącznego charakteryzują
również siłę dochodową przedsiębiorstwa niezależnie od struktury kapitału. Również w roku
2002 wskaźniki te wzrosły w stosunku do roku 2001, z tym że wskaźnik eksploatacyjnej
rentowności kapitału łącznego spadł o 0,14 punktu procentowego w stosunku do 2001 roku.
Wskaźniki rentowności majątku całkowitego, obliczone za pomocą różnych rodzajów
wyniku finansowego wzrosły w porównaniu z latami 2000 i 2001, przy czym ich wzrost był
zróżnicowany. Najniższy poziom rentowności majątku całkowitego badane przedsiębiorstwo
uzyskało przy zastosowaniu obliczeń zysku netto, najwyższy – przy zastosowaniu obliczeń
wyniku finansowego z działalności gospodarczej. Z danych wynika, że na 1 zł
zaangażowanego w przedsiębiorstwie majątku całkowitego przypadło 8,95 zł zysku netto w
2002, 6,86 zł w 2001 roku i tylko 1,56 zł w roku 2000.
Wśród całkowitych wskaźników rentowności największym wzrostem w roku 2002 w
stosunku do lat poprzednich charakteryzowały się wskaźniki gospodarczej rentowności, a
więc oparte na zysku z działalności gospodarczej. Spowodowane było to silnym wzrostem
zysku z działalności gospodarczej o 28,71% w roku 2002 niż w roku 2001 i o 485,02 % w
porównaniu z rokiem 2000. Największym spadkiem w roku 2002 w porównaniu z latami
poprzednimi charakteryzowały się wskaźniki eksploatacyjnej rentowności, oparte na zysku
ze sprzedaży.
Wśród wskaźników rentowności przychodów netto tylko wskaźnik eksploatacyjnej
rentowności przychodów netto był najniższy w roku 2002. Było to skutkiem stale rosnących
przychodów netto w latach 2001 i 2002 w stosunku do roku poprzedniego oraz wzrostu
zysku ze sprzedaży w badanym okresie.
Korzystny jest wzrost wskaźników rentowności kosztów własnych przychodów, które
najsilniej wzrosły w roku 2001 w porównaniu z rokiem 2000, oraz w roku 2002 w stosunku
21
do roku 2001. Wśród całkowitych wskaźników rentowności kosztów własnych przychodów
najsilniej wzrosły w roku 2002 w porównaniu z latami poprzednimi wskaźniki gospodarczej
i całkowitej rentowności kosztów własnych przychodów, które były wyższe o ponad 500%
w porównaniu z rokiem 2000 i o odpowiednio 19,02% i 20,48%, wobec prawie 3% w roku
2002 i prawie 18% w roku 2001.
Silniejszym wzrostem w roku 2002 charakteryzowały się wskaźniki rentowności
zaangażowanego majątku trwałego niż wskaźniki rentowności zaangażowanego majątku
obrotowego. Tempo wzrostu średniego stanu zaangażowanego majątku obrotowego w 2002
roku wyprzedzało tempo wzrostu średniego stanu wartości brutto zaangażowanego majątku
trwałego w tym roku, co jest zjawiskiem negatywnym.
Pozytywnym zjawiskiem jest wolniejsze tempo wzrostu w roku 2002 wskaźników
rentowności zużytego majątku trwałego niż wskaźników rentowności zaangażowanego
majątku trwałego. Może to świadczyć o korzystnych zmianach w strukturze majątku
trwałego, polegających na spadku w nich udziału głównie budynków i maszyn, które
charakteryzują się niższymi stawkami amortyzacyjnymi niż pozostałe rodzaje środków
trwałych. Dzięki tym zmianom, w analizowanym przedsiębiorstwie, tempo wzrostu
amortyzacji wyprzedzało tempo wzrostu średniego stanu wartości brutto majątku trwałego,
co potwierdzają dane w tabeli 1.8.
Kształtowanie się wskaźników rentowności czynnika pracy wzrosło w roku 2002,
zwłaszcza w wypadku wskaźników rentowności zaangażowanego czynnika pracy. Powodem
tego był silniejszy wzrost w roku 2002 w stosunku do lat poprzednich wyników finansowych
niż wielkości stanowiących dla nich podstawę porównania, co jest zjawiskiem korzystnym
dla rozpatrywanego przedsiębiorstwa.
Rentowność kapitału własnego mierzona wskaźnikiem całkowitej rentowności
kapitału własnego zwiększyła się w roku 2002 w porównaniu z latami poprzednimi (o
452,6% w stosunku do roku 2000 i o 28% w porównaniu z rokiem 2001), a wyrażona za
pomocą wskaźnika bilansowej rentowności kapitału własnego wzrosła w roku 2002 aż o
365,9% w stosunku do roku 2000 i o 20,01% w porównaniu z rokiem 2001. Umocniło to
pozycje finansową badanego przedsiębiorstwa.
O znaczeniu wskaźnika całkowitej rentowności kapitału łącznego z uwzględnieniem
odsetek i wskaźnika całkowitej rentowności kapitału własnego w ocenie efektywności netto
22
przedsiębiorstwa świadczy także to, iż relacja wskaźnika drugiego do wskaźnika pierwszego
jest wskaźnikiem efektu dźwigni finansowej. Wskaźnik efektu dźwigni finansowej w
przedsiębiorstwie Farmacja był wysoki w roku 2002 (1,6838), a ponadto wzrósł istotnie w
stosunku do lat poprzednich (o 127,92% w stosunku do roku 2000 i o 14,31% w stosunku do
roku 2001). Ponieważ wskaźnik efektu dźwigni jest prawie dwukrotnie wyższy od jedności,
można stwierdzić, że finansowanie rozpatrywanego przedsiębiorstwa kapitałem obcym
korzystnie oddziaływało na poziom rentowności kapitału własnego, przy czym to
oddziaływanie było niższe w roku 2002 niż w latach poprzednich.
Właściciele przedsiębiorstwa, którymi w rozpatrywanym przedsiębiorstwie są

akcjonariusze powinni być również zainteresowani kształtowaniem się wskaźnika
operacyjnej rentowności kapitału akcyjnego i wskaźnika bilansowej rentowności kapitału
akcyjnego. Wskaźnik pierwszy wzrósł aż o 302,89% w roku 2002 w stosunku do roku 2000 i
o 83,80% w stosunku do roku 2001. Wskaźnik drugi wzrósł natomiast jeszcze bardziej w
roku 2002 zarówno w stosunku do roku 2000 (aż o 741,46%) i o 82,16% w stosunku do roku
2001. Kształtowanie się tych wskaźników rentowności kapitału akcyjnego w roku 2002
zasługuje na ocenę pozytywną.
Korzystnym zjawiskiem był również wysoki poziom w roku 2002 wskaźnika

bilansowej rentowności kapitału akcyjnego w porównaniu z poziomem wskaźnika
bilansowej rentowności kapitału własnego. Przewyższa go bowiem ponad sześciokrotnie
(128,68% wobec 21,01%). Świadczy to dużym udziale kapitału rezerwowego i zapasowego
w kapitale własnym w rozpatrywanym przedsiębiorstwie w roku 2002.
2.5. Analiza wskaźnika całkowitej rentowności majątku w przedsiębiorstwie

„Farmacja” w roku 2002.
Za podstawę odniesienia przyjęto kształtowanie się tego wskaźnika w roku 2001 oraz
zastosowano metodę łańcuchowych podstawień.
Odchylenie bezwzględne wskaźnika całkowitej rentowności majątku w roku 2002 od
jego poziomu w roku 2001 wynosi:
23
13,35% - 9,60% = 3,75%
Odchylenie bezwzględne wskaźnika całkowitej rentowności majątku w roku 2002 zostało
spowodowane:
A) zmianą wysokości wskaźnika całkowitej rentowności zużytych środków
( 17,94 * 0,644) – (14,89 * 0,644) = + 1,96%
B) zmianą wskaźnika szybkości krążenia środków
(17,94 * 0,744) – (17,94 * 0,644) = + 1,79%

_____________
Odchylenie bezwzględne wskaźnika rentowności + 3,75%
Z pierwszego podstawienia wynika, ze gdyby przedsiębiorstwo „Farmacja”

zachowało szybkość krążenia środków z roku 2001, to przy wskaźniku całkowitej
rentowności zużytych środków z roku 2002 osiągnęłoby poprawę wskaźnika całkowitej
rentowności majątku (o 1,96 punktu procentowego). Zwiększenie szybkości krążenia
środków w roku 2002 w porównaniu z rokiem poprzednim spowodowało wzrost wskaźnika
całkowitej rentowności majątku, wynoszący 1,78 punktu procentowego. Mimo wszystko
głównym źródłem poprawy wskaźnika rentowności majątku był wzrost wskaźnika
całkowitej rentowności zużytych środków.
24
Rozdział III.
Analiza sytuacji majątkowej i finansowej oraz pokrycia finansowego
majątku.
3.1. Analiza stanu i zmian składników majątku przedsiębiorstwa „Farmacja”

oraz na tej podstawie ocena jego sytuacji majątkowej.
Tabela 2.1. Wielkość struktura i dynamika aktywów przedsiębiorstwa Farmacja w latach 2000-
2002 (ujęcie analityczne).
Wskaźniki dynamiki
Stan na 31 grudnia (w Wskaźniki struktury
AKTYWA tys. zł) (w %) 31 XII 31 XII
2000=100% 2001=100%
2000 2001 2002 2000 2001 2002 2001 2002 2002

I. AKTYWA TRWAŁE 145,007 143,056 142,209 73.06 67.84 65.32 98.65 98.07 99.41
1. Wartości niematerialne i
prawne 895 13,631 23,904 0.45 6.46 10.98 1523.02 2670.84 175.36
2. Rzeczowe aktywa trwałe 138,598 121,682 111,897 69.83 57.70 51.40 87.79 80.73 91.96
3. Należności długoterminowe 0 105 2 0 0.05 0 0 0 1.90
4. Inwestycje długoterminowe 338 370 1,414 0.17 0.18 0.65 109.47 418.34 382.16
5. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe 5,176 7,268 4,992 2.61 3.45 2.29 140.42 96.45 68.68
II. AKTYWA OBROTOWE 53,460 67,828 75,486 26.94 32.16 34.68 126.88 141.20 111.29
1. Zapasy 22,498 17,149 15,372 11.34 8.13 7.06 76.22 68.33 89.64
2. Należności krótkoteminowe 27,610 44,013 53,881 13.91 20.87 24.75 159.41 195.15 122.42
3. Inwestycje krótkoterminowe
2,806 6,081 5,227 1.41 2.88 2.40 216.71 186.28 85.96
4. Krótkoterminowe rozliczenia
546 585 1,006 0.28 0.28 0.46 107.14 184.25 171.97
międzyokresowe
AKTYWA OGÓŁEM 198,467 210,884 217,695 100.00 100.00 100.00 106.26 109.69 103.23
25
Z danych zawartych w tabeli 2.1. wynika, że majątek przedsiębiorstwa wzrósł w
badanym okresie o 9,69%, czemu towarzyszył wzrost przychodów ze sprzedaży o 12,77%,
co należy uznać za zjawisko bardzo korzystne.
Porównując wskaźniki dynamiki poszczególnych elementów majątku rozpatrywanego

przedsiębiorstwa miedzy sobą i ze wskaźnikami dynamiki majątku całkowitego, można
stwierdzić relatywnie nieduże zmiany w strukturze majątku przedsiębiorstwa. Dane
zamieszczone w powyższej tabeli dowodzą, że udział aktywów trwałych w majątku
całkowitym był niższy na koniec roku 2002 o 7,74 punktu procentowego w porównaniu z
rokiem 2000. Spadkowi udziału aktywów trwałych towarzyszy wzrost udziału aktywów
obrotowych w aktywach ogółem. Wzrost ten był spowodowany przede wszystkim wzrostem
należności krótkoterminowych, których udział wzrósł w roku 2002 w porównaniu z rokiem
2000 o 10,84 punktu procentowego.
Należy tu podkreślić, iż powyższe stwierdzenia mają charakter wstępny i nie mogą
stanowić wystarczających podstaw do formułowania sądów wartościujących. Konieczne są
bowiem dalsze pogłębione badania.
W badaniu struktury majątku przedsiębiorstwa wykorzystuje się wskaźniki
wyposażenia przedsiębiorstwa w środki gospodarcze. Najważniejsze wskaźniki służące
ocenie sytuacji majątkowej przedsiębiorstwa przedstawia tabela 2.2.
Tabela 2.2. Kształtowanie się wskaźników sytuacji majątkowej przedsiębiorstwa Farmacja w latach
2000-2002 (w %).
Podstawowy wskaźnik struktury aktywów 271.24 210.91 188.39

Wskaźnik udziału aktywów trwałych w aktywach
73.06 67.84 65.32
ogółem
Wskaźnik udziału aktywów obrotowych w
26.94 32.16 34.68
aktywach ogółem
Wskaźnik udziału zapasów w aktywach
42.08 25.28 20.36
obrotowych
Wskaźnik udziału należności krótkoterminowych
51.65 64.89 71.38
w aktywach obrotowych
Wskaźnik udziału inwestycji krótkoterminowych
5.25 8.97 6.92
w aktywach obrotowych
26
Analiza danych zawartych w tabeli 2.2. potwierdza wnioski sformułowane na
podstawie pierwszej tabeli. Należy podkreślić spadek o 82,85 punktu procentowego
podstawowego wskaźnika struktury aktywów, co oznacza wzrost elastyczności majątku oraz
zmniejszenie okresu zamrożenia kapitału. Można jednocześnie postawić hipotezę, że obniżył
się poziom ryzyka operacyjnego.
Analizując wskaźniki charakteryzujące strukturę majątku obrotowego należy
zauważyć systematyczny wzrost udziału należności w majątku obrotowym, który dla lat
krańcowych badanego okresu wynosi 10,84 punktu procentowego. Towarzyszy temu spadek
udziału zapasów o 4,28 punktu procentowego oraz spadek inwestycji krótkoterminowych w
stosunku do roku 2001 o 0,48 punktu procentowego. Może to świadczyć o wzroście
sprawności gospodarowania zapasami oraz wydłużeniu okresu windykacji należności.
Przypuszczenia te jednak wymagają weryfikacji, która zostanie dokonana w ramach analizy
gospodarowania kapitałem obrotowym.
Wśród wskaźników sprawności gospodarowania majątkiem przedsiębiorstwa należy

wyróżnić wskaźniki produktywności aktywów i majątku trwałego, określające zdolność
przedsiębiorstwa do generowania przychodów. Kształtowanie się tych wskaźników w
badanym przedsiębiorstwie przedstawia tabela 2.3.
Tabela 2.3. Kształtowanie się wskaźników produktywności aktywów ogółem oraz majątku trwałego w
przedsiębiorstwie Farmacja w latach 2000-2002
Wyszczególnienie 2000 2001 2002

wskażnik produkt ywności
akt ywów 0.88 0.94 0.99
wskażnik produkt ywności
mająt ku t rwałego 1.26 1.32 1.47
Powyższe dane pozwalają stwierdzić, że w badanym okresie rozpatrywane

przedsiębiorstwo charakteryzowało się dość stabilną produktywnością majątku trwałego i
majątku ogółem. Jedna złotówka majątku całkowitego generowała sprzedaż na poziomie
około jednego złotego (od 0,88 zł w roku 2000 do 0,99 zł w roku 2002), zaś złotówka
27
majątku trwałego około 1,50 zł przychodów ze sprzedaży (od 1,32 w roku 2001 do 1,47 w
roku 2002).
3.2. Analiza stanu i zmian źródeł finansowania majątku oraz ocena jego sytuacji
finansowej.
Analizę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa należy rozpocząć od zbadania

wielkości, struktury i dynamiki pasywów. Niezbędne dane przedstawia tabela 2.4.
Tabela 2.4. Wielkość, struktura i dynamika pasywów przedsiębiorstwa Farmacja w latach 2000-2002
(ujęcie analityczne)
Wskaźniki dynamiki
Stan na 31 grudnia (w tys. Wskaźniki struktury (w 31 XII
31 XII
PASYWA zł) %) 2001=100
2000=100%
%
2000 2001 2002 2000 2001 2002 2001 2002 2002
I. KAPITAŁ WŁASNY 108,825 121,982 130,383 54.83 57.84 59.89 112.09 119.81 106.89
1. Kapitał podstawowy 27,852 23,698 10,902 14.03 11.24 5.01 85.09 39.14 46.00
2. Kapitał zapasowy 62,260 67,311 86,867 31.37 31.92 39.90 108.11 139.52 129.05
3. Kapitał z aktualizacji wyceny 9,832 8,450 6,037 4.95 4.01 2.77 85.94 61.40 71.44
4. Pozostałe kapitały rezerwowe 4,316 4,316 4,316 2.17 2.05 1.98 100.00 100.00 100.00
5. Zysk nettoĄ 4,565 18,207 22,261 2.30 8.63 10.23 398.84 487.65 122.27
REZERWY NA 89,642 88,902 87,312 45.17 42.16 40.11 99.17 97.40 98.21
1. rezerwy na zobowiązania 14,152 22,900 23,104 7.13 10.86 10.61 161.81 163.26 100.89
2. Zobowiązania długoterminowe 34,431 17,000 5,250 17.35 8.06 2.41 49.37 15.25 30.88
3. Zobowiązania krótkoterminowe 41,044 48,975 58,948 20.68 23.22 27.08 119.32 143.62 120.36
4. Rozliczenia międzyokresowe 15 27 10 0.01 0.01 0.00 180.00 66.67 37.04
PASYWA OGÓŁEM 198,467 210,884 217,695 100.00 100.00 100.00 106.26 109.69 103.23
Z danych zawartych w tabeli 2.4. wynika, że w badanym przedsiębiorstwie miały

miejsce dość istotne zmiany w wielkości i strukturze kapitału. Kapitał własny wzrósł w
badanym okresie o 19,81%, czemu towarzyszył spadek kapitałów obcych o 2,60%. Wzrost
28
kapitału własnego ma swoje źródło w generowanym przez przedsiębiorstwo „Farmacja”
zysku netto, zaś spadek kapitałów obcych w zmniejszeniu zobowiązań długoterminowych,
których udział w pasywach zmniejszył się o 14,94 punktu procentowego.
Zmiany wielkości poszczególnych źródeł finansowania majątku rozpatrywanego
przedsiębiorstwa spowodowały, że udział kapitału własnego w pasywach zwiększył się o
5,06 punktu procentowego.
Przedstawione wyżej zmiany w obrębie pasywów pozwalają stwierdzić, że w
badanym okresie zwiększyła się stabilność finansowa przedsiębiorstwa poprzez wzrost
kapitału własnego w pasywach ogółem oraz nieco zmniejszyło się ryzyko finansowe na
skutek spadku udziału kapitału obcego.
Należy podkreślić, że tak jak w przypadku analizy sytuacji majątkowej - powyższe

stwierdzenia mają charakter wstępny i nie mogą stanowić wystarczających podstaw do
formułowania sądów wartościujących. Konieczne są bowiem dalsze pogłębione badania.
Głębsza analiza sytuacji majątkowej wymaga zastosowania wskaźników, które

prezentuje tabela 2.5.
29
Obliczenia dodatkowe:
2000 2001 2002
KAPITAŁ O BCY DŁUGO TERMINO WY 44,475 39,470 26,544

Zobowiązania długoterminowe 34,431 17,000 5,250
rezerwa z tyt. odroczonego podatku
3,051 9,024 9,861
dochodowego
długotrminowa rezerwa na świadcz. emeryt. i
2,978 3,738 4,024
podobne
pozostałe rezerwy długoterminowe 0 0 0
zobow. z tyt. dostaw i usług o okresie
4,015 9,708 7,409
wymagalnosci powyżej 12 miesiecy
ujemna wartosć firmy 0 0 0
inne rozl. miedzyokresowe długoterminowe 0 0 0
KAPITAŁ O BCY KRÓ TKO TERMINO WY 45,167 49,432 60,768

Zobowiązania krótkoterminowe 41,044 48,975 58,948
krótkoter. rezerwa na swiadczenia emeryt. i
155 123 128
podobne
pozostałe rezerwy krótkoterminowe 7,968 10,015 9,091
zobow. z tyt. dostaw i usług o okresie spłaty
-4,015 -9,708 -7,409
powyżej 12 miesięcy
inne rozl.miedzyokresowe krótkoterminowe 15 27 10
KAPITAŁ DŁUGO TERMINO WY STAŁY 153,300 161,452 156,927

kapitał własny 108,825 121,982 130,383
kapitał obcy długoterminowy 44,475 39,470 26,544
Tabela 2.5. Kształtowanie się wskaźników sytuacji finansowej w przedsiębiorstwie Farmacja w latach
2000-2002.
wyszcz ególnie nie 2000 2001 2002
Podstawowy wskaźnik struktury pasywów 121.40 137.21 149.33

Wskaźnik zadłużenia ogółem kap. własnego 82.37 72.88 66.97
Wskaźnik udziału kapitału długoterminowego w
pasywach 77.24 76.56 72.09
Wskaźnik udziału kapitału krótkoterminowego w
pasywach 22.76 23.44 27.91
Wskaźnik udziału kapitałów rezerwowych w
pasywach 40.80 46.61 54.88
Wskaźnik relacji kapitałów rezerwowych do
kapitału podstawowego 290.73 414.74 1095.95
30
Z danych zawartych w tabeli 2.5. wynika, że w rozpatrywanym okresie podstawowy
wskaźnik struktury pasywów wzrósł ze 121,40% do 149,33%, co oznacza wzrost stabilności
finansowej przedsiębiorstwa, a co za tym idzie spadek ryzyka finansowego. Znajduje to
potwierdzenie w wielkości wskaźnika zadłużenia, który zmalał o 15,4 punktu procentowego
tj. z 82,37% do 66,97%. Oznacza to, że na złotówkę kapitału własnego przypadało w roku
2000 – 0,82 zł kapitału obcego, a w roku 2002 już tylko 0,66 zł.
Korzystna struktura źródeł finansowania znajduje swoje odbicie w rentowności
kapitału własnego, którego wielkość została w istotny sposób ukształtowana w wyniku
pozytywnego efektu dźwigni finansowej. Wskaźnik efektu dźwigni finansowej kształtuje się
bowiem na poziomie powyżej 1 (1,6838 w roku 2002 ). Oznacza to, że kapitał obcy
wypracował zysk przewyższający jego koszt. Powstała w ten sposób nadwyżka została
przejęta przez kapitał własny, dzięki czemu jego rentowność uległa zwiększeniu.
Niekorzystnym jednak zjawiskiem jest rosnący udział kapitału krótkoterminowego w
kapitale łącznym, który wzrósł o 5,15 punktu procentowego, czemu towarzyszy spadek o
tyle samo udziału kapitału długoterminowego. Można przypuszczać, ze jest to wynikiem
spadku środków pieniężnych w analizowanym okresie.
3.3. Analiza pokrycia finansowego.
Rozwinięciem analizy pionowej majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania

jest analiza pozioma bilansu. Polega ona na zbadaniu powiązań między składnikami
pasywów a składnikami aktywów, czyli zgodności stopnia wymagalności pasywów ze
stopniem płynności aktywów. Kształtowanie się wskaźników pokrycia finansowego majątku
przedsiębiorstwa Farmacja przedstawia tabela 2.6.
31
Tabela 2.6. Kształtowanie się wskaźników pokrycia finansowego majątku oraz ich komponentów w
przedsiębiorstwie Farmacja w latach 2000-2002.
wysz cz ególnie nie 2000 2001 2002
majątek trwały (w tys. zł) 145,704 143,826 143,127

majatek obrotowy (w tys. zł) 52,763 67,058 74,568
kapitał własny (w tys. zł) 108,825 121,982 130,383
kapitał obcy długoterminowy (w tys. zł) 44,475 39,470 26,544
kapitał stały (w tys. zł) 153,300 161,452 156,927
kapitał obcy krótkoterminowy (w tys. zł) 45,167 49,432 60,768
kapitał obcy (w tys. Zł) 89,642 88,902 87,312
wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem

własnym (w %) 74.69 84.81 91.10
wskaźnik pokrycia majatku trwałego kapitałem
stałym (w %) 105.21 112.26 109.64
wskaźnik pokrycia majatku obrotowego
kapitałem obcym krótkoterminowym (w %) 85.60 73.72 81.49
Analiza danych z tabeli 2.6. wskazuje na dość korzystne relacje w obrębie pokrycia
finansowego majątku rozpatrywanego przedsiębiorstwa. Należy przede wszystkim
podkreślić, że została zachowana w całym okresie złota zasada finansowania, tzn., że
majątek trwały miał pełne pokrycie w kapitale stałym. Najbardziej korzystna sytuacja
wystąpiła w ostatnim roku badanego okresu, kiedy to udział kapitału stałego w finansowaniu
aktywów obrotowych wynosił 18,51%. Również wskaźnik pokrycia majątku trwałego
kapitałem własnym wzrósł w roku 2002 w porównaniu do lat ubiegłych, co oznacza, że
kapitał własny finansował majątek trwały w 91,10%.
Analizy pokrycia finansowego majątku przedsiębiorstwa można dokonać również za
pomocą wskaźnika pokrycia finansowego majątku. Kształtowanie się tego wskaźnika w
badanym przedsiębiorstwie przedstawia tabela 2.7.
32
Tabela 2.7. Kształtowanie się wskaźnika pokrycia finansowego majątku oraz jego komponentów w
przedsiębiorstwie Farmacja w latach 2000-2002.
Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem 74,69 84,81 91,10

własnym (w %)
Wskaźnik pokrycia majątku obrotowego kapitałem 169,90 132,57 117,09
obcym (w %)
Wskaźnik pokrycia finansowego majątku 0,44 0,64 0,78
Wielkość wskaźnika pokrycia finansowego majątku, który w roku 2002 kształtuje się
na poziomie 0,78 oraz jego rosnąca tendencja świadczy o korzystnych tendencjach w obrębie
relacji majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania. W roku 2001 zmniejszył się
udział kapitałów obcych krótkoterminowych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa o
11,9 punktu procentowego w stosunku do roku 2000, jednak w roku 2002 udział ten był
niższy już tylko o 4,1 punktu procentowego.
3.4. Analiza stopnia zadłużenia oraz możliwości jego obsługi.
Celem analizy zadłużenia przedsiębiorstwa jest pomiar stopnia zasilania

przedsiębiorstwa przez kapitał obcy oraz zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu.
Kształtowanie się wskaźników niezbędnych do analizy wspomagania finansowego
przedsiębiorstwa „Farmacja” przedstawia tabela 2.8.
33
Tabela 2.8. Kształtowanie się wskaźników zadłużenia i zdolności do jego obsługi oraz ich
komponenty w przedsiębiorstwie Farmacja w latach 2000-2002.
zobowiązania ogółem (w tys. zł) 89,642 88,902 87,312

Aktywa (w tys. zł) 198,467 210,884 217,695
Kapitał obcy długoterminowy (w tys. zł) 44,475 39,470 26,544
kapitał własny (w tys. zł) 108,825 121,982 130,383
Kapitał obcy krótkoterminowy (w tys. zł) 45,167 49,432 60,768
Zysk brutto (w tys. zł) 5750 25478 33194
Odsetki (w tys. zł) 9732 6649 2913
raty kapitałowe (w tys. zł) 12940 14000 22400
Amortyzacja (w tys. zł) 14343 14511 14768
Stawka podatku dochodowego od osób prawnych
28 28 28
(w %)
kapitał obcy (w tys. Zł) 89,642 88,902 87,312
wskaźnik ogółnego zadłużenia (w %) 45.17 42.16 40.11

wskaźnik zadłużenia długoterminowego kapitału
40.87 32.36 20.36
własnego (w %)
wskaźnik zadłużenia krótkoterminowego kapitału
41.50 40.52 46.61
własnego (w %)
wskaźnik zdolności przedsiębiorstwa do pokrycia
1.59 4.83 12.40
odsetek zyskiem
wskaźnik zdolności przedsiębiorstwa do obsługi
0.95 1.64 1.08
długu (w %)
Dane zawarte w tabeli 2.8. wskazują, że wszystkie wskaźniki kształtują się na koniec
rozpatrywanego okresu korzystniej a niżeli w roku bazowym. Na uwagę zasługuje fakt, iż
spadkowi wskaźnika ogólnego zadłużenia o 5,06 punktu procentowego towarzyszy spadek
wskaźnika zadłużenia długoterminowego kapitału własnego aż o 20,51 punktów
procentowych. Niekorzystnym zjawiskiem jest wzrost wskaźnika zadłużenia
krótkoterminowego o 5,11 punktu procentowego.
Pozytywnie należy również ocenić zdolność przedsiębiorstwa do obsługi zadłużenia.
Na taką ocenę pozwala kształtowanie się wskaźnika zdolności przedsiębiorstwa do pokrycia
odsetek zyskiem oraz wskaźnik zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu. Wielkość
pierwszego ze wskaźników w analizowanym okresie jest zdecydowanie wyższa niż progowa
wielkość (200 %). Drugi z wymienionych wskaźników kształtował się na bardzo wysokim
34
poziomie i w latach 2001 i 2002 osiągnięty zysk operacyjny pozwalał na pełne pokrycie
płatności związanych z obsługą zadłużenia.
35
Rozdział IV.
Analiza gospodarowania kapitałem obrotowym netto.
4.1. Ocena poziomu kapitału obrotowego netto przedsiębiorstwa „Farmacja” w

latach 2000-2002.
Przekształcenie bilansu sprawozdawczego w bilans analityczny na potrzeby

obliczenia kapitału pracującego przedstawia tabela 3.1.
Tabela 3.1. Wybrane pozycje bilansu przedsiębiorstwa Farmacja za lata 2000-2002 (w tys. Zł)
AKTYWA 2000 2001 2002
I. Aktywa trwałe 145,007 143,056 142,209
53,460 67,828 75,486

II. Aktywa obrotowe , w tym:
należności z tytułu dostaw i usług o okresie
697 770 918
spłaty powyżej 12 miesięcy
Aktywa ogółe m 198,467 210,884 217,695
PASYWA 2000 2001 2002
I. Kapitał własny 108,825 121,982 130,383

II. Zobowiąz ania i re z e rwy na
89,642 88,902 87,312
z obowiąz ania, w tym:
1. Rezerwy na zobowiązania, w tym: 14,152 22,900 23,104
krótkoterminowa rezerwna na świadczenia
155 123 128
emerytalne i rentowe
krótkoterminowa pozostała rezerwa 7,968 10,015 9,091
41,044 48,975 58,948

2. Zobowiązania krótkoterminowe, w tym:
zobowiązania z tytułu dostaw i usług o
4,015 9,708 7,409
okresie spłaty powyzej 12 miesięcy
3. Krótkoterminowe inne rozliczenia
15 27 10
międzyokresowe bierne
Pasywa ogółe m 198,467 210,884 217,695
36
Na podstawie powyższych danych można obliczyć wielkość kapitału obrotowego
netto rozpatrywanego przedsiębiorstwa Farmacja w badanym okresie, co przedstawia tabela
3.2.
Tabela 3.2 Wielkość kapitału obrotowego netto (w tys. zł)

kapitał obrotowy ne tto
wysz cz e gólnie nie
2000 2001 2002
kapitał obrot owy netto wg formuły
7,596 17,626 13,800
krótkoterminowej, majątkowej
Z danych zawartych w tabeli 3.2. wynika, że rozpatrywane przedsiębiorstwo Farmacja

w całym badanym okresie osiągało dodatnią wielkość kapitału obrotowego netto. Zwiększenie
kapitału obrotowego z ponad 7 mln. zł w roku 2000 do ponad 17 mln. zł w roku 2001 i ponad
13 mln. zł w roku 2002 wymaga pogłębionej oceny w zakresie gospodarowania kapitałem
obrotowym netto. W tym celu należy dokonać pomiaru udziału kapitału obrotowego netto w
sumie bilansowej, co przedstawia tabela 3.3.
Tabela 3.3. Udział kapitału netto w aktywach ogółem (w %)
wysz cz e gól n i e n i e 2000 2001 2002

Udział kapit ału net t o w akt ywach
3.83 8.36 6.34
ogółem
W badanym przedsiębiorstwie nastąpiło prawie dwukrotne zwiększenie kapitału

obrotowego netto w 2002 roku w porównaniu z rokiem 2000. Jednakże w porównaniu z
rokiem 2001 kapitał obrotowy netto zmniejszył się o prawie 4 mln zł. Jest to efektem
wzrostu zobowiązań krótkoterminowych o 10 mln zł.
Na podstawie danych zawartych w tabeli 3.3. można zauważyć, że w latach 2000 –
2001 poziom kapitału obrotowego netto w aktywach ogółem kształtował się na poziomie
poniżej 10% odpowiednio: 3,83%, 8,36% oraz 6,34%. Tak więc, w badanym
przedsiębiorstwie nastąpił wzrost kapitału obrotowego netto w porównaniu z rokiem 2000.
Towarzyszy temu wzrost zysku netto o 387% w porównaniu z rokiem 2000.
37
W celu analizy efektywności gospodarowania zasobami obrotowymi wykorzystuje się
wskaźniki obrotowości majątku i kapitału.
4.2. Analiza efektywności gospodarowania zasobami obrotowymi przy

wykorzystaniu wskaźników obrotowości majątku i kapitału.
Kształtowanie się wskaźników obrotowości majątku i kapitału przedsiębiorstwa

„Farmacja” przedstawia tabela 3.4.
Tabela 3.4. Kształtowanie się wskaźników obrotowości w przedsiębiorstwie Farmacja w latach 2000-
2002
wysz cz e gólnie nie 2000 2001 2002
1.Wskaźnik obrotowości majatku

3.50 2.82 2.80
obrotowego
2. Cykl konwersji zapasów
70.8 54.7 40.5
materiałów (w dniach)
9.0 2.9 1.0
produkcji w toku (w dniach)
37.8 43.9 35.1
wyrobów gotowych (w dniach)
5. Cykl konwersji towarów
14.4 92.2 71.2
(w dniach)
94.1 100.0 74.2
(w dniach)
7. Cykl konwersji należności
50.5 79.4 91.3
(w dniach)
8. Cykl konwersji zobowiązań
66.1 139.4 142.6
(w dniach)
9. Cykl brutto kapitału obrotowego 144.6 179.4 165.5
10. Cykl konwersji gotówki 78.5 40.0 22.8
Z danych zawartych w tabeli 3.4. wynika, że w rozpatrywanym przedsiębiorstwie

„Farmacja” w badanym okresie miała miejsce stabilizacja efektywności gospodarowania
zasobami obrotowymi przedsiębiorstwa.
38
Poprawa efektywności gospodarowania kapitałem obrotowym netto wymaga
skracania długości cyklu konwersji gotówki. Można to osiągnąć dzięki:
a) Skróceniu cyklu konwersji zapasów.
W przedsiębiorstwie „Farmacja” szczególnie korzystna sytuacja miała miejsce w
gospodarowaniu zapasami. W badanym okresie cykl konwersji zapasów charakteryzował się
tendencją malejącą ze 100 dni w roku 2001 do 74 dni w roku 2002. Cykl konwersji zapasów
w ciągu dwóch lat ostatecznie skrócił się o ponad 19 dni.
b) Wydłużeniu cyklu konwersji zobowiązań.
Okres regulowania zobowiązań również uległ wydłużeniu w 2002 roku w stosunku do
roku poprzedniego o 3 dni, z ponad 79 do ponad 91 dni, co oznacza że przedsiębiorstwo
„Farmacja” o 3 dni dłużej reguluje swoje zobowiązania. Cykl konwersji zobowiązań w ciągu
dwóch lat ostatecznie wydłużył się o 76 dni.
c) Skracaniu cyklu konwersji należności.
Okres spływu należności charakteryzował się w badanym okresie tendencją rosnącą i
wydłużył się z 50 dni w roku 2000 do 91 dni w roku 2002. Wydłużenie wskaźnika okresu
spływu należności oznaczało liberalizację polityki kredytowej. Oznacza to, że
przedsiębiorstwo „Farmacja” kredytuje odbiorców.
Cykl konwersji gotówki charakteryzował się stałą tendencją do skracania, z ponad 78

dni w roku 2000 do 22 dni w roku 2002. Skrócenie cyklu konwersji gotówki w roku 2002 o
ponad 55 dni w stosunku do roku 2000 jest zjawiskiem pozytywnym, gdyż oznacza to, że
przedsiębiorstwo coraz krócej czeka na gotówkę, a to oznacza, że nie wymaga to
angażowania kapitału długoterminowego w działalność przedsiębiorstwa.
Wskaźnik obrotowości majątku obrotowego zmniejszył się z 3,5 w 2000 roku do 2,8
w roku 2002. Obniżenie się wskaźnika obrotowości majątkiem obrotowym oznacza
pogorszenie gospodarowania cyklem operacyjnym, który w badanym okresie wyniósł
odpowiednio: 144,6; 179,4; 165,5 dni, co należy ocenić negatywnie z punktu widzenia
sprawności gospodarowania. Oznaczało to, że w 2002 roku przedsiębiorstwo „Farmacja”
musiało zgromadzić dodatkowy kapitał długoterminowy na sfinansowanie dłuższego cyklu
operacyjnego o prawie 21 dni.
39
Reasumując, można stwierdzić, że przedsiębiorstwo „Farmacja” gospodaruje
posiadanymi zasobami obrotowymi w sposób coraz bardziej efektywny. Przy czym należy
zauważyć, że zarządzanie należnościami powinno być bardziej szczegółowo
przeanalizowane w latach następnych, gdyż może ono stanowić symptom pogorszenia
efektywności.
4.3. Rekonstrukcja i ocena strategii inwestowania przedsiębiorstwa „Farmacja” w

aktywa obrotowe.
Porównanie strategii konserwatywnej i agresywnej aktywów obrotowych przedstawia

tabela 3.5.
Tabela 3.5. Porównanie konserwatywnej i agresywnej strategii aktywów obrotowych.
Wie lkość wskaź nika w stosunku

do Be nchmark
Wskaź niki
Strate gia Strate gia
konse rwatywna agre sywna
1. Udział zapasów w aktywach obrotowych wyższy niższy

2. Udział należności w aktywach obrotowych wyższy niższy
3. Udział środków pieniężnych w aktywach
wyższy niższy
obrotowych
4. Udział inwestycji krótkoterminowych (bez
środków pieniężnych) w aktywach wyższy niższy
obrotowych
5. Udział inwestycji krótkoterminowych w
wyższy niższy
aktywach obrotowych
6. Udział majątku operacyjnego w aktywach
niższy wyższy
ogółem
40
Benchmark to punkt odniesienia, względem którego będzie odnoszona strategia
inwestowania w aktywa obrotowe. W przypadku przedsiębiorstwa „Farmacja”
benchmarkiem jest strategia inwestowania w aktywa obrotowe przedsiębiorstwa „Farmacja”
z końca 2000 roku.
Tabela 3.6. zawiera dane bilansowe niezbędne do zrekonstruowania i oceny strategii

inwestowania w aktywa obrotowe, natomiast tabela 3.7. przedstawia wskaźniki
charakteryzujące strategię inwestowania w aktywa obrotowe.
Tabela 3.6. Wybrane pozycje z bilansu przedsiębiorstwa Farmacja w latach 2000-2002 (w tys. zł)
1. Wartości niematerialne i prawne 895 13631 23904

2. Rzeczowe aktywa trwałe 138598 121682 111897
3. Aktywa obrotowe 53460 67828 75486
4. Aktywa ogółem 198467 210884 217695
5. Zapasy 22498 17149 15372
6. Należności 27610 44013 53881
7. Środki pieniężne 2806 6081 5227
8. Inwestycje krótkoterminowe (bez
środków pieniężnych) 0 0 0
41
Tabela. 3.7. Wskaźniki charakteryzujące strategię inwestowania w aktywa obrotowe przedsiębiorstwa.
2001 2002
wyszczególnienie Benchmark
wskaźnik strategia wskaźnik strategia
1. Udział zapasów w aktywach

0.42 0.25 agresywna 0.20 agresywna
obrotowych
2. Udział należności w aktywach
0.52 0.65 konserwatywna 0.71 konserwatywna
obrotowych
3. Udział środków pieniężnych w
0.05 0.09 konserwatywna 0.07 konserwatywna
aktywach obrotowych
4. Udział inwestycji
krótkoterminowych (bez środków
0 0 0
pieniężnych) w aktywach
obrotowych
5. Udział inwestycji
krótkoterminowych w aktywach 0.05 0.09 konserwatywna 0.07 konserwatywna
obrotowych
6. Udział majątku operacyjnego w
0.27 0.32 agresywna 0.35 agresywna
aktywach ogółem
Dysponując powyższymi danymi można sporządzić wykres charakteryzujący strategię

inwestowania w aktywa obrotowe rozpatrywanego przedsiębiorstwa „Farmacja” względem
benchmarka.
Rysunek 2. Strategia inwestowania w aktywa obrotowe przedsiębiorstwa Farmacja.
1,0
Udział majątku
operacyjnego w
aktywach ogółem Agresywna Umiarkowana
0,5
2002
Umiarkowana
2001
Konserwatywna
2000
0,0
0,0 0,5 1,0
Udział inwestycji krótkoterminowych w aktywach obrotowych
42
Analiza powyższych danych wskazuje, że przedsiębiorstwo Farmacja w całym
badanym okresie wykorzystywało umiarkowaną strategię inwestowania w aktywa obrotowe.
Skala zmian strategii inwestowania w aktywa obrotowe rozpatrywanego przedsiębiorstwa
„Farmacja” była niewielka, aczkolwiek istotna z punktu widzenia agresywności strategii.
Przemiany wskaźnika poziomu majątku operacyjnego miały charakter agresywny, co
oznacza, że rozpatrywane przedsiębiorstwo zwiększyło przede wszystkim nakłady
inwestycyjne w wartości niematerialne i prawne. Ponadto wzrost majątku operacyjnego
oznacza wzrost majątku zwiększającego wartość dla właścicieli.
Z kolei wskaźnik natychmiastowej płynności charakteryzował się tendencją
spadkową, co przełożyło się na bardziej konserwatywne podejście do zarządzania
natychmiastową płynnością w stosunku do roku 2001.
W przypadku zarządzania zapasami to zarówno w roku 2001 jak i w roku 2002
przedsiębiorstwo Farmacja zarządzało zapasami w sposób agresywny:
- zapasy wykazują tendencję spadkową w ujęciu bezwzględnym.
Środkami pieniężnymi przedsiębiorstwo „Farmacja” gospodarowało w sposób
bardziej konserwatywny, gdyż zwiększyły się o 2 421 (tys.) w stosunku do benchmarka, co
przekłada się na zwiększenie udziału i znaczenia gotówki w aktywach obrotowych.
Jeśli chodzi o należności to przedsiębiorstwo „Farmacja” gospodarowało nimi
również w sposób bardziej konserwatywny wykazując tendencję wzrostową o 26 271 (tys.)
w stosunku do benchmarka, co oznacza wyraźny wzrost kredytowania klientów oraz
liberalizację polityki kredytowej.
4.4. Rekonstrukcja i ocena strategii finansowania aktywów obrotowych przedsiębiorstwa

Farmacja.
Zestawienie cech konserwatywnej i agresywnej strategii finansowania aktywów

obrotowych przedstawia tabela 3.8.
43
Tabela 3.8. Porównanie konserwatywnej i agresywnej strategii finansowania aktywów obrotowych
Wielkość wskaźnika w stosunku do

Benchmark
W skaź niki
Strate gia Strate gia
konse rwatywna agre sywna
1. Udział krótkoterminowych
niższy wyższy
kredytów bankowych i pożyczek w
2. Udział zobowiązań z tytułu dostaw
niższy wyższy
i usług w aktywach ogółem
3. Udział zobowiązań
wyższy niższy
długoterminowych w aktywach
4. Udział kapitałów własnych w
wyższy niższy
aktywach ogółem
niższy wyższy
krótkoterminowych w aktywach
6. Udział krótkoterminowych
zobowiązań z tytułu dostaw i usług w niższy wyższy
zobowiązaniach krótkoterminowych
Na podstawie tabeli 3.8. zrekonstruowano i oceniono strategię finansowania aktywów

obrotowych dla rozpatrywanego przedsiębiorstwa „Farmacja” w odniesieniu do benchmarka,
którym jest strategia finansowania aktywów obrotowych przedsiębiorstwa z końca 2000
roku. Tabele 3.9. i 3.10. zawierają niezbędne dane bilansowe oraz zestawienie wskaźników
strategii finansowania aktywów obrotowych.
Tabela 3.9. Wybrane pozycje z bilansu przedsiębiorstwa farmacja (w tys. Zł)
1. Zobowiązania krótkoterminowe 41 044 48 975 58 948

2. Aktywa ogółem 198 467 210 884 217 695
3. Zobowiązania z tytułu dostaw 14 301 17 934 23 841
4. Kapitał własny 108 825 121 982 130 383
5. Zobowiązania długoterminowe 34 431 17 000 5 250
6. Zapasy 22 498 17 149 15 372
7. Krótkoterminowe kredyty
bankowe i pożyczki 12 940 14 000 22 400
44
Tabela 3.10. Wskaźniki strategii finansowania aktywów obrotowych przedsiębiorstwa Farmacja.
2001 2002
wskaźnik strategia wskaźnik strategia
1. Udział
krótkoterminowych
kredytów bankowych i 0.07 0.07 bez zmian 0.10 agresywna
pożyczek w aktywach
ogółem
2. Udział zobowiązań z
tytułu dostaw i usług w 0.07 0.09 agresywna 0.11 agresywna
aktywach ogółem
długoterminowych w 0.17 0.08 agresywna 0.02 agresywna
aktywach ogółem
4. Udział kapitałów
własnych w aktywach 0.55 0.58 konserwatywna 0.60 konserwatywna
ogółem
krótkoterminowych w 0.21 0.23 agresywna 0.27 agresywna
aktywach ogółem
6. Udział
krótkoterminowych
zobowiązań z tytułu dostaw 0.35 0.37 agresywna 0.40 agresywna
i usług w zobowiązaniach
krótkoterminowych
Dysponując powyższymi danymi można sporządzić wykres charakteryzujący strategię

finansowania aktywów obrotowych rozpatrywanego przedsiębiorstwa Farmacja względem
benchmarka.
45
Rysunek 3. Strategia finansowania aktywów obrotowych przedsiębiorstwa Farmacja
1.0
Udział zobowiązań
z tytułu dostaw i
usług w Konserwatywna Umiarkowana
zobowiązaniach
krótkoterminowych
0.5
2001
2002
Umiarkowana 2000
Agresywna
0.0
0.0 0.5 1.0
Udział zobowiązań krótkoterminowych w aktywach ogółem
Analizując powyższy wykres można stwierdzić, że przedsiębiorstwo „Farmacja” w

całym badanym okresie wykorzystywało umiarkowaną strategię finansowania aktywów
obrotowych.
Wskaźnik zobowiązań krótkoterminowych w aktywach ogółem w badanym okresie
uległ zwiększeniu w 2002 roku zarówno w stosunku do roku 2001 jak i 2000, oznacza to
zwiększenie stopnia agresywności strategii, co powoduje zmniejszenie konserwatywnego
podejścia w zarządzaniu zobowiązaniami krótkoterminowymi. W efekcie tego nastąpiło
zwiększenie udziału zobowiązań krótkoterminowych w aktywach ogółem.
Analiza struktury wewnętrznej finansowania aktywów obrotowych (tabela 3.10)
potwierdza powyższe wnioski. W roku 2001 wskaźniki udziału zobowiązań z tytułu dostaw i
usług w aktywach ogółem, udziału zobowiązań długoterminowych w aktywach ogółem,
udział zobowiązań krótkoterminowych w aktywach ogółem i udział zobowiązań
krótkoterminowych z tytułu dostaw i usług w zobowiązaniach krótkoterminowych
świadczyły o agresywnym charakterze strategii finansowania aktywów obrotowych. W roku
2002 w stosunku do roku 2001 tendencja rozwojowa tych wskaźników świadczyła o jeszcze
większym stopniu agresywności. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w rysunku 2, gdzie
46
punkt wyznaczający strategię w roku 2002 przesunął się znacząco w prawo ku jeszcze
bardziej agresywnemu podejściu.
Reasumując, spółka „Farmacja” stosowała umiarkowany charakter strategii
finansowania aktywów obrotowych, przy czym w roku 2001 była to strategia umiarkowana o
niższym stopniu agresywności, a niżeli miało to miejsce w roku 2002.
4.5. Rekonstrukcja i ocena strategii gospodarowania kapitałem obrotowym netto w

Porównanie strategii konserwatywnej i agresywnej kapitału obrotowego netto

Tabela 3.11. Porównanie konserwatywnej i agresywnej strategii kapitału obrotowego netto.

W i e l k ość wsk aź n i k a w stosu n k u
do Be n ch m ark
W sk aź n i k i
S trate gi a S trate gi a
k on se rwatywn a agre sywn a
1. Udział akt ywów obrot owych bez
inwest ycji krót kot erminowych w wyższy niższy
akt ywach ogółem
krót kot erminowych w akt ywach niższy wyższy
ogółem
Na podstawie powyższych wskaźników zrekonstruowano strategię gospodarowania

kapitałem obrotowym netto dla przedsiębiorstwa „Farmacja” w odniesieniu do benchmarka,
którym jest strategia tego przedsiębiorstwa z końca 2000 roku. Tabele 3.12. i 3.13. zawierają
niezbędne dane bilansowe oraz zestawienie wskaźników strategii gospodarowania kapitałem
obrotowym netto.
Tabela 3.12. Wybrane pozycje bilansu przedsiębiorstwa Farmacja (w tys. Zł)
Aktywa obrotowe 53 460 67 828 75 486

Inwestycje krótkoterminowe 2 806 6 081 5 227
Aktywa ogółem 198 467 210 884 217 695
Zobowiązania krótkoterminowe 41 044 48 975 58 948
47
Tabela 3.13. Wskaźnik strategii kapitału obrotowego netto przedsiębiorstwa Farmacja
2001 2002
wskaźnik strategia wskaź nik strategia
1. Udział aktywów obrotowych bez

inwestycji krótkoterminowych w 0,26 0,29 konserwatywna 0,32 konserwatywna
aktywach ogółem
krótkoterminowych w aktywach 0,21 0,23 agresywna 0,27 agresywna
ogółem
Dysponując powyższymi danymi sporządzono wykres charakteryzujący strategię

gospodarowania kapitałem obrotowym netto rozpatrywanego przedsiębiorstwa „Farmacja”
względem benchmarka.
Rysunek 4. Strategia gospodarowania kapitałem obrotowym netto przedsiębiorstwa Farmacja.
1.0
Strategia aktywów
Konserwatywna Umiarkowana
0.5
2001
Umiarkowana 2002
Agresywna
2000
0.0
0.0 0.5 1.0
Strategia pasywów
48
Analizując wykres strategii gospodarowania kapitałem obrotowym netto można
stwierdzić, że rozpatrywane przedsiębiorstwo „Farmacja” w całym badanym okresie
stosowało strategię umiarkowaną.
Umiarkowany charakter strategii gospodarowania kapitałem obrotowym netto
przedsiębiorstwa „Farmacja” zarówno w roku 2001 jak i 2002 był agresywny, co
spowodowane było wzrostem zobowiązań krótkoterminowych.
Strategia majątkowo-finansowa spółki „Farmacja” w latach 2001-2002 w stosunku do
roku 2000 miała charakter umiarkowany. Przy czym rekonstrukcja strategii wykazała, że w
2002 roku była to strategia umiarkowana o przewadze cech agresywnego podejścia w
umiarkowanej strategii gospodarowania kapitałem obrotowym netto.
49
Rozdział V.
Analiza płynności oraz siły finansowej przedsiębiorstwa.
5.1. Analiza płynności finansowej w ujęciu statycznym.
Niezbędne dane do obliczenia wskaźników płynności finansowej przedsiębiorstwa

„Farmacja” przedstawia tabela 4.1.
Tabela 4.1. Dane niezbędne do obliczenia wskaźników płynności finansowej przedsiębiorstwa Farmacja
w latach 2000-2002 (w tys. zł).
Suma środków pieniężnych na koniec

2,806 6,081 5,227
roku
Aktywa płynne (należności i
29,719 49,324 58,190
inwestycje krótkoterminowe)
Aktywa bieżące 52,763 67,058 74,568
Zobowiązania bieżące, z tego: 45,167 49,432 60,768
Rata kredytu długoterminowego 12,940 14,000 22,400
Aktywa obrotowe skorygowane 47,423 64,778 73,792
Zobowiązania bieżące skorygowane 32,544 37,375 44,048
Tabela 4.2. przedstawia kształtowanie się tych wskaźników w latach 2000–2002 w

50
Tabela 4.2. Kształtowanie się wskaźników płynności finansowej w latach 2000-2002.
wartość
pożądana
Wskaźnik bieżącej płynności (w %) 150-200 116.82 135.66 122.71
Skorygowany wskaźnik bieżącej > wskaźnik
145.72 173.32 167.53
płynności finansowej (w %) III stopnia
Wskaźnik płynności szybkiej (w %) 100-120 65.80 99.78 95.76
Wskaźnik wypłacalności gotówkowej
do 20 6.21 12.30 8.60
(w %)
Wskaźnik zobowiązań natychmiast
wzrost 8.62 16.27 11.87
wymagalnych (w %)
Wielkość kapitału pracującego (w tys.
wzrost 7,596 17,626 13,800
Zł)
Wskaźnik udziału kapitału pracującego

wzrost 14.40 26.28 18.51
w aktywach bieżących (w %)
Dane zawarte w tabelach 4.1. i 4.2. wskazują, że badane przedsiębiorstwo w latach

2000-2002 charakteryzowało się nieregularną tendencją w zakresie kształtowania się
płynności finansowej w ujęciu statycznym.
Płynność finansowa bieżąca rozpatrywanego przedsiębiorstwa w całym okresie
badanym kształtowała się w granicach 116,82-135,66%. Oznacza to, że aktywami bieżącymi
przedsiębiorstwo mogło pokryć zobowiązania bieżące w stu procentach i ponadto
pozostawało jemu jeszcze w badanym okresie od 16,82-35,66% nadwyżki tych aktywów na
inne potrzeby.
We wszystkich latach badanego okresu poziom bieżącej płynności finansowej
rozpatrywanego przedsiębiorstwa kształtował się poniżej dolnej granicy normy teoretycznej,
która wynosi 150%. Z tego też względu można by założyć, że przedsiębiorstwo mogło
borykać się we wszystkich latach badanego okresu z trudnościami w zakresie pełnego i
terminowego realizowania zobowiązań. Szczególnie dotyczy to roku 2000 i 2002 kiedy to
poziom bieżącej płynności był niższy w stosunku do roku 2001.
Z uwagi na fakt, że poziom bieżącej płynności finansowej obarczony jest wieloma
niedoskonałościami nie może on przesądzać ostatecznie o ocenie zdolności do
wywiązywania się ze zobowiązań bieżących.
Skorygowana płynność finansowa bieżąca ukształtowała się na wysokim poziomie, to
jest w granicach od 145,52 do 173,32% w całym badanym okresie. Oznacza to, że zdolność
51
rozpatrywanego przedsiębiorstwa do wywiązywania się ze zobowiązań bieżących plasowała
się w roku 2001 i roku 2002 w przedziale norm teoretycznych, mimo że w roku 2002
nieznacznie spadła.
Poziom płynności szybkiej rozpatrywanego przedsiębiorstwa w badanym okresie
charakteryzował się w przedziale 67,01-100,96%, przy czym najwyższy poziom
analizowanego zjawiska przypada na rok 2001. Jedynie w roku 2001 wartość tego wskaźnika
kształtowała się pożądanym przedziale. W roku 2000 i 2002 kształtuje się poniżej wartości
pożądanej (szczególnie w roku 2000) i niższą wartością w roku 2002 w stosunku do roku
2001. Jednakże nie miało to istotnego wpływu na zdolność rozpatrywanego przedsiębiorstwa
do wywiązywania się ze zobowiązań bieżących. Należy tu zaznaczyć, że spadek poziomu
płynności finansowej szybkiej odnotowano w latach 2000 i 2002, w którym to okresie
przedsiębiorstwo przeznaczyło większą cześć nakładów na przedsięwzięcia inwestycyjne i
restrukturyzacyjne. W takim przypadku należy uznać szybką płynność finansową za
zadowalającą.
W badanym okresie płynność gotówkowa wzrosła z 6,21% do 12,30% w roku 2001, a
z kolei w roku 2002 spadła do poziomu 8,60%. Spadek ten spowodowany był przede
wszystkim spłatą zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów.
Płynność natychmiastowa w latach 2000-2001 osiągnęła odpowiednio poziom 8,62%
i 16,27%, co oznacza, że w takim odsetku zobowiązania natychmiast wymagalne mogły być
spłacone posiadaną gotówką. W roku 2002 zdolność ta obniżyła się do 11,87%. Obniżenie
się tego poziomu zostało spowodowane wzrostem należności o 22,4% w roku 2002 w
stosunku do roku 2001.
W przypadku rozpatrywanego przedsiębiorstwa zarówno wielkość kapitału
pracującego jak i jego udział w aktywach bieżących w poszczególnych latach badanego
okresu w obu przypadkach ukazuje wzrost w roku 2001w stosunku do roku 2000 (z 14,40%
do 26,28%). Natomiast w roku 2002 następuje spadek do 18,51%, co spowodowane jest
wzrostem i nasileniem się inwestycji.
Można stwierdzić zatem, że rozpatrywane przedsiębiorstwo w żadnym roku badanego
okresu 2000-2002 nie utraciło zdolności do wywiązywania się z zobowiązań bieżących.
52
5.2. Kształtowanie się przepływów pieniężnych netto w poszczególnych rodzajach
działalności badanego przedsiębiorstwa „Farmacja”.
Charakter zmian w generowanych strumieniach pieniężnych oraz zmiany w wielkości

zgłaszanego zapotrzebowania na gotówkę w przedsiębiorstwie w sposób syntetyczny
odzwierciedlają kwoty przepływów pieniężnych netto w poszczególnych segmentach
rachunku przepływów pieniężnych. Kształtowanie się przepływów pieniężnych netto
Tabela 4.3. Przepływy pieniężne netto w działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej

przedsiębiorstwa Farmacja w latach 2000-2002 (w tys. zł).
Przepływy pieniężne netto z

15,180 40,052 33,203
3,295 -8,902 -14,566
działalności inwestycyjnej
-17,832 -27,875 -19,491
działalności finansowej
Przepływy pieniężne netto razem 643 3,275 -854
Jak wynika z powyższej tabeli rozpatrywane przedsiębiorstwo charakteryzowało się

takimi przepływami pieniężnymi w poszczególnych obszarach działalności, które generalnie
odpowiadają warunkom realizowania szerokiego, ale i dynamicznego procesu inwestowania
w aktywa rzeczowe oraz wartości niematerialne i prawne. Prezentacja tych przepływów
znajduje się w tabeli 4.4.
Tabela 4.4. Charakter przepływów pieniężnych przedsiębiorstwa Farmacja w latach 2000-2002.

+ + +
+ - -
działalności inwestycyjnej
- - -
działalności finansowej
Przepływy pieniężne netto razem + + -
53
Jak wynika z tabeli 4.3. w latach 2000-2002 przedsiębiorstwo „Farmacja” osiągało
dodatnie, choć o zróżnicowanym poziomie przepływy pieniężne netto z działalności
operacyjnej. Oznacza to, że w każdym roku badanego okresu działalność operacyjna
wygenerowała gotówkę netto, co należy ocenić bardzo pozytywnie, zwłaszcza, że w latach
2000-2002 przedsiębiorstwo realizowało program inwestycyjny i modernizacyjny.
Realizowane w latach 2000-2002 inwestycje zwłaszcza w rzeczowe aktywa trwałe
oraz wartości niematerialne i prawne wiązały się z wysokimi nakładami inwestycyjnymi, co
w rezultacie w rachunku przepływów środków pieniężnych potwierdzone zostało wyższymi
wydatkami od wpływów gotówki w latach 2001-2002.
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej we wszystkich latach badanego
okresu osiągały wartości ujemne, oznacza to, że wydatki były znacznie wyższe od wpływów.
Powodem tego były między innymi spłata kredytów i wysokich odsetek.
W roku 2002 przedsiębiorstwo Farmacja osiągnęło najwyższy poziom zysku netto.
Wydatki inwestycyjne były znaczące i przekraczały wpływy gotówkowe. Z kolei przepływy
finansowe netto z działalności finansowej wykazały saldo ujemne, które w rezultacie
zdecydowało o tym, że na działalności ogółem wydatkowano więcej gotówki niż wynosiły
wpływy. Wystąpiło więc ujemne saldo przepływów pieniężnych ogółem, które
spowodowało zmniejszenie stanu gotówki na koniec roku 2002 w stosunku do bilansu
otwarcia. Jednakże przedsiębiorstwo Farmacja w roku 2002 wypracowało nadwyżkę
finansową, która pozwoliła na realizację zamierzeń inwestycyjnych przewidzianych na ten
rok, jak również umożliwiła nabycie akcji własnych i wypłatę dywidendy dla właścicieli.
Ujemne przepływy netto środków pieniężnych wszystkich rodzajów działalności
spowodowały jedynie zmniejszenie stanu gotówki na koniec badanego okresu.
54
5.3. Analiza stanu wygenerowanych środków pieniężnych, działalności operacyjnej,
inwestycyjnej i finansowej oraz wpływu najistotniejszych czynników
determinujących te stany.
A). Najistotniejsze dane dotyczące wygenerowanej gotówki netto z działalności

operacyjnej w latach 2000-2002 zawiera tabela 4.5.
Tabela 4.5. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej w latach 2000-2002 (w tys. zł.).
Wskaźniki dynamiki
2000 2001 2002
Przepływy srodków pienięznych netto z
15,180 40,052 33,203 100.00 100.00 100.00
działalnosci operacyjnej, z tego:
zysk netto 4,565 18,207 22,261 30.07 45.46 67.05
korekty razem, z tego: 10,615 21,845 10,942 69.93 54.54 32.95
amortyzacja 14,511 14,511 14,768 95.59 36.23 44.48
zmiana stanu zapasów 7,169 5,349 1,777 47.23 13.36 5.35
zmiana stanu należności 16,136 -16,508 -9,765 106.30 -41.22 -29.41
zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych
(bez kredytów i pożyczek) -28,367 6,871 1,573 -186.87 17.16 4.74
Z powyższych danych wynika, że poziom wygenerowanej gotówki netto z

działalności operacyjnej w poszczególnych latach badanego okresu był najniższy w roku
2000, najwyższy w roku 2001 i nieco niższy w roku 2002 w stosunku do roku 2001. W roku
2000 operacyjna gotówka netto stanowiła 38% gotówki z roku 2001, zaś gotówka z roku
2002 była niższa o 17,1 punktu procentowego od gotówki z roku 2001.
Szczególnie istotne znaczenie dla poziomów wygenerowanej gotówki operacyjnej
netto w poszczególnych latach badanego okresu miały czynniki, które kształtowały owe
stany środków pieniężnych.
W roku 2001 gotówka operacyjna netto (40 052 tys. zł) w 81,7% została
wygenerowana dzięki osiągniętemu zyskowi netto na poziomie 18 207 tys. zł oraz
amortyzacji, która wynosiła 14 511 tys. zł. Na dobro gotówki operacyjnej netto z
działalności operacyjnej wpływał również wzrost stanu zobowiązań krótkoterminowych bez
55
kredytów i pożyczek. Bardzo znaczne zmniejszenie poziomu gotówki operacyjnej w roku
2001 należy przypisać wzrostowi stanu należności o 16 508 tys. zł,. co jest zjawiskiem
negatywnym. Z kolei pozytywnym objawem było zmniejszenie stanu zapasów zarówno w
roku 2001 jak i 2002, co przyczyniło się również do uwolnienia gotówki.
W roku 2000 na niższy poziom środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej
o 24 872 tys. zł. niż w roku 2001 najistotniejszy wpływ miał zdecydowanie niższy poziom
osiągniętego zysku netto, który był o 74,9 punktu procentowego niższy, czyli 4 565 tys. zł.
Ponadto na zmniejszenie poziomu gotówki operacyjnej w roku 2000 wpływał spadek stanu
zobowiązań krótkoterminowych.
Z kolei w roku 2002 gotówka operacyjna netto została wygenerowana dzięki
osiągniętemu zyskowi netto (najwyższemu w badanym okresie) na poziomie 22 261 tys. zł
oraz amortyzacji, która wynosiła 14 768 tys. zł. Poziom środków pieniężnych netto z
działalności operacyjnej wyniósł 33 203 tys. zł i był niższy od sumy zysku netto i
amortyzacji (37 029 tys. zł) o 3 826 tys. zł. Ponadto na zwiększenie gotówki operacyjnej
netto wpływał również wzrost stanu zobowiązań krótkoterminowych bez kredytów i
pożyczek, aczkolwiek w mniejszym stopniu niż w roku 2001, ponadto pozytywny wpływ w
roku 2002 miało również zmniejszenie stanu zapasów.
Reasumując, kształtowanie się wielkości gotówki operacyjnej netto z działalności
operacyjnej należy ocenić pozytywnie, biorąc pod uwagę fakt, że w całym badanym okresie
realizowano programy inwestycyjno – modernizacyjne. Jednakże wzrost należności w latach
2001-2002 decydował o przejściowych znacznych obniżkach wpływów gotówki do
przedsiębiorstwa „Farmacja”, co pogarszało jego płynność finansową, którą i tak ocenia się
jako zdecydowanie zadowalającą.
B). Najistotniejsze dane dotyczące przepływów pieniężnych netto z działalności

inwestycyjnej i finansowej oraz wpływu czynników na kształtowanie się gotówki netto
w tych obszarach działalności zawiera tabela 4.6.
56
Tabela 4.6. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej i finansowej w latach 2000-2002 (w tys.
zł).
Wskaź niki dynamiki
wyszcze gólnie nie 2000 2001 2002
2000 2001 2002
Dz iałalność inwe stycyjna
Przepływy srodków pieniężnych netto z

3,295 -8,902 -14,566 100.00 100.00 100.00
działalności inwestycyjnej, w tym:
Wpływy, w tym: 27,535 2,070 14,179 100.00 100.00 100.00

zbycie wartości niematerialnych i prawnych
26,684 779 13,538 96.91 37.63 95.48
oraz rzeczowych aktywów trwałych
Wydatki, w tym: 24,240 10,972 28,745 100.00 100.00 100.00
nabycie wartosci niematerialnych i prawnych

24,002 10,940 27,490 99.02 99.71 95.63
oraz rzeczowych aktywów trwałych
Dz iałalność finansowa
Przepływy srodków pieniężnych netto z
-17,832 -27,875 -19,491 100.00 100.00 100.00
działalności finansowej, w tym:
Wpływy, z tego: 7,133 3,060 1,366 100.00 100.00 100.00
kredyty i pożyczki 7,133 2,865 734 100.00 93.63 53.73
emisja dłużnych papierów wartościowych 0 0 0 0 0 0
Wydatki, w tym: 24,965 30,935 20,857 100.00 100.00 100.00
nabycie akcji (udziałów) własnych 4,000 4,154 12,796 16.02 13.43 61.35
dywidendy na rzecz właścicieli 6,439 896 1,064 25.79 2.90 5.10
spłata kredytów i pożyczek 4,551 19,236 4,084 18.23 62.18 19.58
wykup dłużnych papierów wartościowych 0 0 0 0 0 0
odsetki 9,732 6,649 2,913 38.98 21.49 13.97
Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej tylko w roku 2000 osiągnęły

poziom dodatni (wpływy przewyższały wydatki), natomiast w latach 2001-2002 poziom
przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej był ujemny, co spowodowane był
realizowanym programem inwestycyjnym. W rezultacie saldo ujemnych przepływów
byłoby w każdym roku wyższe, gdyby przedsiębiorstwo „Farmacja” nie osiągało wpływów
gotówki z tytułu zbycia wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów
trwałych. Wpływy te stanowiły od 95,48% do 96,91% ogółu wpływów z działalności
inwestycyjnej oraz 7,1% w roku 2001 i 49,2% w roku 2002 wydatków na nabycie wartości
niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych.
W działalności finansowej rozpatrywane przedsiębiorstwo we wszystkich latach
osiągało ujemne saldo przepływów środków pieniężnych.
Głównymi źródłami dopływu środków pieniężnych w działalności finansowej były
kredyty i pożyczki bankowe.
57
Analiza wydatków działalności finansowej ukazuje, że szczególnie w roku 2001
zmniejszono poziom zadłużenia w postaci kredytów bo aż o 19 236 tys. zł., jak również
wydatki w roku 2002 zwiększyło nabycie (akcji) udziałów własnych, co spowodowało
zmniejszenie środków pieniężnych netto z działalności finansowej o 12 796 tys. zł.
5.4. Ocena siły finansowej przedsiębiorstwa „Farmacja”.
Poziom nadwyżki finansowej osiągany przez przedsiębiorstwo „Farmacja” w latach

2000-2002 ustalono jako sumę zysku netto, amortyzacji oraz zmianę stanu rezerw.
Nadwyżka w poszczególnych latach badanego okresu kształtowała się następująco:
Rok 2000 23 769

Rok 2001 41 466
Rok 2002 37 233
Poziomy wskaźników siły finansowej przedsiębiorstwa przedstawia tabela 4.7.
Tabela 4.7. Wskaźniki siły finansowej rozpatrywanego przedsiębiorstwa w latach 2000-2002
Wskaźnik nadwyżki finansowej do

12.7 21.7 17.6
przychodów ze sprzedaży
Pieniężna stopa zwrotu z kapitału własnego 23.5 39.8 35.1

Wskaźnik stopnia wewnętrznego
98.1 377.9 129.5
finansowania inwestycji
Dynamiczny wskaźnik płynności finansowej 41.6 92.1 69.0
Dane z tabeli 4.7. dowodzą, że rozpatrywane przedsiębiorstwo najwyższą zdolność

do generowania nadwyżki finansowej osiągnęło w 2001 roku. W roku 2002 zdolność ta
obniżyła się, czego skutkiem było nasilenie procesów inwestycyjno – restrukturyzacyjnych.
58
Pieniężna stopa zwrotu z kapitału własnego, która w roku 2002 wyniosła 35,1%,
mimo że niższa od roku 2001 to zasługuje na ocenę pozytywną.
Jedynie w roku 2000 przedsiębiorstwo wymagało zasilenia zewnętrznego na pełne
sfinansowanie inwestycji w wysokości 1,9% ogółu poniesionych wydatków inwestycyjnych.
W roku 2001 i 2002 nadwyżka nad kosztami inwestycji wynosiła już odpowiednio 277,9% i
29,5% kwoty tych wydatków i mogła być spożytkowana na inne cele.
Bardzo korzystnie kształtował się również dynamiczny wskaźnik płynności. W roku
2002 osiągnął on poziom 69%, co oznacza, że zobowiązania o krótkim okresie zapadalności
w bardzo wysokim stopniu są pokryte nadwyżką finansową. Jeszcze wyższy poziom tego
wskaźnika wystąpił w roku 2001.
Ogólnie siłę finansowa przedsiębiorstwa Farmacja należy ocenić bardzo pozytywnie.
Kształtowanie się wskaźników siły finansowej przedsiębiorstwa w bardzo korzystnym
świetle przedstawia możliwości rozpatrywanego przedsiębiorstwa w zakresie zdolności do
regulowania swoich zobowiązań.
59
Rozdział VI.
Analiza progu rentowności.
6.1. Analiza progu rentowności i wspomagania operacyjnego.
Obliczenie progu rentowności wymaga pewnych założeń:

- wielkość wytworzonej produkcji danego wyrobu leku opakowania „T” jest równa
wielkości sprzedaży;
- całkowite koszty stałe pozostają nie zmienione w badanym przedziale rozmiarów
produkcji;
- jednostkowe koszty zmienne zwiększają się proporcjonalnie do wzrostu wielkości
produkcji.
Ilościowy próg rentowności wynosi:
Pri ≈ 27 000 000 szt.
Badane przedsiębiorstwo musi wyprodukować i sprzedać 27 000 000 szt. leku
opakowania „T”. Wówczas przychody ze sprzedaży będą równe całkowitym kosztom
własnym poniesionym na wytworzenie tego wyrobu.
Próg rentowności można obliczyć również w ujęciu wartościowym (Prw ):
Prw ≈ 135 000 000 zł.
Przedsiębiorstwo musi sprzedać 27 000 000 szt. wyrobów, aby przychody ze sprzedaży
wynoszące 136 780 zł pokryły wszystkie koszty.
Wielkość produkcji leku opakowania „T”:
Wp ≈ 37 000 szt.
Aby zysk ze sprzedaży wyniósł 32 000 000 zł, analizowane przedsiębiorstwo musi
wyprodukować 37 000 000 szt.
Planowana wielkość zysku ze sprzedaży:
Ps ≈ 185 000 000 zł.
Planując zysk ze sprzedaży na poziomie 32 000 000 zł przedsiębiorstwo musi
wyprodukować 37 000 000 szt. wyrobów opakowania „T” oraz osiągnąć 185 000 000 zł
60
przychodów ze sprzedaży. Biorąc pod uwagę zdolność produkcyjną przedsiębiorstwa
wynoszącą 45 000 000 szt., można założyć, że istnieje techniczna i technologiczna
możliwość wyprodukowania 37 000 000 szt. wyrobu, co odpowiada planowanej wielkości
zysku ze sprzedaży.
Rozpatrywane przedsiębiorstwo zaplanowało obniżyć cenę sprzedaży leków. W okresie
przed zmianami ilościowy próg rentowności wynosi:
Pri1 ≈ 27 000 000 szt.
W okresie drugim, po obniżce ceny sprzedaży ilościowy próg rentowności wynosi:
Pri2 ≈ 29 000 000 szt.
Wartościowy próg rentowności wynosi:
- w okresie 1 Prw1 ≈ 135 000 000 zł,
- w okresie 2 Prw2 ≈ 139 200 000 zł.
Wielkość produkcji zapewniająca realizację 32 000 000 zł zysku ze sprzedaży wynosi:
- w okresie 1 Wp ≈ 37 000 000 szt,
- w okresie 2 Wp ≈ 39 000 000 szt.
Do zrealizowania 32 000 000 zł zysku ze sprzedaży konieczna jest wartość sprzedaży
w wysokości:
- w okresie 1 Ps1 ≈ 185 000 000 zł,
- w okresie 2 Ps2 ≈ 187 200 000 zł.
Powyższe obliczenia wskazują, że próg rentowności w wyniku przyjęcia strategii
obniżenia ceny sprzedaży (okres 2) wyznacza wielkość 29 000 000 szt. tego produktu przy
wartości sprzedaży wynoszącej 139 200 000 zł. Jednocześnie badane przedsiębiorstwo
założyło osiągnięcie zysku ze sprzedaży w wysokości 32 000 000 zł. W związku z tym musi
wyprodukować 39 000 000 szt. wyrobu i sprzedać go za kwotę 187 200 000 zł. Przy
założonej wielkości produkcji na poziomie 37 000 000 szt. nie osiągnie zaplanowanego
zysku ze sprzedaży. Przy tym poziomie produkcji zysk wyniesie:
- w okresie 1 Zp1 ≈ 31 000 000 zł,
- w okresie 2 Zp2 ≈ 24 000 000 zł.
Analizowane przedsiębiorstwo osiągnie zysk ze sprzedaży w wysokości 24 000 000 zł
obniżając cenę o 0,2 zł.
61
Aby osiągnąć zaplanowany zysk przedsiębiorstwo obniża koszty. Koszt zmienny
jednostkowy obniżono do wysokości 1,65 zł oraz podwyższono całkowite koszty stałe do
kwoty 98 000 000 zł. Planowane zmiany ceny sprzedaży, jednostkowego kosztu zmiennego
i całkowitych kosztów stałych znajdują odzwierciedlenie w poziomie progu rentowności,
który wynosi:
- w okresie 1, przed zmianą:
Pri1 ≈ 27 000 000 szt,
- w okresie 3, po zmianach:
Pri3 ≈ 31 000 000 szt.
Próg rentowności w ujęciu wartościowym wynosi:
- w okresie 1, przed zmianą:
Prw1 ≈ 135 000 000 zł,
- w okresie 3, po zmianach:
Prw3 ≈ 148 800 000 zł.
Próg rentowności uległ przesunięciu ze sprzedaży 27 000 000 szt. do 31 000 000 szt.
Obniży się kwota zysku ze sprzedaży w porównaniu z planowaną wielkością:
Zs3 ≈ 18 550 000 zł.
Z obliczeń wynika, że zmiany ceny sprzedaży i kosztów własnych spowodowały zmianę
progu rentowności, który zwiększył się z 27 000 000 szt. do 31 000 000 szt. sprzedaży
wyrobu. Przy stałej wielkości produkcji na poziomie 37 000 000 szt. zysk ze sprzedaży
zmniejszył się z 31 000 000 zł do kwoty 7 650 000 zł w okresie 3, czyli o 40,16 %. Wynika
z tego, że przedsiębiorstwo w większym stopniu obniżyło cenę sprzedaży niż koszty
zmienne.
Analizowane przedsiębiorstwo zakłada, że w każdym okresie osiągnie zysk ze sprzedaży
w wysokości 32 000 000 zł. Wielkość produkcji i sprzedaży zapewniająca wypracowanie
planowanego zysku ze sprzedaży przy obniżce ceny sprzedaży i zmianie kosztów wynosi:
- wielkość produkcji; Wp3 ≈ 41 000 000 szt.
- wartość sprzedaży; Ps3 ≈ 196 800 000 zł.
Analizowane przedsiębiorstwo przy założonych zmianach, chcąc wypracować
zaplanowaną kwotę zysku ze sprzedaży, musi wyprodukować i sprzedać 41 000 000 szt. leku
opakowania „T” za kwotę 196 800 000 zł.
62
W zależności od poziomu kształtowania się ceny sprzedaży, kosztów stałych i kosztów
zmiennych zmienia się próg rentowności. Przy przyjętych założeniach oblicza się odchylenie
progu rentowności w wypadku zmiany ceny sprzedaży:
- obniżka ceny o 10% jako zmiana niekorzystna:
OPr = 87,18 %
- zwyżka ceny o 10 %, jako zmiana korzystna:
OPr = 64,18 %
- zwyżka ceny o 5 %, jako zmiana umiarkowana:
OPr = 68,71 %
Odchylenie progu rentowności w wypadku zmiany jednostkowych kosztów
zmiennych wynosi:
- zwyżka jednostkowych kosztów zmiennych o 10 % - zmiana niekorzystna:
OPr = 77,99 %
- obniżka jednostkowego kosztu zmiennego o 10 % - zmiana korzystna:
OPr = 70,28 %
Odchylenie progu rentowności w wypadku zmiany całkowitych kosztów stałych
wynosi:
- zwyżka jednostkowych kosztów stałych o 10 % - zmiana niekorzystna:
OPr = 81,33 %
- obniżka jednostkowego kosztów stałych o 10 % - zmiana korzystna:
OPr = 66,54 %
Powyższe obliczenia zestawiono w tabeli 5.1.
Tabela 5.1. Wyniki analizy wrażliwości progu

rentowności
Zmiany progu rentowności

Wyszczególnienie
minimalne maksymalne
Odchylenie w wyniku zmiany ceny sprzedaży 64,18 87,18
Odchylenie w wyniku zmiany jednostkowego kosztu
zmiennego 70,28 77,99
Odchylenie w wyniku zmiany całkowitych kosztów stałych 66,54 81,33
63
Tabela 5.1. przedstawia, że największe odchylenie wielkości progu rentowności
wystąpiło przy zmianie ceny sprzedaży. Z punktu widzenia siły oddziaływania na poziom
rentowności kolejnym czynnikiem jest zmiana całkowitych kosztów stałych, kolejnym
czynnikiem jest wpływ zmiany w jednostkowym koszcie zmiennym. Zauważa się większą
różnicę w wartościach pomiędzy wpływem cen sprzedaży i jednostkowych kosztów
zmiennych. Świadczy to o małym wpływie zmian relacji między kosztami stałymi i
zmiennymi. Przedsiębiorstwo bardziej musi obawiać się zmiany cen sprzedaży.
Powyższa analiza ustaliła, że czynnikiem obarczonym największą niepewnością są
zmiany cen sprzedaży oraz graniczne wielkości czynników stanowiących największe
zagrożenie dla przedsiębiorstwa. Przeprowadzone badania pokazały graniczne wielkości
czynników zapewniające opłacalność przedsiębiorstwa.
Wielkość granicznego poziomu cen sprzedaży (Cg) leku opakowania „T”:
Cg = 4,14 zł,
Wielkość granicznego poziomu jednostkowego kosztu zmiennego (K zg) leku
opakowania „T”:
Kzg = 2,57 zł,
Wielkość granicznego poziomu kosztów całkowitych stałych (K sg) leku opakowania
„T”:
Ksg = 121 730 000 zł.
Graniczny poziom cen sprzedaży leku opakowania „T” wynosi 4,14 zł. Oznacza to, że
przy tym poziomie ceny sprzedaży przedsiębiorstwo osiąga zerowy zysk ze sprzedaży.
Maksymalna wielkość jednostkowego kosztu zmiennego wynosi 2,57 zł, a całkowitych
kosztów stałych 121 730 000 zł.
Powyższa analiza zakładała, ze jeśli analizuje się wpływ danego czynnika to pozostałe
nie ulegną zmianie. Przyjmując zmiany czynników wpływających na poziom progu
rentowności, obliczymy odchylenia: Pr = 73,93 %
- w wariancie optymistycznym (bez zmian kosztów stałych, cena sprzedaży i koszty
zmienne wzrastają o 10%):
OPr = 67,21 %
- w wariancie pesymistycznym (bez zmian ceny sprzedaży, koszty stałe i koszty
zmienne wzrastają o 10%):
64
OPr = 85,79 %
W wariancie optymistycznym próg rentowności wynosi 67,21 %, a więc obniżył się
o 6,72 punktu procentowego. Jest to przesunięcie korzystne. W wariancie pesymistycznym
próg rentowności zwiększył się o 11,86 punktu procentowego, czyli uległ niekorzystnej
zmianie.
Stopień dźwigni operacyjnej (SDO) określa jaki nastąpi wzrost poziomu zysku ze
sprzedaży przy przyroście wartości sprzedaży. Przedsiębiorstwo zakłada zwiększenie
przychodów ze sprzedaży o 20 %. Obecnie zysk wynosi 32 000 000 zł. Przy założeniu stałej
wielkości produkcji zysk ze sprzedaży zwiększy się z 32 000 000 zł do 56 000 000 zł
(37 000 000x(5-1,71)x120% - 90 000 000), czyli o 75 %. Stopień dźwigni operacyjnej
wynosi:
SDO = 75/20 = 3,75
Każdy wzrost wartości przychodów ze sprzedaży o 1% ponad kwotę 185 000 000 zł
przynosi wzrost zysku ze sprzedaży o 3,75 %. Jeśli przedsiębiorstwo zakłada wzrost
przychodu ze sprzedaży o 20 %, to spowoduje to wzrost zysku ze sprzedaży o 75 %.
Analizę progu rentowności można przeprowadzić również dla produkcji
wieloasortymentowej. Jednostkowa marża brutto poszczególnych leków wynosi:
- dla leków Rx: Mb1 = 2,95 zł,
- dla leków OTC: Mb2 = 4,55 zł,
- dla pozostałych leków: Mb3 = 2,61 zł.
Całkowita marża brutto dla danej wielkości produkcji według poszczególnych
asortymentów leków wynosi:
- dla leków Rx: 2,95 x 26 000 000 = 76 700 000 zł,
- dla leków OTC: 4,55 x 8 500 000 = 38 675 000zł,
- dla pozostałych leków: 2,61 x 2 500 000= 6 525 000 zł.
Razem marża brutto wynosi 121 900 000 zł.
Wartość przychodów ze sprzedaży poszczególnych asortymentów leków wynosi:
- dla leków Rx: 4,30 x 26 000 000 = 111 800 000 zł,
- dla leków OTC: 6,00 x 8 500 000 = 51 000 000 zł,
- dla pozostałych leków: 4,50 x 2 500 000= 11 250 000 zł.
Razem wartość przychodów ze sprzedaży wynosi 174 050 000 zł.
65
Wartościowy próg rentowności dla produkcji ogółem wynosi:
Prw ≈ 128 500 000 zł.
Przedsiębiorstwo, sprzedając swoje wyroby za ogólną wartość powyżej
128 500 000 zł, osiągnie zysk ze sprzedaży.
Próg rentowności dla poszczególnych leków:
- dla leków Rx:
128 500 000/4,30 ≈ 29 900 000 szt.,
- dla leków OTC:
128 500 000/6,00 ≈ 21 400 000 szt.,
- dla pozostałych leków:
128 500 000/4,50 ≈ 28 500 000szt.
Średnia cena sprzedaży wynosi 4,70 zł. Ilościowy próg rentowności dla produkcji łącznej
wynosi 27 340 000 szt. Analizowane przedsiębiorstwo, aby zapewnić zysk ze sprzedaży
musi przekroczyć wartość przychodów ze sprzedaży ponad kwotę 174 050 000 zł, to znaczy
musi sprzedać średnio powyżej 27 340 000 sztuk leków łącznie.
6.2. Rentowność kapitału własnego – model analizy wskaźnikowej Du Ponta.
Do analizy rentowności kapitału własnego wykorzystano tzw. model analizy

wskaźnikowej Du Ponta. Wykorzystując podstawowe badania przyczynowe można ustalić
wpływ najważniejszych wskaźników cząstkowych na syntetyczny wskaźnik rentowności
kapitału własnego.
Dane liczbowe i obliczenia niezbędne do analizy czynników wpływających na zmianę wskaźnika
rentowności kapitału własnego ujęte zostały w tabeli 5.2.
66
Tabela 5.2

Zysk netto (w tys. zł) 4,565 18,207 22,261
Kapitał własny (w tys.zł) 108,825 121,982 130,383
Przychody ze sprzedaży (w tys. zł) 187,297 191,427 211,209
Aktywa (w tys. zł) 198,467 210,884 217,695
Wskaźnik rentowności kapitału własnego (w %) 4.19 14.93 17.07
Wskaźnik rentowności sprzedaży (w %) 2.44 9.51 10.54
Obrotowość majątku 0.94 0.91 0.97
Mnożnik kapitałowy 1.82 1.73 1.67
Wskaźnik rentowności majątku (ROA) 2.30 8.63 10.23
Na zmianę wskaźnika rentowności kapitału własnego w roku 2002 w większym

stopniu wpłynął wzrost wskaźnika rentowności majątku niż mnożnik kapitału własnego.
W celu pogłębienia analizy przyczynowej wykorzystano formułę trzyczynnikową. Wówczas
wskaźnik rentowności kapitału własnego zapiać można jako iloczyn:
Wskaźnik
rentowności rentowność obrotowość mnożnik
= X X
kapitału sprzedaży majątku kapitałowy
własnego
Aby ustalić wpływ powyższych czynników na spadek przyrostu rentowności kapitału

własnego wykorzystano metodę kolejnych podstawień.
Wskaźnik rentowności kapitału własnego oraz wpływ kolejnych czynników na
zmianę rentowności kapitału własnego ukształtowały się następująco:
Tabela 5.3.
Wyszczególnienie 2000-2001 2001-2002 2000-2002
odchylenie 10.73 2.15 12.88

rentownoś sprzedaży (A) 12.17 1.61 13.95
produktywność majątku (B) -0.62 1.14 0.51
mnożnik kapitałowy ( C) -0.82 -0.60 -1.58
67
Jak wynika z tabel 5.2. i 5.3. w badanym przedsiębiorstwie następował wzrost
wskaźnika rentowności kapitału własnego w badanym okresie. I tak w 2000 roku wynosił on
4,19%, w roku 2001 wzrósł aż o 10,73% - do 14,93%, a w 2002 roku wynosił 17,07 %.
Wzrost wskaźnika rentowności kapitału własnego w roku 2001 w stosunku do roku 2000 o
10,73% spowodowany był:
a) wzrostem rentowności sprzedaży o 12,17%
b) spadkiem produktywności majątku o 0,62%
c) spadkiem zadłużenia o 0,82%.
Podstawowym czynnikiem wzrostu rentowności kapitału własnego w roku 2001 w
stosunku do roku 2000 był wzrost rentowności sprzedaży, nastąpił spadek produktywności
majątku oraz wystąpił ujemny wpływ zadłużenia.
Wzrost rentowności kapitału własnego w roku 2002 w stosunku do roku 2000 o
12,88% został spowodowany:
a) wzrostem rentowności sprzedaży o 13,95%
b) wzrostem produktywności majątku o 0,51
c) spadkiem zadłużenia o 1,58.
stosunku do roku 2000 był wzrost rentowności sprzedaży, nastąpiła minimalna poprawa
zarządzania majątkiem oraz wystąpił ujemny wpływ zadłużenia.
Wzrost wskaźnika rentowności kapitału własnego w roku 2002 w stosunku do roku
2001 o 2,15% spowodowany był:
a) wzrostem rentowności sprzedaży o 1,61%.
b) wzrostem produktywności majątku o 1,14%
c) spadkiem zadłużenia o 0,6%
stosunku do roku 2001 był wzrost rentowności sprzedaży, nastąpiła poprawa zarządzania
majątkiem w stosunku do roku 2001, wystąpił ujemny wpływ zadłużenia.
68
Znajomość czynników kształtujących rentowność kapitałów własnych może ułatwić
spółce podejmowanie odpowiednich przedsięwzięć prowadzących do poprawy tej
rentowności. W wyborze przedsięwzięć powinna się kierować zasadą racjonalnego działania,
to znaczy: jeśli dysponuje ograniczonymi zasobami kapitału, powinna podejmować
działania, które przy danym kapitale umożliwią zwiększenie zysku, a jeśli wyczerpała
wszystkie możliwości wzrostu zysku powinna dążyć do minimalizowania zasobów
niezbędnego kapitału do osiągnięcia zysku, czyli pozbyć się niewykorzystanego majątku. 1
1
W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005, s. 247.
69
Rozdział VII.
Analiza symptomów zagrożenia przedsiębiorstwa upadłością.
7.1. Analiza symptomów zagrożenia upadłością przedsiębiorstwa „Farmacja” w

latach 2000-2002.
Na podstawie danych charakteryzujących przedsiębiorstwo Farmacja zbadano i

oceniono, czy było ono zagrożone upadłością w badanym okresie. Oceny dokonano na
podstawie modelu A. Hołdy. Komponenty parametrów oraz parametry cząstkowe wskaźnika
Hołdy (Z2) oraz wartości wskaźnika (Z2) przedstawiają tabele 6.1. i 6.2.
Tabela 6.1. Kształtowanie się parametrów wskaźnika Z2 oraz jego komponentów w
rozpatrywanym przedsiębiorstwie w latach 2000-2002
Majątek obrotowy 52 763 67 058 74 568

Zobowiązania bieżące 45 167 49 432 60 768
Kapitał obcy 89 642 88 902 87 312
Pasywa ogółem 198 467 210 884 217 695
Zysk brutto 5 750 25 478 33 194
Średnia wartość aktywów 211 994 204 676 214 290
ogółem
Średnia wartość
zobowiązań bieżących 53 792 47 300 55 100
Koszt wytworzenia
sprzedanych produktów, 99 816 71 362 78 871
Przychody ogółem 198 622 196 862 218 185
parametr X1 1,168 1,357 1,227
parametr X2 45,167 42,157 40,107
parametr X3 2,712 12,448 15,490
parametr X4 194,006 238,612 251,499
parametr X5 0,937 0,962 1,018
70
Tabela 6.2. Kształtowanie się wskaźnika Z2 w rozpatrywanym przedsiębiorstwie w latach
2000-2002

0,6050000 0,6050000 0,6050000 0,6050000
X1 * 0,6810000 0,7955278 0,9238246 0,8356505
X2 * -0,0196000 -0,8852773 -0,8262738 -0,7861068
X3 * 0,0096900 0,0262826 0,1206211 0,1501006
X4 * 0,0006720 0,1303723 0,1603472 0,1690075
X5 * 0,1570000 0,1470969 0,1510065 0,1598541
Wskaźnik Z2 0,8190023 1,1345256 1,1335059
Z danych obu tabel wynika, ze rozpatrywane przedsiębiorstwo w badanym okresie nie

było zagrożone bankructwem. Wartość wskaźnika Z2 w roku 2000 była najniższa, ale i tak
była powyżej wartości granicznej, co oznacza, że ryzyko bankructwa przedsiębiorstwa nie
występowało. W latach 2001 i 2002 wartość wskaźnika znacznie wzrosła, co oznacza
niezagrożoną zdolność do kontynuacji działalności przedsiębiorstwa w badanym okresie.
Można stwierdzić, że w żadnym okresie nie istniało zagrożenie upadłością
przedsiębiorstwa Farmacja. Na podstawie analiz badanego okresu wskaźnik ma tendencję
rosnącą, a więc można stwierdzić, że niskie jest również ryzyko bankructwa w najbliższych
latach.
71
Rozdział VIII.
Analiza tworzenia wartości w przedsiębiorstwie.
8.1. Analiza tworzenia wartości w przedsiębiorstwie „Farmacja”.
Dane uzupełniające do analizy tworzenia wartości w rozpatrywanym

przedsiębiorstwie w latach 2000-2002 przedstawia tabela 7.1.
Tabela 7.1. Dane uzupełniające.
Wyszczególnienie 31.XII.1999 31.XII.2000 31.XII.2001 31.XII.2002

1.Skumulowane saldo zysków i
-592 -516 -828 -828
strat nadzwyczajnych (w tys. Zł)
2. Rezerwa na zagrożone należności
4021 2 422 6 210 3 223
(w tys. Zł)
3. Rentowność 52 tyg. Bonów
- 17,81 14,77 8,18
skarbowych (średnioroczna w %)
4. Współczynnik beta dla spółki - 0,558 0,558 0,558
5. Premia za ryzyko rynkowe (w%) - 6,50 6,50 6,50
Sposób obliczenia skorygowanego kapitału zainwestowanego w przedsiębiorstwie

Farmacja przedstawia tabela 7.2.
72
Tabela 7.2. Obliczenie skorygowanego kapitału zainwestowanego w przedsiębiorstwie Farmacja na 31
grudnia w latach 2000-2002.
Wyszczególnienie 31.XII.1999 31.XII.2000 31.XII.2001 31.XII.2002
1. Kapitał własny 114 699 108 825 121 982 130 383
2. Ekwiwalenty kapitału własnego,
11 022 13 957 26 077 23 003
z tego:
a) rezerwa związana z wyceną
0 0 0 0
zapasów metodą LIFO
b) rezerwa na odroczony podatek
6 211 3 051 9 024 9 861
dochodowy
c) skumulowane umorzenie
0 0 0 0
wartości firmy
d) skumulowane saldo zysków i
592 516 828 828
strat nadzwyczajnych
e) rezerwa na zagrożone należności 4 021 2 422 6 210 3 223
f) pozostałe rezerwy 198 7 968 10 015 9 091
3. Skorygowana wartość księgowa
125 721 122 782 148 059 153 386
kapitału własnego (1+2)
4. Kapitał obcy oprocentowany, z
44 789 47 371 31 000 27 650
tego:
a)długoterminowe kredyty bankowe
27 943 34 431 17 000 5 250
i pożyczki
b) krótkoterminowe kredyty
16 846 12 940 14 000 22 400
bankowe i pożyczki
c) krótkoterminowe dłużne papiery
0 0 0 0
wartościowe
5. Ekwiwalenty kapitału obcego 0 0 0 0
kapitału obcego oprocentowanego 44 789 47 371 31 000 27 650
(4+5)
7. Skorygowany kapitał
170 510 170 153 179 059 181 036
zainwestowany (3+6)
Jak wynika z tabeli 7.2. skorygowany kapitał zainwestowany w przedsiębiorstwie

„Farmacja” w roku 2000 był niższy o 357 tys. zł w stosunku do roku 1999 i był on najniższy
w całym badanym okresie. W roku 2001 wzrósł on o 8 906 mln. zł. w stosunku do roku
2000, i w roku 2002 osiągnął najwyższą wartość w badanym okresie, bowiem wzrósł jeszcze
o 1 977 mln. zł w stosunku do roku 2001.
73
Kolejnym krokiem w obliczaniu ekonomicznej wartości dodanej jest wyznaczenie
skorygowanego zysku operacyjnego po opodatkowaniu. Dla rozpatrywanego
przedsiębiorstwa prezentuje to tabela 7.3.
Tabela 7.3. Obliczenie skorygowanego zysku operacyjnego po opodatkowaniu w przedsiębiorstwie

Farmacja w latach 2000-2002.
1. Zysk operacyjny 16 420 31 076 38 338

2. Zmiana ekwiwalentów kapitału
3 011 11 808 -3 074
własnego:
a) zmiana rezerwy związanej z
0 0 0
wyceną zapasów metodą LIFO
b) zmiana rezerwy na odroczony
-3 160 5 973 837
podatek dochodowy
c) umorzenie wartości firmy w
0 0 0
okresie
d) zmiana rezerwy na zagrożone
-1 599 3 788 -2 987
należności
e) zmiana pozostałych rezerw 7 770 2 047 -924
3. Zmiana ekwiwalentów kapitału
0 0 0
obcego
4. Skorygowany zysk operacyjny
19 431 42 884 35 264
(1+2+3)
5. Efektywna stopa podatkowa 20,61% 28,54% 32,94%
6. Skorygowany zysk operacyjny po
15 427 30 646 23 649
opodatkowaniu
Z powyższej tabeli wynika, że skorygowany zysk operacyjny po opodatkowaniu

wzrósł w roku 2001 o 15 219 mln. zł. w stosunku do roku 2000, jednakże w roku 2002
zmalał o 6 996 mln. zł w stosunku do roku 2001.
Ostatnią wartością niezbędna do obliczenia ekonomicznej wartości dodanej jest średni
ważony koszt kapitału. Jego oszacowanie w rozpatrywanym przedsiębiorstwie przedstawia
tabela 7.4.. Za stopę zwrotu wolną od ryzyka przyjęto średnią rentowność 52- tygodniowych
bonów skarbowych, odnotowaną w latach 2000-2002.
74
Tabela 7.4. Oszacowanie średniego ważonego kosztu kapitału w przedsiębiorstwie Farmacja w latach
2000-2002.
A. Efektywny koszt kapitału obcego

1. Koszt kapitału obcego 21,12% 16,97% 9,93%
a) Odsetki zapłacone (w tys. Zł) 9 732 6 649 2 913
b) Średni stan kapitału obcego
46 080 39 185,5 29 325
oprocentowanego (w tys. Zł)
2. Efektywna stopa podatkowa 20,61% 28,54% 32,94%
B. Koszt kapitału własnego w % 21,44 18,40 11,81
1. Rentowność 52 tyg. bonów
17,81 14,77 8,18
skarbowych
2. Współczynnik beta dla spółki 0,558 0,558 0,558
3. Premia za ryzyko rynkowe 6,50 6,50 6,50
C. Udział skorygowanego kapitału
obcego oprocentowanego w
27,84% 17,31% 15,27%
skorygowanym kapitale
zainwestowanym
D. Udział skorygowanego kapitału
własnego w skorygowanym kapitale 72,16% 82,69% 84,73%
zainwestowanym
E. Średni ważony koszt kapitału
20,14% 17,31% 11,02%
(WACC)
Po oszacowaniu wszystkich elementów składowych formuły, można obliczyć

ekonomiczna wartość dodaną, która wyraża efektywność działania przedsiębiorstwa,
pozwala ona bowiem odpowiedzieć na pytanie jaki efekt przyniosło w danym okresie
zainwestowanie w spółkę określonej kwoty kapitału na początku tego okresu. Niezbędne
obliczenia prezentuje tabela 7.5.
Tabela 7.5. Obliczenie ekonomicznej wartości dodanej (EVA) w przedsiębiorstwie Farmacja w

latach 2000-2002.

A. Skorygowany zysk operacyjny po
opodatkowaniu (w tys. Zł) 15 427 30 646 23 649
B. Średni ważony koszt kapitału
(WACC) 20,14% 17,31% 11,02%
C. Skorygowany kapitał
zainwestowany na początek okresu
(w tys. Zł) 170 510 170 153 179 059
D. Ekonomiczna wartość dodana
(EVA) (w tys. Zł) -18 914 1 192 3 917
75
Z powyższej tabeli wynika, że w roku 2000 spółka osiągnęła ujemną EVA, co
oznacza że nie wytworzyła ona dodatkowej wartości tylko osiągnęła stratę ekonomiczną.
Ponadto ujemna EVA świadczy o tym, że spółka „skonsumowała” cześć powierzonego jej
przez właścicieli kapitału, nie tylko nie zwiększyła wartości przedsiębiorstwa, ale ja
zmniejszyła.
Zupełnie inaczej sytuacja kształtuje się w latach 2001 i 2002, kiedy to
przedsiębiorstwo osiągnęło ekonomiczną wartość dodaną odpowiednio w wysokości 1,2
mln. i 3,9 mln. zł. Oznacza to, że przedsiębiorstwo wykreowało dodatkową wartość, a tym
samym zwiększyło bogactwo swoich właścicieli.
Jeśli podstawową formułę obliczeniową ekonomicznej wartości dodanej
przekształcona zostanie do postaci EVA= (Rk – WACC)*K, to formuła ta wskazuje, że
osiąganie przez przedsiębiorstwo zysku netto nie musi być równoznaczne z tworzeniem
wartości. Bo aby bogactwo właścicieli było pomnażane, rentowność zainwestowanego w
przedsiębiorstwo kapitału musi przewyższać jego koszt. Przedsiębiorstwo będzie osiągać
dodatnie wartości EVA, jeśli realizować będzie przedsięwzięcia inwestycyjne
charakteryzujące się dodatnia zaktualizowaną wartością netto. Sposób obliczenia EVA wg
tej formuły przedstawia tabela 7.6.
Tabela 7.6. Obliczenie ekonomicznej wartości dodanej (EVA) w przedsiębiorstwie Farmacja w

latach 2000-2002.

A. Rentowność zainwestowanego
kapitału (Rk) 9,05% 18,01% 13,21%
B. Średni ważony koszt kapitału
(WACC) 20,14% 17,31% 11,02%
C. Skorygowany kapitał
zainwestowany na początek okresu
(w tys. Zł) 170 510 170 153 179 059
D. Ekonomiczna wartość dodana
(EVA) (w tys. Zł) -18 914 1 192 3 917
Z danych zawartych w tabeli 7.6. wynika, że pomimo iż wskaźnik rentowności

zainwestowanego kapitału (Rk) w rozpatrywanym przedsiębiorstwie w roku 2001 osiągnął
76
wartość wyższą niż w roku 2002, to wyższe EVA została wypracowana w roku 2002.
Oznacza to, że pomimo wyższej rentowności zainwestowanego kapitału w roku 2001, w
roku 2002 wykreowano w przedsiębiorstwie wyższą dodatkową wartość.
Dostarczyciele kapitału powierzyli przedsiębiorstwu swój kapitał, oczekując
uzyskania odpowiedniej stopy zwrotu. Dawcy kapitału obcego oczekują w zamian za
pożyczenie kapitału określonej kwoty. Również dawcy kapitału własnego w zamian za
powierzony przedsiębiorstwu kapitał oczekują określonej rekompensaty, wyrażonej za
pomocą oczekiwanej stopy zwrotu. Średni ważony koszt kapitału wyraża żadna dawców
kapitału, co do stopy zwrotu. W tych warunkach tylko uzyskanie przez przedsiębiorstwo
stopy zwrotu wyższej od oczekiwanej (Rk>WACC) powoduje tworzenie dodatkowej
wartości.
Z danych zawartych w tabeli 7.6. wynika, że tylko w roku 2000 spółka nie sprostała
wymaganiom dostarczycieli kapitału, dlatego też uzyskała ujemną EVA.
8.2. Analiza tworzenia wartości w przedsiębiorstwie Farmacja przy użyciu miernika

rynkowej wartości dodanej (MVA).
Dodatkowe dane niezbędne do przeprowadzenia analizy zawiera tabela 7.7.
Tabela 7.7. Dane uzupełniające.
wyszczególnienie 31.XII.2000 31.XII.2001 31.XII.2002
1. Cena giełdowa akcji na ostatniej sesji w roku

54.50 130.00 159.00
(w zł)
2. Liczba akcji (w szt.) 2,331,863 1,916,483 1,817,000
Dopełnieniem EVA jest rynkowa wartość dodana (MVA). O ile EVA mierzy
efektywność przedsiębiorstwa w zakresie tworzenia wartości w ramach danego okresu i jest
obliczana za dany okres, o tyle MVA jest miernikiem obliczanym za dany moment i
77
przedstawia efekt kreacji wartości w przedsiębiorstwie od początku jego istnienia. Wyniki
obliczeń MVA dla przedsiębiorstwa Farmacja przedstawia tabela 7.8.
Tabela 7.8. Kształtowanie się rynkowej wartości dodanej (MVA) w przedsiębiorstwie Farmacja
na dzień 31 grudnia w latach 2000-2002.
Wyszczególnienie 31.XII.2000 31.XII.2001 31.XII.2002

1. Cena giełdowa akcji na ostatniej
54,50 130,00 159,00
sesji w roku (w zł)
2. Liczba akcji (w szt.) 2 331 863 1 916 483 1 817 000
122 782 000 148 059 000 153 386 000
kapitału własnego (w zł)
4. Rynkowa wartość dodana (MVA)
4 304 534 101 083 790 135 517 000
(w zł)
Analiza kształtowania się MVA wskazuje na korzystne tendencje w zakresie

tworzenia wartości w spółce. Rynkowa wartość dodaną charakteryzuje bowiem trend
wzrostowy. Wysoka dynamika wzrostu MVA wynika głównie ze wzrostu ceny giełdowej
akcji (pomimo spadku liczby akcji), a co za tym idzie wzrostu rynkowej wartości kapitału
własnego przedsiębiorstwa. Wysoka i rosnąca MVA świadczy o wykreowanej przez
przedsiębiorstwo wartości dla właścicieli. Efektem tego jest to, że rynkowa wartość kapitału
dostarczonego przez właścicieli znacznie przewyższa jego wartość księgowa. Należy przy
tym, zauważyć, że wartość rynkowa kapitału własnego zależy od oceny perspektyw
rozwojowych przedsiębiorstwa, której dokonują inwestorzy. Rosnąca w badanym okresie
MVA informuje zatem o dobrym postrzeganiu przedsiębiorstwa przez rynek kapitałowy.
Dodatniej rynkowej wartości dodanej na koniec roku 2000 towarzyszy towarzyszy
ujemna ekonomiczna wartość dodana w roku 2000. Oznacza to, że pomimo słabych
wyników z punktu widzenia kreacji dodatkowej wartości w roku 2000, inwestorzy
korzystnie ocenili przyszłość rozpatrywanego przedsiębiorstwa. W latach 2001-2002 rosnąca
zarówno MVA jak i EVA oznacza, że perspektywy rozwojowe przedsiębiorstwa, a co za tym
idzie – oczekiwane przepływy pieniężne oceniane są coraz lepiej.
78
WNIOSKI
Celem pracy była ocena efektywności działalności przedsiębiorstwa „Farmacja” oraz

jego sytuacji finansowej i majątkowej w latach 2000-2002. Z przeprowadzonej analizy
finansowej przedsiębiorstwa wynika jednoznacznie, że głównie w roku 2000
przedsiębiorstwo charakteryzowało się słabszymi wynikami, rok 2001 i 2002 wykazują dużo
wyższą poprawę w efektywnym zarządzaniu spółką.
Ocena sytuacji finansowej i majątkowej przedsiębiorstwa „Farmacja” w roku 2002
zasługuje ogólnie na ocenę pozytywną. Świadczą o tym między innymi rosnący stopień
dźwigni finansowej, co oznacza, że finansowanie przedsiębiorstwa kapitałem obcym
korzystnie oddziaływało na poziom rentowności kapitału własnego.
W całym badanym okresie została zachowana złota reguła finansowania, a to oznacza
że majątek trwały miał pełne pokrycie w kapitale stałym. Również rosnąca tendencja
wskaźnika pokrycia finansowego majątku świadczy o korzystnych tendencjach w obrębie
relacji majątek i jego źródła finansowania. Pozytywnie należy ocenić zdolność
przedsiębiorstwa do obsługi zadłużenia.
Prowadzona agresywna polityka zarządzania zapasami jak i zobowiązaniami
przyczyniła się do znacznej poprawy gospodarowania kapitałem obrotowym.
Ponadto w 2002 roku przedsiębiorstwo „Farmacja” osiągnęło najwyższą w badanym
okresie ekonomiczną wartość dodaną (EVA), a to oznacza, że wykreowało ono dodatkową
wartość, a tym samym zwiększyło bogactwo swoich właścicieli. Również rynkowa wartość
dodana (MVA) była najwyższa w roku 2002, a to oznacza wzrost rynkowej wartości kapitału
własnego przedsiębiorstwa, a ponadto świadczy o dobrym postrzeganiu przedsiębiorstwa
przez rynek kapitałowy.
Ponadto przedsiębiorstwo w badanym okresie nie było zagrożone upadłością.
Istnieją jednak obszary, którymi podejmujący decyzje kluczowe i strategiczne w

przedsiębiorstwie mogliby zarządzać bardziej efektywnie. Należą do nich przede wszystkim
zarządzanie należnościami. Przedsiębiorstwo przyjęło agresywną politykę zarządzania
zapasami i zobowiązaniami, ale jednocześnie wydłużyło cykl konwersji należności. I choć
strategia liberalnej polityki wobec odbiorców w zakresie należności prawdopodobnie ma na
79
celu zwiększenie przewagi nad konkurencją to stałe zwiększanie cyklu konwersji należności
i stosowanie takiej strategii w dłuższym okresie może przedsiębiorstwu zaszkodzić, bowiem
obniża to dopływ gotówki do przedsiębiorstwa. Gdyby spółka „Farmacja” nieznacznie
skróciła cykl konwersji należności mogłaby dzięki temu zwiększyć efektywność
gospodarowania kapitałem obrotowym netto oraz spowodować zwiększenie wpływów
gotówki do spółki, co z kolei mogłoby mieć wpływ na poprawę płynności finansowej.
Ponadto spółka „Farmacja” mogłaby rozważyć decyzje o znalezieniu inwestora
strategicznego lub o pozyskaniu dodatkowych źródeł gotówki z zewnątrz przedsiębiorstwa
(np. emisja dłużnych papierów wartościowych), co w przypadku tak wysokich nakładów
inwestycyjnych mogłoby znacznie poprawić jakościowo działalność finansową spółki.
Dzięki dokonanym inwestycjom spółka posiada zakłady o poziomie technologicznym
zbliżonym do europejskiego oraz szeroki asortyment wyrobów o wysokiej jakości, dlatego
też dzięki członkostwu Polski w Unii Europejskiej spółka powinna rozważyć możliwość
ekspansji na rynki Wspólnoty.
80

Comprehensive Business and Financial Analysis

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Comprehensive Business and Financial Analysis

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

POZNAN UNIVERSITY OF ECONOMICS

Jednym z ważniejszych narzędzi ułatwiających podejmowanie trafnych decyzji w

Przedsiębiorstwo „Farmacja” powstało w wyniku komercjalizacji w 1992 roku

Pozostali - około 280 spółek

7 spółek o udziale 2 -2,4% Farmacja

Źródło: Analiza Finansowa Przedsiębiorstwa, s. 276

2.1. Struktura przychodów według składników w przedsiębiorstwie „Farmacja”

2000 2001 2002

2.2. Analiza zysku z działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.

wyszczególnienie 2000 2001 2002

Przychody ogółem z tego: 198 622 196 862 218 185

Kształtowanie się wielkości i dynamiki zysku z działalności gospodarczej oraz źródeł

powstawania w latach 2000-2002.

2000 2001 2002 Wskaźniki dynamiki

Dane zawarte w tabeli 1.3. wskazują, że decydującą rolę w strukturze zysku z

Przychody netto ze sprzedaży wyrobów

Przychody netto ze sprzedaży usług 100,55 107,79 107,21

Przychody netto ze sprzedaży towarów

Przychody działalności finansowej 211,30 73,85 34,95

Koszty własne przychodów ogółem,

Koszty własne działalności finansowej 69,61 51,14 73,47

Tabela 1.5. Komponenty poszczególnych poziomów wyniku finansowego w przedsiębiorstwie

wyszczególnienie 2000 2001 2002

Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i

Dane niezbędne do analizy rentowności rozpatrywanego przedsiębiorstwa

W y s z cz e g ó l n i e n i e 2000 2001 2002

Na podstawie w/w danych obliczono całkowite przychody netto przedsiębiorstwa

37. 15,29 70,64 128,68 461,93 841,46 182,16

Właściciele przedsiębiorstwa, którymi w rozpatrywanym przedsiębiorstwie są

Korzystnym zjawiskiem był również wysoki poziom w roku 2002 wskaźnika

2.5. Analiza wskaźnika całkowitej rentowności majątku w przedsiębiorstwie

( 17,94 * 0,644) – (14,89 * 0,644) = + 1,96%

B) zmianą wskaźnika szybkości krążenia środków

(17,94 * 0,744) – (17,94 * 0,644) = + 1,79%

Z pierwszego podstawienia wynika, ze gdyby przedsiębiorstwo „Farmacja”

3.1. Analiza stanu i zmian składników majątku przedsiębiorstwa „Farmacja”

2000 2001 2002 2000 2001 2002 2001 2002 2002

Porównując wskaźniki dynamiki poszczególnych elementów majątku rozpatrywanego

wyszczególnienie 2000 2001 2002

Podstawowy wskaźnik struktury aktywów 271.24 210.91 188.39

Wśród wskaźników sprawności gospodarowania majątkiem przedsiębiorstwa należy

Wyszczególnienie 2000 2001 2002

Powyższe dane pozwalają stwierdzić, że w badanym okresie rozpatrywane

Analizę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa należy rozpocząć od zbadania

Z danych zawartych w tabeli 2.4. wynika, że w badanym przedsiębiorstwie miały

Należy podkreślić, że tak jak w przypadku analizy sytuacji majątkowej - powyższe

Głębsza analiza sytuacji majątkowej wymaga zastosowania wskaźników, które

KAPITAŁ O BCY DŁUGO TERMINO WY 44,475 39,470 26,544

KAPITAŁ O BCY KRÓ TKO TERMINO WY 45,167 49,432 60,768

KAPITAŁ DŁUGO TERMINO WY STAŁY 153,300 161,452 156,927

wyszcz ególnie nie 2000 2001 2002

Podstawowy wskaźnik struktury pasywów 121.40 137.21 149.33

3.3. Analiza pokrycia finansowego.

Rozwinięciem analizy pionowej majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania

wysz cz ególnie nie 2000 2001 2002

majątek trwały (w tys. zł) 145,704 143,826 143,127

wysz cz ególnie nie 2000 2001 2002

wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem

Wyszczególnienie 2000 2001 2002

Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem 74,69 84,81 91,10

3.4. Analiza stopnia zadłużenia oraz możliwości jego obsługi.

Celem analizy zadłużenia przedsiębiorstwa jest pomiar stopnia zasilania

wysz cz ególnie nie 2000 2001 2002

zobowiązania ogółem (w tys. zł) 89,642 88,902 87,312