You are on page 1of 15
Bai ging sé 1 THE TICH KHGI BA DIEN Ca bai toan thuge chi 8 nay cé trong céc 8 thi tuyén sinh Bai hoc, Cao ding 6 cau 86.4. Hai ndi dung chinh duge hoi dén la: - Tinh thé tich cia m6t khéi da dign (hinh chép hoae hinh ling try) cho trude: no 46. ~ Sir dung phuong phép thé tich dé tim khodng céch gitta mét diém dén mgt angt phing hoc khong céch gitta hai dumg thing chéo nhau. ; ‘Cée ndi dung sau day tuy chura duge dé cp dén trong cae d8 thi Tuyén sinh Dai hoc, Cao ding tir nam 2002 dén nim 2009, nhung rat co ban va déu nam trong han ché kién thire vé mén Toan ap dyng cho céc ki thi tuyén sinh do BO Gio due ‘va Bio tao quy dinh + Céc bai todn vé thé tich khdi da dign c6 két hgp vai vige tim gid tri 1én nhat va nhé hat. . ~ Céc bai toan vé so sénh thé tich. Bai gidng nay s& dé cp dén céc ngi dung 46 § 1. TINH THE TICH CUA MOT KHOI DA DIEN 1. Cae kién thire eo bin can biét (Xem sich gido khoa Hinh hoe 12). 2. Cac dang toan thuong gap vé tinh thé tich “Ta thong gap hai loai todn chinh sau day: Loai 1: Tinh thé tich bing cae sir dung tryc tiép cde Ong thie todn Phuromg php giai céc bai todn thude loai nay duge tién han nhur sau: = Xée dinh chigu cao cita khdi da dign cn tinh thé tich, . rong nhigu truéng hgp chieu cao nay duge xée dinh ngay tir diu bai, nhung ciing e6 trang hp vige xae dinh nay pha dya vao cdc dinh li vé quan hé vuong 6c da hoc & Iép.11 (hay ding nhét I cde din Ii vé ba durong, vuéng gée, cae dinh tich day bing cdc eéng thire quen Nhin chung ede bai ton thude loai nay rit eo ban, chi d0i hoi vige tinh toén cin than va chinh xéc. Thi du 1: (Bé thi tuyén sinh Dai lige khdi A — 2009) Cho hinh chép S.ABCD c6 day la hinh thang vudng tai A va AB = AD = 2a; CD =a, géc gitta hai mat phang (SBC) va (ABCD) bang 60°. Goi 1a trung diém cia canh AD. Biét mat phing (SBI) va (SCI) cling vuéng gée voi mat phing (ABCD). Tinh thé tich khdi chép S.ABCD. Gia Vi (SBI) va (SCI) cirig vudng gée véi day (ABCD), nén giao tuyén StL (ABCD). Ké IH 1 BC=>SH 1 BC (dinh Ii ba durong vudng g6c). : _ Ta cé: SHi = 60° 1a g6¢ gitta hai mat phing (SBC) va (ABCD). Trong tam_giée ‘vudng SIH, taco SI= 1H tan 60° = 1H. V3 . Goi M, N tuong ing la trung diém ciia AB, BC. Vi IN la dung trung binh cda hinh thang ABCD, nén ta c6: Ta c6: IH = INcosHIN = INcosMCB (do HIN va. MCB la cae gée c6 canh tuong ting vudng g6e) Thi du 2: (Dé tuyén sinh Dai hoc khdi B - 2009) Cho hinh lang tru ding ABC.A'B’C” cé canh bén BBY = a va BB! tao vei mat phing ABC géc 60°. Gia sir ABC 1a tam giée vudng tai C va BAC = 60". Hinh chiéu vudng gée B’ lén (ABC) triing véi trong tim tam gide ABC. Tinh thé tich tir ign A’ABC x e Gi Goi G Ii trong tam tam giée ABC ta 66 BG 1 SE (ABC). Tir dé BBG = 60° 1a géc ma BB’ tao véi mat phing (ABC). Trong tam giée vuéng BBG ta c6 ngay: 8: BG= A ae BGS SRP Soa a0 2x ng ene noe ABC we ¥ AC =x: BC = xv3 (do ABC = 60°) Gia st BEM AC thi BN= Ap dung dinh ti Pitago trong BN? = NC? + BC? > a) Tacé: V, ¢ . 5 93° Thay (1) vao (2), ta 66: Vy-gge = soc (Ot ay (1) vio (2), ta 66: og OM Thi du 3: (Dé thi tuyén sinh Dai hoc khdi D - 2009) Cho hinh ling tru dig A’B°C’ABC c6 day la tam giéc vudng ABC tai B. Gia sit AB = a, AA’ = 2a; AC’ = 3a. Goi M la trung diém cua AC’ va I la giao diém Do (AA°C'C) L (ABC) nén trong (AA'C'C) kelH 4 AC (H €AC) = IH 1 (ABC). Theo dinh li Talet ta c6: #4 - Cl AA' CA‘ ABBCIH= 1 Tac6: Viane = 5 SanctH = fo 32 Thi dy 4: (Bé thi tuyén sink Dai hoe khdi A - 2007) Cho hinh chép S.ABCD day la hinh vudng ABCD canh a, mat bén SAD la tam giée déu va nim trong mat phing vudng gée voi diy ABCD. Goi M,N. P lin luge li trung diém ciia SB. SC, SD. Tinh thé tich tir dign CMNP. G i H 1d trung diém ciia AD. th Do (SAD) L(ABCD) _nén SH.i (ABCD) va SH = af (vi ABC lata SHLAD, yom 8 side déu canh a), Ké MK//SM (K€ HB) => K | (ABCD) va SH _aV3 Thi du 5: Bé thi tayén sink Dai hoc khdi B— 2006) Cho hinh chép S.ABCD c6 day ABCD 1 inh chirnht voi AB= a, AD= av2. SA avi SA vaing ge voi mit ping (ABCD) Gis 18 gino diém cia BM va ‘AC, Goi M,N lan lugt 8 trung di ela AD v8 SC. Thm thé tich ti dign ANIB. s ree Goi O la tam cia 445 ABCD. Trong tam giée SAC, ta c6 NO 1a duéng trung binh nén NOWSA, ttre NO L (ABCD) va no=5 2 Tacd Vane Syig:NO LLERLE Sue (1) 6 Ta tinh dign tich tam.giée AIB: Xét hinh char nhét ABCD. Do MA = MD tep=al 2 8) Do dé Al +BI =a? =AB*, nén AIB 1d tam giée vung dinh : sIAtB => 8 ae _ Q 233 c Thay (2) vio (1) ta 66: Vann Logi 2: Cac bai toxin tinh thé tich khdi da dign dira vao phén tich khéi can tink thanh ting hod hiéu ctia cde khdi co bain hod bing ccich so sinh thé tich véi mot khdi da dign cor ban kh. Trong nhieu bai ton, vige tinh try tiép thé tich khdi da dign nhur trong loai 1 6 thé gp khé khan vi hai If do: Hod la khé xée dinh va tinh duge chiéu cao, hoge tinh duge dign tich day nhung cing khéng dé dang, Khi dé trong nhiéu traémg hop ta.cé thé lam nur sau: : Phan chia khéi can tinh thé tich thanh téng hose higu ec khéi co ban (hinh ch6p hog hinh lang tra) ma ede khéi nay dé tinh hon. ~ Hole 1a so sénh thé tich khdi can tinh v6i mot khdi da dign khéc da biét true thé tich. 6 s ~ VGi logi toan nay ngudi ta rat hay sir dung két ‘qua sau day. Bai todn co bin: Cho hinh chép S.ABC. Lay A’, B', C’ twong ting trén canh SA, SB, SC. Khi dé, Nieme en so4 ocd Venue SA’SB SC c Ching Ké A’H’ vi AH cing vudng gée mat phing (SBC), Khi dé A’H'/AH va S, H’, H thing hang. 1 on Aspe ne ySweA'H! ZSB'SC'SINGA'H gp. scr gq: T sc'SA SBSCsinaAH SB /SC’SA sac AH Oday a= FSC-BS ; ; ét qua trén vin ding néu nhu trong cae diém A’, B’, C’ 66 thé 06 BEB’, C=C’ Thi du 1: (Dé thi tuyén sinh Dai hoc khdi A ~ 2004) : Cho hinh chép S.ABCD e6 diy ABCD la hinh thoi egnh bing V3 em, dung chéo AC = 4em. Doan thing SO = 2y2 em va vudng géc voi day, 6 day O Ia giao dim cia hai duong chéo AC va BD. Goi M la trung diém cia eanh SC. Gi sir mat phing (ABM) cét SD tai N. Tim thé tich hinh chép. Tacé ABDC => ABI(SDC) =3(SAB)A(SDC) = MN//AB (Ne SD) M ‘Vi M la trung diém cia SC nén N [a trung diém ca SD. Ta 06: Vs ann = Vs.aav + saan (1) ‘Theo bai toan co ban ta cd: Vsagy SN! = = Vsaow = 5 Venn B Vsan0 SD 2 Veoun SN SM_1 Nsom _ SN'SM 1, Veuco SD'SC 4 Tit (1) suy ra: Ve ans Meso @ 1! acBpso 23 DB thy: Vs 4xc0 'naco SO Tir (2) va (3) suy ra: Vy ggey = V2 (Avtt. hin xét - Hinh thang ABM cé thé tinh duge dign tich (tuy khong dé dang), - Vige xée dinh chiéu cao tir S xuéng ABMN va tinh né con phite tap hon. (Ban c6 thé tinh toan xem né dé kiém tra tinh phic tap). * = Cach gidi nhurtrén ki hop Iit Thi du 2: (D8 thi tayén sink Dai hoc khdi D - 2006) Cho hinh chop tam giéc SABC cé day la tam giéc déu canh bing a. SA = 2a va SA vudng géc véi mat phing (ABC). Goi M,N tuong img la hinh chigu vudng, 6c ciia A trén SB, SC. Tim thé tich khai chép A.BMNC. s ‘names = Vs anc ~ Vs an (1) ‘Theo bai toan eo ban this Vesgx _ SM SN Zs P WY YO VY, na 8 Vay tir (2) 66 Venn SA _(SAPY _(_ da 16 Veasy SB’ (SB?) (4a? + Veaunw = ag Vs ane 3) = Bs GB) Tir(1) va) €6: 3a° V3 “50 tinh toan true (avit) nan xét: Cae ban hay’ so sinh céch giai trén v6i eéch gidi bing {theo phurong phap eta loai 1) véi thi du nay. Goi E la trung diém cia BC. Ta e6 AE BC, SA. BC => BC 1 (SEA) =2 (SBC). (SEA) Ké AH 1 SE (He SE) = AH 4 (SBC). Vay AH 18 chiéu cao cia hinh chop A.BMNC. en) ee AH? SA?” AE oanteanfE ‘Trong tam gide vudng SAE, ta c6: « Sey _ SM SN (a) SA‘ _16 — Tacs Som = SM SN. = 2A. = 12 (xem ortrén) Sy SB'SC 25 SBP 2 Ta thu lai két qua trén, Theo ban ciich gic néw la hop Ui? Thi du 3: (Dé thi tuyén sink Dai hoc khbi A - 2003) |, Cho hinh hép chit nhat ABCD.A°B°C’D" day 1a h chigu cao AA’= b, Goi M la trung digm cia canh CC BDA’M. h vudng.canh bing a, ‘im thé tich tir Trong (ACC*A*): A'MOAC = E. Goi O fi tim eta d’y ABCD vi M Ha trung digm cia C taco CE=AC= ay? 5: me=t Sune (AA’~ MC) Ta.66: Vinsoar = Varape ~ Vatu (avtt). ‘Thi dy 4: (Dé thi tuyén sinh Cao ding khdi A - 2009) Cho hinh chép tr giée S.ABCD 6 canh day AB ~ a, can ben SA = a: Goi M.N. P lan ligt li tung diém eiia SA, SB, CD. Tim thé tich tir dign AMNP.

You might also like