Professional Documents
Culture Documents
2009
tvHawmfopf
trSwf(1) twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
*sme,f
1
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tvHawmfopf*sme,f
trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
5/ tvHawmfopfumwGef;rsm;
1/ tvHawmfopf rmwdum 2 -tifwmeufay:u bD&krm&JY
2/ tvHawmfopft,f'Dwmpum; 3 umwGef;rsm; 24
3/ tvHawmfopf tqkdtrdefYrsm; 4 -tdkbmrm;udk umwGef;q&mawGu
- AkdvfcsKyfatmifqef; 5 tifwmeufay:rSm 'Dvdkjrifw,f . 41
- a':atmifqef;pkMunf 6 6/ tvHawmfopf aqmif;yg;
- rif;ukdEkdif 7 - ukdBuD;awm 29
- ukdukdBuD; 8 - Akdvfaumif;cRef 53
- t&Sif*r ÇD& 9 - Zmenfarmif 59
4/ tvHawmfopf uAsmrsm; 10 7/ tvHawmfopf0x¦ K
- rif;xuf 11 -xdyfarmifxl; 46
-ndKa&mif0dkuf 14 8/ tvHawmfopf ukd,fawGU
-armiftdk; 15 owif;aqmif;yg;
- xGef;awmufxdef 17 - a,mq&mBuD; 63
- edrdwfxGef; 18
- OD;0if;wif 19
- ZGefrif; 20
- ESdKif;r& 21
- va&mifrsKd;quf 22
- armif*kPf&nf 23
- Mo&o 67
2
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
t,f'Dwm pum;
uREfkyfwdkYpkpnf;rdMuNyD/
tzd k ; wd k Y \e,f c sJ Y qef Y usif a &;? t r sd K om;vG w f a jrmuf a &;
a&Ta'gif;awmif uavmifudk vufqihfurf; qkyfudkif&if; Nidrf;csrf;a&;?
vlYtcGifhta&; wdkufyGJrsm; twGif; uREfkyfwdkY pkpnf; rdMujyD/
eu farSmi faom ppfuRef acw fBuD; ay: wGif &J &J eDao m tr d
cGyfa'gif; aoG;rsm; okwfvdrf;í vnf;aumif;? jzLpif &dk;om; Nidrf;csrf;aom
awmifyHrsm;udkwzsyfzsyf &dkufcwfívnf;aumif;? uREkfyfwdkY pkpnf;rdMuNyD/
wuf<u Edk;Mum; vmaom jynfolrsm;aMumifh vnf; au mif;? tm
Pm&Sifpepf\ oaE¨ygtkyfcsKyfa&;nhHrsm;aMumihfvnf;aumif;? EdkifiHwum
\ xda&mufaom ydwfqdkYrIrsm;aMumifh vnf;aumif;? tmPm&SifwdkY\ jc pm;
xm;aom cHwkwfusif;rsm; twGif; wyfysuf AdkvfcsKyfBuD;rsm;onfaemufqHk;
xG u f o uf u d k u a,mif u wrf ; &S L ½I d u f a e&aomtcsd e f u mvtwG i f ;
uGsEfkyfwdkYpkpnf;rdMujyD/
uREf k y f w d k Y o nf ,Of a us;rI p pf r suf E S m ud k zG i f h u m t mPm&S i f
pepfudk pdrfac:&if; þ tvHawmfopf atmufwGifuREfkyfwdkY pkpnf;rdMuNyD/
t,f'DwmtzGJY
3
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tvHawmfopf tqdktrdefYrsm;
- AdkvfcsKyfatmifqef;
- a':atmifqef;pkMunf
- rif;udkEdkif
- udkudkBuD;
- t&Sif*rD Ç&
4
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
5
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
taumif;qHk;udkarQmfvifh tqdk;qHk;udk&ifqdkifzdkYjyifqif
atmifqef;pkMunf
6
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
7
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
8
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
]]usKyfbufuawmh tm;vHk;udktepfemcH
pGefYvTwfcJNyD;ygNyD/tjyifrSm½SdaeMuwJh wumawmfBuD;
awGtaeeJYudk,fhwm0efudk,f aus>yefbkdYvdkw,f. .}}
q&mawmf t½Sif*rÇD&
(tusOf;axmifwGif;rS ay;ydkYvdkufaom trSmpum;)
9
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tvHawmfopf uAsmrsm;
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
aoewfajymif;0rSmyGifhr,fh
yef;awG
rif;xuf
odpdwfrSm. . . trSefw&m;vdkY
qdkMuygpdkY. . . /
wdkYacwfrSm. . .
trSefw&m;[m ]] ‘DaumifawG odyfvufwH½Snfw,faemf}}
b,fawmhrS nDav;. . .
rdk;rvif;cJhbl; nDav; . ./ tJh'Dvdk pum;oHawGMum;xJ
‘acwf&JU vljzpf&usKd;eyf&jcif;awG ]]oGm;awmhr,f. .udkBuD;}}wJh
rif; ausmydk;tdwfxJ trSefw&m; vli,fav;wpfa,muf&JU
ygoGm;wmawG[m Zmwfodrf;[m . . .'Dvkdvm;/
acwfwpfacwf&JU uRefawmf vkyfawmhr,f tpfudk
zGifhrajymvdk jcif;awGvm;. . ./ uRefawmfha½SUutpfudkawGudk vdyfjymrvHkbl;
rif;aqmif;xm;wJh OD;xkyfav;[m tpfudk
rif;tar&JU uRefawmfjzpfatmif vkyfawmhr,f tpfudk
rsuf&nfawGeJY &ufxm;wJhvm; nDav;&,f. tJh'Dvdk pum;oHawGMum; . . .
. ./ wdkYwawG b0[m usD;vefYpmpm;. ./
wdkYwawGtwGuf uRefawmf vkyfawmhr,f tpfudk
w&m;rQwjcif;aumif;uif[m uRefawmhfa½SUu tpfudkawGudk
arSmifvGef;vSygw,f/ vdyfjymrvHkbl;tpfudk
pdwfrcsbl; nDav;. . . uRefawmfjzpfatmif vkyfawmhr,f tpfudk
a½SUudk odyfrxGufeJY nDav;. . . tJh'Dvdk pum;oHawGMum;. . .
cPav;a½Smifaeaemf nDav;. . . wdkYwawGb0[m usD;vefYpmpm;. . ./
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
acwfpepfqdk;&JUatmuf om;wkdYwpfEdkifiHyJ½Sdw,ftar. ./
wdkY&JU trSefw&m;[m vlYtcGifhta&;pum;ajym&if
b,fawmhtcgrsm;rSm yJGxGufcGifh&rSmvJ ]]e,fESifcH&wm}}
nDav;. ./ om;wdkYwpfEdkifiHyJ½Sdw,ftar. . ./
wu,fawmh nDav;&m . . .
wdkYb0? wkdYacwfuudku
trSefw&m; om;ysufom;avQmb0BuD;qdkwm
rajymvJ wdkYtm;vHk; odcJhygw,f nDav;. .
./
‘'Dtwdkif;NidrfcHae. . .
‘'Dtwdkif;jzpfawmhrSmaygh udkBuD;&m
rif;pum; rif;xm;oGm;NyD;vm;/
rifhnDav; ]]tvkyf}} ½Smay;vdkufygom;&,f.
. .
rifhnDav; pdwfavaew,f om;&,f . . .
wu,fawmh rsKd;qufwpfqufvHk;
awayavvGifhaecJh&wmyg ]]tar}} vdkY
ig rajym&ufcJhbl;. ..
ajym&vQif ]]tar}}&,f
om;wkdYacwf[m b,favmufxd
yg;vSyfcJhovJqdk vdkcsifwmudk tMurf;rzufbJ
udk,fht&dyfudk,f jyefrMunfh&Jbl;tar. . ./ qkawmif;rdvdkY tMuifemrJhqHk;
b'´urÇmrSm. . . qkvmbfjzpfwJh
trSefudk trSeftwdkif;ajym&vQif usnffqHawG
]]axmifuswm}} om;wdkY vufaqmif&cJhygw,f/
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tara&. . .
tar. . .
om;wdkYEdkifiH&JU vrf;rwdkif;rSm
om;wdkYtm;vHk;&JU aoG;awG½Sdw,ftar
om;wkdY ESvHk;aoG;awGeJY a[m'D rvGwfajrmufEdkifao;wJh
EdkifiHudk wpfpufcsif; 0dkif;ywfxm;w,ftar
zdESdyfolawG ajy;p&majrr½Sdatmif
0dkif;ywfxm;w,ftar
olwdkY aoewfajymif;0rSm
yef;awGyGifhvmwJhtxdaygh. . ./
rif;xuf
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
rdk;BudK;oHrsm;
ndKa&mif0dkuf
yJjyKwfonfvnf;
yJjyKwfonftavQmuf
b0awG tcsdefpD;rpD; csdefcGifeJY csdefwwfcJhNyD
ppftpdk;&u aumif;wmvm;?'Drdkua&pDu aumif;wmvm;
yJa½G;ovdk a½G;cs,fwwfcJhNyD
NidrfcHae&if b,fvkdjzpfoGm;rvJ uefYuGuf[efYwm;&if
b,fvkdjzpfvmrvJ
t½HI;tjrwf cJGjcm;wGufwwfcJhNyD
vrf;wumvSnfhNyD; ]]yJjyKwf}} vdkY atmfovdk
b0twGuf pma&;pmcsD ukefonfyJGpm;rsm;
b,fvdkatmf&rvJqdkwmvnf; ynm½Sifrsm;
tqifoifhjzpfcJhNyD/ vufvkyfvufpm;rsm; qif;&Jolqif;&Jom;rsm;
qdkufum;orm;vnf; jynfolvlxkBuD; wpf&yfvHk;[mvnf;
qdkufum;orm;tavQmuf "r®qdkwm bmvJ
b0awGudk b,fauGU&rvm; nmauGU&rvm; t"r®qdkwm bmvJ
cJGjcm;em;vnfcJhNyD i&Jqdkwm bmvJ
ppftpdk;&udk wifac:oGm;&rSmvm; edAÁmefqdkwm bmvJ
jynfolvlxkudk wifac:oGm;&rSmvm; cJGjcm; odjrif
c&D;onf a½G;ovdk pdwf"mwfpGrf;tifawG
cJGjcm;a½G;cs,fwwfcJhNyD tqifoifh jzpfaeMuNyD/
vrf;qdk;udk a½SmifNyD; vrf;aumif;rSm eif;cJhovdkrsKd; {&m0wDjrpfa&vdIif;awG
b0twGuf oufaownf
b,fvrf;udk a½G;eif;&rvJ qkdwmvnf; ½dk;rawmifwef;awG
tqifoifhjzpfcJhNyD oufaownf vmNyD
&[ef;oHCmawmfrsm;ESifhtwl Armjynf[m urÇmwnfatmif
wkdif;&if;om;rsm;? ausmif;olausmif;om;rsm; armfuGef;topf a&;xkd;jyawmhrnf/
tvkyform;rsm; v,form;rsm; ndKa&mif0dkuf
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
zdeyfav;awG&JU tem*wf
armiftdk;
&ifeifhaMuuJGp&m jrifuGif;ygyJ
zdeyfawG. . .
zdeyfav;awG. .
upifhuvsm; vTifhpifjyefYBuJ
wcsKdUu. . b,fnmtpHk
wcsKdUu. . b,fwpfzufwnf;
wcsKdUu. . nmwpfzufwnf;
t½G,fpHk. .tBuD;tvwftao;
ta&mifpHk. . tjzLteDtndKtjym &ifeifhaMuuJGp&m jrifuGif;ygyJ
uwå&mvrf;ay:rSm zdeyfawG. . .
yvufazmif;awGay:rSm zdeyfav;awG. .
bkef;BuD;ausmif;0ef;xJrSm upifhuvsm; vTifhpifjyefYBuJ
wcsKdUu yufvuf wcsKdUu arSmufvQuf\ wcsKdUu. . b,fnmtpHk
wcsKdUu oJBudK;av;awG jywfxGuf wcsKdUu. . b,fwpfzufwnf;
[dkvTifh'DvTifhjyefYMuJ wcsKdUu. . nmwpfzufwnf;
rdk;a&xJrSm. . . t½G,fpHk. .tBuD;tvwftao;
acR;awGxJrSm. . . ta&mifpHk. . tjzLteDtndKtjym
tvkd xdwfvefYp&m uwå&mvrf;ay:rSm
aoG;uGufaoG;tkdifxJrSm. . . yvufazmif;awGay:rSm
[dkrSm bkef;BuD;ausmif;0ef;xJrSm
tJh'g trsKd;orD;zdeyfyJ wcsKdUu yufvuf wcsKdUu arSmufvQuf
[dkrSm wcsKdUu oJBudK;av;awG jywfxGuf
tJh'g trsKd;om;zdeyfyJ [dkvTifh'DvTifhjyefYMuJ
[dkrSm rdk;a&xJrSm. . .
tvkd. .oHCmawmfpD;zdeyfyJ. . . acR;awGxJrSm. . .
(a[h . .ajymprf;yg. .ajymjyprf;yg tvkd xdwfvefYp&m
aoG;uGufaoG;tkdifxJrSm. . .
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
[dkrSm
tJh'g trsKd;orD;zdeyfyJ
[dkrSm
tJh'g trsKd;om;zdeyfyJ
[dkrSm
tvkd. .oHCmawmfpD;zdeyfyJ. . .
(a[h . .ajymprf;yg. .ajymjyprf;yg
zdeyfydkif½SifawG. .b,fa&mufoGm;NyDvJ. .
zdeyfydkif½SifawG. .b,fa&mufoGm;NyDvJ. .)
(yJhwifoHawG jyefMum;vdkuf&
a&m*gcyfodrf; . .uif;Nidrf;Muygap. .
‘ku©cyfodrf;. .uif;Nidrf;Muygap. .
vltcsif;csif;ESdyfpufjcif;. .uif;a0Muygap. .)
(yJhwifoHawG xyfrHNyD;jyefMum;vdkuf& olwdkY ajymjyMuvdrfhr,f/
qJoHqdkoH. .½dkufESufoHawG. . owkdYu tm;vHk;odw,f
ypfoHcwfoH. .owfjzwfoHawG. . .) vlYtcGifhta&;udkodw,f
zdeyfav;awG ‘Drdkua&pDa&;udk odw,f
ydkif½SifrJh zdeyfav;awGav jynfolYawmfvSefa&;udk odw,f
tJh’D zdeyfav;awGu atmifjrifr,fh vlawGudk odw,f
tjzpftysuf taMumif;pHkudk usqHk;r,fhvlawGudk odw,f/
ajymjyMuvdrfhr,f/ zdeyfav;awGudk
olwkdYu odw,f av;jrwfMuyg. . .
½dk;om;rIawGudk odw,f ,kwfrmrIawGudk odw,f &mZ0ifopftaMumif;udk ajymjyr,hf
olawmfpifrIawGudk odw,f rdpäm’d|dawGudk odw,f zdeyfav;awG
“r®rIawGudk odw,f trIawGudk odw,f EdkifiHawmfopftaMumif;udk ajymjyr,fh
olwdkY ajymjyMuvdrhfr,f/ zdeyfav;awG
olwdkYu odw,f acR;pGef;aewJh
jynfoltppfudkodw,f jynfoltwkudk odw,f aoG;pGef;aewJh
ausmif;om;tppfudk odw,f ydkif½SifrJh tem*wf&JU zdeyfav;awG/ /
ausmif;om;twkudk odw,f armiftdk;
oHCmawmftppfudk odw,f
oHCmawmftwkudk odw,f
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
EdkifiHawmfopf oHuGif;rsm;
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
uvd,k*f nnf;csif;
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
usm;&J
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
uefYaumfwef;rSmvrf;avQmufol
tJ'Dwkef;....
ZGefrif; [dk;....wbufu
Munfpifat;jr
a&mifjyefrsm;pGmeJYjc,frIef; pmtHoHwydkif;wp
o&kyfyDvGef;aewJYreufcif;wpfck Mum;vdkuf&w,f
,nfaus;rIacwfwpfck ]yef;uav;rsm;yGifhawmhrnf
xkqpfjyaeav&JU/ zl;wH0ifhvdkUcsD
aejcnfrSma&T&nfavmif;
tJ'Do&kyfazmfuGufxJ igwdkUpmoifausmif;] wJU/
pygwmuwfol&Jaumif;awG&JU
a<u;aMumfoHeJU aMomf...eifhueJ
eD&kd&JUAsyfapmif;oHudkvnf; b0wuodkvf&JUuHhaumfwef;
Mum;&avowJU/ igavQmufvSrf;aewmygvm;/
ZGefrif; sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
aoG;om;xJu awmfvSefa&;pdwf
rw&m;rSKukd iYkHrcH
tmPm&Sifukd wGef;vSefzkdY
igwkdYvljzpfcJh/
&efukefrSm &GmwJhrdk;
Adkvfatmifausmfvrf;ray:u
aoG;awGudk
b,fawmhrS aq;aMumypfvdkY r&bl;/
a½Twd*Hk ta½SUzufrk’fa½SUu
aoG;awGudk
b,fawmhrS aq;aMumypfvdkY r&bl;/
ql;avbk&m;vrf;ay:u aoG;awGudk
b,fawmhrS aq;aMumypfvdkY r&bl;/
pufwifbmv[m
&efukefNrdKUBuD;ay:
urÇmausmf aoG;rdk;awG
½GmoGef;cJhaygh//
va&mifrsKd;quf
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
aeqdkwm 0ifudk0if&r,f
wpfnae. . .
uRefawmfeJY uRefawmfhom;eJY vrf;avQmufaewkef;
om;u ajymw,f
]]azaz. . .aevHk;BuD;u Munfhae&if;eJY
ajrBuD;xJ 0ifoGm;NyD
ae0ifoGm;&if aMumufp&mBuD;aemf
arSmifrnf;aewmyJ. . .}}wJh
uRefawmfu jyefajymw,f
]]ighom;
ae0ifrSmudk raMumufeJY
aer0ifrSmudkom aMumuf
bmjzpfvdkYvJqdkawmh
aer0if&if urÇmysufNyD
tJ’Dawmh urÇmrysufzdkYtwGuf
obm0w&m;udku ae0ifatmifudk vkyfay;xm;w,f
aeqdkwm 0ifudk0if&r,f
ighom;
aeqdkwm 0ifudk0if&r,f. . .}}
arSmifBuD;xJrSm uRefawmfwdkYom;tzESpfa,muf
tawG;udk,fpDeJY
vrf;qufavQmufaeMuw,f/
armif*kPf&nf
sm
uA
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
usaemfwdkY zwfvdkuf&wJh
24
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
25
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
26
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
27
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
28
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tvHawmfopfaqmif;yg; ;
udkBuD;awm
29
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tmPmodrf;NyD;aemufrSm Akdvfapmarmifu]]tm
PmukdjynfolYvufxJjyeftyfrSmyg}}
]]uRefawmfwkdYuppfwef;vsm;ukdjyefrSmyg}} vkdY
ajymcJhw,f/
(Adkvfapmarmifu pdwf&if;trSeftwdkif;yJ
ajymcJhajymcJh/ vSnfhzsm;zdkYtwGuf
vdrfnmNyD;awmhyJ ajymcJhajymcJh/ tJh'gu
wpfydkif;yJ/ ) bmyJjzpfjzpf olajymcJhwmu
w&m;0ifpum;yJ/ jrefrmwifr[kwfbl;?
urÇmuyg odwJhpum;yJ/ tJh'D
pum;ajymvdkufuwnf;u
usKyfwdkYu BudKNyD; wGufNyD;om;? jrifNyD;om;/
33
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tJh'Dtcsufu wkdif;jynfeJY jynfolawGtay:rSm r[kwfbl;aemf/ AdkvfcifnGefY&JU
opömazmufvdkufwJh tcsufyJ/ vkyf&yf[m usKyfwdkYjynfolawGtwGuf
aemuf. .AdkvfcifnGefYudpö/ aumif;usKd;vJ jzpfcsifvJjzpfr,f/
AdkvfcifnGefYu a':atmifqef;pkMunfudk qdk;usKd;vJ jzpfcsifjzpfr,f/ tJh'g
]]nDrav;wpfa,mufvdk oabm xm;yg oD;oefYudp ö /bmyJjzpfjzpf AkdvfcifnGefY&JY
w,f}}vdkY ajymcJhzl;w,faemf/ tJh'Dpum;av;u vkyf&yf[m tedrfhqkH;tqifhtaeeJY
awmfawmfta&;ygwJh pum;av;yg/ &[ef;oHCmawmfawGudk
aemufNyD;. .
AdkvfcifnGefYu olYvufaxmuft&m½SdBuD;
aoewfeJY ypfowfMuw,f/
ESpfOD;oHk;OD;ukd wrefawmf 0g;&if;wkwfeJY½dkufNyD;
tjzpfcefYNyD; a':atmifqef;pkMunfeJY zrf;qD;axmifcs cJhMuw,f/
vQKdY0SufawGUqHkaqG;aEG;a&;vkyfw,f/
tJh'DrSmjyóemu pawmhwmygyJ/
NyD;awmh. .
usKyf AdkvfcifnGefYudk trTef;wifaewm 'Drkdua&pDvrf;aMumif;zufukd rsufESmr-
lwJh vkyf&yfvkdY ,lqvkdY&w,f/tJh'DrSm. .
jynfolawG&JU 'Drdkua&pD vrf;aMumif;zufudk
rsufESmrlwmav;awmifrBudKufwJh
vuf½Sdetzppfacgif;aqmifawGu Adkvfcif-
nGefYudk uefxkwf ypfvkdufawmhwmyJ/
aemuf. .trsKd;om;
'Drdkua&pDtzJGUcsKyfudpö/ 1990 ckESpfrSm
jynfolu w&m;0if a½G;cs,fwifa`r§muf
vdkufwJh trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGUcsKyf
udpö/ tJh'D trsKd;om; 'Drdkua&pD tzJGUcsKyf
&iffqdkifMuHKawGUae&wJh 'ku©aygif;pHkuawmh
34
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
pMu0Vmtod urÇmod cifAsm;wdkYvJ qHk;rSmr[kwfbl;/ ukefrSmawmif r[kwfbl;/
todyJ/ etz ppfacgif;aqmifawGu 1990 ckESpfuae tckxd tESpf (20) vHk;vHk;
trsKd;om; 'Drdkua&pD tzJGUcsKyfay:rSm ]] 1990 ckESpf a½G;aumufyJG&v'f [m
yHko@meftrsKd;rsKd;eJY rdkuf½dkif;,kwfrm tusKH;r0ifawmhygbl;}} vdkY ajymvdkY&atmif
em*pfrkefwdkif; 'PfcH
vdkuf&wJh ½GmawGrSmqdkvQif
qE´cH,lyJGusif;yw,fqkdwm
udkawmif
rodvdkufMubl; . . olwdkYawGtm;vHk;u
axmufcHrJawGjzpfukefw,f/
&ufpufcJhyHkawGudka&m? yHko@meftrsKd;rsKd;eJY yHko@mef trsKd;rsKd;eJY vdrfnm
aumufuspfvSnfhzsm;vdrfnmcJhykHawGudka&m aumufuspfNyD; tcsdefqJGcJh
wpfckcsif; wef;pDNyD; ajymjy&r,fqdk&ifawmh w,f/ tJh'D tESpf(20) vHk;vHk;
a':atmifqef;pkMunfupNyD; tzJGUcsKyf
A[kdvlBuD;awG? ygwD0if
trwfawG? ygwD0ifvlBuD;awG? ygwD0if
vli,fawGtay:rSm
yHko@meftrsKd;rsKd;eJY rdkuf½dkif;,kwfrm
&ufpufcJhMuw,f/
usKyfujyefajymjyzdkYawmifrvdkbl;/ cifAsm;wdkY
taotcsm jyefpOf;pm;MunfhNyD; rsufvHk;xJu
jyefjrifMunfh/ cifAsm;wdkY rsufvHk;xJrSm
35
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
etzppfacgif;aqmifawG&JU &ufpuf,kwfrm
vdrfnmaumufuspfyHkawG wpfuGuf csif;
wpfuGufcsif; wpfckcsif;
wpfckcsif; tukefvHk; pkNyHKNyD;
jyef0ifvmvdrfhr,f/ jyefjrifvmvdrfhr,f/
jynfolu
tem*wf acgif;aqmifawG/ a[m. . .ol-
cspfwJhjynfolY acgif;aqmif
wdkYtmPm vufvTwf&rSmaMumufawmh.
a':atmifqef;pkMunfudk
.tJh'Dausmif;om;vli,ftkyfpkudk yHko@mef
tmPmvJTay;&rSmaMumufawmh
trsKd;rsKd; eJY 'ku©ay;? aESmifh,Suf[efYwm;?
a':atmifqef;pkMunftay:rSm
tjypfwiftykwfcs? Ncdrf;ajcmufwdkufcdkuf?
aumufuspf&ufpufcJhyHkawG[m
yk'frtrsKd;rsKd;wyf axmifcs vkyfawmhwmyJ/
Mocsavmufw,f/ trsKd;om;'Drdkua&pDt
tck aemufqHk; yk'frtBuD;BuD;awGwwfNyD;
zJGUcsKyftaMumif;eJY ywfouf vdkYuawmh.
axmif'PfESpf½SnftBuD;BuD;awG csvdkufawmh
.'DavmufeJYyJ &yfxm;vdkufr,f/
wmyJ/
aemuf. .rif;udkEdkif? udkudkBuD;.
tJh'DvdkyJ. . OD;cGefxGef;OD; tp½SdwJh
.tp½SdwJh ]]88}} rsKd;qufausmif;om;rsm;udpö/
wdkif;&if;om;acgif;aqmiftawmfrsm;rs
wdkif;jynfBuD;wkd;wuf aumif;rGefzdkYtwGuf
m;udkvnf; yk'fr tBuD;BuD; awG wyfNyD;
wdkif;jynfBuD; 'Drdkua&pDEdkifiHawmfBuD;jzpfzdkY
axmif'PfESpf½SnftBuD;BuD;awG
twGuf udk,fusKd;pGefYtepfemcHNyD; BudK;BudK;
csvdkufawmhwmyJ/
pm;pm; tvkyfvkyfaeMuwJh vli,fawG/
aemuf. .2007ckESpf ..
vufeufqdkvdkY tyfwdkwpfacsmif;awmif
a½T0ga&mifoHCmta&;awmfyHkudpö/
rudkifbJ ½dk;½dk;om;om;
usKyfwdkYEdkifiH[m urÇmrSm Ak'¨bmom
Nidrf;Nidrf;csrf;csrf; wdkif;jynftwGuf
txGef;um;qHk;EdkifiHaemf/ Ak'¨bmomEdkifiHaemf/
tvkyfvkyfaeMuwJhvli,fawG/ wdkif;jynf&JU
&[ef;oHCmawmfawGqdkwmvnf;
36
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
Ak'¨&JUom;awmfawGaemf/ tJh'D Ak'¨&JU olwdkYu b,fvdkaMujimcJhMuvJ/
om;awmf&[ef;oHCmawmfawGu. tJh'gawG[m &[ef;oHCmtwkawGwJh/ uJ. .
.'ku©trsKd;rsKd;eJY qif;&JiwfjywfaewJh b,fvkdvkyfMurvJ/ b,fvdkpum;vHk;awGeJY
jynfolawG a0zefMurvJ/
zufuae &yfwnfNyD; Nidrf;Nidrf;csrf;csrf;eJY aemuf. .qufajymr,f/
jynfolawG&JU qE´udk awmif;qdkay;cJhwmaemf/ zJGUpnf;yHktajccHOya'udpö/
&[ef;oHCmawmfawGu aoewf olwdkYtmPmqufNyD; wnfjrJaezdkYtwGuf
udkifqJGNyD; ykefuefwdkufcdkufaewmr[kwfbl;/ olwdkYtvdkawmf&dawGeJY
olwdkY pdwfBudKufa&;qJGxm;wJhtajccHOy
a'/ jynfolYudk,fpm;vS,ftppfawG wpf
a,mufrS ryg0ifbJ a&;qJGxm;wJh tajc-
cHOya'/ tJh'DtajccHOya'udk vlxkqE´cH,lyJG
usif;yowJh/ 92.84%
qdkvm; axmufcHrI&owJh/ tHha&myJ/
ajAmifvdrfwJh urÇmausmf vdrfvnfrIBuD;yJ/
olwkdYajymovdkqdk jynfol tm;vHk;eD;yg;u
axmufcHvdkufw,fqdkwJhoabmyJ/
AHk;axmifazmufcJGzsufqD;a&; jyefpOf;pm;MunfhMu/ {&m0wDwdkif;rSm
vkyfaewmr[kwfbl;/ arwåmokwf½GwfqdkNyD; em*pfrkefwdkif;
Nidrf;Nidrf;csrf;csrf;eJY qE´jyawmif;qdkaeMuwm/ rdvdkY jynfolawG odef;eJYcsDaoNyD; oef;eJYcsD
tJh'gudk . .olwkdYu b,fvdkwkefYjyef cJhMu- 'ku©yifv,fa0aewJhtcsdefBuD;rSm
ovJ/ &[ef;oHCmawmfawGudk oem;Muifem pmemrI vHk;0 r½SdbJ
aoewfeJY ypfowfMuw,f/ rdkufrdkuf½dkif;½dkif;udk vkyfcJhwJh qE´cH,lyJGBuD;yJ/
0g;&if;wkwfeJY½dkufNyD; zrf;qD;axmifcs tjzpftysufudk jyefMunfh/ uefYuGufrJxnfh
cJhMuw,f/ NyD;awmh. . xnfhrSmqkd;vkdY jynfolawGukdNcdrf;ajcmufNyD;a
37
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
xmufcHrJxnfhckdif;w,f/uefYuGufrJ xnfh- tESpfcsKyfajymawmhr,f/
cJhwJh rJawGuvnf; axmufcHrJjzpfukefw,f/ etz ppfacgif;aqmifawG[m. . .
pdwfysufvdkY r,HkMunfvdkY rJvmrx- rpöwm]]yifnJ½dk;}}udk ac:NyD; nmw,f/
nfhMuwJh vlawGtrsm;BuD; uvnf; rpöwm]]uifwm;em;}}udk ac:NyD;
nmw,f/
urÇmhMuufajceDtzJGUudk ac:NyD;
nmw,f/
rpöwm ]]*rfbm&D}} udk ac:NyD;
nmw,f/
rpöwm ]]brfuDrGef;}} udk ac:NyD;
nmw,f/
urÇmhukvor* ¾ vkHjcHKa&;aumifpDukd
nmw,f/
tukefvHk;axmufcHrJjzpfukefw,f/ a[m . .tck. .vmNyD/
wcsKdUqkdbmrSef;awmif rodvkdufbl;.. vmjyefNyD? a½G;aumufyJGwJh/ 2010rSm
olwkdYrJawGuaxmufcHrJjzpfukefw,f/ a½G;aumufyJGusif;yay;r,fwJh/ vGwf
wcsKdY½GmawGrSmqdkvQif. . . txl;ojzifh vyfNyD; w&m;rQwwJh a½G;aumufyJGwJh/
em*pfrkefwdkif; 'PfcH vdkuf&wJh usKyfMum;jzwfNyD;awmhyJ ar;cGef;xyfar;r,f/
½GmawGrSmqdkvQif qE´cH,lyJGusif;yw,fqkdwm ]]cifAsm;wdkY. . etz
udkawmif ppfacgif;aqmifawGudk ,Hkvm;..}}
rodvdkufMubl;. .olwdkYawGtm;vHk;u
axmufcHrJawGjzpfukefw,f/t½Sufr½Sd? 3/
*kPfodu©mr½Sd wdkif;jynfudka&m urÇmudka&m
tBuD;tus,f vdrfvdkufwJh vdrfvnfrIBuD;yJ/ tJh'Da½G;aumufyJGqdkwm olwkdYtmPm
uJ. . .usKyf vdk&if;udkyJ qufvufudkifxm;Edkifa&;twGufudkyJ&nf½G
38
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
,fNyD; wpfzuf owfa&;qJGxm;wJh zJGUpnf;yHk tEdkif&atmifvkyfrSm/ wpn ygwDqdkwm
tajccHOya'BuD;ay:rSm tajccHNyD;awmh ygvmvdrfhr,f/
usif;yrSm/tJh'D a½G;aumufyJGrSm olwdkYbmvJqdkwm cifAsm;wdkYodw,f/
olwdkY ppfacgif;aqmifawGeJY olwdkY&JU MuHUzGUHtzJGUawGygvmvdrfhr,f/
taygif;yg tzJGUtpnf;awGyJ olwdkY bmvJqdkwm cifAsm;wdkYodw,f/ ]]88}}
tEdkif&atmifvkyfrSm/ rsKd;quf ausmif;om;rsm;
41
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
42
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
43
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
44
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
45
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tvHawmfopf 0x¦ K
xdyfarmifxl;
46
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
48
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
qdkawmh . .b,fvdkvkyfNyD; b,folawGu jyKvkyfay;oGm;rSmwJh. .}}
a&G;aumufyJGBuD;udk usif;yay;rSmwJhwkef;. a':odef;jrwpfa,muf
.nOf;uvJ pOf;pOf; pm;pm;av; bmrSjyefrajym jyefrar;yJ
ajymygqdkygOD;at. .}} csufcsif;NidrfusoGm;\/ a':odef;jr\
]]at;. .tJ'ghudkyJ iga- rsufESmay:wGif pOf;pm;awG;awmaeonfh
jymjyrvkdath. .zdk;wkwfu ajymjyw,f. t&dyfta,mifu txif;om;ay:vGifae\/
.tJh'DtmPmodrf;xm;wJh ppf- ]][Jh odef;jr. .nOf;bmawG
wyfu acgif;aqmifBuD;awGuyJ pOf;pm;aewmvJ. .}}
pdwf&if;rSefapwemrSefeJY ]]pOf;pm;&wmayghat.
usif;yjyKvkyfay;rSmwJh. .}} .'geJY igwpfckjzwfar;ygOD;r,f.
]]bm}} .tJh'Da&G;aumufyJGBuD;rSm ppfwyfu
a':odef;jr\ yg;pyfrS ]]bm}} acgif;aqmifBuD;awGu ygOD;rSmwJhvm;. .}}
wpfvHk;wnf;om xGufvm\/ ]]rygbl;wJh. .vHk;0rygbl;wJh}}
NyD;awmhrSqufNyD;? ]][kwfyghrvm;at. .}}
]]bm. .bmajymw,f. .bmajymw,f. .qufa- ]]tdk. .[kwfygw,fqdkrS.
jymygOD;}} .zkd;wkwfudk,fwdkifu ajymjyvdkufwm. .pp-
]]nOf;uvJ. .'Dvdkat. fwyfu acgif;aqmifBuD;awGu tmPmudk
.tJh'DtmPmodrf;xm;wJh ppfwyfu r,lawmhbJ jynfolawGudk vJTay;vdkufrSmwJh .
acgif;aqmifBuD;awGuyJwJh? olwdkY,lxm;wJh .olwdkY vHk;0rygawmhbl;whJ. .}}
tmPmudk jynfolawG&JU vufxJudk a':odef;jr cPpOf;pm;\/ qufNyD;
jyeftyfwJhtaeeJYwhJ? jynfolawG&JU pOf;pm;\/ NyD;awmh qufajym\/
tusKd;pD;yGm;udk OD;pm;ay;arQmf udk; ]]Mum;&wJh owif;uawmh
&nf&G,fNyD;awmhwJh? pdwf&if;rSef apwem aumif;vdkufwmat. .igqufajymjyr,f
rSefeJYwJh? olwkdY udk,fwkdifu a&TMuif. .'Dvkdqdk&if. .tmPm udk
a&G;aumufyJGBuD;udk usif;y twif;vk,lxm;wmvdkY tpGyfpJGcHae&wJh
49
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
ppfwyfu acgif;aqmifBuD;awGu tmP- A[kokwuvJ&Sd tajymuvnf; aumif;
mudk rrufarmygbl;vkdY jyvkdufwm[m qdkayr,fh *spfuyfuyf&,f. .pdwfuvJ wdkw-
raumif;bl;vm;.. tmP- wfygbDoeJY. . igvJ
mukd jynfolawG&JU vufxJudk jyefNyD; odcsifvdkY ar;jzpfatmifawmh ar;ygw,f/.
vJTajymif;ay;vdkufwm[m raumif;bl;vm;. .'Drdkua&pDacgif;aqmifawGu
.'Drdkua&pD acgif;aqmiftppfawGudkyJ b,folawGvJvdkY. .zdk;wkwfu
a&G;xkwfay;r,fh a&G;aumufyJGBuD;udk pdwfwdkwdkeJY wHk;wdBuD;
olwdkYudk,fwkdifu usif;yjyKvkyfay;wm[m jyefajz awmh. .'Drdkua&pDacgif;aqmifawGudk
raumif;bl;vm;. . tm;vHk;[m taumif;awG vQKdY0Sufxm;w,fwJh. .igvJ
csnf;yJath tJh'Dawmh igajymcsifwm bm- aMumufaMumufeJYyJ aemufwpfqifh wufNyD;
vJqdkawmh igwdkYwawGu ppfw- xyfar;Munfhvdkufw,f. . 0ifNydKifr,fhtzJGUawG
yf acgif;aqmifBuD;awGudk oGm;ykwfavvTifh ygwDawGua&m trsm;BuD;vm;vdkY..b,ftzJGU
tjypfwif a0zefajymqkdaeMuwmawG[m awG b,fygwDawGygvJvdkY. .tJ'Dvdk
olawmfaumif;awGudk apmfum;aeovdkawmif qufar;Munfhvdkufw,f. .tJ'Dawmh
jzpfraebl;vm;. .}} zdk;wkwfu ighudkpdwfwdkwdk
]]at;. .[kwfwmaygh. .ighwkdYwawG[m eJY bkMunfhMunfhw,fath. .NyD;awmh
ppfwyfacgif;aqmifBuD;awGudk ighudk ajymw,fath. .cifAsm;wkdYuvJ
0efcsawmif;yefzdkYawmif vdkaeNyD tawmf t MuwmyJwJh. .A[kokwav;awG
xifw,faemf. .}} bmav;awG&SdatmifvkyfMuOD;whJ . . .
]]'geJY. .aeygOD;. .igodcsif a&'D,dkav;bmav;vJ em;axmifMuygOD;wJh?
vdkY qufar;ygOD;r,f. .a&G;aumufyJG pmav;bmav;vJ zwfMuygOD;wJh?
0ifNydKifr,fh. .'Drdkua&pDacgif;aqmifawGu jyD;awmh ighudkaigufar; ar;ao;w,f?
b,folawGwJhvJ. .}} cifAsm; b,fygwD 0ifa&T;r,fqdkwm
]]at;. .thJ'gawGudkvJ igar;ygw,fat. wu,fodcsifvm;wJh? iguvJ odcsifw-
.'gayr,fh zdk;wkwfqdkwJhaumifu mayghvdkY ajzvdkufw,f? tJ'Dawmh zdk;wkwfu
50
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
cifAsm;wu,fodcsifaewmqdkawmh [kwfvm; b,fvdkemrnfMuD;vJath tJ'D ESifh
usKyfuajymjy&rSmayghwJh? u bm t"dy Üg,fvJ }}
b,folYudkrSajymjywm r[kwfbl; ]] [Jhodef;jr eifwdkY igwdkYu txH-
cifAsm;rdkYvdkYajymjywm wJh? kawG t tawG? ynmrJhawG? olwd-
yg;pyfeJYawmh rajymjyawmhbl;wJh? kYu 'Drdkua&pDacgif;aqmifMuD;awG?
ygwDtzGJYawG&JYemrnfudk ynmwwfawG? ynm&SifawG? t"dy
pm&GufeJYa&;ay;vdkufr,fwJh? tdrfa&muf&if Ü g ,frJh emrnfrSnfhygrvm;? t"dy
tao tcsmzwfwJh ? tvGwfusufxm;wJh? Üg,faumif;aumif;av;eJY emrnfvSvS
tJ'Dvdk ajymNyD;awmh pm&GuftvGwf wckrSm uav;awG rSnfhxm;wmjzpfrSmaygh}}
ygwD tzGJYawG&JY trnfudka&;ay;jyD; ]] at; at; [kwfygw,f [kwfygw,f
ighudkay;vdkufw,fawmh . . .}} uJqufzwfygOD; }}
]] a[ [kwfvm; . . . tJ'gqdkighudkjyprf; . . . ]] ig; u zGHYygwDwJh? ajcmufu jzdK;a&;ygwD
ighudkjyprf; }} wJh? ckESpfu
a':a&TMuifonf ol\awmif;MuD;xJodkY aumifpDygwDwJh? tm;vHk;
vufEdIufvdkuf\/ ckESpfzGJYawmif&Sdw,fath }}
wdkvDrdkvD ypnf;awGatmufwGif ]] at; ckESpfzGJYawmif&Sdw,faemf
0Suf,lvmaom pm&Gufacgufav;udk emr,fav;awGuvJ vSrS vSyJ nD;ajymovdk
qGJxkwf,lvdkuf\/ pm&Gufudk jzefYvdkuf\/ igwdkYOmPfvdkufrrSDvdkYom em;rvnfwm?
]] nnf;udk igzwfjyr,f odef;jr }} olwdkYuawmh emrnfav;awGudk
]] at;yg[ . . . zwfjyprf;yg. . . t"dy Üg,faumif;aumif;av;awGeJY
zwfjyprf;yg }} rSnfhxm;MuwmjzpfrSm? ckESpfzGJYawmifqd-
]] wpfu EdkifiHawmfygwD wJh? ESpfu kawmh tawmfrsm;wmyJ? tm;&p&mMuD;yJ?
at;csrf;ygwD wJh? oHk;u om,ma&;ygwD wJh? tJ'DtzGJYawGxJrSm igwdkYodwJh igwdkYMum;zl;wJh
av;u ESifhygwD wJh }} EdkifiHa&;acgif;aqmifMuD;awG?
]] [Jh a&TMuif aeygOD; bmwJh ESifhygwD wJh ? 'Drdkua&pDacgif;aqmifMuD;awG tukefvHk;ygrSm
51
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
yJaemf? tzGJYawG&JY emrnfudkvnf; mufjyD; wifhwifhw,fw,f aeMu&awmhr,fh
igtvGwfusufrSwfxm;&r,f? zdk;wkwfu b0awGudk pdwful;,OfarQmfrSef;um 0rf;om
rsufpdMuD; em;MuD;qdkawmh olajymwm aysmf&Gif aeMuav\/ qif;qif; &J&J csdKYcsd-
rSefw,fath olajymovdk KYiJhiJh aeae&wJhb0awGuae vGwfajrmufjyD;
igwdkYEdkifiHMuD; 'Drdkua&pD&awmhrSmqdkwm aumif;aumif; rGefrGef pm;&aomuf&r,fh
'Dtwdkif;wmqdk trSefbJat h tJ'D b0awGudk pdwful;,OfarQmfrSef;u
tzGJYawGxJu 'Drdkua&pDacgif;aqmifMuD;awG 0rf;omaysmf&Tif aeMuav\/
om wdkif;jynftkyfcsKyfvdkufr,fqdkvdkYua xdkuJhodkYESpfa,mufom; 0rf;omaysmf&Tif
wmh igwdkY wdkif;jynfMuD;[m tawmfMuD;ukd aeMuonfh tcsdefwGif a':odef;jr\EIwfrS
aumif;oGm;rSm aocsmw,fath? vlawGjyn- tmvkyfoHMuD;jzifh arw Å mydkYo qkawmif;
folawG twGuf0rf;omp&mMuD; ygyJat? vdkufonfhtoH xGufay:vmav\/
nnf; aoaocsmcsmpOf;pm;Munfh eifwdkYig- ]] tmPmudkvJ rrufarmyJ pGefYvTwfvdkufjyD;?
wdkYtwGufvnf; 0rf;omp&mMuD; ygyJat }} udk,fusdKpD;yGm;udkvJ rrufarmbJ pGe-
]] at;..igvJ tJ'gudkyJ pOf;pm;aewm ig- fYvTwfvdkufjyD;? ppfrSefwJh a&T;aumufyGJMuD;udk
wdkYwawGvJ tckvdk edrfhuswJh b0awG apwem trSefeJY usif;y jyKvkyfay;r,fh
uae vGwfajrmufjyD;aumif;aumif; rGefrGef ppfwyfacgif;aqmif armifrif;MuD;om;rsm;
csrf;csrf;omom eJY aeMu&awmhrSm qdkwmudk usef;rm csrf;omMuygapawmf . . .}}
pOf;pm;rdjyD; 0rf;omaewm }} xdyfarmifxl;
]] at; [kwfw,f a&TMuif&JY }}
a':a&TMuifESifha':odef;jrwdkY onf
bmpum;rS rajymMuawmhbJ? tawG;udkpDjzifh
jidrfoufoGm;Muav\/ olwdkY\
a&SYa&;rsm;udk pdwful;,Ofum 0rf;omaysmf&Tif
aeMuav\/ awmMudK tkHMum; aw-
molawmifom; b0awGuae vGwfajr-
52
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tvHawmfopf aqmif;yg;
53
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tvHawmfopf aqmif;yg;
59
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
uRefawmfcH,l,HkMunfaom EdkifiHa&; EdkifiHom;taygif;wdkY onf ynmwwf
onfjzpfap rwwfonfjzpfap?
qif;&Jonfjzpfap csrf;omonfjzpfap? rdrd-
uRefawmfwdkY\ jrefrmEkdifiHonf
wdkYEdkifiH\ jynfwGif;a&;udk od&Sdem;vnf&efrSm
vGwfvyfa&;&&SdcJhonfrSm ESpfaygif; (60)
txl;yif vdktyfvSayonf/
ausmfyif MumjrifhcJhayNyD/
uRefawmf cH,l,HkMunfxm;aom
odkYaomfvnf; jynfwGif;ppfrD;uawmh ,ckxd
EdkifiHa&; qdkonfrSm vlwpfa,muf
rNidrf;ao;yg/
xrif;pm;a&aomufjyKvkyfjcif;rS
xdkuJhodkY bmaMumifhjzpfae&ovJqdkvQif
tpjyKí v,form;u pyg;pdkufysKd;jcif;?
rdrdudk,fwkdif rdrdudk,f rdrd umuG,f
apmifha&Smufjcif;onf EdkifiHa&;yif jzpfonf
tmPm&Sifppftpdk;&u wdkif;&if;om;rsm;tay:
ausmif;q&mq&mrrsm;u
tEdkifusifh Adkvfuspdk;rdk;tkyfcsKyf wdkufcdkufae-
pmoifMum;jyojcif;? tEkynm&Sifrsm;u
aomaMumifh wdkif;&if;om;tzJGUtpnf;aygif;pHk
wdkYuvnf; rdrdwdkYvlrsKd; rdrdwdkY e,fajrrsm;udk
umuG,fonhftaejzifh vufeufqJGudkifNyD; jy
efvnfwdkufcdkufaeMu&aomaMumifh jzpfay-
onf/
,cktcg tmPm&Sifppftpdk;&onf
jrefrmEdkifiHol EdkifiHom;rsm;tay:0,f
wpfpxufwpfp tEdkif usifh Adkvfus
zdESdyfrIrsm; ydkíydkíyif qdk;&Gm;í
vmygawmhonf/ xkdYaMumifh jrefrmEdkifiHol
60
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
tEkynmvkyfief;rsm; wDxGifzefwD; nHhzsif;aomaMumifhqdkaom tcsufudk
vkyfudkifjcif;? ukefxkwfvkyfom;rsm;u xif&Sm;pGm awGUjrif&ayonf/
ukefxkwfvkyfjcif;. . tp&Sdaom okdYaomf jrefrmEdkifiHol
vlom;tm;vkH;ESifh qufpyfywf ouforQ EdkifiHom;trsm;pkBuD;u rodusKd;uRefjyKí
t&mtm;vHk;udk EkdifiHa&;[kyif a&pkefarQmvdkufaeMuonfudk 0rf;enf;zG,f
uRefawmfu nTef;qdkjycsifygonf/ awGU&Sdae&ayonf/ xdkuJhodkY rodusKd;uRefjyKí
tb,faMumifhqdkaomf a&pkefarQmvdkufaejcif;rsm;aMumifhyif ppfuRef
uRefawmfwdkYtm;vHk;onf ouf ydkrdkMum&SnfcJhjcif;jzpfayonf/
txufygtcsuftvufrsm;ESifh qufpyf EdkifiHa&;qdkonfrSm
ywfoufaeaomaMumifhyif jzpfygonf/
jrefrmEdkifiHtwGif;&Sd
jrefrmEdkifiHom; wdkif;&if;om;
jynfoltaygif;wdkYonf
EdkifiHa&;[kqdkvdkufvQif rD;udka&ESifh
Nidrf;vdkufouJhodkY &SJueJjrnfum ta0;odkY
a&Smif&Sm;í oGm;Muygawmh onf/
rdrdwdbmhaMumifh qif;&Jedrfhusae&oenf;?
rdrdwdkY\ om;orD;rsm; bmaMumifh ynm-
roifMum; Edkif jzpfaeoenf;? rdrdwkdYtwGuf
usef;rma&; apmifha&SmufrIrsm; bmhaMumifh
edrfhusae&oenf;/ rdrdwdkY\ vkyftm;crsm;;
xdkufwefpGm bmaMumifh rcHpm;Mu&oenf;.
. . ponfhponfh tcsufrsm;udk tajz&Sm&ef
vdktyfayonf/ xdkodkYjzpfay:ae&jcif;rSm EdkifiHtwGif;wGif rdrdESifhqufoG,f
EdkifiHwpfEdkifiH\ tkyfcsKyfa&;pepf ywfoufaeaomtaMumif;t&mudpö t&mtm;
61
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
vHk;udk cHpm;od&Sdem;vnfum rdrdudk,fwdkif ppfuRefb0rS vTwfajrmufMurSmvnf;
rdrdudk,frdrd umuG,fapmifha&Smufjcif;onf ajrBuD;
EdkifiHa&;yifjzpf onf[k vufcwfrvJGygay/ /
qdkcsifygonf/ Zmenfarmif
xdkYxufydkí nTef;qdk&ygvQif rdrd\
ajymcGifhqdkcGifh? rdrd\ &ydkifcGifh? rdrd\
vGwfvyfcGifh? rdrd\ a&G; cs,fykdifcGifh? rdrd\
touf&Sifaexdkif&yfwnfcGifh. .tp&Sdaom
vlom;wpfa,muf &&SdoifhonfhtcGifhta&;
rsm;ESifh ywfoufvmvQif rdrdudk,fwkdif
rdrdudk,f rdrdumuG,f apmifha&Smufjcif;onf
EdkifiHa&;yif jzpfonf [k qdkcsifygonf/
xdkYtwl jrefrmEdkifiHol
EdkifiHom;taygif;wdkYonfvnf;
xdkuJhodkYyif rdrdudk,f rdrdumuG,f apmifh
a&SmufMu&ef txl;yJ vkdtyfvSayonf/
jrefrmEdkifiHol EkdifiHom;rsm;tm;vHk;
wpfOD;csif; wpfa,mufcsif; udk,fpD udk,fpD
xkduJhodkY rdrdudk,f
wdkif rdrdudk,frdrd umuG,fapmifha&SmufEdkifygu
rdrdudk,frdrd umuG,fapmifha&Smufaejcif;udk
[efYwm; aESmuf,Suf zsufqD;aeaom
&efolrsm;onfvnf; wpfaeYrSm {uefrkcs
usqHk;Mu&onfrSm ajrBuD; vufcwf rvJG
ygay/
62
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
63
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
owif;tawGYtBuHK
oDwif;uRwfvjynfhaeY
atmifwkdbm(3)&ufaeYrSm jyKvkyf&ef
etz tmPmyg;uGufom;rsm; wpfEkdifiHvkH;&SdoHCmawmfrsm;udkESKd;aqmfxm;o
tikdufrdoGm;wJhaeY nfhtwkdif;
jrefrmjynfwGif;ae&mawmfawmfrsm;rsm; rSm
q&mawmfoHCmawmfwkdYoydwfarSmuf uHaqm
ifcJhMuw,fvkdYMum;od&ygw,f/
xkdaeYu jrefrmwkdY&JYaeYxl;aeYjrwf
'kwd,tBudrfajrmuf oHCmawmfrsm;&JY oDwif;uRwfvjynfhaeYjzpfwmeJYtnD
oydwfarSmufuHaqmifyGJukd bk&m;ausmif;uefrsm;rSm
vltrsm;pnfum;cJhygw,f/ bkef;BuD;rsm;
vjynfhaeYrSm
b,frSrxGuf&[k ESKwfrdefYjzifhBudKwiftrdefYay;
xm;cJhaomaMumifh bk&m;om;awmfrsm;
jzpfonfh q&mawmfoHCmawmfwkdY bk&
m;ajcawmf&if;okdY0yfqif;cGifhr&cJhwmukd
pdwfraumif;pGm
jrifawGUcGifh&cJhygw,f/
q&mawmfrsm;a&mufvmrnftxifESifh
wefckd;BuD;bk&m;ae&mawmfawmf
rsm;rsm;ae&mtESHrSm etz
tmPmykdifawG&JY tmPmyg;uGufom;rsm;
ae&m,lxm;wmawGY&ygw,f/
64
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
wcsKdYu 'kdifemum;ay:rSm wkwf"m;v u r mÇ at;bk&m;ukda&mufawmh
ufeuftpkHeJYapmifhaeMuovkd? wcsKdUu uRefawmfwkdYol,fcsif;awGbk&m;zl;NyD;
bk&m;&ifjyifae&mtESHrSm ig;pmoGm;auR;Muw,f/'DMum;
xJrSm rkd;awGuzGJzGJav;&Gmvkdufao;a
wmhuRefawmfwkdYapmif;wef;wpfckrSm
cP0ifckdvkduf&ao;w,f/
uRefawmfoli,fcsif;u
'pf*spfw,fuifr&mav;eJY
[kd&kduf'D&kduf "mwfykHvkduf&kdufwmukd
aumfvHuwkH;0wfawG&JU bkMu-
nfh MunfhwmcH&ao;w,f/
NyD;rSig;pmoGm;auR;Muw,f/
usaemfwkdYig;pmauR;NyD;awmh
aemufrSm&SdaewJh r[modrfawmfBuD;ay:
bk&m;wufuefawmhygw,f/
tusDjzLaumfvHuwkH;rsm;0wfcg odrfBuD;ay:rSmvnf; wpfa,mufrS
ae&m,lxm;Muygw,f/ xkdaeYuwkduf-
wkdufqkdifqkdif
]] usaemfwkdYuvnf;aexl;aeYjrwf
tvkyfem;&ufjzpfwmaMumifh reufxJukdu
bk&m;awmfawmfrsm;rsm;ukd
oli,fcsif;awGeJYvkdufzl;Muw,f/
tHMop&aumif;wmu bk&m;awGay:rSmbkef;
BuD;awGukdrawGY&jcif;yJ?
nae 2em&DavmufrSm
65
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
r&Sdbl;/uRefaawmfwkdY oli,fcsif;ESpfa,muf odwJhtaumifawGr[kwfbl;? acG;xuf
xJAs? tapmifhawGukdawmhatmfrSm awGYcJhw,f/ atmufwef;MuwJhaumifawGav/
usaemfwkdYESpfa,mufbk&m;uef bk&m;uefawmh&wmaemufausmrvkHbl;Asm/
awmh aewkef;rSmyJ q&mawmfawG usaemftxif10rdepfavmufyJMumr,fxif
wpfyg;NyD;wpfyg; a&mufvmNyD;&Gwf w,f? q&mawmfawG&GwfzwfwmNyD;oGm;awmh
zwf awmhwmyJ? uRefawmfwkdYvnf; toD;oD;jyefxGufoGm;Muw,f?uRefawmfwkdY
uHaqmifw,fqkdwm 'gyJjzpfr,fqkd vnf;olwkdYaemufutomav; uyfvkdufNyD;
NyD; ygvmwJh uifr&mav;eJY"mwfykH&kduf,l qif;cJhw,f/ q&mawmfBuD;wpfyg;u
vmcJhygw,f/ atmufvnf;jyefrqif;&Jbl;As/ oHCmem,wHqdyfygwJhum;ay:wufoGm;wm
awmfMum wpfaeYvkH;aeylrkd;&GmxJrSm aeae awGY&w,f?aemufq&mawmfawGuvnf;
MuwJh um;awGeJYtoD;oD;xGufoGm;Muw,f/
q&mawmfawG&GufzufoHMum;awmh
uRefawmfwkdYpdwfxJ pdwfraumif;jzpf&ovkd
2007 oHCmawmfawGukd &uf&ufpufpuf
owfjzwfcJhwm pOf;pm;rdawmh
vufoD;ukduspf uspfygatmifqkyfrdovkd
tHvnf;Budwfrdjyefw,f/
xkdaeUu etz tmPmyg;uGGufom;awG
tikdufrdoGm;vkdY q&mawmfrsm; atmifjrifpGm
jyKvkyfEkdifcJh Muw,fvkdYxifygw,f/
wpfaeY 3000 pm;awGu pGrf;pGrf;wrH a,mq&mMuD;
vufpGrf;jyoGm;vkdY ukd,fygtqpfygaerSm
vnf;aMumuf&ao;w,fr[kwfvm;/
'DaumifawGuomoemhe,fajr&,f?
bk&m;&dyf&,f? w&m;&dyf&,f
66
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
pufwifbm? 27
aoG;pufyef;cif;
vGrf;csif;wyk'f
r[kwfawmh/
*sdK;iSufwpftkyf
&kwfueJxysH
vufzsHaMumawG axmif;axmif;x/
csDxm;wJh vuftkyf
ckawmh vufoD;qkyfukefNyD/
Mo&o
67
tvHawmfopf*sme,f trSwf(1)? twGJ(1)? Edk0ifbmv? 2009
aemufv
- t&SifZeubd0Ho\tqdktrdefY
- rHk&Gmatmif&Sif ESifh pum;pjrD
- umwGef; vuf&mopfrsm;
- aejynfawmfrQpfcsnf\ [mowdkxGm
- 2010 a&G;aumufyGJ oHk;oyfcsuf
- jynfolwdkY\&ifzGifhoH
- tvHawmfopf 0x ¦KwdkESifh
- tvHawmfopfaqmif;yg;rsm;
- tvHawmfopf uAsmrsm;
arQmfyg/
68