Τριάντα χρόνια ἀπὸ τὸν θάνατο

ἑνὸς μεγάλου θεολόγου καὶ φιλοσόφου

Τοῦ Μοναχοῦ Μωυσῆ Ἁγιορείτου

Σ
υμπληρώνονται ἐφέτος τριάντα ἔτη ἀπὸ τὴ μακαρία Ἀπὸ νέος ἀσχολήθηκε μὲ βαθιὰ θέματα φιλοσοφίας
ἐκδημία τοῦ ὁσίου Γέροντος, τοῦ μεγάλου θεολό­ καὶ θεολογίας. Ἀγάπησε ἰδιαίτερα τοὺς μεγάλους Ἕλληνες
γου, τοῦ σπουδαίου συγγραφέα, τοῦ Σέρβου στά­ Πατέρες καὶ πιὸ πολὺ τοὺς ἁγίους Τρεῖς Ἱεράρχες. Ἐρεύ­
ρετς, τοῦ πατρὸς Ἰουστίνου Πόποβιτς. νησε καλὰ τὴν ἀρχαιοελληνικὴ σοφία, τὴν εὐρωπαϊκὴ
Ὁ π. Ἰουστῖνος γεννήθηκε στὴν πόλη Βράνιε τῆς Ν. καὶ σλαβικὴ φιλοσοφία, τὸν συγκίνησε ὁ Ντοστογιέφσκι
Σερβίας στὶς 25.3.1884 καὶ ἀναπαύθηκε ὁσιακὰ στὶς καὶ ἀπόκτησε πολύπλευρες γνώσεις, ποὺ τοῦ δημιούρ­
25.3.1979 στὴ μονὴ Τσέλιε. Ἡ Εὐαγγελίστρια Θεοτόκος γησαν μία πεπαιδευμένη προσωπικότητα. Ἀσχολήθηκε
τὸν συνόδευε ἀπὸ τὴ γέννησή του ἕως τὴν κοίμησή του. ἐπισταμένα μὲ τὰ αἰώνια προβλήματα τοῦ ἀνθρώπου, τ’
Σπούδασε θεολογία στὴ Σερβία, τὴ Ρωσία, τὴν Ἀγγλία καὶ ἀπύθμενα βάθη τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς, τοὺς δαιδαλώ­
τὴν Ἑλλάδα. Ἀπὸ τὸ 1935 ὑπῆρξε δεις λαβύρινθους τοῦ πνεύμα­
πανεπιστημιακὸς διδάσκαλος στὴ τος, τὶς κλιμακώσεις τῆς διάνοιας,
Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Βελιγρα­ τὶς μεταπτώσεις τοῦ ἀνθρώπου.
δίου. Τὸ 1945 τὸ κομμουνιστικὸ Ἀγάπησε ὑπερβολικὰ τὸν Χριστὸ
καθεστὼς τὸν ἀνάγκασε σὲ πα­ καὶ τὸν συνάνθρωπο. Ἦταν πρὸς
ραίτηση. Ἀποσύρθηκε στὴ μονὴ ὅλους ὅλο ἀγάπη, ἀπὸ τὸν πιὸ
τῶν Ἁγίων Ἀρχαγγέλων τοῦ Τσέ­ μικρὸ ὣς τὸν πιὸ μεγάλο.
λιε, γιὰ ν’ ἀφοσιωθεῖ στὴ μελέτη, Ζώντας τὴν τραγωδία τοῦ Α΄
τὴ συγγραφή, τὴ διδαχὴ καὶ τὴν Παγκοσμίου Πολέμου, τὸν θά­
προσευχή. νατο δικῶν του ἀνθρώπων, τὴ
Τὸ συγγραφικό του ἔργο εἶναι στέρηση, τὶς κακουχίες, δίνεται
μεγάλο, πολύτιμο, ἀξιόλογο καὶ ὁλοκληρωτικὰ στὴν ἀληθινὴ
σημαντικό. Ἀσχολήθηκε μὲ τὴ φιλοσοφία, τὴ ζωντανὴ σχέση
Δογματική, τὴν ἑρμηνεία τῆς του μὲ τὸν Θεό, γίνεται μοναχός,
Καινῆς Διαθήκης, τὸν Συναξαρι­ παρὰ τὶς ἀντιδράσεις τῶν καλῶν
στή, τὴν Πατρολογία καὶ ἄλλα. γονέων του. Κατὰ τὸν φίλο του
Πολλὰ ἀπὸ τὰ βιβλία του μετα­ ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο
φράσθηκαν σὲ ξένες γλῶσσες «θεμέλιο τῆς χριστιανικῆς φιλο­
καὶ στὰ ἑλληνικά. Τὸ ἔργο του σοφίας εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη,
ἔλαβε πολλὲς θετικὲς κριτικές. γιατὶ δίχως αὐτή, ἡ ἀλήθεια εἶναι
Θεωρεῖται καὶ εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς τυφλή». Ἀγάπησε τοὺς Σέρβους,
μεγαλύτερους θεολόγους τοῦ τοὺς Ρώσους καὶ τοὺς Ἕλληνες.
εἰκοστοῦ αἰῶνος. Δὲν ἦταν ἕνας Μὲ μεγάλη ἀγάπη πάντοτε μι­
θεολόγος τῆς ἕδρας καὶ τοῦ γρα­ λοῦσε γιὰ τὴν οἰκουμενικότητα
φείου ἀλλὰ τῆς ἐμπειρίας, τῶν τῆς Ὀρθοδοξίας, τὴ Ρωμιοσύνη,
Ὁ πατὴρ Ἰουστῖνος Πόποβιτς
βιωμάτων, τῆς ἀσκήσεως, τῆς νή­ Ἔργο τοῦ Ἀντωνίου Φίκου γιὰ τὴν Πειραϊκὴ Ἐκκλησία.
τὸ Βυζάντιο. Θεωροῦσε ἁμαρ­
ψεως καὶ τῆς θερμουργοῦ προ­ τωλὸ τὸν ὀρθολογισμὸ κι αἵρε­
σευχῆς. Εἶναι ἡ μυστικὴ συνείδη­ ση τὸν οἰκουμενισμό. Ἦταν ἐνά­
ση τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας μὲ ἀξιόλογους μαθητές. ντιος στὸν δυτικὸ ἀνθρωπισμὸ καὶ ὑπὲρ τοῦ ἀνατολικοῦ
Ὁ ἰδιότυπος λόγος του εἶναι χαρακτηριστικός, χαρι­ θεανθρωπισμοῦ.
τωμένος, ἁγιοπνευματικός, θεοφώτιστος καὶ θεοχαρίτω­ Μερικοὶ τὸν θεωροῦσαν παράξενο καὶ μυστήριο. Τέ­
τος. Λέγει: «Ὁ σκοπὸς τοῦ θεοειδοῦς ὄντος ποὺ λέγεται τοιες ἱερατικὲς προσωπικότητες, ὑψηλοῦ κύρους, ἤθους,
ἄνθρωπος εἶναι ἕνας: νὰ γίνει σταδιακὰ τέλειος, ὅπως ὁ ἀξίας, τιμῆς καὶ σεβασμοῦ, δὲν εἶναι ἀρεστὲς στοὺς πολ­
Θεὸς Πατήρ, νὰ γίνει Θεὸς κατὰ χάριν, νὰ ἐπιτύχει τὴ θέω­ λούς. Τοὺς ρασοφόρους τοὺς θέλουν ἀρκετοὶ νὰ εἶναι
ση, τὴ θεοποίηση, τὴ Χριστοποίηση, τὴν Τριαδοποίηση». ἀδαεῖς, γιὰ νὰ δικαιολογοῦν τὴν ἀποστασία τους. Τέτοιοι
Συνεχίζει: «Δίχως θεάνθρωπο καὶ ἔξω ἀπὸ τὸν θεάνθρω­ κληρικοὶ ἀποτελοῦν δυνατὰ φῶτα, ποὺ φωτίζουν ἄφωτα
πο, ὁ ἄνθρωπος πάντα – συνειδητὰ ἢ ὄχι – μεταλλάσσε­ βάθη. Εἶναι πολὺ μικρὸς ὁ χῶρος γιὰ νὰ χωρέσει ἕνα
ται σὲ ὑπάνθρωπο, σὲ ὁμοίωμα ἀνθρώπου, σὲ ὑπεράν­ τόσο μεγάλο ἄνδρα. Ἡ Σερβικὴ Ἐκκλησία δίκαια καὶ δικαι­
θρωπο, σὲ διαβολάνθρωπο. Ἀπόδειξη καὶ ἀποδείξεις γιὰ ολογημένα ἑτοιμάζει τὴν ἁγιοκατάταξή του. Ἕνας ἀκόμη
τοῦτο; Ὅλη ἡ ἱστορία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους». ὅσο σοφὸς ἐνάρετος καὶ ὅσο ἐνάρετος σοφός… n
38