You are on page 1of 28

trSwf (110) á

jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfo
h wif;at*sipf D
o w if ; p Of
T he L i g h t n i n g N e w s l e t t e r
trSwf (110) c&pfESpf?2010 ckESp?f ZGefv jrefrmouú&mZf (1372) ( 15-1-99 ) &ufaeYwiG f pwifwnfaxmifonf/

EkdA,fvNf idrf;csrf;a&;qk&Sif\ (65) ESpfajrmufarG;aeYusif;y


urÇmwpf0Srf; *kPjf yKvIyf&Sm;rIrsm;jyKvkyf
a[majymyJw G ifrubJ wurÇmvH;k
&JU vlxv k yI &f mS ;rItoGief YJ ywf0ef;
usifxed ;f odr;f a&;awGukdyg quf
pyfvkyfaqmifzkdY? jynfyrSm us,f
us,fjyefYjyefYusif;yzdYk eYJ a':atmif
qef;pkMunf rw&m;csKyaf ESmifcaH e
&wmudk uefYuu G zf Ykw
d ifrubJ w
wdik ;f jynfv;kH csKyaf ESmifcaH e&wJt h
aetxm;udk uefYuu G w
f o
hJ abm
jzpfwmaMumifh EdkifiHa&;t"dyÜg,f
aqmifNyD; EdkifiaH &;t&awmif;qdk
csufawGudk ay:vGiaf tmifaqmif
&Guzf dYk qkdwJh rloH;k &yfeJYusif;ywm
jzpfw,fvdkY OD;0if;wifuajymyg
w,f/
a':atmifqef;pkMunf&UJ a&SU
kd a&pDacgif;aqmif u aqmif&u
jrefrmh'rD u G cf yhJ gw,f/ awGeYJ vli,ftzJYG awGu OD;aqmif aeBuD;jzpfwhJ OD;ÓPf0if;u ]]jynf
a':atmifqef;pkMunf&UJ ZGev f (19) a':atmifqef;pkMunf&UJ arG; usif;ycJhwmjzpfNyD; rloHk;&yfudk olvx l tk m;vH;k 'Dru kd a&pDeYJ vlYt
&ufrmS usa&mufwhJ (65) ESpaf jrmuf aeYyu GJ kd tzJUG csKyf&UJ trsK;d orD;tzJYG vnf; csrw S cf yhJ gw,f/ aysmfy&GJ iT yf ?GJ pmrsufrSm (5) aumfvH (1) odkY ...
arG;aeYyJGudk trsKd;om;'Drdkua&pD

tJet
f ,fv'f aD cgif;aqmifrsm; vlxt
k Mum;qif;
tzJGYcsKyf rdk;ukwfNrdKUe,f jynfolY
vTwfawmfudk,pf m;vS,f a':ar
ESi;f Munf&UJ r*Fvm'HNk rdKUe,fuae
tdrrf mS usi;f yjyKvyk cf yhJ gw,f/ r[mAsL[ma&;qGJa&;twGufavhvm
arG;aeYyJGudk tzJGUcsKyfacgif;
aqmifawGeJYtwl wdkif;&if;om; trsK;d om;'Drdu k a&pDtzJGYcsKyf &Si;f ay;Edkizf dkYtwGuf 'Dc&D;pOfudk
acgif;aqmifrsm;eJY Edik if Ha&;tiftm; tzJYG0ifrsm;eJYawGYqkNH yD; bmoma&;? &nf&, G fcJw
h mjzpfw,fvkdY OD;0if;
pkrsm;tygt0if y&dowfig;&m vlraI &;vkyif ef;awGukd qufvuf wifu ajymygw,f/
ausmf wufa&mufchJMuNyD; tcrf; aqmif&u G Ef ikd zf YkdtwGuf OD;0if;wif ]]u&ifjynfolawG[m 'DaeY
tem;udk obmywdtjzpf tzJUG csKyf eJYtzJGY[m ZGev f (19) &ufrSm u ArmjynfrmS jynfwiG ;f ppfvYkdyJ ac:
A[dktvkyf trIaqmifO;D 0if;wif &ifjynfe,fc&D;pOfudk pwifcJhyg ac:? jynfwGif;ppf&JU t&dyft
w,f/ a,mifvYkd yaJ c:ac: ab;'kua© wG
udkwifarmifOD; OD;[Homjrifh
MudK;ay;towfcH&onfh
tzJYGcsKyAf [dt k vkytf rIaqmif udck pH m;cJ&h wJt h cgrSmawmh qd;k 0g;
(34) ESpa f jrmuf tzJYG 0if OD;0if;wif? OD;[Homjrifeh YJ 0ifawGqu D kd oGm;a&mufNyD; vwf wJh taetxm;rSm a&mufaew,f
trSww f & pmrsufEmS zsmyHek vD kHO;D wdYk O;D aqmifwt hJ zJYG [m wavmjzpfay:aewJh qdk;0g;wJt h qdkwmudk usaemfwdkY oabm
tcsyfydk yg&Sdo nf/ te,fe,ft&yf&yfrmS &SMd uwJh tzJUG ajctaeawGukd 0dkif;0ef;ulnaD jz pmrsufrSm (9) aumfvH (1) odkY ...
ZGjref
efv? 2010
rmEd ckEfv
kifiHvGw Spf yfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGe
jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pfv ? 2010
DrS xk ckESpf/
wfa0onf
á trSwf (110)

ppfuReftjzpfEGHepfrcH
jrefrmEdkifiHvGwfvyfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGefv? 2010 ckESpf
trSwf (110) owif;pOf (3) á

tJeft,fvf'DygwD a&G;aumufyJG r0ifayr,fh


rl0g'twdi
k ;f qufvufvy
k u
f i
kd f jynfoE
Yl v
S ;Hk rodr;f usKH;vQif
2010 ckESpf ZGefv (19) &ufaeYwGif NLD acgif;aqmif OD;0if;wif
OD;aqmifonfhtzJGYonf u&ifjynfe,fodkY vlxkpnf;½kH;a&;c&D;oGm;
a&mufcJhonf[k owif;rsm;t& Mum;od&onf/
NLD acgif;aqmifrsm;taejzifh rnfonfhtaMumif;aMumifhjzpfap
vlxkESifh xdawGYqufqHrIrsm; jyefvnfpwifaejcif;tm; 0rf;ajrmuf0rf;
omBudKqdktyfayonf/ EdkifiHa&;orm;onf vlxkESifh uif;uGmcJhygu
trdrJhom; a&enf;ig;odkY jzpfacsrnfudk NyD;cJhonfhumvjzpfpOfrsm;u
jyqdv k suf&dSonf/
NLD pwifzJGYpnf;pOfuyif xdkpOfu twGif;a&;rSL;tzJGY0ifwm0efudk
xrf;aqmifaeonfh OD;0if;wifO;D aqmifvsuf tzJYG csKyfnv D mcH usif;yEdik f
a&;udk t"duOD;pm;ay;vkyfief;pOftjzpfvkyfaqmifcJhonf/ tvTmtoD;
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJYcG sKyu
f &JUa&SYvyk if ef;pOfeYJywfoufwhJ o oD;? twef;tpm;trsKd;rsK;d ESihf a'otoD;oD;? vlrsK;d toD;oD;wdYkrS wjynf
a&SUvkyfief;pOfawG csrSwEf dik fzkdYt abmxm;awGudk ajymqdkcJhMuyg vkH;twdkif;twmjzifh jynfolvlxu k kd udk,pf m;jyKonfh tqifhqifhaom
wGuf ygwDA[dt k vkyt f rIaqmif ao;w,f/ tzJGYcsKyfacgif;aqmifrsm;udk 'Drdkua&pDenf;us arG;xkwfjcif;tm;jzifh tzJGY
tpnf;ta0;udk ygwD'Ok uúX OD; ]]usaemfwYkd a':pku vlraI &; csKyftm; vlxkygwDw&yftjzpf xkqpfoGef;avmif;&ef tzJGYcsKyfacgif;aqmif
wifO;D &JUaetdrrf Sm ZGev f (21) &uf eJYywfoufNyD; ajymwJph um;wck rsm;u tarQmftjrifBuD;pGmpDpOfcJhonf/
odkYaomf tzJGYcsKyf\ EdkifiHvkH;qdkif&m nDvmcHudk taumiftxnf
u usif;ycJyh gw,f/ &Syd gw,f/ rMumcifu usaemhukd
razmfEdkifcJh/ ppf tmPm&SifwdkY\ t"r®[efYwm;ydwfyifrIaMumifhjzpfonf/
A[dktvkyt f rIaqmif tpnf; ajymvku d w f m? vlraI &;udk Edik if aH &; wcsKdUaom acgif;aqmifrsm;uvnf; tkyfpdk;olwdkY\ ,if;zdESdyfrIukd t
ta0;udk tzJYG 0ifrsm;jzpfMuwJh OD; u cJx G w k Nf y;D ajymvdYkr&bl;wJ/h vl aMumif;jyí ygwDwGif; 'Drku d a&pDusifho;kH rIEiS hf tqifqh ifhaomacgif;aqmif
wifO;D ? OD;oef;xGef;? OD;vSaz? OD; rIa&;qdkwm Edik fiHa&;yJwhJ/ trsKd; rsm;rSwqifh jynfolvlxk\ yuwdvdktyfcsufrsm;? oabmxm;rsm;
nGeYf a0? OD;ÓPf0if;? OD;xGe;f xGe;f om;'Drdu k a&pDtzJYG csKyftaeeJYu tay:tajccHonfh rl0g'csrSwfa&;wnf;[laom vlxkygwDw&yftae
[def? OD;0if;jrifheJY a'gufwm a': tcktcsderf mS jyefvnfrw S yf Hrk wif ESihf rvJrG aoGusifo h k;H &rnfh ygwDwnfaqmufa&;vkyif ef;pOfukd a&SmifvJT
ar0if;jrifw h dYk wufa&mufcMhJ uNyD; wJhtwGuf Oya't&r&Sdawmhbl; &mü tod&Sdonfjzpfap? todr&Sdonfjzpfap yg0ifcJhMuawmhonf/ &ef
ygwDvkyfief;pOfawG yHkrSefvnf vdkY wcsKdYvlawGu,lqayrJh us ol\ zdESdyfrI rnfrQyifjyif;xefygap? jynfov l lxkESifh ruif;uGmyJ xdk
tajctaeatmufrSmyif xl;jcm;rIrsm;udk tcGifhaumif;,lí pGefYvTwfpGefY
ywfEikd zf Ykd aqG;aEG;cJMh uw,fvYkd od aemfwYkdawGtaeeJYawmh rSwyf w kH if pm;pdwf"mwfjzifh tepfemcHum vlxkvkyfief;pOfudk taumiftxnfazmf
&ygw,f/ Ny;D om;ygwDwckjzpfw,f/ Edik if aH &; &ef ysufuGufcJhMuonf/ vlxkESifh xdawGYrIudk a':atmifqef;pkMunf
CEC tpnf;ta0;udk yHkrSef udkvJqufv kyfa ezd kY usaemfw dkY wOD;wnf;om vkyaf qmifoifo h nfh? vkyfaqmifEkdifonfh? rudkifwG,f?
twdkif; vkyfaqmifoGm;NyD;awmh vuf&u dS kd rdryd gwD&w dS ,fqw kd &hJ yf rxd awGYtyfaomt&mtjzpf oabmxm;cJh Muonf/ trsm;pkaom
NrdKUe,fawGu qufv ufvkyf wnfcsufeYJyJ usaemfwYkad qmif&u G f a&G;cs,fcHjynfolYvTwfawmfud, k fpm;vS,rf sm;onf oufqdkif&mrJqE´
aqmifEidk zf Ykdudk vkyif ef;cswmjzpfwhJ aewmjzpfygw,f}}vkdY A[dt k vkyf e,frS uif;uGmaeonfrSm q,fpkESpfwpkyifru tcsdefMumanmif;cJhNyD
taMumif;eJY ygwDu rSwfyHkwif trIaqmiftzJYG 0if OD;ÓPf0if;u jzpf o nf / ]ppfenf;AsL[m b,fvdkomvnf; pJGudik fvufeuf b,fvdk
xuf vnf; jynfolY cGeftm; rudk ;pm;vQif jynfolY ESvkH ; rodrf ;usKH;vQif
xm;NyD;om;jzpfwmaMumifh xyfNy;D ajymcJyh gw,f/
"g;oGm;vnf;a<u vSv H nf;acGt}Hh [laom bdk;bGm;wdkY\ oifMum;csufudk
rSwyf rkH wifwmeJYywfoufvYkd a0 qufvufNyD;awmh vli ,f arhavsmhaecJhMuonf/
zefMuwmawG&adS eayr,fh tzGYJcsKyf awGukd pepfwusysK;d axmifay;zdYk eYJ NLD onf 1990 jynfha&G;aumufyJGrsm;rSwqifh jynfolvlxku
taeeJY t&ifuvdkbJ qufvkyf vli,fawG? trsKd;orD;tzJYGawG? tyfESif;vdkuf aom wm0ef0wå&m;rsm;udk taumiftxnfrazmfEdkifcJh/
oGm;r,fvYkd ygwD&UJ 'kOuúX OD;wif ausmif;om;xkawGuvnf; wm þtwGufvnf; jynfolvlxkudk w&m;0ifawmif;yefcJhonfrSm csD;usL;
OD;u tm&ftufzfatudk ajymyg 0efud, k fpDeYJ vkyaf qmifaeMuwm p&mjzpfonf/ odkYaomf bmaMumifh taumiftxnfrazmfEdkifcJhonf qdk
w,f/ udkawGY&wJhtwGuf *kPf,lwJht onfukdrl jyefvnfqef;ppf&efvkdonf/ &efolppftmPm&Sifpepf\ qd;k
ZGevf (19) &ufu jyKvyk w f hJ aMumif; ajymqdo k mG ;ygw,f/ 0g;,kwfrm&ufpufrI[k wcsKdUuaxmufjyygrnf/ rSefygonf/ 50 %
rSefygonf/ usef 50 % uawmh &efolaMumifhr[kwfyg/ rdrdaMumifhjzpf
arG;aeYtcrf;tem;rSmvnf; ygwD ÀÀÀ
onf/ ,ckumvrSmawmh "r®"Xd mefusus tjyKoabmjzifh pdppfuszdkYvdk
ygonf/ jynfov l xl Ek iS hf uif;uGmí[k rqd&k ufawmifrS jynfov l x
l Ek iS hf
rif;qd;k udk atmifyJGudk &,lavmufatmif vkHavmufonfh xdawGYrIr&SdíjzpfaMumif;

á ypfNyD
awmh okH;oyfvdkonf/
rnfokdYyifjzpfap tcsdefraESmif;yg/ NLD pnf;½kH;a&;Adokum OD;0if;
wif OD;aqmifvsuf vlxkESifhxdawGY&ef vkyfaqmifaerIrsm;tm; BudKqdk
tyfygaMumif;/
ZGefv? 2010 ckESpf jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pDrS xkwfa0onf/
á owif;pOf (4) trSwf (110)

ppftpd;k &u Edi


k i
f aH &;ygwDawGtay: a&G;aumufyJGqefYusifwJhvIyf&Sm;rI
wif;usyfwJhOya'jyXmef; jrpfBuD;em;NrdKe
U ,ftcsKdw
U i
G v
f y
k f
ppftpdk;&&JYa&G;aumufyJG udk &Sm;rIukd OD;aqmifow l OD;uvnf;
ZGefv (23) &ufu xkwfjyef vdkY qdkxm;ygw,f/
uefYuu G fwht J aeeJY ucsijf ynfe,f 1990 ckEpS f ygwDpkHtaxGaxGa&G;
vdkuf wJh a&G; aumufyJG aumfr&Si f&JU tJ'Dtjyif a&G;aumufyJG0ifr,fh
aMunmcsuft& Edik if Ha&;ygwDrsm; t ygwDawG[m tpd;k &½H;k awG? tzJYG tpnf;
twGif;u NrdKUwcsKdUrSm eH&HawGrSm aumufy&GJ v'fukd todtrSwf rjyK
wGuf pnf;½Hk;vIHYaqmf&mrSm wif;usyf awG? puf½?kH tvky½f ekH YJ tvkyXf meawG? pmuyfwv hJ Iy&f mS ;rIukd ZGevf (19) wJth jyif 2008 zJYGpnf;yHtk ajccHOy
wJhOya'awGjzpfw,fvYdk ajymqdka0zef aps;? tm;upm;uGi;f ? omoemeJYqik d w f hJ &ufrmS jyKvyk cf MhJ uygw,f/ a'uvnf; wdki;f &if;om;jynfol
aeMuygw,f/ taqmuftOD;ae&m? pmoifausmif;? tJ'DvIyf&mS ;rIukd jrpfBuD;em;? awG&UJ tcGit hf a&;ryg&Sb
d J ppftpd;k
a&G;aumufyGaJ umfr&Sif&UJ t&if jynfolYaq;½Hpk wmawGukd taESmuft Aef;armfeJY 0dik ;f armfNrKd UawGu vlpnf & tmPmwnfNrJa&;ukdom &nf
uxkwfjyefNyD;om; pnf;urf;t& 0if ,Surf jzpfap&vdYkvnf; uefYowfxm; um;wJah e&mawGrSmvdkufuyfwm &G,fa&;qJGxm;wmjzpfwJhtwGuf
a&muf,OS fNydKifr,fhygwD[m rSwyf w Hk if ygao;w,f/ jzpfNyD; pm&Gufay:rSm 2010 a&G; tJ'OD ya'eJY usi;f yr,fah &G;aumuf
cGifhjyKvkdufwJhaeYupNyD; &uf (90) t Edik if aH &;ygwDawG&UJ a&;om;a[m
aumufyu GJ kd Muufajccwfxm;wm yJGudk qefYusifuefYuGuf&wmjzpf
wGi;f ygwD0ifOD;a& (1000) &Sd&rSm ajymcsuaf wGrmS vnf; Edik if aH wmfukd t
jzpfNyD; a'oqdki&f mygwDawGuawmh MunftndKysuaf p&ef 'grSr[kwf *kPf jzpfw,fvYkd pm&Guv f u kd u
f yfox l J w,fvdYk OD;aqmifvIy&f Sm;olwOD;
tenf;qHk; ygwD0ifOD;a& (500) &S&d odum© xdyg;ap&efeYJ tpd;k &udk qefYusif u wa,mufu ajymygw,f/ uajymwmudk ucsifowif;pOfrmS
rSmjzpfw,fvYkd qdkxm;ygw,f/ qE´jy&ef? wyfrawmfudk *kPfodu©m a&G;aumufyGq J efYusiw f hJ vIyf azmfjyxm;ygw,f/
a&G;aumufyJG0ifr,fhygwDawGudk xdcu dk fap&ef a[majymjcif;? a&;om;
uefYowfxm;wJOh ya'yg aMunmcsuf yHkESyd fjcif; rjyKvkyf&vdYk aumfr&Sif&JU
awGuawmh EdkifiHa&;ygwDawGtaeeJY aMunmcsurf mS uefYowfxm;ygw,f/
owfrw S xf m;wJah e&mawGrmS pk½;kH a[m tckvdka&G;aumufyJGaumfr&Sif&JY
ajymcGifhawGudk a&G;aumufyJGaumfr&Sif uefYowfcsufOya'awG xkwfjyefNyD;
½Hk;cJGawGrSm wywfBudKwifcGifhjyKcsuf wJhaemufydkif; rSm EdkifiHa&;ygwDawGeJY
,l&rSmjzpfNyD; pka0;r,fhae&mudk oGm; apmifhMunfholawG&JU a0zefoHawG w
&mrSmvnf; tvHawGudkifaqmifoGm; NydKifwnf; qdkovdk xGufay:vmcJhyg
wm? tpkta0;vdu k f csw
D ufvn
S v hf nf w,f/
wm? a<u;aMumfwmawG rjyKvkyf&bl; ÀÀÀ

jrefrmEdkifiHvGwfvyfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGefv? 2010 ckESpf


trSwf (110) owif;pOf (5) á
rsufESmzkH;owif;rS tquf ...
cGifhta&;tjynfht0&zdkY a':atmif urÇma
h cgif;aqmifrsm;u jrefrmhacgif;aqmif&UJ
qef;pkMunfOD;aqmifrIeJY tjrefqHk;
jyef&ygap}} vdkY qkawmif;cJhNyD; jynf (65) ESpaf jrmufarG;aeYukd toD;oD;*kPjf yK
olYvw T af wmfu, kd pf m;jyKaumfrwD t jrefrmh'rD u
kd a&pDacgif;aqmif
wG if;a&;rSL ; OD;at;omatmifu a':atmifqef;pkMunf&JU 65 ESpf
vnf; ]]jrefrmEdkifiHrSm usif;yr,fh a&G; ajrmufarG;aeYrmS urÇmu h kvor*¾
aumufyJG[m wdkif;jynftwGuf EdkifiH
twGi;f a&;rSL;csKyf rpöwm befuD
a&;jyóemudk ajz&Sif;ay;r,fh t
rGe;f eJY urÇmah cgif;aqmifrsm;u arG;
ajzr[kwfbl;qdkwmodwJhtwGuf 'D
a&G;aumufyJGtNyD;rSmvnf; tcuf aeYqkrGeaf wmif;qdNk yD; a':atmif
tcJawG tusyftwnf;awGeJY EdkifiH qef;pkMunfuv kd w
T af y;zdYk ppftpk;d
a&;jyóemawG &SEd idk yf gw,f/ 'D jyó &ud k xyf rH a wmif ; qd kv d ku fy g
emawGtm;vHk;udk nd§nd§EIdif;EIdif;eJY ajz w,f/
&Sif;Edkifr,fholu a':atmifqef;pk a':atmifqef;pkMunf&UJ arG;
Munfjzpfw,f/ 'gaMumifh a':atmif aeYrwdik cf ifw&ufujyKvyk w f hJ o
qef;pkMunfukd tjrefqHk;vGwfap csif wif;pm&Si;f vif;yJrG mS arG;aeY&iS u f
w,f/ vGwfygapvdkYvnf; qkawmif; aetdrt f us,cf sKyu f scHae&qJ jzpf NAdwde0f efBuD;csKyf a';Apfurf rIeJY &ifMum;apha&;rvkyfbJ Nidrf;
ygw,f/}} vdkY tcrf;tem;rSm ajym wJt h wGuf ]]tvGepf ;kd &dryf yl ef}} jzpf &Ge&f UJ arG;aeYo0PfvmT rSmawmh ppf csrf;a&;eJY&oif&h xdu k fwhJ om,m
oGm;ygw,f/ &aMumif;eJY a':atmifqef;pkMunf tpd;k &aMumifh wdik f;jynfrmS jzpfvm 0ajymrIukd b,fawmhr&S EdkifrmS r
tJ'Dtjyif tusOf;usEdkifiHa&;
tygt0if EdkifiHa&;tusOf;om; wJh rw&m;rIawG[m a':atmif [kwfygbl;}}vdkY The Elders tzJGY&JU
orm;awG&JU rdom;pk0ifawGvnf;
tm;vH;k a&G;aumufyrGJ mS yg0ifEidk f qef;pkMunfudk oufwrf;wdk; t OuúX 'ufprf eG w f ;l wl;u tzJY&G UJ aMu
wufa&mufqkawmif;cJhMuNyD; t
usOf;usEdkifiHa&;orm;awG&UJ uav; zdkYtwGuf tjrefqHk;jyefvTwfay; usOf;csvdkufwJhtjzpfu aMu;rHk nmcsufrmS a&;om;azmfjyxm;yg
i,f (130) twGufudkvnf; ynm w,f/
a&; taxmuftulypönf;awG a0iS
ay;NyD; iSufvTwf? qkawmif;arwÅm
]wOD;eJwYNird OD;f ;cstMr;fua&;eJm; aqGY&oif;aEG&h ;xdrIeuk YJ &ifwf MuJhom,m
m;apha&;rvkybf J
0ajymrIukd
'DtzJYG ukd awmiftmz&du o
r®wa[mif; e,fvfqifref'Jvf
ydkYwmawG tjyif a':atmif qef;pk b,fawmhrS &Edik rf mS r [kwyf gb;l vm;u 2007 ckEpS frmS wnfaxmif
Munf&JU rdefYcGef;aumufEkwfcsufawG cJNh y;D MoZmwdurú BuD;rm;wJh urÇmh
udkzwfNyD; vlxak cgif;aqmifukd &nf oifh aMumif;? a&G; aumufyJGrSm acgif;aqmifawG yg0ifMuygw,f/
ozG,f xif[yfaeygw,fvkdY yg
nTe;f zJGYox D m;wJh uAsmawGudv k nf; oufqikd o f al wGtm;vH;k yg0ifoifh ukvor*¾ taxGaxGtwGif;a&;
&GwfzwfcJhMuw,fvdkY OD;ÓPf0if;u &SNd yD; 0efBuD;csKyfa[mif; a*:'Geb f
wmaMumifh Edkif iHa&;ygwDawG eJY rSL;csKyaf [mif; udzk t D meef? tar&d
ajymygw,f/ a&mif;vdkbJ olYtaeeJYuvnf;
jynfolvlxkw&yfvHk;ygrSom t ueforwa[mif; *sifrDumwm?
wcsdefwnf;rSmbJ &efukefwdkif;? a':atmifqef;pkMunfukd t&ifu
rsm;vufcH,HkMunfNyD; ppfrSefwJh tmz&dubke;f awmfBuD; 'ufprf Gef
'*HNk rdKYopf? rauG;pmoifwdu k fu oH wnf;u MunfndKav;pm;oljzpf
a&G;aumufyt GJ jzpf todtrSwjf yK wl;wl; polwdYk u tcrf;tem;udk
CmawmfawGpak ygif;NyD; oajy (65) wmaMumifh jrefrmjynfolawG &JY
vufcEH ikd Mf urSmjzpfw,fvYkd ukv wufa&mufcJh MuNyD; a':atmif
yifpdkufNyD; arm&okwf (65) acguf tem*wf vlYtcGihfta&;eJY 'Drkdu
&GwfzwfcJhw,fvdkY od&ygw,f/ or*¾twGi;f a&;rSL;csKyu f ajymyg qef;pkMunftwGuf &nfpl;xm;
a&pDa&;awGudk tjynfht0cHpm;
MunfhjrifwdkifNrdKYe,fu tzJGY w,f/ wJh xdkifcHkvw G fwvHk;udk jyifqif
vmEdkifwJhtxd EdkifiHwumeJY yl;
csKyf0ifawGuawmh tif;pdefaxmifudk tar&dueforw tdb k m;rm; ae&mcsxm;ay;w,fvYkdvnf; od
aygif;aqmif&u G fomG ;rSmjzpfovdk
axmif0ifpmvmawGYMuwJh axmifus uawmh jrefrmEdik if rH Sm vlYtcGit hf &ygw,f/
ESpEf ikd if cH sif;vnf; aqmif&u G of mG ;
rdom;pk0ifawGudk EdkifiHa&; tusOf; a&;eJY 'Drdu
k a&pDa&; jyKjyifajymif; Oa&myygvDreftrwfrsm;&JU
rSmjzpfw,fvdkY a&;om;xm;yg
usolawGzwfzYkd ocifu, kd af wmfridI ;f ? vJraI wGtwGuf a':atmifqef;pk jrefrmhta&;tzJGYuvnf; a':
w,f/
vlxkOD;vSpwJh yk*¾dKvfawG&JU pmtkyf Munf&UJ pdwf"mwfcdik frmjywfom; atmifqef ;pkMunf&JYarG;aeY t
awG ay;vSLcJhMuaMumif; od&yg tvm;wlyJ awmiftmz&du
rI? owd&Å rdS ?I ud,k u
f sK;d pGeYf tepfem xdrf;trSwftaeeJY aMunmcsuf
w,f/ Edik firH mS jyKvyk wf Jh urÇmah cgif;aqmif
cHraI wGukd xkwaf zmfcsD;usL;xm;Ny;D wapmif xkwjf yefcyhJ gao;w,f/
&efuek fwdki;f twGi;f u tzJGYcsKyf a[mif;rsm;tzJGY The Elders u
a':atmifqef;pkMunfeYJ Edik if aH &; tJ'DaMunmcsuf[m a':
vli,fawG? axmufcHolawGeJY yJcl; vnf; arG;aeYtxdr;f trSwt f jzpf
tusOf;om;tm;vHk;udk >cif;csuf atmifqef;pkMunfarG;aeYukd *kPf
wdik ;f u vli,fawGuvnf; a':atmif aMunmcsufwapmif xkwjf yefcJh
r&Sd csucf sif;vTwaf y;zdYkudk aMunm jyKzdYk tjyif ppftpk;d &usif;yzdYk ppD Of
qef;pkMunf&JUarG;aeYudk *kPfjyKwhJ t w,fvYkd o&d ygw,f/
aeeJY aoG;vSL'gef;cJhMuygw,f/ csufwapmif xkwfjyefawmif;qdk aewJah &G;aumufyeGJ YJ a&G;aumufyJG
]]wOD;eJYwOD;tMum; aqG;aEG;
ÀÀÀ vdu k yf gw,f/ pmrsufrSm (8) aumfvH (4) odkY ...

ZGefv? 2010 ckESpf jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pDrS xkwfa0onf/


á owif;pOf (6) trSwf (110)

a&G;aumufyJG0ifrnfhygwD rGefjynfopfygwD ppftpdk;&eJY


vlxkudk,fpm;jyKr[kwf[k &Srf;jynf raqG;aEG;awmhaMumif; qkH;jzwf
jyefvnfxa
l xmifa&;aumifpD aMunm
ppftpk;d &&JUa&G;aumufyJGudk (2010) a&G;aumufyeGJ YJ yg0if,OS f
0ifa&muf,OS Nf yKd izf Ykd rSwyf w
kH ifxm; NyKd irf ,fh Edkiif Ha&;ygwDtopfawGukd
wJh 0 'Dru kd &ufwpfygwD WDP [m todtrSwrf jyK? axmufcrH mS r[kwf
vlxt k wGuf tusK;d jyKr,fyh gwD r aMumif;eJY etzppftkyfpk ausm
[kwfbl;vdkY MoZm&SdwJh 0 acgif; axmufaemufcHjyKxm;wJh wdkif;
aqmifwOD;u ajymvdu k yf gw,f/ &if;om; pnf;vH;k nDnw G af &;ygwD
0 EdkifiHa&;ygwD (3) ck&SdwJh ? BuHYcikd zf YGHNzKd ;a&;toif;wdYkrmS yg0if
teuf OD;ayguf,cl sr;f OD;aqmifwhJ aeMuwJh &Sr;f jynfov l lxkeYJ &yfrd
0 jynfaoG;pnf;nDnw G fa&;ygwD &yfzwdkYuv kd nf; twnfjyKaxmuf
UWSP u a&G;aumufyJG0ifrSm r cHrmS r[kww f Jt
h aMumif; azmfjyyg
[kwb f ;l vdYk aMunmxm;wmaMumifh &Syd gw,f/
usefygwDEpS cf kjzpfwhJ 0 trsK;d om; a&G;aumufyJGtwGuf &Srf; tcrf;tem;wckwGiaf wGU&aomrGefjynfopfwyfzJGY
nDnw G af &;ygwDeYJ 0 'Dru dk &ufwpf jynfawmifyikd ;f udk pnf;½H;k a&;qif; jrefrmppftpdk;&&JU e,fjcm; rsK;d om;awGtwGuf tmrcHcsufw
ygwDwYdku a&G;aumufyGJ aumfr&Sif zdYk jyifqifaeMuwJt h zJYGawGuawmh apmifw
h yf toGiaf jymif;a&;udpu ö kd pHkw&mr&SdbJeJY vufeufpGefYcdkif;
&JU cGijhf yKcsuf&xm;NyD; a&G;aumufyGJ usm;jzLygwDac: &Sr;f wdik ;f &if;om; aqG;aEG;zdkYrvdt
k yfawmhaMumif; rGef wm? wyftoGiaf jymif;wmwdYk? wyf
twGujf yifqifaewJyh gwDawG jzpf rsm; 'Drdku&ufwpfygwD SNDP jynfopf ygwDu ajymvdku fyg eJYygwDuckd jJG cm;wmwdYk ygwDu vuf
Muygw,f/ ?vm;[l trsKd;om;zYGHNzdK;wdk;wuf w,f/ cHrmS r[kwb f ;l / 'gu rGejf ynfopf
0 'Dru kd &ufwpfygwD (WDP) a&;ygwD? ytd0k t f rsK;d om;tzJYG csKy?f
[m jrefrmhqd&k S,v f pfvrf;pOf yg
wDu vla[mif;awGeYJ zJYG pnf;xm;
tif;trsKd;om;zGHYNzdK;wdk;wufa&;
ygwD? jynfaxmifpBk uHYckdiaf &;eJY zGHY
rGeftrsKd;om;awGtwGuf
tmrcHcsuf
} &JU a&SU&yfwnfcsufawGyg}}vdYk rGef
jynfopfygwD&JU A[dktvkyftrI
aqmifwOD;u acwfNydKifowif;
NyD;? wdik ;f &if;om;pnf;vH;k nDnw G f NzdK;a&;ygwD? wdkif;&if;om; pnf; wpHkw&mr&SdbeJ JY
*sme,fudk ajymygw,f/
a&;ygwDtjzpf 1990 ckEpS u f a&G; vHk;nDnw G fa&;ygwDwkdY jzpfMuyg vufeufpGec Yf i
kd ;f wm?
rGefjynfopfygwD&JU oabm
wyftoGifajymif;wmwdkY?
wyfeJY ygwDudk xm;eJYywfoufNy;D awmh jrefrm ppf
cGJjcm;wmwdkY ygwDu tpdk;&zufu wpHkw&m wkefYjyef
vufcHrSm r[kwfbl; ajymqdjk cif;r&Sad o;ayr,f?h ESpzf uf
tMum;rSmtajctaeawG wif;rm
rMumcifurS usif;yNyD;pD; vmwmaMumifh rGefjynfopfygwD
oGm;wJh rGefjynfopfygwD A[dkt ½Hk;awGeJYygwD0ifawGudk xdef;csKyf
vkyftrIaqmiftpnf;a0;&JU qHk; e,fajrawGqD ajymif;a&TUxm;vdkuf
jzwfcsuft& tckvakd Munmvdu k f Ny;D e,fpyfa'orSmaexdik fMuwJh a'
wmvnf; jzpfygw,f/ ocH (1000) ausmfukdvnf; ab;
aumufyrGJ mS yg0ifcw Jh ho
J al wGjzpfwhJ w,f/ rGejf ynfopfygwDtaeeJY tck vG wf &mqD wdr f;a&S mif apcJh yg
tjyif BuHUcdkifzGHYNzKd ;a&; toif;0if RCSS &JU aMunmcsuf xGuf vdk qH;k jzwfcsufcsNyD;wJah emufyikd ;f w,f/
awGvnf;jzpfwmaMumifh etz&JU vmNyD;wJhaemufydik f;rSmawmh usm; rSm etztpd;k &eJY rGejf ynfopfygwD rGejf ynfopfygwDonf 1995
ausmaxmufaemufcHjyKxm;wJh yg jzLygwDac: &Sr;f wdik f;&if;om;rsm; tMum; qufqHEdkifzdkYtwGuf yg ckESpfu ppftpdk;&eJY typftcwf
wD jzpfw,fvYkd 0 todik ;f t0dik ;f rSm 'Drduk &ufwpfygwD tygt0if t wDA[dak umfrwD0ifwOD;udk armfv &yfpJcJhNyD; ppftkyfpka&;qJGcJhwJh
MoZm&Sw d Jyh k*dK¾ vfu oQrf;oHawmf jcm;Edik if aH &;ygwDawGukd axmufcH NrdKifNrdKUrSm wm0efay;tyfxm;yg zJYpG nf;yHtk ajccHOya'udk vufcjH cif;
qifuh kd ajymygw,f/ tm;ay;zdkY t&rf;tm;enf;aeNyD; w,f/ r&Sw d thJ jyif (2010) a&G;aumufyGJ
&Sr;f jynf jyefvnfxal xmifa&; &Srf;jynfawmifyikd ;f udk pnf;½H;k a&; ]]awGYqHak qG;aEG;NyD; Edik if aH &; udkvnf; 0ifa&mufta&G;cHrSm r
aumifpD RCSS &JU (10) ESpfjynfh qif;zdkYudkvnf; aMumuf&GYHaeMu jyóemawGtwGuf tajz&SmoGm; [kwfbl;vdkY twdtvif;aMunm
txdr;f trSwt f jzpf aMunmcsuf w,fvdkY SNDP &Sr;f wdkif;&if;om; zdYk etzudka&m? aemifwufvmrnfh xm;wJY typf&yftzJGYvnf;jzpfyg
wapmifukd arv (26) &ufu xkwf rsm; 'Dru kd &ufwpfygwD0ifwOD;u tpdk;&udkyg rGefjynfopfu quf w,f/
jyefcJhygw,f/ aMunmcsufrSm &Sr;f oHawmfqifu h kd ajymygw,f/ vufawmif;qdo k mG ;rSmyg/ rGef t ÀÀÀ
jrefrmEdkifiHvGwfvyfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGefv? 2010 ckESpf
trSwf (110) owif;pOf (7) á

a':atmifqef;pkMunfuscHae&wJhjypf'Pf
Edik if w
H umOya'eJY rnD[k ukvxkwjf yef
tar&duefEikd if o H m;wOD; ae aeeJYuv k or*¾aMunmpmwrf;yg
tdrf0ef;twGi f; a&ul;0ifcJh wm tcsufawGukd vdu k ef mygw,fvdYk
eJYywfoufNyD; aetdrt f us,fcsKyf ajymwm[m a':atmif qef; pk
pnf;urf;csK;d azmufreI YJ a':atmif Munfukd vTwrf ay;rcsif; vdu k ef m
qef;pkMunfudk pD&ifcsufcscJhwm w,fvYdk ajymvdYk r&aMumif;eJY a':
[m w&m;r0ifb;l vdYk qGpZf mvef atmifqef;pkMunf vGwaf jrmufzYkd
Edik fiH *sDeAD mtajcpku d f ukvor*¾&UJ twGufudkvnf; tckvdk ukvo
rw&m;zrf;qD; tusOf;csrI rsm; r*¾&UJ enf;vrf;awGtygt0if t
qdkif&m tvkyftrIaqmiftzJGYu jcm;jzpfEkdifajc&SdwJh enf;vrf;tm;
qH k;jzwfc sufcsvd ku fwmjzpf yg vH;k udk toH;k jyKomG ;rSmjzpfw,fvYkd
w,f/ a':atmifqef;pkMunf&JU a&SYae
tjynfjynfqkdif&m vlYtcGifh jzpf wJh *sJ&uf'f*sefqmuvnf;
ta&;aMunmcsuf tyd'k f 9?10?19 ajymygw,f/
eJY 20 wdYkuckd sK;d azmufNyD; a':atmif 'ghtjyif a':atmifqef;pk
qef;pkMunfudk xyfrH tusOf;cs Munf&JU 65 ESpjf ynfh arG;aeYtxdr;f
xm;wm[m Edik fiHwumOya'udk trSwt f aeeJY urmÇYc&pf,mef bm
csKd;azmufaewmjzpfwJhtwGuf om aoG;pnf;nDnGwfa&;tzJYG u
csufcsif;jyefvw T af y;zdkY arv (7) vnf; jrefrmtpdk;&&JU vlom;rsKd;
&ufaeYpGJeJY xkwfjyefwJph mrSm azmf wJhtjyif tcktrIudw k kdiMf um;cJw h hJ vlYtcGift h a&;udk,fpm;vS,f rpö EG,af wGtay:usL;vGew f Jh &mZ0wf
jyxm;jyD; ukvor*¾vlYtcGifht ( Freedom Now) tzJGYu Mr. Jared wm uifwm;em;uvnf; a': rIawGukd ukvor*¾taeeJY pHpk rf;
a&; y#dOmOfpmwrf;yg tcsuft Genser qDukdvnf; ukvor*¾&JU atmifqef;pkMunf tygt0if Edik fiH ppfaq;zdYk awmif;qdv k u dk fjy;D jrefrm
vufawGeYJ tajccHrlawGudk av; rw&m;zrf;qD; tusO;f csrq I ikd &f m a&;tusOf;om;awGukd vTwaf y;zdYk ppftpdk;&udk Edkiif Hwumu vuf
pm;vkdufemzdkYudkvnf; (Working tvkyftrIaqmiftzJGYu twnf udpu ö jrefrmhEikd aH &;tajctaeeJY eufa&mif;csrI ydwfyifzdYk ukdvnf;
Group on Arbitrary Detention) tzJGY jyKpmudk ZGevf (16) &ufu ay;ydYk vlYtcGiht f a&;tajctae wdk;wuf wduk w f eG ;f vku
d yf gw,f/
u qH;k jzwfcsufcs awmif;qdx k m; vduk yf gw,f/ zdYktwGuf ajcvSr;f tpjzpfw,fvYkd wqufwnf;rSmyJ awmif
ygw,f/ 2009 ckEpS f Mo*kwv f u a': rMumcPajymqdkcJo h vdk vlYtcGihf tmz&duEdik if H *sK[ d efepöbm*fNh rdKYrmS
'DqH;k jzwfcsufukd ½k&Sm;? aemf atmifqef;pkMunfudk tusOf;cscJh ta&;csK;d azmufraI wGuv kd nf; uk vkyw f hJ urÇm0h g&ifah cgif;aqmifawG
a0? csv D ?D ygupöwef? qDeDa*g pwJh wm[m EdkifiHwumOya'udk csKd; vor*¾taeeJY pHkprf;ppfaq;a&; &JU tpnf;a0;rSm ukvor*¾t
EdkifiHawGu vlYtcGifhta&;uRrf; azmufwmjzpfNyD; w&m;0ifrv I nf; tzJYG zYGJNyD; ppfaq;zdYk yefMum;xm;yg wGi;f a&;rSL;csKyaf [mif; udkzt D meef?
usifoal wG pkaygif;qH;k jzwfchJwm r&Swd maMumifh ukvor*¾tzGJYt w,f/ tckvnf; ukvor*¾ t awmift mz&d u orwa[mif ;
jzpfNyD; jrefrmppftpd;k &udv k nf; t pnf;wcku tckvdk tjrefjyefvw T f vkyt f zJYG&UJ tBuHjyKcsut f wdik ;f a': e,fvfqifref'Jvm;? tar&duef
aMumif;Mum;vdu k fygw,f/ ay;zdkYawmif;qdkxm;wmudk t atmifqef;pkMunfudk vTwfay;zdkY orwa[mif; *sifru D mwm pwJh
wquf wnf;rSmbJ ukv wnfjyKvu kd w
f mjzpfw,fvkdY a': jrefrmppftpd;k &udk wdu k w f eG ;f xm; urÇmhacgif;aqmifa[mif;awGu
or*¾&JU tckvdkta&;BuD;wJh qHk; atmifqef;pkMunf&UJ a&SUae rpöwm ygw,f/ a':atmifqef;pkMunf vGwaf jrmuf
jzwfcsuu f dk 0g&Siwf efrmS tajcpkud f *ifqmu tm&ftufzaf tudk ajym jrefrmppftpd;k &[m rMumcif a&;twGuf jrefrmhtdref D;csif;Edik fiH
NyD; a':atmifqef;pkMunf&UJ Edik if H ygw,f/ u EsLuvD;,m;udpeö JYywfouf awGudk 0dkif;0ef;zdtm;ay;MuzdkYudk
wuma&SUaetjzpf aqmif&u G fae ukvor*¾jrefrmEdkiHqdkif&m vdYk jiif;csufxw k vf u kd Nf yD; olwYkdt vnf; wdu k w
f Gef;vdu k yf gw,f/

rJray;wm[mvnf; Oya't& tcGifhta&;yJ


ZGefv? 2010 ckESpf jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pDrS xkwfa0onf/
á owif;pOf (8) trSwf (110)

a':atmifqef;pkMunfukd jrefrmEdi
k i
f t
H a&; txufvw
T a
f wmf
>cif;csufr&Sd vTwaf y;zdYk trwfud, f m;vS,f tzJcUG sKyfacgif;aqmifrsm;eJY
k p
Edi
k i
f HpHkygvDreftrwfrsm; awmif;qdk awGq
Y a
Hk qG;aEG;

a&G;aumufyJG[m }
wdki;f jynf&JU tajz
r[kwf bl;
txufvw T af wmftrwf *Ref
u,f&D&JYvufaxmufu trsKd;
om;'Dru kd a&pDtzJYG csKyf A[dt k vkyf
tar&dueftxufvw T af wmftrwf
Edb
k vJ Nf idr;f csrf;a&;qk&iS f a': jynfjynfqikd &f m vGwNf ird ;f csr;f om trIaqmifawG? jynfoYlvw T af wmf
*Reu
f ,f&D
atmifqef;pkMunf&UJ arG;aeYrwdik f cGift
h zJYG eYJ MopaMw;vsEikd if H tajc ud, k pf m;jyKaumfrwD0ifawGeYJ ZGef
cifeYJ arG;aeYveG u f mvwavsmuf pdu
k f jrefrmhta&;aqmif&u G af eMu v (22) &ufrSm awGYqHkchJw,fvkdY apmao;wJhtjyif Edik fiaH &;t& t
vH;k rSm urÇmah 'otoD;oD;u Edik f wJhtzJYG awGu xyfqift h wnfjyK od&ygw,f/ ajymif;tvJawG? jzpfay:wd;k wufrI
iHah cgif;aqmifawG&UJ awmif;qdo k H awmif;qdv k ukd yf gw,f/ tar&duefjynfaxmifp&k UJ t awG&dSvmEdik w f t hJ wGuBf udKajymvdYk
trsKd;rsKd; xGufay:vmcJyh gw,f/ tvm;wlyJ jrefrmEdik if q H ikd &f m xufvw T af wmftrwfeJY Edkiif jH cm; r&ao;bl;}}vdkYajzcJhwJhtaMumif;
jrefrmppfacgif;aqmifawG ukvor*¾vlYtcGifhta&; txl; qufqaH &;aumfrwDOuúXvnf;jzpf? OD;ÓPf0if;u ajymygw,f/
taeeJY trsKd;om;jyefvnfoifh udk,pf m;vS,f rpöwmwd;k rwfpftkd tar&duefjynfaxmifp&k UJ or®w trsKd;om;jyefvnfoifhjrwf
jrwf a &;udk v k y fa qmifz d k Y a&G ; a[;uGifwm;em;uvnf; a': avmif;vnf;jzpfcJhwJh *Refu,f&D a&;eJYywfoufvdYk b,fvdkaqmif
aumufyJGrwdkicf ifrSm a':atmif atmifqef;pkMunfukd cRif;csufr&Sd [m jrefr mhta&;twGuf ol Y&JY &GuMf urvJqdw k meJY ywfvdkYawmh
qef;pkMunfukd tjrefjyefvw T af y; tjrefjyefvw T af y;zdkY ppftpd;k &udk vufaxmufjzpfwJh rpöa&mfbif ]]a&G;aumufyJ[ G m wdik ;f jynf&JU t
NyD; awGYqHkaqG;aEG;a&;awGvyk fzkdY ZGefv (17) &ufu aMunmcsuf vmemud k apvTwf NyD; tzJ GYcsKyf ajzr[kwfb;l / tJawmh &wJt h cGihf
*syefvTwfawmftrwfrsm;tzJGYu xkwaf wmif;qdv k du
k yf gw,f/ acgif;aqmifawGeJYtar&duef oH ta&;Mum;xJu a&G;aumufyJG r
ppfacgif;aqmif AdkvfcsKyfrSL;BuD; a':atmif qef ;pkM unf ud k rSL;&JUaetdrrf mS awGYqakH pcJhygw,f/ wdik cf ifrSm jzpfatmifBudK;pm;r,f/
oef;a&Tqu D kd ZGev f (19) &ufu xdef;odrf;xm;wm[m EdkifiHw udk,fpm;vS,t f aeeJY trsKd; 'Dvdrk rS [kwb f eJ YJ a&G;aumufyJu G kd
pma&;om;awmif ; qd k v d k u f y g um w&m;Oya'udk csKd;azmufwm om;'Drkdua&pDtzGYJ csKyfeYJ jynfolY wzufowfusif;yoGm;r,f qd&k if
w,f/ jzpfw,fvdkY ukvor*¾ vlYtcGifh vTwfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD awmh a&G;aumufyJt G NyD;rSmvnf;
jref rmh 'D rdk ua&pD ta&;udk ta&;vkyif ef;tzJYGu aMunmcsuf CRPP wdkY&UJ a&SUquf&r,fh Edi k if aH &; qufNyD;awmh tJet f ,fv'f D tyg
axmufcHtm;ay;wJh *syefvTwf xkwfNyD;wJhaemuf rpöwm uGif vkyif ef;pOfawGrSm b,fvykd o Hk @ef t0if a&G;aumufyJGudkr0ifwJh? yg
awmftrwf (87) OD;u tckvdk pm wm;em;taeeJY tckvkd aMunmcsuf eJY&yfwnfrmS vJqw kd m odcsifwt hJ wDrw S yf rkH wifwhJ wdik ;f &if;om; yg
a&;om; awmif;qdx k m;wJrh wd LÅ udk xkwNf yD; awmif;qdv k u kd wf mvnf; aMumif;udak wmh a&SYquf&r,fh Edik f wDrsm;u vufwNGJ yD;awmh BudK;yrf;
ukvor*¾ taxGaxGtwGi;f a&; jzpfygw,f/ iHa&;rSm trsKd;om;jyefvnfoifh aqmif&GufoGm;r,f}}vdkY OD;at;
rSL;csKyf befurD Ge;f qDudkvnf; ydkY aMunmcsufrmS ,HMk unfcsuf jrwfa&;u ta&;BuD;wJt h aMumif; omatmifajymoGm;wmudk 'DADGbD
vku d wf ,fvkdY owif;awGrmS a&; aMumifh tusOf;usae&ola wG awGukd&iS ;f jyNyD; ppftpd;k &usi;f yrJh pmrsuEf SmrSm azmfjyxm;ygw,f/
om;xm;ygw,f/ tm;vHk;udkvTwaf y;NyD;awmh tm; a&G;aumufyu GJ vnf; Edik if aH &; ajy jynfolYvw T fawmf udk,pf m;
wcsdefwnf;rSmyJ MopaMw; vHk;yg0ifEdkifwJh a&G;aumufyJjG zpf vnfaprJt h ajzr[kww f mudk &Si;f jyKaumfrwD0ifawG? tzJYcG sKyf A[dk
vsygvDrefokH;&yfeYJ jynfaxmifpk atmif aqmif&u G zf Ykd eYJ vlYtcGift h vif;ajymjycJw h whJ ,fvYkd tzJYG csKy&f YJ tvkyt f rIaqmiftzJY0G ifawGeYJ tck
txuf vTwfawmfBuD;uvnf; a&;udk umuG,fapmifha&Smufzdk Y 'kwd, OuúXOD;wifOD;u ajymyg awGYqakH qG;aEG;cJ&h orQawGukd rpö
ppftpd;k &&JU a&G;aumufyu GJ kd tod qdwk Jh EdkifiHwum jyXmef;xm;wJh w,f/ a&mfbif vmemu txufvT wf
trSwrf jyKzYkd MopaMw;vstpd;k &udk Oya'eJYtnD ½dk;½d;k om;om; vdkuf a&G;aumufyNGJ yD;wJah emufyikd ;f awmftrwf *Refu,f&x D Hukd jyef
awmif;qdv k u kd yf gw,f/ emzdkYudkvnf; ppftpdk;&udk wdkuf rSm bmawGjzpfvmEdik rf vJqw kd meJY vnf wifjyoGm;rSmjzpfw,fvdkY
tJ'Dawmif;qdkcsufudkyJ t wGe;f xm;ygw,f/ ywfoufvdkYawmh ]]tcsdefvnf; vnf; od&ygw,f/
jrefrmEdkifiHvGwfvyfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGefv? 2010 ckESpf
trSwf (110) owif;pOf (9) á
urÇmhacgif;aqmifrsm;rS tquf ...
Adv
k fcsKyfrLS ;BuD;oef;a&T urÇmt
h qd;k 0g;qk;H tmPm&Sif
Oya'awGuk d vufrcHwh J taMumif;
pm&if;rSm wwd,ae&mu&Sd jrefrmtpd;k &odzkYd &nf&, G fNyD;awmh a':
atmifqef;pkMunftygt0if EdkifiHa&;
2010 ckEpS ftwGuf urÇmh t tusOf;om;awGudk jyefvTwfay;zdkYeJY
qdk;wumhtqdk;qkH; tmPm&S if tzJGYtpnf;aygif;pHkygwJh ppfrSefwJhEdkif
rsm;eJY EdkifiHacgif;aqmif (23) iHa&;aqG;aEG;rIawGvyk zf Y?k d wdik ;f jynfzYNGH zdK;
a,mufxJrSm jrefrmppftpdk ;& wd;k wufatmifaqmif&u G zf aYk d wGuk d Oa&m
yygvDreftrwfawGu ppftpdk;&udk
acgif;aqmif Akv d cf sKyrf LS ;BuD; oef;
xnfo h iG ;f awmif;qdx
k m;ygw,f/
a&Tu wwd,ae&mrSm &Sdaew,f tdEd ´,ygvDreftrwfrsm;tzJGY
vdYk od&ygw,f/ (IPFDB) uvnf; a':atmifqef;pk
AdkvfcsKyfrSL;BuD;oef;a&T [m Munf&UJ arG;aeYrmS arG;aeY&iS ef YJwuG Edik if H
]]'Dru kd a&pDeYJvYltcGit hf a&;twGuf a&;tusOf;om;tm;vH;k udk tjrefjyef
Nird ;f csrf;wJeh nf;eJY vkyfaqmifaeol vTwfay;zdkYeJY jrefrmEdkifiHta&;udk t
awGukd &uf&ufpufpuf ESrd Ef iS ;f zrf; qkH;tmPm&Sifpm&if;rSm wwd, AdkvfcsKyfrSL;BuD;oef;a&T&JU a&SUrSm av;teufxm; ulnDaqmif&Guaf y;
qD;axmifcswm? 2008 ckEpS f em*pf ae&mu owfrSwfvkdu&f wmjzpf ZifbmabG orw a&mbwfrl*g MuzdkYeJY a&G;aumufyJGrwdkifcif awGYqHk
w,fvdkY tar&duefjynfaxmifpk bDeJY yxrae&mrSm &Sdaewmu aqG;aEG;a&;vkyEf idk zf kYd jrefrmppftpd;k &
qdkifuvkef;rkefwd kif;aMumifh vl
0g&S i fw eft ajcpd ku fForeign Policy awmh ajrmuf u d k & D ; ,m;orw
udk 0dik ;f 0ef;zdtm;ay;MuygvdYk ukvor*¾
aygif; wodef;av;aomif;eD;yg; twGif;a&;rSL;csKyf befuDreG f;&JU jref
aoqk;H NyD; 2.5 oef;avmuf twd r*¾Zif;&JY ZlvdkifeJY Mo*kwfvxkwf uifr*f sKHt;D vf jzpfygw,f/ rmhta&;qdkif&m rdwfaqGEkid fiHrsm;tzJGY
'kua© wGeYJ &ifqkdiaf e&wJt h csderf mS pmrsufESmrSm a&;om;azmfjyxm; ]]Foreign Policy Magazine u u EdkifiaHh cgif;aqmifawGqu D dk vdyfpm
EdkifiHwumu vlom;csif; pmem ygw,f/ ,ckESpftwGuf tqkd;wumh t rlxm;wJph mudk ay;ydYk vu kd wf ,fvYkd od&
axmufxm;NyD; ay;ydYk wt hJ axmuf 'ghtjyif Adv k fcsKyo f ef;a&T[m qdk;qkH; tmPm&Sifpm&if;t& ,l ygw,f/
tyHah wGukd jiif;y,fcw hJ m? obm0 tonf;ESvHk;uif;rJhwJh ppftm *ef'g? &0rf'g? usL;bm;? w½kw?f ÀÀÀ
"mwfaiGYawG jynfyudk a&mif;cs&m Pm&SifwOD;jzpfNyD; wdik ;f jynf tm tD&ef? AifeDZGJvm;? ql'ef? tDoD pmrsufrSm (9) aumfvH (1) rS tquf ...
u arSmifcakd ps;uGuef YJ tpk;d &w&m; Pmudv k nf; (18) ESpfMum wOD; ½d;k yD;,m;eJY tD*spfEdkifiaH wGvnf;
0ifaiGvJEIef;uGm[csuftay: t wnf; csKyu f ikd xf m;oljzpfw,fvYkd yg0ifw,f vdkY a&;om;xm;yg e,fawGuawmifrS ydak wmifawGY&
usKd;tjrwf &,l aewmawGu dk azmfjyxm;ygao;w,f/ w,f/ w,f/}}vdYk c&D;pOftwGi;f rSm OD;0if;
axmuf½NI y;D tckvkd urÇmt h qd;k 0g; urÇmhtmPm&Si fpm&if;t& ÀÀÀ wifu ajymoGm;wmyg/
tckvdk trsKd;om;'Drkdua&pD
r[mAsL[ma&;qJaG &;twGurf S tquf... arQmt f jrifaMumifhvm;awmhrod t rI wuf<urI? pdwt f m;xufoefrI tzJYG csKyftaeeJY u&ifjynfe,f t
aygufygw,f/ b,fvrkd sm; ulnD ajctaeu xdef;EdkifwJhtaet u tvGeaf umif;w,fvkdY usaemf wGif;udk acgif;aqmifrsm;udk,w f idk f
&rvJqw kd mudk usaemfwYdk acgif;xJ xm;rSm&Sdw,fvdkY ,lqygw,f/ ajymEdkifw,fAs? e,frSm&SdwJh Edkiif H tm;ay;ulnED ikd zf dYk vma&mufcw hJ hJ
rSm tNrJwrf; MuHqaeygw,f/ jynfoal wG'u k a© &mufru I enf;yg a&;tiftm;pkawGu jywfom;rIu twGuf tm;&auseyf&ygw,fvYkd
bmjzpfvdkYvhJqkdawmh jrefrm w,f/ awmh a&G;aumufyJGeJYywfoufvdkY zm;tHNrdKYe,f jynfolYvTwfawmf
wjynfvHk;rSm&SdwJh e,fpyfa'o 'ghtjyif tck u&ifjynfe,f oabmxm;awGu tawmfudk udk,fpm;vS,f eef;cifaxG;jrifhu
awGrmS jynfwGif;ppf (odkYr[kwf) c&D;pOf[m ygwDpnf;½Hk;a&; t jywfjywfom;om; cdik cf ikd rf mrm&Syd g ajymwmudkvnf; 'DADGbDrSmazmfjy
jynfwiG ;f ppfoabmaqmifwhJ (odYk wGurf [kwyf J vuf&jdS zpfay:aewJh w,f/ 'D 2008 tajccHOya'wnf; xm;ygw,f/
r[kw)f ½du k cf wfvmwJh *,uf t Edik if aH &;tajctaeopfrmS atmuf [laom ppfuRefb0udkoufqdk; trsKd;om;'Dru kd a&pDtzJYG csKyf
jzpfeYJ jynforl sm; 'kua© &mufMuwJh ajctzJYG tpnf;awGeYJ ywfoufNyD; &Snfapr,fh 'DtajccHOya' twnf A[dktvkyftrIaqmiftzJGY0ifawG
ae&mrSm wjynfv;kH u e,fpyfa' pkpnf;cdkifrmzdkYtwGuf &nf&, G wf m jyKr,fha&G;aumufyrGJ sKd;udk usaemf jzpfMuwJh OD;0if;wif? OD;[Homjrifh
oawGrSm u&ifjynfavmuf qdk; jzpfw,fqdkwJhtaMumif;eJY ygwD wdYk r0ifb;l vdkY qH;k jzwfwJt h wGuf wdYkO;D aqmifwt hJ zJYG [m ZGev f (21)
0g;wJah e&m r&Sb d ;l / rSwyf rkH wifwt hJ wGuf a&G;aumuf usaemfwkdY&JU Edik if aH &;*kPo f u d m© ? &ufu u&ifjynfe,f vIdif;bJGY?
w½kwef ,fpyfrmS qd&k ifvn;f yJrG 0ifjzpfwmuvJv G Ykd ygwD&UJ vkyf Edik if aH &;oEdéXmefudk jynfolvlxk zm;tHNrdKUwdYkukd vSnv hf nfcNhJ y;D awmh
w½kwftpd;k &&JUwGef;tm;ay;rI? zd ief;pOfawGtwdkif; qufvkyfae uaeNy;D awmh ydNk yD;awmh usaemfwYkd tzJYGcsKy0f ifawGeYJ twl a&SUvkyif ef;
tm;ay;rIaMumifv h m;rodbl;/ odYk wm jzpf w,fvdkYvnf; ajymyg udk ,HMk unfvmw,f/ usaemfwkdY pOfawGukd aqG;aEG;cJMh uwmjzpfyg
r[kwfvdkY&S&d ifvnf; tJ'De,fpyf w,f/ udk axmufct H m;ay;rIawG rsm;vm w,f/
a'orSm&Sw d hJ typftcwf &yfpaJ &; hJ ahJ v;ig;vu tajc w,fqdkwmudk &efukefrSmxuf
]]vGecf w ÀÀÀ
tzJGYrsm;&JUacgif;aqmifrsm;&JU t taeeJYpm&if tckygwDx&k UJ Ed;k Mum; pmrsuEf mS (9) aumfvH(4) odYk...

ZGefv? 2010 ckESpf jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pDrS xkwfa0onf/


á owif;pOf (10) trSwf (110)

Edik if aH &;jyóemudk Edik if aH &; w,f/ awGUqHzk Ykd a':pkeYJtjyeftvSeaf jym nTefYeJYawGUqHk&mrSm ¤if;u awGU
enf;eJYajz&Sif;zdYk awGUqHkaqG;aEG;a&; qdck hJMuw,f/ aemufyikd ;f Adkvrf LS ; qHak qG;aEG;yGjJ zpfa&; MumOD;rSmjzpf
BudK;pm;cJhwJh 1988-2003 ckESpf a':pk “y” t}udrf tus,cf sKyf BuD;ausmf0if; tvkyfrsm;w,fvdYk aMumif;? Ed0k ifbmvukeaf vmufrS
umvtwGif;u ta&;BuD;wJht vGwfajrmuf+yD;umv// taMumif;jycsufeJY rvma&muf jzpfEikd fz, G &f daS Mumif;? 'gudk a':pkyg
csufawGukd wifjycsiyf gw,f/ um a':pkukd tus,cf sKyu
f vTwf awmhyJ udp&ö w dS t
hJ cg 'kAv
kd rf LS ;BuD; od&dv S ufcx H m;Ny;D jzpfaMumif; ajym
vawGuckd jJG cm;Munf&h if ueOD;um vduk af Mumif;vmajympOfu 'kwyf oef;xGe;f wOD;wnf;om vmawGU cJhw,f/ aemufwaeY Ms Albright
v? (88) ck Edik if aH &;ygwDrsm; ay: rawmfaxmufvrS ;f a&;rSL;csKyf Adv
k f cJh w,f/ u a':pkeJYawGUwJhtcg 'Dudpöudk
NyD;pumv? a&G;aumufyrJG wdik rf eD YJ rSL;BuD;ausmf0if;u ]]vuf&Std ajc 'kAdkvfrSL;BuD;oef;xGef;&JU ajymawmh a':pku twGi;f a&;rSL;
a&G ; aumuf y GJ N yD ; aemuf u mv? taerSm xdawGUrIenf;í em;vnf ajymqdck suft& awGUqHak qG;aEG;yGJ (1) ajymovdrk [kwaf Mumif; jyef
trsKd;om;nDvmcHusif;yaepOf rIenf;yg;aeaMumif;? rMumcP rsm;[m Ed0k ifbmvrwdik rf D rjzpf &Si;f jycJw h ,f/
umv? a':pk ]y}tBudrf tus,f awGUqHkNyD; tjrifcsif;zvS,fjcif; Edik af o;aMumif;odc&hJ w,f/ a':pk aemuf&uftenf;i,ftMum
csKycf aH epOfumv? 'Dy&J if;vGeu f m tm;jzifh taumif;bufoYkdO;D wnf u Edk0ifbmvrS aqG;aEG;yGpJ r,f 'k Advk rf LS ;BuD;oef;xGe;f u a':pkeYJ
vqdNk yD; tqifq h if&h cdS w
hJ ,f/ 'Dae vma&mufawGUqHk&mrSm a':pktae
&mrSm erlem (3) ckavmufudkyJ eJY 'Dudpu ö kd vufccH jJh cif;r&Sad Mumif;
aumufEw k jf yygr,f/ 0efccH w hJ ,f/ aemufyikd ;f rSm a':pku
'kAdkvfrSL;BuD;oef;xGef;eJY quf
EdkifiHa&;ygwDrsm; ray:ayguf oG,fNyD; tzGUJ csKy0f ifvBl uD;rsm;&JU
ao;wJh 'Dru kd a&pDa&;v_y &f mS ;aewJh qHk;jzwfcsuft& e0weJY atmuf
&Spaf v;vHk;rwdkifru D mv? wdb k mvrwdik rf D awGUvdak Mumif;eJY
rwfeJY ZGev f aoG;xGuo f ,
H kd awGUrnfqdkygu atmufwdkbm
ta&;cif;rsm;jzpfymG ;NyD;wJhaemuf v (1) &ufrwdik rf D taMumif;jyef
wdik ;f jynftajctae odyq f ;kd aewJh zdkY ajymcJhw,f/ 'gayr,fh bmrS
tcsed jf zpfygw,f/ a':pk[m &Jabmf taMumif;rjyefvdkY pHkprf;Munfh
oHk;usdyf0ifa[mif;rsm;? Edik f iHa&; awmh AdkvfrSL;BuD;ausmf0if;u 'k
orm;a[mif;BuD;rsm;? ausmif; AdkvfrSL;BuD;oef;xGef; jynfyc&D;
om;or*¾acgif;aqmifa[mif; oGm;aeaMumif;? jyefvmwJhtxd
rsm;eJY aqG;aEG;nd§EdiI f;NyD; ]]twdik f apmifhqkdif;apvdak Mumif;eJY trsKd;
yifcaH umfrwDwckzUJG zdYk BudK;pm;ae om;nDvmcHudk Edk0ifbmv (28)
csdefvnf;jzpfygw,f/ Zlvdkifv &ufaeYokdY a&TUxm;Ny;D jzpfaMumif;
qef; rqv&JU aemufqHk;ta&; wqifhajymMum;cJw h ,f/
ay:nDvmcH rusif;yrDav;uyg/ 'k Adk vfrSL;BuD ;oef;xGef ;jyef
a':pkxu H kd a':cifMunf&UJ usef;rm vmNyD; a':pkeYv J mawGUwJhtcg ¤if;
a&;eJYywfoufvYkd tajrmufwyfu u]]Ed0k ifbmvrwdik frD awGUqHak qG;
Adv
k frLS ;vSjrifq h ko
d ul zke;f qufvm aEG;yGjJ zpfay:vmEdik rf ,fh vu©Pm
aemufwywfavmuft MumrSm
w,f/ 'DrmS wif a':pku OD;ae0if; r&Sad o;[kajymcJjh cif;r[kwaf Mumif;?
eJYawGUcsifaMumif;? awGUzdYk ppD Ofay; Advk r f LS ;vSjrifqh kdoxl Hu zke;f jyefvmw,f/ awGYqHkaqG;aEG;yGJjzpfajrmufa&;
apcsifaMumif; ajymvdkufw,f/ ]pkpuk Edi k fia
H &;rvkyfb;l qd}k vdkY ajymvmcJhw,f/ udpu ö kd Edk0ifbmvrwdkifrD tajz
aemufwywfavmuftMumrSm a':pkuvnf; ]pk Edi k fiaH &;rvkyb f ;l qdw
k m[m ay;Edik Of ;D rnfr[kwf}} [kom ajymcJh
AdkvfrSL;vSjrifhqdkolxHu zkef;jyef Edi
k if jH cm;rSmaeNyD;awmh Edkii f a
H &;rvkyfrSm}vdYk jcif;jzpfaMumif;? ,cifajymcJw h Jph
vmw,f/ ]]pkpku EdkifiHa&;rvkyf jyefajymvdkufw,f/ um;rsm;eJYuJGvGNJ yD; jyifqifajymcJh
bl;qdk}}vdkY ajymvmcJw h ,f/ a':pk w,f/ a':pku awGUqHkaqG;aEG;
uvnf; ]]pk Edik if aH &;rvkyfbl;qdk EdkifaMumif;}} t"dyÜg,faygufwhJp qd&k if tvGeaf ESmifah ES;r,f? trsK;d a&;udk Ed0k ifbm (10) &ufrwdik rf D
wm[m Edik if jH cm;rSmaeNy;D awmh Edik f um;rsm;ud k a jymMum;cJ h w ,f / om;nDvmcHrusif;yrD aqG;aEG; jyKvkyv f akd Mumif;eJY tajzudk Ed0k if
iHa&;rvkyfrSm}}vdkY jyefajymvdkuf 1995 ck? Zlvkdif (27) &ufaeY n apvdak Mumif; ajymcJw h ,f/ 1995 bmv (1) &ufaeYrwdkifrD jyef
w,f/ tJ'Daemufydkif; Adkvrf SL;vS ydik ;f rSm a':pkxH Adv
k rf LS ;BuD;ausmf ck? pufwifbmv (8) &ufaeYrmS Mum;ay;zdkYajymcJhw,f/ Edk0ifbm
jrifh qdk olv nf; bmtquf t 0if;eJY uuvSr;f XmeBuD;rSL; 'kAv kd f r,f'vif;atmb½dkuf (Ms Made- v (1) &ufaeYrSm 'kAdkvfrSL;BuD;
oG,frS rvkyfawmhygbl;/ 'g OD;ae rSL;BuD;oef;xGef;wdkY vma&muf leine Albright) vma&mufpOfu oef;xGe;f eJY qufoG,fzkdYBudK;pm;
0if;&JUoabmxm;qdw k m &Sif;ae awGUqHkcJhw,f/ rMumcP yHkrSef twGif;a&;rSL; (1) AdkvfcsKyfcif pmrsufrSm (11) aumfvH (1) odkY ...
jrefrmEdkifiHvGwfvyfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGefv? 2010 ckESpf
trSwf (110) owif;pOf (11) á
awGYqkHaq;aEG;yJGrsm;rS tquf ... w,f/ jyefvnfaqG;aEG;cGifah y;zdYk wdkYjzpf a&;tzGYJ taeeJY NLD eJY tao;pdwf
cJh&mrSm ¤if;u wyfwGif; uxdef jynfwiG ;f rSmajz&Si;f zdYk uawmh w,f/ wyfrawmfbufuwifjy ndE§ diI f;aqG;aEG;NyD;aemuf Adv k fcsKyf
udprö sm;eJYywfoufNyD; tvkyfrsm; jynfxaJ &;0efBuD; Adv k rf LS ;BuD;wif &mrSm 'Dy, J if;udpu ö kd oifyek ;f acszdYk rSL;BuD;oef;a&Tu qufvufvrf;
aew,fvdkYtaMumif ;jyNyD ; vm vIid ?f 'kwyfrawmfaxmufvrS ;f a&; w yfr aw m& fUJw i jfycsu uf kdNLD u nTefay;zdYk tzGUJ acgif;aqmif jynf
a&mufrawGYawmhb;l / aemufyikd ;f rSL;csKyf Advk cf sKyfausmf0if;eJY wyfr ruefYuGufzdkY? jrefrmhEdkifiHa&;rSm xJa&;0efBu;D Adv k rf LS ;Bu;D wifvidI f
rSmvnf; bmtquftoG,frS r awmfaxmufvSrf;a&;rSL;csKyf½Hk; wyfrawmftaeeJY tcsdeftwdkif; u wifjycJ&h w,f/
&&Sad wmhb;l / XmeBuD;rSL; Adv k rf SL;csKyfoef;xGe;f twmwcktxd yg0ifciG ahf y;zdYk? t AdkvfcsKyfrSL;BuD;oef;a&T jyef
wdYk udk Advk cf sKyfBuD;cifneT Yf u wm rsKd;om;nDvmcHrSm NLD udk quf vnfvrf;nTew f mu a':pk? OD;wif
'Dy, J if; vky=f uo H wfjzwfr+_ y;D 0efay;cJw h ,f/ vufaqG;aEG;cGiahf y;rSmjzpfaMumif; OD;eJY Edik fiaH &;tusOf;om;tcsKUd udk
aemufyikd ;f ? Adv
k cf sKyfBuD;cifneG Yf &UJ t"du wdYk jzpfw,f/ OD;pGmyxrvTwfay;NyD; usefEdkifiH
axmufvSrf;a&;owif;rsm; ajz&Si;f rIuawmh a':pk&UJ Edik if aH &; tJ'DaqG;aEG;csufawGudk nd§ a&;tusO;f om;rsm;udk qufvuf
t& a':pkudk vkyMf uHowfjzwfzkdY tcef;u@? tem*gwf jrefrmhEikd if H EdiI ;f aqG;aEG;a&;tzGUJ [m 'kAv kd cf sKyf vTwaf y;Edkiaf &;udkppD OfzkYd? (90) a&G;
pDpOfaeMuaMumif;udk AdkvfcsKyfrSL; a&;rSm a':pkOD;aqmifwJh NLD eJY rSL;BuD; armifat;eJY AdkvfcsKyBf uD; aaumufyGJudk wenf;enf;eJY t
BuD;oef;a&TxH Adv k cf sKyBf u;D cifneT Yf wyfrawmf vufwJGvkyaf qmifzdkY cifnGefYwdkYa&SUarSmufrSm AdkvfcsKyf odtrSwjf yKEikd af &;udk NLD eJY quf
u owif;ay;cJ&h mrSm ]]'g igpDpOf jzpfw,f/ tJ'Dvkd vkyfaqmifEdkif rSL;BuD;oef;a&Tukd tao;pdww f if vufaqG;aEG;oGm;zdYk? trsK;d om;nD
wm}} vdkY wyfcsKyfBuD;u jyefajym
ygw,f/ 'DyJ,if;rSm ratmifjrif wyfrawmfxr J mS vnf; jynfox l u J jynfoYlwyfrawmf?
&if ppfuikd ;f wHwm;rSmvkyMf uHzYkd , jynfool m trdtztjzpf trsm;pkucH,x l m;Muwmudk awG& U &
dS w,f/
ck Edik if Hjcm;a&;0efBu;D OD;ÓPf0if;&JU vuf&jdS zpfay:aewJjh yóemu tmPm,pfr;l aewJh tmPm&Siw f OD;
ud,k af &;t&m&Sv d kyfchJwJh AdkvfBuD;
wa,mufaMumifh jzpfaewmomjzpfw,f/
ausmfwifhaqGudk wyfcsKyfBuD;u
wm0efay;cJw h ,f/ wyfrawmfrmS tc&muswJh tqH;k tjzwftm;vH;k [m
Edik if w
H um zdtm;rsm;vmwJh txufuomvmwmjzpfw,f/ wyfrawmfrmS eHygwf
twGuf Adv k fcsKyfBuD;cifneG fYeJY 'k ]wpf}yJ&dSw,f/ ]eHygwf ESp}f ? wpf'órig;}? ]tem*gwf
AdkvfcsKyfrSL;BuD; armifat;wdkYu jrefrmEdik fi&
H aUJ cgif;aqmif twwfynm&Si}f awG jzpfci G fr
h &Sw d mudk
wyfcsKyfBuD;&JUtrdefYr&yJ a':pkukd wyfrawmfom;wdi k ;f od&e
dS m;vnfxm;Muw,f/
*&rfbm&DeYJ pwifay;awGYcw hJ ,f/
'DrSmwif wyfcsKyfBuD;u pwifr &if jynfwiG ;f jynfy? wdik ;f &if;om; jyMu&w,f/ wifjycsufawGeYJywf vmcHrSm tajccHrl (104) csufxJ
ausreyfjzpfNyD; AdkvfcsKyfBu;D cifneT Yf typf&yf? vufeufuikd f? Edkiif Ha&; oufjy;D Adv k cf sKyrf LS ;BuD;oef;a&Tu u tcsKUd tcsut f vufrsm;udk jyef
udk t,HktMunfrJv h mcJhw,f/ ygwDrsm;? wyfwiG ;f ? ausmif;om;? rltm;jzifh oabmwlaMumif;eJY t vnfaqG;aEG;cGijhf yKzdYkwYkd jzpfw,f/
'gayr,fh 2003 ckESpf? Mo tvkyo f rm;? v,form;? &[ef; ao;pdwfqufvufaqG;aEG;zdYk nTef 'Dvrf;nTefrIawGukd Adv k rf LS ;BuD;wif
*kwfv (25) &ufaeYrSm AdkvfcsKyf oHCmrsm;tm;vH k;u axmuf cH Mum;cJhw,f/ tJ'DnTefMum;csuf vdiI ?f AdkvfcsKyfausmf0if;eJY Adv k rf LS ;
BuD;cifnGefYudk 0efBuD;csKyf&mxl; Mur,f/ t&yJ NLD acgif;aqmifrsm;eJY a':pk csKyfoef;xGef;wdkY (3) OD;u NLD
vJTay;NyD; 'DyJ,if;jyóemtay: 'gaMumifh Edik fiaH &;xGuaf yguf wdYk vGwvf w G fvyfvyf awGYqEHk kid fzYdk acgif;aqmifrsm;eJY a':pkudk jyef
jynfwiG ;f jynfy rauseyfrrI sm;udk tjzpf 2003 ckEpS f Mo*kwv f (30) oufqdkif&mu pDpOfaqmif&Guf vnftoday;taMumif; jyefcJh
ajz&Si;f zdYk vrf;nTefcw hJ ,f/ &ufrSm vrf;jyajryHk (7) csufudk ay;cJw h ,f/ w,f/ tJ'DpOfu Adv k fcsKyfBuD;cif
tmqD,EH ikd if rH sm;twGuf Edik f Adkvcf sKyfBuD;cifneT fYu wdkif;jynf 2004 ck? rwfv (30) &uf nTefY[m tm;&0rf;ompGmeJY trsK;d
iHjcm;a&;0efBuD ; OD;0if;atmif udkcsjycJw h ,f/ wyfcsKyfBuD;udk aeY aeYrSm aMunmcsuf 1^2004 eJY om;jyefvnfoifhjrwfa&; (95)
(axmifwGif;uG,fveG f) eJY 'kEdik if H pOf eHeuf (9) em&Dwdkif;rSm 'DyJ trsdK;om;nDvmcHudk arv (17) &mckid Ef eI ;f awmh aocsmaeNyDvYkd rSwf
jcm;a&;0efBuD; OD;cifarmif0if;? tdE´d ,if;jyóemajz&Sif;rIudk wifjy &ufrmS usif;yrSmjzpfaMumif; aumf csufjyKchzJ ;l w,f/ aphpyfa&;tzGJU0if
,EdkifiHtwGuf ppfr[mAsL[m &w,f/ NLD bufu wifjy&mrSm r&Siu f aMunmcJhw,f/ NLD u rsm;udv k nf; trSm;t,Gi;f rjzpfzYkd ?
avhvma&;XmerS Adv k rf LS ;Bu;D ausmf Edik fiaH &;tusO;f om;rsm;jyefvTwf 2004 ckESpf? {NyD (7) rSm a':pkudk pum;toH;k tEIe;f utp tppt
odef;eJY EdkifiHjcm;a&;0efBuD;XmerS ay;zdkY? (90) a&G;aumufyGJudk w vTwfay;zdkYeJY {NyD (9) &uf aeYrSm &m&m owdxm;NyD;ajymzdkY rSmMum;
OD;at; (aemif Mopaw;&D;,m;eJY enf;enf;eJY todtrSwjf yKay;zdkY? etz&JU trdeYftrSwf 5^96 udk ½kyf rIawG&cdS hJw,f/ 'DrSmMum;rIawGt
uae'goHtrwf)? taemufEdkif (90) a&G;aumufyJGudk ypfy,f&if odr;f ay;zdYk aMunmcsufxw k jf yefchJ ay: NLD acgif;aqmifrsm;? vlBuD;
iHrsm;twGuu f akd wmh oufqikd &f m NLD taeeJY jynfov l xl u
k kd opöm w,f/ 2004 {NyD (20) &ufrSm OD; rsm;uvnf; 0rf;omtm;&jzpfcJh
oHtrwfBuD;rsm;rSwqifh vdu k v
f H azmuf&ma&mufr,f/ trsdK;om; atmifa&TeYJO;D vGiw f Ydk jyefvnfvGwf Muw,f/
ajz&Si;f zdYk oD;oefYwm0efawGay;cJh nDvmcHrmS tcsuftvuftcsKUd udk ajrmufvmcJhw,f/ aphpyfn§dEIdif; pmrsufrSm (12) aumfvH (1) odkY ...
ZGefv? 2010 ckESpf jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pDrS xkwfa0onf/
á owif;pOf (12) trSwf (110)
awGYqkHaqG;aEG;yJGrsm;rS tquf ... pdwfr0ifpm;½Hrk u awGUqHak qG;aEG; aemufausmzkH;rS tquf ...
nDvmcHjyefpzdkY &ufydkif;tvdk a&;BudK;pm;cJMh uwJh Adkvcf sKyfBuD;cif vnf; vHjk cHKNyDvdYk olwdYk [molwYkd xifaeayr,fh odyÜHxGe;f um;wJh 'D
rSm Advk cf sKyfrSL;BuD;oef;a&Tu Adv k f nTeYf tygt0ifwtkypf v k kH;udk jzKwf aeYacwfrSm wu,faumvHjk cHKyghrvm;}} vkYd ar;cGe;f xkwyf gw,f/
csKyfBuD;cifnGefYeJY aphpyfnd§EIdif;a&; xkwf&Sif;cJhw,f/ qufNyD;awmh OD;wifO;D uyJ jrefrmhwyfrawmf[m xdu k of ift h m;
tzGJYudkac:,lNyD; ,cifvrf;nTef azmfjycJhwJh awGYqHkaqG;aEG;yGJ avsmfpmG umuG,Ef ikd w f Jw
h yfrawmfjzpf&ifawmfNyD/ tckvdk EsLuvD;
csufrsm;tay: jyifqifrIudk ajym jzpfpOf (1988 -2003) awGudk jcHK ,m;vufeufxw k vf yk rf [I m ppfwyfacgif;aqmifawGtaeeJY wdik ;f
Mum;cJhw,f/ jyifqifcsufuawmh iHo k Hk;oyfMunfh&if .... jynftmPmudk &,lxm;cdu k rf mS bke;f wefc;kd Bu;D atmifvyk uf ikd af ewm
a':pkeJYOD;wifOD;udk vTwfray;Edkif NLD u wavsmufvHk; awGY
eJYwlNyD;awmh ppfa&;t& wdu k &f cdu
k &f atmif olrsm;udk&efjyKwJEh dik fiH
ao;? NLD u OD;pGm nDvmcHjyef qHak qG;aEG;a&;rlukd qGu J ikd u
f sifh oH;k vnf;r[kwfbl;/ EdkifiHjcm;a&;rl0g'uvnf; tm;vHk;eJYoifhjrwf
wufay;&ef? trsKd;om;nDvmcHt ovdk? wyfrawmfxJu wdkif;cspf
atmifaer,fqw kd Jrh 0l g'eJY aeaewmyJvkdYajymwmudk bDbpD Dtifwm
wGif; NLD &JU aqG;aEG;csufrsm;t jynfcspfpdwf&SdMuwJh acgif;aqmif
eufpmrsuEf mS rSm azmfjyxm;ygw,f/
ay:rl wnfjyD;rS aphpyfnd§EdIif;a&; rsm;uvnf; NLD eJY awGYqHkaqG;
tzGJUrSwqifh wifjyxm;wJh NLD aEG;cJhMuw,f/
&JUawmif;qdkrIawGukd jyefvnfpOf; wyfrawmfxJrSmvnf; jynf
pm;rSmjzpfaMumif;wdkY jzpfw,f/ tJ olxJu jynfolYwyfrawmf? jynf
'DjyifqifnTefMum;csufudk aphpyf olom trdtztjzpf trsm;pku
a&;tzGJYu a':pkudk jyefvnfajym cH,lxm;Muwmudk awGY&Sd&w,f/
Mum;&mrSm a':pku ]]&SifwdkY ppf vuf&Sdjzpfay:aewJhjyóem
om;awG? a,musfm;awGjzpfaeNyD; u tmPm,pfrl;aewJh tmPm
uwd opömrwnfwJholawG}}vdkY &SifwOD; wa,mufaMumifh jzpfae
rSwcf sujf yKcJw h ,f/ Adv k cf sKyfrLS ;BuD; wmom jzpfw,f/
oef;a&T&JU 'Dvkyf&yfaMumifh wyfr wyfrawmfrSm tc&muswJh
awmfBuD;wckvkH; odum© jcL;wjym; tqHk;tjzwftm;vHk;[m txuf
rSrusefatmif usqif;oGm;cJh& uom vmwmjzpfw,f/ wyf r ajrmufukd&;D ,m;eJYaygif;NyD; jrefrmEdik if u H EsLuvD;,m;vuf
w,fvdkY wyfwGif;rSmyg ajymprSwf awmfrSm eHygwf ]]wpf}}yJ &Sdw,f/
eufxkwv f yk zf dYk aqmif&u G af ewmudk tar&duefEdik if u
H vnf; pd;k &drf
jyKcJhMuw,f/ wyfcsKyfBuD; ckvdk ]]eHygwf ESpf}}? wpf'órig;}}? ]]t
ylyefw,fvYkd xkwaf zmfajymqdck hJygw,f/
pdwfajymif;oGm;wm[m a':BudKif em*gwf jrefrmEdkiif H&UJ acgif;aqmif
w½kwfEdkifiHtaeeJYuvnf; tdref ;D csi;f EdkifiHtcsKdUu EsLuvD;
BudKifeYJ OD;atmifaomif;wdYk aMumifh twwfynm&Sif}}awG jzpfcGifhr&Sd
,m;vufeufydkifqdkifwmudk vdkvdv k m;vm;&SdrSmr[kwfbl;vdkY t*F
vdkYvnf; teD;uyf&Sdaeolrsm;u wmudk wyfrawmfom;wdkif; od&Sd
ajymqdkMuygw,f/ aemufrsm; r em;vnfxm;Muw,f/ vefrmS tajcpdu k w f hJ Edik if wH umavhvma&;Xmeu tBuD;wef;okaw
MumrD 2004 ckESpf? atmufwdkbm wyfrawmfumuG,fa&;OD; pD; oD a'gufwmu,f&Dba&mif; (w½kwf-jrefrmqufqHa&;) uRrf;
(18) &ufaeYrmS Adv k cf sKyBf u;D cifneT Yf csKyfa[mif; AdkvfcsKyfBuD;ol&wif usifou l ajymygw,f/
&JU axmufvSrf;a&;wzGJUvHk;vnf; OD;udk vkyfazmfudkifzuf wdkif;&if; EsLuvD;,m;qkid &f mvIy&f mS ; rIrsm;ok;H oyfcsupf mwrf;t& Orif
jzKwfxkwf&Sif;wmudk cHvdkuf&yg om;tiftm;pkrsm;u 2010 ckESpf vkPd af cgif;rsm;ukd ajrmufuk&d ;D ,m;tultnDeJYwnfaqmuf&mrSm
w,f/ azazmf0g&Dv (20) &ufaeYu t cefYreS f;ajcukeu f sp&dwf tar&duefa':vm (3) bDvD,H&Sdw,fvkdY
Adv
k cf sKyfrSL;BuD;&JU jyifqifcsuf rsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&;ol&J owif;awGt&od&ygw,f/
[m vlxw k &yfvkH;&JUarQmfvifhcsuf aumif;qkay;tyfyGJrSm ¤if;u ]]tm 1995 ckEpS u f befaumufrmS usi;f ywJh ASEAN tpnf;ta0;rSm
awGukd eif;acszsufqD;vdu k fwmjzpf Pm&Sifudk z,f&Sm;EdkifrSomvQif jrefrmEkid if [H m tma&SUawmiftm&SEsLuvD;,m;vufeufuif;&Si;f
w,f/ wyfrawmf&JUxdyfydkif;u vuf&S dtmPm&Sif pepfonf csKyf a&;ZkH Treaty on South East Asia Nuclear WeaponFree Zone rSm vuf
acgif;aqmifrsm;uyg rausreyf Nidr;f ygrnf[k yGifyh iG fv h if;vif;ajym rSwx f ;dk xm;wmvnf;jzpfygw,f/
jzpfMuovdk? AdkvfcsKyfrSL;BuD;½Hk;rSm qdkcJyh gw,f/ ÄÄÄ
wm0efxrf;aqmifaeMuwJh t&m&Sd tmPm&Sifudk z,f&Sm;zdYk qdk&m
t&mcH tMuyfwyfom;awGuyg rSm tjcm;tjcm;aom jynfwGif;
wdk;wdk;wdwfwdwf a0zefrIawG&SdcJh jynfy&Sd wdkif;cspjf ynfcspfrsm;xuf
MuaMumif; od&SdcJ&h w,f/ NLD u vuf&Sd jynfwG if;u wyfrawmf
awGYqHkaqG;aEG;a&;udk tajccHrlt om;rsm;u ydkrkdNyD; vkyfEdkipf Grf;&SdMu
jzpf a&T*w kH ikd af Munmcsuftxd jrJjrH ygw,f/
pGm udkifpJGxm;qJyJjzpfw,f/ 'gay atmifapmOD;
r,fh wzuf tqHk;tjzwfay;Edkif 2010 ck? ZGef v 6 &uf/
wJhbufu awGUqHkaqG;aEG;a&;udk ÄÄÄ
jrefrmEdkifiHvGwfvyfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGefv? 2010 ckESpf
trSwf (110) owif;pOf (13) á
ZGefv 9 &uf? Ak'[ ¨ ;l aeY/ vH;k tcuftcJawGtaMumif;yJ ar;vmonf/
reufapmapm rd;k zGzJ eJG YJ trfpwm'rfNrdKUem; ... wu,fwrf; usaemfu NyD;cJw h mawGukd odyrf ajymcsi/f owf
u pupfy[dk; (Schiphol) avqdyfukd0ifvm rSwfcsde fxuf (3) &ufavmufaemuf usrS
ygwDawG&Ur J 0
l g'awGrmS vnf;
awmh &moDOwkuodyfrat;vS/ xkdif;rSmu a&mufvmwJt h wGuv f nf; a&G;aumufyJGudpö
wnf;u tD;ar;vfyYkdxm;wJt h wGuf tpDtpOf t&rf;BuD;uGm udyk J pdwaf vmaerdonf/
udk tMurf;rsOf;odxm;onf/ aeYvnfydkif; jcm;vSw,fr[kwfbl;/ ]]b,fvv kd /J 'DESpfa&G;aumufyJGu t&if
rJ½w kH ½Hok mG ;rnf/ nbuf qk&d , S vf pfygwDawG 'gayr,fh a&G;aumufyJGawGxufpm&if pdwv f Iyf&mS ;p&m
pk½;kH wJth rfpwm'rfNrdKUvnfacgifu pm;aomuf nGeaYf ygif;tpd;k &qdak wmh aumif;&JUvm;}}
qkdifwckudo k mG ;rnf/ tJ'rD Sm ygwD0ifwcsKdUeJY ]]odyfpdwfvIyf&Sm;p&maumif;wmaygh/
rdwq f ufrnf/ a&G;aumufyGJowif;,lzdkY AGD'D
tjyeftvSef b,fygwDrS tjywftowfEkdirf ,fhyrkH &Sb d l;}}
,du k ifr&mwpfv;kH ygvmonf/ xdef;nd§omG ;Ekdifwmaygh/ ]]rJay;NyD;NyD;vm;/ b,fygwDudk ay;cJv h J}}
igwdYkEikd if u
H rif;wdYkeJY,OS &f ifawmh owif; 'guyJ ]]rJawmhay;rSmyg/ b,fygwDqw dk m rao
axmufawGtwGuf edAÁmefbHkyJ/ ygvDreft igwdkYEdkifiHrSm csmao;bl;}}
aqmuftOD;xJvnf; 0ifvkdY&w,f/ Edik if aH &; [dw k ,frSm reufpmtwlpm;&if;ar;awmh
acgif;aqmifawGuv kd nf; BudKufovdk ar;cGe;f
Edkiif aH &;wnfNidrr f I olYtajzudo k yd t f m;r&/ [dw k ,frmS awmh tpp
xkwv f kdY&w,f/ &JUvQKdU0SufcsufyJvdkY t&m&m tqifajyajyjzpfatmif pDpOfay;xm;
Zefe0g&Dv xkid ;f udv k muwnf;u tJvf igawmhxifw,f ... onf/ aomMumaeYupNyD; oltyef;ajzc&D;
bwfu olYEkdiif Htajctaeajymjyxm;onf/ oGm;awmhrmS jzpfvYkd vdw k m&S&d ifac:&r,fh zke;f
a&G;aumufy&JG ufqdkawmh vrf;rSm vlpk vla0; eHygwf? (10) &uftwGif; tpDtpOf? NrdKUxJ
awG awGU&rnf/ rJ½akH wGrSmvnf; vlwef;&Snf rSmum;? &xm;pD;zdkYu'f? xkYd aemuf ZGev f (20)
BuD;awGU&rnf[kawG;xm;onf/ avqdyrf Sm &ufaeY usaemfjyefwt hJ xd olYtyef;ajzc&D;u
e,fomvefukv d mEdkiaf tmifppD Ofay;wJh e,fom jyefa&mufrmS r[kww f Jt h wGuf tNyD;EIwq f uf
vefrD', D mwckutrsKd;orD;u tjyHK;eJYBudKae NyD; jyefomG ;onf/
onf/ tcef;xJcPjyefNyD; xkdif;rSmuwnf;u
aemufq;kH awmh rif;'Duakd &mufvmwmyJ/ jyifqifvmwJt h csuftvufawGudk jyefMunfh
oluvufukd tm;yg;w&qGNJ yD; &,f&,f onf/ ygwDaygif; (10) ygwD a&G;aumufyGJ
armarmEIwq f ufonf/ befaumufrmS wv 0ifMurnf/ BudKwifppfwrf;awGt& 'wfcsaf v
avmuftcuftcJawG wckNyD;wckMuHKNyD; tpD bmygwD (yDA'DG Dat) eJY jynfoYv l w G af jrmufa&;eJY
tpOfysufvyk sufcifjzpfNyD; aemufqH;k tcsderf DS 'Drudk a&pDygwD (AGAD 'DG )D wdYk xdyu f ajy;aeonf/
½Hkav;a&mufvmwJhtwGufvnf; aysmfaeyHk& pmrsufrSm (14) aumfvH (1) odkY ...
onf/ avqdyu f ae [dkw,foGm;wJw h vrf;

ZGefv? 2010 ckESpf jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pDrS xkwfa0onf/


á owif;pOf (14) trSwf (110)
e,fomvef a&G;aumufyGJtawGt
Y BuKH rS tquf ... aerSe;f odawmhonf/ awmif;awmh ½kducf sifovdk½u dk yf g/ rJay;wJah e
vuf&n dS eT Yfaygif;tpd;k &udOk ;D aqmifaewJh c&pf ]]a[h rif;wdYk 0efBuD;csKyfavmif;uvnf; &muawmh vQKdU0Surf aJ y;pepfqkad wmh tJ'gav;
,mef'rD dku&ufygwDuawmh ppfwrf;awGt& vHjk cHKa&;r&So d avmufygyJvm;/ igwdYkqDrmS qkd awmh csefxm;ygwJh/
vTwaf wmftrwfae&m w0ufavmufusoGm; &ifawmh tenf;qH;k (2) ywfavmuf vHjk cHKa&; wa,mufp? ESpfa,mufp rJay;zdYk vmae
Ekdifonf/ xl;jcm;wmwcku rGwfpvifawGeJY BudKcsxm;r,fxifw,f}} Muonf/ wcsKUd uuav;awGygac:vmonf/
jynfyu ajymif;a&TUtajccsolawGudk a0zef tJvb f wfu&,faeygonf/ vTwaf wmf tdrfta&mufydkYxm;aom rJay;cGihfrSwfyHkwif
wdu k cf u kd w f Jh vGwaf jrmufa&;ygwD (yDADAG )GD tajc 0if;twGi;f vrf;avQmufMunfMh uonf/ vHjk cHK uwfjym;av;jy? rJ½HkrLS ;awGu rJpm&Gufxkwf
taeaumif;aeonf/ e,fomvefrmS (19) &m a&;qkv d Ykd t&dyt f a,mifyifrjrif&/ wae&mrSm ay;? a&SUajcvSrf; (10) avmuf rJay;wJah e&m
pkupvdkY b,fygwDrS wygwDwnf; tpd;k &zGUJ awmh &JawG tpkvu dk af wGYvu dk &f onf/ &Jtppf udkoGm;NyD; vQKdU0SufrJay;? NyD;awmh jyefvSnfh
Ekid cf w
hJ mr&S/d nTeYfaygif;tpd;k &yJ qufwu dk tf yk f awGawmhr[kwf/ t½kyfawGjzpfonf/ Oa&my vm? rJyHk;xJ rJpm&Gufav;xnfh? Ny;D NyD/
csKyfvmonf/ or*¾ (tD;,l) Ekid if t H m;vH;k u &JawGukd t½kyef YJ rJay;wJhvlawGa&m? rJ½kHrLS ;awGa&m at;
trfpwm'rfuae o[dwNf rdKUudk em&D0uf jyxm;onf/ t½kyfa&;jy&w,fqdkwm 'grsKd; at;oufom? &,f&,farmarm/ pmMunfw h u dk f
avmuf &xm;pD;oGm;&rnf/ trfpwm'rfu jzpfrnf/ xJ pmtkyMf unfo h al wGuvnf; yHrk eS /f uav;
NrdKUawmf? o[dwfu tpdk&½kH;pdkuf&mNrdKUjzpf ]]igwdkYEdkifiHu csrf;omNyD;om;/ vHkjcHKNyD; awGuvnf; ajy;ajy;vTm;vTm;/ rJvmay;wJh
onf/ Edik if w H umw&m;½H;k awGvnf; o[dwf om;qkdawmh Edkifi Ha&;rSm odyfBuD;rm;wJht vlawGuvnf; aps;0,fxGuf&if;? tvkyfjyef
rSmtajcpdu k fonf/ tJ'DrmS tJvb f wfeJYawGU ajymif;tvJrvdt k yfb;l av/ a&G;aumufyw JG idk ;f &if;? uav;ausmif;BudK&if; rJay;aeMuyHk&
rnf/ 'DrSmaewJh ESpfywfpvH;k olEiS hfteD;uyf rSm b,fygwDrv S nf; tjywftowf tEkid rf & onf/
tvkyfvkyf&rnf/ tao;pdwftpDtpOfawG bl;/ nTeYf aygif;tpd;k &zGUJ &w,f/ wu,fwrf; t&ifwkef;uawmh b,folu b,f rJ½Hk
tm;vH;k olYtpDtpOfawGcsnf;jzpfonf/ yxr ygwDawG&JUrl0g'awGrSmvnf; t&rf;BuD;uGm rSmrJay;&r,fvdkY owfrw S x f m;w,f/ t&rf;
ygvDreftaqmuftODqDomG ;Muonf/ jcm;vSw,fr[kwfbl;/ 'gayr,fh nGefYaygif; wif;usyv f eG ;f tm;Bu;D awmh aemufyikd ;f ud, k ehf YJ
]][dkbufudkoGm;/ [db k ufudkomG ;}} tpd;k &qdak wmh tjyeftvSex f ed ;f ndo § mG ;Ekid wf m tqifajywJhqDrSmyJ rJay;qkdNyD; vkyfvkdufwm
ygvDref0if;&JU0ifaygufrmS t&yf (7) ay aygh/ 'guyJ igwdYk EkdifirH mS Edik fiaH &;wnfNidrfrI av/ {&d,mwckrSm rJ½Hk (2) ½Hk (3) ½Hk&Sdw,f
ausmfonfh vHkjcHKa&;tapmifu h oGm;&r,f0h if &JUvQKdU0Sucf sufyv J dYk igawmhxifw,f}} av/ ud, k t f qifajywJq h o D mG ;ay;aygh/ rJ½w kH
aygufbufuv dk ufa0SY,rf;jyonf/ ygvDreft olwdYk Edik if eH YJ olwkdYpepfuawmh rSeo f nf 0ku d rf mS Ekid fiaH &;pum;awmh rajym&bl;? ygwD
aqmuftODu oufwrf;tawmf&ifah eNyD/ t [kxifonf/ Edik if w H ck rSeu f efwv hJ rf;aMumif; wckcu k drk aJ y;zdYk pnf;½H;k wmrsKd;rvky&f bl;/
a[mif;awGudrk zsub f J xdef;odrf;xm;onf/ ay:a&mufaeNy;D qd&k if wnfNidraf tmifxed ;f oGm; rJ½Hrk LS ;trsKd;orD;u&Si;f jyonf/ rJ½Hkywf
tpnf;ta0;awGusif;yzdYk taqmuftOD;t ½Hyk &J rdS nf/ 'gayr,fh vrf;aMumif;u rSm;ae&if ywfvnfrmS e,fomvefMuHUzGHawG? pGrf;tm;
opfawGukd ta[mif;awGeYJ,OS Nf yD;aqmufxm; awmh Bu;D rm;wJt h ajymif;tvJuaocsmayguf &SifawG &Sdrvm;vdkY oHo,eJYMunfhrdonf/ r
onf/ 0efBuD;csKy½f ;kH cef;uvnf; trd;k cRecf RefeYJ vdktyfrnf/ orkdif;rSmvnf; BuD;rm;wJah wmf awmfb,fuvJ? bmvmvkyfwmvJ pojzifh
a[mif;aeNy/D 'gayr,fh tpOftvmt& 0efBu;D vSefa&;awGu 'Doabmyif/ EdkifiHa&;pepf ar;ae&if'ku/© 'gayr,fh rJ½w kH 0kud f uifr&m
csKyfawGu tJ'rD SmyJ½kH;xkid Mf uonf/ wnfNidraf &;eJYvrf; aMumif;rSeaf y:a&mufa&;? wum;um;? ra,mifrvnf rlrrSejf zpfaewm
ygvDref0if;u tv,facgifajruGuv f yf wenf;tm;jzihf ]]wnfNird af &;ESi ahf wmfveS af &;}} u rJ½HkxJuxGufvmolawGudk tifwm AsL;
rSm owif;orm;awG? tvnftywfvmol b,f[mu t&ifjzpfoifo h enf;[k awG;aerd zdYk apmifMh unfh tuJcwfaewJh uk, d w f YkdtzGYJwzGYJ
awG [dw k pk 'DwpkawGU&onf/ vHjk cHKa&;qkv d Ykd onf/ yJ&o dS nf/
tayguf0rSmawGUcJhwJh vHkjcHKa&;tapmihfw ]]uJ ... a&mufNyD}} ]]b,fygwDudk rJay;vku d v f }J }
a,mufyJawGUonf/ ygvDreftaqmuftOD; um;u taqmuftOD;wck ab;rSm&yf ]]66}}
xJ0ifaygufrSm um; (3) av;pD;avmuf &yf oGm;onf/ taqmuftOD; pBuFeaf v;twkdi;f ]]bmvdYk ay;vkdufwmvJ}}
xm;onf/ *vef*vm;tapmifhBuD; um;w oGm;NyD; b,fbufoYkd csK;d 0ifvu dk af omtcg pm ]]usef;rma&;ay:vpDudkBudKufvdkYav/
pD;em; b,fcsdeaf &mufvmonfrod/ um;a&SU Munfw h udk w f ckjzpfaeonf/ usef;rma&;ay:vpDrmS ]]66}} u eHygwf0rf;yJ}}
cef;ursufrSefeJYvlwa,mufxGufvmNyD; t ]]rJ½kHu 'Dae&mrSmyJ}} ]]OD;BuD;wdkYZeD;armifESHu ]]66}} &JU trmcH
apmifu h kd uk, d cf sif;ayGUEIwq
f ufonf/ uifr&m nae (3) em&DausmfaeNyD; rJ½kHqdkojzihf y&dowfawGaygh}}
rD;a&mifawGwzswfzswfxJ rsufreS ef YJ vu l &,f rJay;r,fv h al wG wef;pDapmihaf eMur,fvYkd xif ]]r[kwfbl;/ 'DESprf S ]]66}} udk rJay;wm/
&,farmarm/ xm;onf/ uifr&mwjyifjyifESiv hf mcgrS ckawmh rESpw f ke;f u c&pf,mef'rD ku d &uf udkay;wm}}
]]tJ'g vpfb&,fygwDuacgif;aqmify/J b,fem;oGm;½kduf&rSe;f rod/ pm;yGJ&Snw f vHk; ]]bmvdkY pdwfajymif;oGm;wm vJ}}
igwdYk Eikd if &H UJ 0efBuD;csKyfavmif;yJ}} a&SUcsNyD; vl (4) a,muf at;at;oufom ]]vufawGUvkyf&yfawGtay:
tJvb f wfu tm;wufoa&majymonf/ xkid af eMuonf/ rJ½rkH LS ;awGaygh/ tv,fu t rlwnfoGm;wmaygh}} (&,fvsuf)
tJ'aD wmhrS 0efBuD;csKyaf vmif;&JU um;0if;xJu rsKd;orD;BuD; (1) a,mufqo D mG ;NyD; tJvfbuf ]] ]]66}} tEdkif&r,fxifvm;}}
aejyefxu G zf Ykd tapmifu h 0ifaygufrmS vrf;&Si;f u rdwfqufonf/ rJ½HkxJ "mwfyHk½dkufcGifh pmrsufrSm (15) aumfvH (1) odkY ...
jrefrmEdkifiHvGwfvyfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGefv? 2010 ckESpf
trSwf (110) owif;pOf (15) á
vm tmPm&wkef;u *sL;awGESdyf

}
a&G;aumufyJt
G awGYtBuKH rS tquf ...
]]rxifbl;}} uGycf &H ovdk e,fomvefrmS vnf;
Edb
k v
J Nf idr;f csrf;a&;
EdkifiHwck
]]Edkirf ,fyh gwDukd bmvdYk ray; rGwfp vifawGeJY Edki fiHjcm;uae
rSefuefwJhvrf;aMumif; qk&Sifudk
wmvJ }} ajymif;a&TUtajccswJhvlawG ESdyf 'Dru
dk a&pDqk xyfrc
H sD;jr§ihf
ay:a&mufaeNyD;qdk&if
]]66}} u tEdik &f wJyh gwDBuD; uGycf &H r,fxifw,f}}
awGMum;xJrSm aygif;ul;ay;r,fh usaemfu acgif;xJay:vmwJh wnfNidrfatmifxe d f;oGm;
ygwDav/ 'gaMumifrh Jay;wm}} tawG;udak jym&if; tJvb f wfqu D ½Hky&
J rdS nf/
tjrifuykd gawmif;vku d of nf/ 'gayr,fh
touf (70) t&G,f OD;xkyf ]]tJ't D cgus&ifawmh igawmh vrf;aMumif;u
aqmif;xm;wJh yifpifpm;BuD;u rif;wdkYjrefrmjynfvmNyD; Edkiif aH &; rSm;ae&if awmh
ar;orQajzonf/ tem;rSmrwf ckv
d cHI iG ahf wmif;r,fav/ raumif; BuD;rm;wJh
wyf&yfaewJh olYZeD;u tbd;k BuD; bl ;vm;}} tajymif;tvJu
ajymorQ axmufcHw,fqkdwJh ]][m; .... [m;}} aocsmayguf
rsufEmS rsK;d eJY wjyHK;jyHK;/ o[dwNf rdKU tJvfbwfu t&Tef;azmuf vdktyfrnf/
u vTwaf wmf0if;xJrmS tJvb f wf onf/ jrefrmh'rD u kd a&pDacgif;aqmif
ajymcJw h hJ olwYkdEidk if &H UJ Edik if aH &;wnf aemufwaeY a&G;aumufyJG& ]]'gjzifh aemufwcga&G;aumuf a':atmifqef;pkMunfudk ygupö
Nidrrf &I UJ vQKdU0Sucf sufqw dk mudk jyef v'fawGxu G v
f mawmh rSe;f xm;wJh yGu
J s&ifawmh yDAADG uDG trwftrsm; wefEkdifiH&JU vuf&SdtmPm&ygwD
owd&onf/ twkid ;f jynfoYlvw G af jrmufa&;ESihf qHk;eJY tmPm&ygwDjzpfr,fxif PPP u Benazir Bhutto 'Drdkua&pD

]]'Dval wGu wygwDwnf;udk 'Drudk a&pD (AGAD 'DG )D u trwfae&m w,faemf/ tJ'Dtcgus&if rGwfp qkukd csD;jr§ihfvu kd fygw,f/
twnfwus rJay;avhr&Sdbl;/ (31) ae&meJY tEdik f&ygwD? 'wfcsf vifurÇmeJY e,fomvefu &efol 'Dqu k dk ygupöwefEidk if u H 'Drdk
'DESpf 'DygwDudkay;r,f/ aemuf avbmygwD (yDAD'G aD t) u trwf awmfawGjzpfoGm;awmhrmS yJ/ tck ua&pDacgif;aqmifwOD;jzpfwhJ 0ef
av;ESpMf um&if aemufwygwDukd ae&m (30)? tpövmrfqefYusifa&; tar&dum; &ifqkdifae&ovdkrsKd; BuD;csKyfa[mif; Benazir Bhutto udk
MudKuf&if ay;jyefa&m}} ygwD (yDAADG )DG ygwDu trwfae&m aygh/ vrf;ab;AH;k awG? taocHA;kH *kPjf yKwJt h aeeJY 'Dru kd a&pDta&;
tJvb f wfu olwYkdEidk if u H rJ (24)? tmPmvuf&Sd c&pf,mef awGeJY e,fomvefvnf; tD&wf aqmif&GufaeolawG? vlYtcGihft
qE´&iS af wG tpGrJ Bu;D wm? Ekid if aH &; 'Drkd u&ufu (21)? qkd&S,fvpf vdkjzpfoGm;rSm aocsmw,f}} a&;&&Sad tmifaqmif&u G af eolawG?
a&csed jf rifwh mawGukd ajymonf/ 'g ygwDu (15) ae&m? wjcm;ygwD 'Dwcgay;vkdufwJh Oyrmu trsm;twGuyf &[dwtusK;d vkyf
ayr,fh vGwaf jrmufa&;ygwD (yDADG i,fawGvnf; (10) ae&matmuf &ufpufveG ;f oGm;w,fxifonf/ aqmifaeolawGeYJ trsKd;orD;rsm;
AGD) tajctaeaumif;aewmudk toD;oD;&Muonf/ tJvfbwfqDu aemufxyfbmp pGr;f &nfjr§iw hf ifa&;vkyaf qmifae
awmh olrBudKu/f usaemfu xkdi;f ]]igcefYreS ;f wmuawmh 'Dwcg um;rS xGurf vmawmh/ olYEidk if &H UJ olawGvYkd u@(4) rsK;d rSm qkcaGJ y;
rSmuwnf;u yD AGDAGDygwDacgif; nTefYaygif;rSm trsm;qH;k trwfae tem*wfta&; awG;aeyH&k onf/ wm jzpfygw,f/
aqmif&JUrdefYcGef;awGudk tifwm &m&wJh vpfb&,fygwD&,f? c&pf um;pufEId;xm;&if; ½kwfw&uf ppftpdk;&&JU aetdrftus,f
eufuae a'gif;vk'fvkyfNyD; em; ,mef 'Dru dk &uf&,f? (rif;oli,f rarmif;ao;bJ ta0;wae&mqD csKyb f 0eJYESp&f n S v f rsm; csKyaf ESmifcH
axmifz;l aeonf/ csif;&JUyg wD) yDAGDAGD&,fxifw,f ai;Munfah eonf/ ae&ayr,fh ppftmPm&Sifpepfukd
]]a[h tJvfbwf? yDAGDAGDom uGm/ urÇmudk b,fvkdrsufEmS jy& aeoGif rqkwfrepfyJckcHwdkufyJG0ifaewJh
tmPm&vm&if *smreDrmS [pfw r,freS ;f awmif rodygbl;uGm}} ZGefv 13? 2010 jrefrmh'rD u kd a&pDacgif;aqmif a':
atmifqef;pkMunf&UJ &J&ifw h ohJ wdÅ
awG u acgif ; aqmif a wG ?
ud*k P k fjyKwJt h aeeJY tckvdk bDepf
jynfwGif; Zmblwq kd k csD;jr§i&hf wmjzpfw,fvYkd

jrefrmEdik fiv
H Gwv
f yfonfo
h wif;at*sipf D
áowif;pOf okYd ... vIyf&Sm;rI"mwfykrH sm;tm;
ZGevf (22) &ufu xkwjf yefwhJ yg
upöwefEikd if t H pd;k &tzJYG &UJ aMunm
tokH;jyKcGifhay;onfh csufrmS azmfjyxm;ygw,f/
rdk;BudK;t,f'DwmtzJGU =:?9?@:() 0%F34A.B,7E-=:?@:(A:( rpöbDepfZmblwkd[m ygupö
t,f'DwmcsKyf - ZD0Zdk;
wm0efcHt,f'Dwm -a&csrf;
0A:B4E5C2E=4 :AD862 (4 >B4<"
0E(E8*/2 628 .4 BE5<;4$
+ 4 Ekid fiaH &; wefEikd if &H JY 'Dru kd a&pDeYJ vlYtcGihf t
owif;t,f'Dwm - rif;rif;? tHwkr_aumfrwDtm; a&;twGuf rJqG,pf nf;½Hk;aepOfrmS
P.O.Box (91) vkyfBuHowfjzwfcHvdkuf&wJh yg
- apm'Dxl; Tak, 63110
pmrsufESmzGJUpnf;rI - atmifxuf Mae Sod,Thailand.
rkd;óu;owif;pOfrS upöwefjynfoYl ygwD PPP &JU xif
admin@binamojo.org txl;aus;Zl;wif&Sdygonf? &Sm;wJh acgif;aqmifwOD;vnf; jzpf
0=:640! # &%%% www.binamojo.org
D34F(82 # ’ 1D4 t,f'DwmtzGJU ygw,f/ ÀÀÀ
ZGefv? 2010 ckESpf jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pDrS xkwfa0onf/
á owif;pOf (16) trSwf (110)

ppftpkd;&\ EsLuvD;,m;qkdif&m xdyfwef;vQKdU0Sufcsuf EkdifiHwumokdY aygufMum;


auG;wkid ;f yckuLú c½kid ?f NrdKiNf rdKUe,f xm;awGrSmygwJh tcsuftvuf iwfjywfaewm? a&rD;rvHak vmuf
u vSsKdU0SuEf sLuvD;,m;ppfvuf awG[m vufeufxkwfvyk &f mrSm wmeJY jynfoal wG&UJ pm;0wfaea&;
eufypönf;xkwfvkyfa&;puf½kH&JU tokH;0ifw,fvdkY EkdifiHwumt udpu ö t kd "duxm; ajz&Si;f ay;&rSm
'kw,
d tBuD;tuJjzpfNyD; ppfouf PkjrLpGr;f tifat*sifpD (IAEA) &JU jzpfw,fvYdk AkdvfrSL;pkdif;ode;f 0if;u
wrf; (15) ESp&f o
dS ?l tqifhjrifah cwf ppfaq;a&;rSL;tjzpf wm0efxrf; 'DAb DG uD akd jymygw,f/
rDpufypön;f rsm;taMumif; aumif; aqmifcw hJ hJ a&mbwfu,fvv f u
D jrefrmEdkiif &H UJ umuG,af &;OD;
aumif;odoljzpfwJhtjyif tawGY rSwcf sufcsygw,f/ pD;csKyv f yk cf b
hJ ;l oleYJ tcktrsK;d om;
tMuHK&SdwJh pufrItif*sifeD,mw tckvkd ajratmufvdPI af cgif; 'Drukd a&pDtzJYG csKy&f UJ 'kw, d OuúX
a,mufvnf;jzpfygw,f/ awGwnfaqmufwm? wma0;ypf vnf;jzpfwhJO;D wifO;D uawmh ]]t
jrefrmppftpk;d & vSsKUd 0Suv f yk f
aqmifaewJh EsLuvD;,m;vuf
eufqdki&f m taxmuftxm;awG
ukd jynfywdr;f a&SmifvmwJh wyfrLS ;
wOD;u Ekid fiHwumukd xkwfazmf
ajymqkv d kud yf gw,f/
'Hk;ysHtif*siftxl;jyKbmom
&yfeYJ ½k&mS ;ubJUG &cJw
h hJ Adv
k rf LS ;pdik ;f
ode;f 0if;u ppftpd;k &vQKUd 0Suv f yk f
aqmifaewJh EsLuvD;,m;? 'Hk;
usnfeJY OrifvdkPfacgif;pDru H def;
udpöawGeJYywfoufNyD; 'DADGbDo jynfyudx k uG af jy;wdr;f a&Smif pumh''f ;Hk usnfawGvyk af ewm? EsL; ckv dkydku fqHawGtuke fcHN yD; ajr
wif;Xmeudk zGifhcsajymqdkvkdufyg vmNy;D wJah emufoel YJtwl,l aqmif uvD;,m;vufeufydkizf dkYBudK;pm; usif;BuD;awGw;l ? wGi;f atmif;vkyf
w,f/ vmwJph m&Gufpmwrf;eJY EsLuvD; aewmawGvyk af eayr,fh wzufu zdkYrvdb k ;l vdYk xifw,f/ 'Dvakd evdYk
AdkvfrSL;pdkif;odef;0if;[m r ,m;qdkif&m "mwfykHtaxmuft trSew
f u,fvt dk yfwmu vlawG pmrsurf Sm (12) aumfvH (3) odkY ...

aus;Zl ;jyKNyD ; Armjynf t a':atmifqef;pkMunfeYJ Edkiif H


wGuf? usaemfwdkYtwGuf ydkydkNyD; a&;tusOf;om;tm;vk;H >cif;csufr&Sd
vGwf ajrmufru I dak qmifusOf;ay; tjrefq;Hk vGwaf jrmufzYk?d 'ghtjyif Edik f
Muyg/ usaemfwdkY[m 'gtwGuf iHom;wdik ;f &JUtcGit
hf a&;rsm;udk av;
wdu
k yf 0GJ ifaewmjzpfNy;D 'gudak qmif pm;wefz;kd xm;wJh wnfNidrrf I&dNS yD; csr;f
usOf;vmr,fh vly*k K¾ v d af wG? tcsKUd om<u,f0wJh jrefrmEdik if x H al xmifzYkd
tzJUG tpnf;eJYEikd if aH wGukd apmifph m; jrefrmppftpd;k &udk xyfwvJvaJ wmif;
aeygw,f/ qdck sifygw,f/
OD;0if;wif tdkbm;rm; (tar&dueforw)

0efBuD;csKy&f JU aemufqHk;a&;wJph mtaeeJY a': udk urÇmw0Sr;f vk;H udk owif;pum;jzefYa0csifvYkdyJ


atmifqef;pkMunfeYJ e,fvq f ifrif'v J m;qDukd us jzpfygw,f/ usaemfwdkY[m b,f&mxl;tqifht
aemfpmrsm;a&;cJ&h wJhtaMumif;&if;u a':atmif wef;rSmyJ&&dS dS a':atmifqef;pkMunfvw G af jrmuf
qef;pkMunf rvGwaf jrmufao;oí usaemfwYkd[m a&;eJY 'Dru kd a&pDjyefYymG ;jzpfxeG ;f a&;twGuf wdu k f
vGwfvyfwhJurÇmtaMumif; rajymEdik o f vdk rif'J yJ0G ifzYkd [m usaemfwYkd&UJ wm0efyJjzpfygw,f/
vm; &JUtdyrf ufjzpfwhJ urÇmvk;H qdik &f mynma&;eJY
qif;&JrGJawrIwkduzf sufa&;wdYk ukd todtrSwrf jyK a*:'Gibf a&mif;
Edik af o;oí w&m;rQwrIqkw d mr&Sb
d ;l qdkwhJ tcsuf (NAw
d o
d Q0efBuD;csKyaf [mif;)

jrefrmEdkifiHvGwfvyfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGefv? 2010 ckESpf


trS
trSwwf f (110)
(110) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm owif;pOf (1) á
á

udwk ifarmifO;D . ud, k af &;&mZ0if


udkwifarmifOD;onf zcif
jzpfoOl ;D vS'ifEiS hf rdcifjzpfol a':
ESif;NrdKifwkdY\om;jzpfNyD; 1951
ckESpf? Edik 0f ifbmv (9) &ufaeY
wGif awmifiNl rdKUüarG;zGm;cJo h nf/
om;orD; (8) OD;teuf tBuD;
qk;H om;jzpfí olonf t½Idcsif;
trsKd;om;wOD;jzpfonf/

i,fpOfb0jzwfoef;r_
wifarmifOD;onf ÓPf
ynmxufjrufonf/ vQifjref
zswfvwfonf/ tm;upm; 0g
oemygovdk tm;upm;vnf;
xl;cRefonf/ 0dwfupm;onf/
a&ul;xl;cRefonf/ udk,fcH y
nmwwfonf/ tEkynmvnf;
0goemygonf/ bmomw&m;
udik ;f ½Iid ;f NyD; rdbudv k nf; ½dak o
cspfjrwfEkd;oljzpfonf/ nDi,f?
nDri,frsm;udkvnf; ol\t Edik if aH &;v_y&f mS ;r_ rsm; aumifp?D taxGaxGtwGif;a&;rSL;) tygt0if
awG;tac:rsm;udk tNrJajymavh&dS udkwifarmifOD;onf 1969 ckESpf? ig;Budrf ol\ oli,fcsif;wcsKdUESifhtwl wuúodkvfabmf'g
NyD; tdrfpmrsm;udkvnf; tNrJul ajrmuf ta&SUawmiftm&SuRef;qG,ftm;upm;yJG aqmifae ausmif;om;tcsKdUudkpnf;½kH;NyD; &efukef-
nD jyoay;avh&do S nf/ rdom;pk? wGif wuf<upGmyg0ifco hJ nf/ tajccHynmtxuf tif;pdev f rf;rBuD;wavQmuf&dS ordik ;f csnfrQifEiS hf t
nDtpfudk armifErS ? rdwaf qGt wef;udkatmifjrifcNhJ yD;aemuf 1972 ckEpS f owåaA xnfpuf½kH? bDpuGwfpuf½kH? tkwfusif;*kHeDpuf½kH
aygif;toif;rsm;ESifh aemuf 'ynm&yf yxrESpüf ynmoifMum;aepOf Edik if aH &; tp&So d nfh tpd;k &ydik pf uf½rHk sm;&Sd tvkyof rm;rsm;ESihf
ajymifum tNrJwrf;jyKH;aysmf&iT f vIy&f mS ;rIrsm;jyKvyk o f jzifh 1972 ckEpS ?f 'DZifbm (5) twl tvkyo f rm;rsm;\ tcGift h a&;rsm; &&Sda&;t
pGmaewwfojl zpfonf/ rdwaf qG &ufaeYrS 1974 ckEpS ?f Zefe0g&Dv (3) &ufaeYtxd wGuf ppftmPm&Sif (rqv) wygwDtmPmpepfukd
taygif;toif;rsm;udk tvGef vkHjcKHa&;t& xdef;odrf;cHcJh&onf/ axmifrv S w G f qefYusifqE´jycJo h nf/ 1974 ckEpS ?f 'DZifbmv (5)
wefzdk;xm;cspfcifoljzpfonf/ ajrmufvmaomtcg wwd,ESpf owåaA'ynm &ufaeYwGifjzpfyGm;cJhaom OD;oefYta&;tcif;wGif
Muifemoem;wwfNyD; ay;urf; &yfukd qufvufoifMum;cJo h nf/ 1974 ckEpS f csi;f wuf<upGmOD;aqmifyg0ifum ppfwyfukd &J&0J 0Hh hH qefY
&ufa&mwwfov l nf;jzpfonf/ pmayESihf ,Ofaus;rIaumfrwD (&efuek w f uúov kd )f usifcJah om ausmif;om;acgif;aqmifwOD;jzpfonf/
ol\xl;jcm;csufwckrSm tcsdef wGif taxGaxGtwGi;f a&;rSL;wm0efukd xrf;aqmif ,if;aemuf ajratmufokdYwdr;f a&SmifoGm;cJNh yD; xdik ;f
wdik ;f ? em&Dwikd ;f udk wefz;kd &Spd mG t cJo h nf/ 1974 ckEpS ?f ZGev f (6) &ufaeYwiG f jzpfymG ; e,fpyf&Sd jynfcspfygwDodkY 1975 ckESpf? rwfvwGif
okH;csoljzpfonf/ pmzwf0go cJhaom taxGaxGtvkyform;oydwBf uD;wGif udk vQKdU0SufpGmoGm;a&mufqufoG,fcJhNyD; jynfwGif;
emygí Edik if aH &;ESiyhf wfoufaom wifarmifO;D onf ol\oli,fcsif;jzpfol udak tmif ausmif;om;vIy&f mS ;rIrsm;udk uln&D efaqG;aEG;cJo h nf/
pmayrsm;udt k NrzJ wfavh&o dS nf/ xl; (,ckjynfya&muf jrefrmEdik if v H ;Hk qdik &f ma&SUae onfah emufwiG f ydrk x kd ad &mufonfh ausmif;om; vIyf
ZGZGeefv
fv? ? 2010
2010 ckckEESpSpf f jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pDrS xkwfa0onf/
á owif;pOf (2) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm trSwf (110)
&Sm ;rIr sm;jyKvk y f &ef t wGu f jynf w G i f ;od k Y
jyefvnf0if a&mufvmcJu h m 1975 ckEpS ?f ZGev f (6)
&ufaeYwiG f jzpfymG ;cJah om tvkyo f rm;ESpyf wfvnf
ta&;tcif; wGif OD;aqmifyg0ifco hJ nf/ ppftpd;k &u
olYtm;zrf;qD;&ef owif;pmü xkejf yefaMunmcJah om
aMumifh xdik f;e,fpyf&dS jynfcspfygwDoYkd 1975 ckEpS ?f
Zlvikd v f wGif 'kw, d tBurd f wdr;f a&Smifc&hJ onf/ jynf
cspfygwDoYkd a&muf&adS epOfumvtwGi;f ta0;a&muf
ppftm Pm&SifqefYusifa&; ausmif;om;or*¾udk
zJUG pnf;cJNh yD; OuúXtjzpf wm0ef,cl o hJ nf/ olYtm;zrf;
qD;&ef 0&rf;xkwx f m;onfMh um;u jynfov l x l kw
&yfv;Hk ppftmPm&Sipf epfvufatmufrS vGwaf jrmuf
&ef ol\ touftEå&m,fudky"merxm;bJ xd
a&mufonfh ausmif;om;vIyf&mS ;rIrsm;udjk yKvkyfum
ausmif;om; jynfow l &yfv;Hk \tiftm;jzifh ppftpd;k
&tm; jzKwfcs&eftwGuf udw k ifarmifO;D onf 1975
ckEpS ?f Ed0k ifbmvwGif jynfwiG ;f odYk jyefvnf0ifa&muf
vmcJhonf/ olonf jynfcspfygwDodkY oGm;a&muf
qufo, G cf Jah omfvnf; vufeufpJGudkifjcif;rjyKbJ
Nidr;f csr;f aomenf;jzifh jynfoYl qE´uakd zmfxw k cf ahJ om
ausmif;om;acgif;aqmifwOD;jzpfonf/ ajrmufrsm;
pGmaom ppfaxmufvrS ;f a&;awGvu kd af eonfMh um;u
ajy;vTm;a&Smifykef;&if; jynfolvx l k vw G fajrmufrI?
w&m;rQwrI? vlYtcGifhta&;&&SdzdkY? 'Drdkua&pD &&SdzdkY
twGuf toufay;pGefYvTwu f m ordkif;ay;wm0ef
auscJhaom ausmif;om;tmZmenfwOD;jzpfonf/
1976 ckEpS ?f rwfv (23) &ufaeYwiG jf yKvyk rf nfh rIid ;f
&mjynfhta&;tcif;twGuf BuKd ;yrf;aepOf 1976 ckEpS ?f
rwfv (22) &ufaeYwGif ordkif;csnfrQifpuf&dyo f m
tvkyform;wef;vsm; 'kwd,xyfwiG f zrf;qD;cHcJ&h
onf/
udkwifarmifOD;onf EdkifiHa&;taoG;ta&mif
uif;rJo h ?l r[kwrf cH? trSew f &m;bufu&yfwnfo?l
zdEydS cf jH ynfob l ufu&yfwnfo?l ud, k u
f sK;d pGeYf tepf
emcHwwfol? opöm&Sdol? ausmif;om;xk&JUtoGif
vu©mudk ud, k pf m;jyKwhJ awmufajymifwv hJ il ,fwOD;?
cGyaf 'gif;trSwftom;eJY xdkuw f efwJah usmif;om;
ol&aJ umif;wOD;jzpfonf/ udw k ifarmifO;D udk 1976
ckEpS f rwfv (22) &ufaeYwGif zrf;qD;cJhNyD; tif;pdef
axmifwGif (3) vtwGif; tusOf;½kH;ppfaq;um
1976 ckEpS ?f ZGefv (26) &ufaeY eHeufvif;tm;BuD;
tcsdefwGif ppftmPmydkiaf wG&JU vufyg;apawG[m
&ufpuf,w k rf mpGm BudK;ay;uGyrf sufcJMh uonf/ udk
wifarmifO;D [m aemufq;Hk tcsdet f xd ppftmPm&Sif
awG&UJ vufyg;apawGukd owåad jymifpmG ckcw H u kd cf u
kd f
oGm;cJo h nf/ udkwifarmifO;D aemufq;Hk ajymoGm;wm
uawmh ]]rif;wdkY ppfzdeyfatmufrmS ig b,fawmhrS
'l;raxmufb;l / rif;wdYk ighuo kd wfvYkd &ayr,fh igh&UJ cH
,lcsufeYJ pdw"f mwfuakd wmh b,fawmhrS owfvYkd r&
bl;}} qdw k ahJ <u;aMumfoaH wGeYJ owå&d pdS mG &ifqikd o f mG ;
cJyh gw,f/
udkwifarmifO;D rdom;pk
jref
ZG rmEd
efv kifiHvGw
? 2010 ckEfv
Spf yfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ ZGepfv
jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif DrS ? xk
2010 ckESpf /
wfa0onf
trS
trSww
f (110)
f (110) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm á
owif;pOf (3)á

ukdwifarmifOD; rDom;pkESifh
zrfqD;cH&pOf usef&pfcJhonfh uav;i,frsm;

ZGZGeefv
fv?? 2010
2010 ckckEESpSpf f jref
jrefrrmEk
mEkdidififiHvHvGw
Gwfvfvyfyfoonfnfh owif
h owif;at*sif
;at*sifppDrDrS xk
S xkwwfafa0onf
0onf/ /
á
áowif;pOf (4) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm trSw
trS wf f (110)
(110)

*gr%d (75 ta&;tcif;) wcsdefu &efukef0dZÆmeJYodyÜHwuúodkvf? udkwifarmifOD;[m csif;trsKd;om;wOD;


rdIif;&mjynfhta&;tcif;rSm rvSNrdKifu pufrIwuúov kd f? aq;wuúov kd t
f p&Sw
d Jh wuú jzpfygw,f/ ol[m olYvrl sK;d udck spw f ,f/ csif;
]]AdkvfcsKyfBuD;wifOD; usef;rmyg odkvfawG[m ordkif;tpOftvmBuD;rm;cJhNyD;? trsK;d om;wa,mufjzpf&wmudv k nf; *kP, f l
ap}}vdkY a<u;aMumfcJhw,fvdkY EdkifiHa &;vIyf&Sm;rIrSeforQ[m w,f/ &efuek -f 0dZmÆ odyw HÜ uúov kd f 1974-75
axmifxJa&mufvmwJh rdIif; wuúodkvfe,fajru p pmoifEpS f csif;pmayESihf ,Ofaus;rIaumfrwDrmS
&mjynf h t rI w G J ausmif ; taxGaxGtwGi;f a&;rSL;tjzpf aqmif&u G cf yhJ g
om;awGqu D wqifh Mum; w,f/
od&ygw,f/ onf a<u; 'gayr,fh udkwifarmifOD;[m csif;
aMumfou H kd bmaMumifw h if vlrsKd; wrsKd;wnf ;twGufr[kwfbJ
ygovJ/ csif;wdik ;f &if;om;rsm;eJYwuG wdik ;f &if;
udkwifarmifOD; ryg om;vlrsKd;pk tm;vH;k tygt0if jynf
0ifvkduf&wJh rIdif;&mjynfh axmifpjk refrmEdik if o
H El ikd if o
H m; tm;
ta&;tcif;rSm 'Da<u; vH;k (wwdkif;jynfvH;k ) ppf tm
aMumf o H [ m od y f t a&;BuD ; Pm&Sipf epfq;kd BuD;&JU zdEydS f
w,f/ wyfrawmf[m jynfolawGeJY rI a tmuf u vG w f
twl trSew f &m;bufrmS &yfwnfvmEdik f ajrmuf z d k Y t
w,fqdw k hJ,kHMunfcsufaMumifh 'Da<u;aMumf wGuf wdu k f
oHudk uRefra<u;aMumfcJhjcif;jzpfygw,f/ yGJ0ifcJhwJh
uRefrtae eJY ppfwyfudk trSefw&m;bufu ausmif ;
rm;rm;rwfrwf0if&yfapcsifwo hJ abmyg/ jref om;
rmEdik if &H JU ordik ;f rSm wyfrawmf[m wdik f;jynf
udck spwf h?J trSew f &m;bufu&yfwnfcw Jh hJ wyf
rawmf? ppftmPm&Sipf epfukd tqHk;owfapcJh cJ h w m
whJ wyfrawmf? jrefrmEdik if &H JUordkif;udk ajymif;vJ jzpf yg
ay;cJw h w hJ yfrawmf jzpfapcsiyf gw,f/ w,f/ tif;
0? yif;,? yJc;l ?
ukd^m%f0if; (r_di;f &mjynft h a&;tcif;) '*kH? oxH?k ppfuidk ;f
udkwifarmifOD;vdk wdkif;jynfeJY vlrsKd;t tp&SdwJh ausmif;
wGuf toufay;pGefYvw T fomG ;cJw h hJorl sKd;? rsKd; aqmifawGrmS &J&aJ wmuf
qufopfvli,fawGxJrSm aemufwcg xyfrH cGyfa'gif;ausmif;om;BuD;
ay:xGufvmatmifvkyaf qmifzdYk b,fvdpk dwf awG[m wdkif;jynfeYJ vlrsKd;t
ul;pdwfoef;rsm; &Syd govJ/ wGuf vIyf&mS ;cJhMuw,fqdkwm
udkwifarmifOD;vdk wdkif;jynfeJYvlrsKd;t udk today;cJzh Ykd vykd gw,f/
wGuf toufay;pGefYvTwfoGm;wJholrsKd;? rsKd; ta&;Bu;D wmu ppftmPm&Sif
qufopfvil ,fawGxJrmS aemufxyfwcg xyf pepfqk;d oufq;kd &Snaf eoa&GU jynfol
rHay:xGuv f mzdkY vli,fawGudk ysKd;axmifay; awG vdv k m;awmifw h wJ?h jynfov
l xl u
k kd
zdkYvdkygw,f/ 'gwifru ppftmPm&Sipf epf tusKd;&SdapwJh tajccHOya'eJY jynfolawG
qdk;BuD; tqHk;owfEdkifzdkYtwGuf ppftmPm arQmfrSe;f wJ'h Dru
kd a&pDqw kd m b,fawmhrx S Ge;f
&Siaf wG&UJ &ufpuftEdik u f sifrh aI wG? t"r® vkyf um;vmrSmr[kwfbl;qdkwmawGudk ay:vGif
&yfawG? ordkif;jzpf&yftrSefawGudk vufqifh atmif rsKd;qufopfawGudk today;zdkYvdkyg
urf;cJMh uzdYk vdyk gw,f/ ,aeYvil ,fawG ynm w,f/ tmZm
oifMum;aeMuwJhwuúodkvfawGrSm 1962? enfwOD;
1974? 1975? 1976? 1988 ckESpaf wGwek ;f u ukod ef;xG#f (75 ta&;tcif;) jzpfygw,f/
ynmoifMum;cJMh uwJh wdik ;f jynfeYJvrl sK;d udk cspf rqv ppftmPm&Siv f ufxuf (74) t jrefrmEdik if H
wJh aemifawmfausmif;om;BuD;awG&UJ cGyaf 'gif; ajccHOya'atmufrmS BuKd ;ay;owfccH &hJ wJh csif; vGwv f yfrI? w&m;
tvHawmfatmufu owåad wG? a<u;aMumfoH trsKd;om; udkwifarmifOD;[m ol&UJ csi;f trsKd; rQwrI? 'Drdkua&pDeJY
awG? pGeYf vw T t f epfemcHraI wGukd vufqifu h rf; om;awGtwGuf b,fvakd &SUaqmifvrf;jycsif vlYtcGifhta&;&&Sdzdk Yt
ay;Edik cf zhJ Ykd vdtk yfvyS gw,f/ wJh rSmMum;rIrsm; &Scd Jrh ,fxifygovJ/ wGuf csi;f wdkif;&if;om; tm;
ZGjref
efvr?mEd
kifiHvckGw
2010 ESpfv
f yfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif pZGDreS fv
xk? w
2010 ckESp/ f
fa0onf
trSwf (110) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm owif;pOf (5) á
vHk;[mvnf; tjcm;wdkif;&if;om;nDtukd uav;eJYtwl (9) ESp?f (7) ESpEf Sihf (5) ESpt f &G,f zsm; ckcHwukd cf du
k cf w hJ hJ wyfrawmfom;aumif;
armifErS awGeJYtwlvufwGNJ yD; ppftmPm&Sif (uav; 3 a,muf) pkpkaygif; uav; (4) wOD;jzpfygw,f/
pepftqHk;owfNyD; jrefrmEdkifiHrSm ppfrSefwJh 'D a,muf usef&cdS yhJ gw,f/ 'kwd,urÇm ppfBuD;NyD;wJhtcg taz[m
rdu
k a&pDyef;wdik af &mufwt hJ xd wdu
k yf 0JG ifomG ; 'Du av;rsm;[m wjznf ;jznf;ESif h t Armhwyfrawmf Adkvfoifwef; trSwfpOf (7)
zdYk rSmMum;cJch sifr,f xifygw,f/ oufBuD;vmonfESifhtrQ olwdkY\tawG;t udk wufa&mufchJygw,f/ oifwef;rqif;rD
ac:pdwf"mwfESifh ÓPfynmrsm;vnf; BuD; rSmyJ taz[m olY&UJ av;pm;wefz;kd xm;wJh wyf
pd;k opf (r_di;f &mjynhf) xGm;vmcJhMuygw,f/ udw k ifarmifOD;&JU &nf rawmfudk ausmcdkif;xGufcGmcJhw,f/ wyfr
udw
k ifarmifOD;qDu yxrqHk; eufew J Jh &G,fcsufESihf vkyfaqmifcsufrsm;udkvnf; em; awmfxrJ Sm txuft&m&SdawG[m vufawGU
Edik if aH &;tawG;tac:wckukd tajccHw,fvdYk vnfvmcJhMuygw,f/ udkwifarmifOD;[m ruswJh tajymwrsKd;? tvkyfwrsKd;? qdwf
,lq&wJhtajymtqdkwckavmuf owd&&if qif;&JNyD; tzdEdSycf aH e&wJh jynfoal wGtm;vH;k acgif;csdwNf yD; acG;om;a&mif;wmrsKd;? tajym
jyefajymjyapcsiyf gw,f/ ppftmPm&Sipf epfatmufu vGwaf jrmufEikd zf Ykd eJUtvkyfrnDwmawGaMumifh ighwm0efausNyD;
waeYrmS uRerf olYuakd r;cGe;f wck ar;cJzh ;l twGuf wdkuyf G0J ifomG ;cJw h ,fqw kd mudk ydík ydk NyD/ ighom;orD;awGukd jyKpyk sK;d axmifzYkdtwGuf
w,f/ ar;cGef;uawmh ]]udkwifarmifOD; bm í oabmaygufvmwmeJYtrQ olwdkY&JU 0rf; ormtmZD0uswJhtvkyfeJYyJ ighb0&JUc&D;udk
aMumifh EdkifiaH &;vkyfcsiw f mvJ}}qdw
k Jh ar;cGe;f yg/ enf;jcif;? aMuuGjJ cif;? qH;k ½I;H cJjh cif;qdw
k hJ razmf qufawmhr,fvdYk qH;k jzwfNyD; &efukefNrdKU? yef;
udw k ifarmifO;D &JUtajzuawmh ]]avmurSm vl jyEdik w
f hJ 'DcpH m;csufawGae&mrSm *kP, f jl cif;? qdk;wef;vrf;rSm&SdwJh BudK;rJhaMu;eef; quf
wdik ;f vlwikd ;f [m rdr&d UJ rdom;pkuckd spfMuw,f/ wefz;kd xm;jcif;? todtrSwjf yKav;pm;jcif; qdk oG,af &;XmerSm a&'D,akd tmfya&wmtvkyu f kd
vlawGrqdx k m;eJY wd&dpämefawGawmif rdrd&JUrd wmawGeYJ tpm;xd;k Edkicf JMh uygw,f/ 0ifa&mufvyk u f ikd cf yhJ gw,f/
om;pkuckd spfwwfMuw,f/ Muufuav;? iSuf olwdkY&JU&ifxJrSm udw k ifarmifO;D aemuf waeYrmS nydkif;wm0efudkxrf;aqmifNyD;
uav;awGawmif olwkdY&JUuav;awGukd um tdrjf yefvmwJt h csderf mS ppfaxmufvrS ;f a&;awG
uG,fapmifah &Smuf auR;arG;wwfMuw,f/ 'D [m om;jzpfol&JU EdkifiHa&;vIyf&Sm;rIudk t

] rif;wkdY ppfzdeyfatmufrSm igb,fawmhrS 'l;raxmufbl;


rif;wkdYighcE¨mukd,fukd owfvkdY&ayr,fh
ighpdwf"mwfeJY cH,lcsufukdawmh b,fawmhrS owfvkdYr&bl; ...
awmh vlqdk&if rdr&d JUrdom;pkomru rdrdywf
0ef;usif? rdryd wf0ef;usio f mru rdrEd ikd if ?H rdrd
vlrsK;d udk cspfwwf&r,f/ rdryd wf0ef;usif? rdrd
Edkiif HrmS jzpfysufaewJh rw&m;rIawG? &ufpuf
tEdik u f sifrh aI wG? zdEydS fraI wGujkd rifwwf&r,f/
qHk;½dkufNyD; rdom;pkudak y;cJw
bufrmS a&;om;cJw
wrI? vGwfvyfrI? vlom;yDopGm touf&Sif
h hJ "mwfykH&JUausm
h Jph mom;twdik f; ]]w&m;rQ

aeEdik rf }I }wdYk twGuf owåad jymifajrmufpmG wdu


yGJ0ifcJhwJh tudkBuD;jzpfol udkwifarmifOD;[m
k f
aESmifcyhJ gw,f/ udw

oufpGefYqHzsm; wm0efauscJhwJh wyfrawmf


om;wOD;yg/ jynfou l kd tEdik u
f sifw
}
aMumif;jyKNyD; tif;pdeaf xmifxrJ mS (5) ESpf csKyf
k ifarmifO;D &JUzcif[m jynf
oludkcspfwJh ? jynfolYvGwfa jrmufrItwGuf

h ?hJ jynfol
umuG,fapmifha&Smufwwf&r,f/ wGef;vSef olwdkY&JU&ifxJrSm tjrJwrf;touf&iS foGm;rSm udkowfjzwfwhJ wyfrawmfom;r[kwyf gbl;/
wwf&r,f}} vdkY olajzcJyh gw,f/ EIwfeJYajz½Hk jzpfNyD; tjrw J rf; *kP,f al eMurSmjzpfygaMumif;
omru pm&Guw f &Gurf mS a&;NyD; wtdrv f ;kH jrif ajymjyMuygw,f/ udjk r0if; (rdi_ ;f &mjynf)h
Edik w
f hJ pm;yGwJ vH;k ay:rSm wifxm;cJw h maMumifh use&f pforl o d m;pkrsm;taeeJY udw k ifarmif
,aeYwikd f ]]\.. onf}} ra&G; rSwrf ad ejcif;yg/ udkpkd;0if; (75 ta&;tcif;) OD;udk BudK;ay;owfjzwfvu kd af Mumif;udk w&m;
udw k ifarmifO;D &JUzcif[m wyfrawmfom; 0iftaMumif;Mum; today;jcif;rsm; &SdcJyh go
armifarmifwdwf (OD;oef@ta&;tcif;) wOD;jzpfayr,fh wyfrawmfppfrIxrf;wOD;&JU vm;/ vlrsKd;a&;t&? bmoma&;t& tpOft
udw
k ifarmifO;D eJY usefwhJro d m;pktm;vH;k rdom;pk[m b,fvt kd aMumif;awGaMumifh ppf vmrsm;eJYtnD aoqH;k oGm;olrsm;twGuf vkyf
udyk g zrf;qD;oGm;wJah emufyikd f; vlrr,fuav; tmPm&Sipf epf qefYusifa&;pdw"f mwfawG jzpf udkiaf qmif&Gu&f onfhudprö sm;udk tmPmydik f
i,fwcsKUd yJ tdrrf mS usefcw
hJ ,fvYkd o&d ygw,f/ xGe;f ay:aygufvmcJ&h ygovJ/ rsm;u aqmif&GufciG fhjyKcJhygovm;/ BudK;ay;
olwYkd b,fvckd Hpm;&r,fvYkd xifygovJ/ udkwifarmifOD;&JU zcif[m 'kwd,urÇm owfjzwfvdu k fvdYk aoqH;k oGm;aMumif; b,f
udkwifarmifOD;ESifh rdb? tudkeJY trawG ppfumvtwGi;f rSm jrefrmEdik if v H w
G v
f yfa&;t vdck ikd v
f w
kH t hJ csuftvufrsm;eJY od&EdS ikd cf yhJ go
zrf;qD;oGm;NyD;aemuf tdrw f Gif (10) ESpfausmf wGuf zufqpf*syefudk &Gy&f yG cf RHcRH oufpeG Yf qH vJ/
ZGZGeefv
fv? ? 2010
2010 ckckEESpSpf f jref
jrefrrmEk
mEkdidififiHv
HvGw
Gwfv
fvyfyfo
onf
nfh h owif
owif;at*sif
;at*sifppDrDrS S xk
xkwwfafa0onf
0onf//
á
áowif;pOf (6) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm trS
trSwwf f (110)
(110)

ausmif;om;acgif;aqmif udw k ifarmifO;D jycsuft& udw k ifarmifOD;[m ppftmPm&Sif


udk ppftmPmydik fawG[m vQKUd 0Supf mG BudK;ay; awG&UJ vufyg;apawGukd aemufq;kH tcsdet f xd rvSNrdKif\
owfcw hJ maMumifh rdom;pktaeeJY 'DuaeY txd owåad jymifpmG ckcw H ukd yf 0JG ifomG ;w,fvkdY ajym udk,fa &;tusOf;
w&m;0if rod&Scd &hJ ygbl;/ ygw,f/
rdom;pkukd ajymjycJMh uwJo
h wif;rsm; tm; yxr olYukd tcef;xJuac:xkww f t hJ cg
vHk;xJrmS tcdkifrmqH;k owif;wckuawmh udk udkwifarmifO;D [m tiftm;eJY jyefvnfckcyH g
wifarmifOD;udk BudK;ay;owfwhJreufu wm w,f/ vG,v f , G ef YJac:r&ygbl;/ aemufow l Ykd
0efusaewJh axmif0g'gwOD;&JU ud, k af wGYajym u ig;jr§m;csdwv f dk oHcsdwt f BuD;rsm;eJY twif;
t"r®qaJG c:zdYk BudK;pm;&mrSm udw k ifarmifO;D u

]
]]rif;wdkY ighudk 'Dvdrk sKd;rvkyfMueJY/ ighbmom
igxGufcrhJ ,f}}vdYk ajymNyD; tcef;xJuae wnf
tcsder f wefcif wnfNidrNf idref YJ xGuv f u kd cf whJ ,fvYkd tJ'aD xmif
0g'gu jyefajymcJhygw,f/ aemufqHk;olajym
a<uvGifhoGm;cJh&wJh cJw
h muawmh ]]rif;wdkY&UJ ppfzed yfatmufrSm ig uRefr[m 1954 ckESpf? pufwifbmv
yef;aumif;wyGie hf w YJ w l hJ b,fawmhrS 'l;raxmufb;l / rif;wdYk igh&UJ cE¨m (29) &ufaeYwGif &efukefNrdKU r&rf;ukef;
tudk BuD;twGuf ud,k uf kd owfvYkd&ayr,fh igh&UJ pdw"f gwfeYJ cH,l jrdKUe,f ordkif;&yfuGufü zcifjzpfol OD;
csufudk b,fawmhro S wfvdkYr&bl;}}vdkY a<u; vS'ifEiS hf rdcifjzpfol a':ESi;f jrdKiw
f YkdrS arG;
ESajrm aMumfomG ;cJw h ,fvkdY ajymjycJyh gw,f/ zGm;vmcJNh yD; nDtudak rmifErS &SpOf ;D teuf
vGr;f qGwjf cif;eJt Y wl wwd,ajrmuforD;jzpfygw,f/ 1976
udkatmifapmOD; (r_di;f &mjynfh)
,lusHK;r&vnf; udw k ifarmifOD; aemufq;Hk aeoGm;cJhwhJ tif;
ckEpS ?f trSwf (2) vIid t f xufwef;ausmif;
wGif 'órwef;pmar;yGaJ jzqdak ecsed f 1976
jzpfry d gw,f/ pdeaf xmif wdu k o
f pf tcef; (1) &JU tdro f meH&H ckEpS f rwfv (23) &ufaeY rdiI f;&mjynft h a&;
ol&ifqi kd of mG ;&wJh ab;rSm cJqHav;eJYa&;om;cJw h Jh ... tcif;wGif wuf<upGmyg0ifvIyf&Sm;cJho
]]nDrav; rvSNrdKif jzifh ppftmPm&Siaf wG&JU axmif'Pf (9)
tjzpfq;kd udv k nf; nD rav;twG uf tudk BuD ;*kPf,l yg ESpf csrSwjf cif;cHchJ&NyD; om,m0wDaxmif
udk,fcsif;pmrdw,f/ w,f}} wGif tusOf;uscHc&hJ ygw,f/ 1980 ckEpS f
wifarmifO;D
&[ef;&Sifvl? Mo*kwv f (11) &ufaeYwiG f axmifrv S wG f
vdkYa&;cJhw,f/ 'Dpma&;cJhwJhtay: rvS ajrmufvmonft h cg ausmif;wufciG hf r&Sd
ausmif;om; NrdKiftaeeJY b,fvkdcpH m;&ygovJ/ awmhonft h jyif ausmif;wufEikd fonft h
jynfoa l wG&UJ 'Dpmom;av;[m uRefr&JUESv;kH om;xJrmS aetxm;vnf;r&Sdawmhyg/ ppfaxmuf
tjrJ&dSaerSmyg/ rdIi;f &mjynft h a&;tcif;rSm yg
touf? aoG;? acR;? 0ifcw hJ u hJ Refrudk ao'Pfay;cHc&hJ wJh tudBk uD;
vSr;f a&;rsm;\ rsufajcrjywf apmifMh unfh
rIatmufwGif rdom;pkpm;0wfaea&;t
rsuf&nfawGay:rSm u *kPf,lw,fqdkwm 'Dpmom;av;tm;jzifh wGuf b0udk cufcpJ mG ½ke;f uefc&hJ ygonf/
vrf;cif;avQmufaewJh od&wJt h wGuf uRefr*kP, f rl yd gw,f/ wcsdef 1988 ckESpf? taxGaxGoydwfBuD; ay:
wnf;rSm tcsdefrwefcif a<uvGihfoGm;cJh&wJh aygufvm&mwGif wuf<upGmyg0ifvyI &f mS ;
ppftmPm yef;aumif;wyGifheJYwlwJhtudkBuD;twGuf ES cJhygonf/ txl;ojzifh 1974 ckESpf rsKd;
ydik fawGudkvnf; ajrmvGr;f qGwjf cif;eJYtwl ,lusHK;r&vnf; jzpf qufausmif;om;rsm;ESifhtwl yg0ifvIyf
rdygw,f/ ol&ifqdkifoGm;&wJhtjzpfqdk;udk
pufqy k ef musnf;rdw,f/ vnf; udk,fcsif;pmrdw,f/ &[ef;&Sifvl?
&Sm;cJhygonf/ 1988 ckESpf? pufwifbm
(18) &ufaeYwiG f ppftmPmodr;f NyD; (3)
jrefrmEdkii f r
H mS ausmif;om; jynfolawG&JU touf? aoG;? &uftMumwGif touftEå&m,fvHkjcHKrI
jynfoal wGawmifw h aewJh acR;? rsu&f nfawGay:rSm vrf;cif;avQmufaewJh twGuf ausmif;om;rsm;ESifhtwl xdkif;
ppftmPmydik af wGuv kd nf; pufqyk ef musn;f rd e,fpyfoYkd xGucf yhJ gonf/ xdik ;f Edik if w H iG f
'Drdkua&pDpepf w,f/ jrefrmEdik firH mS jynfoal wGawmifw h aewJh (2) ESpMf umaexdik cf NhJ y;D aemuf uae'gEdik if H
tjrefqH;k 'Drku
d a&pDpepf tjrefq;kH ay:xGe;f ygapvdkYvnf; odkYajymif;a&TUum toufBuD;&ifh jyDjzpf
qE´jyKryd gw,f/
ay:xGe;f ygapvdv Yk nf; aomrdbrsm;udk jyKpkapmifah &Smufum ae
ÄÄÄ xdik vf suf&ydS gonf/
qE´jyKrdygw,f/
ÄÄÄ

ZGjref
efvr? mEd
kifiHvckGw
2010 ESpfv
f yfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sifZGpeDrfv ? 2010
S xk ckESp/f
wfa0onf
trSwf (110) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm owif;pOf (7) á

1976 ckEpS ?f rwfv (23) &ufaeYrwdik rf D rdom;pkrsm; axmifrrS vGwaf jrmufrt D csed f cHpm;cJMh u&ygw,f/ csOfaygif&nf&u G Mf urf;eJY
ausmif;om;acgif;aqmif udw k ifarmifO;D &JU rSmyif wcgw&H tif;pdefaxmifuajymif;a&TU vHk;wD;qefudkpm;NyD; toufqufcJhMu&yg
Edik if aH &;vIy&f mS ;rIukd taMumif;jyKNyD; tazeJY vmwJh tusOf;ol? tusOf;om;rsm;xHrS udk w,f/ aq;0g;r&Sw d Jth wGuf axmifxrJ Sm t
tarudk BuKd wifzrf;qD;xm;cJNh y;D jzpfygw,f/ wifarmifO;D udk BudK;ay;vdu k Nf yqD w kd o
hJ wif;rsm; az[m waeY aoG;0rf;oGm;Ny;D aoumeD; tae
rdbrsm;udk zrf;qD;NyD;wJah emuf tdrrf mS usefchJ udk &ifeifhz, G &f m rdom;pkrsm; Mum;odcMhJ u&yg txm;udak &muf&cdS yhJ gw,f/ 'DtcgrSm awmifil
wJh armifESr (7) a,mufuv kd nf; vma&muf w,f/ 1976 ckESpf? Mo*kwfv (12) &ufaeY axmifwGif; axmifusaewJh tjcm;tusOf;
ac:,lzrf;qD;? ppfaq;rIawG jyKvkyfcJhMu rSmawmh rdiI ;f &mjynfrh mS yg0ifcw hJ hJ uRefreJY uRefr om;rsm;&JU apwemeJYu½kPmaMumifh taz[m
w,f / armifESr (7) a,muf rSm? (4) &JUarmifwOD;udk tif;pdeaf xmifukd jyefac:,lNy;D touf&Sicf Jh&w,f/ ]]wifarmifOD;taz ao
a,muf[m (10) ESpfatmuf vlrr,f u tif;pdeaf xmif ppfckH½kH;rSm axmif'Pf (9) ESpf awmhr,f/ wwfEikd foavmufun l MD uyg}} vdYk
av;rsm; jzpfMuygw,f/ i,f&, G w
f hJ uav; ESihf (7) ESpf toD;oD;csrSwcf Hch&J ygw,f/ ESpf qdNk yD; aq;vdyrf sm;pkNyD; aq;0,fwkducf w hJ hJ t
rsm;teufu uav;wOD;udk Murf;wrf;&uf ywfavmuftMumrSm tazeJYtarudkvnf; wGuf taz[m ,aeYtxd touf&SifcJh&yg
puf vlrqefatmif ½du k Ef u S pf pfaq;cJhw,f/ e,faxmifrsm;rS jyefac:,lNyD; tif;pdeaf xmif w,f/
axmufvrS ;f a&;wOD;u tJ'u D av;udk em; wGi;f &Sd ppfc½kH ;kH rSm axmif'Pf (5) ESpfpD csrSwf axmifrSvw G af jrmufNyD;aemuf rdbnDt
xifyw d ½f u kd vf kduwf hJtcg uav;u Murf; cJhNyD; e,faxmifrsm;udk jyefyYkd cyhJ gw,f/ udkarmifESrrsm;[m udkwifarmifOD;udk BudK;
ay:udk vJusomG ;cJw h ,f/ NyD;awmh uav;&JU vlrr,fuav;rsm;uvGJNyD; ay;owfcw hJ Jh aeY&uftwdtuseJY? BudK;ay;cJyh kH
acgif;udk olY&JUppfzdeyfeJY vlrqefpGm wuf wtdro f m; rsm;udk BudK;pm;pHkprf;cJMh uygw,f/ 'gayr,fh
eif;xm;cJw h ,f/ vH;k zrf;cH ppftmPm&Sifrsm;[m ,aeYxd
1976 ckESpf? rwfv (22) &ufaeYrSm cJ h & wm wdik f zH;k uG,x f m;
rdIi;f &mjynft h a&;tcif;twGuf BudKwifjyif aMumifh cJhygw,f/ udk
qifaecsdefrSm udkwifarmifOD;tzrf;cHchJ&yg wifarmifOD;&J U
w,f/ ausmif;om;acgif;aqmif udw k ifarmif rdbeJY armifES r
OD;udk zrf;qD;&rdaMumif; jrefrmhtoHa&'D,u kd rd o m;pk r sm;ud k
aMunmcJw h ,f/ udw k ifarmifO;D ryg0ifvu kd f w&m;0if today;
&wJh rdiI ;f &mjynft h a&;tcif;rSm uRerf eJYtwl taMumif ; Mum;
uRerf &JUarmifwOD;yg0ifcw hJ maMumifh zrf;cHchJ cJh jcif; vHk ;0r&Sdyg
&ygw,f/ 'Dtcsed frmS tdrrf mS vlrr,fuav; bl;/
(4) a,mufomusecf yhJ gw,f/ 'Duav;rsm; udkwifarmifOD;&JU
[m rdbrsufuG,frSm b0udk Murf;wrf; rdcif? zcif? nDtudak rmif
pGm&ifqikd cf MhJ u&ygw,f/ ESr? aqGrsdK;om;csif;rsm;
1976 ckESpf? ZGefv (25) &ufaeY [m udw k ifarmifO;D twGuf
rSmawmh ppftmPmydkifawG&UJ vufyg; tpm;xdk;vdYk r&Edik w f Jh qHk;½I;H
apawG[ m rdom;pk0ifrsm;udk e,f jcif;? 0rf;enf;aMuuGjJ cif;? ppf
axmifrsm;udk ½kww f &uf ajymif;a&TU tmPm&Siaf wGeYJ olwYkd&UJ vuf
cJh M uw,f/ tazeJ Y ud k wif yg;apawG&UJ vlYtcGift h a&; csKd;
armifOD;udk t azmufrI? &ufpufrIrsm;udk r,Hk
MunfEikd af vmufatmif cHpm;cJMh u&
ygw,f/ 'DcpH m;csufawGtm;vH;k udk
wdik f;jynfeYJ vrl sKd; ppftmPm&Sipf epf
atmuf u vGwfajrmufa &;twGuf
csd e f t toufay;oGm;wJh ausmif;om; acgif;
enf;i,f awGUcGiafh y; aqmif udkwifarmifO;D twGuf *kP, f lrI
NyD;aemuf tazeJY armifEpS af ,muf awGeJY tpm;xd;k cJMh uygw,f/
udk tif;pdefaxmifuae awmifil
axmifudk ajymif;a&TUcJhMuw,f/ 'D axmif tm;vHk;udk av;pm;OD;nGwfvsuf
aemufrmS tareJY udw k ifarmifOD;udk tcsdef 0ifpmawGUrJo
h rl &Syd gbl;/
tenf;i,f awGYciG ahf y;cJhw,f/ 'Daemuf t axmif0ifpmawGYrJhol r&SdcJhwmaMumifh usef&pfol udw k ifarmifO;D rdom;pk/
areJYuRefrudk om,m0wDaxmifudk ajymif; axmifwGif;tusOf;om;b0&JU tpm;qif;&J 2010 ckEpS ?f ZGevf (26) &uf?
a&TUcJyh gw,f/ jcif;? taeqif;&Jjcif;'ku©rsm;udk &mEIef;jynfh ÄÄÄ
ZGefv? 2010 ckESpf jref
jrefrrmEk
mEkdidififiHv
HvGw
Gwfv
fvyfyfo
onf
nfh h owif
owif;at*sif
;at*sifppDrDrS S xk
xkwwfafa0onf
0onf//
á
áowif;pOf (8) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm trS
trSwwf f (110)
(110)

ocifjroef;&JU
]om,m0wDaxmifwGif;u
i&Jcef;} u wrsKd;?
]
(74) tif;pdefaxmifwi G ;f
ausmif;om;?
(75) (76)
ausmif;om;vli,fav;awG&UJ
]a,m½l0} i&Jcef; u wzkHygbJJ/
a&Munfti kd \
f taMumif;awmh
ra&;Muao;yg/
rdrw
d r
kYd a&mufchyJ g/
wcsdKUvnf; onfvb lY 0rSm
r&SdMuawmhb;l xifygonf/

armifarmifwdwf
(atbDtufpf'Dtufzf)
'DZifbmeJY ywfoufwo hJ al wGuawmh arhaumif;rnfr[kwMf u/
arhMurnfvnf;rxif? arhaeMuNy[ D k ajym&ifvnf; r,k/H ykjH yifr[kw/f
'@m&Dr[kwf/ &SdcJhonf &Sdaeonf? &SdaeOD;rnf? 'dkY 'D 'DZifbmrSm
bmvkyfMurvJwJh/ ajymp&mrvdk/ &ifxJu tvdkvdkodaeMuonf/
ESpfaygif; (35) ESpf/ qkHMuawmh topftopfawGyJ jzpfaeonf/ 'D
vdyk J a&mufonfah e&m jynfwiG ;f jynfyrSm &wJt h csdeaf v;awGeYJ tcsdef
tcgrSm vkyfMupjrJ/ ajymMupjrJ/
toufawGvJ (60) ausmfolu ausmfoGm;MuNyD/ ½kyfydkif;u
tdkNyD/ pdwyf kdi;f u rtdk/ jyefysKrd spfNyD; 'DZifbmvu xkqpfchJMuwJh t
awGYtMuHKawGu cGeftm;opfawG wufwufvmw,f/ p&m/ rdrw d Ykd axmifxu J rxGu&f
tJh'DtxJrmS udkwifarmifOD;/ qvdkif;wifarmifO;D taMumif;u ao;cif udw k ifarmifO;D nDrav;
xdyq f Hk;uygaeMu/ axmifxJrmS ykpH HawGukdiv f kdY wuJw G jym;jzpfNyD; rvSNrdKif GTI bufrmS w&m;wuf
wdkufydwfcH&vdkY (1) wdkuf? (2) wdkuf? (3) wdkuf? (4) wdkuf? (5) a[mowJ/h rdrt d pfukd udw k ifarmif
wdkuf? (6) wdu k ef JY taqmif (3) tcef;av;awGxJrmS woD;wjcm; OD;taMumif;eJY BudK;ay;cHcJ&h wJht
cGx
J m;NyD; twif;ESyd pf uf ykpH o H iG ;f cHae&wJt h jzpfav;awG rsupf x d u
J aMumif;rsm;/ tpfukdYaoG;vdk nDr
rxGu/f &ufpuf,w k frmvGe;f vdYk xyfNyD;ra&;awmhNyD/ awGU&ifawmh av;aoG;uvJ .. &J&Jeo D wJ/h
ajymjzpfMuonf/ udwk ifarmifO;D &JU rdom;pkawG
ocifjroef;&JU ]om,m0wDaxmifwGif;u i&Jcef;} uwrsKd;? tm;vk;H tzrf;cH&Ny;D EdYkpYkdt&G,f u
(74) tif;pdefaxmifwGif; ausmif;om;/ (75) (76) ausmif;om; av;i,fav;awmh usefcJhowJh?
vli,fav;awG&JU ]a,m½l0} i&Jcef;uwzkHygbJJ/ a&Munftkdif\t xm;cJo h wJ/h tJ'w D ke;f uvnf; 'D
aMumif;awmh ra&;Muao;yg/ rdrw d Ykd ra&mufcyhJ g/ wcsKUd vnf; onf vdkyJ &ufpuf,w k frmcJhMuwmyJ/
vlYb0rSm r&SMd uawmhb;l xifygonf/ aemufawmh/
]rvSNrdKi}f bavmhziG x hf m;w,fw/hJ Mum;&wJo h wif;av;/ tm;& usaemfwdkY udkwifa rmifOD;?
ZGjref
efvr? mEd
2010
kifiHvckGw
ESpfv
f yfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sif
ZGepfv
DrS ?xk
wfa0onf
2010 ckESpf /
trSw
trS wff (110)
(110) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm owif;pOf (9) á
á
udkneG fYwif ('v)? apmvS0if;? A t0wfwxnfu, kd w f ckeYJ? wcef; óem&Smr,fo h al wGjzpfaew,f/ 'D ol&wJh qefjzLxrif;ykpH u H akd y;vdu k f
aqGav;wdYk eYJ BudK;wdu k w f iG ;f rSm qkH udk (8) a,muf? (4) a,muf? (6) vdek YJ (2) ywfuek fomG ;w,f/ BudK; w,f/ tJ'w D ek ;f u BudK;orm;awG
vku d Mf uao;w,f/ olwdYk (4) OD; a,mufe J Yx m;w,f/ wG J buf wdu k x f rJ mS eJeJ aeom;xdik o f m;us u yHpk u H kd qefjzLeJYJ Muufom;[if;
u BudK;uscx H m;&olawG? t,lcH axmifuvmcJh&NyD; OD;aqmifcw hJ hJ vmNyD; usaemfwdYk eHeufydik f;wcg? tom;ausmfwckck&w,f/ tJ'g
awmh wifxm;wJholu wifxm; ukdausmfpkd; (ouv)? OD;ausmf naeydik f;wcg tJ'D *efzvm;oGm; awGudk nDi,fausmif;om;av;
w,f/ vnfyif;udak wmh BuKd ;eJYwidk ;f vif; (a&SUaeBuD; tif;pde)f udak wmh csNyD;awmh cyfwnfwnfNidrfNidrf aeaumif;wJt h xday;w,f/ olu
xm;NyD;om;wJh/ udn k eG fYwifu (' oD;jcm;xm;w,f/ olwYkd ESpOf ;D u av;eJY olwYkdpnf;urf;udk vdu k ef m awmh usaemfwdkYpm;wJyh kpH HukdyJ t
v) u/ jynfcspt f zJYG0if? aq;½krH mS touf (30) eD;eD;&SdaeNyD ; OD; [efjyNy;D &orQowif;awG pkw,f/ jymawGqu D awmif;pm;w,f/ t
Ak;H cGv
J Ykdw/hJ apmvS0if;uvnf; tJ'D aqmifchJvdkYwhJ/ udak usmfpkd;BuD;u *efzvm;udk tvSnu hf s xGuf jymESpfBuD;orm;awGudk pnf;½kH;
wke;f u tif;pdef (8) vdik ;f um;w em;wzufyif;oGm;w,f/ OD;ausmf csw,f/ udkxeG ;f xGe;f (udAk Munf xm;Edik fcw hJ ,f/
pD;udk AkH;cJGvYdkw/Jh AaqGav;uawmh vif;u eH½dk;tufomG ;w,f/ w½kwef ,fpyfaoqk;H ? awmifwiG ;f ]taqmifyHkpHwkdufyJGu ydkNyD;
pm&Gufpmwef;? rdkif;wcsKdUeJY awGU taqmif (3) rSmvJ &mZ0wf OD;udkukdBuD; 'kwd,om;) eJY us jyif;xefvmw,f/ udw k ifarmifO;D
vdYkqv kd m; apmvS0if;eJYtrIwx JG m; rI tusOf;om;awGeJY a&mxm;NyD; aemf? udkjrifh[ef? apmvSaiG? udk qDu owif;yJ/ olu tjyifa&xGuf
w,f/ ykpH u
H ikd v
f Ykd ausmif;om;awGu jyef aomif;at;? udkoufvdiI ?f *k&d , S f csKd;&vdYk a&bkwfukdifawGeJYvnf;
yxrqkH; EdkifiHa&;vIyf&Sm;rI ajymvdYk jyóemwufNyD; jyef½dkuf (udv k aS tmif) wdkYavmufyJ touf enf;enf;&if ;eD;vdkY owif;pk H&
awGeJY BudK;pwiftay;cH&wmu Muw,f/ olwdkYuvlrsm;awmh (23) (24) t&G,af wG&Sw d ,f/ xGe;f w,f/ ½ku dk v f YkdarSmufomG ;wJo h lw
jynfcspftzGUJ u udn k eG Yf wifyg/ us ausmif;om;awG arSmufuek w f ,f/ xGe;f BuD;uvnf; vQifygayh/ rsuf csKdUwcsKdUudk wdkufawGxJrSmxm;
aemfwYkd ausmif;om; (40) ausmu f kd NyD;awmhwkduf (4) (5) (6) xJrSm vk;H jyL;jyL;Bu;D eJY vl½dk;BuD;pwdik ef YJ w,fwhJ/ wcsKUd udak wmh ykpH cH ef;xJ
wGb J ufaxmif ,cifu Edik if aH &; xnfx h m;vdu k Mf uw,f/ wywfe;D *efzvm;csNyD; 0g'gtvpfrmS BudK; rSmxm;Ny;D bm,mbkwu f idk af wGeYJ
tusOf;om;rsm;xm;wJh oD;oefY yg;Mumawmh BudK;wdu k u
f kd ,Ofyg; wku d x f uJ BudK;'Pfay;cH&olawG ykpH o H iG ;f aeowJ}h
axmifu ykHpHukdifckdif;wmr&vdkY vmMuw,f/ usaemfwkdY aeYvnf &JUtcef;em;uyfNyD; emrnfar;w,f wcef ;pD *efzvm;cs&wm
axmifrBuD;xJyYdkNyD; ykpH u H ikd rf vdYkqkd wcg? naewcg *efzvm;cs& vl&Smw,f/ udknGefYwif? udkwif Mumawmh ESpfcef;wwGJ vTwfay;
awmh vufrcHvkdY ausmif;om;w w,f/ ausmif;om; (40) avmuf armifO;D ? AaqGav;? apmvS0if;wdYk w,f/ cyfjrefjref cyfow k o f w k af v;
a,mufukd 0g'g (3) a,mufeYJ (2) qdak wmh wcef;zGiw hf cef;cseYJ 0g'g &Sdaewm odc&hJ w,f/ eJYaygh/ tJ'gtcGit hf a&;yJ &atmif
a,mufu vufwzufpDcsKyfNyD;? awG awmfawmfav; pdwn f pfomG ; t0wfwxnfu, dk w f ckeYJ w ,lomG ;Muw,f/ (4) a,mufcef;
acgif;ikY?H acgif;ay:vufwif? aemuf w,f/ tcef;wcef;cs&if wjcm; cef; (8) a,mufavmufae&w,f/ eJY (8) a,mufcef; wcef;NyD; w
wa,mufu aemufu½du k ?f uef? tcef;awGu axmifxu J ay;wJh tcef;xJrmS tdyaf wmh (4) a,muf cef;zGifhawmh xGufwJhvlu (4)
ratESr? igeJYqq J kdNyD;aemuf Al;0 wdkux f JrSm&SdwJh ESD;aMumzsmav; acgif;csi;f qdik Nf yD; tdy&f w,f/ a&r a,mufavmufjzpfomG ;w,f/ w
u tif;pdeaf xmifrf BuD;rSm&Sw d hJ x. awG umcdik ;f w,f/ Nird af e&w,f/ csKd;&? rsufEmS ropf&qdak wmh teHY cef; (4) a,mufxu G af wmh tjyif
v.& wyfMuyfBu;D emrnfBu;D qm ausmif;om;qdkawmh odw,f r awGeHvmw,f/ aemufaz;eHYawG rSm tvpfpum;ajymvdkY&w,f/
*sifoed ;f NrdKit f yk cf sKyfwJh BudK;wdkuf [kwfvm;/ tBuD;qk;H u (24) ESpf vnf; eHeHvmawmh tayguf0rSm ½Iyo f mG ;atmifvyk Nf yD; tcef;csif;vJ
ac: &ifcw GJ ukd /f wzuftcef; (30) awmif rjynfhwwfao;bl;/ ZGef vkNy;D xdik Mf uw,f/ wvSnphf aD ygh/ vdkufMuw,f/ olwdkYrodMubl;/
pD&Sw d ahJ e&mudk ydYk vu kd wf myg/ (6) ESpyf wfvnf a&Tw*d Hk ta&;t onfvkdeJY a&Twd*kHta&;tcif;u tJ'aD wmh owif;tpkH&w,f/
BudK;wdkuf&JUtpGefqkH;tcef; cif;u ausmif;om;av;awG qdk ausmif;om;av;wa,muf zsm; BudK;'Pfay;xm;wJo h al wGukd
awGrSm BudK;orm;awGxm;NyD; vl &if wcsKdU (16) ESpfawmif rjynfh yga&m? ykHpHxrif;vkH;wD;eJY eHeuf tJ'Dwkef;u tcGifhta&; eJeJay;
owfreI YJ ao'Pf? BudK;'Pf tay; ao;bl;/ olwkdYvnf; xde;f &cuf ykid ;f u yJEikd v
f eG [ f if;csK?d naeydik ;f w,f/ waeYwem&D tcsed yf ikd ;f av;
cH&wJholawG xm;ygw,f/ tJ'D aew,f/ usawmhvnf; [if;EkE, G Ef kid fvGef ay;Ny;D use;f rma&; avhusifch iG ahf y;
(4) OD;uawmh EdkifiHa&;jypfrI? zsmr&SdwJhtcef;u rsm;ae [if;csKd? wcgwcg wDaumifBuD; w,f/ vrf;avSsmufcsifavSsmuf?
azmufcJGr IawGeJY BudK;'PftcscH awmh tayguf0udkausmvSnfhNyD; awGawmif ygvmwwfao;w,f/ ajy;csiv f Qiaf jy;aygh/ 'gayr,fh us
xm;&wJo h al wGyg/ ykpH u H ikd wf m rcH xdik af e&w,f/ tumav;awGay; ay;wJh axmifig;ydrrJ J? refusD;oD; aemfwdkYbufukdawmh rvm&bl;/
&if BudK;wdu k x f JrmS ae&r,f/ avsmh w,f/ vpf&if cdk;NyD;vSnfhMunfh tnHhpm;awGeJY a&maMumfxm;wm apmifhwJh0g'gav;u wcgwav
&ufr&bl;/ axmif0ifpm rawGU& w,f/ 0g'gu wa,mufwnf;/ qdkyJ pm;vdkYaumif;aeao;/ aer wa,mufxJ/ olwdkYvnf; BudK;
bl;/ wdu k cf ef;xJu*efzvm; (ao; wcg (2) a,muf/ usefwJhaomh aumif;wJholu tpmr0ifbl;/ orm;awGeYJ wdu k x f uJ usaemfwYkd
cGuf? acs;cGuf) xGufoGefwmu zGifhwJhtulu tjymawG (ESpfBuD; tvSnu h f s0g'gav;wa,muf tkypf u k kd aMumufw,f/ pdwx f rJ mS
vGJNyD; ydwfxm;r,faygh/ b,f orm;awG) qdkawmh usaemfwkdYu ukd tulnaD wmif;NyD;awmh udw k if usOf;MuyfNyD; pdwn f pfaewJo h al wG
avmufx m;xm; yk Hp H u d k i fw m ody*f ½krpdu k bf l;/ 0g'gawGudk rdu k f armifOD;qDukd udx k eG f;xGe;f u aq; ykpH t
H ukdirf cHbJ BuKd ;wkdux f aJ &muf
awmhrcHbl;/ bmavsmh&ufrv S Jr MunfhMunfah ewJo h al wGvnf; &Sdae awmif;w,f/ &Sd&ifaygh/ ukdwif vmMuwJh usaemfwdkYwawG t
vd k c sif b l ; qk d N yD ; aeMuw,f / awmh pdwfayguf&if temcHNyD; jy armifOD;u aq;awmhr&Sdb;l qdNk yD; aqmif (3) rSm 0g'gawGukd jyef½du k f
ZGZGeefv
fv?? 2010
2010 ckckEESpSpf f jrefrrmEk
jref mEkdidififiHv
HvGw
Gwfv
fvyfyfo
onf
nfh h owif
owif;;at*sif
at*sifppDrDrS S xk
xkwwfafa0onf
0onf//
á
áowif;pOf (10) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm trS
trSwwf f (110)
(110)
&if ; arS m uf o G m ;wJ h o l a wG oG,f&wmcufw,f/ naebuf ZD;½k;d tm0gvdYk usaemfwkYd ac:
jyefaqmf vdkYcHoGm;&wJh0g'gawG 0g'gcsif;wm0eftcsde;f rSm pum;cd;k wJh owfrSw&f ufukd udkwifarmifO;D
vnf; &Sad eawmh olwYkd ut kd rIywf cd;k ajym&w,f/ udak usmfp;dk BuD; w &JU owif;tquftoG,af wGeYJ p
rSmaMumufvYkd cyfat;at;yJaeMu
w,f/
udkwifarmifOD;u atmufcH
abmif;bDav;eJY tajy;avhusifh
w,f/ olu tajy;0goemygykH&
]
udw k ifarmifO;D
tcef;u
&m;xdkifaew,fwJh/ 'DwdkufyGJudk
tjywfwdkufzdkY aocsifao? ao
vQif t&if;wJh? Edkiv f Qif tjrwfwh/J
qufwdkufzdkYyJpOf;pm;wJh i,fwJh
ausmif;om;av;awGuawmh (7)
zdkYjyifqifxm;Muw,f/ udkwif
armifO;D ? apmvS0if;? AaqGav;wdYk
uawmh &wJhtcsdefav;rSm pum;
vSr;f vSr;f ajymoGm;w,f/ aemuf
u 0g'gawGa[mufwmudk rMum;
w,f/ 0g'gtvpfrmS usaemfwYkdqD wHcg;zGifhoH &uf? (8) &ufavmuf pwdwdkuf csifa,mifaqmifaew,f/ 0g'g
ajy;ajy;vmwwfNyD ; ajy;&if;eJ Y
qufwu kd rf ,f? 'Dvrkd aeMueJY rif;
Mum;&onf/ NyD;&if oydw&f yfvu kd w
f /hJ olwYkdt
wGuif ,fvGef;awmh tawGYtMuKH
awGu owday;w,f/ usaemfwYkd
bufukd rajy;&awmhb;l wJ/h ajymr&
wdYu
k vkd nf; taqmifyYkdNyD;udik rf ,f/ ppfzdeyfoHu ,lNyD; tjyifxu G rf S qufwu kd Mf u &if a&csK;d cGi?hf usef;rma&; avhusifh
tckxJu tpmtiwfcHqE´jyNyD; ygapwJ/h cGifhydwfr,fwJh/ r&ygbl; olwdkY
wduk Mf uayawmh/ wcgwywfajy; cyfrsm;rsm; usaemfwkdY (20) ausmfykdif;u vpfwt Jh csed af v;rSm cyfou G o f u
G f
&if wcGe;f ESpcf Gef;ajymoGm;w,f/ vufcHw,f/ wGJbufaxmifu av;ajy;&if;eJY owif;zvS,af y;
avoHeJY cyfw;kd wd;k ajcaxmufukd .... axmifrBuD;xJykdYNyD; acgif;uGo J Gm; Mu w,f/
cyfjyif;jyif;cs&if; ajymajymoGm; NyD; aq;rxnfhay;bJ tpdrf;csKyf tJ'DBudK;wdkufwGif;u *Eå0if
w,f/ tyfcsnfeYJ csKyaf y;cHc&hJ wJh udo k uf oHrPdausmif;om;wa,mufvdkY
wcef;udk t&Sed v f eG cf siaf ,mif ]&JabmfwdYk vdiI f (RIT) uawmh pum;av; xpf ajym&if? rdrw d Ykdt'J wD ek ;f u zwfc&hJ
aqmifvdkuf? tvpfrSm tcef;em; xpfeJY qufcsr,fwhJ/ oYlvdkyJ t wJh BudK;pifay:urSwfwrf;rsm;xJ
uyfvku d ?f cyfw;dk wdk;av;ajymvdkuf igoGm;NyD ... oufi,fi,f cyfxmG ;xGm; awmif u *sL;vD,ufzl;csp?f ik&ifAefxKGd i;f ?
jyefajy;oGm;vdu k ef YJ waeYwm &o om&Gmom; txufwef;ausmif; rsKd;cspf&DaZmf? awmfvSefaom wdk;
rQtcsed af v;awGukd aumif;aumif; qufwu kd Mf u om; atmifuBdk u;D uvnf; usaemf wufwuf<uonfh pdwEf Sv;Hk om;
tok;H csEkdicf w hJ ,f/ wdYkvnf;ygr,fwh/J olYacgif;vnf; ykdi&f Sirf sm;\ pGefYvw T t f epfemcHrI
BudK;'Pfuswmawmif rsuf
... tpdr;f csKycf sKyfxm;w,f/ rsm; &ifxu J ed ;f atmif;NyD; olwkdY&UJ
ESmwcsufrysufb;l / cyfwif;wif;
bJ/ olYtoufvJ (23) xufykd
ighudk xufjrufp;l &SwhJ wdu
wJph w d "f mwfeYJ pGeYfvw
k yf 0JG if&ifqikd f
T jf rifjh rwfwhJ
BuD;ykrH ay:/ tm;upm;orm;rdYk vl ac:oGm;NyD ... jzwfoef;cJhwJh awmfvSef*Eå0ifo
&nfoefYw,f/ tom;jzLw,f/ rdik ;f rSww f ikd rf w
S wf rf;rsm;u ylaEG;
awmifw h ,f/ tcsK;d tqpfajyw,f/ qufwu kd Mf u &Sw aygufuJGvq k rJ mS /
usaemfwYkdyif olYabmf'u D kd tm;us ]wdkYp} awmhr,f/ ZD;½kd;tm0g
rdw,f/ tdk oluvlacsmyJ/ t*Fvyd f ... 'dwfu (2) &uf (3) &ufwGif;rSm
vdkawmh [Je;f qef;bJaygh/ rsuv f H;k bJ/ xGe;f xGe;f BuD;u usaemfwYkdukd
rsufzefuvnf; n§KUd tm;oefwhJyHk ajymonf/ usaemfwdkY tcef;u
bJ/ axmifxJu ykHjyifxJu rif; BudK;wku
d o
f u
H (8) a,muf&Sdonf/ (2) a,muf
om;av;wyg;vdkygyJ/ tcsuft jyefvmrS (2) a,mufwvSnhf *efz
vufawGpkH&ifawmh usaemfwdkY p [def;xGuf vm;csrnf/ xGef;xGef;eJY rdrdwdkY
Mur,f/ tpmtiwfcq H E´jyzdYk ao twGuf owif;,lrnf/ tjyifukd
csiaf o? raovQif ykpH yH sufzYkdy/J udk vmonf/ owif;vTifhzdkY tcsdwftquf,l
ausmfpdk; (ocsFm) ouv&Gm tpf rnfponfjzifh tMurf;aqG;aEG;ae
udk uRef;jyef udAk zl;nGeYf &UJ udkud;k Muwke;f ? armiftek ;f jrifh (rOuúvm
uRe;f tpmiwfcw H u kd yf GJ (60) &uf tv,fwef;ausmif;om; (15) ESpf
tawGUtMuHKawG&w dS ,fvYkd ox d m; u *efzvm;udk vufwzufeJY
&awmh olUqD wdu k yf 0GJ ifwhJ enf;p ajr§mufvm&if; rdred YJ xeG f;xGef;wdYk
epfawG vSrf;tultnDawmif;& qDuMdk unfNh y;D vufwzufu *efz
w,f/ vm;atmufxJu pmudkvSrf;ay;
oleYJ OD;ausmv f if; (a&SUaeBuD; vdkuo f nf/
tif;pde)f uawmh wcef;pDrYkd quf ]]a[h wifarmifOD;qDu 'dw&f
jrefrrmEd
jref mEdkikififiHv
HvGw
Gwfv
fvyfyfo
onf
nfh h owif
owif;at*sif
;at*sifppDrDrSx
Sxkw
kwfafa0onf
0onf/ / ZGeZGfv
efv ? 2010ckEckSpEf Spf
? 2010
trSw
trS wf f (110)
(110) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm owif;pOf (11) á
á
vmNy/D 'dYk pawmhr,f xGe;f xGe;f u vmonf/ zl;aMumwif;wif ;ESif h pOf;pm;rd xyf avSum;&if;rSmyJ Ak;H cGv J u kd o
f
tm;&0rf;ompm&Guu f av;udk oH aemufwaeY usaemfwkYd tm; onf/ wJ/h wa,mufaow,fvkdYMum;&
wdik Mf um;xJu vSr;f ,lvu kd of nf/ vk;H udk BudK;wdu
k af &SUcef; (10) cef; ]igwdkYta<u;qyf&OD;awmh owJh/ oludkzrf;NyD;awmh BudK;ay;
tke;f jrifah v;u jrefjrefzwf NyD;&if csif; rsufEmS csif;tus,fvYkdac:wJh rnf[k } vdkuw f myJ/
zsufp;D vdkuw f /hJ xGe;f xGe;f u cyf wHcg;jcm;xm;wJah e&mudk ykdYvkduf olt&ifu wa,muf .. NyD; Ak;H cGwJ ,fqw kd m Edik fiaH &;t&
jrefjrefvrS ;f ,lvu kd o
f nf/ pmzwf Muonf/ awmh .. ESpfa,muf/ Ncdrf;ajcmufrIwJh/ oluajymoGm;
zdYkpmacgufuav;udak jzwke;f jAef; aemufwaeY eHeufapmapmrSm ]ausmif;om;awGukd ajymvdu k f w,f/ ausmif;om;awG rBudKuf
ueJ 0g'gvufwzufu pm&Gufukd tif;pdefaxmiftjyifbufua&m ygwJ/h olbmaMumifh aq;½kBH u;D rSm bl;qdkwm odygw,fwJ/h aemuf
qJGvdkufonf/ tkef;jrifhav;udk axmifA;l 0tay:uyg avmfpyDum AkH;cGJ&ovJqdkwmwJh } ausmif ;om;awG? Edk ifi Ha&;awG
vnf;MunfhNyD; b,folay;wm (toHcsufpuf 4 vkH;avmufeJY) (74) tJ'Dwkef;u 'DZifbm awmfveS af &;awGvyk w f t hJ cg odvm
wkef;[kajymNyD; yg;wcsuf vSrf; wGHaw;odef;wefoDcsif;awG t rwdkifcif Edk0ifbmvavmufrSm Muvdrhfr,fwJh/ jynfoludk b,f
½kdufvdkufonf/ tkef;jrifhav; us,fBuD;zGifhonf/ xl;jcm;onf xifyg&JU/ &efukef 0dZÆmodyÜHwuú awmhrS xdcdkufatmifrvkyfbl;/
acgif;vnfxGufoGm;onf/ *efz [kxifí em;pGifMh uonf/ usaemf odv k 0f if; '*kHaqmifa&SUjrufcif;jyif rqv tpk;d &u odyfnpfywfNyD;
vm;udak wmhrvTwf udik fxm;onf/ wdkYtcef;&JU aemufzufrSm wdkuf rSm n (1) em&DausmfavmufrSm olwdkYppftmPmeJY tkyfcsKyfvdkY&
tcef;xJ0ifvmonf/ 0g'gu pm (1) tcef; (1) tjcm;eJY uefYxm; Ak;H wvkH;aygufw,f/ aygufNy;D wm atmif jynfcspaf wGta,mifaqmif
zwfaeonf/ ajym ajymprf; 'g rif; wJhtcef;u aomhcavmufziG fo h H eJYrMumcifbJ rdrdtygt0if '*kH Ny;D AkH;cJGwwfMuw,fw/Jh vlxak wG
udk b,foal y;wmvnf;vdkY toH Mum;&onf/ 0g'gwtkyfBuD; t aqmifay:uausmif;om;awG ajy; xdwv f efYatmif olwYkyd J vlxMk um;
u [de;f oGm;onf/ BudK;wdu k w f ck oHu a[; a[; a0;a0; a[; xGufvmMuw,f/ toHuvnf; xJAHk;cJNG yD; olwkdY jynfcspfawGqyD J
vkH; NidrfoGm;onf/ a[;eJY NydKifwx l uG v f mMuonf/ a0; a[;vdkY qlnaH ew,f/ ,rf; vTJcswwfowJh/ ajymjzpfatmif
0g'gpmzwfaewke;f jAef;ueJ toHcsJUpufoeH YJ vk;H aeonf/ aiGUeJYa&maewJh ESif;eYHav;wcsKdU ajymay;ygwJh/ tJ'0D g'gav;udk ol
vufwzufu pm&GufudkqGJvk &JabmfwdkY a0; a[; igEIwfquf owd&rdw,f/ aygufwahJ e&mav; u usm;xdk;&if;eJY wnfwnfNidrf
vdu k fonf/ NyD;awmh yg;pyfx0J g; a0; a[; a[;cJw h ,f/ 0g; 0g;[m; oGm;NyD; ajy;MunfMh uw,f/ 'g 'g Nidraf v;eJY ajymcJw h ,f/
pm;vdu k o f nf/ 0g'gvnf; tHt h m; [m;qufwdkuf igoGm; 0g; a0; jynfajy;awGazgufwmyJ/ aemuf udknGeYfwif ('v) u tJ'D
oifo h mG ;onf/ 0g;pm;Ny;D csucf sif; [l; a[; toHaysmufoGm;ygNyD/ u toHwoHMum;&w,f/ rdru d trIeJYbJ BudK;ay;cH&w,f/ jynf
rsKdcsvdkufNyD;rS uD;qJGxm;NyD; t udkwifarmifO;D &JUEIwq f ufov H nf; awmh rMunfhrdyg/ AkH;aygufwJhae ajy;axG;jrifh (OD;axG;jrif)h uvnf;
oift h aetxm;eJY uJ rif;bmvkyf a0; a0;oGm;ygNyD/ 'Daumif 0g'g &mu puf0kdif;uav;vdkjzpfae taqmif (3) tcef; (2) rSm ol
rwkef;/ igeJYcsrvm; ighudkowf awGu a0; a0; a[; a[;eJY atmf w,f/ wayywfvnfavmuf&rdS nf vnf; ao'Pfusc&H w,f/ olu
ypfrvm; BudKufovdv k yk pf rf;wJh / wke;f &Syd gao;onf/ npfywfrnf/ [k cefYreS ;f &onf/ usaemfwYkd awG; awmh uHaumif;NyD; 2^80 rSm vGwf
olYrsuEf mS u pdr;f pdr;f 0g;0g;/ 0g'gw ,kwrf monf/ aumufuspo f nf/ rdMuonf/ 'Dae&mrSmvmazmuf Nidr;f csrf;omcGifh&cJhwmyg/ olwkdY
csufvyI w f meJY tjywfacsrIe;f r,fh aemufq;Hk qdu k 0f g;oH;k Ny;D toHukd wmxuf [db k ufem;u urm&Gwf (2) a,mufuawmh apmvS0if;eJY
ykpH rH sKd;/ 0g'gu olYxuft&yfjrifh zkH;atmif vkyfoGm;ygonf/ udk *gwfwJudkyJ oGm;azmufvdkufyg AaqGav;ygyJ/ apmvS0if;uvnf;
ayr,fh pvif;abmf'/D olu u&m wifarmifO;D &JUtoHu pl;&Sayr,fh vm;vdkY/ (73) u rm&Gwf*gwfwJ tcGih&f wke;f tajy;avhusi&hf if; us
aw;orm;ykrH sKd;/ 0g'gwcsufvyI f aysmufoGm;onf/ rD;½IUd rIeYJ ausmif;xkwcf &H wJh oli,f aemfwYt kd cef;bufa&mufvmw,f/
wmeJY jzKwaf wmhr,fhykHrsKd;/ aemuf ]*sKdif;} [laom toH csif;awGukdawG;rdNyD; pdwfxJu 0g'gav;awGeJYcifawmh olusef;
usaemfwYkd vnf; oHwikd Mf um; BuD;Mum;vdkuf&onf/ axmifxJ ajymjcif;jzpfygonf/ usaemfwdkY rma&;avhusifw h ek ;f tajy;tvTm;
u x&yfvkdufonf/ 0g'gu csm a&mufNyD; (2) ESpfausmf (3) ESpef ;D wuúov dk fxu J kd Ak;H vmazmufwm tcsed , f Nl y;D ajymcJw h m/ ajreDuek ;f eJY
ueJvn S fx h u
G Nf yD; ajy;oGm;onf/ yg;rSm onftoHudk yxrqkH; t apmfum;wmyJvkdY/ tif;pdefbwfpfum;vdkif; trSwf
odvu kd fNyD axmifrLS ;eJY wyfMuyfBu;D BudrfMum;&jcif;yif/ 'Dt oHBuD; oHwidk Mf um;xJu udn k eG Yf wif (8) udpk ;D NyD; rSww f ikd w f ckrSm qif;
ode;f NrKd iu f kd oGm;wdik af wmhrnf/ em onf usaemfwkdYEv S Hk;om;udk pl;&S ('v jynfcspftzGYJ 0ifu) uif;w w,f/ olaemufqHk;qif;NyD;awmh
&D0ufavmuftMumrSmawmh udk azmufxGufoGm;ovdk cHpm;em aumifusay;NyD; tvSnhfus 0g'g bwfpfum;xJrmS vlr&Sad wmhrS Ak;H
wifarmifO;D tcef;u wHcg;zGifo h H usnf;oGm;onf/ wcsKdU rsuf&nf av;eJY usm;xd;k aeowJ/h n (10) udk aemufjyefypfcw hJ mwJ/h uHtm;
Mum;&onf/ ppfzed yfou H cyfrsm; usonf/ wcsKUd tHBudwo f nf/ w em&Davmuf &Sad eygNyD/ eHeuf (4) avsmfpGm AkH;u um;jywif;ayguf
rsm; .... csKdU awmufacgufMf uonf/ wcsKUd em&Dqkd olYuv kd mxkwNf yD; BudK;ay; u tjyifxu G o f mG ;NyD; vrf;ul;ae
]&JabmfwkdY igoGm;NyD ... idak eMuonf/ usaemfah b;em;wGif awmhr,f/ wnfwnfNidrNf idref YJ t wJv h lwa,mufukd tpav;oGm;
qufwdkufMu ... &Sad om apmvSaiG? udv k aS tmif? udk jyHK;rysuf? olu &efuek af q;½kBH uD; rSeo f wJ/h
ighudak c:oGm;NyD ... jrifh[efeJY udkaZmf0if;av;wdYk u rSm vlemoGm;Munfw h ek ;f ? olYaemuf tJ'Dvl&JU ajcovkH;u aoG;
qufwdkufMu ... awmuf v nf ; acguf o nf / tH u&JawGvdkufvmvdkY aemufqk;H r xGuv f eG af evdYk olu, kd w f ikd f aq;
BudK;wkdufoHu [def;xGuf vnf;Budwfonf/ tHBudw&f if; e vGwfawmhvdkY aq;½kHBuD;atmuf ½kBH uD;udv k u kd yf Ykdw,fw/hJ oYl ajco
ZGefv? 2010 ckESpf jrefrmEk
jref difik Hv
rmEd GwGw
fiHv fvfv
yfo nfnf
yfo h owif;at*sif
h owif pDrpS Drxk
;at*sif Sxwkwfafa0onf
0onf//
á
áowif;pOf (12) ukdwifarmifOD; BudK;ay;towfcH&onfh (34) ESpfajrmuf trSwfw& pmrsufESm trS
trSwwf f (110)
(110)
vkH;vnf; tpav;awGrSefoGm;vdkY
aq;½kHBuD;a&mufrSod&owJh/ aq;
xnfhaewkef; olYtodwa,mufu
awGYNyD; &Juzkd ek ;f qufwmeJY olvnf;
BudK;wdu k xf aJ &mufwmwJ/h olYtrIwJG
u AaqGav;jzpfoGm;w,f/ jynf
ajy; AaqGav;ud k pm&Gufpmwef;
azmufcJGa&;ypönf;awGeJYrd qdkwJh o
wif;u jrefrmhtvif;owif;pmrSm
ygvmw,f/
cifAsm;wdkY 'DtxJrSm NidrfNidrf
av;aeMuNyD;awmhrS tjyifa&mufrS
vkyfcsif&mvkyfAsm/ cifAsm;wkdY jref
jrefxGufrS usaemfwdkYvGwfr,fwJh/
jyHK;jyHK;av;eJYajymoGm;wJhpum;/ udk
xGef;xGef; (AMunf w½kwfe,fpyf
wae&mqkH;) u xkH;pHtwdkif; jyHK;
jyJjyJ &DusJusJeJYMunfhaewm rSwfrd
ao;w,f/ olwYdk EpS af ,mufuakd wmh
wNydKifeufxJ BudK;ay;w,fvdkY od&
w,f/ udkwifarmifOD;udk BudK;ay;NyD;
aemuf/ usaemfwdkYudk ykHpHudkifzdkY ppf ZGef 24? 2010/
acG;wdkufxJrSmxnfhNyD; n§Of;yef;ae
wkef;uaygh/ udn k eG Yf wif&UJ wa,mcRJoH
rqv ppftpkd;& vufxuf n,HxGi;f azmuf vGiahf ejrJ/
rSm EdkifiHa&;rIeJ Yywf oufNyD; BudK; baqGav;&JU tusOf;eH&H
ay;owfcHcJh&ol (4) OD;taMumif; ]]aA'gysHtu H dck J yef;yefvQufyJ]]
ygbJ/ aemufod&ifvnf; xyfNyD; rD;aoG;cJeJ h &JwJph mwdk?
jznfha&;ay;MuayghAsm/ nDrav; r trnfBudK;wdkuf awmfveS yf &kH yd ?f ,HMk unf&,G pf ;l
vSNrdKifa& tpfudku rSwfrdoavmuf wdkut
f rSwf (2) wifarmifO;D &JU a<u;aBumfov H m;
tm½kHxJpJGaewJhtjzpfysufav;awG wdu
k fyJGEpS rf sm; aw;om;ouf0if axmifwHwikd ;f rSm yJw h ifn/H
jyefa&;jywmyg/ udkwifarmifOD;om &Sio
f efvyI f&mS ;qJaywum; /
BudK;ay;rcH&bJ 2^80 eJYvGwfcJh&if
tzd;k ocif
&Spfav;vHk;ta&;awmfyHkr Smvnf;
cg;vnfwcH g; BudK;pifVu
D m ? rxDrjzHK
rDcJh&if? acsrIef;rcH&vdkY vGwaf jrmufcJh
&ifvnf; olu wdkuf&JolawGudk t pnf;jcm;ydik ef uf jcrf;wbufü *VKef o&PH *pämrdcikd ;f cJhw,fav/
Edkif,lzdkY AsL[mawGudk b0wl aoG; eufeuf½idI ;f ½Iid ;f ydik ;f ydik ;f jzwfjzwf
csif;awGeJYaygif;NyD; ppfaMumif;BuD; jywfjywfom;om; &Sm;&Sm;yg;yg; Adv
k Bf uD;tkef;ausmjf rifh
wck jzpfatmifvkyfEdkifrSm aocsmyg BudK;orm;wdk htHBudwf&m/ ausmif;om;acgif;aqmif wifarmifO;D
w,f/ acwfuw kd ;l qGco
hJ al wG/
nDrav; rvSNrdKifeJY rdom;pk BuKd;pm&if;0if
rsm; udk,fpdwfESpfjzm at;csrf;Mu udkneG Yf wif? qvdik ;f wifarmifO;D ? Adv
k pf zH J *sL;vd,uf zl;cspf&UJ
ygap/ baqGav; (taumuf)? apmvS0if; BuKd;pifay:u rSwfwrf;rsm;
vlYtcGifhta&; udx
k eG ;f armif (bdu k av;) ESifh ..... tp&So d rl sm;/ wdYk &aJ bmf&UJ
ausmif;om;ta&; ..../ BuKd;wdkux f u J yHk&dyfrsm;
rsKd;qufopfa[mif;? acwft
[dw
k zufu BudK;pifomG ;&m? ajc&mjywfxif
qufq uf 'Dr d k u a&pD E Si f h (74)
ruúem;rS? vSa&T? aZ,s BudK;piftwuf? aoG;rysufwm
wdkufyJG0if&Jabmfrsm;eJY jynfolrsm;
udk OD;nGwfvQuf .../ qm*sifoed ;f NrdKif tmPmydik v
f m; BudK;pifxufrmS ? &JvufeaD pG;
armifarmifwdwf yg;uGufom;wdkY ,kwfrm&m/ cGyaf 'gif;aoG;eJY ta&;awmfyzkH UJG cJo
h nf/
(ABSDF)
qvdi
k f;wifarmifO;D usqHk;jcif; (34) eSpfajrmuf txdr;f trSwf
ÄÄÄ
ZGjref
efvr? mEd
2010
kifiHvckGw
ESpfv
f yfo nfh owif;at*sifpDrSxkwfa0onf/ jrefrmEkdifiHvGwfvyfonfh owif;at*sifZGpeDrfv
S xk wfa0onf
? 2010 ckESpf /

You might also like